2.3 The Muse en CasaNova

Linksboven, figuur 24: The Muse gerealiseerd (Rotterdam Architectuurprijs, sd) Linksonder, figuur 25: situatie The Muse en Casanova op 15 mei 2021 (Visser) Rechts, figuur 26: The Muse en CasaNova straatniveau (AD, 2018) Barcode Architects en Wilma Wonen werken samen aan dit Rotterdamse hoogbouwproject dat bestaat uit twee woontorens. The Muse is sinds 2020 opgeleverd, bevat 94 huishoudens, is 75 meter hoog en was genomineerd voor de Rotterdam Architectuurprijs (2021). De 110 meter hoge CasaNova verwacht in 2022 te worden opgeleverd en zal bestaan uit 116 huishoudens (Wilma Wonen, sd). De CasaNova zal straks de eerste driehoekvormige woontoren zijn in Rotterdam (Architectenweb, 2018). De woningen bij dit project vallen onder de midden- en hogere koopsegment. Opvallend aan dit hoogbouwproject is dat de torens elkaars collectieve voorzieningen zullen delen en dat de verbinding tussen deze twee woontorens gecreëerd zal worden door middel van een gemeenschappelijk dakterras.

Tim Brans - architect bij Barcode Architects

‘Welke ontwerpmiddelen zijn er ingezet om sociale cohesie te stimuleren bij The Muse en CasaNova?’

De woontorens van The Muse en CasaNova beginnen allebei vanaf de vijfde verdieping – dak van de stedelijke laag – en zijn door middel van een gemeenschappelijk dakterras met elkaar verbonden waar bewoners kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen ondernemen. Op de vijfde en zesde laag zijn gemeenschappelijke functies gesitueerd die bijdragen aan het sociale leven van de bewoners. Zo is er bijvoorbeeld een huismeester aanwezig die onder andere activiteiten organiseert voor de bewoners en ook een aanspreekpunt voor de bewoners. Verder zijn er gastkamers in The Muse aanwezig waar de gasten van de bewoners kunnen overnachten. In CasaNova is er een collectieve keuken waar bewoners buurtactiviteiten of feestjes kunnen houden. Daarnaast is er een kleine sportruimte voor cardiofitness. Ook is er een werkruimte aanwezig in CasaNova.

Het ontwerpen van unieke torens met een sterke eigen identiteit draagt bij aan het tegengaan van anonimiteit. Mensen vinden het bijvoorbeeld prettig om te kunnen zeggen: “ik woon in de knik van dat gebouw daar.” Verder zijn er in de stedelijke laag ontwerpingrepen gedaan om te zorgen voor spontane ontmoetingen tussen bewoners. Zo heeft de hoofdlobby een overmaat en plekken om te kunnen zitten. Daarnaast, wanneer bewoners van de CasaNova met de auto thuiskomen, zullen zij straks altijd eerst via een atrium moeten lopen om vervolgens in de lift te kunnen stappen. Op die manier is er sociale controle en spontane ontmoetingen mogelijk. Het atrium is een plek waar meerdere verdiepingen met elkaar in contact staan met natuurlijk daglicht vanaf de daktuin.

In een video van OPEN Rotterdam (2021) wordt aangegeven door een bewoner dat zij haar bovenburen kan begroeten vanaf haar eigen dakterras. Deze vorm van menselijke maat is gecreëerd door de knik in het toren.

Sociale cohesie in het algemeen is eigenlijk bijna een basisvoorwaarde om je ergens prettig te kunnen voelen en kan al worden bevorderd door bijvoorbeeld informatieavonden te organiseren voor toekomstige bewoners. Voordat de appartementen nog worden opgeleverd, ontstaat er dan al een enige vorm van sociale cohesie.

huismeester, gastkamers

collectief dakterras sportruimte, werkruimte, deelkeuken

atrium

Linksboven, figuur 27: locatie collectieve voorzieningen (Barcode Architects) Linksmidden, figuur 28: privé dakterras op menselijke maat (de Architect, 2020) Rechtsboven, figuur 29: route vanaf garage naar woning via atrium (Barcode Architects) Rechtsmidden, figuur 30: collectief dakterras The Muse (Barcode Architects, sd) Onder, figuur 31: collectief dakterras The Muse en CasaNova (LinkedIn, 2019)

Wouter van Someren - ontwikkelaar bij Wilma Wonen

‘Welke financiële randvoorwaarden zijn er gebonden aan de ontwerpmiddelen die ingezet zijn bij The Muse en Casanova?’

Kosten gaan voor de baat uit. Door aantrekkelijke collectieve voorzieningen aan een project toe te voegen stijgt de verkoopwaarde van de appartementen. Deze extra verkoopopbrengsten vormen dus de basis van waaruit de investering, in bijvoorbeeld de daktuin en de collectieve keuken, gedaan kan worden. Middels servicekosten wordt de huismeester van The Muse en Csanova betaald.

Verder waren er in CasaNova en The Muse ruimtes aanwezig die minder geschikt waren voor een woonfunctie. Hierdoor was het ook eenvoudiger om ervoor te kiezen om in deze ruimtes andere functies te programmeren, zoals een sportruimte en werkplekken.

De schaalgrootte van een project bepaalt wel hoeveel mogelijkheden je hebt in het ontwikkelen van collectieve voorzieningen. Bij een kleiner project met minder woningen is er minder ruimte om te investeren in collectieve voorzieningen.