Yoga international 2 2017

SUP YOGA

Elke les een mini-vakantie

WIN o.a.

EEN WEEK YOGATREKKING

T.W.V. ¤ 995,-

Yoga-vernieuwer

Gert van Leeuwen

combineert yoga met psychologie EINDELIJK ZWANGER dankzij yoga

SHAKTI YOGA

Een gezonde bekkenbodem

10

Ontdek de godin in jezelf

in houdingen

(v/m) Nr. 2 maart/april 2017 ¤4,95

AP

Eiffel Tower - Paris, France With Mika de Brito Creator of YogaLab Mat: Jade

Nature’s Best Yoga Mat

Great grip. Earth friendly. www.jadeyogashop.eu

Official European Distributon by YO|YOGA AG. Visit us at www.jadeyogashop.eu

Lieve yogavrienden In mijn grachtje zijn de futenmannetjes de eerste watervogels

Ik heb er zin in, en ik weet wel zeker jullie ook: (nog meer) na

die op zeer onflatteuze wijze de vrouwtjes de liefde bewijzen,

het lezen van dit nummer.

zeg maar gerust aanranden. De eerste sneeuwklokjes steken

Geniet van dit fijne lentenummer. Dank, medewerkers en dank,

verlegen hun kopjes op in het door mollen verwoeste grasveld

lezers!

voor m’n tuinhuis. Dier, natuur en mens hebben er weer zin in!

Ja, de natuur… Lentekriebels is een groot en breed thema:

Lente-namasté en liefs, ook van de redactie,

Vruchtbaarheid, seks, nieuwe liefdes, baby’s, …

En ik ben zelf ook weer helemaal pril aan het daten. Geweldig, maar ook – het is al een behoorlijke tijd geleden – Eh, hoe gaat dat ook weer? En die futen zijn dan natuurlijk niet het leukste voorbeeld.

Gelukkig heb ik Marcia Sanders over haar Shakti yoga (pag. 8) geïnterviewd, en die weet daar alles van, tantra en vrouwenpower, seks, en de liefde tussen man en vrouw. Ik voel me zeer gesterkt, kom maar op, man-mens!

Dit nummer staat verder ook weer boordevol nieuws, inzichten en yogatips om het nieuwe seizoen licht, vrolijk, blij en mindful in te duiken.

Mijn grote favoriet is het briljante interview met onze Hollandse Foto: Brigitte Kroone Illustratie Irene Ypenburg

yogameester Gert van Leeuwen (pag. 48) door Ellen Dekkers.

Zijn authentieke visie op de ontwikkeling en de toekomst van yoga zal iedereen uit elke yogastroming aanspreken.

En als je deze lente aan het bijkomen bent van je bevalling is ook het artikel en de serie, ‘bekkenbodem uit de kast’ (pag. 24) door Daan Timmers mind-blowing. De oefeningen zijn net zo belangrijk voor de man. Dus weg met prostaatproblemen, blijf een jonge (liefdevolle!) hengst (geen fuut) tot je 90e. Als dat geen mooie tips zijn.

Helemaal yoga+ is Suppen, heerlijk genieten op je board

PS We stellen feedback op YI zeer op prijs; stuur je reacties naar:

buiten en extra balanceren bij je oefeningen (pag. 58). En

facebook.com/YogaInternationalMagazine

vanwege de lentekriebels hebben we zelfs twéé artikelen over het vergroten van de vruchtbaarheid (pag. 30 en pag. 34) met

@Yoga_Inter @yogainternationalmagazine

yogaoefeningen, en nog veel meer om zelf te doen.

redactie@yoga-international.nu

yoga international

inhoud 3 Voorwoord 8

Shakti yoga: Ontdek de godin in jezelf COVERSTORY

20

Integrale yoga op Goeree Overflakkee

30

De invloed van voeding en stress op vruchtbaarheid

34

Eindelijk zwanger dankzij hormoon yoga COVERSTORY

48

Gert van Leeuwen combineert yoga met

psychologie COVERSTORY 52

De nieuwe tuin in Rotterdam

58

Sup yoga: Elke les een mini-vakantie COVERSTORY

62

Energiewerk: Energetische behandelingen

66

Yoga & filosofie: Chakra’s (Deel 2: Muladhara)

68

Eten: Leafs co-trainer met de iceman in Polen (Deel 2)

4

Kunst: Chris Baaten

82

Cultuur: Jasper Johal

66

84 Boeken Columns 23

Chakra’s & Chardonnay

53

Yoga off the mat

65

Zen, zin & onzin

SHAKTI YOGA Yoga & filosofie: Chakra’s

74 Reizende Yogi: Daniel Kluken is als 78

8

81 Lang Oefeningen 14

Een vruchtbaar en bloeiend begin van de lente

24

Een gezonde bekkenbodem in 10 oefeningen COVERSTORY

Special 38 Yogavakanties Service 5 Colofon 6/7 Nieuws 7 Agenda 36 Abonnementen 86

Volgend nummer

En verder 13/33 Winacties 47 Shopping

yoga international

Bekkenbodem ' uit de kast’

24

12

Colofon:

Eten: Leafs

68 Mail & Win 13/33

Jaargang 2, Nummer 2 maart/april 2017 Yoga International is een uitgave van Virtùmedia B.V. Hoofdredactie Marciel Witteman Eindredactie Karlijn van der Aa Coverfotografie Jasper Johal Model Kathryn Budig Aan deze uitgave werkten mee: Caroline Barkman, Dorien Biersteker, Mieke Bouma, Han Ko Bicknese, Ellen Dekkers, Anat Geiger, Esther Ekhart, Emilie Escher, Cathelijne Esser, Rika Lukac, Sanne van de Kerkhof, Daniel Kluken, Jacqueline Niesten, F. Starik, Daan Timmers, Eveline Torres, Heidi Vandamme, Lizzy Wakefield, Annet van de Woestijne.

Met dank aan: Wieneke van der Aa, Chris Baaten, Gert van Leeuwen, Marcia Sanders, Sharon Zaal.

Redactieadres Uitgeverij Virtùmedia, t.a.v. Yoga International Postbus 595, 3700 AN Zeist (030) 692 06 77 redactie@yoga-international.nu Vormgeving Kristel Guit, Twin Media BV

Yogahelden: Gert van Leeuwen

48

Uitgever Pepijn Dobbelaer, Virtùmedia pdobbelaer@virtumedia.nl Marketing Babette Gabriël bgabriel@virtumedia.nl (030) 307 22 46 Advertenties Elma Noë (030) 693 31 92 enoe@virtumedia.nl Klaartje Grol (030) 303 12 95 kgrol@virtumedia.nl Druk Veldhuis Media, Raalte Distributie Aldipress.nl Abonnementen Yoga International verschijnt 6 keer per jaar. Prijs jaarabonnement Nederland & België: € 27,50 (bij automatische incasso) Buitenland: € 43,95 (Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden.)

Sup yoga 58

Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden elk jaar vernieuwd. Abonnee worden kan via yoga-international.nu of rechtstreeks bij de klantenservice. Adreswijzigingen graag schriftelijk doorgeven met vermelding van het oude en het nieuwe adres en het nieuwe telefoonnummer. Opzeggingen 2 maanden voor vervaldatum doorgeven aan de klantenservice.

Correspondentieadres Uitgeverij Virtùmedia, t.a.v. Yoga International Postbus 595, 3700 AN Zeist klantenservice@virtumedia.nl Telefoon: +31(0)85-0407400 Losse verkoop Yoga International is verkrijgbaar bij de boeken tijdschriftenhandel, warenhuis, supermarkt en kiosk. Adviesprijs los nummer: € 4,95. ©Yoga International. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 2468-8401 yoga-international.nu

5

Yoga apps Een selectie van Yoga International in willekeurige volgorde uit de vele beschikbare yoga- en meditatie-apps: Pocket Yoga Maclife noemt het “de beste app voor

6

het beoefenen van yoga” en CNN

All-in Yoga

Yoga in Bed

schaarde hem onder de tien beste

Ook All-in Yoga van Nelurra

En voor de yogi die niet makkelijk uit

gezondheidsapps van 2012: Pocket

Holdings wordt aanbevolen door

bed komt, is er Yoga in Bed. De app

Yoga van Rainfrog LCC. De applicatie

gezondheidsbladen en -websites. De

bevat houdingen die je rustig op je

bestaat uit meer dan honderdvijftig

app bevat net zoveel houdingen en

matras kunt doen zonder op te staan

mooi geïllustreerde afbeeldingen van

lessen als Daily Yoga, maar biedt naast

waardoor je lichaam geleidelijk kan

asana’s. Voor iOS (¤ 2,99) en Android

HD-filmpjes ook 3D-beelden van het

ontwaken met een reeks van filmpjes,

(¤ 2,26). pocketyoga.com

spierstelsel, die enorm kunnen helpen

tekst en gesproken woord, of een

om de werking van je lichaam en de

combinatie daarvan. Voor iOS

Breathing Zone

asana’s inzichtelijk te maken. Verder

(¤ 4,99). Te downloaden via iTunes.

Ademhaling (b.v. bij pranayama,

kan de gebruiker zelf veel lessen

yogic breath) is een essentieel

samenstellen (ook de volgorde),

Stop, Breathe and Think

onderdeel van yoga, toch krijgt de

activiteiten opslaan en delen. Voor

Stop, Breathe and Think is een mooi

adem in de lessen soms niet de

iOS (¤ 4,49) en Android (¤ 2,99).

vormgegeven mindfulness-app die

aandacht die ze verdient. Breathing

Te downloaden via iTunes of Google

een meditatieprogramma op maat

Zone is een applicatie die je op een

play.

voor je in elkaar zet aan de hand van je stemming. Voor iOS (gratis) en

mooie manier leert je ademhaling onder controle te brengen. De app

Simply Yoga

Android (gratis).

gebruikt de microfoon van je toestel

Simply Yoga is handig als je telefoon

stopbreathethink.org

om je ademhaling in te schatten,

niet supersnel is, De app bestaat

waarna deze een realistisch aantal

uit practices van verschillende

ademhalingen als doel stelt. De app

tijdsduur, videodemonstraties en

werd getest en goedgekeurd in

audio-instructies. Voor een meerprijs

klinische studies. Voor iOS (¤ 3,59).

verdwijnen de advertenties en krijg

breathing.zone

je toegang tot meer lessen. Voor iOS (gratis) en Android (gratis).

Daily Yoga

Te downloaden via iTunes of Google

Daily Yoga is een elegant

play.

ontworpen app, met veel content.

De gebruiker kan kiezen uit ruim

Airplane Yoga

veertig yogasessies, meer dan 300

Ook voor yogi’s die vaak en lang

houdingen in de database, en uit

in een vliegtuig zitten is een app

Onze favorieten

gratis achtergrondmuziekjes. De

ontwikkeld: Airplane Yoga. De app

elephantjournal.com

app biedt ook lessen van specifieke

maakt het mogelijk in de beperkte

yogaspy.com

yogascholen, zoals hatha, ashtanga, en

ruimte van een vliegtuigstoel

yoganonymous.com

yin. Via social media kan de gebruiker

oefeningen te doen die je tijdens

yogajournal.com

feedback geven en ervaringen

reizen comfort geven en je lichaam

yogiyogablad.nl

uitwisselen. Voor iOS (gratis) en

soepel houden. Voor iOS (¤ 3,59).

yogakrant.nl

Android (gratis). dailyyoga.com

Te downloaden via iTunes.

yogaindebuurt.nl

yoga international

WEETJES

Yoga met een twist

Agenda

Geitenyoga: een overgewaaide trend uit Amerika; yoga tussen de lammetjes en geiten Heli yoga: een helikopter dropt je op een bergtop, waar je asana’s doet in de frisse berglucht Meowga: de variatie op doga met… katten!

Volop Yoga

Amersfoort 8 april 2017 volopyoga.nl

(zie ook de blog op onze site)

Coaching reis

Mobiele yoga: yoga met behulp

Marrakesh (Marokko) 15 t/m 22 april 2017 spirituelevakantiereizen.nl/ coachingreis/leefgelukkig-en-vrij

van een yoga app Sup yoga: yoga op een supboard in het water (zie ook het artikel op pag. 58)

Yogafestival Leiden 7 mei 2017 yogafestivalleiden.nl Yoga Therapy Conference

Amsterdam 11 mei 2017 networkyoga­ therapy.org/ conference/ conference-2017 Coaching reis

Yogavakanties:

Yoga International online yoga-international.nu • Volg de avonturen van Remco de Groot in India • Reis mee met Lotte Verweij naar yogascholen over de hele wereld • Natascha Bijl bezoekt het weeshuis van Mick Bröcker in Kathmandu Als lezer van onze website en ons magazine en, kun je ook mooie prijzen winnen. Van gezonde voeding, tot kleding en zelfs complete retreats!

Er staan natuurlijk winacties in elk magazine, maar kijk ook eens op onze website onder Lifestyle/Winnen! voor alle winacties voor Yoga International lezers.

Like onze facebookpagina

Ronchi di Ala (Italië) 16 april - 15 oktober 2017 lacontessa.eu Beach Yoga Retreat Brazilië

23 t/m 29 april 2017 Cumbuco (Brazilië) 0031.com/ yoga_retreats Yoga en schrijven voor vrouwen met kanker

Utrecht 23 april 2017 yoganesh.nl Volop Yoga

Girona (Spanje) 13 t/m 20 mei 2017 spirituelevakantiereizen.nl/ coachingreis/ leef-gelukkig-en-vrij Yoga retreat

Ibiza (Spanje) 13 t/m 20 mei 2017 yoga-ibiza.nl Hormoon yoga workshop

20 mei 2017 hormoonyoga.nl Retreat voor burn-out

20 t/m 27 mei 2017 Ibiza (Spanje) unplugjezelf.nl/ retreat

Hoofddorp 6 mei 2017 volopyoga.nl

facebook.com/YogaInternationalMagazine Volg ons

@Yoga_Inter @yogainternationalmagazine

Wil je graag vermeld worden op onze agenda of heb je een nieuwtje dat je met YI wilt delen?

Stuur een mail naar: redactie@yoga-international.nu

yoga international

7

8

i t k a Sh yoga Tantra

volgens Marcia Sanders yoga international

LEVEN Marcia Sanders’ drijfveer is vrouwen in hun kracht zetten. Ik ga helemaal bleu ons gesprek in, want van tantrafilosofieën weet ik voor een keertje nog helemaal niets. En wat ik er over lees zegt me

Hoe raakt een leuke meid zoals jij ∫ verzeild in tantra?

aanvankelijk niet zoveel.

Eigenlijk noem ik het meestal al geen tantra meer.

Wat is er waar van de

Er zijn zoveel misverstanden en vooroordelen over tantra. Het is nu ook een gewild product

vooroordelen rond deze

geworden. En veel vormen en stromingen,

eeuwenoude filosofie, en

uitvloeisels die de misvattingen rond tantra

wat niet?

ook nog eens versterken. Ik noem wat ik doe Shakti yoga. Shakti tantra is gebaseerd op (de) vrouwelijke principes. Dat heeft te maken met de

Door Marciel Witteman Fotografie Rakesh Mijling

kracht van de vrouw, baren, moeder aarde, etc.

Tantra is vrouwelijk, het gaat over de levens kracht van Shiva. Shakti tantra is het pad van acceptatie en overgave, en gaat er vanuit dat je nu al goddelijk bent en verlicht. Dat is voor westerlingen een veel lastiger pad dan yoga.

Je hebt de raja opleiding ∫ gedaan?

Ja, dat vind ik echt de beste yoga opleiding. Dat is zo diep en breed, ik vond het fantastisch, ben er jaren mee bezig geweest, en ik had nog veel langer willen doorleren. Zoals dat hoort in de yoga, is het een doorgaand onderzoek. Maar ik kwam aan een stuk emotionele pijn in mezelf niet toe. En ik ben tantra ernaast gaan doen. Dat zag mijn raja-leraar Ajita helemaal niet zitten! Ik ben naar India gegaan en kreeg les van de tantra-leraar Shri Param en daar kwam ik wel bij dat oude stuk onverwerkte pijn. Toen ik terugkwam wilde Ajita dat ik ophield met tantra. Hij vond dat onverenigbaar met raja yoga en was bang dat ik de westerse seksuele variant van tantra zou gaan beoefenen.

Ik heb hem gesmeekt te mogen blijven, maar ik moest weg. Dat vind ik nog steeds erg, maar toen ik eenmaal de kracht en kwetsbaarheid van overgave in Shakti tantra had ontdekt was er voor mij geen weg terug. Alle geheimen van de goddess ontvouwde zich door tantra.

yoga international

9

Wat is er niet vrouwelijk aan raja ∫ yoga?

Bij de meeste vormen van yoga moet je ‘met afstand naar je emoties kijken’. Maar ik zat met veel oude pijn, dus dat kon ik niet. Ik begreep het mentaal wel, maar mijn lichaam bleef au zeggen. Bij tantra ga je ook naar binnen, maar ga je juist met die gevoelens aan de slag, door ze te doorvoelen, te laten stromen, ermee te dansen, en

'Shakti is het vrouwelijke aspect van god en staat het dichtst bij de scheppings­kracht,’

te herkennen als levensenergie.

∫ Hoe ging dat verder?

Nog tijdens de raja opleiding las ik het boekje ‘Tantra, Spiritualiteit en seks’ van Osho en dat was een eyeopener. In dat boekje vergelijkt Osho yoga

torenhoge voetstuk peilloos diep in de modder

met tantra. Yoga volgt de principes van de acht

gevallen. Met die theorieën komt je kwetsbaarheid

stappen van Patanjali, en tantra houdt zich bezig

in het geding. Wat zijn je échte behoeftes.

met wat zich aandient. Hij legt de verbanden uit

Na die val zijn we nog een tijd door gegaan en

tussen tantra, spiritualiteit en seks.

daar ben ik echt ziek van geworden. Mijn lichaam

Toen heb ik me er helemaal in gestort. Ik kreeg

‘viel uit’.

in die tijd een relatie met Rakesh en sleepte eersten die zich met tantra bezighielden, zeker

Maar waarom? Yoga leert je toch ∫ je grenzen beter te voelen?

als koppel. Wij konden altijd heel helder en open

Grenzen zijn vaak taboe bij tantra, bij de vorm van

uitleggen wat je ervaart in je relatie, de struggles

rode tantra die wij deden. Grenzen opzoeken en

en het onbegrip tussen mannelijk en vrouwelijk,

beperkingen opheffen. Het over de grenzen heen

de verschillen. Dat doe je in tantra, je zoekt juist

gaan als weg naar de verlichting. Maar wij, vooral

de polariteiten op. We hebben dat uitgewerkt in

ik, gingen de hele tijd over onze grenzen heen.

dans, en in ons leven. Wij werden een tantra-stel

Daardoor heb ik uiteindelijk mijn vorm van tantra

met ‘aanzien’. We gaven lessen, retreats, lezingen

– Shakti tantra – gevonden in India.

hem mee de tantra in. Wij waren zo’n beetje de

10

en workshops, het hield niet op! We hebben dat tien jaar gedaan. Maar heel sluipend ging het mis tussen ons. Toen ik mijn dochter kreeg kon ik me

yoga international

We gingen in 2007 naar India, naar Shri Param,

niet meer verbinden met ‘onvoorwaardelijke liefde’

die de weg van de goddess volgt. Hij maakte

in de vorm van polyamorie. Ik werd heel aards en

duidelijk hoe het met die polariteit tussen

beschermend. Rakesh was echter niet veranderd

mannelijk en vrouwelijk zit. Het harmoniseren

en wilde vrij blijven in de liefde. Heel verdrietig.

van mannelijke en vrouwelijke energie, zoals in

∫ Tantric Yoga and the Wisdom Goddesses, David Frawley Tantra, Spiritualiteit en seks, Osho

∫ Wat is het verschil?

yoga, dat is de dood voor je seksleven! Shakti is

Hoe uitte zich dat in de buitenwereld?

het vrouwelijke aspect van god en staat het dichtst

Als leraar is er het enorme gevaar dat je in die

energie, chi, prana, of hoe je het ook noemt.

teacher-bubble blijft hangen. Onze leerlingen

Vanwege de vrouwelijke kwaliteiten van Shakti

keken naar ons als voorbeeld; zij merkten er niets

tantra zijn alle tempels van de Devadasi’s

van en ik hield de façade op van het gelukkige,

afgebroken. Zij waren een soort nonnen die hun

wijze tantra-stel. We stonden op een enorm hoog

leven wijdden aan het vrouwelijke aspect van het

voetstuk, maar het holde mij totaal uit. Toen ik

goddelijke, en zich onder andere bezig hielden

de kinderen kreeg was het op. Ik ben van dat

met kunst, muziek, dans en het onderwijzen

bij de scheppingskracht, levensenergie, seksuele

LEVEN

11

yoga international

is. Niet op zoek gaan naar oplossingen of een quick fix, maar doorvoelen en op zoek gaan naar authentieke behoeftes. Je gaat bij gevoelens en het ongemak van ontbreken stilstaan, dansen als Devadasi’s en de oude kennis van Shakti tantra bestuderen.

∫ En bij jou?

Ik ben door die burn-out beter gaan voelen. Hoe naar het ook is; de ongemakkelijkheid aankijken en omarmen. Ik voelde een enorme rouw. Ik voelde me beroofd van mijn waardigheid, en moest mijn eigen waarden weer terugvinden, mijn seksualiteit helen en herontdekken. Dat is yoni wisdom, en gaat over authentieke seksualiteit.

Maar wij weten dus hoe, en de ∫ mannen niet?

Vrouwen zijn vaak nog te veel ingesteld op het pleasen van de man. We weten wel wat we willen, maar we doen dat niet. De fantastische minnaar is geen natuurverschijnsel, die moet worden ingewijd door krachtige vrouwen! (Lacht.) Ik ben erg enthousiast en strijdbaar, dat komt omdat ik vroeger negen jaar heb gewerkt voor een bekende actiegroep, en die strijdvaardigheid zit er nog een beetje in.

∫ Toekomstdroom?

Ja! Ik wil een godinnentempel voor gewone vrouwen. Ik zoek een plek, een landgoed in het Gooi bijvoorbeeld. Mannen willen het graag van seks aan mannen, de art of love making. Wij

snappen en leren en de godin in de vrouw

vrouwen hebben meer toegang tot levensenergie

aanbidden. Dat zie je nu bijvoorbeeld bij life

en seksuele energie. Ik weet dat de meeste

seksshows op de Wallen. Mannen zijn ademloos,

vrouwen hun seksuele potentieel niet volledig

als ze de godin in de vrouw zien. Dat is mooi.

benutten. De meesten weten niet eens hoeveel

Vroeger in de tempels maakte ze een buiging tot

vormen van orgasme ze kunnen bereiken. Het is

aan de grond, nu geven ze geld.

mijn roeping om vrouwen via Shakti in hun kracht te zetten en toegang krijgen tot hun levens- en seksuele energie. Dat is hetzelfde.

∫ Kijk ook op: schoolofshakti.org

yoga international

∫ De liefde nu voor jou?

Ik heb sinds een jaar een geweldige vriend, een echte mannelijke man. Dat zorgt ervoor dat ik

Eh, hoe?

helemaal in mijn vrouwelijke kracht kom te staan,

Bijvoorbeeld door veel yoga met bekkenbodem

heel monogaam en niet echt een yogatype. Maar

oefeningen – Shakti yoga dus – en ademwerk,

stiekem is hij een tantrika, dat weet hij alleen zelf

en ik doe ook aan authentieke communicatie

nog niet. De vonken spatten er vanaf want de

(NVC). Die leert je te zien wat is er werkelijk

polariteit tussen ons kan niet sterker.

Yoga Trekking

WEEK 35 26 AUGUSTUS T/M 2 SEPTEMBER

WIN 1 week Yoga Trekking t.w.v. ¤ 995,-

Maak jezelf helemaal los van het alledaagse leven tijdens een YogaTrekking. Samen gaan we op zoek naar de perfecte balans tussen inspanning en ontspanning. Kom helemaal tot jezelf met de yogalessen in een prachtig bergdecor, overnacht in sfeervolle accommodaties/ berghutten en geniet van de avontuurlijke wandeltochten.

Data: 26-08 t/m 02-09 Locatie: Zuid-Frankijk, National Parc des Ecrins

YogaTrekking laat je genieten van een fantastische omgeving om jezelf fysiek en mentaal weer op te laden.

Reis op basis van half pension en de heen – en terugreis is op eigen gelegenheid

WWW.YOGATREKKING.NL

Normale prijs ¤ 995,-

DOE MEE! GA NAAR: YOGA-INTERNATIONAL.NU/WINNEN Door mee te doen aan de win actie schrijf je je in voor de nieuwsbrief van Yoga Trekking.

Een vruchtbaar en bloeiend

BEGIN VAN DE LENTE Deze serie is een mooie manier om de ontluikende lente te verwelkomen.

Zowel de lente als zwangerschap zijn verbonden met vruchtbaarheid, groei en synergie. De oefeningen zijn afgestemd op de zwangere vrouw, maar zijn net zo geschikt voor niet-zwangere vrouwen. Wek levensenergie op en maak ruimte voor de ontwikkeling van jou (en van je baby) zodat je nog meer van binnenuit gaat stralen.

14

Door Sanne Kerkhof & Eveline Torres  Fotografie Sanne Kerkhof  Model Fritzi Ponse

1

1 Heupopener Ga zitten met gekruiste benen en breng de voeten wat naar voren en zijwaarts richting de zijkanten van de mat.

Adem uit en laat het gewicht van het bekken zinken en voel de diepe onderbuik ontspannen. Breng je handen naar voren en adem in en uit langs de wervelkolom. Met elke uitademing laat je het bekken meer zinken in de mat.

Met elke inademing maak je meer ruimte en lengte langs de rug en in het hart gebied.

Deze houding verlicht stijfheid in de heupen, versterkt de rug en opent het hart en longgebied.

yoga international

LICHAAM – 2 Padmasana (Lotushouding) Ga zitten in kleermakerszit, in halve lotus of in hele lotus. Zorg voor een houding die comfortabel aanvoelt voor de onderrug. Plaats een deken of kussen onder je zitbotten om te zorgen dat je heupen hoger dan de knieën blijven. Sluit je ogen en breng de aandacht naar binnen.

Observeer de houding en de ademhaling, met ontspannen en alerte aandacht. Wees je bewust van de zwaartekracht die je doet zinken in de mat. Zonder iets te willen sturen, te veranderen of te veroordelen verblijf je voor een paar minuten in stilte.

2

Door de focus op de zwaartekracht ervaar je een verbinding met het principe van gronding waardoor je ruimte, lichtheid en lengte in het bovenlichaam creëert.

15

3 Devadatta (Armen strekken) en Dhananjaya (Gapen)

3

Zit in comfortabele positie (zie oefening 2 of zoals hier afgebeeld). Adem in en strek je armen boven je hoofd uit met de vuisten naar binnen gedraaid. Maak lengte en ruimte. Begin te gapen, open de mond wijd open en laat het gapen komen.

Ook het geluid van gapen is welkom. Herhaal drie keer.

Deze oefening is onderdeel van de Kriyās, de cleansing practice van Vijñāna Yoga. Door het strekken en gapen ontstaat een diepe ontspanning en verbreding van het middenrif, nek en schouders; je laat oude spanning los.

yoga international

– – Sodhana 4 Nadi (Ademhalings­ oefening)

4

Kom in een comfortabele zithouding (zoals in oefening 2). Breng het hoofd iets naar beneden en rust de ogen op de voorkant van de mat. Breng de duim, middel- en ringvinger van je linkerhand samen. Sluit met deze vingers je rechter neusgat af. Adem uit door het linker neusgat en voel je linker zitbot zinken. Met de inademing voel je de hele linkerkant van je bovenlichaam openen en breder worden. Herhaal deze ademhaling drie keer wissel naar de andere kant.

Met deze oefening brengen we onze linker- en rechterkant in balans.

16 – 5 Vrksasana (De Boom) Sta rechtop en voel hoe je voeten contact maken met de grond. Adem rustig in en uit. Verplaats je gewicht naar één been en grond via de voet in de mat. Wanneer je je stabiel voelt, breng je je andere voet omhoog en plaats je de voet aan de binnenkant van je dijbeen.

Je staande been is sterk en geworteld in de grond. Met de inademing breng je de armen omhoog met de intentie om te verlengen. (Je kunt ook de handen voor je borst houden).

Je blik, de Drishti, is naar voren gericht. Zacht en gefocust tegelijk. Plaats na een paar ademhalingen de voet weer op de grond. Wissel van kant.

Met deze oefening creëer je ruimte langs de hele wervelkolom en ben je stabiel en gegrond als een boom.

yoga international

5

LICHAAM – 6 Garudasana (De Adelaar)

6

Sta rechtop en voel hoe je voeten contact maken met de grond.

Adem rustig in en uit. Verplaats je gewicht naar je linkervoet en zink iets richting de grond. Til je rechterbeen met gebogen knie iets naar voren en omhoog.

Wikkel je rechterbeen om je linkerbeen heen, je rechtervoet plaats je achter je linkerkuit. Laat het gewicht van je bekken zinken, alsof je gaat zitten. Vouw dan je linkerarm over je rechterarm heen, de handen pakken in elkaar en zijn weggedraaid van je gezicht. Adem breed in tussen je schouderbladen zodat de schouders ontspannen.

Herhaal aan de andere kant.

Om spanning in de onderrug te verlichten en de achterkant van het bekken te verbreden.

Dit geeft verlichting bij onderrugklachten en pijn in het sacro-iliacaal gewricht (de baarmoeder is verbonden aan het sacrum of heiligbeen).

17

7

– – 7 Virabhadrasana I (De Krijger I) Vanuit een staande positie zet je met je rechtervoet een grote stap naar achteren. Je hielen staan in lijn met elkaar en de rechtervoet is ongeveer 45 graden uitgedraaid.

Adem uit en grond jezelf door bewust contact te maken tussen voeten en mat. Buig je linkerknie en zorg dat je heupen parallel aan elkaar blijven.

Op een inademing breng je je armen omhoog met de intentie om te verlengen terwijl je tegelijkertijd blijft gronden. Houd de houding zacht in je schouders en breed in de rug.

Herhaal aan de andere kant.

Door de kracht in je benen kan het bekken ontspannen. Je benen vormen het fundament zodat je jezelf niet optilt vanuit de onderrug.

yoga international

8 Parivrtta – – – Janu Sirsasana (Zijwaartse hoofdnaar-kniehouding) Kom zitten op de mat. Strek het linkerbeen uit opzij. Buig je rechterbeen en plaats je rechtervoet tegen de bovenkant van je linker dijbeen. Adem uit, laat je buik zacht naar achteren leunen en draai met je bovenlichaam iets naar rechts om het hartgebied te openen.

Plaats je linkerhand op de grond, handpalm naar boven en vingers mooi gespreid. Breng je rechterarm omhoog op een inademing en verleng je langs de geopende rechterkant.

Adem door en maak ruimte langs de hele rechterflank.

Herhaal aan de andere kant.

18

Deze houding geeft ruimte in het longgebied en ‘smeert’ de wervelkolom.

8 9 – 9 Eka Pada – – Rajakapotasana (De Duif) Stap vanuit de Hond met je rechtervoet naar je linkerhand, en laat je knie zakken tot op de mat achter je rechterhand. Zink nu met je heupen richting de mat en laat je linkerknie en wreef rusten op de mat. Je armen zijn gestrekt zodat de heupen iets van mat komen en je ruimte creëert om je heupen parallel aan elkaar te houden. Hou hoogte en blijf de buik licht naar je toe liften zodat er geen spanning in de onderrug ontstaat.

Herhaal aan de andere kant.

Deze houding verlicht stijfheid in de heup, de knie en de enkel.

Het versterkt ook de rug en opent het hart en longgebied.

yoga international

LICHAAM 10 Setu Bandhasana (De Brug) Ga op je rug liggen met je voeten plat op de grond en gebogen knieën. Met je vingertoppen kun je je hielen raken. Draai je handpalmen open naar plafond, adem uit en ontspan je schouders. Laat je voeten met iedere uitademing steeds zwaarder worden tot je bekken als vanzelf van de grond komt, zonder kracht te zetten in de onderrug of liezen. Wanneer je bekken omhoog is, verstrengel je vingers in elkaar en schuif je schouderbladen naar elkaar toe. Je opent het hartgebied.

10

Deze houding opent het hele lichaam. De wervelkolom wordt verlengd vanaf het bekken.

De nek, schouders en borst raken ontspannen en open.

12 Supta Baddha – Konasana (De Liggende Vlinder) Gebruik een bolster of een opgerolde deken voor onder je rug en een dekentje om je hoofd te ondersteunen. Ga voor de bolster zitten met je voetzolen tegen elkaar, leun op je handen en verleng het staartbeen weg om ook de onderrug te verlengen. Kom voorzichtig op je rug liggen. Leg je armen naast je met je handpalmen naar boven gericht (of maak even contact met je baby). Adem uit en ontspan de voorkant van het lichaam. Adem in en maak ruimte naar de rug, het bekken en het hart gebied.

19

11

Ontspant de bekkenbodemspieren, bevordert mobiliteit in de heupgewrichten en verbetert je houding. Wees zacht in deze houding en gebruik geen kracht.

Sluit af in Savasana (Lijkhouding).

– yoga Vijñana – Yoga en Eveline en Sanne zijn de eigenaressen van Samana Yoga Center, dé plek in Amsterdam voor Vijñana – zwangerschapsyoga. Vijñana Yoga is ontwikkeld door Orit Sen-Gupta en ontstaan uit de precisie van Iyengar, gecombineerd – Yoga bijzonder maakt is de grote aandacht voor meditatie, Kriyas, – Vayus met de ‘quality of flow’ van Ashtanga. Wat Vijñana – – – en Pranayama tijdens iedere practice. samanayogacenter.nl

yoga international

Integrale e e r e o yoga op G kkee a l f r e Ov

De yogaweg van integrale yoga heeft volgens Sri Aurobindo een ander doel dan andere yogawegen. In de brieven die hij aan zijn leerlingen schreef legt hij uit dat een yogi niet alleen gericht is op het goddelijke en op die manier probeert om het aardse leven te ontstijgen, maar dat het goddelijke bewustzijn neerdaalt hier op aarde en dat wij op die manier hier getransformeerd kunnen worden.

Door Annet van de Woestijne  Fotografie Yogaschool de Toermalijn

yoga international

W

ij leggen dit als volgt uit aan onze leerlingen en docenten

in opleiding: houd je aandacht in de kruin, richt je op het licht maar voel tegelijkertijd je voeten op de grond en blijf stevig verankerd in de Flakkeese klei.

evolutie waarin het bewustzijn zich

wordt dieper en rustiger. Bij iedere

Een duidelijke uitleg waar de mensen

verder kan ontwikkelen.

uitademing laat je meer los naar de

hier verder mee kunnen. Geen zweverig

aarde.

gedoe of aanbidding van hindoegoden

Een van de acht stappen

of Oosterse religies, want religie en

Ook bij integrale yoga gaat het niet alleen

in een houding waarin je de uitwerking

God zijn hier voor veel mensen beladen

om asana’s: dit is slechts een onderdeel

van de oefening op het lichaam goed

termen. Midden in de biblebelt, het gebied

van de weg. Om verder te komen in ons

kunt observeren. Deze rusthouding ligt

van zwarte kousen en donderpreken,

leven, moeten we het hele achtvoudige

zo dicht mogelijk bij de houding van

proberen we de leerlingen te richten

pad van Patanjali doorlopen.

de oefening zelf. Bijvoorbeeld staande

op het licht. Dat geeft ruimte en een

‘Heb vertrouwen in het Goddelijke,’

houdingen navoelen in Tadasana

innerlijke bewustzijn dat verbonden is

zegt Sri Aurobindo in Licht op Yoga, ‘in

(Berghouding).

met het goddelijke.

de Goddelijke genade, in de waarheid

4. Navoelen. Na iedere asana rust je uit

van de Sadhana (yogadiscipline). In de

Al deze onderdelen zijn even belangrijk

Vanuit het hart

uiteindelijke overwinning van het licht.

en mogen niet worden overgeslagen.

Sri Aurobindo wordt gezien als één van

Het vertrouwen dat van de yogaleerling

Leerlingen die elders yogalessen gevolgd

de meest vooraanstaande yogi’s uit de

wordt gevraagd is geen onwetendheid,

hebben moeten in het begin wennen aan

geschiedenis. Hij was schrijver, filosoof

maar een intuïtie op grond van geloof.

deze volgorde, vooral aan het navoelen.

en dichter en heeft een aantal boeken

Geloof dat het Goddelijke bestaat, in

Het kan onrust opleveren als je gewend

geschreven waarin hij vragen van zijn

en om ons heen, en dat je ondanks alle

bent om de houdingen achter elkaar uit

leerlingen beantwoordt.

moeilijkheden je doel zult bereiken.’

te voeren. Na een tijd gaan leerlingen

Samen met Mirra Alfassa, door hem ‘de

de verdieping voelen die deze vorm van

Moeder’ genoemd en later door iedereen

Vier onderdelen

yoga oplevert en de enorme vooruitgang

met zo aangesproken, stichtte hij een

Een asana wordt bij integrale yogalessen

op je spirituele pad. Dat is de kracht van

Ashram in het Indiase stadje Pondicherry.

opgebouwd uit vier onderdelen:

integrale yoga.

De Moeder gaf les aan kinderen in de

1. Voorbereiden. Je staat, zit of ligt in een

Ashram en ook volwassenen zaten

basishouding, sluit je ogen en keert de

De lessen en opleidingen in integrale

regelmatig aan haar voeten om te

aandacht naar binnen. Zo voel je hoe

yoga zijn voor iedereen. Heb je door

luisteren naar haar wijze levenslessen en

het lichaam is voordat je begint en sluit

ziekte of handicap moeite een houding,

yogafilosofie. Sri Aurobindo onderrichtte

je je af voor prikkels van buitenaf.

dan wordt deze aangepast. Het lichaam

vooral door het geschreven woord, hij

2. Aannemen. Langzaam en met

hoeft geen belemmering te zijn om

schreef over het nieuwe bewustzijn,

aandacht kom je in de houding;

verder te komen op je yogapad. Dat is de

waarin wij niet meer vanuit ons hoofd

vloeiend en zonder teveel inspanning.

boodschap die wij willen uitdragen bij de

leven, maar vanuit het hart, waar de ziel

Je let hierbij op je ademhaling: je

Toermalijn!

woont.

We zijn hier op aarde om het Goddelijke

beweegt meestal op de uitademing.

3. Aanhouden. Je blijft enige tijd

te zien en uit te drukken in kunst,

onbewegelijk in de aangenomen

muziek, poëzie, maar vooral in ons zelf.

houding, behalve bij dynamische

De aarde en mens wordt in de leer van

yogahoudingen. Je let steeds op de

Sri Aurobindo gezien als een veld van

adem, die komt en gaat vanzelf en

Kijk ook op: praktijkdetoermalijn.nl

yoga international

21

Ik zoek een yogadocent

NIKS MISSEN?

www.yoga-international.nu/ nieuwsbrief

www.YOGANEDERLAND.nl Kies voor kwaliteitsyoga

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

Dagelijks yoganieuws, -blogs, winacties en nog veel meer!

COLUMN

Chakra’s & Chardonnay Door Jacqueline Niesten Illustratie Irene Ypenburg

De wereld op zijn kop Twee van mijn twee grootste hobby’s hebben te lijden onder mijn zwangerschap. Wijn én yoga!

N

atuurlijk wist ik wel dat je

in heel Europa verplicht stellen. Het EP meldt

aangepaste asana’s zou hebben.

dat alcoholmisbruik wereldwijd jaarlijks tot 3,3

Maar met drie maanden, toen

miljoen miskramen leidt; 5,9% van het totale

ik me amper kon omdraaien op

aantal miskramen.

Jacqueline Niesten is vinologe en wijnschrijfster

mijn matje, bleek dat ik op zoek moest naar een

Wel jammer dat ze dan er niet bij melden wat

zwangerschapsklasje. Mijn ervaring: stap daar

misbruik precies inhoudt.

niet te snel in. Alle tips over bevallen tijdens de

Maar de vele onderzoeken geven een

proefles, verhalen over rugweeën en weeënstormen

genuanceerder beeld. Het gaat om het Fetal Alcohol

(waar ik als naïeve ‘jonge’ zwangere vrouw uitleg

Syndrome, dat ontstaat bij gebruik van vier of meer

bij moest vragen) en de ontzettend dikke buiken

glazen per dag tijdens de zwangerschap. Door

helpen namelijk niet erg bij de innerlijke rust

FAS blijft de groei en ontwikkeling van je kindje

die mijn yogales me normaal gaf. Sterker nog, ik

achter, en het heeft negatieve langetermijneffecten.

kwam er in paniek vandaan. Waar is die roze wolk

Maar ze hebben nog niet kunnen vaststellen wat

als je hem nodig hebt?

de veilige ondergrens is. En daarom raden ze

Maar als je vanaf een maand of zes naar deze

zwangere vrouwen onthouding aan.

lessen gaat, is het helemaal prima. En de tussentijd

Als je de onderzoeksresultaten leest, die Harold

kun je het beste thuis overbruggen met Yoga for

Hamersma heeft verzameld in Wijnreis door mijn

Pregnancy van Françoise Barbira Freedman. Daarin

lichaam, blijken diverse artsen en buitenlandse

wordt per periode aangegeven welke oefeningen

instanties er genuanceerder over te denken. Zij

goed zijn en waar je op moet letten.

vinden dat één glaasje per dag best kan, maar

Dergelijke tips bestaan uiteraard ook voor

liever niet in het eerste trimester.

alcohol. Maar voor alcohol is het verhaal een stuk gecompliceerder. Het Europees Parlement

Ik ga maar uit van hun advies. Zo heel af en toe

wilde een waarschuwingslogo van een zwangere

genieten van een glas wijn heb je wel nodig om de

dame met een streep erdoorheen op wijnflessen

veertig weken door te komen…

yoga international

23

Voor haar én voor hem BEKKENBODEM ‘UIT DE KAST’

Zou het de plek zijn die de bekkenbodem zo onbespreekbaar maakt?

Het mysterieuze ‘je weet wel’ of ‘daar beneden’. Waarom hebben we het wel gemakkelijk over knieklachten maar zwijgen we vaak als we het over het bekkengebied hebben? Jammer, want inmiddels zijn er echt heel veel mensen die ‘van onderen’ klachten hebben ontwikkeld. En dat geldt niet alleen voor vrouwen, maar net zo goed voor mannen. Er valt gelukkig wel wat aan te doen!

Door Daan Timmers Fotografie Maarten van Cleef

B

ekkenbodem: de samenhang van spieren tussen het einde van je sacrum (je staartbeen) en je schaambeen.

Veel voorkomende klachten: Over

de bekkenbodem wordt niet zoveel gesproken en de klachten hangen vaak in de schaamtezone.

Zowel mannen als vrouwen vinden het heel lastig

drie keer per dag, één minuut per oefening

om bij de huisarts of met anderen te praten over zaken als urineverlies of een vermindering van de seksuele functie. Toch zijn er nog nooit zo veel bekkenbodemproblemen en prostaatklachten geweest. Tijd om de bekkenbodem uit de kast te

dus dat jouw bekkenbodemspieren inmiddels

halen!

zo strak zijn geworden dat commando’s van je

Bij vrouwen uiten moeilijkheden in de

hersenen om de spieren extra aan te spannen niet

bekkenbodem zich meestal in plasproblemen,

meer opgevolgd kunnen worden.

verzakking van de blaas of baarmoeder of

26

overmatige krampen bij menstruatie. Dit kan zelfs

Wat kan je er zelf aan doen?

al bij tieners het geval zijn.

Ik krijg vaak de vraag of je zelf iets kunt trainen

Bij mannen kunnen de organen niet naar

om de spieren weer goed te krijgen. Ja, dat kan

buiten komen maar die drukken steeds meer

zeker! Maar gek genoeg niet door het trainen van

op de prostaat. Dit heeft een vermindering

de bekkenbodem zelf.

van je seksuele functie, prostaat-, darm- en

De bekkenbodem is bedoeld om je organen

plasproblemen tot gevolg.

te dragen en om je ‘wc-spieren’ te aan- en

Meestal leggen we bij bekkenbodemproblemen

ontspannen. Als je fanatiek je bekkenbodem gaat

direct de link met zwangerschap. Dit is niet

trainen door het extra aan te spannen maak je het

helemaal juist, want ook vrouwen die geen

probleem op den duur alleen maar erger, omdat je

kinderen krijgen en mannen lopen tegen dezelfde

de spieren nog korter en strakker maakt. Ook het

klachten aan. Mensen die last hebben van hun

goedbedoelde advies om je staartbeen in te trekken

bekkenbodem hebben een voorkeur ontwikkeld

bij onderrugklachten of te staan met licht gebogen

in de stand van hun bekken. Bij zwangerschap

knieën brengen je bekkenbodemspieren juist een

gerelateerde bekkenbodemproblemen geeft het

beetje van de leg.

gewicht van de baby een extra belasting voor de spieren, banden en botten in die voorkeursstand.

Het geheim voor een goede bekkenbodem is om naast de bekkenbodemspieren ook soepele en

Hoe komt dit?

sterke bilspieren te trainen, zo ontstaat balans.

We zitten gemiddeld zestien uur per dag! Er is

De volgende oefeningen stimuleren de bilspieren.

niets mis met zitten, maar wel met de hoeveelheid

De juiste dosis is drie keer per dag, één minuut per

uren die we zittend doorbrengen. Helaas valt dat

oefening!

dagelijkse stukje fietsen daar net zo goed onder.

Ook onze hakken, beweging-beperkende-kleding en gebruikelijke portie stress dragen bij aan de spanning in de spieren die de stand van ons bekken bepalen.

De bekkenbodemspier wordt hierdoor steeds korter en strakker. Plas jij ook weleens in je broek als je niest of de slappe lach hebt? Dat betekent

yoga international

Wil je meer weten over je bekkenbodem­ problemen en hoe je je bekken kunt trainen? Volg dan op zondag 9 juli de bekkenbodemworkshop bij Yoga Lab: yogalab.nl/bekkenbodem-workshop

LICHAAM 1. Voeten recht Lijn je voeten uit aan de buitenkant van je voet, botje kleine teen tot aan je enkelbot. Zo heb je maximale afwikkeling in je voet bij lopen en creëren je voeten een goed fundament voor de aansturing in je heupen. Dit kan je zo’n 200 keer per dag doen.

2. Uitlijning lichaam Ga staan met je voeten recht. Stapel je lichaam in alignment. Bekken boven je hielen. Knieën recht. Je ribbenkast zweeft boven je bekken. Schouders staan boven je hielen en je oren staan weer in lijn met je schouders. Doe deze oefening eens voor de spiegel. Wat je voelt is soms anders dan de realiteit.

Doe deze oefening overal, niemand die het ziet!

1

2

27

3. Rek je kuit Beiden voeten staan recht. Zet de bal van je linkervoet op de dome (of een opgerolde handdoek). Je hiel blijft op de grond.

Beweeg dan je rechtervoet naar voren. Je linker kuit zegt wel hoe ver dat kan terwijl je gewicht boven je linkervoet blijft.

Geen zorgen als je niet zover komt als op het plaatje. Je kuit geeft aan hoe kort ze is geworden. Blijf vooral oefenen!

4

3 4. Dubbele kuiten rek Buig vanuit je heupen en zorg dat je handen op een stoel kunnen rusten Stap op de dome (of een opgerolde handdoek). Je hielen blijven op de vloer. Je voeten staan recht naar voren. Breng dan rustig je staartbeen omhoog, je onderrug beweegt naar een holling en je voelt de rek op je achterbenen toenemen.

yoga international

5. Druk je knieën samen Ga op je rug liggen en druk het blok tussen je knieën lichtjes samen.

Breng je knieën richting je borst met het blok ertussen. Dan beweeg je je voeten rustig van elkaar af. Dat hou je een tijdje vol.

Daarna breng je je voeten weer terug naar de vloer. Herhaal dit een aantal keer.

5

28

7

6. Heupmobiliteit check Vergroot de mobiliteit van je heupen, en stimuleer je zenuwstelsel!

Ga staan op handen (onder je schouders) en knieën (onder je heupen).

Ontspan je buik. Breng je staartbeen omhoog. Duw vanuit je handen rustig je bekken naar achter zonder dat je staartbeen naar beneden zakt en je onderrug gaat bollen. Let op: je ribbenkast blijft neutraal.

6 7. Heup lift Ga staan met je voeten recht voor uit. Benen zijn gestrekt, gewicht in je hielen.

Duw je rechter hiel de vloer in totdat je voelt dat je linkervoet van de grond afkomt.

Laat daarna je voet weer zakken. Let op: beide knieën blijven gestrekt en je bovenlichaam blijft boven je bekken. Doe dit een aantal keer met dezelfde voet. Wissel van been.

yoga international

LICHAAM 8. Benen tegen de muur

8

Ga liggen bij de muur met je benen gespreid. Je bekken is een stuk van de muur af, zodat er een kleine holling ontstaat in je onderrug. Je knieĂŤn zijn recht. Je voeten vallen naar buiten, de zwaartekracht doet de rest. Als het te pittig wordt rust je even.

29 9. Benen lift Ga op je buik liggen. Voel je heupbotten en je schaambeen in de vloer. Maak die druk op alle punten gelijk. Til dan je rechterbeen op.

Hou je been gestrekt. En zorg dat de drie drukpunten en vooral je schaambeen in de vloer blijft drukken. Hou dit even vol. Wissel van been. Extra bonus: Open je knieholte nog meer richting plafond.

10 9 10. Squatten Slinger je riem om de deurpost. Hou je knieĂŤn boven je hielen en beweeg met je billen naar achter. Ga zover naar achter dat je armen gestrekt zijn. Schouders laag. Je staartbeen blijft omhoog wijzen.

Elke keer dat je deze oefening doet nemen je benen meer kracht over van je armen.

Zo ontwikkel je stevige billen en benen!

yoga international

yoga international

LICHAAM

HOE VOEDING EN STRESS

vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden…

Door Rika Lukac

J

zou kunnen hebben met een lichaam dat

ger wordt en wij gezond eten en zoveel

wel of niet in balans is, kwam gewoon niet

moeite doen en het steeds niet lukt?’

aren geleden – voor ik me spe-

in me op. Tot een tweede keer zwanger

Het antwoord ligt in je DNA. Je DNA

cialiseerde in dit onderwerp –

worden bij mij niet van een leien dakje

bepaalt bijvoorbeeld of je aanleg hebt

dacht ik dat makkelijk zwanger

liep, en mijn zusje de ene miskraam na

voor PCOS (aandoening waarbij meerde-

worden een lot uit de loterij

de andere kreeg. Toen vond ik het tijd om

re eicellen uitrijpen maar geen eisprong

was. Je had mazzel of juist niet.

het te onderzoeken. Dat is ondertussen

optreedt), endometriose (woekering

Dat het überhaupt iets te maken

een beetje een uit de hand gelopen project

van het baarmoederslijmvlies buiten de

geworden… De diploma’s hormoonyoga,

baarmoeder, die ontstekingen kan veroor-

orthomoleculaire geneeskunde (epigene-

zaken), verlaagde eicel- of zaadkwaliteit,

tica) en smartDNA hangen aan de muur;

of dat je stressgevoelig bent. En jawel,

mijn boek inNESTeling, zwanger worden &

langdurige stress is enorm vruchtbaar-

blijven staat al drie jaar op nummer één

heidsverlagend.

bij BOL.com en ik doe voor de klas in

Ik gebruik bewust het woord aanleg. Je

zowel binnen- als buitenland mijn verhaal

DNA is dan wel je blauwdruk, oftewel

over voeding, yoga en vruchtbaarheid. En

het plan van de architect, maar je hebt

o ja, mijn jongste dochter is nu vijf jaar

een goede aannemer en de juiste bouw-

oud en mijn zus is op haar 43e trotse moe-

stoffen nodig om het plan correct af te

der geworden van een zoon. (Dat vroeg je

lezen en te bouwen. Dat zijn de epigenen.

je natuurlijk al af).

Die epigenen zijn behalve je omgeving

Je DNA is dan wel je blauw­druk, maar je hebt ook een goede aannemer en de juiste bouwstoffen nodig.

(voedt je omgeving je of levert hij je stress Bij elke cursus of lezing die ik geef, wordt

op?) ook je voeding (de bouwstoffen die

mij steevast de volgende vraag gesteld:

je in je mond stopt).

‘Hoe komt het dat de buurvrouw die niet sport en zich volstopt met kroketten,

De buurvrouw met haar kroketten heeft

frikandellen en andere zooi vanzelf zwan-

dus hoogstwaarschijnlijk een andere

yoga international

31

LICHAAM blauwdruk dan jij die bijvoorbeeld (aan-

veau). Keer op keer zie ik koppels die ivf-

leg voor) endometriose hebt en stress-

of icsi-behandelingen hebben ondergaan

gevoelig bent. Zij zal genetisch stres-

alsnog natuurlijk zwanger worden nadat

sbestendiger zijn en kan zich genetisch

ze hun voedingspatroon en lifestyle aan-

permitteren meer ‘foute’ transvetten naar

gepast hebben. Het werkt!

binnen te gooien, terwijl dat bij jou niet

32

handig is omdat je dan de endometriose

Een van de makkelijkste interventies om

aanwakkert. Jij hebt vooral omega vetzu-

je vruchtbaarheid te verhogen is yoga.

ren als EPA en DHA (omega 3) nodig als

Leer opnieuw te ontspannen. Geen bo-

bouwstof, ook om de stress te vermin-

dybalance- of Bikramtoestanden waarna

deren. Voor jou zijn verse haringen ui-

je drie minuten krijgt om bij te komen.

terst geschikt, en alles waar transvetten

Ik bedoel het soort yoga dat afgesloten

inzitten absoluut niet. Chips, margarine,

wordt met een degelijke diepe ontspan-

koekjes, pizza en alle gefrituurde produc-

ning of yoganidra van minimaal een

ten zijn uit den boze. DHA dat inge-

kwartier.

opgelost is. Maar je immuunsysteem

bouwd is in de wand van de eicel zorgt

Waarom is dit nu zo belangrijk? Chroni-

vraagt heel veel energie! Defensie is

trouwens ook voor een soepele celwand,

sche stress is vruchtbaarheids­verlagend.

duur! Het leger moet gevoed en gekleed

zodat het winnende zaad makkelijk de

Dan produceren je bijnieren langdurig

worden. Het leger moet die energie

celwand kan penetreren. Het tegendeel

extra cortisol. Cortisol wordt ook het

ergens vandaan halen… Die wordt nu

geldt weer voor ingebouwde transvetten.

stresshormoon genoemd, maar feitelijk

bij andere organen weggesnoept. Welke

Misschien heeft jouw vriend aanleg voor

is deze benaming niet correct. Cortisol is

organen is bij iedereen verschillend. Maar

een lagere spermakwantiteit: dan zijn

het hormoon van de actie en produceer je

een vruchtbaarheidsprobleem is in elk

transvetten voor hem ook niet handig.

altijd. Het zorgt ervoor dat je ’s ochtends

geval een teken van verwaarlozing van

Transvetten die in sperma zijn ingebouwd

wakker wordt. Extra cortisol komt vrij

de voortplantingsas; daar is geen of te

zorgen voor meer schade door vrije

als reactie op stress en zorgt ervoor dat je

weinig energie voor.

radicalen als er een spermacel stukgaat.

een stresssituatie beter aankunt, dat je op

Cortisol staat haaks op het hormoon me-

Hierdoor blijven er nog minder zwem-

110% kan functioneren.

latonine, het hormoon dat ervoor zorgt

mers over, terwijl DHA (omega 3) ervoor

Vroeger was dit heel nuttig. Wanneer je

dat je je diepe slaap kan pakken. Bij te

zorgt dat eventuele schade beperkt blijft.

een wild dier tegenkwam was het be-

hoge cortisolspiegels slaap je dus minder

Voor je vriend zijn omega 3-vetzuren dus

langrijk dat je optimaal kon functioneren

lekker want dan maak je minder melato-

veel belangrijker dan voor iemand die

zodat je weg kon rennen en jezelf in vei-

nine aan. En laat voldoende melatonine

van nature olympische zwemmers heeft.

ligheid kon brengen. Wanneer het gevaar

nu net belangrijk zijn in het proces van

Niet (snel) zwanger worden is een samen-

geweken was kon het cortisolniveau weer

eicelrijping, opbouw baarmoederslijm-

spel van aanleg in DNA, niet voldoende

dalen en kon je weer ontspannen en her-

vlies en innesteling!

goede bouwstoffen om DNA correct af te

stellen. Maar nu blijven we vaak hangen

lezen en langdurige stress (ook op celni-

in de ‘overleefstand’.

Uit een recente studie door het Thomas

Doordat je bijnieren langdurig meer

Jefferson Medical College in Philadelphia

cortisol produceren, komen de schildklier

bleek weer eens dat yoga de kracht heeft

en geslachtsorganen onder druk te staan.

om je cortisolniveau te normaliseren.

De hormonendans is verstoord. Overle-

Met andere woorden: yoga is vruchtbaar-

ven is nu belangrijker dan voortplanten

heidsverhogend. Yeah! Dus, heb je een

voor je lichaam. Er moet een oplossing

onvervulde kinderwens, rol je mat uit en

voor het probleem gevonden worden en,

ga aan (fertiliteits)yoga doen. En nee, ik

behalve hogere cortisolspiegels, wordt

vraag je niet je kinderwens los te laten,

ook het immuunsysteem ingezet. Het

dat is onmogelijk, maar yoga gaat je

leger wordt gemobiliseerd en zal pas

zeker helpen om meer ontspannen in het

tot rust komen wanneer het probleem

leven te staan ondanks je kinderwens.

Ben je benieuwd wat de bouw­ stoffen zijn die je nodig hebt om je blauwdruk zo correct mogelijk af te lezen, zodat er geen fouten insluipen bij celdelingen van bijvoorbeeld sperma, maar ook van een bevruchte eicel?

Zie rikaonline.nl Rika heeft ook een online fertiliteitsyoga-programma ontwikkeld: rikaonline.nl/cursus

yoga international

Rika Lukac

WEGGEVERTJES

Maak kans op een reismat van Jade t.a.v. ¤ 39,95 Maak kans op een zoutkruikje t.w.v. ¤ 37,50 Een heerlijk zacht kruikje, voor ’s nachts of om even bij te komen na een drukke werk- of schooldag. Puur genieten voor iedereen. Het zoutkruikje is een oud gebruik uit Japan, waarbij pure zuivere zoutkristallen de warmte doorgeven. De warmtestraling voedt en zuivert je, geeft energie en trekt tegelijkertijd onrust en spanning weg uit je lichaam.

Het zoutkruikje bestaat uit 500 gram zout, een zoutzakje van 100% biologische katoenen teddy en reinigingszout om je kruikzout weer te ontladen. nesef.com Wil jij je jezelf of je kind ook vertroetelen? Ga naar onze website: onder de inzenders wordt een zoutkruikje verloot.

De Jade Voyager is een extra dunne en lichte reismat. Je kunt deze mat opvouwen tot de omvang van een yogablok. Zo past de mat gemakkelijk in een koffer of rugzak. De ideale mat voor de ‘reizende’ yogi. De yogamat heeft alles wat een yogi zou willen: Hippe kleuren, goede grip, veel comfort en bovenal is de mat eco-friendly. Jade plant een boom voor iedere verkochte mat. Er zijn inmiddels al meer dan 1 miljoen bomen geplant!

Maten: dikte 1,6 mm, breedte 61 cm, lengte: 173 cm.

Gewicht: 0.680 kg. jadeyogashop.eu Wil jij je yogamat ook overal mee naartoe nemen? Ga naar onze website: Yoga International mag een yogamat weggeven.

Win een top of een setje van SuperNatural

Win een noedelpakket t.w.v. ¤ 16,50 Ben je steeds bewuster met voeding bezig en wil je daarom het beste van allemaal? Gezond en glutenvrij, maar ook lekker? Fairtrade en biologisch, maar ook gemakkelijk verkrijgbaar? Met de vijf soorten glutenvrije noedels van King Soba met unieke, innovatieve smaken kan dit allemaal. Ze zijn gemaakt op basis van oergranen, zaden en rijst en worden gecombineerd met bijvoorbeeld boerenkool, gember en pompoen. Aziatisch met een moderne twist!

De noedels zijn door de bijzondere smaakcombinaties geschikt voor een wokgerecht of noedelsoep, maar ook heerlijk in een maaltijdsalade.

King Soba vindt je in het ‘bewuste voeding’ schap bij Albert Heijn, naast de glutenvrije producten. kingsoba.com Wil jij ook van lekkere, gezonde noedels smullen? Yoga International mag tien pakketten met de vijf verschillende soorten noedels weggeven, dus ga snel naar onze website!

Als we actief zijn, is zweten een onvermijdelijk gevolg.

Gelukkig maar – zo kunnen we afkoelen en allerlei afvalstoffen kwijtraken. Als je Active Bustier en Active Pant draagt, heb je in elk geval geen last van nare geurtjes. Volledige focus op je work-out zonder enige afleiding: heerlijk! Het materiaal is geurbestendig door de unieke mix van merino wol en polyester. De producten van SuperNatural blijven heerlijk fris ruiken, ook na veelvuldig actief gebruik. Ook zeer praktisch als het op het wassen aankomt, handwas of gewoon in de wasmachine op 40 graden en het kan zelfs in de droger.

Wil jij lekker kunnen zweten en toch fris blijven ruiken? Ga naar onze website: onder de inzenders worden een top en twee setjes verloot.

Hoe meedoen? Vul voor 15 mei 2017 het formulier bij de actie van jouw keuze in op yoga-international.nu/winnen met je volledige naam, telefoonnummer, adresgegevens en de informatie die bij de aanbieding van jouw keuze gevraagd wordt.

Je kunt maximaal 1x aan één van de acties meedoen. Winnaars worden voor 5 juni 2017 per mail geïnformeerd en krijgen hun prijs thuisgestuurd. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

yoga international

33

34

M

ijn dochter en zoon

een volgende reeks medicijnen voor. Ik

yogamethode heeft ontwikkeld. Toen wilde

(wat een rijkdom!)

zag al een heel medisch traject voor me

ik graag andere vrouwen helpen met een

heb ik aan de

liggen.

kinderwens, maar ook met hormonale

beoefening van

Juist op dat moment maakte ik kennis

klachten zoals PMS of met diverse klachten

hormoon yoga te

met hormoon yoga. En het werkte!

tijdens de overgang.

danken. Tot mijn 28 heb ik uit mijzelf

Nadat ik de serie een aantal maanden

Na mijn opleiding heb ik in 2014 mijn

nooit een regelmatige menstruatie gehad,

intensief had beoefend, werd ik spontaan

eigen praktijk geopend. Tijdens de eerste

alleen door middel van de pil. Dit zag ik

zwanger. Inmiddels hebben we zelfs twee

cursus merkte ik al dat mijn kennis van

niet als een probleem, totdat mijn man en

prachtige kinderen. Dankzij hormoon

de gezondheidspsychologie goed van pas

ik een kinderwens kregen. Ik was 28 en

yoga is mijn cyclus nu ook regelmatig,

kwam. Lichaam en geest hebben immers

de huisarts en de gynaecoloog zeiden dat

compleet in overeenstemming met het

een wisselwerking met elkaar en kunnen

het niet makkelijk zou zijn voor mij om

ritme van de maan. En mijn Ayurvedische

niet los van elkaar worden gezien.

kinderen te krijgen. Ik kreeg de diagnose

voedingspatroon zal daaraan ook hebben

Het geeft mij erg veel voldoening om

PCOS (Polycysteus-ovariumsyndroom)

bijgedragen.

vrouwen te helpen hun lichaam op een

en kreeg een hormoonkuur om de

Vanuit deze verrassende persoonlijke

natuurlijke manier hormonaal weer in

eisprong op gang te brengen. Dat werkte

ervaring ben ik zelf de opleiding gaan

balans te krijgen. Je kunt het helemaal zelf

niet en de gynaecoloog schreef meteen

volgen bij Dinah Rodrigues, die deze

doen. Na een workshop van een halve

e

yoga international

LICHAAM

Spontaan zwanger met hormoon yoga Lizzy Wakefield (34) is gezondheidspsycholoog (Universiteit Leiden) en yogadocente, gespecialiseerd in hormoon yoga met gecertificeerde opleidingen (Yoga Alliance). Deze combinatie is bijzonder en zorgt ervoor dat zowel body als mind aan bod komen in haar lessen en workshops.

35

Door Lizzy Wakefield Fotografie Studio Black&White

dag kun je de serie thuis beoefenen. Ik

maar in het bijzonder op schildklier,

PCOS of menstruatieproblemen. Maar

vind het belangrijk als mijn cursisten hun

hypofyse en eierstokken. Daardoor kan

de serie is aan te raden voor iedere

ervaringen met me delen zodat ik feedback

een verstoorde hormoonspiegel weer

vrouw, want het is gewoon een heel fijne

kan geven die ze mee kunnen nemen bij

in balans komen. Bij een behandeling

yogaserie. Je voelt dat je energie, vitaliteit

de beoefening van de serie. Een van mijn

met medicatie komt dit van buitenaf. Bij

en vrouwelijkheid erdoor worden

cursisten van vorig jaar zegt: ‘Vandaag heb

hormoon yoga activeer je zelf je lichaam

bevorderd.

ik de hormoon-yogaserie zelfs twee keer

en herstelt het hierdoor zichzelf.

gedaan, maar afgelopen weken elke dag.

De serie is dynamisch, afgewisseld

Ik merk: een menstruatie vorige week en

met rustige momenten. Bij regelmatige

warmte in mijn lichaam. Verder vermindert

beoefening leidt het tot snelle resultaten.

mijn haastgevoel door het beoefenen van

Naast een positieve invloed op de

oefeningen. Genoeg redenen dus om ermee

hormoonspiegel, vermindert of elimineert

door te gaan. Ik heb het virus te pakken!’

het symptomen die gekoppeld zijn aan de menopauze.

Wat is hormoon yoga?

Hormoon yoga is specifiek voor vrouwen

De oefeningen van de hormoon-yogaserie

met hormoongerelateerde klachten;

hebben effect op het hele lichaam,

overgang (tijdens en na), kinderwens,

Kijk voor geplande workshops op hormoonyoga.nl.

Lizzy geeft ook workshops op aanvraag of privéles.

Lees ook het verslag van 7 november 2016 op yoga-international.nu over de workshop van Lizzy.

yoga international

Passie voor YOGA? Trakteer jezelf of een ander op een abonnement op ons prachtige tijdschrift.

¤27,50 ¤19,95 6 NUMMERS (1 jaar) WWW.YOGA-INTERNATIONAL.NU/ABONNEMENT

yoga vakanties Islandyoga Vlieland 38 LaContessa Italy 39 Artemis Body & Mind Reizen 40 YogaTrekking 41 Vakantie op Kos 42 FIT body & mind 43 Aliki Yoga 44 Cristaly Yoga 45

Spectaculaire Yoga-rondreis naar Costa Rica in november 2017

Costa Rica, het land zonder legers, dat met zogenoemde witte grenzen in het zuiden aan Panama grenst, in het Noorden aan Nicaragua en dat met zijn zeer stabiele politieke klimaat, de bijzonder vriendelijke bevolking en de overweldigende natuur, met recht een veilige, prachtige vakantiebestemming genoemd mag worden.

Aanbod: Een rondreis van twee weken langs de Caribische kust en door het noorden van Costa Rica.

Verblijf op verschillende locaties, zoals in tenten in de Jungle, maar ook in luxe lodges midden in het regenwoud. Inclusief spectaculaire en bijzondere excursies, alle maaltijden en overnachtingen, dagelijks 2x een yogales, vervoer met privĂŠ busje, retourvlucht en transfer, Nederlands, Engels en Spaanstalige reisbegeleiding en eigen yogadocent.

Hier gaat de heel bijzondere yogarondreis naar toe. Een tweeweekse ontdekkingsreis door overweldigende natuur, met dagelijkse yogalessen. Leer de jungle kennen, relax op Caribische stranden en (her)ontdek jezelf. We nodigen je graag uit om de gehele reisbeschrijving van dag tot dag te lezen op onze website: www.islandyoga-vlieland.nl

Omdat de reis samengesteld is door Nederlanders die in Costa Rica wonen, kom je op de mooiste en meest bijzondere plekken! Kleinschalige accommodaties dus, op plekken die voor grote reisorganisaties onbekend zijn. Je eigen Nederlandse yogadocente reist met je mee!

Lees de reisdetails en bekijk het korte filmpje over de reis in 2016 op onze website: www.islandyoga-vlieland.nl

YOGA RONDREIS COSTA RICA: FIND EDVENTURE, FIND YOURSELF www.edventure.biz

Yogavakantie op prachtig landgoed Even weg uit de drukte van je dagelijkse bestaan?

Om rust, inspiratie en nieuwe energie te vinden?

Dan ben je van harte welkom op het landgoed van de Nederlandse reisorganisatie LaContessa wellness travel in Italië. Voor een verwen-vakantie in het teken van yoga en genieten van alles wat dit prachtige land zo bijzonder maakt.

Een week met veel extra's, speciaal voor jou.

Omdat je gezond leven belangrijk vindt en je waarde hecht aan kleinschaligheid, kwaliteit en persoonlijke aandacht. In een omgeving waar je je prettig voelt en waar je meer dan welkom bent.

Wij verheugen ons dan ook op je komst!

Data Wekelijks vanaf zondag 16 april t/m zondag 15 oktober 2017 (zon - zon) Duur 8 dagen – 7 nachten Prijs € 1085,- (incl. btw en toeristenbelasting) op basis van 7 overnachtingen in een 1-persoonskamer met gedeelde badkamer of een 2-persoonskamer met eigen badkamer. Inclusief dagelijkse yoga-bijeenkomst, 5 dagen volpension, 2 dagen logies & ontbijt, uitgebreid wijnarrangement en gratis gebruik van sauna, Wi-Fi en alle consumpties in huis. Exclusief reiskosten, persoonlijke uitgaven en ter plaatse te boeken opties zoals bijvoorbeeld een massage of bezoek aan de opera in Verona.

Informatie en aanmelden info@lacontesa.eu - 06 29563001

Laat je zorgen varen met een yogareis van Artemis Body & Mind

De wind in je haar. Het ruisen van de zee. Je sluit je ogen, ademt in, ademt uit en ontspant. Even helemaal niets aan je hoofd. Tijdens een yogareis kom je helemaal tot jezelf. Je geniet dagelijks van yoga, zon, zee en lekker eten in een prachtige omgeving.

De yogalessen worden gegeven door Nederlandstalige yoga docenten. Van begin tot eind is alles tot in de puntjes geregeld zodat jij je nergens zorgen over hoeft te maken. Je hoeft alleen nog maar je yogamatje uit te rollen… www.artemisbodymind.nl

Praktisch: Het volledige reisaanbod is te vinden op www.artemisbodymind.nl.

Lezers van Yoga International ontvangen ¤ 50,00 korting bij boeking van één van onze yogareizen. Vermeld hiervoor code YI50 op het boekingsformulier.

Voorwaarden: niet geldig i.c.m. andere kortingsactie(s), korting geldt per boeking, alleen geldig voor reisprogramma 2017, niet geldig voor reeds geboekte reizen.

LAAT JE ZORGEN VAREN MET EEN YOGAREIS VAN ARTEMIS BODY & MIND

YogaTrekking: ontspanning door inspanning

Tijdens een YogaTrekking gaan we op zoek naar de perfecte balans tussen inspanning en ontspanning. In een prachtig bergdecor beoefenen we elke dag yoga. Je maakt dagelijks heerlijke wandeltochten in de bergen, je komt op plaatsen waar je mogelijk nooit zal komen. Doordat je de hele dag actief in de natuur bent, maak je jezelf helemaal los van je alledaagse leven. Het geeft ruimte om weer bij jezelf te komen op een actieve en natuurlijke manier. Het is een week om te genieten van de omgeving en om jezelf zowel fysiek als mentaal weer op te laden.

Data: • Tenerife, 22 april t/m 29 april • Huttentocht Tour du Chambeyron, Frankrijk + Italië 2 juli t/m 8 juli • Ecrins, Zuid-Frankrijk, 26 augustus t/m 2 september en 23 september t/m 30 september Duur: 7 of 8 dagen Begeleiders: Yogadocente, Rebecca Denekamp International Mountain Leader, Anne van Galen Prijs: Vanaf ¤ 995,- per persoon inclusief uitgebreid ontbijt, lunch(pakket), snacks, diner en dranken bij de maaltijden, dagelijks meerdere yogalessen door Nederlandse yogadocent(e), tochtbegeleiding door Nederlandse International Mountain Leader, gebruik van accommodatie faciliteiten zoals bijvoorbeeld sauna, hottub en privézwembad. Heen en terugreis niet inbegrepen.

Aanmelden/meer info: www.yogatrekking.nl Voor vragen: info@yogatrekking.nl

AANMELDEN/MEER INFO: WWW.YOGATREKKING.NL

Wat is er fijner dan lichaam en geest tot rust te laten komen in een relaxte, rustige en inspirerende omgeving.

We leggen je in de watten, maar we laten je ook met alle liefde met rust.

Waar jij behoefte aan hebt. Alles mag, niets moet!

Geniet van de mooie stranden van Kos, heerlijke massages en diverse mogelijk­ heden om te wandelen, fietsen en te zwemmen in de zee. De prachtige locatie en de vegetarische Griekse gerechten van streekproducten met een goed glas lokale wijn maken je yogavakantie compleet. Zin om te gaan?

Yoga Onze Hatha yogalessen worden 2 keer per dag gegeven door yogadocent Eva Manias. De lessen zijn voor zowel beginners als gevorderden.

Data 16–23 apr | 7–14 mei | 18–25 jun | 10–17 sep | 17–24 sep | 1–8 okt Yoga en wandelen In plaats van avondyoga gaan we 3 namiddagen Kos verkennen.

Je kunt er namelijk fantastische wandelingen maken. Langs het kustgebied, door heuvelachtig terrein en door mooie, ongerepte natuur.

Data 30 apr–7 mei | 14–21 mei | 25 jun–2 jul | 3–10 sep | 22–29 okt Prijzen 2 pers. per appartement € 650 p.p.

1 pers. per appartement € 750 p.p.

Inclusief yoga, wake up sapje, heerlijk gezond ontbijt Griekse stijl, diner bereid door een Griekse kok. Alles vers en met zoveel mogelijk lokale producten. Koffie, thee, water en vers fruit. Transfer van en naar het vliegveld. En niet te vergeten: de trip naar de Thermen en de meditatie bij het Asklepion.

YOGAOPKOS.COM

Weekend retraites Zeeland (2 per maand)

Vakanties Frankrijk / Zwitserland

yoga, mindfulness, tai chi/qigong, massage cursus, dans, HSP, mindful running/biking en meer

​

Een heerlijk weekendje weg voor het welzijn van body & mind. Inspirerende trainers en mooie workshops op de prachtige locatie De Schouw, omgeven door natuur, ruimte en rust in de schone Zeeuwse buitenlucht. Je kiest één van de aangeboden programma’s en als ‘special’ zijn er open workshops van de andere docenten. Je kunt gaan wandelen in de duinen of aan zee, een stuk fietsen op de leenfietsen en uiteraard genieten van de sauna’s, warmwaterbad, de prachtige tuin met buitenzwembad en (optionele) massage.

Deze yoga docenten staan gepland in 2017: Thirza van de Hoef, Irina Verwer, Bianca Coorengel, Marloes Zonneveld, Afke Reijenga, Kristja van der Holst, Irene Sportel, Michiel Kaemingk, Sandra Carson, Jasmijn Koelink, Ingrid van Gestel, Tijn Touber en meer.

Weekend retraite aanbod Verblijf op kamer (1, 2, 3/4 persoonskamer met/zonder eigen badkamer), in groepszaal of in eigen tentje of camper.

Programma: 10-13 lesuren door inspirerende docenten Maaltijden: 6 rijkelijke biologisch vegetarische maaltijden (2 ontbijt en 4 warm) Wellness: sauna’s, warmwaterbad (binnen), zonnebank, buitenzwembad en ligweide.

Optioneel: massages en coaching Tarieven: tussen ¤ 250-395 all-in Weekend overzicht en aanmelden: www.fitbodymind.nl/weekend-retreats Vakantie retraite aanbod Verblijf op kamer (1, 2, 3/4 persoonskamer of in eigen tentje, caravan of camper.

Zomer: enkele weken met diverse programma’s in de Ardèche/Frankrijk (juni/juli) en de Alpen/Zwitserland (aug.).

Tarieven vanaf ¤ 580 Winter: Yoga Snow Holiday in de Alpen/Zwitserland.

Tarieven vanaf ¤ 590.

Vakantie overzicht en aanmelden: www.fitbodymind.nl/vakanties

ONTSPANNINGSMOTTO: ALLES MAG, NIETS MOET!

1 week Yoga vakantie op het prachtige Griekse eiland Paros

Gun jezelf een yoga week op het prachtige eiland Paros en kom helemaal tot rust.

Volg dagelijks yogalessen die niet te vroeg beginnen (tussen 10:00 en 12:30 uur), zodat er genoeg tijd overblijft om te genieten van het eiland, het Griekse leven, de mooie stranden en de prachtigste zonsondergangen.

Data: 22 – 29 april / 20 – 27 mei / 17 – 24 juni / 15 – 22 juli / 19 – 26 augustus / 10 -17 september / 7 - 14 oktober / 21 - 28 oktober

De lessen bestaan uit klassieke Hatha yoga, gebaseerd op het systeem van dhr. B.K.S. Iyengar, maar met een zachtere benadering in een open sfeer, met duidelijke uitleg en ruimte voor vragen.

De lessen worden gegeven in kleine groepen (max.

12 personen) met individuele begeleiding en zijn geschikt voor alle niveaus en alle leeftijden.

Begeleider: Yogadocente Oona Giesen (erkend door VYN/IYF/HYA) organiseert deze yogavakanties al 24 jaar.

Yoga en het Griekse vissersdorpje Aliki: de perfecte combinatie om de stress van het dagelijks leven even helemaal los te laten, te relaxen en te genieten van je vakantie.

Duur: 7 nachten; aankomst zaterdag, vertrek zaterdag. (in september is aankomst en vertrek op zondag)

Prijs: Vanaf 850/940 per persoon (gedeelde/eigen kamer), inclusief alle yogalessen, 7 overnachtingen in hotel Villa Konitopoulos, transfer naar en van hotel, ontbijtbuffet, welkomstdiner en afscheidslunch.

(Optionele extra’s; massage, boottrip met Rofos (snorkelen in turquoise water, drankje/hapje), duiken, hiken/wandelen, fietsen, wind-/kitesurfen, paardrijden) Kijk voor meer info of aanmeldingen op: www.yoga-paros.com Of mail naar: oona@yoga-paros.com

HATHA YOGA OP PAROS – YOGA FOR EVERYBODY

Yoga Camp Weekend op Schiermonnikoog

Ja, een echt Yoga camp!

Oké we slapen wel in een stapelbed, maar we hebben onze eigen kok mee die heerlijke maaltijden verzorgd en er zijn prima douches. Helemaal back to basic gaan we dus niet. Toch blijft het natuurlijk kamperen, slapen we in lodge-tenten (safaritenten) en zijn we zoveel mogelijk buiten om de natuur dicht om ons heen te voelen. De lessen proberen we zoveel mogelijk op het strand te doen. Verbinding met de elementen: aarde, water, lucht en vuur.

Schier is een autovrij eiland, je hebt dus echt een fiets nodig. Naast alle activiteiten is er ook genoeg ruimte voor jezelf. Wil je een lange fietstocht maken, zelf naar het strand gaan, zwemmen, een terrasje pakken of even lekker winkelen, het kan allemaal.

Aanbod: De prijs van het compleet verzorgde weekend is ¤ 245,- inclusief overnachtingen, alle (vegetarische) maaltijden en alle workshops en lessen.

De bootreis en fietshuur komen er nog bij.

Alle lessen worden gegeven door enthousiaste, ervaren yogadocenten: Aline: cristalyyoga.nl Cilia: praktijkzon.nl Arjan: livinglightyoga.nl Yvonne: massagepraktijk-equilibre.nl Voor info en of opgave: www.cristalyyoga.nl 06 241 99789 (ook voor yogalessen)

IN VERBINDING MET DE ELEMENTEN 16, 17 & 18 JUNI 2017

HEBBEDINGEN

Natural beauty met korting Kama Ayurveda, India’s awardwinning beautymerk, opent tussen 28 maart en 8 april zijn eerste Europese pop-up store in de Berenstraat 24 (9 Straatjes) in Amsterdam. Op vertoon van Yoga International krijg je 10% korting op al je aankopen in de store.

Prijs: normaal ¤ 40,-.

Met 10% korting: ¤ 36,kamaayurveda.eu

Kleur je humeur De vrolijke kleuren van de Hydro Flask isolatieflessen dragen bij tot een goed humeur aan het begin van de dag. Je neemt ze heel eenvoudig mee in je sporttas en zorgen tijdens een les bikram yoga voor de

47

gewenste hydratatie. De flessen zijn verkrijgbaar in zeven chakrakleuren: rood (Lava), oranje (Mango), geel (Lemon), groen (Kiwi of Mint), blauw (Pacific), indigo (Plum) of paars (Raspberry). Oranje is bijvoorbeeld de kleur van de tweede chakra en staat voor enthousiasme, vrolijkheid, actie, vriendelijkheid en creativiteit.

Adviesverkoopprijs Hydro Flask Hydration 21 oz, standard mouth: ¤ 32,95 hydroflask.com

Reismat De Jade Voyager is een extra dunne en lichte reismat.

Je kunt deze mat opvouwen tot de omvang van een yogablok. Zo past de mat gemakkelijk in een koffer of rugzak. De ideale mat voor de ‘reizende’ yogi. De yogamat heeft alles wat een yogi zou willen: Hippe kleuren, goede grip, veel comfort en bovenal is de mat eco-friendly.

Jade plant een boom voor iedere verkochte mat. Er zijn inmiddels al meer dan 1 miljoen bomen geplant!

Maten: dikte 1,6 mm, breedte 61 cm, lengte: 173 cm.

Gewicht: 0.680 kg.

Adviesverkoopprijs: ¤ 39,95 jadeyogashop.eu

yoga international

Tot op het bot 48

Interview met Gert van Leeuwen, de man achter de Critical Alignment Yoga en het bovenrugstripje Door Ellen Dekkers Fotografie Ineke van Oostveen

G

ert van Leeuwen is een eenling

Chronische stress wordt zowel op het psychische

in de yogawereld. Met Critical

als het lichamelijke vlak aangepakt. Complexe

Alignment Yoga heeft hij een

thema’s als veiligheid en angst neemt hij mee in

nieuwe en geheel eigen stijl

zijn les. Hij onderzoekt wat yoga kan bijdragen in

ontwikkeld. Het is niet altijd

de verstoorde maatschappij waarin we leven. Zijn

even prettig. Hij gaat tot op het bot. Laat je rustig

yogastijl is internationaal opgepakt in Rusland,

dertig minuten stil liggen op een rubberen strip.

Canada en Maleisië. Hij verdient een nog groter

Als een spijkerbed brandt die in mijn bovenrug en

podium.

mijn hoofd spint een web van negatieve gedachtes; ‘Is dit wel oké, ik ben zwak als ik eraf rol.’ Van

Hoe zie je jezelf?

Leeuwen praat de volle dertig minuten en weet

Als een onderzoekend mens die hetzelfde is

mijn onrust naar een toestand van totale acceptatie

overkomen als zijn leerlingen. We zijn allemaal

te transformeren. De strip smelt in mijn rug en al

het slachtoffer van spanning en stress. Hoe dat

kan ik het niet goed benoemen, ik heb het gevoel

heeft plaatsgevonden en wat de verschrikkelijke

dat ik ergens doorheen ben gegaan want gevoelens

gevolgen ervan zijn probeer ik samen met hen

als compassie en eenheid nemen het over. Na

te onderzoeken. We verschuilen ons maar al te

de les kan ik hem wel omhelzen (en dat doe ik

graag achter het woord ontspanning. Ik doe yoga,

dan ook). Zijn yoga is veel meer dan de vrije

daardoor kan ik mij ontspannen en voel ik mij

beweging van stijve lichaamsdelen te herstellen.

gerustgesteld. Ik zeg vaak dat ontspanning niet

yoga international

HART & ZIEL bestaat omdat het bij velen helemaal niet aansluit

scannen van situaties gebeurt in het emotionele

op hun realiteit. Het leven zit vol met (onbewuste)

brein: ze worden daar ook geïnterpreteerd op

spanningen die zich hardnekkig in ons hebben

grond van die oude beelden. Die interpretatie heeft

vastgezet. Pas als ik al die spanningen begrijp en

vaak niets met de werkelijkheid te maken.

er doorheen ga, zal ik de betekenis van het woord

50

ontspanning kunnen ervaren.

Hoe vertaal je dat naar het lichaam?

Daar zeg je nogal wat. Hoe dan?

Als ik kijk naar het lichaam dan zie ik dat iedereen

Het is een complexe materie waar ik lang

begint te krommen in zijn bovenrug. Dat begint

onderzoek naar heb gedaan. Als we het over

al heel vroeg en vrijwel iedereen op de wereld

spanning hebben dan hebben we het over

wordt er het slachtoffer van. Het is een spanning

associaties uit het verleden. Ik heb hele andere

die voortkomt uit hoe je je verhoudt tot je

associaties dan jij. Dat hangt van je leven af.

omgeving en tot jezelf. Als die relaties verstoord

Spanning en stress komt voort uit de psychosociale

raken dan wordt ons gedrag aangestuurd door

interactie die we aangaan met onze omgeving, de

stress. Functionele stress, het wegspringen voor

tradities, de school, opvoeders, noem maar op.

een aanstormende auto, kan gezien worden als

Die spanning vertaalt zich in lichaamsspanning

intelligentie want anders wordt je aangereden.

die ik met yoga onderzoek. Ik maak geen verschil

Maar chronische stress komt voort uit onze sociale

tussen lichamelijke en psychische spanningen.

interactie waarvan ons brein steeds een subjectieve

Als we de diepe lichamelijke spanningen boven

interpretatie geeft. De reactie is echter het zelfde.

water brengen en onder ogen kunnen zien, dan

Het brein zorgt ervoor dat stresshormonen

komen dezelfde verdedigingsmechanismen en

worden afgescheiden. Je ademhaling wordt

overlevingsstrategieën in ons gedrag naar boven en

vanuit de buik naar boven gedreven. Je hartslag

kunnen we veranderen. Die overlevingsstrategieën

gaat omhoog en spieren spannen zich aan. Die

ontstaan al in je prille jeugd. Kinderen vragen

stressrespons zie je in een houding terug. De

altijd meer dan ouders kunnen geven. Dan gaat

rug kromt in eerste instantie. Dat is een angstige

het al mis en raken ze beschadigd in veiligheid.

houding maar daarna laat de houding zien wat

De verstoringen zijn kleine trauma’s waarin

onze overlevingsstrategieën zijn. De militaire

beelden van angst ontstaan. Kinderen gaan

houding, borst naar voren schouders naar achter,

overlevingsstrategieën ontwikkelen om toch een

wil zich bewijzen ‘Ik zal ze eens laten zien wie

soort van veilige omgeving te creëren waarin hun

ik ben’, maar zijn lichaam zal gaan verharden,

ontwikkeling als kind door kan gaan. De veiligheid

vergelijkbaar met de stressreactie vechten. De

die dan ontstaat noem ik een schijnveiligheid. Heel

ander vlucht uit zijn omgeving, ‘Laat mij maar’.

erg je best doen omdat je op school de indruk

Zijn ingevallen borst laat dit zien, dit terugtrekken

hebt gekregen dat je dom bent is bijvoorbeeld een

kan leiden tot angststoornissen, somberheid en

schijnveiligheid. Het gecontroleerde en ambitieuze

depressie.

gedrag wat daardoor kan ontstaan hindert je

doe nooit iets goed’. In volwassen situaties kijken

Is dit de relatie tussen lichaamsspanning en psychologische spanning?

we nog steeds vanuit het kind brein. Negatieve

Ja, want stress handelt in beide gebieden

basisemoties als angst worden getriggerd omdat we

tegelijkertijd. In beide houdingen is er iets gebeurd

de wereld om ons heen vanuit die oude verstoorde

met de ervaring van ruimte. Met ruimte bedoel

relationele patronen blijven scannen. Dat maak ik

ik hoe je je voelt ten opzichte van je omgeving. Je

in Rusland mee, daar vertrouwt niemand de ander.

hoort mensen in een relatiecrisis wel eens zeggen

Uit het wantrouwen ontstaan negatieve emoties

‘Ik voel geen ruimte meer, ik wil weg!’. Ruimte is

als woede, cynisme, achterdocht, enzovoort. Het

ook een gevoel dat van binnenuit kan ontstaan

en je omgeving ook. En bovenal ontstaat er een negatief zelfbeeld door, een kerngedachte zoals ‘Ik

yoga international

51

en dat gebeurt in het borstgebied. Het wordt

boogje en hoofdstandbankje) terug te plaatsen

gedragen door een vrije ademhaling en ervaren

naar de stand vóór de spanning.

in het hele lichaam. Stress onderdrukt dit gevoel.

Wanneer de bewegelijkheid van de bovenrug

Vrijwel iedereen die op les komt is het slachtoffer

begint toe te nemen dan komt iedereen op een

van deze verstoringen. Dan kom ik in het spel.

punt waarin het onbewuste tegen ons zegt ‘Stop:

Het proces van verandering richt zich allereerst

tot hier en niet verder’. Ik zie het als mijn taak om

op de lichamelijk verandering. Ik probeer eerst de

dan een nieuwe veiligheid aan te bieden zodat de

wervelkolom door middel van mijn tools (stripje,

relatie met ruimte herstelt kan worden. Het klinkt

yoga international

HART & ZIEL vrouw Sophie en ik werken binnen onze relatie veel aan onszelf om zo min mogelijk negatieve

'Yoga heeft nog steeds een zweverig imago...’

lijnen uit ons verleden aan hem door te geven.’

Hoe zie je de toekomst van yoga?

Ik hoop dat yoga zich meer gaat verbinden. Er zijn zoveel stijlen die op gespannen voet staan met elkaar. Ik hoop dat yoga leraren de hiërarchie en de beklemming van de oude tradities kunnen loslaten en zelf gaan onderzoeken. Er worden binnen mijn vakgebied zoveel dingen gezegd die gewoon niet waar zijn waardoor yoga nog steeds een zweverig imago heeft. Ik hoop dat mijn stijl daar iets in kan betekenen. Ik heb geprobeerd alles wat ik zeg te onderbouwen.

misschien vreemd maar we zijn bang geworden

52

voor ruimte, omdat de ruimte die we hadden

Wat zou je willen nalaten?

staat voor veiligheid en vertrouwen, daarin zijn

Dat mijn gedachtegoed onderzocht blijft worden

we beschadigd. Het lichamelijk herstel gaat altijd

door mensen die de waarde en de kracht ervan

samen met een psychisch herstel. Sombere mensen

voelen. Mensen die zich net zo verantwoordelijk

worden vrolijk en onbevangen, ambitieuze mensen

voelen voor ons vakgebied als ik. De wereld is zich

doen een stapje terug en gaan meer genieten.

aan het verharden. De negativiteit die de mensheid altijd al in zijn hoofd heeft gehad, komt er via

Hoe voel je je in de yogawereld?

de social media steeds meer uit en kan zich gaan

‘Ik voel me er eerlijk gezegd niet zo thuis

vormen in bewegingen zoals het populisme. Ik heb

omdat vrijwel iedereen zich vasthoudt aan de

het gevoel dat onze moeizaam verworven waarden

yogatradities. Tradities die eigenlijk de mening

snel verloren kunnen gaan. Woorden als compassie

van een paar belangrijke leraren uit de vorige

en zorg lijken hun betekenis te verliezen. Yoga is

eeuw zijn. Docenten proberen de kennis die

een enorme beweging op aarde maar is zo verdeeld

ze van hen hebben door gekregen zo goed

dat het geen stem heeft. Ik denk dat de wereld

mogelijk te kopiëren. Stel je voor dat je bikram-

die stem hard nodig heeft om een tegenwicht te

yogaleraar bent. Elke dag dezelfde serie; zo saai, zo

bieden, maar dan moeten we ons verenigen.

mechanisch. Voor mij is een traditie iets levends, iets waar je stevige kritiek op mag hebben maar

Trots of frustratie?

ook door laat inspireren. Dat gebeurt binnen

Geen van beide. Met trots heb ik niets, wel een

mijn vakgebied maar heel weinig. Ik laat mij

gevoel van warmte. Als leerlingen na een les naar

liever inspireren door kunstenaars, onderzoekers,

me toekomen, soms met tranen in hun ogen van

mensen die durven te vernieuwen.’

ontroering word ik er warm van en voel ik mij op een diepe manier verbonden met hen. Dat is voor

Wie inspireert je nog meer?

mij een mooie voedingsbodem om verder te gaan

‘Mijn leerlingen, mijn vrouw, mijn gezin. Ik ben

met mijn zoektocht omdat ik dan weet dat ik het

op late leeftijd opnieuw vader geworden van een

contact met de werkelijkheid niet kwijt ben.’

zoon, Jimi. Hij is net 1 jaar geworden en ik zie aan hem hoe het leven zich ontwikkelt, hoe zijn lichaam hem uitdaagt in kruipen lopen en staan.

Ik zie hoe hij zich emotioneel ontwikkelt. Dingen waar ik het in mijn lessen zo vaak over heb. Mijn

yoga international

Kijk ook op: criticalalignment.nl

COLUMN

Yoga off the mat Door Esther Ekhart Illustratie Irene Ypenburg

Lentekriebels –

Het risico bestaat dan ook nog dat je er een identiteit

Food for thought

aan ontleent. Alsof je een beter mens bent of

A

superieur aan anderen als je vegetarisch eet, veel ls yogi denk ik in de lente snel aan

superfoods eet, suiker uit je dieet hebt gebannen of

het concept ontgiften of detoxen.

een heftige ontgiftingskuur volgt.

De lente is bij uitstek de tijd dat

Wederom ik zeg hier absoluut niet mee dat sommige

veel yogi’s en gezondheidsbewuste

van die dingen niet heel heilzaam kunnen zijn,

Esther Ekhart is yogadocente en eigenaar van Ekhart Yoga.

mensen daarmee aan de slag gaan.

maar ik denk wel dat we ons goed moeten afvragen

Grappig is dat ik de laatste tijd, zodra we op

waarom we het doen. Compassie voor onszelf en

EkhartYoga iets op de blog of Facebook zetten over

onze medemens is wat mij betreft een gezonder doel

ontgiften, door mijn eigen community op mijn

om na te streven dan een schoon lichaam met als

vingers wordt getikt.

achterliggende reden dat jezelf niet kunt accepteren

Ik krijg dan terug dat iets aan jezelf verbeteren

en dat je onbewust gelooft dat je niet voldoet of dat

rechtstreeks zou impliceren dat je dus niet goed

het beter kan/moet.

bent zoals je bent en dat er iets moet veranderen

Zelf geloof ik dat het veel beter werkt om gezond

om je gelukkig, heel, of schoon te doen voelen.

te blijven door vooral te genieten van wat je eet.

Dat die insteek afdoet aan wat we eigenlijk willen

Dat het belangrijk is een ontspannen en liefdevolle

zien en geloven – namelijk liefdevolle acceptatie

houding naar jezelf, en van daaruit naar anderen

van onszelf en geloven dat we wel precies goed

aan te nemen. En dat je dan vanzelf open gaat

zijn zoals we zijn.

staan voor wat er wel of niet goed is voor je

Natuurlijk is niets zwart-wit en soms kan ergens

lichaam en wie weet zelfs ook nog voor de aarde.

aan werken heel positief uitpakken. Maar ik ben het wel eens met de achterliggende gedachte dat

Maar dat is ook maar weer een mening van

de gemiddelde yogi teveel bezig kan zijn met

een yogi. In ieder geval weer iets om over na te

gezond eten en schoon zijn van binnen en soms

denken.

te weinig met zelfcompassie en acceptatie van hun eigen en andermans lichaam.

ekhartyoga.com

yoga international

53

Carolien Barkman is tuinontwerper en co-auteur van het boek 30 Tuinontwerpen en Emilie Escher journalist. Samen speuren ze voor Yoga International naar bijzondere stille groene plekken in drukke steden.

EEN ROMMELIG PARADIJSJE

Door Carolien Barkman & Emilie Escher  Fotografie Johannes Schwartz

IN HET CENTRUM VAN ROTTERDAM HEEFT DE NATUUR VRIJ SPEL GEKREGEN. yoga international

56

V

anaf een afstand lijkt De

Ongebaande paden

Nieuwe Tuin een rommelig

Op een paar wilde planten na die al in het

stukje grond. Borders zijn

toegetakelde gras groeiden, hebben Bruggeman

er niet, niets is aangeharkt.

en Engelbracht alles zelf geplant en gezaaid. De

Honderden planten en struiken

plantenkeuze is verrassend. Geen stijve struikjes

staan in het wilde weg te groeien tussen grote

‘gemeentegroen’, maar los ogende, door elkaar

stukken beton. Ruig en lieflijk tegelijkertijd. Het

groeiende planten. We zien grote kaardenbol,

ziet er uit alsof het allemaal zomaar is ontstaan,

pimpernel, bleke klaprozen, kamille, korenbloemen,

maar hoe beter je kijkt, hoe duidelijker het is dat

geurende teunisbloemen, wilde peen in bloei, en

er sprake is van een opzet. De strakke lijnen van

artisjokken met geweldige paarse bloemen. Alles

de betonplaten bij het begin gaan over in paden

staat kris kras door elkaar, nergens echt begrensd.

van puin met hier en daar een grappig toegepast

Juist het contrast van het stoere beton met de losse

betonnen element, zoals een rioolbuis.

beplanting geeft een gevoel van vrijheid. Je hoeft hier

Scheppers van het kleine paradijsje zijn beeldend

niet op de gebaande aangeharkte paden te blijven,

kunstenaar/ontwerper Frank Bruggeman en

maar mag ook door de planten heen lopen, ruiken

ecologisch hovenier Hans Engelbrecht. Ze wilden

en voelen. Waar sommigen dit maar troeperig zullen

laten zien hoe je een braakliggende stukje stad

vinden, worden wij er juist blij van.

ecologisch tot leven kan brengen, in dit geval het

In totaal zijn er volgens de website 240 planten in

stukje grond rond het designplatform Het Nieuwe

gezet, maar het zullen er ondertussen meer zijn.

Instituut. Het zag er niet uit toen ze het in februari

Want wat hier aan komt waaien, mag blijven.

2015 onder handen namen. Een toegetakeld

yoga international

grasveld met wat brokstukken van een paviljoen

Woekeraars

dat er tijdelijk had gestaan voor de Architectuur

Het is wel even schrikken als we opeens oog in

Biennale Rotterdam.

oog met de Japanse duizendknoop staan, waar

WERELD

'Het ziet er uit alsof het allemaal zomaar is ontstaan.’

57 Bloemenheuvel Een deel van de tuin is opgehoogd tot een grote bloemenheuvel. We zien een oerwoudachtig stukje met een gangetje er tussen. Voor kinderen moet deze tuin helemaal spannend zijn. Wilgenhutten en wilgentunnels zijn er ook. Ze liggen er leeg bij, er is helemaal niemand in de tuin behalve

Kijk ook op: denieuwetuin. hetnieuweinstituut.nl

een van ons al jaren mee in oorlog is. Het is een

wij, wat een geluk. En het is één van de mooiste

reusachtig snel groeiende plant met prachtige

zomerdagen van het jaar! We gaan even zitten aan

grote bladeren en lieflijke schermbloemetjes in

een tafel die is gemaakt van een betonnen plaat en

de zomer, maar het is ook een monster dat zich

dwalen dan weer nieuwsgierig verder en worden

met haar rode wortels als een parasiet aan andere

verrast door ossentong, prachtige gele toortsen,

wortels vastzuigt. Voordat je het weet neemt deze

zeepkruid, venkel, dille, heerlijk geurende munt,

plant, die zelfs in staat is om door muren heen

judaspenning vol muntjes. De tuin loopt nog een

te breken en asfalt op te tillen, de hele tuin over.

stuk om het Nieuwe Instituut heen.

De wortels kunnen tot zeven meter diep gaan!

De nieuwe tuin doet ons een beetje denken aan de

Dat Frank Bruggeman en Hans Engelbrecht een

ecokathedraal van Louis le Roy in Friesland. Hij

Japanse duizendknoop in de tuin toelaten, getuigt

maakte muren van afvalstenen en liet de natuur er

van lef! De invasieve planten zijn met opzet

zijn gang gaan.

geplaatst om te kijken hoe die zich ontwikkelen,

De nieuwe tuin is tijdelijk, staat er op het bordje.

valt te lezen op de website. De andere grote

We hopen dat tijdelijk heel erg lang gaat duren.

woekeraar die de ontwerpers laten groeien is

Benieuwd hoe hij er in de lente bij staat en of de

de reuzenbalsemien. Daar is minder moed voor

Japanse duizendknoop nog steeds onder controle

nodig. Die trek je er gewoon heel makkelijk uit.

is…

yoga international

Drijf mee op de stroming met sup yoga

GO WITH THE FLOW

WERELD

Sup yoga is de yogatrend die ons ‘waterland’ langzaam maar zeker verovert. Het supyogaseizoen start in maart, dus hoog tijd voor Yoga International aandacht aan deze yogavorm op het water te besteden. Wieneke van der Aa en Sharon Zaal legden uit wat sup yoga precies is en vertelden hun verhaal.

Aloha vibes ‘Suppen’ is ontstaan op Hawaii: de bakermat van het surfen. SUP staat voor Stand Up Paddle: deze brede boards worden gebruikt om golfjes te pakken als er weinig wind is. Op die boards kun je ook staan, peddelen en dus ook yoga beoefenen!

Bij sup yoga worden alle spieren in je lichaam aan het werk gezet, en omdat je je balans ook op het water moet kunnen behouden, heeft sup yoga extra effect op je core.

Je voelt de zon op je rug, je hoort vogeltjes fluiten, bladeren ruisen in de wind, het water kabbelt rustig om je heen en jij… kijkt in down dog tussen je knieën door naar de horizon terwijl je met de stroming meedrijft. Geen muf matje in een zweterige studio, maar yoga op een supboard op het water. Een aparte ervaring: je hebt het water onder je, de lucht boven je, je voelt de wind om je heen, je grondt jezelf vanuit je core… Even helemaal weg van je alledaagse beslommeringen: even je aandacht helemaal bij jezelf, bij de natuur en de elementen om je heen.

'Even je aandacht helemaal bij jezelf, bij de natuur en de elementen om je heen.’

Drijvende hond Yoga is vaak al lastig genoeg op een matje, op het water is het nog uitdagender! Een supboard is een extra groot en stabiel surfboard en je beweegt je voort met een peddel. Deze beweging vergt een bepaalde techniek, die anders is dan peddelen. De supboards die gebruikt worden voor yoga zijn nog iets langer, breder en stabieler. In een gemiddelde SUP-yogales peddel je in het begin een paar minuten om warm te worden en om eventueel naar de plek te suppen waar de les start. Op het moment dat de les begint, wordt de peddel neergelegd en beginnen de asana’s op het water. Er zijn verschillende soorten yoga mogelijk op een supboard, van heel erg yin tot power, van pilates-achtig tot vinyasa, afhankelijk van de deelnemers en lesfocus. Het grootste verschil met een yogales op de grond is,

yoga international

59

60

'Er zijn verschillende soorten yoga mogelijk op een supboard.’

yoga international

Sharon Zaal komt uit Nieuwveen, een dorpje in Zuid Holland. Ze heeft van jongs af aan verbinding met en een passie voor het water.

Tijdens haar wereldreizen kwam ze in aanraking met longboard surfen. In Brazilië behaalde ze een internationaal surfinstructeurs diploma. Ook runde ze een eigen surfschool en deed mee aan longboard surfcompetities. De passie voor het surfen was geboren.

Bij terugkomst in Nederland in 2007 volgde Sharon een opleiding tot yogadocente.

Daarna opende ze Yoga Solutions, een studio voor yoga & welzijn in Nieuwkoop.

‘Ik wil mijn kennis te delen zodat andere mensen dit ook kunnen ervaren.’

Bij een ongeluk verbrijzelde Sharon haar voet en ze dacht dat ze nooit meer zou kunnen surfen of hardlopen, tot ze suppen ontdekte. ‘Daar put ik kracht uit. Het is goed voor je hele lichaam. Je bent constant op zoek naar balans.

Je hebt lichamelijke kracht nodig om stabiliteit te behouden, maar de natuur, de rust en het water werken meditatief. Suppend kun je op de mooiste plekken komen, met je plank kun je de kleinste slootjes in.’

Naast yoga heeft Sharon zich verder geschoold op het gebied van meditatie, coaching en holistische geneeswijze waaronder Ayurveda. Ze is erkend en gespecialiseerd vakdocent en ben aangesloten bij de landelijke beroepsvereniging voor yogadocenten, VYN. Sharon geeft sup-yogalessen op de Nieuwkoopse plassen, maar op verzoek organiseert ze ook sup-activiteiten op een andere locatie. supyoga.nl yogasolutions.nl

WERELD

Wieneke van der Aa vertrok naar Maui, Hawaii om sup yoga te leren van de echte maestro’s op de Grote Oceaan. Ze volgde er een internationaal erkende supyogadocentenopleiding als aanvulling op de yoga & pilatesopleidingen die ze reeds gevolgd had. Tevens bekwaamde ze zich meer in suptechnieken en volgde een ‘rescue cursus’. Sinds de zomer van 2014 geeft Wieneke wekelijks supyogales op de Limburgse Maasplassen.

Je kunt naast sup yoga ook ‘gewoon’ suples volgen: een aanrader voor alle leeftijden!

Wil je liever eerst een paar yogalessen op het droge, dan kun je terecht bij een beachyogales, nog steeds lekker buiten aan het water, of in de Pura yogastudio waar diverse yogastijlen op het lesrooster staan.

Naast wekelijkse supyogalessen van april t/m september in Roermond en in Ophoven (België), geeft Wieneke ook workshops, events, retreats en weekends, onder andere in Amsterdam en in Eindhoven. purasup.nl purayoga.nl

is dat je jezelf veel stabieler dient te houden. Je

Na een paar slagen van de kant af kom je al in een

spreekt hiervoor verschillende spieren aan, die je

andere vibe en de stress van alledag valt van je af.

normaal gesproken niet gebruikt. Elk gewricht,

Je gaat dieper adem halen en ervaart een gelukzalig

elke spier zal je voelen na een eerste les, maar na

gevoel van vrijheid en energie. Doordat je je extra

een paar keer is je lichaam al sterker en wen je

moet focussen op je balans tijdens de yoga, ligt

aan de extra kracht die het kost om in balans te

de aandacht nog dichter bij jezelf dan in een

blijven. En als je op jezelf vertrouwt, komt die

normale yogales. Je adem helpt je verder in deze

flow die je gewend bent van je mat ook snel weer

meditatieve practice. En als je dan in je savasana

terug.

lekker op het water drijft, heb je alles achter je kunnen laten wat je eventueel dwars zat en voelt je

Elke les is als een mini-vakantie

lichaam van top tot teen als herboren. Een stukje

Zodra je afzet van de oever, krijg je een gevoel

in stilte terug peddelen naar de kant en dan is het

alsof je op vakantie gaat. Rust, ruimte, zuurstof!

tijd voor een drankje op het terras!

yoga international

61

Energetische behandeling.

Kunst of kunde?

Door Han Ko Bicknese Fotografie Sue Cowell­

H

62

Han Ko Bicknese is reader en healer en had jarenlang een praktijk als psycholoog. Op jonge leeftijd zag en wist hij al veel.

Hij werkt als coach, land­ schaps­­healer, stervensbegel eider en geeft opleidingen in het energie­werk.

In zijn coachings-­ werk combineert hij oude kennis met psycho­ logische kennis en ervaring.

yoga international

et is voor mij nu achttien jaar ge-

toevoegen of transformeren. Ieder van ons zal van

leden dat ik zelf met energetische

nature beter zijn in een of meer van deze vier aspec-

behandeling aan de slag ging en

ten dan de andere en het beste resultaat bereiken

over de jaren heb ik de nodige

door op deze manier te handelen. Het verschil tus-

trends zien komen en gaan. Ik

sen tradities ligt erin met welke energie je dit doet.

ben blij dat deze behandelingswijzen steeds meer

Volgens de Vedische geschriften bestaan er meer dan

worden toegepast en dat we ons meer en meer reali-

1.000 verschillende soorten energie in een menselijk

seren dat we meer zijn dan alleen stof. Velen denken

lichaam, dus keuze genoeg waarmee je aan de slag

dat het beoefenen van energetische behandeling

wilt en op welke manier. Veel van de ‘nieuwe’ trends

niet voor hen is weggelegd. Dat het een uniek talent

op healinggebied bestaan uit oudere technieken, met

betreft, maar niets is minder waar. Net zoals we

een nieuwe label erop geplakt. Dit is vooral in de VS

allemaal een fysiek lichaam hebben zo hebben we

een populaire marketingmethode, maar dit maakt de

ook allemaal een energetisch lichaam en kunnen dus

healingmethodes er niet minder op. DNA, Quantum

elkaars energetische lichamen aanraken. Net zoals

en letters van het Griekse alfabet zijn populaire la-

niet iedereen een topsporter is kan ook niet iedereen

bels. Veel van de succesvolle oude technieken wor-

even veel met het energetisch lichaam, maar net

den zo opnieuw naar de voorgrond gebracht. Hoe

zoals een fysiek lichaam kan het getraind worden.

succesvol een techniek is, ligt eraan hoe belangrijk

Het belangrijkste is het vinden van een techniek die

de beïnvloede energie in het energetisch lichaam van

je goed ligt. Met de juiste techniek is het slechts een

de behandelde is. Dit kan van persoon tot persoon

kwestie van geduld voordat je inspanningen vrucht

behoorlijk verschillen.

zullen dragen.

Vier basisvormen van healing

Welke vormen van healing talent bezit je?

Mijn leraar Paul zei tegen me dat iedere healingtra-

Voor sommigen gaat de ontwikkeling van hun

ditie gebaseerd is op het uitvoeren van maximaal

genezende kracht supersnel terwijl het voor andere

vier handelingen: energie verplaatsen, wegnemen,

een jarenlange worsteling kan zijn om vooruit te

SPIRIT

komen. Dit word grotendeels bepaald door aangeboren verschillen in het energetisch lichaam. Als je je eigen talent volgt, zal je sneller vooruitgang boeken. Ook kunnen sluimerende talenten uit vorige incarnaties of onder je voorouders een belangrijke steun vormen.

Ga na of je talent hebt in: • Behandeling met krachten buiten jezelf zoals stenen, etherische olie of symbolen.

• Behandeling door gebruik te maken van je eigen energielichaam zoals magnetiseren of Pranic healing.

• Het doorgeven van een energie die van een bron buiten jezelf komt zoals Rei Ki of druïdisme.

• Het werken met een uniek talent wat je hebt meegebracht vanuit een vorig leven of geërfd van voorouders.

63

De eerste twee talenten bezit iedereen in meer of mindere mate. Het vermogen energie door te geven kan versterkt worden door het veranderen van het energielichaam door (zelf)initiatie. Hierdoor wordt de verbinding met een bron versterkt, maar welke bron het beste werkt moet individueel bepaald worden. Het toelaten van en niet passende energie in je lichaam kan zelfs schadelijk zijn, dus wees voorzichtig met Deeksha’s en andere initiaties.

Voor mensen die geboren worden met een relatief uniek talent is het vaak het lastigst omdat ze in tegenstelling tot anderen een interne dwang voelen om met de energie te werken. We vergeten nogal wat tussen onze incarnaties en het is niet altijd gemakkelijk om iemand te vinden die deze relatief zeldzame gaven begrijpt en kan helpen herontwikkelen.

Hoe energetische genezing werkt Onze energie heeft een wisselwerking met zowel ons fysieke lichaam als met onze gevoelens en gedachten. Deze verbinding maakt het mogelijk via

yoga international

SPIRIT Het is dus van belang tijdens asana’s extra aan-

'We kunnen opgewekte energieën via verschillende chakra's beschikbaar maken voor anderen.'

dacht te besteden aan pijn en stijfheid om ons energielichaam in optimale conditie te houden.

Als de nadi’s goed genoeg ontwikkeld zijn kan door pranayama energie worden gestimuleerd en gestuurd naar plaatsen in ons energetisch lichaam die we willen versterken. We kunnen ook opgewekte energieën via verschillende chakra’s, zoals de handchakra’s, beschikbaar maken voor anderen. Yoga kan ons dus helpen om onze genezende kracht te vergroten. We kunnen, in plaats van een infusie van energie, ook kiezen ons energieveld een stimulans te laten zijn voor onze omgeving. Een stuk veiliger voor beiden, maar minder krachtig. Energie stroomt net als water van hoog naar laag: dit kan het vooral voor verder ontwikkelde, krachtige mensen moeilijker maken om een energetische behandeling te ontvangen.

ons lichaam, bijvoorbeeld met asana’s of massage,

64

onze energie te beïnvloeden. We kunnen ook onze

Kunst of kunde?

energie beïnvloeden via meditatie en visualisatie

Energetisch behandelen is aan te leren: ervaring,

of direct energie beïnvloeden met andere energie.

aandacht en voldoende regelmatige oefening zijn

Net zoals met reguliere medische behandeling,

noodzakelijk voor het beste resultaat. Het is echter

is er een verschil tussen symptoombestrijding en

niet alleen maar transpiratie zonder inspiratie. Te

genezing, dat niet altijd duidelijk is. De effecten

‘weten’ met welke energie je aan de slag moet, op

van een energetische behandeling vervagen na een

welke plek en hoe lang, wat je wel of niet moet

paar dagen tot een paar weken. Als het probleem

behandelen of in welke volgorde je problemen

wegblijft dan is er genezing geweest, komt het

het beste aan kan pakken valt niet simpel in een

terug dan was het effect symptomatisch of er zijn

systeem te vatten. Deze kennis komt tot ons via

meerdere oorzaken voor het symptoom en zijn die

de hartverbinding tussen de ander en onze eigen

niet allemaal weggenomen.

kern of via ons kroonchakra of deltachakra. Deze openheid naar de ander, naar onszelf en naar ener-

Als ons lichaam beschadigd is of is geweest, dan

gieën buiten ons maken een behandeling tot een

zal de energie bij de beschadigde plek vaak min-

symfonie of dans in plaats van het bespelen van

der zijn en slechter stromen. Deze energetische

een instrument.

toestand signaleert ons bewustzijn als pijn. Door

Als je meer wil weten over hypersensitiviteit en energetische aandoeningen kijk dan eens op mijn website: forgottenway.club

yoga international

de energie aan te vullen en de doorstroming te

Ieder van ons kan leren een behandeling te geven,

verbeteren kan de pijn verminderen en kunnen

maar het harmonisch kunnen samenwerken met

andere beschermingsmechanismen zoals verlam-

de behandelde en andere krachten is talent. Het

ming uitgeschakeld worden. Ook psychologische

gevoel voor harmonie wat ons vertelt wat juist is

verwondingen resulteren in minder en slechter

betreffende plaats, soort, duur, kracht en snelheid

stromende energie en kunnen dus een oorzaak zijn

van energie is bij velen aangeboren, maar niet bij

van lichamelijk ervaren pijn. Door onze aandacht

iedereen. Gelukkig kunnen we de behandelde om

naar deze plekken te brengen zal ook onze energie

terugkoppeling vragen zodat ook degenen van ons

hier naartoe gaan waardoor genezing plaats kan

die de kunst niet meester zijn, wel een zegen kun-

vinden.

nen zijn voor onze omgeving.

COLUMN

Zen, zin & onzin Door Mieke Bouma Illustratie Irene Ypenburg

Vruchtbaarheidsrituelen In deze rubriek steeds een kort verhaal ter bezinning of bespiegeling.

O

p 2 februari was het traditioneel

Zodra de zon meer gaat schijnen en de dagen

Imbolc, een oud Keltisch ploeg-

langer worden, begint het te kriebelen.

en zaaifeest, wat ‘in en om de

Het zonlicht kust de sapstroom in planten en

buik’ betekent. Het betrof een

bomen wakker, zet vogels aan tot zingen en

Mieke Bouma is storycoach, auteur en dramadocent

vruchtbaarheidsritueel waarbij drie maal om de

stimuleert de productie van het gelukshormoon

akker – symbool voor de moedergodin en moeder

endorfine in het menselijk brein. Dat zorgt voor de

aarde – heen werd geploegd. Het ritueel diende om

bekende ‘lentekriebels’. We voelen ons energieker

de godin gunstig te stemmen, opdat de levensstroom

en creatiever, soms zelfs een beetje verliefd.

weer geactiveerd zou worden en de gewassen weer

Dit leidt al eeuwen tot opmerkelijke en

zouden ontkiemen. Weg met de winter!

opwindende vruchtbaarheidsrituelen.

Jaap Voigt omschrijft de winter in Leven en werken in

Het vruchtbaarheidsritueel van de oude Kelten

het ritme van de seizoenen als ‘nieuw leven gehuld in

bestond uit drie maal om de akker heen ploegen.

de dood, de ijskoningin met een warm hart’.

Stravinsky baseerde zijn Sacre du Printemps op

Deze ijskoningin heeft ons de afgelopen maanden

een oud heidens ritueel waarin een jonge maagd

op onszelf teruggeworpen. We hebben stagnatie,

geofferd werd aan de zonnegod. De maagdelijkheid

duisternis en misschien lethargie ervaren, maar in

moest worden opgeofferd, de bevruchting moest

die verstilling zijn we ook op krachten gekomen.

plaatsvinden. Onze grootmoeders hielden een

We hebben geslapen, hebben ons teruggetrokken

intensieve voorjaarschoonmaak om de winter weg

om ons voor te bereiden op nieuwe inspiratie,

te kloppen.

nieuwe energie.

De drang tot schoonmaken, opruimen, bevruchten

Zowel diep in ons lichaam – in en om de buik –

en bewegen maakt de weg vrij voor creativiteit.

als in de aarde heeft zich in de winter heel gestaag

Wat doe jij om de godin gunstig te stemmen? Welk

de energie opgebouwd die in de lente nodig is

ritueel helpt jou om weer nieuwe energie te krijgen

voor groei en bloei. Die creatieve levensstroom is

en om ruimte te scheppen voor iets nieuws?

altijd aanwezig.

miekebouma.nl

yoga international

65

Chakra’s DEEL 2 - MULADHARA: DE WORTEL

je innerlijke krijgers

66 over een onuitputtelijke energie stroom beschikken en kunnen volharden in hun doelen en inspanningen.

Een ongebalanceerd muladhara chakra kan ons het gevoel geven dat we niet in verbinding zijn met ons lichaam, zonder kracht en vastberadenheid om obstakels te overwinnen.

Beeld Elk chakra heeft een wortel en een bloem. Je kan kiezen om op beiden te focussen of op een.

Door Anat Geiger Illustratie Edith Buenen

O

Het element van muladhara is aarde, dat

De wortel van de muladhara chakra

verwijst naar de mogelijkheid om ons te

ontspringt vanuit het staartbeen.

gronden in de fysieke wereld, en om in

De bloem beslaat het hele bekkenbodem

nze reis omhoog

verbinding te blijven met ons lichaam op

gebied.

langs de wervelkolom

een waarachtige en voldoening gevende

begint bij de basis;

manier, zonder verstrikt te raken in het

In het fysieke lichaam:

mula wordt letterlijk

web van onze lichamelijke behoeftes.

Muladhara heerst over het urogenitaal

vertaald als wortel,

Een goed uitgebalanceerd muladhara

gebied: blaas, nieren, urinewegen en

en muladhara wordt vaak vertaald als

chakra geeft ons kracht en stabiliteit

seksuele organen. De yogatheorie legt

‘wortel, basis of steun’. In mijn ervaring is

om het dagelijks leven aan te kunnen;

uit dat als we samskara’s hebben –

dat precies wat het biedt: een basis voor

mensen met een actief muladhara

gedragspatronen die bewust of onbewust

ons werk en onze spirituele inspanning.

chakra hebben vaak het gevoel dat ze

spelen [red: zie deel 1 van deze serie] –

yoga international

SPIRIT die met de muladhara te maken hebben,

een tijdelijke behuizing. Als we dat

het waarschijnlijk is dat we chronische

inzien, kunnen we in ons leven en

problemen ontwikkelen in dit gebied. We

met onze aanwezigheid het fysieke

hebben daar allemaal wel eens iets, maar

gebruiken om daar ver bovenuit te

we hebben het nu over terugkerende

stijgen.

ongemak, die een patroon vormen. Die verdienen het om nader te onderzoeken.

Spirituele praktijk: Die achterliggende gedachte

In het emotionele lichaam:

bij muladhara is dus het

Muladhara heeft te maken met innerlijke

lichaam leren gebruiken en

kracht, stabiliteit en de mogelijkheid om

het dan overstijgen. We

boosheid te uiten, wat niet altijd slecht

gebruiken onze kracht

is! Gezonde boosheid zoals die bij de

en machtsgevoel om ons

muladhara thuis hoort is boosheid die

in meerdere manieren

zegt ‘ik heb het recht om er te zijn, en jij

verder te ontwikkelen dan

mag me niet opzij duwen’.

fysiek: we cultiveren ons

Mensen met een zwak muladhara chakra

denken, ons hart en geest.

kunnen gaan in zien dat ze zelden of

We voeden ons geestelijk

nooit boos worden en vaak respectloos

met inspirerende leringen,

worden behandeld. Of ze worden de hele

boeken, poëzie, muziek en

tijd boos, en reageren op een primitieve

kunst, dingen die ons er aan

manier zonder rekening te houden met

herinneren dat we niet dat lichaam

de gevoelens van anderen. Een gezond

zijn. Het is een interessant dilemma:

muladhara uit zich wanneer het nodig is,

we hebben het lichaam nodig om hier

maar dient ook altijd iets groters.

op aarde te leven, en dan leven we om te

67

proberen te vergeten dat we dat lichaam

In het mentale lichaam:

zijn. Het kan een beetje vreemd klinken,

Het idee dat wordt geassocieerd met

maar als we die plek van binnen raken

geweldig is, maar het is ook verwarrend.

muladhara is de verbinding van het

is dat een grote kracht en een enorme

Wees je er alsjeblieft bewust van dat je

lichaam met het zijn. Het zegt ‘dit is

opluchting. Het fysieke kan onze diepste

vrij bent om de techniek te kiezen die

mijn lichaam, dit ben ik’. Het zorgt

verlangens niet bevredigen, en om die na

voor jou het beste werkt, vertrouw op

ervoor dat we ‘s ochtends uit ons bed

te jagen zal altijd alleen maar frustratie en

je intuïtie: die geeft aan wat het beste is

stappen, en een gevoel van samenhang

onvrede brengen.

voor jou.

hebben, dat we weten wie we zijn. Dit

Word ook niet te obsessief met de

is erg belangrijk omdat we nu eenmaal

Meditatie practice:

techniek; we willen vooral de geest

een lichaam nodig hebben in dit aardse

Het hart van de chakra theorie is het

trainen om dieper en langer op een plek

bestaan. Het gevaar zit ‘m natuurlijk

naar binnen keren van de blik, en echt

gefocust te blijven. Wat je helpt om dat te

in wat we zo vaak zien in ons tijdperk:

tijd te nemen bij elk chakra centrum,

bereiken, is voor jou de juiste techniek.

we identificeren ons teveel met ons

om onze fysieke, emotionele en

lichaam en geloven dat ons lichaam

gedachtenpatronen te observeren. In het

Voor mij is muladhara als een vriend; het

en ons uiterlijk staan voor wie we zijn,

begin leek het een beetje gek, om stil te

wortelt me en zorgt ervoor dat ik in mijn

wat onze waarde en kwaliteit is. Een

gaan zitten en me te concentreren op

kracht sta en nooit vergeet wie ik ben.

actief muladhara chakra helpt ons om

m’n staartbeentje. Maar deze inspanning

bewust in ons lichaam te leven zonder

van het naar binnen kijken transformeert

er door geobsedeerd te worden. Niet alle

langzaam van gek naar krachtig en zeer

lichamelijke behoeften hoeven bevredigd

inzichtgevend. Er zijn allerlei technieken

te worden. Ons lichaam is een werktuig,

om dat te bereiken, wat op zich

Kijk ook op: anat.nl

yoga international

ETEN

Vegetarische gerechten

uit de moestuin

De trend dat mensen minder of helemaal geen vis of vlees meer eten, zet door. Toch is het soms moeilijk om gevarieerde, 68

spannende en vooral ook wisselende vegetarische (seizoens) gerechten te maken. In Leafs laat Carola de Kanter zien hoe zij uit haar kas, moestuin, fruittuin en boomgaard lekkere, bijzondere en niet al te ingewikkelde vegetarische gerechten op het bord tovert.

H

et boek geeft tips over het kweken en verwerken van producten, ook als je niet beschikt over een tuin maar wel een plaatsje hebt op je balkon of vensterbank. Leafs bevat ook een handige

moestuinkalender, zodat je de seizoenen makkelijk kunt volgen.

Yoga International koos drie heerlijke recepten voor je uit om helemaal in de lentestemming te komen.

KOM IN BALANS © 2017 Good Cook www.goodcook.nl Tekst: Carola de Kanter Fotografie: Mitchell van Voorbergen Styling: Carola de Kanter Grafisch ontwerp: Tein Traniello Vormgeving: Simone van Kins en Tein Traniello

yoga international

Redactie: Cocky Rietman en Yulia Knol Productie: Wouter Eertink ISBN: 978 94 6143 162 2 NUR: 444, 423 Omvang: 320 pagina’s Prijs: ¤ 29,95 verschijnt in maart

GROENE GROENTESALADE MET KORIANDERSCHUIM, BORAGEBLOEMETJES EN VIOOLTJES

SPRING ROLLS MET WASABIMAYONAISE, CHILIDIP EN KIMCHI

ETEN QUINOAFRITTERS MET GEGRILDE ASPERGES, TRUFFELOLIE EN PARMEZAANSE KAAS

Quinoa is er in verschillende kleuren: rood, wit en zelfs zwart. Het is glutenvrij en bevat veel eiwitten. Voor het koken moet je de quinoa goed wassen. Het zaad heeft van nature een beschermlaagje dat bitter smaakt en door het wassen verwijder je dat. Vaak doet de fabrikant dit al maar ik doe het voor de zekerheid ook altijd.

Voorbereiding: 15 minuten.

Bereiding: 45 minuten.

INGREDIËNTEN 100 g rode of witte quinoa • 250 ml groentebouillon • 200 g doperwtjes • 90 g rijstebloem • 1 tl sesamolie • 1 el sojasaus • 1 el vadouvan (Indiase kruidenmix) • 1-2 tenen knoflook, fijngehakt • 2 el groene kruiden naar keuze, fijngehakt • zout en peper • rijstolie, om in te bakken of in te frituren • 500 g groene en/ of witte asperges • Parmezaanse kaas of ‘veganistische Parmezaan’ • truffelolie, ter garnering • erwtenscheuten, ter garnering • (citroen)basilicum, ter garnering

BEREIDING

Kook de quinoa in circa 10 minuten gaar in de bouillon. Giet af en laat nog 5 minuten nagaren. Blancheer de erwtjes in kokend water. Meng de helft van de quinoa met de erwtjes, rijstebloem, sesamolie, sojasaus, vadouvan, knoflook en groene kruiden. Breng op smaak met zout en peper.

Pureer dit quinoamengsel en roer de andere helft van de quinoa erdoor.

Vorm er balletjes van ter grootte van een

QUINOAFRITTERS MET GEGRILDE ASPERGES, TRUFFELOLIE EN PARMEZAANSE KAAS

walnoot. Verhit een laagje olie en bak of frituur de balletjes goudbruin. Schil de witte asperges. Blancheer de dikke asperges en laat ze goed uitlekken. Dunne

71

ETEN asperges gril je rauw; dat kan ook met dikke asperges die je eerst in de lengte halveert. Meng de asperges met wat olie, zout en peper en gril ze lichtbruin. Leg wat asperges aan de linkerkant van ieder bord. Verdeel de quinoafritters over de borden, circa vijf stuks per bord, besprenkel met truffelolie en bestrooi met Parmezaanse kaas. Garneer met erwtenscheuten en (citroen)basilicum.

VARIATIE

1.

2.

De fritters zijn ook heerlijk als

72

borrelhapje. Doe wat truffelmayonaise

BEREIDING

dressing zo schuimig mogelijk is.

op een chipje en plak de fritter erop

Snijd de ongeschilde komkommers in

Borage wordt ook wel bernagie of

vast. Garneer met erwtenscheuten. Voor

plakken van een halve centimeter en

komkommerkruid genoemd. Het zijn

een snelle truffelmayonaise meng je wat

snijd de plakken in drie reepjes. Klop

mooie, sterke planten en de bloemetjes

druppeltjes truffelolie door mayonaise.

de eieren los met sojasaus, sesamzaad,

zijn lekker van smaak. Ik zaai ze elk jaar.

sesamolie en lente-ui en bak een omelet.

Voorbereiding: 10 minuten.

1. SPRING ROLLS MET

Snijd de avocado in reepjes en

Bereiding: 25 minuten.

WASABIMAYONAISE, CHILIDIP EN

besprenkel die met een deel van het

KIMCHI

limoensap. Meng de wasabi met de

INGREDIËNTEN

Spring rolls maken is niet moeilijk. Ze

mayonaise. Maak een chilidip van de nam

150 g hele snijbonen • 100 g vers

zijn gemakkelijk voor te bereiden, zien er

pla, het limoensap, de rode peper en de

gedopte erwtjes

mooi uit en je kunt er al je groenterestjes

sesamolie.

VOOR HET SCHUIM

in gebruiken. In dit gerechtje zijn een

Week de vierkante rijstvellen in

150 ml yoghurt • 1 handvol

aantal producten uit de toko verwerkt.

lauwwarm water. Beleg ze met de

korianderblaadjes en -steeltjes •

Kimchi (gefermenteerde Chinese kool)

komkommerplakjes, reepjes omelet,

50 ml groentebouillon • truffelolie

zag ik ooit in de toko, ik kende de smaak

reepjes avocado, een takje koriander

zeezoutvlokken • versgemalen peper

nog niet. Het is heerlijk, bevat heel veel

en reepjes kimchi en vouw ze op tot

boragebloemetjes en viooltjes, ter

umami en is ook nog eens goed voor je.

loempia’s. Halveer ze en leg ze op een

garnering

Voorbereiding: 5 minuten.

bord.

Bereiding: 20 minuten.

De 2 vellen rijstpapier frituur je in een

BEREIDING

laagje neutrale olie, bijvoorbeeld rijstolie,

Snijd de snijbonen in dunne reepjes.

INGREDIËNTEN

en laat je uitlekken op keukenpapier.

Blancheer de bonen en de erwten 1 tot

2 komkommers • 2 biologische eieren

Garneer met de wasabimayonaise,

2 minuten in kokend water en laat ze

• 1 el sojasaus • 1 el sesamzaad • 1 tl

chilidip, zwarte sesamzaadjes en

goed uitlekken. Verdeel ze over vier

sesamolie • 4 lente-uitjes, in ringetjes

gefrituurde rijstpapier. Heb je

kommen. Doe voor het korianderschuim

• zout en peper • 1 avocado • sap

komkommer over, snijd deze dan

de yoghurt, koriander, groentebouillon,

van 2 limoenen • 1 el wasabi • 100 ml

julienne en leg er wat naast. Steek ten

zout en peper in een hoge beker. Zet de

mayonaise • 3 el nam pla (vissaus) •

slotte de bieslook in de spring rolls.

staafmixer op de bodem en trek langzaam naar boven. Meng er wat druppels

1⁄2 rode peper, fijngehakt • 1 druppel sesamolie • 12-16 vierkante rijstvellen

2. GROENE GROENTESALADE

truffelolie door en schep met een lepel

• klein bosje koriander • 115 g kimchi

MET KORIANDERSCHUIM,

wat van het schuim bij de salade. Breng

• 1 el zwarte sesamzaad • 2 vellen

BORAGEBLOEMETJES EN VIOOLTJES

op smaak met zeezoutvlokken en

rijstpapier, gefrituurd • 8 sprietjes

Een heerlijk voorgerecht. Bereid het

versgemalen peper en garneer met de

bieslook, ter garnering

schuim kort van tevoren zodat de

bloemetjes.

yoga international

Judy Hall Het kristal Stijlvol doosje met informatief boekje en 50 kristalkaarten.

ISBN 978 90 483 1424 9 Prijs: € 15,00

De kristallengids * ISBN 978 90 5920 338 9 Prijs: € 17,50

De kristallengids ** ISBN 978 90 483 0181 2 Prijs: € 17,50

De kristallengids *** ISBN 978 90 483 0783 8 Prijs: € 17,50

Verkrijgbaar bij de boekhandel en webshop Zie voor meer informatie www.veltman-uitgevers.nl

THE MANIFEST & THE UNMANIFEST Full-Moon concerten zaterdag 9 juni om 20.00 en 23.30 uur De Grote Kerk te Weesp is de locatie voor deze unieke vollemaans ligconcerten. Je aandacht zal zich vullen met de klanken van gongs, een koor, didgeridoo, kerkorgel, cello, soundscapes

Je kan bij ons terecht voor:

en... stilte.

De klanken nemen je mee op een innerlijke reis waar je voorbij je denken weer kan resoneren met je wezenlijke essentie, waar tijd en ruimte zich oplossen. Kijk voor meer informatie op onze website.

• klankbehandelingen

• soundyoga • gongbaden • gongconcerten • klank- & scrubmassages • muziekmeditaties • workshops & trainingen • winkel met o.a.: gongs, klankschalen,

Je kan kaartjes bestellen via onze webshop!

stemvorken en shrutiboxen

Meer informatie via: www.SpiritConnection.nl, op Facebook: @spiritconnection.nl of abonneer je via onze website op onze nieuwsbrief.

Trainer naast Wim Hof in Polen Deel 2: Naar de top

74

Altijd al nieuw­s­gierig geweest hoe het er nou echt aan toe gaat bij Wim Hof? yoga international

REIZEN

Daniel Kluken was drie weken lang in Polen als trainer bij de Wim Hof Winterreizen. Hij hield een dagboek bij, een persoonlijk verslag van zijn ervaringen en transformaties van zowel de deelnemers als hemzelf, dat verschijnt in twee delen. Drie groepen met elk een trainer en een junior trainer, onder supervisie van Wim zelf, gingen de uitdaging aan met de kou.

Door Daniel Kluken

Dag 5 Climb the inner Mountain Today is game day: het beklimmen van de berg. En je merkt het in de ochtend bij het ontbijt; mensen zijn stil, gefocust en enigszins gespannen. Half tien vertrekt onze bus vol met deelnemers en instructeurs. Dresscode: alleen een korte broek en een rugzak met warme kleding.

Bij aankomst verzamelen alle Wolfpacks zich samen om de instructeurs. Nog eenmaal de veiligheidsafspraken, opwarmen en dan als één grote indrukwekkende cirkel met 66 man de haka en opwarmen waarbij kreten als ‘oeah-oe-ah! geschreeuwd worden. We zijn er klaar voor!

De focus is intens, niemand praat en zelfs het ritme van dalende voeten in de sneeuw is als één geheel. En dit is nodig, want de werkelijke temperatuur verschilt van -5° tot -17°, maar de intense winden maken dat het nog veel kouder aanvoelt.

Foto © C

Volgens een deelnemend arts zou je onder deze omstandigheden als mens binnen vijf minuten onderkoelingsverschijnselen

yoga international

75

Foto © Bechara El Khoury

Foto ©C

Foto © C

yoga international

REIZEN

'Ik bel mijn meisje op om te zeggen hoe gek ik op haar ben’

dagelijks leven. Dagelijks beklimmen we

staan. Met een grote glimlach kijkt hij

bergen, maar vaak hebben we dat niet

iedereen aan. Tijd om de cirkel van stilte

door en zijn we enkel in gevecht met

te doorbreken. Ik begin met een ‘oeh-ah’,

de weerstand en het ongemak. Dus wat

en alle inwoners uit het dal weten nu dat

doe je met de kennis en ervaringen van

de Wolfpacks ontbonden worden.

deze week? Zie je het als een vinkje op je bucketlist of zorg je ervoor dat je leven

Weer thuis

een upgrade krijgt?

Na drie weken zit ik nu thuis in bed

Een jongen met de ziekte van Lyme

met een laptop op mijn schoot. Wat een

kwam vijf dagen geleden aan in een

onwerkelijk gevoel. Twee dagen geleden

rolstoel. Inmiddels voelt hij zich beter

beklom ik nog voor de derde keer Snezka

dan ooit. Gisteren is hij te voet, net als

en nu hier thuis staat er een opgetuigde

alle anderen in zijn blote bast, de berg

kerstboom in een warme kamer. Het

opgeklommen. Voor mensen als hij is de

gevoel dat overblijft is dankbaarheid.

winst zo duidelijk en ook wonderbaarlijk.

Ik droomde er altijd al van om een

Toch, als je je gewoonlijk prima voelt,

wereldreis te maken. Het voelt of ik die

waarom zou je dan niet gewoon dat

de afgelopen drie weken heb gemaakt;

krijgen. Maar deze helden lopen

uurtje langer blijven liggen in plaats van

samen met ruim 190 mensen met

tweeënhalf uur met alleen een korte

je ademhalingsoefeningen te doen. En

meer dan 21 nationaliteiten een band

broek. Ze doen het. De enige barrière die

terug thuis is de warme douche toch vaak

opbouwen laat een hele diepe indruk

we als mens hebben, is die in ons hoofd.

wel een stuk verleidelijker dan een koude

achter. De woorden van deelnemers en

Bovenop de top met alle 66 tezamen

douche. Ik weet dat zelf ook maar al te

de opmerkingen op Facebook laten zien

ervaar ik een euforisch en dankbaar

goed. De mens is een gewoontedier, dol

dat ze weer een beetje het kind in zichzelf

gevoel dat werkelijk nergens mee te

op comfort. De truc is om daar op een

hebben gevonden.

vergelijken is. Zoveel blije mensen die

speelse manier mee om te gaan.

En ja, het leven is vol bergen, obstakels

iets hebben gedaan wat ze nooit voor

Wim neemt uitgebreid de tijd om samen

en uitdagingen, maar als je een week

mogelijk hielden. Ik bel mijn meisje op

met de instructeurs alle vragen die er nog

als deze meemaakt en voelt dat je als

om te zeggen hoe gek ik op haar ben.

zijn te beantwoorden. Met alle kennis,

mens tot zoveel in staat bent, worden die

Hoe vaak krijg je de kans om zoiets te

tips en ervaringen van deze week heb ik

bergen toch een beetje kleiner.

zeggen onder deze omstandigheden?

er alle vertrouwen in dat velen blijven

Op de terugweg doet iedereen – verplicht

doorgaan. De actieve Facebookgroep van

En het mooie van dit alles is dat ik straks

– weer kleding aan. Bij het hotel

mijn Wolfpack stemt mij hier ook heel

weer de volgende twee weken lang in

staat Wim ons op te wachten om alle

positief in. Mensen delen hun oefeningen

Polen mensen ga begeleiden bij deze

deelnemers te highfiven. Ik zie de trots in

en ervaringen waardoor je echt als een

transformerende ervaring.

zijn ogen als een vader die zijn kinderen

tribe een gezamenlijk doel hebt.

begroet. En in mijn ooghoek zie ik de

Als het donker is nemen we iedereen mee

deelnemers uitgelaten met een eerste

op een stiltewandeling met fakkels door

biertje in de hand staan. Het belooft een

het bos. Wij mensen praten zo graag, dat

lange nacht te worden.

we daardoor eigenlijk niet doorhebben

Deel 1 van dit artikel gemist?

Je kunt Yoga International nr. 1 van 2017 nabestellen: yoga-international.nu/tijdschrift/ losse-nummers/bestellen

wat er nou daadwerkelijk binnenin

Dag 6 De laatste dag: Integrate & Celebrate

ons afspeelt. Deze ceremonie geeft de

Nog steeds onder de indruk schuift

ervaringen van afgelopen week te laten

iedereen aan bij het ochtendprogramma.

indalen.

Sommigen hebben het overduidelijk laat

Terug bij het hotel gaan we als één grote

gemaakt. De ochtendsessie staat in het

cirkel om het kampvuur heen staan.

teken van de vertaalslag maken naar het

Wim gaat in het midden van de cirkel

kans om naar binnen te kijken en alle Kijk ook op: danielkluken.nl fitme.nl Voor het boeken van een reis of workshop ga naar: wimhofmethod.com

yoga international

77

Zijn werk draait om de mens Chris Baaten ziet zichzelf als een beeldhouwer, hoewel hij ook andere dingen maakt: videoprojecten, tekeningen en hij doet kunstprojecten met ouderen, geestelijk gehandicapte jongeren en psychiatrisch patiĂŤnten. Van alle kunstvormen ligt beelden maken echter het dichtst bij hemzelf en komt dit het makkelijkst uit zijn hand. Het fysieke aan beeldhouwen is daarbij een grote drijfveer.

Door Heidi Vandamme  Fotografie Chris Baaten

yoga international

KUNST Voorkeur voor klei

meer je ermee kan en het naar je hand

Voor Chris Baaten (63) begint het

kunt zetten. Dat besef is gegroeid

creëren bij voorkeur met klei – hakken

met het ouder worden. In de zomer

doet hij nooit – omdat hij met dit

trekt hij dagelijks baantjes in een

materiaal ongeveer krijgt wat hij wil.

openluchtzwembad. Om zijn conditie

Keramiek is een vrij traditioneel medium,

ook in de winter vast te houden, is hij

maar hij mengt bewust materialen en experimenteert met glazuren. ‘Ik werk

en Chris Baat

niet zozeer vanuit een idee, maar met

drieënhalf jaar geleden weer begonnen met yoga. Noodgedwongen is het een constante geworden in zijn leven: sinds

wat op mijn pad komt. Soms is een

Keramische objecten

zijn dertiende heeft hij migraineklachten;

vorm abstract, soms figuratief, soms een

Met kunstenaar Marianne Theunissen

ook heeft hij een vorm van reuma,

samensmelting daarvan.’ De spanning

maakt hij ook films, waarin objecten een

waarvoor hij nu ruim vijftien jaar onder

van het maakproces houdt hem scherp.

belangrijke rol spelen en de kunstenaars

medische behandeling staat. Dankzij

Hij heeft er lol in om iets tot stand te

altijd samen figureren. Ze stellen zichzelf,

het dagelijks beoefenen van yoga (twee

laten komen, de verbeelding zijn gang te

vaak op humoristische wijze, de vraag:

keer per week op les en de andere dagen

laten gaan: het geeft hem een groot gevoel

in hoeverre bepalen objecten ons leven

twintig minuten tot drie kwartier na het

van vrijheid. Het ultieme doel? Het oog

of bepalen we zelf hoe we leven? En daar

opstaan) en een gezonde levensstijl (niet

uitdagen en je eigen atelier binnenkomen

maken ze een spel van. Het is het centrale

te veel drinken en veel bewegen) zijn de

en denken: heb ik dat gemaakt? ‘Als ik

thema van hun inmiddels tienjarige

migraineaanvallen teruggebracht tot circa

dat gevoel heb, dan ben ik geslaagd. Dat

samenwerking. Met de 40 keramische

een keer per maand. En is het lijf soepel:

gaat gepaard met veel voldoening en een

objecten die ze enkele jaren geleden

‘Ik doe nu houdingen die ik jaren geleden

gevoel van trots.’

samen in het Europees Keramisch

niet voor mogelijk hield. Yoga is voor mij

Werkcentrum in Den Bosch maakten,

letterlijk lijfsbehoud.’

Mens centraal

staat dit jaar een nieuwe film op stapel.

In zijn werk draait het altijd om de mens.

Foto’s van Ayurvedische massagetafels

Onafhankelijk

Ofwel lijkt het op een mens, of het heeft

– Indiase houten tafels – vormden de

Of er in de loop der jaren iets is veranderd

een beenderstructuur of uitstulpingen.

inspiratiebron voor deze keramische

in de wijze waarop hij kunst maakt?

Daarbij streeft Baaten naar een menselijke

objecten, die een soort container vormen

Zijn scheppingsdrang is onverminderd

maat, dat je kunt zien dat het door

voor de warme massageolie. De ‘vazen’

gebleven, maar het grote verschil met

handen is gemaakt. ‘Ik ben altijd op

zijn zodanig handzaam dat je ze onder je

vroeger is dat het economische aspect van

zoek naar het tactiele, naar vormen en

arm kunt houden of onder je nek kunt

het kunstenaarschap niet langer overheerst.

structuren. En waar je je als mens toe

leggen, waardoor elk object als het ware

Dat maakt Baaten onafhankelijk en vrij.

kan verhouden: niet heel groot, maar ook

een verlengstuk wordt van je lichaam.

Naast zijn kunstenaarschap werkt hij als

niet heel klein.’ Zijn voorliefde voor klei

De gedachte hierachter: als je ergens

cultuurcoördinator op een school voor zeer

gaat terug tot zijn kindertijd. Zijn vader

lekker op ligt, gaat het stromen, net als

moeilijk lerende kinderen. ‘Voorheen wilde

ging regelmatig in het weekend met een

bij yoga. Een vooropgezet plan hebben

ik netwerken en carrière maken, maar dat

vriend vissen op Tholen, een eiland aan

de kunstenaars daarbij niet: al pratende

heeft weinig met kunst te maken. Uiteraard

de westkant van het Schelde-Rijnkanaal.

tekenen ze het script en gaan vervolgens

wil ik exposeren, gezien worden en een

Het was een uitgestrekt gebied waar nooit

aan de slag. Daarbij nemen ze de tijd die

podium hebben. Maar ik ga er niet gebukt

iemand kwam en destijds waren er nog

het kost, tot ze tevreden zijn over het

onder als het niet gebeurt. Het mooie is: ik

getijden. In de schorren en slikken die

resultaat.

doe het nu puur voor mezelf.’

hierdoor ontstonden, bouwde de jonge Baaten samen met de zoon van zijn vaders

Lichaam als instrument

compagnon, tevens zijn beste vriendje,

Het menselijk lichaam ziet Baaten

eindeloos dammen en forten. Pas op de

niet alleen als een object, maar ook

kunstacademie realiseerde hij zich hoezeer

als een instrument: hoe meer je ermee

klei een vertrouwd materiaal was.

doet en hoe beter je het beheerst, hoe

Kijk ook op: chrisbaaten.com

yoga international

79

2-jarige opleiding

Erkende opleiding 500 h

Yogadocent Start januari 2018 www.yogavidya-rotterdam.nl T +31 (0)6 25 100 420

Polsmala Lotuszaad Experienced in providing wonderful yoga retreats in Turkey since 1993, now with venues in Europe www.huzurvadisi.com

www.little-buddha.nl

Vlasmarkt 18, Antwerpen, ook op zondag

Dans Magazine

€34,95

1 jaar (6nrs) €34,95

Dans Magazine zit boordevol dansnieuws, interviews, reportages, met veel aandacht voor de nieuwste danstrends & dansproducties van nu. Plus: Dans Magazine gunt jou ieder nummer een exclusief kijkje achter de schermen. Dat maakt Dans Magazine een tijdschrift dat je niet mag missen!

€22,50 + 2 tickets Mandala Festival

www.dansmagazine.nl/mandala

COLUMN

Lang Door F. Starik Illustratie Irene Ypenburg

F. Starik heeft een vriendin die aan yoga doet.

Zelf heeft hij er niets mee. Behalve haar.

W

e hadden een gymlerares

hoeken van het lokaal en verdomd, ik kon het.

– een heel hippe

Het ging me gemakkelijk af, de jongen die niets met

juffrouw, die vond

zijn lichaam had, hij vloeide uit, verspreidde zich

dat de Rolling Stones

moeiteloos over de vloer, terwijl zijn klas verkrampt

met hun hit Angie een

te zweten lag, er ongemakkelijk gegiechel van de

F. Starik is dichter en schrijver

sentimentele draak van een nummer hadden

andere leerlingen opklonk, geschuif van onwillige

afgeleverd, een lied waarvan ik toentertijd dacht

ledematen, je zou nog in een smeltend blok ijs

dat dit het mooiste nummer dat ooit op aarde

veranderen, ze vonden het eng, ze wilden niet

werd gezongen was – die juffrouw beviel me wel,

smelten, verdwijnen. Je moet bevroren blijven.

die durfde wat te vinden. Ze was heel mooi, als ze

Ik moet in slaap gevallen zijn. Langzaam

niet zo oud en ongetwijfeld getrouwd was geweest

probeerde ik mijn vloeibare gestalte bijeen te

had ik me zo met haar in de echt verbonden. Nu

dweilen, verschijnselde terug in mijn houterige

ben ik zelf oud en in de echt verbonden. Dat liedje

jongenslichaam, het lokaal was verlaten, in

verscheen in 1973. Ik was vijftien.

de verte hoorde ik de juffrouw roepen: ‘Gaat

Andere gymleraren deden aan balspelen

het wel?’ Ze stak haar hand naar me uit, aaide

en rondrennen, zij was anders. Ze gaf ons

mijn hoofd. ‘Fantastisch,’ stamelde ik. Haar

opdrachten als: ga op je rug op de vloer van het

lippen naderden de mijne. Haar adem stonk

lokaal liggen. Nu ga je denken, meer voelen dan

verschrikkelijk. Kennelijk had ze van haar pauze

denken, eerst aan je achterhoofd op de vloer, hier

gebruik gemaakt om een sigaret te roken.

is je hoofd, dan langzaam naar beneden, daar is

Toen ben ik ook begonnen. Het is goed om naar

je nek, je schouders, helemaal omlaag tot aan

de dood te ruiken, dacht ik. All the dreams we had

je tenen, voel je je tenen? Nu word je heel lang,

so close. Seem to all go up in smoke.

strek je maar uit, word je bewust van de ruimte, merk dat je je kunt uitrekken tot in de verste

starik.nl

yoga international

81

VAN HET INDIASE PLATTELAND naar het strand van Californië Jasper Johal is op het moment een van de bekendste yogafotografen. Hij fotografeert beroemde, en vooral minder bekende, yogasterrenen. Zijn krachtige foto’s zijn regelmatig te vinden als covers bij de grootste Amerikaanse, maar ook internationale yogamagazines. Nu ook bij ons!

82

J

asper Johal is geboren in een

voor de beste chefs uit Los Angeles. Nu is

Ik ben nog niet van plan met pensioen

klein stadje in India, waar

hij het meest bekend vanwege zijn foto’s

te gaan, maar ik voel mezelf steeds meer

hij ook opgroeide. Hij vloog

van yogi’s en dansers (met én zonder

aangetrokken tot een rustig, eenvoudig

de halve wereld over tot hij

kleren).

leven vol tevredenheid. De laatste tijd

op zijn negentiende in de VS

Hij heeft tientallen covers gefotografeerd

focus ik me steeds meer op persoonlijke

terecht kwam. Hij woont nu in

voor magazines over de hele wereld,

projecten, die voortkomen uit de dingen

Venice Beach, Californië.

advertentiecampagnes in beeld gebracht,

die ik graag fotografeer, en er dan voor

Jasper fotografeert al vanaf zijn dertiende

tien jaar lang een artistieke naaktkalender

te zorgen dat anderen er van kunnen

en heeft op die manier zichzelf het vak

(The Body as Temple) uitgebracht en

genieten, zoals mijn Yoga Inspiration

geleerd.

marketingfoto’s voor bekende yogaleraren

Daily Journal en FLAME (Love Poems

Hij heeft van alles vastgelegd met zijn

gemaakt.

and Art Nudes).

camera: van posters voor B-films tot

‘Als we jong zijn, is de lokroep van het

covers van cd’s, van hippie-juwelen

avontuur lastig te weerstaan. Ik ben

tot de cover van een vooraanstaand

inmiddels tijdens mijn reizen de aarde

architectuurmagazine, van chillum

meerdere keren rond geweest, en ben erg

rokende sadhu’s tijdens het Kumbh Mela-

dankbaar voor het mooie leven dat ik

festival in India tot culinaire fotografie

heb kunnen leven dankzij mijn beroep.

yoga international

Kijk ook op: jasperphoto.com

CULTUUR

Door Cathelijne Esser

‘Focusing’ voor yoga

W

Een crisis benutten voor groei

aarom leidt psychotherapie bij de een tot verandering en

bij de ander niet? Psychotherapeut

84

M

editatieleraar Jan Geurtz weet net als iedereen wat lijden is.

Op zoek naar licht

Gene Gendlin ontdekte dat de

Welke mechanismen dit in stand

manier waarop patiënten over hun

houden, onderzoekt hij in Over liefde

problemen spraken het verschil

en loslaten. Ter illustratie gebruikt hij

maakte. Bij degenen die moeite

sprekende voorbeelden uit zijn eigen

hadden erover te praten en naar

leven en beschrijft levenscrisissen

kun je alleen al zien aan de vele

woorden moesten zoeken, vonden

door liefdesrelaties. ‘Ik keek ernaar

gezegdes waarin het woord

duidelijk veranderingen plaats. Dit

en probeerde er spiritueel wat mee

voortkomt. ‘Het licht zien’, ‘je licht

in tegenstelling tot de patiënten die

te doen in de wetenschap dat al het

opsteken’, ‘een lichtend voorbeeld

zonder aarzeling vertelden waar

lijden een illusie is. Maar dit lijden

zijn’ en ‘licht in de duisternis’

het om ging. Dus hoewel we in ons

liet zich daar niet door imponeren

zijn daar voorbeelden van. Zelfs

dagelijks leven graag willen dat alles

en bleef gewoon heel veel pijn

‘spirituele verlichting’ verwijst

duidelijk en eenduidig is, blijkt dat

doen.’ Tijdens verder onderzoek

naar onze liefde voor licht. Fysisch

juist een belemmering voor onze

concludeerde hij dat spirituele

geograaf Gemma Venhuizen

ontwikkeling. Deze conclusie was de

studie en beoefening pas echt goed

raakte gefascineerd door licht.

basis voor ‘focusing’, een methode

‘werken’ tijdens een levenscrisis.

Ze ondervroeg wetenschappers

om in te tunen op ‘lichaamseigen’

‘Of andersom geredeneerd: een

naar hun bevindingen over de

wijsheid. ‘Focusing noem ik de tijd

levenscrisis kan vooral benut worden

invloed van licht op lichaam en

waarin men iets lichamelijk ervaart,

voor spirituele groei als je al enige

geest, zoals op onze stemming,

zonder te weten wat het is’, aldus

ervaring hebt met de spirituele

nachtrust, voeding, creativiteit

Gendlin. Barbara Franz, yogadocent

manier van kijken naar je eigen

en leefomgeving. Uit tal

en focusingtherapeut, laat in haar

geest.’

van onderzoeken blijkt dat

L

icht speelt een grote rol in ons dagelijks leven, dat

boek zien hoe focusing een prachtige

natuurlijk licht op onze werkplek

aanvulling is op yoga.

ons gelukkiger, gezonder, gemotiveerder en daardoor Focusing

Over liefde

productiever maakt. Dat is te

yoga.

en loslaten.

danken aan ons oerinstinct: we

Meer gevoel

De levenscrisis

hebben behoefte aan overzicht,

voor jezelf

als spirituele

zodat we eventuele vijanden van

ontwikkelen.

doorbraak.

verre zien aankomen.

Barbara

Jan Geurtz,

Franz, Akasha

Ambo|Anthos

Licht.

¤ 21,50

¤ 19,99

De invloed op lichaam en geest.

Gemma Venhuizen, Atlas Contact ¤ 19,99

yoga international

LITERATUUR

Door welke spirituele klassiekers laten yogadocenten zich inspireren?

Voor Liselotte Goed is dat De weg van rust. De moed vinden om alles in liefde te omarmen van Jeff Foster.

Klassieker: De weg van rust Liselotte Goed: ‘Ik kende Jeff Foster

de deur dicht deed voor pijnlijke

in plaats van je dienaar. Dat merk

al langer, maar toen ik zelf door de

gevoelens, probeer ik hem nu vaak

je ook op de yogamat. Vaak is het

donkere nacht van de ziel ging begon

open te doen. Gevoelens van diepe

niet het lichaam dat niet wil in een

zijn gedachtegoed voor mij pas echt

eenzaamheid hartverscheurend

houding, maar het denken. Het zijn

te leven. Alles waar ik me altijd van

verdriet of het gevoel dat je iets niet

gedachten die in de weg zitten. Zodra

had proberen te onthechten, kwam

hebt kunnen bereiken, mogen nu

je doorziet: ‘het is maar een gedachte,

nu warm op mijn bord terecht. Als

allemaal in mij verschijnen. Het is oké.

het is maar een gevoel’, zijn ze gezien

je vastzit in het leven, zit je vast in je

Die ervaringen zijn allemaal aspecten

en kunnen ze jou loslaten.’

mind. Je loopt weg uit het nu omdat

van het fantastische mens-zijn. Ik zie

je denkt dat er iets gefikst moet

dat daarin de vrede ligt.’

worden; je stelt vragen als: waarom voel ik mij zo? Wat kan ik doen om dat te veranderen?’

Jeff zegt: ‘Hou nu op met zoeken naar antwoorden. Laat nu alles rusten. Neem een heilige pauze.’

‘Duw je angst niet weg, noem haar niet ‘negatief’ of ‘onspiritueel’. Doe niet alsof ze er niet is.’

‘Mijn denken is geneigd om waar­ nemingen meteen in een hokje te stoppen. Jeff gebruikt daar het

‘Werkelijk geluk is de afwezigheid van iedere poging om gelukkig te zijn, met een verouderd, tweedehands beeld van geluk.

Het is een uitnodiging om heel te zijn, gegrondvest, aanwezig, precies daar waar je bent. Probeer dus niet gelukkig te zijn.

Omarm het feit dat je niet gelukkig bent, laat het leven, bied het onderdak en een toevluchtsoord. Dan zul je een dieper geluk leren kennen dat bekend staat als liefde.’

‘Op een gegeven moment begreep ik

woord ‘tweedehands’ voor. Als je de

dat je ook door duisternis moet om bij

strijd aangaat met de werkelijkheid,

verlichting te komen. Het menselijke

dan ga je de strijd aan met hoe je

‘Nu ik ouder word, zie ik dat geluk

aardse voelen, de pijn, het verlies,

denkt dat die is. Eerstehands is een

niet zit in uiterlijke zaken of in

het grijpen naar geluk. Door onze

waarneming van dingen zoals ze

spullen of omstandigheden of in de

zoektocht naar een hoger doel zien

zijn. Tweedehands is het beeld dat

werkelijkheid willen vervormen of

we het wonder van het leven niet.

je erbij maakt, het label dat je plakt.

onderdrukken. Dat heeft me dichtbij

Maar er hoeft niets bewerkstelligd te

We denken een gevoel te herkennen,

mijn eigen goddelijkheid gebracht. Ik,

worden. Louter aanschouwen wat het

en labelen dan: ‘angst’. Maar hoe kun

als uiting van het leven. Daar hoef ik

leven is, is genoeg. Die heilige pauze

je zeker weten dat je het herkent?

niet langer voor op een kussentje te

is voor mij ontspannen in het geheel.

Elk gevoel in elk moment dat zich

zitten.’

Niet een betere versie van mezelf

aandient is fris en nieuw. Is het wel

willen maken.

nodig om er een label aan te geven?

Makkelijk is dat niet, het is een

Angst is niets anders dan een stempel

continu gewaar zijn van wat er

van het denken. Ons denken is een

gevoeld wil worden of wat er ervaren

fantastisch mooi instrument, maar

wil worden. Waar ik vroeger snel

niet als het je meester is geworden

Liselotte Goed is yogadocent en ayurvedisch masseur bij Blos.nu in De Rijp.

yoga international

85

VOLGEND NUMMER

86

SOULMATES: MIRJAM WAGNER & DAVID LUREY GITAREN BOUWEN IS EXTREEM YOGA LICHAAMSWERK: BETER KIJKEN ZONDER BRIL HART YOGA, MYSTIEK EN WETENSCHAP BLOOTVOETS GEZONDER DE GEHEIMEN VAN THEE; THEESOM­ MELIER ANN VANSTEEN­KISTE EEN SERIE VOOR MANNEN: FLOW MET KRACHT

Het volgende nummer van Yoga International ligt eind mei in de winkel yoga international

buy online

w w w. yo g a - s p e c i a l s . n l s h o p i n s to r e

langebrug 73, leiden

filippa k | Manduka | deha | Mandala | yoga deMocracy | asquith | we’ar | toyoga

Retreat Center In ons Retraite Centrum begeleiden we met aandacht en passie inspirerende Yogi retraites en events. Tevens ben je welkom voor Ayurvedische behandelingen.

Op Het Land van Nu ben je te gast in een levend huis.

Het Land van Nu is een groeiplek voor ideeën, een stilteplek voor rustvinders, een inspirerende plek voor ontmoeting en verdieping, en bovenal een plek waar Yoga leeft. Je bent van harte welkom.

‘De breedte en diepte van Yoga en Ayurveda.’

Komende Yogi Retraites 21 - 23 april 23 - 25 juni

Yoga & Mindfulness weekend Yoga & Mindfulness weekend

Een onderdompeling in de beoefening van Yoga en Mindfulness in de breedste zin van het woord.

Inspiratie van bevlogen Yogi’s Ontdekken, ervaren of verdiepen Verblijf in een Retreat Center De kracht van aandacht Ayurvedische voeding: hemels eten

www.hetlandvannu.com

Ben jij Yoga docent en heb je altijd al een retraite willen organiseren?

Het Land van Nu biedt je de ruimte en volop mogelijkheden.

We denken graag met je mee.