Grondig 9 - 2014

42 - AANDACHT VOOR VAST INKUILEN 18 - VENT EN VISIE; INVESTEER IN KANTOOR 36 - KOMATSU HYBRIDE GOED EN ONDERSCHEIDEND 40 - BEURSSPECIAL ATH

September 2014

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

9

MET LG HAVERA-GRAS ¨ CREEERT U TOPMELKERS!

Wie grasland vernieuwt met de hoogverteerbare weidemengsels van LG Havera maakt van zijn klanten ware topmelkers. Dat blijkt uit onafhankelijke voederproeven van Schothorst Feed Research, waarbij koeien LG Havera-gras verreweg het best benutten en daardoor tot wel 1,4 liter méér melk per dag produceerden! Ga met uw klanten ook over op het voerefficiënt melken met LG Havera en maak van hun melkproductie een topmelkproductie!

Loon- en grondverzetbedrijf Van Hal in Voorst:

Veel en smakelijk gras…

Het is vandaag de dag belangrijk zoveel mogelijk ruwvoer van eigen land te halen. Goed grasland met een hoge opbrengst én voederwaarde is hierin cruciaal. “Daarom adviseren wij Havera”, zegt directeur Erik Morssink. “De formule met zowel tetra- als diploïd Engels raaigras én timothee geeft hoogproductief gras

LG HAVERA MENGSELWIJZER HAVERA 1 I HOOGPRODUCTIEF I melkdrijvend HAVERA 2 I ROTATIE I tijdelijk grasland HAVERA 3 I DOORZAAI I graslandverbetering HAVERA 4 I HOOGPRODUCTIEF* I melkdrijvend HAVERA 5 I EFFICIENT I grasklaver HAVERA 6 I MAAILAND I veel maaien HAVERA 7 I STRUCTUUR I extra pensprik

dat erg smakelijk is. Bovendien breed inzetbaar, want een mengsel als Havera 4 is geschikt voor zowel beweiden als maaien.”

www.meermelkuitgras.nl

* als Havera 1, maar met aanvulling timothee

ENS D J I T NS AN D L O L K O E BEZO ECHNIEK H T AGRO

2.02 D N A OP ST

LANDBOUW EN GEAVANCEERDE TECHNOLOGIE. Tractoren, maaidorsers, verreikers en werktuigen.

DEUTZ-FAHR, de kracht om altijd naar de toekomst te kijken.

DEUTZ-FAHR ontwerpt haar tractoren naar de uitdagingen van morgen. Deze filosofie stelt de fabrikant in staat om een volledig assortiment aan te bieden met een eigentijdse stijl, een hoog niveau van comfort en het toepassen van krachtige motoren met innovatieve technologie. Gecombineerd met geavanceerde GPS spoorgeleidingsystemen en lage bedrijfskosten maakt DEUTZ-FAHR de perfecte partner om de winstgevenheid van uw bedrijf te verhogen. DEUTZ-FAHR realiseert op dit moment een nieuwe productiefaciliteit die zal voldoen aan hoge veiligheidseisen, efficiĂŤntie en respect voor het milieu. Verder zal het zijn uitgerust met een testterrein, trainingsfaciliteiten, een museum en een showroom: dit is DEUTZ-FAHR land.

Het gebruik van originele koel- en smeermiddelen wordt aanbevolen.

DEUTZ-FAHR LUBRICANTS

DEUTZ-FAHR is een merk van deutz-fahr.com

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving De Drie Poorten Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Slimme doellijnen Over de lijn of niet? Vroeger een kwestie die je aan de grensrechter en scheidsrechter moest overlaten. De techneuten zaten echter niet stil en dus waren er op het afgelopen WK voor het eerst camera’s om vast te stellen of Duitsland nu écht had gescoord. Beslissend waren ze niet, maar uit de historie weten we dat Duitsland van het ontbreken van deze technologie ooit heeft geprofiteerd.

Investeren in voortschrijdende technologie, vooral machines, is al jaren de basis van de cumelabedrijfstak. Vreemd genoeg is dat de afgelopen jaren niet gebeurd bij nieuwe computertechnologie. GPS-technologie, voertuigvolgsystemen en dergelijke zijn prachtige technieken, waar je op kantoor mooi gebruik van kunt maken. Weet je namelijk dat een machine ergens draait, dan weet je ook dat deze aan het werk is. Je weet exact tijd, prestaties, oppervlakte et cetera.

Gegevens die je prima kunt gebruiken als basis voor een factuur en bovendien bieden de geregistreerde waarden meerwaarde aan de klant.

Toch zien wij bij veel bedrijfsbezoeken dat bedrijven in hun administratie blijven hangen in het oude handwerk. Werknemers leveren handgeschreven werkbonnen in en andere werknemers proberen die te ontcijferen en te verwerken. Als het meezit, gaat er dan nog dezelfde week een factuur uit. Van een goed overzicht en inzicht is geen sprake. Hierin speelt mee dat al die technieken en volgsystemen niet zomaar te koppelen zijn aan administratiesystemen.

Hoe anders is dat tegenwoordig bij veel leveranciers. Soms staan de onderdelen of de nieuwe set bestrijdingsmiddelen nog niet in de schuur of er ligt al een rekening in de (digitale) brievenbus. 24-uursservice - of graag nog sneller - vinden we heel normaal. Het pakketje kunt u zo digitaal volgen.

Het past bij de moderne bedrijfsvoering van dienstverlenende bedrijven. Het is om die reden dat met name de Rabobank in het Vent & Visie-artikel bedrijven in onze sector oproept om daar aandacht aan te besteden. De bank ziet als geen ander dat opdrachtgevers veranderen.

Wie meer greep op zijn bedrijfsvoering heeft, kan scherper calculeren, maar kan zich ook voor de juiste uren laten betalen, zodat ook de administratie scherp in het oog wordt gehouden.

Als sector hebben we een inhaalslag te maken in het investeren in registratie- en informatietechnologie en het koppelen van registratie, administratie en verwerkingssystemen. Om veel nauwkeuriger onze klanten dat te berekenen wat we verdienen, want gokken hoeveel uur we hebben gewerkt, past niet meer in een moderne bedrijfsomgeving. Net zoals het niet meer past om als een grensrechter op het oog te gokken of een bal over de lijn is.

Kosten abonnement Nederland € 85,- per jaar / Buitenland € 111,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

4

GRONDIG - September 2014

Maand 2014 Redactie Grondig Gert, Marijke en Toon

INHOUD

6 9 10 14 18

Bedrijf in actie: Harm Dunnink Commentaar Digitale registratie Ondernemerslessen: Jint van Dijk Vent & Visie: Clemens van der Aa en Arjan Ausma

28 32 36 40 42 46 48 52

ProďŹ leren: Kwakernaak Kraanverhuur Krone Ultima-non-stop-perswikkelcombinatie Komatsu PC 215 Hybrid Agrotechniek Holland Verdichten van graskuilen Grondig.com New Holland combines Groenbemester

54 55 56 57 60 61 62 66 68 70 73 74

Economie In kort bestek Cumelaria Recht(t)erzijde Cumela.nl Column voorzitter Provinciaal bestuur: Zuid-Holland Gewasbescherming Toolbox: schulden Laaggeletterdheid Modder op de weg Uitsmijter

!

ijdag 10 oktober

angt u vr Grondig 10 ontv

Ondernemen met

mensen

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

GRONDIG - September 2014

5

ondernemen met

mensen

6

BEDRIJF IN ACTIE

GRONDIG - September 2014

Korte vakantieklus Nauwelijks overlap tussen de bouwvak in noord en midden, dus maar een week echt vakantie. Wat is er dan mooier dan met de nieuwste aanwinst een vrachtje zwarte grond weg te brengen om een inrit aan te vullen. Harm Dunnink, van het gelijknamige grondverzetbedrijf in Staphorst, schept met alle plezier 25 kuub zwarte grond in de Veenhuis-drieasser.

De kipper heeft na drie jaar probleemloos draaien net een opfrisbeurt achter de rug, waarbij deze op wens van Dunnink is voorzien van luchtremmen. Dunnink is de eerste die rondrijdt met de nieuwe New Holland T8.420 Auto Command op Trelleborg TM 1000 High Power IF 900/65R46-achterbanden en 710/60R38-voorbanden. Tijdens ons bezoek staat er 200 uur op de teller. Dunnink is goed te spreken over het grotere rijcomfort dankzij de langere wielbasis en de nieuwe voorasvering. Met 59 kW (80 pk) extra vermogen ten opzichte van de T8040 die eerder werd gebruikt en het hogere gewicht is de trekker de drieasser nu beter de baas en dat voelt prettig.

Goed te spreken is hij over de nieuwe traploze transmissie, waarmee hij in vergelijking met de powershiftbak veel beter uit de voeten kan; vooruit traploos en achteruit geen te beperkt aantal powershiftstappen meer. De inrit is krap, maar toch neemt de combinatie die zonder problemen. In het veld zien we waarom Dunnink de trekker en kipper op grote banden heeft gezet. Ondanks het droge weer spoort de kipper behoorlijk in op de altijd verraderlijk slappe veenondergrond.

Er zijn ook zorgen. Er is met regelmaat een storingsmelding over een verstopt filter en de vooruit-achteruitschakeling werkt nog niet goed. Het brandstofverbruik zit toch redelijk in de buurt van de 325 tot 330 liter per dag van de T8040.

De nokken van de trekkerbanden beginnen te scheuren en zijn aan de voorkant al rond afgesleten, iets wat bij de TM 900-banden op de vorige New Holland met dezelfde drieasser in hetzelfde werk niet speelde.

Na de vakantie even nabellen. Zestig uur later zijn de trekkerproblemen door dealer Twentrac goed opgelost en is de trekker door anders programmeren met circa 225 liter per dag aanmerkelijk zuiniger geworden. De hoge bandenslijtage en de scheurvorming zetten wel door. Trelleborg gooit het op een te hoge belasting, het gebruik van de motorrem en te scherp draaien. Er zijn in overleg veranderingen doorgevoerd aan de disselbegrenzers. In de vakantie is dit oponthoud te overzien, maar nu moet het span er weer vol tegenaan.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - September 2014

7

Kverneland S-drill met breedzaaikouter

Actieprijs

€ 15.000,excl. btw

S-drill met breedzaaikouter: de specialist in graszaad zaaien!

Het 6 cm brede zaaikouter licht de grond iets op en verdeelt het zaaizaad gelijkmatig.

De zaden hebben hierdoor meer ruimte om snel een volledig sluitende grasmat te ontwikkelen.

Actie uitvoering: • 32 breedzaaikouters op 3 meter

• Zware kouterdrukveren

• Hectareteller

• Hydraulische blazer aandrijving

• Vulplatform met opstap

• Verlichting

• Toerenteller

• Na-eg

Vraag uw Kverneland dealer naar de voorwaarden.

www.kverneland.nl Kverneland Group Benelux - De Dommel 40 - 8253 PL Dronten - T 0321 38 71 00

Accord

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Alles wat ook loonwerkers boeit…

Schoenen gepoetst, dasje, jasje. Veertig jaar geleden ging elke vader op z’n zondags naar de werktuigenexpositie om machines te kijken, tegen banden te schoppen en misschien wel een trekker te kopen. Hoe anders ga je nu naar een beurs. Het nieuws is je al digitaal om de oren gevlogen en via internet ben je geregistreerd.

Kopen doen we er nauwelijks meer, dus ga je met een collega-ondernemer, de eigen jongens of een klant ontspannen een dagje op stap. Kwam je vroeger voor blinkend staal, tegenwoordig zijn beurzen ontmoetingsplekken om banden te verstevigen, om nieuwe contacten te leggen en om kennis te delen.

Mensenwerk met machines als uithangbord en om dat te faciliteren, is het ‘hospitality’ wat de klok slaat. Heeft u tussen 10 en 13 september al een datum geprikt voor uw bezoek aan Biddinghuizen? Wel zo slim, want met een compleet programma biedt AgroTechniek Holland 2014 - volgens eigen zeggen - ‘alles wat boeren boeit’. Loonwerkers ook’ denken wij er dan maar bij!

Wie de stand van CUMELA Nederland (V02.1) bezoekt, zal opvallen dat we stevig voor u in touw zijn. Natuurlijk bieden we onze leden gastvrijheid in de vorm van een kop koffie, een goed gesprek en informatie, maar omdat een veelvoud aan agrarische ondernemers AgroTechniek Holland bezoekt, gaan we juist hen een paar vragen stellen. Over bijvoorbeeld hun argumenten om te kiezen voor een specifieke loonwerker, uw cumelabedrijf. En van uw klanten willen we ook graag horen welke tips ze voor u hebben. Waarin u zich kunt verbeteren. Wat ze nog meer van u verwachten.

Michiel Pouwels, directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

Wat u ten slotte van ons nog meer mag verwachten op AgroTechniek Holland zijn twee ontbijtbijeenkomsten: op vrijdagmorgen 12 september vanaf 8.00 uur voor jonge (aanstaande) cumelaondernemers van 18 tot 36 jaar. Naast een broodje en een bakkie gaat het hier vooral om ‘Praten, begrijpen we elkaar?’.

Op donderdag 11 september zijn alle CUMELA-leden welkom voor een CUMELA-ontbijt en informatie over de perspectieven voor agrarische loonbedrijven en hun werkzaamheden. Meld uw komst alstublieft vooraf aan via www.cumela.nl/actueel/bijeenkomsten. De eerste honderd aanmelders per bijeenkomst ontvangen gratis toegangskaarten.

Graag tot ziens op stand V02.1!

P.S. Voor hun medewerking ontvangen de geënquêteerden van ons een zakje spinaziezaadjes, met daarop gedrukt vijf ijzersterke argumenten om voor een cumelabedrijf te kiezen, passend bij ons thema ‘IJzersterk naar morgen!’. En omdat de argumenten ook bij u bekend moeten zijn, hebben we bij deze editie van Grondig zo’n zakje bijgesloten.

Een thema dat in onze beleving ook aansluit bij onze ambitie als nieuwe directie van CUMELA Nederland. Gesterkt door uw vertrouwen staan ook wij te trappelen om met u ijzersterk naar morgen te koersen.

GRONDIG - September 2014

9

ondernemen met

mensen

DIGITALE REGISTRATIE

De complete communicatie Nu een groot aantal bedrijven gebruik maakt van GPS voor de machinebesturing is het tijd voor de volgende stap: het verzamelen van gegevens op de machine en vooral het uitwisselen van die gegevens tussen de machine en de thuiscomputer. Alle grote fabrikanten werken inmiddels aan een systeem daarvoor. John Deere heeft daar als eerste een methode voor het uitwisselen van gegevens tussen bijvoorbeeld de loonwerker en zijn klant aan toegevoegd.

Toepassing meer elektronica

waarbij met behulp van GPS en sensoren het mogelijk is een grote hoeveelheid gegevens te verzamelen. Zo kan op de nieuwste generatie combines met behulp van GPS en sensoren plaatsspecifiek de opbrengst in kaart worden gebracht of kan bij hakselaars met HarvestLab van John Deere niet alleen de opbrengst, maar ook de kwaliteit van de maïs per vierkante meter worden vastgelegd. Tegelijkertijd zijn er bedrijven die de bodemomstandigheden precies in kaart brengen, bijvoorbeeld om vast te stellen waar extra stikstof of fosfaat nodig is. Allemaal prachtige programma’s, die echter ook één maar hebben. En dat is: hoe krijgen we al die gegevens bij elkaar en maken we ze voor iedereen toegankelijk.

Dat is namelijk waar het nu aan schort: iedereen werkt in zijn eigen omgeving en met zijn eigen software.

Wat de komende jaren gaat gebeuren, is het uitgebreid toepassen van elektronica. Het is de volgende stap na de ontwikkeling die de afgelopen jaren heeft plaatsgevonden,

Het is inderdaad een prachtige techniek, die de afgelopen jaren al bij veel akkerbouwers en loonwerkers is geïnstal-

De komende jaren komt de landbouw in een nieuwe fase, voorspellen ze bij John Deere. Het gaat volgens vice-president sales en marketing Christoph Wigger niet langer om groter, sneller en sterker, maar om gemakkelijker, slimmer en preciezer. “De nieuwe generatie machines en bijbehorende elektronica moet ervoor zorgen dat we een verdere verhoging van de productie realiseren. Met de machines zijn we door hun omvang en de wetgeving feitelijk aan het eind van de mogelijkheden. Het is nu zaak om door slimmer en beter werken de productie verder te verhogen. Dat blijft namelijk noodzakelijk nu de behoefte aan voedsel nog steeds sneller stijgt dan de jaarlijkse productiviteitsgroei.”

10

GRONDIG - September 2014

leerd, stelt Marc Slootman van Claas-importeur Kamps de Wild vast.

“Maar we hebben wel het idee dat er nog maar weinig mee wordt gedaan. Ze willen het allemaal wel op de machine, maar we krijgen nooit vragen over de mogelijkheid om dat ook thuis op de computer te plaatsen. We vermoeden dan ook dat veel gegevens niet verder komen dan de combine.”

Volgende stap Om het probleem van de moeilijke gegevensuitwisseling te doorbreken, zet John Deere nu de volgende stap. Als voorloper op het gebied van gebruik en toepassing van elektronica probeert de fabrikant nu met MyJohnDeere.com een omgeving te creëren waar alles samen komt.

Het betekent dat John Deere een cloudomgeving biedt waar iedereen gegevens kan opslaan en door het gebruik van uniforme gegevens ook kan uitwisselen. Het systeem is in eerste instantie gericht op de akkerbouwer, die op deze manier zijn bedrijf in beeld kan brengen. Tegelijk is er echter nadrukkelijk ruimte voor de loonwerker als partij die een deel van het werk uitvoert en behoefte heeft aan een goede en eenvoudige gegevensuitwisseling. Ook de dealer kan eenvoudig toegang tot een deel van het systeem worden gegeven.

Voor de akkerbouwmatige teelt heeft John Deere een systeem waarbij op basis van de verschillende systemen allereerst een perceel in kaart wordt gebracht. Dat kan door het in te tekenen via Google Maps, maar ook door gegevens op te slaan van met behulp van GPS gezaaide of geoogste percelen. Alle stukken land komen zo in een basisadministratie, waarin daarna alle overige gegevens worden opgeslagen. Zo komen er verschillende lagen in, bijvoorbeeld gegevens over eerdere opbrengsten, al dan niet geregistreerd per vierkante meter, of de bodemgegevens zoals die met bijvoorbeeld een scanner zijn verzameld.

Rechtensysteem Het unieke aan het systeem van John Deere is dat het nadrukkelijk werkt met een rechtensysteem, waarbij andere partijen ook gebruik kunnen maken van de gegevens. Dat kan de gebruiker doen door de ander op verzoek uit te nodigen om in te loggen in zijn systeem. Dat gebeurt via een mailbericht dat de uitgenodigde partij moet accepteren. Via een helder rechtensysteem bepaalt elke partij zelf tot welke gegevens iemand toegang heeft. Dat kunnen de basisgegevens van een perceel zijn, maar bijvoorbeeld ook een taakkaart voor de bemesting.

Omgekeerd houdt de loonwerker ook het recht om zelf te bepalen hoe

hij zijn zelf verzamelde gegevens beschikbaar stelt. “Uitgangspunt is altijd dat degene die de gegevens verzamelt ook eigenaar is”, benadrukt Wiggins.

Met het creëren van een eigen omgeving voor het vastleggen en uitwisselen van gegevens is John Deere duidelijk een stap verder dan de collega’s. Daar draait het vooral nog op het uitwisselen van gegevens tussen machine en kantoor, al wordt daar nadrukkelijk wel gewerkt aan extra toepassingen, zoals bij Claas. Daar worden alle grotere zelfrijders inmiddels standaard uitgerust met een communicatiemodem. Het gaat dan om de trekkers uit de 800- en 900-serie, de hakselaars en de Lexion- en Tucano-combines. Al deze machines kan de klant na installatie van het Agrocom-softwareprogramma op kantoor uitlezen. Standaard zijn deze gegevens beperkt toegankelijk, maar wie kiest voor een uitgebreidere versie kan niet alleen alle machinegegevens uitlezen, maar bijvoorbeeld ook opbrengstkaarten overhalen. Slootman merkt wel dat ook Claas op het pad van John Deere lijkt te zitten, waarbij er vooral een goede uitwisseling is tussen machines en het programma van het eigen merk. “Ook voor de machines uit ons Telematics on Implementprogramma gaat dat goed. Daar zie je dat er een goede communicatie is tussen werktuig en trekker en dat de gegevensuitwisseling goed verloopt. Met andere werktuigbouwers, zoals Amazone, Lemken en Pöttinger, zijn we bezig om dat uit te breiden”, aldus Slootman. In dat geval werkt het zeker, maar daarbuiten is het ondanks alle Isobus-afspraken nog behelpen, stelt hij vast. “Bijna wekelijks worden we nog geconfronteerd met de problemen tussen een Isobus-machine en een trekker.

Hoewel beide dan Isobus-proof zijn, werkt het vaak niet. En dan is het een tijd puzzelen om het wel voor elkaar te krijgen. Als je dan praat over gegevensuitwisseling is dat nog een stap verder.”

Meer standaard Juist om problemen met uitwisseling van gegevens te voorkomen, is er binnen het Agco-concern een aantal jaar geleden gestart met het Fuseproject. Dit is een intern programma om in elk geval voor alle merken binnen het concern te gaan werken met universele gegevens, vertelt Maurice Geerkens van Agco Nederland. “Binnen het Fuse-programma zijn we continu bezig om te komen tot een universeel systeem om gegevens zo breed mogelijk toegankelijk te maken. We willen juist dat iedereen ongeacht het administratieprogramma dat hij gebruikt altijd gebruik kan maken van de gegevens. Daarom worden bij ons alle gegevens juist zoveel mogelijk in een standaardtaal weggeschreven.

Kosten Om tussen machine en kantoor te kunnen communiceren, moet een gebruiker wel een abonnement aanschaffen waarmee het modem dat de datastroom verzorgt wordt geactiveerd. Bij de meeste fabrikanten is het zo dat de kosten hoger worden naarmate je meer gegevens uitwisselt.

Bij John Deere kost een standaard abonnement bijvoorbeeld € 175,- per jaar. Wie uitgebreid wil communiceren en bijvoorbeeld ook de dealer de mogelijkheid wil geven om bij een storing mee te kijken, moet rekenen op € 275,-. Bij andere merken is sprake van vergelijkbare bedragen.

Naast het voordeel dat je de machine altijd kunt volgen en er ook zicht is op de activiteiten van werknemers en kan vooral de mogelijkheid tot remote access een besparing opleveren. Door de dealer vanaf zijn kantoor of werkplaats toegang te geven tot de boordcomputer kan de monteur nog voor hij vertrekt om de storing op te lossen vaststellen wat er aan de hand is. Hij kan dus in één keer de goede onderdelen meenemen. Voor de gebruiker betekent dit als het goed is lagere kosten voor onderhoud en - misschien nog wel belangrijker - minder stilstand.

GRONDIG - September 2014

11

ondernemen met

mensen

Een voorbeeld van een perceelskaart, die bij John Deere eenvoudig digitaal van een akkerbouwer naar een loonwerker kan worden overgezet.

Vanaf het beeldscherm kun je bij New Holland in een eenvoudig menusysteem verschillende machines bekijken, bewaken en berichten sturen naar de machinist.

Schematische voorstelling van de manier waarop gegevens van verschillende systemen bij elkaar komen in het PLM Connectprogramma van New Holland.

Links het modemkastje dat John Deere in andere merken kan inbouwen om gegevens van Isobus-machines in MyJohnDeere.com te kunnen gebruiken.

De belangrijkste taal is voor ons Iso-xml, omdat daar alle software programma’s mee overweg kunnen. Voor de klant heeft dit als voordeel dat hij ongeacht waar hij mee werkt en welk merk machine hij heeft deze gegevens kan verwerken.”

Binnen het Agco-concern is het Fuse-programma de basis waarop het Agcommand- of Variocommand-programma verder wordt ontwikkeld.

Agcommand is het merkgebonden softwarepakket dat wordt gebruikt voor gegevensuitwisseling tussen een Massey Ferguson-machine en kantoor. Dat betreft nu vooral gegevens over het gebruik van de machine of opbrengstkaarten. De komende jaren moet dat uitgroeien tot een basissysteem dat zodanig universeel is dat op het basispakket ook gegevens van andere fabrikanten kunnen worden gebruikt.

PLM Connect De laatste grote speler die zich nadrukkelijk in deze discussie meldt, is New Holland. Afgelopen zomer lanceerde deze fabrikant het PLM Connect-programma. Ook dit is een systeem dat werkt op basis van een cloudoplossing. Gebruikers krijgen bij New Holland een eigen database, waar ze hun machinepark, maar ook de rest van het bedrijf kunnen registreren. New Holland richt zich met het PLM Connect-programma vooral op het beheer van het machinepark. Het merk ziet het als een uitbreiding van het gebruik van GPS-systemen, waarbij de eigenaar nu de gelegenheid krijgt om actief mee te kijken met zijn machine. Niet alleen waar hij is of hij aan het werk is, maar ook met welke instellingen er

wordt gewerkt. Afhankelijk van het gekozen abonnement kunnen daarbinnen meer of minder gegevens worden uitgelezen en uitgewisseld.

Net als bij John Deere is het mogelijk om actief met de gebruiker te communiceren via het scherm. Vanaf het kantoor kunnen zo voorstellen worden gedaan om te komen tot bijvoorbeeld een betere afstelling of een hogere productiviteit. Het is vooral deze zogenaamde remote access-mogelijkheid die de communicatie tussen het kantoor en de man in het veld aanzienlijk kan verbeteren. Dankzij de moderne internetverbindingen kan iedereen die toestemming heeft meekijken. Juist dat kan bij problemen en storingen de grote winst opleveren, want wie zijn dealer toestemming geeft om mee te kijken, kan die van afstand een diagnose laten stellen. Dat kan soms betekenen het oplossen van het probleem door in de boordcomputer zaken aan te passen, maar soms ook een gericht bezoek van de onderhoudsmonteur, die precies weet wat hij moet meenemen. Ook dat kan een forse tijdwinst opleveren.

De grootste winst lijkt echter te komen door de veel betere communicatie tussen machine en machinist en kantoor. Vanaf het bureau kan net als nu bij de vrachtwagens al gewoon is iedereen de machines overzien en volgen. Wie dat goed doet, kan actief sturen en ongetwijfeld de productiviteit verder vergroten, zonder dat daar nog weer grotere machines voor nodig zijn. En dat is een mooie volgende stap vooruit.

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok, fabrikanten

Eigenaar gegevens Een interessante vraag die bij het verzamelen van gegevens opduikt, is de kwestie over de waarde van die data. Bij het combinen maakt de loonwerker bijvoorbeeld een opbrengstkaart en de akkerbouwer wil deze gebruiken. De loonwerker zou deze beschikbaar kunnen stellen, maar daar hoort wel een vergoeding tegenover te staan. Tenslotte

12

GRONDIG - September 2014

heeft de loonwerker geïnvesteerd in de apparatuur. Of daar echt voor zal worden betaald, blijft een kwestie van een rechte rug houden. De kans is natuurlijk groot dat het al snel wordt gezien als een extra service die bij het werk hoort. Dan zal het dus in het tarief terecht moeten komen.

50 jaar inspiratie Speciaal op stand V04

Wegens het 50 jarig bestaan van Fendt in Nederland komen wij nu met een rijk uitgevoerde, scherp geprijsde gelimiteerde oplage met unieke opties en een goodiebag vol verrassingen.

Het juiste moment dus om een nieuwe Fendt te kopen! Vraag uw Fendt dealer om meer details en de scherpe prijsstelling. Wij verwelkomen u graag!

ondernemen met

mensen

ONDERNEMERSLESSEN

Handboek voor de soldaat voor ondernemers Jint van Dijk, Epe Ooit begon hij als interim-directeur bij Kamps de Wild. Dat bleef hij anderhalf jaar, tot Jint van Dijk niet meer onder de druk uit kon en hij definitief de directeur werd. In die functie moest hij wennen aan het leiding geven aan in hoogtijdagen meer dan honderd mensen. Uiteindelijk werd zijn handboek voor de soldaat de redding, een dagelijks A4-tje met daarop de tussenstand van inkoop, verkoop en vooral marges.

LES 1 Pas na vier jaar heb ik mijn auto op de directeursplaats geparkeerd “In 1990 werd ik als verkoper plotseling interim-directeur van Kamps de Wild. Dat was enorm wennen, want ik voelde me gelijke onder de andere verkopers, maar ik was wel de baas. Niet alleen over het team verkopers, maar over de hele binnendienst, de werkplaats, het magazijn en het productiebedrijf waar we de Kaweco-producten maakten. In hoogtijdagen werkte daar meer dan honderd man en daar moest ik leiding aan geven. Dat is een enorme stap, waar ik toen onbevangen instapte, maar waar je je als je later terugkijkt wel eens afvraagt waar je aan bent begonnen.

Ik voelde me ook helemaal geen directeur. Als interim-directeur had ik vooral het gevoel dat ik het bij gebrek aan een ander moest doen. Daarom parkeerde ik mijn auto ook nooit op de gereserveerde plaats voor de directeur. Dat vond ik namelijk helemaal niet passen. Pas toen ik na veel aandrang van collega’s en de holding toch overstag ging en me na anderhalf jaar tot directeur liet benoemen, ben ik daar gaan parkeren. Gelukkig is die plek nu helemaal vervallen, want het blijft iets bijzonders, zo’n gereserveerde plek.”

LES 2 Pas na een tijd zie je het belang van informatie “Het moeilijkste als je intern overstapt naar een andere functie is het krijgen van overzicht. Ik was gewend om lekker buiten te zijn en op pad te gaan. Op kantoor kwam je alleen voor de verkoopvergaderingen. Nu was ik opeens voor alles verantwoordelijk. Ik moest de debiteuren bewaken, de crediteuren in de gaten houden, mensen aansturen, de

14

GRONDIG - September 2014

planning voor de productie maken, zorgen voor 40.000 ingevulde uren in de machinefabriek en ook nog zorgen voor de marge. Dat was ik helemaal niet gewend en paste niet in mijn denkraam. Ik was verkoper, dus het eerste wat je denkt is: hoe kom ik van al die vergaderingen af. Dat is allemaal onproductieve tijd. We moeten omzet maken. Pas na een tijd ga je inzien dat je die informatie ook nodig hebt.

Eerst verzoop ik ook in de informatie. Elke week kreeg ik van de administratie wel een vuistdik pakket papier, maar ik had geen idee wat ik ermee moest. Je bladerde wat, vroeg aan de boekhouder hoe het ging, die verklaarde dat het wel goed ging en dus deed ik wat mijn voorganger ook deed: ik legde het pakket mooi in de kast naast alle andere stapels.”

LES 3 Je moet van tuurinformatie naar stuurinformatie “Aan dat bladeren door die informatie kwam een eind toen ik te maken kreeg met Reesink. Het management daarvan doorzag dat je een verkoper niet moet opzadelen met een berg papier, maar dat het allemaal handzaam moet zijn. Met behulp van een adviseur hebben we toen een nieuw systeem op poten gezet waarbij ik elke dag alle informatie op één A4-tje kreeg. Intern hebben we dat later ‘het handboek van de soldaat’ gedoopt. Daarin stond precies hoe het ging en feitelijk wat er moest gebeuren.

Nu nog profiteert het bedrijf van de stap die we toen hebben gezet. Elke dag had ik een overzicht van verkopen, inruil, voorraden, debiteuren, crediteuren en andere kerncijfers.

Met altijd een vergelijking met het jaar ervoor erbij. Om het op te zetten, is een geweldig werk, maar als het eenmaal zover is, wil je nooit meer zonder. Elke dag weet je namelijk pre-

cies waar je staat. In plaats van turen, zo noemde ik achteraf het bekijken van het pakket papier met daarbij het gevoel ’het gaat wel goed’, naar sturen, precies op basis van de cijfers. Toen ik dat had, kon ik ook in maart gaan bijsturen als je zag dat de marge omlaag ging. Dan haalde ik de verkopers bij elkaar en kon dat bespreken. Dan nog merk je dat het tot juni duurt voor je het echt hebt kunnen bijsturen.”

LES 4 Met een goede interne organisatie kun je één procent verdienen “Als je een tijd naar al die papieren in een organisatie kijkt en merkt wat er fout gaat, ontdek je wat je kunt verdienen met een goede interne organisatie. Door ervoor te zorgen dat alle afspraken vastliggen, kun je zo één procent verdienen. Ik zal je een voorbeeld geven: in het begin ruilden we eens een mesttank in, die zonder aftakas in de werkplaats kwam. Maar zo kun je hem niet verkopen, dus er moet een aftakas van € 750,- bij. De vraag die niemand kon beantwoorden was: wat is er precies afgesproken bij de inruil. Ja, iedereen vond dat de aftakas erbij hoorde, maar het stond nergens op papier.

En de boer vond dat hij er niet bij hoorde. Gebeurt dat je tien keer, dan ben je al € 7500,- kwijt. Daarom zijn we alles precies gaan vastleggen. Bij verkoop en inruil gewoon een lijstje langs lopen wat wel en niet tot de koop behoort. Zo is het bij loonwerkers natuurlijk ook. Als je niet goed registreert wat je doet, hoe lang je bezig bent, wat je meeneemt en aflevert, ben je zo één procent kwijt. Het is een enorm werk om dat op orde te krijgen, maar als je het voor elkaar hebt, weet je zeker dat je geen geld meer kwijt raakt en dan verdien je die investering zo terug.”

LES 5 Vecht alleen voor een klant als je het jammer vindt dat hij naar een ander gaat “Zorgen dat je geen geld verliest in een slechte interne organisatie is natuurlijk extra belangrijk omdat we in een sector zitten waar alle ketenpartijen elkaar in een dodelijke omknelling houden. Nergens is er ruimte om elkaar wat te gunnen.

Loonwerkers en handel gaan tot het uiterste en loonwerkers worden weer gedwongen door hun klanten. Daar ontstaat de discussie als het hakselen weer € 25,- goedkoper moet.

Terwijl dat op die tien hectare voor de boer helemaal niets voorstelt. Daarom moet je ook proberen daar weg te komen.

Door te komen met goed materieel, door te zorgen voor kennis, goed werk te leveren, personeel super-klantvriendelijk te maken en aandacht te hebben voor de omgeving. Doe je dat, dan kun je die extra prijs waar maken. En als die boer dan toch vasthoudt aan een lagere prijs moet je je afvragen of je die klant wilt houden. Ik heb het ook vaak meegemaakt als ik met een vertegenwoordiger mee was voor bijvoorbeeld een hakselaar. Dat je aan de keukentafel absoluut niet verder wilde en wist dat de Mercedes van de vertegenwoordiger van de concurrent spreekwoordelijk al om de hoek klaar stond. Natuurlijk hield je dan vast, maar onderweg naar de zaak ging je dan wel nadenken: als ik nu dit en als dit nu meevalt. Maar de belangrijkste vraag die we elkaar stelden, was wat voor gevoel we bij die klant hadden. Wilden we hem absoluut niet kwijt, dan stapten we direct in de auto om het toch af te maken. Maar hadden we twijfels, bijvoorbeeld omdat hij anders volgend jaar wel naar een ander zou gaan, dan bleven we lekker zitten. Soms moet je gewoon afscheid nemen.”

GRONDIG - September 2014

15

Jint van Dijk Afkomstig uit het Groningse Uitwierden begon Jint van Dijk als zeventienjarige in Haarlem bij Boeke en Huidekoper. Na een aantal andere banen, onder andere met de opzet van de vestiging van Hans van Driel in Ommen, begon hij in 1981 als verkoper voor het Noorden bij Kamps de Wild. Daar werd hij in 1990 interim-directeur en in 1992 directeur. Dat bleef hij tot eind 2007, toen hij met prepensioen ging. Wel bleef hij onder andere voorzitter van de Federatie Agrotechniek (nu Fedecom), werd hij directievoorzitter van AgroTechniek Holland en Groentechniek Holland en bekleedt hij nog diverse commissariaten.

LES 6

LES 7

Gun leidinggevenden uit je organisatie eerst een kans als interim

Denk na hoe je goede mensen binnen houdt

“Pas toen ik de organisatie na een jaar of vier voor mijn gevoel echt onder controle had, ben ik gaan kijken naar de interne organisatie. Dat is vooral een kwestie van kijken naar mensen. Hoe werken ze, hoe gaan ze om met collega’s, wat hebben ze nog in hun mars? Toch bepaalt vaak je gevoel wel of je goed zit. Ik weet nog dat ik in de tijd dat we McCormick deden een nieuwe kandidaat uit België kregen. Al bij de eerste handdruk wist ik: dit is hem. Wat dat is, kun je niet omschrijven. Het is een gevoel dat je bij mensen hebt en dat je vaak niet bedriegt. Bij hem klopte het, want hij heeft jaren met veel succes voor ons gewerkt. Doordat we afscheid moesten nemen van McCormick ging ook hij weg, maar ik had hem graag gehouden.

Maar mensen aannemen blijft vreselijk moeilijk, want soms gedragen mensen zich in een andere functie toch weer anders dan je inschat. Bij Kamps de Wild heb ik daarom iedereen die intern promoveerde altijd eerst een jaar interimchef gemaakt. Dat geeft de mensen de kansen om zich in relatieve rust te bewijzen. Bij collega’s kun je het gemakkelijk verkopen, omdat je het ook duidelijk als een proefperiode brengt. Dat komt ook anders over bij de collega’s als iemand die het opeens wordt. Vaak ben je dan iemand die zo nodig de baas moet zijn. Maak je ze eerst interim, dan is duidelijk dat ze het graag willen, maar het ook moeten leren. Van collega’s zie je dan meestal meer steun. Ze hebben dan de tijd om zich te bewijzen.

Als bedrijf heeft het ook een voordeel, want je kunt gemakkelijk terug. Ik maakte altijd een afspraak dat ze hun vaste loon hielden en als chef een bonus kregen. Als je na een jaar concludeert dat het niet werkt, kun je iemand weer gemakkelijk interim afmaken, stop je de bonus en kan iemand onbeschadigd in zijn oude functie verder. Maar eigenlijk is dat nooit voorgekomen.”

16

GRONDIG - September 2014

Als organisatie heb je er belang bij dat je goede mensen houdt, maar dat is wat anders dan ze veel geld betalen, want er is altijd iemand die meer biedt. Het betekent dat je strategisch moet nadenken hoe je iemand binnen kunt houden.

Bij Kamps de Wild werkten de vertegenwoordigers bijvoorbeeld niet op provisiebasis, maar kregen ze gewoon een goed loon met daarbij een bonus als ze voldoende marge haalden. Omzet maken is namelijk niet zo moeilijk, het gaat erom dat je ook marge realiseert. Om uitwassen te voorkomen, was er overigens wel sprake van een maximum.

Een alternatief in deze tijd zou kunnen zijn om wat extra te doen in aandelen in het bedrijf of bijvoorbeeld wat in de pensioensfeer. Dat je afspreekt dat je elk jaar een bedrag in een pensioenpotje voor een werknemer stort. Dat krijgt hij dan als hij tot zijn pensioenleeftijd blijft. Gaat hij eerder weg, dan vervalt het. Op die manier bind je iemand aan je bedrijf, of een ander moet fors over de brug komen.”

Momenteel ben ik bij het bedrijf, waar ik in de raad van advies zit, ook bezig met een voorstel op dit vlak. Daar is zo’n raad van advies bij uitstek geschikt voor. Met z’n drieën denken we daar over na en doen dan een voorstel. Dat meedenken met een loonbedrijf vind ik overigens het leukste van wat ik momenteel doe. Gewoon lekker elke twee maanden met de ondernemers de gang van zaken doorspreken, meedenken over investeringen, klankborden over nieuwe activiteiten.

Het grappige is dat je wel praat over welke investeringen er gepland zijn en of dat de meest slimme zijn, maar dat je nooit over het merk praat. De ondernemers moeten zelf bepalen welke kleur de nieuwe machine krijgt.”

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

Vredo Noviteiten ATH 2014 WILT U UW MACHINES ONLINE VERKOPEN ?

Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner.

Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

Sectie afsluiting zodenbemesters

Nieuwe Packerring doorzaaimachines

AgroTechniek Holland 2014 Vredo Dodewaard BV staat wederom op de ATH in Biddinghuizen. Deze keer laten wij een tweetal noviteiten zien:

WILT U DE WAARDE WETEN VAN UW MACHINES ?

Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur.

Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze agrarisch specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl

• Doorzaaimachines: nieuwe packerring • Zodenbemesters: sectie afsluiting (GPS) U bent van harte welkom op onze stand om van dichterbij onze noviteiten & overige producten te bewonderen. Tot ziens op de ATH! +31 (0) 488 411 254 verkoop@vredo.com www.vredo.nl

De beste in het veld

Vredo ontwikkelt, produceert, verkoopt en verleent service aan:

Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

www.TroostwijkAuctions.com

MestTrac

VAKDAGEN INCLUSIEF INDOOR DEMONSTRATIETERREIN

Zodenbemester

Snijfilter

Doorzaaimachine

Kommunaal Trac

Evenementenhal Venray 2, 3 en 4 december 2014

De vakbeurs die vraag en aanbod in de grondverzetsector samenbrengt Evenementen

HAL

Voor meer informatie en tickets ga naar www.evenementenhal.nl

Volg ons @GRONDVERZET_EH

Officiële partners:

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

Ons evenement.

UW MOMENT.

Wettelijke arbo-keuring…

BMWT-Keur altijd deskundigheid …met de BMWTDe wettelijke Arbo-keuringsplicht vereist periodieke keuringen door deskundige, onafhankelijke keurmeesters die minimaal 1x per jaar plaatsvinden. Deskundigheid impliceert o.a. expertise van specifieke merken, fabriekstrainingen, de beschikking over actuele manuals en merkgerelateerde meetapparatuur.

De onafhankelijkheid wordt gewaarborgd door steekproefsgewijs toezicht door derden en de mogelijkheid van een second opinion. Dankzij het BMWT-Keur zijn al uw Arbo-veiligheidseisen op deze wijze volledig verzekerd.

Meer weten, kijk op www.bmwt.nl

BMWT-KEUR

www.bmwt.nl

ondernemen met

mensen

VENT EN VISIE

Ondanks de crisis en teruglopende overheidsopdrachten heeft de loonwerksector perspectief, concludeert de Rabobank in een onlangs uitgekomen visiebericht. De auteurs, beide als sectormanager betrokken bij de sector, geven aan dat de bank vertrouwen heeft in de sector. Zij geven aan dat veel bedrijven op kantoor en in relatiewerk nog een slag moeten maken.

“Investeer in administratie” Clemens van der Aa en Arjan Ausma, sectormanagers loonwerk van Rabobank Nederland Op bijeenkomsten krijgt Clemens van der Aa het verhaal vaak te horen, vertelt hij. “Banken willen niet meer meedenken en voor investeringen is geen geld. Het zal zeker zo zijn dat er soms minder gemakkelijk geld wordt gegeven, maar voor goed onderbouwde plannen is altijd geld beschikbaar. We gaan alleen niet mee in groeiplannen uitsluitend op basis van emotie. Grotere investeringen zullen goed en realistisch moeten worden onderbouwd. Dat hou ik ondernemers ook altijd voor: wat zou jij doen als iemand geld bij je komt lenen? Geef je dat omdat het zo’n goede kennis is of wil je ook weten wat hij ermee gaat doen en wat zijn plannen zijn?

Van der Aa en Ausma weten precies in welk spanningsveld het huidige cumelabedrijf moet werken. Van der Aa is naast sectormanager loonwerk ook sectormanager voor de melkveehouderij, de melkgeitenhouderij en de landbouwmechanisatie. Ausma is hoofdverantwoordelijke voor de sector akkerbouw. In juli verscheen van hen de sectorvisie loonwerk. In de visie geven ze aan waar volgens hen kansen liggen, maar ook met welke bedreigingen de sector te maken heeft. Natuurlijk bevat dat bekende zaken als de teruglopende overheidsbestedingen in de GWW-markt, de overcapaciteit die aanwezig is en de honger naar klanten. Het wordt samengevat in de conclusie dat angst om klanten te verliezen en hebzucht naar meer omzet de sector bepalen.

“Bedrijven met betere resultaten zijn beter georganiseerd.”

Juist dat zijn zaken die volgens Ausma een ondernemer de verkeerde richting op laten bewegen. “We zien te vaak dat mensen in prijsconcurrentie vluchten om machines beter rendabel te krijgen. Een ondernemer met toekomst kent juist zijn klant en speelt in op zijn wensen. Dat betekent vooral een goed contact met klanten. Wat wil hij, waar wil hij met zijn bedrijf naar toe, waar is behoefte aan en hoe kun je dat samen invullen? Op die manier opereer je als een moderne dienstverlener, die helpt om het bedrijf van de klant beter te laten functioneren. In de akkerbouw betekent dat meedenken over het mineralenmanagement.

Hoe zorg ik voor een gegarandeerde aanvoer van mest met constante gehalten en op het juiste moment? Maar het kan ook zijn: meedenken over de organische-stofvoorziening. Of juist over de invulling van arbeid op piekmomenten, bijvoorbeeld tijdens het aardappelrooien.”

18

GRONDIG - September 2014

Meer nog dan in de akkerbouw ziet Van der Aa daarvoor mogelijkheden in de (melk)veehouderij. “Door het wegvallen van de quotering hebben veel ondernemers in de melkveehouderij een hoog ambitieniveau.

Bedrijven worden groter en dat betekend minder tijd voor landwerk.

Velen denken dat dit nog wel meevalt, maar ze zullen vooral de stal in moeten. Daar moeten zij het verdienen en er moeten daarom duidelijke keuzes worden gemaakt”, aldus Van der Aa. Hij voorspelt dat dit ruimte zal bieden aan loonwerkers. “Want er is niet alleen minder tijd, er komt ook nog de noodzaak om meer ruwvoer van eigen land te halen bij. De afgelopen jaren was ruwvoer genoeg en als je niet genoeg had, kon je relatief goedkoop maïs bijkopen. Die tijd is voorbij en dus komt er extra druk op de ruwvoerteelt. De Kringloopwijzer zet ondernemers ook aan om meer opbrengst van eigen land te halen. Als loonwerker kun je dat inzichtelijk maken door te investeren in weeg- en monstersystemen om hoeveelheden in beeld te brengen. Dat kun je dan gebruiken om met de veehouder in gesprek te gaan over het verhogen van de opbrengsten van zijn ‘dure’ landbouwgrond.”

Van der Aa. “Als loonwerker moet je al zoveel, dus wellicht moet je daarvoor iemand aanstellen. Je zult veel meer als dienstverlener met de veehouder in gesprek moeten.” Hij beseft dat dit voor veel bedrijven een lastige investering is. “Je moet in zo’n geval geld vrijmaken om iemand aan het werk te zetten die niet direct rendement oplevert. De eerste jaren zul je aan de relatie moeten bouwen. Die buffer moet je dan wel hebben binnen het bedrijf, want het is een lange-termijninvestering.

En dat zul je dus nog niet direct in de tarieven terug kunnen zien. Dat komt pas als je jezelf als dienstverlener hebt bewezen. Toch kan het een betere investering zijn dan weer een nieuwe, grotere machine.”

De beide sectormanagers maken zich zorgen over het uitblijven van initiatieven op het gebied van mestverwerking. “Door de uitbreiding in de melkveehouderij is het absoluut noodzakelijk dat er verwerkingscapaciteit komt, maar tot nu toe zijn er zeer beperkt nieuwe initiatieven.”

Het verbaast Van der Aa, maar tegelijk kan hij het ook wel verklaren.

“Het probleem is dat in de veehouderij niemand de aanvoer wil garanderen. Dat komt door bedrijven en instanties die roepen dat ze voor € 10,- tot € 12,- mest kunnen verwerken. Mooie geluiden, maar binnen de bank hebben we nog nooit plannen gezien die dat waar maken. We verwachten ook niet dat het voor dat bedrag mogelijk is. Meer realistische berekeningen komen altijd rond de € 18 tot € 20,- uit, ongeveer gelijk aan de huidige verwerkingskosten. Daarom rekenen we binnen

de bank veehouderijbedrijven altijd door met deze kosten per kubieke meter mest voor verwerking. Als er straks veel aanbod komt van de verplicht te verwerken mest, zal dat ook de prijs zijn. Zeker omdat er straks wel eens een situatie kan ontstaan dat er meer aanbod is van te verwerken mest dan dat er capaciteit is. Als ondernemer in de mestverwerking een mooi perspectief.”

Zorgelijk stellen Van de Aa en Ausma vast dat bedrijven onvoldoende hun kostprijs bepalen en kosten te weinig doorberekenen. Het gevolg is dat het rendement van de bedrijfstak de afgelopen jaren weer is gaan dalen. “Terwijl we gelijk zien dat ongeveer twintig procent van de bedrijven het uitstekend blijft doen. En dat is dan niet omdat ze groter zijn of veel hogere tarieven hanteren. Als we goed naar die bedrijven kijken, zie je daar vooral dat de onderneming beter is georganiseerd. Dat is ook de reden dat we nu zo veel aandacht besteden aan het in beeld brengen van de kosten en effecten van een investering. Je wordt gedwongen om daarover na te denken.”

“Investeren in een adviseur kan rendabeler zijn dan in een machine.”

Extra aandacht voor het kantoorwerk is volgens Ausma één van de eenvoudigste manieren om het rendement te verbeteren.

“We zien nog te veel dat rekeningen te laat worden verstuurd, dat debiteurentermijnen oplopen en dat de hele administratie te wensen overlaat. Terwijl daar veel te winnen is. Door in beeld te hebben hoeveel productieve uren en een juiste administratie daarvan. Via GPS-systemen, apps op de telefoon of andere slimme administratiepakketten komen daar steeds meer middelen voor.

Die ontwikkeling past in de huidige tijd, waarin relaties tussen cumelabedrijven en opdrachtgevers zakelijker en professioneler worden, benadrukken Van der Aa en Ausma. “We zijn ervan overtuigd dat uit een goede organisatie vaak meer rendement te halen is dan uit weer een nieuwe machine. Je rendement stijgt nu eenmaal harder doordat je precies kunt doorberekenen hoe lang je bezig bent geweest. Nu zie je vaak discussie over een kwartier en kun je als loonwerker niet meer laten zien dan een handgeschreven krabbel van een werknemer met de bijnaam van de boer. Heb je keurig een computeruitdraai op basis van de geautomatiseerde administratie, dan praat het heel anders.

Maar daar haal je wel rendement, want op twee uur hakselen is een kwartier meer of minder toch 12,5 procent. Dat haal je nooit uit je prijzen, maar wel door het goed te organiseren.”

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG - September 2014

19

Breng uw verzuimkosten omlaag!

Stap nu over en kies voor de beste verzuimverzekering in de cumelasector DE VOORDELEN VAN DE CUMELA VERZUIMVERZEKERING Administratief gemak en een snelle uitkering Scherpe premie en uitstekende voorwaarden Persoonlijke ondersteuning door CUMELA Verzuimspecialisten Unieke werkwijze, met bewezen verlaging verzuim Door een lager verzuim een flinke kostenbesparing Perfecte aansluiting op CAO cumelasector Arbodienstverlening en re-integratie prima geregeld CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken.

Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Overstapservice, wij regelen het voor u

Benieuwd naar de kostenbesparing voor uw onderneming?

Bel 033-2474965 of mail naar verzuim@cumela.nl U zult merken dat onze topkwaliteit een verrassend scherpe prijs heeft.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl www.cumelaverzekeringen.nl

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

VERZEKERINGEN BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumelaverzekeringen.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

Silage Opleggers van 60 tot 80 m³ Agro Techniek Holland / 10 t/m 13 september / stand 3.05 / Walibi Biddinghuizen

Silo Space 72-36 laadvermogen 30 ton lostijd 80 seconden inhoud 72 m³

huurprijs € 2.500,=/week € 7.700,=/maand

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu SiloSpaceGrondig.indd 1

15-7-2014 15:07:49

RG655C AP74-4 242 hp 7,4 L Tier IV 40 km/h Hydrostar CVT 5.000 L

en R RG 6 4 5 C

G 6 5 5C s

taan o

lijst B3 positieve il m a V / p MIA

2014.

411 voor

33 m 1,80 - 2,25 m 75 cm / 120 cm Auto-Guide™ 3000

up to ±2 cm accuracy

De Challenger RoGator C-serie.

De nieuwe RoGator 600C geeft de beste bedekking van uw de gewassen door de uitmuntende boom stabiliteit, de laagste CV factor in de markt van 0,07.

Verbeter uw Comfort, Capaciteit en Contact.

Zien is geloven, boek vandaag nog de afspraak bij uw Challenger dealer.

Omdat je de Controle wil hebben. challenger-ag.com

ondernemen met

mensen

STERK WERK

Onderscheidend in minitrekkerwerk Thijs Minitractorwerken, Lageland Thijs Eikenaar heeft zich gespecialiseerd in het minitrekkerwerk. Binnen die niche zoekt de Groninger ondernemer voortdurend naar bijzondere klussen of creëert die zelf door nieuwe machines aan te bieden. “De kunst is om je te blijven onderscheiden.”

Behoedzaam stuurt Thijs Eikenaar zijn Iseki-minitrekker langs een beukenhaag, bij een woonboerderij in het buitengebied.

De McConnel PH32-maaiarm met mulchdek slaat enkele decimeters van de haag af. Bij de tweede gang, in z’n achteruit, heeft Eikenaar beter zicht op het resultaat en zet hij de puntjes op de i. Het is typisch een klus waar Eikenaar het van moet hebben; net even te veel werk om het met de hand te doen en te klein voor het grove werk. Want het eindresultaat moet er wel strak uitzien en vaak is de ruimte beperkt.

Eikenaar is in zijn element bij dit soort werk. Al van jongs af

22

GRONDIG - September 2014

aan was hij in de weer met tweewielige trekkers, om moestuintjes om te spitten in de buurt van zijn ouderlijk huis. Ook in de periode dat hij als kraanmachinist bij een loonbedrijf werkte, wist hij al dat hij verder wilde in het machinale hovenierswerk. In 2007 trok hij de stoute schoenen aan. Bij de minitrekker die hij inmiddels in de schuur had staan, kocht hij een kopegje en een zaaimachine. “Voor € 1200,-. Ik vond dat verschrikkelijk veel geld”, zegt hij nu. In goed overleg met zijn baas kluste hij een poosje bij, maar na een jaar had hij al zoveel werk dat het niet meer te combineren viel.

Thijs Minitractorwerken Thijs Minitractorwerken is het eenmansbedrijf van Thijs Eikenaar (27) in de Groningse buurtschap Lageland.

Sinds 2007 is hij actief in groen- en cultuurtechniek, met machinaal werk gebaseerd op minitrekkers. Klanten kunnen bij hem terecht voor kilveren, grondbewerken, zaaien, maaien, snoeien en andere klussen voor aanleg en onderhoud. Zijn opdrachtgevers zijn overheden, bedrijven, grotere aannemers en particulieren. Naast de loonwerktak kweekt hij aardbeienplanten en buxusstekken.

Meer informatie: www.thijsminitractorwerken.nl.

Voorrekenen Inmiddels is het machinepark behoorlijk uitgebreid. Er staan twee minitrekkers van 15 en 21 kW (20 en 28 pk) en een keur aan aan- en opbouwapparatuur. Nog altijd is het zaaiklaar maken en inzaaien van wegbermen en grasvelden een belangrijk deel van zijn werk. Daar is klepel- en snoeiwerk bij gekomen. Hij doet dat voor verschillende grote aannemers, maar ook rechtstreeks voor overheden en voor ruim wonende particulieren.

Dwars door de economische crisis heen zag hij zijn klantenbestand in de afgelopen jaren gestaag doorgroeien. Toch is alleen goed werk leveren niet genoeg. Bij de aanschaf van nieuwe apparatuur kijkt hij steeds verder vooruit. “Dat moet wel. Er zijn steeds meer zzp’ers op de markt en een trekkertje met een machine is gauw gekocht. Naast kwaliteit telt nu eenmaal ook de prijs. Je moet iets bijzonders doen, anders is het al snel niet interessant meer.”

Een goed voorbeeld is de maaiarm. Eikenaar was de eerste in Noord-Nederland die het haagscheren mechaniseerde door een mulchdek te kopen. Hij ging er actief mee de boer op.

“Je moet dat eerst laten zien. Aanvankelijk ben je blij als je ergens een stukje mag doen. Dan kunnen mensen zien hoe zo’n haag de winter in gaat en of je niet te veel sporen rijdt.

Het pakte goed uit. Opdrachtgevers besparen een hoop manuren en als de eerste ervaringen positief zijn, begint dat vanzelf wel te lopen. Maar het betekent ook dat anderen het gaan oppakken. Inmiddels draaien er veel meer van dit soort combinaties.”

Voorrekenen blijft ook nodig als het om simpele zaken gaat, zoals gras zaaien. “Een paar overhoekjes zaaien waar je met grote apparatuur slecht kunt komen, wordt vaak opgelost door met de hand bij te zaaien. Als ik dan mijn berekeningen laat zien, zijn mensen vaak verrast. Soms kan mijn rekening al voor een groot deel worden betaald door de besparing op graszaad. En het gebeurt nog netter ook.”

Groot, groter, klein Ook op het gebied van bodemdruk en CO2-uitstoot heeft Eikenaar een goed verhaal richting zijn potentiële opdrachtgevers. Als voorbeeld noemt hij een opdracht voor het klepelen van onregelmatig gevormde terreinen met een grootte tussen de 6000 en 8000 vierkante meter. “Ik kan dat goedkoper dan een grote trekker. Ik ben sneller klaar en zo’n oppervlak kost me maar tien liter brandstof. Met een grote trekker met grote klepelbak ben je veel tijd kwijt met keren en steken, plus dat hij onder natte omstandigheden alles dichtrijdt. Je vernielt vaak meer dan je netjes maakt. De trend dat alles groter en zwaarder moet worden, heeft nu eenmaal ook een keerzijde.”

Van een Calimero-gevoel heeft Eikenaar geen last. Natuurlijk moet hij wel eens een grap incasseren als hij bij zijn oudcollega’s op de koffie gaat. Maar ja, wie lacht wie uit? “Toen de rode diesel werd geschrapt, kregen we het over de meerkosten voor brandstof. Ik heb ze voorgerekend dat het mij € 1,75 per dag extra kost. Besparing op brandstof is voor mij helemaal geen issue. Ook wat dat betreft is het een totaal andere branche.”

GRONDIG - September 2014

23

Minihaagwerken Een uit de hand gelopen hobby, zo kun je het kweekwerk van Thijs Eikenaar noemen. Samen met zijn vader maakt hij van snoeimateriaal jaarlijks ongeveer 7000 stekjes, die ze uitplanten op 400 vierkante meter. Als ze twintig centimeter hoog zijn, verkopen ze de plantjes als basis voor miniheggen. De meeste buxusplanten vinden hun weg naar particulieren, maar ze komen af en toe ook van pas in het werk van Thijs. “Het is handig als je eens wat te kort komt tijdens een klus. En als het eenmaal aan de groei is, heb je er verder weinig werk van.”

Veel vernieuwing op het gebied van mechanisatie is er in de mini-hoek niet. Althans, minder dan in het grote werk. Eikenaar zet dat nadeel om in een voordeel door zelf machines aan te passen. In de loods laat hij zijn jongste project zien: een zwaar uitgevoerde, 1,20 meter brede roterende spitmachine van Imants. Hij ziet kansen voor de machine, maar heeft een probleem: zijn zwaarste Iseki, met een vermogen van 20 kW (28 pk), kan hem niet tillen. Vandaar dat hij de spitter getrokken maakt door er een wielstel met vier wielen aan te bevestigen. Een extra voordeel is dat de grond meteen wordt aangedrukt. Hij hoopt na de bewerking meteen te kunnen kilveren en inzaaien. Het zou hem een bewerking met de frees besparen. Bij Imants waren ze welwillend in het meedenken. “Het is voor Imants een te klein project om daar veel energie in te steken. Als de fabrikant het voor me zou doen, zou de machine twee keer zo duur worden. Maar Imants heeft me wel op weg geholpen door alvast ogen aan het frame te lassen. Op zich denk ik dat er wel meer klandizie moet zijn voor een dergelijke machine. De spitmachines die bedoeld zijn voor dit soort trekkers, leveren namelijk niet zulk mooi werk.”

Uitbreiding Nu het jaar aardig volloopt met de verschillende werkzaamheden moet Eikenaar gaan denken aan uitbreiding. Tot nu toe kan hij op onregelmatige tijden een beroep doen op zijn buurman, die gepensioneerd is, maar de volgende stap is toch echt een man erbij. Het is een puzzel die nog niet compleet is. “Misschien lukt het eerst nog met een zzp’er erbij voor 300 uur per jaar. Het blijft lastig als je in het seizoenswerk zit. Van december tot en met februari heb ik voor mezelf wel genoeg werk, met onderhoud en het verder opzetten van onze bedrijfsgebouwen, maar ik kan niet de hele winter iemand aan het werk houden. Aan de andere kant kan ik het me tijdens het seizoen niet veroorloven om ‘nee’ te moeten verkopen. Als je dat doet, lig je er alsnog uit.”

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: Egbert Jonkheer, Thijs Minitractorwerken

24

GRONDIG - September 2014

Deze Imants 27SXspitmachine was te zwaar om te tillen.

Met een zelfgemaakt wielstel kunnen de minitrekkers de machine nu toch de baas.

Eikenaar hoopt er een freesbewerking mee uit te sparen.

Een trekker van 600 kilogram is op zich al lichtvoetig, maar met deze vorig jaar aangeschafte rupsen kan Eikenaar onder vrijwel alle omstandigheden aan de slag.

Kilveren is een belangrijke tak van sport. Met zijn lasergestuurde combinatie doet Eikenaar zowel paardenbakken als het fijnere werk, zoals ondergronden prepareren voor graszoden.

STAP IN DE

SPUITEN MET LUCHTONDERSTEUNING

‘Twin Force: wereldwijd al 25 jaar het beste spuitsysteem: tot 95% winddrift reducerend’

OLDTIMERMACHINE 10 T/M 13 SEPT. 2014

ATH IN BIDDINGHUIZEN

Iedere ATH beursdag verloten we een GRATIS luchtfoto onder klanten die een bezoekafspraak maken voor HARDI TWIN FORCE!

Stand 6.29

Tel. +31 (0)58 257 15 55 www.homburg-holland.com

KUIKEN ON TOUR

ROUTE

KUIKEN ON TOUR

KUIKEN KOMT NAAR U TOE DEZE ZOMER

EMMELOORD 5 - 6 SEPTEMBER VRIJDAG 14.00 - 21.00U ZATERDAG 9.00 - 16.00U

VEGHEL 12 - 13 SEPTEMBER VRIJDAG 14.00 - 21.00U ZATERDAG 9.00 - 16.00U

NUMANSDORP 19 - 20 SEPTEMBER VRIJDAG 14.00 - 21.00U ZATERDAG 9.00 - 16.00U

W W W. K U I K E N . N L

BIGAB® haakarmtrailers – De marktleider in Europa

GEPATENTEERD

– Kiphoek van 60°. Een toename van 12 graden vergeleken met het vorige model.

– Verbeterde kipsnelheid. Kipt twee keer zo snel als het vorige model.

– Laten zakken in de zwevende/vrije stand.

– Framevergrendeling/bogieblokkering voor veiliger/rustiger haken.

– Duplex hydraulische vergrendeling voor het frame.

– Trekstang met boutverbinding voor meer flexibiliteit.

– Volledig gezandstraald chassis, gelakt met tweecomponentenlak voor een hogere UV-BESCHERMING. Maakt de lak harder met een duurzame gloed.

Een product van Fors MW – Een sterkere schakel in de transportketen.

Importeur voor Nederland Fabrikant: E-mail: info@forsmw.com www.forsmw.com

6971 KM OEKEN (Brummen) Tel. 0031 575 476 555 info@hissink-oeken.nl www.hissink-oeken.nl

VARIPOWER aandrijflijn Traploos van 0-40 Km/H Groot hefvermogen Uniek koelconcept Bediencomfort en ergonomie

kampsdewild.nl

Actieperiode: 01-09-2014 / 30-11-2014

Oogst nu extra voordeel!

Bij aankoop van minimaal 2 stuks Vredestein radiale landbouwbanden ontvangt u nu een Cashback-bonus van max. €400,- incl BTW.

Implement radiaal

Flotation Trac / Flotation Pro

Traxion + / Traxion 85

Tractor 85/70/65 serie

Tractor groot volume (XL)

per 2 stuks 22.5” - 26.5” per 2 stuks 30.5” - 32”

per 2 stuks 24” - 28” per 2 stuks 30” - 34” per 2 stuks 38” - 42”

per 2 stuks 28” - 34” per 2 stuks 38” - 42”

€ 100,00* € 175,00*

€ 100,00* € 150,00* € 200,00*

TraxionXXL / Traxion + € 150,00* € 400,00*

* Alle bedragen zijn inclusief BTW

Ga voor de actiebon en algemene voorwaarden naar onze website, vul de actiebon volledig in en stuur deze met de originele aankoopnota uiterlijk 30-11-2014 retour. www.vredestein.nl/cashback

ondernemen met

vaktechniek

PROFILEREN

Bruggen bouwen Kwakernaak Kraanverhuur Ruim honderd bruggen moet Kwakernaak uit Reeuwijk bouwen in één van de gebieden met de minst draagkrachtige grond van Nederland, het veengebied van de Krimpenerwaard. In zes weken tijd creëert het bedrijf zo een werktracé van ruim twee kilometer lang.

28

GRONDIG - September 2014

Ton Kwakernaak werkt op deze klus ook zelf mee, vooral om een aantal jongere medewerkers aan te sturen en te begeleiden.

Project: Aanleg werktracé voor boren waterleiding Opdrachtgever: Waterleidingbedrijf Oasen Aannemer: A. Hak Aannemers Uitvoerder: Kwakernaak BV, Reeuwijk, een aannemingsbedrijf met zestien man personeel Werkzaamheden: aanleg en opruimen werktracé, aanvoer materialen en bijbehorend grondwerk. Voor het werktracé worden ruim honderd tijdelijke bruggen gebouwd.

Aanneemsom totale project: 5,8 miljoen

Het werk dat Kwakernaak binnenhaalde, is het resultaat van slim nadenken tijdens een rondritje met collega Hans Olieman. Zij wisten dat er een aanbesteding aan kwam van een waterleiding van 3,7 kilometer lang voor waterbedrijf Oasen voor de watervoorziening van de nieuwe woonwijk Westergouwe in Gouda.

Het idee dat daar ontstond, legde Kwakernaak voor aan één van de aannemers voor wie hij veel werkt en van wie hij wist dat hij ook wilde inschrijven. Samen ontwikkelden ze een plan om voor het project niet te kiezen voor de standaardoplossing van het tijdelijk dempen van de sloten met boomschors, maar een alternatief met bruggen. Ton Kwakernaak: “Het gebied waar we doorheen gaan, is voor het grootste deel natuur. Dat betekent dat er veel aandacht is voor de flora en fauna en dat dit een grote rol speelt. Ons gaf dat kansen, want het zou bij de inschrijving gaan om plan en prijs.”

Als alternatief koos Kwakernaak voor het aanleggen van bruggen, omdat dan de sloten grotendeels onaangetast blijven. “Als je gaat dempen, weet je dat meters verder de bagger nog omhoog komt. Dat betekent dat je bij het opruimen heel veel werk hebt om dat weer in orde te krijgen. Omdat je alleen vanaf de werkbaan mag werken, betekent het dat je zelfs met bootjes aan de slag moet om de bagger naar de dammen te schuiven.”

Uiteindelijk werd de oplossing die Kwakernaak bedacht ingebouwd in het aangenomen werk, omdat zowel Oasen als de opdrachtgever - het Zuid-Hollands Landschap als eigenaar van de meeste gronden - en de milieuvertegenwoordigers hier een mooie oplossing in zagen. “Iedereen was feitelijk enthousiast

GRONDIG - September 2014

29

1. Bij de bredere sloten worden aparte liggers aangebracht om voldoende ondersteuning te krijgen.

2. Het tracé doorkruist ook een weiland van een kattenpension.

Om te voorkomen dat de dieren ontsnappen, is het tracé afgeschermd met bouwhekken.

Ook over de hekken klimmen via de palen kan niet meer door een provisorisch dakje boven de palen.

1

3. Langs het eerste deel van het werktracé zijn lassers bezig om de leiding, die onder de Hollandsche IJssel door gaat, klaar te maken.

4. Als de palen in de grond zijn getrild, wordt daar een U-balk overheen gelegd als bruggenhoofd of steun in het midden van de sloot.

2

om het zo uit te voeren en daarmee kregen we het werk”, vertelt Kwakernaak. Wat niet wilde zeggen dat zijn bedrijf snel aan het werk kon.

“De aanbesteding is al twee jaar geleden geweest en we konden dit jaar pas 15 juni beginnen. De eerste planning was het najaar van 2013, maar toen bleek nog niet alles geregeld voor de Flora- en faunawet”, vertelt de ondernemer. De volgende planning was om in het voorjaar te starten, maar daarvan voorzag Kwakernaak gelijk dat het niet zou lukken in verband met de Flora- en faunawet. “Zeker in zo’n natuurgebied weet je dat je niet aan de slag komt.”

Uitgekiende werkwijze Inmiddels is Kwakernaak vol aan het werk. Per dag worden drie tot vier bruggen gebouwd om in ruim een maand tijd het hele werktracé klaar te krijgen. De snelheid wordt gehaald door een uitgekiende werkwijze, waarbij het vooral aankomt op de logistiek. Voor elke brug zijn namelijk minimaal vijftien heipalen, drie U-balken en soms nog een aantal Hbalken als ligger nodig, naast alle draglineschotten en rijplaten om het tracé berijdbaar te maken. Tegelijk wordt het hele tracé verhoogd met

30

GRONDIG - September 2014

3 een halve meter zwarte grond. Daardoor ligt de rijbaan altijd hoger dan het land en is die snel droog. Het voorkomt ook dat bij het opruimen nog grond moet worden aangevoerd. “Door nu te verhogen, hebben we straks ook voldoende grond om het netjes af te werken.”

De verschuiving van het werk naar de zomer leverde Kwakernaak een flinke post extra werk op, want in het originele bestek was gerekend met uitvoering in de herfst en winter, als er nauwelijks vee in de polder loopt. Nu het hartje zomer is, loopt dat vee er wel en dus eisten de boeren die het land gebruiken dat er hekken kwamen, zodat ze aan beide zijden van het werktracé de grond nog konden gebruiken. “Omdat iedereen wat anders wil, maken we nu allerlei hekken. Soms met gaas, dan weer met schrikdraad, elders weer met prikkeldraad, kortom een mooi postje extra werk.”

Het meest extreme is de doorgang bij een manege. Hier moeten de paarden continu het pad kunnen passeren en dus zijn er twee draaihekken gemaakt, die altijd open staan. Omdat het ook geen doen is om de

5. Het werktracé moet bestand zijn tegen vrachtwagencombinaties van vijftig ton.

Al tijdens de bouw wordt dit getest bij de aanvoer van materialen.

6. Om snelheid te houden, is een tijdige aanvoer van materialen essentieel. Kwakernaak rijdt zelf met een mobiele kraan heen en weer om iedereen aan het werk te houden.

7. Om veldmuizen een veilige oversteek te garanderen, komen er overal buizen onder het tracé door.

Er moet nog wel een opstapje worden gemaakt.

4

8. Doordat het werk in de zomer wordt uitgevoerd, moet er langs het hele tracé een hekwerk komen.

5

6

7

chauffeurs van trekkers en vrachtwagens telkens af te laten stappen, staat er nu een poortwachter bij de hekken.

Palen trillen Het hele tracé wordt aangelegd om langs de weg de waterleiding, die uiteindelijk wordt geboord, te kunnen lassen. Voor het eerste tracé van twee kilometer gebeurt dit door de buis in twee stukken van één kilometer lang te boren. Halverwege komen deze stukken boven en daar worden ze op een diepte van twee meter aan elkaar gelast. Het middenstuk is een tracé van 700 meter dat wel zal worden gegraven. Het laatste deel, dat onder de IJssel en de Julianasluizen bij Gouda door gaat, is nog ongeveer één kilometer lang en zal ook op een diepte van zestien tot zeventien meter worden geboord.

Voor Kwakernaak betekent de dikke laag veen vooral het trillen van lange palen om op de stevige zandlaag in de bodem te komen. Opvallend is dat in de ondergrond toch grote verschillen zitten. Waar op de meeste plaatsen makkelijk palen van dertien of veertien meter in de

8 grond verdwijnen, kan het zomaar gebeuren dat er maar een paar meter nodig is om op de vaste grond te komen. Zo is er tijdens het bezoek opeens een sloot waar de palen ver boven de grond vast staan. Een duidelijk geval van een soort zandduin in de ondergrond.

Na ongeveer dertig bruggen blijken de mensen van Kwakernaak ervaren bruggenbouwers. Staand of meer schommelend op de rand van de sloot kan de machinist aan de overkant van een smal slootje de kant uitvlakken om een bruggenhoofd te bouwen. Het is de laatste klus voor de zomervakantie, waarna al snel weer kan worden begonnen met het opruimen en afwerken van het eerste werktracé. Daar gaat namelijk kort na de bouwvak de leiding de grond in en mag er achter de boorploeg weer worden geruimd. Wellicht nog dit najaar of anders komend voorjaar gaan ook alle bruggen er weer uit, denkt Kwakernaak. “Dan hebben we een mooi partijtje tweedehands heipalen. Wie een bestemming heeft, mag zich melden.”

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

GRONDIG - September 2014

31

ondernemen met

vaktechniek

GEBRUIKERSERVARING

Rekenen maar Krone Ultima-non-stop-perswikkelcombinatie Krone heeft de Ultima-non-stop-perswikkelcombinatie de eerste twee jaar zeer beperkt uitgezet. In Nederland is Unicom Oost het testadres waar de meeste pakken zijn geperst, in anderhalf seizoen zo’n 7000 stuks. Non-stop persen en wikkelen blijkt de machine nu prima te doen. De combinatie is echter ook flink duurder en vergt een goede machinist. Dat wordt rekenen.

32

Mooie verhalen over capaciteit, maar de praktijk is weerbarstig. Zo ook op deze hete dag in juli bij Unicom Oost: een paar balen hier, een hectare daar, een paardenweitje zonder messen persen en dan toch nog een adres met 2,5 hectare.

Dus veel rijden over de weg en maar korte tijd persen. Dit keer zijn de wiersen mooi gevuld, maar liggen de kopse kanten daarvan wel te krap op de afrastering. Je ziet dat de 2,15 meter brede pickup hier en bij onregelmatiger wiersen wel iets breder zou mogen zijn.

Prototype

In de cabine kun je het proces via de computer goed volgen.

Dan merk je niets van de grote afmetingen van de pers. Vaste chauffeur Harrie Bolink: “Kijk, nu draait de voorkamer terug en start de netbinding… en nu gaat de baal eruit”, legt hij uit.

Op de monitor van de camera zie je de baal op de wikkeltafel vallen en luttele seconden later start het wikkelen. Eerst langzaam, dan proportioneel sneller en ten slotte snelst. In achttien seconden is de baal elf keer gewikkeld met de dubbele wikkelarm.

Op dat moment concentreren we ons op het non-stopgedeelte; het moment waarop de voorkamer even iets terugdraait, zich verder opent en het gewas verzamelt. Je merkt er hier echt helemaal niets van. Het enige wat je merkt, is het moment waarop de baal op de wikkeltafel valt. “Dat moet nog zachter. Het valt nu mee omdat dit ongeveer hooi is, maar in vochtig gras voel je echt een klap in de cabine, zeker als de baal wel eens even blijft hangen”, aldus Harrie. Los van prototypezaken zijn er nu geen noemenswaardige pro-

GRONDIG - September 2014

De Ultima van Unicom Oost is een prototype, dat door Krone bij het bedrijf is uitgezet. Via een voertuigvolgsysteem volgt Krone de pers. Unicom Oost heeft naast deze pers ook een Comprima-perswikkelcombinatie en een McHale Fusion 2 draaien. “We willen de Comprima nog een keer naast de Ultima laten draaien om te kijken of de balen exact even zwaar zijn. We denken dat de balen van de Comprima een fractie zwaarder zijn, omdat je daarmee iets langzamer rijdt.”

blemen meer met het non-stop persen. “We kunnen op zijn snelst in 35 seconden een baal volpersen, maar ook dan blijft de wikkelaar de pers nog ruim voor”, vertelt hij. Problemen met de folie heeft het niet opgeleverd, omdat de start van het wikkelen rustig is en de wikkelsnelheid geleidelijk wordt opgevoerd. De wikkelarmen zelf geven geen krimp. De wikkeltafel wel. Daarvan is al eens een cilinder gesneuveld, maar dat heeft Krone goed opgelost. Het frame geeft tot dusver geen problemen.

De bediening is gelijkwaardig aan die van de Comprimacombinaties. Je kunt het proces volgen. De camera is gewenst voor goed zicht op het wikkelen.

Modificaties

Dankzij het valprincipe heeft de combinatie een korte uitwerptijd en een heel snelle wikkeling zonder foliebreuk, omdat het wikkelen rustig begint. De wikkelaar is extra degelijk uitgevoerd.

In de testperiode heeft Krone enkele modificaties doorgevoerd. Zo zijn er aparte koppelingen gekomen op de pickup en de rotor, zodat deze niet meer zijn gekoppeld aan de invoerbanden van de tussenkamer. Bij een vastloper kan deze nu doordraaien bij stilstaande pickup en rotor. Verder zijn er andere transportbanden in de tussenkamer gemonteerd om het gras wat meer naar de zijkanten te werken voor een betere baalvulling en is er een veerdrukregeling gekomen om vastlopen van de banden van de voorkamer te voorkomen.

“Na de aanpassingen zijn deze niet meer vastgelopen”, zegt Harrie. Zo zijn er nog wel meer detailaanpassingen doorgevoerd. “Allemaal details, het hoofdprincipe van het non-stop persen en wikkelen heeft vanaf het begin bij ons goed gewerkt.”

Als je hem bekijkt, zie je dat de Ultima echt een slag groter is dan een Comprima. De pers is hoger en langer en vooral ook zwaarder. Kaal weegt de Ultima 11,5 ton. Daar komen dan nog de rollen folie bij (die heb je voor een lange dag echt allemaal nodig en eigenlijk nog een paar meer). De pers heeft een geveerd en gestuurd tandemstel met 620/40R22.5Vredesteins. “Onder slechte omstandigheden werpen we de baal meteen af en rijden we wat langzamer tot de baal is afgeworpen om de perskamer leger te hebben. Van ons mogen er grotere banden onder.”

In deze kleinschalige omstandigheden scoort de combinatie in 35 minuten 21 baaltjes. Harrie geeft aan dat hij eigenlijk nooit voluit perst. “Wij persen op kwaliteit. Je kunt met deze pers dankzij de grote invoerrotor veel sneller rijden, maar dan lever je in op baalverdichting. Wij houden tot 9 à 10 km/u als maximum aan. Dat is circa 2 km/u sneller dan de Comprima”, stelt Harrie vast. Hij geeft aan dat ze door elkaar genomen met deze pers 40 tot 45 balen per uur persen, waar ze met de Comprima er 20 tot 25 in een uur doen. De persdichtheid is net als bij de Comprima instelbaar in vijf stappen en de baaldiameter van 1,25 tot 1,50 meter. Weergave van de vullingsgraad tijdens het persen links en rechts is er ook en verder eigenlijk alles wat we van de Comprima kennen.

“Eerlijk gezegd hebben we weinig prototypegevoel. De pers

Veel ontwikkelingswerk zit in de voorkamer. Deze is nu praktijkrijp, maar je moet niet te snel rijden, anders stouwt de sterkere invoerrotor toch gras door.

doet het prima”, besluit hij. Toch even op de computer kijken.

Half juli stond de teller na anderhalf seizoen op 6970 balen in 252,3 uur (aftakasuren).

Rekenwerk “Wij kijken naar de kosten per baal en dat betekent dat waar we voorheen met drie persen werkten het werk nu met twee Ultima’s af kunnen”, vertelt directeur Nico Bloemenkamp van Unicom Oost. Hij geeft aan dat er standaard wel een zwaardere trekker voor moet. “Wij gaan uit van circa 150 pk voor deze pers tegen ruim 100 pk voor de Comprima. Dat is ook extra brandstof. De grootste winst zit hem in de besparing van een trekker met chauffeur”, aldus Bloemenkamp. Unicom geeft aan hier nog aan te moeten rekenen. “Zoals de kaarten nu technisch en in capaciteit liggen, zien wij de Ultima als een serieuze kandidaat om bij ons de Comprima op te volgen.”

GRONDIG - September 2014

33

ondernemen met

vaktechniek

GEBRUIKERSERVARING

De filosofie van Krone is dat deze pers ruim anderhalf keer zoveel doet als een Comprima. Krone mikt op gebruikers die circa anderhalve pers nodig hebben of die terug willen van drie naar twee persen. In aanschaf heb je het dan over twee maal € 135.000,- tegenover drie maal 90.000,(ruwe bruto richtprijzen). Je bespaart zo een trekker met chauffeur.

Kanttekening hierbij is dat je per pak wel een hogere afschrijving hebt en dat er een wat zwaardere trekker voor moet. Die zal enerzijds meer brandstof verbruiken, maar anderzijds niet telkens hoeven te stoppen.

Uitgaande van eenzelfde aantal balen op jaarbasis gaat het om het rekensommetje van de besparing in trekker- en manuren tegenover de meerprijs. Dan zal bij 5000 balen op jaarbasis de Comprima het winnen, zeker op kleinschalige stukken, waar het aandeel transport groter is en

TEKST: Gert Vreemann FOTO’S: Vreemann, Landbouwpowers, Houtenbos

Ronald Bos, Hoornsterzwaag: “Oppassen voor verstoppingen”

Sjef Houtenbos, Schagen: “Egalere invoer verlengt levensduur”

Ronald Bos in Hoornsterzwaag draait al voor het derde seizoen, het eerste jaar puur voor het testwerk. “Er zijn modificaties doorgevoerd.

Dit voorjaar zijn we op een punt gekomen dat de machine redelijk praktijkrijp is”, vertelt Bos. Wel was er nog een incidenteel probleem, namelijk een heetgelopen lager. Bos geeft aan dat de pers de capaciteitsverwachting waar kan maken. “In grootschalige gebieden halen we afhankelijk van de omstandigheden en wiersen de 60 balen per uur wel. In alle gevallen moet je je hoofd er echter goed bij houden. Je moet goed opletten dat je de voorkamer niet overbelast, want anders stouwt hij gras door de voorkamer naar de perskamer, die aan het netbinden is, en dan loopt de zaak vast. Dat kost meer tijd dan de tijdwinst op een perceel door het non-stop persen.”

Sjef Houtenbos heeft dit voorjaar een Ultima in gebruik genomen. Sjef: “Het is een pers waar je met verstand mee moet werken. Je moet aanvoelen wat hij kan en doet en waar de grenzen liggen tijdens de netbinding. Je moet ook de tijd nemen om goede balen te maken. Dan krijg je prima balen en werkt de machine goed”, zegt hij. Houtenbos geeft aan dat hij met circa 7 tot 9 km/uur perst en bij vochtig en taai gras tijdens de netbinding even iets meer inhoud dan in droog gras. “We draaien hier dan ook ongeveer 45 balen per uur”, vertelt Houtenbos. Hij wijst met nadruk op het voordeel van de egalere invoer in de pers. “Vanwege de voorkamer gaat het gewas veel egaler de pers in. Dat merk je vooral als de pers bijna vol is en er nog flinke proppen liggen. Waar de Comprima dan moet stouwen, gaat het bij deze pers dermate egaal de pers in dat je er niets van merkt. Ik verwacht daardoor een langere levensduur voor de pers”, aldus Houtenbos. Hij geeft aan dat de persdichtheid van de Ultima en die van de Comprima gelijkwaardig zijn. “De Comprima verdicht binnenin iets beter, de Ultima pakt winst door de beter verdeelde, egalere invoer”, stelt hij vast. Ten slotte wijst hij op de meerwaarde voor de klanten van de hogere capaciteit. “Boeren vinden het fijn als je sneller klaar bent. Daarmee hou je ze ook beter als klant vast. Dat telt ook mee in de meerwaarde voor de Ultima. Voor ons is dit een blijver”, zegt hij. Houtenbosch, die Krone een extra compliment voor de begeleiding en service geeft, ziet voor de machine vooral emplooi op de grotere percelen. “Hij is te groot en te zwaar voor kleinschalig perswerk.”

Bos geeft aan dat het een complexere machine is dan een Comprima en dat je er dus een goede chauffeur op moet zetten, die continu alles in de gaten houdt, weet hoe ver hij kan gaan en weet welke bandinstellingen voor de voorkamer nodig zijn onder de verschillende omstandigheden.

Ook moet je de machine goed schoonhouden om storingen te voorkomen”, zegt Bos. Hij geeft aan dat de persdichtheid van zowel de Ultima als de nieuwe Comprima van hem hoger mag. “Met de oude Comprima kon je handmatig langer doorpersen. Dat is nu automatisch begrensd.

Je wilt voor de klant niet terug in persdichtheid.”

34

het capaciteitsverschil dus kleiner zal zijn. De Ultima is echt een machine waarmee in grootschalige gebieden in de beperkte beschikbare tijd veel pakken kunnen worden geslagen. Krone is afgelopen winter voorzichtig begonnen met de eerste beperkte serieproductie. Gezien de positieve respons gaat de fabrikant die komende winter opschalen.

Een automatische beveiliging om een te volle voorkamer (doorstouwen en dan vastlopen van het netwikkelen) te voorkomen, lijkt ons een nuttige toevoeging.

GRONDIG - September 2014

GEEN COMPROMIS

ALTIJD INZETBAAR HOLDER is het gehele jaar inzetbaar: o.a. voor onkruid borstelen, maaien, snoeiwerkzaamheden, blad ruimen, vegen, versnipperen en de winterdienst.

Per saldo goedkoper: één aandrijfmachine voor alle voorkomende werkzaamheden!

Gebr. De Vor Achterveld BV Tel. 0342 45 95 41

•

info@devor.nl

•

www.devor.nl

Zoek en vind: Holder Nederland

standnummer op de ATH 6.04

Bergmann TSW is dé Precisie Breedstrooier • • • • • • •

Leverbaar in de serie van 5 tot 25 m3 laadvermogen Enkel-as, vast tandem, meelopend of gestuurd tandem Probleemloos lossen door de conische laadbak Gesloten stalen constructie = duurzaam en stabiel Draairichting bodemketting omkeerbaar = de oplossing Gecontroleerd strooien met GPS en weeginrichting Strooiunit met 100 cm schotels en 6 strooivleugels

U zoekt maximale strooiprecisie = zie boven !

www.rth.nl - tel: 0575 599 469 Akkerbouw | Veehouderij | Openbaargroen

ondernemen met

vaktechniek

KOMATSU HYBRIDE

Energieke start Loonbedrijf Schuurman uit Abcoude scoort met nieuwe Komatsu PC 215 Hybrid Een veel duurdere hybride rupsgraafmachine kopen als de tarieven vaststaan, ligt niet voor de hand. Schuurman deed het vanuit zijn innovatiedrang toch. De machine brengt hem nu al waar hij op de langere termijn op hoopte. Wat dat inhoudt en hoe de machine presteert, zagen we in Vlaardingen, waar de Komatsu PC 215 Hybrid wordt ingezet op het prestigieuze project ‘Leiding over Noord’.

Machinist Harry is net klaar met het aanvullen van een deel van de toplaag. Hij heeft zijn uren erop zitten en heeft even tijd uit te leggen hoe het allemaal werkt bij ‘zijn’ nieuwe Komatsu. “Kijk, op het scherm kun je precies zien hoe het hybridesysteem werkt wanneer er energie wordt opgeslagen en onttrokken”, vertelt hij. De vierpitter draait dan rustig met 700 toeren en toert af en toe even op. “Dan laadt hij even wat bij”, legt Harry uit. De machinist blijkt heel goed te weten hoe het hybridesysteem werkt en kan het ook goed uitleggen. Mooie reclame voor het bedrijf dat medewerkers zich zo verdiepen in de materie en dat uitdragen.

In het kort voor wie het eerder niet heeft meegekregen: de energie die nodig is om af te remmen bij het zwenken wordt via een generator omgezet in elektrische energie, die wordt opgeslagen in een speciale batterij, die in heel korte tijd kan

36

GRONDIG - September 2014

opladen en energie kan afstaan. Ook de motor kan via een generator tussen de motor en de hydrauliekpompen de batterij opladen. Andersom helpt de hybride-unit de motor als er extra (piek)vermogen wordt gevraagd voor graafwerkzaamheden.

Snelle respons De machinist laat zien hoe anders de motor nu reageert.

“Omdat de hybride-unit helpt, toert hij veel sneller op als er vermogen nodig is voor bak- en giekbewegingen. Hij duidt daarbij op de conventionele Komatsu 210’s, waarmee hij volop heeft gedraaid. “De motor draait veel meer tijd op stationair toerental. Ook bij lichte graafwerkzaamheden toert hij niet op”, aldus Harry. Hij geeft aan dat dit bij de andere Komatsu (een 210-8) anders ligt. “Die toert eerder en trager op

als je vermogen vraagt, omdat er meer motorkoppel wordt gevraagd. Je moet dat ervaren. Maar neem van mij aan dat het verschil groot is. Deze draait bij lichte werkzaamheden bijna de hele dag rond het stationair toerental.”

Onze focus ligt uiteraard op het brandstofverbruik. Dat is zo uit te lezen via de computer. Het verbruik van de afgelopen zeven dagen zegt al heel veel. Twee dagen blanco, omdat die in het weekeinde vielen. Dag twee was elf uur effectief zwaar spitwerk en toen zat de machine net onder de 200 liter. De andere dagen ging het om het helpen met het leggen van leidingen en afwerkklussen. Dan heeft de hybride minder dan 100 liter op een dag nodig. Harry is duidelijk in zijn sas met zijn nieuwe graafmachine. “En hij presteert gelijkwaardig hoor”, klinkt het ten slotte.

Breder zien Gerbrand Schuurman ziet de aanschaf veel breder. De eigenaar van het gelijknamige loon- en grondverzetbedrijf in Abcoude heeft 35 machines draaien, waaronder ook drie Komatsu 210’s. Visser & Smit Hanab is één van zijn vaste opdrachtgevers, waarvoor hij in het hele land actief is. Zijn bedrijfsfilosofie is dat je als ondernemer moet blijven innoveren en niet bang moet zijn nieuwe avonturen aan te gaan. De aanschaf van deze hybride is daar een goed voorbeeld van.

Schuurman geeft aan dat hij deze Komatsu-hybride vooral heeft gekocht omdat hij verwacht dat er in de toekomst steeds meer naar zal worden gevraagd in verband met EMVI en CO2-reducties. “Aannemers kunnen dan bij inschrijving extra punten scoren omdat een hybride graafmachine hoger op de CO2-prestatieladder staat. Wij hopen zo een voorkeurspositie voor ons bedrijf te bewerkstelligen”, zegt Schuurman. Hij geeft aan dat de € 30.000,- hogere investering ten opzichte van een conventionele Komatsu 210 een flinke duit is. “Daar hik je wel tegenaan. We hebben de machine daarom uitgebreid getest voordat we tot aanschaf zijn overgegaan. We wisten toen al dat we behoorlijk brandstof konden besparen. Nu, drie maanden en 650 uur later, weten we dat het verbruik tussen de zeven en negen liter per uur ligt. Zelfs bij transport ligt het verbruik met twaalf liter per uur flink lager. We hebben dat apart getest. Het scheelt dus bijna de helft ten opzichte van onze Komatsu 210 in vergelijkbaar werk. De brandstofbesparing is groter dan ik had verwacht.” Schuurman voegt daaraan toe dat dit hem niet direct altijd wat brengt, omdat hij vaak op locatie exclusief brandstof draait. Dat geldt ook voor de klussen voor Visser & Smit Hanab. “Mij brengt dat dan weinig, maar ik ga het gesprek hierover met opdrachtgevers wel aan.”

In de roos Deze argumentatie brengt ons bij dit project. Visser & Smit Hanab voert hier in Vlaardingen een deelproject uit van het prestigieuze project ‘Leiding om Noord’. Eneco legt een 16,8 kilometer lange transportleiding voor duurzame warmte

aan vanaf de nieuwe energiecentrale AVR door Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam naar het bestaande stadsverwarmingsnet. Dit net moet circa 95.000 woningen van warmte gaan voorzien. De geraamde CO2-reductie bedraagt 95 kiloton per jaar. Voor dit project is bij de aanbesteding nadruk gelegd op EMVI en maatschappelijk verantwoord investeren (MVI). Visser & Smit Hanab kon bij de inschrijving extra scoren met CO2-reducerende middelen en dus wilde het bedrijf de Komatsu-hybride van Schuurman inzetten. “Dat is waar wij op mikten: een voorkeurspositie omdat je een machine hebt waarmee de hoofdaannemer ook scoort”, aldus Schuurman.

Hij geeft aan dat hij daardoor ook betere afspraken heeft kunnen maken. “Het brandstofvoordeel krijgen we voor een deel terug. Er is hier echt sprake van een win-winsituatie.”

Hoofduitvoerder Mark de Crom van Visser & Smit Hanab knikt instemmend. “Niets aan toe te voegen”, zegt hij. Als hij daarna met Gerbrand en Harry de voortgang doorneemt en Harry nog wat laatste egalisatiewerkzaamheden uitvoert, schieten wij nog een paar plaatjes.

TEKST EN FOTO’S: Gert Vreemann

Gerbrand Schuurman (links), hier samen met hoofduitvoerder Mark de Crom en machinist Harry, ziet de inzet van de Komatsuhybride op het project ‘Leiding over Noord’ als een goed voorbeeld van een win-winsituatie voor alle partijen.

Op de computer kun je zien wanneer de hybride bijlaadt of stroom onttrekt om graafen zwenkbewegingen te ondersteunen.

GRONDIG - September 2014

37

Zwaar en licht tegelijk? Ja, dat is mogelijk met de nieuwe TM1000 High Power banden van Trelleborg. Deze banden beschikken over een extra breed contactoppervlak, waardoor de bodemdruk nog verder wordt verminderd, zodat uw productiviteit en de gewasopbrengsten stijgen. Bovendien rollen de banden zo gemakkelijk, dat het brandstofverbruik en de uitstoot omlaag gaan, om zo een bijdrage te leveren aan een duurzame productie. www.trelleborg.com/wheelsystems/nl

Sterk in beweging

Ketelweg 26 3356 LE Papendrecht tel. 078 - 641 80 00 fax 078 - 641 80 80 mail: info@sim-holland.nl info: www.simholland.nl

Baggerpompen voor agrarisch baggerwerk en weg- en waterbouw DODA Idra baggerpompen in hardox uitvoering Dragflow baggerpompen elektrisch en hydraulisch Veneroni groot volume pompen voor afwatering Agrotechniek Holland Stand 2.31

+ 8%

+5 ,+6 ,+7 %

KOOP VROEG, KIES UW TERMIJN EN PROFITEER VAN EEN EXTRA KORTING.

+ 4%

Tetrax2

+ 4%

EXTRA KORTING

Voorraad

STAND W03

Termijnen >

4 maanden

8 maanden

INVESTEER SLIM EN PROFITEER VAN UITZONDERLIJKE AANBIEDINGEN !

Tel: +32 43 77 35 45 – www.joskin.com

Gezamenlijke importeurs

LMC Gennep BV Voor oost NL. 0485 - 511 605 www. lmcgennep.nl

Jamo BV Voor west NL. 0184 - 642 112 www.jamo-lmb.nl

Bezoek ons op AGROTECHNIEK HOLLAND 2014 Standnr. D6.01 in Biddinghuizen

ondernemen met

mensen

TECHNIEK

Netwerkdag Voorbeschouwing AgroTechniek Holland De aanwezigheid van de gerenommeerde merken, demonstraties en themaparken en een volgeboekte beurs zijn veelbelovende ingrediënten van AgroTechniek Holland, dat plaatsvindt van 10 tot en met 13 september. CUMELA Nederland benut deze dagen om de sector te etaleren aan uw relaties. Wat een dagje uit lijkt te zijn, zult u ervaren als een netwerkdag, waarbij u vooraf gerichte keuzes moet maken om rond te komen.

Veel kunnen we regelen, maar het weer niet. Daarvoor zullen we duimen, maar verder is het draaiboek door de organisatie goed in elkaar gestoken. Natuurlijk ligt de nadruk op het bezoeken van relaties c.q. standhouders om de nieuwste ontwikkelingen door te spreken en te horen hoe het gaat in de agrarische wereld waarin we opereren. Daarmee heeft u de dag zo vol. Daarnaast is het natuurlijk een gelegenheid om te kijken wat de merken die u zelf niet heeft presenteren.

Dat zet de zaak altijd scherper. En dan zijn er ook nog tal van zaken waar u wellicht ook even heen wilt. Denk dan vooral aan het nieuwe element, het ruim veertig hectare grote terrein waar de demonstraties bieten rooien, grondbewerking en veldspuiten te zien zijn en nieuwe (oogst)machines dagelijks draaien. Dit onderdeel speelt dagelijks kort, van 11.00 tot 12.00 uur en van 15.00 tot 16.00 uur. Dat moet u dus even inplannen. Verder is het energiepaviljoen met informatie over robotisering en energierobots, sensortechniek, GPS-technologie, automatisering, zelfrijdende machines en drones een aanrader. Daar is ook gerichte informatie te vinden over biogas, stroom uit mest, bewegingsenergie, lichaamswarmte, windmolens en zonne-energie.

40

GRONDIG - September 2014

Meer voor de medewerkers is het TrekkerParcours, waar boeren gratis testritten kunnen maken op de allernieuwste trekkers. Een ‘must’ is de actie ‘Word jij een mooie oldtimer?’ van Mooi Vak Man! Hier kunt u een soort persoonlijke apk ondergaan en leren hoe u gezond en fris lang mee kunt gaan in onze sector.

Voor iedereen heel nuttig is het Agroverkeer-paviljoen, met alles over veiligheid en rijvaardigheid. Hier belichten CBR, Ploegvereniging Nederland, CUMELA, Fedecom en COMkeur alles rondom veiligheid en rijvaardigheid, met aandacht voor trekkerbehendigheid, het T-rijbewijs, de verkiezing van de Beste Chauffeur van Nederland, kentekening, botsabsorbers, remmentesters en gratis stickers ‘Agroverkeer’ voor op landbouwmachines.

Met ruim 3000 landbouwmachines van meer dan 450 merken is de derde editie van AgroTechniek Holland volgeboekt.

Enig helikopteroverzicht vooraf is nodig om gericht een route uit te stippelen, anders komt u in tijdnood. Dit tweejaarlijkse evenement is van woensdag 10 tot en met zaterdag 13 september dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Info: www.agrotechniekholland.nl.

Nominaties innovatieprijs Bronzen Sikkel De meest opvallende noviteit wordt bekroond met de Bronzen Sikkel, een innovatieprijs die door een vakjury wordt toegekend. De vakjury bekijkt alle inzendingen en beoordeelt in welke mate ze vernieuwend en onderscheidend zijn voor de toekomst van de agrarische sector.

Inmiddels zijn de genomineerden bekend. Op de eerste beursdag, woensdag 10 september, wordt bekendgemaakt wie de winnaar wordt van de Bronzen Sikkel 2014. Een uitgebreidere beschrijving van alle nominaties vindt u op de site van AgroTechniek Holland. Genomineerd zijn: • De Adler K750, een frontveger met modderschaaf voor wielladers en grote trekkers.

• De Conver Greenbot, een cabineloze zelfrijdende trekker.

• Väderstad E Control, een iPad-bediening voor de Rapid A400800S- en Tempo 6-8-rijenzaaimachines.

• De automatische mestgehaltebepaling van John Deere.

• De MultiToolTrac, de elektrisch aangedreven werktuigdrager van Van Ham. • De New Holland Triple Clean-zeefkast op de CX5000- en CX6000 Elevation-serie • De Schuitemaker Exacta 870-zodenbemester met GPS. • De Vicon Extra 332XF FlexiSwat-frontmaaier met vijzel.

• De Weidemann 1160 e-Hoftrac, een elektrische minishovel.

• De elektrische selectiewagen van JG Metaal.

• Lely Control, een applicatie voor mobiele stalproducten.

• Het Beerepoot Combi-boxdek.

CUMELA actief aanwezig CUMELA Nederland is nadrukkelijk aanwezig op AgroTechniek Holland om de sector en de veiligheid te promoten en organiseert bovendien twee ontbijtsessies.

CUMELA Nederland zal AgroTechniek Holland benutten om de sector sterk te positioneren onder uw klanten. Daarvoor zullen medewerkers op de stand gericht bezoekers naar hun mening vragen over hun ervaringen over de samenwerking met cumelabedrijven en wat ze in de toekomst van hun loonwerker verwachten. Daarnaast vraagt CUMELA Nederland op de beurs aandacht voor een volgende praktijkproef met vier modellen trekkerbumpers, die gedurende een jaar door loonbedrijven in de praktijk worden getest. CUMELA is te vinden op stand V02.1, bij de entree van veld C. CUMELA Nederland organiseert twee ontbijtsessies. Op donderdag 11 september heeft u de gelegenheid om mee te denken en te spreken over de perspectieven voor agrarische loonbedrijven en hun werkzaamheden. Clemens van der Aa van Rabobank Nederland zal ingaan op de sectorvisie ‘Loon naar werken’. Johan Temmink, specialist mineralen

bij ForFarmers Hendrix, bespreekt de invoering van de Kringloopwijzer.

Op vrijdag 12 september organiseert het CUMELA-jongerenbestuur een VIP-ontbijtsessie voor jonge en/of aanstaande ondernemers of bedrijfsopvolgers (18 tot en met 35 jaar. Hier wordt de workshop ‘Praten, begrijpen we elkaar’ gehouden.

Beide ontbijtsessies vinden plaats in het businesspaviljoen (ingang C) en beginnen om 8.00 uur. Wel even bij CUMELA Nederland aanmelden graag.

CUMELA Nederland is nadrukkelijk aanwezig met onder andere een vervolg op de succesvolle trekkerbumperactie van de vorige keer.

Naast alle noviteiten is het natuurlijk ook een aangenaam dagje uit.

Tijdens de vorige editie had menig standhouder een leuke actie. Benieuwd wie ons dit jaar het meest gaat verrassen.

Mooi Vak Man! is net als op de TKD aanwezig met onder andere een gezondheids-apk. Iets om uw medewerkers op te wijzen.

GRONDIG - September 2014

41

ondernemen met

vaktechniek

VERDICHTEN GRASKUIL

Vast tot op de schouders Een goed aangereden kuil vraagt voorbereiding Inkuilen is een secuur klusje, dat in de hectiek van het moment lang niet altijd optimaal verloopt. Hoe zorg je ervoor dat een kuilhoop met gras of maïs goed wordt dichtgereden? En wat is de ideale combinatie op de kuil? Grondig stookt de discussie weer eens op.

42

“Het komt meestal net niet goed”, omschrijft Sjon de Leeuw, adviseur melkveehouderij bij PPP Agro Advies, het inkuilen van gras. Hij ziet veel kuilen van dichtbij en weet ook wat er gedurende de winter uit te voorschijn komt. Hij hamert er bij zijn klanten op om meer aandacht te besteden aan het inkuilen, zeker nu zij meer dan ooit het uiterste uit hun ruwvoer moeten halen.

jaarbasis vijftig ton product weg. Dat vertegenwoordigt een waarde van pak hem beet 3000 euro. Daar kun je best wel wat moeite voor doen, bijvoorbeeld een extra shovel bestellen”, zo adviseert hij zijn klanten. De Leeuw komt daarmee ook op het terrein van de loonwerkers. “Als het goed is, streven ze hetzelfde doel na. Leg het onderwerp in de winter eens op tafel.”

Maar hoe doe je dat, beter inkuilen? Soms door extra kosten te maken. Zorgen voor meer ruimte rond de voeropslag bijvoorbeeld, waardoor de aanrijcombinaties sneller en beter hun werk kunnen doen. De Leeuw: “Als je bij een kuil van duizend ton vijf procent verliest door broei, dan gooi je op

Richtlijn

GRONDIG - September 2014

Er is een richtlijn voor wat een goed verdichte kuil is, leert navraag bij onderzoeker Herman van Schooten van Wageningen UR Livestock Research. Die hangt af van het vochtgehalte. De normdichtheid varieert van 200 kilogram droge

stof per kubieke bij gras met 25 procent droge stof tot 260 kilogram droge stof per kubieke meter bij 50 procent droge stof. Van Schooten: “Een betrouwbare, snelle manier om die dichtheid te bepalen, is er echter niet. We weten uit meerdere praktijkprojecten echter dat de dichtheden enorm variëren.

Samen met Blgg hebben we metingen gedaan om betere schattingen van de ruwvoervoorraad te maken. Daaruit kunnen we het één en ander afleiden. Bij hoge kuilen bijvoorbeeld, waarin we dichtheden van 300 kilogram per kuub meten, zie je midden onderin bijna nooit broei.”

Maar ook een hoge kuil is geen garantie dat het goed zit. Uit de praktijkprojecten weet Van Schooten dat er bovenin en langs de wanden van de sleufsilo’s vaak te hoge temperaturen heersen. Die zijn dus niet van begin af aan goed vastgereden, of de kuil lag niet hol genoeg. “Als er niet vanaf begin af aan goed wordt verdicht, krijg je dat later niet meer goed.”

Ruwvoerspecialist Gerard Abbink van Blgg houdt 225 kilogram droge stof per kuub aan als ondergrens. “Bij kuilmetingen in 2013 vonden we een waarden die varieerden tussen de 150 en 300 kilogram per kuub. Bij de laagste waarden kun je ervan uitgaan dat dat problemen geeft.”

Vocht en celwand De belangrijkste oorzaak van onvoldoende vastgereden kuilen moet je volgens Abbink zoeken in het product. Kilogrammen ijzer maken dat lang niet altijd goed. Abbink: “Het drogestofgehalte en het cellengehalte van het gras zijn de belangrijkste factoren. Iedereen weet dat een droog product zich slecht laat aanrijden. In dat geval worden er te weinig zuren gevormd die de broei remmen. Het maken van een goede kuil is wat mij betreft vooral een kwestie van goed vooruit plannen. Gras moet binnen 48 uur in de kuil zitten.

En soms sneller.”

Zware eerste snedes vormen het grootste risico, ook al is er op de kuilplaats nog de meeste ruimte om goed aan te rijden. Abbink: “Vaak is het celwandgehalte in het gras dan het grootst, zo rond de 500. Hoeveel gewicht je daar ook op zet, je krijgt dat niet veel dichter dan 250 kilogram droge stof per kuub. Ga je richting een celwandgehalte van 525, dan kom je uit op een dichtheid van 150 kilogram per kuub. Overigens garandeert een vaste kuilhoop niet dat hij broeivrij blijft. Onder andere de zuursamenstelling en de voersnelheid spelen mee.

Abbink ziet graag een hoge kuil, omdat die in de regel onderin beter wordt verdicht. Bij de toplaag komt het aan op een goede afwerking. De bovenlaag is het gevoeligst voor broei vanwege de hoge temperatuur en het hogere zuurstofgehalte. Dat betekent dat het maken van zogenaamde lasagnekuilen een extra risico vormt. Toch nemen die in populariteit toe, vanwege de constante voerkwaliteit. Abbink: “Dertig jaar ge-

leden was het ook al een trend; langere kuilen en een laagsgewijze opbouw door het seizoen heen. Veel veehouders zijn er destijds echter weer mee gestopt vanwege schimmelvorming over de hele kuil. Nu wordt het weer geprobeerd. En het kan ook prima, mits je de toplaag goed verzorgt. Wat we zagen bij de deelnemers aan de Topkuilenwedstrijd is dat zij tussendoor, bij elke laag, een gronddek aanbrachten. Dat betekent extra werk, maar het loont de moeite.”

Op de kuilhoop Dan het werk aan de kuilhoop. De weidegang wordt minder, de capaciteit van hakselaars blijft groeien en vijftig hectare in één keer onder zeil brengen is heel gewoon geworden. Iedereen probeert op zijn manier de groeiende capaciteit op het land bij te houden op de kuil. Maar ook die grotere shovel, die extra shovel, verdeler of wals hebben hun beperking. Van Schooten: “Voldoende gewicht is belangrijk. Als ruwe vuistregel wordt wel gesteld dat je een derde tot een kwart van de aangevoerde verse massa per uur nodig hebt. Stel dat je zes hectare per uur hakselt bij tien ton verse massa per hectare, dan zou je een shovel van vijftien ton moeten hebben. Maar met gewicht alleen ben je er natuurlijk niet. Goed aanrijden kost tijd. Zorg vooral ook voor voldoende lengte van de kuil.

Je hebt dunne lagen nodig om goed te kunnen aanrijden.

Bij een dikke laag los materiaal krijg je de druk nooit meer onderin. De verleiding om alvast een paar vrachten neer te leggen als de shovel nog moet komen, moet eigenlijk worden weerstaan. Je moet de hele hakseltrein even vijf minuten stil durven zetten als dat nodig is.”

Ook de rol van banden wordt wel eens onderschat, vindt Van Schooten: “Alles wat je verkeerd doet op het land voor structuurbederf is goed voor de kuildichtheid. Brede banden en banden met weinig lucht horen niet thuis op de kuil.”

Goed verdichten Dit zeggen specialisten over goed verdichten: • Gras met een drogestofgehalte tussen 35 en 45 procent laat zich het beste vastrijden.

• Zorg voor dunne lagen (maximaal 30 tot 40 centimeter los product) vanaf het begin van het kuilen.

• Kort gehakseld materiaal verdicht beter.

• Zet de banden op spanning.

• Een hoge kuil verdicht onderin beter.

• Zorg dat de aanvoersnelheid van het gras past bij de verdichtingscapaciteit.

• De chauffeur op de kuil bepaalt het tempo van lossen.

• Goed aanrijden is specialistenwerk.

• Houd de kuil hol, om de zijkanten goed te verdichten.

• Besteed aandacht aan de toplaag.

• Breng een gronddek aan.

GRONDIG - September 2014

43

ondernemen met

vaktechniek

VERDICHTEN GRASKUIL

Sjon de Leeuw ziet het liefst dat de wagen de kuil op moet om te lossen. “Dan zie je meteen of er goed verdicht wordt”, zegt hij. De Leeuw raakt daarmee aan een andere ontwikkeling, namelijk de comeback van de opraapdoseerwagen. In het noorden van Nederland is hij nooit echt weggeweest, maar in het zuiden van het land nemen de verkopen toe. De wagen vervangt de hakselaar op plekken waar die simpelweg een te grote capaciteit heeft. Gebruikers roemen echter ook het mengen en verdelen van natte proppen en het kunnen neerleggen van een dunne laag.

Hebben de specialisten gemakkelijk praten? Ja. Iedereen kan met ideaal gras, goede apparatuur en een mooie kuilplaat goed werk leveren. Maar de kunst zit hem in het samenspel tussen veehouder en loonwerker. “Heb het er goed over”, zegt Sjon de Leeuw. “Want ook die ruime plaat met twee shovels is niet zaligmakend. Laatst zag ik een kuil van zestien meter breed en veertig meter lang. Daar kon die man een jaar van voeren. Zo’n lage voersnelheid is vragen om problemen.”

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: Jonkheer, CUMELA Communicatie en gebruikers

Westerveld, Breedenbroek: wals aan de shovel

De Goeij, Geldermalsen: altijd dubbele combi bij de kuil

Loonbedrijf Westerveld in Breedenbroek bouwde afgelopen jaar zelf een verdeelwals aan de shovel. Het rijden met de bak ging op zich prima, maar de aanhechtingen hadden te veel te lijden, met speling tot gevolg. Een kuilverdeler vond Gerrit Westerveld geen goed alternatief: “Op het moment dat de shovel de kuil oprijdt, maakt de kuilverdeler te veel toeren. Dan mors je gauw gras. Bijkomend voordeel van de wals is dat hij beide kanten op kan draaien. Op die manier werk je het product naar keuze van je af of naar je toe.”

Jan de Goeij uit Geldermalsen verschijnt bij enkele klanten standaard met twee aanrijcombinaties bij de kuilhoop. Dat is op verzoek. Melkveehouder Kees van Wijk in Waardenburg is zo’n klant: “Twee combinaties is misschien niet altijd nodig, maar ik wil zeker weten dat ik het maximale uit mijn ruwvoer haal. Die trekker of shovel op de kuilhoop moet alleen maar bezig zijn met aanrijden. Te vast kun je een kuil niet maken.”

Westerveld werkt met opraapdoseerwagens. Die brengen het product luchtiger op de kuil en beperken de verdeeltijd tot het minimum. Wisselen van chauffeurs doet Westerveld zo min mogelijk. “Aanrijden is specialistenwerk. Je moet chauffeurs hebben die er liefhebberij aan hebben om het goed te doen”, zegt Westerveld. Een zorgelijk punt dat hij signaleert bij zijn klanten, is dat schaalvergroting niet altijd gepaard gaat met meer ruimte voor voeropslag. “De kuilen worden hoger. Dat is op zich niet erg, maar de voersnelheid is op een gegeven moment niet hoog genoeg meer.”

44

Samenspel

GRONDIG - September 2014

De klant is koning, zegt De Goeij, maar hij is er niet altijd even blij mee. “Het is soms best lastig organiseren. Als het rustig is, rijden we met twee shovels op de kuil. Is het topdrukte, dan hebben we een los oproepbare kracht achter de hand. Die komt met een trekker en kuilverdeler.”

Het voordeel van twee combinaties wisselt volgens hem. Als alles hard gaat, dan kun je met twee aanrijcombinaties voordeel halen, vindt De Goeij. “Voorwaarde is wel dat je een grote kuilplaat hebt, anders rijd je elkaar in de weg”, zegt hij. Een andere manier om meer rust te creëren op het erf is het inkuilen in twee silo’s tegelijk.

Komt daar weer een tweede hakselcombinatie bij, dan vervalt het voordeel weer.

De factuur is in elk geval altijd eerlijk. Voor de tweede shovel betaalt de klant € 60,per uur. Is de hele inkuiltrein een uur eerder klaar, dan is de uiteindelijke rekening niet hoger.

Van Oosten Meeden: kniktrekker effectief en zuinig Henk van Oosten uit het Groningse Meeden schafte deze Case IH Steiger 400 in eerste instantie aan voor het sleepslangbemesten, maar de trekker maakt ook heel wat uren op de kuil. In eerste instantie lijkt dat tegenstrijdig: verdichten staat immers haaks op minder insporing. Het verschil maakt van Oosten met de hoeveelheid lucht die hij in de acht banden van 52 centimeter breed laat. “Bij het sleepslangen staan ze op 0,8 tot 1 bar.

Bij het vastrijden van de kuil zetten we ze op 2,5 tot 3,0 bar. De nokken van de banden drukken dan flink in de kuil. Het werkt ideaal, al moet je er wel de ruimte voor hebben. Bij een kleine sleufsilo zijn de wanden er niet op berekend.”

Met de dubbellucht kan de chauffeur ook de randen goed vastrijden. Volgens Van Oosten levert zijn combinatie minstens zo goed werk als een shovel en werkt hij sneller dankzij de grote wielen en het grote vermogen.

In de fronthef van de kniktrekker hangt een schuifbord van Holaras. Die vervangt de vork, die Van Oosten in het eerste jaar gebruikte. “Met een bord maak je sneller mooie dunne lagen. Dat geeft je meer tijd voor het vastrijden”, aldus Van Oosten. Achterop hangt een blok beton van zes ton. Dat brengt het totaalgewicht van de machine op ongeveer 25 ton.

Prenger, Den Ham: verdichtingsrol aan kuilverdeler

Van Erp, Oss: doseerwagen voor homogeen product

Een goed idee komt nooit alleen. Toen Loonbedrijf Prenger uit het Overijsselse Den Ham afgelopen voorjaar aanklopte bij Holaras voor een verdichtingsrol aan de kuilverdeler, bleek die al te bestaan. De volgende dag al kon die er pasklaar achter worden gehangen. Chauffeur André Kroeze rijdt sindsdien met het eerste exemplaar van Nederland: “Eerder werkten we met een rol in de fronthef. Bij de eerste snede gaat dat prima, omdat je dan nog een lege kuilplaat hebt. Maar bij het aankuilen moet je regelmatig draaien, wil je alles goed vast kunnen rijden.

Dan verlies je kostbare tijd.”

De gebroeders Van Erp in Oss kochten dit voorjaar twee nieuwe Krone-opraapdoseerwagens met snijinrichting. Zij zijn overtuigd van de meerwaarde van doseerwalsen. Rien van Erp: “Je krijgt een veel homogener product aan de kuilhoop. Die natte pluk, die anders op één plek terecht zou komen, wordt nu uit elkaar getrokken en door de rest van het gras gemengd. Dat komt de conservering ten goede.”

De nieuwe opzet werkt zoals gehoopt. Zodra hij het gras heeft verdeeld, klapt Kroeze simpelweg de rol naar beneden. Omdat de 1200 kilogram wegende rol vrij ver achter de trekker hangt, heeft de Case IH Magnum 225 er zijn handen wel vol aan. Behalve het standaardblok hangt Kroeze daarom 350 kilogram extra gewicht voorop. Naast goede apparatuur is goed inkuilen volgens Kroeze vooral een kwestie van teamwerk. “Een goede hakselaarchauffeur brult niet blind een wagen vol, maar stemt zijn capaciteit af op het werk aan de kuilhoop. Wij werken met vaste mensen op de kuil. Die laten zich niet gek maken. Al staan er ook dertig wagens in de rij, dat interesseert me niks. Ik wil eerst de boel goed vastrijden.”

De snijinrichting is uitgerust met het maximale aantal messen. “Het resultaat daarvan gaat richting hakselen”, vindt Van Erp. Hij ziet dat de hakselaar in zijn werkgebied langzaam aan terrein inlevert. Van Erp schat de verhouding hakselen-oprapen op vijftig-vijftig. Liggen de percelen mooi om huis, dan is de capaciteit van een wagen net mooi voldoende om de shovel de tijd te geven alles netjes aan te rijden. Idealiter zou Van Erp meer kuillengte willen hebben voor het lossen. “De bedrijven worden groter, maar de voeropslag groeit lang niet altijd mee. Dat levert hier veel korte en hoge kuilen op. Drie meter hoogte is heel gewoon geworden. En het gebeurt nogal eens dat er minder dan anderhalve meter per week van wordt gevoerd”, aldus Van Erp. Het geheim van een goede kuil is volgens hem secuur werken en een goede afwerking. “We gebruiken nagenoeg geen toevoegmiddelen. Wel dekt driekwart van onze klanten de kuil af met een grondlaag.”

GRONDIG - September 2014

45

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

NIEUWE RANSOMES JACOBSEN-MAAIERS Ransomes Jacobsen lanceert de eerste twee machines van een compleet nieuwe serie medium-platformmaaimachines. Deze zijn ontwikkeld voor de Europese markt. De eerste twee machines zijn de Ransomes MP493 en de MP653, twee driedelige cirkelmaaiers met een 36 of 48 kW (49 of 65 pk) Kubota-dieselmotor die zijn voorzien van een nieuw type maaidek. Ransomes heeft de maaier en de maaidekken zo licht mogelijk gehouden door toepassing van hoogwaardige metalen.

De nieuwkomers hebben de van Ransomes bekende bediening. Er zijn drie werkmodi, automatisch, manueel en kruipgang. De maaiers zijn voorzien van SureTrac-tractieregeling en leverbaar in werkbreedtes van 3,00, 3,30 en 3,50 meter. In de toekomst volgen er meer modellen.

GPS-SECTIEAANSTURING VOOR JOSKIN-BEMESTERS Samen met Joskin heeft landbouwmechanisatiebedrijf Abemec een sectieafsluiting gerealiseerd op de Joskin Solodisc-zodenbemesters.

Abemec werkt met hydraulisch afsluitbare secties, die per element van 43 centimeter kunnen worden afgesloten, waarbij het element automatisch wordt opgetild. De aansturing is geregeld met een MĂźller-afgifteregeling, die op basis van de GPS-locatie de elementen in- of uitschakelt. Naast het GPS-precisiebemesten heeft deze combinatie een aangepaste bodemdrukregeling, waarbij de bodemdruk van de bemester wordt aangepast aan de actuele werkbreedte.

46

GRONDIG - September 2014

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

DOOSAN TOONT OP STEINEXPO NIEUWE KNIKDUMPER Hoogtepunt op de Steinexpo voor Doosan vormde het span DX 490 NLC-3 en DL 550-3, samen met de nieuwe DA 40-knikdumper. Doosan heeft de knikdumpers DA 30 en DA 40 voor de Stage IV-eisen flink onder handen genomen. Ze zijn uitgerust met 276 kW (370 pk) DC9- en 368 kW (493 pk) DC13-motoren van Scania met SCR en EGR, maar zonder roetfilter. Verder zijn ze uitgerust met de nieuwste ZF EP-transmissie met acht versnellingen vooruit en een top van 55 km/u. Doosan heeft het knikpunt zo gepositioneerd dat met volle belading de gewichtsverdeling over alle zes wielen (achter pendelassen) gelijk is. De bakinhouden en maximum aslasten zijn ook vergroot.

VREDO STOOMT DOOR Vredo zit bepaald niet stil na de lancering van de Vredo VT5518 met de Vredo VVT 600-CVT-transmissie op de Agritechnica. Inmiddels loopt het testwerk volop met zowel de twee- als de drieassige variant. Daarnaast komt Vredo voor het komende seizoen met de VT4546 als update van de bekende VT3936. De VT4546 krijgt een twaalfliter-Deutz-V6-motor met AdBlue en 330 kW (450 pk), een traploze hydraulisch-mechanische aandrijving, een nieuwe Claas Xerion-cabine met joystick- en touchscreenbediening, een polyester tank van 19.500 liter en een mestpomp met een capaciteit van 9000 liter per minuut met acht- of tienduims zuigarm met turbopomp. Deze nieuwkomer zal midden oktober in productie gaan.

VREDESTEIN XXL 38-INCH-BAND Waarom een grotere 42-inchband monteren als het ook met 38 inch kan. Dat is waar Vredestein met de nieuwe twee meter hoge 710/75R38 Traxion XXL-band voor trekkers vanaf 110 kW (150 pk) op mikt. Die geeft meer draagvermogen en tractie dan de normale 38-inchband uit de 70-serie en bovendien hoef je niet om te schakelen op 42 inch, wat een setje velgen scheelt. Ook hoeft de cabinehoogte niet te worden aangepast om de montage van de 42-inchbanden met hun grotere diameter mogelijk te maken.

GOODYEAR WRANGLER DURATRAC WINT Voor het tweede jaar op rij is de Wrangler DuraTrac van Goodyear door de lezers van het gespecialiseerde Duitse tijdschrift Off Road verkozen tot beste offroadband. De band won in de categorie ‘Tractiebanden’, waarin lezers konden stemmen op tien genomineerde banden. Meer dan 63.000 lezers brachten hun stem uit.

Ongeveer een derde van de stemmen ging naar Goodyear.

THALER INTRODUCEERT HYDRAULISCH VEILIGHEIDSFRAME Bij een lage doorgang kan de hoogte van het veiligheidsframe soms lastig zijn. Thaler lost dat probleem op met een hydraulisch in hoogte verstelbaar frame. In zes seconden kan de standaardhoogte met slechts twee handelingen worden gereduceerd tot 1,95 meter. De verstelbare veiligheidsbeugel is beschikbaar op alle ladermodellen uit de 2-serie van Thaler.

MAHA DEMONSTREERT MOBIELE HEFKOLOMMEN OP AGROTECHNIEK HOLLAND Werkplaatspecialist Maha demonstreert op AgroTechniek Holland de nieuwe draadloze mobiele hefkolommen van Finkbeiner. De kolommen worden gevoed door een accu en de synchronisatie wordt radiografisch geregeld. De hefkolommen voor landbouwvoertuigen en grondverzet zijn leverbaar vanaf vijf tot vijftien ton per hefkolom. Standaard zijn de kolommen voorzien van verstelbare opnamelepels voor kleine en grote wielen.

DEWULF-RA3060 DEBUTEERT Op Potato Europe toonde Dewulf deze nieuwe tweerijige zelfrijdende RA3060-bunkerrooier met axiaalrollen. De RA3060 is alweer de vijfde generatie van de driewielige tweerijige zelfrijders en is compleet opnieuw ontworpen. Er zijn acht verschillende uitvoeringen beschikbaar. Tijdens Potato Europe toonde Dewulf de RA3060 met drie zeefkettingen, twee egelbanden en axiaalrollen. Dankzij een nieuw instrumentarium, met onder meer een geavanceerde joystick en een rooi- en tractiedisplay, heeft Dewulf de bediening flink verbeterd.

FENDT KATANA OP AGROTECHNIEK HOLLAND Nieuw is hij niet en hij zat er natuurlijk al aan te komen: de Fendt Katanahakselaar. De Vor zal hem op AgroTechniek Holland tonen en vanaf dat moment zal de hakselaar in Nederland leverbaar zijn. Voor wie de machine niet kent enkele kenmerken: de grootste hakselkooi in de markt (720 millimeter), een Power- en Eco-modus door middel van een transmissie tussen motor en hakselkooi, een invoer met zes voorperswalsen, een voorzetstuk met pendelframe-ophanging, de V-Cracker-korrelkneuzer, de Visio5-cabine, een geveerde achteras en natuurlijk de bekende Fendt Variotronic-bediening.

NIEUW STROOIERCONCEPT VAN TEBBE De nieuwe universele precisiebreedstrooier van Tebbe, de MS 240, is uitgerust met een hydraulisch geveerd tandemstel, waarvan de eerste as als liftas te gebruiken is en de achteras is gestuurd. De wielen hebben een buitendiameter van 1,84 meter. Een chassis is niet nodig, omdat de laadbak als zelfdragende constructie is uitgevoerd. De opbouw is trechtervormig en conisch uitgevoerd. Desgewenst is de strooier uit te rusten met een weeginstallatie en een GPS-afgiftecomputer.

SANDER BOOM KAMPIOEN SCULPTUURZAGEN Woodcarver Sander Boom is de winnaar van het Nederlands kampioenschap sculptuurzagen 2014, gehouden op 17 en 18 augustus in Lage Vuursche.

Een recordaantal deelnemers figuurzaagde drie kunstwerken. Sanders zuil met dieren en een sierlijke adelaar bovenop won overtuigend. Boom zal op AgroTechniek Holland zijn kunsten vertonen op de Dolmar-stand.

GRONDIG - September 2014

47

ondernemen met

vaktechniek

NEW HOLLAND COMBINES

Grote getallen Als eerste komt New Holland met een zogenaamde klasse 10-combine. De CR10.90 is de eerste die een vermogen heeft van meer dan 478 kW (650 pk). De nieuwe serie heeft een enorme capaciteit van 80 tot in pieken 100 ton per uur. Minstens zo interessant is een vernieuwing op de traditionele combines in de CX5000- en CX6000-serie. Daar zorgt een derde cascade voor een mooie capaciteitsverhoging in de meer Nederlandse klasse.

Groot trekt altijd de aandacht en dat doet New Holland dus ook met de nieuwe CX10.90-combine, de eerste die binnen de klasse 10-combines valt. Dit is een internationale afspraak tussen fabrikanten om onderling marktgegevens te kunnen uitwisselen. De klasse 10 is daarbij gereserveerd voor de combines met een vermogen boven de 460 kW (625 pk).

Met het monteren van een zestienlitermotor van FPT stapt New Holland ook daar een grens over. De nieuwe motor voldoet aan de Stage IV-uitlaatgasnormen en is dus voorlopig het eind van de motorenvernieuwing. De motor heeft net als alle andere FPT-motoren AdBlue en een dieseloxidatiekatalysator om de normen te halen. Dankzij de motorentechniek van FPT kan New Holland blijven volstaan met een relatief eenvoudige motor zonder al te veel opgebouwde zaken als uitlaatgasrecirculatie of een roetfilter dat regelmatig moet worden schoongebrand.

48

GRONDIG - September 2014

Invoerrotor Een echte vernieuwing uit Zedelgem is de nieuwe invoer naar de twee dorsrotors, Dynamic Feed Roll genaamd. Achter de invoer wordt het graan door een invoerrotor overgenomen en naar de twee dorsrotors gebracht. Door deze invoerrotor blijkt het gewas veel gemakkelijker te worden overgenomen door de dorsrotors. Volgens productmanager Marcel Verhoeven is het energie-effect van deze invoer zelfs neutraal. “We zien dat het vermogen dat nodig is om de invoerrotor aan te drijven ongeveer gelijk is aan de besparing bij de dorsrotors, die door de gestuurde gewasinvoer juist veel lichter blijken te draaien. Dat is ook de reden dat we dit systeem bij alle combines met dubbele rotors aanbieden.�

Een vlotte gewasstroom in de rotors wordt behouden door de eivorm van de dorsmantel. Onderin is deze smal en wordt de graankorrel losgeslagen. Bovenin krijgt die de ruimte en

wordt die mee naar achteren genomen. Uit proeven blijkt hierdoor de graankwaliteit sterk te verbeteren. New Holland claimt in een eigen test dat de beschadiging bij de rotors van concurrenten gemiddeld op 2,4 procent zit, terwijl dit bij New Holland slechts 0,6 procent is.

Een andere belangrijke vernieuwing betreft de cabine. Deze is speciaal ontworpen voor de nieuwe serie en is net als de combine zelf weer wat gegroeid, dus meer glasoppervlakte, meer ruimte in de cabine en een nog beter zicht op het maaibord. Voor de gebruiker zal echter vooral de nieuwe bedieningsconsole opvallen. Die heeft een multifunctionele hendel die vergelijkbaar is aan de Forced Based Handle van de Auto Command-trekkers, met daarvoor een helder bedieningspaneel. Een leuke nieuwe oplossing is het verschuifbaar maken van het display. De monitor is gemonteerd op een rail, zodat de gebruiker zelf kan kiezen waar hij die in verband met licht en zicht op het werk wil hebben.

Ook de bediening van het licht is aangepast. Op de monitor kan de gebruiker elektronisch bepaalde lampen in- en uitschakelen. Op het dashboard zit daarnaast een aparte schakelaar om alle ingeschakelde lampen met één druk in of uit te schakelen. Een mooie, praktische bediening om op het veld snel de lampen te kunnen uitdoen als dat nodig is.

Verder is de cabine vooral een mooi opberghok. De constructeurs hebben alle niet gebruikte ruimte opgevuld met opbergvakken. Een slimme zet, want eigenlijk zit iedereen in de cabine wel met spullen die hij nergens kwijt kan en dus door de cabine gaan slingeren.

Behalve de grootste motor heeft de nieuwe combine ook de grootste graantank - met een inhoud van 14.500 liter - en met veertien meter het grootste maaibord. Hij heeft ook een brandstoftank van 1300 liter en een bijna tien meter lange lospijp, die in twee stukken opvouwbaar is. Het is kortom de combine van de grote getallen, die in vier verschillende uitvoeringen op de markt komt; te beginnen bij de CR7.90 met 330 kW (449 pk) en een graantank van 9500 liter en oplopend tot de CR10.90 met 479 kW (652 pk) en een tank van 14.500 liter.

CX5000 en CX6000 Naast de CR-serie heeft New Holland ook de CX5000- en CX6000-serie flink onder handen genomen. Deze combines behoren tot de meest verkochte typen en zouden volgens Egide Vandevelde van New Holland ideaal zijn voor de Nederlandse markt. “Voor de oppervlakte die de meeste bedrijven - en dat geldt ook voor loonbedrijven - dorsen, zou deze perfect passen. Toch zien we veel mensen kiezen voor een type uit de 7000- of 8000-serie, terwijl dit kleinere model al ruim aan de eisen voldoet”, zegt hij. De introductie van een aantal nieuwe technieken juist op deze kleinere serie kan misschien wel tot een verschuiving leiden, hoopt Vandevelde. “Juist in dit segment krijgen we nu een combine die een relatief klein vermogen combineert met hoge prestaties.”

De grootste vooruitgang boekt New Holland hier met de introductie van de Triple-Clean, een nieuwe zeefunit met als belangrijkste kenmerk een nieuwe derde cascade om stof en kaf uit het graan te blazen. Die derde cascade hebben de ontwerpers in Zedelgem gemaakt door de voorbereidings-

Overal waar mogelijk zijn in de cabine opbergvakken gecreëerd.

Het nieuwe dashboard waarlangs de monitor kan bewegen. Ook handig: de afbeelding van de combine met de bijbehorende bedieningsknoppen.

De doorsneetekening van de CX5000 en CX6000-serie met op de voorbereidingstafel een extra cascade om de reinigingscapaciteit te vergroten.

De nieuwe serie CX5000- en CX6000-combines met de derde cascade hebben als typeaanduiding Elevation meegekregen.

GRONDIG - September 2014

49

ondernemen met

vaktechniek

NEW HOLLAND COMBINES tafel in twee delen te knippen. Al voor het stro op de schudders komt, wordt er zo een grote extra reiniging uitgevoerd.

Hoewel dit op het oog een simpele gedachte is, was de uitvoering dat zeker niet, vertelt Marcel Verhoeven “Om onder de voorbereidingstafel een grote luchtstroom te krijgen, hebben we niet alleen het kanaal moeten aanpassen, maar ook de ventilator. Doordat veel meer lucht nodig is, moet de ventilator veel harder draaien. Dat had echter tot gevolg dat de lucht veel meer naar het midden werd geblazen. Om dat te voorkomen, hebben we weer extra schoepen aangebracht in een soort trompetvorm, zodat er ook langs de randen voldoende lucht gaat. Ook moest er een tweede uitstroomopening komen om ook aan de voorzijde van de machine voldoende lucht te krijgen, waarbij het ook de kunst was om de lucht in de juiste verhouding over de drie uitstroomopeningen te verdelen.”

Alleen al dat ontwerp en het aanpassen heeft volgens Verhoeven bijna drie jaar geduurd. “Je praat dan echt over fundamenteel onderzoek om de hele luchtstroom goed te krijgen.”

Het resultaat mag er echter zijn. Door de extra cascade blijkt de machine op de schudders nu ongeveer vijftien procent meer product te kunnen verwerken zonder dat de verliezen toenemen.

Extra spoed Die extra zeefcapaciteit leidde in de testperiode ook tot weer andere problemen in de machine, vertelt Verhoeven “Door de hoge doorstroming op de zeefkasten kwam er zoveel graan in de ondervijzel, dat we daar met een slechte doorstroming te maken kregen. Dat hebben we kunnen oplossen door op de vijzel een tweede spoed te maken, zodat het graan veel gelijkmatiger bij de vijzel naar de tank komt en ook daar veel gemakkelijker wordt afgevoerd. Zonder die tweede spoed kwam het product veel meer in een soort pakketjes. Nu heb je een constante stroom, hebben we gezien.”

In de cabine vindt de bestuurder ook de IntelliView IV-monitor van New Holland en de universele joystick voor de bediening van de machine. Hierop zijn met één druk op de knop de ingestelde rijsnelheid en de positie van het maaibord na het kopeind weer op te roepen. Op de monitor is ook de eerste stap te zien in een nieuwe ontwikkeling in de automatisering. In de boordcomputer is namelijk een deel van het handboek van de combine opgenomen. In het menu kan de gebruiker nu direct de instellingen voor een gewas opzoeken. Handig voor wie bijvoorbeeld van tarwe naar maïs gaat en even moet nazoeken welke instelling voor de dorstrommel of de afstelling van zeven daarbij hoort. In plaats van zoeken in dikke handboeken is het nu digitaal bladeren om dat te vinden. Al blijft dat een tussenstap, erkent Verhoeven.

“Natuurlijk willen we op termijn naar een automatische instelling, waarbij je het gewas kiest en de combine standaard wordt omgezet naar de ingestelde waarden. Dat kunnen de

50

GRONDIG - September 2014

fabriekswaarden zijn, maar op termijn moet je ook daar je eigen instellingen telkens weer kunnen oproepen.”

Al met al heeft New Holland weer een aantal opmerkelijke vernieuwingen doorgevoerd op zijn combines. Die werden niet voor niets in Duitsland gepresenteerd, om nog eens te benadrukken dat het bedrijf de nummer twee op de Duitse markt is.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

ActiveSweep Voor de riemenpersen die alleen in hooi en stro werken, heeft New Holland een nieuw invoersysteem ontworpen.

Dat is vooral bedoeld voor gebieden waar hooi en stro met zo min mogelijk beschadigingen en verlies in de baal moeten. Denk daarbij ook aan bijvoorbeeld de oogst van alfalfa in Italië. Door de invoer in een rechte lijn neemt de capaciteit bovendien tot wel twintig procent toe, claimt New Holland Het ActiveSweep-invoersysteem bestaat uit een invoerwals die kort achter de pickup ligt en het gewas feitelijk alleen vanaf die pickup verder naar achteren transporteert. Bij de huidige systemen gaat de gewasstroom vaak onder de invoerrotor door, waardoor die stroom van richting verandert, met als gevolg meer breuk en verlies van gewasresten. Tussen de tanden van de invoerrotor zijn kunststof gewasgeleiders gemonteerd, die gemakkelijk uitneembaar zijn om de machine eventueel te kunnen reinigen.

ActiveSweep is een aanvulling op de vorig jaar volledig vernieuwde serie variabele-kamerpersen van New Holland.

Deze persen hebben vier eindloze riemen in combinatie met vier vaste rollen. De onderste rol is daarbij extra verzwaard, omdat hier het gewicht van de baal op komt te liggen. De grootste pers uit de serie is bedoeld voor gebruik in silage en heeft het SuperFeed-invoersysteem met vijftien messen.

Wat ontbreekt, is een combinatie met een wikkelaar. Die is voorlopig ook nog niet te verwachten.

De ActiveSweep-invoer, met een laag liggende invoerrol net achter de pick-up

Durft u ook “andermans oog” naar uw inkoop te laten kijken?

Jan Kuiper, directeur groenvoorziening v/d Werf & de Roo Drenthe: “Met de aanbevelingen van Jaap-Jan Klugkist heeft de organisatie zicht gekregen op het uitgavenpatroon, met daaraan gekoppeld uitgavenpotentieel, hetgeen ons inkoopvoordeel bij onze leveranciers deed vergroten.”

Nu de eerste drie aanmeldingen voor €750,- (excl. BTW) Contact: 06-27145182

Sterk werk - Pöttinger opraapwagens

Pöttinger hooibouwmachines

Pöttinger grondbewerking

www.klugkist-inkoopadvies.nl

CUMELA Nederland ontmoet u graag op de ATH > stand V02-1

Meer sterk werk?

Oordeel zelf!

www.duport.nl

14-09 Cumela Nederland stand ATH 1-8S.indd 1

28-8-2014 10:12:49

ondernemen met

vaktechniek

GROENBEMESTER MOET

Topbodem voor topmaïs De organische-stofbalans van een snijmaïsteelt is negatief en de bemestingsnormen liggen inmiddels onder het landbouwkundige advies. Hierdoor neemt de productiviteit van de grond af en daarmee de potentiële maïsopbrengst. Een deel van de oplossing is de teelt van een goed geslaagde groenbemester na de maïsoogst.

Organische stof is de motor voor een goede bodemkwaliteit.

Het heeft een positieve invloed op de structuur, de activiteit van het bodemleven en de beschikbaarheid van nutriënten.

Bij de teelt van snijmaïs verdwijnt er per jaar 2500 tot 3000 kilogram organische stof. Met 40 kubieke meter rundveedrijfmest en de achterblijvende stoppel wordt er circa 1800 kilogram aangevoerd. Dit betekent een tekort van ongeveer 1000 kilogram. Het gevolg is een dode en verdichte bodem met een slechte structuur, minder bodemleven en een dalende beschikbaarheid van nutriënten en water af.

Een ander negatief effect op de opbrengst hebben de aangescherpte gebruiksnormen en het verbod op fosfaat uit kunstmest op derogatiebedrijven. De fosfaatgebruiksnorm beperkt de hoeveelheid te geven drijfmest en werkt daardoor negatief door in de organische-stofbalans. Op derogatiebedrijven zal een tekort aan mineralen de komende jaren vaker optreden. De stikstofgebruiksnorm op zandgrond van 110 kilogram in Zuid- en Oost-Nederland en van 140 kilogram in de rest van Nederland ligt onder het landbouwkundig advies van 200 kilogram. Voor een betere benutting zullen de kunst- en drijfmest zoveel mogelijk in de rij moeten worden gegeven, maar aansluitend zal er minimaal respectievelijk 65 en 25 kilogram stikstof beschikbaar moeten komen uit de bodem.

52

GRONDIG - September 2014

Groenbemester een must Bij de snijmaïsteelt met een geslaagde groenbemester zijn de toevoer en de afvoer van organische stof in balans. Met de maïsoogst voor de deur is het goed nu bij de veehouder extra aandacht te vestigen op de inzaai van groenbemesters.

Toch valt het in de praktijk niet mee een geslaagde groenbemester te realiseren. Vaak wordt veel te laat (tweede helft oktober) gezaaid of wordt er onvoldoende zaaizaad gebruikt of zaaizaad van slechte kwaliteit. Soms wordt er met een kunstmeststrooier wat zaad verspreid zonder dit ook maar in te werken. De meeste veehouders zien ‘het vanggewas’ als een wettelijke verplichting, dat geld kost en niets oplevert en zo gaan ze er ook mee om.

In de toekomst moet het tussengewas echter worden gezien en behandeld als een groenbemester, die een vast en noodzakelijk onderdeel is van de maïsteelt. De groenbemester levert de noodzakelijke organische stof aan de grond en voorkomt uitspoeling van de schaarse nutriënten stikstof en kali.

Optimaliseren Een geslaagde groenbemester heeft een totale boven- en ondergrondse droge-stofopbrengst van minimaal 3,5 tot 4,0 ton. Bij deze productie is de organische-stofbalans in de maïsteelt in evenwicht. Zoals uit figuur 1 blijkt, is de slagings-

kans van een groenbemester bij de teelt van snijmaïs het grootst bij onderzaai van gras of bij nazaai van winterrogge of Italiaans raaigras in september.

Ook bij zaai rond half oktober (tussen 8 en 19) lijkt rogge in Zuid-Nederland nog redelijk te voldoen, hoewel bij de demo van het project ‘Grondig boeren met maïs’ in Drenthe de nazaai van winterrogge - zowel gezaaid in september als in oktober 2013 - tegenviel. De nazaai van Italiaans raaigras in september voldeed hier naast onderzaai het best.

Wellicht geeft over de jaren heen een mengsel van Italiaans raaigras en rogge bij nazaai wel het beste resultaat.

Ten opzichte van nazaai kost onderzaai evenveel, maar heeft het een grotere slagingskans, levert het meer organische stof, voorkomt het uitspoeling van nutriënten en zorgt het ervoor dat deze beschikbaar komen aan het volggewas. Bij onderzaai kan ook een later maïsras met een hogere opbrengstpotentie worden geteeld.

Het algemene advies is gras onder te zaaien of een maïsras te kiezen waarbij in Noord-Nederland rond 15 september en in Zuid-Nederland rond 25 september de groenbemester kan worden gezaaid. Voor het najaar van 2014 ligt de maïsoogst met het gekozen ras min of meer vast en dus ook het inzaaimoment van de groenbemester. De praktijk oogst de maïs echter veelal bewust te laat (37 tot 40 procent) om het zetmeelgehalte nog iets te laten stijgen. Door iets eerder te oogsten (33 tot 36 procent droge stof) komt de groenbemester ruim een week eerder aan de groei, wat in deze periode van het jaar een enorm verschil maakt.

Elke dag telt. Daarom moet ook zo snel mogelijk na de oogst van de maïs, liefst dezelfde dag of de dag erna, het perceel worden losgetrokken en aansluitend de groenbemester worden gezaaid. Heb aandacht voor het zaaien, doe dit met een zaaimachine en gebruik voldoende zaaizaad. Voor rogge is circa 100 kilogram zaaizaad per hectare nodig, voor Italiaans raaigras 30 tot 40 kilogram en voor een mengsel van Italiaans raaigras en rogge 50 tot 75 kilogram.

Wanneer niet is ondergezaaid, moeten het lostrekken van de grond en het zaaien van de groenbemester een vast onderdeel van de maïsoogst zijn. Voor de loonwerker zou dit feitelijk tot het vaste pakket van de maisoogst moeten behoren.

Nalevering nutriënten Een goed geslaagde groenbemester neemt aanzienlijke hoeveelheden stikstof en kalium op en voorkomt dat die uitspoelen en niet meer beschikbaar zijn. Bij tijdig onderwerken komen ongeveer vijftig procent van de opgenomen stikstof en 95 procent van de kalium weer beschikbaar voor het volggewas. Deze hoeveelheden zorgen er voor dat het tekort aan stikstof wordt beperkt. Ook hoeft er geen K-60 meer te worden gestrooid, wat nu in de praktijk steeds vaker gebeurt.

Uit een recente studie is gebleken dat de hoeveelheid kali (K2O) die beschikbaar kan komen uit Italiaans raaigras of rogge als vanggewas sterk afhankelijk is van de stand bij onderwerken. Bij Italiaans raaigras is de nalevering 25, 70 en 120 kilogram per hectare bij respectievelijk een slechte, redelijke en uitbundige stand. Bij winterrogge is dat respectievelijk 20, 50 en 85 kilogram per hectare.

Kosten en baten In verschillende proeven, onder andere op PPO-onderzoekslocatie Vredepeel en in het project ‘Grondig boeren met maïs’ in Drenthe,

blijkt dat op percelen waar de hoeveelheid organische stof daalt de opbrengsten met tien procent afnemen. Een opbrengstreductie van tien procent betekent bij maïs bij een maïsprijs op stam van € 1750,dus een verlies van € 175,-. Gerekend op basis van voederwaardeprijs (KVEM-prijs van € 0,13 en een DVE-toeslag van € 0,90), zoals in KWIN en op www.handboeksnijmais.nl gebeurt, is bij een goede opbrengst van zestien ton droge stof per hectare de financiële opbrengst voor een veehouder € 2650,-. Een verlies van tien procent vertegenwoordigt dan een waarde van € 265,-.

Daarnaast mag een besparing op de steeds meer toegepaste kalibemesting worden gerekend van 150 kilogram K-60 per hectare inclusief strooien, wat neerkomt op € 95,-. Besparing op stikstofbemesting wordt niet gerekend, omdat deze niet extra mag worden gegeven. Het totale voordeel van het toepassen van een geslaagde groenbemester komt daarmee uit rond de € 350,- per hectare.

Navraag bij aantal loonwerkers leert dat het inzaaien rond € 40,- en zaaizaad voor gras (20 kilogram) € 50,- en rogge (50 kilogram) € 30,- per hectare kosten. Bij de geadviseerde hoeveelheden voor een geslaagd gewas is de prijs voor gras € 85,- (35 kilogram) en voor rogge € 60,- (100 kilogram) per hectare. Het inwerken in het voorjaar kost rond € 50,- per hectare.

Totaal kost de teelt van een groenbemester als die goed wordt uitgevoerd de veehouder bij rogge rond de € 150,- en bij gras rond de € 175,. Moet het gras in het voorjaar worden doodgespoten, dan komt hier nog € 60,- bij, inclusief middel.

Hieruit blijkt dat de baten de kosten ruim overtreffen en het toepassen van groenbemesters op de lange termijn niet alleen de bodemkwaliteit verbetert, maar ook een financieel voordeel geeft. Een goede groenbemester kan dus winst voor veehouder en loonwerker betekenen.

TEKST: Jos Groten, onderzoeker bij PPO-WUR FOTO: PPO

Tabel 1. Opname en nalevering van stikstof door groenbemesters in afhankelijkheid van het inzaaimoment.

Oogsttijd maïs/zaai groenbemester

N-opname vanggewas N- nalevering

15 augustus - 1 september

90 (80-100) kg/ha

45 kg/ha

1-15 september

60 (45-75) kg/ha

30 kg/ha

15 september - 1 oktober

30 (20-40) kg/ha

15 kg/ha

1-15 oktober

10 (5-15) kg/ha

5 kg/ha

Na 15 oktober

5 (0-10) kg/ha

0 kg/ha

(Bron: PPO-WUR)

Uitgebreid artikel Een uitgebreide versie van dit artikel is te vinden op de website van CUMELA Nederland en wordt nog digitaal toegestuurd via de nieuwsbrief Grondig.com Actueel.

GRONDIG - September 2014

53

ECONOMIE Goed half jaar Reesink

ondernemen met

vaktechniek

De Reesink-groep heeft een goed eerste halfjaar achter de rug. Zowel de omzet als de winst nam toe. Binnen de bedrijven die leveren aan de cumelasector constateert het concern echter wel een achterblijvende omzetontwikkeling. Vooral een gebrek aan liquiditeit speelt de bedrijven volgens Reesink parten.

Voor Reesink is dit een bijzonder jaar, omdat voor het eerst de vorig jaar overgenomen bedrijven van Pon Material Handling en het dealerbedrijf voor Claas in Kazachstan meetellen in de omzet. Teruggerekend naar de resultaten van de verschillende bedrijfsonderdelen vorig jaar was sprake van een groei van de omzet van drie procent. Omgerekend steeg de winst van 9,5 naar 10 miljoen euro.

Een forse omzetstijging werd geboekt bij de twee dochterbedrijven die actief zijn in de landbouw. De gezamenlijke omzet van Kamps de Wild (onder meer Claas en Amazone) en Reesink Technische Handel (onder meer Kuhn) steeg met twaalf procent. Daarmee presteerden deze bedrijven duidelijk beter dan andere bedrijfsonderdelen. De omzetgroei is volgens Reesink vooral te danken aan de goede graan- en melkprijzen, met daardoor een goede investeringsbereidheid onder agrariërs.

Ondanks die flink gestegen omzet constateert de holding ook dat er problemen zijn in de markt. Vooral de afzet van de zogenaamd kapi-

taalsintensieve machines was in het eerste halfjaar lager dan dezelfde periode in 2013. Omdat hieronder vooral de hakselaars, combines en grotere trekkers vallen, bevestigt dit het beeld dat vooral bij cumelabedrijven nog voorzichtig wordt geïnvesteerd.

Dat beeld wordt nog versterkt door de resultaten van het onderdeel Construction Equipment. Ook hier is sprake van een stagnatie in de omzet. Reesink constateert dat de markt voor grondverzetmachines moeizaam blijft. Als gevolg daarvan is - ondanks de successen die met Kobelco worden geboekt - de omzet licht gedaald. Door het uitblijven van investeringen is er wel duidelijk sprake van een flinke groei bij de Huur en Stuur-activiteiten.

Voor het tweede halfjaar blijft Reesink gematigd positief. Door het ontbreken van liquiditeit bij klanten voorziet de holding echter dat met name de afzet van duurdere machines achter zal blijven.

(Advertentie)

“Rendement verhogen?”

“Mijn medewerkers doen waar ze zelf zin in hebben!”

ADVIES

in c ia li s t e n Vo o r s p e , g r o n d e n in f r a groen Voor het behalen van een hoog rendement van uw bedrijf is goed functioneren van uw organisatie van doorslaggevend belang. Naast inzicht in uw kengetallen is grip hebben op uw mensen van groot belang.

De bedrijfskundig adviseurs van CUMELA Advies helpen u graag om uw rendement te verbeteren door de kosten te reduceren en uw inkomsten te verhogen. CUMELA Advies kan u ondersteunen op de onderdelen: > Kengetallenvergelijking; CUMELA Kompas Analyse (gratis voor leden) > Coaching van management voor meer grip op organisatie en medewerkers > Financiële check-up > Rendementsverbetering > Liquiditeitsbegroting analyseren > Financieringsaanvragen opstellen > Ondernemingsplannen ontwikkelen > Of volg de training: “Sturen op kengetallen” Meer informatie Zoekt u advies op maat voor een beter rendement? Bel voor een afspraak met uw bedrijvenadviseur of de CUMELA Infolijn: 033 – 247 49 99.

Mailen kan ook: infolijn@cumela.nl.

54

GRONDIG - September 2014

CUMELA-KOMPAS ANALYSE: LAGE MACHINEKOSTEN VOOR EEN GOED RENDEMENT Het komt niet veel voor dat we bij een analyse van de cijfers uit CUMELA-Kompas Analyse zo direct een verband vinden tussen machinekosten en rendement. De grafiek laat duidelijk zien dat bedrijven die de machinekosten in de hand hebben ook beter presteren.

In de grafiek zijn de machinekosten weergegeven als percentage van de bruto marge. Bij hoog renderende bedrijven bedragen de machinekosten van 51,3 procent van elke verdiende euro, terwijl bedrijven met een gemiddeld en een laag rendement uitkomen op respectievelijk 56,6 en 64,4 procent.

Wat vooral opvalt, is dat bij de laag renderende bedrijven de afschrijvingen duidelijk hoger zijn. Dit komt niet doordat de bedrijven sneller afschrijven, maar juist doordat deze bedrijven een veel breder en een fractie jonger machinepark hebben; (te) veel machines worden hier (te) snel ingeruild. Dit zien we terug in de rente- en verzekeringskosten, die bij de laag renderende agrarische loonbedrijven duidelijk hoger zijn. Dat hier de benutting van machines duidelijk minder is, blijkt nog eens uit het feit dat naar verhouding de huurkosten (inclusief operational lease), ondanks een breed eigen machinepark, duidelijk hoger zijn.

Ondanks dat jonge machinepark zijn op de laag renderende bedrijven de reparatiekosten niet lager dan bij de gemiddelde bedrijven.

Een (te) breed machinepark brengt dus extra onderhoudskosten met zich mee. De hoog renderende bedrijven hebben wel iets hogere onderhouds- en reparatiekosten, wat te verklaren is uit het iets oudere machinepark. Een ouder machinepark hoeft niet te betekenen dat alle machines ouder zijn. Waarschijnlijk investeren deze bedrijven gerichter, waarbij juist de machines met veel factureerbare draaiuren eerder worden ingeruild en de machines met minder factureerbare uren langer meegaan.

De cijfers maken duidelijk dat voor een goed resultaat de verhouding tussen omzet en machinekosten van groot belang is. Dit betekent dat het investeringsbeleid gericht moet zijn op een machinepark dat past bij de organisatie en de omzet van het bedrijf.

Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Grafiek: Verschillende machinekosten per euro omzet 70,0% 60,0%

0,3 11,3

50,0% 40,0% 30,0%

11,1 19,1 1,6 2,7

5,9

20,0% 10,0% 0,0%

0,4

23,5

Laag

18,0 1,4 2,3 4,9

0,1 11,5

16,9 0,6 2,2 4,1

17,5

15,8

Gemiddeld

Hoog

Overige machinekosten

IN KORT BESTEK Klagen bij aanbestedingen Beste Jan, Ik voel mij bij een aanbesteding onheus bejegend en wil een formele klacht indienen. Hoe doe ik dat?

Beste aannemer, Als eerste moet u uw klacht indienen bij de aanbestedende dienst zelf, zodat deze de mogelijkheid heeft te reageren, een corrigerende actie te ondernemen of de klacht gemotiveerd af te wijzen. Vaak heeft de dienst daartoe een loket of een meldpunt ingericht.

Levert dit niet het gewenste resultaat op, dan kunt u als inschrijver uw klacht indienen bij de Commissie van Aanbestedingsexperts.

Deze commissie is ingesteld om klachten met betrekking tot overheidsaanbestedingen snel en laagdrempelig te behandelen. Het behandelen van een klacht is gratis. Door eerst een klacht te laten uitzoeken door de commissie voorkomt u bovendien mogelijk een kostbare en tijdrovende gang naar de rechter. Helaas is een aanbestedende dienst niet verplicht het advies van de commissie op te volgen, want het is niet bindend. Stelt de commissie u in het gelijk, maar legt de aanbestedende dienst het advies naast zich neer, dan kunt u met het advies naar de rechter stappen. U staat dan zeker sterker. Misschien wilt u liever anoniem blijven. In dat geval kan en mag CUMELA Nederland als brancheorganisatie uw klacht indienen.

Op de website van de Commissie van Aanbestedingsexperts is een online klachtenformulier opgenomen. De klacht moet betrekking hebben op de procedure (ARW), de werkwijze en/of de Aanbestedingswet. Klachten die al bij de rechter liggen, kunnen niet worden ingediend. De commissie neemt ook geen klachten in behandeling over het algemene aanbestedingsbeleid van een dienst; het moet over een specifieke opdracht gaan. Het indienen van een klacht zet de aanbesteding niet stil. Wel kan de commissie aan de aanbestedende dienst vragen om waar mogelijk termijnen aan te passen.

De commissie past bij de behandeling van de klacht wederhoor toe: de aanbestedende dienst krijgt de kans op de klacht te reageren. Hoe lang de behandeling van uw klacht duurt, hangt vooral af van het aantal en de complexiteit van de deelklachten die per klacht worden ingediend. De commissie houdt daarnaast ook rekening met de stand waarin een aanbestedingsprocedure zich bevindt. Klachten over gevallen waarin termijnen een rol spelen, krijgen voorrang en worden in de regel afgehandeld binnen die termijnen.

Reparatie en onderhoud Brandstof Machinehuur Verzekeringen Toegerekende rente Afschrijvingen

Jan van der Leij Beleidsmedewerker GWW

GRONDIG - September 2014

55

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

GROOTS BEZOEK Eigenlijk een heel simpele vorm van een open dag beleefde Loonbedrijf Winkelhorst in Rekken. Het stelde zijn bedrijfsruimte beschikbaar voor de ‘pannenkoekenstop’ van de boerderijenfietstocht. Ruimte vrijmaken voor de bakploeg dus en uiteraard het bedrijf spic en span presenteren. Het leverde Winkelhorst veel positieve respons op: “Niet gedacht dat het zo’n groot bedrijf is, want vanaf de weg zie je het niet.”

En: “Leuk om eens in de keuken van een loon- en grondverzetbedrijf te kijken.” Naast dagjesmensen deden er uiteraard ook klanten en potentiële klanten mee aan de fietstocht.

Het aantal bezoekers werd geschat op ruim 2500. De familie Winkelhorst kijkt positief terug op een geslaagde dag.

VEERTIG JAAR VAKMANSCHAP VAN JAAP PATER

Vakkanjers noemen ze ze bij de mechanisatiebedrijven. Een mooie term.

In onze sector tref je ook veel vakkanjers aan, medewerkers die zich niet alleen onderscheiden door hun vakmanschap, maar ook door hun trouw richting werkgever, collega’s en klanten. Jaap Pater is er één van. Hij is gespecialiseerd in het zaaien van wortelen en pastinaken. In de winter doet hij vooral constructiewerk. Veertig jaar is Jaap Pater al actief bij Loonbedrijf Bruin, dat in 2013 werd overgenomen door loonbedrijf Poland in Waarland.

Loonbedrijf Poland heeft deze mijlpaal gevierd samen met het personeel, de familie en de familie Bruin. Tijdens een gezellige barbecue werd Jaap natuurlijk even in de spreekwoordelijke bloemetjes gezet.

56

GRONDIG - September 2014

DE VLAG KAN UIT! Op de zomerse middag van 1 juli 2014 werden de diploma’s uitgereikt aan de geslaagden van het Clusius College in Hoorn. Aan zes leerlingen werd het diploma Loonwerk niveau 2 uitgereikt en maar liefst acht leerlingen namen het diploma Loonwerk niveau 3 in ontvangst. Een aantal van deze veertien leerlingen gaat verder met een vervolgstudie en een aantal heeft inmiddels werk gevonden in de cumelasector. Twee leraren spraken de jongens, hun ouders en andere belangstellenden toe met een fotopresentatie en een verhaal over hun carrière op school en op de verschillende stagebedrijven. Naast het diploma en de bloemen ontvingen de geslaagden van bedrijvenadviseur Ada Kieft een tas met onder andere informatie over de cumelasector en een exemplaar van het blad Grondig.

OP BEZOEK BIJ PPO WUR TE LELYSTAD Deze zomer waren de leden van de afdeling Flevoland op bedrijfsbezoek bij PPO WUR (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving van Wageningen Universiteit) in Lelystad.

Sjoerd de Vries van PPO, ook lid van CUMELA vanwege de eigen loonwerktak, was gastheer. De rondleiding begon door de koeienstallen en vervolgens konden belangstellenden een kijkje nemen in de onderste etage van een windmolen. Daarna namen de aanwezigen een kijkje bij de vergisters en de algenteelt. Aan de hand van een tekening en een schema werd uitleg gegeven over de energiekringloop. Het was leerzaam om op deze manier eens achter de schermen te kijken van een onderzoeksbedrijf. De middag werd afgesloten bij restaurant Aan Ut Water in Lelystad, waar onder het genot van een barbecue en een drankje gezellig met collega’s werd nagepraat.

RECHT(T)ERZIJDE OPEN DAG TER GELEGENHEID FUSIE ELWECO MEDO Na een korte, maar intensieve periode zijn op vrijdag 4 juli in Deventer de documenten voor de fusie ondertekend. Daarmee is Medo toegevoegd aan de coöperatie die de naam Exel-Gelselaar-Medo draagt. Elweco Medo draait vanuit de vestigingen Zuid (Medo) en Noord (Elweco). De participanten hebben de fusie al vanaf januari jongstleden laten ingaan om zo aan elkaar te kunnen wennen en het vele (regel)werk te versnellen. Om toch even stil te staan bij de fusie was er zondag 20 juli een open dag op beide vestigingen, met uiteraard een officieel gedeelte om de fusie te benadrukken. Eind dit jaar hoopt de nieuwe organisatie alles op de rit te hebben. Het werk gaat uiteraard gewoon door.

Finale kwijting: bezint eer ge begint Bij beëindiging van een arbeidsovereenkomst wordt vaak gebruik gemaakt van een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst. Dit houdt in dat de arbeidsovereenkomst met wederzijdse instemming wordt beëindigd. In een dergelijke beëindigingsovereenkomst staat vaak dat partijen elkaar over en weer finale kwijting verlenen. In gewoon Nederlands: dat partijen (uiteraard buiten wat er in de overeenkomst staat) verklaren niets meer van elkaar te vorderen te hebben. De vraag is nu of dat slim is of niet?

Zoals met bijna alles in het recht: dat hangt ervan af. Het heeft voordelen om definitief een streep onder de geschillen te zetten, maar daarin ligt ook direct het nadeel: er komt een definitieve streep onder alle geschillen. Je kunt niets meer vorderen van de wederpartij.

Een finale kwijting is bijna altijd waterdicht. Slechts in uitzonderlijke gevallen zal een rechter oordelen dat een finale kwijting een vordering niet in de weg staat.

OPENING NIEUW PAND HENDRIX & SMITS CASTENRAY Na jarenlang getouwtrek met de gemeente is uiteindelijk het bedrijf van Hendrix & Smits in Castenrray verplaatst naar de nieuwe locatie. Reden voor een open dag, die werd gehouden op 6 juli. Daar konden relaties en klanten zien dat de inspanningen resultaat hebben gehad, want het nieuwe pand mag er zijn.

Het mocht dan misschien geen jubileum heten dat het bedrijf tachtig jaar geleden zijn oorsprong had, maar de volgende generatie en CUMELA Nederland waren niet van plan om te wachten tot het bedrijf het honderdjarig jubileum viert, dus werd de oudere generatie (Math, Petra, Cor en Mariet Hendrix) tijdens de open dag in het zonnetje gezet en gehuldigd met de gouden CUMELA-spelden c.q. colliers.

In een zaak waarin een werknemer van fraude werd beticht, speelde de vraag of een finale kwijting stand kon houden. Werkgever en werknemer schikten de zaak en de werknemer ging uit dienst op grond van een vaststellingsovereenkomst waarin finale kwijting werd verleend. Er was al aangifte gedaan en later werd de werknemer strafrechtelijk veroordeeld voor de fraude waarvan hij werd verdacht. Bij een strafrechtelijke veroordeling staat de civiele aansprakelijkheid tevens vast. Dat was voor de werkgever aanleiding te proberen de door de fraude opgelopen schade te verhalen op de werknemer. Die beriep zich uiteraard op de verleende finale kwijting, en met succes. De rechter oordeelde dat de uitleg van de vaststellingsovereenkomst met zich mee bracht dat met de finale kwijting de werkgever ook deze aanspraak had prijsgegeven.

Betekent dit dan dat finale kwijting beter niet in een overeenkomst kan worden opgenomen? Dat niet direct, maar het is wel goed er bij stil te staan en eventueel bepaalde aanspraken ervan uit te sluiten, hoewel dat het soms lastiger maakt tot een overeenkomst te komen. Het is zeker geen formule die gedachteloos aan een overeenkomst moet worden gehangen.

Sander van Meer Advocaat CUMELA Advies

GRONDIG - September 2014

57

QUADRANT 3200/3300 Robuuste techniek. Hoge capaciteit.

kampsdewild.nl

SpecialiSt in grondbewerking en graSlandverzorging

Graslandbeluchter

Graslandwoeler

Opheffen van verdichtingen

restaureren ganzenschade

Grass Profi

Tegengaan van wateroverlast

bijzaaien holle plekken

verwijderen onkruiden

I

erzorgIngsmachInes!

ns!

Bezoek o

Veld d standnr: W14

0546-644866 | info@eversagro.nl | www.eversagro.nl

ATH_Adv_Grondig_98x270mm_DEF.indd 1

06-06-14 12:50

nieuw

I K B E N D E G R O OT S T E C O M B I N E T E R W E R E L D !

KOM EN BEWONDER MIJ OP AGRO TECHNIEK HOLLAND BIDDINGHUIZEN 10-13 SEPT 2014 S TA N D 4 . 0 2 V E L D C

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela. nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

SUBSIDIES VOOR BBL’ERS SNEL AANVRAGEN Het opleiden van een BBL’er tot vakman vraagt veel begeleiding van het leerbedrijf. Er zijn twee regelingen beschikbaar als tegemoetkoming in de gemaakte kosten. De subsidie praktijkleren, bedoeld als tegemoetkoming in de kosten van het doorbetalen van de schooldag en eventuele verplichte praktijktrainingen, kan voor het afgelopen schooljaar tot uiterlijk 15 september 2014 worden aangevraagd! Deze subsidie kan oplopen tot wel € 2700,- per jaar! Op de website van CUMELA vindt u een heldere handleiding, die u stap voor stap door de aanvraag leidt.

CUMELA INSPIRATIEDAGEN VOOR ÁLLE LEDEN! Bij de landelijke ledenvergadering van CUMELA Nederland gooit de organisatie het vanaf begin volgend jaar over een andere boeg: met een tweedaagse bijeenkomst, in januari. Deze CUMELA Inspiratiedagen zitten boordevol interessante workshops en sprekers en er is in die opzet weer tijd voor een bezoek aan een cumelabedrijf of een excursie. Door het ‘officiële’ gedeelte van de ledenvergadering - waarin de financiële stukken worden besproken en de contributie wordt vastgesteld - te verplaatsen naar april 2015 kunnen we met de CUMELA Inspiratiedagen ‘schuiven’ naar januari. Uiteraard ontvangt u ook voor de officiële ledenvergadering in april een uitnodiging.

Overigens vallen de CUMELA Inspiratiedagen - op dinsdag 13 en woensdag 14 januari 2015 - samen met de landelijke Vrouwendagen.

Die behouden zoveel mogelijk hun besloten karakter, met eigen, unieke

momenten. Anderzijds willen we juist door de combinatie met de Inspiratiedagen de interesse voor deelname aan beide activiteiten stimuleren en vergroten.

Het programma van de twee Inspiratiedagen wordt ingevuld met bedrijfsbezoek(en), workshops en sprekers. Daarnaast presenteert CUMELA Nederland de (beleids)voornemens en speerpunten voor het nieuwe jaar en kijkt voorzitter Wim van Mourik graag met u vooruit naar belangrijke ontwikkelingen. Natuurlijk is er volop ruimte voor ontspanning en bijpraten met collega’s.

Met deze CUMELA Inspiratiedagen bieden we begin volgend jaar weer een interessant programma, mét tijd voor een bedrijfsbezoek, en op een moment dat velen van u er gemakkelijker even tussenuit kunnen om inspiratie op te doen.

VERNIEUWD STAPPENPLAN ‘WERKEN IN DUITSLAND’ CUMELA Nederland heeft de zevende versie van het stappenplan ‘Werken in Duitsland’ uitgegeven. Zo’n tien procent van de CUMELA-leden werkt regelmatig in Duitsland. Elk EU-land, ook Duitsland, mag bepaalde regelgeving zelf invullen. Daarom heeft CUMELA Nederland voor haar leden een stappenplan ‘Werken in Duitsland’ samengesteld. Dit stappenplan is een praktisch hulpmiddel om vast te stellen welke maatregelen u dient te nemen voorafgaand aan en tijdens het werken in Duitsland. CUMELA-leden kunnen het stappenplan downloaden van de website.

NIEUWE TEST MET TREKKERBUMPERS VAN START In het kader van de verbetering van de verkeersveiligheid houdt CUMELA Nederland een volgende praktijktest met trekkerbumpers. Deze test met vier modellen bumpers loopt tot medio 2015 en de eerste bumpers zijn inmiddels uitgeleverd. In de nieuwe test worden trekkerbumpers van vier verschillende fabrikanten uitgetest bij acht cumelabedrijven in Oost- en West-Nederland. Deelnemende fabrikanten zijn Agribumper uit Rijssen, Alasco Poppink uit Reutum, Peeters Landbouwmachines uit Etten-Leur en Tractorbumper uit Alphen (NB). De bumpers rouleren tussen de acht cumelabedrijven, zodat elk bedrijf met elke bumper ervaring opdoet. De bumpers moeten niet alleen de verkeersveiligheid verbeteren, maar ook praktisch in gebruik zijn. Het doel is dan ook vooral om de bruikbaarheid in de praktijk uit te testen.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN • Veertien maal vraag en antwoord over de administratieve regels voor het beroepsvervoer en eigen vervoer.

• Is melden de moeite waard? Positieve resultaten van een meldingsprocedure.

•B estemmingsplan: bestaansrecht van uw bedrijf. Bent u op de hoogte van de bestemming van uw locatie en de gevolgen?

60

GRONDIG - Oktober 2014

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Teake de Boer, voorzitter van de sectie Cultuurtechnische werken en grondverzet.

TANK VOOR AFGEWERKTE OLIE NOG NIET VERVANGEN Kenniscentrum Infomil meldt dat de verplichte keuring van tanks voor afgewerkte olie mogelijk toch niet wordt doorgevoerd en dat bestaande tanks zonder tank- en installatiecertificaat wellicht toch niet hoeven te worden vervangen. Onder andere de certificaatplicht voor opslagtanks voor afgewerkte olie komt per 1 januari 2015 mogelijk te vervallen. De wijziging regelt dat bovengrondse opslagtanks voor afgewerkte olie niet hoeven te worden vervangen. Let op: dit geldt niet voor brandstoftanks. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu probeert de wijziging nog tijdig door te voeren. Uiterlijk eind september wordt dit op de website van Kenniscentrum Infomil bekend gemaakt. Als de wetswijziging tijdig wordt doorgevoerd, betekent dit dat opslagtanks met afgewerkte olie toch niet per 1 januari 2015 over een certificaat hoeven te beschikken.

CUMELA Nederland is tevreden over de aanpassing van de regelgeving, maar betreurt het dat die pas zo kort voor de ingangsdatum bekend wordt gemaakt.

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode zijn er twee nieuwe leden ingeschreven bij CUMELA Nederland.

De Vries Cornjum BV Koarnjum Kuijlen Loon- en grondwerken Halsteren Loon en Grondverzetbedrijf Dennis Groot De Goorn M.R. van Chastelet Cultuurbedrijf Dordrecht

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Ik wil als regel invoeren dat medewerkers alleen nog op veiligheidsschoenen lopen en niet meer op klompen. Kan ik dat doen?

• Ik voer transport voor derden uit met landbouwtrekkers.

Moeten mijn chauffeurs een werkgeversverklaring bij zich hebben?

‘Abgeschnallt’ Een maand geleden kreeg ik een reminder over het aanleveren van de volgende column. Precies na mijn vakantie en daar was ik blij mee, want In mijn hoofd was er nog geen ruimte en geen inspiratie. Ik neem mijn werk serieus en word er flink door in beslag genomen. ’s Avonds en in de weekeinden wordt dat wel minder, maar het komt zelden voor dat ik helemaal ben losgekoppeld… ‘Abgeschnallt’ (losgegespt), zoals de Duitsers dat zo mooi kunnen zeggen. Het is te gek voor woorden, maar ik heb zelfs een flinke fysieke afstand van mijn werkplek nodig om me los te kunnen gespen.

Ik word dus grotendeels geleefd door mijn werk en doe daarmee regelmatig mijn gezin en mezelf te kort, terwijl er genoeg klokuren zijn.

Want er is toch veel meer dan werken alleen. Dus u begrijpt… Om me los te gespen, is drie weken vakantie in een ander oord voor mij belangrijk en dit jaar ging de reis eerst een tijdje naar Griekenland om bij te slapen, bij te kleuren en bij te lezen. Rustig aan groei ik weer in mijn rol als partner en vader, ik luister beter en de gesprekken met de kinderen krijgen weer meer diepgang. Vervolgens een weekje Oostenrijk zonder kinderen om een paar ferme bergwandelingen te maken. Gezonde lichamelijke inspanning in een fascinerende omgeving draagt eraan bij om eens echt ‘abgeschnallt’ te raken. Je komt in gesprek met berghuteigenaren die drie maanden boven leven en worden bevoorraad per helikopter. Je ziet boeren die op de meest onmogelijke plaatsen handmatig hoogwaardig almgras oogsten, graafmachines die met enorme staalkabels gezekerd op steile berghellingen grondwerk verrichten. Kortom… losgespen en een tijdje in een andere omgeving heeft mijn horizon weer breder gemaakt. Het heeft inspiratie en verdieping gebracht om zakelijk en privé nieuwe dingen op te pakken.

Ik begrijp dat niet iedereen de behoefte heeft om op vakantie te gaan of om andere landen te bezoeken en dat soms tijd of geld ontbreekt.

Maar ik gun u allen het moment om eens ‘abgeschnallt’ te geraken.

Om te ontspannen en uit te rusten, want ik weet als geen ander dat de cumelaondernemers, de werkmieren van de samenleving, geneigd zijn om hard te werken en veel uren te maken.

OOK OP WWW.CUMELA.NL: • Stimuleringsregeling voor ondernemers in West-Brabant als ze een werkzoekende of leerling een leer-werkplek aanbieden.

• Geen verlenging van de verlaagde btw op arbeidskosten bij renovatie en onderhoud.

• Forse beperkingen verbonden aan grondontsmetting.

• Wijziging Uitvoeringsregeling Meststoffenwet, vijfde actieprogramma Nitraatrichtlijn.

• Bijlage 5 GMP+ gewijzigd (Early Warning System).

Wim van Mourik Voorzitter CUMELA Nederland

GRONDIG - Oktober 2014

61

ondernemen met

cumela

SERIE PROVINCIAAL BESTUUR

Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden. Vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.

Aflevering 1: Zuid-Holland

Het crisiscentrum van Nederland Verkeersveiligheid staat hoog op de agenda bij het provinciaal bestuur van CUMELA in de provincie Zuid-Holland, maar ook de problematiek rondom het langzaam verkeer is er een belangrijk speerpunt. “We zitten hier in het crisiscentrum van Nederland”, stelt voorzitter André Baars.

In juli nog zat de gedeputeerde verkeer en vervoer van de provincie Zuid-Holland, Ingrid de Bondt, in een trekker van loonbedrijf De Vries uit Stolwijk. Tijdens een bijeenkomst eerder dit jaar over landbouwverkeer en de problematiek die cumelabedrijven daarbij ondervinden, was zij uitgenodigd om zelf eens te ervaren wat de knelpunten zijn. “Dat was voor ons wel een succesje te noemen”, zegt André Baars, die al vier jaar als voorzitter fungeert. “Het toont aan hoeveel je samen kunt bereiken. De problematiek kwam ooit op de lokale agenda te staan bij de studieclub AlblasserwaardVijfheerenlanden, maar door samen te werken en te lobbyen hebben we als provinciaal bestuur de problematiek weten op te schalen naar provinciaal niveau en het daar op de kaart gekregen.”

62

GRONDIG - September 2014

Verkeer en veiligheid vormen één van de belangrijkste speerpunten waar cumelaondernemers in de Randstad-provincie mee te maken krijgen. “De stedelijke omgeving raakt letterlijk onze achtertuin. Er is hier zoveel ander verkeer dat we wel om de tafel moeten om een gezamenlijke oplossing te vinden”, zegt bestuurslid Aldert van der Spek, die begin dit jaar tot het bestuur is toegetreden. “We kunnen burgers die klagen over afgevallen lading wel lastig blijven vinden, maar als jij een kuub klei verliest op een rotonde waar een vader met zijn kinderen ook overheen fietst, dan heb je wel een probleem. We kunnen er dus niet van wegkijken, maar moeten erop anticiperen. Veel mensen hier weten niet eens wat een shovel of hakselaar is, laat staan dat ze weten hoe ze ermee om moeten gaan in het verkeer.”

Daarmee raakt hij meteen het stokpaardje van bestuurslid Maurice van Chastelet. “Elke vergadering komt het onderwerp scholing wel aan bod”, lachen beiden. Maar meteen serieus: “Dat is goed. Door die scherpte van Maurice van Chastelet en de betrokkenheid daarop van Arjo Klok omtrent dat onderwerp landt het op een gegeven moment ook bij de andere bestuursleden en krijgt het een plek. Dat kunnen we dan weer inpassen in onze actiepunten en opschalen. Denk aan voorlichting geven over landbouwverkeer op basisscholen. Scholing staat nu zelfs op de agenda van het dagelijks bestuur van CUMELA.”

Overstijgen De lokaliteit van een probleem overstijgen en er een gemeenschappelijk probleem van maken, dat is de uitdaging van het provinciaal bestuur, menen beiden. “Het is aan ons de kunst om de highlights eruit te pikken en het lokale te overstijgen”, zegt Baars. “Denk aan het aanbestedingsbeleid.

Veel ondernemers hebben hiermee te maken en hebben er vragen over. Het is aan ons om in al die individuele vraag-

Cumelabedrijven Zuid-Holland

Successen vieren

Deze afdeling heeft 310 leden. 18% van de leden CUMELA Nederland zijn gevestigd in Zuid-Holland.

De gemiddelde omzet per bedrijf in Zuid-Holland is 2,216 miljoen euro. Dit is 112% t.o.v. het landelijk gemiddelde.

In deze afdeling ligt het zwaarte punt in de werkvelden grondverzet en cultuurtechniek.

Het heeft ook te maken met de houding, stellen beide bestuursleden. “Nog te vaak opereren we als sector te reactief.

We zijn heel goed in achteraf de knelpunten aanwijzen, maar het is juist van belang die knelpunten vooraf te zien en daarop in te springen. Dat betekent oren en ogen open houden en dus eerder aankloppen bij het bestuur of de bedrijfsadviseur. Een ondernemer die er drie jaar later achter komt dat het bestemmingsplan is gewijzigd, is gewoonweg te laat.”

Maar hoe verander je dat? “We zouden onze successen meer moeten vieren,” stelt Baars, “zowel naar elkaar als naar de buitenwereld toe. Dat is vaak niet iets wat in het karakter zit van een cumelaondernemer, maar daardoor worden we wel

stukken een rode draad te zien en daarop actie te ondernemen.”

“Dat sprak mij ook zo aan in dit bestuur”, voegt Van der Spek eraan toe. “Elk bestuurslid heeft wat met de sector en wil daar het beste voor. Eigen ervaringen of problemen zijn niet leidend. Het gaat om het geheel.”

Dat het bestuur zo divers is, vindt hij dan ook een grote winst. “Het is goed om vanuit verschillende hoeken naar een onderwerp te kijken. Gaven en talenten kunnen elkaar op die manier aanvullen. De één heeft meer affiniteit met het agrarische, de ander meer met grondverzet. De één heeft een bedrijf met vijftig man, de ander is een eenpitter. Toch kunnen we elkaar hier feilloos in vinden, omdat we allemaal dezelfde taal spreken.”

Gedeputeerde verkeer en vervoer Ingrid de Bondt heeft in de praktijk ervaren wat de problematiek is voor landbouwverkeer in Zuid-Holland.

Samen is meer Samenwerking is daarbij de kracht. “Samen is meer en meer is samen”, zegt Baars. “Willen we ons als sector meer profileren, dan moeten we samenwerken, zowel binnen het bestuur als daarbuiten. Binnen het bestuur zouden we ons bijvoorbeeld meer moeten richten op kwaliteiten van mensen dan op regio of achtergrond. Natuurlijk is het niet handig als twee bestuursleden uit hetzelfde dorp komen, maar kwaliteiten en talenten van iemand vind ik belangrijker. Denk aan netwerken. Mensen die een schakel hebben met de politiek, met het onderwijs, met de bank, noem maar op, die kunnen openingen brengen in onze discussies. Daardoor staan we sterker.”

Maar ook daarbuiten zouden cumelaondernemers meer de samenwerking met het bestuur moeten zoeken, stellen beiden. “Vanuit de leden zou meer respons welkom zijn”, stelt Van der Spek. “Ik denk dat velen niet in de gaten hebben wat een provinciaal bestuur kan betekenen. Maar de vraag daarbij is: hoe mobiliseer je de leden?”

“Daarvoor is wel een mentaliteitsverandering nodig”, denkt Baars. “We zijn knoertharde werkers en goede vaklui, maar houden graag dingen in onze eigen hand en lopen niet met onze problemen te koop. Toch zou het goed zijn als de lijnen naar het provinciaal bestuur meer open gingen. We kunnen hierdoor juist van elkaar leren en er is meer winst te behalen.

Ons provinciaal probleem kan namelijk ook het probleem van een andere provincie zijn. Ik denk dat we dat als bestuur ook meer moeten uitdragen ‘wat kun jij voor de sector betekenen?’ in plaats van ‘wat kan de sector voor jou doen?’.”

zichtbaar. We mogen trots zijn op onze sector en best vaker op de voorgrond treden. Die houding is ook goed voor ons imago.” Hij lacht: “Een foto met de gedeputeerde in een trekker in de krant is een goed begin.”

TEKST EN FOTO’S: Marjolein van Woerkom

Bestuur Zuid-Holland André Baars, Baars & Zn BV, Nieuwland (voorzitter) Maurice van Chastelet, Gebr. Van Chastelet Verhuur BV, Dordrecht André Geerlings, A. Geerlings Cultuurtechnisch Loonbedrijf & Machineverhuur, Noordwijkerhout Arjo Klok, Dick Klok Cultuurtechniek BV, Heenvliet Daan Kool, Loon- en Verhuurbedrijf Daan Kool VOF, Lexmond Maaike Scheer-Koorneef, Rini Scheer Loon- en Graafmachineverhuur, Zuidland Aldert van der Spek, Van der Spek Loon- en Grondwerk BV, Bergschenhoek

GRONDIG - September 2014

63

sleufsilo’s keerwanden betonplaten

GROEN, GROND EN INFRA PRODUCTEN vloerputten

vloerputten keerwand

met verwisselbare deksels

betonplaat

schoon water perssap

tweewegkolk o.a. geschikt voor het voorterrein

schoon water

vuil water

PVC buizen PVC buizen en hulpstukken

open water

Nijemirdum

|

Tel.: 0514 - 57 18 26

|

www.buma.com b

|

iinfo@buma.com f @b

Farm PRO radial 85-SERIE & 70-SERIE

Optimaal rijcomfort Goede stabiliteit en tractie Uitstekende zelfreinigende eigenschappen R-1W proďŹ el Breed loopvlak Sterke hielrand

Bezoek ons op Veld B Stand 2.13

Zwake 5 4451 HH Heinkenszand T: +31 (0)113 56 95 00 F: +31 (0)113 56 36 23 sales.nl@molconinterwheels.com

www.molconinterwheels.com

ondernemen met

cumela

GEWASBESCHERMING

Gewasbescherming buiten landbouw verdwijnt Het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen blijft regelmatig onderwerp van de (politieke) discussie. Of het nu gaat om gewasbescherming buiten de landbouw, de effecten voor bijen of omwonenden of grondontsmetting, de rode draad is dat gewasbescherming - terecht of niet terecht - onder het vergrootglas ligt van burgers en belangengroepen en dus ook van de politiek. De stand van zaken.

De afgelopen maanden hebben de Tweede kamer en staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Wilma Mansveld overeenstemming bereikt over het invoeren van een verbod op het gebruik van gewasbescherming buiten de landbouw. Samenvattend zijn

deze beschreven in de tabel. De komende maanden zullen in afstemming met het bedrijfsleven de uitzonderingen nader worden vastgesteld. Ook zullen de Green Deals nader moeten worden ingevuld. CUMELA Nederland is via de sectie Grondverzet en cultuurtechniek betrokken bij de gesprekken over de invulling van de Green Deal voor sportvelden en golfterreinen.

Wettelijk regelen Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is de verboden nu wettelijk aan het regelen door voorstellen voor wetteksten te schrijven. Het ziet ernaar uit dat het ministerie niet de toelating van de middelen zal intrekken, maar wel het gebruik gaat verbieden. De verboden worden naar verwachting opgenomen in het Activiteitenbesluit. De bedoeling is dat de regelgeving voor het eind van dit jaar richting de Tweede Kamer wordt verzonden.

Daarna volgt een inspraakronde en behandeling in de Kamer, zodat de wetteksten in juli 2015 in werking kunnen treden. De staatssecretaris heeft bij behandeling in de Kamer al laten weten dat dit een erg ambitieus tijdtraject is.

CUMELA Nederland constateert dat de markt momenteel afwachtend is met het doen van nieuwe investeringen. Dat is begrijpelijk gezien de bedragen die daarmee zijn gemoeid en het eerder geschetste tijdtraject. CUMELA Nederland zal de komende maanden nadrukkelijk de voortgang van het wetgevingstraject volgen en haar leden daarover informeren.

Status laag-risicomiddelen Onduidelijk is nog steeds wat de status is van een aantal professioneel gebruikte middelen (op basis van zuren) op verhardingen na ingang van het verbod, eind volgend jaar. Het is in elk geval niet zo dat deze automatisch onder de laagrisicomiddelen komen te vallen. Momenteel wordt bekeken of het risico voor de waterkwaliteit als ‘laag’ moet worden beschouwd. Tevens is het nog de vraag of deze middelen bij gebruik op verhardingen onderdeel zullen vormen van de Green Deal groene gewasbeschermingsmiddelen.

TEKST: Maurice Steinbusch

66

GRONDIG - September 2014

Samenvatting overeenstemming Tweede Kamer en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw.

Soort toepassing

Omschrijving overeenstemming

Onkruidbestrijding op verhardingen, professionals

Verbod per 1-11-2015, Uitzondering voor terreinen met bijzonder veiligheidsrisico (chemiecomplexen, defensieterreinen, vliegvelden). Tevens heeft de Kamer een motie aangenomen dat de uitzonderingen beperkt blijven tot die toepassingen die genoemd zijn in criteria Goud en Zilver van de Barometer Duurzaam Terreinbeheer van de Stichting Milieukeur

Onkruidbestrijding op verhardingen, particulieren

Verbod per 1-11-2015

Gewasbescherming overige terreinen, professionals

Verbod per 1-11-2017, uitzondering voor siertuinen (o.a. rozenperken) en plagen (o.a. eikenprocessierups, Aziatische boktor), Amerikaanse vogelkers)

Overige toepassingen particulieren

Terugdringen gebruik door middel van voorlichting en aanpassen verpakkingen

Toepassingen op sportvelden en golfterreinen (professioneel)

Nog af te sluiten Green Deal tussen bedrijfsleven en overheid om chemievrij beheer in te voeren (met beperkte uitzonderingen)

Toepassingen bij Nog af te sluiten Green Deal tussen bedrijfsleven en overheid recreatiebedrijven (professioneel)

Green Deal groene gewasbeschermingsmiddelen Afgelopen zomer heeft een aantal organisaties (Nefyto, LTO, Natuur & Milieu, Ctgb, Bionext en Artemis) een Green Deal met de overheid (ministerie van Economische zaken) afgesloten. Inzet is om de komende jaren zoveel mogelijke groene gewasbeschermingsmiddelen op de markt te laten komen door de toelating te versnellen. Tevens neemt Nederland het initiatief om de opgedane ervaringen te delen met andere Europese landen. Binnen de Green Deal wor-

den met groene gewasbeschermingsmiddelen bedoeld middelen van natuurlijke oorsprong, zoals (extracten van) planten, micro-organismen of bepaalde mineralen en nagemaakte middelen (identiek aan de natuurlijke stof). Deze Green Deal sluit aan bij de al langere ontwikkeling dat er in de industrie een accentverschuiving is van chemische middelen naar combinaties van chemische en biologische middelen.

(Advertentie)

w: nieu 5 201

standnummer op de ATH 6.04

KUHN LSB 1290 D en iD grootpakpersen • • • • • •

Perfecte pakmaat 120 x 70 en 120 x 90 OmniCut `Integral Rotor` – 23 messen Unieke Power Density voorkamer Optimale capaciteit met 46 plunjerslagen Géén breekbout in de hoofdaandrijving Enkele of Dubbele knopertechniek

www.rth.nl - tel: 0575 599 469 Akkerbouw | Veehouderij | Openbaargroen

GRONDIG - September 2014

67

ondernemen met

cumela

TOOLBOX

Schulden Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting Als een medewerker eenmaal in de schulden zit, lijkt alles voor hem tegen te gaan zitten. Om daar uit te Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

komen, moet er wat veranderen. Hij moet actie ondernemen. Dat vraagt een kritische beoordeling van het uitgavenpatroon. Een medewerker kan hiervoor hulp inschakelen. Ruim een kwart van de huishoudens in Nederland heeft een betalingsachterstand, dus deze medewerker is zeker de enige niet. Ervaren hulpverleners zijn er genoeg.

Corina van Zoest-Meester Adviseur arbo

HOE KOM JE AAN SCHULDEN?

HOE KOM IK WEER UIT DE SCHULDEN?

Voorbeelden waardoor schulden ontstaan: • Door een nieuwe situatie (verhuizing, getrouwd, gescheiden, minder of geen werk van jezelf of je partner, overlijden van je partner, kinderen, ziekte, zorgkosten et cetera) moet het uitgavenpatroon worden aangepast. Dat kan niet altijd snel genoeg, waardoor schulden ontstaan.

• Meer geld uitgeven dan er binnen komt (ook al komt er genoeg binnen).

• Overlevingsschulden: de maandelijkse lasten zijn te hoog voor het inkomen. Er moet geld worden geleend voor eten en kleding.

• Door gedrag. Soms is er inkomen genoeg, maar wordt het geld te gemakkelijk uitgegeven aan bijvoorbeeld verslavingen (drank, gokken et cetera).

• Het compenseren van negatieve gevoelens met beloningen.

Op de website www.zelfjeschuldenregelen.nl staat een stappenplan om tot afbetaling van je schulden te komen. Bepaal waardoor de schulden zijn ontstaan en beoordeel hoe je dat voor de toekomst kunt aanpakken. Tevens moet je een overzicht maken van de schulden die je nog moet betalen (aan wie, bedragen en wanneer te betalen). Vervolgens beoordeel je wat er aan geld binnenkomt en wat je allemaal moet betalen aan vaste lasten en overige uitgaven. Met het stappenplan kun je bepalen wat je gaat aflossen. Maak hierover met de schuldeisers afspraken. Als je er niet uitkomt, moet je zorgen dat je hulp krijgt. Kijk op www.nvvk.eu waar je precies voor hulp in (de buurt van) jouw woonplaats terecht kunt.

Het wordt tijd voor actie als je langer dan twee maanden je vaste lasten (huur, energie, zorgkosten) niet kunt betalen.

1

Schulden op een rij

2

Aflossing per maand

3

Uw situatie

4

Uw begroting

5

Uw betaalplan

Hoe nu verder

68

GRONDIG - September 2014

ONBETAALDE REKENING

Een incassobureau kan het geld innen in opdracht van de schuldeiser.

Een deurwaarder kan dat ook, maar mag meer, namelijk een dagvaarding uitbrengen, beslag leggen op boedel of loon of een woning ontruimen. De kosten van het incassobureau en de deurwaarder zijn voor rekening van de wanbetaler.

HULP VAN JE WERKGEVER Als het je niet lukt om van je schulden af te komen, doe je er als medewerker goed aan dit met je werkgever te bespreken. Als het eenmaal zover komt dat er loonbeslag wordt gelegd, is de werkgever ook op de hoogte van je schulden en daar komt voor hem ook de nodige administratie bij. Vroegtijdig je zorgen delen, kan dit voorkomen.

Het Nibud heeft een speciale coach die werkgevers kunnen inschakelen voor werknemers met schulden. Dat kan door te bellen met telefoonnummer (030) 239 13 50.

BETALINGSHERINNERINGEN (aanmaningen)

INCASSOBUREAU

DEURWAARDER

Tips en vuistregels 1. Hou je administratie op orde. Maak een overzicht van inkomsten en uitgaven. Zorg dat je van elke week of maand weet wat je hebt overgehouden of te kort bent gekomen.

2. B ewaar belangrijke papieren in bijvoorbeeld ordners.

3. Controleer of je alles krijgt waar je recht op hebt, bijvoorbeeld teruggaven van het energiebedrijf, toeslagen van de overheid (www.nibud.nl/berekenuwrecht) of bepalingen uit de cao (reiskosten, kleedgeld, et cetera).

4. Voorkom onverwachte bijbetalingen aan energie of overheid door regelmatig te controleren of de opgegeven ‘geschatte’ gegevens overeenkomen met de werkelijkheid.

5. Beoordeel waar je kunt besparen, vergelijk verzekeringen, abonnementen, energie en vaste uitgaven.

6. Beoordeel je eigen houding. Vind je dat geld moet rollen of bewaar je liever een appeltje voor de dorst? Ga je voor luxe of houd je rekening met het saldo van je bankrekening? Past je instelling bij het geld dat je hebt?

7. Denk na over je toekomst. Bepaal wat je nu moet doen om je wensen voor de toekomst te kunnen realiseren.

8. Als je betalingsachterstanden hebt, vraag dan om hulp. Als er niets verandert, zullen de schulden ook niet veranderen of alleen maar hoger worden (23 procent van de mensen met zware betalingsachterstanden denkt er zelf wel uit te kunnen komen, maar hoe groter de schuld, des te onwaarschijnlijker dat is).

9. Bepaal zelf of je een aankoop nodig vindt en laat je niet overtuigen door een verkoper die zegt dat je eigenlijk niet zonder kunt en dat als je vandaag beslist… Die fantastische aanbieding is er morgen of een andere keer ook nog wel. Slaap gerust nog een nachtje over een aankoop.

10. Bekijk eens wat je netto uurloon is en vraag je bij aankopen af hoeveel uur je voor de aankoop moet werken. Bepaal zo of iets zijn geld wel waard is.

11. B ekijk ook eens de websites van het Nibud en de Consumentenbond voor bespaartips.

FINANCIËLE PROBLEMEN VOORKOMEN Natuurlijk is het beter financiële problemen voorkomen in plaats van schulden te moeten aflossen. Je hebt het minste kans op financiële problemen als: • J e overzicht hebt: inkomsten en uitgaven bijhouden en plannen • J e actief de administratie voert: administratie bijhouden • J e een vorm van dagbesteding hebt: werken • J e een spaarrekening hebt: ongeacht of er (veel) geld op staat!

• Je weinig grote gebeurtenissen hebt in je leven. De impact van een grote gebeurtenis zoals trouwen of werkloos raken, kan zijn: inkomensterugval of toename van uitgaven of geen controle meer hebben over de inkomsten en uitgaven.

• Je een positieve houding hebt– je hebt behoefte aan sparen, je kijkt niet alleen naar de korte termijn maar hebt visie op en oog voor de lange termijn, je bent niet gevoelig voor verleidingen, je hebt minder behoefte aan gemak en luxe. Een positieve houding hebben, is van grotere invloed op het voorkomen van betalingsachterstanden dan het beschikken over financiële vaardigheden.

GRONDIG - September 2014

69

ondernemen met

cumela

LAAGGELETTERDHEID

Taal werkt Beter kunnen lezen en schrijven verhoogt de productiviteit en veiligheid van werknemers Eén op de negen Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. Hij of zij kan niet goed lezen en schrijven en daardoor niet goed functioneren in onze maatschappij én op de werkvloer. Ruim de helft van alle laaggeletterden heeft een baan en kan bijvoorbeeld geen bestelformulieren, personeelsblad of veiligheidsinstructies lezen.

Veilig aan het werk Beperkte lees- en schrijfvaardigheden van werknemers kunnen leiden tot problemen op de werkvloer. Niet alleen voor de werkgever, maar ook voor de werknemers zelf. Laaggeletterde werknemers ervaren meer stress, zijn vaker ziek en vaak ook minder productief. Ook heeft het consequenties voor de veiligheid. Om veilig te kunnen werken, is het belangrijk om de Nederlandse taal voldoende te beheersen. Veel vaker dan wordt gedacht kunnen werknemers geen veiligheidsinstructies of -procedures lezen en begrijpen. “Laaggeletterdheid kan grote gevolgen hebben voor de veiligheid van werknemers”, zegt Van Bijsterveldt. “Jaarlijks krijgen tussen de tienen twintigduizend werknemers een arbeidsongeval, soms met dodelijke afloop, doordat dat ze de Nederlandse taal onvoldoende beheersen. Voor laaggeletterden is het lastig om van papier te begrijpen hoe een machine werkt en dat kan in de praktijk tot grote gevaren leiden.”

Signaleren taalproblemen Laaggeletterden kunnen hun probleem vaak goed verbergen en vermijden lees- en schrijfsituaties.

Taalvaardigheden zijn essentieel voor werk, stelt Marja van Bijsterveldt, voorzitter van de Stichting Lezen & Schrijven en voormalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. “Mensen die beter leren lezen en schrijven, kunnen zichzelf beter redden op werkvloer, ze zijn productiever, sociaal actiever en gelukkiger. Voldoende kunnen lezen en schrijven is ook een belangrijke voorwaarde om andere vaardigheden te ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan digitale vaardigheden. Die heb je in het dagelijks werk steeds vaker nodig voor bijvoorbeeld machinebesturing, bestellingen of urenregistratie. Mede met het oog op de toekomst is het daarom raadzaam stil te staan bij taalvaardigheden van werknemers.”

De Stichting Lezen & Schrijven zet zich daarom in om laaggeletterdheid in Nederland te voorkomen en verminderen.

Laaggeletterdheid komt in alle sectoren voor. Laaggeletterden werken vaak in de industrie- en energiesector (13,9 procent) en in de bouw (12,7 procent).

70

GRONDIG - September 2014

“Veel mensen die onvoldoende kunnen lezen en schrijven, schamen zich”, zegt Van Bijsterveldt. “In een omgeving waar iedereen elkaar goed kent, zoals op het werk, is het lastig om ervoor uit te komen dat je niet goed kunt lezen en schrijven.

Daarom vragen laaggeletterden vaak zelf niet om hulp”, aldus de oud-minister. Herkenbare uitspraken op de werkvloer zijn bijvoorbeeld ‘Dat formulier vul ik thuis wel in’, ‘Ik ben mijn bril vergeten’, ‘Ik dacht dat de afspraak morgen was’ of ‘Kunt u dat even voor mij invullen?’. Neemt een werknemer eenvoudige formulieren mee naar huis, leest hij geen werkroosters of spreekt hij zich nooit uit in een overleg, dan kan dat een signaal zijn dat hij laaggeletterd is.

Het is belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken en het taboe dat er heerst rondom laaggeletterdheid te doorbreken. Voor mensen die na jaren eindelijk kunnen lezen en schrijven, gaat er een wereld open. Van Bijsterveldt: “Ik sprak eens met een chauffeur die zijn navigatiesysteem niet begreep. Zijn vrouw moest altijd op zondagavond mee op zijn wekelijkse nieuwe route om de straatnaamborden voor hem

Taalmeter Stichting Lezen & Schrijven heeft de Taalmeter ontwikkeld.

Dat is een online instrument waarmee binnen twaalf minuten duidelijk wordt of iemand mogelijk moeite heeft met lezen.

De Taalmeter bestaat uit 24 verschillende leesopdrachten en meerkeuzevragen. De Taalmeter is kosteloos toe te passen en stelt organisaties in staat om snel inzicht te krijgen in het taalniveau van werknemers. Als het nodig is, kunnen zij hen daarna een passend taalaanbod doen. Er zijn al goede ervaringen opgedaan met de Taalmeter door bijvoorbeeld UWV

te lezen. Deze man heeft inmiddels een taalcursus gevolgd en kan nu zelf lezen. Daardoor is hij een stuk zelfredzamer en zelfverzekerder geworden.”

Op het werk aanpakken Bedrijven kunnen gericht aan de slag met de aanpak van laaggeletterdheid. Om signalen te bevestigen en erachter te komen of een werknemer daadwerkelijk laaggeletterd is, kan de Taalmeter worden ingezet. Een werknemer maakt online leesopdrachten en binnen twaalf minuten wordt duidelijk of hij moeite heeft met lezen. “Belangrijk is dan om een laaggeletterde te vertellen dat hij of zij niet de enige is en dat er speciale cursussen zijn voor volwassenen, met kleine groepen en persoonlijke aandacht”, aldus Van Bijsterveldt. Via het gratis telefoonnummer 0800-023 44 44 kan iemand informatie krijgen over een taalcursus in de buurt.

Stichting Lezen & Schrijven heeft veel kennis en ervaring op het gebied van laaggeletterdheid en kan adviseren over een concrete aanpak om werknemers beter te leren lezen en schrijven binnen het bedrijf. De stichting kan bijvoorbeeld advies geven over hoe aandacht gevraagd kan worden voor taalvaardigheden en over hoe een aanpak structureel kan worden verankerd binnen het bedrijf. Daarbij biedt de stichting hulpmiddelen, zoals de Taalmeter, om laaggeletterde werknemers te ontdekken en door te verwijzen naar een geschikte cursus. Taalcursussen kunnen ook intern worden georganiseerd en het loont ook om veelgebruikte documenten, zoals veiligheidsinstructies en bestelformulieren, eens kritisch onder de loep te nemen. Van Bijsterveldt: “Er zijn volop mogelijkheden om laaggeletterdheid aan te pakken, werknemers te helpen en winst te halen uit lezen en schrijven. Met een concrete aanpak kunnen we samen een hoop bereiken.”

TEKST & FOTO: Stichting Lezen & Schrijven OPENINGSFOTO: Joost Hoving

Werkbedrijven, gemeenteloketten en diverse bedrijven. De uitkomsten zijn indrukwekkend. Eén op de drie mensen bij wie de Taalmeter is afgenomen, heeft waarschijnlijk moeite met lezen. U kunt een proefversie van de Taalmeter bekijken en uitproberen op www.taalmeter.nl. Gebruik ‘demo’ als loginnaam en wachtwoord.

Wilt u meer weten over de Taalmeter? Neem contact op met Igor Ivakic van de Stichting Lezen & Schrijven via igor@lezenenschrijven.nl of (070) 310 89 00.

Stichting Lezen & Schrijven 1,3 miljoen Nederlanders die deel uitmaken van de potentiële beroepsbevolking kunnen niet goed lezen en schrijven.

Stichting Lezen & Schrijven zet zich in om laaggeletterdheid in Nederland te voorkomen en te verminderen door het onderwerp onder de aandacht te brengen en krachten te bundelen tussen overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Ook voert de stichting concrete projecten uit, zoals Taal voor het Leven, dat met inzet van diverse organisaties, vrijwilligers en docenten op lokaal niveau meer mensen helpt hun taalvaardigheid te vergroten.

Neem voor advies over de aanpak van laaggeletterdheid in uw bedrijf contact op met Stichting Lezen & Schrijven via (070) 302 26 60 of info@lezenenschrijven.nl. Meer informatie: www.lezenenschrijven.nl en www.taalvoorhetleven.nl.

Taalvaardigheden zijn essentieel voor werk, stelt Marja van Bijsterveldt, voorzitter van de Stichting Lezen & Schrijven

GRONDIG - September 2014

71

STERKE IDERS E R P S R MESTVE 5 TON TOT 23,

Buurtweg 42 Ů 6971 KM Oeken tel. 0575 476555 www.hissink-oeken.nl

Oudenhof 14 4191 NW Geldermalsen 0345-58 50 50 verkoop@wimvanbreda.nl

Specialist in machines voor weg-, berm- en slootonderhoud

www.wimvanbreda.nl

ondernemen met

cumela

MODDER OP DE WEG

Binnenkort start de najaarsoogst Pas op voor modder of slik en afvallende lading In Zeeland heet het slik, op de meeste andere plaatsen modder, maar overal kunnen vervuilde, gladde wegen leiden tot bijzonder gevaarlijke situaties. Binnenkort start de najaarsoogst, waardoor cumelabedrijven extra alert moeten zijn op een vervuild wegdek, het gevaar van afvallende lading en het rijgedrag.

Afvallende of wegwaaiende losse lading, mag geen gevaar of hinder opleveren voor medeweggebruikers. Laad ruimschoots onder de rand of gebruik een afdeksysteem.

Bij een vervuild wegvak dient u borden te plaatsen om de overige weggebruikers te waarschuwen. Deze borden dienen op minimaal 1,50 meter hoogte te staan en op ongeveer 75 tot 100 meter voor het begin van het gladde weggedeelte. Modder- of slikborden zijn onder andere te bestellen via www.modderbord.nl. Vergeet niet om na het schoonmaken van de weg de borden weer weg te halen, anders verliezen ze hun effect.

Maak ook heldere afspraken met uw opdrachtgever over het schoonmaken van de weg. De vervuiler (opdrachtnemer) kan bij ongelukken strafrechtelijk worden vervolgd. Het is immers verboden om de weg zodanig te vervuilen dat hierdoor gevaar kan ontstaan.

Afvallende oogstproducten Over afvallende lading bestaat in de praktijk nogal wat onduidelijkheid. In de wet staat: “Losse lading die naar haar aard niet op of aan het voertuig bevestigd kan worden, moet deugdelijk zijn afgedekt indien gevaar of hinder ontstaat of kan ontstaan als gevolg van afvallende of wegwaaiende lading.”

Het afdekken van losse lading is dus niet verplicht, maar er mag geen gevaar of hinder ontstaan door afvallende of

wegwaaiende lading. De beoordeling van dat gevaar leidt tot veel discussie. Ons advies is om tijdens een controle zoveel mogelijk feiten op foto’s vast te leggen, liefst met de bekeurende agent in beeld. Deze foto’s kunnen dienen als ondersteuning in uw bewijsvoering tijdens een eventuele rechtszaak. Maak daarbij ook foto’s van boven in de bak van de kipper, zodat wordt aangetoond dat er voldoende ruimte onder de schotten is.

Handmatig afdekken raden wij af; daarbij is het risico om van de wagen te vallen te groot.

Als de kipper goed onder de schotten is geladen en de chauffeur maximaal 40 km/u rijdt, is de kans dat er lading op de weg terecht komt een stuk geringer. Bij aanschaf van een nieuwe kipper kan het bijkopen van een afdeksysteem worden overwogen. Via de onderkant (assen, bodemketting) kan er dan nog steeds product op de weg vallen, maar in de praktijk wordt dit dan meestal door de politie getolereerd.

Snelheid en remmen De meeste trekkers kunnen minimaal 40 km/u rijden. Naarmate er sneller wordt gereden, nemen de risico’s toe. Rijd daarom niet sneller dan 40 km/u en bedenk dat 25 km/u nog steeds de wettelijke maximumsnelheid voor landbouwtrekkers is. Bovendien bespaart u met wat rustiger rijden fors op het brandstofverbruik, wat bij de huidige bandstofprijzen snel tot een behoorlijke kostenreductie kan leiden.

Uit remmentesten van aanhangwagens is gebleken dat meer dan driekwart niet voldoende goed remt. Bij een aanhanger die niet goed remt, moet de trekker de remfunctie overnemen. Dat leidt tot gevaarlijke situaties en kan daarnaast schade aan de remmen van uw trekker veroorzaken. De remwerking van de aanhangers kan verbeteren door de remmen goed af te stellen en voldoende onderhoud aan de remmen te plegen. Gezien de snelheden en massa’s waarmee wordt gereden, zijn drukluchtremmen sterk aan te bevelen.

TEKST: John Augustijn FOTO: Hero Dijkema

GRONDIG - September 2014

73

uitsmijter

Het nut van een collectieve ongevallenverzekering Enige tijd geleden werd ik gebeld door mevrouw Graafsma van Loonbedrijf De Cumelaar.

Een collega van haar had van het UWV een enorme boete van € 30.000,- gekregen omdat deze ondernemer niet voldoende had gedaan aan het re-integreren van een langdurig zieke medewerker. Mevrouw Graafsma heeft zelf ook een langdurige zieke medewerker en vroeg zich af of zij wel voldoende deed aan re-integratie. Ik vertelde dat het belangrijk is om de Wet verbetering poortwachter stap voor stap te volgen. Er moet voortdurend worden getoetst wat de mogelijkheden van de werknemer zijn binnen het eigen bedrijf en eventueel in een later stadium ook buiten het bedrijf. Hiervoor is een goede arbodienst of goed re-integratiebedrijf onmisbaar. Daarnaast heb ik haar geadviseerd om na te gaan bij haar verzuimverzekeraar of een poortwachtergarantie onderdeel is van de verzekering. Dit houdt in dat als alle aanwijzingen van de arbodienst en verzuimverzekeraar worden opgevolgd, de verzekeraar zo’n boete van het UWV overneemt.

Mevrouw Graafsma belde later terug dat haar verzekering inderdaad een poortwachtergarantie heeft.

Daarbij voegde ze toe dat het inzetten van interventies voor honderd procent worden vergoed, zoals bemiddeling naar ander werk of het inzetten van rugtrainingen. Het al dan niet bieden van een poortwachtergarantie of het (gedeeltelijk) vergoeden van interventies verschilt per verzekeraar. Dit kan al gauw duizenden euro’s schelen! Een goed moment om uw verzuimpolis weer eens tegen het licht te houden.

Frank Diele Medewerker inkomensverzekeringen CUMELA Verzekeringen

Je zult nooit tijd vinden, je zult tijd moeten maken.

Medicijnen kunnen de rijvaardigheid beïnvloeden Sommige medicijnen beïnvloeden het reactievermogen en daarmee ook de rijvaardigheid. Het werken op of met machines is dan niet verstandig of zelfs verboden.

Medicijnen die het reactievermogen beïnvloeden: • Slaapmiddelen en kalmerende middelen.

• Sterke pijnstillers.

• Medicijnen bij depressie of psychische stoornissen.

• Medicijnen bij allergie, hooikoorts, epilepsie en reisziekte.

Meerdere medicijnen tegelijk gebruiken, kan ervoor zorgen dat het reactievermogen nog sterker vermindert. Alcohol heeft dat effect ook zonder deze medicijnen, maar als je alcohol en bovengenoemde medicijnen combineert, weet je zeker dat je niet goed genoeg reageert om een machine te kunnen bedienen. Op www.rijveiligmetmedicijnen.nl kunt u kijken of u met het medicijn dat u gebruikt mag rijden.

De medicijnen zijn te herkennen aan de gele sticker, een vermelding op het etiket of een vermelding in de bijsluiter. Bij twijfel kunt u de apotheker vragen om meer informatie. Geef altijd aan dat u voor uw werk met machines werkt. Misschien is er een ander medicijn waardoor u wel kunt werken.

Bijwerkingen van medicijnen die het reactievermogen beïnvloeden, zijn onhandigheid, sufheid, langzamer reageren, duizeligheid, slordigheid, minder scherp zien, minder oplettend zijn en minder controle hebben over armen en benen.

Als u bent gestopt met het medicijn wil dat niet zeggen dat het medicijn is uitgewerkt. Sommige medicijnen kunnen nog maanden doorwerken!

Kies voor de veiligheid van uzelf en die van anderen. De waarschuwing wordt niet voor niets gegeven.

74

GRONDIG - September 2014

6 m winst 3

UNIEKE KANTELBARE VOORWAND De Lely Tigo PR en XR opraapwagens zijn voorzien van een unieke kantelbare voorwand die per rit 6 m3 extra laadruimte wint.

Dit resulteert in een compacte wagen met een ongekend hoge capaciteit en optimaal rijcomfort.

Interesse? Kijk voor een dealer in de buurt op www.lely.com of mail naar nederland@lely.com

HARVEST RESULTS. www.lely.com

innovators in agriculture

Beursaanbiedingen AgroTechniek Holland beurs

TLS voor

€ 1,-

*

IL MIA\VAM jk li e g o m

6RC – De allround tractor van John Deere Vanaf

€ 16.499 excl. BTW

3%

korting op bruto

prijs

5E – De kleine reus!

– Kleine draaicirkel en onovertroffen wendbaarheid voor smalle binnenplaatsen, lage doorrijhoogtes en voorladerwerk.

– 3-cilinder PowerTech motor met turbolader.

– 9 versnellingen vooruit en 3 achteruit.

6R – 3 jarig jubileum John Deere Nederland – Grootste cabine in zijn klasse.

– Het volledig frame concept vangt alle belasting op en is uitermate geschikt voor intensief voorladerwerk.

Vanaf

€ 43.900 excl. BTW

3%

korting op bruto

prijs

6090 MC – Nieuwste modellen, scherpe prijzen – – – – – – –

24/24 PowrQuad Lucht geveerde stoel Zwaailamp 10 werklampen 540/540E/1000 toeren aftakas Radio Hydraulische aanhangwagen rem

6M – 3 jarig jubileum John Deere Nederland – eenvoudige veelzijdigheid – Het volledig frame concept vangt alle belasting op en is uitermate geschikt voor intensief voorladerwerk.

AgroTechniek Holland financieringsaanbieding Betaal 0,99% bij financiering voor 5 jaar** * Prijzen en aanbiedingen zijn exclusief BTW en zijn geldig van 10 september 2014 t/m 31 oktober 2014. Getoonde afbeelding kan afwijken van de werkelijke uitvoering. Exclusief trekhaak en exclusief klaarmaakosten.

JohnDeere.com

XS90170.7 DUT

** De financieringsactie is geldig van 10 september 2014 t/m 31 oktober 2014 voor nieuwe tractoren. De financieringsinformatie is vrijblijvend, hieruit onstaan geen contractuele verplichtingen. Uitsluitend voor zakelijke klanten in Nederland. Fouten, aanvullingen, modificatie en herroeping voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van acceptatie door John Deere Financial, ‘s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van BNP Paribas Leasing Solutions N.V.