Grondig 12 - 2014

12 - KERSTSPECIAL “VOL VERTROUWEN” 54 - VICON VERRAST MET FASTBALER 56 - PRAKTIJKTEST CAT MINI 74 - UPDATE T-RIJBEWIJS 80 - SUCCESVOL INSCHRIJVEN

December 2014

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

12

GA VOOR ALL-INCLUSIVE

ULTIEME CONTROLE

0,99% bij 5 jaar financiering*

Met alles wat u nodig heeft om productiever te zijn: de ULTIMATE Edition van de trekkerseries 6R, 7R en 8R/8RT. ULTIEME TREKKRACHT Hoogwaardige PowerTech motoren voor een maximaal koppel ULTIEM COMFORT Ontspannen rijden in de stilste cabine op de markt (7230R, TÜV 2013) ULTIEME CONTROLE Intuïtieve bediening via een touchscreen-display van 10 inch ULTIEME KWALITEIT Betrouwbaarheid bewezen in de meest veeleisende tests ULTIEME SERVICE Lage service- en onderhoudskosten Neem vandaag nog contact op met uw John Deere dealer om de ULTIMATE Edition te reserveren. Mia/Vamil beschikbaar. Vraag uw dealer welke modellen hiervoor in aanmerking komen. * De financieringsactie is geldig van 1 november 2014 t/m 31 januari 2015 voor nieuwe tractoren. De financieringsinformatie is vrijblijvend, hieruit onstaan geen contractuele verplichtingen. Uitsluitend voor zakelijke klanten in Nederland. Fouten, aanvullingen, modifi catie en herroeping voorbehouden. Eventuele kosten die zouden kunnen ontstaan, zijn buiten beschouwing gelaten. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van acceptatie door John Deere Financial, ‘s-Hertogenbosch. John Deere Financial is een handelsnaam van BNP Paribas Leasing Solutions N.V.

JohnDeere.com

Bespaar 1 liter per ha.

ENERGIEZUINIGE MAAIBALK De modulair opgebouwde maaibalk met centrale aandrijfas zorgt voor een beduidend lagere vermogensbehoefte. Onafhankelijk onderzoek toont een besparing van gemiddeld 1 liter per hectare aan.

Interesse? Kijk voor een dealer in de buurt op www.lely.com of mail naar nederland@lely.com

HARVEST RESULTS. www.lely.com

innovators in agriculture

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving De Drie Poorten Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Vol vertrouwen Journalisten zijn net mensen. Als er iets te beleven is, zijn we er graag bij. En dus zoemden in Bologna de camera’s volop bij de onthulling van de kanariegele trekkers die u op de voorplaat ziet. Was het superspectaculair? Ja, omdat de Argo-groep een helder signaal afgaf dat ze vertrouwen heeft in de toekomst. En nee, omdat we al jaren op die CVT-trekkers zaten te wachten. De Italiaans flamboyant onthulling, is dan mooi meegenomen.

Het was voor ons een prachtig symbolisch beeld voor een bijzonder nummer van Grondig. Dit jaar hebben we een echte kerstspecial gemaakt, een nummer dat past in deze periode van het jaar, met extra tijd voor jezelf, tijd voor anderen en tijd om te lezen.

Dus doen we het anders dan anders met een serie artikelen over de toekomst, bedoeld om verder te kijken. Soms met zaken die op korte termijn spelen, zoals de vraag welke cijfers de accountant komend jaar zal presenteren, maar ook met een blik in de verdere toekomst over waterstof voor de brandstofcelauto en - vooral - de verrassende buffermogelijkheid van water. En de afschaffing van het melkquotum en de komst van apparatuur om continu en direct de gehalten van mest te meten. Plus de mensen van Valtra die vertellen hoe ze uitzoeken welk type trekker u overmorgen wilt.

Het mooie van al die ontwikkelingen is dat het gaat om mensen die daar vol vertrouwen aan werken. Voor grote ondernemingen is dat gesneden kost. Die hebben immers een hele afdeling onderzoek en ontwikkeling om het bedrijf ook over twee tot vijf jaar goed te laten presteren. Die ruimte is er bij ons met het hollen en stilstaan vaak onvoldoende.

De kerstperiode is een prima tijd om even uit het dagelijkse ritme te stappen en verder te kijken. Met natuurlijk eerst extra tijd voor partner, familie en vrienden, om daarna tijd vrij te maken om de toekomst in gang te zetten. Trends, ontwikkelingen, klantgedrag. Lastig, want iedereen is op zoek naar die kip met dat gouden ei. Zo moeilijk en onderscheidend als McCormick hoeft het niet altijd te zijn. Het kan ook inspelen zijn op de veranderende wensen van de huidige klanten.

Die zoektocht begint met het bezoeken van relaties en klanten om te evalueren en door te vragen. Met een aangename verrassing onder de arm, rond kerst en oud en nieuw best leuk om te doen. Wij wensen u toe dat u uw klanten het komend jaar aangenaam verrast.

Daar schieten wij met plezier plaatjes van. Net als bij die McCormicks.

Prettige kerstdagen en vol vertrouwen op naar het nieuwe jaar!

Kosten abonnement Nederland € 85,- per jaar / Buitenland € 111,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

4

GRONDIG - December 2014

December 2014 Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

INHOUD

6 9 12 28 36 41

Bedrijf in Actie: Jan Hes Commentaar IJzersterk naar 2015 Valtra Kees Romijn, LTO Nederland Inspiratiedagen 2015

14 18 20 32 46 48 52 54 56 59

Rooimachinefabrikant Ropa Mestmeting Alternatieve brandstoen Rainbow Truck Team Meer doen met minder brandstof Loonwerkersbeurs DeLuTa Grondig.com Non-stop-rondebalenpers Vicon Caterpillar 302.7D CR-minigraver Flingk Cable Digger

24 53 60 61 64 65 66 68 69 70 72 74 78 80 82

Zicht op goede cijfers CAO & Zo Economie In kort bestek Cumelaria Voorzitter: Jaap Uenk Provinciaal bestuur: Zeeland Cumela.nl Voorzitter: CornĂŠ Vinke Toolbox: functioneringsgesprek Sectorplan Agrarisch en Groen T-rijbewijs Gewasbescherming Succesvol inschrijven Uitsmijter

ngt u vrijdag 23 Grondig 1 ontva

januari!

Ondernemen met

mensen

Ondernemen met

vaktechniek

Ondernemen met

cumela

GRONDIG - December 2014

5

ondernemen met

mensen

6

BEDRIJF IN ACTIE

GRONDIG - December 2014

Bijna kerst Nauwlettend kijkt de trekkerchauffeur toe als Rob Hes de inhoud van de nieuwe hoogkipper lost. Nauwlettend, omdat de Beco Gigant 200-kipper krap aan de maat is. Er is nog even geen tijd geweest om de opzetschotten aan te passen. Het is bijna kerst. Jan Hes wil zijn planning graag halen en zo erg is dat beetje morsen niet.

Rob Hes bedient vanuit de gloednieuwe Fendt 939 met volledige omkeerinrichting comfortabel de Ufkes 900-chipper met daarachter de nieuwe 27-kuubs Jan Veenhuis-hoogkipper, die met de hydraulisch uitschuifbare mast tot 4,50 meter hoog kan lossen. Hij draait er net een paar dagen mee, maar aan zijn gezicht is te zien dat de gestelde verwachtingen worden waargemaakt.

Cumelabedrijf Jan Hes uit Castricum is bij Egmond-Binnen bezig met het ontbossen van circa 6,5 hectare duinterrein van waterwinningsmaatschappij PWN. Jan Hes heeft de klus aangenomen en verhandelt zelf de houtstammen en de houtsnippers. Peter Hes geeft aan dat er bij dit werk uiteraard een aantal spelregels horen. Een belangrijke is dat snipperhout niet mag worden gelost in het terrein. De toegankelijkheid in het terrein is beperkt tot de door Hes met de bosfrees gefreesde rijpaden voor de chippercombinatie. Een bijrijdcombinatie kan er niet naast rijden.

Vaste machinist Rob Hes lost langs het bospad stabiel dankzij stempelpoten. Het gechipte hout wordt direct naar het bedrijf in opslag gereden. In deze omstandigheden met een enkele bijrijdcombinatie gaat het om ongeveer 400 kuub tophout per dag. De Fendt 939 verbruikt op zo’n dag ongeveer 200 tot 250 liter diesel. Hes werkte hiervoor met een Vredo Trac met chipper in de fronthef en een bunker. De nieuwe combinatie is volgens hem zuiniger, stiller en smaller op de weg.

Jan Hes geeft aan dat ze bewust hebben gekozen voor deze flexibele combinatie. De 27-kuubs Jan Veenhuis hangt in de trekhaak van de Ufkes-chipper, zodat de trekker, de chipper en de hoogkipper ook los kunnen worden ingezet. Hier kan dat nodig zijn in te krappe hoeken. Hes gaat de hooglosser ook voor andere werkzaamheden inzetten. Denk bijvoorbeeld aan maïs hakselen voor klanten die geen bijrijdcombinaties op het land willen. Verder spaart de bunkerchipper een trekker-kippercombinatie uit. Deze combinatie is bij het transport snel en smal genoeg voor het chippen van bomen in stedelijk gebied.

Even verderop legt Jan Hes junior met de sorteergrijper het tophout klaar voor de volgende ronde. Paden aanleggen en dan kan ook dit deel nog worden aangepakt voordat de combinatie met kerstreces naar de De Vor Wintershow gaat. Desgewenst met een mooi kersthoutje voor op het vuur.

TEKST & FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - December 2014

7

20 ton drogestof in 2020 2015!

NIEUW LG 30.248 middenvroeg

NOOIT MEER EENNE LEGE SMARTPHO

22,2 ton ds/ha 22.464 kVEM/ha

UW WINST

LG 30.224

+ 800 kVEM/ha*

middenvroeg - vroeg

= 1.800 kg

21,4 ton ds/ha 21.736 kVEM/ha

extra melk/ha

gratis oplader bij uw bestelling op www.massamais.nl

bron: Rassenlijst / Rassenbulletin 2015 (CSAR)

* t.o.v. gemiddelde

Super verteerbare massamaïs die uw ruwvoerambities in 2015 al waar maakt!

“Hogere melkopbrengsten en lagere voerkosten? Met LG 30.211 en LG 30.218, de meest voerefficiënte maïs van Nederland, zijn we er klaar voor. De winst zit ‘m in de topverteerbaarheid van kolf én restplant. En dat zie je direct terug in de pens: extra VEM’s en energie voor aantoonbaar méér melk.”

Wij zijn klaar voor de toekomst Ben en Wim van der Heijden, Bladel

GRATIS proefzak* van de nieuwe 211 of 218 bij je maïszaadbestelling!

Doe mee en kijk snel op: www.lganimalnutrition.nl

GRATIS

GRATIS

ZEER VROEG

* 12.500 korrels (1/4 eenheid)

VROEG

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Kracht, passie en plezier Bij het woord inspiratie krijgen de meeste mensen een positief gevoel. Inspirerende mensen stralen kracht, passie en plezier uit.

Die brengen een sfeer met zich mee waardoor mensen in beweging komen, waardoor energie ontstaat. Het is toch plezieriger vertoeven in een omgeving met mensen die in kansen en mogelijkheden denken dan in een omgeving met doemdenkers.

Als u altijd in dezelfde omgeving bent, is het goed er eens uit te zijn en geprikkeld te worden door anderen. Neem de rust en de ruimte om na te denken over wat voor u en uw bedrijf belangrijk is. Tijd nemen om nieuwe energie op te doen, is soms nodig, zeker als we voor de dagelijkse werkzaamheden geen inspiratie meer vinden. Met als gevolg dat werken een last wordt. Het werk wordt dan routine, zonder uitdaging.

Om die routine te doorbreken, is het belangrijk om even weg te gaan uit de dagelijkse beslommeringen en te luisteren naar inleiders of collega’s. Hoe pakken zij zaken aan, hoe kijken zij naar de toekomst? Welke ontwikkelingen zijn er gaande en wat zou u daarmee willen en kunnen? Soms leidt inspiratie tot het stellen van nieuwe doelen voor uzelf. Waarvan gaat u bruisen en wie of wat raakt u echt? Wij zijn ervan overtuigd dat we u dit kunnen bieden op onze Inspiratiedagen op 13 en 14 januari in Ermelo, de nieuwe opzet van onze jaarlijkse ledenvergadering. Dé plaats om inspiratie op te doen.

Hannie Zweverink, algemeen directeur CUMELA Nederland

U kunt deelnemen aan diverse workshops, meegaan op een tweetal bedrijfsbezoeken en horen waarom u nooit korting moet geven. En boven alles is er voldoende tijd om informeel met elkaar te praten en kennis te maken met collega’s uit andere provincies.

Weet u dat een inspirerende leider ook belangrijk is voor werknemers? Onderzoek heeft aangetoond dat landelijk gezien slechts een beperkt deel van de werknemers bevlogen is in zijn baan. Werknemers willen geënthousiasmeerd worden, willen inspirerend leiderschap. Jonge werknemers hebben daaraan nog meer behoefte dan oudere mensen. Jonge mensen willen geen dingen doen waarvan ze niet gelukkig worden.

Inspiratie is dus niet alleen een energiebron voor uzelf, maar ook voor uw omgeving. Zou het niet geweldig zijn wanneer iedereen die aanwezig is geweest bij de Inspiratiedagen met bruisende ideeën naar huis gaat en vol enthousiasme het jaar 2015 tegemoet ziet.

Wij vinden het fantastisch u te laten ervaren hoe ‘besmettelijk’ inspiratie is.

GRONDIG - December 2014

9

Tire technology in motion

High performance Banden Voor Bouw- & Industriële Machines

506 DUAL MASTER

528 DUAL MASTER

624 RADIAL

550 MULTIUSE

Staal Graafmachine

Staal Graafmachine

Staal Graafmachine & compacte lader

Stalen band Multipilaire machines

Alliance biedt een ruim gamma stalen radiaalbanden aan voor gespecialiseerde bouw- en industriële machines. De belangrijkste banden in dit segment zijn de 506 & 528 Dual Master stalen radiaalband, 624 en de 550 MULTIUSE, 606 en 608. Deze banden zijn geschikt voor een ruim gamma machines en toepassingen. Deze wereldklasse banden werden ontworpen voor industriële tractoren, graaf- en laadmachines, skidsteer loaders, wheeled excavators, vorkliften voor zwaar terrein en veel meer.

Meer dan 50 jaar aan innovatie en marktleider in ontwerp en productie van off- Highway banden zijn Alliance banden ontworpen om buitengewone prestaties te kunnen leveren in de meest uiteenlopende toepassingen, wat Alliance tot de beste keuze maakt.

www.atgtire.com

6 CONTINENTEN. MEER DAN 120 LANDEN. DE WERELDLEIDER IN OFF-HIGHWAY BANDEN.

Contact

benelux@atgtire.com

Infra

JA!

OPENDAG

31JAN2015

VAN 09.00 - 15.0 0 UUR

voor de infra g in id le p o k a v DĂŠ Machinist Grond-, Water- en Wegenbouw

meter Monteur | Uitvoerder | Land (allround) Vakman GWW | Straatmak er CEINTUURBAAN 2 | HARDERWIJK | WWW.SOMA-COLLEGE.NL facebook.com/SOMACollege

@SOMACollege

GERLASCO BV

Verhuur en verkoop van zeefbakken en breekbakken GERLASCO CRUSHER BUCKET 12-45ton Fractie: 20-100mm Voor het op locatie verkleinen en/of verdichtbaar maken van o.a. puin, beton en steen.

ALLU ZEEFBAK D-serie 4-55ton

M-serie 50-160ton

2-27ton

30-90ton

Fractie: 15-100mm Voor het uitzeven van zand/ grond of het verkleinen/mengen van o.a. compost, klei/grond, kolen

ZEVEN MENGEN-VERKLEINEN ZEVENMENGEN VERKLEINEN MENGENGerlasco BV, Tinnegieter 3, 4174 LG Hellouw info@gerlasco.nl - www.gerlasco.nl - 0418 584163

Kemper kennt keine Ketten. osten Verlaag de slijtagek van uw voorzetstuk.

Meer informatie: Fred van der Eijk +31 610 93 43 53 info@kemper-stadtlohn.de

www.kemper-stadtlohn.de | Telefoon: +49 2563 88 3101

NETWERKEN NOG BETER BENUTTEN IJzersterk naar 2015

Vol vertrouwen

Het komend jaar zet de CUMELA Nederland rond het thema ‘IJzersterk naar morgen’ in op een nog betere belangenbehartiging, het verbeteren van de bedrijfsvoering en de begeleiding van ondernemers en medewerkers. Wilt u weten waarmee en hoe?

Belangenbehartiging, advisering, kennisoverdracht en sectorprofilering horen tot de core business van een brancheorganisatie. Nu bent u van ons niet zo gewend dat we onze missie en doelen zo algemeen en weids omschrijven. Dat past niet bij de cumelasector en gelukkig ook niet bij ons, want we willen de brancheorganisatie zijn die dicht bij u en de praktijk staat, een proactieve organisatie die met u optrekt en - liefst - een stapje vooruit loopt. Ambitieus, richtinggevend, maar ook realistisch en betrokken. Daarom delen we in het ‘kerstnummer’ van vakblad

Grondig graag met u wat we het komende jaar - vol verwachting - op het programma hebben, door de meest belangrijke algemene beleidspunten van de CUMELA-organisatie voor 2015 kort te belichten.

Sectorprofilering Met het pakkende thema ‘IJzersterk naar morgen’ binden we de ijzersterke kernwaarden van cumelabedrijven (professioneel, innovatief en deskundig) en ‘de blik vooruit’ aan allerlei activiteiten. Om te beginnen onze CUMELA Inspiratiedagen op 13 en 14 en de provinciale contactdagen, maar ook een minimarkt over automatisering (april), trainingen en cursussen en begin 2016 de uitverkiezing van de Cumelaondernemer van het Jaar, die volgens de jury ‘IJzersterk naar morgen’ onderweg is.

Regionale belangenbehartiging Verkeerszaken, veiligheid, ruimtelijke ordening en milieu, scholing en sociale ontwikkelingen: als landelijk actieve belangenbehartiger is het noodzakelijk dat we goed en tijdig aangesloten zijn en blijven. Maar steeds meer politieke zaken, regelgeving en wetten worden ofwel in Brussel ofwel in de provincie of de gemeente besloten en uitgevoerd. Wij organiseren nu dat we met hulp van (bestuurs)leden en via hun netwerken sneller worden geïnformeerd, dat we eerder inspreken en ons geluid laten horen. Komend jaar gaan we in de provincies Noord- en ZuidHolland, Utrecht, Flevoland, Gelderland en Overijssel van start met de regionale aanpak, daarna volgen de andere provincies.

Begin volgend jaar ontvangen ondernemers in de genoemde provincies van ons een enquête waarin we hen vragen naar hun netwerken om goed in beeld te krijgen hoe we ook in de regio al zijn aangesloten bij bijvoorbeeld andere brancheorganisaties, de politiek of het openbaar bestuur.

IJzersterke partners voor morgen In 2015 blijven we werk maken van het verbeteren van ondernemerschap. Cumelabedrijven hebben de gave zich snel te kunnen aanpassen aan marktontwikkelingen en daar liggen onze kansen als sector. Denk aan het beter invullen van een partnerschap met opdrachtgevers. In de ruwvoerwinning bijvoorbeeld voor melkveehouders of als de specialist die verstand heeft van bodemleven, bemesting en grondverbetering. Of als totaaloplosser in groenbeheer en onderhoud voor een sportvereniging of gemeente. Als ‘turn-key’-wegenbouwer of grondverzetter die aansluit op de digitalisering op de bouwplaats. Zo zijn er voor alle werkvelden mogelijkheden om uw cumelabedrijf te upgraden tot partner en co-maker. Het komende jaar kunt u verwachten

12

GRONDIG - December 2014

Uit de beleidsonderwerpen 2015 dat we veel tijd steken in het ontwikkelen van ondernemerschap, het verbeteren van bedrijfsprestaties (bedrijfsvergelijkend onderzoek en automatisering) en het scholen van ondernemers en medewerkers.

2015 is ook het jaar waarin onze werkgroep Jongeren inzet op het intensiever betrekken en boeien van jonge ondernemers. Belangrijk daarin is het ontmoetingsplatform, waar jonge ondernemers een collegiaal netwerk opbouwen, waarbinnen ze bijdragen aan de dialoog tussen junior- en senior-ondernemers en waar kennisontwikkeling wordt gestimuleerd.

Veiligheid en duurzaamheid Evenals in voorgaande jaren willen we bij ondernemers en medewerkers versterkt inzetten op veilig(er) gedrag tijdens werkzaamheden, op de weg, op werklocaties en in de werkplaats. We zullen door ons gedrag aantonen dat cumelabedrijven veiliger opereren, dat er aandacht is voor onze eigen mensen, de omwonenden, het milieu en de natuur. Dat de cumelasector een veilige en aangename sector is om in te werken. Dat we onze bijdrage leveren aan veiligheid in het verkeer. Duurzaamheid speelt een steeds belangrijker rol.

Opdrachtgevers zijn kritischer op de uitvoering van werken, er wordt meer kwaliteit geëist en de uitstoot van schadelijke stoffen, geluid en overlast moet worden beperkt. Waar eerst werd aangenomen dat juiste kleinere en middelgrote bedrijven maar moeilijk zouden aanhaken bij ontwikkelingen als EMVI-aanbestedingen en CO2prestatieladders blijken bedrijven in onze sector daarmee voorop te lopen. Tot ieders voordeel, want het efficiënter inzetten van mensen en machines leidt al snel tot duurzamere prestaties en als belangrijke bijvangst: interessante kostenbesparingen. Het is voor ons belangrijk om daar aandacht aan te besteden met cursussen, trainingen en voorlichting.

Sectie Grondverzet en cultuurtechniek Green Deal Sportvelden, social return (Prestatieladder Sociaal Ondernemen), certificering drijvende werktuigen, veldbodemkunde.

Sectie Meststoffendistributie EZ-project Versterking naleving mestbeleid, betrokkenheid bij generieke maatregelen PAS, praktijktrainingen bemesten, klankbord innovatieve mestaanwending.

Sectie Agrarisch loonwerk Partners in teelt, productie en (veld)bodemkunde, nota Gezonde Groei, Duurzame Oogst, verbeteren rendement agrarisch loonwerk, POP3-subsidies.

Arbeidsmarkt Sectorplan Agrarisch & Groen, Wet werk en zekerheid, jaarurenmodel (CAO LEO), Mooi Vak Man!, subsidiëring beroepsonderwijs.

Verkeer en vervoer Praktijkproef trekkerbumpers, kentekenen (land)bouwvoertuigen, T-rijbewijs, contact met wegbeheerders, beleidsmakers en handhavers.

Ruimtelijke ordening en milieu Omgevingswet (platteland) en wetgeving grond en afvalstoffen Bedrijfseconomie Vergroten deelname en mogelijkheden CUMELA-Kompas Analyse

IJzersterke brancheorganisatie Alle voornemens kunnen niet worden gerealiseerd als we ook niet onze organisatie voortdurend verbeteren. Niet door fors uit te breiden, maar door wat we doen juist beter te doen, slimmer, efficiënter en met het oog op resultaat. Daarom is het voor u belangrijk om ten minste eens per jaar tijd te maken voor een goed gesprek met uw bedrijvenadviseur. Om uw bedrijfsvoering te bespreken. Om antwoorden op uw vragen te krijgen of om via hem of haar in contact te komen met de juiste adviseur die voor een collega van u al heeft ontdekt hoe iets in elkaar steekt. Ook daar zetten we op in: u duidelijker maken welke specifieke dienstverlening en specialisten CUMELA Nederland in huis heeft. Bij het verbeteren van resultaten bijvoorbeeld, door begeleiding bij veranderingsprocessen, maar ook met de quick-scans milieu en sociale zaken.

Ten slotte: volgend jaar verschijnen er tien edities van Grondig: elke vijf weken één. Tussentijds houden we u op de hoogte via de wekelijkse nieuwsbrieven en de website. En heeft u vragen? Bel onze infolijn op (033) 247 49 99.

IJzersterk bij u!

Bij deze editie van Grondig vinden onze lidbedrijven een stoere en ijzersterke sleutelhanger met het logo van ons thema ‘IJzersterk naar morgen’. Een cadeautje dat prima past bij deze tijd van het jaar. De sleutelhanger is echter ook bedoeld als geheugensteuntje. Om na te denken over hoe u met uw bedrijf ijzersterk(er) naar morgen kunt. En als u daar hulp bij nodig heeft, dat u dan meteen CUMELA Nederland inschakelt. Via de infolijn, via de bedrijvenadviseur of via de website. Maak de sleutelhanger daarom vast aan uw sleutelbos, dan houdt u ons in beeld.

TEKST: Michiel Pouwels

GRONDIG - December 2014

13

ROPA INVESTEERT EN WEET WAT TE DOEN Familiebedrijf rustig de crisis in

Vol vertrouwen

De fabriek van Ropa is inmiddels groter dan het gehele dorp waar het bedrijf is gevestigd.

Het complex in een dorpje met 45 huizen is enorm. Ropa heeft hier net een nieuwe productiehal geopend om nog meer rooiers te kunnen maken. Onder de crisis blijft de familie rustig. Ze zitten met z’n allen aan tafel in de kantine en willen vooral dat het het bedrijf en de mensen goed gaat. En de crisis die eraan komt? Die is over twee jaar wel weer voorbij.

Tien dagen oud is de baby die Carolin Paintner tijdens het eten in de Maxi-Cosy naast me op tafel zet. Verschillende werknemers komen naar haar toe om haar te feliciteren. En oma, de Geschäftsleiterin, kijkt trots hoe de hele familie in de kantine aan tafel aanschuift, waar even later ook Herman Paintner, de grondlegger van het Ropaconcern, met zijn dienblad en warme maaltijd plaatsneemt.

Herman Paintner, grondlegger en nog altijd aanjager van het bedrijf. Hij besteedt nog altijd de helft van zijn tijd aan de ontwikkeling van nieuwe machines.

14

GRONDIG - December 2014

De hele familie is vandaag aanwezig omdat het feest is. Deze week wordt de opening van de nieuwe productiehal, een investering van dertig miljoen euro, gevierd met eerst een grote persbijeenkomst en daarna de tweejaarlijkse Ropa-open-deurdagen.

Tegelijk toont het bedrijf aan de pers de nieuwste ontwikkelingen: de nieuwe Tiger 5-serie met Stage IV-motor en een nog grotere bunker, nog betere reinigingstechniek en vooral meer bedieningscomfort. En de nieuwe Panter, de machine met twee assen die Ropa ook in de markt voor rooiers tot een bunkerinhoud van twintig ton een sterke positie moet opleveren. Dan zijn er ook nog de een- en tweerijige getrokken Keiler-aardappelrooiers. Het is het nieuwste project waar Ropa zich in heeft gestort om de omzet verder te verhogen. Over het doel is Herman Paintner niet geheimzinnig. In 2020 wil hij de omzet op 200 miljoen euro hebben.

Jongensboek

Sterk groeiend

De geschiedenis van Ropa leest als een jongensboek. Van een boerenzoon die 42 jaar geleden in februari de schuur in ging om zijn eerste zelfrijdende bunkerrooier te bouwen en er op 5 oktober uitkwam met een machine die uiteindelijk 800 hectare zou rooien. Paintner vertelt er met plezier over. De oldtimer die bij de open dagen van Ropa nog steeds uit de schuur wordt gereden, laat zien welk technisch talent Paintner heeft.

Het geheel is namelijk nauwelijks vanaf tekening, maar vooral uit het hoofd in elkaar gezet. “En rekenmachines waren er ook niet. Gelukkig heb ik een goed gevoel voor wiskunde, maar ik heb wat papier vol gemaakt met berekeningen.”

Tijdens de rondleiding door het bedrijf vertelt Paintner alle verhalen over het verleden met veel plezier, want ondanks de groei van de onderneming is hij vooral techneut gebleven. Daarom zit hij ook nog minstens de helft van de tijd op de afdeling onderzoek en ontwikkeling. “Met het bedrijf wil ik me zo min mogelijk bemoeien. Ik ben blij dat we overal goede mensen hebben die verantwoordelijk zijn voor hun afdeling en de problemen oplossen. Voor ons is het daarbij belangrijk dat overal een tweede man of vrouw zit die die verantwoordelijkheid ook aan kan. Als er iemand wegvalt of weggaat, dan weten we zeker dat het werk op een goede manier verder gaat.”

Ropa is dan ook verre van een echt Duits bedrijf, waarin de hiërarchie allesbepalend is. “Zo heb ik het bedrijf nooit willen leiden. Ook niet omdat ik daar niet geschikt voor ben. Ik wil mensen die hun verantwoordelijkheid nemen, maar die ook durven om het anders te doen. Ik moedig ze altijd aan als ze andere ideeën hebben, Probeer het maar, dan zien we vanzelf of het werkt of niet.”

In Nederland is Ropa een nog grotendeels onbekend bedrijf, al draait sinds dit najaar de eerste bietenrooier van dit merk in Nederland. De hoofdmoot van de productie bestaat uit de drieassige bietenrooiers met een bunkerinhoud tot dertig ton. Een groot marktaandeel heeft Ropa ook bij de zogenaamde lademuizen. Vorig jaar werden er daarvan 45 gebouwd, waarmee het merk een marktaandeel van 75 procent heeft. In totaal verlaten per jaar meer dan 200 bietenrooiers en muizen de fabriek.

Afgelopen jaar viel dat al met tientallen stuks terug. Voor komend jaar verwacht het bedrijf een verdere terugval van de productie door terughoudendheid in de WestEuropese akkerbouw en de problemen in Oost-Europa.

een seizoen waarin Ropa een flinke stap terug moest doen als gevolg van de crisis in Rusland en Oekraïne. Afgelopen seizoen daalde de afzet hier al van normaal tussen de 50 en 80 machines naar nog maar 35 stuks. En voor komend jaar zijn de vooruitzichten zeker niet beter. “Niet alleen hebben we te maken met exportbeperkingen, maar ook is de waarde van de munten van die landen veel te hard gedaald. Daardoor kunnen ze onze machines nauwelijks meer betalen.”

Aan het financiële resultaat was dat afgelopen seizoen al te zien. “De omzet daalde van 150 miljoen naar 135 miljoen euro”, vertelt Paintner. “Voor onze nieuwbouwmachines was de daling nog groter, maar gelukkig krijgen we steeds meer machines in de markt en dat levert een groeiende omzet aan onderdelen op. Zeker omdat je per machine alleen al aan slijtdelen kunt rekenen op gemiddeld € 15.000,- aan kosten per jaar.”

Geen vijf maar dertien miljoen

De kracht van een familiebedrijf blijkt weer als we tijdens de rondleiding in de hal komen waar de nieuwe poederverfinstallatie is gebouwd. Die werd twee jaar geleden bedacht als een investering van maximaal vijf miljoen euro. Het bleek niet toereikend om dat te maken wat Paintner zelf in gedachten had. “We wilden hier onze complete frames kunnen stralen en daarna poedercoaten. Daar was iets meer voor nodig dan we begroot hadden”, grijnst hij. Het werd een investering van meer dan dertien miljoen euro. Daar is het resultaat echter ook naar. In de enorme hallen kunnen frames van vijftien meter lang worden gestraald met staalkogels, daarna ontvet en gereinigd en vervolgens volledig automatisch gepoedercoat en gebakken.

Dankzij de investering van meer dan dertig miljoen euro hoopt Paintner voor zeker twintig jaar voldoende ruimte te hebben om een groeiende productie op te vangen. “Bewust zijn we groter gegaan dan nodig, want vaak zie je dat je nog niet in het nieuwe gebouw zit of het is te klein. Daar hebben wij voorlopig geen last van.”

Integendeel, zou je na het afgelopen seizoen kunnen zeggen,

De familie Paintner in traditioneel Beierse outfit. Alleen de baby van Carolin ontbreekt.

GRONDIG - December 2014

15

Vol vertrouwen

Leren in eigen bedrijf Op het terrein van Ropa is een apart constructiebedrijf gevestigd. Het is wel eigendom van de holding, maar met een geheel eigen bedrijfsvoering. Het bedrijf PGM is gericht op de productie van halffabrikaten voor de machines van Ropa. Daarnaast maakt het ook onderdelen voor andere machinefabrikanten.

Het bedrijf is bewust los van Ropa geplaatst om daar een eigen bedrijfsvoering te creëren. Paintner ziet dat vooral als een opleidingsinstituut voor het nieuwe management van Ropa. Het bedrijf wordt nu geleid door zijn schoonzoon, met als uiteindelijk doel om later over te stappen naar Ropa.

Doordat het bedrijf veel kleiner is, heeft dit een dubbel voordeel. Bij de fabricage van onderdelen wordt scherp naar de prijs gekeken, omdat er een eigen winstdoelstelling is. Dat betekent scherp calculeren. Tegelijk krijgt de nieuwe ondernemer de kans om in een redelijk beschermde omgeving het vak te leren, om zo later als het goed bevalt de totale bedrijfsleiding over te nemen.

De Ropamachines zijn vooral bekend als drieasser.

De vernieuwde Tiger 5-bietenrooier heeft nu een Stage IV-motor.

Twee jaar wachten Ook komend seizoen zal nog moeilijk zijn, denkt Paintner. “Een crisis duurt altijd twee jaar. Dan laten mensen zich gek maken door elkaar en stelt iedereen zijn investeringen uit. Daarna begint het weer en komen ze allemaal gelijk terug, zodat je het werk niet aankunt omdat niemand er meer op ingesteld is.”

Ondanks dat moeilijke scenario voor de komende twee jaar is Paintner onverminderd optimistisch over de toekomst. Volgens planning moet het bedrijf rond 2020 een omzet hebben van 200 miljoen euro. Een belangrijk deel van de omzetstijging moet komen van de nieuwe aardappelrooiers. In zijn planning moeten er over vijf jaar ongeveer 300 aardappelrooiers per jaar worden gebouwd. Voldoende om een aanval te doen op het marktaandeel van Grimme. Waar Grimme wint in de bietenrooiers en markt van Ropa afsnoept, wil Paintner dat omgekeerd.

“Grimme heeft nu een marktaandeel boven de 75 procent. Dat is iets wat de klant niet wil, die wil keus. En die gaan wij bieden.”

Of hij dat zelf nog meemaakt, weet hij niet. Grappend wil hij wel aangeven voorlopig nog door te gaan tot ze hem niet meer willen. Waarbij hij op de achtergrond de familie klaar stoomt. Die is nu ook al werkzaam in het bedrijf. Eén dochter werkt op de afdeling personeelsbeleid om de ruim 500 medewerkers prettig aan de

gang te houden. Haar man heeft al een eigen bedrijf onder zijn hoede om te leren wat het is om een onderneming te leiden.

De tweede dochter heeft meer het technische bloed van haar vader. Die werkt vooral op de afdeling onderzoek en ontwikkeling en kijkt mee hoe je machines beter maakt. Al staat ook dat nu op een laag pitje, want in de eerste maanden na de geboorte van een kleinkind is dat heilig. Het mag opgroeien in de buurt van zijn moeder, ook al zal dat wel eens betekenen in de Maxi-Cosy in de tekenkamer. Voor het echte familiegevoel.

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Ropa, Toon van der Stok

De allereerste rooier waar die Paintner bouwde, wordt nog elk jaar gedemonstreerd.

16

GRONDIG - December 2014

INTERNATIONALE VAKBEURS VOOR LANDBOUWMECHANISATIE EN VEETEELT

FÉVRIER 2015 22T/M >2626 22 FEBRUARI 2015

QUADRANT 3200/3300

Paris Nord Villepinte - France

Robuuste techniek. Hoge capaciteit.

kampsdewild.nl

SpecialiSt in grondbewerking

SIMA Hallen 3 t/m 7: de is groter dan ooit!

DIENSTEN SPECIAAL VOOR U OP MAAT GEMAAKT: ■ Ontvangst - De ‘Club International’ bij de ingang van hal 6, ontvangst in uw eigen taal, een persoonlijke rondleiding op de beurs…

Freiberger XL

Garanno

Breton XL

Forest

Graslandbeluchter

Graslandwoeler

• • •

Twee rijen verende tanden Frame hoogte 67 cm Werkbreedtes van 675 tot 800 cm

• • •

Precisiebemester Mest aan weerszijden plantwortel Werkbreedtes van 450 tot 600 cm

first!

■ Uitwisseling - Gratis bezoeken aan landbouwbedrijven in de regio van Parijs

by SIMA

• • •

■ Business - Afspraken op maat met exposanten dankzij de SIMA Business Meetings

Voorzetcultivator Frame hoogte 75 cm Werkbreedtes van 200 tot 400 cm

• • •

Deelbare cultivator Frame hoogte 75 cm Werkbreedtes van 275 tot 600 cm

■ Ontdekken - restaurants en evenementen in Parijs tegen gereduceerd tarief VRAAG UW GRATIS TOEGANGSBADGE AAN OP DE WEBSITE MET DE VOLGENDE CODE: GRONL15

www.simaonline.com fr PROMOSALONS NEDERLAND Tel. 020 4620020 Email : info@promosalons.nl

86-NL_ GRONDIG_98x270.indd 1

• • •

14/11/2014 12:02

Werkdiepte ±15 cm Opheffen verdichtingen toplaag Werkbreedtes van 250 tot 800 cm

• • •

Werkdiepte van 15 tot 40 cm Hersteld de waterhuishouding Werkbreedtes van 270 tot 600 cm

0546-644866 | info@eversagro.nl | www.eversagro.nl

KOMEND JAAR AL TIEN MACHINES IN PROEF Doorbraak in mestmeting

Vol vertrouwen

De druk op de mestmarkt leidt tot snelle innovaties. Bij de toediening en het transport wordt gewerkt aan betere en snellere analysesystemen. Bij de mesttoediening starten dit jaar al meerdere proeven met het gebruik van de NIRS-sensor tijdens het uitrijden. Dit alles is bedoeld om van mest nog meer een maatproduct te maken.

Een jaar geleden schreven we voor het eerst over het gebruik van de NIRS-sensor bij het uitrijden van mest. Toen betrof het nog een exclusieve proef van John Deere samen met Vervaet met een eigen sensor om de mesttoediening verder te verfijnen. Door tijdens het uitrijden de gehalten van de mest te meten, kan er veel nauwkeuriger worden bemest. Inmiddels zit deze techniek al op minimaal vier trailers om de techniek te testen naast het huidige monsterapparaat. Daarnaast start zowel VMA, Veenhuis en Eijkelkamp komend voorjaar een proef met de NIRS-sensor op de bemester tijdens het uitrijden.

Tientallen bedrijven hebben afgelopen jaar al kennis gemaakt met de monsterkar van Veenhuis, de mobiele installatie waarmee het bedrijf op grote schaal monsters van de mest neemt en de resultaten van de NIRS-meting vergelijkt met de laboratoriumuitslag. Voor het maken van die ijklijnen is Veenhuis

al een jaar met dit mobiele laboratorium op stap. Inmiddels is Veenhuis zo ver dat het mogelijk is alle soorten mest direct te onderscheiden, vertelt directeur Walter Veenhuis. “Op grond van de meting zien we direct of het bijvoorbeeld zeugen- of rundveedrijfmest is. Ook de gehalten kunnen we heel nauwkeurig voorspellen.”

Inmiddels is het systeem zover ontwikkeld dat Veenhuis een eerste installatie op een vrachtwagen bouwt, die mee gaat draaien in het mesttransport.

Monsterapparaat vervangen Vergelijkbaar zijn de vorderingen bij VMA, al komt dit bedrijf de markt wat anders binnen dan Veenhuis. Terwijl Veenhuis de markt benadert als leverancier van bemesters doet VMA dat als bouwer van monsterapparatuur. Directeur Gerrit van Vlas-

Veenhuis wil komend seizoen minimaal één bemester uitrusten met een NIRS-sensor om de afgifte af te stemmen op de inhoud van de mest.

18

GRONDIG - December 2014

tuin ziet het apparaat daarom vooral als vervanger van de huidige analyseapparatuur. “Met deze techniek kunnen we veel beter voorspellen hoeveel stikstof, fosfaat en kali in een oplegger wordt vervoerd, doordat we continu meten. De ontvanger weet dus veel beter wat hij krijgt. De kunst is nu om ook het ministerie te laten zien dat we hiermee de meststroom nog inzichtelijker maken, zodat het ook een wettelijk alternatief wordt voor de huidige monsterapparatuur.”

Die grotere nauwkeurigheid is volgens hem te danken aan het feit dat je met de NIRS-apparatuur meerdere keren per seconde bepaalt wat de gehaltes zijn van de mest die door de vulpijp stroomt. “In plaats van vijf keer per vracht bepalen we continu de gehalten, dus dat maakt onze meting veel betrouwbaarder”, zegt Van Vlastuin. Die gedachte wordt bij hem versterkt door de ervaring die hij heeft bij het vergelijken van de monsters met de gemeten waarden. “Daar blijkt nog wel eens wat mis te zijn. Omdat wij zoveel mogelijk monsters willen verzamelen, analyseren we ook alle monsters die normaal in een mengmonster terecht komen. Als we de uitkomst van dat onderzoek vergelijken met wat we berekenen uit de monsters die we hebben bepaald met de NIRS-sensor, zien we grote afwijkingen.”

Welke mogelijkheden de nieuwe technieken bieden, zal komend jaar worden onderzocht in een pilotproject van het ministerie van Economische Zaken. Naast VMA en Veenhuis zal ook Eijkelkamp daaraan mee gaan doen, meldt Ron Kamstra van het bedrijf. “Wij hebben momenteel een auto rijden met deze apparatuur en zijn nu druk bezig om het systeem dat we willen gaan verkopen te perfectioneren”, aldus Eijkelkamp.

Veel meer dan dat wil hij hier nog niet over kwijt. “We hebben een bestaand systeem en dat proberen we geschikt te maken voor de Nederlandse markt. Als we dat klaar hebben, hoort u meer van ons.”

Mest nauwkeurig uitrijden Behalve voor transport zou de apparatuur ook kunnen worden gebruikt bij het uitrijden van mest. Dat is ook waar de apparatuur eerst voor is ontwikkeld door onder andere John Deere.

De inzet daar is dat door de inhoud van de mest te meten er veel nauwkeuriger kan worden bemest. In Zeeuws-Vlaanderen rijdt al twee seizoenen een systeem rond waarbij de snelheid van de trekker met de sleepslangbemester wordt geregeld op basis van de hoeveelheid stikstof in de mest. Op deze manier is het mogelijk om de mest veel nauwkeuriger uit te rijden.

Komend seizoen wordt deze proef nog gewoon doorgezet, vertelt Jurgen Audenaert van John Deere. “We zijn nog steeds bezig om de nauwkeurigheid van het systeem te verbeteren.

Zoals het er nu naar uitziet, verwachten we volgend jaar zover te zijn dat we dit kunnen gaan verkopen voor het uitrijden van mest. Dan willen we ook een volgende stap hebben gezet en het mogelijk maken op basis van taakkaarten de mesttoediening meer op de perceelskenmerken af te stemmen. ”

Grote proef De techniek om bij het toedienen direct te bepalen hoeveel stikstof en fosfaat op het land gaat, scoort nu al veel belangstelling bij loonwerkers die bij akkerbouwers die mest uitrijden. De verwachting bij zowel VMA als Veenhuis is dat ze nog voor komend seizoen een combinatie met hun techniek kunnen uitrusten. Vlastuin, die met de sensor van John Deere werkt, denkt nog voor maart van start te kunnen gaan. “We zijn nog bezig om te kijken hoe we verschillende aanbieders van GPS-systemen op onze monsterapparatuur kunnen aansluiten, want het moet wel een open systeem worden. Hoe dan ook zullen we komend jaar zeker zeven systemen gaan testen; twee met een sensor van Zeiss en vijf van John Deere. We zullen dus breed de proef ingaan.”

Ook Veenhuis verwacht komend seizoen de eerste praktijktesten. Al is dat minder eenvoudig dan het lijkt, tempert Walter Veenhuis al te optimistische verwachtingen. “We werken hier met apparatuur die gevoelig is voor omstandigheden. Zo moet je bij de sensor zorgen voor redelijk constante omstandigheden, zoals een kast die ervoor zorgt dat er geen grote temperatuurwisselingen zijn. Ook trillingen kunnen negatief werken, dus ook dat moet je zoveel mogelijk zien te voorkomen.”

Hoe dan ook zal de prijs nog een beperking zijn bij het gebruik van deze apparatuur. Volgens de huidige raming zal die op € 30.000,- tot € 35.000,- uitkomen. Bedragen die nadrukkelijk vragen om toegevoegde waarde bij het gebruik, want ten opzichte van een mestmonster van € 12,- is de besparing onvoldoende om zelfs bij 600 mestmonsters per jaar het systeem rond te rekenen. Dan moet het komen uit de mogelijkheid om een akkerbouwer veel preciezer te kunnen vertellen hoeveel fosfaat en stikstof er met een auto mest wordt afgeleverd. Of om bij het uitrijden door een nauwkeurig meetsysteem alle mestruimte maximaal te kunnen benutten. De ruimte daarvoor zal er zijn, denkt Van Vlastuin. “Het geeft ook gelegenheid om er extra geld mee te verdienen, zeker omdat je meer mest op een bedrijf kunt afzetten.” Waarbij Veenhuis wel waarschuwt om dat op een slimme manier aan te pakken.

“Je moet de waarde doorberekenen en voorkomen dat je er een cadeautje voor de akkerbouw van maakt. Daarvoor is deze techniek te duur.”

Met een mobiele meetunit probeert Veenhuis bij zoveel mogelijk monsters de NIRS-apparatuur te vergelijken met gewone mestmonsters.

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Toon van der Stok, fabrikanten

GRONDIG - December 2014

19

BRANDSTOFCEL VOOR AANDRIJVING EN ENE Miari

Vol vertrouwen

In november schudde Toyota ons weer wakker met de lancering van de commerciële Miaribrandstofcelauto in Los Angeles. Afgelopen najaar opende Air Liquide in Rotterdam officieel het eerste publiek toegankelijke waterstoftankstation. Komt het dichterbij? We spraken met Air Liquide als belangrijkste leverancier van waterstof en een belangrijke partner in clean energy-initiatieven en vernamen dat er naast de toepassing in auto’s kansen liggen in het bufferen van energie.

Miari betekent in het Japans toekomst. Toyota ziet de Miari als een nieuwe mijlpaal in duurzame mobiliteit. Na de introductie van de volhybride Prius in 1997 onthulde de autofabrikant begin november in Los Angeles de Miari met brandstofceltechniek voor commerciële verkoop. Het betreft hier een auto met een 114 kW (155 pk) brandstofcel in combinatie met een elektromotor en een accu. De Miari heeft een twee brandstoftanks, waarin circa vijf kilogram waterstof onder 700 bar druk wordt afgevuld. De accu (hybride) wordt

20

GRONDIG - December 2014

benut om energie op te slaan bij het afremmen en extra energie te leveren bij het optrekken. Binnen tien seconden spurt deze brandstofcelhybride van 0 naar 100 km/u en hij heeft een top van 178 km/u. Hij rijdt fluisterstil, omdat de brandstofcel geen geluid maakt. Je hoort alleen de pompen en de elektromotor, maar natuurlijk ook de banden en het windgeruis. Toyota claimt een actieradius van 480 kilometer.

De auto is binnen vijf minuten volgetankt en stoot alleen waterdamp uit.

ERGIEBUFFER Aanschaf duur, brandstof goedkoop Waterstof is erg licht en heel energierijk. Als vuistregel wordt aangegeven dat één kilogram waterstof (700 bar) goed is voor ongeveer honderd kilometer rijden. De door Air Liquide afgegeven handelsrichtprijs bedraagt € 10,- exclusief btw per kilogram gecomprimeerd (700 bar) waterstof. Voor circa € 50,- rij je dus 500 kilometer. Toyota heeft voor de Miari in Duitsland een verkoopprijs afgegeven van € 66.000,- exclusief negentien procent btw. Voor Nederland is er nog geen prijs, omdat de Miari hier nog niet op de markt wordt gezet.

De auto zal vooralsnog alleen in de Verenigde Staten en Japan te koop zijn, omdat daar het tanknetwerk al toereikend is. Europa volgt eind volgend jaar in de gebieden waar een toereikend geacht tanknetwerk aanwezig is. Denk hierbij aan Duitsland, Denemarken en Groot-Brittannië. Die infrastructuur helpt de moderne brandstofceltechnologie, zoals merken als Mercedes, VW, Nissan, Opel en Fiat allang experimenteel hebben en Renault (met range extender) op de (Europese) markt heeft gezet. Hyundai heeft de ix35 Fuel Cell al een paar jaar op de markt. In Nederland draaien er al een aantal. En dan zijn er ook nog stadsbussen die met brandstofceltechnologie draaien. De verwachting is dat de komende jaren en uiterlijk 2020 elk zichzelf respecterend automerk brandstofceltechnologie commercieel zal hebben, met een zwaartepunt rond 2016. Er zijn meerdere grote clean energyprojecten, ook in Europa, waarin gezamenlijk hard wordt gewerkt om de techniek en de bijbehorende infrastructuur snel verder te krijgen.

gens Air Liquide Nederland diverse stimulerende projecten en fondsen gaande in Nederland die de komende jaren een boost zullen geven.

Opslaan van energie Snel investeren in brandstoftechnologie en het bijbehorende netwerk is nodig omdat Europa samen met de G8-grootmachten de doelstelling heeft om de uitstoot van CO2 in 2050 met tachtig procent te hebben gereduceerd. Er is ingeschat dat voor het transport alleen al 95 procent alternatieve energie (geen koolwaterstof ) moet worden ingezet om dat doel te halen. Daar komt voor de gehele industrie een gelijkwaardige prestatie bij. Een belangrijke toevoeging, want

Netwerk groeit Waterstof is niets nieuws. Air Liquide is wereldwijd de grootste leverancier van deze brandstof. Jaarlijks wordt er ruim 650 miljard kuub waterstof geproduceerd, die voor 96 procent wordt gewonnen uit gas en kolen. Zonder fossiele brandstof kan het dus zeker nog niet. Waterstof wordt al decennia grootschalig geleverd voor industriële toepassingen. Air Liquide heeft wereldwijd twaalf pijpleidingnetwerken liggen met een gezamenlijke lengte van 1800 kilometer. In het Ruhrgebied ligt bijvoorbeeld een 240 kilometer lang netwerk voor de gevestigde industriële afnemers, waarin onder 25 bar druk circa 40.000 kuub waterstof per uur wordt afgezet.

Air Liquide benadrukt dat waterstof al decennia lang veilig wordt getransporteerd en toegepast. Het bedrijf is belangrijke partner in de clean-energy-partnership in Duitsland en heeft een eigen waterstof-infocenter in Düsseldorf. In die stad is ook een publiek toegankelijk waterstoftankstation gerealiseerd. Air Liquide is ook eigenaar van het nieuwe publieke waterstoftankstation in Rotterdam.

Air Liquide geeft aan dat er hard wordt gewerkt aan het vergroten van het netwerk. In Duitsland wil het bedrijf eind volgend jaar vijftig tankstations hebben gerealiseerd, om door te groeien naar circa 400 stations in 2023. Air Liquide Nederland verwacht ook door te groeien. Er zijn nu twee stations in Nederland. Winstgevend is het nog niet, maar er zijn vol-

waterstof is niet alleen een schone brandstof voor auto’s met een hoog rendement: van Well to Wheel circa 65 procent, tegenover circa 25 tot 35 procent voor brandstofauto’s en voor brandstof voor de industrie, het is ook een grote energiedrager. Air Liquide ziet goede marktkansen om op basis van brandstoftechnologie alternatieve energie (wind, water, zon) te winnen en op te slaan en dus ook alcoholen, zoals methanol (koolzuurgas verrijken met waterstof tot alcoholen) te kunnen produceren (en opslaan). Voor alternatieve energie is water dan het buffermedium om energie op te slaan. Water wordt dan via elektrolyse omgezet in waterstof en zuurstof, waarbij de waterstof wordt opgeslagen als buffer (accufunctie). Als er energie nodig is, gaat het andersom via de brandstofcel. Zo’n stap kost natuurlijk wel rendement, maar toch is de winst altijd veel groter dan het bijkomende beetje verlies. Hier ziet Air Liquide grote mogelijkheden voor zowel grootschalige projecten (windmolenparken, zonnecelparken, waterkrachtcentrales) als kleinschaliger initiatieven (biogas, kleine zonnecelunits en windmolens). Op deze manier wordt koolstofvrije energie gebufferd. Het bedrijf geeft

De Toyota Miari zoals deze onlangs in Los Angeles officieel is voorgesteld.

De industrie verwacht medio 2020 het tanknetwerk en de techniek klaar te hebben voor grootschaliger Europese vermarkting van de brandstofcelauto.

GRONDIG - December 2014

21

New Holland: voorlopig voorrang aan de CNG-trekker

Vol vertrouwen

In 2010 verraste New Holland met de NH2-trekker, uitgerust met een 75 kW (106 pk) brandstofcel, afkomstig uit de CNHFiat-stal. Deze trekker zou worden ingezet op de zelfvoorzienende boerderij La Belotta nabij Turijn. Dat bedrijf wint de energie voor het waterstofgas uit alternatieve energiebronnen en slaat het gas zelf op. New Holland heeft dit project echter voorlopig in de ijskast gezet, omdat volgens de fabrikant vooral de kostprijs van de brandstofcel nog te hoog is en de actieradius te klein. New Holland is daarom op La Belotta overgestapt op de CNG-tractor, zoals deze is voorgesteld op de laatste Agritechnica. Dat wil echter niet zeggen dat de H2-trekker in de ijskast staat. New Holland heeft de eerste zogenaamde cold fuel cell vervangen door een efficiëntere hot fuel cell. Een goede, constante temperatuurhuishouding is daarbij essentieel. New Holland is hiermee aan het testen binnen de R&D-afdeling, dus nog niet op La Belotta.

Air Liquide heeft in Düsseldorf ook een eigen waterstoftankstation ingericht. Daar heeft het ook een infocentrum met alles rondom het thema waterstof en brandstofceltechnologie.

aan dat er in dit verband internationaal al proefprojecten lopen. Gezien de huidige knelpunten in de stroomvoorziening vanwege pieken en dalen bij zonnig of bewolkt weer een kansrijke ontwikkeling.

Beperkingen Bottlenecks zijn er ook. De brandstofcel is nog steeds relatief duur en de benodigde grondstoffen zijn schaars. De hybride en de elektrische (accu) auto worden gezien als belangrijke concurrent, afhankelijk hoe de accutechniek zich doorontwikkelt. Voor brandstofcelauto’s wordt aangegeven dat de prijs van de brandstofcel nog ongeveer zal moeten halveren en dat de actieradius nog moet toenemen richting de 1000 kilometer. Dan kan de brandstofcel in prijs en actieradius concurreren met de diesel. Gezien de grote stappen die de laatste jaren zijn gemaakt, wordt dat zeker niet onmogelijk geacht. Er zijn al succesvolle stappen gezet in de richting van goedkopere brandstofcellen met een lager gewicht aan schaarse edelmetalen, zoals platina. De opslag van geproduceerd waterstof vergt hoogwaardige pomp- en opslagtechnologie. Dat maakt het minder interessant voor kleinschaliger toepassingen. Een waterstoftankstation op het eigen bedrijf zal dus ook nog wel even op zich laten wachten.

Hoe snel de opmars van de brandstofcel zal verlopen, is sterk afhankelijk van de prijs van traditionele energie. Zolang elektriciteit en brandstof goedkoop blijven, zal uit kostenoogpunt de brandstofcel niet direct morgen doorbreken. Air Liquide benadrukt echter wel dat nu bij de huidige prijssetting de prijs per kilometer al gelijkwaardig is aan dieselen. Het bedrijf verwacht dat de actieradius, de aanschafprijs en het rendement alleen maar beter zullen worden. Het tanknetwerk is nu het grootste knelpunt. Dat is op te lossen en daar wordt aan gewerkt. Dat waterstof en water als energiedrager komt, daar zijn de politiek en de industrie het redelijk over eens. 2020 wordt nu aangegeven als belangrijk richtpunt voor grootschalige intrede. 500 kilometer rijden voor € 50,-.

Een mooi begin. “Miari.”

TEKST: Gert Vreemann FOTO: Air Liquide, Toyota, New Holland

22

GRONDIG - December 2014

Voorlopig ziet New Holland betere marktkansen voor de CNG-trekker. Op La Belotta draait nu volop een 100 kW (136 pk) en 524 Nm sterke CNG-T6.140-trekker met Iveco-4,5-literviercilinder-krachtbron naast een normale T6070-zescilinderdiesel. Deze presteert goed ten opzichte van de zescilinder. Er kan in de praktijk een halve dag worden gewerkt op de farm met de 300 liter (52 kilogram) grote methaantanks.

New Holland geeft aan dat de volgende stap, een CNG-trekker met NEF 6-CNG-motor van de Iveco Stralis, dichter bij een productietrekker zal brengen. New Holland geeft aan dat CNG CO2-neutraal is en heel schoon verbrandt, zodat geen complexe uitlaatgasnabehandelingssystemen nodig zijn.

Daarbij is het rijden op CNG goedkoper. In feite één op één het verhaal zoals dat bij de trucks ook speelt. New Holland verwacht de CNG-trekker op de mark te kunnen zetten tegen een vergelijkbare prijs dan de dieselvariant als de markt daar rijp voor is. Met volgens New Holland dan een voordeel op brandstofkosten van circa 25 tot 40 procent. Zeker als zoals bij La Belotta op het eigen bedrijf gewonnen biogas kan worden gereden.

WILT U UW MACHINES ONLINE VERKOPEN ?

Dan is TROOSTWIJK VEILINGEN B.V. úw partner.

Wij organiseren online veilingen voor een (inter)nationaal publiek. Met kantoren door heel Europa en een uitgebreide database bereiken wij de koper(s) voor uw machines !

Gebruiker van Agro IT software…?? …maar nog geen lid van gebruikersvereniging OLGA? Overweeg dan nu een lidmaatschap! > OLGA behartigt de belangen van gebruikers bij Agro IT > OLGA zorgt voor deponering van broncodes, sources en listings van programmatuur bij een notaris (escrow)

WILT U DE WAARDE WETEN VAN UW MACHINES ?

Bij TROOSTWIJK WAARDERING & ADVIES B.V. kunt u terecht voor een professionele taxatie door een Beëdigd RegisterTaxateur.

> OLGA organiseert gebruikersdagen voor en door haar leden waarbij telkens andere modules/thema's worden behandeld > OLGA leden krijgen korting op de software onderhoudsfactuur van Agro IT. De korting bedraagt 1% van uw listprijs

Voor een persoonlijk advies kunt u contact opnemen met onze agrarisch specialist Stef Hooijman 06 53 54 16 31 e-mail: s.hooijman@twa.nl Troostwijk is hét grootste industriële online veilinghuis van Europa en draagt haar klanten al meer dan 80 jaar op handen !

meer informatie? www.olga-nederland.nl

www.TroostwijkAuctions.com

FARMAX SPITMACHINES voor het betere spitwerk FARMAX LRP PROFI

FARMAX KRG DIEPSPITTER

De nieuwe generatie Farmax Spitmachines gemaakt in de fabriek uit Denekamp (nl) en zijn ontwikkeld voor de professionele akkerbouwer en loonwerker. De Farmax spitmachines zijn leverbaar in diverse werkbreedtes en uitvoeringen.

Farmax SRP Farmax DRP-Perfect Farmax LRP Profi Farmax Rapide 2 Farmax LRG Diepspitter Farmax KRG Diepspitter

vanaf 30 Pk. vanaf 80 Pk. vanaf 120 Pk. vanaf 140 Pk. 0.50 – 1.00 mtr.

0.85 – 1.30 mtr.

Voor informatie en folders: Wasse B.V. • Oranjekanaal zz. 17 9514 PR Hijken • Tel: 0593-52406 www.wasse.nl Verkoop: Gerry Wasse 06-53428536

World wide earth moving equipment Equipment - Project support - Construction

snijder.nl

Vol vertrouwen

EXTREEM JAAR GEEFT MOOI RESULTAAT

Zicht op goede cijfers Extremen in het weer bepalen vaak het resultaat van de cumelasector. Lange winters, droge zomers en een natte herfst, allemaal hebben ze een negatief resultaat op de cumelasector.

Tenzij je zout strooit, regenhaspels verhuurt of rupshakselaars inzet, want dan profiteer je van de extremen. Voor deze bedrijven was het een extreem slecht jaar, juist omdat het jaar qua weer extreem goed was voor de cumelasector: met een lang, lekker droog voorjaar, een zomer met precies voldoende regen en een herfst met een neerslagtekort. En natuurlijk geen winter. Het resultaat: werkzaamheden die lekker doorliepen, veel gras en dus veel inkuilrondes en een laag brandstofverbruik en weinig slijtage.

Het resultaat is terug te zien in de resultaten.

De meeste ondernemers gaven na de eerste tien maanden van 2014 aan dat de voorlopige omzet voor 2014 al hoger was dan over heel 2013. Doordat ook in november en december het werk gewoon kon doorgaan, is de verwachting over heel 2014 hoog. Dat is te danken aan een snede extra gras, terwijl we er in 2013 juist één misten. Het contrast tussen beide jaren is dan ook groot.

In de grond-, weg- en waterbouw en in de cultuurtechniek lijkt de branche zich te hebben ingesteld op het lagere werkniveau. Voor de mensen en machines die over zijn, waren er bij veel bedrijven veel maanden met genoeg werk, zo horen we uit de praktijk. Desondanks staan de tarieven en dus de rendementen nog altijd onder druk. Het werk in het transport en in de verhuur is nog altijd slecht.

Wel merken we dat de sector profiteert van de flexibiliteit van de bedrijven. We zien in de praktijk dat bedrijven zich relatief goed weten aan te passen aan het werkaanbod. Zo schuiven bedrijven van het werk in de wegenaanleg

24

GRONDIG - December 2014

Minder rood of zelfs duidelijk zwart, dat lijkt op voorhand de uitkomst van de jaarresultaten van 2014, denkt André de Swart, bedrijfseconoom van CUMELA Nederland. Voor 2015 zijn de voortekenen nog goed, al kan een strenge winter alles weer veranderen. Vooral het weer bepaalt namelijk de resultaten.

naar de dijkverzwaring, met andere opdrachtgevers, maar met hetzelfde materieel. Juist dit schuiven van het ene soort werk naar het andere maakt de bedrijven beperkt kwetsbaar.

Kosten De kostenontwikkeling in 2014 was stabiel van aard. De meeste kosten indexeren zich volgens een normaal patroon (arbeidskosten). De brandstofkosten waren voor het eerst in jaren stabiel en zijn momenteel zelfs dalend. Helaas zette die daling pas in net na de oogstperiode, die het grootste deel van het brandstofverbruik voor haar rekening neemt. Hoewel de olieprijs op de wereldmarkt fors aan het dalen is (35 tot 40 procent), merken wij er hier in Europa weinig van. Een belangrijk dempend effect heeft de duurdere dollar, die een deel van de prijsdaling tenietdoet. Daarnaast zit er op de diesel inmiddels zoveel accijns, die niet met de prijs mee daalt, dat het prijseffect beperkt is. Per saldo is de dieselprijs in de maand oktober en november met ongeveer acht procent gedaald.

Resultaat Dankzij het slechts beperkt stijgen van de kosten is de verwachting van het rendement 2014 positief, vooral omdat de omzet flink hoger is en deze kon worden behaald zonder extreem veel overwerk of de inzet van extra krachten.

Op basis van de resultaten van bedrijven in de eerste tien maanden durven we de verwachting uit te spreken dat dit voor het eerst in jaren kan dit leiden tot echt zwarte getallen op veel cumelabedrijven. Die zijn hard nodig na een aantal jaren met slechte bedrijfsresultaten, al zullen er ook dit jaar weer bedrijven zijn die door tegenslag of net de verkeerde bedrijfsspecialisatie in het rood zullen eindigen.

Dankzij het mooie en relatief droge najaar kon een groot deel van de maïsoogst op mooie en gunstige tijden worden uitgevoerd met relatief lage kosten.

Verwachtingen 2015 Vooruitblikken is nog moeilijker dan het voorspellen van de resultaten van dit jaar. Hoe extreem het weer zal zijn en wat het effect daarvan zal zijn, is nu eenmaal niet in cijfers uit te drukken. Toch zijn er wel een aantal hoopgevende ontwikkelingen. Zo verdwijnt de melkquotering per 1 april 2015. Hoewel veel rond de melkveehouderij nog onduidelijk is, lijkt één ding duidelijk en dat is dat er meer zal worden gemolken. Dat zal de druk op een goede ruwvoerproductie verhogen. Daar liggen ontegenzeggelijk kansen voor de cumelasector.

Negatief is het overaanbod van suikerbieten, waarbij een deel van de suiker wordt doorgeschoven naar 2015. Het areaal suikerbieten zal volgend jaar dus kleiner zijn, met minder werk voor de suikerbietenrooiers. Komt er op de vrijkomende hectares maïs, dan kan het nog positief uitpakken, maar de kans is groot dat er gewassen komen die relatief weinig omzet opleveren. De slechte prijzen in de akkerbouw hebben in elk geval als voordeel dat deze akkerbouwers weinig zullen investeren in materieel, waardoor de concurrentie met loonwerk niet toeneemt.

De mestdistributie blijft ondertussen een uitdagende bedrijfstak. Vaststaat dat er meer mest moet worden verwerkt en geëxporteerd.

Hoeveel mest er overblijft voor de binnenlandse distributie blijft echter nog steeds de vraag. Het wachten is op duidelijkheid voor de komende jaren.

In de GWW-sector zijn er in de afgelopen jaren werkzaamheden naar voren gehaald. Dit proces is achter de rug en de komende jaren is hierin minder werk te verwachten. Tegelijk zien we dat het aantal openbare aanbestedingen drastisch is afgenomen. Opvallend genoeg wordt steeds vaker werk weer onderhands aanbesteed. Het geeft bedrijven de mogelijkheid om tegen eerlijke prijzen mooi werk te maken. Deze ontwikkeling is gunstig voor

bedrijven die goede contacten in deze markt hebben opgebouwd.

Onzeker is de situatie bij de gemeenten. Doordat die in 2015 meer verantwoordelijkheid krijgen voor mensen in de AWBZ en Wmo zoeken ze naar mogelijkheden om deze aan het werk te krijgen. Tegenover terughoudendheid bij sommige gemeenten staan andere die werk wel uitgeven, maar dan aan bedrijven die zelf meewerken aan het inzetten van deze werknemers. Daarop inspelen kan kansen bieden.

Kosten Een belangrijke kostenfactor op de cumelabedrijven is nog steeds arbeid. Daar krijgen we in elk geval te maken met een aantal nieuwe wetten die een negatief effect kunnen hebben, zoals de Wet werk en zekerheid, de werkkostenregeling en de druk op het verminderen van de inzet van zzp’ers. De transitievergoeding bij ontslag van personeel kan op bedrijven die gedwongen zijn mensen te ontslaan een extra kostenpost zijn. Zij kunnen hun personeelskosten hierdoor zo met drie procent zien stijgen.

Volkomen onduidelijk is nog de uitkomst van de nieuwe cao-onderhandelingen. Inzet is meer flexibiliteit bij de bepaling van de arbeidstijden. Dat kan een positief effect hebben op de rentabiliteit van arbeid. Daar tegenover staat dat aan een aanpassing van de lonen ook niet te ontkomen is.

Voorlopig lijkt vooral de ontwikkeling van de prijs van dieselbrandstof hoopgevend, maar juist daarvan weten we dat resultaten uit het verleden geen garantie geven voor de toekomst. Een strenge winter, gesloten gaskranen in Rusland of een crisis in het Midden-Oosten kan dit zo veranderen. Naast het weer kent ook de prijs van ruwe olie namelijk zijn eigen extremen. Aan die voorspellingen wagen we ons dus maar niet.

TEKST: André de Swart FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG - December 2014

25

Groen, grond en infra producten Lange gele sleutels

Klem voor mestslang

Met deze opvallende sleutels kunt u meer kracht zetten tijdens het los- of vastdraaien van 4” - 5” en 6” Storz koppelingen.

Deze klem is speciaal gemaakt voor het snel afklemmen van mesttoevoerslang bij breuk of kapotte koppeling.

Storz koppeling met boutvergrendeling

Reparatieslang

De bout vergrendelt de koppeling zodat deze niet los kan draaien tijdens het sleepslangen.

5” Gele transportslang voor het koppelen na lekkage. Het stuk gele slang wordt gemakkelijk herkend, kan hierdoor bij het ophaspelen er tussenuit worden gehaald om weer opnieuw te gebruiken.

Slangbrug

Kloos slangreparatie Kloos is een manchet met een innovatieve sluiting.

Leverbaar in 5”en 6” uitvoering.

Kijk op: www.buma.com/kloos

10 CM

Nieuw

SPECIALS in de MESTVERWERKING 6” Transportslang nu ook leverbaar in PUe ge uitvoering met een lengte

tot 200 meter! er!

Nijemirdum

|

Tel.: 0514 - 57 18 26

|

www.buma.com

|

info@buma.com

WI N T E RSHO W FA M IL IE DAG E N

MAANDAG 29 EN DINSDAG 30 DECEMBER VAN 10.00-17.00 UUR Mechan Groep nodigt u, uw partner, uw kinderen en uw medewerkers graag uit voor de Wintershow in Achterveld.

Hoevelaken

Amersfoort

A28

We laten u kennis maken met ons pas geopende AGCO Experience Centre, uniek voor Europa. U stapt hier binnen in de fascinerende wereld van Fendt, Massey Ferguson, Valtra. Ook kunt u kennis maken met merken als Challenger, Fella, Schliesing en Holder.

U kunt deelnemen aan rondleidingen door de showrooms, de werkplaatsen en het magazijn. U kunt genieten van overheerlijke oudejaarstractaties en gezellige activiteiten. En natuurlijk zijn er allerlei speciale, zeer aantrekkelijke Wintershow-aanbiedingen.

Ook uw kinderen zullen zich geen moment vervelen.

A1

Achterveld Leusden

U bent op beide dagen van harte welkom in het AGCO Experience Centre, Hessenweg 164 in Achterveld

www.wintershow.eu Mede mogelijk gemaakt door:

Vol vertrouwen

HOE VALTRA GEBRUIKERSWENSEN VERWERK

Doorvragen voor morgen Niet vragen wat de klant nu wenst, maar doorvragen welke ontwikkelingen hij de komende jaren verwacht en welke behoeften daaruit ontstaan. Die gegevens inventariseerde Valtra en verwerkte het Finse merk via het Kano-model om de juiste prioriteiten te kunnen stellen. Een mooi voorbeeld van hoe u het gesprek aan kunt gaan met uw klanten.

“Als we de gebruikers vragen onze trekkers te typeren via het Valtra-moodboard, dan komt daar Raiders of the Lost Ark van Indiana Jones uit. Onze nieuwe slogan ‘Your working machine’ sluit daar goed bij aan.” Met deze woorden opent Pekka Ingalsuo, directeur productmanagement bij Valtra, het lesje marketing. Valtra kreeg een ‘blanco sheet’ om de geheel nieuwe Valtra T-serie te ontwikkelen voor de Stage IV-ronde.

Valtra heeft akkerbouwers, veehouders en loonwerkers (klanten en gebruikers van andere merken) uit heel Europa in groepen uitgenodigd om de toekomstwensen door te nemen. Valtra benadrukt dat het daarbij flink heeft doorgevraagd welke ontwikkelingen de gebruikers verwachten en welke behoeften dat voor de toekomst geeft. Per onderdeel moet de klant in een schaal van vijf stappen (van onbelangrijk tot heel belangrijk) een waarde aankruisen. De verschillende uitkomsten zijn gerangschikt in drie categorieën: belangrijk, neutraal en minder belangrijk. Een paar opvallende uitkomsten: duurzaamheid, het onderhoud en de kosten per draaiuur zijn de zaken die de klanten het belangrijkst vinden.

Zaken als prijs, brandstofverbruik en de reputatie van merk en dealer zitten in categorie twee. Technische snufjes duikelen bijna naar categorie drie. De uitstraling van de dealer (mooi pand, showroom) zit onderaan in categorie drie. En helemaal onderaan scoort een voertuigvolgsysteem. Valtra heeft de gegevens verwerkt in het bekende Kano-model (zie kader).

Valtra’s score Valtra heeft van daaruit duidelijke prioriteiten gesteld. Er is erg veel aandacht besteed aan duurzaamheid, onderhoudstoegankelijkheid en onderhoudskosten. Zo is bijvoorbeeld de termijn opgerekt naar 600 uur voor de motorolie en een veelvoud daarvan voor hydrauliek- en transmissieolie. Het bijvullen van hydrauliekolie moet altijd onder druk via de retourleiding. Dit heeft een hogere prioriteit gekregen dan het ontwikkelen van een nieuwe powershiftbak. Die bleek te voldoen aan de basisbehoeften van de klanten. Het ontwikkelen van TwinTrac met de ruimere cabine was en is een

28

GRONDIG - December 2014

KTE IN DE NIEUWE T-SERIE unique selling point dat is gehandhaafd. Een luxe radio met usb-stick en een subwoofer is toegevoegd als unique selling point omdat de gebruiker meer uren in de cabine dan thuis in de kamer zit. Valtra stapte af van de motor recht boven de vooras omdat uit onderzoek bleek dat dit geen unique selling point meer is in de veranderende behoeften. Er was juist een basisbehoefte aan een conventionele Europese trekker met een 60/40-gewichtsverhouding met een extra sterke fronthef voor steeds zwaardere aanbouwdelen en met een wieluitslag van altijd 55 graden. Optrekken van de serie naar 184 kW (250 pk) viel ook onder de basisbehoeften. Daarvoor moesten wel de complete aandrijflijn en de hef flink worden verzwaard. Bij prestaties gaat het om een zuinige, ongecompliceerde AdBlue-only-motor, een Eco-versie (T174) en een

Kano model Het Kano-model bestaat uit een horizontale (niet voldaan, tot helemaal voldaan) en een verticale as (ontevreden tot heel blij).

Hierin zijn drie hoofdcategorieĂŤn ondergebracht; prestatie, unique selling points en basisbehoeften. Prestatie is de meest heldere, zoals het brandstofverbruik. Als dat hoog is, is de klant ontevreden, als dat laag is, is hij heel tevreden. Dit is de blauwe rechte prestatielijn in de grafiek. Unique selling points zijn zaken die een ander merk niet heeft. Als de trekker ze niet heeft, is de klant niet ontevreden. Hij mist ze niet. Zijn ze er wel, dan is de klant tevreden tot zeer tevreden. De tevredenheid scoort hier dus anders dan voor prestatiepunten. Voor een trekker zou bijvoorbeeld verf die geen vuil aanpakt kunnen zijn. Unique selling points zitten altijd aan de pluskant. Dan zijn er nog de basisbehoeften. Als je die niet- of niet goed genoeg vervult, is de klant ontevreden. Vervul je ze wel, dan is de klant neutraal. Hij gaat ervan uit dat je aan deze voorwaarde voldoet. Deze categorie scoort van ontevreden tot neutraal en zit dus altijd aan de onderkant in de grafiek. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld een geluidsarme cabine of een goed geveerde stoel. U begrijpt dat een unique selling point over een jaar of een paar jaar een basisbehoefte kan zijn. Dat geeft de zwarte tijdpijl aan. Het totale model geeft een goed inzicht in waar je met alle diensten staat en of je in de categorieĂŤn hiaten of punten hebt waar je onvoldoende of onevenwichtig scoort. Met wat googelen kun je nog veel meer informatie over het Kano-model vinden.

GRONDIG - December 2014

29

Vol vertrouwen

traploze bak met acht punten waarbij er een puur mechanische overbrenging is. De nu drie aftakastoerentallen zijn een vooruitgang en vallen tegenwoordig eigenlijk onder basisbehoefte. Unique selling points zijn Aires-luchtvering, een traploos instelbare quicksteer, een powershift die je bedient en rijdt als een CVT en natuurlijk de extra mogelijkheden dankzij een de beterde TwinTrac-omkeer. En dat brengt ons bij het finale gevoel van deze trekker: een compleet nieuwe trekker die er niet ‘spectaculair’ anders uitziet dan de gesettelde orde, eerder juist een toegankelijke machine voor iedereen en een trekker die wel doordacht in elkaar zit.

Vertaalslag Het is een mooi voorbeeld, dat u wellicht kunt gebruiken voor uw bedrijfsvoering. Het draaiboek is dan vergelijkbaar: klanten en opdrachtgevers opzoeken en doorvragen over toekomstige behoeften. Nu investeren in een mobiele mestscheider heeft weinig zin als de klanten aangeven op termijn een nieuwe stal te bouwen met een eigen mestscheidingssysteem. Investeren in nieuwe bestratingsapparatuur heeft weinig zin al uw grote opdrachtevers aangeven dat de laatste nieuwe uitbreidingswijken klaar zijn en ze voorlopig geen nieuwe opdrachten verwachten. Toch investeren in hybride of Stage IV-graafmachinetechniek als de ondernemers aan-

geven op termijn daar bij inschrijvingen de voorkeur aan te geven. Bij de prestaties is het de vraag of alle behoeften van uw klanten naar wens worden vervuld. Daar hebt u zelf vaak best goed zicht op. En dan last but not least de basisbehoeften. Dat is altijd een lastige. Vaak zien bedrijven de basisbehoeften als unique selling points. Denk bijvoorbeeld aan strakke sloten graven, strak straatwerk, een prima kuil aanleggen en schoon rooiwerk met weinig tarra. Hier is echter geen sprake van unique selling points, maar van voorwaarden. En dan is er nog die belangrijke factor tijd. Dit jaar is bijvoorbeeld een weeginrichting op een silagewagen nog een unique selling point, maar als daarin deze winter massaal wordt geïnvesteerd, kan dat komend jaar al een basisbehoefte zijn. 3D-GPS in het grondverzet is daar ook een voorbeeld van. Het kan snel gaan. Uw diensten onder de loep nemen en in een Kano-model uitzetten, geeft wellicht nieuwe inzichten in uw bedrijfsvoering. Dat begint dan wel met goed doorvragen naar de toekomstige wensen.

TEKST EN FOTO’S: Gert Vreemann

De Valtra T We hebben de nieuwe Valtra T even mogen proeven tijdens de introductie. Het gaat hier om een serie trekkers bestaande uit zes modellen met vermogens van 125 tot 184 kW (170 tot 250 pk), leverbaar in Direct (CVT) en Versu, Active en HighTech (allemaal schakel). De T heeft een nieuwe fronthef en aftakasunit, een nieuwe, veel compactere luchtveringsunit met een grotere veerweg (tien centimeter), meer ruimte voor 55 graden wieluitslag dankzij de radiator centraal boven de vooras en Europees gebouwd met een 60/40-gewichtsverdeling. De cabine oogt best rank, omdat Valtra bewust voor (bosbouw) de pet iets ranker heeft gehouden, maar is toch twintig centimeter breder en dieper dan de vorige. Binnenin is die herkenbaar als Valtra, met herkenbare Valtra-bediening. Hij heeft een mooi pookje voor zowel de powershift- als de traploze modellen. Het compacte stuur is gebleven, evenals de omkeerhendel. Je rijdt hem als een traploze trekker. Eenmaal het koppelingspedaal bedienen en daarna kan zonder gebruik van het koppelingspedaal worden gereden. Valtra heeft de bestaande techniek van de eigen versnellingsbakken (traploos en powershift) gehandhaafd. Van ons hadden de Finnen hier nog wel met een verrassing mogen komen (bijvoorbeeld een dubbele as voor naadloos fullpowershift-schakelwerk).

30

GRONDIG - December 2014

Valtra heeft veel tijd gestoken in het ontvangen van groepen klanten om door te vragen naar de ontwikkelingen van morgen en de eerste conceptstudies te analyseren.

Het rijden bevat inderdaad interessante automatiek, zoals remmen met automatische parkeerstand op hellingen, het tegen de rem kunnen rijden met aankoppelen, automatische regelen van motortoerental en bak voor de zuinigst mogelijke verhouding, diverse automaatfuncties (auto motortoeren voor de aftakas, twee programmeerbare snelheden) plus een functie voor verhoogd motortoerental (terugschakelen, verlagen van de overbrenging van de CVT). Het traploos instelbare snelstuur via een draaiknop voor zowel het gewone stuurwiel als de TwinTrac is een heel fijne. De neus is gevoelsmatig rank voor een Stage IV-trekker. Een ruitenwisser op de zijruit en op de voorruit met 280 graden bereik zijn fijne details. Geen gecompliceerde multibediening, geen ingewikkeld scherm, gewoon knoppen bedienen en gaan. De hef is nu standaard van categorie 3 en behoorlijk zwaarder uitgevoerd met een betere geometrie.

Het ventielenblok zit nu beter links gegroepeerd achter. Meer foto’s en uitleg vindt u op Grondig.com. De nieuwe Valtra T staat op de open dagen van de Mechan-groep in Achterveld. Kunt u meteen doorvragen wie uw dealer is, want ook dat wordt nieuw ingevuld.

t s g n e r b p o l e top kor r t s g n e r b p o l e top zetme vroegrijp s tay green

S I L A I N GE

vroege kor r elmaïs

FAO 230

e g e o r v ïs a m o l si

Voor een geniaal maïssaldo! ✓ ✓ ✓ ✓

Silomaïs / CCM / Geplette maïs / MKS Vroegrijp Top korrel (= zetmeel) opbrengst Als silomaïs: - Top zetmeelopbrengst - Top voederwaardeopbrengst ✓ Goede stay-green ✓ Goede oogstzekerheid ✓ Goede tolerantie tegen bladvlekkenziekte

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

Download gratis de App www.kws-maismanager.nl www.kws-maismanager.be

RAINBOW TRUCK TEAM: SECTORPROFILERING Mentaal sterker

Vol vertrouwen

Mensen uit onze sector zijn beter geschikt voor de Dakar-rally, omdat ze gewend zijn lange dagen te maken en op zaken te anticiperen en de wilskracht hebben om door te zetten. Deze uitleg van het Rainbow-team verklaart waarom het debuut dit jaar spraakmakend goed is verlopen. In 2015 willen de mannen grenzen verleggen. We spreken met hen over de ultieme Dakar-uitdaging.

Bij de truck is een tafel vol onderdelen uitgestald. De legergroene kisten staan klaar om ingepakt te worden. De monteurs voeren op dat moment een laatste inspectieronde uit aan de truck voordat deze wordt verscheept. Je proeft de gedrevenheid en een taakgerichte zelfstandigheid. Niets wijst op een team dat pas voor de tweede keer meedoet aan ’s werelds meest prestigieuze rally. Gerrit van Werven, initiatiefnemer, eigenaar van de truck en vaste rijder, geeft de laatste instructies als tweede rijder en hoofdsponsor Gerrit Zuurmond van het gelijknamige cumelabedrijf arriveert. Zuurmond bemoeit zich niet met het onderhoud. “Ieder zijn taak, dat is geregeld”, zegt hij. Zoals alles strak en professioneel is geregeld. De Dakar-rally van 2015 heeft Buenos Aires als start- en finishplaats, waarbij het hoogtepunt de marathonetappe over het Andes-gebergte zal zijn. Navigator Ed Wigman: “Het belooft een extra zware editie te worden. We hebben er zin in.”

Sterker staan Gerrit van Werven had het rijden van Dakar al jaren op zijn bucketlist staan. Twee jaar geleden kwam deze wens in een stroomverstelling met de aanschaf van een Ginaf X2223

32

GRONDIG - December 2014

Dakar-rallytruck. Binnen zijn cumelanetwerk formeerde hij snel een team. Hij kwam in contact met Gerrit Zuurmond, die het avontuur wel zag zitten. “Ik heb meteen ‘ja’ gezegd. Later denk je dan wel: waar ben ik aan begonnen? Maar als je als ondernemer ‘ja’ zegt, ga je er ook voor.”

Voortvarend werd in vier maanden tijd een team geformeerd en werden zaken geregeld. “Snel schakelen en doorpakken, past bij onze sector”, zegt Zuurmond. Van Werven voegt daaraan toe dat het uitbesteden van het onderhoud aan het serviceteam Ginaf Rally Power een belangrijke stap was. “Dat scheelt ons een servicetruck en de nodige bemensing en logistiek om dit rond te zetten. Wij zijn vorig jaar echt blanco ingestapt. Wat oefenen en gaan. Bang waren we er niet voor, eerder benieuwd hoe zwaar het zou zijn.”

Helemaal blanco waren de mannen nu ook weer niet, want ze hadden de ervaren navigator Ed Wigman, die al meerdere malen de rally heeft gereden, in het team opgenomen. “Bij ondernemen hoort de juiste mensen aantrekken. Sleutelen, public relations, allerlei zaken organiseren, we hebben een goed team bij elkaar gekregen. Wij doen het niet alleen.”

IN DAKAR-RALLY Vlag en wimpel Het team slaagde vorig jaar met vlag en wimpel. Daar waar veel teams meerdere malen lek reden, wisten de mannen ‘lekloos’ en vrijwel foutloos de finish te halen. Zij werden uiteindelijk 25e van de 75 gestarte trucks, een spraakmakende prestatie voor een debuterend team. Gerrit van Werven geeft aan dat een belangrijk deel van dit succes te maken heeft met de afkomst uit onze sector. “Je hoort ze klagen over lange dagen. Wij zijn gewend meerdere dagen achtereen te werken van ’s morgen zes tot ’s avonds twaalf. Die lange etappes zijn voor ons daarom niet extra belastend. Eigenlijk is het me meegevallen”, concludeert hij. Gerrit Zuurmond voegt daaraan toe dat het lezen van het terrein ook meer in de genen zit. “Als wij bepaalde begroeiing zien, weten we dat daar een extra natte plek zit. Daar sturen wij dan omheen, terwijl anderen er zo in kunnen rijden.”

Gerrit van Werven geeft aan dat ze het eerste jaar behoudend hebben gereden. “Risico’s inschatten en anticiperen is heel belangrijk. Wij rijden natuurlijk flink door, tot 140 km/u op de snelle stukken, maar op lastige stukken hebben we behoudender gereden om de zaak heel te houden. Wij sturen om gaten heen waar de snelle wedstrijdtrucks vol door gaan.”

Uitputtingsslag Natuurlijk zijn we even in de bolide gestapt. Er zitten uiteraard rally-kuipstoelen in, maar een comfortabele zit is het niet. Vering ontbreekt, evenals een airco. Ed Wigman: “Dat hoort bij Dakar. Dakar is pas echt als het stof zelfs doordringt tot achter de kilometerteller”, vertelt hij lachend. Zuurmond bevestigt dat. “Ik heb van tevoren wel wat conditietraining gedaan en kan goed tegen lange dagen, maar desondanks is het inderdaad zwaar. De temperatuur kan in de cabine op-

lopen tot 60 graden. Op dergelijke etappes drinken we tien liter vocht per persoon en nemen we mineralen in om het zweten te compenseren. Ik ben in twee weken zeventien kilogram afgevallen.”

Van Werven stipt nog even de hoge etappes in het Andes-gebergte aan. “Dan kom je in ijle lucht. Niet alleen de motor heeft daar last van - het vermogen daalt wel tot een kwart - maar de turbo gaat ook hevig gieren en je krijgt zelf ook weinig zuurstof binnen. Het is dan zaak extra scherp te blijven.”

De heren vertellen het met een glimlach op hun gezicht. “Het goede gevoel overheerst. Het is echt prachtig om de duinen te nemen, want je rijdt in een fascinerend landschap. De juiste balans vinden in snelheid en betrouwbaarheid is elke etappe weer nieuw. Je moet elke minuut scherp blijven en bent de dagelijkse beslommeringen helemaal kwijt, eenvoudig omdat je geen tijd hebt daarover na te denken.”

Hogere verwachtingen Voor de 2015-editie van de rally heeft het team enkele verbeteringen doorgevoerd aan de truck. De 588 kW (800 pk) sterke DAF-12,6-liter-zescilinder heeft meer koppel onderin gekregen om langer door te kunnen gaan in zware omstandigheden. Daarnaast zijn de overbrengingen in de tussenbak gewijzigd, is het bandendrukwisselsysteem verbeterd en… heeft het team een jaar ervaring. Beide Gerrits zijn samen met navigator Ed en de ondersteuning van het hele team ervan overtuigd dat het beter moet kunnen dan vorig jaar. “We hebben geen topracetruck, maar we denken toch op een uur van de top te kunnen finishen”, klinkt het vol vertrouwen.

TEKST: Gert Vreemann FOTO: Rainbow Truck Team, Vreemann

Gerrit, Gerrit en Ed kunnen het niet alleen. Dus vlak voor het vertrek in de werkplaats in Kamperveen met het hele team op de foto. Boven van links naar rechts Matthieu Mensink, Willem van Huffelen, Tineke de Haas, Henk Schuiling en Klaas Kwakkel. Onder: Marc de Haan, Gerrit van Werven, Ed Wigman, Gerrit Zuurmond en Gerrit Wieberdink. Via www.facebook.com/ rainbowtruckteam is te volgen hoe dit cumelateam van 4 tot en met 17 januari aanstaande onze sector zal presenteren.

GRONDIG - December 2014

33

Koop nu capaciteit en profiteer!

0% rente op 4 jaar* Kverneland Optima 12 rijen maïszaaimachine met fronttank • • • •

9 meter werkbreedte Elektrisch aangestuurde zaai-elementen GPS sectiebesturing via ISOBUS ISOBUS fronttank voor vloeibare- of vaste kunstmest toepassing

Kverneland Benelux Finance Hambakenwetering 4 ’s Hertogenbosch

www.kverneland.nl

T 073 - 6399242

*Vraag uw Kverneland dealer naar de voorwaarden

Mekos 3D leveler: 3-Dimensionaal profileren van zand en korrelbanen met een total station.

Mekos levelers: Volautomatisch werkende machine’ s, ook met traploos instelbare ronding.

Voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps.

De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. (op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net

Wie wil ons agrarische loonbedrijf voortzetten?     

I.v.m. leeftijd en gebrek aan opvolging in eigen kring Goed rendement Te beginnen in loondienst Technische vaardigheid vereist Oost-Nederland

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Lucas Meertens

n e t e l s r Ve ? n e d n ba

Stronger than the rest De Samson tanks kunnen geleverd worden van 15.000 ltr. tot en met 25.000 ltr. en zijn volledig computer gestuurd. De tanks kunnen met vele extra’s worden uitgerust.

Samson levert ook zodenbemesters en bouwland injecteurs in diverse werkbreedtes.

Samson meststrooiers zijn ideaal voor bedrijven die hoge eisen stellen aan bedrijfszekerheid en lage onderhoudskosten. Leverbaar zijn de types SP 9-11-12 en 15 met verticale walsen. En de types Flex en 16 enkelas en Flex 20 tandemas met horizontale walsen en breedstrooi unit.

Importeur: Samex Benelux Oranjekanaal zz 17 • 9415 PR • Hijken Vert. Gerry Wasse tel: 06-53428536 en/of Vert. Wouter Truin tel: 06-50436447 I www.wasse.nl • T 0593-524066

Vernieuwen kan!

Voordelen bandenvernieuwing: • Goedkoper dan nieuwe banden • Dezelfde kwaliteit als nieuwe band • Profielgarantie • Milieubesparend • Maatwerk profielen mogelijk

www.obo.nl

Vol vertrouwen

VENT EN VISIE

Kees Romijn, voorzitter LTO Nederland afdeling melkveehouderij

“Denk mee met de melkveehouders” De melkveehouderij zal met sprongen groeien. Dat voorspelt Kees Romijn, voorzitter van de afdeling melkveehouderij binnen LTO Nederland. Die groei maakt van de melkveehouder meer manager, die behoefte heeft aan goede advisering en afspraken over de ruwvoerteelt. Met kansen voor de loonwerker, die net als de dierenarts bij de diergezondheid de adviseur moet zijn voor een gezonde en vooral goede ruwvoerteelt.

De plaats voor het gesprek is zeer klassiek: aan de keukentafel in de eenvoudige woning voor het bedrijf in het Zuidhollandse Langerak. Alleen het pak verraadt dat we hier met een echte vergaderboer van doen hebben. Net terug uit Den Haag en straks gastheer voor een groep Franse directeuren van agrarische ondernemingen die komen kijken op een modern Nederlands melkveebedrijf. Want dat is het bedrijf in zekere zin ook wel. Met twee melkrobots, een stal die nog ongeveer 70 plaatsen heeft om verder te groeien, een medewerker en dus een ruimte om gasten te ontvangen.

Het bedrijf van Kees Romijn, in het dagelijks leven vooral voorzitter van de vakgroep melkveehouderij van LTO Nederland, staat echter ook model voor het gemiddelde bedrijf. Geen dure nieuwe stal, maar een stuk nieuwbouw dat tegen de oude stal is aangezet. Daar wordt inmiddels wel een nieuwe ruimte klaargemaakt om een nieuwe en vooral grotere melktank te plaatsen. Net als de andere Nederlandse veehouders wil hij namelijk klaar zijn voor 1 april, het moment dat de veehouders weer de spreekwoordelijke wei in mogen. Geen beklemming meer van het melkquotum, maar ruimte voor groei.

Die groei zal er zeker komen, voorspelt Romijn. “Op termijn zal er zeker twintig procent melk bij komen. In combinatie met de continue sanering, die volgens mij gewoon doorgaat, betekent dit dat bedrijven in vijftien jaar opnieuw in omvang zullen ver-

Mestfraude schaadt melkveehouderij Grote moeite heeft Romijn met de mestfraude die de afgelopen jaren meermaals is geconstateerd, waarbij hij onmiddellijk beseft dat ook de sector die hij vertegenwoordigt boter op het hoofd heeft. “Want als er zwarte mest is, moet er ook een boer zijn die het afneemt”, zegt hij. Wat hem betreft neemt de sector zelf meer initiatieven om dat tegen te gaan. “Het is namelijk voor de melkveehouderij zeer schadelijk. Niet voor niets hebben we in het stroomgebied van de Maas nu strengere normen. Dat heeft daar alles mee te maken. Brussel is daarover zeer kritisch en dat kan ons straks niet alleen de derogatie kosten, maar ook de mogelijkheden om naar meer bedrijfsspecifieke normen te gaan. Terwijl juist dat de ruimte moet geven aan goede ondernemers om meer voer van eigen land te halen.”

36

GRONDIG - December 2014

dubbelen”, voorspelt hij. De komende jaren zal die groei deels in kleine stappen gaan, omdat veel boeren die nu tot de groep bedrijven zonder opvolger behoren gewoon lekker gaan melken. “Die hebben hun bedrijf aangehouden omdat ze van het werk houden en nu nog een aantal jaar zonder quotum willen melken. Gewoon voor het plezier. Die kunnen nu ook nog groeien door gewoon efficiënter te werken met hogere producties en wat meer koeien per hectare.”

Daar tegenover staan volgens Romijn de bedrijven die met grote sprongen vooruit zullen gaan. De bedrijven die in nieuwe stallen investeren of hebben geïnvesteerd en deze direct helemaal vol zetten. “Bij die bedrijven zullen grote veranderingen plaatsvinden, want een melkveehouder die zo snel groeit, moet veel meer ondernemer zijn. Die heeft al zijn aandacht nodig om die schaalsprong te managen. Daar liggen kansen voor loonwerkers, want op die bedrijven is veel minder tijd voor het landwerk, terwijl de groeiende melkproductie het juist nodig maakt om meer en beter ruwvoer van eigen land te halen.”

Verantwoordelijkheid nemen Juist bij die groeiende melkveehouders is voor loonwerkers ruimte om het anders aan te pakken, voorziet Romijn. “Probeer als ondernemer de verantwoordelijkheid te nemen voor de hele ruwvoerteelt, waarbij je ervoor zorgt dat er veel en goed voer in de kuil komt. Dat past bij de nieuwe tijd, waarin veehouders moeten proberen met steeds minder meststoffen een hogere opbrengst te halen. Als specialist moet je daarop kunnen inspelen.”

Hij vergelijkt de rol van de loonwerker met die van de dierenarts. “De dierenarts is de specialist diergezondheid die op het bedrijf komt en adviezen geeft. Zo moet de loonwerker ook als specialist ruwvoerteelt op het bedrijf komen en samen met de ondernemer zoeken naar mogelijkheden om dat zo goed mogelijk te doen.”

De komst van de Kringloopwijzer zal de loonwerker daarin extra mogelijkheden geven, voorspelt Romijn. “Melkveehouders krijgen dan de ruimte om bij een efficiënte bedrijfsvoering meer mest op eigen grond af te zetten. Als dat systeem draait,

zullen melkveehouders willen weten hoeveel er van een perceel komt en ook welke kwaliteit dat heeft. Weegsystemen en later wellicht sensoren om de kwaliteit te meten - bieden dan de mogelijkheid om als loonwerker het verschil te maken, maar dan zul je wel moeten investeren.”

Veel zelf doen Zelf is Romijn op dit gebied niet het voorbeeld dat de loonwerksector zich zou wensen. Veel werk doet de ondernemer namelijk zelf. Met een goede reden, betoogt hij. “Omdat ik zo veel van huis ben, heb ik een medewerker voor alle dagelijkse klusjes, zoals voeren, schoonzetten en de veeverzorging. Maar om het leuk te houden, moet je ook trekkerwerk hebben, anders hou je die jongens niet vast.” Het betekent dat hij een opraapwagen heeft, een trekker om vast te rijden en alle andere machines. Daarom doet hij ook het slootwerk zelf. “Ik heb hier zeker dertig kilometer slootkant. Dat is werk dat mooi past, omdat je er weken de tijd voor hebt.”

Hoewel er ook een mesttank op het bedrijf is, wordt het grootste deel van de bemesting wel uitbesteed. “Daar zie je dat de loonwerker al onmisbaar is, want met de sleepslang heb je een groot voordeel ten opzichte van een mesttank. In het voorjaar kun je bij de eerste gift het land in met veel minder kans op structuurschade en geef je de mest als het nodig is. Na de eerste snede heb je met de sleepslang het grote voordeel dat je veel meer water mee kunt geven, wat de benutting sterk verbetert. Een voordeel nu je de productie zo hard nodig hebt.”

Op zijn eigen bedrijf wordt vaak ook de derde snede nog bemest met het sleepslangsysteem. “Daar werken we echt naar toe door met grote blokken te werken, zodat het ook voor de

loonwerker de moeite is om telkens te komen”, legt hij uit. Die rol bij de bemesting zal de komende jaren zeker groeien, verwacht Romijn. “Door de strengere normen wordt het steeds belangrijker om stikstof en fosfaat in de juiste hoeveelheden aan te bieden. Ik verwacht dan ook dat we naar systemen gaan waarbij de loonwerker de mest bewerkt, bijvoorbeeld door mestscheiding, en zorgt dat we de mest op het bedrijf maximaal benutten, zodat er zo min mogelijk hoeft te worden afgevoerd. De derde snede zou je dan met de dunne fosfaatarme fractie kunnen bemesten om zoveel mogelijk stikstof van eigen land te kunnen inzetten.“

De kringloopwijzer kan bedrijven extra bemestingsruimte geven. Daar moeten bedrijven op inspelen.

Transport zal toenemen Hoewel de Melkveewet nog precies ingevuld moet worden, zal dat niet veel veranderen aan de werkwijze, denkt Romijn.

“Heel veel bedrijven zullen straks binnen de norm van de grondgebondenheid vallen en dus kunnen groeien. Het enige is dat ze dan een deel van de mest moeten afvoeren, maar ook dat biedt kansen voor de loonwerker.”

Hij voorziet wel dat de Melkveewet zal leiden tot meer grond op afstand. “Bedrijven zullen grond aankopen of huren om plaatsingsruimte te hebben. Daar zal dan niet alleen mest naar toe moeten, maar wat daar groeit, zal ook terug gaan. Het kan betekenen dat de vraag naar transport toeneemt. Dat kan zijn door met silagewagens over grotere afstand te rijden, maar het kan ook zijn dat dan wordt gekozen voor bijvoorbeeld balen, omdat je dan efficiënter kunt vervoeren.”

Het hele effect van die operatie zal zijn dat er een hardere strijd komt om de beschikbare plaatsingsruimte van mest, denkt hij.

“Dat gevecht om de ruimte is er nu al, alleen hoeft de melkvee-

GRONDIG - December 2014

37

Vol vertrouwen

VOL VERTROUWEN houderij nu nog maar tien procent van de mest af te zetten.

Dat zal op termijn zeker oplopen naar vijftien procent, maar dat is nog maar een klein deel van de mest”, aldus Romijn. Hij verwacht dat dit voor de melkveehouderij geen probleem zal zijn. “Uiteindelijk gaat het er dan om wie het meeste kan betalen. De economisch sterkste sector wint en dan is de melkveehouderij voorlopig nog in het voordeel.”

Kwaliteit levert waardering op Zorgen zijn er bij Romijn momenteel wel over de daling van de melkprijs, die nu al tien cent lager ligt dan een jaar geleden.

“Op bedrijven van één miljoen kilogram melk - en dat zijn er al veel - gaat het dan wel om bijna tienduizend euro per maand.

Voor de hele veehouderijsector, die ongeveer één miljard kilogram melk per maand levert, betekent dit dat er 100 miljoen euro minder binnen komt. Dankzij de afgelopen anderhalf jaar met een hoge melkprijs is er gelukkig een buffer, maar die is op deze manier snel weer op”, stelt Romijn vast. De prijsdaling

is een voorschot op de situatie die straks zal ontstaan, denkt Romijn. “Door het vrijere aanbod krijgen we veel meer prijsschommelingen. Daar zullen bedrijven rekening mee moeten houden.”

Voor de loonwerker betekent het dat de prijs de komende tijd weer meer dan ooit onder het vergrootglas zal liggen. Dat hoort bij de concurrentie die er altijd is, iets waar Romijn zich niet druk om maakt. “Het houdt de ondernemers scherp en het is aan hen om zich te onderscheiden. Door meer aan nazorg te doen en vooral te zorgen voor kwaliteit. Want als je kwaliteit levert en dat ook weet te verkopen, krijg je ook de waardering.”

Voor loonwerkers is het volgens hem vooral belangrijk welke prijs de melkveehouder krijgt. “Want een sector die groeit en bloeit, heeft ook ruimte om anderen te waarderen. Dan is de prijs veel minder belangrijk.”

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

Advertentie

KRAANVERHUUR, GRONDVERZET EN RECYCLING

G.M. Damsteegt B.V. is nu een full-liner, waar men voor ieder werk een oplossing heeft, zowel in compostering, biomassa, grond en andere soorten afval.

De Komptech Axtor sneldraaiende shredder uit onze verhuurvloot is geschikt voor het verkleinen van groenafval en sloophout. Door de beitels te verwisselen bouw je ‘m snel om tot een chipper. Een Cat C18 motor levert 800 pk en de rotor is instelbaar van 400 tot 720 omwentelingen. Lang en breed materiaal (tot 6,0 meter) is geen probleem, mede door de horizontale en verticale voedingsrollers. De radiografisch bedienbare Axtor staat op 3-assige midden aanhanger en is op locatie snel te verplaatsen

Westeinde 46 • 2969 BM • Oud-Alblas • Tel 0184 69 27 67 • Fax 0184 69 21 40 E-mail info@gmdamsteegt.nl

www.gmdamsteegt.nl www.gmdamsteegt.nl

38

GRONDIG - December 2014

Wat dekken we eigenlijk niet?

De CUMELA Compleet-machinepolis Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar.

Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

in heel West-Europa ongeacht het gebruik directe schade en gevolgschade is verzekerd en zonder KLIC-clausule U meldt en wij regelen de schade voor u. Snel, deskundig en zonder gezeur.

CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken.

Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Vraag onze adviseurs naar de CUMELA Compleet-machinepolis. Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA Verzekeringen.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl. www.cumelaverzekeringen.nl

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

CUMELA Verzekeringen: de beste keuze!

VERZEKERINGEN BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumelaverzekeringen.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

Hakselkwaliteit van de wereldmarktleider jaguar 980/970/960/950/940/930 jaguar 870/860/850/840/830 Laagste kosten per ton Hoogste inruilwaarde Met auTOFILL en DYNaMIC POWEr real time analyse met TELEMaTICS

kampsdewild.nl

        

       



ialisten isatie voor spec Brancheorgan d en infra in groen, gron

                                                                                                                                                                              

        

         

       

        

            

         

                                                                    

                                                                    

42

GRONDIG - Mei 2014

                                                                    

                                         

                                                                            

                                                

                                                                       

                                                                  GRONDIG - Mei 2014

43

                                                                                                         

 



                                                               

                                                                    €  

                                                     €          €                                                        

44

GRONDIG - Mei 2014

                   

DELVANO veldspuiten

Gemaakt vóór en door professionals Bel ons voor de dichtstbijzijnde dealer.

NV-SA

Informeer ook naar ons ruime aanbod gebruikte veldspuiten!

Zelfrijdende, getrokken en gedragen veldspuiten

Zuidweg 13-15 • Postbus 52 • 4413 ZH Krabbendijke T 0113 - 50 26 10 • F 0113 - 50 61 46 I www.gebrweststrate.nl • E info@gebrweststrate.nl Verkopers: Ko Smalheer, 06 - 53 24 90 27 Arjan Weststrate, 06 - 46 32 20 64

MENS EN MACHINE KUNNEN LITERS WINN Meer doen met minder brandstof

Vol vertrouwen

De grondverzetsector is de laatste jaren intensief bezig geweest met het verminderen van het brandstofverbruik. Machines worden zuiniger en dankzij het inzichtelijk maken van de prestaties kan de machinist de techniek nog efficiënter benutten. Uit dat samenspel valt de komende jaren nog meer te halen.

Een digitaal bord aan de zijkant van de demomachine laat direct zien hoe zuinig de machinist werkt door het verbruik per uur te tonen.

46

Minder CO2 en minder euro’s de lucht in blazen. Met dat idee ging in 2012 de campagne ‘Het Nieuwe Draaien’ van start. Blijkbaar was die extra aandacht nodig, want er is sindsdien veel gebeurd op het gebied van brandstofbesparende maatregelen in het grondverzet. Meer dan ooit zijn importeurs en dealers actief om samen met hun klanten de besparingsmogelijkheden te onderzoeken. Bijna allemaal bieden ze trainingen aan om meer te halen uit de machines. En alle grote merken zien veel belangstelling voor de statistieken die zij samenstellen op basis van boordcomputergegevens. Die laten direct zien hoe de machines in de

GRONDIG - December 2014

praktijk presteren. Aan de hand daarvan kun je bepalen of het zin heeft om bijvoorbeeld meer in de eco-stand te gaan draaien, een andere werkwijze te kiezen of te letten op onnodig stationair draaien. Veel mensen schrikken van de hoeveelheid tijd die een machine stationair draait, zeggen fabrikanten. Service-manager Frans Klaaysen van Komatsu: “Over onze hele vloot, van wielladers tot rupskranen en van groot tot klein, is 25 procent van de draaiuren stationairtijd. Ervan uitgaande dat de machine na 8000 draaiuren weer weggaat, is hij dus 2000 uur nauwelijks belast geweest. Of dat goed of slecht is, dat moet je met elkaar bespreken.

NEN In sommig werk is het namelijk niet anders. Maar je praat wel over 2000 uren brandstof, afschrijving en onderhoud.”

Matrix Tijdens hun trainingen zetten de leveranciers het thema brandstof standaard op de agenda. Bij Hitachi maken ze op een demomachine bij de fabriek in Amsterdam de prestaties van de machinist op een mooie manier inzichtelijk. Daar hangt op de zijkant van de kraan een matrixbord waarop het actuele verbruik in liters per uur is af te lezen. Door eerst op de Eco-stand een bult zand opzij te draaien en vervolgens in de Power-stand weer terug te leggen, zien de omstanders direct het verschil. Hitachivertegenwoordiger Roelof Reurink: “In de Power- of Highpowerstand laten alle functies zich lekker snel bedienen, maar het werk gaat er vaak niet sneller door. Je bent vooral veel olie aan het verplaatsen. In de Eco-stand laat alles zich dankzij de kleinere hoeveelheid olie rustiger en gecontroleerder bedienen. Dat zie je terug in het gebruik, terwijl de capaciteit er niet onder hoeft te lijden. Vaak wordt er meteen meegerekend door collega’s die staan toe te kijken. Vijf procent minder brandstof scheelt toch al gauw weer enkele duizenden euro’s per machine per jaar.”

Ook het minder hoog optillen van de bak of een andere opstelling kiezen, kan verschil maken. Een populaire boodschap is het niet altijd en het is soms best lastig om in discussie te gaan met machinisten die al dertig jaar op de kraan zitten. Een goed gesprek over de financieel-economische kant van het werk is echter wat anders dan kritiek leveren, zeggen de cursusleiders. Het doet een beroep op het vakmanschap van de machinist.

Slimme techniek Op het vlak van de techniek gaan de ontwikkelingen intussen door. Een automatisch stopsysteem voorkomt onnodig stationair draaien. Meerdere fabrikanten leveren het op nieuwe modellen al standaard. Het interval is door de dealer af te regelen, want uiteindelijk bepaalt de klant.

Een andere voorzichtige ontwikkeling is de komst van hybrides.

Schattingen van de besparingen lopen uiteen en liggen tussen de tien en vijfentwintig procent. Voorlopig gaat het om de wat grotere machines. Bij Komatsu betreft dat de HB215LC-2 van ruim twintig ton. Klaaysen: “Uit onze monitoring blijkt dat een besparing van vijfentwintig procent mogelijk is. Dat is veel. Hier speelt ook de vlotte bediening mee. Denk aan de Toyota Prius, die bij het verkeerslicht behoorlijk snel weg is”, aldus Klaaysen. Hoewel de besparingsopties minder spectaculair zullen zijn, verwacht hij dat andere modellen en wielladers zullen volgen. Ook andere aanbieders van hybrides noemen de techniek een blijvertje.

Een andere veelbelovende techniek is het terugwinnen van energie uit zwenken en tillen, door het toepassen van stikstofcilinders. Enkele fabrikanten hebben hier al meerdere jaren ervaring mee, zoals Liebherr. Commercieel directeur Coen Posthu-

mus: “De ervaringen zijn goed en de besparingen lopen op tot boven de vijfentwintig procent. Dat geldt niet voor alle klussen.

Ze draaien nu vooral in de overslag van zand. Bij dat type tilcurve is het rendement het hoogst. Op de kleinere machines kunnen we het nog niet leveren, maar ik verwacht dat dat wel gaat komen. Waarschijnlijk begint dat bij het baggerwerk, vanwege de lange gieken.”

Op een simulator leer je niet alleen een machine te bedienen. Die is ook te gebruiken om te leren om zuinig te draaien.

Juiste keuze De laatste druppels diesel die de technische ontwerpers er nog uit kunnen persen, zitten in zaken als een slim ontwerp, zoals een betere bakvorm, een lager gewicht en ondersteunende software.

Op motorengebied valt niet zo gek veel meer te halen. Voor de gebruiker is het vooral de kunst om de juiste machine te vinden, die past bij het type werk of de klant. Helaas is er geen onafhankelijke vergelijkende informatie over het brandstofverbruik van verschillende machines beschikbaar. Sommige bedrijven organiseren dat zelf. Caterpillar-leverancier Pon zet bij klanten die in de grootschalige overslag zitten regelmatig een machine of zelfs verschillende typen machines neer. Zij willen volgens Pon keihard bewijs voor de prestaties, omdat elke kilogram verplaatst materiaal per uur en elke liter brandstof per uur telt.

Als alles dan klopt, dan is het de chauffeur die het af moet maken. Zijn vakmanschap geeft de doorslag. Ook als software straks meer van het werk gaat overnemen, blijft de machinist de onmisbare schakel om het maximale uit de machine te halen.

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: Fabrikanten

GRONDIG - December 2014

47

ondernemen met

vaktechniek

LOONWERKERSBEURS DELUTA 2014

Kansen en grenzen voor

In Duitsland is er een groeiende belangstelling voor agrotrucks. Op de loonwerkersbeurs DeLuTa waren er diverse te zien en ook werd er in workshops gediscussieerd rondom het opkomende fenomeen agrotrucks. Op onze rondgang ontdekten we dat Duitsland regelkundig worstelt met deze voertuigen, maar dat de algehele balans sterk positief is en denkvoer voor ons oplevert.

Binnenkomend in de centrale hal van de loonwerkersbeurs DeLuTa in Münster val je meteen met de neus in de boter.

Twee MAN M-Tracs van Amac in het Duitse Bell (Eifel) staan er opgesteld, voorzien van een groot videoscherm met uiteraard imposante beelden. De op 60 km/u begrensde MFT 60-agrotruck met T-rijbewijstoelating heeft een traploze hydrostaat voor snelheden van 0 tot 15 km/u, een driepuntshefinrichting, een aftakas met maximaal 397 kW (540 pk) vermogen, een loadsensing-pomp (220 liter per minuut) met vier dubbelwerkende hydrauliekaansluitingen en een bandendrukwisselsysteem. Deze 4x4 staat op 480/70R28-banden voor en 750/50R26-exemplaren achter. “Lichter dan een trekker, circa tien ton meer laadvermogen op de weg vanwege gewichtsoverdracht, lagere onderhoudskosten, een lager dieselverbruik, comfortabeler en veel goedkoper per pk. Afhankelijk van de uitvoering kost hij zo’n € 140.000,- tot € 180.000,-. Hij is ook in vrachtwagenversie (90 km/u) leverbaar”, aldus de prikkelende uitleg. De video doet de rest.

48

GRONDIG - December 2014

Nuanceren Onze rondgang leert dat het genuanceerder ligt. Toelatingseisen en lobbywerk van de transportwereld spelen in Duitsland ook. De aanwezigheid van een schotel betekent dat de truck wordt gezien als een volwaardige truck. De toelating ‘Agrartruck’ voor T-rijbewijs krijgen, is dan lastig. Dat is te omzeilen als je kunt aantonen dat de truck offroad zijwaartse pendeling heeft. Dat heeft Leewes & Ludmann voor elkaar gekregen met de Ginaf en dus stond deze daar trots te pronken met schotel.

Een andere mogelijkheid is een kogel. Dan wordt de truck wel gezien als geschikt voor het agrarisch T-rijbewijs. Voor de Duitse wet is de maximale toegestane oplegdruk voor een kogel echter maximaal vier ton. De achterliggende gedachte is dat bij meer druk de vooras van de landbouwtrekker te veel wordt ontlast. Dat die kogel bij een truck tussen voor- en achteras zit, wordt dan niet meegenomen. Fabrikant Stapel in Abersloh, één van de grotere aanbieders van agrotrucks in Duitsland, heeft daar voor het mesttransport op ingespeeld met een

de agrotruck opleggertank met een apart voorcompartiment. Bij wegtransport (met risico op controle) wordt dat leeg gelaten om zo die vier ton oplegdruk niet te overschrijden. Wie het veld in gaat, kan het voorste compartiment volpompen en de voorste liftas van de drieassige oplegger optrekken voor zeven ton extra oplegdruk. Stapel wijst en passant nog op de hoogte van de schotel. “De sterke lobby van de transportsector kunnen wij weerleggen door te wijzen op de schotelhoogte. Die is bij de agrotruck meestal rond de 1,30 meter en daarom is die geen concurrent voor de normale trekkers met opleggers.”

De standhouders geven aan dat vanwege deze nog niet geheel transparant passende regelgeving en handhaving de afzet nog wat wordt geremd. “We hebben het gevoel dat de handhavers het zelf niet goed weten.”

Een schotel met voldoende zijwaartse hellingshoek is toegelaten voor een agrotruck met een maximumsnelheid van 60 km/u.

Echt concurrerend met wegvervoer is de truck met deze schotel niet, omdat deze hoger (circa 1,30 meter) zit. Naast deze Paul Agromover op Mercedes-Benz Arocs 4x4-basis ziet Mercedes hernieuwde kansen voor de Unimog Agro.

Bodem meenemen Prof. dr. Ludwig Volk van de Fachhochschule Südwestfalen bevestigt in zijn workshop de kansen voor de agrotruck. In zijn algemeenheid stelt hij dat tot tien kilometer de landbouwtrekker in het voordeel is. Vanaf die afstand is de truck volgens hem gunstiger. Hij onderbouwt het verhaal met een praktijktest (zie kader). Naast het brandstofverbruik en de aanschaf- en onderhoudskosten noemt hij ook het lagere eigengewicht (dus een hoger laadvermogen op de weg), het niet hoeven hangen van frontgewichten plus een stiller en publieksvriendelijke transportmedium op de openbare weg. Dat laatste is ook belangrijk. Volk wijst er echter met klem op dat bodem en bodemge-

Praktijkvergelijking trekker-truck Prof. dr. Volk bespreekt de testresultaten van een trekker en een truck. Er is een dag gewerkt met een afstand van dertien kilometer tussen veld en kuilhoop. Bij deze opname moet nog worden meegenomen dat Volk een kostenpost van € 2,- per uur voor truckbanden en € 4,- per uur voor trekkerbanden berekent, dat de Fendt met circa € 230.000,- aanmerkelijk meer kost dan een truck (€ 140.000,tot 180.000,-) en dat de onderhoudskosten voor een truck lager zijn. De belangrijkste metingen zijn hieronder weergegeven. Het gaat hier om een complete werkdag inclusief aan- en afloop. Beide combinaties maakten negen ritten.

Silagetransport

Trekker Truck

Merk en type Wagen Arbeidstijd Afgelegde afstand Tonnage per vracht Dieselverbruik

Fendt 939 50 kubieke meter 12 uur en 49 minuten 234 kilometer 20 ton 223 liter

MAN TGS 18.400 53 kubieke meter 12 uur en 14 minuten 234 kilometer 23 ton 174 liter

Fabrikant Stapel ontwikkelde deze mestoplegger met apart voorcompartiment om op de staat leeg vier ton oplegdruk op de kogel te creëren en in het veld met liftas desgewenst zeven ton extra.

steldheid ook moet worden meegenomen. “We moeten onze bodem zorgvuldig doorgeven aan de volgende generatie. De agrotruck is niet geschikt in natte en minder gunstige omstandigheden vanwege zijn beperkte bandenmaat van 26,5 inch”, aldus Volk. Hij voegt daaraan toe dat de 8x8-truck vanwege een lager laadvermogen en hogere verbruik (vier aangedreven assen) nadelig is. Fabrikant Krude voegt daar de wendbaarheid aan toe. “Een oplegger met dolly achter een landbouwtrekker is op kortere afstanden en op plekken waar meer wendbaarheid wordt gevraagd een bewezen beter alternatief. Daarom leveren wij ook mesttanks met vaste dolly.”

Een loonwerker, net kijkend bij de vernieuwde drieassige Kaweco-schuifwagen, laat op zijn mobiel een video zien hoe hij dit najaar de maïs aan de enorme biomassakuilhoop heeft gereden met agrotrucks. “Prima bevallen, met circa € 30,- per uur goedkoper dan een trekker en met een prima capaciteit”, laat hij weten. Hij kijkt hoeveel ton hij aan het eind van de dag bij elkaar heeft gereden en wat dat kost aan machines en brandstof. Hij heeft het over grote opleggers van dik vijftig kuub. Volk eindigt met de stelling: “Agrotruck, ja , maar met verstand, denk aan onze bodemschatten.” Mooi onderwerp voor de kerst.

TEKST EN FOTO’S: Gert Vreemann

GRONDIG - December 2014

49

Adverteren in Vakblad Grondig?

Voor meer informatie: Lisette Kerkhof T 033 - 247 49 50 E lkerkhof@cumela.nl vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

Gezamenlijke importeurs

Jamo BV Voor west NL. 0184 - 642 112 www.jam o-lm b.nl

LMC G ennep BV Voor oost NL. 0485 - 511 605 www. lmc gennep.nl

Wij wensen u fijne kerstdagen en een voorspoedig 2015!

VAN 9 TOT

Zaterdag

ww

17 UUR •

Zondag

Maandag

Dinsdag

i

oskin.c w.j

Woensdag

om

E L E N O I S S E PROF DAGEN

Donderdag

03/01 04/01 05/01 06/01 07/01 08/01 2015

2015

2015

2015

2015

2015

Kom de nieuwe infrastructuren en machines aan de spits van de technologie ontdekken Rue de Wergifosse, 39 - 4630 Soumagne, België

Tel: +32 43 77 35 45 – www.joskin.com

PLUS

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

PROTOTYPE VERVAET HYDRO TRIKE GESPOT

ARGO ONTHULT GELE MCCORMICK-CVT-TREKKERS McCormick was de grote publiekstrekker op de Eima-beurs in Bologna.

Het merk onthulde daar de nieuwe X6- en X7-modellen met VT-Drive-CVT, speciaal voor de introductie uitgevoerd in oogverblindend geel. Daarmee is er CVT-techniek leverbaar op trekkers van 82 tot 141 kW (111 tot 192 pk). McCormick heeft definitief gekozen voor CVT-techniek van ZF. Voor de motoren heeft het gekozen voor Iveco. Ook toonde het op een scherm de eerste contouren van een zware McCormick-trekker in de klasse van 162 tot 243 kW (220 tot 330 pk) die eind volgend jaar wordt verwacht. Ter geruststelling: de gele kleur was er alleen om extra aandacht te trekken. De VT Drive-trekkers worden gewoon in het McCormick-rood geleverd.

De CVT-techniek was er niet voor stalgenoot Landini. De Agro-groep geeft daarmee aan dat het beide merken nog krachtiger apart gaat positioneren.

Tegelijk verraste het concern met ZF-schakeltechniek (zesbak met viertraps powershift) voor McCormick en Landini. De McCormick X7-modellen zijn nu ook leverbaar met deze bekende ZF-schakelbak met zes versnellingen en viertraps powershiftschakeling. De X6-modellen worden desgewenst geleverd met de eigen Argo-schakelbak met drietraps powershift. De viertraps powershiftbak van ZF is vanaf nu ook leverbaar op de Landini 6- en 7-serie. Er is duidelijk heel wat gaande bij de Argo-groep.

BLW-BOUWLANDBEMESTER Berkers Techniek BV in Deurne introduceert een complete reeks bouwlandbemesters voor zware inzet. De fabrikant levert de driedelige bemesters in werkbreedtes van 6,72, 7,36 en 8,00 meter. In transportstand zijn de 6,72- en 7,36-meterversies 2,70 meter breed. De bemesters hebben een Vogelsang-sterrotor-snijverdeler en verzinkte mestuitlopen. De bemester is hydraulisch opklapbaar met automatische vanghaken. Nalooprollen en inwerkeggen zijn leverbaar.

52

GRONDIG - December 2014

Afgelopen maand gespot: deze gecamoufleerde Vervaet Hydro Trike in de fabriek van Vervaet in Biervliet. Navraag bij Vervaet leert ons dat er inderdaad wordt gewerkt aan een geĂźpdatete versie van de Trike met onder meer een Euro 6-motor, een modulair chassis en een nieuw mestsysteem.

Vervaet meldt dat het concept van de bestaande Trike zal worden behouden. De fabrikant verwacht de vernieuwde Hydro Trike in de loop van 2016 te introduceren.

KRAMPE BANDIT MET BEWEEGBARE VOORWAND Krampe introduceert de vernieuwde Bandit met meebewegende voorwand. De laadvloerbrede losband is gebleven. De voorwand beweegt nu mee en wordt met een lier teruggetrokken. Voor de Bandits in opleggeruitvoering gaat het om wagens met een laadvloerlengte van 10,70 tot 12,20 meter en een inhoud van 55 tot 86 kubieke meter. De gewone Bandittrekkeraanhangers hebben een laadvloerlengte van 7,60 tot 9,60 meter met een inhoud van 26,3 tot 50,5 kubieke meter.

RECTIFICATIE: KRONE, MASSEY FERGUSON EN COLUMN “Hier hebben we een bril voor jullie, wellicht dat jullie het dan wat scherper zien bij het corrigeren van de pagina’s”, was de gevatte reactie bij het foutief plaatsen van een Fendt Katana-foto bij het stukje over de Kronehakselaar in de vorige Grondig. Sportief inkoppen met bovenstaande foto leek ons passend. In Grondig 10 ging er ook wat fout met de intro van het Massey Ferguson-verhaal en met de column van Jaap Uenk. De goede column van Jaap vindt u (als het goed is) in deze uitgave. Dat van MF was ook wel zo duidelijk dat de lezers het konden snappen.

UPDATE CATERPILLAR D7E Vijf jaar na de introductie van de eerste hybride bulldozer is de Caterpillar D7E toe aan een update. Nieuw zijn een aantal technieken om de prestaties te verbeteren. Zo is er het Stable Blade Control om het dozerblad automatisch op het ingestelde niveau te houden. Dit wordt gecombineerd met Traction Control, waarbij op basis van de slip het dozerblad wordt aangestuurd. Het nieuwe Slope Indicate geeft op het bedieningsscherm aan wat de hellingshoek is van de bulldozer, afgestemd op het ingestelde gewenste profiel.

VOLVO FL-4X4-OFFROAD De Volvo FL is nu beschikbaar in een 4x4-versie.

Deze versie heeft een tussenbak met een normale en een lage gearing gekregen. De lage gearing voor zwaar veldwerk wordt eenvoudig geschakeld via een drukknop op het dashboard. Verder is de bodemvrijheid voor met acht centimeter en achter met tien centimeter vergroot.

De truck heeft permanente vierwielaandrijving.

CAO & ZO Tijd voor een goed gesprek Spreken is zilver, zwijgen is goud. U kent dit oude spreekwoord waarschijnlijk wel. Maar is het juist? In mijn ogen zeker niet altijd.

Uit onderzoek in onze sector is gebleken dat zowel werknemers als werkgevers behoefte hebben om meer met elkaar in gesprek te gaan. Elkaar aanspreken op zowel gewenst als ongewenst gedrag.

Met elkaar delen wat een ieder beweegt en in het dagelijks leven bezighoudt. Toch komt het er vaak niet van. “We zijn geen praters, maar we zijn doeners.” “Wij houden geen functioneringsgesprekken, want we spreken elkaar iedere dag over het werk. Dat is toch genoeg?”

Gezien de uitkomsten van het onderzoek kennelijk niet. Waarom gaan we dit dan toch uit de weg? Onzekerheid zal een belangrijke reden zijn. Kun je de boodschap wel goed overbrengen? Wat zal de ander terugzeggen? Kun je daar dan wel goed op reageren?

Kortom, we hebben de situatie niet onder controle en dat is eng en dus vermijden we het liever. Met als gevolg dat zowel goede als minder goede boodschappen onuitgesproken blijven, mensen zich onnodig aan elkaar ergeren en niemand meer weet wat er van ieder wordt verwacht. Misverstanden groeien en onnodige arbeidsconflicten duiken op.

Ik pleit voor zilver en dus voor het regelmatig houden van een goed gesprek. Ga de uitdaging aan en plan deze winter met alle medewerkers een gesprek in. Maak vooraf een lijstje met onderwerpen die aan de orde moeten komen. Overwin uw onzekerheid en bespreek met elke medewerker wat er volgens u goed gaat en wat minder. Geef aan de medewerker de ruimte om zijn visie te geven.

Soms kan het voldoende zijn om uw hart te luchten. Soms kan het nodig zijn om zaken aan te passen en zoekt u samen naar mogelijkheden daartoe. Maak afspraken met elkaar hoe u het komende jaar weer met elkaar verder gaat. Om over een jaar te kunnen bespreken hoe de afgelopen periode is gelopen, schrijft u de belangrijkste zaken en afspraken kort en bondig op papier.

Dit lijkt wel de beschrijving van een functioneringsgesprek. Oké, noem het gewoon een goed gesprek en ga er allemaal mee aan de slag!.

Riet Zweistra Adviseur personeelsmanagement CUMELA Nederland

GRONDIG - December 2014

53

ondernemen met

vaktechniek

Vicon verrast met Fastbale Non-stop-rondebalenpers van Kverneland Het zal ongetwijfeld één van de grootste publiekstrekkers op de Sima zijn: de nieuwe Fastbale, de non-stop-rondebalenpers van Vicon. Die is uitgerust met twee perskamers en een nieuw type wikkelaar. De beursorganisatie vond het slechts een zilveren medaille waard, maar het is één van de meest innovatieve machines die dit jaar zijn gepresenteerd.

Het is bij alle fabrikanten van persen waarschijnlijk de grootste uitdaging voor de afdeling onderzoek en ontwikkeling: het vinden van een oplossing voor het halt houden voor de netbinding en het uitwerpen van de baal. Krone was de eerste die een pers met voorkamer presenteerde, die ook al werkt. Een systeem met beperkingen, doordat de voorkamer maar een beperkte hoeveelheid materiaal kan bevatten. Enkele maanden geleden kwam Lely met een eigen variant met een ingenieuze constructie om continu door te kunnen persen (zie Grondig 9). Nadeel van dit systeem is dat er nog geen wikkelaar aan is gekoppeld.

Als derde in rij komt nu Vicon met een eigen oplossing, een systeem dat volgens productmanager Jelle Hospes geheel in de eigen afdeling Research & Development in de nieuwe persenfabriek in Italië is ontwikkeld. Het verschil met de beide andere merken is wel dat het hier om een vastekamerpers gaat, terwijl de andere twee werken met variabele baalmaten. Voor dit type is volgens Hospes gekozen omdat deze machines professioneel worden gebruikt.

54

GRONDIG - December 2014

Voorperskamer De machine bevat verschillende nieuwe ontwikkelingen, waarbij de eigen voorperskamer de meest opvallende is. Dit is feitelijk een kleine vaste kamer met een omvang van achtig centimeter. Deze kamer ligt boven de invoer, die hiervoor van een grote snijrotor is voorzien. “Deze is echt opvallend veel groter dan die van andere machines”, stelt Hospes. Aan de zijkant deelt deze perskamer vier rollen met die van de hoofdperskamer. De twee buitenste zijn daarbij groter dan de twee middelste. Hierdoor krijgt de baal in beide kamers de juiste ronding.

In de voorperskamer wordt de baal gevuld tot deze de juiste dichtheid heeft. Als de baal in de voorperskamer klaar is, gaat bij de invoer een klep om en wordt de gewasstroom naar de hoofdperskamer geleid. Tegelijkertijd wordt een klep op de voorperskamer geopend, waarbij in totaal elf rollen die in één frame hangen om een scharnier aan de voorzijde omhoog worden gebracht. Het frame met de onderste vier rollen wordt juist iets geheven, waarna de baal als gevolg van

de zwaartekracht vanzelf naar de iets lager gelegen hoofdperskamer rolt. Daar gaat het persen verder tot opnieuw de juiste dichtheid is bereikt en de netbinding kan beginnen. Op dat moment gaat de gewasstroom dus weer naar de voorperskamer. Een voordeel van het gebruik van de voorperskamer is dat de baal een hogere dichtheid krijgt, weet Hospes.

“In de testen die we tot nu toe hebben gedaan, zien we dat de baaldichtheid met ongeveer tien procent toeneemt, omdat je de kern veel compacter krijgt.”

Wikkeltafel in hefinrichting Na deze revolutionaire persunit volgt de volgende innovatie van de ontwerpers van Vicon. De wikkelaar zit bij deze machine niet vast in het frame, maar hangt in een soort hefinrichting. Voor de baalovergave gaat deze hydraulisch naar beneden en komt die zo schuin onder de perskamer te liggen. Als het achterste rollenframe wordt geopend, rolt de baal dankzij de zwaartekracht automatisch op de wikkeltafel.

Deze wordt dan geheven en komt weer achter de perskamer te liggen. Om de machine compact te houden, heeft Vicon ervoor gekozen in het verticale vlak te wikkelen. Dit betekent dat de baal tussen twee rollen hangt en dat de wikkelarmen er omheen draaien. Dankzij deze constructie is het volgens Hospes mogelijk om met een snelheid van 40 tot 45 omwentelingen per minuut te wikkelen. “Sneller zou zelfs kunnen, maar het probleem is dat de folie dat niet aan kan”, zeg Hospes. Het systeem dat Vicon hier gebruikt, is te vergelijken met dat van McHale in de Fusion, met dit verschil dat Vicon gewoon werkt met een satellietwikkelaar, terwijl McHale een wikkelring heeft. De hefinrichting op de wikkeltafel gebruikt Vicon na het wikkelen ook nog om de baal weer te laten zak-

ken en dan voorzichtig op de grond te leggen. Ook dat moet schade bij het afrollen voorkomen.

Capaciteitswinst Voor de gebruiker moet de nieuwe pers een enorme capaciteitswinst gaan geven. De grootste winst haalt de gebruiker doordat het eindeloze stop and go verdwijnt. Alleen al daardoor neemt de uurcapaciteit met 35 tot 40 procent toe.

Gecombineerd met de hogere baaldichtheid betekent dit volgens Hospes dat de totale capaciteit van de Fastbale bijna vijftig procent hoger is dan bij de bestaande vastekamerpers.

Net als bij de Lely zullen geïnteresseerden nog wel even geduld moeten hebben. Vicon wil de machine nog minimaal één seizoen testen om alle fouten eruit te halen. Pas als de pers voldoende succesvol en betrouwbaar is, zal er worden bekeken of er voor 2016 een nulserie kan worden gemaakt.

Wie het systeem wil zien werken, moet dus nog even geduld hebben. Ook verdere details, zoals een doorsneetekening, wil Vicon nog niet geven. Daarom ontbreken ook detailfoto’s bij dit artikel. Via onze website www.grondig.com of onze Facebook-pagina is wel een kort filmpje te zien. Dat maakt duidelijk dat we met een concept van doen hebben dat kansrijk moet zijn. De gebruikte technieken zijn bekend, het zal er vooral om gaan hoe snel alle bewegende delen in een betrouwbare constructie hangen. Lukt dat, dan kon Vicon voorlopig wel eens een sterke troef voor deze markt in handen hebben.

De pers blijft compact doordat de voorste perskamer voor een deel gebruik maakt van de rollen van de hoofdperskamer. Door in het verticale vlak te wikkelen, blijft ook de wikkelaar compact.

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Vicon

GRONDIG - December 2014

55

ondernemen met

vaktechniek

PROEFDRAAIEN MET CATERPILLAR 302.7D

Overzichtelijke werker Caterpillar is natuurlijk vooral bekend van zijn grote ‘heavy duty’-machines. Dat belet de Amerikaanse gigant niet om ook in het kleinere materieel degelijke machines te bouwen, zoals deze 2,7-tons 302.7D CR-minigraver, waarmee we proefdraaiden. Onze bevindingen in vogelvlucht.

De Caterpillar 302.7D CR is een machine die weer nét wat anders aanvoelt dan de andere merken die we eerder uitprobeerden. Het eerste gevoel dat ons overvalt als we de joysticks in handen nemen, is er één van ruimte. De verstelbare polssteunen kunnen naar ieders lengte worden aangepast, om de joysticks urenlang te bedienen zonder moe te worden.

Als deze zijn ingesteld, kan het werk beginnen. De voorruit openen gaat snel en comfortabel door de handgrepen die links en rechts op het frame staan; deze liggen goed in de hand. De voorruit zit ook veilig uit de weg en uit het zicht van de chauffeur. De onderste ruit, die in een rubberen afdichting is opgehangen, kan met twee handgrepen snel worden uitgenomen. De glazen ruit bovenaan aan de voorkant is een interessanter alternatief voor de plexiglazen surrogaten, die na verloop van tijd volledig ondoorzichtig worden.

Automaatstand We werkten in automaatstand. Als het hydraulisch systeem niet wordt aangesproken, valt het toerental vanzelf terug.

Zodra er een hydraulische functie wordt bediend, loopt het toerental op naar volgas. Het maximaal toerental wordt in-

56

GRONDIG - December 2014

gesteld met de potentiometer op de rechter bedieningsconsole. Met dat gemak konden we de 2,7-tonner tot zijn recht laten komen. Voor de derde functie, die via een drukknop op de joystick wordt geactiveerd, is de opbrengst regelbaar.

Dat kan nuttig zijn bij het werken met een sorteergrijper of toebehoren, waarbij de hydraulische opbrengst niet te hoog mag zijn. Doordat deze derde functie met een drukknop op de joystick kan worden bediend, is er vooraan links in de cabine ruimte vrij om de voeten neer te zetten en vlotter in- en uit te kunnen stappen.

Combinatieklus Om te kijken wat de machine kan, voerden we een combinatieproef uit van veel kuubs verzetten (dus in een stevig tempo grond laden), nivelleren en uitgraven van grond. Bij het laden vanaf de hoop konden we de voordelen van de overzichtelijke en sobere cabine ondervinden. Je kunt snel heen en weer draaien zonder het overzicht over het ‘werkbereik’ te verliezen. Het hydraulisch systeem reageert heel accuraat op de bewegingen van de proportioneel bediende joysticks en door de stabiliteit van de machine kan er vlot met gestrekte arm worden geschept, afgedraaid en gelost. De testmachine was eigenlijk een binnendraaier die was uitgerust met een extra contragewicht. Zonder het aanvullende contragewicht is de 302.7D CR een echte binnendraaier. Met het optionele aanvullende tegengewicht kunnen het hefvermogen en de stabiliteit van de machine worden vergroot met slechts een geringe vergroting van de overhang.

CR-MINIGRAVER Niveleerwerk Bij het nivelleerwerk - ook in een smalle ruimte - kwam het voordeel van de goed weggewerkte leidingen op de graafarm tot zijn recht. De slangen van de graafarm- en laadbakcilinders worden beschermd doordat ze door de giek heen lopen. De arm kan vijftig graden naar rechts draaien en zit niet in het gezichtsveld als je het werk van de bak wilt volgen.

Iets wat bij minigravers weinig voorkomt, is een zweefstand op het schuifblad: gewoon de hendel volledig naar voren duwen en het dozerblad ‘zweeft’ over het te nivelleren terrein. Afhankelijk van de hoeveelheid grond die moet worden verzet, volstaat het om enkele keren over het terrein te rijden om een egaal effect achter te laten. Of om de eerste keer het dozerblad actief naar beneden te drukken en achteraf in de ‘zweefstand’ af te werken. De knop voor de tweede snelheidstrap staat op de hendel voor de bediening van het schuifblad en ligt goed in de hand, waardoor het nivelleren nog vlotter loopt. Tijdens het voortduwen van hopen grond viel het ons sterk op dat het rijwerk amper aan kracht inlevert. We hadden het gevoel dat de kinematiek van de arm en de bak niet alleen gunstig op elkaar waren afgestemd voor het nivelleren, maar ook veel kracht konden genereren bij het uitgraven. Met een opbreekkracht van 22,5 kN zette deze mini een sterke waarde op de kaart. Hamer en leidingen met snelkoppelingen zijn standaard. De aansluitingen bevinden zich nabij het uitrustingsstuk. Er zijn extra leidingopties verkrijgbaar. Een klein detail is de automatische zwenkvergrendeling, waardoor de bovenwagen van de machine op zijn plaats wordt vastgezet wanneer de bedieningsconsole omhoog wordt gezet of de motor wordt uitgeschakeld. Dat maakt dat de machine altijd veilig geblokkeerd staat bij transport. Nivelleren en afwerken gaan snel en gemakkelijker met de zweeffunctie op het dozerblad. Het zwenken van de opbouw van de machine en het veranderen van de stand van de giek kunnen tegelijk worden gedaan.

De 17 kW (23 pk) Yanmar-driecilindermotor zit goed toegankelijk aan de zijkant. De hydraulische componenten zijn via luiken bereikbaar.

Met het 1,57 meter brede schuifblad bleek op zweefstand heel goed te egaliseren. Er was genoeg kracht aan de rupsen.

Goed toegankelijk De motor zit aan de rechterkant van de machine en door de motorkap te openen, kunnen alle vitale onderhoudspunten in één oogopslag worden gecontroleerd. Afneembare luiken op de bodem van de cabine en achter op de machine bieden een gemakkelijke toegang tot het hydraulisch systeem.

Alle punten voor dagelijks onderhoud zijn bereikbaar via het grote zijluik. Door de positie van de motor wordt ook de overdracht van warmte en geluid naar de cabine beperkt.

Het wisselen van bakken en toebehoren verloopt vlot met het mechanische Morin Retromatic-snelwisselsysteem: met één speciale sleutel wordt een vergrendelingsmechanisme losgemaakt, waardoor de bak onmiddellijk los zit en er kan worden gewisseld. Gewoon tegen de vergrendelveerdruk inklikken en weer gaan.

TEKST EN FOTO’S: Peter Menten

Met een opbreekkracht van 22,5 kN is de Cat sterk.

De maximale graafdiepte met de standaard giek is 2,54 meter. De giek kan 75 graden naar links en 50 graden naar rechts zwenken.

GRONDIG - December 2014

57

Meer informatie? www.kampsdewild.nl

kemp_7151_KdW_Adv_Open_Dagen_2014_200x134.indd 1

25-11-2014 13:54:28

Is uw investeringsplan 2015 al gereed?

De investeringsbedragen worden steeds groter, marges staan onder druk en de bank stelt steeds meer vragen over uw geplande investeringen. Een goede financiële planning draagt bij om grip te houden op een gezonde financiële situatie van uw bedrijf. De bedrijfskundige adviseurs van CUMELA Advies helpen u graag verder. Informeer naar de mogelijkheden om te komen tot een praktisch werkend financieel bedrijfsplan. Het plan geeft u nog meer inzicht in de financiële kant van uw bedrijf en gebruikt u als financieringsaanvraag richting uw bank.

Hiermee heeft u onder meer aandacht voor: > Investeringsplan 2015 > Financieringsmogelijkheden > Exploitatiebegroting en rendement > Liquiditeitspositie > Zekerheidstellingen bank > Verbeterpunten in uw bedrijf > Arbeids-en machinebenutting Meer informatie Meer weten? Bel voor een afspraak met uw bedrijvenadviseur of de CUMELA Infolijn: 033 – 247 49 99. Mailen kan ook: infolijn@cumela.nl.

ondernemen met

vaktechniek

CABLE DIGGER LEGT LEIDINGEN BLOOT Veeggraven

Graafwerk rond leidingen en kabels veroorzaakt jaarlijks voor miljoenen euro’s schade. Het Brabantse bedrijf Flingk bedacht daarom de Cable Digger, een hulpstuk bestaande uit een bak en een roterende borstel. Die veegt zichzelf met beleid een weg naar beneden.

Flingk is vooral een bekende naam in de veehouderij, waarvoor het allerlei hulpmiddelen bouwt, van schuiven tot strooiers en van mest- tot staltechniek. Af en toe maakt het bedrijf een uitstapje naar het grondverzet. Zo blijkt een voerdoseerbak in verzwaarde uitvoering ook prima te gebruiken voor het maken van dunne lagen gebroken puin bij het aanleggen van gewapende grond. De jongste vinding, de Cable Digger, ontwikkelde Flingk samen met Van der Donk Montage in Sint-Michielsgestel. Het hulpstuk is afgelopen jaar getest bij Van Ouden in Schijndel en is na enkele aanpassingen praktijkrijp.

Beweegbare klep De klep die het zand van de borstel opvangt, kan ook naar achteren, waarna de bak als gewone graafbak kan worden gebruikt.

De Cable Digger bestaat uit een combinatie van een bak en een roterende borstel. In de bak zit een beweegbare bodemklep.

Tijdens het vegen staat de klep naar voren en werpt de draaiende borstel de losse grond naar binnen. Is de bak vol, dan kan er worden gelost door de klep nog verder naar voren te bewegen, waarna het zand langs de normale weg naar buiten valt. Is de borstel even niet nodig, dan kan de bak ook als normale dieplepel worden gebruikt. De klep staat dan op de achterste stand, tegen de borstel aan.

De bak is voorzien van een CW10-snelwisselsysteem en heeft twee hydrauliekaansluitingen, voor klep en borstel. Om snel genoeg te kunnen werken, moet de borstel per minuut minimaal 60 liter olie aangevoerd krijgen. Voorlopig is er één bakbreedte (60 centimeter), maar ook een smallere of bredere versie kan Flingk op verzoek bouwen. Op kleigrond kan de Cable Digger niet uit de voeten, maar hij is dan ook vooral bedoeld voor plekken waar veel kabels liggen. Daar is vaak aangevuld met zand.

Cable Digger in het kort Snelwissel Gewicht Bakbreedte Benodigde olieopbrengst Prijs

CW10 400 kg 60 cm 60 liter per minuut € 9380,- exclusief btw

Spaghetti Veel ervaring in de praktijk is er nog niet. Alleen Van Ouden in Schijndel heeft een half jaar gewerkt met het hulpstuk. Volgens uitvoerder Theo Pot doet de Cable Digger na enkele aanpassingen wat hij moet doen. “De capaciteit lag eerst te laag. Dat is ondervangen door een zwaardere borstel en een diepere bak. Nu werkt het goed, al moet je er wel even handigheid mee krijgen.”

De ervaring leert dat de veeggraver zowel in de lengterichting als dwars op de kabels kan worden gebruikt, zonder dat hij de boel stuktrekt. “Dat is ideaal als je veel werkt rond huisaansluitingen”, zegt operationeel directeur Harm den Ouden. “We zitten veel in de binnenstad van Roermond en daar is het één grote spaghetti in de grond. Gemiddeld genomen hebben wij te maken met 55 tot 60 kabelschades per jaar. Als we er zes daarvan kunnen voorkomen, hebben we de aanschafkosten van dit hulpstuk alweer terugverdiend.”

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S: Flingk

GRONDIG - December 2014

59

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE

Jaarprijs diesel gelijk De diesel was gemiddeld over het afgelopen jaar net zo duur als in 2013. Dit blijkt uit een vergelijking van de gemiddelde prijs over de afgelopen jaren. Dankzij de sterk gedaalde prijs in december komt 2014 waarschijnlijk net onder 2013 uit.

Nu de dieselprijzen sinds oktober duidelijk dalend zijn, ontstaat al snel het beeld dat we met een qua brandstof goedkoop jaar te maken hebben gehad. Dat blijkt anders als we de gemiddelde prijs over verschillende jaren berekenen. Dan blijkt deze in 2012 gemiddeld 121,8 cent, in 2013 118,1 cent en dit jaar 117,6 cent te zijn geweest. Voor 2014 is daarbij gerekend met een gemiddelde adviesprijs van 110 cent.

maakt het ook moeilijk om voorspellingen te doen voor volgend jaar.

Duidelijk is dat de eerste maanden waarschijnlijk beter zullen zijn. De gemiddelde prijs van dit jaar laat echter zien dat de prijs in december niets zegt over de toekomst.

€ 130

€ 120

€ 115

2013

2012

dec

nov

okt

sept

aug

juli

juni

mei

april

mrt

febr

€ 110 jan

Door de scherp dalende olieprijzen is de prijs in december wel gezakt naar het laagste niveau sinds de afschaffing van de rode diesel. Desondanks is deze prijs nog bijna tien cent boven het prijsniveau waarop we afscheid namen van de rode diesel.

Mede door de accijnsverhoging werkt de daling van de olieprijs steeds minder hard door in de prijs van diesel. Dit blijkt ook uit de prijs die nu wordt betaald, want hoewel de olieprijs al met een kwart is gedaald, blijft de prijsdaling aan de pomp beperkt tot ongeveer acht procent. Behalve de accijns heeft ook de zwakke waarde van de euro een negatieve invloed. Dat

€ 125 Prijs per 100 liter

Voor veel bedrijven zal de rekening over 2014 bij een gelijk gebruik waarschijnlijk zelfs iets hoger uitvallen dan die voor 2013. Dat is vooral een gevolg van de hogere prijs afgelopen jaar in de maanden met het hoogste verbruik. Met name in juni, juli en augustus was de dieselprijs duidelijk hoger dan een jaar eerder. Opvallend is ook dat in november, toen de prijs echt begon te dalen, er maar een klein verschil was met een jaar eerder.

2014

Hoewel de dieselprijs nu op het laagste punt in jaren ligt, was de gemiddelde prijs dit jaar nauwelijks lager dan vorig jaar, met in de drukke maanden juist een piek.

FINANCIERINGEN GEDAALD De financieringen in de cumelasector in de vorm van leningen en hypotheken is van 2012 naar 2013 met achttien procent gedaald, blijkt uit CUMELA-Kompas Analyse. Daaruit blijkt volgens André de Swart, bedrijfseconoom van CUMELA Nederland, dat investeringen steeds vaker worden gefinancierd via leasecontracten. “Deze contracten worden veelal scherper (lagere rente) aangeboden in vergelijking tot leningen en hypotheken. Voor veel cumelabedrijven is dit daarom een vorm van financieren die makkelijk, snel en goed uitvoerbaar is.”

De investeringen zijn in onze sector sterk gekoppeld aan rendement.

Dankzij het verwachte betere resultaat zullen ook de investeringen deze winter op een hoger niveau liggen en zal het nodige aan machines worden vervangen, voorspelt De Swart. “Al zien we dat dit meer en meer gepaard gaat met het vervangen van twee machines door één machine

60

GRONDIG - December 2014

om de stijgende capaciteit goed te benutten.”

Gemiddeld genomen verwacht De Swart dat er deze winter iets meer dan de afschrijvingen geïnvesteerd zal worden. Hij adviseert bedrijven wel om ondanks de mogelijkheden om meer via lease te financieren te werken aan een goed financieel bedrijfsplan. “Vroeger was een financiering bijna een vanzelfsprekendheid, maar tegenwoordig beoordelen banken aanvragen steeds kritischer. Zelf een bedrijfsplan maken, plannen onderbouwen met cijfers en contracten en voorwaarden doorlezen, vraagt om een steeds hogere prioriteit. Ik merk dat bijzonder beheer bij de banken steeds vaker meekijkt bij deze financieringen.”

Het advies van De Swart is om een goede financiering in het bedrijf te hebben met een goede verhouding tussen lang en middellang krediet en de rekening courant.

IN KORT BESTEK CUMELA-KOMPAS-ANALYSE: HOOGSTE INVESTERINGEN IN VIER JAAR

TenderNed en e-Herkenning Beste Helmy, Ik maak gebruik van TenderNed voor informatie over aanbestedingen. Inloggen doe ik met een gebruikersnaam en wachtwoord. Nu heb ik gehoord dat dit gaat veranderen en dat ik een e-Herkenningsmiddel moet aanschaffen. Wat is dat en wat moet ik doen?

290.000 270.000 250.000 230.000

Beste aannemer,

210.000

Net als veel andere overheidsinstellingen maakt TenderNed voor het registreren en inloggen de overstap naar e-Herkenning. Vanaf 20 december 2014 is registreren van uw onderneming op TenderNed alleen nog mogelijk met een e-Herkenningsmiddel. CUMELA adviseert u om tijdig een middel aan te schaffen, zodat u geen hinder ondervindt bij deelname aan een aanbesteding. e-Herkenning is te vergelijken met DigiD voor particulieren. Het regelt de digitale herkenning (authenticatie) en controleert de digitale bevoegdheid (autorisatie) van bedrijven die online een dienst bij de overheid willen afnemen. Met e-Herkenning logt een ondernemer of organisatie in op websites van verschillende overheidsorganisaties.

Voor het registreren en inloggen bij TenderNed heeft u een e-Herkenningsmiddel nodig met minimaal betrouwbaarheidsniveau eH2+. Heeft u nog geen gebruikersaccount bij TenderNed, dan registreert u met een e-Herkenningsmiddel zowel uzelf als uw onderneming. Een e-Herkenningsmiddel aanschaffen kan bij één van de erkende e-Herkenningsleveranciers en duurt enkele werkdagen. De kosten voor aanschaf en gebruik variëren per middel en betrouwbaarheidsniveau en per leverancier. Kijk voor meer informatie hierover op www.eherkenning.nl.

Is uw onderneming al bij TenderNed geregistreerd? Dan kunt u tot 1 juli 2015 gebruik blijven maken van uw gebruikersnaam en wachtwoord van TenderNed. Vanaf 1 juli 2015 kunt u in TenderNed alléén nog registreren en inloggen met e-Herkenning. U kunt nu al uw bestaande account koppelen aan een e-Herkenningsaccount. Ga voor het stappenplan op www.tendernet.nl onder ‘Voor ondernemingen’ naar ‘e-Herkenning’ en kies vervolgens ‘Stappenplan koppelen eHerkenning aan een TenderNed-account’.

Op dit moment kunt u inloggen en inschrijven met uw gebruikersnaam en wachtwoord. De autorisatie vindt plaats door het invoeren van een cijfercode die per mobiele telefoon wordt verstuurd.

Na 1 juli 2015 kunt u alleen nog met een e-Herkenningsmiddel inschrijven. U hebt hiervoor betrouwbaarheidsniveau eH2+ nodig. Tip! Schaf een middel met OTPresponder aan. Het voordeel daarvan is dat u niet gebonden bent aan uw telefoon. Bent u niet op kantoor, dan kan iemand anders voor u inloggen of zaken uploaden in TenderNed.

190.000 170.000 150.000

2010

2011

Cash Flow

2012

Investeringen

2013

In 2013 lag het investeringsniveau in de cumelasector op het hoogste niveau in vier jaar. Dit lijkt vooral te danken aan het betere bedrijfsresultaat in 2013 en de gestegen cashflow.

Deze was met € 280.000,- ruim € 40.000,- hoger dan een jaar eerder. De cashflow bestaat uit het bedrijfsresultaat plus de afschrijvingen.

Uit de cijfers van 206 bedrijven die zijn gebruikt voor CUMELA-Kompas Analyse blijkt dat er netto gemiddeld € 245.000,- werd geïnvesteerd. In de praktijk liggen de investeringen flink hoger, omdat dit bedrag is gecorrigeerd voor de verkregen inruil. Bruto ligt het bedrag hier zeker enkele tienduizenden euro’s boven. De totale investeringen waren waarschijnlijk nog wat hoger, omdat ook het aandeel lease op de bedrijven groeit.

De grafiek laat zien dat de hoogte van investeringen duidelijk de ontwikkeling van het resultaat volgt. Voor het eerst in enkele jaren zijn de investeringen ook hoger dan de afschrijvingen (108 procent). Hiermee treedt een lichte verjonging van het machinepark op. Dit zien we (nog) niet terug in de verhouding boekwaarde aanschafwaarde. In 2010 bedroeg de boekwaarde/aanschafwaarde 37%. Door de beperkte investeringen in de afgelopen is dit gedaald naar 34% en is deze het afgelopen jaar gelijk gebleven. Gemiddeld staan de machines dus voor 1/3 van de aanschafwaarde op de balans.

Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de CUMELA-Kompas Analyse. Of wilt u aan de slag met het opstellen van een financiële planning. Neem dan contact op met uw bedrijvenadviseur, bel met de infolijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Deze maand starten we ook via de digitale nieuwsbrief Grondig Actueel een nieuwe serie over financieringen op het cumelabedrijf.

Helmy Coenen Adviseur GWW

GRONDIG - December 2014

61

Wij wensen u prettige feestdagen en het allerbeste voor 2015!

Lage bodemdruk Multi-hydraulische functies

Hydrostatische & mechanische aandrijving

De Stenenmaat 15, 7071 ED Ulft Tel. +31.315.695470 info@wellinkcaesar.nl www.wellinkcaesar.nl Uw partner voor:

The Power of Green KRONE ZX Nieuw: Schuine bodem = vraagt minder vermogen en 15% meer laden Van 33 tot 53 Kub DIN inhoud, met zwaar 30 tons hydr. BPW onderstel = meer laden, comfortabel snel rijden en echt dubbeldoel Enorme snijrotor met gelaste, 17 mm brede meenemers en 46 messen = trekt licht zelfs bij 37 mm snijlengte (hakselkwaliteit) Extra brede EasyFlow pick-up zonder curvebaan = 58% minder slijtdelen en 30% hoger toerental

Maschinenfabrik Bernard KRONE GmbH Voor Noord-Nederland Martijn van Middelkoop 0651 346841

Voor Zuid-Nederland Ad vd Hurk 0653 241918

NA-OPKOMST HERBICIDE IN MAÏS

Nu nog krachtiger door verbeterde formulering !    

Snellere aanvangswerking Sneller regenvast Booster in de mix Beste grassenbestrijder

Samson® Extra 6% OD (12987 N - 60 g/l nicosulfuron) is een product van ISK Biosciences N.V. Lees aandachtig het etiket vóór gebruik.

www.belchim.nl

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

GESLAAGD ’RUBBEREN’ IN NOORD-HOLLAND Ongeveer een half jaar geleden ontstond in Noord-Holland het initiatief voor een Damesdag. Het resultaat daarvan was dat twintig dames op 9 oktober te gast waren bij Loonbedrijf Veldman in Obdam. Eerst was er een workshop communicatie door Lajos Bax, met een rollenspel, gesprekken uit de praktijk, een functioneringsgesprek en een slecht-nieuwsgesprek. Daarna verzorgde Klaske Miedema van het gelijknamig cumelabedrijf een workshop creatief met rubber. Onder leiding van Klaske werden er sieraden en tassen gemaakt van trekker- en fietsbinnenbanden. U kun wel raden hoeveel plezier de dames met elkaar hebben gehad. Aan het einde van de middag ging een ieder met de nodige kennis over communicatie en een eigen creatie van rubberbanden naar huis.

SINTERKLAZEN

MOOIE OPENING GRONDBANK

“Een trekker, een shovel, een aleninjecteur… kiek daor bunt ze veur, zon grei kump altied good van pas…” Aan deze ode aan de landbouwwerktuigenvereniging van de Achterhoekse band Boh Foi Toch moesten we even denken bij het zien van alternatief sinterklaasvervoer. Inderdaad groots vervoer met de trekker, de shovel en de bemester (aleninjecteur) kregen we op de Facebook-pagina van Grondig binnen.

Zoals deze inzending van Bianca Berckmoes van Loonbedrijf Paridaen-de Croock in Sint Kruis.

Op 11 oktober combineerde cumelabedrijf Hendricks-Horn in Horn het openen van zijn nieuwe grondbank met een open dag. Het bedrijf werd op diverse manieren gepresenteerd aan de genodigden, zoals een demonstratie met een lasergestuurde leveller. Natuurlijk was er ook aandacht voor de opening van de grondbank, die in samenwerking met Martens Milieu in Meijel, die de certificering beheert, is gerealiseerd.

Verder is er een milieustraat voor bedrijven en particulieren. Om de aanwezigen te entertainen, was een kinderquadbaan geplaatst en werd door William van den Putte een spectaculaire freestyle-motorcrossshow gegeven. Met recht een grondige opening.

VAN EIJCK STEUNT KWF-KALENDER Meedoen aan de Alpe d’HuZes voor KWF Kankerbestrijding en in de afdaling door onderkoeling onderuit gaan. Het overkwam Hendrine van Walbeek.

Komend jaar gaat ze zich revancheren. Voor de benodigde financiële middelen heeft ze een kalender gemaakt vol ‘mannenmachines’. Denk aan een mooie Amerikaan, een Harley, een trike, een Hummer en een truck, allemaal vergezeld van een stoere dame.

Cumelabedrijf Van Eijck in Alphen ondersteunt de actie met zijn pro stock Mud Patrol. De kalender is te bestellen via hwvanwalbeek@kpnmail.nl of op Facebook onder Hendrine van Walbeek. In dezelfde periode mocht Mud Patrol opdraven voor een spraakmakende Europese reclamecampagne van John Deere. Hier een fotoshootmoment, meer info en foto’s op Grondig.com

64

GRONDIG - December 2014

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Jaap Uenk, voorzitter van de sectie Meststoffendistributie.

DE DIGITALE SNELWEG EN GPS BIJ GVNA Ruim veertig belangstellenden kwamen op woensdagavond 19 november naar het bedrijf van Kees Huiberts in Katwoude. Onderwerpen voor deze GVNA-avond waren de digitale snelweg en GPS. Na een goed buffet en het doornemen van de actualiteiten gaf Lajos Bax van CUMELA Advies een presentatie over de digitale snelweg. Aansluitend konden alle aanwezigen met hun vragen terecht op de GPS-mini-markt. In de loods van Huiberts BV waren informatiestands opgebouwd door Topcon, Trimble en Leica. Tijdens en na de bijeenkomst was er voldoende tijd om met elkaar bij te praten. De avond van de studieclub GVNA was de aftrap van een reeks van drie open avonden bij Huiberts BV.

175 DIENSTJAREN BIJ VAN OOSTRUM Door CUMELA Nederland worden er slechts bij uitzondering spelden uitgereikt aan werknemers van cumelabedrijven. De situatie bij de familie van Oostrum te Westbroek was bijzonder genoeg om deze uitzondering te maken. Jubilaris Ruud de Groot was 40 jaar in dienst en ontving een gouden speld. Hij verkeerde in het goede gezelschap van de medejubilarissen Wout van Dronkelaar (45 jaar in dienst), Willem Lam, Carl de Wit en Ton Spaan (allen 30 jaar in dienst). Van Oostrum in Westbroek is ondanks zijn professionalisering nog echt een familiebedrijf, wat ook blijkt uit de loyaliteit van de werknemers. Met uitzondering van Willem zijn de heren hun carrière vanaf de eerste dag begonnen bij (toen nog) loonbedrijf Van Oostrum.

Mestverwerking slaagt alleen bij beleid tot 2025 In Grondig 11 is een fout gemaakt bij de plaatsing van de column van Jaap Uenk. Hier alsnog de juiste tekst.

Mijn eerste klus bij de Mestbank in 1988 was meewerken aan het opstellen van de strategienota mestdistributie van het ministerie van Landbouw. Al snel merkte ik dat mestdistributie als iets tijdelijks werd gezien. Mestfabrieken zouden de afzet van onbewerkte mest binnen een paar jaar overbodig maken zo was toen de gedachte. Voor 1995 moest er al 6 miljoen mest worden verwerkt. Minister Braks dreigde zelfs met inkrimping van de veestapel als deze capaciteit niet werd gehaald. De van bovenaf, probleemgestuurde aanpak werkte destijds niet en leidde tot een verwerkingsdebacle.

Ik moest hier gelijk aan denken bij het advies over de nieuwe mestverwerkingspercentages. Ook van bovenaf gericht op het mestoverschot. Met mestverwerking als een extra afzetkanaal voor de mest is niets mis. Integendeel, veel van onze ondernemers zien het als een nieuwe uitdaging met nieuwe kansen. Maar het is wel een kans met de nodige risico’s. Ik noem twee belangrijke risico’s. Brussel en het rijk bepalen de beleidskaders, maar provincies en gemeenten zijn verantwoordelijk voor locaties en vergunningen. Willen ze niet, dan houdt het al op. Willen ze wel, dan kan een vergunningprocedure lang duren. De voorbereidingskosten kunnen hoog oplopen.

Krijg je het voor elkaar en ga je draaien, dan heb je een afzetmarkt nodig voor je fosfaatrijke eindproduct in het buitenland. Het opbouwen van zo’n een exportmarkt kost opnieuw tijd. Waarbij we oog moeten houden voor de grote hoeveelheid mest die we nu al weten te exporteren ten behoeve van de buitenlandse akkerbouw.

Wil mestverwerking slagen, dan is het een kwestie van de lange adem. Hierin past niet dat het morgen alweer anders moet dan nu.

Duidelijkheid op het politieke front is nu nodig voor vertrouwen in mestverwerking. De markt moet de broodnodige ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. Dus tot 2025 in overleg met het bedrijfsleven een duidelijk kader stellen voor mestverwerking, waar tussentijds niet meer aan getornd gaat worden. Er zijn bestaande initiatieven (o.a. BMC Moerdijk), die meer dan 10 jaar over de voorbereiding hebben gedaan. En laten we leren van de lessen van een kwart eeuw geleden.

Jaap Uenk, Voorzitter sectie Meststoffendistributie CUMELA Nederland

GRONDIG - December 2014

65

ondernemen met

cumela

PROVINCIAAL BESTUUR: ZEELAND

Behalve het dagelijks bestuur kent CUMELA ook haar provinciale besturen, bestaande uit gedreven cumelaondernemers. Toch weten leden nog niet altijd de weg naar deze besturen te vinden. Vandaar deze serie. De provinciale besturen per provincie uitgelicht.

“Bestuur zorgt voor regionale verbondenheid”

Zeeland is nog één van de grotere landbouwprovincies in Nederland. Veel Zeeuwse cumelabedrijven richten zich dan ook nog steeds (deels) op agrarisch loonwerk. Toch zijn ook hier veranderingen gaande. “Wat dat betreft zitten we allemaal in hetzelfde schuitje”, stelt voorzitter Jan van de Velde vast. “Dat bindt.”

Bestuur CUMELA Zeeland • Jan van de Velde, Loonbedrijf Van de Velde, Kerkwerve, Schouwen-Duivenland • John Zandee, Zandee Kloethinge BV, Kloetinghe, Zuid-Beverland • Jacco Brasser, Loonbedrijf Brasser en Zn., Middelburg, Walcheren • Joost Boënne, R. Boënne en Zoon VOF, Graauw, ZeeuwsVlaanderen oost • Bianca Berckmoes-Paridaen, loonbedrijf Paridaen, St. Kruis, Zeeuws-Vlaanderen west

66

GRONDIG - December 2014

De Hedwigepolder is er hét veelbesproken voorbeeld van: Zeeuwse landbouwgrond wordt steeds meer opgeslokt door natuur. Een fenomeen dat al enkele jaren gaande is en waarop cumelabedrijven moeten anticiperen. “Er zitten hier nog steeds veel agrarische loonbedrijven, zeker als je het vergelijkt met een provincie als Zuid- of Noord-Holland, maar het agrarische werk wordt minder”, stelt voorzitter Van de Velde. “Loonbedrijven worden nog wel betrokken bij de aanleg van natuurgebieden, maar daarna is het werk klaar. Willen we blijven voortbestaan, dan moeten we inspelen op de ontwikkelingen in ons gebied. Niet vreemd dus dat steeds meer bedrijven richting het cultuurtechnische werk trekken en zich gaan specialiseren. Wat dat betreft zitten we allemaal in hetzelfde schuitje. Dat maakt de verbondenheid onderling sterk.”

Niet alleen natuur, maar ook de Belgische grens sterkt de banden tussen de Zeeuwse loonbedrijven. Op een steenworp afstand is rode dieselolie € 0,30 per liter goedkoper dan de Nederlandse variant. “Ze zeggen wel één Europa, maar dat noem ik een aanfluiting”, zegt mede-bestuurslid en vice-voorzitter John Zandee.

“Belgische loonwerkers kunnen veel goedkoper werken. De maïsoogst, bijvoorbeeld, kunnen ze zo € 120,- tot € 130,- goedkoper doen, alleen al door de prijs van rode dieselolie. Het voordeel is wel dat wij hoog weten te scoren op het gebied van klanttevredenheid. We leggen een totaalpakket neer, werken netter en komen afspraken na. Klanten stellen dat op prijs. Als bestuur proberen we dit ook onze leden voor te houden. Ook wat dit betreft moeten we dus samen optrekken. Vaak is het probleem waar een collega tegenaan loopt ook een probleem waar ik met mijn bedrijf tegenaan loop.”

Niet alles komt bij het bestuur terecht. “Voor individuele gevallen kloppen bedrijven meestal aan bij CUMELA Advies of bij onze bedrijfsconsulent John Augustijn”, vertelt Van de Velde. “Vaak gaat het dan ook om zaken waar wij als bestuur niet zo veel mee kunnen, omdat het een individueel probleem betreft. Daar loop je niet mee te koop.”

Elk eiland een bestuurslid Van de Velde is geen onbekende in de provincie. Al dertien jaar zit hij in het provinciaal bestuur van CUMELA en sinds vorig jaar is hij ook actief in het dagelijks bestuur. “Ik vind leuk mijn neus ergens in te steken”, zegt hij. “Je leert collega’s kennen, je hoort veel en eigenlijk zit je allemaal in hetzelfde schuitje. Dat schept een band”, aldus Van de Velde. Het kost hem wel veel tijd. Zeker het lezen van alle stukken ziet hij als een uitdaging. “Dat vind ik nog wel eens lastig. Het scheelt dat ik twee zoons in het bedrijf heb.

Daardoor kan ik tijd vrij maken voor bestuurswerkzaamheden.”

Vice-voorzitter John Zandee is sinds vier jaar actief in het provinciaal bestuur. “Degene die op Zuid-Beveland actief was, stopte ermee. Omdat we vanuit elk eiland een bestuurslid willen hebben, werd ik erbij gevraagd”, legt hij uit. “Als er zaken in Goes spelen, kan ik daar achteraan. Als er dingen in Zeeuws-Vlaanderen zijn, kan het bestuurslid daar actie ondernemen. Van zaken die op je eigen eiland spelen, ben je nu eenmaal zelf het beste op de hoogte. Ik vind het leuk om te doen, ik kan nu meebesturen én commentaar leveren.”

Passeerstroken Verkeersveiligheid is een onderwerp dat op ieders agenda staat.

Passeerstroken zijn in opkomst in de provincie Zeeland. Onlangs is er een nieuwe strook geopend tussen Tholen en Poortvliet.

Het gebeurt regelmatig dat trekkerchauffeurs op deze plekken even gas inhouden om plaats te maken voor de opgehoopte stroom auto’s achter hun machine. Anderzijds weten automobilisten steeds beter op deze voertuigen te anticiperen. Van de Velde: “Dit is een vrij simpele en goedkope oplossing om de verkeersveiligheid en de doorstroming te verbeteren. We hopen dan ook dat er meer van deze stroken komen. Wij hoeven daardoor niet meer door de kernen en de wegbeheerder hoeft geen aparte weg voor het langzame verkeer aan te leggen.”

Momenteel mag het langzame verkeer geen gebruik maken van de rondweg om Zierikzee. Daardoor moeten Van de Velde en zijn medewerkers dwars door de kern. Behalve smalle wegen en hob-

Cumelabedrijven Zeeland Deze afdeling heeft 86 leden. 4,5 procent van de leden van CUMELA Nederland is gevestigd in Zeeland. De gemiddelde omzet per bedrijf in Zeeland is 1,523 miljoen euro. Dit is 77 procent van het landelijke gemiddelde.

Landbouwweg Tholen Langs het dorp Tholen ligt de allereerste landbouwweg van Nederland. Met deze weg, geopend in 2012, is voor veel landbouwverkeer een einde gekomen aan het sluip door, kruip door rijden door het dorp.

bels komen ze daardoor meteen een kinderdagverblijf en twee scholen tegen. Dat brengt risico’s met zich mee. “De provincie zet zich nu wel in om al het verkeer zo veel mogelijk te scheiden.

Dat betekent dat landbouwverkeer niet op een fietspad wordt ingetekend, maar ook dat snel en langzaam verkeer elkaar niet in de weg zitten”, aldus de voorzitter. “Het scheelt dat onze gedeputeerde, Kees van Beveren, ook een agrarische achtergrond heeft”, voegt Zandee eraan toe. “Hij snapt de sector. Onze banden zijn dan ook nauw.”

Behalve bij wegaanpassingen worden loonbedrijven ook veelvuldig uitgenodigd op scholen als het gaat om de verkeersveiligheid. “Denk aan het gevaar van de dode hoek”, gaat Zandee verder. “Door kinderen in een hakselaar te zetten en ze te laten ervaren wat wij als bestuurders wel en niet zien, beseffen ze veel beter hoe met zo’n machine om te gaan in het verkeer. Het is onwetendheid. Vroeger waren kinderen bekend met landbouwmachines, maar nu ze niet meer van de boerderij komen en in de stad opgroeien, vragen ze zich geregeld af: wie is die man met die grote machine op de weg? Dat leggen we uit.”

Toegevoegde waarde Het bestuur organiseert drie bijeenkomsten per jaar, waaronder een jaarvergadering. “Het is goed voor de onderlinge contacten.

Vaak bespreken we onderwerpen waar elk cumelabedrijf mee te maken heeft”, zegt Van de Velde. “Het laat meteen de toegevoegde waarde van ons bestuur zien”, stelt Zandee. “Nijkerk is vanuit Zeeland gezien best ver weg. Wij houden als provinciaal bestuur de lijnen kort en zorgen voor een sterkere verbondenheid in de regio. Ik denk dat leden zonder provinciaal bestuur verder van het hoofdkantoor af zouden staan. Dat is onze meerwaarde.”

TEKST & FOTO’S: Marjolein van Woerkom

GRONDIG - December 2014

67

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

PILOT BRANDSTOFBESPARING: 350.000 LITER MINDER! Onlangs kwamen de twaalf deelnemers aan de pilot Brandstofbesparing voor het eerst samen. De deelnemers werden tijdens deze startbijeenkomst uitgedaagd om concrete doelstellingen te formuleren waarmee brandstof kan worden bespaard: beter registreren, start-stopsystemen activeren, een training Het Nieuwe Draaien volgen, samen met enkele medewerkers een eigen pilot Brandstofbesparing starten.

Een beetje rekenwerk - er zitten een paar grootverbruikers tussen - maakt van deze ambities samen een besparing van ten minste 350.000 liter! Een besparing van tussen de vijf en zeventien procent! Ook geïnteresseerd in de training Brandstofbesparing? Informeer naar de mogelijkheden bij de cursusadministratie.

GVZHN-BESTUUR VERNIEUWD Martijn Roodenburg heeft de voorzittershamer van studieclub GVZHN overgenomen van Dammie van der Poel. Daarnaast heeft Peter van Daalen het bestuurdersstokje overgenomen van Jeroen Stammes. De bestuurswisseling vond plaats tijdens de eerste studieavond van deze winter. Deze bijeenkomst werd georganiseerd in de werkplaats van loonen mechanisatiebedrijf P. van Leeuwen & Zonen. Het was een bijzondere avond, waar de ruim tachtig aanwezigen luisterden naar het levensverhaal van Dirk Scheringa.

NIEUWE LEDEN De afgelopen periode hebben zich vijf nieuwe leden ingeschreven bij CUMELA Nederland.

• Loonvoermengbedrijf Marsman/Hekman Rheeze • Antuma Grondverzet Dedemsvaart • Voer- en Handelsonderneming Woubrugge BV Woubrugge • Loon- Kraanverhuur- Grondverzetbedrijf M.H.J. Verhoef Nijkerk • DL Agro Logistics BV Beuningen

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL • Heeft een medewerker recht op een vrije dag als hij samen met zijn partner een samenlevingscontract ondertekent?

• Hoe belangrijk is de milieuvergunning voor mijn bedrijf?

• Hoe belangrijk is het bestemmingsplan voor mijn bedrijf?

• Geen aansprakelijkheid voor schades aan kabels die ondiep liggen?

• Wordt de keuringsplicht voor spuitapparatuur uitgebreid?

STAPPENPLAN ‘WERKEN IN BELGIË’ Een belangrijk deel van onze leden werkt regelmatig in België. Hoewel België net als Nederland lid van de EU is, doet u er verstandig aan om niet ‘zo maar’ de grens over te steken. Elk EU-land, ook België, mag bepaalde regelgeving zelf invullen. Daarom heeft CUMELA Nederland voor haar leden een praktisch stappenplan ‘Werken in België’ samengesteld. Vooral op het gebied van brandstof en sociale zaken dient u er rekening mee te houden dat in België het één en ander anders is geregeld. Zeker wanneer u in de bouw aan het werk gaat, heeft u met de nodige regels te maken.

Leden kunnen het stappenplan downloaden op Cumela.nl.

CUMELA-EXCLUSIEFARTIKELEN Deze digitale Grondig-artikelen lezen leden gratis op Cumela.nl. De artikelen zijn opgemaakt als pdf, zodat u deze eenvoudig kunt downloaden en printen.

• Wie betaalt de graafschade? Het verhalen van graafschade op de opdrachtgever.

• Fendt Katana 65 zorgt voor reuring in hakselaarland.

• Buitengerechtelijk én buitensporig? Wat mag het verhalen van een graafschade kosten?

• Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet.

• VAR verlaat het toneel. Wetsvoorstel Beschikking geen loonheffingen is ingediend.

68

GRONDIG - December 2014

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de sectievoorzitters van CUMELA Nederland. Deze maand Corné Vinke, voorzitter van de sectie Agrarisch loonwerk

Bol.com INVOERING T-RIJBEWIJS OP 1 JULI 2015 DEFINITIEF De Eerste Kamer heeft 2 december jongstleden het wetsvoorstel T-rijbewijs aangenomen. Vanaf 1 juli 2015 moet iedereen een B-rijbewijs, trekkercertificaat of T-rijbewijs hebben om met een landbouwtrekker of zelfrijdend werktuig op de openbare weg te rijden. Het T-rijbewijs geldt straks ook voor alle grondverzetmachines op de weg. Bestuurders van kleinere voertuigen met een specifieke werktuigfunctie en die smaller zijn dan 1,30 meter zijn uitgezonderd van de verplichting van het T-rijbewijs. Dat geldt ook voor bestuurder van heftrucks smaller dan 1,30 meter, op voorwaarde dat er met de heftruck geen aanhangwagens worden getrokken. Het T-rijbewijs wordt geen verplicht onderdeel van de eindkwalificatie van agrarische opleidingen.

VOORKOM FRAUDE PER E-MAIL Phishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Deze vorm van fraude gebeurt via massaal verzonden e-mails. In deze e-mails wordt gevraagd om in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank.

Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur. De oplichter probeert vervolgens met die gegevens de bankrekening te plunderen. Wanneer u het vermoeden heeft dat u gegevens heeft ingevuld op een frauduleuze site, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw bank.

ONDERHANDELINGEN CAO AFGEBROKEN Ondanks de positieve beoordeling van het urenmodel door de sociale partners bleek op 13 november helaas dat de werknemerspartijen onvoldoende basis zagen om tot een nieuwe cao te komen. Een vervolgafspraak is niet gemaakt.

We kunnen als agrarische loonwerkers in de meeste regio’s terugkijken op een voorspoedig verlopen jaar. In de regio waar wij onze werkzaamheden uitvoeren, wilde het maar niet regenen. Hoewel er soms grote hoeveelheden regen werden voorspeld, gaf de regenmeter uiteindelijk vaak niet meer dan zes millimeter neerslag aan.

Misschien was het weer wel eens té mooi. Als agrarisch cumelabedrijf heb je soms moeilijke omstandigheden nodig om jezelf te kunnen onderscheiden. En als het weer zo mooi is, kan de aardappelrooimachine van de buurman het werk ook doen. Onderscheiden… hoe doe je dat? Tijdens de ontbijtsessie van de sectie Agrarisch loonwerk op AgroTechniek Holland in Biddinghuizen vertelde Rabobank dat dát één van de sleutelwoorden is om te kunnen blijven bestaan als loonwerker: onderscheiden. We hebben allemaal goede machines, we staan allemaal dag en nacht klaar voor onze klanten.

Wat kan ik dan beter doen dan mijn collega?

Wanneer ik deze column schrijf, is de feestmaand december aangebroken. Ik zie de reclames van allerlei grote bedrijven die proberen de consument te verleiden bij hen de cadeaus te kopen: Wehkamp. nl, Intertoys.nl, Bartsmit.com, Bol.com. Ook hier proberen de bedrijven zich te onderscheiden. Nóg goedkoper, nóg een betere aanbieding, nu nóg later te bestellen en nóg eerder in huis. Ik vraag me altijd af hoe die bedrijven dat doen: nóg goedkoper en nóg beter.

Kunnen wij ons ook zo onderscheiden? Ik denk dat het een heilloze weg is. Wij moeten ons onderscheiden door goede machines en goed personeel. Door de klant te ontzorgen. Daar hoort een goed tarief bij. Uiteindelijk begrijpen klanten ook dat als je bestaansrecht wilt hebben, je minimaal de gemaakte kosten, die tot uiting komen in de kostprijs, gedekt wilt zien. ‘Nu: vóór ’s avonds tien uur een bietenrooier besteld, is morgen al voor zeven uur rooien!’ zal nooit een slogan zijn die ons soort bedrijven zal doen overleven. ‘Nu: een loonwerker vragen is garantie op goede machines en goed personeel’ is een veel betere. Ik hoop dat onze klanten inzien wat voor een mooi cadeau dát is!

Ik wens iedereen, namens de hele sectie Agrarisch loonwerk, een voorspoedige start in het komende seizoen toe.

OOK OP CUMELA.NL • Al ruim 5500 bezoekers www.mestgassen.nl.

•A chttien cumelabedrijven beschikken over een weeginrichting voor opbrengstbepalingen per perceel.

• Vijf bruggen over het Twentekanaal worden versterkt.

Corné Vinke, Voorzitter sectie Agrarisch Loonwerk

GRONDIG - December 2014

69

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Functioneringsgesprek Tips voor een goede voorbereiding voor de werknemer Niet elke werknemer voelt zich op zijn gemak tijdens een gesprek met zijn werkgever. Zeker niet als er het woord “functioneringsgesprek” aan wordt gehangen. Toch is minimaal 1x per jaar een functioneringsgesprek

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

voeren héél normaal. Ongerustheid is helemaal niet nodig en een juiste voorbereiding is belangrijk om met het juiste gevoel het gesprek in te gaan.

Marie Jose Lamers Adviseur personeelsmanagement

Maak eerst voor jezelf inzichtelijk of er sprake is van een functioneringsgesprek of een beoordelingsgesprek (zie kader). Indien dit niet duidelijk is, vraag dit van te voren aan je werkgever. In de meeste gevallen is er sprake van een functioneringsgesprek.

Dit is een overleg tussen jou en je werkgever. Jij mag óók zaken inbrengen. Bereid je daar goed op voor!

VOORBEREIDING WERKNEMER • Vraag of de leidinggevende/werkgever tijdig (bij voorkeur een week van te voren) een formulier verstrekt, waar je alvast aantekeningen op kan maken.

• Denk na: wat gaat goed en niet goed in je functie, en wat kan beter?

70

GRONDIG - December 2014

• Wat heb je nodig om nu en de komende jaren goed en plezierig je werk te kunnen doen? Denk hierbij bijvoorbeeld aan afwisseling van werk en persoonlijke ontwikkeling.

• Hoe vind je de sfeer op het werk? Kunnen dingen beter en zo ja, hoe?

• Wat wil je dat het gesprek oplevert; wanneer ben je tevreden?

De volgende onderwerpen staan centraal; • Organisatie van je eigen werk • Taakverdeling tussen collega’s • Werkdruk (combinatie werk/prive) • Persoonlijke ontwikkeling (behoefte aan training of cursus) • Gezondheid en Arbo-omstandigheden

HOE KAN DE ORGANISATIE/ LEIDINGGEVENDE JE HELPEN BIJ HET VERBETEREN? Zet op een rij wat jij vindt dat op het bedrijf verbeterd kan worden, zoals: • Begeleiding/communicatie door en met je werkgever • Samenwerking met collega’s • Sfeer op het bedrijf • Arbo-omstandigheden, materieel/werkkleding

TIJDENS HET GESPREK • Bedenk tijdens het gesprek steeds: dit is een overleg en géén beoordeling • Kritiek is gratis feedback, waar je iets mee kunt. Schiet niet in de verdediging bij kritiek • Vraag door tot je precies weet wat je werkgever van je verwacht • Bespreek samen wat je kunt doen om eventuele problemen op het werk te voorkomen • Vergeet niet jouw eigen punten in te brengen. Ze zijn echt net zo belangrijk!

• Onderbouw je eigen punten met voorbeelden • Maak concrete afspraken over een cursus/opleiding of een eventueel vervolggesprek Je leidinggevende/werkgever maakt een kort verslag. Zorg dat concrete afspraken worden vastgelegd.

Een functioneringsgesprek is tweerichtingsverkeer. Er wordt ook een actieve rol van de medewerker verwacht.

bespreek je vak man

NA HET GESPREK • Vraag om het gespreksverslag van je werkgever • Vergelijk jouw conclusies met de afspraken uit het verslag • Zijn ze niet (ongeveer) hetzelfde: bespreek dat met je werkgever

TENSLOTTE Laat niet alles afhangen van dat ene gesprek, spaar niet een jaar aan frustraties op. Loop je als werknemer tegen dingen aan waardoor je je werk niet goed kunt doen? Bespreek dit direct met je werkgever.

Mooi Vak Man! heeft het boekje bespreek je vak man ontwikkeld vol met handige tips en vuistregels voor werknemers en werkgevers in de loonwerksector (cumelasector). Het boekje zorgt ervoor dat je nu en in de toekomst gezond en met plezier blijft werken.

U kunt dit gratis boekje aanvragen bij CUMELA Nederland (info@ cumela.nl.

VERSCHILLEN BEOORDELING- VERSUS FUNCTIONERINGSGESPREK Beoordelingsgesprek

Functioneringsgesprek

Doel

De beoordeling staat voorop

Doelen stellen staat voorop (te bereiken resultaat)

Gericht op

Verleden

Toekomst

Inhoud gesprek Oordeel over werkhouding, kwaliteit en kwantiteit werk

Bespreken knelpunten in het werk, doel bespreken en hoe te bereiken.

Verloop van het gesprek

Uitgangspunt is eenrichtingsverkeer werkgever naar medewerker. Eventuele salarisverhoging wordt eenzijdig bepaald.

Tweerichtingsverkeer. Er wordt ook een actieve rol van de medewerker verwacht. Voor beide partijen een gelijke rol.

Frequentie

Eén keer per jaar

Het liefst doorlopend, maar minimaal één keer per jaar.

GRONDIG - December 2014

71

ondernemen met

cumela

SECTORPLAN AGRARISCH EN GROEN

Leren communiceren Eén van de doelen van het sectorplan Agrarisch en Groen, specifiek voor de loonwerksector, is dat medewerkers langer gezond, productief en met plezier kunnen doorwerken tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Dat begint met een goede communicatie. Dat is dan ook het onderwerp waar de nieuwe incompany-training Communicatie, die vanaf dit winterseizoen wordt aangeboden aan cumelabedrijven, zich op richt.

Een medewerker die niet aangeeft dat het werk voor hem fysiek te zwaar is en dus maar doorgaat en doorgaat, waardoor hij uiteindelijk met lichamelijke klachten thuis komt te zitten.

Een conflict op de werkvloer, waarbij beide partijen niet in staat zijn dat uit te praten, waardoor beiden zich niet meer goed kunnen focussen op hun werk en het plezier erin verliezen. Het zijn maar enkele voorbeelden van de invloed van communicatie op een bedrijf. Jannie Takkebos, projectleider voor de sector loonwerk (zie kader ‘Langer gezond en productief doorwerken’), zegt: “De cumelasector kent toch een mentaliteit van ‘niet klagen maar dragen’. Daardoor worden zaken nogal eens niet benoemd, terwijl goede communicatie juist van groot belang is, zowel voor de voortgang van het bedrijf als voor de duurzame inzetbaarheid van de werknemer.”

Communicatie is één van de onderwerpen die voortvloeien uit het sectorplan Agrarische en Groene sector. Voor de sector loonwerk zijn er drie maatregelen geformuleerd die moeten inspelen op de huidige knelpunten in de sector.

Denk aan de vergrijzing en de afstand tussen het onderwijs en de praktijk. De eerste maatregel waar nu actie op wordt ondernomen, betreft levensfasebewust personeelsbeleid.

Communicatie speelt daarbij een grote rol. Vandaar dat sinds dit winterseizoen communicatietrainingen worden aangeboden, bestemd voor zowel werkgevers als werknemers (zie kader ‘Honderd gratis trainingen’).

Rollenspellen De incompany-training Communicatie bestaat uit drie dagdelen, waarbij een ervaren trainer op het bedrijf komt om onderwerpen betreffende communicatie te behandelen. De trainingen bestaan onder andere uit rollenspellen, waarbij de werkgever en zijn werknemers op een gelijkwaardige basis met elkaar in gesprek gaan. Luisteren, samenvatten en doorvragen zijn daarbij belangrijke vaardigheden, stelt Takkebos. “Het gaat bijvoorbeeld over hoe je op een goede manier een boodschap kunt overbrengen, zowel werkgever als werknemer. Een zestigjarige medewerker heeft een andere werkmentaliteit dan een twintigjarige. Behalve een andere mentaliteit zitten beiden in een andere levensfase, waardoor privézaken ook een andere rol spelen. Het is dus van belang dat een werkgever daar oog voor heeft en er goed op kan inspelen.”

Andere onderwerpen die in de training aan bod komen, zijn het voeren van functioneringsgesprekken, het effectief communiceren tussen medewerkers en leidinggevenden, en flexibiliteit en ontwikkeling. Het laatstgenoemde onderwerp heeft betrekking op de behoefte van medewerkers aan minder of flexibeler werken, op de aanpassing van werk vanwege fysieke beperkingen en op het ontwikkelen en opleiden van medewerkers zodat zij duurzaam inzetbaar blijven.

Honderd gratis trainingen CUMELA Nederland en haar sociale partners bieden honderd gratis incompany-trainingen Communicatie aan. De training is voor zowel werkgevers als werknemers, wordt op het bedrijf zelf gegeven en neemt drie dagdelen in beslag. Tijdens de training leren deelnemers goede functioneringsgesprekken voeren, effectief communiceren en wordt er aandacht besteed aan de verschillende levensfasen in relatie tot werk en toekomstige veranderingen.

De eerste trainingen lopen vanaf nu tot maart 2015 en van oktober 2015 tot maart 2016. Geïnteresseerden kunnen een mail sturen naar projectleider Jannie Takkebos via jannietakkebos@hotmail.com of bellen naar tel. 06-13546996.

72

GRONDIG - December 2014

Langer gezond en productief doorwerken Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is in april 2013 met een plan gekomen om per sector de Nederlandse arbeidsmarkt klaar te maken voor de toekomst. De sectoren Agrarisch en Groen werden hierbij samengevoegd en van de betrokken sociale partners werd verwacht met een sectorplan te komen. Omdat elke deelsector, zoals Loonwerk, zijn eigen specifieke knelpunten heeft en eigen oplossingsrichtingen behoeft, zijn er in het uiteindelijke sectorplan Agrarische en Groene sector drie maatregelen opgenomen die van toepassing zijn op de loonwerksector. Deze maatregelen moeten ervoor zorgen dat medewerkers in de cumelasector langer gezond en productief kunnen doorwerken tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Scholing en ontwikkeling moeten een basis leggen voor een goede toekomst voor de huidige werkenden in de sector en voor jonge, nieuwe werknemers die aan het begin van hun loopbaan staan. CUMELA Nederland werkt hierbij samen met CNV Vakmensen, Het Zwarte Corps en FNV Bondgenoten onder de paraplu van Colland.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tekent voor vijftig procent van de uitvoeringskosten.

De andere helft wordt namens de werkgevers collectief gefinancierd uit het fonds Colland Arbeidsmarkt.

Behoefte Dat er een behoefte is aan handvatten voor een betere communicatie heeft de projectleidster al ervaren bij de eerste gesprekken met bedrijven. “Zeker bedrijven van rond de tien medewerkers die snel zijn uitgegroeid tot een groter bedrijf hebben soms moeite met de omslag naar professionalisering.

Bij een klein bedrijf zijn zaken nog informeel te regelen, maar een groter bedrijf behoeft structuur. Denk aan het voeren van

functioneringsgesprekken. Veel van deze bedrijven maken hiermee een start, maar na twee jaar verwatert dat en doen sommige bedrijven het helemaal niet meer. Werkgevers worden in beslag genomen door de dagelijkse werkzaamheden en weten deze gesprekken niet meer in te plannen. Ze worstelen daarmee. Daar moet deze training hen bij helpen. Het voeren van goede functioneringsgesprekken is enorm belangrijk.

Het zorgt voor een duurzame inzetbaarheid van het personeel en dat leidt indirect tot positieve bedrijfsresultaten.”

Andere maatregelen De incompany-training Communicatie is een voortvloeisel uit de eerste maatregel voor de sector loonwerk. De andere twee maatregelen richten zich vooral op extra praktijkbegeleiding van leerlingen en jonge medewerkers. “De driehoek leerling, school, bedrijf is nog niet sterk genoeg. We zien een te grote afstand tussen hetgeen de leerling op school leert en de praktijk op het bedrijf. Dat zorgt ervoor dat het lastig is voor werkgevers en jonge medewerkers om succesvol samen te werken. Dat geldt zowel voor stagiairs als voor jonge medewerkers. Veel leerlingen die van school komen, zijn nog niet volledig uitgerust om zelfstandig aan de slag te gaan. Dat is een gemiste kans, want jongeren zijn hard nodig met het oog op de vergrijzing”, zegt Takkebos. Ze is daarom bezig met het opzetten van een pool van praktijkopleiders.

Deze begeleiders gaan samenwerken met het (stage)bedrijf en moeten de leerling ondersteunen in het opdoen van praktijkervaring. Voor specifieke onderwerpen zoals ervaring opdoen met grote machines, worden er aparte praktijkdagen aangeboden. Al met al hopen de organisatoren met deze maatregelen de arbeidsmarkt rondom de cumelasector klaar te maken voor de toekomst.

TEKST: Marjolein van Woerkom FOTO: CUMELA Communicatie

GRONDIG - December 2014

73

ondernemen met

cumela

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER T-RIJBE

Invoeringsdatum blijft 1 juli 2015

De datum van invoering van T-rijbewijs blijft 1 juli 2015. Nu de Eerste Kamer ook akkoord is met het wetsvoorstel T-rijbewijs is deze datum haalbaar. Wat de invoering betekent en wat u eventueel nog moet doen, leest u in onderstaande vragen en antwoorden.

1. Voor welke voertuigen wordt het T-rijbewijs verplicht?

Bestuurders van landbouwtrekkers en motorrijtuigen met beperkte snelheid op de openbare weg moeten vanaf 1 juli 2015 beschikken over een T-rijbewijs. Niet alleen trekkerbestuurders, maar ook bestuurders van grondverzetmachines (zoals mobiele graafmachines en wielladers) en zelfrijdende werktuigen (zoals hakselaars en maaidorsers) moeten straks een T-rijbewijs hebben.

2. W at is de minimumleeftijd voor het behalen van het T-rijbewijs?

De minimumleeftijd van bestuurders van landbouwtrekkers en motorrijtuigen met beperkte snelheid blijft zestien jaar en dat is dan ook de leeftijd waarop het T-rijbewijs kan worden behaald.

74

3. Wat is het verschil tussen het trekkercertificaat

en het T-rijbewijs?

GRONDIG - December 2014

de Wegenverkeerswet. Het trekkercertificaat is gebaseerd op de Arbeidsomstandighedenwet en is geen officieel rijbewijs, maar een deskundigheidscertificaat om met de trekker te mogen werken. Het trekkercertificaat is alleen verplicht voor zestien- en zeventienjarigen die werken met de landbouwtrekker op de openbare weg.

4. Zijn er voertuigen waarvoor de bestuurder geen T-rijbewijs nodig is?

Het T-rijbewijs is niet verplicht voor bestuurders van landbouwtrekkers en motorrijtuigen met beperkte snelheid die, inclusief een verwisselbaar uitrustingsstuk, tijdens het rijden op de openbare weg niet breder zijn dan 130 centimeter en worden gebruikt voor maaien, onkruid bestrijden, vegen, sneeuw ruimen, gladheid bestrijden of hondenpoep verzamelen. Daarnaast mogen deze voertuigen niet zijn voorzien van de mogelijkheid om een aanhangwagen of getrokken verwisselbare machine te trekken.

Ook bestuurder van heftrucks die smaller zijn dan 130 centi-

WIJS T-rijbewijs te hebben. Voorwaarde is hier dat er door de heftruck geen aanhangwagen wordt getrokken.

5. M oet ik als ervaren trekkerbestuurder straks ook een T-rijbewijs gaan halen?

Er komt een overgangsregeling voor bestaande bestuurders van landbouwtrekkers en motorrijtuigen met beperkte snelheid. Wanneer u beschikt over een B-rijbewijs (personenauto) volstaat dat en hoeft u geen opleiding en examen te doen voor het T-rijbewijs. Bij verlenging van het B-rijbewijs tussen 1 juli 2015 en 1 juli 2025 wordt categorie T automatisch bijgeschreven. Zolang het T-rijbewijs niet is bijgeschreven, geeft het B-rijbewijs het recht om landbouwtrekkers en motorrijtuigen met beperkte snelheid te besturen.

Bestuurders die alleen een trekkercertificaat hebben, mogen na de invoeringsdatum ook blijven rijden. Wel moet binnen één jaar (dus vóór 1 juli 2016) het trekkercertificaat worden omgewisseld voor het T-rijbewijs. Wordt het trekkercertificaat niet tijdig omgewisseld, dan moet alsnog apart examen voor het T-rijbewijs worden gedaan.

6. I k heb geen B-rijbewijs of trekkercertificaat, wat moet ik doen?

Bestuurders die geen B-rijbewijs of trekkercertificaat hebben, moeten vanaf 1 juli 2015 een T-rijbewijs hebben. Dit kan door vóór de invoeringsdatum een B-rijbewijs (maar daarvoor is de tijd al vrij kort) of een trekkercertificaat te halen. Bestuurders die bijvoorbeeld moeite hebben met leren, kunnen beter nu nog een trekkercertificaat gaan halen bij een AOC. De huidige eisen aan het trekkercertificaat zijn lager dan straks voor het T-rijbewijs.

7. Tot wanneer kan ik nog een trekkercertificaat halen?

Met de invoering van het T-rijbewijs komt het trekkercertificaat te vervallen. Dat betekent dat het trekkercertificaat tot de invoeringsdatum van 1 juli 2015 nog is te halen bij de AOC’s.

Na de invoeringsdatum kan alleen nog het T-rijbewijs worden behaald. Het trekkercertificaat blijft nog wel geldig tot één jaar na invoering en kan dan worden omgewisseld voor het T-rijbewijs.

8. W orden er nog speciale eisen gesteld aan bestuurders met een T-rijbewijs?

Een ander verschil met het trekkercertificaat is dat de bestuurder met een T-rijbewijs aantoonbaar ‘rijgeschikt’ moet zijn. Dat betekent dat de bestuurder zowel geestelijk als lichamelijk in staat moet zijn om een motorvoertuig te besturen. Hiervoor moet een zogenaamde eigen verklaring worden overlegd met vragen over de gezondheid. Als het CBR besluit dat de bestuurder niet rijgeschikt is, kan een aanvullend onderzoek

door een arts of specialist nodig zijn. De eigen verklaring moet ook worden overlegd bij omwisseling van het trekkercertificaat voor het T-rijbewijs.

9. I k heb mijn B-rijbewijs op mijn zeventiende via 2-to-drive gehaald. Moet ik dan straks nog een T-rijbewijs halen?

Nee, dat hoeft niet. Iedereen die via 2-to-drive een B-rijbewijs vóór de invoeringsdatum van het T-rijbewijs geeft gehaald, mag vanaf achttien jaar een landbouwtrekker of motorvoertuig met beperkte snelheid besturen. Het is de aangewezen begeleiders voor de auto niet toegestaan om de jeugdige bestuurder voor hun achttiende op de landbouwtrekker te begeleiden. Voor alle duidelijkheid: B-rijbewijzen behaald na 1 juli 2015 geven geen recht om een landbouwtrekker of zelfrijdend werktuig te besturen.

10. Ik haal mijn C-rijbewijs na 1 juli 2015; moet ik dan straks nog een T-rijbewijs halen Nee, dat hoeft niet. Het C-rijbewijs (vrachtwagenrijbewijs) geeft altijd recht om een landbouwtrekker of motorvoertuig met beperkte snelheid te besturen. Bij een C-rijbewijs behaald na de invoeringsdatum van het T-rijbewijs wordt bij afgifte van het C-rijbewijs de categorie T er direct bijgeschreven.

11. Hoe haal ik mijn T-rijbewijs?

Het examen voor het T-rijbewijs bestaat uit een theorie- en een praktijkexamen. Vanaf de leeftijd van vijftien jaar en zes maanden jaar kan het theorie-examen worden gehaald. Voor het praktijkexamen is de minimumleeftijd zestien jaar.

12. Moet ik theorie- en praktijklessen volgen?

Beide zijn niet verplicht om te volgen, maar met een goede voorbereiding van zowel de theorie als de praktijk wordt de kans om te slagen voor het T-rijbewijs een stuk groter. Een opleiding volgen kan straks via rijscholen of scholen voor het agrarisch onderwijs.

13. Kan ik met mijn eigen landbouwtrekker praktijkexamen doen?

Nee, dat zal niet zonder meer kunnen. Het CBR CCV stelt namelijk speciale eisen aan het examenvoertuig. Het examen wordt afgenomen met een landbouwtrekker met aanhangwagen.

De trekker moet ten minste 5,5 ton wegen, een snelheid van 40 km/u halen en zijn voorzien van een bijrijdersstoel, dubbele bediening en blauwwitte L-borden. De aanhangwagen moet zijn beladen met ten minste zes ton lading, in beladen toestand minimaal elf ton wegen, een tandemas hebben, minimaal zes meter lang zijn, geschikt zijn voor een snelheid van 40 km/u en zijn voorzien van zijdelingse afscherming, contourmarkering en een stootbalk aan achterzijde.

GRONDIG - December 2014

75

ondernemen met

cumela

T-RIJBEWIJS 14. M ag ik zelf praktijkles gaan geven voor het T-rijbewijs?

Instructeurs die rijles voor het T-rijbewijs willen geven, moeten beschikken over een zogenaamd WRM-T-instructeurscertificaat. De opleiding en het examen hiervan worden uitgevoerd door IBKI in Nieuwegein. Het WRM-T-instructeurscertificaat kan pas na 1 juli 2015 worden behaald. Er is een overgangsregeling voor docenten van AOC’s en rijinstructeurs E achter C van het SBV in Friesland, die nu al instructie voor het trekkercertificaat geven. Zij moeten binnen twee jaar na invoering het WRM-T-instructeurscertificaat halen.

15. M ag je nog een trekker of werktuig besturen als het T-rijbewijs door de politie is ingevorderd?

Nee, want de trekkerbestuurder of graafmachinemachinist moet straks beschikken over een geldig rijbewijs. Bij invordering van het rijbewijs, bijvoorbeeld vanwege alcohol of drugs, mag de bestuurder per direct niet meer rijden met de voertuigcategorieën waarvoor een rijbewijs verplicht is. Momenteel mag je bij invordering van het rijbewijs nog wel met landbouwtrekkers en motorvoertuigen met beperkte snelheid blijven rijden zolang de rechter nog geen ontzegging van de rijbevoegdheid heeft opgelegd.

16. I s het Nederlandse T-rijbewijs ook geldig in Duitsland en België?

Het T-rijbewijs is een zogenaamd nationaal rijbewijs en is vooralsnog alleen geldig in Nederland. Wel heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu aangegeven dat het met Duitsland en België gaat overleggen om het Nederlandse T-rijbewijs daar erkend te krijgen.

Wanneer u regelmatig in over de grens komt, is het toch han-

dig om het T-rijbewijs er wel zo snel mogelijk op te hebben.

Hoewel (nog) niet erkend door onze buurlanden kan categorie T bij handhaving problemen voorkomen. Wel is het zo dat in Duitsland en België het T-rijbewijs alleen geldt voor agrarische werkzaamheden. Voor niet-agrarisch werk, zoals grondtransport in de bouw, moet de Nederlandse trekkerbestuurder in deze landen een CE-rijbewijs hebben. Lees voor meer informatie de stappenplannen ‘Werken in Duitsland’ en ‘Werken in België’.

17. H oe kan ik het snelst categorie T laten bijschrijven op mijn huidige rijbewijs?

Vanaf 1 juli 2015 wordt bij verlenging van het B-rijbewijs het Trijbewijs automatisch bijgeschreven. U kunt door uw rijbewijs eerder dan de reguliere afloopdatum te verlengen het T-rijbewijs laten bijschrijven. Het is niet mogelijk om het T-rijbewijs eerder dan 1 juli 2015 bij te laten schrijven, omdat de wetgeving per die datum van kracht wordt..

18. Ik heb vroeger een trekkercertificaat gehaald, maar kan dat niet meer vinden om het om te wisselen voor een T-rijbewijs. Hoe kom ik toch aan het T-rijbewijs?

Wanneer u geen B-rijbewijs heeft, zult u toch het trekkercertificaat moeten overleggen. Vanaf 1995 staan de afgegeven trekkercertificaten centraal geregistreerd bij Aequor in Ede. Het is mogelijk om via de agrarische opleiding waar het trekkercertificaat is behaald een nieuw exemplaar te verkrijgen.

Trekkercertificaten behaald voor 1995 staan niet centraal geregistreerd. In het gunstigste geval is de docent die toentertijd het examen afnam te achterhalen voor een duplicaatexemplaar. Lukt dit alles niet, dan zit er niets anders op dan het trekkercertificaat alsnog te halen vóór 1 juli 2015 en om te wisselen voor het T-rijbewijs.

19. I k heb een buitenlandse werknemer. Mag hij straks op een landbouwtrekker of motor­ voertuig met beperkte snelheid blijven rijden?

Wanneer hij beschikt over een buitenlands B-rijbewijs dat voor de invoeringsdatum is behaald, mag hij tot 1 juli 2025 met een landbouwtrekker of zelfrijdend werktuig blijven rijden. Omwisselen kan alleen als hij woonachtig is in Nederland, voldoet aan de verblijfseisen en het rijbewijs is afgegeven door een lidstaat van de Europese Unie, door een staat die lid is van de Europese Economische Ruimte of door Zwitserland.

Beschikt de buitenlandse werknemer over een C-rijbewijs, dan mag hij te allen tijde een landbouwtrekker of motorvoertuig met beperkte snelheid besturen, ook na 1 juli 2025.

Meer informatie over het T-rijbewijs en rijinstructeurs vindt u op de websites www.cbr.nl en www.ibki.nl.

Vanaf 1 juli 2015 wordt bij verlenging van het B-rijbewijs het T-rijbewijs automatisch bijgeschreven.

76

GRONDIG - December 2014

TEKST & FOTO: Hero Dijkema

TOPTECHNOLOGIE VOOR COMFORT EN PRODUCTIVITEIT • Alle geavanceerde bedieningen bij de hand met de

SideWinderTM II leuning • Altijd nauwkeurig recht en efficiënt werken via RTK

Aantrekkelijke acties bij aankoop van een nieu we T7

€ 9.000* ipv € 18.000 voor het volledig uitgeruste RTK pakket, zonder bijkomende kosten (*op basis van IntelliViewTM monitor)

• Zeer efficiënte Auto Command™ CVT-transmissie

€ 30/PK korting (op het maximaal boosted vermogen zoals vermeld op de motorkap)

• De zuinigste motor met SCR technologie in zijn klasse

Extra voordelige financiering vanaf 0,5 % op 3 jaar

volgens de onafhankelijke Duitse ‘Schleppertest’

• Ergonomische cabine voor optimaal comfort Actie geldig t.e.m. 31 december 2014. Ga snel langs bij uw New Holland dealer!

U vindt alle New Holland acties op www.newhollandaction.nl

Afgebeelde foto kan afwijken van het actiemodel.

NEW HOLLAND T7 HAAL EEN WINNAAR IN HUIS

ondernemen met

cumela

GEWASBESCHERMING

voorkom hoge boetes langs slootkanten

Spuiten langs slootkanten is vakwerk. Ontelbare keren en vele kilometers bespuitingen langs sloten gaat het goed. Toch kan het voorkomen dat u door de handhavende instantie (NVWA of waterschap) wordt aangesproken op het uitgevoerde spuitwerk langs watergangen. Dit kan dubbel zuur zijn, zeker als er een boete wordt opgelegd omdat bijvoorbeeld de teeltvrije zone is geraakt.

Voorbeelden overtredingen en bijbehorende boetebedragen Omschrijving overtreding

Hoogte boetebedrag

Verkeerd gebruik van gewasbeschermingsmiddel (onder andere toepassen in teeltvrije zone)

€ 1500,-

Een gewasbeschermingsmiddel gebruiken zonder geldig bewijs van vakbekwaamheid

€ 1500,-

Een niet in Nederland toegelaten gewasbeschermingsmiddel gebruiken

€ 2000,-

Een voor professioneel gebruik bestemd gewasbeschermingsmiddel verhandelen aan een klant

78

die niet beschikt over een geldig bewijs van vakbekwaamheid

€ 1500,-

Niet-goedgekeurde apparatuur gebruiken

€ 1000,-

De algemene zorgplicht niet nakomen

€ 500,-

GRONDIG - December 2014

De boetebedragen voor het onjuist spuiten liegen er niet om. Het kan bovendien betekenen dat uw klant nog een korting krijgt op de uitbetaling van zijn toeslagrechten. Het is dan ook van belang dat cumelaondernemers rekening houden met de wet- en regelgeving voor bespuitingen langs sloten.

Hoofdregel is dat in het sloottalud en in de teeltvrije zone geen gewasbeschermingsmiddelen mogen worden toegepast. De teeltvrije zone is de strook grond tussen de insteek van de sloot en het midden van de buitenste gewasrij. Een teeltvrije zone is van toepassing langs watervoerende sloten. In de regel zijn dit watergangen die tussen 1 april en 1 oktober water bevatten.

Onkruid in de teeltvrije zone mag alleen pleksgewijs en met een afgeschermde spuitdop worden bestreden, door middel van een rugspuit met afschermkap, een onkruidstrijker of een mankar.

Bestuurlijke boete Bij het constateren van een overtreding wordt in de meeste gevallen het bestuursrechtelijke traject gevolgd; het strafrecht dient als vangnet. De Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden kent de mogelijkheid om geconstateerde overtredingen met een bestuurlijke boete af te doen. In de tabel ziet u een aantal voorbeelden van de boetebedragen zoals die gelden bij de desbetreffende overtredingen. De boetebedragen zijn fors qua hoogte, omdat ze een straffend karakter moeten hebben.

De boetebedragen in de tabel worden in de regel met vijftig procent verhoogd als de overtreding in de voorafgaande vijf jaar al eens eerder heeft plaatsgevonden. De boete wordt soms verdeeld over de werkgever en de werknemer: 75 procent voor de werkgever en 25 procent voor de werknemer. De werkgever is primair verantwoordelijk voor het nemen van de juiste maatregelen en het rekening houden met de voorschriften. Omdat het bevoegd gezag vindt dat ook de medewerker een eigen verantwoordelijkheid heeft, komt dat in de verdeling tot uitdrukking. Grosso modo verandert er echter weinig, omdat de ervaring leert dat deze boete uiteindelijk door het cumelabedrijf wordt betaald. Dit om de animo onder medewerkers om deze werkzaamheden te blijven uitvoeren niet te verkleinen.

Traject van boeteoplegging Als een handhaver een boeterapport wil opmaken, hebben opdrachtgever en opdrachtnemer (de eigenaar van het cumelabedrijf en de medewerker) de gelegenheid om een verklaring af te leggen over het geconstateerde. Vervolgens volgt een zogeheten voornemen tot boeteoplegging. Hierin is aangegeven welke overtreding er volgens het bevoegd gezag is begaan en wat het boetebedrag is. De partijen hebben de mogelijkheid om binnen twee weken een zienswijze in te dienen. Vervolgens volgt de boetebeschikking, waarin het boetebedrag wordt vastgesteld en de vordering om het boetebedrag te betalen is opgenomen.

Het eventueel maken van bezwaar betekent echter niet dat de opgelegde boete voorlopig niet hoeft te worden betaald.

De boete dient volgens de instructie op de boetebeschikking binnen zes weken te worden betaald, anders volgen er twee aanmaningen. In de eerste aanmaning wordt het boetebedrag verhoogd met de aanmaningskosten (maximaal € 14,-). Als er binnen twee weken na de tweede aanmaning nog niet is betaald, wordt een dwangbevel uitgevaardigd. De kosten voor het dwangbevel zijn voor rekening van de overtreder.

Er zijn meerdere mogelijkheden om bezwaar te maken tegen het opleggen van de boete. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan tegen zo’n beschikking bezwaar worden gemaakt bij het bestuursorgaan, in dit geval de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Naar aanleiding van het bezwaar wordt er een nieuwe beslissing genomen. Tegen die beslissing staat vervolgens beroep open bij de Rechtbank Rotterdam en hoger beroep via het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

De ervaring leert dat veel bezwaarschriften ongegrond worden verklaard. Veel gebruikte argumenten als “Er was sprake van drift”, “Ik heb een goede staat van dienst”, “Het was een vergissing of ongeluk onder tijdsdruk”, “Het was geen opzet”, “Ik heb er geen voordeel bij gehad” en “Het was een medewerker met weinig ervaring” maken weinig kans. Deze argumenten doen namelijk niet af aan het enkele feit dat er een overtreding is begaan. Daar is het de wetgever namelijk om te doen: het afdwingen van het naleven van wetgeving.

Korting op toeslagrechten De boetebeschikking kan ook gevolgen hebben voor de uitbetaalde bedrijfstoeslagen van uw klant. Om deze toeslagen uitbetaald te krijgen, dient de klant zich te houden aan de basisregelgeving. Bij een overtreding kan het bevoegd gezag (waterschap, NVWA) ertoe overgaan dit te melden aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Dit betekent dan een kortingspercentage van drie procent op uitbetaalde toeslagrechten.

Als er sprake is van een opzettelijke overtreding, bijvoorbeeld het gebruiken van een niet-toegelaten gewasbeschermingsmiddel, bedraagt de korting standaard twintig procent.

U zult zich realiseren dat dit om een fors bedrag kan gaan. De klant die u voor het uitvoeren van de gewasbescherming heeft ingeschakeld, mocht erop rekenen dat hij gebruik maakt van een deskundig iemand, dus zal hij het gekorte bedrag uiteindelijk weer bij u proberen te verhalen.

Zorgvuldig werken

Ook lozingen vanaf het erf hebben de aandacht Waterschappen zien ook toe op lozingen vanaf het erf. Voor cumelabedrijven zijn dan met name lozingen van waswater van de in- en uitwendige reiniging van de spuit van belang. Dit waswater mag niet worden geloosd op riool- of oppervlaktewater. Wel toegestaan is reiniging in het veld. Of op het erf: opvangen en verwerken.

Intrekken spuitlicentie Het bevoegd gezag heeft binnen de wet de mogelijkheid om via het bestuursrecht het bewijs van vakbekwaamheid (spuitlicentie) in te trekken. De NVWA hanteert daarbij als lijn: bij meer dan twee overtredingen in vijf jaar kan het bewijs worden ingetrokken. Na de tweede keer krijgt de houder dan een waarschuwing met daarin de consequentie van een mogelijke derde overtreding. Het bewijs kan dan voor één jaar worden ingetrokken.

Het credo is en blijft: zorgvuldig werken langs watergangen, als ware het het gewas van de buurman. Gezien de vele spuitwerkzaamheden die cumelabedrijven als specialist uitvoeren, gaat dit hen in de praktijk goed af. We constateren ook dat handhavers extra handhaving inzetten op werken langs watergangen, dit om brede naleving van bestaande regelgeving te bevorderen. Zoals hierboven geschetst is het goed om gezien de gevolgen een overtreding proberen te vermijden. Dit voorkomt naast het betalen van een boete namelijk ook ergernis en irritatie.

TEKST: Maurice Steinbusch

GRONDIG - December 2014

79

SUCCESVOL INSCHRIJVEN Handreikingen om deel te nemen aan openbare inschrijvingen

ondernemen met

cumela

Waarom zou je inschrijven op een openbaar bestek. De meest voorkomende reden is werk (in concurrentie) binnenhalen. Soms wil je je met een inschrijving echter ook profileren bij een opdrachtgever waarvan je met regelmaat onderhands werk krijgt.

En met een inschrijving op de openbare markt kun je je marktpositie verkennen.

Het inschrijven op werk begint met een regelmatig bezoek van de publicatiewebsites met aankondigingen van opdrachten en het beoordeel hiervan op relevantie voor uw bedrijf. Doe selectief mee aan aanbestedingen. Schrijf alleen in wanneer u zeker weet dat u aan alle eisen voldoet en de opdracht aankunt. Bepaal bijvoorbeeld dat u jaarlijks tijd heeft om aan vijf aanbestedingen mee te doen en kies ze zorgvuldig uit. Als het gaat om aanbestedingen waaraan veel partijen kunnen meedoen, is het wenselijk dat u minimaal tachtig procent van de te behalen punten kunt scoren.

Neem zo snel mogelijk na publicatie van de aankondiging van een opdracht de beslissing om wel of niet mee te doen. Vraag zo snel mogelijk het bestek op bij de desbetreffende overheidsorganisatie en neem de tijd u goed in te lezen in de vraagspecificaties.

Hiermee wint u kostbare tijd, vooral als het gaat om aanbestedingen waarop u samen met een andere partij inschrijft, in combinatie of als onderaannemer.

Ook kleine bedrijven kunnen meedoen aan inschrijvingen. Zorg voor goede en betrouwbare samenwerkingspartners, zodat u aan de deelname-eisen voldoet.

Zoek, indien gewenst, tijdig samenwerking met andere partijen. Als u vaak als onderaannemer deelneemt, wees dan proactief in het benaderen van uw samenwerkingspartners.

Hoe te werk gaan?

Begin tijdig met het opstellen van de offerte en de aanverwante documenten en noteer alle genoemde deadlines in uw agenda. Maak een planning die is gebaseerd op de aanbestedingsprocedure.

80

GRONDIG - December 2014

Zet in op teamwork. Stel een (tender)team samen van betrokken, maar ook kritische medewerkers die beschikken over de juiste administratieve, technisch inhoudelijke en commerciële informatie. Wijs één persoon aan als tenderleider. Hij of zij is verantwoordelijk voor de bewaking van de planning, de wijzigingen en aanvullende informatie, de controle van de gevraagde documenten, het maken van de uiteindelijke passende, complete inschrijving en het aanspreekpunt voor de aanbestedende dienst. Wees nauwkeurig. Een fout is zo gemaakt en elke fout kan tot uitsluiting leiden. Laat daarom altijd een derde naar uw aanbesteding kijken. Bovendien kan die u helpen om uw inschrijving naar een hoger niveau te tillen, waardoor u meer kans maakt om de opdracht binnen te halen.

Zorg in de laatste week voor back-up bij calamiteiten. Zorg dat uw inschrijving enkele dagen voor de deadline klaar is, zodat u nog tijd heeft om eventuele verbeteringen aan te brengen.

Is er iets niet duidelijk in de aanbestedingsdocumenten, stel dan direct vragen aan de aanbestedende dienst. Deze vragen worden - mits tijdig en correct ingediend - beantwoord in de nota van inlichtingen. In een aantal gevallen is het mogelijk om individuele inlichtingen te krijgen, bijvoorbeeld als uw vraag wijst in de oplossingsrichting die u wilt aanbieden en dus concurrentiegevoelig is.

Beoordeling Weet wie in de selectiecommissie vertegenwoordigd is. Wie beoordeelt de inschrijvingen? Welke functies hebben de commissieleden? Waar liggen hun belangen? Pas uw presentatie of plan van aanpak daarop aan.

Een plan van aanpak moet in elk geval antwoord geven op de in het bestek genoemde vragen en ambities. Doet u dat niet, dan kan uw inschrijving terzijde worden gelegd. U onderscheidt zich als u uw meerwaarde op de gevraagde punten kunt aantonen. Schroom daarnaast niet om ook niet gevraagde relevante onderdelen te benoemen en aan te geven hoe u daarmee wilt omgaan.

Zorg voor een duidelijke en aantrekkelijke bedrijfspresentatie. Het dossier is uw visitekaartje. Houd u bij het presenteren van de informatie bovendien aan de volgorde zoals die in de aanbestedingsaanvraag is aangegeven, zodat uw beoordelaars niet

hoeven te zoeken. De presentatie geeft de eerste indruk van uw bedrijf. Een aanbesteding is altijd maatwerk. De omslag van een map of de eerste pagina van een digitale presentatie dient antwoord te geven op de vraag (achter de vraag) van de aanbestedende dienst. Ook bij digitale inschrijvingen is dit van belang.

Rechtsgeldigheid Zorg ervoor dat al uw documenten rechtsgeldig zijn ondertekend. Bij beperkte bevoegdheid zullen dus ook anderen moeten mee tekenen. Zet de handtekeningen op de juiste plaats en controleer de tekenbevoegdheid. Toets dit aan uw inschrijving bij de Kamer van Koophandel.

Lever uw inschrijving tijdig in! Eén minuut te laat en uw inschrijving wordt terzijde geschoven. Houd rekening met de verzendtijd per post of koerier en - als u zelf de offerte aflevert - vertrek op tijd en houd rekening met oponthoud. Bij digitale inschrijving: houd rekening met internetstoringen en de onbekendheid met een inschrijfplatform.

Afgewezen en wat dan?

Neem als u niet wint na de uitslag altijd contact op met de aanbestedende dienst en vraag om een motivatie. Daar kunt u iets van opsteken voor de volgende keer.

Heeft u bezwaar tegen de voorgenomen gunning of bent u van mening dat u onterecht bent afgewezen, dan kunt u binnen twintig dagen een klacht of een juridische procedure starten.

U moet uw klacht altijd eerst indienen bij (het klachtenloket van) de aanbestedende dienst.

Krijgt u geen antwoord of is het antwoord onbevredigend, dan kunt u met inschakeling van een jurist een juridische procedure starten bij de voorzieningenrechter.

Krijgt u geen antwoord van de aanbestedende dienst of is het antwoord onbevredigend, dan kunt u uw bezwaar ook voorgeleggen aan de Commissie van Aanbestedingsexperts. Een klacht die al bij de rechter in behandeling is, kan niet worden voorgelegd aan deze commissie. Een klacht kan zowel tijdens als na afloop van een aanbestedingsprocedure worden ingediend. De indiening van een klacht schort de aanbestedingsprocedure niet op.

TEKST: Jan van der Leij

Tips bij een aanbesteding 1. Bij TenderNed en andere platforms is het mogelijk een persoonlijke selectie aan te maken.

U bent namelijk niet geïnteresseerd in alle aanbestedingen. Maak een selectie bijvoorbeeld op CPV-classificatie, regio en/of opdrachtgever. Dit voorkomt dat u wordt overspoeld met aankondigingen waarin u niet geïnteresseerd bent.

2. Vaak worden documenten gevraagd als een Gedragsverklaring aanbesteden, een Verklaring Omtrent Gedrag en een uittreksel van de Kamer van Koophandel.

Deze documenten hebben een houdbaarheidsdatum. Vergewis u van de geldigheid en vraag tijdig nieuwe aan.

3. Stel tijdens de inlichtingenfase vragen.

Dit is hét moment om onduidelijkheden weg te nemen en te proberen om de aanbestedende dienst op andere gedachten te brengen. Voordat u vragen stelt, kent u dus alle aanbestedingsstukken met de voorwaarden vanbinnen en vanbuiten.

4. Irreële inschrijvingen moeten ongeldig worden verklaard. Schrijf in met marktconforme prijzen. Bij twijfel zal de aanbestedende dienst u om een onderbouwing vragen. Dit kan leiden tot afwijzing.

5. Strategisch inschrijven is in principe toegestaan. Dit betekent dat u gebruik kunt maken van een bepaalde, al dan niet ondoordachte beoordelingssystematiek.

Het is dus zaak om die systematiek goed te bestuderen: aan de hand waarvan toetst de aanbestedende dienst de inschrijvingen? Manipulatief inschrijven is niet toegestaan. De grens tussen beide is vaag, maar zodra een inschrijving de beoordelingssystematiek zodanig manipuleert dat het daarmee beoogde doel wordt verstoord, kan de inschrijving onrechtmatig zijn.

GRONDIG - December 2014

81

uitsmijter We hebben twee soorten klanten: van de ene we niet eten, kvuannnen andere niet slap de en.

Loondoorbetalingsplicht Werkgevers hebben een loondoorbetalingsverplichting bij zieke werknemers. Voor werkgevers die zijn aangesloten bij de CAO LEO geldt dat zij aan zieke werknemers in het eerste half jaar 100 procent van het laatstverdiende loon moeten doorbetalen. In het tweede half jaar van ziekte is dit 90 procent en in het tweede ziektejaar 85 procent. Je zou zeggen dat dit een mooie regeling voor werknemers is. De wetgever heeft namelijk bepaald dat je ‘maar’ 140 procent over de twee jaren hoeft te betalen.

De reden hiervoor is dat de werknemer een prikkel moet hebben om weer aan de slag te gaan.

Maar wat vindt u? Zou er een verschil in de hoogte van de loondoorbetaling moeten zijn aan werknemers die wel of niet door ‘eigen schuld’ ziek zijn geworden? Oftewel, vindt u het redelijk dat u aan een werknemer die bijvoorbeeld door een motorrace arbeidsongeschikt is geraakt evenveel betaalt als aan een werknemer die kanker heeft? En zou er bijvoorbeeld verschil in de hoogte van de loondoorbetaling moeten zijn als een werknemer ziek wordt door arbeid of juist door andere oorzaken? Maar wat u er ook van vindt, uw werknemer gaat ervan uit dat u het loon gewoon doorbetaalt.

En dan heb je nog de aanvullende arbeidsvoorwaarden voor de zieke werknemer. De meest vreemde die ik ken, is de aanvulling op uw loondoorbetalingsverplichting.

De werknemer krijgt via het zogenaamde Pluspakket een aanvulling tot 100 procent en dat gedurende de twee volledige jaren van ziekte! Hoezo moet er een prikkel voor de werknemer zijn om weer aan de slag te gaan? De vraag is of zulke regelingen tegenwoordig nog houdbaar zijn. Uiteraard betaalt de werknemer zelf voor deze aanvulling, maar moet dat via u als werkgever gaan? U heeft namelijk de verplichting om ervoor te zorgen dat een zieke werknemer bij u weer zo snel mogelijk aan de slag gaat. Waarom zou een werknemer dit niet zelf regelen?

Wat vindt u? Moeten we in Nederland zulke regelingen maar afschaffen of is dit voor u juist een goede arbeidsvoorwaarde waarmee u uw personeel aan u bindt?

Frank Diele Medewerker inkomensverzekeringen CUMELA Verzekeringen

82

GRONDIG - December 2014

Veilig werken in het buitenland

Als uw werknemers naar het buitenland gaan om voor u te werken, blijft de Arbowet van toepassing. Van u wordt verwacht dat u een goed werkgever bent en dat u voldoet aan uw zorgplicht. Denk aan de volgende zaken.

Risico-inventarisatie • Zorg dat de risico’s van de uit te voeren werkzaamheden zijn vastgelegd in de RI&E en volg de aanbevelingen uit het plan van aanpak op.

• Houd hierbij rekening met het klimaat, de giftigheid van planten en dieren en bijzondere terreinomstandigheden.

Bereikbaarheid • Zorg dat u de contactgegevens van de thuisblijvers heeft (minimaal twee personen).

• Zorg dat uw werknemer de mogelijkheid heeft om contact op te nemen door middel van telefoon, laptop of tablet.

• Wie is de vaste contactpersoon binnen het bedrijf voor uw werknemer?

Deze persoon heeft ook de gegevens van de thuisblijvers en de Nederlandse ambassade in het buitenland.

Lichamelijke belasting en gezondheid • Vraag of er belemmeringen zijn voor de reis, bijvoorbeeld vliegangst, suikerziekte, epilepsie of bepaald medicijngebruik.

• Bied de benodigde vaccinaties aan. Kijk op www.ggdreisvaccinaties.nl.

Wil een werknemer zich niet laten vaccineren, leg dat dan vast.

• Beoordeel de verblijfplaats op veiligheid.

• Zorg voor een EHBO-kit met wondontsmetting. Kijk op www.ehbocentrum.nl en www.tropencentrum.nl.

• Zorg voor voldoende herstelmomenten in het reis-en werkprogramma. Door langdurig reizen en tijdsverschil treedt gemakkelijk vermoeidheid op.

• Beoordeel wat de gevaren zijn van het lokale transport of laat bij voorkeur een officiële taxi nemen.

• Weet wat er moet worden gedaan bij ernstige gezondheidsklachten of repatriëring.

Meer informatie • Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering: www.lcr.nl.

• Adviezen van de rijksoverheid met betrekking tot veiligheidsrisico’s: ontvoeringen, gewapende overvallen, bomaanslagen, natuurrampen, oorlogsgeweld: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reisadviezen.

• Internationale zorg voor reizigers: www.internationalsosfoundation.org.

DEUTZ-FAHR 6180, slechts

266 g/kWh

getest door DLG

DEUTZ-FAHR AGROTRON 6180 MEER MET MINDER.

DEUTZ-FAHR AGROTRON 6180.

“… de eerste plaats in zijn pk-klasse*”.

De Profi-Powermix test, uitgevoerd door DLG, bevestigt het: de DEUTZ-FAHR Agrotron 6180 legt de lat met betrekking tot efficiënt brandstofverbruik hoog. Dankzij het Power Efficiency concept, dat zich richt op de optimalisatie van de motor, transmissie, hydrauliek en elektronica als geheel. Het verbruik van de Agrotron 6180 is de beste in zijn vermogensklasse, met een waarde van 266 g/kWh, bijna 10% minder dan de gemiddelde waarde binnen deze categorie.

De nieuwe DEUTZ-FAHR 6180. Vermogen is efficiënter geworden. * 266 g/kWh (+20,4 g / kWh AdBlue) Resultaten van Profi-Powermix test werden uitgevoerd door het DLG Test Center en gepubliceerd in Profi 03/2014.

DEUTZ-FAHR is een merk van deutz-fahr.com

verhuur van 350 voertuigen bezoek ons op de Mechanisatie-Tentoonstelling Bollenstreek/ 13 t/m 15 januari 2014 / Expo Haarlemmermeer

Oprij Vrachtwagens 6,3 tot 9,5 mtr. laadvermogen 7 tot 22 ton vanaf € 800,=/week

Agro Transport

bodemketting of bodemband 45 tot 65 m³ laadvermogen tot 30 ton tot 80 km/h vanaf € 1.600,=/week

Semi-diepladers

laadvloerhoogte 60 cm laadvermogen 2,2 ton huurprijs € 125,=/week

Snelle Landbouw Voertuigen toegelaten op rijkswegen laadvermogen 24 ton vanaf € 1.400,=/week

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.eu | info@veldhuizen.eu