Bijen en zoveel meer En dan wordt je gevraagd om een artikel te schrijven over bijen, honingbijen nog wel. Bijen hebben me altijd gefascineerd. Ik was niet gestoord door enige kennis over hoe het er in zo’n kast aan toe ging maar de beestjes trokken altijd mijn aandacht. Bovendien was en ben ik gek op honing.
M
Honingbij in de kast — foto: Gilbert De Ghesquière
ijn vader was dorpsonderwijzer, een 'meester', en één van z'n collega’s was imker. Imker en vaste honing-huisleverancier. Die zoete zaligheid werd thuis met mate geserveerd. Vaak als oplossing voor kleine pijntjes en verkoudheden. Later heb ik er potten 'verslonden', gekocht in de winkel. Heb me lange tijd nooit vragen gesteld over hoe er geïmkerd werd. Het leek me allemaal vanzelfsprekend en bijen werden gehouden om honing op je boterham te kunnen smeren. 55 jaar terug vond ik zowat alles vanzelfsprekend. Ook het feit dat er in de tuin aardig gesproeid werd en dat er naast onze kak ook 'korrels' gebruikt werden om het land 'vruchtbaar' te houden. We verwarmden ons met kolen. CO2 en klimaatproblemen moesten nog worden uitgevonden. Ouderwetse winters met veel sneeuw, volop vogels en vissen (om te vangen). Romantiek … Vanaf mijn 16 was ik nergens meer voor, maar overal tegen. Tegen de kerk, tegen de bourgeosie, tegen het kapitaal. Lang haar, gescheurde jeans en een geest die actief 'verruimd' werd … In die jaren verdwenen de bijen uit mijn zichtveld hoewel de honing bleef. Ik leerde wat later naar vogels kijken zonder ze te vangen. Vooral de schuld van Gust Schamelhout, ik was immers scout. Begon meer en meer te beseffen dat de mens met van alles bezig was waar je minstens vragen kon bij stellen. Biologische landbouw, gezonde voeding, natuurreservaten … het dook allemaal op aan de einder. Ik behoorde snel tot de groep die tegen de stroom in voer. En … dat is gebleven.
INSECTEN
En nu …
Laat me een sprong maken tot een handvol jaren terug. Mijn vrouw is acupuncturiste en we bezochten de prachtige siertuin van één van haar patiënten die ook imker bleek. De eerste gepassioneerde gesprekken over bijen houden waren een feit. “Als je wil starten krijg je van mij een volk”. Dat klonk als muziek in m’n oren. En toen ... toen begon ik te lezen. Het internet bracht zowel Australische als Engelse, Hollandse of Oost-Vlaamse imkers in mijn leven. Ik las alles en stond voor alles open. Ik werd bij meerdere imkers met open armen ontvangen. Ik leerde de scherpe tegenstellingen tussen verschillende imker-strekkingen kennen. Uiteraard gingen de gesprekken het meest over alle mogelijke problemen voor de bijen. Die duivelse varroa kruiste mijn pad. Een parasiet die door veel imkers als het grootste bijen-probleem wordt gezien. Ik zag hoe die werd bestreden: de imker als apotheker … Bijen splitsen een volk in twee om zich te vermenigvuldigen. Zwermen noemen we dat. Maar dat zwermen wordt via een reeks ingrepen niet langer toegestaan. Bij koninginnen wordt een stukje van de vleugel geknipt waardoor het zwermen verhinderd wordt. Massa’s honing worden geoogst en als wintervoedsel voor de bijen vervangen door geraffineerde witte suiker. Ik las over imker-methodes en moest het vaak tien keer lezen om te begrijpen wat en hoe je het allemaal deed. Imkeren leek me meer en meer een hooggespecialiseerde bezigheid waar je veel kennis voor nodig hebt en bijzonder veel tijd instopt. Ik zag gelukkig ook veel bijen-liefde bij de imkers en vooral veel goede bedoelingen. Maar ik voelde een ingebouwde weerstand tegen heel wat ingeburgerde technieken en het gebruik in de kast van allerlei producten waar zelfs de imker zich moest tegen beschermen. Al vrij snel was ik getuige van bitsige discussies tussen imkers en natuurbeschermers. Honingbijen als bedreiging … als onverantwoorde concurrenten voor wilde bijen. Vaak dovenmansgesprekken waar elke nuance ver zoek was (en is).
35 meander2020_juli_v2.indd 35
29/06/2020 09:48
