Muziek

Gerard von Brucken Fock

DE HOLLANDSE CHOPIN

Gerard von Brucken Fock (18591935) was een Zeeuws componist uit een notabel geslacht. Financieel ona ankelijk kon hij zich vrij ontwikkelen tot componist en schilder. Zijn beste muziek is uniek en zijn levensverhaal kent avonturen waarbij Wagners biografie verbleekt.

Von Brucken Fock wisselde koortsachtige artistieke periodes af met door religieuze waan gedreven jaren, waarin hij te voet door Europa trok als orgelman voor het Leger des Heils. Grieg noemde hem de Hollandse Chopin. In de ban van Tolstoj wilde hij van zijn vrouw scheiden, omdat het huwelijk de liefde zou doden. Hij keerde snel bij haar terug omdat hij haar koekjes en gebabbel bij de koffie miste. Hij poogde - eveneens ingegeven door Tolstoj - ook zijn fortuin weg te schenken en landarbeider te worden. Zijn vrouw mocht het als naaister proberen. Na een weekje ontdekte hij dat schoffelen niet zijn roeping was. Gelukkig bleek zijn notaris het geld nog niet te hebben weggegeven. Mengelberg vond zijn oratorium ‘De Wederkomst van Christus’ te neerdrukkend, een

Gerard von Brucken Fock - het Witte Weeltje (collectie Erric Matser) nieuwsgierig makende kwalificatie voor zo’n werk. Hij schreef in 1910 de meest maniakale en waanzinnige opera tot dan toe gecomponeerd, Jozal. Zijn late preludes zijn ongrijpbaar en van ongenaakbare klasse. De mooiste staan op de CD in het boek, ingespeeld door Frank van Laar. Ook het grote duet uit Jozal staat op de CD, vertolkt door sopraan Barbara Schilstra en tenor Hendrik Vonk. Het boek is een waarachtig travail d’amour van Eric L. Matser. Het is prachtig gedrukt en geïllustreerd met tal van foto’s en kleurenreproducties van Von Brucken Focks schilderijen.

Uitgeverij Verloren 9789087049638 | € 29

Strijkkwartet Biënnale

De derde editie van de Strijkkwartet Biënnale Amsterdam in het Muziekgebouw telt liefst eenentwintig strijkkwartetten en 50 programma’s. Geheel in de geest der tijd zal er naast live concerten ook acht dagen live-radio worden gemaakt.

Naast de 21 kwartetten zijn er gastoptredens van onder andere Amsterdam Sinfonietta, tenor Ilker Arcayürek, dichteres Antjie Krog en urban Jazz Dance-coryfeeën Antoine Hunter en Zahna Simons. Met zeven wereldpremières, waaronder Jonathan Dove’s ‘Isolation/Togetherness’, komt levende muziek ruim aan bod. Dove speelt een grote rol in het festival, dat opent met werken van zijn hand. Osvaldo Golijov besluit de Biënnale met een nieuw strijkoctet waarin onder anderen Liza Ferschtman aantreedt.

Jacob Shulman | Connectedness Jacob Shulmans jazzy Connectedness is een prachtig, toegankelijk album dat zo als soundtrack onder de gemiddelde Netflix-serie kan worden geplakt. Op zijn website staat echter ook originele muziek vol klankverbindingen en ongebruikelijke sciencefiction geluiden (R.io, een soort Pacman tribuut). Jazz kon ik er niet in ontdekken. Of het moet een nieuwe soort zijn: space jazz? Een echo daarvan klinkt soms door op Connectedness (in indigo Conjunction), maar ik zou nóg liever hebben dat zijn experimentele werk werd opgepikt.

Label: JacobShulmanMusic

Gameloft | High Scores Niet gangbaar in deze rubriek, maar als recensent moet je alle smaken uiteindelijk uitproberen. Na filmmuziek is gamemuziek bezig aan een enorme opmars. Qua sound is het wel een stuk heftiger dan de gemiddelde filmmuziek. Games schuren dichter tegen house en dreunende baslijnen aan. De Gameloft soundtracks zou je ‘effectjes-house’ kunnen noemen, want de powerbeats zijn harmonisch aangelegd. Dat maakt deze muziek toegankelijk. Veilige house voor beginners dus, met fraaie symfonisch-filmische trekjes.

Label: Decca ABBA | Voyage ABBA is jeugdsentiment en ook al zijn ze nu een jaar of zeventig, toch ben je benieuwd. Het werd een deceptie. Niet eens zozeer vanwege de muziek, want in 1981 zou dit een wereldhit met diverse klassiekers zijn geworden. Toen hadden de dames echter nog meerdere octaven stem tot hun beschikking. Al na drie regels werd het pijnlijk. En daarna gênant. Halverwege kon ik het niet meer aanhoren. Je herkent Agneta en Frida nog net, maar ik bleef verbijsterd achter met de vraag: waarom?

Label: Capitol Records

Gerard von Brucken Fock De Hollandse Chopin De CD in het Von Brucken Fock-boek geeft een fascinerend overzicht van zijn werk en opnamegeschiedenis, te beginnen met zes pianorollen ingespeeld door Julius Röntgen in 1920. Daaronder het bekende ‘Laag water aan de Schelde’, dat duidelijk maakt waarom Grieg hem ‘De Hollandse Chopin’ noemde. De late preludes uit 1924 combineren de vroegere melodiek met verinnerlijkte, bijna abstracte klanken. Ze zijn uniek in de vaderlandse muziekgeschiedenis. Net als het duet uit zijn opera Jozal, dat het liefdesduet uit Tristan bijna kinderspel doet lijken.

Label: Verloren Allen Austin-Bishop | Christmas De vloedgolf aan kerstalbums doet vermoeden dat de globale artiestenfamilie Covid heeft benut om een kerstalbum uit te brengen. Dat ik voor jazzgigant Allen Austin-Bishop koos ligt aan het vermakelijk getitelde openingsnummer ‘All I want for Christmas is New Year’s day’. In het tweede nummer komt alles goed: ‘Perfect Christmas’. De belangrijkste reden waarom ik voor deze kerstplaat koos is dat behalve de titels niets op kerstmuziek wijst. Het is een gave, groovy jazzplaat die duidelijk maakt hoe inwisselbaar teksten zijn.

Label: Austin Bishop Music

Tess Merlot | Laissez-moi Laissez-moi is het debuutalbum van de Haagse zangeres Tess Merlot, die zich in recente verleden specialiseerde in het oeuvre van Jacques Brel, Charles Aznavour en Edith Piaf. Naast covers telt het album ook nieuwe composities. Daaruit blijkt dat een kind tegenwoordig de was kan doen in dit genre. Een Piaf-esque chanson of een Brelligheidje schrijf je op een verloren maandagmiddag. Als de productie op 50% van het niveau van om het even welk album op deze pagina was geweest, was het een hit in Frankrijk geworden. Gek genoeg past de regenachtige sound prima bij de muziek. Sympathiek debuut.

Label: TessMerlot