vakblad voor specialisten in groen, grond en infra
6 - SPECIAL BERM- EN SLOOTONDERHOUD 10 - DE CUMELASECTOR GROEIT 14 - STUUR GEEN HERINNERING; MAAR BEL 38 - ZELFRIJDER VOOR HET BERMWERK 44 - NIR SENSOR STUURT MESTAFGIFT
5 2016
Maak een berg van uw kuil met Quilt Xcel ®
• Voorkomt bladziekten in maïs door een lange en brede werking • Geeft een hogere opbrengst met een betere voederwaarde
Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl. Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code). Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.
TM
TOT RUIM €8000 VOORDEEL OP HET T7 COMFORT PACK!
"Meer rijplezier en nog efficiënter werken. Mijn seizoen is nu al geslaagd."
T7 COMFORT PACK(1) MegaFlow pomp 16 LED lichten Dynamic Comfort Stoel met veiligheidsgordel* Dakraam Radio met Bluetooth Zwaailichten Automatische klimaatregeling** Telescopische spiegels met brede gezichtshoek** Isobus Klasse II*** Kopakkermanagementsysteem HTSII***
OP
T7 LANGE WIELBASIS EN T7 HEAVY DUTY
NU €799
TOT RUIM €5.800 VOORDEEL
OP
T7 HEAVY DUTY INCLUSIEF FRONTHEF
NU €2.799
TOT RUIM €8.000 VOORDEEL
(1) Geldig bij aankoop van een T7 lange wielbasis Tier 4B of een T7 Heavy Duty. * Niet op T7.270 Blue Power en T7.315 Blue Power: autocomfortstoel is standaard ** Standaard inbegrepen in het Heavy Duty gamma. *** Niet inbegrepen in het Classic gamma.
Actie geldig t.e.m. 30/06/2016. Ga snel langs bij uw New Holland dealer!
Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel. Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Grafimedia Groep BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.
REDACTIONEEL Verder speuren Onlangs was er een wedstrijd brommersprint in de buurt van Kampen. Je moet dan toch terugdenken aan de jaren waarin je zelf sleutelde in de wedloop om de snelste brommer. Uiteindelijk waren dat niet de jongens die anderen na-aapten. Het waren de pioniers die actief speurden en sleutelden om het verschil te maken. Dat gevoel krijg je ook als je op de TKD ondernemers spreekt en ziet waar ze op afgaan. Als ze naar de beurs komen, dan is het voor het opdoen van nieuwe ideeën. Natuurlijk is er even het bezoek aan de eigen leverancier of bijvoorbeeld de ontbijtsessie van CUMELA om kennis te vergaren, maar verder is het vooral snel rond om te kijken naar speciale machines, uitrustingsstukken of nieuwe toepassingen. Voor het standaardijzer is nauwelijks belangstelling. Dat is voor de machinisten, die even het nieuwste model van hun merk kunnen proberen of misschien een keer één van een concurrent om te ervaren waarom de eigen machine toch beter is… De ondernemers laten dat voor wat het is en zijn vooral bezig om rond te kijken waar ze mogelijkheden zien om het werk slimmer of sneller aan te pakken. Dat is ook wat de sector onderscheidt. Of zoals op de ontbijtsessie werd opgemerkt: het zijn doeners die ook denken. Dat blijkt als je ziet hoeveel cumelabedrijven op de beurs staan. Bij de gewone machines, omdat zij nu eenmaal de grote groep vormen die blijven investeren, ook bij de speciale toepassingen. Zoals de speciale egalisatieschuif van Veldhuizen of de asfaltschuifwagen van Tuytel. Maar ook in dit nummer hebben we weer een paar mooie vernieuwers, zoals de nieuwe zelfrijder van Wim van Breda of de Vervaet die met behulp van de NIR-sensor mest precies op maat op het land brengt. Al die ondernemers hebben daar een verhaal bij. Ze zoeken constant naar technologische vernieuwing, naar mogelijkheden om door de toepassing van nieuwe technieken het werk slimmer aan te pakken. Juist dat staat tegenwoordig echter onder druk, merken we in de gesprekken met ondernemers. Vooral door de toenemende neiging om al het werk maar in een bestek te stoppen met nauw omschreven werkwijzen. De dood in de pot voor ondernemers, want het betekent dat de bestekschrijvers zich in de positie van de aannemer beginnen te verplaatsen. Terwijl het proces toch was bedoeld om tot de goedkoopste en beste uitvoering van het werk te komen. Dan moet je echter wel de slimme aannemers de ruimte geven. Misschien moeten we voor die bestekschrijvers en voor andere aannemers die mooie oplossingen zoeken maar een cumelaondernemersplein inrichten op de TKD. Waar innovatieve ondernemers laten zien op welke manier zij zorgen dat een klus sneller of goedkoper kan en waar anderen weer op ideeën kunnen worden gebracht. Zonder schroom durven ze dat te laten zien, want net als de slimme sleutelaars zijn ze allang weer bezig met de volgende stap. Omdat ze altijd verder speuren.
Kosten abonnement Nederland € 88,- per jaar / Buitenland € 121,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.
4
GRONDIG 5 2016
Maand 2014 Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke
INHOUD 6 9 10 14 18
In Actie: Loonbedrijf en Kraanverhuur A. Spelt & Zn. Commentaar Bedrijfseconomische ontwikkelingen in de cumelasector Vent & Visie: Redmer Bouwman, Flandrijn en Bouwman Sterk Werk: A. de Jonge, Sint-Jansklooster
Ondernemen met
mensen 22 Profileren: cumela sector laat zich zien 28 TKD 2016 30 Grondig.com 33 Geen aanpassing remmen door kenteken 34 Compacte Aebi 6x6-truck 37 Kort berm- en slootnieuw 38 Maaien met Noremat VSV 40 Syntera ondersteunt aannemers 44 Variabele afgifteregeling Vervaet 46 John Deere 6M-serie 49 Economie 49 In kort bestek
50 Cumelaria 51 Gekruid 52 Provinciaal bestuur: Utrecht 56 Cumela.nl 57 Voorzitter 58 Toolbox: houd je longen stofvrij 60 Communicatie wordt onderschat 62 Geef een goede pitch in minder dan een minuut 64 De schoorsteen moet wel blijven roken 65 Adviespraktijk 66 Bedrijvig
Ondernemen met
vaktechniek
Ondernemen met
cumela
Grondig 6 ontvangt u vrijdag 22 juli!
GRONDIG 5 2016
5
ondernemen met
mensen
6
GRONDIG 5 2016
BEDRIJF IN ACTIE
Aanbouwen in tien minuten Na 26 jaar heeft Piet Spelt uit Groot-Ammers zijn oude, maar nog steeds niet versleten Bos-slootarm ingeruild. Op zich niet bijzonder, ware het niet dat hij ook wat eisen had. Spelt wilde wel een nieuwe slootarm, maar ook graag één die gemakkelijk van de trekker af te bouwen was, omdat hij per jaar maar een kleine honderd uur per jaar werk heeft met het sloten. Voor hem een mooie aanvulling omdat hij vooral in zijn ‘vrije’ tijd agrarisch loonwerk doet. Overdag zit hij op de kraan in de bouw en aannemerswereld. Maar om vijf uur thuis zijn en in het seizoen niets doen, is het ook niet. “Sommigen kiezen voor vrije tijd. ik vind het mooi om dan nog wat boerenwerk te doen.” Het agrarische werk bestaat hoofdzakelijk uit mestrijden, opraapwagenwerk en sloten. Om efficiënter te kunnen werken, besloot hij drie trekkers in te ruilen voor één nieuwe, mits daar een afbouwbare slootarm op kon. Leverancier Jamo uit Molenaarsgraaf ging samen met Bos uit Bolsward de uitdaging aan. Bij Bos paste dit volgens Bouke Jan Planinga, omdat de fabrikant al bezig was met het idee om de maaiarm in een frame te hangen. “Maar Spelt eiste vanwege het werk op de kuil wel een ophangsysteem zonder uitstekende delen aan de onderkant van de trekker. Bos zelf wilde daarbij een universeel systeem waarbij ook de uitlaat niet meer hoefde te worden verbouwd en dat onder meerdere merken zou passen. Het eindresultaat is mooi, zo blijkt als Spelt de slootarm voor het eerst op- en afbouwt. Basis is een vlak doosframe, dat plat op de grond ligt. Door het frame lopen keurig weggewerkt de hydrauliekslangen die vanuit de draaikop naar de arm gaan. Op het oog lijkt het zelfs onmogelijk om de trekker erboven weg te rijden zonder de draaikrans te raken. Dan blijkt echter de slimmigheid in de constructie. Aan deze zijde is het frame iets hoger en komt de trekker schuin te staan. Het past precies. Ook tussen de vanghaken en oren waarmee het frame aan de stompen aan de zijkant van de trekker wordt gehangen, past alles precies, ondanks de 710/70x38 banden. Ingenieus is de manier van ophangen. De aandrijfunit wordt in de hef gehangen en vier extra hydrauliekslangen bevestigd. Deze zijn nodig om op de trekkerhydrauliek het frame omhoog te brengen. Eerst wordt de achterzijde met een extra cilinder omhoog gehesen. De vanghaken trekken het frame om de stompen, waarna de bevestigingsoren er hydraulisch omheen worden gezet. Aan de voorzijde drukt een speciale cilinder het frame omhoog, waarna dat op dezelfde manier wordt vast gezet. Daarna is het aftakas aansluiten en binnen tien minuten is de combinatie klaar voor gebruik. Even later staat Pelt al langs de slootkant voor de eerste meters, maar niet nadat er een officiële overhandigingsplechtigheid is geweest. Met suikerbrood en Fryske Slokjes. Dat mag ook wel na 26 jaar wachten op een investering. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok
GRONDIG 5 2016
7
Wij weten wat we verzekeren! De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als dochter van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Ons advies en onze voorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.
“Als ondernemer wil je je niet druk maken om de kleine lettertjes, maar vertrouwen op een goed advies.” Rienk Vegter, verzekeringsadviseur
Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade
website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60
ondernemen met
mensen
COMMENTAAR Zodat… Provinciale afdelingsbestuurders en bestuurders van de secties Agrarisch loonwerk, Meststoffendistributie en Grondverzet en cultuurtechniek zijn deze week bijeen voor de zomereditie van de Bestuurdersdag. Na een geslaagde bijeenkomst in Rosmalen kijken we uit naar die in Biddinghuizen. Het is goed dat u zich realiseert dat in de provincie- en sectiebesturen uw belangen sterker worden behartigd door bestuursleden. Dat is nodig, want wet- en regelgeving komt meer en meer in uitvoering in provincie en gemeente. Voor een landelijke organisatie als CUMELA Nederland is het daarom belangrijk om in de regio extra antennes te hebben. Nog mooier is het als die voelsprieten in staat blijken om sectorbelangen te vertegenwoordigen. Met hulp van CUMELA, uiteraard. In de afgelopen twee jaar hebben we hard gewerkt aan het versterken van onze besturen met bestuurderstrainingen en profielen. Verder hebben de besturen stappen gezet in het beheren van de regionale dossiers: verkeer en vervoer, beroepsonderwijs, ruimtelijke ordening & milieu en regionale economie (en aanbesteden). In de meeste provincies zijn er nu dossierhouders benoemd. Deze week hebben we met elkaar gewerkt aan de vraag: hoe? Hoe vergaren we kennis over dossiers en bouwen we netwerken op van interessante mensen en organisaties? Hoe presenteer ik mezelf als ondernemer en als CUMELA-bestuurder aan een wethouder, een bestuurder van LTO of een Tweede Kamerlid op werkbezoek. Oftewel: hoe laat ik zien dat ik een welkome aanvulling ben in hun netwerk, dat ik erbij hoor?
Michiel Pouwels Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland
Uiteindelijk willen wij allemaal dat de cumelasector beter zichtbaar wordt. Niet alleen met vakmensen en machines, maar juist door onze ‘maatschappelijke relevantie’. Juist daar kunt u als ondernemer nog wel wat van opsteken. U kunt namelijk wel vertellen dat uw bedrijf maïs hakselt, sportvelden onderhoudt, wegen aanlegt of mest distribueert, maar wat interesseert het publiek dat nu? Of een gedeputeerde, wethouder of ambtenaar? Kortom, hoe vertaalt u de sterke punten van uw bedrijf naar hun voordeel. Bijvoorbeeld: wij maaien bermen en sloten met vakmensen en moderne machines. De doorvertaling wordt eenvoudiger als u achter de vorige zin het woordje ‘zodat’ plakt: zodat het waterpeil beheersbaar blijft en wij allemaal droge voeten houden. Probeer dat maar eens door achter uw eigen argumenten ‘zodat’ te plakken. Zullen we wedden dat uw buren, de gemeenteambtenaren en de leden van de voetbalclub ineens beter zicht krijgen op uw werkzaamheden. Misschien oogst u wel begrip dat u bij nacht en ontij, met grote machines… Afijn, dat riedeltje kent u wel. Ik zeg: ‘zodat’, dat helpt! Ook bij sectorprofilering in regionale belangenbehartiging.
GRONDIG 5 2016
9
BEDRIJFSECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN Een sector die groeit!
ondernemen met
mensen
Grafiek 1:
Bruto marge 2001-2014 (euro's)
1.800.000
De cumelabedrijven zijn de afgelopen veertien jaar fors gegroeid en efficiënter georganiseerd. Dat blijkt uit een analyse van de bedrijfseconomische boekhouding over de periode 2001 tot 2014.
1.600.000 1.400.000
Opvallend is de betere arbeidsbenutting en een omzet die jaar-
1.200.000
lijks bijna 3,5 procent stijgt. Dat is dus flink meer dan de jaarlijkse
1.000.000
inflatie in die periode.
800.000 600.000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Grafiek 2:
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Aantal arbeidskrachten (fte)
16 14 12 10
De sector groeit
8 6 4 2 0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Grafiek 3:
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Bruto marge en arbeidskosten (fte)
120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000
0
Arbeidskosten per fte
Grafiek 4:
Bruto marge per fte
Arbeidskosten per bruto marge (%)
50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
10
GRONDIG 5 2016
Gemengd
Agrarisch
Uit de cijfers (grafiek 1) blijkt duidelijk dat de bedrijven in de cumelasector in veertien jaar tijd een behoorlijke groei hebben doorgemaakt. In 2001 bedroeg de bruto marge gemiddeld ruim één miljoen euro per bedrijf. In veertien jaar tijd is dit gestegen naar circa anderhalf miljoen euro. Dit is een stijging van gemiddeld 3,5 procent per jaar. De bruto marge is de bedrijfsomzet minus inkoop van hulpstoffen en werk door derden en zien we als omzet voor eigen arbeid en machines. Als we uitgaan van een sector die bestaat uit 3000 cumelabedrijven, dan betekent dit dat de sector een toegevoegde waarde levert van in totaal 4,5 miljard euro. De duidelijke groei zien we niet direct terug als we kijken naar het aantal arbeidskrachten per bedrijf (inclusief de ondernemer). Dit lag in 2014 op 13,2 fte (grafiek 2). In veertien jaar is er slechts sprake van een heel lichte groei van het aantal werknemers. Op basis van 3.000 cumelabedrijven was de cumelasector in 2014 goed voor ongeveer 40.000 arbeidsplaatsen (inclusief ondernemers).
Arbeidsbenutting verbeterd
55,0%
30,0%
Al sinds het begin van de jaren negentig is CUMELA Nederland betrokken bij het bedrijfseconomisch onderzoek zoals dat toentertijd werd uitgevoerd door LEI-DLO. In 2001 heeft CUMELA Nederland het onderzoek overgenomen en inmiddels doen jaarlijks bijna 500 bedrijven mee aan de huidige kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Het levert een mooi beeld op van de ontwikkelingen in de sector in de periode van 2001 tot 2014.
Cumelsector
Een min of meer gelijkblijvend aantal werknemers met toch een flink groeiende omzet per werknemer betekent dat de bruto marge per werknemer stijgt. Deze is in veertien jaar met bijna 2,9 procent per jaar gestegen, van € 78.000,- in 2001 naar bijna € 110.000,- in 2014 (grafiek 3). De stijging is het gevolg van schaalvergroting en de toenemende capaciteit van machines, meer aandacht voor de arbeidsproductiviteit en hogere prijzen als gevolg van inflatie. Gedurende deze periode zijn de kosten van een werknemer ook flink gestegen. Deze gingen met 2,2 procent per jaar omhoog. Kostte een fte in 2001 nog € 34.803,-, in 2014 was dit al € 45.472,-. Een belangrijk kengetal om de arbeidsbenutting in beeld te brengen, zijn de arbeidskosten per bruto marge (grafiek 4). In de afgelopen veertien jaar zien we met name bij de agrarische loonbedrijven en gemengde bedrijven een lichte daling. Dat is te verklaren door de grotere en duurdere machines
CUMELASECTOR 2001-2014 Achtergrondinformatie Voor dit artikel is gebruik gemaakt voor de gegevens uit de database van CUMELA-Kompas Analyse over de periode 2001 tot 2014. Er is onderscheid gemaakt tussen agrarische loonbedrijven (omzet agrarisch loonwerk meer dan 67 procent), gemengde bedrijven (omzet agrarisch loonwerk tussen 34 en 67 procent) en grondverzetbedrijven (omzet agrarisch loonwerk minder dan 34 procent). De gegevens zijn per jaar afkomstig van verschillende bedrijven. Met name in de periode voor 2005 lag het aantal deelnemers met 100 deelnemers per jaar een stuk lager dan de periode erna. Bij alle typen bedrijven zien we een groei van het aantal deelnemers. Deze groei is het grootst bij de grondverzetbedrijven (440 procent over de periode van 2001 tot 2013). De stijging van agrarische loonbedrijven als deelnemer is met 161 procent over de periode 2001 tot 2013 het kleinst.
Een werknemer kostte in 2014 al € 45.472,- per jaar
die in de landbouw worden ingezet, met als gevolg hogere machinekosten en lagere arbeidskosten door een grotere capaci teit (grafiek 5). Bij de grondverzetbedrijven is in de cijfers de crisis van de laatste jaren terug te zien. De arbeidskosten per bruto marge waren in de periode 2006-2008 duidelijk lager dan in de jaren erna. Door een dalend werkaanbod was het lastiger om de productiviteit van de werknemer op niveau te houden.
Wisselende machinekosten Een andere factor die bij de stijgende machinekosten een rol speelt, zijn de fors gestegen brandstofkosten. Terwijl in 2001 de brandstofkosten gemiddeld 8,9 procent van de kostprijs bepaalden, zijn deze gestegen naar 15,7 procent in 2014 (grafiek 6). Daarmee waren in 2013 en 2014 de brandstofkosten voor het eerst hoger dan de kosten voor afschrijving. Opvallend is dat vanaf 2012 bij alle typen bedrijven een daling van de machinekosten optreedt. Dit wordt veroorzaakt door dalende afschrijvingen als gevolg van beperkte investeringen toen de crisis in vooral de grondverzetsector zich aandiende (grafiek 7). Dit beeld wordt versterkt door een duidelijk stijgende omzet in 2013 en 2014 in combinatie met beperkte extra investeringen. Bij de grondverzetbedrijven zien we in de periode voor de economische crisis (2006-2009) duidelijk de laagste machinekosten per bruto marge. In de periode van hoogconjunctuur is veel geïnvesteerd, met als gevolg dat de afschrijvingen in de periode erna opliepen. In combinatie met het slechtere werkaanbod stegen bij de grondverzetbedrijven de machinekosten in verhouding tot de bruto marge (periode 2010-2012). Overigens is de kans aanwezig dat de komende jaren de afschrijvingen weer hoger worden dan de brandstofkosten. Niet alleen doordat de dieselbrandstof in prijs is gedaald, maar ook doordat er weer noodzakelijke vervangingsinvesteringen worden gedaan. Opvallend is bij de machinekosten nog dat de kosten voor reparatie en onderhoud, verzekeringen en huur van machines door de jaren heen behoorlijk constant zijn.
Machines gaan langer mee Cumelabedrijven leven van het exploiteren van machines en dat is terug te zien in de hoge jaarlijkse investeringen in nieuw materieel. De piek lag de afgelopen periode in 2008, toen er gemiddeld per bedrijf € 275.000,- werd geïnvesteerd. Wat een crisis doet, blijkt dan in 2012, toen dit bedrag daalde naar € 190.000,-. Die ontwikkeling is ook te zien in de netto investeringen ten opzichte van de bruto marge. Vanaf 2008 is deze dalende (grafiek 7).
Grafiek 5: Machinekosten per bruto marge (2001-2014) (%) 55,0% 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Grafiek 6:
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Opbouw machinekosten per bruto marge (%)
25,0% 20,0% 15,0% 10,0%
5,0% 0,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Afschrijvingen
Reparatie en onderhoud
Brandstof
Verzekeringen
Machinehuur
Grafiek 7:
Investeringen per bruto marge (%)
35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0%
5,0% 0,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
GRONDIG 5 2016
11
ondernemen met
mensen
Wat betekenen de cijfers voor de cumelabedrijven? De prestaties van de cumelasector over een periode van veertien jaar roepen de vraag op wat dit betekent voor de bedrijven in de sector? Wat kunnen ondernemers hiermee? We vragen het aan twee deskundigen van CUMELA Advies, André de Swart en Ad Karelse. Volgens bedrijfskundig adviseur Ad Karelse laten de cijfers zien dat ondernemers goed in staat zijn om in te spelen op veranderende marktomstandigheden. “Ook nu staat de sector voor diverse uitdagingen”, stelt Karelse. “Neem de lage melkprijs in de veehouderij, waardoor agrariërs weinig extra geld zullen uitgeven aan bijvoorbeeld graslandvernieuwing of nieuwbouw. Ook de trage betalingen - zowel in het grondverzet als in het agrarisch loonwerk - vormen een uitdaging voor de sector.” “Als ondernemer is het belangrijk om aandacht te hebben voor dergelijke ontwikkelingen”, stelt bedrijfseconomisch adviseur André de Swart. “Zet op eens op een rij: wie zijn mijn klanten over vijf jaar, welke omzet kan ik verwachten en welke activiteiten leveren de grootste bijdrage aan
Grafiek 8: 50,0% 48,0% 46,0% 44,0% 42,0% 40,0% 38,0% 36,0% 34,0% 32,0% 30,0%
Boekwaarde/aanschafwaarde (%)
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Grafiek 9:
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Bruto marge per boekwaarde (%)
2,10
het rendement?”, aldus De Swart. “De vervolgvraag is dan wat dit betekent voor de inzet van arbeid en machines? Probeer vooruit te kijken en tijdig de juiste beslissingen te nemen”, vult Ad Karelse aan. Als belangrijk aandachtpunt noemen De Swart en Karelse verder het vasthouden van de huidige resultaten in combinatie met een verantwoord investeringsbeleid. “In de hoogconjuctuur van 2007- 2008 is er mogelijk te veel geïnvesteerd, ten tijde van de crisis is er duidelijk minder geïnvesteerd”, zegt De Swart. “Weliswaar kunnen machines door de technische vooruitgang langer mee. Met het betere rendement van de afgelopen jaren is het zaak de juiste investeringen te doen, zodat de cumelabedrijven een up-to-date machinepark behouden”, aldus De Swart. Karelse is het hiermee eens. ”Het vergt van de ondernemers een goed inzicht in de kostprijs van werkzaamheden en een goede financiele planning, waarbij investeringen en aflossingsverplichtingen zijn afgestemd op een goed resultaat. Tevens dient er een goed financieringsplan te worden opgesteld, omdat banken minder kapitaal via leningen en hypotheken aan de sector ter beschikking stellen.”
Sinds deze periode ligt die zelfs onder de hoogte van de afschrijvingen, met als gevolg een enigszins verouderend machinepark. Al is dat relatief, want over de hele periode blijft de verhouding boekwaarde ten opzichte van de aanschafwaarde op een hoog niveau. Tijdens de top was dit zelfs iets boven de 40 procent (grafiek 8). In 2008 werd een bedrag geïnvesteerd dat gelijk was aan 40,3 procent van de boekwaarde van de machines. Inmiddels is dat iets gedaald naar 36 procent; machines gaan dus iets langer mee. Desondanks blijven de afschrijvingen een forse kostenpost voor de bedrijven. Deze lagen de afgelopen jaren rond de € 200.000.
De brandstofkosten zijn gestegen van 8,9 procent in 2001 naar 15,7 procent in 2014
1,90 1,70 1,50 1,30 1,10 0,90
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Grondverzet
Grafiek 10: 6,0%
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Bedrijfseconomisch resultaat (%)
4,0% 2,0%
Flinke schommelingen in rendement
0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -8,0% Grondverzet
12
Hoe de machines op een bedrijf worden benut, is te zien aan de verhouding bruto marge ten opzichte van de boekwaarde (grafiek 9). Deze is gestegen doordat de bruto marge harder groeit dan de boekwaarde van machines. De stijging wordt met name gerealiseerd door de grondverzetbedrijven. Opvallend is dat de laatste jaren de verhouding boekwaarde-aanschafwaarde in de verschillende sectoren erg naar elkaar is toegegroeid. Een verklaring kan zijn dat in de periode voor 2008 veel is geïnvesteerd in grondverzetmachines om het groeiende werkaanbod bij te benen. Toen de piek in het werk afnam, gingen ook de investeringen omlaag en kwam de vervanging op het normale niveau van de hele bedrijfstak.
GRONDIG 5 2016
Gemengd
Agrarisch
Cumelasector
Wat is nu het gevolg van al deze ontwikkelingen voor het rendement van de cumelabedrijven? In elk geval blijkt de sector net als vele andere gevoelig voor de conjuncturele ontwikkelingen. Na een kleinere crisis in 2003-2004 steeg het bedrijfseconomisch rendement naar een hoogte van gemiddeld 2,7 procent in 2007 (grafiek 10). Ook 2008 was nog een goed jaar, maar hierna kreeg de cumelasector te maken met de gevolgen van de economische
crisis. Eerder dan veel andere sectoren herstelde de sector zich wel, waardoor het rendement de laatste twee jaar weer duidelijk beter werd. In 2014 werd in die periode voor het eerst in veertien jaar zelfs een heel klein positief resultaat gehaald door de agrarische loonbedrijven.
De afgelopen jaren is jaarlijks per bedrijf een bedrag tussen de € 190.000 en € 260.000 geïnvesteerd. Wat opvalt, is dat het verschil in rendement tussen de verschillende type bedrijven van 2008 tot en met 2013 kleiner is geworden. Vooral het dalende werkaanbod met druk op de prijzen in het werk buiten de landbouw zette het resultaat van de grondverzet en gemengde bedrijven onder druk. Desondanks bleven zij wel makkelijker aan de goede kant van de streep.
Veel positieve ontwikkelingen Een analyse van de bedrijfseconomische resultaten van de bedrijven in de cumelasector in de periode 2001 tot en met 2014 laat veel positieve ontwikkelingen zien. Economische crisis of niet, cumelabedrijven zijn in staat om de bruto marge jaarlijks flink te verhogen. Door een capaciteitsverhoging van machines stijgt de productiviteit van materiaal en medewerkers. Ondernemers zijn de afgelopen jaren kritischer op investeringen, maar houden desondanks een up-to-date machinepark, waarin jaarlijks een bedrag van rond de € 200.000,- wordt geïnvesteerd. Door machines langer en beter te benutten, met onderhouds- en reparatiekosten die gelijk blijven, stijgt de omzet per geïnvesteerde euro in machines. Door deze ontwikkelingen lag het bedrijfseconomisch rendement anno 2014 op 1,4 procent van de bruto marge.
TEKST & ILLUSTRATIES: Dieuwer Heins en Toon van der Stok
Bedrijfseconomisch rendement Voor het bedrijfseconomisch rendement wordt een berekende vergoeding voor de niet betaalde ondernemer en het geïnvesteerde eigen vermogen meegenomen. Verder worden de incidentele baten en lasten en overige opbrengsten buiten beschouwing gelaten.
advertentie
Mosterman Machines bv
www.hemos.nl info@hemos.nl 06 466 02500
GRONDIG 5 2016
13
ondernemen met
mensen
VENT & VISIE
Niets frustrerenders dan klanten die niet betalen. Maar wanneer kom in je in actie en hoe pak je het aan? Incassospecialist en deurwaarder Redmer Bouwman doet voor CUMELA Nederland veel zaken en geeft tips. Bellen werkt het beste, want rekeningen van bedrijven die er bovenop zitten, blijven boven op de stapel. Dat moet ook, vindt hij. “Het is immers de beloning voor werk dat jij hebt gedaan.”
“ Geen herinnering sturen, gelijk bellen” Gerechtsdeurwaarder Redmer Bouwman, Flanderijn en Bouwman In een ruimte op de eerste verdieping van het kantoor van Flanderijn en Bouwman in Appingedam, zitten dagelijks 35 tot 40 mensen te bellen. Zij voeren uit wat volgens directeur-eigenaar Redmer Bouwman de belangrijkste taak is voor ondernemers in het debiteurenbeheer. “Bellen is veruit het meest effectieve middel om ervoor te zorgen dat je rekening wordt betaald. Door te bellen maak je dat de klant zich moet verantwoorden waarom hij de rekening heeft laten liggen. Dat vindt iedereen vervelend.” Het kantoor van Bouwman doet al enkele jaren incassozaken voor CUMELA Nederland en heeft nu ook de incassodienst die de brancheorganisatie had voor haar leden overgenomen. Het betekent dat leden die een zaak tegen klanten willen voeren niet langer door CUMELA Nederland worden geholpen, maar worden doorverwezen naar deze landelijk werkende organisatie. In overleg bepaalt zij hoe een zaak wordt gevoerd. Daarin kan klantbehoud voorop staan, maar met het voordeel dat een derde partij afspraken met de slecht betalende klant maakt.
“Wil je wel een klant die niet betaalt?” Voor deze oplossing is gekozen omdat CUMELA-leden daarmee een beroep kunnen doen op een grote, professionele organisatie. Flanderijn Bouwman maakt deel uit van de Flanderijn-groep, waar landelijk veertien kantoren bij zijn aangesloten en die ook nog een vestiging in België heeft die volgens Belgisch recht incasso’s verzorgt. Het grote voordeel van de landelijke organisatie is volgens Bouwman dat alle zaken in een landelijk gekoppeld systeem terecht komen. “Wij hebben daardoor een databestand met 1,5 miljoen klanten die wel eens voor een betalingsprobleem zijn aangesproken. Als we een zaak in behandeling krijgen, kunnen we bij wanbetalers die in dit bestand voorkomen direct zien wat de status is. In gevallen waarbij sprake is van ophoping van schulden of een faillissement kunnen we dus ook adviseren om maar af te zien van een zaak. Hoe vervelend dat ook is, want het betekent dat de rekening waarschijnlijk nooit zal worden betaald.”
14
GRONDIG 5 2016
In de meeste gevallen zal er echter sprake zijn van prima mogelijkheden om via een incasso of deurwaardersprocedure het geld binnen te krijgen, stelt Bouwman. “In de zaken die we voor cumelabedrijven doen, komt naar schatting in 65 procent van de gevallen het geld al in de incassofase binnen. Wie dan niet betaalt, krijgt te maken met de deurwaarder, waarna die zorgt dat er hoe dan ook geld komt. Alleen in die gevallen waarbij sprake is van een faillissement of het ontbreken van middelen lukt dat niet. Maar dan heb je het over maximaal tien procent van de zaken die we behandelen.” Voor Flanderijn en Bouwman een zaak in behandeling neemt, moet je echter eerst als bedrijf actie ondernemen om een factuur betaald te krijgen. Een onderdeel van de bedrijfsvoering waar nogal eens wat aan mankeert, weet ook Bouwman. “Logisch, want het is niet het favoriete onderdeel van de bedrijfsvoering voor veel MKB-ondernemers. Die hebben de neiging om vooral door te gaan met werken, want dat is wat ze het liefste doen. De klant staat voorop en die willen ze helpen.” Maar hoe graag je klanten ook helpt, je doet het uiteindelijk toch voor het geld, spiegelt Bouwman. “Het is dus je goed recht om van klanten binnen de afgesproken termijn een betaling te eisen. Want hoe moeilijk hij ook zit, als hij een afspraak maakt om werk te laten uitvoeren, dan moet hij dat betalen. Kan hij dat niet, dan moet hij je ook niet bellen. Je koopt toch ook geen Porsche als je maar geld hebt voor een Kia Picanto.” Hij adviseert bedrijven daarom heel voorzichtig te zijn met klanten die niet betalen. “Wat heb je aan iemand die je niet betaalt? Dan heb je wel werk, maar maak je kosten waarvan je je maar moet afvragen of ze worden betaald. Ik weet dat klanten heilig zijn, maar ik vraag me af of je wel zaken wilt doen met iemand die zo met je omgaat. Natuurlijk kan een klant even moeilijk zitten, maar dan moet hij dat vooraf overleggen. Dan kun je prima een betalingsregeling afspreken.” Om duidelijk te krijgen welke klanten wel of niet betalen, is het volgens hem noodzakelijk om een strak debiteurenbeheer te volgen. “Je kunt niet na een paar maanden een rekening of een herinnering sturen. Je moet daarvoor gewoon vaste tijden vrij maken. Dus bijvoorbeeld elke maandag rekeningen de deur uit en ook op een vast tijdstip controleren wat er nog open staat.”
Bij het uitblijven van een betaling adviseert hij nadrukkelijk om geen briefje te sturen, maar gelijk te bellen. “Dat is veel effectiever en kan bij een MKB-bedrijf prima. Als je er bovenop zit, wordt het aantal namelijk steeds kleiner. Een installatiebedrijf hier uit de buurt heeft dat advies opgevolgd en dat merkt dat het aantal te late betalers sinds die tijd hard daalt. Mensen vinden het namelijk vervelend om dat telefoontje te krijgen.” Zo’n aanmaningsgesprek is helemaal niet zo moeilijk, stelt Bouwman. “Je kunt namelijk gewoon beginnen met de vraag of de factuur is ontvangen. Op een bevestigend antwoord kun je vervolgens vragen wat er is misgegaan met de betaling, omdat de termijn verlopen is. Natuurlijk volgen dan excuses en dat kun je gebruiken om duidelijke afspraken te maken. Niet door uitstel te geven, maar door vast te leggen wanneer er wordt betaald. Die afspraak moet je voor jezelf duidelijk vastleggen en wanneer die niet wordt opgevolgd direct weer bellen. Waar het om gaat, is dat je duidelijk maakt dat je er bovenop zit.”
“Leg betalingsafspraken vast en controleer die.” Natuurlijk zijn er altijd bedrijven die een uitvlucht zullen verzinnen. Die opmerkingen maken over de factuur of die roepen dat ze hem niet hebben ontvangen. Juist daarom is het zo belangrijk om snel te factureren en termijnen op te volgen, benadrukt hij. “Dan voorkom je dat je aan het lijntje wordt gehouden en kun je bij discussies nog terughalen wat er is gebeurd.” In die aanpak moet je volgens Bouwman ook geen verschil maken tussen grote of kleine opdrachtgevers. “Natuurlijk kun je als je in onderaanneming werkt te maken hebben met langere betalingstermijnen. Dat kan, als je dat samen overeengekomen bent. Maar ook dan geldt: termijn is termijn. Dus met snel factureren en tijdig opvolgen kun je wel voorkomen dat je te lang bank speelt.” Hij adviseert nadrukkelijk om niet te lang door te gaan met manen en herinneren. “Maximaal twee keer en dan de brief dat je het uit handen geeft.” Pas aan het eind van deze fase van debiteurenbeheer komt de gang naar een incassobureau of deurwaarder in beeld, maar dan zul je nog wel een keer schriftelijk aan de gang moeten, legt Bouwman uit. “Wordt er ondanks de afgesproken termijnen niet betaald, dan moet je de klant schriftelijk in gebreke stellen - dat kan ook via de e-mail - en hem erop wijzen dat de zaak uit handen wordt gegeven, met als gevolg extra kosten. In de eerste fase is dat ongeveer vijftien procent van de hoofdsom, vermeerderd met de rente. Pas als het uitmondt in een gerechtelijke procedure komen er extra kosten bij, maar dat proberen we zoveel mogelijk te voorkomen”, aldus Bouwman. Eerst gaat namelijk het callcenter in Appingedam aan het werk. Want hoe dan ook, de klant krijgt een belletje. TEKST & FOTO: Toon van der Stok
GRONDIG 5 2016
15
BOS kOnStruktie en machineBOuw BV Hichtumerweg 1, Bolsward, The Netherlands | 0031 (0) 515 - 57 29 41 | www.bosbolsward.com
Die wil alleen maar persen
www.krone-nederland.nl
KRONE Rundballenpressen
Robuuste NovoGrip elevator met dwarsstaven die de baal altijd ronddraaien = perst onder alle omstandigheden ! Robuuste NovoGrip elevator met powerband = de hoogste perskracht en baaldichtheid X-treme pers wikkelcombinatie met snelle baalovergave naar de wikkelaar met de zwaartekracht = tijdwinst De zware X-treme uitvoering voor extra capaciteit onder de zwaarste omstandigheden Foliebinding voor alle Comprima rondebalenpersen
Zuid-Nederland: Ad van den Hurk 0653-241918
Noord-Nederland: Martijn van Middelkoop 0651-346841
Kom langs en bekijk de demonstraties op 21, 22 en 24 ju ni
Hooibouwdemonstraties CLAAS biedt het breedste programma aan machines voor de ruwvoederoogst: van maaiers, via schudders, harken en opraapwagens, naar persen en hakselaars. U kunt deze machines in combinatie met de CLAAS tractoren zelf beoordelen tijdens 3 hooibouwdemonstraties.
We nodigen u, op deze data, van harte uit vanaf 19.30 uur. 21 juni Locatie:
Handelsonderneming K.A. van Spijker Koloniedijk 60, 7739 PC Vinkenbuurt
22 juni Locatie:
Melkveebedrijf Kempe Goorseweg 37a , 7468 SH Enter
24 juni Locatie:
Mts v/d Gun.v.Dijk Hennisdijk 17, 4197 RB Buurmalsen
I.s.m. de regionale CLAAS dealers
kampsdewild.nl
STERK WERK Consequente aanpak in natte en droge omstandigheden
ondernemen met
mensen
A. de Jonge, Sint Jansklooster Een specialisatie van A. de Jonge is het maaien en onderhouden van groen in wetlands. Het bedrijf heeft daar niet alleen specialistische machines en werkwijzen voor, maar vooral ook de vakmensen die het altijd zelfstandig in één keer goed willen doen. Met die aanpak is het bedrijf ook succesvol op het ‘droge.’ ‘s Morgens vroeg hoef je bij A. de Jonge niet te zijn, evenmin als laat in de middag. Dat zijn namelijk de verzamelmomenten waarin al het personeel komt en gaat. ’s Morgens om informatie en materiaal mee te nemen voor de uit te voeren projecten, en ‘s avonds bij terugkeer om even bij te praten en informatie over te dragen voor de volgende dag. Bram de Jonge is daar helder in. “Dat is gewoonte bij ons. Niet alleen om de voortgang door te nemen, maar ook om even bij te praten, elkaar even in de ogen te kunnen kijken en zo de onderlinge band sterk te houden. Mocht er eens iets zijn, privé of met de gezondheid, dan kan dat gevolgen hebben voor het functioneren. We leven hier met elkaar mee en je kunt dan snel ergens op anticiperen”, aldus Bram. Dat betekent ook dat de jongens redelijk normale dagen van zeven tot vier op de werkplek maken. “Wij zijn van mening dat - uitzonderingen daargelaten - medewerkers normale dagen moeten kunnen maken. Dat komt de kwaliteit van het werk, de mentaliteit,
18
GRONDIG 5 2016
de spirit, het enthousiasme en de duurzaamheid ten goede.” Een helder statement, dat duidelijk maakt dat De Jonge met vaste eigen mensen werkt. “Wij werken alleen met ons bekende bedrijven die dezelfde visie en kwaliteit voorstaan. Het liefst doen we alles met eigen manschappen en eigen materiaal. Dan heb je honderd procent grip op kwaliteit, weet je dat het goed komt, hoef je er niet achteraan en zijn er ook geen organisatorische hobbels met ingehuurd personeel dat het niet kan, snapt, wil snappen of waar je niet eens fatsoenlijk mee kunt communiceren”, zegt Bram. Hij voegt eraan toe dat hij op zich niets tegen heeft op buitenlandse inhuurkrachten, maar dat het niet in zijn bedrijfsfilosofie past. Hij verkoopt liever ‘nee’ bij een aangeboden klus dan dat hij te veel aanneemt en daardoor extra personeel of onbekende bedrijven moet inhuren. “We hebben een mooie ploeg medewerkers met vrijwel geen verloop. We kennen elkaar allemaal goed en weten wat iedereen kan en wat we van elkaar mogen verwachten.”
A. de Jonge VOF, Sint Jansklooster Het bedrijf is gestart in 1984, toen Aalt de Jonge samen met zijn neef Klaas de Jonge naast de teelt en het snijden van riet het diverse groenonderhoud oppakte in de gemeente Lelystad. Het bedrijf is door de jaren gestaag gegroeid en is momenteel met 35 vaste medewerkers actief in groenvoorziening, boomverzorging en aanleg en onderhoud van tuinen. Het bedrijf wordt nu geleid door Bram, Karel en Wim de Jonge. Bram (foto) is verantwoordelijk voor alle administratie en het bijhouden van de certificaten. Wim en uitvoerder Klaas doen de planning en Karel is te vinden in de werkplaats. Het bedrijf is ISO 9001-, VCA**- en Groenkeur-BRL-groenvoorziening en boomverzorging-gecertificeerd. Meer informatie: www.adejonge.nl.
Vast team geeft kwaliteit Tijdens ons bezoek zijn de maaiploegen voor het maaien van bermen en het onderhoud van openbaar groen volop bezig in onder andere Zwolle, Lelystad, Dronten en Almere. In Almere-Buiten heeft A. de Jonge in het deel De Vaart een meerjarig contract. Het evaluatierapport over afgelopen jaar geeft precies aan waarom De Jonge die tijd en energie in zijn medewerkers stopt. “Nul afwijkingen geconstateerd! Kijk, dat is wat we willen en dat bereik je alleen met zo’n team mensen”, zegt Bram trots. Hij geeft aan dat hier het bekende spanningsveld prijs-kwaliteit zit. “De opdrachtgevers, gemeenten, provincies en bedrijven, willen allemaal graag dat het werk goed gebeurt. Dat scheelt hen een hoop gezeur, nawerk en controlewerk. Hier hangt wel een ander prijskaartje aan dan veelal de laagste prijs”, aldus Bram. Volgens hem zijn opdrachtgevers het beste af als ze weer meer naar langjarige afspraken toe gaan. “Het eerste jaar betaalt iedereen leergeld. Daarna kennen de medewerkers het project en loopt het vaak vanzelf. Wij sturen daarom altijd dezelfde medewerkers naar een project.” Hij ziet het verlangen naar kwaliteit (en niet altijd de laagste prijs) langzaam terugkomen, maar ervaart nog een grote verscheidenheid bij gemeenten en provincies. “Opdrachtgevers weten wat het marktconforme tarief is. Als bedrijven er ver onder zitten, moet er een lampje gaan branden dat er ergens zal worden beknibbeld. Dat is nooit een gezond uitgangssituatie voor beide partijen. Wij zijn van mening dat je een marktconforme prijs moet rekenen. Met ervaren, betrokken medewerkers en eigen materieel kun je in de kostprijs gunstig uitkomen. Dat is onze aanpak.” Hij voegt eraan toe dat de efficiëntie en de kwaliteit die je erdoor bereikt een hogere uurprijs ruim compenseert en de opdrachtgever ontzorgt. “Reken maar eens uit wat tien procent faalkosten echt kost.”
die hiervoor nodig zijn, hebben we zelf in huis en dat maakt dat je snel kunt handelen en weet wat een machine kan”, illustreert Bram. Hij geeft aan dat veel opdrachtgevers graag één aanspreekpunt hebben. “Als je toch bezig bent en ze met je in contact zijn en zien dat je het goed doet, rolt daar soms wel wat meerwerk uit. Dat werk wordt dan doorgaans normaal betaald. En dat willen we ook dan volgens dezelfde filosofie zelf doen met eigen gespecialiseerde mensen en dito materieel.”
Rietwerk Het specialistische werken in het riet is altijd gebleven. Nu maait A. de Jonge jaarlijks circa 80 hectare riet, deels met de hand en grotendeels met de PistenBully’s. De vier PistenBully’s op het bedrijf zijn door De Jonge zelf omgebouwd tot specialistische nat-terreintrekkers, waaraan diverse machines worden gekoppeld. Denk aan een maaicombinatie, een stobbenfrees, een klepelbak en een versnipperaar. De Jong heeft de rupsen verbreed, de driepuntshef en aftakas aangebracht en de motorunit een kwart slag gedraaid om een fatsoenlijke bunker te kunnen plaatsen. Ze worden uitgerust met diverse aanbouwwerktuigen voor het maaien en afvoeren van gewas en het verwijderen van bos en opslag.
Daarbij wil De Jonge totaal-supplier zijn voor aanleg en onderhoud van groen. “In het verlengde van berm- en slootonderhoud onderhouden we ook openbaar groen, voeren we kapwerkzaamheden uit, renoveren we plantsoenen en herstellen en onderhouden we verharding. Alle machines
GRONDIG 5 2016
19
ondernemen met
mensen
Bij het herstellen van eendenkooien komen diverse specialisaties bij elkaar. Niet alleen het herstellen en aanleggen, maar ook het specialistisch handwerk om de wanden te vlechten.
Het plaggen van rietland om het veenmosriet te herstellen in De Alde Feanen is een mooi voorbeeld van de specialiteit van het bedrijf.
Nattere omstandigheden Die aanpak stamt rechtstreeks af van de specialisatie van het bedrijf, het maaien en onderhouden van natte terreinen. Zoals te zien aan de openingsfoto gaat het om het maaien, maar ook om het plaggen van rietland, het verwijderen van bos in natte gebieden en dergelijke. Dat moet je kennen. Zo is er afgelopen winter bijvoorbeeld volop gewerkt aan het Life+project New Life for Dutch Fens in De Wieden. Het ging om het verwijderen van negen hectare bos voor de revitalisering van het trilveen in opdracht van Natuurmonumenten. Een plan van aanpak was hier belangrijk en daarin speelde het zo min mogelijk beschadigen van het terrein een grote rol. De Jonge heeft daarvoor het hout met 150 meter lange lieren op ‘sledes’ naar de pontons gesleept en daar verwerkt om dat af te voeren richting de biomassa. Op onbegaanbare plekken mocht het snoeihout worden versnipperd op bestaande akkers. Een soortgelijk sprekend project van de afgelopen periode is het Life+-project De Alde Feanen, het herstellen van veenmosrietland in opdracht van It Fryske Gea. Ook hier zeer drassige omstandigheden en kennis van riet en rietteelt als vereiste. Hiervoor heeft De Jonge diverse voertuigen, zoals omgebouwde PistenBully’s. Nog verder gaan de specialismen bij enkele projecten waarin A. de Jonge eendenkooien heeft hersteld. “Hier komt nog echt handwerk aan te pas, dat alleen door vakmensen kan worden uitgevoerd. Wij hebben ze gelukkig en zijn daar niet alleen zuinig op, maar we maken er ook het verschil mee. In het natte, maar ook onder universelere droge omstandigheden. Daarom doen we het liefst zoveel mogelijk met eigen mensen en in eigen beheer.” TEKST:: Gert Vreemann FOTO’S: A. de Jonge
20
GRONDIG 5 2016
Voor de revitalisering van het trilveen in De Wieden is het hout tot 150 meter met een lier uit het gebied getrokken. Het zware hout is over water afgevoerd en het tophout ter plekke versnipperd.
Echte vakmensen die het handwerk nog kennen, zijn een sterke troef van De Jonge. Zoals hier de handschouw waar het machinaal niet kan.
PROFESSIONELE
MAAIARMEN van 2 tot 8 m
Zeer geschikt voor het maaien van taluds, slootkanten, wegbermen, struiken, hagen, boomtoppen, enzovoort.
Buurtweg 42 6971 KM Oeken tel. 0575 476 555
www.hissink-oeken.nl
IN SLEEVE VERPAKKING
Groen, grond en infra producten
®Baletite netvervangende folie
Nijemirdum N ije
|
Tel.: 0514 - 57 18 26
|
www.buma.com
|
info@buma.com
PROFILEREN Cumelabedrijven bepalen beeld van verkochte machines
ondernemen met
vaktechniek
Wie nog twijfelde aan de rol van cumelabedrijven in het grondverzet had aan een rondje TKD genoeg om te ontdekken dat zij het beeld van de verkochte machines bepalen. Of het nu gaat om gewone rupskranen, shovels of de nieuwste technologie, als de machine was verkocht, profileerde zich er meestal een cumelabedrijf mee. En zo profileerde ook onze sector zich bijzonder sterk.
22
GRONDIG 5 2016
CUMELA Nederland CUMELA Nederland onderscheidde zichzelf ook op de beurs met een stand met alle informatie over kentekens en rijbewijzen waar veel bezoekers zich kwamen oriënteren. De traditionele ontbijtbijeenkomst was druk bezocht en gaf inzicht in de verhouding tussen hoofd- en onderaannemer. Feestelijk was de ondertekening van De Green Deal het Nieuwe Draaien. Daarmee onderschrijft de branche de doelstelling om de emissie van CO2, NOx en fijnstof te beperken. Meer over de bijeenkomsten op www.cumela.nl en www.grondig.com.
Het leven is gunnen en gegund krijgen. Dat is een reactie die we vaak kregen als we de bedrijven vroegen naar hun motivatie om een machine een week lang naar de TKD te transporteren. Of het nu om een groot tuinbouwloonbedrijf als Van Etten uit Berkel en Rodenrijs gaat of een gewoon grondverzetbedrijf als Dunnink uit Staphorst, ze doen het ook uit loyaliteit naar hun leverancier. Zoals Bas van Etten zegt: “Het is een beetje geven en nemen met elkaar. Ik heb graag dat ze voor me klaar staan als er service nodig is of ik een storing heb, dan wil ik ook wel een keer voor hen wat doen.” In elk geval drie bedrijven maakte hij met die houding blij, want op de beurs stonden een Komatsu- en Kubota-kraan en ook reed er nog een Fendt met kilverbord. Vergelijkbaar is de reactie van Harm Dunnink, die ook nog eens de aandacht trok met een kersverse WVT MAN 10x8 met Veenhuis-asfaltkipper. Ook reed hij met de democombinatie voor Veenhuis. “Voor het geld dat het kost om daar drie dagen te zijn, kunnen we beter thuisblijven. Je doet het echter ook voor de leverancier, omdat de deal op een nette manier is rondgekomen.” Ook voor Maarten Dekkers uit Maasbommel was goodwill de reden om met zijn speciale, voor de explosievenopsporing uitgeruste Doosan 235 naar de beurs te komen. “Wij zien het als een pure geste richting Staad. Staad is heel attent naar ons toe en zit er ook in service altijd bovenop. Dan doe je graag een keer wat terug.” Dat laatste heeft alles te maken met het feit dat er van dit type nog maar twee draaien en Doosan ze nog niet voorradig had. “Voor ons werk hoeft het niet, ze kennen ons, maar je merkt ook dat de machinisten het leuk vinden dat hun machine op de beurs draait. We hebben daar veel positieve reacties op gehad.”
Nieuwe technieken Wat opvalt bij de rondgang is dat het ook de cumelabedrijven zijn die zich onderscheiden in de toepassing van nieuwe technieken. Niet alleen Dekkers en Dunnink, maar een goed voorbeeld is ook Veldhuizen uit Westbroek, die op de stand van Frapoma stond met zijn Exact Level-egaliseerbord, waarmee je een- of tweezijdig een profiel tot een afschot van acht centimeter in één keer rond kunt zetten. Dit is volgens Jaap Veldhuizen één van de drie egaliseerborden in Nederland waarmee dit kan. “Frapoma wilde daarom graag dat we hem hier demonstreerden. Wij kennen de machine en kunnen laten zien wat de voordelen zijn.” Tegelijkertijd hopen veel ondernemers natuurlijk wel op de promotionele waarde van drie dagen staan of rondrijden op de beurs. Zo wil Dunnink met zijn nieuwe 10x8 in de nabije toekomst sterker staan als de eisen voor wegverkeer strenger worden. Hij verwacht meerwaarde te leveren bij bestaande klanten en dankzij de asfaltuitvoering ook dit werk mee te kunnen pikken. Veldhuizen ziet het als prima mogelijkheid te laten zien wat je als bedrijf kunt en heeft ook adressen gescoord. Cumelaondernemer van het Jaar Heinze de Boer uit Burgum is gevraagd door DigPilot vanwege de ervaring die hij heeft met het 3D-GPS-systeem en vanwege zijn nieuwe Kobelco SK 230-LS-binnendraaier met 3D-GPS en draaikantelstuk. Het viel hem op dat veel bezoekers toch nog onvoldoende weten hoe het precies zit met 3D-GPS. “Vanuit die gedachte willen ze dan graag proefdraaien”, aldus De
GRONDIG 5 2016
23
1 Dunnink
ondernemen met
demonstreerde vaktechniek de nieuwe
WVT-Veenhuiscombinatie met geïsoleerde asfaltkipper met een waterinhoud van 24 kuub. Afwijkend is dat de asfaltklep met de powerpack wordt aangestuurd.
1
2
2 Hobelman toonde de Gradertronic met automatische aansturing van niet alleen de giek, maar ook de kantelbak. De volgende stap is de integratie van het draaikantelsysteem. 3 De Boer draaide met de kersverse nieuw Kobelco 230 LS-binnendraaier met draaikantelstuk en S70-snelwissel, dat met sensoren is gekoppeld aan het DigPilot-3Dbesturingssysteem.
3
Boer. Of het zijn bedrijf wat heeft gebracht, vindt hij een lastige vraag, maar ook daar is hij helder in. “Mensen zien toch dat wij daar draaien en onthouden dat. Je laat zien dat je voorop loopt in techniek en als je dan in gesprek komt, weten ze dat nog of je refereert eraan.”
Laten ervaren Twee bedrijven die nadrukkelijk aanwezig waren om eigen machines te promoten, waren Hobelman en Wesseler Oude Booyink. Voor Hobelman was de mogelijkheid om het Gradertronic-systeem te demonstreren echt van meerwaarde. “We merkten dat ondernemers zelf of eigen machinisten naar ons stuurden om even te draaien”, zegt Marco Hobelman. Hij is hier blij mee, want het gemak van Gradertronic moeten mensen ervaren. “Wij hebben ook gemerkt dat we ons op de ondernemer moeten richten. Machinisten zijn bang dat ze inleveren en ondernemers richten zich juist op de voordelen. Ondernemers willen dat zien en daarna komt het gesprek. Zo is het gelopen op de TKD en zo hebben we leuk adressen gescoord.” Willy Oude Booyink maakte zijn debuut als exposant om de Stoneslinger te promoten. Ondanks de mogelijkheden die juist de TKD biedt om
24
GRONDIG 5 2016
te demonstreren, deed hij dat niet. “We wilden geen risico nemen op overlast door stuiven bij een harde wind”, legt hij uit. Voor onder nemers is dat ook niet nodig, heeft hij vastgesteld. “Proefdraaien past beter in het vervolgtraject”, zegt hij. Maar ook al staat hij er als importeur hij merkt dat de aanwezigheid ook voordelen heeft voor het verhuren van de machine vanuit zijn eigen bedrijf. “We krijgen ook aanvragen om met de machine aan het werk te gaan. Daar komen dan vaak ook nog allerlei bijkomende klussen bij.” Opvallend is dat vooral de ondernemers met bijzondere machines of technieken merken dat de aanwezigheid op de TKD klandizie oplevert van andere ondernemers. Dat maakt dat bijvoorbeeld Veldhuizen ook dik tevreden is over de deelname. “Het kost je drie dagen een man en een wiellader, maar we hebben daarmee voor de leverancier en voor onszelf veel contacten gelegd, variërend van grote aannemers in de wegenbouw tot stratenmakers. Eigenlijk zouden we de volgende keer zelfs met een eigen stand op de TKD willen staan.” Dat geldt ook voor Heinze de Boer met zijn Optima Infra Infrakit. Hij overweegt daarvoor in een volgende editie een eigen stand. “Want de TKD is natuurlijk een prima plek om je als ondernemer en sector te oriënteren en te profileren.”
4
5
4 Dubbel aandacht voor Tuytel met de nieuwe Terexzeef en de nieuwe asfaltschuifwagen van Fliegl. Hij is de eerste die met deze Fliegl-asfaltwagen in Nederland draait. Ook hij scoorde voor zijn loonbedrijf aanvragen. 5 Toch bijzonder dat Doosan de nieuwe 235 blijkbaar niet zelf kon regelen en daarom de speciale van Dekkers Maasbommel liet draaien. 6 Frapoma vroeg Veldhuizen om zijn speciale egaliseerbord te demonstreren, waarmee in één keer rond op afschot te werken is. Het leverde niet alleen Frapoma, maar ook Veldhuizen potentiële nieuwe klanten op.
6
7 Als vaste Case-klant bracht Nijssen uit Mijnsheerenland de nieuwste Caserupsgraafmachine naar de TKD. Goed voor een aantal uren extra op de klok bij terugkomst op het bedrijf.
7
8
8 De stand van Etec/Van Vliet uit Waddinxveen viel op door een groot aantal machines met bekende namen op de giek. De drie graafmachines waren van drie verschillende cumelabedrijven.
TEKST & FOTO’S: TOON VAN DER STOK EN GERT VREEMANN
GRONDIG 5 2016
25
ATH_Adv_Cumela-Grondig_200x270mm.indd 1
17-05-16 17:10
G.M. Damsteegt B.V. heeft nu nieuw in de verhuur aan de “herderarm� diverse aanbouwdelen. Naast de standaard maaikorf en klepelmaaier hebben we nu ook de beschikking over een boomstobbefrees en een zaairotorcombinatie. Dit zijn bij uitstek de machines om in te zetten op moeilijk berijdbare situaties en taluds.
Kraanverhuur, Grondverzet en Recycling G.M. Damsteegt B.V. Westeinde 46 2969 BM Oud-Alblas Tel. 0184 69 27 67 info@gmdamsteegt.nl
De specialist onder de specialisten is de afstand-bestuurbare werktuigdrager op rupsen. Deze machine kan op gebieden komen waar de tractor het laat afweten en wordt door ons vooral ingezet om taluds te bewerken. De machine kan worden uitgerust met klepel-maaier, grondfrees of rotorzaai-combinatie.
www.gmdamsteegt.nl
Advies inzake milieu en omgeving Uw juridisch adviseur omgevingsrecht helpt u goed op weg Op zoek naar een deskundige die u ondersteunt bij handhavingskwesties, vergunningen, bestemmingsplannen etc.?
Uw juridisch adviseur omgevingsrecht helpt en begeleidt o.a. bij: > Vergroten bedrijfsoppervlakte en/of uitbreiding gebouwen > Milieumeldingen en/of milieuvergunningen > Het adviseren in geval van handhaving > Ruimtelijke ontwikkelingen in uw omgeving > Beoordelen bestemmingsplannen
Meer informatie Neem contact op met CUMELA Advies via telefoonnummer (033) 247 49 40 of advies@cumela.nl. Wij helpen u graag goed op weg.
ondernemen met
vaktechniek GG techniek
TKD 2016
Steeds professioneler De TKD verandert steeds meer richting een professionele beurs waarop ondernemers zich oriënteren, elkaar ontmoeten en netwerken. Dat je dan ook nog kunt draaien, is mooi meegenomen. De stands worden professioneler en zakelijker, maar het lekkere TKD-gevoel is gebleven. Op deze editie was er natuurlijk extra veel nieuws van de Bauma voor het eerste live te zien. Enkele snippers voor u opgeraapt. Ruim 15.000 bezoekers kwamen er naar deze editie van de TKD, die voor de tweede maal in Almere werd gehouden. De omstandigheden waren ideaal en dat zorgde voor een gemoedelijke sfeer. Daarbij lijkt de animo om zelf te draaien of te rijden aflevering na aflevering minder te worden. Of dat te maken heeft met de strengere veiligheidsmaatregelen, waardoor je niet zomaar meer op een machine springt, of door een verandering in het publiek is moeilijk te peilen. Het past wel in het beeld dat de TKD meer en meer een relatiebeurs aan het worden is. Mede door de minder stringente eisen van de organisatie krijgen de standhouders de ruimte om meer te doen aan de ontvangst van de ondernemers. Een mogelijkheid waarvan door sommigen gretig gebruik werd gemaakt. In de nieuwe opstelling verdween de demobaan nog meer uit beeld. Jammer, want door het gebrek aan overzicht was er voor de toeschouwers weinig te zien van de prestaties van de machines. Vanaf het opstappunt zag je alleen maar combinaties heen en weer rijden. Het bochtenwerk, het lossen en het vullen door een shovel of graafmachine gebeurde allemaal buiten beeld. De meesten hielden het daarom snel voor gezien. Voor de organisatie in elk geval een signaal om voor een volgende editie naar een andere opstelling te kijken, anders zal de animo bij de deelnemers om hier nog geld aan uit te geven snel verdwenen zijn. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok en Gert Vreemann
28
GRONDIG 5 2016
Sitech Solutions toonde het nieuwe 3D Grade Control voor de wiellader. Met deze aansturing kan met de wiellader in vlakstand worden geprofileerd. Met nieuwe extra sensoren kan in elke stand worden geëgaliseerd. MCS levert desgewenst bijbehorende hulpstukken.
Cup Engineering was aanwezig met de Sprider-asfaltcombinatie, waarmee kleine reparaties kunnen worden uitgevoerd. Speerpunt is een betere kwaliteit door een geïsoleerde afvoer en een kuipvormige kipper om ontmenging zo veel mogelijk te voorkomen.
Doosan had de nieuwe DX 165 W met AdBlue en zonder roetfilter en met compacte achterkant wel nadrukkelijk verscholen opgesteld om extra aandacht te scoren. De laatste dag werd het doek deels weggehaald.
De vindingrijkheid met BE-combinaties van het bedrijf is alom bekend, maar het begint er nu op te lijken dat Veldhuizen Wagenbouw hetzelfde gaat klaarspelen bij de trucks. Getuige deze oplegger met een netto laadvermogen van 27,5 ton bij 88 centimeter laadhoogte.
Cor Beets is natuurlijk bekend van de eigen zuigwagen. Op de TKD promootte Beets nadrukkelijk deze kleine tweekuubs versie, die in eigen huis ook voor derden wordt gebouwd. Deze is zo uitgevoerd dat de extra motor en de zuig unit kunnen worden afgenomen om hem als normale rupsdumper in te zetten. Vooral voor de stratenmakers kwam Wacker Neuson met deze nieuwe WL28 naar Almere. Een alternatief voor de populaire Knikmops, met precies voldoende hefkracht om ook een pallet stenen te kunnen verplaatsen.
Mercedes-Benz deelde snoepjes uit om de nieuwe hydraulische voor wielaandrijving te promoten. Echt nieuw voor Mercedes is deze eigen Arocs 10x4 met negentons naloopas met een GVW van 47 ton.
Nieuw met een eigen vestiging voor de Nederlandse markt is Engcon. Een betere plaats op de TKD kon het bedrijf niet wensen, want na de ingang liep iedereen hier bijna letterlijk tegenaan. Engcon hoopt te profiteren van de groeiende populariteit van de tiltrotator en andere speciale uitrustingsstukken. Uit Polen komt deze langzaam draaiende shredder van Pronar. Met volgens insiders nog wel een flink geluidsniveau, maar daar wordt volgens de leverancier nog aan gewerkt. De machine is voorzien van een Stage IVCaterpillar-motor en heeft verder een Cleanfix-systeem om de radiatoren schoon te houden, een magneetscheiding en een Groeneveld-smeersysteem.
GRONDIG 5 2016
29
GRONDIG.COM
ondernemen met
vaktechniek
SMT OPENT VESTIGING IN NIEUWKUIJK
Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.
REIFEN ESSEN: PIRELLI-TREKKERBAND KOMT Eind dit jaar is hij leverbaar, de PHP-lijn trekker- en oogstmachinebanden van Pirelli. Het was één van de opvallendste noviteiten van Reifen Essen. Het gaat om een complete range trekker- en oogstmachinebanden met 25 maten van 26 tot 46 inch, waaronder 800/65R32, 900/60R32, 650/65R38, 650/710/70R38, 800/70R38, 710/70R42 en 710/75R42.
Onlangs opende SMT (Kuiken) de nieuwe Volvo CE-vestiging in Nieuwkuijk. Naast het nieuwe pand presenteerde SMT de nieuwste Volvo- en Sennebogen-machines, waaronder de Volvo Compact Range, de Volvo L70H, de Volvo EWR150E en de Sennebogen 850. De boodschap was helder: het zuiden heeft nu in Nieuwkuijk een volwaardig verkoop- en servicepunt voor Volvo en Sennebogen.
AMAZONE AMATECHNICA: PRECISIE LOONT Met een spetterende opening zette Amazone tijdens de Amatechnica de precisieboodschap neer. Loonwerkers zullen volgens Amazone mee moeten in de snel doorzettende digitalisering in de landbouw. In het verlengde toonde Amazone de individuele dopschakeling, AmaSwitch. Ten opzichte van de huidige sectieschakelingen (acht doppen) geeft dat volgens Amazone een middelenreductie van vijf procent en tot 85 procent minder overlap dan voorheen. advertentie
HAND IN HAND 50 jaar AMAZONE zaaicombinaties TEAM BONUS Het perfecte team voor zaadbedbereiding en zaaien Mechanische zaaicombinatie met D9 of AD
Pneumatische zaaicombinatie met AD-P
Voorbeeld: Rotorcultivator KG, Cracker-Disc-Wals CDW, Voorbeeld: Rotorcultivator KG, v-ringwals KW 580, opbouwopbouwzaaimachine AD-3000 Super. Bij 3 meter werkbreedte: zaaimachine AD-P 3000 Super. Bij 3 meter werkbreedte:
TEAM BONUS €
1.500,–*
TEAM BONUS €
2.250,–*
€ 500,–* of € 750,–* voor mechanische zaaicombinatie
voor pneumatische zaaicombinatie
Prijsvoordeel per meter werkbreedte * Alleen geldig bij de aankoop van een nieuwe zaaicombinatie, bestaande uit een AMAZONE grondbewerkingsmachine, wals en zaaimachine. Geldig van 01-06-2016 tot 31-10-2016. Uitlevering van machine zal in 2016 plaatsvinden.
for Innovation | www.amazone.de
www.kampsdewild.nl
30
GRONDIG 5 2016
SAUTER LANCEERT OVERRIJDBEVEILIGING De Duitse fabrikant Sauter heeft samen met importeur Landkracht in Nijverdal een overrijdbeveliging ontwikkeld die goed aansluit op de evaluatie van de CUMELA-trekkerbumperproef. Denk aan in breedte en hoek verstelbare en met een breekbout beveiligde zijvleugels , ledverlichting, flexibel gemonteerde markeringsstangen, een gereedschapskist en een fronttrekhaak. Het middenstuk bestaat uit een onderplaat, waarop tot tien gewichten van 90 kilogram kunnen worden geplaatst.
VOLVO-CONCEPTTRUCK VERLAAGT BRANDSTOFVERBRUIK
ECOSTAR NAAR EUROPE RECYCLING EQUIPMENT Op de IFAT-beurs in München maakte Europe Recycling Equipment in Stegeren bekend dat het bedrijf officieel importeur is geworden van de EcoStar-zeven. EcoStar produceert al achttien jaar schijvenzeven voor een breed scala materalen. Het bedrijf levert de zeven in de types VE 2000 tot VE 6000. De schijvenzeven zijn 1,60 meter breed. Europe Recycling ziet goede mogelijkheden in combinatie met Hammelvoorbrekers.
Bijna een derde minder brandstof. De nieuwe concepttruck van Volvo Trucks laat zien hoe de productiviteit in het internationaal transport aanzienlijk kan worden verbeterd. Het geheim van deze opmerkelijke brandstofbesparing zijn een aerodynamisch ontwerp en een lager leeggewicht. Als basis is gebruik gemaakt van een FH420 met een Volvo D13-Euro 6-motor. advertentie
Dé toonaangevende specialist in machines voor het onderhouden van wegen, wegbermen en sloten!
Volg ons op:
www.wimvanbreda.nl GRONDIG 5 2016
31
Zeer krachtig maïsherbicide • breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast
Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
VERKEER Geen aanpassing remmen
ondernemen met
vaktechniek
“Er komt in 2017 geen nieuwe eis voor de opbouw van luchtremmen op bestaande transportvoertuigen. De enige verandering is dat voertuigen die bij een snelheid boven de 25 km/u worden gebruikt in elk geval moeten zijn voorzien van een remlosbreekreminrichting.” Dit stelt Hero Dijkema, beleidsmedewerker verkeer bij CUMELA Nederland, in een reactie op berichten dat alle voertuigen zouden moeten worden voorzien van een tweewegremsysteem. De afgelopen weken ontstond er veel onduidelijkheid over de nieuwe regels toen verschillende media berichtten dat alle bestaande aanhangers bij het kentekenen zouden moeten worden voorzien van een tweewegremsysteem om aan de nieuwe eisen te voldoen. Een onjuiste voorstelling van zaken, concludeert Dijkema. “Voor bestaande voertuigen verandert er namelijk nauwelijks iets. Dat was ook de afspraak bij de invoering van de nieuwe regeling, om het voor de gebruiker zo eenvoudig mogelijk te houden. Het enige is dat voertuigen die nu een maximumconstructiesnelheid hebben van meer dan 25 km/u straks moeten zijn voorzien van rem-losbreekreminrichting als er een kenteken wordt aangevraagd. Alleen dan mag er straks 40 km/u worden aangevraagd. Zonder deze voorziening mag er straks nog maximaal 25 km/u worden gereden en krijgt de gebruiker geen kenteken.” Voor de meeste transportvoertuigen die met een massa van meer dan 3500 kilogram over de weg gaan, komen er geen nieuwe eisen, benadrukt Dijkema. “Daarvoor geldt nu al dat deze moeten zijn voorzien van een goedwerkende reminrichting. Daarin verandert dus niets.”
Zwaardere eisen Een verandering komt er wel voor aanhangwagens die vanaf 2018 in gebruik worden genomen. Vanaf 1 januari van dat jaar moeten nieuwe landbouwaanhangwagens en verwisselbare getrokken uitrustingsstukken zijn voorzien van een tweeleidingremsysteem als de som van technische toegestane maximummassa’s van de assen in totaal meer is dan 8000 kilogram. Dat tweeleidingremsysteem mag zowel hydraulisch als druklucht zijn. Dijkema adviseert bedrijven die nu investeren in nieuwe trekkers te kiezen voor het laten opbouwen van een tweeleidingdrukluchtremsysteem. “Drukluchtremmen zijn in het snelverkeer en ook in het buitenland al de norm. Daarbij is dit een beproefde techniek met de beste remresultaten. Onze verwachting is dan ook dat dit vanaf 2017 de norm zal zijn op aanhangwagens met een toelaatbaar gewicht van 8000 kilogram.”
Aanschaf landbouwtrekker Dijkema verwacht dat drukluchtremmen de komende jaren de standaard gaan worden bij een tweeleidingremsysteem. “Drukluchtremmen zijn in het snelverkeer al de
norm en het is beproefde techniek”, verklaart hij. Hij acht het raadzaam dat ondernemers vooruitlopend op de nieuwe regeling bij aanschaf van een nieuwe landbouwtrekker deze nu al met een tweeleidingdrukluchtremsysteem uitrusten. Vanaf 2018 zullen de meeste aanhangwagens boven de acht ton naar zijn verwachting met drukluchtremmen zijn uitgerust. Door de komende jaren te anticiperen bij een investering kan de overgang dan relatief soepel verlopen.
Bij de kentekening volgend jaar kan elk voertuig zonder aanvullende eisen een kenteken krijgen.
TEKST: Toon van der Stok FOTO: CUMELA Communicatie
Remeisen en maximumconstructiesnelheid bestaande aanhangwagens Maximumconstructiesnelheid ≤ 25 km/h
25-40 km/h
> 40 km/h
Landbouw- en bosbouw aanhangwagens (transport)
> 3500 kg rem
> 1500 kg remlosbreekreminrichting
> 750 kg remlosbreekreminrichting
Verwisselbare getrokken uitrustingsstukken (getrokken machines)
> 3500 kg rem
> 3500 kg remlosbreekreminrichting
> 750 kg remlosbreekreminrichting
GRONDIG 5 2016
33
AEBI 750 6X6 Universeel inzetbaar
ondernemen met
vaktechniek
Wim van Breda ontwikkelt compacte truck voor snelweg, berm en stad Niet alleen voor het maaien, niet alleen om de Euro 6-motor, niet alleen zo smal om 1,10 meter van de witte streep te blijven en niet alleen zo compact om zonder afzettingen tunnels te cleanen. Wim van Breda ontwikkelde afgelopen jaar deze 10,5-tons Aebi 6x6, die voor meerdere doeleinden kan worden ingezet. Hij is vrijgegeven voor vertrek.
Om maar met de deur in huis te vallen: Wim van Breda in Geldermalsen ziet zichzelf nadrukkelijk niet als fabrikant. Als er op de markt echter geen goede oplossingen voorhanden zijn om aan de vraag van klanten te voldoen, dan ‘moet’ je wat. Het dossier ‘geschikt compact voertuig voor snelwegen en stedelijke gebieden’ maakt nu weer een stap, omdat de eisen zich in de jaren verder ontwikkelen. Projecttrekker Gerrit Wieberdink is daar heel helder in. “We zien steeds meer dat voor stedelijke gebieden Euro 6 wordt vereist. Voor snelwegen wordt er geen genoegen meer genomen met compromisoplossingen, maar wil men een volwaardig CE-gekeurd en gekentekend voertuig dat in zijn geheel keurig 1,10 meter vanaf de witte streep kan werken, dus maximaal 1,70 meter breed buitenwerks.”
34
GRONDIG 5 2016
Verder willen klanten zo’n (dure) basismachine graag breder inzetten om meerdere klussen te handelen. Denk dus niet alleen aan bermen maaien met de Herder, maar ook aan tunnels reinigen, calamiteitendiensten en voorkomende werkzaamheden in stedelijke gebieden waar Euro 6 wordt geëist en de ruimtes krap zijn. En dan het liefst ook nog een combinatie waar je snel en gemakkelijk kunt wisselen van opbouw, die ruim tien ton laadvermogen heeft, traploos kan werken en 80 km/u haalt en goed zicht biedt op het werk. En, last but not least, af-fabriek een officiële goedkeur heeft, Nederlands gekentekend en CE-gekeurd is. Tja, dat is dus niet kant-enklaar op de markt verkrijgbaar. De Kantonnier voldoet niet aan dat wensenlijstje, de Bremach ook niet en het huismerk Reform kon zoiets ook niet leveren.
Ruime cabine met standaard een rijhendel en veel plek voor een bedieningspaneel. Het rijpedaal plaats je apart. Het zicht op maaier is ook relatief goed door de ver naar voren geplaatste cabine en zitpositie. Het standaard frame is versterkt met een extra frame met snelwisselkoppelingen. De hydraulisch aangedreven achterste as is in basis identiek aan de voorste achteras.
Het ontwerp En dus klopte Wim van Breda bij Aebi aan om op basis van de nieuwe, 1,70 meter brede Aebi 750 - een 7,5-tons truck met 114 kW (155 pk) krachtbron met zware assen en een geschikte cabine qua ruimte en zicht - aan de slag te gaan en om een partner te zoeken die zo’n machine wil fabriceren en vermarkten. Fabrikant Aebi wilde meewerken en Ginaf Service wilde de machine wel produceren als special. En dus kon Wim van Breda aan de slag. Dat ging om een lang verhaal met heel veel testwerk samen met Bosch Rexroth en een keuringstraject bij de RDW. We zullen u die omgangen en de bijbehorende kosten besparen. Het basischassis is circa 1,20 meter (één as) verlengd door een heel nieuwe frame van voren naar achteren te maken en dat op het bestaande frame te bevestigen. De extra as is hetzelfde als de achteras van de bestaande truck. Het geheel is voorzien van hydraulische cilinders om de assen af te stempelen voor maaiwerk en voor werkzaamheden waarbij de machine stabiel moet staan. De extra derde as is voorzien van een hydrostatische aandrijfunit, bestaande uit een tussenbak en Bosch Rexroth-hydrauliek. Deze heeft een snelheidsbereik van circa 0-10 km/u en drijft dan alleen de achterste as aan. De rest van de aandrijving wordt dan automatisch uitgeschakeld in de tussenbak. De versnellingsbak blijft wel draaien, omdat hiermee de hydrauliekpomp voor de opbouw wordt aangedreven. Als je meer olie nodig hebt, schakel je op voor een hogere opbrengst om met een laag motortoerental te kunnen werken. De hydrostaatunit wordt uiteraard mechanisch via de vrachtwagen-PTO aangedreven. De hydrostaatunit is door Bosch Rexroth getest en goedgekeurd. Het frame is voorzien van vier cilinders om de opbouw
Er zijn al diverse opbouwunits ontwikkeld. Een opbouw die veel vermogen vraagt, moet een eigen krachtbron hebben, zoals hier de Herder met vangrailmaaier.
circa 30 centimeter te kunnen liften en op poten af te zetten. Zo is mede dankzij een opbouwvanger in een kwartiertje van ombouw te wisselen. Er zijn hydrauliek-, computer- en elektriciteitsaansluitingen gerealiseerd. De aandrijving van de opbouw vindt alleen plaats via de truckhydrauliek (bij beperkte hydrauliekbehoefte). Er is geen hoog-vermogen-PTO of -hydrauliek beschikbaar. Een opbouw die meer vermogen vraagt, wordt voorzien van een eigen krachtbron. Dit vanuit de gedachte dat zo sneller van opbouw kan worden gewisseld en dat de truck verder zo standaard mogelijk blijft. Los van de uitbreidingen is de Aebi-truck verder niet wezenlijk veranderd.
Bijna klaar Inmiddels zijn alle tests verlopen en de goedkeuringen binnen. Ook heeft Wim van Breda inmiddels zes verschillende opbouwvarianten ontwikkeld. Uiteraard een Herder-unit met enkele maaizuigarm, een kipbak met knijperbak, een roterende hoogwerker voor het wassen van tunnels, een rioolzuiger, een botsabsorber en een wegdekreiniger, zoals op de foto. Allemaal hebben die een eigen frame en afzetpoten. Op stapel staat nog een 1,70 meter brede snelverkeeraanhanger. De Aebi is vrijgegeven om 4,5 ton te trekken en heeft een aansluiting voor luchtberemming. Op het wensenlijstje staat nog een bestuurbare achteras. Wim van Breda heeft het product nu officieel vrijgegeven voor vertrek. De eerste twee machines draaien nu volop in de praktijk. Een derde is al besteld vanuit het buitenland. Ginaf Service in Ederveen gaat de machines bouwen en Wim van Breda zal ze in Nederland vermarkten. Prijs en naam zijn nog niet bekend. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann, Wim van Breda
GRONDIG 5 2016
35
Mosterman Machines bv
www.hemos.nl info@hemos.nl 06 466 02500
VERVAET De standaard in mestinjectie
Since 1974
|THE|NEW|HYDROTRIKE|16&20M3 Frans Vervaet B.V. - Hoofdplaatseweg 1b - 4521PE - Biervliet - Nederland - WWW.VERVAET.NL - info@vervaet.nl - 0031 (0) 115 48 17 10
KORT NIEUWS VELDHUIZEN-HEMOS-MAAIZUIGCOMBI MET SLIMME ZWEEFSTAND Veldhuizen heeft op basis van de Iveco Trakker deze gekentekende maaizuigcombinatie ontwikkeld met Hemos-opbouw. Voor het maaien heeft Hemos een lichtgewicht giek geconstrueerd met een bereik van 4,00 meter aan de rechterkant en 3,50 meter aan de linkerkant. De hefcilinder heeft een hoofdcilinder voor het strekken en een kleine cilinder voor de zweefstand. Dit om de ‘zweefslag’ te beperken. Zo kun je bijvoorbeeld nooit de cabine raken als je rond paaltjes direct naast je maait.
ondernemen met
vaktechniek
ORCA MET OVERRIJDBEVELIGING Onlangs is deze Hemos Orca-maaizuigcombinatie met Veenhuis-opvangwagen afgeleverd aan de gemeente Staphorst. De Orca is gebouwd volgens het bekende overrijd-pickup-principe om de trekker los te kunnen gebruiken. De nieuwste Orca’s zijn uitgevoerd met Parkerhydrauliek en IQAN-besturing. Opvallend is de eis van de gemeente dat de combinatie moest zijn uitgerust met een overrijdbeveiligingsbumper. Die is dus ook bijgeleverd. Verder is de combinatie uitgerust met dubbele pendelende steunwielen.
PERFECT-KLEPELMAAIERS VERSTERKT De heavy-duty-klepelmaaiers van Perfect zijn nu leverbaar met een klepelas die nog beter bestand is tegen zeer zware omstandig heden. De versterkingen bestaan uit een uit hoge-sterktestaal vervaardigde bescherming van de klepeloren en de montage van 2,2 kilogram zware klepels, die gewasresten en hout tot tien centimeter doorsnede kunnen verwerken. Hiermee wordt het risico op uitval en kostbare reparaties aanzienlijk beperkt. De nieuwe klepelas is leverbaar op de series KT, KM, NX-460, KX-860 en ZF2.
MAAIPROEF AUTOMOWER OP VOETBALVELDEN Om tot een zo goed mogelijk onderbouwde keuze te komen tussen natuur- of kunstgras onderzoekt Husqvarna samen met de beheerders van sportaccommodaties in Ermelo en Didam de effecten van het maaien van voetbalvelden met de nieuwe Automower 450X. Daarbij worden de kwaliteit van het speelveld, de eventuele kostenreductie en de praktische toepasbaarheid op sportvelden van de Automower gemeten. Per voetbalveld zijn twee Automowers actief. Husqvarna verwacht de maaiproef in mei 2017 af te ronden.
HERDER-ARM MET DIVERSE AANBOUWDELEN Met een Herder-maaier kun je meer dan maaien. Daarom heeft Damsteegt BV diverse aanbouwdelen bij de arm. Denk aan een boomstobbenfrees en deze zaairotorcombinatie. Dit zijn bij uitstek de machines om in te zetten in moeilijk berijdbaar terrein en bij steile taluds. Damsteegt verhuurt ze desgewenst.
GRONDIG 5 2016
37
NOREMAT Meer dan Voertuig met Schattige Verschijning
ondernemen met
vaktechniek
Techniek Noremat VSV in de praktijk Het Franse Noremat stelde in 2013 zijn VSV voor, een voertuig dat de voordelen van een trekker met armmaaier zou combineren met het gebruikscomfort van een personenwagen en het overzicht van een helikopter. Onze Belgische collega’s reden ermee en ervoeren dat de machine veel meer is dan alleen een leuke verschijning. “We hebben eerst op de markt gezocht naar een basisvoertuig, maar behalve wat afgeleiden van vrachtwagens was er weinig bruikbaars voor ons concept”, legt eigenaar Christophe Bachmann de keuze voor een eigen voertuig uit. In 2008 is hij met de eerste ontwerpen begonnen. De eerste machines werden in 2013 geleverd. Op dit moment draaien er zo’n zeventig machines en staan er nog vijftien in bestelling. De bedoeling is om de productie op te drijven tot honderd exemplaren per jaar. De testmachine was uitgerust met een klepelmaaier van 2,30 meter met sideshift. Gecombineerd met een
38
GRONDIG 5 2016
armmaaier met een werkbreedte van ongeveer 1,40 meter geeft dat een totale werkbreedte van 3,70 meter. In de praktijk is de machine voorzien om tot drie (maai-)units in één be werking te combineren: één voor, één zijarm en eventueel een maaier achteraan. Voor- en achteraan bestaat de mogelijkheid om een aftakas op te bouwen. Alles wordt aangedreven door drie los van elkaar werkende hydraulische circuits. Noremat bouwt de VSV met een 4,4-liter-Perkins-motor met 85, 93 of 110 kW (116, 125 of 149 pk). Het bedrijf levert de machine met een arm van 6,40 of 7,30 meter.
De testrit We trokken naar het Franse Ludres in de buurt van Nancy om met de VSV aan de slag te gaan. Als chauffeur voel je je al snel op je gemak door de zee van ruimte in en het overzicht vanuit de cabine op de omgeving. De Perkins-viercilinder met roet filter is nauwelijks te horen, maar op het nieuwe display in de cabine kan de chauffeur heel de machine volgen, inclusief de positie van de arm. De tuimelschakelaar bovenaan in de cabine zetten we op ‘Route’ en we zijn vertrokken. Begin april zoeft de VTV met een gezapige 40 km/u door de straten van Nancy op zoek naar gras dat al de moeite waard is om te worden gemaaid. De luchtgeveerde stoel kan naar rechts worden opgeschoven en vijftien graden gedraaid. De stuurkolom kunnen we in drie posities aanpassen en de armleuning met de ‘meegaande’ armsteun kan in hoogte, lengte en helling worden ingesteld. Het zicht op de maaiers en rondom de machine is buiten gewoon goed. Als chauffeur heb je echt het gevoel tussen het werk en boven op de maaiers te zitten. De cabine is bijzonder stil: 64 dB(A), volgens een testrapport. Deze waarde is gemeten bij 1900 toeren van de motor en met twee werktuigen in bedrijf bij 6 km/u. Bovenaan rechts in het dak zit een raam met zonwerend glas, waardoor je zicht op de arm krijgt voor als je bijvoorbeeld met een takkenschaar of heggeknipper werkt.
Veel automatiek We starten de armmaaier op met een druk op de knop en automatisch past het motortoerental zich aan het type maaier aan. In de terminal van de machine kun je verschillende hulpstukken of maaiers ingeven en de elektronica regelt dan automatisch de oliestroom en het toerental van de motor. De bediening van de arm gebeurt met de grote joystick aan de rechterkant; de bediening op zich vraagt niet veel gewenning; vrij snel ben je ermee weg en wordt de joystick een verlengde van je arm. De druk van de maaier op de grond kan via een potentiometer worden ingesteld en automatisch zal de elektronica ervoor zorgen dat deze druk constant wordt gehouden. In de hoofdcilinder van de arm zit een sensor die de druk constant opvolgt en in combinatie met de druk die die maaikast op de grond ondervindt, wordt deze continu aangepast. Op de rechter bedieningsconsole staat nog een tweede kleinere joystick om de frontmaaier te bedienen.
Op het rijpedaal De VSV is een hydraulisch aangedreven machine die je op het rijpedaal rijdt. Met het inchpedaal aan de linkerkant kun je de
stroom ook even onderbreken. De hydrostatische rijaandrijving heeft twee rijtrappen in transportstand: van 0 tot 25 km/u en van 0 tot 40 km/u. In veldmodus is dat van 0 tot 10 en van 0 tot 20 km/u. Bij wijze van test probeerden we met de maaier een obstakel te raken; de rijaandrijving van de machine stopt onmiddellijk en de arm klapt een stukje achteruit. Als het obstakel is ‘ontweken’, pakt de machine automatisch dezelfde rijsnelheid. In de Eco-stand kan de stroom van twee hydraulische pompen worden samengeschakeld en werkt de machine bij een lager motortoerental (1500 in plaats van 1900 toeren per minuut). Dat geeft volgens de gebruikers een verbruik van amper zeven tot negen liter per uur. De VSV is constant vierwielaangedreven, heeft een starre achteras die in het midden pendelend is opgehangen en is voorzien van een stabilisatiecilinder om zijwaartse krachten op te vangen. Deze cilinder spant het chassis en de achteras meer op naarmate de maaiarm verder van de machine gaat en geeft minder ‘tegendruk’ als de arm kortbij werkt. De motor ligt aan de overkant van het draaipunt van de arm en is daarmee contragewicht voor een goede gewichtsverdeling en stabiliteit. De sturende vooras is vast opgehangen.
Opvouwen voor transport Voor korte verplaatsingen kan de klepelmaaier even op het platform worden gelegd. Voor lange afstanden kan deze gemakkelijk achter de cabine worden opgevouwen. De positie van de maaiarm tegenover het voertuig wordt bewaakt door sensoren die de stand van de cilinders volgen. Als we met de arm kortbij werken, zal de cilinderbeweging trager verlopen dan wanneer we met de arm verder van het voertuig zitten. De machine heeft een eigengewicht van 5700 kilogram en een totaal toegelaten treingewicht van 32.500 kilogram in Frankrijk. Dat maakt het gebruik van een afzuigwagen met containerhaaksysteem mogelijk: de zelfrijder kan netto 6800 kilogram dragen. Op het platform kunnen verschillende opbouwen worden geplaatst. Een andere optie is de Portil G+-sideshift. Deze optie is ook handig voor het gebruik van bijvoorbeeld een onkruid- of veegborstel of een vangrailmaaier. Met deze unit kan de maaier of het hulpstuk zowel links als rechts van het voertuig worden gebruikt. Voor de rest moet u het zelf ervaren en is er genoeg op een aanbouw te bedenken om de machine het jaar rond rendabel te maken. TEKST: Peter Menten, Christophe Daemen en Gert Vreemann FOTO’S: Menten, Noremat
GRONDIG 5 2016
39
SYNTERA ONDERSTEUNT AANNEMERS Meedenker bij inschrijven
ondernemen met
vaktechniek
Kennis delen en aannemers complex papierwerk uit handen nemen. Dat was de gedachte die Tim Meijer had bij de start van Syntera, zeven jaar geleden. Inmiddels zijn er vijf werknemers aan het wer. Het geheim: weten hoe een aannemer werkt en het leuk vinden om mee te denken en zijn ideeën voor hem op papier te zetten. Loon-, grondverzet- en transportbedrijf Van der Wal uit Blijham heeft klantnummer 2 bij Syntera. Als één van de eersten zag Van der Wal het nut van een bedrijf dat ondersteuning geeft bij het opstellen van alle documenten die tegenwoordig vereist zijn bij het inschrijven op een werk. Samen met een andere opdrachtgever uit de GWW-hoek stond het cumelabedrijf aan de basis van Syntera. Eigenaar Tim Meijer begon op zijn zolderkamer, maar sinds kort is hij gevestigd in een modern kantoorpand op het industriegebied van Winschoten.
“Sinds kort gevestigd in een modern kantoorpand” In het pand zetelen inmiddels vijf collega’s, die zeer bedreven zijn in het proces tussen aanbesteding en inschrijven, vertelt de gedreven Meijer. “Daar zit onze kracht. Wij helpen aannemers bij het papierwerk dat hoort bij een aanbesteding. Niet door domweg een plan van aanpak te schrijven, maar door mee te denken in het hele proces en de ondernemer te helpen om een goede keuze te maken.”
Van der Wal: Ze doorgronden een bestek Een vaste opdrachtgever voor Syntera is Derk Jurrie van der Wal van het loon-, transport- en grondverzetbedrijf Van der Wal uit Blijham. “We kenden Tim Meijer al van zijn vroegere werk en toen hij voor zichzelf begon, wilden we hem de kans geven. Dat heeft goed uitgepakt, want hij werkt nog steeds voor ons.” Van der Wal vraagt hem inmiddels voor nagenoeg alle projecten waarop ingeschreven moet worden. “Onderhands werk rekenen we zelf uit, maar zodra we moeten inschrijven op een bestek vragen we hem. Doordat hij een specialist is, haalt hij er dingen uit die wij niet zien. Hij ziet dingen die niet kloppen, of waar een post meerwerk mogelijk is. Dat heeft voor ons een grote meerwaarde.” Van der Wal vindt de constructie met een extern bedrijf dat hij inhuurt ideaal. “Als je zelf iemand op kantoor hebt zitten, moet je daar dagelijks werk voor hebben. Zo groot zijn we niet, dus is het mooi dat we Syntera kunnen inhuren.” Bij het inhuren werkt hij heel pragmatisch. “Bij eenvoudige, weinig complexe projecten vragen we Tim Meijer vaak alleen om een calculatie te maken. Voor grotere projecten doen ze vaak de complete begeleiding. Van de calculatie en het maken van een Plan van Aanpak tot de projectbegeleiding als het werk wordt aangenomen. In dat geval staat hij ons bij met raad én daad.” De ondersteuning van Syntera biedt niet alleen ontlasting. Van der Wal is ook tevreden met de resultaten die hij haalt. “We merken dat we op de plannen die samen met hen zijn geschreven bovengemiddeld scoren.”
40
GRONDIG 5 2016
Meijer is het prototype van een ondernemer die geholpen door de crisis kansen kon grijpen. “Mijn bedrijf is opgericht in 2009, toen ik nog bij een middelgroot wegenbouwbedrijf werkte. Daar zag ik al dat er behoefte was bij aannemers aan ondersteuning bij het kantoorwerk. In mijn vrije tijd zette ik een bedrijf op om de mogelijkheden op dit gebied te onderzoeken. Toen in 2010, als gevolg van de crisis, mijn opdrachtgever failliet ging kwam ik voor de keus te staan: ander werk zoeken of mijn eigen bedrijf verder ontwikkelen. Dankzij de eerste twee opdrachtgevers, kon ik de stap zetten en me afmelden bij het UWV..”
Taal van ondernemers De beslissing van Meijer pakte goed uit, want al snel kwamen er meerdere opdrachtgevers, voor de diensten die hij aanbood. “Het spreken van de taal van aannemers en weten wat er speelt maakt ons onderscheidend.. Zeker de MKB-bedrijven kennen we als geen ander. Het zijn bedrijven waar de aannemer vaak zelf het papierwerk moet doen en inschrijft, terwijl hij daar eigenlijk niets mee heeft. De meeste ondernemers houden zich liever bezig met het werk, de mensen en de machines. Dat moet goed lopen en de documentatie is bijzaak.” Maar het opstellen van goede plannen en documenten is steeds belangrijker geworden. Juist dat vindt Meijer de uitdaging. “Daar ligt ook onze kennis. We kunnen het werk vertalen naar een plan van aanpak, maar ook meedenken over de uitvoering en de werkadministratie of projectleiding verzorgen. En al willen we ons geen ingenieursbureau noemen, we zijn het natuurlijk wel. Het verschil is alleen dat de grote bekende ingenieursbureau’s 95 procent van hun tijd voor de overheid werken en 5 procent voor de ondernemers. Bij ons is dat precies omgekeerd. Daarom maken wij geen dikke rapporten, maar beknopte plannen van enkele A4’tjes en praktische toelichtingen. Dat past bij de cultuur waarin we werken.”
Prijsstelling Bij die cultuur hoort volgens Meijer ook een eerlijke prijsstelling. “Dat is soms best lastig, want we zijn ons goed bewust dat een man bij ons net zo duur is als een man met kraan bij een aannemer. Terwijl ze daarvoor fors moeten investeren. En toch zijn we dit waard. Stelregel binnen Syntera is : Alles wat we doen, moeten we kunnen onderbouwen én uitleggen. Dat betekent onderbouwde tarieven, te verklaren
bestede uren en transparante facturen! Dat doen we waarschijnlijk goed, want ik krijg nooit klachten over de factuur en opdrachtgevers komen graag bij ons terug.” De tevredenheid van klanten vertaalt zich in een groeiend aantal opdrachten, die vaak meer inhouden dan calculeren of een plan van aanpak maken. Zo is er een klant waarvoor Syntera tijdelijk de bedrijfsleiding op zich heeft genomen. Ook bestaat de mogelijkheid om de projectleiding te laten uitvoeren door Syntera. “Daar kunnen aannemers ons op uurbasis voor inhuren, maar het is ook al gebeurd dat we het gewoon voor een vast bedrag hebben aangenomen. Daarmee laten we zien dat ook wij het risico willen nemen.” Syntera heeft inmiddels een flink aantal cumelabedrijven als klant. Deze zijn vooral gevestigd in het Noorden, maar het werkgebied strekt zich al uit tot de Achterhoek en NoordHolland. Bij al die bedrijven is Meijer (of één van zijn medewerkers) betrokken bij het inschrijven op een werk. Het maken van een plan van aanpak is daarvan tegenwoordig vaak een belangrijk onderdeel, maar dit gaat altijd in combinatie met nadenken over de calculatie. “We kunnen wel een duur plan van aanpak maken, maar als dat niet voldoende voordeel oplevert heb je er niets aan. Dat is het voordeel als je de sector kent: je kunt direct inschatten wat het financiële effect is van een bepaalde maatregel die je in een plan opneemt en dus belooft uit te voeren. Daarom hebben we voor een van onze klanten wel eens gekozen voor een relatief goedkoop plan van aanpak waarin maatregelen stonden beschreven die, als het werk werd aangenomen, rond de 6000 euro zouden gaan kosten. Maar tegelijkertijd kon daardoor wel heel
scherp worden ingeschreven. Zo scherp zelfs, dat het werk door de klant werd aangenomen, met weinig extra kosten.”
Vroeg in Brabant Een vergelijkbare oplossing was volgens Meijer een idee dat hij samen met een andere ondernemer ontwikkelde bij een onderhandse inschrijving voor de Gasunie. “We hebben toen keurig ingeschreven volgens het bestek, maar ook een kort memo toegevoegd met de opmerking dat de uitvoering op een andere, veel slimmere manier zou kunnen. Dat werkte: een week later zaten we om half acht ’s ochtends op het kantoor van de aanbesteder in Brabant. Best ver vanuit Winschoten, maar de aanbesteder raakte wel overtuigd en mijn klant kreeg het werk. Dankzij de slimmere oplossing kon het project worden uitgevoerd voor een lager bedrag – wat gunstig was voor Gasunie – maar toch met een heel goede winstmarge.” Inmiddels zorgt het groeiende klantenbestand af en toe voor een concurrentiestrijd onder de opdrachtgevers, constateert Meijer met een glimlach. “Wij kunnen per bestek maar voor één bedrijf werken, want we kunnen nu eenmaal niet voor twee concurrerende bedrijven een plan van aanpak maken. Het gevolg is dat sommige bedrijven zich, zodra ze weten dat er een opdracht aankomt, direct bij ons melden met de vraag of wij ze kunnen helpen. De daadwerkelijke aanbesteding ligt er dan nog niet, maar ze willen er zeker van zijn dat wij het doen. Mooi toch? En we maken geen uitzonderingen. Ook als dat betekent dat ik bijvoorbeeld tegen klantnummer 2 “nee” moet zeggen. Gelukkig is daar altijd begrip voor.” TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok
GRONDIG 5 2016
41
“De goedkoopste en de beste”
Daarom zijn onze lessen zo in trek! 5 praktijkuren + praktijkexamen
795,-
VanBuuren.nl
W W W . L M C G E N N E P. N L
Hoogveld 3 • 6598 BL Heijen • T: 0485 - 511605
www.lmcgennep.nl
0 t C15 k B r 2 eC 6500/2 ie p e Bbod op T garant
aan
kleuren
0€
r 3 jaa
Trans-CAP
www.joskin.com Graanschuif
Groot doorkijkvenster
beschikbaar met of zonder gedwongen stuuras
tel : +32 43 77 35 45
(advertorial)
BERM- EN SLOOTONDERHOUD NAAR EEN HOGER PLAN Ook in 2016 komt Herder B.V. uit Middelburg met een
werelden. Een comfortabele werkplek die daarbij optimaal
aantal noviteiten en innovaties. Zo is er een nieuw
zicht geeft over de werkzaamheden. Iemand noemde het
besturingssysteem voor de Herder Grenadier, komt
“Een Herder met een ster.” En dat is volgens mij een
het bedrijf met een nieuwe combinatie en wordt er
prachtig compliment.’ Mouthaan kan geen prijs noemen
ingespeeld op de trend van ecologisch maaien.
omdat dit afhankelijk is van type en uitvoering.
Kenmerkend voor elke Herder is de ideale werkplek voor de
ZORG VOOR DE NATUUR
machinist. Want een machinist die ontspannen werkt,
Natuurlijk maakt iedereen constant de afweging tussen
presteert beter. Met de introductie van HCC (Herder Comfort
kosten en opbrengsten. Je wilt een mooi maaibeeld, maar
Control) wordt het werkplezier van de machinist nog verder
ook dat de natuur minimaal wordt belast. Sales Manager
verhoogd. Meer bedieningsgemak en daardoor nog meer
Ronald Melse merkt dat de vraag uit de markt om ecologisch
comfort. Essentiële informatie wordt teruggespeeld via een
te maaien toeneemt.
kleurenscherm en wordt daardoor nog overzichtelijker. Een
‘We hebben al langer een ecologische maaier in het
machinist die goed geïnformeerd is, werkt nauwkeuriger en
assortiment die geen zuigende werking op de bodem heeft,
kostenefficiënter. Met HCC brengt Herder berm- en
waardoor plantenzaden achterblijven. Dit zorgt voor meer
slootonderhoud naar een hoger plan.
diversiteit aan plantengroei en dat de kleine fauna gespaard blijft. De ecologische maaier van Herder wordt steeds populairder. En dat is goed nieuws voor de natuur.’ De ecologische maaier van Herder is leverbaar met transportband of met afzuiging. Ook in 2016 brengt de marktleider uit Middelburg berm en slootonderhoud naar een hoger plan.
GRENSVERLEGGENDE COMBINATIE De nieuwe combinatie die Herder in nauwe samenwerking met Mercedes heeft ontwikkeld is in alle opzichten grensverleggend te noemen. Een maaiarm op Unimog is een uitermate geschikte combinatie in de praktijk. Peter Mouthaan, directeur DPC, vertelt enthousiast: ‘Herder en Mercedes zijn merken die staan voor kwaliteit en betrouwbaarheid. De klant die voor deze combinatie kiest, kiest voor absolute zekerheid. De voordelen van deze uitvoering zijn legio. Zo is de gewichtsverdeling tijdens transport ideaal en kan de combinatie ook op de snelweg met het overige verkeer mee, de machine is daardoor nog flexibeler inzetbaar.’ De combinatie oogt indrukwekkend, maar de prestaties zijn misschien nog wel indrukwekkender. Mouthaan: ‘Machinisten die met de nieuwe combinatie gewerkt hebben zijn dolenthousiast. Niet alleen omdat het een Mercedes is, maar ook omdat het een Herder is. Het beste uit twee
PRIMEUR Het verschil laten ervaren
ondernemen met
vaktechniek
Vervaet presenteert variabele afgifteregeling met NIR-sensor
Fabrikant Vervaet claimt samen met John Deere als eerste een variabele afgifteregeling praktijkrijp te hebben die wordt aangestuurd door een NIR-sensor. Wij reden mee en zagen dat deze regeling de uitrijmarge in gehalten flink terugbrengt, zodat de boer zijn kunstmestgift kan optimaliseren. Je moet het zelf ervaren en de boer laten ervaren om er de voordelen van in te zien. Wij reden even mee. Dat we met de NIR-sensor tijdens het uitrijden gehalten kunnen meten, is bekend. Dat brengt al vele voordelen. De boer weet exact waar hoeveel er is uitgereden en het heeft volgens de fabrikanten voordelen ten opzichte van het bemonsteren en wegen. Mooier zou zijn om die registratie dan ook te koppelen aan het uitrijden, zodat de gehalten niet alleen worden gemeten, maar dat ook de gift wordt aangepast aan de gehalten. Dat klinkt eenvoudig, maar dat was het nog niet. Tijdens de meting komt er een enorme brij aan waarden vrij. Die moeten worden omgezet in bruikbare gewogen metingen en vervolgens worden omgezet naar het regelen van de mestpomp. Dat vergt een hoge nauwkeurigheid en dito snelheid om niet constant achter de feiten aan te lopen. Vervaet en John Deere hebben er het afgelopen jaar heel veel energie in gestopt om die programmatuur rond te krijgen. Afgelopen maand was het zover en kon de eerste versie op de demo-Vervaet Hydro Trike worden geĂŻnstalleerd.
44
GRONDIG 5 2016
Boer is nieuwsgierig Wij rijden even mee als de demomachine draait bij loonbedrijf Dreierink in Terwolde. Dat heeft nog een achterstand in de mest weg te werken, doordat voor de eerste snede de percelen te nat waren. In dit geval geeft de boer 30 kuub per hectare op. Dat is het startpunt. De boer is daar vrij helder over. Hij heeft een aparte mestsilo waarin hij de mest van alle putten verzamelt en goed mengt om zo een homogene kwaliteit te krijgen. Hij heeft deze silo afgelopen winter laten bemonsteren en weet dus al dat er circa 2,8 kilogram stikstof per kuub in zit. Hij voegt eraan toe dat daarna nog wel een paar keer wat mest is toegevoegd, zodat de gehalten mogelijk iets afwijken. Tijdens het uitrijden is de mixer paraat om de mest zo goed mogelijk gemixt uit te rijden. De boer zelf toont zich nieuwsgierig over de werking van het systeem. Hij geeft aan dat hij zeer geĂŻnteresseerd is in de resultaten, omdat hij dan de kunstmestgift er beter op kan afstemmen. Hij vertelt
dat als je weet dat de mest op stikstofgift gestuurd is uitgereden, je dan bespaart op kunstmest, omdat je de gift er exact op afstemt in plaats van rekening te houden met marges.
Toch verschillen Eerst wordt er gewoon gereden: de mestgift op 30 kuub per hectare gezet en gaan. De machine heeft ongeveer 25 meter nodig om de metingen constant te krijgen en dan krijg je snel een goed beeld. Bij de instelling van 30 kuub per hectare zien we het stikstofgehalte variëren van globaal 3,0 tot 3,4 kilogram, met uitschieters van 2,8 tot 3,6 kilogram en later 3,8 kilogram. Dat is toch een behoorlijke marge voor goed gemixte mest. Daarna gaan we aan de slag met het nieuwe programma. Op de JD-terminal wordt 100 kilogram stikstof ingevoerd, waarna er gewoon wordt gereden met circa 14 km/u. We zien de pomp variëren van 28 tot 32 kuub per hectare en af en toe er wat onder en boven om de 100 kilogram stikstof vast te houden. Doel bereikt. Als je het wilt, kun je ook een fosfaatplafond instellen en ook rijden op kali. De resultaten zijn via taakkaarten met kleuren zichtbaar te maken en de boer kan deze digitaal krijgen. Om dit zichtbaar te maken, hebben we een paar banen ‘ouderwets’ en een baan met de op 100 kilogram gestuurde dosering gereden. Het beeld is veelzeggend. De kernboodschap is helder: de boer weet dat het stik stofgehalte niet 2,8 kilogram per kuub is, maar gemiddeld
De werkelijke giften zijn tijdens het uitrijden continu zichtbaar. De boer even mee laten rijden, werkt wellicht verhelderend.
3,4 kilogram. Hij weet dat er nu overal exact 100 kilogram stikstof is uitgereden. Bij boeren die rechtstreeks uit de put rijden, is de variatie natuurlijk groter, zeker bij minder goed gemixte putten. Vervaet heeft in de testtijd al ervaren dat bij dezelfde klant uit een goed gemixte punt bij giften die varieerden van 40 tot 50 kuub per hectare de vaste waarde van 50 kilogram stikstof werden gerealiseerd en dat uit de andere, niet gemixte put met dikke mest deze 50 kilogram werd bereikt bij een gift van rond de 25 kuub per hectare.
Voorrekenen
Op taakkaarten is de werkelijke gift zichtbaar te maken. Hier deels variabel en een oranje baan op 100 kilogram stikstof. Dit menu is instelbaar voor giften en mestsoort.
Boeren vertrekken vanuit giften per hectare. Een eerste keuze kan dan zijn na een baantje de stikstofgift in te schatten en die dan vast te zetten. Zo kun je perceelsgewijs of over meerdere percelen exacte giften afgeven. Mocht het gehalte oplopen tijdens het uitrijden, het leger raken van de put of het overschakelen op een andere put, dan kun je een aangepaste stikstofgift aanhouden voor een volgend perceel om toch de kuubs kwijt te raken en zo een constante stikstofgift per perceel te realisteren. Een kwestie van ervaring opdoen, in gesprek gaan met de boer en zo het systeem ook beter aan de man brengen. Het systeem communiceert met de Veris-bodemscanner en is te koppelen aan GPS-gestuurd uitrijden vanaf taakkaarten. Vervaet rekent voor het plaatsen van de NIR-sensor inclusief het regelen van de mestgift een meerprijs van rond de € 27.500,-. Daar komt dan het bijbehorende John DeereGPS-systeem nog bij. Reken je dat mee, dan komt de meerprijs ten opzichte van conventioneel uitrijden zonder GPS-systeem op rond de € 40.000,-. Volgens de Zeeuwse fabrikant hebben zich al een aantal bedrijven gemeld. Vervaet biedt deze NIR-meet- en -regeltechniek nu aan op de nieuwe Hydro Trikes, maar het is ook op bestaande Vervaets leverbaar. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann
GRONDIG 5 2016
45
JOHN DEERE 6M-SERIE Nieuwe transmissiebediening
ondernemen met
vaktechniek
De nieuwe 6M-serie van John Deere krijgt de beschikking over een schakelautomaat voor de CommandQuad-transmissie. In deze variant bepaalt de trekker zelf het schakelmoment en wordt automatisch de juiste versnelling gekozen. Een mooie nieuwe variant voor wie met een mechanische versnellingsbak wil blijven werken. De 6M-serie is de middenklasse van John Deere, met trekkers van 81 tot 143 kW (110 tot 195 pk). Er is ook een 6R-serie, die uit iets luxer uitgevoerde trekkers bestaat. De M-serie is een iets goedkopere variant voor gebruikers die minder hoge eisen stellen. John Deere denkt daarbij bijvoorbeeld aan trekkers die veel voor transportwerk worden gebruikt. Globaal is het verschil in prijs bij een ongeveer gelijke uitvoering vijf tot tien procent. Een belangrijke nieuwe aanpassing aan deze serie is de introductie van AdBlue om de Stage IV-emissienormen te halen. Dit is voor John Deere de logische laatste stap bij het schoner maken van de motoren. De fabrikant houdt daarom vast aan EGR als eerste stap, omdat dit het laagste brandstofverbruik geeft in combinatie met ook een laag gebruik van AdBlue in de tweede stap. Deere claimt een reductie van maximaal twee tot drie procent van het brandstofverbruik. Dankzij de dubbele turbo blijft de motor snel reageren, wat vooral bij het wegrijden met zware ladingen een voordeel kan zijn. In de nieuwe motoren wordt er in vergelijking tot de voorganger ongeveer 5 pk meer uit hetzelfde blok gehaald.
46
GRONDIG 5 2016
Nieuwe transmissievariant Gebruikers van de 6M-serie kunnen kiezen uit drie transmissievarianten. De basis wordt gevormd door de PowerQuad Plus en de AutoQuad Plus. Beide handgeschakelde transmissies bieden de mogelijkheid om in een groep automatisch te schakelen. Met de nieuwe CommandQuad Plus komt er een derde variant bij. Deze bak heeft een schakelautomaat, waarbij de boordcomputer automatisch de juiste versnelling kiest. De gebruiker heeft daarbij twee mogelijkheden. Via een viertal drukknoppen kan hij kiezen voor een bepaalde groep waarbinnen automatisch wordt geschakeld of hij kiest voor de volledig automatische stand, waarbij de trekker zelf altijd de beste groep en versnelling kiest. De gebruiker kan daarbij kiezen uit twee werkstanden: of er wordt bij een ingesteld toerental gekozen voor de best passende versnelling of er wordt bij een ingestelde snelheid gekozen voor de best passende versnelling. In de laatste stand kan bij transport de motor zakken naar 1600 toeren bij een snelheid van 40 km/u. Bij gebruik van deze transmissie kan de chauffeur altijd werken
Ontwikkelen in 3D Tijdens de introductie van de 6M-serie kreeg de uitgenodigde pers ook een uniek kijkje achter de schermen van de manier waarop de trekkers nu met de nieuwste technieken worden ontworpen en hoe ze op het terrein aan een duurtest worden ontworpen die in enkele maanden het gebruik van 10.000 uur simuleert. Een bijzonder onderdeel van de huidige ontwikkelafdeling is de 3D-studio. Daar is het mogelijk om een trekker in 3D virtueel te bouwen. Op dat moment van de ontwikkeling worden er mensen uit de fabriek en onderhoudsmonteurs bij gehaald om te onderzoeken of alle onderdelen werkelijk in elkaar passen en of het mogelijk is om op een eenvoudige manier onderhoud te doen. Vooral door de ruimtelijke projectie is direct te zien of een bepaald onderdeel - met name leidingen - ook werkelijk op de bedachte manier passen. Het is zelfs mogelijk om als bestuurder plaats te nemen en te kijken of hendels op een logische en bereikbare positie zitten. Uniek bij John Deere is dat ook aan de onderzijde en bovenzijde van de cabine projectie plaatsvindt. Daardoor kun je de trekker zowel van onderen als van boven bekijken. De zogenaamde virtuele bouw is bij John Deere de tweede fase in de productontwikkeling. Deze volgt op de start, waarbij een marktverkenning plaatsvindt voor de eisen die de markt de komende vijf tot tien jaar stelt. Op basis daarvan wordt een nieuwe serie uitgewerkt en wordt na goedkeuring van de zakelijke mogelijkheden de eerste schets gemaakt. Zodra die de definitieve vorm heeft, gaat het ontwerp naar de virtuele bouw. Is ook daar het ontwerp goedgekeurd, dan volgt de eerste fysieke bouw van een nieuw model. Bij de 6M-serie werden bijvoorbeeld de eerste twaalf nieuwe modellen al in 2013 naar klanten verscheept. In 2014 kwamen er daar nog zes bij die daarna via JDLink intensief zijn gevolgd. Op basis van deze testen is in 2015 het definitieve model gelanceerd en is het intensieve testprogramma gestart. Een belangrijk onderdeel daarvan is de testcarrousel van John Deere. Hier rijden de trekkers 24 uur per dag met een snelheid van drie kilometer per uur een rondje over een forse hobbelbaan. De motor draait daarbij op 1200 tot 1500 toeren. In deze test wordt vooral de stevigheid van alle onderdelen getest. Duizend uur rij-
den op deze baan staat volgens Deere gelijk aan ongeveer 10.000 gebruiksuren. Dit omdat in de praktijk de trekker nooit zoveel hobbels hoeft te verwerken. Na de test gaat de trekker uit elkaar en worden alle onderdelen bekeken op slijtage. Enigszins vergelijkbaar is de transmissietest, zo bleek in een volgende ‘geheime’ kamer. Hier draait volcontinu een motor met daarachter een transmissie die een intensief schakelprogramma met bijbehorende belasting ondergaat. Hier wordt de complete transmissie meer dan 2000 uur achtereen getest. Ook goed voor 10.000 praktijkuren. Naast deze test vooraf hoort ook een analyse van de gebreken die alsnog in de praktijk voorkomen tot het kwaliteitsprogramma. Op basis van de meldingen van dealers die garantiegevallen krijgen, wordt besloten of nader onderzoek nodig is. Deze onderdelen gaan terug naar het technisch laboratorium in Mannheim, waar wordt gekeken of het probleem structureel is. In dat geval volgt direct aanpassing van de productie. Niet alleen ontwerp en controle bepalen echter de kwaliteit, ook de mensen die de trekkers bouwen, zijn een kritisch onderdeel. Daarom wordt de productie gevolgd en elke week geanalyseerd. En alsof dat nog niet genoeg is, tekent elke medewerker het motto van grondlegger John Deere: “Ik zet nooit mijn naam op een product dat niet het beste in zich heeft wat ik kan realiseren.” Aan de gebruikers om te oordelen of ze dat waarmaken.
Met een 3D-bril kun je een trekker bekijken inclusief de diepte om te kijken hoe alles in elkaar past.
zonder koppeling. Bij remmen wordt namelijk automatisch ontkoppeld, waarna bij gas geven de trekker weer opschakelt. Bij handmatig rijden kan de chauffeur met een druk op de knop kiezen voor de groep waarin wordt weggereden. Daarna kan met een tik omhoog of omlaag op de schakelhendel worden geschakeld. Op de hendel zit een draaiwieltje waarmee tijdens werkzaamheden de snelheid kan worden ingesteld. Naast een nieuwe transmissie komen er in de M-serie ook een vijftal nieuwe modellen. In totaal bestaat de serie uit acht modellen; vijf met een viercilindermotor en drie met een zescilinder. Het topmodel, de 6195M, moet daarbij de opvolger worden van de volgens John Deere legendarische 7810. Deze heeft een ongeveer gelijk motorvermogen, dezelfde wielbasis en een gelijk eigen gewicht. Beter zijn de mogelijkheden bij de beschikbare transmissie, de mechanisch geveerde cabine en de voorbereiding op onder andere AutoTrac. Vanaf komende zomer zijn de trekkers volop leverbaar. TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok
GRONDIG 5 2016
47
Mekos 3D leveler: 3-Dimensionaal profileren van zand en korrelbanen met een total station.
Mekos levelers: Volautomatisch werkende machine’ s, ook met traploos instelbare ronding. Voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. (op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)
Partners:
MEER ZETMEEL
Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net
Voerefficiëntie verhogen? Retengo Plus inzetten!
Aangetoond door Schothorst Feed Research Effectief tegen vele schimmels BASF Nederland B.V. Divisie Agro | Postbus 1019 | 6801 MC Arnhem T. (026) 371 72 71 | www.agro.basf.nl | Twitter: @BASFagronl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
De juiste chemie
voor gezonde maïs
www.retengoplus.nl
ondernemen met
vaktechniek GG05_Economie_def
1
ECONOMIE
09-06-16 - (w23)
IN KORT BESTEK
09:51
CUMELA-Kompas Analyse: brandstofkosten hoger dan afschrijvingen Afschrijvingen, brandstof-, reparatie- en onderhoudkosten per bruto marge 2001-2004 (%) 21,0% 19,0% 17,0% 15,0% 13,0% 11,0% 9,0% 7,0% 5,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Afschrijvingen
Reparatie- en onderhoud
Brandstof
De overgang naar witte diesel en de gestegen prijzen voor olie op de wereldmarkt hebben sinds 2013 gezorgd voor een omslag in het kostenpatroon voor machinekosten. Sinds 2013 zijn de kosten voor brandstof voor het eerst hoger dan de post afschrijvingen. Uit de grafiek blijkt dat met name de kosten voor brandstof de afgelopen jaren sterk zijn gestegen. Was dat in 2002 nog 7,8 procent van de bruto marge, in 2014 was dit al 15,7 procent. In diezelfde periode daalde de post afschrijvingen van 18,9 procent van de bruto marge naar 13,6 procent in 2014. Deze post blijkt echter door de jaren heen veel meer mee te bewegen met de economie van de sector. Zo stegen de afschrijvingen tot 2009 als gevolg van een hoog investeringsniveau in de jaren daarvoor. Na 2009 nam dat weer af, waardoor ook de afschrijvingen weer daalden. De kosten voor reparatie en onderhoud in percentage tot de bruto marge blijken de afgelopen veertien jaar erg constant te zijn. Jaarlijks schommelt deze gemiddeld op zo’n tien procent. Ook andere machinekosten, zoals verzekeringen, huur en algemene kosten, zijn over een langer periode constant. De kosten voor verzekeringen liggen gemiddeld rond 2,7 procent van de bruto marge. De huurkosten en algemene machinekosten zijn respectievelijk 1,6 en 0,6 procent van de bruto marge. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op telefoonnummer (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.
Aanbesteding door (bouw)bedrijven Beste Jan, Ik werk veel voor (bouw)bedrijven. Vaak moet ik in concurrentie inschrijven. Gelden daarvoor ook aanbestedingsregels?
Beste aannemer, Helaas moet ik zeggen: nee. Dat wil zeggen dat de Aanbestedingswet niet van toepassing is. Soms zijn er bedrijven die een eigen of een algemeen aanbestedingsreglement van toepassing verklaren. Vaak is het heel ondoorzichtig wat de opdrachtgever met de aanbiedingen doet. Regelmatig zie je dat je wordt gedwongen om over de inschrijving verder te onderhandelen. Het is aan jou om daar wel of niet op in te gaan. Niet zelden wil de opdrachtgever daarna slechts een deel van je aanbieding aan je gunnen, bijvoorbeeld wel het transport, maar niet het opladen en het onderhouden van transportbanen. Pas dan op. Jouw oorspronkelijke aanbieding was immers gebaseerd op een situatie waarbij je zelf het hele proces zou beheersen. Nu ben je afhankelijk van wat anderen doen. Doen die hun werk niet goed of houden ze geen rekening met jou, dan kun jij je onderdeel al snel niet voor de afgegeven prijs maken. Belangrijk is om in de opdrachtbevestiging naast de afgesproken prijs ook jouw uitgangspunten te vermelden. Voeg, waar het kan, altijd je eigen (CUMELA-)voorwaarden bij. Als het werk is aangenomen, staan in het Burgerlijk Wetboek, in boek 7 in de artikelen 750 tot en met 769, een aantal spelregels hoe partijen met elkaar moeten omgaan. Er moet sprake zijn van een overeenkomst waarin het gaat over een werk met als contraprestatie een te betalen prijs in geld. Soms wordt geen prijs afgesproken of alleen een richtprijs. Het Burgerlijk Wetboek zegt dat je na oplevering in die gevallen recht hebt op een redelijke prijs, waarbij natuurlijk rekening moet worden gehouden met de afgegeven richtprijs, maar ook met wat je als aannemer normaal als prijs bedingt. Een overschrijding van tien procent van de richtprijs is acceptabel. Gaat het om meer, dan moet je vooraf de opdrachtgever daarover informeren. Zo nodig moet je meewerken aan versobering. De overige artikelen gaan over je waarschuwingsplicht, veranderingen aan het werk, oplevering, (verborgen) gebreken of ondeugdelijk werk. In artikel 764 staat dat de opdrachtgever te allen tijde bevoegd is de overeenkomst geheel of gedeeltelijk op te zeggen met betaling van prijs minus de besparingen of de gemaakte kosten, verrichte arbeid en winst. Ik kan niet genoeg onderstrepen dat het belangrijk is prijsaanbiedingen, uitgangspunten, voorwaarden en afspraken altijd op papier vast te leggen en te bevestigen.
Jan van der Leij Beleidsmedewerker GWW CUMELA Nederland
GRONDIG 5 2016
49
ondernemen met
cumela
CUMELARIA
BROERS BROERE OPENEN NIEUW PAND IN LEKKERKERK Op zaterdag 14 mei werd op feestelijke wijze het nieuwe pand van Gerrit, Huibert, Peter en Wim Broere geopend. Na een lang proces is het de broers gelukt om te verhuizen van hun ouderlijk bedrijf aan de dijk naar een ruim (drie hectare) terrein aan de rand van het industrieterrein. In zijn dankwoord stond Wim in het bijzonder stil bij de trots die zij voelen dat de wens van vader Piet nu in vervulling is gegaan. Veel familie, buurtbewoners, zakenrelaties én cumelacollega’s waren getuige van deze feestelijke dag.
VEERTIG JAAR HANS SNOEK BIJ VAN DIEPEN
VIJFTIG JAAR AD NERINGS BIJ VAN WIJLEN BV
Bij Loonbedrijf Van Diepen was er op 2 april feest ter gelegenheid van het veertigjarig dienstverband van medewerker Hans Snoek. Van zijn collega’s kreeg hij een prachtig schilderij en tot zijn grote verrassing ook nog een CUMELA-speld. Hans werd in de toespraak geprezen om zijn vakmanschap en Loonbedrijf Van Diepen hoopt nog vele jaren te genieten van dit vakmanschap. Daarna was er uiteraard een gezellig feest in Wogmeer samen met alle collega’s.
Met een vergrootglas moet je ze tegenwoordig zoeken, medewerkers die een vijftigjarig dienstverband halen. In onze sector kom je ze wél tegen. Ad Nerings is zo’n vol houder eerste klas. Op 30 april was hij vijftig jaar in dienst bij Aannemersbedrijf Van Wijlen BV. Op vrijdag 29 april werd Ad door de directie en een aantal collega’s thuis verrast en opgehaald met een limousine. Deze feestelijke dag werd uiteraard afgesloten met een gezellige borrel.
CUMELABEDRIJVEN BEDANKEN NEW HOLLAND Van enkele cumelabedrijven kregen we het verzoek namens alle deelnemende bedrijven New Holland Benelux te bedanken voor het gezellige samenzijn in Brugge, van 20 tot en met 22 mei. Het ging naar verluidt om een exclusieve trip voor kopers van een combine, grootpakpers, hakselaar of de nieuwe Heavy Duty-trekker van New Holland. Uiteraard met een bezoek aan de New Holland-fabriek in Zedelgem, met daarin het Centre of Excellence, maar vooral ook ruimte om de parels van Brugge op aangename wijze te ontdekken en te beleven. Bij dezen.
50
GRONDIG 5 2016
GEKRUID ELWECO: PASSEND VERVOER Vrijdag 20 mei trouwden Barry Nijenhuis en Maartje Dute. De bruidegom kwam met een even opmerkelijke als originele trouwauto op te proppen: een hakselaar! Barry is monteur bij loon- en grondverzetbedrijf ElwecoMedo. Daarnaast is hij de vaste chauffeurs van één van de hakselaars. Voor Barry was de keuze dan ook snel gemaakt: ‘zijn’ Claas Jaguar 940 moest dienen als trouwauto. Na de kerkelijke inzegening in Beltrum verrasten de collega’s van Barry het kersverse bruidspaar door een erehaag van machines op te stellen op het Mariaplein. Een imponerend gezicht en een schitterend gebaar!
Weerman Peter Als ondernemer moet je je veel disciplines eigen maken. Dit maakt ons werk en onze sector ook juist zo mooi. Geen dag is hetzelfde. Eén van de mooie dingen vind ik altijd dat je als loonwerker ook als weerdeskundige wordt gezien. Boeren bellen ons altijd graag voor weeradvies. Na alle weersites online te hebben geraadpleegd en Piet Paulusma tussen de middag op de lokale radio te hebben beluisterd, gaan ze daadwerkelijk advies inwinnen bij mijn eigen weerman en loonwerker Peter (Paulusma). Eens horen wat die te zeggen heeft over het weer van de komende dagen. Laat hem maar eens adviseren of we nu wel of niet moeten maaien en wanneer we het gras in de kuil moeten rijden. Constant gaat momenteel de telefoon. Elk gesprek begint met een beschouwing van het weer en hoe het allemaal moet en komt. Van de diverse weersites worden de plussen en de minnen besproken, de één vindt deze site en weerman/vrouw geweldig en de ander vindt dat een waardeloze en heeft zo weer zijn eigen favoriet. Vooral de punten die ze willen horen, worden meegenomen in de overweging. En mijn man mag dan uiteindelijk voor vele agrariërs de doorslag geven.
OPEN DAG CUMELABEDRIJF E. BROUWERS IN BEEK EN DONK De familie Brouwers uit Beek en Donk had voor vrijdag 3 juni 2016 de schuur omgetoverd tot een feestzaal. Edward en José waren namelijk 25 jaar getrouwd. Een mooie gelegenheid om op zondag 5 juni ook een open dag te organiseren. Het bedrijf vierde namelijk tegelijkertijd met deze trouwdag het 25-jarig bedrijfsjubileum. Uiteraard gebeurde dat samen met de volgende generatie Brouwers, de drie zonen Nick, Ron en Lars, van wie de eerste twee inmiddels werkzaam zijn in het bedrijf. Een hecht familiebedrijf, dat zijn machines trots buiten blinkend presenteerde. Binnen was het een gezellig samenzijn.
Op zich mooi dat ze zoveel vertrouwen in hem stellen, maar het blijft altijd gevaarlijk, zo’n weeradvies. U raadt al wie de schuldige is als het weer zich net even anders gedraagt dan we hadden verwacht. Het voordeel is wel dat je met je adviezen ook je planning enigszins kunt sturen. We willen ten slotte ook niet alles op hetzelfde moment inplannen. Het blijft echter lastig als het weer maar niet echt stabiel wil worden. De laatste weken verliepen dan ook erg hectisch op de planning. Alle werkzaamheden liepen door elkaar: bemesten, maïs- en grasland klaarmaken, maaien, kuilen, persen, hakselen. En ook werd er nog veel werk verricht in het grondverzet. Op dagen als deze heb je dan ook altijd te weinig mensen en machines. Saai is het zeker niet. Ik wens u voor nu veel zonnige werkdagen met af en toe een buitje. O ja, en wat het weeradvies betreft: garantie tot aan de deur!
Gretha Toering Toering Loon- en Grondverzetbedrijf
GRONDIG 5 2016
51
ondernemen met
cumela
PROVINCIAAL BESTUUR: UTRECHT
Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden, vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.
“We moeten meer van ons laten horen en ook kritischer en assertiever zijn” De provincie Utrecht is druk. Druk met wegen, druk met verkeer. Alle wegen van het land lijken samen te komen en weer uit te voegen in de - qua oppervlakte - kleinste provincie van Nederland. Niet vreemd dat verkeer dan ook een groot aandachtspunt is van het provinciale CUMELA-bestuur. Sommige dossiers liggen er al tien jaar, zoals dat van de weg bij Langbroek, van Wijk bij Duurstede tot Doorn. Wethouders en beleidsmedewerkers zijn al meerdere keren meegetroond in trekkercombinaties om de knelpunten te aanschouwen. Het provinciale CUMELA-bestuur heeft overleg gehad met de burgemeester en is naar raadsvergaderingen geweest. Hoewel deze overheid het belang van landbouwverkeer op de
52
GRONDIG 5 2016
provinciale wegen wel inziet, houdt de provincie Utrecht de deur dicht. Er is nog geen wettelijk kader, dus die trekker mag niet op de provinciale weg. Een enkele wethouder die buiten zijn boekje dreigt te gaan, wordt meteen teruggefloten door de provincie. “Omdat Utrecht een heel drukke provincie is, is doorstroming op de provinciale wegen bij de provincie prioriteit nummer één. Landbouwverkeer op de hoofdrijbaan
Bestuursleden Jaap Veldhuizen (voorzitter) Raymond van Dorresteijn Arjan Buijtenhuis Jan van de Meent Gerbrand Schuurman Wilma Schimmel
Cumelabedrijven in Utrecht J. Veldhuizen BV, Westbroek Cultuurtechniek H.G. van Dorresteijn BV, Soest Buijtenhuis Nijkerk BV, Nijkerk H. van de Meent & Zn., Hilversum Verhuur- en loonbedrijf Schuurman BV, Abcoude Schimmel-Overberg BV, Overberg
is van minder groot belang”, stelt voorzitter Jaap Veldhuizen uit Westbroek. Hij kijkt dan ook erg uit naar het moment dat het kenteken wordt ingevoerd. “Dat wordt het keerpunt. Dan kunnen we met harde cijfers komen. Nu heeft de provincie bijvoorbeeld het idee dat er ‘maar een paar’ landbouwmachines gebruik maken van de weg tussen Zeist en Bunnik, maar als wij kunnen aantonen dat die paar er vele malen meer zijn, hebben we een sterk argument.” Veldhuizen zit in zijn laatste jaar als voorzitter. Hij heeft vier jaar als bestuurslid in het bestuur gezeten en bijna acht jaar als voorzitter. Hij is er ingerold door zijn vader. Die nam hem altijd al mee naar vergaderingen en studieclubs. “Op die manier leer je een hoop collega’s kennen. Netwerken, en daarmee belangenbehartiging, vind ik erg belangrijk. Ik ben ervan overtuigd dat je samen meer bereikt.” Hij is niet de enige die dat inziet. Steeds vaker ziet hij Utrechtse CUMELA-leden diensten bij elkaar afnemen. “Bijna elk bedrijf is wel gespecialiseerd in een bepaalde tak. Vaak bestaat een project uit diverse disciplines, die je niet allemaal zelf in huis hebt. Ik merk dat collega’s steeds vaker andere collega’s inschakelen, die ze via hun netwerk kennen. De functie van de contactavonden is dan ook steeds meer in het teken van netwerken komen te staan.” Dat betekent niet dat er onderling geen concurrentie is. “Natuurlijk wel, maar bedrijven gaan daar professioneel mee om. Dat merk ik ook als voorzitter. Ik heb deze rol, maar ondertussen heb ik ook een bedrijf waarmee ik commercieel bezig ben. Soms schuurt dat. In het veld kan er inderdaad soms hard worden gespeeld, maar ’s avonds bij de barbecue op de contactdag is het weer gezellig.”
Signalerende functie De functie van het bestuur is ook veranderd, vergeleken met het begin van zijn voorzitterscarrière. “We hebben minder zaken om voor het voetlicht te brengen. Vroeger klopten bedrijven bij ons aan als ze een probleem hadden. Nu is de afstand met het kantoor in Nijkerk veel korter geworden. Het is even een e-mail sturen en er wordt actie ondernomen. Dat gaat niet meer via ons. Daarnaast hebben de secties bepaalde vraagstukken opgepakt. Zaken omtrent gewasbescherming of Klic-meldingen, bijvoorbeeld, gaan allemaal via de secties.” Toch betekent dit niet dat het bestuur overbodig wordt, integendeel. Behalve dat de bestuursleden de jaarlijkse contactdag en twee studieavonden per jaar organiseren, hebben ze
De afdeling Utrecht heeft 122 bedrijven. Zes procent van de leden van CUMELA Nederland is gevestigd in Utrecht. De gemiddelde omzet per bedrijf in deze provincie is € 1.725.000,-. Dit is dertien procent minder dan het landelijke gemiddelde.
ook een steeds grotere signalerende rol gekregen. “Voor ons is het van belang te signaleren wat er in de provincie speelt en hoe we daar als bestuur op kunnen inhaken. Verkeer is daarbij het dossier waarbij het meest te winnen valt, maar we richten ons onder andere ook op ruimtelijke ordening en Natura 2000-projecten. Scholing is ook een aandachtspunt. Eigenlijk worden wij als provinciaal bestuur juist belangrijker, omdat de landelijke overheid steeds meer taken decentraliseert en richting de regionale overheid schuift. Het betekent dat wij in de regio goed bekend moeten zijn.”
Kritisch Daar ligt een actiepunt waar het bestuur sinds kort mee bezig is. “Wij als zeskoppig bestuur kunnen niet alles oppakken, dus we zijn bezig om andere CUMELA-leden te benaderen die al ergens ‘in zitten’, in het waterschap of bij de regionale afdeling van de Kamer van Koophandel bijvoorbeeld. Zij kunnen dan zonder veel extra moeite de dossiers volgen die voor onze branche van belang zijn. Op die manier krijgen we een meer signalerende functie en blijft het werk voor de bestuursleden ook behapbaar. Het zou mooi zijn als we dit voor mijn aftreden nog zouden kunnen realiseren.” Een bijkomend voordeel van deze strategie is dat de afvaardiging vanuit het provinciale bestuur naar Nijkerk ook beter is geïnformeerd. “Voor CUMELA is het van groot belang om goed contact met het veld te blijven houden. Wij zijn de kritische stem die ervoor zorgt dat de organisatie niet te veel meedrijft in het algemeen belang. Misschien hebben we niet altijd gelijk, maar we zorgen ervoor dat Nijkerk scherp blijft.” Daarmee raakt hij meteen zijn eigen stokpaardje. “We mogen wel wat meer van ons laten horen. Kritischer zijn en assertiever. België staakt te veel, maar wij veel te weinig. Denk aan die kromme wetten die in de praktijk totaal niet haalbaar zijn; aan het twee jaar lang doorbetalen van een zieke werknemer, aan de opvolger van de VAR die niet werkbaar is. We laten de overheid telkens maar propjes op ons bordje erbij leggen en we doen gehoorzaam wat ze zegt. Alle sociale verantwoording komt bij ons te liggen, terwijl de overheid steeds minder verantwoording neemt. Bij sommige dingen mogen we best eens meer van ons laten horen, vind ik. Misschien verandert er niets, maar we hebben het dan wel aangekaart. Dat zorgt voor meer bewustzijn, ook bij andere partijen. Dat probeer ik de bestuursleden mee te geven.” TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom
GRONDIG 5 2016
53
9 SERIE. KLAAR VOOR AKTIE.
Sterk in beweging
SIM Holland B.V. Trapezium 250 3364 DL SLIEDRECHT T: 078-641 80 00 info@sim-holland.nl www.simholland.nl
Baggerpompen voor agrarisch baggerwerk en weg- en waterbouw Veneroni groot volume pompen voor afwatering
DODA Idra baggerpompen in hardox uitvoering Dragflow baggerpompen elektrisch en hydraulisch
Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.
Meer rijcomfort Meer capaciteit. Meer DEUTZ-FAHR Met de 9-serie heeft DEUTZ-FAHR een zeer intelligente tractor ontwikkeld in het zware vermogensbereik die het zware werk aanmerkelijk verlicht en daarmee extreem versnelt. De MaxiVision II cabine biedt het hoogste werken bedieningscomfort en het beste zicht rondom. Maximale trekkracht met minimaal brandstofverbruik met de Deutz 7,8 l. 6-cilinder motor in combinatie met de efficiĂŤnte continue variabele transmissie TTV. Met 12.000 kg hefvermogen achter en 5.000 kg voor, kunt u elke denkbare werktuigcombinatie aan. Elk.....
UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Kistenbewaring
Bulkopslag
Hout en beton
T 073-503 25 27 F 073-503 27 04 info@steenbergen-bouw.nl
WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL
ADV_Deutz_Serie_9_Trasporto_98x270_NL.indd 1
09/05/16 13:40 adv grondig 2016.indd 1
05-01-16 10:10
9 SERIE. KLAAR VOOR AKTIE.
Helicon MBO Boxtel zoekt een
Docent Loonwerk groen, grond en infra (1,0 fte)
Wil jij écht van betekenis zijn voor mbo-leerlingen? Laat jij ze groeien door ze goed onderwijs, sterke begeleiding en echte aandacht te geven? Ben jij een vakspecialist die het leuk vindt om je vak op de kaart te zetten in de beroepsgerichte opleidingen en wil je een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van het onderwijs? Dan ben jij de enthousiaste docent en collega die we zoeken!
… enkel onderdeel van de 9-serie is zeer innovatief en één van de beste op de markt verkrijgbaar. Perfect afgestemd en verpakt in Giugiaro Design heeft DEUTZ-FAHR met de 9-serie 3 modellen in het topvermogen segment waarmee u eenvoudig de beste resultaten kunt bereiken. Voor meer informatie kunt u kontakt opnemen met uw DEUTZ-FAHR dealer of bezoek onze website www.deutz-fahr.com
vacatures.helicon.nl
ADV_Deutz_Serie_9_Lavoro_98x270_NL.indd 1
09/05/16 13:41
ondernemen met
cumela
CUMELA.NL
Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.
RUWVOERPLATFORM NIEUWE STIJL VAN START Het Ruwvoerplatform, opgericht om een efficiënte en duurzame ruw voerteelt te ondersteunen door gerichte kennisuitwisseling, is vernieuwd. Dit vernieuwde platform bestaat uit Eurofins Agro, PPP-Agro Advies, CUMELA Nederland, Countus en Wageningen UR. Het platform verspreidt kennis over de teelt van ruwvoer in samenwerking met de projecten Koeien & Kansen, Bodembeheer en duurzame teelt van maïs en het nieuwe project Ruwvoer en Bodem.
VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL
• Hoe dient werken tijdens de feestdagen in maart en april 2016 te worden beloond?
• Wat is het verschil tussen een zzp’er en een eenmanszaak? • Wanneer betaal ik de lage WW-premie? • Waarom VKL en is dit verplicht?
STATENLID MAURITS DE HAAN BELOOFT CONCRETE STAPPEN Op 26 mei nam statenlid Maurits de Haan zelf het initiatief om in de AlblasserwaardVijfheerenlanden op werkbezoek te gaan. Samen met enkele andere CDA-bestuurders en afgevaardigden van het Waterschap Rivierenland liet hij zich informeren over de laatste stand van zaken op het gebied van de knel punten voor landbouwverkeer in deze regio. In het bijzonder gaf hij aan zich hard te willen maken voor het opheffen van een aantal belangrijke ‘missing links’ voor het routenetwerk voor landbouwvoertuigen, om te beginnen met de N214 nabij Oud-Alblas om de dorpskern te ontzien. advertentie ®
JONGEREN LEREN OMGAAN MET WERKDRUK
OOK OP CUMELA.NL
• Tweede Kamer geïnformeerd over voorlichting omwonenden inzake grondontsmetting
• Minister van Infrastructuur en Milieu honoreert verzoek gecentraliseerde ontheffingverlening • Prijsindex dieselolie • Werken langs de weg? Check de arbocatalogus voor een veilige klus
56
GRONDIG 5 2016
slijtdelen | hydrauliek | machines
Bekijk het complete aanbod en bestel op www.prodina.nl
De masterclass voor jongeren op 5 juni stond in het teken van omgaan met werkddruk. Cumelaondernemer Gerard Jimmink vertelde over zijn uitdagingen als Parijs-Dakar-coureur en als ondernemer. De praktische training ‘Voorkomen van werkdruk’ werd verzorgd door Marlies Kamps van Stigas. De oefeningen in de training bieden houvast om stressfactoren en oplossingen in beeld te krijgen. Met ruim veertig aanmeldingen was er veel interesse voor dit actuele thema.
Oosterwijzend 50 | 1616 LD Hoogkarspel 0228 562982 | www.prodina.nl | info@prodina.nl
CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen. • Vakmanschap moet je onderhouden. Vijf tips om leren en ontwikkelen te stimuleren • Alle aspecten van de kentekening • Wet op de privacy wint. Ga zorgvuldig om met persoonsgegevens • De actualiteiten over het leveren van diervoeders
VERKEERSDAG (LAND)BOUWVERKEER IN HEYTHUYSEN In de gemeente Leudal staan in 2016 het thema (land)bouwverkeer en de verkeersveiligheid rond (land)bouwverkeer centraal. Op 26 mei 2016 vond er een verkeersdag plaats rond het thema (land)bouwverkeer. Met de verkeersdag werd verkeersveiligheid bij de basisschoolleerlingen onder de aandacht gebracht. De kinderen konden zelf ervaren hoe het is om in zo’n grote machine te zitten en welk zicht je rondom de machine hebt als chauffeur. De leerlingen waren onder de indruk van de (land)bouwmachines en de gevaren die deze met zich mee kunnen brengen. De dag werd begeleid door studenten van het Citaverde College uit Roermond.
JAN JAAP HOOGLAND NEEMT AFSCHEID ALS BESTUURSLID Tijdens een diner met de bestuursleden van de afdeling Noord-Holland in Callantsoog werd aftredend bestuurslid Jan Jaap Hoogland lovend toegesproken door voorzitter Jack van Diepen. Jan Jaap heeft samen met andere bestuursleden de contactdag in Noord-Holland op de kaart gezet en heeft het algemene belang van de cumelasector hoog in het vaandel staan. Van bedrijvenadviseur Ada Kieft kreeg hij de gouden CUMELA-speld als blijk van waardering van zijn jarenlange inzet, niet alleen als bestuurslid van provincie Noord-Holland, maar ook als bestuurslid van sectie Loonwerk Agrarisch en de studieclub Kring Schagen. Op de contactdag Noord-Holland had hij van Michiel Pouwels al een oorkonde van CUMELA Nederland ontvangen voor alles wat hij voor de organisatie heeft gedaan.
VOORZITTER
De valkuil van een vergunning voor mestverwerking Wanneer initiatiefnemers van mestverwerking eindelijk de vergunning binnen hebben, ontstaat bij hen een jubelstemming. Terecht, want het is de beloning voor soms jaren sappelen en veel kosten maken. Wat daarna volgt, zien de initiatiefnemers vaak als bijzaak. De financiering moet rond, de schop moet de grond in en de contracten voor voldoende mest moeten worden gesloten. Tarieven worden genoemd; met verkoop van VVO’s wordt zelfs een interessante netto prijs gepresenteerd. Ook u als intermediair krijgt deze mails, vaak met een tarievenlijstje waarvoor de mest mag worden vervoerd. Het opportunisme viert hoogtij. Even geen aandacht meer voor de lastige bezwaarmakers. De praktijk blijkt echter weerbarstig. Wanneer tegenstanders - en die zijn er helaas vaak - zienswijzen tegen de vergunning indienen, komt er nog een volledige procedure achteraan. De Raad van State is daarbij de instantie die het salomonsoordeel velt. Daar tussenin zit echter nog de rechtbank, die de zienswijzen als eerste behandelt. Hoewel de mestverwerking onder de Crisis- en Herstelwet valt, nemen de rechtbank en de Raad van State de tijd om de complexe materie te beoordelen. Een sprekend praktijkvoorbeeld: op 25 april 2013 is de vergunning afgegeven. Na twintig maanden volgt de uitspraak van de rechtbank over de ingediende zienswijzen. Na opnieuw vijftien maanden volgt dan op 16 maart 2016 de uitspraak van de Raad van State. De vervolgprocedure heeft dus bijna drie jaar geduurd. Misschien een extreem voorbeeld, maar wel de werkelijkheid. Heb je een initiatief waarvan de vergunning nog in voorbereiding is, dan is er geen zinnig woord te zeggen over hoe lang zo’n traject dan gaat duren. Zonder definitieve vergunning blijft de onzekerheid bestaan. Als direct of indirect betrokken intermediair bij zo’n initiatief heeft u daar ook mee te maken. Tot de fabriek draait, verwachten de veehouders wel dat u of uw collega de mest blijft ophalen en verantwoordelijk blijft voor de afzet. Als de fabriek eenmaal draait, bent u ‘ontzorgd’ van de mestafzet en is uw klant wellicht uw klant niet meer. Als u daarvoor kiest, kunt u een nieuwe rol terug krijgen als vervoerder van de mest. Om in een vergunningentraject van een verwerker de bedrijfsvoering en -risico’s goed te kunnen managen, is deskundige en zorgvuldige informatie noodzakelijk. Laat u goed informeren. U kunt daarvoor altijd een beroep doen op CUMELA.
Jaap Uenk Voorzitter sectie Meststoffendistributie
GRONDIG 5 2016
57
ondernemen met
cumela
TOOLBOX Houd je longen stofvrij Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Er zijn vele soorten stof. Stof hoort niet in je longen thuis. Er zijn veel soorten stof die je tijdens je werk kunt
Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl
inademen. Het ene type stof is schadelijker dan het andere. Zo staat kwartsstof op de lijst met kankerverwekkende stoffen. Naast kwartsstof zijn er ook andere stoffen van bijvoorbeeld planten, nevel enzovoort die schadelijk zijn om in te ademen. Ga na hoe jij je longen gezond houdt.
KWARTSSTOF Kwarts zit in zand, grond en in de meeste natuurlijke gesteenten. Zandsteen en kalkzandsteen bevatten veel kwartstof. Hoe hoger het kwartsgehalte van het materiaal, hoe hoger de concentratie kwartsstof die bij bewerking vrijkomt. Het bestaat uit heel kleine onoplosbare stofdeeltjes die diep in de longen terechtkomen.
Oplossing? Ben je op zoek naar een oplossing om het inademen van stof te voorkomen? Stuur dan een e-mail naar cvzoest@cumela.nl
58
GRONDIG 5 2016
Onderschat het gevaar van stof niet. Grote stofdeeltjes worden uitgehoest, heel fijne deeltjes nestelen zich in je longen.
Meer weten? Deze toolbox is mede mogelijk gemaakt door de Longalliantie Nederland en SZW. De doelen van de LAN zijn het terugdringen van het aantal (nieuwe) longpatiënten, het terugdringen van de ziektelast en het bevorderen van de kwaliteit van leven van longpatiënten. Wil je meer weten over longaandoeningen? Bel of mail dan de Advieslijn van het Longfonds, tel. 0900-227 25 96 (€ 0,50 per gesprek, plus uw gebruikelijke belkosten) of via advieslijn@longfonds.nl
TIPS EN VUISTREGELS
Geef stof geen kans om de cabine in te komen. Sluit alle ramen bij stoffige werkzaamheden.
DE GEVOLGEN VAN STOF De longen zijn vergelijkbaar met een stofzuigerzak. Alles wat erin komt, kan er niet meer uit! Hoe meer stof er wordt ingeademd, hoe meer schade er ontstaat. Die schade is niet meer te herstellen. Door het inademen van heel fijn stof ontstaat bindweefselvorming. Hierdoor kan het longweefsel minder zuurstof opnemen en wordt het minder elastisch. Het duurt jaren (twintig jaar!) voordat het opvalt dat je longen achteruitgaan. Pas op latere leeftijd worden de effecten duidelijk en merk je dat je steeds minder kunt.
STOFFIGE WERKZAAMHEDEN Koppen snellen, het slijpen en zagen van stenen, overslag van afval, storten van zand, het vegen van vloeren, mechanisch breken van puin, grondbewerkingen, oogsten en overslag van droge producten, schoonmaken (van silagewagens, filters et cetera), persen van hooi, werken in sleuven en vul zelf maar in.
1. Onderschat het gevaar niet. Grote stofdeeltjes worden uitgehoest, heel fijne deeltjes nestelen zich in je longen. 2. Ga na wanneer je het meeste stof inademt en welke maatregelen je kunt treffen om dit te voorkomen. Denk hierbij aan de juiste persoonlijke bescherming, werken vanuit een overdrukcabine et cetera. 3. Kwartstof zit in natuurlijke gesteenten (puin en bouwmaterialen). Met name (kalk)zandsteen en beton hebben een hoog kwartsgehalte. Wees hierbij extra alert! 4. Houd je cabine schoon. Werk met een dichte cabine en zorg dat je zo min mogelijk stof mee naar binnen neemt. Als je niet goed meer door het raam van de cabine kunt kijken, maak dan het raam schoon in plaats van het open te zetten. 5. Zorg ervoor dat de wind in je voordeel werkt, dus het stof van je weg blaast. Dat geldt bij het uitblazen filters, maar ook bij het bepalen van de rijrichting of het innemen van een bepaalde positie. 6. Als je je neus snuit en merkt dat er in je zakdoek allemaal viezigheid zit, onderneem dan actie! 7. Voorkom vorming van stof; tref bij warm en droog weer extra maatregelen, zoals natmaken en/of afdekken van de grond. 8. Laat je longen periodiek onderzoeken in het kader van het PMO (Preventief Medisch Onderzoek).
GEZOND VERSTAND Het gaat jammer genoeg te ver om in deze toolbox alle werkzaamheden te bespreken. In de arbocatalogus staan veel werkzaamheden beschreven. Kijk op www.agroarbo.nl of www.arbouw.nl (kwartsstof).
FABELS OVER STOF
• “Je krijgt geen longschade als je je neus snuit na het inademen van stof.”
• “Als ik buiten werk, is er niets aan de hand.” • “Inademing bij kort durende werkzaamheden is niet erg.” Deze uitspraken zijn onjuist! Kleine stofdeeltjes dringen diep in je longen, ook als je buiten werkt of je neus snuit. En ook bij kort durende taken kunnen er grote hoeveelheden stof in de lucht en in je longen) komen die schadelijk zijn. Kwartsstof is in zeer minimale hoeveelheden al schadelijk!
Met een overdrukcabine wordt voorkomen dat stof en andere ongewenste stoffen in de cabine komen.
TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo FOTO’S: CUMELA Communicatie
GRONDIG 5 2016
59
SECTORPLAN AGRARISCH & GROEN “Communicatie wordt onderschat”
ondernemen met
cumela
De incompany-training Communicatie vanuit het Sectorplan Agrarisch & Groen loopt op zijn eind. De bedrijven die hebben deelgenomen, zijn enthousiast en hopen op een vervolg. “Het was echt een eye-opener.”
NEDERLAND
n tie voor specialiste Brancheorganisa en infra in groen, grond
Even tussendoor wat klusjes doen, omdat de opzichter dat aan je vraagt. Maar hoort het wel bij het aangenomen werk? Aldert van der Spek van Van der Spek Loonwerken uit Bergschenhoek heeft om die reden een klus in het nabijgelegen Bleiswijk zelfs een dag stilgelegd, omdat zijn medewerkers al-
leen maar bezig waren met klusjes ‘tussendoor’. Zijn werknemers wisten niet dat het niet bij het aangenomen werk hoorde en voerden ze dus uit. “Hieruit blijkt meteen het belang van goede communicatie”, zegt Van der Spek achteraf. “Ik heb wellicht de klus niet goed genoeg gecommuniceerd naar hen toe en zij hebben misschien onvoldoende geluisterd.” “Kijk”, gaat hij verder, “ik heb aan vijf woorden genoeg en loop al twee stappen verder in het proces. Als de jongens tijdens mijn uitleg niet doorvragen en wel zeggen dat ze het snappen, dan kunnen er vervelende situaties ontstaan. Vroeger was de mentaliteit ‘eerst werken en dat betalen zien we later wel’, maar in deze tijden kan dat niet meer, anders wordt er niets verdiend.” Van der Spek en zijn medewerkers volgden in december vorig jaar de incompany-training Communicatie van CUMELA. Drie dagdelen lang leerden ze over effectief communiceren naar elkaar toe, naar de klant en over functioneringsgesprekken.
Linda van der Spek: “Door de training kun je zien echt zien dat de chemie onderling is versterkt.”
60
GRONDIG 5 2016
“Deze cursus leek me echt wat voor ons”, zegt Van der Speks vrouw Linda. “We hadden net een nieuwbouw achter de rug, waardoor de spanningen soms wat hoog opliepen, ook naar het personeel toe. Ik merkte dat Aldert minder gefocust was.” Zelf voegt hij eraan toe: “Er waren diverse oorzaken. De nieuwbouw vergde veel energie van mijzelf. Daarnaast proberen we met ons bedrijf aan te blijven sluiten bij de markt, die van verhuur naar aannemerij aan het verschuiven is. Dat kost ook inspanningen. En daarnaast hebben we vorig jaar een aantal nieuwe jongens erbij gekregen, waardoor we ons opnieuw moesten focussen.” Dat laatste was ook voor HAZ Infra uit Radewijk de reden om mee te doen aan de training. Vorig jaar kreeg het bedrijf er vijf nieuwe medewerkers bij, waardoor het team veranderde. “Ik had van collega-bedrijven al goede verhalen gehoord over de cursus en met zoveel nieuwe medewerkers erbij leek het me goed om elkaar ook eens op een andere manier te leren kennen”, verklaart mede-eigenaar Harmen Zielman. “Onze jongens zijn bijna nooit op de zaak, dus zo vaak zien we elkaar niet.” Het cumelabedrijf volgde de training pas begin dit jaar, omdat het in november vorig jaar te druk was met werkzaamheden om doordeweeks drie dagdelen vrij te maken. Bij Van der Spek werd het wel doordeweeks ingepland. “Het was even een hele puzzel en niet alle uitvoerders waren er even blij mee,” zegt hij, “maar op deze manier kon ik wel aan hen laten zien dat we serieus met ons personeel omgaan. Ook het personeel snapte hierdoor de prioriteit ervan. Als ik het op een zaterdag had gepland, dan had het velen een vrije dag gekost.” Zijn vrouw regelde een invalster om er voor honderd procent bij te kunnen zijn. “Ik dacht eerst om zelf de telefoon erbij te houden en de koffie en thee te regelen, maar ik ben ontzettend blij dat ik dat niet heb gedaan. Nu kon ik volop meedoen in de training. Ik zie het personeel al niet veel.”
Een slag gemaakt De training zelf is bij beide bedrijven goed gevallen. “Het personeel deed er heel enthousiast aan mee”, zegt Zielman. “We moesten profieltekeningen van onszelf maken, vertellen wat belangrijk voor ons was, hoe je over tien jaar in het leven denkt te staan et cetera. Ik vond het heel bijzonder hoe open de medewerkers waren. Dat had ik niet verwacht. De training had zelfs wel langer mogen duren.” Ook bij Van der Spek vloog de tijd. “We hadden direct een klik met de trainer en niemand zat op zijn horloge te kijken of de tijd al om was”, zegt Linda. “Door de training hebben we echt een slag gemaakt en ook de jongens naar elkaar toe. Je kunt echt zien dat de chemie onderling is versterkt. Ik denk ook dat het te maken heeft met het feit dat wij ons altijd heel open opstellen. Dan krijg je dat terug.” “De communicatie is verbeterd”, voegt haar man eraan toe. “Soms communiceer ik misschien niet voldoende. Het personeel luistert misschien niet altijd even goed. Ik besef nu meer dat ik zaken soms beter moet uitleggen, maar zij beseffen nu ook beter dat ze moeten doorvragen als ze het niet snappen.” Voor Zielman was de training ook een eye-opener. “Vaak zien mijn medewerkers de zaken nogal zwartwit. Dan roepen ze iets, terwijl ze niet weten wat de achterliggende gedachte is. Mijn broer en ik dienen dat als werkgever dus beter uit te leggen.
Ook het feit dat wij hier vaak op kantoor zitten, zorgde voor vragen. Het beeld dat wij de hele dag een beetje binnen zitten en niets doen, hebben we ook meteen kunnen bijstellen.”
Visitekaartje Functioneringsgesprekken en communicatie met klanten waren ook twee belangrijke onderwerpen. HAZ Infra wil, mede door de training, beginnen met het voeren van functioneringsgesprekken. Zielman: “Nu hoor je vaak niets als er iets mis is. Ik denk dat door het houden van deze gesprekken meer boven komt drijven. Als iemand niet lekker in zijn vel zit, uit dat zich ook in het werk. Als hij daar niets over zegt, kunnen we er ook geen rekening mee houden.” Van der Spek daarentegen kiest voor zijn eigen versie. “Mijn ervaring is dat officiële functioneringsgesprekken vaak verzanden in discussies omtrent bijzaken. Ik vind het vooral belangrijk dat het personeel ook zijn eigen verantwoording draagt. We vragen elk jaar dan ook wat zij de sterke en minder sterke kanten van het bedrijf vinden en hoe ze denken daarin een rol te kunnen spelen. Dat zorgt voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel werknemer als werkgever, waardoor het bedrijf sterker wordt.” Communicatie met klanten was ook een veelbesproken onderwerp. “Zeker in de stedelijke omgeving waarin wij werken, is communicatie met klanten en omwonenden enorm belangrijk”, zegt Van der Spek. “Als je in een woonwijk aan het werk bent, sta je al met 1-0 achter. Als het dan ook nog schort aan je communicatievaardigheden, dan is het zo 2-0 of 3-0. Communicatie met de maatschappij vraagt een andere instelling.” Zielman beaamt dat: “De jongens zijn toch het visitekaartje van je bedrijf. Het is belangrijk dat zij goed voor de dag komen, vooral op communicatief gebied. Ze moeten een uitvoerder wel netjes te woord kunnen staan.” Beiden willen dan ook de training aanraden en hopen op een vervolg. “Over twee jaar een opfriscursus lijkt me goed”, zegt Zielman. “Het grootste voordeel vind ik dat we elkaar nu beter hebben leren kennen en tools hebben meegekregen om beter te communiceren, maar het is een opgave omdat erin te houden.” Ook Van der Spek ziet de noodzaak ervan in. “De communicatie is verbeterd, maar we moeten er gefocust op blijven. Misschien dat we over twee maanden nog eens een toolboxmeeting moeten houden. Met alleen een cursus ben je er niet”, geeft hij aan. Hij zou de training dan ook verplicht willen stellen voor elk cumelabedrijf. “Er zou een deel twee moeten komen. Communicatie wordt echt onderschat.”
Harmen Zielman: “Ik vond het heel bijzonder hoe open de medewerkers waren. Dat had ik niet verwacht.”
TEKS & FOTO’S: Marjolein van Woerkom
GRONDIG 5 2016
61
VOORSTELLEN Geef een goede pitch in minder dan
ondernemen met
cumela
Hoe stel ik mij, mijn bedrijf en CUMELA Nederland kort voor? U zit in een vergadering en u wordt gevraagd uzelf en uw bedrijf voor te stellen. Hoe vaak gebeurt het dan niet dat u even met de mond vol tanden staat. Of u ziet dat de ander al snel ongeïnteresseerd of niet begrijpend afhaakt. Hier volgt een aantal handreikingen zodat uw praatje - oftewel pitch - van nog geen minuut duidelijk maakt wie u bent, interesse opwekt en er toe leidt dat u nu of later in gesprek raakt. Eerst moet duidelijk zijn aan wie u zich voorstelt. Het maakt nog al wat verschil met wie u praat. Is dat een koper of afnemer of een beleidsbepaler? Misschien is het wel iemand die anderen voor u kan beïnvloeden. Denk aan een journalist of een netwerker. De mensen met wie u spreekt, steken ook verschillend in elkaar. De één wil geïnformeerd worden, de ander is meer geïnteresseerd in u als persoon, een derde wil aandacht voor zichzelf in wat u zegt. Het is daarom belangrijk goed te kijken en te luisteren in de eerste minuten van het gesprek. U zult uw korte pitch dan daarop kunnen afstemmen.
Tips voor een goede pitch Een korte krachtige pitch geeft antwoord op de vragen: wie bent u, wat heeft u te bieden, welk probleem lost u op, wat zoekt u? 1. Hou het kort In dertig tot zestig seconden bent u in staat uw bedrijf en uw bedrijfsvisie neer te zetten. 2. Bereid u thuis voor Wilt u niet met uw mond vol tanden staan, dan zult u zich thuis moeten voorbereiden. Schrijf het verhaal uit. Omdat
Zorg dat u voorbereid bent om uzelf en CUMELA Nederland kort maar krachtig te kunnen voorstellen.
62
GRONDIG 5 2016
u alleen relevante informatie wilt geven, de kernboodschap, en maar weinig tijd heeft, zult u moeten schrappen en herschrijven. U heeft dan uw basisverhaal. Dat basisverhaal is niet in graniet gehouwen. Pas dat elke keer aan de situatie of de persoon aan. Er is niets storender dan iemand die een uit het hoofd geleerd standaardverhaaltje opdreunt. 3. Oefen uw pitch Door hardop uw pitch te oefenen, bent u in staat om de inhoud te onthouden, net zo lang tot u uw overtuiging in het verhaal kunt overbrengen. Werk aan uw intonatie, stemvolume en lichaamstaal. 4. Vraag de mening van anderen Natuurlijk bent u overtuigd van de inhoud van uw pitch, maar komt hij ook over? Durf anderen te vragen, want meestal heeft u maar één kans uzelf goed neer te zetten en kunt u het daarom beter eerst uitproberen. 5. Werk met een voorbeeld Met een voorbeeld kunt u vaak meer zeggen dan met een heel verhaal. Het voorbeeld zou de volgend elementen moeten bevatten: wat was de situatie waarin het
een minuut voorbeeld zich afspeelde, wat was uw taak, welke actie is ondernomen en wat was het eindresultaat? Laat als u de kans krijgt met een plaatje zien wat u bedoelt. Zo las ik al eens ergens de volgende waarheden: “Eén plaatje zegt meer dan duizend woorden” en “Demonstreren doet mensen begeren.” 6. Let op uw woorden Wees u ervan bewust dan veel mensen ons jargon niet begrijpen. Recent werd ons gevraagd wat CUMELA Nederland is. Een branchevereniging: veel mensen kennen het woord, maar het zegt hen niets of ze hebben er een verkeerd beeld bij. Formuleer uw verhaal positief en profileer u niet door negatief te spreken over uw concurrenten. 7. Wees enthousiast en toon passie Breng uw pitch met enthousiasme. Energie en motivatie stemmen de ander positief, maar overschreeuw niet. 8. Eindig met een vraag Zorg dat uw verhaal niet abrupt eindigt. Probeer uw verhaal zo te eindigen dat de ander geneigd is aan te haken en u gaat bevragen. Dat geeft u de kans om dieper in te gaan op hetgeen u zojuist heeft verteld. 9. Laat ook zien wie u bent Een bedrijf dat pretendeert vraaggericht, stipt en bekwaam van dienst te willen zijn, kan niet worden vertegenwoordigd door iemand die geen zorg heeft voor zijn kleding en die nonchalance uitstraalt. Doe maar gewoon, ja, maar dat mag niet overkomen als onprofessioneel en onaangepast. Daarentegen is ‘wees uzelf’ wel erg belangrijk: pretendeer niet meer te zijn dan u waar kunt maken, want anders valt u geheid door de mand.
Wat is CUMELA Nederland Als bedrijf bent u er trots op om lid te zijn van CUMELA Nederland. Met dat lidmaatschap geeft u aan dat u professioneel wilt werken en u daarbij door deskundigen wilt laten ondersteunen.
De cumelasector: • Telt 3000 ondernemers in groen grond en infra (jaaromzet ruim 4 miljard euro) • Is met vakmensen en mobiele machines actief in, op en met grond • Is met 30.000 medewerkers de grootste plattelandswerkgever • Maait jaarlijks meer dan 10.000 kilometer bermen langs wegen • Onderhoudt ruim 140.000 kilometer sloten en watergangen • Voert 70 procent van alle grondverzetwerk in Nederland uit • Verzorgt ruim 10.000 hectare sportvelden en recreatieterreinen • Houdt 60 procent van alle wegen vrij van sneeuw en ijs • Rooit 90 procent van alle suikerbieten, 60 procent van alle maïs • Vervoert jaarlijks bijna 25 miljoen ton mest • Ontwikkelt zich van uitvoerder tot ontzorgende partner voor opdrachtgevers.
Maar wat zegt u als iemand u vraagt: “Wat is CUMELA Nederland?” Of als u CUMELA Nederland mag vertegen woordigen, hoe legt u dan uit waar zij voor staat. Een poging voor een zeer korte pitch van mijn kant: • CUMELA Nederland is de brancheorganisatie voor specialisten in Groen Grond en Infra Als belangenbehartiger ondersteunt zij ondernemers met • beleidsontwikkeling, advies en begeleiding bij bedrijfsprocessen, verzekeringen, personeelsmanagement, juridische en bedrijfskundige vraagstukken, opleiding en voorlichting. CUMELA Nederland treedt naar buiten via Cumela.nl, het • vakblad Grondig en Grondig.com. • Via regionale en sectorale besturen biedt de organisatie haar leden netwerken, platforms en studieclubs aan. Ze beschikt over ondernemers die belangen van de sector • in de regio ondersteunen en willen vertegenwoordigen. Soms heb je de behoefte om aan de hand van voorbeelden aan te geven waarin de leden van CUMELA zoal actief zijn. Die voorbeelden stemt u natuurlijk af op uw gesprekpartners. Op de site van CUMELA staat onder ‘Alle informatie’ bij de tab ‘Cumelasector’ en ‘In het kort’ een document “Flyer facts & figures cumelasector’. Deze kunt u downloaden. In het kader boven aan de pagina een korte impressie daarvan.
TEKST: Jan van der Leij,
secretaris sectie Grondverzet en cultuurtechniek advertentie
Bermen maaien? Kijk gelijk op nieuws bij:
www.techno-air.com GRONDIG 5 2016
63
ONDERNEMERSCHAP De ‘schoorsteen’ moet wel blijven
ondernemen met
cumela
De definitie van ondernemerschap is het goed en verantwoord inzetten van de productiefactoren arbeid, kapitaal en natuur. De beloning voor ondernemerschap is winst. Met de krappe marges in de cumelasector is dat echter een kwestie van rekenen en weten wat de kostprijs is. Alleen met inzicht in de cijfers kun je namelijk de juiste beslissingen nemen.
Veel veehouders harken nog zelf, maar er is een tendens om dit uit te besteden. Wellicht is overname van deze relatief dure machine een oplossing om een klant te helpen met liquiditeitsproblemen.
Het is mooi dat de resultaten voor de cumelasector de afgelopen twee jaren weer in de lift zitten. Maar dit mag geen reden zijn om achterover te leunen, integendeel je moet altijd actief bezig zijn met het verbeteren van het rendement. De grootste kostenposten op elk loonbedrijf zijn personeelsen machinekosten (afschrijving en onderhoud). Uit onze ervaring blijkt dat de bedrijven met een goed rendement de verhouding tussen de tarieven en de twee grootste kostenposten inzichtelijk en goed op orde hebben. Helaas wordt het beeld van de loonwerksector als bedrijf met veel techniek en veelal grote en nieuwe machines in de cijfers vaak bevestigd. Als de technische interesse van de ondernemer groter is dan de bedrijfseconomische belangstelling hebben deze bedrijven vaak hoge afschrijvingen en hoge onderhoudskosten met een te laag rendement.
Kostendekkend tarief Wanneer u als ondernemer het tarief als verkoopargument gebruikt, komen de tarieven onder een redelijk gemiddelde en kan er geen verantwoord rendement worden behaald.
64
GRONDIG 5 2016
Kent u de uitspraken van Jos Burgers (spreker op de Inspiratiedagen van 2015) nog? “Geef nooit korting!” De tarieven moeten kostendekkend zijn voor de inzet van vakkundig personeel, goede machines en een inkomen voor de ondernemer. Daarnaast zijn er verschillen in het moment waarop de rekening gaat lopen voor de klant. Wees daar duidelijk in. En er zijn verschillen in het moment van factureren. Zorg ervoor dat u bij blijft met de administratie. Stuur facturen zo snel mogelijk, want dan levert dit in de praktijk de minste vragen op. Voor de agrarische loonwerkers onder u zal het duidelijk zijn dat de veehouderijsector het moeilijk heeft. De veehouders hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in land, gebouwen en dergelijke en na het verdwijnen van de melkquotering is de melkprijs laag en staat die ook nog onder druk. In een eerder artikel heb ik u gevraagd of u blijft afwachten of de telefoon gaat. Bent u al in gesprek met uw klanten en afnemers als het gaat over de planning van de werkzaamheden? Wanneer u weet of bespreekt wat de mechanisatiekosten (vaak tussen € 0,08 en € 0,10 per liter) van uw klant per liter melk zijn, dan zit daar onderhandelingsruimte voor de
ADVIESPRAKTIJK
roken werkzaamheden die de loonwerker kan verrichten. Het uitbesteden van werkzaamheden aan de loonwerker zal de mechanisatiekosten doen dalen. Die kunnen mogelijk naar € 0,06 tot € 0,09 per liter melk. Dit betekent in de praktijk dat de veehouder één of meer machines moet verkopen. Dit geeft direct meer liquiditeit voor het veehouderijbedrijf. Misschien kunt u deze machines kopen en als het u past inruilen bij uw (toekomstige) investeringen. In deze jaren waarin de veehouderijsector het moeilijk heeft, is het op voorhand afspreken van een betalingsregeling wellicht een goede oplossing voor de veehouders. Ook kunt u met uw klant een betere planning van de werkzaamheden afspreken, om zo de efficiency op uw bedrijf van personeel en machines te verbeteren. En hoe moeilijk het ook is, ga niet aan het werk als alle oude rekeningen niet zijn betaald. Een klant met wie u goed in gesprek bent, gaat om die reden niet naar een andere loonwerker.
Uren registreren Bedrijven met een (te) laag rendement kunnen nog stappen zetten in een goede organisatie van de productiefactoren arbeid en machines. Dit betekent: een goede registratie van gewerkte en doorberekende uren en inzicht in niet te factureren uren, overuren en vakantiedagen. Denk ook aan de tijd-voor-tijdregeling uit de cao. En voor de machines geldt: werk aan een betere benutting van het machinepark en bewust omgaan met de kosten van onderhoud van het machinepark op het bedrijf. Uit de cijfers blijkt dat het bij besparen vaak niet gaat om het simpelweg verlagen van kosten, maar juist om inzicht in de kosten en in de cijfers van het bedrijf. Er is nog veel te halen uit efficiencyverbetering op de bedrijven.
Blijven rekenen Wilt u inzicht krijgen in de cijfers van uw bedrijf, dan kan CUMELA u hiermee op weg helpen, met op de eerste plaats CUMELA-Kompas Analyse. Daarnaast kunt u dieper op de cijfers ingaan door te sparren met adviseurs of specialisten van CUMELA of uit uw eigen omgeving. Of zorg dat u minimaal de cursus Bedrijfsleer 1 en 2 gevolgd hebt. De beloning voor ondernemerschap is winst. Uw ‘schoorsteen’ moet wel blijven roken, en die van uw werknemers ook. Wie weet waarmee hij bezig is en hoe kosten en opbrengsten zich verhouden, kan de juiste beslissingen nemen als het gaat om inzet van arbeid en zeker ook investeren en afschrijven of juist aflossen. Op die manier is het rendement op korte termijn te verbeteren.
Ongevallen ontstaan door routine Eind mei was ik tijdens een meereisgesprek met adviseur en collega Richard te gast bij een loon- en transportbedrijf in Brabant. Tijdens onze interne ISO-audit bleek dat we bij een voorbeeldbedrijf in de cumelasector waren beland. Een gespecialiseerd bedrijf, alle opdrachten uit de directe omgeving en vijf betrokken medewerkers, aangestuurd door het trotse ondernemersechtpaar. Zij runt het kantoor, van planning tot en met facturatie, hij werkt buiten mee in de uitvoering en is - mede daardoor - hecht verbonden met zijn klanten. Het echtpaar is uitermate tevreden over de resultaten en straalt uit dat het erg gelukkig is met wat het goed kan: dit loonbedrijf runnen. De ambitie van het stel is niet groter groeien, maar zo goed mogelijk presteren in de huidige omvang. Tijdens de audit kwam er een interessant gesprek op gang over veiligheid bij het te vol laden van afvalcontainers, met gevaarlijke spanning op de losklep als risico. Het kan flink misgaan als er geen lange buis wordt gebruikt bij het openen. Maar ja, denk daar maar eens aan in de drukte van alle dag. We trokken aan de keukentafel een interessante conclusie: ervaren medewerkers zijn door hun routine zo één met hun materieel en lopen daardoor veel grotere risico’s dan zij die nog overal bij moeten nadenken omdat het nieuw of onbekend is. Ik dacht terug aan mijn eerste keer links rijden in Engeland; de eerste twee weken staat je alertheid volledig aan en denk je elke meter aan links rijden. Langzaam sluipt het routinespook bij je naar binnen; totdat je rechtsaf een voorrangsweg oprijdt en vergeet naar de daar gevaarlijke rechterkant te kijken; het liep met een sisser (en een boze medepassagier) maar net goed af. Als ondernemer heb je de doorlopende taak je mensen concreet te sturen in hun gedrag, ook op het gebied van veilig werken. Wees daarbij creatief in de manier waarop je dat doet. Eenmaal per half jaar een toolbox van de CUMELA-site in de kantine voorlezen is onvoldoende. Doorbreek wekelijks ieders routine door risico’s te bespreken. Tip: neem altijd een klein notitieboekje mee. Bedenk elke dag op welk gedrag je wilt sturen bij je mensen. Schrijf het op en pas het vervolgens toe. En ook hierbij lopen in onze sector privé en werk behoorlijk door elkaar... Succes!
Lajos Bax TEKST: Ada Kieft Bedrijvenadviseur
Teamleider CUMELA Advies
GRONDIG 5 2016
65
ondernemen met
cumela
BEDRIJVIG
NIEUWE LEDEN
De afgelopen periode hebben twee bedrijven zich ingeschreven als lid van CUMELA Nederland.:
• Maaibootservice De Weed • VOF Drainagebedrijf Scaldis
VENHUIZEN BORSSELE
Activiteitenrapport • Er worden vier voorlichtingsbijeenkomsten ‘In de war zonder VAR’ georganiseerd, waaronder een extra bijeenkomst in Apeldoorn.
• Regionale belangenbehartiging: bestuur en leden trekken samen op. • De Waadi-check is nog steeds actueel. Heeft u hem al gedaan? • Bijna 200 bedrijven doen al zeven jaar onafgebroken mee aan CUMELAKompas Analyse. Dit levert goede branchegerichte kengetallen op.
• Wist u dat u uw bedrijfsprofiel kunt actualiseren via Cumela.nl als u ingelogd bent? • Het maximale aantal deelnemers voor Vomol in de provincie Groningen is bereikt en in Limburg doen de gemeenten Leudal en Venray mee. • Het Citaverde College in Roermond en cumelabedrijven werken samen, zodat er goede leerplekken worden aangeboden. • Het landbouwroutenetwerk in Drenthe is klaar. • Er is afstemming met de politie in Noord-Brabant over verkeersregels en handhaving.
Passie en de cumelasector Laatst vroeg mij iemand of ik van mijn hobby niet mijn beroep zou willen maken. Kun je van elke hobby je beroep maken, is de vraag die ik mij stelde. Op dit moment ben ik stagiair bedrijvenadviseur bij CUMELA Nederland, maar naast mijn studie aan de CAH Vilentum in Dronten hou ik mij bezig met mijn grote passie, tractor pulling. Tijdens je studie je hobby tractor pulling uitvoeren, dat kan. Een onderdeel van de studentenvereniging USRA is namelijk de tractor pullingcommissie. Daarmee reizen we door onder andere Duitsland, Denemarken, Hongarije, Frankrijk, Engeland, België en Nederland om wedstrijden en demonstraties te rijden. Van tractor pulling kun je niet je beroep maken en dus zal het altijd een hobby blijven. Gelukkig vind je de kenmerken die voorkomen in mijn passie overal terug in de mooie sector waarvoor ik straks graag aan het werk zal zijn, de cumelasector. Een aantal overeenkomende kenmerken zijn er namelijk zeker. Machines: u hebt uw machinepark, waarmee dagelijks optimaal wordt gepresteerd. Een tractor puller heeft zijn machine, waarmee hij dagelijks bezig kan zijn en waarmee hij elke keer weer wil presteren.
66
GRONDIG 5 2016
Het team: u heeft werknemers of collega’s waarmee samen een team wordt gevormd om altijd weer de klus te klaren. Een tractor puller heeft een team waarmee hij samen sleutelt, wedstrijden afreist en samen de klus klaart om weer een goede run te kunnen neerzetten. Ondernemerschap: in de cumelasector hebben we allemaal ondernemers. De schouders worden eronder gezet om het werk weer gedaan te krijgen. Een tractor puller zet zijn schouders eronder om te kunnen rijden wanneer hij of zij weer mag. Tegen een stootje kunnen, doelen stellen en kansen en risico’s afwegen: wij doen het allemaal. U doet het tijdens uw dagelijkse werkzaamheden, tractor pullers doen het om met hun passie bezig te kunnen zijn. Lukt het u om uw passie in uw dagelijkse werkzaamheden terug te laten komen? Het is goed om hier eens bij stil te staan. En kijk eens even achterom om te zien wat u heeft bereikt. En vooral ook hoe u dit heeft bereikt. Ik hoop dat u trots kunt zijn op hetgeen u heeft bereikt. Thijs Veneklaas Slots Stagiair bedrijvenadviseur
HIJ VERDIENT HET BESTE. KIES ORIGINELE ONDERDELEN.
Als het om onderhoud en reparatie van uw Valtra gaat, doet u geen concessies. Alleen het beste is goed genoeg. Laat reparaties en onderhoud daarom uitvoeren door uw officiĂŤle Valtra-dealer en kies uitsluitend originele AGCO-onderdelen. Die zijn van de hoogst mogelijke kwaliteit en specifiek ontworpen voor uw Valtra. Daar kunt u op vertrouwen.
> www.valtra.nl
Oprijvrachtwagens van 7 tot 27 ton Agro Techniek Holland / Walibi Biddinghuizen / 7 t/m 10 september / stand 3.02
Oprij CF 32-90 88 cm laadvloerhoogte 21 ton laadvermogen
VELDHUIZEN heeft een OPRIJ CF ontwikkeld voor transport van zware machines in stedelijke gebieden. Om gemakkelijk machines te laden, wordt zowel de voor- als achteras uitgevoerd met luchtveren. Hierdoor zakt de oprijhoogte naar 45 cm. Bij vervoer van lange ladingen zijn de oprijkleppen horizontaal te vergrendelen. De oprijkleppen zijn uitgerust met stootbalk en verlichting. Zo ontstaat een compacte vrachtwagen waarmee ladingen tot 11 mtr. binnen wettelijke eisen kunnen worden vervoerd.
Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 |
www.veldhuizen.nl
| info@veldhuizen.nl