RUBEN TIMMAN Sterke vrouwen

© Ruben Timman

Ruben Timman

Sterke vrouwen van alle landen

DOOR JUDITH BAKKERS

Ruben Timman leidde decennia geleden als verpleegkundige een polikliniek in een VN-vluchtelingenkamp in Cambodja. Daar besloot hij fotograaf te worden om gebroken mensen hun waardigheid terug te geven. Zijn collectie bracht hij onder in zijn Museum of Humanity in Zaandam. Afgelopen juni heropende het museum zijn deuren en vanaf juli is er een nieuwe serie te zien: Sterke vrouwen.

© Ruben Timman © Ruben Timman

Als kind had Ruben Timman altijd al foto’s in zijn hoofd. “Ik hield mijn hoofd schuin voor de juiste compositie. Pas tijdens mijn fotografiestudie ontdekte ik mijn creativiteit. Het voelde als thuiskomen. Dit is wie ik ben.” Op freelancebasis reist Ruben Timman voor magazines, organisaties en bedrijven de hele wereld over. Hij fotografeert vooral vanuit intuïtie. “Ik focus me op de psychologische kant van het fotograferen. Ik wil de binnenkant van iemand laten zien. Dat kan alleen als er interactie is voordat ik ga fotograferen.”

MENSHEID IN VERVAL

In de loop der jaren raakte Timman er steeds meer van overtuigd dat alle mensen, mooi, lelijk, beschadigd of gehandicapt er mogen zijn. Hij besloot positief activist te worden. “Mijn geloof in God en Jezus geven mij een positief wereldbeeld. Ik wil mensen wakker schudden, in beweging krijgen. We zijn gelijk, ongeacht kleur, overtuiging of ras.” Zijn streven om mensen te fotograferen werd nog sterker nadat hij in 2001 in een Vietnamese slaaptrein een bijzondere droom kreeg. “Kofi Annan, de secretaris-generaal van de VN, leidde me rond in het vervallen museum van de mensheid. Het was er duister, donker, kapot en vergaan, net als de beeltenissen van de mensen die er hingen. Die droom greep me zo aan. Ik was verontwaardigd. We lieten de mensheid vervallen!” Hij ging serieuzer aan de slag en schiep een duidelijk kader voor zijn levenswerk.

WAARDIGHEID

“Toen ik vluchtelingen in Calais fotografeerde, ontdekte ik dat als ik ze uit hun benarde omgeving haalde en ze voor een zwarte achtergrond zette zonder context, ik de mens erachter kon portretteren, in al zijn eigenheid.” Sindsdien fotografeert Timman zijn modellen in een zwarte tent met alleen binnenvallend diffuus licht. Aan de mensen die voor zijn lens komen, vertelt hij zijn droom en de bedoeling van het project: ieders waardigheid tonen. Voor zijn portetten gebruikt Timman meestal zijn favoriete analoge loopbodemcamera, de Wista 45, met een 150mm lens, maar zijn digitale Canon gaat ook altijd mee. Met die camera’s fotografeerde hij mensen die op een of andere manier gebroken waren, onder erbarmelijke omstandigheden leefden of iets traumatisch hadden meegemaakt, zoals vluchtelingen. “Als dank geef ik de geportretteerden altijd een geprinte foto uit mijn mobiele printer. Dat zorgde ervoor dat in een vluchtelingenkamp opeens een rij

Jezidi’s voor mijn studiotent stond. Ze hadden door dat ze gezien werden.”

MUSEUM OF HUMANITY

Inmiddels portretteerde Timman meer dan vijfduizend mensen. Ongeveer zes jaar geleden kwam hier het boek Crown of creation van uit, waarin een grote diversiteit aan portretten staat, met naam, geboortedatum en fotomoment, soms met een uitgebreid verhaal erbij. “Hierna vroeg ik mijn af of ik mijn droom verder moest uitwerken. Door de crisis verloor ik klanten en mijn grote studio. Ik kwam in een klein studiotje op het Hembrugterrein in Zaandam terecht. Tegenover mij stond een gigantisch vervallen gebouw op instorten. Het gebouw intrigeerde me enorm. Dit was het museum van de mensheid van Kofi Annan uit mijn droom! Maar dan zonder foto’s. Ik begon illegaal de ruimtes te vullen met mijn collectie.”

STERKE VROUWEN

Er hingen al 100 portretten toen een journalist hem ontdekte en Rijksvastgoed, de eigenaar, het pand begon op te knappen. “De ziel verdween uit het pand en ik werd depressief.” Uiteindelijk mocht hij van de nieuwe eigenaar van het terrein zijn museum tijdelijk in een ander oud, maar nog solide pand huisvesten. Twee jaar geleden opende hij voor het eerst zijn deuren, om tijdens de pandemie weer dicht te gaan. “Het pand is perfect. Het is verweerd, maar heeft een prachtige lichtinval.” Eind juni is het museum weer open gegaan en vanaf juli hangt er de serie Sterke Vrouwen. Voor deze serie portretten heeft Timman gezocht naar portretten van vrouwen in zijn collectie. “Door deze vrouwen te tonen wil ik hun kracht benadrukken. Het is een aanmoediging naar vrouwen om in zichzelf te geloven. Vrouwen hebben in vele landen een achterstand, terwijl zij tot heel veel in staat zijn.”

© Ruben Timman © Ruben Timman

© Ruben Timman

Ook is Timman de campagne Let’s face it begonnen. “Tien fotografen hebben zo’n 600 mensen gefotografeerd. De portretten zijn ook te zien in het pand.” Behalve naar verhalen is Timman ook nieuwsgierig naar de dromen van mensen. Met een nieuw project, Miljon Dreams, wil hij die uit laten komen.

MOOIERE WERELD

Ruben Timman wil zijn boodschap verder verspreiden. Zijn meters hoge foto’s reisden al af naar Sittard en Ahlen in Duistland. “Mijn droom is dat de collectie een keer te zien is in Aleppo in een buitenmuseum. Voor mij moet er wel altijd een maatschappelijke noodzaak zijn om de collectie uit te lenen. De portretten, de mensen zelf, zijn de meesterwerken en die wil ik zoveel mogelijk met de wereld delen. Ik streef naar een heuse beweging, met veel vrijwilligers, die de wereld mooier willen maken.”

Vrouwen hebben in vele landen een achterstand, terwijl zij tot heel veel in staat zijn

RUBEN TIMMAN (1963) is sinds 1999 freelance documentair fotograaf, opgeleid aan de KABK te Den Haag. Hij heeft gewerkt voor verschillende tijdschriften, kranten, bedrijven en ngo’s. Voor Dorcas Aid maakte hij reportages in ontwikkelingslanden en crisisgebieden. Hij is de oprichter van het Museum of Humanity. museumofhumanity.nl

© Ruben Timman © Ruben Timman