Reflect #18 december 2018 NL

VBO REFLECT Inspirerende publicatie van het Verbond van Belgische Ondernemingen

18

#

RECHT

VOOR ONDERNEMERS BIBC BRUSSEL NA PARIJS, DUBAI, LONDEN, … p. 10

HANDEL IS ONDERNEMEN IEDEREEN GELIJK VOOR DE WET p. 8

“EEN LASAGNE VAN TAKSEN” JEAN EYLENBOSCH, CAPTAIN OF INDUSTRY p. 24

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

WOORD VOORAF

RECHT VOOR ONDERNEMERS PHILIPPE LAMBRECHT BESTUURDER-SECRETARIS-GENERAAL

V

eel ondernemingen zijn niet te

Hoe kan het recht oplossingen aanreiken

economische geschillen tussen ondernemingen.

spreken over de traagheid, de hoge

voor uitdagingen waar ondernemingen in

Door de Brexit daalt de aantrekkelijkheid

kost en het gebrek aan voorspel-

de nabije toekomst mee te maken krijgen?

van London als forum voor internationale

baarheid van onze hoven en rechtbanken.

rechtszaken. Een uitgelezen kans voor Brussel

Dat wordt bevestigd door studies van de

JUSTITIE VAN DE TOEKOMST

om zich op te werpen als internationaal

Europese Commissie en de Raad van Europa.

De regering voerde tal van hervormingen

centrum voor geschillenbeslechting.

Daaruit blijkt dat het Belgische rechts-

door om de werking van het Belgische

systeem niet goed scoort in vergelijking

rechtssysteem te verbeteren en er staan

Vraag is of al die evoluties binnen ons

met heel wat Europese en niet-Europese

nog heel wat projecten op stapel om onze

rechtssysteem voldoende gekend zijn en

landen. België staat op de 52e plaats in een

justitie op de rails van de toekomst te zetten.

worden ingeschakeld of toegepast door

rangschikking van 190 landen wat betreft de

Zo werden in 2016 de e-Box en de e-deposit

de ondernemingen? Zijn ze trouwens

kwaliteit van de rechtsgang, en blijft onder

gecreëerd zodat ondernemingen bij de hoven

efficiënt genoeg? Deze REFLECT neemt ons

het OESO-gemiddelde. Al scoort België (vrij)

en rechtbanken elektronisch meldingen

gerechtelijk en justitieel bestel haarfijn onder

goed voor de structuur van zijn rechtban-

kunnen doen en documenten neerleggen.

de loep en herinnert ons eraan, voor zover

ken en procedures en voor alternatieve

Maar digitalisering en artificiële intelligentie

dat nog nodig is, dat ons land verdere

geschillenbeslechting, voor het beheer van

bieden nog tal van andere, vandaag nog on-

inspanningen moet leveren voor een

de gerechtszaken zelf (het zogenaamde

of onderbenutte mogelijkheden. Waarom

justitie 2.0 die een echte hefboom kan zijn

‘casemanagement’) en voor de digitalise-

bijvoorbeeld geen centraal bestand creëren

voor de concurrentiekracht van ons land.

ring en automatisering van het rechtssys-

waarin de Belgische rechtspraak per juridisch

teem krijgt het bijzonder slechte punten.

domein wordt gegroepeerd? Dat zou toelaten

Veel leesplezier!

om de rechtspraak in de economiJustitie is echter een overheidsdienst die in

sche domeinen die de

belangrijke mate wordt gefinancierd door

bedrijven aanbelangen te

de ondernemingen. En die verwachten

harmoniseren en voor-

dus met recht en rede efficiënte en kwali-

spelbaarder te maken, wat

teitsvolle oplossingen. De ondernemingen

het ondernemerschap kan

moeten kunnen rekenen op een betrouw-

stimuleren. Of waarom geen

baar, eenvoudig, voorspelbaar en flexibel

beroep doen op artificiële

wettelijk kader. Ook de hoven en recht-

intelligentie voor bepaalde

banken moeten aan die criteria voldoen.

taken in specifieke domeinen

De ondernemingen moeten kunnen rekenen op een betrouwbaar, eenvoudig, voorspelbaar en flexibel wettelijk kader

die vandaag nog door In deze REFLECT geeft Jean Eylenbosch,

juristen en advocaten worden

captain of industry en voorzitter van de

uitgevoerd (opstellen van

Juridische commissie van het VBO, zijn visie

contracten, eenvoudige adviezen …)?

op de Belgische justitie. Wat verwachten de ondernemingen van het wettelijk kader,

In april 2018 maakte de regering haar plannen

van de advocatuur en van het rechtssysteem

concreet voor het Brussels International

in het algemeen? Hoe zien ze de overgang

Business Court (BIBC), een Engelstalige

naar een juridische omgeving 2.0?

rechtbank bevoegd voor internationale

1

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

IN DIT NUMMER T

SNELLER BETAALD MINDER KOSTEN

PROCEDURE ONBETWISTE GELDSCHULDEN LOONT 75% van de wanbetalers lost al na acht weken zijn schulden in.

T p. 4

2

NIEUW: DE ONDERNEMINGSRECHTBANK

UNIFORME EN COHERENTE BEHANDELING VOOR ÁLLE ONDERNEMINGEN

TIJD VOOR BRUSSEL … NA PARIJS, DUBAI, LONDEN, SINGAPORE

BIBC, KRACHTIGE IMPULS VOOR JUSTITIE EN ECONOMIE

Einde slapende vennootschappen in zicht!

Brussels International Business Court creëert jobs en omzet.

T p. 8

T p. 10

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

INTERVIEW

JEAN EYLENBOSCH, CAPTAIN OF INDUSTRY “Alles in regels gieten, werkt verlammend. Niets regelen betekent chaos.”

T p. 24

THEMA’S

T p. 32 Een selectie van dossiers waarop onze experts vandaag actief zijn:

PENSIOENEN Staar u niet blind op dat ene getal 67!

T p. 34

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Ondernemingen engageren zich voor mensenrechten T p. 35

REFLECT MAART 2019 SOCIALE ZEKERHEID 2030

JURIST WORDT LEGAL MANAGER

SOCIALE VERKIEZINGEN 2020 Het terugtellen is begonnen!

HET JURIDISCH BEROEP IN DE 21STE EEUW

T p. 36

Notaris, advocaat en bedrijfsjurist versmelten tot één.

INNOVATIE

T p. 14 JUSTITIE & INFORMATISERING

VBO ondersteunt innovatiesamenwerking met BRIEC T p. 37

TRAGE START, MAAR OP GOEDE WEG

GRENSOVERSCHRIJDENDE FISCALE CONSTRUCTIES

In welke mate ondersteunt het gerechtelijk systeem uw concurrentievermogen?

T p. 38

Onzekerheid troef door nieuwe EU-richtlijn

T p. 16 EENVOUDIG, DUIDELIJK EN FLEXIBEL

NIEUW VENNOOTSCHAPSRECHT VAN KRACHT 1 MEI 2019 Match uw vennootschapsvorm met de hedendaagse businesswereld!

T p. 20

De ondernemingen financieren grotendeels onze sociale zekerheid.

Krijgen we waar voor ons geld? Wat is een ideale sociale zekerheid in 2030?

En op welke pijlers en bouwstenen steunt die visie?

Eerste adviseur Nathalie Ragheno, Adviseur Anneleen Dammekens, Adjunct-adviseur Erik Peetermans en Service assistant Fleur Versteegh (niet op de foto) van het competentiecentrum Recht & Onderneming verzorgden de redactionele inhoud van dit nieuwe REFLECT-nummer.

SOCIALE RECHTSPRAAK

T p. 40

VBO ONDERNEEMT

T p. 42 VBO AGENDA

T p. 44

3

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

WANBETALINGEN

Procedure onbetwiste geldschulden loont Onbetwiste schulden moeten worden betaald. Logisch, niet?

Toch gebeurt het in de praktijk nog te veel dat een onderneming helemaal niet of veel te laat wordt betaald voor de geleverde producten of diensten. En dat weegt op de rentabiliteit en vaak zelfs op de solvabiliteit van de onderneming 1. Dankzij de ’procedure onbetwiste geldschulden’ die in 2016 werd ingevoerd, worden bedrijven sneller betaald zonder zware gerechtskosten.

PROCEDURE ONBETWISTE GELDSCHULDEN

te geven de procedure te starten. In de

In juli 2016 werd een nieuwe procedure voor

eerste instantie proberen te bemiddelen

de invordering van onbetwiste geldschulden

tussen de partijen om een minnelijke

van kracht. De procedure is zowel sneller als

oplossing te bereiken. Lukt dat niet,

goedkoper dan de klassieke gerechtelijke

dan start hij de procedure op.

praktijk zal de gerechtsdeurwaarder in

procedures. De invorderingskosten die de onderneming kan aanrekenen aan de onderneming-schuldenaar worden beperkt tot 10% van de hoofdsom. En ze gelden ook alleen wanneer de wanbetaler een onderneming is. De procedure kan dus niet gebruikt worden bij consumenten of overheden.

Een bedrijf kan de procedure starten zodra de betaaltermijn 2 is verlopen. Het moet verplicht via een advocaat passeren om aan de gerechtsdeurwaarder de opdracht 4

1 Hoe berekent u het verlies van een onbetaalde factuur? Ga naar https://graydon.be/blog/factuurniet-betaald-dit-bedrag-heeft-u-nodig-om-hetgoed-te-maken 2 De wet voorziet een betaaltermijn van 30 dagen tussen ondernemingen. In bepaalde gevallen kan hiervan contractueel worden afgeweken. In veel sectoren zijn zowel kortere als langere betalingstermijnen gebruikelijk.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

DE PROCEDURE IN STAPPEN

Heeft de ondernemingschuldenaar betaald of betwist, dan stopt de procedure hier.

De gerechtsdeurwaarder betekent een aanmaning aan de ondernemingschuldenaar.

Dag 30: einde van de betaaltermijn bij de gerechtsdeurwaarder

Dag 1: aanmaning

De onderneming-schuldenaar krijgt een maand de tijd om de schuld te betalen of te betwisten.

Heeft de ondernemingschuldenaar betalingsfaciliteiten gevraagd, dan wordt de procedure opgeschort.

Uitvoerbaarverklaring van het proces-verbaal door de magistraat van het Beheers- en toezichtscomité

Dag 38: proces-verbaal van niet-betwisting

Start van de gedwongen uitvoering op basis van het proces-verbaal

Als de schuldenaar nu nog wil betwisten, moet hij naar de rechtbank stappen.

Dat kan altijd, er is geen termijn vastgelegd.

Heeft de ondernemingschuldenaar niet betaald, noch betwist, dan vervolgt de procedure haar weg.

Over 8 dagen stelt de gerechtsdeurwaarder een proces-verbaal van niet-betwisting op.

Bron: VBO

EVALUATIE IN VIJF VRAGEN

3. IS DE PROCEDURE IN DE PRAKTIJK

De procedure is al enkele jaren in voege.

DAADWERKELIJK SNELLER EN

Tijd voor een evaluatie aan de hand van

GOEDKOPER?

vijf vragen.

In de praktijk is 75% van de dossiers

In de praktijk is 75% van de dossiers al na acht weken opgelost

al na acht weken opgelost. Een hele 1. HOE VAAK WORDT DE PROCEDURE

verbetering ten opzichte van de klassieke

TOEGEPAST?

gerechtelijke procedure die ettelijke

Tussen 2 juli 2016 en 31 augustus 2018

maanden tot soms zelfs jaren in beslag

werden er in totaal meer dan 55.000 dossiers

kan nemen.” (zie ook ‘Kostprijs

opgestart. Ruim 52.000 daarvan door-

procedure: een voorbeeld’).

liepen de volledige procedure. De voorafgaandelijke tussenkomst en PROCEDURETIJD PER AFGEHANDELD DOSSIER

bemiddeling door de gerechtsdeurwaarders leverde in 13% van de dossiers al een oplossing op. In 87% van de dossiers

Regeling van dossiers per week

moest de gerechtsdeurwaarder een aanmaning sturen om de procedure

20%

formeel op te starten.

18% 16%

2. WERD DE PROCEDURE MISBRUIKT? De procedure geldt uitsluitend voor ons af of er veel gevallen waren waarover toch betwisting was. Dat is niet zo.

In slechts 1,6% van de gevallen moest de procedure worden stopgezet omdat de schuldenaar de factuur alsnog bleek te betwisten. Dat is een verwaarloosbaar percentage. Vergissen is nu eenmaal menselijk. We mogen dus besluiten dat ondernemingen en gerechtsdeurwaarders op een correcte manier met de procedure omgaan.

14% Aantal dossiers

onbetwiste facturen. Dus vroegen we

12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20 21+

Bron: SAM-TES

5

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

DAADWERKELIJK BETAALD?

OPENING NAAR EEN B2C-PROCEDURE?

Uit de praktijk blijkt dat in 29% van de gevallen

De cijfers bewijzen dat de procedure

de betekening van de aanmaning (dag 1 van de

onbetwiste geldschulden het verhoopte

procedure) al aanleiding geeft tot betaling of tot een

effect bereikt in de praktijk: ondernemingen

afbetalingsplan. Dat bewijst de meerwaarde van het

worden sneller betaald en de kosten van

4. WORDEN ONDERNEMINGEN OOK

feit dat de gerechtsdeurwaarder ter plaatse

de invordering lopen minder hoog op dan

de aanmaning laat betekenen. In die gevallen

wanneer men voor de traditionele gerech-

moet geen proces-verbaal van niet-betwis-

telijke procedure kiest – dat kan nog altijd.

ting worden opgesteld. Zodra het proces-

Dit is zonder meer een positieve evolutie.

verbaal is opgesteld, is er nog een klein

Bijna 30% van de wanbetalers betaalt direct na de aanmaning

percentage onderneming-schuldenaars dat

Bovendien wordt er nauwelijks misbruik

betaalt vooraleer de gerechtsdeurwaar-

gemaakt van de procedure. Die vrees was

der de gedwongen uitvoering opstart.

trouwens het argument om de procedure

In 57% is een gedwongen uitvoering

niet uit te breiden naar particuliere consu-

vereist om de betaling af te dwingen.

menten. Dat zou nochtans een goede zaak zijn. Op voorwaarde dat in een b2c-proce-

5.MINPUNTEN VAN DE PROCEDURE? De procedure is niet perfect. Een aantal elementen

dure extra garanties worden ingebouwd om de consument te beschermen.

kan beter. De verplichte tussenkomst van een advocaat bijvoorbeeld is een onnodige kost, zeker voor ondernemingen met een eigen bedrijfsjurist.

Een ander minpunt is dat er geen termijn is voorzien waarbinnen de schuldenaar zijn vordering in rechte tot betwisting moet uitoefenen. Om misbruiken (bijv. het instellen van een betwistingsprocedure met als enig doel de betaling verder uit te stellen) te voorkomen, zou kunnen worden voorzien dat er geen betwisting meer mogelijk is vanaf één maand na de betekening van het pv van uitvoerbaarverklaring.

3 De kosten die moeten worden gemaakt voor de invordering van de factuur zijn, in principe, ten laste van de schuldenaar. Ze moeten weliswaar worden voorgeschoten door de schuldeisende onderneming. Het valt op dat voor kleinere factuurbedragen de kostprijs van de invorderingsprocedure het factuurbedrag overschrijdt. In dat licht is het belangrijk om te onderstrepen dat in 29% van de gevallen de schuldenaar al na de aanmaning betaalt. In dat geval valt de kost voor het pv van niet-betwisting weg.

4 De bedragen zijn exclusief btw en afhankelijk van enkele variabelen.

5 Het pv van niet-betwisting moet niet worden opgemaakt wanneer de schuldenaar al betaalde n.a.v. de aanmaning.

KOSTPRIJS PROCEDURE: EEN VOORBEELD Het voorbeeld toont aan dat de procedure daadwerkelijk goedkoper is 3. Er is een duidelijk prijsverschil 4 tussen de gerechtelijke procedure (dagvaarding) en de procedure onbetwiste geldschulden (aanmaning tot betaling + indien nodig 5, het pv van niet-betwisting).

Kostprijs nieuwe procedure

Kostprijs gerechtelijke procedure

Bedrag factuur

Aanmaning tot betalen

Pv van niet-betwisting

Aanmaning tot betalen + pv

Dagvaarding

€ 100

€ 89,39

€ 21,43

€ 110,82

€ 243,09

€ 300

€ 103,58

€ 35,62

€ 139,20

€ 257,28

€ 650

€ 124,96

€ 57,00

€ 181,96

€ 278,66

€ 2.000

€ 139,20

€ 71,24

€ 210,44

€ 292,90

€ 10.000

€ 153,38

€ 85,42

€ 238,80

€ 307,08 Bron: SAM-TES

6

BUSINESS IN HET BUITENLAND? Met BDO geen fiscale verrassingen!

BDO TELT

1.400 KANTOREN

Ons wereldwijde netwerk brengt de fiscale risico’s en opportuniteiten in kaart... ...Waarom zou u daar dan zelf tijd in stoppen of expertise over opbouwen?

154

VERSPREID OVER

LANDEN Ź Bent u zeker dat u aan alle fiscale verplichtingen voldoet? Ź Of dat u alle juridische en fiscale opportuniteiten benut? Ź Kent u de impact van de meest omvangrijke internationale fiscale omwenteling sinds decennia (“BEPS”) op uw business?

Onze experten zetten uw business op het juiste buitenlandse spoor!

Neem contact op met Werner Lapage via werner.lapage@bdo.be Ź Follow us Ź www.bdo.be

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

ONDERNEMINGSRECHTBANK

Uniforme en coherente behandeling voor álle ondernemingen De nieuwe wet inzake de hervorming van het ondernemingsrecht 1 herdoopt de handelsrechtbank tot ondernemingsrechtbank en definieert het begrip ‘onderneming’ veel veel minder strikt. De nieuwe definitie is heel ruim en omvat zowel handelaars, ambachtsmannen, vrije beroepers als verenigingen en stichtingen. Dat moet zorgen voor meer uniformiteit en de coherente behandeling van economische actoren die eigenlijk in niets van elkaar verschillen. De nieuwe invulling invulling betekent ook het nakende einde van de slapende vennootschappen. vennoot schappen.

D

handelaarsbegrip stemde immers niet langer overeen

de handelsrechtbank werden beslecht) kon men alle bewijsmiddelen

met de huidige economische realiteit en gaf in de

aandragen, maar in het geval van een architect (geschillen die niet voor

e hervorming voert in het Belgisch recht een

Die toestand zorgde niet alleen voor een artificieel onderscheid tussen

nieuw ondernemingsbegrip in. Na meer dan 200

voor het overige gelijke ondernemingen, maar had ook grote gevolgen

jaar wordt de notie ‘handelaar’ afgeschaft. Het

praktijk aanleiding tot tal van discussies.

voor de procesvoering. In zaken tegen pakweg een ingenieur (die voor

de handelsrechtbank kwamen) kon enkel naar de uiterst formalistische middelen van het Burgerlijk Wetboek worden teruggegrepen. Er bestaat

VAN WILLEKEURIG NAAR UNIFORM BEGRIP

echter geen objectieve reden om een zaak met betrekking tot twee heel verwante actoren door verschillende rechtbanken te laten behandelen.

De handelsrechtbank berechtte tot voor kort uitsluitend handelaars. Maar niet alle economische activiteiten

DE ONDERNEMING VOLGENS DE NIEUWE WET

vielen onder de noemer ‘handel’. Dat was het geval voor

Vandaag vallen alle rechtspersonen – vennootschappen van alle aard,

economische actoren, zoals

Een natuurlijke persoon die zaakvoerder of bestuurder is van een rechtspersoon, is geen onderneming

bevoegdheid van de ondernemingsrechtbanken. Uitzondering vormen

landbouwvennootschappen

de publieke vennootschappen die niet actief zijn in een concurrentiële

en landbouwers, overheids-

omgeving. Bij die laatste categorie horen de inrichtende machten van

bedrijven, beoefenaars van

scholen die georganiseerd zijn als vzw, maar ook liefdadigheids-vzw’s,

vrije beroepen, bepaalde

vzw’s die externe sociale hulp verstrekken aan een publieke entiteit,

vzw’s en stichtingen en

verenigingen voor mindervaliden, organisaties voor de promotie van

zelfs de ziekenfondsen.

folklore of organisaties die sportclubs beheren, parapolitieke vzw’s,

Zo werd een mijnbouw-

maatschappijen van onderlinge bijstand, enz.

bedrijf of een vastgoedmakelaar niet als

Ook geschillen tussen ‘natuurlijke personen die zelfstandig een

‘handelsonderneming’

beroepsactiviteit uitoefenen’ vallen onder de bevoegdheid van de

beschouwd, gewoon omdat de wet dat zo had beslist. Geschillen in niet-‘handelszaken’ werden behandeld door de rechtbank van eerste aanleg.

1 Die nieuwe wet trad in werking op 1 november 2018 8

vzw’s, private stichtingen en ivzw’s (internationale vzw’s) – onder de

burgerlijke vennootschappen,

ondernemingsrechtbanken. Het concept ‘zelfstandige’ is tegengesteld aan dat van ‘werknemer’. Met het begrip ‘beroepsactiviteit’ wordt een dienst met winstoogmerk bedoeld die op geregelde basis wordt uitgeoefend. De wet zelf omschrijft het begrip niet. De invulling inspireert zich op de fiscale definitie.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

SANERING SLAPENDE OF CONCURRENTIEBEPERKENDE VENNOOTSCHAPPEN EN VZW’S In 2014 dienden zo’n 140.000 ondernemingen geen jaarrekening in bij de Nationale Bank. Het gaat om inactieve of ‘slapende’ vennootschappen die iedere activiteit hebben stopgezet zonder te zijn vereffend. Denk aan sleutel-op-dedeur bedrijven die worden opgericht zonder welbepaalde sociale activiteit met als enige bedoeling om te worden doorverkocht. Of schermvennootschappen die geheel of gedeeltelijk dienen om onwettige activiteiten te verhullen (witwassen, financiële fraude, sociale fraude, handel in verdovende middelen of wapens).

Een activiteit die gepaard gaat met het

Het Belgische rechtssysteem is namelijk

gebruikelijke beheer van privé-eigendom

niet vertrouwd met de notie ‘organisatie’,

valt niet onder het begrip onderneming.

die in principe niet bestaat omdat ze per

Daarbinnen kadert bijvoorbeeld de

definitie geen persoon is. Bovendien vallen

loutere inschrijving op, verwerving van

niet alle organisaties onder dezelfde noemer.

of aanhouden van aandelen, effecten of

Artikel I,1,1° van het Wetboek van Economisch

deelbewijzen door een natuurlijke persoon

Recht bepaalt dat organisaties zonder

in het normale beheer van zijn persoonlijk

rechtspersoonlijkheid en die geen ‘uitkeringen

vermogen. Een ander voorbeeld: een

verrichten’ aan hun leden geen ondernemin-

natuurlijke persoon die zaakvoerder of

gen zijn. De bewijslast ligt bij diegene die het

bestuurder is – al dan niet vergoed – van

tegendeel beweert. Uitkeringsoogmerk is

één of meerdere rechtspersonen, wordt niet

trouwens niet hetzelfde als winstoogmerk. Het

beschouwd als onderneming en valt dus

gaat erom de winst uit een activiteit of zelfs de

niet onder de bevoegdheid van de

activa uit te keren aan de vennoten.

Vandaag vallen alle rechtspersonen onder de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbanken

ondernemingsrechtbank.

De manier waarop de vakbonden zijn georga-

De nieuwe regels maken het vandaag

WAT MET VAKBONDEN, ORGANISATIES ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID?

niseerd, was voer voor parlementaire debatten.

eenvoudiger om vennootschappen

De vakbonden zijn belangrijke socio-economi-

die hun jaarrekening niet indienen,

sche entiteiten die geen rechtspersoonlijkheid

te ontbinden. Ze worden voortaan

De ondernemingsrechtbank is ook

willen aannemen. Uit de werkzaamheden in het

geschrapt uit de Kruispuntbank van

bevoegd om recht te sprekenover geschillen

parlement blijkt dat de regering de vakorgani-

Ondernemingen.

waarbij ‘iedere andere organisatie zonder

saties niet onder het begrip onderneming wil

rechtspersoonlijkheid’ is betrokken. Die

catalogeren. De tekst van de wet indachtig is

toevoeging, bedoeld om in principe iedere

zo’n uitsluiting maar geldig als de rechtbank

mogelijke activiteit te coveren die op een

vaststelt dat de organisatie ook in de feiten

gestructureerde manier wordt uitgeoefend

geen uitkeringen verricht.

(in de praktijk zijn dat vooral de feitelijke vennootschappen), roept op een aantal punten kritiek op.

9

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

BRUSSELS INTERNATIONAL BUSINESS COURT

BIBC, krachtige impuls voor justitie en economie Internationale ondernemingsgeschillen kunnen vanaf 2019 snel, kwalitatief én in het Engels worden beslecht bij een gespecialiseerde rechtbank in België: het Brussels International Business Court (BIBC). Deze ‘juridische spin-off’ kan geschillen aantrekken die anders nooit in ons land beslecht zouden worden. We volgen daarmee het voorbeeld van onder meer Parijs, Dubai, Londen, Singapore en Amsterdam, en versterken de aantrekkingskracht van ons land als juridische draaischijf van Europa.

Bedrijven kunnen door het BIBC beroep doen op de knowhow van (internationale) experten met hands-on praktijkervaring en topmagistraten.

STERKE TROEVEN BRUSSELS INTERNATIONAL BUSINESS COURT Dat Brussel naam en faam

De procedure voor het BIBC bevordert een snelle en flexibele rechtsgang voor de gebruikers

hoofdstad zorgt er bovendien voor dat ook ondernemingen die anders hun geschil niet aanhangig zouden maken bij een klassieke Belgische rechtbank hun weg naar het BIBC zullen vinden.

Onderzoek wees uit dat een goedwerkend BIBC ook economische voordelen genereert. Die lopen we vandaag mis omdat veel

heeft binnen de Europese

internationale geschillen bij buitenlandse rechtbanken worden

en internationale gemeen-

beslecht. Nederlands onderzoek bracht aan het licht dat, eens

schap is een open deur. Toch

volledig operationeel, het ‘Netherlands Commercial Court’ jaarlijks

is het niet voor iedereen even

65 tot 75 miljoen euro omzet per jaar zal opleveren 1. De cijfers van

duidelijk hoe groot de rol van de Europese

het ‘London Commercial Court’ geven eenzelfde indicatie 2.

hoofdstad wel is (lees het kader ‘Brussel …’). Haar internationale

Ze verduidelijken dat de juridische sector wel degelijk jobcreatie

status fundeert wel degelijk de keuze voor Brussel als locatie voor een rechtbank gespecialiseerd in internationale ondernemingsgeschillen. Het BIBC is niet alleen een belangrijke troef voor de (internationale) ondernemingen die hun (hoofd-)zetel in Brussel hebben. De centrale ligging en goede bereikbaarheid van de 10

1 Raad voor de rechtspraak, ‘Plan tot oprichting van de Netherlands Commercial Court’ (2015) 18. De maatschappelijke baten vertrekken van de veronderstelling van een 125-tal zaken per jaar waarvan 20 in beroep.

2 The City UK – Legal excellence internationally renowned – UK Legal Services 2017, blz. 35.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

stimuleert (lees het kader ‘Internationale handelsrechtbanken in de lift’). Het belang van een internationale rechtbank in Brussel wordt

INTERNATIONALE HANDELSRECHTBANKEN IN DE LIFT

extra onderstreept door de Brexit, eens ‘Londen’ Europa verlaat.

Behalve economische, zijn er ook expliciet juridische voordelen.

‘Commercial courts’ of Engelstalige ondenemingsrechtbanken bestaan in verschillende soorten en maten in onder meer Londen, Parijs en Singapore. Ook in Nederland staat de oprichting in de steigers. De juridische sector in het Verenigd Koninkrijk, waaronder het ‘London Commercial Court’, is goed voor 311.000 jobs en een omzet van 24,1 miljard pond (2016). Iets verder van huis trekt het ‘Dubai International Finance Center Court’ (actief sinds 2011) met haar internationale rechters en snelle procedures vele zaken aan.

De magistraten en experten van het BIBC zullen de aanwezige expertise van Belgische professionals aanvullen en verrijken.

De ondernemingswereld zal daardoor kunnen genieten van de knowhow van (internationale) juristen en experten (zie verder) en de uitwisseling van (internationale) best practices. Die kruisbestuiving zal de expertise van alle actoren versterken.

WAT DOET HET BIBC? Het BIBC beslecht internationale ondernemingsgeschillen in het Engels. Het internationaal ondernemingsrecht geeft de partijen de vrijheid om onderling af te spreken welke regels zij op hun overeenkomst van toepassing achten. Ze beslissen zelf over de locatie waar het geschil zal worden beslecht en kiezen uit de

2. UITSLUITEND ONDERNEMINGEN

verschillende procedurevormen, zoals verzoening, bemiddeling,

Beide partijen moeten ondernemingen zijn.

arbitrage en de klassieke gerechtelijke procedure. Zo kan een

De definitie van onderneming is heel breed,

Franse onderneming (in onderling akkoord) het Engelse recht van

want als onderneming worden beschouwd:

toepassing verklaren voor een geschil met een Chinese klant en

(i)

natuurlijke personen die een zelfstandige beroepsactiviteit uitoefenen (dus ook in

die zaak voorleggen aan het BIBC.

bijberoep), of Het vonnis van het BIBC biedt de in het gelijk gestelde partij de

(ii)

uitvoeren. Dat betekent bijvoorbeeld dat een ondernemer uit Luxemburg een vonnis van het BIBC door een deurwaarder in

privaatrechtelijke ondernemingen met rechtspersoonlijkheid, of

mogelijkheid om de beslissing meteen (in heel Europa) te laten (iii)

privaatrechtelijke ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid.

Portugal kan laten betekenen. Een geschil voor het BIBC wordt bovendien beslecht door een expertenpanel met hands-on praktijkervaring. Om tegemoet te komen aan de nood aan een snelle en flexibele rechtsgang, is geen hoger beroep mogelijk, tenzij cassatie.

WIE KAN MET EEN GESCHIL NAAR HET BIBC? Partijen die naar het BIBC willen, moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. Als de wet voorschrijft dat een geschil uitsluitend moet worden behandeld door een specifieke rechtbank (denk aan een echtscheiding voor de familierechtbank), dan is het BIBC niet bevoegd.

Het BIBC zal veel economische voordelen genereren

Daarnaast moet rekening worden gehouden met drie (cumulatieve) voorwaarden: 1. INTERNATIONALE DIMENSIE Tussen de partijen onderling moet een internationaal element aanwezig zijn. Dat is het geval als:

3. VRIJWILLIGHEID

(i)

partijen een zetel in verschillende staten hebben, of

Partijen kunnen hun geschil enkel aan het BIBC

(ii)

de plaats waar de belangrijkste verplichtingen moeten

voorleggen in onderling akkoord. Dat akkoord kan

worden uitgevoerd, of de plaats waarmee het geschil het

aan een eventueel geschil voorafgaan, maar kan ook

meest verbonden is, gelegen is buiten de staat van vestiging

daarna ontstaan. Een onderneming die bijvoorbeeld

of gewone verblijfplaats van de partijen, of

niet over Engelssprekende advocaten beschikt, kan

de oplossing van het geschil kan worden gevonden in het

nooit worden verplicht om haar geschillen in het

buitenlands recht.

Engels, voor het BIBC, te laten oplossen.

(iii)

11

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Dat kunnen zowel Belgische als internationale experten in het (internationaal) ondernemingsrecht zijn. Deze samenstelling van

FORFAITAIRE FINANCIERING De procedurekost bij het BIBC hangt niet af van het bedrag waarover het geschil handelt, maar wordt forfaitair bepaald.

Het bedrag staat nog niet vast, maar gaat in de ordegrootte van € 20.000, die alle kosten van de procedure moet dekken.

Zo belast de financiering van het BIBC het budget voor de Belgische justitie niet. Omdat de keuze voor het BIBC vrijwillig gebeurt, wordt verwacht dat beide partijen een regeling treffen over de verdeling van de procedurekost.

SAMENSTELLING BIBC Het BIBC is samengesteld uit de voorzitter van het BIBC (benoemd voor één jaar), een zetelvoorzitter en twee ‘Judges in the BIBC’ (twee lekenrechters). De voorzitter wordt gekozen uit de raadsheren van het Marktenhof 3. De drie leden van de zetel worden door de voorzitter zaak per zaak aangesteld. De voorzitter van het BIBC heeft vooral een administratieve functie en is verantwoordelijk voor de goede werking van het hof. Hij stelt de zetel samen, spreekt zich uit over wrakingsverzoeken en oefent controle uit op de onkostenstaten van de zetelvoorzitter en de ‘Judges in the BIBC’.

rechters en experten is uniek, combineert de kennis van het recht met de kennis over het geschil en biedt voordelen vergelijkbaar met bijvoorbeeld die binnen de rechtbanken van koophandel. Denk aan een fiscaal complexe zaak die kan worden voorgelegd aan een panel waarbinnen een expert-fiscalist met kennis en ervaring op een specifiek gebied beschikbaar is.

BRUSSEL …

De samenstelling van rechters en experten is uniek en biedt tal van voordelen

… is de vierde congresstad ter wereld, na Singapore, Parijs en Wenen; … is de vijfde belangrijkste zakenstad van Europa, na Londen, Parijs, Barcelona en Frankfurt; … heeft, met ruim 5.000 diplomaten, het grootste aantal diplomaten van de wereld; … telt ongeveer 150 internationaal en Europees georiënteerde advocatenkantoren; … telt meer dan 2.000 vestigingen van buitenlandse ondernemingen.

De zetelvoorzitter is een Belgische magistraat die wordt gekozen uit een, door de regering opgestelde, lijst van magistraten. Die magistraten moeten de Engelse taal beheersen en beschikken over een goede kennis van het economisch recht. Voor de lekenrechters mobiliseert de voorzitter twee uitblinkers in de praktijk.

ENGELS ALS VOERTAAL Alle processen voor het BIBC worden gevoerd in het Engels.

Dat is geen verrassende keuze. Uit onderzoek blijkt dat 72% van de internetgebruikers wereldwijd de Engelse taal gebruiken. Deze trend zet zich door in de internationale handelswereld, waar het Engels de lingua franca is.

3 Het 'Marktenhof’, opgericht in 2016, behandelt alle rechtszaken tegen de marktregulatoren en is een gespecialiseerde kamer bij het Brusselse hof van beroep.

12

Die buitenlandse ondernemingen vertegenwoordigen zo’n 40% van het bnp van het Brussels Gewest, wat overeenstemt met ongeveer een derde van alle jobs in Brussel. In 2016 werden ruim 47.000 arbeidsplaatsen gecreëerd door internationale en Europese instellingen, zoals de Europese Commissie, ambassades, Europese scholen en de NAVO.

ADVERTORIAL

WAAR VIND JE MEERTALIGE MEDEWERKERS MET ERVARING? NERGENS, JE VORMT HEN ZELF. Jaarlijks zoekt hij zo’n 1300 bewakingsagenten.

De checklist aan voorwaarden waaraan de kandidaten moeten voldoen, is niet min: ze moeten gemotiveerd zijn, ervaring hebben en bovendien ook meertalig zijn.

In plaats van te wachten op een match, ging Tom aan de slag met Select Actiris om de ideale kandidaat gewoon zelf te maken.

Altijjd op zo oek Tom Rommens is als recruitmentmanager bij Securitas permanent op zoek naar nieuwe werknemers. “We zijn een groot bedrijf, en hebben heel wat bewakingsagenten in dienst. Onze agenten vind je echt overal: ze bewaken militaire basissen, de luchthaven, ze staan in supermarkten of shoppingcentra, we werken voor bedrijven en particulieren, zowel overdag als ’s nachts. Jaarlijks zoeken we dan ook zo’n 1300 mensen, waarvan het merendeel bewakingsagenten zijn.” De zoektocht naar de ideale bewakingsagent is niet te onderschatten, vertelt Tom: “We zijn hier in Brussel, waar er heel veel werkzoekenden zijn, maar toch hebben we de kandidaten niet voor het uitkiezen.”

De ide eale e ka andid daatt “Een bewakingsagent moet namelijk een grondige opleiding gekregen hebben om goed voorbereid in het vak te kunnen stappen.

Bovendien moet hij, zeker hier in Brussel, meertalig zijn. De agenten zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor mensen, dus het is belangrijk dat ze zich vlot kunnen uitdrukken in meerdere talen.”

De profielen die Tom zoekt, zijn niet zomaar beschikbaar op de arbeidsmarkt. “Daarom hebben we een samenwerking op poten gezet met Select Actiris. Zij selecteerden 150 gemotiveerde wekzoekenden, die we vervolgens hebben opgeleid tot bewakingsagent.

Daarnaast zorgde de VDAB voor een taalopleiding Nederlands.”

beroepsopleiding van vier maanden bij Securitas.” Tijdens zijn opleiding volgde Soufiane een ervaren bewakingsagent. “Daardoor heb ik veel ervaring kunnen opdoen voor ik vast in dienst werd aangenomen.”

Tom beaamt. “Die FPIe is voor ons eigenlijk de ideale maatregel om met Select Actiris onze mensen op te leiden. We kunnen hen aan voordelige voorwaarden ervaring op het terrein aanbieden, en daarna kunnen ze meteen hun carrière bij ons starten. De ideale kandidaat, die bestaat dus wel: we maken hem gewoon samen met Select Actiris.”

VERTROUW OP DE EXPERTISE VAN SELECT ACTIRIS OM TE REKRUTEREN Net als Tom het ideale profiel rekruteren in Brussel?

Perfect mogelijk met Select Actiris. Select Actiris combineert een grondige selectie met opleidingen en premies om ook voor jouw vacature de ideale kandidaat te vinden. Surf snel naar select.actiris.brussels en vraag raad aan je persoonlijke werkgeversconsultant.

Voo orde elig g vorm men Ook Soufiane Ouzza werd zo opgeleid tot de perfecte agent. “Ik was heel erg geïnteresseerd in de job, maar had niet de juiste opleiding,” vertelt Soufiane. “Dankzij Actiris heb ik dan een FPIe, of formation professionelle individuelle en entreprise, gevolgd, een

Met de steun van het Europees sociaal fonds

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

DIGITAAL EN AI

Het juridisch beroep ste in de 21 eeuw Drie belangrijke uitdagingen dirigeren de toekomst van de juridische wereld in het algemeen en van advocatenkantoren in het bijzonder: Hoe talent aantrekken? Hoe zich aanpassen aan de nieuwe juridische omgeving? En: hoe nieuwe technologie in de werkomgeving integreren? Voormalig stafhouder aan de balie van Brussel, advocaat Dirk Van Gerven (NautaDutilh), houdt het juridisch beroep vandaag tegen het licht van de toekomst.

D

e sociaal-maatschappelijke context waarbinnen

Parallel met die evolutie internationaliseert de bedrijfswereld

professionals richting geven aan hun loopbaan

en verliezen de landsgrenzen aan belang. “Anglo-Amerikaanse

is het voorbije decennium flink gewijzigd. De

advocatenkantoren hebben dit al lang begrepen. Zij adviseren

uittredende generatie X vond lange intense werkdagen

cliënten niet enkel over het (Amerikaans of Engels) lokaal recht

vanzelfsprekend, terwijl de nieuwe Y- en Z-generaties

maar ze zijn rechtstreeks betrokken in grensoverschrijdende

streven naar een nieuwe, en totaal andere werk-privé-

transacties of geschillen, waarbij ze lokale juristen onder de

balans. Vandaag zijn reizen, jobhoppen, werkpauzes

arm nemen. Kortom, de advocaat wordt legal manager.”

inlassen, … niet langer loopbaanobstakels, maar veeleer een ‘way of life’. Ook jongere advocaten beslissen soms

COMPUTER-JURIST

van de ene op de andere dag om iets anders te gaan

De nieuwe technologie vormt wellicht de grootste uitdaging, niet

doen. Advocatenkantoren die zwaar investeren in talent

in het minst omdat een integratie van moderne technologieën in

zien zich uitgedaagd door die nieuwe werkethiek.

de juridische dienstverlening belangrijke investeringen zal vergen.

Denk aan de vereisten inzake cybersecurity en GDPR. Maar er is

De advocaat advocaat wordt legal manager

Tegelijk wakkeren ook andere factoren

meer. Artificiële intelligentie en zelflerende systemen zullen een

verandering in de juridische omgeving

belangrijke impact hebben op het juridisch beroep en de analyse

aan: de invloed van de nieuwe

en beoordeling versnellen, efficiënter én accurater maken.

vereisten voor ondernemingen inzake

Dankzij blockchaintechnologie bijvoorbeeld wordt het binnen

corporate governance, duurzaamheid,

afzienbare tijd mogelijk om bepaalde taken van de juridische

respect voor de mens op het werk,

dienstverlening te automatiseren zonder menselijke tussenkomst

bescherming van de consument en

of controle en tegen een minimale vergoeding. Dat kan gaan van

de belangrijke rol van de pers en

een geautomatiseerde aanmaak van contracten (de zgn. ‘smart

social media.

contracts’), conclusies en adviezen tot de automatische opzoeking en analyse van rechtspraak en de geautomatiseerde audit van

De gewijzigde context zet een

14

documenten.

aantal nieuwe ontwikkelingen in gang: “Anno 21ste eeuw overstijgt de begeleiding van ondernemingen de zuiver juridische analyse. Dat zet aan

smart contract automatisch uitgevoerd op basis van de blockchain-

tot samenwerking met andere beroepen. In het Verenigd

technologie, maar het maatwerk vergt vandaag nog altijd de

Koninkrijk bijvoorbeeld mag de advocaat in één structuur

tussenkomst van een menselijk advocaat. De geautomatiseerde

met andere beroepen samenwerken (alternative business

analyse van de rechtspraak zal pas haalbaar zijn zodra alle recht-

structures). Elders werven advocatenkantoren ‘paralegals’

spraak op een centrale overheidswebsite beschikbaar is. Momenteel

en zelfs ingenieurs, accountants en andere experten aan

is nog maar een klein deel gedigitaliseerd. Intussen bestaat er

waarmee ze hun dienstverlening kunnen verruimen.”

vandaag wel al analysesoftware om audits te verrichten van een

“De gebruikelijke clausules in een basiscontract worden in een

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

grote hoeveelheid documenten. Maar de appreciatie en interpretatie van de auditresultaten en de juridische beoordeling van de documenten gebeurt nog door mensen. Een volledige automatisering is echter slechts een kwestie van tijd.’’

VIRTUELE RECHTER

De toekomst toekomst is die van één overkoepelend juridisch beroep

De magistratuur, de hoven en rechtbanken lopen duidelijk achter inzake automatisering en de toepassing van nieuwe technologie.

Volgens Van Gerven is de belangrijkste reden dat de overheid hiervoor geen geld wil vrijmaken. “Nochtans kan justitie in grote mate worden geautomatiseerd, gaande van de aanmaak van documenten over de raadpleging van databanken (die delen van oplossingen aanreiken op basis van statistieken en trefwoorden) tot de automatisering van bepaalde beslissingen (voorlopig in eenvoudige zaken).”

De trein van de digitalisering en automatisering is niet meer te stoppen. Ondanks verzet van sommigen. Integendeel, in heel wat juridische domeinen breekt de automatisering al door. Neem het voorbeeld van de verkeersboetes die automatisch worden berekend en waar de computer beslist zonder tussenkomst van een rechter.

Enkel als men ze betwist komt een rechter tussen. “Ook bij complexe zaken levert moderne technologie al waardevolle ondersteuning.

Met als summum de rechter die virtueel aanwezig is op de plaats van het geschil, vanop zijn kantoor de partijen hoort en met de hulp van snelle, slimme databanken een instant-uitspraak doet. Hoger beroep kan dan nog (tijdelijk?) volledig in handen van mensenrechters blijven.”

NOTARIS, ADVOCAAT EN BEDRIJFSJURIST WORDEN ÉÉN Ook het beroep van notaris staat volgens Van Gerven aan de vooravond van grote veranderingen. De groeiende regelgeving leidt tot specialisatie die notarissen opvangen via associaties. “In onze buurlanden kan de notaris samenwerken in een associatie met advocaten. De notaris behoudt zijn eigenheid, zijn praktijk blijft apart, maar hij kan een beroep doen op een multidisciplinair team van specialisten binnen het advocatenkantoor. Ook in België wordt die stap onvermijdelijk, al was het maar om de zware investeringen in nieuwe technologie te spreiden.”

De hedendaagse bedrijfsjurist heeft een dubbele simultane opdracht.

Enerzijds behoedt hij de onderneming voor juridische, ethische en compliancerisico’s. Anderzijds ondersteunt hij de operationele uitrol van de strategische beslissingen. Hij doet dit met beperkte resources en doet daarbij een beroep op de kennis en infrastructuur van advocaten.

Steeds meer schakelt de bedrijfsjurist betaalbare databanken en software in die hem zullen bijstaan in de vorming van zijn advies.

Uiteindelijk zal het beroep van advocaat, notaris en bedrijfsjurist convergeren. Hun rol is fundamenteel dezelfde: bijstand bieden in een steeds meer juridisch-complexe wereld. “De toekomst is die van één overkoepelend juridisch beroep, waarbij bedrijfsjuristen, advocaten en notarissen deel uitmaken van dezelfde professionele organisatie (zoals dat in de Verenigde Staten al het geval is).”

15

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

INFORMATISERING JUSTITIE IN BELGIË

Trage start, maar op goede weg Er komt beweging in de informatisering van het gerechtelijk systeem in België. Ook al gebeurt het niet op alle domeinen tegelijk, laat staan even snel. Een van de redenen – en niet de minste – voor de trage start is het beschikbare budget dat bijzonder klein blijft. Toch benadrukt de Europese Unie dat bedrijven moeten kunnen rekenen op een modern en efficiënt gerechtelijk systeem dat ten dienste staat van hun concurrentievermogen.

V

olgens het rapport 2018 van de Commissie voor Efficiëntie in Justitie van de Raad van Europa (CEPEJ,

gegevens 2016) 1 bengelt het Belgische budget voor het volledige justitieapparaat (in verhouding tot het bbp) onderaan de Europese middenmoot. De voorbije jaren werden de middelen, toegekend aan het gerechtelijk systeem en aan de FOD Justitie, onder druk van het begrotingsbeleid zelfs nog teruggeschroefd 2. Het is niet verwonderlijk dat, volgens de beschikbare gegevens 3, de informatisering van de Belgische justitie achterloopt t.o.v. onze Europese buurlanden.

Dit is betreurenswaardig omdat, zoals het CEPEJ-rapport schrijft "het gebruik van informaticatools het mogelijk maakt [...] de uitwisseling van documenten en informatie te versnellen, de kosten te verlagen, de milieuverantwoordelijkheid op een hoger niveau te brengen en justitieel personeel te ontlasten van onnodige taken. Informatie over wetgeving, juridische procedures en gerechtelijke formulieren en documenten van rechtbanken worden daardoor vlot en gratis toegankelijk."

VAN E-DEPOSIT TOT …

Een eerste belangrijke impuls tot informatisering gaf minister van Justitie Koen Geens in juni 2016 met de invoering van het ‘e-Deposit’-platform (waardoor advocaten conclusies elektronisch kunnen neerleggen), de e-Box (waardoor advocaten, notarissen 16

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Dankzij het Centraal Register Solvabiliteit moeten griffies 200.000 'papieren' schuldvorderingen minder verwerken

JUSTITIEEL BUDGET TUSSEN 2014 EN 2016 IN EUR 11,6% 7,7%

Albanië

13,9% 13,9%

Oostenrijk Azerbeidzjan

51,4%

4,9% 2,8% 2,8%

België

3,2% 3,2%

Bosnië-Herzegovina

12,0% 12,0%

Bulgarije 3,2% 1,9%

Kroatië

7,2% 4,4%

Tsjechië

3,1% 2,9%

Denemarken

en deurwaarders aangetekende gerechtelijke zendingen elektronisch kunnen sturen naar alle vredegerechten en naar het Belgisch Staatsblad) en ten slotte, een digitaal platform voor de inning van onbetwiste schuldvorderingen (zie artikel ‘Procedure onbetwiste geldschulden loont’, p. 4).

6,9% 6,9%

Estland Finland

3,3% 3,3%

Frankrijk

1,4%

Georgië

(RegSol) 4 werd in 2017 een volgende beslissende stap gezet in de informatisering van de gerechtelijke procedures. Het

Italië

nisch kunnen worden ingediend. Sinds 1 april 2017 bestaat faillissementen die in België worden uitgesproken. Die moet de procedure voor de betrokkenen (curatoren, schuldeisers, rechters) vergemakkelijken. De databank centraliseert de faillissementsuitspraak, de beschrijving van de goederen

Luxemburg

18,3% 18,3%

3,3%

Moldavië

Noorwegen

gen op papier minder moeten verwerken."

7,2% 7,2%

Malta

lijst van schuldvorderingen. Over de efficiëntiewinst laat het

ten betekent voor de griffies dat ze 200.000 schuldvorderin-

5,0% 5,0% 17,7% 17,7%

Nederland

Justitie en de balie m.b.t. de informatisering van faillissemen-

2,9% 2,9%

Litouwen

van de gefailleerde, de aangiften van schuldvordering en de persbericht geen twijfel: "De samenwerking tussen de FOD

5,4% 5,4%

Ierland

Letland

een geïnformatiseerde databank met alle gegevens over

6,4% 4,5%

Hongarije

uitgangspunt is dat aangiften van schuldvordering elektro-

van ondernemingen’ van het Wetboek van Economisch Recht vormt een laatste fase in de invoering van het Centraal Register Solvabiliteit. Dat boek consolideert en uniformi-

5,2% 5,3% 6,6% 10,5%

Polen

8,8% 8,8%

Portugal 23,5% 22,5%

Roemenië

23,6%

17,8% 19,4%

Zweden

over de continuïteit van de ondernemingen van 31 januari

Macedonië

faillissementen).

3,4% 3,4%

Spanje

Zwitserland

uitgebreid tot alle insolventieprocedures (niet alleen

12,1% 0,2% 0,2%

Slovenië

seert de Faillissementswet van 8 augustus 1997 en de wet 2009. Het toepassingsgebied van het register wordt

10,6%

0,3% 11,7% 11,7%

10,7%

Turkije

16,7%

15,2%

Oekraïne VK: Engeland en Wales

26,9%

12,6%

3,7% 2,1%

VK: Schotland

1 Raad van Europa, ‘European judicial systems - Efficiency and quality of justice’, CEPEJ STUDIES No. 26.

2 België is een van de 8 landen op de 37 deelnemers aan de CEPEJ-enquête die hun budget voor justitie verminderden (daling van 2,8% tussen 2014 en 2016).

3 Europese Commissie, ‘The 2018 EU Justice Scoreboard’: België deelt helaas maar weinig informatie en cijfers mee.

4 RegSol kunt u raadplegen op www.regsol.be

13,6%

1,5% 1,5%

Russische Federatie

De inwerkingtreding op 1 mei 2018 van boek XX ‘Insolventie

23,8%

6,4% 6,4%

Griekenland

Met de invoering van het Centraal Register Solvabiliteit

8,3%

0,0%

-70,00%

-50,00%

-30,00%

-10,00%

12,5%

10,00%

30,00%

In euro In lokale munt Bron: ‘European judicial systems - Efficiency and quality of justice’, CEPEJ STUDIES No. 26, p. 31

17

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

ZWART NOCH WIT Doet België het goed? We zijn geen

REËEL POTENTIEEL ONVOLDOENDE BENUT

voorloper wat betreft de informatisering van ons gerechtelijk systeem, maar we vallen ook niet helemaal uit de boot. Zoals de Europese Unie aanbeveelt, is het van essentieel belang dat ons land zijn inspanningen concentreert op de controle en de efficiëntie van zijn elektronische systemen voor het beheer van justitie. De ontwerpers van informatiesystemen moeten de echte noden en behoeften van de eindgebruikers heel goed begrijpen.

Ondernemingen mogen – net zoals burgers – rekenen op een modern en efficiënt

Verschillende internationale en Europese onderzoeken tonen aan dat drie belangrijke factoren het vertrouwen in justitie bepalen. Een daarvan is de perceptie van efficiëntie: vindt 'de bevolking' – met inbegrip van de ondernemingen – dat gerechtelijke procedures efficiënt worden georganiseerd, binnen een redelijke termijn worden afgerond en dat vonnissen daadwerkelijk worden uitgevoerd? Vertrouwen in het gerechtelijk systeem leidt tot een betere samenwerking met de gerechtelijke autoriteiten, een vlottere aanvaarding van rechterlijke beslissingen en bijgevolg tot een efficiëntere justitie.

gerechtelijk systeem dat hun procedures vergemakkelijkt en ten dienste staat van hun concurrentievermogen.

BEHEER CENTRAAL REGISTER SOLVABILITEIT De invoering en het beheer van het Centraal Register Solvabiliteit worden toevertrouwd aan de Orde van Franstalige balies en de Duitstalige balie evenals aan de Orde van Vlaamse balies. Voor elke raadpleging van een dossier en iedere indiening van een aangifte van schuldvordering wordt een forfaitaire bijdrage van 6 euro gevraagd.

In die zin somt het rapport 2018 van de Europese Commissie voor Efficiëntie in Justitie 5 drie belangrijke vernieuwingen op die al in 2016 grote verwachtingen creëerden m.b.t. de verbetering van de efficiëntie en de kwaliteit van justitie: • Open data van rechterlijke beslissingen.

Hier wordt bedoeld een algemeen beleid van openheid t.a.v. het grote publiek dat gerechtelijke uitspraken mag en kan raadplegen en downloaden. In België, dat in theorie met open data werkt, worden vonnissen via de Juridatdatabank ter beschikking gesteld van de burgers.

Het probleem is dat die databank – ondanks het feit dat ze gratis toegankelijk is – maar een miniem deel bevat van het recht dat tot op heden werd gesproken 6; • Artificiële intelligentie (AI).

Experten verwachten dat dankzij AI rechterlijke beslissingen zullen kunnen worden 'voorspeld'. Maar zover is het nog niet. Laten we ons beperken tot de reële waarde die AI creëert als data-aggregator (wetgeving, rechtsleer en rechtspraak) d.m.v. algoritmen; • Blockchain.

Gerechtelijke beroepen waarin een functie van ‘derde vertrouwenspartij’ wordt uitgeoefend (notarissen, deurwaarders) worden als eerste geconfronteerd met deze technologie. Blockchain maakt het mogelijk om volautomatisch dadingen te certificeren en documenten neer te leggen zonder veel risico op vervalsing (zie artikel ‘Het juridisch beroep in de 21ste eeuw’, p. 14).

De technologie kan in rechtbanken worden gebruikt om verslagen van uitspraken in gedematerialiseerde vorm op te slaan.

5 Zie o.a. Raad van Europa, ‘European judicial systems - Efficiency and quality of justice’, CEPEJ STUDIES No. 26.

6 Zie artikel ‘Pas d'intelligence artificielle en droit sans l'open data’, L'Echo, 29 november 2017.

18

www.volkswagen.be

Zo compleet uitgerust, dat er over gepraat zal worden onder de collega’s.

De Arteon R-Line met Travel Pack.

Schippert u tussen een geweldige baan en een druk privéleven? U bent sportief ingesteld, maar houdt ook van elegantie? Dan is de Arteon R-Line, met zijn uitmuntende design en klassevolle uitstraling, voor u gemaakt. Hij heeft dan ook heel wat te bieden: achteruitrijcamera, gps, getinte ruiten, Traffic Sign Recognition, App-Connect, Park Pilot, led-koplampen, Adaptive Cruise Control, enz. Ook binnenin weet hij te verrassen, dankzij zijn luxueuze interieur en extreem comfort.

De Arteon. Stijlvolle elegantie.

TDI 150 pk-versie 80% fiscaal aftrekbaar*.

Meer info bij elke Volkswagen-concessiehouder of op volkswagen.be

Volkswagen

4,2 - 7,3 L /100 KM • 110 - 164 G CO2 /KM (GEMETEN VOLGENS NEDC) Milieu-informatie (KB 19/03/2004) : www.volkswagen.be *Aftrekbaarheid in functie van de wettelijke voorwaarden voorzien in het kader van de Belasting op de Inkomsten. Enkel geldig voor de professionele gebruikers voor de Volkswagen Arteon R-Line TDI 150 pk 6 versnellingen manuele versnellingsbak.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

MODERN VENNOOTSCHAPSRECHT

Meer vrijheid organisatie vennootschappen en verenigingen Het nieuwe Wetboek Vennootschappen en Verenigingen (WVV) vormt, na de eerdere hervormingen van het insolventierecht en het ondernemingsrecht, het derde luik van minister van Justitie Koen Geens’ hink-stap-sprong naar een flexibel, open en modern rechtskader voor de vennootschappen en verenigingen. De regels die de organisatie van een vennootschap bepalen, krijgen een grondige make-over.

20

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

E

en fundamentele hervorming van het huidige Wetboek van Vennootschappen drong zich op omdat heel wat bepalingen niet langer aan de noden van het zakenleven

beantwoorden. Bovendien waren sommige regels onduidelijk of slecht opgesteld. “De huidige complexiteit maakt ons land minder aantrekkelijk voor ondernemers. In veel buurlanden is het vennootschapsrecht transparanter, eenvoudiger … en dus

Verenigingen mogen winst maken, maar niet uitkeren aan hun leden

competitiever”, aldus justitieminister Geens. Hij koos voluit voor vereenvoudiging, duidelijkheid en flexibiliteit.

Wat betekent die hervorming voor uw bedrijf? We vatten de belangrijkste veranderingen samen die binnenkort ter goedkeuring voorliggen aan het parlement.

VEREENVOUDIGING Het Belgisch vennootschapsrecht raakte door de jaren zodanig overwoekerd met uitzonderingen en bijvoegingen dat alle transparantie en systematiek verdween. Voor de belangrijkste gebruikers was het lang niet vanzelfsprekend om door de bomen het bos nog te zien. Het nieuwe WVV betekent in de eerste plaats een sterke vereenvoudiging van de regelgeving voor vennootschappen en verenigingen op belangrijke vlakken.

De afschaffing van de notie ‘handelaar’, als gevolg van een eerdere hervorming (lees ook het artikel ‘Uniforme en coherente behandeling álle ondernemingen’ op p. 8) wordt doorgetrokken naar het vennootschapsrecht. Het onderscheid tussen burgerlijke en handelsvennootschappen vervalt. Beiden worden voortaan één ondernemingsvorm die onder de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank valt.

De huidige 15 vennootschapsvormen (de Europese vormen niet meegeteld) worden afgeslankt. Er blijven, afgezien van de Europese vormen, nog slechts vier basisvennootschappen over: de maatschap, de besloten vennootschap (bv), de naamloze vennootschap (nv) en de coöperatieve vennootschap (cv). Van deze vier vormen heeft enkel de maatschap in principe geen rechtspersoonlijkheid. Deze drastische vermindering van vennootschapsvormen schept duidelijkheid en vereenvoudigt de keuze van de ondernemer om te ondernemen met een gepaste structuur.

Het nieuwe WVV trekt opnieuw een heldere grens tussen

Het huidige WVV integreert de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen en de stichtingen. Dat doet ook het nieuwe WVV voor heel wat regels. Dat is logisch, want het gros van de bepalingen die gelden voor verenigingen zijn identiek aan of geïnspireerd op de regels voor de vennootschappen. Hoewel er wezenlijke verschillen blijven bestaan tussen de onderliggende filosofie van een vennootschap en een vereniging, is de groepering van de vennootschappen, de verenigingen en de stichtingen in één enkel wetboek een goede zaak.

FLEXIBILISERING Flexibilisering vormt de tweede grote as van het WVV, met als doel het Belgisch vennootschaps- en verenigingsrecht internationaal opnieuw aantrekkelijk te maken. De Belgische wetgever ging in het verleden vaak een stuk verder dan vereist bij de omzetting van Europese richtlijnen.

Onze noorderburen bijvoorbeeld deden dit niet en ontwikkelden met de besloten vennootschap en flex-bv enkele van de meest succesvolle vennootschapsvormen van Europa. Het WVV moet het Belgische vennootschapsrecht weer 'lean and mean, fit and proper' maken, om de woorden van de minister van Justitie te citeren 1.

verenigingen en vennootschappen. Samengevat verschilt een vennootschap van een vereniging door haar winstuitkering. Een vennootschap streeft winst na en keert deze winst uit aan haar vennoten. Ook verenigingen mogen winstgevende activiteiten uitoefenen om werkingsmiddelen te verwerven.

Maar ze kunnen de winst niet uitkeren aan de leden van de vereniging.

1 Koen Geens, ‘Een nieuw Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen: lean and mean, fit and proper' in ‘Quid leges sine cogitatione?

Enkele reflecties over vennootschapsrecht aangeboden aan Jean-Marie Nelissen Grade’ door K. Bosquet, H. Cousy, P.A. Foriers, K. Geens, D. Heremans, J-M. Nelissen Grade, I. Verougstraete, M. Wyckaert, Roularta Media Group, 2011.

21

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Een voorbeeld: een van de meest in het oog

MODERNISERING

springende en becommentarieerde aanpassingen

Modernisering vormt een derde grote as. De wereld anno 2018 ziet

is de afschaffing van de kapitaalsvereiste in de bv, de

er niet meer uit zoals in 1999, het jaar van de vorige codificering

opvolger van de bvba. Vroeger moesten de oprichters

van het vennootschapsrecht. Het WVV schenkt uiteraard aandacht

een vast kapitaal inbrengen in de vennootschap – in de

aan vennootschappen actief in de digitale wereld. Ondernemingen

bvba was dat 18.550 EUR. Die vereiste wordt geschrapt

krijgen de mogelijkheid om een vast e-mailadres te voorzien. De

in de nieuwe bv. Voortaan moeten de oprichters een

communicatie met aandeelhouders via email wordt wettelijk.

‘toereikend aanvangsvermogen’ voorzien om hun activiteit te kunnen uitoefenen. Een voldoende

Een andere modernisering is de invoering van de statutaire

aanvangsvermogen voor een start-up in de IT-sector is

zetelleer. Dit betekent dat de nationaliteit van een vennootschap

logischerwijs niet hetzelfde als voor de opstart van een

voortaan wordt bepaald door het land waarin de

internationaal transportbedrijf. Het aanvangsvermogen

vennootschapszetel volgens de statuten

moet met andere woorden ‘fit for purpose’ zijn. Om dat

is gevestigd. Hierdoor

te garanderen, moeten de oprichters een rigoureus en

kunnen buitenlandse

gedetailleerd financieel plan opmaken.

ondernemingen

vennootschapsrecht

Naar een ‘lean and mean, fit and proper’ vennootschapsrecht

kiezen. Ons land stelt

– KOEN GEENS, MINISTER

eenvoudiger voor het Belgische

INWERKINGTREDING IN FASEN Zodra de nieuwe wet van kracht wordt (1 mei 2019), moeten nieuw opgerichte vennootschappen, verenigingen en stichtingen voldoen aan de nieuwe regels. Er kunnen geen vennootschappen meer opgericht worden met een rechtsvorm die wordt afgeschaft.

Op bestaande vennootschappen, verenigingen en stichtingen zijn de dwingende bepalingen van het nieuwe wetboek (dat zijn de bepalingen waarvan niet statutair kan worden afgeweken) ofwel van toepassing op het het ogenblik van een 'opt-in' na de inwerkingtreding van de nieuwe wet ofwel sowieso vanaf 1 januari 2020. De aanvullende bepalingen worden enkel van toepassing in zoverre zij niet door statutaire bepalingen worden uitgesloten.

Vennootschappen met een rechtsvorm die niet wordt afgeschaft, moeten hun statuten bij de eerstvolgende geplande wijziging aanpassen, en dituiterlijk vóór 1 januari 2024.

De vennootschappen met een rechtsvorm die verdwijnt, worden van rechtswege op 1 januari 2024 omgezet. Deze vennootschappen en beroepsverenigingen blijven beheerst door hun huidige wettelijk regime tot op de dag dat zij zich in een andere rechtsvorm hebben omgezet.

22

zich hiermee in lijn met andere Europese landen

VAN JUSTITIE

en de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie.

EN MEER …

Over de hervorming van het vennootschapsrecht en het nieuwe WVV valt uiteraard heel wat meer te vertellen. We hadden het bijvoorbeeld niet over het (dubbel of meervoudig) stemrecht of over het duaal bestuur die een wezenlijke invloed hebben op het DNA van een vennootschap. De hervorming is voor ondernemers hoe dan ook een opportuniteit om kritisch stil te staan bij de vraag of hun vennootschapsstructuur nog beantwoordt aan de hedendaagse behoeften en verwachtingen.

Voor meer details verwijzen we naar de brochure die het VBO in samenwerking met Graydon Belgium nv en Fednot (de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat ) zal uitgeven zodra het nieuwe wetboek finaal wordt goedgekeurd.

Meer nieuws op www.vbo.be.

Uw ideale adviseur begrijpt uw business.

En loopt liefst twee stappen voor op uw vragen.

IdentiďŹ ceert bedreigingen en kansen en heeft al antwoorden voordat u ernaar vraagt. De wereld is een dorp. En u heeft behoefte aan een optimale interactie tussen wereldwijde visie en lokale kennis.

Een partner die anticipeert in plaats van reageert.

RSM, the power of being understood.

www.rsmbelgium.be

T +32 (0)2 725 50 04 - www.rsmbelgium.be Kantoren in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Bergen, Zaventem & Aalst

THE POWER OF BEING UNDERSTOOD AUDIT | TAX | CONSULTING RSM Belgium is a member of the RSM network and trades as RSM. RSM is the trading name used by the members of the RSM network. Each member of the RSM network is an independent accounting and consulting ďŹ rm each of which practices in its own right. The RSM network is not itself a separate legal entity of any description in any jurisdiction. The RSM network is administered by RSM International Limited, a company registered in England and Wales (company number 4040598) whose registered office is at 50 Cannon Street, London, EC4N 6JJ. The brand and trademark RSM and other intellectual property rights used by members of the network are owned by RSM International Association, an association governed by article 60 et seq of the Civil Code of Switzerland whose seat is in Zug.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

INTERVIEW MET CAPTAIN OF INDUSTRY JEAN EYLENBOSCH

"In België is bevlogenheid een werkwoord!"

Transparantie en rechtszekerheid. Volgens Jean Eylenbosch, voorzitter van de Juridische commissie van het VBO en captain of industry, zijn die twee noties cruciaal voor de sterke economische activiteiten en een visionair beleid. Hij kiest resoluut voor een positieve kijk, ook in het licht van de ingrijpende veranderingen in de voedingsen drankensector, die hij als geen ander goed kent. Voor deze man, voor wie het menselijke en het sociale primeert op alle andere waarden, komt succes neer op het vinden van juiste evenwichten.

Groen Punt-bijdrage en de suikertaks (de zgn. ‘gezondheidstaks’). Die wildgroei aan belastingen op voeding en dranken verklaart deels waarom de consument over de grens gaat shoppen: hij vindt er dezelfde producten maar dan 30% procent goedkoper.

Toch gaat het goed met de sector. Met een groei van vier miljard euro in drie jaar en een omzet van 52 miljard euro kunnen we niet klagen. Maar die groei is uitsluitend te danken aan de export. De Belgische markt stagneert de laatste tien jaar met zelfs een nettodaling in de laatste twee.”

Wat is uw kijk op de nieuwe generaties werknemers en hun waarden inzake werkbaarheid/inzetbaarheid/

Onze reputatie als aantrekkelijk investeringsland

flexibiliteit?

staat sterk onder druk. Kan België zich nog laten

“Men stopt mensen graag in generationele hokjes

gelden als investeringsbestemming?

(X, Y, Z…), elk met zijn specifieke kenmerken. Bij de

Jean Eylenbosch: “België heeft sterke troeven. Met

jonge generatie valt het op hoe ze streven naar een

onze centrale ligging zijn we een perfecte logistieke

betere verzoening van werk en privé. Maar typeert hen

hub. Tot zover alles ok. Alleen zijn we gaandeweg meer

dat echt? Voor mij gaat het menselijke aspect altijd

een groot parkeerterrein of opslagsite geworden. Want

voor, en naar die stelregel heb ik ook geleefd. Ongeacht

alles staat stil. Er zijn drastische inspanningen nodig op

wat men doet, op menselijk vlak moet het altijd

het vlak van mobiliteit en kwaliteit van het wegennet.

meerwaarde opleveren. In de ruime zin van het woord,

Die punten (mobiliteit, energiekosten …) staan hoog op

dus ook sociaal. De sociale link is cruciaal en moet altijd

de agenda voor de volgende verkiezingen. Laten we

bewaard worden. Gelukkig hebben de nieuwe

dus positief blijven. Andere troeven van ons land blijven

technologieën het potentieel om ons te bevrijden van

de rijke culturele genetische mix, de degelijke

bepaalde vereisten, zoals de nood om zich te

talenkennis en het hoge opleidingsniveau, de wendbare

verplaatsen.”

arbeidskrachten en last but not least, bakken enthousiasme. In België is bevlogenheid een werkwoord!”

Speelt onze belastingdruk ons geen parten?

“Onze fiscaliteit is vooral onaangepast. Het kan niet dat men budgettaire putten keer op keer wil vullen met extra taksen. Een voorbeeld, in de sector die ik het beste ken (n.v.d.r.: Jean Eylenbosch is Vice President European Government Relations van Coca-Cola European Partners) hebben we onder meer de accijnzen op niet-alcoholische dranken en koffie, een hoger btw-tarief, een verpakkingsheffing, een hogere 24

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

In België ontbreekt het aan een globale visie op het belastingsysteem

U verwees zonet naar het Belgische opleidingsniveau.

spreken in een kwartier van het ene gewest naar het

Maar de arbeidsmarkt wordt steeds krapper.

andere fietst, van het ene taalgebied naar het andere, het

“Die problematiek link ik aan het Belgische institutionele

gebrek aan kennis, zelfs passief, van de andere landstaal

kader. Ja, er is een mismatch. Om die aan te pakken,

nog een rem op tewerkstelling is. Dat technische

moeten overheid, bedrijfsleven en onderwijs zonder

richtingen weinig leerlingen aantrekken, gaat ook mijn

taboes de handen in elkaar slaan. Waarbij iedereen zijn

verstand te boven. Er zijn zo veel technische beroepen die

steentje bijdraagt. Neem nu de talenkennis: ik vind het

tal van ontplooiingsmogelijkheden bieden, zolang je maar

onaanvaardbaar dat in een land waar je bij wijze van

talent hebt, inzet toont en … met goesting werkt.

25

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Ook de leek moet de regelgeving kunnen begrijpen

Ik heb een autistische zoon met een matige tot ernstige handicap die toch een onverhoopte graad van zelfstandigheid heeft bereikt. Hoe? Door een aantal grote universele educatieve principes toe te passen, die resultaat hebben opgeleverd. Door hard werk en wilskracht staat hij − en wij als ouders − waar we nu staan”.

De competitiviteit van de Belgische ondernemingen tegenover de buurlanden is erop vooruitgegaan, maar er is nog een weg te gaan.

Waar zit volgens u het probleem?

“Als voormalig voorzitter van FEVIA, de Federatie van de Voedingsindustrie in België, zag ik de handicap in de voedingssector beduidend teruglopen (van 21% naar 16%). Maar ook die kloof is nog te groot.

Ik betreur – en dat is een taak voor de Raad van Financiën – dat er geen globale visie is op ons belastingsysteem. Een kat vindt er haar jongen niet in terug! Er is nood aan een echte, doordachte hervorming die niet inderhaast wordt beslist. Op alle domeinen (politiek, industrie …) is er een gebrek aan transparantie dat maakt dat we door de bomen het bos niet meer zien. De situatie is al lang niet meer doorzichtig, voor niemand.”

NAAR EEN DIGITALE ECONOMIE PUR SANG?

Door nog meer te focussen op de consument?

“Zowel de e-commerce als de gewone handel zijn er om de consument

26

Wat is de impact van de digitalisering op de

te dienen. Maar die moet ook inspanningen leveren. En niet enkel

economie? We horen vaak dat België

focussen op de prijs, die uiteraard wel een belangrijke factor is in zijn

achterophinkt op het vlak van e-commerce.

aankoopbeslissing. Maar er bestaan nog andere criteria: kwaliteit,

“In de eerste plaats is onze wetgeving onaangepast.

veiligheid, ondersteuning … In onze maatschappij heeft men maar

Dat een aanzienlijk deel van de consumenten-

aandacht voor één of twee van die aspecten, waardoor het nodige

aankopen wegvloeit naar webshops van Amazone,

perspectief verloren gaat om een product echt op waarde te schatten.

Coolblue en dergelijke, is een reëel probleem.

Welke jonge consument begrijpt de woede van de melkproducenten als

België moet hier een inhaalbeweging maken.

hij zelf de link niet meer legt tussen melk, koe en het werk dat nodig is

Maar de technologie evolueert razendsnel, en zo’n

om die melk te verkrijgen? Een minimumvoorwaarde is dat we de

inhaalbeweging is niet evident. De regelgeving

consument opvoeden en inzicht geven in de hele waardeketen zodat

aanpassen zou al een eerste rem wegnemen. De zaak

hij de noodzaak inzien dat alle schakels eerlijk moeten worden vergoed.

is nog niet verloren, zolang men maar bereid is om

We kunnen zelfs nog verder gaan en de consument opvoeden om

daadkrachtig op te treden”.

minder en beter te consumeren!”

ADVERTORIAL

Maak ook van jouw onderneming een ‘sportief bedrijf’ DAVO COMMUNICATIONS GEEFT HET GOEDE VOORBEELD Ook sporters op het werk beleven meer. Dat bewijst Suzan Maertens, Business Development Manager bij Davo Communications. Suzan werd verkozen tot één van de bedrijfs- Sportambassadeurs in Vlaanderen.

We brachten deze enthousiaste spring-in-het-veld een bezoek in Gent.

HOE IS HET ALLEMAAL BEGONNEN BIJ DAVOCOM? “Davo Communications is een klein IT-bedrijf met 20-tal werknemers.

Als David Attenborough ooit onze kantoren zou bezoeken, zou hij ze waarschijnlijk omschrijven als ‘mensen die liever in het donker werken, uur na uur achter hun pc zitten, terwijl ze hamburgers eten en frisdrank drinken’.

Ik moest iets doen! Na het aanbieden van vers gemaakte smoothies, was de installatie van een waterfontein en het gratis aanbieden van verse soep en fruit een feit.

Dit succes leidde tot de vraag van een collega om hem te helpen met hardlopen. De start-to-run-groep was geboren. Andere initiatieven waren de installatie van een hometrainer, een kickertafel, yogasessies en badmintontornooien.

Hoewel ik enkele successen heb geboekt met de collega’s van de backošce en de verkoopafdeling, is er nog werk in de IT-afdeling.”

EEN MOOIE UITDAGING? “Ja, dat wel. Ik ondernam acties tijdens de werkuren om ze van hun schermen weg te halen. Het kopieerapparaat werd van hun

afdeling geëlimineerd. Voor een afdruk en een kopje koše moesten ze naar het andere deel van het gebouw. Elk kantoor bevat enkele zitballen. Alle collega’s bewegen de hele tijd. Elke medewerker heeft een draadloze headset, zodat hij of zij tijdens het bellen rond kan lopen.

Vanaf nu zijn er alleen nog actieve, sportieve teambuildingdagen.”

KAN JE REKENEN OP ONDERSTEUNING? “We kregen gratis advies via de Sport- en beweegscan van Sport Vlaanderen; een 0-meting die peilt naar de beweeg- en sportieve noden van de werknemers. De resultaten en mogelijke acties werden samen met hen besproken.”

GAAN ZAAKVOERDERS NIET STEIGEREN BIJ DIT ALLES? EXTRA KOSTEN? TIJD...

“Je hebt gelijk, maar het hoeft niet altijd groots te zijn om dingen in gang te zetten en het hoeft al helemaal niet veel centen te kosten.

Integendeel, het zal uw řrma veel meer opbrengen: namelijk gezonde, energieke en geconcentreerde medewerkers. Dit noemt men een ‘investering’ in plaats van een kost.

"Suzan Maertens Kleine veranderingen kunnen grote voordelen opleveren. Wees gewoon een beetje creatief en zoek naar ondersteuning. Als je het niet zelf aankunt, zijn er bedrijven die je kunnen ondersteunen. Die kan je vinden via de actie ‘Sport op het Werk’ van Sport Vlaanderen ism Voka, Unizo, VDAB en NSZ. Een overheidsproject dat bedrijven ondersteunt om jouw personeel meer te laten bewegen en sport te laten doen op en naast de werkvloer.”

Ben jij ook geïnspireerd door het verhaal van Suzan? Wil je ook starten met sportieve acties op het werk? Neem dan contact op met Sport Vlaanderen: 02 209 45 09, sportophetwerk@sport.vlaanderen of ontdek alle mogelijkheden op www. sport.vlaanderen/sportophetwerk #Sportersbelevenmeer

Philippe Muyters MINISTER VAN SPORT “Sporten is gezond, dat weet stilaan iedereen. Maar sporten is gewoon ook leuk. Zeker als je dat samen met je collega’s kan doen. Het werkt motiverend en zorgt voor een betere sfeer op het werk. Fitte werknemers zitten beter in hun vel. Daar worden ze niet alleen zelf beter van, maar ook productiever. Dus ook het bedrijf prořteert ervan.

Bij Sport Vlaanderen weten we het al langer: Sporters beleven meer.”

GRIET VAN ACKER

CARL GYPENS

HILDE DE MEULEMEESTER

Emtex

Orange België

AZ Groeninge

“Onder het motto ‘Healthy werknemers zijn happy werknemers’ organiseren we op regelmatige basis teamevents om onze collega’s bewust te maken van het belang van beweging in combinatie met gezonde voeding.”

“Teammembers motiveren om te bewegen voor, tijdens of na de werkuren, in welke sport of op welk niveau dan ook, geeft me energie.”

“Met ‘Het Groenpunt’ wil ik de 2.700 collega’s en 300 artsen met mijn enthousiasme over de streep trekken om meer te gaan bewegen en sporten.”

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Worden we niet geconfronteerd met twee

Het uitgangspunt moet zijn ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk

tegengestelde trends – de terugkeer naar

mensen een behoorlijke plek vinden in de samenleving. Iedereen

kleinschalige handelszaken enerzijds en de

moet dezelfde kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Ook het

e-commerce alle ruimte geven anderzijds? Een op

ondernemerschap heeft daar een rol. Aan ondernemen zit een

voorhand verloren strijd voor de kleinhandelaar?

positieve, avontuurlijke kant. Ik houd van mensen die zin hebben

“De twee kunnen naast elkaar bestaan. Het is niet

om iets te ondernemen en dat ook in de praktijk brengen.

het een of het ander: een evenwicht is mogelijk.

Zij hebben daarnaast ook de taak om met hun ideeën

Buurtwinkels zullen altijd hun klanten hebben, want ze

en dynamisme anderen naar een hoger niveau te tillen.”

vervullen, zoals ik al eerder aanstipte, ook een sociale rol. Een puur digitale wereld komt er niet meteen, althans, dat hoop ik toch niet.”

Wat is de rol van het sociaal overleg in de economisch groei, en dus in het belang van de werknemers?

“De dialoog tussen de sociale partners is cruciaal, op voorwaarde

De zogenaamde GAFA’s (Google, Apple, Facebook,

dat het gaat om een echte dialoog en geen dovemansgesprek.

Amazon) dringen steeds meer door in alle

En met de bedoeling om concrete stappen te zetten. Er is nood

dienstensectoren van de economie (bankwezen,

aan echte samenwerking tussen alle actoren, zonder taboes en

voeding, vrije tijd, mobiliteit …). Bedreiging

zonder achterhoedegevechten. In België komen we al snel in

of opportuniteit?

een stellingenoorlog terecht. Ooit stond ik zelf ook voor moeilijke

“Nieuwe regels moeten hierop inspelen. Zoals men

onderhandelingen. Er moesten een aantal veranderingen worden

steeds moet schakelen bij grote omwentelingen. In

doorgevoerd om een site en de bijbehorende werkgelegenheid

mijn ogen hoeven we daar geen bedreiging in te zien.

te vrijwaren voor de toekomst. Ik speelde open kaart met de

Ook de GAFA’s zijn een bron van kansen. Nogmaals:

vakbonden, legde alles goed uit waardoor we tot een oplossing

alles is een kwestie van evenwicht.”

konden komen. Zo kan het dus ook.”

Ook de GAFA’s zijn een bron van kansen

De ondernemingen gaan nog heel

Impactstudies tonen aan dat de Brexit – ook in het geval van

wat andere veranderingen

een ‘zachte’ Brexit – negatieve gevolgen zal hebben voor de

tegemoet onder druk van de

competitiviteit van onze economie. Hoe kunnen

groeiende eisen van consument en

de ondernemingen zich hierop voorbereiden?

klant. Wat is de rol van de overheid?

“België is maar een stipje op de wereldkaart. Als we willen

“De overheid moet de voorwaarden

dat de rest van de wereld ons leert kennen, dan moeten

scheppen voor een billijke ontwikkeling.

we daarvoor zelf de boer op. En ja, de Brexit zál

Alles in regels gieten, werkt

negatieve gevolgen hebben, en dat is jammer. Ik denk

verlammend. Niets regelen betekent

bijvoorbeeld aan de havenactiviteiten. Maar ook daar

chaos. Er is dus nood aan grote

ontstaan weer nieuwe synergieën. Voor de voedingssector

krachtlijnen. En de regelgeving moet

is het Verenigd Koninkrijk onze vierde afzetmarkt.

doorzichtig zijn, ook voor de leek.

28

VBO VERKIEZINGSFORUM 4 FEBRUARI 2019

Iedereen wil altijd meer. Maar soms is minder beter. Veel beter zelfs. Minder openstaande vacatures bijvoorbeeld. Minder lasten op arbeid, minder files, minder administratie, minder stakingen, minder zinloze overheidsuitgaven, minder regels die tewerkstelling remmen, …

Elke ‘minder’ levert ‘meer’ waarde. Voor onze bedrijven in het bijzonder. Als zij dankzij minder meer kunnen groeien, dan is dat goed voor de welvaart. Van iedereen.

Volgen de politici onze visie? Het VBO stelt hen de vraag tijdens zijn Verkiezingsforum op maandag 4 februari 2019 om 16u30 in BOZAR, Brussel. Alle toonaangevende politieke kopstukken in de debatzaal. Een veelvoud van politici, kandidaten en jongeren in het Politiek Café. Kortom, een exclusief, interactief en mediatiek format.

OP DE AGENDA

IN GOEDE BANEN GELEID DOOR

het VBO Memorandum

IN DE ‘HENRY LE B O E U F ’- Z A A L E N HET POLITIEK CAFÉ

‘Less Is More’ die de groei

u, samen met 1.200

van Limburg), Ivan De Vadder

van onze bedrijven veilig

bedrijfsleiders, captains

(VRT), Béatrice Delvaux

moeten stellen en onze

of industry, ondernemers,

(Le Soir), Christophe Deborsu

welvaart garanderen.

decision makers en jong

(RTL) en Pieter Timmermans

talent.

(VBO).

WANNEER? Maandag 4 februari 2019

WAAR? BOZAR, Brussel

de 12 WERKEN van

WAT? VBO Verkiezingsforum

LESSISMORE2019.BE

Indra Dewitte (Het Belang

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

Onze producenten zullen op zoek moeten naar andere afzetmogelijkheden voor hun verse en andere producten. Punt.

De sector kreeg al eerder tegenslagen te verwerken. Herinner het Russische embargo op Belgische peren. Zeer snel doken andere markten op: Indonesië, Canada ... Natuurlijk is het makkelijker om

De juridische wereld houdt vast aan haar tradities en evolueert heel langzaam

in je comfortzone te blijven. Ik zeg niet dat een Brexit pijnloos wordt.

Maar zelf zie ik alvast mogelijkheden voor een hele reeks producten.”

JURIDISCHE UITDAGINGEN Waarover maken de ondernemingen zich vooral zorgen op juridisch vlak? En voor welke uitdagingen kan het recht oplossingen aanreiken?

U brengt de digitale revolutie ter sprake. Ook de

“Ik zal kort zijn: snelheid en betrouwbaarheid – of anders

artificiële intelligentie creëert hoge verwachtingen.

gesteld: zekerheid.”

Springt justitie op die trein?

“De mens is gebonden door onder meer spatio-temporele

Flexibiliteit?

grenzen die men met artificiële intelligentie kan

“Dat zit voor mij vervat in betrouwbaarheid. Ik denk dat je als

overstijgen. Neem nu een arts, die op een dag laten we

onderneming vooral moet weten waar je bij een geschil aan toe

zeggen 20 patiënten kan ontvangen. Maar als diezelfde

bent en hoe je dat geschil vlot kan laten beslechten. Daarvoor

arts een goed ontworpen en geüpdatete databank ter

moeten de regels een zekere stabiliteit vertonen. Dat moet het

beschikking heeft om zijn werk te ondersteunen, met een

nodige houvast bieden.”

goede medische voorgeschiedenis van iedere patiënt, dan kan dat aantal misschien omhoog. Hoe dan ook, moet de

Moeten het gerechtelijke en juridische kader evolueren?

mens altijd centraal blijven staan. Artificiële intelligentie

“Dat doet het ook. Volgens mij staan alle beroepen vandaag voor

komt slechts ter ondersteuning. De mens moet de controle

een revolutie. De digitale revolutie is er al, geen enkele sector

behouden. Robots die zelf aan de knoppen staan, in het

ontsnapt eraan. De juridische wereld houdt vast aan haar tradities,

juridische domein dan nog, dat zie ik niet gebeuren.

de dingen evolueren er traag. Terwijl daarbuiten alles in een

En dat lijkt me ook niet wenselijk.”

stroomversnelling zit. Denk aan de advocatuur, maar ook de journalistiek. Buitengewone beroepen, die een blik van 360° op de

Hoe is de jurist van vandaag (of van morgen)

maatschappij mogelijk maken. Toch stuit men er vaak op mensen die

geëvolueerd ten opzichte van die van gisteren?

op een eiland zitten, die vasthouden aan oude manieren van werken

“Hij is hypergespecialiseerd. Zo heb je bijvoorbeeld

en oogkleppen opzetten.”

milieujurist. Jurist in milieurecht beter gezegd, gezien de vele regelgeving op dat domein. Het recht is bedoeld om het leven in gemeenschap te ordenen en te vergemakkelijken, om grenzen te trekken en voor veiligheid te zorgen in de ruime zin van het woord. Je weet met andere woorden wat kan en wat niet kan. Vandaag is de situatie helemaal anders. Veel stukken wetgeving worden inderhaast ontworpen, en moeten dan worden opgelapt door middel van ‘reparatiewetten’. Daardoor werken we vandaag in een echt kluwen.”

Zijn er in deze legislatuur positieve veranderingen te melden?

“De ondernemingsrechtbank. Er zijn een aantal codificaties gebeurd, er staan hervormingen in de steigers staan of ze zitten in hun eindfase. We moeten wel op ons hoede blijven dat de berg geen muis baart. Maar elke stap is een stap vooruit. Ik vind dat we in een fijn land leven, met veel mensen van goede wil, in alle geledingen. Er is nog veel werk aan de winkel dat is zeker, maar met nog meer enthousiasme kunnen we het wel de baas!”

30

Specialised Study Programme (LL.M.)

Competition Law and Economics

The study programme is designed to meet in particular the needs of companies, their counsels and civil servants, faced with the increasing complexity of the competition rules and the unprecedented economic challenges arising from its enforcement.

We offer you

5 reasons to enroll today 1

Unique in Brussels, European decision making center

2

Practical training, which embraces fully the interdisciplinary nature of competition policy (law and economics)

3

A full academic year, from September until June

High-level lectures by outstanding academics such as J-F Bellis (Van Bael & Bellis), E. De Smijter (European Commission), N. Levy (Cleary Gottlieb), J. Steenbergen (Belgian Competition Authority), William E. Kovacic (George Washington University), F. Wijckmans (contrast), J. Ysewyn (Covington & Burling), N. Petit (University of Liège), J. Derenne (Sheppard & Mullin) and many others

4

Flexible training programme compatible with the requirements of professional practice

5

Socialising opportunities with fellow competition professionals on a regular basis

A hearing and / or debate session every Friday afternoon in the center of Brussels (next to the Central Station) A programme of 10 modules and 3 clinical seminars Participants may opt for a limited range of modules or clinical seminars Teaching materials as well as access to an online platform Possible formal assessment at the end of each module

www.bsc.brussels

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

THEMA’S

PENSIOENEN

INNOVATIE

Staar u niet blind op dat ene getal 67!

VBO ondersteunt innovatiesamenwerking met BRIEC

T p. 34

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID Ondernemingen engageren zich voor mensenrechten T p. 35

SOCIALE VERKIEZINGEN 2020 Het terugtellen is begonnen!

T p. 36

32

T p. 37

GRENSOVERSCHRIJDENDE FISCALE CONSTRUCTIES Onzekerheid troef door nieuwe EU-richtlijn T p. 38

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

BESTE LEZER Graag houden we voor u in REFLECT ook de vinger aan de pols van de actualiteit. In elke uitgave krijgt u een overzicht van voor het bedrijfsleven belangrijke thema’s die onze experts nauw en secuur aansturen, onderhandelen en opvolgen op zowel economische, sociale, juridische als fiscale domeinen.

In de nu volgende bladzijden van REFLECT vindt u een selectie van dossiers waarop onze experts vandaag actief zijn om de belangen van onze lidfederaties en de aangesloten bedrijven maximaal te behartigen, dit zowel op federaal, Europees als internationaal niveau.

Per thema krijgt u een status van het dossier, de positionering van het VBO en lichten we ook de ‘next steps’ toe. Op die manier hebt u een 360°-kijk op dossiers met een mogelijke belangrijke impact op uw business.

Een totaaloverzicht van alle dossiers en thema’s die onze experts opvolgen, vindt u op www.vbo.be (Actiedomeinen).

VBO RADAR – Eén klik naar de sterkste indicatoren!

Houdt u graag de vinger aan de pols van de recentste socio-economische evoluties van ons land?

Krijgt u graag snel toegang tot de up-to-date analyses van de VBO-experts? Zo biedt de VBO RADAR vandaag informatie en harde cijfers over vier luiken: de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid, de conjunctuurupdate, de concurrentiekracht, en de fiscaliteit. Ontdek de applicatie op www.vboradar.be

33

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

PENSIOENEN

Staar u niet blind op dat ene getal 67!

H

et pensioenstelsel in België is

Al deze objectieve cijfers in aanmerking

opgebouwd volgens het repartitie-

genomen, konden we maar moeilijk

systeem. Dat betekent dat de

akkoord gaan met een erkenning van de

bijdragen op de lonen van de actieven van

helft van de Belgische bevolking als

vandaag herverdeeld worden onder de

beoefenaars van een zwaar beroep. In dat

huidige gepensioneerden. Die ‘solidariteit’ van

geval is het namelijk eenvoudiger om de

de werkende bevolking komt door demografi-

wettelijke pensioenleeftijd gewoon terug

sche redenen onder druk. Zo waren er in 2017

te brengen tot 65 jaar. Het kan ook niet

2,3 werkenden per gepensioneerde. In 2060

de bedoeling zijn om op zoek te gaan

zal dat nog 1,7 zijn. Dit heeft gigantische

naar alle vergelijkbare beroepen in de

gevolgen voor onze begroting in het

private sector die erkend kunnen worden

algemeen en onze sociale zekerheid in het

als zwaar beroep door zich te inspireren

bijzonder: de pensioenuitgaven (46 miljard)

op het pseudo-akkoord in de publieke

vertegenwoordigen 1/5e van de totale

sector. Dit staat ver af van de vaststelling

primaire uitgaven (229 miljard euro) en zullen

van de Europese Commissie dat slechts

bij ongewijzigd beleid alleen maar stijgen.

1% tot 4% van de werknemers een zwaar

Om de pensioenen in de toekomst te kunnen blijven betalen, moeten we eerst algemene hervormingen uitwerken

beroep uitoefent. Waarom zouden Iedereen staart zich blind op dat ene getal

werknemers en ambtenaren het in België

67. Nochtans klopt het niet dat elke Belg

minder lang volhouden dan in andere

tot 67 jaar moet werken. Zo wordt de

EU-landen?

effectieve pensioenleeftijd niet alleen gradueel opgetrokken (66 jaar in 2025 en

Andere Europese landen hebben de

67 jaar in 2030), maar blijft de effectieve

keuze om langer te werken reeds veel

loopbaanduur om een volledig pensioen

eerder gemaakt, bijvoorbeeld in Scandi-

te ontvangen 45 jaar.

navië. De Scandinavische landen scoren tegelijk zeer hoog op de World

Daarnaast bestaan er heel wat uitzonderin-

Happiness Index.

Contact

gen die mensen toelaten om vroeger met pensioen te gaan. Zo zijn de voorwaarden voor vervroegde uittreding weliswaar opgetrokken, maar is het anno 2018 nog

Onze basisfilosofie over een grote pensioenhervorming blijft overeind: om de

Monica De Jonghe Directeur-generaal

steeds mogelijk om op 63 jaar met

pensioenen in de

Competentiecentrum Werk

pensioen te gaan met een loopbaan van

toekomst te kunnen

& Sociale zekerheid

minstens 41 jaar. Er bestaan bovendien

blijven betalen, moeten

mdj@vbo-feb.be

ook nog uitzonderingen voor lange

we eerst algemene

loopbanen: in 2019 kan je bijvoor-

hervormingen uitwerken.

beeld uitstappen op 60 en 61 jaar na respectievelijk 44 en 43

Daarna pas kunnen

loopbaanjaren. De regering is

we het hebben over

niet van plan om die leeftijden

een beperkt aantal

tegen 2030 te verhogen, zodat deze mogelijkheid ook dan nog zal bestaan.

34

uitzonderingen.

Zoek op vbo.be “Pensioenen”

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID

Ondernemingen engageren zich voor mensenrechten Het verbeteren van de productievoorwaarden in derde landen is een gedeelde verantwoordelijkheid van ondernemingen en overheden

D

e Belgische ondernemingen

onderaannemings- of toeleveringsketens

zijn zich sterk bewust van hun

enzovoort. Ze moeten met andere

verantwoordelijkheid inzake het

woorden ruimte laten voor maatwerk

eerbiedigen van de mensenrechten. Ze zijn

om echte impact op het terrein te kunnen

er dan ook actief mee bezig, en wel om de

garanderen.

volgende redenen.

Het verbeteren van de productievoorwaarOm te beginnen zijn ze onderworpen

den in derde landen is overigens een

aan allerlei wettelijke verplichtingen,

gedeelde verantwoordelijkheid van

bijvoorbeeld met betrekking tot

ondernemingen en overheden. De lokale

transparantie inzake personeelsbeheer,

overheden moeten erover waken dat

ook in het buitenland, en tot het traceren

de lokale, nationale en internationale

en controleren van de manier waarop de

wetgeving wordt nageleefd. Daar knelt het

grondstoffen die ze importeren, worden

schoentje vaak. Maar het kan niet dat de

gewonnen. Hun activiteiten worden ook

autoriteiten de ogen sluiten voor eventuele

omkaderd door richtsnoeren van

tekortkomingen, of elke verantwoordelijk-

internationale organen (de VN, de OESO

heid afwijzen en alle inspanningen

en de Internationale Arbeidsorganisatie).

proberen af te schuiven op buitenlandse ondernemingen. Zeker als hele delen van

Contact

Olivier Joris

Bovendien maken de productievoorwaar-

de economie tot de parallelle economie

den steeds meer integraal deel uit van

behoren of op geen enkele manier

de handelsrelaties tussen ondernemingen.

gecontroleerd worden door de bevoegde

Diverse clausules en charters regelen

lokale overheden. De ondernemingen van

de relaties tussen klant en leverancier

hun kant treden de inspanningen van

of toeleverancier. Als die engagementen

die lokale overheden bij door hun eigen

niet worden nagekomen, kan de handels-

procedures en vereisten ten aanzien van

relatie worden stopgezet.

lokale onderaannemers of leveranciers naar die derde landen te ‘exporteren’.

Tot slot gaan heel wat ondernemingen verder dat het wettelijk kader. In het kader

Het is die gedeelde

Executive Manager

van hun strategie voor maatschappelijke

d die verantwoordelijkheid

Competentiecentrum Europa

verantwoordelijkheid en duurzame

aties moet problematische situaties

& Internationaal

ontwikkeling, voeren ze voor hun produc-

en en zo snel voorkomen, opsporen

oj@vbo-feb.be

tiesites en geglobaliseerde productie- of

mogelijk verhelpen.

bevoorradingsketens inspectieprocedures in om de lokale productievoorwaarden te

Het VBO draagt zijn steentje bij

verbeteren.

ensibilisedoor verschillende sensibilise-

Zoek op vbo.be

ringsinitiatieven op te zetten, De talrijke initiatieven in dit domein

met name rond de Duurzame

“Rechten”

moeten evenwel toelaten om rekening

tellingen Ontwikkelingsdoelstellingen

“Mens”

te houden met de specificiteit van de

(SDG’s) van de VN, de

“ Ondernemingen engageren zich

producten of diensten die bedrijven op de

eerbiediging van mensenensen-

voor mensenrechten”

markt brengen, met de culturele context

od op rechten en het verbod

en gewoontes van de markten waarop ze

kinderarbeid.

actief zijn, met de soorten spelers in hun

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

SOCIALE VERKIEZINGEN 2020

Het terugtellen is begonnen!

H

ieronder vindt u, in première en

Om een einde te maken aan deze juridisch

onder voorbehoud van de wet-

onzekere situatie, is het nu de bedoeling de

teksten die nog moeten verschijnen,

nieuwe referteperiode tussen 1 oktober

de belangrijkste nieuwigheden voor de

2018 en 30 september 2019 te laten vallen,

verkiezingen 2020 naar aanleiding van het

zodat de ondernemingen de vereiste cijfers

unanieme advies van de Nationale Arbeids-

over hun personeelsbestand kennen vóór de

raad van oktober 2018.

aanvang van de procedure (midden december 2019). Het terugtellen is dus begonnen!

De datum van de verkiezingen. De verkiezingen vinden plaats tussen 11 en 24 mei 2020.

Het berekenen van de uitzendkrachten.

Zoals iedere 4 jaar is het aan de OR (onderne-

Gevolg gevend aan het verzoek van de

mingsraad), het CPBW (comité voor preventie

sociale partners, verandert het kwartaal

en bescherming op het werk) of bij ontstente-

waarin het aantal uitzendkrachten die bij

nis, de werkgever, om in die periode van

de gebruiker worden tewerkgesteld, wordt

14 dagen de dag van de stemming (dag ‘Y’)

berekend. Voortaan zal die berekening

te bepalen. Die beslissing zal worden

gebeuren in het tweede kwartaal (niet langer

meegedeeld 90 dagen (dag ‘X’) voor dag Y.

het vierde kwartaal) van het voorgaande

In 2020 zal zowel voor de ondernemingen als voor de werknemers duidelijk blijken dat de nieuwe technologieën in de verkiezingsprocedure geïntegreerd (hadden) moeten worden

jaar, dus tussen 1 april en 30 juni 2019.

De nieuwe referteperiode. De referteperiode beslaat vier opeenvolgende

Het VBO betreurt dat het niet gelukt is

kwartalen waarover het gemiddelde van

binnen de NAR tot afspraken te komen om

de gewoonlijk in de onderneming tewerk-

de procedure voor de sociale verkiezingen

gestelde werknemers wordt berekend.

te moderniseren. In 2020 zal zowel voor de

Het resultaat van die berekening laat de

ondernemingen als voor de werknemers

ondernemingen toe om na te gaan of ze

duidelijk blijken dat de nieuwe technologieën

sociale verkiezingen moeten organiseren

in de verkiezingsprocedure geïntegreerd

al naargelang ze de drempel van 50 of

(hadden) moeten worden. Zo moet stemmen

100 werknemers al dan niet overschrijden.

op afstand vanop een tool die is aangesloten

Tot 2016 kwam am de referteperiode

op het beveiligde netwerk van de onderneming, mogelijk worde worden gemaakt. Ook

overeen mett de vier kwartalen

is het absurd om bepaalde nutteloze b

van het kalenderjaar nderjaar vóór dat

administratieve rompslomp in stand te r

van de verkiezingen. ezingen. Deze ka-

houden terwijl de werkgevers voor deze

lender zorgde de voor problemen

procedure, die 150 dagen duurt, heel 1

in ondernemingen mingen die dicht bij

wat tijd, persone personeel en energie vrijma-

de drempel van 50 of 100 werk-

ken met het oog op de verkiezing van

nemers zaten, n, omdat zij pas

de syndicale verte vertegenwoordigers.

eind december ber over de definitieve ve cijfers

Jean-Charles Parizel Competentiecentrum Werk & Sociale zekerheid jcp@vbo-feb.be

Zo dient in het bijzonder de verplichting te worden ge-

beschikten, terwijl

schrapt om een register van schrapt

de pre-electorale torale

uitzendkrachten bij te houden uitzend

fase midden n de-

in ond ondernemingen die de

cember al van an

drempel dremp van 100 werknemers

start kon gaan. an.

overschrijden. oversc

36

Contact

Zoek op vbo.be “Sociale verkiezingen”

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

INNOVATIE

VBO ondersteunt innovatiesamenwerking met BRIEC Met BRIEC wil het VBO ondernemers en innovatiespelers uit de verschillende regio’s en bedrijfssectoren op geregelde basis samenbrengen

D

e tijd dat innovatie louter binnen

gerealiseerd wanneer innovatie niet enkel

het eigen bedrijf werd ‘bedreven’ is

bedrijfsgrenzen, maar ook geografische en

voorgoed voorbij. Nog maar weinig

sectorgrenzen overschrijdt.

bedrijven hebben de technologische kennis, de middelen en het overzicht om alles zelf

Vanuit zijn rol als bruggenbouwer wil het

te doen, van onderzoek over ontwikkeling,

VBO met BRIEC dan ook ondernemers en

tot het in de markt zetten van de innovatie.

innovatiespelers uit de verschillende regio’s

Het is dan ook hoog tijd dat de verschil-

en bedrijfssectoren op geregelde basis

lende innovatieactoren elkaar beter leren

samenbrengen om de informatie-uitwisse-

kennen en nauwer gaan samenwerken.

ling en de samenwerking te versterken.

Om innovatie over de grenzen van sectoren,

Dat willen we doen via thematische

bedrijven en regio’s heen te stimuleren,

netwerkevents rond zes belangrijke

richtte het VBO BRIEC op, de ‘Belgian

maatschappelijke thema’s: Ageing & Health,

Research, Innovation and Entrepreneurship

Energy & Climate, Free Time & New Media,

Community’.

Mobility & Urbanisation, Tasty & Healthy Food en Finance & Insurance.

BRIEC wil de samenwerking rond innovatie tussen de academische wereld, onder-

De eerste BRIEC-sessie rond Ageing

zoeksinstellingen, clusters, sectoren en

& Health zal doorgaan op 12 december

grote en kleine bedrijven stimuleren.

bij Ion Beam Applications (IBA) in Louvain-

Het wil dit doen aan de hand van themati-

la-Neuve. Tijdens deze sessie zal de focus

sche netwerk-events rond een zestal grote

liggen op gezondheidsproducten en

maatschappelijke uitdagingen, waarin

therapeutische apparaten en instrumenten.

innovatie in de komende jaren legio zal zijn.

MedTech Flanders, IBA, BeWell, Baxter en Spentys zullen tijdens deze sessie aan de

Contact

Want hoewel Belgische bedrijven het in een Europese context niett slecht

Raf Van Bulck Executive Manager Competentiecentrum Economie & Conjunctuur rvb@vbo-feb.be

n doen op het vlak van R&D en oor samenwerking, is er ruimte voor

“BRIEC” “Innovation”

ten, de uitdagingen waarvoor zij staan en de katalysatoren die hun innovatieproject ondersteu ondersteunen toelichten.

ères verbetering. Er blijven barrières n bestaan tussen academici en

In 2019 volg volgen er BRIEC-sessies

bedrijven, tussen sectoren, tussen ussen

rond ‘Mobili ‘Mobility & Urbanisation’

n bedrijven onderling en tussen

(april), ‘Energ ‘Energy & Climate’

innovatiespelers uit de verschillende hillende

Zoek op vbo.be

andere deelnemers hun innovatieprioritei-

regio’s. Die barrières willen we met ons initiatief helpen n overstijgen. Dat gaat niet van

(september) (septemb en ‘Free Time & New Media’ (december).

Meer informatie op M www.briec.be.

vandaag op morgen, maar BRIEC moet een belangrijke stap worden in de goede richting. Want de grootste successen worden 37

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

GRENSOVERSCHRIJDENDE FISCALE CONSTRUCTIES

Onzekerheid troef doornieuwe EU-richtlijn

U

iterlijk 31 december 2019 moet

Ook in dat geval moeten de belastingau-

België richtlijn 2018/822

toriteiten op de hoogte blijven over

omzetten. Deze richtlijn voorziet

belastinggerelateerde fiscale construc-

in een meldingsplicht voor bepaalde

ties. Daarom dient de meldingsplicht in

grensoverschrijdende fiscale constructies.

dergelijke gevallen te verschuiven naar de

In het vakjargon wordt de richtlijn ook wel

belastingplichtige die van de constructie

‘DAC 6’ genoemd. DAC staat voor

profiteert.

‘Directive on Administrative Cooperation'.

Deze richtlijn is daarmee de zesde richtlijn

De constructies moeten gemeld worden

op rij die zorgt voor meer transparantie en

binnen de dertig dagen, afhankelijk vanaf

rapporteringsverplichtingen bij bedrijven

wanneer zij beschikbaar zijn gesteld, klaar

en ook voor meer informatie-uitwisseling

voor implementatie zijn of wanneer de

tussen fiscale administraties. Ze kadert in

eerste stap van de implementatie is

de zogenaamde BEPS-plannen van de

ondernomen. Om de doeltreffendheid van

OESO om belastingontwijking tegen te

de richtlijn te verbeteren eist de Commissie

gaan. De Belgische regering vond het dan

bovendien dat lidstaten sancties vaststel-

ook opportuun om deze richtlijn zo snel

len. Deze sancties moeten ‘doeltreffend,

mogelijk om te zetten en niet te wachten

evenredig en afschrikkend zijn’.

Het VBO dringt aan op verder overleg met de fiscale belastingautoriteiten om ervoor te zorgen dat problemen met betrekking tot interpretatie en praktische toepassing zoveel mogelijk worden opgelost

tot 2019.

De richtlijn blijft echter op vele vlakken Door de melding van de grensoverschrij-

onduidelijk en vaag. Vele begrippen, zoals

dende constructies krijgen de lidstaten

‘een constructie’ of ‘een eerste stap van

meer informatie waardoor zij sneller

de implementatie’ zijn niet gedefinieerd.

kunnen reageren op schadelijke fiscale

De Europese wetgever heeft dat naar

praktijken en eventuele mazen in de

verluidt bewust gedaan omdat hij vindt

fiscale wetgeving kunnen dichten.

dat de strijd tegen fiscale belastingont-

De richtlijn dient vooral als afschrikeffect

wijking een dynamisch karakter heeft.

en is opgelegd aan alle spelers, in de

Begrippen zoals een ‘constructie’ zijn

richtlijn ‘intermediairs’, die betrokken

volgens hem evolutieve begrippen. Voor

zijn bij het aanbieden, opzetten pzetten of beheren van de implemenmen-

belastingplic de belastingplichtige betekenen ze echter vooral rechtsonzekerheid.

tatie van een meldingsplichich-

Contact

tige grensoverschrijdende de

dr Het VBO dringt aan op verder

Wesley De Visscher

constructie.

me de fiscale belastingoverleg met

Competentiecentrum Fiscaliteit

autoriteiten om ervoor te zorgen

& Investeringen

Soms kan de meldingsplicht icht bij een ‘intermediair’ niett worden gehandhaafd omdat er een beroeps-

p dat problemen met interpretatie en praktische

geheim bestaat of

toepassing zoveel

wanneer bijvoorbeeld

mogelijk worden

de belastingplichtige

opgelost.

zelf een regeling bedenkt en implementeert.

38

wdv@vbo-feb.be

b betrekking tot

Zoek op vbo.be “DAC”

Een geschil?

50 jaar oplossingen

U beheert dagelijks uw onderneming met alle daarbij horende strategische, operationele en commerciële uitdagingen. Het is een vermoeiende taak.

Een geschil kan zich te allen tijde voordoen met uw cliënten, leveranciers of vennoten. Het is in uw belang dat een dergelijk geschil snel en efficiënt kan worden behandeld.

Hebt u al gedacht aan arbitrage?

Een beslechting van een conflict via arbitrage laat toe om zeer snel een beslissing te bekomen wanneer de situatie dringend is. Uw geschil wordt op definitieve wijze behandeld door competente en ervaren arbiters. U kan zelfs arbiters kiezen die gespecialiseerd zijn in de sector waarin u actief bent of in de materie van het betrokken geschil.

De arbiters zijn geheel onafhankelijk en beslissen volledig neutraal. De zaken kunnen in om het even welke taal

behandeld worden of in om het even welk land gekozen door de partijen.

De vertrouwelijkheid is gegarandeerd – uw bedrijfsgeheimen en know how zijn beschermd.

De beslissingen van de arbiters hebben dezelfde waarde als beslissingen van de rechtbanken. Zij beslechten daadwerkelijk de geschillen en laten u toe om beslag te leggen op de goederen van uw schuldenaar in meer dan 150 landen in de wereld.

Arbitrage biedt u een alternatief aan met een grote toegevoegde waarde.

Het Belgisch Centrum voor Arbitrage en Mediatie (CEPANI), helpt haar clienten om hun commerciële geschillen op een veilige en efficiënte manier op te lossen. CEPANI verbindt zich ertoe partijen die in conflict zijn met het gepast wettelijk en administratief kader te voorzien om een optimaal beheer van het geschil te verzekeren.

CEPANI biedt alle nodige ondersteuning aan partijen die een geschillenbeslechtingsprocedure wensen op te starten.

De laatste versie van het arbitragereglement, dat op 1 januari 2013 in werking is getreden, biedt partijen een duidelijk en nauwkeurig juridisch kader voor het verloop van de procedure.

CEPANI, opgericht in 1969, viert in 2019 haar 50ste verjaardag en is vandaag het belangrijkste arbitragecentrum in België.

Het centrum heeft haar activiteiten uitgebreid tot verschillende vormen van geschillenbeslechting, zoals mediatie, mini-trial, aanpassing van overeenkomsten en deskundigenonderzoek, die allen steeds de voorkeur geven aan een minnelijke oplossing.

CEPANI is gevestigd in het hartje van Brussel, waar diverse Europese instellingen, bedrijven en internationale organisaties gevestigd zijn, en biedt haar diensten aan in zowel een nationale als internationale context.

Contact: Emma Van Campenhoudt, Secretaris-generaal Stuiversstraat 8 - 1000 Brussel / T. +32 2 515 08 35 / info@cepani.be / www.cepani.be /

CEPANI_npo /

@CEPANI_npo

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

SOCIALE RECHTSPRAAK

SELECTIE VAN UITGEGEVEN EN NIET-UITGEGEVEN RECHTSPRAAK VAN ARBEIDSGERECHTEN EN -HOVEN ARBEIDSTIJD

functies, kunnen vallen onder het begrip

Richtlijn 2003/88/EG – Thuiswachtdienst –

privéleven.

Vrijwillige brandweerlieden

Wanneer de werkgever bestanden opent die

Richtlijn 2003/88/EG moet in die zin worden

niet behoorlijk zijn aangemerkt als privaat,

geïnterpreteerd dat de Lidstaten, met betrek-

overeenkomstig de modaliteiten bepaald in het

king tot bepaalde categorieën van door

intern reglement, is er geen schending van artikel

openbare brandweerdiensten aangeworven

8 EVRM. De werkgever die die data raadpleegt,

brandweerlieden, niet mogen afwijken van alle

teneinde zich ervan te vergewissen dat zijn

verplichten die voortvloeien uit de bepalingen

werknemers de ter beschikking gestelde informati-

van die richtlijn, daaronder begrepen artikel 2

ca-uitrusting benutten in overeenstemming met

ervan, waarin met name de begrippen ‘arbeids-

hun contractuele verplichtingen en de geldende

tijd’ en ‘rusttijd’ worden gedefinieerd.

reglementering, streeft een wettig doel na.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens,

Wanneer de werknemer niet enkel bereikbaar moet zijn tijdens zijn wachtdiensten, maar

22 februari 2018, JTT, 2018, 262.

bovendien enerzijds verplicht is binnen acht minuten een gevolg te geven aan de oproepen van zijn werkgever en anderzijds verplicht is

ONTSLAG WEGENS DRINGENDE REDEN

fysiek aanwezig te zijn op de door de werkgever

• Administratieve overheid – Hoorplicht

bepaalde plaats, zelfs indien het zijn woon-

Artikel 35 van de wet van 3 juli 1978 dat een

plaats is, moet het geheel van die beschikbaar-

overheid machtigt een werknemer, met wie zij een

heidstijd aanzien worden als arbeidstijd.

arbeidsovereenkomst heeft gesloten, te ontslaan

De wachtdienst die een dergelijke werknemer

wegens een dringende reden die verband houdt

doorbrengt in zijn woonplaats met de verplichting

met zijn persoon of zijn gedrag zonder hem vooraf

binnen een termijn van acht minuten een gevolg

te horen, is niet compatibel met de artikelen 10 en

te geven aan de oproepen van zijn werkgever

11 van de Grondwet.

beperkt in aanzienlijke mate de mogelijkheden

Grondwettelijk Hof, 22 februari 2018,

om andere activiteiten uit te oefenen en moet

JTT, 2018, 273.

daarom als 'arbeidstijd' worden aangemerkt.

Hof van Justitie van de Europese Unie, 21 februari 2018, JTT, 2018, 242.

• Geolocatie - Valse verslagen De bewijzen verzameld door middel van geolocatie zijn wettig, wanneer de werknemers geïnfor-

40

EUROPEES VERDRAG VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS

meerd werden en voorzorgsmaatregelen werden

Artikel 8 – Privéleven – Gegevens opgeslagen op

Het feit, voor een mobiele werknemer zoals een

een computer ter beschikking gesteld door de

handelsvertegenwoordiger, valse informatie te

werkgever

geven over zijn activiteiten, inzonderheid door

Niet-professionele data, duidelijk van private aard,

onbestaande onderhouden met klanten te

genomen teneinde hun privéleven te vrijwaren.

opgeslagen door een werknemer op een computer

vermelden, is een dringende reden.

die ter beschikking wordt gesteld door zijn

Arbeidshof Bergen, 14 november 2017,

werkgever met het oog op de uitvoering van zijn

JTT, 2018, 266.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

• Beschermde werknemer – Wet van 19 maart 1991 – Weigering

ONTSLAG BESCHERMDE WERKNEMER

een blog te sluiten – Insubordinatie

Wet van 19 maart 1991 – Werknemer ontslagen met verkorte

Dat de vertegenwoordigers van het personeel in die hoedanigheid

opzeggingstermijn van zes maanden gelet op zijn nakende

inlichtingen bezorgen aan hun collega’s en met hen een communi-

pensioenleeftijd – Te presteren opzeggingstermijn – Ontstaan

catie onderhouden zonder dat de werkgever daartoe toegang

van het recht op de beschermingsvergoeding

heeft is rechtmatig en wettig.

Volgens de wet van 19 maart 1991 is, ingeval van ontslag met

De weigering van een bevel tot sluiting van een blog bestemd voor

opzeggingstermijn ter kennis gegeven aan een beschermde

de informatie en communicatie tussen de vertegenwoordigers van

werknemer tijdens de beschermingsperiode zonder de naleving

het personeel en de werknemers van de onderneming op te

van de wettelijke voorwaarden en procedures en wanneer de

volgen, is geen foutieve insubordinatie.

werknemer geen re-integratie heeft gevraagd, de beschermings-

Het bevel de blog te sluiten is immers niet rechtmatig ten aanzien

vergoeding van artikel 16 verschuldigd na het verstrijken van

van de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vereniging en

de termijn van dertig dagen waarbinnen de werknemer zijn

de syndicale vrijheid.

re-integratie had kunnen vragen.

Arbeidshof Brussel, 21 juni 2018, JTT, 2018, 335.

Aangezien die termijn van dertig dagen aanvangt op de datum van de kennisgeving van het ontslag, is in dit geval de beschermings-

UITDRUKKELIJKE MOTIVERING VAN DE BESTUURSHANDELINGEN

vergoeding verschuldigd op de 31ste dag na de datum van de

Ontslag – Geen discriminatie indien niet toepasselijk

Aangezien de werkgever aan de werknemer zijn ontslag met

In de interpretatie volgens dewelke zij niet van toepassing is op het

opzeggingstermijn ter kennis gaf tijdens de beschermingsperiode

ontslag van contractuele personeelsleden van het openbaar ambt,

zonder de naleving van de wettelijke voorwaarden en procedures

schendt de wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke

en de werknemer geen re-integratie heeft gevraagd, heeft de

motivering van de bestuurshandelingen de artikelen 10 en 11

werknemer krachtens de artikelen 2 en 16 van de wet recht op

van de Grondwet niet.

een beschermingsvergoeding gelijk aan vier jaar loon.

Grondwettelijk Hof, 5 juli 2018, JTT, 2018, 345.

kennisgeving van het ontslag.

Arbeidshof Brussel, 22 maart 2018, JTT, 2018, 311.

HERSTRUCTURERING

IMPLICIET ONTSLAG

Werkloosheid met bedrijfstoeslag toeslag – Inkorting van de

Redelijke bedenktijd – Eenzijdige Eenzi wijziging van de arbeidsplaats

opzeggingstermijn – Ondernemings-cao rnemings-cao

met als gevolg dat de werkn werknemer het genot van een gunstiger

Een ondernemings-cao kan een werknemer niet

fiscaal en socialezekerheidsstelsel socialezekerheids verliest – Belangrijke wijziging

n tot het stelsel van verplichten om toe te treden

van een essentieel bestanddeel bestand van de arbeidsovereenkomst

werkloosheid met bedrijfstoeslag eslag of om een inkorting

bedenktijd niet laten verstrijken, de Heeft de redelijke bedenk

e aanvaarden. van de opzeggingstermijn te Arbeidshof Luik, 3 maart 2018, JTT, 2018, 303.

werknemer die de beëindiging beëindi van de arbeidsovereenkomst tengevolge van emotionele emotionel en fysieke uitputting te wijten aan de situatie op het werk slechts 3 maanden na de eenzijdige

HERVATTING VAN WERK NA KTHEID ARBEIDSONGESCHIKTHEID Eenzijdige wijziging van functies ncties en

wijziging vaststelt.

Roept terecht een e impliciet ontslag in de werknemer eenzijdig wordt gewijzigd met wiens arbeidsplaats arbeids

bevoegdheden

dat hij het genot van een gunstiger het gevolg da

De clausule in een arbeidsovereenkomst vereenkomst

fiscaal en socialezekerheidsstelsel soci verliest.

die de werkgever machtigt om eenzijdig

Arbeidsrechtbank Brussel, 24 mei 2018, Arbeidsrec

alen en, in het de arbeidsprestaties te bepalen

JTT, 2018, 375.

bijzonder, te beslissen welke geneesheren of welke personen de medisch ch afgevaardigde moet bezoeken, volstaat aat niet om te besluiten dat de aard van de functie en het takenpakket door de partijen werd beschouwd als een bijkomstig ig element van de arbeidsovereenkomstt dat eenzijdig door de werkgever kan worden den gewijzigd.

Arbeidshof Brussel, 21 december ecember 2017, Orientations, 2018/6, 27.

Contact

Antoine Vanden Abeele An Gea Geassocieerd advocaat Taquet, Clesse & Van Eeckhoutte Taq a.vandenabeele@bellaw.eu a.va www.bellaw.be ww

41

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

VBO onderneemt Meer info: www.vbo.be/actiedomeinen/vbo-onderneemt

MICHEL BARNIER OVER DE BREXIT 26 oktober 2018 was voor een honderdtal CEO’s een unieke gelegenheid om de laatste stand van zaken te vernemen over de Brexit. En om van gedachten te wisselen met Michel Barnier, hoofdonderhandelaar voor de EU.

NIEUWE LEERSTOEL VBO-ULB-VUB ‘CIRCULAIRE ECONOMIE’ Het VBO, de ULB en de VUB huldigden op 13 september de Leerstoel ‘Transitioning Belgian companies into circularity’ in. Het gemeenschappelijke hoofddoel van dit initiatief is om bij te dragen aan de transitie van ondernemingen naar de circulaire economie dankzij een wetenschappelijk kader.

'INNOVATION ACROSS BORDERS' – VBO LANCEERT BRIEC Op 8 november lanceerde Chief Economist Edward Roosens de Belgian Research, Innovation & Entrepreneurship Community (BRIEC).

Keynotespreker op het event was Johan Norberg, Zweeds auteur-filosoof en vooruitgangsdenker.

ISABELLE KOCHER, TOPVROUW ENGIE, OVER ENERGIETRANSITIE ENERGIETRANSITIE Op 6 september kwam Isabelle Kocher, directeur-generaal van ENGIE, naar het VBO. Thema: de energietransitie. Voor een publiek van CEO’s, uit vooral de industrie, zette ze haar visie en die van haar bedrijf uiteen.

42

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

STAATSBEZOEK AAN PORTUGAL PORTUGAL VBO-voorzitter Bernard Gilliot nam deel aan het staatsbezoek aan Portugal van 22 tot 24 oktober 2018. Tijdens de openingssessie benadrukte hij het belang van de verdere versterking van Europa en zijn interne markt om de economische betrekkingen tussen België en Portugal verder te consolideren.

BELGISCHE INNOVATIE IN DE KIJKER VOOR EMMANUEL MACRON Tijdens zijn officiële bezoek aan ons land op 19 en 20 november 2018, ontmoette Frans president Macron enkele Belgische CEO’s. Op deze foto presenteert erevoorzitster Michèle Sioen een nieuwe

CHARLES MICHEL VERDEDIGT SOCIAALECONOMISCH BILAN

BEZOEK RONALD J. GIDWITZ, AMBASSADEUR VERENIGDE VERENIGD E STATEN IN BELGIË

Op 12 november was de eerste minister te gast op het VBO.

Het VBO had op maandag 24 september 2018 het genoegen om

Hij verdedigde er het sociaaleconomische bilan van zijn regering.

ambassadeur van de Verenigde Staten Ronald J. Gidwitz (midden,

“Het gevoerde beleid heeft ontegensprekelijk zijn vruchten

links) te ontvangen. Voorzitter Bernard Gilliot en gedelegeerd

afgeworpen: meer jobs, minder werklozen, meer koopkracht,

bestuurder van het VBO Pieter Timmermans gingen daarbij dieper

meer exportmogelijkheden”, aldus de premier.

in op de belangrijke economische en handelsrelaties met ons land.

43

© Belga, © Triptyque

ecotechnologie: Urban Crop Solutions.

VBO REFLECT | RECHT VOOR ONDERNEMERS

VBO AGENDA Meer info: www.vbo.be/events

VBO VERKIEZINGSFORUM ‘LESS IS MORE’

VANAF MEI 2019 SOCIALE VERKIEZINGEN

Soms levert elke ‘minder’ een ‘meer’

Een goede voorbereiding begint

waarde. Voor onze bedrijven in het

met een degelijke informatie. Om niet voor

bijzonder. Als zij dankzij minder meer

‘een voldongen feit’ te worden geplaatst,

kunnen groeien, dan is dat goed voor de

moet uw onderneming nu al nadenken

welvaart. Van iedereen. Delen de politici

over de manier waarop ze de komende

onze visie? Het VBO stelt hen de vraag

sociale verkiezingen zal aanpakken!

tijdens zijn Verkiezingsforum op maandag 4 februari 2019 om 16.30 u in BOZAR,

Donderdag 16 mei 2019

Brussel. Alle toonaangevende politieke kopstukken in de debatzaal. Een veelvoud van politici, kandidaten en jongeren in het Politiek Café. Kortom, een exclusief, interactief en mediatiek format.

Maandag 4 februari 2019

PLAATS: BOZAR, BRUSSEL

PLAATS: VBO, BRUSSEL

INFO: www.vbo.be

INFO: www.vbo.be

mds@vbo-feb.be, T 02 515 09 11

events@vbo-feb.be

Ravensteinstraat 4, 1000 Brussel Tel. 02 515 08 11 info@vbo-feb.be - www.vbo.be

REFLECT - TRIMESTRIËLE UITGAVE VAN HET VERBOND VAN BELGISCHE ONDERNEMINGEN REDACTIE Anneleen Dammekens, Erik Peetermans, Nathalie Ragheno, Johan Van Praet, Fleur Versteegh MET DE MEDEWERKING VAN Jean-Philippe Lebeau (voorzitter Rechtbank van Koophandel Henegouwen) en Dirk Van Gerven (NautaDutilh) REDACTIE THEMA’S Monica De Jonghe, Wesley De Visscher, Olivier Joris, Jean-Charles Parizel en Raf Van Bulck EINDREDACTIE Hilde De Brandt, Anne Michiels VERTALING Vertaaldienst VBO PUBLICATIEVERANTWOORDELIJKE Stefan Maes OPMAAK Landmarks FOTOGRAFIE Michel Verpoorten & Jean-Jacques De Neyer (Triptyque), Belga Images ILLUSTRATIES Peter Willems (Vec-star) DRUK Graphius VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Stefan Maes, Ravensteinstraat 4, 1000 Brussel RECLAMEREGIE ADeMar, Graaf de Fienneslaan 21, 2650 Edegem (Antwerpen), Contact: Nele Brauers, Tel. 03 448 07 57, nele.brauers@ademaronline.com PUBLICATIEDATUM december 2018 Cette publication est également disponible en français Deze publicatie kunt u ook lezen op www.vbo.be > Publicaties > REFLECT ISBN: 9789075495447 44

Wettelijk Depot: D/0140/2018/9

Zwammen in Zaventem Wist je dat zwammen een sleutelrol spelen in de werking van ecosystemen? Natuurpunt zocht en vond liefst 49 soorten graslandpaddenstoelen op de luchthaven. Wist je ook dat de site van Brussels Airport één van de grootste oppervlaktes van droge, voedselarme en permanente graslanden in Vlaanderen heeft? Deze waardevolle ‘oude graslanden’ zijn al lang niet meer bemest of geploegd en worden slechts sporadisch gemaaid. Graslandpaddestoelen, zoals wasplaten, duiden op hogere natuurwaarden in graslanden. Zelfs de zeldzame Kwelderzwam, één van de weinige zouttolerante paddenstoelen, gedijt er vooral door het gebruik van strooizout.