Revista Pertej Fjales by Ervin Laci

Përtej Fjalës

Revistë Social-Edukative

Mujore nr. 43

Janar 2017

Pse sot ... nuk ndjehemi sikurse në fillesat tona të besimit...?

Vlera e xhamisë së Aksasë Arsyet e Refuzimit të Islamit

PËRTEJ FJALËS NR 43

PËRMBAJTJA 04

PSE SOT ... NUK NDJEHEMI SIKURSE NË FILLESAT TONA TË BESIMIT...?

VLERA E XHAMISË SË AKSASË

ARSYET E REFUZIMIT TË ISLAMIT

BUKURIA E KRIJIMIT NË GJËRA TË VOGLA DHE MADHËSHTORE

KËMBËNGULJA NË DUA

40 SHTYLLAT E SHOQËRISË QË

DUHEN SFIDUAR NGA MUSLIMANËT

EDHE NJË HERË PËR KUDSIN

XHELOZIA NË TË TJERA DOMENSIONE

SPEKTËR MUNDUES

44 ASAJ QË ÇDO DITË PËRBALLET ME NJË BETEJË TË RE...

AI DHE PROFETI MUHAMED A.S

LIRIA RACIONALE DHE IRRACIONALE

46 CFARE TE FLAS? 48 TRAJTIMI I

VIRTYTIT TË DURIMIT NË KUR’ANIN FISNIK

USHQIMET E PËRMENDURA NË KURAN DHE NË THËNIET PROFETIKE

Përtej Fjalës

STAFI Kryeredaktore A. Muja ( CIKU) anabla2004@yahoo.fr

Redaktore letrare A. Muja

Këshilli i redaksisë Sh. Basha - drejtore e FEMRA INVESIM I FAMILJES M. Cota A. Baholli T. Xeka A. Basha K. Ndreu E. Kodra Sh. Koçi M. Qoshja

Art Grafika E. Laci

ORGAN I QENDRES SOCIALE-KULTURORE “FEMRA INVESTIM I FAMILJES” 2008- 2018

Përtej Fjalës

EDITORIAL

Pse sot ... nuk ndjehemi sikurse

në fillesat tona

të besimit...?

Përtej Fjalës

umbja e ëmbëlsisë së bësimit të dikurshëm (në fillesat e islamit) dhe me kalimin e kohës venitja e gëzimit të dikurshëm kur takoheshim në rrugë e trotuare, kur lexonim diçka për besimin dhe kur kërkonim me çdo kusht të faleshim sapo dëgjohej ezani edhe në ambiente që zor se i shpëtojnë syve të shumëkujt që nuk e donin shfaqjen e besimit shumë hapur,- kjo humbje e kësaj ëmbëlsie është sot sfidë e shpirtit tonë.

pas gjërave të ndaluara na ka bërë “më pak” falenderues ndaj “dhuratës” dhe na ka marrë shkëlqimin e dikurshëm të fytyrave tona, të veshjes sonë, të ecjes sonë krenare dhe të auditoreve tona, ku studentët besimtarë ishin krenari për mësuesit dhe shokët e tyre.

Kanë kaluar vite, kemi pësuar ndryshime të shumta, ku çdo gjë na bën të ndërgjegjshëm ndaj faktit se nëse çdo gjëje do i duhej një rinovim apo një këndvështrim ndryshe për ta ripërtërirë apo për ta up- datuar , për ta sjellë në ditët tona me hapin tonë, por vetëm islamit, i takon që të jetë prej atyre përgëzimeve që vijnë si të tilla që në fillim për të mos kërkuar më rinovim e përditësim.

Përballja me gjërat e ndaluara dhe ulja e besimit , mos të kënaqurit me atë çfarë ke dhe rendja pas së bukurës pa parë më në brendësi, ka bërë që shumë prej çifteve të divorcohen, shumë prej kurorave të rrëzohen e shumë prej miteve se çiftet që lidhen për hir të Zotit nuk ndahen janë thyer.

Fillesat janë të paharrueshme, janë kujtime që nuk ngelen për tu mbyllur në sënduqe të harruara, por mbartin me vete kujtime të një nisjeje të re të papërsëritshme. Duke patur këtë status nisja jonë me islamin, na bën që sot të jemi skeptikë e të zhgënjyer me vetet tona. Përse nuk arritëm ta njihnim vlerën e këtij përgëzimi siç na u dha vite më parë, por vit pas viti sikur shkëputet nganjë xhevahir prej nesh..... dhe vendi mbetet bosh. Gabimet e bëra dhe të përsëritura, harresat ndaj urdhëresave, mosfalja, shikimi dhe rendja

Mos ulja e shikimit në gjëra të ndaluara ka bërë që shumë prej besimtarëve sot dhe jo vetëm , të njihen me sprovat dhe sfidat e botës tjetër që nuk beson siç janë ndarja dhe divorcet, zhgënjimet dhe prapësitë që nuk i takojnë më moshës së adoleshencës prej natyre njerëzore, por adoleshencës prej natyre papjekurie e papërgjegjësie nga ana e çdo besimtari.

Mite që thyhen, zemra që plagosen, fëmijë rrëzohen për tu ngritur me shumë probleme mbi kurriz,vajza dhe gra që shpërfytyrohen nga tronditja që ndodh sot në familjet shqiptare si rezultat i mosgjetjes së gjuhës së besimit e harmonisë, faljes e mëshirës po bëjnë që më të vegjlit, më të brishtat të vuajnë pasojat e vrazhdësisë së të rriturve. Zoti na urdhëron të jemi të përgjegjshëm e t’i mbajmë përgjegjësitë, ndërkohë që e kundërta është thirrje e një humbësi .... Në cilën anë do të anojë zemra ?

Shkroi: Albana MUJA

Përtej Fjalës

Vlera e xhamisë së Aksasë

hamia e Aksasë është ndërtuar mbi një kodër të ulët, me majë të sheshtë. Mendohet të jetë përmendur me këtë përshkrim edhe në Kuran ku Allahu i madhëruar thotë: “Ne e bëmë birin e Merjemit dhe nënën e tij mrekulli dhe i strehuam ata te një kodër e sheshtë dhe

Përtej Fjalës

me ujë të rrjedhshëm” surja El-Muminun: 50. Katade dhe Ed-Dahak (Komentues të mëdhenj të Kuranit) thonë: Ai vend është xhamia e Aksasë.

Në mes të vendit të sheshtë gjendet një shkëmb, i cili ka qenë kibla jonë e parë dhe kibla e Beni Israilëve.  Sot vendi i sheshtë i kësaj kodre është i rrethuar me një mur të trashë, i cili ka disa porta dhe çfarë përfshin ky mur quhet xhamia e Aksasë.

huruar atë, pa e përzier atë me asnjë nijet tjetër qoftë ai shirk i madh apo i vogël si syefaqësia, fama etj. Kështu xhaminë e Aksasë siç u tha më lart: i pari e ndërtoi Jakupi -alejhi selam-, pastaj e rindërtoi Sulejmani -alejhi selam-, pastaj u kujdesën për të profetët e Beni Israilëve dhe ndjekësit e tyre.

Vlera e xhamisë së Aksasë diktohet nga disa faktorë: E njëjta gjë ka ndodhur edhe me dy xhamitë e tjera sepse edhe ato u ndërtuan mbi bazën e 1- E ndërtuan atë profetët e Allahut për ad- devotshmërisë: Qabja nga Ibrahimi -alejhi sehurimin e tij.  lam- dhe tjetra nga profeti Muhamed -salallahu alejhi ue selam-. Kjo gjë tregon se ajo është xhami e ndërtuar mbi bazën e devotshmërisë për Allahun e madhëruar sepse në kuran thuhet: “Xhamia që është ndërtuar mbi bazën e devotshmërisë që në ditën e parë të saj, e meriton me shumë se çdo tjetër të falesh në të” suretu Et-Teube: 108.

2- E mbushën atë me dhikr ( përmedje dhe falenderim i Zotit) dhe ibadet profetët e Beni Israilëve dhe ymeti i tyre.

Ymeti i Beni Israilëve ka pasur shumë profetë dhe shumë adhurues, të cilët kur i janë shfaqur profetit tonë -paqja e Zotit qoftë mbi të- ka kujtuar se është ymeti i tij siç ka ardhur në hadFjala e tij [mbi bazën e devotshmërisë] dmth ith ( thënie profetike): “Më janë shfaqur ymepër hir të Allahut të madhëruar dhe për të ad- tet e profetëve dhe kam parë profet që kishte

një grup njerëzish, profetë që kishte një apo dy burra dhe profetë që nuk kishte asnjë. Pastaj mu shfaq një e zezë e madhe dhe mendova se është ymeti im, por më thanë se ai është Musa dhe ymeti i tij” e transmeton Buhariu dhe Muslimi.

Disa nga ngjarjet e profetëve të përmendura në Kuran mendohet të kenë ndodhur në xhaminë e Aksasë si ajo e Zekerijës, Merjemes, Jahjës dhe Isait -alejhim selam.  Në suren Ali Imran bien në sy dy mihrabë njëri

Përtej Fjalës

i Zekerijës dhe tjetri i Merjemes dhe mendohet të jenë të xhamisë së Aksasë.  Zekerija -alejhi selam- mendohet gjithashtu të ketë qenë kujdestari i xhamisë së Aksasë kurse Merjemja -alejha selam- ishte vajzë e dhuruar për xhaminë e Aksasë për të shërbyer në të.  Në lidhje me Jahjën dhe Isën -alejhima selamka ardhur një hadith i saktë ku thuhet se ata i mblodhën Beni Israilët në xhaminë e Aksasë për t’ju përcjellë porositë e Allahut dhe çfarë thuhet! El-Harith el-Esharij -radiallahu anhutregon se profeti -alejhi selamka thënë: “Allahu e porositi Jahjën birin e Zekerijës -alejhi selam- për pesë gjëra që ti bëjë ai vet dhe ti urdhërojë Beni Israilët ti bëjnë ato, mirëpo ai u vonua dhe Isa -alejhi selam- i tha (Jahjes): Allahu të ka porositur për pesë gjëra që ti bësh vet dhe ti urdhërosh Beni Israilët ti bëjnë ato.

Përtej Fjalës

Pra, ose ti urdhërosh ti ata ose ti urdhëroj unë! Jahja -alejhi selam- i tha (Isës): Kam frikë se nëse do ta bësh ti atë gjë para meje, Allahu do të ma shembë tokën poshtë këmbëve apo do të më dënojë.  Atëherë ai (Jahja) i mblodhi Beni Israilët në Bejtul-Makdis dhe xhamia u mbush plot madje u ulën edhe nëpër ballkone. Ai ju tha atyre: Allahu më ka porositur për pesë gjëra që ti bëj ato vet dhe t’ju urdhëroj edhe ju që ti bëni: E para: Të adhuroni Allahun dhe të mos i bëni atij shok. Shembulli i atij që i bën shok Allahut është si shembulli i një burri që ka blerë një rob me pasurin e tij të veçantë flori apo serm dhe i thotë atij: Kjo është shtëpia ime dhe kjo është puna ime. Puno dhe më sill prodhimin! Ai

punonte dhe prodhimin ia çonte një tjetri i cili nuk ishte zotëria i tij. Kush prej jush e pranon të jetë robi i tij kështu?! Atëherë Allahu është krijuesi dhe furnizuesi i juaj prandaj adhurojeni atë dhe mos i bëni atij shok! E dyta: Allahu ju ka urdhëruar për namaz. Kur të faleni mos e ktheni kokën sepse Allahu e drejton fytyrën e tij nga fytyra e robit të tij kur është në namaz përderisa nuk e ka kthyer kokën. E treta: Allahu ju ka urdhëruar për agjërim. Shembulli i tij është si shembulli i një burri mes një grupi njerëzish i cili ka një qese misku, të gjithëve u pëlqen era e tij. Dijeni se era e agjëruesit është më e këndshme te Allahu se era e miskut.

E katërta: Ai u ka urdhëruar për sadaka. Shembulli i tij është si shembulli i një burri të cilin e ka zënë rob armiku dhe e ka lidhur duart pas qafës dhe e sjellin për ti prerë kokën atëherë ai i ju thotë: a mundem ta kompensoj vetën time? Dhe ai e kompenson vetën e tij me pak e më shumë derisa lirohet. E pesta: Ai ju ka urdhëruar për ti bërë shumë dhikër Allahun. Shembulli i tij është si shembulli i një burri të cilin e ndjek armiku me shpejtësi dhe ai shkon të një kështjellë e fortifikuar she futet brenda duke mbrojtur kështu veten e tij prej tyre. Kështu është robi nuk e mbron veten e tij prej shejtanit veçse me dhikrin e Allahut” e transmeton Ahmedi dhe Tirmidhiu dhe e saktëson sheikh Albani.

Shkroi: Dr. Abdullah NABOLLI

Përtej Fjalës

Arsyet e Refuzimit të Islamit

ë në ditët e qëmotshme, shpalljet që kanë sjellë Profetët kanë hasur në kundërshtimin e bashkësive të tyre, aq sa pothuajse secili prej tyre është refuzuar dhe përndjekur në mënyrat më të ashpra. Falë pranisë së gjallë të Profetëve në mesin e këtyre bashkësive dhe udhëzimit të vazhdueshëm të Profetëve përmes shpalljes qiellore, nuk mund të hidhet asnjë dyshim për faktin që ata e kishin kuptuar mesazhin qiellor si duhet dhe në formën e tij të vërtetë. Por, cilat janë arsyet që i kanë shtyrë bashkëkohësit e Profetëve të mos i besojnë ata si të dërguar nga Zoti? Për shkak se kjo është një pyetje që lind natyrshëm në mendjen njerëzore, një dilemë munduese e njerëzve që vuajnë apo trishtohen nga mosudhëzimi i të afërmve apo të njohurve që janë të pajisur me moral dhe fisnikëri, Zoti e ka adresuar në Kuran këtë pyetje që në fillimet e ftesës publike të Profetit ‫ ﷺ‬për qytetin e Mekës. Zgjedhja që ka bërë Zoti për t’i zbuluar arsyet e kundërshtimit të Islamit përmes një teksti që do të mbetej mes njerëzve deri në ditën e Kijametit është shenjë se aty gjendet

Përtej Fjalës

përgjigjia universale për këtë dukuri të kurdondodhshme. Me gjasë këto janë arsyet përse të gjithë ata që i kundërvihen fesë, pasi e kanë njohur thelbin e saj të vërtetë, e bëjnë këtë gjë. 1. Mospëlqimi i të Vërtetës Arsyeja kryesore e refuzimit të Islamit është mospëlqimi i së vërtetës që është shfaqur nëpërmjet Islamit. Ky mospëlqim merr trajta të ndryshme, në varësi të individëve dhe motiveve që ata kanë për të mos e pëlqyer dhe për ta urryer Islamin. Këtë fakt Zoti i Lartësuar e shpreh në ajetin 78 t ë

sures Zukhruf: “Pa dyshim Ne ju kemi sjellë të vërtetën por, shumica e juaj, ndaj së vërtetës është mospëlqyese”, si dhe në ajetin 70 të sures Mu’minun: “A mos po thonë se ai është i prekur nga marrosja? Jo, ai u erdhi atyre me të vërtetën, por është e vërteta që shumica e tyre nuk pëlqejnë”. Forma normale gjuhësore e të shprehurit në ajet do të kishte qenë “… por shumica e tyre nuk e pëlqejnë të vërtetën”. Vënia e së “vërtetetës” përpara foljes “nuk pëlqejnë” është bërë për të theksuar dhe nxjerrë në pah se shumica e njerëzve e kanë problemin pikërisht me të vërtetën, e për këtë arsye e refuzojnë atë. Ata nuk e pëlqejnë të vërtetën sepse ajo “bie ndesh me epshet dhe kapriçot e tyre” (Nasir ed-Din el-Bejdauij). Gjithashtu, “ajeti e ka kufizuar mospëlqimin te shumica, sepse një pakicë nuk kishin mospëlqim ndaj së vërtetës” (Fakhr ed-Din er-Razi). Format e shfaqjes së Mospëlqimit të të Vërtetës 1.1 Dashuria për pushtetin Mospëlqimi i së vërtetës shfaqet në forma të ndryshmë, në varësi të motivacionit që e shtyn njeriun ta refuzojë të vërtetën. Një prej formave është dashuria për pushtetin, si në rastin e Uelid ibn el-Mughiras, kryetarit të fisit të Makhzumëve. Me ta marrë vesh nipi i tij, Ebu Xhehli, se Ualidit i kishte lënë mbresë leximi i Kuranit nga Profeti ‫ﷺ‬, i shkon në shtëpi dhe i kërkon të bëjë një deklaratë publike distancimi prej Muhamedit, sepse njerëzit nuk do të ishin të kënaqur derisa ta dëgjonin atë prej gojës së tij. Kërkesa e Ebu Xhehlit përmbante në vetvete kërcënimin me humbjen e pozitës nga kryetari i fisit në rast se qëndrimi i Uelidit nuk do të përfaqësonte atë që prisnin prej tij njerëzit. Pasi i kërkon Ebu Xhehlit pak kohë, ashtu siç e përshkruan Kurani në ajetet 18-25 të sures Muddeththir, Uelid ibn el-Mughira del me qëndrimin se Kurani nuk ishte vetëm se

Përtej Fjalës

fjalë njeriu, një magji e trashëguar. 1.2 Vetëvlerësimi i lartë

ni kalon pranë Umejjas dhe i thotë me ironi: “Pa hë Umejja, Profeti që përshkruaje është shfaqur”. Umejja u përgjigj: “Ai është Profet i vërtetë, ti duhet ta ndjekësh”. “Çfarë të pengon ty ta ndjekësh”? – ia ktheu Ebu Sufjani. Umejja u përgjigj: “Asgjë, përveç turpit prej grave të Thakifit. Unë u kam thënë që do të isha unë profeti, ndërkohë që ato do të më shihnin duke ndjekur një burrë të ri nga pasardhësit e ‘Abdu Menafit”.

Dashuria për pushtetin nuk ishte e vetmja arsye e refuzimit të Islamit nga ana e Uelid ibn el-Mughiras. Ai kishte një vlerësim të lartë për veten, gjë që e shpuri atë në arrogancë. Këtë e shfaqi kur iu drejtua kurejshëve me fjalët: “Si ia zbriti Allahu shpalljen Muhamedit dhe jo mua, që jam kryetar dhe një nga udhëheqësit e kurejshëve, apo Ebu Mas’ud eth-Thakafijut, 1.4 Rëndësia parësore e opinionit të të kryetarit të Thakifit, edhe pse ne jemi njerëzit tjerëve më të mëdhenj të këtyre dy qyteteve”?! Mospërballimi i fjalëve dhe qortimeve të 1.3 Xhelozia njerëzve është gjithashtu një formë nëpërmjet së cilës shprehet mospëlqimi i së vërtetës. Një formë tjetër e shfaqjes së mospëlqimit të Ajo ishte arsyeja e mospranimit të Islamit nga së vërtetës është xhelozia, si në rastin e Umejja ana e Ebu Talibit, e shprehur në më shumë se bin Ebis-Saltit, i cili ishte një poet i shquar, në një rast. Në një prej poezive të tij, Ebu Talibi poezitë e të cilit përmendeshin shenjat e njëjë- shprehet kështu për Profetin ‫ﷺ‬: “Ti më ftove, sisë së Zotit dhe ringjallja pas vdekjes. Muslimi dhe unë e di që më këshillove për mirë. Ti fole transmeton se Profeti ‫ ﷺ‬pyeti një prej shokëve të vërtetën, dhe përherë ke qenë i besueshëm. të tij, teksa ishin duke kalëruar, nëse mbante Ti ofrove një fé, që unë e di se është feja më e mend poezi nga Umejja bin Ebis-Salt. Kur ai mirë e njerëzimit. Sikur të mos ishte për qoru përgjigj pozitivisht, Profeti‫ ﷺ‬i kërkoi t’i re- timin dhe zemërimin e njerëzve, do ta kisha citonte disa vargje. Pasi recitoi njëqind vargje, dhënë haptazi aprovimin tim”. Edhe në çastet Profeti ‫ ﷺ‬tha për Umejjen: “Ai për pak sa nuk përpara vdekjes, Ebu Talibi nuk u tërhoq nga u bë musliman”. qëndrimi i tij. Kur Profeti ‫ ﷺ‬i kërkoi përsëri të thoshte shehadetin, se kështu do të mund Ibn Haxhar el-‘Askalani thotë se Umejja bin të ndërmjetësonte për të në Ditën e GjykimEbis-Salt ishte një njeri që e kishte kërkuar it, ai u përgjigj: “O nip, betohem se sikur të fenë dhe kishte hulumtuar nëpër libra. Gjatë mos ishte për frikën nga mallkimet mbi ty dhe një udhëtimi tregtie në Palestinë, Ebu Sufjani kushërinjtë e tu pas vdekjes sime, dhe faktin se tregon se Umejja i ka thënë: “Në librat e mi kurejshët do të mendojnë që unë e thashë nga kam lexuar të përmendet një Profet që do të frika e vdekjes, do ta thoja”. dalë nga zona jonë, dhe unë mendoja – madje nuk kisha dyshim – se do të isha unë ai pro- 1.5 Besnikëria e verbër ndaj paraardhësve fet. Por, kur pyeta dijetarët, kuptova se ai do të ishte prej pasardhësve të ‘Abdu Menafit”. Pas Përveç druajtjes prej fjalëve të njerëzve, Ebu shpalljes së profecisë nga ana e Profetit ‫ﷺ‬, gjatë Talibin e pengoi nga pranimi i Islamit edhe një udhëtimi tregtie për në Jemen, Ebu Sufja- besnikëria e verbër ndaj fesë së paraardhësve

Përtej Fjalës

të tij. Kur Profeti ‫ ﷺ‬e ftoi për herë të parë në Islam, Ebu Talibi u përgjigj: “O djali i vëllait tim, unë nuk mund të ndahem nga feja e baballarëve tanë dhe rruga e tyre, por, për Allahun, asgjë e keqe nuk do të të gjejë sa të jem unë gjallë”. 1.6 Zilia Një formë tjetër e spikatur shfaqjes së mospëlqimit të së vërtetës është zilia, si në rastin e Ebu Xhehlit, i cili vinte nga fisi i Makhzumëve. Kur Akhnas ibn Sharik e pyeti atë çfarë mendonte për Kuranin, të cilin e kishte dëgjuar të lexuar prej Profetit ‫ ﷺ‬fshehurazi për tri net me radhë bashkë me Akhnasin dhe Ebu Sufjanin, Ebu Xhehli u përgjigj: “Do të thuash çfarë dëgjova!? Ne dhe fisi i ‘Abdu Menafit kemi rivalizuar për pozitë: ata ushqenin të varfërit, ashtu bënim edhe ne; ata ndihmonin njerëzit, ashtu bënim edhe ne; ata jepnin lëmoshë, ashtu bënim edhe ne. Ne e mbajtëm hapin e tyre, si dy kuaj gare. Por një ditë ata thanë: “Një prej nesh është Profet që i zbret shpallja nga qielli”! Si mund ta arrijmë këtë gjë?! Betohem, kurrë nuk do të besojmë tek ai dhe as do të pohojmë vërtetësinë e tij”. 1.7 Frika nga humbja e pozitës/prestigjit Frika nga humbja e pozitës është gjithashtu një prej formave të shfaqjes së mospëlqimit të së vërtetës. Këtë e shprehën mekasit kur iu drejtuan Profetit ‫ ﷺ‬me fjalët: “Nëse ndjekim udhëzimin bashkë me ty do të na nxjerrin nga vendi ynë” (El-Kasas 28, 57)! “Kjo shprehje e disa njerëzve në kohën e Profetit ‫ ﷺ‬tregon se ata e besonin që çfarë thoshte ishte e vërteta, por kishin frikë të humbnin qytetin e tyre të sigurt ngaqë arabët e tjerë nuk do të ndanin të njëjtin besim me ta. Ky ajet mund të kuptohet se i referohet atyre që i japin justifikime të llojllojshme vetes dhe të tjerëve përse nuk munden

të heqin dorë nga gjërat e ndryshme që i lidhin me jetën e kësaj bote” (The Study Quran). 2. Miqësia me njerëzit e gabuar Një arsye e mëtejshme e mospranimit të Islamit është miqësia me njerëzit e gabuar, si në rastin e Ukba bin Ebi Mu’ajtit. Ai ishte mik i ngushtë me Ubejj bin Khalef, i cili një ditë e ndaloi Ukbën dhe i tha: “Kam dëgjuar sikur je ulur me Muhamedin dhe e ke dëgjuar atë. Nuk kam për të të parë më me sy derisa ta pështysh atë”. Dhe ai e bëri këtë gjë. Për të përshkruar gjendjen e Ukba bin Ebi Mu’ajtit në Ditën e Gjykimit, Zoti zbriti ajetet 27-29 të sures Furkan: “Përkujto ditën kur i padrejti kafshon duart dhe thotë: “Ah sikur të kisha marrë rrugën e Mesazherit! Mjerë unë! Ah sikur të mos e kisha marrë për shok filanin, ai më devijoi nga përkujtimi pasi më erdhi mua”! E shejtani është tradhtar i njeriut”! “Fjala shejtan në fund të ajetit mund t’i referohet vetë Iblisit, por në Kuran kjo fjalë përdoret në një kuptim më të gjerë për të nënkuptuar ndihmuesit e Shejtanit. Kështu ajo mund të lexohet se i referohet çdo miku të rremë që e devijon dikë nga e vërteta (The Study Quran). 3 & 4. Mashtrimi nga jeta në këtë botë & mosmarrja seriozisht e fesë Mashtrimi pas jetës së kësaj bote dhe mosmarrja seriozisht e fesë janë dy arsye të tjera të mospëlqimit të Islamit. Zoti përshkruan në Kuran qëndrimet ndaj të vërtetës dhe gjendjen në Ditën e Gjykimit të atyre njerëzve që e morën fenë e urdhëruar prej Zotit si lojë dhe argëtim dhe u gënjyen pas jetës në këtë botë (El-A’araf 7, 51; El-En’am 6, 70; El-En’am 6, 130). 5. Bindja e përdhunshme ndaj liderve Bindja e përdhunshme ndaj të parëve dhe të

Përtej Fjalës

mëdhenjve është po ashtu një arsye e mospranimit të udhëzimit. Zoti e përshkruan një grup njerëzish Ditën e Gjykimit se do të thonë “Zoti ynë, ne iu bindëm të parëve dhe të mëdhenjve tanë, e ata na devijuan nga rruga” (El-Ahzab 33, 67). “Liderët konsiderohen shpesh pjesërisht përgjegjës për mospranimin nga ana e masave të mesazheve me të cilat janë dërguar profetët, duke qenë se ndikojnë bashkësitë që udhëheqin dhe, zakonisht, janë ata që përfitojnë më shumë nga ruajtja e një rendi shoqëror të korruptuar.” (The Study Quran). Njerëzit do të luten kundër kësaj parie në Ditën e Gjykimit: “Zoti ynë, jepu atyre dyfish dënim dhe mallkoji ata, një mallkim të pamatë” (El-Ahzab 33, 68). Kjo është lutja e dëshpëruar që masat e mashtruara do të bëjnë “kur të kuptojnë se kanë qenë të kequdhëzuar, e kështu do të kërkojnë që liderët e tyre të marrin dyfishin e dënimit, një dënim për të qenurit e vetë atyre të devijuar, dhe një dënim për devijimin e të tjerëve” (The Study Quran).

Përtej Fjalës

6. Ndjekja jokritike e elitave Njerëzit i shpie në mospranimin e Islamit edhe ndjekja e elitave. Ndryshe nga bindja e përdhunshme ndaj të parëve dhe të mëdhenjve, ndjekja e elitave është rezultat i dobësisë së karakterit të masave dhe bindjes së verbër në suksesin e rrugës së tyre. Ashtu si në rastin e mëparshëm, mashtrimi nga elitat shfaqet në gjithë qartësinë e tij në Ditën e Gjykimit: “Sikur t’i shihje të padrejtët kur të qëndrojnë para Zotit të tyre, se si i lëshojnë fjalë qortuese njëri-tjetrit. Ata që u konsideruan si të dobët do t’u thonë arrogantëve: “Sikur të mos ishit ju do të kishim qenë besimtarë”!” (Sebe 34, 31). Me “ata që u konsideruan të dobët” në këtë ajet nënkuptohen ndjekësit e jobesimtarëve, ndërsa arrogantët janë liderët, që me ndikimin e tyre penguan shumë prej ndjekësve nga besimi, të cilët përndryshe do të kishin qenë besimtarë” (The Study Quran).

Keqardhja dhe brenga arrin kulmin kur ndjekësit shohin dënimin që i pret në Ditën e Gjykimit dhe se si distancohen prej tyre elitat që ndiqnin: “Teksa ata që u ndoqën distancohen prej atyre që i ndoqën, e shohin dënimin dhe lidhjet mes tyre këputen, ata që ndoqën thonë: “Ah sikur të kishim një tjetër mundësi kthimi dhe të distancoheshim prej tyre ashtu sikurse ata u distancuan prej nesh”! Kështu ua tregon Allahu veprat e tyre, burim keqardhjeje për ta! E ata nuk kanë për të dalë nga zjarri! (El-Bakarah 2, 166-167).

i shtyjnë njerëzit të hedhin poshtë fenë, por motivet e tyre të brendshme. Arroganca, zilia, ndjekja e verbër e liderëve, dhënia përparësi e opinionit të të tjerëve ndaj të vërtetës, dashuria për arritjet dhe mirëqenien e siguruar, integrimi në rrethe shoqërore të korruptuara moralisht, janë disa nga arsyet që i bëjnë njerëzit të mos e pëlqejnë të vërtetën. Për shkak se shpjegimi kuranor përkonte plotësisht me të vërtetën e mohimit të Islamit, paganët në Mekë filluan menjëherë përndjekjen ndaj Profetit ‫ﷺ‬ dhe besimtarëve, duke e vulosur të vërtetën e zbulesës. Ndonëse kanë kaluar shekuj, arsyet përse njerëzit nuk e pranojnë Islamin janë po ato, të përshkruara në Kuran si të vërteta të pandryshueshme. Ndaj ato duhen identifikuar tek njerëzit rreth nesh që nuk e kanë pranuar Islamin, nëse ai u është paraqitur atyre në një formë të pashtrembëruar.

Kjo listë arsyesh që shtyjnë njerëzit të refuzojnë Islamin dhe ta kundërshtojnë atë, është e vlefshme vetëm për ata që e kanë njohur në formën e tij të pashtrembëruar, sepse ata që njohin një Islam të keqinterpretuar mund të jenë ende në kërkim të trajtës së kulluar të tij. Shpjegimi hyjnor në ajetet e mësipërme ndër Përgatiti: G. Demneri të tjera tregon se nuk janë arsyet racionale që

Përtej Fjalës

Shtyllat e shoqërisë që duhen sfiduar nga muslimanët 16

Përtej Fjalës

hirrja e profetëve ka përbërë kurdoherë një sfidë për shtyllat e shoqërive që ftoheshin në besim. Rezistenca që elitat politike, ekonomike dhe kulturore u kanë bërë profetëve është dëshmia më e madhe e kësaj të vërtete. E paraqitur dhe e jetësuar në mënyrën e duhur nge besimtarët, feja e Zotit ka tronditur themelet e shoqërive ku shfaqej mesazhi profetik. Përveç dëshmisë së librave të shenjtë, edhe historia ka regjistruar kundërshtimin armiqësor që kanë hasur prej shoqërive ku janë dërguar tre profetët e fundit, Musai, Isai dhe Muhamedi, paqja e Zotit qoftë mbi ta.

Elitat e tyre kanë qenë të vetëdijshëm se çfarë pasojash do të kishte përqafimi prej masave i mesazhit hyjnor. Artikulimi i shqetësimeve prej protagonistëve që u armiqësuan me Profetët tregon efektin që duhet të shkaktojë feja e vërtetë. Nga ana tjetër, mosshqetësimi i elitave

nga prania e thirrjes profetike në mesin e shoqërisë dëshmon se mesazhi profetik është zhveshur nga thelbi i tij. Vetëm moscënimi i shtyllave mbi të cilat ngrihet një shoqëri e padrejtë garanton bashkëjetesën e patrazuar mes elitave sunduese dhe besimtarëve që nuk e kumtojnë dhe praktikojnë fenë në të gjitha dimensionet e saj. Faraoni që u përball me Musain tentoi në mënyra të ndryshme që ta ndalte predikimin e tij. Duke qenë se nuk ia arriti qëllimit, ai i kërkoi publikut të gjerë aprovimin për ta vrarë. Vrasja jo vetëm tregonte inferioritetin e Faraonit ndaj Musait, por ajo ishte diçka e paimagjinueshme për faktin se Musai ishte rritur dhe edukuar si një princ në pallatin e Faraonit. Argumenti për ta ligjëruar këtë vrasje duhej të ishte vërtet bindës. Ai duhet të provonte rrezikshmërinë e lartë shoqërore të Musait, përderisa e vetmja mënyrë e largimit të rrezikut kishte mbetur eliminimi fizik i tij. Ky nuk

Përtej Fjalës

mund të ishte vetëm se cënimi prej mesazhit hyjnor i sigurisë për vërtetësinë e rrugës në të cilën po ecte kombi egjiptian, si dhe vlerave e ligjeve që buronin prej parimeve të saj. Cënimi i ‘fesë’ që Faraoni i kishte imponuar egjiptianëve ishte argumenti për të vrarë Musain: “Faraoni tha: Lërmëni që ta vras Musai dhe le të thërrasë Zotin e tij! Unë kam frikë se do t’ju ndërrojë fenë tuaj, apo do të shkaktojë korruptim në tokë!” (Ghafir 40, 26). Në kuptimin e ngushtë, me fjalën arabisht “din” të përkthyer si ‘fé’ në shqip nënkuptohet religjioni dhe ritualet shpirtërore që asociohen zakonisht me të. Por termi “din” ka një kuptim më të gjerë. Ai përfshin mënyrën e jetës që bazohet në bindjen ndaj një autoriteti dhe ligjeve që burojnë prej tij, si dhe sistemin e shpërblimeve dhe ndëshkimeve sipas këtyre ligjeve. Faraoni e kuptoi se përqafimi i mesazhit profetik nga masat do të kulminonte me rënien e sistemit që ai kishte ngritur, prandaj ai i frikësoi ata duke propaganduar ndryshimin rrënjësor që do të ndodhte me mënyrën e tyre të jetesës dhe destabilitetin që do të pasonte.

Përtej Fjalës

Në mesin e armiqve të Profetit ‫ﷺ‬, ai që i ka ngjarë me shume dhe ka patur tiparet e Faraonit të Musait ka qenë ‘Amr bin Hisham bin el-Mughira, i quajtur ndryshe Ebu Xhehl. Njësoj si Faraoni që kërkoi leje të vriste Musain dhe me të njëjtën mënyrë arsyetimi, Ebu Xhehli kerkoi aprovimin e kurejshëve për vrasjen e Profetit ‫ﷺ‬ dhe tentoi ta kryente atë, edhe me koston e një lufte civile mes fisit të Makhzumëve (fisi i Ebu Xhehlit) dhe atij të ‘Abdu Menafit (fisi i Profetit ‫ )ﷺ‬që do të lindte si pasojë. Jo pa qëllim, në hadithin e transmetuar nga Imam Ahmedi, Profeti ‫ ﷺ‬e etiketoi Ebu Xhehlin si faraonin e umetit islam, kur e pa të vrarë pas betejës së Bedrit. Përpara se Ebu Xhehli të ndërmerrte këtë veprim, një përfaqësi e kurejshëve i kishte kërkuar tri herë Ebu Talibit, xhaxhait të Profetit ‫ ﷺ‬që e kishte në mbrojtje atë, ta ndalonte nga thirrja, ose të hiqte dorë nga mbrojtja e tij dhe t’ia dorëzonte gjykimit të parisë mekase. Që në krye të herës, përfaqësia i bëri të qartë Ebu Talibit arsyen që e kishte shtyrë parinë e qytetit të

kërkonte dorëzimin e Profetit ‫ ﷺ‬nga ana e tij. Ai kishte cënuar shtyllat mbi të cilat ishte ngritur shoqëria dhe me thirrjen e tij për në Islam po i ftonte njerezit t’i sfidonin ato. Ai u kishte “fyer idhujt, diskredituar fenë, zhvlerësuar aspiratat dhe konsideruar të devijuar paraardhësit e tyre” (Ibën Hisham). Pasi tri takimet e përfaqësisë së kurejshëve me Ebu Talibin nuk dhanë rezultat, Ebu Xhehli e kuptoi se e vetmja mënyrë për ta penguar thirrjen e Profetit ‫ ﷺ‬ishte eliminimi i tij fizik. Por, për kurejshët ishte e padëgjuar që vetë kurejshëve të vrisnin një kurejshit, për sa kohë ai ishte ende anëtar i fisit nga rridhte dhe nën mbrojtjen e tij. Thyerja e këtij ligji shoqëror duhej të përligjej me kryerjen e një krimi që kishte vënë në rrezik ekzistencën e vetë shoqërisë nëpërmjet cënimit të shtyllave mbi të cilat ajo qëndronte. Ibën Kethiri tregon se Ebu Xhehli qëndroi në mesin e kurejshëve dhe u tha: “O popull kurejshit, Muhamedi refuzoi të ndalojë nga diskreditimi i fesë sonë, sharja e baballarëve tanë, zhvlerësimi i aspiratava tona dhe fyerja e idhujve tanë. Prandaj, unë angazhohem përpara Allahut se

kam për ta pritur nesër duke mbajtur një gur, që kur ai të përulet në sexhde gjatë faljes t’ia bëj copash kokën me të! Pas kësaj, le të bëjë çfarë të dojë fisi i ‘Abdu Menafit!” Reagimi armiqësor të kundërshtarëve të Islamit kur preken shtyllat mbi të cilat ngrihet sistemi shoqëror vihet re edhe në rastin e Ebu Lehebit. Në predikimin e parë publik, atë drejtuar pjesëtarëve më të afërt të farefisit, Profeti ‫ ﷺ‬nuk i preku drejtpërdrejt idhujt dhe fenë e kurejshëve. Ibën Kethiri tregon se në drekën e shtruar me atë rast, Profeti ‫ ﷺ‬tha: “O pasardhësit e ‘Abd el-Muttalibit, për Allahun, unë nuk njoh ndonjë të ri në mesin e arabëve që t’i ketë sjellë popullit të tij diçka më të mirë se ajo që ju kam sjellë unë. Kam ardhur te ju me të mirën e kësaj jete dhe të jetës tjetër. Allahu më ka urdhëruar që t’ju ftoj për tek Ai, prandaj kush do të më ndihmojë për këtë mision dhe të jetë vëllai im?” Në mbarim të fjalës së tij, Ebu Lehebi u çua dhe u largua pa thënë ndonjë fjalë bashkë me të tjerët. Ndërsa në thirrjen e parë haptazi mbarë qytetit, kur Profeti ‫ ﷺ‬kërcënoi me dënimin prej Zotit të kujtdo që do të vdiste

Përtej Fjalës

në idhujtari, duke cënuar kështu fenë idhujtare dhe botëkuptimin sipas saj për jetën pas vdekjes, Ebu Lehebi reagoi i irrituar duke e mallkuar Profetin. Buhariu transmeton se kur Profeti ‫ ﷺ‬u ngjit me këtë rast në kodrën e Safa-së dhe tha: “Unë jam paralajmërues përpara një dënimi të ashpër”, Ebu Lehebi ju hakërrye me fjalët: “U shkatërrofsh, a për këtë na mblodhe?!”, pas së cilave zbriti surja Mesed.

Marrëdhënia e Profetit ‫ ﷺ‬me pjesën e shoqërisë mekase që nuk besoi në profetinë e tij nuk ka qenë përherë konfliktuale dhe armiqësore. Ibën Sa’ad thotë se, në tre vitet e para të misionit të tij, “i Dërguari i Allahut ‫ ﷺ‬thirri për në Islam fshehtazi dhe hapurazi. Allahut ju përgjigjën të rinjtë dhe të dobëtit, derisa numri i atyre që besuan u rrit. Ndërkohë, kurejshët jobesimtarë nuk ia hidhnin poshtë ato që thonte, por kur kalonte përpara grumbullimeve të tyre e tregonin me gisht duke thënë: “Djalit të fisit të ‘Abd el-Muttalibit po i fliskan nga qielli”! Kjo gjendje vazhdoi derisa Allahu kritikoi idhujt që iu nënshtroheshin përveç Tij dhe përmendi dënimin e paraardhësve të tyre që kishin vdekur në idhujtari. Në atë moment, ata u kthyen me armiqësi kundër tij”. Ibën Hishami shkon më tej kur thotë se edhe pas shpalljes publike të thirrjes në Islam në fillim të vitit të katërt të misionit profetik, “populli nuk u distancua prej Profetit ‫ ﷺ‬dhe nuk iu kundërpërgjigj, derisa ai përmendi idhujt dhe i kritikoi ato. Kur e bëri këtë gjë, e konsideruan të rëndë dhe ia kundërshtuan, iu kundërvunë bashkarisht dhe i treguan armiqësi”. Gjendja e muslimanëve shqiptarë sot ngjan me gjendjen që Profeti ‫ ﷺ‬kishte me kurejshët në tre vitet e para te misionit të tij dhe ne ditët a para pas shpalljes publike të thirrjes në Islam. Shoqëria nuk është armiqësore ndaj tyre, nuk ua ndalon shfaqjen e praktikave fetare dhe as thirrjen e njerëzve për në Islam. Sepse muslimanët nuk kanë sfiduar ‘fenë’ e saj – sistemin e vlerave mbi të cilat është ngritur –, ‘idhujt’ prej të cilëve burojnë këto vlera dhe ‘aspiratat’ popullore që mbështeten në këtë ‘fé’ dhe këta ‘idhuj’. Për sa kohë artikulimi i botëkuptimit të Islamit të kryhet brenda kufijve të ngrehinës ideologjike të ‘fesë’ dhe ‘idhujve’ sundues, pa tentuar të argumentojë pavërtetësinë dhe padrejtësinë e shtyllave mbi të cilat është ngritur ajo, kumtimit të mesazhit profetik do t’i mungojë thelbi dhe nuk do të përshfaqet me vërtetësinë e tij.

Përtej Fjalës

Edhe një herë për

KUDSIN

Se ata, pa dyshim do të jenë të ndihmuar. Dhe se ushtria jonë do të jenë ata ngadhënjyesit.” Umeti mysliman sot është ai që ka nxitur (Safat, 171-173) kundërshtarët tanë që të na poshtërojnë neve. Nëse ato do ta dinë se ne kemi një mbrojtës që qëndron përballë këtij mashtrimi dhe gënjesh- Nëse shikoni se ushtria (mbështëtësit) e islamit tre, nuk do të guxonin të merrnin një nisëm të do të humbi në ndojnë nga betejat e saj, dijeni se kushti dhe rregulli i ushtarit (mbështetësit) tillë. është ç’orjentuar.

Nga: Sheikh Sharaëi

Do doja të organizoja popullin tonë dhe të organizojmë umetin e islamit në të gjitha vendet që të kthehemi tek Zoti ynë, nëse dëshirojmë të na ndihmojë Zoti me fitore. ( ‫ت َقبَس ْ َد َقلَو * َنوُب ِ لاَغْلا ُمُهَل ا َ َن ْدنُج َ ّن ِ إ َو‬ َ ْ ‫ا َن ِ دا َب ِع ِ ل ا َ ُنتَم ِ لَك‬ ‫س ُرمْلا‬ ْ ‫ص َنمْلا ُمُهَل ْمُ َه ّن ِ إ * َني ِ َل‬ ْ ‫  ) نوُر ُو‬

Kur u ç’orjentua rregulli i ushtarit (mbështetësit) në betejën e Uhudit edhe pse i dërguari i Zotit a.s. ishte në mesin e tyre, megjithatë ata pësuan atë që pësuan prej disfatës dhe humbjes. Nuk u falën dhe nuk u toleruan përgjegjësit e humbjes së betejës edhe pse profeti a.s. ishte aty. Nuk ka pasur disfatë më të madhe për proAllahu thotë: “E tashmë fjala (premtimi) e jonë fetin a.s. si ajo e Uhudit. Nëse kundërshtarët u është dhënë më parë robërve tanë të dërguar. do të kishin triumfuar në Uhud ashtu siç ato

Përtej Fjalës

pretendonin dhe siç dukej situata jeta e profetit a.s. do të ishte përballë një rreziku real.

I lutem Zotit të na e ktheje orientimin tonë që të kthehemi tek Zoti fuqiplotë dhe ta udPor, myslimanët nxorrën një mësim hyjnor nga hëheqim botën ashtu siç e kanë udhëhequr të kjo situatë. Mësimi se kundërshtarët nuk mund parët tanë. të na mundin përderisa Zoti është me ne. Po ky umet, ka treguar se në një gjysëm shekSepse Allahu thotë: “Se ushtria jonë do të jenë ulli arriti të çlironte nga padrejtësia gjysmën ata ngadhënjyesit” (Safat, 173) e botës dhe ato ishin përballë dy civilizimeve Unë do të doja që umeti mysliman ti kthehet të dhe perandorive të medha në të njëtën kohë, kaluarës së saj historike. Dhe shpresoj nga ky persët në lindje dhe romakët në perëndim. umet që të ketë burrëri në besimin e tij dhe të thotë:- “ O Zot, ky umet e ngriti fenë tënde në të shkuarën dhe ne sot të japim premtimin se I lutem Zotit që të na e bëjë të mundur të pendo ta kthejmë islamin në të ardhmen ashtu siç i dohemi tek ai me një pëndim të sinqertë dhe takon e ardhmja atij, derisa te jetë fjala e islamit kam shpresën e plotë tek Zoti se kur të realajo më e larta në çdo çështje.” izohet kjo vetëdije do të na ndihmoje Zoti për

Përtej Fjalës

triumf. Mos më pyet se si të përgatitem. Zoti nuk na I lutem Zotit për pendim të sinqertë duke thotë përgatituni ndaj armiqëve në të njëtën treguar burrëri në besimin që ndjekim. Ajo që formë siç përgatiten ato kundra jush. Zoti kërkon nga ne është nënshtrimi ndaj tij në kohëra të vështira. { ‫تعَطَتْسا ا َ ّم مُهَل ا ُو ّد ِ عَأ َو‬ ْ ُ ‫} ٍ ة َّوُق ن ِ ّم م‬

O Zot nënshtrohem tek ti që të na falësh për shkujdesjen në të shkuarën tonë dhe që të rilPor Thotë: “E ju përgatituni sa të keni mundësi idhim marrëdhëniet tona me Ty, që të bëhemi force” (Enfal, 60) umet mysliman i vërtetë dhe të rendim për të çliruar botën nën hijën e së vërtetës Tënde. Amin! Pastaj dorëzojeni mundin tuaj tek Zoti juaj që Zoti t’iu japë fitoren dhe triumfin e premtuar. Zoti është Ndihmëploti dhe sukses dhënësi. Prandaj Zoti na sjellë një argument të fortë kur thotë se ka vendosur në zemrat e atyre që nuk besuan frikën dhe trishtimin nga humbja. Përshtati: Vladimir kera

Përtej Fjalës

Ai dhe Profeti Muhamed a.s 1- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më i ditur, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: frikësoju Zotit 3- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më i drejtë, bëhesh njeriu më i ditur. Pejgamberi a.s. iu përgjigj: dëshiro për njerëzit atë që dëshiron për vete do të bëhesh njeriu më 2- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më i pasur, i drejtë. Pejgamberi a.s. iu përgjigj: bëhu i kënaqur me atë që ke do të jesh njeriu më i pasur. 4- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më i mirë,

Përtej Fjalës

Pejgamberi a.s. iu përgjigj: bëhu i dobishëm për 9- Ai tha: dëshiroj që ta takoj Zotin duke qenë njerëzit do të jesh njeriu më i mirë. i pastër nga mëkatet, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: pastrohu nga papastërtia (xhunubllëku) do ta 5- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më i takosh Zotin i pastër nga mëkatet. veçantë, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: shpeshtoje të përmendurit e Zotit do të bëhesh njeriu më 10- Ai tha: dëshiroj që të ringjallem Ditën e i veçantë. Kiametit në dritë, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: mos i bëj të padrejtë askujt do të ringjallësh 6- Ai tha: dëshiroj që të më kompletohet imani Ditën e Kiametit në dritë. (besimi), Pejgamberi a.s. iu përgjigj: përmirësoje moralin-sjelljen tënde do të plotësohet imani 11- Ai tha: dëshiroj që të më mëshiroj Zoti (besimi). Ditën e Kiametit, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: bëhu i mëshirshëm ndaj vetes dhe ndaj robërve 7- Ai tha: dëshiroj që të bëhem prej të mirëve të Tij Zoti do të mëshiroj Ditën e Kiametit. (prej muhsininëve), Pejgamberi a.s. iu përgjigj: adhuroje Zotin sikur je duke e parë Atë, 12- Ai tha: dëshiroj që të më pakësohen mëkaedhe pse ti nuk e sheh Atë Ai të sheh ty, kështu tet, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: shpeshtoje fjalën bëhesh prej të mirëve. “Estagfirullah” “kërkoj falje nga Zoti” do të pakësohen mëkatet. Ai tha: dëshiroj që të bëhem prej atyre që i nën- 13- Ai tha: dëshiroj të bëhem njeriu më fisnik, shtrohen Zotit, Pejgamberi a.s. iu përgjigj: kryej Pejgamberi a.s. iu përgjigj: mos iu anko askujt farzet e Zotit bëhesh i nënshtruar ndaj Tij. për punët tua do të jesh njeriu më fisnik.

Përtej Fjalës

Liria rac dhe irra N

ë konceptin metafizik, liria është e kuptuar si pjesë përbërëse e dy tipologjive të lirisë.

E para është liria irracionale në përzgjedhjen e së mirës apo të keqes e bazuar në pasione e cila e bën këtë liri të paaftë në përcaktim, që shpesh bie pre e dobësive. Liria e dytë është ajo racionale, liri e bazuar në të vërtetën dhe moralin e cila udhëhiqet nga norma të mirëpërcaktuara me burim të vërtetën absolute Zotin .

Përtej Fjalës

cionale acionale Në këtë kuptim liria e individit luhatet mes si derivate e konceptit të përgjithshëm të lirkëtyre dy dimensioneve duke zhvilluar një di- isë. Liria për t’u shprehur pa kufi për çdo gjë alektikë të brëndëshme. dhe për gjithçka duke mos respektuar kufinj dhe ndjeshmëri kulturore, siç ishte edhe rasti Për këtë arsye në botëvështrimin metafizik, liria i karikaturave dhe filmimeve, është liri e llojit nuk është një koncept statik, ajo është koncept të parë, liri irracionale e cila është e kufizuar, dinamik që kërkon përceptim të tillë bazuar në e rënë pre’ ndaj dëshirave autonome dhe bindkëtë dialektikë të brëndëshme. Kur liria hyn në jeve vetjake të disa individëve apo grupeve që tipologjinë e parë të irracionalitetit, të pasionit e ushtrojnë atë. Liria e shprehjes transformodrejt djallëzores, atëherë ajo e humb atributin het në liri irracionale, në momentin kur e prish e saj si liri sepse tashmë bie pre’ e dominim- ekuilibrin, ç’orienton vijën e dëmit dhe del nga it të epshit dhe marrëdhënia e saj me botën e përgjegjshmëria duke u bërë pre’ e pasioneve jashtme tashmë është irracionale dhe nuk ga- dhe dëshirave. Pra, kthehet në irracionale për ranton drejtësi dhe ekuilibër. Liri e vërtetë në sa kohë ndërhyn në territorin e lirisë së tjetrit, metafizikë, është ajo që i përket llojit të dytë, atë për sa kohë sfera publike konsiderohet si ditë lirisë racionale me destinacion të vërtetën që siplinuese vetëm për të dëgjuar një argument në thelb është kriter moral. Kështu kur kjo liri dhe për të qenë e shurdhët ndaj argumentit reflekton në marrëdhëniet me realitetin, karak- tjetër. terizohet nga morali dhe e mira shoqërore. E njëjta gjë ndodh edhe me lirinë e shprehjes

Përtej Fjalës

Hapësira private dhe hapësira publike e edhe duke shtrënguar e ngushtuar botëkupushtrimit të lirisë timin privat, pra sferën private sa herë që ajo do të kërkonte të hynte në territorin publik. Pasi u munduam të ç’paketojmë konceptin e Pra, një aktualizim antagonist i përditshmërisë lirisë, i cili vjen nga historia civilizuese shpesh së individit i cili qënien e vet duhet ta shfaqë i ambalazhuar si në frymë po ashtu edhe në në formë dyjare midis religjiozitetit privat dhe gërmën ligjore të tij, dhe pasi u munduam sekularizmit kolektiv. Kjo formë e përcjelljes së gjithashtu të sillnim në vëmendje konceptet lirisë e cila herë merr formë racionale dhe herë alternative të lirisë, rendin, metafizikën, racio- shfaqet irracionale, e bën anëtarin e shoqërive nalitetin ose jo te saj, lirinë në rastin e mysli- liberale, një individ autonom liberal, apo thënë manëve etj, del parësore të analizojmë dhe më ndryshe njeriun e ri të liberalizmit i cili nuk pas të kuptojmë se ku dhe si aktualizohet kjo ka shanse t’i shpëtojë hipokrizisë, pikërisht si liri. Cilat janë hapësirat ku ajo merr jetë, si merr pasojë e kësaj ekzistence dyjare mes hapësirës jetë dhe a ka ndryshime në përditshmërinë e publike e private të tij. individit mes sferës së tij publike dhe private kur bëhet fjalë për ta ushtruar këtë liri ? Për të shkuar më pas tek kultura protestante e cila besimin në hapësirën private e quajti edhe Sipas shteteve me demokraci liberale, neu- ndërgjegje apo edhe liri e ndërgjegjes. Kështu, traliteti është baza e veprimatrisë së tyre kur sa herë që shteti sekular, pra hapësira publike, bëhet fjalë për qasjen religjioze. Për këtë arsye merr përsipër të trajtojë privacinë e individëve këto shtete kanë ndërtuar skemën e ndarjes të tij, qoftë edhe duke hartuar kuadro ligjore së religjionit nga shteti dhe ekzistenca e tij (re- mbi familjen, shoqërinë etj, përdor arsyet e ligjionit), është nënkuptuar si aktivitet i cili do jashtme për të logjikuar për arsyet e brëndshme të mbyllej brënda kufinjve të sferës private të të individit dhe kthehet kështu në një autoritet individit. Pra një skemë ku hapësira publike që zëvendëson ndërgjegjen individuale duke qëndron neutrale, asnjanëse mes një pafundësi imponuar norma. Jo vetëm kaq, por shteti hapësirash private religjioze. Kështu, ky model sekular ka ndërhyrë edhe në sferën private të i hapësirës publike qëndron në një farë mënyre individit duke riformatuar besime apo praktii rrethuar nga shumatorja e religjioziteteve pri- kat e tyre, siç ka ndodhur në Turqinë e Atatvate dhe merr përsipër të garantojë të drejtat in- urkut, ku u ndërhy edhe në mënyrën e bërjes dividuale të anëtarëve të shoqërisë nga një ter- së riteve dhe gjuhës së liturgjisë fetare. Me karen i përbashkët afetar. Kjo traditë e hapësirës limin e kohës sfera publike në këto modele të publike, bazën konceptuale të vet e ndërtoi mbi sekularizmit filloi të marrë një rol “edukues” teorinë e filzofit Emanuel Kant, i cili arriti të social sipas kutit të vet, duke i dhënë hapësirë formulonte ndarjen e përdorimit të arsyes në një lloj argumentimi dhe duke qenë i shurdsferën publike dhe atë private1. Sipas tij arsyeja hët ndaj një argumentimi tjetër në mënyrë që të duhet të jetë e lirë në sferën publike dhe në të formojë njeriun e ri të liberal-demokracisë i cili njëjtë kohë ajo (arsyeja) duhet të jetë e nënsh- tashmë do të ishte i përshtatshëm për të impletruar, kokulur në sferën private. Në këmbim, mentuar normat dhe politikat e kësaj hapësire sfera private e individit në shoqëritë sekulare publike. Saba Mahmood, është më e rreptë lide liberale, mori bonusin e mosndërhyrjes apo hur me këtë qëndrim, ajo thotë se në konteksmosdhunimit nga ana e shtetit të kësaj sfere. tin historik, shteti sekular jo vetëm që i ka ngriNdërkohë, sfera publike do të ishte teatri i ush- tur një gardh social religjionit duke e mbajtur trimit të arsyes the logjikës pa kufi, qoftë kjo larg ambicieve të veta legjitime, por ka arritur

Përtej Fjalës

të rimodelojë sipas qëllimeve të veta këtë gardh me ndihmën e agjensive të ligjit. Ajo përmend luftën e pasuksesshme të komuniteteve katolike, protestante dhe hebreje për të vendosur simbolet e tyre fetare si kryqe, ylli i Davidit në varret e tyre private që ndodheshin në territore shtetërore publike. 2 Prandaj pretendimi se hapësira publike sekulare është e larguar nga domeini privat, shpesh duket qesharak duke pasur parasysh se ndërhyrja e publikes tek privatja është aq e qartë sa që sot çdo çështje private, duke filluar që nga edukimi i fëmijëve, sjellja brënda familjes, marrëdhëniet ndërfisnore etj, janë subjekte të nënshtruara ndaj ligjit publik i cili siç edhe e thamë, qëndrimin e vet e bazon mbi arsyet e jashtme të hapësirës publike ndaj arsyeve të brëndëshme të hapësirës private. Kjo krijon tension mes idesë së të drejtës së qytetarit për privaci të plotë, ku përplotëson lirinë dhe moralin e vet, dhe mënyrës se si ligji ndërhyn në këtë privaci. Pra, kemi moralin në sferën private i cili teorikisht njihet, por që në mënyrë paradoksale zgjidhet me ligje që gjykojnë privaten me pyetje publike. Kështu individi dhe hapësira e tij nuk kanë rrugë tjetër vetëm se të transformohen në hapësirë publike brënda llojit të vet. Prandaj e gjejmë artikulimin justifikues të mbështetësve të publikimit të karikaturave, si proçedurë e cila justifikon lirinë për të ndërhyrë tek sfera private e tjetrit nën emrin e një të mirë publike sic është liria e shprehjes. Kjo ndërhyrje vjen pikërisht nga kultura e konsoliduar tashmë e shoqërive sekulare të cilat për të ruajtur idealin e “neutralitetit”, testojë sferat private të individëve apo grupimeve shoqërore, përmes ndërhyrjeve të dhunshme dhe konfliktuale të shoqëruar me kornizë ligjore.

Hapësira private dhe publike në optikën e muslimanit

Në shoqëritë muslimane koncepti i hapësirës private dhe publike merr një kuptim tjetër nga ai i shoqërive sekulare, sepse ashtu siç e përmendëm në kapitujt e mësipërm, Sfera publike dhe private përshkohen nga një normë morali i cili nuk njeh ndarje nga mënyra e zbatimit të tij.

Hapësira publike nuk është e ndërtuar si një “arsye autonome” e cila gjykon dhe mbivendoset ndaj realiteteve individuale, por është konceptuar si hapësira e bashkësisë (xhemat) e cila reflekton hapësirat private në një kontekst publik.

Morali dhe moraliteti nuk konsiderohen vetem si çështje private por konsiderohen edhe si moral publik.

Ndryshimi me konceptin islam të hapësirës private, është se dhunimi i kësaj hapësire nuk tolerohet për asnjë arsye publike. Kështu kemi ndryshim të kufinjve të lirisë në shoqëritë muslimane në krahasim me pranimin që shoqëritë sekulare bëjnë lidhur me ndërhyrjen ndaj hapësirës private në formë rregullimi ligjor. Për më tepër ndërhyrja e publikes tek privatja e myslimanit, shpesh shihet edhe si e pakuptimtë, për sa kohë hapësira publike është reflektimi i moralitetit të privates dhe çka përbën moral në publik është moral edhe në privacinë e individit të sanksionuar me legjislacion hyjnor. Akademia Ndërkombëtare e Jurisprudencës Islame, në lidhje me lirinë e shprehjes së muslimanit në shoqëri, ndër të tjera thekson edhe këto:

Përtej Fjalës

Të mos cenohet dikush tjetër me diçka që prek jetën, nderin, prestigjin, reputacionin apo pozitën e tij morale, si p.sh.: ulja e figurës, përbuzja e tallja, si dhe të mos bëhet publikimi i tyre me çfarëdo mjeti. Mjeti i shprehjes së mendimit duhet të jetë i lejuar. Nuk lejohet shprehja e mendimit, qoftë edhe i drejtë, nëse bëhet nëpërmjet një mjeti që në të ka dëm, ose përmban cenim të nderit apo të vlerave. Qëllimi i lejuar nuk justifikon përdorimin e mjetit të palejuar.

trinën e tij, atëhere e gjen veten të anatemuar dhe shembull regresi dhe aneksimi. Janë pikërisht këto forma të ndryshme të konceptimit dhe praktikimit të hapësirës publike e private në qytetërime të

Të merren në konsideratë rrjedhojat dhe pasojat që mund të shkaktohen nga shprehja e mendimit, duke respektuar kështu rregullin e peshimit ndërmjet dëmit dhe dobisë, se cila është ndryshme më e madhe.3 mes atyre l i b e r al-seku lariste dhe atyre me bazament Pra, në rastet e shprehjes publike, muslima- islam, që sjellin ni duhet t’i përmbahet moralit publik duke reagime të ndryshme rrespektuar rregulla e norma të cilat e bëjmë në raportet mes pubhapësirën publike tashmë jo vetëm teatrin i likes e privates. arsyes, por podiumin e moralit i cili përmban në vetvehte edhe arsyen. Kështu, duket e pak- Në këtë kuptim, konflikti mes uptimtë për muslimanin mënyra se si njeriu i dy formave të të kuptuarit të moraliteri i liberal demokracisë i qaset hapësirës pub- tit të publikes e privates në qytetetërime të like me formën e tij dyjare e cila, për hir të së ndryshme, rezultonte i pashmangshëm. vërtetës, ka dëmtuar edhe vetë raportet e tij me privacinë. Prandaj gjen në shoqëritë liberal sekulariste, tallje, përçmime, fyerje të religjionit, të figurave të tij, satirizime me dishepujt e Konkluzion Krishtërimit, me Krishitn, bile satirizim edhe me vetë Zotin, të cilat janë një dhunim i pastër Përmes metodologjisë krahasuese fenomi hapësirës private religjioze të individëve në enologjike, pamë se si në përgjithësi liria e këto shoqëri. shprehjes është një e drejtë e cila është e kufizuar nga të drejta të tjera të individëve të Nga ana tjetër, nëse individi i liber- komunitetit bashkëpjestar të një shoqërie. Pra, al-demokracisë do të duhej të dalë në hapësirën kjo e drejtë mbështillet nga e drejta e të tjerëve publike dhe të kritikojë sekularizmin dhe dok- dhe pikërisht kjo balancë të drejtash, përcak-

Përtej Fjalës

ton edhe legjitimitetin e fjalës së lirë në marrëdhëniet e saja në një shoqëri, përndryshe tejkalimi i kufirit të njërës liri ndaj tjetrës do të thotë sakrifikim i lirisë së tjetrit. Në këtë kuptim të drejtat e të dy grupimeve, të para në konceptin modern juridik, mund të konsiderohen në të njëjtën kohë si interesa shoqërore dhe roli i shtetit qëndron pikërisht në mbrojtjen e tyre ngase interesi shtetëror është i pandarë nga interesi publik (social). Pra, fenomeni duhet parë si ndërveprim të drejtash dhe lirish i cili shndërrohen në konflik në momentin që shteti si rregullator i këtyre të drejtave, që në të njëjtën kohë janë edhe interesa, të sigurojë mbrojtje ligjore vetëm për njërën dhe duke e lënë tjetrin të pambuluar ose pjesërisht të mbuluar ligjërisht. Është pak e vështirë të argumentosh faktin, se liria si koncept duhet të qëndrojë e shkëputur, apo thënë ndryshe, e emancipuar nga rendi dhe renditja, nga norma dhe rregulli, për sa kohë ajo si kategori merr formë brënda këtij realiteti. Pë këtë arsye edhe argumentimi absolutist që vihet re kur përdoret Amendamenti i Parë

i Kushtetutës Amerikane si shembull i lirisë së pakushtëzuar të shprehjes, duhet parë më me objektivitet, sepse shembujt e mësipërm tregojnë që edhe vetë Amendamenti i Parë, funksionon si garantues lirie në formë parimore, por jo përcaktues dhe përkufizues eksplicit në vetvehte. Liria e shprehjes transformohet në liri irracionale, në momentin kur e prish ekuilibrin, ç’orienton vijën e dëmit dhe del nga përgjegjshmëria duke u bërë pre’ e pasioneve dhe dëshirave. Pra, kthehet në irracionale për sa kohë ndërhyn në territorin e lirisë së tjetrit, për sa kohë sfera publike konsiderohet si disiplinuese vetëm për të dëgjuar një argument dhe për të qenë e shurdhët ndaj argumentit tjetër. Prandaj qëndrojmë brënda racionalitet kur përpiqemi të kuptojmë dhe të interpretojmë sa më mirë pretendimin e tjetrit, dhe kthehemi në irracionalë kur imponojmë pretendimin tonë mbi të drejtën e tjetrit.

Kemi moralin në sferën private i cili teorikisht njihet, por që në mënyrë paradoksale zgjidhet me ligje që gjykojnë privaten me pyetje publike. Kështu individi dhe hapësira e tij nuk kanë rrugë tjetër vetëm se të transformohen në hapësirë publike brënda llojit të vet. Prandaj e gjejmë artikulimin justifikues të mbështetësve të publikimit të karikaturave, si proçedurë e cila justifikon lirinë për të ndërhyrë tek sfera private e tjetrit nën emrin e një të mirë publike siç është liria e shprehjes.

SHKROI:

Redi Shehu

Përtej Fjalës

r o e t h s B ë u h

e a i r u k

h e m a d 34

Përtej Fjalës

e kriji

gjëra t ë në v it

la og

Përtej Fjalës

Falenderimi i takon Allahut të Bukurit që e don të bukurën. Ky është zëri i ujit, shatërvan që kënaqen me të njeriu. Falenderimi i takon Allahut, ka bërë diellin pishtar. Ky është zëri i shpendëve me llojet , përmasat , format, e emrave të ndryshëm të tyre. Dhe hënën e ka bërë të shndritshme.Dhe yjet për udhëzim Era ka zë, shiu ka zë, deti ka zë, kafshët kanë zë, njeriu ka zë. Prej bukurisë është drita dhe Natën e ka bërë mbulesë, ndërsa ditën e ka ndriçimet. caktuar për të punuar. Ato japin bukuri në përshtatjen e rrezatimit të Ndërsa tokën të stabël,ndërsa malet si shtylla tyre ndërsa ujin e ka bërë jetë,ndërsa detin e ka bërë dhe sistemimi i ngjyrave të tyre. me dallgë. Shikoje njeriun, bukurinë e tij në Nga retë Ai ka lëshuar ujëra të bollshme.I ka formën e tij harmonike. krijuar krijesat me breza dhe me grupe.I lavdëruar është Allahu Krijuesi i përsosur. Çdo gjymtyrë në vendin e saj të duhur. Shenja e bukurisë në krijesat e Allahut të Lartësuar është argument i qartë për krijuesin e saj. Nuk mund të vendoset Krijimi i gjërave të pashembullta dhe përpik- një gjymtyrë në vendin e mëria janë cilësi të Tijë. një gjymtyre. Përcaktimi i përpiktë dhe i përkryer. Ai ka cilësi urtësinë.Universi është i bukur.

Allahu i lartësuar ka thënë:

“ Ju ka dhënë formë e jua Në fusha ka bukuri ngjyrash të cilat hedhin ka përsosur atë dhe ju ka furgëzim dhe kënaqësi nga paraqitja e tyre e kri- nizuar me ushqime të mira. Ja, juar pa shembullt. ky është Allahu, Zoti juaj. Përshtatja e ngjyrave në vendet e tyre dhe ndry- Qoftë i lartësuar Allahu, Zoti i botëve!” shimi në vende të tjera. Të shikojmë kafshët për shembull, për të Për të përhapur bukuri dhe aromë. cilat ka ardhur një shenjë për bukurinë e tyre thënien e Allahut të Lartësur: Mendoni në këtë univers që të gjesh pamjet e bukurisë të shumta, duke filluar nga zërat. “ Kafshët Ai i ka krijuar për ju. Nëpërmjet tyre ju siguroni rroba të ngrohta dhe dobi të tjera. I bukur është zëri, kur i bashkohet hollimi, ndryshimi, butësia, ëmbëlsia. Prej tyre ju ushqeheni”

Përtej Fjalës

“dhe shikoni pamje të bukura, kur i ktheni nga ‘’ Çdo gjë që gjendet në Tokë, Ne e kemi bërë kullota dhe, kur i nxirrni në kullotë.” stoli për të, për të provuar se kush prej tyre punon më mirë.” Shikoje kopenë e kafshëve kur i dërgon bariu në kullotë, apo kur i shplodh ato apo kur ju jep Prej pamjeve të bukura, janë kuajt. të pijnë. Allahu i lartësuar thotë: “(Ai ka krijuar) edhe Veçanërisht kur janë numri madh, i gjejmë ato kuajt, mushkat dhe gomerët, që ju t’i shaloni të bindura të mira, në to ka bukuri . dhe t’i mbani për bukuri. Ai krijon edhe gjëra që ju nuk i dini.” Ka përsosmëri në gjymtyrët e tyre dhe muskujt. Shikoje bukurinë e reve, dhe qiellit me ngjyrë blu dhe bukrisë në yjet, në hënën kur ajo Përmasat e tyre për të kryer nevojat shfaqet e tyre. në diellin kur ai perendon. Sikurse butësia e tyre dhe rëhatia e tyre, dhe ngjyrat Shikoje lëvizjen e peshqëve në dete e tyre të përsosura. në ngjyrat etyre, format etyre, bukuri e pa Dhe dobitë e shumta shembullt. që kanë ato për njeriun dhe jetën e tij, është Orjentim, sistemim , projektim, dhe formë. argument prej argumenteve të krijimit të Shumëllojshmëri të të përsosura . pa shembullt prej Krijuesit të Lartësuar. Dhe cilësi të plota, të cilat nuk i përkasin vetëm se Allahut të lartësuar në krijim. Allahu është i bukur dhe e don të bukurën. I cili ka krijur gjithçka dhe e ka përsosur krijimin në mënyrë të pa shembullt. Për krijesat e shumta të Tij, për çdo njërin i është dhënë një pjesë e E ka zbukuruar atë dhe e ka përsosur formën bukurisë sipas llojit të tyre. e tij. Njeriu arrin me pak vështrim të njohë vendet Larg nga të metat është Ai. e bukura si këto. Nuk ka të adhuruar me të drejtë përveç tij Ai Çdo gjë që është në tokë, detet, lumenjtë, është Shpikësi në mënyrë të pa shembullt i malet, pemët, kafsha, të gjitha këto posedojnë Urtë. zbukurim dhe bukuri. Allahu i lartësuar ka thënë:

Redaksia

Përtej Fjalës

Këmbëngulja

në dua Këmbëngulja në dua (lutje) Këmbëngulja në dua është një prej ilaçeve më frytëdhënëse. Transmetohet nga Ebu Hurejra se Profeti (alejhi selam) ka thënë:“Allahu zemërohet me atë njeri që nuk kërkon prej Tij.”

Ndërsa imam Ahmedi transmeton nga Kudate, sipas të cilit një varkëtar ka thënë: “Nuk kam si ta përshkruaj besimtarin vetëm se si një njeri në mes të detit, të ulur mbi një dru, i cili lutet: “O Zot! O Zot! Mbase Allahu e shpëton atë.” (Ebu-Nuejmi)

(Buhariu) Në një hadith tjetër të transmetuar nga Enesi (radiallahu anhu), Profeti (alejhi selam) ka thënë: “Mos u tregoni të pafuqishëm në dua, sepse askush nuk rrezikon prej saj.

(Hakimi)

Përtej Fjalës

Xhelozia në të tj Xhelozia është një fenomen shumë interesant njerëzor. Atë e hasim rëndom të shpalosur në lloj-lloj veprimesh, që ndonjëherë të habisin.  Por pak kush mund ta dijë se xhelozia shfaqet edhe me mosveprime. Mund të ndodhë që të jesh xheloz për dikë e as të mos e dish se je. Si

Përtej Fjalës

jera domensione

është e mundur kjo, mund të pyesni, kur xhelo- Ibn Tejmije thotë se shenjë xhelozie është kur zia është aq rebele, aq vluese, sa do ta nxjerrë ti i fsheh cilësitë e mira të dikujt, ose kur ato me patjetër kokën diku?!  cilësi përmenden në praninë tënde, fytyra të mbulohet nga një buzëqeshje vetëkënaqësie, apo zgjedh të heshtësh në shenjë mospranimi.

Xhelozia është si gangrenë. Ajo ia del të të Të gjithë ne, kush më shumë e kush më pak, shndërrojë në një qenie idhnake e shpirtni ka vuajtur, ose i vuan pasojat e xhelozisë në gushtë. Prandaj, sa herë që vëren shenja të saj, veten e tij, apo në njerëzit me të cilët e lidh jeta.  hidhe tutje e mos lejo të ta zotërojë zemrën!

Përtej Fjalës

SPEKTËR MUNDUES K

ur dikush më thotë se gjërat i kam në terezi, se punët më shkojnë vaj e se nga energjitë që shfaq, duket sikur asgjë s’më mundon, unë ziej përbrenda e në disa raste më dalin edhe lot nga sytë. Gjithmonë më vjen ndërmend një frazë që për mua shpreh shumëçka: “Brigjet e oqeanit nuk janë njëlloj nga të gjitha anët. Teksa në njërin breg është qetë e rrezet e diellit pasqyrohen mbi ujë, në tjetrin breg, po në të njëjtën kohë, mund të jenë duke fryrë stuhi që marrin gjithçka përpara.”  Nuk janë të paktë ata që mendojnë se njerëzve

Përtej Fjalës

“fetarë” u rri sahati dymbëdhjetë. Presupozohet se këta të fundit i luten Zotit, se kanë paqe të përhershme e se Zoti ua plotëson të gjitha lutjet që bëjnë.  Në fakt, nuk është tamam ashtu. Po të flasësh me njerëz të tillë, do ta kuptosh se ata lundrojnë vazhdimisht mbi dallgë të trazuara. Secili prej tyre lufton me djajtë e brendshëm, bën betejë me veten dhe përpiqet gjatë gjithë kohës që të ushqejë durim e mbështetje në Zot. Jo më kot, Profeti Muhamed a.s bënte një lutje vazh-

dimisht e vazhdimisht. Në të thuhet: “O Kthy- vështirësitë, pengesat e dyshimet të të mundin. es i zemrave! Forcoma zemrën në fenë Tënde!” Në besim mund të tolerohet zvarritja, por asnjëherë qëndrimi në vend. Duhet të përpiqesh fort. Duhet ta duash dashurinë e Zotit çdo ditë I gjithë rrugëtimi nga Zoti, me Zotin, e për tek dhe të bësh vepra për ta merituar atë dashuri. Zoti është një përpjekje e pambarimtë, është E në fund të ditës, pas gjithçkaje të bërë, ti një kurbë me ulje-ngritje të përhershme. Për strukesh në vetmi me shpirtin tënd dhe i bën të qëndruar në rrugë, të duhet përqendrim. atij pyetjen e mundimshme e përpëlitëse:  Një moment shkujdesjeje dhe ti mund të humbasësh gjithçka. Atë besim që e ke ruajtur e “O shpirti im, në ç’mënyrë ia shprehe sot mbajtur si të shenjtë gjatë gjithë jetës tënde, Zotit tënd, dashurinë që ke për Të?” e për të cilin ke bërë sakrifica të panumërta, ti mund ta humbasësh lehtësisht nëse lejon që

Përtej Fjalës

ë çdo di

b r ë p të

ASAJ q

Dhe vjen një ditë …

…vjen një ditë kur ti nis të kuptosh se puthjet …dhe vjen një ditë kur ti arrin të dallosh atë fijen s’janë marrëveshje, e as dhuratat s’janë premtime.  e hollë që e ndan shtrëngimin e një dore nga rob- …vjen një ditë kur ti nis t’i pranosh disfatat e tua timi i një shpirti.  me kokën lart e me sytë hapur, me hijeshinë e një gruaje, e jo me pikëllimin e një fëmije.  … vjen një ditë kur ti bëhesh e vetëdijshme se dashuria s’nënkupton përuljen, e as shoqërimi … vjen një ditë kur ti mëson t’i hapësh vetë të s’nënkupton sigurinë.  gjitha rrugët e të sotmes tënde, sepse e kupton se

Përtej Fjalës

b një

ballet m e

ete

jë t ë re ...

toka e së nesërmes është tepër e pasigurtë për të projektuar mbi të.  … vjen një ditë kur ti mëson se mund të rezistosh vërtet, se je e fortë dhe e çmuar. E ti mëson e mëson çdo ditë. Në çdo lamtumirë … vjen një ditë kur ti mëson se edhe rrezet e që të jepet, ti vazhdon të mësosh diçka të re. diellit të djegin, nëse ekspozohesh më shumë se ç’duhet ndaj tyre. Pas kësaj, ti nis ta mbjellësh vetë kopshtin tënd dhe ta ushqesh vetë shpirtin tënd, pa pritur më që dikush të vijë e të të sjellë lulëzim. Shkroi: Klodiana SMAJLAJ

Përtej Fjalës

Çfarë të

ol mirë... fol bukur.... ji i sinqertë e shpreso shpërblim në fjalën tënde.... ky është morali i fesë time që urdhërohemi të flasim. E folura për ne është adhurim dhe duhet ti japim shume rëndësi... se me fjalën e bukur jane fituar shumë zemra .... me fjalën e keqe jane shkatërruar shumë të tjera... me fjalën e shehadetit fitohet kënaqësia e Mbretit të Ditës Gjykimit.... me fjalën e kufrit desh u shkatërruan qëejt e toka....

nuk e ke parë .... e vetëm me “uf e “of” humbet dashurinë e prindërve që gjithë jetën për ty kushtuan... Por ajo që na shqetëson e na brengos është së kemi filluar të flasim bukur e mirë, por kemi frikë se sinqeriteti dhe shpresimi i shperblimit na mungon...

Kërkojmë qetësim dhe shpjegim për gjendjen që na kaplon e përgjigjen e gjejmë tek hadithi I Me fjalët e bukura fitohen miq e shokë e me të dërguarit paqja e Zotit qoftë mbi të. fjalët e këqëja i humbet dhe nënë e baba. Me të bën dua dhe fiton atë që kurrë më parë

Përtej Fjalës

........ flas ??? “Robi mund të flasë një fjalë të mirë, por nuk i jep rëndësi e ajo fjalë është në kënaqësinë e Allahut, i afrohesh xhenetit 70 vjet ... dhe njeriu flet një fjalë të keqe e nuk i jep rëndësi, por është në hidhërimin e Allahut , i afrohet xhehenemit 70 vjet.”

ngelet gjurmë e fortë te të tjerët.

Prandaj o thirrës i vlerave hyjnore, o mbartesi i traditës profetike , o ti që Allahu të nderoi të jesh pjesë e kësaj familjeje islame..... kujdes mos i shkaterro fjalët e bukura me moralin e keq..... Ndaj ne vendosim se çfarë do të flasim........ por skalite sjelljen tënde te të tjerët që të vinë të nënshtruar për të dëgjuar fjalën e bukur dhe të Të flasësh bukur dhe qartë është element shume qartë të Krijuesit tënd. i rëndësishëm në përcjelljen e idesë , kulturës dhe vlerave.... por ajo që vërtetë i skalit këto “Nuk ka fjalë më të bukur se sa ai që thërret në të gjitha është praktika e sjelljes dhe moralit rrugë të Allahut e bën vepra të mira e thotë : që përcjell ideja dhe kultura që ti flet... skalit- unë jam prej muslimanëve”. je që vështirë se fshihet apo zhduket nga çdo furtunë që vjen papritur . Kjo skalitje duhet të Shkroi: Jahja Bakiu

Përtej Fjalës

Trajtimi i virtytit të Durimit në Kur’anin fisnik

omethënia gjuhësore e durimit ai ngrihet në aspektin fizik dhe në atë psikik, është ‘‘abstenim nga diçka dhe të me qëllim që të bëhet i lumtur individualisht si detyruarit e vetes në diçka‘‘. në këtë botë dhe në tjetrën por gjithashtu edhe kolektivisht duke i shërbyer shoqërisë së tij. Imam Gazaliu e ndan durimin në dy kategori : Dy arritjet më të mëdha për besimtarin/ren E para, durimi që ka të bëj me trupin e nje- ; Ngritja në këtë botë dhe Suksesi në Ahiret riut, siç janë përballimi i mundimeve fizike nga nuk mund të arrihet përveçse në ballafaqim me puna(lodhja), gjatë adhurimeve të caktuara, së- vështirësitë dhe me fatkeqësitë si dhe abstenim mundje etj. nga ajo pas të cilës instikti(nefsi) të tërheq. E dyta, i cili është lloji më i lavdëruar është Pa durim, qëllimi dhe vepra nuk mund të arridurimi nga gjërat që i pëlqen natyra njerëzore het të realizohet. Nevoja për durim është dodhe e nxisin pasionet por që janë të ndaluara mosdoshmëri e madhe për besimtarët për besimtarin/ren. Elif,Lam,Mim. A menduan njerëzit të thonë: Durimi nuk është nga ato virtyte sekondare por ‘’Ne kemi besuar, e të mos vihen në sprovë?’’ është domosdoshmëri e njeriut përmes së cilit Ne i sprovuam ata që ishin para tyre ,ashtu që

Përtej Fjalës

Allahu do t’i dallojë ata që thanë të vërtetën do t’i dallojë dhe gënjeshtarët ‘’(surja El-Anke- 6-Durimi në marrëdhëniet ndërnjerëzore but,1-3). Lavdërimi i pozitës së durimtarëve në mesin Sprovat dhe vuajtet janë të pashmangshme për e besimtarëve besimtërët për disa arsye dhe për këtë na lajmëron Kur’ani famëlartë: ‘’ Nuk ka dyshim se për muslimanët e muslimanet , besimtarët e besimtaret, adhuruesit dhe 1-Pastrimi i rradhëve të besimtarëve nga adhurueset, të sinqertit e të sinqertat, durimhipokrizia tarët e durimtaret, të përvuajturit dhe të përvuajturat, sadakadhënësit dhe sadakadhënëset, 2-Edukimi i besimtarit, fisnikërimi i karakter- agjëruesit dhe agjërueset, ruajtësit e nderit dhe istikave të tij dhe pastrimi i zemrave të tyre . ruajtëset e nderit, shumë përmendësit e Allahut dhe shumë përmendëset e Allahut, Allahu 3-Shumëfishimi i veprave të mira të tyre dhe ka përgatitur falje( mëkatesh) dhe shpërblim të ngritja në një pozitë të lartë tek Allahu madh ‘’, (surja el-ahzab,35) Çfarë e ndihmon një njeri që të bëj durim të Ibën Kajimi (Allahu e mëshiroftë), thotë se mirë ?! Durimi është uaxhib(obligim) dhe lidhur me këtë çështje dijetarët janë pajtuar. Për këtë ar- 1-Njohja e natyrës së jetës në këtë botë: Allahu gument, Ibën Kajimi ka marrë si shembull këto na tregon se jeta e njeriut është përplot vështirëajete: ‘’O ju besimtarë, bëni durim, bëhuni të si : ’’Vërtet , Ne e krijuam njeriun në vështirësi qëndrueshëm…’’ (surja Ali-Imran,200) të njëpasnjëshme (surja El-Beled,4): Allahu i madhërishëm i thotë të dërguarit të 2- Njohja e vetvetes Tij në Kur’an : ‘’… Dhe për hir të Zotit tënd duro!’’,(surja El-Mudethir). 3-Bindje e thellë se për durim Allahu shpërblen me Xhenet Durim i tillë është adhurim përmes së cilit i afrohemi Allahut të madhërishëm 4-Bindje e thellë në lehtësime , ‘’E padyshim se pas vështirësisë është lehtësimi’’,( surja el InGjashtë aspektet e durimit që Allahu i thekson shirah,5). në Kur’anin fisnik 5-Besimi në Caktim, hadith ‘’Me të vërtetë 1-Durimi ndaj vështirësive të kësaj bote durimi është në goditjen e parë’’ 2-Durimi në mposhtjen e epsheve 3-Durimi në të nënshtruarit Allahut

6-Largimi ndaj disa veseve të cilat e pengojnë durimin, siç janë ngutja, mllefi, pikëllimi për shkak të intrigave, dëshpërimi

4-Durimi ndaj vështirësive gjatë thirrjes në fe’ Përgatiti: Msc. Miranda Qoshja 5-Durimi gjatë luftës

Përtej Fjalës

Ushqimet e pë Kuran dhe në th

rej mirësive të Zotit ndaj njerëzve është çdo gjë që Ai krijoi dhe vuri në dispozicionin e njeriut krijesa nga më të vogla e deri edhe tek gjërat më madhore.

Dhe janë përmendur shumë prej lloje ushqimesh për të përmendur mirësitë e Allahut që ia ka dhënë njeriut.

Të gjitha llojet e ushqimeve që përmenden në Kuran apo pijet që përmenden gjithashtu Janë ushqime të cilat sot shkenca e mjekesisë ka filluar ti studiojë dhe ti përdorë në shërbim të saj në forma të ndryshme dhe nuk ka si të ndodhë ndryshe, sepse Zoti i Lartësuar atë që ka përmendur e ka përmendur për të mirën e njeriut. Thotë Allahu në Kuran:

Përtej Fjalës

E në tokë, copa sipërfaqesh, të ngjitura njëra me tjetrën, kopshte të hardhisë, të mbjella (të lloj-llojshme) dhe hurma (bimë këto) që janë të degëzuara në shumë trupa dhe jo të degëzuara (nga një filiz) e të gjitha ujiten nga një ujë, dhe në shijen, në ngrënie të frutave të tyre e kemi dalluar njërën prej tjetrës. Edhe kjo dëshmon me argumente për njerëzit e mençur . Cilat janë ushqimet që përmenden në Kuran?

Ushqimet e përmendura në Kuran dhe në thëniet profetik

ërmendura në hëniet profetike

Përtej Fjalës

Shumica e komentuesve të Kuranit thonë që ajeti që përmendëm më lart ka pasur për qëllim mirësinë e shijeve, dhe ngjyrave të ndryshme dhe shumëllojshmëri që mund të ketë një frut. Një dijetar thotë: ka disa fruta që mbajnë një emër por njëra prej tyre është e ëmbël tjetra e Shembulli i xhenetit, i cili u është premtuar thartë njëra ka ngjyrë të verdhë, njëra të kuqe, atyre që janë ruajtur (të devotshëm), në të cilin njëra është me kokrra shumë, e tjera me pak. ka lumenj me ujë të mirë për pije, Dhe e gjithë kjo mirësi është prej fuqisë së Al- lumenj nga qumështi me shije të paprishur, lahut. Por mirësia tjetër vjen që Allahu ja ka lënë të lirë të zgjedhë dhe të preferojë çdo njeri lumenj nga vera e shijshme për njerëz, frutin me të njëjtin emër, por i ndryshëm nga shija dhe ngjyra. lumenj nga mjalti i kulluar, ata kanë aty edhe gjithfarë lloj pemësh, Kanë edhe falje nga Zoti i tyre

Në suren Muhamed përmenden katër lloj lëngjesh (a është i njëjtë) a si ai që është përgjithmonë në zjarr dhe u shuhet etja me ujë të valë që ua copëton zorrët e tyre?...

Përtej Fjalës

Por ka dhe lëngje te tjera që përmenden në Kuran si:

Përtej Fjalës

Uji përmendet në Kuranin e Shenjtë më shumë se 50 herë dhe dijetarët e sotëm janë marrë shumë me çeshtjen e ujit dhe të mirat e tij për shëndetin e njeriut , ku dhe prej shekujsh është vërtetuar që nuk ka jetë pa ujë dhe për këtë Allahu thotë në Kuran:

guslit pra larjes se trupit ku dhe thuhet në Kuran. {‫لافنألا( ِه ِب ْمُكَر ِ ّ َهطُي ِل ًءاَم ِءاَ َم ّسلا َن ِم ْمُكْ َيلَع ُل ِ ّ َز ُنيَو‬: 11) “ju lëshoi shi nga qielli për t’ju pastruar me të”

‫ُهْن ِم اَ ْن َج ْر َخأ َف ٍ ْءيَش ِ ّل ُك َتاَبَن ِه ِب اَ ْن َج ْر َخأ َف ءاَم ءاَ َم ّسلا َن ِم َلَزنَأ َي ِ َذ ّلا َوُه‬ ‫ت ّم اًّبَح ُهْن ِم ُج ِ ْر ُخّن اًر ِضَخ‬ ُ ‫ٌةَي ِناَد ٌناَوْن ِ ق اَه ِ ْعلَط ن ِم ِ ل ْ َخّنلا َن ِ مَو اًب ِكاَ َر‬ Allahu lëshoi prej qiellit ujë (shi) dhe me të ngjalli ‫ت َيّزلاَو ٍباَ ْنعَأ ْن ِ ّم ٍتاَ ّ َنجَو‬ ْ ‫بتْشُم َناَ ّ ُم ّرلاَو َن ُو‬ َ ِ ‫ِه ِ َرمَث ىَل ِ إ ْا ُورُظنا ٍه ِباَشَتُم َ ْر َيغَو اًه‬ tokën pas vdekjes së saj. Në këtë është një argu- ‫ َنوُن ِ ْمؤُي ٍ ْموَق ِ ّل ٍتاَيآ َل ْمُك ِ لَذ ي ِف َ ّن ِ إ ِه ِ ْع َنيَو َ َر ْمثَأ اَذ ِ إ‬99 ment i fortë për ata që me vëmendje dëgjojnë (e kuptojnë). Ai është që lëshoi nga lartë shiun e me të nxori bimën e çdo sendi dhe prej bimës gjelbërim dhe prej tij (prej gjelbërimit) kokrra të dendura në kallinj. E nga hurmet, nga sythat e tyre ka laveshë të afërt (për t’i vjelë). Edhe kopshti me hardhi, Nga surja Enbija ullinj e shegë të ngjashme (në dukje) e të llojllojshme (në shije). Shikoni pra frutat e tyre kur i A nuk e dinë ata, të cilët nuk besuan se qiejt e toka formojnë dhe kur piqen (të gjitha këto nga shiu). ishin të ngjitura, e Ne i ndamë ato të dyja dhe ujin Edhe në këto ka fakte për njerëzit që besojnë. e bëmë bazë të jetës së çdo sendi; a nuk besojnë? ‫ ىلاعت لاق‬: {‫ِه ِن ُوطُب ي ِف اَ ّم ِم ْمُكي ِ ْقسُن ًةَرْب ِ عَل ِماَ ْع َنأ ْلا ي ِف ْمُكَل َ ّن ِ إَو‬ Dhe uji është jeta e çdo gjallese dhe kafshët janë ‫ثرَف ِ ْنيَب ْن ِم‬ ْ ٍ ‫لحنلا( } َني ِب ِ راَ ّشل ِل اًغ ِئاَس اًص ِلاَخ اً َنبَل ٍ َمدَو‬، 66) krijuar prej saj Në fakt, edhe te bagëtitë ju keni shenja për të ‫ ىلاعت هلوق‬: { ‫رونلا( }ءاَ ّم نّم ٍ ةَ ّباَد َ ّل ُك َ َقلَخ هللاو‬، 46} mësuar prej tyre. Ne ju japim atë që kanë në barkun e tyre prej ushqimit të përpunuar dhe Allahu krijoi secilën gjallesë prej një uji, e prej tyre gjakut: qumësht të pastër dhe të shijshëm për ata ka që ecin rrëshqanas në barkun e vet, ka që ecin që e pinë. Janë dy hadithe të bukura që flet për në të dy këmbët e edhe prej atyre që ecin në të mirësinë e qumështit . katër këmbët. Allahu krijon çfarë të dojë, pse vërtet All-llahu ka mundësi për çdo gjë. 1. Ka thënë profeti Muhamed a.s në natën e Isras më sollën të pi dy gota në njërën kishte qumësht Dobitë e ujit në trupin e njeriut dhe në tjetrën kishte verë mora dhe piva gotën që kishtë qumësht dhe më thanë more natyrshmërinë Uji është një nga gjërat më të rëndësishme për se po të merrje gotën me verë do e fundosje poptrupin e njeriut ullin tënd. njeriu nuk mundet të jetojë pa ujë vetëm se me 2. Nga Iben Abasi transmetohet se profeti Muditë të caktuara hamed a.s pasi piu qumësht tha: kur të hani ushqim thuani : O Zot begatoje këtë ushqim dhe dhe po të shikojmë përbërjen e trupit të njeriut na mundëso për më të mirë ndërsa kur të pini 90% e saj është ujë ose lëngje dhe trupi i njeriut qumësht thoni: O Zot na begato me këtë dhe na ka nevojë 2 deri në 3 litra uje ose përbërës të ujit e shto sepse nuk ka mirësi më të madhe nga çdo që duhet të konsumojë çdo ditë . ushqim dhe pije përveç se qumështit. Gjithashtu uji është i rëndësishëm për pastërtitë e trupit e përdorim gjatë marjes abdesit apo të

Përgatiti: Mira Muça Përtej Fjalës