Verrekijkers 41 'Traditie' by Verrekijkers Magazine

JOUW FOCUS OP DE WERELD

# 41

TRADITIE

2019

VOORWOORD

TRADITIES ONDER VUUR

TRADITIE

ACTUALITEIT

6 Boeken wereldwijd 9 Columns 12 Skolstreijk för Klimatet 36 A taste of Vietnjam 37 Vietnamese oestersoep

DOSSIER 16 Hoe zit het met jouw racistische vooroordelen? 18 De eeuw van Xi – Een terugkeer naar het traditionele keizerrijk van China? 21 Jong en beiaardier: gepassioneerd door een traditioneel instrument 24 Bravery 26 Wie woont nog op de Koningsstraat?

INTERNATIONAAL 30 De gecodeerde eeuwenoude sms in competitie met globalisering 32 Kom eens uit je bubbel: op inleefreis naar Marokko

Desalniettemin komen sommige tradities steeds vaker onder vuur te liggen. Denk maar aan het Zwartepietendebat dat jaarlijks rond Sinterklaas weer opduikt, of het langzaam leegstromen van de kerken op zondag. Zo worden tradities alsnog ook een politieke kwestie. Moeten we bepaalde tradities toch maar laten varen om ons aan te passen aan de steeds veranderende maatschappij, of dreigen we zo onze identiteit te verliezen? En wat met tradities die in elkaars vaarwater komen in deze tijden van globalisering?

TRADITIE

Tradities vormen een cruciaal onderdeel van het menselijk bestaan. Per definitie zijn ze iets dat ingebakken is in ons leven, of de traditie nu een cultureel gegeven is zoals zingen tijdens een voetbalmatch, of religieus zoals Kerst vieren met cadeautjes.

In dit nummer gaan onze redacteuren op zoek naar alle betekenissen van het woord ‘traditie’. We bezoeken het Griekse eiland Evia op zoektocht naar een met uitsterven bedreigde vorm van communicatie, nemen de rol van het Belgisch koningshuis in de 21ste eeuw onder de loep en reizen naar China voor een analyse van het huidige bestuur dat oude tradities en nieuwe technologieën verenigt. Een eenvoudig antwoord op de vraag welke tradities we in onze huidige maatschappij kunnen en moeten behouden zullen we waarschijnlijk niet vinden. Net omdat ze zo’n belangrijk deel van ons leven vormen, zal het altijd een erg gevoelig en persoonlijk onderwerp blijven. Hopelijk kunnen we echter met bewuste en open geest het debat voeren. Misschien kan dat onze nieuwe traditie worden. Margot Van den Bergen, hoofdredacteur

PRESIDENT Felix Coppieters SECRETARIS Charlotte Lievens HOOFDREDACTIE Margot Van den Bergen UITGEVER Verrekijkers journalism VORMGEVING Magali Godderis

REDACTIE Christina Stabourlos Kristina Drcha Margot van den Bergen Bijou van der Borst Helena Michiels Merel Meersman Esmée Koeleman Roos Philipsen Giti Friedman Flore Debruyne

EINDREDACTIE Kristina Drcha Denise Mol Lorien Verachtert

MET DE STEUN VAN

ONZE VERREKIJKERS

GITI FRIEDMAN

MEREL MEERSMAN

ROOS PHILIPSEN

SPECIALIST RECHTVAARDIGE WERELD SPECIALIST TAAL Helena is 18 en begonnen aan haar opleiding Toegepaste Taalkunde. Ze is gepassioneerd over alles wat raakt aan talen en geschiedenis. Een echte boekenworm, die graag een reading soundtrack op de achtergrond heeft. Voortdurend is voortdurend Helena op zoek naar nieuwe weetjes en interessante ontdekkingen om haar leergierigheid te prikkelen. De wereld blijft haar, al dan niet positief, verbazen.

KRISTINA DRCHA

Giti is een ambitieuze dagdromer die graag sport, musiceert en de ‘little things in life’ fotografeert. Het liefst zou ze levenslang ontdekkingsreiziger zijn, maar gelukkig komt journalist ietsje in de buurt. Thuis, tussen vrienden of bij de opleiding communicatiewetenschappen kijkt ze optimistisch naar de toekomst en streeft ze naar universele rechtvaardigheid. Als er een hindernis in de weg staat, dan loopt ze er gewoon omheen. Behalve als het op haar guilty pleasure aankomt: Italiaanse gerechten.

SPECIALIST KLIMAAT

CHRISTINA STABOURLOS

ESMÉE KOELEMAN

FLORE VERKEST

Foto van Pablo Cepeda

Schrijft lange brieven en laat zich ‘s avonds voorlezen. Ze heeft een on-vermurwbaar streven naar een ademrijk leven in een stad die zich steeds voller vult. Ze studeerde Film- en Theaterwetenschappen, behaalde een lerarendiploma, maar beseft nu dat ze liever bioloog was geworden. In haar vrije tijd probeert ze uit haar klimaatdepressie te klauteren door heil te zoeken bij natuuren milieubewegingen. Sleurt haar lief overal mee naartoe.

Merel maakt ingewikkelde fenomenen, zoals klimaat-verandering, begrijpelijk voor de lezer. Haar kennis dankt ze aan een bachelor chemie en biochemie in Gent. Op het moment volgt ze de master milieuwetenschappen aan UA. Met bagage over deze onderwerpen hoopt zij met haar artikels iedereen een beetje wetenschapper te maken. Ook schuwt ze nooit het debat. Ondanks haar beta kwaliteiten is ze ook muzikaal.

Foto van Pablo Cepeda

TRADITIE

Levensmotto: “Hoe meer je leert, hoe meer je beseft dat je nog niets weet.”

SPECIALIST STAD VAN DE TOEKOMST

SPECIALIST 21STE EEUW Kristina is een echte “informatie-geek”. Ze leert graag bij over alles wat ze interessant vindt en dat kan wel eens variëren, zelfs van dag tot dag! In de 21e eeuw staat de mens voor veel grote uitdagingen. Enerzijds groeiende ongelijkheid, klimaatverandering en milieuvervuiling, maar anderzijds zijn de mogelijkheden waar millennials over beschikken niet te onderschatten. Door de razendsnelle informatiestroom kunnen we onze ideeën verspreiden en samen aan een mooiere wereld bouwen.

SPECIALIST VERLICHTE MAATSCHAPPIJ SPECIALIST CHINA, CHINA-EU RELATIES Flore heeft een passie voor taal. Ze behaalde reeds een master in Oosterse Talen en Culturen - Sinologie en heeft een sterke interesse in China-EU relaties. Momenteel volgt ze een tweede master Internationale Betrekkingen en Diplomatie aan de Universiteit van Antwerpen waarbij het thema van haar masterthesis draait rond het beleid van Xi Jinping in China. Ze houdt van reizen, nieuwe culturen en talen leren kennen, en droomt van een toekomstige diplomatieke carrière.

SPECIALIST FILOSOFIE Met een bachelor in de Kunst- en Cultuurwetenschappen op zak is Esmée bezig haar kennis uit te breiden met een tweede bachelor in de Wijsbegeerte. Haar interesses vallen onder te verdelen in de kunsten, milieuproblematiek, ethische vraagstukken en rechtvaardigheid in de breedste zin van het woord. Naast het op papier zetten van haar eigen hersenspinsels laat ze ook graag het verhaal van anderen zien door diepteinterviews.

Christina plukt dagelijks aan de vraagtekens die zich in haar hoofd nestelen en doorratelen. Met een kritische bril kijkt ze naar onrecht, discriminatie en talrijke andere onderwerpen die haar mond doen openvallen. In haar artikels krijgen ongehoorde groepen een stem, verborgen onrechtvaardigheid een vergrootglas en de eigen leefwereld een verrekijker. Thema’s als racisme in het dagelijks leven probeert ze te duiden. Als ze niet aan vraagteken-plukken doet, tokkelt ze op de piano of eet ze een hevig besproeide aardbei met volle overgave. Naast al dat geschrijf, getokkel en gereis brengt ze haar studie sociologie stilaan tot een einde.

5 TRADITIE

HELENA MICHIELS

ONZE VERREKIJKERS

ACTUALITEIT

WERELDWIJD

LIBANON

AUTEUR: MARGOT VAN DEN BERGEN ILLUSTRATIE: MAGALI GODDERIS

FILM: CAPERNAUM Nadine Labaki werd genomineerd voor een Golden Globe voor Capernaum, en dat meer dan verdiend. De 12-jarige Zain laat in deze film zijn ouders achter voor een beter leven in Beirut. Labaki behandeld het zware onderwerp van kinderen in de sloppenwijken van Beirut met gevoeligheid en slaagt erin melodrama en clichés te vermijden.

ZUID-KOREA

FILM: BURNING In Burning, gebaseerd op een kortverhaal van Haruki Murakami, volgen we Shin Hae-mi en de twee mannen in haar leven—de arme, teruggetrokken boer Lee Jong-su en de rijke, succesvolle Ben. Met behulp van de prachtige cinematografie levert regisseur Lee Chang-dong een zinderende thriller die thema’s als klassenverschillen en mannelijkheid niet schuwt.

MEXICO BOEK: LOST CHILDREN ARCHIVE Lost Children Archive is een erg actueel boek waarin de Mexicaans-Amerikaanse schrijfster Valeria Luiselli een intrigerend portret schildert van de huidige Verenigde Staten. De road trip van een koppel dat langzaam aan uit elkaar groeit vormt het kader voor een verhaal over kinderen die de grens oversteken tussen Mexico en de VS, maar naast de politieke boodschap is dit vooral een erg treffend verhaal over familie.

DOCU: ON HER SHOULDERS In On Her Shoulders volgt Alexandria Bombach de 25-jarige Nadia Murad, een activiste die de genocide van de Jezidi’s in Noord-Irak door ISIS overleefde. De documentaire focust voornamelijk op de enorme druk die op haar rust als woordvoerster, en de keerzijde van de belangrijke rol die activisten als Murad op zich nemen.

TRADITIE

JAPAN

IRAK/VS

KENIA

BOEK: TERRITORY OF LIGHT In twaalf korte vignetten schetst Yūko Tsushima in Territory of Light een jaar in het leven van een jonge moeder in Tokyo nadat haar man haar heeft verlaten. De schrijfstijl is poëtisch en draagt bij tot een roman die lang nablijft. Rauw, maar nooit zonder hoop. BOEK: THE DRAGONFLY SEA The Dragonfly Sea van Yvonne Adhiambo Owuor is een comingof-age verhaal over Ayaana, die met haar moeder op het eiland Pate woont. Doorheen het boek komt ze in contact met religieuze extremisten, tsunami’s, kidnappers, om uiteindelijk terecht te komen in het Midden-Oosten. Hoewel dat allemaal dramatisch klinkt, slaagt Owuor erin om de verhaallijnen samen te weven tot een schitterend geheel, waarin de vraag wat ‘thuis’ betekent centraal staat.

COLUMNS

How to video Workshop

WEERSTAND IN DE MEETSCHAPPIJ TEKST: CHRISTINA STABOURLOS VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

24th of April 2019 19h00 – 21h00 Zomaar een dak (City Campus, Prinsstraat 32, 2000 Antwerpen) Costs and registration? The workshop is free for all participants. You can register through the link on the site of uantwerpen Questions? For more information: mitte.scheldeman@uantwerpen.be

In de trein onderweg naar een meting, werd ik overheerst door weerstand.

METING?

Excuseer me, ik heb het over een examen. Je kent dat wel. Het moment waarop je alweer moet aantonen dat je iets kan dat anderen - die een gelijkaardig examen niet afleggen - niet kunnen. Of waartoe je allezins geen tastbaar bewijs hebt dat zij het ook kunnen. Meer en meer worden arbeidsmarktkansen verhoogd met je aantoonbare – zogenaamde – skills.

Als ik aan mijn medestudenten vraag waar ze zichzelf zien binnen het jaar, is het antwoord vaak dat ze nog een extra studie willen opnemen. “Zoiets staat goed op je CV en wat ga je nu bereiken met enkel een master in de sociologie?”

“ZONDER DIE METING BEN JE NIETS -LUCHTONGEMETEN: NET ZOALS DE MAATSCHAPPIJ.”

DE MEETSCHAPPIJ. Ja, zo kan je de maatschappij misschien wel beter vatten. Een wereld waarin alles gemeten wordt en zonder die meting ben je niets -luchtongemeten: net zoals de maatschappij.

Onderweg naar wat ik beschouwde als ‘allerlaatsteexamen-ooit-indien-ik-slaag’, kwam ik tot het besef dat het daar niet bij zou blijven. Met wat verbeeldingskracht zag ik wat de meetschappij nog voor mij in petto zou hebben.

Metingen in andere gedaantes. Misschien wel even beangstigend en - hupsakee. Weerstand vergezelde me in de trein. Ik had hem nochtans niet uitgenodigd op deze rit! Spottend vertelde hij me dat hij me eeuwig zou volgen. Zelfs na dit examen. Ik vroeg hoe ik van hem af kon geraken maar hij lachte me uit. Na de vermoeiende treinrit legde ik mijn laatste examen af en kreeg meteen te horen dat ik geslaagd was. Euforisch stuurde ik tientallen smsjes naar mijn vrienden en familie om te laten weten dat ik het gehaald had. Achteraf gezien, zag ik dat ik - ondanks de weerstand op de meetschappij - energie haal uit zogenaamde positieve metingen.

Hangt ons geluk af van de manier waarop de maatschappij georganiseerd is? Zijn we allemaal gevangen in dat net van constante beoordeling? Toegegeven halen de meeste metingen mogelijk het beste in ons naar boven. Niets mis met gezonde concurrentie en jezelf extra te ontwikkelen, toch?

Geen weerstand bieden op de meetschappij is voorlopig geen optie voor me, daar ben ik nog te strijdlustig voor. Al ga ik stiekem genieten van dat velletje papier dat mijn diploma noemt… Want zonder concrete werkeraving kan ik alleen zo aan de buitenwereld tentoonstellen dat ik iets weet of kan.

9 TRADITIE

When and where?

De maatschappij is iets geks. Probeer het maar eens vast te pakken. Het gaat je niet lukken! Ga je een groep mensen vangen en zeggen dat zij een maatschappij zijn? Wat met de mensen on the other side (letterlijk en figuurlijk)? Wat met de materiële omgeving? Intuïtief kan de maatschappij vanalles betekenen.

COLUMNS

ACHTER HET MASKER VAN DE DIGITALE NOMADEN

KUDDEGEDRAG VERSUS GELUK

TEKST: CHRISTINA STABOURLOS VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

TEKST: KRISTINA DRCHA VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

De moderne arbeider of digital nomad kan in de 21ste eeuw in meerdere omgevingen het vereiste werk uitvoeren. Hij hoeft zich niet in een bibliotheek op te sluiten waar hij omgeven wordt door kennis, noch in een kantoorruimte verbonden met een pc, onder toezicht van de ploegbaas. De mobiele arbeider van nu is een hybride, een cyborg die beweegt, overal waar connectiviteit mogelijk is. Meer dan een laptop, wifiverbinding, wat ondernemerszin en een gemiddeld IQ heeft hij niet nodig. Digitale nomaden wonen en werken waar hun hartje begeert of wat hun portemonee aankan. Vaak zijn dit Aziatische of Latijns-Amerikaanse landen.

Van jongs af aan worden we opgevoed met grotendeels hetzelfde stramien. Naar school gaan en goede punten halen, braaf zijn, luisteren en doen wat gezegd wordt. Alle ouders willen een kind op wie ze trots kunnen zijn. Dat spreekt voor zich, nietwaar? Als hun kind ineens afkomt met een zot idee om een internetbedrijf te starten op hun 16e, wordt dat vaak gewoon weggelachen en willen de ouders hem of haar het liefst zien falen om vervolgens te zeggen: “Zie je wel? Zonder diploma kom je nergens!”

“Als rijke Westerlingen noemen de digitale nomaden zichzelf geen immigranten, een term met een negatieve connotatie dat hen niet toebehoort.”

Waarom bestaan er digitale nomaden? Braidotti beschrijft het moderne nomadisme als de duizelingwekkende progressie naar het deconstrueren van de identiteit, een soort van molecularisatie van het zelf. In mensentaal zijn de digitale nomaden op zoek naar opwinding en inzicht in hun eigen innerlijke wereld. De ontworteling van plaatsgebonden duurzame sociale relaties is daar een voorbeeld van. Duurzame relaties staan namelijk vaak in competitie met het nastreven van onze persoonlijke doelen en ontwikkeling.

KOMEN WE ELKAAR TEGEN ONDER EEN PALMBOOM?

Als rijke Westerlingen noemen de digitale nomaden zichzelf geen immigranten, een term met een negatieve connotatie dat hen niet toebehoort. Ze mogen als expats geluk elders zoeken. De digitale nomaden nemen de zon, zee, palmbomen en exotisch fruit mee in hun bubbel met gelijkgezinden. Interactie met de inheemse bevolking blijft vaak uit. Hun zonnebrillen zijn zo gefabriceerd dat ze beschermd worden voor de corruptie, armoede of andere zorgwekkende aspecten van hun paradijselijke omgeving dat hen kan afleiden van hun levensmissie; het vinden van een zelf, in combinatie met het fysieke onderhoud ervan.

De technologie valt als een geschenk uit de lucht, het maakt namelijk deze levensstijl mogelijk. Maar wat betekent het om hubs en coworking spaces te vestigen in landen die we ontwikkelingslanden noemen? Het is nog te vroeg om hierop een goed antwoord te formuleren. Het digitale nomadisme is hoe dan ook een extreem voorbeeld van de structurele verandering die de globale economie aan het ondergaan is. Ik ben in ieder geval benieuwd hoe de wereld er over vijftig jaar uitziet… Komen we elkaar tegen onder een palmboom?

Je hoort het wel vaker: “Kom uit je comfortzone en doe iets geks! Start een eigen bedrijf, ga reizen, doe wat je nog nooit hebt gedaan,...” Allemaal goed en wel, maar hoe zijn we in de eerste plaats in die comfortzone geraakt waar we zo moeilijk uit kunnen?

Dus krijg je te horen dat je goed moet studeren om daarna een stabiele job te krijgen waar je moet werken tot je 65e om iemand anders zijn of haar dromen waar te maken. Dit laatste zeggen ze er meestal niet bij weliswaar. Want dat is toch “normaal”?

Zo werkt het leven nu eenmaal: je verkoopt je tijd in ruil voor stabiliteit en zekerheid dat je niet op straat komt te staan en je schulden kunt uitbetalen. Maar ten koste van wat? Hoe meer we denken in termen van stabiliteit en zekerheid, hoe sterker onze comfortzone wordt en hoe minder kans dat we er ooit uit kunnen geraken. We zijn namelijk gewoontedieren die het liefst de kudde volgen en bang zijn om te falen. Logisch, want op school kregen we ook geen lofbetuiging na het buizen op een toets. Toch is falen gezond. Kijk maar naar de meest succesvolle mensen van deze tijd. Het enige wat hen onderscheidt van de kudde is dat ze veel vaker hebben gefaald dan de gemiddelde mens. Nochtans kiezen degenen met goede punten er meestal voor om te leven voor hun weekends en de jaarlijkse vakanties. Daarnaast vinden ze het altijd fijn om tegen anderen te klagen over het werk en kunnen ze vaak niet voldoende tijd doorbrengen met hun gezin. Maar stabiliteit en zekerheid gaat boven alles - toch?

Gelukkig is er bij meer en meer mensen het besef gekomen dat het leven iets kostbaars is en dat we onze tijd moeten besteden aan zaken die er echt toe doen en verantwoordelijkheid voor ons leven moeten opnemen. Als het schoolsysteem zich zou aanpassen aan de geest van de mensen in plaats van andersom, zouden we niet allemaal een meer betekenisvol bestaan leiden van maandag tot zondag? Zolang goede punten op school belangrijker zijn dan iemands persoonlijke ontwikkeling als individu, worden we gedwongen om te kiezen tussen kuddegedrag en geluk.

11 TRADITIE

TRADITIE

COLUMNS

ACTUALITEIT

De studentenprotesten zorgen voor heel wat ophef. Mensen moedigen de jongeren aan of berispen hen omwille van het missen van lesdagen. Zo wordt meermaals geopperd dat jongeren thuishoren op schoolbanken en niet op straat. Het één staat het ander niet in de weg: jongeren kunnen hun leerplicht nakomen en er tegelijkertijd voor kiezen om zich te engageren voor een strak klimaatbeleid. Het missen van schooldagen is een praktische hindernis die zowel door jongeren ingezet wordt om hun staking kracht bij te dragen als door eventuele tegenstanders om jongeren af te raden de straat op te komen. Het week na week missen van een volledige schooldag is niet ideaal voor een moeiteloos parcours, maar dat is het huidige klimaatbeleid ook niet.

CLIMATE JUSTICE OP DE UNIVERSITEIT

Foto: Yves herman

SKOLSTREJK FÖR KLIMATET

In augustus vatte de toen vijftienjarige Greta Thunberg post op de trappen van het Zweedse parlement om aandacht te vragen voor het klimaat. Ze vond dat haar regering te weinig stappen ondernam om daadkrachtige klimaatdoelen op te stellen. Sindsdien uiten jongeren over de hele wereld hun klimaatbekommernissen met behulp van schoolstakingen.

TEKST: ROOS PHILIPSEN VORMGEVING: MAGALI GODDERIS Het is niet de eerste keer dat studenten de straat opgaan. In 1966 protesteren studenten tegen de tweetaligheid die opgelegd wordt in de universiteit van Leuven en tegen het autoritaire gezag van de bisschoppen die de universiteit leiden. Wereldwijd ontstaan in die periode studentenprotesten. In Parijs woedt in 1968 een studentenrevolte, waarbij studenten protesteren tegen het verouderde schoolsysteem dat ze als conservatief en autoritair ervaren. Tot twee jaar later vinden over de hele wereld studentenprotesten tegen de heersende macht plaats. Amerikaanse studenten komen in opstand tegen de aanwezigheid van Amerikaanse soldaten in Vietnam en Zuid-Afrikaanse studenten protesteren tegen de invoer van het koloniaal geïnspireerde Afrikaans als verplichte taal.

YOUTH FOR CLIMATE België kent Anuna de Wever en Kyra Gantois als vertegenwoordigers van Youth for Climate. De klimaatbeweging wil een bewijs van de maatregelen waarmee de overheid de klimaatopwarming in ons land onder de twee graden denkt te houden. Zolang dat bewijs niet geleverd wordt, zijn Anuna en Kyra van plan de marsen verder te zetten. Eind februari kregen ze bezoek van Greta Thunberg op de mars van Brussel en reisden ze samen naar de marsen in Parijs, Hamburg en Antwerpen. Ondertussen is Greta weer in Zweden, waar ze ijverig de straat blijft opzoeken om aandacht te vragen voor het klimaat. Neergepend op kartonnen borden of gescandeerd door de massa trekken verscheidene leuzen de aandacht in de optochten. Op Greta Thunbergs kartonnen bord staat sinds augustus te lezen: “Skolstreijk för Klimatet”. Ze droeg haar oorspronkelijke bord zo vaak met zich mee, dat ze voor haar marsentocht in de Europese steden een nieuw karton beschilderde met exact dezelfde boodschap.

Rector van de Universiteit Antwerpen Herman Van Goethem stuurde bij aanvang van het tweede semester een e-mail naar alle studenten. Hij schreef dat een groep onderzoekers, medewerkers en studenten van de universiteit een initiatief opstartte om een klimaatactieplan op te stellen met als doel de universiteit klimaatneutraal te maken. Bij aanvang van volgend academiejaar wil de universiteit een plan op tafel leggen met korte- en langetermijnmaatregelen en acties. De rector steunt het initiatief en nodigt de studenten uit om expertise, ideeën en engagement te delen. De universiteit voorziet verschillende bijeenkomsten om die kennis en ideeën te kunnen delen.

Studenten uit het departement Biologie van de Universiteit Antwerpen noteerden een antwoord op de vraag wat de overheid kan doen om de opwarming van de aarde onder de 2°C te houden: voorziening van hernieuwbare energie snel en sterk uitbouwen, woningen en gebouwen energiecentrales laten worden in plaats van energieverslinders, mobiliteit hervormen naar elektrische auto’s en voldoende alternatieven voor de auto, ontbossing wereldwijd tegengaan, waar mogelijk bomen aanplanten en schade die ontstaat door enorme veestapel aanpakken. Volgens het wetenschappelijk onderzoek van de studenten zullen de kosten van niets doen vele malen hoger liggen dan de investeringen om de uitstoot sterk te laten afnemen. Niets ondernemen zal leiden tot zware stormen, overstromingen, bosbranden en extreme droogtes. Daaruit zullen voedseltekorten en sociale onrust ontstaan. Sommige gebieden zullen haast onleefbaar worden, waardoor migratiegolven op gang komen.

De subsidies voor fossiele brandstoffen bedragen wereldwijd jaarlijks 530 miljard dollar. Als dat geld niet langer geïnvesteerd wordt in fossiele brandstoffen en zelfs maar gedeeltelijk gebruikt wordt om de overgang naar een CO2-uitstootvrije maatschappij te bekostigen, geraken we al heel ver.

CLAIM THE CLIMATE

De jonge klimaatstrijders staan niet alleen in hun protest. Climate Express legde in 2013 op eigen houtje een trein in naar de klimaattop in Warschau. De treininhoud bestond uit achthonderd enthousiaste mensen en een treinbestuurder op weg naar de klimaatonderhalingen in de Poolse hoofdstad. Vanuit dat enthousiasme ontsproot het plan om op regelmatige basis aandacht voor het klimaat te vragen. Twee jaar later fietsen driehonderd mensen met klimaatwensen naar Parijs om die te overhandigen aan de beleidsmakers. Naast de fietsers, hebben ook kajakkers, wandelaars, lopers en bootlustigen de trip naar Parijs gemaakt en in 2017 heeft een delegatie fietsers zes concrete eisen klaar die ze presenteren op de klimaattop in Bonn. Climate Express kondigt in het najaar een klimaatmars aan en op 2 december 2018 trokken naar eigen telling 70.000 mensen de Brusselse straten op om een helder klimaatbeleid te vragen. Het is de grootste klimaatbetoging tot dan toe, een onvoorspeld grote massa wandelde mee in de optocht en ijverde voor het redden van de planeet. Anderhalve maand later komen klimaatliefhebbers opnieuw de straat op en verbreken het decemberrecord. Op dit moment is er nog geen ambitieus klimaatplan. Wat er wel is, is Leonardo di Caprio die de Belgische klimaatjongeren een hart onder de riem steekt, een universiteit die klimaatneutraal wil worden en haar studenten aanspoort om hun ideeën te delen, en een onverstoord al dan niet jeugdig engagement waarbij wereldwijd mensen op de bres springen voor het klimaat.

KLIMAATHASHTAGS DIE DE MOEITE ZIJN OM UIT TE PLUIZEN: #fridaysforfuture Op www.FridaysForFuture.org vind je een map waarop je kan terugvinden waar en wanneer ter wereld schoolmarsen plaatsvinden. #Youthforclimate organisatie van onder andere Kyra en Anuna, die jongeren oproept om te protesteren tegen het huidige klimaatbeleid #ClimateExpress Belgische klimaatorganisatie die overloopt van enthousiasme #GretaThunberg Greta post op haar Instragramaccount foto’s van klimaatmarsen, haar interviews en haar projecten #globalstrikeforfuture #youthstrike4future #climatestrike

13 TRADITIE

THERE IS NO PLANET B

DOSSIER TRADITIE

TRADITIE

DOSSIER

Stel je voor: je zit in de trein en via de intercom word je erop geattendeerd dat er in deze specifieke trein en op dit station vaak zakkenrollers actief zijn. De conductrice verzoekt iedereen dus om extra alert te zijn. Net na dit bericht loopt er een getinte man langs je door het gangpad. Zou je even schrikken? Zouden je hersenen beslissen: het intercombericht + een getint persoon = gevaar? Of ben je ervan overtuigd dat jij geen racistische vooroordelen hebt?

TRADITIE

TEKST: ESMÉE KOELMANS VORMGEVING: MAGALI GODDERIS De Antwerpse studentevereniging AYO organiseert in maart verschillende culturele evenementen in het teken van de Black History Month. Dit ter ere en nagedachtenis van deze geschiedenis en sleutelfiguren waaronder Amerikaans burgerrechtenactiviste Rosa Parks en de Zuid-Afrikaanse politicus en anti-apartheidsstrijder Nelson Mandela. Een groot deel van die geschiedenis zit vol met ellende. Het herdenken van die geschiedenis betekent nog niet dat tegenwoordig alles koek en ei is voor de AfroAmerikaanse en -Europese gemeenschap. Hedendaagse conflicten zijn regelmatig het gevolg van racistische uitingen. Etnisch profileren is een actueel probleem, voetbalbonden doen regelmatig onderzoek naar racistische aanklachten en in online gaming worden spelers continue geconfronteerd met racistische uitlatingen. Problemen die hun wortels hebben in racistische vooroordelen. Vooroordelen die in elke blanke Europeaan schuilen.

DE IMPLICIETE RACISTISCHE HOUDING Tussen 2002 en 2015 hebben bijna 145.000 blanke Europeanen meegedaan aan ‘Project Implicit’ van de Harvard-Universiteit. Bij deze test werden afbeeldingen van blanke en donkere gezichten weergegeven samen met positieve of negatieve woorden. Het resultaat laat zien hoe gemakkelijk de hersenen een link leggen tussen wat psychologen de implicit racial attitude noemen. In elk Europees land associëren de deelnemers de donkere variant sneller met negatieve worden. Ze doen er tevens langzamer over om deze gezichten te associëren met positieve woorden. Geen enkel land komt uit op negatieve score, wat staat voor een positieve associatie met zwartheid.

Zelfs deelnemers die geloven een non-racistische of antiracistische houding te hebben, ontvingen een positieve uitslag op de test. De onderzoekers stellen dat de uitslag automatische associaties laat zien die zich in een sociale wereld door de jaren heen hebben ontwikkeld. Een sociale wereld die ervoor zorgt of eraan bijdraagt dat blanke Europeanen zwartheid met negativiteit associëren.

Er zijn verschillende oorzaken te noemen waardoor racistische vooroordelen het denken van de blanke Europeaan insluipen. Een van de belangrijkste factoren voor het in stand houden en veroorzaken van racistische denkbeelden zijn de media en de manier waarop de nieuwsberichten geformuleerd worden. Door Kathleen de Ridder – medewerkster van het Forum van Etnisch-Culturele Minderheden in Vlaanderen – ook wel omschreven als ‘de witte media’. In haar gelijknamige boek laat ze zien dat de zogenaamde media-allochtoon vooral negatief in het nieuws verschijnt. Volgens De Ridder is dit te wijten aan het denkbeeld van journalisten die te stereotypisch en te cliché zijn. Desalniettemin scoren deze clichématige nieuwsberichten in het algemeen beter dan negatieve berichten over blanke Europeanen: ‘Een Belgische, katholieke apotheker die weigert de pil te verkopen omdat dat ingaat tegen zijn geloof was goed voor twee kleine persvermeldingen. Een [Jordaanse] moslim die een mannelijke anesthesist weigert voor zijn vrouw haalt dagenlang alle landelijke media, tot Terzake toe.’ – Kathleen de Ridder, De witte media. Of waarom allochtonen altijd slecht nieuws zijn.

Veel racistische vooroordelen worden echter al in de vroege kinderjaren ontwikkeld en zijn tijdens de volwassenheid lastig te veranderen. Wat de precieze oorzaken zijn voor het ontstaan van de vooroordelen is niet duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat de informatie die jonge kinderen tot zich krijgen te blank is. In hoeveel sprookjes speelt namelijk een niet-blank persoon de hoofdrol? Of überhaupt een rol? Hetzelfde geldt voor (teken-)films. En hoeveel grote historische personen waarover les wordt gegeven op school zijn van een allochtone afkomst? In Nederland wordt de 17e eeuw afgebeeld als een periode van ongekende voorspoed en welvaart; de Gouden Eeuw. De cruciale positie van Nederland in de slavenhandel van die tijd, en de gruwel die daarbij is komen kijken, wordt als minder belangrijk afgebeeld. Al deze factoren dragen in elk geval niet bij aan het creëren van positieve associaties met zwartheid/andere etniciteiten.

VERBEELDING VERSUS VERSTAND

De informatiebronnen voor kinderen bevatten dus een gebrek aan diversiteit en multiculturaliteit. Ook media voor volwassenen zitten vol stereotyperingen. Je vindt de stereotypes in films, in het nieuws en in uitspraken van politici. Herhaaldelijke blootstelling aan stereotypen zijn een bron voor racistische vooroordelen. Volgens de 17e-eeuwse filosoof

Spinoza komt dit doordat de media en politici tot onze verbeelding kunnen spreken. Wat we ons het gemakkelijkst kunnen verbeelden, zien we het helderst voor ons, ook al is het in strijd met ons verstand. De verbeelding neemt namelijk passief alle informatie aan als waarheid. Bijvoorbeeld, als politici blijven herhalen dat migranten slecht zijn dan neemt de verbeelding dat over. “Op grond hiervan,” verklaart Spinoza, “wordt het ons ook duidelijk hoe gemakkelijk men in grote dwalingen kan vervallen als men niet een nauwkeurig onderscheid maakt tussen verbeelding en verstand.”

Een structurele verandering vraagt om training van beroepsgroepen, zoals leerkrachten, politie en politici. Of een dergelijke verandering ooit echt van de grond komt, valt nog te bezien. Door de denkbeelden die zich bevinden in de verbeelding, wordt de manier waarop we in het dagelijks leven reageren op mensen beïnvloed. Dat kan leiden tot oneerlijke behandeling en uitsluiting. Zo zal je bijvoorbeeld minder snel naast iemand in de bus gaan zitten met een getint uiterlijk, of beschouw je onbewust iemand met een buitenlandse achternaam als minder betrouwbaar. Als je geen slachtoffer wil worden van een dergelijke dwaling, zul je er dus zelf werk van moeten maken. De denkbeelden die passief door je verbeelding worden opgenomen, dien je actief met je verstand te moeten onderzoeken. Je moet dus actief alle waar- van onwaarheden onderscheiden.

IEDEREEN IS BEVOOROORDEELD

We kunnen vooroordelen niet uitschakelen. Iedereen denkt in stereotypes en iedereen heeft vooroordelen. Het is een manier om de wereld te leren begrijpen. Een vooroordeel staat ook niet direct gelijk aan racisme. Maar vooroordelen kunnen wel de basis zijn van racistisch gedrag. Bewust of onbewust. Durf dus toe te geven dat er ook bij jou racistische vooroordelen in je hoofd schuilen die je verbeelding passief hebben overgenomen. Je hebt er niet zelf schuld aan. Iedereen is een product van de samenleving waarin hij of zij is opgegroeid.

Zolang de media en alle andere invloedrijke factoren stereotypes blijven gebruiken en andere rassen negatief blijven afbeelden, zul je zelf ten strijde moeten trekken. Hoe kan je je sterk maken tegen deze manier van denken? Blijf kritisch nadenken en neem niet in het web van de media als een spons alle informatie voor waarheid aan. Zo worden je vooroordelen beïnvloed. We mogen allemaal een beetje kritischer tegenover onze eigen denkbeelden staan. Hoe realistisch zijn deze nu?

17 TRADITIE

HOE ZIT HET MET JOUW RACISTISCHE VOOROORDELEN?

DE VOEDINGSBODEM VAN RACISTISCHE DENKBEELDEN

DOSSIER

DE EEUW VAN XI TEKST: FLORE VERKEST VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

TRADITIE

Ondanks de vele veranderingen en de ongeëvenaarde groei, grijpt Xi toch terug naar oude Chinese tradities. Hij is trots op de meer dan 3000 jaar oude Chinese cultuur en traditie. Xi werd door zijn studiegenoten omschreven als een boekworm en ook nu kan je hem vaak oude confucianistische spreuken horen citeren in zijn speeches. Hij beseft dat vele oude wijsheden ook nu relevant zijn en benadrukt de Confucianistische principes van harmonie en hiërarchie. Tijdens de periode van het keizerrijk van China stond de keizer boven zijn volk en de vader boven zijn kinderen. Xi Jinping is dan ook uiterst respectvol voor zijn vader Xi Zhongxun. Deze was een revolutionair ten tijde van Mao, maar kwam ten ongenade tijdens de Culturele Revolutie. Na de Culturele Revolutie werd zijn status hersteld en kreeg ook Xi Jinping steeds betere functies binnen de partij.

De keizer werd ook geacht steeds het goede voorbeeld te geven. Xi Jinping is een felle strijd aangegaan tegen corruptie die resulteerde in arrestaties van partijambtenaren op alle niveaus. In het klassieke keizerrijk verkreeg de keizer zijn macht door een mandaat van de hemel. Xi Jinping’s mandaat en macht wordt steeds groter. Naast het innemen van de voornaamste belangrijke posten binnen de CCP, de overheid en het leger is Xi ook hoofd van verscheidene nieuw opgerichte departementen. Deze macht is ook noodzakelijk om een dergelijke grootschalige anti-corruptie campagne uit te voeren waarbij verschillende hoog geplaatste figuren en groeperingen geviseerd worden. Ondanks de vele veranderingen en de ongeëvenaarde groei, grijpt Xi toch terug naar oude Chinese tradities. Hij is trots op de meer dan 3000 jaar oude Chinese cultuur en traditie. Xi werd door zijn studiegenoten omschreven als een boekworm en ook nu kan je hem vaak oude confucianistische spreuken horen citeren in zijn speeches. Hij beseft dat vele oude wijsheden ook nu relevant zijn en benadrukt de Confucianistische principes van harmonie en hiërarchie. Tijdens de periode van het keizerrijk van China stond de keizer boven zijn volk en de vader boven zijn kinderen. Xi Jinping is dan ook uiterst respectvol voor zijn vader Xi Zhongxun. Deze was een revolutionair ten tijde van Mao, maar kwam ten ongenade tijdens de Culturele Revolutie. Na de Culturele Revolutie werd zijn status hersteld en kreeg ook Xi Jinping steeds betere functies binnen de partij.

De tradities en het leven van tijdens het keizerrijk lijken ver weg. Na het uiteenvallen van het laatste keizerrijk, de Qing dynastie, in 1911 en sinds de overwinning van Mao en het oprichten van de volksrepubliek China in 1949, werd het traditionele confucianistische gedachtengoed opgeborgen. Deze ontwikkelingen bereikten een hoogtepunt tijdens de culturele revolutie, een revolutionaire strijd tegen de verslagen kapitalistische klasse en hun ideeën. Alles wat als bourgeois werd bestempeld, waaronder kunst en literatuur, werd verboden ten einde het marxisme te promoten. Na de dood van Mao zorgde Deng Xiaoping in de jaren ‘80 voor hervormingen en het openen van de markt. Hij maakte een ongeziene groei mogelijk voor China. De huidige president van China en de secretarisgeneraal van de Chinese Communistische Partij (CCP), Xi Jinping, is de eerste partijleider wiens populariteit bij het volk de persoonscultus rond Mao benadert. De Chinese bevolking noemt hem liefkozend Xi Baba (习爸爸), ofwel papa Xi. Je kan zijn portret overal zien opduiken in het straatbeeld of op posters, T-shirts en theekopjes. Een uitzonderlijke verdienste was de opname van zijn gedachtengoed in de Chinese grondwet. Dat gedachtengoed kan je nu ook lezen op een nieuw gelanceerde app, die alles omtrent Xi Jinping bevat en onlangs ontzettend populair werd in China. In maart 2018, tijdens het volkscongres, werd Xi niet enkel verkozen voor een tweede ambtstermijn, er werd een bijna unaniem akkoord bereikt voor het afschaffen van de limiet van twee presidentiële ambtstermijnen. Dit maakt het mogelijk voor Xi om ongelimiteerd aan het hoofd te blijven van één van de machtigste landen in de wereld.

De tradities en het leven van tijdens het keizerrijk lijken ver weg. Na het uiteenvallen van het laatste keizerrijk, de Qing dynastie, in 1911 en sinds de overwinning van Mao en het oprichten van de volksrepubliek China in 1949, werd het traditionele confucianistische gedachtengoed opgeborgen. Deze ontwikkelingen bereikten een hoogtepunt tijdens de culturele revolutie, een revolutionaire strijd tegen de verslagen kapitalistische klasse en hun ideeën. Alles wat als bourgeois werd bestempeld, waaronder kunst en literatuur, werd verboden ten einde het marxisme te promoten. Na de dood van Mao zorgde Deng Xiaoping in de jaren ‘80 voor hervormingen en het openen van de markt. Hij maakte een ongeziene groei mogelijk voor China. De huidige president van China en de secretarisgeneraal van de Chinese Communistische Partij (CCP), Xi Jinping, is de eerste partijleider wiens populariteit bij het volk de persoonscultus rond Mao benadert. De Chinese bevolking noemt hem liefkozend Xi Baba ( 习爸爸), ofwel papa Xi. Je kan zijn portret overal zien opduiken in het straatbeeld of op posters, T-shirts en theekopjes. Een uitzonderlijke verdienste was de opname van zijn gedachtengoed in de Chinese grondwet. Dat gedachtengoed kan je nu ook lezen op een nieuw gelanceerde app, die alles omtrent Xi Jinping bevat en onlangs ontzettend populair werd in China. In maart 2018, tijdens het volkscongres, werd Xi niet enkel verkozen voor een tweede ambtstermijn, er werd een bijna unaniem akkoord bereikt voor het afschaffen van de limiet van twee presidentiële ambtstermijnen. Dit maakt het mogelijk voor Xi om ongelimiteerd aan het hoofd te blijven van één van de machtigste landen in de wereld.

Begin februari werd in China het Chinese Nieuwjaar gevierd en het jaar van het varken ingeluid. Mensen die worden geboren onder het teken van het varken, één van de twaalf dieren, zullen voorspoed en geluk ervaren tijdens hun leven. Het grote deel van de 1,4 miljard chinezen reist voor dit feest terug naar zijn geboortestad om samen met familie te vieren. Dat zorgt voor een massale volksverhuis en treintickets zijn vaak weken op voorhand uitverkocht.

Huizen worden gekuist, deurportalen versierd en het karakter fu (副), dat geluk betekend, zie je overal terug in het straatbeeld. Families eten uitgebreid tijdens het nieuwjaarsfeest en dumpling’s zijn een traditioneel gerecht. Het Nieuwjaars Gala op CCTV, dat kan gezien worden als de Chinese variant van het Swingpaleis, is het populairste televisieprogramma op nieuwjaarsavond. Om middernacht wordt vuurwerk afgestoken en rode enveloppen met geld worden uitgewisseld, hoewel dat nu steeds vaker digitaal gebeurt via de Chinese app Wechat.

Wechat is de Chinese variant van Facebook, Twitter en Whatsapp. Jong en oud gebruiken deze app om met elkaar te sms’en, te bellen of hun locatie te delen. Daarnaast kunnen foto’s of momentopnames worden gedeeld, maar het meest vooruitstrevende aspect is Wechat Pay. Je bankkaart wordt gelinkt met de app en je kan in elke winkel betalen, geld naar vrienden doorsturen, en zelfs trein- en vliegtuigtickets kopen. Je kan ermee één van de duizenden fietsen in de straat scannen en gebruiken of een taxi dicht in je buurt bestellen. Wechat symboliseert de vele veranderingen die het land doorging in de laatste 30 jaar. Begin februari werd in China het Chinese Nieuwjaar gevierd en het jaar van het varken ingeluid. Mensen die worden geboren onder het teken van het varken, één van de twaalf dieren, zullen voorspoed en geluk ervaren tijdens hun leven. Het grote deel van de 1,4 miljard chinezen reist voor dit feest terug naar zijn geboortestad om samen met familie te vieren. Dat zorgt voor een massale volksverhuis en treintickets zijn vaak weken op voorhand uitverkocht.

19 TRADITIE

DOSSIER

TRADITIE

Het project stopt dan ook niet bij landen die langs de traditionele zijderoute liggen. Ook in België zijn er reeds een honderdtal investeringsprojecten. In Afrika en ZuidAmerika, voornamelijk Peru, Brazilië, Venezuela en Argentinië, genieten ook vele landen van de investeringen van China. Velen benadrukken echter dat de Chinese investeringen niet enkel een bedreiging zijn, ze bieden ook kansen en extra kapitaal. Kan YDYL een win-winsituatie betekenen of moeten we het machtige China, het land van het midden, vrezen?

de landen aan de route, het vergroten van politieke invloed, het bevorderen van handel, het aanleveren van grondstoffen en het financieel rendement van de investeringen. Chinese bouwbedrijven voeren vaak constructies uit zonder steun of advies van lokale ondernemingen. Nu de groei in China stagneert, biedt dat nieuwe kansen voor Chinese bouwbedrijven. Verscheidene landen verkiezen de Chinese investeringen boven investeringen van de Europese Unie of de Verenigde Staten, omdat ze niet gepaard gaan met dergelijke strenge voorwaarden en eisen van Westerse landen. Denk aan het respecteren van mensenrechten en het promoten van democratie. Een aantal Chinakenners noemen het project dan ook pure gebiedsuitbreiding. Landen die de leningen financieel niet kunnen terugbetalen, kunnen betalen met hun natuurlijke rijkdommen of de Chinese aanwezigheid en het gratis gebruik van de nieuwe infrastructuren toestaan.

De klassieke Chinese traditie ziet China als het rijk van het midden, omgeven door barbaarse stammen. Het Chinese woord voor China, Zhongguo (中国) betekent dan ook letterlijk het rijk van het midden. Dit sinocentrisch beeld kunnen we ook nu terugvinden in het buitenlandse beleid van Xi Jinping. De in 2013 voorgestelde strategie van Yi-dai Yi-lu (一带一路) is een grote internationale investeringsbeweging in wegen, spoorwegen, metro’s, elektriciteitscentrales en havens. Doelstellingen van het YDYL initiatief zijn het opbouwen van wederzijds vertrouwen tussen de landen aan de route, het vergroten van politieke invloed, het bevorderen van handel, het aanleveren van grondstoffen en het financieel rendement van de investeringen. Chinese bouwbedrijven voeren vaak constructies uit zonder steun of advies van lokale ondernemingen. Nu de groei in China stagneert, biedt dat nieuwe kansen voor Chinese bouwbedrijven. Verscheidene landen verkiezen de Chinese investeringen boven investeringen van de Europese Unie of de Verenigde Staten, omdat ze niet gepaard gaan met dergelijke strenge voorwaarden en eisen van Westerse landen. Denk aan het respecteren van mensenrechten en het promoten van democratie. Een aantal Chinakenners noemen het project dan ook pure gebiedsuitbreiding. Landen die de leningen financieel niet kunnen terugbetalen, kunnen betalen met hun natuurlijke rijkdommen of de Chinese aanwezigheid en het gratis gebruik van de nieuwe infrastructuren toestaan.

JONG EN BEIAARDIER: GEPASSIONEERD DOOR EEN TRADITIONEEL INSTRUMENT Een beiaard roept beelden op van traditiegetrouwe, doorgaans oudere spelers. Vandaag doorbreken we die gedachtegang. We ontmoeten Paige Breen (25) die aan de Beiaardschool in Mechelen studeert.

TEKST EN FOTO: MEREL MEERSMAN VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

Beiaarden bevinden zich boven in belforten. Er wordt pas van een beiaard gesproken wanneer er meer dan 23 klokken aanwezig zijn. Vlaamse beiaarden bestaan doorgaans uit een 50tal klokken. Het klavier wordt bespeeld met vuisten en voeten.

“Ik had nog nooit over beiaard gehoord op dat moment. De studenten vroegen me of ik noten kon lezen, dat was de enige voorwaarde om lid te worden. Ik speelde al sinds mijn vijfde piano. Vanaf mijn elfde nam ik lessen om fluit te leren spelen. Daarna speelde ik ook enkele jaren in een orkest, op de fluit. Natuurlijk hield dat op toen ik ging studeren, maar ik wilde wel graag nog iets met muziek doen. Ik schreef me daarom vrij impulsief in, net als zo’n 80 andere studenten. We kregen allemaal acht tot tien weken les op de beiaard. Deze lessen worden gegeven door de oudere studenten op vraag van de nieuwkomers, zonder vast schema. Daarna vond er een auditie plaats. Tegen de tijd dat het zover was, waren we nog slechts met een twintigtal. Na de auditie werden ik en nog vier anderen in de Guild opgenomen.”

Hoe kwam je op het idee om beiaard te leren? “Yale organiseert aan het begin van elk academiejaar een beurs, waar alle extra-curriculaire activiteiten gepromoot worden. Bij één van de standjes stond een groep studenten die allemaal een hoed droegen in de vorm van een toren, wat natuurlijk erg opviel. Ze bleken tot de Guild of Carilloneurs te behoren (“carilloneur” is het Engelse woord voor “beiaardier”). Ik raakte met hen aan de praat. Ze vertelden me over de Harkness Tower: een belfort met beiaard op het domein van Yale. Deze universiteitsbeiaard wordt bespeeld en onderhouden door de studenten van deze Guild of Carilloneurs.”

Is de Guild of carilloneurs vergelijkbaar met onze studentenverenigingen? “In totaal waren we met een 20-tal studenten, zij waren mijn beste vrienden. We oefenden samen en hielpen elkaar beter te spelen, maar we waren ook daarbuiten bevriend. Als ik iets wilde gaan drinken, vroeg ik hen mee. Ik leerde er ook mijn vriend Tom kennen.”

ONTSTAAN VAN DE BEIAARD De beiaard is een bijzonder, ondergewaardeerd en typisch Vlaams instrument. Het ontstond meer dan 500 jaar geleden uit praktische overwegingen. Toen mensen nog geen telefoon of horloge hadden, luidden de klokken om te waarschuwen voor brand, om misvieringen, huwelijken en begrafenissen aan te kondigen, maar belangrijker nog om de tijd te weten. Het is natuurlijk fijn als deze dingen – brand uitgezonderd – aangekondigd kunnen worden met een mooi melodietje. Elke klok extra gaf meer variatiemogelijkheden. Het bleek echter een grote uitdaging om die vele klokken te luiden zonder klavier, en zo ontstond de beiaard.

Een kleine eeuw geleden stichtte Jef Denyn in Mechelen de eerste Beiaardschool, waar sindsdien mensen van over heel de wereld naartoe komen om er te studeren. Zo ook Paige Breen (25) uit North-Carolina, Verenigde Staten. Op haar 18de begon ze op Yale University haar studies geologie en geofysica, tegelijk leerde ze de beiaard kennen en bespelen.

Wat trok je in eerste instantie aan tot de beiaard? “Om eerlijk te zijn: de studenten vertelden me dat de Guild elk jaar een studiereis maakt naar Europa. Ik was nog nooit in Europa geweest, maar het sprak me toen al enorm aan. Ze toonden foto’s en vertelden over de bestemmingen. Dat trok me over de streep.”

TRADITIE

DOSSIER

TRADITIE

Waar heb je zoal gespeeld? “In de Verenigde Staten, België, Nederland, NoordFrankrijk en Engeland heb ik al op verschillende beiaarden kunnen spelen. Verder ben ik in Kopenhagen, Montreal en Ontario, Barcelona en Lissabon geweest om beiaard te spelen. Ik vind het ongelofelijk hoe dichtbij alles hier in Europa is.”

Wat vind je het bijzonderste aan beiaard? “Als beiaardier zit je vanboven in de toren en kan je gewoon je ding doen, niemand die je ziet of stoort. Dat maakt dat veel mensen ook niet beseffen dat er een muzikant een instrument aan het bespelen is. Daarom hou ik ervan om bekende melodietjes te bewerken voor beiaard en die te spelen. Zulke gekende melodietjes doen mensen onbewust meefluiten of -neuriën. De beiaard is een instrument dat veel mensen horen, maar waar niet veel mensen echt naar luisteren. Bekende liedjes brengen daar verandering in.”

Leerde je Mechelen kennen door de reizen naar Europa met de Guild of carilloneurs? “Ja, we kwamen ieder jaar naar Mechelen. We kregen masterclasses en speelden hier in de toren. Op dat moment had ik niet echt door hoe belangrijk Mechelen was binnen de beiaardwereld. Mijn vriend Tom, die muziek studeerde, vroeg een beurs aan via de Belgian American Educational Foundation om een jaar in Mechelen aan de beiaardschool te kunnen studeren. Toen hij de beurs kreeg, besliste ik mee te gaan. Ik speelde al lang met het idee om naar Europa te verhuizen en dit was mijn kans om Europa beter te leren kennen. Ik denk niet dat ik nog naar Amerika terug wil gaan. Ik voel me hier meer thuis en de cultuur en het erfgoed spreken me enorm aan.” Hoe beleef je de Beiaardschool? “Ik was aanvankelijk zo verbaasd over de sfeer in de school. Iedere docent is enorm getalenteerd en gepassioneerd en dat maakt het bijzonder interessant om hier les te volgen. Je leert niet enkel de beiaard te bespelen, ook improvisatie, compositie, geschiedenis en samenspel komen aan bod. Ik heb al zoveel geleerd sinds ik hier ben, in elk vak leer je op een andere manier naar muziek kijken en luisteren.”

“Deze week heb ik besloten dat ik het eindexamen niet ga afleggen. Het niveau is hoog en er wordt veel verwacht van de studenten. Verschillende stijlstromen moeten aan bod komen, je moet een thesis schrijven en ook een eigen compositie plus een beiaardbewerking maken, … Het eindexamen is enorm specifiek en vergt veel toewijding. Ik oefen momenteel zo’n 10 uur per week, maar dat is niet genoeg. Ik volg de rest van het schooljaar gewoon mijn lessen verder, zonder dat er de druk is die een eindexamen met zich meebrengt.” “Ik heb al veel geleerd dit jaar, maar tegelijk wil ik ook graag zoveel mogelijk van Europa zien. In de Beiaardschool zal niemand je zeggen dat je op maandag verplicht van 17u tot 18u in de les aanwezig moet zijn, dat is je eigen verantwoordelijkheid. Kan je drie weken niet komen omdat je op reis wilt gaan, nu je dat kan? Geen probleem, geniet ervan! Wil je dat daarna ophalen door in een week drie keer naar de les te komen, dan kan dat waarschijnlijk ook wel geregeld worden. Je spreekt dat gewoon af met je docent. Op het examen moet het resultaat er zijn natuurlijk, maar dat ligt in je eigen handen.” Wie zijn je medestudenten? “De verscheidenheid is enorm.” (lacht) “In de Beiaardschool kom je gepensioneerden tegen, die gepassioneerd zijn door beiaard en de studie op latere leeftijd pas aanvatten, of terug oppikken. Dat is het typische beeld, de oude man aan de beiaard. Vaker echter zie je kinderen en studenten in de Beiaardschool. Je hoort zoveel talen passeren, Nederlands, Frans, Engels, Russisch, … Ook de docenten geven les in verschillende talen. Iedereen kan zich hier thuis voelen.”

Wat vind je het moeilijkst aan beiaard? “Elke beiaard is anders. Dat mag je heel letterlijk nemen. De oefenklavieren op school werken met een xylofoon. Dat geluid lijkt in de verste verte niet op het geluid van klokken. De eerste keer dat je een stuk in de toren speelt, is altijd even schrikken: ‘Ah, zo klinkt dat dus’. Volgens mij is de beiaard het minst gestandaardiseerde instrument ter wereld.”

“BEIAARD TAKES YOU PLACES”

“Wanneer je voor het eerst in een toren komt is het altijd even aftasten: hoe zwaar is deze beiaard, zijn alle klokken die ik nodig heb aanwezig, hoe klinkt de beiaard, waar bevinden de klokken zich ten opzichte van het klavier, wat is de afstand tussen het handen- en voetenklavier? Ook het weer heeft een impact op het instrument, dat buiten hangt en grotendeels uit metaal is opgebouwd.”

“Het gebeurt dat je in het lokaaltje waar het klavier staat, de klokken zelfs niet kan horen. Als je geluk hebt, hangt er dan een box die het geluid tot bij jou brengt. Best wel absurd. Soms is het klavier ook helemaal niet zo makkelijk bereikbaar. Ladders en dergelijke kan je zeker wel eens aantreffen.” “Beiaard takes you places, maar je moet die variatie leren kennen en leren omgaan met de situaties waarin je terecht kan komen. Dat is een onderdeel van beiaardier worden. Mijn fluit zette ik vroeger elke keer op dezelfde manier in elkaar, ik wist perfect hoe dat moest, hoe dat klonk en hoe dat voelde. Daarna haalde ik hem weer uit elkaar en borg hem op. Geen enkele beiaardier heeft een beiaard in zijn living staan, de meesten hebben zelfs geen oefenklavier. De beiaard in de Sint-Romboutstoren in Mechelen weegt een slordige 40 ton, dat zegt denk ik al genoeg.”

Denk je na je studies nog iets met de beiaard te doen? “Ik zou het super vinden om dankzij de beiaard nog veel te kunnen reizen. Concerten geven en ondertussen de wereld zien, lijkt me fantastisch. In de Lage Landen worden veel zomeravondconcerten gehouden met gastbeiaardiers. Dat zou ik graag willen doen. In een ideaal scenario kan ik beiaard combineren met iets binnen ecotoerisme of geologie. Niet ver van waar ik opgegroeid ben, is er een beiaard die vlakbij een grot staat. Dat zou een combinatie zijn die mij wel past!” De meeste beiaardiers zijn dat inderdaad slechts in bijberoep. Velen verdienen een mooi centje bij door af en toe ergens een concert te geven, of reizen langere tijd van stad naar stad. Beiaardiers in hoofdberoep dragen de verantwoordelijkheid voor één of meerdere beiaarden, ze worden stadsbeiaardiers genoemd. Velen onder hen geven bovendien beiaardles.

23 TRADITIE

Was het moeilijk om het beiaard spelen te combineren met je studie? “Het is heel normaal om een extra-curriculaire activiteit te doen, of zelfs meerdere. De combinatie was soms toch best moeilijk. Elke dag moest de beiaard anderhalf uur luiden, een half uur ’s ochtends en een uur ’s avonds. We stelden een schema op, maar iedereen gaf dus regelmatig een concert. Verder moet je natuurlijk ook tijd maken om te oefenen. Gedurende twee jaar was ik bovendien voorzitter van de Guild, waardoor ik niet in het buitenland kon gaan studeren. Dat vond ik niet erg, ik hield heel erg van die verantwoordelijkheid en ik heb door de beiaard al heel veel kunnen reizen. Beiaard takes you places.”

DOSSIER

TRADITIE

BRAVERY

Why is it that women feel less brave and less powerful than men even now? In light of a video I saw in my English Proficiency class I came to think about this topic. The video talks about how the way boys and girls are raised differently in quite some areas has an effect on their later lives. A lot of us seem to forget how much of an impact our upbringing and childhood have on the people we become. So where does it go wrong with the upbringing of boys versus the upbringing girls?

TEKST: HELENA MICHIELS VORMGEVING: MAGALI GODDERIS ‘RISKY PLAY’ Try to think back to your own childhood. How was your upbringing? Did your parents encourage you to try a lot of things, especially more risky activities like climbing trees for example? Or did they rather overprotect you at all costs? If you answered yes to that first question, chances are you are a boy. Girls are more likely to have experienced overprotection in their childhood. So what is this ‘risky play’ as it is called? It is said to have six categories: great heights, rapid speeds, dangerous tools, dangerous elements, rough and tumble and disappearing or getting lost. I think almost everyone recognises at least one of these categories from their own childhood. Who did not (try to) climb a tree, want to play with a knife or a pair of scissors or even with fire? Who did not like chasing their friends or siblings and then ending up in a wrestling match with each other? And what felt more dauntless than abandoning your parents in the supermarket for a while and then very quickly afterwards regretting that decision. Another classic of this last category is the thrill children get from temporarily being separated from their playmates during hide and seek.

Now why is it that we keep wanting to do these “dangerous” activities? After all the risk of getting hurt is quite big. In fact, ‘risky play’ definitely shows beneficial outcomes besides the great risks. Some tests on rats have shown that those who did not engage in ‘risky play’ would not be able to handle new situations without experiencing excessive fear. When they would encounter new rats they either froze or lashed out aggressively and ineffectively. As a result of other experiments like this one, a theory called the ‘emotion regulation theory of play’ was developed. This theory says that when playing, mammals learn to control the fear they experience and adapt to the situations. Thus through playing these games they learn valuable emotion regulation that can be used in their later lives. Their negative emotions will not be in control. Contrarily they will know exactly how to contain them. The same goes of course for human beings. So ‘risky play’ is in fact quite vital for people to be able to control themselves. Hence why the core of the problem discussed in the beginning lies in how much parents let their children go. Very often you see parents either encouraging their children to pursue a play or they prohibit them from trying. Neither of these options are what is best for the child, though. When children can play freely and can decide for themselves what the workings of their games will be, they are far more in control. Thus these games are less dangerous in many ways. When for example parents decide to play football,

Contrarily when they themselves choose what they want to play and when they know the only purpose of the game is to have fun, they will be more careful not to hurt their playmates. When playing these sports they also feel more pressure to perform well for their parents who enforce this by encouraging them to “keep going” and “do better”. This will often result in children forcing themselves and therefore hurting themselves. In conclusion it can be said that children who play freely overall also play more carefully because they know their own boundaries. Everyone is different and pushing all children in the same way is not a good idea. They will know themselves when to stop and will learn a lesson when they fail at this.

BOYS VERSUS GIRLS

Another point of discussion regarding letting children participate in ‘risky play’ or not is how it has changed a great deal over the last let’s say 60 years. Before, parents would not interfere in their children’s games. The children were allowed to go out into the woods or on the street and play to their hearts’ content. Getting your clothes dirty, having some battle wounds and maybe even a broken bike were quite common. Nowadays though parents seem to feel obligated to keep an eye on their bundles of joy in order to keep them safe from possible perils. Parents have become increasingly cautious about their children participating in ‘risky play’, but that is not the only problem. The greater problem is that they are even more protective towards little girls than little boys. This is quite problematic for girls when they are younger but even more so when they become grown women.

An interesting study concerning a fire pole in the playground has shown results that support that this is indeed a problem. Parents would caution their daughters and try to convince them not to go down the fire pole. If after these warnings they still wanted to give it a try the parents would assist them. Now, for the boys it was a whole different scenario. They would be encouraged to try playing on the fire pole even when they were scared. The parents would even offer advice on how to go down the pole so that the boys could do it themselves. This is problematic in many ways. Of course we could not blame the parents. It is what many parents would do and exactly that is a first problem. Because what do we teach boys and girls by handling the situation like that? Well, girls get the idea that they are fragile and should not be brave. They will start to believe that they

should not try to overcome possible fears because they would not be able to handle them. Furthermore girls will come to believe that they are less strong than boys. This is, especially at a younger age, not at all true. Treating boys and girls differently at this young age will make girls feel that they are less capable at being brave. This will definitely have consequences in their later lives. We do not only teach girls not to be brave, we also involve boys and that is what makes it even more difficult to get rid of the lie, so to say. If we would only have to convince the girls, the matter could be dealt with quite easily. But now, we have to convince both sides otherwise and that is a bit trickier. Another factor that makes this issue so difficult to overcome is the fact that this image of men being the brave, strong ones and women being the fragile ones who need saving is an image that often returns in stories. Books and films very often show us these things over and over again. It is engraved in our memories like that. From the fairy tales your parents read you to the cartoons you saw on television, you were constantly reminded that women were helpless and were waiting for a brave prince Charming to come and save them.

Luckily, there have also been stories about strong women who stand up against this image. I remember that for me those stories really spoke to me. Books like ‘The Hunger Games’ for example, or the cartoon show ‘Kim Possible’ portrayed a badass, brave girl as a protagonist and I was/ am all about it. When I had to do an assignment about Joan of Arc in secondary school, she blew my mind. Cleopatra was a woman who I was in awe of. The list of brave women throughout history is of course much longer than that and they were of course not all rulers. Regular women made a difference as well and were, sadly enough, depicted as witches for that very reason. For years women have been seen as less, were told that they should obey and not speak up. If your power is suppressed like that, you will start to believe it. Bravery was seen as a crime. So as a matter of fact it has always been a problem. The difference being that back then it was more problematic with women, not so much with children and their upbringing.

SOLUTION?

Hopefully you can now see what the core of the problem is. Which brings us back to the ‘risky play’. Treating boys and girls in the same way during these situations will teach them to handle fear in the same way. When you grow up learning that you are equal, you never know anything different. Life comes with fears, there is no way around that. Therefore it is important that everyone, boys and girls, is able to conquer them. So, when one day you start to raise your own children, remember to give girls as well as boys the freedom to experiment in playing so they get to learn how to deal with these situations. This way they will grow up knowing bravery and they will be able to continue being brave as they get older. For anyone who would want to watch the TedTalk for themselves, you can look it up on YouTube by typing “Teach girls bravery, not perfection”.

25 TRADITIE

there are certain rules the children have to obey. On top of that we cannot forget about the competitive aspect that comes along with playing sports.

DOSSIER NIEUW IN HET OUDE

TRADITIE

WIE WOONT NOG OP DE KONINGSSTRAAT? Sprookjesfans kunnen zich er wel iets bij voorstellen. Traditionelen hechten er misschien een zekere waarde aan. Maar Generation Z, klimaatspijbelaars, techno freaks en anderen uit de 21ste eeuw hebben er het raden naar. Waarom moet de uit de middeleeuwen daterende traditie van een koningshuis blijven voortbestaan?

Maar is een koningshuis zelfs op haar plaats in hypermoderne tijden? De laatste tijd zien we wel een geleidelijke ommekeer in het profiel van het Belgisch koningshuis. Er zijn talrijke pogingen gedaan om het “merk” te verkopen aan de burger. Een website met regelmatige updates om de transparantie te verbeteren, koning Filip die in zijn nieuwjaarsspeech minder politiek betrokken overkomt, nog eens koning Filip die de klimaatbetogers steunt… Maar hoezeer de koning ook zijn best doet, het lijkt niet te volstaan om de flinke deuk in populariteit op te heffen. Betekent dit verlies aan belangstelling dat we op weg zijn naar een koningloze republiek? Zal deze dynastie het nog halen tot een volgende troonopvolger of is Filip de laatste gelukkige? Trouwens kan onze kroonprinses, de 17-jarige Elizabeth die ondertussen school volgt in Wales, een frisse vernieuwing in het Belgisch koningshuis betekenen. Het zal de eerste keer in onze geschiedenis zijn dat er een vrouw op de troon zit, iets wat pas sinds 1991 wettelijk mogelijk is. Vandaag wordt ze natuurlijk al vanuit alle hoeken bekeken en heeft ze de moeilijke taak een zo positieve indruk mogelijk achter te laten. Toch staan er op voorhand tot nu toe onuitgesproken porties kritiek klaar voor het geval ze zich voor het eerst over welke kwestie dan ook uitspreekt.

UITDOVENDE LIEFDE

Ondertussen ziet het ernaar uit dat de overtuigde republikeinen onder ons niet veel negatieve reclame hoeven te maken. De liefde dooft vanzelf wel uit. Tijdens de koningsjaren van Albert was de monarchiediscussie bij de NVA veel heviger dan vandaag met koning Filip. De voorzichtige houding van onze vorst moet de gemoederen van de Vlaming en in zekere mate ook de Waal in toom houden, maar de tijd dat de Belg onverschillig naar de bestemming van zijn belastingen kijkt is voorbij.

KLACHTEN VERSUS PLUSPUNTEN

TEKST: GITI FRIEDMAN VORMGEVING: MAGALI GODDERIS De beruchte wanpraktijken van Leopold in koloniaal Congo, Leopold die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de clash gaat met de regering en ook nog trouwt, de affaire rond Delphine Boël (vermoedelijk buitenechtelijke dochter van afgetreden koning Albert), de rebelse attitude van prins Laurent en zijn omgang met geld… Om maar een paar gevallen te noemen die de publieke opinie over de dynastie van Saksen-Coburg en Gotha niet bijzonder positief beïnvloedden. In tegenstelling tot onze noorderburen, of nog meer in het extreem voorbeeld Verenigd Koninkrijk, bestaan er geen overvolle fanclubs waar de ogen sprankelen bij het zien van het koningspaar en tijdens het WK voetbal worden er meer zwart-geel-rood vlaggetjes verkocht dan op 21 juli.

Volgens de recentste cijfers (2014) zijn nog maar 45% van de Vlamingen en 66% van de Walen voorstander van de monarchie. Terwijl Vlaanderen steeds geler kleurt, is Wallonië op haar beurt er lang niet meer even optimistisch over. Opvallend is dat hier in Vlaanderen conservatief-rechtse partijen vóór de afschaffing van de Belgische monarchie zijn en progressief-links te kennen geeft het koningshuis te willen behouden. Dat heeft natuurlijk alles te maken met onze federale structuur, want het is niet ongekend dat Vlaamsnationalisten doorgaans streven naar separatisme.

De koning kost geld. Heel veel geld. Koning Filip en andere leden van de koninklijke familie krijgen jaarlijks een dotatie van de overheid om hun beroep zo onpartijdig en onafhankelijk mogelijk te kunnen uitvoeren. Vooral de hoogte van dat bedrag doet vragen rijzen. In 2017 werd daarvoor in totaal 36 miljoen euro van onze belastingrekening afgetrokken. De financiering voor andere familieleden laaide ook al vaker discussie op onder politici. Wat het oplopende bedrag betreft zijn de verklaringen niet ver zoek. Ten eerste werkt de inflatie zich door op alle gebieden en blijft het staatshoofd niet gespaard. Ten tweede is het nieuw sinds de inhuldiging van Filip in 2013 dat de koning net als elke burger BTW en accijnzen betaalt op zijn uitgaven. Daardoor zien we jaarlijks een stijging op de “civiele lijst” (een lijst met werkingskosten) van koning Filip.

De troonopvolging is puur op erfenis gebaseerd. Wat betekent dat voor de democratie? Het slechte nieuws is: Je hebt gelijk, de koning wordt inderdaad niet democratisch verkozen. Het goede nieuws is: Je kan het op een positieve manier bekijken. Democratie is een belangrijk aspect van onze maatschappij omdat het zekerheid biedt tegen een absoluut regime. Door verkiezingen is er telkens vernieuwing van macht. Een troonbezitter voor onbepaalde duur is echter niet noodzakelijk de concurrent van de democratie, integendeel. Langdurigheid creëert stabiliteit binnen het democratisch systeem en het koningschap verloopt op basis van strenge regels die de macht drastisch inperken. Bovendien wordt de koning al vanaf zijn geboorte goed opgeleid om gevoelig te zijn voor zijn verantwoordelijkheden als staatshoofd. Hij moet het volk bijeenhouden, een gevoel van samenhorigheid geven. Dat kunnen we toch goed gebruiken in tijden van polarisatie.

Wij moeten ons hier uitsloven om ons brood te verdienen. Het is oneerlijk dat de koning niet moet werken en stinkrijk is. Stiekem zijn we allemaal jaloers op de Dagobert Ducks van deze wereld. Toch is het gras meestal niet groener aan de andere kant. Misschien is dit een nieuwtje, maar de koning werkt wél. Hij moet dagelijks vergaderen, hij moet wetten en besluiten goedkeuren, buitenlands bezoek ontvangen, besprekingen met de eerste minister voeren, staats- en werkbezoeken maken, brieven lezen en beantwoorden, diplomatische contacten onderhouden, en natuurlijk bij de val van de regering (geen zeldzame gebeurtenis in een land als België) verstandig optreden. Eigenlijk minder simpele opdrachten als doorgaans aangenomen. Wij hebben de kans ons leven (min of meer) in eigen handen te nemen en onze hobby’s in beroep om te vormen. Bij de koning is het ofwel van je beroep je hobby maken ofwel je job met tegenzin uitvoeren Een president kan dit allemaal even goed doen. Wat is er mis met een republiek? Niets. Toch is een president minder geschikt als vertegenwoordiger van de hele natie. Hij is immers gebonden aan één politieke partij. Voor de symbolische functie van een koning zou geen enkele president beter zijn. Ook de betrekkingen naar het buitenland toe via de koning heeft zijn voordelen. “De Presidentstraat”, dat klinkt toch niet even goed als de Koningsstraat. Of om de zoveel jaar van straatnaam veranderen, dat klopt toch ook niet.

Alle gekheid op een stokje, we hebben al zoveel oude gebruiken en ideeën achterwege gelaten. Misschien is het een ideetje om zich deze keer toch te durven vastklampen aan een eeuwenoude traditie.

27 TRADITIE

DOSSIER

INTERNATIONAAL TRADITIE

INTERNATIONAAL

DE GECODEERDE EEUWENOUDE SMS IN COMPETITIE MET GLOBALISERING

De klanken kunnen zo een viertal kilometer afstand bereiken, en enkel een deel van de dorpelingen kan het verstaan.

De klim met de auto naar het leercentrum verloopt moeizaam. Ook nu als we aankomen, denken we beloond te worden met meer informatie. Het leercentrum ligt er echter verlaten bij. Hier lijkt al jaren geen les meer gegeven te zijn.

ZOEKTOCHT NAAR EEN FLUITER

We dalen af en volgen een andere richtingaanwijzer die ons naar het centrum van het dorp brengt. Het enige café is gesloten en echt sprake van een dorpskern is er niet. Antia heeft wat weg van een spookdorp. We besluiten de eerste levende ziel die we tegenkomen aan te spreken.

Van de veertigtal overgebleven dorpsbewoners, zijn er zes die het sfyria onder de knie hebben, of beter gezegd ‘onder de tand’. De taal staat of valt met de kwaliteit van het gebit. Aangezien de dorpsbevolking er niet jonger op wordt, daalt de kwaliteit van de fluittonen.

TRADITIE

Asimenia wekt een verlegen indruk als we haar dochter Irini aanspreken om meer informatie te krijgen over de fluittaal. De tachtigjarige vrouw verdwijnt even in haar woning en komt terug met een andere doek dat ze losjes om haar haar bindt. Weduwen in sommige delen van Griekenland worden geacht zwarte kleding te dragen en hun haar te bedekken. We stralen als kleine kinderen die net een zak snoep hebben gekregen, wanneer Asimenia een eerste boodschap overbrengt. Het heeft iets weg van een vrolijk vogeltje dat je in tekenfilms tegenkomt. We vragen naar de betekenis van haar boodschap en met een lach op haar gezicht deelt ze mee dat we uitgenodigd worden op de koffie.

Onze redacteur Christina Stabourlos ging op het Grieks eiland Evia op zoek naar een eeuwenoude vorm van communicatie die met uitsterven bedreigd is. Ze maakt daar kennis met Asimenia, die haar doet inzien dat de wereld in stroomversnelling verandert en niemand daaraan kan ontsnappen.

TEKST: CHRISTINA STARBOURLOS VORMGEVING: MAGALI GODDERIS Bijna naïef openen we de vensters van de wagen als we aankomen in het bergdorp Antia. We verwachten een geluid te horen dat lijkt op een zingende vogel, maar we worden voorlopig teleurgesteld.

We volgen een richtingaanwijzer die ons leidt naar het leercentrum van het Sfyria. Het Sfyria is een unieke fluittaal dat zo een 2500 jaar geleden in het leven werd geroepen toen Perzische soldaten hun toevlucht zochten in het bergdorp Antia. De geheime fluitklanken dienden als waarschuwing voor toenaderend gevaar. De taal evolueerde en veranderde doorheen de eeuwen van functie. Van het roepen van het spelende kroost tot het informeren van dorpelingen over de marktprijzen. Je kan het zien als een gecodeerde sms waar geen technologisch netwerk voor nodig is.

De woning kijkt uit op de prachtige vallei waar de zonsondergang een sprookjesachtige indruk genereert. De tablet van Irini en de televisie verraden dat de tijd hier niet heeft stilgestaan. Terwijl Irini Griekse koffie klaarmaakt, staat Asimenia in het middelpunt van de belangstelling. Ze lijkt in haar nopjes als ze boodschappen fluit. Ze is de enige in deze ruimte die het kan verstaan. We grappen dat ze ons zou kunnen wijsmaken wat ze wilt.

FUNCTIEVERLIES VAN HET SFYRIA IN HET MODERNE LEVEN Het behouden van de fluittaal lijkt onmogelijk, ondanks de vele pogingen die de dorpelingen en buitenstaanders hebben ondernomen. Ik vraag aan Asimenia’s dochter waarom het leercentrum er zo verlaten bij ligt. Irini verklaart dat je voor een school ook kinderen moet hebben en die zijn er gewoonweg niet meer.

Voor de globalisering toesloeg, was het Sfyria een taal met een concrete functie. Die functie is verloren gegaan met de huidige communicatievormen. De dorpelingen hebben geprobeerd om de traditionele communicatievorm koortsachtig door te geven van generatie op generatie, maar tevergeefs. Het was gewoonweg niet meer nodig om de fluittaal door te geven. Van zodra men bewust een gebruik of gewoonte wilt overbrengen, spreken we - in sociologische termen – niet meer van een traditie. Een traditie verreist dat bepaalde gebruiken of gewoontes als vanzelfsprekend worden overgedragen. Degenen die de taal wel nog onder de knie hebben, zien het als een manier om hun unieke dorpsidentiteit te benadrukken.

Als een buurman ons onverwachts op de koffie vervoegt, grapt hij dat Asimenia vals aan het fluiten is. Hij heeft geen idee wat ze vertelt, ondanks dat ze leeftijdsgenoten zijn. Dankbaar voor deze unieke ervaring, maken we aanstalten huiswaarts te keren voor het buiten te donker wordt. We beloven Asimenia en haar dochter om terug te komen in de zomer en te picknicken op de bergflank. De fluittaal mag dan wel met uitsterven bedreigd zijn, maar de gastvrijheid blijkt nog steeds tot vanzelfsprekendheid te behoren in dit afgelegen Grieks bergdorpje.

31 TRADITIE

INTERNATIONAAL

TRADITIE

De Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS) organiseert elk jaar inleefreizen naar partners in Congo, Nicaragua en Marokko. Zes weken lang verblijven de studenten bij gastgezinnen in verschillende regio’s. Ik sprak met enkele studenten die deze zomer naar Marokko vertrekken. Kevin, Heleen, Aart en Hans waren maar al te enthousiast om me te vertellen over het voorbereidingsproces, hun verwachtingen en de redenen waarom ze deze kans hebben gegrepen.

TEKST: MARGOT VAN DEN BERGEN VORMGEVING: MAGALI GODDERIS Hoe zijn jullie op het idee gekomen om op inleefreis te gaan? Is dit iets waar jullie al langer over nadenken? Kevin: Als doctoraatsstudent biologie ga ik mee als begeleider. Ik had er een paar jaar geleden al van gehoord via USOS, en sindsdien volg ik hen via de mailinglist. Ik dacht er dus al langer over na om dit te doen als student, maar dat is er nooit van gekomen omwille van vakantiewerk. Maar nu dacht ik, dit is het moment. Dit jaar heb ik weinig veldwerk, dus dat kwam perfect uit. Hans: Ik sprak met iemand van USOS, en zij vertelde me dat de volgende de eerste exposure plaatsvond, en vroeg me of ik ook wilde komen. Waarom niet, dacht ik. Zo ben ik hier beland.

Aart: Ik heb vorig jaar mijn Master sociaal-economische wetenschappen afgerond. In die master was er de optie om het vak Debating Development te doen, wat door USOS wordt georganiseerd. Zo wist ik er dus al een tijdje van. Ook heeft de persoon met wie ik op kot zit bij STUOS (studenten voor ontwikkelingssamenwerking, is de studentengroep van USOS) gezeten, dus die had me er ook over verteld. Ik heb nog overwogen om in de zomervakantie een richting bij het IOB (Institute of Development Policy) te doen, maar heb uiteindelijk voor filmstudies gekozen om meer de creatieve kant op te gaan. Al die dingen samen hebben me in de richting van een inleefreis gepusht. Ik wil dat graag behouden, die internationale dimensie. Heleen: De aanleiding was dat ik het op Blackboard had gelezen, maar dat was niet de eerste keer dat ik over inleefreizen had gehoord. Vorig jaar had ik herexamens en wist ik dus niet zeker of ik die twee dingen zou kunnen combineren. Daarnast was ik daar denk ik te bang voor, want zoiets is toch een grote stap. Je komt terecht in een nieuwe omgeving, en dan het sociale aspect… Ik wist niet of ik dat zou kunnen. Dit is het eerste jaar dat ik dit durf.

“HET IS EEN HELE STAP, ALSOF JE IN HET DIEPE SPRINGT EN NIET MEER TERUG KAN.” Waarom willen jullie juist op inleefreis gaan? Kevin: Als exacte wetenschapper ben ik bezig met cijfers, maar het is af en toe ook leuk om naar de sociale gevolgen te kijken, zeker wat betreft klimaatsverandering. Anderzijds wil ik dit ook doen voor mijn eigen ontwikkeling. Ik studeer en werk nu aan een universiteit, maar ik wil wel meer doen dan alleen de leerstof tot mij nemen. Heleen: Voor mij is het sociale aspect de hoofdreden. Het is een hele stap, alsof je in het diepe springt en niet meer terug kan. Het is ook een heel andere omgeving, dus ik hoop mijn blik op andere culturen te verbreden. Die dingen samen: het sociale en culturele verschil, de andere taal, ik zie dat als een uitdaging om me op persoonlijk vlak te ontwikkelen. Hans: Ik zou zelf nooit naar Marokko gaan, dus ik vond het een mooie gelegenheid om mijn grenzen te verleggen. Ik heb altijd interesse gehad in de Arabische wereld en dit was een goede aanleiding om op bezoek te gaan en om dit in het kader van het studeren te doen. Ik zie het ook als een afsluiter van mijn universitaire loopbaan, van het student zijn. Een soort overgangsritueel.

Ik heb daarnaast heel veel zin om foto’s te trekken en om creatief bezig te zijn. Geen deadlines meer, geen laptop, zelfs je gsm is minder belangrijk. Ik ga die kans grijpen om creatief bezig te zijn: te tekenen, te fotograferen en te schrijven.

Aart: Voor mij is het de verrijking en persoonlijke ontwikkeling. Het is niet enkel de reis zelf, maar ook de sociale stage die we als voorbereiding moesten doen die ik belangrijk vond. Het was handig dat USOS zoiets aanbood. En ook, dat geeft me dan weer een excuus om mijn Frans te oefenen.

Kevin: Ja, dat ook! Ik ben zelfs een cursus Frans aan het volgen. We gaan trouwens naar de regio van Marokko waar de meeste Marokkanen in Antwerpen hun roots hebben, dus het is interessant om daar over bij te leren.

Kevin: Mijn stage begint over een aantal weken. Ik help de jonge voetballertjes van de voetbalploeg City Pirates met hun huiswerk en met het studeren voor hun examens.

Heleen: Ik geef bijles aan een meisje uit een armere Marokkaanse familie waar men niet zo goed Nederlands spreekt. Momenteel geef ik wiskunde, dus de stage ligt nog wel dicht bij mijn studies aan, maar toch is het een heel andere ervaring dan zelf leren. Aart: Ik begin binnen een paar dagen in een inloopcentrum voor daklozen en thuislozen. Daar ga ik meehelpen, dus dat houdt in: achter de balie staan, mensen helpen met hun problemen, gezelschap bieden. Of achter de toog om hun eten te verzorgen.

33 TRADITIE

KOM EENS UIT JE BUBBEL: OP INLEEFREIS NAAR MAROKKO

Wat hield jullie sociale stage juist in? Hans: De stage was heel verruimend voor mij. Ik heb twee maanden straathoekwerk gedaan, wat enorm hard was. De universiteit leidt je echt op tot bureauwerker, toch bij sociologie. Na twee maanden straathoekwerk zie je de wereld anders.

DOSSIER

DOSSIER Hoe reageert jullie omgeving op jullie keuze? Kevin: Mijn ouders zijn vrij enthousiast. Ze zouden zoiets niet zelf gedaan hebben, maar ze steunen me. Hetzelfde geldt voor mijn vrienden. Ik had laatst een vriend die zei, “Laat me weten hoe het was, misschien ga ik het dan ook wel doen”.

Hans: Hetzelfde bij mij. De meesten schrikken van de prijs, want die vinden ze vrij laag. En ook het gastgezingebeuren vinden ze indrukwekkend. De meeste mensen die naar Marokko gaan verblijven aan de kust en in een hotel, wat toch wel een beschermde omgeving is. De mensen met wie ik erover spreek appreciëren wel dat je hier voor een authentieke ervaring gaat.

JOURNALIST? FOTOGRAAF? VORMGEVER? ILLUSTRATOR? EINDREDACTEUR?

Aart: Mijn ouders steunen mij helemaal. Mijn vrienden ook.

Wat zijn jullie verwachtingen van de reis? Jullie gaan een hele tijd bij een gastgezin verblijven, zijn jullie nerveus? Heleen: Ja, ik ben wel nerveus. Het gaat toch een aanpassing zijn, zeker voor zo’n lange periode. Je kan niet weg. (lacht) Nee, maar dat is een beetje deel van de angst, dat je in een situatie terecht komt waar je niet weg kan. Ik hoop wel dat je daarom gedwongen wordt je aan te passen en er toch het beste van te maken. Je leert relativeren, en als er in de toekomst nog zoiets voorvalt kan je daarop terugvallen. Dan heb je geleerd daar mee om te gaan.

TRADITIE

Heleen: Bij mij ligt het wat anders. Mijn mama is heel bezorgd en wilde eigenlijk niet dat ik dit ging doen. Mijn verdere familie snappen helemaal niet waarom ik dit zou doen. Zij kunnen niet zoveel begrip opbrengen. Mijn vader vindt het dan weer wel goed voor mijn assertiviteit.

Aart: Je hoort altijd over interculturele moeilijkheden en dat mensen daar soms moeite mee hebben, maar je hebt daar niet echt een idee van tot je zelf in die situatie zit.

Kevin: Ik verwacht dat we ook allemaal heel verschillende verhalen zullen hebben. We verblijven namelijk allemaal bij verschillende gezinnen. We zitten wel in dezelfde regio’s: eerst in de stad Oujda in het Noordoosten, dan twee weken in landbouwgebied, en dan in Meknes. Maar het ene gezin verschilt van het andere, en de ene persoon verschilt ook van de andere. Dus ik ben benieuwd naar verschillen en parallellen in onze ervaringen. Hans: Ik kijk er naar uit, vooral ook omdat ik denk dat er wel wat dingen gaan botsen. Ik ben graag alleen, maar ze hebben ons verteld dat je nooit alleen zal zijn. De gastgezinnen zullen je altijd aanspreken en koekjes of thee geven, je behandelen als een gast. Ik vind het goed dat die waarden eens clashen, want dan ontdek je zelf ook waar je voor staat. Het is een goede manier om uit je bubbel te komen.

GEÏNTERESSEERD? Wij zijn op zoek naar vormgevers, illustrators, journalisten, eindredacteurs en fotografen. Ben jij creatief, nieuwsgierig, innovatief of heel erg gemotiveerd? Waag dan je kans en vervoeg je bij ons team! Iedereen die geïnteresseerd is, kan ons contacteren via Facebook, info@verrekijkers.org

RECEPT

A TASTE OF VIETNJAM

RECEPT MET RESPECT

VIETNAMESE OESTERSOEP

TEKST:HASSNA EL GAZUANI VORMGEVING: MAGALI GODDERIS

TRADITIE

VIETNAMEES KOKEN, HOE BEGIN JE DAARAAN?!

OVER YÊN PHAM EN HAAR LEVEN IN VIETNAM

De Vietnamese keuken wordt gekenmerkt door zoet, zuur en pittig. Het land zelf vertelt ons al veel over de culinaire schat. Zo biedt haar vruchtbare grond een breed scala van fruit en groenten. Vooral vis staat vaak op het menu. Dat komt door de ontelbare land doorkruisende rivieren en de 2575 km lange kustlijn die een belangrijke rol spelen voor de bevolking. Daarnaast zijn rijst of noedels onmisbaar, net als in vele andere Aziatische landen.

Yên komt uit het Zuiden van Vietnam. Oorspronkelijk uit Bien Hoa city, maar ze verhuisde voor haar job als accountant 40 km verder naar de grootste stad: Ho Chi Minh, ook bekend als Saigon. “Deze stad zie ik eerder als mijn tweede thuis. Gelukkig is het niet zo ver en kan ik mijn ouders bijna elk weekend bezoeken.”

Het allereerste wat Yên deed toen ze in België arriveerde, was googelen waar ze Aziatische winkels kon vinden. Ze ontdekte al snel de Van Wesenbekestraat. “In de Chinese supermarkt vond ik Thaise, Indiase en Vietnamese ingrediënten. Dat was heel gemakkelijk, maar wel erg duur. Vele producten vond ik later in andere supermarkten, de Carrefour bijvoorbeeld, voor een lagere prijs.” Maar voor dit gerecht gaan we toch naar de bakermat. We stappen op de vélo met bestemming supermarkt Sun Wah Plaza. Dat gaat vlot, hoewel het voor Yên meteen een avontuur wordt: het is al vijftien jaar geleden dat ze nog op een fiets heeft gezeten. Het gerecht dat we zullen klaarmaken heet Nghêu hấp thái. “Dit gerecht staat vaak op ons menu. Gewoonlijk eten we zware maaltijden, dus van deze oestersoep krijgen we onze buik niet vol. Het is meer een snack of voorgerecht dat we combineren met andere hapjes.”

Na 25 minuten snijden pletten en sudderen schuiven we aan tafel. Op het eerste zicht lijkt het op een Vietnamese variant van de mosselsoep. “In Vietnam eten we dit met de hand en drinken we de soep rechtstreeks uit de kom. We eten ook altijd samen uit dezelfde kom. Eten delen met elkaar is een belangrijke waarde in de Vietnamese samenleving, maar je mag best een soeplepel gebruiken hoor!” De oestersoep bestaat uit een heerlijke combinatie van zoet en pittig. Neem er zeker wel een stukje brood of water bij, want het is even op de tong bijten door de hoeveelheid pepers en chilisaus. Yên lacht: “Ik ben het gewoon om nog pikanter te gaan, maar dat is natuurlijk een persoonlijke keuze. Je kan de pepers naar eigen keuze doseren.” Dit gerecht is een echte aanrader voor wie graag zijn culinaire grenzen verlegt! “Als je ooit Vietnam bezoekt zal je zeker nog lekkerdere variaties proeven!”

UITWISSELING: “Sinds september 2018 ben ik in België voor een masterstudie in de economie. Ik zal hier een jaar verblijven. Hopelijk duurt het niet langer want ik mis mijn vrienden en familie. Ik greep deze opportuniteit voor de ervaring en om mijn werksituatie in Vietnam te optimaliseren.

WONEN: “In België zit ik op kot met een gedeelde keuken. Dat is niet nieuw voor mij. In Vietnam woon ik immers al drie jaar samen met een huisgenote. Co-housing is bij ons een gewoonte om de kosten te delen, maar ook cultureel is het vreemd om alleen te wonen. Zowel mannen als vrouwen zullen huisgenoten hebben tot ze effectief met hun partner gaan samenwonen.”

CULINAIR BELGIE: “Het eten is voor mij het moeilijkste. Ik moet er nog aan wennen dat Belgen zoveel brood eten, dat lust ik niet graag. Wij eten meer groenten, rijst en noedels. Mijn favoriete ontdekkingen in België zijn wafels en bier. Ik hoop hier nog veel nieuwe smaken te proeven van de Belgische en Europese keuken! ERVARING IN BELGIE “Een van mijn meest speciale ervaringen is de mis bijwonen in de Onze Lieve Vrouwkathedraal. Dat was prachtig en het gebouw is impressionant. In principe verstond ik niets van de Nederlandstalige mis, maar het verloopt net zoals bij ons, alleen in een andere taal. Een andere ervaring is dat ik vaak mensen hoor klagen over het Belgisch weer, maar ik vind het hier best goed. De regen hier stelt niets voor in vergelijking met een tropische regenbui in Vietnam.”(lacht)

TEKST:HASSNA EL GAZUANI VORMGEVING: MAGALI GODDERIS INGREDIËNTEN VOORGERECHT VOOR 2 PERSONEN:

• • • • •

3 tenen knoflook 3 kleine rode pepers 3 stengels citroengras 1 citroen (uitpersen) 400 gram oesters

• • • • • •

3 eetlepels tamarind met zaden 2 eetlepels zonnebloemolie 2 eetlepels suiker 2 eetlepels Tiparos vissaus 2 eetlepels Chilisaus 1 koffielepel smaakverfijner

VOOR DE SAUS:

Weetje: Tamarind of Tamarindus (In het Arabisch: ‘Dadel van India’) wordt gemaakt van bonen met een dadelachtig vruchtvlees. Dit zure fruit staat bekend om zijn vele geneeskrachtige eigenschappen.

BEREIDING •

Snijd de knoflook en rode pepers fijn.

• Snijd 1/3 van een citroen om later uit te persen.

• Plet het citroengras met een breed mes zodat de stengels openbreken en de smaak er beter kan uitvloeien. Halveer dan de stengels horizontaal.

• Schep twee goed gevulde eetlepels tamarind met zaden in een soepkom. Giet dan de kom halfvol met kokend water zodat de tamarind ondergedompeld is. Geef het tijd om te weken tot het een bruine soep vormt. Om het proces te versnellen kan je de tamarind pletten met een lepel.

• Zet een kookpot op laag vuur en voeg zonnebloemolie toe totdat de bodem net bedekt is. Gooi hier de fijn gesneden knoflook in en roer zodat het niet aanbrandt. • Voeg enkel de vloeibare substantie van de tamarind toe in de kookpot en hou de brokken tegen. Deze laat je opnieuw in kokend water weken om meer saus toe te voegen. • Voeg de halve stengels limoengras en de pepertjes toe aan de kookpot. Pers het stuk citroen in de kookpot. • Voeg een grote eetlepel chilisaus toe. De chilisaus (en de pepers) kan je naar eigen wens aanpassen indien je niet graag pikant eet. •

Voeg 2 eetlepels suiker toe.

• Meng twee eetlepels Tiparos vissaus en een koffielepel smaakverfijner in de saus. • Ten laatste voeg je de oesters toe en laat je alles nog 10 minuten sudderen op een laag vuur.

Neem een grote soepkom en serveer je portie. SMAKELIJK!

37 TRADITIE

Niet alleen de Mol wierp zijn oog op Vietnam dit jaar. Ook met Verrekijkers kregen we een ultieme kans om via een Vietnamese uitwisselingsstudente kennis te maken met (culinair) Vietnam. In dit artikel neemt Yên Pham ons mee op stap naar de Aziatisch winkelstraat in Antwerpen. Daarna bezoeken we haar kot om een heerlijke zoet pikante Vietnamese oestersoep te bereiden.

UIT MET VERREKIJKERS

JUNI

APRIL

DE SOCIALE DIMENSIE VAN GLOBALISERING

USOS & VERREKIJKERS: WORKSHOP ‘HOW TO VIDEO’ 24 APRIL 2019

TRADITIE

Ben je geïnteresseerd in journalistiek? Heb je altijd al meer willen weten over het maken van documentaires en informatieve video’s? Samen met Verrekijkers organiseert USOS een gratis workshop over het snel en eenvoudig opnemen van video’s, om ze daarna te bewerken en te publiceren. Je leert ondertussen alle handige tips en gaat vervolgens zelf aan de slag.

Zomaar een dak, Stadscampus Prinsstraat 32 2000 Antwerpen https://www.uantwerpen.be/ nl/centra/usos/activiteiten/ workshop-how-to-video/

2 MEI 2019

THE GREAT EPHEMERAL SKIN - HADASSAH EMMERICH NOG TOT 26 APRIL 2019 De Nederlandse kunstenares Hadassah Emmerich woont en werkt al enkele Jaren in Brussel. Naast grote muurschilderingen met kleurrijke, organische motieven creëert ze ook werk op papier en installaties. Daarbij worden uiteenlopende thema’s met elkaar verweven, zoals vragen rond identiteit en lichamelijkheid, ‘het exotische’ en de dialoog tussen abstractie en figuratie. Emmerich probeert met haar werken op een schilderkundige manier het begrip multiculturalisme te ontrafelen. Onder den Toren 12 Mechelen www.cultuurcentrummechelen.be

ERFGOEDDAG 28 APRIL 2019 Onder het motto ‘Hoe maakt u het?’ richt de 19e editie van Erfgoeddag volop de schijnwerpers op vakmanschap. Centraal staat het cultureel erfgoed van en over vakmanschap, meesterschap, leren en maken in Vlaanderen. Hoe maakt u het? Maar ook: hoe maakt het je? En hoe geven we dat dan door? Voeg aan die vragen nog het suggestieve woordje ‘beter’ toe, en je hebt het thema en de uitdaging van Erfgoeddag 2019 helemaal beet: over vakmanschap, ambachtelijkheid en vakmensen (v/x/m) dus. En cultureel erfgoed. www.erfgoeddag.be

In 2019 bestaat de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) 100 jaar en viert de Belgische sociale zekerheid haar 75ste verjaardag. Naar aanleiding daarvan organiseert de Leerstoel PW Segers, samen met het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen, een debatavond rond ‘de sociale dimensie van de globalisering’.

Luc Cortebeeck, erevoorzitter van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO), geeft een lezing over de sociale dimensie van globalisering. Daarna nemen studenten van de masteropleiding ‘Sociaaleconomische wetenschappen’ (Universiteit Antwerpen) het woord met concrete voorstellen. Universiteit Antwerpen, Aula Rector Dhanis Kleine Kauwenberg 14 2000 Antwerpen 18:00-20:30 uur www.ucsia.org

PICKNICK PLEIN PUBLIC – OXFAM & BROEDERLIJK DELEN 3 MEI 2019 Picknick Plein Public Antwerpen is niet zomaar een picknick. Ongelijkheid, solidariteit en voedselverspilling staan centraal en duiken op de meest onverwachte manieren op. Maak via enthousiasmerende methodieken kennis met deze grote thema’s en richt al picknickend je blik op de wereld. Geniet intussen van live straattheater en muziek. Theaterplein Antwerpen www.picknickpleinpublic.be

11 MEI 2019 Black-out is het nieuwe boek van auteur en columniste Dalilla Hermans (1986). In De Roma stelt ze het voor de eerste keer voor aan het grote publiek tijdens een avondvullende show. Met onder andere de geweldige Gentse Charlotte Adigéry, bekend van het grensverleggende WWWater, wordt deze avond ook een muzikaal avontuur om naar uit te kijken. De in Londen geboren Antwerpse rapper Darrell Cole brengt een verfrissende mix van retrosounds en underground hiphop. Roma Turnhoutsebaan 286 2140 Borgerhout 20:00 uur www.deroma.be

BIKE-IN CINEMA 24 MEI 2019 Naar aanleiding van de Critical Mass Belgium die op zaterdag 25 mei plaatsvindt in Antwerpen, organiseren De Roma en Critical Mass Antwerpen een eerste BikeIn Cinema! De Roma wordt vanaf de namiddag om tot een waar fietsparadijs omgetoverd. Met je (bak)fiets kan je voor een keer De Roma binnenrijden of je kan vanop het balkon de film meepikken.

Tussen 18u en 20u voorzien we aan democratische prijzen eten in fietsstijl en een speakerscorner met verhalen van verschillende fietsliefhebbers. Om 20u start een nieuwe filmvertoning. Roma Turnhoutsebaan 286 2140 Borgerhout 16:00-22:00 uur www.deroma.be

22 JUNI 2019 In juni vindt de dertiende editie plaats van dit gratis en uniek stadsfestival vol diversiteit. De Turnhoutsebaan, één van de belangrijkste toegangswegen tot onze stad, wordt verkeersvrij gemaakt en toont haar rijkdom. Niet alleen de handelaars komen buiten, de hele straat wordt opgevuld met talrijke podia en (info)stands. Waar anders kan u tegelijkertijd proeven van cultuur, sport, milieu, diversiteit en middenstand? Waar anders maak je gratis kennis met muziek en dans van over de hele wereld? Borgerrio presenteert lokaal, nationaal en internationaal talent! Turnhoutsebaan Borgerhout, Antwerpen www.borgerrio.be

39 TRADITIE

MEI

BOEKVOORSTELLING: BLACKOUT – DALILLA HERMANS INVITES BORGERRIO 2019