vol_teuxos6

www.voldrinks.gr

Volume of Spirits Περιοδικό για κρασιά, μπίρες και άλ λα αλκοολούχα ποτά Απρίλιος 2011

Πάμε

Θεσσαλία για κρασί και τσίπουρο,

Μυτιλήνη για ούζο Γιατί οι άντρες προτιμούν τις ξανθές και τις

Τσέχες...

COVER STORY

Βαγγέλης Χατζηβαρύτης

Ο οραματιστής οινοποιός

μπίρες

ΠΡΟΣΩΠΑ

Πηνελόπη Αναστασοπούλου Η

πρωταγωνιστεί και ροκάρει 9 77 1 79 2 4 58003

03

ISSN 1792-4588

VOLUME OR SPIRIT 03-04

#6

Μοσχοφίλερο και Μαλαγουζιά

Έχουμε… ποικιλία

Warehousing & Logistics • 25.000 τ.μ. ΑΠΟΘΗΚΗΣ (Φορολογική και ελεύθερη) No1 ΕΤΑΙΡΙΑ LOGISTICS ΠΟΤΩΝ στην Μάνδρα Αττικής ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ • 2.500.000 ΚΙΒΩΤΙΑ ΕΤΗΣΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΛΥΣΗ • 60 ΦΟΡΤΗΓΑ • ΙΤ & BARCODE SYSTEMS • Door-to-Door ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΕ: 24ώρες Αττική και Θεσσαλονίκη 48 ώρες Υπόλοιπη Ελλάδα (Κεντρικές Πόλης) • ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ - ΑΝΤΙΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ • CUSTOMER SERVICE ΚΑΙ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ • ITEM PICKING • REVERCE LOGISTICS • REPORTING

Ακτή Μιαούλη 91, α85 38 Πειραιάς, τηλ.: 210 4599900, fax: 210 4599949-944 Λεωφ. Τιτάν, Πλακωτό 190 18 Μαγούλα, Αττική, τηλ.: 211 6003000, fax: 211 6003030 e-mail: contact@sarmed.gr Οι συνολικές στεγασμένες αποθήκες της SARMED είναι 150.000 τ.μ. (Μάνδρα, Μαγούλα, Θήβα και Θεσσαλονίκη) και είναι όλες ιδιόκτητες.

Message in a bottle Φέρτε μου έναν μάνατζερ…

N

α μπορέσει κάποιος να επιβιώσει μέσα από μια πρωτοφανή για τη σύγχρονη ανθρωπότητα καταστροφή (όπως ο σεισμός στην Ιαπωνία), είναι θαύμα. Να γλιτώσει κανείς από τις σφαίρες ενός πολέμου (βλέπε Λιβύη), είναι δύσκολο. Να ορθοποδήσει μια χώρα από την οικονομική της κατρακύλα, φαντάζει λίγο πιο εύκολο. Θέλει πολλή δουλειά, υπομονή, σωστή διαχείριση και καλό μάνατζμεντ. Το μυστικό είναι να δούμε τη χώρα καθαρά ως μια επιχείρηση, ως έναν οικονομικό οργανισμό. Έσοδα, έξοδα, αποτέλεσμα. Οι σύγχρονοι πολιτικοί λοιπόν θα πρέπει να είναι καλοί μάνατζερ και όχι απλά να κατέχουν ένα πολιτικό όνομα και κάμποσα πτυχία. Θα πρέπει να έχουν προϋπηρεσία σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες και να γνωρίζουν τη «δουλειά» από τη βάση της. Θα πρέπει να μπορούν να μετρούν την παραγωγικότητα των εργαζομένων, να έχουν ως γνώμονά τους τις συνδυαστικές κινήσεις και τις οικονομίες κλίμακας, να κάνουν επωφελή προγραμματισμό και να διαχειρίζονται σωστά τις κρίσεις. Θα πρέπει να είναι καλοί διαπραγματευτές και διπλωμάτες, ώστε να εξασφαλίζουν τα συμφέροντα της χώρας και των πολιτών της. Τέλος, θα πρέπει να λένε πάντα την αλήθεια και να επικοινωνούν σωστά με τους «πελάτες» τους· για να είναι οι τελευταίοι ικανοποιημένοι. Όταν καταλάβουν ότι ο «πελάτηςπολίτης» έχει πάντα δίκιο, τότε μόνο το έργο τους θα είναι

%Vol • Απρίλιος 2011

ευκολότερο. Αυτά και άλλα πολλά θα πρέπει να κάνουν οι σημερινοί πολιτικοί μας για να μπορούν σε λίγα χρόνια να τρώνε σε όποια ταβέρνα θέλουν και να πίνουν ανέμελα το κρασάκι τους, χωρίς τον φόβο του λιντσαρίσματος. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι· σχεδόν κανένας ή τουλάχιστον πολύ λίγοι (και αυτοί δεν είναι ποτέ στην πρώτη γραμμή) διαθέτουν τις ικανότητες ενός καλού και έμπειρου μάνατζερ. Απόδειξη, οι πολλές σπασμωδικές κινήσεις, τις οποίες συνήθως κάνει κάποιος άπειρος διαχειριστής σε περιόδους κρίσης. Παράδειγμα τρανό, η υπέρογκη αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στα ποτά (ο οποίος δεν απέδωσε τίποτα παραπάνω στα έσοδα της χώρας), ενώ παράλληλα ρέει στα ποτήρια μας το χύμα κρασί και το τσίπουρο, τα οποία αν τυποποιούνταν θα απέδιδαν περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία. Ακούγεται μάλιστα ότι οι πολιτικοί θα εφαρμόσουν το καθεστώς του ΕΦΚ στα αναψυκτικά (!), ενώ θα μπορούσαν να το εφαρμόσουν στον καφέ, στον οποίο όλη η Ελλάδα είναι εθισμένη –κατακλύζοντας τις καφετέριες ολημερίς– και πληρώνοντάς τον σε τιμές βότκας. Καλή Ανάσταση και χρόνια πολλά. Ο εκδότης Μπάμπης Σιαφλάς

3

contents #6

16 26

Oλική επαναφορά

Μοσχοφίλερο - Μαλαγουζιά Μοσχοφίλερο, ο παλιός είναι αλλιώς… Μαλαγουζιά, ο νέος είναι ωραίος…

34

Τσέχικες μπίρες

Ούζο

Η μπίρα της μίας γουλιάς ή –κατά τους Τσέχους– η μπίρα της οποίας η ποιότητα πιστοποιήθηκε από τη γευστική δοκιμή της πρώτης γουλιάς.

Θολό ποτήρι και νους καθαρός. Μόλις πέσει η πρώτη στάλα νερού ή αρχίσει να λιώνει ο πάγος, το ουζάκι αλλάζει και αποκτά ένα τελείως εικαστικό θόλωμα.

42

50

Έχει επίγνωση ότι η ίδια εν δυνάμει διαθέτει όλες τις ιδιότητες και ότι εν γνώσει της επιλέγει κάποια συγκεκριμένη, να ακροβατεί σε ρόλους, περσόνες και χαρακτήρες.

Ο πρόεδρος της Ποτοποιίας Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου μιλά στο %Vol για την κρίση, τις εξαγωγές, τα προϊόντα χωρίς ετικέτα, τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, το νέο προϊόν, το Άδολο, και φυσικά για τη Μυτιλήνη.

Πηνελόπη Αναστασοπούλου

Νίκος Καλογιάννης

Απρίλιος 2011

6 News… and views 8 Glossary 9 Estrella Damn Inedit 10 Eza 22 B. Χατζηβαρύτης: «Να αναδείξουμε τις ελληνικές ποικιλίες» 29 Zubr Premium 30 Mυτιλήνη, όπως μέθεξη 38 RUMor has it 48 Killing me softly

54 57 61 62

Γνωριμία με την τσέχικη σχολή μπίρας The Beers Σύντομη ιστορία της μπίρας Η δυνατότερη μπίρα του κόσμου

id

Εκδότης: Μπάμπης Σιαφλάς Αρχισυνταξία: Εκδότης: Μπάμπης Σιαφλάς Σόνια ΧαΪμαντά, Γιώργος Μαύρος Αρχισυνταξία: Συντακτική ομάδα: Σόνια ΧαΪμαντά, Μαριάννα Αντωνακάκη Ιωάννης Χ. Ευαγγέλου, Κώστας Βενιζέλος, Συντακτική ομάδα: Μαρίνα Πρωτονοταρίου, Σοφία Βεργοπούλου, Λίτσα Τόσκα, Χάρης Θ. Α. Παπαδημητρίου Μαρία Κωφίδου, Χρύσα Κυριακοπούλου και οι sommeliers Ανδρέας Γιαννόπουλος, Ειδικοί συνεργάτες:Μαρία Κατσούλη, Νίκος Γιαννόπουλος, Αρκάδιος Ρακόπουλος, Άννα Χρήστου, Μαρία Δελίτσικου Ηλίας Γενιάς Ειδικοί συνεργάτες: ΥπεύθυνηΡακόπουλος, διαφήμισης: Μαρία Κωφίδου Αρκάδιος Άννα Χρήστου, Ηλίας Γενιάς Υποστήριξη έκδοσης & web site: Μάγδα Καραμπουρνιώτη Υπεύθυνος διαφήμισης: Μπάμπης Σιαφλάς Σύμβουλος οινολογίας Υποστήριξη έκδοσης & και webοινογευσίας: site: Άννα Κρανιά Μάγδα Καραμπουρνιώτη Φωτογραφίες: Yannis Shutterstock, Kelemenis, Yannis Shutterstock Kelemenis Γραμματεία - τμήμα συνδρομών: Χριστίνα Κουμαριανού Marketing: Τάσος Μαραγκόπουλος Διόρθωση κειμένων: Μενίνα Φουρτούνη Λογιστήριο: Στέλιος Γαστουνιάς

64 Bιολογικέψου λοιπόν

Διανομή: SARMED A.E. & MCC Διανομές

66 Tequila

Σχεδίαση και δημιουργικό: Artwise Design Studio

Σομπρέρο, ραστώνη και caballito

68 Ιn the mix 70 Σικελία Μεγάλη… «Μαφία»

74 Άμπρα κατάμπρα 76 Ταξίδι στην ιστορία του κρασιού

Εκτύπωση: IRIS Εκτυπώσεις Α.Ε.Β.Ε. Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 133, Βούλα ΤΚ 166 73, Αθήνα Τηλ.: 210 9658 758 Fax: 211 6003180 www.voldrinks.gr e-mail: info@voldrinks.gr

82 Θεσσαλία, το αμπέλι στη γη των θεών 90 Επιχειρηματική αποστολή 92 Αlcohol free 94 Exitorial

ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΚΑΙ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 18 ΕΤΩΝ Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή όλου του περιοδικού από οποιαδήποτε μέσα ενημέρωσης, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

news...

Beer.gr & %Vol. Magazine μαζί Την έναρξη συνεργασίας υπέγραψαν οι Αλέξανδρος Σεϊτάνης και Μπάμπης Σιαφλάς και πλέον στην τρέχουσα έκδοση του %Vol. Magazine (Απρίλιος) υπάρχει ενότητα δεκάξι σελίδων, τη διαχείριση της οποίας αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου η ομάδα του beer.gr. Στην ενότητα αυτή ο αναγνώστης του %Vol. Magazine έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τα δρώμενα στον χώρο της μπίρας και του δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσει νέα προϊόντα και εταιρείες του κλάδου. Τέλος, υπάρχουν πολλές και σημαντικές παρουσιάσεις σημείων κατανάλωσης μπίρας (μπιραρίες, εστιατόρια, κάβες κ.λπ.). Η συνεργασία αυτή αναμένεται να προσδώσει νέα δυναμική στο %Vol.Magazine, αλλά –παράλληλα– και βήμα στην εξειδίκευση του beer.gr. Τα οφέλη θα είναι μεγάλα και για τις δύο πλευρές, των οποίων μοναδικός στόχος είναι η σωστή ενημέρωση των αναγνωστών μας.

Sailor Jerry: τo αυθεντικό spiced ρούμι Ένας άντρας οραματιστής, ανεξάρτητος και επαναστάτης, ο Sailor Jerry, θέλοντας να γνωρίσει τον κόσμο, κατατάχτηκε στα δεκαεννέα του στο ναυτικό. Εκεί κάνει τατουάζ στους ναύτες, εξελίσσει την τέχνη του· και ο μύθος ξεκινά. Μετά το ναυτικό εγκαθίσταται στη Χαβάη, ανοίγει μαγαζί για τατουάζ, η δουλειά του διαδίδεται, η φήμη του ταξιδεύει και, έτσι, γίνεται θρύλος. Στην εποχή του, οι πραγματικοί άντρες ήταν ναύτες και έπιναν ρούμι αναμεμειγμένο με μπαχαρικά από την κουζίνα του πλοίου, προκειμένου να του δώσουν ξεχωριστή γεύση. Δημιουργήθηκε λοιπόν το Sailor Jerry, ένα μοναδικό blend από ρούμι Καραϊβικής, με φυσικά μπαχαρικά. Φέρει την υπογραφή του πατέρα των οld-school tattoo, γιατί ενσωματώνει τις αξίες του: αυθεντικότητα, τέχνη, ανεξάρτητο πνεύμα, ποιότητα που μιλά από μόνη της. Έτσι και σήμερα το απολαμβάνουμε με πάγο ή σε κοκτέιλ, με τη γεύση της βανίλιας και της κανέλλας να κυριαρχεί.

Καλύτερος Έλληνας οινοχόος 2011 Στις 11 και 12 Μαρτίου 2011 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Πανελλήνια Ένωση Οινοχόων, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τον Διεθνή Διαγωνισμό Οίνου Θεσσαλονίκης και την έκθεση Oenos

by HELEXPO, ο διαγωνισμός για την ανάδειξη του καλύτερου Έλληνα οινοχόου για το 2011. Νικητής ανεδείχθη ο Νίκος Γιαννόπουλος, οινοχόος του εστιατορίου Vinotera στην Αθήνα. Ταυτόχρονα, ο νικητής του διαγωνισμού αποτελεί την εθνική επιλογή για τον παγκόσμιο διαγωνισμό οινοχόων, ο οποίος θα διεξαχθεί στην Ιαπωνία το 2013 και θα διοργανωθεί από την Παγκόσμια Ένωση Οινοχόων (ASI). Τέλος, σημειώνουμε με τιμή ότι ο Νίκος Γιαννόπουλος είναι συντάκτης του περιοδικού μας.

Εντυπωσιακό ξεκίνημα για τη Sarmed Logistics το 2011 Με νέες συνεργασίες ξεκίνησε το πρώτο τρίμηνο του 2011 η Sarmed Logistics τόσο στον χώρο των ποτών όσο και σε άλλα εμπορεύματα. Η αρχή έγινε με την Craft Microbrewery, για την οποία ανέλαβε την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς, αποθήκευσης και reverse logistics κυρίως των κενών βαρελιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Craft Microbrewery αποτελεί τη μεγαλύτερη ελληνική μικροζυθοποιία, με στόχο πωλήσεων για τη χρονιά αυτή 300.000 κιβώτια και 60.000 βαρέλια. Συνέχεια στις νέες συνεργασίες δόθηκε με την υπογραφή σύμβασης μεταξύ της Sarmed και της εταιρείας Copanco, η οποία εμπορεύεται τα προϊόντα Kosta Boda, που είναι η νούμερο ένα εταιρεία υαλικών και ειδών δώρου, με περισσότερους από πέντε χιλιάδες ενεργούς κωδικούς. Τέλος, πριν από λίγες μέρες ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για την έναρξη συνεργασίας μεταξύ της Sarmed και της εταιρείας Αμπελώνες Ζαχαριά από τη Νεμέα, για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών logistics. Οι Αμπελώνες Ζαχαριά είναι μια από τις πιο σύγχρονες και ταχύτητα αναπτυσσόμενες οινοποιίες στην Ελλάδα, με μεγάλη δυναμική σε επίπεδα παραγωγής και τυποποίησης. Εκτιμάται ότι η Sarmed θα αυξήσει τον τζίρο της κατά περίπου 1 εκατ. ευρώ. Φαίνεται ότι και στον κλάδο των logistics υγιείς εταιρείες σαν τη Sarmed θα είναι οι κερδισμένοι της κρίσης. Μιλώντας με στελέχη τής εταιρείας διευκρινίστηκε ότι αυτό είναι μόνο η αρχή σε μια εντυπωσιακή χρονιά, με ακόμα πιο σημαντικές συμφωνίες...

6

%Vol • Απρίλιος 2011

...and views εzα πρότυπος ελληνική ζυθοποιία

Η ρόδινη πλευρά της Μαντινείας από την Οινοποιία Μποσινάκη H Οινοποιία Μποσινάκη κινείται στον χώρο του κρασιού από το 1979 και έχει συνδέσει το όνομά της με το Μοσχοφίλερο της Μαντινείας. Η Μαντινεία 2010 από την οινοποιία Μποσινάκη είναι ένα κρασί με ιδιαίτερη γεύση και προσωπικότητα, το οποίο αξιοποιεί στο έπακρο την εξαιρετικά αρωματική ποικιλία του Μοσχοφίλερου. Πρόκειται για ένα κρασί που προέρχεται από πολύ επιλεκτικό τρύγο στην περιοχή της Μαντινείας, του οποίου η μοναδικότητα έγκειται στο ρόδινο χρώμα του. Τα έντονα αρώματα τριαντάφυλλου και εσπεριδοειδών, σε συνδυασμό με το γεμάτο σώμα του, καθιστούν το Μαντινεία 2010 Μποσινάκη ιδανική πρόταση για όλους τους λάτρεις του καλού κρασιού, καθώς συνοδεύει τα αγαπημένα σας θαλασσινά πιάτα με νεανική φρεσκάδα και σύγχρονο στιλ. Επιπλέον, η απαλή του γεύση το κάνει ιδανικό και έως απεριτίφ.

Νέα εταιρική ταυτότητα και δυναμικό πλάνο ανάπτυξης Τη νέα εταιρική επωνυμία και το πλάνο ανάπτυξης για την επταετία 2011-2017 ανακοίνωσε η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης, στο πλαίσιο ενημερωτικής συνάντησης που πραγματοποιήθηκε με στελέχη, πελάτες και εκπροσώπους του τύπου. Ειδικότερα, η εταιρεία ανακοίνωσε την αλλαγή τής εταιρικής της επωνυμίας σε εzα πρότυπος ελληνική ζυθοποιία και του λογότυπου αντίστοιχα, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική πορεία που διαγράφει στην αγορά ζυθοποιίας. Το στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης της εταιρείας περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής για ανταγωνιστικότερες τιμές, σε ακόμη υψηλότερη ποιότητα, καθώς και την ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι αυτοματοποιούνται το ζυθοβραστήριο και η σίτευση, αναβαθμίζεται η μονάδα επεξεργασίας νερού και επεκτείνονται οι εγκαταστάσεις διακίνησης έτοιμων προϊόντων στην Αταλάντη και στην Αττική. Έχοντας, πλέον, αποκτήσει δυναμική παρουσία στην αγορά της ποιοτικής βαρελίσιας μπίρας και ικανοποιητική διανομή, η εzα πρότυπος ελληνική ζυθοποιία ακολουθεί στρατηγική ανάπτυξης πολλαπλών σημάτων, συμμετέχοντας σε πολλές υποκατηγορίες της αγοράς μπίρας, αναπτύσσοντας ιδιόκτητα καθώς και διεθνώς αναγνωρισμένα σήματα. Στα ιδιόκτητα σήματα συγκαταλέγονται η Pils Hellas και η Berlin, ενώ στα διεθνή σήματα οι Bavaria, Krombacher, Arcobrau, Augustijn και Gulden Draak. Το δίκτυο αυτόνομης διανομής της εταιρείας αναπτύσσεται στην Αττική και στη Στερεά Ελλάδα, ενώ η επιχείρηση διευρύνει συνεχώς το δίκτυο εξαγωγών της, με παρουσία σε Ολλανδία, Γερμανία, Κύπρο, Ισραήλ και σε χώρες των Βαλκανίων.

Στην υγειά σας!

%Vol • Απρίλιος 2011

7

THE

Glossary ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΓΙΑ ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΣΤΑΖΕΤΕ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ...

 Dubbel και Trippel

✁

Τύποι μπίρας. Μάλιστα ο όρος Dubbel συναντάται από τον Μεσαίωνα, οι εν λόγω μπίρες είναι συνήθως σκούρες ξανθές ή και ανοιχτές καστανές, με 6%-7% vol, γλυκιά γεύση κι έντονο χαρακτήρα βύνης. Οι Trippel, από την άλλη, προέρχονται από το μοναστήρι Westmalle, είναι ανοιχτόχρωμες, με πλούσιο σώμα, στρογγυλές, ελαφρές, γλυκόπιοτες, με αλκοολική δύναμη 7%-10% vol.

 Λυκίσκος Η μπίρα χωρίς τον λυκίσκο θα ήταν ένα ποτό με γλυκιά γεύση. Εκείνος τής προσδίδει τη χαρακτηριστική και γοητευτική πικράδα της· εκτός όμως από αυτό το γευστικό στοιχείο, την οχυρώνει απέναντι σε μολύνσεις και μικροοργανισμούς, αυξάνοντας τη βιολογική της σταθερότητα, αφού η μπίρα έχει ίσες ιδιότητες ως ποτό και ως τρόφιμο.

 Franciacorta Μια από τις σύγχρονες αφίξεις στα καλά ιταλικά κρασιά, η οποία προστέθηκε σε περιώνυμες ονομασίες προέλευσης προηγούμενων αιώνων, η Franciacorta δίνει ομώνυμα ποιοτικά λευκά και κόκκινα αφρώδη, που φτιάχνονται με την παραδοσιακή μέθοδο, της δεύτερης ζύμωσης, όπως η σαμπάνια. Οι ποικιλίες είναι Chardonnay, Pinot Gris, Pinot Blanc, Pinot Noir και, ενώ καλύπτει πάνω από τη μισή παραγωγή της Λομβαρδίας, ωστόσο διακρίνεται για το γαλλικό φινετσάτο στιλ της.

 Hang time Όλοι βιωματικά ή μη ξέρουν το hangover· ωστόσο με τον εν λόγω όρο οι Αμερικανοί οινολόγοι εννοούν την περίοδο από την ανθοφορία του αμπελιού έως τον τρύγο.

 Barrique

 Harriague

Σε ακριβή μετάφραση από τα γαλλικά σημαίνει βαρέλι. Αλλά για τους Γάλλους, όπου η οινική παλαίωση ανατίθεται μόνο στους κορυφαίους τεχνίτες βαρελοποιούς ο όρος barrique είναι σύντμηση του Barrique Bordelaise. Έχει χωρητικότητα 225 λίτρα και αποτελεί ένα αριστούργημα υποσχόμενο επική παλαίωση. Δεν χρησιμοποιείται μόνο στο Μπορντό, αν και σηματοδοτεί το εκεί οινικό στιλ. Έχει ύψος 95 εκατοστά και το πάχος του είναι μόλις 20 χιλιοστά, απαιτεί πολύ έμπειρους τεχνίτες και προσδίδει πολυπλοκότητα στην παλαίωση.

Έτσι αποκαλείται η ποικιλία Tannat στα ουγγρικά· από τον πρώτο Ούγγρο οινολόγο που δούλεψε σε αμπελώνες της Αργεντινής.

 Cantina Αν βρεθείτε σε ιταλικό έδαφος, μην παρασυρθείτε· και δη αν βρίσκεστε υπό την επήρεια της πείνας και όχι της δίψας. Στα ιταλικά σημαίνει ό,τι για εμάς η κάβα με την εμπορική έννοια. Είτε ως ανεξάρτητο κατάστημα είτε μέσα σε ένα οινοποιείο, είναι ο χώρος όπου πωλούνται κρασιά. Η διαφορά με την enoteca είναι πως η δεύτερη αποτελεί συνδυασμό εστιατορίου και κάβας. Μπορείς απλώς να αγοράσεις ένα κρασί, το οποίο, αν θες, πίνεις εκεί ή παίρνεις σπίτι σου. Αν επιθυμείς, έχεις τη δυνατότητα να το συνοδεύσεις με κάποιο απλό πλατό τυριών ή να παραγγείλεις κανονικά το μενού. Στην enoteca είναι νόμιμο να πάρεις μαζί σου φεύγοντας όσες φιάλες έχουν περιεχόμενο και τις οποίες έχεις ανοίξει εκεί.

 Cru Γαλλικός πολύ δόκιμος οινικά όρος, ο οποίος χρησιμοποιείται προκειμένου να περιγράψει τιμητικά ένα κτήμα με αναμφισβήτητη ποιότητα στα κρασιά του. Συχνά συναντώνται οι όροι Premier Gran Cru Classe ή Grand Cru Classe. Πρόκειται για ταξινομημένα με ιεραρχία ανωτερότητας κτήματα του γαλλικού αμπελώνα. Επίσης αναφέρεται σε καταχωρίσεις που καταγράφηκαν τον 16ο και τον 17ο αιώνα και τηρούνται

8

ευλαβικά, παρά το γεγονός ότι έχουν παρέλθει αιώνες από τότε. Η ένσταση πολλών ειδικών δεν αφορά το γεγονός ότι τα Gran Cru Classe δεν αξίζουν τις πρώτες θέσεις παγκοσμίως, αλλά ότι ίσως έπρεπε να εισέλθουν και νεότερα κτήματα στο χρηματιστήριο αξιών του κρασιού.

 Γαλλικό παράδοξο Σε έρευνα που διεξήχθη στην περιοχή της Βουργουνδίας, όπου η τυπική κουζίνα περιλαμβάνει πολλά πατέ, foie gras, πάπιες και μεγάλες ποσότητες βουτύρου, κατά έναν παράδοξο τρόπο τα καρδιαγγειακά επεισόδια είναι ελάχιστα. Οι ειδικοί κατέληξαν πως το κόκκινο κρασί, με το οποίο συνόδευαν τα πιάτα τους, ήταν τόσο πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ώστε, αντί να βλάπτει την καρδιά, την προστάτευε. Έτσι έμεινε γνωστό στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα ως γαλλικό παράδοξο.

 Pisco Διάφανο απόσταγμα από σταφύλια της Χιλής, το οποίο πήρε το όνομά του από την ομώνυμη πόλη, ενώ ετυμολογικά σημαίνει μικρό πουλί. Οι δύο περιοχές της Χιλής όπου παράγεται το Pisco είναι η Atacama και η Coquimbo και βρίσκονται πολύ βόρεια, όπου, λόγω υψηλών θερμοκρασιών, δεν υπάρχουν κρασιά υψηλής ποιότητας.

 Pago Ισπανικός όρος για τον αμπελώνα που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στο Jerez.

 Ποτήρι τουλίπας Χαμηλό ποτήρι που έχει σχήμα κλειστής τουλίπας και είναι ιδανικό για αποστάγματα και δη παλαιωμένα, από cognac, armagnac, calvados, malt κ.λπ. Τα κλειστά χείλη προς τα πάνω και η μεγάλη φούσκα επιτρέπουν στο αρωματικό μπουκέτο να αναπτύσσεται, ενώ ταυτόχρονα δεν αφήνουν την υψηλή αλκοόλη να τα καλύψει. %Vol • Απρίλιος 2011

Very Important Product

Estrella Damm INEDIT

H μοναδική μπίρα με την υπογραφή του Ferran Adrià και στην Ελλάδα από την OK ATHENS

“

H Estrella Damm, εδραιωμένη στον χώρο της ζυθοποιίας, με μεγάλη παράδοση και ιστορία από το 1876 στην πανέμορφη πόλη της Βαρκελώνης, παρουσιάζει την πιο φρέσκια και πολυβραβευμένη εκδοχή της, την μπίρα Inedit, η οποία έρχεται να κατακτήσει και το ελληνικό κοινό.

“

Π

ρόκειται για το φρέσκο και καινοτόμο δημιούργημα του πολυβραβευμένου σεφ Ferran Adrià, συνιδιοκτήτη του διάσημου εστιατορίου elBulli, βραβευμένου με τρία αστέρια Michelin, σε συνεργασία με τους διακεκριμένους sommeliers του εστιατορίου και την ομάδα της Ζυθοποιίας Estrella Damm. Η νέα μπίρα Estrella Damm Inedit διακρίνεται για το πλούσιο άρωμα και το μοναδικό συνδυασμό βύνης, σιταριού και γλυκών μπαχαρικών, ενώ στοχεύει, μέσα από το εκλεπτυσμένο σχεδιασμό του μαύρου 750ml μπουκαλιού της με το χρυσό αστέρι,

%Vol • Απρίλιος 2011

να συνοδεύει άριστα από το πιο απλό έως το πιο σοφιστικέ γεύμα μας. Η Inedit προσδίδει νέα διάσταση και φρέσκια γευστική επιλογή στο τραπέζι του φαγητού, προσφέροντας μία πιο γκουρμέ πινελιά στη συνοδεία των γευμάτων μας. Η stylish εμφάνιση της μπίρας Inedit ουσιαστικά δημιουργεί μια άριστη εναλλακτική επιλογή, αντί της κλασικής επιλογής κρασιού, ενώ ο τρόπος σερβιρίσματός της με την παγοθήκη και το ποτήρι λευκού κρασιού δηλώνει ξεκάθαρα ότι στη ζωή οι καλύτερες εμπειρίες και αναμνήσεις είναι αυτές που μοιραζόμαστε μεταξύ μας!

9

crash test

Μοσχοφίλερο - Μαλαγουζιά

Ολική επαναφορά “

Μοσχοφίλερο και Μαλαγουζιά. Μαγαγουζιά και Μοσχοφίλερο. Ένα αταίριαστο ζευγάρι, ακριβώς όπως ηθογραφείται από τον θεατρικό συγγραφέα Niel Simon, μάλιστα με πρωταγωνιστές τους Walter Matthau και Jack Lemon: έτσι στέκουν αυτές οι δύο ποικιλίες η μια δίπλα στην άλλη. Ούτε κοινές στην πρώτη ανάγνωση. Μα από την άλλη, δεν φιγουράρουν κι ως αντίθετες. Μια μόδα τις ενώνει ή τις χωρίζει. Αυτή είναι η αφορμή, καθώς για να καταπιαστείς με τις αφεντιές τους ευτυχώς υπάρχουν πλείστοι άλλοι λόγοι. Λευκές ποικιλίες, αρωματικές, αγαπημένες και, όπως δείχνουν οι καιροί, αποκαλούμενες mainstream, πράγμα που θα πει στα οινικά: ζητούνται και συζητιούνται πολύ.

“

Από τη sommelier Μαρία Δελίτσικου @ Genius In Gastronomy

Μοσχοφίλερο, ο παλιός είναι αλλιώς... Αρωματικό άρδην. Πιάστε το πρώτο του συνθετικό: μόσχος κι ευωδία. Το Μοσχοφίλερο αγκαλιάστηκε πολύ από το κοινό αλλά και από επαγγελματίες, έγινε μόδα, ανέβηκε η ζήτησή του στις κάβες και στα εστιατόρια, έγινε αυτό που λένε τρέντι ελληνικό κρασί, δημοφιλές δείγμα του ελληνικού αμπελώνα νέας γενιάς. Πρώτο και κύριο άρχισε να κερδίζει διασημότητα το Μοσχοφίλερο Μπουτάρη. Έγινε μπράντα κανονική· τέτοια ήταν η ζήτηση που πολλοί θεωρούσαν μέχρι και πρόσφατα πως είναι όνομα

16

κρασιού κι όχι ποικιλία σταφυλιού. Η επιτυχία του αρωματικού Μοσχοφίλερου υπήρξε συντριπτική ακόμη και στο χάος που λέγεται χύμα κρασί. Ομοίως και στους ασκούς. Έχτισε μια παντοδυναμία στις επιλογές κι έγινε νούμερο ένα στη ζήτηση στις επιλογές για ποτήρι. Εκεί βοήθησε πολύ το γεγονός ότι ο χαρακτήρας του είναι εύκολα αναγνωρίσιμος, διακρίνεται με τη μια το στιλ του ανάμεσα σε πολλά άλλα λευκά· κι αυτό είτε οδηγεί σε κάτι παρωχημένο είτε σε κάτι επιτυχημένο. Εκτός από τις δάφνες και τα χειροκροτήματα, το ίδιο καταδεικνύουν και οι πωλήσεις.

Μαλαγουζιά, ο νέος είναι ωραίος... Όσοι ακόμη σχεδόν επίμονα παραμένουν υπέρμαχοι του Μοσχοφίλερου, δεν μετακινούνται ούτε με βίντσι. Οι τύποι όμως που θέλουν να παρακολουθούν τις τάσεις τής αγοράς μα και τις νέες αφίξεις σε ό,τι θεωρείται μοδάτο είναι το κοινό που έκανε χώρο στο ποτήρι του για τη Μαλαγουζιά. Ο πρωτοπόρος που ταύτισε το όνομά του με την ποικιλία κι εκείνη τον ακολούθησε πιστά στον δρόμο με το κόκκινο χαλί ήταν το Κτήμα Πόρτο Καρράς, μα και ο Γεροβασιλείου, ο οποίος τα χρόνια %Vol • Απρίλιος 2011

crash test

που «οσκαρικά» μεσουρανούσε εκεί η Μαλαγουζιά διατελούσε οινολόγος. Έπειτα η Μαλαγουζιά βρήκε θέση πρωτοκαθεδρίας και στο δικό του κτήμα. Η Μαλαγουζιά είναι μια ποικιλία με έντονη προσωπικότητα, αλλά συνάμα με έναν τρυφερό και μαλακό χαρακτήρα, συνδυασμός ποιοτήτων που την καθιστά ακαταμάχητη. Είναι ευπροσάρμοστη κι αυτό αγαπούν οι αμπελουργοί, οι οινολόγοι και οι οινοποιοί. Είναι αρωματική και θελκτική, για να μην ξεχνιόμαστε, ένα χαρμάνι από ταυτότητες που της έγραψαν το success story. Κάνει πολύ καλή παρέα σε blend μαζί με το Ασύρτικο, ζεύγος που υπογράφει την πιο καταξιωμένη καριέρα της Μαλαγουζιάς. Μέχρι που αυτονομήθηκε. Όπως συμβαίνει σε όλα τα δυνατά μουσικά συγκροτήματα όπου το μεγάλο αστέρι θέλει πάντα να δοκιμάζει τη δόξα του σόλο.

Τεχνικά κι έντεχνα...

• Το Μοσχοφίλερο είναι γκρι ποικιλία, η οποία καλλιεργείται στην Πελοπόννησο και –πιο συγκεκριμένα– στους νομούς Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Λακωνίας και σποραδικά στη Λευκάδα, στη Ζάκυνθο, στην Πρέβεζα, στη Μαγνησία και στη %Vol • Απρίλιος 2011

Φλώρινα. Πρόκειται για μια αρωματική ποικιλία με έντονες παραλλαγές, που αφορούν τόσο τα μορφολογικά όσο και τα τεχνολογικά της χαρακτηριστικά, δηλαδή το χρώμα από τις ρόγες, την εποχή ωρίμανσής της, την περιεκτικότητα σε σάκχαρα, σε οξέα και σε αρωματικές ενώσεις. Πολλές φορές η τάση αυτή σχετίζεται με την παρουσία ιώσεων. Από το Μοσχοφίλερο παράγονται οι ξηροί οίνοι ονομασίας προέλευσης Μαντινεία, ορισμένοι τοπικοί οίνοι, όπως ο Μεσσηνιακός και ο Πελοποννησιακός, καθώς και μερικά αφρώδη κι άλλα κοινά επιτραπέζια κρασιά. Στην υπόλοιπη Ελλάδα συνήθως συμμετέχει σε χαρμάνια και σπανίως ακολουθεί τον δρόμο της παλαίωσης, επειδή το βαρέλι αλλοιώνει τα πρωτογενή του αρώματα. Συγγενείς του με κοκκινωπό χρώμα, το οποίο ποικίλλει ανάλογα με τον κλώνο, είναι το Ασπροφίλερο, το Γκριζοφίλερο και το Μαυροφίλερο. Το αρωματικό του μπουκέτο θα μπορούσε να θυμίζει το αλσατικό Gewürztraminer, με τυπικά τα αρώματα του ροδοπέταλου, του λεμονιού και του εξωτικού φρούτου lichee. Στο στόμα έχει χαμηλή αλκοολική ένταση, υψηλή οξύτητα και μέτριο σώμα.

• Η Μαλαγουζιά αποτελεί μια λευκή ποικιλία, που κατάγεται από την Αιτωλοακαρνανία, η οποία ωστόσο καλλιεργείται στη Μακεδονία (Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη) και διάσπαρτα στη Στερεά Ελλάδα, στη Φθιώτιδα, στην Αττική και στην Πελοπόννησο. Συναντάμε παραλλαγές με την ψιλόραγη Μαλαγουζιά, η οποία δίνει πιο αρωματικό κρασί κι έχει προέλευση την ορεινή Ναυπακτία. Το μπουκέτο της είναι εξόχως ανθικό, με νότες μέντας, πράσινου τσαγιού, πλατύφυλλου βασιλικού και πιπεριάς, ενώ στην επίγευση αφήνει ένα λεπτό άρωμα πράσινης ελιάς.

Σχέση έλξης αντίθεσης... Το Μοσχοφίλερο φέρει κυρίαρχα τα αρώματα των εξωτικών φρούτων, παράγει κρασιά με χαμηλό αλκοολικό τίτλο και υψηλή οξύτητα. Αντίθετα, η Μαλαγουζιά έχει πιο έντονο το βοτανικό μπουκέτο και δίνει περισσότερο αλκοολικά κρασιά με μέτρια οξύτητα. Ωστόσο όμως κι οι δυο τους, εκτός από λευκές ελληνικές βεντέτες, παράγουν έντονα αρωματικά κρασιά, μετρίου σώματος, τραγανά, που δεν υπόσχονται την παλαίωση αλλά πίνονται πιο ευχάριστα φρέσκα και μάλιστα της τρέχουσας εσοδείας. %

17

crash test

Μοσχοφίλερο Σκούρας 2010, 12%

Μαντινεία Νασιάκος Semeli 2010, 12%

Μαντινεία Τσέλεπου 2010, 12%

Μοσχοφίλερο Λαφαζάνη 2010, 12%

Μαλαγουζιά Συμεωνίδη 2010, 12.50%

Λαμπερό ασημί-γκρι χρώμα με πράσινες ανταύγειες. Ένας ελαφρύς αφρισμός υποδηλώνει ότι είναι εξαιρετικά φρέσκο. Υγιής μύτη, πολύπλοκη, μέτριας αρωματικής έντασης και διάρκειας. Αρώματα ανθικά (μανόλια, τριαντάφυλλο), άγουρα εσπεριδοειδή (κίτρο, μοσχολέμονο), ίχνη πυρηνόκαρπων, όπως αβοκάντο και μεταλλικά. Ξηρό στο στόμα, αρκετά ζεστό, με τονισμένη οξύτητα. Τραγανό, με τα αρώματα των λουλουδιών και των φρούτων πιο έντονα εδώ. Μέτρια πικάντικη επίγευση.

Λαμπερό υποκίτρινο χρώμα με πράσινες ανταύγειες. Καθαρή μύτη, λεπτή και φινετσάτη, αρκετά κλειστή στην αρχή. Αρώματα κίτρινων φρούτων και εξωτικών, όπως ροδάκινο, μάνγκο, παπάγια, ανθικά (γιασεμί), άχυρο και lemongrass. Ξηρό, αρκετά ζεστό, με τονισμένη οξύτητα. Μέτριο σώμα, ελαφρώς τραγανό. Τα αρώματα που κυριαρχούν στο στόμα είναι αυτά του λεμονιού, του τριαντάφυλλου και τα μεταλλικά. Ευέλικτο κρασί μέτριας τριανταφυλλένιας επίγευσης.

Αρκετά λαμπερό αχυροκίτρινο χρώμα με γκριζοπράσινες ανταύγειες. Υγιής μύτη, σχετικά λεπτή, με κυρίαρχα αρώματα αυτά του μοσχολέμονου και του τριαντάφυλλου. Ξηρό στο στόμα, αρκετά ζεστό, με μεγάλη οξύτητα και σώμα μέτριο αλλά τραγανό. Τα αρώματα επαναλαμβάνονται και ανασυντίθενται στο στόμα, με επιπλέον αρώματα όπως μεταλλικά, αποξηραμένο σύκο, μανταρίνι και περγαμόντο. Μακριά τριανταφυλλένια επίγευση.

Λαμπερό υποκίτρινο χρώμα με ελαφριές ανοιχτές πορφυρές αποχρώσεις, λόγω της εκχείλισης του Μοσχοφίλερου. Λεπτή και φινετσάτη μύτη, αρκετά κλειστή στην αρχή, με το οινώδες άρωμα να υπερισχύει. Επίσης αρώματα κίτρου, γκρέιπφρουτ και νότες λουλουδιών. Ξηρό στο στόμα, αρκετά θερμό, με έντονη οξύτητα. Εξαιρετικά τραγανό, με τα αρώματα των φρούτων να επαναλαμβάνονται στον ουρανίσκο, καθώς και αυτό του τριαντάφυλλου. Μακριά τριανταφυλλένια επίγευση.

Αρκετά λαμπερό ανοιχτό κίτρινο χρώμα, με πράσινες ανταύγειες. Υγιής μύτη, πυκνή και πολύπλοκη, μεγάλης αρωματικής έντασης. Αρώματα κίτρινων και εξωτικών φρούτων, όπως βερίκοκο, ροδάκινο, παπάγια, μάνγκο, νότες πεπονιού, ανθικά, όπως μανόλιας, ίχνη φυτικών, καθώς επίσης λουκουμόσκονη και φρέσκο tobacco. Ξηρό, αρκετά ζεστό, με τονισμένη οξύτητα. Στρογγυλό και πυκνό, με αρκετά λιπαρή αίσθηση και με τα αρώματα να επαναλαμβάνονται στον ουρανίσκο μεν, αλλά με τα ανθικά και τα φυτικά να υπερισχύουν. Μακριά ζουμερή επίγευση.

18

%Vol • Απρίλιος 2011

ENJOY COOLEY WHISKEY SENSIBLY

Gold STANDARD OF IRELAND

THE

OVER 100 GOLD MEDALS AND STILL GOING STRONG

Cooley Distillery is Ireland’s only Independent whiskey distiller. Cooley’s Award winning portfolio of Irish whiskeys including Kilbeggan Irish whiskey and Connemara Peated Single Malt have won over 100 gold medals over the last 10 years and Cooley has been honoured as European Distiller of the Year for the last three years.

Cooley Distillery ensuring the Independent Spirit of Ireland is alive and well.

Visit www.cooleywh i s ke y. c o m f or f u rth er i n f orm a ti on

crash test

Μαντινεία Μποσινάκη 2010 12.5% Αχνό χάλκινο χρώμα. Μύτη πυκνή με αρώματα κίτρινων και λευκόσαρκων φρούτων, όπως πράσινο μήλο, αχλάδι, ροδάκινο, νότες μοσχολέμονου και τριαντάφυλλου. Σώμα μέτριο, αρκετά θερμό με μεγάλη οξύτητα. Τραγανό αλλά και ισορροπημένο, με κυρίαρχο το άρωμα του τριαντάφυλλου στο στόμα, καθώς και αυτό των λευκόσαρκων φρούτων. Μακριά τραγανή και αρωματική επίγευση.

«Μ» Mountrichas Family, Κτήμα Αβαντίς 2010 13% (Μαλαγουζιά) Διαυγές υποκίτρινο χρώμα με ασημένιες ανταύγειες. Έντονη μύτη και πολύπλοκη, με αρώματα ινώδη, νότες εξωτικών φρούτων (ανανάς, παπάγια), ροδάκινο, λεμονανθός, αχλάδι, αλλά και φυτικά, όπως γρασίδι. Αρκετά γεμάτο και θερμό, με φυσιολογική οξύτητα. Στρογγυλό με τα αρώματα των φρούτων να επαναλαμβάνονται. Θερμή και αρωματική επίγευση.

Μαλαγουζιά Γεροβασιλείου 2010, 12.50%

Μαλαγουζιά Κτήμα Άλφα 2010, 13%

Τετράμυθος Μαλαγουζιά 2010, 12.50%

Σχεδόν κρυστάλλινο πρασινοκίτρινο χρώμα, με πράσινες ανταύγειες. Υγιής λεπτή και φινετσάτη μύτη, αρκετά κλειστή στην αρχή, με αρώματα εσπεριδοειδών (ζουμερό πορτοκάλι, μανταρίνι, σαγκουίνι, ροζ γκρέιπφρουτ), αχλάδι, ίχνη φυτικών και κλωνάρι βανίλιας. Ξηρό, αρκετά ζεστό, με τονισμένη οξύτητα. Γεμάτο σώμα, πικάντικο και τραγανό συνάμα, με κυρίαρχα τα βοτανικά στοιχεία στο στόμα και μια λιπαρή χροιά. Πρόκειται για ένα στρογγυλό κρασί με μακριά επίγευση.

Λαμπερό κιτρινοπράσινο χρώμα, με πράσινες ανταύγειες. Καθαρή μύτη, πυκνή και πολύπλοκη. Αρώματα κίτρινων ζουμερών φρούτων και εξωτικών, όπως βερίκοκο, μάνγκο, ανανάς, αλλά και σαν ζαχαρωτό πράσινο μήλο, ίχνη ανθικών, όπως λευκό ή ροζ τριαντάφυλλο, νυχτολούλουδο, και μέντα. Ξηρό στο στόμα, αρκετά θερμό, με τονισμένη οξύτητα. Πυκνό, με λιπαρή αίσθηση και ένα αρωματικό σύμπλεγμα από τριαντάφυλλο, μοσχολέμονο, μήλο, ροδάκινο, βερίκοκο, ανανά και ένα γήινο στοιχείο, όπως σκόνη. Μακριά τραγανή και θερμή επίγευση.

Λαμπερό υποκίτρινο χρώμα, με πράσινες ανταύγειες. Υγιής μύτη, πυκνή και πολύπλοκη, μεγάλης αρωματικής έντασης, με έντονα αρώματα βοτάνων (σχοινόπρασο, μαϊντανό), κίτρινα άγουρα φρούτα (ροδάκινο, βερίκοκο), στάχυ, μήλο και ίχνη πράσινου πιπεριού. Ξηρό, αρκετά ζεστό με μεγάλη οξύτητα. Μέτριο σώμα τραγανό, το οποίο αναδύει φρεσκάδα. Αρώματα βοτανικά κυριαρχούν στο στόμα, όπως φρεσκοκομμένο γρασίδι και lemongrass, δεμένα με αρώματα εξωτικών φρούτων (ανανά), κίτρινων (ζουμερού ροδάκινου) και μεταλλικών. Μέτρια άγουρη επίγευση.

Οι γευστικές δοκιμές είναι η αποτύπωση των ετικετών αυτών όπως εκφράστηκε από τα δείγματα της γευστιγνωσίας τη δεδομένη στιγμή της δοκιμής. Δοκίμασε η sommelier Μαρία Δελίτσικου.

20

%Vol • Απρίλιος 2011

ΠΕΙΡΑΪΚΗ μικροζυθοποιία ΒΙ.ΠΕ. Λαμίας 25ης Μαρτίου 46, Δραπετσώνα, Τ.Κ. 186 48 τηλ.: 210 4612294, e-mail: info@piraikibeer.gr

cover story

Β. Χατζηβαρύτης:

«Να αναδείξουμε τις

ελληνικές ποικιλίες»

“

Η ιδέα για τη δημιουργία του Κτήματος Χατζηβαρύτη προέκυψε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ο Βαγγέλης Χατζηβαρύτης και η Όλγα Ιακωβίδου καλούσαν κάθε χρόνο τους φίλους τους στη Γουμένισσα, προκειμένου να εμφιαλώσουν όλοι μαζί το κρασί της χρονιάς.

O

ι ατελείωτες συζητήσεις εκείνων των συναντήσεων, αλλά και η αγάπη τους για το καλό κρασί, ενέπνευσαν την ιδέα στον Βαγγέλη και στην Όλγα να ιδρύσουν το Κτήμα Χατζηβαρύτη. Έκτοτε δημιουργήθηκαν πολλά αγαπημένα κρασιά με σημαντικές διακρίσεις και εξαγωγική δραστηριότητα, ενώ πολύ σύντομα ο Β. Χατζηβαρύτης ανακοινώνει ότι ενδεχομένως να κυκλοφορήσει μια νέα ετικέτα. %Vol: Μιλήστε μας για τα όνειρά σας: πώς μπήκατε σε αυτή την περιπέτεια; B.X.: Την ιδέα να κάνω δικό μου κρασί την καλλιεργούσα στο βάθος του μυαλού μου από τότε που ήμουν φοιτητής στην Ιταλία, εκεί όπου μυήθηκα στην ευχαρίστηση να πίνω και να γεύομαι το κρασί. Με την επιστρο-

22

φή μου στην Ελλάδα εν μέρει έκανα πραγματικότητα το όνειρό μου, όταν γνώρισα τη σύζυγό μου, την Όλγα Ιακωβίδου, η οποία κατάγεται από τη Γουμένισσα. Επί περίπου δέκα χρόνια οινοποιούσαμε το κρασί τής παρέας, ώσπου το 1993 φυτέψαμε τα πρώτα αμπέλια μας και –τότε– πίστεψα πλέον ότι μπορούσα να ολοκληρώσω το όνειρό μου κατασκευάζοντας δικό μου οινοποιείο. %Vol: Θεωρήθηκε τότε τολμηρή ή όχι η αγορά εκτάσεων στην περιοχή Μπίνταμπλα της αμπελοοινικής περιοχής Γουμένισσας; Με ποιες ποικιλίες ξεκινήσατε και ποιες συνεχίζετε να διατηρείτε στους αμπελώνες σας σήμερα; B.X.: Ήταν πράγματι τολμηρή απόφαση να αγοράσουμε το 1992 έκταση στον Μπίνταμπλα, όπου δεν υπάρχουν άλλοι αμπελώνες: περιοχή αρκετά απομακρυσμένη και με προβλήματα στην πρόσβαση, ειδικά όταν βρέχει. Σήμερα δεν θα το επιχειρούσα, διότι τα προβλήματα πρόσβασης εξακολουθούν να υπάρχουν. Πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι πρέπει να βασιστούμε και να αναδείξουμε τις ελληνικές ποικιλίες· για τον λόγο αυτό, με τη βοήθεια του Νικόλαου Νικολάου, καθηγητή αμπελουργίας του ΑΠΘ, επιλέξαμε τις ποικιλίες Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, Ροδίτη, ενώ φυτέψαμε και μικρές εκτάσεις

“

Από τη Σόνια Χαϊμαντά

με τις ποικιλίες Cabernet, Merlot, Sauvignon, με σκοπό να τις χρησιμοποιήσουμε πιθανόν ως βελτιωτικά για τους ερυθρούς και λευκούς οίνους μας. Σήμερα, εκτός από τον αμπελώνα του Μπίνταμπλα, καλλιεργούμε άλλα δύο αμπελοτεμάχια στην περιοχή της Φιλυριάς: ένα δεκατριών στρεμμάτων με τις ποικιλίες Ασύρτικο και Traminer και ένα πενήντα στρεμμάτων με τις ποικιλίες Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα. Στο τελευταίο αμπελοτεμάχιο έχουμε χτίσει το οινοποιείο μας. %Vol: Είναι τα προϊόντα σας αμιγώς βιολογικής καλλιέργειας και σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι το κοινό στρέφεται σε αυτή την κατηγορία οινικών προϊόντων; B.X.: Υιοθετήσαμε τις αρχές της βιολογικής γεωργίας από το ξεκίνημά μας, διότι διαθέτουμε ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας των ανθρώπων και της αειφόρου ανάπτυξης. Στην Ελλάδα η επιλογή οίνων από σταφύλια βιολογικής γεωργίας βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο· εξελίσσεται όμως δυναμικά στις αγορές της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας, όπου προσβλέπουμε. %Vol: Για ποιους λόγους αποδίδετε τόση σημασία στις χειρωνακτικές εργασίες; Δεν είναι πιο κοστοβόρες; %Vol • Απρίλιος 2011

%Vol • Απρίλιος 2011

23

cover story

B.X.: Οι χειρωνακτικές εργασίες είναι πράγματι πιο κοστοβόρες, αλλά συμβάλλουν στην ποιότητα του τελικού προϊόντος, στην προστασία του εδάφους και της αμπέλου γενικότερα. %Vol: Παράγετε τέσσερις οίνους: δύο ερυθρούς και δύο λευκούς. Τον ΟΠΑΠ Γουμένισσα (ερυθρό), τον Ξινόμαυρο-Cabernet Sauvignon (ερυθρό), τον Ροδίτη-Ξινόμαυρο (λευκό) και τον Sauvignon BlancΑσύρτικο (λευκό). Ποια είναι η συμμετοχή κάθε τύπου στις πωλήσεις και στα κέρδη σας; B.X.: Ο ερυθρός οίνος ΠΟΠ Γουμένισσα και ο λευκός οίνος ΠΓΕ Ροδίτης-Ξινόμαυρο αντιπροσωπεύουν το 60% των πωλήσεών μας. Ο λευκός οίνος ΠΓΕ Sauvignon-Ασύρτικο και ο ερυθρός οίνος ΠΓΕ ΞινόμαυροCabernet αντιπροσωπεύουν το 40% των πωλήσεών μας. %Vol: Πόσο σημαντικές είναι οι διακρίσεις που έχετε αποσπάσει; (Χρυσό μετάλλιο για τον ΟΠΑΠ Γουμένισσα 2007 στον ένατο Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης 2009. Χρυσό μετάλλιο για τον λευκό Ροδίτη-Ξινόμαυρο 2009 στον δέκατο Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης 2010. Ασημένιο μετάλλιο για τον ΟΠΑΠ Γουμένισσα 2008 στον διαγωνισμό MUNDUSvini BioFach 2011 στη Γερμανία. Ασημένιο μετάλλιο για τον λευκό Ροδίτη-Ξινόμαυρο 2009 στον διαγωνισμό MUNDUSvini BioFach 2011 στη Γερμανία.)

B.X.: Οι διακρίσεις που λάβαμε αναγνωρίζουν τις προσπάθειές μας για παραγωγή οίνων εξαιρετικής ποιότητας. Είναι γεγονός ότι οι διακρίσεις μας στους Διεθνείς Διαγωνισμούς Θεσσαλονίκης κατέστησαν γνωστούς τους οίνους που παράγουμε στους οινόφιλους της χώρας μας. Πιστεύουμε ότι οι διακρίσεις μας στον διαγωνισμό MUNDUSvini BioFach 2011 για

24

τη Γουμένισσα 2008 και τον ΡοδίτηΞινόμαυρο 2009 θα καταστήσουν δημοφιλείς τους οίνους μας στη γερμανική και στη διεθνή αγορά. %Vol: Ποια είναι η αίσθησή σας για την εφετινή σοδειά; Τι είδους κρασιά μπορούμε να περιμένουμε από το 2011; B.X.: Είναι πάρα πολύ νωρίς για να διατυπωθεί πρόβλεψη· όπως ξέρετε μόνο μετά την ολοκλήρωση του τρύγου μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα για την ποιότητα των οίνων που θα μας αποδώσει η χρονιά του 2011. Πρέπει λοιπόν να έχουμε υπομονή και ελπίδα ότι ο σύμμαχος καιρός θα μας βοηθήσει. %Vol: Η μέχρι σήμερα πορεία των πωλήσεών σας φέτος; Υπάρχει κινητικότητα στην ελληνική αγορά; B.X.: Γενικά η αγορά υποφέρει, οι πωλήσεις των εμφιαλωμένων οίνων στην Ελλάδα βρίσκονται σε πτωτική πορεία. Στη δική μας περίπτωση, η συνεργασία μας με την εταιρεία διανομών Κόνδωρ ΑΕΕΕ μάς βοηθάει να κάνουμε συνέχεια καινούργιες τοποθετήσεις. %Vol: Η οικονομική κρίση και η αύξηση του ΕΦΚ έχουν επηρεάσει τις πωλήσεις του κρασιού ή το έχουν ευνοήσει σε χώρους αναψυχής (για παράδειγμα, μπαρ) καθώς είναι φθηνότερο; B.X.: Σαφώς η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις πωλήσεις του εμφιαλωμένου, από τη στιγμή που θεωρητικά είναι προϊόν μη απαραίτητο και σχεδόν πολυτελείας. %Vol: Ο Έλληνας πίνει κρασί; Κι αν ναι, γιατί να προτιμήσει το ελληνικό;

B.X.: Ο Έλληνας πίνει κρασί και προτιμάει το ελληνικό επειδή γνωρίζει ότι είναι εξαιρετικής ποιότητας. %Vol: Ποιες είναι σήμερα οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οινοποιία και ποιες οι ευκαιρίες που διαμορφώνονται στη μετά την κρίση εποχή; B.X.: Η πρόκληση βασικά είναι ο ελληνικός οίνος να καταλάβει τη θέση που του αξίζει στις διεθνείς αγορές· στην κατεύθυνση αυτή είναι πολύ σημαντική η συμβολή του κράτους με εξαιρετικά συγκεκριμένες ενέργειες. Από εκεί και πέρα, κάθε οινοποιός θα κάνει τις δικές του επιλογές προκειμένου να προωθήσει τους οίνους του. %Vol: Οι εξαγωγικές σας δραστηριότητες; Υπάρχουν αγορές στις οποίες επικεντρώνεστε; B.X.: Οι εξαγωγικές δραστηριότητές μας εστιάζονται στις αγορές της Κίνας και της Γερμανίας. Στα άμεσα σχέδιά μας είναι να εξάγουμε στις ΗΠΑ. %Vol: Ποια η υποδοχή του ελληνικού κρασιού στο εξωτερικό; B.X.: Υπάρχει δισταγμός σε πρώτη φάση· γνωρίζοντάς το όμως καλύτερα κερδίζει τις εντυπώσεις. %Vol: Σκοπεύετε να εντείνετε ή να μειώσετε τις επικοινωνιακές σας ενέργειες; B.X.: Προς το παρόν κάνουμε μια συγκρατημένη διαχείριση των επικοινωνιακών μας ενεργειών. %Vol: Υπάρχει κάποια έκπληξη που μπορούμε να περιμένουμε εφέτος από το Κτήμα Χατζηβαρύτη; B.X.: Ενδεχομένως μια καινούργια ετικέτα. %

%Vol • Απρίλιος 2011

Το Κτήμα Χατζηβαρύτη βρίσκεται στην αμπελοοινική περιοχή της Γουμένισσας, στο 6ο χιλιόμετρο της επαρχιακής οδού Γουμένισσας - Γιαννιτσών, 1 χιλιόμετρο μετά το χωριό Φιλυριά.

O Ευάγγελος Χατζηβαρύτης και η σύζυγός του Όλγα Ιακωβίδου, φύτεψαν τον πρώτο ιδιόκτητο αμπελώνα, έκτασης 50 στρεμμάτων, το 1994. Σήμερα καλλιεργούν συνολικά 94 στρέμματα, σύμφωνα με τα πρότυπα της βιολογικής γεωργίας, με τις ποικιλίες Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, Cabernet Sauvignon, Merlot, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Ροδίτη, Ασύρτικο, Gewürztraminer. Οι περισσότερες εργασίες που απαιτεί ο αμπελώνας γίνονται χειρωνακτικά προκειμένου να διασφαλισθεί η ασφάλεια των πρέμνων και η υψηλή ποιότητα των σταφυλιών. Το οινοποιείο στεγάζεται σε ένα μοντέρνο και λειτουργικό κτίσμα και περιβάλλεται από τον αμπελώνα. Ολοκληρώθηκε το 2007 και έχει δυναμικότητα παραγωγής 100.000 φιαλών. Διαθέτει πλήρη γραμμή παραγωγής και εμφιάλωσης και υπόγεια κάβα παλαίωσης.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ - Χρυσό μετάλλιο για τον ΟΠΑΠ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ 2007 στον 9ο Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης 2009 - Χρυσό μετάλλιο για το λευκό ΡΟΔΙΤΗΣ - ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ 2009 στο 10ο Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης 2010 - Ασημένιο μετάλλιο για τον ΟΠΑΠ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ 2008 στο διαγωνισμό MUNDUSvini BioFach 2011 στη Γερμανία - Ασημένιο μετάλλιο για το λευκό ΡΟΔΙΤΗΣ - ΞΙΝΟΜΑΥΡΟ 2009 στο διαγωνισμό MUNDUSvini BioFach 2011 στη Γερμανία

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ A.O.A ΧΑΤΖΗΒΑΡΥΤΗΣ Α.Ε.

6ο χλμ Γουμένισσας - Γιαννιτσών 613 00 ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ ΚΙΛΚΙΣ ΤΗΛ: 23430 41236 FAX: 2310 218741 E-mail: infothes@itd.gr & info@chatzivaritis.gr

w w w. c h a t z i v a r i t i s . g r

τσέχικες μπίρες

to beer or not to beer “

Από τον sommelier Ανδρέα Γιαννόπουλο

Η μπίρα της μίας γουλιάς ή –κατά τους Τσέχους– η μπίρα της οποίας η ποιότητα πιστοποιήθηκε από τη γευστική δοκιμή τής πρώτης γουλιάς. Κι όπως έχει πει ο Φρανκ Σινάτρα, που τη λάτρευε: «Η πραγματικότητα είναι μια παραίσθηση που συμβαίνει όταν έχει τελειώσει η μπίρα σου». Ιδού λοιπόν πώς υπηρετούν την τέχνη τους οι Τσέχοι…

“

Η

μπίρα της Τσεχίας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, έχει μακρά και σημαντική ιστορία· με την πρώτη ζυθοποιία να ιδρύεται το έτος 1118. Η πόλη Brno στη νοτιοανατολική περιοχή της Τσεχίας υπήρξε η αφετηρία, ενώ τον 13ο αιώνα ζυθοποιεία εμφανίστηκαν στις πόλεις Plzen (Pilsen) στα δυτικά και Ceske Budejovice (Budweis) στα νότια. Ο λυκίσκος σε αυτές τις περιοχές καλλιεργούταν επί πολλά χρόνια και, με την έναρξη της παραγωγής μπίρας, απέκτησε ακόμα μια πολύτιμη χρήση. Η Τσεχία διατηρεί επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό κατανάλωσης μπίρας στον κόσμο και στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, ενώ η συνολική παραγωγή της αγγίζει το 1,9 δισεκατομμύριο λίτρα ετησίως.

26

Η ιστορία της σύγχρονης τσέχικης μπίρας –δηλαδή των περιοχών της Βοημίας, της βίας και της Σιλεσίας– πηγαίνει πιο πίσω από τη δημιουργία της Pilsner Urquell, η οποία ιδρύθηκε το 1842. Πριν από αυτή και ειδικότερα στην περιοχή της Βοημίας παραγόταν ένα είδος σταρένιας μπίρας, διάσημο, με το όνομα Svetle Pivo, το οποίο μεταφράζεται ως ελαφριά μπίρα ή σταρένια· όπως ακριβώς τις προφέρουν οι Γερμανοί Weissbier και οι Βέλγοι Witbier. Οι περισσότερες πόλεις διέθεταν τουλάχιστον μία ζυθοποιία και οι διασημότερες εξ αυτών ήταν η Budweis και η Plzen· και αργότερα η Πράγα. Οι υπόλοιπες άξιες αναφοράς πόλεις είναι το Rakovnik, το Zatec και το Trebon. Στη νεότερη ιστορία της τσέχικης μπί-

ρας εμφανίστηκαν κάποια μοναστήρια βέλγικου τύπου κι επιρροής, αλλά είναι ελάχιστα αυτά που παράγουν μέχρι σήμερα· κι ακόμα λιγότερα αυτά που πωλούν την παραγωγή τους. Η πόλη της Ceske Budejovice σήμερα διαθέτει δύο σημαντικά ζυθοποιεία: το Budejovicky Mestansky Pivovar και το Budejovicky Budvar. Το νέο Budejovicky Mestansky Pivovar ιδρύθηκε το 1795 με το όνομα Burgerliches Brauhaus Budweis και είναι η παλαιότερη ζυθοποιία στον κόσμο που χρησιμοποιεί τον όρο Budweiser όταν αναφέρεται σε μπίρα αυτού του τύπου. Το 1895 η ζυθοποιία Budejovicky Budvar άνοιξε ως εναλλακτική και συνάμα εθνική τσέχικη ζυθοποιία έναντι της γερμανικής κατοχής Budejovicky Mestansky Pivovar. %Vol • Απρίλιος 2011

τσέχικες μπίρες Η αυθεντική

Η διάσημη

Το 1842 η ζυθοποιία Pilsner Urquell στο Plzen προσέλαβε τον Josef Groll, έναν Γερμανό ζυθοποιό, ο οποίος είχε πειραματιστεί με την παραγωγή της βαυαρικής Lager μπίρας. Μέχρι την εμφάνισή του η μπίρα ήταν μέτριας ποιότητας και περίμενε τον μεσσία της για να ολοκληρωθεί. Ο Groll μετέφερε στην Τσεχία τη μέθοδο της ζύμωσης βυθού, η οποία στη Γερμανία εφαρμοζόταν για τις σκουρόχρωμες μπίρες. Με τα υλικά που συνάντησε στην Τσεχία και με ένα ξεχωριστό είδος λυκίσκου, το Saar, ανέπτυξε ένα είδος χρυσαφένιας Pilsner: μεταφράστε το και ως προέλευση αλλά και ως είδος μπίρας. Αυτή ήταν η πρώτη ελαφριά και με χρώμα μπίρα του κόσμου, η οποία έγινε επιτυχία αμέσως και εξαγόταν σε όλη την Αυστριακή Αυτοκρατορία. Την εποχή εκείνη ένα τρένο γεμάτο μπίρα Pilsner Urquell ταξίδευε κάθε πρωί με προορισμό τη Βιέννη. Οι εξαγωγές συνεχίστηκαν στο Παρίσι και στις ΗΠΑ, το 1874. Σήμερα η πιο διάσημη μπίρα από το Plzen είναι η Pilsner Urquell. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε πως το είδος Pilsner μπίρας είναι αυτό που οι περισσότεροι από εμάς προφέρουμε ως Lager. Ζυμώνεται με βυθοζύμες και τα ποιοτικότερα παραδείγματα χρειάζονται μερικούς μήνες για να αναπτύξουν το πλούσιο άρωμά τους. Σε αυτά βρίσκουμε το ασύγκριτο λαμπερό χρυσαφένιο χρώμα και το άρωμα του ανθισμένου λυκίσκου που ανακαλεί στη μνήμη μπισκοτοειδή αλλά και βύνη. Αυτό όμως που τις κάνει ακαταμάχητες είναι η επιτυχημένη ισορροπία ανάμεσα στη δροσιστική ξηρότητα και στον γεμάτο γευστικό χαρακτήρα. Η Pilsner Urquell –που σημαίνει αυθεντική– κατέχει ακόμα μια πρωτοπορία, καθώς είναι η πρώτη εξαγώγιμη εμφιαλωμένη σε γυαλί μπίρα. Το ποτήρι της είναι κι αυτό άξιο θαυμασμού: το ψηλό κωνικό σχήμα δεν βοηθά μόνο να αναδεικνύεται το χρυσαφένιο χρώμα της αλλά και να διατηρηθούν για μέγιστο χρονικό διάστημα οι φυσαλίδες της.

Η Budvar (Budweiser) είναι η μπίρα που έχει παντρέψει στο απόλυτο την τεχνοτροπία της Τσεχίας και της Γερμανίας και, πέρα από τη διεθνή αναγνώριση, συγκαταλέγεται στις ποιοτικότερες μπίρες όλων των ειδών του κόσμου. Μια ιστορική μάχη έλαβε μέρος ανάμεσα στις κυβερνήσεις Τσεχίας και ΗΠΑ, το 1911, αναφορικά με το γερμανικής προέλευσης όνομα Budweiss. Η διαμάχη έμεινε στο συρτάρι και αναζωπυρώθηκε όταν ο Αμερικανός ζυθοποιός Anheuser Busch τύπωσε στην ετικέτα τής μπίρας του το όνομα Budweiser Lager. Όσο η τσέχικη κυβέρνηση υπερασπιζόταν την προέλευση του ονόματος και το δικαίωμα της αποκλειστικής του χρήσης, ο Anheuser Busch ισχυριζόταν πως αυτός ήταν που εφηύρε την πατενταρισμένη του ονομασία Budweiss-er (Budweiser) άρα και το δικαίωμα να τη χρησιμοποιεί. Στο πλαίσιο της τρέχουσας αντιπαράθεσης, η εξαγομένη στις ΗΠΑ Budweiser Budvar αλλάζει ετικέτα και πλασάρεται ως Crystal από το 1939, ενώ την Budweiser Lager, που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αλλαγμένη ετικέτα, τη βρίσκουμε με τη μόνη διαφορά τής κομμένης κατάληξης, δηλαδή Bud. Η τσεχοαμερικανική σύγκρουση σχετικά με το όνομα Βudweiser πυροδοτήθηκε ακριβώς επειδή η Budvar είναι τόσο εξαιρετική μπίρα. Αυτή η εκπληκτική πεντανόστιμη μπίρα είναι μια από τις καλύτερες του είδους της στον κόσμο. Παράγεται ακόμα μια αλκοολικότερη και πιο σκούρα Βudvar. Η Budvar χρησιμοποιεί τον καλύτερο λυκίσκο Saar,

%Vol • Απρίλιος 2011

προσθέτει επιλεγμένη βύνη από τη Μοραβία και το καθαρότερο νερό απ’ τα πηγάδια του ίδιου του ζυθοποιείου που φτάνουν σε βάθος τα τριακόσια μέτρα. Η ωρίμανσή της διαρκεί από ενενήντα μέχρι τριακόσιες μέρες και, σε συνδυασμό με τα επτακόσια χρόνια παράδοσης και εμπειρίας, εμφιαλώνεται μια μπίρα παγκόσμιας κλάσης. Το ποτήρι της μοιάζει σαν δύο σταγόνες νερό με αυτό της Pilsner Urquell.

Και το… κατσικάκι Μια ακόμη μπίρα που λατρεύεται από τους Έλληνες μπιρόφιλους είναι η Velkopopovicky Kozel από το Velke Popovice, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στην Πράγα. Το κατσικάκι δεν είναι τυχαίο, αφού επελέγη από τους Τσέχους ως σήμα κατατεθέν, επειδή το κατσίκι έχει μια ιστορική παράδοση και σύνδεση με τις βαυαρικές Bock. Παράγει μπίρα από τον 14ο αιώνα· μετά τον τριακονταετή πόλεμο η διοίκηση από ιδιωτική πέρασε στα χέρια του μοναστηριού του Strahov και από τον 17ο αιώνα στο βενεδικτίνικο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην παλιά πόλη της Πράγας. Με την κατάργηση του μοναστηριού, το 1785, από τον Ιωσήφ τον Δεύτερο, η διοίκηση περιήλθε, έπειτα από πλειστηριασμό, στα χέρια του Bedrich Schiedburg. Το 1870 αγοράστηκε από τον Frantisek Ringhoffer, ο οποίος ανακατασκεύασε όλες τις εγκαταστάσεις. Η ακμή άρχισε τέσσερα χρόνια μετά και –τότε– η Kozel απέκτησε παγκόσμια φήμη. Αν και διάσημη στο ελληνικό κοινό για τη μαύρη της μπίρα, η Lager της είναι αυτή που έχει σαρώσει τα βραβεία σε όποιον διαγωνισμό έχει

Λεξικό Lehke: Η ελαφριά μπίρα στην τσέχικη γλώσσα που ζυμώνεται κάτω από τους 8 βαθμούς Κελσίου.

Vycepni: Η βαρελίσια ή η μπίρα μιας μπιραρίας η οποία δύναται να εμφιαλωθεί.

Lezak: Η Lager που ζυμώθηκε στους 11 με 13 βαθμούς Κελσίου.

Special: Προσδιορίζει οποιαδήποτε μπίρα ζυμώθηκε πάνω από τους 13 βαθμούς Κελσίου.

Pilsner: Ουσιαστικά επρόκειτο για ένα συγκεκριμένο όρο που προσδιόριζε όλες τις μπίρες που προέρχονταν από το Plzen. Ο όρος Pilsner έχει καταλήξει να σημαίνει το ίδιο για όλες τις ανοιχτόχρωμες Lager, ως αποτέλεσμα των απομιμήσεων του πρωτότυπου ύφους, ιδίως στη Γερμανία, όπου το στιλ έγινε εξαιρετικά δημοφιλές.

Budweiser: Θεωρείται επίσης ονομασία προέλευσης στην Τσεχία, γιατί είναι το επίθετο που οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν για την πόλη Ceske Budejovice (Budweis).

27

τσέχικες μπίρες

Budweiser Budvar

Η πιο διάσημη Lager του κόσμου Εκατόν δώδεκα χρόνια η πανέμορφη τσέχικη πόλη του Budvar (Budejovice) παράγει την πιο διάσημη Lager στον κόσμο, την Budweiser Budvar. Τα επτακόσια χρόνια παράδοσης στην παραγωγή μπίρας, η μοναδική συνταγή και το ιδιαίτερο νερό του Budvar, παντρεμένα με την αγάπη και το πάθος των κατοίκων του για την μπίρα, καθιστούν την Budweiser την πιο αγαπημένη Lager των beer aficionados ανά τον κόσμο.

H Budweiser Budvar παράγεται σήμερα με την ίδια παραδοσιακή συνταγή, με αποκλειστικά και μόνο ολόκληρα κομμάτια λυκίσκου Ζatec, υψηλής ποιότητας βύνη από την περιοχή της Μοραβίας και αρτεσιανό νερό από το ίδιο –εδώ και 112– χρόνια πηγάδι, βάθους τριακοσίων μέτρων. Είναι η μοναδική Lager που ωριμάζει σε διάστημα άνω των ενενήντα ημερών. Το χρυσοκίτρινο χρώμα της, το γεμάτο σώμα και η πλούσια γεύση της έχουν κατακτήσει εκατομμύρια aficionados της μπίρας, οι οποίοι απολαμβάνουν την αυθεντική Budweiser Budvar σε περισσότερες από πενήντα χώρες σε πέντε ηπείρους. Η Budweiser Budvar άλλωστε αποτελεί τη νούμερο ένα τσέχικη μπίρα σε εξαγωγές.

Budweiser Budvar tips Η φράση Beer from Budweiss αποτελεί προστατευόμενη ονομασία προέλευσης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από καμία άλλη μπίρα εκτός από την Budweiser Budvar. Στον χώρο του ζυθοποιείου της Budweiser Budvar βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία μπίρας της Τσεχίας.Στη διάρκεια των 112 χρόνων ιστορίας της Budweiser Budvar τουλάχιστον εκατό σήματα μπίρας έχουν επιχειρήσει να αντιγράψουν ανεπιτυχώς την Budweiser Tasting Notes Budweiser Budvar Budvar και να χρησιμοποιήσουν Χρώμα: Λαμπερό χρυσοκίτρινο τη φράση Beer from Budweiss. Άρωμα: Λυκίσκου και μαγιάς Η Budweiser Budvar είναι ένα Σώμα: Γεμάτο από τα λίγα ζυθοποιεία της ΤσεχίΑφρός: Πυκνός, διαρκείας ας που ακόμα ανήκει στην τσεχική Γεύση: Πλούσια, γλυκιά, βύνη κυβέρνηση και αποτελεί εθνική Επίγευση: Διάρκειας με νότες μπαχαρικών υπερηφάνεια για τον τσέχικο λαό.

Pilsner Urquell

Η πρώτη ξανθιά μπίρα στον κόσμο Πριν από το 1842 όλες οι μπίρες ήταν σκουρόχρωμες και θολές, μέχρι που ο Josef Groll δημιούργησε την Pilsner Urquell.

H Pilsner Urquell είναι, παγκοσμίως, η πρώτη ξανθιά μπίρα, η οποία παράγεται στην πόλη Tasting Notes Pilsner Urquell Pilsen της Τσεχίας. Κατηγορία: Pils Η πόλη και η μπίρα έχουν δώσει το όνομά Γεύση: αρωματική, με ελαφριά πικράδα Χρώμα: χρυσαφένιο τους στη σχετική κατηγορία μπίρας, την Αλκοόλ: 4.4% περίφημη Pils. Η έμφαση στην ποιότητα και στην παράδοση διαφαίνεται και στο όνομα της μπίρας, αφού Pilsner Urquell μεταφράζεται ως Pilsner από την αρχική πηγή. Είναι χαρακτηριστικό ότι η γεύση της παραμένει ίδια με αυτήν της πρωταρχικής παρασκευής.

28

συμμετάσχει. Τη δεκαετία του 1990 δεν πέρασε χρονιά που να μην απέσπασε την πρώτη θέση σε όποιο διαγωνισμό έλαβε μέρος. Τα στοιχεία που κάνουν την Dark τόσο αγαπητή είναι η ομοιότητά της με κάποιες από τις γερμανικές Dunkel –κι ας έχει ελάχιστα πιο γλυκιά γεύση– το χαμηλό ποσοστό αλκοόλ (3,8%), το σκούρο καφέ χρώμα, το καπνιστό άρωμα με τις νότες μαύρων φρούτων και καραμέλας. Παράγεται κάτω από την ομπρέλα του ομίλου Carrefour, ο οποίος τη βοήθησε να σταθεί γερά απέναντι στη σύγκριση με την Amstel Bock. Η Κozel παράγει επίσης τη χιλιοβραβευμένη Pale με έντονη τη γεύση του μελιού, κάτι πολύ σπάνιο για τέτοιου είδους μπίρα, την 11ο Medium από το 2005, της οποίας το χρώμα είναι χρυσαφένιο, το αλκοόλ της 4,6% και η γεύση της ελαφρώς πικρή, με αρώματα βύνης και λυκίσκου. Τέλος, την Kozel Premium, μια Pale Lager με 4,8% αλκοόλ, με την πιο ευχάριστη πικρή γεύση και το μοναδικό άρωμα τσέχικου λυκίσκου. Οι χρονολογημένες Kozel που αποστέλλονται ως δώρα σε αρχηγούς κρατών βρίσκονται επίσης σε διαδικτυακές δημοπρασίες και εξαφανίζονται εν ριπή οφθαλμού.

Μπίρα μετά την Pilsner Urquell, την Budvar και την Kozel Οι τσέχικες μπίρες εκ παραδόσεως ανταποκρίνονται σε υψηλά κριτήρια και η ποιότητά τους δεν αμφισβητείται. Αυτές που αξίζει να αναφέρουμε είναι η Cerna Hora, η Chodovar, η Herold, η Nova Paka, η Pernstejn Pardubice, η Poutnik, η Svijany, η Vyskov, η Zatec, η Velke Brezno και η Maly Rohozec. Εκτός από τις ζυθοποιίες, ποιοτική μπίρα θα βρείτε και σε μπιραρίες όπου παράγουν μικρές ποσότητες μπίρας. Οι μπίρες αυτές, διάφορων ειδών, έχουν φανατικό κοινό για τη μοναδικότητά τους αλλά και για τον λόγο ότι δεν πωλούνται εκτός. Διάσημες είναι η Berounsky Medved, η Joe’s Garage Beer, η Lipan Craft Brewery, η Kout na Sumave, η Modra Hvezda, η Novomestsky Brewery, η Richter Brewery U Bulovky, η Strahov Monastic Brewery, η U Fleku, η U Medvidku και η Zvikov Craft Brewery· η πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στην Πράγα. % %Vol • Απρίλιος 2011

Very Important Product

Zubr Premium pilsner “

“

Με παράδοση στην παραγωγή μπίρας που ξεκινάει από το 1870 στην πόλη Prerov, η Zubr Premium εκπροσωπεί επάξια και με ποιότητα την τσέχικη μπίρα, χωρίς να έχει χάσει έδαφος από τότε.

H

Zubr Premium έχει κερδίσει περισσότερα από 25 βραβεία σε διαγωνισμούς όχι μόνο στην Τσεχία αλλά και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων τα Gold Cup Pivex - Beer 2010-2009, Czech Beer, European Beer Star στην κατηγορία Pilsner Bohemian Style. Έχει επίσης καταταγεί εδώ και χρόνια στις μεγαλύτερες ζυθοποιίες, όσον αφορά τον όγκο παραγωγής.

Mια Pilsner με μέτρια σε ένταση πικράδα, με λεπτό ισορροπημένο χαρακτήρα, χρυσοκίτρινο χρώμα και γεμάτο σώμα. Όλα αυτά σε οδηγούν μόνο στο να την απολαύσεις.

Κατηγορία: Pilsner Χώρα προέλευσης: Τσεχία Παραγωγός: Zubr Pivovar Prerov Αλκοόλ: 5.1% Διάθεση: ΑΒ Βασιλόπουλος

%Vol • Απρίλιος 2011

29

οδοιπορικό

Εδώ οι αισθήσεις αποκαλύπτουν τον Θεό

Μυτιλήνη, “

όπως Μέθεξη

Ένας επίγειος παράδεισος, με διάσπαρτες ιαματικές πηγές και αμέτρητες ιδιόμορφες ακρογιαλιές, που αφήνουν τον επισκέπτη άναυδο από την τελειότητα του σχήματός τους και τα καθάρια κρυστάλλινα νερά τους. Ένα κομμάτι γης, με χιλιάδες στρέμματα ελαιώνων και απέραντα πευκοδάση, που αποκόπηκε από τη Μικρά Ασία για να απομακρυνθεί μέσα στα γαλανά νερά του Αιγαίου, ένα καταστολισμένο με λουλούδια καράβι, όπως αναφέρει ο Στρατής Μυριβήλης, που πλέει ανέμελα στο πέλαγος. Δεν θα μπορούσε παρά να είναι η πατρίδα της ποίησης και του ούζου.

“

Από τη Σόνια Χαϊμαντά

Από την εποχή των μύθων Το αρχαιότερο όνομα της Λέσβου ήταν Πελασγία. Σύμφωνα με διηγήσεις που ανάγονται στο πεδίο του μύθου, το νησί έλαβε το όνομα Λέσβος από τον ήρωα Λέσβο, ο οποίος ήρθε από τη Θεσσαλία και παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά Μακαρέα, τη Μήθυμνα. Η εγκατάσταση του Θεσσαλού Λέσβου στο νησί απηχεί τη μετανάστευση ελληνικών φύλων από τη Θεσσαλία και τη Βοιωτία στη Λέσβο και στην κατέναντι μικρασιατική ακτή. Τη μεγάλη της ακμή, ωστόσο, γνώρισε η Λέσβος κατά την αρχαϊκή εποχή. Στη σφαίρα επιρροής της ανήκουν περιοχές με πλήθος αποικίες στα παράλια της Μικράς Ασίας και της Θράκης. Σφοδρός πολέμιος των τυράννων ανεδείχθη ο λυρικός ποιητής Αλκαίος, ο οποίος συνέθεσε τα στασιωτικά του ποιήματα, για να εμψυχώσει τους ομοϊδεάτες του, τους αριστοκράτες. Στις πολιτικές έριδες ανεμείχθη και η Σαπφώ, η οποία μάλιστα αναγκάστηκε να φύγει για ένα διάστημα στην εξορία. Ως πολιτικός διαλλακτής (αισυμνήτης) ο Πιττακός, ένας από τους επτά σοφούς, κατόρθωσε να συμφιλιώσει στο τέλος τους αντιμαχόμενους.

30

Από τα μέσα του 6ου αιώνα, η περσική αυτοκρατορία ρίχνει βαριά τη σκιά της πάνω στο νησί. Μόλις το 479 π.Χ. οι Μυτιληναίοι κατόρθωσαν να αποτινάξουν τον περσικό ζυγό. Την υποτιθέμενη προστασία της νήσου ανέλαβαν εναλλασσόμενοι οι Αθηναίοι, οι Σπαρτιάτες και πάλι οι Πέρσες, ως το 332 π.Χ., οπότε το νησί περιήλθε στην επικυριαρχία των Μακεδόνων. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Λέσβος ενσωματώθηκε στο βασίλειο των Πτολεμαίων. Μολονότι, ιδιαίτερα κατά τον 9ο και τον 10ο αιώνα μ.Χ., υποφέρει από τις επιδρομές των Αράβων πειρατών, η Λέσβος ανεδείχθη κατά τη βυζαντινή εποχή σε εμπορικό και πνευματικό κέντρο. Έναν αιώνα περίπου πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης περιήλθε στην επικαρπία της γενοβέζικης οικογένειας των Γατελούζων. Οι Γατελούζοι παρέδωσαν, ύστερα από σκληρούς αγώνες, το νησί στους Οθωμανούς το έτος 1462. Όπως και τα άλλα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η Λέσβος απελευθερώθηκε τον Νοέμβριο του 1912 και προσαρτήθηκε στην Ελλάδα με τη συνθήκη του Λονδίνου το 1913.

Απαγγέλλουν ποίηση, φιλοσοφούν και τραγουδούν Η Λέσβος στάθηκε γενναιόδωρη στην παγκόσμια λογοτεχνία. Σύμφωνα με τον μύθο, οι αιμοσταγείς μαινάδες της Θράκης, αφού κατασπάραξαν τον Ορφέα, έριξαν το κεφάλι του στη θάλασσα, για να καταλήξει κυματόδαρτος και πλημμελής ο πρώτος αοιδός στις ακτές της Λέσβου. Αν και αποκομμένο από το κορμί, το κεφάλι εξακολουθούσε να τραγουδά. Με αυτή την παράδοση εξηγούσαν οι αρχαίοι το γεγονός ότι στην αρχαιότητα οι Λέσβιοι τραγουδιστές ήταν φημισμένοι. Ο Τέρπανδρος επινόησε την επτάχορδη λύρα. Ο Αρίων είναι ο πρώτος ευρετής του διθύραμβου. Ο Αλκαίος και η Σαπφώ, οι οποίοι επινόησαν και όρισαν τη λυρική μελωδική ποίηση, ανήκουν προφανώς στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ανάμεσα στις διασημότητες των ανθρώπων του πνεύματος κατά την αρχαιότητα θα πρέπει να συγκαταλεχθούν ο ιστοριογράφος Ελλάνικος και ο φιλόσοφος Θεόφραστος. Μεγάλες πνευματικές μορφές ανέδειξε η Λέσβος και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, όπως τον φιλόσοφο Βενιαμίν τον Λέσβιο %Vol • Απρίλιος 2011

οδοιπορικό

και τον Ιγνάτιο Ουγγροβλαχίας. Από τους πολυπληθείς συγγραφείς των νεότερων χρόνων οι διασημότεροι είναι αναμφιβόλως οι λογοτέχνες Στρατής Μυριβήλης, Αργύρης Εφταλιώτης και ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, ενώ εξέχουσα θέση στην πνευματική ιστορία της Λέσβου κατέχει ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος μαζί με τον ευεργέτη του, τον Στρατή Ελευθεριάδη.

Σήμερα περιηγηθείτε Αξιοθέατα Γενί Τζαμί Μυτιλήνης: Tο Γενί Tζαμί (Nέο Tέμενος), σημαντικό για τη Μυτιλήνη ιστορικό μνημείο της τρίτης δεκαετίας του 19ου αιώνα, αποτελεί το μεγαλύτερο και λαμπρότερο μουσουλμανικό τέμενος της πόλης και ένα απ’ τα χαρακτηριστικότερα της εποχής αυτής στον ελλαδικό χώρο. Aπό αρχιτεκτονική και αισθητική άποψη, είναι από τα πιο ενδιαφέροντα κτίσματα της Μυτιλήνης, αντιπροσωπευτικό της εποχής του και της εξέχουσας οθωμανικής τέχνης που αναπτύχθηκε σε ελληνικό έδαφος και κατασκευάστηκε από ελληνικά χέρια, τα οποία άφησαν εμφανή τα σημάδια τους σε αυτή τη δημιουργία. %Vol • Απρίλιος 2011

Πινακοθήκη: Ένας μοναδικός χώρος πολιτισμού και εικαστικών.

H δημοτική πινακοθήκη στεγάζεται σε ένα παλαιό τριώροφο αρχοντικό (Xαλίμ Mπέη), χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής, το οποίο δεσπόζει στην περιοχή της Eπάνω Σκάλας. Διαθέτει μια από τις σημαντικότερες συλλογές έργων ζωγραφικής, η οποία εδόθη ως δωρεά στον δήμο από τον Γιώργο Σίμο-Πετρή και την αδελφή του, Έλλη Σίμου. O Γιώργος Σίμος-Πετρής ήταν ένας από τους σημαντικότερους τεχνοκριτικούς της χώρας, ένας διανοητής της εικαστικής τέχνης, προσωπικός φίλος των μεγαλύτερων Eλλήνων ζωγράφων. Σήμερα, η συλλογή Πετρή, η οποία εκτίθεται στη Δημοτική Πινακοθήκη αποτελείται από 138 πίνακες ζωγραφικής, σπάνια χαρακτικά, βιβλία και γκραβούρες.

Αρχαίο Θέατρο Μυτιλήνης: Βρίσκεται σε ύψωμα, μέσα σε ένα δασύλλιο από πεύκα, σε μικρή απόσταση δυτικά από τον ανηφορικό δρόμο που διασχίζει τον συνοικισμό και φτάνει ως την εκκλησία της Αγίας Κυριακής. Ο Δημήτριος Ευαγγελίδης πραγματοποίησε την πρώτη ανασκαφική έρευνα το έτος 1928. Δήλωσε –τότε– ότι το θέατρο της Μυτιλήνης ήταν από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, εφάμιλλο της Επιδαύρου και χωρούσε περίπου 15.000 θεατές. H πρώτη οικοδομική φάση του θεάτρου της Mυτιλήνης χρονολογείται στην πρώιμη ελληνιστική περίοδο, ενώ σήμερα σώζεται η τελευταία οικοδομική φάση του μνημείου, η οποία χρονολογείται στα υστερορωμαϊκά χρόνια. Η ηχητική του ήταν και είναι υπέροχη. Το αρχαίο θέατρο Μυτιλήνης είναι διακηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος.

31

οδοιπορικό

Το Μουσείο Θεόφιλου: Στο ειδυλλιακό προάστιο της Μυτιλήνης Βαρεία, μέσα σ’ έναν απέραντο ελαιώνα λειτουργεί από το 1965 το μουσείο έργων Θεόφιλου. Είναι δημιούργημα τού­­­­­­–παγκόσμιας φήμης και κύρους – τεχνοκριτικού και εκδότη καλλιτεχνικών περιοδικών και βιβλίων, του επίλεκτου Λέσβιου Στρατή Θ. Ελευθεριάδη, γνωστότερου ως Tériade. Το 1965 ο Tériade, με δαπάνες του, έχτισε το μουσείο, σε σχέδια του Λέσβιου αρχιτέκτονα Γιώργου Γιανουλέλλη, το στόλισε με 86 πίνακες και το δώρισε στον δήμο Μυτιλήνης· μέσω δε αυτού στους φιλότεχνους όλου του κόσμου. Έκτοτε το μουσείο λειτουργεί κανονικά. Απέκτησε διεθνή προβολή και, εκτός απ' τις χιλιάδες επισκεπτών που δέχεται όλο τον χρόνο, φιλοξενεί και βοηθά καθηγητές και φοιτητές σχολών καλών τεχνών, γενικότερα μελετητές του έργου του Θεόφιλου, διοργανώνει διαλέξεις, εκδηλώσεις, εκπροσωπείται σε διεθνείς συναντήσεις κ.λπ. Κάστρο Μυτιλήνης: Στο βόρειο μέρος της πόλης, ανάμεσα σε έναν καταπράσινο πευκώνα και στη θάλασσα, υψώνονται τα απομεινάρια του κάστρου της Μυτιλήνης. Διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κάστρα του μεσογειακού χώρου. Η οικοδόμηση και η ενίσχυσή του πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες χρονικές περιόδους. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε τη βυζαντινή εποχή στους χρόνους του Ιουστινιανού. Σημαντική όμως ανακαίνιση δέχτηκε από τον Φραγκίσκο Γατελούζο στα χρόνια της ηγεμονίας του στο νησί. Εκείνη την περίοδο θεωρείται ότι ήταν ένα από τα πλέον απόρθητα και ισχυρά κάστρα. Κάτω από τo κάστρο υπάρχουν στοές μεγάλου μήκους,

32

στις οποίες συγκεντρώνονταν τα γυναικόπαιδα την εμπόλεμη περίοδο. Ο θρύλος θέλει τις στοές να έχουν έξοδο και μάλιστα σε μεγάλη απόσταση από τo κάστρο. Τα τείχη του διατηρούνται σε καλή κατάσταση και είναι δείγματα άριστης οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Ιαματικές πηγές: Η Λέσβος, ηφαιστειογενές νησί σε όλη σχεδόν την έκτασή της, διαθέτει το πλεονέκτημα να φιλοξενεί στο έδαφός της πλήθος ιαματικών πηγών, με διάφορες χημικές συνθέσεις και θερμοκρασίες, διασκορπισμένες σε όλα τα σημεία της, είτε κοντά στη Μυτιλήνη είτε μακριά από αυτή. Για τη σπουδαιότητα των ιαματικών πηγών της Λέσβου κάνει εκτενή αναφορά ο Γαληνός αλλά και ο Ερέσιος ιατροφιλόσοφος και βοτανολόγος Θεόφραστος. Τα Θέρμα Κόλπου Γέρας και η Λουτρόπολη Θερμής είναι δύο από τις σημαντικότερες ιαματικές πηγές.

Διαδρομές - Εκδρομές Παναγιούδα: Με το γραφικό της λιμανάκι, η Παναγιούδα, έξι μόλις χιλιόμετρα έξω από τη Μυτιλήνη, αποτελεί το κατ’ εξοχήν παραλιακό προάστιο της Μυτιλήνης. Στα βόρεια του οικισμού υπάρχει ένα μικρό φοινικόδασος. Σήμα κατατεθέν του χωριού, ο ναός της Παναγίας (απ’ όπου πήρε και το όνομά του το χωριό), ο οποίος είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου. Μόρια: Ένα από τα βόρεια χωριά της Μυτιλήνης, το οποίο υποδέχεται κάθε χρόνο πολλούς τουρίστες, οι οποίοι την επισκέπτονται για να θαυμάσουν από κοντά τις καμάρες του μεγάλου υδραγωγείου που χτίστηκε στα ρωμαϊκά χρόνια. Πρόκειται για εντυπωσιακά υπολείμματα ενός θαυμάσιου τεχνικού έργου, το οποίο ξεκινούσε από την περιφέρεια της Αγιάσου και έφτανε στην Μυτιλήνη.

Στην είσοδο του χωριού δεσπόζει η επιβλητική εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, η οποία χτίστηκε το 1766, με το ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Πάμφιλα: Συνεχίζοντας τον δρόμο, η τροπική ακτή με τα φοινικόδεντρα δίνει μια εξωτική νότα στο χωριό Πάμφιλα. Η τοποθεσία Χουρμαδιές βρίσκεται περίπου 300 μέτρα από το χωριό, ενώ οι παραλίες Βίγλα και Νησέλια αποτελούν πόλο έλξης τουριστών κάθε καλοκαίρι. Στη Σκάλα Παμφίλων, σε μικρή απόσταση από το χωριό, βρίσκεται το γραφικό λιμανάκι, το οποίο πολλοί επισκέπτονται όλο το καλοκαίρι για ούζο παρά θιν’ αλός. Λίγο μετά την Παναγιούδα ξεπροβάλλει στην κορυφή ενός λόφου ο Αφάλωνας, με την υπέροχη θέα του και την πολύ όμορφη εκκλησία του. Μόλυβος: Αγαπημένος τόπος ποιητών, ζωγράφων και διανοούμενων. Σήμα κατατεθέν της πόλης, το κάστρο της, το δεύτερο μεγαλύτερο του νησιού, το οποίο δεσπόζει επάνω στον βράχο. Τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια και τα δαιδαλώδη λιθόστρωτα καλντερίμια του δικαιολογούν απόλυτα την ανακήρυξη της περιοχής, το 1965, σε διατηρητέο και παραδοσιακό οικισμό. Το γραφικό λιμανάκι στην άκρη του οικισμού συμπληρώνει μοναδικά την ξεχωριστή του εικόνα. Εφταλού: Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα από τον Mόλυβο, βρίσκεται η Eφταλού, με τις ασημένιες παραλίες της. Eκεί είχε χτίσει το εξοχικό του ο Hλίας Bενέζης, εκεί ήταν και το σπίτι του Aργύρη Eφταλιώτη. Στην Eφταλού υπάρχουν λουτρικές εγκαταστάσεις, μιας και αναβλύζει χλωρονατριούχος ιαματική πηγή. Πέτρα: Εκατόν δεκατέσσερα σκαλιά λαξευμένα στη σκληρή πέτρα οδηγούν τον επισκέπτη στην πανέμορφη εκκλησία, με την εκπληκτική θέα. Η Πέτρα είναι γεμάτη από καλοδιατηρημένα νεοκλασικά αρχοντικά του 19ου και του 20ού αιώνα, με καταπράσινες αυλές, περίτεχνες πόρτες και όμορφα ρόπτρα. Η περιοχή είναι από τις πλέον τουριστικά ανεπτυγμένες του νησιού. Η παραλία της Πέτρας, πλήρως οργανωμένη, είναι από τις πιο ωραίες του νησιού. Δίπλα ακριβώς από την Πέτρα, ανάμεσα στις καρυδιές και στις λεύκες, ξεπροβάλλει το γραφικό Πετρί, το οποίο προσφέρει καταπληκτική θέα. %Vol • Απρίλιος 2011

Πλωμάρι: Χτίστηκε στη σημερινή του θέση γύρω στο 1842, όταν εξέλιπε ο φόβος των πειρατών, και διασχίζεται από τον χείμαρρο Σεδούντα. Η παραγωγή του φημισμένου ούζου γινόταν αρχικά σε μικρά τοπικά αποστακτήρια (τα οποία αποκαλούσαν ρακαριά). Μετά τα τέλη του 19ου αιώνα αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα οι ποτοποιίες, όπως και οι σαπωνοποιίες, και αναδείχτηκαν σε σημαντικές βιοτεχνίες με αξιόλογη παραγωγή προς εξαγωγή. Σήμερα λειτουργούν τέσσερις ποτοποιίες που παράγουν το φημισμένο μυρωδάτο και γλυκόπιοτο πλωμαρίτικο ούζο. Σήμα κατατεθέν τού οικισμού ο πλάτανος της κεντρικής πλατείας, ο οποίος, όπως λέγεται, φυτεύτηκε το 1813. Στον οικισμό λειτουργεί μουσείο ούζου, (στις εγκαταστάσεις της ποτοποιίας Βαρβαγιάννη), όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει παλιούς αποστακτήρες και άλλα σύνεργα του τρόπου παραγωγής του προϊόντος, καθώς και έγγραφα δηλωτικά των τρόπων εμπορίας και των αγορών στις οποίες εξαγόταν. Στην περιοχή ξεχωρίζουν επίσης οι ακρογιαλιές της Μελίντας, το Αμμουδέλι, της Αγίας Βαρβάρας και της Δρώτας. Τα τελευταία χρόνια λειτουργεί στο Πλωμάρι μικρή μαρίνα δυναμικότητας εξήντα σκαφών. Κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται πλήθος πολιτιστικές εκδηλώσεις, με σημαντικότερη τη Γιορτή του Ούζου, τη Ναυτική Εβδομάδα και τα Βενιαμίνεια. Σίγρι: Το απολιθωμένο δάσος δημιουργήθηκε εξαιτίας ευνοϊκών συνθηκών απολίθωσης που εκδηλώθηκαν στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού πριν από δεκαπέντε-είκοσι εκατομμύρια χρόνια. Η δημιουργία του συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση της Λέσβου, όπου υπήρχαν ενεργά ηφαίστεια. Το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους, συνολικής έκτασης 286 στρεμμάτων, αποτελεί ένα ανεπανάληπτο παγκόσμιο μνημείο. Αξιοθέατο του Σιγρίου είναι επίσης το κάστρο του, το οποίο χτίστηκε από τους Οθωμανούς το 1757 και χαρακτηρίζεται από το αραβικό τόξο που φέρει πάνω από την πύλη, με κόκκινες και λευκές πέτρες. Το Σίγρι αποτελεί το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι της Λέσβου, μιας και προστατεύεται από το νησάκι Νησιώπη, το οποίο βρίσκεται μπροστά του. Το Σίγρι διαθέτει παραδοσιακά ταβερνάκια με καλό φαγητό και φρέσκο ψάρι. Επίσης πλαζ, όπου μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας, αλλά και αρκετές ερημικές παραλίες (με καλύτερη εκείνη της Παναγίας της Φανερωμένης) για όσους ενοχλούνται από την πολυκοσμία. Αγιάσος: Το χωριό, με λιθόστρωτους τους εσωτερικούς του δρόμους, είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός.

Eδώ θα βρείτε πληθώρα υφαντών, ξυλόγλυπτων και κεραμικών, αφού η Αγιάσος αποτελεί το σημαντικότερο κέντρο χειροτεχνικής παράδοσης του νησιού. Απολαύστε την όμορφη θέα του χωριού, από τον Κήπο της Παναγίας, μια ολόδροση περιοχή στη σκιά ενός θεόρατου αιωνόβιου πλατάνου. Ο ορεινός όγκος του Ολύμπου, που υψώνεται δίπλα στο χωριό, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 ως προστατευόμενη περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αγιάσο αξίζει να κάνετε μια στάση για καφέ ή φαγητό στον Άγιο Δημήτριο ή στην καταπράσινη Καρίνη, με τα αιωνόβια πλατάνια, όπου έβρισκε συχνά καταφύγιο ο Θεόφιλος. Εκεί σώζονται τα υπολείμματα μιας τοιχογραφίας του.

Μην ξεχάχεις να δοκιμάσεις: Ούζο, φυσικά, ντόπιο ελαιόλαδο και τυριά, σαρδέλες Καλλονής, μέλι και παραδοσιακές συνταγές γυναικείων συνεταιρισμών. % %Vol • Απρίλιος 2011

ούζο

είναι ποπ “

Ούτε που ξέρει κανείς από πού κρατά η σκούφια τής ονοματοθεσίας του· τόσο βαθιά χάνεται στους αιώνες. Μια όμως είναι εκείνη –που ακόμη κι αν πιθανολογείται στις μη επικρατείς– φωτογραφίζει την αγάπη όλων για το ούζο, ομοεθνών και τουριστών: ου ζω. Μια άρνηση παραφρασμένη, στρογγυλεμένη από τα χρόνια που πέρασαν πάνω της, η οποία εξελίχθηκε σε κατάφαση και μάλιστα ηχηρή: με ήλιο, παρέα και ούζο να ζω. Κάπως έτσι λέγανε οι παλιοί Μικρασιάτες. Και σάμπως είχαν άδικο; Με το που παίρνει ο Κέλσιος την ανιούσα και σκάσει ο πρώτος ανοιξιάτικος ήλιος, κλείνεις το γραφείο, ρεζερβάρεις τραπέζι κατά προτίμηση παραθαλάσσιο, οργανώνεις την παρέα κι οι μεζέδες τρέχουν με τη σέσουλα. Θολό το ποτήρι, καθαρός ο νους.

Σ

α σε όνειρο θυμάμαι τον κυρ-Αγκόπ, φίλο του παππού μου, αρμενικής καταγωγής, ένας κύριος φουλ στην κοκεταρία και στη φιλοφρόνηση. Ο παππούς μου τον έλεγε καλλιτέχνη. Νόμιζα πως ήταν επειδή μοιράζονταν πολλές σοφίες στον αττικό ήλιο, παρέα με σαρδελίτσες Καλλονής, μυρωδάτη ντομάτα και φρεσκοφουρνισμένο ψωμί. Ο κύριος Αγκόπ ήταν πλούσιος Μικρασιάτης καλλιτέχνης, διακοσμούσε σαν γλυπτά τα καζάνια που έφτιαχναν ούζο, τέχνη που έμαθε από τον πατέρα του τα πρώτα χρόνια που εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη. Πολύ πρόσφατα, συγκριτικά με τη μακραίωνη ιστορία του, έγινε Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης: μια νομοθεσία που το θωρακίζει ως ποτό ελληνικό, ως μόνη χώρα που έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον όρο ούζο. Ποπ και pop, θα λέγαμε –αυτή η διάκριση και η αγάπη του

34

“

Από τη Μαριάννα Αντωνακάκη

κόσμου– που το έκανε ξακουστό από τα χρόνια του 16ου και του 17ου αιώνα. Ο ιστορικός μάλιστα διηγείται έναν ωραίο μύθο, που θέλει έναν Οθωμανό γιατρό, τον Σταυράκ Μπέη, να δοκιμάζει το ούζο και να εκπλήσσεται από την αρωματική του πολυπλοκότητα. Αναφωνώντας ευτυχής, κατέληξε πως εκείνο το ποτό που δέχτηκε σαν κέρασμα όφειλε να χρήζει εξαγωγής στο λιμάνι της Μασσαλίας. Η απόλυτη εμπορική Μέκκα της εποχής, uso di Massiglia, για χρήση της Μασσαλίας. Το ετυμολογικό λεξικό της Οξφόρδης, ωστόσο, με λήμματα του 12ου και του 13ου αιώνα, του Sir G. Clauson, θέλει την ονομαστική εξέλιξη του ελληνικού ούζου να προέρχεται από τον τουρκικό όρο üzüm που θα πει τσαμπί σταφύλι ή αφέψημα από σταφίδες. Ο νονός δεν έχει βρεθεί στο πέρασμα των αιώνων. Παρ’ όλα αυτά, στα νησιά του Αιγαίου, με κορωνίδα τη Μυτιλήνη,

το ούζο είναι το λατρεμένο ποτό, ευκαιρία για εορτασμό, συνεύρεση, παρέα και μεζέ. Έγινε η γαστρονομική προέκταση της ηλιόλουστης μέρας, της Κυριακής, που ενίοτε μπαίνει σαν σφήνα και στο μέσο της εβδομάδας. Το ούζο είναι πολύ περισσότερο από ένα εθνικό προϊόν, από μια νότα γλυκάνισου που ανοίγει το θυμικό μας και βγάζει από το υποσυνείδητο ευτυχείς αναμνήσεις και επιθυμίες σκασιαρχείου. Το ούζο είναι το πιο ενωτικό προϊόν που διαθέτουμε, το οποίο παραμένει συνεπές στην αποστολή του: να συνδέει ανθρώπους και να προκαλεί ευδαιμονία, όποια κι αν είναι η πολιτική ή η οικονομική περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Η τέχνη της απόσταξης ήταν ένα από τα πολλά δώρα που έφεραν οι Μικρασιάτες μαζί τους. Στη Μυτιλήνη εγκαταστάθηκαν πολλοί, έβαλαν φωτιά στα καζάνια, μοσχομύρισε το Αιγαίο. Το ούζο δεν είναι εύκολη %Vol • Απρίλιος 2011

ούζο υπόθεση και χρειάζεται σεβασμό στην τελετουργία της απόσταξής του. Τεχνικά μιλώντας, πρόκειται για μια σύμμειξη από αλκοόλες, οι οποίες έχουν αρωματιστεί με σπόρους άνισου μα και πολλά άλλα βότανα ή καρπούς, μυστικό του αποσταγματοποιού, ο οποίος προσδίδει, εκτός από το στιλ, τη σταθερή ποιοτική διάκριση από άλλες ετικέτες. Πασίγνωστος ο γλυκάνισος, ο Ιπποκράτης σχεδόν τον είχε αναγάγει σε πανάκεια για κάθε γαστρεντερολογική πάθηση· κατά τας γραφάς της βοτανικής είναι λήμμα ως Pimpinella Anisum και, επί του θέματος, αυτή η συναρπαστική μελωδικότητα που αφήνει το ούζο. Αυτή η τόσο ξεκάθαρη εκδοχή του μπουκέτου του που εγείρει μόνο επιθυμίες απόλαυσης. Όσο κι αν μια γενναιόδωρη ποικιλία από βότανα και σπόρους μπαίνουν στη βρασιά, ο γλυκάνισος είναι νομοτελειακός. Παρών, κυρίαρχος, μα ποτέ ισοπεδωτικός, με τόση φινέτσα που ζητά στους χειρισμούς. Κι έτσι είναι το ούζο Μυτιλήνης, πλούσιο, εκφραστικό, νόστιμο και πληθωρικό, μα φινετσάτο, κομψό και ισορροπημένο. Στη Μυτιλήνη συχνά σε δόσεις, τις οποίες ο master blender χειρίζεται, μπλεντάρονται διάφορα βότανα της λέσβιας γης, συχνά κανέλλα ή και γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο για πολυπλοκότητα, συνταγές που φυλάνε μέσα τους τη μικρασιατική τελετουργία και ράτσα. Σημαντικότατο το νερό, για την ποιότητα και την καθαρότητά του, μα και για την έξτρα νότα εντοπιότητας που επιφέρει. Άλλωστε, το νερό με το ούζο έχουν μια μοναδική ιστορία

36

νεταρίσματος και φλουταρίσματος, σαν να κινηματογραφούν τη μεταξύ τους σχέση από την απόσταξη μέχρι την ώρα του σερβιρίσματος, που θέλει με θρησκευτική απαράβατη ευλάβεια το δροσερό νεράκι και τον πάγο από δίπλα. Το ούζο της Μυτιλήνης είναι πιο γλυκόπιοτο σε σχέση με τους ξηρούς Μακεδόνες ομόλογούς του. Οι ορκισμένοι λάτρεις του το απολαμβάνουν σκέτο, διάφανο και πολύπλοκο. Άλλοι το νερώνουν κι έτσι φαίνεται πιο δροσερό, σπάει η γλύκα του και δημιουργείται μια αίσθηση πως σβήνει η θέρμη της αλκοόλης του. Θολό ποτήρι και νους καθαρός. Μόλις πέσει η πρώτη στάλα νερού ή αρχίσει να λιώνει ο πάγος, το ουζάκι αλλάζει και αποκτά ένα τελείως εικαστικό θόλωμα. Καλλιτεχνικά παραμένει ανερμήνευτο· τεχνικά αυτό οφείλεται στην ανηθόλη, η οποία γίνεται ορατή με την προσθήκη νερού. Μάθημα φυσικής, χημείας και καλής ζωής· όλα μαζί. Όσο πιο πολλή ανηθόλη περιέχει το ούζο που απολαμβάνουμε τόσο πιο θολό γίνεται. Μα το νεράκι δεν φέρνει αλλαγή μόνο στην όψη, αλλά και στο μπουκέτο. Όλα τα αρώματα είναι πτητικές ενώσεις και επηρεάζονται εξόχως και πολυπλεύρως από τις αλλαγές θερμοκρασίας, κάτι που ο πάγος προκαλεί ανερυθρίαστα στον αρωματικό χαρακτήρα του ούζου. Ο νόμος, από την ευλογημένη εκείνη στιγμή που το ούζο το ελληνικό μπήκε στην αγκάλη των προστατευμένων προϊόντων, είναι αυστηρός και δεν επιτρέπει αυτοσχεδιασμούς. Η αλκοόλη που έχει αρωματιστεί με απόσταξη

οφείλει να αντιπροσωπεύει το 20% του συνόλου. Τα καζάνια όπου γίνονται οι βρασιές κατασκευάζονται από χαλκό –κάποιοι μάστορες έχουν στα αποστακτήριά τους περίτεχνα και παραδοσιακά καζάνια– όμως ακόμη και στις πιο βιομηχανικές αλλά εξίσου ποιοτικές παραγωγές δεν ξεπερνούν τη χωρητικότητα των χιλίων λίτρων. Η τέχνη της απόσταξης δεν φέρει πολλές πρωτοτυπίες, τουλάχιστον αυτό δεν είναι το ζητούμενο. Εκείνο που κάνει τη διαφορά και τις επικές μνείες είναι η τέχνη του μάστορα αποσταγματοποιού, είτε βρίσκεται στα Highlands της Σκοτίας είτε στην ηλιόλουστη Λέσβο. Το καζάνι είναι πάνω-κάτω κοινής σχεδίασης και θυμίζει μεγάλο νεροκρέμμυδο, ειδικά με τους χάλκινους ιριδισμούς του. Αποτελείται από τρία μέρη: το κυρίως δοχείο, το καπάκι που σφραγίζει τις βρασιές και την πίπα από όπου βγαίνει το απόσταγμα, ζεστό και μυρωδάτο, αφήνοντας στον ουρανό το μερίδιο των αγγέλων, προτού περάσει από τον ψυκτήρα όπου πια υγροποιούνται οι ατμοί κι έχουμε το πρώτο μας απόσταγμα. Αν βρεθεί κάποιος στη Μυτιλήνη οφείλει να ζήσει μια εμπειρία σε αποστακτήριο. Ο αρωματικός πλουραλισμός είναι τόσο αιθέριος και ταυτόχρονα κυρίαρχος, ενώ η υποβλητικότητα από τους άμβυκες προσδίδει μια ρομαντική και ταυτόχρονα ευγνώμονα διάσταση στο ουζάκι που θα απολαύσετε ευθύς αμέσως σε κάποια παραθαλάσσια γειτονιά του νησιού.

The Greek social network Το ούζο –και υπερθεματίζω εδώ– είναι από τη ράτσα του κοινωνικό προϊόν, ενωτικός κρίκος. Εκτός από την παρέα, καθίζει μαζί και τους μεζέδες, προάγει την κοινωνικότητα ομοίως με τη νοστιμιά και παντρεύει γεύσεις, εικόνες, αρώματα και κουλτούρες. Ταμάμ με ούζο πάνε οι συντοπίτισσές του σαρδέλες Καλλονής, το χταποδάκι στα κάρβουνα, ενώ εξαιρετικά ταιριάζουν όλα τα στρείδια και τα κυδώνια, οι φούσκες και οι γυαλιστερές, ειδικά από μάστορα ψαρά Μυτιληνιό· να σου τρέχουν τα σάλια. Στην αρμονία του ούζου παρασύρονται φυσικά και ο γαύρος, μαρινάτος ή κριτσανιστός, φρεσκοτηγανισμένος, η ταραμοσαλάτα και τα μαγικά λαδοτύρια τού νησιού. Ταπεινή μα και απαραίτητη η φρέσκια σαλατούλα και οι ελίτσες από δίπλα, κουμάντο όμως στο ψωμί. % %Vol • Απρίλιος 2011

ρούμι

RUMor has it Από τον sommelier Ανδρέα Γιαννόπουλο

“

Με το που θα σφυρίξει η εαρινή ισημερία, λες κι είναι προσυμφωνημένο στο καλεντάρι των διασκεδάσεων και των απολαύσεων, βγαίνει το ρούμι από τα πίσω ράφια του μπαρ και παίρνει την πρωτοκαθεδρία. Ξεκίνησε σαν το ποτό της ναυτιλίας. Πράγματι. Γνωρίζατε μήπως ότι τα αποικιοκρατικά χρόνια ήταν ανταλλακτήριο προϊόν με τον μπακαλιάρο; Μεταξύ Ισπανών, Γάλλων και Άγγλων, διπλωματικών συμφερόντων και αποικιοκρατικών κεκτημένων, γραφόταν μια αειθαλής και γλυκιά ιστορία· από τον 17ο αιώνα μέχρι και τις πιο κοσμοπολίτικες μπάρες τού σήμερα. Ένα ποτό που αντιμετώπισε πλείστες κρίσεις, αλλά ποτέ κρίση ταυτότητας. %Vol • Απρίλιος 2011

“

ρούμι

Δ

εν υπάρχει πιο ευπροσάρμοστο ποτό από το ρούμι. Το απόσταγμα, το οποίο παράγεται από τη ζύμωση ζάχαρης και των υποπροϊόντων αυτής, δίνει είδη που χρησιμοποιούνται ως βάση για τα διασημότερα κοκτέιλ αλλά και είδη που αξίζουν σεβασμό όμοιο με των καλύτερων κονιάκ. Η προέλευση της λέξης rum είναι και αυτή αμφιλεγόμενη. Αλλά, όπως πιστεύεται, προέρχεται από τον λαϊκού ιδιώματος αγγλικό όρο του 17ου αιώνα και σημαίνει «καλές στιγμές με οχλαγωγία» ή «ταραχώδεις καλές στιγμές»: φράση που ταιριάζει γάντι σε αυτό το ποτό των ξέφρενων πάρτι. Το πατρικό του σπίτι είναι οι Ανατολικές Ινδίες και η Γουιάνα ως μέρος της Νοτίου Αμερικής. Το διάστημα του 18ου και του 19ου αιώνα, οι πρώτες χώρες σε παραγωγή ήταν η Τζαμάικα, η Αϊτή και το Τρινιντάντ. Από κοντά ακολουθούσαν η Κούβα με το Πουέρτο Ρίκο. Το 1862, ο Fecunado Bacardi ίδρυσε στο Σαντιάγο της Κούβας το αποστακτήριο που σήμερα πωλεί το μπεστ σέλερ προϊόν παγκοσμίως.

Η παραγωγή Το ρούμι παράγεται από την απόσταξη ζυμωμένου χυμού από σακχαροκάλαμα, τη μελάσα. Στην πρώτη υλη προστίθεται νερό και ζύμη και, αφού ζυμωθεί, δίνει το wash, ακριβώς όπως στο ουίσκι και στην τεκίλα. Αποστάζεται τρεις και περισσότερες φορές σε χάλκινους αποστακτήρες. Έπειτα αναπαύεται σε βαρέλια bourbon, τα οποία προσδίδουν χρώμα, υφή και γευστικό χαρακτήρα. Η διάρκεια παραμονής στο βαρέλι κυμαίνεται από ένα έως πέντε έτη· κι αυτό επειδή το κλίμα της Καραϊβικής είναι αρκετά ζεστό, ώστε η διαδικασία ωρίμανσης να επιτευχτεί σε γρήγορους ρυθμούς. Όταν ωριμάσει αναμειγνύεται με αποστάγματα άλλων εσοδειών και διαφορετικής εξέλιξης, μέχρι να αποκτήσει τον επιθυμητό γευστικό χαρακτήρα. Αν η ετικέτα από το ρούμι που αγοράσατε αναφέρει κάποια ηλικία, να θυμάστε πως αυτή προσδιορίζει το νεότερο απόσταγμα από τα μείγματα που συμμετέχουν στο χαρμάνι και ότι δεν υπάρχει νόμος που περιορίζει το %Vol • Απρίλιος 2011

ποσοστό αυτού. Τα ρούμια που παράγονται, για να είναι ελαφριά και λευκά, αποστάζονται σε ασυνεχείς αποστακτήρες, όπου το wash καταλαμβάνει το μισό μέρος –στη συνέχεια οδηγείται κανονικά για απόσταξη– και το άλλο μισό καθαρίζεται κι αποκτά τον προκαθορισμένο αλκοολικό βαθμό. Τα ρούμια αυτά, εκτός από την ιδιότητα να γίνονται βάση για κοκτέιλ, έχουν την τάση την τελευταία δεκαετία να φέρουν τον γευστικό χαρακτήρα λευκών ανθέων και εξωτικών φρούτων. Ας μην τα υποτιμούμε, λοιπόν, από προκατάληψη πως καλό είναι μόνο το παλαιωμένο, και ας τους δώσουμε την αξία που τους αναλογεί.

Το ρούμι και τα στιλ του Υπάρχουν τέσσερα βασικά είδη στο ρούμι. Το πιο βαθύ σε χρώμα είναι το Barricas ή Navy: ένα υψηλού αλκοολικού βαθμού απόσταγμα με βαθύ καφέ χρώμα και πολύ συμπυκνωμένα αρώματα. Συνηθίζεται να φιλτράρεται σε κάρβουνο και να ωριμάζει στα πιο καπνιστά βαρέλια bourbon. Εκτός από την Τζαμάικα παράγεται επίσης στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους. Από τον 20ό αιώνα, το τζαμαϊκανικό ρούμι έγινε ελαφρύτερο σε χρώμα και γεύση και, τότε, εμφανίστηκε ένα ακόμα είδος, αυτό που λέγεται ελαφρύ και λευκό. Παράγεται στην Κούβα, όπου αποστάζεται το μεγαλύτερο ποσοστό (97%), αλλά και στην Cruzan Company των Αμερικανικών Παρθένων Νήσων. Το τρίτο είδος ρούμι είναι το Demerara, το οποίο κατάγεται από τη Γουιάνα και παράγεται κυρίως από μελάσα. Αν και δεν είναι τόσο σκούρο στο χρώμα όσο το τζαμαϊκανικό, το Demerara έχει το δικό του χρυσαφένιο χρώμα και έναν δυνατό φρουτώδη γευστικό χαρακτήρα. Στο παρελθόν, οι παραγωγοί στη Γουιάνα προσέθεταν καραμέλα στο τελικό προϊόν, προκειμένου να επιτύχουν το επιθυμητό χρώμα αλλά και να προσδώσουν γλυκύτητα στο ποτό. Το καταναλωτικό κοινό παγκοσμίως γύρισε την πλάτη στην παράδοση αυτή και, έτσι, από το 1993 οι παραγωγοί έχουν ξεκινήσει σταδιακά να αφήνουν την εν λόγω τεχνική στην άκρη.

Demerara ρούμι θα βρούμε στο

εμπόριο στις τιμές που αγοράζουμε και το τζαμαϊκανικό, αλλά, αν θέλουμε κάτι ιδιαίτερο, τότε θα αναζητήσουμε αυτό που στην ετικέτα αναφέρει δεκαπέντε ή και περισσότερα έτη παλαίωσης. Το τελευταίο είδος ρούμι είναι το Rhum Agricole. Κατάγεται από τις γαλλικής επιρροής νήσους της Καραϊβικής και κυρίως τη Μαρτινίκα. Παράγεται από χυμό σακχαροκάλαμων και διαθέτει τον πιο φρουτώδη χαρακτήρα από συνολικά όλα τα είδη. Εδώ αξίζει να είμαστε παρατηρητικοί και να αναζητούμε μια ετικέτα με την ένδειξη AOC, η οποία πιστοποιεί την ποιότητα του προϊόντος, την τεχνική και την προέλευση του χυμού από σακχαροκάλαμο, όπως εφαρμόζεται στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους: τη Γρενάδα και την Αϊτή. Το απόσταγμα της Βραζιλίας, το οποίο ομοίως παράγεται με αυτή την τεχνική και ονομάζεται Κατσίκα, δεν έχει κανένα άλλο κοινό με το ρούμι και είναι άστοχο να το συνδέουμε –εκτός για λόγους αστεϊσμού– με το συμπαθές θηλαστικό.

Rum service…

Tα περισσότερα λευκά ρούμια –όπως προείπαμε– αποστάχτηκαν με σκοπό να αποτελέσουν βάση σε διάσημα κοκτέιλ. Ωστόσο είναι άδικο να θεωρήσουμε πως όλα τα λευκά είναι αυτής της φιλοσοφίας. Ένα λευκό ρούμι με χαρακτήρα μπορεί να καταναλωθεί και μόνο του, δροσερό ή με πάγο σε ποτήρι collins. Για τα υπόλοιπα ρούμια δεν υπάρχει custom made ποτήρι. Για το σκούρο ωριμασμένο ρούμι, κατάλληλο είναι το ποτήρι του ουίσκι, με όσο το δυνατόν μικρότερο μέγεθος. Για τα εξαιρετικά παλαιωμένα δεν θα ήταν άτοπο το ποτήρι μπράντι έπειτα από δείπνο, με ή χωρίς πάγο, με ή χωρίς πούρο, πάντα ως εξαιρετικό χωνευτικό Αν βρεθείτε ποτέ στην Καραϊβική και δη στη Μαρτινίκα, δίπλα στο αποστακτήριο του Saint James Rum, επισκεφτείτε το σχετικό μουσείο, που εκθέτει ακόμα και βαρέλια limousin. Αν σας πέφτει μακριά, τότε περάστε από τα μπαρ που φημίζονται για τη συλλογή τους σε ρούμια, με την ελπίδα να διαθέτει ένα ιδανικό για τα γούστα σας. RUMor has it... %

ρούμι

Bacardi Superior Ron Carta Blanca, 37.50% Cuba Λαμπερό διάφανο χρώμα. Καθαρή μύτη και πυκνή, με αρώματα καμένης ζάχαρης, λεμονιού και ίχνη μελάσας. Αρκετά γεμάτο στο στόμα και θερμό, με αρώματα σακχαροκάλαμου. Καλή επίγευση.

Angostura 5 YO, 40% Trinidad & Tobago Caribbean Λαμπερό ανοιχτό κεχριμπαρί χρώμα. Μύτη πυκνή, θερμή και έντονη. Αρώματα καφέ, σιροπιού ζάχαρης, καβουρδισμένων, νωπού ξύλου, βανίλιας. Ελαιώδες, θερμό, με αρώματα καμένης καραμέλας, βανίλιας, μόκας, Jianduja και ίχνη γλυκών μπαχαρικών. Μέτρια θερμή επίγευση.

40

Matusalem Rum Platino, 40%

Santa Teresa Claro, 40%

Republica Dominicana Λαμπερό διάφανο χρώμα. Μύτη λεπτή και φινετσάτη, με αρώματα λεμονιού, δαφνόφυλλων, εξωτικών καραμελωμένων φρούτων και βανίλιας. Κρεμώδες και πικάντικο σώμα, αρκετά θερμό, με αρώματα sirop de Canne σε αλκοόλ. Μέτρια ζαχαρένια επίγευση.

Venezuela Λαμπερό υποκίτρινο χρώμα. Μύτη πυκνή με αρώματα καραμέλας, ζαχαρωτών, λεμονιού, μελιού, σφένδαμου και ευκάλυπτου. Στρογγυλό, θερμό και ευκολόπιοτο, με αρώματα καραμελωμένων φρούτων, σιρόπι ζάχαρης και ώριμου λάιμ. Μέτρια γλυκιά και πικάντικη συνάμα επίγευση.

Brugal Ron Anejo, 38%

Ron Varadero Anejo Reserva, 38% Cuba

Republica Dominicana Λαμπερό, σκούρο κεχριμπαρί χρώμα. Λεπτή μύτη, με αρώματα καφέ, καμένης ζάχαρης, γήινων στοιχείων και νωπού ξύλου. Αρκετά θερμό, με τα αρώματα του ξύλου να υπερισχύουν. Μέτρια γήινη επίγευση

Λαμπερό χρώμα παλιού χρυσού. Φινετσάτη μύτη, αρκετά έντονη. Αρώματα μελάσας, φλούδα πορτοκαλιού ζαχαρωμένη, καφές, ίχνη γλυκιάς πάπρικας και ξηρών καρπών. Ελαιώδες σώμα, με πιο έντονο το άρωμα του καφέ. Μακριά πικάντική και καρυδένια επίγευση.

Matusalem Clasico 10 YO Solera, 40%

Pyrat Rum XO Reserve, 40%

Rep. Dominicana Λαμπερό χρώμα παλιού χρυσού. Μύτη φινετσάτη, με αρώματα κακάο, καραμέλας, καφέ και ίχνη μελάσας. Αρώματα βανίλιας και γλυκών μπαχαρικών. Πλούσιο σώμα, θερμό, με αρώματα creme de cacao, μόκας και καραμέλας. Μακριά καραμελένια επίγευση.

British West Indies Λαμπερό κεχριμπαρί χρώμα. Πυκνή μύτη, ελκυστική και πολύπλοκη, με αρώματα πάστας πράσινης ελιάς, μαρμελάδας ροδάκινου, αποξηραμένου βερίκοκου και αμυγδαλόπαστας. Κρεμώδες σώμα, θερμό, με αρώματα λικέρ ροδάκινου, βερίκοκου και περγαμόντου. Μακριά φρουτένια και βανιλάτη επίγευση.

Havana Club Anejo 7 Anos, 40%

Appleton Estate Reserve 8YO, 43%

Cuba Λαμπερό χρυσό σκούρο χρώμα. Θερμή μύτη, με αρώματα καραμέλας, γλυκών μπαχαρικών, καουτσούκ, βοτανικών (ρίγανης, θυμαριού), μελάσας και βρεγμένου ξύλου. Έντονο και αρκετά θερμό, με φυτικά και βοτανικά αρώματα να υπερισχύουν στο στόμα. Μακριά καλή επίγευση.

Jamaica Σκούρο κεχριμπαρί χρώμα. Μύτη φινετσάτη, με κυρίαρχα τα τυπικά αρώματα μελάσας, καουτσούκ, καφέ, καραμέλας, μαρμελάδας βερίκοκου, ροδάκινου και βουτυροκακάο. Θερμό και βουτυρένιο σώμα, με αντίστοιχα αρώματα καθώς και αλατισμένων ξηρών καρπών. Μακριά θερμή επίγευση.

%Vol • Απρίλιος 2011

42

%Vol • Απρίλιος 2011

tête à tête

η π ό λ ε ν Πη

Αναστασοπούλου so beautiful and wild

“

“

Οι δικοί της άνθρωποι την αποκαλούν Πηνελόπη «Αναστατοπούλου». Δεν απέχει και πολύ το λογοπαίγνιο από την πραγματικότητα. Εκουσίως κι ακουσίως αναστατώνει... Συνέντευξη στη Μαριάννα Αντωνακάκη Φωτογραφίες: Μαρία Ντελάκου Styling: Battered Couture

Έ

χει επίγνωση ότι η ίδια εν δυνάμει διαθέτει όλες τις ιδιότητες και ότι εν γνώσει της επιλέγει κάποια συγκεκριμένη, να ακροβατεί σε ρόλους, περσόνες και χαρακτήρες. Η Πηνελόπη είναι η πειραγμένη νότα σε μια μελωδία, η αιρετική άποψη, που πολλοί εκτιμούν μα λίγοι τολμούν να διατυπώσουν. Εκείνοι που βλέπουν ένα αειθαλές και χαμαιλεόντιο σύμβολο του σεξ, δίκιο έχουν. Όπως κι οι άλλοι, που την παρουσιάζουν σαν αγοροκόριτσο που μπλέκει σε δημιουργικές περιπέτειες, όπως μπλέκονται τα μαλλιά της την ώρα που πιάνει χιλιόμετρα στην Κηφισίας με το ποδήλατο. Είναι πολλές οι αφορμές για να σου δώσει συνέντευξη. Έχει συμπληρώσει όλα τα ψυχικά ένσημα για να παίζει κάτω από κάθε βινιέτα. Και όντως, τα ταλέντα και οι ικανότητές της είναι πολλές: ως επαγγελματίας, ως ηθοποιός, ως γυναίκα, ως φίλη, ως άνθρωπος. Προσωπικά, ένα προσόν της θαυμάζω πιο πολύ από όλα: την παιγνιώδη διάθεση με την οποία ξεκινά κάθε πειραματισμό, την άσβεστη επιθυμία της για αλλαγή, να δοκιμάσει καινούργια πράγματα, με τη ματιά και τη φρεσκάδα ενός μικρού παιδιού. Στη Μαύρη Κωμωδία, το κάρμα της με τον Πέτρο Φιλιππίδη ντύνεται με το χιούμορ και τον έξυπνο αστεϊσμό. Πρόκειται για μια αντιφατική σύμβαση: όλο το έργο παίζεται στο σκοτάδι, περνώντας τα σχετικά μηνύματα για την εναλλαγή στη σημειολογία μεταξύ σκοτεινού και φωτεινού, υποκειμενικού

%Vol • Απρίλιος 2011

43

tête à tête και πραγματικού, γέλιου και θλίψης, μια νομοτέλεια επί σκηνής, όπως σχεδόν κι όλα τα ανθρώπινα, που αποτελούνται από θετικό κι αρνητικό, καθώς η ίδια η ζωή. «Αρχές Μάρτη ανεβήκαμε Θεσσαλονίκη, από Τετάρτη έως και Κυριακή στο Αριστοτέλειο Θέατρο» προσθέτει η Πηνελόπη. «Είναι συναρπαστική πόλη η Θεσσαλονίκη και είναι πολύ ιδιαίτερο το κοινό, έξυπνο, ειλικρινές, άμεσο. Από την άλλη, θα είμαι με μια βαλίτσα στο χέρι. Είναι ιδιαίτερη εμπειρία να κάνεις περιοδεία· θα στο έχουν πει πολλοί ηθοποιοί. Να γυρνάς με τον θίασο έχει μια νομαδική αυτοτέλεια: νιώθεις τσιγγάνος και βασιλιάς μαζί. Η ηθοποιία είναι πολυδιάστατο επάγγελμα, σε ψυχαναλύει αλλά και σε τρελαίνει· κάποια ευλογημένη ώρα πας πολύ πίσω και βλέπεις το πιο μεγάλο μέρος της εικόνας, τότε είναι που έχει σοφία η στιγμή. Τότε ισορροπείς. Στη Μαύρη Κωμωδία –αν εξαιρέσεις τις πάμπολλες μελανιές που έχουμε επειδή κατά τη διάρκεια της παράστασης σκοντάφτουμε πάνω στα έπιπλα– περνάμε εξαιρετικά κάθε βράδυ. Τα φώτα βέβαια ανάβουν μετά το πρώτο δεκάλεπτο –όπου μέχρι τότε είμαστε πραγματικά στο σκοτάδι– υποτίθεται όμως πως το έργο διαδραματίζεται στο σκοτάδι. Αυτή είναι η σκηνοθετική γραμμή κι αυτή ορίζει τις κινήσεις μας επί σκηνής, τον κάθε ρόλο, τον μεταξύ όλων συντονισμό, αφού η δέουσα φυσικότητα επιβάλλει να χτυπήσεις στο τραπέζι με την ίδια αδεξιότητα που θα το έκανες αν όντως δεν έβλεπες τη μύτη σου. Εγώ υποδύομαι την Κλέα, την ερωμένη του πρωταγωνιστή και γλύπτη Μίλερ. Όπως αντιλαμβάνεσαι, το σκοτάδι είναι η φυσική συνθήκη για να έρθουν το φως και η αλήθεια στις σχέσεις και στη σύνδεση των χαρακτήρων μεταξύ τους. Η ίδια η Κλέα στην αρχή υποδύεται ότι υποδύεται, είναι ρόλος στον ρόλο, παριστάνει τη σπιτονοικοκυρά, αλλά αμέσως επανέρχεται, και σιγά σιγά αποκαλύπτεται με τον διάλογο και την ανατροπή του μαύρου σκοταδιού το αληθινό περίγραμμά της. Πέρα όμως από τα νοήματα και τα υπονοούμενα η καθαρή πλοκή προκαλεί άφθονο και αβίαστο γέλιο. Πρόκειται για εξαιρετικά έξυπνο κείμενο, για μια σάτιρα κόντρα στο comme il faut και στη στημένη συμπεριφορά. Ο Πίτερ Σάφερ είναι ένας

44

θεατρικός συγγραφέας μετρ τού είδους κι ο Πέτρος Φιλιππίδης είναι σαν να πήρε το μολύβι από τα χέρια του και να μετουσίωσε τις λέξεις του σε εικόνες. Στην Αθήνα το απολαύσαμε πολύ· το ίδιο συμβαίνει και στη Θεσσαλονίκη. Παραλίγο να ξεχαστώ, αυτή η ξεμυαλίστρα η Θεσσαλονίκη φταίει. Συμμετέχω σε ένα θίασο που είναι όλοι ένας κι ένας: Τάσος Χαλκιάς, Χρήστος Σιμαρδάνης, Τζένη Θεωνά, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Χριστίνα Τσάφου, Θανάσης Τσαλταμπάσης και ο Χρήστος Συριώτης». Μιλώντας για ανατροπές, η Πηνελόπη είναι σίφουνας. Δεν την προλα-

βαίνεις. Αν βάλεις στοίχημα πως έχεις εικόνα για κάτι, πάνω που τη φορτώνεις στον σκληρό σου δίσκο, κάτι θα σε κάνει να την αλλάξεις. Με μαλλί μέχρι τη μέση, κόκκινο της φωτιάς, με θυμικές αναγωγές στην Τζίλντα κι όλο το σκαμπρόζικο οπλοστάσιο να υποστηρίζει μια πτυχή της Rita Hayworth· δύο μέρες μετά τη φωτογράφιση εμφανίζεται με μαλλί καρέ. Σίφουνας, με νοερή allure από Betty Davis έως Edith Piaf, αφού το χρώμα παραμένει δυναμικά κόκκινο. «Μεταμορφώσεις χωρίς αλλοιώσεις» συμπληρώνει, αποθαρρύνοντας την όποια ερώτηση. Αναφωνώ μόνο: «Τι θα γίνει με σένα;». «Δεν ξέρω τι θα γίνει» απαντά με μια παιδική γκριμάτσα. «Ό,τι προλάβω θα γίνει, έτσι που είναι το πρόγραμμα. Αλλά, δόξα τω Θεώ, έχω δουλειά και μάλιστα τη δουλειά μου, όχι απασχόληση από ανάγκη ή ενοχή· είναι σκληρό να

συμβαίνει αυτό στους νέους ανθρώπους». «Τα σκονάκια μου λένε ότι έχει και σελιλόιντ εφέτος το μενού» της λέω. «Διπλή τύχη ή διπλό χτύπημα, εφέτος ο Φιλιππίδης» γελά ηχηρά, «θα τα διαβάσει και θα μου ’ρθει κανονικό χτύπημα. Λοιπόν, είναι μια εκπληκτική ταινία το Μια φορά κι ένα μωρό. Αρχικά υπήρχε το concept να παίξω έναν πιο μεγάλο ρόλο. Θυμάσαι τη Νίτσα Μαρούδα του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, τη γνήσια αγαθή ξανθιά που προκαλούσε αγνό γέλιο με την αφελή χαζομάρα της; Αυτός ήταν ο ρόλος. Έπρεπε όμως να βρίσκομαι πολύ καιρό εκτός Αθηνών για τα γυρίσματα, κάτι που θα ακύρωνε όλες τις άλλες %Vol • Απρίλιος 2011

υποχρεώσεις μου. Έτσι αναπροσαρμόσαμε όλη την υπόθεση και τελικά παίζω σε αυτήν την ωραία κωμωδία έναν μικρότερο ρόλο: ένα guest στην ουσία, αλλά τον οποίο απόλαυσα εξίσου». Αποφοίτησε από το Θέατρο Τέχνης, με ένα πτυχίο επιπλέον: στη διοίκηση επιχειρήσεων. Με σεμινάρια σκηνοθεσίας και χορού, η Πηνελόπη Αναστασοπούλου είναι από τους ηθοποιούς της νέας γενιάς που ουδέποτε υποτίμησαν την τηλεόραση. «Μα είναι δυνατόν; Όλα άρχισαν από τις Ιστορίες του Αστυνόμου Μπέκα κι έναδυο guest νωρίτερα στις Μάγισσες της Σμύρνης. Η τηλεόραση δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή. Προσωπικά, αγαπώ κι εκτιμώ τη δυναμική της. Απλώς απαιτεί σεβασμό· σαν τη θάλασσα. Αλλιώς, αντί να σε ταξιδέψει, σε πνίγει· ή γίνεσαι ναυαγός ονείρων. Το ζήτημα είναι να απολαμβάνεις %Vol • Απρίλιος 2011

τα ταξίδια σου και να συνεχίζεις. Το θέμα είναι να παίρνεις το μάθημά σου –ακόμη κι αν αυτό προέρχεται από λάθη– και να συνεχίζεις το επόμενο ταξίδι. Για να σε προλάβω, πριν ρωτήσεις καν, το Λες και το ’ξερες το καταευχαριστήθηκα. Το κανάλι είναι επιχείρηση· έκανε τις κινήσεις του και κατέληξε. Καλώς έκανε. Εγώ πάλι, έκανα καινούργιο συκώτι από τα γέλια. Διακόπταμε τα γυρίσματα επειδή χαλούσαμε το μακιγιάζ· γέλιο μέχρι δακρύων. Έκανα κάτι έξω από τα νερά μου, έμαθα και γνώρισα νέα πεδία και νέο κόσμο. Απόκτησα μια νέα καλή φίλη, την Κατερίνα τη Ζαρίφη. Πώς λοιπόν να καταχωρίσω όλο αυτό στις αποτυχίες; Βρες μου ένα λόγο. Να ικανοποιηθεί η ράδιοαρβύλα εικασία του Χ ανώνυμου blogger; Ναι, αυτός μπορεί να είναι ένας λόγος. Κάτι ετοιμάζω τώρα, ένα φρέσκο project, αλλά δεσμεύομαι ακόμη και δεν μπορώ να πω πολλά».

Το κρυφό χαρτί της Πηνελόπης είναι το ταλέντο της στο τραγούδι, με μια φωνή εκ φύσεως καλή και σωστή, δουλεμένη με ροκ και τζαζ επιρροές. Ταλέντο ώριμο πλέον για να εκτεθεί στον λατρεμένο ήχο του χειροκροτήματος και στην αύρα της αποθέωσης, on stage. Εκεί που βγαίνει η wild side of life της. Το σκεφτόταν καιρό. Τώρα είναι έτοιμη· κι η ιδέα της έχει πάρει μορφή, όνομα, έχει όλη την ενέργεια της πρώτης δημιουργίας. Η Πηνελόπη Αναστασοπούλου έχει ήδη φτιάξει την μπάντα της, τους Mamacita on Fire. Είναι γεγονός. Με τη γνωστή της νομοτελειακή ροκ γοητεία και έναν αισθησιασμό στη φωνή που εκπλήσσει και αφοπλίζει, βρήκε τους εταίρους της· έτσι το γκρουπάκι ήδη μετρά τέσσερις μήνες, με πρώτο λάιβ κάπου στα τέλη Οκτώβρη και κάθε Δευτέρα βράδυ στο Villa Mercedes, στο κέντρο της Αθήνας. «Πόσο το απολαμβάνω θες να σου πω; Ήταν το όνειρό μου επί χρόνια»

45

tête à tête

εξηγεί και λάμπουν τα μάτια της. «Είναι άλλη η ενέργεια επί σκηνής: ώρες ώρες φαντάζομαι αυτούς τους θρύλους του παγκόσμιου μουσικού στερεώματος που δίνουν συναυλίες, με χιλιάδες κόσμο από κάτω· πόση δύναμη να παίρνουν άραγε; Νιώθεις θεός, και δεν το λέω ως ύβρη αλλά ως ευλογία. Οι Mamacita είναι μια δισυπόστατη περίπτωση. Ως παρέα βρισκόμαστε πάντα σε δημιουργικό οίστρο, είμαστε μια ομάδα ανθρώπων που προβάρει κι εξελίσσει διάφορες μουσικές ιδέες –αυτό non stop– σαν ένα project που πάντα τρέχει. Είμαστε στο στούντιο, γράφουμε μουσική, κάνουμε πολλές –πάρα πολλές– πρόβες, δοκιμάζουμε πράγματα, απορρίπτουμε, χαιρόμαστε· όλα. Από την άλλη, η μπάντα Mamacita είναι σαν ένα μικρό μωρό, το μόλις λίγων μηνών πνευματικό παιδί μας. Έτσι το βλέπουμε, γιατί θέλει φροντίδα κι αγάπη, όπως κάθε νεογέννητο. Παράλληλα όμως το αντιμετωπίζουμε με σεβασμό, για να εξελιχθεί μόνο του, μακριά από μουσικούς ή προσωπικούς πατερναλισμούς. Έτσι ορίζεται κι ο σεβασμός μεταξύ μας. Οι Mamacita on Fire λειτουργούν όπως μια μουσική σύνθεση: άλλο η μουσική, άλλο η μελωδία, άλλο οι στίχοι, άλλο το performance, άλλο το σόλο. Όλα όμως είναι ένα, μία ολότητα. Το όνομα του συγκροτήματος είναι έμπνευση του κιθαρίστα μας, του Κάρλος, από ένα jazz lp cover που έχω στο σπίτι. Ως Λατίνος λοιπόν, που το ’χει στο αίμα του, το έπιασε αμέσως. Κατά λέξη σημαίνει τρυφερά «μανούλα», αλλά στην πικάντικη εκδοχή του είναι φιλοφρόνηση για μια ωραία κοπέλα. Μανούλα, μανούλι, κάτι τέτοιο, αλλά πάντα γνήσια φλογερό. Ονειρευόμαστε πολλά γι’ αυτή την μπάντα όλοι μας: σαν να καθαρίζει ο νους σου

46

όταν κάνεις κάτι δημιουργικό. Πάντα έρχεται αυτή η εκστατική στιγμή που νιώθεις ολοκληρωμένος γιατί έκανες κάτι χωρίς να σε νοιάζει αν θα αρέσει ή όχι. Κι επειδή είναι αληθινό, αρέσει κιόλας. Και μετά ανεβαίνεις στη σκηνή και τα δίνεις όλα». Η Πηνελόπη ανακάθεται: «Ήρθε η ώρα να πούμε για τα προσωπικά; Ε, αφού είπαμε για όλα τα άλλα. Λοιπόν, επειδή διανύω φάση έντονων αλλαγών, μπορώ με βεβαιότητα να δηλώσω πως σε τέτοιες ώρες, όπου ζεις μια έντονη εσωτερική σύγκρουση και κάτι σε τριβελίζει, παρατηρείς ότι προσελκύεις στη ζωή σου ανθρώπους που αντικατοπτρίζουν ακέραια και ακριβώς τα ίδια με αυτά που αισθάνεσαι εσύ εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, όπως κι ο θυμός· όμως, όσο κι αν θυμώνεις ή φοβάσαι, ξέρεις ότι είσαι με το ένα πόδι στην αλλαγή, η οποία όσο άγνωστη κι αν είναι άλλο τόσο σε ιντριγκάρει. Κι εκεί

κάπου, ανάμεσα σε σπασμένα γυαλιά και ανεστραμμένες ισορροπίες, αγαπάς κι αποδέχεσαι τον εαυτό σου και μετά τον άλλον. Την άλλη μέρα ξαναβλέπεις τον ήλιο, τον κοιτάς απλά στα ίσια· όσο γυρνούσες την πλάτη, έβλεπες τη σκιά σου και μάλιστα σε αλλόκοτη διάσταση. Μετά πας βόλτα έξω να παίξεις. Τα είπα όλα αλληγορικά, αλλά είναι ακριβώς έτσι: δεν θα άλλαζε κάτι αν έβαζα ονοματεπώνυμο. Εξακολουθώ να θέλω να κάνω παιδιά, αλλά δεν αγχώνομαι πια. Υπάρχει απλώς η επιθυμία. Όταν έρθει η κατάλληλη συγκυρία, τότε θα συμβεί. Άλλωστε, εφέτος το μωρό λέγεται Mamacita». Κοιτώντας τη να μιλά με τέτοια ευαισθησία, σκέφτομαι πως τής ταιριάζει γάντι αυτό που έλεγε η Erica Jonq: «Όλοι έχουμε ταλέντα. Το σπάνιο είναι να εμπιστευτείς την άγρια και σκοτεινή πλευρά σου, εκεί όπου σε οδηγεί η συνειδητοποίησή του». Σάμπως έτσι δεν γίνεται με όλους; %

%Vol • Απρίλιος 2011

wine killers

Killing me

softly

Από τη Μαριάννα Αντωνακάκη

“

Το all time classic Killing me softly with his song των Charles Fox και Norman Gimbel, το οποίο αποθέωσε με τη φωνή της η Roberta Flack, είναι το ιδανικό μουσικό χαλί για την ανάγνωση των παρακάτω αράδων. Το τραγούδι πήρε Grammy. Ομοίως θα λάβει ένα όστις καταφέρει να τιθασεύσει ατίθασα τρόφιμα, όπως τα σπαράγγια, το αυγό, οι αγκινάρες ή τα αγαπημένα τουρσάκια και να τα συνδυάσει με κάποιο κρασί. Ο φόνος είναι εκ προμελέτης…

“

48

%Vol • Απρίλιος 2011

wine killers

T

ο θέμα είναι προκλητικά παλιό και έτι προκλητικότερα άλυτο: τι πάει με τι. Μου φαίνεται ωστόσο πως ο συνδυασμός εδεσμάτων με κρασί έχει πάρει πάνω του πολύ περισσότερη ευθύνη απ’ ό,τι άλλα παντρέματα. Λες κι είναι εύκολο να φέρει κάποιος αρμονικά συνταιριάσματα στη μουσική, στη ζωγραφική, στην αρχιτεκτονική· μην αγγίξω πεδία επίφοβα, όπως οι ανθρώπινες σχέσεις, οι συνεργασίες ή οι έρωτες. Όταν όμως καθίσεις στο τραπέζι να φας και χαρίσεις στον εαυτό σου την επιπλέον απόλαυση να πιει ένα ποτήρι κρασί, η αρμονία από βραχνάς γίνεται παιχνίδι. Συνήθως. Γιατί η εδεσματολογία είναι τέχνη και απαιτεί εμπειρία, γνώση, μα κι ένα αισθητήριο που επιτρέπει να προσλαμβάνεις τις γεύσεις πέρα από τη μονοδιάστατη αίσθησή τους και, κυρίως, να μπορείς να φαντάζεσαι τους συνδυασμούς τους. Υπάρχει ένας μπούσουλας με γενικούς κανόνες που θέλει τα εδέσματα να ενώνονται με το κρασί είτε μέσα από την τήρηση των ομοειδών ποιοτήτων –δηλαδή ταιριάζεις τα όμοια– είτε μέσω της αντίθεσης, όπου τα δεδομένα λειτουργούν συμπληρωματικά, είτε μέσω της σύνθεσης, όπου χτίζεται ένα νέο γευστικό δυναμικό με συμμετοχή όλων των επιμέρους: από πιάτο και ποτήρι. Θεωρητικά, ας πούμε πως η εντοπιότητα, το χρώμα ή η φύση του κρέατος είναι οι πρώτες γραμμές στον καμβά. Και μετά, πάνω

%Vol • Απρίλιος 2011

που όλα είναι έτοιμα, καταφθάνουν τα ατίθασα εδέσματα· εκεί από ειδικός γίνεσαι και λίγο αλχημιστής. Φιλοσοφικά πάντα, αφού στόχος είναι ένας ιερός γάμος, ο μετασχηματισμός των ιδιοτήτων και η δημιουργία ενός νέου πολύτιμου στοιχείου. Μέχρι εδώ καλά, γιατί πρόκειται για θεωρία γραμμένη στο χαρτί. Πώς όμως παλεύεις στα ίσα μια τρούφα από την Τοσκάνη, ένα ματσάκι ολόφρεσκα σπαράγγια, τα συμπαθή κατά τα άλλα λαχανάκια Βρυξελλών; Πώς στέκεις μια φιάλη δίπλα στην ισοπεδωτική κυριαρχία του αυγού; Όπως κι αυτό είναι μαγειρεμένο: βραστό, τηγανιτό, ποσαρισμένο; Να μην παρεμβάλω εμβόλιμα το αρωματικό τσουνάμι που ξεχνάς όσο γεύεσαι την πληρότητα της νοστιμιάς του, αλλά που μετά διαπερνά ακόμη και την ψυχρότητα της πορσελάνης. Εξίσωση με πόσους αγνώστους θα ήταν ο συνδυασμός ξιδάτων και τουρσιών με κρασί; Αυτοκτονία –θα πει κάποιος– και θα πάει να πιάσει μια μπίρα. Έξυπνο θα πω, αλλά ο στόχος είναι να λυθεί ο γρίφος. Πικραίνεσαι, ξινίζεις και μετά έρχεται η σοκολάτα και κάνει το πόνημα της εδεσματολογίας γόρδιο δεσμό. Τω όντι. Αν δεν ανοίξεις μια μπίρα –κι αυτό περισσότερο από τη σκασίλα της σπαζοκεφαλιάς– τότε ή εξαντλείς τις επιλογές σε συνδυασμό αποσταγμάτων και νερού ή πας για το τζακ-ποτ. Η απόλυτη αλήθεια είναι πως sommelier περιωπής έχουν φάει τα νιάτα τους για να βρουν ένα κρασί

με τόσο μεστή και δυναμική προσωπικότητα, που να μην ισοπεδωθεί κυριολεκτικά από τους παραπάνω διατροφικούς οδοστρωτήρες. Υπάρχει μια πρόταση, μια προσέγγιση, που στέκει με αξιοπρέπεια, ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα· σαν μετά από σκληρό ντέρμπι, για να συνεννοούμαστε. Τα πράσινα πικρά λαχανικά δεν εξαγριώνονται –αντιθέτως μάλλον– πλάι σε ένα ουδέτερο ή όχι πολύ έντονο αρωματικά κρασί με ανυπερθέτως κοφτερή οξύτητα. Ήτοι ένα Riesling αλσατικό, ένα Ασύρτικο ή μια Ρομπόλα. Η τρούφα και οι παρέες της επιβάλλουν ένα εντονότατο αρωματικά κρασί με γήινα στοιχεία. Τα πολύ καυτερά φαγητά, όταν δειπνείτε στις μοδάτες ασιατικές κουζίνες, σε μεξικανικά ή ινδικά, πολύ περισσότερο δε σε αυθεντικά βιετναμέζικα, ζητούν κρασιά στρογγυλά και γλυκόπιοτα, χωρίς αιχμές, οξύτητες, τανίνες ή υπερβολικό αλκοόλ, που μαζί με τα πικάντικα θα σας κάψει και θα σας τσουρουφλίσει. Merlot, Syrah ή Αγιωργήτικο στα κόκκινα και Gewürztraminer ή Μαλαγουζιά στα λευκά. Η σοκολάτα είναι ένα κεφάλαιο μόνη της. Επιβάλλει –αν δεν συνδυαστεί με κάποιο παλαιωμένο απόσταγμα που έχει σοκολατένιο χαρακτήρα, όπως λόγου χάριν ένα καλό Armagnac– να ταιριαστεί με κόκκινα ενισχυμένα κρασιά, με πλούσιο φρούτο, τανίνες, υψηλό αλκοόλ και γλυκά. Διαφορετικά έρχεται η γευστική αστυνομία για τα δέοντα… %

49

tête à tête

Νίκος Καλογιάννης, πρόεδρος Ποτοποιίας Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου Α.Ε.

Το ούζο, σταθερή αξία του Έλληνα “

Τους λόγους της μεγάλης εμπορικής επιτυχίας του ούζου Πλωμαρίου Λέσβου Ισιδώρου Αρβανίτου εξηγεί στο %Vol ο πρόεδρος της εν λόγω ποτοποιίας, ο Νίκος Καλογιάννης, ο οποίος, δοθείσης της ευκαιρίας, μιλά για την κρίση, τις εξαγωγές, τα προϊόντα χωρίς ετικέτα, τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, το νέο παιδί της ποτοποιίας, το Άδολο, και φυσικά για τη Μυτιλήνη και το ούζο της.

“

Από τη Σόνια Χαϊμαντά

«Π

ιστεύουμε ότι το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται αφενός στη συνταγή του Ισιδώρου Αρβανίτου, η οποία παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο και προσφέρει αυτό το ιδιαίτερο άρωμα και τη μοναδική γεύση στο ούζο Πλωμα-

50

ρίου απόσταξης 100% και αφετέρου στα υψηλής ποιότητας και καθαρότητας υλικά που χρησιμοποιούνται στη συνταγή» αναφέρει ο Ν. Καλογιάννης. Στη συνέχεια προσθέτει: «Ο γλυκάνισος και ο μάραθος που χρησιμοποιεί η ποτοποιία για την παραγωγή τού αποστάγματος είναι ανώτερης ποιότητας και προέρχονται από τα ιδιόκτητα βιολογικής καλλιέργειας κτήματά της στο Λισβόρι της Λέσβου, τον τόπο όπου θεωρείται ότι ανθεί ο καλύτερος γλυκάνισος του κόσμου. Επίσης, συνεχίζουμε να παράγουμε το προϊόν με τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο, αφού το αποστακτήριό μας αποτελείται από δεκαοκτώ μικρούς χειροποίητους χάλκινους άμβυκες –που ισοδυναμούν με δεκαοκτώ μικρά ποτοποιεία– και συνδυάζει την παραδοσιακή μέθοδο απόσταξης με την τελευταία λέξη της επιστήμης στην εμφιάλωση και στη συσκευασία. Εξάλλου, όλες οι διαδικασίες πραγματοποιούνται υπό ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις, με τη σχολαστική

τήρηση των κανόνων υγιεινής, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το πιστοποιητικό διασφάλισης ποιότητας που φέρει η ποτοποιία για την εφαρμογή του συστήματος HACCP». %Vol: Σε πόσες χώρες εξάγεται το ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου; Πόσες φιάλες εξάγονται και πόσες καταναλώνονται σε ετήσια βάση; Ν.Κ.: Το ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου εξάγεται σε περισσότερες από είκοσι χώρες, σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία, Ωκεανία, ξεπερνώντας τις 1.800.000 φιάλες. %Vol: Αγκάλιασαν οι εραστές του ούζου το Άδολο; Οι συνθήκες στην αγορά ευνόησαν ένα προϊόν υψηλότερης ποιότητας αλλά και ακριβότερης τιμής; Ν.Κ.: Το Άδολο εγκαινιάζει τη νέα κατηγορία του premium ούζου. Πρόκειται για ένα προϊόν από 100% τριπλή απόσταξη, περιορισμένης %Vol • Απρίλιος 2011

tête à tête

παραγωγικής δυναμικότητας. Το κοινό στο οποίο απευθύνεται το Άδολο είναι ένα εκλεκτικό κοινό: οι λάτρεις της αυθεντικής απόλαυσης που γεύονται το ούζο σκέτο χωρίς συνοδεία μεζέδων. Οι σημερινές συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες για νέα premium προϊόντα, όμως ούτως ή άλλως το Άδολο δεν μπορεί να καλύψει ευρεία κατανάλωση λόγω της μικρής και ιδιαίτερης παραγωγής του. %Vol: Για ποιους λόγους η Μυτιλήνη έχει παράδοση στο ούζο; Αποτελεί τη γενέτειρά του; Υπάρχει κάποια χαρακτηριστική ιστορία; Τι είναι για εσάς η Μυτιλήνη; Ν.Κ.: Η Λέσβος –και πιο συγκεκριμένα το Πλωμάρι– δεν θεωρείται τυχαία η πατρίδα του ούζου. Είναι το νησί όπου κατέφυγαν πολλοί Έλληνες από τα παράλια της Μικράς Ασίας, γνώστες της κατασκευής χάλκινων αμβύκων, μεταφέροντας την πείρα και το μεράκι για την απόσταξη του ούζου. Παράλληλα, η γεωγραφική θέση του νησιού, η θάλασσα και το πλούσιο έδαφος επέτρεψαν στους ντόπιους παραγωγούς να δημιουργήσουν ούζο εξαιρετικής ποιότητας. Ο γλυκάνισος από το γειτονικό Λισβόρι θεωρείται ο καλύτερος στον κόσμο, ενώ ο ποταμός Σεδούντας δίνει στο ούζο το κρυστάλλινο νερό του. %Vol • Απρίλιος 2011

%Vol: Πόση σημασία αποδίδετε εσείς προσωπικά στο μάρκετινγκ και στη διαφήμιση σε περιόδους κρίσης; Πιστεύετε ότι ο ποτοποιός πρέπει να αυξάνει το μερίδιο της φωνής του στα μέσα ενημέρωσης ή να διαθέτει το budget σε άλλες προωθητικές ενέργειες; Ν.Κ.: Σήμερα το ούζο –λόγω του φθηνού ανταγωνισμού, κυρίως από τα ανώνυμα ιδιωτικής ετικέτας ούζα– δεν έχει περιθώρια να αντέξει το κόστος μεγάλης προβολής. Είναι τεράστια η διαφορά του κόστους παραγωγής και υλικών ενός καλού ούζου που παράγεται με τον σωστό παραδοσιακό τρόπο, σε σχέση με ένα δεύτερο σε ποιότητα.

%Vol: Μιλήστε μας για την πολιτική σας στο πεδίο των εξαγωγών και σε ποιον βαθμό προσανατολίζεστε στις αγορές του εξωτερικού, προκειμένου να μειώσετε τυχόν ζημίες από την εσωτερική αγορά. Με ποιους τρόπους εντείνετε τις εξαγωγικές σας δράσεις (για παράδειγμα, αντιπροσώπους, μέσω ΟΠΕ, συμβούλους, προσωπικά ταξίδια). Ν.Κ.: Μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι αγορές του εξωτερικού, κάτι που προκύπτει και από το γεγονός ότι πάνω από το 35% των πωλήσεών μας καταλήγει σε αυτές, ενώ παράλληλα καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες προβολής του ούζου στο εξωτερικό από τον Σύνδεσμο Ποτοποιών (ΣΕΑΟΠ).

51

tête à tête

%Vol: Ποια είναι τα οικονομικά σας μεγέθη grosso modo για το 2010; Είναι θετικό ή αρνητικό το πρόσημο στα μεικτά σας έσοδα και στα προ φόρων κέρδη σας; Ν.Κ.: Για το 2010 τα πρόσημα ήταν θετικά, αλλά κατά πολύ μειωμένα σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. %Vol: Πιστεύετε ότι τα ράφια των σούπερ μάρκετ των ευρωπαϊκών αγορών (για παράδειγμα, της Γερμανίας) αντέχουν δύο ή τρία καλά premium ελληνικά προϊόντα από την οικογένεια του ούζου; Ν.Κ.: Η κατηγορία του ούζου, στη Γερμανία φέρ’ ειπείν, είναι πολύ μεγάλη και πιστεύουμε πως υπάρχουν ήδη δύο καλά premium προϊόντα στα ράφια. %Vol: Το 2010 η αγορά των αλκοολούχων ποτών υπέστη σημαντική μείωση, η οποία διαμορφώνεται σε ποσοστό πάνω από 20%. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της υπέρμετρης φορολόγησης των αλκοολούχων ποτών, της αύξησης του ΦΠΑ κατά 4% (2%+2%) και της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος του καταναλωτή. Ο φόρος των αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε κατά 124% και –παρότι οι παραγωγοί διατήρησαν ή σε ορισμένες περιπτώσεις μείωσαν τις τιμές τους– είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της τιμής του καταναλωτή. Ποιες είναι οι συνέπειες για τη δική σας εταιρεία; Πώς το αντιμετωπίσατε και θα το αντιμετωπίσετε;

52

Ν.Κ.: Σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, είμαστε τυχεροί που χάνουμε λιγότερο από την κατηγορία, γεγονός που μας επιτρέπει να κερδίζουμε μερίδιο αγοράς. Δεδομένου ότι διατηρούμε πάντα στα ίδια επίπεδα την ποιότητα του προϊόντος μας, αναγκαζόμαστε να προβούμε σε συρρίκνωση των εξόδων προβολής και προώθησης, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επικοινωνιακή υποστήριξη του εθνικού μας προϊόντος. %Vol: Πόση ζημία υφίστασθε από το χύμα ούζο και το χύμα τσίπουρο; Αποτελεί το χύμα –τελικά– προϊόν λαθραίας διακίνησης; Ν.Κ.: Το χύμα προϊόν ήταν και θα είναι πάντα ένα πρόβλημα, διότι πρόκειται για κάτι που δεν μπορεί να ελεγχθεί, καθώς δεν υπάρχει η ιχνηλασιμότητα του παραγωγού, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελεί χαμηλής ποιότητας παραγόμενο προϊόν από μη ελεγχόμενες πρώτες ύλες. Ειδικά στο τσίπουρο, λόγω της περιεκτικότητάς του σε μεθανόλη, το χύμα προϊόν μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία, καθώς δεν ελέγχεται αν η συγκέντρωση της συγκεκριμένης ουσίας βρίσκεται εντός των νομίμων ορίων. Επίσης, καθώς η παραγωγική διαδικασία τού χύμα προϊόντος δεν ελέγχεται –όπως συμβαίνει με τους λοιπούς ποτοποιούς– σκεύη, εξοπλισμός ή και διαδικασίες που χρησιμοποιούνται μπορεί να μην είναι κατάλληλα, δημιουργώντας κινδύνους στον καταναλωτή.

να συναντάμε από εδώ και πέρα πιο συχνά κρούσματα νοθείας και λαθρεμπορίας; Τι σκοπεύετε να κάνετε εσείς ως σύνδεσμος γι’ αυτό το θέμα; Ν.Κ.: Έχουμε αποταθεί στις αρμόδιες αρχές, όπως στο υπουργείο Οικονομικών και Γεωργίας, αλλά και στο Γενικό Χημείο του Κράτους. %Vol: Ποιος είναι ο ανταγωνιστής του ούζου; Το χύμα τσίπουρο, το κρασί ή η μπίρα; Το ούζο είναι εποχικό αλκοολούχο; Τι κάνετε προκειμένου να καταρρίψετε αυτόν τον αστικό μύθο; Ν.Κ.: Ο ανταγωνιστής του ούζου είναι το φθηνό ανεξέλεγκτο και ανώνυμο προϊόν, είτε αυτό λέγεται ούζο είτε κρασί είτε τσίπουρο κακής ποιότητας. Το ούζο, πράγματι, είναι ένα προϊόν συνδεδεμένο με το καλοκαίρι, τη θάλασσα και την κατανάλωση σε ανοιχτό χώρο (ουζερί, ψαροταβέρνες κ.λπ.), αλλά πάντα παραμένει σταθερή συνήθεια όλο τον χρόνο για τον Έλληνα καταναλωτή. Είναι λογικό και αναμενόμενο η κατανάλωσή του να αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω του καιρού, των διακοπών και των καλοκαιρινών μεζέδων που συντροφεύουν ιδανικά το ούζο. %

%Vol: Λόγω των οικονομικών συγκυριών υπάρχει περίπτωση %Vol • Απρίλιος 2011

Από τα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα μέχρι και σήμερα, ο θρύλος για τον Ιωάννη Σεραφείμ, περνά, από γενιά σε γενιά στους κατοίκους της Χίου, όταν το 1863, σε ένα γραφικό χωριό, το Νεχώρι, ξεκίνησε να καζανίζει ούζο χρησιμοποιώντας γλυκάνισο απ’ όλα τα γύρω χωριά να αποστάζει και τελικά να δημιουργεί το πρώτο χιώτικο ούζο, το ούζο ΑΠΑΛΑΡΙΝΑ.

Στα ίδια παραδοσιακά καζάνια, οι απόγονοι του επί τέσσερις γενιές συνεχίζουν την ίδια συνταγή. Μια συνταγή η οποία ξέρει να αναμειγνύει εκλεκτά χιώτικα υλικά σε κατάλληλες ποσότητες, τα οποία στη συνέχεια αποστάζονται με το ίδιο πάντα μεράκι, τη βαθιά γνώση για το ούζο και την αρμονική συνύπαρξη της σύγχρονης τεχνολογίας, στα αποστακτήρια της Ποτοποιίας ΑΠΑΛΑΡΙΝΑ.

ούζο ΑΠΑΛΑΡΙΝΑ

Tις µπύρες CRAFT µπορείτε να τις βρείτε • σε πάνω από 1000 επιλεγµένα cafe - bar - restaurants πανελλαδικά • στο πρατήριο του εργοστασίου στην Παιανία, • στα ζυθοποιεία - εστιατόρια CRAFT στην Λ. Αλεξάνδρας και στο Χαλάνδρι, • σε κάβες λιανικής, στα Beer Factory και στα super market AB BAΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΚRO, OK, ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, METRO, MY MARKET και CARREFOUR ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ.

www.craft.gr ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ - ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ - ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ 210-6640144, ΑΓ. ΛΟΥΚΑ 44 ΠΑΙΑΝΙΑ

beer.gr

54

%Vol • Απρίλιος 2011

Γνωριμία με

την τσέχικη

σχολή μπίρας

“

“

Aν θελήσει κανείς να περιγράψει με μια λέξη την πλέον εντυπωσιακή σειρά από πρωτιές και καινοτομίες στην ιστορία τού πιο ευγενούς λαϊκού ποτού, της αγαπημένης μας μπίρας, αρκεί απλά να πει: Τσεχία. Από τον Γιάννη Μυλωνά

M

ια μικρή χώρα της Κεντρικής Ευρώπης, όχι μεγαλύτερη από την Ελλάδα σε πληθυσμό ή έκταση, η οποία όμως μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει γράψει –και εξακολουθεί να γράφει– χρυσές σελίδες στο βιβλίο του παγκόσμιου διατροφικού και δη μπιροφιλικού πολιτισμού. Πράγματι: 1. Εισήγαγε πρώτη τη συστηματική προσθήκη λυκίσκου στην μπίρα, οργανώνοντας μερικές από τις αρχικές μαζικές καλλιέργειες λυκίσκου (φάρμες λυκίσκου). Καθώς οι συνθήκες ανάπτυξης λυκίσκου στα εδάφη της Τσεχίας είναι ιδανικές και μοναδικές στον κόσμο, η καλλιέργειά του δεν άργησε να καθιερωθεί. Πηγές αναφέρουν ότι λυκίσκος καλλιεργείτο στη Βοημία το 895 μ.Χ., ενώ οι πρώτες ενδείξεις για εξαγωγή λυκίσκου σε άλλες περιοχές αναφέρονται στο έτος 903 μ.Χ.

%Vol • Απρίλιος 2011

Οι λυκίσκοι Βοημίας ήταν δε τόσο πολύτιμοι, ώστε ο βασιλιάς Wenceslas ο Τέταρτος τιμωρούσε με θάνατο (!) την παράνομη εξαγωγή των ενόφθαλμων τμημάτων του φυτού τα οποία χρησιμοποιούνταν για την αναπαραγωγή του.

2. Αποτελεί πατρίδα της κορυφαίας ίσως ποικιλίας λυκίσκου στον κόσμο, του ευγενούς λυκίσκου Zatec, ο οποίος φύεται στην ομώνυμη περιοχή της Βορειοδυτικής Βοημίας, είναι δε ευρέως γνωστός με τη γερμανική ονομασία: λυκίσκος Saaz.

3. Αποτελεί πατρίδα κορυφαίων ποικιλιών κριθαριού, οι οποίες φύονται στην ευρύτερη περιοχή της Μοραβίας. Από τις ποικιλίες αυτές –και συγκεκριμένα από το κριθάρι της κοιλάδας Hana κατά μήκος του ποταμού Μοράβα– παράγεται μια από τις πιο φημισμένες βύνες παγκοσμίως, η θρυλική ομώνυμη βύνη Hana.

4. Φιλοξενεί στα εδάφη της το μαλακότερο αμόλυντο νερό στην Ευρώπη, ιδανικό για την παραγωγή μπίρας τύπου pilsner.

5. Αποτελεί πατρίδα μερικών από τις παλαιότερες ζυθοποιίες στην Ευρώπη, με την πρώτη να ιδρύεται στο Cerhenice τo 1118 μ.Χ. (!).

6. Εισήγαγε πρώτη την έννοια του μικροζυθοποιείου. Αρχικά, σχεδόν κάθε οικογένεια διέθετε τη δική της μικροπαραγωγή μπίρας στο σπίτι, μιας και η μπίρα θεωρείτο αναπόσπαστο στοιχείο των διατροφικών συνηθειών των κοινωνιών εκείνων. Στη συνέχεια, οι πολίτες άρχιζαν να συνασπίζονται και να δημιουργούν συνεργατικές κεντρικές μικροζυθοποιίες ανά κοινότητα (για παράδειγμα, ανά χωριό, κωμόπολη κ.λπ.) κάτι που περισσότερο θυμίζει αυτόνομη κοοπερατίβα. Για την ακρίβεια, η ζυθοποίηση στην πρωτόλεια αυτή ζυθοποιία έφτανε

55

Γνωρίζετε ότι…

* Τα πρώτα αγαθά που μετέφερε ο πρώτος γερμανικός

έως ένα σημείο δύο βαρέλια μπίρα από τη επεξεργασίας· Νυρεμβέργη στο Φιρτ. κατόπιν κάθε μέλος έπαιρνε τον παραγόμενο χυλό στο σπίτι του, προκειμένου να ολοκληρώσει τη διεργασία σύμφωνα με τη δική του συνταγή. Μπορεί δηλαδή κανείς να θεωρήσει πως η διαδικασία αυτή αποτελεί το μεσαιωνικό ανάλογο των συνόλων ζυθοποίησης κατ’ οίκον (home-brew kits), που έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους στην εποχή μας.

σιδηρόδρομος, το 1835, ήταν

7. Ίδρυσε το παλαιότερο οργανωμένο μικροζυθοποιείο, το οποίο βρίσκεται ακόμη εν λειτουργία: μικροζυθοποιείο U Fleku (Πράγα, 1499).

8. Εξέδωσε το πρώτο εγχειρίδιο ζυθοποίησης: Περί Ζύθου, των Μεθόδων Παραγωγής και των Επιδράσεών του (συγγραφέας Tadeas Hajek, 1585).

9. Αποτελεί πατρίδα μιας από τις πιο διάσημες μπίρες στον κόσμο. Πρόκειται προφανώς για την μπίρα Pilsner Urquell (μπίρα από το Plzen, από την πρωτότυπη πηγή), η οποία παρήχθη για πρώτη φορά (πού αλλού;) στην πόλη του Plzen στη Βορειοδυτική Βοημία, το 1842. Η Pilsner Urquell επέφερε κυριολεκτικά επανάσταση στον κόσμο της μπίρας της εποχής εκείνης και άλλαξε διά παντός τον τρόπο με τον οποίο ο μέσος άνθρωπος αντιλαμβάνεται μέχρι και σήμερα το ποτό αυτό. Μέχρι

56

τότε η μπίρα ήταν συνήθως ένα καστανόχρωμο θολό υγρό, μάλλον όχι και τόσο συναρπαστικό οπτικά. Με την παραγωγή της Pilsner Urquell το όνομα μπίρα δόθηκε για πρώτη φορά σε ένα αλκοολούχο ποτό βυθοζύμωσης, το οποίο τώρα όμως ήταν και εικαστικά ελκυστικό, καθώς ξεχώριζε με το εντυπωσιακό κρυστάλλινα διαυγές ξανθοχρυσαφένιο χρώμα του.

10. Ίδρυσε το πρώτο μουσείο ζύθου στον κόσμο. Πρόκειται για το Μουσείο Ζυθοποίησης No. 58, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του στο μπιρόφιλο κοινό το 1958, στην γνωστή πλέον πόλη του Plzen.

11. Έχει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλή κατανάλωση μπίρας στον κόσμο. Συγκεκριμένα, σε κάθε κάτοικο της Τσεχίας αντιστοιχεί η κατανάλωση περίπου 160 λίτρων μπίρας ετησίως ή –πιο απλά– θεωρητικά κάθε κάτοικος της χώρας καταναλώνει απαρέγκλιτα και σε καθημερινή βάση περισσότερο από μισό λίτρο μπίρας (!).

12. Εξακολουθεί να καινοτομεί ακόμη και στις μέρες μας, πειραματιζόμενη και με άλλα είδη μπίρας (πλέον της κλασικής μπίρας τύπου pilsner), παράγοντας εξαιρετικές ετικέτες με ποιοτικότατα χαρακτηριστικά αλλά σε σαφώς πιο οικονομικές τελικές τιμές για τον καταναλωτή. Αφήνει έτσι πίσω ανταγωνιστικές σχολές παραγωγής μπίρας, οι οποίες είτε λόγω των δυσκίνητων αντανακλαστικών τους είτε λόγω της παραγωγής προϊόντων κατώτερης ποιότητας και υψηλότερης –αναλογικά– τιμής αδυνατούν να την ακολουθήσουν.

13. Κυρίως όμως έχει άσβεστο πάθος και εγείρει, σε χαλεπούς καιρούς ισοπέδωσης των ποιοτικών προτύπων, τείχη αντίστασης, επιμένοντας σχεδόν στα όρια της μονομανίας με την ποιότητα των υλικών και την αυστηρή τήρηση των ορθών διαδικασιών παραγωγής. Στον αγώνα αυτό πρωτοστατεί η Ένωση Μικρών Ανεξάρτητων Ζυθοποιείων (CSMNP), η οποία ιδρύθηκε το 1993, ενώ ο όρος Προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης - Τσέχικος Ζύθος, ο οποίος έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιείται για να επισημάνει, να διαφοροποιήσει και εν τέλει να προστατεύσει τις τσέχικες μπίρες που ακολουθούν παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής και παράγονται κατά κύριο λόγο σε αυστηρά καθορισμένες περιοχές. Εν κατακλείδι, Τσεχία σημαίνει μπίρα και μπίρα σημαίνει Τσεχία. Και αν δυσπιστείτε ως προς αυτό, απλά επισκεφτείτε την όμορφη αυτή γειτονιά του πλανήτη μας και ρωτήστε τούς όλως περιέργως πάντα χαμογελαστούς κατοίκους της για την μπίρα: να συναντήσετε Τσέχο που δεν θα σας μιλήσει με πάθος για το λαϊκό και συνάμα ευγενές αυτό ποτό είναι ισοδύναμο με να συναντήσετε Εσκιμώο που να μην ξέρει από κρύο. Στις επόμενες σελίδες θα έχετε την ευκαιρία να έρθετε σε επαφή (αν δεν το έχετε πράξει ήδη) με μερικούς από τους πιο εκλεκτούς αντιπροσώπους της κορυφαίας Τσέχικης Σχολής Μπίρας, οι οποίοι καλύπτουν σχεδόν κάθε γούστο και είναι πλέον διαθέσιμοι και στην ελληνική αγορά. Η κορυφαία ποιότητα των υλικών τους, όπως και οι μέθοδοι παραγωγής τους, διασφαλίζουν ότι η με μέτρο κατανάλωσή τους θα σας κάνει να ξεχάσετε τους πονοκεφάλους της επόμενης ημέρας (hangover), την κοιλιακή διάταση (κοιλιακό φούσκωμα) κ.λπ. Περιπλανηθείτε τώρα νοητά στα αισθαντικά μονοπάτια τους· αλλά την επόμενη φορά, που θα τις συναντήσετε από κοντά, μη διστάσετε να τις αφήσετε να σας παρασύρουν και να κατακλύσουν όλες σας τις αισθήσεις. Νa Ζdravi! (στην υγειά σας!).

%

%Vol • Απρίλιος 2011

The Beers %Vol • Απρίλιος 2011

1 2 Primator Weiss Primator Weizenbier ABV: 5% Είδος: Αφροζύμωτη, αφιλτράριστη, σταρένια Ζυθοποιείο: Nachod Θολή πορτοκαλόχρωμη. Κρεμώδης μεταξένιος αφρός που εξαφανίζεται βαθμιαία, αφήνοντας έντονα δαντελένια σχέδια στο ποτήρι. Εξαίσια αρώματα γαρύφαλλου και ευχάριστες νότες κιτρολέμονου με υποψίες μπανάνας και αχλαδιού κρυμμένες στο παρασκήνιο. Γεμάτη και διακριτή γεύση, με έντονη παρουσία μπαχαρικών, όπου το γαρύφαλλο κυριαρχεί, νότες κανέλλας, δόσεις κιτρολέμονου, κορίανδρου και υπόνοιες πράσινου μήλου, όλα αρμονικά ισορροπημένα. Ευχάριστα τσιμπήματα πικράδας τού χαρακτηριστικού λυκίσκου Saaz στο τέλος. Μέτριο σώμα, απαλή επίμονη επίγευση. Ευκολόπιοτη και ιδιαιτέρως δροσιστική. Βραβεία και διακρίσεις: Δεύτερη καλύτερη Weiss μπίρα στον κόσμο World Beer Awards 2008.

Primator English Pale Ale - Primator English Pale Ale ABV: 5% Είδος: Αφροζύμωτη, Pale Ale. Ζυθοποιείο: Nachod Διαφανής σκούρα κεχριμπαρένια. Αφρός μπεζόλευκος, κρεμώδης με απαλά δαντελένια τελειώματα. Αρώματα με έντονες νότες ανθέων και φρούτων, που συμπλέκονται παιχνιδιάρικα με γλυκιά βύνη και απαλά μυρωδάτα βότανα. Ευγενές μπουκέτο φρούτων στη γεύση, νότες βανίλιας κι απαλή γλυκιά καραμελίζουσα βύνη οδηγούν ξαφνιάζοντας ευχάριστα σε ένα πικάντικο λουλουδάτο τελείωμα, χαρακτηριστικό των αυθεντικών ποικιλιών βρετανικού λυκίσκου που χρησιμοποιούνται. Μέτριο σώμα, απαλή παραμένουσα επίγευση. Ευκολόπιοτη, αρωματική και δροσιστική. Βραβεία και διακρίσεις: Χάλκινο μετάλλιο - The European Beer Star Award 2007.

57

3

58

4 5

Bernard Anniversary Bernard Svatecni Lezak

Bernard Dark Lager Bernard Cerné (Tmavy)

Svijany Dark Princess Svijanska Knezna

ABV: 5% Είδος: Βυθοζύμωτη, απαστερίωτη, μικροφιλτραρισμένη, pilsner Βοημίας Ζυθοποιείο: Bernard

ABV: 5.1% Είδος: Βυθοζύμωτη, απαστερίωτη, μικροφιλτραρισμένη, μαύρη Lager-Dunkel Ζυθοποιείο: Bernard

ABV: 5.2% Είδος: Βυθοζύμωτη, απαστερίωτη, σκουρόχρωμη Lager-Dunkel Ζυθοποιείο: Svijany

Χρυσόξανθη. Αφρός λευκός με τόνους μπεζ, πυκνός αρχικά, υποχωρεί στη συνέχεια, αφήνοντας δαντελένια ίχνη στο ποτήρι. Διακριτά φρέσκα αρώματα λυκίσκου, πεύκου και βοτάνων συμπλέκονται αρμονικά με αρώματα βύνης και νότες ψημένου μπισκότου. Οι αρχικές γλυκές και βυνώδεις νότες στη γεύση δίνουν γρήγορα τη θέση τους σε μια καλοδουλεμένη καθαρή και ζωηρή πικρή γεύση λυκίσκου και βοτάνων, που τελικά κυριαρχεί. Λεπτό σώμα, μακριά ευχάριστη πικρή επίγευση. Μια πραγματικά ανώτερη pilsner προσφερόμενη σε επετειακή έκδοση.

Σκούρα καστανή. Αφρός μπεζιβουάρ, πλούσια πυκνός, κρεμώδης, μεγάλης διάρκειας. Το ευχάριστο αρωματικό καλωσόρισμα από νότες σοκολάτας παραδίδει τη θέση του σε ντελικάτα αρώματα σκούρας καραμέλας και καβουρδισμένης βύνης με μια υποψία καπνιστού ξύλου. Νότες καβουρδισμένης σχεδόν καπνιστής βύνης, σοκολάτας και σκούρας καραμέλας ζευγαρώνουν εξαίσια με την αίσθηση ώριμων φρούτων και σταφίδων, για να καταλήξουν σε ένα απολαυστικό τελείωμα ήπιας πικράδας. Γεμάτη γεύση, λεπτό προς μέτριο σώμα.

Σκούρα καστανή με παιχνιδιάρικες ρουμπινένιες αποχρώσεις. Παχύς κρεμώδης μπεζόλευκος αφρός που διαρκεί. Έντεχνα δουλεμένη σύνθετη γεύση καβουρδισμένης βύνης, καραμέλας βουτύρου, καφέ, νότες μαύρης σοκολάτας και βανίλιας και μια ιδέα πιπεριού που εκπλήσσει ευχάριστα. Εντυπωσιακή βελούδινη υφή στο στόμα, μέτριο σώμα και γλυκόπικρη λεπτή επίγευση.

Βραβεία και διακρίσεις: Πρώτο βραβείο καλύτερης pilsner - SSP 2008.

Βραβεία και διακρίσεις: Kαλύτερη Dark Lager στον κόσμο - WBA 2010.

Βραβεία και διακρίσεις: Καλύτερη μπίρα στην Τσεχία ανεξαρτήτως είδους - SPP 2007, 2009.

%Vol • Απρίλιος 2011

6

7 8

Staropramen Red - Staropramen Granat ABV: 4.8% Είδος: Βυθοζύμωτη, Vienna Lager Ζυθοποιείο: Staropramen Κόκκινη μπίρα με λευκό κρεμώδη αφρό μέτριας διάρκειας. Αρώματα με νότες βανίλιας, καλοψημένου μπισκότου και μυρωδάτης καραμέλας παιχνιδίζουν με αισθαντικές οσμές λουλουδιών. Εύγεστα βυνώδης γεύση, κύματα ευγενούς γλυκιάς καραμέλας, νότες βανίλιας και μια υποψία πικράδας λυκίσκου στο τέλος. Μέτριο σώμα, απαλή επίγευση. Βασισμένη στην παλιά αυθεντική συνταγή του 1884. Απολαυστική και δροσιστική, προκαλεί για επανάληψη.

Hemp Valley Beer

Birell

ABV: 4.5% Είδος: Βυθοζύμωτη, μπίρα ειδικής παρασκευής με βότανα (χρήση εκχυλίσματος ανθέων του φυτού Cannabis Sativa) Ζυθοποιείο: Nova Paka

ABV: 0.49 % max Είδος: Βυθοζύμωτη, μη αλκοολούχος (χαμηλού αλκοόλ) μπίρα. Ζυθοποιείο: Radegast

Χρυσαφένια μπίρα με αφρό λευκό και ζωηρό που παιχνιδίζει έντονα πριν αποσυρθεί. Αρώματα ανθέων δένονται αρμονικά με νότες αρωματικών βοτάνων, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα μοναδικό χαρμάνι φρεσκάδας που συνεπαίρνει τις αισθήσεις. Το εκχύλισμα ανθέων του φυτού Cannabis Sativa που φύεται στα ανέγγιχτα ελβετικά βουνά, το οποίο χρησιμοποιείται για την παρασκευή της ειδικής αυτής μπίρας, ισορροπείται θαυμάσια με νότες γλυκιάς βύνης και ώριμων φρούτων, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη γεύση όλο φρεσκάδα, που τσιμπά σκανδαλιάρικα τη γλώσσα. Ελαφρύ σώμα, ελαφρά γλυκόπικρη επίγευση: μια μπίρα πρόκληση.

Χρυσόξανθη μπίρα, με λευκό απαλό και κρεμώδη αφρό μέτριας διάρκειας. Η έκπληξη ξεκινά στο φίνο άρωμα λυκίσκου Saaz το οποίο ανακατεύεται με φρέσκιες νότες βοτάνων και δημητριακών. Αναπάντεχα ευχάριστος, πικρός χαρακτήρας από βότανα και τον ευγενή λυκίσκο Saaz, ταιριαστή η παρουσία ελαφρώς γλυκίζουσας βύνης και δημητριακών. Ελαφρύ σώμα, απαλή επίγευση. Αποδεικνύει εκπλήσσοντας και τον πιο δύσπιστο ότι μια καλή μπίρα μπορεί να διαθέτει πνεύμα, χωρίς να έχει οινόπνευμα. Βραβεία και διακρίσεις: Καλύτερη μη αλκοολούχος μπίρα 2010 - έκθεση μπίρας PIVEX, χρυσό βραβείο μη αλκοολούχου μπίρας 2008 - World Beer Cup.

Βραβεία και διακρίσεις: Καλύτερη Cannabeer - Cannabusiness 2002.

%Vol • Απρίλιος 2011

59

Που θα τις βρείτε

Horse House

9 10 Radegast Premium

Black Hill

ABV: 5% Είδος: Βυθοζύμωτη, pilsner Μοραβίας Ζυθοποιείο: Radegast

ABV: 5.5% Είδος: Βυθοζύμωτη μπίρα Μοραβίας με 33 καρυκεύματα και βότανα Ζυθοποιείο: Cerna Hora

Διαυγής χρυσαφένια μπίρα, με πάλλευκο μεταξένιο αφρό, που απλώνεται εντυπωσιακά ως αραχνοΰφαντο πέπλο και αποσύρεται σταδιακά αφήνοντας ίχνη φίνας δαντέλας. Ντελικάτα αρώματα γλυκιάς βύνης και δημητριακών παιχνιδίζουν αισθησιακά με πικάντικες νότες λυκίσκου Saaz και βοτάνων, σε θαυμαστή ισορροπία. Οι αρχικές νότες απαλής καραμέλας και γλυκιάς βύνης αντικαθίστανται από πικάντικα σχεδόν πιπεράτα κύματα ευγενούς λυκίσκου Saaz και αρωματικών βοτάνων, τα οποία παρασέρνουν τις αισθήσεις σε ένα στροβίλισμα καθάριας ζωηρής ευχάριστα πικρής γεύσης. Μια pilsner με σύνθετη γεύση, μοναδική για το είδος της, που εντυπωσιάζει με την ισορροπημένη πολυπλοκότητά της. Μέτριο σώμα, μεστή επίγευση. Βραβεία και διακρίσεις: Δεύτερη καλύτερη pilsner στον κόσμο - World Beer Awards 2009.

60

Χαλκόχρωμη μπίρα με εκρού πλούσιο μέτριας διάρκειας που πέφτει χωρίς βιασύνη, αφήνοντας τα ίχνη του στο ποτήρι. Μεθυστικό μπουκέτο αρωμάτων από γαρύφαλλο, ευκάλυπτο, μέντα, βασιλικό και κανέλλα. Πικρίζουσα και περίπλοκη γεύση στην οποία κυριαρχούν η κανέλλα, το κάρδαμο, η πιπερόριζα και το μάραθο. Προτιμήστε τη το χειμώνα. Σερβίρεται στους 10-12 βαθμούς Κελσίου και συνοδεύει πιάτα έθνικ κουζίνας: πειραματιστείτε με spaghetti al pesto, ταμπουλέ, παέγια, γεμιστή γαλοπούλα, spring rolls.

Η πρώτη τσέχικη μπιραρία της Αθήνας. Διακόσμηση που παραπέμπει σε στάβλο, με μεγάλους ξύλινους πάγκους και εξαρτήματα ιππασίας. Τη φρέσκια και απαστερίωτη μπίρα θα σας σερβίρουν οι cow girls της Horse House, ενώ κάθε Πέμπτη μπορείτε να πιείτε όση βαρελίσια μπίρα θέλετε με 15 ευρώ το άτομο. Αυλητών 7, Ψυρρή.

Roquer Μικρή και ζεστή τσέχικη μπιραρία στη Θεσσαλονίκη. Θα σας εντυπωσιάσει η πολυεπίπεδη ξύλινη κατασκευή στο εσωτερικό της. Ροκ μουσική, λιτά εδέσματα, πολύ καλές τιμές και ζεστή ατμόσφαιρα. Ολύμπου 104, Θεσσαλονίκη.

Τυρολίνο Εξειδικευμένη κάβα που εισάγει μπίρες απευθείας από Τσεχία, Πολωνία, Ουγγαρία, Ρωσία και Βουλγαρία. Αμφιπόλεως 17, Κάτω Τούμπα, Θεσσαλονίκη.

Εισαγωγείς και Διανομείς OK Athens Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210-9883.361

Γιώργος Κολιαδήμας Υπεύθυνος επικοινωνίας: Γιάννης Μυλωνάς Τηλ.: 6945-852.983

Moravia Beers Υπεύθυνος επικοινωνίας: Πάρης Γεωργιάδης Τηλ.: 6972-276.334

Cerna Hora Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αλέξανδρος Βογιατζής Τηλ.: 6979-671.520

%Vol • Απρίλιος 2011

beer.gr

Σύντομη ιστορία

Γνωρίζετε ότι…

* Το 1591 κάηκε η τελευταία μάγισσα, η οποία πίστευαν ότι ευθυνόταν για χαλασμένη παρτίδα μπίρας.

της μπίρας “

Η ιστορία της μπίρας χάνεται στο βάθος των αιώνων, μαζί με αυτήν του ανθρώπινου πολιτισμού. Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για την ακριβή μέθοδο που ακολουθούσαν οι αρχαίοι Σουμέριοι προκειμένου να παρασκευάσουν μπίρα με τα μέσα που διέθεταν πριν από έξι χιλιάδες χρόνια, αφού ανέπτυξαν τη σφηνοειδή γραφή αρκετά αργότερα.

“

Από τον Αλέξανδρο Σεϊντάνη

T

ο βέβαιο είναι ωστόσο ότι η μέθοδός τους διέφερε αρκετά από εκείνες που χρησιμοποιούνται στα σύγχρονα ζυθοποιεία. Η παρασκευή μπίρας πιστεύεται ότι ανακαλύφθηκε τυχαία, όταν κάποια ποσότητα κριθαριού παρέμεινε εκτεθειμένη στην υγρασία και ζυμώθηκε από αερομεταφερόμενους μύκητες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας αλκοολούχος πολτός, ο πρόγονος της σημερινής μπίρας. Μετά τη σπουδαία αυτή ανακάλυψη και για πολλούς αιώνες οι πρώτες μπίρες παρασκευάζονταν μόνο από δημητριακά και νερό και, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, ήταν πιο θρεπτικές από το ψωμί και πιο ασφαλείς από το νερό της εποχής. Τα χαρακτηριστικά αυτά την κατέστησαν εξαιρετικά δημοφιλή. Η ευδοκίμηση των δημητριακών σε πιο ψυχρά κλίματα τη βοήθησαν να διαδοθεί ευκολότερα στη Βόρεια Ευρώπη, ενόσω οι μεσογειακοί λαοί καλλιεργούσαν ήδη το αμπέλι και παρήγαγαν κρασί. Ως τα τέλη της πρώτης χιλιετίας μ.Χ. η παρασκευή της μπίρας ήταν αποκλειστικά γυναικεία ενασχόληση· στη συνέχεια όμως πέρασε στα μοναστήρια, αφού αποτέλεσε σημαντικό διατροφικό συ-

%Vol • Απρίλιος 2011

μπλήρωμα των μοναχών κατά τις περιόδους της εξαντλητικής τους νηστείας. Ως τον 15ο αιώνα η συντήρηση της μπίρας γινόταν με πρόσμειξη διάφορων και συχνά επικίνδυνων για την υγεία βοτάνων, ώσπου ανακαλύφθηκε η χρήση του λυκίσκου. Το χαρακτηριστικό άρωμα και η πικρή νότα που προσέδιδε ο λυκίσκος στην μπίρα ισορροπούσαν αρμονικά με τη γλυκιά γεύση της βύνης· έτσι, σύντομα έγινε τόσο δημοφιλής, ώστε μέχρι τον 18ο αιώνα καθιερώθηκε ως το τρίτο θεμελιώδες συστατικό της μπίρας, μετά το κριθάρι και το νερό.

συνέχεια απομονώθηκαν και επέτρεψαν την ελεγχόμενη μετατροπή των σακχάρων σε αλκοόλη και διοξείδιο του άνθρακα. Την ίδια σχεδόν εποχή, ο Carl von Linde εφηύρε την παγομηχανή, η οποία επέτρεπε, διαμέσου της τεχνητής ψύξης, την παρασκευή μπίρας όλους τους μήνες του έτους.

Το 1516 μ.Χ. ο δούκας Γουλιέλμος IV’ της Βαυαρίας καθόρισε νομοθετικά τα τρία αυτά συστατικά με τον περίφημο νόμο περί καθαρότητας της μπίρας, ο οποίος εξακολουθεί να εφαρμόζεται μέχρι και τις ημέρες μας. Ο Reinheitsgebot θεωρείται σήμερα ο παλαιότερος εν ισχύι νόμος περί μπίρας.

Στην Ελλάδα των νεότερων χρόνων την μπίρα έφερε ο Όθωνας (γιος του Λουδοβίκου Ι’ της Βαυαρίας, για τους αρραβώνες του οποίου διεξήχθη στο Μόναχο το πρώτο Oktoberfest, το μεγαλύτερο ετήσιο φεστιβάλ μπίρας έκτοτε μέχρι και τις ημέρες μας). Ένας από τους αυλικούς τού βασιλιά, ο ζυθοποιός Ιωάννης Φιξ, εγκαινίασε στο Κολωνάκι το 1864 το πρώτο ζυθοποιείο, το οποίο μεταφέρθηκε το 1893 στη λεωφόρο Συγγρού, όπου βρίσκεται ως σήμερα. Λόγω κακής διαχείρισης, η ζυθοποιία Φιξ επτώχευσε και τα ηνία ανέλαβε η Αθηναϊκή Ζυθοποιία με τη νεόφερτη τότε Amstel.

Αρκετά αργότερα, τον 19ο αιώνα μ.Χ., σημειώθηκαν οι σημαντικότερες αλλαγές, που είχαν ως αποτέλεσμα την μπίρα που πίνουμε σήμερα. Ο Louis Pasteur ανακάλυψε τους ζυμομύκητες (μαγιά, το τέταρτο θεμελιώδες συστατικό της μπίρας) οι οποίοι στη

Σήμερα λειτουργούν στην Ελλάδα τέσσερις μεγάλες ζυθοποιίες, ενώ μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισαν να ανοίγουν μικροζυθοποιεία, τα οποία παράγουν φρέσκια αφιλτράριστη και απαστερίωτη μπίρα σε μικρές ποσότητες. %

61

Η δυνατότερη

Γνωρίζετε ότι…

* Η μπίρα ήταν

μπίρα του κόσμου γνωστή στους

αρχαίους Έλληνες ως οίνος κριθής.

Από τον Αλέξανδρο Σεϊντάνη

“

Οι περισσότερες μπίρες που κυκλοφορούν σε ολόκληρο τον κόσμο περιέχουν 4% με 6% αλκοόλ κατ’ όγκο (ABV ή %Vol) και, ενώ οι παραδοσιακές μέθοδοι ζυθοποίησης δεν αποδίδουν τη δυνατότητα παρασκευής υψηλόβαθμης σε αλκοόλ μπίρας, μια καλοζυμωμένη μπίρα μπορεί με την τεχνική freeze distillation να επιτύχει εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και πολύ υψηλότερο αλκοολικό βαθμό.

62

“

H

τεχνική αυτή χρησιμοποιείται κυρίως στην παρασκευή μπίρας τύπου eisbock. Κατά τη διαδικασία, η μπίρα καταψύχεται, το νερό που περιέχει παγώνει, στη συνέχεια αφαιρείται και, έτσι, η μπίρα που απομένει περιέχει σημαντικά περισσότερο αλκοόλ. Μια έξαρση χρήσης της τεχνικής αυτής τους τελευταίους μήνες έχει οδηγήσει το αγαπημένο ποτό του άνδρα στα 40+% ABV επίπεδα, όπου παραδοσιακά κυριαρχούν τα σκληρά ποτά, όπως τζιν, ρούμι, ουίσκι και βότκα, δημιουργώντας έτσι μια νέα γενιά μπίρας. Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα η δυνατότερη μπίρα του κόσμου ήταν στα 27%, αλλά η πρόσφατη διαμάχη μεταξύ της σκοτζέσικης BrewDog και της γερμανικής Schorschbräu για το ρεκόρ δυνατότερης μπίρας ανέβασε εντυπωσιακά τον πήχη σε νέα ύψη. Ας δούμε όμως συνοπτικά το ιστορικό της αναμέτρησης: •2007: Το ρεκόρ δυνατότερης μπίρας κρατά η αμερικανική Samuel Adams Utopias της Boston Brewing Company, με 27% αλκοόλ.

• Φεβρουάριος 2009: Το ρεκόρ αποσπά από τους Αμερικανούς η γερμανική Schorschbräu με την IceBock, στα 31% αλκοόλ.

• Νοέμβριος 2009: Η σκοτσέζικη BrewDog κυκλοφορεί την Tactical Nuclear Penguin με 32% αλκοόλ και κλέβει το ρεκόρ από την Schorschbräu.

• Δεκέμβριος 2009: Η απάντηση της Schorschbräu ήταν άμεση: κυκλοφορεί νέα μπίρα με 40% αλκοόλ, παίρνοντας πίσω το ρεκόρ και τον ενθουσιασμό των Σκοτσέζων.

• Φεβρουάριος 2010: Η BrewDog δεν μένει άπραγη. Κυκλοφορεί τη Sink the Bismarck! (όνομα εμπνευσμένο από το σχετικό πρωθυπουργικό διάταγμα του Winston Churchill του 1941) με 41% και ξαναφέρνει το ρεκόρ στα βρετανικά εδάφη. Παράλληλα, δημοσιεύει ένα χιουμοριστικά προκλητικό βίντεο, όπου εμφανίζονται οι ιδιοκτήτες της BrewDog ντυμένοι ναύτες να βυθίζουν το γερμανικό πολεμικό πλοίο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.

• Μάιος 2010: Το γερμανικό ζυθοποιείο κυκλοφορεί τη Schorschbock με 43% αλκοόλ και δημοσιεύει σχετική ανακοίνωση στην ιστοσελίδα τους «επειδή οι Γερμανοί δεν ντύνονται σαν γυναίκες», αναφερόμενοι δηκτικά στην παραδοσιακή σκοτσέζικη φούστα.

• Ιούλιος 2010: Οι Σκοτσέζοι δίνουν το τελειωτικό χτύπημα στους Γερμα-

νούς, κυκλοφορώντας την End of History με 55% αλκοόλ, καταρρίπτοντας αυτή τη φορά δύο ρεκόρ ταυτόχρονα: της δυνατότερης και της ακριβότερης μπίρας του κόσμου. Η End of History κυκλοφόρησε σε μόνο δώδεκα φιάλες, οι οποίες ήταν τοποθετημένες μέσα σε ταριχευμένα ζώα. Τον Αύγουστο του 2010 η ολλανδική Koelschip τραβά τα φώτα της δημοσιότητας, με τη Start the Future, στα 60% αλκοόλ. Σύντομα όμως ο ζυθοποιός παραδέχεται ότι το παρασκεύασμά του είναι ουσιαστικά μείγμα μπίρας με απόσταγμα. Παρότι και το απόσταγμα είχε παραχθεί από μπίρα και οι πρώτες ύλες ήταν πάντα βύνη, λυκίσκος και μαγιά, το αποτέλεσμα ωστόσο προήλθε με τη βοήθεια της απόσταξης και όχι της ζύμωσης· έτσι η Start the Future δεν μπορεί κυριολεκτικά να ονομάζεται μπίρα. Για όσους παραπλανήθηκαν λοιπόν από τα δημοσιεύματα που κατέκλυσαν τον τύπο, ξεκαθαρίζουμε ότι το ρεκόρ της δυνατότερης μπίρας του κόσμου παραμένει στην End of History της BrewDog, με 55% αλκοόλ. Προς το παρόν, τουλάχιστον. % %Vol • Απρίλιος 2011

ΒΙΟλογικέψου

H Συλλογή Μωραΐτη είναι ένα πολύ ενδιαφέρον κρασί με λαμπερό αχνοκίτρινο χρώμα και ζωηρές πρασινωπές ανταύγειες.

Συλλογή

Μωραΐτη “

Η Συλλογή Μωραΐτη αποτελεί μια δυναμική υπόσχεση που φέρει κυκλαδική καταγωγή και είναι προϊόν προσεγμένης βιολογικής καλλιέργειας. Πρόκειται για έναν λευκό ξηρό τοπικό οίνο των Κυκλάδων, ένα προσεγμένο οινικό πόνημα, το οποίο αντανακλά τη μακρόχρονη εμπειρία στα αμπέλια και στα κρασιά της Πάρου, ένα κερδισμένο στοίχημα από τον οινοποιό, φυλαγμένο με πολύ μεράκι στη φιάλη.

64

“

T

ο νησί της Πάρου εκτός από τον κοσμοπολιτισμό και την φροντισμένη αρχιτεκτονική, την φυσική ομορφιά και τους ανοιχτόκαρδους ανθρώπους είναι ιδανικός τόπος για την εφαρμογή των πρακτικών τής βιολογικής γεωργίας, καθώς οι γενικότερες κλιματολογικές συνθήκες και το μικροκλίμα του νησιού ευνοούν τη βιολογική

καλλιέργεια του αμπελιού. Ο χειμώνας είναι σχετικά ήπιος, με κανονικές για την εποχή θερμοκρασίες, ισχυρούς βοριάδες και αρκετά χαμηλά επίπεδα βροχόπτωσης. Το καλοκαίρι, τα δυνατά μελτέμια του Αιγαίου και η αυξημένη νυχτερινή υγρασία χαρίζουν στα αμπέλια ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης και ωρίμανσης των σταφυλιών, ενώ τα προστατεύουν από διάφορες ασθέ-

νειες. Σ’ αυτό το χαρισματικό νησί του Αιγαίου βρίσκεται ο ιδιόκτητος αμπελώνας του Οινοποιείου Μωραΐτη, με τις ποικιλίες Μαλαγουζιά και Ασύρτικο, που καλλιεργούνται πάντα με τη φροντίδα και την επίβλεψη του ιδίου του Μανώλη Μωραΐτη. Ο αμπελώνας με το αμμοαργιλώδες έδαφος είναι ενταγμένος σε πρόγραμμα βιολογικής καλλιέργειας από το 1997 και ελέγ%Vol • Απρίλιος 2011

Ποικιλιακή σύνθεση: Μαλαγουζιά 50% Ασύρτικο 50%. Τρύγος: 1-12 Αυγούστου. Μικρές αποδόσεις που δεν ξεπερνούν τα 600 kg/στρ. Οινοποίηση: Προζυμωτική κρυοεκχύλιση και αλκοολική ζύμωση στους 16°C. Συνοδεύει: Ψάρια, θαλασσινά, οστρακοειδή, ζυμαρικά και σαλάτες. Σερβίρεται: Δροσερό στους 8-10° C.

χεται από το πιστοποιητικό οργανισμό ΔΗΩ, εκτός από το άγρυπνο βλέμμα του οινοποιού..

H Συλλογή Μωραΐτη είναι ένα πολύ ενδιαφέρον κρασί, με λαμπερό αχνοκίτρινο χρώμα και ζωηρές πρασινωπές ανταύγειες. Στη μύτη σε γοητεύει με τον ανθικό του χαρακτήρα, τα εσπεριδοειδή και κυρίως το γκρέιπφρουτ, καθώς και τις νότες δροσιάς που αφήνει. Στο στόμα είναι αρμονικό, ορυκτώδες, με μια δροσιστική οξύτητα και κλείνει με μακρά αρωματική επίγευση. %Vol • Απρίλιος 2011

tequila

σομπρέρο, ραστώνη και

caballito Από τη Μαριάννα Αντωνακάκη

“

Όταν οι Μεξικανοί άρχισαν να συσπειρώνονται, τα πρώτα χρόνια στις ΗΠΑ, μόνο κόκκινο χαλί δεν βρήκαν στρωμένο. Ωστόσο, μια φράση φαίνεται να εξηγεί πώς το φρόνημα τηρήθηκε υψηλό και πόσο όλη η ηθογραφία τους ήταν ποτισμένη με άφθονη τεκίλα: «Αν η ζωή είναι ξινή και θυμίζει άγουρο λεμόνι, αν νιώθεις την άλμη από τον ιδρώτα στο μέτωπό σου, ο Θεός σού στέλνει μήνυμα για ένα σφηνάκι ευλογημένη τεκίλα».

Το δάκρυ της Αγαύης Η τεκίλα σαν όνομα είναι ντίβα. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια ακόμη ονομασία προέλευσης. Φυσικά, αφού στο απόσταγμα αυτό η

66

“

A

υτή τη φορά να πιάσουμε το κουβάρι από την αρχή. Από την πληροφορία. Επιτυχώς για την ίδια την τεκίλα, γύρω της έχει υφανθεί ένα τεράστιο απαστράπτον μάρκετινγκ, που την έχει καθιερώσει ένθεν κι ένθεν ως ένα ποτό μοδάτο, must, συνυφασμένο με τo σφηνάκι κέρασμα στα μπαρ, το σφύριγμα του έαρος, την ξέφρενη διασκέδαση. Η τεκίλα ωστόσο είναι μια σκαμπρόζα ιδιοφυΐα, η οποία κατάφερε να μετασχηματίσει σε ιδεολογία την τεμπελιά και τη νωχέλεια που έχει ραμμένη στην ούγια της ως βέρα Μεξικάνα. Φλογερή πάντα· κι αυτό σπεύδω να το προσθέσω. Σαρωτική εμπορικά, κι αυτό, ακόμη κι αν δεν το βάλω επί χάρτου, είναι γνωστό σε όλους.

σκούφια του κρατά από την ομώνυμη περιοχή στο Κεντρικό Μεξικό. Εκεί φύεται ο Μπλε Αθάνατος. Ένας εκπρόσωπος της ποικιλίας των Tequilian Weber Azur, μοιάζει με κακτοειδές, αλλά είναι αριστοκράτης, σπάνιος με μάλλον ανθρωποκεντρική στόφα και ιστορία βαθιά χαραγμένη. Συχνά τον ακούτε ως Μπλε Αγαύη: είναι το ένα και το αυτό. Είτε στην αρσενική του προσφώνηση ως Αθάνατος είτε στη θηλυκή ως Αγαύη, έχει γνήσια μεξικανική υπηκοότητα και όλα τα χούγια των ομοεθνών του. Αγαπά τον ήλιο, τη ραστώνη και τη σιέστα. Θέλει υπομονή και καρτερικότητα. Φτιάχνει δεμένες οικογένειες. Ιδού η ανάλυση των αναγωγών. Η Γκουανταλαχάρα, στην οποία φύεται η Μπλε Αγαύη, δεν θυμίζει έρημο όπως την έχουν φτιάξει στο μυαλό μας οι χολιγουντιανές παρεμβολές. Στην Γκουανταλαχάρα συντελείται το πρώτο μπλεντάρισμα. Ιδεολογικό, κοινωνιολογικό, χαρμάνι αντιθέσεων, που μεταφράζεται σε συνταγή όταν φτάνει στα χέρια τού αποσταγματοποιού. Η Αγαύη, σαν

τυπική Λατίνα μάνα, μαζεύει γύρω τα παιδιά της. Για να τα ελέγχει, για να τα προστατεύει, για να είναι σίγουρη πως θα της μοιάσουν ό,τι κι αν γίνει. Το μεγάλο φυτό ρίχνει σπόρια στη γη και –εκεί– λίγα εκατοστά πιο δίπλα, αναπτύσσονται τα μικρά του. Από μακριά είναι σαν να βλέπεις οικογένειες και –έτσι όπως το φως ευνοεί στο ημερήσιο ηλιοστάσιό του κάποιες με πιο επιβλητική σκιά από κάποιες άλλες– είναι σαν να βλέπεις φατρίες δυνατών κι αδυνάτων. Η Μπλε Αγαύη είναι τιμητής της σιέστας και της νωχέλειας. Πράγματι, αφού χρειάζονται από δώδεκα έως δεκαπέντε χρόνια για να καρποφορήσει και να τρυγηθεί η καρδιά της. Βέβαια, αποζημιώνει σε ποσότητα. Όταν προσφέρει, είναι γενναιόδωρη, λες και πρόκειται –σύμφωνα με τις ντόπιες δοξασίες– για σπονδή στους Αζτέκους. Η καρδιά είναι πληθωρική· αφού γίνει ο τρύγος κόβεται με τρόπο στα δύο και μεταφέρεται στο αποστακτήριο αυθημερόν. Βράζει για μια-δύο μέρες σε ατμόφουρνο. Μετά ξεκουράζεται

%Vol • Απρίλιος 2011

tequila

λίγο, τεμαχίζεται εκ νέου και ψύχεται επί είκοσι τέσσερις ώρες. Στο επόμενο στάδιο, τα κομμάτια περνούν από πίεση. Από την τελευταία αυτή διαδικασία προκύπτει ένας πρώτος πολτός, ονόματι νερό μελιού. Στην επόμενη φάση ο πολτός αφήνεται, σε συνθήκες που ευνοούν τη ζύμωση, να ζυμωθεί μέσα σε μεγάλα βαρέλια. Αμέσως μετά έπεται διπλή απόσταξη.

Μύθοι, θρύλοι και θεοί Οι θεοί –λέει ο μύθος– μάλωναν αν έπρεπε να δώσουν στους θνητούς ένα ποτό με ωραία γεύση ή κάποιο με καταστρεπτικές συνέπειες. Διαφωνούσαν και, πάνω στη λεκτική διαμάχη, ένας κεραυνός χτύπησε έναν Μπλε Αθάνατο κι έκανε τον χυμό του να βράσει, γεννώντας έτσι την τεκίλα κι αφήνοντας στην ευθύνη των ανθρώπων τις καταστρεπτικές προεκτάσεις τής απόλαυσης. Η ιστορία επιπροσθέτως κάνει μνεία για την απόλαυση του πολτού της Μπλε Αγαύης από τους Αζτέκους και μάλιστα στα ανώτερα στρώματα της πολιτειακής και της θρησκευτικής ιεραρχίας. Ο πολτός αυτός αναφέρεται ως Pulque. Ένα από τα λίγα θετικά επακόλουθα της αποικιοκρατίας ήταν αυτό που ευνόησε την τεκίλα να ξεφύγει από το άσημο παρελθόν της και να περάσει στη διασημότητα, όταν οι Ισπανοί θαλασσοπόροι μετέφεραν την τέχνη τής απόσταξης στο Μεξικό. Κατά τον μύθο πάντα, κάποιος Δον Πέδρο Τάλιε απέσταξε το πρώτο ποτό και το εμφιάλωσε το έτος 1600.

Τεκίλα η αγαπημένη... Πώς τα πέτυχε έτσι είναι να απορεί κανείς... Όταν σε ένα μπαρ ζητάς σφηνάκι, χωρίς άλλες διευκρινήσεις, έρχεται υπέρλαμπρη η τεκίλα. Κίτρινη, με φετάκια πορτοκαλιού από δίπλα, λευκή με λεμόνι κι αλάτι. Η τεκίλα έχει συντροφεύσει γενιές και γενιές στο nightlife. Είναι το καλωσόρισμα του μπάρμαν και μια από τις νούμερο ένα επιλογές, όταν μιλάμε για ξέφρενη διασκέδαση. Στο σέικερ φιγουράρει ως mix n’ match βεντέτα και πάνω της ως βάση έχουν χτιστεί ουκ ολίγα κλασικά μα και mainstream κοκτέιλ.

%Vol • Απρίλιος 2011

Πες μου την ηλικία σου να σου πω ποια τεκίλα είσαι...

• Blanco, Plata ή Silver: Είναι η τεκίλα που εμφιαλώνεται σχεδόν αμέσως μετά την απόσταξη. Διατηρεί πάντα τη χαρακτηριστική γεύση τής Αγαύης· όπως την έχει καθορίσει μαζί με το προσωπικό στιλ το κάθε αποστακτήριο. Βοτανική και πικάντικη, πρωτογενής στην παλέτα και, ανάλογα με τη μαεστρία του master distiller, φινετσάτη και κομψή.

• Reposado: Είναι ετούτες που ξεκουράζονται μια στάλα προτού μπουν στο μπουκάλι, για διάστημα κάποιων μηνών, ποτέ όμως πάνω από έτος. Η όψη τους θυμίζει ανοιχτό και φωτεινό χρυσό, ενώ στα οργανοληπτικά τους στοιχεία αρχίζει να διακρίνεται μια κάποια πολυπλοκότητα.

• Anejo: Εδώ αρχίζει ο δρόμος της παλαίωσης. Με ελάχιστο διάστημα ενός χρόνου και ανάλογα με το στιλ του αποστακτηρίου, λίγο πάνω από δεκαετία, η τεκίλα παλαιώνεται και αποκτά σαγηνευτική πολυπλοκότητα μέσα στο βαρέλι. Μαλακότητα, στρογγυλάδα, βελούδινος χαρακτήρας, νότες ξύλου, ξηρών καρπών και καβουρδισμένων στοιχείων είναι μερικές από τις αισθήσεις στις οποίες παραδίνεσαι όταν απολαμβάνεις μια ώριμη τεκίλα.

Στο Μεξικό...

γεύματά τους, Οι πέντε πολιτείες οι ράθυμοι όπου φύεται η Μπλε μα καλοζωιστές Αγαύη: Michoacan, Μεξικανοί απολαμβάNayanit, Guanajuato, νουν μαζί Tamaulipas, Jalisco. εκ περιτροπής σφηνάκια τεκίλας με ντόπια δροσερή μπίρα. Κι όποιος Δυτικός αντέξει!

Στη γλώσσα του jimador... Κάθε μαμά Μπλε Αγαύη έχει γύρω της μέχρι κι επτά μικρά. Η κυοφορία των σπόρων που πέφτουν και γεννιούνται τα μωρά Αγαύης γίνεται τα πρώτα τρία χρόνια. Μετά, η μαμά Αγαύη κάνει μια non stop siesta: στα τρία χρόνια ζωής της, η νεαρή Αγαύη λέγεται orange, ενώ penca λέγονται τα φύλλα της. Ο τρύγος πραγματοποιείται όλο τον χρόνο. Στα διαφορετικά terroir, τα μόνα που αλλάζουν είναι η περιεκτικότητα και η δυναμική σακχάρων στον καρπό, όχι η γεύση. Ο κυρίως καρπός τής Μπλε Αγαύης παύει να μεγαλώνει στην επταετία και μοιάζει με ανανά. Το 1997 έριξε χιόνι και χαλάζι και το κρύο κατέστρεψε το φυτό που σε κανονικές συνθήκες ζει εκατό χρόνια.

Chiote λέγεται το κλαδί του οποίου η εμφάνιση σηματοδοτεί ότι ο καρπός είναι έτοιμος να κοπεί. %

Η τεκίλα είναι bandera. Σημαία τους, καμάρι και τιμή τους, όνομα και πράγμα. Η ιεροτελεστία είναι η εξής: περνά το πρώτο σφηνάκι –που, σημειωτέον, είναι ένα ψιλόλιγνο ποτήρι σαν τα παραδοσιακά των καφενέδων για το ούζο, μα κάπως μικρότερο– γεμάτο χυμό lime. Έπεται το δεύτερο με διάφανη τεκίλα. Τέλος, το τρίτο έχει τοματοχυμό. Πράσινο, λευκό και κόκκινο, τα χρώματα της μεξικανικής σημαίας. Στα παραδοσιακά

67

in the mix

Comme il Faut

40ml Tequila 1800 Reposado 20ml φρέσκος χυμός λεμονιού 20ml σιρόπι Raspberry 1κ. γλ. ιβίσκος αποξηραμένος Εκτέλεση Χτυπήστε όλα τα υλικά με αρκετό πάγο στο σέικερ για 20-25 δευτερόλεπτα. Σουρώστε δύο φορές σε ποτήρι flut (σαμπάνιας).

Whisper Κοκτέιλ: Χρήστος Χουσέας Φωτογραφίες: Γιάννης Κελεμένης

Spring shake Η άνοιξη αριβάρει και παίρνει φωτιά το σέικερ. Λίγο η επικαιρότητα, λίγο η ανάγκη για εξωστρέφεια και, με το που ο Κέλσιος ανηφορίζει, όλοι έλκονται από τις νύχτες που γλυκαίνουν και υπόσχονται το επικείμενο καλοκαίρι. Κοκτέιλ ευφάνταστα, σιρόπια, φινετάτα mix, ψαγμένα αποστάγματα, ολόφρεσκα και ζουμερά φρούτα σε συνταγές ονειρικές. Η τεκίλα είναι το νούμερο ένα απόσταγμα στις εαρινές προτιμήσεις. Ο Χρήστος Χουσέας, από τους πιο έμπειρους και πιονιέρους bartender, αποδομεί τις αρετές του αποστάγματος της Μπλε Αγαύης,

68

“

“

Τα κοκτέιλ της άνοιξης

υπερτονίζοντας την κομψότητα από τη μία και την επιβλητικότητα από την άλλη, σε δύο συνταγές, εμπνευσμένες από το τι γοητεύει το ανδρικό και το γυναικείο κοινό, αντίστοιχα. Ο Χρήστος Χουσέας σερβίρει ιδέες, concept και κοσμοπολιτισμό μέσα από το σέικέρ του, στο 42 BAR, Κολοκοτρώνη 3, Αίθριο, στην Αθήνα. Ένας urban bohemian χώρος, ο οποίος μόλις μερικές μέρες μετά το opening έχει γίνει το νέο hot spot της ποιοτικής διασκέδασης, με εξτραβαγκάντσες μόνο στα concept κι όχι στις τιμές.

45ml Tequila Maracane Plata 30ml Frangelico 8ml Bunnahabhain 18YO (Single Islay Malt Scotch Whiskey) Εκτέλεση Ανακατέψτε όλα τα υλικά σε mixing glass με πολύ πάγο και σουρώστε σε παγωμένο old fashioned ποτήρι με φρέσκο πάγο. Διακοσμήστε με μια φλούδα λεμονιού, αφού απελευθερώσετε τα έλαιά της στο χείλος του ποτηριού.

%Vol • Απρίλιος 2011

IMPORT / EXPORT οδός Παναγίας Τήνου, θέση Μαγούλα 193 00 Ασπρόπυργος Αττικής T 210 5695141-2 F 210 5696405 E sales@kondor.gr

σικελία

Μεγάλη...

«Μαφία» Από τον sommelier Νίκο Γιαννόπουλο

70

%Vol • Απρίλιος 2011

σικελία

“

Οι ντόπιοι συνηθίζουν να λένε με τη δέουσα προφορά τού Νότου «nelle botti piccine ci sta il vino buono», εννοώντας πως στα μικρά βαρέλια βρίσκεις το καλό κρασί ή, σε ελεύθερη μα κλασική απόδοση, oυκ εν τω πολλώ το ευ. Ακόμη κι αν θες να διαφωνήσεις, τολμάς με Σικελό απέναντί σου;

%Vol • Απρίλιος 2011

“

T

ο σικελιάνικο κρασί περικλείει την πεμπτουσία είκοσι πολιτισμών. Ωστόσο, στο νησί υπήρχαν αμπέλια πολύ προτού φτάσουν εκεί οι Έλληνες. Το κρασί που παραγόταν εκείνη την εποχή ήταν το κατ’ εξοχήν ιταλικό. Οι Έλληνες μετέφεραν την τεχνογνωσία τους μαζί με την πείρα και η πρώτη καταγεγραμμένη προσφορά τους ήταν αυτή του κλαδέματος. Τα αμπέλια αυτά σε ανάπτυξη ονομάζονταν alberello, που σημαίνει θάμνος. Τα συναντούμε ακόμα και σήμερα στις ξηρότερες περιοχές ή σε περιοχές με ισχυρούς ανέμους. Μετά την έβδομη δεκαετία των Ελλήνων στο νησί εμφανίστηκαν οι εισερχόμενες οινικές ποικιλίες, όπως επίσης και οι νέες τεχνικές στην οινοποίηση. Η παραγωγή έγινε εντονότερη και ποιοτικότερη τη ρωμαϊκή περίοδο, όπου άρχισαν και οι μεγαλύτερες σε ποσότητα εξαγωγές στη Γαλατία και στις πιο δυτικές κτίσεις. Περνώντας στη χριστιανική περίοδο και ακο-

λούθως στη σύντομη βυζαντινή, η εξουσία των δύο τρίτων του νησιού περιήλθε στην εκκλησία, η οποία κατέβαλε πολλές προσπάθειες για τη διάδοση των μέχρι τότε καινοτομιών και την πρόοδο της αμπελοκαλλιέργειας. Οι Άραβες, οι οποίοι πέρασαν και αυτοί από το νησί, συνήθιζαν να καλλιεργούν τα σταφύλια για τροφή παρά για κρασί· έτσι τα αφυδάτωναν στον ήλιο και αυτά που περίσσευαν προς οινοποίηση δεν ξεπερνούσαν το 5% της συνολικής παραγωγής. Υπό την κατοχή των Νορμανδών, η παραγωγή ποιοτικού οίνου επανήλθε, όπως και οι αυξημένες εξαγωγές στους Αραγώνους (1288-1512), το ενδιαφέρον και η ζήτηση των οποίων έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στη γρήγορη αποκατάσταση του σικελιάνικου αμπελώνα μα περισσότερο στην οικονομική ευημερία του νησιού. Το κρασί αυτό πλέον περιείχε πολύ αλκοόλ. Η νέα συνήθεια των παρα-

Το σικελιάνικο κρασί περικλείει την πεμπτουσία είκοσι πολιτισμών

γωγών ήταν η μείξη διάφορων σταφυλιών από διαφορετικές περιοχές. Στο Castellamare, στο Castelvetrano και στο Alcamo, στα δυτικά του νησιού, στην Avola και στη Vittoria, στα ανατολικά, παραγόταν το μέχρι τότε διασημότερο κρασί της Σικελίας. Το 1773 η φήμη πέρασε στο γλυκό κρασί Marsala. Ο δούκας της Σαλαπαρούτα εμφιάλωσε εκείνη τη χρονιά το Marsala του, το οποίο έμελλε μέχρι σήμερα να είναι το πρώτο κρασί στη θύμησή μας όταν σκεφτόμαστε τη Σικελία. Η φυλλοξήρα δεν ξέχασε τη Σικελία· όμως οι αμπελώνες αντικαταστάθηκαν με πολλή φροντίδα στις αρχές του 1950. Και επειδή ουδέν κακό αμιγές καλού, νέες μεγάλες αλλαγές εμφανίστηκαν. Η πρώτη και σημαντικότερη ήταν η επίτευξη μείωσης του ποσοστού αλκοόλ, η όποια επετεύχθη με τη μηχανοποιημένη εσοδεία, την παρατήρηση και τον έλεγχο της προόδου και της ωρίμανσης του σταφυλιού στο αμπέλι. Η δεύτερη

71

σικελία

Το κρασί της Σικελίας στο μικροσκόπιο Λευκά • Catarratto: Ανερχόμενη ποικιλία που απαντάται στην περιοχή του Τrapani. Στην υπόλοιπη Σικελία, όπου εμφανίζεται, αναμειγνύεται με άλλες ποικιλίες.

• Grecanico: Ελληνική μη προσδιορισμένη ποικιλία, καλλιεργείται σε όλο το νησί, αλλά τα ποιοτικότερα δείγματα προέρχονται από το Trapani στο δυτικότερο σημείο του νησιού. Οι κοντοί θάμνοι προστατεύονται από τους ισχυρούς ανέμους.

• Grillo: Κατέβηκε από την Puglia τo 1897 με την ερήμωση των αμπελώνων από τη φυλλοξήρα. Παράγει σήμερα οίνους έντονα αλκοολικούς, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής γίνεται οίνος Marsala.

• Inzolia-Ansonica: Επίσης μη προσδιορισμένη ελληνική ποικιλία. Συναντάται στη δυτική πλευρά του νησιού και παράγει φρέσκα καλοδομημένα κρασιά.

• Malvasia di Lipari: Το έφεραν οι Έλληνες τον πέμπτο αιώνα στο νησί της Salina και μέχρι σήμερα παράγει γλυκούς οίνους με την τεχνική τής αφυδάτωσης στον ήλιο. Εμφιαλώνεται με το ίδιο όνομα.

• Moscato Bianco: Μια από τις αρχαιότερες μεσογειακές ποικιλίες, σήμερα οινοποιείται και δίνει αμφότερα τα DOC Moscato di Noto και DOC Moscato di Siracusa, τα οποία είναι πολύ μικρής παραγωγής.

• Moscato di Alessandria-Zibibbo: Μεταφέρθηκε με τους Ρωμαίους από την Αίγυπτο, όπου είναι η καταγωγή του, και το βρίσκουμε μόνο στο νησί της Pantelleria, όπου και παράγεται το Passito, ένα μικρής παραγωγής διεθνούς φήμης γλυκό κρασί από αφυδατωμένα σταφύλια.

Marsala Εμπορικό δημιούργημα του John Woodhouse (1773), Άγγλου εμπόρου κρασιών Madeira και Port, ο οποίος, δοκιμάζοντας το κρασί Marsala, βρήκε πολλές ομοιότητες με αυτό που μέχρι τότε εμπορευόταν (Port). Ανέλαβε το ρίσκο και αγόρασε μια τεράστια ποσότητα κρασιού, την οποία μετέφερε στην παγκόσμια τότε αγορά, αφού πρώτα είχε ενισχύσει το κρασί με αλκοόλ όπως το Port, προκειμένου να αντεπεξέλθει στο μακρύ ταξίδι. Η φήμη δεν άργησε να διαδοθεί και, έτσι, το 1880 ο Pellegrino ήταν ο πιο διάσημος παραγωγός της εποχής. Το DOC του 1963 ήλεγχε ακόμα περισσότερο την ποιότητα του Marsala, το οποίο μπορούσε να εμφιαλώνεται ως ξηρό, ως ημίξηρο και ως γλυκό από τις ποικιλίες Grillo, Catarratto και Inzolia.

ήταν η καταπολέμηση των πρόωρα οξειδωμένων κρασιών, ενώ η τρίτη, η αρχή παραγωγής μονοποικιλιακών κρασιών αλλά και κρασιών αποκλειστικά από μία περιοχή. Στο πέρασμα της δεκαετίας 1972-1982 νέες τεχνολογίες εμφανίστηκαν στο νησί· πιο ευνοημένα από αυτές υπήρξαν τα λευκά κρασιά, τα οποία εμφιαλώνονταν χωρίς οξείδωση και με πιο ταιριαστή γι’ αυτά οξύτητα. Φτάνοντας στη δεκαετία του ’90 η πίεση της παγκόσμιας αγοράς κρασιού ανάγκασε τη Σικελία να αποφασίσει αν η θέση που της αξίζει είναι της ποσότητας ή της ποιότητας. Το δίλημμα είχε ως αποτέλεσμα να επενδυθούν πολλά χρήματα στη σικελιάνικη οινική βιομηχανία και η Σικελία να παράγει σήμερα το 17% της ετήσιας παραγωγής της Ιταλίας, από το οποίο το 15% προέρχεται από βιοδυναμική καλλιέργεια. Το 70% είναι λευκοί οίνοι, πιο συχνά μονοποικιλιακοί, σε σχέση με τους ερυθρούς, οι οποίοι περισσότερο αναμειγνύονται με διεθνείς ποικιλίες. Σύμφωνα με τον οδηγό Gambero Rosso του 2005, διανύουμε τη χρυσή εποχή για το σικελιάνικο κρασί. Δεκαεννέα DOC υπάρχουν στο νησί και τα περισσότερα βρίσκονται στην περιοχή Val di Mazara, στα δυτικά. Στο νοτιοανατολικό κομμάτι συναντούμε πιο ποιοτικούς παραγωγούς να οινοποιούν το Frappato di Vittoria και το Nero d’Avola. Τα νησιά Pantelleria, Lipari και Salina ανήκουν στη Σικελία και παράγουν εξίσου και –σε μερικές περιπτώσεις– περισσότερο ποιοτικά γλυκά κρασιά. %

Ερυθρά • Frappato (di Vittoria): Με πρώτη καταγραφή τον 17ο αιώνα, παράγει σήμερα το Cerasuolo di Vittoria. Perricone-Pignatello, γνωστό με αμφότερα τα ονόματα στο Palermo και στο Trapani. Συνηθίζεται να αναμειγνύεται με Nero d’Avola για να αποκτήσει καλύτερη δομή.

• Nerello Cappuccio-Mantellato: Ελληνική μη προσδιορισμένη ποικιλία, η οποία καλλιεργείται στην περιοχή της Messina. Το βρίσκουμε επίσης στην περιοχή της Reggio Calabria και της Catanzaro και συχνά οινοποιείται μαζί με Nerello Mascalese, προκειμένου να γίνει οίνος μακράς παλαίωσης.

• Nerello Mascalese: Καμία ομοιότητα δεν έχει με το Nerello Cappuccio -Mantellato. Εμφανίστηκε στους πρόποδες της Έτνας και στην περιοχή της Mascali τα τελευταία τετρακόσια χρόνια.

• Nero d’Avola-Calabrese: Καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη έκταση των αμπελώνων με ερυθρά σταφύλια στη Σικελία, οινοποιείται μόνο του αλλά αναμειγνύεται και με Cabernet Sauvignon.

72

%Vol • Απρίλιος 2011

ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το 1952 χρονολογείται ο πρώτος έπαινος για την ποιότητα των κρασιών της οικογένεια Δουλουφάκη που λαμβάνει μέρος στην 17η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης . Στην ΔΕΤΡΟΠ του 2011 το οινοποιείο απέσπασε 6 χρυσά και δυο αργυρά μετάλλια και ένα ειδικό βραβείο. Η οικογενειακή οινική παράδοση συνεχίζεται από τον Νίκο Δουλουφάκη, ο οποίος μετά τις σπουδές οινολογίας στo Piemonte της Ιταλίας, επέστεψε στην Κρήτη. Ασχολήθηκε με την αναδιάρθρωση των οικογενειακών αμπελώνων και με τον εκσυγχρονισμό του οινοποιείου. Από το έτος 2003 και μετά το οινοποιείο αποσπά πολλά και πολύ σημαντικά βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς γευσιγνωσίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό που αποτελούν δικαίωση αλλά και ευθύνη για καλύτερη συνέχεια.

ΑΜΠΕΛΩΝΕΣ- ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ Το οινοποιείο βρίσκεται στις Δαφνές Ηρακλείου Κρήτης. Η περιοχή έχει πλούσια αμπελοοινική παράδοση και ιστορία, και έχει καθοριστεί ως ζώνη ονομασίας προελεύσεως ανωτέρας ποιότητας. Εδώ παράγεται ο ερυθρός οίνος ΟΠΑΠ Δαφνές από την ποικιλία Λιάτικο. Οι ιδιόκτητοι αμπελώνες βρίσκονται σε υψόμετρο 350 μέτρων σε πλαγιές λόφων με αργυλοπηλώδη σύσταση εδαφών και είναι έκτασης 60 στρεμμάτων. Έχουν φυτευτεί γηγενείς ποικιλίες όπως το λιάτικο, κοτσιφάλι, βηλάνα, βιδιανό αλλά και διεθνείς. Από τις αρχές του 2000 οι αμπελώνες έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Βιολογικής Γεωργίας με εποπτεύοντα οργανισμό την ΔΗΩ και τα προϊόντα φέρουν το σήμα “Προϊόν Βιολογικής Γεωργίας”. Το οινοποιείο διαθέτει σύγχρονα μηχανήματα οινοποιίας. Στην κάβα υπάρχουν περίπου 250 καινούργια δρύινα βαρέλια όπου παλαιώνουν τα ερυθρά κρασιά στην κατάλληλη θερμοκρασία.

ΔΟΥΛΟΥΦΑΚΗΣ T.Θ. Ε6, Τ.Κ. 70011 Δάφνες, Κρήτη, Ελλάδα Tηλ: 2810792017, Fax: 2810792260

e-mail: wines@cretanwines.gr w w w. c r e t a n w i n e s . g r

βιοδυναμική

άμπρα

κατάμπρα Ολιστική θεραπεία και κοσμικές δυνάμεις στην καλλιέργεια της γης.

“

«Πού ακούστηκε;» θα σπεύσουν κάποιοι με μομφή να αντείπουν. Κι όμως, η βιοδυναμική καλλιέργεια είναι ένας γεωργικός διαλογισμός, μια βιολογική προσευχή, η γιόγκα της γης, αυτό που πολλοί ως μόδα εφαρμόζουν για τους εαυτούς τους, βλέποντας τις οδυνηρές συνέπειες του δυτικού τρόπου ζωής να συμπαρασύρουν ολέθρια την ψυχική και τη σωματική αρμονία. Είναι η φιλοσοφία τού είμαστε όλοι αλληλένδετοι στο σύμπαν, την οποία ο πιονιέρος Rudolf Steiner εισήγαγε το 1924, θέτοντας την πρώτη οικολογική θεμελίωση.

“

Από τη Μαριάννα Αντωνακάκη

Π

ριν από πολλά χρόνια, τυχαία –όσο δέχομαι την παράμετρο του τυχαίου, δηλαδή– βρέθηκα σε ένα σεμινάριο για τη βιοδυναμική καλλιέργεια. Ήταν μικρή η συμμετοχή, στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού κρασιών στο εξωτερικό. Μια εκδήλωση από εκείνες που λέγονται παράλληλες εκδηλώσεις. Ήταν στα γαλλικά και, έτσι, θεώρησα πως θα είχε ένα μίνιμουμ ενδιαφέρον, αφού ως γαλλομαθής θα εμπλούτιζα τις γνώσεις μου με άρτιο οινικό λεξιλόγιο. Πήγα. Στάθηκα στην αρχή στο πίσω κάθισμα, μα αμέσως βρέθηκα να μαγνητίζομαι από τον ομιλητή μου και μετακινήθηκα στην πρώτη σειρά. Τότε –προ δεκαετίας, δηλαδή– η γιόγκα ήταν λιγότερο ποθητή από έναν καφέ στο da capo. Ο διαλογισμός βρισκόταν στο

74

όριο της ταύτισης με τη σαϊεντολογία και, φυσικά, κάθε ολιστική φιλοσοφία ήταν από ύποπτη, έως άγνωστη ή τουλάχιστον μακρινή. Η αστρολογία ήταν θέμα ήσσονος ποιότητας για ξανθές την ώρα του ντεκαπάζ στο κομμωτήριο. Η δεκαετία που κύλησε –αφού έχει διατυπωθεί η σχετικότητα με την οποία αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο– επέφερε πλείστες δραματικές αλλαγές. Στη δίνη αυτών των αλλαγών άλλωστε, αυτήν ακριβώς τη στιγμή, ο πλανήτης εκπέμπει ουκ ολίγα μηνύματα για την καταστρατήγηση της συμπαντικής αρμονίας. Στο θέμα, όμως. Το σεμινάριο αυτό με την ελάχιστη συμμετοχή ήταν σαν μια γερή γροθιά στο στομάχι. Οι συμβουλές που έδωσε ο εισηγητής για την καλλιέργεια αυτή καθαυτή ήταν ελάχιστες. Στην ουσία, με μια

ευλογία ανεξήγητη, πάτησε το κουμπί της ενσυνείδητης σκέψης στους όσους συμμετέχοντες, δημοσιογράφους, οινόφιλους ή απλά περαστικούς: είμαστε όλοι μια σφιχτοδεμένη αλυσίδα. Ο Steiner ως φιλόσοφος και βαθιά μυημένος μυστικιστής ήταν ένα βήμα πιο μπροστά στη συναίσθηση των δεινών που επέφερε στο οικοσύστημα ο εικοστός αιώνας. Αν τον είχαμε ακούσει τότε, δεν θα είχαμε στροβιλιστεί σε αμφίβολες θεραπείες για έναν πλανήτη που νοσεί και μας καθρεφτίζει τη νόσο του. Θα είχαμε προλάβει. Η βιοδυναμική καλλιέργεια αποτελεί ένα εξόχως άρτιο σύστημα αντιμετώπισης της γεωργίας και, ειδικότερα, της αμπελοκαλλιέργειας, πολύ πιο βαθύ και πολύ πιο αυστηρό από τη βιολογική καλλιέργεια. Το κλειδί είναι ένα και μόνο και λέγεται, με πολλούς τρόπους, %Vol • Απρίλιος 2011

βιοδυναμική

πίσω από κάθε νόρμα εφαρμογής της βιοδυναμικής: όλα στο σύμπαν είναι ένα, η ολότητα του ενός επηρεάζει τα επιμέρους· κι αντίστροφα. Αφελώς κάποιοι μετέφρασαν σε αναχρονιστικές μεσαιωνικές δοξασίες αυτό που σήμερα η κβαντική φυσική υμνεί και στοιχειοθετεί. Δεν μιλώ για κάτι άλλο από το γνωστό butterfly effect: το πέταγμα μιας πεταλούδας στη Δύση μπορεί να συνδέεται με έναν σεισμό στην Ανατολή. Οινικό το πόνημα εδώ, οπότε ας συνοψίσω στα ημέτερα αμπελοοινικά, αφήνοντας τα αμπελοφιλοσοφικά παρακεί. Ο Steiner κι οι υπέρμαχοί του διατυπώνουν στην έκθεσή τους πως η γη αρρωσταίνει όταν ένας εξωγενής παράγοντας, χημικός κυρίως, σπάει την αρμονία εξέλιξής της. Ορίζει κάθε τι ως ζωντανό οργανισμό που έχει ίδιες βιολογικές αναγωγές όπως ο άνθρωπος, τα ζώα κοκ. Για να θεραπευτεί η γη χρειάζεται να συντονιστεί ξανά με τις συχνότητες εκείνες που επιτρέπουν τη ροή τής θετικής ενέργειας από και προς το σύμπαν. Αν προκύψει κάποιο μπλοκάρισμα, σίγουρα η λύση δεν βρίσκεται στην ακατάσχετη ρίψη φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων. Ψιλά γράμματα, είπαν πολλοί, μέχρι που καρκίνος θέρισε καμπόσους και είπαμε να πάμε τα σκευάσματα αυτά για αναθεώρηση της σύστασής τους στα εργαστήρια· κι αυτό με την ουρά στα σκέλια… Ο Steiner μίλησε για το ζωντανό χώμα που κάνει από μόνο του ξεκαθάρισμα και μετασχηματίζει ακόμη και την παρέμβαση των ζωντανών μικροοργανισμών προς όφελός του. Μίλησε για φυσική ανακύκλωση των φυτικών απορριμμάτων, για την κομποστοποίηση των τροφών προς χρήση λιπασμάτων, για τα φυσικά απολιθωμένα βοηθήματα, για την παροχή βιταμινών στο φυτό από κοχύλια, κόκαλα και κέρατα ζώων και, έτσι, σκανδαλωδώς για την εποχή, έφερε το προφανές πάνω στο τραπέζι. Η γη είναι μέρος ενός πλανητικού συστήματος, οι φυσικές επιστήμες και η αστρονομία δήλωναν, από την εποχή του Γαλιλαίου και του Νεύτωνα, πως η γη δεν είναι μια τσιχλόφουσκα κολλημένη κάπου σε έναν ουρανό όπου ο Θεός το βράδυ θυμάται %Vol • Απρίλιος 2011

να ανάψει τα αστέρια και τη σελήνη, λίγο πριν σβήσει τον υπέρλαμπρο ήλιο. Η δύναμη που ασκεί η σελήνη στη γη, οι παλίρροιες και η θέση των πλανητών ορίζουν ένα μαγνητικό κι ελκτικό πεδίο. Αν παρατηρείς τις κινήσεις αυτών μέσα από μια βασική αστρονομική ανάγνωση και ανάγεις τις κινήσεις και τις συνόδους αυτές στην ερμηνεία που δίνει η αστρονομία, δεν είσαι η «Κίτσα» του κομμωτηρίου, αλλά ο έχων τη σοφία των Αράβων ή των αρχαίων Ελλήνων. Παρατήρηση κι επιστημονική θεμελίωση. Αυτό έκανε ο Steiner. Η σελήνη ασκεί έλξη στη γη. Ένα το κρατούμενο. Επίσης διαγράφει μια ελλειπτική τροχιά σε χρόνο 28 ημερών, κύκλος όμοιος με την έμμηνο ρύση των γυναικών. Πολλές οι συμπτώσεις κι ακόμη περισσότερες αν εντάξει κανείς τα κείμενα των αλχημιστών ή του Ντα Βίντσι για την επιρροή της σελήνης στη ζωή όλων των έμβιων. Συνεχίζω όμως. Ο Steiner παρατήρησε πως η νέα σελήνη ενισχύει το ριζικό σύστημα και τους βλαστούς. Λουλούδια, φρούτα, λαχανικά και σπόροι πιάνουν καλύτερα δύο μέρες πριν από το νέο φεγγάρι. Στο γέμισμα του φεγγαριού οι ρίζες ξεκουράζονται κι αναπτύσσεται το φύλλωμα. Αντίστροφο φαινόμενο κατά τη διάρκεια της πανσελήνου· στη χάση του φεγγαριού, δε, υπάρχει ανάπαυση στα φυτά και στο αμπέλι: όλα αυτά παρατηρήθηκαν εντόνως. Αρχικά ο Steiner έκανε αυτό που λέμε βιοδυναμικό πίνακα. Εκεί υπεισέρχονται τα ζώδια· μάλιστα, αφού καθένα έχει άλλο πλανήτη οδηγό κι άρα άλλες ιδιότητες. Ο αστρολογικός χάρτης μαζί με τις όψεις –δυσμενείς και ευνοϊκές– εξετάζονται ξεχωριστά, αφού ανά τρεις οι αστερισμοί αντιστοιχούν στις τέσσερις φάσεις του φεγγαριού και επηρεάζουν διαφορετικά μέρη του φυτού και της αμπέλου, ενώ προσδιορίζονται από διαφορετικά

στοιχεία της φύσης. Οι πλανητικές πηγές και τροχιές, κατά Steiner –εκτός από Λίτσα Πατέρα– δίνουν ζωτικές δυνάμεις στους αστερισμούς και στη σελήνη κι εκείνα τα μεταβιβάζουν στη γη. Σε δεύτερο χρόνο, μετά τον πίνακα, συνέταξε το βιοδυναμικό ημερολόγιο, παραφρασμένη εξέλιξη του οποίου είναι τα σημερινά μερομήνια, πρακτική απεικόνισης του έτους καιρικά και όχι μόνο. Το ημερολόγιό του καθορίζει σε δωδεκάμηνη βάση ποια εποχή είναι καλύτερη για ποια εργασία, εποχικά μα και κοσμικά. Μάλιστα, κάνοντας αναγωγή στις διαφραγματικές ασκήσεις αναπνοής του ανθρώπου, τόνισε τη σημαντικότητα των αναπνοών της γης. Η γη αναπνέει εσωτερικά: εισπνέει, στρέφοντας στον πυρήνα της την ενέργεια από το μεσημέρι ως τα μεσάνυχτα· εκπνέει, στρέφοντας την ενέργειά της προς τα έξω από τα μεσάνυχτα ως το μεσημέρι. Τι θα πει αυτό; Σπορά και φύτεμα το απόγευμα, αφού τότε ευνοείται το χώμα· καλλιέργεια καρπών και φύλλων το πρωί, αφού τότε η ενέργεια απελευθερώνεται δημιουργικά. Για τον έλεγχο των παράσιτων χρησιμοποιούνται φυτικά λιπάσματα και στάχτη· μάλιστα οι πιο δυνατές θεραπείες γίνονται σε ορθή φορά τής Αφροδίτης μέσω του αστερισμού του Σκορπιού και ποτέ όταν είναι ανάδρομη. Τα παράσιτα αντιμετωπίζονται όταν σκορπιστεί σε ευνοϊκή μέρα στάχτη από τέφρες ζιζανίων, τα οποία πρέπει να εξαφανιστούν, μαζί με ξύλα από το ίδιο κτήμα. Το πόσο καλά φωτίζεται το αμπέλι καθώς και ο προσανατολισμός του είναι εξέχουσας σημασίας. Ο ήλιος, λέει ο Steiner, είναι ο μεγάλος θεός. Κι αν σας φαίνονται όλα αυτά ιστορίες του Χάρι Πότερ, μήπως έχετε απάντηση σε περιπτώσεις φυτών που μεγαλώνουν και ανθίζουν επειδή κάποιος τα περιποιείται και τα ποτίζει με τρυφερό τρόπο; %

Στοιχείο

Μέρος

Αστερισμός

Γη

Ριζικό σύστημα

Παρθένος, Αιγόκερως, Ταύρος

Νερό

Φύλλωμα

Σκορπιός, Ιχθύες, Καρκίνος

Αέρας

Λουλούδι

Ζυγός, Υδροχόος, Δίδυμοι

Φωτιά

Καρποί και φρούτα

Τοξότης, Κριός, Λέων

75

οινικά μουσεία

Από τη Λίτσα Τότσκα

Ταξίδι στην ιστορία του κρασιού Author

“

Την πλούσια οινική παράδοση της χώρας μας αναδεικνύουν τα οινικά μουσεία, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια. Στις αίθουσές τους, οι οποίες αγόγγυστα σηκώνουν το βάρος μιας παράδοσης αιώνων, ο επισκέπτης ζει βήμα προς βήμα την πορεία τού πιο ευλογημένου ποτού στην ιστορία του ανθρώπου. «Εν οίνω η αλήθεια».

“

76

%Vol • Απρίλιος 2011

οινικά μουσεία

Μουσείο Οίνου - Αμπελώνες Μάρκου Μουσείο οινολογικών εκθεμάτων, το οποίο ταξιδεύει τον επισκέπτη στην ιστορία και στην τέχνη του κρασιού· και όχι μόνο. Η οικογένεια Μάρκου, ιδιοκτήτρια του οινοποιείου Αμπελώνες Μάρκου, δημιούργησε στο περιβάλλον τού μουσείου έναν χώρο φιλοξενίας, εκδηλώσεων, εκθέσεων τέχνης και πολιτισμού. Η αττική γη με τον παλαιό αμπελώνα, η ζεστασιά της πέτρας –κυρίαρχο δομικό υλικό– η διακριτική πολυτέλεια, η γοητεία του κρασιού, συνέβαλαν στη δημιουργία ενός χώρου με ιδιαίτερο χαρακτήρα, ο οποίος σε προσκαλεί να ζήσεις μια διαφορετική εμπειρία. Αφού διασχίσουμε την εσωτερική αίθουσα, μια σκάλα οδηγεί στον υπόγειο χώρο, όπου στεγάζεται το μουσείο. Βρίσκεται κάτω από το έδαφος παλαιού αμπελώνα και φιλοξενεί αντικείμενα και μνήμες από την ιστορία του κρασιού και της οινοποιίας. Φωτογραφίες τρύγου στον μεσογείτικο αμπελώνα από την εποχή του Μεσοπολέμου, μια σειρά από ξύλινες στροφιλιές, χειροκίνητες αντλίες, το τραπέζι με τα παραδοσιακά εργαλεία βαρελοποιού, ένα σπάνιο φορητό πιεστήριο με ξύλινο σπαστήρα και ένα ξύλινο φίλτρο πλακών έτοιμο να στείλει κρασί για εμφιάλωση σε μια φιάλη του 1930· αυτά είναι μερικά από τα εκθέματα που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης. info Λειτουργεί επίσης αίθουσα τέχνης η Παλλήνη Αττικής, Αττική Οδός, έξοδος 16 (προς Ραφήνα, λεωφόρος οποία φιλοξενεί εκθέσεις. Πέτσα), www.mouseioinou.gr, τηλ.: 210-6644.711, 210-6037.933.

Μουσείο Οίνου Κώστα Λαζαρίδη Στο Καπανδρίτι, λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, στον πολυχώρο Οινότρια Γη, δημιουργήθηκε ένας χώρος που τιμά την άμπελο, τα προϊόντα της και την άρρηκτη σχέση τους με τον άνθρωπο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Οι μουσειακοί χώροι του Κτήματος Κώστα Λαζαρίδη στο Καπανδρίτι, οι οποίοι φιλοξένησαν έως σήμερα χιλιάδες επισκέπτες, αναδιοργανώνονται και επαναδημιουργούν το Μουσείο Οίνου Κώστα Λαζαρίδη, το οποίο αναμένεται να αποτελέσει ένα πρωτοποριακό μουσείο κρασιού. Οι πύλες του προβλέπεται να ανοίξουν τον Μάιο, προκειμένου

να μας χαρίσουν μια εκπαιδευτική διαδρομή από την πρώτη εμφάνιση της αμπέλου, από την αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, έως τις χώρες του νέου κόσμου, με ξεναγό τον θεό Διόνυσο. Χιλιάδες εκθέματα και αντικείμενα από τον δέκατο έβδομο αιώνα έως τις μέρες μας, σε συνδυασμό με υπερσύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα, θα ταξιδεύουν τον επισκέπτη στην ιστορία της παραγωγής του κρασιού και των αποσταγμάτων από την εποχή των αλχημιστών. Δοκιμάστε ένα ποτήρι κρασί από τα κτήματα!

info

Δεύτερο χλμ. Καπανδριτίου-Καλάμου, Καπανδρίτι Αττικής, τηλ.: 22950-52213-4, www.domaine-lazaridi.gr και www.oenotria-gi.gr

%Vol • Απρίλιος 2011

77

οινικά μουσεία

Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου Ο οικογενειακός αμπελώνας του Βαγγέλη Γεροβασιλείου αναπτύσσεται σε εκατοντάδες ιδιόκτητα στρέμματα στις πλαγιές της Επανομής, λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Θεσσαλονίκης. Από το 1976, ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου με στόχο την ανάδειξη της αμπελοοινικής κληρονομιάς- αρχίζει να συλλέγει εργαλεία αμπελουργίας, οινοποίησης, εμφιάλωσης και βαρελοποιίας από όλο τον κόσμο. Η συλλογή ανοιχτηριών, αριθμεί περισσότερα από 2500 κομμάτια και είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Περιλαμβάνει ανοιχτήρια από τον 18ο αιώνα, πρώιμα και σπανιότατα δείγματα τόσο τεχνολογικής ευρηματικότητας όσο και αργυροχοϊκής τελειότητας, ορόσημα τεχνολογικής εξέλιξης, υψηλής αισθητικής και κοινωνικού συμβολισμού. Το μουσείο οίνου λειτουργεί στην καρδιά του οινοποιείου του κτήματος, δίπλα στην υπόγεια κάβα παλαίωσης και

στην αίθουσα γευσιγνωσίας. Η ανακαίνισή του ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2008. Υπεύθυνοι για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου ήταν ο καθηγητής αρχιτεκτονικής Α.Π.Θ. Πάνος Τζώνος και η καθηγήτρια Μουσειολογίας και Ιστορίας Τέχνης Ματούλα Σκαλτσά. Οι ιστορίες που αναπτύσσονται εδράζονται σε δύο μεγάλες συλλογές: τη συλλογή ανοιχτηριών, μπουκαλιών και αγγείων και τη συλλογή εργαλείων αμπελουργίας, οινοποίησης και εμφιάλωσης. Ισόγειο-Είσοδος Στην εισαγωγική ενότητα Ευάγγελος Γεροβασιλείου: Ο αμπελουργός, ο οινοποιός, ο συλλέκτης περιγράφεται η πορεία του οινοποιού Βαγγέλη Γεροβασιλείου που, μαζί με τη Σόνια Γεροβασιλείου, δημιούργησαν στην Επανομή Θεσσαλονίκης αμπελώνα, οινοποιείο, συλλογές και τελικά το μουσείο οίνου.

Υπόγειο Στην πρώτη αίθουσα «Το ανοιχτήρι», η ενότητα Το κρασί ταξιδεύει παρακολουθεί διαχρονικά τους δρόμους του κρασιού και τα σκεύη μεταφοράς του καταδεικνύοντας την ανάγκη χρήσης ειδικών αγγείων μεταφοράς και ειδικών εργαλείων εκπωματισμού. Στην ενότητα Ιστορίες με ανοιχτήρια παρουσιάζεται η συλλογή ανοιχτηριών με τρεις τρόπους: τη διεθνώς αποδεκτή κατάταξη ανοιχτηριών σε μη μηχανικά info και μηχανικά, τα αγαπημένα του συλλέΕπανομή Θεσσαλονίκης, τηλ.: 23920-44.567 www.gerovassiliou.gr κτη και ως προς τη χρήση τους.

Μουσείο Οίνου Σαντορίνης Η κυκλαδική κουλτούρα, ο τρόπος ζωής και οι δυσκολίες στα στάδια παραγωγής του κρασιού μαγεύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες του μοναδικού στην Ελλάδα υπόσκαφου μουσείου οίνου στη Σαντορίνη. Σε βάθος οκτώ μέτρων κάτω από τη γη, μήκους 300 μέτρων και σε σχήμα λαβύρινθου, παρουσιάζει την ιστορία του κρασιού και τη ζωή τού Σαντορινιού αμπελουργού από το 1660 έως το 1970, με αναπαραστάσεις από κινητά και ακίνητα ομοιώματα. Υπάρχει αυτόματη προσωπική ηλεκτρονική ξενάγηση σε δέκα γλώσσες ενώ διατίθενται βιβλία σε εννέα ακόμη γλώσσες. Το μουσείο χρηματοδότησε αποκλειστικά και δημιούργησε με αγάπη και σκληρή προσπάθεια εικοσιενός χρόνων η οικογένεια Κουτσογιαννόπουλου, η οποία συνεχίζει να παράγει μέχρι σήμερα κρασί, ως τέταρτη πλέον γενιά. Όλα τα εργαλεία, τα σκεύη και τα μηχανήματα είναι αυθεντικά, με τα οποία δούλεψαν οι προηγούμενες γενιές. Τα στάδια παραγωγής του κρασιού και τα μηχανήματα εκτίθενται με χρονολογική σειρά. Τα σπάνια εκθέματα, τα μηχανήματα και τα εργαλεία οινοποίησης μεταφέρουν τον επισκέπτη σε άλλες εποχές. Η περιήγηση ολοκληρώνεται στο γραφείο τού ιδρυτή του οινοποιείου, Γρηγόρη Κουτσογιαννόπουλου, με τα

78

προσωπικά αντικείμενα και τα είδη γραφείου του 1870. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δοκιμάσει τρία από τα καλύτερα κρασιά που παράγει σήμερα το οινοποιείο στον χώρο γευσιγνωσίας.

info Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος, Δεκέμβριος 09.30-14.30 (εκτός Κυριακής), Απρίλιος, Μάιος, Νοέμβριος 10.00-17.00 (καθημερινά), Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος, Οκτώβριος 10.0019.00 (καθημερινά). Είσοδος 6 ευρώ το άτομο, τηλ.: 22860-31322, www.volcanwines.gr/main.html

%Vol • Απρίλιος 2011

οινικά μουσεία

Οίκος Αμπέλου και Κρασιού - Λίμνη Πλαστήρα Ο Οίκος Αμπέλου και Κρασιού βρίσκεται στην κοινότητα Μεσενικόλα του δήμου Λίμνης Πλαστήρα και στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο του δήμου, πρόσφατα ανακαινισμένο. Το κτίριο, το οποίο έχει διατηρήσει την παραδοσιακή του όψη, αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα (υπόγειο, ισόγειο και πρώτος όροφος), με συνολικό εμβαδόν περίπου 310 τ.μ. Σκοποί του Οίκου Αμπέλου και Κρασιού, μεταξύ άλλων, εί-

ναι ο εντοπισμός, η διάσωση, η μελέτη και η διατήρηση του λαογραφικού πλούτου, των ηθών και των εθίμων, καθώς και του παραδοσιακού πολιτισμού που έχουν σχέση με την καλλιέργεια του αμπελιού και την παραγωγή κρασιού. Το μουσείο φιλοξενεί εκθέματα όπως: • Εργαλεία καλλιέργειας αμπελιών • Εργαλεία παραγωγής κρασιών (πατητήρια, ασκοί μεταφοράς κρασιών κ.λπ.)

• Όργανα μέτρησης ποιοτικών χαρακτηριστικών κρασιών • Dvd σχετικά με την καλλιέργεια αμπελιών, την παραγωγή κρασιού και τα χαρακτηριστικά της περιοχής • Τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες Στην αίθουσα γευσιγνωσίας έχουν πραγματοποιηθεί διαγωνισμοί κρασιού, ενώ στο υπόγειο υπάρχει πλούσιο σε ποικιλία κελάρι.

info Επισκέψεις έπειτα από συνεννόηση. Τηλέφωνο δήμου Λίμνης Πλαστήρα: 24413-52200 ή στο όνομα Θωμάς Ποδηματάς, 6973-555.741.

Μουσείο Οίνου και Αμπέλου Νάουσας Το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου της Νάουσας παρουσιάζει την ιστορία της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοπαραγωγής στην περιοχή από τον δέκατο έβδομο αιώνα ως τις μέρες μας, με παλαιά αντικείμενα από τη Νάουσα και με την παρουσίαση των σύγχρονων οργανωμένων οινοποιείων της ευρύτερης περιοχής. Το μουσείο, το οποίο στεγάζεται σε παλιό οινοποιείο της οικογένειας Μπουτάρη, χρηματοδοτήθηκε από την κοινοτική πρωτοβουλία Leader II, τον δημοτικό πολιτιστικό οργανισμό Νάουσας και το ίδρυμα Στέλιου και Φανής Μπουτάρη. Οι φωτογραφίες που πλαισιώνουν τον χώρο προέρχονται από το αρχείο της Ευγενίας Ζάλιου. Τον μουσειολογικό σχεδιασμό ανέλαβαν η αρχαιολόγος Χαρά Ανδρεΐδου και η μουσειολόγος Αλεξάνδρα Αποστολίδου. Ο επισκέπτης, με την είσοδό του στο μουσείο, ενημερώνεται για το κτίριο που το φιλοξενεί και τη μακρά του ιστορία. Σε χάρτη παρουσιάζεται η αμπελουργική ζώνη ΟΠΑΠ Νάουσα, όπου σημειώνονται τα οινοποιεία της περιοχής. Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση της αμπελουργικής και της οινοποιητικής παράδοσης στην περιοχή της Νάουσας από τον δέκατο έβδομο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή. Στο εκθετήριο ο επισκέπτης παρακολουθεί τη διαδικασία δημιουργίας του κρασιού: καλλιέργεια του αμπελιού, συγκομιδή και πάτημα των σταφυλιών, εξαγωγή του μούστου και οινοποίησή του με την αλκοολική

info Δημοτικός Πολιτιστικός Οργανισμός Νάουσας, Παραδοσιακό Κτίριο Ι. Μπουτάρη, Χατζημαλούση 17, Νάουσα, τηλ.: 23320-29800, dipon@otenet.gr

%Vol • Απρίλιος 2011

ζύμωση, εμφιάλωση του κρασιού. Εκτίθενται αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά στην αμπελουργία και στην οινοποίηση, τα οποία και συνοδεύονται από το αντίστοιχο εποπτικό υλικό. Στον κεντρικό χώρο του μουσείου αναπτύσσονται θέματα που αφορούν γενικότερα το κρασί, όπως Το χρώμα του κρασιού, Οι κατηγορίες κρασιών, Τα κρασιά ΟΠΑΠ και, ειδικότερα, την τοπική αμπελοοινική δραστηριότητα, όπως Το αμπέλι και το κρασί στη Νάουσα, Οι Δρόμοι του κρασιού και Λογοτεχνικές αναφορές στο κρασί της Νάουσας. Στον ίδιο χώρο παρουσιάζονται τα οινοποιεία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Νάουσας. Σε άλλο σημείο του χώρου γίνεται αναφορά σε ένα άλλο προϊόν του αμπελιού, το ρακί. Εκτίθεται ένα παραδοσιακό ρακοκάζανο και δίνεται συνοπτικά η ιστορία του ναουσαίικου τσίπουρου. Ο χαρακτήρας του Μουσείου Οίνου και Αμπέλου Νάουσας είναι κυρίως εκπαιδευτικός. Πάγκοι εργασίας φιλοξενούν εκπαιδευτικά παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους, οι οποίοι με την ενεργό συμμετοχή τους απολαμβάνουν περισσότερο την επίσκεψή τους.

79

οινικά μουσεία

Μουσείο Σαμιακού Οίνου

Το Μουσείο Σαμιακού Οίνου αποτελεί ένα ιστορικό και πολιτιστικό στολίδι για τη Σάμο. Εγκαινιάστηκε στις 30 Ιουλίου 2005 σε χώρο όπου λειτουργούσε, πριν από την ίδρυση της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (ΕΟΣΣ), το ιδιωτικό οινοποιείο της εταιρείας Golstein & Galanis. Η ΕΟΣΣ χρησιμοποίησε αρχικά το κτίριο για αποθήκευση οίνων στις μεγάλες ξύλινες δεξαμενές του παλαιού οινοποιείου. Η ανακαίνιση του χώρου πραγματοποιήθηκε μέσω του Leader 2 και ιδίων κεφαλαίων της ένωσης. Οι αίθουσές του ταξιδεύουν τον επισκέπτη στους καιρούς της παραδοσιακής οινοποίησης και της

κατασκευής βαρελιών. Εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι βαρελοποιοί τής πάλαι ποτέ εποχής, τεράστιες ξύλινες δεξαμενές που έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα· η μεγαλύτερη χειροκίνητη πρέσα σταφυλιών που διασώζεται από το 1910 –χωρητικότητας ογδόντα χειροκίνητων αντλιών, πρεσών και φίλτρων που χρησιμοποιούσαν οι παλιοί οινοποιοί– είναι κάποια από τα εκθέματα. Έγγραφα, φιάλες οίνου, φωτογραφίες και αντικείμενα γραφείου από το 1934 –έτος ίδρυσης της ένωσης– αλλά και όργανα από το χημείο του κράτους της εποχής συμπληρώνουν την εικόνα του επισκέπτη. Μια αναπαράσταση της καλλιέργειας των αμπελιών σε πεζούλες δείχνει πώς φυτρώνει και πώς αναπτύσσεται το αμπέλι μέχρι τη στιγμή του τρύγου. Ξεχωριστή θέση κατέχουν τα μετάλλια που έχει αποσπάσει η ΕΟΣΣ και το φωτογραφικό υλικό της εβδομηντάχρονης πορείας της, όπως και δύο κάβες παλαίωσης: μία με βαρέλια από γαλλική δρυ και μία με φιάλες. Το μουσείο οίνου, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει τα κρασιά της ΕΟΣΣ, διαθέτει συνεδριακό χώρο και πωλητήριο.

info Μαλαγάρι Σάμου, τηλ.: 22730-87551, www.samoswine.gr

Οινοποιείο Μηλιαράκη - Πεζά Κρήτης Το 1932 η συγκρότηση της πρότυπης μονάδας παραγωγής και οινοποίησης με την επωνυμία Μίνως-Κρασιά Κρήτης ΑΕ –της πρώτης σύγχρονης βιομηχανικής μονάδας που ιδρύθηκε στα Πεζά της Κρήτης– απετέλεσε για τον χημικό Σήφη Μηλιαράκη και τα αδέλφια του τη φυσική μετεξέλιξη μιας οικογενειακής παράδοσης δεκαετιών. Στο χάνι του Αντωνάκη στα Πεζά –από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα– οι ταξιδιώτες ξεκουράζονταν από τη διαδρομή από και προς τη Χώρα, όταν ακόμα οι πόρτες της έκλειναν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο Αντωνάκης Μηλιαράκης έδινε στους πελάτες του την ευκαιρία να γευτούν ένα πιάτο ζεστό φαγητό κι ένα ποτήρι κρασί παραγωγής του. Με την τέταρτη γενιά να κρατά πλέον τα ηνία, η εταιρεία δημιούργησε στον χώρο όπου βρισκόταν το χάνι το οινοποιείο της και μέσα σε αυτό την αίθουσα Σήφης Μηλιαράκης, η οποία στεγάζει λαογραφικά και παλαιά εκθέματα. Τον μουσειακό χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει παλαιά μηχανήματα οινοποιίας (στροφιλιές, αντλίες, εμφιαλωτικά μηχανήματα) και ένα παραδοσιακό πετρόχτιστο πατητήρι, πλαισιώνουν δύο αίθουσες προβολής ταινιών για την ιστορία του κρασιού της Κρήτης, αίθουσες γευσιγνωσίας με παραδοσιακά έπιπλα καφενείου και χώρος λιανικής πώλησης.

80

info Πεζά Ηρακλείου Κρήτης, τηλ.: 2810-741.213, www.minoswines.gr

%Vol • Απρίλιος 2011

θεσσαλικός κάμπος

Το αμπέλι στη γη των θεών “

Η Θεσσαλία, μέσω της πατρότητας του θεού Διόνυσου, θα μπορούσε άνετα να διεκδικήσει την πατρότητα του αμπελιού στην Ελλάδα, αφού από τον Όλυμπο, την κατοικία των θεών, ο Διόνυσος, προκειμένου να αποφύγει τις κατάρες της Ήρας –ως καρπός παράνομου δεσμού του Δία και της Σεμέλης– ξεκίνησε την περιπλάνησή του στον ελλαδικό χώρο, σπέρνοντας αμπέλια στο πέρασμά του. Ακόμα όμως και εάν αμφισβητούμε τους μύθους, εκείνα που δεν αμφισβητούνται είναι η πλούσια οινική παράδοση και η σημαντική θέση που κατείχε το αμπέλι στην οικονομική ζωή της Θεσσαλίας κατά το παρελθόν.

“

Από τη sommelier Μαρία Κατσούλη

Γ

ραπτές παλαιές αναφορές μαρτυρούν την ιστορία του αμπελιού από τους βυζαντινούς χρόνους. Ειδικά στην περιοχή του Τιρνάβου, έγγραφο εκείνης της εποχής μαρτυρεί ότι οι κάτοικοι της περιοχής πλήρωναν ειδικό φόρο οίνου και ελαίου στον άρχοντά τους, ενώ Ευρωπαίοι περιηγητές το 1806 και το 1669 αναφέρονται στους αμπελώνες της περιοχής· και στην ειδική μεταχείριση των κατοίκων από τους Οθωμανούς. Οι αυτόχθονες ρίζες των ποικιλιών της περιοχής, Μπατίκι, Σιδερίτης, Ροδίτης, Λιμνιώνας, Κουκούλι, Καρτσιώτης κ.λπ. καταστράφηκαν από την επέλαση της φυλλοξήρας το 1928, τους πολέμους ή την αδιαφορία των κατοίκων, οι οποίοι έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε άλλες αποδοτικότερες καλλιέργειες.

82

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το έντονο ενδιαφέρον το οποίο επιδεικνύουν οι νέοι οινοποιοί στην αμπελοκαλλιέργεια είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και –πέραν της γενικής αναβάθμισης αμπελώνων και κρασιού– οδηγεί και στην αναβίωση παλαιών ξεχασμένων ποικιλιών. Ιδιαίτερα αισιόδοξη είναι επίσης η ποιοτική αναβάθμιση του θεσσαλικού τσίπουρου, μια παράδοση με ιστορία 150 χρόνων, ειδικά μετά τη νομοθεσία του 1989, η οποία επέτρεψε την άδεια τυποποίησης και εμφιάλωσης και –αργότερα– την καθιέρωση της ονομασίας Τσίπουρο Τιρνάβου ως Προστατευόμενη Γεωργική Ένδειξη, μια ονομασία που αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο προϊόν, στην προέλευσή του και σκιαγραφεί τη σχετική ιστορία και την παράδοση του Τιρνάβου.

Ο αμπελώνας και οι αμπελουργικές ζώνες ΠΟΠ Ο νομοθέτης –αναγνωρίζοντας την ιστορική αξία του αμπελιού στη Θεσσαλία αλλά και τα πλεονεκτήματα των ντόπιων ποικιλιών στην ποιότητα των κρασιών– χάρισε εξαρχής στη Θεσσαλία τρεις περιοχές Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ ή ΟΠΑΠ), αλλά και ενέταξε αργότερα μέσα στην πορεία των τελευταίων ετών αρκετές περιοχές στη νομοθεσία, χαρίζοντάς τους την ένδειξη Τοπικός Οίνος ή Προστατευόμενη Γεωργική Ένδειξη. Οι οινοπαραγωγοί ζώνες της Θεσσαλίας με την ένδειξη ΠΟΠ είναι: η περιοχή της Ραψάνης με τις ποικιλίες Ξινόμαυρο-Σταυρωτό και Κρασάτο, η Αγχίαλος με τις ποικιλίες Ροδίτης 80% και Σαββατιανό και η περιοχή Μεσενικόλα με τις ποικιλίες Μαύρο Μεσενι%Vol • Απρίλιος 2011

θεσσαλικός κάμπος

κόλα 70% και Carignan με Syrah. Στους τοπικούς οίνους ανήκουν οι περιοχές Κρανιάς, Κραννώνος, Ελασσόνας, Μετεώρων, Τιρνάβου, Τεμπών, Καρδίτσας και Θεσσαλίας, όπου στην ποικιλιακή σύνθεση των κρασιών συμμετέχουν πολλές ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες, χαρίζοντας κρασιά όλων των τύπων: από ξηρά, ημίξηρα, ημίγλυκα, έως γλυκά και αφρώδη (αφρώδη μόνο στην περιοχή Τιρνάβου). Τα τελευταία χρόνια ολόκληρη η Θεσσαλία, έπειτα από μια περίοδο αδιαφορίας, επανακάμπτει στο αμπέλι, αξιοποιεί τα πλεονεκτήματα και τις ιδιαιτερότητες περιοχών και μικροκλίματος και –μέσα από την ποικιλομορφία του ανάγλυφου της γης και της σύστασης εδαφών, τη συστηματική παρατήρηση και τη μελέτη– προετοιμάζεται για μια δυναμική επιστροφή στην αγορά. Παράλληλα, τολμά και υιοθετεί νέες καλλιέργειες ποικιλιών, όπως, για παράδειγμα, τις ιταλικές ή τη Μαλαγουζιά. Πειραματίζεται με αρκετές ξεχασμένες ντόπιες, όπως τον Συκιώτη στο Πήλιο, το Μπατίκι και τον Λιμνιώνα στη Λάρισα και επαναφέρει στο οινικό προσκήνιο νέες περιοχές, όπως την περιοχή Τρικάλων και Καρδίτσας. Αρκετά παλαιότερα μάλιστα, το Πήλιο, με τα πρώτα του κρασιά, Κτήμα Μηλέα και Κτήμα Κούκη, είχε πάρει θέση στην αθηναϊκή αγορά. Ένας επιπλέον παράγοντας, ο οποίος θα προσδώσει νέα πνοή στο θεσσαλικό κρασί, είναι τα οφέλη που θα αποκομίσει η αγορά από τον ευγενή ανταγωνισμό που παρατηρείται τελευταία στην αμπελουργική ζώνη ΠΟΠ της Ραψάνης (την οποία μονοπωλούσε η εταιρεία Τσάνταλη), με την εμφάνιση των νέων οινοποιών, όπως οι Χρυσοχόου, Λιάπης και Ντούγκος. Αποτέλεσμα των παραπάνω; Η Θεσσαλία, έπειτα από λήθαργο πολλών δεκαετιών, επανέρχεται και διεκδικεί δικαίως μια σπουδαία θέση στον ελληνικό οινικό χάρτη, μέσα από κρασιά και προϊόντα απόσταξης σταφυλιού τα οποία διαθέτουν απίστευτη δυναμική. Δίχως αμφιβολία, έχοντας υπόψη όλα αυτά τα άκρως ενθαρρυντικά οινικά δείγματα, θα λέγαμε χωρίς περιστροφές πως η νέα αυτή δεκαετία σίγουρα ανήκει στην εν λόγω ευρύτερη περιοχή. %Vol • Απρίλιος 2011

Τα οινοποιεία της Θεσσαλίας Κτήμα Καριπίδη, Καρδίτσα Ο Παντελής Καριπίδης ανήκει στους ανθρώπους εκείνους που έφεραν την οινική επανάσταση στον θεσσαλικό κάμπο, αφού ήταν από τους πρώτους οινοποιούς που ασχολήθηκε δυναμικά με το θέμα. Επανέφερε το αμπέλι στην περιοχή, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί, είτε λόγω φυλλοξήρας είτε λόγω αδράνειας και μεταπολεμικών γεγονότων. Αν και η ασχολία του με το αμπέλι ξεκίνησε σε καθαρά ερασιτεχνικό επίπεδο το 1986, με τη δημιουργία ενός μικρού αμπελώνα δέκα στρεμμάτων, προκειμένου να ξεφεύγει από τις σκοτούρες τής επιχείρησης γυναικείου ενδύματος με το οποίο ασχολούταν, γοητευμένος από τη φροντίδα του αμπελιού και την τέχνη τού οινοποιείν, εγκατέλειψε οριστικά κάθε άλλη δραστηριότητα και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στο αμπέλι. Επηρεασμένος σφόδρα από την ποιότητα των ιταλικών κρασιών, μέσα από τα συνεχή ταξίδια του στη γείτονα χώρα, θέλησε να αντιγράψει την επιτυχία, υιοθετώντας όχι μόνον την καλλιέργεια των ιταλικών ποικιλιών αλλά και τη νοοτροπία και τις τεχνικές οινοποίησης και παλαίωσης, χαρίζοντας στα κρασιά του σύνθετο και πολύπλοκο μπουκέτο. Έτσι, το ιταλικό κρασί στάθηκε πηγή έμπνευσης γι’ αυτόν, αφού έγινε ο πρώτος οινοποιός ο οποίος τόλμησε και καλλιέργησε τη δεκαετία του ’90 ιταλικές ποικιλίες στην Ελλάδα, όπως τα Sangiovese, Nebbiolo και Primitivo, δίπλα στις γαλλικές Chardonnay, Sauvignon, Cabernet και Merlot. Ο αμπελώνας Καριπίδη βρίσκεται στην περιοχή της Βούνενας Καρδίτσας, μόλις μερικά χιλιόμετρα από τη Λάρισα και καλύπτει 300 στρέμματα, τα οποία αναπτύσσονται σε υψόμετρο 200-340 μέτρων ανάμεσα στις πλαγιές δύο λόφων. Τα εδάφη είναι αργιλοαμμώδη και αργιλοπηλώδη, πλούσια σε οργανικά στοιχεία, και εξασφαλίζουν τις τέλειες συνθήκες αποστράγγισης. Η καλλιέργεια γίνεται σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας, με τις στρεμματικές αποδόσεις να περιορίζονται στα 550 kg, με αποτέλεσμα τα σταφύλια να αποκτούν υψηλά σάκχαρα, συμπύκνωση και τανίνες, αποδίδοντας αντίστοιχα κρασιά με πυκνά φρουτώδη αρώματα και μεγάλες δυνατότητες παλαίωσης. Τα κρασιά Καριπίδη –γευστικά– έχουν δύο διαστάσεις: απολαμβάνονται νέα· ωστόσο η συγκίνηση που προσφέρουν στον ουρανίσκο, ανεξαρτήτως χρώματος, με το πέρασμα του χρόνου, είναι απλά ανεκτίμητη. Και εάν σήμερα δημιουργεί μικρά διαμαντάκια με σχέση value for money, δεν έχουμε παρά να περιμένουμε το επόμενο μεγάλο βήμα του οινοποιού, σε συνάρτηση με την ολοκλήρωση του οινοποιείου.

Κτήμα Θεόπετρα και Τσίπουρο Τσιλιλής, Καλαμπάκα Τρικάλων Μυημένοι στην τέχνη της απόσταξης από τα γεννοφάσκια τους, τα αδέλφια Μάκης και Κώστας Τσιλιλής είχαν προδιαγράψει από παιδιά ότι το αμπέλι θα ήταν μονόδρομος στη ζωή τους. Το μόνο, λοιπόν, που παρέμενε μεγαλώνοντας ήταν να θέσουν υψηλούς στόχους στην επαγγελματική τους πορεία, αποσκοπώντας σε τσίπουρα εκλεκτής ποιότητας. Το 1989, ορμώμενοι από τη νομοθεσία του τσίπουρου –η οποία μόλις είχε ψηφιστεί και επέτρεπε την τυποποίηση και την εμφιάλωση τσίπουρου– προέβησαν στη δημιουργία της ομώνυμης αποσταγματοποιίας, στο χωριό Ράξα Τρικάλων. Στόχος τους, μέσω της τυποποίησης, να αιχμαλωτίσουν στη φιάλη κάθε σταγόνα από τον αρωματικό και τον γευστικό πλούτο του

83

θεσσαλικός κάμπος σταφυλιού και να επαναφέρουν δυναμικά το τσίπουρο στο προσκήνιο, διαφυλάττοντας την ιστορία και την παράδοση της απόσταξης και εδραιώνοντας έτσι το θεσσαλικό τσίπουρο ως ένα ισχυρό brand name στην ελληνική και στην παγκόσμια αγορά, ένα προϊόν απόσταξης εφάμιλλης αξίας με άλλα διεθνή προϊόντα. Οι πρώτες δυσκολίες να πείσουν τους ντόπιους να συνεργαστούν μαζί τους –τόσο στη συστηματική καλλιέργεια των αμπελώνων υπό την καθοδήγησή τους όσο και στην αποδοχή του εμφιαλωμένου τσίπουρου– ξεπεράστηκαν γρήγορα, χάριν της μεγάλης ποιοτικής διαφοράς από το χύμα, καθώς εκφραζόταν μέσα από τον πλούσιο γευστικό και αρωματικό χαρακτήρα, που απείχε παρασάγγες από την αντίληψη της «αγνής» ντόπιας χωρικής και ανεξέλεγκτης απόσταξης στο καζάνι. Συνδυάζοντας τις παραδοσιακές τεχνικές απόσταξης με τις σύγχρονες μεθόδους τεχνολογίας και μάρκετινγκ, τα αδέλφια Τσιλιλή κατόρθωσαν, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, να καταστήσουν την οικογενειακή τους επιχείρηση συνώνυμη στην αντίληψη των καταναλωτών με τα αποστάγματα σταφυλιού και τσίπουρου. Με σκοπό να εξασφαλίσουν ακόμα πιο υψηλή ποιότητα πρώτης ύλης σταφυλιών, τα αδέλφια Τσιλιλή προχώρησαν, το 1995, στην κοιλάδα της Καλαμπάκας, κάτω από τη σκιά του προϊστορικού σπηλαίου Θεόπετρας Μετεώρων, στη δημιουργία ενός πρότυπου αμπελώνα βιολογικής καλλιέργειας 120 στρεμμάτων με ελληνικές και κοσμοπολίτικες ποικιλίες, όπως οι λευκές Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Chardonnay και οι ερυθρές Μοσχάτο Αμβούργου, Ξινόμαυρο, Μοσχόμαυρο, Λιμνιώνα Cabernet, Merlot και Syrah. Σκοπός τους, πέρα από τα προϊόντα απόσταξης, να δημιουργήσουν κρασιά υψηλής ποιότητας, ώστε η περιοχή να επανακάμψει δυναμικά και στην παραγωγή του εμφιαλωμένου κρασιού. Αξιοποιώντας αποκλειστικά μόνο τον πρόρογο των σταφυλιών, δηλαδή την αφρόκρεμα του χυμού, δημιουργούν σε αυστηρά περιορισμένες ποσότητες τα κρασιά λευκό και ερυθρό Κτήμα Θεόπετρα. Σήμερα, είκοσι χρόνια μετά, τα αδέλφια Μάκης και Κώστας Τσιλιλής, με πίστη στο αρχικό τρίπτυχο «ποιότητα, παράδοση, προοπτική», εξακολουθούν να δουλεύουν με τον ίδιο ζήλο, εξασφαλίζοντας πάντα υψηλή ποιότητα στα προϊόντα που φέρουν το όνομα Τσίπουρο, Απόσταγμα Τσιλιλής και Κτήμα Θεόπετρα.

Κτήμα Κατσαρού, Κρανιά Λάρισας Οι μακρινοί περίπατοι, τους οποίους συνήθιζε να απολαμβάνει με τους φίλους του ο γιατρός Δημήτρης Κατσαρός, τον οδήγησαν στις ανατολικές πλαγιές του Κάτω Ολύμπου και, εκείνος, γοητευμένος από την ομορφιά του τοπίου με την απρόσκοπτη θέα στο Αιγαίο, στις Σποράδες και στη Χαλκιδική, δεν άντεξε και μπήκε στον πειρασμό να αποκτήσει το 1978 ένα μικρό κτήμα, ως ορμητήριο ξεγνοιασιάς, στον οικισμό της Κρανιάς. Η ηρεμία έφερε την περισυλλογή· έτσι, τα απομεινάρια ενός ξερικού αμπελιού μέσα στο κτήμα έγιναν αφορμή

84

για να ξαναζωντανέψει το παλιό αμπέλι του τόπου. Το μικρό αμπελάκι γρήγορα έφτασε τα 45 στρέμματα με καινούργια κλήματα Cabernet Sauvignon και Merlot και έδωσε το στίγμα για την κατασκευή ενός μικρού οινοποιείου μέσα στο κτήμα. Οι μικροοινοποιήσεις τού 1981, για προσωπική κατανάλωση, ενθουσίασαν τον Λαρισινό γιατρό και όσους είχαν την τύχη να γεύονται το κρασί του. Παρακινούμενος από τη ζήτηση, ο Δημήτρης Κατσαρός αποφάσισε, το 1987, να προωθήσει την παραγωγή σε επιχειρηματική βάση. Δύο χρόνια αργότερα, σε συνεργασία με τον νεαρό οινολόγο Βαγγέλη Γεροβασιλείου, διέθεσε στην αγορά το Κτήμα Κατσαρού, ένα ερυθρό κρασί μακράς παλαίωσης, το οποίο έγινε ανάρπαστο, παρά την υψηλή τιμή των 800 δραχμών για την εποχή εκείνη. Παρ’ όλη την εμπορική επιτυχία, ο Κατσαρός διατήρησε τον όγκο παραγωγής σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με αποδόσεις κάτω των 600 κιλών ανά στρέμμα, ενώ δεν μπήκε ποτέ στη φιλοσοφία των πολλών κωδικών κρασιών. Ακόμη κι όταν, το 1995, έλαβε την απόφαση να επεκτείνει τον αμπελώνα του κατά 25 στρέμματα, αγνόησε τις ερυθρές ποικιλίες, οι οποίες είχαν εξασφαλισμένη εμπορική απόδοση, και επέλεξε να πειραματιστεί με τη λευκή Chardonnay, χαρίζοντάς μας ένα κρασί με βουργουνδέζικο στιλ. Η σκυτάλη του κτήματος πέρασε πρόσφατα στα χέρια του νεαρού Ευριπίδη Κατσαρού, ο οποίος, με σημαντικές σπουδές οινολογίας στη Γαλλία και εργασιακή πείρα στους αμπελώνες Βουργουνδίας και Μπορντό, υιοθετεί νέες τάσεις, με αποτέλεσμα το άγγιγμά του να είναι αισθητό στον γευστικό χαρακτήρα των κρασιών, τα οποία αποκτούν περισσότερη φινέτσα και βελούδινη γεύση. Δικό του δημιούργημα είναι και το τρίτο κρασί το οποίο προσετέθη στην γκάμα, ένα σαγηνευτικό Merlot με δεκαπέντε μήνες παλαίωση σε δρύινο βαρέλι, που προοιωνίζεται πολλά δάφνινα στεφάνια.

Οινοποιία Ζαφειράκη, Τίρναβος Επιστρέφοντας –το 2002– ο Χρήστος Ζαφειράκης στον Τίρναβο, με πτυχίο οινολόγου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, ανέλαβε το ρίσκο για την πλήρη αναμόρφωση του οικογενειακού αμπελώνα, τον οποίο είχε φυτέψει ο συνονόματος παππούς του πριν από τέσσερις δεκαετίες. Μεταλαμπαδεύοντας στη γη του Τιρνάβου τις γνώσεις και την εμπειρία που απέκτησε στους αμπελώνες των περιοχών Πιεμόντε, Άλτο Άντιτζε και Τοσκάνης, ο Χρήστος Ζαφειράκης τόλμησε και κατέστρωσε ένα εξαιρετικά πρωτοποριακό σχέδιο φυτεύσεων για τα δεδομένα της περιοχής. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι η χαμηλή στρεμματική απόδοση των αμπελιών, σε συνδυασμό με τον υψηλό αριθμό φυτεμένων πρεμνών ανά στρέμμα, αριθμός σχεδόν διπλάσιος από τον συνηθισμένο, καθώς και η αυστηρή βιολογική πιστοποιημένη καλλιέργεια. Για τις λευκές ποικιλίες, ο Ζαφειράκης επέλεξε έκταση σαράντα στρεμμάτων στον %Vol • Απρίλιος 2011

Παλαιόμυλο Τιρνάβου, με αμμοπυλώδη εδάφη ενισχυμένα με τσακμακόπετρα, χαρίζοντας στα κρασιά mineral χαρακτήρα. Οι κόκκινες ποικιλίες φυτεύτηκαν στη θέση Καμπυλάδα με τα αργιλοασβεστώδη εδάφη. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην αναβίωση της ντόπιας ξεχασμένης ποικιλίας, Λιμνιώνα. Μια ακόμη καινοτομία του Χρήστου Ζαφειράκη έγκειται στον τρόπο οινοποίησης που τόλμησε να ακολουθήσει, υιοθετώντας τη ζύμωση σε μεγάλα δρύινα βαρέλια αυστριακής προέλευσης 600 λίτρων και σε γαλλικά 500 λίτρων, καθώς και τη χρήση άγριων ζυμών. Αποτέλεσμα της δουλειάς του είναι όλα τα κρασιά του να διαθέτουν ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο γευστικό στιλ, όπου επικρατεί η πολυπλοκότητα του σταφυλιού. Τα κρασιά της Οινοποιίας Ζαφειράκη κυκλοφορούν με την εμπορική ονομασία Παλαιόμυλος (λευκό, ροζέ, ερυθρό) και την ποικιλιακή ένδειξη Οινοποιία Ζαφειράκης Μαλαγουζιά και Οινοποιία Ζαφειράκης Λιμνιώνα.

Κτήμα Μίγα, Τίρναβος Το Κτήμα Μίγα βρίσκεται δυτικά του Τιρνάβου, στην περιοχή Παλαιός Άμπελος, η οποία δανείζει και το όνομά της στα κρασιά του κτήματος, ενώ το όλο οινοποιείο, σχεδιασμένο σχολαστικά και περιβαλλόμενο από τους αμπελώνες, αποτελεί οινικό στολίδι στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας. Το κτήμα δημιουργήθηκε από τον Δημήτρη Μίγα, ο οποίος, όταν ανέλαβε την οικογενειακή περιουσία σε ηλικία μόλις 22 ετών, αποφάσισε να προσδώσει νέα προοπτική στον οικογενειακό αμπελώνα, με σκοπό την οινοποίηση κρασιών υψηλής ποιότητας. Η αφορμή για τις μεγάλες ανατροπές δόθηκε όταν βρέθηκε αμέριμνος επισκέπτης στη διεθνή έκθεση κρασιού Vinexpo. Έπειτα από αυτό, ξεκίνησε, το έτος 1993, την αναμπέλωση και λίγα χρόνια αργότερα, το 1998, τη ριζική αναδιοργάνωση των αμπελώνων, φυτεύοντας ξένες ποικιλίες, όπως Syrah, Cabernet, Μerlot, Chardonnay και Sauvignon Blanc. Από τις ελληνικές ποικιλίες, το ενδιαφέρον του στράφηκε κυρίως στην ντόπια ποικιλία της περιοχής Τιρνάβου, το Μοσχάτο Αμβούργου, και έβαλε στόχο την αξιοποίησή του. Ο αμπελώνας του κτήματος, που φτάνει τα 120 στρέμματα, βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Μελούνα, οι οποίοι είναι η απόληξη του ορεινού όγκου του Kάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 150-300 μέτρων. Η περιοχή έχει ηπειρωτικό κλίμα, με βροχές τον χειμώνα και ζέστη το καλοκαίρι· το αεράκι όμως που κατεβαίνει από τον ορεινό όγκο γίνεται ο ευεργέτης του αμπελιού. Το έδαφος είναι κυρίως αμμώδες, με χαλίκι και τσακμακόπετρα κατά τόπους, αρκετά φτωχό, με καλή αποστράγγιση, ανεκτό σε ξηρασία και υγρασία. Ο συνδυασμός αυτός κρατά σε εγρήγορση τον αμπελώνα, ο οποίος, σε συνδυασμό με τις χαμηλές αποδόσεις και τις καλλιεργητικές φροντίδες, αποδίδει εξαιρετικής ποιότητας σταφύλια. Τα κρασιά που παράγει το κτήμα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: στα %Vol • Απρίλιος 2011

θεσσαλικός κάμπος κρασιά βάσης με την ονομασία Παλαιός Άμπελος, που είναι κυρίως σύμπραξη ποικιλιών, και στα μονοποικιλιακά Chardonnay και Syrah με την εμπορική ένδειξη Κτήμα Μίγας στην ετικέτα. Στην γκάμα των κρασιών υπάρχει το λευκό Blanc de Noir Μοσχάτο Αμβούργου, το ερυθρό Μοσχάτο Αμβούργου, ενώ κυοφορείται ένα ακόμα λευκό από τη συνοινοποίηση των ποικιλιών Chardonnay, Μαλαγουζιάς και Sauvignon Blanc.

Οινοποιία Ντούγκου, Τέμπη Λάρισας Αξιοποιώντας τη μακρά επιχειρηματική εμπειρία του ως φυτωριούχος αμπέλου, ο Δημήτρης Ντούγκος αποφάσισε το 1983 να ασχοληθεί ερασιτεχνικά με την οινοποίηση. Ταξιδεύοντας στις αμπελουργικές περιοχές της χώρας, εξασφάλιζε από τους πελάτες του σταφύλια άριστης ποιότητας, από τα οποία δημιουργούσε προσωπικές συλλογές οίνων. Το 1992 αγόρασε έναν μικρό αμπελώνα στα Προσήλια Ραψάνης μέσα στην αμπελουργική ζώνη ΠΟΠ Ραψάνη και προχώρησε στην οινοποίηση και στην εμπορική εκμετάλλευση των κρασιών του και –αργότερα– στη σταδιακή επέκταση των αμπελώνων. Σήμερα, ολόκληρη η επιχείρηση έχει περάσει στα χέρια των παιδιών του, του γεωπόνου Θάνου και της οινολόγου Λουίζας. Τα αδέλφια Ντούγκου δουλεύουν με απόλυτο σεβασμό ξεχωριστά τον χαρακτήρα κάθε ποικιλίας σταφυλιού, επιμένουν στις αρχές του terroir, και επενδύουν στη βιολογική γεωργία, κρατώντας χαμηλά τη στρεμματική απόδοση. Προκειμένου δε τα κρασιά τους να αποκτήσουν περισσότερο γευστικό πλούτο, ακολουθούν επιλεκτικά την τακτική τού όψιμου τρύγου. Αποτέλεσμα της δουλειάς τους ήταν να δημιουργήσουν μια συλλογή από έντονα φρουτώδη κρασιά, τα οποία εκφράζουν την ευγένεια των γαλλικών ποικιλιών και το αψύ ύφος των αμπελώνων του Ολύμπου. Οι ιδιόκτητοι αμπελώνες έχουν έκταση 60 στρεμμάτων και αναπτύσσονται σε υψόμετρο 300-600 μέτρων. Το έδαφος, αν και έντονα πετρώδες, με μεγάλη περιεκτικότητα σε σιδηρούχο σχιστόλιθο, είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες. Το μικροκλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται από βαρύ χειμώνα με έντονες χιονοπτώσεις, δροσερή άνοιξη και ήπιο καλοκαίρι, το οποίο δέχεται τους δροσερούς ανέμους του Αιγαίου. Παράλληλα, έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους στην ποικιλία Λιμνιώνα, η οποία συμμετέχει στο πολυποικιλιακό Μεθ’ Υμών, το θεσσαλικό στίγμα της έκφρασης του Syrah, ενώ κέρδισαν μεμιάς τα εύσημα με την παρουσίαση της Ραψάνης Ντούγκου. Οι εμπορικές ονομασίες των κρασιών της οινοποιίας είναι Μεθυστάνες και Μεθ’ Υμών. Το οινοποιείο βρίσκεται στον οικισμό Ιτέα Τεμπών, στους πρόποδες του Ολύμπου, μόλις δύο χιλιόμετρα από την είσοδο των Τεμπών, παραμένει καθημερινά ανοιχτό και προσκαλεί τους περαστικούς σε μια περιήγηση στις εγκαταστάσεις και στον μικρό αμπελώνα, με το εκθετήριο των 29 διαφορετικών ποικιλιών.

86

Οινοποιία Καραμήτρου, Μεσενικόλα Καρδίτσας Η αμπελοκαλλιέργεια στον νομό Καρδίτσας εντοπίζεται στις περιοχές Δαφνοσπηλιάς, Μουζακίου και στην αμπελουργική ζώνη ΠΟΠ Μεσενικόλα, η οποία περιβάλλεται από τις κοινότητες Μοσχάτου, Μαυροβουνίου και Μεσενικόλα. Η οικογένεια Καραμήτρου, με παράδοση στο αμπέλι από γενιά σε γενιά, καλλιεργεί τα αμπέλια της που βρίσκονται μέσα στη ζώνη Μαύρο Μεσενικόλα, με σκοπό την παραγωγή τσίπουρου και χύμα κρασιού. Το 2000 ο Γιώργος Καραμήτρος, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στην οινολογία, ανέλαβε την εκμετάλλευση του οικογενειακού αμπελώνα, δημιούργησε ένα μικρό οινοποιείο και έστρεψε όλη την καλλιέργεια και τη διαχείριση του αμπελώνα στο εμφιαλωμένο κρασί, το οποίο διατίθεται κυρίως στην ντόπια αγορά. Ο αμπελώνας βρίσκεται μέσα στη ζώνη ΠΟΠ Μαύρο Μεσενικόλα σε υψόμετρο 750 μέτρων, σε εδάφη ημιορεινά, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, και αποδίδει πυκνό σταφύλι με έντονα αρωματικά χαρακτηριστικά. Σημαντικό ρόλο στο μικροκλίμα της περιοχής διαδραματίζει η λίμνη Πλαστήρα, τόσο το χειμώνα όσο και το καλοκαίρι, η οποία βοηθά στη σωστή ωρίμανση του σταφυλιού. Ο Γιώργος Καραμήτρος, πέραν της οινοποίησης του ερυθρού Μαύρου Μεσενικόλα ΠΟΠ, δίνει επίσης έμφαση στην ερυθρή Λιμνιώνα και στη λευκή Μπατίκι, ποικιλίες τις οποίες χρησιμοποιεί ως χαρμάνι με άλλες, ενώ μελλοντικός του στόχος είναι να αναδείξει τις μονοποικιλιακές τους ταυτότητες. Τα κρασιά Καραμήτρου φέρουν τις εμπορικές ονομασίες Πολίχνης Οίνος, Κυρά της Λίμνης, Μέλισμα και Μαύρο Μεσενικόλα.

Τσίπουρο Καρδάση, Τίρναβος Η ιστορία της οικογένειας Καρδάση με την αμπελοκαλλιέργεια και την απόσταξη ξεκινά από το 1920, με τον Ευάγγελο Καρδάση να προμηθεύεται τον πρώτο επίσημο άμβυκα απόσταξης σε ολόκληρη τη Θεσσαλία. Η αφορμή ωστόσο για να αποκτήσει ταυτότητα το Τσίπουρο Καρδάση και να ξεχωρίσει προέκυψε το έτος 1989, όπου, με σχετικό νομοθέτημα, επετράπησαν η τυποποίηση και η εμφιάλωση. Μπαίνοντας μεμιάς στον χορό της εμφιάλωσης, χρειάστηκε αρκετή υπομονή μέχρις ότου το εμφιαλωμένο τσίπουρο γίνει πλήρως αποδεκτό από την αγορά και να περάσει στη συνείδηση των καταναλωτών, οι οποίοι επί χρόνια θεωρούσαν το χύμα πιο αγνό και πιο ποιοτικό. Η έδρα της εταιρείας βρίσκεται έξω από την πόλη του Τιρνάβου, στην καρδιά του αμπελώνα, ενώ οι εγκαταστάσεις αγκαλιάζονται από αμπελώνα %Vol • Απρίλιος 2011

δεκαπέντε στρεμμάτων. Οι υπόλοιποι αμπελώνες εκατό στρεμμάτων βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Τιρνάβου. Η εταιρεία παράλληλα συνεργάζεται με άλλους αμπελουργούς της περιοχής, αξιοποιώντας αποκλειστικά μόνο σταφύλια της ποικιλίας Μοσχάτο Αμβούργου. Η παραγωγή πραγματοποιείται σε σύγχρονους χάλκινους αποστακτήρες διπλής απόσταξης και προέρχεται από 100% φυσικό απόσταγμα στέμφυλων. Τα κύρια χαρακτηριστικά του Τσίπουρου Καρδάση είναι το έντονο αρωματικό δυναμικό και η τρυφερή γλυκόπιοτη αίσθηση γεύσης και αλκοόλ. Η εταιρεία Καρδάση παράγει τσίπουρο με γλυκάνισο και τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, ούζο, ενώ στα προϊόντα της εταιρείας συγκαταλέγεται και ένα συλλεκτικό μπράντι με απόσταγμα κρασιού, το οποίο παλαιώνεται επί δεκατρία χρόνια σε γαλλικά δρύινα βαρέλια· ένα μπράντι που σε ποιότητα ανταγωνίζεται πολλά καταξιωμένα κονιάκ.

Συνεταιρισμός Τιρνάβου Ο Συνεταιρισμός Τιρνάβου, με ιστορία πενήντα ετών, διαδραμάτισε όλα αυτά τα χρόνια καθοριστικό ρόλο στη βιωσιμότητα του αμπελιού στην περιοχή, καθώς, απορροφώντας μεγάλες ποσότητες σταφυλιών, ενθάρρυνε τους Τιρναβίτες να παραμείνουν πιστοί στην καλλιέργεια του αμπελιού. Τα τελευταία χρόνια, ο συνεταιρισμός, με διευθυντή τον Στέργιο Παπρά, ακολούθησε περισσότερο επιθετική εμπορική πολιτική, η οποία οδήγησε στην αύξηση των πωλήσεών του, ενώ υποστήριξε με σθένος την τυποποίηση τσίπουρου και έδωσε μάχη στις γεωργικές υπηρεσίες για την καθιέρωση του Τσίπουρου Τιρνάβου ως προϊόντος Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης. Παράλληλα, αξιοποιώντας διάφορα προγράμματα, προέβη στην αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και, θέτοντας καινούργιους στόχους, δημιούργησε νέα προϊόντα εμφιαλωμένου κρασιού, τσίπουρου και αποσταγμάτων, ακολουθώντας τις προοδευτικές τάσεις της αγοράς. Έτσι, δεν έχασε την ευκαιρία και ασχολήθηκε από τους πρώτους με την τυποποίηση και την ανάδειξη του Τσίπουρου Τιρνάβου, όπου κρατά τα πρωτεία ζήτησης στην αγορά. Παράλληλα, πέραν του κλασικού Τσίπουρο Τιρνάβου, με ή χωρίς γλυκάνισο, δημιούργησε ένα νέο πρωτότυπο προϊόν, εμπλουτίζοντας το κλασικό Τσίπουρο Τιρνάβου με στίγματα κρόκου και ένα αξιόλογο απόσταγμα σταφυλής παλαιωμένο σε δρύινο βαρέλι. Οι αμπελώνες που αξιοποιεί ο συνεταιρισμός φτάνουν τα 2.400 στρέμματα, με τον κύριο όγκο τους να καταλαμβάνει η ποικιλία Μοσχάτο Αμβούργου και να ακολουθούν οι λευκές Μπατίκι, Ροδίτης, Ugni Blanc, Cinsault, Syrah και αρκετές άλλες διεθνείς. Γεγονός πάντως είναι ότι ο συνεταιρισμός, όλα τα χρόνια της παρουσίας του και ειδικά μετά το 1978, όπου το οινοποιείο μεταβιβάστηκε στους αμπελουργούς, κατέδειξε τη δυναμική του και βοήθησε τα μέγιστα να παραμείνει ζωντανή η καλλιέργεια του αμπελιού στην περιοχή.. % %Vol • Απρίλιος 2011

exhibitionists

Για την καλύτερη οργάνωση και εξυπηρέτησή σας καλέστε στο τηλ.: 210-7213.209, Μario Giannotti (υπεύθυνο εμπορικού τμήματος) για να σας ορίσει προσωπικό ραντεβού. Δήλωση συμμετοχής μεχρι 15/04/2011.

Επιχειρηματική αποστολή ιταλικών εταιρειών

“

“

στην Αθήνα

Όταν η τεχνολογική ανανέωση στην παραγωγή και η εξαιρετική ποιότητα των πρώτων υλών συνδυαστούν δημιουργούν προϊόντα μοναδικά.

90

T

ο Ελληνοϊταλικό Επιμελητήριο, με έδρα την Αθήνα, ιδρύθηκε το 1952 και αποτελεί τον συνδετικό κρίκο της Ελλάδας και της Ιταλίας για την ανάπτυξη και την προώθηση των διμερών οικονομικών και εμπορικών συνεργασιών. Μέλος της Ένωσης Ιταλικών Εμπορικών Επιμελητηρίων (Assocamerestero), που δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο και επίσημα αναγνωρισμένο από το ιταλικό και το ελληνικό κράτος, συνδράμει και στηρίζει τις ελληνοϊταλικές εμπορικές συναλλαγές, μέσα από την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών στα μέλη του. Αποτελεί τον πλέον αξιόπιστο συνεργάτη για τις ελληνικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στην ιταλική αγορά ή στοχεύουν στην εξαγωγή των προϊόντων τους σε αυτή. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του έχει διοργανώσει επιχειρηματική αποστολή με δεκαπέντε ιταλικές εταιρείες για τις 28 και 29 Απριλίου 2011 στο ξενοδοχείο Park.

Ανάμεσα στις εταιρείες που θα παρευρεθούν και θα διεξαγάγουν επιχειρηματικές συναντήσεις με ελληνικές εταιρείες είναι : • Η εταιρεία Distilleria Zanin Srl, με έδρα τη Vicenza, παράγει από τα μέσα του 1800 παραδοσιακή ιταλική γκράπα, λικέρ και αλκοολούχα ποτά (Limoncello, Sambuca, Chocolate liqueurs, Vodka, Brandy, Rum, Gin, Amaretto). Τα τελευταία χρόνια, η Distilleria Zanin έχει καταφέρει να καλύψει το 12% της ιταλικής αγοράς αλλά και την επέκταση των πωλήσεων των προϊόντων της στο εξωτερικό. Αν και η εταιρεία, τέταρτης πλέον γενεάς, έχει εξελιχθεί ως προς τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα, ο τρόπος απόσταξης παραμένει πάντα εκείνος ο παραδοσιακός που μεταφέρεται από γενεά σε γενεά. Η εταιρεία σήμερα έχει πιστοποιηθεί με ISO και συνεχίζει δυναμικά, διατηρώντας την ποιότητα στα προϊόντα της, ικανοποιώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και τους πιο απαιτητικούς πελάτες.

• H εταιρεία Arnone, με έδρα στην

Casoria κοντά στη Napoli, παράγει μη αλκοολούχα ποτά (soft drinks), όπως τσάι, χυμούς φρούτων, αεριούχα ποτά. Η τεχνολογική ανανέωση που χαρακτηρίζει την παραγωγή, σε συνδυασμό με την εξαιρετική ποιότητα των πρώτων υλών, καθιστά τα προϊόντα μοναδικά και την εταιρεία έναν από τους leader στον τομέα των αναψυκτικών. %

%Vol • Απρίλιος 2011

alcohol free Deep Purple - Βασίλης Παπακωνσταντίνου Περιοδεία στην Ελλάδα 2011 Παρασκευή 20 Μαΐου - Αθήνα

Οι ROXETTE στην Αθήνα Παρασκευή 27 Μαΐου 2011 TerraVibe Park Στο πλαίσιο της πολυαναμενόμενης παγκόσμιας περιοδείας τους, οι Roxette θα εμφανιστούν στην Ελλάδα την Παρασκευή 27 Μαΐου 2011 στο TerraVibe Park. Ο πρώτος σταθμός τους ήταν το Καζάν της Ρωσίας την 1η Μαρτίου και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του χρόνου, θα ταξιδέψουν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η Marie Fredriksson και ο Per Gessle, μετά τις έξι sold out συναυλίες που πραγματοποίησαν το περυσινό καλοκαίρι, επιστρέφουν στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα γεμάτοι ενθουσιασμό. Την τελευταία φορά που οι Roxette έκαναν περιοδεία στην Ευρώπη ήταν το έτος 2001. Ωστόσο η τελευταία παγκόσμια περιοδεία τους πραγματοποιήθηκε την περίοδο 19941995, προωθώντας το άλμπουμ Crash!

Boom! Bang! Οι Roxette είναι μια από τις πιο επιτυχημένες μηχανές παραγωγής hit στον κόσμο. Η μεγάλη επιτυχία ήρθε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 με το τραγούδι The look από το άλμπουμ Look Sharp! Στη συνέχεια, το συγκρότημα κυκλοφόρησε άλμπουμ και single charts, σε ολόκληρο τον κόσμο, που περιείχαν τραγούδια που έγιναν τρομερή επιτυχία, όπως It must have been love, Listen to your heart, Joyride, How do you do!, Dangerous, Fading like a flower και Dressed for success. Οι Roxette έχουν πουλήσει πάνω από 75 εκατομμύρια άλμπουμ, ενώ τα τραγούδια-ορόσημα Listen to tour heart και It must have been love έχουν ακουστεί –μόνο στο ραδιόφωνο των ΗΠΑ– περισσότερες από τέσσερα εκατομμύρια φορές το καθένα. Για μια περίοδο τεσσάρων χρόνων κατά τη δεκαετία του ’90 δεν κατέβηκαν ποτέ από τον πίνακα των 100 πιο hot τραγουδιών του Billboard. Σημεία προπώλησης: Ticket House, Πανεπιστημίου 42 Αθήνα Ticket House, Μητροπόλεως 102 Θεσσαλονίκη www.ticketpro.gr | www.tickethouse.gr

92

Κλειστό Γήπεδο Μπάσκετ Ελληνικού 21 Μαΐου - Πάτρα 23 Μαΐου - Θεσσαλονίκη 25 Μαΐου - Ιωάννινα Μια νέα μεγάλη συνάντηση θα συμβεί τον Μάιο σε τρεις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Οι θρυλικοί Deep Purple, ένα από τα κορυφαία hard rock συγκροτήματα όλων των εποχών, επισκέπτονται τη χώρα μας για μια ακόμα φορά· αυτή όμως θα είναι μοναδική, αφού μαζί τους θα τραγουδήσει ο κορυφαίος ρόκερ της Ελλάδας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Η περιοδεία θα ξεκινήσει στις 20 Μαΐου από την Αθήνα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, θα συνεχίσει στις 21 Μαΐου στην Πάτρα και θα περάσει από τη Θεσσαλονίκη στις 23 Μαΐου, ενώ στις 25 Μαΐου οι Deep Purple, χωρίς τον Βασίλη, θα τραγουδήσουν στα Ιωάννινα μαζί με τους George Gakis and the Troublemakers. Από τη μια, οι Deep Purple έγραψαν ιστορία στη hard rock σκηνή, με τραγούδια όπως το Child in time, το Smoke on the water ή το Soldier of fortune κ.ά. Από την άλλη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου παραμένει στην κορυφή της ελληνικής ροκ σκηνής, με τραγούδια όπως Χαιρετίσματα, Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα, Άσε με να κάνω λάθος και τόσα άλλα. Το αγγλικό ροκ συγκρότημα Deep Purple δημιουργήθηκε στο Χέρτφορντσαϊρ (Hertfordshire) το 1968. Μαζί με τους Led Zeppelin και τους Black Sabath είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χέβι μέταλ συγκροτήματα. Οι Deep Purple κατέχουν θέση στο Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες ως το πιο θορυβώδες συγκρότημα, έχουν πουλήσει πάνω από 100.000.000 δίσκους και είναι ενεργοί ως συγκρότημα από το 1968 ως σήμερα. Ο Ian Gillan με την παρέα του επιστρέφουν ξανά και υπόσχονται ένα δυνατό line up, κάτι που έχουν αποδείξει σε όλες τις εμφανίσεις τους στην Ελλάδα από το 1991 μέχρι σήμερα. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου είναι –επίσης– αναμφίβολα η κορυφαία φωνή της ελληνικής ροκ μουσικής. Λίγοι είναι οι αξιόλογοι καλλιτέχνες οι οποίοι καταφέρνουν να αναθρέψουν πολλές γενιές με τα τραγούδια τους, χωρίς να χάνουν στιγμή τη δημιουργικότητά τους. Ανάμεσα στα τραγούδια που αγαπάμε και περιμένουμε να ακούσουμε και πάλι από τον Βασίλη θα υπάρξουν και τα καινούργια του κομμάτια από τον δίσκο Το Παιχνίδι Παίζεται Ακόμα. Οι χώροι των συναυλιών στις υπόλοιπες πόλεις θα ανακοινωθούν σύντομα. Παρασκευή 20 Μαΐου Κλειστό Γήπεδο Μπάσκετ Ελληνικού Τιμές εισιτηρίων: αρένα: 38 ευρώ, κερκίδες: 43 ευρώ Προπώληση εισιτηρίων από Τετάρτη 26-01 Σε όλα τα Public, Ticket House και ηλεκτρονικά στοwww.ticketarena.gr

%Vol • Απρίλιος 2011

...and more Ejekt Festival με δυο πολύ ηχηρά ονόματα της παγκόσμιας μουσικής σκηνής Amy Winehouse Είναι, αδιαφιλονίκητα, η κορυφαία τραγουδίστρια που προέκυψε την πρόσφατη δεκαετία στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα. Τα τραγούδια της έχουν γίνει ύμνοι: Rehab, You know I’m no good, Back to black, Tears dry on their own, Love is a losing game, Stronger than me, Take the box, In my bed / you sent me flying. Όλοι μιλούν για μια από τις πιο μεγάλες τραγουδίστριες στην ιστορία και τη συγκρίνουν με μύθους όπως η Billie Holiday· και δεν έχουν άδικο. Το 2003, σε ηλικία μόλις είκοσι ετών, με το ντεμπούτο της Frank, κατάφερε να σπάσει κάθε ρεκόρ πωλήσεων στη Μεγάλη Βρετανία, να κερδίσει πολλές διακρίσεις αλλά και –το πιο εντυπωσιακό– να ξανακάνει μόδα την τζαζ μουσική. Αυτό όμως δεν ήταν τίποτα μπροστά στην επιτυχία που γνώρισε από το 2007 και έκτοτε, με τον απόλυτο δίσκο της δεκαετίας: το Back In Black έχει πουλήσει ως σήμερα πάνω από 10.000.000 αντίτυπα παγκοσμίως, παρέμεινε επί μήνες στις κορυφές των αμερικανικών charts και κέρδισε πέντε βραβεία Grammy. Είναι ο δίσκος Black είναι που επανέφερε στη μόδα τη μουσική των 50’s και 60’s, χάρη στον μοναδικό συνδυασμό του r’n‘r, του r’n‘b και της σόουλ των τραγουδιών της Amy. To 2011 είναι η χρονιά της μεγάλης επιστροφής της Amy Winehouse: μέσα στην άνοιξη έχει ανακοινωθεί ότι θα κυκλοφορήσει ο πολυαναμενόμενος νέος της δίσκος. Επίσης, είναι η χρονιά όπου η Amy επιστρέφει στις περιοδείες μετά το 2008, καθώς θα εμφανιστεί –ως κορυφαίο όνομα– στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του πλανήτη.

Moby O Moby, o αγαπημένος περφόρμερ του ελληνικού κοινού, είναι το δεύτερο μεγάλο όνομα που συμπληρώνει το εντυπωσιακό line up του εφετινού Ejekt Festival, μετά την Amy Winehouse. Την επόμενη ημέρα, ο Moby θα δώσει μια δική του συναυλία στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Γης. Ο Moby είναι αγαπητός σε όλους. Ενδεχομένως συντελεί το γεγονός ότι η μουσική του δεν μπορεί να περιοριστεί σε ετικέτες και ορισμούς. Η λίστα των επιτυχιών του μιλάει από μόνη της: είναι τόσο μεγάλη, ώστε οι συναυλίες του θα μπορούσαν να αποτελούνται εξ ολοκλήρου από πασίγνωστα κομμάτια, όπως τα We are all made of stars, Lift me up, Body rock, Natural blues, Extreme ways, The sky is broken, Run on, Slipping away, Beautiful, New dawn fades, Porcelain, Honey, Why does my heart feel so bad?, Everytime you touch me, Go, Feeling so real, Into the blue, That’s when I reach for my revolver, Find my baby και πόσα άλλα. Συγκαταλέγεται στην ελίτ των καλλιτεχνών των οποίων ένας δίσκος τους έχει πουλήσει 10.000.000 αντίτυπα (Play), έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα της μουσικής (όπως οι David Bowie, Gwen Stefani, Bono, Michael Stipe, Britney Spears, Public Enemy), εμφανίζεται επί δύο δεκαετίες στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του πλανήτη ως κορυφαίο όνομα, ενώ η μουσική του έχει ακουστεί σε πολλές ταινίες και διαφημίσεις. Εισιτήρια 50 ευρώ στο www.ticketarena.gr και στα καταστήματα Public Αθήνας και Tickethouse Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Την ημέρα του φεστιβάλ θα πωλούνται προς 55 ευρώ μόνο από τα ταμεία του. Πληροφορίες: 210-9611.118 και στο www.detoxevents.gr

Ζορζ Μπιζέ, Κάρμεν Η ανανεωμένη Εθνική Λυρική Σκηνή συνεχίζει με την Κάρμεν Η Κάρμεν, μια τσιγγάνα, εργάτρια βρίσκεται κατηγορούμενη όταν αρνείται να απολογηθεί για έναν καβγά στον υπολοχαγό της φρουράς. Αποπλανεί τον δεκανέα που θα την οδηγούσε στη φυλακή, τον Δον Χοσέ, λογοδοσμένο με τη νεαρή χωρική, Μικαέλα. Ο Δον Χοσέ αφήνει την Κάρμεν να δραπετεύσει και καταλήγει ο ίδιος στη φυλακή. Αργότερα εκείνη τον πείθει να λιποτακτήσει και να την ακολουθήσει στο βουνό όπου δρουν οι συνεργοί της λαθρέμποροι. Γρήγορα όμως τον βαριέται και ερωτεύεται έναν διάσημο ταυρομάχο, τον Εσκαμίγιο. Στο βουνό εμφανίζονται την ίδια νύχτα ο Εσκαμίγιο, αναζητώντας την Κάρμεν, και η Μικαέλα, η οποία ανακοινώνει στον Δον Χοσέ ότι η μητέρα του είναι ετοιμοθάνατη. Ο Δον Χοσέ προειδοποιεί την Κάρμεν πως θα συναντηθούν πάλι. Στη Σεβίλλη, έξω από τις πύλες της αρένας, ο Δον Χοσέ ικετεύει την Κάρμεν να φύγουν μαζί. Όταν εκείνη τον απορρίπτει ευθέως, ο Δον Χοσέ παρασύρεται από τα παράφορα αισθήματά του. Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης, Σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης Πρωταγωνιστούν: Μαίρη-Έλεν Νέζη - Μαρίνα Φιδέλη, Ρούμπενς Πελιτσάρι - Σβέταν Μιχαήλοφ, Μαρία Μητσοπούλου Μίνα Πολυχρόνου, Δημήτρης Κασιούμης - Γιάννης Γιαννίσης κ.ά.

30 Απριλίου, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Μαΐου 2011, Έναρξη 20.00, Θέατρο Ολύμπια

%Vol • Απρίλιος 2011

93

exitorial

έχει θέμα η…

καρέκλα Από τη Μαριάννα Αντωνακάκη

“

ο αλαζονικός ίλιγγος της εξουσίας

Καρεκλοκένταυρος. Λέξη μοδάτη, σύνθετη, ηχηρή και ανάδελφη. Πολλοί θέλουν να βιώσουν τη σημασία της. Ουδείς να λάβει τη μομφή από τον χαρακτηρισμό. Έτσι που αντηχεί μόλις που την εκφέρεις την κουβέντα τούτη έχει ένα βάρος μυθικό. Ένας άλλος μπαμπούλας, που δεν ξεμυτίζει τις νύχτες από ντουλάπες που τρίζουν για να ταράξει τα παιδικά όνειρα, αλλά για να στοιχειώσει τον ύπνο και τον ξύπνιο των ενηλίκων.

94

“

Η

καρέκλα έχει θέμα. Και θέμα κι ανάθεμα μαζί. Όλα για δαύτη γίνονται μα τίποτα μαζί της. Να κάτσεις, να έχεις θέση, να βολευτείς. Όσο πιο μεγαλόσχημος νιώσεις τόσο πιο καλή η καρέκλα. Το θέμα είναι να νιώσει βολικά ο πισινός. Ουδόλως την ώρα που βυθίζεσαι στην πλάνη του καθίσματός της κοιτάς πόσο σαθρά είναι τα πόδια. Το αρχιτεκτονικό παράδοξο. Έτσι θα το πω. Δέκα τόνοι ματαιοδοξίας, υστεροβουλίας, κόμπλεξ και συμφέροντος, κομμένοι κατά παραγγελία στα ημέτερα, στηρίζονται σε τέσσερις οδοντογλυφίδες. Με αυτό το σύστημα ετράφη η κατά τ’ άλλα αδικημένη κοινωνία του νεοέλληνα. Αν στρώσεις μάγουλο, όλο και κάποιο χέρι θα έρθει να προσγειωθεί με προθυμία να εκτονώσει ακόμη δέκα θυμούς. Αυτό πάθαμε σαν έθνος και τώρα κλαίμε. Πάντα όμως με τον πισινό καλά βυθισμένο στην καρέκλα. Τη συνείδηση καλά μουλιασμένη στη διαπλοκή. Οι μισοί καθισμένοι. Κι οι άλλοι μισοί, σαν τους κληρονόμους πάνω από τον ετοιμοθάνατο, να περιμένουν πότε θα σπάσει κάποιο ποδάρι να αρπάξουν ό,τι μείνει από την καρέκλα. Δεν έχει λοιπόν θέμα η καρέκλα; Σημειολογικά πάντα. Ως έπιπλο είναι άβολο και πιάνεται ο κανονικός ο πισινός. Ως έννοια όμως; Ως συμβολισμός της διαφθο-

ράς; Της εξουσίας; Της δύναμης; Είναι χαλαρωτική η καρέκλα, τότε. Σαν δέκα χέρια ιδεολογικού σιάτσου. Χαλαρώνει αλληγορικά ο μυς, όπως χαλαρώνουν τα ήθη, τα ιδανικά, οι αντιστάσεις. Μετά ο καρεκλοκένταυρος περνά στη συνειδητοποίηση της δύναμής του, αλλά όχι και του εφήμερου χαρακτήρα της. Βολεύει κι άλλους. Διορίζει, απολύει, τρομοκρατεί. Κι ο συνειδησιακός του πισινός φαρδαίνει, βυθίζεται, ομογενοποιείται με την καρέκλα. Αρέσκεται στα φώτα. Στα φώτα πάνε οι σταρ. Στα φώτα πάνε και οι μύγες. Από τα φώτα καίγονται και οι σταρ· από τα φώτα καίγονται και οι μύγες. Όμως η κα-

ρέκλα, αφού σε έχει χαλαρώσει, αρχίζει το διαβρωτικό της λειτούργημα. Αφού σε έχει ναρκώσει, αρχίζει να σε κομματιάζει. Ναρκωμένος, ζαλισμένος, δεν αντιδράς. Βλέπεις το αίμα από τις δαγκωνιές σου και θεωρείς πως είναι των άλλων. Παύεις να είσαι ώριμος. Γίνεσαι σάπιος, αλλά, αφού κανείς δεν απομακρύνεται από την αυλή και τους αυλικούς, θεωρείς πως δεν υφίσταται μυρωδιά σήψης. Όλα καλά. Η καρέκλα δεν ακούγεται να τρίζει. Έχει κι άλλο θέμα η καρέκλα. Έλκει υπερφιλόδοξους, ξεπουλημένους, κόλακες, επαίτες, λωποδύτες, υπερφίαλους τύπους που κοιμούνται στα πόδια της καρέκλας, τη στηρίζουν. Για να πέσεις εσύ κι εκείνη να μείνει ζεστή να στρογγυλοκαθίσουν τον δικό τους πισινό σε χρόνο ντε-τε. Φέρνει κορίτσια κι αγόρια που γδύνονται και ξεπουλιούνται. Φέρνει σκάνδαλα πολιτικά, οικονομικά, εκβιαστές, νονούς, βαρόνους, τσάτσους και τρομοκράτες. Τουμπάρει συστήματα, κυβερνήσεις. Κάνει ενθρονίσεις. Η δική σου η καρέκλα ντιλάρει την αξία του εαυτού της κι ας είσαι πάνω της εσύ. Τραβάει την πρίζα της και μαζί της νεκρώνει κι η αφεντιά σου. Δίνει το ρεύμα και την ενέργεια που σου ρούφηξε στον θρόνο που έστησε δίπλα. Που τώρα αυτός έχει αξία. Μα εσύ, με σάπιο κορμί, ούτε για να σωθείς δεν μπορείς να σηκωθείς στα πόδια σου. Αυτές τις καρέκλες τιμωρεί τούτη η εποχή. Αυτός είναι ο μηχανισμός στήριξης. Η πρίζα της καρέκλας. Που μόλις την τράβηξαν. Αυτοί που έχουν το μαγαζί με τις καρέκλες. Ο μόνος τρόπος να σωθείς είναι να έχεις υπάρξει όλον αυτόν τον καιρό όρθιος. Τον καλό επιχειρηματία, τον σωστό επαγγελματία, τον έξυπνο Έλληνα από τα πόδια θα τον καταλάβεις. Όχι από το βλέμμα. Ο δημιουργικός ή ο αυτοδημιούργητος έχει γερούς τετρακέφαλους, γιατί στηρίζεται στα πόδια του. Κι ας τιμωρεί το κράτος την επιτυχία –γιατί τέτοιες πεποιθήσεις θέλει να χτίσει, που καταλήγουν σε τροφαντούς πισινούς– υπάρχουν ακόμη επιχειρηματίες που θέλουν να πετύχουν και να ακμάσουν οικονομικά. Αυτοί έχουν γυμνασμένους και τους τετρακέφαλους και ακόμη έναν μυ: αυτόν της καρδιάς. Οι άλλοι που φτιάξανε επιχείρηση για την καρέκλα σκάνε σαν σαπουνόφουσκες. Δεν χρειάζεται να έχεις διδακτορικό από το Χάρβαρντ για να διαβάσεις την εποχή μας. Είναι αυτό που λέει μια δασκάλα μου: «Απλώς μάθε ανθρωπογεωγραφία». %Vol • Απρίλιος 2011