Grondig 7 - 2015 by Vakblad Grondig

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

22 - VERHEIJ’S INTEGRALE GROENZORG 10 - PILOT BRANDSTOFBESPARING KRIJGT VERVOLG 36 - GROENTECHNIEK HOLLAND 32 - HYUNDAI HX 70 - TEKORTKOMINGEN MILIEUCONTROLE

7 2015

OOGST IN RECORDTIJD

Er was nog nooit een betere tijd om de aanschaf van een maaidorser te overwegen. Onze innovatieve technologie verzekert een maximale productiviteit terwijl het uw oogstkosten reduceert. - JD Link: â&#x20AC;&#x2122;s Werelds eerste Connected Combine, die het scherm in de maaidorsercabine weergeeft op uw laptop of tablet - T-serie: â&#x20AC;&#x2122;s werelds grootste effectieve afscheidingsoppervlak, voor unieke prestaties en strokwaliteit - 600X verlengbaar voorzetstuk met de langste maaibordafstelling, binnen slechts drie minuten om te bouwen voor ander gewas Praat met uw John Deere dealer om er zeker van te zijn dat u van de voordelen profiteert voor de beste vroegkoopkortingen. JOHNDEERE.NL/NU

JohnDeere.nl

Voorkom aantasting van uw broodwinning Tarwehalmdoder is een ‘sluipmoordenaar’. Aantasting is niet altijd zichtbaar. Door uw zaaizaad met Latitude te behandelen voorkomt u opbrengstderving (tot 50 procent!) tegen lage kosten per ha.: ®

• méér vitaliteit: met Latitude ontsmet graan resulteert in een betere wortelontwikkeling, méér bloeischeuten, méér aren en daarmee een significant hogere opbrengst; • méér flexibiliteit qua vruchtopvolging, rotatie van gewassen, zaaimoment en perceelskeuze; • méér zekerheid: hoge werkingszekerheid en -duur, géén vertraging bij veldopkomst, gunstig toxicologisch profiel en géén classificatie.

Latitude : opbrengstverzekering tegen Tarwehalmdoder ®

Tel. 0800 023 41 65 • klantenservice@monsanto.com Latitude® is een gedeponeerd handelsmerk van Monsanto. Toelatingsnummer 13379N, 125 g/l silthiofam. Volg bij toepassing de gebruiksaanwijzing op het etiket.

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland. U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel. Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Grafimedia Groep BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL ‘Jopen’ In 1996 is Jopen officieel gestart als Haarlemse brouwerij. Niet bang om te experimenteren en met een portie passie, inzet en pioniersgeest. Ongetwijfeld werd Jopen aanvankelijk met scepsis bekeken door de grote brouwers en misschien wel geminacht. Dit jaar won het bedrijf met zijn speciaalbier Mooie Nel IPA de prijs ‘Beste bier van Nederland’. Jopen staat nu op de kaart en groeit snel. Aan het bovenstaande moesten we denken bij de vakbeurs GroenTechniek Holland. Een dichtgetimmerde markt voor gevestigde merken en bedrijven? Welnee. De cumelasector timmert ook hier flink aan de weg. Bermwerk, onkruidbestrijding, maaien, gladheidbestrijding, sportveldenaanleg en -onderhoud, het is al grotendeels in handen van cumelabedrijven. Ook steeds meer tuinklussen worden door onze bedrijven uitgevoerd. In deze Grondig is dat treffend te zien aan het Sterk Werk-verhaal van Martens in Oudenbosch, dat met een ‘Jopen-houding’ in korte tijd neventakken uitbouwde tot volwaardige hoofdactiviteiten, en de Bedrijf in Actiereportage bij Te Bokkel in Aalten, dat het prestigieuze project van het zwevende vestingpad in Bredevoort binnen wist te slepen. Zo maar twee voorbeelden. Het is echt geen toeval dat cumelabedrijf Verhart er twee jaar geleden met zijn innovatieve Clean Mower met het Gouden Klavertje Vier vandoor ging. Onder de genomineerden voor de komende editie scoren Nederlandse fabrikanten opvallend ‘cumelatief’: maar liefst vier van de tien genomineerden zijn Nederlands, hebben roots in ons land en… richten zich sterk op de cumelasector. Dat Mercedes-Benz Nederland samen met Staja (toch ook sterk agrarisch gelinkt) een op-maat-combinatie ontwikkelde voor Nederland is treffend. Je hebt nog niet zo maar groen licht bij Mercedes ‘Reinheitsgebot’ Duitsland. Vredo heeft ook bekende roots, evenals Tobroco, dat zich - vergelijkbaar met brouwer Jopen - snel ontwikkelt. Allemaal bedrijven met sterke banden met cumelabedrijven, die ongetwijfeld hebben meegedacht. Is het niet cumelabedrijf Berdi dat zich sterk heeft ingezet voor de ontwikkeling van WeedSteam? Zelf merkten we dat er desondanks - voor cumelabedrijven en onszelf - nog een weg te gaan is. Ons jurywerk werd aanvankelijk met enige scepsis ontvangen. Als dan blijkt dat we weten waar we het over hebben, slaat die houding om. Net zo’n omslag als het besef dat bij de industrie groeit dat cumelabedrijven sterke partners zijn in de groensector. De eerste uitnodigingen van fabrikanten die ons in het verleden niet zagen staan, komen binnen. Dus is het logisch dat CUMELA nu zelf als volwaardige partner en met een sterk onderwerp op de beurs staat, waar u als professionals bij moet zijn. Een mooie voorzet voor u om als volwaardige partner op de beurs verder te ‘Jopen’.

Kosten abonnement Nederland € 86,- per jaar / Buitenland € 121,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 7 2015

Maand 2014 Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

INHOUD 6 In Actie: Loonbedrijf Gebr. Te Bokkel 9 Commentaar 10 Pilot energiebesparing 14 Ondernemerslessen: Toine Brock 18 Sterk werk: Martens Loon-, gronden cultuurtechnische werken

Ondernemen met

mensen 22 Profileren: Verheij Integrale groenzorg 28 Grondig.com 29 Recht(t)erzijde 32 Nieuwe HX-serie Hyundai 36 GroenTechniek Holland 40 Wacker Neuson WL20 42 Mustang 306 46 Glyfosaatvrije onkruidbestrijding op verhardingen door gemeenten 48 Ransomes MP 653 met cirkelmaaiers 52 Noviteiten Claas

Ondernemen met

vaktechniek 55 Economie 55 In kort bestek 58 Cumelaria 59 Gekruid 60 Cumela.nl 61 Voorzitter 62 Provinciaal bestuur: Noord-Brabant 65 Prestatie-indicatoren voor meer winst 66 Incompany-training Communicatie 68 Toolbox: Een (bijna-)ongeval 70 Integrale milieucontrole 74 Bedrijvig

Grondig 8 ontvangt u vrijdag 2 oktober!

Ondernemen met

cumela

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

mensen

GRONDIG 7 2015

BEDRIJF IN ACTIE

Zwevend vestingpad Geconcentreerd de grond naast het pad omspitten en meteen glooiend in profiel leggen. Een medewerker die net de kipper heeft gestald om wat grond af te voeren, haalt en passant wat achtergebleven stronken uit de grond. Puntjes op de i. Aan niets is te zien dat Rick te Bokkel van het gelijknamige loon- en grondverzetbedrijf in Aalten aan zijn laatste werkdag voor de zomervakantie bezig is. Hij wil die dag het aangrenzende terrein afgewerkt hebben voor zover het pad is aangelegd. We hebben het over het prestigieuze zwevende vestingpad in de tuin van St. Bernardus in Bredevoort. Dit circa 400 meter lange pad gaat precies over de loop van de oude vestigingsmuur van dit oude Gelderse vestingstadje lopen. Om die loop te benadrukken, wordt het pad in zijn geheel zwevend 25 centimeter boven het maaiveld gelegd. De circa drie meter lange en 2,25 meter brede elementen worden speciaal op maat gemaakt en voorzien van indrukken van de Gelderse roos, het voormalige wapen van Gelderland. De oude St. Bernardus-tuin is ĂŠĂŠn van de pronkstukken van het stadje. De oorspronkelijke Engelse tuin en de oude boomgaard worden hersteld, er komt een bomenroute met bijzondere boomsoorten en er worden honderden rododendrons aangeplant. Verder komen er oude poorten, theehuisjes en dergelijke. Te Bokkel heeft de klus aangenomen van de Vereniging Bredevoorts Belang. Die heeft deze klus bij de aanbesteding gegund aan aangrenzende bedrijven vanwege de betrokkenheid en de korte lijnen. Rick, die samen met zijn broers Herwin en Nanko het bedrijf runt, zit hier zelf altijd op de mobiele kraan, zodat hij ter plekke direct aanspreekbaar is. De aanleg van het circa 400 meter lange pad is dit voorjaar begonnen met het ontbossen van delen van de tuin. Daarna is de klus gefaseerd opgepakt met het telkens een kort deel van het traject ontgraven en funderen en de gefaseerde aanleg van het pad op de laser. Gefaseerd omdat dit een on-the-go-traject is, waarvoor de betondelen in kleine porties worden aangeleverd. Te Bokkel werkt tegelijk op het hele terrein af, zodat er later geen zwaar materieel meer over hoeft. Daarbij hoort ook de aanleg van wandelpaden en het herstellen van de tuin. Het inzaaien en beplanten doet een hovenier. Te Bokkel heeft nu ongeveer twee derde van het traject gerealiseerd. Als afsluitende klus gaat Te Bokkel speciale verlichting langs het pad aanleggen. Als deze klus in de loop van het najaar is afgerond, heeft Te Bokkel op een steenworp afstand een prachtig visitekaartje in de schijnwerpers liggen. TEKST EN FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S: Gert Vreemann

GRONDIG 7 2015

Wij weten wat we verzekeren! De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als dochter van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Ons advies en onze voorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

“Schade is al vervelend genoeg. Wij nemen daarom zoveel mogelijk regelwerk uit handen.” Jeannette van Holland, schadebehandelaar

Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker Nooit gedacht dat ik de slogan van de Belastingdienst nog eens als kop boven deze column zou zetten. Niet dat deze pagina er per se leuker van wordt, maar de slagzin maakt wel beter duidelijk wat ik u wil vertellen. Het begon met een bezoek van een externe adviseur die ter voorbereiding de website van CUMELA Nederland had uitgeplozen. Daarover maakte hij - naast gelukkig complimenten - ook kritische kanttekeningen, die hij samenvatte als ‘moetjes’. Zijn waarneming: “Ondernemers moeten dit, moeten dat, moeten de hele dag door horen wat ze allemaal moeten. Moeten van medewerkers, moeten van klanten, moeten van de overheid, van de bank… Er moet al zoveel en dan komt CUMELA op haar website nog eens vertellen wat er allemaal moet. Nu, straks en ooit. Allemaal moetjes…” Zijn boodschap: “Als brancheorganisatie moet je ervoor waken dat je alleen maar wordt gezien als boodschapper van het onheil. Want wees eerlijk: alles wat moet, is minder leuk dan alles wat je wilt. Moeten kost tijd, moeite en inspanning, want alleen al omdat het moet, vind je het bij voorbaat lastig en vervelend.”

Michiel Pouwels, Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

Die boodschap en de betekenis daarvan bleven bij ons rondhangen als een lastige vlieg. Wordt CUMELA Nederland door u - onze leden - bewust of onbewust gezien als brenger van slecht nieuws? Dat zou jammer zijn en een nadelig effect kunnen hebben op de binding en de samenwerking met onze lidbedrijven. Daar willen wij voor waken. Aan de andere kant: er zal iemand móeten zijn die de harde feiten open en eerlijk durft te vertellen en die u helpt om daarmee om te gaan. Maar ik ben het met onze bezoeker eens: het is de toon die de muziek maakt en daar gaan wij nog eens goed naar kijken. Daarom ook moest ik denken aan de slogan van de jongens van de blauwe enveloppen: ‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’. Want als de informatie niet leuk is om te horen, laat het dan tenminste duidelijk zijn, u tijdig waarschuwen en u helpen in uw bedrijfsvoering. Daar zijn wij nu eenmaal van. Van makkelijker voor u en het liefst ook leuk!

P.S. Ter positieve relativering: er zijn cijfers uit recent onderzoek onder agrarische loonwerkers naar ontwikkelingen in hun communicatie. Ruim 78 procent van die agrarische loonwerkers verzamelt zijn informatie namelijk via CUMELA Nederland. Maar liefst 95,2 procent van de ondervraagde ondernemers vindt de website cumela.nl de belangrijkste informatiebron, die zij waarderen met rapportcijfer 7,2. (bron: MMM Loonwerk, Online update 2015 - www.opraappers.nl).

GRONDIG 7 2015

HOOFDARTIKEL Bewustwording, daar draait het om

ondernemen met

mensen

Pilot Brandstofbesparing wordt vervolgd als sectorinitiatief Tussen november 2014 en juni jongstleden namen twaalf ondernemers deel aan de pilot Brandstofbesparing van CUMELA Nederland. Tien haalden de eindstreep, vele ervaringen rijker en in alle gevallen bezig met concreet besparen. Na het verdwijnen van de rode diesel, als gevolg van hoge brandstofprijzen en door duurzaamheidsinitiatieven leek iedereen ineens bezig met het besparen van brandstof c.q. het verlagen van de CO2-uitstoot. Er kwamen opleidingen, cursussen, rij- en bedieningstrainingen, maar daarna verslapte als vanzelf de aandacht, restte een cursusmap en vergat iedereen waar het om begonnen was. Brandstof besparen is niet iets van uitsluitend chauffeurs, machinisten en monteurs, en ook niet iets voor de korte klap. Het is de ondernemer die er in zijn bedrijf mee aan de slag moet en die moet zorgen dat het besparen een discipline wordt. Vandaar de pilot Brandstofbesparing van CUMELA Nederland, waarin een groep ondernemers elkaar in rondetafelbijeenkomsten uitdaagde om te starten met brandstofbesparing. Door ideeën aan te dragen, mogelijkheden te bediscussiëren en te leren van elkaars ervaringen. Om tijdens de pilot ook niet telkens terug te vallen op een aanpak die zich uitsluitend richt op techniek (waar we allemaal best veel van weten) werd gekozen voor procesbegeleiding door trainer Lambertus Vogelzang.

“Ik wil het nog sterker in onze bedrijfsvoering krijgen.” Vooropgesteld: het gezamenlijk ontwikkelen van een universeel model voor het meten van het brandstofverbruik bleek te ambitieus. Per bedrijf zijn er zulke grote verschillen in de brandstofhuishouding dat meten een hele operatie is. Hoe ga je bijvoorbeeld om met brandstof in IBC’s of uit het vat van de aannemer? Om volledig zicht te krijgen, zou je bijna meer moeten investeren dan dat je kunt besparen. Dat dwong de deelnemersgroep om te kijken naar andere besparingsaanpakken.

Meer dan techniek Sytze Kloosterman van Soma Bedrijfsopleidingen zette op de eerste avond de technische besparingsmogelijkheden uiteen: lagere toerentallen, minder stationaire uren, banden op spanning, onderhoud plegen in plaats van schades repareren, beter plannen en altijd reservebatterijen meenemen

GRONDIG 7 2015

voor de laser. Vanzelfsprekend kwamen ook de bijvangsten aan bod: minder verbruik door lagere snelheden, maar ook minder banden- en remmenslijtage. Minder stationaire draaiuren dankzij een start-stopsysteem betekent bovendien een langere levensduur. Zwartkijkende cijferaars zeggen dan dat het brandstofverbruik per uur oploopt, maar ook het percentage doorberekende machine-uren schiet omhoog. Bij de voorstelronde presenteerden de deelnemers hun bedrijven, initiatieven en motivaties aan elkaar. Al na de eerste bijeenkomst van de pilotgroep lagen de doelstellingen per bedrijf op tafel en was er een keuze gemaakt voor een aanpak. Dat gold bijvoorbeeld voor het terugschroeven van toerentallen, het activeren van start-stopsystemen, de implementatie van black boxes, diverse bewustwordingstrajecten met medewerkers en een ‘rekenopgave’ om het verbruik van hybride machines ten opzichte van conventionele machines in beeld te krijgen. Ook werd gespeurd naar subsidiemogelijkheden en naar kansen om de pilot in te zetten als sectorinitiatief in het kader van de CO2-prestatieladder. Deelnemers kregen huiswerk mee, hadden ook onderling contact en bereidden tussentijds presentaties voor van hun vorderingen. Daar werden openhartig ervaringen gedeeld. De successen, maar ook de mislukkingen, want daar leert iedereen van.

Zinvolle workshops Tijdens de tweede bijeenkomst in januari leerde bedrijfskundige André de Swart om op zoek te gaan naar indicatoren, cijfers waarmee je snel zicht krijgt op bijvoorbeeld het aantal machine-uren in relatie tot het aantal doorberekende uren. Doel van deze workshop was vooral om besparingen in geld uit te drukken en om het effect op de kosten zichtbaar te maken ten opzichte van het resultaat. Dat stimuleert. De derde bijeenkomst stond in het teken van de bewustwording. Opleidingsadviseur Erna Berends besprak met de deelnemers de oplossingsgerichte aanpak. Als het niet kan zoals het moet, hoe doen we dan de dingen zoals ze wel kunnen? En hoe houden we elkaar op een uitdagende manier bij de les? Deelnemers liepen in hun eigen bedrijven onder andere aan tegen medewerkers die nog niet zo overtuigd waren van

de noodzaak tot besparen. Gelukkig bood een enquête van één van hen een prima instrument om met en voor de medewerkers zichtbaar te krijgen wat er in de onderneming aan

“De openheid, de inzet… Zo’n groep stimuleert enorm!” brandstof wordt verbruikt, welk percentage dat is van de totale kosten en welke invloed besparingen hebben op het resultaat. Meteen wordt dan ook gevraagd waaraan de medewerker zelf denkt een bijdrage te kunnen leveren. Dat leidt tot meer bewustwording en betrokkenheid en dat bleek een prima methode om een initiatief bedrijfsbreed gedragen te krijgen en zo te maken dat het ook vol te houden is. GWW-adviseur Helmy Coenen trok tijdens de vierde bijeenkomst in juni parallellen tussen de CO2- en duurzaamheidsinitiatieven in de bouw en cultuurtechniek en de ontwikkeling daarvan in de landbouw. Met name voedingsmiddelenfabri-

Communicatie Bij de evaluatie van de pilot - tijdens de vierde bijeenkomst bleek dat alle deelnemers zich realiseren dat het vooral draait om bewustwording en communicatie tussen de ondernemer en zijn medewerkers. Daar zetten de meeste bedrijven dan ook op in, naast technische oplossingen. Concrete besparingscijfers zijn er nog niet. Daarom wil de groep in de loop van 2015 nogmaals bij elkaar komen om de voortgang te meten en successen te delen. Grote kans dat we dan met de deelnemers inzoomen op communicatie met medewerkers om de bewustwording te stimuleren. En om hun kennis en tips te mobiliseren.

Zelf aan de slag? Belangstelling voor deelname aan de pilot Brandstofbesparing? Op de website kunt u zich aanmelden voor een volgende groep van tien tot twaalf deelnemers die onder leiding van een ervaren trainer met elkaar aan de slag gaan met het besparen van brandstof. Volgens de deelnemers aan de pilot verdient u de kosten voor deelname met gemak terug.

“Dankzij de pilot hebben we een goede start kunnen maken met de bewustwording bij onze medewerkers.” kanten willen steeds meer zicht krijgen op de CO2-uitstoot bij het produceren van melk, brood of hamburgers en dat betekent dat opdrachtgevers gaan vragen om verbruikscijfers van brandstof. Dat zal gevolgen hebben voor agrarische loonwerkers, die ook zichtbaar moeten gaan maken wat hun uitstoot is en welke maatregelen ze daartegen nemen. Goed dus om alvast te weten dat duurzaamheidsinitiatieven niet uitsluitend gerelateerd zijn aan de bouw en cultuurtechniek.

Deelnemers ontvangen een bewijs van deelname en de verslagen van de bijeenkomsten worden geaccepteerd als ‘bewijsmiddel’ voor het meewerken aan sectorinitiatieven, zoals gesteld in de eisen voor de CO2-prestatieladder.

TEKST: Michiel Pouwels FOTO’S: CUMELA Communicatie

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

mensen

HOOFDARTIKEL

De truc is: doen!

Het gesprek aangaan

Louis Claessens, eigenaar van Volkerink Heino, Agri, Groenonderhoud en Grondwerk, kijkt positief terug op zijn deelname. “De ideeën die ik had, zijn concreet geworden omdat de kennis en de ervaringen van de deelnemersgroep helpen om beslissingen te nemen. Wij zijn gestart met het creëren van bewustwording bij onze mensen en we zien de eerste resultaten.”

Pim Sturm is eigenaar van Loonbedrijf Verbruggen in Wieringerwerf. Hij nam niet met een vaststaand doel deel aan de pilot. “Brandstof is voor ons een forse kostenpost en het zou mooi zijn als we kunnen besparen. Al na de eerste bijeenkomst wist ik dat ik er veel kon leren”, aldus Sturm. Hij vertelt over de open gesprekken met collega-ondernemers, het delen van ervaringen en de inhoudelijk sterke workshops. “Waar de één voor technische oplossingen kiest, voelt een ander meer voor een projectmatige aanpak.

Claessens is een cijferaar, gewend om gegevens te verzamelen en naast elkaar te zetten. Al voor de pilot begon, beschikte hij over de brandstofverbruiksgegevens van drie opeenvolgende jaren. Een student van de HAS had die cijfers gerangschikt en Louis wist nog niet waar hij wilde beginnen. “Je bent als ondernemer niet met één ding bezig, je bent continu je bedrijfsvoering aan het finetunen. Wanneer je uit cijfers destilleert wat je redelijkerwijs kunt besparen, is de verleiding groot om meteen op alle fronten te starten, maar zo werkt het in de praktijk niet. Er is geen handleiding en je kunt het niet alleen, ook niet door het dwingend op te leggen aan je medewerkers. Je moet een aanpak kiezen die bij je bedrijf, je bedrijfsvoering en bij jou als ondernemer past.” Die ervaring hebben de meeste deelnemers opgedaan tijdens de pilot, want brandstof besparen is een zaak van de lange adem. Claessens: “We zijn als deelnemers allemaal deskundiger geworden. Ik heb veel geleerd van andermans ideeën en ervaringen, vooral over hoe je zorgt dat medewerkers zich bewust worden van het brandstofverbruik en wat daarmee samenhangt. In ons bedrijf hebben we nu twee graafmachines uitgerust met een start-stopsysteem en die resultaten vergelijken we met die van de voorgaande periode. Die informatie delen we met onze medewerkers en op die manier ontstaat er bewustwording en draagvlak. Ook worden de mensen uitgedaagd om mee te denken over besparingsmogelijkheden.” Bovendien sluit het proces mooi aan bij andere aspecten van de bedrijfsvoering. Veiligheid bijvoorbeeld, want wie bij Volkerink op het prikbord in de kantine kijkt, ziet een rijtje afspraken die onder andere betrekking hebben op rijgedrag. “Ik moet ervoor zorgen dat de mensen in onze omgeving ons blijven accepteren met onze grote en zware voertuigen en machines. Daarom rijden onze mensen netjes en rustig door de omgeving en in geval van twijfel wordt altijd voorrang verleend aan andere weggebruikers. Dat je voor dergelijk gedrag - naast vriendelijke buren - wordt beloond door een lager verbruik en minder bandenslijtage is mooi meegenomen.”

GRONDIG 7 2015

Wat heeft hij opgestoken? “Als ondernemer denk je dat betrokken medewerkers ook wel zullen begrijpen hoe het zakelijke plaatje eruit ziet en waarom we de dingen doen zoals we doen. Omdat ik het belangrijk vind dat mijn mannen weten hoeveel brandstof we met elkaar verbruiken, hoeveel een machine per uur kost en wat onderdelen kosten. Dat leidt namelijk tot bewustwording. In de praktijk bleek dat onze jongens daar weinig weet van hadden. Daarom hebben we met een communicatietrainer met alle medewerkers in een kenniskwis duidelijk gemaakt waarover we praten. Bijvoorbeeld ons totale verbruik. Waar de één dacht dat we 70.000 liter per jaar verbruikten, kwam een ander op 750.000 liter. Dat zijn nogal grote verschillen. Ook hebben we gevraagd naar stationaire uren en de kostenconsequenties daarvan. Welke besparing zou dat opleveren? Uiteindelijk zijn we aan de hand van de kwis met elkaar in gesprek gegaan over besparingsmogelijkheden en hebben we onze mensen gevraagd op welke manier ze voor elkaar en voor zichzelf een rol zien.” Sturm lacht: “Goed dat ik er een trainer bij heb ingeschakeld, want op die manier zat ik in de groep en kreeg ook ik één en ander op mijn bordje over rijgedrag en planning.” En de winst? “Tegenwoordig zie je bij ons nog maar weinig machines stationair draaien. Ook het rijgedrag is verbeterd en daar houden we elkaar scherp op, net als op remmen en toerentallen. In de planning hebben we één en ander veranderd en we hebben onszelf geleerd om beter te overleggen en nog duidelijker instructies te geven. Dat voorkomt faalkosten.” Sturm ten slotte: “Die kwis - ontstaan uit de pilot Brandstofbesparing - heeft ons veel opgeleverd, al was het maar omdat het een prima instrument is om met je mensen het gesprek aan te gaan en bewustwording te creëren. Nu is het zaak om elkaar bij de les te houden.”

Voederwaardeanalyse op de vierkante meter.

Op elke m grasland plussen in voederwaarde! 2

Gras mﾃｩt inhoud, waarmee je direct plust in kVEM en kDVE. Dat is LG Havera. Het eerste gras van Nederland met Animal Nutrition-voederwaardegarantie, geselecteerd op belangrijke melkdrijvende parameters zoals eiwitten, suikers en verteerbare celwanden. LG Havera zie je terug in je productiecijfers; na weidevernieuwing kun je met dit smakelijke, malse gras tot wel 1,4 liter per koe per dag meer melken. Dat hebben voederspecialisten van Schothorst Feed Research aangetoond!

HAVERA HAVERA HAVERA HAVERA HAVERA HAVERA HAVERA

1 2 3 4 5 6 7

HOOGPRODUCTIEF ROTATIE DOORZAAI HOOGPRODUCTIEF EFFICIﾃ起T MAAILAND STRUCTUUR

Melkdrijvend Kortdurend Doorzaaien Melkdrijvend Grasklaver Maaien Structuur

hoogproductief

Kies je Havera-graslandmengsel op www.graslandadvies.nl en vind de dealer bij jou in de buurt.

ondernemen met

mensen

ONDERNEMERSLESSEN

“Te duur is de sluip moordenaar van je bedrijf” Toine Brock, directeur en eigenaar van Tobroco Machines, Oisterwijk Van gewoon wat lassen in de schuur tot een bedrijf met 200 werknemers. Maar ook van het moment dat klanten vochten om een shovel te krijgen tot op je knieën om nog wat te verkopen. Toine Brock maakte het allemaal mee. Hij leerde er veel van en weet nu waarop hij zich moet richten: machines die net iets meer kunnen voor bijna dezelfde prijs en vooral zorgen dat zijn organisatie in orde is.

LES 1 Je moet met de markt mee bewegen “Flexibiliteit is voor ons het belangrijkste bedrijfskenmerk. Flexibiliteit in het bouwen van machines, maar ook flexibiliteit in personeel. Wij willen hoe dan ook een flexibele schil van ongeveer 25 procent bij de werknemers. Dat betekent dat er altijd een aantal mensen zijn die (nog) geen vast arbeidscontract hebben. We hebben dat nodig om schommelingen in de productie te kunnen opvangen. Er kan altijd weer een vliegtuig in een flat vliegen of een markt kan in elkaar klappen. De Wet werk en zekerheid brengt daar ook geen verandering in. Integendeel, we kunnen mensen minder lang voor ons laten werken zonder vaste aanstelling. Er staat dan wel een zogenaamde versoepeling van het ontslagrecht tegenover, maar het effect is verwaarloosbaar en daar willen we zo min mogelijk gebruik van maken. Het gevolg is dat we veel meer wisselingen in het personeelsbestand krijgen.”

LES 2 In een nichemarkt kun je geld verdienen “De noodzaak van een flexibele schil hebben we gemerkt in 2008. Toen stortte in drie maanden tijd de verkoop compleet in. Dat had ik nog nooit meegemaakt, want sinds de start met de Giant-wielladers was de vraag alleen maar gestegen. In 2007 was het al zo gek dat ze vochten om een machine te krijgen. Drie maanden later, in 2008, was het totaal omgekeerd en was ik totaal gefrustreerd. Toen moesten we bij de klanten op de knieën om een machine verkocht te krijgen. We hadden echter een groot aantal machines op voorraad staan, de productie was gepland en de onderdelen waren al aangekocht. Alleen door de prijs te verlagen en de machines op wens van de klant uit te rusten, konden we ze verkopen. Dat betekende echter wel dat we ongeveer elke machine opnieuw moesten opbouwen.”

GRONDIG 7 2015

“Wat toen ook opviel, was dat machines die we verkochten allemaal naar bedrijven gingen die in nichemarkten opereerden. Dat waren de bedrijven die midden in de crisis nog geld verdienden. Voor hen was de prijs niet het belangrijkste. Het ging ze vooral om een machine die paste bij hun werk en waarmee ze geld konden verdienen. Toen we dat ontdekten, hebben we besloten om de hele productie anders te organiseren.”

LES 3 Maak iets dat net iets beter is “In de crisisperiode hebben we besloten om van zo goedkoop mogelijke shovels over te gaan naar shovels op maat die net iets beter zijn dan andere machines in de markt, dus net iets sneller of met een net iets zwaardere as. Het is echter ook een systeem waarbij de klant tot op het laatste moment nog kan beslissen wat hij wil. Daarbij leveren we dan het uitrustingsstuk dat hij wil. Al gauw ontdekten we namelijk dat we in de markt van de grondverzet- en hoveniersbedrijven heel anders moesten gaan werken. Bij boeren is het simpel. Die willen vaak een standaardmachine met een bak en een set palletvorken. In de cultuurtechnische markt zie je dat er heel anders wordt gedacht. Daar gaat het om sneller, beter en gemakkelijker, alles om maar meer te doen per fte of hetzelfde werk te doen met minder mensen. De machines in de hoveniers- en grondverzetwereld draaien vaak meer uren per dag en worden dus ook intensiever gebruikt. Daarom hebben we nu ook zoveel uitrustingsstukken, want daarmee maak je de machine interessant.”

LES 4 Succes is reduceren van verspilling “De basis van ons huidige succes is het reduceren van verspilling. Dan gaat het niet om zo efficiënt mogelijk uit een staalplaat zo veel mogelijk onderdelen snijden, maar om

het voorkomen van tijd die verloren gaat. Bijvoorbeeld van werknemers die nog even een wijziging op een productieorder moeten maken en daarvoor heen en weer moeten lopen. Daarom hebben we het bedrijf bewust ingericht volgens het nieuwe lean-principe, helemaal gericht op het voorkomen van voorraden en verspillingen. Alles wat we bouwen, wordt daarom elektronisch gestuurd, waarbij de mensen aan de montageband op een scherm zien welke onderdelen er moeten worden gemonteerd op de machine die voorbij komt. Het is prachtig om te zien wat je daarmee wint doordat je veel efficiënter kunt werken.” “Hoe je dat als relatief kleine fabrikant voor elkaar krijgt? Zorgen voor de juiste contacten en de juiste personen binnen je eigen organisatie. Als bedrijf zijn we lid van een federatie van producerende en exporterende bedrijven en daar kun je cursussen krijgen om meer te leren over efficiënt produceren. Met de mensen van TNO die daarin gespecialiseerd zijn, hebben we daarna de productielijn ingericht. Met succes, want de mensen die de productie aansturen, kunnen met één druk op de knop en zelfs als de machine al op de montagelijn staat nog aangeven dat er een andere cabine op moet.”

LES 5 De concurrent bepaalt de prijs “Zelfs al ben je de beste en lever je de mooiste en meest passende machine, je zult altijd de prijs in de gaten moeten houden. Want hoe goed je ook bent, de concurrent bepaalt de

prijs. Als je te duur bent, gaat de klant toch naar een ander. Daarom moet je in de bedrijfsvoering altijd enorm scherp blijven op de kostprijs. Dat geldt voor iedereen in het bedrijf. Ook de mensen van de ontwikkelingsafdeling moeten altijd kijken naar het effect van een verbetering of verandering op de kostprijs. Bij elk voorstel voor een aanpassing moeten zij vooraf ook bepalen wat het effect zal zijn op die kostprijs. Pas met die informatie erbij bepalen we of iets in productie nemen of niet. Doe je dat niet, dan word je te duur en te duur is de sluipmoordenaar van je bedrijf.”

Elke werknemer moet weten welke pet hij op heeft en waarvoor hij verantwoordelijk is.

LES 6 Voorkom dat mensen zich verstoppen “Als je bedrijf zo hard groeit als wij hebben meegemaakt, komt het moment dat je meer op kantoor zit dan dat je met je product bezig bent. Zelfs dat helpt dan voor je gevoel echter niet meer om alles goed te organiseren. Ik had op een gegeven moment echt het idee ‘zo gaat het niet meer’, gewoon omdat het niet leuk was. Over leiding geven had ik nooit wat geleerd, want verder dan de MTS ben ik nooit gekomen. Om het plezier terug te krijgen, ben ik toen allerlei cursussen gaan volgen, zoals succesvol leiding geven en diverse andere managementcursussen. Die had ik hard nodig, want van heel veel zaken, zoals het lezen van de cijfers, had ik helemaal geen verstand. In het begin was dat ook niet nodig, want we groeiden zo hard dat er nooit problemen waren, maar als je bedrijf groter wordt, is dat steeds moeilijker, omdat er meer mensen zijn die je moet sturen. Dan moet je gaan voorkomen dat mensen zich verstoppen in de organisatie en

GRONDIG 7 2015

Toine Brock Net van de lagere school leerde Toine Brock (45) lassen en feitelijk begon daarmee zijn eigen bedrijf, want al snel maakte hij hekken en staalconstructies voor buren en bekenden. Bekend werd hij met de Tobroco-bemesters. Daarvan werden er een kleine 2000 verkocht. Toen dat stilviel, besloot hij onder de naam Giant knikladers te gaan maken. Met succes, want inmiddels heeft hij een fabriek in Oisterwijk met 130 personeelsleden en nog een lasbedrijf in Hongarije met 70 medewerkers. Hij maakt nu een breed pakket machines voor het kleine cultuurtechnische werk, van skidsteers tot verreikers met een groot aantal aanbouwdelen. De komende vijf jaar wil hij zijn productie nog eens verdubbelen.

zich onttrekken aan hun verantwoordelijkheden. Dat is het gevaarlijkste wat er is, want dan krijg je bijvoorbeeld onenigheid over wie nu voor een bepaalde kwestie verantwoordelijk is. Als het zover komt, ben je echt op de verkeerde weg, want dan zijn er te veel mensen die niets doen.”

LES 7 Iedereen moet weten welke pet hij op heeft “Om helderheid in de organisatie te krijgen, hebben we in een managementcursus een organisatiebord van het bedrijf gemaakt. Feitelijk is het niets anders dan het op papier zetten van alle functies die er zijn en bepalen tot welk departement - want zo heet dat bij ons - die behoren. In totaal hebben we nu zeven departementen, die elk een deel van het bedrijf onder hun hoede hebben. Denk aan administratie, calculatie, personeel, onderzoek en ontwikkeling, productie en verkoop. Onder elk departement horen dan weer verschillende divisies waarin deeltaken zijn ondergebracht met overal een verantwoordelijke. Dat kan dezelfde man zijn als de verantwoordelijke voor een departement, maar het gaat erom dat voor elke functie duidelijk is wie daarvoor aanspreekbaar is.” “Het maken van zo’n organisatiebord was het moeilijkste wat ik heb gedaan in de managementcursus. Je moet namelijk elke functie in beeld brengen en indelen in één van de departementen. Vaak betekende dat: ogen dicht en nadenken wat iemand nu precies doet en waar je dat onder wilt brengen. Als je dat op papier hebt gedaan, ben je er echter nog niet, want dan moet je alle mensen er ook in onder gaan brengen en met iedereen afspreken wat precies zijn functie

GRONDIG 7 2015

is. Dan krijg je ook de discussie over de taken en waarom iemand dat wel of niet doet.” “Als het klaar is, geeft het wel heel veel duidelijkheid, want nu weet iedereen precies welke pet hij op heeft. Dat betekent dat anderen hem daarop kunnen aanspreken. Mensen kunnen twee petten op hebben, maar in elk van die functies is precies duidelijk wat hij of zij moet doen. In het begin heeft het veel discussie gegeven, maar nu is dat juist enorm verminderd, juist omdat heel duidelijk is wie welke verantwoordelijkheid heeft. Moet er bijvoorbeeld een productblad komen voor een nieuwe machine, dan kan iedereen zien bij wie hij moet zijn.”

LES 8 Soms weten anderen het beter “Naast duidelijkheid is het ook belangrijk dat mensen betrokken blijven. Ook al groeit de organisatie, het is de kunst om initiatief bij de mensen te houden en ze de ruimte daarvoor te geven. Daarom hebben we veel overlegmomenten binnen alle afdelingen. Daarin praten we iedereen bij over de gang van zaken om ze gevoel bij het bedrijf te laten houden. Iedereen heeft ook één opdracht en dat is het produceren van een waardevol eindproduct. Met voor het hele bedrijf maar één simpele opdracht: zorgen dat de inkomsten hoger zijn dan de uitgaven.” “Als ondernemer is het vooral belangrijk om anderen de ruimte te geven. Je bent vanaf de start gewend om alles zelf te doen en te beslissen. Nu moet je veel meer aan anderen overlaten en erop vertrouwen dat zij het soms veel beter weten. In de ontwikkeling zitten nu bijvoorbeeld mensen die veel meer kennis hebben dan ik.” “Wat ik wel belangrijk vind, is dat ik mensen om me heen heb bij wie ik een goed gevoel heb. Dat geldt voor externe partijen, maar ook in het bedrijf. Je hebt mensen nodig die elkaar willen helpen. Het gaat er namelijk niet om wie het beter weet, want niemand is belangrijker dan de ander. Met elkaar moet je aan het bedrijf bouwen. Zeker nu we weer gaan enorm gaan groeien door de nieuwbouw die dit najaar start. Het is nodig om onze doelstelling te halen, een verdubbeling van onze omzet in 2020. Dit jaar zitten we helemaal op koers en hebben we de doelstelling van 2000 machines bijna gehaald. Maar op 1 januari beginnen we weer opnieuw en willen we er weer 500 meer verkopen. Dan moet alles kloppen, anders lukt dat je nooit.”

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

“2500 UUR OP DE KLOK EN NOG GEEN SECONDE SPIJT. IK VERTEL JE GRAAG WAAROM.” — Ron Mak, Mak Grondwerken B.V.

MEER WETEN? BEL ZELF MET RON

06 22 959 357 Mobiele graafmachine R140W-9A •

Brandstofverbruik: 7 liter per uur

Zuinig

•

6-cilinder ultrastille dieselmotor

Comfortabel

•

Scherpe aanschafprijs, hoge restwaarde

Rendabel

•

Rijsnelheid: 40 km/uur

Efficiënt

•

Proportionele functies met scroll-buttons

Comfortabel

•

Geen roetfilter nodig

Rendabel

•

Lage onderhoudskosten

Rendabel

•

Van der Spek staat erachter

Zekerheid

Build a better future

SNELWEG NAAR SERVICE EN SUPPORT www.vanderspek.nl

STERK WERK In twee werkgangen landklaar

ondernemen met

mensen

Martens Loon-, gronden cultuurtechnische werken, Oudenbosch Met zijn grondige aanpak heeft Martens zich in ruim tien jaar tijd ontwikkeld tot een erkende speler in de houtverkleining en het groenonderhoud. Met de in eigen huis doorontwikkelde Meri Crusher MJF 240 verwerkt het bedrijf houtopstanden in twee werkgangen tot landklaar. Die aanpak heeft de positie van Martens in de andere takken, kilveren en sportvelden, op dezelfde wijze versterkt.

Demo thuis Dat zien we meteen als Martens voor ons de beide werkmethoden naast elkaar laat zien. Opgeschoten hout moet worden verkleind tot grond die klaar is voor een landbouwbewerking. In de eerste werkgang wordt achteruit rijdend het hout overtop gefreesd en met wortel en al verkleind. Dat gebeurt met de tegenzeef opgeklapt en de looprol omhoog, zodat al het hout en de wortels grof worden verkleind tot maximaal veertig centimeter diepte. In de werkgang terug met gesloten zeef wordt het voorverkleinde hout nogmaals aangepakt en grotendeels verpulverd door de asfaltfreesbeitels. Alles moet door de zeef, met als resultaat maximaal

GRONDIG 7 2015

circa tien centimeter grote stukken hout. Vast- of vollopen is niet aan de orde en Martens kan spelen met de hoogte, doordat de zeef hydraulisch te verstellen is. Daarnaast draait de nieuwe Suocco S 500 met een 3,50 meter standaard Meri Crusher-verkleiner, maar dan zonder tegenzeef, zonder gescharnierd frame en zonder looprol. Ook een keer heen en terug. En dan kom je op de aanpak van Martens. De mannen hebben het niet over de machine, maar Peter stapt uit de Suocco en bestudeert aandachtig het resultaat van de Meri Crushers en wijst de verschillen aan. â&#x20AC;&#x153;Daar gaat het om. Als je bosgrond landklaar moet leggen, moet je het goed doen. Kijk, met onze zeef is het ineens klaar, met de

Martens Oudenbosch Piet Martens heeft het bedrijf in 1970 als agrarisch loonbedrijf opgestart. Na zijn overlijden in 2009 hebben de broers Roel, Arnold en Peter het bedrijf voortgezet. Roel is verantwoordelijk voor de sportvelden, Arnold voor de algemene zaken en Peter voor ontwikkeling en onderhoud. Het agrarische werk is in 2007 grotendeels afgestoten. Het bedrijf kent nu de disciplines grondverzet, kilverwerk, houtverkleining/groenonderhoud en sportvelden/onderhoud. Met de Meri Crusher draaien de broers op jaarbasis circa 750 uur in de houtverkleining. Het werkgebied ligt globaal tussen Rotterdam, Eindhoven en Antwerpen. Het bedrijf heeft vijf vaste medewerkers en is VCA* -gecertificeerd. Meer informatie: www.martensoudenbosch.nl.

standaard Crusher vraagt het nog een nabewerking om de grove stukken nog een keer aan te pakken.”

Ontwikkelingstraject De drie broers Roel, Arnold en Peter Martens hebben naast het agrarische loonwerk begin deze eeuw diverse neventakken aangepakt. Grondverzet, kilveren en houtverkleining waren toen de speerpunten. “Met de komst van het brandverbod zagen we bij boomkwekers en houttelers kansen om hout te verkleinen.” Toen kochten ze hun eerste shredder en gingen ze aan de slag. “Dat brandverbod is nooit echt doorgezet, maar we zijn zo wel in contact gekomen met deze nieuwe doelgroep. Zo ontstond de vraag om gronden na de teelt weer klaar te maken voor landbouw of nieuwe teelten.” Ze kochten via Wim van Breda BV een Meri Crusher en gingen aan de slag. Al snel volgde een John Deere-rupstrekker om het verschil te maken en boerden ze vooruit. Ze constateerden wel dat er te veel grof hout achterbleef. Daarom ontwikkelden ze op basis van tegenzeven bij de langzaamdraaiers een eigen tegenzeef, die ze achter de Meri Crusher schroefden. Dat bleek prima te werken, zo goed dat de broers besloten deze vinding te patenteren. Gijs de Hoop van Wim van Breda BV bracht hen in contact met de Finse fabrikant Suokone, die de Meri Crushers produceert. Tegelijk zagen ze nog meer verbeterpunten en gingen de ontwikkelaars in Oudenbosch gedreven verder. Peter, de techneut, dokterde een verstelbaar subframe uit, waarmee ze de Meri Crusher heen en weer kunnen laten frezen bij een stilstaande trekker. “Je staat stabieler en kun zo zware stobben beter frezen”, legt hij uit. Ook kwamen ze met een nalooprol om grond mooi aan te drukken en het gewicht van de Crusher te dragen, maar dan wel zo opklapbaar dat deze ook te gebruiken is voor het omduwen van bomen. Verder zijn er nog details als een

ploegijzer aan de aandrijfkant. Al deze vindingen zijn door Suokone overgenomen en zijn terug te vinden in de op Libramont gepresenteerde MJF 240S.

In oplossingen denken De gebroeders Martens geven aan dat dit resultaat komt door hun aanpak. “Het moet goed”, zeggen ze daarover. Ze geven aan dat als iets niet goed is je niet moet mekkeren over het waarom, maar dat je het dan moet oplossen. Dat brengt ons bij de sportveldentak, een jonge tak bij het bedrijf die ook snel groeit. “We zijn door de voetbalvereniging in Oudenbosch benaderd of wij het sportveldenonderhoud wilden doen. De club kende ons en moest een oplossing zien te vinden nu ze het onderhoud zelf moet regelen.” Met dezelfde aanpak is dit inmiddels een gezonde tak geworden. Roel, die deze tak onder zijn hoede heeft, geeft aan dat hier dezelfde werkwijze geldt. “Het moet goed, dus niet zeuren en in discussie gaan met de klant als er iets misgaat, maar het oplossen.” Een sprekend voorbeeld is het onlangs doorzaaien van een perceel omdat met de droogte de opkomst minder goed was dan ingeschat. “Je kunt een discussie aangaan of er voldoende is beregend of niet en of we goed hebben gezaaid of niet. Daar heb je niets aan. Je moet het oplossen. We hebben het dus toen direct doorgezaaid. Uiteindelijk kom je daar verder mee.” Inmiddels hebben ze meer werk en ook een vaste medewerker op deze tak van sport gezet. “We hebben de eerste sportvelden nu ook al aangelegd en zo komt van het één het ander.”

Kilveren als drager Het kilveren, de derde specialisatie, is volgens de broers een belangrijke drager. “Wij hebben verschillende kilveren do-

GRONDIG 7 2015

Aanleg en onderhoud van sportvelden is een tak die zich snel heeft ontwikkeld bij Martens. De drie broers richten zich puur op kwaliteit en doen niet mee aan prijsgevechten.

Suocco S 500 Martens is bijzonder tevreden over de nieuwe Suocco S 500. Die is met zijn 565 kW (768 pk) 16,1-liter-Volvo Penta zonder uitlaatgasnabehandelingssysteem rechttoe-rechtaan en zeer geschikt voor het zware aftakaswerk. De S 500 heeft hydrostatische aandrijving en een directe PTO, die vernuftig beveiligd is tegen overbelasting via een remklauw. Gecharmeerd is Martens van de hefinrichting, waarbij de hefarmen individueel te heffen en uit te schuiven zijn. Ook het door Suokone gemaakte rupsonderstel, dat via de loopwielen individueel tien centimeter in hoogte is te verstellen, en het in hoogte verstelbare neuswiel zijn handig voor extra steun. Martens ruikt al kansen voor een dubbele Meri Crusher MJF 240.

Grondverzet is ook een stevige poot onder het bedrijf. Ook hier uiteraard een hoge mate van precisie.

Kilveren is één van de hoofdtakken. Martens heeft onder andere deze Bos Mega Dozer draaien met een schuifblad voor op de John Deere-rups.

GRONDIG 7 2015

zerbakken en zijn in deze streek een gespecialiseerd kilverbedrijf. Je trekt dan veel rond en dan kom je ook ander werk tegen. Dat is een kwestie van ogen en oren goed open houden en kansen pakken.” Ook hier volgen ze de ontwikkelingen scherp, getuige de Bos Mega Dozer in combinatie met de John Deere-rups met kilverbord die is uitgerust met dubbele laserontvangers. Die legt met behulp van een ook zelf ontwikkeld 3D-GPS-rekenprogramma het land via taakkaarten in één keer honderd procent klaar. Daarom is het ook geen verrassing dat de Finse fabrikant Suokone het prototype van zijn nieuwe Suocco S 500 enkele maanden laat proefdraaien bij Martens in Oudenbosch. Puur omdat dit een klein gespecialiseerd cumelabedrijf is dat kritisch is op het eigen werk en dat graag continu een stap verder kijkt. Dat zien we ook als we in de werkplaats kijken. Daar wordt alweer volop gewerkt aan nieuwe ideeën om werkzaamheden nog efficiënter en beter te doen.

TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Vreemann, Martens

samen winnen stoppelbehandeling

Roundup® Ultimate is uw partner als het gaat om onkruidbestrijding: sterk, bewezen, effectief. Roundup Ultimate is al regenvast na 1 uur, waardoor ®

u veel tijdwinst behaalt. Behaal ook volgend jaar een goede (mais)oogst

IMPROVED Performance

480

Improved Performance dankzij de unieke samenstelling Zeer geconcentreerde, vloeibare formulering met 480 g werkzame stof

van topkwaliteit met de laagste bestrijdingskosten per hectare. Roundup® Ultimate: samen sterk tegen onkruid, samen winnen Bezoek www.roundup.nl en zie hoe u ook wint met Roundup®!

Ca2+

Zeer goede werking, zelfs bij ongunstige omstandigheden CLEAN

www.roundup.nl • T. 0800 023 41 65

Roundup® Ultimate is een gedeponeerd handelsmerk van Monsanto. Toelatingsnummer 13865N, 480 g/l glyfosaat. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Zeer goede werking, ook in hard water

Clean label: gunstige gebruiksvoorschriften en -voorwaarden

PROFILEREN Samen wat moois maken

ondernemen met

vaktechniek

Verheij Integrale groenzorg, Sliedrecht Aanleg is bij Verheij Integrale groenzorg maar ongeveer een kwart van het werk. Veel belangrijker is het jaarlijkse onderhoud. Al dat onderhoudswerk levert echter ook de mogelijkheid om soms weer iets nieuws te maken, zoals de afgelopen maanden bij Suiker Unie, waar gelijk met het hoofdkantoor ook het groen in de renovatie ging. Verheij maakte het terreinontwerp en voerde het werk ook uit.

GRONDIG 7 2015

Project: renovatie groen rond hoofdkantoor Suiker Unie Opdrachtgever: Suiker Unie Looptijd: vijf weken Aanneemsom: € 70.000,Uitvoerend bedrijf: Verheij Integrale groenzorg, Sliedrecht Werkzaamheden: aanleggen nieuwe tuin bij vernieuwde entree hoofdkantoor Suiker Unie in Dinteloord en renovatie binnentuin Verantwoordelijke Marius Verboom als uitvoerder en medewerkers: Sebastiaan Mijnster als meewerkend voorman

Van bovenaf is prachtig te zien hoe de vijver, een markant onderdeel van de tuin, weer het centrale deel van de nieuwe aangelegde binnentuin bij Suiker Unie is geworden. Tot groot genoegen van de medewerkers, zo heeft uitvoerder Marius Verboom, die de klus leidt, gemerkt. “Iedereen is enthousiast dat de vijver is gebleven en weer zo’n mooie plek heeft gekregen.”

Natuurlijke partner De heraanleg van het groen rond het hoofdkantoor van Suiker Unie in Dinteloord is onderdeel van de renovatie van de kantoorvilla die voor het complex staat. De oude villa is helemaal opgeknapt en via een vide verbonden met de andere kantoorgebouwen. Tegelijk met deze renovatie werd besloten om ook de binnentuin die achter het kantoorgebouw ligt en het groen aan de voorzijde opnieuw in te richten en iets uit te breiden. Voor deze tuinrenovatie vond Suiker Unie in Verheij de natuurlijke partner, vertelt commercieel manager Wilco Boender. “Wij doen al jaren al het groenonderhoud op de terreinen van Suiker Unie. Dat betekent bij ons dat we ook veel contact hebben met de opdrachtgever om duidelijkheid te hebben over afspraken en de wijze waarop het werk wordt uitgevoerd. Die korte lijnen waren nu het aanknopingspunt om snel betrokken te zijn bij de herinrichting. Voor ons is dat belangrijk, want negentig procent van het aanlegwerk dat we doen komt voort uit contacten met bedrijven, overheden en instellingen waar we al aan het werk zijn.” Bij Suiker Unie betekende dit dat Verheij de vraag kreeg om een plan te maken voor de herinrichting van het groen. Boender: “Voor ons is dat de mooiste manier van werken in zo’n één-op-één-relatie. Dan kun je samen met de opdrachtgever een ontwerp maken en dat ook uitvoeren. Dat geeft de ruimte om alle tijd en energie te steken in het maken van een ontwerp in plaats van het verwerven van de opdracht. Aangezien wij het terrein goed kennen, kon onze ontwerper een plan maken dat past bij de situatie. Omdat we van de mensen die er werkten hoorden dat de vijver zo belangrijk was, hebben we die ook centraal gesteld in het ontwerp van de binnentuin. Aan de buitenzijde ging het vooral om een representatieve hoofdentree. Daarin hebben we elementen verwerkt die horen bij de fabriek, zoals de korven met stenen die normaal bij de suikerproductie worden gebruikt.”

Korte lijnen Plannen maken is één, deze ook betaald krijgen, is het tweede, weet ook Boender. “Natuurlijk moet je ook hier binnen een budget werken. Dat geldt zeker bij dit soort één-op-één-opdrachten. Je kunt dan echter samen kijken hoe je het kunt vereenvoudigen en aanpassen om binnen het beschikbare bedrag te blijven. Als we het dan eens zijn, nemen we het aan en zorgen we dat het werk binnen het budget en zonder allerlei meerwerk wordt gerealiseerd.”

GRONDIG 7 2015

1 Het complete project is ontworpen door Verheij, waarbij de villa en de vijver als uitgangspunt zijn genomen. 2 Verheij werkt hoofdzakelijk met eigen machines en eigen auto’s vanwege de herkenbaarheid. 3 Omdat het project in de zomer wordt uitgevoerd, is alleen maar met kluitplanten gewerkt om toch snel een groen beeld te krijgen.

4 Kleine blokken worden gewoon met de hand ingezaaid, waarna het graszaad wordt ingeharkt en helemaal uitgevlakt.

Door de korte lijnen en goede contacten kon dit project ook zo snel worden gerealiseerd, vertelt uitvoerder Marius Verboom. “De eerste vraag kregen we pas in maart. Daarna is het ontwerp gemaakt en pas in de tweede week van juni konden we beginnen, terwijl we half juli bij de opening van het kantoor de hele tuin moesten opleveren.”

Hergebruik van grond In het hele traject was het volgens Verboom vooral de kunst om samen met de bouwaannemer de werkzaamheden zo goed mogelijk op elkaar afgestemd te houden. “Om de binnentuin te bereiken, moesten we door het nieuwe verbindingsgebouw heen, terwijl ook daar werd gewerkt. Dan moet je dus veel overleggen om te voorkomen dat je elkaar in de weg zit of elkaars werk ongedaan maakt. Bijzonder waren ook de veiligheidseisen die werden gesteld. Die zijn bij Suiker Unie

GRONDIG 7 2015

buiten hetzelfde als in de fabriek. In de tuin moesten onze mensen daarom werken in brandwerende kleding en met een bouwhelm op het hoofd.” Een bijkomend aspect was het gebruik van eigen grond uit de depots van Suiker Unie. Mooi, maar ook lastig, weet Verboom. “We hebben aan de voorkant veel digestaatgrond uit de vergister gebruikt. Dat is een mooie grond met veel stikstof en fosfaat, dus goed voor de groei van de plant, maar de grond heeft nog geen structuur. Dat voel je als je erover loopt; het kleeft en is plakkerig. Daarom hebben we er toch wel werk aan gehad om het te mengen met gewone grond om een goed plantbed te krijgen. Dat doen we echter graag: meedenken om zoveel mogelijk met een gesloten grondbalans te werken. Het gebruik van dit restproduct uit de fabriek scheelde veel aanvoer van grond.”

5 Voor de kantine is een vlonder gemaakt met daarvoor trappen, die ook als zitplaats dienen. 6 Het hele werk is in vijf weken uitgevoerd met vast vier man. Omdat buiten dezelfde veiligheidseisen gelden als binnen moest er continu met de helm op en met brandwerende kleding worden gewerkt. 7 In het hele plan is de bestaande vijver centraal gesteld, maar is er wel een vlonder gemaakt om een verbinding tussen het water en de gebouwen te creëren.

8 Voor de ingang staan drie metalen kisten met daarin kalkstenen die ook in de suikerproductie worden gebruikt.

Door de aanleg midden in het groeiseizoen werkt Verheij in dit project meer dan normaal met kluitplanten. Zelfs de haagbeuk is als potplant aangeleverd om bij de start toch een groene heg te krijgen. Daarnaast betekent het nieuwe groen dat er deze zomer extra rondes nodig zijn om water te geven, een klus die bij Verheij in het gewone onderhoudswerk terecht komt. “Op die manier weten we zeker dat het gebeurt en kunnen we inboetgarantie geven.”

Samenwerken belangrijkst In totaal is Verheij met vier man ongeveer vijf weken bezig geweest met het werk. Alleen in de laatste week is dat aantal verdubbeld, omdat er dan een ploeg bij komt die al het plantwerk doet. De weken daarvoor is er een vaste ploeg, waarin Sebastiaan Mijnster optreedt als voorman. Hij regelt het werk en onderhoudt ter plekke het contact met de men-

sen van Suiker Unie. De goede contacten en het samenwerken vertalen zich ook in het oppakken van werk. Aan het eind van de dag, als het straatwerk klaar is, komt er een veeg- en zuigauto van Suiker Unie die ervoor zorgt dat alle klei en zand weer van de straat is. Samenwerken is voor Verheij ook het belangrijkste, vertelt Boender. “Overal en altijd willen we kunnen communiceren met de opdrachtgever of de mensen die er wonen of werken. Daarom werken we ook niet met Polen. Prima werknemers, maar we vinden het belangrijk dat als medewerkers aan het schoffelen zijn bij een zorginstelling ze ook een praatje kunnen maken met het oude opaatje dat daar woont. Dat is namelijk ook kwaliteit: zorgen dat je samen met de mensen het werk doet.” TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Cees van der Waal en Toon van der Stok

GRONDIG 7 2015

Partnerschap… BOH-1395 AZ_Agriband_Bohnenkamp_200x134_R1_NL.indd 1

14.08.15 10:28

Trimble TMX-2050 display De toekomst van landbouw binnen handbereik Het nieuwe TMX 2050™ display gaat verder dan de huidige precisielandbouwsystemen en geeft u in de trekker de informatie die u nodig heeft om uw bedrijf te sturen. Dankzij de Android omgeving is het tablet‑pc achtige werkscherm gelijk aan die van uw smartphone en zijn er een aantal apps geïnstalleerd die u kunt gebruiken bij uw dagelijkse werkzaamheden. Eerste precisielandbouwdisplay met Android™

Het geavanceerde TMX-2050 display. Voor meer informatie, bezoek www.tmx2050.com of neem contact op met uw dealer:

www.agrometius.nl of bel 088 - 4366 321 Scan om meer te ontdekken van het TMX‑2050 display

© 2015, Trimble Navigation Limited. Alle rechten voorbehouden. Trimble en het logo met globe en driehoek zijn handelsmerken van Trimble Navigation Limited, gedeponeerd in de Verenigde Staten en andere landen. TMX-2050 is een handelsmerk van Trimble Navigation Limited. Android is een trademark van Google Inc. Alle andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren.

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

VELDHUIZEN WAGENBOUW INNOVEERT

MAN TGS VOOR AGRARISCHE INZET

Veldhuizen Wagenbouw heeft in Loosdrecht een volledig nieuw pand gebouwd om meer ruimte te krijgen voor zijn innovatiedrift. Tijdens de open dag op 26 september zal Veldhuizen daar maar liefst vijf noviteiten tonen: de nieuwe CT 26-81T-oprijwagen, de 10-11,5 T-oplegger, de Iveco Trakker 10x8, de Mercedes-Benz Arocs 10x8 en de Walking Flooraanhanger.

Wierda Voertuig Techniek in Joure zet deze MAN TGS 41.480 8x8 WS-agrotruck in de Nederlandse markt. Deze truck is rondom uitgerust met 22,5-inch-banden. De bij MAN gecertificeerde voertuigombouwer heeft het chassis voorzien van hydraulische besturing en vering voor de achterste assen. Hierdoor ontstond een Wide Spread-uitvoering met een waterpasregeling en een aangedreven en gestuurde achteras. Als opbouw voor de MAN TGS is bij het demomodel gekozen voor een 32-kuubs Fliegl-schuifbak. De MAN-agrotruck is overigens voorzien van een snelkoppelingssysteem, waardoor de laadbak eenvoudig kan worden vervangen door bijvoorbeeld een mesttank of een ander soort opbouw.

De CF 26-81T-oprijwagen heeft een laadvermogen van zestien ton, een laadvloerhoogte van 86 centimeter en een laadvloerlengte van 8,10 meter. De Trakker 10x8 is Veldhuizens eerste 50-tons vijfassige Trakker met gestuurde as. De Arocs 10x8 is een met wide-spread-assen uitgevoerde 50-tons truck. De Walking Floor-aanhanger is een 65-kuubs wagen met 24R20.5-banden en een hoog laadvermogen.

STIHL CARBON OP GROENTECHNIEK HOLLAND

SUOCCO S 500 In het verhaal van Martens elders in dit nummer van Grondig is in het kader kort geschreven over de nieuwe Suocco S 500 van de Finse fabrikant Suokone. Op Grondig.com betreft u een uitgebreide beschrijving en fotoreportage van deze nieuwkomer aan. Die heeft als bijzondere kenmerken de zeer hoog te belasten aftakas met een bijzondere overbelastingsbeveiliging via een remschijf, de hef waarvan de hefarmen individueel te bedienen en hydraulisch uitschuifbaar zijn, de eigen rupsen met in hoogte verstelbare loopwielen en natuurlijk de beul van een 565 kW (768 pk) Volvo Penta-motor, die zonder AdBlue of roetfilter draait.

Op deze paginaâ&#x20AC;&#x2122;s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

GRONDIG 7 2015

Op GroenTechniek Holland zal hij te zien zijn, deze geheel nieuw ontwikkelde Carbon Concept-motorkettingzaag. Die is circa twintig procent lichter dan zijn klassegenoten bij Stihl. Dat is mogelijk door de toepassing van lichte materialen, vooral carbon. Daarnaast heeft Stihl de motor van de kettingzaag voorzien van directe injectie. Dat maakt hem krachtiger en het geeft een snellere respons dan bij carburateurversies het geval is. Voor de beeldvorming: een normale gangbare CCM 661 weegt 9,4 kilogram, terwijl de vergelijkbare Carbon Concept niet meer dan 7,4 kilogram in de schaal legt. Stihl Duitsland zet momenteel op beperkte schaal de eerste exemplaren uit in Duitsland. advertentie

VREDO KOMT MET DUBBELE DOORZAAIER Vredo in Dodewaard heeft samen met graszaadontwikkelaar Limagrain Advanta een nieuwe zaaimethode voor sportvelden ontwikkeld. Op de nieuwe dubbele Vredo Sport-serie zijn de zaaddoseringssystemen volledig van elkaar gescheiden. Met het zogenaamde DDS-systeem (Dual Dosage Depth System) kunnen twee zaadmengsels onafhankelijk van elkaar gedoseerd en op verschillende diepten worden gezaaid. Vredo en Limagrain Advanta spelen hiermee in op een bekend probleem van veldbeemd op sportvelden. Volgens Limagrain Advanta zijn de eerste testresultaten heel goed. Deze Vredo komt op GroenTechniek Holland en is Intussen genomineerd voor het Gouden Klavertje Vier.

LIQUI MOLY: 20 PK EXTRA MET ADDITIEVEN Je krijgt de vinger er nooit goed achter wat additieven doen. RSP Motorsports uit Ontario, Canada, testte Liqui Moly-additieven in zijn Porsche Cayenne GTS uit 2009. Het resultaat op de testbank was opmerkelijk: een vermogenswinst van 20 pk en een vergelijkbare koppelwinst. Verder liep de hitteontwikkeling terug met 25 graden. Op Grondig.com de analyse van Liqui Moly, waarbij deze motorolie- en additievenleverancier benadrukt dat de winst afhangt van de mate van vervuiling en slijtage. De fabrikant legt ook uit wat de gevolgen zijn van de toepassing van verkeerde olie.

VÄDERSTADT: NAUWKEURIG ZAAIEN LEVERT GELD OP De afgelopen maanden zijn medewerkers van Homburg druk aan het tellen geweest op maïspercelen om vast te stellen of hun Väderstadt Tempo-zaaimachine net zo goed of beter is dan andere machines. Volgens Homburg is de opkomst groter en het aantal missers minder, net als het aantal dubbele. Voor de teler betekent dit enkele tientjes tot honderden euro’s meer opbrengst. Bovendien claimt Väderstadt een hogere werksnelheid. De Väderstadt Tempozaaimachine wordt sinds twee jaar in Nederland op de markt gebracht door Homburg.

RECHT(T)ERZIJDE Blijf van mijn foto af! De cumelasector wordt steeds meer digitaal. Ik las in Grondig al artikelen over drones, de elektronische werkbon is in opkomst en wie heeft er tegenwoordig geen Twitter-account meer? Een beetje digitaal bedrijf heeft natuurlijk ook een flitsende website. Naast relevante informatie staan daarop ook mooie foto’s van machines en werken. Zo’n website is immers een reclamefolder die potentieel veel bezoekers kan trekken. Aan mooie foto’s komen, valt echter nog niet mee. Een paar foto’s met je eigen mobieltje blijken toch niet zo mooi als je zou willen en het inhuren van een fotograaf is best kostbaar. Bovendien: je hebt de foto’s nu nodig en toevallig is het slecht weer of worden de werkzaamheden helemaal niet uitgevoerd. Het is dan verleidelijk om een paar foto’s van het internet te downloaden. Daar immers is een aanbod van duizenden foto’s te vinden. Een kwartiertje zoeken, een paar klikken en… opgelost. Toch kleven hieraan wel de nodige risico’s. De rechtbank in Enschede heeft in februari geoordeeld dat je niet zomaar foto’s van het internet mag plukken voor je eigen website als je niet weet wie de fotograaf is. Je moet vooraf onderzoeken of je de fotograaf kunt achterhalen, zodat je zeker weet dat er geen inbreuk op het auteursrecht plaatsvindt. De rechter legt uit hoe: “Daarvoor zijn in Nederland instellingen in het leven geroepen die daarnaar onderzoek kunnen doen en die in staat zijn de fotograaf te achterhalen en die kunnen bemiddelen tussen fotograaf en diegene die van de foto gebruik wil maken. Dergelijke instanties vrijwaren de gebruiker van de foto tegen elke vorm van aansprakelijkheid als er geen contact tot stand komt tussen fotograaf en afnemer.” Het oordeel van de rechter is in lijn met een eerdere uitspraak van het hof in Amsterdam. Degene die inbreuk pleegt op het auteursrecht van een fotograaf kan worden veroordeeld tot een omvangrijke schadevergoeding.

Sander van Meer Advocaat CUMELA Advies

GRONDIG 7 2015

PROFITEER VAN DE IMPORTEUR ACTIE

Maaiboten en Amfibie maaiboten

15/08 – 15/10 2015

ACTIE 5 JAAR Dát moet gevierd worden. Als u in de periode van 15/08 t/m 15/10/2015 een nieuwe Thaler

LAS-, CONSTRUCTIE- & MECHANISAT

DRIEBANWEG 25 1607 ML HEM

Tel.: (0228) 54 30 15 info@jvs-techniek.nl www.jvs-techniek.nl

bestelt, profiteert u van vele voordelen:

5 JAAR ZEKERHEID 5X €150,- (€750,-) EXTRA KORTING 5 AANBOUWDELEN TEGEN ACTIECONDITIES 5e BESTELLER EXTRA LED LAMP

Schakel om naar vol vermogen OVERLAADBAND “RUBY”

DE TURBO VOOR DE SUIKERBIETEN

Tijdens het rooien afvoeren en zuiver en snel op de bestemming brengen. g Eenvoudi aar op uitbreidb agen uifw uw afsch n ASW va

5 JAAR FINANCIERING TEGEN TARIEF Deze actie is geldig op alle Thaler modellen! Vraag gerust een vrijblijvende offerte aan en ervaar zelf de voordelen.

Informeer bij uw dichtstbijzijnde dealer of bel Mark van den Heuvel: 06 51173646 of Jan Roelofs: 06 51407223

✆ : +32 477 504 236 * ludopauwels@skynet.be

www.fliegl.com

...krijgt een nieuwe naam! Op 1 september 2015 wordt Agriband B.V. Bohnenkamp Benelux B.V.

Al het andere blijft zoals het is: hetzelfde team, dezelfde locatie, dezelfde sterke merken, diensten en services rondom banden en wielen voor o.a. landbouw, grondverzet en vrachtwagen. Nieuwe naam, maar toch vertrouwd; wij zijn Bohnenkamp Benelux B.V. www.bohnenkamp-benelux.com

BOH-1395 AZ_Agriband_Bohnenkamp_200x134_R1_NL.indd 2

14.08.15 10:28

Maak van uw wiellader een motorgrader

Mekos dozerbladen: volautomatisch werkende profileer machines, voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. Werkbreedte tot 4 mtr.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

ondernemen met

vaktechniek

Overal zicht Nieuwe HX-serie volgt -9-machines op Op de Intermat presenteerde Hyundai een compleet vernieuwde serie graafmachines. Om dat te markeren, kregen die met de lettercombinatie ‘HX’ ook een nieuwe typeaanduiding. Inmiddels zijn de eerste machines verkocht en draaien er enkele modellen als demo. Begin juli stond er één bij Gubbels in Helvoirt en was er een eerste kennismaking in het werk.

Waar andere fabrikanten de overstap naar Stage IV gepaard laten gaan met een kleine aanpassing aan de machine heeft Hyundai dit moment aangegrepen om de graafmachines en shovels compleet te vernieuwen. Tegelijk met deze vernieuwing is ook de naamvoering aangepast. HX staat nu voor de graafmachines (eXcavators) en HL is het kenmerk van de nieuwe wielladers. Met de graafmachines is de afgelopen maanden een tour gemaakt langs Nederlandse dealers en vooral een aantal vaste klanten. Met al het nodige succes, zo blijkt uit de verkoop van een aantal machines aan onder meer Beelen Sloopwerken, GBM en Mourik in Groot-Ammers. Opvallend is dat deze gebruikers aangeven vooral ook vanwege het lage brandstofverbruik voor Hyundai te kiezen. Martin Gubbels, die de HX 300 begin juli als test op zijn grondbank heeft draaien, is wel benieuwd of dat er bij hem ook uitkomt. Na twee dagen draaien heeft hij wel het gevoel dat de machine zuiniger is. “Bij een dag van acht uur draaien, met ongeveer zes uur werk op de ecostand voor het vullen van de zeef en nog twee uur op de powerstand voor het omzetten van grond, kwamen we op een gemiddeld gebruik van net geen negentien liter per uur. De oude machine uit de 9-serie zit daar wel boven, al is het moeilijk precies vast te stellen, omdat het bij de zeef moeilijk vergelijken is.”

GRONDIG 7 2015

Nieuwe motoren Een belangrijke verandering zijn de nieuwe motoren die in de graafmachines liggen. Vanaf de 38-tons machine zijn dat Scaniamotoren. In de andere machines liggen de vertrouwde Cummins-motoren. In beide gevallen zijn het motoren met AdBlue en katalysator, waardoor er geen speciaal uitlaatgasfilter nodig is. Rond de motor is alles zo gegroepeerd dat er relatief weinig ruimte aan de bovenkant nodig is. In vergelijking met veel andere merken heeft de Hyundai daarom een relatief lage motorkap, waardoor het zich naar achteren beter blijft. Juist voor deze serie is dat zicht echter minder belangrijk. Standaard is de machine namelijk voorzien van een camerasysteem dat de hele omgeving rondom de machine in beeld brengt. Op het scherm in de cabine wordt dit in vogelperspectief geprojecteerd. Zittend in de cabine kijk je via het scherm dus van boven op de omgeving. Dat is even wennen, maar werkt fantastisch als je het je eigen hebt gemaakt. In het scherm kun je namelijk precies volgen waar iemand is die zich rond de machine bevindt. Dit zogenaamde AAVM-systeem is onderdeel van de geheel nieuwe acht-inch-beeldscherm in de cabine. Dit is fraai vormgegeven met een aantal digitale klokken die heel intuïtief werken en bijvoorbeeld toerental en brandstofverbruik laten zien. In het tou-

chscreen zijn ook alle belangrijke functies ondergebracht, waarmee heel snel door het menu en de bediening is te lopen. Op de armleuning bevinden zich dan nog een aantal drukknoppen en een draaiknop om snel door het menu te kunnen bladeren. Voor de machinist is de cabine ook flink luxer geworden. De nieuw ontworpen cabine is dertien procent groter, wat extra ruimte tussen de stoel en de bedieningspedalen geeft, met daarbij achter de bestuurdersstoel nog ruimte voor de koelbox. Al met al een cabine die in uitvoering en comfort de competitie met veel concurrenten gemakkelijk aan kan. Uiteraard is er aan de boordcomputer ook een mogelijkheid gekoppeld om de machine op afstand te kunnen uitlezen. Dit Himate-systeem is standaard en nieuwe gebruikers krijgen twee jaar gratis toegang om de machine ook vanaf kantoor te kunnen volgen.

De koelcapaciteit is vergroot met meer luchttoevoeropeningen en veel ruimte om de radiatoren schoon te maken.

Gescheiden pompen Het belangrijkste van de machine blijven echter de prestaties; niet alleen in brandstofverbruik, maar ook in graafcapaciteit. Deze moet aanzienlijk zijn verbeterd door de toepassing van een nieuw hydraulisch systeem met twee gescheiden pompen. Van beide pompen is de olieopbrengst volledig automatisch gestuurd naar gelang de vraag van de machine. Met dit IPC-systeem (Intelligent Power Control) wordt de belasting steeds afgesteld op de werkzaamheden of de gebruikte uitrustingsstukken. In het systeem kunnen ook maximaal tien aanbouwdelen vooraf worden ingeregeld en opgeslagen. Tegelijk met de nieuwe motor is ook het koelsysteem van de machine aangepast. De koelradiatoren zijn vergroot om zo een grotere luchtstroom te kunnen verwerken. Om die lucht bij de motor te krijgen, zijn de luchttoevoeropeningen in de motorkap vergroot en is er een nieuwe ventilator gemonteerd. Deze heeft een eigen elektromotor, waarbij het toerental automatisch wordt aangepast aan de gevraagde koelcapaciteit voor olie en motorkoeling. Op basis van deze gegevens claimt Hyundai bij de modellen met de zescilinder-Cummins-motor een besparing op het brandstofverbruik tot twaalf procent. Dit is uiteraard afhankelijk van het type werk. De verbeterde hydrauliek moet het mogelijk maken om vier tot vijf procent sneller te werken bij het laden of egaliseren. Voor importeur Van de Spek is deze nieuwe serie aanleiding om de markt nog intensiever te gaan bewerken, vertelt verkoopadviseur Peter Voolstra. “We hebben hiermee een machine die de concurrentie met alle andere aan kan. Dat merken we ook bij machinisten die ermee draaien. Die zijn allemaal enthousiast over het comfort en de snelheid. Via een intensieve campagne willen we nu ook anderen er kennis mee laten maken. Uit ervaring weten we dat als er eenmaal een Hyundai op een bedrijf draait er gemakkelijk een volgende komt. Als een ondernemer de stap maar een keer zet.” TEKST EN FOTO’S: Toon van der Stok

Het beeld dat de machinist ziet. De schaduwen links van de machine komen van de persoon die daar loopt.

Op het scherm geven vertrouwde dashboardafbeeldingen informatie over toerental, brandstofverbruik en andere, zelf instelbare waarden.

Aan vier zijden van de machine bevindt zich een camera om het gebied rondom de machine te bewaken.

GRONDIG 7 2015

eid veiligh iteit a kw l aa m duurz en g ndi desku uwbaar r b et o

veilig werken in het grondverzet

www.bmwt.nl

BMWT-Verenigingslogo

Wilt u uw machines online verkopen ? Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner. Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

Wilt u de waarde weten van uw machines ? Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur. Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

www.TroostwijkAuctions.com

GROENTECHNIEK HOLLAND Boordevol innovaties

ondernemen met

vaktechniek

De groensector is dynamisch en spannend. Het moet groener, geruislozer, chemiearmer en schoner, terwijl de budgetten onder druk staan. Het is niet voor niets dat GroenTechniek Holland volgeboekt is met alle toonaangevende merken. De standhouders presenteren een breed scala aan noviteiten, waaronder veel specialistische oplossingen. Een voorproefje met de genomineerden voor het Gouden Klavertje vier als visitekaartje. niet heeft gehaald. Het is echter wel veelzeggend over wat we op de beurs te zien zullen krijgen.

Alle markleiders present

Tja, wat zou er toch onder dat doek zitten? Dat maakt nieuwsgierig. Wat we nu kunnen melden, is dat het een nieuwe machine van Nimos is, vanuit de praktijk ontwikkeld om met behoud van kwaliteit reinigingswerkzaamheden gemakkelijker, veiliger en sneller uit te kunnen voeren. Deze secret oplossing van Stierman De Leeuw was één van de ingezonden noviteiten voor de Gouden Klavertje Vier-verkiezing. U zult snappen dat deze de selectie

Beursinformatie Met 150 deelnemers die ruim 500 merken vertegenwoordigen op een oppervlakte 12,5 hectare is het tweejaarlijkse vakevenement GroenTechniek Holland goed gevuld. GroenTechniek Holland is van dinsdag 8 tot en met donderdag 10 september dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur op het Walibi-evenemententerrein in Biddinghuizen. De entree en de ruime parkeergelegenheid zijn gratis,. Wel moet u zich even voorregistreren. Zie daarvoor www.groentechniekholland.nl.

GRONDIG 7 2015

Alle marktleiders uit de afdelingen Tuin & Park en Groen & Milieu van Fedecom zijn van de partij. Daarnaast zijn er nieuwkomers in het deelnemersveld, onder meer uit de groeiende beurssegmenten klein grondverzet en onkruidbestrijding. Naast expositieruimte is er volop ruimte voor kennisoverdracht en het demonstreren en live testen van machines. “Deze tweede editie ziet er kortom veelbelovend uit”, aldus beursmanager Willem Bierema. Logisch, want de groensector is heel breed en de ontwikkelingen gaan snel, dus is het moeilijk de ontwikkelingen allemaal op één lijn te zetten en onderling te vergelijken. Natuurlijk zijn er wel enkele hotspots, zoals eisen van opdrachtgevers om schoner te werken, om stiller te werken in stedelijke gebieden en het verbod op glyfosaat. Bij dat laatste ontstaat er een ware battle om het beste alternatief, waarbij het natuurlijk wel zeker is dat de borstel een grote rol blijft spelen in het vooraf opschonen. Dezelfde lijn zien we bij het maaien, waarbij gemeenten voor bermen natuurlijk ook naar minder en goedkoper toe gaan. Je ziet daarom ook daar veel nieuws en nieuwe ontwikkelingen. Natuurlijk zijn er gekoppelde volgsystemen om efficiënter te werken en data te verkrijgen en vast te leggen. Ten slotte is er de niet te stuiten opmars van elektrisch. Deze ontwikkeling dient zich niet alleen aan voor de particuliere markt, maar ook in het professionele segment vanwege het gemak en het stiller werken. Het zijn zo maar enkele zaken van de vele die ons te wachten staan.

Tien genomineerden Neem de tien nominaties voor het Gouden Klavertje Vier maar eens door. En neemt u van ons aan: de jury heeft zich bewust beperkt tot een sterke selectie. Er is dus er nog een flink aantal inzendingen die dicht tegen een nominatie aan zaten. En dat is nog lang niet alles. U zoekt oplossingen op maat voor uw bedrijf? De lijst met noviteiten op de site van GroenTechniek Holland geeft aan dat er nog veel meer interessants op ons af komt. Die Nimos onder een doek van Stierman De Leeuw is echt niet de enige verrassing die we zullen aantreffen.

TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: leveranciers

Nominaties Gouden Klavertje Vier Wie wordt de opvolger van cumelabedrijf Verhart uit Montfoort? Uit een groot aantal inzendingen heeft de jury het aantal genomineerden voor het prestigieuze Gouden Klavertje Vier teruggebracht tot tien. De winnaar van deze innovatieprijs wordt op de eerste beursdag bekend gemaakt. U mag alvast raden. Hier volgen de tien genomineerden.

1. Stihl BR 450-bladblazer met elektrostart, zodat je hem voor het starten en herstarten niet van de rug hoeft af te halen. Stihl is de eerste met deze elektrostart.

2. Stihl TSA 230-accudoorslijpmachine. Een stille, compacte en uiterste precies werkende doorslijper voor allerhande licht slijpwerk, die bovendien niet trilt.

3. Giant-Tobroco Stabilo, een universeel op te bouwen stabilisatiesysteem op knikladers om het knikpunt te stabiliseren, zodat de machine minder snel kantelt op hellingen.

4. Husqvarna Fleet Services-managementsysteem, waarbij via een pulsopnemer data wordt overgeseind om inzicht te geven in machinegebruik, gezondheid en veiligheid.

5. De Toro Reelmaster 5010-Hybride is een echte, volwaardige hybride, waarbij de hybride-unit en de lichtere motor samen eﬃciënter het gevraagde vermogen leveren.

6. De Weedsteam-onkruidbestrijdingsmachine combineert drie bewerkingen in één machine, zodat deze licht van gewicht is, energiezuinig werkt en met minder water toe kan.

7. Mercedes Benz-Nederland en Staja hebben op basis van een Unimog U 430 en een twintigtons Staja-aanhanger een maai-zuigcombinatie ontwikkeld die gekentekend binnen 2,15 meter breedte blijft.

8. De Foley Accu Master 653-slijpbank is een professionele slijpbank waarmee voor verschillende merken voorgeprogrammeerd de messen exact volgens fabrieksopgave worden geslepen.

9. De Pellenc City Cut-maaikop kan door twee tegen elkaar in draaiende messenschijven maaien zonder steenslag en zonder risico van het beschadigen van de stam of ketsen tegen verharding.

10. De Vredo Sport kan twee grasmengsels op maat tegelijk zaaien met voor elk mengsel een instelbare zaaidiepte en zaaddosering.

Ontbijtsessie CUMELA Nederland Exclusief voor leden van CUMELA en de vereniging Stadswerk organiseert CUMELA Nederland op woensdag 9 september een ontbijtsessie met als onderwerp chemievrije onkruidbestrijding op verhardingen. Aan de orde komen vragen als: welke niet-chemische methodes zijn er, hoe en waar zet je deze methodes in en welke machines zijn er beschikbaar voor de verschillende methodes? Vervolgens maakt u kennis met diverse machines door middel van een pitch en een demonstratie. Ga voor het volledige programma van de ontbijtsessie naar de CUMELA-website. Daar kunt u zich via de aanmeldbutton in het agenda-item ook aanmelden voor deze ontbijtsessie. U moet dan wel eerst inloggen. Alle drie beursdagen staat het onderwerp chemievrije onkruidbestrijding op verhardingen ook centraal op de CUMELA-stand (veld A, standnummer 1.26). Leden kunnen daar terecht met vragen, om collegaondernemers te ontmoeten of gewoon voor een goed gesprek met één van de adviseurs. Ook potentiële leden zijn welkom op de CUMELA-stand.

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

vaktechniek

Elektra mooi alternatief

Wacker Neuson WL20: diesel of elektrisch? Dit jaar presenteert Wacker Neuson een tweetons elektrische wiellader. Het is een alternatief voor een handige machine die vaak wel acht uur op een werk staat, maar meestal beperkt uren maakt. Juist dat lijkt een keuze voor deze CO2-vriendelijke machine mogelijk te maken. Daarbij produceert hij ook nog veel minder geluid en kan hij op plaatsen werken waar een dieselmachine niet mag komen. Investeren in milieuvriendelijke machines betekent dat je bij aanschaf flink wat extra kapitaal vrij moet maken, want dergelijke techniek is vaak fors duurder. Zo ook bij de nieuwe Wacker Neuson WL20e. In deze machine, die nagenoeg dezelfde capaciteiten heeft als de WL20 met dieselmotor, zijn de dieseltank en motor vervangen door een grote accu en twee elektromotoren. De twee elektromotoren werken onafhankelijk van elkaar, waarbij de eerste zorgt voor de rijaandrijving en de tweede de hydrauliekpomp aandrijft. Voor deze tweetons machine moet de accu volgens Wacker Neuson toereikend zijn om bij normaal gebruik een werkdag aan de gang te kunnen blijven. Die mogelijkheid is er omdat dit typisch zoâ&#x20AC;&#x2122;n machine is die vaak maar af en toe wordt gebruikt op het werk; om even een pak stenen te verplaatsen, wat zand bij te storten of om een pallet snel op zijn plaats te zetten. Dat maakt dat een acculading van drie tot vier uur genoeg moet zijn om de machine een hele dag te gebruiken. Meer nog dan een alternatief voor een gewone machine ziet Lambert Berends van Wacker Neuson deze uitvoering echter als een machine die past in een ander segment. â&#x20AC;&#x153;Met deze

GRONDIG 7 2015

machine kun je werken op plaatsen waar je met andere machines niet mag komen vanwege het geluid, de uitlaatgassen of vanwege het opwerpen van stof - zoals bij een asbestsanering - of in een hal waar voedsel wordt verwerkt.

Geen motorgeluid In de zandbak van het Bouw & Infra Park in Harderwijk, waar we beide machines met elkaar kunnen vergelijken, blijkt het moeilijk om verschil te ontdekken. Wennen blijft het ontbreken van het motorgeluid op de elektrische machine. Bij elke testrijder zie je dezelfde reflex: eerst het contactsleuteltje nog een keer willen omdraaien voor hij wegrijdt. Terwijl contact aan voldoende is om met het rijpedaal de machine in beweging te brengen. Dan pas hoor je het gezoem van de elektromotoren. In het werk gedragen beide machines zich gelijk. Of het nu gaat om het scheppen van een bak zand of het transporteren van een pallet, er lijkt op het gevoel geen verschil in capaciteit. Wel is de elektrische versie iets in het voordeel, omdat deze door het accupakket iets zwaarder is. Deze machine kan

dus een iets grotere lading meenemen. Dat laat de balans in prestaties iets doorslaan in de richting van de elektrische uitvoering. Een klein voordeel heeft de elektrische machine op het gebied van geluid. Het geluidsniveau dat de machinist bereikt, is duidelijk lager dan bij de gewone dieselversie.

Zero-emissie Het ontbreken van geluid en uitlaatgassen is volgens de importeur één van de grote voordelen van deze machine. Voor aannemers kan een dergelijke machine het ook goed doen in bestekken waar duurzaamheidscriteria gelden. Met deze machine heb je op de bouwplaats in elk geval een zero-emissiemachine. Volgens Berends is de accu voor het meeste werk ook ruim voldoende om een dag aan het werk te kunnen blijven. “Deze machines draaien nooit een hele dag, omdat ze vooral als hulpmiddel worden gebruikt. Uit de ervaring van de eerste gebruikers in Duitsland weten we dat de accu nooit een probleem is. Heb je hem wel veel nodig, dan moet je ervoor zorgen dat er een mogelijkheid is om de machine bij te laden.” Het echte verschil tussen de twee machines zit onder de streep. Dan blijkt dat de elektrische versie ondanks een hogere aanschafprijs flink voordeliger in gebruik is dan de standaarduitvoering. Dat komt vooral door het verschil in variabele kosten. Bij een gebruik van 1000 uur per jaar en gerekend over vijf jaar loopt dat op tot bijna € 8000,-. Dat verschil ontstaat vooral doordat de kosten voor de verbruikte stroom veel lager zijn dan de kosten van de diesel (zie kader). Daar staat tegenover dat de onderhoudskosten hoger zijn. Deze extra kosten ontstaan vooral doordat de accu na circa 1500 laadcycli moet worden vervangen. Bij de kostprijsberekening is uitgegaan van een dieselprijs van één euro per liter en een stroomprijs van € 0,19 per kilowattuur. Doordat deze prijzen ook enigszins aan elkaar gekoppeld zijn, hebben sterke stijgingen of dalingen van de brandstofprijs zoals recent maar beperkt invloed op de kostprijs. De grootste vraagtekens zitten in feite in de restwaarde van de elektrische machine na vijf jaar. Blijft deze naar verhouding ook meer waard, dan is de aanschaf van deze machine een aantrekkelijk alternatief als hij inderdaad niet meer dan vijf werkende uren per dag maakt. Blijkt de machine minder waard, dan komt de uiteindelijke kostprijs van beide varianten dichter bij elkaar. De vergelijking maakt in elk geval duidelijk dat elektrisch hier al een goed economisch alternatief is voor een machine in deze prijsklasse. Wie dat ook kan combineren met winstpunten bij een inschrijving vanwege het gebruik van duurzame machines of de inzet op plaatsen waar een dieselmachine niet mag komen, weet zeker dat dit een aantrekkelijke investering kan zijn. Wat maar tot één conclusie kan leiden: dit duel wordt op punten gewonnen door de elektrische uitvoering. TEKST EN FOTO’S: Toon van der Stok

Onder de kap geen motor, maar een extra grote accu.

Kostprijs diesel versus elektrisch Uitgangspunten Aantal draaiuren per dag Verbruik per uur Prijs diesel/elektriciteit Onderhoudskosten per uur Uurloon monteur

WL20 (diesel) 3 3,5 l € 1,-/l € 0,75 € 60,-

WL20e 7,7 kWh € 0,19/kWh € 1,20*

Variabele kosten diesel Kosten WL20 (diesel) Aantal draaiuren Verbruik diesel Kosten diesel Onderhoudskosten Totaal variabele kosten

Per dag Per week Per maand 3 21 90 10,5 l 73,5 l 315 l € 10,50 € 73,50 € 315,€ 2,25 € 15,75 € 67,50 € 12,75 € 89,25 € 382,50

Per jaar 5000 draaiuren 1000 5000 3500 l 17.500 l € 3500,€ 17.500,€ 750,€ 3750,€ 4250,€ 21.250,-

Variabele kosten diesel Kosten WL20 (diesel) Aantal draaiuren Verbruik diesel Kosten diesel Onderhoudskosten Totaal variabele kosten

Per dag Per week Per maand 3 21 90 10,5 l 73,5 l 315 l € 10,50 € 73,50 € 315,€ 2,25 € 15,75 € 67,50 € 12,75 € 89,25 € 382,50

Per jaar 5000 draaiuren 1000 5000 3500 l 17.500 l € 3500,€ 17.500,€ 750,€ 3750,€ 4250,€ 21.250,-

Aan de buitenkant is de elektrische uitvoering alleen te herkennen aan de ‘e’ in de typeaanduiding.

GRONDIG 7 2015

IN DE PRAKTIJK: MUSTANG 306 Waar de voorkant loopt, volgt het kontje

ondernemen met

vaktechniek

In de praktijk even lekker uitproberen. Dit keer pakten onze Belgische collegaâ&#x20AC;&#x2122;s de Mustang 306. Dit product van de Manitougroep is met 2,5 ton het middelste type uit een reeks van zes. Wat vooral opviel, was zijn wendbaarheid. De Mustang en de bevindingen in de praktijk in vogelvlucht. Mustang, dat in zijn beginjaren bekend stond als Owatonna Manufacturing Company, ging in de negentiende eeuw van start als producent van toebehoren voor de landbouw. In 1965 bracht het als ĂŠĂŠn van de eerste fabrikanten de skidsteer uit. Mustang levert nu een brede range skidsteerladers, rupsladers, minigravers, knikladers, wielladers en verreikers. Aan de slag met de Mustang 306. Het contactslot omdraaien, de schuifschakelaar op de joystickhendel naar voren schuiven en het rijpedaal intrappen. De machine vertrekt en een gevoel van oversizede Amerikaanse degelijkheid overheerst. We scheppen een bak grond in een losse hoop om de stabiliteit te ondervinden. Heffen en zakken van de giek en het kippen van de bak gaan via de handige kruishendelbesturing aan de rechterkant. Met volle bak even de hoop oprijden,

GRONDIG 7 2015

de vierwielaandrijving inschakelen met de drukknop op de hendel en gas geven. Voor alle zekerheid nog vlug het differentieel vergrendelen en niets houdt ons nog tegen. Met de aandrijfkracht van de vier wielen tegelijk gaan we de berg op. Het knikgedeelte oscilleert tien graden en dat zorgt ervoor dat alle wielen op ongelijk terrein contact met de bodem houden. Op een bepaald moment zegt het overdrukventiel van de hydropomp van de rijaandrijving dat het welletjes is. We kippen de bak leeg en voelen dat de machine nog verder wil doorrijden. Kunnen we nu niet achteroverslaan? Even nakijken leert dat de onderkant van de machine zodanig is gebouwd dat de machine niet achterover kan slaan; mocht de helling steiler worden, dan blijven we gewoon vastzitten op onze achterkant.

Stabiel De volgende uitdaging is het vullen van een zeeftrechter, die op een hoogte van 2,80 meter moet worden geladen. Dat betekent met volle bak op maximale hoogte en af en toe wat bijknikken om het product te verdelen in de trechter. We zitten beperkt in hoogte en dat is meteen de gelegenheid om de stabiliteit van de 306 op de proef te stellen. Dankzij de Mitas-skidsteerband in de maat 31 x 15.5-15 is de machine heel stabiel, zelfs als we 45 graden afdraaien tot de uiterste stuuruitslag. De assen mogen iets minder dan 1200 kilogram dragen met de machine volledig geknikt, rechtuit zelfs tot 1800 kilogram. De 306 heeft een stuurhoek van 45 graden. Bij het maximaal afdraaien blijkt ook dat het kontje van de machine mooi volgt; het effect van een binnendraaier bij de minigravers: als de voorkant de draai kan nemen, volgt de achterkant in dezelfde cirkel. Dat mochten we ondervinden bij het slalommen tussen de bomen, een situatie die geregeld voorkomt. Door het voetpedaal links - dat Mustang het inchpedaal noemt - te gebruiken, kunnen we de rijsnelheid aanpassen terwijl we het motortoerental maximaal houden om bijvoorbeeld een hydraulische functie te bedienen. Met het rechterpedaal, al dan niet in combinatie met het handgas, kan de chauffeur het motortoerental regelen. Dat is gemakkelijk als er traag moet worden gereden, maar wel de volledige opbrengst van het hydraulisch systeem nodig is. Een kniklader is niet in de eerste plaats gemaakt om te nivelleren, maar omdat dit veel wordt gedaan met dit soort machines willen we toch eens uitproberen. We hadden een 1,40 meter brede bak en een spoorbreedte van 1,34 meter. Een bredere uitvoering van de bak was iets interessanter geweest voor dit werk, want het was vanaf de bestuurderszetel moeilijk om de hoekpunten van de bak te zien. De zweefstand op de arm heeft ons flink geholpen om bij het achterwaarts rijden losse grond op een bevredigende manier open te trekken.

Joystickbediening Op de assen van de machine, die volledig mechanisch zijn verbonden, zit een hydraulische differentieelvergrendeling. De assen worden via een centrale hydromotor aangedreven. Via de joystickbediening met de rijhendel aan de rechterkant kan er met een drukknop worden geschakeld tussen traag en snel rijden tot bijna 20 km/u, tussen vierwiel- en tweewielaandrijving en wordt het hydraulische differentieel ingeschakeld. Dezelfde joystick regelt het heffen en zakken van de arm, het uitkippen van de bak en een eventuele derde functie. Voor het heffen van de arm en het kippen van de bak is de machine voorzien van een zweefstand. Het hydraulisch systeem heeft een opbrengst van bijna 45 liter per minuut, voldoende om de meeste voorzetstukken in deze klasse aan te drijven. Via de motorkap is de motor gemakkelijk bereikbaar en kunnen ook de niveaus van koelvloeistof en olie simpel worden gecontroleerd. In weinig tijd is het bestuurdersplatform naar

rechts gekanteld, zodat het hydraulisch systeem en de accu toegankelijk worden. De hydraulische leidingen en koppelingen verdwijnen in de hefarm als deze op zijn hoogste positie zit. Daardoor zijn ze beschermd tijdens het kippen en heffen. De Mustang is voorzien van het Multi-Tach-snelwisselsysteem, waarmee op een eenvoudige en snelle manier toebehoren kunnen worden aangekoppeld. De radiator trekt zijn koellucht aan door het gat van de trekhaak achteraan. Dat leidde er bij ons toe dat de onderkant van de radiator werd volgezogen met houtsnippers die we aan het laden waren. Het vraagt toch enige aandacht als je werkt in losse producten, zoals houtsnippers, gras en compost. Daarmee hebben we genoeg handvatten aangereikt om de Mustang zelf te proberen. Succes! TEKST & FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S: Peter Menten

In kort tijd is het bestuurdersplatform naar rechts gekanteld voor onderhoud.

De Mustang is voorzien van het Multi-Tachsnelwisselsysteem, waarmee op een eenvoudige en snelle manier toebehoren kunnen worden aangekoppeld.

Dankzij de Mitasskidsteerband in de maat 31 x 15.5-15 is de machine heel stabiel, zelfs als we 45 graden afdraaien tot de uiterste stuuruitslag.

GRONDIG 7 2015

OVERTUIG UZELF!

Bezoek ons op stand A18 van 2 tot 6 september tijdens MATEXPO 2015

www.jcb.com www.facebook.com/jcbbenelux

The Power of Green KRONE BiG Pack

Met 12 verschillende types altijd de meeste geschikte pers voor ieder bedrijf Maximale capaciteit door actief aangedreven KRONE Active Pick-up Goed gevormde en keiharde balen door de roterende voorkamer VFS en HDP technologie Perfect gesneden door KRONE X-Cut

Maschinenfabrik Bernard KRONE GmbH Zuid-Nederland: Ad van den Hurk 0653-241918 Noord-Nederland: Martijn van Middelkoop 0651-346841

Buurtweg 42 • 6971 KM Oeken tel. 0575 476555 www.hissink-oeken.nl

Ken uw leaseovereenkomst! Steeds meer CUMELA-leden kiezen voor deze financieringsvorm Uw hoofdfinancier wil uw investering niet finacieren; is een leaseovereenkomst dan de juiste constructie? Wees kritisch en beoordeel de voorwaarden, maandtermijnen en rentepercentage. Let op behandelingskosten, éénmalige kosten, aanvullende kosten en contractduur. Voordelen

Nadelen

> Vaak lager rentepercentage > Ook gebruikte machines kunnen worden gefinancieerd > Leasemaatschappijen gelieerd aan fabriekanten denken beter mee > Leasemaatschappijen vragen alleen het object als zekerheid > Niet altijd is netto-financiering (na aftrek van inruil) nodig > Geld uit inruil kan gebruikt worden voor extra aflossingen of verlaging rekening courant

> Fabrikanten willen machines in de markt zetten; is uw investering uiteindelijk wel rendabel? > Gevaar van te hoge investeringen en te zware lasten liggen op de loer > De relatie met uw huisbankier kan verslechteren > Het gevaar van versnippering van belangen bestaat bij teveel aanbieders van financiering > De leasmaatschappij is geneigd om erg kort te financieren; dit kan leiden tot te hoge maandlasten

Welk bedrag wilt u financieren? Weet u welk rentepercentage u betaalt? Heeft u de financiële ruimte voor aflossingen en rente van investeringen goed in beeld? De adviseurs Bedrijf & Strategie van CUMELA Advies kunnen u hierin ondersteunen. Wilt u een beoordeling van van uw leaseovereenkomst, neem dan contact op met uw bedrijsadviseur of de infolijn (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar info@cumela.nl.

ondernemen met

vaktechniek

Onkruid de baas blijven De gemeente Groningen stopte eind jaren tachtig al met het gebruik van chemie op verhardingen. Aankomend jaar volgen ook de gemeenten die dat zo lang mogelijk hebben uitgesteld. Hoe bereiden ze zich voor op het glyfosaatvrije tijdperk? De vonken vliegen ervan af als de chauffeur van een DM-Trac zijn staalborstel over een Gronings trottoir laat gaan. De stoep, gelegen in een woonwijk van Hoogkerk, kan de poetsbeurt goed gebruiken. Paardenbloem, weegbree en grassen vinden volop hun weg omhoog tussen de tegels. Na drie keer heen en weer rijden, liggen de stoep en de goot er echter weer netjes bij en kan de veegwagen in actie komen om het losgeslagen materiaal op te ruimen. Het is een verschil van dag en nacht.

Lastige opgave Groningen mag dan een lange geschiedenis hebben in chemievrije onkruidbestrijding, het blijft een lastige opgave, zegt beleidsadviseur Peter Kunst. Vooral sinds de bezuinigingen moeten er offers worden gebracht. Twee jaar geleden bracht Groningen al het onkruidbeheer buiten het centrum terug naar beeldniveau C. Dat wordt op peil gehouden met twee tot drie rondes per jaar met de staalborstel, aangevuld met bosmaaien op moeilijk bereikbare plekken en branden op halfverhardingen. Kunst: “Daarmee kunnen we polvorming voorkomen en gaan we in elk geval schoon de winter in. Vergeleken met niveau B geeft het door het jaar heen echter een rommeliger beeld. We krijgen daar ook klachten over van bewoners. Die accepteren het minder snel dan bladval”, zegt Kunst. Recente cijfers over de kostprijs heeft hij niet, maar enkele jaren geleden lag die gemiddeld op € 0,28 per vierkante meter. Nu schat hij die rond de € 0,22. Hoewel de techniek inmiddels is ingehaald door vernuftiger oplossingen wordt de staalborstel nog altijd veel ingezet in Groningen. Kunst: “Hét grote voordeel is dat je meteen een schoon

GRONDIG 7 2015

beeld hebt. Nadelen zijn er echter ook. Je beschadigt de verharding en je kunt niet helemaal voorkomen dat er metaaldelen in het milieu komen.” De borstels zijn in de loop der jaren aangepast. Om de ijzeren haren beter bij elkaar te houden, zitten ze tegenwoordig gegoten in een milieuvriendelijke kunststof. Dat helpt wel, maar neemt niet weg dat een borstelset na één tot anderhalve dag is versleten en moet worden vervangen. Uiteraard kijkt Groningen ook naar andere technieken en heeft de gemeente al veel methodes getest. “Er is de afgelopen tien jaar zoveel ontwikkeling geweest op dit vlak. Gemeenten die nu omschakelen, hebben het misschien wel gemakkelijker. Ze kunnen in elk geval met een schone lei beginnen en dat is een voorwaarde om de situatie onder controle te kunnen houden, al moet je natuurlijk wel weten hoe. Mijn advies zou zijn om het werk op beeld uit te zetten en een aannemer te zoeken die hier goed op ingericht is.”

Meerdere visies Een helder verhaal en een mooi voorbeeld. Een rondje langs enkele andere gemeenten leert ons dat er verschillenden meningen en keuzes zijn. De visie van enkele willekeurig gekozen gemeenten hebben we hiernaast beknopt weergegeven. Met als heldere conclusie dat het verstandig is het gesprek aan te gaan met uw gemeente om goed te weten wat ze wil en haar te helpen bij haar keuzes. TEKST & FOTO: Egbert Jonkheer

Ron de Groot, teamleider uitvoering gemeente Alkmaar:

“Nu de schelpen- en grindpaden nog”

De gemeente Alkmaar schakelde zes jaar geleden bijna volledig om naar chemievrije onkruidbestrijding. Stoepen en straten worden grotendeels schoongehouden met de borstel, de halfverhardingen met de brander. “Op verhardingen ligt onze kostprijs op € 0,12 per vierkante meter, op schelpen- en grindpaden is dat € 0,40”, zegt Ron de Groot. Hij legt de lat bewust hoog. “We gaan met ons beeld altijd net een stapje hoger zitten. Waar we een zes moeten scoren, gaan we voor een zeven. Dat geeft je wat speling bij onkruidexplosies.” In de binnenstad doet de gemeente de onkruidbestrijding zelf, daarbuiten wordt het op beeldbestek uitbesteed. De onderlinge communicatie verloopt goed en dat is belangrijk voor het afstemmen van het veegwerk, benadrukt De Groot. Komend seizoen gaat Alkmaar werken met een Wave-heetwatercombinatie. “We hebben verschillende technieken geprobeerd, maar dit werkt eenvoudig en je kunt bij hoeken en randen komen. Ook de boomspiegels en halfverhardingen gaan we meenemen.”

Anne Braaksma, projectleider gemeente Eemsmond:

“Veegkosten zijn de grootste post”

In de gemeente Eemsmond valt de post onkruidbestrijding op verhardingen in de begroting van 2016 € 87.000,- hoger uit dan dit jaar. Daarmee is die in één klap drie keer zo groot geworden. “Het grootste deel van die stijging is toe te schrijven aan extra veegwerk”, zegt Anne Braaksma. Er wordt uitgegaan van een verdubbeling van het aantal veegrondes, om de voedingsbodem voor onkruidzaden weg te halen. Met ingang van dit jaar rijden de veegwagens ook in de winter door. Hoeveel extra bestrijding dit oplevert, vindt Braaksma lastig in te schatten. De gemeente heeft nog niet besloten welke bestrijdingstechnieken zij vanaf volgend jaar gaat inzetten. De voorkeur gaat uit naar de Weedsteam, die in proeven goed scoorde. De definitieve keuze hangt onder meer af van hoeveel werk de gemeente zelf gaat doen en welk deel zij gaat uitbesteden. Al wel duidelijk is dat het vegen en het onkruidbeheer als één pakket zullen worden weggezet.

Alex ter Horst, wegbeheerder gemeente Berkelland:

“Juist nu streven naar beeldniveau A”

Samen met enkele buurgemeenten legt de gemeente Berkelland de laatste hand aan een serie beeldbestekken, waarop aannemers kunnen inschrijven. Berkelland zet in op beeldbestek A. “Het idee erachter is dat je het gewoon zo goed mogelijk schoon moet houden. Dan is bijhouden ook steeds eenvoudiger en uiteindelijk misschien wel goedkoper”, zegt Alex ter Horst. Over technieken wordt daarin niet uitvoerig gerept, kan hij alvast zeggen. “Die keuze laten we over aan de aannemer.” Berkelland heeft enige ervaring met alternatieve technieken, maar twee spuitrondes met glyfosaat per jaar vormen nog altijd de gangbare aanpak. “Het is goedkoop en werkt goed”, zegt Ter Horst. Over de omslag naar chemievrij werken maakt Ter Horst zich geen zorgen.

Jos Kersenmakers, opzichter groenbeheer gemeente Helmond:

“Aansturen op meerdere technieken”

De gemeente Helmond volgt sinds 2010 de weg van de geleidelijkheid bij het afscheid nemen van Roundup. Dit jaar houdt ze dertig procent van haar areaal nog chemisch schoon en doet ze de rest met behulp van heet water en hete lucht. “Volgend jaar wordt Helmond volledig chemievrij”, zegt Jos Kersenmakers. Dat laatste is mede te danken aan een verdriedubbeling van het budget. Helmond zet vrijwel de volledige onkruidbestrijding weg op beeldbestek, maar heeft recent de inschrijfcriteria zodanig aangepast dat de aannemer niet helemaal de vrije hand heeft. Ze wil enige sturing uitoefenen op de technieken die er worden gebruikt. Op dit moment wordt alles met de Wave vrijgehouden van onkruid. De heetwatertechniek leent zich prima voor straten en goten, maar op de stoep is de machine soms te zwaar. Kersenmakers zou het liefst zien dat aannemers verschillende technieken in huis hebben. Een combineerde aanbesteding met vegen zit niet in de planning.

Willem Jan de Voogd van der Straaten, afdelingshoofd openbare werken gemeente Tholen

“Laag-risicostof is een mogelijk alternatief”

De gemeente Tholen verdiepte zich tien jaar geleden al in de mogelijkheden van chemievrij onkruidbeheer. Sindsdien heeft ze allerlei technieken ingezet. Vanwege bezuinigingen is Tholen weer terug bij de chemie. Alleen op kwetsbare plekken kiest de gemeente voor heet water of het gebruik van het biologische onkruidbestrijdingsmiddel Ultima. Hoe de gemeente het volgend jaar gaat doen, is nog niet bekend, zegt verantwoordelijke Willem Jan de Voogd van der Straaten. “Komend jaar gaat ons budget omhoog van € 35.000,- naar € 75.000,-. Dat is niet genoeg, want alternatieve technieken zijn tweeënhalf à drie keer zo duur. Hoe we het resterende bedrag gaan besparen? Daarvoor zullen we onder andere in overleg met bewoners het naar beneden bijstellen van het onkruidbeeld moeten bespreken.” Het biologische onkruidmiddel van Ecostyle doet zijn werk goed, maar de toelating ervan is nog niet goed geregeld, stelt De Voogd van der Straaten vast. Wat hem betreft zou het middel een goede aanvulling zijn op de huidige technieken.

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

vaktechniek

Vol nieuw vernuft Ransomes MP 653 met cirkelmaaiers

Ransomes heeft afgelopen najaar de eerste prototypen van de MP-serie met driedelige cirkelmaaier geïntroduceerd. Dit jaar zijn daar de cabineversies en de vijfdelige kooimaaiervariant bij gekomen. We bekeken het topmodel, de MP 653 met cirkelmaaiers. Ransomes introduceert op GroenTechniek Holland de compleet nieuwe MP (Multi Purpose) in het segment maaiers met werkbreedtes van 3,00 tot 3,50 meter. Deze is verkrijgbaar met driedelige cirkelmaaiers en met vijfdelige kooimaaiers. Met één machine vervangt Ransomes zo de HR 6010-cirkelmaaier en de Commander 3520-kooimaaier. Ransomes koos voor twee vermogens, in twee emissieklassen. Voor Stage IIIa is er de 36 kW (49 pk) direct ingespoten 2,4-liter-Kubota-diesel en voor Stage IIIb de 48 kW (65 pk) 2,4-liter-Kubota-commonrail-turbodieselmotor met roetfilter en katalysator. Uitgangspunten voor de MP waren een lager gewicht, betere transportmogelijkheden, eenvoudiger onderhoud en natuurlijk een sprong voorwaarts in design, comfort en bedieningsgemak. Verder voegde Ransomes daar nog kenmerken aan toe, zoals elektronische maaibeveiliging, automatische TST-kantelbeveiliging, snelheidsafhankelijke Q-amp-besturingsregeling, Sure Trac-tractieregeling en een speciale wegkit in combinatie met extra bodemvrijheid om (trottoir)randen te kunnen nemen. Wij bekeken het topmodel, de Ransomes MP 653-cirkelmaaier met een werkbreedte van maximaal 3,50 meter.

Drie rijmodi Voor het rijden zijn er drie rijmodi: manueel, automatisch en kruipgang. In elke modus kan de rijsnelheid worden vastgelegd.

GRONDIG 7 2015

In de manuele modus rij je puur op het rijpedaal. In auto-modus past de elektronica de rijsnelheid aan de omstandigheden (weerstand, hellingen en lengte gras) aan. De kruipstand (maximaal 8 km/u) is voor rangeren en laden. Modus kiezen, maaidekken laten zakken via de tuimelschakelaars op de armleuningbediening en de koppelingen inschakelen. De Sure Trac-tractieregeling verdeelt de aandrijfkrachten automatisch over de vier wielen, in vooruit altijd met vierwielaandrijving, achterwaarts standaard met tweewielaandrijving en met drukknop vierwielaandrijving. Maximaal kun je 12 km/u halen in maaistand. Dankzij Q-amp stuurt de Ransomes licht tijdens het maaien en tijdens het scherp wenden bij lage rijsnelheid. Bij volle snelheid stuurt de machine automatisch aangepast wat zwaarder om hem rustiger te rijden. De zijmaaiers zijn zodanig kort achter de brede frontmaaier gepositioneerd dat je in één keer naadloos kunt omsteken en aansluitend de volgende werkgang kunt maaien. Even oplichten van een zijmaaier voor een obstakel is een kwestie van de tuimelschakelaar bedienen. De messen zelf zijn automatisch elektronisch beveiligd. Mocht je met één van de zijmaaiers een keer een obstakel raken, dan betekent ook dat niet meteen schade. Ze scharnieren dankzij een obstakelbeveiliging naar achteren en worden via een gasveer weer in positie gebracht. Veel steile hellingen heb je niet in ons polderland, maar toch even de Tilt Sensor Technology (TST) geprobeerd. Dit systeem bewaakt de hellingshoek.

Bij achttien graden helling stoppen de maaimessen, bij twintig graden heffen de maaidekken uit en bij 22 graden stopt de machine met rijden en wordt hij in actieve parkeerstand gezet. Even schuin oprijden bewijst dat deze automatische kantelbeveiliging zowel voorwaarts- als zijwaarts werkt. De maaihoogte stel je met ringen in stappen van 6,5 millimeter in van 25 tot 120 millimeter.

Veilig transport Vanuit de ruime cabine heb je goed zicht op de frontmaaier en op de zijmaaiers. De machine heeft standaard airco en een luchtgeveerde stoel. De voorruit is verwarmd om snel te kunnen ontwasemen. Er zit een goede radio in en er is plek om wat mee te nemen. Het geluidsniveau is mede dankzij de gebogen ruiten aangenaam. Standaard heeft deze Ransomes een boordcomputer. Naast data kunnen via een eenvoudig menu de functies worden ingesteld en afgelezen. Verder is er de mogelijkheid een wachtwoordbeveiliging in te voeren voor het starten, maar ook voor het instellen van andere parameters, zoals een aangepaste transportsnelheid. Ransomes heeft ook aandacht besteed aan het transportwerk. De machine heeft een extra hoge doorgang en de frontmaaier wordt extra hoog gelift om stoepranden te nemen. Er is standaard led-verlichting in combinatie met een zwaailamp en een verlichtingset voor wegverkeer. Fijn is dat de zijmaaiers via een parallellogramconstructie wat naar achteren opklappen tot binnen de wielen, zodat de bestuurder goed zijwaarts zicht heeft. Opgeklapt kun je de maaiers voor transport via een schakelaar op de bedieningsconsole vergrendelen. De machine is dan buitenwerks 1,65 meter breed. In transportmodus bedraagt de topsnelheid 25 km/u. Het motortoerental wordt belastingafhankelijk automatisch zo ver mogelijk teruggeregeld. Dankzij Q-amp stuurt hij ook dan rustig.

De zijmaaiers zijn van hoogwaardiger staal en hebben een parallellogramophanging in combinatie met een luchtveer om ze weer in positie te brengen.

Comfortabele cabine met armleuningbediening voor de maaidekken en een eenvoudige computer voor data-instellingen.

De vijfdelige kooimaaiervariant heeft de bekende kooimaaiers. De ophanging van de zijmaaiers loopt via een enkele arm en de maaiers zijn veerdrukbeveiligd.

Onderhoud verbeterd Last but not least heeft Ransomes veranderingen doorgevoerd om de machine onderhoudsvrijer te krijgen en het overgebleven onderhoudswerk te vergemakkelijken. Zo is de gehele achteras onderhoudsvrij uitgevoerd. De paar smeernippels die er nog zijn, zijn via leidingen naar voren gebracht. De MP heeft nu een open chassis voor een betere toegankelijkheid. De motorkap kan in zijn geheel open en de zijpanelen zijn gemakkelijk te verwijderen. Verder zijn de maaidekken opgebouwd uit geschroefde delen, zodat deze delen afzonderlijk te vervangen zijn. Ransomes heeft Parker-hydrauliekaansluitingen gemonteerd, zodat je kunt zien of de aansluitingen daadwerkelijk goed gelockt zijn. Door de directe hydraulische aandrijving heeft de machine nog maar één V-snaar. Tja, onderhoud aan het roetfilter: op termijn ontkom je niet aan. Wie dat niet wil, moet de versie met 36 kW (49 pk) nemen, maar die mist een deel van het elektronicapakket. Toch zal een groot deel van de gebruikers deze variant willen, omdat dit een simpeler machine is met een voldoende sterke motor waarmee je prima kunt maaien. Als Stage IIIb wordt vereist, heb je geen keus. TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

Voor transport mooi compact ingeklapt en voldoende bodemvrijheid om trottoirranden te nemen. Standaard met verkeersverlichtingset.

De nieuwe 48 kW (65 pk) Kubota Stage IIIb-motor met een roetfilter direct achter de cabine. De variant met 36 kW (49 pk) heeft geen roetfilter.

GRONDIG 7 2015

De Unimog U430. Bekijk deze krachtpatser tijdens Groen Techniek Holland! Komt u 8, 9 of 10 september naar vakbeurs Groen Techniek Holland? Bezoek dan ook zeker stand 4.04 om de Mercedes-Benz Unimog U430 te bewonderen. Of het nu gaat om maaien, geluidsschermen wassen, onkruidbestrijding, bladruimen, gladheidsbestrijding of sneeuwruimen, de Unimog is uw alleskunner voor groenwerkzaamheden langs de weg. Wilt u meer informatie? Mercedes-Benz Unimog-specialist Joost Hemstede helpt u graag: 06 55246021, joost.hemstede@gomes.nl / joost.hemstede@wensink.nl.

Gomes Noord-Holland vestiging Schiphol Cateringweg 19, 1118AM Luchthaven Schiphol Tel. 020-6536298

Wensink Doetinchem Havenstraat 63, 7005AG Doetinchem Tel. 0314-399799

Gezamenlijke importeurs

LMC Gennep BV Voor oost NL. 0485 - 511 605 www. lmcgennep.nl

Jamo BV Voor west NL. 0184 - 642 112 www.jamo-lmb.nl

Nu ook silagevorken bij LMC Gennep BV

onkruid 1-2-3 weg!

HETE LUCHT INFRAROOD

STOOM onkruid duurzaam en onkruid duurzaam en 3x efficienter 3x efficiënter bestrijden ® WeedSteam bestrijden met metdede WeedSteam kijk op www.jeanheybroek.com voor een overzicht van ons leveringsprogramma Jean Heybroek BV, tel. 030 - 639 46 11

ondernemen met

vaktechniek

Gemakkelijker persen Claas toont nieuwe maaidorsers, persen, maaiers en opraapwagens

De nieuwe Quadrant-persen vormden het grote nieuws tijdens de introductie van de eerste Agritechnica-noviteiten door Claas. Vooral de nieuwe automatische persdrukregeling valt daarbij op. Van de andere noviteiten is voor ons de ruim tien meter brede vlindermaaier een welkome aanwinst. Verder toonde Claas de extra zware 9000-opraapwagen en natuurlijk de Lexions met Stage IV-motoren.

In de buurt van Maagdenburg toonde Claas ons een aantal noviteiten die het merk op de Agritechnica zal introduceren. Een aantal van deze noviteiten staat al bij Kamps de Wild, om ze zo snel mogelijk in Nederland te kunnen inzetten. Zo is de nieuwe brede vlindermaaier er al en Kamps de Wild wil dit jaar nog aan de slag met de nieuwe Quadrant in lastig Nederlands gras. Die machine leverde namelijk de meeste discussie op. We hoeven u niet uit te leggen dat goed perswerk staat of valt met een goede chauffeur. Het mannetje op de bok moet gevoel hebben voor de omstandigheden om goede pakken te slaan. We waren wel enigszins verbaasd dat Claas nu stellig werft met een foto van een man, luilakkend op een baal, met de pers op de achtergrond aan het stropersen. Alsof het allemaal automatisch goed gaat of - zoals Claas het uitlegt - alsof ook minder ervaren medewerkers met de nieuwe generatie Quadrant 4200- en 5200-persen goed perswerk kunnen afleveren. Claas benadrukt dat de testervaringen in stro dusdanig positief zijn dat dit verhaal echt klopt. De machines hebben ook in gras succesvol gedraaid, maar het lastige Nederlandse gras hebben ze nog niet geproefd. Kamps de Wild wil daarom nog dit jaar volop aan de slag in Nederland om ervaring op te doen, zodat het bedrijf de klanten op basis van de eerste praktijkomgangen een goed advies kan geven.

GRONDIG 7 2015

Nieuwe Quadrants Ter vervanging van de Quadrant 2200- en 3200-persen komt Claas met de Quadrant 4200 en 5200. Deze hebben APC-persdrukregeling (Automatic Pressure Control) gekregen. Je hoeft als chauffeur alleen de gebruikte touwkwaliteit en de gewenste persdichtheid in te voeren en daarna regelt de pers het allemaal zelf. De pers is daarvoor uitgerust met sensoren die de touwspanning meten, de persdruk in het perskanaal registreren en de druk in de invoer meten. Aan de hand van deze data stuurt de computer zelf de instellingen aan om zo een constante baaldichtheid te krijgen, dus strobalen met allemaal exact hetzelfde gewicht. De vraag is of de baal dan ook altijd automatisch uniform is, dus of de chauffeur bij het rijden in onregelmatige zwaden in lastig Nederlands gras niet toch als vanouds (enigszins) moet anticiperen op de omstandigheden. Daarnaast zijn aan de pers nog enkele belangrijke zaken gewijzigd. Zo heeft de pers nieuwe knopers gekregen. Claas houdt vast aan het eigen knopersysteem met enkele knopers. De knopers zijn zwaarder uitgevoerd, houden het touw beter vast, hebben een automatische spanningsregeling, werken sneller en leggen een knoop die minder snel breekt of losschiet. Dubbele knopers zijn dus voorlopig niet aan de orde bij Claas. Verder is er

een actieve reinigingsregeling met pendelende blaasrichting om de knopers beter schoon te houden. De knoperbok is niet meer vastgeschroefd en kan daardoor zonder gereedschap omhoog worden geklapt. De invoer wordt hydraulisch aangedreven. Je kunt zo de pickup en de invoerrol beter afstemmen op de omstandigheden en gemakkelijker terugdraaien. Verder is het perskanaal 40 centimeter verlengd om meer weerstand in het perskanaal te creëren en zo een hogere en constantere persdichtheid te realiseren. Claas heeft de invoersnelheid en het aantal persslagen verhoogd voor een hogere capaciteit. Een mooi detail is dat de zijbeplating nu is gedeeld. De baalmaten zijn gelijk gebleven.

Andere noviteiten

zwaarder gebouwd en is hij bovendien leverbaar met inhouden tot 50 kuub. De invoer is nagenoeg hetzelfde, al heeft Claas wel wat hogere waarden ingeregeld om trekkers tot 294 kW (400 pk) op de knieën te krijgen. De nieuwe Disco 1100-vlindermaaiercombinatie heeft in combinatie met een 3,40 meter brede frontmaaier een theoretische werkbreedte van 10,70 meter. Claas heeft de vlindermaaiers telescopisch en hydraulisch in breedte verstelbaar opgehangen, zodat de overlap kan worden aangepast aan de omstandigheden. Daarnaast kunnen deze vlindermaaiers zo ver worden ingetrokken (10,30 meter werkbreedte) dat ze ook passen bij een drie meter brede frontmaaier. De transporthoogte blijft ingetrokken (en bij laag dragen) net onder de vier meter.

De Lexions zijn nu op Stage IV-level gebracht. Claas is daarvoor overgestapt van Caterpillar- op Mercedes MTU-motoren. Het gaat hier om 15,6-liter-zescilinders in de 780 en 770. De 750 en 740 hebben een 10,7-liter-zescilinder. De 760 blijft voorlopig leverbaar met een Stage IIIb-Caterpillar/Perkins-krachtbron. Daarnaast heeft Claas detailverbeteringen doorgevoerd, zoals een betere restgraanafscheiding en een verbeterde stroblazer. De topmodellen hebben een grotere 13.500-liter-graantank gekregen. De nieuwe Cargos 9000-serie is een logische aanvulling boven de vorig jaar geïntroduceerde 8000-serie. De bouw van de wagen is in principe hetzelfde, alleen is de Cargos 9000 echt een slag

Met iPad-bediening

De Lexions hebben Stage IV-Mercedes MTU-motoren gekregen.

De nieuwe Cargos 9000 is een logische uitbreiding op de 8000-serie.

De nieuwe generatie Quadrants met automatische persdichtheidsregeling.

De Disco-vlindermaaier met een werkbreedte van maximaal 10,70 meter

Last but not least zet Claas stevig in op iPad-bediening naast de normale bediening. Universeel inzetbaar, goedkoper dan Isobusterminals en thuis al voor te bereiden. Op de Sima toonde Claas al wat prototypen hiervan. Nu komt het definitief op de markt onder de naam Easy on Board App. Via de Claas-appstore is de info beschikbaar. De Easy on Board App komt voor komend seizoen beschikbaar voor de Rollant-persen, Cargos-dubbeldoelwagens, brede harken en brede maaiers. TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Leen Menten

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE

IN KORT BESTEK

CUMELA-KOMPAS ANALYSE: LAGERE ARBEIDSKOSTEN, HOGER RENDEMENT Arbeidskosten en rendement per bruto marge agrarisch (%)

Beste Jan,

40 Rendement

Lidmaatschap vakvereniging mag geen rol spelen

20 0 20

De gemeente wil mij voor groenvoorzieningsprojecten niet uitnodigen. Als reden daarvoor geeft zij op dat we niet zijn aangesloten bij de vakvereniging van hoveniers. Ik doe dat werk bij andere opdrachtgevers echter naar volle tevredenheid en ook hebben we gekwalificeerde mensen.

‐ 20 ‐ 40

Beste aannemer, % Arbeidskosten per bruto marge Cumelabedrijf (deelnemer Kompas Analyse)

Arbeidskosten en rendement per bruto marge grondverzet (%) 40

% Rendement

30 20 10 0 ‐10 20

‐20 ‐30 ‐40

% Arbeidskosten per bruto marge Cumelabedrijf (deelnemer Kompas Analyse)

Goede arbeidsefficiëntie geeft beter resultaat Een goede arbeidsbenutting draagt bij aan een positief rendement. Of anders gezegd: een hoge omzet per arbeidskracht is direct terug te zien in het resultaat. Dit blijkt bij een vergelijking van het rendement met het aandeel arbeidskosten in de bruto marge vanuit de gegevens die zijn verzameld in CUMELA-Kompas Analyse. Dit keer twee grafieken, omdat dit effect bij de grondverzetbedrijven nog duidelijker is dan bij de agrarische loonbedrijven. Binnen deze groep halen de 33 procent bedrijven met de laagste arbeidskosten per bruto marge (gemiddeld 37 procent) een gemiddeld rendement van 3,9 procent. Andersom heeft 33 procent van de bedrijven met de hoogste arbeidskosten (55,7 procent van de bruto marge) een rendement van minus 3,4 procent. Het verschil bij de agrarische loonbedrijven is minder duidelijk. De belangrijkste reden hiervan is dat het aandeel arbeidskosten in de omzet hier lager is en het aandeel machinekosten juist groter. Het betekent voor agrarische loonbedrijven dat verbetering van het resultaat ook kan worden bereikt door de machinebenutting te verbeteren. Wie het aandeel arbeidskosten wil verlagen, moet vooral kijken naar bewustwording bij de werknemers, gedrevenheid in de organisatie, een strakke planning, een hoog aandeel factureerbare uren, het tijdig naar huis sturen van werknemers, een goede urenverantwoording en een goede communicatie. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Het non-discriminatieverbod, ook wel gelijkheidsbeginsel, is één van de uitgangspunten van het aanbestedingsrecht. Elke mededingende onderneming krijgt een gelijke kans voor de gunning van de opdracht. Hiermee vormt de overheid een waarborg tegen willekeur. Het uitsluiten of bevoordelen van bepaalde categorieën opdrachtnemers is daarmee in beginsel volledig in strijd. Een aanbestedende dienst mag een categorie opdrachtnemers alleen dan bevoordelen als daar een objectieve grond voor is, die verband houdt met de opdracht. De gemeente kan ter motivering voor de gekozen ondernemer acht slaan op de ervaring van de ondernemer in de desbetreffende sector, de omvang en infrastructuur van de onderneming, technische en professionele vaardigheden of andere elementen. Het lid zijn van een bepaalde club of het hanteren van een bepaalde cao hoort daar zeker niet bij. Alle gemeenten hebben een aanbestedings- of inkoopbeleid vastgesteld. Meestal begint een dergelijk document met mooie volzinnen over gelijke behandeling, proportionaliteit, non-discriminatie enzovoort. Ik zou dat document eerst gaan lezen. Wat voor beleid hanteert de gemeente en wat zijn haar argumenten? Blijkt dat het gemeentelijke aanbestedingsbeleid de door u geschetste bevoordeling niet kent en beargumenteert, dan zou u een formele klacht kunnen indienen. Dat lijkt mij echter niet bevorderlijk voor de verstandhouding met de gemeentelijke werkvloer. Mijn advies is: ga een gesprek aan met de gemeentelijke inkoper. Deze staat meestal wat verder van de uitvoeringspraktijk en is zeker gevoelig voor aanbestedingsrechtelijke argumenten als non-discriminatie. Staat deze niet open voor een gesprek of wil deze niet ingaan op uw argumenten, dan zou ik een gesprek aanvragen bij de wethouder. Houd uw gesprekpartner bij de gemeente op de hoogte van wat u van plan bent, want dan zal hij zich minder snel gepasseerd voelen. Ik wil nog een opmerking plaatsen naar aanleiding van vragen van aannemers over het bevoordelen van sociale werkplaatsen. Er is één uitzondering als het gaat om het niet mogen bevoordelen. Volgens de Aanbestedingswet 2012 mag een opdracht worden voorbehouden aan sociale werkplaatsen. Let op: dus niet aan één speciale sociale werkplaats. Meerdere werkplaatsen moeten worden uitgenodigd en ze zullen onderling moeten concurreren.

Jan van der Leij Beleidsmedewerker GWW CUMELA Nederland

GRONDIG 7 2015

SpecialiSt in grondbewerking & graSlandverzorging

UITNODIGING tot VEILEN Troostwijk Veilingen organiseert samen met de Vakbeurzen Recycling 2015 en InfraPro een themaveiling gericht op de

Recycling en Infra branche

Denkt u na over verkoop van uw materieel ? Troostwijk Veilingen kan voor u als opdrachtgever goede opbrengsten realiseren dankzij kantoren door heel Europa en een uitgebreide (inter)nationale database.

U kunt uw machines aanmelden tot maandag 5 OKTOBER

Grass Profi • • • • • • • •

Verjongen van uw grasmat 4 bewerkingen in 1 werkgang Egalisatiebord In aggressiviteit instelbare tanden Bijzaaien van het zaad Inwerken van hetzaad Aanrollen van de grasmat Werkbreedtes van 300 en 620 cm

De themaveiling Infra en Recycling sluit donderdag 5 NOVEMBER. Tijdens de vakbeurs Recycling 2015 en InfraPro te Gorinchem van dinsdag 3 t/m donderdag 5 november zijn uw machines te bezichtigen. Aanmelden en/of Contact : machines@twa.nl of 020 66 66 500

www.TroostwijkAuctions.com

Adverteren in Vakblad Grondig? Graslandwoeler

Graslandbeluchter

Werkdiepte van 15 tot 40 cm Hersteld de waterhuishouding Werkbreedtes van 270 tot 600 cm

• • •

Werkdiepte ±15 cm Opheffen verdichtingen toplaag Werkbreedtes van 250 tot 800 cm

0546-644866 | info@eversagro.nl | www.eversagro.nl

Voor meer informatie: Lisette Kerkhof T 033 - 247 49 50 E lkerkhof@cumela.nl vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

N R I EE K W E WE

Trans-SPACE

,+6 ,+7

+ 8% +5

• • •

+ 4%

EXTRA KORTING

Voorraad

Termijnen >

4 maanden

8 maanden

www.joskin.com

Trans-SPACE

Groot trekgemak Conische monocoque laadbak Stevigheid en betrouwbaarheid

Tel: +32 43 77 35 45

BEZOEK ONS OP GTH

STAND 3.17 VELD B

www.mechangroep.nl

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

ENERVERENDE TOCHT GRONINGEN-ROTTERDAM

GERRIT EN GERRIT WEER NAAR DAKAR Het gaat weer gebeuren. Gerrit van Werven en Gerrit Zuurmond zullen begin volgend jaar weer deelnemen aan de prestigieuze Dakar-rally in Zuid-Amerika. Wel is er het één en ander gewijzigd, zo bleek op de officiële presentatie van het Rainbow Truck Team in Hulshorst. Gerrit Zuurmond zal de nieuwe navigator worden. Als derde rijder is Klaas Kwakkel toegevoegd. Gerrit van Werven blijft de vaste bestuurder. De truck is geheel opgeknapt en de motor gereviseerd. Het team gaat komend najaar proefdraaien in de Rally van Marokko en zal begin november acte de présence geven bij de Dakar Pre-proloog in Valkenswaard. Meer informatie: www.rainbowtruckteam.nl.

“Als we de bekerfinale spelen, gaan we met de trekker naar de Kuip.” Vanuit de ‘boerenbox’-skybox van FC Groningen ontstond deze actie spontaan. Zo gezegd, zo gedaan. De zaterdag voorafgaand aan de wedstrijddag vertrokken de trekkers om 17.30 uur tegelijk met de spelersbus bij de Euroborg in Groningen en zondag om één uur arriveerden ze bij de Rotterdamse Kuip. In totaal betrof het vijf trekkers, onder meer van Loonbedrijf Stuut, Loonbedrijf HS-Agri en Loonbedrijf Wieringa. Peter Wieringa reed zelf voorop. Na de wedstrijd werd op de parkeerplaats overnacht, waarna het de volgende dag mét de beker weer huiswaarts ging. Een prachtavontuur, met veel aandacht van de landelijke media. Het schijnt dat in de buurt van Heerenveen, Enschede, Zwolle, Tilburg en Venlo al voorbereidingen worden getroffen…

SPECTACULAIRE OPENING VAN OPEN DAG KLOOSTERMAN Honderd jaar geleden liet oprichter Adriaan Kloosterman zijn bedrijf inschrijven bij de Kamer van Koophandel. In die tijd verzorgde hij met paard en maaibalk op kleine schaal loonwerk voor de boeren in de directe omgeving. Vier generaties later wordt er door het bedrijf in het Zeeuwse Kapelle nog steeds agrarisch loonwerk uitgevoerd, maar zijn ook grondverzet en transport belangrijke activiteiten. Om het bereiken van deze bijzondere mijlpaal te vieren, werd er op 11 juli een open dag georganiseerd, die ronduit spectaculair werd geopend. Tijdens het officiële gedeelte werden de huidige ondernemers Carlo en Jan-Kees en hun beide vaders Jan en Adri door Michiel Pouwels, directeur belangenbehartiging van CUMELA Nederland, onderscheiden met de gouden CUMELA-speld. Deze zeer geslaagde jubileumdag werd door meer dan duizend klanten, relaties en opdrachtgevers bezocht.

GRONDIG 7 2015

MOOI ZESTIGJARIG JUBILEUM BIJ SPITHORST IN SCHILDWOLDE Een verhaal in Grondig en dan als klap op de vuurpijl ook nog een CUMELA-speldje opgespeld krijgen door CUMELA-bestuurslid Peter Wieringa en bedrijvenconsulent Gerben Zijlstra, wat wil je nog meer? Juist, een mooie jubileumdag. En dat werd het ook, met ruim 400 bezoekers op de open dag en ’s avonds een feest met eten, drinken en een band. Plus de complimenten van bezoekers dat het er allemaal weer spic en span bij lag, zoals te zien op deze groepsfoto met personeel en met ‘goud van oud-kraan’ op de achtergrond. De familie Spithorst kan terugkijken op een prachtig jubileum.

GEKRUID Verpest feestje

DUBBEL FEEST BIJ PETER DEKKERS GRONDWERKEN Op zaterdag 11 juli vierde Peter Dekkers Grondwerken in Nieuwkuijk het 25-jarig bestaan en werd ook het vijftienjarig bestaan gevierd van kinderdagverblijf Villa Kakelbont, dat op het zelfde adres is gevestigd. Vele klanten en contacten namen een kijkje bij de uitgestalde machines. Zo vormden de nieuwe Caterpillars M318F en M315D het middelpunt van de dag. De genodigden wisselden veel ervaringen uit en bezochten ook het kinderdagverblijf. Ook aan de kinderen was gedacht. Zij mochten oefenen met machines, maar dan wel in de zandbak… Hannie Zweverink, algemeen directeur van CUMELA Nederland, en bedrijvenconsulent Wilco Emons bekroonden Dekkers met het CUMELA-speldje. Mede dankzij het mooie weer, de komst van vele collega´s en de Brabantse gezelligheid was het een geweldige dag.

AFDELING FLEVOLAND OP BEZOEK BIJ BERDI Eind juni waren de leden van de afdeling Flevoland op bedrijfsbezoek bij Berdi in Nagele. Dirk Bernhard begon zijn verhaal met de historie van de bedrijven en ging in op het ondernemerschap. Altijd boeiend. De rondleiding ging door de verschillende loodsen van het bedrijf op het industrieterrein van Nagele, een prachtige locatie en een heel centrale plek van waaruit de werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. De warme zomeravond werd voortgezet in de tuin van de nabijgelegen woning, waar onder het genot van een barbecue en een drankje nog gezellig werd nagepraat met collega’s.

Een feestje is niet altijd leuk. Dat merkte een uitvoerder toen hij vlak bij een werklocatie naar een verjaardag ging. Trots wilde hij zijn vrouw laten zien waar hij door de week zoal mee bezig was. Trots werd verbazing toen hij bij de rupskraan die op het werk stond een kliko zag staan. Vreemd, want er woonden hier nog geen gezinnen, dus een vuilniswagen zou er voorlopig ook nog niet komen. Dichter bij de kraan gekomen zag hij dat de tankdop eraf lag. Naast de machine was er een enorme zwarte plek in het zand, dus toen was het hem wel duidelijk: hier zijn mensen geweest die met een kliko door de zandbaan heen hebben gebanjerd, de brandstof uit de rupskraan hebben geheveld en deze in de kliko hebben laten lopen. Dit is niet helemaal goed gegaan, waardoor ze in de omgeving van de machine flink hebben zitten te soppen met brandstof. Vervolgens is de volle kliko naar de openbare weg gesleept, waarbij onderweg ook nog eens flink wat van deze dure Traxx-brandstof werd verspild. Sporen in het zand waren er genoeg, want de kliko was te volgen over een afstand van ruim 300 meter. Er waren ook voetsporen in overvloed en blijkbaar waren deze mensen sportief aangelegd, want zo te zien had één van hen zijn voetbalschoenen nog aan... We hebben de politie maar gevraagd om ter plekke de zaak even te beoordelen, zeker omdat er zoveel sporen waren achtergelaten. De heren waren gelukkig vrij snel ter plekke, de uitvoerder was inmiddels naar zijn feestje. De politie keek naar de sporen, nam er enkele foto’s van en maakte zich ernstige zorgen over de zwarte plekken in het zand. Daarom werd toch maar even de milieupolitie ingeschakeld. Ook voor deze man was het zaterdagmiddag en hij had net als ik zijn eerste pilsje al achterovergeslagen. Ik had me maar voor de zekerheid maar laten rijden door mijn vrouw. Vanwege het mooie weer en omdat het zaterdag aan het eind van de middag was, streek onze milieuambtenaar met de hand over zijn hart en hoefden we de verontreinigde grond niet af te graven. We waren al genoeg gedupeerd. Fijn dat er soms ook wordt meegedacht, zodat niet elk feestje wordt verpest.

Herman van Lenthe

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

EERSTE KANDIDAAT EXAMEN T-RIJBEWIJS GESLAAGD

DE VLAG KAN UIT!

Jaap Verheul uit Bleskensgraaf is op 15 juli 2015 als eerste geslaagd voor het CBR-praktijkexamen T-rijbewijs. Jaap werd op 8 juli 2015 zestien jaar en moest daarom het T-rijbewijs halen. Als boerenzoon moet hij dat wel hebben om volledig te kunnen meewerken op het melkveebedrijf in Bleskensgraaf. Hij reed af bij verkeersschool Nederveen in Hardinxveld-Giessendam. Jaap heeft tien uur les gehad voordat hij kon afrijden.

Op de zomerse middag van 29 juni 2015 werden de diploma’s uitgereikt aan de geslaagden van het Clusius College in Hoorn. Aan dertien leerlingen werd het diploma Loonwerk niveau 2 en 3 uitgereikt. Een aantal van deze dertien geslaagden gaat verder met een vervolgopleiding en een aantal heeft inmiddels werk gevonden in de cumelasector. De leraren Arie-Jan van Splunter en Rob Gravemaker spraken de jongens, hun ouders en andere belangstellenden toe en met een fotopresentatie werd hun carrière op school en op de verschillende bedrijven weergegeven. Naast de bloemen en het diploma ontvingen de geslaagden van bedrijvenadviseur Ada Kieft een tas met onder andere informatie over de cumelasector en een exemplaar van vakblad Grondig.

CAO-BOEKJE

IJZERSTERKE PARTNER IN RUWVOER

Bij dit nummer van Grondig ontvangt u tevens het nieuwe cao-boekje. Inmiddels is de cao ook algemeen verbindend verklaard en gepubliceerd in de Staatscourant. Per bedrijf ontvangt u één boekje. Heeft u belangstelling voor meer exemplaren, stuur dan een mail naar info@cumela.nl. U kunt er nog maximaal vier gratis bestellen. Wilt u er nog meer ontvangen, dan zijn er kosten aan verbonden. De belangrijkste aanpassingen in deze cao zijn de lonen, artikel 35 met een eenmalige uitkering bij de loonbetaling in april 2015, een aanpassing van de vergoedingen in artikel 54 en een wijziging betreffende de dienstverbanden van BBL-leerlingen. Nieuwe instroom (schooljaar 2015-2016) krijgt een dienstverband van maximaal 80 procent en daarmee geen loon op de schooldag. Daarnaast zijn er nog een aantal afspraken gemaakt, die u kunt terugvinden in het voorwoord. Model-arbeidsovereenkomsten vindt u op het ledendeel van Cumela.nl. Hier is ook een terugbetalingsregeling voor scholingskosten opgenomen.

De sectie Agrarisch loonwerk van CUMELA Nederland organiseert op donderdag 10 september 2015 een ledenbijeenkomst met als titel ‘IJzersterke partner in ruwvoer’. Deze bijeenkomst vindt plaats tijdens de Gras & Maïsmanifestatie in Vredepeel. Tijdens deze praktische bijeenkomst wordt naast de ledenvergadering een rondgang langs de onderwerpen georganiseerd: • Hoe de bemesting in maïs aanpakken? (Agrifirm) • Techniek en ervaringen bij drijfmest in de maïsrij (PPO Vredepeel) • Bodem in kaart brengen met de Veriscan (Agrifirm) • Effect van bandenkeuze en bandendruk op de bodem en graszode (Michelin) • Precisie in ruwvoer, wegen en drogestofbepaling (Krone Nederland) Er is tevens voldoende gelegenheid om uw collega’s te ontmoeten, te spreken en ervaringen te delen onder het genot van een hapje en drankje. Leden (ondernemers, partners en bedrijfsleiders) kunnen zich aanmelden via het agenda-item op www.cumela.nl.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen. • Payrolling. Twaalf keer vraag en antwoord. • Passende optie kiezen. Certificaat- en keuringseisen voor bovengrondse opslag van diesel. • Liquiditeit verbeterd. Financiële positie van cumelabedrijven in 2014.

GRONDIG 7 2015

Onderneming van het Jaar 2016

INSCHRIJVING CUMELA ONDERNEMING VAN HET JAAR 2016 GEOPEND! Hij komt er weer aan: de verkiezing van de Onderneming van het Jaar! - Heeft u een goed contact met klanten en haalt u alles uit de markt? - Beschikt u over visie en daadkracht? - Kijkt u af en toe in de spiegel? - Heeft u de kosten en baten in balans? - Bent u de regelgeving de baas? - Doet u wat afgesproken is voor de juiste prijs? - Spreidt u aandacht en risico’s? - Heeft u gemotiveerde medewerkers, die graag bij u werken? Ja? Wij dagen u uit: schrijf u nu in voor de verkiezing van de Onderneming van het Jaar 2016!

Inschrijven U kunt uw bedrijf tot uiterlijk 1 oktober 2015 inschrijven door het deelnameformulier op www.cumela.nl in te vullen. Aan de hand van uw reactie op enkele vragen over klant-, markt- en toekomstgerichtheid van uw onderneming bepaalt de vakjury welke drie bedrijven worden

Deelname Alle geselecteerde bedrijven ontvangen een bewijs van deelname en zijn eregast tijdens de spannende finale op de Inspiratiedagen 2016. Tijdens de finale krijgen de genomineerden de waardering die ze verdienen en dat biedt een leermoment voor alle aanwezige cumelaondernemers. De genomineerden ontvangen een rapportage met tips en adviezen van de deskundige vakjury waarmee u uw onderneming nog beter kunt voorbereiden op een ijzersterke toekomst. Hiernaast ontvangen de finalisten onder meer een korte bedrijfsfilm, een bedrijfsreportage in het vakblad Grondig en worden ze begeleid bij het genereren van publiciteit in de diverse media. Beloon uzelf en uw personeelsleden en zet uw bedrijf met uw deelname aan de verkiezing van de Onderneming van het Jaar 2016 in de spotlights! Heeft u vragen over de verkiezing, dan kunt u contact opnemen met Lajos Bax via e-mailadres lbax@cumela.nl.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Hoe vaak moet het ik het actieve-koolfilter van de zelfrijdende spuitmachine vervangen? • Tot wanneer mag er in 2015 mest worden uitgereden? • Wanneer heb ik een Eurovergunning (beroepsgoederenvervoer) nodig?

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Jaap Uenk, voorzitter van de sectie Meststoffendistributie.

Harde opstelling akkoord, maar dan wel fair Op 2 juli hebben de melkveehouders van staatssecretaris Dijksma de mededeling over fosfaatrechten gekregen. De melkproductie en dus ook de mestproductie steeg nog sneller dan verwacht. Extra maatregelen konden niet uitblijven. Ons is de afgelopen maanden op het ministerie duidelijk te verstaan gegeven dat ook wij, als mestintermediairs, extra maatregelen tegemoet kunnen zien. De staatssecretaris is van mening dat de sector harder moet optreden tegen fraudegevallen. Voorstellen die wij inbrengen en die bij de staatssecretaris kennelijk leiden tot afbreuk van haar doel om mestfraude te bestrijden, wijst ze af. Zo vond ons gezamenlijke plan met TLN en LTO voor zelfregulering van het mesttransport geen genade. Er is op dit moment maar één weg de juiste en dat is kennelijk die van de staatssecretaris. Eigenlijk ben ik hartstikke blij met deze harde opstelling. CUMELA roept al jaren dat de rotte(nde) appels de mand uit moeten. Eerlijke handel, bescherming van onze sterk groeiende (buitenlandse) afzetmarkten en natuurlijk minder milieubelasting, daar strijden we voor. Bewust fout gedrag van een ieder in de mestketen - en zeker ook van adviseurs - moet krachtig worden aangepakt. De rijksoverheid beschikt als enige over de noodzakelijke machtsmiddelen - inclusief de Wet Bibob - om op te treden. Die machtsmiddelen heeft CUMELA als belangenbehartiger niet. Handhaving is en blijft een overheidstaak. Maar wat kunnen we zelf doen? We ondersteunen het ministerie al jaren met praktijkkennis om de echte zaken adequaat, maar ook rechtvaardig aan te pakken. Met welke regels kan een ondernemer uit de voeten en met welke absoluut niet. Ik besef dat onze strijd niet zonder pijn, maatregelen en extra kosten kan. Bij het opstellen van regels voor de onafhankelijke monstername van vaste mest speelt dit. Flexibiliteit binnen de planning is voor onze bedrijven een must, ook om het eigen transportmaterieel optimaal te kunnen benutten. Er zijn veel praktische en onverwachte omstandigheden waarop moet worden ingespeeld bij mestafvoer. Deze omstandigheden de baas worden, dat is de kracht van onze logistieke sector. Op tijd vraag en aanbod bij elkaar brengen en uitvoeren. Maatregelen die het hart van de logistieke bedrijfsvoering raken, kunnen we niet accepteren. We tekenen niet ongezien bij het kruisje en zullen ons blijven inzetten voor werkbare alternatieven.

Jaap Uenk, Voorzitter sectie Meststoffendistributie

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

PROVINCIAAL BESTUUR: NOORD-BRABANT

Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden, vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.

“Als bestuur kunnen we meer betekenen” De professionaliteit vergroten is de uitdaging waar de Brabantse cumelasector en het provinciaal bestuur van Noord-Brabant voor staan. “Overheden nemen ons nog niet serieus genoeg”, stelt voorzitter Erik van Aaken.

Door inmenging van het provinciaal bestuur heeft de gemeente Schijndel rekening gehouden met het landbouwverkeer bij de inrichting van de rondweg. De gemeente Veghel stond minder open voor bemoeienis vanuit de sector. Zelfs na een bundeling van krachten met ZLTO en de plaatselijke ondernemersvereniging had de gemeente geen oren naar de eventuele gevaarlijke situaties met landbouwverkeer die het nieuwe verkeersinrichtingsplan met zich mee zou brengen. “Wat dat betreft zijn we een vergeten sector”, stelt voorzitter Erik van Aaken. “De gemeenten en provincie kennen alleen het beeld van die giertank in het achtuurjournaal. Dat is natuurlijk totaal niet realistisch. Dat ze weinig kennis hebben, blijkt ook uit het feit dat ze soms zo maar wegen afsluiten, zonder erbij stil te staan wat voor invloed dit heeft op het landbouwverkeer. Wij moeten daardoor door dorpskernen en dat zijn juist de plekken waar we niet willen zijn met onze machines.” “Daar ligt mede een rol voor het bestuur”, vult bestuurslid Tonio van Berkel aan. “We moeten ervoor zorgen dat de sector een professionelere uitstraling krijgt. Dat maakt een wereld van verschil. Als bestuurslid begint dat al bij je eigen bedrijf.

GRONDIG 7 2015

Zo laat ik geen zestienjarige jongens op grote machines rijden. Onverantwoord, vind ik. Ook zorg ik er altijd voor dat mijn machines er netjes bijstaan en dat de verlichting in orde is. Sommige andere bedrijven geven verkeerslessen op basisscholen. Daarmee laat je je betrokkenheid zien en laat je zien dat een loonbedrijf meer is dan een gierende mesttank”, aldus Van Berkel. Hij stelt dat als de sector gezamenlijk een professioneler beeld uitstraalt, dat een positieve invloed zal hebben op de partijen waarmee de sector wil samenwerken. “We proberen dat al deels te sturen door leden goed te informeren over de weten regelgeving, informatie die we krijgen vanuit Nijkerk. Ook bieden we de cursussen van CUMELA aan.”

Meer doen als bestuur Het Brabants bestuur werkt wel al nauw samen met het waterschap. Geregeld wordt het bestuur gevraagd om advies te geven, bijvoorbeeld ten aanzien van het maaibeleid. “Dat komt vooral doordat ik al lijntjes naar het waterschap heb lopen vanwege mijn bedrijf”, zegt Van Berkel. “Het waterschap kent de sector en weet wat het aan ons heeft. Het is prettig dat wij als sector aan tafel zitten.”

Het bestuurslid uit Schijndel is bezig aan zijn derde termijn. Voorheen was hij voorzitter en was hij betrokken bij de fusie van studieclubs Boxtel, Geffen en De Kempen. Collega Van Aaken is begin dit jaar als voorzitter aangetreden. Hij zat eerder in het bestuur van de sectie Cultuurtechniek en Grondverzet en in het landelijk bestuur van CUMELA. Behalve dat de sector in Brabant meer professionaliteit mag uitstralen, zit het bestuur ook in een veranderingsproces. Van Aaken: “Veel heb ik nog niet meegemaakt als voorzitter, maar momenteel lijkt het erop alsof het bestuur het hele jaar alleen maar naar de jaarvergadering toewerkt. Ik denk dat we meer kunnen betekenen en dan vooral in belangenbehartiging. CUMELA wil dat de provinciale besturen daar meer mee gaan doen. Daar sta ik voor open, want ik vind het interessant om me in andere kringen te bewegen, maar dan moet we wel weten wat er van ons wordt verwacht.” Daarbij zou het bestuur het nut van CUMELA meer onder de aandacht van de leden kunnen brengen. “Volgens mij weten veel bedrijven niet wat CUMELA doet en maakt maar een beperkt aantal daadwerkelijk gebruik van de kennis in Nijkerk”, aldus Van Berkel. Dat is een gemiste kans, stelt hij. “Door er wel gebruik van te maken, kun je je bedrijf professioneler inrichten en dat draagt ook weer bij aan een beter beeld van onze sector.”

ogen open. Als er problemen zijn, spelen we die door.” Van Berkel ziet zichzelf dan ook voornamelijk als signaleringspartner. “Als bestuurslid ben je een doorgeefluik. Wat ik opvang in de markt, speel ik door. Daarom vind ik deze functie ook interessant. Je hoort zaken net iets eerder dan de rest. Je staat vooraan, dus je kunt ook zaken eerder oppakken.” Belangenbehartiging en het aanwezig zijn bij bijvoorbeeld een gemeenteraadsvergadering gaat hem vooralsnog een stap te ver. “Daar heb ik geen tijd voor. Ik heb ook nog een eigen bedrijf te runnen.” Gezien de opkomst tijdens de jaarvergadering - een paar honderd leden - lijkt de betrokkenheid onder de leden groot. “De

Ogen open Ook onderling kan het bestuur professioneler worden ingericht, stelt de voorzitter. “Zo werken we nog niet met portefeuilles, iets wat in sommige andere provinciale besturen wel het geval is.” Wel zijn alle regio’s en daarmee alle takken van sport vertegenwoordigd in het bestuur, van de akkerbouw in het westen van de provincie tot het cultuurtechnische werk rondom steden als Eindhoven. “Op die manier hebben we wel een goed beeld van wat er speelt in de provincie”, zegt Van Berkel. “Hoewel de discussie rondom rode diesel en kunstmest vooral in de grensgebieden voerde, waren wij daarvan goed op de hoogte door de bestuursleden die daar werkzaam zijn. Ook zijn er onderwerpen die overal spelen, zoals verkeersveiligheid. Wat dat betreft houdt iedereen in zijn eigen regio de

jaarvergadering wordt altijd erg goed bezocht,” zegt Van Aaken, “maar het zijn wel altijd dezelfden die komen. Ik probeer ook andere leden over de streep te trekken, want je netwerk wordt er enorm mee vergroot”, zegt hij. “Dat is wel het lastige aan bestuurslid zijn”, voegt Van Berkel eraan toe. “Contacten zijn belangrijk. Als bestuurslid kom je bedrijven tegen en samen wil je iets bereiken voor de sector, maar het volgende moment sta je tegenover elkaar in de aanbestedingsmarkt. Daar moet je wel tegen kunnen.” TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom

Cumelabedrijven in Noord-Brabant

Bestuursleden Erik van Aaken Tonio van Berkel Wil Huijbregts Ronald van Eijck Jessie Arts Kees Damen

Tijdens de contactdag van dit jaar gingen de leden op excursie naar Kuhn Geldrop BV of de Staad Groep.

Gebr. Van Aaken BV Van Berkel BV loon- en grondwerkbedrijf W. Huijbregts BV Gebr. Van Eijck BV loon- en grondverzetbedrijf W. Arts BV loonbedrijf C. Damen BV

Eersel (voorzitter) Schijndel Zundert Alphen Stevensbeek Terheijden

De afdeling Noord-Brabant heeft 345 bedrijven. Achttien procent van de leden van CUMELA Nederland is gevestigd in Noord-Brabant. De gemiddelde omzet per bedrijf in Noord-Brabant is € 2.189.000,-. Dit is tien procent meer dan het landelijke gemiddelde.

GRONDIG 7 2015

DEMODAGEN 11 september 13.00 - 21.00 uur

12 september 10.00 - 16.00 uur

! R U E M I R P e i r e s 6 X Z Op vrijdag 11 en zaterdag 12 september organiseert Hitachi wederom haar DemoDagen. Kom op een van deze dagen zelf onze machines uitproberen. Primeur zijn de nieuwste ZX-6 graafmachines, die later dit jaar geĂŻntroduceerd gaan worden. Daarnaast zijn veel van onze huidige ZX-5 miniâ&#x20AC;&#x2122;s, rupsen mobiele graafmachines en de ZW-5 wielladers voor u beschikbaar om op te draaien. U bent van harte welkom op ons demoterrein nabij de Souvereinstraat 20 in Oosterhout (NB). Hitachi Construction Machinery (Europe) NV www.hcme.nl domestic@hcme.com Souvereinstraat 20 4903 RH Oosterhout T: +31 (0)162 484 310

ondernemen met

cumela

Prestatie-indicatoren voor meer winst Door prestaties te meten, heeft u meer grip op processen

Bedrijven die ISO 9001-gecertificeerd zijn op basis van het CUMELA IMS-handboek zijn bekend met het document registratie prestatie-indicatoren. Regelmatig zien we bedrijven worstelen met het formuleren van prestatie-indicatoren. Ook het onderscheid tussen prestatie-indicatoren en doelstellingen levert soms vragen op. Volgens artikel 8.2.3 van ISO 9001:2008 “moet de organisatie geschikte methoden toepassen voor de monitoring en, waar van toepassing, de meting van de processen van het kwaliteitssysteem. Deze methoden moeten het vermogen van de processen aantonen om geplande resultaten te bereiken.”

Hoe werkt het? Bij grote bedrijven is het formuleren van prestatie-indicatoren niet zo’n probleem. Directeuren en afdelingsleiders willen per proces weten wat de prestaties zijn. Hoeveel trekkers rollen er per dag van de band? Hoeveel trekkers mogen er niet worden afgeleverd vanwege een mankement? Hoeveel kilometer rijdt een verkoper per jaar per honderdduizend euro omzet? Binnen hoeveel tijd wordt een vraag van de klant beantwoord? Bij MKB-bedrijven ligt dat wat anders. De ondernemer beweegt zich dagelijks tussen alle medewerkers en is - direct of indirect - bij bijna alle processen betrokken. De informatieve functie van prestatie-indicatoren heeft de ondernemer niet nodig, want hij ziet alles immers voor zijn ogen gebeuren. Waarom is het toch nuttig om prestatie-indicatoren op te stellen en te gebruiken, ook voor de MKB-ondernemer? Het antwoord is meer grip krijgen op processen, wat vervolgens zal leiden tot betere prestaties. Richt de aandacht op die processen die niet helemaal naar wens verlopen of die wat meer buiten het gezichtsveld van de ondernemer liggen. In elk bedrijf komen wel zaken voor waar de ondernemer een onbestemd gevoel over heeft. Wordt alles wel gefactureerd aan de klant? Waarom doen we zoveel calculatiewerk en nemen we geen werken aan? Hoe efficiënt werkt de medewerker of uitvoerder eigenlijk? Zomaar een paar vragen die aan de orde kunnen zijn. De volgende prestatie-indicatoren zouden wellicht op een cumelabedrijf nuttig kunnen zijn: • Niet meer dan tien creditnota’s per 1000 facturen in 2015. • Vijftig procent van alle uitgerekende werken moet een opdracht opleveren. • Niet meer dan tien machinestoringen per jaar in het veld. • Van het totale aantal uren gras hakselen (inclusief onderhoud en transport) 80 procent gefactureerd.

• Minimaal 24 klantenbezoeken per jaar bij klanten die minimaal een kwart van de omzet vertegenwoordigen. • Niet meer dan vijf minuten wachttijd per klant doordat de silo niet gereed is. Door periodiek (bijvoorbeeld jaarlijks) te meten of te tellen, ontstaat een indruk van de prestaties en van het verloop daarvan. De absolute waardes die worden nagestreefd, zijn soms niet eens zo belangrijk. Belangrijker is om te onderzoeken en te onderbouwen waarom een prestatie-indicator niet is behaald. Vervolgens kunnen verbeteracties worden gestart om de prestatie-indicator wél te behalen.

Wat is het belang of voordeel? • Objectief: meten en tellen geven een objectiever beeld dan globale indrukken en gevoel. • Focus: nadenken over prestatie-indicatoren richt de focus op processen die aandacht behoeven. • Achtergronden: dieper liggende oorzaken komen in beeld en kunnen leiden tot oplossingen bij de bron (bijvoorbeeld veel creditnota’s doordat de werkbon niet goed wordt gecontroleerd door de ondernemer of de planner). • Actie: wanneer prestaties achter blijven bij de streefwaardes of prestaties in het verleden zullen acties worden ondernomen die zijn gericht op verbetering. • Communicatie: bespreken van de noodzaak tot verbetering met betrokkenen verloopt effectiever op basis van feiten in plaats van meningen.

De moeite waard? Het juiste gebruik van prestatie-indicatoren leidt tot meer grip op de processen en betere prestaties, met als resultaat meer financieel rendement en rust in de organisatie.

TEKST: Ad Karelse adviseur managementsystemen

Tip van de adviseur

Activiteiten

• Bel ons als u hulp kunt gebruiken bij het formuleren van prestatie-indicatoren.

• Let op: de ISO 9001- en ISO 14001-normen zullen eind 2015 veranderen. • Let op: de VKL-norm zal veranderen per 1 januari 2016. Volg de berichtgeving daarover na de zomer.

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

SECTORPLAN AGRARISCH EN GROEN

“De training heeft ons weer op het juiste spoor gezet” Deelnemers tevreden over incompany-training Communicatie van CUMELA Een plaatje van een trekker in de sloot zorgt op Facebook wel voor veel likes, maar is geen goede pr voor je bedrijf. Dat zijn de deelnemers aan de incompany-training Communicatie, aangeboden door CUMELA, maar al te goed gaan beseffen. Goede communicatie binnen een bedrijf, maar ook naar buiten toe, blijkt ontzettend belangrijk. Wanneer Math Hendrix ’s ochtends in de loods een trekker aantreft met een cabine vol opgedroogde bagger loopt hij geïrriteerd naar de planning om te kijken wie gisteren de trekker zo heeft weggezet zonder de cabine even uit te vegen. Dat is toch altijd de afspraak op het bedrijf. Hij wil al bijna tekeergaan, tot blijkt dat de chauffeur die gisteren met de zodenbemester zou weggaan een andere trekker heeft meegenomen - deze dus en pas om drie uur ’s ochtends terug was. Inderdaad: voor wie op zo’n tijdstip terugkomt, wordt een uitzondering gemaakt. Het voorbeeld laat goed zien hoe belangrijk communicatie is binnen een bedrijf. “Het voorkomt irritatie en onduidelijkheid”, weet Hendrix nu. Samen met zijn broer Cor runt hij loonbedrijf Hendrix & Smith in het Limburgse Castenray. Afgelopen jaar volgden ze samen met de vier kinderen die op termijn het bedrijf willen overnemen en hun medewerkers de incompanytraining Communicatie. “Zeker op ons bedrijf is dat momenteel een belangrijk aandachtspunt. We zitten hier met een jongere generatie die aan het instappen is. Omdat daardoor nu twee man zich met de planning bezig houden, loopt die planning soms langs elkaar heen. Ook is het daardoor voor de medewerkers niet altijd even duidelijk naar wie ze moeten luisteren. De training heeft ons echt weer even op het juiste spoor gezet.”

Interessante sessie De training bestaat normaliter uit drie dagdelen, waarbij een ervaren trainer op het bedrijf komt om onderwerpen betreffende communicatie te behandelen. Loonbedrijf Hendrix & Smith koos er specifiek voor het eerste dagdeel alleen met de familie rond de tafel te gaan. “We hadden wat knelpunten die we eerst met elkaar wilden bespreken, zodat we nadien een eenstemmig geluid aan onze medewerkers konden laten horen”, legt Hendrix uit. “De trainer stond daar geheel voor open.” In de middag schoven de medewerkers aan. “Het was een interessante sessie. Je komt op een heel andere manier met elkaar in contact. Niemand zat op zijn horloge te kijken om te kijken of de tijd al om was.”

GRONDIG 7 2015

Het is nu aan de eigenaren om het geleerde in de praktijk te brengen en te houden. “De communicatie verloopt nu soepeler. We laten nu eerder de jongere generatie zelf dingen uitdokteren, zonder meteen onze ervaring in te brengen. We zitten meer op één lijn. Belangrijk is wel dat we nu gefocust blijven en niet weer het oude paadje gaan bewandelen.”

Communicatie naar de klant Geconcentreerd is Mark de Goeij aan het werk naast de seniorenflat. Vanuit zijn ooghoeken ziet hij alweer een bewoner aan komen schuifelen. Hij zucht. Dat is de vierde dit uur. Daar gaan weer tien minuten van zijn tijd. “Ik snap dat al die mensen een praatje willen maken, maar ik ben ook gewoon aan het werk en wil dat op tijd af hebben”, stelt hij. “Hoe kun je zo’n gesprek op een nette manier afkappen? Je wilt het bedrijf ook geen slechte naam bezorgen.” Het was één van de vragen die hij de trainer voorlegde tijdens de incompany-training die werd gegeven bij zijn werkgever, loonbedrijf De West in Westbeemster. “Af en toe zijn die zaken best lastig”, stelt hij. “Communicatie naar de klant toe is niet zo eenvoudig.” Onderling is de communicatie op het bedrijf goed geregeld. Marieke van Noort, die de trainer uitnodigde op het bedrijf van haar en haar man Marcel, zegt: “We hebben een klein bedrijf en we zijn goed op de hoogte van wat er bij de jongens speelt. Marcel en ik kunnen goed inschatten of iemand lekker in zijn vel zit of niet. Maar de communicatie naar buiten is soms lastig. Hoe ga je bijvoorbeeld weg als het werk bij de klant klaar is? Rijd je gewoon van het erf of zeg je gedag, en wat zeg je dan? Dat is van groot belang, want de medewerker is toch de schakel tussen de boer en mijn man, het visitekaartje van het bedrijf.” Bij dat visitekaartje komt een onderwerp als social media ook om de hoek kijken. Een plaatje van een trekker in de sloot op Facebook zorgt geheid voor tientallen ‘likes’, maar is dat wel

Schrijf u nu in voor de incompany-training Communicatie De incompany-trainingen Communicatie worden verzorgd vanuit het sectorplan loonwerk. Deze bedrijfsscholing duurt drie dagdelen en heeft als inhoud effectief communiceren, het voeren van functioneringsgesprekken en aandacht voor verschillende levensfasen in relatie tot werk en toekomstige veranderingen. U kunt zich voor deze training aanmelden bij Jannie Takkebos via jannietakkebos@hotmail.com. Voor de eerste vijftig bedrijven die zich hiervoor aanmelden, zijn er geen kosten aan de training verbonden. Wees er snel bij, want vol is vol!

zo’n goede pr voor je bedrijf? “Dat was wel even een eye-opener”, zegt Mark. “Je moet blijkbaar toch een beetje opletten met wat je op Facebook zet of niet. Die bewustwording is wel even goed. Voor mij was de training dan ook weer even een ‘wakker-schud’-moment. Eigenlijk weet je het wel, maar sta je er te weinig bij stil.”

Zorg ervoor dat uw bedrijf positief in het nieuws komt en niet met foto’s van bijvoorbeeld ongevallen.

Handvatten

Math Hendrix: ‘Communicatie is momenteel een belangrijk aandachtspunt. We zitten hier met een jongere generatie die aan het instappen is.’

Loonbedrijf Hendrix & Smith wilde het eerste dagdeel alleen met de familie rond de tafel gezeten. De trainer heeft daarop de training aangepast op dit verzoek.

Voor de werkgever was de training ook een leermoment. “Omdat we een klein bedrijf zijn, worden veel zaken aan de werkbank besproken,” zegt Van Noort, “maar het is toch ook goed om zaken wat formeler op te pakken. Hierbij denk ik aan functioneringsgesprekken. Door zaken schriftelijk vast te leggen, sta je sterker als er zich een keer problemen voordoen. Toch is het juist in een klein bedrijf lastig om dit te introduceren, want het wordt vaak als overbodig gezien. In de training heb ik daar de nodige handvatten voor gekregen.” Beide bedrijven willen de cursus zeker aanraden. “Zolang het in een rustige periode valt en we de medewerkers vrij kunnen plannen, heeft de cursus echt een meerwaarde”, zegt Hendrix. “Knelpunten komen op die manier gemakkelijker op tafel.” “We zijn een sector waarin werknemers en werkgevers niet altijd ontzettende praters zijn”, voegt Van Noort eraan toe. “Zo’n cursus geeft de mogelijkheid om een keer met elkaar over andere zaken te praten. Dat zorgt ook voor meer verbinding in het team.”

TEKST & FOTO’S: Marjolein van Woerkom

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Een (bijna-)ongeval Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting De cumelasector is een professionele sector en daarbij horen veilige werkomstandigheden. Het is ook een sector waarin wordt gewerkt met veel en ook groot materieel. Dit brengt risico’s met zich mee die kunnen

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

uitmonden in een (bijna-)ongeval. Voorkomen blijft beter dan genezen en zowel werkgever als werknemer heeft de verplichting om zich in te spannen om ongevallen te voorkomen.

WAT IS EEN BIJNA-ONGEVAL? Een bijna-ongeval is een gebeurtenis die uiteindelijk net goed afloopt. Een situatie waarbij de zweetdruppels op je rug staan en een opmerking als “Daar kom ik goed weg” of “Dat ging maar net goed” passend is. Het verschil tussen een bijna-ongeval en een ongeval is soms een fractie van een seconde of minder dan een centimeter. De volgende keer is dat verschil er misschien niet meer. Dan vind je je collega op de grond en kan je werkgever de familie gaan inlichten.

VOORKOMEN VAN BIJNA-ONGEVALLEN • Vermijd onveilige situaties en onveilige handelingen. • Zorg voor goed onderhoud van machines.

GRONDIG 7 2015

• Zorg voor een goede instructie aan de medewerkers. • Denk na voor je iets doet, gebruik je gezonde verstand. • Los problemen onmiddellijk op. • Werk samen en draag ook zorg voor elkaar.

WAT DOE JE MET EEN BIJNA-ONGEVAL? Om een (ernstig) ongeval te voorkomen, is het de plicht van alle medewerkers om een bijna-ongeval, een onveilige situatie of gevaarlijk handelen te melden. Als je een bijna-ongeval of gevaarlijke situatie niet meldt, ben je eigenlijk zelf onveilig bezig. Je neemt bewust het risico dat er met jou of je collega iets kan gebeuren wat had kunnen worden voorkomen als je het had gemeld.

• Negeer de onveilige situatie niet, de volgende keer is het misschien geen bijna-ongeval meer. • Achterhaal de oorzaak. • Los het indien mogelijk ter plekke op. • Als dit niet gaat, waarschuw dan je collega’s voor de situatie. • Meld het bijna-ongeval of de onveilige situatie direct bij je leidinggevende. • Laat als leidinggevende weten wat je hebt gedaan om de situatie op te lossen.

GEVAARLIJKE SITUATIES Gevaarlijke situaties komen in elk bedrijf voor. Regelmatig zijn het zelfs situaties die al vaker zijn voorgekomen. We weten heel goed met welke gevaren we dagelijks worden geconfronteerd en welke situaties we moeten vermijden. En toch is het dagelijks weer raak. Een voorbeeld: iemand loopt onder een last door die met een kraan omhoog wordt gehesen. Het komt regelmatig voor dat een staalstrop of ander hijs- en takelmaterieel breekt. De last kan dan naar beneden vallen. Een situatie die gemakkelijk te vermijden is, alleen moet je dan vaak even omlopen.

• Vertel altijd de waarheid, laat geen feiten weg en verdraai de situatie niet. • Maak voor jezelf aantekeningen • Waar bevond je je toen het ongeval gebeurde en wat was je aan het doen? • Welk materieel was er bij het ongeval betrokken? • Waar bevond het slachtoffer zich en waar was hij of zij mee bezig? • Wat gebeurde er volgens jou op het moment van het ongeval? • Soms dient de situatie intact te blijven gedurende het onderzoek. Bereid je hierop voor. Aantal dodelijke slachtoffers arbeidsongevallen in Nederland

Jaar 2014 2013 2012 2011 2010

Aantal dodelijke slachtoffers n.n.b. 74 60 61 76

Type menselijke fout per leeftijdscategorie in de periode 2007-2009 en 2012. 100%

WAT DOE JE WANNEER ER TOCH EEN ONGEVAL GEBEURT? Ondanks alle voorzorgsmaatregelen en oplettendheid kan er toch een ongeval gebeuren. Soms spelen er bij een ongeval meerdere factoren een rol zonder dat iemand daar direct invloed op heeft kunnen uitoefenen. En niet iedereen krijgt een waarschuwing of herkansing. • Denk eerst aan je eigen veiligheid. • Breng indien mogelijk ook collega’s in veiligheid of waarschuw hen. • Bel 112, leg duidelijk uit wat de situatie is en waar je je bevindt en blijf aan de lijn. • Waarschuw een aanwezige EHBO’er of bhv’er en de leidinggevende. • Verplaats het slachtoffer niet, tenzij er gevaar blijft dreigen en je niet anders kunt. • Blijf bij het slachtoffer, laat het niet alleen. Ook wanneer iemand buiten bewust zijn is, is het belangrijk om tegen hem of haar te blijven praten. Dit stelt hen gerust. • Bescherm het slachtoffer tegen onderkoeling. • Zorg dat iemand de hulpverleners opvangt en maak de route vrij. • Houd toeschouwers op afstand, richt je voor honderd procent op het slachtoffer. • Wijs geen schuldige aan, dat is nu niet het belangrijkste.

HET ONGEVALLENONDERZOEK Het doel van een ongevallenonderzoek is herhaling voorkomen. Het is daarom belangrijk dat er goed onderzoek plaatsvindt en dat iedereen meewerkt. Een ongeval met lichamelijk letsel, ziekenhuisopname of dodelijke afloop dient te worden gemeld bij de inspectie SZW. Die kan besluiten een onderzoek in te stellen en dat betekent dat je als getuige kunt worden gehoord.

80%

42%

37%

34%

36%

33%

43%

34%

37%

38%

40%

34%

24%

28%

26%

27%

23%

15-24 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

55-64 jaar

65 en ouder

60% 40% 20% 0%

Overtreding

Uitglijders/afdwalingen

Vergissing

ER ZIJN MEER SLACHTOFFERS Naast het slachtoffer zijn er bij ongevallen meer betrokkenen. Jij, je partner, collega’s, je medewerkers en ook de familie en vrienden van het slachtoffer. • Soms zien collega’s het ongeval gebeuren. Zij hebben geen letsel, maar zijn wel slachtoffer door wat ze hebben gezien. Geef ook hen de ruimte om hun verhaal te doen. • Schakel via 0900-0901 slachtofferhulp in voor alle slachtoffers die daar behoefte aan hebben. • Gun jezelf en anderen de tijd voor verwerking. Verwerking laat zich niet opjagen. • Voel je je somber of maak je je zorgen over anderen, geef dit aan bij de huisarts. • Ook een bijna-ongeval kan veel impact op iemand hebben, dus negeer dat niet. • Meld bij de bedrijvenadviseur van CUMELA Nederland dat er een ongeval heeft plaatsgevonden. Wij kunnen je helpen met vragen, een luisterend oor bieden of je in contact brengen met collega’s.

TEKST: Ans Ploegmakers Teamleider bedrijvenadviseurs

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

Waar gaat het fout? Top-vijf van bij de integrale milieucontrole geconstateerde tekortkomingen Al veel is er geschreven over de wijzigingen in de milieu- en bestemmingsplanvoorschriften die van toepassing zijn op de bedrijfslocatie. Dit keer een overzicht van de meest actuele zaken waarop bij de integrale milieucontrole wordt gecontroleerd en de vijf meest geconstateerde tekortkomingen. Door na te gaan of u aan de gestelde weten regelgeving voldoet, kunt u ervoor zorgen dat u goed voorbereid bent op een controle door de omgevingsdiensten of regionale uitvoeringsdiensten. 1. Het in gebruik hebben van een gedeelte grond dat niet is opgenomen in het bestemmingsvlak (bedrijf), maar dat ondertussen wel is verhard en veelal in ge bruik is ten behoeve van buitenopslag van grond, zand, et cetera. Het komt vaak voor dat bedrijven qua activiteiten en in omvang zijn gegroeid en zich vanuit het oorspronkelijk agrarische loonbedrijf ook zijn gaan richten op onder meer grondverzet-, cultuurtechnische en bestratingswerkzaamheden. Bij deze werkzaamheden komt het vaak voor dat er grond, zand, groenafval, oude klinkers et cetera vrijkomen, die naar het bedrijf worden meegenomen. Milieutechnisch is dit in de meeste gevallen (na een melding) toelaatbaar. Niets is gemakkelijker dan een (werk)voorraad te hebben. In de praktijk leidt dit er vaak toe dat er in de jaren meer en meer ‘opslag’ of ‘voorraad’ ontstaat, er wel eens een keer een partij grond op het naastge-

GRONDIG 7 2015

legen stukje groenland wordt gestort en de ondernemer vervolgens constateert dat het functioneler is om het terrein anders in te richten en in elk geval de ondergrond te verharden. Het komt dan veel voor dat bedrijven hun ‘erf’ gaan uitbreiden, omdat de grond die om het bedrijf heen ligt ook in eigendom is. In het verleden werd er door de toezichthouders van de gemeente enkel op milieugebied gecontroleerd. Zo zijn er voorbeelden van bedrijven die van de toezichthouder milieu van de gemeente het advies kregen om het naastgelegen (illegaal in gebruik genomen) weiland waarin groenafval en dergelijke lag opgeslagen te verharden. Sinds de inwerkingtreding van de Wabo in oktober 2010 is echter een belangrijke rol weggelegd voor integrale handhaving. Dit betekent dat er door de omgevingsdiensten of regionale uitvoeringsdiensten niet enkel meer wordt gecontroleerd op milieuaspecten, maar ook op zaken als het bestemmingsplan, bouwvergunningen et cetera.

>> Belangrijk voor u als ondernemer is het om uw bedrijfsvoering naast het bestemmingsplan te leggen en te controleren of deze twee zaken overeenkomen. Het grootste deel van de bestemmingsplannen is dan ook al in te zien via www. ruimtelijkeplannen.nl. Klopt één en ander niet? Beoordeel dan op welke wijze dit in overeenstemming moet of kan worden gebracht. 2. Het in gebruik hebben van een dieselopslagtank zon der dat deze is voorzien van een tanken installatie certificaat. Sinds 1 januari 2015 gelden in heel Nederland dezelfde regels voor de opslag van diesel in bovengrondse tanks. Er zijn nog veel bedrijven die een dieselopslagtank in gebruik hebben die niet is voorzien van een installatiecertificaat. Daarnaast moet de tank zelf zijn voorzien van een tankcertificaat. U kunt ervoor kiezen om een tank zonder tankcertificaat te laten keuren. De kosten voor een keuring zijn veelal groter dan de kosten voor een nieuwe tankinstallatie. U kunt er dan voor kiezen om de bestaande tank definitief buiten gebruik te stellen of het gebruik van de tank te wijzigen. In plaats van dieselolie kunt u de tank bijvoorbeeld gebruiken voor het opslaan van smeerolie of afgewerkte olie. Vraag hiervoor altijd toestemming aan het bevoegd gezag en laat dit schriftelijk bevestigen. Wanneer u bijvoorbeeld de tank wilt gaan gebruiken als wateropslagtank is dit niet toegestaan zonder dat de tank is gereinigd door een BRL K905-gecertificeerd tankreinigingsbedrijf én zonder toestemming van het bevoegd gezag.

>> Belangrijk voor u als ondernemer is het om allereerst te controleren of uw dieselopslagtank is voorzien van zowel een tank- als een installatiecertificaat. Mocht dit niet zo zijn, dan kunt u de tank laten keuren, dan wel een nieuwe tank aanschaffen die is voorzien van een tankcertificaat (en waarvoor ook een installatiecertificaat kan worden afgegeven). Wijzig het gebruik van de oude tank niet voordat u hiervoor toestemming heeft verkregen van het bevoegd gezag. Wanneer u uw dieselopslagtank vervangt en de oude niet hergebruikt, laat deze dan afvoeren door een BRL K903-gecertificeerd bedrijf en bewaar het saneringscertificaat goed of laat de tank reinigen door een BRL K905-gecertificeerd tankreinigingsbedrijf, waarna u de tank kunt afvoeren naar de oud-ijzerhandelaar.

Vragen of advies? Voor vragen over dit onderwerp of advies voor of na een milieucontrole kunt u te allen tijde contact opnemen met het team Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu van CUMELA Advies via telefoonnummer (033) 247 49 41 of per e-mail: advies@cumela.nl.

3. Het wijzigen van de bedrijfsvoering zonder de milieu melding of milieuvergunning hierop aan te passen Binnen bedrijven vinden er uiteraard doorlopend veranderingen plaats die er toe leiden dat de milieumelding of milieuvergunning daarop moet worden aangepast. Het is namelijk zo dat deze altijd actueel moet zijn en moet aansluiten op de huidige bedrijfsvoering. U kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan: - de opslag en het tanken van AdBlue; -d e aankoop van een nieuwe (wellicht grotere) dieselopslagtank of een verplaatsing daarvan; - de uitbreiding van een bestaande loods of de bouw van een nieuwe loods; - een verandering of wijziging van milieurelevante activiteiten; - de opslag en bewerking (zeven) van grond, zand, bouwstoffen, groenafval, et cetera. >> Belangrijk voor u als ondernemer is het om na te gaan of de milieuvergunning of milieumelding overeenkomt met de praktijk. Veelal hebben de wijzigingen dan ook betrekking op de milieutekening dan wel bijlagen behorende bij de milieumelding of milieuvergunning. Een melding kunt u actualiseren via de website www.aimonline.nl, maar geadviseerd wordt om hiervoor een adviseur omgevingsrecht van CUMELA Advies in te schakelen. 4. Het niet voldoen aan de eisen betreffende de was- en of tankplaats Op bijna elk bedrijf worden machines dagelijks af getankt en regelmatig gewassen. Dit vindt niet altijd plaats boven een daarvoor bestemde was- of tankplaats. Tankt u bijvoorbeeld

GRONDIG 7 2015

ondernemen met

cumela

meer dan 25.000 liter diesel per jaar, dan dient uw tankplaats vloeistofdicht te zijn en dient de afvoer van het (hemel)water te lopen via een olie- en vetafscheider met voldoende capaciteit. Tankt u minder dan deze 25.000 liter per jaar, dan dient u alsnog te voldoen aan de algemene zorgplicht, wat onder andere inhoudt dat er moet worden getankt boven een vloeistofkerende vloer en dat er absorptiekorrels aanwezig moeten zijn. Daarnaast dienen de meeste bedrijven te beschikken over een vloeistofdichte wasplaats, waarvan de afvoer van het (hemel)water moet lopen via een olie- en vetafscheider met voldoende capaciteit. Wast u op de wasplaats ook werktuigen waarmee gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast, dan dient u het water te leiden naar een daarvoor bestemde zuiveringsvoorziening met voldoende capaciteit. Let op: het lozen van afvalwater dat residuen van gewasbeschermingsmiddelen bevat op het riool of op het oppervlaktewater is verboden. Zelfs al wordt de apparatuur maximaal twee keer per jaar gereinigd, dan kan en mag dat dus niet op de wasplaats, maar zou dit bijvoorbeeld op een onverhard deel van het erf of op een landbouwperceel moeten plaatsvinden! >> Belangrijk voor u als ondernemer is het om te weten dat: - uw tankplaats vloeistofdicht dient te zijn als er meer dan 25.000 liter per jaar op het bedrijf wordt getankt; - uw wasplaats vloeistofdicht dient te zijn wanneer u gemiddeld meer dan ĂŠĂŠn machine per week wast; - de wasplaats in elk geval vloeistofdicht dient te zijn wanneer u daar werktuigen reinigt waarmee gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast; - de (hemel)waterafvoer van zowel tank- als wasplaats dient te lopen via een olie- en vetafscheider met voldoende capaciteit, tenzij bijvoorbeeld de tankplaats inpandig is gelegen en vermenging met (hemel)water niet kan plaatsvinden; - wanneer u \ een werktuig op de wasplaats reinigt waarmee gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast de (hemel) waterafvoer van de wasplaats niet alleen via de olie- en vetafscheider moet lopen, maar ook via een daarvoor bestemde zuiveringsvoorziening met voldoende capaciteit; - u de was- en tankplaats hoogstwaarschijnlijk dient te overkappen wanneer de afvoer plaatsvindt op het persriool. Dat is namelijk niet berekend op de overvloed aan hemelwater die ontstaat bij een mogelijke stortbui (let op: bestemmingsplan); - de (hemel)waterafvoer van zowel was- als tankplaats in principe niet is toegestaan op het oppervlaktewater (de sloot). Hiervoor dient u een watervergunning (lozen) aan te vragen; - de was- en tankplaats elke zes jaar moet worden gekeurd. Denk ook aan het jaarlijkse controlemoment door uzelf en de registratie hiervan.

GRONDIG 7 2015

5. Het niet op de juiste wijze omgaan met grond en zand Wat betreft het werken met grond en zand zijn er vele regels. Zo moet u bijvoorbeeld elke toepassing van grond melden bij het Meldpunt bodemkwaliteit. Uitzondering hierop is er voor een toepassing van maximaal 50 kubieke meter grond van kwaliteitsklasse Landbouw/Natuur (oftewel schone grond). Alle andere toepassingen dienen dus te worden gemeld. Daarnaast is het verboden om zonder daarvoor BRL 9335-erkend te zijn grond afkomstig uit het werk, zoals het graven van een bouwput, samen te voegen binnen uw inrichting en vervolgens weer toe te passen. Uitzondering hierop is dat u binnen uw inrichting 25 kubieke meter grond mag samenvoegen met het doel deze vervolgens af te voeren naar een BRL 9335-erkende Grondbank. Grondverzet mag in elk geval binnen uw eigen gemeente plaatsvinden op basis van de bodemkwaliteitskaart, die aangeeft wat de indicatieve kwaliteitsklasse van de grond is. Wanneer er geen bodemkwaliteitskaart binnen uw gemeente is of wanneer u grond wilt toepassen in een andere gemeente dan waar u die ontgraven heeft, dient u wellicht een verkennend bodemonderzoek conform NEN 5740 te laten uitvoeren, waarna u (als het goed is) een schonegrondverklaring ontvangt. >> Belangrijk voor u als ondernemer is het om te weten dat: -h et op uw locatie samenvoegen van grond afkomstig uit meerdere werken of van derden (zoals hoveniers) zonder daarvoor BRL 9335-erkend te zijn niet is toegestaan. Uitzondering is het samenvoegen van maximaal 25 kubieke meter, maar deze partij dient daarna wel te worden afgevoerd naar een BRL 9335-erkende grondbank en mag dus niet door uzelf weer worden toegepast; - u elke toepassing van grond dient te melden, ook wanneer u de partij bij bedrijf X uitgraaft en bij bedrijf Y weer toepast. Een toepassing van grond dient vijf dagen voor aanvang van het werk te worden gemeld bij het Meldpunt bodemkwaliteit. Uitzondering is de toepassing van minder dan 50 kubieke meter grond van de kwaliteitsklasse Landbouw/Natuur; - u op de hoogte moet zijn van de kwaliteit van de grond die u verplaatst. Dit kan aan de hand van de bodemkwaliteitskaart, een indicatief (NEN 5740) onderzoek dan wel een AP04-onderzoek zijn. Let wel op: niet alle gemeenten accepteren elkaars bodemkwaliteitskaart.

TEKST: Richard Wolting juridisch adviseur omgevingsrecht

FOTO: CUMELA Communicatie

Laat u niet misleiden door zijn compacte uiterlijk: ja, de Fuso Canter is smal en bijzonder wendbaar, maar nee, dat gaat niet ten koste van zijn kracht. Zo heeft de Fuso Canter een laadvermogen tot maar liefst 6 ton! Er is dan ook bijna niets dat de Canter niet kan, mede dankzij het brede leveringsprogramma en de uiteenlopende opbouwmogelijkheden. Uniek is bijvoorbeeld de zeer smalle Fuso Canter 3S13 die inzetbaar is op fietspaden en een minieme draaicirkel van 8,6 meter heeft. U rijdt al een Fuso Canter vanaf € 24.650,- excl. BTW. Is uw interesse gewekt? Wij adviseren u graag! U vindt een dealer bij u in de buurt op www.fuso.nl

U vindt Fuso-dealers in Aalsmeer, Alkmaar, Arnhem, Breda, Bergschenhoek, Dordrecht, ’s-Gravenhage, Groningen, Haarlem, Heerenveen, Heerlen, Hellevoetsluis, Hengelo, ’s-Hertogenbosch, Hoorn, Luchthaven Schiphol, Naaldwijk, Roelofarendsveen, Roosendaal, Rotterdam, Son en Breugel, Tiel, Tilburg, Utrecht, Waddinxveen, Zaandam en Zwolle.

FUSO- A Daimler Group Brand

ER IS NIETS DAT DE CANTER NIET KAN.

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG

NIEUWE LEDEN

Werkzaamheden bedrijvenadviseurs

De afgelopen periode hebben zich zes nieuwe le-

De bedrijvenadviseurs van CUMELA Nederland hebben de afgelopen periode weer vele activiteiten ondernomen voor de leden. Hieronder enkele voorbeelden:

den als lid ingeschreven bij CUMELA Nederland. • Kraanverhuur J.C. Stam Koewacht • Orgamebo BV Kapel-Avezaath • Akkerbouw- en Loonbedrijf Evenhuis VOF Giethoorn • Renzo Hop Arnhem • Handelsbedrijf Ronnie Aalders Nieuw-Roden • H. de Boer Muiderberg BV ‘s-Graveland

- Een cumelabedrijf succesvol begeleid in het afstoten van een verliesgevende GWWtak en het herplaatsen van de medewerkers. - Een passende ervaren interimmanager aangedragen bij een cumelabedrijf om orde op zaken te stellen in het management. - Een cumelabedrijf bijgestaan toen het een aantal termijnen niet meer betaald kreeg door een grote aannemer. De adviseur is mee om tafel gegaan en heeft alsnog een deel van de betaling kunnen realiseren. - Een gratis loonstrookcheck bij een cumelabedrijf uitgevoerd en daarmee preventief een aantal mogelijke problemen kunnen voorkomen. - Een reactie gegeven op een ter inzage liggend bestemmingsplan, waardoor het volledige bestemmingsvlak bouwblok werd. Daardoor was uitbreiding weer mogelijk.

Mét of alleen vóór de klant? Tijdens mijn bedrijfsbezoeken kwam ik in korte tijd een aantal voorbeelden tegen van ondernemers die op hun eigen manier het begrip klantenbinding invullen. Eén van hen zit samen met een groep telers in een rooicombinatie. De telers hebben samen circa 500 hectare bieten, er zijn zesjarige contracten afgesloten en elke drie jaar worden de tarieven in overleg geïndexeerd. Jaarlijks is er een gezamenlijk overleg. Onlangs is daarin vastgesteld dat de rooier voldoet, mits hij wordt voorzien van een nieuw type ontbladeraar. Door de combinatie ontstaat er een intensieve relatie met de klanten en bovendien voorkomen de bedrijven door goed overleg het onnodig investeren in een nieuwe rooier. Een collega heeft een nieuwe hakselaar gekocht, voorbereid op alle GPS-toepassingen. Voordat het bedrijf iets aankoopt, is er overleg met de klanten over de behoefte aan extra informatie. Ook worden de kosten toegelicht en wordt de bereidheid om een hoger tarief te betalen gepeild. Hiermee voorkomt het bedrijf de investering in een machine waar geen vraag naar is en een kostenverhoging die niet wordt betaald. Klanten worden betrokken bij een veranderend dienstenpakket en dit zorgt ook voor een intensivering van de relatie.

GRONDIG 7 2015

Een aantal leden gaat ‘s winters op bezoek bij de klanten. Dat wordt veelal op prijs gesteld. Het is een goed moment om te bespreken of beide partijen nog steeds aan elkaars verwachtingen voldoen. Dit wordt wel eens uit de weg gegaan uit angst voor ‘geklaag over de te hoge prijzen’. Maar waarom dit uit de weg gaan? Ervan uitgaande dat u uw kostprijs weet, daarop bewust uw tarieven hebt gebaseerd en waard bent wat u vraagt, is het toch gewoon mogelijk om met goede argumenten uw tarief uit te leggen. Het is logisch dat uw klant wil weten of hij niet te veel betaalt, want dat gesprek voert u andersom tenslotte ook met uw dealers. Dus ga in het voorjaar een keer extra, in plaats van in de winter helemaal niet. De cumelasector presteert zaken waar anderen sectoren nog steeds van dromen. Communicatie is in onze sector niet altijd de sterkst ontwikkelde vaardigheid of ons sterkste verkoopargument. Wilt u zich op dit vlak ontwikkelen, informeer dan eens bij uw bedrijvenadviseur. Die denkt graag met u mee.

John Augustijn Bedrijvenadviseur

All round

COMPACT EN VEELZIJDIG Onder alle omstandigheden perfecte balen van hoge dichtheid persen, daarvoor is de Lely Welger RPC 245 Tornado ontworpen. Dankzij de compacte afmetingen van deze perswikkelcombinatie is ieder veld goed bereikbaar. U kunt vanuit de cabine de persdruk, het aantal lagen net en folie en zelfs de snijlengte bepalen.

Interesse? Kijk voor een dealer in de buurt op www.lely.com of mail naar nederland@lely.com

www.lely.com

innovators in agriculture

OPENING NIEUWE MONTAGE HAL LOOSDRECHT

G A D N OPE

r 17.00 uu 0 0 . 1 1 er | septemb

Ook

n vergete t ie n n e n word kindere

FAD 8x4 WSG

TRAKKER 10x8 WSG

AROCS 10x8 WSG

...INTRODUCTIE 5 NIEUWE PRODUCTEN...

oprijkleppen zonder luchtweerstand

Walking Floor aanhanger gecombineerd met 80km/h oplegger

Ook in Groenekan kunt u een kijkje nemen.

Kon. Wilhelminaweg 259 | 3737 BA

PARKEREN | Nieuw Loosdrechtsedijk 105 | 1231 KN Loosdrecht