Van fouten leren

VERKEERDE REACTIE

Uit de bijdrage van één van onze lezers blijkt dat 30 bar niet automatisch een ‘lege fles’ betekent.

Een paar jaar geleden was ik op zomervakantie in Kroatië, waar ik mijn AOWD behaalde. Met meer dan 30 duiken voelde ik me al behoorlijk zelfverzekerd onder water en ik wilde graag mijn opleiding voortzetten. Het duikcentrum was erg druk en dus dook ik bijna elke dag met verschillende buddy’s. Als afsluiting van mijn AOWDcursus stond een boottocht gepland naar een onderwaterboog die op een diepte van ongeveer 40 meter ligt. Mijn duikinstructeur had echter niet alleen mij en drie andere AOWD-studenten op sleeptouw, maar ook drie andere gasten – ervaren duikers. Naast de diepe duik staat ook de oefening ‘ademen uit een alternatieve luchtbron’ op het programma. Kort voordat we het water in gaan is er al stress op de boot omdat de drie andere duikers al aan hun duik willen beginnen omdat ze niet met de groep mee willen. Onze gids grijpt in en dwingt ons haast te maken. Ik pak nog snel mijn kleine camera zodat ik nog een paar snapshots kan maken tijdens de duik (fout 1). Als we uiteindelijk met z’n allen in het water liggen en min of meer gezamenlijk langs het ankertouw afdalen, zien we dat de drie andere duikers al een stuk dieper zitten. Onze gids probeert nog de groep bij elkaar te krijgen, wat hem niet helemaal lukt (fout 2). Toch gaan we redelijk snel naar beneden en we duiken met de groep door de boog. Ik schiet de ene foto na de andere en moet me haasten om weer bij mijn buddy te komen die alleen maar oog voor de gids lijkt te hebben (zie fout 1). Nadat we door de boog zijn gezwommen controleert de gids onze luchtvoorraad. Achteraf weet ik nog dat ik hem plichtsgetrouw de manometer voorhield, maar er zelf niet naar keek. Misschien was ik te afgeleid door het zoeken naar fotomomenten, of misschien werd ik een beetje beïnvloed door de diepte (fout 3). Iets verder naar boven gaan we op een rotsachtige richel ongeveer 15 meter onder het oppervlak

DEEL JE VERHAAL MELD JE AAN!

Heb je ooit een keer een fout of een duikongeval meegemaakt? Meld je aan en vertel ons jouw verhaal via redactie@duiken.nl Meedoen is de moeite waard; andere duikers kunnen zo van je fouten leren. Wordt jouw verhaal in DUIKEN gepubliceerd, dan ontvang je als beloning een fantastisch duikhorloge uit de One-serie van Chris Benz.

Foto’s: W. Pölzer

FOUTENANALYSE

FOUT 1: Zelfs als er geen oefeningen zijn gepland voor het eerste deel van de opleidingsduik, moet je alles wat voor afleiding kan zorgen, zoals camera’s, op de kant laten zodat je je beter kunt concentreren en de groepsdynamiek niet verstoort.

FOUT 2: Afhankelijk van de afspraak met de drie andere duikers kun je zeggen dat hier een planningsfout is gemaakt. Als de duik voor de andere drie was bedacht als een duik met een gids, had er hiervoor een aparte gids moeten zijn. Als de duik was bedacht als ‘vrij’ duiken voor de drie duikers, zou de gids/duikinstructeur slechts in beperkte mate hebben hoeven aandringen op het handhaven van de groepsstructuur.

FOUT 3: Op dit punt had de gids de oefening voor het simuleren van de ‘zonder luchtsituatie’ moeten aankondigen. Het was dan onder andere mogelijk geweest om te controleren of er sprake is van bewustzijnsvermindering ten gevolge van de diepte omdat de cursist niet adequaat reageert.

FOUT 4: De luchtvoorraad moet voor aanvang van de oefening gecontroleerd zijn. Daar had de gids op moeten letten. De situatie die daarop volgde had hiermee voorkomen kunnen worden.

FOUT 5: 30 bar op een diepte van 10 meter is zeker voldoende om het wateroppervlak te bereiken, zelfs met inachtneming van de veiligheidsstop. Daarnaast waren er in totaal nog vier andere luchtbronnen in het water aanwezig om deze paniekopstijging te voorkomen. Hier ligt de verantwoordelijkheid van gids. Hij moet alle studenten te allen tijde snel kunnen bereiken. Hoewel het niet zo lijkt, zou het heel goed kunnen dat dit een verplichte decompressiestopduik was. Dan had het slecht kunnen aflopen. In zulke situaties, ook al is het moeilijk, is het motto: stop, denk, handel! In dit geval specifiek: Zorg dat je begrepen wordt door

je buddy, ga naar de gids en los samen het probleem op. Dit is wat je een ervaren en veilige duiker maakt. Niet het aantal duiken in je logboek. zitten om onze oefeningen te doen. Het voelt alsof het een eeuwigheid duurt voordat de vier cursisten eindelijk met alle oefeningen klaar zijn. Vooral mijn buddy doet er ontzettend lang over om zijn ademautomaat terug te vinden. Ondertussen is hij steeds aan het ademen uit mijn octopus. Vermoedelijk om wat tijd te winnen, besluit de gids om de oefening ‘vrije opstijging met alternatieve luchtbron’ met alle vier de cursisten tegelijk te doen. Dan ontstaat er een wat chaotische situatie omdat de andere twee studenten opstijgen, terwijl mijn buddy en ik een paar meter afdalen. Omdat ik te weinig lucht in mijn trimvest heb beweeg ik driftig met mijn vinnen en raak ik buiten adem terwijl mijn buddy nog steeds aan mijn octopus hangt. Op een gegeven moment dringt het tot me door dat ik mijn manometer al een hele tijd niet meer heb gecontroleerd (fout 4). En nu slaat de schrik me om het hart! De wijzer geeft 30 bar aan – ik ben nog nooit in het water geweest met zo weinig lucht. Ik krijg het ineens warm en koud tegelijk. Ik bevind me ruim beneden een diepte van tien meter, mijn duikinstructeur is net bezig met de andere twee cursisten en mijn buddy helpt om het laatste restje lucht uit m’n fles te zuigen. Ik weet niet meer wat ik heb gedaan maar mijn buddy moet hij mijn groeiende paniek hebben gevoeld, want hij pakt eindelijk zijn eigen ademautomaat en geeft me het teken ‘naar de oppervlakte’. Nu ik weer ‘vrij’ ben weet ik ineens wat ik moet doen: naar boven - en snel (fout 5). De eerste meters heb ik de ademautomaat nog in mijn mond, maar op een gegeven moment dringt het tot me door dat ik moet uitademen als ik boven kom. Ik schiet steeds sneller omhoog, spuug de ademautomaat uit, adem hard uit en zwem als een gek naar boven. Overal luchtbellen om me heen, maar het kan me niet schelen. Ik wil gewoon naar de oppervlakte! Dat gaat gelukkig sneller dan verwacht. Aan de oppervlakte snak ik met wijd open mond naar lucht. Kort daarna komen mijn buddy, de gids en de andere twee cursisten boven. Iedereen is een beetje overstuur. Maar gelukkig is er niets met mij of de anderen gebeurd. Daarna hebben we uitgebreid over de situatie gepraat en realiseer ik me dat ik totaal verkeerd heb gereageerd. Maar als de paniek toeslaat, kun je niet meer helder denken. Ik weet nu in ieder geval dat je in geval van nood nog veilig kunt ademen uit een cilinder met 30 bar en dat een (on)gecontroleerde noodopstijging altijd de laatste optie is.