Grondig 9 - 2017

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

32 - VOORUITBLIK AGRITECHNICA: VEEL INNOVATIES 28 - SLIMME CAT-GRAAFMACHINES 44 - HYDRO TRIKE NOG ZUINIGER 62 - COMMENTAAR OP MESTBELEID 64 - PERSONEEL VASTHOUDEN

9 2017

MINIKRAAN? DEZE PRIJS KAN JE NIET WEERSTAAN!!

DE E18C MAXIMALE MOGELIJKHEDEN VOOR SLECHTS 8 EURO PER DAG • Een E18C cabine model • Compleet met bak en hydraulische snelwissel • Uiterst veelzijdig voor hoveniers, gemeentes, grondwerkers, land-en tuinbouw • Even compact als groots in zijn prestatie Uit voorraad leverbaar

Vind uw New Holland dealer op www.newholland.com.

Actie geldig tot 31 december 2017.

Afgebeelde foto kan afwijken van het actiemodel.

€8/DAG

Colofon Grondig is het vakblad, website en digitale nieuwsbrief voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra.

Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland.

U kunt zich via grondig.com aanmelden voor de gratis nieuwsbrief Grondig actueel.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / infolijn@cumela.nl Grondig / CUMELA Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Bladmanager Michiel Pouwels Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Ton Herbrink (eindredacteur) Vormgeving Practicum Print Management BV, Soest Voorplaat CUMELA Communicatie Advertentiewerving Lisette Kerkhof, lkerkhof@cumela.nl Druk SMGB, Doetinchem Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

REDACTIONEEL Verdwalen in data Als wat oudere journalisten weten wij nog aardig de weg in Nederland. Ooit reden we namelijk op een wegenkaart en met wat hulp van het te bezoeken bedrijf naar elk binnenwegje ergens in de polder. Daarom kunnen we nog zonder problemen Biervliet of Warffum aanwijzen en er zelfs bijna blindelings naar toe rijden.

De TomTom heeft echter veel veranderd. Nu kom je overal, maar heb je geen idee waar je bent, want behalve de route zie je niets meer op de kaart. Daarom is het soms zo nuttig om het grotere geheel weer eens te bekijken, zodat je de omgeving ook in het juiste perspectief kunt plaatsen.

Op het veld zien we nu hetzelfde gebeuren, maar dan omgekeerd. Dankzij GPS, krachtige boordcomputers, drones en bodemscanners verzamelen we enorme bergen gegevens.

Ze staan in de computer, op usb-sticks en soms ergens in de cloud. Met een enorme hoeveelheid gegevens over opbrengst, bodemkwaliteit en gewasgroei. Prachtig om naar te kijken en liefst ook nog te combineren. Wie aan die exercitie begint, raakt alleen al snel op een dwaalspoor, want hoe maak je van al die kaarten weer een overzichtelijk geheel waar je de weg in vindt. In de praktijk blijkt het namelijk helemaal niet zo gemakkelijk om al die kaarten over elkaar te plaatsen. Waar op een kaart elke plaats dezelfde naam heeft, is dat hier namelijk nog niet zo ver en heet het perceel in het ene bestand ‘Naast de weg’, terwijl het elders als ‘Buitenstuk’ is omschreven. Met in beide gevallen andere maten en gegevens. Een direct gevolg van het ontbreken van eenheid in de afspraken en de manier van vastleggen.

Nu het verzamelen van data een grote vlucht lijkt te nemen - denk aan drones en bodemscanners -neemt de noodzaak toe om data eenvoudig uitwisselbaar te maken, zodat ieder zonder tussenkomst van een derde partij over zijn eigen data kan beschikken.

Willen we naar een succesvol gebruik van al die gegevens om precisielandbouw echt mogelijk te maken, dan zullen daar snel stappen moeten worden gezet. Hoewel het verzamelen van gegevens allang gaande is, kunnen nu nog relatief weinig mensen echt actief met data bezig zijn er goede afspraken worden gemaakt. Een initiatief als Agrirouter, waarover meer in ons hoofdartikel, is daarom hoopgevend, omdat verschillende grote fabrikanten daar al bij aanhaken. Het is te hopen dat andere, zoals John Deere en CNH, willen volgen. Alleen op die manier kunnen we straks het overzicht houden en weten we waarmee we bezig zijn. Het is nu aan belangenbehartigingsorganisaties als CUMELA Nederland, LTO en ook CEETTAR om dit op de kaart te zetten.

Kosten abonnement Nederland € 89,- per jaar / Buitenland € 124,- per jaar.

Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap CUMELA Nederland Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wilt u het lidmaatschap van CUMELA Nederland beëindigen, dan dient u voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van CUMELA Nederland te Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

Redactie Grondig Toon, Gert en Marijke

GRONDIG 9 2017

3

De nieuwe ARION 500 / 600.

Freedom to do more.

The new ARION 600 / 500.

Meest comfortabele trekker in zijn klasse is vernieuwd met: − een nieuw topmodel met een maximaal vermogen van 205 pk − een nieuw CEBIS display met touchscreen − We‘ve een nieuwe armleuning in deequipped CIS+ uitvoering listened to you and the new ARION 600 / 500 with plenty of new features to

lighten your daily workload and provide greater comfort and convenience: a new top model with

CLAAS ARION betekent altijd: a maximum output ofnog 205 hp, a new CEBIS display with touch operation and a new armrest in − the eenCIS+ superieur rijcomfort version. Together with its superior driving comfort and intuitive user interface, − combined intuïtieve bediening with intelligent and efficient powershift and continuously variable transmissions, you‘ll − be intelligente powershift traploze transmissies impressed by the en new ARION 600 / 500 – freedom to do more.

De ARION 500 / 600 zal u blijven overtuigen.

arion600-500.claas.com

arion600-500.claas.com

Agrartechnik Mustermann GmbH Musterstraße 1 23456 Musterstadt kampsdewild.nl Tel: +49 1234 567890 Telefax: +49 1234 567890 info@agrartechnik-mustermann.de agrartechnik-mustermann.de

INHOUD 3 6 9 10 14 18

Redactioneel In Actie: Loon- en Grondverzetbedrijf B. Veerman Commentaar Hoofdartikel: data-uitwisseling Vent & Visie: Alexander Klester, Grimme Sterk werk: Loonbedrijf Gebr. Buma

Ondernemen met

mensen 22 28 32 40 44 48 50 53 53

Grondig.com Nieuwe generatie Cat-graafmachines Voorbeschouwing Agritechnica StalkBuster hakselt en klepelt maĂŻsstoppels Vervaet Hydro Trike Terra Variant 435 D-Tec ontwikkelt door Economie In kort bestek

Ondernemen met

vaktechniek 54 Cumelaria 55 Gekruid 56 Kijk op de sector: Hans Marchal, wethouder Wijk bij Duurstede 58 Cumela.nl 59 Voorzitter 60 Toolbox: zelf zorgen voor meer veiligheid 62 Mestbeleid 2018-2021 64 Wees een aantrekkelijke werkgever 66 Een betere bodem 70 Verbod gebruik gewasbeschermingsmiddelen op verhardingen 72 Ook met T-rijbewijs is deskundig toezicht nodig 73 Adviespraktijk 74 Bedrijvig

Ondernemen met

cumela

Grondig 10 ontvangt u vrijdag 15 december!

GRONDIG 9 2017

5

ondernemen met

mensen

6

GRONDIG 9 2017

BEDRIJF IN ACTIE

Afwisseling in de stad Het was wel wennen in het begin, op zijn minigraver in de grote stad. Die drukte was nog eens wat anders dan in de Zaanstreek.

Kraanmachinist Bart Veerman van het gelijknamige loon- en grondverzetbedrijf kwam ogen en oren te kort. Zeker op het Rokin bij de Beurs van Berlage, in hartje Amsterdam, waar hij oude stalen gasleidingen uit de grond moest trekken en er nieuwe PE-leidingen voor terug moest leggen. Continu is het opletten dat passanten geen rare capriolen uithalen en plots voor zijn graafbak opdoemen.

Samen met de voorman en de grondwerker hebben ze overal oog op.

Ze zijn sinds de bouwvak in al die weken goed op elkaar ingespeeld.

Als zelfstandige met een eigen minigraver wordt Bart door G.J. Verbij uit Landsmeer voor een aantal maanden ingehuurd voor deze klus in Amsterdam. Opdrachtgever is netbeheerder Liander.

Met zijn vaste ploeg trekt Bart heel Amsterdam door. Al het werk is gasgerelateerd. Hier een halve kilometer leidingen vervangen, daar een kleine afsluiter vervangen. Dat gaat door totdat ze heel de hoofdstad hebben gehad. Hij vindt het fantastisch, die afwisseling.

Elke dag is weer anders. Het zijn vooral de mensen die het grappig maken. Toeristen willen voortdurend filmpjes en foto’s van zijn werk nemen. “Vooral de snelwissel vinden ze interessant”, vertelt Bart. “In bepaalde landen kennen ze dat blijkbaar niet. Daar halen ze de bout los en halen de wig eruit, zoals wij dat vroeger deden. Wij werken nu met hydraulische snelwissels. Dat vinden ze machtig interessant.”

Er zit echter ook een keerzijde aan het werken in een drukke binnenstad. Hij heeft het al een paar keer meegemaakt: ’s ochtends als hij op het werk komt een kraan besmeurd met cola, bier of patat.

Het kan van alles zijn. Als je helemaal pech hebt, ligt je raam eruit, maar dat is hem gelukkig nog niet overkomen. “De ene straat is de andere niet, maar vooral op drukke punten, zoals het Rokin, gebeurt het regelmatig”, vertelt Bart. Hij neemt sinds die tijd elke dag zijn eigen minigraver weer mee naar huis. Oostzaan is immers maar een kwartiertje rijden.

Al negen jaar heeft hij zijn eenmanszaak. Eerst had hij een mobiele kraan, maar dat vond hij toch te veel gedoe. Vooral als hij alleen moest werken, was dat niet ideaal. Een jaar geleden heeft hij hem omgeruild voor een minigraver. Hij heeft er geen moment spijt van gehad. “Het is een gekkenhuis. Ik kan overal aan de slag. Het maakt mij niet zoveel uit wat ik doe. De ene klus duurt een dag, de andere vierenhalf jaar. De ene keer zit ik op mijn eigen minigraver, de andere keer op een mobiele kraan. De onzekerheid vind ik niet vervelend. Ik houd van de afwisseling.”

Hier op het Rokin staat hij dan ook niet meer. Hij en zijn ploeg zijn alweer vertrokken, naar een rustiger hofje verderop.

TEKST: Marjolein van Woerkom FOTO'S: CUMELA Nederland

GRONDIG 9 2017

7

Wij weten wat we verzekeren!

De verzekeringsspecialist in de cumelasector Als onderdeel van brancheorganisatie CUMELA Nederland weten we als geen ander waar u als ondernemer mee te maken heeft, met welk materieel u werkt en welke risico’s u daarbij loopt. Onze polisvoorwaarden zijn daar dan ook volledig op afgestemd.

“Ik geef u passend advies bij uw verzuimproblematiek!”

Sifra Hofstra, medewerker inkomensverzekeringen Onze voordelen ü Persoonlijk contact met onze specialisten ü Gemak en uitgebreide service ü Kennis van de cumelasector ü Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding ü Soepele afwikkeling bij schade

website: www.cumelaverzekeringen.nl | e-mail: verzekeringen@cumela.nl | telefoon: (033) 247 49 60

ondernemen met

mensen

COMMENTAAR Kopgroep, peloton of voor de bezemwagen?

Wanneer u de grote wielerrondes op tv volgt, ziet u dat de camera’s vooral zijn gericht op de kopgroep en de achtervolgers. En op uitputting en valpartijen, want drama zorgt ervoor dat de kijkcijfers op peil blijven. Het peloton staat vaak alleen cijfermatig in beeld weergegeven: de afstand in tijd tussen deze renners en de kopgroep.

Bij brancheverenigingen wordt deze metafoor met het wielrennen gebruikt om aan te geven op welke groep fietsers de vereniging zich richt in haar belangenbehartiging, haar diensten en haar producten. Het lijkt het mooist als je je kunt richten op alles en iedereen die meerijdt, van koploper tot de vóór-debezemwagenfietser. De vereniging die zich te veel op laatstgenoemde groep focust, loopt echter de kans om niet langer (h)erkend te worden door al haar leden, in elk geval niet bij de voorlopers. Daarentegen kunnen ook achterblijvers de binding met hun vereniging kwijtraken als die zich te frequent richt op de innovators, de koplopers. Wist u dat er van alle Nederlandse midden- en kleinbedrijven maar zo’n vijf procent échte koplopers zijn?

Een kleine veertig procent wordt ingedeeld bij het peloton van bedrijven die innovaties ontwikkelen en toepassen. Dat betekent dus dat de helft van de bedrijven behoort tot de volgers of tot de categorie weinig innovatief. Begrijp me goed, er is niets mis met een peloton dat volop koerst om de eindstreep te halen: ja, minder snel, maar op een wijze die bij henzelf, hun klanten en hun onderneming past en bij het peloton is zeker de blik op de toekomst aanwezig. Het biedt echter ook een prima positie om de kat uit de boom te kijken.

Dat kan een slimme keuze zijn, zeker als je oog houdt voor innovatie.

Praktisch een derde van alle brancheorganisaties richt zich voornamelijk op hun kopgroep van ondernemers, een derde mikt op het peloton en een derde richt zich op alle fietsers in koers. Toch zal de blik van elke brancheorganisatie gericht moeten zijn op de toekomst, want wie alles bij het oude wil houden, verliest de strijd. Van een vereniging als de onze wordt door de leden verwacht dat we ‘duiden’, dat we richting geven. Nieuwe ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op waarde schatten en leden meenemen in de betekenis ervan voor onze sector, hun bedrijf en hun bedrijfsvoering. Naast zingeving (het gevoel van bij een groep vakbroeders horen), naast dienstverlening (eerstelijnsen zakelijke dienstverlening en verzekeringen), naast lobby (beïnvloeding wet- en regelgeving en de publieke opinie) en naast afspraken (via cao en certificering) is de ontwikkeling van de sector of beroepsgroep waarschijnlijk de allerbelangrijke opdracht voor een branchevereniging. Niemand wil namelijk bij de achterblijvers horen en zeker niet in die positie worden bevestigd.

Michiel Pouwels Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

P.S. Over ontwikkeling gesproken: noteer alvast 10 en 11 januari in uw agenda.

De CUMELA Inspiratiedagen in De Reehorst in Ede staan bol van nieuws en ontwikkelingen die onze sector verder helpen. We nodigen u van harte uit om deel te nemen!

GRONDIG 9 2017

9

ondernemen met

mensen

HOOFDARTIKEL “Data delen is Isobus in het kwadraat” Probleemloze uitwisseling van data vraagt om goede afspraken Mestgegevens, machinedata, opbrengstmetingen, taakkaarten. Het is slechts een greep uit de grote hoeveelheid data die loonwerkers online zullen gaan delen met hun klanten of andere partijen. Aan de softwarekant wordt volop gesleuteld om dat zo glad mogelijk te laten verlopen.

Op de Agritechnica presenteert een groep Duitse machinebouwers een nieuw internetplatform voor het uitwisselen van data, Agrirouter. Het is een initiatief van DKE, het onafhankelijk opererende datamanagementbedrijf van de fabrikanten Agco, Amazone, Deutz-Fahr, Grimme, Horsch, Krone, Kuhn, Lemken, Pöttinger en Rauch. Het gaat er deze tien bedrijven er niet alleen om dat machines van verschillende kleuren feilloos met elkaar kunnen praten, want daarvoor zijn er met Isobus al belangrijke stappen gezet. De fabrikanten zien dat hun klanten steeds meer data willen kunnen uitwisselen, het liefst met zo veel mogelijk partijen en zo gemakkelijk en veilig mogelijk. Daarom bieden ze een (betaald) platform aan, van waaruit een boer of loonwerker alle datastromen kan beheren en kan aangeven waar welke data heen mag en waar niet. Allerlei machines, app-aanbieders, agrarische toeleveranciers, agronomen en aanbieders van

datamanagementprogramma’s kunnen aanhaken op deze door de gebruiker zelf in te richten data-omgeving of ‘datahub’. Een interessante ontwikkeling, al is zo’n hub niet uniek.

Een bekend voorbeeld is John Deere, dat met zijn Operations Centre de complete cloudomgeving voor zijn gebruikers in eigen huis organiseert. Ook andere grote machinefabrikanten, zoals Agco, Claas en CNH, hebben meer of minder ver gevorderde pakketten in de aanbieding, waarbij behalve machinedata ook andersoortige data, zoals teeltdata, wordt geïntegreerd. Vaak zitten daar weer aanbieders van navigatieapparatuur achter, die hun diensten hebben uitgebreid.

Divers landschap In Nederland wordt er vanuit de hoek van de bedrijfsmanagementsystemen al heel lang gewerkt aan standaardisering.

Dat doen de bedrijven binnen branchevereniging AgroCon-

Mestdata delen levert geld op In oktober ontmoetten boeren, beleidsmakers, wetenschappers en knappe koppen uit de softwarewereld elkaar in oktober voor de Mest Hack, een grote brainstormsessie die voor doorbraken moest gaan zorgen in slimme datakoppelingen rond mest. Organisator FarmHack.NL organiseerde in opdracht van het ministerie van Economische Zaken al eerder ‘hackatons’, die bijvoorbeeld al de webapplicatie Boer&Bunder opleverden. Hierop worden alle openbare data die bekend zijn over de Nederlandse landbouwgronden verzameld, zoals hoogteligging, grondsoort en gewasrotatie, vrij toegankelijk voor iedereen.

Deze keer bogen de deelnemers zich specifiek over de vraag hoe je data rond mest op een slimme manier aan elkaar kunt koppelen. Dat leverde verschillende ideeën op. Het team dat namens softwareontwikkelaar Rovecom meedeed, borduurde voort op zijn recente vinding voor de papierloze mestregistratie: het elektronisch Vervoersbewijs Dierlijke Mest

10

GRONDIG 8 2017

(eVDM). De toepassing maakt de papieren mestbon overbodig en dankzij een koppeling met andere pakketten, zoals de transportadministratie, is op elk gewenst moment de benodigde informatie over een lading op te vragen.

Tijdens de hackaton dachten de ontwikkelaars alvast een stap verder. Zij zien een ‘datahub’ voor zich, waarin RVO, NVWA, onafhankelijke monsterorganisaties, laboratoria, afnemers, leveranciers, vervoerders en andere betrokken partijen alle veelgebruikte informatie rond partijen mest kunnen delen. Ze berekenden dat de doorlooptijd van een mestregistratie dankzij het delen van data omlaag kan van dertig naar zeventien dagen, vooral doordat bonnen niet meer handmatig hoeven worden behandeld en de uitslagen vanuit het laboratorium sneller beschikbaar zijn. “Wij denken dat dit een besparing oplevert van 3,5 miljoen euro per jaar. Dat is algauw zo’n € 7500,- per intermediair”, aldus softwareontwikkelaar Anton van der Poel van Rovecom.

Toeleverancier

Adviseur

Externe Dienstverleners Bijvoorbeeld accountant

Extern Data Uitwisselings Plattform

Afnemers Dealer

Machine Fabrikant

Cumelaondernemer

Landbouwer

App Aanbieder

Binnen Agrirouter hebben de deelnemers afgesproken data allemaal op dezelfde manier op te slaan.

Elke partij bepaalt zelf wie toegang heeft tot deze gegevens. Een cumelaondernemer kan dan bijvoorbeeld een klant en zijn adviseur toestemming geven om de opbrengstdata te gebruiken.

centraal regelen en aangeven welke data naar wie mag en vanuit verschillende omgevingen, zoals de KringloopWijzer, Edi-circle, AgriNota en Eurofins Agro. Op soortgelijke wijze zal een veehouder of akkerbouwer in de toekomst waarschijnlijk ook op een centrale locatie de communicatie met zijn loonwerker gaan beheren, bijvoorbeeld het inzien van perceelsdata, bodemanalyses of het inladen van complete taakkaarten.

nect. Ook het maken van koppelingen tussen machinedata en andersoortige bedrijfsdata, zoals teeltdata, wordt via deze club mogelijk gemaakt. Vanuit de veehouderijkant is er de coöperatieve datahub ontstaan, een samenwerking die begon bij FrieslandCampina en de CRV en waar nu ook partijen als laboratorium Eurofins en machinebouwer Lely bij zijn aangehaakt. Een ander voorbeeld is Akkerweb, opgezet door Wageningen UR en Agrifirm, dat een platform biedt voor het maken van bijvoorbeeld strooikaarten, maar ook het aan elkaar plakken - oftewel stitchen - van dronebeelden.

Isobus al lastig genoeg

“Zo zijn er wereldwijd vele platformen”, zegt Conny Graumans, general manager bij AgroConnect. “Kijk naar 365 Farmnet.

Dat lijkt wel wat op Akkerweb. Ook de grote machinemerken zullen de mogelijkheden van hun systemen verder uitbouwen. Dat er verschillende systemen zijn, geeft niet, zolang je maar goede afspraken maakt over het uitwisselen van data”, aldus Graumans, Vaak is daar een omrekenstap voor nodig. Technisch is dat allemaal uitvoerboer meent hij.

Een belangrijk punt vormt de autorisatie en authenticatie van de data; wie mag welke data gebruiken en hoe weet ik zeker dat de data bruikbaar is? Wie nu een losse app gebruikt, geeft daar met een vinkje toestemming voor. Nu er steeds meer data wordt uitgewisseld, wordt dat al snel onoverzichtelijk.

SmartDairyFarming (SDF), het samenwerkingsverband tussen Agrifirm, CRV en FrieslandCampina, nam daarom eerder dit jaar het authorisatieplatform Agritrust over. Via deze koppeling kunnen melkveehouders hun machtigingen

Hoe groot het Agrirouter-platform van DKE gaat worden, is nog even afwachten, maar feit is dat het aansluit in een lange rij platformen. Agco zoekt de samenwerking in de breedte.

Het bedrijf heeft zijn eigen platform Fuse en is daarnaast deelnemer in DKE, dat nu dus met Agrirouter komt. DKE bedient zich bovendien weer van andere standaarden dan het van oorsprong Amerikaanse AgGateway, waar bedrijven als John Deere en Monsanto gebruik van maken en waarvan Agco ook weer lid is.

Technisch gezien zouden één centrale plek, één programmeertaal en één unieke aanduiding voor de gebruikte variabelen ideaal zijn, maar dat zit er niet in. Deels is dat politiek, want grote merken willen natuurlijk het liefst een ‘totaaloplossing’ kunnen bieden aan hun klanten. Aan de andere kant gaat het om een nieuwe ontwikkeling en zijn dingen nu eenmaal gegroeid zoals ze zijn gegroeid. Wel zijn vriend en vijand het erover eens dat iedereen met iedereen en alles met alles moet kunnen communiceren.

GRONDIG 8 2017

11

ondernemen met

mensen

Voordat het zover is, gaat er echter nog heel wat water door de Rijn. Kijk daarvoor alleen maar naar Isobus.

Dankzij deze standaardtaal leidt een druk op de knop in een groene trekker tot een actie van een rode machine of andersom. Althans in theorie. In de praktijk lopen loonwerkers nog dagelijks tegen problemen aan met de connectiviteit en gaat bij de combinatie van een splinternieuwe trekker en een splinternieuwe opraapwagen wel de pick-up omhoog, maar niet de klep open. Peter van der Vlugt, Smart Farming Program Manager bij Kverneland, maakt zich als voorzitter van de Agricultural industry Electronics Foundation (AEF) nog altijd sterk voor de Isobus-standaard. “Er is meer bewustwording nodig. Dat het werkt, bewijzen we elk jaar op PlugFest, het stekkerfeest waar grote en kleine fabrikanten samenkomen om uit te testen of hun systemen compatibel zijn. Een groot succes, waar iedereen enthousiast over is. Vervolgens moet je je echter wel aan de afspraken houden en dat ook in je productieproces borgen. Dat kan door als laatste stap de officiële AEF ISOBUS certificering te doen bij een van de vijf AEF Test Labs en vervolgens het product te registeren in de AEF Database. De AEF ISOBUS database is er vooral ook voor gebruikers om te kijken wat er compatibel is. Deze officiële certificering mag niet overgeslagen worden, een Plugfest alleen is niet voldoende. En het is natuurlijk belangrijk dat iedereen zich daarna aan de afspraken houdt. Daar gaat het helaas nog wel eens mis.”

De noodzaak om tussen fabrikanten ook bij Isobus, alles vooraf te moeten controleren geeft te denken over de situatie die de komende jaren ontstaat, als er grote hoeveelheden data uit verschillende bronnen aan elkaar moeten worden gekoppeld. “Je moet eerst terug naar de bron voor de definities: wat is een perceel, welke eenheden zijn er gebruikt, welke coördinaten?

Hoe meer datastromen, hoe meer je moet omrekenen en hoe groter de kans op fouten. Wat dat betreft is het Isobus in het kwadraat, zeg ik wel eens”, aldus Van der Vlugt.

Kverneland zelf presenteert op de Agritechnica een eigen nieuwe cloudomgeving voor zijn IsoMatch: IsoMatch Farm Centre. Met dit telematicasysteem stapt Kverneland als volgende in de markt van databeheer.

Een veelbelovende stap, want het merk behoort tot de voorlopers op het gebied van elektronica. Maar voor loonbedrijven, die vaak met veel partijen en merken te maken hebben, blijft goede data-uitwisseling voorlopig een hele puzzel. En is de kans groot dat er ook daar eerst een soort AEF nodig is voor iedereen met iedereen kan communiceren.

TEKST: Egbert Jonkheer FOTO’S EN ILLUSTRATIE: Cumela Communicatie

12

GRONDIG 8 2017

‘Loonwerkers moeten vooroplopen’ “Loonwerkers moeten vooroplopen als het gaat om digitalisering in de landbouw.” Die uitspraak deed Klaus Pentzlin, voorzitter van de Europese sectorfederatie CEETTAR, tijdens een bijeenkomst van de Europese sectorfederatie voor de landbouwmechanisatie CEMA over ‘Farming 4.0’, afgelopen maand in Brussel. Hij vindt dat er nadrukkelijker naar de loonwerksector moet worden gekeken om een doorbraak van technische mogelijkheden op het gebied van data-intensieve precisielandbouw te forceren. Volgens hem zijn er vele redenen waarom de introductie van nieuwe precisielandbouwtechnieken zo langzaam gaat: kosten, technische hobbels in de communicatie, gebrek aan infrastructuur, gebrek aan inzicht in de voordelen en gebrek aan opleiding bij de gebruikers. De voordelen voor het milieu en de winstgevenheid worden volgens hem echter wel gezien. “Juist de loonwerksector durft zijn nek uit te steken bij technische vernieuwingen. Loonwerkers zijn gewend om risico’s te nemen, weten vaak als eerste in welke technieken je het beste kunt investeren en pakken nieuwe mogelijkheden snel op als er sprake is van echte verbeteringen.”

Precisielandbouw is echter ingewikkeld en het gaat om grote investeringen. “Helaas richten de Europese Commissie en de Nederlandse overheid zich bij het verstrekken van subsidies op de boer en stellen ze zichzelf daarbij niet de vraag of dat wel zo efficiënt is”, zegt Ton van Eijck, die als Nederlandse deelnemer aan het congres ook de zaal toesprak. Hij heeft al veel geïnvesteerd in precisielandbouw, maar kan die investeringen bij lange na niet terugverdienen. Dat is een keuze. “Er is te weinig oog voor het feit dat loonwerkers een grote bijdrage leveren aan de acceptatie van nieuwe precisielandbouwtoepassingen. Kleinere boerenbedrijven kunnen op die manier gebruik maken van technologie die anders onbereikbaar zou blijven en op die manier dus ook efficiënter en winstgevender worden.”

Ook over de technische kant van de digitalisering bracht Van Eijck zijn ervaringen in. “Met de verschillende merken machines die wij hebben, zouden we graag zien dat machinebouwers goede afspraken maken over het uitwisselen van data en meer afstemming in de softwarestructuur, voor meer gebruiksgemak en een betere service richting de klant.”

Een ander punt dat de loonwerksector op de CEMA-bijeenkomst onder de aandacht bracht, is het belang van goed werkend internet op het platteland en het opstellen van heldere spelregels rond het mogen verzamelen en gebruiken van data. Alleen als dat goed is geregeld, kan de landbouw optimaal gebruik maken van de voordelen van de digitale revolutie. CEETTAR maakte van de gelegenheid gebruik om de machinesector eraan te herinneren dat de loonwerksector in Europa jaarlijks goed is voor zes miljard euro aan investeringen, die een belangrijke bijdrage leveren aan vernieuwingen in de landbouwsector.

TOPLINE MODELLEN

VOLLEDIG UITGERUST MET ISOBUS EN AUTOGUIDE GPS SYSTEEM (2 CM)

N174 DIRECT TOPLINE

4-cilinder Sigma Power

201 pk

NU BIJ AANKOOP VAN DE SMARTTOUCH ARMLEUNING EEN TOPDEAL

T234 DIRECT TOPLINE

6-cilinder Sigma Power

Informeer bij uw Valtra dealer naar de zéér gunstige condities op de TOPLINE MODELLEN.

250 pk

ondernemen met

mensen

VENT & VISIE

Eén van de grootste noviteiten van de komende Agritechnica komt van Grimme. Niet op machinegebied, maar wel bij de servicecontracten.

Voor het eerst biedt een fabrikant de mogelijkheid voor een onderhoudscontract inclusief slijtdelen. “Het geeft de eigenaar zekerheid over de kosten van de machine”, stelt Alexander Klester van Grimme. “Je weet precies wat de machine per oogstseizoen of per hectare kost.”

Zekerheid over kosten Alexander Klester, Grimme Enkele weken voor de Agritechnica zijn ze bij Grimme nog druk aan het rekenen, want hoewel het bedrijf al begin september bekend heeft gemaakt komend seizoen met speciale servicepakketten te komen, zijn de kosten daarvan nog niet precies bekend. Het is de uitdaging voor Grimme om daar voor elke zelfrijdende machine een antwoord op te vinden, vertelt Klester. Hij is sinds enkele maanden verkoopleider voor de belangrijke buitenlandse markten. “Het is vooral zo ingewikkeld omdat we te doen hebben met een groot aantal variabelen die invloed hebben op de prijs. Het zal daarom altijd moeilijk zijn om per machine en per soort contract een exacte prijs te vermelden. Het gaat bijvoorbeeld niet alleen om het aantal hectares dat iemand rooit, maar ook de grondsoort speelt een rol en natuurlijk bepaalt ook de klant zelf het tarief. Dat zal namelijk anders zijn voor iemand van wie we weten dat hij altijd heel netjes is met zijn machines als voor iemand die het bijvoorbeeld niet zo nauw neemt met onderhoudstermijnen.”

Waar gaat het allemaal om? Het is in wezen vrij simpel. Grimme wil zijn klanten vanaf volgend jaar bij de aankoop van een machine de mogelijkheid aanbieden om daarbij een servicepakket af te sluiten. Daarvan komen er vier varianten (zie kader), waarbij het eigen risico voor de klant steeds kleiner wordt, tot aan een pakket waarbij het risico van de klant tot nul wordt teruggebracht. In combinatie met financial lease van de machine kun je dan feitelijk spreken van operational lease. Dat is het niet helemaal, omdat het risico bij twee verschillende partijen is ondergebracht. Voor de financial lease

Garantiepakketten Vanaf het modellenjaar 2018 krijgen Grimme-klanten de gelegenheid om te kiezen voor een viertal service- en garantiepakketten. Dit loopt van alleen het standaardonderhoud inclusief inspectie en advies over te vervangen onderdelen in het Plus-pakket tot een complete garantie op alle onderdelen inclusief de slijtdelen in het Protect-pakket en de garantie dat elke machineverbeterende update ook wordt uitgevoerd. Binnen dit laatste pakket weet de eigenaar exact wat de jaarkosten zijn. De exacte kosten zijn wel afhankelijk van het gebied waarin het bedrijf actief is en het aantal jaren waarvoor het contract wordt afgesloten.

14

GRONDIG 9 2017

maakt Grimme gebruik van BNP als financier en partij die de lease regelt onder de naam Grimme Finance. Grimme biedt zelf het servicepakket aan en loopt daarvoor ook zelf het risico. Beide afspraken worden echter via Grimme geregeld. Op de langere termijn hoopt Grimme dit wel uit te bouwen naar een echt operational-leaseconcept.

“Klanten willen zekerheid over de kosten.”

Met de nieuwe servicepakketten wil Grimme vooral de professionele klanten ontzorgen. Klester: “We merken dat er bij onze gebruikers steeds meer behoefte komt aan zekerheid.

Ze doen grote investeringen en willen weten hoe ze daarmee hun geld kunnen verdienen. Natuurlijk kun je uitgaan van vaste service- en onderhoudskosten, maar je loopt altijd de kans dat er iets stuk gaat waar je niet op rekent, maar wat veel geld kost, zoals een motor of transmissie. Dat kost niet alleen veel geld vanwege de reparatie, maar ook door stilstand. En iedereen weet dat je die lotto wel eens wint. Voor degenen die dat niet willen, komen we nu met het nieuwe pakket.

Het vinden van de juiste prijs voor een dergelijk pakket is één van de lastige afwegingen waar Klester nu voor staat. “We moeten niet alleen vaststellen wat de verwachte kosten zijn, maar het model moet voor twee partijen aantrekkelijk zijn.

Voor de klant mogen de kosten niet te veel boven de verwachte onderhoudskosten komen, want anders vindt hij het algauw te duur, maar hij moet natuurlijk wel iets betalen voor de zekerheid. Dat hebben wij nodig om de kosten van het geheel te dekken. Feitelijk zorgen wij voor de verzekering en moeten we dus zoveel premie binnenhalen dat we er de kosten verdeeld over alle klanten uithalen. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we hiermee als Grimme de klanten gaan sponsoren. Daarom bepalen we ook per gebruiker welke prijs we aanbieden.”

Een extra dilemma is het verschil in klanten. Waar de één het onderhoud keurig volgens het boekje doet en daar ook in het seizoen tijd voor vrijmaakt, denkt de ander dat het nog wel even door kan en gaat die honderd uur over de termijn. Hoe wil Klester dat opvangen? “Natuurlijk koppelen

we ook voorwaarden aan een dergelijk aanbod. “Iedereen die een onderhoudscontract afsluit, moet toestemmen in het gebruik van onze black box. Dat betekent dat we de machine altijd op afstand kunnen uitlezen en bijhouden wanneer onderhoud nodig is. Ook kunnen we dan zien of er geen storingen of waarschuwingen zijn geweest waaraan niets is gedaan.”

Een remote-control-systeem, waarbij de machine op afstand is uit te lezen, is vanaf komend seizoen standaard bij de zelfrijdende machines van Grimme. Wel wordt dat alleen geactiveerd als de klant dat wil. Niet om de gebruiker te controleren, benadrukt Klester, maar vooral om data te verzamelen die kan worden gebruikt. “Juist als je alle machines direct kunt volgen, krijg je snel informatie over problemen die zich kunnen voordoen. Dan kun je klanten vooraf informeren dat een onderdeel stuk kan gaan. Wie dat opvolgt, kun je dan belonen door hem bijvoorbeeld een bepaalde korting op de aanschafprijs te geven.”

“Wie een full-servicecontract wil, moet instemmen met remote control.”

Hij is niet bang dat klanten niet mee willen doen omdat Grimme ze dan altijd kan volgen. “Nu al kunnen we bij een servicebeurt via de boordcomputer alles uitlezen, inclusief storingen en waarschuwingsmeldingen. Dat is niet bedoeld om de klant te controleren, maar om hem te helpen storingen te voorkomen. Het is de kunst voor ons om ook voor de klant een voordeel te genereren. Dan is het voor beide partijen aantrekkelijk.”

Om de klant meer toegang tot alle informatie te geven, lanceert Grimme volgende week op de Agritechnica het eigen portaal My Grimme. Dat is niet alleen bedoeld voor klanten die een nieuwe machine hebben en deze online willen volgen, maar voor iedereen die de laatste jaren een Grimme-machine heeft gekocht. In dit webportaal kan de klant zijn eigen machine vinden, inclusief alle bijzonderheden. Vanaf 2011 ligt namelijk per type en per machine precies vast wat erin zit. Aan de hand van het typenummer is dan voor de klant elk onderdeel terug te vinden en kan hij dat eenvoudig bestellen. Het gaat hem echter nog veel meer mogelijkheden geven. Zo kan hij via geofencing de machine beveiligen.

Zodra deze buiten een door de klant aangegeven gebied komt, is het dan niet mogelijk de machine te starten. Een ander voordeel is dat de klant online kan zien wat er met de machine is gebeurd, omdat al het onderhoud en de vervangen onderdelen daarin per machine zijn geregistreerd. Deze gegevens vormen op termijn de extra input voor een ander nieuw portaal voor gebruikte machines. Hierin wil Grimme alle te koop aangeboden tweedehands machines registreren. Bedrijven die een gebruikte machine zoeken, vinden hier dan het totale aanbod van de fabrikant, ongeacht het land waarin deze wordt aangeboden. “Op deze manier hopen we onze machines nog beter hun inruilwaarde te laten houden. Iedereen ziet dan namelijk wat ermee is gebeurd en hoe deze is onderhouden. Zo weet je wat je koopt.”

TEKST & FOTO: Toon van der Stok

GRONDIG 9 2017

15

®

Sterk in beweging

SIM Holland B.V. Trapezium 250 3364 DL SLIEDRECHT T: 078-641 80 00 info@sim-holland.nl www.simholland.nl

Doda mestpompen

Standaard voorzien van snij-inrichting.

Elektrisch, hydraulisch of trekkeraandrijving

isc utter D

CrossC

Bezoek ons tijdens Agritechnica in Hannover: 12 - 18 november 2017 Hal 09 / Stand D04

Vraag ons advies voor de juiste mestpomp voor uw situatie.

agro@sim-holland.nl

11 MODELLEN AAN FEESTELIJKE PRIJZEN! ACTIE

Verjaardag 50STE

€ 28.999* TRANS-KTP 22/50 • Laadbak uit Hardox staal • 650/55R26.5 Alliance TL380

€ 11.999* € 26.499*

€ 14.399* € 19.499*

€ 6.499*

€ 13.999* € 3.999*

SPECIALE VERJAARDAGSAANBIEDING 1968 - 2018

MEER INFO OP: JOSKIN.COM (* prijs € excl. btw / excl. keuringsset / excl. transportkosten)

joskin.com

€ 26.999*

De vooruitgang ervaren.

Specifieke machines voor kleine ruimtes Liebherr levert ook machines die in kleine ruimtes gebruikt kunnen worden. Zij vormen een specifiek gamma van graafmachines op (rups)banden, laadschoppen op banden, bulldozers en verreikers dat speciaal is afgestemd op uw behoeften. Ondanks hun beperkte afmetingen zijn deze machines niet minder krachtig en efficiĂŤnt in het gebruik.

Wynmalen & Hausmann Import N.V. Ressenerbroek 7 6666 MP Heteren Tel.: +31 26 47 90 531 E-mail: info@wynmalenhausmann.nl www.facebook.com/LiebherrConstruction www.wynmalenhausmann.nl

STERK WERK Dicht op de melkveehouder

ondernemen met

mensen

Loonbedrijf Gebr. Buma, It Heidenskip Vijftien jaar geleden begonnen Cor en Hendrik Buma hun eigen agrarisch loonbedrijf, midden in het veehouderijgebied waarin ze opgroeiden. In nauw samenwerken met een trouwe klantenkring ligt hun kracht.

Een brede raampartij in de kantine boven in de loods van de gebroeders Buma biedt een weids uitzicht over het zuidwesten van Friesland. In dit waterrijke veehouderijgebied werken Hendrik en Cor Buma al hun hele leven. Toch bestaat het loonbedrijf van de broers nog maar vijftien jaar. Tot 2002 waren ze allebei in dienst bij loonbedrijf Dijkstra in Koudum: Cor als planner, Hendrik als trekkerchauffeur. Toen het loonbedrijf besloot om de agrarische tak af te stoten, grepen ze hun kans. Met de machines en een deel van het personeel waagden ze de sprong naar zelfstandigheid.

In de eerste jaren opereerden ze nog vanuit een oude ligboxenstal van een kennis. In de loop der jaren namen ze deze boerderij over en in 2010 ging de stal plat, om plaats te

18

GRONDIG 9 2017

maken voor het nieuwe pand. Het is de kroon op hun werk.

De historische Friese hoeve achter de loods verhuren ze aan weidevogelonderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen, die er in de zomermaanden bivakkeren. Af en toe komt daar nog wat werk uit voort, zoals het aanleggen van vogelvriendelijke landschapselementen.

De samenwerking tussen de broers verloopt soepel. Belangrijke besluiten nemen ze samen, maar verder is de rolverdeling in het dagelijks werk nagenoeg hetzelfde gebleven. Cor is de planner en maakt de meeste uren op kantoor. Ook doet hij de meeste calculaties. Hendrik voelt zich het meest prettig in de rol van meewerkend voorman. “We zijn verschillend, maar kunnen goed samenwerken. Dat gaat heel natuurlijk.�

Loonbedrijf Gebr. Buma, It Heidenskip Cor en Hendrik Buma zijn de gezichten achter Loonbedrijf Gebr. Buma in het Friese It Heidenskip. De klantenkring in het weidegebied bestaat hoofdzakelijk uit melkveehouders, die hen inhuren voor allerhande werkzaamheden, van ruw­ voederwinning en graslandvernieuwing tot bemesten en kuilvoer uithalen. Ongeveer driekwart van de jaaromzet van 1,9 miljoen euro maakt Buma in het agrarisch loonwerk. Een andere belangrijke tak is het aanleggen van verhardingen voor particulieren, boeren en overheden. Ook grondverzet en tuinaanleg horen daarbij.

Voor gemeenten en waterschappen doet het bedrijf daarnaast slootonderhoud en grof groenonderhoud. De Buma’s hebben twaalf mensen in vaste dienst. Daar komen gedurende de zomer twee tot drie zzp’ers en enkele uitzendkrachten bij.

Maïs op stroken Vandaag is het rustig op het bedrijf. Het is half oktober en vrijwel al het landwerk is gedaan. De meeste kranen zijn aan het ‘hekkelen’, ofwel sloten schonen. De laatste snede gras is mooi gegaan en ook de maïsoogst zorgde voor weinig problemen, terwijl het toch geen gemakkelijk jaar was. Het goede verloop van de maïsoogst schrijven de broers voor een deel toe aan de strokenteelt, waar ze een groeiende groep klanten voor hebben. “We doen dat inmiddels op 250 hectare. De draagkracht van de oude zode is hier op de slappe percelen, met klei op veen, een groot voordeel”, zegt Hendrik.

De Buma’s werken met een tweefasensysteem. Eerst rijden ze drijfmest uit met behulp van rijenbemesting op RTK-GPS. Op dezelfde coördinaten zaaien ze vervolgens de maïs, met een combinatie van een strokenfrees en een maïszaaimachine. De techniek werkt goed en ze krijgen ook steeds meer aanvragen van buiten het vaste werkgebied. Het systeem valt of staat echter met de inzet van glyfosaat (Roundup), dat nodig is om de grasmat dood te spuiten. “Wat dat betreft hangt er voor ons best veel af van wat er wordt besloten over de toelating van glyfosaat. Onze weidevogelvrienden zien het middel liever verdwijnen, maar wat ons betreft past het juist in een duurzame teelt”, zegt Cor Buma.

Ook de ontwikkelingen rond de mestwetgeving volgen ze op de voet. De verplichte rijenbemesting in maïs, die er per 2021 zit aan te komen, vinden ze geen probleem. Ze hebben goede ervaringen met rijenbemesting en zien de belangstelling onder veehouders toch al toenemen. Zolang het beleid maar niet gaat zwalken, willen ze er wel verder in investeren.

Waar verder veel vanaf hangt, zijn de ontwikkelingen rond het fosfaatreductieplan. Cor: “Hoeveel koeien mag die boer houden? Blijven er meer dieren buiten of binnen? Dat soort vragen. Veehouders zullen hun ruwvoerteelt opnieuw tegen het licht houden. Dat zijn voor ons belangrijke momenten waarop wij moeten meedenken.”

Nieuwjaarsborrel Dicht op de veehouder zitten, daar draait het om. De Buma’s kennen veel van hun klanten van vroeger uit, ze kennen de percelen op hun duimpje en ze weten wat de mensen in het gebied bezighoudt en wat hun bedrijfsstrategie is. Een vast moment voor een bezoek aan hun klanten hebben ze niet.

“We maken aan het einde van het jaar geen rondje meer met een stapel kalenders. Wel zoeken we klanten gericht op, op momenten dat er veranderingen op stapel staan die ons allebei raken”, zegt Cor Buma. “Of na een aanvraag natuurlijk.”

Verharden tot aan de voordeur Een belangrijke tweede pijler onder het bedrijf van Buma is bestrating. Hiervoor hebben de broers in­ middels vier man in vaste dienst. Bijzonder is dat ze daarbij het kleine werk niet uit de weg gaan; ook voor tien vierkante meter van de stoep naar de voordeur kun je Buma bellen. Vooral de wat ruimer wonende particulieren vormen een interessante markt. Vaak komt er extra werk uit voort, in de vorm van graaf­ werk of tuinaanleg. De grotere klussen bestaan uit de aanleg van kavelpaden en erfverharding bij boeren en het voorbereidende werk voor machinale bestra­ ting en het daarna afwerken op bouwprojecten en industrieterreinen.

GRONDIG 9 2017

19

ondernemen met

mensen

Voor het machinaal afreien van zandbanen gebruikt Buma een midishovel met laserblad. Deze komt van pas bij allerhande klussen, zoals het aanleggen van bestrating, erfverharding en kavel- en fietspaden.

In deze tijd van het jaar zijn er vier machines continu bezig met het sloten schonen.

Voor de strokenteelt van maïs heeft Buma een groeiende klantenkring.

De zode geeft op slappe bodems meer draagkracht.

Toch is er een jaarlijks terugkerend contactmoment. Elk jaar geven ze op de eerste vrijdag van januari een aangeklede nieuwjaarsborrel in de werkplaats. “Dat slaat ontzettend goed aan”, vertelt Hendrik. “Het is goed voor de klantenbinding en je spreekt elkaar even op een heel andere manier.

De dag staat voorgedrukt op onze kalender, maar de meeste boeren houden die dag al standaard vrij in de agenda.”

Of het eraan bijdraagt, weten ze niet, maar feit is dat ze ook in de afgelopen jaren nauwelijks last hebben gehad van achterstallige betalingen. “Het zijn lastige tijden geweest voor de melkveehouders, maar onze klanten hebben hun rekeningen keurig betaald. Natuurlijk is er wel eens een keer iemand die financieel even moeilijk zit, maar dan spreek je een gespreide betaling af en dan komt het goed”, zegt Cor. Het zit volgens hem ook een beetje in de cultuur ingebakken: niet te grote risico’s nemen, goede afspraken maken en je daar gewoon aan houden. Wat dat betreft past ook bescheidenheid, vinden de broers. “Alle loonbedrijven in de buurt leveren goed werk. We werken er goed mee samen.”

‘Meer samenwerken’ Het woord valt meerdere malen: samenwerken. Door hun relatief bescheiden omvang hebben de broers niet alle expertise en apparatuur in huis en moeten ze die soms inhu-

20

GRONDIG 9 2017

Ondanks de moeilijke tijden onder de melkveehouders hebben de Buma’s de afgelopen jaren geen last gehad van achterstallige betalingen.

ren. Zo doet Loonbedrijf De Waard alle bulktransport voor de bestratingstak. Een eigen gronddepot en vrachtwagen zien ze niet zitten voor hun omvang. Bovendien verloopt de afvoer van onbruikbare grond en aanvoer van zand en tuingrond op deze manier prima. Ook nemen de Buma’s geen grote grondverzetklussen aan. Liever doen ze werk voor een onderaannemer, op uurbasis. En soms huren ze hem zelf in.

Ook in de agrarische tak liggen er zulke dwarsverbanden en dat zou richting de toekomst wel eens meer kunnen worden, blikt Cor vooruit. “Sommige veehouders maaien tegenwoordig dertig hectare gras tegelijk los. Als je een paar van dat soort klanten hebt, heb je daar al bijna een hakselcombinatie voor nodig. Daar kun je niet voor investeren. Dan zul je misschien toch eens moeten gaan kijken naar hoe je de verschillende hakselaars in een gebied beter kunt inzetten.

Natuurlijk, als het mooi weer is, moet iedereen draaien, maar er zijn wel degelijk mogelijkheden om het materieel beter te benutten. Wij willen daar best over met anderen om tafel.”

Grote groeiplannen hebben de Buma’s voorlopig niet. Hun laatste groeistap maakten ze met de overname van een naburig loonbedrijf in 2008. Nu is het tijd voor een pas op de plaats. “Je kunt wel hoger vliegen, maar dan val je ook een keer.”

TEKST & FOTO’S: Egbert Jonkheer

UNIVERSEEL STROOIERS www.rth.nl

TSW-SERIE WEGING IN COMBINATIE MET PLAATSSPECIFIEK STROOIEN GROTE BANDEN 480/95 R50 LAADVOLUME 16M3 (DIN) – 14 TON CARDANAANDRIJVING VAN DE WALSEN BEDIENING VIA ISOBUS CCI TERMINAL CONISCHE BAK

Reesink Technische Handel B.V. Woudhuizermark 79, NL-7325 AC Apeldoorn T +31 (0)575 59 94 69 E info@rth.reesink.nl W rth.nl

CA I N H TEC I R G A 2017 nd B 33 ta logy S / 7 2 o Halle EN techn n GRE „Made i t“ ted s n e d Gol Bel of mail voor een passend advies met één van onze specialisten, zij staan u graag te woord.

ondernemen met

vaktechniek

GRONDIG.COM

BOLLENROOF

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Grondig.com zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws? Ga naar Grondig.com. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

de geavanceerdere systemen van John Deere ontvreemd. Dit gebeurde terwijl de machines op het erf of zelfs in de schuur waren gestald.

CUMELA Verzekeringen heeft een aantal preventietips: • Haal systemen na gebruik van het materieel

De criminelen die het hebben voorzien op GPS-systemen lijken een nieuw werkgebied te hebben gekozen. Afgelopen maand kwamen er bij CUMELA Verzekeringen meldingen van diefstal van GPS-bollen en -schermen uit Groningen.

De eerste keer dat er op meerdere plaatsen GPSsystemen werden gestolen, was begin september.

Toen waarschuwde de politie eenheid ZeelandWest-Brabant, dat er een bende actief leek te zijn die het had gemunt op GPS-systemen. In Groningen zijn bij twee bedrijven meerdere van

en berg ze veilig op. Indien dit niet mogelijk is, stal dan het materieel in een afgesloten ruimte.

• Maak gebruik van eventuele beveiligings­ mogelijkheden op locatie, zoals bouwplaats­ bewaking.

• GPS-systemen zijn niet in alle gevallen meeverzekerd. Informeer daarnaar of meld ze aan bij uw verzekeraar.

• Wees alert. Meld verdachte situaties bij de politie.

volle accu kan hij ongeveer een halve dag continu werken, maar in de praktijk zal het genoeg zijn voor een dag werken. De Sherpa 100 EHD is ontwikkeld in een soort crowdfunding-project. Negen bedrijven gaven op voorhand aan een machine te willen en mee te willen denken bij de ontwik­keling. Ook brancheorganisatie BMWT leverde een bijdrage aan de ontwik­keling. Door een subsidie vanuit het IPC-project van RVO had Hannenberg Materieel de mogelijkheid om extra ontwikkelcapaciteit vrij te maken.

MOBIELE SLOOPHAMER Voor het binnensloopwerk heeft Hanenberg Materieel een elektrische sloopmachine ontwikkeld.

Deze is op afstand bedienbaar, zodat degene die deze bedient geen last heeft van het trillen. Op een advertentie

VERVAET De standaard in mestinjectie

Sinds 1974

Hal 23 Stand B46

Frans Vervaet B.V. - Hoofdplaatseweg 1b - 4521PE - Biervliet - Nederland - WWW.VERVAET.NL - info@vervaet.nl - 0031 (0) 115 48 17 10

22

GRONDIG 9 2017

CHEETAHHOUTVERSNIPPERAARS Ufkes heeft een houtversnipperaar ontwikkeld die zowel voor kraaninvoer als handinvoer kan worden gebruikt. De combitrechter is daarbij zo te verstellen dat in beide gevallen de machine voldoet aan de CE-normering.

te maken, is er alles aan gedaan om het gewicht inclusief tandemonderstel onder de 3500 kilogram te houden. De machine heeft een instelbare snipperlengte van twaalf tot achttien millimeter. Wanneer er wordt gewerkt met de opgebouwde kraan is het mogelijk om op ruim vijf meter takken en stammen beet te pakken. De Cheetah kan stammen tot een diameter van dertig centimeter verwerken.

94 KUUB MAÏS IN KIPPERCOMBINATIE

De Cheetah 30/80 is leverbaar met een motor van 52 of 74 kW (70 of 100 pk). Qua capaciteit behoort de machine tot de zwaardere types, maar om deze gemakkelijk inzetbaar

kwam met het idee om in één werkgang 100 kubieke meter te gaan vervoeren met een vijfof zesasser. Dat zag Mark Veenhuis niet zitten, waarop hij het idee naar voren bracht om een zijlossende combinatie te maken. Inmiddels draait de combinatie volop in de maïsoogst in Amerika en het blijkt te werken. “Al blijven het voor de hoop kruiwagentjes die je leeg gooit”, lacht Veenhuis. Een filmpje van de combinatie is te vinden op de Facebook-pagina van Grondig.

Voor een klant in Amerika heeft Jan Veenhuis een kippercombinatie gebouwd die in één keer 94 kubieke meter maïs kan vervoeren.

Om dat te realiseren, heeft Mark Veenhuis een zijlossende kipper gebouwd op basis van het gewone onderstel. Voor Nederland is het een iets te grote combinatie, want alleen al de twee kippers samen hebben een lengte van 18,5 meter en zijn buitenwerks 3,15 meter breed. In Amerika, waar het landbouwverkeer weinig regels kent, is dit echter geen probleem. De kippers zijn verkocht aan een melkveebedrijf met loonwerktak dat al negen 50-kuubs tandemassers had rijden. Het bedrijf advertentie

www.jcb.com

GRONDIG 9 2017

23

ROTOTILT VOLGT HOEK AUTOMATISCH Rototilt is toe aan de laatste stap in het gebruik van het draaikantelstuk. Met de nieuwe RPS-functie wordt de hoek van de bak automatisch aangepast aan het gewenste profiel. De machinist hoeft dan alleen maar de bak te bedienen.

De nieuwe functie is een logisch vervolg op de eerdere stappen die Rototilt de afgelopen jaren heeft gezet met het automatiseren van het gebruik van de bak. Drie jaar geleden kwam het bedrijf als eerste met het ICS-systeem, waarbij de positie van de bak, inclusief de verschillende hoeken, precies op het scherm te volgen was. Via RPS kon daarbij de hellingshoek al automatisch

worden gevolgd. Met de nieuwe RPS-functie kan het systeem de bak helemaal automatisch sturen.

Het betekent dat de machinist weer gewoon naar de bak kan kijken en deze langs het gewenste profiel kan bewegen. De machinebesturing regelt dan automatisch dat de bak de juiste hoek volgt.

RO-AD STOPT Ro-ad, de voormalig importeur van Doosan, stopt ermee. Door de beëindiging van het importeurschap heeft het bedrijf twee derde van zijn omzet verloren. In een bericht aan klanten en relaties laat het bedrijf weten geen mogelijkheden te zien om die omzet op korte termijn terug te winnen.

Lange tijd was Ro-ad de exclusieve distributeur van de Doosan-machines. Enkele jaren geleden kondigde Doosan echter aan om de relatie met Ro-ad te willen beëindigen. Een beslissing die door Ro-ad met succes werd aangevochten bij de rechter, maar dat leidde ook tot een beëindiging van de relatie op het moment dat het contract wel opzegbaar was. Als gevolg van het opzeggen van het dealerschap raakte Ro-ad ongeveer twee

derde van zijn omzet in Nederland kwijt. Hoewel het bedrijf begin dit jaar besloot verder te gaan als dealer van Hyundai voor Midden-Nederland was dit niet voldoende om de oplopende verliezen op te vangen. Omdat de directie geen mogelijkheden zag om dit compenseren met nieuwe omzet of extra afzetmogelijkheden voor machines is besloten het bedrijf te beëindigen.

Bedrijfseconomisch is er in de huidige vorm geen toekomst meer, stelt de directie. Wel hecht de directie er aan te benadrukken dat alle lopende verplichtingen en afspraken gewoon zullen worden nagekomen.

advertentie

Koppelingen Online bestellen: buma.com info@buma.com 0514 571826

SLEEP- EN TRANSPORTSLANG Bezoek onze webshop voor een uitgebreid overzicht van koppelingen en andere toebehoren.

Slangbrug

Groen producten

24

GRONDIG 9 2017

Grond producten

Infra producten

advertentie

KLEINERE VERVAET-STROOIER Deze winter bouwt Vervaet een compacte variant van zijn Hydro Trike-strooier. Deze komt op het frame van de bekende driewieler en heeft een bakinhoud van zestien kubieke meter. Hij is vooral bedoeld voor het buitenland, al rijden er in Nederland ook enkele strooiers rond. De nieuwe Hydro Trike Universal Spreader 16T heeft in vergelijking met zijn grotere broer geen uitschuifbare middenas en een kleinere strooibak. De inhoud neemt maar beperkt af, van achttien naar zestien kubieke meter. Het resultaat is volgens Vervaet een compacte en lichtgewicht strooier, die stabiel is dankzij het lage zwaartepunt.

NIEUWE LIEBHERR/CLAAS-VERREIKERS Liebherr heeft eind oktober het doek getrokken van wat ongetwijfeld één van de opvallende primeurs is op de Claas-stand op de Agritechnica: de nieuwe serie verreikers, die deels ook in Claas-kleuren zullen worden verkocht. In totaal komen er acht nieuwe modellen in 26 uitvoeringsvarianten.

Vanaf januari start de productie met drie zeven-metermodellen met hefvermogens van 3,2, 3,6 en 4,1 ton, één zes-metermodel met een hefvermogen van 3,5 ton en één tien-metermodel met een hefvermogen van 3,3 ton. In de loop van het jaar volgen er nog twee zeven-metermodellen met hefvermogens van 4,6 en 5,5 ton. Eind van het jaar komt daar nog een negen-metermodel met een hefvermogen van 6,0 ton bij.

Liebherr maakt ook bij de nieuwe generatie verreikers gebruik van Deutz-motoren.

Afhankelijk van het model is dat een motor met een cilinderinhoud van 3,6 liter en een vermogen van 74 of 100 kW (100 of 136 pk) of een 4,1-litermotor met een vermogen van 115 kW (156 pk). De Premium-uitvoering krijgt loadsensinghydrauliek met een modern ventielenblok, waarbij de lastonafhankelijke gestuurde oliestroom ervoor zorgt dat meerdere functies gelijktijdig te bedienen zijn. Om dit te realiseren, is er een pomp met een maximale opbrengst van 160 liter per uur gemonteerd.

Voor alle modellen van de nieuwe generatie verreikers worden af-fabriek verschillende bevestigingssystemen voor uitrustingsstukken aangeboden.

Naast de snelwisselsystemen van Liebherr zijn er ook snelwisselsystemen voor de uitrustingsstukken van Claas, Manitou, Kramer, JCB en Volvo.

BESCHEIDEN Het maakt niet uit hoeveel land of dieren een veehouder bezit, ze zullen er nooit over opscheppen. Een veehouder blijft bescheiden. Maar die bescheidenheid is onlosmakelijk verbonden met trots. Trots op zijn producten. Precies daarom investeren ze in de beste materialen.

Alliance biedt de allerbeste banden aan. Meer dan 2.300 verschillende banden voor tractoren, maaidorsers, spuitmachines, karren en aanhangers. Fantastische kwaliteit voor een

advertentie

schappelijke prijs. En dat spreekt elke veehouder aan. Want niemand zegt nee tegen een goed koopje.

BETTER VALUE. SMARTER CHOICE.

Stobbenfrezen

   

90 -250 l/min Max 420 Bar Draaikrans CW3 snelwissel

Postbus 16 – 7070 AA Ulft - Tel 0315 695470 – info@wellinkcaesar.nl www.wellinkcaesar.nl – Dave ter Voert 06 53 79 84 95

Alliance Tire Europe BV

De Entree 59, 1101 BH Amsterdam-Zuidoost, Netherlands Tel: +31 (0) 20 2184 770, Fax: +31 (0) 20 2184 771 Contact: info.europe@atgtire.com, www.atgtire.com

Visit us at Hall 03 | Stand B06 GRONDIG 9 2017

25

Buurtweg 42 ∙ 6971 KM Oeken tel. 0575 476 555 www.hissink-oeken.nl

DELVANO veldspuiten

Gemaakt vóór en door professionals Bel ons voor de dichtstbijzijnde dealer.

NV-SA

Informeer ook naar ons ruime aanbod gebruikte veldspuiten!

Zelfrijdende, getrokken en gedragen veldspuiten

Zuidweg 13-15 • 4413 NL Krabbendijke • T 0113 - 50 26 10 I www.gebrweststrate.nl • E info@gebrweststrate.nl Verkopers: Ko Smalheer, 06 - 53 24 90 27 Arjan Weststrate, 06 - 46 32 20 64

DIT ZEGGEN ONZE KLANTEN OVER DE 8000-SERIE HAKSELAAR ‘‘WE KUN N EN EEN

H OGER E DOO RVO ER P ER P K R EALI SEREN ‘‘ LO O N B E D R I J F D E C O V I K , ST E E N D E R E N - 84 0 0 I

‘‘H E T WAS DE JUI ST E

B ESL ISSIN G O M DE NIEUWE 8000 -SERI E T E KOP EN ! ‘‘ LO O N B E D R I J F PA R I D A E N D E C R O O C K , ST. K R U I S - 84 0 0 I

print information

‘‘D E C ABIN E IS ZEER ST I L

E N DE R IJ ERVARI NG I S Z EER C OM FORTA B EL ‘‘ LO O N W E R K E N G R O N DV E R Z E T VA N L I N , A F F E R D E N - 85 0 0 I

NOTHING RUNS LIKE A DEERE

ondernemen met

vaktechniek

Superslim scheppen Nieuwe generatie Cat-graafmachines Helemaal voorbereid op de nieuwe digitale toekomst, dat is de nieuwe serie graafmachines van Cat. Met standaard alle elektronische snufjes die de laatste jaren zijn bedacht én verbonden met internet om straks steeds meer werkzaamheden autonoom te kunnen uitvoeren. Het is de start van een generatie digitale graafmachines.

Ze staan nu standaard op de nieuwe generatie graafmachines van Cat, de twee bollen voor de 2D- of 3D-graafondersteuning.

Ze markeren de ontwikkeling die nu plaatsvindt bij het gebruik van elektronica op de graafmachine. Voor Cat is het de basis van een nieuwe generatie graafmachines. Voor het eerst sinds 1992 is er volgens de fabrikant sprake van een geheel nieuwe ontwikkeling. Werd in 1992 het tijdperk van de huidige graafmachines ingeluid, waarbij de toepassing van hydrauliek de mogelijkheden vergrootte, nu is het tijd voor machines waarop elektronica helpt om de prestaties te verbeteren.

Aan het uiterlijk is dat op de bollen na niet te zien. De vorm is gelijk gebleven en de motor bleef achter de cabine. Wel heeft Cat gesnoeid aan de linkerzijde. Vooral door de brandstoftank aan te passen, is er veel meer ruimte gekomen. Het resultaat is dat je nu langs de giek naast de machine kunt kijken. Op diezelfde plek kun je nu eenvoudig op de machine komen via een trede tussen de rupsen en dankzij een dubbele handgreep, zodat je altijd drie contactpunten hebt.

28

GRONDIG 9 2017

Revolutionair Het zijn details vergeleken bij de veranderingen die onder de motorkap zijn doorgevoerd. Revolutionair kun je de nieuwe koeling noemen: niet langer één grote centrale fan die lucht door alle koelpakketten trekt, maar per element een eigen elektrisch aangedreven fan met een automatische omkeerfunctie. Die werkt dus alleen als er voor de desbetreffende radiator koeling nodig is, waarbij de snelheid wordt aangepast aan de behoefte. Het lijkt één van de zaken die ervoor zorgen dat de machine tijdens het werk zeer stil is. Met name een voluit draaiende fan kan namelijk voor veel lawaai zorgen. Natuurlijk draagt ook het verlaagde maximum toerental daaraan bij. Om dat mogelijk te maken, is overigens ook de opbrengst van de hydraulische pomp vergroot.

Totaal nieuw is ook het volledig elektronisch gestuurde ventielenblok. Het betekent dat er een heel hydraulisch circuit kan vervallen. Het geeft niet alleen ruimte in het compartiment waar alle servicepunten zijn samengebracht, maar scheelt ook direct in de onderhoudskosten. Geen filters meer voor dit servocircuit en veel minder leidingen tussen cabine en ventielenblok. Het betekent dat de bediening nu volledig elektronisch gestuurd is. Tijdens het proefdraaien op de grootse persintroductie bleek dat geen probleem en werkte de machine net als zijn voorgangers. Wel zullen machinisten die een Cat gewend zijn wellicht even moeten wennen aan de gevoeligheid. Dat zal echter niet anders zijn dan bij de stap van een oudere naar een nieuwe machine.

Zuiniger, minder onderhoud De nieuwe serie is volgens Cat niet alleen veel productiever, hij is ook flink ­zuiniger. Volgens eigen onderzoek is de nieuwe range ongeveer 25 procent ­zuiniger dan de huidige F-serie. Dit is te danken aan een lager maximum motortoerental, het verdwijnen van het servocircuit, het nieuwe elektronisch gestuurde ventielenblok en de nieuwe koeling. Het zou het mogelijk moeten maken om het gemiddelde brandstofverbruik onder de tien liter per uur te brengen als je dit uitdrukt over verschillende werkzaamheden.

Niet alleen de brandstofkosten moeten in de nieuwe serie lager zijn, ook de ­onderhoudskosten kunnen dalen. Dat kan door verlengde onderhoudsintervallen - voor de motor van 500 naar 1000 uur - en het gebruik van nieuwe filters die minder vaak hoeven te worden vervangen. Winst is er ook door het verdwijnen van het servocircuit inclusief eigen filter. In totaal mogen gebruikers rekenen op tot vijftien procent lagere kosten, stelt de fabrikant.

Stap voorwaarts Met de overstap naar de elektronische bediening heeft Cat de mogelijkheid gecreëerd om met toepassing van elektronica een geweldige stap voorwaarts te maken. Daarvoor is de hele bediening van de machine aangepast. Basis is een krachtige boordcomputer die wordt aangestuurd vanaf een touchscreen ter grootte van een Apple iPad Mini (acht inch) of een gewone iPad. Het touchscreen wordt aangevuld met een klein knoppenpalet aan de rechterzijde, inclusief een draaiknop om door het menu te navigeren. De knoppen zijn in feite een aantal sneltoetsen, zoals een homeknop om naar het basisscherm te gaan, maar ook een knop voor de radio of de bediening van de airco. Het maakt het mogelijk om snel door het menu te navigeren, waarbij je feitelijk altijd twee mogelijkheden hebt: via het touchscreen of met de draaiknop.

Alles standaard Dankzij de elektronica heb je als machinist de beschikking over een groot aantal nieuwe mogelijkheden om het werk te vereenvoudigen en veiliger te maken. Daarbij komt nu alles standaard op elke nieuwe machine. Zo is er standaard 2D-graafondersteuning. Voor Nederland is dat te weinig, maar dat is eenvoudig op te waarderen naar 3D, zeker omdat alle componenten standaard aanwezig zijn. Voor elke gebruiker is het dus mogelijk om zelf het profiel in te stellen. Via het scherm kan al een maximale graafdiepte worden ingegeven of de hoek die in het profiel moet worden aangebracht. Technieken die bekend zijn, maar nu gewoon bij de basisuitrusting behoren. Dat geldt ook voor een

begrenzing van de hoogte waarop de giek mag komen, voor het werken in tunnels of voor het zwenken naar een vast punt.

Beide functies kunnen worden ingesteld door de giek naar de in te stellen positie te brengen, gevolgd door een druk op de desbetreffende knop. Is dat eenmaal ingesteld, dan duw je de linker joystick naar links of rechts en de machine draait in de aangegeven richting tot het ingestelde punt, waarbij de machine al automatisch begint met afremmen zodra je er bent. Een prachtige functie als je bijvoorbeeld bij een breker staat en op een vast punt moet storten of als je een sleuf aan het graven bent en dus exact op de juiste positie terugkeert.

Natuurlijk zal een ervaren machinist dat feilloos kunnen.

Het is echter net als met de cruisecontrol in een auto, want uiteindelijk is dat de manier om het zuinigst te rijden. Zo is het hier de manier om elke extra beweging te vermijden.

Standaard weegfunctie Bijzonder is ook dat de machines standaard worden uitgerust met een weegfunctie op de bak. Die is bedoeld om vooral bij transport te komen tot het optimaal laden van vrachtwagens, kippers of dumptrucks tot het maximaal toegestane gewicht.

Daarbij is ook precies bij te houden welk voertuig is geladen, hoeveel bakken daarvoor nodig waren en wat het totale gewicht is. Het kan echter ook inzichtelijk maken hoeveel grond of zand er op een dag is verzet.

Het zijn ontwikkelingen die maken dat met deze machine de productiviteit enorm te verbeteren is. Cat spreekt zelf van

Drie modellen, geen letters Het komende jaar zijn drie modellen uit de nieuwe serie beschikbaar voor de markt. Dit betreft wel de meest verkochte machines in de twintigtons klasse. Vanaf maart of april volgend jaar zijn er de 320 en 323, van respectievelijk 20 en 23 ton met een complete uitrusting. Ook komt er een tweede zogenaamde GC-lijn. Dit is een machine met een kleinere onderwagen en beduidend minder motorvermogen, bedoeld voor klanten die relatief weinig uren maken. Voor Nederland verwacht importeur Pon Equipment hier niet veel van vanwege de te kleine onderwagen en de bijbehorende rupsen, maar ook omdat Nederland een compleet uitgeruste machine wil.

Met de nieuwe serie verdwijnen ook de letters die de generatie aanduiden. Nu de ontwikkelingen zich zo snel opvolgen, stapt Cat hiervan af en houden de machines alleen hun typeaanduiding. Wel komen er telkens kleine updates. Dat zal dan alleen nog te zien zijn in de aanduiding op het typeplaatje. In feite is dit vergelijkbaar met de auto-industrie, waar nieuwe modellen om de zoveel tijd ook een update krijgen, maar wel hun naam behouden. Denk aan de Volkswagen Golf.

GRONDIG 9 2017

29

ondernemen met

1

vaktechniek

2

1. De centrale fan is vervangen door vijf kleine ventilatoren die alleen draaien als koeling noodzakelijk is.

Het bespaart tot drie procent brandstof.

2. De machinist heeft nu aan de rechterkant ­achter de giek een goed zicht opzij. Voor het zicht naar achteren zijn er standaard twee camera’s. Op wens is ook een birdview-systeem mogelijk.

3. De hele bediening is vernieuwd. Met een touchscreen, maar ook met snelkeuzetoetsen en een draaiknop.

4. D oor de andere vorm van de brandstoftank is er aan de rechterzijde nu een eenvoudige en veilige opstap.

5. H et nieuwe standaard luchtfilter voor de nieuwe serie heeft een speciaal cycloondeksel om grove delen al weg te filteren.

30

GRONDIG 9 2017

4

3 maximaal 45 procent, ondervonden in eigen onderzoek. Dat is dan wel in vergelijking met een machine waar helemaal geen GPS op wordt gebruikt, een situatie die we in Nederland al bijna niet meer kennen.

De brede toepassing van de elektronica is onmiskenbaar een eerste stap naar het verder automatiseren van het graafproces, want met het inprogrammeren van het profiel, het vastleggen van de rotatie en het instellen van grenzen is het niet moeilijk om je voor te stellen dat in een volgende modellenlijn nog meer handelingen worden geautomatiseerd. Daarbij zal de machinist de bak nog

5 voltrekken, maar daarna wordt met een druk op de knop het lossen op een vast punt mogelijk. Zo ver is het nog niet, maar Cat laat zien waar het heen gaat en heeft met deze nieuwe serie absoluut een grote stap voorwaarts gemaakt en een flinke voorsprong genomen op de concurrentie. Als machinist zal het wennen zijn, maar wie de moeite neemt om te leren de elektronica goed te gebruiken, heeft een slimme superschep in handen. We zijn benieuwd hoe snel Cat met de volgende stap voorwaarts komt.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

Flink gesnoeid De komst van een nieuwe serie wordt door Cat gebruikt om flink te snoeien in het aantal verschillende uitvoeringen en onderdelen. Zo zijn er nu voor de machines tussen tien en negentig ton nog zestien verschillende soorten cabines. Dat gaat straks naar drie, die allemaal even groot zijn, maar waarbij alleen de luxe varieert. Het aantal platforms waarop machines worden gebouwd, gaat van achtentwintig naar twaalf. Kleiner, maar niet minder belangrijk, is de wijziging bij de luchtfilters.

Zijn er nu nog dertien verschillende soorten, dat worden er straks maximaal vier. Bedrijven met een uitgebreide vloot hoeven dus veel minder verschillende filters op voorraad te houden.

Mede dankzij het reduceren van de kosten is het volgens de fabrikant mogelijk om de prijsstijging voor de nieuwe serie beperkt te houden. Inclusief de jaarlijkse verhoging, die dit jaar ongeveer 1,5 procent zal zijn, zal de nieuwe 320 volgens Pon Equipment maximaal vier procent duurder zijn dan de huidige 320F.

CUMELA Inspiratiedagen LEF & TROTS! 10 en 11 januari 2018 - Ede

Meld u nu aan via

cumela.nl/inspiratiedagen

ondernemen met

vaktechniek

Vol met innovaties Voorbeschouwing Agritechnica 2017 in Hannover Jaarlijks besteden bedrijven miljoenen aan onderzoek en ontwikkeling. Het resultaat daarvan is komende week te zien op de Agritechnica. Al zit heel veel tegenwoordig onderhuids, want het zijn de elektronica en de verfijning die de ontwikkeling bepalen. Op het oog lijkt daardoor misschien veel hetzelfde, maar toch staat de beurs vol met innovaties. We zetten op voorhand de belangrijkste kort op een rij.

De Agritechnica in Hannover is al jaren de belangrijkste beurs voor de mechanisatie in de landbouw, met dit jaar ruim 2900 standhouders verdeeld over 23 hallen. Een enorm aantal, dat vraagt om een gerichte looproute. Dat kan doordat de hallen thematisch zijn ingedeeld, al blijft dat lastig met de grote multinationals, die een breed aanbod hebben. Voor mensen uit de cumelasector is het vrij eenvoudig om een rondje langs de belangrijkste fabrikanten te maken. Wie het rondje maakt van hal 3 tot en met 13, 15 en hal 27, 25, 24, 22, 23 en 20 bezoekt, heeft nagenoeg alles gezien. Dat op zich is al een uitdaging, want elke hal is meerdere looppaden breed.

Elektronica Net als de afgelopen jaren speelt de toepassing van nieuwe mogelijkheden via de elektronica een grote rol bij veel van de ontwikkelingen die de fabrikanten de afgelopen weken vooruitlopend op de beurs hebben getoond. De steeds krachtiger boordcomputers in combinatie met GPS en GSM zorgen voor een steeds nauwkeurigere aansturing van de machines. Denk aan de afsluiting per rij van spuitdoppen, zaaielementen of mestslangen. EĂŠn van de belangrijke nieuwe ontwikkelingen om dit mogelijk te maken, is het nieuwe CCI-bedieningsscherm. In dit samenwerkingsverband van een groot aantal machinebouwers is in elk geval sprake van uniformiteit, zodat gebruikers vertrouwd raken met dit scherm. Het zorgt er ook voor dat het gegarandeerd werkt, want zoals ook in het hoofdartikel in dit nummer is te lezen, is het nog steeds een grote teleurstelling als ondanks alle Isobus-protocollen bijvoorbeeld een opraapwagen en een trekker niet goed met elkaar blijken te communiceren.

Agritechnica bezoeken Agritechnica vindt van 12 tot en met 18 november plaats in Hannover, Duitsland. ‘s Werelds grootste vakbeurs voor landbouwmachines en –apparatuur is dagelijks van 9.00 tot 18.00 uur geopend. Voor kaarten en meer informatie gaat u naar www.agritechnica.com.

32

GRONDIG 9 2017

Ondertussen schept het gebruik van al die elektronica veel nieuwe mogelijkheden, vooral bij het registreren van gegevens per perceel. Opbrengst, toegediende bemesting, gebruikte gewasbeschermingsmiddelen, alles is vast te leggen.

Wel dreigt hier dezelfde problematiek als bij de communicatie tussen trekker en machine: hoe zorgen we ervoor dat alles dezelfde taal spreekt en we gegevens ook kunnen uitwisselen?

De eenheid is ook hier nog ver te zoeken. Waar grote fabrikanten als John Deere en Claas kiezen voor een eigen systeem is er

daarnaast de ontwikkeling van Agrirouter - een soort CCI, maar dan voor data - waarbij een groot aantal fabrikanten in elk geval afspreken alle data op dezelfde manier op te slaan. Daarbij is er geen centrale database waarbij je je zorgen moet maken over wie die data gebruikt, maar iedereen die data verzamelt, blijft gewoon eigenaar van die gegevens. Die kan zelf besluiten wie hij nog meer van die data gebruik wil laten maken.

Of het ooit zal lukken, is natuurlijk de vraag, want iedereen weet dat het bijvoorbeeld met de driepuntshefinrichting in combinatie met de aftakas nooit is gelukt. Nog steeds heeft elk merk zijn eigen opbouw en is het niet mogelijk om machines van het ene merk simpel aan die van het andere te koppelen.

Natuurlijk het past, maar soms is de aftakas opeens erg kort of moet de topstang toch wel ver worden uitgedraaid. Dat zijn we inmiddels echter gewend, het is nog simpel op te lossen en dus accepteren we het. Bij de elektronica gaat dat niet en is het vooral niet zelf op te lossen. Daarom is het zo belangrijk dat er op elk terrein heldere afspraken komen.

Natuurlijk is er behalve de elektronica ook veel te genieten van nieuwe technische snufjes. Telkens weer blijkt het namelijk mogelijk de machine of de trekker nog slimmer of juist simpeler in elkaar te steken. Juist al die kleine stapjes laten zien dat innovaties altijd doorgaan. Dat maakt een beurs als de Agritechnica ook zo interessant. Het is 40 hectare vol met innovaties, ontwikkeld om het werk nog sneller en beter te kunnen doen.

Op de komende pagina’s een overzicht van een aantal opvallende nieuwe innovaties. Uiteraard is er nog veel meer dat erom vraagt om zelf een bezoek aan de beurs te brengen.

Voor een nog betere bedrijfsvoering.

te zien. Deze hark past bij toenemende snelheid de stand van de tanden en de hoogte aan. Op deze manier blijft het harkresultaat goed, ook al ga je sneller rijden.

Ander nieuws bij Fella is de nieuwe serie maaiers onder de naam Ramos. Deze hebben een versterkt frame en als opvallend nieuw punt de mogelijkheid om ze verder naar achteren te klappen bij transport. In plaats van 90 graden kan hij nu 120 graden omklappen. Ook heeft deze maaier nu een obstakelbeveiliging.

KUHN De nieuwe CCI-terminal is bij Kuhn het hart van de nieuwe spuit. Deze heeft spuitbomen tot 48 meter. Door het gebruik van aluminium en glasvezelversterkte kunststof is het een lichte machine, die past bij de Nederlandse manier van werken. Voor importeur Reesink is dit aanleiding om er ook in Nederland mee aan de slag te gaan. Daarvoor zijn zeker mogelijkheden met de elektronische hoogtemeting aan beide zijden van de spuitboom en de mogelijkheid om elke dop automatisch in- en uit te schakelen. Door het gebruik van elektrische kranen is de spuitmachine volledig vanuit de cabine te bedienen. Omdat je toch een slang moet aansluiten en middel moet toevoegen, is er een klein bedieningsscherm bij de fustreiniger.

AGRIROUTER In lijn met de ontwikkeling bij CCI is de ontwikkeling voor data die via DKE in gang is gezet. Dit is een initiatief van tien fabrikanten om gezamenlijk één manier te kiezen waarop data wordt geregistreerd. Daarbij hebben ze ervoor gekozen geen grote gezamenlijke databank te maken, maar dat aan de verzamelaar van de data te laten. DKE regelt via Agrirouter alleen hoe twee partijen de data kunnen uitwisselen. Door het gebruik van een uniform systeem wordt het eenvoudiger om data in een softwarepakket te gebruiken, omdat iedereen op dezelfde manier werkt. In hal 15 is een speciaal themaplein waar de gebruiksmogelijkheden worden getoond. De deelnemende bedrijven zijn Agco, Amazone, Grimme, Horsch, Krone, Kuhn, Lemken, Pöttinger, Rauch en SDF.

FELLA

CLAAS MET GOUD Een machine waar elektronica al enkele jaren een grote rol speelt, is de combine. Claas krijgt nu zelfs een gouden medaille voor de beste of mooiste innovatie voor het Cemos-systeem.

Hierbij stuurt de boordcomputer het volledige dorsproces van de dorstrommel tot de instellingen van de zeven aan. Het is zelfs mogelijk om de machine bij het starten van een perceel geheel automatisch de juiste instelling te laten bepalen; van

Een mooi voorbeeld van de toepassing van elektronica is te vinden bij Fella. Dat komt nu definitief met de nieuwe hark waarvan op de vorige Agritechnica al een prototype was

GRONDIG 9 2017

33

ondernemen met

vaktechniek

rijsnelheid tot snelheid van de blower. Bijzonder is wel dat Claas deze gouden medaille krijgt, terwijl John Deere en New Holland vergelijkbare systemen aanbieden.

Het vergelijkbare Cemos-systeem voor trekkers heeft een zilveren medaille gekregen voor de mogelijkheid om op de trekker de instelling van een machine voor te programmeren, waarbij het systeem telkens zelf blijft beoordelen of er voor de meest optimale instelling is gekozen.

geven, terwijl hij zelf meekijkt in het systeem. Omgekeerd is er ook de mogelijkheid voor een monteur om op een scherm een instructievideo te bekijken, waarin precies wordt uitgelegd hoe iets in elkaar zit, hoe iets afgesteld moet zijn of waar de controlepunten zitten. Doel is om straks de instructievideo ook in de boordcomputer op te nemen, zodat je als gebruiker ook snel zelf een instructie kunt oproepen.

TWINTIG PROCENT MEER CAPACITEIT

Twee terreinen waar elektronica al dagelijks zijn nut bewijst, zijn het kunstmeststrooien en het spuiten. Bij de strooiers komt Amazone nu met een systeem dat op basis van de windsnelheid en -richting het strooipatroon aanpast. Staat de wind haaks op de strooirichting, dan wordt het strooibeeld automatisch verschoven om de wind te corrigeren.

Bij John Deere is de slimme dorstechnologie te vinden in de S700-serie, die de S600-serie vervangt. Deze heeft de tweede generatie van de ICA-combine-afstelling aan boord. Dit is een interactief systeem dat na het instellen van zaken als rijsnelheid, graankwaliteit, verlies en reinheid zelf de instelling gaat aanpassen om de ingestelde waarde te behouden.

Volgens een onderzoek van de universiteit van Göttingen in Duitsland kan de capaciteit van een machine met gebruik van dit systeem tot twintig procent hoger worden.

Een belangrijke vernieuwing op deze machines zijn de cabines. Deze hebben nu de CommandPro-joystick, waarmee zeven verschillende snelkoppelingen zijn te bedienen.

John Deere-rijders zullen deze herkennen van de 6230R- en 6250R-modellen.

NAUWKEURIGER STROOIEN EN SPUITEN

Op de spuiten introduceert Amazone een nieuwe bediening met daarbij ook een actieve spuitboomcontrole, in dit geval om de voor- en achterwaartse beweging op te vangen. Dit heet het Swing Stop-systeem, Kies je voor Swing Stop Pro, dan krijg je een actieve versie waarbij de afgifte van de hoeveelheid spuitvloeistof is afgestemd op de beweging. In een bocht krijgt de buitenkant dan ook meer en de binnenkant minder om de slag op te vangen.

34

GRONDIG 8 2017

SLIMME SERVICE

KOOLSTOFVEZEL SPUITBOOM

Echt doorgebroken is de Google-bril met ingebouwde camera en beeldscherm niet, maar Amazone zet daarmee nu wel een slimme stap voorwaarts. Het systeem is op twee manieren te gebruiken. Door de bril op te zetten, kan iemand op kantoor met de monteur meekijken. Hij kan bij complexe problemen direct zien wat er aan de hand is en heel direct opdrachten

Een noviteit in materiaal is te zien bij John Deere. Deze fabrikant heeft voor de zelfrijder een spuitboom van koolstofvezel gemaakt. Deze is 800 kilo lichter dan zijn metalen voorganger.

Het betekent een lagere bodemdruk en een boom die stabieler is en sneller in positie komt als deze uit balans is. De nieuwe zelfrijder is uitgerust met twee pompen: één pomp

met een capaciteit van 1250 liter per minuut voor het vullen van de machine en een tweede spuitpomp met een capaciteit van 1000 liter per minuut. Deze heeft een directe afgifte en kan heel snel de hoeveelheid aanpassen. Dit is nodig om te kunnen reageren op de benodigde hoeveelheid wanneer er spuitdoppen worden bij- of afgeschakeld. De pomp kan zelfs in drie seconden schakelen van het minimum naar het maximum volume voor de hele spuitboom.

VENTOR, DE DUBBELE SE Op de stand van Grimme is de grootste blikvanger de Ventor 4150, een vierrijige bunkerrooier met een bunkerinhoud van vijftien ton. Het rooigedeelte van deze machine is afgeleid van de zeer populaire SE-rooier van Grimme. De fabrikant is er in geslaagd om twee van deze rooisystemen naast elkaar te plaatsen en toch binnen de maximale transportbreedte te blijven. Daarvoor worden de egelbanden waarover de aardappels gaan tijdens het transport naar binnen geklapt.

Tijdens het rooien wordt de aardappelstroom na de eerste zeefmat in tweeën gedeeld.

breed op € 1,30 per baal komt. Door gebruik van de gewone stretchfolie kan dit weer zakken naar € 0,90. Uiteindelijk hoopt Kuhn weer op dezelfde prijs uit te komen doordat de hoeken al beter beschermd zijn. Het zoeken is nu naar de strategie om met zo min mogelijk lagen toch een goede conservering te krijgen. Voorlopig is dit systeem alleen leverbaar op de vastekamerpers.

HORIZONTALE FERTISPACE

Doordat de machine voor de voorwielen rooit, is het in veel gevallen niet nodig om te klappen en is er toch een goede loofscheiding via de bekende doorvalmat. De nieuwe rooier heeft een 390 kW (530 pk) sterke motor en kan ook in hondengang werken. Daarvoor is een speciaal scharniersysteem om de aardappelen vanaf de eerste zeefmat op de tweede te laten vallen.

Uiteraard is de machine uitgerust met het nieuwe 12,1 inch grote beeldscherm van de CCI-terminal. Voor het volgen van de productstroom zijn er een flink aantal camera’s. Ook zijn er camera’s om de omgeving achter en naast de machine te bewaken.

Eén van de bedrijven die echt werk maakt van het verlagen van het eigengewicht van voertuigen is Joskin. De Fertispace 2-universeelstrooier heeft geen subframe meer, maar de bak is onderdeel van het frame. Het resultaat is een machine die vijftien centimeter lager is, dus een lager zwaartepunt heeft, en een lager eigen gewicht. Nieuw is dat het onderstel niet langer aan het frame wordt gelast, maar wordt gemonteerd met een boutverbinding. Daardoor is het veel eenvoudiger om de plaatsing van het tandem- of tridemonderstel aan te passen aan de uitvoering.

De nieuwe generatie strooiers kan zowel met verticale strooiwalsen als met horizontale strooischijven worden uitgerust. Voor de aandrijving is er een onafhankelijke hydraulische installatie mogelijk die de bodemketting en strooiunit van olie voorziet. In de nieuwe uitvoering is ook de bodemketting aangepast. De dubbele ketting wordt centraal aangedreven met andere, zwaardere tandwielen.

DUBBEL FOLIE VERVANGT NET Kuhn heeft een mooie oplossing voor het vervangen van de netbinding door een foliebinding. Bijzonder is dat het net hierbij wordt vervangen door dezelfde folie als waarmee wordt gewikkeld. Het betekent dat er twee folierollen zijn die links en rechts een baan om de baal trekken. Een extra voordeel daarbij is dat de folie ook om de hoeken wordt getrokken, waardoor de baal een veel strakkere vorm krijgt.

Voor de chauffeur is het voordeel dat hij niet een heel zware rol bindfolie krijgt, maar gewoon met de normale rollen kan werken. Er is dus ook geen aangepaste opslag nodig. Door dit systeem zijn de meerkosten ten opzichte van een netbinding ook beperkt, volgens Kuhn. De fabrikant rekent nu op € 0,65 aan net per baal, terwijl dat met een folierol van 1,40 meter

SILO-SPACE Een vergelijkbare operatie als bij de Fertispace heeft Joskin uitgevoerd bij de Silo-Space-silagewagens. Door de bak zelfdragend te maken, komt de laadbodem twintig centimeter lager te liggen. Deze extra ruimte is gebruikt om de bak een

GRONDIG 9 2017

35

ondernemen met

vaktechniek

grotere inhoud te geven. Om nog meer te kunnen laden, zijn er hydraulisch omhoog te schuiven zijschotten voor nog eens dertig centimeter meer laadhoogte. Extra volume ontstaat er ook door de voorwand een grotere hoek naar voren te geven, inclusief een klapsysteem om deze lading weer naar achteren te verplaatsen. Door een andere aandrijving van de bodemketting zal de lostijd met 25 procent afnemen.

AGCO-HAL In hal 20 is het verdwalen tussen al het nieuws van het Agco-concern, met natuurlijk heel opvallend daartussen het vroegere Lely-assortiment. Zichtbaar zijn in elk geval de rondebalenpersen in Massey Ferguson- en Fendtuitvoering. Wat er met de hooibouwwerktuigen gebeurt, is nog steeds onduidelijk. Zowel Fendt als Massey Ferguson zal zich op de beurs presenteren als een full-liner, met eigen hooibouwwerktuigen, een complete range balenpersen en bij Fendt de Lely-opraapwagens. Fendt heeft daarnaast de complete range rupstrekkers, die nog herkenbaar zijn als de vroegere Challengers. Wel zijn er ook enkele nieuwe modellen toegevoegd om het gat tussen de grootste trekkers en de rupstrekkers wat kleiner te maken, zeker omdat Fendt denkt dat voor de zwaardere grondbewerking de rupstrekker de toekomst is. Blikvanger is de nieuwe Fendt 900 Vario MT. Dit is een 279 kW (380 pk) sterke rupstrekker met als transmissie de bekende Vario uit de Fendt 1000-serie. Verder is ook de cabine heel herkenbaar als een Fendt, met de eigen joystick en daaraan gerelateerde bediening inclusief boordcomputer.

De vroegere Challenger-series zullen nu in West-Europa alleen als Fendt op de markt komen.

IDEAL-MAAIDORSER Helemaal nieuw in de Agco-hal is de Ideal-maaidorser. Deze is verkrijgbaar als Massey Ferguson- of Fendt-maaidorser, maar in beide gevallen is de machine zwart. Alleen de merknaam maakt het verschil tussen de beide uitvoeringen. De Idealmaaidorser is geheel nieuw ontwikkeld en wordt op de

36

GRONDIG 9 2017

Agritechnica voor het eerst voorgesteld. De machine komt in drie modellen op de markt met 332, 396 en 476 kW (451, 538 en 647 pk). Alle drie zijn het rotorcombines met een rotor van 4,84 meter lang en een doorsnede van 60 centimeter.

Opvallend is de manier waarop Agco de machineaansturing regelt. Dit gebeurt via een iPad waarop de hele instelling is te regelen. De machinist kiest daarbij het optimale punt in de driehoek tussen korrelbreuk, dorsverlies en vuil in de tank.

Afhankelijk van het gekozen zwaartepunt regelt de machine zich daarna bij.

SNELLE SCHAKELING BIJ HARDI Hardi laat op vele manier zien hoe elektronica de mogelijkheden voor het aansturen van de spuit verandert.

Een mooie toepassing is het AutoSelect-systeem waarbij het mogelijk is snel tussen twee doppen te schakelen. Daarbij is het mogelijk van de ĂŠĂŠn naar de ander te switchen, maar ook om beide doppen gelijk te gebruiken of continu te veranderen tussen de verschillende mogelijkheden. Via de boordcomputer is het mogelijk om de instelling aan te passen aan de rijsnelheid of plaatsspecifiek te spuiten in verschillende doseringen.

Een andere nieuwe mogelijkheid is om via de gratis AgFinti-app van Agleader data direct uit te wisselen tussen boordcomputer en mobiele telefoon of iPad. Ook kunnen via een wifi-verbinding data op het bedrijf snel worden uitgewisseld tussen de bureaucomputer en de machine.

Via beide systemen kunnen data zo eenvoudig worden opgeslagen en later weer gebruikt.

Bij Hardi is ook een nieuwe versie van de zelfrijder te zien. Belangrijkste verandering is de nieuwe cabine, die aan de categorie 4-klassering voldoet. Dit betekent een overdrukcabine en extra filters om indringing van lucht met damp van bestrijdingsmiddelen te voorkomen.

Op de Agritechnica zal Hardi nadrukkelijk worden gepresenteerd als het spuitenmerk van het Exxel-concern.

Matrot en Evrard zullen alleen in Frankrijk en een aantal markten waar deze al een naam hebben nog worden gebruikt.

Elders verdwijnen deze namen.

CABINELIFT Je zou het niet direct verwachten, maar ook één van de beloonde innovaties van Krone is te danken aan de elektronica.

De cabine met een schaarlift 70 centimeter omhoog brengen, is een stuk eenvoudiger nu je alleen een kabelboom de goede kant op hoeft te sturen en geen stugge hydraulische leidingen.

De cabinelift is vooral een uitkomst in de maïs, want in plaats van alleen maar pluimen ziet de chauffeur nu het gewas. Het is ook nog eens veel stiller. Een bijkomend voordeel is dat hij niet alleen het perceel overziet, maar ook een veel beter zicht heeft op de vulling van het silagewagen.

Voor de nieuwe serie hakselaars heeft Krone ook de cabines vernieuwd. Deze hebben meer glas en op wens aan werkelijk alle zijden een ruitenwisser, zodat je ook in nat herfstweer een goed zicht rondom kunt houden. Nieuw is ook het multitankconcept. Op de hakselaar zitten verschillende tanks die alle apart voor een bepaalde vloeistof kunnen worden bestemd. Dat kan zijn extra diesel of Ad-Blue, maar ook water of een toevoegmiddel. Met het Krone Optimaize-pakket dat op de hakselaars leverbaar is, wordt het mogelijk te hakselen op lengtes van drie tot dertig millimeter en intensiever te kneuzen met een schijven-korrelkneuzer.

BUFFEL-OPRAAPLADER

verloren gaat. Het voordeel voor de gebruiker is volgens Fliegl dat je als alternatief voor de silagewagens niet meerdere laadaggregaten nodig hebt. Ook kun je tijdens de maïsoogst gemakkelijk ook deze machine een inzetten als er toch gras moet worden ingekuild. Een nadeel blijft wel dat het product in de silagewagen niet wordt aangedrukt, dus de capaciteit blijft beperkt. Dat speelt zelfs in vergelijking met de hakselaar, omdat deze het gewas indrukt door de kracht waarmee het in de wagen wordt gespoten. Wat blijft is dat een mooi idee is, waarvan de resultaten in de praktijk moeten uitwijzen hoe economisch dat is. En het is in elk geval iets nieuws op de beurs. Ga vooral kijken in hal 4.

CCI 200 Een nieuwe ontwikkeling die bij veel fabrikanten terug te vinden is, is de nieuwe CCI-boordcomputer inclusief een 12,1 inch (twintig centimeter) groot touchscreen voor de bediening. Sinds de introductie in 2009 zijn er al ruim 33.000 gebouwd. Grootverbruiker is Kuhn, dat dan ook de introductie mocht doen op zijn persdagen. Het scherm is een sterke verbetering ten opzichte van de vorige versie. Sterk is de mogelijkheid om op één scherm twee machines te bedienen, dus links de rijenbemesting en rechts de zaaiunit. Het hele scherm is volledig naar eigen inzicht in te delen, met de mogelijkheid om ook tegelijk twee camera’s te volgen.

De boordcomputer past perfect bij de nieuwe wensen om met veel secties te kunnen werken. Deze kan tot 254 secties stuk voor stuk in- en uitschakelen. Het scherm is zowel horizontaal als verticaal te gebruiken. Handig is de ingebouwde helpfunctie. Op elk moment kan een gebruiker door een druk op het vraagteken een handleiding naar zich toehalen, zodat hij snel kan zoeken naar een oplossing van het probleem.

Het scherm is onder andere te zien bij Kuhn, Krone, Lemken, Grimme en nog een groot aantal andere Duitse fabrikanten.

Heel veel compleet nieuwe machines worden er niet meer geïntroduceerd op een beurs. Dit keer is het Fliegl gelukt. Het heeft een opraap-voorraadlader gemaakt als alternatief voor de hakselaar. De machine heeft een pick-up met daarachter een snijwals en een voorraadbunker. Vanuit deze bunker komt het gras via een aantal walsen op een afvoerband, die het in de silagewagen brengt.

Fliegl ziet dit als een economisch alternatief voor de hakselaar.

Je hebt namelijk veel minder vermogen nodig en kunt dankzij de bunker altijd doorwerken. Al is dat feitelijk beperkt tot de wisseltijd, want heel groot is de bunker ook niet. Een ander voordeel dat Fliegl ziet, is de mogelijkheid om in de bochten en onder takken door te kunnen werken zonder dat gras

GRONDIG 9 2017

37

Tracs

Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.

Krachtiger,stiller,zuiniger......

De VT4556 met Scania motor en NIR sensortechnologie !

Zodenbemesters

André de Waard - Tel: 06-53437311

UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Kistenbewaring

Bulkopslag

Hout en beton

Brengen de mest waar het hoort....bij de wortel!

• Voldoet aan de strenge mestwetgeving• Perfecte prijs-kwaliteit verhouding • Werkbreedtes van 5,20 tot 12 meter•Beste werkingskwaliteit in zijn klasse

Contacteer ons voor uw investering in het mestseizoen 2018

T 073-503 25 27 F 073-503 27 04

+31 (0) 488 411 254 info@vredo.com www.vredo.nl

info@steenbergen-bouw.nl

WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL

adv grondig 2016.indd 1

05-01-16 10:10

We delen uw passie voor duurzame landbouw die uw gewassen waardevoller maakt.Het bereik van de nieuwe Trelleborg TM1060 biedt een hogere efficiëntie voor trekkers van 80 tot meer dan 300 pk. Het vrijwaart uw bodem van verdichting en maakt uw activiteiten productiever.

Bescherm uw gewassen als edelstenen. www.trelleborg.com/wheels/nl

De beste in het veld

PRECISIELANDBOUW ZO MAKKELIJK IS HET OM DE EFFICIENTIE TE VERHOGEN

ns e d j i t s n o Bezoek ca i n h c e t i r g de A

Geavanceerde intelligente systemen voor de landbouw van DEUTZ-FAHR. Verhoog uw efficiëntie met DEUTZ-FAHR, de leider in het uitrusten van trekkers en maaidorsers met geavanceerde precisielandbouwsystemen. Het automatische betrouwbare stuursysteem met één van de hoogste ISOBUS en TIM standaards op de markt verkrijgbaar. De volledig automatisch werkende DEUTZ-FAHR precisielandbouwsystemen leiden niet alleen tot meer efficiency maar ook tot meer werkcomfort.

Voor meer precisie, bezoek uw DEUTZ-FAHR dealer of onze website deutz-fahr.com.

Alle DEUTZ-FAHR precisielandbouwsystemen worden bediend met 1 monitor. Dit is uniek.

DEUTZ-FAHR is een merk van

ondernemen met

vaktechniek

StalkBuster raakt elke stengel Hakselen en klepelen van maïsstoppels Kemper krijgt op de Agritechnica een gouden medaille voor de StalkBuster, omdat die wordt gezien als een zeer welkome aanvulling bij de bestrijding van de maïsstengelboorder. Deze parasiet richt vooral in Duitsland veel schade aan, maar ook in Zuid-Nederland is er schade aan de maïs door de rups. Een kennismaking met de StalkBuster en de bijbehorende rekensom.

De belangrijkste methode voor het bestrijden van de maïsstengelboorder (zie kader) is het inperken van de overwinteringsmogelijkheden van de larven van de vlinder. Dit gebeurt door te voorkomen dat er stoppel- en stengelresten op het veld achterblijven. In gebieden waar veel schade is door deze parasiet is het heel gebruikelijk dat de stoppels na de oogst worden geklepeld of gemulcht. Dit moet in een aparte werkgang gebeuren en dat past niet altijd in een drukke of natte periode. Behalve tijd kost deze werkgang ook brandstof en vaak moeten er aparte machines voor worden aangeschaft om een beetje capaciteit te kunnen maken. Een groter nadeel is echter dat een groot deel van de stoppels wordt platge­

40

GRONDIG 9 2017

reden door de hakselaar of door de afvoertrein. Dit kan wel oplopen tot veertig procent van alle stoppels. Deze platgereden stoppels worden niet geraakt bij het klepelen of mulchen.

Zwaar eisenpakket Kemper komt met de StalkBuster met een methode om de stoppels tegelijk met het hakselen te vernietigen, dus nog voor deze worden platgereden. Kemper integreerde een soort slagijzer in het voorzetstuk. Dit klinkt eenvoudig, maar dat was het niet. De ruimte onder het voorzetstuk is namelijk beperkt.

Verder wil je het voorzetstuk niet veel zwaarder maken en kun je niet onbegrensd vermogen afnemen onder de maaibek.

Na het opklappen mag de machine niet breder worden dan nu het geval is en ook onder zware omstandigheden moet de werking goed zijn en moet alles heel blijven. Denk aan de modderige omstandigheden van de oogst van 2017.

Kemper monteert roterende slagijzers, direct op de centrale aandrijfas van het voorzetstuk. Slagmes is een verkeerde benaming, want ze snijden niet, maar slaan de stoppels kapot.

Wanneer ze alleen zouden snijden, zou de rotting van de stoppels langzamer verlopen. Nu laat de machine een rafelige stoppel achter, die snel verteert. Bovendien slijt een bot ijzer minder snel dan een scherp mes. Kemper streeft ernaar dat de slagijzers minstens een seizoen meegaan. Overigens gaat het wisselen van de messen in minder dan een kwartier, zeker met gebruik van een luchtsleutel. Er is immers toch al lucht op de hakselaar aanwezig. De ijzers staan in een kleine hoek onder het voorzetstuk en draaien met een toerental van 1700 omwentelingen per minuut. Hierdoor raken ze de stoppel meerdere malen op verschillende dieptes. Zo blijven er ook geen stukjes stoppel achter. Wanneer er stoppelresten met twee of meer knopen achterblijven, kunnen de larven hierin namelijk ook overleven.

De ijzers hebben een diameter van 73 centimeter. De werkdiepte wordt bepaald door een sleepvoet. Ze kunnen op en neer bewegen en volgen zo de bodem goed. De pendelweg bedraagt maximaal twintig centimeter. Om te voorkomen dat ze gaan springen, worden ze pneumatisch aan de grond gehouden. De pneumatische cilinder is goed geïntegreerd, zodat hij niet vervuilt. Deze cilinders hebben namelijk nog een functie. Zodra de rijhendel in de achteruit wordt gezet, heffen de cilinders de slagijzers uit, zodat de sleepvoeten niet in de grond duiken, met schade als gevolg. De uithefdruk bedraagt ongeveer acht bar en de druk op de bodem vier bar. Deze is te verstellen, afhankelijk van de grondsoort. De ijzers draaien allemaal naar binnen, zodat de stengelresten niet naar buiten worden geslingerd.

Lage vermogensbehoefte Door de slagijzers direct op de centrale aandrijfas te monteren, is de extra vermogensbehoefte gering, namelijk slechts 4 pk per rij. Ook het extra gewicht is laag, 32 kilo per rij plus 30 kilo in totaal voor de pneumatiek. De StalkBuster is er in eerste instantie alleen voor de achtrijer met grote trommels. Onder de kleine trommels is er te weinig aanbouwruimte en bij grotere werkbreedtes zijn er extra aanpassingen nodig om bij het opklappen binnen de beschikbare transportbreedte te blijven.

Met een extra vermogensbehoefte van 32 pk zijn de brandstofkosten van de StalkBuster dus vele malen lager dan van klepelen of mulchen. Kemper geeft een indicatie van ongeveer € 20.000,- tot € 25.000,- voor de aanschaf. Dat kan alleen in combinatie met een nieuwe bek en niet als nalevering.

Er is namelijk een bredere aandrijfas nodig, om de buitenste elementen te kunnen bevestigen. De afschrijvings- en onderhoudskosten zullen de € 10,- per hectare in de meeste ­gevallen

Levensloop van de maïsstengelboorder De Ostriania nubilalis is een nachtvlinder of mot die zijn eitjes legt aan de ­onderkant van het maïsblad. Dit gebeurt rond eind juni en de vlinder legt tot dertig eitjes. De jonge rupsen of larven die uit de eitjes komen, zijn de maïsstengelboorders en worden ook wel maïsboorders genoemd. Ze vreten zich via het blad een weg naar de stengel van de plant. Daar vreet hij zich een weg verder naar beneden. De larve overwintert in de stengel. In het voorjaar verpopt hij zich en rond mei komen de vlinders uit de pop.

De vraatschade van de maïsstengelboorder beperkt het water- en voedseltransport door de stengel en dit is de eerste bron van opbrengstverlies. Een tweede bron is het knikken van de jonge maïsstengel als gevolg van de uitholling. Verder wordt de plant door de vraatschade extra gevoelig voor schimmels als fusarium en builenbrand. Fusarium is ook een belangrijke schadepost bij graan als volggewas. De grootte van de schade kan gemakkelijk veertig procent bedragen. De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, schat dat de maïsstengelboorder vier procent van de wereldwijde maïsoogst vernielt. Dit klinkt misschien niet als veel, maar dat komt neer op de voedingsbehoefte van ongeveer 60 miljoen mensen. De maïsstengelboorder komt in Nederland vooral voor in Limburg en daar richt hij ook al aanzienlijke schade aan. Vorig jaar is hij ook gesignaleerd in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel, maar daar heeft hij nog weinig schade aangericht. Dit jaar is het beeld nagenoeg ongewijzigd. In Duitsland rukt de vlinder steeds meer op naar het noorden en ook in het grensgebied met Overijssel en Gelderland komt hij al veelvuldig voor.

Bestrijding is goed mogelijk via genetische modificatie van de maïsplant, alleen is dit in Europa niet toegestaan. De belangrijkste bestrijdingsmogelijkheid is het inperken van de overwinteringsmogelijkheden van de larven door de stengels te beschadigen. Dit kan door klepelen of mulchen en nu dus ook met de StalkBuster. Andere mogelijkheden zijn een chemische bestrijding met het middel Coragen en een biologische bestrijding met sluipwespen. Het tijdstip waarop dit kan gebeuren, beperkt zich slechts tot een week of twee. Goede monitoring van de vlinders is daarbij een vereiste. Bovendien is een spuit met hoge bodemvrijheid nodig voor een bespuiting eind juni of begin juli. De effectiviteit van een bespuiting op het juiste moment bedraagt ongeveer 90 procent. De effectiviteit van de inzet van sluipwespen is ongeveer 60 procent. De kosten van zowel de chemische als de biologische bestrijding liggen rond € 60,- tot € 70,- per hectare.

De maïsstengelboorder moet niet worden verward met de maïswortelboorder (Diabrolica virgifera). Hiertegen is alleen een driejarige vruchtwisseling als bestrijding mogelijk.

De mot of nachtvlinder legt in juni zijn eitjes onder het maïsblad.

De rups vreet zich via het blad een weg naar de stengel van de maïsplant.

GRONDIG 9 2017

41

ondernemen met

vaktechniek

Elke rij heeft een slagijzer, dat met een toerental van 1700 omwentelingen per minuut draait. De machine werkt overigens ook goed bij andere rijafstanden dan 75 centimeter.

42

niet te boven gaan. Daarmee zijn de meerkosten voor de klant een stuk lager dan bij mulchen in een aparte werkgang. De tarieven die daarvoor in Duitsland worden gehanteerd, liggen tussen € 40,- en € 50,- per hectare. En wil een klant er niet voor betalen, dan zijn de slagijzers in een kwartier te demonteren en kunnen de sleepvoeten omhoog worden gezet. De complete units, met sleepvoeten en al, zijn in een half uur te demonteren. Tegenover de meerkosten staan voordelen in gebieden waar de maïsstengelboorder voorkomt. Bij een opbrengstderving van 35 procent en een opbrengstprijs van € 1500,- per hectare is de schade al ruim € 500,- per hectare.

Dan is de schade als gevolg van een verminderde voerkwaliteit van de kuil door schimmels nog niet eens meegerekend.

De versnelde en volledige rotting van de stoppel- en stengelresten is een nevenvoordeel, net als het verminderde verstoppingsrisico bij een grondbewerking na de oogst.

In gebieden waar de parasiet nog niet voorkomt, is het de vraag of telers bereid zijn te betalen voor de extra kosten. ­ Willen ze wachten tot de vlinder wordt gesignaleerd? Of zijn ze bereid iets extra te betalen en daarmee schade en verdere verspreiding van de plaag te voorkomen?

TEKST & FOTO’S: Arend Jan Blomsma

De stengel is niet alleen korter, maar het uiteind is ook gerafeld. Dit zorgt voor een snelle vertering van de stengel.

De stengel wordt op verschillende lengtes stukgeslagen, waardoor er ook geen stengelresten op het veld achterblijven waarin de rups kan overleven.

De schuine stand van de slagijzers zorgt ervoor dat de stengels op verschillende hoogtes worden afgeslagen.

Zodra de chauffeur de rijhendel in de achteruit zet, heffen de elementen, om te voorkomen dat ze bij het achteruitrijden in de grond schuiven.

GRONDIG 9 2017

Jan Veenhuis Machinefabriek B.V. Kipper opbouw

Jan Veenhuis Machinefabriek B.V. Heesweg 45 - 8102 NB RAALTE Tel: 0572 - 363629 Fax: 0572- 362133

www.jan-veenhuis.com info@jan-veenhuis.com

ondernemen met

vaktechniek

Weer zuiniger Resultaten van de nieuwe generatie Vervaet Hydro Trike Twee jaar hebben de nieuwe Vervaet Hydro Trikes er inmiddels op zitten. Reden om eens te kijken naar de prestaties van deze machine in het veld nu er al honderd exemplaren van rondrijden. De prestaties zijn indrukwekkend. Het brandstofverbruik per kubieke meter mest is gedaald naar gemiddeld 0,29 liter bij de vijfwielers en 0,36 liter bij de driewielers.

Resultaten over twee jaar met de nieuwe generatie Hydro Trike

44

Gemiddeld

Hoogste

Laagste

Brandstofverbruik (l/u) Hydro Trike Verbruik in l/m3 Hydro Trike XL Verbruik in l/m3

19,5 19,5/54= 0,36 23 23/78=0,2948

24

16

27

17,5

Capaciteit (m3/motoruur) Hydro Trike Hydro Trike XL

54 78

84 116

34 48

GRONDIG 9 2017

Vier jaar geleden keken we als redactie van Grondig voor het eerst naar de brandstofverbruikscijfers van de Vervaetmachines. Toen ging het om de resultaten van de bedrijven met de beste cijfers. Zij kwamen toen op een verbruik van 0,40 liter per kubieke meter bij de vijfwielers en 0,45 liter per kubieke meter bij de driewielers. De nieuwe generatie is nu twee jaar op de markt, tijd dus om te kijken wat dit voor de gebruikers heeft gebracht.

Om tot een beeld te komen, hebben verkoopleider Jonathan Hoekman en junior-marketingmanager Luc van Rijen van Vervaet van de honderd Hydro Trikes van de nieuwe generatie de gegevens verzameld. Allemaal hebben ze één of twee seizoenen gedraaid. Opvallend is allereerst de enorme capaciteit die sommige bedrijven hiermee weten te halen.

Meerdere bedrijven rijden per seizoen meer dan 100.000 kubieke meter uit. De koploper haalde zelfs al 138.000 kubieke meter per seizoen.

De nieuwe generatie is in twee uitvoeringen op de markt. De standaarduitvoering met drie wielen heeft een tankinhoud van zestien kuub, terwijl de XL-uitvoering vijf wielen met een uitschuifas en een tankinhoud van twintig kuub heeft. Het effect van de grotere tank is direct te zien in de prestaties in het veld. De XL heeft gemiddeld 78 kubieke meter mest per motoruur uitgereden. De driewieler komt gemiddeld tot 54 kuub per motoruur. Het betekent gemiddeld bijna vier vrachten per uur voor de XL ten opzichte van drieënhalf voor de driewieler. Die verschillen laten volgens Hoekman goed zien dat inhoud nog niets zegt over de prestaties.

“Je zou verwachten dat de driewieler meer vrachten doet, omdat deze sneller vol is en dus ook weer eerder leeg. Het grote verschil wordt hier echter gemaakt door de manier van werken van het bedrijf en de ligging van percelen. Je ziet dat de vijfwieler vaker wordt ingezet als er met vrachtauto’s wordt aangevoerd. Daar past hij ook perfect bij, omdat je de vrachtauto altijd in twee vrachten leeg hebt”, aldus Hoekman.

Dat verklaart volgens hem ook de enorme verschillen tussen de gebruikers met de hoogste en de laagste capaciteit per uur. De laagste zit op 34 kubieke meter, terwijl de hoogst scorende op 84 kuub per klokuur komt.

Fors gedaald De enorme stap voorwaarts die met de nieuwe generatie in 2015 is gemaakt, is vooral terug te zien in de brandstofverbruikscijfers. Deze zijn gedaald tot gemiddeld 21

liter per uur voor de vijfwieler en 19,5 liter voor de driewieler. In beide gevallen zijn er wel flinke verschillen tussen de hoogste en de laagste. De hoogste in verbruik zaten op 27 liter bij de XL en 24 liter bij de gewone Hydro Trike. De laagste deed het met 17,5 liter bij de XL en 16,0 liter per motoruur bij de driewieler.

Uit deze cijfers is ook het gemiddelde gebruik per uitgereden kubieke meter mest te berekenen. Dat is het cijfer dat te vergelijken is met de cijfers die we in 2013 verzamelden voor de vorige generatie. Destijds kwamen de beste gebruikers tot 0,4 en 0,45 liter diesel per kubieke meter voor respectievelijk de vijf- en driewieler. De cijfers van de eerste twee jaar met de nieuwe generatie laten zien dat er flinke stappen voorwaarts zijn gemaakt. Het gemiddelde verbruik ligt nu op 0,29 liter per kubieke meter voor de vijfwielers en 0,36 liter per kubieke meter bij de driewielers. Een deel van het verschil in verbruik per kubieke meter ontstaat volgens Hoekman vooral door het gebruik in het veld. “We zien dat de driewieler veel vaker ook voor transport wordt ingezet. Gemiddeld zit de driewieler nog vijftig procent van de tijd op de weg.”

Dat het verbruik ondanks die grote hoeveelheid transport toch relatief laag blijft, is volgens hem te danken aan de nieuwe software waarmee de machine is uitgerust. “We kunnen nu zelfs bij 40 kilometer per uur het motortoerental terugregelen naar 1200 toeren per minuut. Dat halen zelfs de meeste machines met een CVT-transmissie niet”, aldus Hoeksma. Het laat volgens hem zien dat de hydrostaat inmiddels zo ver is doorontwikkeld dat deze minstens zo efficiënt is. “Vergeet niet dat een moderne powershift of CVT vol zit met tandwielen die allemaal in olie draaien. Daar heb je dus vermogensverlies. Daardoor en doordat we er steeds beter in slagen om via de software de vermogensbehoefte op de gewenste snelheid af te stemmen, wordt de Hydro Trike steeds efficiënter. Wij hebben als voordeel dat we maar één rijaandrijving hebben. Daarmee drijven we alle drie wielen aan. Heb je een combinatie van CVT met hydrostaat, dan heb je dat dubbel en is het moeilijk om een goede regeling tussen voor- en achterwiel te realiseren.”

Chauffeur maakt verschil De grote verschillen tussen de best en slechtst presterende bedrijven hebben niet alleen te maken met het aantal kilometers op de weg en het rijgedrag, weet Hoekman uit eigen ervaring. “De chauffeur maakt in het veld het grote verschil. Hij kan door de juiste rijinstelling te kiezen ervoor zorgen dat de aandrijving maximaal presteert, dus met de draaiknop de rijstand kiezen waarbij je uiteindelijk de maximale capaciteit van de rijmotor benut. Door de pompstand daarop af te stemmen, kun je veel besparen.”

Hoekman beseft dat dit voor veel ondernemers lastig is, omdat de chauffeur alleen is en zijn eigen keuzes kan maken.

“Dat maakt het soms moeilijk om tot betere prestaties te komen, al merk je aan de cijfers wel dat de nieuwe software het mogelijk maakt om het motortoerental en het gevraagde hydraulisch vermogen beter op elkaar af te stemmen. De chauffeurs coachen we ook op de chauffeurstraining die Vervaet elk jaar aanbiedt. Binnen twee jaar hopen we zover te zijn dat we de hele rijstrategie hebben geautomatiseerd. Dan zorgen we dat de Hydro Trike altijd voor de meest efficiënte

Op het display kan iedereen continu uitlezen hoe de prestaties zijn en wat het brandstofverbruik is.w

afstelling kiest.”

Door de toenemende mogelijkheden om de machinebesturing via de software te regelen, dalen ook de onderhoudskosten van de machine, ziet Hoekman in de cijfers. De duurste onderdelen die moesten worden vervangen, waren de rijpompen. Gemiddeld moeten die nu volgens het ERPsysteem van Vervaet na 10.500 uur worden vervangen. “Dat wordt echter steeds later doordat we de belasting weten te verminderen. Zo hebben we nu een automatisch remsysteem waarbij de remmen worden ingeschakeld als een chauffeur de rijhendel snel naar zich toe haalt. Vroeger was dat een zware belasting van de rijpompen, nu laten we de machine meeremmen en voorkomen we overbelasting.”

Dankzij alle verbeteringen zijn ook de onderhoudskosten volgens Vervaet flink gedaald. “Wij zien dat klanten, zonder de banden, uitkomen op gemiddeld € 3000 ,- per jaar als je over vier of vijf jaar rekent. Volgens ons heel acceptabel voor een machine waarmee je zoveel omzet kunt maken. Wie goed rekent, moet daar zeker geld mee kunnen verdienen.”

TEKST: Toon van der Stok FOTO’S: Vervaet

Vervaet-tips voor een lager brandstofverbruik 1 Pas de werksnelheid aan op de aanvoer van mest (in het geval van aangevoerde mest) 2 Benut de aan boord aanwezige instelmogelijkheden. Kies voor een lagere druk op de verdeler en een lager motortoerental in geval van dunne mest, een lage gift of grasland.

3 Pas de machine en injecteur aan op de klanten en percelen. Een zestienkuubs driewieler met een acht meter brede bemester kan in een gebied met lange, smalle percelen soms beter tot zijn recht komen dan een vijfwieler met een twaalf meter brede injecteur.

4 Luister naar de machine.

5 Laat je niet gek maken; rustig en constant werken brengt aan het einde van de dag vaak meer dan de hele dag jakkeren en fouten maken.

6 Doe mee aan de Vervaet-wedstrijd en word de zuinigste chauffeur. Vervaet beloont deze met een miniatuur.

GRONDIG 9 2017

45

“Bel voor een vrijblijvende demonstratie” Bel: 085-2730993 www.planprof.nl

info@planprof.nl

Specialist voor de CUMELA-sector!

Specialist in mestinjectie Betere benutting meststoffen

Hal 11 A20 Hal 22 C12

T 0546 644866

www.eversagro.nl

BEZOEK ONS OP DE AGRITECHNICA HAL 23 STAND C17

W W W . L M C G E N N E P. N L

www.lmcgennep.nl Locatie: Landtech te Veghel

Corridor 9 • 5466 RB Veghel • T: 0413 - 211733

GENIET VAN

5 VROEGKOOPACTIES OP ALLE OOGSTMACHINES

NIEUWE MODELLEN AAN ‘OUDE’ PRIJZEN EXTRA KORTING OP DE LAATSTE VOORRAADMODELLEN CASH KORTING STRAKKE FINANCIERINGSMOGELIJKHEDEN OP MAAT REIS NAAR ITALIË BIJ AANKOOP VAN ELKE OOGSTMACHINE* inclusief een unieke Ferrari experience in Milaan Voor meer info omtrent de acties, ga naar http://www.vroegkoopoogstmachines.nl/ * Combine, Bigbaler of Hakselaar

Ga snel naar uw New Holland dealer.

Actie geldig tot 31 december 2017.

ondernemen met

vaktechniek

TERRA VARIANT 435 Kansen voor kleine broer Op de komende Agritechnica stelt Holmer een nieuwe Terra Variant voor, de 435. Dit is een kleinere machine dan de Terra Variant 485 en daardoor interessant als basisvoertuig voor bemesting. Ook in Nederland is er ruimte voor, volgens importeur RosierGreidanus.

De markt voor vierwielige zelfrijders in de mest is met het verdwijnen van de Terra Gators nog maar zeer beperkt. Vredo maakt ze en voor de Claas Xerion zijn meerdere opbouwtanks leverbaar. De introductie van een nieuwe machine op de markt is daarom helemaal niet verkeerd. Het gaat hierbij niet helemaal om een nieuwkomer. Holmer heeft namelijk al ervaring met zelfrijders, maar de grote Terra Variant is in Nederland geen succes geworden.

Hij is namelijk wel erg groot. De op de Agritechnica te introduceren Terra Variant 435 heeft daarom meer kansen.

Allereerst gaan we even in op het verschil tussen de grote Terra Variant 485 en de nieuwe Terra Variant 435. De grote heeft een wielbasis van 4,76 meter en een totaal gewicht van 21,5 ton. De kleine Holmer heeft een wielbasis van 4,30 meter en weegt met tank nog geen zeventien ton. Dat scheelt. Voeg daarbij nog eens vijf kubieke meter verschil aan tankinhoud en het is duidelijk dat de kleine Holmer vriendelijker is voor de bodemstructuur en meer mogelijkheden biedt in klein gestructureerde gebieden, zoals grote delen van Nederland.

Maken we de vergelijking met de Vredo VT 4556, dan zien we dat die een wielbasis heeft van 4,50 meter en een gewicht als basisvoertuig van 13,9 ton. Het basisvoertuig van Holmer weegt met 13,8 ton ongeveer hetzelfde. De Vredo heeft een

48

GRONDIG 9 2017

tankopbouw van negentien kuub en brengt daarmee achttien ton op de weegschaal en dat is een tonnetje meer dan de Holmer en drie kuub mest meer. Daarbij staat de Holmer standaard op VF900/60R38-banden en de Vredo op 1050/50R32. Een Claas Xerion met zestienkuubs Kaweco-mestopbouw heeft een wielbasis van 3,60 meter, weegt 19,1 ton en kan op 900/60R42-banden worden gezet. Alle drie machines kunnen in hondengang lopen, dus ook de nieuwe Holmer. Zo heel veel ontlopen deze machines elkaar dus niet. Ten opzichte van de driewielers hebben de vierwielers het voordeel van een betere gewichtsverdeling en minder last per band.

Doordacht aandrijfconcept Dan even naar de Terra Variant zelf. Holmer ontwikkelde voor de TV 435 een nieuw centraal buisframe. Hieraan bevestigt de fabrikant een geveerde vooras met nivellering. De gestuurde assen met planetaire eindaandrijving worden afzonderlijk aangedreven; niet met wielmotoren, maar met één motor per as.

Hierin wijkt de machine af van de Terra Variant 585, die is uitgerust met een powershift-transmissie. De kleine Terra Variant kan het stellen zonder cardanassen. Door de twee afzonderlijke motoren kunnen vooras- en achteras-aandrijving perfect op elkaar worden afgestemd met exact de hoeveelheid voorloop die onder bepaalde omstandig­ heden gewenst is. DynaProtect noemt Holmer dit.

Omdat de Terra Variant 435 de cabine en motorkap van de 585 kreeg, lijkt hij erg op zijn grote broer. De wiel­basis is echter duidelijk kleiner.

Het zorgt voor een goede bescherming van de zode op grasland of van een gewas bij de voorjaarsbemesting. Bovendien zorgt het voor een geringere bandenslijtage op de weg en voor een laag brandstofverbruik tijdens het transport. Op de weg haalt de machine een topsnelheid van 40 km/u.

Het geheel wordt aangedreven door een Mercedes Benz OM 470 LA. Deze zescilinder levert een vermogen van 320 kW (435 pk), met daarbij een maximaal koppel van 2100 Nm bij 1100 toeren.

De 10,7-liter-krachtbron voldoet al aan de Stage V-emissie-eisen, die pas in 2019 van kracht worden. Dit dankt hij onder meer aan een asymmetrische brandstofverzorging. De hoeveelheid brandstof kan in de eerste drie cilinders worden verlaagd, onder een gelijktijdige verhoging in de resterende drie cilinders.

Dit afhankelijk van het gevraagde vermogen.

Holmer heeft bij de 435 vooral gezocht naar mogelijk­ heden om gewicht te besparen om zo een stuk bodemvriendelijker te zijn.

Hoge verwachtingen De cabine komt van de grote broer en dat geldt ook voor de bediening. Holmer maakt een eind aan het gebruik van meerdere schermen. Het gebruikt voor zowel het voertuig als de mestopbouw en voor GPS-toepassingen één scherm, de EasyTouch. Deze twaalf-inch-terminal kan overigens ook met een draaiknop en druktoetsen worden bediend, waarmee ook tijdens een hobbelende rit de machine blindelings anders in te stellen is.

De bediening loopt grotendeels via de multifunctiehendel en met de Jog-Dial-draaiknopbesturing. Holmer vergelijkt dat zelf met iDrive van BMW. Optioneel is de Zunhammer VanControl 2.0 NIRsensor leverbaar, waarbij de mest per kilogram nutriënt kan worden gedoseerd. Zoals gezegd heeft de TV 435 een mesttank van zestien kubieke meter. Deze wordt door Zunhammer speciaal voor deze Holmer gemaakt van glasvezelversterkte kunststof. Dankzij deze bouwwijze is de tank in de eerste plaats heel licht. Ten opzichte van een stalen opbouwtank kan dat zo maar anderhalve ton schelen. Een ander pluspunt van deze bouwwijze is dat de tankvorm optimaal aan het onderstel is aan te passen. De tank kan dus zo worden gemaakt dat het zwaartepunt laag ligt, wat de stabiliteit ten goede komt. Een andere gewichtsbesparing bereikt Holmer bij de mestpomp. Dat is een aluminium versie van de VX 186-368 QD-draaizuigerpomp. Vogelsang stelt deze officieel voor op de komende Agritechnica. Holmer is dus één van de eerste gebruikers. De behuizing en de kern van de lobben zijn van aluminium in plaats van (giet)staal.

De gewichtsbesparing bedraagt volgens Vogelsang 126,5 kilo.

De pomp heeft een maximale opbrengst van 9000 liter per minuut en de theoretische laadtijd van de tank ligt daarmee onder de twee minuten. De Vogelsang-snijinrichting RotaCut RCX-48H zal daarbij geen belemmering vormen, want die heeft een capaciteit van 10.000 liter per minuut. Ook het leidingwerk zal geen belemmering zijn, want dat is allemaal tienduims. De aanzuigleiding is van glasvezelversterkte kunststof, wat ook weer een gewichtsbesparing oplevert.

Aanbouwmachines kunnen worden aangekoppeld aan de categorie III-hefinrichting. Deze is zwenkbaar, om hem in hondengang te kunnen gebruiken. Bijzonder is daarbij dat zowel boven als onder een zwenkpunt zit, zodat deze hefinrichting een stabiel

De tank is smal, zodat er in Duitsland een bemester langs kan worden gevouwen zonder de maximale transportbreedte te overschrijden.

De Vogelsangdraaizuigerpomp heeft een aluminium behuizing, zodat hier ook weer gewicht is bespaard.

geheel vormt. Hij werkt zowel drukkend als heffend. Komend jaar gaat Holmer tien stuks van deze machine bouwen. Eén daarvan komt naar Nederland. Importeur RosierGreidanus uit het Friese Winsum zal deze inzetten als demo. De importeur heeft grote verwachtingen van de kleine Holmer, die volgens het bedrijf een einde maakt aan de hegemonie van Vredo en Claas bij de vierwielers.

TEKST: Arend Jan Blomsma FOTO’S: Holmer

GRONDIG 9 2017

49

BREDER IN TRANSPORT D-Tec ontwikkelt door

ondernemen met

vaktechniek

Met de presentatie van een kiptrailer gaat D-Tec een nieuwe markt in. Die trailer is ontwikkeld om het bedrijf een bredere basis te geven en het personeel meer zekerheid, want de constante groei van het bedrijf vraagt om continuïteit. Doorontwikkeling en nieuwe producten moeten die bieden.

Voor het eerst sinds 2008 kon D-Tec vorig jaar een recordomzet melden. Hoewel het bedrijf al sinds 2009 elk jaar een hogere omzet noteert, duurde het tot vorig jaar voor het vorige recordjaar 2008 werd overtroffen. Die ontwikkeling gaat niet ongemerkt voorbij aan Kesteren, de plaats waar het bedrijf na de crisisjaren de productie heeft geconcentreerd. Leegstaande panden op het industrieterrein worden aan het bedrijf toegevoegd en ook op nieuwbouwlocaties is het bedrijf bezig met de ontwikkeling van nieuwe productielocaties.

De uitbreiding is noodzakelijk nu het bedrijf de omzet in tanktrailers en containerchassis snel ziet stijgen. Het is volgens directeur eigenaar Gerrit van Vlastuin te danken aan het speciale eigen onderstel. “Ons chassis behoort mede door ons eigen unieke D-Tec-stuursysteem nog altijd tot de lichtste in de markt.

Nu zowel in de tanks als de containertrailers de markt blijft groeien, hebben we behoefte aan extra productiecapaciteit.

Daarom bouwen we nu een nieuwe, 6500 vierkante meter grote hal voor de bouw van onze nieuwe productlijn, de kiptrailer.”

Nieuwe markten Met die kiptrailer wil Van Vlastuin niet alleen nieuwe markten aanboren, hij wil ook de continuïteit in het bedrijf verbete-

50

GRONDIG 9 2017

ren. “We zien nu jaar na jaar de afzet van onze mesttrailers nog stijgen, maar daar moeten we vlak bij de top zijn. Dan weet je ook dat het daarna weer naar beneden gaat. Daarnaast hebben we te maken met de seizoensinvloeden. In het najaar en in de winter ligt de top van de productie en aflevering van de tanktrailers. De rest van het jaar ligt dat lager en hebben we moeite om de lijn vol te houden. Vervelend, want om dat op te vangen, werken we met seizoenarbeiders. Mooi als die er zijn, maar nu technisch personeel overal terecht kan, willen we ze graag vasthouden. De kiptrailer past daar mooi bij, want de afzet daarvan zal vooral in zomer en najaar liggen, verwachten we. Dat kan dus mooi aansluiten op de mestvoertuigen.”

Nu het bedrijf ook in het buitenland sterk groeit, met inmiddels eigen vestigingen in diverse grote Europese landen en dealerschappen in andere landen, wil Van Vlastuin deze ook een breder productenpakket bieden. “Nu hebben ze er vaak nog een ander merk naast en wij willen ze graag meer mogelijkheden via D-Tec bieden.”

Voorlopig richt het bedrijf zich alleen op de gestuurde kiptrailer, om zo een niche in de markt te bedienen. “We hebben daarbij het voordeel dat we ondanks ons gestuurde onder-

Dankzij de centrale kokerbalk heeft de kiptrailer een grote torsiestijfheid.

Compacte tanktrailer met spoel­ inrichting Voor modeljaar 2018 heeft D-Tec een compacte tanktrailer ontwikkeld. Deze is nog 500 kilo lichter dan het huidige lichtste model.

Om gewicht te besparen, is de tanktrailer uitgerust met een pomp waarbij de behuizing en de pompkernen van aluminium zijn. De pomp ligt in de lengterichting van de tank, wat de gebruiker veel mogelijkheden geeft tijdens het lossen en laden. De tanktrailer is uitgerust met een spoelsysteem in de tank.

Dit voorkomt het achterblijven van dikke fractie, waardoor de capaciteit afneemt. Om op boerenerven goed te kunnen manoeuvreren, is de nieuwe trailer uitgerust met het Wabco Optiturn-systeem.

stel toch nog licht in gewicht zijn. Daarmee onderscheiden we ons in elk geval van andere fabrikanten met een dergelijk product.”

Het gestuurde onderstel is volgens Van Vlastuin vooral van belang in de agrarische markt. Daar heb je veel transport waarbij de ruimte om te manoeuvreren beperkt is en de ondergrond vaak slecht verhard. Met een starre trailer heb je daar veel problemen om te laden of te lossen. We weten van onze mesttanks dat juist het gestuurde en lichte onderstel ons helpt in de markt, omdat bedrijven feitelijk overal op een boerenerf kunnen komen.”

Laag eigengewicht Het lage eigengewicht bereikt D-Tec door het gebruik van hetzelfde onderstel als voor de andere trailers, met een centrale chassisbalk. Dat maakt de trailer niet alleen lichter, maar bij het kippen ook stabieler, heeft Van Vlastuin gemerkt. Hij verklaart dat met de grotere stevigheid van een centrale balk ten opzichte van twee balken die met dwarsbalken aan elkaar zijn bevestigd. “Het komt door de kokervorm. Probeer maar eens een ronde buis of een koker te laten torderen. Dat gaat veel moeilijker dan bij een chassis met dubbele balken.

Die draaien veel gemakkelijker ten opzichte van elkaar.”

Op het aangepaste onderstel wil D-Tec verschillende soorten opbouw gaan leveren, zoals bakwagens voor vaste mest of compost, maar ook voor het transport van aardappelen en bieten. Daarnaast komen er in het verlengde van de trailerbouw ook kippende tankwagens voor bijvoorbeeld slurry van waterzuiveringsinstallaties.

Hiervan rijdt het eerste testmodel inmiddels rond.

Hoewel het bedrijf zich in eerste instantie vooral richt op de markt van gestuurde kiptrailers zal er zeker ook een model met een star onderstel volgen. “We kunnen ons onderscheiden met de gestuurde modellen, maar voor klanten die een trailer met een star onderstel willen, gaan we natuurlijk ons best doen. Elke klant die we kunnen bedienen, is er immers één.”

Eindcontrole van de productie, waarbij ook alle oneffenheden in de lak worden weggewerkt.

TEKST & FOTO’S: Toon van der Stok

NIRS op een lager pitje VMA werkt nog steeds aan de ontwikkeling van een eigen NIRS-systeem, maar heeft dit wel op een lager pitje geplaatst. Gerrit van Vlastuin heeft vastgesteld dat het niet mogelijk is om de door de overheid gewenste nauwkeurigheid te halen. De afwijking zou daarbij maximaal vijftien procent mogen zijn om het als alternatief te kunnen gebruiken voor de huidige monsterapparatuur. Voor stikstof lukt dit nog wel, maar voor fosfaat blijkt dit veel moeilijker door de grote variatie in de mest. Bij stikstof ligt de afwijking nu op maximaal vijftien tot twintig procent en is volgens Van Vlastuin nog wel wat verbetering mogelijk. “Bij fosfaat lijkt die vijftien procent onhaalbaar.”

Toch hoopt Van Vlastuin nog op medewerking van de overheid bij toelating van het gebruik van dit systeem. “Als je nu alle toegestane meetafwijkingen voor monsterapparatuur en laboratorium optelt, kom je ook op grotere afwijkingen.”

Ondanks die onzekerheid gaat VMA er wel mee verder, omdat het bedrijf mogelijkheden ziet bij het uitrijden. “Daar weet je nu helemaal niets, dus is dit een grote verbetering om mest meer op maat toe te dienen. Dat vergroot de plaatsingsruimte, doordat je al bij de aanvoer weet wat voor mest je krijgt. Daarmee kun je ook beter sturen in de bemesting.

Aan de rand van het industriegebied van Kesteren verrijst een nieuwe productiehal.

GRONDIG 9 2017

51

ers

sliss e b e l l e n s oor de

Vraag de Fella dealer naar úw voordeel v

www.mechangroep.nl/fellavoordeel

ondernemen met

vaktechniek

ECONOMIE

CUMELA Kompas Analyse: hoger rendement bij lagere rentekosten % rente over vreemd vermogen 6 5 4 3 2 1 0

Lage solvabiliteit Gemiddelde solvabiliteit Hoge solvabiliteit

Veel ondernemers denken op dit moment na over mogelijke investeringen voor 2018. Hier komen ook vragen bij kijken als: welke financiering past het best, wat worden de aflossingstermijnen en welk rentepercentage betaal ik? Interessant om binnen CUMELA Kompas Analyse eens te kijken wat de verschillen tussen de bedrijven zijn als we kijken naar de betaalde rentekosten op het vreemd vermogen.

Behoort u tot de 25 procent bedrijven in de cumelasector die een lage rente betalen op het vreemd vermogen? Dan betaalt u 1,2 procentpunt minder dan een gemiddeld cumelabedrijf. Bedrijven met een hoge rente betalen 2,3 procentpunt meer dan hun collega’s met lage rentekosten.

Dit zijn grote verschillen. De vraag is nu: wat betekent het als we kijken naar de harde euro’s? Een cumelabedrijf heeft gemiddeld € 928.752,- aan langlopende schulden en de rekening courant bedraagt gemiddeld € 77.245,. Cumelabedrijven met een lage rente behalen dus een voordeel in betaalde rentekosten van ruim € 12.000,- ten opzichte van het gemiddelde en zelfs meer dan € 23.000,- in vergelijking met de laag renderende bedrijven.

Duiken we dieper in de cijfers van de bedrijven met een laag rentepercentage op het vreemd vermogen, dan vallen een aantal zaken op: • De bedrijven hebben een beter rendement.

• De arbeids- en machinebenutting op deze bedrijven is beter.

• De bedrijven hebben een fors betere eigen vermogenspositie.

• Ook de liquiditeitspositie is beter.

• De bedrijven zijn groter.

In CUMELA Kompas Analyse wordt voor het vreemd vermogen gerekend met zowel de kort- als langlopende schulden. Dit geeft met name voor de bedrijven met een laag rentepercentage een vertekend beeld, omdat deze naast lage rentekosten ook relatief meer kortlopende schulden hebben. In bovenstaande cijfers is voor het vreemd vermogen daarom uitgegaan van de stand van de rekening courant alsmede van de langlopende schulden.

IN KORT BESTEK Accepteer niet alle verzekeringseisen Beste Nico, In de overeenkomst van onderaanneming heeft een hoofdaannemer bepaald dat hij moet zijn meeverzekerd op mijn bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering. Mag dat zomaar?

Beste aannemer, Nederland kent een grote mate van contractvrijheid. De aannemer mag dit daarom met u overeenkomen. Contractvrijheid betekent echter ook dat u zelf bepaalt of u dit wel of niet ondertekent. Diverse praktijkvoorbeelden waarmee wij het principieel oneens zijn, komen we tegen. Ik noem er een aantal.

Meeverzekeren opdrachtgever

Vaak staat er in een overeenkomst de bepaling dat de opdrachtgever (en soms ook andere partijen, zoals diens opdrachtgever) moeten zijn meeverzekerd op de bedrijfsaansprakelijkheids- en/of werkmateriaalverzekering.

De opdrachtgever lift dan mee op de dekking van uw verzekering(en).

Het verhalen van een schade op de opdrachtgever is daardoor onmogelijk. Het probleem wordt pas écht groot als bij een schade blijkt dat u dit niet goed heeft geregeld met uw verzekeraar. De opdrachtgever zal zich beroepen op de overeenkomst en u draait zelf op voor de schade.

Vrijwarings- en exoneratiebedingen

Aannemers willen bij inhuur of onderaanneming hun aansprakelijkheid vaak beperken (ook wel exonereren genoemd). Ook ten opzichte van derden proberen zij zich te vrijwaren. Daarmee verlegt de opdrachtgever zijn aansprakelijkheid en dus de schade naar u. Dat kan tot problemen leiden als in uw eigen polis supercontractuele aansprakelijkheid is uitgesloten (aansprakelijkheid die de wettelijke overstijgt en alleen voortvloeit uit het contract) of als er schade ontstaat als gevolg van regiefouten, bijvoorbeeld een grondwerker van de aannemer die niet voldoende voorsteekt.

Door ondertekening neemt u ook die voor uw rekening. U kúnt regiefouten meeverzekeren. Daaraan is meestal een beperkt verzekerd bedrag en/ of een verhoogd eigen risico gekoppeld.

Vereiste verzekeringen en verzekerde bedragen

We zien allerlei verzekeringseisen, zoals verplichte verzekeringen, (grote!) minimaal verzekerde bedragen, uitsluitingen die niet zijn toegestaan of eisen welke schade verzekerd moet zijn. Deze eisen verdienen een redelijkheidstoets. Waarom worden ze gesteld? En wordt het door uw eigen verzekering gedekt?

Onjuist contract bij verhuur

Als u alleen op urenbasis wordt ingehuurd, tekent u geen overeenkomst van onderaanneming. U doet immers uitsluitend wat de uitvoerder van de aannemer u opdraagt. Daar horen geen aansprakelijkheden als onderaannemer bij.

Mijn advies: laat uw verzekeraar de contracten die u tekent eerst controleren en teken niet ongezien. Bespreek uw bevindingen met de aannemer.

Nico Willemsen Beleidsmedewerker en secretaris sectie Grondverzet & cultuurtechniek

GRONDIG 9 2017

53

ondernemen met

cumela

CUMELARIA

FEESTELIJKE OPEN DAG EN MEER BIJ DEKKERS MAASBOMMEL Ruim 3500 bezoekers waren in september vipgast bij Loon- en Grondverzetbedrijf Dekkers in Maasbommel. Al vroeg in de ochtend en ruim voor het officiële startsein waren de eerste geïnteresseerden al op het erf te vinden.

De ondernemers en medewerkers genoten met volle teugen van de enorme toeloop.

Bezoekers die minder affiniteit hadden met de sector en de glimmende machines werden

geholpen door de duidelijke uitleg die bij de machines en werktuigen aanwezig was of werd gegeven door de medewerkers. Kinderen wilden niet meer naar huis en verdrongen zich voor de ‘trekkerbaan’, snackbar en ijscoman.

Ook konden de kinderen graven met echte elektrische minikraantjes. Een geslaagde dag voor alle relaties, geïnteresseerden en medewerkers en de ondernemers.

ALLEMAAL JUBILARISSEN Het was zaterdagavond 21 oktober een vrolijke boel bij Vermaire in Breezand. Daar werd het 25-jarig dienstverband van medewerker Sandor Baartman gevierd. Wat later dan het officiële moment, maar als goed medewerker van een cumelabedrijf had hij alle begrip voor het kiezen van een feestavond op een wat rustiger moment dan in de drukke zomermaanden. Het werd extra feestelijk doordat op deze avond ook alle andere medewerkers de al 25 jaar of langer in dienst waren een speldje ontvingen. Dit was mogelijk dankzij de aangepaste speldjesregeling van CUMELA Nederland. De speldjes werden uitgereikt door directeur Jack Vermaire en zijn partner Gea.

VIJFTIG JAAR BERKHOF Op een prachtige manier legde Berkhof BV in Scherpenzeel het vijftigjarig jubileum vast: met de medewerkers die centraal stonden en gezamenlijk het getal ‘50’ vormden. Het tekent de sfeer van samenwerken in het bedrijf. Dat kan ook niet anders met een bedrijf dat door meerdere familieleden wordt gerund. Tijdens het jubileum namen Rien en Bart Berkhof afscheid als directielid. Zij ontvingen de gouden CUMELA-speld. Wout Berkhof vierde zijn veertigjarig dienstverband en zijn gedeeltelijke uittreding als directielid. Naast het feest voor familie, medewerkers en genodigden was er een drukke open dag, waar al het materieel weer kon worden bekeken.

BUMPER OP VEILIGHEIDSDAG Lars Roodenburg van Meijns Grondverzet en Groenvoorziening zorgde op de eerste Nationale Veiligheidsdag (heeft u hem ook gemist?) voor een mooi stukje bumper- en sectorpromotie. Net als veel andere partijen - zoals brandweer, politie en ambulance, maar ook Veilig Verkeer Nederland en Burgerhulp Jisp en Oostknollendam - kwam hij naar het centrale plein in Wormer. Roodenburg gaf uitleg over de bumper en hoe je kunt voorkomen dat die nodig is. Het initiatief sloot aan bij de Week van de Veiligheid, waarin er in het hele land extra aandacht wordt gevraagd voor veiligheid Tijdens dit evenement in Wormer konden belangstellenden ook in een rijsimulator stappen en bijvoorbeeld ervaren hoe het is om met een slok op achter het stuur te zitten. Ook de demonstratie waarbij de diverse hulpdiensten een slachtoffer redden dat bekneld in een auto zat, trok veel publiek.

54

GRONDIG 9 2017

GEKRUID COMBINE OP COOLSINGEL Persoonlijk zien wij liever een combine op de Coolsingel dan een groep voetbalsupporters in mei, maar daar zal niet iedereen in Rotterdam het mee eens zijn. Al trok deze combine die tijdens wereldvoedseldag door Maurice van Chastelet naar Rotterdam werd gereden veel bekijks. Samen met de ook aangevoerde trekker trokken ze veel bezoekers die op World Food Day waren afgekomen. Het leverde veel goede gesprekken op over de cumelasector. De belangstelling was zeer divers; van kinderen, collega’s uit België tot een 96-jarige vrouw. Allemaal kregen ze te horen wat de rol was van de cumelabedrijven in de voedselketen. En voor wie het weten wilde ook over de diversiteit aan werkzaamheden, zoals het onderhoud en de aanleg van een voetbalveld in de Arena, 60 kilometer noordwaarts.

Inspectie SZW En ja hoor daar was hij dan, de meneer van de Inspectie SZW, de vroegere Arbeidsinspectie. Een poosje geleden hadden we al een voorafkondiging gekregen dat we de komende maanden een bezoekje konden verwachten. Jaren geleden kregen we de inspecteur ook al eens onverwachts op bezoek. Ik ben toen samen met hem door een hele vragenlijst heen geworsteld. Gelukkig waren dankzij de VCA*-certificering alle vragen ingedekt en zo is de inspecteur uiteindelijk niet eens achter op ons bedrijfsterrein geweest.

Deze keer wist ik niet eens dat de inspecteur er was. Onze monteur had hem al een rondleiding over het bedrijfsterrein en door onze loodsen gegeven. Een paar kleine aandachtspuntjes had hij wel, zoals een te korte slang aan de bandenpomp en een stelling die meer moest worden geborgd. Helaas stonden er vanwege de maïswerkzaamheden buiten ook een stel banden los tegen de muur. Gelukkig zaken die met een zeer geringe inspanning allemaal kunnen worden opgelost.

BIJPRATEN Volle bak bij de open-huisavond van Voets Tractoren en Werktuigen in Hazerswoude. Het publiek luisterde aandachtig naar CUMELAmedewerker Thijs Veneklaas Slots, die de aanwezigen mocht bijpraten over de recente ontwikkelingen rondom het kenteken, om zo ook de achterban van LTO te overtuigen van het nut van een goede verkeerswetgeving voor het landbouwverkeer. Daarnaast mocht Don Opleidingen uitleggen welke regels er gelden rond het T-rijbewijs en hoe je dit kunt behalen. Een mooi initiatief van Voets.

Zo stond de inspecteur dan ineens in mijn kantoor. Of ik de risicoinventarisatie en -evaluatie wel even wilde laten zien. Twee jaar geleden hadden we samen met onze medewerkers een nieuwe versie daarvan opgesteld en die laten toetsen door Stigas. Ook had ik vanwege het jaarlijkse actieplan voor de VCA*-audit diverse aantekeningen in de kantlijn staan en dus was het een risicoinventarisatie en -evaluatie waarmee wat werd gedaan in plaats van dat hij ergens onder in een kastje ligt. Wat ook prettig was: deze inspecteur was een man van de praktijk. Toch was ik uiteindelijk weer opgelucht dat alles in orde was, want een ongeluk zit in een klein hoekje. Ook al kun je het niet altijd voorkomen, maar wat is het dan toch fijn dat je kunt aantonen dat je alles in het werk hebt gesteld om ongevallen te voorkomen. De laatste tijd zijn er in onze omgeving namelijk toch een aantal ernstige ongelukken geweest bij diverse bedrijven. Ook dan krijg je de Inspectie SZW op je bedrijf en wordt het hele bedrijf geïnspecteerd en worden alle procedures onder de loep genomen. Daar zit waarschijnlijk niemand op te wachten, nog los van het leed dat is geleden door een ongeval. Ons motto is dan ook ‘Veiligheid voor alles’.

Gretha Toering Toering Loon- en Grondverzetbedrijf

GRONDIG 9 2017

55

VAN BUITEN NAAR BINNEN “Trek aan de bel en maak je punt”

ondernemen met

cumela

In hoeverre is CUMELA bekend buiten de sector? Hoe kijken overheden naar de sector? Hoe gaan grote aannemers om met cumelabedrijven? Waarin kan de sector zichzelf nog verbeteren? Daar zoeken we in deze serie een antwoord op. De aftrap is aan Hans Marchal, wethouder in Wijk bij Duurstede.

In hoeverre heeft u affiniteit met de cumela­sector?

“Ik ben geboren en getogen in Langbroek, dus opgegroeid tussen de boeren en de trekkers. Mijn partij, de Protestants Christelijke Groepering, en ik hebben een klik met de sector.

Er staan altijd agrariërs op de kandidatenlijst voor de verkiezingen. De nuchterheid en de betrokkenheid van de cumelaondernemers bij het vak vind ik heel mooi om te zien. Daarnaast heb ik veel respect voor hen als ik zie hoe ze ondanks de wet- en regelgeving hun hoofd boven water weten te houden en niet kijken op een uurtje meer of minder. Het zijn harde werkers, die belangrijk zijn voor de lokale economie.”

Hoe ondersteunt u de sector?

“Toen ik in 2014 wethouder werd, kreeg ik meteen de afrondende fase van het bestemmingsplan Buitengebied op mijn bordje. Ik heb daarin kansen voor de sector weten mee te nemen. Zo kunnen bedrijven in het buitengebied hun

bouwvlak tot 2,5 hectare uitbreiden. In de dit jaar vastgestelde Omgevingsvisie Buitengebied krijgen ondernemers ook meer ruimte. Wie zich inzet voor duurzaamheid en een gebouw bijvoorbeeld goed landschappelijk inpasbaar maakt, kan extra bouwmogelijkheden verwachten. Verder probeer ik de lijntjes met de ‘mannen uit het gebied’ zo kort mogelijk te houden, door regulier overleg met CUMELA bijvoorbeeld. Ook heb ik me hard gemaakt voor de aanleg van glasvezel in het buitengebied. Zeker cumelabedrijven hebben zoveel data te verwerken dat een snelle internetverbinding echt noodzaak is.

Met de aanleg wordt begin volgend jaar begonnen.”

Wat doet de sector zelf om hun punten onder de aandacht te brengen?

“In zijn algemeenheid vind ik de houding van cumelabedrijven richting politiek en overheden te afwachtend en te bescheiden. Als de contacten er zijn, presenteren ze zich prima en hebben ze kennis van zaken. Belangrijk is het om zelf vaker het initiatief te nemen en de politiek te ‘bestoken’ met de punten die belangrijk zijn voor de sector of de individuele ondernemer.”

Een voorbeeldgemeente De lijnen tussen CUMELA Nederland en de gemeente Wijk bij Duurstede zijn kort. Zo brengt wethouder Hans Marchal met betrokken ambtenaren eens per jaar een werkbezoek aan diverse cumelabedrijven in zijn gemeente en hij heeft regelmatig contact met de medewerkers van CUMELA. Dit is wel een uitzondering op de regel, stelt Gerbrand Schuurman, die de portefeuille verkeer heeft binnen het provinciaal bestuur van CUMELA. “Wijk bij Duurstede is één van de weinige gemeenten in Utrecht waarmee een dergelijk contact is. Wat dat betreft kun je het een voorbeeldgemeente noemen voor onze sector.”

De uitdagingen voor de sector liggen vooral in huisvesting en landbouwverkeer.

“Het vestigen van een cumelabedrijf in agrarisch gebied is erg lastig”, stelt het bestuurslid. “Hoewel de klantenkring en het werkgebied daar liggen, is het moeilijk om in het buitengebied een locatie te vinden die voldoende ruimte biedt voor ontwikkeling van een cumelabedrijf.”

Daarnaast is landbouwverkeer een terugkerend onderwerp van gesprek, omdat trekkers en zware machines niet op de provinciale wegen binnen de gemeente mogen rijden en daardoor door de krappe dorpskernen en over parallelwegen moeten, die ze delen met de fietsers. Ook bij de gemeente is dit een doorn in het oog.

“Een ander punt is de wens van de provincie om het buitengebied aantrekkelijk te maken voor recreatie”, voegt Schuurman eraan toe. “Ze wil een landelijk aanzicht. Dit betekent dat wegen in het buitengebied slechter berijdbaar worden voor landbouwverkeer. En dat terwijl wij juist via deze wegen de werkgebieden moeten zien te bereiken, omdat de provinciale wegen niet toegankelijk zijn.”

56

GRONDIG 9 2017

Hoe kunnen bedrijven dit doen?

“Als je meer invloed wilt hebben, moet je je begeven in het informele circuit, het lobby-circuit. Bezoek raads- en statenfracties, spreek in bij vergaderingen waar onderwerpen aan de orde komen die van belang zijn, trek aan de bel en maak je punt. Laat je niet ondersneeuwen door andere belangengroepering. Jullie verhaal is goed en draag dit uit waar mogelijk! Belangrijk is ook om de omgeving te betrekken bij het wel en wee van het bedrijf. Laat zien wat er op het bedrijf gebeurt en leg uit waarom dingen gaan zoals ze gaan. Hiermee kweek je begrip en goodwill en hopelijk ook draagvlak voor mogelijke ontwikkelingen die op stapel staan.”

Uw collega-wethouders hebben wellicht een andere kijk op het buitengebied. Hoe krijgt u ze toch mee in uw plannen?

“Er spelen inderdaad verschillende belangen. Andere partijen vinden misschien een pijler als toerisme het belangrijkste in het buitengebied, maar de verschillen zijn niet zo groot.

De agrarische sector staat hier heel goed op de kaart. Dat komt voornamelijk doordat de cumelabedrijven hier zelf aan de bel trekken. Zo hebben ze raadsleden ooit een rondje laten meerijden in de trekker om de verkeersveiligheid aan de

kaak te stellen. Die betrokkenheid wordt beloond. De raad was er destijds unaniem voorstander van om deze zware machines op de provinciale weg te laten rijden.”

Maar dat gebeurt nog niet…

“Het is nog steeds een zeer controversieel onderwerp. De gemeente wil dit heel graag en wil een pilot op de N227 en de N229. We trekken daarin samen op met CUMELA, LTO, de Fietsersbond en het Dorpsplatform Langbroek. Er is een beleidskader Mobiliteit vanuit de provincie dat een pilot mogelijk maakt, maar onlangs heeft de gedeputeerde ons voorstel afgewezen. Ze vreest voor belemmering van de doorstroming, al kunnen wij aantonen dat dat niet zo is. Ik denk dat ze ook erg huiverig is voor precedentwerking elders in de provincie, maar ook dat is ongegrond, vinden we. We gaan het nu proberen langs de politieke route, via Provinciale Staten.”

Begin september was u op werkbezoek bij twee cumelabedrijven, waar huisvesting één van de gespreksthema’s was. Hoe staat u daarin?

“Een cumelabedrijf hoort niet op een industrieterrein, vind ik.

Zo’n bedrijf zou juist midden in het agrarisch gebied moeten zitten, tussen zijn klanten. Aanrijtijden worden daardoor korter en het leidt tot minder verkeer op de openbare weg. Hoe groter bedrijven worden, hoe lastiger het echter is om ze te plaatsen. Het is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de ondernemer zelf om een nieuwe locatie te vinden, maar wij willen daar graag in meedenken en brengen mogelijke locaties in kaart. Dat is mijn taak als wethouder, vind ik. Ik denk graag in kansen en mogelijkheden en wil graag, door samen op te trekken, kijken hoe iets wel kan worden gerealiseerd.”

Het aanbestedingsbeleid is voor veel cumela­ bedrijven ook een belangrijk onderwerp. Hoe wordt die discussie in uw gemeente gevoerd?

Wie is Hans Marchal?

Hans Marchal kwam in 1994 meteen de gemeentelijke politiek in als wethouder. Hij volgde zijn vader op, die namens de Protestants Christelijke Groepering (PCG) in Langbroek wethouder was. Omdat de PCG dat jaar de verkiezingen won en Marchal als tweede op de lijst stond, kwam ‘de zoon van’ meteen in het college. Na twee jaar was de herindeling een feit en verhuisde Marchal naar Wijk bij Duurstede, waar de PCG als kleinste partij begon.

Hier was hij raadslid.

De PCG kreeg er na de herindeling extra stemmen bij en dat resulteerde al snel in een extra gemeenteraadszetel.

Na de verkiezingen in 2014 werd Marchal opnieuw wethouder. Hij is portefeuillehouder financiën, belastingen en onroerend goed, milieu, energie, duurzaamheid en natuurontwikkeling, beheer openbaar groen, wegen, water, bruggen, vastgoed, ruimtelijke ordening (inclusief handhaving) en afvalverwerking en riolering. De gemeente Wijk bij Duurstede telt 23.500 inwoners.

“We willen zoveel mogelijk lokaal aanbesteden. Bij elke opdracht die we uitschrijven, moeten lokale bedrijven de kans krijgen om het werk te krijgen. Of die lokale ondernemer de klus uiteindelijk krijgt, hangt onder andere van de prijs af waarmee er wordt ingeschreven.”

Lukt dat ook?

“Op papier is het lokaal aanbesteden goed geregeld. Aan de uitvoering schort het nog wel eens, dat geef ik toe. Ik blijf mensen erop wijzen dat ze eerst aan de lokale ondernemers moeten denken. Dat probeer ik tussen de oren te krijgen en dat lukt steeds beter.”

In maart 2018 worden er nieuwe verkiezingen gehouden. Gaat u door?

“Heel graag. Ik heb er veel plezier in. Het is intensief, maar het geeft ook energie. Ik wil me graag inzetten voor de Wijkse samenleving en in het bijzonder voor de leefbaarheid van het buitengebied. Eigenlijk heb je als wethouder twee termijnen nodig om zaken echt te kunnen realiseren, dus daar wil ik voor gaan.”

TEKST & FOTO: Marjolein van Woerkom

GRONDIG 9 2017

57

ondernemen met

cumela

CUMELA.NL

Op deze pagina’s samenvattingen van berichten die eerder op Cumela.nl zijn geplaatst. Wilt u op de hoogte blijven van het actuele nieuws?

Ga naar Cumela.nl. Daar publiceert de redactie dagelijks nieuws van en voor de cumelasector.

OPTIMISTISCH OVER REGEERAKKOORD De grote aandacht voor het MKB in het nieuwe regeerakkoord maakt CUMELA Nederland optimistisch over de plannen van de nieuwe regeringscoalitie. Belangrijk vindt de organisatie het voornemen om de arbeidskosten te verlagen, al is nog niet duidelijk op welke wijze dit zijn beslag moet krijgen.

• Blij is CUMELA Nederland met de vervanging van de Wet DBA. Daarmee komt er meer duidelijkheid over het werken met zelfstandigen.

• Omdat in de cumelasector veelvuldig sprake is van lange dienstverbanden is het een goede zaak dat de verhoging in de transitievergoeding na tien dienstjaren vervalt. Hoewel in veel berichten wordt gemeld dat het ontslagrecht wordt versoepeld, is daar volgens CUMELA Nederland nog geen sprake van.

• In dat verband is CUMELA Nederland blij dat het voornemen wordt uitgesproken om meer oog te hebben voor het MKB. Met het nadrukkelijk vaststellen welke impact wet- en regelgeving heeft op het MKB, het voornemen om de administratieve lasten te verminderen en het beter toegankelijk maken van aanbestedingen voor het MKB. • Om Nederland mobiel en bereikbaar te houden, stelt het kabinet cumulatief twee miljard euro beschikbaar in de eerstkomende drie jaar. Daarna wordt het structurele budget met 100 miljoen euro verhoogd. De cumelasector is hierbij enerzijds gebaat als gebruiker van deze infrastructuur.

Anderzijds zal het de sector veel werk opleveren. Aandacht zal CUMELA Nederland bij de wegbeheerders moeten vragen om ook de bereikbaarheid voor langzaam verkeer in beeld te houden. Ontbrekende schakels worden aangelegd, zo stelt de nieuwe coalitie. CUMELA vindt dat dit ook moet gelden voor een sluitend (land)bouwroutenetwerk.

Landbouw • Bij de plannen voor de landbouwsector maakt CUMELA Nederland

OVEREENSTEMMING NIEUWE CAO LEO

deze groep werknemers geen reistijd meer hoeft te worden vergoed voor zover het gaat om de reis van de woning naar de bedrijfslocatie.

De overbruggingsregeling is per 9 oktober 2017 een gesloten regeling.

Dit betekent dat geen nieuwe arbeidsovereenkomsten met overbrugging kunnen worden aangegaan. Voor het complete overzicht en meer informatie gaat u naar Cumela.nl.

Er is op 9 oktober overeenstemming bereikt over een nieuwe CAO Landbouwwerktuigen Exploiterende Ondernemingen. De looptijd van de nieuwe cao is van 1 juli 2017 tot en met 30 juni 2019. De werkgeversdelegatie is blij met dit resultaat. De sector is gebaat bij goede afspraken, maar ook bij een goede beloning, zodat er instroom van personeel in de sector blijft. De vakbonden leggen dit onderhandelingsresultaat voor aan hun leden, waarna zo spoedig mogelijk de teksten worden geschreven.

zich zorgen over de vorm waarin steun wordt verleend aan de agrariërs. Zo vindt zij het goed dat er een fonds komt voor de bedrijfsovername door jonge boeren, maar zijn er zorgen over de opmerking dat dit moet gebeuren door de investeringen in innovaties te bevorderen. Dit mag niet betekenen dat er bijvoorbeeld in het kader van de bedrijfsoverdracht een subsidie komt voor een spitmachine. Dit geeft een ongelijk speelveld.

• Dit geldt ook voor de plannen om bij de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid inkomenssteun te vervangen door subsidies op innovatie, duurzaamheid, voedselzekerheid en voedselveiligheid. In dat geval dienen die subsidies ook voor loonbedrijven beschikbaar te zijn.

• De organisatie ondersteunt het voornemen om te werken aan kringlooplandbouw en een betere bodemvruchtbaarheid. CUMELA Nederland wil daarin graag een actieve rol spelen.

Onderwijs • De overgang van het groene onderwijs van bekostiging via het ministerie van Economische Zaken naar het ministerie van Onderwijs is een goede zaak, meent CUMELA Nederland. Het betekent dat de AOC’s meer geld krijgen per leerling. Door de samenvoeging verdwijnt ook de eerdere bezuiniging van tien miljoen euro die het groene onderwijs was opgelegd.

VEELGESTELDE VRAGEN LEEST U OP CUMELA.NL

• Tot wanneer kan ik mijn jaarcijfers inleveren voor deelname aan CUDe lonen stijgen op 1 januari 2018 met 1,5 procent, op 1 juli 2018 met 1,75 procent en ten slotte op 1 januari 2019 met 1,0 procent. Ook zijn er afspraken gemaakt over een verhoging van de staffel van de jeugdlonen. Ten behoeve van de flexibiliteit op de bedrijven zijn functies benoemd waarvoor de keten wordt doorbroken door een periode van drie maanden in plaats van de wettelijke zes maanden. Voor nieuwe werknemers in alle functiefamilies zoals opgenomen in het functieraster, behalve ‘uitvoering’, vervalt artikel 55 lid 1. Dit betekent dat voor

58

GRONDIG 9 2017

MELA Kompas Analyse?

• Ik ben gebeten door een teek. Wat nu?

• Hoe herken ik phishing- en andere nepmails?

• Moet een aanhanger achter een voertuig met GV-kenteken ook een kentekenplaat hebben?

• Hoe herken ik een neptelefoontje?

• Ik ben onderweg met mijn machine staande gehouden door een agent. Wat moet ik doen en waarop moet ik letten?

VOORZITTER Maandelijks op deze plaats een column van één van de voorzitters van CUMELA Nederland. Deze editie Wim van Mourik, voorzitter CUMELA Nederland.

Vertrouwen GEEF TELEN VAN GESLAAGD VANGGEWAS VOLDOENDE RUIMTE De NVWA controleert of er direct na de maïsoogst een vanggewas wordt geteeld op zand- en lössgrond. Daarvoor gebruikt de NVWA ook satellietbeelden. CUMELA Nederland onderschrijft het belang van het telen van een vanggewas na maïs ter voorkoming van de uitspoeling van nitraat. Om het doel te realiseren, is dan wel nodig dat het vanggewas een goed ontwikkelde groenbemester wordt.

Het is een regenachtige zondag in oktober en een ideaal moment om de krant te lezen. Het kabinet is gevormd, alle ministers en staatssecretarissen worden uitvoerig beschreven en wat direct opvalt: het zijn er deze keer veel. 24 in totaal en dat zijn er vier meer dan in het vorige kabinet. Meerdere ministeries hebben een dubbele bezetting en landbouw heeft weer een minister en is niet bij een ander departement ondergebracht. En ik moet zeggen: het bevalt me wel, ik heb er vertrouwen in. Als je zo de kandidaten de revue laat passeren en de achtergronden leest, moet ik zeggen: ook dat bevalt me wel. Het heeft natuurlijk lang geduurd voordat er een akkoord was tussen de vier partijen, maar net als in ons werk duurt iets goeds vaak iets langer. Dat regeerakkoord ziet er op hoofdlijnen niet slecht uit, dus ook daar heb ik vertrouwen in. Er is natuurlijk altijd iets op af te dingen, maar ik durf te zeggen dat het voor ondernemend Nederland geen slecht akkoord is. Wat mij betreft mag het nieuwe kabinet dus voortvarend aan de slag.

Mijn vertrouwen was dit jaar al gegroeid, omdat de aantrekkende economie ook het oosten van het land heeft bereikt en daar langzamerhand een verbetering in het werkaanbod merkbaar is. De bouwsector draait op volle toeren en de cumelasector is hiermee onlosmakelijk verbonden. De mens en machine die zich even uit de bouw terugtrekken om de maïs en het laatste graas voor de boeren binnen te halen of zijn begonnen met het uitmaaien van sloten worden niet alleen hard gemist, maar de bouw moet zelfs een pas op de plaats maken. Dat is lang geleden en geeft mij vertrouwen.

De teelt van de groenbemester begint niet met het inzaaien, maar met het weer in goede conditie brengen van de bodem na de maïsoogst. Dit kan naast het herstellen van de bodemstructuur ook het bekalken omvatten.

Een geslaagde groenbemester en vervolgteelt is alleen mogelijk als bovenstaande maatregelen zonder verder structuurbederf worden uitgevoerd.

CUMELA gaat hierover in gesprek met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

OOK OP CUMELA.NL

• Wijzigingen CAO Bouw & Infra per 1 januari 2018 • Informatiebijeenkomsten wijzigingen BRL 9335 en protocollen • Toename controles op samenvoegen van grond zonder BRL 9335-erkenning • Zoek op toepassing middel in databank Ctgb • Vakantietoeslag betalen over overuren?

Wat mij ook vertrouwen geeft, is het feit dat gemeenten weer kavels verkopen en weer wat kunnen uitgeven om achterstallig onderhoud aan het openbaar groen en grijs te kunnen uitvoeren. Allemaal werk voor onze bedrijven, familiebedrijven die tijdens de crisis hebben geïnvesteerd in werknemers door ze vast te houden, maar daarmee financieel wel een jasje hebben uitgedaan. Door die investering kunnen we snel weer opschalen en de reserves weer aanvullen.

Dus vertrouwen: vertrouwen in de toekomst, vertrouwen om te investeren en vertrouwen om te ondernemen.

Wim van Mourik Voorzitter CUMELA Nederland

GRONDIG 9 2017

59

ondernemen met

cumela

TOOLBOX Zorg zelf voor meer veiligheid!

Tips en vuistregels voor uw toolboxmeeting De Inspectie SZW (voorheen de Arbeidsinspectie) voert controles uit in de cumelasector. De voornaamste onvei-

Voor meer info over veilig werken, kijk op www.agroarbo.nl

lige situaties die ze is tegengekomen, worden hieronder besproken. Help om de sector veiliger de maken. Nog belangrijker: zorg dat je eigen werkplek veilig is voor jezelf en voor je collega’s. Als de situatie niet veilig is, werk dan niet! Neem contact op met je werkgever en kom samen tot een veilige en werkbare oplossing.

AFSCHERMING AFTAKASTUSSENAS Ongevallen met de aftakastussenas gebeuren al zolang die bestaat. Een afscherming van de aftakastussenas biedt hiervoor de oplossing, maar dan moet deze wel in orde zijn.

Controleer altijd of de aftakastussenas goed is afgeschermd.

De kap moet onbeschadigd zijn en voorzien van kettinkjes (er zijn tegenwoordig ook modellen waarbij kettinkjes niet meer nodig zijn). Als de afscherming is beschadigd, meld dit dan direct aan de werkgever en bespreek wat je moet doen.

Foto links en foto rechts kap aan de werktuigzijde ontbreekt.

• Voorkom schade aan de afscherming van de aftakastus• • • •

Kap aan de werktuigzijde aanwezig en in orde.

60

GRONDIG 9 2017

senas door onjuist gebruik. De kap gaat stuk bij te hoog heffen of te kort draaien.

Houd de koppeling van de aftakastussenas schoon door de as na gebruik aan een beugel te hangen. Een vervuilde as koppelt moeilijker.

Maak een smerige as schoon en check of de metalen delen goed in en uit elkaar schuiven.

Zorg dat de hefarmen van de trekker de aftakastussenas niet kunnen raken.

Als het doorsmeren van de kruiskoppeling moeilijk gaat, vergroot dan de smeernippelopening.

Voor meer informatie: zie www.agroarbo.nl mechanisch loonwerk, aftaktussenas.

AFSCHERMING KOLOMBOOR

OPSLAG BANDEN

Een kolomboor moet afgeschermd zijn, ook al werkt het onhandig. Als de afscherming wordt weggedraaid, moet de machine uitslaan. Zorg dat de beschermkap schoon is.

Tijdens het werken met de kolomboor mogen er geen handschoenen worden gedragen. Draag wel een veiligheidsbril en gehoorbescherming.

Zorg dat banden zo zijn opgeslagen dat ze niet onbedoeld kunnen wegrollen of omvallen en iemand kunnen verwonden. Leg banden dus plat neer of maak ze vast.

Wegzetten in een rek of stelling kan ook.

Zo slaat u banden veilig op.

Banden op deze wijze opslaan is gevaarlijk.

KEUREN MACHINES OPPOMPEN VAN BANDEN Bij het oppompen van banden kun je gewond raken als de velg van de band springt of als een klapband ontstaat. Zorg er daarom voor dat je voldoende afstand van de band houdt.

De compressorslang moet minimaal drie meter lang zijn. Ga altijd in de rolrichting van de band staan. Let er ook op dat je collega’s niet in de gevaarlijke zone komen.

Machines moeten gekeurd zijn. Controleer wanneer de keuring heeft plaatsgevonden. Zie je dat een machine niet tijdig is gekeurd, meld dit dan bij je werkgever. De keuringsdatum is terug te vinden op de keuringssticker op de machine. Werk alleen met machines die veilig zijn en die goed werken. Merk je dat een machine niet werkt zoals het hoort, meld dit dan direct, zodat het kan worden opgelost.

Meld het ook als machines storingen hebben, ook al heb je de storing opgelost. Overbrug nooit beveiligingen. De gevolgen kunnen zeer ernstig zijn. Als iemand zwaar gewond raakt, is dat niet meer ongedaan te maken!

ZOEK ZELF VERBETERPUNTEN! Stel dat Inspectie SZW bij jouw bedrijf komt kijken, wat zouden de inspecteurs dan als verbeterpunten aandragen?

Hoe kan dat nu al worden opgelost? Het gaat tenslotte niet om de controle van de Inspectie SZW, maar om een gezonde veilige werkomgeving voor jezelf.

TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo BEELD: Stigas en Loon- en Aannemersbedrijf Nagtegaal

GRONDIG 9 2017

61

ondernemen met

cumela

MESTBELEID 2018-2021 Wat er op stapel staat Op 13 oktober 2017 heeft het ministerie van Economische Zaken het ontwerp van het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn gepubliceerd. In het ontwerp zitten verschillende voornemens die ook voor de cumelasector van belang zijn. Hieronder worden de verschillende voornemens beschreven en geven we een eerste reactie.

De voornemens moeten nog worden omgezet in regelgeving en ook de Europese Commissie moet er nog mee akkoord gaan.

Het is daarmee nog niet zeker of deze wijzigingen ook zullen worden doorgevoerd. CUMELA Nederland zal een uitgebreidere reactie op de voornemens richting het ministerie sturen.

AANWENDEN VAN MEST Per 2019: aanwenden van vaste (strorijke) mest op grasland Er komt meer ruimte voor het aanwenden van vaste (strorijke) mest op grasland op klei en veen. De uitrijdperiode daarvoor zal starten op 1 december en loopt tot en met 15 september.

Hierdoor kan vaste (strorijke) mest al op het minder draagkrachtige land worden uitgereden voordat het door regenval in het voorjaar te nat wordt. De veehouder moet zich vooraf aanmelden bij RVO om hiervan gebruik te maken.

• CUMELA Nederland is blij met deze verruiming, maar vindt melding bij RVO niet nodig.

Per 2019: verschuiving uitrijdperiode drijfmest bouwland naar 15 februari tot en met 15 september Op bouwland verschuift de uitrijdperiode van drijfmest van 1 februari tot en met 31 augustus naar 15 februari tot en met 15 september.

• CUMELA Nederland is blij met deze verschuiving, want die sluit aan bij de verschuiving van het groeiseizoen.

Per 2019: groenbemester inzaaien voor 16 september De ruimte voor het inzaaien van een groenbemester wordt in samenhang met de uitrijdperiode ook verlengd. Op zand- en

Proefprojecten Er komen een aantal proefprojecten: • Pilot ‘Bedrijfsspecifiek afrekenen in de melkveehouderij’ • Pilot ‘Slim bemesten’, bedrijfsspecifieke verantwoording in löss • Gebiedspilot ‘Kunstmestvrije Achterhoek’ • Voortzetting pilot ‘Hoogwaardige meststoffen’ (mineralenconcentraat) Deze voortzetting is vooral voor de huidige producenten van mineralenconcentraat van groot belang, omdat hiermee de afzet boven de gebruiksnorm van dierlijke mest verzekerd blijft.

62

GRONDIG 9 2017

lössgrond wordt echter de extra gebruiksnorm stikstof voor de groenbemester gekort met 50 procent, uitgezonderd na de teelt van niet-uitspoelingsgevoelige gewassen, zoals granen (met uitzondering van maïs), koolzaad, zomerpeen, blauwmaanzaad, karwij en vlas.

• CUMELA Nederland is blij met deze verruiming, maar heeft moeite met de korting op de extra gebruiksnorm stikstof.

Per 2021: verplichting rijenbemesting in maïs op zand- en lössgrond Toepassing van precisiebemesting (rijenbemesting) van alle toegediende mest (kunstmest en dierlijke mest) in rijen geplante maïs op alle zand- en lössgronden wordt verplicht.

Voor de handhaving is het nodig dat zowel het uitrijden van meststoffen als het zaaien digitaal wordt vastgelegd (door middel van GPS) en ook geborgd moet zijn. De equivalente maatregel voor de rijenbemesting vervalt dan.

• CUMELA Nederland begrijpt deze maatregel, omdat uit onderzoek blijkt dat met een lagere bemesting een gelijkblijvende gewasgroei kan worden gerealiseerd. Door deze maatregel pas per 2021 te laten ingaan, is er voor cumelabedrijven drie jaar tijd om bestaande apparatuur af te schrijven, om te bouwen of te vervangen. Wel is noodzakelijk dat deze verplichting dan minimaal ook in het zevende Actieprogramma blijft gelden. Daarnaast vindt CUMELA Nederland dat de extra gebruiksruimte voor stikstof die nu in de equivalente maatregel wordt gegeven dan voor alle maïs beschikbaar moet zijn. CUMELA Nederland ziet de ruitzaai van maïs ook als precisiebemesting, omdat uit lopend onderzoek blijkt dat de benutting van de meststoffen vergelijkbaar is met rijenbemesting.

Per 2021: voorkomen van afspoeling in ruggenteelt op kleien lössgronden Het wordt verplicht om in ruggenteelten op klei en löss oppervlakkige afspoeling van het perceel bij normale weersomstandigheden (neerslag) te voorkomen door de aanleg van waarneembare hindernissen, zoals drempels of drempeltjes op of rond het perceel.

• CUMELA Nederland begrijpt de achtergrond van deze maatregel. Het is immers noodzakelijk om meer aandacht te hebben voor perceelsgericht waterbeheer. Dit begint overigens met een goede bodemstructuur.

Tabel 1. Fosfaatklassen en -gebruiksnormen (oud = 2017-2019, nieuw = 2020-2021) Fosfaatklasse

Grasland PAL-GETAL Oud

ARM

< 16

LAAG

16-26

NEUTRAAL

27-50

Ruim voldoende Hoog

n.v.t. > 50

Nieuw < 16 16-26 27-40 41-50 > 50

Bouwland

FOSFAATGEBRUIKSNORM

Oud 120 kg 100 kg 90 kg 90 kg 80 kg

Per 2018: verlengen vrijstelling stuifbestrijding Veenkoloniën en Texel De regeling voor bovengrondse aanwending van runderdrijfmest in het kader van stuifbestrijding wordt verlengd voor de looptijd van het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn. De situatie ten aanzien van alternatieven is ongewijzigd.

• CUMELA Nederland vindt deze maatregel voor een snelle en effectieve stuifbestrijding nuttig, maar constateert dat een goede en effectieve stuifbestrijding zonder ammoniakemissie, zoals met papiercellulose, door de hoge kosten nu weinig zal worden toegepast.

Nieuw 120 kg 105 kg 95 kg 90 kg 75 kg

PW-GETAL

Oud < 25 25-35 36-55 n.v.t. > 55

Nieuw < 25 25-35 36-45 46-55 > 55

FOSFAATGEBRUIKSNORM

Oud 120 kg 75 kg 60 kg 60 kg 50 kg

de bodem zit te beperken. Dit kan door onderzaai van (vorstbestendig) gras in mei of juni of het inzaaien van een vorstbestendig vanggewas op uiterlijk 21 september. Voor dit laatste moet de maïs dan al zijn geoogst.

• CUMELA Nederland vindt dat hier helemaal geen sprake is van een keuze. Deze regel dwingt elke teler tot het gebruik van grasonderzaai, want de kans dat ook bij een vroeg maïsras de oogst niet voor 21 september kan plaatsvinden, is te groot. Onduidelijk is vervolgens wat de gevolgen zijn als de grasonderzaai onverhoopt toch mislukt (wat in het huidige onderzoek ook wel is gebeurd).

Per 2020: extra klassen in fosfaatgebruiksnormen In de indeling van fosfaatklassen van arm, laag, neutraal en hoog wordt een extra klasse ‘ruim voldoende’ ingevoerd. Tegelijkertijd krijgen de lage klassen extra fosfaatgebruiksruimte, maar wordt bij de hoogste klasse de fosfaatgebruiksruimte beperkt. In tabel 1 worden de veranderingen samengevat.

Per 2021: verplichting tot het telen van een vanggewas na consumptie- of fabrieksaardappelen Op het zuidelijke zand en op lössgronden zal na de teelt van consumptie- of fabrieksaardappelen op 31 oktober een vanggewas moeten worden geteeld. Als er op deze percelen uiterlijk op 16 september geen groenbemester is ingezaaid, dient uiterlijk op 31 oktober een wintergraan als vanggewas te worden geteeld.

• CUMELA Nederland is blij met de verruiming van de gebruik-

• CUMELA Nederland vindt het akkerbouwmatig altijd verstan-

snorm voor de lagere fosfaatklassen, maar pleit voor een systeem waarbij de bemesting afhankelijk is van de onttrekking.

dig om na de aardappeloogst een vanggewas te telen. Het gebeurt in de praktijk veelal niet, omdat het ruilgrond betreft en de aardappelteler liever niet investeert in andermans grond. Voor de loonwerker is de uitvoering van deze maatregel te plannen.

GEBRUIKSNORMEN

Per 2020: extra fosfaatruimte in de fosfaatklasse ‘hoog’ bij meststoffen die het os-gehalte verbeteren Percelen met de fosfaattoestand ‘hoog’ op bouwland kunnen vijf kilogram fosfaat per hectare per jaar extra gebruiksruimte krijgen, mits daarvoor een meststof wordt gebruikt die het gehalte aan organische stof in de bodem positief beïnvloedt. Deze aanvullende gebruiksnorm wordt alleen verkregen als er minimaal twintig kilogram fosfaat per hectare in de vorm van mestsoorten met een hoog gehalte aan organische stof en een laag gehalte aan stikstof wordt toegediend. Het gaat bijvoorbeeld om groenen GFT-compost, champost en strorijke (vaste) dierlijke mest.

• CUMELA Nederland is blij met deze extra ruimte voor meststoffen die het os-gehalte verbeteren. Ook een kleine verhoging van het os-gehalte in de grond leidt tot een betere en gezondere bodem en daardoor een hogere productie en dus lagere verliezen.

Nieuw 120 kg 80 kg 70 kg 60 kg 40 kg

VERNIETIGEN GRASLAND Per 2019: graslandvernieuwing op zand en löss mag onder voorwaarden tot 1 september Er komt meer ruimte voor graslandvernieuwing op zand- en lössgrond. Dit mag tot 1 september, mits wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: het volgende gewas is weer gras, een korting van 50 kilogram stikstof op de gebruiksnorm stikstof en inzaai van het nieuwe gras uiterlijk op 10 september.

Het bedrijf moet zich hiervoor melden bij RVO. Tevens vervalt hiermee de calamiteitenregeling.

• CUMELA Nederland is blij met deze verruiming. Het geeft veel ruimere mogelijkheden voor een geslaagde graslandvernieuwing later in het jaar, waardoor minder gewasbescherming nodig is en de graslandvernieuwing minder ten koste gaat van de ruwvoerproductie.

VANGGEWASSEN Per 2019: vanggewas na maïs op zand- of lössgrond Het telen van een vanggewas na de maïsteelt verandert om de kans op uitspoeling van het nitraat dat na de oogst nog in

TEKST: Hans Verkerk, secretaris sectie Meststoffendistributie

GRONDIG 9 2017

63

ondernemen met

cumela

Wees een aantrekkelijke werkgever Goed werkgeverschap is meer dan een biertje op vrijdag Het gaat goed met de arbeidsmarkt. Er zijn veel banen en het aantal werkenden is groter dan ooit. Tegelijkertijd betekent dit krapte op de arbeidsmarkt, ook in de cumelasector. De man of vrouw die nodig is en past, is lastig te vinden. Ondernemers hebben ook de uitdaging om te zorgen dat de huidige werknemers blijven. Dat kan door een goede en aantrekkelijke werkgever te zijn. Dat is meer dan alleen het biertje op de vrijdagmiddag.

64

GRONDIG 9 2017

Regelmatig wordt op vrijdagmiddag in de cumelasector samen een biertje gedronken. Steeds vaker kiezen werkgevers en werknemers voor een alcoholvrij biertje, een goede ontwikkeling. De vrijdagmiddag wordt gebruikt om de week af te sluiten, verhalen uit te wisselen en vooruit te kijken naar de komende week. Een mooi gebaar van u als werkgever. Het is goed om zo samen te zitten. Als werkgever biedt dit moment een kans om uw waardering uit te spreken en aandacht te geven aan uw werknemers. Een moment waarop u als werkgever het verschil kunt maken. Hoe doet u dat? Pakt u dit moment om vragen te stellen, waardoor u laat zien hoe geïnteresseerd u bent in uw werknemers? Vraagt u door, zodat u weet wat er in de afgelopen week werkelijk speelde? Pakt u uw rol als werkgever op om uw waardering uit te spreken?

Bij uitstek is dit het moment om vragen te stellen aan uw werknemers, zoals: “Vertel eens hoe was het bij Petersen?”, “Het was een lastige situatie, hoe heb je het aangepakt?”, “Hoe ging het toen?” of “Hoe is het afgelopen?”. En dan een compliment te geven: “Mooi gedaan” of “Goed opgepakt”. Of om gewoon ook dankjewel te zeggen. De vrijdagmiddag is ook het moment om even samen te proosten op de afloop van een goede week. Pak dit moment als werkgever, bedank uw werknemers voor hun inzet en benoem wat u heeft gezien en waar u trots op bent. Meer aandacht voor elkaar en complimenten tijdens het biertje op de vrijdagmiddag zorgen voor betere sociale contacten en een aangename werksfeer, wat voor u en uw werknemers erg belangrijk is.

Balans werk en privé Meer dan een kwart van de werknemers lijkt te wisselen van werkgever omdat hun werkgever de balans tussen werk en privé niet ondersteunt. Goed werkgeverschap zit ook in het sturen op een juiste balans tussen werk en privé. Hoe gaat u daar als werkgever mee om? Wat weet u over de privésituatie van uw werknemers? In onze sector was er lange tijd een mentaliteit van ‘niet lullen maar poetsen’. Daar komt u, als werkgever, tegenwoordig niet meer mee weg. Nodig uw werknemers uit om te vertellen wat hen bezighoudt, wat ze belangrijk vinden en hoe de balans tussen werk en privé in evenwicht blijft.

Steun uw werknemers door duidelijk aan te geven wat wel en niet mogelijk is. Als uw werknemer er in een drukke oogsttijd voor u is, zorg er dan ook voor dat u er bent voor uw werknemer wanneer hij of zij dat nodig heeft.

U kent het vast wel, werknemers die een zin beginnen met: “Waarom doen we het niet zo?”, “Waarom moet het alweer op deze manier?” of “Waarom kopen we niet zo’n machine?”.

Werkgevers en leidinggevenden ervaren deze werknemers vaak als vervelend. Dit zijn in de ogen van werkgevers vaak de werknemers die lastig zijn en altijd lopen te zeuren. Dat is jammer en vaak ook onterecht. Het zijn juist deze medewerkers die betrokken zijn. Deze medewerkers zijn tenminste niet onverschillig. Zij willen net als u dat er iets wordt veranderd, zij willen gehoord worden, zij willen met u in gesprek. Zij zien zaken die anders kunnen en waar u als werkgever wat aan kunt doen. Nodig ze uit voor een gesprek, luister naar wat ze werkelijk willen zeggen. Vraag wat de reden is van die opmerking of vraag. Vraag wat ze er precies mee bedoelen en hoe ze dat in de praktijk zien. Deze werknemers zijn in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan een verandering in het bedrijf. Juist deze medewerkers zijn ook in staat hun collega’s in beweging te laten komen. Deze werknemers kunnen uw ambassadeurs worden in de verandering die u graag wilt. U krijgt zo betrokken medewerkers, die voelen dat ze worden gehoord en loyaal zijn aan uw bedrijf. U bent aan zet. Ga eens in gesprek en hoor eens wat de medewerker werkelijk bedoelt.

Ontwikkeling van vaardigheden Als ondernemer bent u dagelijks uw eigen vaardigheden aan het ontwikkelen. U wordt uitgedaagd door uw klanten, uw leveranciers en uw werknemers. Hoe daagt u uw werknemers uit? Hoe zorgt u ervoor dat zij hun vakmanschap kunnen ontwikkelen. Het is van belang dat werknemers voelen dat ze de mogelijkheid krijgen zich te ontwikkelen. Ze willen groeien in hun vakmanschap. Ze willen trots op zichzelf kunnen zijn. Ze willen de kansen pakken die bij hen passen. Als u als werkgever weet wie waarin kan uitblinken en wat iemand nog wil leren en als u hen de kansen geeft om dit in de praktijk uit te voeren, raken mensen geïnspireerd en voelen zij zich verbonden met het werk dat ze doen. Mensen voelen zich waardevol als ze de mogelijkheid hebben om hun kennis en kunde in te zetten. In deze tijden van arbeidsmarktkrapte is het nodig om opnieuw te bekijken wie u bij welke opdracht inzet. Daarvoor is het nodig te weten wie welke kwaliteiten heeft. Inventariseer eens bij uw werknemers wat zij nog meer of anders kunnen dan dat zij nu doen. U zult versteld staan. Goed werkgeverschap is zorgen voor de ontwikkeling van uw medewerkers. Het effect daarvan is dat mensen eerder bij uw bedrijf blijven.

Betrokken werknemers Eén op de vijf werknemers haakt af omdat ze niet of onvoldoende betrokken zijn of zich betrokken voelen bij het bedrijf waar zij werken. Zij haken af omdat zij zich niet gehoord voelen en omdat zij niet in contact komen met hun collega’s en hun werkgever. Goed werkgeverschap is ook zorgen voor betrokken werknemers.

TEKST: Erna Berends, teamleider bedrijvenadviseurs FOTO: CUMELA Communicatie

GRONDIG 9 2017

65

EEN BETERE BODEM (1) Tijd voor bodembeheer

ondernemen met

cumela

Tegenwoordig is er veel aandacht voor de bodem. Logisch, want door de grenzen aan de bemesting voor stikstof en fosfaat dreigt uitputting van de bodem, met op termijn mogelijk lage opbrengsten als gevolg. Het is daarom nu de tijd om samen met de klant meer aandacht te besteden aan integraal bodembeheer. Dit artikel is het eerste van een serie over werken aan een betere bodem.

Wie wil werken aan een goede oplossing van een probleem begint met de analyse van de oorzaak. Zo is het ook met het werken aan een betere bodem. Het begint met een analyse van het probleem bij de klant. Wat is de oorzaak, waar zit het probleem en waarmee kan ik - en dus ook de klant - in eerste instantie de grootste winst behalen? In deze fase kun je namelijk vaak tegen relatief lage kosten een groot resultaat behalen. Denk aan het verhogen van de pH om optimale groeiomstandigheden te krijgen. Een tweede stap kan zijn dat u zorgt dat u de benodigde werkzaamheden op de juiste manier en in de juiste volgorde kunt uitvoeren. Natuurlijk is het uitgangspunt dat werkzaamheden alleen worden uitgevoerd onder de juiste weersomstandigheden. Dit is integraal bodembeheer: werkzaamheden op het juiste tijdstip, in de juiste volgorde en onder de juiste omstandigheden uitvoeren.

Verdichting Als het gaat om problemen met de bodem wordt verdichting vaak gezien als de oorzaak van een lagere opbrengst. Berijden met zware machines wordt dan genoemd als veroorzaker.

Wie echter het probleem verder analyseert, ziet dat de oorzaak vaak ergens anders ligt. Verdichting ontstaat namelijk pas als de bodem te weinig draagkracht heeft. Dat betekent te weinig lucht en te veel vocht in de bodem, waardoor deze kneedbaar is. Voorkomen van verdichting begint dus bij zorgen voor een goede drainage, een goede waterdoorlatendheid en een goede structuur. Wie verdichting wil voorkomen, moet dus zorgen voor een goede drainage en moet werken

66

aan het organische-stofgehalte en een goede pH en bodemvruchtbaarheid. Dat bevordert een goede plantengroei en diepe beworteling. Natuurlijk is een lage bodemdruk belangrijk, maar wie zorgt voor een goede bodem voorkomt dat het probleem ontstaat.

Als loonwerker heeft u er dus alle belang bij dat de bodem bij de klant in orde is. Wie zorgt voor een juiste verhouding grond, lucht en water heeft namelijk minder kans op structuurbederf en realiseert hogere opbrengsten. Het is dus belangrijk om u te verdiepen in de bodem en kennis op te doen hoe u de klant aan een betere bodem kunt helpen. Dat is ook het onderwerp van het volgende artikel, waarin we ingaan op bodemstructuur, organische-stofgehalte, waterafvoer (drainage) en watervasthoudend vermogen, bemestingstoestand, CEC (klei-humuscomplex) , pH (zuurgraad) en dergelijke.

E-learning en cursus

Gewenste verdichting

Een eenvoudige en toegankelijke manier om in het bedrijf kennis op te bouwen, is het gebruik van de e-learning ‘Bodem’, waarover in Grondig 8 is geschreven. Echte verdieping is mogelijk via een speciale cursus die door CUMELA Nederland wordt aangeboden in combinatie met de e-learning.

Tijdens één of twee studiebijeenkomsten op het bedrijf wordt de inhoud besproken en toegelicht, inclusief een stukje praktijk in het veld met aandacht voor de specifieke bodemomstandigheden in uw regio. Neem voor meer informatie contact op met jholleman@cumela.nl of via (033) 247 49 00.

De e-learning is ook zonder cursus aan te schaffen. Bij uitgever AgriHolland kunt u hiervoor voor slechts € 25,- een toegangscode kopen en deze dan op het bedrijf gebruiken.

Waar in de landbouw verdichting als ongewenst wordt gezien, is dit in de GWW-sector juist een eis bij sommige werkzaamheden. Hier is het juist de kunst om een stabiele, goed verdichte ondergrond te krijgen, waarin geen verzakking optreedt. Ook hier gaat het om de juiste verhouding van grond, lucht en water, maar dan op een heel andere manier. Daarbij zijn er natuurlijk grote verschillen. Denk aan de verdichting van onderbouw of fundering van wegen en huizen, van bomengrond met en zonder toevoegingen van granulaten en sport- en speelvelden die goed waterdoorlatend moeten zijn met juist een sterke bovengrond.

GRONDIG 9 2017

Doen en adviseren

Meten met penetrometer De penetrometer is een veelgebruikt instrument om de verdichting te bepalen. Door een pen in de grond te drukken, meet je de weerstand en weet je in hoeverre deze verdicht is. Globaal gelden de volgende grenzen: 0-200 newton/cm2 goede groeiomstandigheden, weinig draagkracht 200-300 newton/cm2 redelijk goede groeiomstandigheden en goede draagkracht 2 300 en meer newton/cm slechte groeiomstandigheden

De eerste vraag die u als ondernemer zich moet stellen, is welke rol u wilt vervullen. Natuurlijk kunt u kiezen voor uw rol als uitvoerder en laat u de zorg voor de bodem over aan de klant en zijn adviseurs. U kunt echter ook kiezen voor een actieve rol, waarbij u zelf de adviseur wordt en ook extra werk naar het bedrijf kunt halen. Ook met het bekalken, het telen van een goede groenbemester of een zorgvuldige grondbewerking kunt u namelijk geld verdienen. Voor uzelf, maar ook voor de klant, want hij heeft extra opbrengsten.

Wellicht is het goed om daar ook de medewerkers bij te betrekken, zodat ook zij op het perceel kunnen meepraten met de klant en optreden als sparringpartner. Zo kunnen ze samen de consequenties bespreken van het wel of niet berijden van te natte percelen. De planner kan hierin ook proactief handelen door klanten eerder te benaderen. Een stap verder is dat u zich ontwikkelt tot adviseur richting uw opdrachtgever.

Daarbij geeft u afhankelijk van de bemestingstoestand advies over een passende bemesting, op termijn misschien gecombineerd met gegevens uit de opbrengstmeting op combine of hakselaar. Dit vraagt vandaag de dag niet alleen inhoudelijke kennis, maar ook adviesvaardigheden. Wilt u werken aan een betere bodem onder uw bedrijf, begin daar dan nu aan.

TEKST: John Holleman, adviseur bodem FOTO’S : CUMELA Communicatie advertentie

De innovatie op het gebied van precisiezaaitechniek:

LEMKEN AZURIT. AL HET GOEDE KOMT IN DRIEËN.

10%

Een tot

hogere opbrengst

Meer ruimte voor elke plant in de DeltaRow betekent betere groei en hogere opbrengsten in vergelijking met traditionele rijenzaai.

Rijpadschakeling zonder verlies Bij het automatisch aanleggen van de rijpaden wordt een deelrij uitgeschakeld en wordt de inzaaihoeveelheid van de tweede deelrij verdubbeld. Zo ontstaat een rijpadbreedte waardoor men ook met bodemvriendelijke banden kan rijden zonder de zaaidichtheid te verminderen.

Centrale plaatsing kunstmest.

Door kunstmestplaatsing tussen de deelrijen met DeltaRow zorgt dit voor optimale bereikbaarheid van meststoffen voor de wortels van de plant.

70%

meer ruimte voor de plant door het zaaien in DeltaRow-verband Door een betere spreiding van het zaaizaad worden de groeiomstandigheden duidelijk verbeterd: de planten krijgen meer voedingsstoffen, meer water en meer licht.

Bij een gelijke bestandsdichtheid biedt de

DeltaRow azurit.lemken.com

elke maïsplant meer ruimte.

AGRITECHNICA HAL 11, STAND B42

GRONDIG 9 2017

67

ns op Bezoek o chnica de Agrite

Hal 22 7 stand B0

www.kaweco.com

+31(0)316-36 91 11 www.kaweco.com

ONTWIKKELD VOOR RIJBEWIJS B+E Iveco 40C16 A8 3,0 L / 125 KW 8,2 T trekgewicht

Veldhuizen Semi-Dieplader bakmaat 7,30 x 2,20 mtr. oprijhoek 10° laadvermogen 6,1 T

Groenekan T. 0346 25 96 00 | Zwolle T. 0529 46 94 00 | www.veldhuizen.nl | info@veldhuizen.nl SemiDiepladerGrondig.indd 1

24-10-2017 13:47:47

: S R E P M U TREKKERB !

P O R O O V D I E H G I VEIL

erlichting v a r t x e e d ring en e k r a m e t at voor d e w e k lij e De br id u d t ch maakt pas e n komt. a a r e ig u t r e een vo Verdurmen rijf en, Loonbed Piet Verdurm

Tussenstand deelnemers 500

Wij rijden nu ook met een trekkerbumper: Kemp Schalkwijk, Schalkwijk

Taco Agro B.V., Meterik

Hoogeboom Raalte B.V., Raalte

Loon- en kraanverhuurbedijf de Bruijn, Lopik

Mesthandel-loonbedrijf Peters, Haps

Loonbedrijf C.W. den Engelsen, Dordrecht

Loon-maai-grond-cultuurwerken J. Bouw, Beek en Donk

Van Vugt verkeersopleidingen, Wognum

De Kuiper Infrabouw, Hardinxveld-Giessendam A.P. van Moort, Nunspeet

Agr. Loon- en grondverzetbedrijf Gebr. Heeringa B.V., Terzool Gebr. van Eijck Loonbedrijf BV, Alphen

400 300 239

30

VEILIG

(land)bouwverkeer

Loonbedrijf M. van Gastel VOF, Wouwse Plantage

Vergroot de veiligheid, rij met een trekkerbumper.

CUMELA Nederland ondersteunt de aanschaf van 500 bumpers met een vergoeding van â&#x201A;Ź 500,-.

Kijk op www.cumela.nl/trekkerbumpers voor de deelnemende leveranciers en de spelregels en voorwaarden.

GEWASBESCHERMING Verbod op spuiten op verharding

ondernemen met

cumela

Sinds 31 maart 2016 geldt er een verbod op het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op verharde oppervlakken (stenen, grind, schelpen). Dat verbod is sinds 1 november 2017 uitgebreid naar het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op onverharde oppervlakken buiten de landbouw.

Het uitgangspunt van de nieuwe regeling is dat er per 1 november 2017 een verbod geldt op het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw. Daarop blijven een aantal uitzonderingen bestaan en eind oktober heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu bekend gemaakt in welke gevallen na 1 november het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen nog wel is toegestaan. Overigens blijft het voor particulieren nog steeds toegestaan om wel met gewasbeschermingsmiddelen als Roundup hun straatje en erf te spuiten.

Locaties Er zijn nu acht typen locaties genoemd waar gericht professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen nog mogelijk is: • L ocaties waar vanwege veilige exploitatie van bedrijfsmatige activiteiten of inrichtingen het gebruik van open vuur of draaiende motoren niet is toegestaan.

• H et gebied van vliegvelden dat wordt gebruikt voor het opstijgen, landen en taxiën van vliegtuigen, inclusief het gebied dat

Lijst specifieke toepassingen Momenteel geldt nog voor een hele lijst van specifieke planten of dieren dat gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is toegestaan als dit nodig wordt geacht voor de bescherming van mens, dier of milieu.

De uitzonderingsorganismen zijn: • D uizendknoop: Japanse duizendknoop (Fallopia japonica), Sachalinse duizendknoop (Fallopia sachalinensis), bastaard duizendknoop (Fallopia x bohemica), Afghaanse duizendknoop (Persicaria wallichii) en kruisingen • A mbrosia (Ambrosia species)

70

GRONDIG 9 2017

•

• • •

• • • •

wordt gebruikt voor het laden, lossen en onderhouden van vliegtuigen.

S poor-, metro- en trambanen, voor zover het betreft het ballastbed bestaande uit een laag steenslag waarin zich de railconstructie bevindt, of inspectie- of schouwpaden gelegen binnen de veiligheidszone.

L ocaties waar prikkeldraadrollen zijn aangebracht voor defensiedoeleinden.

L ocaties waar scherpe munitie of explosieven in de bodem aanwezig zijn of kunnen zijn.

L ocaties waar een elektrische installatie voor hoogspanning aanwezig is waarvan delen niet of onvoldoende zijn beschermd tegen directe of indirecte aanraking.

R ecreatieterreinen en sportterreinen (zie onder Green Deals).

B oerenerven (deze worden dus niet tot de bedrijfsterreinen gerekend).

S iertuinen (rosarium, arboretum) met betaalde toegang.

V oor het behandelen van stobben in, op of langs weg- en waterbouwkundige constructies als door mechanisch verwijderen de stabiliteit van deze constructie in gevaar komt.

• • • • • •

Eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) B astaardsatijnrups (Euproctis chrysorrhoea) B uxusmot (Cydalima perspectalis) F luweelboom/azijnboom (Rhus species) H emelboom (Ailanthus altissima) P ontische rododendron (Rhododendron x superponticum) • A merikaanse vogelkers (Prunus serotina) • E ik (Quercus species) met uitzondering van Quercus robur en Quercus petraea • E sdoorn (Acer species) met uitzondering van Acer campestre

Daarnaast is er een lijst van specifieke toepassingen waarvoor het gebruik wel blijft toegestaan (zie kader).

Invasieve exoten Een derde uitzondering is het gebruik voor de bestrijding van invasieve exoten. Dit zijn planten diersoorten van buiten de Europese Unie die een bedreiging vormen voor de Europese flora en fauna. Hierop staan bijvoorbeeld planten als de reuzenberenklauw en waterplanten als de grote waternavel, waterhyacint en grote waternavel. Een compleet overzicht van de invasieve exoten die op de EU-lijst staan, is vinden op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Quarantaine-organismen Ook voor de bestrijding van quarantaine- of quarantainewaardige organismen is de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen toegestaan. Deze organismen vormen een bedreiging voor de exportstatus van landbouwproducten en uitgangsmateriaal (poot- en plantgoed en bloemkwekerijproducten). Op

• W itte abeel (Populus alba) • G rauwe abeel (Populus x canescens) • Zuurbes (Berberis species), niet zijnde Berberis vulgaris

• R obinia (Robinia pseudoacacia) • R impelroos (Rosa rugosa) • D wergmispel (Cotoneaster species) met uitzondering van Cotoneaster integerrimus • K nolcyperus (Cyperus esculentus) • T rosbosbes (Vaccinium corymbosum en hybriden)

de Europese lijst staan ongeveer 250 quarantaine-organismen. Een voorbeeld uit de landbouw is bijvoorbeeld de Aziatische boktor. Een compleet overzicht vindt u op de website van de NVWA.

Vrijstelling artikel 38 De overheid heeft via artikel 38 in de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden de mogelijkheid gehouden om het gebruik van een niet in Nederland toegelaten gewasbescherming toe te laten. Zo kan ze snel een middel toelaten om snel een nieuwe plaag of ziekte te kunnen aanpakken.

Green Deals Voor een aantal terreinen en sectoren zijn er afspraken gemaakt tussen overheid en bedrijfsleven over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in zogeheten Green Deals. Daarbij is de afspraak dat er binnen de looptijd van Green Deals (vaak tot 2020) wordt gewerkt aan het zoeken naar en introduceren van alternatieven voor chemische gewasbescherming. Chemische gewasbescherming is binnen de ‘deals’ nog toegestaan tot 2020. Er is een Green Deal

afgesloten voor terreinen van recreatiebedrijven. Hieronder vallen bungalowterreinen, pretparken, groepsaccommodaties, campingterreinen en jachthavens (behalve de aanlegsteigers in of nabij het oppervlaktewater). Recreatiebedrijven mogen nog gewasbeschermingsmiddelen toepassen op zowel verharde als onverharde terreinen.

Ook voor sportvelden en golfbanen (alleen het bespeelde gedeelte van de sportvelden) is een Green Deal van kracht. In de Green Deal met de sportsector is afgesproken dat de uitzondering alleen geldt voor terreinen waar het nog niet mogelijk is om zonder het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen de speelkwaliteit en veiligheid van sporters te waarborgen. Het gaat dan om de ruimte inclusief de beperkte zone daaromheen die voor het beoefenen van de sport nodig is. Het gaat dan om gras, kunstgras, ongebonden verharding of kunststof. Tegelpaden rondom sportvelden, andere verhardingen en groenstroken op sportaccommodaties vallen buiten deze definitie. Binnen deze green deals werken sportbonden en aannemers samen aan het ontwikkelen en in praktijk brengen van alternatieven.

Welke middelen toepassen?

Gewasbeschermingsmiddelen met een laag risico of biologische middelen hebben de voorkeur bij deze uitzonderingen. Ze mogen dan niet zijn ingedeeld als gevaarlijk voor het aquatisch milieu of prioritaire stoffen bevatten.

Duidelijkheid Met het publiceren van de uitzonderingen komt er nu duidelijkheid voor alle resterende gebruiksmogelijkheden buiten de landbouw.

Aan de besluitvorming is een lang traject van overleg, discussie en uiteindelijk politieke besluitvorming voorafgegaan. De uitzonderingen hebben echter niet de eeuwigheid. Letterlijk staat er beschreven in de toelichting bij de regelgeving: “Streven is het aantal uitzonderingen binnen enkele jaren zoveel mogelijk te verminderen. Doel is dus om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw de komende jaren nog verder terug te brengen.”

TEKST: Maurice Steinbusch, secretaris sectie Agrarisch loonwerk

advertentie

Maak van uw wiellader een motorgrader

Mekos dozerbladen: volautomatisch werkende profileer machines, voorzien van automatisering door middel van laser techniek, total station of gps. De Mekos machines zijn uniek, sterk en duurzaam, geschikt voor zand en korrelbanen. Werkbreedte tot 4 mtr.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.net GRONDIG 9 2017

71

ondernemen met

cumela

Ook met T-rijbewijs is deskundig toezicht nodig Sinds 1 juli 2015 is het T-rijbewijs verplicht bij het rijden op openbare wegen. Vanaf zestien jaar mag iemand met zo’n rijbewijs een trekker, een grondverzetmachine en dergelijke besturen. Hoewel het rijbewijs is gehaald, blijft echter toezicht nodig. Dit is geregeld in de Arbeidsomstandighedenwet.

Met het T-rijbewijs mag je op de openbare weg rijden met landbouwtrekkers, bosbouwtrekkers en motor­rijtuigen met een beperkte snelheid en daaraan gekoppelde aanhangwagens of werktuigen. Voertuigen met een beperkte snelheid mogen niet sneller rijden dan 25 kilometer per uur.

Vanaf de leeftijd van zestien jaar is het mogelijk om examen te doen voor het T-rijbewijs. Na het examen mag de zestienjarige op de openbare weg rijden met een trekker. Voor het werken met die trekker is andere wetgeving van toepassing, namelijk de Arbeidsomstandighedenwet.

Jongeren van zestien en zeventien jaar zijn jeugdigen. Zij mogen allerlei soorten werk doen, zolang dit maar niet schadelijk is voor de gezondheid. Met de trekker rijden mogen ze ook, maar dat moet onder deskundig toezicht. In de risico-inventarisatie en -evaluatie moeten de ­risico’s zijn vastgelegd en moet tevens worden vastgelegd hoe ongevallen kunnen worden voorkomen.

Deskundig toezicht In de Arbeidsomstandighedenwet is geregeld dat er altijd toezicht moet plaatsvinden. Dat betekent dat je als werkgever weet wat er in je bedrijf gebeurt en dat je kunt bijsturen op plaatsen waar het nodig is. Als iemand bijvoorbeeld geen veiligheidsschoenen draagt en dat bij niemand opvalt, is er iets niet in orde met het toezicht binnen het bedrijf. Zo’n werknemer moet erop worden aangesproken en er moet op worden toegezien dat de werknemer zich aan de gemaakte afspraken houdt. Houdt de werknemer zich niet aan die afspraken, dan moet zijn gedrag consequenties hebben. De ­situatie mag niet blijven bestaan. Als werkgever kom je er niet mee weg door te zeggen: “Ik heb hem schoenen gegeven, maar hij wil ze niet dragen.” In artikel 58, lid 3 van de CAO LEO leest u hier meer over. Van een werkgever wordt verwacht dat hij het toezicht kan aantonen.

72

GRONDIG 9 2017

Artikel 1.37. Deskundig toezicht uit het Arbeidsomstandig­hedenbesluit 1.

Indien in een bedrijf of inrichting jeugdige werknemers arbeid verrichten, wordt op die arbeid adequaat deskundig toezicht uitgeoefend. De inhoud en de mate van het toezicht is afhankelijk van de uit de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, gebleken gevaren die kunnen ontstaan indien deskundig toezicht ontbreekt.

2. Indien uit de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 1.36, blijkt dat jeugdige werknemers arbeid moeten ­ verrichten waaraan specifieke gevaren, met name voor arbeidsongevallen als gevolg van een gebrek aan werkervaring, het niet goed kunnen inschatten van gevaren en het niet voltooid zijn van de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van de jeugdige werknemer, zijn verbonden, mag die arbeid slechts worden verricht indien het deskundig toezicht zodanig is g ­ eorganiseerd dat die gevaren worden voorkomen. Indien dat niet mogelijk is, mag die arbeid niet door jeugdige werk­nemers worden verricht.

Degene die toezicht houdt bij een jeugdige moet regelmatig op diens werkplek zijn en direct oproepbaar zijn. Tevens moet worden gecontroleerd of de jeugdige de juiste persoonlijke bescherming draagt en moet er worden gecontroleerd of die de ontvangen voorlichting heeft ontvangen en begrepen. Als er nog dingen onduidelijk zijn, moet de voorlichting worden herhaald of aangevuld. Ook moet bij de indeling van taken rekening worden gehouden met de persoonlijke eigenschappen van de jeugdige. In de risico-inventarisatie en -evaluatie worden de risico’s en de wijze van toezicht vastgelegd.

Leerpunten Het doel van het toezicht is dat er veilig wordt gewerkt en dat onveilige situaties niet kunnen ontstaan. Als een jeugdige op een trekker rijdt, verschilt het nogal wat voor een type werknemer het is. De één kan de verantwoordelijkheid prima aan en de ander kan er minder goed mee omgaan. Dat bepaalt de hoeveelheid toezicht die nodig is. Het is niet de bedoeling dat de jeugdige de hele dag iemand in de trekker heeft die toezicht op hem houdt, maar het is wel de bedoeling dat de jeugdige op zijn fouten wordt gewezen als hij zich niet aan de gemaakte afspraken houdt of fouten maakt. Zo ontstaan leerpunten en worden onveilige situaties voorkomen. Het is goed als een collega de jeugdige regelmatig in de gaten houdt en dit ook op papier is vastgelegd. Het gaat erom dat je als werkgever kunt laten zien dat er is nagedacht over de werkwijze. Hoe is het toezicht geregeld? Wie gaat het doen? Waar kan de jeugdige zelf met problemen en verbeterpunten terecht? Ten opzichte van een volwassene is voor een jeugdige toezicht extra belangrijk omdat hij nog bezig is met zijn ontwikkeling. Ook nieuwe (onervaren) werknemers kunnen veel baat hebben bij extra toezicht. Werknemers die een ervaren rot in het vak zijn, lopen het risico op beroepsblindheid. Zij zien de gevaren van hun eigen werk niet meer als gevaar, omdat ze het al zo vaak hebben gedaan. Ook zij moeten dus in de gaten worden gehouden. Het T-rijbewijs is goed voor het aanleren van de vaardigheden van het trekkerrijden. Dat is wat anders dan het werken in de cumelasector. Werken in de cumelasector leer je vooral door het te ervaren en door de positieve feedback van je collega’s!

CAO & ZO Mag ik je nummer?

Hoe vaak delen we niet onze naam, adres of telefoonnummer?

Volgens een rapport van de rijksoverheid komen de gegevens van Nederlandse burgers in vele honderden databases voor. Het vrijwillig verstrekken van zogenaamde persoonsgegevens betekent echter niet dat deze overal voor mogen worden gebruikt. We hebben immers recht op de bescherming van onze persoonlijke levenssfeer. In de Wet bescherming persoonsgegevens worden daarom kaders gesteld aan het verwerken van persoonsgegevens. Op 25 mei 2018 wordt deze wet vervangen door de Algemene verordening gegevensbescherming. Dat betekent dat vanaf die datum in de hele Europese Unie dezelfde privacywetgeving geldt. Tot het zover is, blijft de Wet bescherming persoonsgegevens van toepassing.

Realiseer u dat u zorgvuldig om moet gaan met persoonsgegevens van uw werknemers, maar ook van uw klanten. Gegevens van ondernemingen, zoals adressen en telefoonnummers, zijn in de regel geen persoonsgegevens. Wanneer u echter ook gegevens vastlegt over uw contactpersonen bij die ondernemingen zijn die gegevens weer wel persoonsgegevens. In dat geval moet u de gegevens goed beveiligen en mag u de gegevens ook niet voor een ander doel gebruiken dan waarvoor u ze heeft verzameld. Zo heeft u een adres nodig van een klant om werkzaamheden uit te voeren, maar mag u dat adres vervolgens niet gebruiken om een nieuwsbrief te sturen. Dat kan weer wel indien vooraf wordt aangegeven dat de adresgegevens ook voor reclamedoeleinden worden gebruikt en de klant hiervoor toestemming heeft gegeven.

De Wet bescherming persoonsgegevens is niet van toepassing als u de gegevens uitsluitend voor persoonlijk of huiselijk gebruik verwerkt. U kunt hierbij denken aan persoonlijke werkaantekeningen of het bakje met visitekaartjes. Ook handmatige verwerkingen zijn vrijwel altijd uitgezonderd. Een telefoonnummer op een prikbord is dus toegestaan. Verwerkingen op de computer vallen per definitie wel onder de Wet bescherming persoonsgegevens.

De basisprincipes voor de verwerking van persoonsgegevens blijven onder de Algemene verordening gegevensbescherming in grote mate gelijk. Wel komt er onder andere meer nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van organisaties. U moet kunnen aantonen dat u de juiste organisatorische en technische maat­regelen heeft genomen om aan de Algemene verordening gegevensbescherming te voldoen (de documentatieplicht). Daarnaast moeten klanten en werknemers worden geïnformeerd over wat er met hun gegevens gebeurt.

Geralde van de Bunt TEKST: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo FOTO: CUMELA Communicatie

adviseur juridische zaken

GRONDIG 9 2017

73

ondernemen met

cumela

BEDRIJVIG

CUMELA Inspiratiedagen 2018 CUMELA Inspiratiedagen 2018 Ook in 2018 organiseert uw brancheorganisatie de CUMELA Inspiratie­ dagen. Het thema van deze editie is LEF & TROTS! Tijdens dit evenement, dat op 10 en 11 januari plaatsvindt in Ede, neemt u deel aan inhoudelijke workshops, hoort u inspirerende sprekers, bezoekt u mooie cumelabedrijven en ontmoet u vele collega’s, afkomstig uit alle hoeken van Nederland. Verder staan we stil bij het afscheid van voormalig algemeen directeur Hannie Zweverink.

De Jongerendagen worden ook dit jaar tijdens de Inspiratiedagen georganiseerd. Op woensdag 10 januari is er een speciaal programma samengesteld voor de jongeren. De deelnemers, bedrijfsopvolgers en leidinggevenden van achttien tot en met vijfendertig jaar sluiten woensdag in de loop van de middag aan bij het programma van de Inspiratiedagen.

U meldt zich snel en eenvoudig aan voor de Inspiratiedagen en Jongerendagen via de agenda-items op Cumela.nl.

NIEUWE LEDEN

De afgelopen periode hebben drie bedrijven zich ingeschreven als lid van CUMELA Nederland.

• Brands Agra LITHOIJEN • Fuite Kraanverhuur GENEMUIDEN • Loonbedrijf J. de Heus VOF LANGBROEK

Veiligheid op het platteland Bij veiligheid op het platteland denken we in eerste instantie meestal aan de verkeersveiligheid, een onderwerp dat belang­ rijk is en waarvoor veel aandacht is bij CUMELA Nederland en haar leden. Ook deze oogstperiode met een kletsnatte start zorgt soms voor problemen op het gebied van veiligheid.

Door modder op de weg, bermschade en veel landbouwver­ keer op pad is er meer risico en gaat het helaas soms mis. Dat willen we allemaal voorkomen en daarom doet CUMELA actief mee aan allerlei campagnes, zoals moddercampagnes. Dit al­ les om het bewustzijn bij onze leden en alle overige verkeers­ deelnemers te vergroten. We zien dat deze campagnes effect hebben, maar dat ze wel nodig blijven.

Andere aspecten van veiligheid op het platteland betreffen criminaliteit en vandalisme, op dit moment weer heel actueel vanwege de diefstal van een aanzienlijk aantal dure GPS-syste­ men door het hele land. Ook hebben in bepaalde regio’s van­ dalen het voorzien op kuilbulten of gewikkelde balen. Vele bedrijven hebben de afgelopen jaren te maken gehad met diefstal van brandstof, gereedschap, metalen of zelfs complete machines. Diefstal en vandalisme zorgen voor grote financiële en emotionele schade en verlagen het gevoel van veiligheid.

Onlangs kopten de kranten nog dat de regionale bestuurders

74

GRONDIG 9 2017

zich zorgen maken over de verplaatsing van de criminaliteit richting het platteland vanwege het gebrek aan politietoe­ zicht. Het is dus een onderwerp waarop we met z’n allen alert moeten zijn. Bent u de laatste tijd bezig geweest met de veilig­ heid op en rondom uw bedrijf? Er zijn best een aantal goede maatregelen die u kunt treffen om uw bezittingen te bescher­ men. CUMELA besteedt regelmatig aandacht aan dit onder­ werp en heeft een toolbox ‘Criminaliteit bestrijden’ beschik­ baar. Ook via het Centrum voor Criminaliteitsbestrijding en Veiligheid worden tips gegeven om de veiligheid op bedrijven te vergroten. Het centrum heeft een website www.veiligon­ dernemenbeginthier.nl, waarop meer informatie wordt gege­ ven, ook gericht op het buitengebied.

Net zoals aandacht voor verkeersveiligheid door middel van een verkeerscampagne heeft de bestrijding van criminaliteit uw aandacht nodig en dan niet pas nadat u slachtoffer bent geworden van een diefstal. Uw bedrijvenadviseur kan hierover met u meedenken.

Gerben Zijlstra, bedrijvenadviseur

CAT 323F GRAAFMACHINE

ONMISBAAR IN UW VLOOT De Cat® 323F L is de meest efficiënte machine in zijn klasse. Met Cat GRADE met ASSIST, vrijwel eindeloze configuratiemogelijkheden en meerdere Cat uitrustingsstukopties kunt u elke klus van 23 ton aan.

Duurzame constructies, gebouwd voor werk in zware toepassingen Extra hydraulische functies voor nog meer veelzijdigheid Diverse giek configuraties leverbaar Geïntegreerde technologieën Ontworpen om onderhoud snel en eenvoudig te maken

Bel ons voor meer informatie 088 - 7377500 www.pon-cat.com

ONTDEK ONS

NIEUW

GAMMA

WIELLADERS

MET EEN

DEMO BIJ UW DEALER

• NIEUWE CABINE: STERK VERBETERD ZICHT & HOGER COMFORT • 5 TRAPS TRANSMISSIE VOOR EFFICIENT WERK • DE BETROUWBAARHEID EN HOOGSTAANDE SERVICE VAN DE NEW HOLLAND DEALER • MET HET VOLLEDIGE GAMMA: W110-W130-W170-W190 Ga naar www.newholland.com om een dealer in uw buurt te vinden