De culinaire hotspots van Aruba

ARUBA

ARIBA!

Mix het sap van ananas, sinaasappel en cranberry met wodka, rum, bananenlikeur en coecoei - de lokale likeur - en je hebt hét drankje van Aruba te pakken: Aruba Ariba, een cocktail net zo zinnenprikkelend als het tropische eiland zelf.

tekst en fotografie sybylle kroon

Linksboven Renaissance Island

Rechtsboven Kleurrijk San Nicolas

Linkerpagina Picknick met vrienden © Picnic Aruba

Neem naast badkleding, slippers en zonnebrand ook maar een paar sportschoenen in de koffer mee, want Aruba is een culinair paradijs. Als je niet uitkijkt, vliegen de kilo’s eraan. Gelukkig heeft bijna elk hotel een gym, waar je de cocktails, pastechi en uitgebreide lunches en diners kunt verbranden. Het tropische eiland in de Caribische Zee heeft zich de laatste jaren stevig op de (menu)kaart gezet. En hoe. Stel je even voor: een eiland zo groot als Texel, maar dan met 250 restaurants and counting. Dat is Aruba.

Spectaculaire cocktails Het maakt niet uit of je nu bij een toprestaurant zoals Wilhelmina, bij een vrolijke strandtent zoals West Deck of bij het huiselijke Kamini’s Kitchen in San Nicolas gaat eten: de sfeer is goed, het personeel vriendelijk en het eten en de cocktails goddelijk. De chefs hier gaan met hun tijd mee. Natuurlijk staan vis en seafoodgerechten op de menukaart, maar daarnaast zie je steeds vaker een verleidelijk aanbod van vegetarische en vegan gerechten. Bij L.G. Smith’s Steakhouse serveren ze naast steaks waar je mes doorheen zakt van malsheid ook spectaculaire drankjes. broodje, maar een exclusieve, luxueuze, über-romantische aangelegenheid. Voor jou en je geliefde, gezin of vrienden, op het Arubaanse strand of waar jij ook maar wilt. Het enige wat we zelf hoeven doen is ons neervleien op een van de vele kussens, een wijntje inschenken, de muziek aanzetten en genieten van de heerlijke hapjes die klaarstaan. Een kleurrijke, romantische picknick onder de dividivibomen op het strand met de kabbelende Caribische Zee als achtergrond, wat wil je nog meer?

Picknick onder de dividivi’s Dat Aruba culinair aan de weg timmert, zie je ook aan de initiatieven die op het eiland ontwikkeld worden. Zo gingen wij een avondje mee met de Fusion of the World Food Walking Tour. Samen met een gids loop je langs bijzondere locaties in Oranjestad en hop je van restaurant naar restaurant voor de volgende gang. Aangenaam verrast waren we door Picnic. Een bedrijf dat - zoals de naam al zegt - picknicks verzorgt. Niet van het niveau kleedje-mandje-

Geheim recept Om nog even terug te komen op Kamini’s Kitchen. Je komt er langs op weg naar Baby Beach, een van de fraaie stranden van Aruba, op het zuidelijke puntje van het eiland. Het is een goed voorbeeld van de smeltkroes die Aruba is. Er wonen veel nationaliteiten op het eiland en dat zie je ook terug in de horeca. Kamini, de eigenaresse, komt van Trinidad en Tobago. Ze werkte jarenlang bij een hamburgerketen, maar besloot zes jaar geleden haar eigen kookkunsten in de praktijk te brengen. Haar curry is legendarisch en het recept een goed bewaakt geheim. De kaart bestaat verder uit Arubaanse gerechten en Caribische ingrediënten: fusion ten top. Hier vind je geen sjiek bestek, mooie borden of airco - de ramen staan gewoon lekker open - maar je eet hier wel de allerlekkerste red snapper ooit. Met Kamini’s beroemde currysaus natuurlijk.

Meest Caribische stukje Aruba Als je dan toch in San Nicolas bent, neem dan de tijd om deze

Je kunt zelf aan de hand ‘ van een routekaart langs de murals lopen’

plaats al lopend te verkennen. Kort gezegd: het is totaal anders dan Oranje stad. Is Oranjestad Amerikaans, elegant, gepolijst en glamourous, San Nicolas is Caribisch, cultureel, kleurrijk, rauw en authentiek. Sterker nog: het is het meest Caribische stukje Aruba. Vroeger woonden hier de arbeiders die bij de olieraffi naderij werkten. Die raffi naderij kan je niet missen, want de enorme bouwwerken staan er nog steeds, maar de fabriek is sinds 2012 gesloten. Olie maakte van Aruba een van de welvarendste eilanden van de Cariben. Na het sluiten van de raffi naderij raakte San Nicolas in verval, maar sinds 2016 zit het weer in de lift. Bijzondere gebouwen werden opgeknapt, waaronder de watertoren in art-decostijl. Door de hele stad zijn muurschilderingen te vinden, een van de culturele projecten waarmee San Nicolas zich weer uit het slop heeft weten te trekken. Tito Bolivar is curator van het streetartproject en geeft inspirerende rondleidingen door de stad. Maar je kunt ook zelf aan de hand van een routekaart (te verkrijgen bij de Tourist Information) langs de murals lopen.

Zon, zee, strand Het strand van Aruba mogen we hier natuurlijk niet onvermeld laten. Want het lekkere eten is heel mooi meegenomen, maar de parelwitte stranden zijn de voornaamste motivatie om in het vliegtuig te stappen. En het heerlijke klimaat natuurlijk dat zich bij uitstek leent om te snorkelen in een azuurblauwe zee die zo helder is dat je de bodem op tien meter diepte nog steeds ziet. Om op een zacht strandbed te relaxen, onder een parasol die zachtjes klappert in de wind. Om vervolgens het rode vlaggetje dat aan de zijkant van je ligbedje bevestigd is, omhoog te zetten. Bediening met een brede glimlach komt dichterbij. Bon dia, wat wilt u bestellen? Daar hoef ik niet lang over na te denken. Een Aruba Ariba natuurlijk.

Linksboven Picknick © Picnic Aruba

Rechtsboven Flamingo op Renaissance Island

Linkerpagina Streetart in San Nicolas met Sybylle Kroon ARUBA

OVERNACHTEN Renaissance Aruba Resort in Oranjestad. Adults only. Het hotel heeft een eigen bounty-eiland voor de kust, Renaissance Island, waar parasols, bedjes én flamingo’s voor je klaarstaan. Voor de gasten vaart er elke tien minuten een gratis bootje naartoe. Je kunt er ook een cabin huren en een nachtje blijven slapen. renaruba.com

Bucuti & Tara Beach Resort in Oranjestad. Adults only. Dit eco-vriendelijke, rookvrije boutique hotel ligt aan een van de mooiste stranden van Aruba: Eagle Beach. Op het strand staan ligbedjes met rode vlaggetjes waarmee je de bediening kunt roepen. bucuti.com

ETEN Ontbijt: Eduardo’s Beach Shack, Eagle Beach, befaamd om de smoothies - eduardosbeachshack.com Lunch: The West Deck, Governor’s Bay, strandtent tussen de dividivibomen - thewestdeck.com Lunch: Kamini’s Kitchen, San Nicolas, puur Caribisch eten, beroemd vanwege de currysaus - kamini-restaurant.business.site Diner: Wilhelmina - ommuurde oase in hartje Oranjestad - wilhelminaaruba.com Diner: Screaming Eagle, Oranjestad, toprestaurant met sfeervolle entourage - screamingeaglearuba.com Diner: L.G. Smith’s Steak & Chop House, Oranjestad: vlees, vega en spectaculaire cocktails - lgsmiths.com Diner: Passions on the beach, Eagle Beach, romantisch dineren op het strand - amsterdammanor.com/ passions-on-the-beach

DOEN • Tijdens een jeeptour ontdek je ook het andere, ruige gezicht van Aruba. abc-aruba.com • Hiken (met of zonder gids) door Nationaal Park Arikok - arubanationalpark.org • Snorkelen - JP neemt je per kajak mee naar de beste snorkelspots van Aruba - arubaoutdooradventures.com • Exclusief picknicken op het strand - picnicaruba.com • Wandelen en/of mediteren tussen de vlinders in de

Aruba Butterfly Farm in Noord - thebutterflyfarm.com • Wandeltour langs de streetart in de culturele hoofdstad van Aruba, San Nicolas. • Bezoek aan een aloë vera-plantage: rondleiding over de plantage en door het naastgelegen museum en de fabriek is gratis - arubaaloe.com

REIZEN NAAR ARUBA KLM vliegt in elf uur naar Aruba, met een tussenstop op Bonaire. De terugvlucht duurt negen uur, zonder tussenstop. klm.com

BESTE REISTIJD Oktober tot en met juli, dan staat er een verkoelend briesje. Augustus en september zijn de warmste maanden met minder wind.

NICE TO KNOW • Aruba is - in tegenstelling tot bijvoorbeeld Curaçao - niet gericht op Nederland maar op Amerika. Praktisch alles op Aruba is in het Engels, maar de meeste Arubanen spreken ook Nederlands. • Ook de menukaarten zijn vaak in het Engels. Starters zijn voorgerechten en entrees zijn hoofdgerechten. • De mooiste zonsopkomst zie je bij San Nicolas; dientengevolge ook wel Sunrise City genoemd. • Het drinkwater van Aruba wordt in speciale waterfabrieken geproduceerd, waar ze van zout water zoet water maken. Het Arubaanse water wordt beschouwd als een van de lekkerste ter wereld, dus je kunt het probleemloos drinken. • Het parelwitte zand van Aruba doet misschien wel zeer aan je ogen, maar niet aan je voeten. Het bestaat namelijk uit koraalzand en dat wordt niet heet.

Meer informatie: aruba.com

FairChain coffee

MOYEE COFFEE: RADICAAL GOEDE KOFFIE MET RADICALE IMPACT

Moyee haalde regelmatig het nieuws met haar enigszins provocatieve campagnes. Moyee is dan ook niet zo maar een koffi e bedrijf. Oprichter Guido van Staveren is Moyee niet begonnen om koffi e te verkopen maar om manier waarop koffi e wordt verbouwd, verwerkt en verkocht radicaal te veranderen. Niets minder dan een systeem verandering is zijn doel. Hij doet dit op basis van de door hem ontwikkelde FairChain principes, ‘zie FairChain als Fairtrade 2.0’.

Koffi e is, na olie, het meest waardevolle exportproduct voor veel ontwikkelingslanden. Toch verdwijnt ongeveer 90% van de totale waarde uit het land van herkomst. Een handje vol koffi e multinationals koopt de groene koffi e zo goedkoop mogelijk op om deze in het westen te branden, te verpakken en te verkopen met monsterwinsten. Er wordt maar 2% aan waarde toegevoegd in land van herkomst waardoor deze landen zich niet kunnen ontwikkelen en a ankelijk blijven van hulp. Zonde toch? Het doel van FairChain is om de balans te herstellen door de waarde eerlijk te splitten: 50% voor het koffi eproducerende land, 50% voor ons. Door te investeren in lokale verwerking van koffi e ontstaan er waardevolle jobs en blijft er 300% meer geld achter in de landen van herkomst. Geld dat hard nodig is om te investeren in alles wat wij in het westen heel gewoon vinden. Het biedt de jeugd een trotse toekomst niet a ankelijk van ontwikkelingshulp. Landen als Ethiopie en Kenia krijgen Miljarden aan ontwikkelingshulp. Hulp die niet nodig zou zijn als de waarde in de koffi e keten eerlijk zou worden verdeeld.

Het FairChain model won vele prijzen en Moyee is het enige koffi e bedrijf dat de code van sociale ondernemingen onderschreef en

Links De koffieplantjes worden in een nursery gekweekt

Rechtsboven Iedere plant levert 10e extra inkomen op en vangt 25 kilio CO 2 op

Rechtsonder De koffieplanten worden eens per jaar opgehaald

De tijd van ‘ storytelling is voorbij, we moeten naar storyproving’

is meervoudig best of class Bcorp. Maar Moyee hecht hier niet zo veel waarde aan want begrippen als impact en duurzaam blijven holle begrippen als deze niet gepaard gaan met heldere doelstellingen en kwantificeerbaar en controleerbaar bewijs van impact of zoals van Staveren het verwoord: “de tijd van storytelling is voorbij, we moeten naar storyproving”.

Met behulp van blockchain technologie gaat Moyee voor radicale transparantie. Als eerste bedrijf wereldwijd zette zij de betalingen aan de boer op de blockchain en geeft het 100% inzicht in wie er wat verdient. Het FairChain blockchain platform geeft de koffie drinker controle over wat hij/zij gelooft.

Het platform biedt ook de mogelijkheid om zelf impact te creëren bijvoorbeeld door een van de boeren die de koffie maakte te helpen bij het investeren in nieuwe koffieplanten. De meeste mensen weten wel dat koffie sterk wordt bedreigd door de opwarming van de aarde, maar Moyee is ervan overtuigd dat de oorzaak omgekeerd is. Armoede veroorzaakt klimaatverandering omdat boeren hun semi-agroforestrykoffieproductie ruilen voor vee of om iets te verbouwen dat ze kunnen eten. Door extra koffie planten te plaatsen verhoogd het inkomen van de boer en blijft het bos behouden.

“We zijn geen goed doel”, aldus Van Staveren. “We zijn sociale ondernemers. Koop vooral geen Moyee koffie omdat je ons zo aardig vindt. Koop Moyee koffie omdat je fantastische koffie wilt drinken en omdat je de wereld wilt veranderen, slok voor slok. Je zult verbaasd zijn hoeveel impact jouw koffiekeuze heeft.”

Wil jij ook een bijdrage leveren aan het verminderen van de opwarming van de aarde. Verzilver dan de gratis coffee boom die Moyee heeft klaargezet voor de lezers van Villa d’Arte op freetree.fairchain.org. Zo eenvoudig is het maken van positieve impact.