Healthwise Digest - April 2015

Page 1

1


2

3

Providing Quality Healthcare Since 2011

What’s inside

ទំងកុមរនិងមនុស,-េពញវ័យ For Pediatric and Adult

04

Editorial Note

07

Pharmacy Overview

11

At Risk: The Science of Skin Cancer

16

Cheat the Heat

21

Heat Rash vs. Baby Acne

24

Foodborne Diseases Peak in Summer

ឯកេទសវះកត់្បព័ន្​្បសទ

28

Vitamin of the New Age

32

Carcinogen in Grilling

36

Quick Summer Asian Fusion Recipe

38

Vitamins during Pregnancy

44

Fight the Bite

ឯកេទសជំងឺេបះដូងនិងសៃសឈមេបះដូង Cardio-­‐Vascular Specialist

Neuro-­‐Surgery

ឯកេទសេរគ$ស្ី និង សម្ព Obstetric-­‐Gynecology

ឯកេទសជំងឺកុមរ និង ទរក Pediatric-­‐Neonatology ចក់ថ%&ំបង*&រ

សេ#ង%&ះបន*&ន-់ Emergency

011 332224 023 214955/214966

82A, Street 154, Phnom Penh, Cambodia. info@central-­‐hospital.com www.central-­‐hospital.com

Vaccination

THIS MONTH 31

Events Calendar

50

April Listing


4

5

យើងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងលើផែនការរបស់

ខ្លួនពីកំដៅថ្ងៃ ទំព័រ 16 ដូច្នេះអ្នកនឹងដឹងនូវអ្វីដែត្រូវធ្វើ

អោយអ្នករីករាយនឹងភាពកក់ក្តៅ នៅរដូវក្តៅដោយមិន

សកម្មភាពនៅរដូវក្តៅនេះ ដែលយើងអាចមិនអើពើទាំង

ចំពោះអ្នកម្តាយ សូមមើលអត្ថបទនៃសុខភាពស្បែករបស់

បទនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅលើទំព័រទី 44។ យើងក៏បានទទួល

យើង និង ស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុដែលចាំបាច់ដើម្បីគាំទ្រដល់ ស្រុងពីសេចក្តីចាំបាច់របស់សុខភាពរាងកាយរបស់យើង។

តើមានមនុស្សប៉ុន្មានអ្នកដែលពិតជាបានគិតពីការរៀបចំ សម្រាប់ការធ្វើដំណើររបស់ខ្លួន ជាពិសេសលើការប្រើថ្នាំ អោយបានត្រឹមត្រូវ នៅក្នុងករណីសង្គ្រោះបន្ទាន់ ឬ បាន

អានអំពីបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗ ដែលអាចកើតមាននៅ

From the editor

ពេលដែលមានជំងឺពុលអាហារ ឬ បញ្ហាដែលកើតមានលើ ស្បែករបស់អ្នកនៅពេលអ្នកស្ថិតនៅក្រោមកំដៅព្រះអាទិត្យ អស់រយៈពេលយូរនោះហើយឬនៅ?

ដូច្នេះខណៈពេលដែលអ្នកអបអរ និង រីករាយជាមួយភាព

កក់ក្តៅនៃរដូវកាលនេះ សូមមានការប្រុងប្រយ័ត្នដើម្បី ពិចារណាអំពីអ្វី ដែលនឹងកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលនៃ

សកម្មភាពកំសាន្តរបស់អ្នក ដូច្នេះភាពរីករាយរបស់អ្នកជា មួយក្រុមគ្រួសារនឹងមិនត្រូវបានរងការយាយីឡើយ។ ហេតុ

What is it about summer that makes us all feel positive and relaxed? All throughout the year, most of us are focused on our family, specifically our children’s activities and school plans, whether they are attending parentteachers conferences, volunteering for a charitable project and/or working hard to earn money and sustain their family’s needs. When summer comes, we find ourselves having that extra time to breathe, relax, in the company of our loved ones. My favorite memories of summer come from our family escapades to the nearest camping site or to the beach. Even now that I’m married and with two kids, the fondest ones are all during beach and nature trips with them. As we celebrate summer, we are so much focused on our plans and the finances needed to support our summer activities that we totally ignore our body’s ultimate necessity—our health. How many of you have really thought of preparing for your travels, specifically on having proper medications on-hand in case of emergencies or have already read about the different health conditions you might acquire once you’re food poisoned or have long exposed your skin under the sun? So while celebrating and enjoying the warmth of this season, carefully to take into consideration what will happen during your scheduled activities so as not

to spoil your family’s glee. Thereof, take a deep breath, feel the day’s calmness, read this issue and find yourself enthralled with the different topics about summer health. This month, we wrote for you a guide on Page 16 to cheat the heat so you’d know what to do to fight the year's hottest phase. For moms, check out our article on baby’s skin health, which aims to differentiate baby acne and heat rash. Hopefully, moms would not be so anxious whenever their babies are affected with rashes. We have also onboard a Malaysian nutritionist, Jillian Lai, who have presented Vitamin D as this generation’s outstanding body nutrient and supplement. Most people are really not aware of how important this nutrient is (maybe there are even a few who doesn’t know they’d get it from the sunlight) and how wide its roles are in promoting better health. Also, as the temperature rises this season, it’s a given fact that more insects thrive, making us more prone to insectbites. Look through our article on mosquito bites, which will allow you to enjoy this summer’s warmth without being irritated by these pesky insects. The story begins on Page 44. We’ve also got a guide to healthier grilling and positively avoid complications on our bodies and an interview with Dr. Laurent Ferradini discussing Skin Cancer and the medications available once you’ve acquired it. On our food section, you’ll find amazing recipes and learn ultimate

Asian-west fusion techniques in cooking for your family, may it be at home or outdoors. Now I am listening to a bunch of summer tracks and I just got nostalgic with the last tune, ‘Trees swayin' in the summer breeze, showin' off their silver leaves, as we walked by… Soft kisses on a summer's day, laughing all our cares away…’ Suddenly, I hope you would be excited as I am in spending quality time with your peers and families this season, of course, and in good health.

អស់ពេលមួយឆ្នាំដែលមនុស្សភាគច្រើនបានផ្តោតការយក

ចិត្តទុកដាក់ទៅលើក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេជាពិសេស

សកម្មភាពនានា និង កិច្ចការសាលារបស់កូនពួកគេ។ ពួក-

ខែនេះយើងបានសរសេរអត្ថបទដើមប្ ណ ី នា ែ អ ំ ក ្ន ពីការពារ

ស្រលាញ់របស់យើង។ ការចងចាំដ៏ល្អបំផុតរបស់ខ្ញុំនៃរដូវ

Full service Healthcare Advertising្and Marketing Agency solely focused on Healthcare Professionals and their Patients

Nhell Vicente Sr. Events and Account Executive Timothee Kindbeiter Sr. Graphic Designer Tep Chansambor Graphics and Event Coordinator

ឥឡូវនេះខ្ញុំបានរៀបការ និង មានកូនពីរនាក់ទៅហើយ

Deb Soden, M.D. Medical Advisor

អ្វីដែលដក់ក្នុងចិត្តខ្ញុំគឺដំណើរកំសាន្តជាមួយក្រុមគ្រួសារខ្ញុំ នៅតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ និង កំសាន្តក្នុងទីធម្មជាតិទាំងនោះ ជាមួយពួកគេ។

Lai មកពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយ គាត់បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីវីតាមីន D ដែលជាតម្រូវការ

ការណែនាម ំ យ ួ ទៀតចំពោះការទទួលទានសាច់អាង ំ ដែល មិនធ្វើអោយមានផលវិបាលដល់រាងកាយ រួមទាំងការ សម្ភាសន៍មួយជាមួយលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent

Fer-

radini ក្នុងការពិភាក្សា អំពីជំងឺមហារីកស្បែក និង ថ្នាំ

ដែលអាចរកបាននៅពេលដែលអ្នកមាជំងឺនេះ។ នៅលើ អត្ថបទផ្នែកអាហារវិញ អ្នកនឹងរកឃើញរូបមន្តដ៏អស្ចារ្យ

រាងកាយដ៏ឆ្នើម និងជាអាហារបំប៉នសំរាប់មនុស្សក្នុងជំនាន់

និង អាចរៀនពីបច្ចេកទេសធ្វើម្ហូបនៃការបញ្ចូលគ្នារវាង

ចិញ្ចឹមនេះគឺ មានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាទេ ( ប្រហែលជា

របស់អ្នកដើម្បីទទួលទានអាហារក្នុងផ្ទះ ឬ នៅខាងក្រៅ។

នេះ។ មនុស្សភាគច្រើនគឺពិតជាមិនបានដឹងថា សារធាតុ

មានមនុស្សមួយចំនួនដែលមិនបានដឹងថា ពួកគេទទួល

អាស៊ី និង អឺរ៉ុប នៅក្នុងការចម្អិនអាហារសម្រាប់គ្រួសារ

បានវីតាមីន D នោះពីពន្លឺព្រះអាទិត្យ ) រួមទាំងតួនាទីដ៏

ខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នកនឹងមានភាពរីករាយ ក្នុងការសំរាកលំហែ

គ្រប់គ្នា។

ស្រលាញ់របស់អ្នក។ ពិតមែនហើយវាជាភាពរីករាយ និង

ច្រើនរបស់ខ្លួនក្នុងការលើកកម្ពស់សុខភាពល្អរបស់មនុស្ស

កាលនេះ វាជាការពិតដែលសត្វល្អិតចង្រៃជាច្រើនកាន់ ខាំដូចជាសត្វមូសជាដើម។ សូមអានអត្ថបទរបស់យើង

ចំពោះការជៀសវាងពីការខាំរបស់មូសដែលនឹងអនុញ្ញាត

នៅរដូវក្តៅនេះជាមួយមិត្តភក្តិ ក្រុមគ្រួសារ ឬ មនុស្សជាទី ការសំរាកលំហែប្រកបដោយសុខភាពល្អ។

Ernie Suzanna

EIC, Healthwise Digest Head, DKSH VAS Agency Marketing Manager, DKSH HEC and OTC and Consumer Health

DKSH Cambodia Ltd. Publisher Ernie Suzanna Editor-in-chief Allan Mitz Arato Managing Editor Buth Chankakada Nhell Vicente Account Executive

Ernie Suzanna Allan Mitz Arato Deb Soden, M.D. Peang Lyna, M.D. Editorial Contributors Tep Chansambor Timothee Kindbeiter Layout Designers Anna Roslyakova, M.D. Contributoring Writers

Allan Mitz Arato Lead Copywriter and Creative Designer

ក្តៅគឺការធ្វើដំណើរកំសាន្តជាមួយក្រុមគ្រួសារទៅបោះជំរំ

នៅទីតាំងដែលនៅជិតៗ ឬ ទៅឆ្នេរសមុទ្រ។ ទោះបីជា

ត្ថម្ភគឺ កញ្ញា Jillian

ត្រូវបានរំខានដោយសត្វល្អិតចង្រៃទាំងនេះឡើយ។ អត្ថ-

The Official Healthcare Magazine of DKSH

Buth Chankakada Executive Asstistant to Marketing Manager

ដើម្បីបន្ធូរអារម្មណ៍ សម្រាកលំហែជាមួយមនុស្សជាទី

រមាស់ទាំងនោះ។ យើងក៏មានអ្នកជំនាញផ្នែកអាហារូប-

តែងាយលូតលាស់នឹងធ្វើអោយអ្នកងាយនឹងត្រូវបានវា

រកប្រាក់ និង ការទ្រទ្រង់តម្រូវការរបស់ក្រុមគ្រួសាររបស់

នៅពេលរដូវក្តៅបានមកដល់យើងមានពេលវេលាបន្ថែម

កូនរបស់ពួកគេត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយមានកន្ទួល

ចាប់អារម្មណ៍ផ្សេងៗគ្នាអំពីសុខភាពនៅរដូវក្តៅ។

ទាំងនេះ ហើយអ្នកនឹងទទួលបានប្រធានបទដ៏គួរអោយ

គេបានចូលរួមក្នុងសន្និសីទគ្រូបង្រៀន និង ស្ម័គ្រចិត្តក្នុង

ពួកគេឡើយ។

ថា អ្នកម្តាយគ្រប់រូបនឹងលែងខ្វល់ខ្វាយនៅពេលណាដែល

ដូចគ្នានេះផងដែរដោយសារសីតុណ្ហភាពកើនឡើងនៅរដូវ

Ernie Suzanna Head, VAS Agency Marketing Manager, OTC & Consumer Health

គម្រោងសម្បុរសធម៌មិនខ្វល់ថា មានការលំបាកក្នុងការ

ទារកទាក់នឹងស្រែងថ្ងៃ និង ការកើតមុនលើទារក។ សង្ឃឹម

នេះសូមដកដង្ហើមវែងៗ ធ្វើចិត្តអោយស្ងប់រួចអានអត្ថបទ

តើនៅរដូវក្តៅមានអ្វីដែលអាចធ្វើអោយយើងទាំងអស់ គ្នាមានអារម្មណ៍ស្ងប់ស្ងាត់ និងគ្មានក្តីកង្វល់?

ដើមប្ ប ី ្រយទ ុ ប ្ធ ្រឆាំងនឹងដំណាក់កាលក្តប ៅ ផ ំ ត ុ នៅឆ្នន ាំ េះ។

Peang Lyna, M.D. Medical Advisor

All editorial content, photos and graphics may not be copied without the express permission of HEALTHWISE, which reser ves all rights. Re-use of any of HEALTHWISE’s editorial content, photos and graphics for any purpose without HEALTHWISE’s permission is strictly prohibited. For advertising space, requests for permission, subscription and inquiries: healthwisedigest@dksh.com.kh HEALTHWISE Digest Mezanine Flr., DKSH Cambodia Ltd. Bldg. No 797, Corner Preah Monivong Blvd. and St. 484 P.O. box 1051 Phnom Penh, Cambodia


6

7

សូមទិញថ�ាំពណ៌�ៀវ��លពិត��កដ

GET THE REAL BLUE

ដំ�ះ��យដ៏ល�បំផុតសំរាប់ជួយ�ះ��យប��ាអសមត�ភាពផ��វ��ទដល់មនុស�ទូ�

French product

Antibacterial Anti-inflammatory Healing component

So useful So easy From infant to adult

Market Expansion Services by www.dksh.com

Market Expansion Services by www.dksh.com

Cicatryl follows you everytime.

Pharmacy Overview

We are too pre-occupied by the jollies of the summer season that many of us throw our healthy habits to the side, and disregard our nutrition. Preventive measures are not that complicated and as basic as it gets, these actions will keep our immune system working so we can always have a fantastic and memorable summer. It is summertime and it’s one of the busiest months for pharmacies. Pharmacies now are adopting the latest culture of not only supplying medication but also answering a wide range of questions and concerns. And for these months, most pharmacy visits are related to the same warm-weather issues. Here are the most common health issues pharmacies today are currently addressing to. Sunburn happens all the time. People want to be outside despite the warm weather. However, most people are not fully equipped in fighting summer’s UV rays, which are more intense than most days of the year. Because there’s an immediate need of that extra time outside with family and friends, people are a bit reckless in safeguarding their skin. Wind, heat, dust and excessive sun exposure can easily damage its delicate sells and pores. Pharmacies may recommend on applying sunscreen protection 20-30 minutes before going out. Sunscreen Protection Factor (SPF) is a measure of how much solar energy or UV radiation is required to produce sunburn on protected skin relative to the amount of solar energy required to produce sunburn on unprotected skin. As the SPF value increases, sunburn protection increases. However, many people believe that SPF protection increases proportionately with a designated SPF number. Some say that SPF 30 has double protection than SPF15. However, the difference in UV ray protection in SPF numbers becomes minimal as the number increases (SPF15 = 92%, SPF30 = 97%, SPF40 = 97.5%). So the recommended SPF is normally 30. In addition to solar intensity, there are a number of other factors that

influence the amount of solar energy that a consumer is exposed to: skin type, amount of sunscreen applied and reapplication frequency. Fair-skinned consumers are likely to absorb more solar energy than dark-skinned ones under the same solar conditions. The amount of sunscreen applied also impacts the amount of solar radiation absorbed, because as rule of thumb, more sunscreen results in less solar energy absorption. The reapplication frequency is also affected by the activities that people are involved in. People who swim while wearing one should reapply sunscreen more frequently. Another frequent summer visitors to pharmacies are for Cold Sores. In spite of its common name, it has nothing to do with fever and cold. This condition is also known to be caused by the herpes simplex virus activated by the sun’s UV rays. The virus causes breakouts of itchy blisters. Of course, sunscreen protection is the regular preventive method for this but when it comes to your lips, apply a lip balm that is formulated with SPF. Pharmacies in Cambodia have also medications, in creams and/or oral tablets. Having herpes simplex may trigger pain and/or fever. However, mild and uncomplicated eruptions of herpes simplex require no treatment. Severe infection may require treatment of oral antiviral drugs such as acyclovir, valacyclovir, famciclovir. Topical acyclovir or penciclovir creams, which are readily available in pharmacies too, and may shorten frequency of HSV1 if it is applied early or before lesions develop. Insect bites and food poisoning are also common health culprits this summer. As the hot weather of summer arrives,

mosquito season reaches its peak. The warm temperatures make them pass through their life cycle faster, so more are laying eggs and more eggs are hatching. Insect-bite contact can be easily treated and prevented. Mosquito coils and insect repellants are also available not only in pharmacies but also in mini-marts in the country. Remember the insects are also most active at dawn so try to cover up during this time and use the stated insect repellant products. Carry with you calamine lotion at all time to easily ease any insect-bite related irritations. Foodborne diseases peak in summer as well since bacteria are present throughout the environment in soil, air, water, and in the bodies of people and animals. These microorganisms grow faster as they need moisture to flourish and the warm weather is often hot and humid. When they multiply, people who consume the infected foods get sick. Food poisoning can take many forms and range from mild to serious. Usually, food poisoning lasts a day or two and may make you vomit and/or have diarrhea. Pharmacies offer a number of products/medications that may help soothe symptoms of mild food poisoning but physicians should be notified as soon as you or one of your family members experience severe diarrhea that last for more than two days, vomiting for more than a day, fever that doesn’t go away for days and signs of dehydration from the patient such as dry mouth and dark urine. Remember that food poisoning may be treated with symptomatic management. If the affected person is vomiting, s/he can take domperidone or metoclopramide. If s/he is having diarrhea, a basic loperamide or diosmectite can be taken. Yes, pharmacies here are more than


8

9

ready to serve and supply you what you need for summer’s health conditions. However, to reduce the risk of any of these conditions, follow the following: • • •

• • •

Always wash your hands before eating and after using the washroom. Never drink tap water or have ice cubes in your drinks, and only drink from sealed bottles of water. Avoid salads that may have been washed in tap water, and eat only fruits and vegetables that you peel yourself. Never buy foods from street vendors. Always use bottled water when brushing your teeth. Resort to travel vaccinations before travelling.

Getting sick in the summer is no fun at all, when it’s that time of the year for a celebration. However, it’s also that time when our immune system is most vulnerable if we are not careful when we do activities and on what we eat. We are too pre-occupied by the jollies that many of us throw our healthy habits to the side, and disregard our nutrition. Preventive measures are not that complicated and as basic as it gets, these actions will keep our immune system working so we can always have a fantastic and memorable summer.

ហួសអាចធ្វើអោយកោសិការន្ធញើសប្រែជាខូចបានយ៉ាង

ឈឺចាប់ ឬ អាចធ្វើអោយអ្នកក្តៅខ្លួន។ ទោះជាយ៉ាងណា

ស្ងួតមាត់ និងទឹកនោមពណ៌តែចាស់។ ចូរចងចាំថា ការពុល

ងាយស្រួល។ ឱសថការីអាចណែនាំអោយអ្នកប្រើឡេការ

ការមាននៅក្នុងកំរិតស្រាល និងមិនមានផលវិបាក គឺ មិន

អាហារអាចត្រូវបានព្យាបាលដោយការគ្រប់គ្រងលើរោគ

ពារកំដៅថ្ងៃ 20-30 នាទីមុនពេលចេញទៅខាងក្រៅ។

ទាមទារអោយមានការព្យាបាលអ្វីឡើយ។ ការឆ្លងមេរោគ

ភ្នាក់ងារការពារស្បែកពីរស្មីពី ( SPF ) មានតួនាទីក្នុងការ

សញ្ញា។ ប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់មានអាការៈក្អួតគាត់អាចប្រើ

ធ្ងន់ធ្ងរ អាចតម្រូវអោយមានការព្យាបាលដោយលេបថ្នាំ

ថ្នាំ Domperidone ឬ Metoclopramide។ ប្រ

ស្បែកចំពោះស្បែកដែលបានប្រើក្រេមការពារកំដៅថ្ងៃ

Valacyclovir, Famciclovia។ Acyclovir ឬ Penciclovir ជា

និង កំរិតនៃកាំរស្មីដែលធ្វើអោយរលាកស្បែកចំពោះស្បែក

ប្រភេទថ្នាំលេបដែលមានភាពងាយស្រួល និង អាចរកបាន

ដែលមិនមានការការពារ។ កំរិត SPF កាន់ខ្ពស់ធ្វើអោយ

នៅក្នុងឱសថស្ថានវាអាចបន្ថយភាពញឹកនៃការកើតមាន

កំណត់កំរិតនៃកាំរស្មី UV ពីព្រះអាទិត្យដែលធ្វើអោយ

ប្រឆាំងនឹងវីរុសដូចជា Acyclovir,

ប្រសិទ្ធិភាពនៃកំរិតការពារកាន់តែល្អ។ ទោះជាយ៉ាងណា

ជំងឺ HSV-1 នេះប្រសិនបើវាត្រូវបានលេបអោយទាន់

មនុស្សជាច្រើនជឿថាកំរិត SPF ខ្ពស់បង្កើនការការពារ

ពេល ឬ មុនពេលដំបៅកើតមាន។

ដែលសមាមាត្រនឹងចំនួន SPF ដែលបានកំណត់ ( ឧទាហរណ៍: SPF 15 អាចការពារស្បែកបាន 15 ដង )។ អ្នក

សត្វល្អិតទិច ឬខាំ និងការពុលអាហារក៏ជាបញ្ហាសុខភាព

ខ្លះនិយាយថា SPF ចាប់ពី 30 មានការការពារទ្វេរដង

ដែលកើតមានទូទៅនៅរដូវក្តៅនេះផងដែរ។ ខណៈពេល

ជាង SPF 15។ ទោះជាយ៉ាងណាការពិតនៃភាពខុសគ្នា

ដែលអាកាសធាតុក្តៅនៃរដូវនេះបានដល់ នោះសត្វមូស

ក្នុងការការពារកាំរស្មី UV នៅក្នុង SPF នីមួយៗគឺ SPF

ក៏មានចំនួនច្រើនឈានដល់កំរិតកំពូលរបស់ខ្លួនដែរ។

កាន់តែខ្ពស់ជួយការពារកាំរស្មីព្រះអាទិត្យបានកាន់តែល្អ

សីតុណ្ហភាពក្តៅ ធ្វើអោយពួកវាឆ្លងកាត់វដ្តជីវិតរបស់វា

( SPF 15 = 92%, 97% SPF 30=,=97.5% SPF

បានកាន់តែលឿនដូច្នេះ កូនចៅមូសច្រើនទៀតនឹងត្រូវ

40 )។ ដូច្នេះជាធម្មតាអ្នកគួរប្រើ SPF 30។

បានញាស់។ សត្វល្អិតខាំអាចត្រូវបានព្យាបាលនឹងការពារ

មែនហើយ ឱសថស្ថាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានត្រៀម ខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីបំរើ និងផ្គត់ផ្គង់អតិថិជននូវអ្វីដែល ពួកគេត្រូវការចំពោះបញ្ហាសុខភាពនៅរដូវក្តៅនេះ។ ទោះ លើនេះអ្នកអាចអនុវត្តតាមវិធីដូចខាងក្រោម:

អ្នកមានភាពសប្បាយរីករាយទាល់តែសោះ។ វាជាពេល វេលាក្នុងឆ្នាំនេះសំរាប់ការប្រារព្ធពិធីជួបជុំគ្នា។ ទោះជាយ៉ាង

• កុំទទួលទានទឹកឆៅ ឬ ភេសជ្ជៈដែលមានទឹកកក ហើយ

ណា វាក៏ជាពេលវេលាដែលប្រព័ន្ធសុំារបស់យើងងាយរង

ផឹកតែទឹកសុទ្ធដែលមានគំរបបិទជិត ឬ ទឹកដាំពុះ។

គ្រោះបំផុតផងដែរ បើយើងមិនមានការប្រុងប្រយ័ត្ននៅ

• ជៀសវាងការទទួលទានបន្លែ ដែលអាចត្រូវបានលាង

ពេលធ្វើអ្វីមួយ និងពេលបរិភោគអាហារ។ មនុស្សជាច្រើន

ដោយទឹកម៉ាស៊ីន ហើយបរិភោគតែផ្លែឈើ និង បន្លែ

បានបោះបង់ទំលាប់ដែល ធ្វើអោយមានសុខភាពល្អទុក

ដែលចិត ឬបកសំបកដោយខ្លួនឯង

មួយឡែក ហើយមិនអើពើនឹងអាហារូបត្ថម្ភដែលពួកគេ

• មិនទិញអាហារនៅតាមចញ្ចើមផ្លូវដែលគ្មានអនាម័យ • ចាក់វាក់សាំងសំរាប់អ្នក ធ្វើដំណើរមុនពេលធ្វើដំណើរ ទៅកន្លែងឆ្ងាយៗ

គួរទទួលបាន។ វិធានការណ៍ការពារគឺមិនមានភាពស្មុគស្មាញឡើយ ហើយវាជាមូលដ្ឋានដែលនឹងរក្សាប្រព័ន្ធភាព សុំារបស់យើងអោយដំណើរការបានល្អ ដូច្នេះយើងតែង តែអាចរស់នៅដោយមានភាពរីករាយពេញមួយរដូវក្តៅ

ប្រសិនបើកើតមានជំងឺនៅរដូវក្តៅនេះ វានឹងមិនធ្វើអោយ

តែម្តង។

បានយ៉ាងងាយស្រួល។ ខ្សែពាក់បណ្តេញមូស និង ថ្នាំបាញ់ លើសពីនេះទៀត អាំងតង់សត ៊ី ព េ ន្លព ឺ ្រះអាទិតយ្ ជះលើសប្ ក ែ

មូសមិនត្រឹមតែអាចទិញបាននូវតាមឱសថស្ថានប៉ុណ្ណោះ

មានឥទ្ធិពលខុសគ្នា អាស្រ័យទៅលើប្រភេទស្បែកចំនួន

ទេ ប៉ុន្តែក៏មាននៅក្នុងផ្សារទំនើបតូចៗនៅក្នុងប្រទេស

នៃឡេការពារកំដៅថ្ងៃដែលបានលាប និង ភាពញឹកញាប់

ដែរ។ សូមចាំថា សត្វល្អិតមានភាពសកម្មបំផុតនៅពេល

ក្នុងការលាប។ អ្នកដែលមានស្បែកពណ៌សមធ្យមទំនង

ព្រឹក ដូច្នេះព្យាយាមស្លៀកពាក់អោយបានជិតនៅក្នុងអំឡុង

ជាអាចស្រូបយកថាមពលព្រះអាទិត្យបានច្រើន ជាងអ្នក

ពេលនេះ រួមទាំងប្រើផលិតផលបណ្តេញសត្វល្អិត ដូច

ដែលមានស្បែកខ្មៅ នៅក្រោមលក្ខខណ្ឌពន្លឺព្រះអាទិត្យ

ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ។ យកក្រែមលាបស្បែក ដែលមានសារធាតុ Calamine ដាក់តាមខ្លួនគ្រប់ពេល

ប៉ះពាល់ផងដែរ ចំពោះការស្រូបយកកាំរស្មីព្រះអាទិត្យ

វេលាដើម្បីងាយស្រួលបន្ធូរបន្ថយអាការៈណាមួយ ដែល

ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃឱសថស្ថាន

ដោយសារ Rule

ជាផលរំខានដោយសារសត្វល្អិតខាំ។

វាជារដូវក្តៅ ហើយវាជាខែមួយដែលមមាញឹកបំផុតនៅ

កំដៅថ្ងៃកាន់តែច្រើន ធ្វើអោយការស្រូបយកថាមពលពន្លឺ

តាមឱសថស្ថាននានា។ ឱសថស្ថាននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ

ព្រះអាទិត្យកាន់តែតិច។ ភាពញឹកញាប់នៃការលាបក្រែម

ជំងឺពុលអាហារមានការកើនឡើងខ្ពស់ នៅក្នុងរដូវក្តៅ

ត្រូវបានទទួលយកវប្បធម៌ថ្មីបំផុតដោយមិនត្រឹមតែមាន

ការពារកំដៅថ្ងៃក៏ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយសកម្មភាព

នេះផងដែរ ដោយសារវត្តមាននៃបាក់តេរី ដែលមាន

ការផ្គត់ផ្គង់ឱសថប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានដាក់លក់ផលិត-

ដែលមនុស្សបានចូលរួមផងដែរ។ ប្រសិនអ្នកហែលទឹក

ពេញក្នុងបរិស្ថានទាំងនៅក្នុងដី ខ្យល់ ទឹក រួមទាំងនៅ

ផលសុខភាពជាច្រើនទៀតដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតំរូវការ

នោះអ្នកគួរឧស្សាហ៍លាបក្រែមការពារកំដៅថ្ងៃនេះអោយ

ក្នុងរាងកាយរបស់មនុស្ស និង សត្វ។ អតិសុខុមប្រាណទាំង

ដ៏សំបូរបែបរបស់អតិថិជនផងដែរ។ ចំពោះខែនេះអតិថិជន

បានកាន់តែញឹកញាប់។

of Thumb គឺ ការប្រើឡេការពារ

នេះលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សដោយពួកវាត្រូវការសំណើម ដើម្បីធ្វើការរីកធំធាត់ ហើយអាកាសធាតុក្តៅជារឿយៗ

ភាគច្រើនដែលទៅកាន់ឱសថស្ថានច្រើនតែត្អូញត្អែរទាក់ ទងទៅនឹងបញ្ហាដែលពួកគេមានអំឡុងអាកាសធាតុក្តៅ

អ្នកជំងឺមួយផ្សេងទៀតដែលឧស្សាហ៍ទៅឱសថស្ថានញឹក-

តែងមានភាពក្តៅ និងសើមដែលអំណោយផលដល់លក្ខ-

នេះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាបញ្ហាសុខភាពទូទៅដែលឧស្សាហ៍

ញាប់ គឺ អ្នកមានពងបែកក្នុងមាត់ ( ក្តៅក្នុង )។ ជារឿង

ខណ្ឌនៃការរស់នៅរបស់ពួកវា។ នៅពេលដែលពួកវាធ្វើ

កើតមានច្រើនបំផុតនាពេលបច្ចុប្បន្នចំពោះអតិថិជនដែល

ធម្មតាដែលអាចកើតមានជាមួយគ្រុនក្តៅ និង ជំងឺផ្តាសាយ។

ការបំបែកខ្លួន នោះអ្នកដែលទទួលអាហារដែលមានមេ-

ទៅកាន់ឱសថស្ថាននានា ការរលាកស្បែកដោយសារកំដៅ

ជំងឺនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយ

រោគនឹងបង្កអោយមានជំងឺ។ ការពុលអាហារអាចកើតឡើង

តែងចង់លំហែកាយនៅខាងក្រៅបើទោះបីជាអាកាសធាតុ

Herpes Simplex Virus ( HSV ) ដែលត្រូវបានធ្វើអោយមានភាពសកម្មដោយកាំរស្មី UV នៃព្រះអាទិត្យ។ មេរោគនេះក៏បាន

ក្តៅក៏ដោយ។ ទោះជាយ៉ាងណាមនុស្សភាគច្រើនមិនបាន

បណ្តាលអោយមានអាការៈពងបែករមាស់ផងដែរ។ ជាការ

អោយអ្នកក្អួត និងមានជំងឺរាគរូស។ ឱសថការីអាចផ្តល់

ការពារខ្លួនពេញលេញ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកាំរស្មី

ពិតណាស់ការប្រើឡេការពារកំដៅថ្ងៃជាវិធីសាស្រ្ត ការពារ

ផលិតផល ឬថ្នាំដែលអាចជួយបន្ធូររោគសញ្ញានៃការពុល

UV នៅរដូវដ៏ក្តៅជាងគេនេះឡើយ។ ដោយសារតែមាន

ជាប្រចាំតតាំងនឹងកាំរស្មីព្រះអាទិត្យ ប៉ុន្តែនៅពេលដែល

អាហារនេះ ប៉ុន្តែអ្នកគួរតែទៅជួបគ្រូពេទ្យអោយបានឆាប់

តម្រូវការភ្លាមៗបន្ថែមទៀត ក្នុងការចំណាយពេលវេលា

វាកើតមានលើបបូរមាត់នោះអ្នកអាចប្រក ើ ្រែមលាបបបូរ

តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ប្រសិនបើអ្នក ឬ សមាជិកគ្រួ-

នៅខាងក្រៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ និង មិត្តភក្តិធ្វើអោយអ្នក

មាត់ដែលមានកំរិត SPF នៅខាងក្នុង។ ឱសថស្ថាននៅ

សាររបស់អ្នកធ្លាប់មានជំងឺរាគរូសធ្ងន់ធ្ងរ ដែលមានរយៈ

មានការធ្វេសប្រហែសខ្លះៗក្នុងការការពារស្បែក។ ខ្យល់

ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏មានដាក់លក់ក្រែមប្រភេទនេះ ឬ ថ្នាំ

ពេលយូរជាងពីរថ្ងៃ ក្អួតលើសពីមួយថ្ងៃ គ្រុនក្តៅមិនបាត់

កំដៅ ធូលី និងការស្ថិតនៅក្រោមកំដៅព្រះអាទិត្យច្រើន

គ្រាប់សំរាប់លេបព្យាបាលផលដែរ។ HSV អាចបង្កការ

ទៅវិញពេញមួយថ្ងៃ និងមានសញ្ញាខ្សោះជាតិទឹកដូចជា

Burn ) កើតឡើងគ្រប់ពេលវេលា។ មនុស្សម្នា

diosmitite អាចត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់។

និង បន្ទាប់ពីបន្ទោរបង់រួច។

បីយ៉ាងណាដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺណាមួយខាង

ដូចគ្នា។ អត្រានៃការប្រើឡេការពារកំដៅថ្ងៃក៏មានផល

( Sun

សិនបើគាត់មានជំងឺរាគរូសនោះថ្នាំ Loperamide ឬ

• លាងសំអាតដៃរបស់អ្នកជានិច្ចមុនពេលបរិភោគអាហារ

ក្នុងទំរង់ជាច្រើន និងពីកំរិតស្រាលទៅធ្ងន់។ ជាធម្មតាការ ពុលអាហារមានរយៈពេលមួយ ឬ ពីរថ្ងៃ ហើយអាចធ្វើ

Photograph supplied.


10

11

HEALTH

AT RISK The science of Skin Cancer

See the Whiteness. Feel the Shine

េឃីញភាពសស�ាត

យល់ពភ ី ាពភ�ែឺ ចងចាំង EXTRA WHITE FRESH MINT

BEAUTY PEARLS

EXTREME WHITE COOL MINT

FRESH WHITE ARTIC MINT

Photograph supplied.

CHURCH & DWIGHT AUSTRALIA

GEL FOR ORAL APPLICATION

Skin Cancer has a relatively low prevalence among Asian population compared to fairskinned Caucasian populations. However, cases of skin tumors among Asian people are rising because of lack of sun protection and poor awareness for their prevention and treatment. Dr. Laurent Ferradini, a dermatologist and HIV specialist with more than 10 year experience in developing countries, working at Pan Clinic (P Cosmetic Plus CO., LTD.) since 2008, answered our questions about skin cancer in Cambodia and how having an increasing awareness may facilitate prevention, early diagnosis and treatment.

SHUT

THE PAIN

PANSORAL �ជំនួយដល់�រព��លរយៈ��លខ�ី��ល�ក់ទង

�នឹងប��រ�ក និង ដំ��ើ��ស����អូម�ត់ Adjunctive therapy for short-term and related inflammatory conditions of the oral mucosa ulcer pain.

Expert EXPERTin INdental DENTALcare CARE

Market Expansion Services by www.dksh.com

Healthwise Digest (HD): What are the primary risk factors that could lead to skin cancer? Dr. Laurent Ferradini: As everywhere in the world the main risk factors of skin cancer are genetic background and sun exposure. Asian people are globally less prone to skin cancer than Caucasian population probably because of genetic reasons as they have a darker skin. However among them, one study in Singapore have shown that fair skin Chinese people have more skin cancers than dark skin Asian people like Malays and Indians. Beside genetic background, sun exposure is an important risk factor and lack of sun protection education plays an important role. Expatriates with fair skin are particularly exposed to sun-induced skin cancers under those latitudes in South-East Asia. In some places in Cambodia and South-

East Asia, chronical exposure to arsenic is a risk factor for skin cancer. Populations are exposed to arsenic by drinking water obtain in the area sometimes for many years leading to chronic arsenic disease whose hallmark is the slow development of pre-cancerous lesions and then skin cancers. On the other hand, skin whitening procedures are not known to be risk factors for skin cancer. Such procedures have other side effects like inflammatory skin lesions, severe induced acne or pigmentation troubles.

melanocytes and are usually pigmented (brown, black). Melanoma in Asians is usually found in the extremities like fingers and palms on the hands or toes and soles on the feet. So Asian people should be careful of any pigmented lesions in their extremities and seek a doctor for diagnosis and surveillance. There are also some rare type of skin cancers like skin lymphomas or sarcomas which are usually diagnosed following a skin biopsy with analysis under the microscope.

different

HD: What are the best treatments for these type of cancers?

Dr. Laurent: The usual symptom is a chronical lesion, pigmented or not, with changing size, symmetry, borders, colors or which presents ulcerations or bleeding. What is important is that people recognize these changes and are aware of the need to consult a doctor for further investigation and diagnosis. Skin cancers are among the most curable cancers especially when they are diagnosed early. The most frequent skin cancers are issued from epithelial cells and are usually not pigmented (like basal cell carcinoma and spino cell carcinoma) while others are derived from

Dr. Laurent: It is first important to mention prevention as a key component of the treatment of skin cancers. Indeed, sun protection and treatment of some precancerous lesions like actinic keratosis or some high-risk pigmented lesions (some junctional or dysplastic nevi, some congenital nevi) play a key role in preventing the occurrence of skin cancers. The doctors and especially the dermatologists have an important responsibility in detecting and treating such precancerous lesions (using 5FU, Imiquimod or Ingenol Mebutate for actinic keratosis for example) and/or providing good education to the people

HD: What symptoms?

are

the


12

13

I would like to insist that most of skin cancers could be cured if diagnosed early enough. So, it is important to consult a doctor or dermatologist in case of any chronical skin lesion without delay. - Dr. Laurent Ferradini for their proper surveillance. Globally, the main treatment procedure for skin cancer is appropriate surgery with the control that all the tumor was excised. In some cases located in specific areas (around the eyes for instance) or already at an advanced stage, surgery become risky or impossible and other approaches like radiotherapy or Co2 laser treatment could be considered. Recently, a new approach using drugs targeting specific metabolic pathways in cancer cells, and so called ‘targeted therapy’, has been approved by the US FDA for basal cell carcinoma (targeting the Hedgehog pathway) and for Melanoma (targeting the BRAF/MEK pathway). Such targeting approaches are being used in advanced tumors. In advanced melanoma, classical chemotherapy using Cis-platinum and Interferon have shown to be poorly effective and the new targeted approach offers new perspectives and hope. In addition very recently for the treatment of melanoma, some immunotherapeutic strategies using monoclonal antibodies against specific molecules of the immune system have been used with very promising results. Finally, I would like to insist that most of skin cancers could be cured if diagnosed early enough. So, it is important to consult a doctor or dermatologist in case of any chronical skin lesion without delay. HD: We have heard about a treatment called immunotherapy. Is it an effective treatment for skin cancer? Dr. Laurent: Immunotherapy involves a series of strategies aiming to manipulate the immune system to improve the treatment of some diseases. It is now being used to treat some inflammatory diseases like Rheumatoid Arthritis or Psoriasis but also in the case of cancers like melanoma. Indeed, immunotherapy is being explored for many years in melanoma as we know that immune responses against melanoma cells do

exist and could be very effective as best illustrated by the rare occurrence of spontaneous regressions mediated by melanoma specific T-lymphocytes. In the past two decades, researchers have tried to use Tumor-Infiltrating Lymphocytes the famous ‘TIL’ which are white-blood cells found within the tumor - activated dendritic cells or anti-tumor vaccination to stimulate the immune system against melanoma cells with globally quite disappointing results. The truth is that we don’t know yet how to manipulate the human immune system in vivo even if our knowledge of its functioning has greatly improved. Very recently, for the first time in melanoma treatment an immunotherapeutic approach using a combination of monoclonal antibodies have shown very promising results clearly extending the survival of patients with severe melanoma. These monoclonal antibodies target PD-1 and CTLA-4 molecules which function as a break to control the immune response. These results seem to show that by relieving the immune response against melanoma, immune cells could become active actors in the fight against melanoma cells and play an important role in the treatment of this cancer. Researchers are currently exploring the use of combination of the targeted therapies mentioned above with such immunotherapy as a way to further achieve better results. HD: Cancers such as breast and cervical cancer have vaccines that people can avail of. Do we have an existing vaccine for skin cancer at the moment? Dr. Laurent: For skin cancer we don’t have any vaccines yet. A lot of efforts have been made in the recent past to develop such an anti-melanoma vaccine as many melanoma specific antigens have been identified. People also tried to use dentritic cell boosted with melanoma antigen to stimulate anti-melanoma immune response but the results while sometimes encouraging were globally

when diagnosed early can be treated efficiently and cured. It is difficult to talk about the costs of skin cancer treatment in Cambodia but I would say that it will mostly depend about the stage of the disease and the cost of surgery and pathological examination. The new targeted therapy and immunotherapy are very expensive and not yet available in most of the countries. disappointing. It doesn’t mean that there will not be anti-melanoma vaccine in the future but at the moment it is not ready. Anti-HPV vaccine is indeed effective in preventing cancers induced by HPV like cervical cancers in women but also some anal or mouth/pharyngeal cancers that could sometimes be seen by dermatologists. HD: Do we also use Chemo Therapy for skin cancer? Dr. Laurent: For long time, people have used chemotherapy with cis-platinum to treat advance cases of melanoma with very poor results. In the case of some rare other skin cancers like cutaneous sarcomas or lymphomas, chemo-therapy often combined with radiotherapy is much more effective and widely used. HD: We read the Laser Technology can also be applied for skin cancer treatment. How effective is it? Dr. Laurent: Usually Laser is not recommended to treat skin cancer as we have no control on the diagnosis and on the margins of the tumor to be sure that all was removed. So the risks of misdiagnosis and relapse remain important. It is indeed important to have a precise diagnosis by analyzing the totality of the tumor, especially the thickness of the tumor in case of melanoma, and be sure that all the tumor was removed. For that, you need a good pathologic laboratory with ideally pathologists skillful in skin pathology. I am not aware that we have such skills already fully operational in Cambodia.

HD: What advice can you give to our readers? Dr. Laurent: I would advise our readers to be aware and take action for the prevention of skin cancers by using sun protection. In addition to induce skin cancers, sun exposure also induce skin ageing with wrinkles or pigmentation problems. We know that Asian people like to have a white skin but any attempt to use whitening products without an efficient sun protection will be useless. When using sun protection, it is important to repeat sunscreen application during the day especially at lunch time between 12h to 3pm when the sun is at its maximum, one application in the morning is not enough as sunscreen lasts for a limited numbers of hours. For whitening, I would advise to avoid using home-made whitening creams from the market or other places because of the poor control of the concentrations of products like corticoids, hydroquinone or even mercury which might be toxic, induce acne or pigmentation problems. Asian people are getting more and more aware of that the importance of sun protection and it is a good thing. Doctors and dermatologists should continue to educate people and especially the young generation about sun protection. The other advice to the readers is not to wait too long to see a doctor if you have anything on your skin for a long time. Remember that the earlier we diagnose skin cancer or precancerous lesions, the better and easier is the treatment! I would advise not to lose too much time if traditional medicine did not work.

HD: What is the difference of skin cancer with other cancer in terms of treatment cost and mortality rate? Dr. Laurent: First, the global mortality rate of skin cancers is very low compared to other cancers as most of these cancers are diagnosed in time and can be successfully treated. Spino- and basal-cell carcinoma have an extremely low rate of mortality as they are local cancer with no metastases. The more deadly skin cancer is in fact melanoma, and more precisely severe melanoma thick, in special locations or already at an advance stage. However, melanoma

Different stages of Melanoma

In conclusion, sun protection and early diagnosis of suspicious lesions is the best way to preserve a clear, young and healthy skin! ជំងឺមហារីកស្បែកមានអត្រាទាបក្នុងចំនួនប្រជាជនអាស៊ី

បើប្រៀបធៀបទៅនឹងចំនួនប្រជាជន ដែលមានស្បែកស។ ទោះយ៉ាងណា ករណីនៃដុំពកលើស្បែកក្នុងចំណោមប្រជាជនអាស៊ីកំពុងកើនឡើងដោយសារការការពារពីកាំរស្មី

ព្រះអាទិត្យមិនបានគ្រប់គ្រាន់ កង្វះពត៌មាន និង ចំនេះដឹង

អំពីវា។ មនុស្សម្នាបានគិតថាជំងឺមហារីកស្បែកអាចកើត

លើតែប្រជាជនស្បែកសតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែការយល់ឃើញ

បែបនេះគឺខុស។ ជំងឺមហារីកស្បែកជិតបានក្លាយជាការ គំរាមកំហែងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរក្នុងចំណោមប្រជាជនអាស៊ីផងដែរ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent

Ferradini ជាអ្នកឯកទេស

មេរោគអេដស៍ និង ស្បែកអន្តរជាតិដែលមានបទពិសោធន៍

នៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។

នៅកន្លែងមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ការរងផលប៉ះពាល់ទៅនឹងសារធាតុអាសេនិចរ៉ាំរ៉ៃ គឺជា

កត្តាហានិភ័យមួយសម្រាប់ជំងឺមហារីកស្បែក។ ប្រជាជន ដែលប៉ះពាល់ទៅនឹងសារធាតុអាសេនិចបានដោយការផឹក

ទឹកនៅក្នុងតំបន់នេះអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំដែលនាំឱ្យ មានជំងឺបង្កឡើយដោយសារធាតុនេះរ៉ាំរ៉ៃ ហើយវាជាធាតុ

បង្កបណ្តាលអោយមានការអភិវឌ្ឍយឺតនៃដំបៅត្រៀមមហារីក ហើយបន្ទាប់មកក្លាយជាជំងឺមហារីកស្បែក។ ម្យ៉ាង វិញទៀត ការលាបឡេធ្វើអោយស្បែក ស មិនទាន់មាន

ហេតុផលច្បាស់លាស់ដែលវាជាកត្តាហានិភ័យចំពោះជំងឺ មហារីកស្បែកទេ។ ចំពោះការធ្វើបែបនេះអាចមានផល

ប៉ះពាល់ផ្សេងទៀតដូចជា ការរលាកស្បែក បញ្ហាមុន ឬ

ជាំមុខធ្ងន់ធ្ងរ។

រយៈពេល 10 ឆ្នាំនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និង បច្ចុប្បន្ន

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2008 បានឆ្លើយ

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: រោគសញ្ញាធម្មតា គឺជាដំ-

ជានាយករងនៃអង្គការថែទាំ និង ព្យាបាល FHI 360 សំណួររបស់យើងអំពីជំងឺមហារីកស្បែក នៅក្នុងប្រទេស

កម្ពុជា និង របៀបនៃការបង្កើនការយល់ដឹងក្នុងការជួយ

សម្រួលដល់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និង ព្យាបាលអោយទាន់ ពេលវេលា ហើយនិងអាចសង្គ្រោះជីវិតបាន។ ទស្សនាវដ្តី Healthwise

Digest: អ្វីទៅជាកត្តាហានិ-

ភ័យចម្បងដែលនាំអោយកើតជំងឺមហារីកស្បែក?

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent Ferradini: នៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុង ពិភពលោកនេះកត្តាហានិភ័យចំបងនៃជំងឺមហារីកស្បែក គឺជាកត្តាដំណរពូជ និងការរងផលប៉ះពាល់ពីកាំរស្មីព្រះអា-

Digest:

តើវាមានរោគសញ្ញាខុសគ្នាអ្វីខ្លះ?

បៅរ៉ាំរ៉ៃ ឡើងជាំ ឬអត់ ជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្តូរទំហំភាពស៊ី-

មេទ្រី ដែលកំណត់ ពណ៌ ឬ បងា្ហញជាលក្ខណៈដំបៅ ឬ ហូរ ឈាម។ តើអ្វីជាការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ដែលប្រជាជនគួរតែ កត់សំគាល់ និង ដឹងថាពេលណាដែលត្រូវទៅពិគ្រោះជា

មួយវេជ្ជបណ្ឌិតសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេត និង ធ្វើរោគវិនិ-

ច្ឆ័យ។ ជំងឺមហារីកស្បែក គឺស្ថិតក្នុងចំណោមជំងឺមហារីក

ដែលអាចព្យាបាលបានច្រើនបំផុត ជាពិសេសនៅពេល ដែលពួកគេត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយបានទាន់ពេល

វេលានៅដំណាក់កាលដំបូង។ ជំងឺមហារីកស្បែកភាគច្រើន កើតលើកោសិកា Epithelial និងជាធម្មតាមិនមានឡើង

ហានិភយ ័ នៃការកើតជំងម ឺ ហារីកសប្ ក ែ តិចជាងប្រជាជន

ជាំ ( Pigmented ) ( ដូចជាជំងឺ Basal Cell Carcinoma ជាជំងឺមហារីកដែលកើតលើកោសិកាស្បែកផ្នែក

ស្បែកខ្មៅ។ ទោះជាយ៉ាងណានៅក្នុងចំណោមពួកគេ ការ

ស្លាប់ ) និង Spino

ទិត្យ។ ប្រជាជនអាស៊ីនៅទូទាំងពិភពលោកប្រហែលជាមាន ស្បែកស ដោយសារតែហេតុផលហ្សែនដូចជាពួកគេមាន

ខាងលើដែលកោសិកាថ្មីបង្កើត ក្រោយពីកោសិកាចាស់

Cell Carcinoma ជាជំងឺមហារីក

សិក្សាមួយនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីបានបង្ហាញថា មនុស្ស

ស្បែកកើតលើស្រទាប់លើនៃស្បែកដែលជាកន្លែងបង្កើត

ច្រើនជាងប្រជាជនអាស៊ីស្បែកខ្មៅដូចជា ម៉ាឡេ និង ឥណ្ឌា

ផ្សេងទៀត បំលែងចេញពីកោសិកាកំណត់ពណ៌សម្បុរ

ដែលមានស្បែកសរបស់ប្រទេសចិន កើតមហារីកស្បែក

ជាដើម។ ក្រៅពីកត្តាដំណរពូជ ការរងផលប៉ះពាល់ដោយ សារកាំរស្មីព្រះអាទិត្យ ក៏ជាកត្តាហានិភ័យដ៏សំខាន់មួយ និង

កោសិកា Keratine ថ្មី ) ខណៈពេលកោសិការមហារីក

melanocytes និង ជាធម្មតាឡើងពណ៌ជាំលើស្បែក

( ពណ៌ត្នោត ឬខ្មៅ )។ ជំងឺមហារីកស្បែកនៅអាស៊ីជាធម្មតា

បញ្ហក ា ង្វះការអប់រអ ំ ព ំ កា ី រការពារពីការំ ស្មព ី ្រះអាទិតយ្ ក៏បាន

ត្រូវបានរកឃើញនៅអវៈយវៈផ្នែកខាងចុងដូចជា ម្រាមដៃ

ស ត្រូវបានប៉ះពាល់ទៅនឹងកាំរស្មីព្រះអាទិត្យបណ្ដាលអោយ

ដូច្នេះ ប្រជាជនអាស៊ីគួរតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះស្នាម

ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ផងដែរ។ ជនបរទេសដែលមានស្បែក កើតមានជំងឺមហារីកស្បែកនៅក្នុងតំបន់ដែលមានរយៈទទឹង

និង បាត នៅលើប្រអប់ដៃ ឬ ម្រាមជើង និង បាតជើង។ ដៅពណ៌ណាមួយនៅលើតំបន់នៃចុងអវៈយវៈ និង ស្វែង


14

15

រកគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងធ្វើការតាមដាន។ មាន

គេប្រើដោយទទួលបានលទ្ធផលជេាគជ័យជាខ្លាំង។

រីកក្រពេញកូនកណ្តុរ ឬ កោសិកាមហារីដែលកើតលើជា-

អាចត្រូវបានព្យាបាលបាន ប្រសិនបើបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ

ប្រភេទដ៏កម្រមួយចំនួននៃជំងឺមហារីកស្បែកដូចជា មហា សិកាភ្ជាប់ ( Connective

tissue ) ដែលត្រូវបានគេ

ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញជាធម្មតាដោយការធ្វើការច្រឹបយក សាច់ទៅពិនិត្យមីក្រូទស្សន៍ ។ ទស្សនាវដ្តី Healthwise

Digest:

តើអ្វីទៅជាការព្យាបាលដ៏ល្អបំផុត សម្រាប់ប្រភេទនៃជំងឺ មហារីកទាំងនេះ?

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ការព្យាបាលសំខាន់ដំបូង

គេបង្អសនោ ់ ះគឺការផ្តត ោ ការយកចិតទ ្ត ក ុ ចំពោះវិធសា ី ស្ត្រ ក្នុងការការពារស្បែក។ ជាការពិតណាស់ ការការពារពីកាំ-

រស្មីព្រះអាទិត្យ និង ការព្យាបាលកោសិកាត្រៀមមហារីក មួយចំនួនដូចជា keratosis

actinic ឬ ស្នាមដៅពណ៌

ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់មួយចំនួន អាចដើរតួនាទីយ៉ាង

សំខាន់កង ្នុ ការការពារការកើតឡើងនៃជង ំ ម ឺ ហារីកស្បក ែ ។ វេជ្ជបណ្ឌិត និង ជាពិសេសគ្រូពេទ្យជំនាញខាងស្បែកដែល មានការទទួលខុសត្រូវដ៏សំខាន់ក្នុងការរកឃើញ និង ព្យាបាលកោសិកាត្រៀមមហារីក ( ឧទាហរណ៍ៈ ដោយប្រើ 5FU,

Imiquimod ឬ Ingenol Mebutate សម្រាប់ព្យាបាល keratosis actinic) និង ផ្តល់ការ

អប់រំដល់ប្រជាជនសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យតាមដានខ្លួនឯង អោយបានម៉ត់ចត់។

នៅទូទាំងពិភពលោក វិធីសាស្ត្រដ៏សំខាន់សម្រាប់ការព្យា-

បាលជំងឺមហារីកស្បែក គឺការវះកាត់ជាមួយនឹងការត្រូត ពិនិត្យអោយបានម៉ត់ចត់ដើម្បីអោយប្រាកដថាដុំសាច់ត្រូវ

បានកាត់យកចេញទាំងស្រុង។ ក្នុងករណីមួយចំនួនដែល ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ជាក់លាក់ ( ឧទាហរណ៍: នៅជុំវិញភ្នែក )

ឬ ស្ថិតនៅក្នុងកំរិតចុងក្រោយនៃជំងឺមហារីក ការវះកាត់ អាចមានគ្រោះថ្នាក់ ឬមិនអាចធ្វើទៅបាន និង វិធីសាស្រ្ត

ផ្សេងទៀត ដូចជាការព្យាបាលដោយការបាញ់កាំរស្មី ឬ

ព្យាបាលដោយកាំរស្មីវិទ្យុសកម្ម CO2 អាចត្រូវបានពិចារណា។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានវិធីសាស្រ្តថ្មីដោយប្រើថ្នាំគោលដៅជាក់លាក់ទៅលើច្រកនៃការធ្វើមេតាបូលីក របស់កោសិកាមហារីកដែលគេអោយឈ្មោះថា “ ការព្យាបាលដោយ

ការកំណត់គោលដៅ " ត្រូវបានអនុម័តដោយ FDA សហរដ្ឋអាមេរិច សម្រាប់ជំងឺមហារីកកោសិកាស្បែកផ្នែក ខាងលើ ( Basal

Cell Carcinoma ) ( ពិសោធន៍ ទៅសត្វកាំប្រមា ) និងសម្រាប់មហារីកស្បែក ( Melanoma ) ( គោលដៅទប់ទៅលើច្រក BRAF/MEK )។ វិធីសាស្រ្តកំណត់គោលដៅបែបនេះកំពុងត្រូវបានគេប្រើ

នៅក្នុងដុំសាច់កម្រិតខ្ពស់។ ក្នុងការជំងឺមហារីកស្បែកកម្រិត ខ្ពស់ ការព្យាបាលដោយសារធាតុគីមី និង ថ្នាំ Cispla-

tinum និង interferon បានបង្ហាញថា មិនសូវមាន ប្រសិទ្ធភាពនោះទេ និងវិធីសាស្រ្តកំណត់គោលដៅថ្មីនេះ បានផ្តល់ទស្សនៈវិស័យ និងក្តីសង្ឃឹម។

លើសពីនេះទៅទៀត សម្រាប់ការព្យាបាលនៃជំងឺមហារីក

ស្បែកយ៉ាងថ្មីស្រឡាង គឺការព្យាបាល ដោយទប់ទៅលើ ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ ដែលជាយុទ្ធ សាស្រ្ត ប្រឆាំងមួយ

ដោយប្រើអង់ទីករប្រឆាំងនឹងម៉ូលេគុល Monoclonal ប្រឆាំងនឹងម៉ូលេគុលជាក់លាក់នៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំត្រូវបាន

ដោយមាន immunotherapy ដែលជាវិធីសាស្ត្របន្ថែម

ជាចុងក្រោយខ្ញុំចង់ទទូចថាភាគច្រើននៃជំងឺមហារីកស្បែក

ទៀតដើម្បីសម្រេចបាននូវលទ្ធផលល្អប្រសើរជាងមុន។

នៅដំណាក់កាលដំបូងបានគ្រប់គ្រាន់។ ដូច្នេះវាជាការសំ-

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

នៅក្នុងករណីនៃដំបៅស្បែករ៉ាំរ៉ៃណាមួយ ដោយគ្មានការ

ដែលមនុស្សអាចទទួលប្រយោជន៍ពីវា។ តើបច្ចុប្បន្ននេះ

Digest:

ក្នុងករណីនៃជំងឺមហារីកស្បែក ហើយត្រូវប្រាកដថា ដុំសាច់

នៃការព្យាបាលជំងឺមហារីកស្បែក នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

ត្រូវការមន្ទីរពិសោធន៍កាយសាស្ត្រដែលមានស្តង់ដារត្រឹម

ដំណាក់កាលនៃជំងឺ ការចំណាយលើការវះកាត់ និង តំលៃ

ទាំងអស់ត្រូវបានកាត់យកចេញ។ ចំពោះបញ្ហានេះ អ្នក ត្រូវជាមួយអ្នកឯកទេស ដែលមានជំនាញក្នុងការពិនិត្យ

ខាន់ដើម្បីពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬ អ្នកឯកទេសខាងស្បែក

ដូចជាមហារីកសុដន់ និងមហារីកមាត់ស្បូនមានវ៉ាក់សាំង

ពន្យាពេលឡើយ។

យើងមានវ៉ាក់សុំាងសំរាប់ការពារជំងឺមហារីកស្បែកហើយ

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ចំពោះជំងឺមហារីកស្បែក

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

ប្រង ឹ ប្រែងជាច្រន ើ ត្រវូ បានធ្វឡ ើ ងនៅ ើ ក្នង ុ ពេលថ្មក ី ន្លង

នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការចំណាយលើការព្យាបាល និង អត្រា

Digest: យើងបានឮអំពីការព្យាបាលដោយ immunotherapy ។ តើវាគឺជាការព្យាបាលដែលមានប្រសិទ្ធិភាព សម្រាប់ជំងឺ មហារីកស្បែកឬ ?

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent:

Immunotherapy

( ការ

ព្យាបាល ដោយធ្វើការទប់ទៅលើប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ ) ជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយក្នុងគោលបំណងគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធការពារ

រាងកាយដើម្បីឱ្យមានភាពប្រសើរឡើងនូវការព្យាបាលនៃ

ជំងឺមួយចំនួន។ ឥឡូវនេះ វាត្រូវបានប្រើដើម្បីព្យាបាលជំងឺ រលាកមួយចំនួនដូចជា ជំងឺរលាកសន្លាក់រ៉ាំរ៉ៃ ឬ ជំងឺស្បែក

របកក្រហម ( Psoriasis ) ប៉ុន្តែក៏ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងករ-

ណីនៃជំងឺមហារីកដូចជាជំងឺមហារីកស្បែកផងដែរ ( Me-

lanoma )។ ជាការពិតណាស់ immunotherapy

តវ្រូ បានកំពង ុ រុករកអស់រយៈពេលជាច្រន ើ ឆ្នក ាំ ងក ្នុ ារព្យាបាលជំងឺមហារីកស្បែក ដូចដែលយើងបានដឹងហើយថា ការឆ្លើយតបនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាងកាយប្រឆាំងនឹង

កោសិកាមហារីកស្បែកនៅតែមាន និង អាចមានប្រសិទ្ធិភាពយ៉ាងខ្លាំងដូចជាការបង្ហាញវត្តមាននៃកោសិកា T

-

lyphocyte របស់កោសិកាមហារីក។ នៅក្នុងរយៈពេល

ឬនៅ?

យើងមិនទាន់មានថ្នាំបង្កាណាមួយនៅឡើយទេ។ កិច្ចខិត

មកនេះដើម្បីបង្កើតវ៉ាក់សុំាងមួយប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីក ស្បែកបែប Antigens ជំងឺមហារីកស្បែកជាក់លាក់ជា

ច្រើនត្រូវបានរកឃើញ។ ពួកគេត្រូវបានព្យាយាមប្រើសារធាតុដែលភ្ញោចទៅលើកោសិកា Dendritic អោយបង្កើត ប្រព័ន្ធភាពសុំាដោយមាន Melanoma

Antigen ជំរុញ

ការប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកស្បែក ប៉ុន្តែយើងមិនទទួលបាន លទ្ធផលគួរជាទីគាប់ចិត្តឡើយ។ វាមិនមែនមានន័យថា

យើងនឹងមិនអាចមានវ៉ាក់សុំាងប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកស្បែក

នាពេលអនាគតទេ គ្រាន់តែពេលនេះយើងមិនទាន់មាន វានៅឡើយ។ វ៉ាក់សុំាងប្រឆាំងមេរោក HPV គឺ ពិតជា

មានប្រសិទ្ធិភាព មិនត្រឹមតែក្នុងការការពារជំងឺមហារីក ដែលបង្កឡើងដោយវីរុស HPV ដូចជាជំងឺមហារីកស្បូន

ចំពោះស្រ្តីប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏អាចការពារលើមហារីករន្ធគូថ ឬ មាត់ មហារីកបំពង់កដែលពេលខ្លះអាចត្រូវបានមើល ឃើញដោយគ្រូពេទ្យជំនាញខាងស្បែក។

ពីរទសវត្សរ៍មកនេះ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានព្យាយាមប្រើ

ទស្សនាវដ្តី Healthwise Digest: តើយើងត្រូវប្រើការ

កន្លែងដែលកោសិកាឈាមសត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុង

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ជាយូរណាស់មកហើយ យើង

Tumor-Infiltrating lymphocytes " TIL " ជា

ដុំសាច់ ធ្វើសកម្មភាពភ្ញោចកោសិកាប្រសាទ dendritic ឬ ថ្នាំបង្ការប្រឆាំងនឹងការដុះដុំសាច់ដើម្បីជំរុញប្រព័ន្ធការ

ពាររាងកាយប្រឆាំងនឹងកោសិកាមហារីកស្បែកជាមួយនឹង

ភាពបរាជ័យដ៏ធំរបស់ពិភពលោក។ ការពិតនោះគឺថាយើង មិនទាន់បានដឹងពីរបៀបដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធការពាររាង កាយរបស់មនុស្ស បើទោះបីជាចំនេះដឹងរបស់យើងមាន

ការប្រសើរយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការសិក្សាពីមុខងាររបស់ពួកវា ក៏ដោយ។ ថ្មីៗនេះ ជាលើកដំបូងនៅក្នុងការព្យាបាលជំងឺ

ម មហារីកស្បែកដែលជាវិធីសាស្រ្ត ប្រឆាំងការប្រើប្រាស់រួ បញ្ចូលគ្នានៃអង្គបដិប្រាណ

Monoclonal

មួយបាន

បង្ហាញលទ្ធផលដ៏ជេាគជ័យយ៉ាងខ្លាំងដែលបានពន្យាភាព

រស់រានមានជីវិតរបស់អ្នកជំងឺដែលមានជំងឺមហារីកស្បែក

ធ្ងន់ធ្ងរ។ អង្គបដិបក្ខ Monoclonal ទាំងនេះបានធ្វើ សកម្មភាពគោលដៅទៅលើម៉ូលេគុល PD-1 និង CT-

LA-4 ដែលមានមុខងារត្រួតពិនិត្យការឆ្លើយតបការពារ

របស់រាងកាយ។ លទ្ធផលទាំងនេះហាក់ដូចជាបង្ហាញថា មានការកាត់បន្ថយការឆ្លើយតបពីប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់រាង

កាយប្រឆាំងនឹងកោសិកាមហារីកស្បែក កោសិកាភាពស៊ាំ អាចក្លាយជាភ្នាក់ងារយ៉ាងសកម្ម នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រ ឆាំង

នឹងកោសិកាមហារីកស្បែក និង បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការព្យាបាលនៃជំងឺមហារីកនេះផងដែរ។ ក្រុម

អ្នកស្រាវជ្រាវកំពុងស្វែងរកការប្រើប្រាស់រួមបញ្ចូលគ្នានៃ ការព្យាបាលកំណត់គោលដៅដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ

រោគនៅលើស្បែក។ ខ្ញុំមិនដឹងថាយើងមានជំនាញបែប

នេះហើយនៅទេសំរាប់បំពេញប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

Digest: តើអ្វីទៅជាភាពខុស

គ្នានៃការកើតជំងឺមហារីកស្បែក និង ជំងឺមហារីកដទៃទៀត ស្លាប់?

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ជាដំបូងអត្រាស្លាប់ជាស-

កលនៃជំងឺមហារីកស្បែក គឺមានកម្រិតទាបខ្លាំងបើធៀប ទៅនឹងជំងឺមហារីកផ្សេងទៀត ដូចជាភាគច្រើននៃជំងឺ មហារីកទាំងនេះត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញទាន់ពេល វេលា និង អាចត្រូវបានព្យាបាលដោយជេាគជ័យ។ ចំពោះ

Spino- និង Basal cell Carcinoma មានអត្រា

ស្លាប់ទាបបំផុត ដោយសារតែពួកវាជាជំងឺមហាររីកដែល កើតលើទីតាំងណាមួយច្បាស់លាស់ដោយមិនមានការរាល

ដាល ( Matastasis )។ ជំងឺមហារីកស្បែក ដែលបាន សម្លាប់មនុស្សច្រើនជាងគេគឺ Melenoma។ ទោះជា យ៉ាងណា

Melanoma នៅពេលដែលបានធ្វើរោគវិនិ-

ច្ឆ័យនៅដំណាក់កាលដំបូង អាចព្យាបាលបានយ៉ាងមាន ប្រសិទ្ធិភាព និងជាសះស្បើយ។

វាគឺជាការលំបាកណាស់ក្នុងការនិយាយអំពីការចំណាយ

ព្យាបាលដោយថ្នាំសំរាប់ជំងឺមហារីកស្បែកមែនដែរឬទេ?

នៃមហារីកស្បែកដ៏កម្រមួយចំនួនផ្សេងទៀតដូចជាCu-

taneous Sarcoma ឬ Lymphoma ការព្យាបាល ដោយថ្នាំជាញឹកញាប់ផ្សំជាមួយការព្យាបាលដោយវិទ្យុ-

មន្តផ្សំនៃផលិតផលដូចជា corticoids hydroquinone ឬ សូម្បីតែបារតដែលអាចនឹងមានជាតិពុលនាំឱ្យមានបញ្ហា

Digest: តើអ្វីជាដំបូន្មានរប

ស់អ្នកសំរាប់អ្នកអានរបស់យើង?

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ខ្ញុំសូមដំបូន្មានខ្លះៗដល់អ្នក

អានរបស់យើងអោយបានដឹង និង ចាត់វិធានការការពារ ចំពោះជំងឺមហារីកស្បែកដោយការប្រើប្រាស់ឡេការពារ

កាំរស្មីព្រះអាទិត្យ។ លើសពីនេះទៀត ក្រៅពីកើតជំងឺ

មុន ឬ ជាំកើតឡើង។ ប្រជាជនអាស៊ីកំពុងតែទទួលបាន ការយល់ដង ឹ កាន់តច ែ ន ្រើ អំពសា ី រៈសំខាន់នៃការការពារពី កំដៅព្រះអាទិត្យ ហើយវាគឺជារឿងដ៏ល្អមួយ។ វេជ្ជបណ្ឌិត និង គ្រូពេទ្យជំនាញខាងស្បែកគួរបន្តដើម្បីអប់រំមនុស្ស និង

ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយអំពីការការពារពីកាំរស្មី ព្រះអាទិត្យ។

មហារីកស្បែក ការប៉ះពាល់ដោយកាំរស្មីព្រះអាទិត្យក៏នាំ

ដំបូន្មានផ្សេងទៀតសំរាប់អ្នកអានគឺមិនត្រូវពន្យារយូរពេក

ខ្មៅលើផ្ទៃមុខ។ យើងដឹងថាប្រជាជនអាស៊ីចូលចិត្តមាន

ស្បែករយៈពេលដ៏យូរពេកនោះទេ។ ត្រូវចាំថា នៅពេល

ស្បែក ស ដោយគ្មានការការពារអោយបានត្រឹមត្រូវពីកាំ-

សិកាតៀមមហារីកអោយបានទាន់ពេលពេលវេលានោះ

ពេលប្រើឡេការពារកាំរស្មីព្រះអាទិត្យ វាជាការសំខាន់ក្នុង

តាមនោះដែរ! ខ្ញុំក៏សូមណែនាំផងដែរ សូមកុំព្យាយាមប្រើ-

ដែលមានកំដៅខ្លាំងជាពិសេស នៅក្នុងពេលទទួលទាន

សរុបសេចក្តីមក ការពារពីកាំរស្មីព្រះអាទិត្យ និង ការធ្វើ

ម៉ោងនេះជាពេលដែលព្រះអាទិត្យមានកំដៅខ្ពស់បំផុត

ជាវិធីដ៏ល្អបំផុត ដើម្បីសុវត្ថិភាព ភាពក្មេងជាងវ័យ និង

ឱ្យកើតមានជំងឺចាស់ជាងវ័យ និង ស្នាមជ្រួញ ឬ បញ្ហាជាំ

ចំពោះការទៅជួបគ្រូពេទ្យប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហានៅលើ

ស្បែក ស ប៉ុន្តែការព្យាយាមប្រើផលិតផលដើម្បីអោយ

ដែលយើងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺមហារីកស្បែក ឬ មានកោ-

រស្មីព្រះអាទិត្យទេនោះ វានឹងមិនបានផលនោះទេ។ នៅ

ប្រសិទ្ធិភាពនៃការព្យាបាលក៏មានភាពប្រសើរឡើងទៅ

ការលាបឡេការពារកម្តៅថ្ងៃឡើងវិញ ក្នុងអំឡុងពេល

ប្រាស់ឱសថបូរាណយូរពេកបើវាមិនបានផ្តល់ប្រសិទ្ធិភាព។

អាហារថ្ងៃត្រង់រវាងម៉ោង 12 ទៅម៉ោង 3 រសៀលដែល

រោគវិនិច្ឆ័យករណីសង្ស័យអោយបានទាន់ពេលវេលា គឺ

ការលាបឡេត្រឹមតែម្តងនៅពេលព្រឹកគឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ

ស្បែកមានសុខភាពល្អ!

�ើមុន����ទមួយ���ល�ើត�ន�

Digest: យើងបានអានពី

�ើ��មុខ និងដងខ��នរបស់�កអ�ក?

បច្ចេកវិទ្យាឡាស៊ែរអាចត្រូវបានអនុវត្តសម្រាប់ការព្យា-

For all your acne needs:

បាលជំងឺមហារីកស្បែក។

មុន�ើកមុខ�ន��ប់ក�ល�� (Blackheads)

តើវាមានប្រសិទ្ធិភាពយ៉ាងម៉េចដែរ?

មុន�ន��ប់បិទមុខ (Whiteheads) ��ភុល (កន��ល��ហម)

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Laurent: ជាធម្មតា គឹយើងមិនត្រូវ

មុនខ��ះ

ផ្តល់អនុសាសន៍អោយប្រើឡេស៊ែរដើម្បីព្យាបាលជំងឺម-

ណ�ឌុល (Nodules)

Product from France

ប្រាកដថាដុំសាច់ទាំងអស់ត្រូវបានកាត់យកចេញ។ ដូច្នេះ

ហានិភ័យនៃការខកខាន មិនបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយ បានត្រឹមត្រូវ និងការរើឡើងវិញនៅតែមានសារៈសំខាន់។

ជ្រោយចំពោះដុំសាច់ជាពិសេសកម្រាស់នដ ៃ ុំសាច់ដុះនៅ

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

សារតែមិនមានការគ្រប់គ្រងអោយបានត្រឹមត្រូវចំពោះរូប

No worry about Acne any more for you

ប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយ។

វាជាការពិតណាស់ ដែលយើងត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយ

ទេសឹងតែគ្រប់ប្រទេស។

ការប្រើឡេលាយដោយខ្លួនឯង ឬកន្លែងផ្សេងទៀតដោយ

��នអ�ី��លយុវវ័យ���វ�រម�អំពីមុន�ៀត��

សកម្មនេះគឺមានប្រសិទ្ធិភាពជាច្រើនទៀត និង ត្រូវបានគេ

បានច្បាស់លាស់ ដោយធ្វើការវិភាគអោយបានសព្វជ្រុង

មានតំលៃថ្លៃខ្លាំងណាស់ ហើយវាក៏ទាន់ចរាចរណ៍នៅឡើយ

ឡេលាបអោយស្បែក ស ខ្ញុំសូមណែនាំអោយជៀសវាង

FED UP IN WASTING TIME FINDING THE RIGHT ACNE PRODUCT ?

ដោយមិនទទួលបានលទ្ធផលល្អឡើយ។ នៅក្នុងករណី

រោគវិនិច្ឆ័យ និងទៅលើគែមនៃដុំសាច់នោះដើម្បីធ្វើអោយ

គោលដៅ និង ការប្រើប្រាស់ immunotherapy គឺ

ប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះចំពោះប្រសិទ្ធភាពរបស់វា។ សំរាប់

មុនវ�ុល��រ�ស រ� មុនធម��

សារធាតុ Cis-plastinum ដើម្បីព្យាបាលមហារីកស្បែក

ហារីកស្បែកដោយមិនមានការត្រួតពិនិត្យទៅលើការធ្វើ

នៃការពិនិត្យកោសិកា។ ការព្យាបាលថ្មីដោយការកំណត់

ដោយសារឡេការពារកម្តៅថ្ងៃមានរយៈពេលកំណត់តែ

គឺ�ផលិតផល��ល�ន��សិទ��ពក��ង�រព��ល

បានប្រើការព្យាបាលដោយសារសារធាតុគីមី ដោយមាន

ទស្សនាវដ្តី Healthwise

ប៉ុន្តែខ្ញុំអាចនិយាយបានថាភាគច្រើនវាអាស្រ័យទៅលើ

Market Expansion Services by www.dksh.com

គីស ឬ ដំុគីស (Cysts)


16

17

HEALTH

CHEAT THE HEAT by Ernie Suzanna

Perspiration and sweaty armpits marks have been the hallmarks of my office wear for some time now and I cannot help but to wonder whether people would look past it – desperately. But am I glad I am sweating off in this heat. And there are reasons why we should.

Wow! What a hot month it has been for April this year. For those of you who are here, passing through for a business trip or on vacation at this time of the year, we cannot overlook this heat that we are facing right now. Perspiration and sweaty armpits marks have been the hallmarks of my office wear for some time now and I cannot help but to wonder whether people would look past it – desperately. But am I glad I am sweating off in this heat. And there are reasons why we should. I am simultaneously amazed that most people, especially those who came from the cooler weathered countries, do not seem to care about how dangerous heat can be – it is easy to say why because although it is also a weather hazard, heat is still less “violent” as tornadoes and floods might bring with them. So that is why it is easy to brush off the dangers of heat on us. How they manage to sleep in the night without fan or air conditioning – well, the key idea is surely to sweat! How does Heat Affect the Human Body? Put simply, human bodies react to heat and cool itself down by circulating more blood through the skin. It dissipate heat by varying the rate and depth of blood circulation, by losing water through the skin and sweat glands, and as a last resort, by panting when blood is heated above 37 degree Celsius or 98.6 degree Fahrenheit. The heart begins to pump more blood, blood vessels dilate to accommodate the increased flow, and the bundles of tiny capillaries threading through the upper layers of skin are put into operation. The body’s blood is circulated closer to the skin’s surface and excess heat drains off into the cooler atmosphere. At the same time, water diffuses through the skin as perspiration. The skin handles about 90% of the body’s heat dissipating function. If humidity also is high, the body faces additional stress because sweat does not readily evaporate from your skin. That

pushes your body temperature even higher. Sweating by itself does nothing to cool the body unless the water is removed by evaporation. The evaporation process itself works this way: the heat energy required to evaporate the sweat is extracted from the body, thereby cooling it. Under conditions of high temperature and high humidity, the body is doing everything it can to maintain 37 degree Celsius inside. The heart is pumping a lot of blood through dilated circulatory vessels; the sweat glands are pouring liquid including essential dissolved chemicals like sodium and chloride into the surface of the skin. There are specific kinds of effects that heat may cause to us: heat related illnesses AND heat stress. Which should you be worried about? While heat-related illnesses (and even death) can occur with exposure to heat in just one afternoon, heat stress on the body does have a cumulative effect. The most severe ramification is Heat Stroke – the body’s natural mechanism when sweating is done to cool the body – stops functioning and the body temperature gets so high that even death may result (40 degrees or more). Look for signs that include red hot skin, heart rhythm problems such as rapid and shallow breathing, dilated pupils, vomiting and increasing weakness or dizziness and mental confusion. Heat Exhaustion, on the other hand, show symptoms like cool, moist pale flushed or red skin, heavy sweating, headache, nausea or vomiting, dizziness and exhaustion. Body temperatures will be about 40 degree Celsius. Lastly there is also heat cramps – heat cramps affect the muscles of the abdominal and legs and can be very painful (touch and you can feel the affected muscles may be firm to the touch). If you have this, sit yourself down, stop activities, sip water and gently begin to stretch the cramp muscle and hold the stretch for about 20


18

seconds, followed by a gentle massage on the muscle. Try to avoid overworking the muscle and refrain from physical activity for a day. Now that you have gotten a glimpse of what happens in our body when we are under heat, how then do we “Cheat Heat”? Simply Dress Right for Summer! Make Whites and Beiges a part of your wardrobe essential during the whole summer months where possible – yes it sounds very cliché but lightweight light-colored clothes reflect heat and sunlight and helps body maintain normal temperatures. Of course we can’t forget the essential sunscreen to be applied during daytime with an SPF of at least 30 and where possible, add on accessories like hats and caps while going out and about in the sun. If you don’t and you suffer from sunburn, this will reduce your body’s ability to cool itself and possibly increase the risk of skin cancer. Carry a water tumbler or flask where you go to replenish the water that is being lost as you sweat and perspire. When you can, avoid coffee and tea as they contain caffeine which increases water loss during urination. Dehydration is a key factor in heat illness. Help your body sweat and cool down by staying wellhydrated with water – so do not wait until you are thirsty before you drink. Slow Down – that’s the next way to cheat heat. Practicing sports every day is good but during the strong summer heat, exercising in the heat can put stress onto your body. Time your workout / activity correctly - Avoid running in daytime between 11 to 1 pm, or play basketball or tennis in the courts, where the sun is at its strongest – choose cooler activities instead – why not take this time to jump into the pool and start to do laps instead? Do consistent swim for at least 30 minutes or so in order to burn off as much calories as you can – this is advised for the sportive few. But for those of you who are less resilient to physical activities or have not made sports an everyday event, do stay to work out in a cooled air-conditioned gym and have that workout you need. Or, push the workouts to be in the early morning or in the evenings.

19

Think of the fruits we get to eat in this sweltering heat. For in the colder months of winter in Cambodia, the juicy Svay Keo Chen will have disappeared and so will the exotic mangosteens. What better way to cheat the heat by drowning ourselves in the best fruit haven while we still have it? With this abundance of juicy mouth-watering fruits we are privileged to enjoy, we also need to bear and pick the quick easy to follow guidelines on how to sustain ourselves in the sweltering heat.

ពួកគេទាំងនោះសុំានឹងអាកាសធាតុក្តៅបែបនេះ ហើយ

មែនហើយ! ខែមេសាឆ្នាំនេះមានអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំង

តាមស្បែក និងញើស ហើយចុងក្រោយបង្អស់ប្រសិនបើ

ធ្វើដំណើរវិស្សមកាលនៅពេលវេលានៃឆ្នាំនេះក៏ដោយគឺ

98.6 F នោះអ្នកនឹងចាប់ផ្តើមដកដង្ហើមញាប់ជាមិនខាន

គេក៏អាចគេងដោយគ្មានកង្ហារ ឬ ម៉ាស៊ីនត្រជាក់បាន ហើយ ការធ្វើបែបនេះគឺដើម្បីអោយរាងកាយរបស់ពួកគេបញ្ចេញ ញើស។

តើកំដៅផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់រាងកាយមនុស្សដោយរបៀប

ណា? ជាធម្មតារាងកាយមនុស្សធ្វើការឆ្លើយតបទៅនឹង កំដៅ និង ធ្វើអោយរាងកាយមានភាពត្រជាក់ដោយខ្លួន ឯងផ្ទាល់តាមរយៈការជំរុញលំហូរឈាមនៅស្បែកអោយ បានច្រើន។ វាបន្ថយកំដៅដោយធ្វើអោយបរិមាណ និង ជម្រៅនៃរបត់ឈាមរត់ប្រែប្រួលតាមរយៈការបាត់បង់ទឹក o

Cឬ

ណាស់។ សម្រាប់អ្នកដែលរស់នៅទីនេះ អ្នកជំនួញ ឬ ការ

យើងមិនអាចមើលរំលងសីតុណ្ហភាពក្តៅដែលយើងកំពុង

។ បេះដូងចាប់ផ្តើមច្របាច់បូមឈាមកាន់តែច្រើនសរសៃ ឈាមបានរីកធំដើម្បីសម្រួលដល់ការកើនឡើងលំហូរឈាម និង ការភ្ជាប់នៃសសៃឈាមតូចៗដែលមាននៅសើរស្បែក

ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងប្រតិបត្តិការនេះ។ លំហូរ ឈាមនៅក្នុងរាងកាយត្រូវបានធ្វើដំណើរទៅផ្ទៃខាងលើ នៃស្បែក ហើយកំដៅដែលក្តៅខ្លាំងត្រូវបានបំបាត់ដើម្បី

ធ្វើអោយរាងកាយមានភាពត្រជាក់ឡើងវិញ។ នៅពេល

ជាមួយគ្នានេះទឹកត្រូវបានបំភាយតាមស្បែកតាមទំរង់ជា

ញើស។ ស្បែកគ្រប់គ្រងប្រហែល 90% នៃមុខងារបន្ថយ កំដៅរាងកាយ។ ប្រសិនបើក្នុងខ្យល់មានសំណើមខ្ពស់នោះ

រាងកាយមនុស្សប្រឈមមុខនឹងភាពតានតឹងបន្ថែមទៀត ដោយសារតែញើសមិនងាយហួតពីស្បែករបស់អ្នកឡើយ។

នោះហើយជាមូលហេតុដែលជំរុញអោយសីតុណ្ហភាពរាង កាយរបស់អ្នកកាន់តែខ្ពស់ជាងមុន។

ការបែកញើសតែមួយមុខនឹងមិនមានអ្វីដើម្បីធ្វើអោយ ប្រឈមមុខពេលឥឡូវនេះឡើយ។ ការបែកញើសតាមដង

ខ្លួន និង ក្លៀកជាចំនុចសំខាន់ដែលមានលើខោអាវដែល ខ្ញុំស្លៀកពាក់ទៅធ្វើការ ហើយខ្ញុំមិនអាចបញ្ឈប់វាបានទេ គ្រាន់តែឆ្ងល់ថាតើអ្នកនៅជុំវិញខ្លួនខ្ញុំអាចចាប់អារម្មណ៍នឹង ការបែកញើសនេះរឺអត់។ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំរីករាយដែលខ្ញុំបែកញើស

ក្នុងពេលក្តៅនេះ។ ហើយមានមូលហេតុមួយចំនួនដែល ហេតុអ្វីបានជាយើងគួរមានការបែកញើស។

ខ្ញុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលដែលមនុស្សភាគច្រើនជាពិសេសអ្នក មកពីប្រទេសដែលមានអាកាសធាតុត្រជាក់ដោយពួកគេ

ហាក់ដច ូ ជាមិនខ្វលព ់ គ ី ្រោះថ្នក ា ដ ់ ល ែ អាចកើតមានដោយ សារអាកាសធាតុនេះឡើយ។ បើគ្រាន់តែនិយាយនោះវា ជាការងាយស្រួលទេព្រោះទោះបីជាអាកាសធាតុក្តៅមាន

ផលអាក្រក់ក៏ដោយក៏វាមិនសូវ

“ សាហាវ ” ដូចជាខ្យល់

កួចនិងទឹកជំនន់ឡើយ។ ដូច្នេះនោះគឺជាមូលហេតុដែល វាគឺជាការងាយស្រួលក្នុងការចេញពីផលវិបាកនៃរដូវក្តៅ។

រាងកាយមានភាពត្រជាក់ទេ លុះត្រាតែញើសបាត់ទៅវិញ ដោយការហួត។ នៅក្រោមលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុដែល

មានសីតុណ្ហភាព និងសំណើមខ្ពស់រាងកាយត្រូវធ្វើអ្វីគ្រប់ យ៉ាងដែលខ្លួនអាចធ្វើបានដើម្បីរក្សាកំដៅក្នុងខ្លួនអោយនៅ ត្រឹម 37

Stroke ) ជាជំងឺមួយដែលធ្វើ

យើងត្រូវ “ ប្រឆាំង ” នឹងវាដោយរបៀបណា ( ជារឿង

ដើម្បីធ្វើអោយរាងកាយមានភាពត្រជាក់បានបញ្ឈប់ដំណើរ

សាកសមនឹងរដូវក្តៅនេះបានហើយ ! ជ្រើសរើសយក

ការហាត់ប្រាណអោយបានត្រឹមត្រូវ - ជៀសរវាងការរត់

ពាក់ពេញមួយរដូវក្តៅនេះតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ មែន

លេងកីឡាបាល់បោះ ឬ កីឡាវាយកូនបាល់នៅក្នុងទីលាន

អោយយន្តការពីធម្មជាតិរបស់រាងកាយដែលត្រូវបែកញើស ការធ្វើអោយសីតុណ្ហភាពរាងកាយឡើងខ្ពស់ខ្លាំង និង អាច

កំដៅក្នុងចរន្តឈាមនៅតែមានកំរិតខ្ពស់ជាង 37

Heat cramps affect the muscles of the abdominal and legs and can be very painful (touch and you can feel the affected muscles may be firm to the touch). If you have this, sit yourself down, stop activities, sip water and gently begin to stretch the cramp muscle and hold the stretch for about 20 seconds, followed by a gentle massage on the muscle.

សារកំដៅក្តៅ ( Heat

o

C។ បេះដូងច្របាច់បញ្ជូនឈាមយ៉ាងច្រើនតាម

រយៈរបត់ឈាមរត់ សសៃឈាមធំ ក្រពេញញើសបន្សុទ សារធាតុរួមទាំងសារធាតុគីមីសំខាន់ៗដែលអាចរលាយ បានដូចជា ជាតិសូដ្យូម និង ជាតិក្លរួទៅក្នុងផ្ទៃនៃស្បែក។

មានប្រភេទជាក់លាក់នៃឥទ្ធិពលរបស់កំដៅមកលើរាង

កាយមនុស្សដូចជា ជំងឺដែលបណ្តាលមកពីអាកាសធាតុ ក្តៅ និង ភាពតានតឹងដោយសារកំដៅ ( Heat

Stress )

តើបញ្ហាមួយណាដែលអ្នកគួរមានការព្រួយបារម្ភខណៈ

ពេលជំងឺដែលបណ្តាលមកពីអាកាសធាតុក្តៅ ( ឈានដល់ ការស្លាប់ ) អាចកើតមានឡើងជាមួយនឹងការប៉ះពាល់ ទៅនឹងកំដៅថ្ងៃតែម្តងគត់ តែភាពតានតឹង ដោយសារ កំដៅធ្វើអោយមានផលប៉ះពាល់បន្តិចម្តងៗ។ នេះជាផល

ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតគឺជំងឺដាច់សសៃឈាមខួរក្បាលដោយ

បណ្តាលអោយស្លាប់ ( ធំជាង ឬស្មើ 400C )។ រកមើល សញ្ញានៃជំងឺនោះដែលមានដូចជា ស្បែកក្តៅក្រហម ចង្វាក់ បេះដូងលោតញាប់ ដកដង្ហើមខ្លីៗដង្ហក់ ប្រស្រីរីកធំ ក្អួត

អស់កម្លាំង ឬ វិលមុខខ្លាំង និង ភាន់ភាំង។ ម៉្យាងទៀត អាការៈអស់កម្លាំងដោយសារកំដៅ ( Heat

Exhaustion ) មានរោគសញ្ញាបង្ហាញដូចជា ត្រជាក់ខ្លួន ស្បែក ស្លេកស្លាំង ឬ ឡើងក្រហម បែកញើសខ្លាំង ឈឺក្បាល

ចង្អោរ ឬ ក្អួត វិលមុខ និង អស់កម្លាំង។ សីតុណ្ហភាពរាង កាយមានកំរិតប្រហែល 400C។ ជាចុងក្រោយក៏មានការ រមួលសាច់ដុំដោយសារកំដៅ ( Heat

cramp ) ជាការ

ឈឺចាប់ដែលប៉ះពាល់ដល់សាច់ដុំពោះ និង ជើង ហើយ

អាចមានការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ( ការប៉ះនឹងអាចអោយមាន អារម្មណ៍ថាសាច់ដុំដែលរងផលប៉ះពាល់មានភាពរឹង )។

ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហានេះសូមអង្គុយចុះ បញ្ឈប់ការធ្វើ ចលនា ផឹកទឹកបន្តិចចាប់ផ្តើមធ្វើការលាតសន្ធឹងសាច់ដុំ

ថ្មមៗ ហើយទុកចោលប្រហែល 20 វិនាទី រួមជាមួយការ ម៉ាស្សាបែបស្រាលនៅលើសាច់ដុំ។ សូមព្យាយាមជៀស-

វាងការធ្វើការខ្លាំងជ្រុល និង មិនត្រូវធ្វើលំហាត់ប្រាណរយៈ ពេលមួយថ្ងៃ។

ឥឡូវនេះអ្នកបានទទួលដឹងពីអ្វីដល ែ កើតឡើងក្នុងរាងកាយនៅពល េ ដល ែ យើងស្ថត ិ នៅកម ្រោ កំដៅថ្ងដ ៃ ច ូ នេះ

សាមញ្ញទេគឺ អ្នកគ្រាន់តែអ្នកស្លៀកសំលាក់បំពាក់ដែល

សម្លៀកបំពាក់ពណ៌ស ឬ ពណ៌ត្នោតស្រាលដើម្បីស្លៀកហើយស្តាប់ហាក់ដូចជាគ្មានអ្វីអស្ចារ្យសោះ តែសម្លៀក-

បំពាក់ដែលមានទំងន់ និង ពណ៌ស្រាលអាចធ្វើអោយកំដៅ

និង ពន្លឺព្រះអាទិត្យផ្តាច់ចេញ និង ជួយអោយរាងកាយរក្សា សីតុណ្ហភាពបានធម្មតា។ ជាការពិតណាស់ដែលយើងមិន អាចបំផ្លេចឡេការពារកំដៅថ្ងៃដែលមានកំរិត SPF យ៉ាង ហោចណាស់ 30 ដែលត្រូវលាបនៅពេលថ្ងៃ ហើយពាក់

មួកអោយជាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាននៅពេលអ្នកស្ថត ិ

នៅក្រោមកំដៅថ្ងៃ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនធ្វើ ហើយអ្នកទទួល រងពីការរលាកដោយកំដៅព្រះអាទិត្យ ( Sun

Burn )

សមត្ថភាពរបស់រាងកាយរបស់អ្នកក្នុងការធ្វើអោយត្រជាក់

និង ថយចុះ ហើយអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកស្បែក

ទៀតផង។ យកដបទឹកដាក់តាមខ្លួន និងបំពេញទឹកដែល ត្រូវបានបាត់បង់តាមរយៈការបែកញើសនេះ។ នៅពេល

ដែលអ្នកអាចធ្វើបានសូមជៀសវាងកាហ្វេ និង តែដោយ

សារវាមានផ្ទុកជាតិកាហ្វេអ៊ីនដែលបង្កើនការបាត់បង់ទឹក ក្នុងអំឡុងបត់ជើងតូច ការខ្សោះជាតិទឹកគឺជាកត្តាសំខាន់ ក្នុងការបង្កជំងឺ។ ដូច្នេះមិនត្រូវរងចាំរហូតដល់បាត់បង់ជាតិ ទឹក រួចទើបទទួលទានទឹកឡើយ។

ហើយនេះជាវិធីមួយទៀតដើម្បីប្រឆាំងនឹងកំដៅ។ ហាត់ កីឡាជារៀងរាល់ថ្ងៃគឺជាការល្អ ប៉ុន្តែក្នុងអំឡុងពេលរដូវ

ក្តៅដែលមានកំដៅក្តៅខ្លាំង នោះការហាត់ប្រាណផ្តល់បញ្ហា

លើរាងកាយរបស់អ្នក។ កំណត់ពេលវេលារបស់អ្នក ឬ ធ្វើ

នៅពេលថ្ងៃចន្លោះពីម៉ោង 11 ទៅម៉ោង 1 រសៀល ឬ

មានកំដៅព្រះអាទិត្យក្តៅខ្លាំង។ ជ្រើសយកការហាត់ប្រាណ

ដែលធ្វើអោយរាងកាយមានភាពត្រជាក់។ ហេតុអ្វីបានជា

មិនយកពេលវេលានោះ ដើម្បីលោតចូលទៅក្នុងអាងទឹក និង ហែលទឹកជំនួសអោយការហាត់ប្រាណនៅកណ្តាលថ្ងៃ

ក្តៅនោះវិញ? ហែលទឹកអោយបានយ៉ាងហោចណាស់ 30នាទី ដើម្បីដុតបំផ្លាញកាឡូរីបានច្រើនតាមដែលអាច ធ្វើបាន។ ប៉ុន្តែសំរាប់អ្នកដែលមិនសូវសុំាទៅនឹងការធ្វើ

លំហាត់ប្រាណ ឬ មិនសូវបានលេងកីឡាជារៀងរាល់ថ្ងៃ

នោះអ្នកអាចហាត់បណ ្រា ក្នុងក្លឹបកីឡាដែលមានម៉ស ា ន ៊ី ត្រជាក់ និង សាកល្បងការហាត់ប្រាណដែលអ្នកត្រូវការ នៅទីនោះ។ ហាត់ប្រាណនៅពេលព្រឹកព្រលឹម ឬ ល្ងាច

ក៏បាន។ សូមគិតទៅដល់ផ្លែឈើដែលយើងទទួលទាននូវ រដូវក្តៅនេះ។ ចំណែកនៅក្នុងខែត្រជាក់នៃរដូវរងារ នៅ

ប្រទេសកម្ពុជា ទឹកផ្លែឈើចំរាញ់ចេញពីស្វាយកែវចិន រួម ទាំងទឹកមង្ឃុតដ៏កំរនឹងលែងមានទៀតហើយ។ តើអ្វីជា រឿងល្អប្រសើរជាងការទទួលទានទឹកផ្លែឈើដ៏ល្អទាំងនោះ

ខណៈពេលដែលយើងអាចងាយស្រួលរកបាននោះ? ជា មួយនឹងទឹកផ្លែឈើដ៏សំបូរបែប និង មានរសជាតិឈ្ងុយ ឆ្ងាញ់ទាំងនោះ យើងក៏ត្រូវដឹងពីការជ្រើសយកវិធីងាយ

ស្រួលក្នុងការអនុវត្តតាមការណែនាំអំពីរបៀបទ្រទ្រង់រាង កាយនៅក្នុងអាកាសធាតុដ៏ក្តៅនេះផងដែរ។


20

21

�ើអ�ី�ប��អសមត��ពផ��វ��ទ?

WHAT IS ERECTILE DYSFUNCTION? Erectile dysfunction refers to a man’s inability to sustain an erection which is sufficient for sexual intercourse.

ប��អសមត��ពផ��វ��ទសំ��ើ�ពអសមត��ព

ក��ង�រ�ើងរ�ង�����ប់��ទបុរស ��ល����កមួយប��ល

�យបុរសមិន�នសមត��ព��ប់��ន់ក�ង�រ រួម��ទ។

WHAT ARE THE SIGNS AND SYMPTOMS OF ERECTILE DYSFUNCTION? Only being able to achieve erection during masturbation but not during sexual intercourse Reduced libido Inability in sustaining an erection A difficulty in achieving an erection WHY YOU SHOULD STOP USING FAKE ERECTILE DYSFUNCTION PRODUCTS? A counterfeit erectile dysfunction medicine is one which is deliberatly mislabeled to deceptively identify original ED drugs,manufactured with the wrong ingredietns and processed incorrectly, thus,affecting a person’s health.

�ើ�គស����ប��អសមត��ពផ��វ��ទ�នអ�ីខ�ះ?

• �ច�ើងរ�ង�ន����ល��លសំ��ច�ម�យខ��នឯង ប៉ុ��មិន�ច �រួច���លរួម��ទ។

• ចំណង់ផ�វ��ទ�ន�រ��ក់ចុះ

• អសមត��ពក��ង�រ�ើងរ�ង�����ប់��ទ • មិន�យនឹង�ើងរ�ង

��តុអ�ី�ន�អ�កគួរ��ប��ប់�រ��ើ��ស់��ំ

សំ�ប់ព��លប��អសមត��ពផ��វ��ទ ��ល���ង��យ?

��ំសំ�ប់ព��លប��អសមត��ពផ��វ��ទ��ល���ង��យ គឺ���ំ��ល��ើ�រ���ងបន�ំ��ើ��កស��

របស់ផលិតផលពិត��ល��ើ�យអ�ក��ើ��ស់�ន

�រពិ�កក��ង�រកំណត់ចំ�ំ �មួយនឹងផលិតផល ��ល��ឹម���វ �រផលិត�មួយនឹងស�ស�តុផ�ំ��លមិនសម��ប និង ដំ�ើរ�រ���រផលិតមិន�ន��ឹម���វ

��ល�ចផ�ល់ផលប៉ះ�ល់ដល់សុខ�ពអ�ក��ល�ន��ើ��ស់។

COUNTERFEITING CAN APPLY TO BOTH BRANDED AND GENERIC PRODUCTS AND COUNTERFEIT MEDICINES MAY INCLUDE:

No active ingredients Insufficient active ingredients Blue printer ink Wrong ingredients Correct ingredients but fake packaging

��ំ��ង��យ�ច���ងបន�ំ�ំង��ំ��ល���ស់រូបមន��ើម ( Brand name ) និង ��ំ��លចម�ងរូបមន��មច�ប់ (Generic name ) �ើយនិង ��ំ��ល���ង��យ រួមប���លដូច�៖ ��នស�ស�តុផ�ំសកម� �មួយ �រ�តុផ�ំ��ល�នស�ស�តុសកម���ប់��ន់

Genuine

�មួយ នឹង�រ�ះពុម��យទឹក��ំពណ៌�ៀវ

Fake

�មួយ នឹង�រ�តុផ�ំ��លមិន��ឹម���វ �មួយ �រ�តុផ�ំ��ឹម���វ ����ងបន�ំ�រ��ចខ�ប់

Counterfeiter’s manufacturing facilities Ask only for the Real Blue from your pharmacy.

COU

NTER

FEIT

AFFE

12 60%

CTED

DRUG

PEOP

S

LE IN

4 COUNTRIES IN 2011 TIV NO AC

EDIE R G N I E

NTS

ល់ ាល់ដ ព ះ ៉ ប 11 ់ផល �ាំ 20 ល � ឆ ផ ង � �ក �ន �ស� ក�ាយ ង � � � � �ល� 1 24 ថ�ាំ� ន ួ ន ំ ច ាជន ��ជ

60% គ �ានសម ាសធាត ផ�ំសក ុ ម�

16% ��ថ ផ� ក �� �ាំ�� ងក យស �ា ារធ យ ាតុផ �ំ �

�លម

ិន�

�ឹម�

�វ

Heat Rash vs.Baby Acne Now that the season pushes high humidity and hot temperatures, we find ourselves holding back and trying not to spend more time outside. While you are resisting to temptations of going to the nearest beach or poolside, you may have already been experiencing summer’s not-so-fun side effect – heat rash. It might be a common condition for adults but when it comes to our babies’ skin, the anxiety and stress seeing them cry and uncomfortable makes it even worse. While heat rash appears as red, itchy, pimply-like little bumps or even blisters, newborn acne (or baby acne)

can happen soon after birth, as early as two to three weeks. Heat rash is something that can happen to anyone, big or small, but babies tend to be especially susceptible to both heat rash and baby acne. As a parent, it’s a must to know the facts of these two skin conditions, what are they really and what you can do about them.

Baby acne, even if it’s not hot season, is almost inevitable. During the final stages of pregnancy, the mother’s hormones cross the placenta into the baby, stimulating oil glands. These red (or sometimes white) bumps usually appear on your baby’s forehead, temples or cheeks. Moms, do not be afraid. These are harmless rash and


22

23

don’t occur on the arms and legs and babies appear well and not irritated. Sometimes there will be little pus-filled spots or fluid-filled small blisters and could vary in size. The spots blanch with light pressure, becoming pale and fade when pressed. However harmless it is, there are also certain rules you have to obey to ensure you won’t hurt or irritate your baby’s skin. Sometimes, you may want to let your baby stay in the tub for a longer time and cleanse the affected area with mild soap and water but then again, you are not allowed to overwash your baby. Remember that babies have delicate skin and sometimes may dry out easily. Also, do not try picking or squeezing those spots/rash. It is enough to continuously moisturize your baby’s skin.

That’s for the baby acne. So what about the heat rash? By itself, heat rash isn’t usually serious. However, unlike baby acne, it can be uncomfortable. And without proper management, it might lead to serious skin conditions or infection. You wouldn’t want that to happen to your baby, right? When your baby feel warm, which is pretty normal during summer season, his/her body sweats automatically just like adults’. Heat rash happens with sweat ducts clogged and the sweat can’t surface to the top of the skin. The sweat is then trapped underneath the skin and causes inflammation, or a rash. Heat rash is also common for newborn babies so there is really a need to differentiate it with baby acne. Going back, prevent this unwanted skin condition by choosing the best

light, loose and breathable clothing for your baby. When outside, keep your baby dehydrated and always under sun shades. Babies, until they reach three months, are usually used to swaddling. Swaddling helps babies relax and sleep easier. However, carefully watch your baby’s temperature and the temperature of his/her room when you swaddle him/her. Of course, don’t be frustrated when despite your preventive measures, your baby acquire heat rash. First thing: expose his/her skin to an area with cooler air. Wrap him/her in a nice, soft cotton towel to let him/her absorb the sweat. DO NOT RUB the affected skin. Also, trim your baby’s nails so scratching won’t happen, thus, infection is avoided. Inflamed heat rash can also be treated so DO NOT cry your heart out. Overthe-counter hydrocortisone cream can

be used twice a day for a few days. Isn’t that amazing?

ក៏ដោយក៏វាសឹងតែមិនអាចជៀសមិនរួចពីបញ្ហានេះ។ ក្នុង

ធ្វើឲ្យញើសមិនអាចផលិតចេញពីក្រពេញបាន។ បន្ទាប់

You may also check with your doctor to make sure that your baby's skin condition is what you suspect it to be. Definitely check with your doctor the baby’s rash doesn't go away after a few days, appears to be getting worse, or your baby is running a fever. Take note: a little extra caution and knowledge, your baby’s precious skin will always be in good hands.

របស់ម្តាយបានឆ្លងចូលទៅក្នុងសុកទារក នឹងភ្ញោចទៅលើ

រលាក ឬ កន្ទួលរមាស់។ វាក៏អាចជារឿងធម្មតាសម្រាប់ទា-

ទាំងនេះ ជាធម្មតាលេចឡើងនៅលើថ្ងាស សៀតថ្កា ឬ

ចែកថាតើវាជាមុន រឺ ស្រែងថ្ងៃ។

ទេ។ ទាំងនេះ គឺជាកន្ទួលក្រហមដែលគ្មានការបង្កគ្រោះ

យកពេលវេលាឲ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីនាំកូនអ្នកទៅខាងក្រៅ

ពេលខ្លះវានឹងមានខ្ទុះតិចតួច ឬ ពងបែកតូចៗ ដែលមាន

អ្នកនាំកូនចេញទៅខាងក្រៅ សូមឲ្យកូនញុំាទឹកឲ្យបាន

នឹងប្រែជាពណ៌ ស នៅពេលអ្នកសង្កត់លើវាថ្នមៗ ហើយ

មានអាយុចាប់ពី៣ខែឡើងទៅ មានភាពសុំានឹងការប្រើ

HEAT RASH

AFFECTED AREA

Forehead, Temple, Cheeks

Neck, Back, Armpit, Groin, Front Elbow, Back of Knee (Popiteal)

SIZE

Varied

Small and connected to each other

ONSET / DURATION

New born / 2-3 weeks

Varied

មកញើសត្រូវបានជាប់នៅក្រោមស្បែកនិងបង្កឲ្យមានការ

ក្រពេញខ្លាញ់។ ចំនុចពណ៌ក្រហម ( ឬពេលខ្លះពណ៌ស )

រកទើបនឹងកើតដូច្នេះវា គឺពិតជាមានតម្រូវការក្នុងការបែង

ថ្ពាល់ កូនតូចរបស់អ្នក។ អ្នកម្តាយគ្រប់រូបមិនត្រូវភ័យខ្លាច

ការទប់ស្កាត់ញ្ហាស្បែកដែលអ្នកមិនចង់បាននេះ គឺត្រូវជ្រើស

ថ្នាក់ ហើយមិនសូវកើតឡើងនៅលើដៃនិងជើងឡើយ។

និង ស្លៀកសំលៀកបំពាក់រលុងៗឲ្យកូនអ្នក។ នៅពេល

សារធាតុរាវនិងអាចមានទំហំខុសៗគ្នា។ ចំនុចពកទាំងនេះ

គ្រប់គ្រាន់ និង ដាក់កូននៅក្រោមម្លប់។ ជាធម្មតាទារកដែល

ខាងក្រោមនេះជាតារាងសង្ខេបនូវអ្វីដែលត្រូវបានរៀបរាប់ពីខាងលើដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលជាងមុន ក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណនៃភាពខុសគ្នារវាងការកើត មុន និង ស្រែងថ្ងៃ លើទារក។

Here’s a table summarizing what was previously discussed to better identify the difference between Baby Acne and Heat Rash

BABY ACNE

អំឡុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃការមានផ្ទៃពោះ អរម៉ូន

មុន

ែ�សងៃថ�

ទីតាំង

ថ្ងាស សៀតថ្កា ថ្ពាល់

ក ខ្នង ក្លៀក ក្រលៀន កន្លាក់ដៃ កន្លាក់ជើង

ទំហំ

មានតូច មានធំ

តូចៗ និង មា ​ នច្រើនជាប់ៗគ្នព ា ីមួយទៅមួយ

រយៈពេលកើតមាន

ទារកទើបនឹងកើត រឺ ទារកមានអាយុ ២-៣សប្តាហ៍

កើតមានគ្រប់វ័យ និង គ្រប់ពេល

ឥឡូវនេះជារដូវកាលដែលក្តៅហើយសើម យើងមិនចង់

វាប្រែប្រពណ៌សស្លេកនិងស្វិតពេលចុចពីលើវា។ នោះហើយ

ដែលអូសទាញអ្នកឲ្យទៅលំហែកាយនៅឆ្នេរសមុទ្រ ឬ

តា។

ចំណាយពេលវេលាច្រើននៅខាងក្រៅឡើយ។ អារម្មណ៍

រមណីដ្ឋានដែលនៅជិតៗនៅអាកាសធាតុក្តៅនេះប្រហែល

ជាមួយហេតុដែលទារកហាក់ដូចជាមានសុខភាពល្អធម្ម-

ជាធ្វើឲ្យអ្នកធ្លាប់មានការឡើងកន្ទួលក្រហម (ស្រែងថ្ងៃ)

បើទោះបីជាវាមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ក៏ដោយ យើងក៏មានក្បួន

ហើយ។

នាថាវា នឹងមិនធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់ដល់ឬរលាកស្បែក

បន្ទាប់ពីដំណើរកំសាន្ត នៅរដូវក្តៅហើយសើមនេះពីមុន

វាអាចជារឿងធម្មតាសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យប៉ុន្តែនៅពេល

ដែលវាកើតមានលើស្បែកទារករបស់អ្នកនោះ ការថប់ អារម្មណ៍ និង ការតានតឹងនៅពេលឃើញពួកគេយំ និង

មិនស្រួលក្នុងខ្លួនទារកនឹងកាន់តែធ្វើឲ្យអ្នកមានភាពយ៉ាប់

យឺនជាងការកើតមានកន្ទល ួ ក្រហមលើខន ្លួ អ្នកទៅទៀត។

ខណៈពេលដែលស្រែងថ្ងៃលេចឡើងជា កន្ទួលក្រហម រមាស់ រលាក ពកដូចមុន ឬ ការឡើងមុន ចំពោះទារកទើប នឹងកើត ដែលអាចកើតមានបន្ទាប់ពីទារកកើតបានពីរទៅ បីសប្តាហ៍។ ស្រែងថ្ងៃ គឺជាអ្វីដែលអាចកើតឡើងចំពោះ

អ្នកគ្រប់គ្នា មិនថាចាស់រឺក្មេងទេ ប៉ុន្តែទារកមានទំនោរទៅ ជាពិសេសក្នុងការងាយកើតមានបញ្ហាអស់ទាំងនេះ (ចេញ មុន និង ស្រែងថ្ងៃ)។ ក្នុងនាមជាឪពុកម្តាយវាជាកត្តាចាំ-

បាច់ដើម្បីដឹងពីអង្គហេតុនៃបញ្ហាស្បែកទាំង២នេះ ថាតើ វាជាអ្វី ហើយតើអ្នកត្រូវធ្វើដូចម្តេចនៅពេលកូនអ្នកមាន

ខ្នាតមួយចំនួនដែលអ្នកត្រូវបញ្ចប់បញ្ហានេះ នឹងដើម្បីធារបស់ទារកឡើយ។ ពេលខ្លះអ្នកប្រហែលជាចង់ឲ្យកូនរបស់

អ្នកត្រាំ នៅក្នុងអាងងូតទឹកឲ្យបានយូររួចអ្នកនឹងធ្វើការ

សម្អាតតំបន់ដែលរលាករោលនោះជាមួយនឹងសាប៊ូ និង ទឹកប៉ុន្តែ អ្នកមិនត្រូវធ្វើដូចនេះជ្រុលពេកទេ។ សូមចាំថា ទារកមានស្បែកទន់ខ្សោយនិងពេលខ្លះអាចនឹងប្រែជាស្ងួត

សំពត់រឺក្រណាត់រុំខ្លួន។ វាជួយឲ្យទារកគេងលក់ស្រួល និង

មានភាពងាយស្រួល។ ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន

ក្នុងការពិនិត្យមើលសីតុណ្ហភាពរបស់ទារក និង សីតុណ្ហ-

ភាពបន្ទប់របស់ពួកគេ នៅពេលដែលអ្នករុំក្រណាត់ រឺ

ស្លៀកពាក់ឲ្យគេ។ សូមកុំស្ទាក់ស្ទើរ ក្នុងការអនុវត្តន៍វិធាន ការ ការពារស្រែងថ្ងៃនេះឲ្យសោះ។ រឿងដែលអ្នកត្រូវធ្វើ

ដំបូងគេ គឺ ដាក់ទារកក្នុងកន្លែងដែលមានខ្យល់ត្រជាក់។ រុំខ្លួនពួកគេឲ្យបានស្អាត ដោយប្រើកន្សែងកប្បាសទន់ៗ ដើម្បីអាចស្រូបញើសបាន។ សូមកុំធ្វើការដុសញីលើស្បែក ដែលមានបញ្ហា។ ជាមួយគ្នានេះផងដែរសូមកាត់ក្រចកកូន

តូចរបស់អ្នកឲ្យខ្លីស្អាតដើម្បីចៀសវាងការអេះដាច់ដែល

ជាហេតុបង្កឲ្យមានការចំលងរោគ។ ស្រែងថ្ងៃអាចព្យាបាល

យ៉ាងងាយស្រួល។ ដូចគ្នានេះផងដែរមិនត្រូវព្យាយាមញិច

បានដូច្នេះមិនចាំបាច់បារម្មណ៍ពេកទេ។ ប្រភេទក្រែមលាប

ដល់ស្បែកទារករបស់អ្នកគឺជារឿងគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ ខាង

មួយថ្ងៃសម្រាប់រយៈពេលថ្ងៃដើម្បីឲ្យបញ្ហានេះឆាប់បាត់ទៅ

បំបែកកន្ទួលលើស្បែកកូនអ្នកឡើយ។ បន្តផ្តល់សំណើម

លើនេះ គឺជាការគ្រប់គ្រងចំពោះការចេញមុនលើទារក។

ចុះចំណែកស្រែងថ្ងៃវិញ។ វាមិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរឡើយ។

ស្បែក Hydrocortisone អាចត្រូវបានប្រើពីរដងក្នុង វិញផងដែរ។

ទោះជាយ៉ង ា ណាស្រែងថ្ងម ៃ ន ិ ដូចការចេញមុនលើទារក

អ្នកក៏អាចជួបប្រឹក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតដើម្បីធ្វើឲ្យប្រាកដ

គ្រងបានត្រឹមត្រូវវាអាចនាំឲ្យកើតមានជំងឺស្បែកធ្ងន់ធ្ងរ ឬ

ពិតមែនរឺអត់។ ធ្វើការពិនិត្យតាមដានកន្ទួលក្រហមទាំង

អ្នកឡើយមែនទេ?

ហើយកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ រឺទារកមានអាការៈក្តៅខ្លួន។ សូមចង

ឡើយវាអាចធ្វើឲ្យទារកនៅមិនសុខ។ ដោយគ្មានការគ្រប់

ថា ស្ថានភាពស្បែករបស់កូនអ្នកគឺជាអ្វីដែលអ្នកសង្ស័យ

ការឆ្លងរោគ។ អ្នកពិតជាមិនចង់ឲ្យវាកើតឡើងទៅលើកូន

នោះ ប្រសិនបើវាមិនបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈ ពេល២ទៅ៣ថ្ងៃ

បញ្ហានេះ។

នៅពេលដែលកូនរបស់អ្នក នៅហាលខ្យល់ហាលថ្ងៃយូរ

ចំពោះការកើតមុនលើទារកបើទោះបីមិនមែនជារដូវក្តៅ

ស្រែងថ្ងៃកើតឡើងជាមួយនឹងការស្ទះបំពង់ញើស ដោយ

ដែលជាធម្មតាគឺក្នុងអំឡុងពេលរដូវក្តៅ រឺ ពេលបែកញើស។

ចាំថា: ការប្រុងប្រយ័ត្ននឹងចំណេះដឹង បន្ថែមតែបន្តិចបន្តួច អាចធ្វើឲ្យស្បែកដ៏មានតម្លៃ របស់កូនអ្នកមានសុខភាពល្អ ជានិច្ច។


24

25

Understanding which foods are most commonly responsible for certain foodborne illnesses helps in developing effective preventive measures. With the growing number of fast food chains, cooked-meat street vendors, small delicacy shops, penny-pinching canteens and mobile kitchens in Cambodia, are we even aware if the food we are eating are safe. It's important to be cautious with what we eat, the produce we buy in the market, and the way we store or cook them to ensure that foods stay as fresh as possible in order to keep harmful bacteria at bay. However, the increase in activities during this season can make that even more challenging. Bacteria multiply quicker in the summer months when higher temperatures create an ideal breeding ground for bacteria (Gwen Hyland, Food Safety and Inspection Service, FDA). It is scientifically proven that during summer, foodborne disease cases have taken up a higher notch because people often cook outside. Normally, the kitchen controls are not done when cooking outdoors and food safety is easily compromised. Statistics show that there were an estimated 582 million cases of 22 different foodborne enteric (relating to or occurring in the intestines) diseases and 351,000 associated deaths globally. The Global Hygiene Council observational study, “The CrossContamination Study”, reported that almost 90 percent of surfaces touched during food preparation can become contaminated with bacteria from food, which can cause food-borne diseases and illnesses. Bacteria that cause diseases are called “pathogens.” When certain pathogens enter the food supply, they can cause food-borne illness. Only a few types cause millions of cases of food-borne illness each year. Here is a breakdown of common bacteria groups that triggers food-borne diseases: A. Salmonella Salmonella infection is a common bacterial disease that affects the intestinal

tract. Salmonella bacteria typically live in animal and human intestines and are shed through feces. Food sources include contaminated eggs, poultry, meat, unpasteurized milk or juice, cheese, contaminated raw fruits and vegetables, spices and nuts. As for animals, eating reptiles, amphibians and birds are the common sources of the bacteria. Symptoms of acquiring salmonella are diarrhea, fever, abdominal cramps and vomiting. B. Escherichia Coli (E. Coli) Similar with Salmonella, E. coli bacteria also live in the intestines of healthy people and animals. Most varieties of E. coli are harmless or cause relatively brief diarrhea. But a few particularly nasty strains, such as E. coli O157:H7, can cause severe abdominal cramps, bloody diarrhea and vomiting. E. Coli is acquired from contaminated foods, especially from undercooked meat and unpasteurized juice or milk, contaminated water and contaminated animal. At times, a simple touch on an infected animal or its environment without washing our hands may lead to getting infected with it. Symptom’s a bit severe than acquiring salmonella bacteria (severe diarrhea, severe abdominal pain and vomiting. C. Listeria Listeria bacteria is acquired from raw sprouts, soft cheese, raw milk that is unpasteurized, smoked seafood and deli meats. Sometimes preceded by diarrhea or other gastrointestinal symptoms, a person with listeriosis usually has fever and muscle aches. People diagnosed with listeriosis have ‘invasive infection’ where the bacteria spread beyond the gastrointestinal tract and th symtoms also vary depending on the infected person. Pregnant women usually experience fever, fatigue and ache and may also lead to miscarriage or premature delivery if infected during pregnancy. For those who are not pregnant, common symptoms like

FOODBORNE DISEASEs peak in summer

by Dr. Peang Lyna

headache, stiff neck, confusion, loss of balance and convulsions are experienced with fever and muscle aches. So from this day forward, always see to it that you are safe from the foods that you are consuming. It is always good to know that unsafe foods can lead to a range of health problems, from diarrheal disease and infectious diseases to reproductive and developmental problems and cancers. Food safety is, therefore, a prerequisite for public health. ជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃចំនួនហាងលក់ម្ហូបដែលចម្អិន

ស្រាប់ ( Fast

Food )

អ្នកលក់តាមចិញ្ចើមផ្លូវ ហាង

នេះព្រោះថាសីតណ ុ ្ហភាពក្តៅមានភាពអំណោយផលយ៉ង ា

បានស្លប ា ់ទាក់ទងនឹងបញ្ហន ា េះនៅទូទាង ំ ពិភពលោក។

សិក្សាពីការចម្លងរោគ " បានរាយការណ៍ថាស្ទើរតែ 90

បរិភោគ ម្ហូបអាហារដែលយើងទិញនៅក្នុងទីផ្សារ ហើយ

Hyland សុវត្ថិភាពស្បៀងអាហារ និង សេវាអធិការកិច្ច រដ្ឋបាល, FDA )។ វាត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញតាមលក្ខណៈ វិទ្យាសាស្រ្ត ថា អំឡុងពេលរដូវក្តៅករណីជំងឺ foodborne ( ជំងឺដែលបង្កឡើងដោយម្ហូបអាហារ ) បានកើន

អាហារនូវរក្សាគុណភាពតាមដែលអាចធ្វើបានដើម្បីការ-

ខាងក្រៅផ្ទះ។ ជាធម្មតាការគ្រប់គ្រងផ្ទះបាយមិនសូវបាន

បាក់តេរីដែលបណ្តាលឱ្យមានជំងឺ ត្រូវបានគេហៅថា "

សុវត្ថិភាពម្ហូបអាហារក៏មិនសូវរក្សាទុកបានល្អដែរ។

បង្កជំងឺមួយចំនួនចូលទៅក្នុងម្ហូបអាហារ ដែលយើងបាន

លក់ម្ហូបតូចៗ កន្លែងលក់ម្ហូប និង អ្នកលក់ម្ហូបតាមរទេះនៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តើយើងអាចប្រាកដចិត្តបានទេថា ម្ហូប អាហារដែលយើងបរិភោគគឺមានសុវត្ថិភាព។ វាជាការ

សំខាន់កង ្នុ ការបង ្រុ បយ ្រ ត ័ ្នជាមួយនឹងអ្វដ ី ល ែ យើងបាន វិធីដែលយើងរក្សាទុក ឬ ចំអិនដើម្បីធានាអោយបានថា ពារពីការបង្ករោគដោយពពួកបាក់តេរី។ ទោះជាយ៉ាងណា

ក្នង ុ អំឡង ុ ពេលរដូវក្តន ៅ េះតែងតែមានសកម្មភាពច្រន ើ ត្រូវធ្វើដូច្នេះការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះអ្វីដែលយើងបរិភោគ គឺជារឿងដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់។

បាក់តេរីធ្វើការបំបែកខ្លួនបានយ៉ាងលឿននៅក្នុងរដូវក្តៅ

ខ្លាំង ដល់ការបង្កាត់ពូជរបស់ពពួកបាក់តេរី ( Gwen

ឡើងខ្ពស់ ដោយសារតែមនុស្សច្រើនតែចំអិនអាហារនៅ

ម៉ត់ចតប៉ុន្មានទេ នៅពេលដែលចម្អិននៅខាងក្រៅ និង ស្ថិតិបង្ហាញថាមានប្រមាណ 582 លានករណីនៃជំងឺដែល

បង្កឡើងដោយម្ហូបអាហារ 22 ប្រភេទផ្សេងៗគ្នា ( ទាក់

ទង ឬ កើតឡើងនៅក្នុងពោះវៀន ) និង 351.000 នាក់

ការសិក្សាអង្កេតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអនាម័យសកល " ការ ភាគរយនៃទំហំដែលប៉ះក្នុងអំឡុងពេលរៀបចំម្ហូបអាហារ

អាចមានការចម្លងរោគជាមួយនឹងបាក់តេរីពីអាហារដែល អាចបណ្តាលឱ្យកើតជំងឺពុលអាហារ។

ប្រភពបង្កជំងឺ " ( Pathogen ) នៅពេលដែលប្រភព

រៀបចំ ពួកវាអាចបង្កឱ្យមានជំងឺពុលអាហារ។ ត្រឹមតែធាតុ បង្កជំងឺប៉ុន្មានប្រភេទតែប៉ុណ្ណោះអាចបណ្តាលអោយកើត

មានជំងឺដែលបង្កឡើងដោយម្ហូបអាហាររាប់លានករណី


26

27

Here are the basic sources and preventive measures for the mentioned bacteria BACTERIA SOURCES PREVENTION ORIGIN MARKET PRICE BACTERIA

SALMONELLA

E COLI

LISTERIA

Consumption of raw and undercooked eggs, undercooked Cook foods such as eggs, poultry and ground beef thoroughly to poultry and meat, contaminated raw their appropriate temperatures. Wash raw fruit and fruits and vegetables (such as sprouts vegetables before peeling, cutting or eating. and melons), as well as unpasteurized milk and other dairy products. Avoid unpasteurized dairy products and raw/uncooked Transmission through contact with foods. Wash handsoften, especially after handling raw meat or infected animals or an infected food poultry. Clean kitchen surfaces and avoidcross-contamination by handler who has not washed his or not using the same containers or utensils for raw and cooked her hands after using the bathroom. foods. Wash your hands, cook meat (especially ground meat) and Consumption of raw or undercooked poultrythoroughly; avoid unpasteurized dairy products, juices or ciders; keep cooking surfaces clean and prevent crossground beef or drinking contamination. unpasteurized beverages or dairy products. Also, don’t swallow water when playing or swimming in lakes, ponds, streams or pools. Listeria is found in refrigerated, readyto-eat foods, such as hot dogs and Cook all foods to proper temperatures and reheat pre-cooked deli meats, unpasteurized milk and foods to 165°F; wash raw fruit and vegetables before peeling, dairy products, and raw and cutting or eating; separate uncooked meats and poultry from foods that are already cooked or ready-to-eat; undercooked meat, poultry and seafood.

មិនគ្រប់ខែបើសិន ជាឆ្លងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ សម្រាប់អ្នកដែលមិនមានផ្ទៃពោះ មានរោគសញ្ញាទូទៅដូចជា ឈឺ ក្បាល​រឹងក វង្វេង ការបាត់បង់តុល្យភាព និង ប្រកាច់ ថែម

ទាំងមានរោគសញ្ញាក្តៅខ្លួន និង ឈឺចាប់ តាមសាច់ដុំ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាប្រភពមូលដ្ឋាន និង វិធានការការពារចំពោះ បាក់តេរីដែលបានរៀបរាប់ ដូច្នេះចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅតែង តែយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវាដើម្បីប្រាដកថាអ្នកពិតជាមានសុវត្ថិភាពចំពោះអ្វីដែលបានបរិភោគ។ វាជារឿងមួយដ៏ល្អដើម្បីដឹងថាអាហារដែលគ្មានសុវត្ថិភាពអាចនាំអោយអ្នកជួប ប្រទះនឹងបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗ។ សុវត្ថិភាពអាហារគឺអ្វីដែលយើងត្រូវការជាមុនសម្រាប់សុខភាពសាធារណៈ។

េមេរោគ

�បភព ការបរិភោគស៊ុតឆៅ និងសាច់មាន់ ឬសាច់ផ្សេងៗដែលចម្អិន មិនបាន

ល្អ ញុំាបន្លែដែលឆៅ និងមិនស្អាត ( ដូចជា មើមរុក្ខជាតិ និងត្រសក់ស្រូវ ),

ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់ទឹកដោះគោ និង គ្រឿង បរិភោគផ្សេងៗដែលមិន

សាលម៉ូនេឡា SALMONELLA

បានសម្លាប់មេរោគបានល្អ

មេរោគអាចឆ្លងតាមរយៈការប៉ះផ្ទាល់ទៅលើសត្វដែលមានមេរោគ ឬ មេរោគដែលនៅជាប់នឹងដៃយកទៅចាប់កាន់ម្ហូបអាហារញុំា និង

ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាការវិភាគមួយនៃក្រុម បាក់តេរី ទូទៅដែលបង្កជំងឺបណ្តាលមកពីការបរិភោគ អាហារគឺ:

A. Salmonella ការឆ្លងមេរោគ salmonella គឺជាបាក់តេរីបង្កជំងឺទូទៅ មួយដែលប៉ះពាល់ដល់ពោះវៀន។ បាក់តេរី salmonella ជាធម្មតារស់នៅក្នុងពោះវៀនរបស់មនុស្ស និង សត្វ ហើយ ត្រូវបានបញ្ចេញមកក្រៅតាមរយៈលាមក។ ប្រភពស្បៀង

អាហារដែលមានវារួមបញ្ចូលដូចជា ស៊ុត មាន់ សាច់ ដែល

មានមេរោគ ទឹកដោះគោ ដែលមិនបានសំលាប់មេរោគ ទឹកផ្លែឈើ ឈីស ការបរិភោគសត្វល្មូន សត្វដែលរស់នៅ លើគោក និង ក្នុងទឹក​ថែមទាំងបក្សីសុទ្ធតែជាប្រភពនៃ

បាក់តេរី។ រោគសញ្ញានៃការឆ្លងមេរោគ Salmonella មានដូចជា ជំងឺរាគ ក្តៅខ្លួន ឈឺពោះ និង​ក្អួត។

B. Escherichia coli ( មេរោគ E. Coli ) មេរោគនេះស្រដៀងគ្នានឹងមេរោគ Salmonella ដែរ។ បាក់តេរី E. Coli ក៏រស់នៅក្នុងពោះវៀនរបស់មនុស្ស

និង សត្វដែលមានសុខភាពល្អផងដែរ។ ភាគច្រើននៃ បាក់តេរី E.

coli មិនសូវបង្កគ្រោះថ្នាក់ ឬ ត្រឹមតែបង្ក

C. Listeria បាក់តេរី Listeria មាននៅក្នុង មើមរុក្ខជាតិ ឈីសទន់ ទឹកដោះគោស្រស់ដែលមិនបានសម្លាប់មេរោគ អាហារ

ការឈឺចាប់ក្នុងពោះធ្ងន់ធ្ងរ ជំងឺរាគមានឈាម និងក្អួត។

រាគរូស ឬ រោគសញ្ញាក្រពះពោះវៀនផ្សេងទៀត ជាដើម

ដែលចម្អិនមិនបានឆ្អិនល្អ ទឹកដោះគោ និង ទឹកផ្លែឈើ

និង ឈឺសាច់ដុំ។ មនុស្សដែលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញថាមាន

coli O157: H7 ដែលអាចបង្កឱ្យមាន

សមុទ្រគ្រៀម និង ម្ហូបឆ្អិនស្រាប់។ ពេលខ្លះវាបង្កឲ្យមានជំងឺ

Coli ឆ្លងពីអាហារដែលកខ្វក់ពិសេសពីសាច់

អ្នកដែលមានផ្ទុក listeriosis ជាធម្មតាមានគ្រុនក្តៅ

ដែលមិនបានសម្លាប់មេរោគត្រឹមត្រូវ ទឹកកខ្វក់ និង សត្វ

" ការឆ្លងរាតត្បាត ពី listeriosis " ដែលបាក់តេរី ធ្វើ

ដែលឆ្លងមេរោគ ឬបរិស្ថានដែលនៅជុំវិញដោយគ្មានការ

ស្រ័យលើមនុស្សដែលឆ្លងមេរោគ។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជា

ការឆ្លងមេរោគពីពួកវា។ រោគសញ្ញារបស់វាមានភាពធ្ងន់

ហើយអាចនាំឱ្យមានការរលូតកូន ឬ កូនកើត

មេរោគ E.

ដៃអោយបានត្រឹមត្រូវ

ធ្ងរ ឈឺពោះធ្ងន់ធ្ងរ និងក្អួត )។

ឱ្យមានជំងឺរាគរូស។ ប៉ុន្តែមានប្រភេទដែលអាក្រក់ ដូចជា បាក់តេរី E.

ក្រោយពីបន្ទោរបង់រួចដោយមិនបានលាងសម្អាត

ធ្ងរជាងការឆ្លងបាក់តេរី Salmonella ( ជំងឺរាគរូសធ្ងន់

ដែលមានមេរោគ។ នៅពេលមួយដែលយើងទៅប៉ះសត្វ

ការឆ្លងតាមរយៈពោះវៀន គឺ មានរោគសញ្ញាខុសៗគ្នា អា-

លាងដៃរបស់យើងអោយបានស្អាត នោះអាចនាំឱ្យមាន

ធម្មតាអាចមានជំងឺគ្រុនក្តៅ អស់កម្លាំង និង ឈឺចាប់

ការបង ារ� ចម្អិនម្ហូបដូចជា ស៊ុត សាច់មាន់ និងសាច់គោអោយបានឆ្អិនល្អត្រឹមត្រូវទៅតាម សីតុណ្ហភាព។ លាងបន្លែ និង ផ្លែឈើដែលឆៅអោយបានស្អាតល្អមុខពេល ចិត កាត់ ​ឬ បរិភោគ

កុំបរិភោគអាហារដែលធ្វើពីទឹកដោះគោដោយមិនបានសំលាប់មេរោគត្រឹមត្រូវ

និងអាហារឆៅ ឬមិនបានចម្អិនបានល្អ។ តែងតែធ្វើការលាងសម្អាតដៃអោយបាន ស្អាតជាពិសេសបន្ទាប់ពីកាន់សាច់មាន់ ឬសាច់ឆៅ។ លាងសម្អាតផ្ទៃនៃផ្ទះបាយ

អោយបានស្អាត និងជៀសវាងការឆ្លងមេរោគដោយកុំប្រើប្រាស់របស់រួមគ្នាដូចជា ចាន ឬកាំបិតដែលប្រើជាមួយសាច់ឆៅ និង ម្ហូបឆ្អិន។

លាងសម្អាតដៃ ចម្អិនសាច់ ( ដូចជាសាច់នៅលើដី ) និង សាច់មាន់ អោយ

អីុឃូលី E COLI

ទទួលទានសាច់គោឆៅ ឬចម្អិនមិនបានល្អ ញុំាភេសជ្ជៈ ឬ ផលិតផល ធ្វើពីទឹកដោះដែលសម្លាប់មេរោគមិនបានល្អ។

បានឆ្អិនល្អ ជៀសវាងទទួលទានផលិតផលដែលធ្វើពីទឹកដោះគោ ទឹកផ្លែឈើ កំប៉ុង និង ទឹកផ្លែឈើក្រឡុកដោយមិនបានសម្លាប់មេរោគត្រឹមត្រូវ

ជាមួយគ្នានេះផងដែរ សូមកុំផឹកទឹកបឹង ឬ ទឹកអាង អំឡុងពេលហែលទឹក. ចម្អិនម្ហូបអាហារទាំងអស់នៅក្នុងសីតុណ្ហភាពមួយត្រឹមត្រូវ និងកំដៅម្ហូបឡើងវិញ ដោយប្រើសីតុណ្ហភាពអោយបានពី 165 ០F លាងសម្អាតបន្លែ និងផ្លែឈើដែល

លីស្ទ័ររៀ LISTERIA

Listeria អាចរកឃើញនៅក្នុងទូរទឹកកក ម្ហូបដែលចម្អិនរូច ដូចជា សាច់ក្រក ម្ហូបស្រាប់ ទឹកដោះគោ និង ផលិតផល ដែលធ្វើពីទឹកដោះគោ

ឆៅអោយបានស្អាតល្អមុននឹងចិតកាត់ ឬទទួល ទាន បែងចែកសាច់មាន់ ឬសាច់ ផ្សេងៗពីម្ហូបអាហារដែលចម្អិនរួច

លាងសម្អាតដៃអោយបានស្អាត រក្សាម្ហូបអាហារអោយនៅក្នុង សីតុណ្ហភាព

មួយត្រឹមត្រូវ រក្សាទូរទឹកកក និងផ្ទះបាយអោយបាន ស្អាតជានិច្ច លាងសម្អាត

សម្ភារៈផ្ទះបាយ និងឧបករណ៍ដែលអាចប្រើប្រាស់ឡើងវិញអោយបានទៀងទាត់


28

29

FAMILY Nearly half of the world’s population suffers from vitamin D deficiency and in the medical world, insufficiency of this essential nutrient has been related to severe health conditions such as cancer, heart disease, diabetes and even tuberculosis. How much time have you exposed yourself to sunlight in a day? Five minutes? Ten minutes? I bet you’d know that sunshine is the main source of vitamin D but would you believe that not getting enough exposure from it means falling into a category of people who are at risk of vitamin D deficiency? Nearly half of the world’s population suffer from vitamin D deficiency and in the medical world, insufficiency of this essential nutrient has been related to severe health conditions such as cancer, heart disease, diabetes and even tuberculosis. (Michael F. Holick - Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis)

VITAMIN d:

THE VITAMIN OF NEW AGE

In October 2014, researchers revealed that among patients who suffered from sudden cardiac arrest, 65 percent of those with low vitamin D levels suffered poor neurological outcomes six months after hospital discharge, compared with 23 percent of patients with healthy vitamin D levels. In addition, 29 percent of patients with low levels of Vitamin D died six months after their cardiac attack, whereas all the patients with healthy vitamin D levels survived. (European Society of Cardiology. "Vitamin D deficiency increases poor brain function after cardiac arrest by sevenfold." ScienceDaily) Vitamin D “Vitamin D has active form and inactive form. Active form is vitamin D from sunshine. Inactive form is from food such as salmon and liver. These kinds of foods can provide you with vitamin D. However, if you are not exposed to sunlight, your body’s vitamin D is not "activated" even if you are eating a lot of inactive forms. It activates only the inactive form,” said Jilian Lai, a Malaysian

Nutritionist and medical advisor. The major source of vitamin D is always exposure to the sun. It’s created in the skin, although the amount of sunlight needed to synthesize adequate amounts of vitamin D varies, depending upon the person's age, skin color, sun exposure and underlying medical problems. Vitamin D Opportunity Throughout the day, there is a particular period people can go out and expose their bodies under the sun—early morning or late afternoon. It is not recommended to go out during the 12:00-3:00pm period as rays of the sun are very near to our atmosphere and long exposure to it increases the risk to skin cancer. For tropical countries like Cambodia, Vietnam and/or Malaysia, vitamin D deficiency may not be deemed high by people since everyone has the biggest opportunity to sun exposure. However, recent studies have shown a widespread of low blood status and dietary intake of vitamin D, especially in young children, women and older persons in countries within the tropics (Prof. Geok Lin Khor, International Medical University, Malaysia). In Southeast Asia, there has been a low dietary intake of vitamin D in all age groups, principally due to low consumption of animal food products, fish and dairy products in general. There are multiple factors associated with this deficiency among Southeast Asian countries. Examples are cultural preference for white and fair skin that results in direct avoidance of the sun and also religious practices that oblige men and/or women to cover their bodies with different types of clothing. There are also certain groups of people

who are at risk of vitamin D deficiency— people with long hours of office work, those who prefer long sleeved shirts, those who are always using sunscreen protection and people who are darkskinned. In Cambodia alone, most people meet two or more out of the four criteria mentioned. “Ask yourself. Do you have any sunlight exposure? If you can calculate and say that you are indeed exposed at about 15 – 20 minutes daily, then you are not in the high risk group,” Ms. Lai added. Vitamin D and the Body Vitamin D also plays a wider role in maintaining our health. Even muscle control is affected with vitamin D deficiency. If you are consuming enough vitamin D, your fall incidence would be reduced for an instance. When you fall down it is not by accident, it is muscle control. So if you have enough, your muscle control is better and your "falling incidents" are not so frequent. Unless you have a very severe deficiency of Vitamin D, most people will not identify if you are indeed deficient. Most Asian women do not know that they are Vit. D deficient as well. Severe defiency leads to Rickets. Rickets is the softening and weakening of bones, usually because of an extreme and prolonged vitamin D deficiency. Signs and symptoms of rickets include delayed growth, pain in the spine, pelvis and legs, muscle weakness and skeletal deformities like bowed legs and thickened wrists and ankles. Doctors measure if you are deficient in vitamin D through your 25(OH)D level. Getting this type of blood test is the only accurate way to know if you’re deficient or not. You can have your vitamin D level tested in Phnom Penh at the Institut Pasteur du Cambodge and


30

31

Biomed Lab Phnom Penh at around $20.00 USD. Therefore.. …humans need sunshine and there is a dire need to take appropriate actions to make sure we are getting enough vitamin D: get a daily dose of sun, get an uninterrupted exposure at appropriate hours, dive into foods with high vitamin D content, and have your Vitamin D levels tested regularly. តើក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកបានចំណាយពេលប៉ុន្មាននៅក្រោមពន្លឺ ព្រះអាទិត្យ?

ប្រាំនាទី ឬ ដប់នាទី? ខ្ញុំទាយថា អ្នកបានដឹងថាពន្លឺថ្ងៃគឺជាប្រភពដ៏សំខាន់នៃវីតា-

មីន D ប៉ុន្តែអ្នកនឹងជឿទេថា ប្រសិនបើអ្នកមិនបានស្ថិត នៅក្រោមកំដៅថ្ងៃអោយបានគ្រប់គ្រាន់ទេ នោះវានឹងធ្វើ

អោយអ្នកក្លាយជាមនុស្សដែលមានហានិភ័យនៃបញ្ហាកង្វះ វីតាមីន D ជាមិនខាន។

ប្រជាជនជិតពាក់កណ្តាលនៅលើពិភពលោកបានទទួល រងបញ្ហាកង្វះវីតាមីន D និង ក្នុងន័យវេជ្ជសាស្ត្រភាពខ្វះ

គឺអាចប្រែប្រួលអាស្រ័យលើអាយុរបស់មនុស្ស ពណ៌ស្បែក ការឋិតនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ និង លក្ខខណ្ឌសុខភាព

ថ្ងៃ និង អ្នកដែលមានស្បែកខ្មៅ។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

លាក់មួយដែលអ្នកអាចចេញទៅក្រៅដើម្បីស្រូបយកពន្លឺ

លក្ខខណ្ឌទាំងបួនដែលបានលើកឡើង។

របស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ ក្នុងមួយថ្ងៃៗ គឺមានរយៈពេលជាក់ព្រះអាទិត្យគឺ នៅពេលព្រឹកព្រលឹម និង ពេលសុរិយារៀប

“ សួរខ្លួនឯងថា តើអ្នកបានស្ថិតនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែរឬទេ?” ប្រសិនបើអ្នកដឹង ហើយនិយាយថា អ្នកពិតជា

ថ្ងៃក្តៅខ្លាំងបែបនេះក្នុងរយៈពេលយូរនឹងបង្កើនហានិភ័យ

នោះអ្នកនឹងមិនឋិតនៅក្នុងក្រុមមនុស្សដែលមានហានិភ័យ

ព្រះអាទិត្យមានកំដៅក្តៅខ្លាំង ហើយការឋិតនៅក្រោមកំដៅ ក្នុងការកើតមហារីកស្បែក។

Severe defiency leads to Rickets. Rickets is the softening and weakening of bones, usually because of an extreme and prolonged vitamin D deficiency. Signs and symptoms of rickets include delayed growth, pain in the spine, pelvis and legs, muscle weakness and skeletal deformities like bowed legs and thickened wrists and ankles.

សំរាប់បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ត្រូពិកដូចជា ប្រទេសកម្ពុជា

អ្នកជំងឺដែលទទួលរងពីជំងឺគាំងបេះដូងមាន 65% ដែល

មិនត្រូវបានចាត់ទុកថា មានកំរិតខ្ពស់ឡើយ ដោយសារ

ប្រព័ន្ធប្រាសាទ បន្ទាប់ពីចេញពីមន្ទីរពេទ្យបានរយៈពេល

ព្រះអាទិត្យគ្រប់គ្រាន់។ ទោះជាយ៉ាងណាការសិក្សាថ្មីបាន

អស់បានរួចរស់ជិវិតបន្ទាប់ពីជំងឺគាំងបេះដូងនេះ។

មិនសូវទទួលទានអាហារដែលសំបូរ វីតាមីន D ជាពិសេ-

វីតាមីន D

ក្នុងតំបន់ត្រូពិក ( លោក

ឆ្នាំ 2014 ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ក្នុងចំណោម

វៀតណាម ឬ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បញ្ហាកង្វះវីតាមីន D អាច

មានបញ្ហាកង្វះវីតាមីន D ដែលធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់

ប្រជាជននៅទីនេះរស់នៅក្នុងអាកាសធាតុដែលមានពន្លឺ

កញ្ញា Jillian

Lai ដែលជាអ្នកឯកទេសផ្នែកអាហាររូប-

បង្ហាញថា អ្នកមានវីតាមីន D ទាបក្នុងឈាម និង អ្នកដែល

សចំពោះកុមារ ស្រ្តី និង មនុស្សវ័យចំណាស់ដែលរស់នៅ

Geok linkhor ជាសាស្ត្រា-

ចារ្យ នៃសកលវិទ្យាល័យពេទ្យអន្តរជាតិម៉ាឡេស៊ីបានប-

-ត្ថម្ភ និង ជាអ្នកផ្តល់ដំបូន្មានផ្អែកវេជ្ជសាស្ត្របានមានប្រ

ញ្ចាក់ )។ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ការទទួលទានអាហារ

អសកម្ម។ ទំរង់សកម្មនៃវីតាមីន D គឺទទួលបានពីពន្លឺថ្ងៃ

ហើយមូលហេតុចម្បង ដោយសារតែពួកគេទទួលទានសាច់

សាសន៍ថា “ វីតាមីន D មានពីរទំរង់គឺ ទំរង់សកម្ម និង រីឯទំរង់អសកម្មគឺ បានមកពីអាហារដូចជា ត្រីសាល់ម៉ុង និង

ថ្លើមសត្វជាដើម។ អាហារប្រភេទនេះអាចផ្តល់វីតាមីន D ដល់អ្នក ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាប្រសិនបើអ្នកមិនបានឋិត

ដែលមានវីតាមីន D ក្នុងកំរិតទាបចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ សត្វ ត្រី និងផលិតផលដែលចម្រាញ់ចេញពីទឹកដោះគោ ក្នុងកំរិតទាប។

នៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យអោយបានគ្រប់គ្រាន់នោះ វីតា-

មានកត្តាជាច្រើនដែលបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងកង្វះវីតា-

សកម្មបានទេ បើទោះបីជាអ្នកបានបរិភោគវីតាមីន D ក្នុង

ឧទាហរណ៍: ទាក់ទងទៅនឹងវប្បធម៌ក្នុងការចង់បានស្បែក

មីន D ក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកនឹងមិនអាចបំលែងទៅជាទំរង់

មីន D ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ។

ទំរង់អសកម្មពីអាហារក៏ដោយ។

ស នោះពួកគេនឹងជៀសវាងការស្ថិតនៅក្រោមកំដៅព្រះ-

ប្រភពដ៏សំខាន់នៃវីតាមីន D គឺតែងតែជាការប៉ះពាល់ជា

ស្រ្តីមានកាតព្វកិច្ច ក្នុងការគ្របដណ្តប់រាងកាយពួកគេជា

មួយនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ វាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុង

ស្បែក យ៉ាងណាមិញ “ បរិមាណនៃពន្លឺព្រះអាទិត្យដែល ត្រូវការដើម្បីបំលែងទៅជាវីតាមីន D អោយបានគ្រប់គ្រាន់

ចំពោះបញ្ហាកង្វះវីតាមីន D ឡើយ ” កញ្ញា Jillian

TH

Lai

WEEK

បានបន្ថែម។

វីតាមីន D និងរាងកាយ

វីតាមីន D ក៏បានដើរតួនាទីយ៉ាងចម្បងក្នុងការរក្សាសុខភាពរបស់យើង។ សូម្បីតែចលនាសាច់ដុំក៏ត្រូវបានរងផល

BONE DENSITOMETRY TEST

Participate and join us at our 2015 Health Day Consumer Roadshows and take charge of your health with our FREE bone density and body mass index screening.

monitors your bone and calcium level to ensure strong and healthy bones

ប៉ះពាល់ដោយកង្វះវីតាមីន D ដែរ។ ប្រសិនបើអ្នកទទួល

BODY FAT ANALYSIS

បានវីតាមីនប្រភេទនេះបានគ្រប់គ្រាន់នោះបញ្ហាកង្វះវីតា-

assess your body, visceral, fat and body mass index

មីន D នឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយចំពោះអ្នក។ នៅពេលដែល

អ្នកឈរសុខៗស្រាប់តែដួលនោះ វាច្បាស់ជាមិនមែនជា ឧប្បត្តិហេតុទេ តែវាជាការចុះអន់ខ្សោយនៃការគ្រប់គ្រង

Our latest BONE DENSITOMETER and BODY FAT ANALYSIS machines assess both your body weight and bone density to give you an insight of your present body's biological age. WITH

FREE ON-SITE CONSULTATION

សាច់ដុំ។ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកមានវានៅក្នុងបរិមាណគ្រប់ គ្រាន់នោះការធ្វើចលនាសាច់ដុំរបស់អ្នកនឹងមានភាពល្អ ប្រសើរជាងមុន។

លុះត្រាតែអ្នកមានការថយចុះនូវបរិមាណវីតាមីន D ធ្ងន់

អាទិត្យ និង ប្រពៃណីទំនៀមទំលាប់សាសនាដែលបុរស ឬ មួយនឹងប្រភេទសម្លៀកបំពាក់ផ្សេងៗជាដើម។ ក៏មានក្រុម

មនុស្សដែលមានហានិភ័យនៃកង្វះវីតាមីន D គឺ អ្នកដែល

ធ្វើការច្រើនម៉ោងនៅក្នុងការិយាល័យដែលចូលចិត្តស្លៀក

មិនបានដឹងថាពួកគេមានកង្វះវីតាមីន D នេះឡើយ។ ការ ថយចុះធ្ងន់ធ្ងរនឹងនាំអោយកើតមានជំងឺ Ricket ( ឆ្អឹង ទន់ )។ Ricket ជាជំងឺដែលធ្វើអោយឆ្អឹងមានភាពទន់-

ខ្សោយ ដោយសារកង្វះវីតាមីន D ធ្ងន់ធ្ងរ និង យូរមក ហើយ។ រោគសញ្ញានៃជំងឺនេះរួមមានពន្យាពេលការរីក

លូតលាស់នៃឆ្អឹង មានការឈឺចាប់នៅក្នុងឆ្អឹងកងខ្នង ឆ្អឹង អាងត្រគាក និងជើង សាច់ដុំខ្សោយ និង ការខូចទ្រង់ទ្រាយ

ឆ្អឹងដូចជា ជើងមានរាងកោងខុសធម្មតា កដៃ និង កជើង មានសភាពធំក្រាស់។

គ្រូពេទ្យអាចដឹងថា អ្នកមានកង្វះវីតាមីន D តាមរយៈការ ពិនិត្យ 25 ( 0H ) D របស់អ្នក។ ការទទួលយកប្រភេទ

នៃការធ្វើតេស្តឈាមនេះ គឺជាវិធីតែមួយគត់ដែលត្រឹមត្រូវដើម្បីដឹងថា កំរិតនៃវីតាមីន D ក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកមាន

4

TH

WEEK

ភាពថយចុះ ឬអត់។

ហេតុនេះហើយទើប.......... មនុស្សត្រូវការពន្លឺថ្ងៃ ហើយ

និង មានតម្រូវការបន្ទាន់ក្នុងការចាត់វិធានការណ៍សមស្រប ដើម្បីធ្វើអោយប្រាកដថា យើងកំពុងទទួលបានវីតាមីន D

គ្រប់គ្រាន់: ស្ថិតនៅក្រោមថ្ងៃអោយបានទៀងទាត់រៀង

រាល់ថ្ងៃ ទទួលយកពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដោយមិនមានការរំខាន ជៀសវាងការលាបឡេការពារកំដៅថ្ងៃលើកលែងតែ ក្នុង

ករណីចាំបាច់ ទទួលទានរបបអាហារដែលមានវីតាមីន D

ខ្ពស់ ធ្វើតេស្តពិនិត្យលើកំរិតវីតាមីន D របស់អ្នកអោយ

បានទៀងទាត់។

you

4

បានប៉ះពាល់និងពន្លឺព្រះអាទិត្យប្រហែល 15 ទៅ 20នាទី

ធ្ងរដោយមិនបានដឹងខ្លួន។ ស្ត្រីក្នុងតំបន់អាស៊ីភាគច្រើន

ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង សូម្បីតែជំងឺរបេង។ នៅក្នុងខែតុលា

6 ខែ ចំណែកអ្នកជំងឺដែលមានកំរិតវីតាមីន D ធម្មតាទាំង-

THIS MONTH we bring

មនុស្សភាគច្រើនមានបញ្ហាពីរ ឬ ច្រើនជាងនេះក្នុងចំណោម

12 ទៅ ម៉ោង 3 រសៀលឡើយ ដោយសារវាជាពេលដែល

អស្តង្គត។ អ្នកមិនគួរចេញទៅហាលថ្ងៃនៅក្នុងអំឡុងម៉ោង

ខាតនៃសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏សំខាន់នេះត្រូវបានទាក់ទងទៅ

នឹងបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា ជំងឺមហារីក ជំងឺបេះដូង

សម្លៀកបំពាក់វែងៗ អ្នកដែលតែងតែប្រើឡេការពារកំដៅ

The Femfresh Leisure – High Tea Experience is a series of afternoon events that aims to inspire working girls, including mothers, to have the best distressing environment, catching up with people in their line of industry or career after work, study and/or home. It includes a decadent high-tea sitting, a complimentary tea, and pastry station along with an exclusive all-invite workshop and boutique stalls. Catch the next event at the Hotel Intercontinental Phnom Penh on May 2015


32

33

FOOD

CARCINOGEN IN GRILLING by Dr. Deb Soden

Truly, has anything changed when it comes to summer and eating either at home or outdoors? Oh the best of times—relaxing in a sun-shaded area at the back of your house and drinking a cold beverage while listening to your favorite laid-back melodies with endeared folks. It reminds me of memories when I was a kid, growing up in Phnom Penh. My father’s job was to stoke up pieces of charcoal in our make-shift griller. We grilled catfish my mom freshly brought from the market and beef steaks from a newly marinated mix in the fridge. I can still taste the delicious char on my steak and feel the cool breeze in the shade of our old mango tree. When the weather gets hot, people would often be seen cooking outside with live fire. But as much as I envy them, I realized that as a doctor, I have to remind them that grilling could turn healthy foods into toxic, cancer-causing poisons and that they might be at risk of cancer. High temperature, which is anything from 150ºC to 370ºC, can quickly turn everything into a burnt offering. And yes, I’m one of those who consider that the burnt parts of the meat are the tastiest. But too bad, they are not exactly the healthiest. Think first before eating. Remind yourself that the longer meat is cooked, the more dangerous it becomes and thus, you are eating cancer-causing food straight form the grill. Laboratory tests showed that numerous heterocyclic

amines (HCAs) have shown themselves to be mutagenic, consequently, altering the DNA in body cells in a way that increases the risk of cancer. The blackened areas of charred foods (meats) are a top source of carcinogenic chemicals. Imagine that when you heat food and it becomes darker (brown to black color), HCAs are formed through a chemical reaction between the amino acids especially in protein-filled foods like steaks or chickens. I am not saying that it’s totally inadmissible to eat grilled food or even grill them. Who could ever resist that smoky taste? It is just that regular consumption of foods with high exposure to HCAs is closely related to cancers of the colon, digestive tract and pancreas. Similarly, a recent case-control study at an international university in America included 952 subjects with rectal cancer and 1205 controls found that men and women with the highest consumption of well-cooked meat had an increased risk of rectal cancer (Meat Consumption patterns and preparation, genetic variants of metabolic enzymes, and their association with rectal cancer in men and women. J Nutr. 2004). Foods that are found with the highest levels of HCAs are grilled steaks, fish, burger patties, spare ribs and poultries. Yes they are the most succulent dishes ever created. Not only that, while you are grilling and the fat of the food drips onto the coals and there is a flare, another carcinogenic chemical is formed— polycyclic aromatic hydrocarbons

(PAHs). Exposure to this chemical is correlated to increased rates of stomach cancer. So let’s compromise and resort to low and slow grilling. It certainly adds to the flavor and may even make the food safer all round to eat. Aside from that, there are basic guide that doesn’t even need mentorship. First and unquestionably is hygiene. Keep your grill clean at all times. Scrape-off all charred residue before using it so as not to transfer the remaining carcinogenic chemicals to your food. Afterwards, oil your grill to keep the foods from sticking to it and most

When the weather gets hot, people would often be seen cooking outside with live fire. But as much as I envy them, I realized that as a doctor, I have to remind them that grilling could turn healthy foods into toxic, cancer-causing poisons and that they might be at risk of cancer.

rudimentary of all: avoid blackening your meats and cooking them well done. With that laid out in the open, you may also choose to grill vegetables and fruits since they do not form these cancercausing chemicals. There are hundreds of plant-based foods to choose from: carrots, zucchini, eggplants, onion, bell pepper and asparagus to name a few. Vegetarian diets and diets rich in highfiber plant foods such as whole grains, legumes, vegetables, and fruits offer a measure of protection, too. Fiber greatly speeds the passage of food through the colon, effectively removing carcinogens. Plant foods are also naturally low in fat

and rich in antioxidants and other anticancer compounds. Not surprisingly, vegetarians are the ones who are at the lowest risk for cancer compared to meat-eaters (Role of lifestyle and dietary habits in risk of cancer among Seventhday Adventists. Cancer Res. 1975).

ក្រៅផ្ទះ? វាជាពេលល្អបំផុតដើម្បី សំរាកលំហែនៅខាង

Thankfully we can still enjoy hanging out with friends while not giving up on grilling. However, it's certainly worthwhile to be aware and cautious of how we eat our favorite grilled meats.

ដែលបានប្រឡាក់គ្រឿងរួច។ ខ្ញុំនៅតែមិនអាចបំភ្លេចរស-

ពិតណាស់តើមានអ្វីផ្លាស់ប្តូរដែររឺទេនៅពេលរដូវក្តៅបាន

ហារនៅខាងក្រៅផ្ទះរួមទាំងមានចង្ក្រានអាំងសាច់ផងដែរ។

មកដល់ហើយអ្នករៀបចំពិធីជប់លៀងនៅក្នុង រឺ នៅខាង

ក្រោយផ្ទះរបស់អ្នករួមទាំងការទទួលទានភេសជ្ជៈ ត្រជាក់ៗ ខណៈពេលស្តាប់បទភ្លេងដ៏ពិរោះជាមួយនឹងមនុស្សជាទី ស្រឡាញ់របស់អ្នក។ វារំឮកខ្ញុំពីការចងចាំមួយកាលពីខ្ញុំ នៅក្មេងធំធាត់ឡើងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ឪពុកខ្ញុំ បង្កាត់ភ្លើង និង ចាប់បំណែកធ្យូងចូលក្នុងចង្ក្រានម្តាយ របស់ខ្ញុំអាំងត្រីស្រស់ៗដែលទិញមកពីផ្សារ និង សាច់គោ ជាតិដឈ ៏ យ ្ងុ ឆ្ងញ ា នៅ ់ ពេលញុំាអាហារទាំងនោះនៅក្រោម ម្លប់ស្វាយផ្ទះខ្ញុំឡើយ។ នៅក្នង ុ អាកាសធាតុកៅជា ្ត រឿយៗមនុសស្ ម្នានាគ ំ ច ្នា ម្អនអា ិ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ច្រណែនពួកគេណាស់ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជា


34

35

គ្រូពេទ្យម្នាក់ខ្ញុំចង់រំឮកពួកគេថាសាច់អាំងទាំងនោះអាច

បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់ការចំអិនកាន់តែយូរនោះគឺ កាន់តែមាន

ឬ សាច់មាន់។ ខ្ញុំមិននិយាយថាវាជារឿងហាមឃាត់ដាច់

ជាប្រភេទអាហារដែលមានរសជាតិឈ្ងុយឆ្ងាញ់បំផុត។ មិន

ដែលសំខាន់បំផុតនោះគឺអនាម័យ។ រក្សាខ្ទះឧបករណ៍ ចំ-

ជាតិ បន្លែ និងផ្លែឈើ គឺជាអាហារដែលអាចផ្តល់ ការការ

ប្រែក្លាយអាហារដែលមានសុខភាពល្អទៅជាអាក្រក់គឺជា

គ្រោះថ្នាក់ហើយប្រសិនបើអ្នកញុំាវានោះមានន័យថា អ្នក

ខាតក្នុងការបរិភោគអាហារអាំង ឬ ចៀនឡើយ។ តើនរណា

ត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេខណៈពេលដែលអ្នកកំពុង ចៀន រឺ អាំង

អិនសាច់ឲ្យបានបានស្អាតគ្រប់ពេលវេលា។ កោសសំអាត

ពារផងដែរ។ អាហារសំបូរជាតិកាកសសៃជួយបង្កើនល្បឿន

តិពុលដែលបង្កជំងឺមហារីកហើយពួកគេអាចនឹងប្រឈម

កំពុងញុំាអាហារដែលជាប្រភពបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកដែរ។

អាចទ្រាំនឹងក្លិនឈ្ងុយរបស់វាបាននោះ? តែមានន័យថា

សាច់នោះខ្លាញ់នៃសាច់ នឹងជ្រាបចេញស្រក់ ហូរលើរងើក

កាកសំណល់ដែលខ្លោចចោលទាំងអស់មុនពេលប្រើវា

នៃចលនាអាហារឆ្លងកាត់ពោះវៀនធំដែលមានឥទ្ធិពល

ការធ្វើតេស្តមន្ទីរពិសោធន៍បានបង្ហាញថា Heterocy-

ភ្លើង ហើយបង្កើតជាផ្សែងដែលជាប្រភពនៃមហារីកមួយ

សារជាថ្មី ការធ្វើដូចនេះគឺ ដើម្បីមិនឲ្យមានការបំលែង

ដល់ការកំចាត់សារជាតិបង្កមហារីកបើប្រៀបធៀបទៅនឹង

ទាក់ទងយ៉ង ា ជិតស្នទ ិ ្ធទៅនឹងការកើតមានជំងម ឺ ហារីក។

សារធាតុគីមីពីកាកអាហារទាំងនោះទៅជាសារធាតុដែល

អ្នកដែលទទួលទានសាច់ជាអាហារ ( ដកស្រង់ចេញពី

មុខនឹងជំងឺមហារីកផងដែរ។

ការទទួលទានអាហារដែលមាន HCAs ខ្ពស់ត្រូវបាន

ប្រភេទទៀតគឺ Polycyclic

Aromatic Hydroc-

សីតុណ្ហភាពសំរាប់ចំអិនអាហារ ដែលស្ថិតនៅចន្លោះពី

clic Amines (HCAs)

ជាច្រើនបានបង្ហាញពីការ

ករណីលើការត្រួតពិនិត្យជាថ្មីនៅសាកលវិទ្យាល័យអន្តរ-

arbons (PAHs) ការប៉ះពាល់ទៅនឹងសារធាតុគីមីនេះ

១៥០ អង្សារទៅ ៣៧០ អង្សារអាចដុតកំឡោចអាហារ

បំរែបំរួលហ្សែនបង្កឲ្យមានជាលទ្ធផលក្នុងការបំលាស់ប្តូរ

ជាតិក្នុងប្រទេសអាមេរិកបានរួមបញ្ចូលអ្នកជំងឺ ៩៥២នាក់

មានការទាក់ទងទៅនឹងការកើនឡើងអត្រានៃជំងឺមហា-

ដែលជាវិធីដ៏ងាយស្រួលដើម្បីចៀសវាងការស្អិតជាប់ខ្ទះ

ដែលមានជំងឺមហារីកផ្នែកខាងចុងនៃពោះវៀន និង អ្នក

រីកក្រពះ។

និង ខ្លោច ហើយវាជួយឲ្យអាហាររបស់អ្នកឆ្អិនបានល្អ។

បង្កឲ្យមានជំងឺមហាររីក។ បន្ទាប់មកដាក់ប្រេងឆាចូលផ្ទះ

Role of Lifestyle and dietary habits in risk of Cancer among Seventh-day Adv entists. Cancer Res. 1975) ។

បានយ៉ាងលឿន។ មែនហើយខ្ញុំជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោម

DNA នៅក្នុងកោសិការាងកាយក្នុងវិធីដែលបង្កើនហា-

មនុស្សជាច្រើនទៀតដែលចាត់ទុកថាផ្នែកនៃសាច់ដែល

និភ័យនៃជំងឺមហារីក។ ផ្នែកខ្មៅៗនៃអាហារ (សាច់) គឺ

ស្ម័គ្រចិត្ត ១២០៥ នាក់ហើយការត្រួតពិនិត្យនោះបង្ហាញ

ក្រៀមខ្លោចតិចៗនៅគឺជា សាច់ដែលមានរសជាតិឆ្ងាញ់

ជាកំពល ូ ប្រភពនៃសារធាតុគម ី ដ ី ល ែ នាំឲយ្ កើតជំងម ឺ ហារីក។

ថាបុរស និងស្រ្តីដែលបានទទួលទានសាច់ចំអិនឆ្អិនខ្លាំង

ដូច្នេះសូមធ្វើការសម្របសម្រួលនិងការងាកទៅរកការចំអិន

វានឹងមិនបង្កើតជាសារធាតុគីមីបង្កជំងឺមហារីកឡើយ។

ជារឿងល្អណាស់ដែលអ្នកនៅតែអាចរីករាយ នឹងកម្មវិធី

ជាងគេ។ ប៉ុន្តែវាមិនល្អសំរាប់ទទួលទានទេ ដោយសារ

នៅពេលដែលអ្នកចំអិនអាហារហើយវាបានក្លាយទៅជា

(ក្រៀម) មានការកើនឡើងហានិភ័យនៃជំងឺ មហារីកចុង

អាហារឆ្អិនល្មម និងយឺតៗកុំបង្ខំ។ វាពិតជាបន្ថែមរសជាតិ

ការ៉ុត ននោង ត្រប់ ខ្ទឹមបារាំង ម្ទេសប្លោក និង ទំពាំង

ផ្សេងៗ ជាមួយមិត្តភក្កិរួមជាមួយនឹងអាហារបែបអាំង រឺ

និង អាចធ្វើឲ្យអ្នកទទួលទានអាហារដែលមានសុវត្ថិភាព។

បារាំង សុទ្ធសឹងជាបន្លែស្ថិតក្នុងចំណោមប្រភេទ បន្លែរាប់

ចៀន។ ទោះជាយ៉ាងណាវាជាការពិតដែលអ្នកគួរគោរព

ពោះវៀន (រន្ធគូថ)។ អាហារដែលមានកម្រិត HCAs ខ្ពស់

អ្នកក៏អាចជ្រើសរើសយកការចំអិនបន្លែ ដោយសារពួក

វាមិនមែនជារបស់ដែលផ្តល់សុខភាពល្អឡើយ។ សូមធ្វើ

ខ្លោច (ពណ៌ត្នោតទៅជាពណ៌ខ្មៅ) HCAs ត្រូវបានបង្កើត

ការគិតមុនពេលទទួលទានអាហារបែបនេះ។ ចូរធ្វើការ

ឡើងតាមរយៈប្រតិកម្មគីមីរវាងអាមីណូអាស៊ីតដែលមាន

បំផុតត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងសាច់គោអាំង រឺ ចៀនរួម

លើសពីនេះទៅទៀត យើងមានការណែនាំជាមូលដ្ឋានមិន

រយមុខដែលអ្នកអាចជ្រើសយក រួមទាំងអាហារបួស ហើយ

ក្នុងការប្រុងប្រយ័ត្ន និងយល់ដឹងថាអ្នកគួរបរិភោគអ្វី និង

ដាស់តឿនខ្លួនឯងថាអាហារដែលក្រៀម (រឺខ្លោចតិចៗ)

ជាពិសេសនៅក្នុងអាហារសំបូរប្រូតេអីុនដូចជា សាច់គោ

ទាំងសាច់ ប៊ឺហ្គើ ឆ្អឹងជំនី និងសត្វស្លាប។ ពិតមែនហើយវា

ដែលចាំបាច់ទាមទារឲ្យមានការបង្ហាត់បង្ហាញឡើយ។ អ្វី

របបអាហារដែលសំបូរកាកសរសៃខ្ពស់ដូចជាគ្រាប់ធញ្ញ-

ត្រូវបរិភោគដោយវិធីណាដើម្បីទទួលបានសុខភាពល្អ៕


36

37

FOOD Oh summer is here and we can feel the earth alive. Savour the season through the smell of newly blooming flowers and the perfect morning dew along with the caress of the sun’s and the breeze’s warmth. Be it at the nearest park or beach, walking barefooted and toes between piles of sand, there’s no better way to enjoy a scrumptious and delightful summer food. So let’s kick-off summer with these quick and easy Asian fusions and let your family taste the season. Grilled Pork/Chicken and Shrimp Siomai Burger

អាហារឆ្ងាញ់ និងអាកាសធាតុដ៏សែនមនោរម្យនារដូវកាល

ជ្រូកចូល។

• • • • •

ក្នុងចានដែលដាក់សាច់ពីមុនច្របល់ចូលគ្នាអោយសព្វ

របៀបធ្វើ

ឃ្លាតប្រហែល 4 អីុញពីភ្លើង។

នេះទៀតឡើយ។ ដូច្នេះសូមអោយរដូវក្តៅនេះ រំកិលទៅ

ដាក់បង្គា និងខ្ទឹមក្នុងម៉ាស៊ីន និងធ្វើការក្រឡុករហូត

រហ័សដោយឈ្ងុយឆ្ងាញ់ជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក។

ទុកដោយឡែកនៅក្នុងចានធំមួយ និង បន្ថែមសាច់

សាច់ជ្រូក/សាច់មាន់ អាំង និង Siomai Burger សាច់បង្គា

ចាក់ទឹកស៊ីអីុវ ស្លឹកខ្ទឹម ជីវ៉ាន់ស៊ុយ ម្ទេស និង ខ្ញីចូល

មុខជាមួយនឹងម្ហូបអាហារបែបអាស៊ីដែលងាយៗ និង ឆាប់

គ្រឿងផ្សំ

បង្គា

1/4 គីឡូ

• • • • • • • •

ខ្ទឹមស

2 កំពឹសធំល្មម

ទឹកស៊ីអីុវ

2 ស្លាបព្រាកាហ្វេ

ដល់ម៉ត់

រួចរោយម្រេច និងអំបិល

ស្ករ

1/3 ពែង

ទឹកក្តៅ

1/3 ពែង

ទឹកក្រូចឆ្មាស្រស់

2 ស្លាបព្រាបាយ

ផ្លែស្វាយធំកាត់ជាដុំៗ ខ្ញីស្រស់ឈូសជាបំនែកតូចៗ

3 ផ្លែ

1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ

យកឆ្នាំងតូចល្មម ដាក់ស្ករ និង ទឹក រួចកូររហូតដល់ជាតិ

• •

ចាក់ទឹកសឺរ៉ូចូលច្របូកអោយសព្វ រួចទុកឱ្យត្រជាក់

Ingredients • 1/4 kilo ground shrimp • 2 medium peeled cloves garlic • 3/4 kilo ground pork or chicken meat with fat • 2 teaspoons soy sauce • 1/4 cup chopped green onion • 1/4 cup chopped fresh cilantro • 1 small seeded and minced fresh chili (optional) • 1 tablespoon minced fresh ginger • Salt and pepper to taste Direction: • Start preparing your griller • Heat should be medium-high and rack about 4 inches from fire. • Put shrimp and garlic in a food processor and pulse until chopped. • Set aside in a large bowl and add the ground pork in. • Mix inside the bowl soy sauce, green onion, cilantro, chili and ginger; sprinkle with salt and pepper. • Shape into 8 burger patties. • Grill for about 4 minutes, then turn and cook for a total of 8 to 10 minutes After a delicious meal, delight your family with this simple cold dessert:

Gingery Mango Sorbet Ingredients • 1/3 cup sugar • 1/3 cup warm water • 3 large mangoes, peeled and cut into large pieces • 2 tablespoons fresh lemon juice

1 teaspoon finely grated fresh ginger

Direction: • In a small saucepan, combine the sugar with the water and stirring until sugar is dissolved. • Transfer the syrup to a blender and let cool. • Add the mangoes, lemon juice and ginger and puree until smooth. • Freeze the mixture in an ice cream maker (if you don’t have an ice cream maker, build your own buy putting the ice cream mixture inside a small ziplock bag. Afterwards place

• •

it inside a bigger ziplock bag filled with ice). Freeze for at least 1 hour, until firm Scoop into bowls and serve.

អូ! រដូវក្តៅបានមកដល់ ហើយគ្រប់ជីវិតនៅលើផែនដីហាក់

មានភាពរស់រវើកសំរាប់រដូវកាលនេះ។ ទទួលអារម្មណ៍ស្រស់

ស្រាយជាមួយរដូវកាលនេះតាមរយៈក្លិននៃផ្កាថ្មីរីក និង ទឹកសន្សើមនាពេលព្រឹកដ៏ល្អឥតខ្ចោះ រួមជាមួយការប-

បោសអង្អែលនៃព្រះអាទិត្យ និង ភាពកក់ក្ដៅដែលបានពី ខ្យល់។ រីករាយជាមួយនឹងទេសភាពនៅក្នុងសួន ឬ ឆ្នេរ

ដើរដោយជើងទទេរ និង លើឆ្នេរខ្សាច់មិនមានវិធីណាល្អ

ប្រសើរជាងនេះ ដើម្បីទទួលបានអារម្មណ៍រីករាយជាមួយ

សាច់ជ្រូក ឬសាច់មាន់ជាប់ខ្លាញ់ 3/4 គីឡូក្រាម ស្លឹកខ្ទឹមហាត់តូចៗ

ជីវាន់ស៊ុយហាន់តូច

1/4 ពែង

ចាប់វាជា 8 ចំណែក ធ្វើវាបន្ទះៗសំរាប់ប្រើជាសាច់

អាំងប្រហែល 4 នាទី បន្ទាប់ធ្វើការចំអិនបន្ថែម 8 ទៅ 10 នាទី

ម្ទេសស្រស់ចិញ្រ្ចាំអោយល្អិត

តាមចំណូលចិត្ត

បន្ទាប់ពីទទួលបានរសជាតិអាហារឆ្ងាញ់ជាមួយក្រុមគ្រួ-

អំបិល និង ម្រេច

តាមចំណូលចិត្ត

ដែលសាមញ្ញបន្ថែមទៀត:

ខ្ញីស្រស់ចិញ្រ្ចាំអោយល្អិត

របៀបធ្វើ

• •

1/4 ពែង

​ របស់ Burger

1 ស្លាបព្រាបាយ

ចាប់ផ្តើមរៀបចំឧបករណ៍សំរាប់អាំង

កំដៅគួរដាក់អោយក្តៅមធ្យម និង ដាក់ចង្អើរអោយ

គ្រឿងផ្សំ

បន្ថែមផ្លែស្វាយ ទឹកក្រូចឆ្មា និង ខ្ញី លាយចូលគ្នារហូត ក្លាយជាសាច់មួយ

បង្កកល្បាយនៅក្នុងឧបករណ៍ផលិតការ៉េម ( ប្រសិន

បើអ្នកមិនមានឧបករណ៍ផលិតការ៉មទេ បង្កើតវាដោយ

សាររបស់អ្នក សាកល្បងរីករាយជាមួយនឹងបង្អែមត្រជាក់

ការ៉េមរសជាតិស្វាយ និង ខ្ញី

ស្ករត្រូវបានរំលាយសព្វល្អ

ខ្លួនអ្នកផ្ទាល់ដោយដាក់ល្បាយការ៉េមនៅក្នុងថង់កឹប មាត់។ បន្ទាប់មកដាក់វាក្នុងថង់កឹបមាត់ធំដោយបំពេញ

វាជាមួយទឹកកក ) ។

បង្កកវាយ៉ាងហោចណាស់ 1 ម៉ោងរហូតដល់កក។ រៀប

ដាក់ក្នុងចានរួចញុំាជាការស្រេច។


38

39

HEALTH

VITAMINS DURING PREGNANCY

A recent study from Oregon State University,USA, suggested that there is a relationship between low levels of vitamin D and depression in young women who were otherwisehealthy. In this study researchers found young women with lower levels of vitamin D were more likely to have clinically significant depressive symptoms during the course of five-week study duration.Vitamin –D levels were seen to independently increase the risk of depression because the results were consistent even when researchers took into account other possible causes of depression, such as time of year, exercise and time spent outside.

If you make getting outside a goal, it has additional benefits like that it means less time in front of the television and computer and more time walking and doing other things that keep you moving and healthy. by Dr. Anna Roslyakova Summer season is here. The outdoorsiscalling us, listen to this call all and you’ll reap physical and mental health benefits. According to an articlepublished by Harvard Medical School, one of the most prestigious medical institutions in the world, rise in Vitamin-D level has been included as one of the major reasons to get out doors. Sunlight when falls on skin begins a process that leads to the creation and activation of vitamin D. Vitamin D is the main nutrient crucial for keeping our bones healthy, becauseit is essential for calcium (the building block of our bones and teeth), to be absorbed from our gut to make it a part of our bones and skeleton. Inaddition to its role in bone health,scientific research in the last few years has revealed that majority organs of human body require vitamin-D for their optimal function .Especially for women studies have shown that a lack of the vitamin may be the primary underlying

root cause in depression, heart disease, pregnancy problems, birth defects, skin and other cancers, and multiple sclerosis. Vitamin D and women health Vitamin is equally important for the health of young women and for post -menopausal women. In younger women,other than general health benefits like better immune system to fight against infections, better insulin production for control of blood sugar and stronger bones, there are specific reproductive health related benefits. • Pregnancy Vitamin D status during pregnancy is important for the health of the mother and the child across a range of possible health outcomes. It protects women from Preeclampsia (high blood pressure during pregnancy), Gestational diabetes (diabetes in pregnancy) Increased rate of Caesarian –Section and conditions like Bacterial

vaginosis. Moreover, it also protects the baby from low birth weight,problems of bone and skeletal system and type-1 diabetes(the kind of diabetesthat typically occurs in young children). • Infertility Adequate levels of Vitamin-D, support fertility of women, by tackling increased level of estradiol; a female hormone mainly responsible for infertility. Vitamin D also benefits in-Polycystic ovarian syndrome - a condition causing infertility, by decreasing weight gain, insulin resistance and other metabolic risk factors.

Health effects of vitamin D in Postmenopausal women The beginning of menopause brings with it a number of health issues for women. These include increased risks for osteoporosis(thinning of bones ),all types of cancers mainly breast cancer and colorectal cancer(cancer of large intestinal tract )and cardiovascular disease including hypertension ,angina and myocardial infection( heart attack). Fortunately, if women has adequate amounts of vitamin -D in her blood, it can help with many of these health conditions.In addition to providing a protectionagainst osteoporosis,heart diseases and cancers, it may lower the risk of falls in the elderly women.

• Breast Cancer Vitamin-Dinhibits the cancer cells in the breast from multiplying and the cancer gene from expressing itself to cause disease.

Vitamin- also helps in controlling the cholesterol levels in pot-menopausal women. This was tested in a research in which after supplementation with Calcium and vitamin D supplements, was shown to improve lipid profile after menopause. Much of the effect was found to be due to raising vitamin D levels, because the study examined how calcium and vitamin D supplement changed cholesterol levels separately and how it affected blood levels of vitamin D in postmenopausal women.

• Depression

Getting enough sunshine for good

Vitamin-D levels is not the only benefit of outdoor activities in summers; there are undeniable health benefits of daily exercise.Medical doctors and sports physicians usually recommend that we all require at least 30 minutes of moderate to intense physical activity every day. Summer comes with the good news that you don't have to work out in a gym for regular exercise and to get in shape... Outdoor exercises are just as effective, can be more fun, and have some added advantages. Why to take your workout outdoors? Outdoor exercise activities have a lot of range; you can simply take a brisk walk around the block or it can be anorganized fitness program that takes advantage of the natural environment of the outdoors. Outdoor fitness can take many unconventional forms for example, don’t ‘dismiss raking leaves in your garden as a simple chore; it is considered as moderate physical activity. If your weight is around 140 pounds, you can burn about 250 calories by raking leaves for an hour. Whichever method you choose to exercise outside, there are numerous benefits: • For starters thereis financialsaving; no member ship fees required. • More healthier environment because the air is cleaner. The Environmental Protection Agency declares that indoor air is more than twice as polluted as outdoor air. • Health benefits;foremost being Vitamin-D, then there are mental health benefits such as, in outside environment your mind focuses on the landscape, thetrees, flowers,sand on a beach, etc., it shifts the focus from the ongoing stress and anxiety in life .Further walk in soothing environment releases serotonin in human brains that is known to be “Relaxation hormone”and it especially helps in people suffering from depression. •Weight management: one of the most

growing health challenges in the modern day life is excess weight and obesity. Unhealthy diet habits and sedentary life style is at the root of this rising rates of obesity. Weight gain affects women of all ages having physical ,mental and social consequences. Outdoor physical activities along with sensible heathy choices in eating can help to keep your numbers on weighing scales in control. The vitamin-D obtained through sunshine also has a role in weight reduction as,in research it was found that women who were vitamin-D deficient also had poor weight control and responded well when given vitamin-D as a supplement Few tips before starting With Outdoor Exercise • If you have any health issues, first talk to your doctor before starting an outdoor exercise program. Try to set a goal in mind, don’t rush, start slowly, and work up according to your stamina and strength. Outdoor exercise can be adapted to anyone's level of fitness and need. • If feasible for your routine-try and Exercise earlier in the day. At the end of the day,people are usually tired and always find an excuse for not exercising. In the morning energy levels are higher, the air is usually cleaner, the temperature is lower, and you will feel energetic all day long. • Avoid extremetemperature. Although your body can adapt to warmer weather, you should avoid exercising outside in times of extreme heat. • Don't get sun-burned: Although sun is good for you especially in relation to Vitamin-D,but avoid sunexposure for too long .Always protect yourself with a good sunscreen, and wear sunglasses and a hat with a brim. • Protect yourself from getting dehydrated; if you drink a standard glass of about 250 ml of water, 30 minutes before doing outdoor exercises, it should be enough


40

41

to keep you hydrated adequately for a 30-minute workout. Don’t replace water with juice or carbonated soft drinks as they work as diuretics (increase urine output) and may cause dehydration.

ខភាពបន្តពូជរបស់ពួកគេ។

នៅពេលមានកំរិតវីតាមីន D គ្រប់គ្រាន់អាចជួយអោយ

រដ្ឋអាមេរិចុងក្រោយនេះបានលើកឡើងថាមានទំនាក់ទំ-

ការមានផ្ទៃពោះ

អ័រម៉ូន estradiol ជាអ័រម៉ូនរបស់ស្ត្រីមានតួនាទី យ៉ាង

ចំពោះស្ត្រីវ័យក្មេងដែលមានសុខភាពល្អ។

• use comfortable clothes and shoes for your exercise

ផលសុខភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន។ វាជួយការពារស្ត្រី

If you make getting outside a goal, it has additional benefits like that it means less time in front of the television and computer and more time walking and doing other things that keep you moving and healthy. នៅក្នុងខែនេះគឺជារដូវក្តៅ។ ទិដ្ឋភាពខាងក្រៅកំពុងរង់ចាំអ្នកចេញទៅកំសាន្តដើម្បីទទួលបានភាពរីករាយទាំង ផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តសំរាប់គុណប្រយោជន៍នៃសុខភាព។

ដោយយោងតាមអត្ថបទមួយចេញផ្សាយដោយសាកល

ស្ត្រីជៀសផុតពីភាពគ្មានកូនតាមរយៈការជួយបង្កើនកំរិត

ស្ថានភាពវីតាមីន D អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ គឺមានសារៈ

សំខាន់សម្រាប់សុខភាពរបស់មាតា និង ទារកសំរាប់លទ្ធពីជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើង ( Preeclampsia ) ( សម្ពាធ

ឈាមឡើងខ្ពស់អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ) ជំងឺទឹកនោមផ្អែម អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ការកើនឡើងនូវអត្រានៃការ វះកាត់យកកូន និងលក្ខខណ្ឌនៃការកើតមានជំងឺលើប្រដាប់

សំខាន់ក្នុងការទទួលខុសត្រូវចំពោះភាពគ្មានកូន។ វីតា-

D ក៏ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ផងដែរដល់ការការពារបញ្ហា

ក្នុងការសិក្សានេះអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ស្ត្រីវ័យ

សញ្ញាមួយបណ្តាលឱ្យគ្មានកូនដោយកាត់បន្ថយការឡើង

សញ្ញានជ ៃ ំងឺធក ្លា ់ទក ឹ ចិត្តសំរាប់ការសិក្សារយៈពេលប្រាំ

មីន

ស្ត្រីពីការកើតជំងឺគីសក្រពេញអូវែ ដែលជាចង្កោមរោគ

ទម្ងន់ អាំងស៊ុយលីនបាត់បង់មុខងារ និង កត្តាហានិភ័យ ចំពោះបញ្ហារំលាយអាហារផ្សេងៗទៀត។

ភេទបង្កឡើងដោយពពួកបាក់តេរី។ លើសពីនេះទៅទៀត

ជំងឺមហារីកសុដន់

និង ប្រព័ន្ធគ្រោងឆ្អឹង និង ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 1

បំបែក និង ររាំងហ្សែនរបស់កោសិកាមហារីកក្នុងការបង្ហាញ

វាក៏ជួយការពារទារកពីបញ្ហាកើតមិនគ្រប់ទំងន់ បញ្ហាឆ្អឹង ( ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 1 នេះច្រើនកើតលើកុមារ តូចៗ )

វីតាមីន D ជួយរារាំងកោសិកាមហារីក ក្នុងសុដន់ពីការ

ក្នុងរាងកាយ។ ជាពិសេសសម្រាប់ការសិក្សាលើស្ត្រីបាន

បង្ហាញថាការខ្វះវីតាមីនអាចជាឬសគល់នៃមូលហេតុចំ-

ពោះបញ្ហាធ្លាក់ទឹកចិត្ត ជំងឺបេះដូង បញ្ហានៃការមានផ្ទៃពោះ ពិការភាពពីកំណើត ជំងឺមហារីកស្បែក និង ជំងឺមហារីកផ្សេងទៀត។ វីតាមីន

D និងសុខភាពស្ត្រី

វីតាមីនគឺមានសារៈសំខាន់ដូចៗគ្នាសម្រាប់សុខភាពរបស់ យុវនារី និងស្ត្រីក្រោយពីអស់រដូវ។

ស្ត្រីវ័យក្មេងក្រៅពីសុខភាពទូទៅដូចជា ប្រព័ន្ធការពាររាង កាយល្អប្រសើរជាងមុន ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឆ្លង

មេរោគ ការផលិតអាំងស៊ុយលីនអោយបានគ្រប់គ្រាន់

ដើម្បីគ្រប់គ្រងកំរិតជាតិស្ករក្នុងឈាម និង ឆ្អឹងអោយបាន រឹងមាំ នៅមានផលប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតទាក់ទងនឹងសុ

OBSTETRICAL-GYNECOLOGICAL CARE: counselling, examination and treatment

+(0)98 800 055 (Khmer)

ហរណ៍ដូចជា ការដើរប្រមូលស្លឹកឈើដែលជ្រុះនៅជុំវិញ

ផ្ទះ ឬ សួនដែលអ្នកបានធ្វើជាប្រចាំ ការធ្វើដូចនេះត្រូវ

បានគេកំណត់ថា ជាការហាត់ប្រាណកំរិតបង្គួរ។ ប្រសិន បើអ្នកមានទំងន់ប្រហែល 140 ផោន អ្នកអាចដុតបំផ្លាញ កាឡូរីប្រហែល 250 កាឡូរី នៅពេលដែលអ្នកធ្វើបែប នេះក្នុងមួយម៉ោង។

ងក្រៅគឺសុទ្ធតែមានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដូចជា:

ចៃបក ្រា បា ់ នព្រោះថាមិនចាំបាច់បង់ថ្លៃកាតសមាជិកក្នង ុ

សន្សឹមៗ និង ធ្វើការហ្វឹកហាត់ទៅតាមកំលាំង និង ថាម-

ពលដែលអ្នកមាន។ ការហាត់ហ្វឹកហាត់នៅខាងក្រៅអាច ជួយដល់អ្នក ក្នុងការសម្របសម្រួលកំរិតនៃការហ្វឹកហាត់

ទៅតាមការហ្វឹកហាត់របស់អ្នកផ្សេង និង តាមដែលអ្នក ចង់បាន។

• ប្រសិនបើលទ្ធភាពនៃការហ្វឹកហាត់នៅពេលល្ងាច មនុស្ស ទូទៅតែងតែមានអារម្មណ៍ថា ហត់នឿយ និង ព្យាយាម រកលេសដើម្បីគេចវេសពីការធ្វើលំហាត់ប្រាណ នៅពេល

ព្រឹកថាមពលរបស់យើងគឺមានកំរិតខ្ពស់ ខ្យល់អាកាសក៏ បរិសុទ្ធជាង អាកាសធាតុក៏មិនសូវក្តៅ ហើយអ្នកមាន អារម្មណ៍ថានឹងមានថាមពលពេញមួយថ្ងៃ

ដង្ហើមបរិសុទ្ធ។ ទីភ្នាក់ងារការពារបរិស្ថានបានប្រកាសថា

ខ្លាំង។ បើទោះបីជារៀងកាយរបស់អ្នកអាចធ្វើការសម្រប អាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងដែរ។

• ការពារការរលាកស្បែកដោយសារកំដៅថ្ងៃ: បើទោះជា

រ៉ុលចំពោះស្ត្រីក្រោយពីអស់រដូវ។ ទាំងនេះត្រូវបានសាក-

• ផលប្រយោជន៍ផ្នែកសុខាភិបាល: អាចជួយអោយរាងកាយទទួលបានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសំយោគវីតាមីន D

វីតាមីន D ប៉ុន្តែជៀសវាងការនៅក្នុងក្រោមកំដៅថ្ងៃយូរ

ជាតិកាល់ស្យូម និង វីតាមីន D ។ វាត្រូវបានបង្ហាញថា

ក្នុងបរិស្ថានខាងក្រៅចិត្តរបស់អ្នកផ្តោតទៅលើទេសភាព

អ្នកនៅក្រោមកំដៅថ្ងៃយូរ។

វីតាមីនក៏ជយ ួ ផងដរែ ចំពោះការគប ្រ គ ់ ង ្រ កមត ្រិ កូឡស េ -េ្ត ល្បងនៅក្នុងការស្រាវជ្រាវបន្ទាប់ពីប្រើប្រាស់ថ្នាំគ្រាប់បំប៉ន

ទេ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំថ្ងៃ និង បរិភោគអាហារ

Phaar Depo 3, Khan Tuol Kok, Phnom Penh.

មានជាច្រើនទំរង់ស្រដៀងគ្នានឹងការធ្វើកិច្ចការផ្ទះ ឧទា-

នឹង ខ្យល់អាកាសខាងក្រៅ។

ដើម្បីទទួលវីតាមីន D អោយបានគ្រប់គ្រាន់ គឺមិនមែន

ដែលផ្តល់ជីវជាតិគ្រប់គ្រាន់ ទើបយើងអាចទទួលវាបាន ពេញលេញ។ ជាធម្មតា វេជ្ជបណ្ឌិត និង គ្រូពេទ្យ​នឹង ផ្ដល់

www.wbcanna.com

យាកាសខាងក្រៅ។ ការហាត់ប្រាណ នៅខាងក្រៅអាច

ខ្យល់ក្នុងក្លឹបហាត់ប្រាណផ្ទុកខ្យល់កខ្វក់ទ្វេដងបើប្រៀបធៀប

ត្រឹមតែជាការចេញក្រៅហែក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ ប៉ុណ្ណោះ

Business Center KTT (KT Tower),

ព្យាយាមកំណត់គោលដៅ មិនចាំបាច់ប្រញាប់ពេក ធ្វើដោយ

ជាមួយគព ្រូ ទ េ យ្ មុននឹងធ្វើការហ្វកហា ឹ ត់នៅខាងក្រ។ ៅ

និង ជំងឺមហារីក វាអាចជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការ

ដល់កម្រិតវីតាមីន D ក្នុងឈាមរបស់ស្ត្រីក្រោយអស់រដូវ។

wbc@wbcanna.com

បង្កើតជាកម្មវិធីហាត់ប្រាណកាយសម្បទាជាមួយនឹងបរិ-

អ្នកអាចដើរស្រូបខ្យល់អាកាសជុំវិញផ្ទះរបស់អ្នក ឬ អាច

សម្រួលបាន តែអ្នកគួរជៀសវាងការហាត់ប្រាណនៅក្រោម

អនុសាសន៍ឲ្យហាត់ប្រាណយ៉ាងហោចណាស ់ 30 នាទី

+855 (0)98 800 921

• ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហាសុខភាព សូមពិគ្រោះយោបល់

• បរិស្ថានមានសុខភាពល្អជាង ដោយសារតែមានខ្យល់

ចែកដោយឡែកពីគ្នា និង របៀបដែលវាផ្តល់ផលប៉ះពាល់

book an appointment on-line

គន្លឹះមួយចំនួនមុនពេលចាប់ផ្តើមហាត់ប្រាណនៅខាងក្រៅ

ជួយសម្របសម្រួលបញ្ហាសុខភាពបានជាច្រើន។ ក្រៅពី

កាល់ស្យូមនិងវីតាមីន D ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុល

STI

ប៉នវីតាមីន D។

• ជៀសវាងការហាត់ប្រាណនៅក្រោមអាកាសធាតុក្តៅ

មីន D ដែលការសិក្សាបានពិនិត្យមើលពីរបៀបដែលជាតិ

PREGNANCY CARE

យ៉ាងល្អមកវិញប្រសិនបើយើងបង្គ្រប់វាដោយថ្នាំគ្រាប់បំ-

ក្លឹបហាត់ប្រាណឡើយ។

រកឃើញដោយសារតែមានការកើនឡើងនៃកម្រិតវីតា-

CONTRACEPTION

មានការលំបាកក្នុងការគ្រប់គ្រងទំងន់ ហើយវាឆ្លើយតប

ការធ្វើសកម្មភាពហាត់ប្រាណនៅខាងក្រៅមានច្រើនរបៀប

• ចំពោះអ្នកដែលទើបនឹងចាប់ផ្តើមហាត់គឺ អាចសន្សំសំ-

ជាងមុនក្រោយពីអស់រដូវ។ ប្រសិទ្ធិភាពរបស់ត្រូវបានគេ

PAP SMEAR

ក្រៅ?

បេះដូង រួមទាំងជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ជំងឺត្បៀតសរសៃ

មានកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធខ្លាញ់អោយមានភាពប្រសើរ

ANNUAL CHECK-UP

ហេតុអ្វីបានជាអ្នកចាំបាច់ត្រូវធ្វើការហ្វឹកហាត់នៅខាង

វិធីសាស្រ្តណាដែលអ្នកបានជ្រើសដើម្បីហ្វឹកហាត់នៅខា

ដួលចំពោះស្ត្រីវ័យចំណាស់បានផងដែរ។

ឆ្អឹងរបស់យើងអោយមានសុខភាពល្អ ព្រោះវាមានតួនាទី

បានអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមមួយចំនួនទៀត។

រីកគ្រប់ប្រភេទជាពិសេស ជំងឺមហារីកសុដន់ និង ពោះ-

ការផ្តល់នូវការការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺបេះដូង

វីតាមីន D គឺជាសារធាតុចិញ្ចឹមដ៏សំខាន់សម្រាប់ការរក្សា

ទារឱ្យមានវីតាមីន D សម្រាប់បំពេញមុខងារផ្សេងៗ នៅ

ហានិភ័យនៃជំងឺពុកឆ្អឹង ( កំហាប់ឆ្អឹងធ្លាក់ចុះ) ជំងឺមហា-

កំរិតបរិមាណវីតាមីន D គ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងឈាម វាអាច

បង្កើត និងជំរុញសកម្មភាពនៃវីតាមីន D។

បានបង្ហញ ា ថាសរីរាង្គភាគច្រន ើ នៃរាងកាយមនុសស្ ទាម-

ការចាប់ផ្តើមនៃការអស់រដូវនេះបាននាំមកជាមួយនូវបញ្ហា

មេរោគ ( គាំងបេះដូង )។ ជាភ័ព្វសំណាង ប្រសិនបើស្ត្រីមាន

ប៉ះលើស្បែក វាចាប់ផ្តើមដំណើរការបំលែងអោយមានការ

អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្ត នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ

ទឹកចិត្ត។

ឈាមបេះដូង និង ការរលាកសាច់ដុំបេះដូងបង្កឡើងដោយ

នៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ពន្លឺព្រះអាទិត្យពេលដែលមក

បន្ថម ែ ពីលត ើ នា ួ ទីនៃការជួយអោយឆ្អង ឹ មានសុខភាពល្អ

ជវ្រា បានរកឃើញមូលហត េ ដ ុ ទទ ៃ ៀតពាក់ពន ័ ន ្ធ ង ឹ ជំងធ ឺ ក ្លា ់

វៀនធំ ( ជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ ) និង ជំងឺសរសៃឈាម

ផ្នែកមួយនៃហេតុផលដ៏សំខាន់ចំពោះការចេញដើរកំសាន្ត

វៀនរបស់យើងបានល្អដើម្បីបញ្ជូនទៅអោយឆ្អឹងប្រើប្រាស់។

ដោយសារតែលទ្ធផលនេះគឺស្របពេលដែលក្រុមអ្នកស្រាវ

សុខភាពមួយចំនួនដល់ស្ត្រី។ ទាំងនេះរួមមានការកើនឡើង

ការកើនឡើងនៃកម្រិតវីតាមីន D ត្រូវបានរួមបញ្ចូលជា

វាទៅជួយជំរុញអោយជាតិកាល់ស្យូមបឺតស្រូបយកពីពោះ-

ភាពឯករាជ្យចំពោះការបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត

ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត

សាស្រ្តដ៏ល្បីល្បាញមួយ នៅក្នុងពិភពលោកនិយាយអំពី

យោគកាល់ស្យូមសំរាប់ឆ្អឹង និងធ្មេញរបស់យើង ) ដែល

សប្តាហ៍។ កម្រិតវីតាមីន D ត្រូវបានគេរកឃើញថាមាន

ផលប៉ះពាល់សុខភាពនៃវីតាមីន D ចំពោះស្ត្រីអស់រដូវ

វិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រ Harvard ដែលជាស្ថានប័នវេជ្ជ-

យ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើការជាមួយនឹងកាល់ស្យូម ( សំ-

ក្មេងដែលមានកម្រិតវីតាមីន D ទាបអាចអោយមានរោគ

ខ្លួនដើម្បីបង្កជាជំងឺ។

ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ Oregon របស់សហ-

ភាពគ្មានកូន

នងរវាងការចុះទាបនៃវីតាមីន D និង ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត

បានប្រសិទ្ធិភាពអាចមានភាពសប្បាយរីករាយ និង ទទួល

ក្នុងកម្រិតមធ្យមទៅខ្លាំងជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ រដូវក្តៅនេះបាន ភ្ជាប់មកជាមួយនូវដំណឹងល្អ ដែលអ្នកមិនចាំបាច់ចេញ ទៅធ្វើការហ្វឹកហាត់នៅកន្លែងហាត់ប្រាណ សម្រាប់ការ

ធ្វើលំហាត់ប្រាណជាទៀងទាត់ និង ដើម្បីទទួលបានរាង

ស្អាតនោះទេ ការហាត់ប្រាណនៅខាងក្រៅ គឺអាចទទួល

បន្ទាប់មកមានផលប្រយោជន៍សុខភាពផ្លូវចិត្ត ដូចជានៅ

ដើមឈើ ផ្កា ឆ្នេរសមុទ្រជាដើម វាអាចផ្លាស់ប្តូរការផ្តោត

កំដៅថ្ងៃផ្តល់ផលល្អដល់អ្នកជាពិសេសក្នុងការទទួលបាន

ពេកជារឿងល្អ។ ព្យាយាមប្រើឡេការពារកំដៅថ្ងៃដែល

ល្អស័ក្តិសម ពាក់វែនតា និង មួកដើម្បីការពារនៅពេលដែល

ដើរហាត់ប្រាណ នៅក្នុងបរិស្ថានខាងក្រៅអាចអោយខួរ-

• ការពារខ្លួនអ្នកកុំអោយបាត់បង់ជាតិទឹក: ប្រសិនបើអ្នក ញុំាទឹកមួយកែវប្រហែល 250 ml រយៈពេល 30 នាទី មុន

ស្គាល់ថាជា " អរម៉ូនដែលមានតួនាទីក្នុងការសម្រួលអោយ

ទឹករបស់អ្នកបានត្រឹមតែរយៈពេល 30 នាទីប៉ុណ្ណោះ។ តែ

អារម្មណ៍ពីភាពតានតឹង និង ការថប់បារម្ភក្នុងជីវិត។ ការ ក្បាលរបស់អ្នកបញ្ចេញ

serotonin ដែលត្រូវបានគេ

រាងកាយមានការសំរាក " ហើយវាក៏អាចជួយផងដែរដល់ អ្នកដែលទទួលរងភាពឈឺចាប់ដោយសារជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ វិធីសាស្ត្រក្នុងការគ្រប់គ្រងទំងន់: មួយក្នុងចំណោមបញ្ហា សុខភាពដែលច្រើនជួបប្រទះជាងគេនៅក្នុងសម័យកាល

ទំនើបនោះគឺ បញ្ហាឡើងទំងន់ និងជំងឺធាត់។ ទំលាប់នៃ ការបរិភោគអាហារដែលមិនផ្តល់សុខភាព និង ការរស់នៅ

ហាត់ប្រាណនៅខាងក្រៅ វាប្រហែលជាអាចជួបបង្គ្រប់ជាតិ សូមកុំបំពេញជាតិទឹកជាមួយនឹងទឹកផ្លែឈើ ឬ ភេសជ្ជៈ

ដែលមានជាតិ Carbonate ដែលពួកវាមានតួនាទីជួយ

សម្រួលដល់ការបញ្ចុះទឹកនោម ( បង្កើនការបញ្ចេញចោល ) ហើយអាចធ្វើអោយអ្នកខ្វះជាតិទឹក

• សូមប្រើប្រាស់សំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងដែលស័ក្តិ

របៀបទាន់សម័យគឺជាឬសគល់នៃជំងឺធាត់។ បញ្ហាឡើង

សមសំរាប់ការហាត់ប្រាណ

ដល់កត្តារាងកាយ ផ្លូវចិត្ត និង សង្គម។ ការហាត់ប្រាណខាង

• មួយវិញទៀតប្រសិនបើអ្នករៀបគំរោងហាត់ប្រាណនៅ

ដោយសុខភាពល្អអាចជួយដល់អ្នកក្នុងការរក្សាតួលេខនៃ

ទៅទៀត ព្រោះថាអ្នកអាចកាត់បន្ថយពេលវេលានៅមុន

ទំងន់បានធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់ស្ត្រីគ្រប់វ័យដូចជា ប៉ះពាល់ ក្រៅរួមផ្សំនឹងការទទួលយកទំលាប់នៃការបរិភោគប្រកប ទំងន់នៅពេលថ្លឹង។ វីតាមីន

D ដែលទទួលបានពីពន្លឺ

ព្រះអាទិត្យក៏ជួយក្នុងការកាត់បន្ថយទំងន់ដែរ។ ចំពោះការ

ស្រាវជ្រាវមួយបានរកឃើញថា ស្ត្រីដែលខ្វះវីតាមីន D គឺ

ខាងក្រៅ អ្នកអាចទទួលបានអត្ថប្រ យោជន៍លើសពីនេះ ទូរទស្ស ឬកុំព្យូទ័រ ហើយបន្ថែមពេលវេលាក្នុងការធ្វើស-

កម្មភាពផ្សេងដើម្បីរក្សាសុខភាព និង បង្កើនភាពរហ័ស រហួន។


42

43

Introducing the latest

Bone Densitometry TEst AND

BODY FATANALYSIS

Know your real biological age. �រ���ំពីប���កវ�ទ�ចុង��យបង�ស់

�រ��ើ��ស��ើម�ីពិនិត��ើលកំរ�ត��កំ�ប់ឆ�ឹង និង

�រ��ើ��ស��ើម�ី��តពិនិត�កំរ�ត�តិ��ញ់ក�ងសរ��ង� ដឹងពី�យុ�សិ�របស់អ�ក

ចិត� ូ ល ច �រក ិ ង ន � យ �ត �ី ន�� ុ � � អ

ឡ h �វ�ូ � ី

Curas

Take charge of your health by participating in our DKSH Consumer Health Roadshows. Be educated and conscious about your lifestyle and dietary nutrients intake. យកចិត�ទុក�ក់ចំ�ះសុខ�ពរបស់អ�ក�ើម�ីទទួល�នសុខ�ពល��មរយៈ�រចូល រួម�មួយនឹង��ុមហ៊ុន DKSH ក��ង��ឹត�ិ�រណ៍��តពិនិត�សុខ�ពអតិថិជនចល័ត

ទទួល�ន�រអប់រ� និង �រយល់ដឹងអំពីរ�ៀបរស់� និង �រទទួល�នរបប��រ ��លសំបូរ�រ�តុចិ��ឹម

� ពិនិត � � ត ិ គ ឥត

Anyone can make baby products. But at Curash, your baby’s wellness is our top priority. Curash, one of Australia’s leading baby care brands, utilizes thorough research and testing to create products that are 100% natural and made with ingredients like oatmeal that does not dry out skin or lead to skin irritation. So, give your baby’s skin the care that can only come from Curash Oatmeal. We’re sure you and your baby will love it. អ�ក�ល់���ចប��ើតផលិតផលស��ប់�រក�ន។ ប៉ុ�� Curash ��ត

��រក�

�ចម�ង��ើសុខុ�ល�ពកូន តូចរបស់អ�ក។ Curash �ផលិតផល

���កក�ល និង

baby care �ន មុខ��មួយក��ង����សអូ��ាលី �ើង�ន��វ�វនិង

���ក�រក��លស��ត

ពិ�ធ��ងហ�ត់ចត់�ើម�ីប��ើតផលិតផលពីធម��តិ 100% ផលិត��ញ

�ើយ�យ��ត�កម�

ពី�រ�តុផ�ំដូច���ូវ�ឡី ��ល មិន��ើឲ����កស��ត ឬបង�ឲ����ក

�ម��បធម��តិ

រ�ស់។ ដូ��ះ ក��ង�រ���ំ���កកូនតូចរបស់អ�ក�ះគឺ�ន�� Curash មួយប៉ុ��ះ។ ��ះ�ើងដឹងច�ស់�អ�ក និង កូនតូច របស់អ�កនឹង��ញ

/VASAGENCYASIA

ចិត�។

Market Expansion Services by www.dksh.com

េបីចង់បានេ្រគឿងសំអងមានគុណភាពល� សូមទិញេ្រគឿងសំអងមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM N4559CN-13 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo

ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ៨៣៥/១៤ អបស/ឱអបស ចុះៃថ�ទី13 ែខ វ ិច�ិក ឆា� ំ 2014 របស់្រកសួងសុខភិបាល និង អស់សុពលភាពេនៃថ�ទី 11 ែខ ឧសភា ឆា� ំ 2015។ េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់េ្រគឿងសំអង សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អីុែម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ

www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256

Market Expansion

22 April 2015 Pharmacy Phsar Tapang

09:00 - 12:00 PM

22 April 2015 Pharmacy Phnom Kulen

02:00 - 05:00 PM

23 April 2015 Pharmacy Theara Ly Ly

09:00 - 12:00 PM

23 April 2015 Pharmacy Prasat Prak

02:00 - 05:00 PM

24 April 2015 Pharmacy Kirirom

09:00 - 12:00 PM

24 April 2015 RMA Group Cambodia

03:00 - 06:00 PM

27 April 2015 Pharmacy Antaminh

09:00 - 12:00 PM

27 April 2015 Pharmacy Pet Chen

03:00 - 06:00 PM

28 April 2015 Pharmacy Bellin

09:00 - 12:00 PM

28 April 2015 Central Hospital

03:00 - 06:00 PM

29 April 2015 Chesda Clinic

09:00 - 12:00 PM

29 April 2015 Clinic Sokleap Metrey

03:00 - 06:00 PM


44

45

If you enjoy sitting outside on these warm summer afternoons and evenings, you may find yourself chasing unwelcome visitors. The summer season translates into a perfect time for biting insects to thrive, most especially the notorious mosquitoes. No they’re not like the vampires who suck your body’s blood in your favorite fiction movies. Mosquitoes seek us out looking for a meal to nourish and hatch eggs. How do mosquitoes find us? They sense elevations of carbon dioxide we breathe out. Landing on the skin, they anchor and sink their proboscis into the tissue. They then release their saliva, which produces the infuriating itchy, mounded mosquito bite.

FIGHT THE BITE Globally, there are 247 million of malaria cases and about 655,000 deaths each year. Asia, if not next to Africa, has been tagged as one of the continents that are deemed high in malaria risk.

Mosquitoes are also attracted to a number of chemical compounds that they can sense even from 50 yards away. Female mosquitoes, the one that transmits diseases are thirsting after our bodies’ protein and iron to produce their eggs. Mosquitoes are attracted to Bacteria. There are at least a trillion microbes living on our skin. These micorbes are the main cause of our body odor. They are also engrossed with chemical compounds and carbon dioxide. Larger people naturally emit more carbon dioxide than smaller people, which is why some people are seemed to be bitten more often than others are. Mosquito bites’ “itch eruption” intensifies when the mosquito saliva causes a reaction under our body’s skin. In return, our bodies’ self-protection is seen through the release of histamines. Histamines defend our mast cells or what we commonly call, white blood cells. I’m sure most of you will ask how is it that other people’s insect bites are not as itchy as other’s—there are varying degrees of itchiness among people and the effects are also different based on sensitivities and intensities.

Photograph supplied.

Mosquitoes hatched around water, and so they need water and, with people filling up buckets and tanks of water in their backyards as reserve or a pool of cool wash down for feet or face that’s necessary in the summer heat, there’s plenty of it during the summer season. These provide the perfect habitats for mosquitoes and believe it or not, the warm humid weather

helps keep mosquitoes alive longer. Well it’s not the itching that might be only disturbing. Mosquitoes are one of most flagrant insects that transmit diseases. And worse is that, most transmitted diseases are life-threatening and deadly. Malaria, a disease of the blood caused by the Plasmodium parasite, is an infamous disease transmitted from person to person by a certain type of mosquito. Characterized by cycles of chills, fever and sweating, Malaria is caused by a protozoan of the genus Plasmodium in red blood cells, which is transmitted to humans by the bite of an infected female anopheles mosquito. Upon injecting the malaria parasite known as sporozoites, the sporozoites travel through the bloodstream to the liver. It will mature in the liver and eventually infect the human red blood cells. Globally, there are 247 million of malaria cases and about 655,000 deaths each year. Asia, if not next to Africa, has been tagged as one of the continents that are deemed high in malaria risk. In Cambodia, the number of malaria treated cases in public sector were 69,515 three years ago. However, there was a significant decrease of 30-60% comparing to 2010 and 2011 statistics. Malaria symptoms include headache, fever, muscular fatigue and pain, chilling and sweating, dry cough and nausea or vomiting. Treatment to Mosquito Bite Calamine Lotion: Dab calamine lotion over a mosquito bite. Calamine has antiitch and antiseptic properties that may help prevent infection from scratching. Benadryl Cream: Benadryl cream is known widely also to treat itchy mosquito bites and considered as anti-histamine. Oral Antihistamines: This medicine blocks the body's histamine response to mosquito saliva. Hydrocortisone: Inflammation on the bite can also be treated with topical steroid cream. This in turn can give some relief in the itch. Topical steroids do benefit mosquito bite itch, taking the edge off without shortening the course of the bite.


46

47

Prevention One of the best preventive measures for mosquito bites is an insect repellent. Insect repellents in the market may be used for clothing and/or exposed skin. The Diethyltoluamide (DEET) is the safest and most effective insect repellent, which may last up to three hours. You may also use mosquito nets. The World Health Organization’s (WHO) main preventive tool for malaria among high prevalent countries are mosquito nets. Over the years, the significant drop of malaria case is attributed to the nets donated to families worldwide. Sleeping in an airconditioned room will also reduce the probability of mosquito bites since room temperature is low. You may choose citronella, too. The distinctive citronella aroma is a strong smell which masks other attractants to mosquitoes, making it harder for them to find you. Although citronella is used in many forms, such as scented candles, torches and citronella ‘scented’ plants, the living plant is more effective because it has a stronger smell. Citronella oil's mosquito repellency has also been verified by research (Evaluation of Repellency Effect of Two Natural Aroma Mosquito Repellent Compounds, Citronella and Citronellal, Entomological Research 35, 2005) Remember that with a little planning and preparation, you should be able to enjoy the summer season without getting bugged by mosquitoes. Additionally, aside from draining all standing water around your house or garden, wear light colored, loose fitting clothing and defend by using insect repellents. Note that eliminating the breeding grounds for mosquitoes is the first step to limiting their numbers and if ever these preventive measures fail, there are well over a dozen different home remedies that can help, from herbs to baking soda to ice packs, whether in the form of a heated or cold spoon or compress.

ប្រសិនបើលោកអ្នករីករាយក្នុងការអង្គុយលេងនៅខាង

សត្វមូសញាស់នៅក្នុងទឹក ដូច្នេះពួកគេត្រូវការទឹក និង

ការព្យាបាលមូសខាំ

ទទួលបានការស្វាគមន៍ពីភ្ញៀវដែលមិនបានអញ្ជើញ។

ប្រើប្រាស់ ឬ អាងទឹកទុកសំរាប់លាងជើង ឬ មុខសំរាប់

Calamine Lotion : លាបឡេ calamine ទៅលើ កន្លែងដែលមូសខាំ។ ឡេ Calamine មានសារធាតុ

ដែលទិច ឬ ខាំកង ុ្ន ការលូតលាស់ និង បង្កកណ ំ ត ើ ជាពិសស េ

ម្រាប់សត្វមូស ធាតុអាកាសក្តៅហើយសើមអាចជួយរក្សា

ការពារការឆ្លងមេរោគពីការអះ។

ក្រៅនាពេលរសៀល និង ល្ងាចនារដូវក្តៅនេះ អ្នកអាចនឹង

មនុស្សបានបំពេញទឹកក្នុងពាង និង ធុងទុកបំរុងសំរាប់

សំរាប់រដូវក្តៅគឺជា ពេលវេលាមួយដ៏ល្អសម្រាប់សត្វល្អិត

រដូវក្តៅនេះ។ ទាំងនេះបានផ្តល់នូវជម្រកដ៏ល្អឥតខ្ចោះស-

បំផុតនោះគឺពពួកសត្វមូសដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់។ ពួកវាមិន

សត្វមូសអោយនៅរស់បានយូរ។

ដែលយើងចូលចិត្តទស្សនានោះទេ។ សត្វមូសស្វែងរក

វាមិនមែនត្រឹមតែជាការរមាស់តែម៉្យាងនោះទេចំពោះការ

Bena dryl cream: គ្រីម Benadryl (Diphenhydramine) ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថា

ពួកវា។ តើសត្វមូសស្វែងរកយើងឃើញដោយរបៀបណា?

ភាពកាចសាហាវរបស់វាគឺស្ទើរតែគ្រប់ជំងឺដែលចម្លងមក

ហើយត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាសារធាតុទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញ

យើងបានដកដង្ហើមចេញ។ ពួកវាហើរមកទុំលើស្បែករួច

បណ្តាលអោយស្លាប់។ ជំងឺគ្រុនចាញ់ជាជំងឺមួយដែល

មកពួកវាបញ្ចេញទឹកមាត់របស់វាដែលជាភ្នាក់ងារធ្វើអោយ

ដ្យូម ) វាជាប្រភេទជំងឺដែលកាចសាហាវចម្លងពីមនុស្ស

ដូចបិសាចជញ្ជក់ឈាមមនុស្សដូច នៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត មនុស្សដើម្បីបឺតឈាមធ្វើជាអាហារ និង ភ្ញាស់កូនរបស់

រំខាន។ មូសក៏ជាភ្នាក់ងារមួយក្នុងការចម្លងជំងឺផងដែរ។

ពួកវាអាចរកយើងឃើញតាមរយៈកាបូនឌីអុកស៊ីតដែល

មនុស្សសុទ្ធតែជាជំងឺដែលគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត និង

ប្រឆាំងនឹងការរមាស់ និង ថ្នាំសំលាប់មេរោគដែលអាចជួយ

ជាគ្រីមប្រើដើម្បីព្យាបាលការរមាស់ ដោយសារមូសខាំ ហីស្តាមីន។

ចាក់ទ្រនិចរបស់វាចូលទៅក្នុងជាលិការបស់យើង បន្ទាប់

បណ្តាលមកពីពពួកប៉ារ៉ាស៊ីត Plasmodium ( ប្លាស្មូ-

ថ្នាំលេបទប់ស្កាត់ការបញ្ចេញហីស្តាមីន: ថ្នាំគ្រាប់ទប់ស្កាត់

មានការរមាស់ និង ឡើងកន្ទួល។

ម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ផ្សេងទៀតតាមរយៈមូសដែកគោល

ហីស្តាមីន នៅក្នុងខ្លួនកុំអោយឆ្លើយតបនឹងប្រតិកម្មដែល

សត្វមូសត្រូវបានទាក់ទាញផងដែរទៅនឹងចំនួននៃសមា-

បែកញើស។ ជំងឺគ្រុនចាញ់ត្រូវបានបង្កឡើងដោយ pro-

50 ម៉ែត្រក៏ដោយ។ សត្វមូសញីដែលជាសត្វចម្លងជំងឺត្រូវ

ទៅអោយមនុស្ស ដោយការខាំរបស់មូសដែកគោលញី

ពងរបស់ពួកវា។ មូសត្រូវបានទាក់ទាញដោយបាក់តេរី។

រោគប៉ារ៉ាស៊ីតនៃជម្ងឺគ្រុនចាញ់ដែលគេបានស្គាល់ថា ជា

អតិសុខុមប្រាណនៅលើស្បែករបស់យើង។ អតិសុខុម-

រយៈចរន្តឈាមចូលទៅកាន់ថ្លើម។ វារស់នៅក្នុងថ្លើមរហូត

វាត្រូវបានសំយោគផងដែរជាមួយនឹងសមាសធាតុគីមី និង

អុកស៊ត ី ច្រន ើ ជាងមនុសស្ ស្គមដែលជាហេតអ ុ ្វីអោយមនុសស្

ញី។ កំណត់លក្ខណៈដោយវដ្តនៃការញាក់ ក្តៅខ្លួន និង

សធាតុគីមីដែលពួកវាអាចដឹងសូម្បីតែនៅឆ្ងាយប្រហែល

tozoan នៃ ពពួក Plasmodium ដែលត្រូវបានបញ្ជូន

ការប្រូតេអីុន និង ជាតិដែកពីខ្លួនរបស់យើងដើម្បីបង្កើត

( Anopheles

មានពពួកអតិសុខុមប្រាណ យ៉ាងហោចណាស់ 3 លាន

sporozoites, sporozoites បានធ្វើដំណើរតាម

ប្រាណនេះគឺជាបុព្វហេតុចម្បងនៃក្លិនខ្លួនរបស់យើង។ ពួក

ដល់ពេញវ័យហើយដល់ពេលពេញវ័យវាចាប់ផ្តើមបញ្ចេញ

កាបូនឌីអុកស៊ីត។ ជាធម្មតាមនុស្សធាត់បញ្ចេញកាបូនឌី

មានចំនួនអ្នកកើតជំងឺគ្រុនចាញ់ 247 លានករណី និង

មួយចំនួនត្រូវមូសខាំញឹកញាប់ជាងអ្នកផ្សេងទៀត។

រាប់ តំបន់អាស៊ី ប្រសិនបើមិននៅជាប់ទ្វីបអាហ្រ្វិកទេត្រូវ

មូសខាំ " បង្កភាពរមាស់ " នៅពេលដែលទឹកមាត់មូស

Mosquito )។ បន្ទាប់ពីការចម្លងមេ-

ការបញ្ចេញហីសម ្តា ន ី មានតួនាទីទៅទប់សត ា្ក ស ់ មាសភាគ បង្កដោយទឹកមាត់មូស។

hydrocortisone: ការរលាកនៅលើកន្លែងដែលមូស ខាំក៏អាចត្រូវបានព្យាបាលដោយក្រេមលាបពពួកស្តែរ៉ូអីុត

ផងដែរ។ អត្ថប្រយោជន៍នៃក្រេមលាបស្តែរ៉ូអីុតគឺបំបាត់ ការរមាស់ និងប្រឆាំងការរលាក។ ការបង្ការ

ធ្វើជារបាំងពីក្លិនផ្សេងទៀតដែលទាក់ទាញមូសជាហេតុ

ធ្វើឱ្យពួកវាពិបាកក្នុងការស្វែងរកអ្នក។ ទោះបីជាស្លឹកគ្រៃ ត្រូវបានប្រើក្នុងទម្រង់ជាច្រើនដូចជាទៀនក្លិន ចន្លុះ និង ដើមស្លឹកគ្រៃនៅរស់គឺមានប្រសិទ្ធិភាពជាងដោយសារតែ

វិធានការការពារដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់មូសខាំគឺប្រើ ថ្នាំលាប

វាមានក្លិនខ្លាំងជាង។ ប្រេងសំរាប់លាបការពារមូសក្លិន

នៅលើទផ ី សា ្ រអាចនឹងតវ្រូ បានបស ្រើ មប ្រា ស ់ ម្លៀកបំពាក់

តំលៃចំពោះប្រសិទ្ធិភាពនៃថ្នាំលាបការពារកុំអោយមូស

ការពារកុំអោយមូសខាំ។ ថ្នាំលាបការពារកុំអោយមូសខាំ

និង / ឬស្បែក។ ថ្នាំ Diethyltoluamide ( DEET ) គឺជាថ្នាំដែលមានប្រសិទ្ធិភាព និង សុវត្ថិភាពបំផុតដែល

រក្សាប្រសិទ្ធិភាពដល់ទៅបីម៉ោង។ អ្នកក៏អាចប្រើមុងការ

ស្លឹកគ្រៃក៏ត្រូវបានផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយការស្រាវជ្រាវ (វាយ ខាំក្លិនស្លឹកគ្រៃពីធម្មជាតិ 2 ប្រភេទ, ការស្រាវជ្រាវផ្នែក បាណកសាស្ត្រ 35, 2005 )

ពារមូសផងដែរ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)

សូមចាំថា ជាមួយនឹងការធ្វើផែនការ និង ការរៀបចំតិច

មានហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះជំងឺគ្រុនចាញ់គឺមុង។ ប៉ុន្មានឆ្នាំ

ក្តៅដោយគ្មានការយាយីពីសត្វមូស។ លើសពីនេះទៀត

បានបង្កើតឧបករណ៍ការពារដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសដែល

មកនេះការធ្លាក់ចុះដ៏សំខាន់នៃករណីជំងឺគ្រុនចាញ់ត្រូវបាន

គត់សំគាល់ឃើញតាមរយៈការផ្តល់ជំនួយឧបត្តម្ថមុងដល់ គ្រួសារទាំងអស់លើពិភពលោក។ ការគេងនៅក្នុងបន្ទប់

ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ក៏នឹងអាចកាត់បន្ថយកំរិតនៃមូសខាំបាននៅ

ពេលដែលសីតុណ្ហភាពធ្លាក់ចុះទាប។ អ្នកអាចប្រើក្លិនស្លឹក

គ្រៃផងដែរ។ ក្លិនស្លឹកគ្រៃ គឺជាក្លិនដ៏ខ្លាំងមួយដែលអាច

តួច អ្នកអាចទទួលបានភាពរីករាយជាមួយរដូវកាលរដូវ

ក្រៅពីកំចាត់ឧបករណ៍ដែលអាចដក់ទឹកបាននៅជុំវិញផ្ទះ

ឬ សួនច្បាររបស់អ្នកហើយ អ្នកត្រូវស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ ដែលមានពណ៌ស្រាលៗ និងរលុងៗ និង ការពារតាមរយៈ

ការប្រើប្រាស់ថ្នាំលាបការពារកុំអោយមូសខាំ។ ចំណាំថា ការលុបបំបាត់កន្លែងបង្កាត់ពូជសម្រាប់មូសគឺជា ជំហាន ដំបូងដើម្បីកំណត់ចំនួនតួលេខរបស់ពួកវា។

ថ្នាំលាបការពារ កុំអោយមូសខាំទទួលបានការណែនាំសម្រាប់កុមារ និងមនុស្សពេញវ័យដែលមានស្បែកងាយរងប្រតិកម្ម

ផលិតផលតម្លៃទីផ្សារដើម

ប្រទេស

តំលៃទីផ្សារ

ឥទ្ធិពលទៅលើគ្រាប់ឈាមក្រហម។ នៅទូទាំងពិភពលោក

បន្ទះបិទប្រឆាំងនឹងមូស

ម៉ាឡេសីុ

$3

ប្រហែល 655.000 នាក់បានស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ សំ-

ស្ព្រៃយ៍បាញ់ប្រឆាំងនឹងមូស

ចិន

$3

ជាប់ជាទ្វីបដែលគេចាត់ទុកថាមានហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះ

ទឹកថ្នាំបាញ់មូស Rekito

សឹង្ហបុរី

$ 7.8

ការកើតជំងឺគ្រុនចាញ់។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចំនួននៃ

Jungo Kid

ថៃ

$6

ផ្ទុយមកវិញ សំរាប់ការការពារពីខ្លួនរបស់យើងគឺ ត្រូវបាន

វិស័យសុខភាពសាធារណៈមានចំនួន 69.515 រយៈពេល

Off! Kids

ថៃ

$2

ហីស្តាមីនការពារកោសិកា Mast

ឬ ត្រូវបានគេ

រហូត 30-60% បើយើងមើលទៅតាមទិន្នន័យស្ថិតិនៅ

នៃអ្នកនឹងសួរថាហេតុអីបានជាអ្នកខ្លះត្រូវមូសខាំមិនរមាស់

រោគសញ្ញានៃជំងឺគ្រុនចាញ់រួមមាន ឈឺក្បាល ក្តៅខ្លួន អស់

ភាពរមាស់ផ្សេងៗគ្នា។

ស្ងួត និង ចង្អោរ ឬក្អួត។

បង្កឱយ្ មានប្រតក ិ ម្មនៅក្រោមស្បក ែ នៃរាងកាយរបស់យង ើ ។

ករណីជំងឺគ្រុនចាញ់ដែលបានទទួលការព្យាបាលនៅក្នុង

គេមល ើ ឃើញតាមរយៈការបញ្ចេញសារធាតុហស ី ្តាមីន។

បីឆ្នាំមកហើយ។ ទោះយ៉ាងណាមានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំង

ហៅជាទូទៅថាកោសិកាឈាមស។ ខ្ញុំប្រាកដថា ភាគច្រើន

ក្នុងឆ្នាំ 2010 និងឆ្នាំ 2011។

ដូចមនុស្សផ្សេងទៀត ដូច្នេះមនុស្សជាច្រើនមានកំរិតនៃ

កម្លាំង និង ការឈឺចាប់តាមសាច់ដុំ ញាក់ បែកញើស ក្អក-

Cell

Mosquito Repellent recommended for Kids and Adults with sensitive skin:

PRODUCT PRODUCT

ORIGIN ORIGIN

AVERAGE MARKET SRPPRICE MARKET

Anti-mosquito Patch

Malaysia

USD 3.00

Anti-mosquito Spray

China

USD 2.00

Rekito Mosquito Repellant Liquid

Singapore

USD 7.80

Jungo Kid

Thailand

USD 6.00

Off! Kids

Thailand

USD 2.00

Globally, there are 247 million of malaria cases and about 655,000 deaths each year. Asia, if not next to Africa, has been tagged as one of the continents that are deemed high in malaria risk. In Cambodia, the number of malaria treated cases in public sector were 69,515 three years ago. However, there was a significant decrease of 30-60% comparing to 2010 and 2011 statistics. Malaria symptoms include headache, fever, muscular fatigue and pain, chilling and sweating, dry cough and nausea or vomiting.


48

49

The only antifungal product with a Triple effectiveness against mycosis

េបីចង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទិញឱសថមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM R1 4359IP-07 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ Market Expansion Services by www.dksh.com

្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ៨៧១/១៤ អបស/ឱអបស ចុះៃថ�ទី 27 ែខ វ ិច�ិក ឆា� ំ 2014 របស់្រកសួងសុខភិបាល និង អស់សុពលភាពេនៃថ�ទី 24 ែខ ឧសភា ឆា� ំ 2015។

េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អីុែម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256

consumer satisfaction. Clinically-tested hypoallergenic formula improves acne scars in 4 weeks.*

The acne scar removal and prevention product that also LIGHTENS dark marks

*Satisfaction study by dermascan on 25 subjects in france 2011

6

Betex មានសារធាតុពិ��ស3យ៉ាង : Thiamine វ�តាមីនB1 , Pyridoxal Phosphate វ�តាមីនB6និង Cyanocobalamine វ�តាមីនB12 ��លជួយដល់ការលូតលាស់យ៉ាងល����ើរ។

��ពីការលូតលាស់យ៉ាងល�របស់រាងកាយ Thiamineជួយដល់សុខភាពភ�ាស�សិកា។ វ�តាមីន B6 ជួយដល់ការប��ើត��ប់ឈាម��ហមរ�ឯវ�តាមីន ការ���កស�ាំង។ Betex

B12មានមុខងារដូចនឹង

Thiamineនិងជួយព�ា�ល

គឺ��វ�ន��នាំសំរាប់��ី��ល��ើ��ស់ថ�ាំពន�ាកំ�ើត��មទាំងបុរស���ី��ល�ើបនិងវះ

កាត់រួច និង���ី��លបំ��ះកូន។ ��ប់ថ�ាំ

Betex

មិន��ឹម��កាត់បន�យភាព�ឿយហត់និងអស់កំលាំង�ើយវា�នជួយដល់ភាពសុំា��

រាងកាយពីការឆ�ង�����គ។

Betex Tablet is an EXTRAORDINARY 3-in-1 supplement that contains three essentials: Thiamine (Vitamin B1), Pyridoxal Phosphate (Vitamin B6) and Cyanocobalamine (Vitamin B12), that wholly promote stable growth and development. Thiamine keeps mucous membranes healthy. Vitamin B6 promotes red blood cell formation. Vitamin B12 treats pernicious anemia. Betex is also recommended to women taking oral contraception or estrogens, men and women who have currently undergone surgery and also women who breastfeed. Betex Tablet not only reduces fatigue and depression but also improves your resistance and reinforces your immunity from infection and diseases. Market Expansion Services by www.dksh.com


50

51

THIS MONTHlisting Pan Clinic Medical Beauty Center Paragon Shopping Center Street 214, 1st Floor Phnom Penh, Cambodia +855 92 98 78 10 Indochine Hotel No. 28-30, Street 130, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 525 Himawari Hotel No. 313, Preah Sisowath Quay, Phnom Penh +855 23 214 555 Wings Coffee No. 28BEo, St. 310, Phnom Penh, Cambodia +855 98 840 231 Chanails #46, street 352 (entrance on street 57) Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 789 Tips and Toes #17 Beo, Street 278 Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 442 Cabaret Restaurant #159, Street 154 | Corner Street 81 Phnom Penh, Cambodia +855 92 650 980 Kaviar Restaurant No. 22, Street 55 corner Street 242 Phnom Penh, Cambodia +855 17 390 066 KWest Restaurant No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Le Moon No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Joma Cafe No. 294, Norodom Blvd, Phnom Penh +855 23 993 722

Lotteria No. 132, Samdech Sothearos Blvd, Aeon Mall, Phnom Penh +855 93 591 111

European Dental Clinic No. 160A, Norodom Blvd, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 363

The Face Shop No. 110Eo, Preah Sihanouk Blvd (274), Phnom Penh +855 23 997 107

Central Hospital No. 82A, St. 154) Phnom Penh, Cambodia +855 11 322 224

Tous Les Jour No. 298 Preah Monivong Boulevard, Phnom Penh +855 93 372 222

Aman Clinic Plastic Surgery Center #89B, Street 63, Sangkat Beung Reang, Phnom Penh, +855 23 226 767

No. 307-309, Yothapol Khemarak Phoumin Blvd (271), Borey Golden City, Phnom Penh +855 93 582 222 The Blue Pumpkin No. 563, Mondul 1 Village, Sangkat Svay Dangkum, Siem Reap City, Siem Reap +855 63 963 574 No. 7, St. 380, Phnom Penh +855 23 987 153 No. 245, Preah Sisowath Quay Phnom Penh +855 23 998 153 St. 57, corner of St.288 Phnom Penh +855 23 991 818 No. 2Eo, St. 106, Phnom Penh +855 93 996 070 No. 69, St. 566, Phnom Penh +855 23 991 883 No. 12A, St. 57, Phnom Penh +855 23 991 816 ABA Bank No.148, Preah Sihanouk blvd., Sangkat BKK I, Khan Chamkarmorn, Phnom Penh Cambodia +855 23 225 333 www.ababbank.com

Women-Baby’s Center Room 403, #23, St. 112 Business Center KTT (KT Tower) wbc@wbcanna.com www.wbcanna.com +855 98 800 921 International Chiropractic Clinic No. 67 Bis, St. 240 Phnom Penh, Cambodia info@cambodiachiropractic.com www.cambodiachiropractic.com +855 23 223 101 Sonja Kill Memorial Hospital P.O. Box 0705 Kampot, Cambodia +855 77 666 752 HIV/AIDS Coordinating Committee (HACC) SL International Limited (2nd floor): #10, St. Oknha Pich(242), Phnom Penh, Cambodia +855 23 217 964 Beeline No. 15E2, Preah Norodom Blvd (41), 12208 Phnom Penh +855 90 220 220 Maybank No. 144, 217 Veng Sreng Boulevard, Phnom Penh +855 23 424 482 The Grey Khmer Grill Acha Sva (St.), King’s Road Angkor, Wat Bo Village, Siem Reap +855 63 966 940


52

53

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង


54

55

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

AVAILABLE at Central Hospital, Chesda Clinic SokLeap Metrey Clinic មាននៅ

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

មន្ទីរពេទ្យ សង់ត្រា

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

សុខលាភ មេត្រី គ្លីនិក

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all BABY MARTS With Curash PRs in Phnom Penh

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ជេស្តា គ្លីនិក

ប៊េប៊ី ម៉ាត

ដែលមានអ្នកតំណាង

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

ផលិតផល Curash នៅទីនោះ

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

AVAILABLE at all Pharmacies With IPSEN PRs in Phnom Penh

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

ផលិតផល Ipsen នៅទីនោះ

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

េបីចង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទិញឱសថមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM R3 0284 IP-96 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និង ស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមចេលខ ៣១១/១៥ ចុះៃថ�ទី 01 ែខេមស ឆា� ំ 2015 របស់្រកសួងសុខភិបាល និង សុពលភាព

េនៃថ�ទី 3០ ែខក�� ឆា� ំ 2015។ េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មក នាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខ ទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256


56


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.