1
2
3
What’s inside អារម្ភកថា Editorial Note
04
06
ទស្សន:ទូទៅ Pharmacy Overview
08
ភាពពិតនៃការចាញ់កូន Gloomy Mornings: The Truth about Morning Sickness
12
អត្ថប្រយោជន៍នៃសារធាតុចិញ្ចឹម ចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ Nutritional Facts useful in pregnancy
20
ការមានផ្ទៃពោះនៅវ័យក្មេង និង ការផ្តល់កំណើត Early Pregnancy and Childbirth
26
Hydrotherapy Spa
32
តារាកិត្តិយសរបស់ទស្សនាវដ្តី Healthwise Digest តារាកិត្តិយស: អ្នកនាង ប្រ៊ីយ៉ា Miss Briya
34
ការថែរក្សាគភ៌មុនពេលសម្រាល
ដោយវេជ្ជបណ្ឌិត Michael Moreton Antenatal Care by Dr. Michael Moreton 40
កូនក្រៅស្បូន Ectopic Pregnancy
46
ហានិភ័យនៃការកើតមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម
50
ការយល់ដឹងអំពីវ៉ាក់សាំង ចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងការធ្វើតេស្ត ចំពោះទារកទើបកើត ការសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា Pregnancy Awareness on Vaccines and Newborn Screening Interview with Pasteur Institut du Cambodge
អំឡុងពេលមានគភ៌ Tone Down! Risk of acquiring Gestational Diabetes
4
From the editor
Educating yourself with regard to all the issues involving pregnancy and birth will help you make responsible decisions that are right for you and your family. Pregnancy brings a new meaning to life. A popular remark about pregnancy says that “Making the decision to have a baby is momentous. It is to decide forever to have your heart go walking around outside your body.” Again educating and preparing yourself will surely help you prevent unwanted risks—from bleeding, bowel syndrome to hypertension—that have been overwhelmingly prevalent nowadays. During pregnancy, it is essential to adhere to routine testing and procedures. Being aware of the risks and benefits of these tests is also essential. Medical complications of pregnancy entail a huge danger towards a number of people. Not only do these have a direct impact on the mother but also
on the fetus. For this issue, we are tackling relevant issues that have been happening every day but have been given little or less importance. One topic would be ectopic pregnancy. The media may show a different, lighter side of ectopic pregnancy but ectopic pregnancy is as much dangerous as any other pregnancy complications. It is life-threatening. In most cases, women who think they are pregnant may not have any clue that they could be having an ectopic pregnancy. Read through our article on the “outside” pregnancy on page 40. Also, we have an interesting read on one of the most common pregnancy symptoms expectant women suffer from—morning sickness. Believe it or not, while it may be normal for women to experience it, morning sickness can nevertheless be avoided and there are basic ways to help you pass through it. Our resident columnist obstetrician, Dr. Ann Roslyakova, who wrote this
month’s topic on healthy nutrition during pregnancy, is joined by our guest columnist Dr. Michael Moreton on this special issue. Dr. Moreton’s Ante-Natal Care provides an intensive background on the needed attention during early pregnancy. Read their respective articles on pages 20 and 34. Ultimately, the purpose of this issue is to provide an overview of the most basic and prevalent medical cases affecting pregnancy. We hope for the best that every pregnancy will always be a momentous experience for all. Our best of luck to all expecting mothers! This is our labor of love. ការអប់រំខ្លួនឯងជាមួយនឹងបញ្ហាទាំងអស់ទាក់ទងទៅនឹង ការមានផ្ទៃពោះ និង ការសម្រាលកូនអាចជួយឲ្យអ្នកធ្វើ
ការសម្រេចចិត្តក្នុងការទទួលខុសត្រូវដែលសមស្របស-
ម្រាប់អ្នក និងគ្រួសាររបស់អ្នក។ ការមានផ្ទៃពោះនាំមកនូវ អត្ថន័យថ្មីមួយនៃជីវិត។ ការកត់សម្គាល់ភាពពេញនិយម
អំពីការមានផ្ទៃពោះបាននិយាយថា “ការសម្រេចចិត្តមាន កូនគឺជារឿងដ៏សំខាន់។ វាគឺជាការសម្រេចចិត្ត ដើម្បីផ្ដល់ កំណើតដល់មនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់អ្នក”។
5
ជាថ្មីមម្តងទៀតការអប់រំខ្លួនអ្នក នឹងជួយបងា្ក្រហានិភ័យដ្ល
វគឺជាការគំរាមកំហ្ងដល់អាយុជីមវិត។ ក្នុជងករណីមជាច្ើន
ពោះវៀន និងជំងឺលើសសា្ព្ធឈាមជាដើម។ អំឡុជងព្ល
តម្ុយអ្វីមណាមួយជាសញ្ញ្ប្ប់ ពីមការានកូនក្្ស្បូន
ច្ើនកើតានក្នុជងព្លបច្ចុជប្បន្ន ដោយការហូរឈាម ជំងឺ
ានផ្ទ្ពោះវ គឺជាការចាំបច់ដើម្បីមប្កាន់ខា្ជ្ប់ទៅនឹង ការពិនិត្យសុខភាពឲ្យបនទៀងទាត់ ខណៈព្លដ្លត្ូវ
យល់ដឹងពីមហានិភ័យ និងអត្ថប្យោជន៍ន្ការពិនិត្យសុខ-
ដ្ល ស្ត្ីមបនគិតថាពួកគ្ានផ្ទ្ពោះអាចនឹងមិនាន ទាល់ត្សោះ។ សូមអានតាមរយៈអត្ថបទរបស់យើងស្ដីម ពីម«ការានកូនក្្ស្បូន» នៅលើទំព័រទីម 40 ។
ភាពទាំងន្ះ។
ដូចគ្នន ្ ្ះផងដ្រយើងានអត្ថបទគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍
ផលវិបកផ្ន្កវ្ជ្ជសាស្្ដន្ការានផ្ទ្ពោះជាគ្្ះថា្ន្ក់
ានទូទៅបំផុត គឺអាការៈចាញ់កូន ។ ជឿ ឬ មិនជឿ
ធំមួយក្នុជងចំនោមមនុស្សមួយចំនួន។ វមិនត្ឹមត្ធ្វើាន
ផលប៉ះពាល់លើា្ត្យប៉ុណោ្ណ្ះឡើយ វក៏នឹងធ្វើឲ្យានផល ប៉ះពាល់លើទារកផងដ្រ។ យើងកំពុងដោះស្្យបញ្ហ្ ពាក់ព័ន្ធភដ្លបនកើតឡើងជារៀងរាល់ថ្ង្ ប៉ុន្ត្ត្ូវបន
គ្ផ្តល់សារៈសំខាន់តិចតួច ឬត្ូវបនចាត់ទុកជារឿងមិន
សូវសំខាន់។ យើងានប្ធានបទមួយដ្លនឹងបងា្ហ្ញ ពីមការានកូនក្្ស្បូន។ ប្ព័ន្ធភផ្សព្វផ្សាយអាចបងា្ហ្ញការ
អប់រំមួយផ្ស្ងទៀតន្ការានផ្ទ្ពោះ ប៉ុន្ត្កូនក្្ស្បូន គឺជាគ្្ះថា្នក ្ ន ់ កា ្ រានផ្ទពោះដ្ ្ លស្គ ីម្ដ ប្បស ីម ង ្្វ យល់។
ផ្ស្ងទៀតលើសញ្ញ្ន្ការានផ្ទ្ពោះស្ត្ីម ដ្លកើត ទោះវអាចជារឿងធម្មតាសម្្ប់ស្ត្ីមក្នុជងការជួប
ប្ទះអាការៈចាញ់កូន ត្វជារឿងអាចជៀសវងបន ហើយ ានវិធីមជាមូលដា្ឋ្នដើម្បីមជួយអ្នកឆ្លងកាត់បញ្ហ្ន្ះ។
វ្ជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្ន្កសម្ភព និង ោគស្្ដីមរបស់យើង
លោកស្ីម Anna
Roslyakova បនចូលរួមសរស្រ Healthy nutrition pregnancy revealed! ហើយក៏ានការចូលរួមពីម លោកវ្ជ្ជបណ្ឌិត Michael Moreton ក្នុជងអត្ថបទ ប្ធានបទនៅខ្ន្ះស្ដីមពីម
ផ្ទ្ពោះដ្លណ្នាំដោយលោកវ្ជ្ជបណ្ឌិត Moreton
ផ្ដល់នូវការយកចិត្តទុកដាក់យ៉្ងពិស្ស ដល់ស្្ដីមអំឡុជង
ព្លទើបត្ានផ្ទ្ពោះ។ សូមអានអត្ថបទរបស់លោក នៅលើទំព័រទីម 27 និង 48។
គោលបំណងន្ការច្ញអត្ថបទក្នុជងខ្ន្ះ គឺដើម្បីមផ្តល់
នូវទិដ្ឋភភាពទូទៅន្ករណីមវ្ជ្ជសាស្្ត ាមូលដា្ឋ្ន និង អត្្ ន្ផលប៉ះពាល់ដល់ការានផ្ទ្ពោះ។ យើងសង្ឃឹមថា រាល់
ការានផ្ទ្ពោះទាំងអស់ នឹងកា្ល្យជាបទពិសោធន៍សម្្ប់ អ្នកទាំងអស់គ្។ ្ន ជូនពរឲ្យអ្នកដ្លត្ៀមខ្លួនធ្វើជាអ្នក
ា្ត្យទាំងអស់ជួបត្សំណាងល្អ ! ន្ះគឺជាការងារន្ ស្ចក្ដីមស្ាញ់របស់ពួកយើង។
Ernie Suzanna
EIC, Healthwise Digest Senior Manager, Business Line, DKSH HEC OTC and Consumer Health
The Official Healthcare Magazine of DKSH
ABOUT US Publisher
DKSH Cambodia Ltd.
Editor-in-chief
Ernie Suzanna
Managing Editor
Allan Mitz Arato
Account Executive
Buth Chankakada
Medical On-Field Researcers
Peang Lyna, M.D. Deb Soden, M.D.
Layout Artist Photographer
Tep Chansambor
Columnist
Anna Roslyakova, M.D.
Advertising and Sales Direction
ខ្ពិស្សន្ះ។ ការថ្រក្សាសុខភាពអំឡុជងព្លាន
For Editorial and Subscri ption Inquiries: healthwisedigest@dksh.com.kh For Advertising Inquiries buth.chankakada@dksh.com.kh darn.chantho@dksh.com.kh +855 67 990 199 +855 31 333 0144
Allan Mitz Arato
This information does not replace the advice of a doctor. Healthwise disclaims any warranty or liability for your use of this information. Your use of this information means that you agree to the Terms of Use. How this information was developed to help you make better health decisions. © 2016 Healthwise, Incorporated. Healthwise, For people in charge of their health and the Healthwise logo are trademarks of Healthwise Digest and must not be used without permission of the Editorial Board.
www.healthwise-digest.com HEALTHWISE Digest, 1st Flr., DKSH Cambodia Ltd. Bldg., No 797, Corner Preah Monivong Blvd. and St. 484, P.O. box 1051 Phnom Penh, Cambodia © No content may be reproduced without permission of Healthwise
6
Pharmacy Overview Pregnancy presents a swing of emotion, a few unpleasant sensation—aching back, headache, nausea, sore breasts, etc.—that would require women to resort to medications just to feel at ease and comfortable again. There are medications that are deemed safe to take during pregnancy but there are also some that may have unnecessary effect in both the mother and the baby. It is important to have your health care provider’s affirmation in all medication you are taking so you can weigh what is safe and what is not. Healthwise Digest, for this issue, has compiled a list of safe, effective remedies for common ailment expectant mothers experience: Morning Sickness Calcium-fortified antacids have been renowned for its morning sickness remedial properties. Mouthwash and breath fresheners are also a good buy for pregnant women. Packing a toothbrush, toothpaste, or bottle of mouthwash help sfreshen up post-puke. Also, B-complex vitamins, most especially vitamin B6 supplements, have proven to alleviate morning sickness symptoms (Dr. Robert Atlas, ob-gyn and chair of the Department of Obstetrics and Gynecology at Mercy Medical Center).
Sensitive, Swollen Breasts, Legs or Feet A warm water bath could work wonders to soothe aching breasts, leg or feet during pregnancy. Make sure the water temperature is below 37 degree Celsius. Also, cold compress is a good immediate relief. When all remedies do not work, take paracetamol. The new 8-hour Extended Release Paracetamol works wonders in quickly relieving pain. Its a bi-layer configuration (immediate release and matrix formulation) provides a quick 18-minutes action that lasts for 4 hours, and an extended-release that lasts for 8 hours. However, it is not advisable to drink paracetamol, or any other medications, every day without proper advice and recommendation of an OB-Gyn. Bacterial Vaginosis There is a possibility of acquiring vaginal bacteria or fungus during pregnancy due to hormonal change in the body. Bacterial
vaginosis (grayish-white discharge) or yeast infections (yellowish-white discharge) are common during pregnancy and presents an uncomfortable itchiness. Most health care providers might not recommend antivaginal medications for fear of affecting the pregnancy and the baby. However, one highly effective treatment against all types of vaginal infections has been established safe to use during pregnancy and lactation. Unlike other medication, Dequalinium Chloride, targets and treats all vaginal infective pathogens—bacteria, fungi, protozoan parasite. Effective sanitation of vagina with infections through Dequalinium Chloride provides favourable pregnancy condition and outcome
(Grischenko O.V., et. al. Clinical and prognostic aspects of BV treatment in pregnant women, 2006).
ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះច្រើនមានអារម្មណ៍ប្រែប្រួលភ្លាមៗ ពេលខ្លះ
មិនសប្បាយចិត្ត ឈឺក្បាល ចង្អោរ ឈឺសុដន់ ជាដើម។
ទាំងអស់នេះនឹងតម្រូវឱ្យស្ត្រីប្រើថ្នាំមួយចំនួន ដើម្បីផ្ដល់ ភាពងាយស្រួល និងមានផាសុខភាពម្តងទៀត។ មានថ្នាំ
ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាមានសុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើពេល
មានផ្ទៃពោះ ប៉ុន្តែក៏មានថ្នាំមួយចំនួនដែលអាចមានផល ប៉ះពាល់ទាំងម្តាយ និង ទារក។ វាជាការសំខាន់ដើម្បីឱ្យ
មានការអះអាងពីអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក ក្នុងការប្រើថ្នាំ អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះដូច្នេះអ្នកអាចថ្លឹង ថ្លែងពីអ្វីដែលមានសុវត្ថិភាព និងអ្វីដែលមិនគួរធ្វើ។
Healthwise Digest បានចងក្រងបញ្ជីនៃឱសថមួយ ចំនួនដែលមានសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ជំងឺទូទៅ របស់ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ: អាការៈចាញ់កូន
ថ្នាំបន្សាបអាស៊ីតមានជាតិកាល់ស្យូម មានលក្ខណៈសម្បត្តិ
Diarrhea A digestive difficulty, such as diarrhea, may frequently occur during pregnancy. Most people might think that diarrhea during this stage could cause miscarriage but this has really no scientific evidence at all. In fact, it is perfectly normal to experience it once in a while. It could be due to certain hormonal changes within the body: changes in the diet to provide the fetus with all the necessary nutrients, the extra water intake for keeping the body hydrated, or maybe because of dietary supplements. However, severe diarrhea is dangerous to expectant mothers as it could result in dehydration and impeded blood flow to the fetus. One safe medication that can be used is the diosmectite powder. Safe for pregnant and breastfeeding women, it is a natural cleansing clay with a high binding capacity, which binds with the phlegm of the digestive tract mucosa to improve its quality and increase its amount. It is also able to bind toxic substances produced by an infective source of diarrhea. It is not absorbed into the blood, acting within the stomach and intestines. While it is harmless, pregnant women are advised to consult with their respective doctors first.
ដោះស្រាយបញ្ហាចាញ់កូន។ ទឹកខ្ពុរមាត់ និងផលិតផលបាញ់ បំបាត់ក្លិនមាត់ ក៏ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ
ប្រើផងដែរ។ ការវេចខ្ចប់ច្រាស់ដុសធ្មេញ ថ្នាំដុសធ្មេញ ឬ ទឹកខ្ពុរមាត់តាមខ្លួន ដើម្បីប្រើអាចជូយស្រ្ដីឲ្យមានអារម្មណ៍
ធូរស្បឿយបន្ទាប់ពីក្អួតចង្អោររួច ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ
វីតាមីន B-complex ជាពិសេស គឺវីតាមីន B6, បា
នបង្ហាញឱ្យឃើញពីការកាត់បន្ថយរោគសញ្ញានៃការចា
ញ់កូន (Dr. Robert Atlas, ob-gyn and chair of the Department of Obstetrics and Gynecology at Mercy Medical Center). ងាយឈឺ តឹងសុដន់ ហើមជើង ឬ កជើង
ការងូតទឹកក្តៅអាចជាវិធីដ៏អស្ចារ្យដើម្បីបន្ថយការឈឺតឹង
សុដន់ ហើមជើង ឬ កជើងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ សូម
ប្រាកដថាសីតុណ្ហភាពទឹកស្ថិតនៅក្រោម 37 អង្សា សេ។ រីឯការស្អំទឹកត្រជាក់ក៏ជាការសង្គ្រោះបឋមល្អផង
ដែរ។ ពេលដែលវិធីទាំងនោះមិនមានប្រសិទ្ធភាពអ្នកអាច
paracetamol។ 8-hour Extended Release Paracetamol មានប្រសិទ្ធភាពអស្ចារ្យក្នុង ប្រើឱសថ
ការបំបាត់ការឈឺចាប់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ វាមានការ កំណត់រចនាសម្ព័ន្ធទ្វេរស្រទាប់ (immediate
release
and matrix formulation) ផ្តល់នូវសកម្មភាព 18
នាទីរហ័ស និង បន្ដការបញ្ចេញជាតិថ្នាំ ដែលមានរយៈពេល 8 ម៉ោង។ ទោះយ៉ាងណាអ្នកមិនប្រើឱសថ paraceta-
mol ឬថ្នាំផ្សេងទៀតណាមួយ ជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយគ្មាន
7
There are medications that are deemed safe to take during pregnancy but there are also some that may have unnecessary effect in both the mother and the baby. It is important to have your health care provider’s affirmation in all medication you are taking so you can weigh what is safe and what is not. ការផ្តល់ដំបូន្មានត្រឹមត្រូវ និង ការណែនាំពីអ្នកឯកទេស
ឡើយ ។
Bacterial Vaginosis វាមានឱកាសក្នុងការបង្ករោគដោយបាក់តេរី ឬ មេរោគ
មិនដូចជាថ្នាំផ្សេងទៀតឡើយ សារធាតុ
Dequalini-
um Chloride មានគោលដៅព្យាបាលជំងឺឆ្លងក្នុងទ្វារមាសដោយបាក់តេរី ផ្សិត ប៉ារ៉ាស៊ីត protozoan ទាំងអស់។ ប្រសិទ្ធិភាពនៃ Dequalinium Chloride
ដល់ទារកការទទួលទានទឹកបន្ថែមទៀត សម្រាប់ការរក្សា
លក្ខខណ្ឌនៃការមានផ្ទៃពោះ (Grischenko
ការខ្វះជាតិទឹក និង ខ្សោយលំហូរឈាមទៅទារក។ ថ្នាំ
លើការព្យាបាលជំងឺឆ្លងក្នុងទ្វារមាស អំណោយផលដល់
naosis (ធ្លាក់សពណ៌ស្រដៀងបៃតង) ឬការឆ្លងមេរោគ
O.V., et. al. Clinical and prognostic aspects of BV treatment in pregnant women, 2006).
ពេលមានផ្ទៃពោះនិងបានបង្ហាញជាការរមាស់ទ្វារមាស។
ជំងឺរាករូស
ក្នុងការផ្ដល់ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការបង្ករោគនៅទ្វារមាស ដោយ
ជាញឹកញាប់ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ មនុស្សភាគ-
ក្នុងផ្ទៃ។ ទោះជាយ៉ាងណាការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាព
ណ្ដាលឱ្យមានការរលូតកូន ប៉ុន្តែមិនមានជាភស្តុតាងបែប
ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានទម្រង់សុវត្ថិភាព ក្នុងការ
ការកើតមានជំងឺនេះម្តងម្កាល។ វាអាចដោយសារតែការ
ផ្សិត នៅទ្វារមាសនៅពេលមានផ្ទៃពោះ ដោយសារការ ផ្លាស់ប្តូរអ័រម៉ូនក្នុងរាងកាយ។ ជំងឺ Bacterial
Vagi-
ផ្សិត (ធ្លាក់សពណ៌លឿង) គឺជារឿងច្រើនកើតមានអំឡុង
ការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារដើម្បីផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពតែងពិចារណាពីសុវត្ថិភាព
វិបត្តិរំលាយអាហារដូចជា ជំងឺរាករូសអាចនឹងកើតឡើង
ព្រួយបារម្មណ៍ពីការប៉ះពាល់ដល់ការមានផ្ទៃពោះ និងទារក
ច្រើនប្រហែលជាគិតថាជំងឺរាក ក្នុងអំឡុងនេះអាចប-
ខ្ពស់ប្រឆាំងនឹងការឆ្លងមេរោគក្នុងទ្វារមាសគ្រប់ប្រភេទ
វិទ្យាសាស្រ្តបញ្ជាក់ពីបញ្ហានេះឡើយ។ វាជាការធម្មតាក្នុង
ប្រើប្រាស់ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ និងបំបៅដោះកូន។
ផ្លាស់ប្តូរអ័រម៉ូនមួយចំនួនដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងរាងកាយ
ជាតិទឹកក្នុងរាងកាយ ឬ ប្រហែលជាដោយសារតែអាហារ
បំប៉នណាមួយ។ ទោះជាយ៉ាងណាជំងឺរាករូសធ្ងន់ធ្ងរមាន
គ្រោះថ្នាក់ដល់ស្ត្រីជាម្តាយ ដូចដែលវាអាចបណ្តាលឲ្យមាន ដែលមានសុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើ គឺម្សៅdiosmectite
។ វាមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និង បំបៅដោះ កូន វាចម្រាញ់ពីធម្មជាតិ ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់អាច
ចងភ្ជាប់ជាមួយ mucosaនៃប្រដាប់រំលាយអាហារដើម្បី
កែលម្អគុណភាព និង បង្កើន mucusa ពោះវៀនផង
ដែរ។ វាអាចចងសារធាតុពុលដែលផលិតដោយប្រភព
ការឆ្លងមេរោគនៃជំងឺរាករូស។ វាមិនត្រូវបានស្រូបចូល ទៅក្នុងឈាម មានសកម្មភាពផ្ទាល់នៅក្នុងក្រពះ ពោះ-
វៀន។ ទោះវាមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ តែ ក៏គួរមានការណែនាំ និងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ របស់ខ្លួនមុនពេលប្រើឱសថនេះផងដែរ។
Photo supplied
8
Gloomy Mornings The Truth about Morning Sickness Have you noticed how pregnancy books often illustrated moms-to-be with jubilant faces?
Yes, expecting a child is a joyful blessing in life but most would probably think that being pregnant is all but pleasure. We’ve asked mothers the most debilitating experience they have had and majority pointed out the weakening morning sickness—nausea and vomiting. The physical and emotional impact of nausea and vomiting often results in feelings of anxiety about the effect of the symptoms to the fetus. According to a study, this symptom has a negative impact on family relationships and has major consequences on women’s working abilities (Gadsby R, Barnie-Adshead AM, Jagger C., 1993, A prospective study of nausea and vomiting during pregnancy): 47% of working
women experiencing morning sickness feel that their job efficiency is reduced; 35% lose work time (mean loss of 62 working hours per woman), while 25% lose time from housework (mean loss of 32 hours per woman) (O’Brien B, Naber
S., 1992, Nausea and vomiting during pregnancy: effects on the quality of women’s lives).
Morning Sickness Morning sickness is a common symptom caused by changes in hormones in the onset of pregnancy, which may last in the first trimester. Most women think that because it’s labeled “morning”, you can only suffer from it during daybreak. Nausea with or without vomiting can happen any time of the day. As it does not usually cause any problems for the unborn baby, severe and ongoing vomiting is worrisome and those suffering from this should immediately ask for medical attention.
Accepted… but Unproven Theories Theory A: Morning Sickness is caused by low blood sugar Though there are real cases of hypoglycemia during pregnancy where patients struggle, low blood sugar is not the main cause of morning sickness. It is also considered as a symptom just as nausea and vomiting. Theory B: Morning Sickness is caused by vitamin B6 & B12 deficiency Well, again this deficiency is not a cause of morning sickness. However, a buildup in Vitamin B provides a significant relief to expectant mothers since B6 and B12 help in magnesium absorption. Magnesium helps prevent morning sickness. While this mineral is important for bone health, it also plays a big part in your baby’s brain and nervous system development; reduces your baby’s risk of developing birth defects; and helps to maintain your and your baby’s spine and central nervous system Theory C: Morning sickness fully protects baby from toxins First and foremost, pregnant women are advised by their respective obstetriciangynecologists to live a healthy lifestyle, which includes a healthful diet that is far from toxic. Cause of Morning Sickness One cause that contributes to morning sickness is the enlargement of the uterus during pregnancy. This enlargement pushes the stomach upwards, which makes pregnant women feel discomfort. An increased estrogen level during the
early stages of pregnancy may also cause short-term nausea and vomiting. Another cause of morning sickness is gastric problems. Progesterone is a hormone that helps prepare the womb for pregnancy and protects the womb lining. As progesterone production increases, the movement in the small intestine, esophagus and stomach reduces, causing nausea. The reduction in movement occurs as a result of the muscle walls relaxing. While morning sickness is a common symptom in pregnancy, the medical world is encouraged to provide better assistance to women experiencing it. According to the Royal College of Obstetricians and Gynecologists (RCOG), healthcare professionals should provide better support to pregnant women suffering from morning sickness. The RCOG also provided a new guideline for healthcare professionals to assess the mental health of women dealing with the effects of morning sickness. Lead author of the RCOG new guideline Dr. Manjeet Shehmar attested that women suffering from nausea and vomiting can face a challenging time in early pregnancy and can often feel that there is a lack of understanding of their condition, they may be unable to eat healthily, have to take time off work and feel a sense of grief for loss for what they perceive to be a normal pregnancy. Suggested diet to manage symptoms of morning sickness Expectant women are advised not to
9
10
miss or skip meals and eat smaller meals often. Fatty and spicy foods also trigger vomiting so it is better to stray from fried foods. Most importantly, avoid foods with aromas that could make women feel sick.
អាការៈចាញ់កូន គឺជារោគសញ្ញាទូទៅដែលបង្កឡើងដោយ
មានប្រយោជន៍ជៀសឆ្ងាយពីជាតិពុល។
ច្រើនអាចមានរយៈពេលតែនៅក្នុងត្រីមាសដំបូងប៉ុណ្ណោះ។
មូលហេតុនៃអាការៈចាញ់កូន
“ ព្រឹក”
គឺការរីកធំនៃស្បូនអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ ការរីកធំនេះ
តើអក ្ន បានកត់សម្គល ា ឃ ់ ញ ើ រូបភាពស្អត ា ៗរបស់ស្រ្ដីមាន
ដោយជាធម្មតាវាមិនបង្កបញ្ហាណាមួយដល់ទារកក្នុងផ្ទៃ
គេឬទេ? ពិតមែនហើយ រយៈពេលមានផ្ទៃពោះនឹងការ
បារម្ភមួយដែលស្រ្ដីគួរស្វែងរកការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ក្នង ុ ជីវត ិ នោះទេបន ៉ុ ម ែ្ត នុសស្ ភាគចន ្រើ បហ ្រ ល ែ ជានឹងគិត
អាចទទួលយកបាន ... ប៉ុន្តែជាទ្រឹស្តីដែលគ្មានអំណះអំណាង
គឺជាអរម៉ូនមួយ ដែលជួយរៀបចំស្បូនសំរាប់ការមានផ្ទៃ-
មានអារម្មណ៍រីករាយ។ យើងបានសួរស្ត្រីជាម្តាយភាគច្រើន
បណ្តាលមកពីជាតិស្ករនៅក្នុងឈាមទាប
Progesterone កើនឡើង ធ្វើឲ្យចលនាក្នុងពោះវៀន
ផ្ទៃពោះដែលបង្ហាញទឹកមុខ នៃអារម្មណ៍រំភើបរបស់ពួករងចាំសម្រាលកូនមិនត្រឹមតែជាពរជ័យ និង ភាពរីករាយ
ការផ្លាស់ប្តូរអ័រម៉ូនក្នុងការចាប់ផ្តើមមានផ្ទៃពោះ ករណីភាគ-
ស្ត្រីភាគច្រើនគិតថា ពួកគេអាចចាញ់កូនក្នុងកំឡុងពេល តែការពិតវាអាចកើតឡើងគ្រប់ពេលវេលា។
ឡើយ តែការក្អួតធ្ងន់ធ្ងរ និងបន្តកើតមាន គឺជាការព្រួយ
ថា ការមានផ្ទៃពោះគឺជាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទាំងអស់ រួមទាំងការ
ទ្រឹស្តី A: អាការៈចាញ់កូន
ពីបទពិសោធន៍ដែលជាចំនុចខ្សោយក្នុងការមានផ្ទៃពោះ
បើទោះបីជាបញ្ហាចុះជាតិស្ករទាបក្នុងឈាមអំឡុងពេល
មូលហេតុមួយដែលបានរួមចំណែកដល់ការចាញ់កូននោះ បានជំរុញឱ្យក្រពះឡើងលើ ដែលធ្វើឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ មានអារម្មណ៍ថា មិនស្រណុក។ ម្យ៉ាងទៀតកម្រិតអ័រម៉ូន
estrogen កើនឡើងក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃការមាន
ផ្ទៃពោះអាចធ្វើឱ្យចង់ក្អួតរយៈពេលខ្លី។ មូលហេតុមួយទៀត នៃការចាញ់កូននោះ គឺបញ្ហាក្រពះ។ Progesterone ពោះ និង ការពារស្រទាប់ខាងក្នុងនៃស្បូន។ ការផលិត
តូច បំពង់អាហារ និងក្រពះកាត់ត្រូវបានបន្ថយ រួចបណ្តាល ឱ្យមានការក្អួត ចង្អោរ។ ការកាត់បន្ថយចលនានេះ ជាលទ្ធផលធ្វើឲ្យជញ្ជាំងសាច់ដុំនៃសរីរាង្គទាំងនោះសម្រាក។
ខណៈពេលដែលអាការៈចាញ់កូន គឺជារោគសញ្ញាទូទៅ នៅក្នុងការមានផ្ទៃពោះ អ្នកឯកទេសផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត បាន
លើកទឹកចិត្តក្នុងការផ្តល់ជំនួយល្អប្រសើរជាងមុនដល់ស្ត្រី
ដែលជួបប្រទះបញ្ហានេះ។ បើយោងតាមមហាវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទផ្នែកសម្ភព និង រោគស្រ្ដី (RCOG) បានប្រាប់ថា
អ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាពគួរតែផ្តល់នូវការគាំទ្រល្អប្រសើរ ជាងមុនដល់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះដែលរងទុក្ខវេទនាជាមួយនឹង ការចាញ់កូននេះ។
RCOG ក៏បានផ្តល់គោលការណ៍ណែនាំថ្មីមួយសម្រាប់ អ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាព ដើម្បីវាយតម្លៃសុខភាពផ្លូវចិត្ត
របស់ស្ត្រីក្នុងការដោះស្រាយជាមួយនឹងផលប៉ះពាល់នៃការ ហើយភាគច្រន ើ បានចង្អល ុ បង្ហញ ា អំពអា ី ការៈចាញ់កន ូ ។
មានផ្ទៃពោះអាចកើតមានក៏ពិតមែន តែវាមិនមែនជាមូ
ជាញឹកញាប់ធ្វើឲ្យមានការថប់បារម្ភ និងភ័យព្រួយអំពីផល
មទាបត្រូវបានចាត់ទុកផងដែរថាជារោគសញ្ញាជាការច
ផលប៉ះពាល់រាងកាយ និង អារម្មណ៍នៃការចង់ក្អួតចង្អោរ
ប៉ះពាល់នៃការមានអាការៈចាញ់កូននេះ។ យោងតាមការ
សិក្សាមួយបានបង្ហាញថា រោគសញ្ញានេះមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានលើទំនាក់ទំនងក្នុងក្រុមគ្រួសារ និងមានផលវិបាក
Gadsby R, Barnie-Adshead AM, Jagger C., 1993, A prospective study of nausea and vomiting during pregnancy). ស្ត្រី 47% ដែល
សំខាន់លើសមត្ថភាពការងាររបស់ស្ត្រី (
ត្រូវធ្វើការងារ ជួបប្រទះអាការៈចាញ់កូនហើយមានអារ-
ម្មណ៍ថាប្រសិទ្ធិភាពការងារត្រូវបានកាត់បន្ថយ! ស្ត្រី35%
មានអាការៈចាញ់កូន ( មានន័យថាស្ត្រីខាតម៉ោងធ្វើការ
62ម៉ោង) និង25% ខាតពេលវេលាធ្វើការងារផ្ទះ ( មាន
O’Brien B, Naber S., 1992, Nausea and vomiting during pregnancy: effects on the quality of women’s lives).
ន័យថាខាត 32 ម៉ោងក្នុងស្ត្រីម្នាក់) (
អាការៈចាញ់កូន
លហេតុសំខាន់នៃការចាញ់កូនឡើយ។ ជាតិស្ករក្នុងឈា ង្អោរនិងក្អួត ។
ទ្រឹស្តី B: អាការៈចាញ់កូន
ត្រូវបានបង្កឡើងដោយកង្វះវីតាមីន B6 និង B12 ។ជា
ថ្មីម្តងទៀត នេះមិនមែនជាមូលហេតុនៃការចាញ់កូនទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការបង្កើនសារធាតុវីតាមីន B ផ្តល់នូវ
ជំនួយសង្គ្រោះយ៉ាងសំខាន់ដល់អ្នកម្តាយដោយសារវីតាមីន
ពី B6 និង B12 អាចជួយក្នុងការស្រូបយកម៉ាញេស្យូម។ ម៉ាញ៉េស្យូមអាចជួយការពារការចាញ់កូន។ សារធាតុរ៉ែ នេះក៏មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សុខភាពឆ្អឹងផងដែរ។ ទ្រឹស្តី C: អាការៈចាញ់កូន
ការពារទារកពីជាតិពុលបានយ៉ាងពេញលេញ ចំនុចដំបូង និង សំខាន់គឺស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវទទួលការណែនាំដោយ
វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែកសម្ភព និង រោគស្ត្រី ដើម្បីមានបៀបរស់
នៅដែលផ្ដល់សុខភាពល្អ រួមបញ្ចូលទាំងរបបអាហារដែល
ចាញ់កូននេះ។ អ្នកដឹកនាំការស្រាវជ្រាវនៃគោលការណ៍ ណែនាំថ្មីនៃ RCOG គឺលោកបណ្ឌិត Manjeet
Sheh mar បានបញ្ជាក់ថា ស្ត្រីដែលទទួលរងពីការក្អួតចង្អោរ អាចមានពេលវេលាមួយដែលពិបាកក្នុងការមានផ្ទៃពោះ-
ដំបូង ហើយជាញឹកញាប់អាចមានអារម្មណ៍ខ្វះការយល់
ដឹងពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ ហើយប្រហែលជាមិនអាច
ទទួលទានអាហារផ្ដល់សុខភាពល្អ ត្រូវឈប់សម្រាកពីការងារ និង មានអារម្មណ៍ទុក្ខព្រួយ ចំពោះការបាត់បង់អ្វីមួយ ដែលគេយល់ថាខុសពីការមានផ្ទៃពោះធម្មតា។
របបអាហារដែលបានណែនាំ ដើម្បីគ្រប់គ្រងរោគសញ្ញា នៃការចាញ់កូន
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវបានគេណែនាំមិនឱ្យខកខាន ឬរំលង
អាហារណាមួយនឹងគួរបរិភោគអាហារតិច ហើយញឹកញាប់។ អាហារខ្លាញ់និងហឹរអាចភ្ញោចឱ្យកើតមានការក្អួត ដូច្នេះវាជាការល្អប្រសើរជាងមុនដើម្បីចាកចេញឆ្ងាយពី
អាហារចៀន ឬ បំពង។ សំខាន់បំផុតជៀសវាងអាហារ ដែលមានក្លិនឆួល ដោយវាអាចឲ្យស្ត្រីមានអារម្មណ៍មិន ស្រណុក។
11
12
How to fuel up yourself and your baby? Healthy nutrition during pregnancy revealed! by Dr. Anna Roslyakova
13
ON-CALL
To-be-moms often neglect the importance of nutrition and eat whatever they offered to, but hey, be aware of the food that you’re about to chew. Since you’re supplying nutrition to your baby, you should make sure that you’re eating a healthy diet.
Photo supplied
14
Without any doubt, healthy nutrition is important to lead a disease-free life, but, its value is increased when you’re pregnant or planning for a pregnancy. If you eat healthy food in its right amount and right timing, it would be more beneficial for your baby’s growth and development. Though you don’t need any specific diet plan during pregnancy, but, what you are required is to have smart choices of the food to supply sufficient amount of nutrition to your baby. Your doctor may suggest you some precautionary measures and effective advice to ensure your pregnancy is healthy, but you should also keep an eye on what are you eating and on what timing. To-be-moms often neglect the importance of nutrition and eat whatever they offered to, but hey, be aware of the food that you’re about to chew. Since you’re supplying nutrition to your baby, you should make sure that you’re eating a healthy diet. You may feel hungrier than usual, but it doesn’t mean that you should start snacking double. Even, if you’re expecting twins or triplets, never eat food for two or three. The overview of different nutrients required in pregnancy Several foods are very good for your health as well as your baby’s. Along with the organic food, your doctor may advise you supplements in order to complete the nutrient’s ratio. Following is the complete list of the essential nutrients and minerals that you surely need in your daily routine. Water in pregnancy By drinking the recommended amount
of water, you can prevent constipation, excessive swelling, urinary tract or bladder infections, and hemorrhoids. If you’re drinking less water, it can increase the risk of premature or early labor. About 2.4 liters of water is recommended by the Institute of Medicine. Protein in pregnancy Protein constitutes the building block of most of your as well as your baby’s cells. During second and third trimester, it’s important to get enough protein. Because your baby is growing faster and your breasts and other organs are getting bigger to meet the needs of a growing baby, you need more protein to compete with the body’s need. Beans, pulses, fish, eggs, poultry, and nuts are rich in proteins. Meat is also a good source of protein. Choose lean meat and wash it thoroughly. Remove its skin and cook in less oil. Have two portions of fish in a week. Prefer salmon, and sardines. King mackerel, swordfish, and tilefish should not be eaten, because they’ve high methyl mercury content that could damage brain growth among fetuses and young children. A pregnant woman should take 40 grams to 70 grams of protein every day. If you’re experiencing weight loss, frequent infections, muscle fatigue along with severe fluid retention, then, it could be the sign of protein deficiency. Don’t ignore these symptoms and fix an appointment with your doctor immediately. Carbohydrate in pregnancy Carbohydrates are the major source of energy. Including bread, potatoes, and breakfast cereals, yams, noodles, oats, pasta, rice, and cornmeal are the foods rich in carbohydrates. Instead
of
white
varieties
of
carbohydrate, choose the whole grain foods. These starchy foods are not only high in the carbohydrates, in fact; they also contain the calcium, vitamin B, and iron. Eat plenty fruits and vegetables as well. As the fruits and vegetables are high in fiber, it can be helpful in resolving constipation. You should take at least four to five small portions of the fruits and vegetables in a day. Make sure that
15
you should wash them properly. Avoid using the canned fruits and vegetables. Dairy in pregnancy Milk, cheese, and other dairy products play a significant role in providing the high amount of calcium and other minerals to your baby. Fats in pregnancy Needless to mention that all the pastries, cakes, biscuits, fizzy drinks, oils, chocolate, crisps and cream are the fatty
foods. If you’re a fatty-food-lover, then, just limit the amount that you’re taking. Frequent uptake of sugary foods can lead to tooth decay. Also, if you won’t cut down the calorie of the fatty food, you can gain more weight. Eating the high amount of saturated fats (poultry, pork, lamb, butter etc) can contribute to the fatty deposition in the bloodstreams, followed by any cardiac disease in future. So, just say no to saturated fats from today!
Minerals in pregnancy Vitamin A and beta-carotene can help in the growth of the teeth and bones. You can get Vitamin A and beta carotene from milk, eggs, liver, carrots, spinach, and broccoli. By regular intake of the milk and other dairy products, the Vitamin D levels will be boosted and makes your bones and teeth stronger. Vitamin E ensures the development of
16
the red blood cells and muscles. Nuts, fortified cereals, and vegetable oils are the great sources of Vitamin E. healthy immune system can be build, if you take the Vitamin C in your diet. Strawberries, bell peppers, tomato, and other citrus fruits are packed with Vitamin C. Folic acid helps to support the placenta and reduces the chances of spina bifida and other neural tube defects. Eat oranges, green leafy vegetables, cauliflower, and beans to get the right count of folic acid. Iron is as much important as other minerals. It helps in the production of hemoglobin. Also, it prevents anemia, low birth weight and premature labor. Dried beans, spinach, beef, pork, dried beans, and oatmeal are the sources of iron. However, thiamin, riboflavin, and niacin are other important minerals that shouldn’t be neglected. It helps in regulation of nervous system, maintenance of eyesight and healthy skin and maintenance of nerves. The above-listed foods are also packed with almost all the nutrients. Don’ts of healthy nutrition during pregnancy Try as much as you can to avoid the following measures, 1. Give up the cocktails and alcohol. It can cause physical difficulties, learning difficulties and emotional problems in the baby. 2. Limit caffeine intake. Get less than 200 mg of caffeine per day. Because some studies revealed that the miscarriages and premature deliveries have a strong link with the increased caffeine uptake. 3. Avoid dieting. It could be harmful
to your baby due to the fewer nutrients consumption. 4. Don’t eat raw seafood, unpasteurized food, soft cheese, Mexican cheese, raw or undercooked meat and poultry. 5. Don’t gain more weight. If you’re feeling that your weight is increasing. Ask your doctor immediately. Dos of healthy nutrition during pregnancy 1. Take a prenatal vitamin, especially folic acid. 2. Eat small meals frequently. Snacking on the healthy salads, nuts could be more beneficial. 3. Load up 5 big nutrients, including folate, calcium, iron, fiber, and zinc. 4. Get enough amount of fluid 5. Consume the organic food Eating right isn’t much difficult during pregnancy. All you need to do is to monitor the eating patterns and food that you’re eating. So, hopefully, you’ll keep the above listed important points in your mind while eating or drinking. Just remember! Your health is as much as important for your baby.
បរិមាណគ្រប់គ្រាន់នៃអាហាររូបត្ថម្ភដល់ទារកក្នុងផ្ទៃ។ គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអាចស្នើរឱ្យអ្នកមានវិធានការប្រុងប្រយ័ត្នទុកជាមុនមួយចំនួន និងដំបូន្មានដែលមានប្រសិទ្ធភាពដើមប្ ធា ី នាថាការមានផ្ទៃពោះរបស់អកមា ្ន នសុខភាព ល្អ ប៉ុន្តែអ្នកគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នលើអ្វីដែលអ្នកបរិភោគ និង លើអ្វីដែលជាការកំណត់ពេលវេលា។ ជាញឹកញាប់ស្រ្ដីដែលត្រៀមខ្លួនធ្វើជាអ្នកម្ដាយតែងធ្វេសប្រហែសពីសារៈសំខាន់នៃអាហាររូបត្ថម្ភ និង បរិភោគអ្វី ដែលពួកគេមាន ប៉ុន្តែ! ត្រូវយល់ដឹងអំពីអាហារដែលអ្នក នឹងទទួលទាន។ អ្នកកំពុងផ្គត់ផ្គង់អាហាររូបត្ថម្ភដល់ទារកក្នុងផ្ទៃរបស់អ្នក អ្នកគួរតែធ្វើឱ្យប្រាកដថាអ្នកកំពុងបរិភោគរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ។ អ្នកប្រហែលជាមានអារម្មណ៍ឃ្លានជាងធម្មតា ប៉ុន្តែវាមិន មែនមានន័យថា អ្នកគួរតែចាប់ផ្តើមទទួលទានអាហារ សម្រន់ទ្វេរដងឡើយ។ បើទោះបីជាអ្នកកំពុងត្រៀមខ្លួន បង្កើតកូនភ្លោះពីរ ឬ បី ក៏ដោយក៏អ្នកមិនត្រូវបរិភោគអាហារច្រើនសម្រាប់មនុស្សពីរ ឬ បីនាក់ឡើយ។ ទិដភា ្ឋ ពទូទៅនសា ៃ រធាតុចញ ិ ម ្ចឹ ផស្ ង េ គ្នដ ា ល ែ បានទាមទារនៅក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ មានអាហារជាច្រើនដែលល្អសម្រាប់សុខភាពរបស់អ្នក ព្រមទាំងកូនក្នុងផ្ទៃ។ រួមជាមួយនឹងអាហារសរីរាង្គ គ្រូពេទ្យ អាចណែនាំអ្នកឲ្យប្រើថ្នាំគ្រាប់ក្នុងគោលបំណងដើម្បីបំពេញសារធាតុចិញ្ចឹម។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាបញ្ជីពេញ លេញនៃសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ និងសារធាតុរ៉ែដែលអ្នក ប្រាកដជាត្រូវការនៅក្នុងទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក។ ការទទួលទានទឹកនៅក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ ដោយការផឹកទឹកតាមការណែនាំ អ្នកអាចទប់ស្កាត់ការ ទល់លាមក ហើមហួសប្រមាណ ជំងឺរលាកតម្រងនោម ឬ ប្លោកនោម និងជំងឺឬសដូងបាត។ ប្រសិនបើអ្នកកំពុង
គ្មានអ្វីត្រូវសង្ស័យឡើយ អាហាររូបត្ថម្ភដែលមានសុខភាព ល្អ គឺមានសារៈសំខាន់ដើម្បីដឹកនាំជីវិតរស់នៅប្រកប ដោយសុខភាពល្អ ប៉ុន្តែគុណតម្លៃរបស់វានឹងត្រូវបាន
ផឹកទឹកតិច វាអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការសម្រាលកូន មិនគ្រប់ខែ។ ការទទួលទានទឹកប្រមាណ 2.4 លីត្រត្រូវ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដោយវិទ្យាស្ថានវេជ្ជសាស្ត្រ។
កើនឡើង នៅពេលដែលអ្នកមានផ្ទៃពោះ ឬ រៀបចំផែនការសម្រាប់ការមានផ្ទៃពោះ។ ប្រសិនបើអ្នកបរិភោគអាហារ ដែលមានសុខភាពល្អនៅក្នុងបរិមាណ និង ពេល ត្រឹមត្រូវ វានឹងមានប្រយោជន៍កាន់តែច្រើន សម្រាប់ការ លូតលាស់ និងការអភិវឌ្ឍរបស់ទារក។ ទោះបីជាអ្នកមិនត្រូវការផែនការរបបអាហារជាក់លាក់ ណាមួយអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអ្នកត្រូវការ គឺជាជម្រើសឆ្លាតវៃនៃការទទួលទានអាហារដើម្បីផ្គត់ផ្គង់
សារធាតុប្រូតេអីុនក្នុងកំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ប្រូតេអីុនជាអាហារសាងសង់នៃរាងកាយព្រមទាំងកោសិការបស់ទារក។ ក្នុងអំឡុងត្រីមាសទីពីរ និង ទីបីវាជា រឿងសំខាន់ដើម្បីទទួលបានប្រូតេអីុនគ្រប់គ្រាន់។ ដោយ សារតែកូនរបស់អ្នកកំពុងលូតលាស់លឿន ហើយដើម ទ្រូង និង សរីរាង្គផ្សេងទៀតរបស់អ្នកកំពុងតែរីកមាឌធំ ជាងមុនដើម្បីជាតម្រូវការរបស់ទារកក្នុងការរីកលូតលាស់ បន្ដ នោះអ្នកត្រូវការប្រូតេអុីនច្រើនដើម្បីប្រកួតប្រជែង
17
វីាមីន A និង Beta-carotene ពីទឹកដោះោ ស៊ុត
ជាមួយនឹងតមាូវការរបស់រាងកាយ។
តាូវតាកំណត់បរិមាណអាហារ ដាលអ្នកកំពុងទទួលទាន។
សណ�ាក តាី ស៊ុតមាន់ និង គាាប់ធញ�ជាតិសមាប�រទៅ
ការទទួលទានអាហារមានជាតិស្ករញឹកញាប់អាចនាំឱាយ
�្លើម ការ៉ុត spinach និងខាត់ណា broccoli ជាដើម។
ដោយបាូតាអីុន។ សាច់គឺជាបាភពនាបូត ា ាអីុន។ �ាើស
ធ្មាញពុកបាន។ ដូចគ្នានាះផងដារបាសិនបើអ្នកមិនបាន
ដោយការទទួលទានទឹកដោះោទៀងទាត់ និង ផលិត
យកសាច់គាន ្ម ខា្លាញ់ និងលាងយឲាយបានសា�ាត។ តាូវយក
កាត់បន្ថយកាឡ�រីពីអាហារខា្លាញ់ អ្នកនឹងឡើងទម្ងន់បន្ថាម
ផលចមាាញ់ពីទឹកដោះោផាសាងទៀត ដាលមានកមាិត
�ាបាក�ាញ និង ចំអិនដោយបាើបាងតិច។ ទទួលទាន
ទៀត។ បរិោគអាហារមានជាតិខា្លាញ់ (សាច់មាន់ សាច់-
វីាមីន D ខ�ស់ ហើយជួយធ្វើឱាយឆ្អឹងនិងធ្មាញរ�ងមាំ។
តាី ២ ដងនៅក្នុងមួយសបា�ាហ៍។ តាីសាម៉ុង និង តាីសា-
ទា សាច់�ាូក សាច់�ៀម ប៊�...) អាចរួមចំណាកដល់ការ
វីាមីន
មានកំណកខា្លាញ់នៅក្នុង�ម អមដោយជំងឺបាះដូង
សាច់ដុំ។ គាាប់ធញ�ជាតិ និង បាាងបន្លា គឺជាបាភពមួយ
ណាមួយនៅក្នុងពាលអនាគត។
��ាងធំនាបាព័នភាពសា� ្ធ ាំដាលមានសុខភាពល្អ និង អាច
ឌីន គឺ កាន់តាមានបាោជន៍។ តាី King
mackerel,
sword fish និង tilefish មិនគួរបរិោគទា ដោយសារ
E ធានាការអភិវឌាឍនាោសិកា�ម�ាហម និង
បង្កើតបានបើអ្នកទទួលទានវីាមីន C នៅក្នុងរបបអាហារ
ពួកវាមានជាតិបារតខ�ស់ដាលអាចធ្វើឱាយខូចខួរកា�ល និង
ដូ�្នាះចាប់ពីថ្ងានាះទៅ អ្នកគាាន់តានិ�យថា ទាចំោះ
ការរីកលូតលាស់នាទារកនិងកុមារ។
ជាតិខា្លាញ់!
របស់អ្នក។ ផ្លា strawberries �្ទាសកណ�ឹង ប៉ាងប�ាះ
ស្តាីមានផ្ទាោះគួរតាទទួលទាន 40 �ាាមទៅ 70 �ាាម
ការទទួលទានជាតិរ៉ាកុង ្ន ពាលមានផ្ទាោះ
អាសុីដហ្វ�លិកអាចជួយគំទដល់ ា ទងសុក និងកាត់ប-
នាបាូតាអីុនជារៀងរាល់ថ្ងា។ បាសិនបើអ្នកកំពុងសាក ទម្ងន់ ឈឺចាើន អស់កំលាំង រួមជាមួយនឹងការចាល់ជាតិ ទឹកធ្ងន់ធរោ ្ង ះ វាអាចជាស��ានាការខ្វះបាូតាអីុននាះ។ មិនតាូវពាងើយកន្ដើយនឹង�គស��ាទាំងនាះឡើយ តាូវ ណាត់ជួបជាមួយគាូពាទាយភា្លាម។ សារធាតុកាបូអី�ាត និងការមានផ្ទាោះ កាបូអីុ�ាត គឺជាបាភពសំខាន់នាថាមពលរួមមាន នំបុ័ង ដំឡ�ង និងអាហារធញ�ជាតិជាអាហារពាលពាឹកដំឡ�ងជា�ា សាូវសាឡី pasta បាយ និង cornmeal អាហារសមាប�រ កាបូអីុ�ាត។ ជំនួសឱាយកាបូអីុ�ាតសូម�ាើសរីសយក អាហារធញ�ជាតិដាលអាហារ�ា�ទាំងនាះ គឺមិនតាឹមតា មានកាបូអីុ�ាតចាើនឡើយ ការពិតពួកគាមានផ្ទុកជាតិ
កាល់សាយ�ម វីាមីន B និង ជាតិដាកផងដារ។
បរិោគផ្លា�ើ និងបន្លាឲាយបានចាើន ដោយសារវាមាន ជាតិកាកសរ�ាខ�ស់ វាអាចមានបាោជន៍ក្នុងការដោះ�ាាយប��ាទល់លាមក។ អ្នកគួរទទួលទាន��ាង�ច ណាស់បួនទៅបាាំដងនាផ្លា�ើ និងបន្លាក្នុងមួយថ្ងាក្នុង បរិមាណតិច។ សូមបាាកដថាអ្នកបានលាងសំអាតពួក វាតាឹមតាូវ។ �ៀសវាងការបាើការទទួលទានផ្លា�ើ និង បន្លាកំប៉ុង។ ការទទួលទានទឹកដោះោក្នុងពាលមានផ្ទាោះ ទឹកដោះោ ឈីស និងផលិតផលចមាាញ់ពីទឹកដោះោ ផាសាងទៀតដាលដើរតួនាទី��ាងសំខាន់ក្នុងការផ្ដល់ជាតិ កាល់សាយ�ម និងសារធាតុរ៉ាផាសាងទៀតដើមាបីកូនរបស់អ្នក។ ការទទួលទានជាតិខា្លាញ់ ក្នុងពាលមានផ្ទាោះអ្នកណា ក៏ដឹងថា នំទាំងអស់ដូចជា នំសាួយ នំ�ាក �ាសជ្ជៈមាន ពពុះចាើន បាាង សូកូ� និង នំមានជាតិ�ាម គឺជា អាហារដាលមានជាតិខា្លាញ់ោះទា។ បាសិនបើអ្នកជាមនុសាសចូលចិត្តអាហារខា្លាញ់ោះអ្នក
វីាមីន A និង
និង ផ្លា�ូច ា ផាសាងទៀត សមាប�រដោយវីាមីន C នាះ។
Beta-carotene
អាចជួយក្នុងការ
លូតលាស់ធ្មាញ និង ឆ្អឹងបានល្អ។ អ្នកអាចទទួលបាន
ន្ថយឱកាសនាការកើតមានជំងឺ ពិការភាព
neural tube
spina bifida
និង
ដ�ាទៀត។ បរិោគ�ាូច
18
បន្លាស្លឹក�ាតង �្កាខាត់ណា និង សណ�ាក ដើមាបីទទួល បានបរិមាណអាសុីតហ្វ�លិកតាឹមតាូវ។ ជាតិដាកមានសារៈសំខាន់ដូចសារធាតុរ៉ាផាសាងទៀតដារ។ វាជួយក្នុងការផលិត�ាម៉ូក្ល�ប៊�ន។ ដូចគ្នានាះផងដារវាការ-
1. កុំទទួលទាន�ាា និង�ាា�ាឡុក។ វាអាចបង្កឱាយមាន ការលំបាកដល់រាងកាយ ការរៀន និង ប��ាផ្ល�វចិត្តចំោះ ទារក។ 2. ការទទួលទានជាតិកាហ្វាអីុនក្នុងដានកំណត់។ គួរ
�រភាពស្លាកសាំង កូនមានទម្ងន់តិច និង មិនគាប់ខា។
ទទួលទានតិចជាង 200 មីលី�ាមនាជាតិកាហ្វាអីុន
គឺជាបាភពនាជាតិដាក។
ថា រលូតកូន និង ការសមាាលកូនមិនគាប់ខាមានតំណ
សណ�ាក spinach សាច់ោ សាច់�ាូក និង oatmeal
ក្នុងមួយថ្ងា។ ដោយសារតាការសិកា�មួយចំនួនបានប��ាញ រ�ងមាជា ំ មួយការសាប ូ យកជាតិកាហ្វអ ា ន ីុ នាះបានកើន
ទោះជា��ាងណាអ្នកមិនគួរ�ើលរ�លងជាតិ
Thiamine,
Riboflavin, និង niacin រួមទាំងរ៉ាសំខាន់ផាសាងទៀត ឡើយ។ វាជួយដល់សុខភាពបាព័ន្ធបាស ាទការ�ារកា��្នាក និង�ាបាកមានសុខភាពល្អ រួមទាំងការ�ារកា�សរ�ាបាសាទ។ អាហារខាងលើមាន�ក់លក់លើទីផា�រ ស្ទើរតាទាំងអស់ផងដារ ។
ឡើង។ 3. �ៀសវាងការតមអាហារ។ វាអាចនឹងបង្ក�ាាះថា្នាក់ ដល់ទារកក្នុងផ្ទារបស់អក ្ន ដោយសារតាការទទួលបាន សារធាតុចិញឹម ្ច តិច។
4. កុំបរិោគអាហារសមុទា� អាហារ unpasteurized
, soft cheese, Mexican cheese
សាច់�
ឬ ចម្អិនមិនបានឆ្អិនល្អ និងសាច់បសុបកាសី។ 5. កុំឡើងទម្ងន់បន្ថាមទៀត។ បាសិនបើអ្នកកំពុងមាន
អាហាររូបត្ថម្ភដាលមិនផ្ដល់សុខភាពល្អអំឡុងពាលមាន
អារម្មណ៍ថាទម្ងន់របស់អ្នកកំពុងកើនឡើងខា្លាំង សូមសាក
ផ្ទាោះ
សួរវាជ្ជបណ�ិតរបស់អកភា្ល ្ន ាម។
សូមពាយា�ម�ៀសវាងអាហារដូចខាងកាាម:
តាូវធ្វើកុង ្ន ពាលមានផ្ទាោះ 1. ទទួលទានពពួកវីាមីនជាពិសាសអាសុីតហ្វ�លិក។ 2. ញា�ាំអាហារក្នុងបរិមាណតិច។ អាហារសមាន់ដូចជា សាលាដ និងគាាប់ធញ�ជាតិដាលមានសុខភាពល្អោះ មានអត្ថបាោជន៍ជាចាើន។ 3. ទទួលទានសារធាតុចិញឹម ្ច ទាំង ៥ រួមមាន អាសុីតហ្វ�លីក កាល់សាយ�ម ជាតិដាក ជាតិកាកសរស ៃ និង ស័ង្កសី។ 4. ទទួលទានទឹកឲាយបានគាប់គាន់ 5. ទទួលទានអាហារសរីរាង្គ ការទទួលទានតាឹមតាូវគឺមិនមានជាការលំបាកខា្លាំងអំឡុង ពាលមានផ្ទាោះឡើយ។ អ្វីទាំងអស់ដាលអ្នកតាូវធ្វើគឺ ាម�នលំនាំបរិោគអាហារ និង អាហារ ដាលអ្នក កំពុងបរិោគ។ ដូ�្នាះសងា�ឹមថាអ្នកនឹងរកា�ចំណ�ចសំខាន់ ដាលបានរាយរា�ាប់ពីខាងលើនៅក្នុងចិតរបស់ ្ត អកខណៈ ្ន ពាលញា�ាំអាហារ ឬផឹកទឹក។ សូមចាំថា! សុខភាពរបស់ អ្នកមានសារៈសំខាន់ខា្លាំងដូចសុខភាពកូនរបស់អ្នកដារ។
អាហាររូបត្ថម្ភដាលមានសុខភាពល្អ និង ការ�រដាល
For faster and longer relief for all kinds of pain
ONE SOLUTION FOR ALL KINDS OF PAIN
a quick 20-minute1 immediate release for all kinds of pain
sustained release for 8 hours1 of lasting control and efficac
Safe on stomach, reduces Gastrointestinal bleeds due to sustained release3
lower rate of liver toxicity4
ULCER FREE
fever, post-operative pains, body muscular aches and pains, headaches, menstrual cramps
faster longer the the relief relief for for all all kinds kinds of of pain pain references: 1,2. Radebaugh G, Glen M, Murtha J, Glinecke R. Oral Sustained Release Acetaminophen Formulation and Process, 1989. 3. Hoftiezer JW, O’Laughlin JC, Ivey KJ . Effects of 24 hours of aspirin, Bufferin, paracetamol and placebo on normal human gastroduodenal mucosa. Gut. 1982;23(8):692-697. / Johnson PC, Driscoll T . Comparison of plain and buffered aspirin with acetaminophen in regard to gastrointestinal bleeding . curr ther Res clin exp. 1981(1):79-84. 4. Soll AH, Weinstein WM, Kurata J, McCarthy D. Nonsteroidal Antiinflammatory Drugs and Peptic Ulcer Disease. Ann Intern Med 1991; 114:307-19 / Whitcomb DA, Block GD, Association of Acetaminophen Hepatoxicity with Fasting and Ethanol Use. JAMA 1994;272:1845-1850.
Market Expansion Services by www.dksh.com
េបច ី ង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទញ ិ ឱសថមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM N0431IP-14 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ២៧៧/១៦ អបស/ឱអបស ចុះៃថ�ទី ២៥ ែខ មិនា ឆា� ំ ២០១៥ របស់្រកសួងសុខភិបាល និង សុពលភាពេនៃថ�ទី ២៥ ែខ ក�� ឆា� ំ ២០១៦។ េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយ ករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256
19
20
HEALTH Photo supplied
Teenage pregnancy is an absolutely vital issue globally. The health risks for babies are very high and there are entailing emotional and social pitfalls from families. Let’s take a deeper look at what teenage pregnancy can do. Over the course of a decade, almost fifty percent of high school students have already experienced sexual activities, thus contributing to unwanted pregnancies. There is a huge impact on
education as a majority of these teens do not obtain high school diploma or even a degree for that matter. Several health complications are also considered such as pre-mature labor and medical problems experienced by soon-to-be mothers. With these aggregating problems, young mothers found themselves in alcohol and drug abuse. It doesn’t only stop at that. A recent study has shown that there is a forty percent chance that daughters of teenage mothers are most likely to
experience unwanted pregnancies, too. Pregnant teens and their unborn babies have unique medical risks. 1. Lack of prenatal care Teenage girls who are pregnant -especially if they don’t have support from their parents -- are at risk of not getting adequate prenatal care. Prenatal care is critical, especially in the first months of pregnancy. Prenatal care screens for medical problems in both mother and baby, monitors the baby’s
21
Early Pregnancy and Childbirth A famous quote about teenage pregnancy, “You are worth waiting for…,” presents a profound meaning in the value of life. It doesn’t only project an effect on the possible negative outcomes such as social misery but also on the health of both mother and baby.
growth and deals quickly with any complications that may arise. 2. High blood pressure Pregnant teens have a higher risk of getting high blood pressure -- called pregnancy-induced hypertension -- than pregnant women in their 20s or 30s. They also have a higher risk of preeclampsia. This is a dangerous medical condition that combines high blood pressure with excess protein in the urine, swelling of a mother’s hands and face, and organ damage.
However, these can easily be prevented. Like any other social and critical issues, teenage pregnancy can be corrected with the help of proper education through: 1. A comprehensive scientific sexual education Being educated with a full science-based sexual education veers teens away from misleading sex information that media portrays in the internet or in any other medium. Logically, teens will learn the accurate information about health effects of having unwanted pregnancies
during teens. Luckily, some sexual programs contain psychological and social teachings that further promote prevention and confrontations when teens are presented with sexual abuse or any sexual behavior. It also entails establishing values and self-worth. Values are the principles that we believe in and that should guide our behavior. This program includes: • Basics of Sexual Reproduction • Commitment Plan • Available contraceptive
22
Photo supplied
2. Contraceptive access Teens have the right to have access and knowledge of any contraceptives that fights teenage pregnancies. Safe sex entails a responsible individual and learning safe sex at a young age provides teens power to have informed decisions in the future. Although it is rightful to say that abstinence is the 100% most effective method, there are available contraception types that teens should be aware of:
• Latex condoms; • Vaginal contraception film; • Contraception sponge; • Birth Control pills; • and Birth Control patch.
ទូទាំងពិភពលោក។ ហានិភ័យសុខភាពសម្រាប់ទារកក្នុង
ផ្ទៃមានខ្ពស់ណាស់ និងអាចនាំទៅដល់ចំនុចគ្រោះថ្នាក់ ទាំងផ្លូវចិត្ត និង ពីសង្គមគ្រួសារ។
សូមពិចារណាឲ្យបានកាន់តែស៊ីជម្រៅពីអ្វីដែលស្រ្ដីមាន ផ្ទៃពោះនៅវ័យជំទង់ម្នាក់អាចធ្វើបាន។
ស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះក្នុងវ័យជំទង់ច្រើនលើកឡើងថា: « ជារឿង
ជាងមួយទសវត្សរ៍មកហើយ ស្ទើរតែ៥០ភាគរយនៃសិស្ស
ជ្រាលជ្រៅនៅក្នុងតម្លៃនៃជីវិត។ ការមានផ្ទៃពោះនៅវ័យ
ដល់ការមានផ្ទៃពោះទាំងមិនចង់បាន។ វាមានផលប៉ះពាល់
ក្នុងសង្គមទេ ប៉ុន្តែរួមទាំងសុខភាពម្ដាយ និងទារកក្នុងផ្ទៃ
ភាគច្រើនមិនបានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់វិទ្យាល័យ ឬសូម្បី
មានតម្លៃក្នុងការរង់ចាំ ...» វាជាការបង្ហាញពីអត្ថន័យ
វិទ្យាល័យមានការរួមភេទរួចទៅហើយ ដូច្នេះវារួមចំណែក
ក្មេងពេកមិនត្រឹមតែមានលទ្ធផលអវិជ្ជមានដែលអាចមាន
យ៉ាងខ្លាំងដល់វិស័យអប់រំដែលមនុស្សវ័យជំទង់ទាំងនេះ
ផងដែរ។ មានផ្ទៃពោះក្នុងវ័យជំទង់ជាបញ្ហាសំខាន់នៅ
តែទទួលបានសញ្ញាប័ត្រផ្សេងទៀត។
23
សម្ពាធឈាម ដោយសារការមានផ្ទៃពោះវាកើតមានច្រើន
លើយុវវ័យជាជាងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក្នុងអាយុ 20 ឆ្នាំ ឬ 30
ឆ្នាំ។ ពួកគេក៏មានហានិភ័យខ្ពស់នៃជំងឺបម្រុងក្រឡាភ្លើង ( preeclampsia ) ។ នេះគឺជាជំងឺគ្រោះថ្នាក់ដែលរួម
មានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ លើសប្រូតេអីុនក្នុងទឹកនោម ហើមអវៈយវៈ និងមុខ រួមទាំងការខូចខាតសរីរាង្គ។ ទោះ
យ៉ាងណា វាអាចការពារបានយ៉ាងងាយស្រួល។ ដូចទៅ នឹងបញ្ហាសង្គម និង បញ្ហាសំខាន់ណាមួយផ្សេងទៀតនៃ
ការមានផ្ទៃពោះក្នុងវ័យជំទង់ ក៏អាចត្រូវបានកែតម្រូវដោ យមានជំនួយពីការអប់រំត្រឹមត្រូវតាមរយៈ:
1. ការអប់រំសុខភាពផ្លូវភេទបែបវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ
ទទួលយកការអប់រំសុខភាពផ្លូវភេទបែបវិទ្យាសាស្រ្ត ជួយ អប់រំយុវវ័យឲ្យប្រាសឆ្ងាយ ពីការទទួលពត៌មានខុសឆ្គង
ពីការរួមភេទ តាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបង្ហាញនៅក្នុង អីុនធឺណិត ឬ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ណាមួយផ្សេងទៀត។ ជា
រឿងសមហេតុសមផល ដែលមនុស្សវ័យជំទង់ត្រូវយល់-
ដឹងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ អំពីផលប៉ះពាល់សុខភាពនៃការមាន ផ្ទៃពោះ ដែលមិនចង់បានក្នុងវ័យក្មេង។ ជាសំណាងល្អ
ដែលមានកម្មវិធី មួយចំនួនបានអប់រំពីសុខភាពផ្លូវភេទ សង្គម និងចិត្តសាស្ត្រដែលលើកកម្ពស់ការបង្ការ រួមទាំង
ការប្រឈមមុខ នៅពេលដែលមនុស្សវ័យជំទង់មានការ រំលោភបំពានផ្លូវភេទ ឬទង្វើរផ្លូវភេទដ៏ទៃទៀត។ វាផ្ដល់ ជាគុណតម្លៃក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ និងតម្លៃបុគ្គល។ គុណតម្លៃ
គឺជាគោលការណ៍ដែលយើងជឿជាក់ និងណែនាំឥរិយាបថរបស់យើង។
កម្មវិធីនេះរួមបញ្ចូលទាំង:
• ចំណេះដឹងមូលដ្ឋាននៃការបន្តពូជ • គម្រោងប្តេជ្ញាចិត្ត • វិធីពន្យាកំណើតដែលអាចប្រើបាន 2. វិធីពន្យាកំណើត
មនុស្សវ័យជំទង់មានសិទ្ធស្វែងយល់ និង ទទួលបានចំណេះដឹងនៃការពន្យាកំណើតដែលរារាំងការមានផ្ទៃពោះ។ ការ រួមភេទដែលមានសុវត្ថិភាពតម្រូវឱ្យមានការទទួលខុសផលវិបាកផ្នែកសុខភាពជាច្រើនក៏គប្បីពិចារណាដូចជា ការ
ក្មេងស្រីជំទង់ដែលមានផ្ទៃពោះ ជាពិសេសប្រសិនបើពួក
ប្រទះដោយស្ត្រីជាម្តាយមានវ័យក្មេងពេក។ ជាមួយនឹងការ
ភ័យនៃការមិនទទួលការថែទាំមុនសម្រាលកូនឲ្យបានគ្រប់-
សម្រាលកូនមិនគ្រប់ខែ និង បញ្ហាសុខភាពដែលបានជួប
ប្រមូលផ្ដុំបញ្ហាទាំងនេះ អ្នកម្តាយវ័យក្មេងច្រើនសេពគ្រឿង ស្រវឹង និងគ្រឿងញៀន។ នៅមានទៀតការសិក្សាថ្មីមួយ
បានបង្ហាញថា មានឱកាស៤០ភាគរយដែលកូនស្រីរបស់ ស្ត្រីជាម្តាយមានវ័យក្មេងពេកនេាះ ទំនងជាជួបប្រទះការ
មានផ្ទពោ ៃ ះទាំងមិនចង់បានផងដែរដូចម្តយ ា គេផងដែរ។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក្នុងវ័យក្មេងពេក និងទារកក្នុងផ្ទៃរបស់ពួកគេមានហានិភ័យផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តដូចគ្នា។ 1. កង្វះការថែទាំក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ
គេមិនមានការគាំទ្រពីឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ គឺមានហានិ-
ត្រូវ ហើយត្រូវយល់ពីសុវត្ថិភាពនៃការរួមភេទនៅវ័យក្មេង
ដើមប្ ផ ី ល ្ត អ ់ ណា ំ ចដល់មនុសស្ វ័យជំទង់ក្នង ុ ការសម្រេចចិត្ត នៅថ្ងៃអនាគត។
គ្រាន់។ ការថែទាំមុនសម្រាលកូន គឺមានសារៈសំខាន់ជា
ទោះបីជាវាគឺជាសិទ្ធក្នុងការនិយាយថា ការមិនរួមភេទគឺ
សុខភាពទាំងម្តាយនិងកូន រួមចំណែកដល់ការពិនិត្យការ
កំណើត តែក៏មានវិធីពន្យាកំណើតជាច្រើនដែលយុវវ័យ
ពិសេសនៅប៉ុន្មានខែដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ។ ការពិនិត្យ លូតលាស់នៃទារក និង ដំណោះស្រាយយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាមួយផលវិបាកណាមួយដែលកើតមានឡើង។ 2. ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក្នុងវ័យជំទង់ ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់នៃ ការមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ត្រូវបានគេហៅថា ជំងឺលើស-
ជាវិធីសាស្រ្ត មានប្រសិទ្ធភាពបំផុត 100% ក្នុងការពន្យាគួរដឹង:
• ស្រោមអនាម័យបុរស • ស្រោមអនាម័យសម្រាប់ស្រ្ដី • អេប៉ុងពន្យារកំណើត • ថ្នាំគ្រាប់ពន្យារកំណើត
24
All in the name of education for Health. 2016 CSR PARTNERS
Our partner companies and laboratories help us realize our mission of helping the Cambodian community make informed decisions on their health. Let's build a better and healthy working community by helping us out and becoming one of our CSR partners. Contact us at healthwisedigest@dksh.com.kh
www.healthwise-digest.com/hd-cares
25
េបីចង់បនេរគឿងសំអងមនគុណភពលអ សូមទិញេរគឿងសំអងមនបិទលតប័រតបញជក់េលខរបេវទន៍ CAMR1 4214CN-12 េនតមឱសថសថន ឱសថសថនរង ែដលមនចបប់ និងសលកសញញ Logo ពីរកសួង សុខភិបល។ ករផសពវផសយ Market Expansion Services by www.dksh.com
រតូវបនអនុញញតតមេសចកតីសេរមច ៨៤៨/១៥ អបស/ឱអបស ចុះៃថងទី27 ែខេមសឆន ំ 2016 របស់រកសួងសុខភិបល និង អស់សុពលភពេនៃថងទី 05 ែខវ ិចឆិក ឆន ំ 2016 ។ េបីមនរបតិកមមរ ំខនរបស់េរគឿងសំអង សូមរយករណ៍មកនយកដឋនឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ពទ 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង រកុមហ៊ុន DKSH ទូរស័ពេទ លខ 067 555 752 ឬ 067 555 256
consumer satisfaction. Clinically-tested hypoallergenic formula improves acne scars in 4 weeks.*
*Satisfaction study by dermascan on 25 subjects in france 2011
The acne scar removal and prevention product that also LIGHTENS dark marks
26
Hydrotherapy Spa
27
With the hustles and bustles of everyday life, everyone wants to break away from stressful daily circumstances at home or at work and just loosen up in our own havens. And what better haven there is than a spa.
Photo supplied
28
29
bath ( ការមុជទឹកបែបម៉ាស្សាដោយអ៊ុលត្រាសោន ជារបស់ The Hair Lab ) Home Spa SG-
30
DKSH CSR PROJECT - Giving back to your Employees
RMA Group
HD Cares, together with the HD magazine, aims to: provide effective health care education (facts, figures and advices on specific health topics and conditions) to those who have limited access on health information such as Cambodia’s workforce; make health education a part of every private organization and entity’s CSR projects; become an immediate instrument in fostering health and wellness in Cambodia; and instill among workers and employees that reading on health is a crucial part of corporate culture
Last 15 July 2016, DKSH along with renowned health care brand Galderma, launched here in the country the newest skin rejuventation technology, Restylane and Restylane SkinboostersTM. Restylane is the trendiest and effective filler that contains lidocaine and Hyaluronic Acid that maintains the hydration of the skin while delivering hydration deep within the skin, where it’s needed most. Restylane SkinboostersTM, on PRODUCT LAUNCH the other hand, is designed to rejuvenate the skin by gently and naturally smoothening it from the inside out.
31
Consumer Meeting Pharmacy Meeting Hotel Intercontinental PP
On 27 July 2016, international healthcare laboratory Galderma and market expansion giant DKSH Co. Ltd. announced, through consumer and pharmacy/doctor meeting the launching of Cetaphil, a famous global skin care brand that provides the most simple skin care regimen. The event, which was held at the hotel Intercontinental Phnom Penh, highlighted the simple ways of managing skin through Cetaphil’s easy three-step regimen. The product launch was attended by DKSH Cambodia Healthcare Senior Business Line Manager Ernie Suzanna, Galderma Business Line Manager Norlenda Amer and Medinova Business Line Manager Som Tongviseth.
32
HEALTHWISE SPOTLIGHT
Ms. Briya Photo supplied Cover Photo supplied
33
At 27 years old, Briya is living the time of her life. Born in Phnom Penh with two other siblings, she has not only finished her bachelor’s degree in management and human resource but also succeeded in becoming a celebrated artist she has never even dreamt before. As for her family, Briya is now married and lives with her husband and her daughter. Her parents were not entirely enthusiastic about her joining the showbiz industry. However, because of her passion and hard work, she had convinced them eventually. After being encouraged to try out in Freshie Boy and Girl in 2008, Briya joined the popular competition and won second place. “In order for me to win the contest, I made sure that I do not only practice what my Khmer dance and modeling coaches advise but also I put a lot of effort as well,” she attested. Contracts and projects arrived instantly. Most of which are product endorsements including cosmetics, cellular phones, motorcycles and even clothing lines. Movie stints followed from one to another right after starring in “Arb Peak Mouk Sovatek Pheap” and now she has established a name for herself in the industry.
in order to avoid having a cold and flu because we are not allowed to take medicine,” she specified. Normally, vegetable and water are important for every meal but for Briya she was conscious of her diet then by eating less and drinking more powdered milk for moms regularly to avoid getting fat after delivery. Aside from this, she regularly checked her health every two months with her OB-Gyne. “I never stopped drinking milk even after I gave birth to my baby girl,” pointing out to her drinking milk (UHT milk) in the morning and before sleeping. “As for my baby, I make it a point to put balm on my daughter’s fontanel and belly. I made it a point to feed her with breast milk for a few months and carefully choose the right food for her.” Briya also wanted to share that even though nutrition is a primary concern, getting regular vaccines for her kid is also essential when it comes to her child’s health. ស្ថិតក្នុងវ័យ 27 ឆ្នាំ
Briya កំពុងរស់នៅដោយមានសេចក្ដី
សុខក្នុងជីវិតរបស់នាង។ នាងមានស្រុកកំណើតនៅរាជ-
ធានីភ្នំពេញ និង មានបងប្អូនពីរនាក់ទៀត នាងមិនត្រឹមតែបានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រផ្នែក គ្រប់គ្រងនិង
ធនធានមនុស្សប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងទទួលបានជេាគ-
“You should also take care of your health. I make it a point to exercise at the gym for 4-5 times a week, to indulge with steam bath and to swim,” Briya pointed out. Her beauty secret includes using aloe vera by skinning the plant out, cutting it and mixing it with UHT milk. “I rub this on my skin 2-3 times per week whenever I take a bath. Aloe vera doesn’t have irritating substances that can harm your skin. I even use blend it and mix it with UHT milk for a healthful drink. I believe that by doing this, you can help cool down my body’s temperature.”
ជ័យក្នុងការក្លាយខ្លួនជាតារាល្បីឈ្មោះមួយរូបដែលនាង
“Since it is also your magazine’s theme, I would like to share some tips regarding pregnancy and baby care. Choosing the right food is important during pregnancy
ហ្វឹកហាត់បន្ថែមលើសពីអ្វីដែលគ្រូបង្វឹកក្បាច់រាំ និង ដើរ
មិនដែលស្រមៃពីមុនមក។បច្ចុប្បន្ននេះ Briya បានរៀបការ ហើយរស់នៅជាមួយប្តីរួមទាំងកូនស្រីរបស់នាង។
ឪពុកម្តយ ា របស់នាងមិនបានជំរញ ុ នាងក្នុងការឈានចូល
បំពាក់។ ចំណែកការងារជាតារាភាពយន្តបានចាប់ផ្ដើមពី
មួយទៅមួយទៀតបន្ទាប់ពីការសម្តែងក្នុងរឿង “អាបពាក់
មួកសុវត្ថិភាព” ហើយបច្ចុប្បន្ននេះនាងបានសាងកេរ្ដិ៍ឈ្មោះ សម្រាប់ខ្លួននាងផ្ទាល់នៅក្នុងវិស័យសិល្បៈនេះ។
Briya បានបន្ថែមថា “អ្នកគួរតែថែរក្សាសុខភាពរបស់អ្នក ឲ្យបានល្អ’’ ។ ខ្ញុំបានទៅកន្លែងហាត់ប្រាណ 4 ទៅ5 ដង មួយសប្តាហ៍ដើម្បីស្ទីម និងហែលទឹក ”។ អាថ៌កំបាំងនៃ
សម្រស់ដ៏ស្រស់ស្អាតរបស់នាង រួមមានការប្រើប្រទាល កន្ទុយក្រពើរ ដោយចិតសម្បកចេញរួចកាត់វាហើយលាយ ជាមួយទឹកដោះគោឆៅ( UHT
milk ) ។ “ ខ្ញុំយកវា
មកដុសស្បែក 2ទៅ3 ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ពេលណាដែល
ខ្ញុំងូតទឹក។ ប្រទាលកន្ទុយក្រពើរ មិនមានសារធាតុរំខាន ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ស្បែករបស់អ្នកឡើយ។ ខ្ញុំថែមទាំង
ក្រឡុកវាជាមួយទឹកដោះគោ UHT ញ៉ាំដើម្បីសុខភាព។ ខ្ញុំជឿថាដោយការធ្វើបែបនេះ អាចជួយរាងកាយរបស់ខ្ញុំ ឲ្យមានភាពត្រជាក់ ”។
នាងបានបញ្ជាក់ថា « ដោយសារវាជាប្រធានបទរបស់ ទស្សនាវដ្តីមួយនេះ ខ្ញុំចង់ចែករំលែកនូវគន្លឹះមួយចំនួន
ដែលទាក់ទងនឹងការមានផ្ទៃពោះ និង ការថែទាំទារក។
ការជ្រើសរើសអាហារដែលត្រឹមត្រូវ គឺមានសារៈសំខាន់ អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះដើម្បីជៀសវាងការមានជំងឺផ្តា-
សាយ និងគ្រុណដោយសារតែយើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាត ឱ្យប្រើថ្នាំផ្ដេសផ្ដាសបានទេ ” ។ ជាធម្មតាបន្លែ និង ទឹក
មានសារៈសំខាន់សម្រាប់របបអាហារប្រចាំថ្ងៃ ប៉ុន្តែសម្រាប់
Briya នាងស្វែងយល់ពីរបបអាហាររបស់នាង ដោយការ
បរិភោគតិច និងផឹកម្សៅទឹកដោះគោសម្រាប់ស្រ្ដីជាម្តាយ
បន្ថែមទៀតឱ្យបានទៀងទាត់ ហើយជៀសវាងការទទួល ទានជាតិខ្លាញ់បន្ទាប់ពីសម្រាលកូនរួច។ ក្រៅពីនេះនាង
បានពិនិត្យសុខភាពជាទៀងទាត់រៀងរាល់ពីរខែម្ដងជាមួយ គ្រូពេទ្យឯកទេសផ្នែកសម្ភព និងរោគស្រ្ដី។
ងារនេះ ។ បន្ទាប់ពីត្រូវបានលើកទឹកចិត្តពីគ្រួសារ នាងបាន
“ខ្ញុំមិនដែលឈប់ទទួលទានទឹកដោះគោឡើយ ទោះបី បន្ទាប់ពីខ្ញុំបានផ្តល់កំណើតឱ្យកូនស្រីរបស់ខ្ញុំរួចក៏ដោយ» នាងតែងទទួលទានទឹកដោះគោឆៅ ( UHT milk ) នៅពេលព្រឹក និងមុនពេលចូលគេង។ «ចំពោះកូនតូចរបស់
គឺ Freshie
របស់គេ។ ខ្ញុំបានបំបៅកូនដោយទឹកដោះសម្រាប់ពេល
វិស័យសិល្បៈនេះទេ។ ទោះយ៉ាងណាដោយសារតែចំណង់
ចំណូលចិត្ត និងការខិតខំធ្វើការរបស់នាង នៅទីបំផុតនាង បានធ្វើឲ្យពួកគេជួយជ្រោមជ្រែងដល់នាងក្នុងអាជីពការចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែងដែលមានប្រជាប្រិយភាពមួយ
Boy and Girl ក្នុងឆ្នាំ 2008 និង បាន
ឈ្នះជ័យលាភីលេខ ២។ នាងបញ្ជាក់ថា « ដើម្បីយកឈ្នះ ការប្រកួតនេះ ខ្ញុំបានធ្វើឱ្យប្រាកដថាខ្ញុំត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែង ម៉ូត របស់ខ្ញុំបានណែនា” ំ ។ ភ្លាមៗនោះក៏មានកិច្ចសន្យា
និងគម្រោងមកដល់ ដែលភាគច្រើនជាការថតផ្សព្វផ្សាយ ផលិតផលគ្រឿងសម្អាង ទូរស័ព្ទដៃ ម៉ូតូ និងម៉ូដសម្លៀក
ខ្ញុំ ខ្ញុំតែងលាបប្រេងកូឡានៅលើបង្ហើយ និងក្បាលពោះ
ពីរ ទៅបីខែ និង ជ្រើសរើសយកអាហារដែលត្រឹមត្រូវ
សម្រាប់នាងដោយប្រុងប្រយ័ត្ន “។ Briya បានចូលរួម ចែករំលែកថា ទោះបីជាអាហាររូបត្ថម្ភគឺជាក្តីបារម្ភចម្បង
តែការចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់កូនរបស់នាង ក៏មានសារៈសំខាន់ទាក់ទងនឹងសុខភាពរបស់កូននាង ផងដែរ។
34
ON-CALL
ANTE NATAL CARE
Nine months to prepare, nine months to care.
Dr Michael Moreton is a Canadian Obstetrician/ Gynecologist. After working in Canada for many years he came to Asia and founded the first two western-style Maternity units in China. He is now leading the Maternity team at the Sonja Kill Memorial Hospital in Kampot. drmjmoreton@gmail.com
Preventive medical care has become very fashionable in the last decade. It makes good sense; avoiding disease rather than waiting for it to occur and then treating it is beneficial to the patient and involves less medical intervention. It also is a money-saver, encouraging patients to lead healthier lives is cheaper for both the patient and the health care system. Prescribing the latest drugs or performing surgery can be a very expensive undertaking. These are not original thoughts; Hippocrates the ‘Father of western medicine’ who practiced in Greece twenty five centuries ago preached that clean air and water along with a good diet and exercise are the keys to healthy living. A book written by an aristocratic British lady five hundred years ago, advising new wives on how to care for their house and family includes advice on caring for themselves during pregnancy. Those of us involved in the care of pregnant women are smiling a wry smile at all this interest in prevention, as for centuries doctors, midwives and nurses have been providing ante-natal care to pregnant mothers in order to prevent problems and to see the pregnancy conclude with a content mother and healthy baby.
Photo supplied
The evidence is overwhelming that mothers who seek care early, attend the ante-natal clinic regularly and follow advice improve the chance of having a healthy baby than women who do not seek ante-natal care. How many visits need to be made is controversial. In many
35
western countries pregnant women are seen by a doctor or midwife fourteen or more times during the pregnancy. On the other hand, the World Health Organization has recommended that mothers be seen at least four times. This is very minimalistic, but many mothers in Cambodia are seen less than four times. My own feeling is that about eight visits at specified times will produce the desired result of a well prepared, well monitored mother and achieve a good outcome. The number of the visits is less important than the content. Too much emphasis can be placed on the blood tests and Ultrasound examinations. These are important but a more important part of every visit should be answering questions, removing each mother’s fears and providing instruction on such topics as the onset of labor, premature labor, baby care when to call the hospital. Our protocols are similar to those of most good centers. At each visit we will weigh you, check your blood pressure and test your urine. We will listen to the baby’s heartbeat using a hand-held Doppler machine and may also attach a more sophisticated fetal monitor and check the heart beat for several minutes. Seeing you regularly in pregnancy we can follow the growth of the baby and note any changes in your weight, blood pressure and other factors. This is why it is ideal that mothers visit the same clinic for each visit. I am an Obstetrician (Ob is the latin word meaning “alongside”, steti is the latin word meaning “to stand”) my role and that of my colleagues is to stand alongside our mothers. Our duty is to monitor, inform and comfort them. We aim to be much more than technical advisors. It is best that care begins early in pregnancy. The modern pregnancy tests are so sensitive and reliable that mothers learn that they are pregnant shortly after missing a period. We “date” pregnancies from the date of the first day of the Last Menstrual Period (LMP). Make a note of this date. From this we can calculate
the Estimated Date of Delivery. (EDD) A good time for the first visit is at about 8 or 9 weeks after the LMP. At this visit we will take a full medical history and health history of the mother’s family and of the father. We will perform a general medical examination; all this is to discover if there are any health issues that will affect the pregnancy. Several blood tests will be performed to determine the mother’s blood type, to be sure that she is not anemic and to test for the presence of several infectious diseases. An Ultrasound examination may also be performed. This is a very important scan as we can learn several important facts. We can check that the pregnancy is safely in the Uterus where it should be and that the baby is doing well. At 8 weeks we can usually see the baby’s heart beat and if we get to see this, then the chances of miscarriage are very low. We can also measure the size of the baby. As the pregnancy grows some babies are naturally bigger than others but at this stage they are all the same size. We can measure the baby and from this calculate the expected due date of the baby with some accuracy. It is nice for the family to have this information, but more importantly it could be invaluable information later in pregnancy knowing when the baby is due. If the mother is 36 years old or over we may delay this scan until the 11th week, as at this time we can look at the neck structure of the baby as an abnormally thick neck is suggestive of Down syndrome. You will be given advice about your diet. There is nothing very new in this information. You should eat in pregnancy the way we should all eat all the time—a well-balanced diet with an emphasis on protein and vegetables and with care not consume too much carbohydrates. High sugar drinks are a no-no and it is best to avoid alcohol. We will give you an iron and vitamin pill to take daily. This is like insurance; you absorb vitamins from your food better than from pills, if you eat well you will get all the nutrients that you and your baby need, but this will ensure that there
are no gaps. The exception is Iron, as iron is not absorbed well and even with a good diet you may not get enough, the pill will give you the extra boost of Iron that you need. Apart from this Iron and Vitamin pill, you must be VERY careful what other medications you take. Every time you take a medication the baby is taking that medication too. Be sure to tell your caregiver about any medications that you are thinking of taking as some of them are not good for the baby. Tragically, several pregnancies are miscarried. Mothers always look for a reason to blame themselves, but this sad event is often a result of the body’s quality control system. The pregnancy especially the placenta is not developing well and the body chooses to end the pregnancy. Mothers often worry believing that means that they will not be able to have a child but this is NOT so. Many mothers lose their first pregnancy and then go on to have a house full of children. Following this the next few months are usually uneventful. At about 18-20 weeks we like to see you again and check on the size of your tummy. At 20 weeks the Uterus is usually up to your bellybutton. An Ultrasound scan at this time is very important. The baby is scanned from head to toe making sure that that the baby is developing well; we call this scan the Anatomical Scan. At about 28 weeks we do a test to be sure that your blood sugars are normal. A few patients develop the condition of Gestational (Pregnancy) Diabetes. This is not quite the same as full Diabetes as it occurs during pregnancy and goes away after birth. It is important that we know how your body is maintaining your blood sugar levels at a good level. We give you a sugar drink to drink and then test your blood sugar an hour later. If this screening test is normal we will perform a more complete study of you blood sugar metabolism. I would like to emphasize that high consumption of sugar during pregnancy is not a good thing. This is not easy, you often feel ravenously hungry and a big chocolate bar or a sugary drink looks very
36
attractive, but baby does not share your enthusiasm. By this time you are staring to be very BIG. One effect of this is that you get a great deal of pressure and visit the toilet more times than usually. In the last few months of pregnancy if you look at pregnant women from the side you will see that the lower back has a more pronounced curve than usual. Mothers have to stand like this or they will fall over forwards. This curvature of the spine causes a good deal of lower back especially at the end of the day and mothers find it difficult to find a position in which they feel really comfortable. Many mothers have found that yoga exercises can help with this discomfort. During the last few weeks we like to see you regularly and check the baby’s growth and position. The third important Ultrasound scan is often performed about three weeks before your due date. This time we are checking the baby’s weight, the position of the baby, the position of the placenta and the amount of fluid. This all sounds very regimented but it is important to monitor mother and baby during the pregnancy. In reality every pregnancy is different and the ANC may differ from one mother to another depending on many other factors. It is important that a bond form between the health care professionals and the patient and a feeling of confidence and trust is created. Each mother may have their own preferences for the delivery and in the last few visits these preferences can be discussed and notes made about your wishes.
ការថែទាំ គាំពារផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត បានក្លាយទៅជាអ្វីដែល
មានភាពទាន់សម័យនៅក្នង ុ រយៈពល េ មួយទស្សវត្សរ៍ចង ុ ក្រោយនេះ។ វាជារឿងសមហេតុសមផល ព្រោះការការពារប្រសើរជាងព្យាបាល វាជាប្រយោជន៍សំរាប់អ្នកជំងឺ និង ធ្វើអោយពួកគេមិនសូវចំណាយពេលច្រើន ចំពោះបញ្ហា
ឈឺថ្កាត់នេះ។ វាក៏ជាការសន្សំសំចៃប្រាក់ដែលលើកទឹក ចិត្តអោយអ្នករស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អ ហើយក៏ជា
គុណប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកជំងឺ និង ប្រព័ន្ធផ្តល់សេវាថែទាំ
សុខភាព។ ការចេញវេជ្ជបញ្ជាថ្នាំ ឬ ការវះកាត់អាចជា កិច្ចការដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើន។ ទស្សនៈលោកអីុ-
ប៉ូក្រាត “ បិតានៃឱសថភាគខាងលិច ដែលជាអ្នកអនុវត្ត ផ្នែកវេជ្ជសារ នៅប្រទេសក្រិច កាលពី 2500 ឆ្នាំមុនបាន អធិប្បាយថា ខ្យល់ ទឹកស្អាតរួមជាមួយរបបអាហារដែល
ផ្តល់សុខភាពល្អ និង ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺជាគន្លឹះក្នុង
ការរស់នៅដោយមានសុខភាពល្អ។ សៀវភៅដែលសរសេរដោយស្ត្រីអភិជនជនជាតិអង់គ្លេស 500 ឆ្នាំមកហើយ
បានណែនាំដល់ភរិយាថ្មោងថ្មីទាំងឡាយស្តីពី របៀបថែទាំផ្ទះ និង គ្រួសារ រួមទាំងការផ្តល់ដំបូន្មានលើការថែទាំ ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។
ក្នុងនាមយើងទាំងអស់គ្នាជាបុគ្គលិកពាក់ព័ន្ធក្នុងការថែ-
ទាំស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ យើងរីករាយនិងរក្សាស្នាមញញឹមស្វាគមន៍ក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់ និង ការពារសុខភាពស្ត្រី។
ច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយវេជ្ជបណ្ឌិត ពេទ្យឆ្មប និង គិលា-
នុប្បដ្ឋាយិការបានផ្តល់នូវការថែទាំមុនពេលសំរាលចំពោះ
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីទប់ស្កាត់ និង ដើម្បី ដឹងថា ទាំងម្តាយ និង ទារកមានសុខភាពល្អ។ នេះ គឺជា
ភស្តុតាងដ៏លើសលុបបង្ហាញថា ម្តាយដែលស្វែងរកការ ថែទាំបានឆាប់រហ័ស ទៀងទាត់ និង ធ្វើតាមដំបូន្មានពីអ្នក
ផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនោះនឹងធ្វើអោយទារកក្នុងផ្ទៃ មានសុខភាពល្អជាងស្ត្រី ដែលមិនបានស្វែងរកការថែទាំ មុនសំរាល។ ដូចនេះ តើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគួរស្វែងរកការ
ថែទាំអោយបានប៉ុន្មានដងមុនពេលសំរាល។ នៅក្នុងប្រទេសលោកខាងលិចស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាច្រើនបានជួបពិនិត្យ ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬ ពេទ្យធ្មបចំនួន 14 ដង ឬ ច្រើនជាង
នេះ។ ម្យ៉ាងទៀតអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានផ្តល់ អនុសាសន៍ថា ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវទៅពិនិត្យអោយបាន យ៉ាងហោចណាស់ 4 ដង។ វាជារឿងតូចតាច ដែលត្រូវ-
ការចំណាយប្រាក់ និង ពេលវេលាតិចតួចបំផុត ប៉ុន្តែស្ត្រី មានផ្ទៃពោះជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅតែទៅពិនិត្យ
ផ្ទៃពោះបានតិចជាង 4 ដង។ ចំពោះទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់
ខ្ញុំគឺ ការពិនិត្យផ្ទៃពោះអោយបាន 8 ដងនឹងអាចធ្វើអោយ អ្នកដឹងពីតំរូវការដែលត្រូវត្រៀមទុកជាមុន និង ការត្រួត-
ពិនិត្យផ្ទៃពោះស្ត្រីអោយបានល្អរួមទាំងការសំរាលទារក ដែលមានសុខភាពល្អ។
ចំនួននៃការទៅជួបគ្រូពេទ្យមិនមែនជាអ្វីដែលសំខាន់ដូច បញ្ហាដែលបានឃើញអំឡុងពេលទៅពិនិត្យម្តងៗឡើយ។
ការសង្កត់ធ្ងន់ជាច្រើនបានផ្តោតទៅលើការធ្វើតេស្តឈាម និង ការពិនិត្យអេកូ។ ទាំងនេះគឺជារឿងដែលមានសារៈ-
សំខាន់ តែអ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតគឺ គួរតែមាន
ការប្រឹក្សាដើម្បីបំបាត់ភាពភ័យខ្លាចរបស់អ្នកម្តាយ និង
ផ្តល់ការណែនាំចំពោះប្រធានបទដូចជា ការសំរាលកូន
មិនគ្រប់ខែ ការថែទាំទារក និង ពេលណាដែលស្ត្រីគួរទៅ
ស្វែងរកជំនួយនៅមន្ទីរពេទ្យជាដើម។ គោលការណ៍របស់
យើងគឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹងមជ្ឃមណ្ឌលដែលមានភាពល្អ
បំផុតក្នុងការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព។ ចំពោះការពិនិត្យ
ផ្ទៃពោះម្តងៗ មន្ទីរពេទ្យយើងខ្ញុំនឹងធ្វើការថ្លឹងគីឡូ ពិនិត្យ
មើលសំពាធឈាម និង ធ្វើតេស្តទឹកនោម។ យើងនឹងស្តាប់ ចង្វាក់បេះដូងរបស់ទារកដោយប្រើម៉ាស៊ីន ដាប់ប្លឺ ( Hand
-Held Doppler Machine )
ហើយយើងក៏អាច
ភ្ជាប់ជាមួយម៉ាស៊ីនទំនើបដើម្បីពិនិត្យមើលចង្វាក់បេះដូង ទារកក្នុងរយៈពេលជាច្រើននាទី។ ការពិនិត្យអោយបាន
37
ទៀងទាត់ក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះធ្វើអោយយើងអាចតាម
ជាពាក្យឡាតាំងមានន័យថា “ ជាមួយ “ រីឯ stetri មាន
ម្តាយដឹងថា ពួកគេមានផ្ទៃពោះបានឆាប់រហ័សបន្ទាប់ពី
ន័យថា “ ឈរ “ ។ តួនាទីរបស់ខ្ញុំ និង សហការី គឺការ
ការបាត់រដូវមួយរយៈ។ យើងកំណត់ “ កាលបរិច្ឆេទ ”នៃ
ទៀតរបស់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។ នេះ គឺជាមូលហេតុចាំបាច់
គឺតាមដានផ្តល់ដំណឹង និង លើកទឹកចិត្តពួកគេ។ យើង
ការកត់ត្រាចំពោះកាលបរិច្ឆេទនេះអោយបានច្បាស់លាស់
ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះរបស់គាត់ ដើម្បីងាយស្រួល
ជារឿងល្អបំផុត ក្នុងការចាប់ផ្តើមការថែទាំក្នុងពេលមាន
ដានការលូតលាស់របស់ទារក និង កត់សំគាល់ការផ្លាស់ ប្តូរណាមួយចំពោះទំងន់ សំពាធឈាម និង កត្តាផ្សេងៗ
ដែលស្ត្រីជាម្តាយត្រូវទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះនៅគ្លីនិកដដែល តាមដានប្រវត្តិសុខភាពស្ត្រីក្នុងអំឡុងពេលនោះ។
ខ្ញុំជាវេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែក Obstetrician ( សម្ភព ) Ob
ឈរនៅជាមួយស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។ កាតព្វកិច្ចរបស់យើង
មានបំណងចង់ក្លាយទៅជាអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាឯកទេស។ វា ផ្ទៃពោះអោយបានឆាប់រហ័ស។ ការពិនិត្យផ្ទៃពោះមាន
ភាពទំនើប និង អាចការជឿទុកចិត្តដែលធ្វើអោយអ្នក
គភ៌អាស្រ័យលើថ្ងៃនៃការបាត់រដូវចុងក្រោយបង្អស់។ ធ្វើ ព្រោះវាជាអ្វីដែលត្រូវប្រើសំរាប់គណនាកាលបរិច្ឆេទនៃ ថ្ងៃសំរាលបុត្ររបស់អ្នកបាន ( EDD ) ។
ពេលវេលាដ៏លម ្អ យ ួ សំរាប់ការពិនត ិ យ្ ផ្ទៃពោះជាលើកដំបង ូ
គឺ នៅប្រហែលសប្តាហ៍ទី 8 និង ទី 9 បន្ទាប់ពីរដូវចុង-
38
ក្រោយ។ ចំពោះការពិនិត្យយើងនឹងសាកសួរពីប្រវត្តិជំងឺ
លោតនៃចង្វាក់បេះដូងរបស់ទារក ហើយប្រសិនបើយើង
36 ឆ្នាំ ឬ លើសពីនេះយើងអាចនឹងពន្យាពេលការស្កេន
នឹងធ្វើការពិនិត្យសុខភាពទូទៅ ការធ្វើនេះ គឺដើម្បីរកអោយ
ភ័យនៃការរលូតក៏មានទាបដែរ។ ការពិនិត្យអេកូក៏អាច
យើងអាចពិនិត្យមើលទៅលើរចនាសម្ព័ន្ធនៃករបស់ទា-
ទូទៅ និង ប្រវត្តិជំងឺរបស់ឪពុកម្តាយទាំងសងខាង។ យើង
ឃើញថាតើមានបញ្ហាសុខភាពណាមួយដែលអាចប៉ះពាល់ ដល់ការមានគភ៌ដែររឺទេ?
ការធ្វើតេស្តឈាមមួយចំនួននឹងត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងការ
កំណត់ពីប្រភេទឈាមរបស់ម្តាយ ដើម្បីអោយប្រាកដថា
នាង គឺមិនមានភាពស្លេកស្លាំង និង ការធ្វើតេស្តរកមើល វត្តមាននៃជំងឺឆ្លងផ្សេងៗទៀត។ ការពិនិត្យអេកូក៏អាច
ត្រូវបានអនុវត្តផងដែរ។ ការធ្វើបែបនេះដើម្បីពិនិត្យមើល ស្ថានភាពរបស់ទារកថាមានសុវត្ថិភាព និង សុខភាពល្អ ដែរទេ។ ជាធម្មតានៅសប្តាហ៍ទី 8 យើងអាចដឹងពីការ
តាមដានចង្វាក់បេះដូងនេះបានទាន់ពេលវេលា ហានិអោយយើងអាចវាស់ពីទំហំរបស់ទារកផងដែរ។ បើទោះ
បីជាទារកទារកក្នុងផ្ទៃមួយចំនួនមានទំហំមិនដូចគ្នា ប៉ុន្តែ
នៅដំណាក់កាលនេះ ( សប្តាហ៍ទី 8 ) ទារកទាំងអស់មាន
នេះរហូតដល់សប្តាហ៍ទី 11 ដោយសារវាជាពេលដែល រក ហើយភាពឡើងក្រាស់ មិនធម្មតាគឺបង្ហាញពីជំងឺ Do-
wn Syndrome។
ទំហំដូចគ្នាៗ។ យើងអាចវាស់ទំហំទារក និង គណនាកាល
អ្នកនឹងទទួលបានដំបូន្មានក្នុងការទទួលទានរបបអាហារ
ត្រូវមួយចំនួន។ វាជារឿងល្អសំរាប់ក្រុមគ្រួសារនីមួយៗ
ថ្ងៃរបស់អ្នកឡើយ។ អ្នកគួរបរិភោគអាហារ ដែលសំបូរ
បរិច្ឆេទកំណត់រំពឹងទុកនៃការសំរាលជាមួយនឹងភាពត្រឹម
ក្នុងការទទួលបានពត៌មាន ហើយអ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះ វាអាចជាពត៌មានដ៏មានតំលៃ ដើម្បីដឹងថាពេលណាដែល
ទារកនឹងដល់ពេលសំរាល។ ប្រសិនបើអ្នកម្តាយមានអាយុ
របស់អ្នក។ គ្មានអ្វីដែលប្លែកលើសពីរបបអាហារប្រចាំ-
ប្រូតេអីុន និង បន្លែពណ៌បៃតង ហើយ មិនត្រូវទទួលទាន ផ្អែមពេកនោះទេ។ ភេសជ្ជៈមានជាតិស្ករខ្ពស់គឺជាអ្វីដែល
អ្នកគួរនិយាយថាទេ ហើយវាជាការល្អបំផុតក្នុងការជៀស
39
វាក្នុងកំរិតគ្រប់គ្រាន់ដែរ ថ្នាំគ្រាប់នេះនឹងផ្តល់អោយអ្នក
ញាប់អ្នកមានអារម្មណ៍ឃ្លានយ៉ាងខ្លាំង ហើយដុំសូកូឡា
នូវការជម្រុញបន្ថែមនៃជាតិដែកដែលអ្នកត្រូវការ។ ក្រៅ
ឬ ភេសជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករខ្ពស់គឺវាមានភាពទាក់ទាញ
ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រើថ្នាំដទៃទៀត។ រាល់ពេលដែល
អ្នកទេក្នុងការញុំារបស់ទាំងនោះទេ។
ពីថ្នាំគ្រាប់ជាតិដែក និង វីតាមីននេះ អ្នកត្រូវតែមានការ អ្នកប្រើថ្នាំ ទារកក្នុងផ្ទៃក៏ត្រូវបានទទួលយកឥទ្ធិពលនៃថ្នាំ
មែនទែន ប៉ុន្តែទារកមិនបានចែករំលែកភាពរីករាយរបស់
នោះដែរ។ ត្រូវប្រាកដថា អ្នកបានប្រាប់អ្នកថែទាំសុខភាព
នៅពេលនេះពោះរបស់អ្នកនឹងរីកធំ។ ផលប៉ះពាល់នៃការ
ផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទារក។
ជាងធម្មតា។ នៅប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនៃការមានផ្ទៃពោះ
ជាអកុសល ការមានផ្ទៃពោះជាច្រើនត្រូវរលូតកូន។ ម្តាយ
ទៀត អ្នកនឹងឃើញថាឆ្អឹងកងខ្នងនឹងមានភាពកោងជាង
អំពីថ្នាំដែលអ្នកគិតថាចង់ប្រើប្រាស់ព្រោះថាថ្នាំខ្លះវាអាច
តែងតែរកមើលមូលហេតុដើម្បីស្តីបន្ទោសខ្លួនឯង ប៉ុន្តែ
រីកធំនេះគឺថាអ្នកនឹងមានសម្ពាធកើនឡើង និង នោមញឹក ប្រសិនបើអ្នកសម្លឹងមើលទៅលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះផ្សេងធម្មតា។ ស្ត្រីជាម្តាយត្រូវឈរដូចនេះ ឬ ពួកគេនឹងពត់ចង្កេះ
មូលហេតុដែលបង្កការសោកស្តាយនេះជាញឹកញាប់ប-
ពើងពោះឡើងលើ។ ភាពកោងនៃឆ្អឹងកងខ្នងនេះបង្កឱ្យ
រាងកាយដោយសារការមានផ្ទៃពោះជាពិសេសសុក ( Pla-
ចុងក្រោមនៃការមានផ្ទៃពោះ ហើយស្ត្រីជាម្តាយបានរក
បញ្ចប់ការមានផ្ទៃពោះដោយសារការរលូត។ ម្តាយជាញឹក-
ផ្តល់ផាសុខភាពដល់ពួកគេ។ ម្តាយជាច្រើនបានធ្វើការ
មានកូន ប៉ុន្តែនេះគឺមិនមែនដូច្នេះនោះទេ។ មានម្តាយជា
ស្រួលនេះបាន។
ណ្តាលមកពីលទ្ធផលនៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងគុណភាពរបស់
មានលក្ខណៈល្អដល់ខ្នងផ្នែកខាងក្រោមជាពិសេសនៅថ្ងៃ
centa ) មិនមានការអភិវឌ្ឍលូតលាស់ល្អ ហើយរាងកាយ
ឃើញថា វាមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកទីតាំងដែល
ញាប់មានការបារម្ភ និង ជឿជាក់ថាពួកគេនឹងមិនអាច
ធ្វើលំហាត់ប្រាណយូហ្គាអាចជួយពួកក្នុងការបំបាត់ភាពមិន
ច្រើននាក់បាត់បង់ការមានផ្ទៃពោះលើកដំបូងរបស់ពួកគេ ហើយបន្ទាប់មកពួកគេអាចមានកូនពេញផ្ទះ។
សប្តាហ៍ទី 18 ដល់ទី 20 យើងចង់ឃើញអ្នកជាថ្មីម្តងទៀត និង ពិនិត្យមើលលើទំហំនៃពោះរបស់អ្នក។ នៅសប្តាហ៍-
ទី 20 ជាធម្មតាស្បូននឹងរីកត្រឹមពោះរបស់អ្នក។ ការស្កេន
អ៊ុលត្រាសោននៅអំឡុងពេលនេះគឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំង ណាស់។ ទារកត្រូវបានស្កេនពីក្បាលដល់ជើងដើម្បីប្រាកដ
ថា ទារកមានការអភិវឌ្ឍលូតលាស់បានល្អ ដែលយើងហៅ ការស្កេននេះថា ជា Anatomical ដើម្បីវិភាគសរីរាង្គ )។
Scan ( ការស្កេន
នៅសប្តាហ៍ទី 28 យើងនឹងធ្វើតេស្តដើម្បីចង់ដឹងថា កំរិត ជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នក។ ស្រ្តីមួយចំនួនអាចកើតមាន ជំងឺទឹកនោមផ្អែមក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ( Gest-
ational Diabetes ) ។ នេះជាករណីជំងឺទឹកនោមផ្អែម មួយប្រភេទ តែវាមិនដូចគ្នានឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមផ្សេង
ក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មាន សប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ គ្រូពេទ្យចង់ ឃើញអ្នកជាទៀងទាត់ និង ពិនិត្យមើលការរីកលូតលាស់
របស់ទារក និង ទីតាំងរបស់គេ។ ការស្កេនអ៊ុលត្រាសោន ដ៏សំខាន់ ជាលើកទីបីនេះ ជាញឹកញាប់ត្រូវបានអនុវត្ត ប្រហែល 3 សប្តាហ៍មុនពេលកាលបរិច្ឆេទនៃថ្ងៃសំរាល។
ពេលនេះយើងកំពុងពិនិត្យមើលទម្ងន់ ទីតាំងរបស់សុកនិង ចំនួនទឹកភ្លោះរបស់ទារក ។
ស្តាប់មើលទៅវាហាក់ដូចជា ស្មុគស្មាញបន្តិច ប៉ុន្តែវាជា ការសំខាន់ក្នុងការតាមដានមើល ម្តាយ និង ទារកអំឡុង ពេលមានផ្ទៃពោះនេះ។ នៅក្នុងទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងការ
មានផ្ទៃពោះ គឺមានលក្ខណៈខុសៗគ្នា និង ការថែទាំផ្ទៃមុន ពេលសំរាលអាចមានភាពខុសគ្នាពីម្តាយមួយរូបទៅមួយ
រូបទៀតដោយអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើន។ វាជាការសំខាន់ ដែលថាសំណុំបែបបទ រវាងអ្នកជំនាញផ្នែកថែទាំសុខភាព
និង អ្នកជំងឺហើយអារម្មណ៍នៃទំនុកចិត្ត និង ការជឿទុកចិត្ត
ត្រូវបានបង្កើត។ ម្តាយម្នាក់ៗអាចមានចំណង់ចំណូលចិត្ត
វាងការសេពគ្រឿងស្រវឹង។ យើងនឹងផ្តល់អោយអ្នកនូវ
ទៀតទេ វាកើតឡើងអំឡុងពេលស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ហើយ
ដូចជាការធានាអោយមានភាពប្រាក ដប្រជាមួយ បើទោះ
យើងត្រូវដឹងអំពីរបៀបដែលរាងកាយរបស់យើងត្រូវការ
ជាងការទទួលទានថ្នាំ ហើយប្រសិនបើអ្នកបរិភោគអាហារ
មួយ។ យើងបានផ្ដល់ឱ្យអ្នកនូវភេសជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករ
ទាំងអស់ដែលអ្នកនិង ទារកក្នុងផ្ទៃរបស់អ្នកត្រូវការ ប៉ុន្តែ
ជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នកបន្ទាប់ពីមួយម៉ោងក្រោយមក។
ពីបានធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសកាណាដាអស់រយៈពេលជា
នឹងមិនមានបញ្ហាកង្វះសារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ទាំងនោះ
យើងនឹងធ្វើការសិក្សាបន្ថែមទៀតចំពោះកំរិតនៃការរំលាយ
ច្ចេកទេសសម្ភពភាគខាងលិចលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេស
ករណីលើកលែង ដោយសារវាមិនមានការស្រូបបានល្អ
ប្រាស់ជាតិស្ករខ្ពស់អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ គឺមិនមែនជា
Sonja Kill Memorial នៅខេត្តកំពត។ drmjmoreton@gmail.com
ថ្នាំគ្រាប់ជាតិដែក និង វីតាមីនដើម្បីលេបជាប្រចាំ។ វាហាក់
នឹងបាត់ទៅវិញបន្ទាប់ពីសំរាល។ វាជាការសំខាន់ដែល
ជាអ្នកបានស្រូបយកវីតាមីនពីចំណីអាហារបានប្រសើរជា
ដើមប្ រី ក្សាកមត ្រិ ជាតិសរ្ក ក្នុងឈាមអោយនៅក្នង ុ កមត ្រិ ល្អ
ផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់ការសំរាល និង ចំពោះប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយ
នៃការពិនិត្យមុនសំរាល អ្នកអាចពិភាក្សា ចំពោះចំណង់ចំណូលចិត្ត និង ការកត់សំគាល់ដែលអ្នកចង់បាន។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Michael
Moreton គឺជាអ្នកឯក-
បានគ្រប់គ្រាន់នោះ អ្នកនឹងទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹម
ដើម្បីពិសារ ហើយបន្ទាប់មកយើងនឹងធ្វើតេស្តមើលកំរិត
ទេសផ្នែកសម្ភព និង រោគស្ត្រីជនជាតិកាណាដា។ បន្ទាប់
ការទទួលទានថ្នាំគ្រាប់បន្ថែមនឹងអាចធានាបានថា អ្នក
ប្រសិនបើការធ្វើតេស្តពិនិត្យនេះ គឺបញ្ជាក់ថាមិនធម្មតា
ច្រើនឆ្នាំ គាត់បានមកដល់តំបន់អាស៊ី និង បានបង្កើតប-
ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះឡើយ។ តែជាតិដែក គឺជា
ជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នក។ ខ្ញុំចង់សង្កត់ធ្ងន់ថាការប្រើ
ចិន។ ឥឡូវនេះ គាត់ជាប្រធានផ្នែកសម្ភពនៅមន្ទីរពេទ្យ
សូម្បីតែរបបអាហារដ៏ល្អក៏អ្នកអាចនឹងមិនទទួលបាន
រឿងល្អឡើយ។ នេះមិនមែនជាការងាយស្រួលទេជាញឹក
40
Ectopic Pregnancy
What you need to know?
41
1 in every 80 pregnancies is affected by ectopic pregnancy. This lifethreatening condition occurs when a woman’s fertilized egg gets stuck somewhere outside the uterus, such as the fallopian tube (most common), a C-section scar, an ovary, the cervix, or directly in the abdomen. When left undiagnosed, ectopic pregnancy could result in severe abdominal pain and bleeding. But what really is an ectopic pregnancy? For some who have little knowledge of it, ectopic is simply having an “out of place” pregnancy. The embryo grows outside the uterus and may cause a rupture that could result in internal bleeding. So as much as possible, early detection is required. Usually, ectopic pregnancy occurs in the first week of pregnancy. Ultimate signs Pregnancy
of
Ectopic
Surely, your body will tell you if you are likely to be having ectopic pregnancy. There are major signs you need to watch for—abdominal pain, absence of menstrual periods, and vaginal bleeding.
Photo supplied
Normally, you’ll be experiencing persistent and severe pain on one side of your tummy. Also, there is a present vaginal bleeding. You may also feel pain while passing urine or stools. There is a difference between and vaginal bleeding and regular menstruation.
Vaginal bleeding is an erratic bleeding that can be bright or dark red color. If you don’t know whether you are pregnant but find yourself having an unusual period, it may be due to a number of causes, one of which might be an ectopic pregnancy. If bleeding is heavier or lighter than usual and prolonged or if, unlike your normal monthly period, this bleeding is slight, dark and watery; you should tell your doctor as soon as possible (The Ectopic Pregnancy Trust, 2016). Treatment Early detection is very crucial. If ectopic pregnancy is discovered in the first few weeks, an injectable medication called methotrexate can be administered. This targets the growing cells and terminates the pregnancy. Open surgery is safe for late diagnosis as long as the fallopian tube is not ruptured. This either involves opening up the fallopian tubes surgically and removing the embryo, or removing the tube altogether. Ruptured Fallopian Tube A ruptured fallopian tube is considered a medical emergency. There are various signs you’ll identify a ruptured fallopian
42
tube—having a sudden, severe, sharp pain in the abdomen, feeling faint and dizzy, feeling or being sick, diarrhea and shoulder tip pain. Surgery should be done immediately especially if the patient is unstable and blood pressure has gone low. A laparoscopic surgery approach may be performed for this case. Through a few small incisions, instruments are inserted into the abdomen to see and remove the ectopic pregnancy and control bleeding. In a few cases, it is required to remove the fallopian tube to control bleeding. Avoiding Ectopic Pregnancy There are a number of factors that increase the risk of having an ectopic pregnancy among women. • Pelvic infection with gonorrhea or chlamydia is a major cause of tubal problems and increases the risk of ectopic pregnancy. • Infertility provides a higher chance of ectopic pregnancy among women. This is due to an increased incidence of tubal abnormalities. You may also need to avoid fertility drugs. • Having multiple sexual partners is associated with an increased risk of pelvic infection, and therefore an increased risk of ectopic pregnancy. • An untreated sexually transmitted infection (STI) is also a major risk towards acquiring ectopic pregnancy Experiencing ectopic pregnancy could trigger fear towards child planning, sadness towards own self and even guilt within the relationship. It is important to remember that that the ectopic pregnancy was not your fault and that there was nothing you could have done to prevent it happening. However, always remember to live a healthy
lifestyle and consume a healthful diet. ស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះម្នាក់ក្នុងចំណោមស្រ្តី 80 នាក់ជួប ប្រទះបញ្ហាកូនក្រៅស្បូន ( Ectopic
pregnancy )។
ស្ថានភាពគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតអាចកើតមានឡើង នៅពេលដែលការបង្កកំណើតដំណើរការនៅខាងក្រៅស្បូន ដូចជា នៅនឹងបំពង់ដៃស្បូន ( fallopian
Tube ) (មិន
សូវកើតមាន) នៅត្រង់ស្នាមសម្លាកវះកាត់សម្រាលកូន នៅត្រង់ក្រពេញអូវែ កស្បូន និងក្នុងពោះ។ នៅពេលដែល មិនបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យត្រឹមត្រូវ ការមានកូនក្រៅស្បូនអាច អោយមានការឈឺក្នុងពោះធ្ងន់ធ្ងរ និងហូរឈាម។ ប៉ុន្តែតើអ្វីដែលជាធាតុពិតនៃការមានកូនក្រៅស្បូន?
43
សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនដែលមានចំណេះដឹងតិចតួចអំពី
រោគវិនិច្ឆ័យអោយបានទាន់ពេលវេលា។ ជាធម្មតា ការ
នឹងអាចកំណត់សញ្ញានៃបញ្ហារំហែកបំពង់ដៃស្បូនបានដូច
បញ្ហានេះ យល់ថាវាជារឿងធម្មតានៃការមានកូនខុសទីតាំង
មានកូនក្រៅស្បូនកើតឡើងនៅក្នុងសប្តាហ៍
ជា ការឈឺចាប់កើតឡើងភ្លាមៗ ធ្ងន់ធ្ងរមានលក្ខណៈដូច
"ក្រៅស្បូន" ។ អំប្រ៊ីយ៉ុងលូតលាស់នៅខាងក្រៅស្បូន និង
ដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ។
គេចាក់នៅក្នុងពោះ មានអារម្មណ៍ចង់សន្លប់ និង វិលមុខ
អាចបណ្តាលអោយមានការរហែកនៅកន្លែងដែលកូនតាំង
មានអារម្មណ៍ថាធ្លាក់ខ្លួនឈឺ មានជំងឺរាគរូស និងឈឺចាក់
ទីដែលអាចជាលទ្ធផលនាំអោយមានការហូរឈាមផ្នែក
រោគសញ្ញាជាមូលដ្ឋាននៃការមានកូនក្រៅស្បូន
រាលដល់ស្មា។ ការវះកាត់គួរត្រូវបានធ្វើឡើងភ្លាមៗជាពិ-
ខាងក្នុង។ ដូច្នេះ អ្វីដែលដែលប្រសើរបំផុតនោះ គឺការធ្វើ
ពិតណាស់ រាងកាយរបស់អ្នកនឹងប្រាប់អ្នកថាតើអ្នកទំនង
សេស ប្រសិនបើល័ក្ខខ័ណ្ឌរបស់អ្នកជំងឺ គឺមិនស្ថិតស្ថេរ
ជាអាចមានកូនក្រៅស្បូន។ មានសញ្ញាសំខាន់ៗមួយចំនួន
ហើយសម្ពាធឈាមមានការចុះទាប។
ដែលអ្នកត្រូវតាមដានដូចជា ចុកក្នុងពោះ បាត់រដូវ និង ធ្លាក់ឈាមតាមទ្វារមាស។
វិធីសាស្រ្តវះកាត់ដោយប្រើឧបករណ៍ឆ្លុះពោះអាចត្រូវបាន អនុវត្តសម្រាប់ករណីនេះ។ ឧបករណ៍ត្រូវបានបញ្ចូលទៅ
ជាធម្មតា អ្នកនឹងត្រូវបានជួបប្រទះការឈឺជាប់រហូត និង
ក្នុងពោះរបស់អ្នកតាមរយៈការចោះរន្ធតូចៗមួយចំនួនដើម្បី
ធ្ងន់ធ្ងរផ្នែកចំហៀងពោះ។ ស្របពេលនេះផងដែរ អ្នកអាច
មើលអោយឃើញ និង ចាប់យកកូនក្រៅស្បូនចេញ និង
មានការហូរឈាមតាមទ្វារមាស។ អ្នកអាចនឹងមានអារ-
បញ្ឈប់ការហូរឈាម។ ក្នុងករណីមួយចំនួន ត្រូវបានទាម-
ម្មណ៍ថា មានការឈឺចាប់ខណៈពេលដែលបត់ជើងតូច និង
ទារអោយកាត់ដៃស្បូនចេញដើម្បីគ្រប់គ្រងការហូរឈាម។
ធំ។ វាមានភាពខុសគ្នារវាងការហូរឈាមទ្វារមាស និង ការមករដូវធម្មតា។ ការហូរឈាមតាមទ្វារមាស គឺជាការ
ជៀសវាងការកើតមានបញ្ហាកូនក្រៅស្បូន
ហូរឈាមខុសប្រក្រតីដែលអាចជាឈាមក្រហមស្រស់ ឬ
មានកត្តាចំនួនដែលបង្កើនហានិភ័យនៃការមានកូនក្រៅ
ក្រហមក្រម៉ៅ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនដឹងថា តើអ្នកមានផ្ទៃ-
ស្បូនរបស់ស្ត្រី។
ពោះឬអត់ ប៉ុន្តែអ្នកបានកត់សម្គាល់ឃើញថា អ្នកមានរដូវ
• ការបង្ករោគលើអាងត្រគាក ជាមួយជំងឺប្រមះទឹកបាយ
ខុសធម្មតា វាអាចជាសញ្ញាមួយនៃការមានកូនក្រៅស្បូន។
ឬ ខ្លាមីដ្យា គឺជាមូលហេតុចម្បងនៃបញ្ហាដល់ស្បូន និង
ប្រសិនបើការធ្លាក់ឈាមមានចំនួនច្រើន ហើយយូរជាង
បង្កើនហានិភ័យនៃការមានកូនក្រៅស្បូន។
ធម្មតា និង អូសបន្លាយ ឬ ប្រសិនបើខុសពីរយៈពេល
• ភាពគ្មានកូន ផ្ដល់នូវឱកាសកាន់តែខ្ពស់នៃការមានកូន
ធម្មតាប្រចាំខែរបស់អ្នក ហើយបើការហូរឈាមនេះគឺ តិច
ក្រៅស្បូនក្នុងចំណោមស្ត្រី។ នេះគឺដោយសារតែការកើន
តួច ពណ៌ក្រម៉ៅ និងរាវ អ្នកគួរតែប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នក
ឡើងនៃអត្រាខុសធម្មតាទៅលើស្បូន។ អ្នកអាចនឹងត្រូវ
អោយបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ( The
ការជៀសវាងការប្រើថ្នាំដើម្បីអោយមានកូន។
Ect-
opic Pregnancy Trust, 2016 )។
• ការមានដៃគូរួមភេទច្រើន ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹង
ការព្យាបាល
ការកើនឡើងនូវហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគលើអាងត្រ-
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយបានលឿន គឺមានសារៈសំខាន់-
គាក ហើយថែមទាំងបង្កើនហានិភ័យនៃការមានកូនក្រៅ
ខ្លាំងណាស់។ ប្រសិនបើការមានកូនក្រៅស្បូនត្រូវបានរក
ស្បូន។
ឃើញនៅពីរបីសប្តាហ៍ដំបូង ការប្រើថ្នាំចាក់ដែលមានឈ្មោះ
• ការមិនព្យាបាលជំងឺកាមរោគ គឺជាការផ្តល់ហានិភ័យ
ថា methotrexate អាចចាក់ដើម្បីកាត់ផ្តាច់ការរីកលូត
ធំមួយឆ្ពោះទៅរកការកើតមានកូនក្រៅស្បូនផងដែរ
លាស់នៃគភ៌ និងបញ្ឈប់ការមានផ្ទៃពោះ។ ការជួបប្រទះជាមួយនឹងបញ្ហាមានកូនក្រៅស្បូនអាចបង្ក ការវះកាត់ គឺមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
ឱ្យមាតាមានការភ័យខ្លាចក្នុងការរៀបចំផែនការមានគភ៌
យឺតពេល និង ក្នុងករណីដែលបំពង់នៃដៃស្បូនមិនមាន
លើកក្រោយ មានជំងឺទុក្ខព្រួយ ហើយមានអារម្មណ៍ថា
ការរហែក។ នេះពាក់ព័ន្ធនឹងការវះបើកបំពង់ដៃស្បូន និង
ខុសឆ្គងចំពោះ បញ្ហាទំនាក់ទំនងប្តីប្រព្ធន។ វាជាការសំខាន់
ចាប់យកអំប្រ៊ីយ៉ុងចេញ ឬ កាត់ទាំងបំពង់ដៃស្បូនតែ
ដែលអ្នកត្រូវគិតថា ការមានកូនក្រៅស្បូនមិនមែនជា
ម្តង។
កំហុសរបស់អ្នកឡើយ ហើយក៏មិនមានវិធីសាស្ត្រ ណាមួយ ក្នុងការបង្កាកុំអោយវាកើតមានដែរ។ ទោះយ៉ាងណាត្រូវ
រហែកបំពង់ដៃស្បូន
ចាំជានិច្ចថា អ្នកត្រូវរស់នៅដោយមានផាសុខភាព និង
ការរហែកនៃបំពង់ដៃស្បូនត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាករណី
ទទួលឮទានអាហារ ដែលធ្វើឲ្យសុខភាពអ្នកមានភាពល្អ
ជំងឺត្រូវការសង្គ្រោះបន្ទាន់។ មានសញ្ញាជាច្រើនដែលអ្នក
ប្រសើរ។
44
Medicated ointment:
Relax into a better therapeutic experience After a long, hard week at work, there’s nothing better than to go visit your choice of massage spa to soothe your aching and tired muscles. But hey, will you still ask your masseuse for your usual scented oil? Choosing a more effective option to apply in your skin may be what you need all these years. You may not know but medicated ointments have better soothing and pain-relieving properties than essential oils when used in body massage.
or workout.
Medicated ointments have fast-acting active ingredients that begin to work immediately once it is massaged onto affected areas. It even works wonders on chronic pain conditions such as back pain, arthritis, migraine as well as on sore muscles after a long tiring day
Most ointments only contain a single active ingredient like menthol. However, there are now available ointments that combine both menthol and camphor ingredients. While menthol oil has been a household name in treating nausea and headaches
A staple in first aid kits, schools clinics, and home medicine cabinets around the world, medicated ointments were originally created as a first-aid remedy for aching joints and muscles. Today, people have seen immeasurable wonders as it is now also used as remedy for sprains, congestion for allergies, and even as an instant relief for insect bites.
for its relaxing and soothing effects, camphor oil—a cool, penetrating and aromatic oil—has an antispasmodic, antiseptic, decongestant, and anesthetic properties. Also acting as a detoxifier and a stimulant for the circulatory system, camphor oil excites blood circulation and gives relief to rheumatic diseases, arthritis, and gout. It is also considered an anti-inflammatory as it also reduces swelling of body parts. This is yet another beneficial effect for proper circulation. Other ingredients to check for when choosing the right medicated ointement, aside from camphor and menthol, are Cajaput (Melaluca Lucadendron Tea Tree Oil), Cassia Oil, Clove Oil, Dementholized Mint Oil, and Paraffin Petrolatum. Tea tree oil, and clove oil acts as counter-irritants that enables quick aid in insect bites. So when you visit your favorite spa, ask for a medicated ointment or better yet bring your own for an improved therapeutic massage experience. Choose a medicated one that is totally different from other creams, lotions,
45
and oils. Not only do your stiff muscles feel better after few minutes from application, its soothing smell will also get you that sound sleep while deeply reveled in a relaxing massage. បន្ទាប់ពីភាពមមាញឹករយៈពេលមួយយ៉ាងយូរពីភាពលំបាកពីការងារ មិនមានជម្រើសអ្វីល្អប្រសើរជាងការស្ប៉ា ម៉ាស្សា ដើម្បីបន្ថយការឈឺចាប់សាច់ដុំ និងបំបាត់ភាព នឿយហត់ឡើយ។ ប៉ុន្តែ តើអ្នកនឹងឆ្ងល់ថា តើការម៉ាស្សា របស់អ្នកគឺជាការប្រើប្រេងក្លិនក្រអូបធម្មតាឬ? ការជ្រើសរស ើ ដល ែ មានប្រសទ ិ ្ធភាពសំរាប់មស ៉ា សា ្ នៅលើសប្ ក ែ របស់ អ្នក ហើយវាជាការម៉ាស្សាលើរាងកាយ។ ប្រេងកូឡា មានគ្រឿងផ្សំសកម្ម ដែលផ្ដល់សកម្មភាពឆាប់រហ័សនៅ លើតំបន់ដែលបានម៉ាស្សា។ វាប្រសិទ្ធភាពយ៉ាងអស្ចារ្យ សូម្បីតែចំពោះការ ឈឺចាប់រ៉ាំរ៉ៃ: ដូចជាឈឺខ្នង ជំងឺរលាក សន្លាក់ ជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំង រួមទាំងការឈឺសាច់ដុំបន្ទាប់ ពីនឿយហត់ពីការងាររយៈពេលយូរ ឬបន្ទាប់ពីធ្វើលំហាត់
ត្រូវបានបង្កើតឡើងពីដំបូងជាឱសថជំនួយសម្រាប់ការ ឈឺចាប់សន្លាក់ និងសាច់ដុំ។ សព្វថ្ងៃនេះមនុស្សមួយចំនួន បានយកមកប្រើជាមធ្យោបាយដោះស្រាយបញ្ហាជាច្រើន ដូចជា ការហើម តឹងច្រមុះដោយសារផ្ដាសាយ និងសូម្បី តែលាបពេលមានសត្វល្អិតទិច ឬខាំ។ ប្រេងកូឡា ភាគច្រើនមានតែធាតុផ្សំតែមួយមុខគត់ គឺផ្ទុក នូវសារធាតុដូចជាជាតិមេនថល។ ទោះជាយ៉ាងណាបច្ចុប្បន្ន នេះមានប្រេងក្រអូបដែលមានជាតិមេនថល និងមានការ រួមបញ្ចូលគ្នានៃសារធាតុប្រេង ទេពីរូ (Camphor)។
ខណៈពេលដែលប្រេងថ្នាំមេនថល ប្រើជាជំនួយក្នុងការ ព្យាបាលការចង្អោរ ឈឺក្បាលនិងផ្ដល់ភាពធូរស្បឿយ រី ឯ
camphor ផ្តល់ភាពត្រជាក់ជ្រាបចូលក្នុងស្បែកបានជ្រៅ និង មានក្លិនក្រអូបវាជួយសំរួលការកន្ដ្រាក់សាច់ដុំ និង
សម្រួលចរន្ដឈាមរត់។ សមាសធាតុផ្សំដទៃផ្សេងទៀតដែលត្រូវរកមើលនៅពេល
ជ្រើសរើសប្រេងលាបរឹតក្រៅពី camphor និង men-
thol គឺ Cajaput ( Melaluca Lucadendron Tea Tree Oil), Cajaput ( Melaluca Lucadendron Tea Tree Oil), Cassia Oil, Clove Oil, Dementholized Mint Oil និង Paraffin Petrolatum ។ Tea tree oil និង clove oil មាន
តួនាទីជាសារធាតុដែលអាចជ្រាបចូលស្បែកបានល្អ នឹង ផ្ដល់ជំនួយយ៉ាងឆាប់រហ័សចំពេាះបញ្ហាសត្វល្អិតទិច ឬ ខាំ។ ដូច្នេះនៅពេលដែលអ្នកទៅកាន់ហាងស្ប៉ាដែលអ្នកចូលចិត្ដនោះ សូមសួររកប្រេងកូឡា ឬយកពីផ្ទះដើម្បីទទួល
ថៃហ្គ័របាម ជារូបមន្តតែមួយគត់
សំលាប់មេរោគ បំបាត់អាការៈតឹងច្រមុះ នឹងផ្ដល់ភាពស្ពឹក។
យកបទពិសោធន៍នៃការម៉ាស្សាដែលមានភាពល្អប្រសើរ។
មានប្រសិទ្ធភាពខ្ ពស់ក្នុងការបន្ធូរអាការៈឈឺចុករោយ ជ្រើសយកប្រេងខ្យល់ ដែលមានមុខងារខុសគ្នាទាំងស្រុង
វាក៏ដើ់រតួជាអ្នកកំចាត់ជាតិពុល និងភ្ញោចដល់ចរន្ដឈាម
ពីក្រែម លាប និង ប្រេងផ្សេងទៀត ។ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យ
សាររលាកសន្លាក់រាំរ៉ៃ និងជំងឺ gout ( លើសជាតិអាស៊ីត)។
នាទី បន្ទប ា ព ់ ីលាបរួចប៉ណ ុ ះោ្ណ ទេ ក្លន ិ ឈ្ងយ ុ របស់វានឹង
រត់ ហើយ camphor oil ក៏ជួយបន្ថយការឈឺចាប់ដោយ
សាច់ដុំរបស់អ្នកមានអារម្មណ៍ធូរស្បឿយក្រោយពីប៉ុន្មាន
វាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការប្រើតាមគ្លីនិក សាលារៀន និង
វាក៏មានតួនាទីប្រឆាំងនឹងការរលាក ដែលជួយបន្ថយដល់
ផ្ដល់ការគេងលក់ស្កប់ ស្របពេលជាមួយការម៉ាស្សាបន្ធូរ
ទូថ្នាំដាក់នៅផ្ទះ។ នៅជុំវិញពិភពលោក ប្រេងកូឡា
ការហើម។ ទាំងនេះជាផលប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតនៃការ
អារម្មណ៍។
ប្រាណណាមួយ។
េបច ី ង់បនឱសថមនគុណភពលអ សូមទញ ិ ឱសថមនបទ ិ លតប័រតបញជក់េលខបញជ ិក CAM R10050Ih-12 េនតមឱសថសថន ឱសថសថនរង ែដលមនចបប់ នង ិ សលកសញញ Logo ពីរកសួង សុខភិបល។ ករផសពវផសយរតូវបនអនុញញតតមេសចកតីសេរមច ៧៧៣/១៦ អបស/ឱអបស ចុះៃថងទី ១៨ ែខ កកកដ ឆន ំ ២០១៦ របស់រកសួងសុខភិបល និង អស់សុពលភពេនៃថងទី ១៥ ែខ មករ ឆន ំ ២០១៧។ េបីមនរបតិកមមរ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មកនយកដឋនឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ពទ 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង រកុមហ៊ុន DKSH ទូរស័ពទេលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256
46
Photo supplied
47
Tone Down!
Risks of acquiring Gestational Diabetes Weight is an important factor when planning a pregnancy. It is ideal to be in your best possible shape when planning to have a baby. Studies have linked being overweight and obese to a number of pregnancy complications such as birth defects, miscarriage and even still birth. This also includes a medical condition such as hypertension, which endangers not only the expectant mothers but also the baby. An infamous pregnancy medical disease prevailing globally is Gestational Diabetes (GD). Most would think that diabetes is only acquired when a number of relatives suffer from it, but no, one does not need to have a family history to develop GD. Blood sugar level changes during the day based on what food people eat, when they eat, and how much they eat. Their level and frequency of physical activity also affect blood sugar levels. GD, diabetes developed by women during pregnancy, is caused by having a higher-than-normal level of blood glucose in the blood while pregnant and their bodies cannot produce enough insulin to transport all of it to the cells. However, GD can be controlled through the help of a physician by creating a plan to lower your blood glucose as well as providing you a better and disciplined diet (Dieabetes and Pregnancy, US Department of Health and Human Services).
Targeting you and the baby GD does not only affect expectant mothers. It is a fact that babies can acquire certain medical conditions during this stage. If uncontrolled, babies can grow very large and become overweight (more than 4 kilos). These babies contact problems when it comes
to delivery as possibilities of nerve and bone injuries could happen during labor. The baby’s body, which is larger than normal, may need to be delivered through the cesarean section. These babies also have a high possibility of being overweight and/or obese during childhood and adolescence that could lead to type 2 diabetes. There is also a possibility that the newborn’s blood sugar is too low and mothers need to immediately initiate breastfeeding to provide more glucose into the baby’s body. If you had GD, there is an increased risk that the newborn will develop jaundice—the baby’s skin may turn yellowish and white parts of the eyes may change color slightly. While GD presents a few conditions towards babies, inevitably expectant mothers are affected. Though caesarian section might be an option in giving birth, mothers may also take longer to recover from childbirth. Oftentimes, diabetes never goes away after delivery and thus may be labeled as type 2 diabetes afterwards. Taking control The most basic step to take control of your body and to avoid GD is to know your blood sugar level by screening how much glucose is in your blood and keep your blood sugar level under control and at a healthy range through a healthy diet and regular physical activity. Knowing what your body needs during pregnancy is a must. Obstetrician-gynecologists provides a treatment program that will assess your blood glucose level and will eventually help you to choose the right food to eat as well as the number of
times you should eat. Most pregnancies, when nearing their due date, have their insulin resistance increased. OB-Gyns provide insulin shots to help them lower their blood glucose. Plan properly When planning a pregnancy, women should be looking after their overall health which most specially includes the weight before pregnancy. Becoming fitter and losing some weight, within half a year or more before becoming pregnant always pays off. Remember that GD may be only a momentary concern, but once diagnosed, it can become a lifelong concern. You might also have to include these changes in your eating habits to help keep your blood sugar level under control (American Diabetes Association: Evidence-Based Nutrition Principles and Recommendations for the Treatment and Prevention of Diabetes and Related Complications (Position Statement), 2003): • Eat meals and snacks (as allowed on your meal plan) on a regular schedule throughout the day. Researchers recommend that women with gestational diabetes eat at least three small-tomedium sized meals and two-to-four snacks every day. • Eat smaller amounts of carbohydrates at each meal. Rather than eating a large amount of carbohydrate at a single meal, your health care provider may suggest that you spread out your carbohydrates throughout the day. Because eating carbohydrates directly affects your blood sugar level, eating a small amount of carbohydrate all through the day will help keep your blood sugar from rising too high after a meal. • Add a nighttime snack to your meal plan. You may need to add a snack of one-to-two servings of carbohydrate before you go to sleep to keep your blood sugar at a healthy level overnight. Some examples of healthy snacks include: a piece of fruit, a handful of pretzels, or crackers.
48
ទំងន់ជាកត្តាសំខាន់នៅពេលដែលមានគម្រោង ក្នុងការ
មានផ្ទៃពោះ។ វាគឺជាការល្អបំផុតដើម្បីឱ្យមានរូបរាងសមរម្យនៅពេលដែលមានគម្រោងក្នុងការពរពោះ។ ការសិក្សា
បានផ្សារភ្ជាប់បញ្ហាលើសទម្ងន់ និងជំងឺធាត់ទៅនឹងករណី ផលវិបាកនៃការមានផ្ទៃពោះដូចជា ពិការភាពពីកំណើត
រលូតកូន និង សូម្បីតែកើតមិនគ្រប់ខែ។ នេះរួមបញ្ចូល ទាំងស្ថានភាពជំងឺដូចជា ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែល
បង្កគ្រោះថ្នាក់មិនត្រឹមតែម្តាយមានផ្ទៃពោះប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់ទារកផងដែរ។
មនុស្សភាគច្រើនបានគិតថា ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាចកើត
មាននៅពេលដែលសាច់ញាតិណាមួយបានកើតជំងឺនេះ
តែប៉ុណ្ណេាះប៉ុន្តែវាមិនមែនជាការពិតទេ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម នៅពេលមានផ្ទៃពោះ គឺមិនអាស្រ័យលើប្រវត្តិគ្រួសារដែល
មានជំងឺនេះឡើយ។ ការផ្លាស់ប្តូរកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម
នៅពេលថ្ងៃដោយផ្អែកលើអ្វីដែលមនុស្សបរិភោគពេល
ណាដែលពួកគេបានបរិភោគ និង បរិមាណនៃការបរិភោគ
របស់ពួកគេ។ កម្រិត និង ភាពញឹកញាប់នៃការធ្វើលំហាត់
ប្រាណរបស់ពក ួ គេអាចធ្វើអោយកមត ្រិ ជាតិសរ្ក ក្នុងឈាម មានការប្រែប្រួល។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមពេលមានផ្ទៃពោះ ( GD)
កើតឡើងនៅពេលកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ជាងធម្មតាខណៈពេលមានផ្ទៃពោះ ហើយរាងកាយរបស់ពួកគេ មិនអាចផលិតអាំងស៊ុយលីនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការដឹកជញ្ជូន
ជាតិស្ករទៅអោយកោសិកាប្រើប្រាស់។ ទោះជាយ៉ាងណា
GD អាចត្រូវបានគ្រប់គ្រងតាមរយៈការផ្តល់ជំនួយពីគ្រូពេទ្យក្នុងការបង្កើតផែនការដើម្បីកាត់បន្ថយជាតិស្ករក្នុង
ឈាមដូចជា រៀបចំកម្រិតនៃការទទួលទាន និងទទួលទាន
របបអាហារដែលផ្តល់សុខភាពអោយបានត្រឹមត្រូវ ( Dia
betes and Pregnancy, US Department of Health and Human Services )។ រៀបចំគោលដៅសម្រាប់អ្នក និង កូនក្នុងផ្ទៃ
GD មិនត្រឹមតែមានផលប៉ះពាល់ដល់ម្តាយប៉ុណ្ណោះទេ។
វា គឺជាការពិតដែលថា ទារកអាចទទួលបានល័ក្ខខ័ណ្ឌ វេជ្ជសាស្រ្តមួយចំនួនក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណាក់កាលនេះ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចគ្រប់គ្រងវាបានល្អ ទារកអាចរីកលូត-
លាស់ក្នុងទំហំធំខ្លាំង និងក្លាយជាធាត់លើសទម្ងន់ ( លើស
ខណៈពេលដែល GD ធ្វើអោយមានបញ្ហាសុខភាពមួយ
ពី 4គីឡូក្រាម ឬ 9 ផោន)។ ទារកបែបនេះអាចមានបញ្ហា
ចំនួនដល់ទារក ម្តាយក៏ត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយជៀស
ប្រសាទ និងឆ្អឹង។ ទារកដែលមានទំហំធំជាងធម្មតាអាច
ពួកគេអាចនឹងចំណាយពេលយូរដើម្បីជាសះស្បើយពីការ
នៅពេលសម្រាលដូចជា ការរងរបួសលើប្រព័ន្ធសរសៃ ត្រូវការសម្រាលដោយការវះកាត់។ ទារកទាំងនេះអាច
ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាធាត់លើសទម្ងន់និង / ឬជំងឺធាត់អំឡុង ពេលកុមារភាព និងវ័យជំទង់ ហើយអាចប្រឈមមុខនឹង ការកើតមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2។
មិនរួចផងដែរ។ ទោះបីជាម្តាយសម្រាលដោយការវះកាត់ សំរាលកូនឡើងវិញ។ ជាញឹកញាប់ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមនឹង បាត់ទៅវិញបន្ទាប់ពីសម្រាលកូនរួច ប៉ុន្តែពួកគេនឹងប្រឈម មុខ ចំពោះការកើតមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 នៅពេលក្រោយ ។
មានករណីដែលអាចកើតមានដូចជា ជាតិស្ករនៅក្នុងឈាម
ត្រួតពិនិត្យតាមដាន
ស្តជា ្រី ម្តយ ា ត្រវូ ការផ្តច ួ ផ្តម ើ បំបៅដោះកូនភ្លម ា ៗដើមប្ ផ ី ល ្ត ់
ជៀសវាងពីជំងឺទឹកនោមផ្អែម អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ
ទារកទើបនឹងកើតមានកមត ្រិ ទាបពក េ ដល ែ ទាមទារអោយ នូវជាតិស្ករអោយបានគ្រប់គ្រាន់ទៅក្នុងរាងកាយរបស់
ទារក។ ប្រសិនបើអ្នកមាន GD ទារកក្នុងផ្ទៃអាចមាន ហានិភ័យក្នុងការកើតមានជំងឺខាន់លឿង ( Jaundice
ជាជំងឺដែលបណ្តាលអោយស្បែកទារកឡើងលឿង និង ផ្នែកពណ៌សនៃភ្នែកមានការផ្លាស់ប្តូរពណ៌។
វាស់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមនឹងផ្តល់ពត៌មានដល់អ្នកអំពី....
Measuring your blood sugar will give you information about.... បរិមាណម្ហូបអាហារដែលអ្នកបរិភោគ
ជំហានជាមូលដ្ឋានក្នុងការគ្រប់គ្រងរាងកាយ២ និងដើម្បី ( Gestational
Diabetes ) គឺត្រូវដឹងពីកម្រិតជាតិ-
ស្ករក្នុងឈាមដោយការធ្វើតេស្ត និង រក្សាកម្រិតជាតិស្ករ
ក្នុងឈាមរបស់អ្នកអោយនៅក្នុងកម្រិតធម្មតា និងទទួល
ទានរបបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និង ហាត់ប្រាណ ទៀងទាត់។ ដឹងពីអ្វីដែលរាងកាយរបស់អ្នកត្រូវការក្នុង
អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះគឺជាកត្តាចាំបាច់។ គ្រូពេទ្យឯកឧទាហរណ៍
For example...
តើអ្នកមានថែមបាយឬអត់សម្រាប់អាហារពេលព្រឹក?
The amount of food you can eat
Can you have that extra rice at breakfast?
អាហារដែលប៉ះពាល់ដល់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នក
តើដំណើរការនៃការបំបែកម្ហូបអាហាររបស់អ្នកមានលក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្តេច?
Foods that affect your glucose level
ពេលណាដែលកម្រិតជាតិស្ករឡើងខ្ពស់បំផុត ឬចុះទាបបំផុត
Times when your glucose level is high or low
ចំណាយពេលក្នុងការធ្វើលំហាត់ប្រាណអាចជួយគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករអោយនៅកម្រិតធម្មតា
Times that physical activity is more likely to keep your glucose level in the target range
Does your body process different foods differently?
អ្នកអាចមានកម្រិតជាតិស្ករខ្ពស់១ បន្ទាប់ពីញុំាអាហារពេលព្រឹករួច។ ស្ត្រីមួយចំនួន ទៀតអាចមានកម្រិតជាតិស្ករខ្ពស់នៅពេលញុំាអាហារពេលល្ងាចរួច។
You might have high blood sugar in the morning after breakfast. Other women’s levels are highest after dinner? តើការដើររយៈពេល 20 នាទីបន្ទាប់ពីអាហារពេលព្រឹក និងពេលល្ងាចអាចជួយរក្សាកម្រិតជាតិស្ករ អោយនៅកម្រិតស្តង់ដារសុខភាពដែរឬទេ
Does walking for 20 minutes after breakfast or dinner help to keep your glucose level within the healthy range?
49
Centre International de Vaccination International Vaccination Center
ទ្សផ្ន្កសម្ភព និងោគស្ត្ីមអាចផ្តល់កម្មវិធីមព្យាបលមួយ
ដ្លនឹងអាចវយតម្លព ្ ក ីម ម្ត ិ ជាតិសរក្ន ្ករ ង ុជ ឈាមរបស់អក ្ន និង ថ្មទាំងអាចជួយអ្នកក្នុជងការជ្ើសរីសយកចំណីម
អាហារ និង ចំនួនដងដ្លអ្នកគួរត្បរិភោគ។ ស្ត្ីមាន
No. 5 Monivong Boulevard P.O Box. 983, Phnom Penh Cambodia
ផ្ទ្ពោះភាគច្ើន នៅព្លដ្លជិតដល់ថ្ស ្ង ម្្ល អ័រ-
ម៉ូនអាំងស៊ុយលីមនរបស់ពួកគ្ានអត្្ន្ភាពសុំាកើន
ឡើងច្ើន។ អ្នកជំនាញឯកទ្សផ្ន្កោគស្ត្ីមអាចចាក់ ថា្ន្ំអាំងស៊ុយលីមនដើម្បីមជួយកាត់បន្ថយកម្ិតជាតិសរ្ករ នៅ ក្នុជងឈាមរបស់ពួកគ្។
រៀបចំគម្្ងឱ្យបនត្ឹមត្ូវ
ព្លរៀបចំគម្្ងក្នុជងការានផ្ទ្ពោះ ស្ត្ីមគួរត្ត្ូវមើល
Available Vaccines Vaccin/Vaccine Serum
Description
ានផ្ទ្ពោះ។ រក្សារូបរាងកាយអោយានលក្ខណៈសម-
BCG VACCINE
Tuberculose/Tuberculosis
ានផ្ទ្ពោះ អ្នកការពារពីមការកើតានជំងឺទឹកនោមផ្អ្ម
CD. JEVAX, JEV
Encéphalite Japonaise/Japanese Encephalitis
TT Vaccine 0,5 ml, Mono-Dose
Tetanos
CERVARIX
Papillomavirus humain/human
ROTARIX
Rotavirus
SYNFLORIX
Pneumocoque/Pneumococcus
VARIVAX
Varicelle
EUVAX B 10 µg/0,5 ml PEDIATRIC
Hépatite B/Hepatitis B
EUVAX B 20 µg/1 ml ADULT
Hépatite B/Hepatitis B
TUBERSOL 1 ml
Test Tuberculine/Tuberculin Tets
ACT-HIB (0,5ml/dose)
Haemophilus influenzae
AVAXIM 160U ADULT
Hépatite A/Hepatitis A
AVAXIM 80U PEDIATRIQUE
Hépatite A/Hepatitis A
ថ្រក្សាសុខភាពទូទៅរបស់ខួន ្ល ជាពិស្សទំងន់មុនព្ល ល្មម និង សម្កទម្ងន់ កន្លះឆា្ន្ំ ឬ ច្ើនជាងន្ះមុនព្ល អំឡុជងព្លានផ្ទ្ពោះបន។ សូមចាំថា GD ប្ហ្ល គ្្ន់ត្ជាក្តីមបរម្ភមួយរយៈព្លខ្លីម ប៉ុន្ត្នៅព្លដ្ល ានវនឹងអាចកា្ល្យទៅជាក្តីមបរម្ភមួយជីមវិត។
អ្នកប្ហ្លជាអាចត្ូវានការផា្ល្ស់ប្តូរអ្វីមទាំងអស់ន្ះ
នៅក្នុជងទា្ល្ប់ន្ការញា៉្ំរបស់អ្នកដើម្បីមជួយរក្សាកម្ិតជាតិ
(American Diabetes Association: Evidence-Based Nutrition Principles and Recommendations for the Treatment and Prevention of Diabetes and Related Complications ( Position Statement ), 2003 ) : ស្កររក្នុជងឈាមអោយនៅក្នុជងកម្ិតល្អ
• បរិភោគអាហារ និង អាហារសម្ន់ ( ដូចដ្លបនអនុញ្ញ្តនៅលើផ្នការអាហាររបស់អ្នក ) នៅលើកាលវិភាគ
MENINGOCOCCIQUE A+C(0,5ml/dose)
Méningite
ឱ្យស្ត្ីមដ្លានជំងឺទឹកនោមផ្អ្ម អំឡុជងព្លានផ្ទ្-
PENTAXIM
DT Coqueluche accelullaire, Haemophilus influenza
ក្នុជងចំនួនតិចទៅមធ្យម និងអាហារសម្ន់ 2 – 4 ដងជា
TETRAXIM
DT Coqueluche accelullaire
STAMARIL PASTEUR (0,5ml/dose)
Fiève jaune/Yellow fever
TRIMOVAX MERIEUX (ROR)
Rougeole, oreillon, Rubéole
TYPHIM VI
Fiève typhoïde/Typhoïd
VAXIGRIP ADULT 0,50 ml
Grippe/Flu
VAXIGRIP PEDIATRIQUE 0,25 ml
Grippe/Flu
VERORAB (Fl./ 0,5 ml)
Rage/Rabies
FAVIRAB (5 ml)
Serum antirabique/Antirabic
TETANEA 1500 U.I. (1ml/dose) (TAT)
Serum antitétanique
Immunoglobuline Hépatite B
Immunoglobuline Hépatite B
ទៀងទាត់ព្ញមួយថ្ង្។ ក្ុមអ្នកស្្វជ្្វបនណ្នាំ ពោះអោយញុជំាអាហារប្ចាំថ្ង្យ៉្ងណាស់ 3 ព្លនៅ រៀងរាល់ថ្។ ្ង
• បរិភោគអាហារដ្លានជាតិកាបូអ៊ី�្តក្នុជងបរិាណ តិចតួច ក្នុជងអំឡុជងព្លញុជំាអាហារម្តងៗប្សើរជាងការ
បរិភោគកាបូអីមុ�្តម្តងក្នុជងបរិាណច្ើន អ្នកផ្តល់ស្វ ថ្ទាំសុខភាពអាចនឹងណ្នាំឱ្យអ្នកកំណត់បរិាណន្
ការបរិភោគជាតិស្កររប្ចាំថ្ង្។ ដោយសារត្ការទទួលទាន ជាតិកាបូអ៊ី�្តដោយផា្ទ្ល់ធើអោយប៉ ្វ ះពាល់ដល់កម្ិត ជាតិសរក្ន ្ករ ុជងឈាមរបស់អ្នក បរិភោគកាបូអីមុ�្តក្នុជងបរិ-
ាណមធ្យមនឹងជួយរក្សាកម្ត ិ ជាតិសរក្ន ្ករ ង ុជ ឈាមរបស់អក ្ន កុំអោយកើនឡើងខ្ពស់ព្កបនា្ទ្ប់ពីមអាហារ។
• បន្ថ្មអាហារសម្ន់ព្លយប់ទៅក្នុជងផ្នការអាហារ
Analysis & International Vaccinations
របស់អ្នក។ អ្នកអាចត្ូវបន្ថ្មអាហារសម្ន់ ដ្លាន កាបូអីមុ�្ត 1 – 2 Serving មុនព្លអ្នកចូលគ្ង ដើម្បីមរក្សាជាតិស្កររក្នុជងឈាមរបស់អ្នកនៅព្ញមួយយប់។
ឧទាហរណ៍មួយចំនួនន្អាហារ ដ្លានសុខភាពល្អ រួមាន: ផ្ល្�ើមួយដុំ ឬនំស្ួយ ( a
handful of
Opening Hours: Email: Tel:
Monday-Friday | 7:00-17:00 Saturday | 7:00-11:30 accueil@pasteur-kh.org +855 (0)12 812 003 | :+855 (0)23 428 561
50
PREGNANCY
AWARENESS
EDUCATION ON IMMUNIZATION DURING PREGNANCY with direct interview from Pasteur Institut du Cambodge HD: What are the most common tests for pregnancy? Institut Pasteur du Cambodge (IPC): Let’s divide these tests into two parts. First are before pregnancy, the pre- marriage stage and the second are during pregnancy. The common tests taken during pregnancy are HIV, Syphilis, Rubella, Toxoplasmosis, and blood grouping. Tests such as Hepatitis B, Hepatitis C, Mycoplasma and Chlamydiae are done after these were prescribed by physicians. For some couples, they come to take blood test when planning a pregnancy while some others only come after getting pregnant. When planning a pregnancy, we repeat all tests as well as blood grouping. Blood grouping is to avoid foeto-maternal incompatibility, when the father is Rh+positive and the mother Rh negative. We have to prevent this incompatibility and we now know how to prevent it, as sometimes this reaction could be fatal for the baby. As for thalassemia, we do a Complete Blood Count and Haemoglobin Electrophoresis. Furthermore, women who do not have any clinical history of rubella or chickenpox and are planning a pregnancy can undergo Control Serological Screening. The Commission on Specialized Safety of the French High Council for Public Health recalls any vaccination against varicella or rubella in a woman of childbearing age must be preceded by a negative pregnancy test and an effective contraception is recommended three months after each dose of vaccine. HD: What are the specific tests for pregnancy in each semester? IPC: All tests mentioned above, aside from the prescribed ones, are mandatory from the beginning of pregnancy. The toxoplasmosis, a disease that results
from infection with the Toxoplasma gondii parasite, is primarily done to determine if there is a risk for such parasite infection during pregnancy. This parasite is transmitted through cats or consumption of raw meat. Toxoplasmosis is quite common in Cambodia but people here are not aware about this. Many doctors here are more concerned on Rubella and chicken pox. For toxoplasmosis, women who do not have any antibodies, should continue the test every month for the whole pregnancy and they should also repeat the test of rubella at least till 22nd week of pregnancy, if the screening is negative. If after this duration the mother is without rubella, they can stop taking this test. On the other hand, we also do glycosuria and albuminuria. These tests are mandatorily done every month to check if the mother is at risk of acquiring diabetes and pre-eclampsia. Sometimes, they need to check with their OB-Gyne if they have gestational diabetes especially if they have high body mass index (BMI) and other criteria which we noted high risk. We must also make monthly regular monitoring of hemoglobin to prevent anemia in pregnancy and initiate treatment with folic acid and iron. In the 4th month, we screen for Trisomy, which is among the highest number of conditions in pregnancy. People seem to be unaware of this. As laboratory specialists, we can’t make any medical decision and it is out of scope of what to do. After finding out that there’s a trisomy case, we have to send them for a specialist doctor for further advice. For this screening test, which is noninvasive, we just take the blood sample from the mother. Since this is a genetic test, informed consent of the mother is mandatory. If it turned out positive then we need to do another test that is invasive for confirmation.
51
When the mother is Rh negative and the father Rh-positive, there is no risk during the first pregnancy. The risk appears after childbirth, during the passage of the child’s red blood cells in the bloodstream of the mother. In a future pregnancy, she will then produce antibodies against the red blood cells of the child. To avoid this, during childbirth, anti-D immunoglobulin injection is given immediately after delivery to the mother with Rh negative if the father has Rh positive to prevent incompatibility feto-maternal incompatibility in a further pregnancy. to the mother. In a new pregnancy, irregular antibodies screening and especially the blood group of the baby (molecular test) must to be done. For, if the baby is rhesus negative, there is no risk. Test for Hepatitis B antigen (HBs Ag) is useful for newborn management. In case the test is positive for Hepatitis B, we must give the baby immunoglobulin (Ig) injection in the first 24 hours after labor or as soon as possible. Our Pasteur institute can provide this type of Ig. We divide the phases of infection Hepatitis B into 3 phases. According to pathophysiology, there are prenatal, perinatal and post natal. However, if the baby gets infected during prenatal, the injected Ig and hepatitis B zero will not help them. Luckily, the incident of prenatal transmission by placenta is low. The purpose of giving Ig and hepatitis B vaccine at birth is to prevent the perinatal and post-natal transmission from the mother towards her baby. For the third trimester, we conduct a vaginal swab for Streptococcus group B. HD: What are the vaccines available during pregnancy? IPC: It is important to remember that consideration is always a safe choice. It’s the things needed to do before couples decide to have baby. First they should remember whether they have taken the vaccines before or not, and if they already had, a booster for those for some vaccines is recommended. We’re highly concerned about the viral infections we mentioned, which can cause congenital malformation. These also include Hepatitis B vaccine. Those diseases are preventable and women
should check if they have antibodies against them. In case they don’t have yet, they can do Measles Mump Rubella (MMR) vaccine and Varicella vaccine. Since these are live virus vaccines, they need to get these at distance before they get pregnant. Hepatitis B vaccine can be given during pregnancy. During pregnancy, the following vaccines should be given according to the recommendations of the World Health Organization (WHO) and the US Center for Disease Control (USCDC): Tetanus Vaccine: The main purpose is to prevent neonatal tetanus in newborn baby at birth and in the mother during labor. It is recommended that pregnant women get at least 2 doses of tetanus vaccine during her pregnancy. Usually pregnant women are a bit late to start medical checkup, thus late to get the first dose of tetanus vaccine. They normally take the 1st dose during the second trimester and onwards. Hepatitis B Vaccine: This vaccine is safe to take during pregnancy. If the expectant mother doesn’t have any antibody, she should get this vaccine. Influenza Vaccine: The immune system during pregnancy is weak. Pregnant women are recommend to receive influenza vaccine during third trimester onwards. We have two reasons to take this at the third trimester: one is to prevent the mother from acquiring flu and second is to obtain passive immunity transferred to the fetus so that the newborn are protected from the disease before they can even get the vaccine after birth (for babies, this vaccine can be given only from age sixth months). HD: Is there any available newborn screening test here? IPC: Globally, it’s part of their policy to provide newborn screening, but locally we can’t afford it and there’s no possibility of doing all the tests yet. However, there are also some test we do routinely like G6PD (glucose-6phosphate dehydrogenase) and thyroid
52
function test for instance. Sometime we also screen for haemopathy, depending on the case. HD: Can you cite the services offered for pregnant women and babies here at IPC? IPC: At IPC, we have two important services for pregnant women: vaccination and laboratory analyses. For vaccination, we have Measles-MumpsRubella vaccine (3 in 1), Chicken pox, Hepatitis B and Flu vaccines. Likewise, parents should consider about vaccination plan for their babies. IPC has vaccines for babies from birth till 18 years of age corresponding to routine vaccines (against 10 diseases namely tuberculosis, hepatitis B, tetanus, diphtheria, pertussis, polio, haemophilus influenzae b or Hib, measles, rubella, pneumococcus) according to the National Immunization Program of the Ministry of Health. In addition, IPC also has vaccines against rotavirus, seasonal flu, mumps, varicella, hepatitis A, typhoid fever, Japanese encephalitis, cervical cancer, meningitis and yellow fever. HD: What important advice you can share to women if they are planning to get pregnant or if they are already pregnant? IPC: They should have proper plan for safe pregnancy. These include regular health checkup, biological testing and immunization. The earlier a health
problem is identified, the easier the problem can be managed. Don’t let vaccine preventable diseases affect you, your pregnancy and your baby. HD: តើការធ្វើតេស្តចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាទូទៅមាន អ្វីខ្លះ?
ប៉ាស្ទ័រ: យើងចែកការធ្វើតេស្តចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាពីរ ផ្នែកទីមួយ គឺមុនពេលមានផ្ទៃពោះ បន្ទាប់ពីរៀបអាពាហ៍-
ពិពាហ៍រួច និង ទីពីរ គឺអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះតែម្ដង។ ការធ្វើតេស្តទូទៅក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះមានដូចជា ការ ពិនិត្យរកមេរោគអេដស៍ ជំងឺស្វាយ ស្អូច
toxoplasmosis
ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទB ប្រភេទC,
Mycoplasma
និង ប្រភេទក្រុមឈាម។ ការធ្វើតេស្តផ្សេងទៀតដូចជា និង Chlamydiae នឹងត្រូវធ្វើក្នុងករណីមានការចេញ
មុនមករឺអត់ ហើយគ្រោងមានផ្ទៃពោះ យើងណែនាំអោយ
គាត់ធ្វើតេស្ដឈាមដើម្បីត្រួតពិនិត្យរកប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំង នឹងជំងឺទាំងនេះ។ គណៈកម្មការសុវត្ថិភាពឯកទេសនៃ ក្រុមប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ប្រទេសបារាំងផ្នែកសុខភាពសាធារណៈតម្រូវអោយទទួលការចាក់ថ្នាំបង្ការរំលឹកដើម្បីប្រឆាំង
នឹងជំងឺអុតស្វាយ ឬស្អូចចំពោះស្ត្រីក្នុងវ័យបន្ដពូជក្នុងករណី លទ្ធផលធ្វើតេស្តមានផ្ទៃពោះអវិជ្ជមាន និង តម្រូវអោយ ស្ត្រីប្រើវិធីពន្យាកំណើតក្នុងអំឡុងពេលបីខែបន្ទាប់ពីការ ចាក់វ៉ាក់សុំាងទាំងនេះរួច។
HD : តើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក្នុងត្រីមាសនិមួយៗតម្រូវអោយ ធ្វើតេស្តជាក់លាក់អ្វីខ្លះ?
ប៉ាស្ទ័រ: បន្ថែមពីលើតេស្ដដែលបានណែនាំដោយវេជ្ជបណ្ឌិត
ការធ្វើតេស្ដដែលបានរៀបរាប់ខាងលើសុទ្ធតែចាំបាច់ចាប់
តាំងពីការចាប់ផ្ដើមដំបូងនៃការមានផ្ទៃពោះ។ បន្ថែមពី
វេជ្ជបញ្ជាពីគ្រូពេទ្យព្យាបាល។ គូស្វាមីភរិយាខ្លះមកធ្វើតេស្ត
លើនេះទៀត toxoplasmosis ជាជំងឺដែលឆ្លងមកពី
ដែលមួយចំនួនទៀត មកធ្វើតេស្តតែបន្ទាប់ពីមានផ្ទៃពោះ
ចម្បងដើម្បីកំណត់ថាតើពួកគេមានហានិភ័យក្នុងការឆ្លង
ឈាមនៅពេលដែលពួកគេគ្រោងមានផ្ទៃពោះ ខណៈពេល រួចប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលរៀបគម្រោងមានផ្ទៃពោះជាក់ស្ដែង យើងតម្រូវអោយធ្វើតេស្តទាំងអស់ខាងលើនេះឡើងវិញ
ព្រមទាំងពិនិត្យក្រុមឈាម។ ការពិនិត្យក្រុមឈាមគឺដើម្បី ចៀសវាងការប្រឆាំងគ្នារវាងឈាមមាតា-ទារក (foeto-
maternal incompatibility) នៅពេលដែលឪពុក របស់ទារកមាន RH( + ) (ក្រុមឈាមវិជ្ជមាន) និងម្តាយ មាន RH ( - ) (ក្រុមឈាមអវិជ្ជមាន)។ យើងមានវិធីដើម្បី
ប៉ារ៉ាស៊ីត Toxoplasma
gondi ដែលត្រូវធ្វើតេស្ដជា
ប៉ារ៉ាស៊ីតបែបនេះក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះដែរឬទេ។ ពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតនេះត្រូវបានឆ្លងតាមរយៈការប៉ះពាល់ជាមួយ
សត្វឆ្មា ឬសាច់ឆៅ។ Toxoplasmosis គឺជាជំងឺដែល កើតមានច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែប្រជាជនភាគ
ច្រើនមិនសូវបានដឹងអំពីបញ្ហានេះឡើយ សូម្បីតែវេជ្ជបណ្ឌិត
ភាគច្រើន គាត់តែងតែផ្តោតការព្រួយបារម្ភខ្ពស់ទៅលើ
ជំងឺស្អូច និងអុតស្វាយលើស្រ្ដីមានផ្ទៃពោះ ជាជាងជំងឺ to-
ការពារវាផងដែរ ម្យ៉ាងទៀតប្រតិកម្មនេះអាចមានគ្រោះ-
xoplasmosis នេះ។ ការតាមដានរក Toxoplasmosis ចំពោះស្ត្រីដែលមិនមានអង្គបដិបក្ខ (Antibody)
តំណពូជម្យ៉ាងដែលមានទម្រង់គ្រាប់ឈាម Haemog-
ពោះ។ ចំពោះការធ្វើតេស្ដរកការឆ្លងនៃជំងឺស្អូច ចំពោះ
ទប់ស្កាត់ភាពប្រឆាំងគ្នានេះ ហើយយើងក៏ដឹងអំពីរបៀប
ថ្នាក់ដល់ជីវិតទារក។ ចំពោះជំងឺ thalassemia ( ជំងឺ
lobin ខុសធម្មតា) យើងធ្វើការរាប់គ្រាប់ឈាម (Complete Blood Count) និង Haemoglobin Electrophoresis ។ លើសពីនេះទៀតចំពោះស្ត្រីដែល គាត់មិនច្បាស់ថាធ្លាប់កើតជំងឺអុតស្វាយ និង ជំងឺស្អូចពី
គួរតែបន្តការធ្វើតេស្តជារៀងរាល់ខែអំឡុងពេលមានផ្ទៃ ស្ត្រី ដែលមិនមានប្រព័ន្ធការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺស្អូច គាត់ គួរធ្វើតេស្តនេះម្តងទៀតនៅសប្តាហ៍ទី 22 ។ ប្រសិនបើ
ត្រឹមសប្តាហ៍ទី 22នេះ ស្រ្ដីជាម្តាយពុំមានឆ្លងជំងឺស្អូចនោះ
ទេ ពួកគេអាចបញ្ឈប់ការធ្វើតេស្តនេះបាន។ ម្យ៉ាងទៀត
From left to right: Ms. Cheng Sokleap, Deputy Head of Medical Laboratory Unit; Dr. Peng Yik Sing, Medical Doctor at Vaccination Center; Dr. Ly Sowath, Head of Vaccination Center
53
ពួកគេក៏ត្រូវធ្វើតេស្តរកជាតិស្ករក្នុងទឹកនោម (glycosu-
ria) និង ប្រូតេអ៊ីនក្នុងទឹកនោម (albuminuria) ផងដែរ។ ការធ្វើតេស្តទាំងនេះជារឿងចាំបាច់ក្នុងការពិនិត្យ
តាមដានជារៀងរាល់ខែ ដើម្បីដឹងថា តើស្រ្ដីជាម្តាយមាន ហានិភ័យនៃការកើតមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង បម្រុង
កើតជំងឺក្រឡាភ្លើងដែរឬទេ។ ពេលខ្លះគ្រូពេទ្យផ្នែកសម្ភព និង រោគស្រ្ដីរបស់ពួកគេក៏ស្នើសុំអោយធ្វើតេស្ដបែបនេះ នៅពេលពួកគេទៅទទួលសេវាពិនិត្យផ្ទៃពោះផងដែរ ជា
ពិសេសប្រសិនបើពួកគេមានសន្ទស្សន៍ម៉ាសរាងកាយខ្ពស់ (BMI) និង លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យផ្សេងទៀត ដែលយើងកត់
សម្គាល់ឃើញថាអាចមានហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះជំងឺទាំង-
នេះ។ យើងត្រូវតែធ្វើការត្រួតពិនិត្យអេម៉ូក្លូប៊ីនអោយបាន ទៀងទាត់ និងជារៀងរាល់ខែដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺកង្វះគ្រាប់
ឈាមក្រហម(ស្លេកស្លាំង)ពេលមានផ្ទៃពោះ និងត្រូវចាប់ ផ្តើមប្រើ Folic
acid និងថ្នាំគ្រាប់ជាតិដែក។
ចូលដល់ខែទី 4 យើងនឹងធ្វើតេស្ដស្វែងរកជំងឺ Trisomy
ដែលជាជំងឺមួយដែលយើងជួបប្រទះញឹកញាប់។ ប្រជាជនមួយចំនួនមិនសូវបានដឹងពីជំងឺនេះឡើយ។ ក្នុងនាម
ជាអ្នកជំនាញមន្ទីរពិសោធន៍យើងមិនអាចធ្វើការសម្រេច ចិត្តវេជ្ជសាស្រ្តណាមួយ បន្ទាប់ពីរកឃើញថា មានករណី
trisomy ឡើយ យើងត្រូវណែនាំឲ្យស្រ្ដីជាម្តាយទៅជួប ប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសសម្រាប់ការផ្តល់ដំបូន្មាន
បន្ថែមទៀត។ សម្រាប់ការធ្វើតេស្តនេះ យើងគ្រាន់តែយក សំណាកឈាមពីម្តាយដើម្បីធ្វើតេស្ដ។ ដោយសារវាគឺជា ការធ្វើតេស្តហ្សែន យើងចាំបាច់ត្រូវសុំការព្រមព្រៀងជាមុន
ហើយប្រសិនបើលទ្ធផលវិជ្ជមាន យើងត្រូវធ្វើតេស្តមួយ ផ្សេងទៀត ដែលមានភាពស៊ីជម្រៅដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់ តែច្បាស់។
មាន Rh វិជ្ជមាន គឺមិនមានហានិភ័យអ្វីកើតឡើងចំពោះ ការមានផ្ទៃពោះជាលើកដំបូងឡើយ។ ហានិភ័យនឹងកើត
មានឡើងក្រោយពេលសម្រាលក្នុងអំឡុងពេលនៃបណ្តូរ
កោសិកាឈាមក្រហមរបស់ទារកនៅក្នុងចរន្តឈាមរបស់ ម្តាយ។ ចំពោះការមានផ្ទៃពោះនាពេលអនាគត ស្រ្ដីជាម្តាយ នឹងបង្កើតអង្គបដិបក្ខប្រឆាំងនឹងកោសិកាឈាមក្រហម
របស់ទារក។ ដើម្បីជៀសវាងបញ្ហានេះ ក្នុងអំឡុងពេល
anti D ត្រូវ
បានផ្តល់ទៅឱ្យម្តាយ។ នៅពេលដែលស្ត្រីមានផ្ទៃពោះម្ដង ទៀតគឺតម្រូវអោយធ្វើតេស្ដ irregular
antibodies និងជាពិសេសក្រុមឈាមរបស់ទារក (molecular test)។ ប្រសិនបើទារកមាន Rh អវិជ្ជមាននោះនឹងមិនមានបញ្ហា អ្វីឡើយ។
ការធ្វើតេស្ដរកមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទ B
នៅពេលដែលមានករណីនេះ។ យើងបានចែកដំណាក់
កាលនៃការឆ្លងមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទ B ជា 3 ដំណាក់
គឺមានប្រយោជន៍សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងលើទារកដែលទើប នឹងកើត។ ក្នុងករណីការធ្វើតេស្តលើម្តាយបង្ហាញលទ្ធផលវិជ្ជមាន យើងត្រូវតែផ្តល់ការចាក់ immunoglo-
bulin (Ig) ដល់ទារក ក្នុងរយៈពេល 24 ម៉ោងដំបូង
បន្ទាប់ពីសម្រាល ឬឲ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
ដោយវាអាចបង្កឱ្យមានភាពមិនប្រក្រតីពីកំណើត ចំពោះ
ទារក។ ការចាក់វ៉ាក់សុំាងរលាកថ្លើមប្រភេទ B ក៏ត្រូវបាន
រួមបញ្ចូលផងដែរ ។ ជំងឺទាំងនោះគឺអាចការពារបាន ហើយ
មុនពេលសម្រាលកូន ( អំឡុងពេលពរពោះ ) ជុំវិញការ
ឬទេ ដោយសារជំងឺមួយចំនួនដូចជា ស្អូច និងអុតស្វាយ
សម្រាល និង បន្ទាប់ពីសម្រាលកូនរួច ។ យ៉ាងណាមិញ ប្រសិនបើទារកឆ្លងមេរោគអំឡុងពេលពពោះនោះ ការ ចាក់ Ig និងវ៉ាក់ស៊ាំងរលាកថ្លើមប្រភេទ B
ស្ត្រីគួរតែរំលឹកមើលថាតើពួកគេធ្លាប់មានជំងឺនេះពីមុនដែរ
នឹងមិនកើតមានសារជាថ្មីឡើយ ហើយអ្នកដែលធ្លាប់កើត ជំងឺនេះ នឹងមានអង់ទីករដើម្បីការពារខ្លួនមិនឲ្យកើតមាន
zero នឹង
សារជាថ្មីម្តងទៀត។ ក្នុងករណីដែលពួកគេមិនទាន់មាន
ការឆ្លងមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទ B មុនពេលសម្រាលតាម
ឡទែន ស្អូច (MMR) រួមទាំងវ៉ាក់សុំាងការពារជំងឺអុត-
មិនអាចជួយពួកគេបានឡើយ។ តែជាសំណាងល្អ អត្រានៃ រយៈទងសុក គឺមានអត្រាទាប។ ការចាក់ Ig និងវ៉ាក់ស៊ាំង
រលាកថ្លើមប្រភេទ B zero គឺធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង
ដើម្បីការពារការបញ្ជូនមេរោគពីម្តាយទៅទារកក្នុងអំឡុង ពេលសម្រាល និងបន្ទាប់ពីសម្រាលកូនរួច។
សម្រាប់ត្រីមាសទីបីយើងកៀរកោសិកាមាត់ស្បូនដើម្បី ពិនិត្យមើលមេរោគ Streptococcus
group B។
HD: តើវ៉ាក់សុំាងដែលអាចប្រើបានក្នុងអំឡុងពេលមាន ផ្ទៃពោះមានអ្វីខ្លះ?
(HBS Ag)
ខ្លាំងអំពីការឆ្លងមេរោគដែលយើងបានរៀបរាប់ខាងលើ
កាលដោយផ្អែកលើ pathophysiology ( ភាពប្រែ-
ប្រួលរាងកាយដោយសារជំងឺ) គឺ ដំណាក់កាលឆ្លងមេរោគ
ពេលដែលម្តាយមាន Rh (រ៉េស៊ីស) អវិជ្ជមានហើយឪពុក
សំរាលកូន ការចាក់ immunoglobulin
វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័ររបស់យើងមានប្រភេទ Ig នេះសំរាប់ចាក់
ប៉ាស្ទ័រ: ការពិចារណាទៅលើការចាក់វ៉ាក់សុំាងបង្ការជាមុន
អង់ទីករនៅឡើយ ពួកគេអាចចាក់វ៉ាក់សុំាងកញ្ជ្រឹលស្រ-
ស្វាយ ។ ដោយសារវ៉ាក់សុំាងទាំងនេះជាប្រភេទវ៉ាក់សាំង ដែលមេរោគនៅរស ( live
virus ) ដូចនេះពួកគេត្រូវ
ចាក់វ៉ាក់សុំាងនេះមុនពេលដែលពួកគេមានផ្ទៃពោះ។ វ៉ាក់-
សុំាងការពារជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B អាចចាក់អោយស្ត្រី ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះបាន។
អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ មានវ៉ាក់សុំាងមួយចំនួនដែលត្រូវ បានណែនាំពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក ( WHO )
និងមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងជំងឺរបស់សហរដ្ឋអាមេរិច ( US-
CDC )។
គឺជាការសំខាន់ ហើយវាជាជម្រើសដែលមានសុវត្ថិភាព
វ៉ាក់សុំាងការពារតេតាណូស: គោលបំណងសំខាន់ គឺដើម្បី
មានផ្ទៃពោះ។ ជាដំបូងពួកគេគួររំលឹកថា តើពួកគេធ្លាប់
ជាម្តាយអំឡុងពេលសម្រាល។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវបាន
មួយ។ វាជារឿងដែលត្រូវធ្វើមុនពេលដែលស្រ្ដីសម្រេចចិត្ត បានទទួលវ៉ាក់សុំាងនេះពីមុន ឬ អត់ហើយប្រសិនបើពួក
គេធ្លាប់នោះគ្រូពេទ្យអាចណែនាំឲ្យទទួលការចាក់ម្ដងទៀត ដែលហៅថា ការចាក់រំឭក ។ យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាង
ការពារទារកដែលទើបនឹងកើតពីជំងឺតេតាណូសនិងស្ត្រី
ណែនាំអោយចាក់វ៉ាក់ស៊ាំងនេះយ៉ាងហោចណាស់ 2 ដង អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ ជាធម្មតា ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះច្រើន
តែចាប់ផ្តើមធ្វើការត្រួតពិនិត្យផ្ទៃពោះយឺតពេល ជាហេតុ
54
Stageof pregnancy/birth Before pregnancy
Pregnancy Trimester 1
Pregnancy Trimester 2 Pregnancy Trimester 3
After birth
Laboratory Testing/screening
Vaccination and administration of immunoglobulin
Toxoplasmosis - HIV - Syphilis - Rubella - Blood grouping - Toxoplasmosis - Complete Blood Count - Hemoglobin Electrophoresis if suspect of hemoglobinopathy
- Measles-Mumps-Rubella (MMR) vaccine - Varicella (or chicken pox) vaccine - Hepatitis B vaccine
HIV - Syphilis - Blood grouping (if not yet) - Toxoplasmosis (monthly screening during the whole pregnancy if absence of antibodies) - Rubella (if serology negative previously) Glycosuria and albuminuria (monthly) - Complete Blood Count (monthly) - Rubella (at 22nd week in case of serology negative previously) - Trisomy 21 disease - Hepatitis B: HBs antigen - Tetanus vaccine - Glycosuria and albuminuria (monthly) - Complete Blood - Flu vaccine Count (monthly) - Group B streptococcus - Glycosuria and albuminuria (monthly) - Complete Blood Count (monthly)
In newborn: - G6PD (glucose-6-phosphate dehydrogenase) - Thyroid function
ដែលធ្វើអោយពួកគេមានការយឺតយ៉ាវក្នុងការទទួលវ៉ាក់-
In newborn: - Hepatitis B vaccine - BCG (tuberculosis) vaccine In case of birth from mother infected with hepatitis B - Immunoglobulin against hepatitis B in addition to hepatitis B vaccine simultaneously within 24 hours In mother if not yet immune: - MMR vaccine -Varicella vaccine - Hepatitis B vaccine - Anti-D immunoglobulin to be given immediately after delivery to the mother with Rh negative if the father has Rh positive to prevent incompatibility feto-maternal incompatibility in a further pregnancy.
គឺដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធភាពសុំាដល់ទារក។ ដូច្នេះវាអាចជួយ
HD: តើសេវាដែលបានផ្តល់ជូនសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ
សុំាងតេតាណូសសម្រាប់ការចាក់លើកទី 1 ហើយពួកគេ
ការពារទារកពីជំងឺនេះរហូតដល់ពួកគេអាចចាក់វ៉ាក់សុំាង
និងទារកនៅក្នុងវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រនេះមានអ្វីខ្លះ?
ការមានផ្ទៃពោះ។
បានផ្ដល់នៅពេលដែលពួកគេមានអាយុ 6ខែឡើងទៅ)។
ពីរសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគឺ ផ្នែកចាក់ថ្នាំបង្ការ និងផ្នែក
ច្រើនទទួលការចាក់លើកទី 1 នៅក្នុងត្រីមាសទី 2 នៃ វ៉ាក់សុំាងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B : វ៉ាក់សុំាងនេះ អាច
នេះបានបន្ទាប់ពីកើត ( សម្រាប់ទារក វ៉ាក់សាំងនេះត្រូវ
ចាក់អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះដោយសុវត្តិភាព។ ប្រសិន
(HD): នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តើមានតេស្តអ្វីខ្លះដែល
ត្រូវបានណែនាំអោយទទួលថ្នាំបង្ការនេះ។
ប៉ាស្ទ័រ: នៅទូទាំងពិភពលោក វាជាផ្នែកមួយនៃគោល-
បើស្រ្ដីជាម្តាយមិនទាន់មានអង្គបដិបក្ខ (antibody) គាត់ វ៉ាក់សុំាងផ្តាសាយ (Influenza) : ដោយប្រព័ន្ធការពារ
រាងកាយរបស់ស្រ្តី អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះមានភាពចុះ ខ្សោយជាហេតុធ្វើឲ្យស្ត្រីងាយកើតមានជំងឺទូទៅមួយចំនួន
ដូចជាជំងឺផ្ដាសាយ។ ការចាក់វ៉ាក់សុំាងការពារជំងឺផ្តាសាយ
ត្រូវបានណែនាំអោយចាក់នៅត្រីមាសទី 3 នៃការមានគភ៌
នឹងត្រូវធ្វើលើទារកដែលទើបនឹងកើត?
ការណ៍របស់ពួកគេក្នុងការធ្វើតេស្តលើទារកដែលទើបនឹង កើត ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសយើងនៅមិនទាន់មានគោល-
ការណ៍បែបនេះនៅឡើយទេ។ ទោះយ៉ាងណា មានការ
ធ្វើតេស្តមួយចំនួនដែលយើងធ្វើជាប្រចាំដូចជា G6PD
(Glucose-6-phosphate Dehydrogenase)
ឡើងទៅ។ យើងមានមូលហេតុពីរក្នុងការណែនាំអោយ
និងការធ្វើតេស្តមុខងារក្រពេញទីរ៉ូអីុត។ ជួនកាលយើង
ពោះ។ ទីមួយគឺដើម្បីការពារម្តាយពីជំងឺផ្តាសាយ និងទីពីរ
ជាក់ស្តែង។
ស្ត្រីចាក់វ៉ាក់សុំាងការពារជំងឺ ផ្តាសាយអំឡុងពេលមានផ្ទៃ-
ធ្វើតេស្តរកមើលជំងឺគ្រាប់ឈាម អាស្រ័យទៅតាមករណី
ប៉ាស្ទ័រ: នៅក្នុងវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ យើងមានផ្តល់សេវាសំខាន់ មន្ទីរពិសោធន៍វេជ្ជសាស្ត្រ។ សម្រាប់ផ្នែកចាក់ថ្នាំបង្ការយើង មានវ៉ាក់សុំាងចាំបាច់មួយចំនួនដូចជា វ៉ាក់ស៊ាំងកញ្ជ្រឹល-
ស្រឡទែន-ស្អូច (3 ក្នុង 1) វ៉ាក់ស៊ាំងអុតស្វាយ វ៉ាក់ស៊ាំង
ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B និងវ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺផ្តាសាយ
ជាដើម។ ដូចគ្នានេះដែរ ឪពុកម្តាយគួរពិចារណាអំពីផែនការចាក់ថ្នាំបង្ការសម្រាប់កូនរបស់ពួកគេ។ វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ មានវ៉ាក់សុំាង សម្រាប់ទារកទើបនឹងកើតរហូតដល់អាយុ 18 ឆ្នាំ ដោយរួមបញ្ចូល វ៉ាក់ស៊ាំងដែលស្របតាមកម្មវិធី ថ្នាំបង្ការថ្នាក់ជាតិនៃក្រសួងសុខាភិបាល ( វ៉ាក់សុំាងប្រឆាំង នឹងជំងឺ 10 មុខដូចជា ជំងឺរបេង រលាកថ្លើមប្រភេទ B
តេតាណូស ខាន់ស្លាក់ ក្អកមាន់ គ្រុនស្វិតដៃជើង ជំងឺដែល បង្កដោយ Haemophilus
Influenzae B ឬ Hib
55
ដំណាក់កាលនៃការមានគភ៌
ការធ្វើតេស្តមន្ទីរពិសោធន៍
ការចាក់វ៉ាក់សុំាង និង Immunoglobulin
មុនពេលមានគភ៌
- Toxoplasmosis - អេដស៍ - ស្វាយ - ស្អូច - ក្រុមឈាម - Toxoplasmosis
- វ៉ាក់សុំាងកញ្ជ្រឹល ស្រឡទែន ស្អូច (MMR)
- Complete Blood Count - Hemoglobin Electrophoresis ប្រសិន
- អុតស្វាយ (or chicken pox) vaccine
សង្ស័យថា មាន hemoglobinopathy គភ៌
ត្រីមាសទី 1
- រលាកថ្លើមប្រភេទ B
- អេដស៍ - ស្វាយ - ក្រុមឈាម (ប្រសិនមិនទាន់បានធ្វើ) - Toxoplasmosis បន្ត ការធ្វើតេស្តជារៀងរាល់ខែចំពោះស្ត្រីដែលមិនមានអង្គបដិបក្ខ (antibodies) - ស្អូច ចំពោះស្ត្រីដែលមិនទាន់មានអង្គបដិបក្ខ (antibodies) - ជាតិស្ករ និង
ប្រូតេអីុនក្នុងទឹកនោម (រៀងរាល់ខែ) - Complete Blood Count (រៀងរាល់ខែ) គភ៌
ត្រីមាសទី 2
- ស្អូច (នៅសប្ដាហ៍ទី 22nd ចំពោះស្ត្រីដែលមិនទាន់មានអង្គបដិបក្ខ ( Antibody)
- វ៉ាក់សុំាង តេតាណូស
- Trisomy 21 disease - រលាកថ្លើមប្រភេទ B: HBs antigen - ជាតិស្ករ
- វ៉ាក់សុំាង ផ្ដាសាយ
និងប្រូតេអីុនក្នុងទឹកនោម (រៀងរាល់ខែ) - Complete Blood Count (រៀងរាល់ខែ)
គភ៌
ត្រីមាសទី 3
- Group B streptococcus - ជាតិស្ករ និងប្រូតេអីុនក្នុងទឹកនោម (រៀងរាល់ខែ)
- Complete Blood Count (រៀងរាល់ខែ)
ទារកទើបនឹងកើត:
- វ៉ាក់ - វ៉ាក់សុំាង រលាកថ្លើមប្រភេទ B -វ៉ាក់សុំាង BCG (របេង) ករណីដែលទារកកើតចេញពីម្តាយដែលមានជំងឺរលាកថ្លើម ប្រភេទ B
- ចាក់ Immunoglobulin ប្រឆាំងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ
B បន្ថែមពីលើវ៉ាក់សុំាងរលាកថ្លើម B ក្នុងកំឡុងពេល 24 ក្រោយកើត
ទារកទើបនឹងកើត: - G6PD (glucose-6-phosphate dehydrogenase)
ម៉ោងក្រោយកើត
- មុខងារក្រពេញទីរ៉ូអីុត
កញ្ជ្រឹល ស្រឡាទែន ស្អូច(MMR) - អុតស្វាយ - រលាកថ្លើម
សំរាប់ម្តាយដែលមិនទាន់មានប្រព័ន្ធការពារ: - វ៉ាក់សុំាង
ប្រភេទ B
-Anti-D immunoglobulin ត្រូវចាក់ភ្លាមៗ
ក្រោយពីកើត ចំពោះម្តាយដែលមាន Rh ( - ) ប្រសិនបើ
ឪពុកមាន Rh ( + ) ដើម្បីការពារ Incompatibility Foeto-maternal incompatibility សំរាប់ការមានផ្ទៃពោះលើកក្រោយ
ស្អូច កញ្ជ្រឹល និងរលាកទងសួត) ។ លើសពីនេះទៀត វិទ្យា-
ក៏អាចធ្វើបានទាន់ពេលវេលាផងដែរ។ សូមកុំបណ្តោយ
rotavirus ( ជំងឺរាគបង្កដោយវីរុស ) ជំងឺផ្តាសាយតាម
ប៉ះពាល់ដល់អ្នក ការមានផ្ទៃពោះរបស់អ្នក និងកូនរបស់
ស្ថានមានវ៉ាក់សុំាងប្រឆាំងនឹងជំងឺជាច្រើនទៀតដូចជា
រដូវកាល ស្រឡទែន ជំងឺអុតស្វាយ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ
A ជំងឺគ្រុនពោះវៀន ជំងឺរលាកខួរក្បាល ( Japanese Encephalitis ) មហារីកមាត់ស្បូន រលាកស្រោមខួរ និងគ្រុនលឿង។
HD: តើអ្នកមានដំបូន្មានសំខាន់ៗអ្វីខ្លះក្នុងការចែករំ
លែកចំពោះស្ត្រី ដែលមានគម្រោងមានផ្ទៃពោះ ក៏ដូចជា ស្រ្តីដែលមានផ្ទៃពោះរួចទៅហើយនោះ?
ប៉ាស្ទ័រ: ពួកគេគួរតែមានផែនការត្រឹមត្រូវសម្រាប់ការមាន ផ្ទៃពោះប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ទាំងនេះរួមបញ្ចូលទាំង
ការពិនិត្យសុខភាពអោយបានទៀងទាត់ ការធ្វើតេស្តជីវ-
សាស្រ្ត និងការចាក់ថ្នាំបង្ការ។ នៅពេលដែលយើងអាច ដឹងពីបញ្ហាសុខភាពបានទាន់ពេលវេលា ការគ្រប់គ្រងជំងឺ
អោយជំងឺដែលអាចការពារបានដោយវ៉ាក់សុំាងផ្តល់ផល អ្នកឡើយ។
About Institut Pasteur du Cambodge (IPC) IPC is a scientific research institution and public utility under the patronage of the Ministry of Health of Cambodia. IPC provides a platform for comprehensive medical and biological analyses which is unique in Cambodia. This platform is subject to a quality assurance process, equipped with modern equipment, highly qualified staff and provides service delivery in biology, blood biochemistry and microbiology. IPC also provides services for the control of food hygiene and the
chemical and microbiological analysis of water. IPC offers the only international vaccination center in Cambodia. The rabies National Reference Centre is located at the virology laboratory of the Institut Pasteur. The research activities of the IPC are oriented towards biomedical research and surveillance of infectious diseases, in partnership with national centers for infectious diseases and hospitals. Main research developed at the IPC are focused on viruses (influenza, dengue, Hepatitis, HIV …), bacteria (tuberculosis, salmonella, legionella, …) and malaria. IPC, in cooperation with universities and vocational schools in Cambodia, promotes knowledge on infectious diseases for the benefit of public health through education and training in universities and for continuing education.
56
THIS MONTHlisting HOSPITALS AND CLINICS Le Cabinet Infirmiers Francais +855 96 64 25 96 lecabinetpp@gmail.com Pan Clinic Medical Beauty Center Paragon Shopping Center Street 214, 1st Floor Phnom Penh, Cambodia +855 92 98 78 10 European Dental Clinic No. 160A, Norodom Blvd, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 363 Central Hospital No. 82A, St. 154) Phnom Penh, Cambodia +855 11 322 224 Women-Baby’s Center Room 403, #23, St. 112 Business Center KTT (KT Tower) wbc@wbcanna.com www.wbcanna.com +855 98 800 921 International Chiropractic Clinic No. 67 Bis, St. 240 Phnom Penh, Cambodia info@cambodiachiropractic.com www.cambodiachiropractic.com +855 23 223 101 Sonja Kill Memorial Hospital P.O. Box 0705 Kampot, Cambodia +855 77 666 752
BANKS ABA Bank No.148, Preah Sihanouk blvd., Phnom Penh Cambodia +855 23 225 333 www.ababank.com Maybank No. 144, 217 Veng Sreng Boulevard, Phnom Penh +855 23 424 482
RESTAURANTS Cabaret Restaurant #159, Street 154 | Corner Street 81 Phnom Penh, Cambodia +855 92 650 980 Kaviar Restaurant No. 22, Street 55 corner Street 242 Phnom Penh, Cambodia +855 17 390 066
KWest Restaurant No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Le Moon No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Hagar Restaurant & Catering + 855 92 333 142/ 092 333 095 / 012 306 075 No. 44 Street 310, Beoung Keng Kang 1, Phnom Penh, The Grey Khmer Grill Acha Sva (St.), King’s Road Angkor, Wat Bo Village, Siem Reap +855 63 966 940
HOTELS Indochine Hotel No. 28-30, Street 130, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 525 Himawari Hotel No. 313, Preah Sisowath Quay, Phnom Penh +855 23 214 555 Hotel Sofitel Phnom Penh Phokeethra No.26 Old August Site, Sothearos Boulevard, Phnom Penh 12301 +855 23 999 200
CAFES AND PASTRIES Wings Coffee No. 28BEo, St. 310, Phnom Penh, Cambodia +855 98 840 231 Joma Cafe No. 294, Norodom Blvd, Phnom Penh +855 23 993 722 The Blue Pumpkin No. 563, Mondul 1 Village, Sangkat Svay Dangkum, Siem Reap City, Siem Reap +855 63 963 574 No. 7, St. 380, Phnom Penh +855 23 987 153 St. 57, corner of St.288
Phnom Penh +855 23 991 818 No. 2Eo, St. 106, Phnom Penh +855 93 996 070 No. 69, St. 566, Phnom Penh +855 23 991 883 Tous Les Jour No. 298 Preah Monivong Boulevard, Phnom Penh +855 93 372 222
BEAUTY SHOP AND SALON Chanails #46, street 352 (entrance on street 57) Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 789 Tips and Toes #17 Beo, Street 278 Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 442 The Hair Lab No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 638 Dermalogica Perfect Skin PSL No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 603
NGOs HIV/AIDS Coordinating Committee (HACC) SL International Limited (2nd floor): #10, St. Oknha Pich(242), Phnom Penh, Cambodia +855 23 217 964 GROCERY MART Natural Garden No. 214, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 info@ngkhmer.com No.243Eo, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 Street Corner 240 & Pasteur Street 51, Daun Phen, Phnom Penh Tel: 060 444 058
57
58
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative មាននៅ
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
AVAILABLE at pharmacies with Femfresh Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Femfresh Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Femfresh Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Femfresh Product Representative
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Femfresh នៅទីនោះ
ផលិតផល Femfresh នៅទីនោះ
ផលិតផល Femfresh នៅទីនោះ
ផលិតផល Femfresh នៅទីនោះ
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
ផលិតផល Gastropulgite នៅទីនោះ
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar PA Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar PA Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar PA Product Representative
ដែលមានអ្នកតំណាង
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar PA Product Representative មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
មាននៅ
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Hiruscar P. Acne នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar P. Acne នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar P. Acne នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar P. Acne នៅទីនោះ
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
59
60
េបីចង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទិញឱសថមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAMR1 4732 IP-07 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង
ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមចេលខ ៦២៩/១៦ ចុះៃថ�ទី ២៤ ែខ មិថុនា ឆា� ំ ២០១៦ របស់្រកសួងសុខភិបាល និងសុពលភាពេនៃថ�ទី ២៥ ែខ ធ�ូ ឆា� ំ ២០១៦។
េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុីែម៉ល
pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256