Wijnreis Ribera del Duero

RIBERA DEL DUERO EXTREME OMSTANDIGHEDEN & EXTREEM GOEDE WIJN

In de Noord-Spaanse wijnregio Ribera del Duero in het hart van de provincie Castilla y Léon is de tempranillo-druif heer en meester. Met meer dan driehonderd wijnhuizen, eindeloze vergezichten en authentieke dorpjes waar de lunch heilig is, heeft dit gebied alles waar het hart van een Bourgondische reiziger sneller van gaat kloppen. We selecteerden enkele highlights.

tekst claudia koopman | fotografie consejo regulador de la denominación de origen ribera del duero en jonathan eschauzier/wijnrondreizen.com Ook al worden er al sinds de 9e eeuw wijnen geproduceerd, pas sinds Ribera del Duero in 1982 DO-status kreeg, is het aantal wijnproducenten in dit gebied geëxplodeerd naar meer dan 300. Voor wie zoveel mogelijk wil proeven is het hier de hele dag wine o’clock. En geen brave slobberwijntjes; er worden hier serieuze rode wijnen vol tannines gemaakt. Dus vergeet je tandenborstel niet en draag laagjes, want het kan hier ’s ochtends winter en ’s middags zomer zijn. Dat is juist een van de oorzaken dat topproducenten zoals Emilio Moro, Arzuaga, Familia Fernandez Rivera en Vega Sicilia de wereld blijven verrassen met hun complexe creaties. Sinds het

In deze wijnen proef je ‘ bijvoorbeeld kersen, truffel, bramen en zelfs mokka’

Boven Het DO-gebied van Ribera del Duero bevindt zich op een plateau zo’n 700-1.100 meter boven de zeespiegel

Rechts Je kunt heel lang over de mooie wijnen praten, maar eigenlijk moet je er vooral van genieten © Jonathan Eschauzier/wijnreizen.com

gebied DO-status heeft, moeten de wijnen voor minimaal 75% zijn gemaakt van tempranillo (in deze regio tinto fino of tinto país genoemd). Daarnaast mogen wijnmakers naar eigen inzicht cabernet sauvignon, malbec en merlot gebruiken in de blend. Garnacha wordt gebruikt voor rosés. Albillo is de enige witte druif in deze regio. Hoewel er wijnmakers zijn die witte wijnen produceren, hebben deze geen kwaliteitslabel; rood is hier de kleur van de liefde. Tinto fino’s zijn dieprood van kleur, intens en aromatisch, met krachtige aroma’s van zwart fruit en vaak duidelijke houttonen. In deze wijnen proef je kersen, truffel, bramen en zelfs mokka. De eerste proeverij is toepasselijk genoeg bij Bodegas Protos, dat in 1927 niet alleen een van de eerste wijnhuizen in de regio was, maar met dank aan het supermarktschap ook het bekendste. Kwalitatief hoogwaardige wijnen maken ze sinds het prille begin. Zo kan de Protos Crianza 2017 zich volgens wijnjournalist Nicolaas van der Klei meten met de beste uit het gebied. Heden, verleden en toekomst van deze vooruitstrevende wijnmaker komen samen in de in 2008 geopende, nieuwe hypermoderne wijnmakerij aan de voet van het Castillo de Peñafiel, een ontwerp van Sir Richard Rogers, bekend van het Centre Pompidou in Parijs en de Millennium Dome in Londen. Het imposante bouwwerk, dat zich deels onder en deels bovengronds bevindt, is opgevat als een eigentijdse herinterpretatie van de traditionele wijnkelderconstructies in de regio.

Extreme omstandigheden Het DO-gebied bevindt zich op een plateau zo’n 700-1.100 m boven de zeespiegel, wat voor extreme temperatuurschommelingen zorgt. Het klimaat is een mix van continentaal en gematigd-mediterraan, maar door de hoogte is zelfs hartje zomer, wanneer de temperatuur tot 40˚C kan oplopen, de nachttemperatuur laag. Zelfs ver in de lente

Linksonder Mode, een Michelinster en mooie wijnen bij Arzuaga

Rechtsonder Je moet geen haast hebben: het menu Gran Reserva bij Taller Arzuaga bestaat uit 13 verrukkelijke gangen met bijpassende wijnen Links Bij Emilio Moro proef je de historie in het glas

Rechts Kunst in de kelder bij Vega Sicilia

kan er sprake van vorst zijn. Deze klimatologische extremen zijn ideaal voor de productie van wijn. Overigens komt het goede niet uitsluitend van boven, ook de bodem draagt hier zijn steentje bij. Deze is met kalk, klei, rivierslib, kwarts en sporenelementen namelijk een schoolvoorbeeld van de ideale wijngaardgrond.

Revolutionaire wijnmaker Je kunt het overigens niet over Ribera del Duero-wijnen hebben zonder de Tinto Pesquera, de familia Fernández Rivera en de in mei dit jaar overleden Don Alejandro Fernández te noemen. Tot het begin van de jaren ‘70 was Bodega Vega Sicilia de enige bodega van betekenis in Ribera del Duero. Maar toen zorgde Alejandro Fernández - uitvinder en producent van landbouwwerktuigen - voor een ommekeer. Hij en zijn vrouw Esperanza kochten een wijnmakerij met een 16e-eeuwse stenen wijnpers. Weldra moderniseerde Don Alejandro de techniek van aanplant en snoeien. Hij slaagde erin om wijnen op de markt te brengen die kwalitatief zo goed waren dat de beroemde Amerikaanse wijnjournalist Robert Parker ze zelfs vergeleek met de wijnen van Petrus. tuur, zijn zacht in aanzet, daarna krachtig. Rijp zwart fruit (zwarte bessen, bramen, kersen) is te herkennen, met subtiele hints van kruiden, rijpe tannines en mooie houttonen. De afdronk is lang en vol. De Pesquera-stijl effende het pad dat anderen zouden volgen en dat zou leiden naar de DO Ribera del Duero. Alle Pesquera-wijnen zijn voor 100% gemaakt van tinto fino of tinto pais. In tegenstelling tot de meeste Spaanse wijnen die op vaten rijpen, rijpt de Pesquera op fles. Alleen de Millenium Gran Reserva 2009 rijpt op Franse eikenhouten vaten.

Legendarisch wijngoed Bodega Vega Sicilia, gelegen in het westelijke deel van Ribera del Duero, is een mythische naam in de internationale wijnwereld en voor menigeen de hoofdattractie van deze reis. Niet alleen omdat de wijnen wereldberoemd zijn, maar ook omdat je als gewone sterveling het domein niet mag betreden. Don Eloy Lecanda wilde in 1864 zijn wijnen laten wedijveren met de grote Bordeaux-wijnen. Hij kocht 18.000 wijnstokken op het landgoed in de Pago de la Vega Santa Cecilia y Carrascal en ontdekte al snel dat het inheemse druivenras van de Ribera del Duero in zijn eigen omgeving tot vergelijkbare kwaliteiten kon worden gebracht. Vega Sicilia produceert sindsdien topwijnen en oogstjaren tot vijftig jaar terug beroeren connaisseurs én critici bijkans tot tranen. Tot laat in de 20e eeuw was Vega Sicilia in Ribera del Duero de enige bekende producent, een monopolie dat in de jaren ‘80 van de vorige eeuw werd doorbroken door Alejandro Fernández, waarna vele andere wijnmakers het gebied tot een van Spanje’s interessantste wijngebieden maakten.

De wijnen ondergaan een buitengewoon ‘ langdurig rijpingsproces: de Unico krijgt tenminste zeven jaar houtrijping’

enorm geïnvesteerd. Zo beschikt de state-of-the-art winery over een eigen branderij om de vaten te toasten en zijn bossen aangeplant om zelf vaten en kurken te kunnen maken. Geen wonder dat Vega Sicilia’s Technical Manager Gonzalo Iturriaga de Juan - die zichzelf de ‘meest verwende wijnmaker ter wereld’ noemt - hier stralend rondloopt. In “zijn” wijngaarden op 700 meter hoogte verbouwt hij 200 ha tinto fino en 50 ha andere druivenrassen. De bodem in het gebied is onvruchtbaar, maar gevarieerd, wat bijzonder complexe wijnen oplevert. Een Vega Sicilia-wijn is een natuurlijke wijn. De wijnen ondergaan een buitengewoon langdurig rijpingsproces: de Unico krijgt tenminste zeven jaar houtrijping. De subtiele houttonen van deze wijn zijn uniek in de wereld. De Valbuena rijpt drie jaar op hout. Eind vorige eeuw werd een modernere wijn op de markt gebracht: de Alion, gemaakt van 100% tinto fino, die maanden rijpt op nieuw Frans eikenhout.

Wijn & spijs De buur van Vega Sicilia is Bodegas Arzuaga. Gelegen aan de C-122, die Aranda en Valladolid verbindt, zou je deze bijzondere wijnmaker in het hart van de DO bijna voor een wegrestaurant aanzien. En eten kun je hier en waanzinnig goed ook nog, dus stoppen moet je in elk geval. Het wijnhuis beschikt zowel over een traditioneel restaurant - passend bij de uitstraling van het gebouw maar ook het met een Michelinster bekroonde restaurant Taller Arzuaga, waar het lijkt alsof je van landelijk Spanje ineens een hippe topzaak in welke wereldstad dan ook betreedt. Hier zorgt de Peruaanse chef Víctor Gutíerrez voor een wervelende avant-garde interpretatie van de Castiliaanse keuken op basis van lokale producten, waaronder wild van Bodegas Arzuaga’s landgoed La Planta. Ook vegetariërs kunnen hier het hart ophalen, want waar op veel plekken bacalau als de ultieme vleesvervanger wordt geserveerd, worden hier ook sublieme vegetarische wijn-spijscombinaties met uitzicht op de wijnstokken gepresenteerd. Wil je niet meer verder rijden na zo’n copieus maal? Er is hier ook een hotel met wellness. Ook de wijnen van Arzuaga komen van La Planta, het landgoed dat Florentino Arzuaga in de jaren negentig kocht in Quintanilla de Onésimo, in de provincie Valladolid. Dit is een uitstekende locatie voor de wijnbouw, omdat de planten de zon en het vocht krijgen dat ze nodig hebben om de druiven perfect te laten rijpen. Het landgoed beslaat 1.400 hectare op een prachtige locatie in het hart van het Ribera del Duero-gebied met de oorsprongsbenaming Golden Mile. Het vlaggenschip is de Arzuaga Crianza 2019. De variëteiten tempranillo, cabernet sauvignon en merlot die gebruikt zijn om deze wijn te maken, komen uit het oudste deel van La Planta. Ze worden gekweekt op een hoogte van 911 meter in kalkachtige kleigrond met de kalksteenbodem slechts één meter onder het oppervlak.

Momenteel runt Florentino’s zoon Ignacio het familiebedrijf, terwijl Adolfo González het technische en oenologische deel voor zijn rekening neemt. Ignacio’s zus, modeonwerper Amaya Arzuaga, lanceerde in 2006 samen met haar vader haar eigen wijn onder het label Amaya Arzuaga Colección. De wijnen worden gemaakt van een enkele variëteit tinto fino van oude wijnstokken, gekweekt in twee afzonderlijke landgoederen:

Onder Met meer dan 300 wijnproducenten in de DO-regio hoef je je hier geen minuut te vervelen

© Jonathan Eschauzier/wijnreizen.com

Boven De ideale voedingsbodem voor complexe wijnen de eerste met kleiachtige grond met zand en kiezelstenen en de tweede met kalksteen, die de wijn een diepe mineraliteit geeft. De oogst gebeurt handmatig. Amaya Arzuaga Colección rijpt ongeveer 20 maanden in Franse vaten van verschillende oorsprong, met langdurige en diepe droging en roostering bij lage temperaturen. Het levert een wijn op die zo de catwalk op kan: elegant, met een levendige en vloeiende aanzet, veel frisheid en een goede balans.

Klonen Ook al lieten de eigen wijnen onder eigen label op zich wachten tot 1987, inmiddels wordt Emilio Moro, dat sinds 1892 in Pesquera del Duero is gevestigd en jaarlijks ca 1.5 miljoen flessen produceert, tot een van ’s werelds meest toonaangevende wijnbedrijven gerekend. Met een historie die drie generaties teruggaat en wijngaarden van meer dan 90 jaar oud is het familiebedrijf, door in te zetten op techniek en innovatie, in staat geweest om de wijngaarden heel gericht uit te breiden. Emilio Moro maakt gebruik van een zeer oude, pure tinto fino-kloon. De wijngaarden zijn tussen de 30 en 90 jaar oud en zelfs de jongere wijngaarden komen van deze unieke kloon. De Finca Resalso en Crianza blinken uit in zuiverheid, elegantie en complexiteit. De top cuvées zijn van zeldzame klasse; de zeer oude wijnstokken van deze twee Pagos geven een uiterst lage opbrengst, wat resulteert in zeer complexe wijnen met een geweldige diepgang en temperament. In 2017 zette Wine Spectator de 2015 Emilio Moro op de 59e plek in de Prestigieuze Top 100 van beste wijnen ter wereld.

De prijs voor het mooiste gebouw gaat voor nu in ieder geval naar Bodega Portia, waarvoor de Britse architect Sir Norman Foster een wijntempel bouwde in de vorm van een driepuntige ster. Hij zou moeiteloos kunnen fungeren als decor voor een sci-fi-productie. Van de voor het gebouw gebruikte materialen tot de verlichting in de opslagruimte en van de kunst in de ontvangsthal tot het Gregoriaanse koor dat over speakers de in vaten rijpende wijnen bemoedigend toezingt: geen detail is ongemoeid gelaten. Persoonlijk waren wij toch iets meer onder de indruk van de architectuur en de kennis van onze gids dan van de wijnen, maar dat kan ook komen omdat Portia de hekkensluiter was van deze met parels gevulde reis. Misschien bestaat er dus wel degelijk zoiets als too much of a good thing. Maar dat Ribera del Duero een regio is die zich bij uitstek leent voor een in alle opzichten memorabele wijnreis is een feit. Neem wel de tijd én een extra sweater mee.

Meer informatie: riberadelduerowijn.es/nl Meer tips en adressen: villadarte.nl

DE VERSCHILLENDE RIJPINGEN Joven: deze piepjonge wijnen hebben geen houtrijping gehad en lenen zich bij uitstek om binnen enkele jaren te drinken. Roble: deze wijn heeft minimaal 3 maanden op het vat gelegen. De frisse fruitigheid leent zich goed om deze wijn gekoeld te drinken. Crianza: elke DO-wijn die een minimumrijping van 24 maanden heeft gehad, waarvan de minimaal één jaar rijping op hout. Reserva: elke DO-wijn die minstens drie jaar rijping heeft gehad, waarvan één jaar op eik. Enkel de beste sappen worden geselecteerd om gebruikt te worden als Reserva. Een DO kan beslissen om geen Reserva-productie toe te laten als een jaargang niet goed genoeg is. Gran reserva: elke DO-wijn die een minimumrijping van vijf jaar heeft gehad, waarvan minimaal twee jaar op het vat.

Over smaak valt niet te twisten!

MET DIT WIJNABONNEMENT DRINK JE ALTIJD LEKKERE WIJN

Life is too short to drink bad wine. Daar zijn we het helemaal mee eens. Maar hoe weet je welke wijn je echt lekker vindt? En waar vind je die goede wijn? Vinobox heeft de oplossing.

Door Manon de Boer

Zondagmiddag, 16.39 uur. Het weekend loopt op zijn eind en je wilt er nog even goed van genieten met een glas wijn en borrelplank. Vertwijfeld loop je naar de koelkast: ligt er eigenlijk nog wel iets lekkers koud?

De wijnkeuze is inmiddels zo groot dat je soms door de druiven de wijn niet meer ziet. Regelmatig zit je agenda te vol voor een bezoek aan je favoriete wijnwinkel en sta je twijfelend voor het supermarktschap. Een wijn kopen die je niet lekker vindt, dat is zonde. En dus kom je er op zondagmiddag om half vijf achter dat je niets in huis hebt, terwijl je zo’n zin had om uit te pakken.

Wijn die altijd in de smaak valt Wat nu als je een abonnement zou hebben waarmee je iedere maand wijnen ontvangt die perfect passen bij jouw smaak? Te mooi om waar te zijn? Maak dan kennis met Vinobox. Oprichter Flip Harmsma snapt precies waar je als wijnlie ebber tegenaan loopt: “Als ik voor het wijnschap sta, weet ik vaak ook niet welke wijn ik moet kiezen. En ik kan ook niet heel precies omschrijven wat ik lekker vind in een wijn.”

Dus bedacht hij een abonnement gekoppeld aan een ingenieus algoritme. Dat algoritme legt smaak details van alle wijnen uit het assortiment vast en ziet het bijvoorbeeld als smaaktonen van een Australische sauvignon blanc overeenkomen met die van een Franse picpoul, twee wijnen die zomaar bij je in de smaak kunnen vallen.

Digitale Vinoprint Inmiddels heeft Vinobox met de database het grootste wijnassortiment van Nederland samengesteld. Bij elke persoonlijke box worden de wijnen gematcht met de Vinoprint van de wijnlie ebber. “Die Vinoprint kijkt dan naar de persoonlijke beoordelingen van eerder geproefde wijnen en koppelt dat aan bepaalde wijnen. Het is dus een volledig online en persoonlijk advies.”

Wijnfans die voor het eerst member worden, vullen een korte smaakquiz in en ontvangen de Klein-maar-wijnbox: een wijnproeverij met vier karakteristieke wijnen, begeleid door Vinobox- sommelier Ivar. “Hij vertelt het verhaal achter de vier wijnen én

Het is een volledig online ‘ en persoonlijk advies’

legt uit hoe je de wijnen kunt proeven.” Met de hoeveelheid sterren die de proever vervolgens geeft aan een wijn, creëert hij de basis van zijn Vinoprint.

Chardonnay: yay or nay? Dit slimme systeem zorgt ook voor verrassingen. Zo kan het gebeuren dat je toch een chardonnay ontvangt die je lekker vindt, terwijl je eigenlijk niet van chardonnay houdt. Oftewel: je weet wat je krijgt, zonder te weten wat je krijgt.

Juist dat maakt het aantrekkelijk voor de echte wijnlie ebber die uitgekeken is op zijn eigen huiswijn en nieuwe wijnhuizen wil ontdekken. “Er zijn echt hele mooie wijnen die je aangenaam kunnen verrassen.” Vinobox gaat zelfs zo ver dat als je een wijn uit de box niet lekker vindt, je je geld terugkrijgt.

Kleine wijnboeren Sinds de coronapandemie zijn we als Nederlanders veel lokaler gaan kopen en vooral bij kleinere bedrijven. Goede herkomst en transparantie is daarom ook terug te vinden in het assortiment van Vinobox. Geen geheimzinnig gedoe, maar klare wijn.

“Omdat we niet gebonden zijn aan het assortiment van één impor-

teur of retailorganisatie, ligt onze focus op de juiste prijs-kwaliteitverhouding van de wijnen,” legt Harmsma uit. Dat betekent geen wijnen uit grote fabrieken, maar juist van kleinere boeren die weten hoe ze goede wijn maken.

Heb je de smaak te pakken en wil je standaard een doos van jouw favoriete Vinobox-wijn in huis hebben? Bijvoorbeeld voor die zondagse borrel op de bank. Dan is het exclusief voor members mogelijk wijnen na te bestellen in de webshop van Vinobox. Zo zit je nooit zonder wijn als je onverwachts visite hebt.

Trends online wijnverkoop Wat de toekomst gaat brengen, weet niemand. “Maar feit is dat mensen het gemak van online (wijn) bestellen hebben ontdekt. De markt is aan het veranderen en het wordt ook steeds normaler om online je wijn te kopen,” concludeert Harmsma. Het verschil tussen Vinobox en de traditionele webshop: bij Vinobox blader je niet door het assortiment. “Je krijgt persoonlijk smaakadvies met je Vinoprint en we zorgen dat je niet verdwaalt in de enorme jungle van wijnen.”

Gemak én smaak staan dus altijd centraal. Het blijft tenslotte wijn en over smaak valt niet te twisten.

HET VINOBOX-WIJNABONNEMENT IN DRIE STAPPEN: • Ontvang elke maand drie of zes flessen wijn (vanaf 29,95 euro) • Kies zelf de samenstelling: wit, rood, rosé, een mix of verrassing • Selecteer een categorie: smaakvolle huiswijnen, veelzijdige selectie of complexe wijnen

KARAFFEREN OF NIET? VINOBOX-SOMMELIER IVAR GEEFT ANTWOORD Een wijn doe je in een karaf met brede onderkant om hem in korte tijd meer zuurstof te geven. Doordat de wijn ‘lucht’ krijgt, opent hij en komen de geuren en smaken beter vrij. Karafferen gebeurt vooral met jonge rode en jonge witte wijnen, die hoge zuren en een volle body hebben. Een oude wijn is kwetsbaarder en wordt er dus vaak niet beter op.

Tip: schenk eerst een klein beetje wijn in de karaf en wals die een paar keer. Wordt de wijn lekkerder? Dan kan hij waarschijnlijk in de karaf.