Yoga International zomereditie 2021

HEERLIJK BUITEN BEWEGEN 11 X QI GONG FLOW

Yoga voor iedereen

internationaal

Vakantie special: Vier de zomer!

Dubbeldik zomernummer!

EEN KOEL HOOFD EN WARME VOETEN

Het belang van voetmassage

Mindful run HARDLOPEN ZONDER COMPETITIE

Adem & klank Ontdek de helende kracht

8 X YOGA MET MANNEN STOER & TOCH RELAXED

Bevrijd jezelf op yogamat & surfplank

Nr. 3/4 juli/augustus 2021 ¤ 5,99

BP AP

130.000 exemplaren verkocht in Zweden

Op zoek naar de balans tussen oosterse wijsheid en het westerse leven.

Zweedse #1 bestseller die je kijk op het leven verandert. € 20,99

SENBAZURU

JAPANSE WIJSHEDEN VOOR EEN VERVULD, RIJK LEVEN Senbazuru is de Japanse traditie van het vouwen van 1.000 kraanvogels in één jaar.

De kraanvogel is in Japan een symbool van vrede, hoop en genezing: de vogel van geluk.

Met dit inspirerende boek leer je in kleine stappen een kraanvogel te vouwen, maar vooral hoe je met aandacht en hoop in het leven kunt staan. € 15,99

NU TE KOOP BIJ DE (ONLINE) BOEKHANDEL

Lieve yogi’s Houen zo!

Nieuw begin Hopelijk is er ook nieuwe energie voor de eigenaren van de yogascholen die deze crisis niet hebben overleefd. Schouders eronder, er komen weer nieuwe tijden en ideeën. Misschien een plan om daar aandacht aan te geven in het herfstnummer als we weer twee maandjes verder zijn. Hoe gaat het dan?

Kunnen we helpen?

(Vorige week) Terwijl we in de afrondingsfase zaten van deze zomer-Yoga Internationaal mochten de scholen, ook de sport- en yogascholen, deels weer open. Mijn eerste live yogales! Zes leerlingen in de studio, en de anderen vertrouwd nog online. Het was bijna magisch, wat hadden we dat gemist!

Maar voor nu, geniet van wat er wel is en kan: fit en blij met af en toe de bevrijdende slappe lach.

Wij zeggen: houen zo!

3

Heel veel liefs en leesplezier en een heel fijne fitte zomer!

Foto Jeannette Huisman | Illustratie Irene Ypenburg

Grimmig Ik wil iets kwijt over de grimmigheid in afgelopen maanden in de media, en aandacht die er is (geweest?) door en voor yoga-wappies, conspirituality-verkondigers en ga zo maar door.

Kritisch zijn is prima! En wij geloven bij Yoga Internationaal in gezond verstand. Bij jezelf blijven, intuïtief, maar niet helemaal opgaan in door angst aangewakkerd negatief groepsdenken. Dat er ruzie en tweedeling ontstond tussen familieleden en yogi’s is heel erg triest. Lees de column van boeddhista Ilone, over haar zieke vader, dat is uit het leven gegrepen.

Licht Afgelopen weekend ging het yogaretreat-weekend bij en met collega-yogavrienden in Limburg door. Ik heb me in tijden niet zo gelukkig, licht en vooral ook zo ‘samen’ gevoeld.

Heerlijke yoga, veel buiten in de natuur, en veel gezelligheid en lachen met gelijkgestemden. Juist met mensen die elkaar het afgelopen jaar nooit zagen. Het ultieme yogagevoel.

Dát gevoel willen we toch vasthouden? Gelukkig, gezond en fit zijn geestelijk en lichamelijk. Met een mindful yoga mind.

Lees over mindful run, en de spiritualiteit van zwemmen in dit nummer. Yoga en sport is een gouden combinatie.

PS We stellen feedback op YI zeer op prijs. Stuur je reacties naar: facebook.com/YogaInternationalMagazine @Yoga_Inter @yogainternationalmagazine redactie@yoga-international.nu

yoga internationaal

Vooraf (Twee weken geleden) We mogen weer! En alles ontploft tegelijkertijd, mens en natuur. De mens op zijn terras, de vogels maken elkaar massaal het hof, de zon doet eindelijk weer mee en de planten spuiten de grond uit. Op mijn tuintje in Noord een zee van kleurige bloemen vol blije bijen en vlinders.

inhoud

yoga internationaal

4

3 Voorwoord 6 REIZENDE YOGI Jessica Scheper over het genot van goede shit COVERSTORY 10 SOULMATES Paul Braaksma en Julie Mesters

‘Wij vertrekken!’

20 SPORT Mindful Running COVERSTORY 26 De kracht van de adem #4 Adem en klank COVERSTORY 30 Embodiment #6 Verticale uitlijning 33 Hatha Yoga door Arhanta Yoga 34 Alicia Berkvens combineert Yoga en microbiologie 42 LESGEVEN Yogaleraar worden online 60 Lekker oud yoga voelt voor Jutta Metzger heel natuurlijk 64 SELFCARE Carolina Ivanescu over Sjamanisme en de

kracht van zintuigen 72 MASSAGE Koel hoofd en warme voeten COVERSTORY 84 SPORT Marjon Huibers over de spiritualiteit van zwemmen 88 Chinese Geneeskunde voor iedereen 92 OPINIE Wat doe je aan socialmediaverslaving?

104 FESTIVAL Yogalovers voor beginners 106 Op het matje met Annemiek Smegen en Annelies Bakker 109 Durf te vragen Lieke ‘t Hart Oefeningen 14 Qi gong Verstild bewegen met Wendy-J. Meijer COVERSTORY 38 Yoga voor mannen met Jeffrey van Opzeeland COVERSTORY 71 Stoelyoga met Paula Jap Tjong 80 Pilates en Yoga Fascinatie voor beweging

20

Het succes van Mindful Run

26

ADEM EN EXTASE

Columns 25 Zen, zin & onzin Mieke Bouma 70 Strip YOGACAT buiten 75 Chakra’s & chardonnay Ellen Dekkers 91 Boeddhista Ilone observeert Ilone Inge 108 Cartoon Burp Eten, 76 96 99 102

kunst, boeken en tarot Recepten Duurzaam genieten van comfort food Kunst Sarah van Sonsbeek onderzoekt stilte en ruimte Boeken en boekeninterview Marjan van Druenen Tarot De reis van de Dwaas

Service 5 Colofon 47 Vakantiespecial Vier de zomer! COVERSTORY 110 Volgend nummer

06

‘Accepteer de shit in je leven’

Colofon: Jaargang 6, nummer 3/4 Zomer 2021

SPECIAL

Hoofdredactie Marciel Witteman Eindredactie Renate Meijer Planning en bladredactie Sandra Rottenberg Coverfotografie Model Jessica Scheper Fotografie Quinten Jacobs Eigen kleding Locatie Bali

Winactie 68/87

Redactieadres Uitgeverij Virtùmedia, t.a.v. Yoga Internationaal Postbus 595, 3700 AN Zeist (030) 692 06 77 redactie@yoga-international.nu Ontwerp en vormgeving Nancy Panjoel, Twin Media BV Uitgever Pepijn Dobbelaer, Virtùmedia pdobbelaer@virtumedia.nl

Yoga voor mannen

39

Marketing Arjen van Wifferen avanwifferen@virtumedia.nl (030) 3072246 Advertenties Mariska Jankovits (030) 693 11 77 mjankovits@virtumedia.nl Klaartje Grol (030) 307 22 48 kgrol@virtumedia.nl Druk Veldhuis Media, Raalte, veldhuismedia.nl Distributie Aldipress, Utrecht, aldipress.nl

Comfort food 3 heerlijke recepten

76

Abonnementen Yoga Internationaal verschijnt 6 keer per jaar.

Prijs jaarabonnement Nederland & België: € 31,49 (bij automatische incasso) Buitenland: € 43,95 (Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden.)

Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden elk jaar vernieuwd. Abonnee worden kan via yoga-international.nu of rechtstreeks bij de klantenservice. Adreswijzigingen graag schriftelijk doorgeven met vermelding van het oude en het nieuwe adres en het nieuwe telefoonnummer. Opzeggingen 2 maanden voor vervaldatum doorgeven aan de klantenservice.

Correspondentieadres Uitgeverij Virtùmedia, t.a.v. Yoga Internationaal Postbus 595, 3700 AN Zeist klantenservice@virtumedia.nl Telefoon: +31(0)85-0407400 Losse verkoop Yoga Internationaal is verkrijgbaar bij de boeken tijdschriftenhandel, warenhuis, supermarkt en kiosk. Adviesprijs los nummer: € 5,99. ©Yoga Internationaal. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 2468-8401 yoga-international.nu

5

47

Aan deze uitgave werkten mee: Jessica Scheper, Quinten Jacobs, Katinka de Maar, Wendy J. Meijer, Jeannette Huisman, Ingrid Coenen, Annelies Bakker, Andy Astfalck, Mieke Bouma, Noële Ruitenberg, Mara Giamboi, Jeffrey van Opzeeland, Annette van Wifferen, Erik van Velzen, Onno Varekamp, Emilie Escher, Caro Bonink, Irene Ypenburg, Paula Jap Tjong, Harold Pereira, Gonnie van de Lang, Ellen Dekkers, Stephanny Turton-Kat, Jet Helsloot, Bastiaan Fronik, Roos Stuurman, Sjoukje van Gool, Mindi K. Counts, Ilone Inge, Esther Ekhart, Ananto Dirksen, Heidi Vandamme, Iris Duvekot, Gert-Jan van Rooij, Marjan van Druenen, Monique van de Raapkamp, Annemiek Smegen, Sabien Witteman, Lieke ’t Hart, Susan Veninga

yoga internationaal

Vier de zomer!

yoga internationaal

6

Jessica Scheper OVER HET GENOT VAN GOEDE SHIT Hoe stap je uit je eigen hoofd Jessica Scheper (37) studeerde politicologie – internationale betrekkingen –, woont inmiddels op Bali en verdient de kost met copywriting. Yoga en surfen houden haar gelukkig en gezond. Dat was niet altijd zo: ze schreef daarover het boek Het genot van goeie shit.

Tekst Marciel Witteman | Foto’s Quinten Jacobs

‘Ik kan zelfs mindful zijn op de scooter’

Leg eens uit, die titel Het genot van goeie shit?

‘Het genot van goeie shit slaat ten eerste letterlijk op goede poep. Ik heb jarenlang last gehad van darmproblemen. Als je dan eindelijk een goede stoelgang hebt, sta je te dansen naast je toilet. Althans, ik wel.

Daarnaast slaat het op het accepteren van de shit die je in je leven meemaakt, en daarvan je kracht maken. In de trant van no mud, no lotus. Mijn vader is twintig jaar geleden overleden aan depressie, dat is deel van mijn shit. Ik probeer daar nu een ‘kracht’ van te maken door open te praten over mentale gezondheidsproblemen. Ook over die van mezelf.

Dat is wat ons verbindt: openheid en authenticiteit.’

Je woont op Bali. Waarom ben je weggegaan?

‘Tropische oorden vond ik vanaf jongs af aan al aantrekkelijk. De zon, het buitenleven, de warmte.

In Nederland had ik last van winterdepressies en paniekaanvallen, en ik denk dat een gebrek aan zon daar een grote rol in heeft gespeeld – naast het trauma. Toen ik begon met surfen, op mijn zesentwintigste, heeft dat alles veranderd. Niet meteen, maar geleidelijk. Je leven gaat om het surfen draaien, om het weerbericht, om de beste surf spots. In een stad wilde ik niet meer wonen. In Nederland eigenlijk ook niet meer. Bali had zich na mijn eerste bezoek in mijn hart genesteld. Een vriend van me noemt dat de Bali pull: je blijft maar terugkomen.

Dat ben ik dus al zeven jaar aan het doen.’

yoga internationaal

8

Ben je minder depressief?

Meer informatie: jessicascheper.com Het genot van goeie shit Losbreken van depressie, angst en darmklachten Auteur: Jessica Scheper Uitgeverij: Pumbo.nl EAN 9789464064070

‘De zon lost niet alles op helaas. Af en toe heb ik nog steeds last van depressieve periodes, zelfs op Bali.

Dit heeft vaak met te veel stress te maken. Gek is dat, stress op Bali? Ja, het maakt niet uit waar je bent, stress kun je overal ervaren. Stress over werk, vriendschappen, romantische relaties, stress tijdens het surfen… Yoga is voor mij essentieel om een beetje relaxed door het leven te gaan. Ik hoef niet een hele practice te doen; zelfs al focus ik me even op mijn ademhaling, dan helpt dat al. Het is voor mij een middel dat helpt om mijn mentale gezondheid een beetje op peil te houden.’

Is het leven op Bali niet oppervlakkig?

‘Oh, dat is hier zeker te vinden, ja. Maar goed, wat is oppervlakkig? Je kunt het voor jezelf zo

oppervlakkig maken als je wilt. Maakt niet uit waar je bent, Bali of Amsterdam. Daarnaast is er een grote doorloop, mensen komen en gaan. Leer je net iemand kennen, dan gaat hij of zij weer naar huis.

Het leven is hier vrij, maar in vrijheid schuilt ook eenzaamheid. Dat is wel iets dat ik heb ontdekt de laatste jaren. Ik denk ook dat ik, naarmate ik ouder word, verlang naar iets meer structuur en vastigheid.

Dat heb ik ook wel in mijn leven gebracht. Ik blijf langer op één plek nu. Ik heb zelfs een kat geadopteerd, dus nu moet ik wel, haha.’

Hoe doe jij dat, yogi zijn?

‘Voor mij is ‘yogi zijn’ nu iets heel anders dan een paar jaar geleden. Na mijn yoga teacher training vond ik dat ik per se elke dag mijn practice moest doen. Een dag geen yoga, was een dag niet geleefd.

Wat een druk leg je dan op jezelf! Dat heb ik dus veranderd. Niet per se bewust, het is er gewoon ingeslopen. Met name hier op Bali ga ik toch vaker surfen dan dat ik yoga doe. Mijn yoga bestaat nu meer uit meditatie en mindfulness. Ik kan zelfs mindful zijn op de scooter. Het gaat voor mij meer om het waarderen van kleine dingen. Een heerlijke bloemengeur, een vriendelijk gezicht, een blauwe lucht. Dit werkt voor mij beter. Voor een gelukkig leven moet je toch ook de druk van die practice een beetje loslaten.’

Veel van onze lezers zouden meer willen schrijven.

‘Het is al vanaf mijn negende een droom geweest om een boek te schrijven. De aanleiding om het uiteindelijk te doen was mijn dieet. Ik ben in de ayurvedische voedingsleer gedoken en ik wilde vastleggen hoe dit invloed had op mijn gezondheid.

Al gauw besloot ik dat ik een boek wilde schrijven over mijn proces en mijn leven. Maar toen werd het moeilijk. Er waren zoveel afleidingen en ik had zoveel ideeën, dat ik mezelf echt moest forceren om van het boek prioriteit te maken. Ik wilde het in een paar maanden afhebben, dus ik had uitgerekend hoeveel woorden ik per dag moest schrijven.

Toen was het een kwestie van mijn dag indelen in tijdblokken en schrijven, schrijven en nog eens schrijven. Alle ideeën die ik tussendoor kreeg, noteerde ik op post-its en plakte ik op een mindmap die ik middenin mijn woonkamer had hangen, met heel groot het woord BOEK erop. Uiteindelijk draait het erom dat je het gewoon doet. Gewoon

REIZENDE YOGI

beginnen. En ongeveer 80% minder tijd doorbrengen op social media. Dat helpt ook.’

We leven in rare tijden door corona, er is achterdocht, negatief denken. Hoe is dat op Bali en met jou?

‘Ik heb de eerste negen maanden van de coronacrisis in Nederland gezeten, dus ik heb nog wel de angst

Liefde en relatie ‘De liefde… tja, daar zou ik nog wel een boek over kunnen schrijven. Het is niet gemakkelijk hier, nee. Het is een beetje een soapserie. Veel mensen hier zijn van iets gevlucht, of zijn bang of hebben geen zin om zich weer vast te leggen. Ik heb ook moeten leren om de juiste mannen uit te kiezen, of eigenlijk de verkeerde mannen af te wijzen.

Daarnaast heb ik zelf een onzekere hechtingsstijl, wat ook niet mee helpt. Er zijn vier hechtingsstijlen: anxious, avoidant, secure en anxious-avoidant. Ik heb lang in die laatste categorie gezeten, al ben ik wel aan het leren om meer secure te worden. Een boek dat ik kan aanraden is Attached (Amir Levine en Rachel Heller). Dit boek geeft inzicht in je eigen patronen en gedrag, en ook in die van anderen.

Je leert signalen herkennen, je leert naar je eigen lichaam te luisteren en te begrijpen dat “vlinders in je buik” niet per se liefde hoeven te betekenen.

Het kunnen ook gewoon zenuwen (anxiety) zijn, omdat je met iemand aan het daten bent die er niet volledig voor gaat. Dat voel je in je lichaam.

Voor mij zijn vrede en harmonie, rust in mijn lijf, nu belangrijker geworden dan die halve dierentuin in mijn buik.’

9

yoga internationaal

‘Een vriend van me noemt dat de Bali pull; je blijft maar terugkomen’

en paniek meegemaakt in het begin. En een lockdown. Het zwaarste van alles vond ik de stress van iedereen. Een tripje naar de supermarkt was niet eens veilig meer. Mensen gingen zelfs met elkaar op de vuist in de biowinkel. Ik ben dus eind november naar Bali gevlucht. Je moet hier uiteraard ook een maskertje op en je handen overal wassen, maar er is geen sprake van die stress zoals ik die in Nederland ervoer. Daarnaast volgen veel mensen hier niet dagelijks het nieuws. Natuurlijk zijn ze wel op de hoogte van wat er speelt. Maar als je met je neus op het journaal zit elke dag, heel de dag lang, word je er echt niet wijzer van. Wel angstiger.

En logisch: media draaien op sensatie. Er zal nooit een rustige dag zijn in het nieuws. Bovendien is “polarisatie het businessmodel van de media”. Ik weet niet meer wie dat zei, maar de media gedijen op de verdeling in de maatschappij. Wat mensen willen denken van deze hele coronacrisis, is aan hen. Ik houd me er afzijdig van. Ik weet niet wat waar is, dus wie ben ik om te zeggen dat iemand het bij het verkeerde eind heeft? Dat levert alleen maar spanning op. En dat is wel het laatste wat deze wereld nodig heeft.’

’ ! n e k k e r t r ve ‘ Wij r e t a l r a a j ee tw Twee stadsyogi’s, een droom, een boerderij, drie ha natuur

yoga internationaal

10 Geliefden en yogi’s Paul Braaksma en Julie Mesters vertrokken twee jaar geleden naar hun droomboerderij in Limburg. Ze volgden hun hart en vonden veel meer dan ze hadden verwacht.

Tekst Marciel Witteman | Foto’s Katinka de Maar

Is het gelukt?

Paul: ‘Er stáát een yogacentrum! Onze dromen en ideeën zijn tastbaar geworden. Met de sleutel in de hand zijn we totaal onbevangen en open gestart met de verbouwing. We liepen tegen lekkages en kortsluitingen aan en hebben veel werk verzet en geleerd. We kregen ook veel lieve hulp, en in augustus 2019 was het eerste yogaretreat een feit.

En plots waren we ‘grootgrondbezitters’; 3 ha groene heuvels, dat is veel grond! Hoe moet je land beheren en wat komt er allemaal bij kijken?

Je gaat inzien wat je allemaal niet moet doen, dat je vooral de natuur moet ondersteunen, met de natuur moet samenwerken.’

Wat waren de tegenslagen, en juist verrassingen?

Julie: ‘Corona! Alles stond, maar we konden niks.

De yogastudio in Amsterdam was gesloten, en onze yogaherberg Jardin Juliette in de groene heuvels

van Limburg ook. Maar dat gaf ons tijd en ruimte om te aarden en contacten op te bouwen. Wat we zelf niet hadden verwacht: er was echt meteen animo voor ons project. Jardin Juliette werd gevonden en bezocht. Er kwamen yogadocenten langs, en andere mooie mensen met holistische levenswijzen, die blijkbaar al jaren op zoek waren naar een plek in Nederland. Dat waren mooie ontmoetingen, waaruit samenwerking is ontstaan. Het bleek precies de goede timing. We mochten allebei weer lesjes gaan geven. Paul gaf privéles in Amsterdam en therapieles in Noorbeek.’

Paul: ‘Ik ging ook online lesgeven via zoom. Dat vond ik eerst niets, maar ik was uiteindelijk erg blij mijn leerlingen weer te zien en toch een les te kunnen bieden. Julie startte privélessen in de studio in Noorbeek en wist coronaproof de herberg recreatief te verhuren aan kleine groepen. Al deze activiteiten hebben Jardin Juliette financieel overeind gehouden.’

Julie: ‘We hebben echt geluk gehad met zo’n oud pand uit 1900. Gelukkig hebben we afgelopen jaar geen grote onvoorziene kosten (verdere lekkages, kortsluitingen of kapotte cvs) meer gehad.’ Knock knock! Ze klopt af op de oude houten keukentafel.

Heimwee?

yoga internationaal

12

Bijna in koor: ‘Geen moment!’

Paul: ‘Ik ga wel af en toe het stadsleven opsnuiven en geef dan lessen in de studio. Dat voelt altijd erg fijn. Maar als ik terugrijd, maakt mijn hart een sprongetje als ik in Maastricht uit de tunnel kom en de heuvels van Limburg zie. Toch is het niet alleen maar pret hoor. In het najaar en in de winter kan het behoorlijk koud zijn in zo’n oud huis.

We zijn behoorlijk ‘winterhard’ aan het worden.’

Hij lacht: ‘Wat ook een mooie ervaring is.’

Julie: ‘Veel mensen komen langs, soms is het best druk. En we zijn erg van het met open armen ontvangen, maar soms werd ons dat wat veel.

We hebben geleerd bij het bezoek grenzen aan te geven. Er komen nu regelmatig vrienden, kennissen en yogaleerlingen van Paul bij ons logeren, die in ruil hun handen uit de mouwen steken. Dat is een mooie vorm van samenwerken. Er is altijd genoeg te doen.’

Hebben jullie elkaar beter of anders leren kennen?

Julie, over Paul: ‘De fijne en mooie rust van Paul kende ik al, maar die werd nu een totale lifesaver.

Zijn relativeringsvermogen, oog voor wat essentieel is in het leven, heeft mij tijdens de start van dit project door veel momenten van onrust heen geholpen. Bij de lekkages, schapen die ontsnapten en net gelegde houten vloeren die opbolden, was

‘Volg je dromen en geniet van de reis!’

hij een rots in de branding. En het gemak waarmee Paul toch, na zijn aanvankelijke verzet, met de online lessen via Zoom is begonnen, heeft mij aangenaam verbaasd.’

Paul, over Julie: ‘Julie gaat zeer organisatorisch te werk, ze is een planner en een netwerker. Ze heeft een totale ommezwaai gemaakt naar het leven hier en is in een samengaan met de natuur geland.

Ze wil de natuur, de aarde mooier maken, streeft naar een grotere biodiversiteit. Ze is heel idealistisch.

En daar staat die stadsvrouw en ex-KLM-dame nu, met haar zwarte nagels van buiten in de aarde werken, elke dag weer. Ze staat tot mijn verbazing zó 2,5 uur te spitten! Stralend toont ze dan de zoveelste nieuwe eetbare plant in onze mooie, goede grond.’

Dat ging vast niet vanzelf, dat leven met de natuur?

Julie: ‘In het begin dacht ik “Oei, die 3 ha weide met oude hoogstambomen. Hoe moet dat?

Appelbomen verzorgen? Oogsten?” Ik had alleen maar vragen, en dacht dat ik iets moest doen, maar wat dan en hoe? Nu twee jaar later staan het beheer van de wei en de appeloogst op poten. We hebben veel geleerd door te kijken naar wat de bomen zelf doen.’

Paul: ‘Ik had ook nog geen enkel overzicht in het eerste jaar. Wel was ik altijd al begaan met natuur en dieren en had ik allerlei principes. Je vindt hier alles prachtig in het begin, maar dan ga je praten met de mensen, en beter kijken en dan blijkt niet alles zo mooi. Er is nog genoeg niet in orde, zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dan vallen de schellen je soms van de ogen.

We hebben nu schapen rondlopen, en hiernaast lopen dikbilkoeien: prachtige dames, die worden vetgemest voor de slacht over een jaar. Maar dan hebben ze wel een buitenleven met ruimte gehad.’

Julie: ‘De mensen die hier eerst woonden waren zich bewust van het belang van goede grond. Er is op onze wei gelukkig nooit met bestrijdingsmiddelen gewerkt.’

Paul: ‘Als je het goede met de natuur voor hebt, dus leven en laten leven, dan is er wederzijds vertrouwen.

De natuur voelt alles.’

Julie: ‘Je raakt doortrokken van de natuur.’

Paul: ‘We zijn dezelfde materie, dat gevoel gaat zich uitbreiden. Dieren, bomen, gras, mensen, dat gaat samen, en in elkaar op.’

SOULMATES

Julie: ‘Ik wil een lans breken voor de boeren die op last van overheid verplicht hun bedrijven op een bepaalde wijze hebben opgebouwd. We begrijpen hun frustratie heel goed, maar in de toekomst moet het toch anders gaan.’

Paul: ‘We moeten terug naar kleinschaligheid, naar kleinere dorpen, communities, die verbonden zijn met elkaar. Dat proberen wij te doen en dat geeft zeer positieve ervaringen.’

Julie: ‘Onze grote wens voor de komende jaren is, dat onze gasten uit de stad, maar óók mensen uit de buurt verbindend en kleinschalig met de natuur kunnen samenwerken. Een zeisworkshop op ons land is al een mooie start.

Ook de match van onze yogaretreats met de natuur voelt goed. In de lessen en door de reacties van onze gasten. Ze voelen zich echt even weg uit de stad.

“Het is hier net Frankrijk!”, zeggen ze dan.’

Paul: ‘Er komt natuurlijk heel veel bij kijken. We zijn onze droom aangegaan en in het diepe gesprongen.

Dat is zó verfrissend, je voelt je springlevend. Je leert de reis op een open pad waarderen en gelukkig is er geen eindpunt. Volg je dromen en geniet van de reis!’

‘Het is hier net Frankrijk!’

13

Nog tips voor dromers en vertrekkenden?

yoga internationaal

Meer infomatie: jardinjuliette.nl

Hoe ga je om met de mensen die anders kijken naar die natuur?

SERIE

VERSTILD BEWEGEN MET QI GONG ‘De wijsheid van je lichaam is zó divers’

Tekst Wendy-Joyce Meijer | Foto’s Jeannette Huisman | Styling & make-up Ingrid Coenen | Locatie Tuinpark Rust & Vreugd Schellingwoude

D

e grote landing in mijzelf begon eigenlijk met Tai Chi Tao. En wat voor een landing! Alle principes van tai chi raakten mij vanaf dag één. Dat ik niet beter mijn best moest gaan doen, dat ik het ook nooit fout kon doen, hoogstens anders, dat raakt mij (nog steeds) diep.

De acceptatie van wat er in het moment is maakt dat ik zacht en vriendelijk voor mezelf ben. Je eigen Meester zijn, doen wat bij jou past, maakt dat ik mijn eigen verantwoordelijkheid neem. Het nietcompetitieve element is een absolute verademing.

De oordeelloosheid maakt dat ik mezelf kan zijn, de verstilling van de bewegingen maakt dat ik mezelf

kan zien. Door de rust, en het naar binnen keren zonder het contact te verliezen met de buitenwereld, geeft Tai Chi mij verstilling en een wakker gevoel tegelijkertijd. Ik voel me helemaal in balans, helemaal yin-yang.

Inmiddels zijn mijn qi-gonglessen een mix van Tai Chi Tao, gekleurd met de denkwijze en bewegingsfilosofie van Tai Chi Choice (van tai-chimeester Martin Wessels) en sinds een jaar verweef ik de oefeningen met het gedachtengoed en bovenal het taalgebruik vanuit de Zijnsoriëntatie. Maar ook de kennis over vechtsport of de wijze van een serie bewegingen aanleren vanuit de danswereld vervlecht ik soms met qi gong.

15 yoga internationaal

Sinds bijna twintig jaar verdiept qi-gongdocent Wendy-Joyce Meijer zich in lichaamswerk. Eerst via de ‘yange’ kant, de vechtsport, toen meer naar de ‘yinne’ kant. Van Tai Chi Tao, oversteken naar Lindy Hop dansen, terug naar Tai Chi Choice, en doorsteken naar Ecstatic Dance. Recentelijk kwam daar de visie op lichaamswerk vanuit Zijnsoriëntatie bij. Meer en meer ervaart zij hoe belangrijk lichaamswerk is, in welke vorm dan ook: uit je hoofd in je lichaam landen, voelen en doorvoelen, luisteren naar wat je lichaam te zeggen heeft.

Dat is dienstbaar zijn aan je lijf. De wijsheid van je lichaam is zó divers!

Voor de complet e serie in beweging kijk op onze website en doe m ee:

yoga internationaal

16

De basis van deze oefening komt van Kristin Neff.

Zij is universitair hoofddocent aan de Universiteit van Texas, Austin. Geïnspireerd vanuit het boeddisme heeft ze op wetenschappelijk niveau onderzoek gedaan naar zelfcompassie waaruit een acht weken durende training is ontwikkeld om zelfcompassievaardigheden te ontwikkelen. In een van haar publicaties heeft Kristin het over de waarneming als je simpelweg je handen met de palm naar boven voor je houdt, alsof je ontvangt met armen gestrekt. En wat gebeurt er als je vanuit die positie de palmen naar buiten (van je af) draait, alsof je een grens aangeeft? Wat gebeurt er met je

1

van binnen? Kun je zacht en vriendelijk voor jezelf zorgen? Deze oefening heb ik verder uitgebouwd naar een simpele maar effectieve qi-gongoefening waarin zelfcompassie, grenzen aangeven, zelfbescherming en kwetsbaarheid kunnen worden gevoeld.

Wendy-Joyce Meijer is qi-gongdocent in Tai Chi Tao en Tai Chi Choice: taichitaowest.nl zelfcompassie.nl/kristin-neff/ TIPS: taichitaogroep.nl, chichoice.nl en centrumzijnsorientatie.nl

2 Handen ‘drijven’ van je buik, terwijl je je iets opricht, en komen naast je heup, palm naar achter. Zink iets in.

3 Je basishouding is: ga staan met zachte knieën, ontspannen schouders. Voel de aarde via je voetzolen. Je geest is zo ruim als de hemel en je blik is open, je neemt slechts waar zonder te focussen met de nietsziende blik. Je gevoel is

Visualiseer touwtjes aan je polsen en iemand die aan de

rustig en zacht stromend. Neem de tijd om te landen

touwtjes trekt. Je armen drijven moeiteloos tot harthoogte.

voordat je de beweging inzet.

Palmen zijn naar beneden gericht en nemen qi van de

Handen op je grote Dan Tien (ook wel ‘hara’ genoemd).

aarde op.

SERIE TAI CHI TAO Tai Chi Tao is gebaseerd op het taoïsme, waar uitgegaan wordt van de verbinding met de natuur om je heen en de natuur in jou. In Tai Chi Tao gaat het om gezondheid,

4

welzijn en vooral ontspanning. Het zijn ronde, zachte vormen, toepasbaar voor iedereen ongeacht leeftijd of beperkingen omdat je beweegt naar wat jouw lichaam aankan. Je traint geen conditie of uithoudingsvermogen, maar werkt met de energiestromen in het lichaam terwijl je tegelijkertijd je spieren traint.

17 yoga internationaal

5 Draai de palmen naar de hemel en voel wat deze open,

Draai de palmen van je af en voel wat deze krachtige

ontvangende houding met je doet. Ontvang hemelse qi.

houding met jou doet.

6

7

Draai de vingertoppen naar elkaar, onderarmen komen

Ellebogen gaan zijwaarts, ‘trek’ de qi uit elkaar, maak

op één lijn.

het ruimer.

WAT IS NOU QI GONG EN WAT IS TAI CHI? Qi gong betekent zoveel als ‘werken (gong) met levensenergie (qi)’ en is een vrij nieuw begrip, ontstaan halverwege de vorige eeuw.

Qi gong is de kunst om het leven niet aan je voorbij te laten gaan.

Tai chi betekent ongeveer ‘grote uiterste’, vrij vertaald: leven in harmonie met yin-yang.

Alle tai chi is sowieso qi gong omdat je altijd

Je kunt jezelf alleen in stilstaand water zien (taoïstisch gezegde)

8

9

yoga internationaal

18

met de levensenergie werkt.

Richt je iets op. Palmen draaien naar buiten zijwaarts.

Voel wat deze krachtige houding met je doet terwijl je hart open is. Je ontvangt qi aan weerszijden via je handpalmen.

10

Draai de palmen omhoog en ontvang hemelse qi.

11

Draai de palmen naar beneden en naar achteren.

Afsluiting in rust: richt je op en breng de qi naar je grote Dan

Houd ruimte in je okselgebied. Herhaal deze oefening

Tien (hara). Voel de ‘oogst’ van deze serie bewegingen. Blijf

zes tot acht keer.

minstens 30 seconden in stilte staan, zolang het goed voelt.

ADVERTORIAL

Yoga & Dans als Levenskunst Buiten is binnen, binnen is buiten

Met Yoga & Dans neem je de

Die beleving bleef bij mij, ook wandelend door de jungle en paardrijdend op het strand. Ook ervoer ik opnieuw, dat wanneer ik van binnenuit de connectie met iemand maak, diepere lagen worden geraakt. Diep van binnen verschillen jij en ik niet zo veel van elkaar. De barrière, die woorden kunnen opwerpen, valt weg, juist omdat je elkaars taal, een uitingsvorm, die hoort bij Manipura chakra, niet zo goed beheerst.

beweging waar zoals die van binnenuit ontstaat. Op een gegeven moment ervaar je het samenvloeien van de beweging met de energie die er om je heen is. Je bent deel van het geheel en je eigenheid resoneert mee. Binnen is buiten, buiten is binnen. Zoveel mensen hebben deze ervaring al met ons gedeeld tijdens de opleiding en de workshops Yoga & Dans. Wil je Yoga & Dans zelf ervaren? Op onze websites vind je

Intuïtie, verbonden met Aijna chakra, krijgt daardoor een grotere rol in de communicatie met de ander. Het is daarbij belangrijk om te kunnen vertrouwen van binnenuit, vanuit je eigen basis,

Weer thuis vertel ik Magda mijn ervaringen over het contact maken van binnenuit, waarop Magda haar ervaring deelt ‘Waar ik ook ben, ik herken mijn naaste omgeving. Het klinkt misschien ontnuchterend, tijdens mijn reis naar India zag ik de verbindingsbrug over de Ganges naar de plek waar de ashram PARMARTH Niketan zich bevindt. Er ontvouwde zich een sfeer waarbij ik als kind bij de grote brug over de IJssel bij Deventer stond.

de data van onze workshops. www.ilseanthonijsz.nl/workshops www.magdasamson.nl/ yoga-dans/workshops

Zo was ook voor mij het patroon van de opgedroogde klei in een rivierbedding in Griekenland gelijk aan de poriën van mijn huid. Alles wat ik in de buitenwereld waarneem, bestaat ook in mij. De herkenning is van binnenuit. De collages die ik maak zijn een weergave van wat ik zie. De energie van de zon die deze zomerperiode met zich meebrengt is zichtbaar in de afgebeelde collage.’

19

Muladhara chakra. Hoe steviger je contact met je basis, hoe meer je kunt vertrouwen op je intuïtie. Van buiten naar binnen.

Om vervolgens van binnen, vanuit het hart, de energie van Anahatha chakra, contact te maken.

yoga internationaal

I

lse vertelt: ‘Toen ik op reis was in Costa Rica belandde ik in Nicoya in een duurzaam gebouwd hotel. De volgende ochtend viel mijn oog op de mooie houten vlonder bij het hotel, omringd door het groen van de jungle; ik besloot daar mijn yogamat op te stappen. Toen ik na de eindontspanning mijn ogen opende, voelde het alsof ik oploste in de heldergroene toppen van de bomen. Ik werd bevestigd, ik ben deel van het geheel.

Een ander pad bewandelen Dianne Schutmaat over het succes van Mindful Run

Mindful Run leert mensen hun balans te voelen. Yoga is daar een essentieel onderdeel van. De combinatie van (hard)lopen, yoga, ademhaling en mindfulness inspireert om bewust in het leven te staan en je hart te volgen.

Tekst Annelies Bakker | Foto’s Andy Astfalck

yoga internationaal

22

Waar komt het idee van Mindful Run vandaan?

‘Mensen voelen de behoefte om terug te komen bij zichzelf. Ze zijn gestrand in de snelle stroom van onze samenleving; ze zitten niet meer in hun eigen stroom. We merken dat veel mensen hierdoor in de knel komen. Er moet iets veranderen. Vaak is het een ingrijpende gebeurtenis die tot dat inzicht doet komen. Dan ga je een ander pad bewandelen.

Werken en beweging hebben een heel andere betekenis gekregen in mijn leven

Mindful Run helpt om contact te maken met jezelf, waardoor je beter weet waar je naartoe wilt.’

Ben je zelf ook door een ingrijpende gebeurtenis op dit pad terechtgekomen?

‘Ik groeide op als nuchter meisje op een Twentse boerderij. Niet lullen maar gewoon doen. Ik sportte veel en werkte me ongans. Als adviseur voor duurzame inzetbaarheid reisde ik kriskras door het land. Toen ons eerste kindje werd geboren ging ik onvermoeibaar door met werken, zelfs ’s avonds als hij sliep. Dat veranderde noodgedwongen toen onze dochter Lynn werd geboren.

Lynn is ernstig meervoudig beperkt. In één klap werd ik stilgezet. Ik werd gedwongen om in contact met mezelf te komen. Opeens was de toekomst niet meer zeker, had ik niet meer de controle die ik dacht te hebben. Lynn kan niet praten, niet lopen, niet zitten. Ik weet niet eens

Oefeningen

Mindful Run-asana – De boom

Op één been balanceren is een prachtige oefeningen voor iedereen die veel hardloopt of wandelt. Met het versterken van je benen en verbeteren van je balans verklein je de kans op het verstuiken van je enkel of dat je valt als je op een trail of een ander oneven

SPORT of ze denkt. Ik zie alleen haar emoties. En die zijn altijd waar, in het moment. Dat besef heeft mijn ogen geopend. Hoe puur en mooi je daarin kunt zijn. Dat je helemaal echt bent. Het enige wat zij beleeft zijn haar emoties en de energiestromen in haar lijf.’

oppervlak rent of wandelt. En deze oefening kun je heel mindful

kunnen houden? Wat voel en ervaar je? Heb je bepaalde gedachten tijdens de oefening? Probeer je volledig bewust te zijn van de huidige ervaring, zonder oordeel.

Mindful Run-ademhalingsoefening – Hoeveel keer adem jij per minuut?

Neem met een stopwatch op hoeveel je ademt per minuut in rust, zonder iets aan je ademhaling te veranderen. Eén in- en uitademing is één ademhaling. Lees daarna pas verder.

Zes tot tien ademhalingen per minuut is eigenlijk al voldoende.

Mensen die ontspannen zijn ademen rustig en via de neus. Als je een gehaast leven hebt, kan het zijn dat je door je mond gaat ademen en te oppervlakkig. Hierdoor wordt het stressniveau nog meer opgejaagd. Juist daarom is het goed om je bewust te worden van je ademhaling. Door de focus naar je neusademhaling te verleggen laat je je gedachten met rust en kom je weer in de ontspanning. Je gaat vanzelf rustiger ademen.

Mindful Run-meditatief (hard)lopen – Wandelen of hardlopen met een mantra Er zijn momenten in je leven dat het hardlopen of wandelen wat minder lekker gaat, dat de motivatie ontbreekt om te gaan of dat je het te druk is in je hoofd. Op zo’n moment kan het helpen om te wandelen of hardlopen met een mantra. Een mantra is een woord

En op dat moment ben je de spirituele kant opgegaan.

‘Werken en beweging hebben een heel andere betekenis gekregen in mijn leven. Yoga helpt me om te voelen hoe het met me gaat, om geestelijk en lichamelijk soepel te blijven. Als er spanning in mijn lijf komt, dan voel ik met yoga gelijk heel goed waar het zit. Je komt echt in contact met jezelf.

Daarom is yoga ook een essentieel onderdeel geworden van ons vijfweekse Mindful Runprogramma. Door de combinatie van yoga en hardlopen lukt het ons om meer mensen hun eigen balans te laten voelen. We besteden daarbij veel aandacht aan de ademhaling. Wat veel mensen over de gehele dag doen (als ze niet actief aan het bewegen zijn) is te veel ademen. Hierdoor krijgen ze een hogere hartslag en dat kost onnodig veel energie. Met als gevolg dat je te moe kunt zijn om dan in de avond nog te gaan hardlopen of wandelen.

Let maar eens op gedurende dag hoe jij ademt.

Onze droom is om mensen te laten voelen dat er zoveel moois is in het leven. Geluk draait om heel kleine dingen en momenten. We willen mensen inspireren om bewust in het leven te staan. Volg je hart en kies je eigen weg, laat het leven niet aan je voorbijgaan.’

of zinnetje dat je continu herhaalt. Het meermaals herhalen van dit woord of deze zin maakt dat je brein er vanzelf in gaat geloven en ernaar zal handelen. En doordat je je aandacht richt op één woord of zin, geef je je denken een opdracht tijdens het wandelen of hardlopen. Hierdoor dwalen je gedachten minder snel af.

Voorbeelden van een mantra zijn: • Ik loop superlicht • Dit moment is belangrijk • Ik geniet van alles wat ik zie • Hardlopen/wandelen geeft me energie • Ik voel de stress van me afglijden • Ik ben hier, nu, in dit

Tip:

Probeer verschillende mantra’s uit.

Zo ontdek je snel welke mantra voor jou werkt.

Hoe blijf je met zo’n groeiend bedrijf toch in balans?

‘Ik probeer zo dicht mogelijk bij mezelf te blijven.

De uitdaging is om me niet van mijn pad af laten brengen. We groeien snel en dat is heel mooi, maar je komt ook op een punt dat je keuzes moet gaan maken. Vandaag merkte ik bijvoorbeeld dat het belangrijk is om meer tijd vrij te houden voor mezelf. Je zou het niet denken, maar ook ik heb soms moeite even te gaan wandelen, hardlopen of fietsen. Als ik veel te doen heb dan gun ik dat mezelf niet, lijkt het wel. We hadden van tevoren ook echt niet kunnen bedenken dat Mindful Run zo snel zou groeien. We hebben zelfs nog nooit een jaarplan gemaakt! Toch hebben we nu 220 instructeurs en op jaarbasis nemen zo’n 10.000

23

oefening. Welke spieren span je allemaal aan om je balans te

yoga internationaal

beoefenen. Ervaar maar eens wat er allemaal gebeurt tijdens deze

mensen deel aan onze programma’s. Dat is heel bijzonder.’

Denk je dat Lynn meekrijgt wat voor impact jullie hebben?

yoga internationaal

24

‘Ik heb zoveel vreugde beleefd. Mijn grenzen weer gezien en mogen benoemen. Niks is goed of fout, het is balans vinden in het gaan en staan. De zintuigen worden geprikkeld, de adem, inspanning, ontspanning, in het moment zijn, kennis opdoen en dit alles verpakt in een mooi spel in de natuur. In een tijd van afstand en beperkingen is het een verrijking om dichter bij jezelf te zijn.’

Deelnemer Connie over Mindful Run

‘De energie die wij krijgen van dit werk krijgt ze zeker mee. Onze dochter is een vrolijk en blij meisje, ze is heel puur. Als wij stress hebben of niet lekker in ons vel zitten, dan zal dat een effect hebben op hoe zij zich voelt. Ze is een echt gevoelsmensje. Dus des te belangrijker om je hart te volgen en te doen wat je echt het liefste doet.’

Dianne Schutmaat en haar man Martijn Mensink wonen met zoon Stijn (9) en dochter Lynn (6) in het historische plaatsje Oosterbeek. In 2014 richtte Martijn Mindful Run® op en een jaar later sloot Dianne zich aan. Inmiddels runnen ze een heel rijtje aan prachtige initiatieven, waaronder Mindful Cycling en Mindful Run 4 Kids.

Meer over het aanbod van Dianne en Martijn: mindfulrun.nl

COLUMN

Zen, zin & onzin Mieke Bouma speurt naar verhalen die inspireren en de weg wijzen naar de verborgen wijsheid van je eigen bestaan.

Door Mieke Bouma | Fotografie Ben Kleyn

Het is inmiddels een veel gebruikte metafoor: het konijnenhol als beeld voor een wereld waar alternatieve waarheden en vertekende wereldbeelden gelden. Via een paar clicks beland je zo in een virtuele filterbubbel, waar je alleen je eigen waarheid terug gespiegeld krijgt.

Het konijnenhol kennen we uit Alice in Wonderland. Alice komt in een bizarre werkelijkheid terecht nadat ze een wit konijn is gevolgd. In de film The Matrix staat het konijnenhol symbool voor de mensheid die niet doorheeft dat men in een computersimulatie leeft. Hoofdpersoon Neo mag kiezen tussen een blauwe en een rode pil.

Slikt hij de blauwe, dan blijft hij onwetend, kiest hij de rode, dan leert hij de echte waarheid en komt hij erachter hoe diep de rabbit hole is.

Nu verwijt de ene groep de andere in zo’n hol te zitten. Dat leidt tot ruzies en polarisaties – zelfs tot in de lieve, spirituele yogawereld. In ieder hol is het gerieflijk toeven omdat je er alleen maar gelijkgezinden tegenkomt. In een konijnenhol geldt maar één waarheid. Kom je iemand tegen uit een ander hol: pantser je dan en hou vast aan je eigen gelijk. Maar wat is de waarheid?

Daarover vond ik dit verhaaltje:

25

Een oude wijze meester trok iedere ochtend met een aantal leerlingen de bergen in en al wandelend wijdde hij zijn volgelingen in de geheime natuurwetten en de kosmische patronen in. Op één van die wandelingen vroeg een leerling: ‘Meester, wat is de waarheid?’

yoga internationaal

Konijnenhol

De oude meester nam zijn leerlingen mee naar bloem en wees op een grote dauwdruppel die schitterde in de ochtendzon. Hij vroeg: ‘Wat is de kleur van deze waterdruppel?’

‘Rood,’ zei de één. ‘Oranje,’ zei een tweede. ‘Nee, geel!’ riep een derde. ‘Groen, meester,’ zei een vierde. ‘Blauw! Paars! Violet!’... Er ontstond een felle discussie die uitmondde in een gevecht. De leerlingen rolden over elkaar heen, schreeuwend, overtuigd als ze waren van hun eigen gelijk.

MIEKE BOUMA is storycoach, auteur en dramadocent.

De meester keek toe en zei: ‘Kijk, dat gebeurt er nu altijd met de waarheid... Jullie eigenen hem toe en maken ruzie. En hoe krachtiger ieders overtuiging, hoe dikker de muur die jullie scheidt van de waarheid. Alleen als je bereid bent je je eigen waarheid los te laten, kom je enigszins in de buurt van de Universele Waarheid en kan de vrede tussen jullie terugkeren.’

Verhalen vormen

Met andere woorden: iedereen uit zijn konijnenhol!

storytellingacademy.nl

de rode draad en inspiratiebron in haar leven en werk. En verder: yoga, schrijven, films, wandelen en lesgeven.

ADEM EN EXTASE yoga internationaal

26

De helende krachten van adem en klank

Arno Nistal ten Veen is rebirthing-ademspecialist, en Ilanit de Wilde werkt met klank. Zij brengen hun passies – het begeleiden van mensen in hun spirituele groeiproces – en hun liefde voor adem en klank samen. ‘Adem en klank vloeien samen tot een helend energieveld dat vibreert tot diep in al je cellen.’ Bovendien zijn ze geliefden, een match made in heaven. Twee spirituele zielsverwanten, met elk hun eigen specialiteit: een plus een is dríe!

Tekst Arno Nistal ten Veen en Ilanit de Wilde | Beeld Amilcar van Mulier

D

e wetenschap heeft inmiddels bewezen dat alles een eigen trilling, een eigen frequentie heeft.

Ieder levend wezen heeft z’n eigen trillingsgetal. Elke planeet, elke ster, elke plant, elk dier, elk orgaan in je lichaam, elke gedachte: alles trilt in zijn of haar eigen uniekheid. De vibratie van de levensenergie die door ademwerk geactiveerd wordt en door je lichaam stroomt, samen met de vibraties van klanken dringen diep door tot in de kern van elke cel van je lichaam en herstellen daar jouw natuurlijke trilling.

De helende kracht van de adem Centraal bij Arno’s ademwerk staat de ademtechniek rebirthing, ofwel bewust verbonden ademen.

Je doorbreekt daarmee je meest beperkende adempatroon: subventilatie. Dat is het continu te weinig ademen en het vastzetten of stopzetten van de adem.

In een ademsessie leer je langzaam vol en diep in te ademen en langzaam en ontspannen uit te ademen, terwijl je de pauzes weghaalt tussen de in- en uitademing. Je creëert dan golven van adem door je fysieke lichaam en golven van energie door je pranische (energetische) lichaam. Je fysieke lichaam krijgt voldoende zuurstof en je energie-

SPIRITUALITEIT

lichaam een overvloed aan Prana (levensenergie).

Dan vinden er diepe helingen plaats.

Je doorbreekt en geneest niet alleen je adempatroon, je doorbreekt en heelt allerlei dieperliggende patronen in je hele wezen. Je adem dringt door in je fysieke, energetische, emotionele en mentale lichaam. En jij bent tijdens zo’n sessie één, jij bent heel. Een goede ademsessie leidt dan ook tot inzicht in, en balans tussen al die verschillende dimensies in je lichaam.

Ademkatharsis

yoga internationaal

28

De ademkatharsis is een belangrijk onderdeel van de rebirthing-ademtechniek. Het is het moment in een sessie dat de adem het van je heeft overgenomen.

Voor je het weet zit je er middenin. Langzaam maar zeker raak je in een soort trance, een verruimd bewustzijn. Je adem wordt overgenomen door een macht, door een kracht, groter dan jij, groter dan jouw wilskracht. Tijdens een ademkatharsis trilt en vibreert er spanning los uit je ademspieren (en je hele lichaam) en wordt je natuurlijke diepe ademhaling hersteld. Onderliggende en onbewuste patronen worden doorbroken. Hier vinden diepe transformaties en helingen plaats. Na een ademkatharsis zal niets ooit meer hetzelfde zijn. Je voelt je bevrijd van een hoop onnodige angst, weerstand en negativiteit. Je adem is bevrijd, je denken is bevrijd, jij bent bevrijd!

Tintelingen en vibraties Op een bepaald punt in de ademsessie maak je contact met ‘goddelijke energie’ – zo noemen we het graag – met als gevolg dat je vibraties en tintelingen in je lichaam voelt. Het is de goddelijke levensenergie die door je heen stroomt, blokkades vibreren los en helingen ontstaan. Dit proces noemen we de energiekatharsis. De Prana brengt

SAMENGAAN VAN ADEM EN KLANK Nistal en Ilanit bieden diepgaande transformatieve en helende ervaringen.

Ze geven samen prachtige workshops waarin de helende krachten van adem en klank worden gecombineerd. Soms staat de adem centraal

opnieuw de verbinding tot stand tussen je lichaam en de energie van het universum (noem het God, of de Supreme Creator). De spanning die nog aanwezig is, wordt er min of meer uitgetrild. Deze spanning is het gevolg van wat wij bij rebirthing ‘negatieve mentale massa’ noemen, ofwel negatieve gedachten die letterlijk een massa hebben en je zwaar(moedig) maken. De energiekatharsis geeft je een nieuw lichaam (fysiek, energetisch, emotioneel en mentaal). Je voelt je op een heerlijke sensuele manier verbonden met je lichaam. Een overvloed aan lichamelijke kracht en een gevoel van veiligheid, vrede, gezondheid en extase stromen door je heen. Een goede ademsessie leidt vrijwel altijd tot een extatisch gevoel.

De helende kracht van de klank Ilanit kreeg jaren terug chronische Lyme. Ze kwam toen ook in contact met de helende kracht van klank. ‘Ik voelde mij iedere keer na een klankconcert als herboren.’ Doordat ze zo werd geraakt door de klanken, en haar hele systeem er zo positief op reageerde, heeft ze bij een natuurgeneeskundige een levend-bloedanalyse laten doen: vóórafgaand, en na een klankbad kun je op de foto’s het verschil van haar bloedcellen zien. Dit had zo’n impact op haar dat ze een klankopleiding is gaan doen en al snel zelf klankconcerten ging geven.

Er zijn veel scheppingsverhalen waarin wordt beschreven hoe het universum uit een klank, een vibratie of trilling is ontstaan. Van daaruit is alles verder gegroeid en zijn verschillende trillingen met elkaar gaan resoneren. Een spel van ritmes en melodieën. Een lied, dat ons bestaan vormgeeft.

En dat gaat zo ver als de klank van woorden. In de vedische kosmologie bijvoorbeeld staat de godin Saraswati voor de goddelijke kracht van het woord.

Woorden dragen een betekenis, klank en vibratie in zich. Woorden worden tot manifestaties. Alles heeft een eigen vibratie en alles resoneert met alles.

Wij zijn vibrerende wezens in een vibrerend universum. Het bestaan is als een lied dat gezongen wordt, een dans die gedanst wordt. Zing jij wel eens zomaar uit het niets, je eigen ziele-lied of levenslied?

in een ademworkshop, een andere keer de klank in een Healing Sound Journey. Soms is het mooi in balans. Nistal en Ilanit hebben dezelfde

Healing Sound Journeys

goeroe – Osho. Elementen van Osho’s werk zijn ook vaak onderdeel van

Elke klank – hoe dan ook gemaakt – veroorzaakt een trilling in de lucht die opgevangen wordt door je trommelvlies, maar die ook dwars door je huid

hun programma. Eén van de workshops die ze aanbieden en waarbij klank en trilling centraal staan is Kundalini Rising.

SPIRITUALITEIT

De ademkatharsis is een belangrijk onderdeel van de rebirthingademtechniek je lichaam in trilt. Harmonieuze klanken leiden tot innerlijke harmonie en zelfs tot harmonieuze symmetrische vormen (mandala’s). Mensen ervaren harmonie en symmetrie als schoonheid. Bij disharmonie of asymmetrie ervaren we afkeer, ongemak.

Het werken met harmonische klanken heeft een diep helend effect op ons welzijn. Klankconcerten zijn dan ook inmiddels niet meer weg te denken uit de yogawereld.

Aangezien alles een vibratie heeft, een trillingsfrequentie uitzendt, kunnen we rustig stellen dat

yoga internationaal

29

alles ook een klank voortbrengt. Trilling is klank.

Klank is trilling. Vibratie beïnvloedt vibratie en energie beïnvloedt energie. Met klanken kunnen we dus gewenste effecten teweegbrengen en diep doordringen in onze verschillende ‘lichamen’: fysiek, emotioneel, energetisch en mentaal.

Tijdens een individuele klankheling of een Healing Sound Journey (klankconcert) ga je ontspannen liggen. Je sluit je ogen en geeft je over aan de klanken die worden gemaakt. De klanken komen van Tibetaanse en kristallen klankschalen, gongs, navajofluiten, shrutibox, onze stemmen, mantrazang, affirmaties en andere instrumenten.

Ademworkshops en Healing Sound Journeys vind je via de website en het online platform van Arno Nistal ten Veen en Ilanit de Wilde: ademenextase.com

Het lijf is het krachtigste vehikel om jezelf te ervaren. Daarover gaat embodiment. Het is de belichaamde hier-en-nu-ervaring. In deze reeks pluk ik voorzichtig aan de bewegingen die je hierin kunt volgen. Het idee is dat zo een dieper vertrouwen ontstaat en je ze daardoor makkelijker kunt toestaan.

Verticale uitlijning

De vijfde beweging van embodiment

FILOSOFIE

Ken je dat, die weerzin tegen spanning, inclusief alle vormen van moeten, hoeven, opjagen en onderdrukken? Ik wel. Tegelijk durf ik ontspanning slechts zelden te ontvangen. Althans niet werkelijk, niet tot op het bot. Je zou een lachstuip krijgen van deze tegenstrijdigheid. Ditmaal neem ik je mee naar de paradox in de vijfde beweging van embodiment: de verticale uitlijning Tekst en illustraties Noële Ruitenberg | Foto Adobe Stock

Vagebond Meer zicht op wat gaande is, kan ons helpen om directer te herkennen. In dit geval breng ik graag Stephen Porges met zijn polyvagaaltheorie ten tonele. Hij toonde wetenschappelijk aan wat we op de mat al wisten: als mens moeten we het stellen met twee oerverlangens – naar veiligheid en naar verbinding. Kortom, zoals ook hierboven geschetst, een verlangen naar geborgenheid, houvast, bevestiging en een verlangen naar samenvallen, openheid, opgaan in het grote geheel. Of we dat nou tof vinden of niet, deze oerverlangens zijn allesbepalend voor de regulatie in ons lijf. Stephen Porges verheldert hoe belangrijk het waarnemen vanuit het autonoom zenuwstelsel, inclusief hart en andere

organen, hierbij is. ‘Neuroceptie’ noemt hij dat: een waarnemen zonder denken en bewustzijn.

De sterkste infolijn in dit netwerk van onze oerverlangens, is de nervus vagus, de ‘zwerfzenuw’ (denk aan vagebond).

Deze vagebond zie je terug in een zeer beeldend element van zijn theorie: het model van de autonome ladder met drie niveaus. Op het bovenste niveau vind je de ventrale vagale, halverwege de sympathische en onderaan de dorsale vagale regulatie. Oftewel, heel kort door de bocht: bovenin zit ‘de grote okay’, middenin de action-flight-fight en onderaan de freeze-flop&drop.

Deze theorie maakt kraakhelder wat er in yoga gebeurt. Yoga herstelt heel letterlijk ons vermogen om heen en weer te bewegen op de ladder. We stimuleren verstilling in overactieve patronen en activeren geblokkeerde lijflagen en beweegpatronen.

Daarmee bevrijden we ons van oude zooi en een onvermogen om te bewegen. Je kunt zeggen dat de eerste drie bewegingen van embodiment, waarin wilskracht je echt nog een stukje kan helpen, je bovenaan de ladder brengen. En dan?

31

‘Zo bezien, is het lijf als de naald van een kompas, die je op de yogamat ijkt’

yoga internationaal

J

e staat in Tadasana op je mat, de andere bewegingen van embodiment zijn gaande. Temidden hiervan zoom je mild in op een specifieke ademdeining: die van op en neer. Je herkent hoe de ademin je activeert, je optilt, de strekreflex van je rug aanwakkert en ruimte brengt in de hartstreek. En dan komt de adem-uit. Die zet je weer met de voeten op de grond, kalmeert je en houdt je hand-in-hand met zwaartekracht hier.

Dit resulteert in een verticale uitlijning tussen hemel en aarde, tussen wortels en vleugels, tussen zijn-in-lijf en zijn-in-het-geheel, tussen de heimweenaar-heel en de angst-om-jezelf-te-verliezen. Zonder dat je daar bewust iets voor doet. Zo bezien is het lijf als de naald van een kompas, die je op de yogamat ijkt. Wat is hier gaande?

Daar bovenin de ladder? Daar helpt wilskracht ons niet en dekken woorden de lading niet meer.

OEFENINGEN * • Van de stoel (Utkatasana) naar

yoga internationaal

32

Ondraaglijke lichtheid op de mat

staan: in slow, slow motion ga je

Excruciating, dat Engelse woord raakt nogal letterlijk deze ervaring. Laten we bijvoorbeeld in de houding vogel (Prasarita Padottanasana) gaan staan. Wat gebeurt er als we – uitgelijnd en wel – een tandje meer, een tandje voller de ontspanning ontvangen? Zwaartekracht krijgt meer invloed op onze houding en daarmee kantelt ons houvast.

Vanzelf ontstaat meer ruimte en een grotere rol voor de adem. In de staande houding (Tadasana) maakt de ontspanning steviger en opener tegelijk, vloeibaar. Je staat als een deinende, oerstevige boei.

Als de tegengesteldheid van de verticale uitlijning samenvalt, maakt ons dat dus opener en meer onderdeel van het grote geheel. Moeiteloos dijt dit uit. Misschien komt hij even langs, de ‘help, ik los op!’ En als je ook daarbij kunt blijven, ontstaat iets nieuws, alsof de houding voor je, door je is.

Veiligheid wordt vanzelfsprekend. Het vuur vuurt, in deze niet te controleren lichtheid. Verhip, waar is de embodiment nu, waar is het lijf? Hiermee raken we de werkelijke essentie van wat gaande is op de mat.

vanuit stoel naar staan op de

De essentie van embodiment is niet vast te pinnen. Dit artikel en deze woordwolk zijn vreugdevolle pogingen om iets ervan te raken.

Wie weet ontstaat te midden hiervan, zo nu en dan een caleidoscopische helderheid.

lijfs.nl

ballen van je voet, om dan in staan, met de voeten geheel op de grond, alles samen te laten vallen: de brede lijnen omhoog én de meer strakke lijnen naar beneden en daarbinnen het boeiachtige drijven op ademdeining.

• Van de stoel naar boom (Vrkasana): zie hierboven, waarbij je hier in stoel al je balans naar één been brengt. Eventueel kun je daarna door naar een heldvariant op één been, zoals de ‘danser’ of held 3 met je romp en armen parallel aan de grond.

• Van vogel (Prasarita Padottanasana) naar kameel (Ustrasana) naar held 1 (Virabhadrasana 1).

HATHA YOGA

Sthira Sukham Asanam voor een holistische gezondheid

Volgens de yogafilosofie is gezondheid de balans en het juist functioneren van alle lichamelijke, geestelijke en energie-systemen. Asana’s (houdingen) zijn in vroeger tijden ontworpen om holistische gezondheid te bevorderen door de interne lichaamssystemen in balans te brengen. Toen yoga populair werd, begon de focus van de beoefening te verschuiven naar het verstevigen en strekken van het musculoskeletale systeem.

H

et belangrijkste verschil tussen Hatha Yoga en dynamische yogastijlen is de manier waarop de asana’s worden uitgevoerd. De klassieke geschriften omschrijven asana’s met de woorden sthira sukham asanam, waarmee de toestand wordt beschreven waarin het lichaam en de geest zich stabiel en comfortabel in een houding bevinden. De manier van yogabeoefening, dynamisch versus statisch, heeft een directe invloed op ons autonome zenuwstelsel.

Ons lichaam wordt bestuurd door het autonome zenuwstelsel, dat bestaat uit twee subsystemen: het sympathische en het parasympatische zenuwstelsel. Het sympathische zenuwstelsel staat bekend om zijn vechten-of-vluchten-reactie. Het parasympatische zenuwstelsel brengt je lichaam in een rusten-en-verterentoestand. Het biedt tegenwicht aan het sympathische zenuwstelsel, brengt het lichaam weer tot rust. We weten allemaal dat spanningen (stress) ongezond zijn. Ze

brengen het sympathische zenuwstelsel op gang, dat vervolgens nog meer spanning veroorzaakt. Dit door spanning veroorzaakte kringproces veroorzaakt veel voorkomende chronische ziekten.

Bij een gezond persoon zijn de wisselingen tussen de twee systemen gelijkmatig, vloeiend en snel. Behalve externe en psychologische factoren, wordt het sympathische zenuwstelsel ook door het gebruik van je spieren of een versnelde ademhaling geactiveerd. Energieke en dynamische yoga-asana-stijlen activeren het sympathische zenuwstelsel.

Aan de andere kant zetten comfortabele oefeningen en een langzame en bewuste ademhaling het parasympatische zenuwstelsel in werking. In deze toestand functioneren alle inwendige organen en klieren op de juiste manier. De beoefening van langdurige, comfortabele en stabiele houdingen helpt onbalans tussen de sympathische en parasympatische systemen voorkomen en leidt tot een betere algehele lichamelijke en mentale gezondheid.

Hoe weet je dat je in een staat van sthira sukham asanam bent tijdens een houding?

• Je geest is helder en kalm.

• Je ademhaling en hartslag zijn rustig.

• Je spieren zijn actief maar niet verkrampt.

Ram Jain is oprichter van Arhanta Yoga Ashrams & Online Academy. arhantayoga.nl

33 yoga internationaal

Tekst Ram Jain | Foto Arhanta Yoga | Vertaling Kalyani Hauswirth-Jain

Yogadocente en promovendus microbiologie Alicia Berkvens combineert beide passies

Alicia Berkvens is een bevlogen yogadocente en doet tegelijkertijd haar promotieonderzoek in systeemmicrobiologie. De wetenschapsen yogawereld lijken ver van elkaar af te staan, maar Alicia haalt juist inspiratie uit de combinatie: ‘Ik gebruik mijn biologiekennis als inspiratie voor mijn yogaposes.’

Tekst en foto's Mara Giamboi

Door yoga en meditatie kom ik tijdens wetenschappelijk werk in een flow

‘I

k ben altijd heel onderzoekend geweest, vanuit een grote nieuwsgierigheid naar alles in en buiten mezelf. Ik kan me eindeloos verwonderen over de werking van de natuur. Als klein meisje nam ik blaadjes die ik buiten vond mee naar huis en bestudeerde ze onder een microscoop. Mijn vader was met zijn biochemie-achtergrond mijn wandelende encyclopedie. Ik kon hem altijd alles vragen als wij door het bos wandelden, daar heb ik heel dierbare herinneringen aan.’

Promotieonderzoek

yoga internationaal

36

‘Ik doe promotieonderzoek binnen de systeembiologie: als één schakel verandert, welke invloed heeft dat dan op een heel systeem? Specifiek doe ik onderzoek naar microbiologie en onderzoek ik de groeiprocessen van bacteriën. Ik onderzoek waarom sommige cellen, persisters genoemd, in een bepaalde slaapstand komen. Dit heeft invloed op de werking van antibiotica. Hoewel je bacteriën niet met het blote oog kunt zien, zijn ze enorm belangrijk voor ons ecosysteem; zonder bacteriën zouden wij niet kunnen bestaan.’

Dichter bij mezelf ‘Als kind was ik altijd veel in beweging, vooral dansen vond ik leuk. Daardoor voelde ik me vrij en krachtig en ontwikkelde ik lichaamsbewustzijn.

Rond mijn zestiende kreeg ik een boekje over meditatie van mijn vader. Het maakte me nieuwsgierig en ik begon met af en toe mediteren. Een paar jaar later, rond mijn achttiende, volgde ik mijn eerste yogales. In die tijd was ik, zoals velen op die leeftijd, vooral buiten mezelf op zoek naar wie ik was. Ik stelde hoge eisen aan mezelf en had

Bij beide passies onderzoek ik het leven

soms het gevoel de controle te verliezen. Tot yoga, een paar jaar later, weer op mijn pad kwam.

Eind 2014 begon ik door te krijgen dat yoga alles in mijn leven op een heel mooie manier veranderde.

Ik nam me voor om in het nieuwe jaar meer aan yoga te gaan doen. Vanaf dat moment is het, op een heel natuurlijke manier, gegroeid.

Door yoga bekijk ik de wereld met meer liefde, hierdoor heb ik een nieuwe waardering voor de mensen en dingen om me heen gekregen. Ook naar mezelf toe ben ik zachter en minder streng.

Daarnaast ben ik stabieler, ik laat me minder meeslepen door bepaalde gebeurtenissen. Hoewel ik dieper dan ooit in het leven sta, kan ik met meer afstand naar situaties kijken. Hoe verdrietig iets ook is, ik kan het dragen. Yoga en meditatie zorgen ervoor dat ik steeds dichter bij mezelf kom.

Het voelt als een basis waar ik altijd op kan terugvallen. Sinds mijn eerste yogales wist ik dat ik ooit een training tot yogadocent wilde doen. Niet met het doel om yogalerares te worden, maar het leek me geweldig om me meer in de filosofie en poses te verdiepen. Uiteindelijk heb ik vooral veel over mezelf geleerd tijdens deze training.

Mijn yogalessen kunnen aan de ene kant fysiek uitdagend zijn, maar ze gaan ook verder dan dat.

Ik wil mensen diepere lagen in zichzelf laten ontdekken en voelen. Ik geef voornamelijk Vinyasa en een combinatie van Yoga Nidra en Restorative, omdat deze twee stijlen mij het meeste hebben gebracht. Vinyasa was mijn eerste liefde en Yoga Nidra heeft in een korte tijd veel voor me gedaan.’

Gevoelswetenschap ‘Ik gebruik mijn biologiekennis als inspiratie voor de poses, en hoe die op elkaar afstemmen.

De cycli en de seizoenen van de natuur gebruik ik als inspiratie om mijn lessen energetisch vorm te geven. Shiva Rae is met haar Prana Vinyasa een grote inspiratiebron, ook zij laat zich inspireren door de cycli van het leven. Maar ook meer traditionele vormen inspireren me, zoals de leer van één van de alleroudste hindoeboeken Bhagavad Gita.

Op dit moment ben ik me in veel verschillende stromingen en filosofieën aan het verdiepen, binnen en buiten yoga, zoals reiki. Door dit allemaal mee te nemen in mijn lessen probeer ik er echt mijn eigen versie van te maken. Daarnaast vind ik het belangrijk om regelmatig terug te gaan naar dingen

Meer informatie: alicia.yoga

Droom ‘Soms denk ik opeens: “waarom ga ik niet fulltime yogales geven?” Toch word ik nu heel gelukkig van deze combinatie. Ik word dagelijks op zowel gevoels- als intellectueel niveau uitgedaagd en allebei brengt me dichter bij mezelf. Hoe meer ik met yoga en meditatie bezig ben, hoe meer ik tijdens mijn wetenschappelijk werk in een flow kom. En de nieuwsgierigheid waarmee ik mijn werk als wetenschapper doe, gebruik ik ook weer om mezelf te leren kennen tijdens yoga en meditatie.

Soms staat dit me ook in de weg. Dan merk ik dat ik te analyserend naar mezelf kijk tijdens een meditatie, omdat ik alles wil begrijpen. Hierdoor kan ik minder goed in mijn meditatie opgaan en ervan genieten.

Ik weet nu dat ik me daar niet tegen moet verzetten, dat maakt het alleen maar erger. Wat wel werkt is er compassie voor hebben: ik heb veel aan deze eigenschap, het is oké als dit er is. Je zou kunnen zeggen dat ik zowel via de weten-schap als yoga en meditatie het leven onderzoek, buiten en binnen mezelf. Op dit moment lijkt het me geweldig om yoga en wetenschap te blijven combineren. Al kan dit over een maand weer compleet anders zijn, dat vind ik juist zo leuk. Ik hoop die twee werelden ooit nog dichter bij elkaar te brengen, hoe weet ik alleen nog niet. Mijn droom is om later een mooie plek in de zon te hebben, waar ik me nog meer op yoga kan focussen en dit meer met anderen kan delen.’

yoga internationaal

die ik al geleerd of gelezen heb, omdat ik er elke keer weer nieuwe lessen uit haal. Veel mensen denken dat de wetenschap en de yogawereld lijnrecht tegenover elkaar staan. Onder sommige yogabeoefenaars heerst een angst voor de wetenschap. Die is volgens hen vooral gedreven door de mind, terwijl zij zo veel mogelijk vanuit hun gevoel willen leven. Andersom wordt ook yoga, bij gebrek aan bewijs, door sommige wetenschappers afgeschreven. Ik vind dat heel jammer. Naar mijn idee kan een openheid naar het onbekende beide werelden een stuk dichter bij elkaar brengen.

Zelf probeer ik ook nooit meteen te oordelen, maar eerst te kijken wat iets voor mij kan doen.

Bovendien lijken de twee werelden meer op elkaar dan sommigen denken. Yoga is ook een bepaalde wetenschap, maar dan in jezelf: een soort “gevoelswetenschap”. Ook bij yoga worden ideeën in een kader geplaatst, dat vervolgens gebruikt wordt om meer kennis over jezelf te vergaren.

Natuurlijk zijn er ook verschillen. Bij yoga moet je bij jezelf nagaan of iets waarheid is, terwijl je dat bij wetenschap uit cijfers en conclusies kunt aflezen. Daarnaast kan de wetenschapswereld behoorlijk mannelijk voelen. Er werken niet alleen meer mannen, maar er zijn ook hardere kaders en deadlines. Yoga voelt als een zachtere, vrouwelijke energie. Bij yoga is meer ruimte voor creativiteit en zijn er minder regels.’

37

‘Tussen de fysieke wereld en de ziel zit slechts de adem’

OEFENINGEN

YOGA VOOR MANNEN Yoga is voor Jeffrey de ultieme manier om door middel van asana’s en Pranayama tot de kern van het leven te komen.

Om daarvanuit het leven te ervaren en jezelf te ontplooien.

‘Yoga biedt je meer scherpte, meer focus en meer geluk.’

Tekst Jeffrey van Opzeeland | Foto’s Annet van Wifferen

I

n mijn lessen zoek ik de tegenpolen yin en yang op. Het rustige, aandachtige van yin en het krachtige, actieve van yang. Yin-yang: het mannelijk en het vrouwelijke. Ik zou graag willen dat naast de vele vrouwen ook alle mannen in Nederland straks hun mat durven uitrollen.

Het is mijn doel en drive om yoga – letterlijk – aan de man te brengen.

Van oudsher werd yoga alleen beoefend door mannen en was het zelfs verboden voor vrouwen om eraan deel te nemen. Dat kunnen we ons tegenwoordig gelukkig niet meer voorstellen. De meeste westerse mannen zijn niet op de hoogte van hoe belangrijk yoga is

voor lichaam, geest en de algehele gezondheid.

Of ze voelen weerstand omdat ze denken dat yoga alleen voor vrouwen is. Of omdat ze gewoonweg niet soepel genoeg zijn. Des te belangrijker is het om bij de houdingen rekening te houden met de verschillen tussen man en vrouw.

De mannelijke anatomie werkt net even anders.

In de korte omschrijvingen bij de asana’s geef ik aan om welke belangrijkste spieren het gaat, en tips voor mannen om de houdingen beter uit te kunnen voeren. Daar is natuurlijk veel meer over te zeggen. De asana’s werken ook in op organen, onze psychische gesteldheid en ons energetisch lichaam.

39 yoga internationaal

Rust, kracht, flexibiliteit en balans

1 2 Malasana – diepe squat, hielen gegrond De houding opent de heupen, versterkt de core en enkels, zorgt voor

40 yoga internationaal

een fijne stretch in de lumbale wervels (onderrug) en stretcht de hamstrings.

Padmasana – lotushouding Opent de heupen en stretcht

Voor de mannen: lukt het je (nog) niet om met je hielen

de knieën en enkels, en verlengt de wervelkolom. Je mag

op de grond te zitten en val je naar achteren, oefen de

ook in kleermakerszit zitten.

houding tegen een muur.

Voor de mannen: mocht je de ruimte (nog) niet hebben in de heupen, neem een kussen om op te zitten, zorg dat je knieën ter hoogte van de heupen komen.

3

4

Prasarita Padottanasana c – staande hoek/spreidstand

Trikonasana – de driehoek Versterkend en verruimend.

vooroverbuiging met armen Een houding die zowel de

Houd hierbij de rug parallel aan de vloer. Houd de focus op

hamstrings als de adductoren (spieren aan de binnenkant

de arm die omhoog strekt zodat je het borstgebied kunt

van het bovenbeen) activeert, de core versterkt, de wervel-

openen.

kolom verlengt en de schouders opent.

Voor de mannen: wanneer je niet genoeg ruimte hebt,

Voor de mannen: Vooral je schouderbladen naar elkaar

plaats dan de hand op de scheen of de binnenkant van het

toe brengen i.p.v. je armen zover mogelijk mee te nemen.

dijbeen (niet op de knie).

Yogi Heroes: yogaschoolhilversum.nl

5 Janu Sirsanana – vooroverbuiging met gebogen been

Padangusthasana – staande vooroverbuiging Verlengt de

Zorgt voor een diepe stretch in de gehele rug. Opent het

hamstrings, (onder)rug en ontspant de schouders, hoofd

heupgebied, en zorgt voor stressrelease in het hele systeem.

en nek. Ook dit is een houding die vrijwel direct voor een

Voor de mannen: ook hier kun je een kussen onder de

stressrelease zorgt en het systeem tot rust brengt.

billen gebruiken om meer ruimte te maken.

Voor de mannen: bij korte hamstrings, buig de knieën wat.

7

8

Balasana – child’s pose Een houding die rust geeft.

Prasarita Padottanasana – staande hoek Een houding die

Stretcht de quads. Verlengt de wervelkolom, en verlicht

zowel de hamstrings als de adductoren activeert, de core

pijn in de rug, ontspant de schouders, zorgt voor

versterkt en de wervelkolom verlengt.

verlichting in het borstgebied en ontspant de nek.

Voor de mannen: wanneer je te veel druk op de binnenkant

Voor de mannen: als de houding voor veel stretch zorgt

van je benen of hamstrings voelt, buig hier de knieën dan

in de quads, open de knieën wat meer naar buiten.

wat.

41 yoga internationaal

6

LESGEVEN

Yogaleraar worden thuis,

En dan is het maart 2020 en gaat Nederland in lockdown. In korte tijd verandert ons leven drastisch. Je werkt en vergadert vanuit huis, kinderen krijgen online les vanaf de keukentafel, je beoefent yoga vanuit je slaapkamer en sport via YouTube. De hele wereld gaat online aan het werk. Zo ook de yogascholen in Nederland.

Dat vraagt veerkracht, moed en veel creativiteit.

Tekst Erik van Velzen | Foto’s Onno Varekamp

W

e hebben als yogaschool veel geleerd omdat we net als iedereen de deuren van de studio moesten sluiten.

We hadden al webinars en online cursussen gegeven en zaten drie dagen na de lockdown voor de webcam. ‘Het staat in mijn geheugen gegrift’, zegt Dru Yoga-docent Willemijn Kaasjager. ‘Het moment dat je live gaat en je in een donkere cameralens staart en geen idee hebt hoe dat overkomt bij je leerlingen.’ Inmiddels merkt ze

dat online yoga wel echt werkt: ‘Je kunt energie overbrengen ongeacht tijd of ruimte of beeld van deelnemers.’

Online en offline En zo kwam na een paar maanden experimenteren de blended yoga-opleiding tot stand. Bij blended yoga volg je een opleiding waar je online sessies hebt en elkaar in een zaal ontmoet zodra het weer kan. Je combineert online en offline en brengt het beste van beide werelden bij elkaar. Er zijn vijf-

43

en op je mat!

yoga internationaal

achter je laptop...

De kracht van blended yoga Microlearning Breek een groot onderwerp op in kleinere stukjes die makkelijker te verteren zijn. De online sessies geven je veel informatie in korte tijd.

Je leert zonder dat je uren door boeken hoeft te bladeren.

Repetition Korte yogasessies houden je in het moment, zowel online als in de zaal. Door oefeningen vaak te herhalen kom je in een steeds diepere beleving.

Community Yoga is voor iedereen en met elkaar leer je meer en groei je sneller.

Online kun je vaker en makkelijker afspreken. Je leert snel van elkaar door ervaringen uit te wisselen en samen te oefenen. Als je elkaar voor het eerst in de zaal ziet, is het alsof je elkaar al jaren

meer dan 100% meegevallen. Het enige dat ik lastig vind is om na de opleidingsweekenden mijn enthousiasme te bewaren. In het weekend word ik meegesleept en de week daarna blijf ik in de flow van de lessen. En dan ebt het weg. Maar dat had ik ook gehad als de weekenden live waren geweest.’

Tussen de weekends door zijn er online oefengroepen om in de flow te blijven. Je doet samen de zonnegroet of een meditatie. Esther van Eersel is Dru Yoga-docent en begeleidt zo’n groep: ‘Cursisten leren heel veel van elkaar. En ze zijn soms onzeker.

Ze gaan in hun hoofd zitten. Doe ik het wel goed?

In een zaal kun je meteen advies geven. In de online oefengroep kijk ik bewust mee en kan ik goed zien of een asana goed wordt uitgevoerd. Maar ik ben ook bezig om iedereen gerust te stellen en te laten zien dat er veel goed gaat.’

kent!

Thuis en toch samen

yoga internationaal

44

Active learning Een reflectieformulier invullen, in je oefengroep de effecten van de yoga doornemen. Een dagboek bijhouden en iedere week nieuwe clips volgen over filosofie, asana en Pranayama.

modules van ieder dik drie dagen online les, veel clips om thuis zelf te oefenen en daarnaast retreats van een week waar je elkaar ontmoet. We waren verrast over de positieve reacties.

Met de stroomversnelling van de nieuwste ontwikkelingen in de internettechnologie zijn er nieuwe wegen ontstaan om yoga te beoefenen. Je kunt op een online platform een cursus aanbieden met clips, teksten of een reflectieformulier. Allemaal uit te voeren in je eigen tijd en waar je maar bent. In live sessies splits je soms op in kleinere groepen en heb je persoonlijk contact. Docenten kijken naar het scherm en geven je via de chat meteen tips. Online leren kent andere regels dan samen oefenen in een zaal. Sessies zijn korter en yoga wordt vaker herhaald. Zo kun je je beter concentreren.

Community

Meer informatie: druyogaopleiding.nl

Samen yoga doen geeft een kick; het tilt je op en helpt je om in een sterke focus te komen. In een zaal voelt iedereen dat. Maar online kan het ook werken. Franca Grazell volgde jaren yogales in een studio en doet nu de blended opleiding. ‘Het is me

Franca zit nu met haar hond en haar laptop in haar woonkamer. ‘Het is juist heel fijn om de opleiding thuis te doen, in mijn eigen omgeving. Ik kan hier mijn eigen ruimte creëren en dat voelt heel comfortabel.’ Niet iedereen heeft meteen zijn draai in het online avontuur gevonden. Thuis draait je huishouden door en is er altijd wel een afleiding.

Marguerita Kuiper is yogadocent in Frankfurt en heeft niets aan het toeval overgelaten. Ze heeft een yogaruimte in haar kelder ingericht en met haar gezin afgesproken dat ze zich tijdens een yogaweekend volledig op yoga kan richten. De druk om tussendoor toch nog even snel de was te doen, wordt zo een stuk minder. Daarnaast deelt ze lief en leed met haar medecursisten. ‘Ik woon in Duitsland en mijn medestudenten wonen in België en Nederland en we geven elkaar wekelijks online les. Als iemand vastloopt, pakken we elkaar op en gaan we er samen doorheen. Dat geeft een diepe band.’ Op het online chatplatform zijn studenten iedere dag met elkaar in gesprek en worden alle ervaringen gedeeld.

Waarom zouden we online yogatrainingen opzetten als we straks weer gewoon in een zaal kunnen oefenen? Het grote voordeel is dat je altijd veel clips tot je beschikking hebt en die kunt oefenen wanneer het jou uitkomt. Waar je woont doet er niet meer toe. Door duidelijk en gedetailleerd les te geven kun je ook online een succesvolle yogales of yogatraining geven. Intensiever is het wel.

Docenten kijken op het scherm naar alle leerlingen

LESGEVEN

De spelregels voor online en offline zijn anders.

Online kan er eerder verwarring ontstaan, bijvoorbeeld over lestijden of een opdracht. Samen in een zaal wordt improvisatie makkelijker. En de overdracht van leraar naar leerling is directer. Maar online yoga kan net zo transformerend zijn als samen yoga oefenen in een zaal.

Jeannine Paulich stapte in januari in de blended Dru Yoga-opleiding. Daarvoor had ze Yin-Yang, Vinyasa en Bikram Yoga beoefend. ‘Al deze verschil-

Je combineert online en offline en brengt het beste van beide werelden bij elkaar

Toekomst We zien een toekomst voor blended yoga. De wereld van communicatie, community en dus verbinding is van onschatbare waarde en brengt mensen dichter bij elkaar. We merken dat je ook online dieper persoonlijk contact met elkaar kunt opbouwen en thuis achter je laptop veel kunt leren.

Als je elkaar dan ontmoet in een retraite, is er al een onderlinge band en kun je je yogabeoefening gemakkelijk verdiepen. Online en offline vullen elkaar eigenlijk heel natuurlijk aan!

45

Transformatie

lende yogavormen hebben mij zeker op weg geholpen. Maar ik vond het knap lastig om echt contact te maken met mijn gevoel. Daar liep ik liever voor weg. In deze opleiding is mijn kijk op yoga veranderd. Het gaat er voor mij niet meer zozeer om hoe de ‘perfecte’ houding eruitziet, maar meer om wat ik in m’n lichaam ervaar. Ik ervaar nu meer verbinding met mijzelf en in mijn hart.

Ik kan de energie zo door mijn kruin naar binnen laten stromen en weer af laten voeren via m’n voeten.

Hierdoor voel ik me verbonden en daar word ik dus echt heel blij van.’

yoga internationaal

en beantwoorden de chat. De docent die lesgeeft kan ook vragen krijgen van de leerlingen.

Esther: ‘Verbinding en begeleiding zijn tijdens de opleiding nog belangrijker. Ook tijdens een online cursusdag vormen we veel kleine groepjes waar je met elkaar oefent.’

ook zo’n zin in zomer?

WiTTE CHOCOCO LAAG MET ECHTE VANILLE!

Heerlijk donker chocolade-ijs van kokosmelk met een vleugje sinaasappel en vanille, met een knapperig jasje van geurige cacaoboter, kokosmelk & echte bourbonvanille.

Nu al verkrijgbaar bij Albert Heijn & vele speciaalzaken.

Kijk voor adressen op: www.grunschnabel.com/verkooppunten.php

Vier de zomer!

Houden jullie ook zo van de zomer? Het is dé tijd om heerlijk te genieten van de zon, de zee, het strand en even echt tot rust te komen. En of je nu kiest voor een relaxte vakantie op een mooie bestemming, of lekker thuis geniet van die extra vitamine D: met het Zomer Magazine van Yoga Internationaal wordt jouw zomer nog leuker. Dus laat je inspireren door handige tips en bijzondere reportages en ervaar nog meer de ontspanning van yoga.

Deze special is samengesteld i.s.m. onze partners

SPECIAL

Zomer in Andalusië Enjoy the sunny side of life Auteur Sandra Geerlings | Foto’s Pixabay & Sandra Geerlings

E

indelijk is de zomer begonnen en kunnen we een zomer gaan vieren waarin corona minder aan de orde is. Omdat ik als yogalerares in Spanje woon en hier ook yogales geef en yogavakanties organiseer, lijkt het me leuk om wat te vertellen over mijn manier van de zomer beleven en hoe yoga hier een rol in speelt aan de hand van een aantal vragen die me vaak worden gesteld.

met eten op een terras met een tinto de verano, sangria, een biertje of uitrusten aan het strand en genieten van de zee. Om eerlijk te zijn is het best heel lekker dat je lichaam je verplicht om rustig aan te doen en je batterij op te laden zodat je kan genieten van de lome zomerse dagen. Yoga doe ik in de zomer vroeg in de ochtend. De maand augustus geef ik geen yogales omdat het dan zelfs voor de Spaanse dames te warm is en het is in Spanje dé vakantiemaand!

Hoe is de zomer bij mij?

In het Zuidelijkste deel van Spanje, Andalusië, waar wij wonen zijn de zomers heet en droog.

In juli en augustus kan de temperatuur oplopen tot 40 graden Celsius. Ik pas mijn dagritme in deze maanden op de temperatuur aan. In de vroege ochtend en late avond onderneem ik nog wel wat activiteiten, maar de rest van de dag kan je niet anders dan je tempo aanpassen. Zoveel mogelijk in de schaduw blijven en alles rustig aan, wat best moeilijk is als Nederlander die altijd gewend is door te lopen. De zomer vieren we dan ook graag

48

Wanneer begint de zomer bij ons?

Het echte warmere weer begint in mei. Dan stijgt de temperatuur overdag al rond de 25 graden en merk je ook dat het ’s avonds en ’s ochtends minder afkoelt. In de tweede helft van mei beginnen we ook met de yogavakanties omdat je dan ook buiten yoga kunt doen. Dat is een heerlijke ervaring die je zelf misschien ook beleeft als je yoga in de tuin, op het balkon of in het park doet. De frisse

SPECIAL

lucht die je inademt geeft nog een extra dimensie.

Altijd yoga in de buitenlucht?

Ik doe graag yoga op ons dakterras maar ook in Andalusië is dat niet altijd mogelijk. Het is in onze vallei heel mooi groen en daar is wel regen voor nodig. Die valt voornamelijk in de winter en het vroege voorjaar. In ons dorp geef ik les aan onze dorpsgenoten in een oude olijfmolen die nu wordt gebruikt als dorpshuis waar tal van activiteiten plaatsvinden. Omdat het een grote ruimte is konden we hier ook vrij snel weer starten met de yogalessen in coronatijd. Met veel afstand en mondkapjes die alleen tijdens de les af mogen als iedereen op de mat staat.

Maar het feit dat het kan is al een enorm geluk!

als het te warm wordt. Van het zwemmen in de kristalheldere zee en heerlijk een boekje lezen, een spelletje doen of lekker een (schoonheids)slaapje doen.

Hoe ben ik in Spanje terecht gekomen?

Spanje heeft altijd wel een sterke aantrekkingskracht op me gehad sinds ik er als kind met mijn ouders naar toe op vakantie ging. Toen mijn ouders in een periode van 5 jaar allebei op jonge leeftijd zijn overleden ben ik gaan nadenken over wat voor mij belangrijk is in het leven en of het leven in Nederland mij dat gaf. Het antwoord was nee en toen ben ik gaan denken wat dan wel? En dat werd

verhuizen naar Spanje en daar in een klein dorpje in de Valley of happiness een nieuw leven opbouwen. Ondanks dat niet alles vanzelf gaat en er best tegenslagen zijn geweest ben ik nog steeds heel blij dat ik hier mijn Vinyasa yogalessen kan geven. De rust die je omringt, de zuivere lucht en de miljoenen sterren ’s avonds zijn onbetaalbaar. En mocht ik wel behoefte hebben aan vertier dan is de ontzettend leuke stad Granada maar een half uurtje rijden!

Ik wens jullie allemaal een mooie zomer toe in gezondheid en met de vrijheid om de zomer weer te kunnen vieren zoals je zelf graag wilt!

Yoga op het strand?

We wonen een half uurtje rijden van het strand maar op het strand geniet ik vooral van de zon, of de schaduw van de parasol

Sandra Geerlings(1971) yoga opleiding 200YTT Vinyasa flow.

Houdt van yoga, lezen, breien en koken (niet allemaal tegelijk!). Maar ook van reizen en genieten van het mediterrane leven in Spanje. www.yogi-san.com

49

Vier er m o z de met Maza

Een echte hoemoes liefhebber weet, je kunt niet om de hoemoes van Maza heen!

Maza is een familiebedrijf dat sinds eind jaren negentig verse hoemoes, falafel en dips maakt. De producten worden in de keukens van Maza met veel liefde gemaakt. Een groot deel van de productie bestaat namelijk uit handwerk! Niet alleen de kikkererwten worden met de hand uitgezocht en gepeld, ook de specerijen worden met de hand afgemeten.

www.maza.nl

#masmasmaza

facebook.com/MasMasMaza

Gezonde en frisse hoemoes koriander-limoen bowl met falafel Ingrediënten:

Bereidingswijze:

• 1 vastkokende aardappel • 200 g sperziebonen • 150 g wilde rijst • 1 bakje Maza Hoemoes Koriander en Limoen • 3 el Griekse yoghurt • 100 g Maza falafel • 1 limoen • 1 handje koriander • (Olijf)olie

1 Breng een pan water aan de kook.

2 Schil de aardappel en snijd in kleine blokjes. Snijd de uiteinden van de sperziebonen en kook deze samen met de aardappelblokjes zo’n 10-12 minuten tot beetgaar. Giet af en zet apart.

3 Breng een nieuwe pan water aan de kook en kook hierin de wilde rijst zo’n 10 minuten.

4 Voeg ondertussen het bakje Hoemoes Koriander en Limoen en de Griekse yoghurt samen in een pannetje en warm op. Voeg hier de aardappelblokjes en sperziebonen aan toe en laat dit zo’n 5 minuten doorpruttelen.

5 Verhit ondertussen een scheutje olie in een koekenpan en bak hierin de falafelballetjes zo’n 3 minuten aan elke kant.

6 Snijd de limoen in partjes. Giet de wilde rijst af en serveer met de Hoemoes Koriander en Limoen-saus, de falafelballetjes, de partjes limoen en de koriander on top! Eet smakelijk!

Hoemoes Koriander & Limoen:

Een lekker frisse hoemoes met vers korianderblad en fris limoensap.

Deze hoemoes is gewoon al heel lekker op brood maar past ook heel goed bij vis. Onze Hoemoes Koriander & Limoen is zoals gezegd lekker fris, perfect dus om mee te dippen op een warme, zomerse dag!

Weer een nieuwe smaak erbij!

Maza heeft er weer een nieuwe aanwinst bij, namelijk Hoemoes Gekarameliseerde ui en tijm! Haar bekroonde Hoemoes met de lekkere zoete smaak van gekarameliseerde uitjes en tijm! Heerlijk op je broodje, om mee te dippen, maar ook om mee te koken! Zie www.maza.nl voor receptinspiratie. En

Nieuw ook helemaal vegan!

Falafel: Dé snack uit het Midden-Oosten; Falafel. Vers bereide balletjes gemaakt van kikkererwten, spinazie, verse knoflook, ui en kruiden. Alvast voorgebakken dus zo klaar om lekker te eten bij je mezze, als vleesvervanger of in een pitabroodje met verse sla, tomaat en hoemoes natuurlijk!

Beide zijn bovendien helemaal vegan!

Receptenboekje: Ieder jaar maakt Maza een Receptenboekje met een bekende chef! Zo hebben we o.a. gekookt met Mathijs Vrieze, Jonathan Zandbergen, Jef Schuur, Faya Lourens, de Hippe Vegetarier en dit jaar met de leuke chicks van Chickslovefood! Zij hebben acht heerlijke vega recepten voor en met ons ontwikkeld en dit recept is er 1 van; gezonde en frisse Hoemoes Koriander-Limoen bowl met Falafel.

Review

De ultieme zomerbarbecue tekst: W. Wieger

plaat. Binnen 5 minuten is hij op tempe-

ratuur, waarna je heerlijk lang de tijd kunt Wat is er nu heerlijker dan in de zomer

nemen om je favoriete groenten, een

met vrienden of familie genieten van

stukje zalm of een karbonade te grillen.

een gezonde barbecue?

Let wel even op waar je de barbecue neerzet. Vet en vocht loopt er namelijk

De rook, het meenemen van een barbecue

aan de onderkant uit, dus zet ‘m op een

en het vinden van een plek waar open

ondergrond waar dat geen probleem is.

vuur is toegestaan blijft wel altijd een

Na afloop is de Skotti binnen 20 minuten

uitdaging. Gelukkig niet met de Skotti

afgekoeld (echt waar) en kan je hem

Grill! Deze kleine compacte demontabele

schoonmaken. Dat is wel een klus want

gril op gas, kolen of hout weegt ongeveer

alle onderdelen zijn vettig, maar het

3 kilo en kun je meenemen in een handige

apparaat en de tas kunnen ook in de

platte tas (formaat 40 x 30 x 3,5 cm).

vaatwasser.

Het in elkaar zetten gaat na de eerste

De Skotti (159 euro) is een echte

keer steeds makkelijker!

kwaliteitsbarbecue gemaakt van stevig

Ik heb de Skotti Grill alleen gebruikt gas.

roestvrij staal. Van deze investering kun

Dus dat betekent: geen rook, maar wel

je jarenlang plezier hebben!

de lekkere geuren van het eten! Je kan de hitte daarnaast goed reguleren op de

www.skotti-grill.eu

“Fris geschoren.

Overal.

Met mijn zachte scheerolie.

De zomer komt eraan.”

Intieme delen scheer je met Razoli scheerolie Vaarwel rode bultjes, ingroeiend haar en snijwondjes Scheerolie Razoli MAN: intieme zone, baard, oksels en lichaam Scheerolie Razoli VROUW: intieme zone, benen, oksels, armen en lichaam

r Iejdneeigen zi li Razo

✔ Razoli scheerolie is speciaal ontwikkeld voor de gevoelige intieme zone ✔ Zonder snijwondjes kan je zichtbaar trimmen (dus geen schuim dat het zicht belemmert) ✔ Nat scheren zonder irritaties of jeuk, de zachte olie beschermt en verzorgt ✔ Bikinilijn kan je perfect, nauwkeurig en creatief scheren ✔ Nooit meer ingroeiende haartjes of rode bultjes (door de verzorgende olie) ✔ 100% bio, 100% actief, 100% natuurlijk ✔ Razoli vrouw: omdat de huid van een vrouw nu eenmaal anders is dan de huid van een man

Wat zit er bewust niet in Razoli? 0% synthetische chemicaliën, 0% alcohol, 0% parabenen, 0% paraffine, 0% wax Amanprana is een klein familiaal bio-bedrijf. ‘Voeding als medicijn’, ‘Red de Zee’, ‘Doe niet op je huid wat je niet eten kan’ en het ‘cradle to cradle’ kringloopproces staan hoog in het vaandel. Etiketten en lijm zijn composteerbaar. Verpakking in glas of papier, nooit plastic. Alleen de beste kwaliteit.

Ingrediënten traceerbaar. We verkiezen fairtrade: de telers zijn onze helden.

AMAN PRANA DIERVRIENDELIJKE COSMETICA

SERENE LEVENSKRACHT

AMANPRANA KAN ONLINE BESTELD WORDEN. Razoli van Amanprana is verkrijgbaar in de biowinkel. Alle Amanprana producten zijn ook eenvoudig te bestellen op www.amanvida.eu. Ontdek biologische delicatessen, holistische supplementen, bio lichaamsverzorging, houten snijplanken en nog veel meer. 75 bio merken.

Vaak van start ups. Vandaag voor 12u45 besteld, morgen geleverd, waar je maar wilt. Betalen kan vooraf of nadien.

E A V

VIVA VIDA

la

N

palmolievrije, fairtra , glutenvrije chocopa de ,vegan , sta s

verkrijgbaar bij o.a.:

G

6

SPECIAL

55

SPECIAL

De rol van water voor lichaam en geest

W

ater speelt een belangrijke rol in ons lichaam. Een volwassene kan namelijk weken zonder eten, maar slechts een paar dagen zonder water. Wanneer je te weinig hebt gedronken, dan reageert je lichaam al binnen een paar uur. Soms wordt er wel eens gezegd dat bergwater je de eeuwige jeugd schenkt. Waarom eigenlijk?

Een gezond lichaam is een lichaam dat veel water drinkt Water absorbeert veel warmte, zelfs voordat het heet wordt. Dat is ook hoe water onze constante lichaamstemperatuur reguleert.

Omdat water hitte langzaam opneemt en loslaat, reguleert het de snelheid waarmee de temperatuur van de lucht in onze omgeving verandert Water lost daarbij meer substanties op dan iedere andere vloeistof. Dat geldt voor ons lichaam, onze huid maar ook voor bomen, planten en rivieren. Nutriënten komen door water in elke lichaamscel terecht, afvalstoffen, zware metalen en chemicaliën worden met het water afgevoerd.

‘Het hoogste goed is als water, dat alle dingen voedt zonder inspanning’ Lao Tzu

Water leeft Onderzoeker Viktor Schauberger (1885 – 1958) kwam tot de ontdekking dat water leeft. Wellicht is hij daarmee de eerste grote deskundige op het gebied van water. Ook hij is een sterke voorstander van zuiver bergwater. Alsboswachter, natuuronderzoeker en uitvinder wist hij als geen ander dat alles met elkaar verbonden is. Van dieren en planten tot stenen, water en aarde.

Gezond levend wateren rauw water Met gezond levend water en rauw water wordt zelf ontspringend en onbehandeld bergwater bedoeld. Goed water heeft een volledige cyclus ondergaan. Oftewel verdamping uit bossen en oceanen door de opwarming van

56

de zon, wolkvorming en tot slot regenval.

Deze regen sijpelt steeds dieper in de koele aarde en neemt mineralen met zich mee.

Door de aanwezigheid van geladen mineralen (elektrolyten), de afkoeling, de spiraalvormige beweging van water ontstaat er magnetische spanning. Door de negatief geladen spanning wil het water terug naar boven om zich te ontladen met de positief geladen atmosfeer. Het bergwater zoekt zijn weg naar boven en it de bron komt vervolgens rijp water. Rauw water, levend water. Dit bergwater bevat een scala van mineralen en heeft een hoge bio-magnetische spanning of met andere woorden: kracht en vitaliteit.

Dieren en mensen profiteren van deze energetische kracht wanneer ze rijp bergwater drinken.

Het water is zo een drager van energie.

SPECIAL

Gezond bergwater is nodig om ons lichaam te zuiveren.

Al het leven is volledig afhankelijk van water. Sinds het begin van de beschaving hebben mensen zich gevestigd in de buurt van water. Het leven op aarde heeft iedere dag water nodig: om te drinken, te koken en te wassen, maar ook in de landbouw, de industrie, als transportmiddel en bij godsdienstige en rituele handelingen.

Water neemt afvalstoffen mee. Deze sturing gebeurt door de hypofyse (deel van de hersenen). De hypofyse stuurt afvalstoffen met de hulp van water via de nieren naar de darmen en de blaas om zo het lichaam te verlaten. Een goede vochtbalans zorgt ervoor dat onze hersenen signalen beter kunnen doorgeven aan de spieren. Merk je wel eens dat je na een poosje hardlopen moeite hebt om een stoepje op te komen of struikelt over kleine obstakels? Dat heeft te maken met vochttekort. Als je tijdens het sporten goed blijft drinken, kun je beter bewegen en daardoor beter presteren.

“Goed gezond water is water zoals dat uit de bronnen hoog in de bergen stroomt. Door zon beschenen water wordt lui. Maar als ‘s nachts en vooral bij volle maan, wordt het water fris en levendig.”

- Viktor Schauberger

Hoofdpijn wordt vaak veroorzaakt door een tekort aan vocht Onze hersenen bestaan voor negentig procent uit vocht. Hoofdpijn wordt vaak veroorzaakt door een tekort aan vocht. Het is een teken dat je lichaam aan het uitdrogen is. Wist je dat je lichaam 24 tot 48 uur nodig heeft om hiervan te herstellen?

De effecten van uitdroging werken dus veel langer door dan je denkt.

Gevonden voor de Yoga Internationaal lezer: Volle maan water van Pineo Rauw bergwater uit de Pyreneeën Nu in promo bij Ekoplaza

Auteur: Bart Maes Meer info: www.freedomofhealth.eu

57

SPECIAL

CRITICAL ALIGNMENT YOGA EEN PROBLEEMOPLOSSENDE METHODIEK VOOR IEDEREEN MET RUG- EN STRESSKLACHTEN Critical Alignment Yoga (CAY) is een probleemoplossende yoga methodiek voor mensen met rugen stressklachten, ontwikkeld door Gert van Leeuwen. Het doel van Critical Alignment Yoga is om het lichaam zonder spanning vrij te laten bewegen en het te verbinden met emotionele stabiliteit. Binnenkort worden er weer opleidingen georganiseerd.

De Critical Alignment Yoga opleiding is bedoeld voor iedereen die zich wil verdiepen in deze yoga vorm, waarbij ‘alignment’ van het lichaam centraal staat. Goede lichamelijke alignment wil zeggen dat je je spanning in samenwerking met de zwaartekracht leert afvoeren.

Ontspanning verandert het lichaam, de ademhaling en maakt het gevoelig voel de ervaring van het goede.

Kracht verbindt en geeft energie.

Spanning is vermoeiend en zorgt voor conflict.

Alle bewegingen die je maakt, hebben met elkaar te maken en zijn via bewegingsketens met elkaar verbonden. De bewegingsketens die Critical Alignment heeft gedefinieerd zijn bot verbindingen. Ze zijn begrijpelijk en universeel.

Critical Alignment stelt dat je met elf van deze verbindingen iedere houding kunt samenstellen. Vaak treden er echter verstoringen op die iedereen uit eigen ervaring wel kent: Door spanning en stress wordt de bovenrug krom, schouders stijf, onderrug gespannen en gevoelig voor overbelasting. Dit belemmert de vrije doorgifte van beweging en kan uiteindelijk voor klachten zorgen.

Deze vastzittende lichaamsstructuren kunnen met Critical Alignment Yoga worden doorbroken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van speciaal ontwikkelde tools, zoals een strip, een boog en een hoofdstandbank.

Door de tools ervaart iedere leerling

58

dezelfde verandering op hetzelfde moment. Het leert de leraar te kijken door de ogen van de leerling. Dit maakt je als leraar creatief. Critical Alignment richt zich niet alleen op de gevolgen van stress maar helpt je met het oplossen van de oorzaak.

Tijdens de opleiding leer je hoe je je deze kennis kunt eigen maken en kunt overbrengen op anderen.

Na de opleiding kun je zelf aan de slag als docent.

Start nieuwe opleiding: 23/24 oktober 2021 Locatie: Critical Alignment Instituut, Blankenstraat 166, 1018 SG Amsterdam.

Informatie over kosten en deelname? Stuur een email aan: info@criticalalignment.nl

SPECIAL

59

‘Ik ben in een fase in mijn leven dat ik liever een interview geef over yoga, dan over schilderen’

LEKKER OUD

Jong van geest en lichaam

Yoga gaat Jutta Metzger heel natuurlijk af

61

Tekst Emilie Escher | Foto’s Caro Bonink

V

anaf een yogamatje op de grond overeind komen, dat is lastig als je al flink op leeftijd bent. Zelfs Jutta Metzger, ondanks haar 92 lentes in al haar bewegingen opmerkelijk jong, heeft er moeite mee. Gelukkig had haar yogajuf Nell Berger direct een praktische oplossing paraat. Ze geeft elke week les op Jutta’s zolder en toen ze er voor het eerst kwam zag ze hem staan.

Jutta: ‘Ah hier is een béd!,’ riep je. ‘Ik hoor het je nog zeggen.’ ‘Ja dat maakte alles direct heel makkelijk,’ lacht de roodharige Nell. Ze loopt naar het logeerbed op Jutta’s zolder, trekt de sprei weg en onthult een grote plank die ze op de kop tikte bij een paar bouwvakkers in de buurt van Jutta’s huis. Op de plank legt ze een yogamatje. En zo ligt Jutta met haar matje toch op een goede harde ondergrond en is ook geen probleem om vanaf een liggende positie weer op te staan.

Als een bloem De wind giert wild om het dak van het grachtenhuis heen als ze beginnen met yoga, maar Jutta lijkt het niet te horen, zo totaal ontspannen ligt ze erbij.

Met gesloten ogen en haar handen op haar ribben,

volgt ze de aanwijzingen van Nell. Ze laat haar ribben, bekken, schouders en voeten op haar uitademing zwaar worden. Ze voelt haar staartbeentje, haar wervelkolom, haar kruin. Ze voelt hoe haar inademing door haar neus naar binnen glijdt en daarna bij de uitademing naar alle kanten van haar lichaam toe beweegt. ‘Als een bloem die zich opent en spreidt,’ verwoordt Nell het beeldend. En ze vraagt Jutta met haar uitademing ‘naar die plekjes toe te gaan die wat bedompt aanvoelen’. Ook bij de zittende oefeningen op een stoel legt ze steeds de nadruk op de ademhaling. Nell heeft het gevoel dat Jutta juist daar baat bij heeft, zegt ze na afloop van de les: ‘Bijna niet te geloven dat yoga helemaal nieuw is voor Jutta, zo natuurlijk gaat het haar af.

Je ziet hoe ze alles naar binnen zuigt. Het komt direct aan.’

Body awareness ‘Ik denk dat het komt omdat ik na een hernia eerst jarenlang mensendieckgymnastiek heb gedaan en daarna body awareness, reageert Jutta. ‘Dat leek wel een beetje op wat we hier doen. Helaas hield het opeens op omdat de man naar India vertrok, hij had een Indiase vrouw.’

yoga internationaal

Beeldend kunstenaar Jutta Metzger (92), ooit docent tekenen en schilderen op de Rijksacademie van beeldende kunsten Amsterdam, begon een paar maanden geleden voor het eerst in haar leven met yoga. En ze vindt het ‘heerlijk, echt heerlijk’.

even, ‘wat bedoelt ze nu?’ ‘Maar ik ben het gewoon gaan doen en toen voelde ik al snel wat je bedoelde.’

De pijn in haar door osteoporose geteisterde knie verdwijnt er niet door, maar wordt wel minder. ‘s Avonds in bed ademt ze, zoals Nell het haar heeft geleerd, naar de pijn toe, en dat doet wat. ‘Als Nell zegt dat de pijn als een boemerang terugkeert als je hem negeert en dat je hem beter kunt omarmen, begrijp ik wat ze bedoelt.’

Ruimdenkender dan vroeger

‘Als een bloem die zich opent en spreidt’

Meer informatie: juttametzger.nl yoganell.nl

Ze was al een tijdje aan het kijken of yoga iets voor haar was. De yoga die ze in het buurtcentrum bijwoonde was veel te zwaar, dat zag ze direct.

Ze keek naar yogalessen op YouTube, maar die werden allemaal gegeven door vrouwen met vreselijke stemmen. ‘Er vielen direct wel vijf af, eentje ging wel.’ En toen kwam haar 73-jarige benedenbuurvrouw Noor met Nell aan, die wél een prettige stem heeft en ook nog eens gespecialiseerd is in ouderenyoga. ‘Een enorm geluk,’ zegt Jutta. ‘Ik vond haar lessen direct heerlijk. Echt heerlijk.’

Yoga-beginnelingen moeten vaak even wennen aan de manier waarop docenten hun oefeningen verwoorden en toen Nell het in de eerste les had over ‘door je huid heen ademen,’ dacht ook Jutta

Toen ze jonger was moest ze niet zo veel hebben van yoga, bekent Jutta. ‘Ik denk dat het ook met de tijd te maken had. Het was iets voor hippies.

Er zat een hoop nep bij vond ik.’

Ze sluit niet uit dat ze met de jaren ook ruimdenkender is geworden. ‘Vroeger had ik mijn mening over alles direct klaar. Tegenwoordig sta ik steeds meer open voor alles.’ Ze merkte het laatst toen ze met haar dochter in Zierikzee was. In haar jonge jaren was ze direct weggelopen bij het zien van het kunstwerk van twee reuzenhanden naast het dertiende-eeuwse kerkje. Knalblauw, gemaakt van vispluis, een materiaal dat vissersboten tegen slijtage beschermt maar als microplastic nooit vergaat.

Een protest-kunstwerk. ‘Het zag er afschuwelijk uit, maar ik dacht: ‘Ik ga toch maar even kijken wat er bij dat kunstwerk als verklaring staat. Toen kon ik er wat meer begrijp voor opbrengen.’

Ook over de rollator, die ze sinds twee weken gebruikt om boodschappen te doen, is ze mild en ruimdenkend. ‘Het is niet echt een opwindend ding, maar het moet. En ik merk dat ik veel minder moe ben dan wanneer ik met een stok loop. Je steunt vrij hoog, en je hebt de neiging, vooral als de ondergrond onregelmatig is, die rollator te sturen en dat merk je meteen in de schouders. Dat moet ik laten.

Het lukt me niet altijd maar ik moet me overgeven aan dat ding.’

Schilderen Jutta schildert nog steeds – vorig jaar verscheen er zelfs nog een boek over haar! – maar haar expressief figuratieve werk neemt niet meer zo’n alomvattende plaats in als vroeger. ‘Ik ben gestopt om aan het eind van de dag tegen me zelf te zeggen: godverdorie ik heb niet genoeg gedaan, dat schilderij moet af.

Nu laat ik dat gewoon, en dat voelt goed. Ik ben in een fase in mijn leven dat ik liever een interview geef over yoga, dan over schilderen.’

Kies voor kwaliteitsyoga

We mogen weer!

Yoga is jezelf ontdekken open dag jezelf ervaren 29 aug jezelf zijn 2021

Ga voor verdieping!

W W W. Y O G A - S A S W I T H A . N L

Zin om ook erkend en deskundig yogadocent of -instructeur te worden?

In september ’21 start de VYN haar nieuwe 200-uursopleiding.

Informeer naar de mogelijkheden en meld je aan!

Als VYN yogadocent profiteer je van goede belangenbehartiging, sterke community, deskundigheidsbevordering en een verzekering.

Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN) Aangesloten bij de Europese Yoga Unie

www.yoganederland.nl Vereniging Yogadocenten Nederland T: 06 53 78 83 80 E: info@yoganederland.nl facebook.com/yoganederland.nl

Een moderne opleiding met ouderwetse diepgang hoofddocent:

Maartje van Hooft Informatieavonden Deventer 27 augustus, 3 september

Essentie van Yoga Modulair opgebouwd Basis- en verdiepingsjaar

Meridiaan Yoga Nijmegen en Deventer Verdieping en persoonlijke ontwikkeling

www.amitabha.nl

De taal van een verhaal Sjamanisme en de kracht van je zintuigen

SELFCARE

Een heerlijk parfum van essentiële oliën, speciaal voor jou samengesteld om je te versterken, te helen, in harmonie te brengen. Dit briljante idee komt uit de creatieve, wetenschappelijke en spirituele geest van de Roemeense Carolina Ivanescu. Een lange wandeling samen, met een gesprek dat zo diep gaat als je zelf wilt, maakt haar duidelijk welke oliën een heilzame uitwerking op jou zullen hebben.

Carolina doet onderzoek naar sjamanisme aan de Universiteit van Amsterdam, en heeft een counselingpraktijk.

Het maken van parfums beschouwt ze als een hobby.

Tekst en foto’s Irene Ypenburg

Als je verder wilt, moet je echt een verhaaldraad proberen te spinnen

‘B

ij alle drie gaat het altijd om verhalen’, zegt ze. ‘Dat vind ik zo boeiend, dat houdt me bezig.’

De verhalen waarover Carolina spreekt zijn geen vertellingen in woorden, maar feiten, situaties, geschiedenissen, gemoedstoestanden, die soms niet, maar soms wel in woorden uitgedrukt kunnen worden, maar ook in kunst, geur, muziek, of dans.

Modern sjamanisme Sjamanen zijn van oorsprong genezers in nietwesterse traditionele gemeenschappen. Carolina:

yoga internationaal

65

‘Ze waren ook verbinders tussen mensen onderling en tussen verschillende soorten wezens. Genezen, met geesten praten… ze deden het allemaal. Naast het genezen van de materiële wereld – de ziektes, de psychische ziektes en de disharmonie binnen een gemeenschap – waren ze ook bezig met de spirituele aspecten daarvan, de wereld die wij niet zien, of niet begrijpen.’

Tegenwoordig heeft ook de westerse mens het sjamanisme ontdekt en hoef je niet meer naar het oerwoud om te kunnen leren hoe je sjamaan kunt worden. ‘Ik ben benieuwd naar die nieuwe vormen van sjamanisme’, zegt Carolina. ‘Zijn die verbonden met tradities, of zijn dit andere vormen van sjamanisme?’

Sjamanisme werkt met onzichtbare energieën en krachten. Hoe kun je wetenschappelijk onderzoek doen naar iets wat beschouwd wordt als onmeetbaar? ‘Om te beginnen door de verhalen van de sjamanen niet te betwijfelen. Als mensen weten dat ze serieus genomen worden, vertellen ze heel veel, die verhalen gaan diep. Niet alleen persoonlijke geschiedenissen, maar ook verhalen die al

Mensen echt serieus nemen, met ze praten en ze geloven is het leukste dat er is yoga internationaal

66 generaties lang verteld worden, en die soms niet voor iedereen openbaar zijn. Ik verzamel verhalen die sjamanen over zichzelf vertellen. Voor mij gaan werelden open door naar ze te luisteren, dat is mooi en verrijkend. Niet alleen de kennis op zich, ook de mensen zelf en de werelden erachter zijn boeiend. Mensen echt serieus nemen, met ze praten en ze geloven is het leukste dat er is.’

Extase In het artikel ‘Becoming a Shaman’ dat Carolina recent publiceerde (in Religions, 13 juni 2020), citeert ze de onderzoeker Levi die zegt: ‘Het is niet eenvoudig een sjamaan te worden. Er moet een moeilijke weg afgelegd worden, een proces met complexe spirituele, sociale en persoonlijke gevolgen, en als je dat overleeft, dan kom je er wel.’ Een sjamaan zou zichzelf moeten genezen omdat niemand anders dat in zijn of haar geval kan. Daarbij moet je dan ook die speciale spirituele connectie hebben met de geestenwereld, de plantenwereld, de dierenwereld, of alle drie.

Carolina’s landgenoot Mircea Eliade zegt: ‘De sjamaan is de meester van extase.’ Die andere vorm van bewustzijn is de sleutel om de sjamaan te begrijpen. ‘De sjamaan staat buiten ruimte en tijd, hij leeft in een mythische dimensie en communiceert direct met geesten, dieren en planten.

SELFCARE

Het onverwoordbare delen Niet alles is in woorden uit te drukken, of kan in woorden worden gevangen en met woorden geheeld. ‘Traditionele vormen van counseling werken met woorden, maar er is heel veel dat we niet met woorden kunnen vertellen. Om tot die diepe verhalen te komen hebben we kunst nodig, of werken met onze zintuigen. Daarmee kunnen we echt diep in onszelf kijken.’ Carolina’s praktijk heet Essential Walks. In die wandeling die je met haar maakt, door beweging, ‘komen andere delen van jezelf vrij, kun je je op een andere manier uiten. Kunst, wandelen, planten en essentiële oliën kunnen helpen dat onverwoordbare deel in jezelf te bereiken en het met anderen te delen. Door te ruiken, of door andere zintuigen te gebruiken, ga je als het ware langs het denken heen. Je zet je brein op een andere manier aan het werk.

Het probleem is dat we altijd dezelfde vragen blijven herhalen: wie ben ik, wat doe ik en waarom. Op een gegeven moment ben je twintig jaar verder en geen stap verder gekomen. Geur werkt, ook als je er niet over nadenkt. Het brengt je direct naar je herinneringen. Er is een algemene werking, maar ook een persoonlijk effect, dat voor iedereen anders is. Lavendel bijvoorbeeld, is rustgevend voor iedereen. Maar bij mij is dat de geur van mijn oma. Bij lavendel kan ik altijd rekenen op onmiddellijk een gevoel van oma, thuis, liefde. Dat is wat geuren en essentiële oliën kunnen doen. Ik besefte dat het persoonlijke verhaal van mensen vertaald kan worden in een geur.’

Verhalen helen met geur

Carolina Ivanescu: ESSENTIALWALKS@gmail.com

67

Hoe komt ze zo veel over mensen die ze voor het eerst ontmoet te weten, dat het mogelijk wordt een helend parfum voor ze te samenstellen? ‘Dat is een bijzonder en eigenlijk heel intiem proces.

We maken samen een wandeling en we bespreken alles wat maar bij je op komt. Er komen echt belangrijke momenten en situaties aan bod, die iemand die mij helemaal niet kent met mij delen wil, daar ben ik heel erg dankbaar voor. Ik vind dat het leukste wat er is. Meestal aan het eind van zo’n sessie heb ik een beeld van wie je bent, vertaald in geur. Dat geeft een soort spiegel van wie je op dat moment bent. Het kan zijn dat je ondersteuning nodig hebt, of dat je met een vraag zit. Op een bewuste-onbewuste manier onderzoeken we dat samen. Je kunt dingen versterken of verzachten, alleen door die bepaalde combinatie van verschillende planten te gebruiken.

Verhalen zijn belangrijk en daar kunnen we iets mee doen. We hebben het nodig er aandacht aan te geven en ze te helen. Als je verder wilt moet je echt een verhaaldraad proberen te spinnen.

Er hoeft niet per sé een probleem te zijn, maar het is goed even stil staan bij wat jouw verhaal is.

Voor ieder verhaal is een geschikte manier om het te helen.

yoga internationaal

Extase is de belangrijkste techniek van de sjamaan.

Hij doet dit om mensen te helpen, individuen, maar ook het grotere geheel.’

Hoe staan de nieuwe sjamanen die zij onderzoekt daar tegenover? Moderne westerse sjamanen blijk je onmogelijk over éen kam te kunnen scheren.

De weg van de moderne sjamaan is niet per sé vergelijkbaar met die van de traditionele sjamanen.

Een lang en zwaar levenspad, waarop je jezelf, geleid door een mystieke spirituele wereld, uiteindelijk moet helen, is geen voorwaarde meer.

Je kunt gewoon les nemen, ergens in Londen of Amsterdam bijvoorbeeld. Ieder werkt op zijn eigen manier aan een doel dat bij hem of haar past. ‘Hun visie op de wereld en bronnen van inspiratie lijken vaak helemaal niet op elkaar. Sommigen proberen traditionele manieren van leven, aangepast of juist niet, ook in de moderne wereld door te zetten.

Anderen proberen een specifieke mix te maken van verschillende tradities. De ene sjamaan richt zich op genezen, maar een ander is bijvoorbeeld op een spirituele manier bezig meer harmonie in de wereld te brengen. Sommige sjamanen krijgen een boodschap van geesten en vertalen die naar de menselijke wereld, maar die boodschap kan ook van dieren komen, of van een krachtdier. Anderen werken samen met planten.’ Werken met planten doen veel mensen, maar samenwerken met planten veronderstelt een bezieling van planten, een sjamaan denkt niet alleen over een plant, maar communiceert ermee.

SHOPPING

RayGuard anti-wave oplossingen

High density yoga blok van Lotus

Maak jij je zorgen om de straling van mobiele

Met dit high density yoga blok van Lotus krijg je iedere

telefoons, computers

nieuwe asana of yogastijl gegarandeerd onder de knie.

en windturbines?

Het stijlvolle yoga blok heeft een fijn formaat en voelt

De producten van de

heel zacht aan. Maar tegelijkertijd staan de high density

Zwitserse Ray Guard-

blokken ook bekend om hun robuustheid waardoor je

golfbescherming zorgen

met je volle gewicht erop kunt steunen. De afgeronde

voor betere vernieuwing

randjes en de lijn in het midden van het blok helpen je

van onze cellen.

om de juiste balans te vinden. Het high density blok is

De producten stellen je

verkrijgbaar in meerdere kleuren en het heeft een

in staat om rustiger te

afmeting van 23 x 15 x 7,5 cm.

slapen, niet meer moe en prikkelbaar wakker te worden.

De sfeer in het gezin en de sfeer op het werk verbeteren

Productprijs € 12,95

op natuurlijke wijze! RayGuard producten zijn een mengsel

www.superyoga.nl

van specifieke mineralen en zeldzame aardmetalen, bekend om hun golfabsorberende en onttrekkende eigenschappen. Ze worden ook gebruikt in de verven van Amerikaanse stealth vliegtuigen, onzichtbaar voor radargolven.

Kijk op de website voor alle producten www.tocrop.com

Foto: Carla Manten Fotografie

’IEDERE BOOM TELT. IS UNIEK. EN IS VAN WAARDE!’

In Bladgoud leggen klimaatspecialist Reinier van den Berg en coauteurs Suzanne Valkman en Simone Groenendijk uit wat precies die waarde inhoudt.

In toegankelijke bewoordingen vertelt dit boek over de historie van bomen, over de waarde van bomen voor het klimaat, over biodiversiteit, over de gebruikswaarde, over de waarde voor onze (geestelijke) gezondheid en over hun eigen waarde. www.uitgeverijzilt.nl

€ 20,99 | e-book € 12,50

Passie voor YOGA?

URV EK AY

E LF M EDA Z

ASSAG

E

Yoga voor iedereen

Yoga International

O NTD

INGEN VOOR JOU EN JE BABY 12 HEERLIJKE YOGA HOUD ROSE! NIEUWE STER AAN HET YOGAFIRMAMEN T MET 12 SPRANK ELENDE ASANA’ S

Yoga voor iedereen

Yoga voor iedereen

alrn tiona na io at rn te in in te l a a al n o i t a n r e int SelfCare l!

r! Specia 1,5 meter!

A!

PTEN KRECE INMAADE WINTER VOOR

juni/augustus 2020

nisster Topten Silvanova a is h n De rvedisc erd aieyu IdealistwLeon r u maslse van Ierse geeft yoga aan straatkinderen IJKE L in Peru 9 HEER DINGEN U YIN HO

cte het Direan Pad v pira S Rupert

4X

Thema Stil zijn

Filosoof & yogi Stine Jensen over de aanrakingsloze maatschappij

Leraar EXTR n in Harry Dijks5ho yogas ornchole

SPECIAL Yogadocent worden?

Lees onze opleidingenspec ial!

‘Vipassana medita het zonnetje plaveit de Weg tie naar Verlichting’

BETER VOELEN MET KASHMIR YOGA

YOGA IN VAN JEAN KLEIN TIJDEN VAN CORONA

ASSISTED YIN YOGA

Breng je zelf in balans met de 5 elementen

6 nummers

DE BESTE TIPS VAN ONZE ‘WÉG MET DE REDACTEUREN BIDDING!’

AAN

NE!ck DLIkia DEA On zeilt Sas

Yoga

#METOO IN YOGALAND

s Mindeerr slapen en bet

Jaargang 5, Numm er 2/3

Yogaster Esther E Zo om ess khart str kse elij dag die s ove r haa tres 2020 cember Nr. 5 de

r soulmate voor 22,50 Nr. 4 september 2020 ¤ 5,49

¤ 5,49

Nr. 2/3 juni/august us 2020 ¤ 5,49

AP AP

AP AP

+

AP AP

Pak je Carlos moment als Welkomstgeschenk En de prijs van 22,50 voor een jaarabonnement.

WWW.YOGA-INTERNATIONAL.NU/ABONNEMENT

YogaCat buiten #8 Stamp je vrij!

Tekst Marciel Witteman | Beeld Irene Ypenburg

YogaCat wil niet te zweverig worden. Hij trekt rode sokjes aan en geeft RastaDog een paar. ‘We gaan naar het plantsoen, om te stampen en te aarden en ons eerste chakra te versterken!’

RastaDog houdt van extatisch dansen en swingen, en neemt de sokjes dan maar voor lief. Ze stampen en dansen en draaien zich ongans in de warme zon, en YogaCat bedenkt er geïnspireerd een aardende zomer-Pranayama-oefening bij die hem lekker draaierig maakt in zijn hoofd. ‘Goed inademen vanuit je tenen Rasta. Doe de adem-in-adem-uit huppel!’

yoga internationaal

70

YogaCats chakra-prana-stamp-dans heeft ze totaal uitgeput. Hum, dat was niet de bedoeling. Sokken uit, met de billen op de stoep, komen ze langzaamaan weer op adem. Diep voelend vanuit hun tweede chakra. ‘Te veel zuurstof is niet goed voor mij,’ moppert RastaDog. YogaCat verwerkt zijn teleurstelling, hij had stiekem gehoopt op een winstgevende nieuwe ademmethode. De YogaCat ademmethode, als variant op de Ice-Man – de Dance-Cat, dat had hem wel wat geleken.

OEFENINGEN

Mudra’s, yoga voor de handen Stoelyoga met Paula Tekst Paula Jap Tjong | Foto’s Harold Pereira

PAULA JAP TJONG is gedreven stoelyogadocent en oprichter van Stoelyoga Nederland. stoelyoga.nl

SHUNI MUDRA – zegel van geduld

GANESHA MUDRA – overwinnaar van moeilijkheden

Als je merkt dat je je geduld verliest, dan kun je deze goed

Ganesha mudra verwijst naar de olifantgod Ganesha. Van

inzetten. Shuni mudra staat ook bekend als een ‘zegel van

deze mudra wordt gezegd dat hij je opvrolijkt als je je down

geduld’. De middelvinger vertegenwoordigt de moed om

voelt. God Ganesha geeft je de kracht en het zelfvertrouwen

je plicht en verantwoordelijkheid te vervullen. De duim

om te dealen met je problemen.

vertegenwoordigt het vuur en de goddelijke natuur.

Uitvoering: Haak de vier vingers van je linkerhand vast in

Wanneer je deze twee vingers samenbrengt, bevordert dit

je rechterhand. Je rechterpalm wijst naar je borst. Adem

geduld, focus, en discipline.

diep in, probeer tijdens de uitademing beide armen uit

Uitvoering: Plaats de toppen van de middelvinger en duim

elkaar te trekken terwijl je alle acht vingers op slot houdt.

tegen elkaar.

Voel de stretch langs je schouders en borst. Adem opnieuw

Uitwerking: Helpt om vriendelijk, begripvol en geduldig te

in en ontspan je armen terwijl je het Ganesha mudra-slot

zijn. Het helpt ook om goede gedachten te ontwikkelen en

behoudt. Herhaal dit nog zes keer. Wissel hierna je greep

negatieve gevoelens om te zetten in positieve. Oefen bij

en herhaal nog zes keer.

een gevoel van ongeduld, of 3 keer per dag 15 minuten.

Uitwerking: Opent het vierde chakra waardoor kracht, moed en zelfverzekerdheid wordt gestimuleerd.

Stimuleert de hartspier.

Neemt spanning van schouders en borst weg.

71

Deze handgebaren kunnen je yogaoefeningen en meditaties versterken en je chakra’s helpen om te openen. Volgens de yogaleer stroomt er prana uit de vingertoppen die van de ene naar de andere vinger geleid kan worden. Door de vingers tegen elkaar aan te houden, behoud je de energie in het lichaam. Er zijn honderden mudra’s voor allerlei fysieke of mentale klachten of ter stimulatie van innerlijke wijsheid en groei. Het uitvoeren van een mudra tijdens meditatie helpt je geest en lichaam weer in balans te brengen.

Het gebruik van een mudra tijdens een yogahouding geeft je focus en houdt je meer in het hier en nu.

yoga internationaal

‘Mudra’ is Sanskriet en betekent zegel, gebaar of houding. ‘Mud’ betekent vreugde, gebaar aan de goden,‘ra’ wordt geïnterpreteerd als schenken. Een mudra is een handpositie die je met één of beide handen uitvoert. Ze worden beschreven in de Veda’s, de heilige geschriften uit de hindoecultuur.

Volgens de Veda’s worden mudra’s gezien als de brug tussen de kosmische energie, de universele energie en de energiestromen in je lichaam.

Sommige gebaren zijn symbolisch. Met andere gebaren stimuleer je één of enkele meridianen, die de prana (levensenergie) laten stromen om spirituele groei, gezondheid en bepaalde vaardigheden te bevorderen.

Een koel hoofd en warme voeten Voetmassage en het belang van gronding

yoga internationaal

72

In onze huidige maatschappij wordt vaak beroep gedaan op ons denken. De ontwikkelingen gaan steeds sneller, waardoor veel energie naar het hoofd stijgt. Zo verliezen we het contact met de aarde en ontstaat een tekort aan gronding, met alle gevolgen van dien. Voetmassage is daarom een belangrijk onderdeel in de yogalessen van Gonnie van de Lang en binnen haar werk als therapeut en acupuncturist.

Tekst Gonnie van de Lang | Foto’s Jaap Beck, Jeroen Keep en Adobe Stock

I

n onze cultuur krijgen onze onderdanen maar zelden de aandacht die ze verdienen.

Voeten worden opgeborgen in onze schoenen en vaak verwaarloosd. Alleen wanneer er voetproblemen zijn, krijgen de voeten de aandacht. Terwijl onze voeten juist een zeer belangrijk onderdeel van het lichaam zijn en een relatie met onze gezondheid hebben. In de voeten is de hele mens terug te zien, alle onderdelen van de voeten hebben een relatie met de rest van het lichaam. Zo geeft de toestand van de

voeten informatie over de lichamelijke en geestelijk gesteldheid van de mens. Een gespannen lichaam heeft gespannen voeten, gevoelige voeten geven informatie over een gevoelig lichaam en koude voeten geven informatie over de energieverdeling in het lichaam. Wanneer er veel aandacht naar het hoofd gaat en dit oververhit raakt, zijn de voeten meestal koud. Zeker bij het werk van tegenwoordig, waarbij mensen noodgedwongen de hele dag achter de computer zitten.

MASSAGE

‘Gronding geeft een stevige basis, stabiliteit, rust en ruimte, het is de basis voor alles wat we doen’ Het belang van gronding

Chakra’s, onze energiebron

Dankzij onze voeten kunnen we stevig gegrond zijn, met beide benen op de grond staan en contact met de aarde hebben. Voetmassage en voetoefeningen helpen je bij deze stevige gronding.

Door onze verticale houding hebben we contact boven (yang) met de kosmos en onder (yin) met de aarde. Beide zijn van belang voor onze gezondheid.

Ook in de natuur zie je dit terug: de wortels van een boom zorgen ervoor dat hij stevig in de aarde staat. Zij bieden de boom een goed fundament om bij weer en wind te blijven staan. Zo hebben wij als mens ook een stevige basis nodig voor onze stabiliteit en rust. Aardings-oefeningen zijn het meest yin!

De levensenergie om ons heen wordt opgenomen door chakra’s (energiecentra) en loopt via meridianen en nadi's (energiebanen) door het lichaam.

Het lichaam heeft verschillende hoofdchakra’s (zeven in totaal) die de wervelkolom als aanhechtingsplaats hebben. Er zijn ook duizenden kleinere chakra’s, verdeeld over het gehele lichaam. Het eerste hoofdchakra – het basis/stuitchakra, muladhara, gelegen tussen genitaliën en anus – bepaalt onze plek op de wereld, ons fundament. De kleinere, de zogeheten voetchakra’s (in de voetzolen) zijn van belang voor opname en transport van energie uit de aarde. De handchakra’s (in de handpalmen) zijn belangrijk voor het ontvangen van de kosmische energie. Verstoring in de energiestroom of een onevenwichtige verdeling tussen de chakra’s kan leiden tot klachten. Wanneer het hoofd topzwaar is en overbelast, krijgt de basis te weinig energie.

Met als gevolg instabiliteit, koude voeten, lichamelijke klachten – zoals spijsverteringsklachten, gewrichtsklachten, been- en voetproblemen – en, op psychisch vlak, zelfs angsten en onveiligheid.

Met name voetoefeningen en voetmassage zijn

Voetmassage is niet alleen heerlijk om te ontvangen maar ook heerlijk om te geven. Gonnie van de Lang schreef verschillende boeken over voetmassage en voetoefeningen. Het is haar passie om het belang hiervan te verspreiden. Ze geeft al vele jaren workshops voetmassage in Nederland en België. Gonnie heeft ook een e-book geschreven met voetmassagetechnieken, voetoefeningen en instructiefilmpjes waarmee je thuis direct aan de slag kunt gaan.

yoga internationaal

73

Oefeningen

1 Enkel draaien Plaats je rechtervoet op je linker bovenbeen en leg je voet net boven de knie. Plaats je rechterhand onder je

linkerenkel. Pak vervolgens met de linkerhand de rechtervoorvoet vast bij het gebied onder de tenen, op de voetzool, en draai vijfmaal van je af in een cirkel en daarna vijfmaal naar je toe.

De hand zorgt voor het draaien van de enkel en de gehele voet,

belangrijke hulpmiddelen om deze disbalans in het lichaam te herstellen.

de rechtervoet is daarbij ontspannen.

2 Achillespees rekken Plaats de linkerhand op de rechtervoetzool en duw de rechtervoet van je af, waardoor de achillespees (de

achterzijde van het onderbeen) rekt. Plaats vervolgens je linkerhand op de rechtervoetwreef (bovenkant van de rechtervoet) en beweeg de rechtervoet naar je toe waardoor de teenstrekkers rekken. Doe deze beweging – het van je af duwen en naar je toe bewegen van de voet – driemaal.

3

Strijken met de vuist Maak een vuist met je linkerhand en strijk

yoga internationaal

74

met de vuist (het gebied onder de knokkels) over de voetzool

4

van de tenen tot en met de hak. Doe dit enkele malen.

Nierpunt masseren Masseer met de duim met een lichte druk (door een cirkelvormige beweging te maken) het ‘nierpunt’ op de voetzool. Dat bevindt zich in een kuiltje bij de tweede teen naar beneden, onder de bal van de voet. NB In de acupunctuur heet dit het nierpunt, in de voetreflexologie wordt gesproken van het zonnevlechtpunt.

5 Strijken met vingers en duimen Masseer met beide duimen de

rechtervoetzool, waarbij je een schaatsbeweging maakt en tegelijk met de vingers de voetwreef bewerkt. Neem ook de tenen mee in de massage zodat deze heerlijk warm worden. Neem vervolgens ook de binnen- en buitenenkel mee in deze massage, waarbij je in een cirkel rond de enkels strijkt. Daarbij plaats je de voet met

6

de voetzool op de stoel of yogamat voor je.

Schudden met de enkel Pak met beide handen de rechterenkel vast en schud de voet. Probeer de voet tijdens het schudden volledig te ontspannen, net alsof je waterdruppels van de voet schudt.

Leg het been ontspannen neer en voel vervolgens na. Merk het verschil op in de beide voeten en benen. Pas daarna alle technieken toe op de linkervoet.

Voetmassage op de yogales Regelmatig gebruik ik in mijn yogalessen gronding als thema. De ontspannende voetmassagetechnieken en voetoefeningen zijn daarbij een zeer belangrijk onderdeel met als zichtbaar resultaat; warme voeten en een ontspannen koel hoofd. Tijdens de les masseren de cursisten hun eigen voeten over de sokken heen.

Ik adviseer om thuis de voeten te masseren op de blote huid, met een voetmassageolie op basis van essentiële oliën, die van tevoren verwarmd kan worden. Denk daarbij aan een ontspannende olie zoals een mengsel van vette plantoliën: 80% amandelolie met 20% jojoba-olie. Dit mengsel zorgt dat de olie goed wordt opgenomen door de huid. Macadamia-, druivenpit-, kokos-, perzikpitof abrikozenpitolie zijn tevens schitterende oliën voor een voetmassage. Essentiele oliën opgelost in deze basisolie geven de massage een extra dimensie.

Denk daarbij aan lavendel-, bergamot-, roos- of mandarijnolie. Er zijn vele mengsels mogelijk.

In mijn praktijk als acupuncturist begin ik regelmatig met een voetmassage op de blote huid, om vervolgens de acupunctuurnaalden op het lichaam te plaatsen. Degene die deze behandeling ondergaat is daardoor uit zijn hoofd en met zijn aandacht in het lichaam. Hij of zij krijgt heerlijk warme voeten en kan daardoor goed ontspannen.

Tijdens de yogales is het belangrijk om voor een voetmassage prettig te zitten op de grond of op een stoel. Neem de tijd om goed te zitten en zorg dat je niet gestoord wordt.

EINDMASSAGE VAN BEIDE BENEN Eindig de massage door beide benen te masseren. Daarbij plaats je de handen aan de binnenzijde van de benen bij de voeten en maak je een strijkende beweging met de handen over de binnenzijde naar boven. Vervolgens strijk je met de handen langs de buitenzijde naar beneden. Deze roeibeweging herhaal je enkele malen.

Masseer ter afsluiting de beide knieën en voel de heerlijke uitwerking van de massage.

Meer informatie: vandelang.nl Gezonde voeten, een stevige basis Auteur: Gonnie van de Lang Uitgeverij: BeLaBoek EAN 9789080911215

COLUMN

Chakra’s & chardonnay

yoga internationaal

75

Tekst Ellen Dekkers | Foto Marjon van Gruijthuijsen

Oranje wijn, natuurlijk!

Een droom wordt werkelijkheid. In november ga ik fietsen in Namibië en bezoek ik de projecten van Orange Babies. Dit is een stichting die zich inzet om hiv in Zuid-Afrika, Namibië en Zambia te verslaan. Ze steunen vele projecten en initiëren doeltreffende acties die zowel oorzaken als gevolg van de epidemie aanpakken. Van testen, voorlichting, onderwijs, medicatie, voeding, condooms en de prikpil tot psychosociale hulp voor zwangere vrouwen en jonge meisjes. En ze helpen de met hiv geïnfecteerde baby’s.

Aan mij de uitdaging om een grote zak met geld hiervoor in te zamelen. Over de vele kilometers fietsen zit ik niet in, maar donaties vragen vind ik lastig. Daarom als eerste maar eens de familie en wat goede vrienden gepolst. Buiten een paar

minder positieve reacties als ‘hoe durf je in deze crisistijd geld vragen?’, reageren de meesten heel enthousiast. Een vriendin doneerde meteen vijf kunstwerken uit Zuid-Afrika die ik mag verkopen.

Een andere vriendin, waar ik yogales bij volg, stort mijn yoga-fee op Orange Babies en mijn zussen zien een wijnproeverij wel zitten. Van het een komt het ander en ineens barst ik van de ideeën.

Natuurlijk, ik ga oranje wijnen laten proeven!

Oranje wijn is een nieuwe kleur op het wijnpalet.

Het zijn heel karaktervolle wijnen, die hun prachtige oranje tint krijgen omdat de schillen van de witte druiven mee gisten, net als bij rode wijn. Hier valt zoveel over te vertellen, proeven en ontdekken. Eigenlijk een oeroude methode, ontstaan in Georgië. Nou, met die zak met geld komt het wel goed.

ELLEN DEKKERS is vinoloog.

Wijnproeven, reizen, lachen, dansen, wandelen, yoga en ademen met mensen (Transformational Breath) is wat ze het liefst doet!

Duurzaam genieten van comfort food

3 x recepten goed voor jou, je portemonnee en de planeet

yoga internationaal

76

Misschien wil je je inzetten voor een beter klimaat, maar raak je soms overspoeld door de hoeveelheid informatie. Anna Jones laat met Eén Pan, Plaat, Planeet zien dat we met onze manier van eten al heel veel kunnen betekenen. Het kookboek inspireert je om, in kleine stappen, duurzame en gezonde keuzes te maken. Wij kozen drie heerlijke recepten uit met groenten in de hoofdrol.

Tekst Mara Giamboi | Foto’s Issy Croker

A

nna Jones is een foodjournalist en stylist uit Londen. Met haar vegetarische kookboeken en recepten laat zij al langer zien dat goed en gezond eten niet saai hoeft te zijn. Haar nieuwe boek Eén Pan, Plaat, Planeet is vernieuwend en past heel goed bij de tijd waarin we leven: we willen duurzaam eten, voor onszelf, de planeet en onze portemonnee. Maar waar begin je? Jones antwoordt daarop: ‘Wanneer de vele informatie over de klimaatcrisis te veel wordt, begin je met kleine stappen.’

Haar inspirerende boek draait om duurzaamheid in alle vormen: in de producten die je koopt, het eten dat je (niet) verspilt en je energieverbruik terwijl je kookt. Jones daagt je uit om op een nieuwe manier met eten om te gaan, met allerlei trucs tegen voedsel- en energieverspilling. Zo vind je een lijst met de meest verspilde ingrediënten in het boek, met tips om ze langer te bewaren en simpele recepten waarin je ze kunt verwerken.

Plus een lijst met ingrediënten die je beter niet te veel kunt kopen, door hun negatieve invloed op de planeet en de mensen die hen produceren. Ook handig: de recepten in dit boek zijn in één pan of bakplaat te bereiden. Wij kozen drie bijzondere recepten uit: een romige soep, een knapperige aardappelpannenkoek en een overheerlijk dessert.

EÉN PAN, PLAAT, PLANEET Over hoe onze manier van eten de wereld kan veranderen Auteur: Anna Jones Vertaald door: Mariëlle Steinpatz Uitgeverij: Fontaine Uitgevers ISBN 9789464040432

ETEN MAISCHOWDER MET BLOEMKOOL voor 4 personen INGREDIËNTEN

• 2 el olijfolie • 1 prei, schoongemaakt en in dunne ringen • 4 tenen knoflook, gepeld en in dunne plakken • ½ grote bloemkool (ca. 500 g) in roosjes, bladen in repen • mais van 4 maiskolven of 500 g blikmais/ diepvriesmais • 400 ml kokosmelk uit blik • 1 tl groentebouillonpoeder of ½ bouillonblokje • sap van ½ biologische citroen VOOR EROP

BEREIDING

‘Onze manier van eten kan de wereld veranderen’

• Verhit de olie op halfhoog tot hoog vuur in een grote pan. Voeg de prei en een flinke snuf zout toe en bak de prei in 5-10 minuten zacht. Bak de knoflook 2-3 minuten mee.

• Voeg de bloemkoolroosjes toe en houd het blad achter. Voeg op een handvol na alle mais toe. Voeg een flinke snuf zout, de kokosmelk, bouillon en twee blikken (800 ml) heet water toe. Breng het geheel aan de kook en laat het 20 minuten pruttelen. De soep is klaar als de bloemkool zacht is en de soep iets is ingedikt.

• Maal de soep met een blender tot hij niet te dun, maar ook niet te stevig is. Voeg wat citroensap en flink wat zwarte peper toe.

Proef en voeg zo nodig meer zout, peper en citroensap toe.

• Verhit een koekenpan op halfhoog vuur en voeg wat olie toe, gevolgd door de resterende mais, repen chilipeper en lente-uitjes, en de repen bloemkoolblad. Bak het mengsel tot de mais geblakerd is en de bladeren donkergroen en geslonken zijn. Verdeel dit mengsel met de repen basilicum, wat pinda’s en een scheut olijfolie over de soep.

77 yoga internationaal

• 1 groene chilipeper, in dunne ringen • 4 lente-uitjes, in ringen • een bosje basilicum, de blaadjes in reepjes gesneden • een handvol geroosterde ongezouten pinda’s, grof gemalen • wat olijfolie, om te bakken en voor erbij

yoga internationaal

78

BIO Onze receptenredacteur Mara Giamboi is food journalist en receptontwikkelaar. Zij denkt de hele dag aan lekker eten.

Deze passie heeft ze van haar Siciliaanse nonna.

Haar recepten zijn altijd gezond en gebaseerd op groenten, met aandacht voor producten uit het seizoen.

Op haar instagrampagina @tavola.mara deelt ze haar bijzondere recepten en foto’s.

KNAPPERIGE AARDAPPELPANNENKOEK MET POLENTA EN KAAS voor 2-4 personen INGREDIËNTEN

• 500 g aardappels, geschild en grof gehakt • 1 ui, in dunne ringen • extra vergine olijfolie • 100 g belegen cheddar of plantaardige cheddar, geraspt • 3 el polenta VOOR ERBIJ

• een bosje bladgroente (ca. 200 g), bijv.

Chinese kool, cavolo nero, boerenkool • een klein bosje peterselie • een klein bosje koriander • 1 biologische citroen BEREIDING

• Kook de geschilde aardappels in 20 minuten zacht in een pan water met flink wat zout. Giet ze af en laat ze droogstomen.

• Verhit intussen wat olijfolie op halfhoog vuur in een koekenpan van 22 cm

met anti-aanbaklaag en bak de ui zacht en zoet, maar niet bruin. Dit duurt 8-10 minuten.

• Doe de aardappels in een kom en prak ze licht met een lepel. Voeg de ui, kaas en polenta toe, en kruid het met zout en peper.

• Verhit op hoog vuur wat olijfolie in de pan. Druk het aardappelmengsel in de sissende olie tot het een grote pannenkoek vormt. Bak de pannenkoek nog 10-15 minuten op laag tot halfhoog vuur tot de bodem goudbruin is.

• Wikkel een theedoek om je hand, leg een bord op de pan, keer de pan om, laat de pannenkoek weer in de pan glijden en bak hem nog 10-15 minuten op de andere kant tot hij aan beide kanten goudbruin is. Druk eventuele scheuren niet dicht, de pannenkoek vormt tijdens het bakken weer één geheel.

• Bak de groenten in wat olijfolie, zout en peper. Besprenkel de kruiden met olijfolie en citroensap en zout. Serveer de groenten en kruiden op de stukken pannenkoek.

ETEN KOELKAST-TIFFIN MET PISTACHENOTEN EN TAHIN voor 10 stuks INGREDIËNTEN

• 120 g bloem • 30 g rijstmeel • 100 g koude ongezouten (plantaardige) boter • 50 g biologische rietsuiker • 30 g stemgember op siroop, zeer fijngehakt • 200 g pure chocolade • 100 g tahin • 3 el siroop uit de pot met stemgember • 80 g pistachenoten, gepeld en grof gehakt • 40 g gedroogde kersen • 40 g sultanarozijnen • 30 g pompoenpitten, geroosterd BEREIDING

79 yoga internationaal

• Verhit de oven tot 180°C. • Zeef de bloem en het meel in een kom.

Wrijf met je vingers de boter erdoor tot hij zacht is en er geen grote klonten zichtbaar zijn. Roer de suiker, [1/4] theelepel zout en de stemgember door het mengsel.

• Bedek een bakvorm van 20 x 20 cm met bakpapier en druk het koekdeeg tegen de bodem. Prik het een paar keer in met een vork en bak het in 18 minuten goudbruin.

Haal de koek uit de oven en laat hem afkoelen.

• Breek intussen de chocolade in stukjes van 2 cm en doe die met de tahin en stemgembersiroop in een hittebestendige kom. Giet 2 cm water in een pan en breng dit zachtjes aan de kook.

Zet de kom met chocolade op de pan met water en zorg dat de bodem van de pan het water niet raakt. Roer de chocolade tot hij gesmolten is.

• Haal de kom van het vuur en roer er de pistachenoten, gedroogde vruchten en pompoenpitten door.

• Hak de afgekoelde koek in de bakvorm in stukken en roer deze door de gesmolten chocolade. Laat het bakpapier in de bakvorm zitten.

• Schenk het chocolademengsel weer in de bakvorm, dek het af met plasticfolie en zet het 3 uur of meer in de koelkast.

• Snijd dan de tiffin in 10 rechthoeken en serveer hem.

Fascinatie voor beweging Stephanny Turton-Kat over de kracht om van binnenuit te werken

Geen inspanning zonder zachtheid!

PILATES

Stephanny Turton-Kat danst vanaf haar vierde jaar, ontdekte na heftige blessures pilates en werd docent. Er volgde een Anusara Yoga-opleiding. Inmiddels geeft ze al twintig jaar pilates- en sinds 2017 yogales. Stephanny zit nu in het derde jaar van de opleiding tot craniosacraaltherapeut. Pilates en yoga, wat zijn de overeenkomsten en wat de verschillen?

Tekst Stephanny Turton-Kat | Portretfoto Jet Helsloot | Foto’s houdingen Bastiaan Fronik

Kruisbestuiving De yogafilosofie raakte me. Yoga is uitdagend op verschillende niveaus, zowel fysiek als filosofisch.

Binnen de Anusara Yoga is Jayendra Henly voor mij belangrijk als leraar

81

Al heb ik verschillende stijlen beoefend, de Anusara Yoga-stijl past goed bij me. Met open hart: to be in the flow with grace, the soul in the universe, flowing your heart is de betekenis van Anusara.

Binnen de Anusara Yoga is Jayendra Henly voor mij belangrijk als leraar.

In Anusara vind ik de ruimte om mijn pilateskennis te verbinden met yoga en vice versa. Het is echt een kruisbestuiving. Beide methoden hebben de kracht om van binnenuit te werken (the art of ‘working in’). Kunnen zijn met wat er is, zijn in het moment en dit meenemen in mijn practice en mijn leven brengt mij in the flow with grace. Dit draag ik uit in mijn werk.

yoga internationaal

M

ijn fascinatie voor beweging is er altijd al geweest. Op mijn vierde begon ik met dansen en daar heb ik ook mijn vak van gemaakt. Door het harde trainen, over grenzen gaan en niet voldoende luisteren naar mijn wat mijn lichaam aangaf, had ik blessures. Ik ontdekte pilates. Na vier jaar trainen en revalideren begon ik daarom, naast mijn werk als danser, in 2000 met de opleiding klassiek pilates.

Ik ben geïnspireerd door verschillende pilatesvormen en -trainers. Ik leerde over controle vanuit mijn centre, de kracht van ademhaling en bewuste alignment, waardoor ik mezelf fysiek en mentaal beter leerde kennen. Later specialiseerde ik me in de therapeutische kant van het vak. Sinds 2004 ben ik, geïnspireerd en gecoacht door onder anderen Marie José Blom (Pilates Inspiration). Ik ben de tradities van verschillende disciplines gaan combineren in mijn werk, omdat ik altijd op zoek ben naar manieren om mijn practice en die van mijn klanten te verdiepen.

Met yoga kwam ik in aanraking tijdens de danscademie. Mijn eerste les, een Hatha Yoga-les, was een enorme openbaring. Hatha Yoga was intensief trainen, maar wel op een zachte, verbonden manier.

Heel anders dan ik gewend was van het dansen.

Pilatesgeschiedenis

yoga internationaal

82

Pilates, een methode waarin lichaam en geest getraind worden, berust op zes principes: ademhaling, centrering, concentratie, controle, flow en precisie. Joseph H. Pilates (1880-1967) ontwikkelde deze methode toen hij in 1914-1918 als krijgsgevangene op het Isle of Man gevangen zat. In het interneringskamp leerde hij andere gevangenen de oefenreeksen die hij de afgelopen decennia voor eigen gebruik had ontwikkeld. Hij creëerde geïmproviseerde apparatuur met de veren en frames van bedden en zorgde er zo voor dat hij en zijn medegevangenen vitaal en sterk werden.

Deze ontstaansgeschiedenis zien we nog altijd terug in de apparaten waar tegenwoordig mee getraind wordt in pilatesstudio’s over de hele wereld.

Joseph H. Pilates heeft zich voor zijn oefenreeksen laten inspireren door yoga, martial arts en de principes van zen. Zen, uit het boeddhisme, betekent meditatie, ‘ontwaken’ met en in het moment. Pilates en yoga hebben beide als doel lichaam en geest te verenigen. Specifiek voor pilates zijn de bewegingsreeksen die zich richten op ritmische ademhaling, waardoor zowel de bloedsomloop als de longcapaciteit worden gestimuleerd. De bewegingen hebben direct betrekking op de koppeling van fascia (bindweefsel) van de wervelkolom en spierfunctie van de diepe buik. Pilatesbewegingen zijn gechoreografeerd met de ademhaling en ontworpen om beweging te stimuleren die van binnenuit komt (the art of ‘working in’), met het effect van ademen zoals beschreven in yoga principals (Pranayama) om de geest te beheersen (Iyengar 1966).

Meer informatie: artofmovement.nl/trainers/ stephanny-turton-kat

EEN GREEP UIT DE POSES DIE JE IN BEIDE METHODES TEGENKOMT: • plank, Satu Bandha Sarvangasana in yoga = shoulder bridge in pilates • cat/cow in yoga = cat strech in pilates • boot, Navasana in yoga = teaser in pilates Beide methodes hanteren daarin hun eigen opbouw en ademcues, maar de vormen komen overeen.

De pilateshoudingen worden in de pilatesmethode zowel beoefend op de apparaten, ondersteund door veren, als op de mat.

DE BOOT OF NAVASANA IN YOGA HEET DE TEASER IN PILATES In pilates is de weg naar de vorm belangrijk.

Je begint liggend en door je diepe korset

Yoga en pilates in mijn lessen

spieren aan te spannen rol je je zelf op naar

Pilates en yoga helpen je lichaam in een betere harmonie te komen door spiergroepen in balans te brengen en je kern te trainen – terwijl je je tegelijkertijd concentreert op een toegewijd ademhalingsritme. Door je te concentreren op de ademhaling, kun je in een innerlijke stilte komen. Ademen is in pilates essentieel, maar wordt minder specifiek gebruikt voor de innerlijke stilte dan om te helpen bij het stabiliseren, ondersteunen van beweging.

Ik zie het als mijn missie om mensen te laten ervaren hoe het is om zich te verbinden vanuit hun lichaam, ze bewust te maken van de wijze waarop ze zich bewegen. Bewust bewegen met een

de pose. In de minder gevorderde versie zijn de benen al in de lucht en eventueel gebogen, in de gevorderde versie lig je volledig uitgestrekt en rol je je boven lichaam en je benen gecontroleerd vanuit je centre op naar de posen. Deze pose wordt zowel op de mat als op de Cadillac uitgevoerd. Op de Cadillac wordt de beweging ondersteund door een bar (stang) en veren. Daar waar de boot in yoga vaak al begint in de eindpositie en gaat over de zachtheid en gracefullness vinden in deze uitdagende houding.

PILATES open hart versterkt de verbinding tussen lichaam en geest en draagt bij aan het grotere geheel. In mijn lessen, retreats en de opleiding staat de verbinding tussen lichaam en geest centraal, de verkenningstocht en het naar binnen gaan om deze verbinding te versterken. De fysieke en mentale bewegingsvrijheid wordt daarmee vergroot.

Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat ik in mijn lessen stabiliteit principes en cues gebruik, die zich vanuit de anatomische benadering richten op het aanspannen en versterken van core stability en

ability. In de pilatesmethode is dat om het fundament en de alignment van de pose te versterken, en dan te verdiepen met de yoga. Ik gebruik vaak de verbale ondersteuning en cues uit de Universal Principles of Alignment van de yoga (open to grace; muscular energy; expanding spirals; contracting spiral; organic energy) in mijn pilateslessen. Bijvoorbeeld, als je in aanspanningsactie gaat om meer ruimte te ervaren in je beweging en pose: soften your boundaries, innerbody soft, outer body bright. Kortom, geen inspanning zonder zachtheid!

1 yoga internationaal

83

3

2

Pilatesoefeningen op de Cadillac, de typische pilatesbank.

de spiritualiteit van zwemmen ZWEMCOACH MARJON HUIBERS OVER

‘Mindset en ademhaling zijn heel belangrijk’

SPORT

Wie regelmatig aan yoga doet, weet dat het om meer gaat dan het uitvoeren van een paar houdingen. Yoga is geen yoga zonder zelfbewustzijn, focus of mindfulness. Niet alleen bij yoga is dat zo.

De visie van zwemcoach en sportpsycholoog Marjon Huibers heeft flink wat raakvlakken met de yogafilosofie. Ze schreef het boek Zwem je mentaal sterk over het belang van mentale kracht.

Tekst Roos Stuurman | Foto Sjoukje van Gool

M

arjon start haar dag met yoga en koffie, voor haar de perfecte combinatie. ‘Zo ga ik soepel de dag in en daar profiteer ik van tijdens het zwemmen’, vertelt ze. ‘Spiritualiteit gaat voor mij over bewustwording.

Bewust bezig zijn met hoe je leert, wat je wilt bereiken en hoe je daar komt. De weg ernaartoe is belangrijk, net als het doel.’

Met haar boek Zwem je mentaal sterk wil Marjon de kennis delen die ze door de jaren heen heeft opgedaan. Ze begon al met het toepassen van verschillende principes die te maken hebben met mindset tijdens haar studie sportpsychologie.

Marjon is inmiddels tot de conclusie gekomen dat je zwemmen echt een denksport kunt noemen.

‘Ik heb heel veel oefeningen uitgeprobeerd en succesvol zien worden. Persoonlijk heb ik ondervonden dat als je je focust op dat wat je wilt bereiken, je dat ook voor elkaar krijgt.’ Het trainen van mentale kracht is volgens Marjon dus net zo belangrijk als het trainen van je spieren. ‘Hoe je naar jezelf kijkt is van essentieel belang voor succes. Het is vooral belangrijk om te accepteren hoe je in elkaar zit. En afleidingen liggen altijd op de loer. Wat vinden anderen, hoe doen anderen het “oh, zij zijn beter…” Besef dat je geen enkele invloed hebt op wat anderen doen, alleen op wat jij doet. Dus bepaal je eigen doel, maak subdoelen en vier je successen, gun anderen hun succes en focus op wat jij belangrijk vindt. Jij hebt invloed op de uitkomst, niemand anders.’

Ademhaling en ontspanning

yoga internationaal

86

Ontspanning is ook essentieel tijdens het zwemmen, net als ademhaling. ‘Door spieren te ontspannen die je niet naar voren brengen, en juist je corespieren functioneel in te zetten in de zwemslag kun je zwemmen veel langer volhouden. Of sneller zwemmen met dezelfde hoeveelheid energie. Dat omdenken moet je in het begin leren maar gaat uiteindelijk vanzelf.’

De impact van ademhaling hebben veel yogi’s waarschijnlijk al kunnen ervaren. Zuurstof is daarbij ook de brandstof voor je spieren. ‘Als je inademt, komt de zuurstof in je longen, maar pas als je uitademt komt de zuurstof via de bloedbaan bij je spieren.

Als je heel snel uitademt, kan je lichaam het bijna niet bijhouden. Vandaar dat ontspannen uitademen belangrijk is. In mijn boek vind je niet alleen oefeningen en focuspunten voor tijdens het zwemmen maar ook om thuis te doen, zittend of liggend op de bank. Oefening baart kunst. Je ademhaling moet een nieuwe gewoonte worden en daar is veel herhaling voor nodig.’

vertrouwen voor de volgende stap. Lukt het niet, neem dan een stapje terug en dan lukt het ineens weer. Eigenlijk zoals je als kind leert.’

Marjon vertelt dat leren omdenken ontzettend belangrijk is. ‘Volwassenen gaan vaak met een mindset van een “landdier” het water in en komen dan bedrogen uit. Ze doen iets wat ze denken dat ze moeten doen en verspillen daardoor heel veel energie. In water moet je juist slim bewegen en nadenken over wat je doet.’

De impact van een andere kijk De passie die Marjon heeft voor het zwemmen deelt ze graag. Ze krijgt er veel energie van wanneer ze mensen kan laten ervaren hoe een andere kijk een groot effect kan hebben op de snelheid en efficiëntie van zwemmen. ‘Op lange afstanden scheelt dat een hoop tijd en energie. En aan die andere kijk heb je ook iets buiten het zwembad. Het gaat dan vooral over de focus op leerprocessen en controleerbare dingen. Over het herkennen van en omgaan met je emoties. Hoe je doelgericht traint, in plaats van doelloos je best doet om baantjes te zwemmen.’

Leren als volwassene Een kwestie van veel oefenen dus, maar dat kan volgens Marjon best wat uitdagingen met zich meebrengen. ‘Het is voor volwassenen toch best moeilijk iets nieuws te leren. Wanneer heb je voor het laatst echt iets nieuws geleerd? Je kinderen zie je constant leren, maar jij als volwassene? Je ontdekt dat stapje voor stapje iets leren een hele overzichtelijke manier is. De eerste stap geeft namelijk

Meer informatie: swimfantastic.com Zwem je mentaal sterk Auteur: Marjon Huibers Uitgever: swimfantastic.com ISBN 9789090343372

WEGGEVERTJES

Maza Mezze borrelpakket Bij een lekkere en gezellige zomerse borrel mag Maza natuurlijk niet ontbreken! Maak nu kans op een heerlijk Maza Mezze borrelpakket met o.a. haar nieuwste aanwinst Hoemoes Gekarameliseerde ui & tijm en receptenboekje! Hoe maak je kans? Volg Maza op instagram @masmasmaza en laat ons weten waarom jij dit pakket zo graag wilt winnen!

Win een van de BANO Natuurcrèmes

Drie nieuwe smaken LifeBars van LifeFood InChoco Cacao Nibs Vanille, InChoco Sinaasappel

De Oostenrijkse BANO Natuur crèmes zijn al

en InChoco Pruim.

meer dan 40 jaar een natuurlijke oplossing om pijn in de gewrichten te voorkomen en te

Lifebars InChoco zijn 100% natuurlijke, plantaardige

verhelpen. Maak nu kans op een van deze

tussendoortjes en energierepen op basis van de

crèmes: Murmelin Sport- en gewrichtszalf

lekkerste vruchten en noten, omhuld in een laagje rauwe

met menthol, arnicazalf en bergdennenolie

chocolade. Ze zijn biologisch, helemaal raw, glutenvrij,

ondersteunt uw gewrichten en bevordert de

lactosevrij en vrij van toegevoegde suikers, zoetstoffen

doorbloeding na sport en lichamelijke

en andere toevoegingen. Bovendien is de verpakking

inspanning. Calendulin, klassieke

BPA-vrij. Lifebars zijn handig voor onderweg, als je

goudsbloemzalf is perfect voor de verzorging

honger hebt, trek hebt in iets

van littekens, kleine brandwonden,

lekkers, extra energie nodig hebt,

schaafwonden en kan gebruikt worden voor

gefocust moet zijn, of extra moet

de dagelijkse verzorging. Hirschtalg crème is

presteren.

een traditionele hand- en voetverzorging om de vorming van blaren en eelt te voorkomen

Samen met Lifefood mag Yoga

bij intensief gebruik.

International 2 verzamelpakket verloten.

DOE MEE! GA NAAR: YOGA-INTERNATIONAL.NU/WINNEN

De zomer en het element vuur Zomerzonnewende (21 juni)

Tekst Mindi K. Counts | Vertaling Egbert van Heijningen | Beeld Kristen Hatgi Sink

N

a alle vernieuwing en groei omhoog van de lente, is de zomer een tijd voor groei in de breedte. Het is ook een tijd om het leven te vieren. De zomer is tenslotte het seizoen waarin yang op zijn sterkst is. Daarbij hoort als vanzelf een vrolijker en lichter gevoel. Het weer is op zijn warmst, en dus is het tijd om buiten te spelen. Nu mag je genieten na al het harde werken van de winter en de lente. In de zomer draait alles om uitbreiden en activiteit.

In de winter hebben de planten gewerkt aan hun ontkiemen, in de lente zijn ze opgeklommen richting zon, en nu in de zomer komen ze volledig in hun kracht. De perfecte voedingsbron voor hun groei in de breedte is de warmte van de zon, die in de zomer lange dagen maakt. In dit jaargetijde

krijgen de planten alles wat ze nodig hebben om alle ruimte in te nemen die ze nodig hebben.

En net als de planten staan ook wij mensen in de zomer het meest in onze kracht. Wanneer het element vuur op zijn heetst is, spelen we in het water, geven we feestjes, brengen we tijd door met onze vrienden, en maken we plannen om te reizen. Het is de tijd om zorgeloos samen te zijn en te genieten van verbondenheid.

Omdat de zomer van alle seizoenen het meest yang is, wordt deze tijd ook wel ‘yang in yang’ genoemd. Dit wil zeggen dat je je meer dan anders vrij kunt voelen om je energie op een extraverte manier uit te leven (zoals dit past bij het yang van je ware zelf). Om je heen zie je de natuur haar yang-dans uitvoeren. De bloemen zijn op hun mooist en overal zie je lachende gezichten.

89 yoga internationaal

Chinese geneeskunde voor iedereen van Mindi Counts is een praktische gids met een schat aan tips voor lichamelijke balans en optimale gezondheid. Het boek maakt je wegwijs in de Vijf Elementen en andere wijsheid uit de Chinese geneeskunde. Aan de hand van de seizoenen, elementen en organen leer je wat jouw individuele lichamelijke behoeftes zijn en hoe je een energetische en fysieke balans bereikt. Het boek staat vol recepten, zelfhulptips en geneesmiddelen op basis van kruiden. Wij kozen een recept voor bij de Zomerzonnewende (21 juni).

ZOMERRECEPTEN VOOR UITBREIDING EN ENERGIE Het element vuur

yoga internationaal

90

Vuur is iets waar iedereen wel vertrouwd mee is.

Je hebt vast weleens met een groep vrienden op een warme zomeravond rond een kampvuur gezeten, en je kent zeker die grote vuurbal die hoog aan de hemel staat: de zon. Het element vuur staat zowel voor de gloeiende, knetterende kooltjes in de haard als voor het zachte gasvlammetje waarop je je maaltijden kookt. Vuur kent vele vormen. In essentie is het de piek aan energie waardoor alles ultiem helder, groots en gedurfd kan zijn. De energie van het vuur staat voor de diepe verbondenheid met de mensen waar je van houdt en die je graag om je heen hebt. En ook voor het kind in jezelf. Het kind dat nog altijd graag speelt en zich over van alles verwondert, hoe oud je inmiddels ook bent. Het is de energie van de uitbreiding en de energie die het meest yang is.

Als je te veel in de zon zit, kan je huid verbranden.

Maar van te weinig zon kun je ook ziek worden, dus het is belangrijk dat je het element vuur in jezelf goed in balans houdt. In deze tijd van een steeds warmer wordend klimaat wordt steeds duidelijker welke invloed de industrialisering van de samenleving heeft gehad op de atmosfeer. De atmosfeer is bedoeld om een beschermende laag te vormen tussen het leven op het aardoppervlak en de zon. Zonder de bescherming van de atmosfeer worden de stralen van de zon steeds gevaarlijker.

In het verleden was het nog wel mogelijk de hele dag buiten te zijn zonder zonnebrandcrème, maar dat kun je je nu niet meer veroorloven. Als je veel vuur hebt in je constitutie, ben je waarschijnlijk sterk yang van aard. Dat wil zeggen dat je speels bent, altijd in voor een avontuur en geen probleem hebt om de dingen groot te zien. Het element hout is erop gericht de blauwdruk van het leven te realiseren, maar daarbij kleurt het netjes tussen de lijntjes. Het element vuur mag graag een beetje creatiever te werk gaan, het zorgt ervoor dat de plannen worden ingevuld op een manier die aansluit bij je grootste passies.

De zomerkeuken wordt gekenmerkt door lichtheid. Geen zware, romige gerechten en sauzen zoals in de koudere maanden, maar recepten die je lichaam, geest en ziel volop energie geven voor die lange zomerdagen.

VERKOELENDE MELK (OF SAP) VAN WATERMELOEN voor 6 porties Als de hitte je een beetje te veel wordt – je voelt je slap en je hebt nergens meer zin in – dan is melk van watermeloen een uitkomst.

Deze traktatie is van oorsprong afkomstig uit het noordoosten van Afrika, en heeft in de tiende eeuw via India ook China bereikt. Omdat watermeloen voor negentig procent uit water bestaat, is dit drankje uitstekend geschikt om de elektrolyten aan te vullen die in de zomerhitte verloren zijn gegaan. Vanwege de natuurlijke suikers in de meloen kun je de melk (of het sap) beter niet bij de maaltijd drinken, aangezien dit de spijsvertering kan vertragen.

INGREDIËNTEN

• 3 pond pitloze watermeloen in blokjes (geen schil) • 2 cups* zoete notenmelk of water • takjes munt voor de garnering BEREIDING

• Mix de watermeloen samen met de zoete notenmelk of het water in een blender of keukenmachine.

• Serveer met een takje munt (geen ijsblokjes!). In de koelkast kun je de melk of het sap een dag of twee bewaren. *1 Cup = ± 240 ml Ongeveer de inhoud van een soepkom/longdrinkglas.

CHINESE GENEESKUNDE VOOR IEDEREEN Oude wijsheid en praktische tips voor afweer, vitaliteit en optimale gezondheid Auteur: Mindi K. Counts Vertaald door: Egbert van Heijningen Uitgeverij: Samsara ISBN 9789492995766

COLUMN

Boeddhista Ilone observeert Tekst Ilone Inge | Foto Jeannette Huisman

Als mijn 77-jarige vader positief test op Covid-19, slaat de schrik me om het hart. Het lijkt mee te vallen, maar wanneer hij uit quarantaine mag krijgt het verraderlijke virus hem tóch in de greep. Een spoedopname volgt in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Brabant, anderhalf uur rijden vanaf zijn woonplaats. Op de intensive care wordt hij direct geïntubeerd, kunstmatig beademd en in buikligging in coma gebracht.

Dagen later bezoek ik hem in hermetisch afgesloten kleding: schort, handschoenen, bril, haarnet en medische mondkap. De slaapmedicijnen worden afgebouwd en langzaam wordt hij wakker. Zijn situatie blijft kritiek en onzeker.

Mijn vader ligt aan apparaten die zijn vitale lichaamsfuncties hebben overgenomen. Elk piepje van de apparatuur is veelbetekenend terwijl hij vecht voor zijn leven.

yoga internationaal

Zomerse vrijheid

91

besef dat mijn vader met een been in het graf staat. Ik pendel tussen hoop en wanhoop. Zijn hand vasthouden biedt troost.

Om stoom af te blazen in deze ingrijpende periode ontmoet ik een vriendin en collegayogadocent voor een kopje koffie. Ik toon een foto van m’n vader op de IC. Zij ontkent het virus en dat er wereldwijd zoveel doden gevallen zijn. Ze zegt: ‘Dit is Orwelliaans. De overheid is er alles aan gelegen om ons te beperken. Ik vier m’n vrijheid in het Vondelpark.’ Er knapt iets in me.

ILONE INGE (1977)

Mijn doodzieke vader leert mij belangrijke levenslessen: ‘De dood is de enige realiteit, het is de kunst connectie te maken, laat los waar je geen invloed op hebt, wees dankbaar, blijf trouw aan jezelf en positief.’ Ik besluit mijn vriendin en haar standpunt los te laten. Ik geniet van de echte vrijheid die dat oplevert.

werkt als yogadocent en is assistent producer en moderator bij het Boeddhistisch Film Festival Europa.

Haar boeddhistische beoefening en de

Hij opent zijn ogen voor het eerst en reageert op mijn stem. Door met zijn ogen te knipperen communiceert hij. De IC-arts is realistisch: ‘De prognose is onvoorspelbaar. Gezonde dertigers overlijden en ouderen met onderliggende ziektes herstellen.’ Ik bevind me in een rollercoaster en

Na vier weken ziekenhuis staat mijn vader thuis onder medisch toezicht. Het herstel gaat traag.

Als hij voor het eerst weer in de tuin mag met constante zuurstoftoediening, facetimet hij me.

Intens gelukkig met z’n herwonnen vrijheid zegt hij: ‘Heerlijk in het zonnetje.’

natuur zijn een inspiratiebron in haar leven en werk.

Instagram: @yogilone.inge

Wat doe je aan socialmediaverslaving?

yoga internationaal

92

Spirituele ontwikkeling en communicatie Mindful leven als yogi maakt mij niet immuun voor socialmediaverslaving. Ik merkte dat ik veel meer tijd aan social media besteedde dan ik eigenlijk wilde, en dat mij dit geen echte voldoening of echt contact opleverde. Ik verwijderde Facebook, Instagram en e-mail van mijn telefoon. Dat hielp, maar daarmee was ik er niet. Ik begreep dat social media bij het moderne leven horen, zeker als je online yogales geeft. Social media moesten dus een onderdeel worden van mijn spirituele ontwikkeling.

Tekst Esther Ekhart | Vertaling Ananto Dirksen | Beeld Adobe Stock

S

pirituele ontwikkeling houdt in dat je je gedachten en gevoelens niet onderdrukt, maar juist liefdevol erkent wat er in je boven komt. Als je je gedachten, gewaarwordingen en emoties onderzoekt, ontdek je wat je overtuigingen en overlevingsmechanismen zijn. Zo leer je om vanuit ontspannen openheid en oprechte warmte bij jezelf, anderen en de wereld aanwezig te zijn. Op dezelfde manier

kun je ook van het gebruik van social media een spirituele oefening maken.

Je gevoelens observeren Bijvoorbeeld als je op Facebook zit, probeer dan liefdevol te observeren hoe je reageert, hoe je verlangt naar bevestiging, hoe je je opwindt over iemands mening of hoe je je voelt als iemand negatief op jou reageert. Wees je er ook van

OPINIE

Realiseer je dat online prikkels nooit echt voldoening geven.

Anders was je nu dolgelukkig geweest! yoga internationaal

93

als je compassie hebt en jezelf liefde en waardering geeft. Leg je hand op je hart en spreek liefdevolle woorden. Ik zeg vaak tegen mezelf: ‘Ik zie je en ik houd van je.’

Boos worden

yoga internationaal

94

bewust wanneer je, om je innerlijke leegte te vullen, alleen maar zit te scrollen. Wat zegt dit over jou, over de ‘persona’ die je in stand wilt houden en over dingen die je voor anderen verborgen wilt houden? Wij denken dat onze voortdurend veranderende gewaarwordingen, emoties en behoeften de werkelijkheid zijn – daarin ligt de oorzaak van onze pijn – maar die zijn net zomin de werkelijkheid als ons Facebookprofiel.

Mindfulness leert ons of wat we doen nutteloos of zelfs slecht voor ons is, zodat we ons daarvan kunnen losmaken of iets beters kunnen vinden.

Op social media spelen drie nutteloze gewoontes een rol: • Verlangen naar prikkels • Verlangen naar aandacht • Boos worden Laten we kijken hoe we hier constructief mee om kunnen gaan.

Verlangen naar prikkels Als je rusteloos bent of ergens naar verlangt, pauzeer dan even en word je bewust van je lichaam en je gedachten. Richt je op de zintuigelijke werkelijkheid – kijk om je heen, zie de kleuren in de kamer, voel de tafel waaraan je zit. Mindful pauzeren maakt je bewust van de rijkdom van het moment, wat heel bevredigend is. Je kunt tegen jezelf zeggen: ‘Dit moment is genoeg.’ Realiseer je dat online prikkels nooit echt voldoening geven. Anders was je nu dolgelukkig geweest!

Als je boos wordt, houd je dat dan voor jezelf of schrijf je een boze reactie terug? De truc is te herkennen dat jij degene bent die hieronder lijdt, niet degene op wie je boos bent. Vanuit boeddhistisch standpunt gezien wijst dit erop dat je te weinig compassie hebt met anderen. Kijk wat er gebeurt als je je hand op je hart legt en in gedachten tegen die persoon zegt: ‘Ik wens dat het je goed gaat, dat je gelukkig bent en dat je in vrede leeft.’ Besef dat die ander ook een mens is met gevoelens en behoeften.

Kortom: als je verlangt naar prikkels, focus dan op het heden. Acceptatie van het hier-en-nu kan ons diepe vervulling geven. Als je verlangt naar aandacht, vertrouw er dan op dat jij genoeg bent zoals je bent en dat je ertoe doet. Als je boos wordt, verbind je dan vanuit je hart met jezelf en de ander.

Besef dat we allemaal mensen zijn die naar liefde en geluk verlangen, en dat we allemaal onze pijn hebben.

Tot slot wil ik benadrukken dat het belangrijk is om liefdevol met jezelf om te gaan als het om social media gaat. Als je jezelf op je kop geeft omdat je verslaafd bent, maak je het alleen maar erger. Iets van jezelf veranderen is veel moeilijker als je jezelf erom veroordeelt, vanwege de stress die dat met zich meebrengt. Als we iets willen leren en willen groeien, moeten we de rust hebben om dingen te verwerken. Vandaar dat liefdevolle vriendelijkheid en zelfcompassie zo belangrijk zijn als we onze gewoonten willen veranderen.

Ik hoop dat ik je hiermee heb kunnen helpen om niet meer tijd aan social media te besteden dan nodig is.

Verlangen naar aandacht Als je merkt dat je naar aandacht of bevestiging verlangt – je controleert obsessief op likes en reacties – kan het zijn dat je geen goed gevoel hebt over jezelf. Onbewust vind je jezelf onbelangrijk en verlang je naar waardering. Kijk wat er gebeurt

Meer informatie: ekhartyoga.com

OPINIE

Je kunt ook van het gebruik van social media een spirituele oefening maken

yoga internationaal

95

World Flag Attempt, 2020, open call Stedelijk Museum Amsterdam, De Balie en Amsterdams 4 en 5 mei comité.

KUNST

Sarah van Sonsbeeck

Onderzoekt stilte en ruimte Sarah van Sonsbeeck (1976) is een conceptueel kunstenaar. Ze omschrijft het zelf als een huwelijk tussen idee en vorm, als het samengaan van een zintuigelijke en een mentale ervaring, die beide even belangrijk zijn. Stilte is een terugkerend onderwerp in haar werk, dat ze telkens op andere manieren onderzoekt.

97

Ze heeft het druk als ik haar benader voor een afspraak voor dit interview: tot begin mei zit ze in een twaalf weken durende residency in het EKWC (Europees Keramisch Werk Centrum) in Oisterwijk om met keramiektechnieken te werken. We ontmoeten elkaar op een zaterdagmiddag in haar Amsterdamse atelier aan de rand van de westelijke eilanden, tussen een afspraak bij haar galerie en de terugreis naar Noord-Brabant door.

Vrijheidsvlag Op de hoge muur achter de tafel waaraan we plaatsnemen, hangen foto’s van diverse projecten. Mijn oog valt op een rennende vrouw met ontblote billen met een vlag in de hand. Sarah maakte het ontwerp voor deze ‘vrijheidsvlag’ voor een open call die was uitgeschreven door Stedelijk Museum Amsterdam, De Balie en het Amsterdams 4 en 5 mei comité ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid in 2020. Nadat haar voorstel werd geselecteerd, vroeg ze aan vier vrouwen om haar vlag te ‘performen’ op verschillende herdenkingsplekken,

yoga internationaal

Tekst Heidi Vandamme | Portret Sarah en World Flag Attempt Iris Duvekot | Foto One Bar of Gold, Dripped Gert Jan van Rooij

waaronder de Amsterdamse Dam, als een pleidooi voor open denken. Fotografe Iris Duvekot legde deze actie vast. De foto met ontblote billen leidde tot felle reacties op Instagram, met name van vrouwen die zich afvroegen hoe het tonen van een kont zich verhoudt tot de Holocaust.

Het laat volgens Sarah zien dat vrijheid voor iedereen anders is.

Fascinatie voor niet-museale ruimtes Hoewel ze is opgeleid tot architect, kijkt Sarah vooral met de blik van een kunstenaar naar de wereld. Toch speelt die bouwkundige achtergrond nog een aanzienlijke rol in de wijze waarop ze kunst maakt.

Dat blijkt onder meer uit haar fascinatie voor ruimtes en haar voorkeur om werk te presenteren in een niet-museale context.

Ze houdt in expositieruimtes bijvoorbeeld meer van de trap, de wc, het restaurant of het depot, dan van de witte muren.

Of ze zoekt het compleet elders, in een tankstation of supermarkt. Een project in opdracht van De Nederlandsche Bank

Meer informatie over het werk van Sarah van Sonsbeeck: sarahvansonsbeeck.com Instagram/sarahvansonsbeeck In 2012 won Sarah van Sonsbeeck de Theodora Niemeijer Prijs (vanabbemuseum.nl/theodoranie meijerprijs), de enige Nederlandse kunstprijs speciaal voor vrouwelijke kunstenaars.

Sarah van Sonsbeeck wordt vertegenwoordigd via Annet Gelink Gallery: annetgelink.com

Sarah maakte hiervoor verschillende vertalingen van een goudstaaf in 2016 is daar een mooi voorbeeld van.

Sarah maakte hiervoor verschillende vertalingen van een goudstaaf. Omdat ze niet van lijsten en sokkels houdt, zag ze in een trap een potentiële sokkel. Het werk One Bar of Gold, Dripped, een soort plas van goud, was geboren. De bank kocht het werk na afloop aan. Inmiddels is het een ‘conversatiestuk’: vele gesprekken in de bank gaan immers over waarde.

yoga internationaal

98

Zoektocht naar stilte De zoektocht naar de betekenis van stilte was het onderwerp van haar eerste kunstwerk Letter to My Neighbours (2006).

Ze schreef een brief aan haar luidruchtige bovenburen waarin ze hen vroeg om een percentage van haar maandelijkse huur aan haar te betalen. Het bedrag kwam overeen met de hoeveelheid geluid die zij produceerden. Inmiddels is het fenomeen stilte – wat het is en wat het voor andere mensen betekent – een terugkerend thema in haar werk.

Het bracht haar in 2016 naar de stilste plek ter wereld: Tristan da Cunha, een afgelegen en schaars bevolkt vulkanisch eiland ten zuidwesten van Kaapstad.

Spullen worden er niet weggegooid vanuit de gedachte dat ze nog voor iets anders gebruikt kunnen worden. Een aangespoelde zuurstoffles uit Brazilië blijkt een mooie klank te geven als je er tegenaan tikt. De eilanders maakten er een gong van. Zo ontstond bij Sarah het idee om een overtollig exemplaar naar Nederland te verschepen en hiervan twee bronzen kopieën te maken, in mat brons en in gepolijst brons. Tristan Gong uit 2017 is een eerbetoon aan het niet weggooien van dingen.

One Bar of Gold, Dripped, 2016, De Nederlandsche Bank

Focus door pilates Tien jaar geleden is ze met pilates gestart, een trainingsmethode waarbij houding, stabiliteit, coördinatie, ademhaling en focus op lichaam en geest het uitgangspunt is. De keuze voor pilates was het gevolg van haar zoektocht naar een betere balans tussen de zintuigen. ‘Ik ben iemand die heel erg in mijn hoofd zit en continu met kunst bezig is. Hierdoor ben ik me niet altijd bewust van hoe ik zit of sta.

Omdat pilates een enorme focus van me vraagt, is het voor mij de enige manier om het werk voor even te vergeten.’

Na afloop van het interview appt Sarah

me enkele foto’s van de ‘werkexplosie’ aan het EKWC. Ze maakte er onder meer een verguld mannelijk urinoir dat ze signeerde met haar eigen vingerafdruk.

For Marcel, Maurizio and Elsa heet het, als eerbetoon aan Marcel Duchamp (‘een van mijn helden’). Door te verwijzen naar Elsa (von Freytag-Loringhoven) draagt ze haar versie ook op aan de vermeende echte bedenker van dit iconische werk.

Hiermee breekt ze een lans voor vrouwelijke kunstenaars, die nog steeds ondergewaardeerd worden in de kunstwereld, een ander thema dat haar na aan het hart staat.

Tekst Marjan van Druenen

eder leven is een reis met zijn eigen verhaal. Langs de weg van het hart

H

et prachtig vormgegeven Dagboek van de Ziel (alweer

is een metaforische reis naar binnen

de zesde druk) gaat over de zeven

om te ontdekken wie je ten diepste

levensfasen die het menselijk leven

bent. Alle ervaringen laten indrukken

heeft. Beginnend bij de geboorte, via

achter in de ziel en vormen patronen

het kind, de jongere, de volwassene,

en (ego)structuren. Met gevoelens

de oudere tot aan de dood en de

van afwijzing, buitensluiting of gemis

zogeheten lege ruimte. Wat er in

kunnen we moeilijk leven en dus gaan

iedere (levens)fase gebeurt, wordt

Gita, een duizenden jaren oud

we ze onderdrukken. Dit gaat je vroeg

verteld door het gebruik van arche-

geschrift. Het verwijst naar vers,

of laat opbreken, want we blijven aan-

typen, karakteristieke ervarings-

zuiver en licht verteerbaar

trekken wat in onze ziel onopgelost is.

verhalen, en is gehuld in metaforen.

voedsel en is onderdeel van

Het gevolg is gevoelens van stress,

Als afwisseling staan er fijne vragen

een yogaleefstijl. Het yoga

spanning of zelfs burn-out. Door te

ter bezinning. Bertie Hendriks en

dieet is niet zozeer een boekje

onderzoeken wat je nu werkelijk voelt,

Mirjam Tirion-Ietswaart baseerden

over diëten, eerder een manier

ontdek je jouw ware natuur en hervind

dit boek op hun vele jaren ervaring

om meer geluksgevoel in je

je jouw eigen kracht. Zie hier de

in het begeleiden van mensen.

leven te ervaren. We leven niet

geboorte van een autonoom persoon.

De tekeningen zijn gemaakt door

meer in balans met de natuur,

Lenie van Schie geeft in dit boek

kunstenaar Frans Zwartjes die eind

maar vinden geld, materialisme,

duidelijke informatie, begeleidt je bij

jaren zestig bekend werd met zijn

en eigen gewin veelal

de oefeningen en geeft herkenbare

zwart-witfilms. Een boek over ont-

belangrijker dan het welzijn van

voorbeelden uit haar psychologen-

wikkelingsstadia die mensen soms

de aarde. Dhroeh Nankoe en

praktijk.

laten liggen, maar in wezen dienen

Janayitri Brahmanda laten zien

te doorlopen. Binnenkort ook als

dat het beter is om gezonde,

Langs de weg van het hart

E-book verkrijgbaar in het Engels:

biologische en niet genetisch

Auteur: Lenie van Schie

Diary of the Soul.

gemanipuleerde voeding te

Uitgeverij: Samsara Books ¤ 23,90, ISBN 9789492995957

Sattvische voeding

D

e term Sattvische voeding komt uit de Bhagavad

eten. Het levert bewustwording Dagboek van de Ziel

van de pure zielsenergie op die

Auteur: Bertie Hendriks

gelijk staat aan geluk en liefde.

Uitgeverij: ITIP

Een fijne bijkomstigheid is dat

¤ 26,50, ISBN 9789082124200

de recepten vrij eenvoudig te maken zijn. En je mag best af en toe een patatje mayo, maar dan wel zelfgemaakt van biologische producten.

Het yoga dieet Auteurs: Dhroeh Nankoe en Janayitri Brahmanda Uitgeverij: Panta Rhei ¤ 15,00, ISBN 9789088402289

99

I

Diepzinnig, niet zwaar

yoga internationaal

Afdalen in de diepte

Van doen naar zijn Een radicale shift in het bewustzijn

yoga internationaal

100

Linda Rood schreef eerder Het Ja-gevoel, over haar methode Vragen naar Vrijheid, om door zelfonderzoek naar de emotionele en spirituele kern van een probleem te gaan. Zo kun je van beperkende overtuigingen en gewoontepatronen bevrijden. Haar nieuwste uitgave gaat over het hervinden van onze natuurlijke staat van zijn. Het leven is een soort intelligent voortbewegende stroom. Wanneer we ons daaraan overgeven dalen we af van doen naar zijn.

te identificeren met ons lichaam, denken en doen. Deze shift kun je niet met denken bereiken. Het werkt alleen met voelen dat gedachtes in je verschijnen, ervaren dat er lichaamssensaties zijn, voelen dat je ademt en er geluiden opdoemen. Sluit je ogen maar eens en ervaar dit. Gedachtes komen en gaan. Als je zo langer blijft zitten, zak je steeds dieper in zijn zonder dat je iets hoeft te doen.

Tekst Marjan van Druenen | Foto Mascha van Kempen

Irritaties of boosheid kunnen opkomen, maar plak er geen label op.

Schud niet aan de sneeuwbol. Vaak past een situatie bij het moment en

Veel mensen hebben zorgen, angst

Zodra je de shift naar zijn maakt,

en stress. Voor een verstilde zijns-

zak je in je lichaam en kunnen

toestand heb je een radicale shift in

ingesleten patronen je niet meer

Een baby heeft dat zijn, maar wij zijn

je bewustzijn nodig. Hoe kun je deze

helemaal vangen. Dit vormt als het

het vergeten. Hoe halen we dat weer

toestand versterken en vasthouden?

ware een bedding voor de stress en

naar boven?

‘Het raakte mij toen je zei dat mensen

zorgen. De spanning hoeft niet weg

‘Als baby zijn we alleen maar. Dan

zich zorgen maken, ik hoor dat ook

of op te lossen, want dat werkt niet.

leren we doen en identificeren ons

om mij heen en zie het op social

Dat is de oude manier. Het is als zo’n

daarmee. Zijn raakt op de achter-

media. Je kunt opgaan in de zorgen

sneeuwbol van glas waar de sneeuw-

grond; door die shift te maken haal

en problemen en deze oplossen

vlokjes langzaam zakken totdat de

je het naar de voorgrond. Maak die

via het doen en denken, zoals we

verstilling overblijft. Je schudt de bol

shift zo vaak je kunt: in plaats van

vroeger geleerd hebben. Maar nu is

(doen) en de vlokjes dwarrelen naar

op te gaan in gedachten of gevoelens,

het de tijd voor een volgende stap in

beneden en vallen stil (zijn).’

opmerken dat dit alles in jou

de ontwikkeling van de mensheid,

kun je er juist wat van leren.’

verschijnt. Ervaar de sensatie van

zodat we niet blijven hangen in lijden,

In jouw boek staat een oefening voor

geluiden. Er zal geen moment komen

angst en zorgen. Jezelf identificeren

dat volledig zijn. Hoe kan het dat dat

dat vollediger is dan dit moment.’

met je gedachten en gevoelens kan

zo ingewikkeld is?

soms zover gaan dat we ons lichaam

‘Het is een paradox. Ons doen is zo

Is er verschil met het leven in het

niet meer voelen. We zitten in ons

krachtig. We kunnen niet niet zijn.

Nu van Eckhart Tolle?

hoofd en zijn niet meer geaard.

We zijn getraind om ons helemaal

‘In essentie gaat het over hetzelfde.

BOEKEN / INTERVIEW

yoga internationaal

101

Het zijn-stuk is als de kracht van het

Je spreek over de is-heid van het

Nu. Tolle geeft geen handvatten hoe

leven, de eenvoud van zijn. Is dat

om te gaan met de ingesleten patro-

mindfulness?

nen en overtuigingen die langskomen

‘Er zitten mindfulness-elementen in

en die steeds weer sterker zijn dan

het boekje. Mindfulness wordt ingezet

jezelf. Daarvoor heb ik de Vragen

als doel om iets te hanteren, bijvoor-

naar Vrijheid ontwikkeld, een vorm

beeld om iets nog langer vol te

van zelfonderzoek.’

houden. Maar zijn is doelloos, er valt niks te bereiken. De is-heid is heel

We leren ons leven te beïnvloeden

feitelijk wat er werkelijk is en is non-

door iets te doen, terwijl zelf-

duaal: wat zie, proef en ruik ik?

realisatie en verlicht leven het

Mindfulness is eerder een tussenstap

tegendeel vragen. Word je dan

tussen doen en zijn.’

niet te passief?

‘Veel mensen denken dat. Als passi-

Door wie ben jij geïnspireerd?

viteit een vermijdingsmechanisme is

‘Ik vind veel spirituele leraren

dan geeft dat spanning. Men is vaak

geweldig. Adyashanti kan alles van

bang dat als het ego stopt aan het

verschillende zijden belichten. Hij is

roer te staan, er niks meer gebeurt,

toch wel mijn favoriet. Adyashanti is

Van doen naar zijn

maar juist dan komen talenten naar

een Amerikaans spiritueel leraar

Auteur: Linda Rood

boven. Vanuit het zijn krijgt iemands

in de traditie van Advaita Vedanta

Uitgeverij: Samsara Books

potentie ruimte.’

(non-dualiteit).’

¤ 19,90, ISBN 9789492995964

De reis van de Dwaas

Intuïtief tarot lezen voor yogi’s

yoga internationaal

102

Mijn eerste yoga-ervaringen had ik tijdens mijn studietijd. Het bracht rust in mijn vaak drukke hoofd en verbinding met een deel van mezelf waar ik niet eens weet van had. Toen ik kort daarna de tarot leerde kennen, gebeurde eigenlijk hetzelfde. Er ging een heel nieuwe wereld voor me open. Yoga en tarot brachten door de verbinding met mezelf ook verbinding met ‘het grote alles’. Ik wil je uitnodigen de tarot te ontdekken als instrument voor een reis naar binnen. Wat zegt jouw intuïtie over de betekenis van de kaarten? Hoe kun je er een persoonlijke betekenis aan geven?

Tekst Monique van de Raapkamp | Beeld Lichtziener-tarotdeck (uitgeverij Koppenhol) Illustraties tarotkaarten Chris-Anne

H

et Lichtziener-tarotdeck is een modern deck dat zich leent voor gebruik zonder veel voorkennis, maar ieder deck van 78 kaarten is bruikbaar voor je reis. Een tarotdeck bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de Grote Arcana, die de ontwikkelingsreis van de ziel verbeeldt in 22 troefkaarten. Het tweede deel is de Kleine Arcana, die vier series van 14 kaarten bevat en het aardse bestaan op vier levensvlakken weergeeft.

MONIQUE VAN DE RAAPKAMP is tarotreader en -leraar.

Ze neemt ons mee op ontdekkingsreis door Tarotland waar de afbeeldingen en archetypes op de kaarten je verrassende inzichten kunnen geven over jezelf en jouw levensweg.

De Grote Arcana kan met zijn 22 afbeeldingen als afzonderlijk systeem gebruikt worden.

Hoe te beginnen?

Een mooie manier om het deck te leren kennen is een tarotjournaal bij te houden. Je kunt ‘s ochtends een kaart voor de dag trekken. Ik adviseer om dat de eerste maanden alleen met de Grote Arcana te doen. Noteer de kaart en kijk er goed naar. Wat je voelt en de details die je in de kaart opvallen noteer je. ‘s Avonds kijk je er weer naar – probeer dan terug te kijken naar je gevoelens en de gebeurtenissen op die dag. Hoe kun je de afgelopen dag verbinden met de kaart? Pak dan vooral het boekje dat bij het deck zit, en kijk naar de betekenissen en de affirmatie die erbij staan. We beginnen met drie kaarten uit de Grote Arcana.

TAROT

de Wereld

Kaart 0 uit de Grote Arcana is de

Kaart 13 is de Dood, een kaart die veel

Kaart 21 is de Wereld, het einde van

Dwaas, het begin van de reis van de

mensen beangstigt. De betekenis is

de beschrijving van de zielsreis. Alle

ziel en misschien van jouw tarotreis.

transformatie en gaat heel zelden over

ervaringen zijn geïntegreerd en er is

Zie hoe ze fris en onbevangen over

fysieke dood. De kaart attendeert je

zicht op het grote geheel. De ziel kan

het randje helt? De Dwaas gaat over

erop dat iets moet worden losgelaten

weer een nieuwe fase in. De frisheid

dat moment, durf je in het diepe te

om ruimte te maken voor nieuwe

van de Dwaas is weer terug.

springen? Kun je onbevangen kijken

kansen, maar veel vaker nog voor

naar wat is en komen gaat? Ik zie haar

nieuwe inzichten. De Dood spoort

Vergeet niet dat dit is hoe ik de kaarten

als een aansporing om te springen.

mij aan om steeds een stukje ego los

zie. In het boekje bij het deck staan ook

te laten.

prima betekenissen. Dat zijn allemaal meningen. Elke leraar en ook jijzelf geeft daar weer een eigen draai aan.

De kaarten brengen je het meest als je in staat bent om er een persoonlijke

‘Wat zegt jouw intuïtie over de betekenis van de kaarten?’

betekenis aan te geven vanuit de stroom van jouw intuïtie. Wees die Dwaas en spring in de bron van de tarot!

Monique van de Raapkamp geeft tarotcursussen voor beginners en gevorderden.

Op Instagram en Facebook kun je haar vinden als de Tarot Teacher. raapkamp@outlook.com tarot.nl

yoga internationaal

de Dwaas de Dood

103

DE FESTIVALS BEGINNEN WEER! YOGALOVERS yogafestival voor beginners

yoga internationaal

104

Tijdens dit eerste festival van Yogalovers kan iedereen kennis maken met de wereld van yoga op een down-to-earth, laagdrempelige en coronaproof manier. Met een breed aanbod aan lessen, verzorgd door diverse professionele yogastudio’s uit Den Haag, verandert op zondag 5 september de Caballerofabriek in Den Haag in een zentempel waar iedereen zich thuis voelt. Naast verschillende soorten yogalessen – easy, medium en spicy – wordt ook de opkomende yogavorm supyoga aangeboden. Persoonlijke aandacht, een gezellige festivalmarkt en heerlijk eten staan centraal. We kunnen niet wachten!

Tekst Susan Veninga | Foto’s Yogalovers

Y

oga leeft meer dan ooit. Het is tegenwoordig een vast onderdeel in het leven van steeds meer mensen.

Toch zijn er nog altijd veel mensen die wel geïnteresseerd zijn in yoga, maar zichzelf geen volleerd yogi noemen en zich nog niet thuis voelen op de bekende grote yogafestivals. Wij willen yoga laagdrempelig en toegankelijk maken voor dat groeiende nieuwe publiek. We vinden het ontzettend leuk om de deur naar yoga open te zetten voor mensen die misschien niet meteen alles van yoga weten, maar hier mogelijk wel bij gebaat zijn.

Velen van ons worstelen dagelijks met een hoofd vol piekergedachten en een eindeloze to-dolijst.

De gedachte achter dit event is dat yoga rust en ontspanning kan brengen in het dagelijks leven van iedereen. We doen het net even anders door ons specifiek te richten op die nieuwkomers. We hebben samenwerking met de leukste yogastudio’s en de prachtlocatie Caballerofabriek. Wat zal het fantastisch zijn om de mensen te zien genieten en alles samen te laten komen!

Inhoud festival Naast de basishoudingen, asana’s, zijn er binnen de yoga vijf pijlers belangrijk: fysieke inspanning, ontspanning, ademhaling, voeding en meditatie/ positieve gedachten. Deze pijlers komen natuurlijk terug in alle lessen tijdens het festival.

FESTIVAL

Yogadocent Juliette geeft al meer dan twintig jaar les. Zij wilde meteen meedoen met het nieuwe festival: ‘Yogalovers is een mooie mix van diverse yogalessen op een verrassende locatie. Ik verwacht dat het een bruisende dag wordt, vol positiviteit en inspiratie. Bezoekers kunnen yogastijlen uitproberen van verschillende yogascholen en ervaren wat dit met hun energiepeil en souplesse doet. De ene studio spreekt je wellicht meer aan dan de ander, er is voor ieder wat wils.’ Ze lacht: ‘Voor mij is een leven zonder yoga als een taart zonder kers; hopelijk kan ik anderen met mijn liefde voor yoga besmetten!’

Organisatie: Susan Veninga en Bonja Stoker yogalovers.eu

105 yoga internationaal

Fotograaf Lola ©

‘Yogalovers is een mooie mix van diverse yogalessen op een verrassende locatie.’

Foto's Edrick Krozendijk

1

Hoe kwam dit op je pad?

‘Op reis in India om His Holiness the Dalai Lama te bezoeken kwam ik terecht bij Vijay Amar. Op zijn poweryogastudio hing een bordje ‘10% of profit for animal health’.

Dit was voor mij de reden om naar binnen te stappen. Vijay was zo’n inspiratie dat ik daarna nooit meer ben gestopt met yoga.’

yoga internationaal

106

2

Waar gaat je reis heen?

‘Mijn reis gaat over de grens!

Mijn persoonlijke grenzen opzoeken en blijven verleggen net als de internationale grenzen.

Nederland is hometown, maar Aruba is ons happy winterverblijf.

Yoga op het strand, tijdens de opleidingen en lessen die we daar verzorgen of heerlijk met dochter Loona Vlinder. Loona, Ron (partner) en ik reizen samen over de hele wereld om opleidingen en trainingen te volgen en te verzorgen. Samen met het QUENOdocententeam verspreiden we yoga onder kinderen en volwassenen door korte, intensieve opleidingen aan te bieden voor (toekomstig) docenten. Het aansturen van het team is mijn manier to pay it forward.

Annemiek Smegen

Gouden yogatip: ‘Pay it forward & share yoga happiness’

Korte bio: Naam Annemiek Smegen Geboren te Orvelte, pittoreske dorpje in Drenthe zonder auto’s en maar 100 inwoners Naam studio QUENO Sportopleidingen Locatie Westerbork sinds 2005, Aruba sinds 2013, Antwerpen sinds 2018 Opleiding Minimaal twee yogaopleidingen/trainingen per jaar

sinds 2005. Belangrijkste leermeesters: Vijay Amar, Manju Jois, David Swenson & Tulku Lobsang Rinpoche.

Specialisatie Van yin tot kinderyoga tot poweryoga en alles wat er tussen zit Favoriete asana Sirsasana, extra liefde voor inversions en (arm) balances QUENOsportopleidingen.nl

Annelies Bakker

Beoefen yoga vanuit ontspanning en binnen je eigen mogelijkheden.

Pijn is een teken waar je naar moet luisteren. Als je je vinger boven een kaars houdt, dan is pijn het teken dat je je vinger weg moet halen.

Zo is het ook met yoga.

Pijn duidt erop dat je over je grens gaat.

Korte bio: Naam Annelies Bakker Geboren te Amsterdam Naam studio StrandhuisjesYoga Locatie op het strand sinds mei 2021 Opleiding Hatha Yoga en TriYoga Specialisatie TriYoga, Stoel-yoga en Zwangerschapsyoga Overig Bestuurslid van de Vereniging Yogascholen Nederland Favoriete asana Lage lunge (Anjaneyasana) StrandhuisjesYoga.nl, info@strandhuisjesyoga.nl anneliesbakker.com

2

Waar gaat de reis heen?

‘Mijn droom is om StrandhuisjesYoga onlosmakelijk te verbinden met strandvakanties.

En dat StrandhuisjesYoga langs de hele Nederlandse kust, van Cadzand tot Den Helder en op de Waddeneilanden, wordt aangeboden.’

3 1

Hoe kwam je op dit pad?

‘Tien jaar lang werkte ik in Berlijn voor grote stadsevenementen.

Hard werken, altijd deadlines en veel stress. Ik had enorme behoefte aan balans en begon een vierjarige yoga-opleiding.

Onlangs besloot ik terug te verhuizen naar Nederland en me volledig op yoga te richten.

We zaten midden in de pandemie dus een eigen yogaschool begin-

Hoe werkt StrandhuisjesYoga?

‘Vakantiegangers kunnen via StrandhuisjesYoga.nl eenvoudig een privéyogales op hun vakantieadres boeken. Het maakt niet uit of je veel of weinig ervaring hebt.

Het aanbod is groot, van Zen aan Zee tot Workation Workbreak.

Onze yogadocent komt naar je vakantieadres toe voor een heerlijke strandyogales. Yoga in de buitenlucht, met het zonnetje en een zeebriesje in je gezicht, helpt echt om meer lengte te krijgen in je spieren. Alsof er geen grenzen zijn.’

107 yoga internationaal

Foto Anne Lotte Mos

Gouden yogatip:

nen was geen optie. Ik vroeg me af: Wat kan er wel? Het antwoord op deze vraag vond ik waar ik ben op gegroeid, aan het strand: StrandhuisjesYoga. Ik begon in Katwijk en al gauw kwam er een yogadocent bij. Inmiddels breidt het netwerk van yogadocenten zich uit langs de Nederlandse kust. Het onderlinge contact is erg waardevol. Zelfstandige yogadocenten werken vaak alleen. Het fijn om te kunnen sparren met collegadocenten.’

CARTOON BURP

10%

Op onze website staan

Ik las regelmatig tijd in om aan

ken wat je ervaart op lichamelijk

inspirerende blogs over yoga,

yoga te doen, alleen soms merk ik

en emotioneel niveau, of wat voor

gezondheid, lekker én gezond

dat ik niet in de flow kom en baal

gedachten er passeren. Observeer

eten, fijne yogahoudingen

ik na afloop. Dan vraag ik me af of

dit alles zonder oordeel, met een

en nog veel meer. Van onze

ik niet beter had kunnen gaan

vriendelijke houding. Yoga kan je

hoofdredacteur, maar ook

netflixen. Hoe ga ik hiermee om?

rust geven, ontroeren, blij maken

van gastbloggers, zoals

‘Vanuit het grotere plaatje is het

maar net zo goed kan er weerstand

yogadocenten en andere

waardevol dat je aandacht wilt

of frustratie opkomen, of doet het

enthousiaste yogi’s.

schenken aan jezelf, je lichamelijke

je juist niet veel. Belangrijk is het

Wil jij zelf bloggen? Ga naar

en geestelijke gesteldheid. Als je

tempo in de gaten te houden, als

yoga-international.nu/contact

helder hebt waarom je tijd vrij

dit te hoog ligt, je doet bijvoorbeeld

maakt voor yoga, kun je daar op

een pittige Ashtangasessie en je

Als lezer van onze website en

terugvallen op het moment dat je

voelt pijn aan je rug, of (heel)

ons magazine kun je ook mooie

je afvraagt waarom je op de mat

onprettige gedachten, zoek dan de

prijzen winnen. Van gezonde

staat terwijl het niet zo lekker gaat.

vertraging op. Ga desnoods zitten

voeding, tot kleding en zelfs

Hou goed het onderscheid tussen

op je meditatiekussen, of liggen.

complete retreats!

je doelen en het nu in de gaten.

Dan schakel je terug en maak je

Als je je overdreven concentreert

contact met het hier en nu. Er is één

Er staan natuurlijk winacties in

op een doel – bijvoorbeeld geluk,

persoon met wie je in dit leven het

elk magazine, maar kijk ook eens

verlichting of een flexibel lichaam

meeste optrekt, die kan voelen wat

op onze website onder Lifestyle/

– dan ben je niet meer in het nu.

bij je past in het huidige moment.

Winnen! voor alle winacties voor

Verder hoeft de confrontatie met

En dat kan óók een avondje Netflix

Yoga Internationaal-lezers.

jezelf lang niet altijd direct prettig

zijn.

of gemakkelijk te zijn. Sterker nog, Like onze facebookpagina

er kan, zeker in het begin, een hoop

Lieke ’t Hart is Yin- en Restorative

ongemak bij komen kijken.

Yoga-docent bij Yoga050,

YogaInternationalMagazine

Sleutelwoorden hierbij zijn: aan-

Groningen, en erkend VYN-

Volg ons

dacht en compassie. Stel, je hebt

yogadocent

veel last van je rug tijdens de

yoga050.nl/over-yoga050/lieke

houdingen. Kijk of je kunt ontdek-

yoganederland.nl

facebook.com/

@Yoga_Inter @yogainternationalmagazine

109

yoga-international.nu

Ook een vraag over yoga? yoga-international.n u/ durftevragen yoga internationaal

Yoga Internationaal online

Foto Nienke Maat

#durftevragen

VOLGEND NUMMER

THEMA: INDIAN SUMMER

yoga internationaal

110

YOGA INTERNATIONAAL 5 JAAR FEEST! YOGA-STOELENDANS MET PAULA JAP TJONG NA 5 JAAR: CHAIRYOGA WORLD MOEITELOOS ONTWAKEN VIA JE LICHAAM ALEX VAN GALEN WEET HOE DE ULTIEME VRIJHEID VAN SIMPLY NOMADS ROMANTISCH OF AFZIEN? VERDER NA CORONA: HOE DOEN ZIJ DAT? YOGI’S KIJKEN TERUG EN VOORUIT WAT IS YOGATHERAPIE?

5

Dit nummer niet missen, maar nog geen abonnee?

Neem dan voor 30 augustus een abonnement! yoga-international.nu/abonnement Het volgende nummer van Yoga Internationaal ligt 13 september in de winkel

Meld je aan!

DA ZELFMA

SSAGE

Yoga voor iedereen

al internationa

SelfCare Special!

als levenskunst

REGELS BIJ DE YOGALES

Word een krachtige krijgergodin

Aanraken ja of nee?

met HeatherAsh Amara

KE 9 HEERLIJ EN ING YIN HOUD MOEITELOOS MEDITEREN MET YOGA NIDRA

februari/maart 2021

RECEPTEN INMAAK WINTER VOOR DE

internationaal

Yoga & Dans

ster Toptennis anova Denisa Silv disch werd ayurve masseur

het Directe Pad van ra Rupert Spi

4X

Yoga voor iedereen

Naar binnen

ss Minder stre en en beter slap

Lichaam én geest: holistisch genezen

Jaargang 6, Nummer 1

AMBASSADEUR VAN YOGA INTERNATIONAAL?

AYURVE

Yoga Internationaal

Ben jij al

8X ASHTANGA HOUDINGEN IN EEN GLOEDNIEUW JASJE!

ONTDEK

ber 2020 Nr. 5 decem

Nr. 1 februari/maart 2021 ¤ 5,99

¤ 5,49

AP AP Isa Schutrops

AP AP

Als Yoga Internationaal Ambassadeur draag je, vanuit je professionele passie voor yoga, bij aan onze missie: heel Nederland kennis laten maken met Yoga, in alle vormen en stijlen!

NEEM VOOR MEER

INFORMATIE CONTACT OP MET ARJEN VAN WIFFEREN 030-3075780

AVANWIFFEREN@VIRTUMEDIA.NL

www.yoga-international.nl/ambassadeur

NO BA ert al e duc aar pro a 40 j e n lijk bij uur en! t a t n duc pro

Een natuurlijke oplossing om pijn in de gewrichten te voorkomen en te verhelpen!

Marmotoliezalf met menthol, arnicaextract en alpendenolie

Va Oos n de t gez enrijk ond se h des kun eidsdig en

Zonder parabenen, minerale olie en siliconen

E be en kla weze n ssi ek er

Tocrop Sarls Importer Bano for France&Benelux 243 Val des Bons Malades, L-2121 Luxembourg Tel (Lu): 00352 2668 7382; www.tocrop.com; info@tocrop.com

Voel je goed!

Volg online yogalessen via Tula Yoga Online Probeer 14 dagen gratis

Yogalessen Krijg onbeperkte toegang tot alle online yogalessen van gecertificeerde yogadocenten.

Volledig Nederlandstalig

Cursussen

Community

Volg de fijnste online cursussen.

Bekijk video’s, instructies en extra cursusmateriaal.

Verbinding staat centraal

Yoga doe je niet alleen!

Kom in contact met andere yogi’s en leer meer over yoga.

Gecertificeerde docenten

Probeer nu gratis en krijg onbeperkt toegang tot alle yogalessen: tulayogaonline.nl

Geschikt voor elk niveau