Verrekijkers 39 'Diversiteit'

JOUW FOCUS OP DE WERELD

# 39

DIVERSITEIT

2018

Magneetzweeftrein: een naderende globale transportrevolutie? | Vloedgolf aan keuzemogelijkheden; vloek of zegen? | Flora, fauna en de mens: de wondere wereld van de Vlaamse biodiversiteit | The World’s Youngest Nation | Een dicht-bij-mijn-bed-show | Onbeschaamd jezelf zijn, kunnen we dat nog in de superdiverse samenleving? | Hoe twee culturen belichaamd kunnen worden door één persoon

33

30

VOORWOORD

BESTE LEZER Diversiteit, ik vind het maar een cliché thema. Nu moet ik eerst bekennen: ik koos het zelf uit, waar klaag ik dan over? Wat mij stoort aan het onderwerp is het overdreven enthousiasme waarmee iedereen het promoot. Er zijn weinig topics die zo dagelijks en vanzelfsprekend zijn. Toch wil iedereen het in negatieve of positieve zin aan ons opdringen. Het is zo afgezaagd ondertussen, want iedereen buit het uit: zowel rechtse als linkse politici, verkopers en hulpverleners. Alsof je voor of tegen diversiteit kan zijn. We moeten er altijd iets van vinden.

6

12 04

29

3 6 8 37 38

25

Prikkels Scherp op de actualiteit Uit met verrekijkers Recept met respect

DOSSIER 10 12 15

25 29 33

Studenten geniet nog even van jullie diverse studentenleven! Voor het woord blokken enkel door je hoofd spookt.

Bijou van der Borst Hoofdredacteur

Vloedgolf aan keuzemogelijkheden; vloek of zegen?

Magneetzweeftrein: een naderende globale transportrevolutie?

Flora, fauna en de mens: de wondere wereld van de Vlaamse biodiversiteit

INTERNATIONAAL 20

Ondanks onze goede bedoelingen realiseerden wij ons dat diversiteit nog niet altijd vanzelfsprekend is. Kijk maar op pagina 4, we bestaan enkel uit vrouwelijke redacteuren. Dus iedere jongen die zich geroepen voelt, wij ontvangen graag een mailtje! Gelukkig mogen we een nieuwe redacteur aan u voorstellen Kujiek Ruot Kuajien uit Zuid-Soedan (p29). Hij schroeft met zijn artikel meteen onze kennis op over de wereld verder van ons bed.

Interview: Onbeschaamd jezelf zijn, kunnen we dat nog in de superdiverse samenleving?

Interview: Hoe twee culturen belichaamd kunnen worden door één persoon The World’s Youngest Nation Een dicht-bij-mijn-bed-show

MET DE STEUN VAN

3 DOSSIER: VEILIGHEID

26

Vervolgens komt Verrekijkers ook nog eens met dit thema.

Waar is dat nog goed voor? Wij willen diversiteit brengen in de diversiteitsdiscussie. Diversiteit is niet alleen een trendwoord dat politici gebruiken om te debatteren over de vraag of verschillende culturen nu wel of niet kunnen samenleven. Het kan ook alle mogelijkheden die er zijn belichten, zoals op pagina 12 over magnetische treinen, dat is diversiteit in vervoer. Uit het artikel over Vlaamse biodiversiteit blijkt dat elk insect essentieel is voor het ecologisch netwerk op aarde (p15). Diversiteit is niet goed of slecht voor een samenleving. Het is er gewoon. Of het je nu zint of niet.

ONZE VERREKIJKERS

Christina plukt dagelijks aan de vraagtekens die zich in haar hoofd nestelen en doorratelen. Met een kritische bril kijkt ze naar onrecht, discriminatie en talrijke andere onderwerpen die haar mond doen openvallen. In haar artikels krijgen ongehoorde groepen een stem, verborgen onrechtvaardigheid een vergrootglas en de eigen leefwereld een verrekijker. Thema’s als racisme in het dagelijks leven probeert ze te duiden. Als ze niet aan vraagteken-plukken doet, tokkelt ze op de piano of eet ze een hevig besproeide aardbei met volle overgave. Naast al dat geschrijf, getokkel en gereis brengt ze haar studie sociologie stilaan tot een einde.

SPECIALITEIT: VERLICHTE MAATSCHAPPIJ

DOSSIER: VEILIGHEID

4

CHRISTINA STABOURLOS

Marloes is zeer geïnteresseerd in veiligheid en haar effecten op de maatschappij. Dankzij haar masters Global Criminology en Internationale Betrekkingen en Diplomatie kan zij deze thema’s duiden vanuit verschillende opzichten. Ze schrijft over spraakmakende strafzaken, maar ook de invloed van grootschalige misdaden over de hele wereld. Daarnaast heeft ze een interesse in bijzondere soorten misdaad zoals kunstvervalsing en voedselfraude

MARLOES DE BRUIN

SPECIALITEIT: VEILIGHEID EN CRIMINOLOGIE

Kristina is een echte “informatiegeek”. Ze leert graag bij over alles wat ze interessant vindt en dat kan wel eens variëren, zelfs van dag tot dag! Met een kritisch oog kijkt ze naar de wereld om haar heen en is ze steeds op zoek naar antwoorden. In de 21e eeuw staat de mens voor veel grote uitdagingen. Enerzijds groeiende ongelijkheid, klimaatverandering en milieuvervuiling, maar anderzijds zijn de mogelijkheden waar millennials over beschikken niet te onderschatten. Door de razendsnelle informatiestroom kunnen we onze ideeën verspreiden en samen aan een mooiere wereld bouwen.

KRISTINA DRCHA

SPECIALITEIT: 21STE EEUW

ONZE VERREKIJKERS

Margot is een masterstudente Taal- en Letterkunde. Ze is geboren en getogen in Antwerpen, en zegt al sinds haar 12 jaar dat ze journaliste wil worden. Haar grote passie is Engelstalige literatuur.

In haar vrije tijd vindt je haar dus meestal ergens op een bankje met een goed boek, hoewel ze zich in de koude wintermaanden ook wel eens tot Netflix-avonden laat verleiden. Verder is ze voornamelijk geĂŻnteresseerd in alles wat te maken heeft met media, politiek en feminisme, en de overlap tussen deze onderwerpen. Van haar hand vind je artikels over feminisme, genderdiversiteit en seksualiteit.

MARGOT VAN DEN BERGEN

5 DOSSIER: VEILIGHEID

SPECIALITEIT: GENDER

Eleonora behandelt in haar artikels onderwerpen die haar erg nauw aan het hart liggen. De liefde voor fauna en flora vormen een essentieel onderdeel van haar leven als veganist en enthousiast wandelaar. Deze redactrice heeft een uitgesproken mening over thema’s waarvan de kern om ethiek draait. Om van ethiek een evoluerend veld te maken, vindt ze dat de debatcultuur binnen elke gemeenschap gecultiveerd moet worden. Ook kan je haar steeds in musea en in veilingzalen terugvinden.

SPECIALITEIT: DIER- EN NATUURBESCHERMING EN KUNST

ELEONARA PAKLONS

Tine geniet van open geesten en kritische blikken. Haar onstilbare honger naar kennis, oprechte interesse in de mens en liefde voor het woord heeft haar naar de journalistiek geleid. De mens is wat haar intrigeert, de natuur wat haar overweldigt. Inspiratie vindt ze overal.

Als overtuigd veganist engageert ze zich voor een rechtvaardige wereld. Als masterstudent communicatie voedt ze haar interesses.

Als persoon is ze altijd op zoek naar schoonheid.

SPECIALITEIT: COMMUNICATIE EN PSYCHOLOGIE

TINE ROMBOUTS

PRIKKELS

DOSSIER: VEILIGHEID

6

ECOLOGISCH WEZEN SCHITTERENDE DIEREN ENGELSE FILOSOOF TIMOTHY MORTON. LAWRENCE OSBORNE “Lees je geen boeken over ecologie?

Dan is dit een boek voor jou”, staat Op een het Griekse er op de eerste pagina. Morton eiland Hydra genieten beweert niet te preken voor de twee rijken vriendinnen eco-kerk. In de introductie belooft van een vakantie. Tot hij zelfs dat dit een feitenvrij boek hun rijke lege leven is. Wat bespreekt hij dan wel? Hij wordt opgeschut maakt duidelijk dat we voordurend door een gewonde in contact staan met de natuur, ook vluchteling die ze op het als je in de stad woont. strand aantreffen. De vrouwen zien Faoud als DE ACHT BERGEN een project, ze zullen PAOLO COGNETTI hem weleens helpen.

Hun plannen ontsporen Een mooi boek over menselijke door narcisme en relaties, hechte vriendschap, een competitiedrang. soms moeilijke (onbegrepen) Een verhaal over vader-zoon relatie. Pietro is een ongelijkheid en gebrek stadsjongen uit Milaan. Zijn vader aan idealen. is scheikundige, en gefrustreerd door zijn werk in een fabriek.

Zijn ouders delen een liefde voor de bergen, dat is waar ze elkaar ontmoetten, waar ze verliefd werden en waar ze trouwden in een kerkje aan de voet van de berg. Door een zomer zal alles veranderen...

READY PLAYER ONE

BITTER FLOWERS Lina, een jonge ambitieuze vrouw, laat haar man en zoontje achter in China. In Parijs probeert ze hen van een betere toekomst te verzekeren. Eenmaal aangekomen in Europa verloopt niets zoals voorzien en verzinkt Lina steeds dieper in een web van leugens om haar droom staande te houden.

ICARUS Al een tijdje te zien op Netflix, maar opnieuw in de kijker dankzij de Oscar voor beste documentaire. De productie opent de wereld naar dopinggebruik in de sportwereld. Door het leggen van vele puzzelstukjes komt een van de grootste sportschandalen van de wereld naar boven.

ROTTEN ‘Hard werken is niet genoeg, je moet ook slim werken’, adviseert een voedselproducent in de Netflix documentaire reeks. Ons eten wordt tegenwoordig verhandeld als aandeel. Wie niet wil zien wat de gevolgen zijn voor wat er op ons bord belandt, kijkt beter niet naar deze serie. voedingstoffen te kort komen. Michal Siewierski spreekt met 28 experten en vindt het antwoord op de vraag: wat is de meest gezonde manier van leven voor onszelf en onze planeet?

7 DOSSIER: VEILIGHEID

De wereld in 2045. We zien smoezelige grijze containers opgestapeld tot grote hoogte in de lucht. Ondertussen kreunt de aarde onder overbevolking en klimaatverandering. Jongeren kunnen niets dan vluchten in de gigantische virtuele wereld OASIS.

SCHERP OP DE ACTUALITEIT

De proefkinderen in het pseudo lab worden voor de leeuwen gegooid. De effecten van overbodig smartphonegebruik bij jonge kinderen zijn relatief onbekend. De bèta generatie die het met de paplepel meekreeg, wacht nog op de kinderziekten die pas later ontdekt zullen worden. Ontwikkelingspsychologen uiten hun bezorgdheid om hun geliefkoosde groep, maar kunnen nog niet steunen op harde bewijzen.

DOSSIER: VEILIGHEID

8 TEKST: CHRISTINA STABOURLOS VORMGEVING: TINE ROMBOUTS Ouders nemen massaal deel aan het experiment van de eeuw. Ze laten hun kinderen vanaf de geboorte kennismaken met een multifunctioneel object waarvan de (on)schadelijkheid nog niet bewezen is. Het experiment vindt plaats in een natuurlijke setting, in tegenstelling tot de laboratoria waar testobjecten niet in aanraking komen met kinderen of andere fragiele wezens.

Een pasgeborene leert snel dat mama of papa het voorwerp gebruikt in vrijwel elke situatie; om naar hem te richten als ze een reactie verwachten, om aan hun oor te houden als het voorwerp tegen hen praat, om geborgen in hun hand te houden als ze met de duimen virtuose bewegingen tentoonstellen, om naar te staren alsof ze betoverd zijn en niet meer zien wat er in de omgeving gebeurt. Mama of papa spelen dan naïef verstoppertje en denken mogelijk dat het object groot genoeg is om hen te verbergen? Als het kind hen vindt, worden ze boos of geïrriteerd. Moest het kind nog even op zijn beurt wachten? Het voorwerp verwacht van kleine spruit dat hij niet reageert, maar soms net wel. Is het een soort van broertje of zusje dat ook aandacht nodig heeft? Psychologe Steiner-Adair beschrijft hoe het smartphonegebruik van de ouders een gevoel van onbelangrijkheid en woede opwekt.

Het kind komt haast in competitie te staan met een object dat de ouders in hun greep houdt.

“HET KIND KOMT HAAST IN COMPETITIE TE STAAN MET EEN OBJECT DAT DE OUDERS IN HUN GREEP HOUDT.”

Enkele minuten niet reageren op een kind dat duidelijk om aandacht vraagt kan nefaste gevolgen hebben voor het zelfvertrouwen of de sociale ontwikkeling, althans volgens het “still face experiment”. Wetenschappers coördineerden het experiment in een veilige setting waarbij blijvende effecten op de proefkinderen vermeden werden. In het pseudo lab daarentegen ontbreekt de externe controle op veiligheidsmaatregelen. De lange termijn effecten van smartphonegebruik zijn onbekend, maar is het real life experiment het proberen waard?

SCHERP OP DE ACTUALITEIT

De tram staat stil. Mijn oog valt op een oudere vrouw die buiten over de stoep wandelt. Ze lijkt de rust zelve. Het contrast met de haastige sfeer in de tram kan nauwelijks groter. Tot haar gemoedelijke tred verstoord wordt door een step die te midden van de stoep haar weg vooruit barricadeert. Ze stopt, kijkt om zich heen, buigt naar voren en plaatst in één beweging de step tegen de dichtstbijzijnde muur. Op datzelfde moment slaat een jongen met donkere huidskleur de voordeur open. Hij schreeuwt. Hij schreeuwt tegen de vrouw. De vrouw schrikt op. Ongeveer één minuut aan een stuk schreeuwt de jongen tegen de vrouw.

Gedachten en mogelijke interpretaties woelen door mijn geest. In een fractie van een seconde denk ik aan cultuurverschillen. Waarom? Huidskleur? Ik realiseer me dat ik geen voet heb om op te staan. Misschien is het een doodgewone kwajongen. Waarom trek ik dan deze conclusie? Het besef overvalt me. Want ik ben onbevangen. Ik denk aan alle momenten in het verleden waarop ik onbewust vooringenomen was.

Alle momenten waarop stereotypen me de baas waren. Alle momenten waarop vooroordelen mijn wereldbeeld bepaalden. Ik dacht dat ik wel beter wist.

Maar ook ik ben bevangen.

“IK DENK AAN ALLE MOMENTEN IN HET VERLEDEN WAAROP IK ONBEWUST VOORINGENOMEN WAS. IK DACHT DAT IK WEL BETER WIST.”

9 DOSSIER: VEILIGHEID

TEKST: TINE ROMBOUTS VORMGEVING: TINE ROMBOUTS

Zonder enige respons langs haar zijde. Vanuit de tram neem ik enkel beeld zonder geluid waar. Zijn lichaamstaal laat geen emoties verbloemd. Hij heeft de vrouw zijn step zien aanraken, zonder meer. Met een vriendelijk gebaar spreekt de vrouw zich uit. Haar woorden worden haar niet in dank afgenomen. De razernij langs de tegenpartij daarentegen vat opnieuw aan. Moedeloos staat de vrouw stil, geen flauw benul van wat er zich afspeelt. Haar lichaamstaal straalt een combinatie van teleurstelling, woede en onvermogen uit. Stilzwijgend tilt ze haar hoofd op en zet ze haar weg verder. De tram ook.

DOSSIER

TEKST: CHRISTINA STABOURLOS ILLUSTRATIE: MALINGA GODDERIS

DOSSIER: VEILIGHEID

10

Klei en individuele vrijheid gaan hand in hand. Klinkt vreemd, vind je niet? Verschillende woordkeuzes om duidelijk te maken waarover deze tekst zal gaan, dringen zich op.

Imaginaire zinnen werden al gewist voor ze in contact kwamen met inkt. De inleiding wil je aansporen verder te lezen en al zeker niet in slaap te wiegen. Maar waren deze woordkeuzes wel een goed idee? Moet deze inleiding er anders uitzien?

Keuzemogelijkheden zouden de individuele vrijheid promoten. Een individuele vrijheid met een donker kantje weliswaar. Een postindustriële ziekte zonder remedie? En wat was dat nu met die klei? Doe de besluiteloze auteur een plezier en lees vooral verder.

Wist je dat je via één online winkel de keuze hebt uit zo een 600 verschillende ovenschotels? Of dat er bijna 200 opleidingen aangeboden worden aan de Universiteit van Antwerpen? De lezer die met zijn tijd meegaat valt niet achterover van deze cijfers. Natuurlijk kan je kiezen uit verschillende ovenschotels en opleidingen. In de meeste gevallen vind je na een kleine zoektocht de ovenschotel die aan je criteria voldoet. Je opleidingskeuze heeft in vergelijking met de ovenschotel een sterkere impact op je leven. Tenzij je natuurlijk van plan bent de volgende

ovengerechtentopchef te worden. Dat we zodanig veel keuzemogelijkheden hebben, lijkt vanzelfsprekend.

De keuzemogelijkheden die leeftijdsgenoten meer dan een halve eeuw geleden hadden, waren beperkter. Het lijkt doodnormaal dat we nu meer keuze hebben.

Het lijkt ook doodnormaal dat er meer en meer keuze op weg is. Het beste van al is dat we de vrijheid hebben om te kiezen.

En net die vrijheid smaakt extra goed in ons Westers wafellandje. Als je de middelen hebt, mag je gaan en staan waar je wilt. Je kan ervoor kiezen levenslang te studeren, werken of wonen in een ander Europees land, je kan in de supermarkt kiezen welke voedseltrend je volgt, online producten kopen of experimenteren met een nieuwe kledingstijl en vervolgens alles kosteloos terugsturen, je kan je maandloon opmaken in een sterrenrestaurant zonder dat iemand je met de vinger wijst, je kan uiteenlopende hobby’s uitoefenen of fulltime catlady worden. Hoe meer keuzemogelijkheden, hoe meer vrijheid we ervaren. Hoe meer we kunnen kiezen, hoe welvarender we zijn.

Door in aanraking te komen met verschillende mogelijkheden schieten de verwachtingen de lucht in. Eenmaal je geproefd hebt van een optie die beter is, loert

de teleurstelling om de hoek. Je standaarden en verwachtingen verhogen, met de kans dat je ontevreden wordt zodra je het even met minder moet doen. Soms zijn er zoveel keuzemogelijkheden dat verlamming optreedt en geen enkele keuze genomen wordt.

Dat komt omdat we in staat zijn geïmagineerde keuzes te nemen en de opportuniteitskosten te berekenen. Optie A lijkt aantrekkelijk totdat je de voordelen van optie B en C overweegt.

Als je A kiest, kan je niet van de voordelen van opties B en C genieten en omgekeerd. Als je toch in staat bent een keuze te nemen, reduceert de geïmagineerde keuze de bevrediging van de keuze die je nam, ook al was deze goed genoeg.

Door externe bevestiging te zoeken via reviews of andere media, kan je de genomen keuze beter verantwoorden voor jezelf. Als de keuze een flop bleek te zijn, zelfs vanwege externe omstandigheden, zal je jezelf verantwoordelijk stellen. Je had namelijk een andere keuze kunnen nemen.

De eeuwige twijfelaars onder ons snakken waarschijnlijk naar tips en tricks om met de keuzestress om te gaan. De remedies zijn al even uiteenlopend als de mogelijkheden die je dagelijks overdonderen. Misschien kan een filosofisch voetnootje je smaken en wat extra inzicht verschaffen?

De paradox van keuzevrijheid kunnen we belichten vanuit een Kantiaanse wijsheid. Emmanuel Kant stelt dat de mens vrij is voor zover hij zichzelf zijn eigen wil kan opleggen. Je bent vrij als je autonoom kunt handelen. Een

autonome handeling, zoals een keuze nemen, wordt voorafgegaan door een reden. Als je een sterke reden hebt om iets te doen of te beslissen en daartoe in staat bent, kan je autonoom handelen. Hoe autonomer je kan handelen, hoe vrijer je bent. Maar als het aantal keuzes toeneemt en het verschil tussen die keuzes verkleint, blijven er minder redenen over om resoluut het ene boven het ander te verkiezen, stelt Rob Wijnberg. Als het verschil tussen de keuzes nog amper waarneembaar is, kan je haast willekeurig een keuze nemen.

Achter die keuze schuilt echter geen beweegreden en het is net de duidelijke beweegreden dat ons het gevoel van vrijheid geeft.

Vaak willen we gewoonweg meer dan we nodig hebben, omdat het kan. De virtuele winkels en diensten slapen nooit. Je kan je tijdens een slapeloze nacht nog online inschrijven voor een yogales of ervoor zorgen dat de postbode je wekt met nieuwe schoenen. 24 op 7 zijn we een potentiële consument. Een soort van postindustriële bacterie die zich aan de lopende band verspreidt. Een goede of slechte bacterie? Aan elke periode zijn er voor- en nadelen verbonden. Het kleipopje veranderde vijftig jaar geleden niet zo vaak. Smeltovens waren niet beschikbaar voor iedereen, en dat was meestal oké.

Met de beschikbare smeltovens, kan iedereen nu zijn kleipopje veranderen. En wie het groots ziet, koopt toch gewoon een nieuwe ovenschotel? Keuze genoeg!

11 DOSSIER: VEILIGHEID

Talloze keuzemogelijkheden beperken de individuele vrijheid.

Wablieft? Logica ontbreekt op het eerste zicht als een paradox komt piepen. Barry Schwartz stamt nog af van de goede oude tijd en beschrijft welke effecten de vloedgolf aan keuzemogelijkheden op ons heeft. Vroeger had je vaak niet de keuze en aanvaardde je dat dat eenmaal zo was. Een jeansbroek die niet als gegoten past, zal na verloop van tijd zijn vorm vinden op je lichaam en dat was oké. Nu bestaan er wel honderden verschillende soorten jeansbroeken waarbij je the one zal vinden die vanaf de eerste keer als gegoten zit. Een arsenaal aan keuzes hebben, brengt veel voordelen met zich mee. Je hoeft je niet vast te houden aan één optie en je kan jezelf blijven heruitvinden. Winwin situatie, toch? Zie het als een kleipopje dat je boetseert en een identiteit aanmeet voor onbepaalde duur. De vorm kan na een tijdje gesmolten worden om te herboetseren. Misschien verander je enkel de kleur of voeg je hier en daar nieuwe elementen toe die er voorheen niet waren.

Het zijn de keuzemogelijkheden die ons de vrijheid geven om het leven vorm te geven. Maar het zijn diezelfde keuzemogelijkheden die gepaard gaan met ongewenste neveneffecten zoals schuldgevoel, verlamming, ontevredenheid, stress en angst.

DOSSIER

TEKST: KRISTINA DRCHA EN DENISE MOL ILLUSTRATIE: MALINGA GODDERIS

DOSSIER: VEILIGHEID

12

Wie aan zwevende treinen denkt, roept een futuristisch sci-fi beeld op dat niet zou misstaan in de nostalgische cartoon The Jetsons. Toch zijn ze onderdeel van onze realiteit. De zwevende trein wordt ook de magneettrein of Magnetic Levitation (Maglev) genoemd. Deze trein rijdt niet op wielen, maar glijdt over een magnetisch veld. Ondanks de talrijke bewezen voordelen, worden deze treinen wereldwijd slechts op enkele plaatsen gebruikt, zoals in de Chinese stad Shanghai.

Zal dit de trein van de toekomst worden?

VOORDELEN VAN HET “ZWEVENDE” SYSTEEM De magneetzweeftrein – zoals de naam het zelf zegt – is contactloos en wordt door de inzet van magneten zwevend gehouden.

Deze magneten bevinden zich zowel aan de trein zelf als in de betonnen baan waar de trein omheen is gekruld. Ze zorgen voor sterke elektromagnetische velden boven de baan, waardoor de trein omhoog komt.

Door de afwezigheid van wielen en dus wrijving, gaat er geen energie verloren aan rolweerstand en is er veel minder energie nodig om vooruit te komen. Hierdoor is het ook mogelijk om veel hogere snelheden te bereiken dan de topprestaties van een gewone trein. Er is namelijk enkel sprake van luchtwrijving, wat dan ook de enige weerstand vormt tussen de trein en de rails.

Daarnaast zijn er ook tal van andere voordelen erkend die de verdere investering in de technologie verantwoorden. Zo is het model van de maglev uniek, doordat het geen bewegende onderdelen heeft. Dit beperkt de slijtage tot een minimum en dat verlaagt de onderhoudskosten aanzienlijk.

In een studie van Monika Yadav et. al. voor het Global Journal of Researchers in Engineering

Mechanical & Mechanics werd ook aangetoond hoe efficiënt de technologie blijkt qua energieverbruik. In vergelijking met de gewone treinen, is de maglev quasi geruisloos en hebben weersomstandigheden schijnbaar geen invloed op zijn prestaties.

GROOTSTE UITDAGINGEN 1. CONCURRENTIE Kunnen we dan ineens komaf maken met de huidige hogesnelheidstreinen en de maglev wereldwijd toepassen? Helaas is dit minder simpel dan het lijkt. Zoals min of meer alle revolutionaire technologie, krijgt ook de maglev langs alle kanten kritiek over zich heen. Allereerst is het financiële plaatje allesbehalve rooskleurig.

Zo onthult de Financial Times het verzet tegen de constructie van het nieuwste maglev netwerk in Japan.

In een artikel van 2017 voor The Asia Pacific Journal hebben Japanse onderzoekers Hidekazu Aoki en Nobuo Kawamiya beklemtoond hoe prijzig het nieuwe maglev project daadwerkelijk is. Maar dit blijkt ook niet het enige struikelblok te zijn. Zo zouden de maglevs een dreiging vormen voor de Shinkansen, wat het bestaande netwerk is van de befaamde Japanse hogesnelheidstreinen die vanwege hun kogelvormige neus ook wel kogeltreinen worden genoemd. Dat de Japanners niet meteen staan te springen voor een project dat het bewezen netwerk in gevaar brengt, is begrijpelijk.

13 DOSSIER: VEILIGHEID

Ondanks het schijnbaar ultrarevolutionaire concept, is de maglev geen nieuw fenomeen. In 1934 kreeg de Duitser Hermann Kemper voor het eerst een patent voor een magnetische zweeftrein. WOII zorgde voor de nodige vertraging in verdere ontwikkeling. Zo werd het idee pas in 1960 verder uitgewerkt.

Zowel Duitsland als Japan stortten zich in deze periode op de technische totstandkoming van de magneetzweeftrein. Desondanks is de eerste commerciële maglevtrein volgens de Guinness World Records afkomstig van de derde hond die met het bot ging lopen: het Verenigd Koninkrijk.

De Birmingham maglev kwam in 1984 tot stand. Helaas ging deze trein al enkele jaren later - samen met de Duitse M-Bahn van 1989 ten onder wegens een gebrek aan vernieuwing en onderhoud. Toch betekende dit niet het einde van de maglevtrein. De technologie is in de loop der jaren steeds verder ontwikkeld en verbeterd.

De Shinkansen zijn immers niet zomaar een transportmiddel. Ze vormen ook een symbool van het moderne Japanse stadsleven waar de Japanners trots op zijn.

Net omdat dit netwerk zo efficiënt blijkt te zijn, wordt het opzetten van een nieuw netwerk met maglev treinen door velen als overbodig gezien.

DOSSIER: VEILIGHEID

14

2. PROTESTACTIES We blijven nog even in Japan.

In 2016 heeft een groep van 700 inwoners een rechtszaak aangespannen om de aanleg van het maglev netwerk te blokkeren.

Hun grootste zorg was de impact die het netwerk zou hebben op het milieugebied. De constructie van de tunnels zou namelijk onder de Zuidelijke Alpen moeten gebeuren, voornamelijk in het Akaishigebergte. Ook hebben de eisers aangetoond dat de ontwerpen geen veiligheidsvoorzieningen bevatten ingeval van een aardbeving of brand. Riskant, want niemand zit op grootschalige ongelukken te wachten.

De Chinese plannen voor de maglevtreinen stoten op grotendeels hetzelfde bezwaar, zijnde de hoge constructiekosten en het feit dat het nieuwe systeem niet te integreren is in de bestaande infrastructuur.

Ook in Amerika stuit het maglev project dat tussen Washington en Baltimore tot stand moet komen op veel kritiek. Tegenstanders argumenteren dat veel huizen zullen moeten verdwijnen om het netwerk tot stand te brengen.

Deze contragroep vindt dat de overheid het belastinggeld beter kan aanwenden om het huidige netwerk te verbeteren. Deze visies gaan er dus vanuit dat het project niets zal opbrengen en geeneens haalbaar is.

WAT BRENGT DE TOEKOMST? Op dit moment is er nog geen duidelijk antwoord op de vraag of het project Washington-Baltimore een succes zal worden. Volgens journalist van CBS Baltimore, George Solis, zal de definitieve stemming afhangen van de resultaten van een milieustudie.

Bij een positieve uitslag, gaat de constructie in 2020 van start.

Bij rood licht zal het project 2019 geeneens overleven. Ook voor China is het jaar 2020 aangeduid als het jaar waarin de constructie van een nieuw netwerk maglevtreinen zou plaatsvinden.

Maar genoeg over de grote continenten. Hoe zit het met Europa? Zijn wij al klaar voor de maglev revolutie? Volgens de Nederlandse treinkenner Willy Smeulders is dit allemaal nog een ver-van-ons-bedshow. Europa heeft namelijk op dit moment te

weinig plaats voor de benodigde infrastructuur en er heerst te weinig politieke wil om land overschrijdend spoorvervoer te realiseren. Niemand zit in Brussel te wachten op het volgende Fyra debacle.

Kortom, voorlopig lijkt wereldwijde integratie van het maglevnetwerk nog niet veel meer dan een toekomstdroom. De voordelen wegen nog niet op tegen de financiële lasten en andere potentiële obstakels.

Betekent dit dat we de hoop voor een transportrevolutie moeten opgeven en vastroesten in oude middelen? Helemaal niet, integendeel! Alleen maar focussen op obstakels is nefast voor innovatie en vooruitgang.

Sceptici en critici zijn niet bepaald gekend om hun grote veranderingen en verbeteringen in de wereld. Probleemgericht denken is nu eenmaal niet iets wat alle grote uitvinders en ontdekkers gemeenschappelijk hebben.

Het zijn de creatieve geesten en dromers onder ons die de toekomst vormgeven, simpelweg omdat ze meer aandurven. En als we natuurkundige Edward Teller mogen geloven, is de wetenschap van vandaag de technologie van morgen. Wie weet heeft zo’n creatief individu tegen 2020 een nieuw, haalbaarder concept bedacht.

DOSSIER

DOSSIER: VEILIGHEID

15

TEKST: ELEONORA PAKLONS VORMGEVING: TINE ROMBOUTS Af en toe borrelt de gedachte in me op hoe een wandeling in de natuur een paar eeuwen terug zou verschillen van een trek door het woud vandaag de dag. Ecosystemen veranderen namelijk voortdurend en daarmee ook de diversiteit binnen die systemen. Sinds het aanbreken van de “moderniteit” is dit transformatieproces alleen maar opgevijzeld: stedelijke tentakels krijgen steeds meer oppervlakte te pakken en ongeremde populatiegroei dreigt het resterende groen op te slokken ten bate van landbouw en industrie.

Welke soorten zou de zestiendeeeuwse Mechelse botanicus Rembert Dodoens hebben moeten schrappen uit zijn “Cruydt-Boeck” als hij de 21ste-eeuwse flora zou aanschouwen?

Eén zaak staat vast: Vlaanderen kan vandaag de dag gekroond worden tot de meest verkavelde en versnipperde landstreek van Europa.

Bovendien vormt de mens de grootste bedreiging voor de biodiversiteit, kernachtig gesteld “de verscheidenheid aan levensvormen”, op onze geliefde blauwe planeet. Hoe kunnen wij deze ongewenste ontwikkelingsgang keren?

STAND VAN ZAKEN Verbazingwekkend genoeg blijkt het inzicht in de fauna die Vlaanderen bevolkt, vrij schimmig.

Onze kennis van de verschillende organismen binnen en buiten onze hof en haard, moet dringend bijgeschaafd worden. We hebben per slot het raden naar zeker 95% van de 44.000 soorten die Vlaanderen rijk is… Wanneer men biodiversiteit onder de loep neemt, wordt er immers voornamelijk gekeken naar bedreigde levende wezens, zoals de boommarter en de veldspitsmuis, en de toestand van de achtenveertig habitattypes die in Vlaanderen voorkomen, zoals blauwgrasland of droge heide.

Dit is natuurlijk symptoombestrijding, aangezien

DOSSIER: VEILIGHEID

16

de wortel van het probleem onaangeroerd blijft. Op der kern van het probleem, gaan we verderop dieper in. Wat betreft kleinere organismen, zoals bacteriën of insecten, tast men zelfs helemaal in het duister. Wie kaas gegeten heeft van biodiversiteit zal inderdaad beamen dat de rol van deze kleine kruipers in een geoliede werking van Moeder Natuur even essentieel is als die van, bijvoorbeeld, een edelhert. De verscheidene soorten verhouden zich namelijk tot elkaar in een complex ecologisch netwerk dat ingenieus in elkaar zit. Als één schakel wegvalt, kan men een domino-effect niet uitsluiten.

Een grote verscheidenheid aan soorten is met andere woorden de sleutel tot een gezond ecosysteem, wat dan weer de basis vormt voor het bloeien van menselijke populaties. Zowel op fysiek vlak als op mentaal vlak heeft de menselijke natuur baat bij een intensieve interactie met de natuur. Zo komen allergieën minder voor bij populaties die geregeld het groen intrekken en kunnen mensen beter tot rust

komen en afstand nemen van hun dagdagelijkse problemen onder een dicht bladerdek.

ECOLOGISCHE NACHTMERRIE? Jammer genoeg lijken net laatstgenoemde verschijnselen zich omgekeerd evenredig tot elkaar te verhouden. Uit zijn kwantitatieve navorsingen kon fysisch antropoloog Jeffrey McKee besluiten dat bijna 90% van de soortenrijkdom van een gegeven plek, bepaald wordt door de aanwezige menselijke populatie.

Steeds meer mensen betekent steeds meer steden. Deze uitspraak wordt onderschreven door harde cijfers. Aan het begin van de 20ste eeuw woonde amper 10% van de wereldbevolking in steden, tegen 2030 zou maar liefst 70% de “vrije stadslucht” inademen. Urbanisering heeft echter een vernietigend effect op de biodiversiteit. Uit een recent onderzoek naar biodiversiteit onder insecten, gevoerd door het KBIN (Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen), blijkt dat beton en weinig groen van rijke

biotopen, grijze eenheidsworst maakt. Hoe onzichtbaar en ongeliefd de stadsmens ze ook vindt, insecten staan aan de basis van de voedselketen en hun voortbestaan is essentieel voor, onder andere, de overleving van vogels. Bijgevolg zouden we de negatieve spiraal waarin ons Vlaamse, en globale, soortenscala terecht is gekomen, kunnen omkeren door onze instinctieve drang naar nazaten ietwat in te dammen. Want waar mensen komen, moeten andere soorten wijken.

DE MACHT VAN DE MENS Gelukkig bevinden we ons nog niet in een eindeloos tranendal, zo is de kwaliteit van de Vlaamse bossen er de voorbije twintig jaar op vooruitgaan. De Vlaamse wouden bevatten vandaag de dag meer dood hout, biotoop voor allerlei vogels en zwammen.

Bovendien meldt het Vlaams Agentschap

Ook de omgang van de mens met zijn omgeving heeft repercussies voor de biodiversiteit. Voor Vlaanderen in het bijzonder is dit aspect schrijnend. Het onmetelijke net aan auto, water- en spoorwegen en het elektriciteitsnet knippen de open ruimte aan flarden.

Zodoende worden er ontelbare ecologische netwerken verbroken.

Postdoctoraal onderzoeker voor het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Tobias Ceulemans stelt dat de grootste vijand van biodiversiteit “een gebrek aan voldoende grote natuurgebieden met tegelijk een goede milieukwaliteit” is. In een Knack artikel van 30 januari stelt hij dat de terugkeer van de wolf in België geen teken is dat het beter gaat met onze bossen.

Het uitsterven van dieren is weliswaar een natuurlijk proces maar reeds sinds de prehistorie worden massaextincties van soorten regelmatig in verband gebracht met menselijke aanwezigheid. Olivier Honnay, Hoogleraar Ecologie aan KUL Leuven, stelt het als volgt in Tijd, evolutie en duurzaamheid: Lessen voor de eenentwintigste eeuw; “De snelheid waarmee soorten vandaag verdwijnen, evenaart die van de vijf grote massa-extincties die de aarde sinds het ontstaan van het leven heeft gekend.

Soorten sterven uit met een snelheid die naar schatting 1000 keer groter is dan wat normaal kan worden beschouwd”. Als wij, homo sapiens, daadwerkelijk zoveel invloed uitoefenen op onze natuurlijke omgeving, hebben we misschien ook de mogelijkheid het proces te stoppen. Collectieve inspanningen op globale schaal zouden het evenwicht tussen mens en natuur kunnen herstellen.

DE TIJD BAART ROZEN? De laatste decennia is er veel meer aandacht gekomen voor natuur en klimaat.

Ook in Vlaanderen krijgen natuurliefhebbers een stem, zo leidt Natuurpunt allerlei groene projecten in Vlaanderen.

Enkele van haar oogmerken zijn het groenblauw dooraderen (overal moet groen en water zijn) van het Vlaamse grondgebied, een betonstop en natuurlijkvriendelijke infrastructuurwerken. Ook pleit de vrijwilligersorganisatie voor meer inspraak en participatie van burgers in regelgeving rond ruimtelijke ordening. Het

vormt inderdaad een probleem dat veel aspecten van mens en leefmilieu gestuurd worden door economische, private belangen.

Zelfs politieke partijen die ecologie hoog in het vaandel dragen, zoals het Waalse Ecolo, geven regelmatig de bovenhand aan andere motieven. Regerend in de constellatie van een coalitie kunnen groene partijen bovendien niet veel effectieve maatregelen treffen.

Hoe dan ook blijkt de ecologische dimensie van ruimtelijke planning vaak slechts een laagje vernis.

Dit werd opnieuw bevestigd bij de concretisering van de betonstop. Erik Grietens van de Bond Beter Leefmilieu stelt dat het beleidsplan toelaat om op landschappelijk waardevol gebied, landbouwbedrijven op te richten. Gronden van kleine boeren die steeds verder weggeconcurreerd worden door conglomeraten worden dan weer opgekocht door particulieren die er bijvoorbeeld paardenweiden of advocatenkantoren van maken.

Dit getuigt van een kwistige

17 DOSSIER: VEILIGHEID

voor Natuur en Bos dat het aantal gemengde bossen toeneemt. Tegelijkertijd, echter, tast de slechte kwaliteit van de Vlaamse lucht, in het bijzonder de ozongehaltes, loofbomen ernstig aan. Het staat dus buiten kijf dat wij een grote invloed uitoefenen op de biodiversiteit en dat we dit elementaire fenomeen zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. Vervuiling, artificiële bemesting, verdroging, klimaatverandering en invasieve exoten hebben alle een destructief effect op het scala aan organismen. Men verwacht, onder andere, van de laatste factor dat de impact zal blijven toenemen.

Invasieve exoten zijn uitheemse soorten, elders aangeland door de toenemende globalisering, die het aanwezige ecosysteem ontwrichten. Voorbeelden in België zijn de zwarte zwaan en het damhert.

omgang met kostbare grond. De lange termijn wordt al te vaak naar de achtergrond verschoven door het oogklepdenken dat de ondernemerscultuur van vandaag kenmerkt. Bijgevolg zijn initiatieven van belangeloze groepen ook zo belangrijk.

Indien zij voldoende talrijk worden, kunnen ze misschien daadwerkelijke veranderingen aan het beleid doorvoeren.

ONS STEENTJE BIJDRAGEN Buiten nationale overheidsinitiatieven om, kan de kleine man vooral “Meer met minder doen”. Het gaat hier niet enkel om gezinnen die een bloeiende moestuin onderhouden in hun achtertuin, maar ook om bijvoorbeeld bedrijven die hun terrein willen opfleuren. Dit laatste concept is het geesteskind van het Europese project 2BConnect, dat kennis en middelen aan bedrijven verschaft om een oase van groen te doen bloeien rond hun betonnen gebouwen. Landbouwers kunnen de biodiversiteit rondom hun monoculturen ook opschroeven door bijvoorbeeld hagen te planten rondom hun domein, een broeihaard van verscheiden leven.

Handelingen die gemakkelijk kunnen uitgroeien tot gewoontes bij het leeuwendeel van de Vlamingen zijn, bijvoorbeeld, minder vlees consumeren, lokaal eten en kraantjeswater drinken.

Het voornaamste echter is dat we ons bewust worden van onze rol die we kunnen spelen binnen het behouden en misschien zelfs verhogen van de biodiversiteit.

We staan niet machteloos en onze stem kan de verscheidenheid aan leven, die zo essentieel is voor het leven in zijn geheel bewaren voor

DOSSIER: VEILIGHEID

18

Extracten uit het CruydtBoeck van Rembert Dodoens.

de komende generaties. Zelfs het stenen doolhof dat Vlaanderen vandaag de dag is, kan omgetoverd worden tot een rijke city jungle.

Misschien kunnen we de nog bestaande plantensoorten die Rembert Dodoens vereeuwigde in zijn “Cruydt-Boeck”, definitief vereeuwigen.

Neem zeker een kijkje op https://bebiodiversity.be/ nl/ voor meer informatie over natuurvriendelijke initiatieven die jij kan nemen in het dagelijkse leven.

DOSSIER: VEILIGHEID

19

DOSSIER: VEILIGHEID

INTERNATIONAAL

20

DOSSIER: VEILIGHEID

21

Door negatieve mediaberichten over diversiteit reist steeds vaker de vraag: heeft de multiculturele samenleving nog kans van slagen?

Moeten we altijd streven naar diversiteit en hoe zit het eigenlijk met het creëren van een eigen identiteit? Deze vragen bespreek ik met Sakina Elkayouhi, journalist en communicatiewetenschapper, Nederlandse van Marokkaanse afkomst wonend in Brussel.

TEKST: MARLOES DE BRUIN VORMGEVING: TINE ROMBOUTS

DOSSIER: VEILIGHEID

22

Diversiteit betekent verscheidenheid in de samenleving, zowel in mensen als in de natuur.

Met streven naar diversiteit in de samenleving kijken overheden en onderzoeksbureaus naar: • • • • • •

verschillende nationaliteiten geaardheid geslacht leeftijd geloofsovertuiging en afkomst.

Het denken in hokjes is allang niet meer van deze tijd. Diversiteit heeft namelijk altijd al een toegevoegde waarde voor de lokale economie gehad. In de jaren ’20 zijn de eerste Italiaanse en Oost-Europeaanse gastarbeiders naar België geëmigreerd. Na de Tweede Wereldoorlog waren er arbeiders uit Spanje, Marokko en Turkije nodig om te werken in de zware industrie. Verwacht werd dat deze gastarbeiders uiteindelijk zouden remigreren naar hun land van herkomst. Dit gebeurde echter niet.

De kinderen van de gastarbeiders groeien als gevolg op in twee werelden. Aan de ene kant krijgen ze de cultuur van herkomst met de paplepel ingegoten en aan de andere kant komen ze dagelijks in aanraking met de westerse samenleving. Sakina herinnert zich: “Ik ben opgegroeid in een vrij witte gemeente in Nederland. Ik zat in een klas als enige Marokkaanse, als enige allochtoon zelfs. Dus zodra het ging over de Islam werd er gekeken naar mij alsof ik de woordvoerder was.”

Men probeert op allerlei manieren de integratie te bevorderen en te leren over de andere culturen. Al sinds de 19de eeuw wordt het begrip ‘multiculturele samenleving’ hiervoor gebruikt. Pas vanaf de integratie van gastarbeiders uit de jaren ’60 krijgt het begrip een negatieve lading. Het zou namelijk meer gaan over het multiculturele drama mede door de aanpassingsproblemen van deze groep.

DIVERSITEIT IS GEEN CHECKLIST Sinds dit zogezegde multiculturele drama wordt diversiteit soms op een kunstmatige manier toegepast, om zo te voldoen aan de eis ‘diversiteit’.

Diversiteit stelt dat er ruimte moet zijn voor ieder individu. Soms moet de media juist plaats geven aan ieder individu. De media kan hier veel in betekenen door de eerste stap te zetten. Sakina waarschuwt: “Diversiteit: dat kunstmatige aan het begin is goed, want je hebt geen referentiepunt maar daarna moeten we afstappen van de labels en ons eigen ding doen.

We moeten zorgen dat diversiteit blijft bestaan, als normaal worden beschouwd en het mag geen hype worden.” Alleen we moeten er niet te veel over nadenken, en het nadenken forceren tot iets tegen natuurlijks. Want als we het in 2018 nog niet weten wat we met diversiteit moeten doen, dan wordt het nog steeds niet als iets normaals beschouwd, terwijl dit juist wel de bedoeling is.

Diversiteit is geen verplichte checklist: “Het betekent niet dat als we op TV iemand met een kleurtje tonen, we klaar zijn en de multiculturele samenleving is geslaagd,” meent Sakina.

Diversiteit is een containerbegrip, het wordt te pas en te onpas gebruikt. Soms wordt er juist iets waardevols mee gedaan en soms totaal niet.

“ALS WE HET NIET MEER OVER DIVERSITEIT HEBBEN DAN IS HET GESLAAGD, DAN IS HET NORMAAL.”

DE GESLAAGDE MULTICULTURELE SAMENLEVING? Diversiteit wordt bijna altijd gelinkt aan de multiculturele samenleving. Overal krijgen we voorgekauwd dat de multiculturele samenleving nog niet geslaagd is of zelfs nooit zal slagen. Is het eigenlijk niet gewoon een illusie die we onszelf voorhouden? “Dat ligt eraan hoe je het bekijkt, maar het blijft een onafgemaakt proces. Elke keer komt er weer een golf van een soort diversiteit en dat houdt je ook kritisch,” stelt Sakina ons gerust.

Dit multiculturalisme verwijst naar een politiekmaatschappelijke ideologie. Dit standpunt stelt dat er een samenleving bestaat waarin iedereen er mag zijn wie hij/zij ook is, en alsnog gelijkwaardig wordt behandeld. De ene persoon is niet beter dan de andere. Dit betekent niet dat de rechten van de westerse democratie verworpen moeten worden.

Het principe van vrije meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, de gelijkheid van man en vrouw, gelijke rechten ongeacht ras, geslacht, seksuele geaardheid blijven ontastbaar.

Men gaat tegenwoordig veel meer uit van een pluralistische samenleving waarbij meerdere subculturen naast elkaar kunnen samenleven.

Het gaat hierbij niet alleen om wat we samen gemeenschappelijk hebben met elkaar, maar juist om de sterke culturele verschillen. In deze samenleving hebben zowel de overeenkomsten als de verschillen een positieve invloed op de manier van samenleven.

“HET BETEKENT NIET DAT ALS WE OP TV IEMAND MET EEN KLEURTJE TONEN, WE KLAAR ZIJN EN DE MULTICULTURELE SAMENLEVING IS GESLAAGD.” “Niet om diversiteit goed te praten, maar geen enkele samenleving, geen enkele cultuur is perfect,” stelt Sakina. “Door diversiteit daag je elkaar uit en ontwikkelt de cultuur zich. Cultuur is namelijk onafgemaakt, een proces. Dit betekent niet dat de cultuur veranderd moet worden. In de westerse cultuur staan de vrijheden centraal en die moeten blijven. Maar dit betekent niet dat de ene cultuur beter is dan de ander. “ Door confrontatie met andere culturen komen de normen en waarden van onze eigen cultuur duidelijker naar voren. Het is een soort verplichte zelfreflectie waardoor een cultuur ontwikkeld in de tijd. Door alle moderne technologieën is de wereld is een dorp geworden. Dat heeft ervoor gezorgd dat de kans om in aanraking te komen met andere culturen alleen maar groter wordt.

FOTO:SAKINA ELKAYOUHI

23 DOSSIER: VEILIGHEID

Een recent voorbeeld van iets waardevols is de film Patser van Adil El Arbi en Bilall Fallah, twee filmmakers van Marokkaanse origine. De film gaat over vier vrienden die handelen in softdrugs en opkijken naar de patsers met hun dure auto’s.

Daarom stelen ze zelf wat cocaïne, zonder besef van wat dit allemaal veroorzaakt. De Morgen prijst deze als een stroomstoot voor de Vlaamse Filmcultuur: “Zij slagen er in om stereotypes om te gooien. Het geeft de realiteit weer waar sommigen in leven.” De hoofdrolspeler, Matteo Simoni speelt namelijk een half Italiaans Marokkaanse man en is zelf een Belg met Italiaanse roots. In de media lijkt het soms dat we allemaal die keuze krijgen om te kunnen kiezen wie we zijn en in welk milieu we opgroeien. Maar volgens Sakina zijn er vele aspecten die ertoe doen of het überhaupt mogelijk is om uit een bepaald milieu te stappen. Dit ligt namelijk allemaal weer aan je eigen identiteit.

HET CREËREN VAN EEN EIGEN IDENTITEIT

DOSSIER: VEILIGHEID

24

Het mixen van verschillende culturen zorgt ook voor de vraag of het niet lastig is om verschillende culturen in je eigen identiteit mee te nemen. Zo is het voor de één enkel Sinterklaas belangrijk en voor de ander zowel het Suikerfeest als Sinterklaas. Zeker onwetendheid zorgt voor het niet begrijpen van andermans identiteit.

Voor Sakina was dit ook zo: “Als MarokkaansNederlandse in Brussel word je geconfronteerd met je identiteit, of je daar bij stil staat of niet.

Voor bepaalde mensen is het vrij makkelijk om een positieve eigen identiteit te creëren, dan mensen met een andere achtergrond. Het gaat wel steeds beter, want je ziet nu hoe het anders kan. Het is een tweezijdig iets.” Wanneer men wordt geschaad door andere mensen als ze zichzelf zijn, dan klopt er iets niet met de waarden van de samenleving.

De rechten die we hebben, zonder een ander te belemmeren en een ander te schaden, zijn voor iedereen hetzelfde, ongeacht religie en gender. “Bij een eigen identiteit gaat het erom: dat je dezelfde kansen krijgt wie je ook bent, en onbeschaamd jezelf kan zijn. Tegelijkertijd moet je ook mee kunnen functioneren in de samenleving.”

FOTO:SAKINA ELKAYOUHI

We zijn allemaal op zoek naar onze eigen identiteit en dit komt voort uit het verlangen van erkenning, ook al is dit de erkenning van verschil of van de eigenheid van een persoon.

“BIJ EEN EIGEN IDENTITEIT GAAT HET EROM: DAT JE DEZELFDE KANSEN KRIJGT WIE JE OOK BENT, EN ONBESCHAAMD JEZELF KAN ZIJN.” Diversiteit, multiculturaliteit, een eigen identiteit, allemaal redelijk vage begrippen waar we toch allemaal mee geconfronteerd worden. De één denkt daar meer over na dan de ander, de één heeft er ook meer gevoelens bij of ervaringen mee dan de ander. Toch vragen we ons allemaal af wie we zijn. Je wordt gevormd door bepaalde rollen. Soms kun je deze veranderen omdat je bijvoorbeeld besluit veganistisch te zijn. Maar soms kun je deze niet veranderen, omdat je een zus/ broer bent van iemand. Een individu maakt namelijk niet alleen deel uit van een cultuur, het neemt nog andere posities in de samenleving in, die te maken hebben met zijn of haar geslacht, beroepsrol, seksuele geaardheid, enzovoort. Dit wordt de gefragmenteerde identiteit genoemd.

Het is namelijk niet meer ondenkbaar dat men zich tegelijkertijd Belg en Marokkaans voelt, of Brusselaar en Turks. Identiteit past zich aan met de tijd, het is iets vloeiends. Het zou heel saai zijn als we elk jaar hetzelfde zouden zijn. Zoals Sakina stelt moeten we niet zeggen “anders is ook mooi” maar “mooi is ook anders”. “Diversiteit is anders dan het gebruik van stereotypen. Bij diversiteit moeten we denken aan een bepaalde openheid, aan ideeën van mensen. Het is iets van een lange adem. We zijn mensen en het is logisch dat we labels plaatsen, maar wel met gelijke respect naar elkaar.” Diversiteit, een onderwerp wat ons altijd zal bezighouden in deze samenleving, want ieder mens heeft een eigen identiteit, en dit maakt de wereld toch weer een stukje mooier.

DOSSIER: VEILIGHEID

INTERNATIONAAL

25

DOSSIER: GROTE BELGEN

26

TEKST: TINE ROMBOUTS VORMGEVING: TINE ROMBOUTS LEVEN IN DIVERSITEIT Wat betekent diversiteit voor jou? Hoe is je opvatting hierover doorheen je leven veranderd?

Diversiteit is de aanwezigheid van verschillen.

Met de jaren heb ik geleerd dat diversiteit geen belemmering hoeft te zijn, maar juist een verrijking van de samenleving. Door mijn fascinatie voor verschillende opvattingen en hun oorsprong is mijn kijk op de wereld verbreedt.

Ik heb geleerd om trouw te zijn aan mezelf, maar ook dat ik dat op een meer aanvaardbare manier voor mijn omgeving moet leren uiten.

Mijn vrienden vinden me nog steeds een ‘rare vogel’, al zijn ze daar inmiddels aan gewend geraakt. Ik heb ontdekt dat we elkaar – net door onze verschillende perspectieven – doen groeien.

Zolang onze communicatie open en respectvol blijft, loopt onze vriendschap geen gevaar.

Welke plaats heeft diversiteit in België volgens jou?

In België wordt diversiteit schijnbaar aanvaard, maar in de realiteit blijven mensen vaak bij hun eigen opvattingen als de enige waarheid. De diversiteit mag er zijn, maar liefst op een veilige afstand. Ik herinner me dat ik me aanvankelijk vreemd voelde. Belgen waren meestal vriendelijk, maar ik had al snel door dat dat niet altijd gemeend was. Ze waren aanwezig en afwezig tegelijkertijd. Zelden was er interactie. Ze deden geen kwaad, maar ze hielpen me ook niet. Soms

voelde ik afkeurende blikken, zonder dat ze iets zeiden, zelfs indien ik er expliciet naar vroeg. Ik voelde me alleen in een zee van mensen. Probeer jezelf dan eens te integreren! Gelukkig waren er ook veel jonge mensen van buitenlandse origine.

Zij stelden zich vaak toegankelijker op.

Wat vind je daarvan?

Misschien is dit een specifiek gegeven in de stad, misschien ook niet. In mijn ogen is dit het resultaat van gemakzucht, om de confrontatie met anderen en met zichzelf uit de weg te gaan. Wat begrijpelijk is. Er heerst in deze maatschappij de opvatting dat het leven vooral plezant en gemakkelijk moet zijn.

Elke confrontatie wordt vermeden.

Soms bevonden vrienden zich in situaties die ik absoluut niet kon vatten. Dan vroeg ik hen: “Alé, waarom sta je dat toe? Vind je dit OK?” “Nee!”, antwoordden ze. “Het is niet OK! Ik had gewoon geen zin om daarover te discussiëren.”

Dat verbaasde me. Voor mij betekende het dat gemakzucht en valse vriendelijkheid boven hun waarden kwam te staan. Daarom vragen mijn vrienden me vaak: “Maria, waarom maak je het jezelf zo moeilijk?”

Zie je een oplossing voor dit hypocriete gedrag?

Er is geen zichtbaar probleem! Wat moeten we oplossen? “Alles op zijn tijd,” zeggen wijze mensen.

De Europese samenleving wordt met de dag meer divers, dus moeten we ons gedrag en wereldbeeld hierop aanpassen. Misschien kunnen we de lessen over de evolutie meer aan de dagelijkse realiteit koppelen. Dit toont jongeren dat geen enkele cultuur meer waard is dan een andere en geen enkele opvatting de enige ware opvatting is. Alles is relatief en afhankelijk van de specifieke situatie en het moment. Het is belangrijk dat jonge mensen openstaan voor verschillen. Ze doen het ook veel meer dan ons. De rest zullen ze in het echte leven leren. Omgaan met diversiteit leer je niet uit een boek, dat leer je door ervaring.

“OMGAAN MET DIVERSITEIT LEER JE NIET UIT EEN BOEK, DAT LEER JE DOOR ERVARING.” Merk je gelijkenissen of verschillen op tussen Bulgarije en België?

Ik vind dat in alle landen de aanpassing naar een multiculturele samenleving vordert naargelang de blootstelling aan het ‘andere’ langer en groter is. Hoe minder verenigbaar het ‘nieuwe’ lijkt met

27 DOSSIER: VEILIGHEID

De 44-jarige Maria emigreerde op haar 24ste naar België vanuit haar geboorteland Bulgarije om aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen harp te spelen. Momenteel combineert ze haar studies toegepaste psychologie met een drukke job in de horeca. Doorheen haar levensweg botste Maria meermaals op interculturele verschillen en moest ze telkens opnieuw zoeken naar een compromis tussen de cultuur waarin ze opgevoed is en de cultuur waarin ze besloot een leven op te bouwen. In een poging beide te verenigen, leerde ze beide samenlevingen alsook zichzelf steeds beter kennen. Haar verhaal toont hoe twee culturen belichaamd kunnen worden door één persoon.

“Bulgaren zien links, Belgen zien rechts. Maar ik zie beide en ik probeer daar mijn weg in te vinden.”

onze normen en waarden, hoe moeilijker het te integreren valt in ons leven. Ongeacht of het over mensen of dingen gaat. We zijn allemaal bang voor nieuwe zaken en personen, maar sommigen zijn tegelijkertijd ook zeer nieuwsgierig naar dat ‘andere’. In meer gereserveerde gemeenschappen zoals België blijven mensen eerder op afstand kijken. In Bulgarije bijvoorbeeld zijn veel mensen openlijk tegen diversiteit. Bulgaren zijn niet veel gewoon van vreemdelingen. Toch gaan mensen sneller in interactie met hen. Misschien puur uit nieuwsgierigheid. Men heeft er ook een meer uitgesproken mening. Meningsverschillen vormen in Bulgarije eerder een basis voor interessante discussies dan voor uitsluiting.

DOSSIER: VEILIGHEID

28

“MENINGSVERSCHILLEN VORMEN IN BULGARIJE EERDER EEN BASIS VOOR INTERESSANTE DISCUSSIES DAN VOOR UITSLUITING.” DE VORMING VAN IDENTITEIT Wat betekent identiteit voor jou? Hoe beschouw je jouw identiteit?

Identiteit is je basis, je uitgangspunt, datgene dat ieder van ons kenmerkt. Mijn persoonlijke identiteit heeft verscheidene correcties ondergaan.

Enerzijds, omdat mijn opvattingen evolueren.

Anderzijds door de invloed van de Belgische cultuur, waar ik inmiddels reeds 20 jaar deel van uitmaak. Eerst heb ik geprobeerd te begrijpen wat me soms zo irriteert aan de Belgen en waarom.

Daarna probeerde ik te doorgronden waarom ze zijn zoals ze zijn. Ondertussen heb ik hier en daar mijn scherpe kantjes bijgewerkt. Uiteindelijk heb ik op basis daarvan nieuwe communicatietechnieken ontwikkeld. Ik ben bijvoorbeeld minder direct en expressief geworden in de omgang met mensen.

Enerzijds heb ik moeten afleren om mensen aan te raken, anderzijds om te kussen bij een begroeting.

In Bulgarije heb ik eens per ongeluk een man op deze manier begroet. Toen kreeg ik een rare blik op me gericht. Niet dat ze het erg vinden, maar ik moest me verantwoorden om verdere misverstanden te vermijden. Ik heb geleerd om op een min of meer aanvaardbare manier voor Belgen toch mezelf te zijn. Ik beschouw deze ontwikkeling als een verbetering, een verrijking doorheen de jaren.

Hoe heb je dit gecreëerd?

Wijze mensen zeggen: “You don’t find yourself, you build it brick by brick.” Ik besef dat op mijn 24ste naar België komen een unieke kans was om mijn identiteit aan mijn visie aan te passen. Plots stond

ik los van alle beperkingen van mijn eigen culturele normen, terwijl ik nog niet gebonden was aan de nieuwe normen van de cultuur waarin ik beland was. Ik was vrij om te kiezen wat ik juist vond en wat niet. En ik heb gekozen. Elke dag opnieuw heb ik onverstoord mijn keuzes gemaakt. Zo heb ik mijn identiteit opgebouwd, tussen de grens van twee culturen.

Waarom is identiteit belangrijk?

We hebben onze identiteit nodig om te weten wie we zijn. Om onszelf te leren waarderen voor wie we zijn met al onze sterktes en zwaktes. Vanuit dat standpunt ontdekken we waar we naartoe willen en kunnen. Zo geef je richting aan je leven en groei je als mens. Je ontdekt dat de kracht in jezelf zit, niet buiten jezelf.

Welke plaats heeft identiteit in België volgens jou?

Ik heb het gevoel dat in België normen enorm op prijs worden gesteld, maar dat waarden iets zeer relatiefs zijn. Zoals ik al zei: het valt me op dat mensen beweren bepaalde waarden te hanteren, maar als het erop aankomt, ze beslissingen nemen die los staan van deze waarden. Wat me vooral fascineert is dat mensen er vaak niet bewust van zijn dat hun gedrag indruist tegen hun ‘waarden’.

En je waarden, wat je gelooft en waar je naar streeft, vormen de kern van je identiteit.

“IK HEB GELEERD OM OP EEN MIN OF MEER AANVAARDBARE MANIER VOOR BELGEN TOCH MEZELF TE ZIJN.” Merk je gelijkenissen of verschillen tussen de landen waar je hebt gewoond?

Ik ben opgegroeid met zeer sterke intrinsieke waarden die ik volledig onderschrijf. Ik gedraag me er ook naar, ongeacht hoe moeilijk het is of hoe ongunstig de uitkomst zou kunnen zijn. Ik sta altijd klaar om mijn waarden te verdedigen en mijn daden te verantwoorden. Niet iedereen zit zo in elkaar, maar ik denk dat Bulgaren meer geneigd zijn om voor hun waarden op te komen en tevens bereid zijn om de eventuele gevolgen van deze opstandigheid te dragen. “Вълкът козината си мени, но нрава – нe.”

“De wolf wisselt zijn vacht, maar niet zijn temperament.”

- Bulgaars idioom

INTERNATIONAAL

29 DOSSIER: VEILIGHEID

In my basic belief, the events of 9th January 2011 and 9th July the same year I thought were known by all living beings across the globe. I actually thought back in those days, that even the bears of Antarctica would know what had happened in the Eastern African Region. Well, the wise men in my ancestral village when taking their traditional brew would lament “Travelling far is never in vain for it allows one to see and experience what is not in the village.� This phrase has come to my mind every time I experience the youngest nation on earth not being known.

TEKST: KUJIEK RUOT KUAJIEN ILLUSTRATIE: MALINGA GODDERIS

DOSSIER: VEILIGHEID

30

Since my arrival in Belgium and especially the beautiful diamond city of Antwerpen, introducing my name and especially the country I hail from-has an experience of mixed reactions. I have always given my simple name during introductions, leaving out some like Bimulbitaanyakaaratwayei because I might end up confusing my new friends even more.

At some point after introducing myself as being from the youngest nation in the world was so happy and jumped, thinking they met someone from Catalonia. To them that is the youngest nation on the planet. I had to remind the person that I said earlier that I am from Africa and that Catalonia is in Spain and is not yet a country but might be. And the young nation, pronounced by the United nation as the 54th Country of Africa on 9th July 2011 is South Sudan.

Anyway, I now have many friends who are conversant with the country, especially students of geography, political science and international relation. It will not bear fruits to get disappointed anyway since even major portals on Google still do not have South Sudan as an option which makes it hard when doing online applications for citizens of this nation like me.

At this juncture, I will take an ambassadorial task of letting people know about my nation to at least make those who shall read this magazine have an idea where and what South Sudan is.

Inhabited by tall, dark skinned handsome men and beautiful women, South Sudan is dissected by the mighty river Nile. The White Nile and Saboat rivers have been a source of Nile Perch and Tilapia fish for the residence here that sometime when situations are lean, residents run to as a means of coping strategy. The country after separation from the Sudan then, now has 64 ethnic groups each speaking a different language. For easier communication, Arabic and English are adopted as national and official languages respectively.

By being tall, I mean some can go as tall as 2.31m as in the case of Manute Bol who was among the tallest NBA players ever. Others are even taller than him, only that they are not known to the rest of the world just like their young nation South Sudan.

The struggle for a State by the people of South Sudan began in 1955 in a mutiny just before the independence of Sudan in 1956.

This was after the Southerners felt that among other things, some rules and norms contrary to them were being imposed against their will. Historians would argue the religious dimension of the war was the main issue, The Southerners were viewed resisting Islam and Sharia Law, preferring to being Christians or even better remain in their traditional African beliefs.

The economic dimension of exclusion though to me carried more weight. The Anyanya 1 moment therefore was born in that mutiny which carried on with the struggle for justice and equality for the Southerners. It will go on until 1972 when the Addis Ababa

An overwhelming number of South Sudanese voted for separation and eventually, on 9th July 2011 the country became independent.

There is a lot to be said about this country just like any other in the world, but her secession in the 21st century is definitely and interesting one. Many sections of countries today want to separate from the main nation because they feel they can govern themselves.

Are some using the case study of South Sudan? Example of regions that want to pull off from the main nation are Catalonia (Spain), Somaliland (Somalia), English speaking region of Cameroon, Biafra of Nigeria, and lot others that speak in low tones.

A free advice to those who want secession is that they should think critically of a long-term goal. It is one thing to have a country and yet another to run it. Perhaps one reason why people do not know much about South Sudan can be the fact that 2 years after independence the country went back to conflict (December 15th 2013).It is therefore likely possible that people think it is the same

conflict between the South and North. The current conflict can only be summed by scholars as a resource curse. A South Sudanese like me though has more than that in mind since there are countries with resources and are doing well unless the resource curse is selective.

In summary, South Sudan is a beautiful country with different species of births and animals.

The eagle is our main pride bird.

It appears on our code of arms because a story is told of the bird being part of the war. It would warn people of coming danger by making a different cry from the usual one during the war and people would prepare for defense.

It has several other characteristics that South Sudanese associate with and this is a bird that cannot be harmed by anyone in South Sudan.

Our main type of food is Kisra which is mostly referred to by outsiders as paper food for that is what it resembles.

In the event that one might want to go to J city as we always refer to the capital Juba, it will be natural wisdom to carry light clothing and some swimming costumes. The weather in Antwerp is completely the opposite of what South Sudan has to offer. What I am trying to allude to is that summer here could be the Winter of Juba and our summer is normally above 40 degrees Celsius especially, between January and April.

I must leave it at this point. The main idea was to introduce myself and country in Antwerp. To find out more about the 54th country in Africa, you can always make use make of our “little� friend Google.

That way, you can make me enjoy our introductory conversation in case we meet. Calling me a man from South Sudan would be awesome!

31 MANUTE BOL

DOSSIER: VEILIGHEID

peace agreement was agreed upon.

This did not take long as promises were breached again and another fighting broke out in 1983. This renewed conflict between the two sections of the country lead to the formation in the Southeerner part, of a moment; The Sudan people liberation moment (SPLM). The war in this period was the Anyanya II that lasted until 2005. The comprehensive peace Agreement (CPA) which gave South Sudan autonomy and an opportunity to vote in a referendum on 9th January 2011 to choose either to remain with the North and Sudan continue as one nation or Separate forming a different nation, was signed in 2005 in Nairobi.

JOURNALIST? FOTOGRAAF? VORMGEVER? ILLUSTRATOR? EINDREDACTEUR?

GEÏNTERESSEERD? Wij zijn op zoek naar vormgevers, illustrators, journalisten, eindredacteurs en fotografen. Ben jij creatief, nieuwsgierig, innovatief of heel erg gemotiveerd? Waag dan je kans en vervoeg je bij ons team!

Iedereen die geïnteresseerd is, kan ons contacteren via Facebook, info@verrekijkers.org

INTERNATIONAAL

DRIE DAGEN OP BEZOEK BIJ EEN MAROKKAANSE FAMILIE Nieuwe culturen ontdekken, mensen ontmoeten, onbekende gerechten proeven, alternatieve referentiekaders leren kennen. We denken aan een exotische plaats ver weg, maar ver hoef je niet te gaan voor een cultuurbad van interculturele uitwisseling.

DOSSIER: VEILIGHEID

33

TEKST: MITTE SCHELDEMAN ILLUSTRATIE: MALINGA GODDERIS Als medewerker van de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS), trek ik komende zomer met acht studenten naar Oujda, Marokko. Aangezien de regio bekend staat als diegene waar de meeste Antvoelwerps – Marokkaanse gezinnen vandaan komen, besluit ik alvast een eerste ervaring op te doen bij een gezin in Borgerhout. Drie dagen ben ik te gast bij Hassna El Gazuani, een collega bij de Universiteit Antwerpen, medewerker bij Zomaar een Dak. Onder het motto “multiculturele samenleving, een dicht-bij-mijn-bed-show”, open ik mijn zintuigen, stel ik vragen en ontdek ik het bekende in het onbekende en omgekeerd.

Elke gemeenschap is uniek, heeft zijn eigen normen en waarden, zijn eigen karakteristieke gewoonten.

Maar hoe zit dit als je in een hybride situatie zit, op het kruispunt van twee culturen: in hoeverre voel je u helemaal het één of het ander?

Hassna: Met deze vraag word ik vaak geconfronteerd. Mijn gevoel

AANGEZIEN ANTWERPS MAROKAANSE FAMILIES VEEL MENSEN ONTVANGEN KOMEN ZIJ NIET TOE MET EEN EUROPESE ZETEL. DAAROM KOM JE IN HUN HUISHOUDENS VAKER MAROKKAANSE ZETELS TEGEN. hierover is contextafhankelijk. Ik voel mij in bepaalde situaties 100% Marokkaan en in andere 100% Belg. Wanneer ik te veel in de ene cultuur ben, mis ik de andere en omgekeerd. Wanneer een persoon me identificeert met het ene, voel ik me gekrenkt in het andere.

Waar ik in Marokkaans gezelschap eerder uitkom als ‘de Belg’, word ik in mijn professionele omgeving eerder aangesproken op mijn Marokkaanse afkomst. Een balans is soms moeilijk te vinden. Dit terwijl mijn identiteit juist bestaat uit de rijkdom van verschillende lagen en de wederzijdse culturele bevruchting van beide.

Ervaar je soms een culturele clash?

Hassna: Jazeker. Ik ben door mijn moeder eigenlijk heel vrij opgevoed. Mijn gezin heeft me altijd de keuze gelaten welke principes ik voor mezelf koos.

Dit betekent dan ook principes uit beide culturen waarin ik opgegroeid ben. Ik droeg bijvoorbeeld op jonge leeftijd als een van de eersten in mijn familie een hoofddoek. Dit clashte met mijn schoolomgeving omdat dit verboden was. Een ander voorbeeld was mijn motor. Vanuit de Marokkaanse cultuur is het not done om als vrouw een motor te bezitten. Mijn aankoop bezorgde dan ook een omgekeerde cultuur clash.

Jonge vrouwen die culturen mixen door een flexibele mentaliteit, engagement en een hippe look zoals bv. een turban, noemen ze tegenwoordig ‘mipsters’ of ‘muslim hipsters’. Naast mijn culturele en artistieke activiteiten in Antwerpen probeer ik geregeld naar de moskee te gaan, daar vind ik rust en haal ik energie uit de woorden van de imam, de

warmte van de gemeenschap en de waarden van en de Islam. Ik interpreteer de Europese cultuur vanuit mijn Marokkaanse/ Islamitische waarden en omgekeerd. Als individu creëer je, je eigen identiteit, beseffende dat je omgeving tijd nodig heeft om je te leren aanvaarden zoals je bent.

BEREIDING MUNTTHEE MET CHIBA/

LIVING/

TYPISCH MAROKKAANS ONTBIJT/

ZOMAAR EEN DAK IS DE PASTORALE DIENST VAN DE UNIVERSITEIT ANTWERPEN. EEN OPEN HUIS VOOR STUDENTEN DIE EEN STUDIEPLAATS ZOEKEN EN STUDENTENCLUBS DIE MEETINGS ORGANISEREN. HASSNA HEEFT ALS MEDEWERKER ONDER ANDERE DE OPDRACHT OM STUDENTEN MET (EN ZONDER) ISLAMITISCHE ACHTERGROND ZICH THUIS TE LATEN VOELEN OP DE UNIVERSITEIT VAN ANTWERPEN.

Een andere clash met mijn principes ervaar ik bijvoorbeeld in mijn hobby: zwemmen. Ik vind dit een geweldige sport en ik zwem al jaren wekelijks in de sportoase in de Veldstraat. Jammer genoeg is dit een van de weinige zwembaden dat rekening houdt met vrouwen die enkel in een vrouwengezelschap willen zwemmen. Dit kan conservatief overkomen, maar omwille van persoonlijke, religieuze of andere redenen zijn er sinds de eeuwigheid vrouwen die een zwembad liever niet delen met mannen. Er is heel weinig aanbod in Antwerpen, terwijl de vraag hiervoor enorm hoog is. Dat ene vrouwenuurtje is vaak overvol, wat baantjeszwemmen een uitdaging maakt. Bovendien wordt er vaak tijdens het vrouwen-uur een mannelijke redder tewerkgesteld, waardoor zwemmen voor vrouwen in onze gemeenschap geen evidentie is.

Je broer ontdekte dat je, je motor zonder slot had laten staan in de straat. Is dit een impliciete goedkeuring van Allah of wijst dit op het gemeenschapsgevoel in Borgerhout?

Hassna: (Lacht) Gelukkig is mijn motor onaangeroerd blijven staan, alhamdoelilah (dank aan God). Het gemeenschapsgevoel vind ik fantastisch aan leven in Borgerhout. We houden elkaars huizen en veiligheid in de gaten en de buren dragen zorg voor elkaar.

De lokale moskee ligt volgens mij mede aan de basis van het gemeenschapsgevoel. Om op

de hoogte te blijven van de gemeenschap, bidden moslims het vrijdagsgebed samen. Elke vrijdag preekt een imam over Islamitische en humanistische waarden in de maatschappij. De plaatselijke preker maakt bovendien de connectie met de gemeenschap waar de moskee zich bevindt. Als er iemand bv. ziek of overleden is in de omgeving, bidt de hele gemeenschap voor deze persoon.

Er kan bijvoorbeeld ook geld ingezameld worden wanneer deze persoon of nabestaanden de kosten niet kunnen dragen.

Na het moskeebezoek, is het traditie om terug naar huis te gaan met vrienden en te genieten van munttheetjes (zie foto) en te eten van een grote couscous-schotel die mama voordien klaarmaakte.

Onze deur staat voor iedereen altijd open en er is altijd heel veel passage van familie en vrienden, wat naast een fijn sociaal contact toch ook een uitdaging met zich meebrengt om bijvoorbeeld een thesis te schrijven. (lacht) De gastvrijheid en openheid mis ik wel een beetje in de Belgische cultuur. Soms denk ik dat toenemende individualisering en de afname van collectiviteit in de westerse samenleving aan de basis ligt van de Belgische bekeerlingen. Dit zijn nietgelovigen die bekeerd zijn tot de Islam. Wanneer zij geconfronteerd worden met de Islam-waarden, “herontdekken” zij als het ware het gemeenschapsgevoel.

De nieuwslezeres van ‘2M’, een mondiale Marokkaanse tv-zender, draagt als publiek figuur geen hoofddoek. Hoe staan Belgische Marokkanen hier tegenover?

Hassna: Dat is zeker niet vreemd.

Marokko is een samenleving die bestaat uit een rijkdom van heterogene gemeenschappen. Dé Marokkaanse cultuur bestaat niet.

De Islam een van de voorlopers is wat betreft dierenrechten?

De wereldzender 2M verschillende antiseksismecampagnes draait om mannen te sensibiliseren voor het huishouden en de opvoeding van kinderen?

De eerste moskee in Antwerpen op grondgebied van de kerk werd gebouwd met hulp van de Katholieke pastoor Verachtert?

Hij zag dat de Islamitische gastarbeiders moesten bidden in woonhuizen of op geïmproviseerde plaatsen. Hij wilde de “Mohammedanen” een passend gebedshuis bezorgen.

De pastoor slaagde erin om een bouwvergunning te verkrijgen voor een moskee in de achtertuin van een nonnenklooster in Hoboken?

zullen voelen om deze identiteit uit te drukken of te benadrukken. Voor moslims in Antwerpen, of Europa in het algemeen, staat dit deel van de identiteit constant onder druk. Hierdoor zal er ook sneller gekozen worden om een hoofddoek te dragen. Ik denk dat deze maatschappelijke druk in Marokko veel minder aanwezig is en daarom zie je ook een evenwicht zowel op straat als in de professionele wereld. Je zal tijdens de inleefreis de verschillen en de gelijkenissen, de rijkdom en diversiteit van de gelaagdheid van de Marokkaanse cultuur ervaren in de stad en op het platteland. Een boeiende, maar vooral inspirerende Exposure reis met USOS gewenst aan jou en de studenten!

De wereldzender ‘2M’ voor Marokkanen in het buitenland het nieuws brengt in minstens vier talen?

De geschiedenis van Marokkanen in Europa verder terug gaat dan hun rol als gastarbeiders?

Marokkaanse soldaten streden mee om de bezette gebieden in Europa te bevrijden tijdens de eerste en tweede wereldoorlog. Er liggen in ons land Marokkaanse soldaten begraven in Ieper?

Moslims vasten tijdens de Ramadan van de Fajr (zonsopgang) tot de Maghrib (zonsondergang) -ook in landen waar de zon nooit ondergaat? Zij vragen raad aan een imam in een talkshow op tv, waar allerhande vragen worden gesteld over het praktiseren van het geloof in complexere omstandigheden?

35 DOSSIER: VEILIGHEID

De grootste groep Marokkanen zijn berbers, de op één na grootste etniciteit zijn de Arabische Marokkanen en daarnaast horen andere etniciteiten zoals de Joodse minderheid. Maar ook binnen elke groep zijn er enorm grote culturele verschillen. Wat het al dan niet dragen van de hoofddoek betreft, zal dit afhangen van bijvoorbeeld de opvoeding en individuele keuzes en overtuigingen. Er zal ook wel een verschil zijn tussen steden en de eerder rurale gebieden in Marokko. Wat betreft de Belgische Marokkanen denk ik dat, wanneer mensen voelen dat een deel van hun identiteit niet aanvaard wordt, of dat zij voelen dat iemand een deel van hun identiteit tracht af te nemen via wetgevingen of dergelijke, dat zij meer de drang

USOS focust binnen de Universiteit van Antwerpen op de sensibilisering van studenten en academisch personeel in zake duurzaamheidsen ontwikkelingsrelevante thema’s in het Globale Zuiden. Naast educatieve activiteiten op de campus, organiseren ze inleefreizen naar landen in het Globale Zuiden. De samenwerking met de partneruniversiteit “Université Mohammed I” in Oujda valt hieronder.

Heb je al eens van STUOS gehoord?

Nee? Bij deze stellen we onszelf graag even voor.

STUOS PROBEERT DOOR MIDDEL VAN DEZE INITIATIEVEN ANDERE STUDENTEN TE INSPIREREN EN WARM TE MAKEN VOOR INTERCULTURELE ONTWIKKELINGSSAMENWERKINGSGERICHTE THEMA’S STUOS of studenten voor ontwikkelingssamenwerking is de studentengroep van USOS, de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking.

STUOS is ontstaan vanuit het idee om studenten, die niet genoeg konden krijgen van de USOS-sfeer, meer inspraak te geven in de haar werking. De studentengroep biedt een platvorm waar studenten een stem krijgen om sensibiliserende initiatieven uit te werken en te organiseren binnen de Universiteit van Antwerpen. Haar activiteiten bevorderen interculturele contacten en kaarten NoordZuid problematieken aan. STUOS probeert door middel van deze initiatieven andere studenten te inspireren en warm te maken voor interculturele ontwikkelingssamenwerkingsgerichte thema’s.

Geïnspireerd door de baseline

van STUOS: “voor studenten door studenten” werkt de studentengroep ten slotte in het verlengde van USOS door een helpende hand toe te steken bij USOS activiteiten.

Vandaag bestaat STUOS uit een gezellig groepje geëngageerde studenten. Sommigen kennen STUOS via USOS, sommigen hebben een heel andere insteek, maar allemaal hebben ze een hart voor het Globale Zuiden. Een voorbeeld van een nieuwe activiteit op initiatief van STUOS’ leden is het intercultureel kerstfeest waar internationale studenten uit het Globale Zuiden van over heel de universiteit aan participeerden.

Verder komt er in april 2018 de eerste STUOS-filmday aan, waarop er verschillende documentaires zullen getoond worden waarna er volop ‘spraak kan gemaakt’ worden over deze vertoningen.

Wil je de STUOS-sfeer op zo’n vergadering wel eens komen opsnuiven? Heb je al een idee voor een zotte nieuwe STUOSactiviteit? Wil je graag meehelpen met de activiteiten van STUOS? Kom dan zeker eens een kijkje nemen op een vergadering. We komen tweewekelijks samen op een locatie à la Papa Jos of Via-Via. Op deze vergaderingen worden de aankomende activiteiten besproken en georganiseerd. Het gaat om een volledig vrijblijvend engagement.

Heb je nog vragen of kan je niet wachten om je ideeën met ons te delen? Stuur dan even een mailtje naar info.stuos@gmail.com of contacteer STUOS via facebook.

RECEPT

TEKST: ELEONORA PAKLONS

2018 is niet alleen het jaar van de shutdown van de Amerikaanse federale overheid, de vergiftiging van een Russische ex-spion en zijn gezin, (maar weer eens) een school shooting in Florida en de mogelijkheid tot eeuwige heerschappij in China, het is ook een eeuw geleden dat Letland onafhankelijk werd. Hetzelfde geldt overigens voor buurlanden Estland en Litouwen.

Om dit heuglijke nieuws in herinnering te brengen, leek het me een leuk idee het huis te vullen met de overheerlijke geur van het Letse gerecht bij uitstek; de pīrāgi of “spekbroodjes”. In dit recept, echter, wagen we ons aan een veganistische variant. Geen zorgen, dit was voor mij ook een première.

De Letse keuken is namelijk nogal gesteld op haar vlees… Dit maakt het recept natuurlijk nog veel uitdagender en het verschaft zoveel meer blijdschap én een maximaal knorrende maag als het lukt! Wat het met dit recept overigens zeker zal doen.

BENODIGDHEDEN • • • • • • • • • • •

1 grote kom 1 houten lepel (om te roeren) 1 keukenhanddoek 1 deegrol 1 glas of (ronde) koekjesvorm 500 gram witte bloem (zonder klonters) + 500 gram witte bloem (zonder klonters) 50 gram gist 0,5 liter warme melk (niet kokend heet) Snuifje zout 1 soeplepel kristalsuiker 1 kookplaat, bedekt met bakpapier

Voor de vulling: • Zwarte chocolade (of bruine of witte chocolade op basis van, bijvoorbeeld, rijstmelk) • Veganistische smeltkaas • Met kaneel bestrooide (geschilde) appelblokjes • Gedroogd fruit en noten • Veganistische spek: • Laat een handjevol ui partjes sudderen in een hete pan met een flinke scheut olie • Voeg in stukjes gehakte veganistische worst toe, samen met (eventueel) een flinke scheut sojasaus (voor gerookt effect), wat zout, peper, paprikapoeder en komijn • Laat bakken gedurende een kwartiertje (totdat het mengsel een knapperige indruk geeft – proeven mag -) BEREIDING • Zet een pan met de melk op het vuur en laat opwarmen • Meng, in afwachting, 500 gram bloem, een snuifje zout, de suiker en het blokje gist met een houten lepel in een grote kom • Voeg de warme melk toe en meng opnieuw met de houten lepel, zorg ervoor dat er geen klonters meer zitten in het beslag • Laat het beslag, afgedekt met een keukenhanddoek, 3 uur rijzen op een warme (!) plek • Voeg de overige 500 gram bloem toe en kneed het beslag tot een grote bal • Laat opnieuw 30 minuten rijzen op een warme (!) plek • Laat de oven voorverwarmen op 200°C • Scheur een stukje van de bal en plet het met een deegrol • Snijd middelgrote rondjes uit het deeg met een glas of koekjesvorm • Strooi wat vulling over de rondjes deeg en plooi (stevig) dicht • Leg de koekjes op de kookplaat en besprenkel met wat sojamelk zodat ze een gouden tint krijgen tijdens het bakken • Herhaal voor al het deeg • Bak elke “lading” gedurende 20 tot 30 minuten op 200°C (of totdat ze een gouden glans krijgen) • Geniet van deze uitmuntende Letse specialiteit

37 DOSSIER: VEILIGHEID

RECEPT MET RESPECT

UIT MET VERREKIJKERS

TALK NIGHTS ANTWERP MAANDAG 14 MEI

DOSSIER: VEILIGHEID

38

Is een vreemde taal spreken echt gemakkelijker met een borreltje op? Test het tijdens de Talk Nights in ViaVia. Hier leer je een buitenlandse taal spreken door social te zijn.

Wanneer je binnenkomt plak je een sticker op met de taal die je spreekt. Iedereen vindt een gesprekspartner in de gewenste taal en het oefenen kan beginnen.

Reiscafé ViaVia: Wolstraat 43 Antwerpen

MARCHÉ CHOCÉ USOS DUURZAAMHEIDSMARKT DONDERDAG 17 MEI Een markt over chocolade! De vijfde editie van het duurzaam marktje van USOS zet Congo en chocolade in de kijker. Kom langs om van heerlijk eten in een duurzaam jasje te genieten, terwijl je meer leert over het belang van duurzaamheid en hoe je je eigen gedrag en gewoontes aan een studentikoos budget kunt verbeteren!

Hof van Liere Universiteit Antwerpen

NAAR EEN ECONOMIE VAN HET GENOEG

Steeds meer spullen, die extra citytrip of de nieuwe auto, het zou gelijk staan aan beter. De realiteit toont een ander beeld: zowel de planeet als steeds meer mensen hebben te maken met een burnout. Een rijkt leven vertrekt juist vanuit het stellen van grenzen volgens de organisatoren. In lezingen tonen, onder andere Jan Mertens (Federale Raad Duurzame Ontwikkeling) en Luc Alaert (coördinator van het steunpunt Circulaire Economie), hoe we dit voor elkaar krijgen.

De Nieuwe Vrede: Vredestraat 16, Antwerpen

FELIX POETRY FESTIVAL DONDERDAG 31 MEI Voor de tiende keer presenteert Antwerpen Boekenstad een meerdaags poëzieprogramma in het Felix Pakhuis. Opnieuw is er een internationaal luik met vier Europese dichters. De avond kadert in het project Versopolis, een Europees platform voor poëzieorganisaties, waarvan Poëziecentrum deel uitmaakt.

De openingsavond vindt op donderdag 1 juni plaats in het Felixpakhuis met een selectie buitenlandse. Dit jaar zijn Pernilla Berglund (Zweden), Renate Aichinger (Oostenrijk), Aivaras Veiknys (Litouwen), Harry Man (UK) en Maria Ferencuhova (Slowakije) te gast. Charlotte Van den Broeck en Ilja Leonard Pfeijffer vertegenwoordigen de Nederlandstalige poëzie.

ZATERDAG 26 MEI Felixpakhuis Het dominante verhaal binnen onze samenleving is dat een goed leven bestaat uit een superdrukke job en grenzeloze consumptie.

Godefriduskaai 30 2000 Antwerpen

LIBANON, IN STAAT VAN CRISIS 10 MEI TOT 17 JUNI Het Brusselse filmhuis Nova toont hedendaagse Lebanese cinema, die het land in crisis toont. Libanon is een land dat voortdurend op de rand van de afgrond balanceert. Kun je kijken naar een film over de wanhoop rondom de vluchtelingenstroom uit Syrië en een documentaire over moderne slaven die in Libanon ingevoerd zijn. Er staat ook fictie op het programma in de vorm van een film over een blinde man, waardoor je het land bekijkt vanuit een andere blik.

Nova-cinema.org

OPENINGSWEEKEND ANTWERPEN BAROK IN HET MAS VRIJDAG 1 JUNI Het MAS ontvangt de leading lady van de barok: ‘Michaelina’, een kunstenares die groot werd in een periode waarin vrouwelijke artiesten zeer zeldzaam waren.

Naast Michaelina exposeert de jonge Antwerpse fotograaf Athos Burez in het MAS, zijn eerste solotentoonstelling: ‘Barok Burez’.

Het belooft een feestje te worden met bars, dj’s en een silent disco.

Voor meer infor-matie over de activiteiten: mas.be

KUNNEN STEDEN EN GEMEENTEN DE WERELD REDDEN? DINSDAG 5 JUNI ‘Duurzame steden en gemeenschappen’ is een van de 17 ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de VN. Wat houdt dit juist in? Wat kunnen steden en gemeenten internationaal betekenen voor alle ande-re ontwikkelingsdoelstellingen?

Hoe wordt een internationale dimensie opgenomen in het lokale be-leid? Zijn er al interessante voorbeelden? Met medewerking van Peter Wollaert van Unitar/Cifal Flan-ders, Wouter Boesman van Platforma (Europees platform van lokale en regionale besturen voor ont-wikkeling) en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

Zuidcafé: Volksstraat 69 Antwerpen

BOEKPRESENTATIE: HET EINDE VAN DE WITTE WERELD WOENSDAG 6 JUNI De tijd van Belgisch Kongo of Nederlands Indië is dan wel voorbij, de denkkaders die de kolonisering mogelijk, aanvaardbaar en onzichtbaar maakten, leven gewoon verder.

Met dit confronterend boek haalt Olivia U. Rutazibwa de oproep tot dekolonisatie naar de Lage Landen. Van institutioneel racisme tot Jan met de Pet, van xenofobie en islamofobie tot lijken in de Middellandse Zee en onhoudbare economische modellen. Warm aanbevolen voor zij die deze discussies met de nodige verwarring of vijandigheid volgen.

Maar evengoed voor de fans van de multicultuur van het eerste uur.

De Roma: Turnhoutsebaan 286, Borgerhout

PRESIDENT: FOTOGRAFIE: FELIX COPPIETERS IRIS MASELIS SECRETARIS: REDACTIE: CHARLOTTE LIEVENS MARGOT VAN DEN BERGEN ELEONORA PAKLONS HOOFDREDACTIE: WESLEY HERMANS BIJOU VAN DER BORST GILLES VAN HECKE MARLOES DE BRUIN UITGEVER: KRISTINA DRCHA VERREKIJKERS JOURNALISM TINE ROMBOUTS CHRISTINA STABOURLOS VORMGEVING: MALINGA GODDERIS EINDREDACTIE: TINE ROMBOUTS KRISTINA DRCHA DENISE MOL LORIEN VERACHTERT