Veidislod 3. tbl 2012

VEIÐISLÓÐ tímarit um sportveiði og tengt efni

nr. þrjú 2012

ÓTVÍRÆTT MERKI UM GÆÐI Í tvíhendulínum erum við með sérstöðu, við skerum og vigtum línuna fyrir stöngina

4Cast er einstök samsetning af skotlínu og langri

Komdu í Veiðiflugur og fáðu þjónustu og ráðleggingar frá þeim sem hafa reynsluna.

Guideline er leiðandi veiðivöruframleiðandi í Skandinavíu. Hjá Guideline vinna bestu veiðimenn Norðurlanda við hönnun á stöngum og línum.

Við hjá Veiðiflugum erum með mikla veiðireynslu og okkar sérgrein eru línur og stangir. Það er ekki sama hvaða lína fer á stöngina þína, þar þarf að gæta mikillar nákvæmni svo þú fáir sem mest út úr veiðinni og köstunum.

Vissir þú að línurnar frá Guideline eru hannaðar af bestu veiðimönnum Skandinavíu?

Bullet skotlínan er hönnuð til að kasta langt með einu kasti og það mun koma þér verulega á óvart hvað hún flýgur mjúklega. belglínu og hefur 11 metra haus sem leggst mjúklega á vatnsflötinn. 4Cast línan var kosin besta línan hjá Trout&Salmon og er hrein bylting í hönnun á línum.

þína svo þú náir því besta út úr köstunum. Það er mikilvægt að fá rétta ráðgjöf varðandi hvað hentar í línum og við fullyrðum að sú ráðgjöf er

framúrskarandi hjá okkur í veiðiflugum.

Vissir þú að ábyrgðin á stöngunum frá Guideline er fullkomin. Við hjá Veiðiflugum erum sjálf veiðimenn og vitum hvað það er slæmt að þurfa að bíða eftir stangarpörtum í marga mánuði eða ár.

Ábyrgðin hjá okkur er einfaldlega 100%

sem felst í því að við eigum alltaf alla stangartoppa á lager í búðinni hjá okkur og afgreiðum þá samdægurs ef þú lendir í óhappi með Guideline stöngina þína.

Það styttir leiðina að góðum árangri.

Veiðikveðja!

111

frá ritstjórn

Góðir hálsar, hér er þriðja tölublað Veiðislóðar á þessu herrans ári 2012.

Alls eru þá komin út 9 blöð síðan í maí í fyrra og erum við félagarnir í GHJ útgáfu býsna sáttir við útkomuna. Þetta verður æ meira krefjandi og æ skemmtilegra í sennog bland. Móttökur lesenda hafa verið frábærar og við lýsum enn eftir fyrsta styggðaryrðinu um blaðið!

Við útgáfu þessa blaðs erum við stödd í byrjun júlí....laxveiðin byrjuð og lax að ganga snemma. Skilyrði hafa þó verið erfið lengst af mánaðar og svo veit enginn hvað göngurnar halda dampi og styrk lengi fram eftir sumri. Eða hvort að rignir eða ekki á veiðitíma! Ekkert nema spurningar og svörin fást aðeins með því að bíða þolinmóð. Við félagarnir óskum ykkur öllum góðs gengis í sumar og á komandi hausti. Megi vertíðin fylla ykkur gleði.

Guðmundur Guðjónsson, ritstjóri Heimir Óskarsson, útlit og umbrot Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif.

efnið 8

Stiklað á stóru Að þessu sinni var það aðallega opnun laxveiðiáa á Íslandi 2012.

12 Viðtal Bjarni Höskuldsson er umsjónarmaður urriðasvæðanna ofan virkjunnar í Laxá í Suður Þingeyjarsýslu.

Hann e r sérfræðingur í þurrfluguveiði.

2 Veiðistaðurinn Laxá í Kjós. Það er hið rómaða „frísvæði“ þar sem áin liðast niður Laxárdalinn.

32 Fjölskylduveiði Kleifarvatn í Krísuvík er einkar hentugt, það er með hættulitlu aðgengi og það er fullt af fiski.

36 Fjölskylduveiði Fjölskylduvæn veiðisvæði þurfa ekki endilega alltaf að vera stöðuvötn. Mörg straumvötnin henta vel, t.d.

Hrolleifsdalsá í Skagafirði, sem við fjöllum hér um.

42 Fluguboxið Að þessu sinni fórum við Veiðislóðarmenn á barinn í orðsins bestu merkingu. Við fórum sem sagt á flugubarina í helstu veiðibúðum Reykjavíkursvæðisins!

54 Strandveiði Við hittum Gylfa Pálsson sem segir að einfaldleikinn muni gera mann frjálsan og það er auðvelt að trúa honum þegar hann sýnir búnaðinn og segir sögurnar af frábærum veiðiskap í fjörum landsins.

60 Eitt og annað – Vöðlur Í fræðsluhorninu sínu segir Lárus Gunnsteinsson okkur hvernig finna megi út hvort að vöðlurnar eru ekki beinlínis loksins ónýtar!

62 Eitt og annað – Veiði Við leitum til sérfræðinga um það hvernig bregðast skuli við langvarandi vatnsleysi í laxveiðiám.

66 Veiðisagan Aron Jóhannsson leitað í orðatiltækið góða „Fall er fararheill“ eftir ákveðið atvik í fyrsta túr ársins hér um árið....

68 Skotveiði – Sauðnaut Axel Óskarsson hefur víða mundað hólkinn, m.a. á Grænlandi þar sem sauðnaut eru meðal veiðidýra. Hér segir hann okkur frá sauðnautaveiðum á Grænlandi.

72 Ljósmyndun Asger Söndergaard Olesen er dansur þegn sem veiðir á Íslandi á hverju ári. Asger er afar snjall ljósmyndari eins og hér má sjá á nokkrum opnum í ljosmyndagalleríi Veiðislóðar.

92 Lífríkið Jóhannes Sturlaugsson hjá Laxfiskum ehf er með fingurinn á púlsi urriðans í Þingvallavatni. Urriðinn hefur átt uppgangi að fagna.

98 Einu sinni var Þann 10.júlí 1942 veiddi Jakob Hafstein metlax í Höfðahyl í Laxá í Aðaldal.

102 Villibráðareldhúsið Við gluggum aftur í bókina Spriklandi lax í boði veiðikokka sem Salka gaf út um árið. Þar er fjöldi spennandi rétta, m.a. innbakaði laxinn hans Egils Kristjánssonar, sem lengi var yfirkokkur í Grímsá.

104 Veiðihundar Í þessu blaði tókum við tali Pétur Alan Guðmundsson kaupmann í Melabúðinni sem lýsti lífsstílnum við að halda standandi fuglahunda.

108 Græjur og fleira Hér getur að líta margt af því sem boðið er upp á í helstu veiðibúðum landsins, nýjungar, uppákomur , fróðleikspistlar og fleira og fleira.

Vision, endalaus gleði

Hrygnan ehf. | Síðumúla 37 | Sími: 581-2121 | www.hrygnan.is

stiklað á stóru

Laxveiðin fór vel af stað,

en horfur eru blendnar Laxveiði byrjaði í vel flestum laxveiðiám landsins og má segja að byrjunin hafi í heild lofað góðu. Sums staðar var hreinasta veisla eins og t.d. í Elliðaánum þar sem veiddist 31 lax á opnunardaginn, en það er fáheyrð veiðisæld í byrjun vertíðar á þeim bænum og þótt víðar væri leitað. Opnanir Norðurár og Blöndu voru einnig mjög góðar og nokkrar sem byrjuðu síðar, eins og Langá, Laxá í Leirársveit, Laxá í Aðaldal, Selá og fleiri voru einnig mjög fínar. Helst að menn væru örlítið spurulir á svip þegar kom að Þverá/Kjarrá, en byrjunin þar var ekki góð og töldu menn skilyrði þar sérlega óheppileg, hratt minnkandi vatn og miklir kuldar á næturnar. Þetta kann að vera rétt, því Brennan var farin að gefa hörkuveiði mun fyrr á vertíð en vant er og sama má segja um Straumana þó svo að Norðurá færi betur af stað.

8

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

9

stiklað á stóru En allt var þetta þó blendið.

Menn töldu að meiri snjór væri í fjöllum og það myndi halda ánum í betra formi fram á sumar. Á sama tíma féllu nokkrir skúrir hér og þar nánast allan júnímánuð og þurrkarnir byrjuðu sem sagt snemma og sóru sig mjög í ætt við langa þurrkakafla síðustu sumra. Það er því margt á huldu enn hvernig vertíðin leggst út. Verður allt vatnslaust, eða mun rigna af

Sá fyrsti úr Grímsá í sumar, Júlíus Jónsson í löndun.

Jón Þór Júlíusson með fallegan lax úr Norðurá.

Halla Bergþóra og Sveinbjörg Björnsdætur með stórglæsilegan lax úr Laxá í AðaldalFrances.

og til?

Silungsveiðin er jafnan í blóma í júní og miklar og góðar fregnir bárust víða að. Stóru, stóru urriðarnir í Þingvallavatni voru að venju í umræðunni og sú frétt flaug um tíma að 30 punda stykki hefði veiðst í net í vatninu.

Aldrei var það þó staðfest, en það ýtti undir að menn trúi því að slík tröll séu til í vatninu þegar ríflega 29 punda urriði veiddist á spón í landi Skálabrekku.

Jón Helgi Björnsson með einn vænan úr Laxá í Aðaldal.

Smári Þorvaldsson með fyrsta laxinn 2012, ca 9 punda úr Soginu.

Gústaf Vífilsson og Ragnheiður Gústafsdóttir með fallegan lax í opnun Langár.

Annars látum við venju myndirnar segja meira en mörg orð með pistli þessum, þær hafa streymt til okkar að venju. Gerið svo vel og eigið þið öll gott og gleðiríkt veiðisumar.

29 punda urriði úr Þingvalla­ vatni. Kjartan Halldórsson heldur hér á risanum.

10

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni

Sævar Helgason og Andri Sævars­ son með fallegan lax í opnun Skjál­ fandafljóts.

Theodóra Rafnsdóttir með fyrsta laxinn úr Elliðaánum

Jón Gnarr borgarstjóri fékk líka einn.

Þessi ágæti veiðimaður leyfði birtingu á 84 cm urriða úr Þingvallavatni.

Ragnheiður Thorsteinsson með lax úr opnun Norðurár.

Bjarni Júlíusson og Árni Friðleifsson með fyrsta laxinn úr Norðurá.

Atli Bergmann með glæsilega bleikju úr Soginu.

Ríkharður Hjálmarsson með glæsilegan klaklax úr Eystri Rangá.

David Thormar með ca 8 punda urriða úr Litluá.

11

viðtal

Bjarni Höskuldsson

Þeir bresku eru einu til tveimur númerum fyrir ofan okkur hina Fljótið helga, Laxá í Suður Þingeyjarsýslu liðast langa leið frá upptökum til ósa. Fyrst um sveitina fögru kennda við Mývatn en síðan um tvo dali sem seint verður skorið úr um hvor er tilkomumeiri. Sá efri er Laxárdalur og þar líkt og annars staðar er mikil veiðiparadís. Þar er mögnuð urriðaveiði og Laxárurriðinn líklega jafn vænstur þarna. Þarna hefur einnig skapast fluguveiðihefð sem vert er að vita, sérstaklega fyrir þá sem það ekki þekkja og hyggja á heimsókn í framtíðinni.

Viðtal: Jón Eyfjörð Friðriksson Ljósmyndir: Heimir Óskarsson

13

viðtal

Bjarni Höskuldsson

Bjarni Höskuldsson er umsjónarmaður veiða í Laxá í Laxárdal og Mývatnssveitinni. Veiðitímabilið hefst 1. júní og líkur 31. ágúst en þess utan er Bjarni slökkvistjóri sveitarinnar. Hann er líka fyrrverandi lögga, þannig að hann hefur marga fjöruna sopið og sannarlega difið hendi í saltan sjó. Veiðislóð hitti Bjarna á dögunum í því umhverfi sem hann kann best við sig í, þ.e.a.s. í Laxárdalnum, og gott betur, úti í á að kasta þurrflugu.

Mismunandi veiðimenning er á svæðunum, þurrflugumenning í Dalnum en meira veitt á straumflugur og púpur í Sveitinni. Bjarni telur líklegt að Bretar og hugsanlega svisslendingar hafi komið þeirri menningu á. Bjarni taldi sig löngslum ágætan veiðimann en sagðist hafa uppgötvað nýja vídd í veiðinni, þegar hann kynntist þurrfluguveiðinni og hefur hann náð að tileinka sér hana. Hann segir það sérstaka pælingu að veiða á þurrflugu og nefndi að íslendingar væru í síauknum mæli að ná að tileinka sér þessa tækni.

Nefndi hann nokkra þurrflugumeistara, Ásgeir Steingrímsson, Jón (Galdralöpp) Þorgrímsson og fleiri.

Veiðislóð hitti sem sagt Bjarna á bökkum Laxár í Laxárdal sl. sumar og fékk að fylgja honum dagspart við veiðar. Bjarni er umsjónarmaður veiða í Laxárdal og í Mývatnssveit sem fyrr segir, er ættaður úr Laxárdal og hefur alist upp með Laxárniðinn í eyrum, auk þess að hafa byrjað mjög ungur að veiða í Laxánni með afa sínum.

Fyrst berst talið að þurrflugu­hefðinni í Laxárdal. „Segja má að frá því í júníbyrjun sé bróðurparturinn veiddur hér á þurr-

14

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

flugu. Það koma hér Svisslendingar á hverju ári og bróðurparturinn af því sem þeir veiða er tekinn á þurrflugu.

Auk þess koma breskir veiðimenn sem veiða eingöngu á þurrflugu. Þá er þeim Íslendingum sem notað þessa aðferð, sífellt að fjölga, þótt þeir séu ennþá ekkert sérstaklega margir. Það verður líka að segjast að það að veiða á þurrflugu krefst talsverðrar æfingar. Það er ekki bara nóg að setja þurrflugu á endann og byrja að kasta. Það er náttúrulega mun auðveldara að nota þessa aðferð þegar fiskurinn er í uppitöku og hægt er að kasta á fisk sem vakir. Þegar minna er af slíku þarf að nota meiri tíma til að skoða, kíkja yfir veiðistaðina og horfa eftir fiski. Þá skiptir gríðarlega miklu máli að flugan sé sett þannig í vatnið að hún fái sem eðlilegast rek fyrir fiskinn. Það þýðir lítið kasta þurrflugu eins og straumflugu, þvert á straum og strippa svo eða láta reka. Flugan má ekki gára yfirborðið, hún verður að reka með eðlilegum hætti yfir fiskinn. Svo skiptir þolinmælin öllu máli og mín reynsla er sú að þessi aðferð skilar þér bæði betri og skemmtilegri veiði ef þú gefur þér þann tíma sem þarf“ Við höfðum farið út úr bílnum skammt ofan við brúna við Rauðhóla og gengið niður að ánni. Það var stillt, nánast logn en við sáum lítið til fiskjar. Þó voru stöka hringir á yfirborðinu, talsvert langt úti í ánni. Við settumst á bakkann. „Við skulum fara þarna upp fyrir hornið, þar er áll skammt frá bakkanum og ég er nánast viss um að við sjáum urriða þar.“ Það reyndist rétt. Þegar þangað kom sáum við ágætan fisk vera að éta í yfirborðinu. „Hér er hann að vaka“, sagði Bjarni, „sjáðu hvernig trjónan kemur uppúr!“

15

Við settumst niður og Bjarni opnaði eitt af mörgum þurrfluguboxum sem hann var með í vestinu. Hann valdi nokkuð stóra flugu. „Mér finnst best að geta kastað 45° uppstraums, þannig gera Bretarnir það og þeir segja mér að þannig styggi þeir fiskinn minnst. Reyndar getur það verið þannig að ef fiskurinn er á annað borð í æti, ég tala nú ekki um ef ætið er mikið, þá virðist vera hægt að veiða fleiri en einn úr sömu torfunni. Þeir hætta ekkert endilega að éta, þótt fiskur taki og hamist á endanum hjá þér, jafnvel stökkvi,“ sagði Bjarni og leit út yfir ána. „Það sögðu mér breskir veiðimenn sem voru að veiða upp í Mývatnssveit, við Dádingsstein, að eitt sinn hefði tekið hjá þeim fiskur og meðan sá barðist við veiðimanninn, kom annar upp á yfirborðið til að éta, nánast undir flugulínunni. Þeir eru svo einarðir í því sem þeir eru að gera að þeir láta ekkert trufla sig.“ Fiskurinn hélt áfram að koma með trjónuna upp og taka flugu. Bjarni hnýtti eina Klinkhammer undir, nokkuð stóra og byrjaði. Flugan lenti skammt fyrir ofan fiskinn og flaut yfir hann. Annað kast og aftur kom flugan fljótandi niður og nú gerðist það. Trjónan kom upp og greip fluguna. Bjarni brást við á hárréttu augnabliki og stöngin bognaði.

Fiskurinn tók roku, kafaði og áður en langt um leið tók að safnast slý á línuna. Þarna toguðust þeir á um stund urriðinn og Bjarni og svo fór að lokum að veiðimaðurinn hafði betur. Fallegur urriði, ríflega 50 cm, hafnaði í háfnum, en Bjarni losaði úr honum og sleppti aftur. „Sjáðu hvað þeir taka hressilega á, krókurinn er byrjaður að réttast upp“, sagði Bjarni og sýndi okkur fluguna.

Það voru fleiri fiskar á svæðinu því við sáum stundum tvær trjónur koma upp samtímis. Nú var skipt um flugu og haldið áfram að kasta. Bjarni gerði þetta mjög varlega, hann stóð undir bakkanum, lét lítið fara fyrir sér og kastað fimlega 45° uppstraums. Það var erfitt að sjá fluguna fljóta niður en eftir nokkur köst gein einn við flugunni hans Bjarna. Hann brást við, en of seint, fiskurinn var búinn að komast að því að það var verið að plata hann og spýta flugunni út úr sér aftur. „Þetta gera þeir. Þeir spýta út úr sér flugunni um leið og þeir verða þess áskynja að maturinn er plat. Því er mjög mikilvægt að bregðast strax við þeim, þegar þeir taka“, sagði Bjarni og hélt áfram að kasta.

Ekki tóku fleiri fiskar á þessum ál, svo ákveðið var að leggja land undir fót og vaða út á sandeyri sem stóð nánst upp úr í Birningsstaðaflóanum en fleiri álar eru úti í flóanum og þangað leitaði hugur veiðimannsins.

Bjarni er á eilífum þeytingi milli Mývatnssveitar og Laxárdals. Svæðaskiptingar liggja fyrir, menn draga svæði og svo rótera menn skv. því skipulagi sem fyrir liggur. Það hjálpar til þannig að viðveran verður mismikil. „Íslendingarhóparnir flestir eru nokkuð sjálfbjarga, þekkja til í Mývatssveitinni og hér á dalnum og vilja fá að vera útaf fyrir sig. Annars eru alltaf að koma fleiri og fleiri útlendingar til veiða hér, sérstaklega Bretar og þeir veiða nánast eingöngu á þurrflugu.“ En skyldi vera einhver grundvallar munur á veiðiaðferðum íslenskra og erlendra veiðimanna?

17

grein

„Tja, ég veit nú ekki, það eru þá helst þeir bresku, þeir eru einu til tveimur númerum fyrir ofan okkur hina. Hvað veldur? Líklega hefðin en þeir eru búnir að veiða á flugu síðan löngu fyrir aldamótin 1900 sér til skemmtunar og það var ekki fyrr en ég fór að veiða hér með þeim að mér fannst ég vera kominn í samneyti við, getum við sagt, alvöru veiðimenn. Menn sem hugsuðu þetta öðruvísi en við hinir og ég hef talið mig ágætan veiðimann hingað til en þessi þurrflugunálgun var algerlega ný vídd fyrir mig.“ Nú vakti fiskur rétt fyrir neðan okkur og þangað gjóaði Bjarni augunum.

18

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

„Ég ætla að reyna við þennan“, sagði hann og var farinn.

Eftir nokkur köst tók fiskurinn, sem reyndist í smærra lagi en hann var handfjatlaður af sömu virðingu við lífríkið í dalnum og sá stærri sem sleppt var áður.

Hvað með flugurnar, skyldi vera sama hvernig þurrflugu er kastað fyrir þessa urriðahöfðingja sem laða til sín innlenda sem erlenda sportveiðimenn? „Ég nota Klinkhammer flugur talsvert mikið, þær hafa reynst mér vel en annars veit ég ekki hvað helmingurinn

af þessu heitir. Svartar, brúnar, gráar og einhver samsetning af þessu virkar líka og ég er að nota stærðir 14, 16 og 18 mest. Það eru náttúrulega stærri eintökin sem gefa stærri fiskana eins og gefur að skilja, þar sem smærri flugur en 18 þurfa fínni taum og oft á tíðum eru krókarnir þannig að þeir annaðhvort réttast upp eða hreinlega brotna, nái sæmilega stór urriði ekki að slíta tauminn. Jón Aðalsteinn Þorgeirsson, Aðal-Jón, hefur hnýtt agnarsmáa eftirlíkingu af mývargi sem hann notar hér við sérstakar aðstæður en hann, ásamt Ásgeiri Steingrímssyni, koma hér oft á ári og veiða eingöngu á þurrflugu. Ásgeir hefur hnýtt eina sem hann kallar

Maurinn og hún hefur gefið stundum ágætlega hér. Annars nota þeir bresku hér ýmsar flugur sem virka heima hjá þeim við þeirra aðstæður og ein þeirra nefnist Daddy longleg og lýtur út eins og hrossafluga.“ Við flytjum okkur um set, setjumst í bílana og höldum upp að Halldórsstaðahólmum, þar berst talið að laxveiði. „Ég er nánast hættur í laxveiðinni, síðan ég fór í þessa þurrfluguveiði. Í fyrsta lagi hef ég minni tíma og í öðru lagi finnst mér bara skemmtilegra að eiga við silunginn. Annars fékk ég mjög eftirminnilegan lax á Stíflunni á Staðar-

19

torfunni í fyrra. Hann var milli 95 og 96 cm og vóg 9 kg. og ég þurfti virkilega að hafa mikið fyrir honum, þar sem hann ákvað að smella sér niður annað ræsið. Ég þurfti að bara að hlaupa, óð í hólmann, niður hann og náði fiskinum. Það var helv... skemmtileg glíma. Nú er búið að friða laxinn í Laxá en það eru 8 – 10 ár síðan við friðuðum laxinn á Staðarog Múlatorfu og það, ásamt því að áin hefur verið að hreinsa sig nú síðustu 3 – 4 árin virðist hafa gert það að verkum að laxinn er að snúa til baka. Hann sést í sífellt meira mæli þarna núna en fyrir nokkrum árum.“ Við sitjum á bakkanum og horfum yfir flóann, í áttina að Geitanefinu á austurbakkanum. „Hér er hrægrunnt við bakkana og oftar en ekki er fiskur hér að éta“, segir Bjarni.

Við horfum upp með bökkunum og þarna skammt fyrir framan okkur, á ökladjúpu vatni sést skyndilega í bakugga. Það er við hæfi að kveðja Bjarna Höskuldsson þarna við Halldórsstaðahólmana. Hann ætlar að reyna við urriðana á grynningunum og síðan niður við hólmana sjálfa. Við þökkum fyrir okkur og horfum á hann setja í herðarnar, læðast aftan að fiskinum og byrja að kasta.

20

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

ONE ONE ER NÝJA FLAGGSKIPIÐ FRÁ SAGE. MEÐ SAGE ONE FÆR NÁKVÆMNI NÝ VIÐMIÐ. ÞRIGGJA ÁRA ÞRÓUNARVINNA. NÝJA KONNETIC TÆKNIN. HANDGERÐ STÖNG FRÁ GRUNNI. VIÐ LEYFUM OKKUR AÐ FULLYRÐA AÐ SAGE ONE ER MERKASTA NÝJUNG Í FLUGUSTÖNGUM FRÁ ÞVÍ GRAFÍT KOM TIL SÖGUNNAR. SAGE ONE ER HIN FULLKOMNA FLUGUSTÖNG. KONNETIC™ TÆKNIN

BEST FRESHWATER ROD

- International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST SALTWATER ROD

KONNETIC™ tæknin / Sage ONE

- International Dealer Show í New Orleans 2011

Hefðbundin flugustöng

BEST FLY ROD

- Efftex 2011

BEST ALL ROUND ROD

- Fly Fisherman Gear Guide 2012

BEST NEW FLY ROD

- Feild & Stream feb. 2012

Þessi nýja tækni er afsprengi margra ára þróunarvinnu. Með nýrri aðferð og efnum er nú unnt að pressa meira af bindiefni eða lími úr koltrefjamottunum en áður hefur verið unnt. Við þetta er hægt að gera stangarefnið (grafítmotturnar) enn léttari en áður án þess það tapi styrk.

Grafíttrefjarnar liggja þéttar saman og bjögun verður því minni í stangarefninu.

Konnetic tæknin gerir því nýju Sage One stöngina léttari og grennri en aðrar stangir um leið og hún auðveldar veiðimanni auð auka nákvæmni í köstum.

Hefðbundin flugustöng

KONNETIC™ tæknin / Sage ONE

Ný viðmið í nákvæmni

Hér sést hvernig grafíttrefjarnar liggja þéttar saman. Orka stangarinnar flyst því jafnt frá handfangi fram í topplykkju. Sage ONE er ekki bara kraftmeiri heldur er hún einnig nákvæmari með Konnetic tækninni og talsvert léttari.

Hefðbundin flugustöng

KONNETIC™ tæknin / Sage ONE

Fyrstu Sage ONE stangirnar sem komu til Evrópu fóru í flugustangarekka Veiðihornsins Síðumúla 14. ágúst 2011.

SÍÐUMÚLI 8 - 108 REYKJAVÍK SÍMI 568 8410 - VEIDIHORNID@VEIDIHORNID.IS

21

22

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

veiðistaðurinn

Frísvæðið í Kjósinni

Laxá í Kjós er náttúrulega ein af þekktari laxveiðiám landisns. Laxveiðisvæðið nær frá Þórufossi og til sjávar í Laxárvogi og fjölbreytileiki árinnar er nafntogaður. Hún er líka af mörgum kölluð Háskóli stangaveiðinnar og ef að menn komist upp á lag með að veiða í ánni, þá haldi þeim engin bönd í öðrum ám landsins. Þetta eru stór orð.

Myndir með greininni: Einar Falur Ingólfsson

23

veiðistaðurinn Frísvæðið í Kjósinni

Skiptingar árinnar eru einnig athyglisverðar, því all langur kafli um miðbik árinnar er frísvæði, það er að vísu stundum stytt og veiðistaðir á svæðinu settir inn í skiptingar þegar miklir þurrkar hafa grandað svæðisbundnum hyljum, en að öllu jöfnu er um langt svæði að ræða. Útlendingar kalla það margir „The Medows“ , eða Túnin. Það segir sögu um eðli þessa svæðis, áin liðast þroskuð og hæg milli bakka á túnum bænda. Veiðistaðirnir eru í aðalatriðum eins, grasbakki með eyri á móti. Dýpið frá miðju og yfir á grasbakkann. Það er ekki amalegt að eiga frísvæðið að ef að hin svæðin eru ekki að gera sig, vegna þurrka eða annars. Þessir veiðistaðir eru að öllu jöfnu fullir af fiski, bæði sjóbirtingi og laxi. Vissulega er ekki á vísan að róa á frísvæðinu, vatnsleysi fer jafn illa í þessa staði og aðra og ef að það er logn, þá fer allt af stað þegar línan ristir vatnið. Þetta eru margir staðir, Káranesfljót, Álabakkar, Norðurmýrarhylur, Kríueyri, Mosabreiður, Baulunesfljót, Hurðarbakshyljir, Kotahylur og alls konar holur og skvompur á milli sem breytast frá ári til árs. Þeir eiga það sameiginlegt að sé kíkt ofan í þá, þá er eins og menn séu að glápa ofan í fiskabúr.

Jafnvel í logni og þurrkum þá er hreinasta ævintýri að vera þarna á röltinu og horfa ofan í. Ritstjóri veit fá svæði skemmtilegri og ég kynni mér sjaldnast skiptingarnar þegar ég veiði í Laxá. Fer bara á frísvæðið. Hitti þar eitt sinn tvo Spánverja sem höfðu heldur ekki áhuga á skiptingum. Þeir voru ekki einu sinni á höttunum eftir laxi, litu á hann sem meðafla. Þeir gerðu út á sjóbirtinginn og sögðu að hvergi í Evrópu væri betri sjóbirtingsveiði og undrið væri að hægt

24

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

væri að veiða hann um hábjartan dag á smáflugur. Annars staðar yrði að veiða um nótt og með stærri græjum. Þeir áttu varla orð og hrifning þeirra var ósvikin. Þeir höfðu þarna fengið milli 20 og 30 birtinga á þremur dögum og voru all nokkrir þeirra frá 6 og upp í 10 pund. Stærstu birtingarnar þarna slaga hátt í 16-18 pundin.

Heyrum hvað tveir þrautreyndir veiðimenn og leiðsögumenn í Kjósinni segja um svæðið: Einar Páll Garðarsson, leiðsögumaður við Laxá í Kjós til fjölda ára: „Laxá í Kjós er ein af þessum ám, sem er þannig að ef menn ná tökum á því að veiða hana, þá eru mönnum nánast allir vegir færir í laxveiði. Hún er fjölbreytt og heillandi, en samt lítil og viðkvæm og krefst mikillar nærgætni.

Margir veiðistaðir í Laxá eru þannig, að ef þú átt þá fyrstur að morgni, þá átt þú möguleika á því að ná einum til tveimur löxum úr þeim, en áin er svo nett að hylurinn er síðan kannski alveg ónýtur það sem eftir er vaktarinnar og jafnvel til næsta dags. En einmitt vegna þess hvernig áin er í eðli sínu, þá verður hún æsispennandi til veiða, þegar vatn er að aukast eða minnka eftir úrkomu. Það er nefnilega óvenjulega mikil hreyfing á fiskinum í Laxá við þær aðstæður.

Vatn fer ofan í grjót og laxinn safnast í gríðarlegar torfur á stöðum eins og á frísvæðinu, í Speglinum, Þórufossi osfrv., en aðrir hyljir halda illa eða ekki fiski, þegar vatnið þverr. Síðan hækkar og fiskurinn fer af stað og dreifir sér bæði upp eftir og niður fyrir djúpu staðina. Það gerist mjög fljótt og þá bókstaflega fer allt af stað, hylur, sem var laxlaus fyrir hádegi, er orðinn fullur

26

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

27

veiðistaðurinn Frísvæðið í Kjósinni

af fiski eftir hádegið. Síðan gerist það sama hægt og bítandi þegar vatnið þverr á ný. Menn hafa lent í ótrúlegum aflahrotum í Laxá við þessar aðstæður og ég hef sjálfur lent í þessu oft og mörgum sinnum. Ég á mér eftirlætisveiðistaði í Laxá, raunar er um heilt veiðisvæði að ræða. Þá er ég að tala um frísvæðið svokallaða, sem nær frá Káranesfljóti og upp í Stekjarneshyl. Þetta eru all nokkrir kílómetrar og hver veiðistaðurinn af öðrum. Þeir eru í eðli sínu líkir og frábærir fluguveiðistaðir. Frísvæðið er algjör snilld. Þetta svæði útheimtir tiltölulega löng köst og best lætur að strippa það með smáflugum. Sumir veiðistaðirnir eru svo langir, eins og Álabakkarnir, að það er hægt að una við þá heilu vaktirnar og von er á fiski hvar sem er.

Og það er ekki bara lax þarna, frísvæðið geymir auk þess gríðarlega mikið magn af vænum sjóbirtingi og þar veiðast hundruð þeirra á hverju sumri. Er hann þó að mestu aðeins meðafli laxveiðimanna. Ég fullyrði, að það er ekki til betri sjóbirtingsá í landinu. Ég fer oft á frísvæðið alfarið til að veiða sjóbirting og veiði þá andstreymis með glærri línu og tökuvara.“ Gísli Ásgeirsson, leiðsögumaður til fjölda ára: „Ég fór fyrst í Laxá í Kjós sumarið 1978, þá 14 ára gamall. Þar veiddi ég minn fyrsta lax. Það var á maðk í Pokafossi. Tengslin við Laxá hafa aldrei slitnað, en hef bæði veitt í ánni og stundað þar leiðsögumennsku, síðan Páll Jónsson, kenndur við Pólaris, var með hana á leigu og nánast allar götur síðan. Sum sumur var ég upp undir 60 daga á sumri í leiðsögumennskunni.

Kathryn Maroun og Anthony Luke með stóra birting úr Álabökkum.

Laxá í Kjós er töluvert frábrugðin öðrum ám á Vesturlandi. Hún er t.d. fjölbreyttari en gengur og gerist og getur verið bæði afspyrnu erfið og afspyrnu gjöful.

Sveiflurnar eru ýktar í henni. Aðgengi er víðast hvar auðvelt og svo hefur hún litlu hliðarána, Bugðu, til að auka enn á fjölbreytileikann. Þetta er á fyrir þá, sem hafa unun að því að nota nettar græjur, þar sem saman fara tækni og þolinmæði. Það er ekki að ástæðulausu, að svo margir, sem í ána koma heillist algerlega og óski þess að koma aftur.

Meðal annars sumir úr röðum þeirra snjöllustu erlendu stangaveiðimanna, sem ég hef kynnst, t.d. Jack Hemingway, Klaus Frimor, Anthony Luke og fleiri. Laxá gerir nefnilega miklar kröfur til veiðimanna, en á sama tíma er hún þægileg fyrir byrjendur og skemmra á veg komna.

9,5 kg. Þingvallaurriði Landað á Winston Boron IIIx #6 í maí 2012

Af hverju Winston?

Einstakur karakter

Best geymda leyndarmálið? Það má segja að Winston sé eitt best geymda leyndarmálið í fluguveiði á Íslandi því svo lítið hefur farið fyrir þessu frábæra bandaríska merki sem á sér þó hóp harðra aðdáenda.Winston hefur lengi farið sínar eigin leiðir í efnisvali en þekktastar eru Winston flugustangir fyrir Boron stangarefnið.

Winston flugustangir hafa sinn einstaka karakter sem engir líkja eftir en svo margir eru hrifnir af.

Hefur þú prófað Winston? Ef ekki er svo sannarlega kominn tími til.

Einstök gæði Grænu stangirnar “Green Sticks” eru framleiddar í Bandaríkjunum Allar með lífstíðarábyrgð frá framleiðanda

STRANDGATA 49 - 220 HAFNARFIRÐI - SÍMI 555 6226 - VEIDIBUD@VEIDIBUD.IS

29

veiðistaðurinn Frísvæðið í Kjósinni

Laxá í Kjós er mér öll kær, en mest er það miðsvæðið, eða frísvæðið svokallaða, sem heillar mig. Maður lærir greiðlega á Laxá í Kjós, en frísvæðið er margra ára stúdía. Ég tel víst að á fáum stöðum á landinu, ef nokkurs staðar, sé jafn mikið samankomið af laxi og sjóbirtingi og á þessu svæði. Þarna eru all margir langir veiðistaðir, þar sem fiskur getur legið og tekið nánast hvar sem er. Svo er möguleiki á að finna fisk ótrúlega víða þess á milli, bara að það brjóti á grastorfu, þá er eins víst að þar liggi laxar og birtingar. Það var sérkennilegt að fylgjast með því í gegnum árin, hvernig fiskurinn á miðsvæðinu hreyfðist til og frá, eins og verið væri að leggja inn eða taka út af bankabók, allt eftir því hvaða aðstæður voru fyrir hendi hverju sinni. Ég veit um menn, sem líta ekki á svæðaskiptingarnar, þegar dregið er í Kjósinni, þeir fara bara út á túnin og leita að laxi og birtingi. Það hentar sumum að fara bara í merkta hylinn sinn, en þetta er svæði fyrir annarskonar veiðar.

30

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Ég segi, eins svo margir, að eftir jafn löng og náin kynni af Laxá í Kjós, þá er af svo ótalmörgu að taka þegar minningabankinn er skoðaður, að maður veit ekki hvar ætti að byrja. En ég býst við að minnisstæðust séu þurrkasumrin miklu, þegar ég var að leiðsegja fyrir Ásgeir Heiðar. Þá kom ekki dropi úr lofti frá miðjum júní og fram í miðjan ágúst, sumar eftir sumar og áin gersamlega yfirfull af laxi og sjóbirtingi, sem gróf sig jafnvel á bólakaf í drullu, á meðan hver dagurinn af öðrum leið með 17 til 20 stiga hita og viðskiptavinina á stuttbuxum með lautarferðir og klaka úti í móa. Svo rigndi og þá gerbreyttist allt saman og það voru að koma langt á annað hundrað laxar á dag. Mest á miðsvæðinu, þar sem fiskurinn hafði hlaðist upp í þurrkunum. Það var ekki óvanalegt að koma að hyl og veiða viðstöðulaust 15 til 20 laxa og sjóbirtinga, og finnast að það hlyti að fara draga úr, en þá kom bara næsti maður og hélt áfram að moka upp fiski. Þetta var bara ævintýralegt og maður er þakklátur fyrir að hafa fengið tækifæri til að upplifa svona furðudaga í veiði.“

31

fjölskylduveiði Kleifarvatn í Krýsuvík

Dulúðin heillar Eitt af fjölskylduvænni vötnum landsins er Kleifarvatn í Krýsuvík. Það er stórt með auðveldum sandströndum og stórbrotnu umhverfi. Ef fiskurinn er tregur, þá er gönguferð í þessu magnaða umhverfi næstum því jafn góð skemmtun, jafnvel ekkert síðri. Vatnið er auk þess sveipað dulúð og er krökkt af fiski, sem skiptir ekki minnstu máli.

Vatnið er skráð ríflega 9 ferkílómetrar, þetta er því stórt vatn. Þá er dýpi mest skráð 97 metrar og meðaldýpi ríflega 29 metrar. Þetta er því líka hyldjúpt vatn.

Dulúðin liggur í, auk umhverfisins, ekki hvað síst í eilífum vatnsborðsbreytingum. Það hefur í gegnum árin ýmist hækkað í vatninu eða lækkað, oft og iðulega um nokkra metra. Í seinni tíð hefur helst heyrst að vatnsborðið lækki, a.m.k. gerði það svo lengi vel eftir jarðskjálfta sem voru árið 2000, en þá opnuðust sprungur að því að talið er, á botni vatnsins, sem gleyptu vatnið. Í suðurenda þess var auk þess jarðhiti í botni. Hverasvæði það er nú mest á þurru.

Kleifarvatn er eitt af vötnum Veiðikortsins, en það er jafn framt „heimavöllur“ Stangaveiðifélags Hafnarfjarðar sem á þar langa sögu ræktunar og uppbyggingar. Félagið sleppti fyrst bleikjuseiðum í vatnið 1954 og einnig var sleppt fullorðnum bleikjum, veiddum í Hlíðarvatni, í Kleifarvatn. Um árabil var bleikju sleppt og fyrstu árin, lengi vel, veiddist vel og var bleikjan oft mjög væn. Vatnið er ekki frjósamt og skófluðu Hafnfirðingar margvíslegu æti í vatnið um árabil. Því var síðan hætt,

32

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

bleikjan smækkaði eins og títt er, vatnið varð ofsetið og var þá gripið til þess ráðs að sleppa urriða og var það gert í allnokkur ár. Í vatninu er nú bæði urriði og bleikja. Bleikjan er af hógværri stærð og verður mest 2-3 pund og mest af henni er smærra. Urriðinn er af ýmsum stærðum, allt frá punds fiskum upp í mjög stóra fiska og hafa þeir í gegnum tíðina veiðst allt að 17 punda.

Stöku ár hefur Kleifarvatni verið lokað.

Hefur það stafað af því að fiskur hefur verið með ormasýkingu sem er talið stafa af fæðuskorti í vatninu, sem reki fiskinn í að éta mávadrit í vatninu. En oftast er vatnið þó opið, og rétt að geta þess að ormar þessir rýra á engan hátt fiskinn úr vatninu sem hráefni í gómsætar máltíðir.

Kleifarvatn er eitt þeirra vatna sem opna þegar 1. apríl. Vatnið á sér áhangendur og sumir þeirra eru óþolinmóðir og fara strax í apríl. Sannleikurinn er sá, að það er ekki algengt að menn setji í fiska svo snemma vors. En hagur manna vænkast strax í maí, hvað þá í júní og við höfum heyrt af veiðimönnum að setja í góða fiska í vatninu alveg fram á haust.

Mynd: Einar Falur Ing贸lfsson

fjölskylduveiði Kleifarvatn í Krýsuvík

Mynd: Jón Eyfjörð

Oft heyrir maður fréttir af veiði í Kleifarvatni. Oft og mörgum sinnum hafa menn fengið þar skot þegar þeir eru við veiðar þegar kvölda tekur. Í maí örlar enn á ljósaskiptum og það er veiðilegur tími. Um og uppúr miðju sumri eru aftur komin ljósaskipti. Menn geta rekið í fisk þarna í öllum veðrum og alls konar birtuskilyrðum, en það er ekki einleikið hversu oft veiðisögurnar berast frá kvöldvöktunum. Það er að heyra að menn beiti öllu mögulegu á silunginn í Kleifarvatni.

Meira að segja makríl þó svo að hann sé bannaður. Væri óskandi að menn virtu það bann, því sóðaskapurinn sem fylgir þeim veiðiskap er vægast sagt hvimleiður. Spinnerar gefa fiska, ekki

34

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

síst urriða. Flugumenn setja í bæði urriða og bleikju. Svartur Nobbler er öflug fluga að hafa undir þegar rokkva tekur. Sömuleiðis önnur klassísk, Black Ghost. Maðkur virkar líka og við höfum bæði heyrt að menn noti með honum pungsökkur og flotholt með gríðarlega löngum taum.

Miklar og góðar upplýsingar um Kleifarvatn er að hafa á vef Veiðikortsins, www.veidikortid.is og enn fremur mætti vel benda fróðleiksþyrstum á vef sem heitir www.veidi.is sem er spjallvefur stangaveiðimanna. Kleifarvatnið ber þar oft á góma og með því að slá inn vatninu sem leitarorði myndu velta upp þræðir þar sem menn skiptast á skoðunum, fréttum og aðferðarfræðinni.

Ritstjóri veiddi oft í Kleifarvatni fyrir nokkrum áratugum. Vorum við þá nokkrir félagar á stórum klappartanga nyrst í vatninu. Gríðarlegt dýpi öðru megin við tangann, grynnri vík hinu megin. Það var mikil bleikja báðu megin. Á þeim árum var það fluga og flotkúla og virkaði það feiknalega vel í grynnri víkinni. Flugur á borð við Watson Fancy, Tiel and black og Black Zulu, þessar gömlu og góðu, voru óhemju öflugar. Í heljardýpinu settum við undir „gyðing“, þ.e.a.s. spinner án öngla með taum og flugu aftan í. Leyfðum stálinu að sökkva lengi. Leyfðum því beinlínis að leggjast á botninn. Drógum þá hægt inn, fast við botninn. Og það svínvirk-

aði. Þetta voru mest bleikjur á bilinu frá hálfu pundi upp í ríflega pundið. Við fengum oft 20 til 40 stykki, 2-3 saman í svo sem hálfan dag. Hvort að þetta virkar enn í dag er hins vegar allt annað mál og fer líklega eftir því hvort að bleikjustofninn sé jafn sterkur í vatninu nú og hann á þessum árum.

35

36

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

fjölskylduveiði Hrolleifsdalsá

Bleikja, urriði og bláber Fjölskylduveiðistaðir þurfa alls ekki endilega að vera stöðuvötn með rennisléttum bökkum. Það geta líka verið straumvötn, nett straumvötn með góðri silungsvon. Við þekkjum vel eina slíka, höfum áður skrifað um hana á öðrum vettvangi, en kynnum hana til sögunnar hér undir liðnum Fjölskylduveiði. Þetta er nett lítil spræna í austanverðum Skagafirði. Hún heitir Hrolleifsdalsá.

37

Dæmigerðir veiðistaðir „inni á dal“.

Hrollan, eins og hún er svo oft nefnd, kemur upp í fjallgarðinum sem skilur að Skagafjörð og Eyjafjörð. Hún fellur ofan úr fjöllunum og ofan í Hrolleifsdal sem er skammt norðan við Hofsós. Dalurinn er eiginlega á tvemur hæðum ef þannig mætti að orði komast, því veiðimenn sem veiða í Hrollunni tala um að fara „inn á dal“ þegar þeir ganga inn fyrir sérkennilega hólaþyrpingu og talsvert á fótinn. Það er á bilinu 40 til 90 mínútna ganga frá efsta bílastæðinu, allt eftir því hversu sprækir gönguhrólfarnir eru. Þeir sem eru í besta forminu og gera þetta að kraftgöngu ganga „inn á dal“ á 40 mínútum, en skemmtilegra er að gefa sér lengri tíma. Niður með hólunum eru miklar og brattar flúðir í ánni og neðan þeirra er komið niður í hinn eiginlega Hrolleifsdal.

Bæði ofan hóla og neðan, liðast áin og er nokkuð þroskað vatnsfall með miklum bugðum á köflum, en strengjum á milli. Áin breytir mjög um svip ofan hóla.

Hún er þar mjög viðkvæm og fellur í litlum strengjum á milli lítilla hylja og breiða. Þarna upp frá eru höfðustöðvar sjóbleikjunnar sem gengur í ána, en auk hennar veiðist talsvert af staðbundnum urriða. Sjóbleikjan hefur gefið nokkuð eftir í ánni síðasta áratuginn eða svo. Þar veiðast nú um það bil 150 til 250 bleikjur í stað talsvert miklu meira hér áður. Eins og annars staðar þá kenna menn um loftslagsbreytingum, en það er líka staðreynd að heldur ótæpilega hefur verið veitt „inn á dal“ og lítt spáð í að sú bleikja sem þar finnst er hrygningarbleikjan sem heldur stofninum á floti. Þar efra er leyfilegt að veiða á flugu og maðk og hefur einkum maðkveiðin tekið mikinn toll. Spurning væri að hafa kvót á sjó-

bleikju? Alla vega á meðan séð er hvort að stofninn næði að vaxa eitthvað. Þó að Eyjafjarðará sé miklu stærri eining og gjöfulli á, þá er hún samt kjörið viðmið á það hvernig farið hefur fyrir mörgum sjóbleikjuám. Ofan á fækkun í stofnum vegna loftslagsbreytinga bættist þar ofveiði, sem í því tilviki var að vísu af hendi fluguveiðimanna sem notuðu andstreymisveiði um árabil til að moka upp fiski án þess að átta sig á því að það kæmi ef til vill í bakið á mönnum síðar. Það er því ástæða til að fara af varfærni að sjóbleikjustofnum og Hrollan er þar engin undantekning.

En ofan hóla, „inni á dal“ er töfrandi veröld.Í hlíðunum eru tóttir kotbýla fyrri tíma, en frjáls fjalladalurinn með kátri ánni skoppandi á milli hylja með sjóbleikjum tifandi í aðalhlutverki í dalbotninum. Það nenna ekki allir þessari löngu göngu, sem er öll á fótinn inn eftir. En það er í lagi, því veiðivon er góð um alla á. Fyrst um sinn neðan hóla skiptast á strengir og smáhyljir. Bleikjan fer öll þarna í gegn og víða má hitta á hana á meðan hún dokar við hér og þar. Stöku stærri hyljir eru þarna og í þeim finnast oft laxar. Oft gefur áin einn til fjórafimm laxa á sumri. Stundum fleiri hér á árum áður. Þetta er því silungsveiðiá með laxavon.

Nokkru ofan brúar við Siglufjarðarveg kemur stútungslækur í ána. Sá kemur úr Sléttuhlíðarvatni og heitir Sléttuhlíðarlækur í stíl. Við höfum áður greint frá Sléttuhlíðarvatni sem er frábært fjölskylduvatn og eitt af svæðum Veiðikortsins. Hrollan eykst nokkuð að vatnsmagni við þessa viðbót og neðan ármóta eru hyljirnir stærri og dýpri.

39

fjölskylduveiði Hrolleifsdalsá

Fyrirsögn Fyrirsögn

Þar eru all nokkrir slíkir hyljir og býsna veiðilegir. Tengingin við vatnið veldur Inngangur því að stanslaust rennerí er af urriða . Eftir því hefur verið tekið, að eftir að fækkun bleikju byrjaði, þá hefur urriða fjölgað og er það meira að segja vel þekkt víðar. Frá því í byrjun vertíðar er alltaf slæðingur af urriða í Hrollu og veiðast þeir gjarnan mest snemma sumars. En uppúr miðju sumri, hvað þá er haustar, virðist urriða fjölga mjög í ánni og dreifa sér. Ekki er þetta að sögn sjóbirtingur og því næst að ætla að þetta sé urriði kominn ofan úr vatni um Sléttuhlíðará.

Urriðinn í Hrollu er mest 1 til 2 pund, en það veiðast fiskar allt að 4 pundum eða svo og það sama á við um sjóbleikjuna.

Urriðinn virðist ganga lítt upp fyrir hóla.

Neðan við brú hefur mátt veiða með spæni auk flugu og maðks. Ósinn á Hrollu er magnaður staður og þar má oft hitta á bleikjugöngur á fallaskiptunum. Áin slær sér út í dálítið lón rétt ofan við ósinn, en þrengist og myndar fallegt spegilbrot áður en hún húrrar í hröðum streng til sjávar. Strengurinn getur gefið og líka spegillinn og neðsti hluti breiðunnar. Þarna vaggar hafaldan æðarfugli og tjaldar og kríur og mávar kyrja sumarsöngva sína. Sólarlagið þar niður frá, og frá verönd veiðikofans líka, er oft svo töfrum þrungið að það er eins og tíminn stöðvist.

40

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Eins og frá hefur verið greint, þá er í raun allt agn leyfilegt í ánni, utan að spónn er bannaður ofan brúar. Maðkur gefur auðvitað afar vel, fáir virðast nota spón. En flugan er frábært agn og eru þrjár aðferðir sterkastar. Að veiða með hefðbundnum hætti með smáum straumflugum. Bæði urriði og bleikjan gefa sig í það. Sömu sögu má segja um andstreymisveiddar púpur. Þriðja aðferðin er þurrfluguveiði, sem er einkum líklegur kostur „inni á dal“ þar sem sjóbleikjan er í ríki sínu. Er fádæma spennandi að skríða fram á eyri, sjá bleikjurnar tifandi, og vippa þurrflugu yfir þær. Slíkt höfum við reynt og viðbrögðin fylgja manni ætíð síðan. Þetta er þriggja stanga á og er á framfæri Stangaveiðifélags Keflavíkur. Sjá má um ána á www.svfk.is Veiðihúsið er frekar lítið, en notalegt og hýsir vel þrjár stangir. Það eru tvö lítil svefnherbergi með kojum og síðan svefnloft þar sem þrír geta sofið. Síðan vitum við til þess að þegar fleiri hafa verið, er auðvelt að tjalda eða leggja fellihýsum eða tjaldvögnum á sléttri grundinni við veiðihúsið. Geymsluhús er á veröndinni. Við sögðum að þetta væri fjölskylduvæn veiðislóð og við það stöndum við, auðveld lítil á með góðri veiðivon, notalegt lítið hús, mikil náttúrufegurð og síðast en ekki síst, mikið berjaland þegar sá tími sumars er genginn í garð.

Á heimasíðu Stangaveiðifélags Reykjavíkur er að finna laus veiðileyfi í mörgum af bestu laxveiðiám landsins.

Norðurá í Borgarfirði, Langá á Mýum, Laxá í Dölum og Laxá í Aðaldal eru aðeins nokkrar af þeim frábæru veiðiám sem félagið hefur upp á að bjóða.

LAXVEIÐITÍMABILIÐ ER AÐ HEFJAST!

Kynntu þér málið á www.svfr.is – stærsta veiðileyfasöluvef landsins.

fluguboxið á barnum

Múgurinn

flykkist nú

á barina Þó að vertíðin hafi byrjað með formlegum hætti 1. apríl og 1.mai hafi verið stór dagur líka, þá finnst afar mörgum að vertíðin sé ekki komin á fullan skrið fyrr en júní gengur í garð og laxveiðiárnar opna ein af annarri.

Hvað þá þegar siglir inn í hásumar og allt er að gerast. Það er þá þegar hjólin fara að snúast fyrir alvöru og múgurinn flykkist á barinn.....þ.e.a.s. á flugubarinn.

Veiðislóð þræddi helstu barina í borginni og reyndum við eftir hina ýtrasta megni að víkja okkur undan umræðum um Sunray Shadow, Snældu og Frances. Okkur langaði að biðja barþjónana að segja okkur frá einhverju nýju, einhverjum afbrigðum, nú eða einhverju gömlu sem víkur gjarnan fyrir „heilögu þrenningunni“ sem áður var getið, þ.e.a.s. gamlar og grónar en lítið notaðar.

Gersovel, fylgið okkur nú á barina og fáið ykkur aðeins í tána með okkur.....

43

fluguboxið á barnum

Úr þurrflugusafni Veiðihornsins.

Veiðihornið Síðumúla Ljósmyndir: Heimir Óskarsson.

44

Þar ráða ríkju sem kunnugt er hjónin María Anna og Ólafur. Ólafur tók á móti okkur og sagði að þau hjón væri afar stolt af flugubarnum sínum sem þau töldu hinn stærsta sem í boði væri og hann væri auk þess þannig hannaður að viðskiptavinir gætu dundað sér við hann og skoðað allt og velt milli fingra án íhlutunnar afgreiðslumanns. „Það er ekki hægt að segja að það sé neitt hjá okkur sem er beinlínis nýtt, en það lúrir þarna margt sem að er í skugganum af þessum tískuflugum öllum, en það eru yfirleitt flugur sem eiga sér sína aðdáendahópa sem reyna þær og halda tryggð við þær, enda hafa þær mikla kosti,“ sagði Ólafur og hélt áfram:

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

„Gott dæmi er flugan Brá, sem Einar Páll Garðarsson hannaði á sínum tíma. Þetta er frábærlega veiðin fluga, sérlega í mikilli birtu, eins og einmitt hefur verið mikið þessar fyrstu vikur veiðitímans. Eimskipafélagsflugan er af sama meiði, afar ljós yfirlitum og hún hefur líka reynst skæð, einkum í björtu veðri. Höfundur hennar er Þórður Ingi Júlíusson og flugan sú er frekar nýleg í flórunni.“

F.v. Brá, Silver Wilkinson og Eimskipafélagsflugan.

Ritstjóri Veiðislóðar bætti einni flugu við þessa birtufluguumræðu, og það er long tail útgáfan af hinni gömlu og góðu Silver Wilkinson. Það var einmitt sagt um hana þegar hún var hnýtt upp á gamla klassíska fjaðramátann, að hún væri fluga fyrir bjartviðri. Svo er enn og hún er að auki all svakalega falleg og veiðileg í þessum langhalabúningi.

Síðan sagði Ólafur: „Síðan vil ég benda veiðimönnum á, að þurrflugunotendum fer nú mjög fjölgandi. Ört stækkandi hópur fer á silungsveiðar með þurrflugur til jafns í farteskinu, en til skamms tíma voru tiltölulega fáir Íslendingar að nota þurrflugur. Það er gaman að fylgjast með þessari þróun sem vonandi heldur áfram. Við höfum mætt þessu með gríðarlega góðu úrvali af þurrflugum sem margar hafa reynslu hér álandi, aðrar minni og tíminn eliðir í ljós hvernig þær gera sig.“

45

fluguboxið á barnum

F.v. Viagra, Íslensk Snælda og Kopar Snælda.

Hrygnan Síðumúla Kristín Reynisdóttir tók á móti okkur á Hrygnubarnum og sagði að áherslan hjá henni væri að til væru „þessar hefðbundnu“ og þarna voru þær í röðum.

En við nánari eftirgrennslan voru þarna áhugaverðari veitingar í anda þess sem Veiðislóð leitaði að.

46

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Þarna voru t.d. einstaklega áhugaverðar silungaflugur sem reyndust vera úr smiðju Péturs Maack. Ein þeirra, Blue Moon, töluvert sérstök í útliti, einnig Augnkarlinn, en Tuðran var meira hefðbundin í aðalatriðum, en Kristín sagði að viðskiptavinir kæmu í búðina og versluðu þessar flugur til að fara í t.d. Þingvallavatnið og þær væru að gefa mjög vel þar, sem og víðar.

Blue Moon, Tuðran og Augnkarlinn.

Það var reyndar ætlunin að tala lítið eða ekkert um Snældu, en þarna fundum við samt afbrigði sem við höfðum ekki séð áður. Það er talað um þýska Snældu, brasilíska Snældu o.s.frv. en þarna var komin Íslensk Snælda í öllu sínu veldi, þ.e.a.s. þetta var Snælda í íslensku fánalitunum. „Íslenska Snældan er eftir Trausta hjá Iceflies,“ sagði Kristín.

Þarna var síðan dregin fram voldug tvívængja sem Kristín sagði að nyti vaxandi vinsælda og loks sýndi hún okkur laxatúpuna Viagra, sem fer eins og eldur í sinu að sögn Kristínar. Vissulega er Viagran veiðileg og spurning hvort það geti nokkuð valdið misskilningi að veiðibúð sé að selja Viagra?

47

fluguboxið á barnum

Hluti af þurrflugustofni Veiðiflugna.

Veiðiflugur Langholtsvegi Enn og aftur, þá var ekki ætlunin að tala um Sun Ray Shadow, en í Veiðiflugum rákumst við á enn eitt afbrigðið af henni. Þau eru orðin býsna mörg, heita alls konar nöfnum og bara gaman að því, en hér er nokkuð mögnuð útfærsla á ferð. „Við köllum hana Fish Scull Sunray og hún er samvinnuverkefni míns og Jóns Inga Ágústssonar fluguhnýtara í Indlandi. Það var gaman að kokka hana saman þessa og skemmtilegt hvernig brasshausinn sem minnir á haus á síli kemur út. Perlubúkurinn gefur henni síðan líflegt yfirbragð.

48

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Tilfellið er að hún hefur verið að gefa afar vel í sumar. Við höfum aðallega frétt af henni í ánum sem eiga til að vera dálítið litaðar, t.d. Blöndu og Rangánum. Síðan er ég algerlega handviss um að hún myndi gera góða hluti í Skjálfandafljóti,“ sagði Hilmar, en með þessari útfærslu af Sunray er farið að skjön við venjulega notkun flugunnar, en hún er að upplagi og uppruna yfirborðsfluga, en með þessum brasshaus kafar hún djúpt og er í raun og veru orðin að hreinni sílaeftirlíkingu. Fish Scull Sunray kemur í þremur litum og tveimur stærðum.

Nýja Sunray tilbrigðið, Fish Scull Sunray.

Líkt og fleiri sem við hittum á börunum, þá varð Hilmari tíðrætt um þurrflugu­ sprenginguna í landinu. „Þetta er mikil uppsveifla og einstaklega gaman að því að sjá þessa þróun. Við höfum brugðist við með því að bjóða mikið úrval af þurrflugum,“ sagði Hilmar og við tíndum til nokkrar traustar fyrir myndatökuna: Floating Ant, Black Gnat, Black Gnat parachut, þrjár útgáfur af Klinkhammer, m.a. Phesant tail, Daddy long legs, Spider og Black foam ant.

Væntanleg er Galdralöppin fræga.

Míkrótúpur með tungsten sem virka vel í vatnsleysi.

49

fluguboxið á barnum

Örsmáar púpur leyna á sér.

Smáar túbur með tungsten á búknum.

Veiðivon Mörkinni Haukur í Veiðivon hefur staðið ásamt Eygló konu sinni á bak við búðarborðið í 18 ár, en búðin er enn eldri, fór í gang 1987 og var Þá á Langholtsveginum. Þeim til halds og trausts er Björn K. Rúnarsson leiðsögumaður í Vatnsdalsá og áður verslunarstjóri í Veiðibúðinni við Lækinn í Hafnarfirði. Hann kom strax með tvö uppáhöld í umræðuna, laxaflugurnar Colburn Special, sem er ein af þessum grænu flugum sem gefa svo vel, en eigi svo margir nota.

50

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Hin er engin önnur en hin gamla og góða Veiðivon sem Þórður Pétursson á Húsavík hannaði í tilefni af stofnun búðarinnar á sínum tíma, en það var Aðalsteinn bróðir hans sem var stofnandi og fyrsti eigandi. „Við erum enn að selja Veiðivon talsvert, enda er hún fantagóð,“ sagði Haukur. Þau í Veiðivon vildu tala um silungapúpur og drógu fram safn smærri púpa en menn sjá gjarnan í verslunum, talsvert úrval af púpum á bilinu 18 til 22 og þær smæstu svo smáar að það hlýtur að vera mikil vinna að þræða slíka flugu upp á taum.

Úr þurrflugusafni Veiðivonar.

Tvær gamlar og góðar, Veiðivon og Colburn Special.

Og líklega bara heilmikið mál að yfir höfuð finna hana í boxinu....og halda fiski á svo smáan öngul, en þeir Hörður og Björn sögðu það með miklum ólíkindum hvað veiðimenn væru tregir að prófa svo smáar flugur, það væri alger misskilningur að silungar sæu illa púpur sem væru smærri en 12 til 14, minnstu pöddurnar væru í raun miklu nær í stærð þeim lirfum og púpum sem silungarnir væru að éta, þannig að það væri beinlínis eðlilegt og rétt að nota púpur í stærðum 18 til 22. Björn sagði sem dæmi: „Menn sem ég þekki voru að opna Brunná í Öxarfirði í vor.

Þeir voru í þessum hefðbundnu flugum, straumflugum og stærri púpum. Ekkert gekk og það var frost og snjór og þeir vonlitlir. Þá datt þeim í hug að reyna þetta smælki, og þá fór fiskur að taka og afraksturinn var bara frábær veiði og vænir silungar.“ Þurrflugurnar voru þeim félögum einnig hugleiknar og barinn þeirra vel þéttur af slíkum flugum. Þeir drógu fram og sýndu m.a. Alder, Emerger parachut og fleiri. Af nógu var að taka

51

fluguboxið á barnum

Appelsínugul Frances, Haffi og Kolli.

Vesturröst Laugavegi Jón Ingi verslunarstjóri í Vesturröst tók á móti okkur og sýndi okkur miklu fleiri flugur en við höfum tök á því að sýna í þessum pistli. „Við reynum alltaf að hafa einhverjar flugur á boðstólum hjá okkur sem okkur hugnast sérstaklega sjálfum og sumar þeirra eru sameiginleg smíð okkar í búðinni. Silungapúpan Glister er svoleiðis fluga, en hún hefur reynst mjög vel á hinum ýmsu urriðasvæðum Laxár í Suður Þingeyjarsýslu. Straumfluga sem er eiginlega kannski nafnlaus enn þá en er ný útfærsla af Snúð, er líka smíðuð af okkur og hún er farin að gefa, hefur m.a. átt sín skot í Veiðivötnum í sumar,“ sagði Jón Ingi.

52

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Við skoðuðum meira sem hann dró fram. Þarna var appelsínugul Frances.

Enn og aftur, þá var ekki meiningin að tala um Frances, en samt, sú appelsínugula er sjaldan í umræðunni. Jón Ingi var hins vegar nýkominn úr Bíldsfelli í Soginu þar sem hann landaði sex löxum, upp í 14 pund, og missti nokkra aðra. Byrjaði með þessari flugu um morguninn og þegar hann tók í sundur og hætti um kvöldið, þá tók hann fluguna loks af taumnum. Hann skipti sem sagt aldrei um flugu allan daginn.

Nýr Snúður t.v. og hvítur Dýrbítur.

Síðan má nefna laxafluguna Haffa, í höfuðið á hönnuðinum Hafliða Halldórssyni á Ármóti í Rangárþingi. Haffi hefur reynst gríðarlega vel í Rangánum.

Og það má líka nefna laxafluguna Kolla, sem telst vera afar tengd Vesturröst.

Flugan sú er hönnuð og hnýtt af Engilbert Jensen og er til heiðurs Kolbeini Ingólfssyni sem átti og rak Vesturröst um árabil, en hann lést um aldur fram fyrir allnokkrum árum. Kolli er farin að gefa laxa.

Kibbi ormur, sú stærri, og Glister sú smærri.

53

Gylfi að kasta á Borgarsandi við Sauðárkrók.

Mynd Pétur H. Ólafsson

strandveiði Gylfi Pálsson

Einfaldleikinn mun

gera þig frjálsan Gylfi Pálsson, þekktur sem þýðandi og þulur og í eina tíð farsæll ritstjóri Veiðimannsins. Þeir eru fáir reyndari í stangaveiði í söltum sjó og þá erum við ekki að tala um sjóstangaveiði eins og menn þekkja hana, heldur hina strandveiðina, að rölta með stöng um fjörur landsins og veiða hvað sem kann að slysast á, en ekki hvað síst sjóbleikju, sjóbirting, ufsa, þorsk eða jafnvel ýsu. Gylfi fer sínar eigin leiðir í þessum efnum, hann er ekki vopnaður 12 til 20 feta lurkunum, lóðunum og blýsökkunum sem gætu drepið mann. Og við erum ekki að gera lítið úr þeim veiðiskap, alls ekki. En Gylfi veiðir á fisléttar spinnstengur og hefur sína sérvisku í agni og hvernig hann leggur það á borð fyrir sjávarbúann. „Einfaldleikinn mun gera þig frjálsan,“ segir Gylfi og glottir þegar hann sýnir ritstjóra strandveiðibúnaðinn, samsettar kaststengur, sem engin er lengri en sjö fet og allar eru þær grannar og mjúkar. Á endanum er spónn. Línan á hjólinu er 25-30 mm sver og hefur allt að 20 punda styrkleika miðað við það sem gerist í dag. Á línuendann er hnýtt lykkja. Síðan útbýr Gylfi um 60 sm taum úr 35 mm girni, og þar skín bæði sérviska Gylfa og einfaldleikinn sem hann nefndi í gegn, lykkja er bundinn á annan taumendann, hún þrædd í línulykkjuna og taumurinn dreginn í gegn. Þá er örstuttur dropper festur

með tvöföldum réttum hnút 25-30 sm frá enda. Herða þarf vel að svo hnúturinn rakni ekki. Á dropperinn, sem Gylfi nefnir ekki því nafni heldur viðhengi, notar hann mest straumflugur, nr.

2 eða 4, í söltu vatni, smærri í fersku vatni. Straumflugurnar eru það sem Gylfi kallar „mislukkaðar“ flugur, flugur sem hann hefur hnýtt sjálfur en er ekki ánægður með. Á taumendanum er 10-12 gramma, silfraður spónn, sílislíki.

Léttir spónar, engar sleggjur.

En hvernig veiðir Gylfi á þetta? „Ég hef alltaf haft mjög gaman af því að veiða með spæni, það er þægilegt og

55

strandveiði Gylfi Pálsson

auðvelt og hægt að kasta svo langt og þar með ná til margra fiska. Ég er þó alls ekki hættur að veiða á flugu. En hvernig ég veiði á þennan búnað? Tryggvi heitinn í Miðdal sagði við mig fyrir mörgum árum að galdurinn við að veiða vel með spæni væri að draga hann inn eins hægt og skilyrði leyfðu. Gott er að spóla mishratt og veiðisælt er að hægja á drættinum af og til og lyfta svo stangartoppnum aðeins. Þá er eins og spónninn doki aðeins við, Danir kalla þetta spinnstop og það er magnað hvað fiskurinn tekur oft á þessu augnabliki. Stengurnar mínar eru 6 til 7 feta og ég vil hafa þær mjúkar og með góðri sveigju. Þær mega svigna alveg upp að skafti. Ég tek yfirleitt nokkuð fast á fiskum, held góðri sveigju á stönginni allan tímann en gæti þess að hafa bremsuna ekki of herta. Bleikjan lætur illa og hættir aldrei að berjast en sjóbirtingurinn stekkur meira.

Tekur fiskur bæði spóninn og fluguna? „Það kemur alltaf fyrir af og til að það koma fiskar upp á bæði í einu, en á heildina litið er spónninn drýgri, en mér finnst fleiri fiskar tapast á spón en flugu. Fílósófían er að gefa þau skilaboð að stærra dýr sé að elta það minna og meiri saðning sé í dýrinu sem eltir.

Eða þá að fiskurinn hugsar sér spóninn sem keppinaut og vilji ná bráðinni af honum. Hvort að fiskurinn hugsar svona er annað mál, fiskar hugsa líklega ekki mikið, en spónninn er samt drýgra agnið. Ég hef líka smíðað mína eigin spæni, t.d. notað í þá skeiðasköft , þeir eiga að vera eftirlíkingar af sandsíli og síðan hef ég útbúið spæni með því að taka tvö spinnerablöð og lóða þau saman. Mér áskotnaðist nefnilega lager af slíkum blöðum. Þeir spænir eru líka fengsælir.“

56

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Fer maður bara eitthvert og veiðir? „Það er nú víða dálítið viðkvæmt með það. Víða eru góðir veiðistaðir sem tilheyra ákveðnum jörðum og þar verður að falast eftir leyfi landeigenda. En síðan eru almenningar þar sem allir mega vera og það mætti alveg kynna þá og merkja betur. Einn slíkur er Borgarsandur innan við Sauðárkrók, sem er raunar einn af mínum eftirlætisveiðistöðum. Leiran við Akureyri hefur verið annar slíkur almenningur, að vísu hefur því verið fleygt að þar verði tekið gjald. Ég var þarna á ferð um daginn og hitti veiðimann sem var nýbúinn að landa 5 punda sjóbirtingi. Þá eru frábærir staðir út með öllum Eyjafirði og ég hef líka veitt vel beggja vegna Skötufjarðar fyrir vestan. Svo eru Hornstrandir sérstakur ævintýraheimur. Annars hef ég ferðast mikið um landið í gegnum árin, gjarnan með eiginkonunni, og haft það fyrir sið að sjái ég líklega vík og sjávarstaðan og veðurskilyrði eru rétt, þá stöðva ég bílinn og bið um að fá að taka svona tuttugu köst. Lykilatriði er að ekki blási álandsvindur, því þá er enginn friður fyrir þaraskít sem pískast upp. Með þessum hætti hef ég fundið marga góða veiðistaði.“ Veiðir þú fyrst og fremst sjóbleikju og sjóbirting? „Það er nú hægt að setja í ýmislegt í sjónum. Ég stundaði t.d. lengi ásamt fjölskyldunni veiðar á Hraunum í Fljótum, Hraunamölinni, við veiddum bæði í sjónum og í Miklavatni eftir því hvaðan vindurinn blés. Þarna veiddum við fyrst og fremt bleikju en eitt sinn var ekki friður fyrir 2 kg þorski og voru stundum tveir á í einu. Það var ansi þungur dráttur. Þá kom þarna eitt sinn ufsatorfa inn í vatnið og við vor-

Sýnishorn af græjunum.

57

strandveiði Gylfi Pálsson

um að setja í 4 kg fiska. Það gekk svo mikið á að fyrst héldum við að þetta væru laxar. Nú, ég hef fengið frábæra þorskveiði á brimbrjótnum í Bolungarvík og dregið ýsur, væna fiska, í höfninni í Vopnafirði. Það er um að gera að reyna og prófa þótt einhverjir haldi að maður sé klikkaður.

Hvenær gefur best? „Mér finnst sjósilungsveiðin byrja að koma til seinni partinn í mai og júní finnst mér besti tíminn þó að fiska megi allt sumarið og fram á haust.

Varðandi sjávarföllin þá má segja að fiskurinn sé alltaf viðvarandi, en mér hefur fundist hann taka einna best á aðfallinu og fram að liggjandanum. Það er í raun hægt að bregða sér í fjöruna hvenær sem er sólarhringsins og þótt sumarkvöldin séu heillandi finnst mér einna skemmtilegast að vera á ferðinni snemma morguns, er oft kominn á veiðistað klukkan fimm þá eru engir aðrir komnir á fætur – nema fuglarnir. Vísa Sigurðar Óskarssonar í Krossanesi, Vallhólma, Skagafirði lýsir vel mínu viðhorfi:

58

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Ég sef ekki seinni part nætur er sólin á himninum skín.

Guð ekki gleyma sér lætur gleðina sendir til mín.

Hvað viltu segja við þá sem munu eflaust vilja prófa þennan veiðiskap? „Það er allt of mikið af klisjum í veiðinni. Menn segja að fiskur sé ekki genginn upp á grunnið, eða að hann taki ekki af því hann liggi á meltunni niðri í djúpinu. Staðreyndin er sú, að fiskurinn er þar sem ætið er. Viti maður hvar ætisslóðin er, finnur maður fiskinn. Oft vísar fuglinn manni veginn. Ég lít á það sem ögrun þegar fiskur tekur ekki, þá er það minn stíll að hafa mikla yfirferð, standa ekki í sömu sporum of lengi. Eins og stendur í stórri bók: Leitið og þér munið finna!“ Einhver veiðisaga svona til að slá í þetta botninn? „Ég hef nú sagt þær nokkrar og skrifað sumar og vil ógjarnan endurtaka mig.

En ég nota viðhengisbúnaðinn líka í silungsveiði í ferskvatni. Undanfarin vor hef ég fengið að fara í Hagaós í Grímsnesi áður en að laxveiðitíminn hefst. Þar er ágætur urriði, mikið svona 1 til 2 pund og gaman að eiga við hann.

Eitt sinn var lítið að gerast svo að ég fór á stað sem lítið var reyndur og fljótlega tók urriði, hann stökk og ég mat hann ekki undir fjórum pundum. Þetta var öflugur fiskur en eftir nokkurt þóf losnaði úr honum. Ég kastaði strax aftur og setti í tvo urriða, annar tók spóninn og hinn fluguna. Þessir fiskar voru 2 og 3 pund, þannig að ég græddi í raun heilt pund á því að missa þennan fyrsta.“

Lax-, silungs- og skotveiði Hrútafjarðará, Breiðdalsá, Jökla, Minnivallalækur og Fögruhlíðará

www.strengir.is

59

eitt og annað Vöðlur

Þá veistu að vöðlurnar eru ónýtar...

Vöðlur eru talsverð fjárfesting og þess vegna leitast menn eftir því að gera við vöðlur sínar þegar þær taka upp á því að slitna og leka. Á endanum verða menn þó að beygja sig undir það að vöðlur líkt og mannfólkið sjálft, ganga úr sér, og einn góðan veðurdag eru þær allar.

En hvenær er stundin runnin upp? Lárus Gunnsteinsson, kenndur við Skóstofuna, er sá Íslendingur sem líkast til hefur hvað mesta reynslu í að gera við vöðlur. Í þessu nýjasta fróðleikshorni hans útskýrir hann hvernig menn geta séð svo ekki fari á milli mála, hvenær það þýðir ekki lengur að lemja hausnum við stein. Lárus skrifar:

Hvenær eru vöðlurnar mínar ónýtar? Þegar öndunarvöðlur eru skoðaðar þá má sjá ef nælonið er farið að losna á núningsstöðum innan í vöðlunum og ef það losnar þá er mikil hætta á að öndunarefnið springi og þá fara þær að leka. Þetta gerist oft við hné og í klofi og einnig aftan á rassi. Til að koma í veg fyrir þetta er rétt að þvo vöðlurnar vel eftir síðasta veiðitúr og þurrka vandlega.

Einnig skal hengja þær upp og láta fara um þær eins og jakkafötin sem mega ekki krumpast svo þau séu tilbúin í næstu veislu. Hér má sjá hvar nýlonið er farið að losna frá öndurnarefninu og eru sprungur i því sem gerir það að verkum að þær leka mikið. Ef þetta er á mörgum stöðum innan í vöðlunum er

60

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

spurning hvort vöðlurnar séu ónýtar.

Hægt er að meta það með að lekaprófa og þá kemur í ljós hvar lekinn er og hversu mikill. Við á Skóstofunni höfum því miður séð þetta nokkrum sinnum og er það helst á vöðlum sem eru orðnar gamlar og einnig á þeim sem eru ekki þvegnar milli veiðitúra.

Ef svo sokkurinn lekur mikið þá getur verið að neoprenið sé farið að morkna eða springa. Oft er þetta aftan á hæl og undir sólanum. Sjá má þunn brot í gúmmíinu og gæti það lekið þó ekki fyrr en þú ferð í vöðlurnar. Gerist það þegar vöðlurnar eru geymdar í kuðli í töskuni. Í geymslunni er æskilegt að hreinsa þær og þurrka og láta svo hanga framm að næstu veiðiferð.

Neoprane vöðlur – hvenar eru þær ónýtar ? Það sést oftast þegar nælonið sem er utaná og innan er farið að losna frá gúmmíinu ( neopreninu ). Er það eins og blöðrur og er þá gúmmíð morknað þar innaní. Þetta getur gerst allt í einu, eða alla vega ekki þegar maður tekur eftir því, nema þá þegar þær leka skyndilega. Gúmmístígvélin í gamla daga sprungu þegar þau voru orðin gömul og gerist það einnig í dag. Ekki er gott að geyma neoprene vöðlur í sólarljósi þar sem sólin skemmir gúmmíið.

Lárus Gunnsteinsson Skóstofan efh. www.skostofan.com

61

eitt og annað Að veiða

Veitt í þurrki og vatnsleysi Íslenskir laxveiðimenn hafa mátt þola mikil þurrkasumur síðustu árin. Eftir snjólitla vetur rignir síðan ekki svo jafnvel vikum skiptir og árnar fara „ofan í grjót“ eins og sagt er og allir skilja og hugsa til hryllings þegar veiðitúrinn þeirra langþráði er að renna upp og það sést ekki ský á himni. Það er alkunna að þetta ástand dregur mjög úr veiði og gerir allan veiðiskap afar krefjandi og vægast sagt tæknilegan. Þó duga jafnvel ekki trixin á stundum og menn berja vakt eftir vakt á stórum laxatorfum sem virða ekki flugurnar viðlits.

En einhvern vegin er það samt þannig að einhverjir laxar særast upp. Sumir veiðast fyrir tilviljun, voru á réttum/röngum stað á réttum/röngum tíma eftir atvikum hvort sem litið er það frá sjónarhóli laxins eða veiðimannsins. Aðrir veiða einhverja laxa vegna þess að þeir mæta ástandinu með aðferðarfræði sem þeir hafa annað hvort fundið upp hjá sjálfum sér eða numið af öðrum. Það er nefnilega hægt að grípa til þess háttar aðferða að líkurnar á því að menn veiði eitthvað aukast talsvert. Þetta eru atriði sem við höfum rætt við ýmsa snillinga í gegnum tíðina og sumt sannprófað sjálfir, en heyrt af afrekum annarra á skotspónum. Það er þekkt að í vatnsleysi og sólríku staðviðri hætta margir veiðistaðir að halda fiski. Þeir grynnka svo og verða svo glærir að þeir veita fiski ekkert öryggi lengur og þeir þjappa sig saman á þeim stöðum þar sem dýpi er hvað mest, eða klapparrennur þar sem þeir

62

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

geta dulist liggja í botni, eða hnausar og torfur þar sem þeir geta skriðið undir eða legið utan í. Þetta geta verið hraðir staðir og líka lygnir. Þar sem hraðinn er fyrir hendi, færir laxinn sig oft upp undir hvítfyssið til að dyljast. Það fer kannski best á því að flokka þessar þurrkveiðar í tvennt, hvernig best sé að veiða í þurrka í hröum stöðum og hvernig veiða beri lygnari staði.

Byrjum á hröðum stöðum.

Einn helsti meistari laxveiðinnar er Ásgeir Heiðar, hinn margreyndi veiði- og leiðsögumaður. Hann sagði okkur eitt sinn frá tveimur erlendum veiðimönnum sem höfðu mikil áhrif á hann á ferlinum, því hvor um sig höfðu náð mikilli leikni í að ná löxum við erfið vatnsleysisskilyrði.

Gefum Ásgeiri orðið, en reynslu sína af þessum köppum upplifði hann sem staðarhaldari og leiðsögumaður við Laxá í Kjós á sínum tíma:

Kvíslafoss eftir margra vikna þurrk. Mynd gg

Ali Tali-Pour kom fyrst 1989 eins og ég gat um og veiðiaðferð hans var allt önnur, en ekki síður mögnuð(en hjá Benrd Koberling – innsk ritstj). Hann er sá allra besti “hitsari” sem ég hef veitt með. Það er stundum talað um að plasttúpurnar fyrir hitsið hafi verið hnýttar fyrst á Íslandi, en ég sá þær samt í fyrsta skipti í fórum Ali’s.

Hann var alltaf með sína Winston stöng fyrir línu 7, stöng sem hann gaf mér að skilnaði, og hitsaði alla helstu ormapyttina í ánni. Hann lét fluguna bara skauta í hvítfyssinu og raðaði upp fiskum.

Og talandi um skemmtilegar og öflugar veiðiaðferðir þá skal einnig nefndur Richard Hollingsby. Hann kom í Kjósina með tvíhenduna sem hann var vanur að nota, en gat virst eitthvað úti á túni með hana því áin var skelfilega vatnslítil þegar hann kom til veiða. En hann lét það ekki á sig fá og notaði aðferð sem heitir “dapping”. Hann veiddi ormapyttina eins og Ali, því til að dappa þarf maður að geta verið nærri laxinum. Að dappa fólst í að láta fluguna rétt snerta vatnið í hvítfyssinu, lyfta henni uppúr og snerta aftur, margítrekað. Þetta svínvirkaði ekki síður

en hitsið, en annars nota menn yfirleitt “dapping” til að veiða silung af bátum á Bretlandseyjum og nota til þess mjög langar stangir.“ Það er ekki ýkja erfitt að leika þetta eftir, því hvítfyssið efst í hyljunum dylja mann fyrir fiskinum, en þó er sjálfsagt að fara alltaf varlega. Sumir veiðimenn grípa til þess ráðs við þessar asðtæður að setja undir þungar og stórar túpur og dorga með þeim líkt og veitt væri með maðki.

Slíkt getur einnig gefið fiska, en frekar er þó mælt með nettari veiðiskapnum sem Ásgeir lýsti.

Ef við skoðum hægari veiðistaði, jafnvel lygna, þá vandast málið því þá er engin straumgára til að fela veiðimanninn eða veita löxum aukið súrefni. Samt spyrja sig margir hvað þetta eiginlega þýði með súrefnið, því oft stekkur laxinn viðstöðulaust í þessum lygnu hyljum, daginn á enda í sólinni og þurrkinum. Ekki er það hegðun sem bendir til að hann sé að kafna úr súrefnisleysi. En allt um það, þá tekur hann illa og venjulega aðferðarfræðin verður treg.

63

eitt og annað Að veiða

Sigurjón Ragnar, ljósmyndari og veiðimaður sagði okkur eitt sinn að það hefði breytt öllu fyrir sig við leiðsögumennsku í Norðurá, að taka upp á því að nota fisléttan fjarka við veiðarnar, og firnalangan og grannan taum. Í hinum hægu hyljum í efri ánni fór einfaldlega allt á fleygiferð ef hann kastaði á laxatorfurnar með sexu eða áttu með venjulegum 10-12 punda taum. Laxinn tvístraðist bara og fór í hringsólið. En með dúnmjúkum fjarka og löngum taum gat hann veitt án þess að styggja laxinn um leið og hann byrjaði að kasta. „Mér gekk mjög vel eftir að ég fór að gera þetta og kúnnarnir höfðu bara gaman að því að spreyta sig með léttu stönginni,“ sagði Sigurjón. Hann sagðist hafa fengið allt að 7-8 punda laxa á fjarkann og viðureignirnar við þá hefðu verið eins og verið væri að glíma við stórlaxa.

Haraldur Eiríksson sagði okkur af sams konar reynslu frá þeim tíma sem hann var umsjónarmaður við Laxá í Kjós og fullyrða má að þetta geti virkað alls staðar þar sem fyrirfinnast lygnir eða hægrennandi hyljir þar sem lax hefur safnast upp. Þó má líka eflaust segja og halda því til haga, að ef það er logn, þá virkar þetta líklega ekki.

64

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Margir eru þeirrar skoðunar að sé logn og bjart, þá eigi einfaldlega ekki að berja ákveðna hylji. Það spilli bara. Betra sé að bíða fram eftir degi, vona að það geri golu og ef hún bregst þá bíða allar götur fram í ljósaskipti. Leggja sig bara, sleikja sólina eða fara í gönguferð og kynnast umhverfinu betur á meðan beðið er eftir skilyrðum. Koma síðan að völdum hyljum þegar tekið er að rökkva. Jafnvel við verstu skilyrði getur það skilað laxi eða tveim sem hefðu ekki náðst ef hylurinn hefði verið barinn í logni og sól um miðjan daginn. Við þessar aðstæður er best að taumurinn sé langur, eins grannur og menn treysta sér til að nota og síðan skal flugan, mjög smá, strippuð hratt.

Ekki má gleyma innleggi Haraldar í síðasta blaði okkar sem passar inn í þessa umræðu og það er að nota þurrflugu.

Hann kynnti fyrir okkur hina nýsjálensku Fiskiflugu, en hinir gamalreyndu Bomberar virka líka. Þá er kastað vel upp fyrir sig með löngum taum og flotlínu og flugan látin reka eðlilegu dauðareki.

Allar skrýtnar hreyfingar á flugunni vekja tortryggni hjá laxinum og líkur á tökum minnka. Þurrfluga í laxveiði er eflaust

vanmetin aðferð og margir reyna hana aldrei. En hvers vegna ekki, ef allt annað er að klikka? Í þessu sambandi hafa sumir líka sagt okkur að þeir noti púpur og andstreymisveiði. T.d. sagði Einar Páll Garðarsson okkur að hann hefði oft fengið magnaða veiði á hinu hæga frísvæði í Laxá í Kjós með því að andstreymisveiða með púpu og tökuvara. Rétt er þó að geta þess að hvort sem menn eru á hægrennandi hyljum í Kjósinni eða annars staðar að það má ekki taka nafnið „andstreymisveiði“ of bókstaflega. Í raun eru menn að vaða nokkuð frá landi og kasta nokkuð vel upp fyrir sig og fylgja síðan rekinu uns straumur fer að toga, þá er kastað

aftur. Það liggur nefnilega í hlutarins eðli að ef menn væri að „andstreymisveiða“ í bókstaflegum skilingi, þá væru þeir langt úti í ánni og ítrekað að kasta beint upp fyrir sig með tilheyrandi truflun línunnar á yfirborðinu. Við viðkvæm skilyrði væri það álíka gáfulegt og að kasta steini í hylinn.

En þetta er nú eitthvað til að moða úr kæru lesendur. Það er mikilvægt að fyllast ekki kvíða yfir því að það verði engin taka og veiðitúrinn lang þráði verði jafnvel leiðinlegur af því að áin „rennur varla“.

Laxinn er þarna samt sem áður og það er hægt að beita ýmsu fyrir sig.

65

veiðisagan Gott

að geta trúað á orðatiltækið

„fall er fararheill“ Á meðan við bíðum eftir veiðisögum sumarsins 2012 skulum við rifja upp nokkrar sem við heyrðum og skráðum árið 2008. Þessar falla undir hrakfallasöguflokkinn, en hrakfallasögur úr stangaveiðinni eru ævinlega í skemmtilegri og vinsælli kantinum.

Hverjum þykir ekki gaman að heyra hvernig viðkomandi datt í ána á ögurstundu, flækti línuna, sleit tauminn, datt á rassinn, braut stöngina og þannig mætti lengi halda áfram.

Við hefjum hér uppryfjunina með frásögn Arons Jóhannssonar sem hugði gott til glóðarinnar þann 1.júní 2008. Þá skyldu fyrstu köst ársins þanin og lífið var skemmtilegt....eða þar til að....Hér kemur lýsing Arons á uppákomunni. „Jú, ég lenti í smáslysi við veiðar í Þingvallavatni og veit ekki um hliðstæð atvik. Það er búið að gera mikið grín að mér á meðal veiðifélagana vegna þessa en hér kemur sagan: Ég og veiðifélagi minn, Kristján Erlendsson, ákváðum að skella okkur í Þingvallavatnið sunnudaginn 1. júní en þetta var fyrsti túr sumarsins hjá mér. Ég var því ryðgaður þegar komið var á bakkannn en við veiddum við Arnarfellið gegnt Þjóðgarðinum. Ég setti saman fimmuna með flotlínu og 6 metra taum

66

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

með Killerinn hans Þórs Níelsens sem agn. Til að þyngja hann hafði ég sett tungsten kúlu fremst. Það byrjaði að kula hressilega þegar ég byrjaði að kasta út og þenja mig. Allt í einu fann ég smell í framtönnunum og stór hluti af vinstri framtönninni rúllar upp í mig!!!!

Mér hafði sem sagt tekist í fyrsta kasti sumarsins að brjóta aðra framtönnina þegar tungsten kúlan small á horni hennar. Ég vissi ekki hvort ég átti að hlæja eða gráta á bakkanum! Hverjar eru líkurnar á því að hitta framtönnina svona glæsilega, auk þess sem ég var með opinn munninn þegar þetta gerðist. Ég hringdi í tannlækninn minn á bakkanum og fyrsta sem hann spurði mig um hvort ég væri örugglega ekki með gleraugun á nefinu! Honum hefur greinilega fundist það líklegt að

ég myndi krækja úr mér augun fyrst ég náði að brjóta framtönnina með kúlúhaus! Tönninni var síðar hægt að bjarga með því líma hana á sinn stað en ég hef heyrt það út undan mér frá veiðifélögunum að þeir séu panta fyrir mig Hannibal Lecter grímu. Þetta kennir manni kannski að vera ekki að gapa eins og þorskur á þurru landi við veiðar, heldur halda sér saman og einbeita sér að verkefninu.“ Oft heyrast hrakfallasögur og þessi er í hæsta gæðaflokki. Fyrir utan þessa man ritstjóri helst eftir frásögn fyrir fáum árum af veiðimanni sem hélt til veiða að vori, í fyrstu ferð þess tímabils, að Hlíðarvatni og var með nýja flugustöng, fimmu eina magnaða sem hann hafði fengið í jólagjöf. Á leiðinni varð á vegi hans girðing sem hann hugðist príla yfir. En hann festi sig í gaddavír, reif vöðlurnar, sem voru líka nýjar, steyptist fram fyrir sig, sleit liðbönd í hægri ökkla og braut að auki flugustöngina sem lenti undir honum í fallinu!.

Annar var búinn að þreyta lax á Hvararhylsbroti í Norðurá í 40 mínútur í miklu vatni. Laxinn í nágrenni 18 pundanna og nýgenginn, enda miður júní. Viðkomandi var með maðk og Ambassadorhjól á kaststönginni. Á einhverjum tímapunkti, með allt þanið í botn, tókst viðkomandi einhvern vegin í ósköpunum að reka puttann í bremsutakkann, þannig að spólan losnaði úr bremsu og fékk veiðimaður heilan hrafnslaup á hjólið, slík varð flækjan. Laxinn, sem legið hafði kyrr og þumbast, hrökk við og styggðist, æddi af stað og sleit þá auðvitað línuna eins og tvinna. Það væri hægt að halda lengi svona áfram, en kannski að við notum tækifærið og hvetjum lesendur okkar til að senda okkur hrakfallasögur úr veiðitúrum! Bara endilega látið þær koma. Ef að þær eru fram úr hófi pínlegar, þá getum við boðið nafnleynd.

67

skotveiði

Sauðnautaveiðar - Axel Óskarsson

Rann á mig einhvers konar

víkingahamur Axel Óskarsson er veiðimaður af guðs náð og óhætt er að segja að hann fari ekki alltaf hinar almennu hefðbundnu leiðir. Þvert á móti fer hann sínar eigin leiðir og það er margt sem hann hefur veitt með byssu og stöng. Það kann vel svo að fara að þessi pistill verði sá fyrsti af nokkrums em við gætum kallað Ævintýri Axelós, því á næstu mánuðum mun hann dúkka upp á ótrúlegustu stöðum á jarðkringlunni með vopnin sín við höndina.

En áður en hann leggur upp í heimsreisuna, þá rifjaði hann upp fyrir Veiðislóð verulega eftirminnilegar skotveiðiferðir, tvær talsins, sem hann fór til Grænlands til að skjóta sauðnaut.

Þegar talað er um Grænland þá dettur mönnum náttúrulega helst í hug hreindýr og sjóbleikja. En sauðnautin eru þarna einnig, tröllvaxin dýr, ákaflega hyrnd þau elstu og frekar forneskjuleg í almennu útliti svo ekki sé dýpra í árina tekið. Þegar Axel fór til sauðnautaveiða á þessum slóðum var hann starfsmaður hjá Árna Baldurssyni hjá Lax-á, en það fyrirtæki bauð upp á sauðnautaveiðar og gerir það eflaust enn sé eftir því leitað. „Ég fór þarna tvisvar með rússneska veiðimenn. Ég fór fyrst og fremst þarna sem leiðsögumaður þessara viðskiptavina, en í seinni ferðinni hringdi Valgerður á Lax-á í mig og bauð mér að skjóta dýr fyrir veiðidýrsafnið sem þau Lax-árhjón eru að koma upp í sérhúsi

68

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

við skrifstofubyggingarnar á Vatnsenda.

Sauðnautshausinn sem þar hangir er einmitt sauðnautið sem ég skaut, gaman að segja frá því,“ segir Axel.

Veiðisvæðið er á suðaustur Grænlandi, nálægt Narsasquak. Frá Narsak er sex tíma sigling að gamalli herstöð danska sjóhersins í Vitut. Þar eru hús sem eru í ágætis ásigkomulagi og þau eru notuð fyrir veiðimenn sem vilja kanna þessar slóðir. Það er Bjarne Olesen sem starfrækir þarna veiðiþjónustu . Fyrrum mátti aðeins veiða sauðnautin til 15. ágúst, en eftir það fer fengitíminn í hönd og þá verður kjötið af dýrunum all miklu lakara til manneldis. Fyrir einhverjum árum breyttu síðan Grænlendingar þessu, þá var farið að sækja meira í stærri og flottari dýrin og þá var farið að leyfa veiðar fram í október.

Axel segir nú frá: „Fyrst er að leita að dýrunum og það er gert með því að sigla með ströndum og skanna fjallshlíðarnar með sjónaukum. Þarna er víðast snarbratt fram í sjó, brattar hlíðar og víða hömrum girt. Sauðnautin eru í hópum í þessum bröttu hlíðum og þegar maður kemur auga á þau trúir maður því varla að svo stór dýr geti athafnað sig í slíkum bratta. Það virðist vera nóg af dýrum þarna, en þar sem svæðið er afar víðfeðmt getur það samt tekið drjúgan tíma að finna hópa og jafnvel þegar hópur er fundinn þá er ekki sjálfgefið að leiðsögumennirnir leyfi að skotið sé úr viðkomandi hjörð. Það má aðeins veiða dýr sem orðin eru

tíu ára eða eldri. Þau þekkjast á hvítsprengdum hnakkahárum og jafnvel þótt slíkt dýr finnist getur leiðsögumaðurinn tekið upp á því að segja nei, það verði að leita að öðru dýri. Þegar dýrið er fundið þá er ekki slakað á uns það er fellt.

Myndir eru úr safni Axels og Lax-ár

Þegar hópur er fundinn, þá er siglt lymskulega í burtu og land tekið þar sem fyrstu landgöngu er að finna. Það getur líka tekið sinn tíma. Síðan er brölt í land með byssurnar og stefnan tekin upp fyrir hópinn, heldið mun hærra.

Síðan er læðst í áttina til þeirra, meira og minna niður í móti og menn verða að vera lúmskir því dýrin eru vör um sig og stygg og ef þau verða veiðimanna vör þá bregður manni í brún hvað þau geta hlaupið hratt þessi að því er virðist silalegu tröll.

69

Grænlendingurinn er mjög sérstakur og þarna gildir afar sérviskuleg regla.

Menn mega aðeins taka með sér eitt skot. Það á að duga. Ef menn komast í færi og leiðsögumaðurinn velur dýr, þá er því eins gott að miða vel. Takist að fella dýrið, gerist nokkuð sérstakt, í stað þess að eftirlifandi dýrin flýi hið bráðasta, þá hnappa þau sig í hring í kring um fallna dýrið og það getur tekið mjög drjúgan tíma að stugga hópnum í burtu. Eiginlega láta þau sér ekki segjast fyrr en þau virðast vera búin að átta sig á því að fallna dýrið sé dautt. Þá missa þau áhugann og rölta í burtu. Það er alveg ljóst að á meðan að hópurinn ver dýrið með þessum hætti, kemst maður ekki að því til að huga að ástandinu.

Hvort að það sé lífs eða liðið.“ Er færið langt og hver er stærðin á þessum dýrum? „Ætli ég hafi ekki skotið dýrið mitt af 130-140 metra færi, en það fer eftir aðstæðum hversu nærri menn komast.

Fari eitthvað úrskeiðis þá eru dýrin fljót að forða sér. Stærðin á þessum dýrum er nokkuð svakaleg. Stærstu tarfar geta vegið allt að 450 kg. Þetta eru því heljarkvikindi.“ Hvernig vopn notaðirðu? „Þetta var Winchester 360 magnum.

Byssa sem Bjarni útvegaði. Það stafaði af því að Rússarnir fóru byssulausir til Grænlands og það þurfti að útvega byssu. Þegar ég fékk síðan boð um að útvega Lax-árhjónum sauðnaut, þá naut ég góðs af og notaði sömu byssu.

Annars myndu menn bara nota svipuð vopn og þeir nota á hreindýr.“

70

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Svo fellir þú dýrið í þessum hrikalegu snarbröttu fjallshlíðum....hvað svo? „Jah, fyrst, eins og ég nefndi, er að reyna að komast að dýrinu fyrir hinum dýrunum í hópnum. Síðan, þegar það tekst um síðir þá hefst aðgerð og þetta er að því leiti eins og í hreindýraveiðinni að það er bara reynt að hreinsa innan úr og koma því til skila í sem bestu ástandi. Venjan er að leggja stykkin á dúka sem er síðan rennt niður hlíðarnar þar sem þeim er síðan slakað niður að bátunum. Þetta getur verið snúið og erfitt verk því aðstæður til þessa eru fjarri því góðar og eiginlega í besta falli vondar. Þegar ég skaut dýrið mitt þá rann á mig einhver víkingahamur og ég raðaði þessu á bakið á mér og lagði hausinn ofan á minn eigin haus. Síðan þrammaði ég niðru brekkurnar og blóðið lak yfir mig allann!“

Hvað gerðirðu við kjötstykkið þitt? „Ég blés til ærlegrar grillveislu á skrifstofu Lax-ár. Það er ævinlega mikil gleði á þeim vinnustað og stöðugt verið að efna til einhverra uppákoma. Ég var grillarinn og bauð upp á sauðnautsvöðva sem ég marineraði í ólífuoliu, soja, sætu sinepi og hvítlauk. Það vildi svo til að ég hafði einnig nýverið verið í Rússlandi með Árna Baldurssyni og þar fengum við í eina máltíðina alveg einstakt meðlæti, pestó sem var bætt með rucolla, furuhnetum og basil. Ég snaraði saman svoleiðis og grillaði síðan kartöflubáta. Þetta smakkaðist með ólíkindum vel og ef það var hægt að líkja því við eitthvað, þá var það einstaklega mjúk og góð nautalund.“

En hvað með kjötið....má taka það með sér heim? „Það má taka eitthvað. Man það ekki lengur nákvæmlega en það lá einhvers staðar ámilli 10 og 15 kílóa. Það taka ekki allir svo mikið. Sjálfur tók ég bara einn vænan bita af stærsta vöðvanum. Menn geta sótt um að taka meira með sér heim, en þá kostar einhverja X krónutölu fyrir hvert umfram kíló. Þetta er annars ógurlegt magn af kjöti, stór tarfur getur verið að skila 100 til 110 kílóum af hreinu kjöti og það er oftast megnið af því ónýtt af hálfu veiðimannsins, þess vegna er það svo að kjötið er hluti af greiðlsunum til leiðsögumanna og annarra fylgdarmanna og Grænlendingarnir eru tilbúnir að leggja gríðarlega mikið á sig fyrir góðan kjötskammt, enda telst það vera hluti af vetrarforðanum. Það má því segja að heimamenn nýti það sem umfram fellur til af aflanum.“

71

ljósmyndun

Asger Søndergård Olesen

Ég er Dani en lít á sjálfan m

Asger með 13 punda geddu úr Svogerslev vatni við Roskilde.

72

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

mig sem hálfan Íslending Asger Søndergård Olesen er Dani en lítur á sjálfan sig sem hálfan Íslending. Hann heimsækir Ísland á hverju ári, bæði til að veiða og hitta vini sína. Frá fyrstu heimsókn, árið 1988 hefur hann verið heltekinn af fegurð landsins. Í heimsóknum sínum hefur hann farið víða um land til veiða, fyrst og fremst í leit að silungi en nú hin seinni ár hefur laxveiðin heillað æ meir.

Fyrir utan ljósmyndun af veiði, sérdeilis fluguveiði, myndar Asger mikið nátturuna og dýralífið með sérstakri áherslu á ránfugla. Hann gaf m.a. út ljósmyndabók um danska turnfálkan árið 2010 og vinnur nú að nýrri bók um ránfugla.

“Við náttúruljósmyndun, legg ég sérstaka áherslu á að fanga augnablikið, þ.e.a.s það augnablik þegar eitthvað sérstakt gerist. Oft hefur maður aðeins sekúndubrot til þess og þá þarf allt að vera tilbúið. Ljós, sjónarhorn, atvik og tækni þurfa að harmonera. Mjög oft næst þetta ekki alveg en þegar það gerist er það töfrum líkast.”

Asger notar Nikon D7000 með standard linsu auk nokkurra góðra zoomlinsa.

Hann er í félagsskapnum Zoing (www.zoing.dk) sem myndar líf og list í þéttbýli.

73

74

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Viรฐ Hraunfossa.

75

ljósmyndun Asger Søndergård Olesen

Við Æðafossa í Laxá í Aðaldal.

76

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

77

78

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Kastað fyrir bleikju í Berghyl í Fljótaá.

79

ljósmyndun Asger Søndergård Olesen

Hinn fullkomni dagur við Svogerslev vatn.

80

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

81

ljósmyndun

Asger Søndergård Olesen

Bátar á Svogerslev vatni.

Eyðibýli á Vatnsleysuströnd.

82

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

83

84

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Ungur haförn á flugi í Fyledalen í Svíþjóð

85

ljósmyndun Asger Søndergård Olesen

10 punda gedda að kvöldi í Svogerslev vatni

86

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

87

88

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Rauรฐfeldsgjรก รก Snรฆfellsnesi

89

Rauðfeldsgjá á Snæfellsnesi.

90

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Uggi á aborra úr vatninu við Svogerslev á töfrandi kvöldi þar sem aborrarnir ginu við stórum gedduflugum

91

lífríkið

Jóhannes Sturlaugsson, Laxfiskum

Þingvallaurriðinn

hér og nú

Áhugamenn um stangaveiði hafa ekki farið varhluta af þeim fréttum er berast frá Þingvöllum, að urriðanum hefur farið fjölgandi og ef að marka má allar veiðisögurnar nú í vor og byrjun sumars, þá hefur urriðaveiðin aldrei verið líflegri og æ stærri fiskar hafa verið að veiðast. Hefur m.a. frést af tveim sem voru annars vegar 30 pund og veiddur í net og hins vegar ríflega 29 pund og veiddur á stöng. Í framhaldi af þessum veiðifréttum hefur árleg umræða náð nánast hámæli þar sem menn skiptast í hópa um það hvernig umgangast beri þennan áður næstum aldauða stofn sem nú er í svo örum vexti. Friða hann alfarið, smella a´skyldusleppingu eða leyfa dráp á urriða? Þolir hin vaxandi stofn að drepið sé úr honum? Fullt af spurningum vakna og við lögðum allar þær sem okkur datt í hug fyrir Jóhannes Sturlaugsson hjá Laxfiskum, en hann hefur staðið fyrir margþættum rannsóknum á Þingvallaurriðanum í fjölda ára. Óhætt er að segja að margt fróðlegt hafi komið út úr tilsvörum hans, en hann svaraði þeim skriflega og hér er pistill hans geriði svo vel:

93

lífríkið

Jóhannes Sturlaugsson, Laxfiskum „Í framhaldi af nokkrum áhugaverðum spurningum sem Guðmundur Guðjónsson ritstjóri Veiðislóðar sendi mér varðandi stöðu Þingvallaurriða á tímum efnahagskreppu þá hef ég sett fram upplýsingar sem svara þeim spurningum ýmist að hluta til eða að mestu leyti. Upplýsingarnar sem lagðar eru til grundvallar byggja að hluta til á tiltækum rannsóknaniðurstöðum a.m.k. þeim sem ég man eftir þessa stundina.

Einnig leyfi ég mér að geta í eyðurnar svo sem varðandi veiðitölur og fjölda geldfiska meðal annars með vísun í reynslu manna af stang- og netaveiðum í vatninu síðustu ár.

Fjölgun urriða síðari ár Skýrasta viðmiðið varðandi fjölda fullvaxta urriða er stærð hrygningarstofnsins í Öxará. Fjöldi urriðanna sem ganga til hrygningar á riðin í Öxará á haustin og fyrrihluta vetrar hefur vaxið ár frá ári síðan ég fór að fylgjast með þeim félögum haustið 1999. Sá stofn er fullfær um að viðhalda sér miðað við þær aðstæður sem ríkt hafa undanfarin ár, bæði litið til hrygningarskilyrða og uppvaxtarskilyrða í Öxará og litið til vaxtar og viðgangs fiskanna í Þingvallavatni að meðtaldri veiðidánartölunni. Ört vaxandi viðleitni stangveiðimanna gagnvart því að sleppa urriðum í kjölfar viðureigna við þá, hefur lagt sitt af mörkum til þess ástands sem við upplifum nú. Því bæði eru urriðar í veiðistærð fleiri fyrir vikið og um leið eru fleiri urriðar að baki hrygningunni. Í þessu sambandi er rétt að minna á að hver urriði tekur gjarnan þátt í hrygningunni í fáein ár öfugt við laxinn sem yfirleitt hrygnir aðeins einu sinni. Ástand Þingvallaurriða sem hrygna á öðrum svæðum en í Öxará er nefnt til sögunnar hér að neðan í vangaveltum um mögulega enn frekari fjölgun urriðanna.

94

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Möguleg frekari fjölgun urriðanna með hliðsjón af takmarkandi þáttum Hvað fjölda Öxæringa í Þingvallavatni varðar þá hefur sá stofn enn ekki dregist saman enda þótt farið sé að þrengjast um bæði hrygningar- og uppeldissvæði í Öxará. Búsvæðin í Þingvallavatni og gnótt murtu og annars ætis urriðans mun hinsvegar seint hamla fjölgun Öxæringa. Ætla verður að fjöldi þeirra ráðist við núverandi aðstæður í vatninu öðru fremur af stærð hrygningarstofnsins, stærð eða öllu heldur smæð hrygningar- og uppeldissvæða í Öxará og ennfremur veiðiálaginu. Fjöldi Öxæringa er jafn mikill og raun ber vitni sökum þess að seiðin sem koma þar úr hrogni taka út mest af sínum uppvexti úti í Þingvallavatni og því er fjöldi urriðanna sem þaðan er runninn meiri en ætla má þegar eingöngu er litið til þess stutta hluta Öxarár sem er fiskgengur. Ekki síst þegar litið er til þess að sá árkafli er ofan í kaupið einungis að hluta til með heppilegum hrygningarog uppeldisskilyrðum.

Síðustu árin hefur urriðum sem hrygna í ánum sem renna í Þingvallavatn sunnanvert og í Útfallinu, þar sem fellur úr Þingvallavatni til Efra-Sogs og virkjanagangna Steingrímsstöðvar, fjölgað hressilega. Frá því að árlega hrygndu ýmist engir eða örfáir fiskar á þessum svæðum til þess að hrygningin nú samanstandi af allt upp í tugum fiska á sumum þessara hrygningarsvæða. Þessi fjölgun urriða í sunnanverðu Þingvallavatni og um leið hrygningarfiska á áðurnefndum svæðum hefur bein tengsl við þær fiskræktaraðgerðir sem að Landsvirkjun stóð fyrir með sleppingum í sunnanvert Þingvallavatn árin 2000-2004. Það skýrist af því að þegar urriðar frá þeim sleppingum urðu

kynþroska leituðu þeir nærfellt allir á áðurnefnd svæði til hrygningar, svo sem merkingar hafa staðfest, á meðan alger undantekning er að þeir sjáist í Öxará. Þannig höfum við nú árlega hrygnandi urriða í Útfallinu sem eru Öxæringar að stofnupplagi og fiskar af sama meiði eru hrygnandi í Ölfusvatnsá en væntanlega einnig í litlum mæli fiskar af stofni þeirrar ár þar sem takmarkaða hrygningu mátti finna þar í gegnum árin. Auk þess er takmörkuð hrygning í Villingavatnsá og hrygning í Efra-Sogi neðan stíflu. Urriðar runnir frá hrygningu í Efra-Sogi komast ekki upp í Þingvallavatn við núverandi aðstæður en gangi framsýnar áætlanir Landsvirkjunar eftir, verður breyting þar á sumarið 2013 þegar til stendur að gera fiskveg við hlið stíflunnar efst í Efra-Sogi. Þar sem urriðar sem hrygna á umræddum svæðum við sunnanvert vatnið eru enn að sækja í sig veðrið ef frá er talið Efra-Sog, þar sem mikil veiði er stunduð á hrygningarfiski m.a. ólöglega um hrygningartímann, þá eru umtalsverðir möguleikar á því að urriða fjölgi enn frekar í Þingvallavatni fyrir tilstilli aukinnar hrygningar á þessum svæðum.

Gróft mat á fjölda Þingvallaurriða í veiðistofni og árlegri veiði á honum Stofn hrygningarfiska Þingvallaurriða má ætla að sé á bilinu 1200-1500 fiskar af mörgum árgöngum (5-16 ára) en hinn eiginlegi árlegi hrygningarstofn er þó minni í fiskum talið þar sem hluti urriðanna hrygnir aðeins annaðhvort ár. Gögn um geldfiska eru rýrari í roðinu en gögn yfir hrygningarfiska og því er erfiðara að áætla fjölda geldfiska sem komnir eru í veiðistærð (um 35 cm og 500 g eða stærri). Hér er frjálslega

95

lífríkið

Jóhannes Sturlaugsson, Laxfiskum áætlað að fjöldi þeirra fiska geti verið ámóta og hrygningarfiskanna enda þótt árgangarnir að baki séu mun færri og ef það væri rétt þá myndi veiðistofn urriða í Þingvallavatni gróflega metið nema um 2400-3000 fiskum um þessar mundir. Ábyggilegar heildartölur yfir árlega veiði á Þingvallaurriða eru ekki tiltækar en ætla má að veiddir séu 300-400 urriðar á ári og þar af sé 100 urriðum sleppt og eru þá frátaldar veiðar Laxfiska á urriða í vatninu í merkingarskyni.

Ef marka má aukinn fjölda sagna um magnveiðar stangveiðimanna á urriða til löndunar í sumar miðað við næstliðin ár þá endurspeglar það nauðsyn þess að þeir veiðimenn snarbæti veiðihætti sína. Konungur íslenskra ferskvatnsfiska, Þingvallaurriðinn á nefnilega skilið að viðureignir stangveiðimanna við hann einkennist af virðingu fyrir þessum merka fiski og lífríkinu sem að hann tilheyrir í lindavatnsfaðmi Þingvallavatns. Meirihluti veiðimanna sem nýta Þingvallaurriðann með veiðum sýnir ábyrga hegðun en skussarnir sem vissulega finnast einnig verða að taka sig á. Þannig er mögulegt viðhalda áfram blandaðri aðferð við stangveiðar á urriðanum, þ.e.a.s. bæði til að sleppa honum en einnig til að éta hann. Ef hinsvegar ítrekuð dæmi finnast áfram um veiðihætti þar sem mönnum finnst sjálfsagt að vera í hlutverki löndunarkrana hvað urriðann varðar svo sem í sumarbyrjun þegar langsoltinn urriðinn er oft auðveiddur, þá er ekki nema von að veiðimenn reifi möguleika þess að skylda sleppingar á urriðum í stangveiði í Þingvallavatni. Millistig sem stuðlað gæti að framþróun veiðihátta veiðiminkanna en um leið tryggt að hægt að

96

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

sé að nýta fiskinn til átu þegar nóg er af honum gæti falist í að setja dagskvóta á þá urriða sem landað væri, t.d. 1 urriða/ dag.

Náttúruleg innbyggð veiðivörn Þingvallaurriðans Kvikasilfur safnast upp holdi Þingvallaurriðans og finnst hjá stærri og eldri fiskum í meira mæli en æskilegt getur talist með hliðsjón af manneldissjónarmiðum. Af þeirri einföldu ástæðu ber að forðast að neyta urriða sem er stærri en 60 cm að lengd og um 2,5 kg að þyngd. Því fiskar sem náð hafa þeirri stærð eða meira innhalda kvikasilfur sem er að meðaltali yfir leyfilegum mörkum matvæla sem selja má til manneldis. Í verstu tilfellum svo sem þegar ófrískar konur og reyndar konur almennt á barneignaaldri neyta of mikils magns af kviksilfursmenguðum fiski þá sýna dæmin að það getur leitt til heilsutjóns barnanna vegna þroskafrávika sem er fylgifiskur kvikasilfursins í slíkum tilfellum. Nánari upplýsingar um rannsóknir á kvikasilfursmagni í Þingvallaurriða sem framkvæmdar voru í samstarfi Laxfiska og Matís má finna í skýrslu sem er að finna á vefsíðu Laxfiska (í fæti síðunnar) á eftirfarandi slóð: http://laxfiskar.is/images/stories/pdf/ skyrslur/Kvikasilfur_i_urrida_i_Thingvallavatni-des2009.pdf Auk þess sem stórir urriðar eru óheppilegir til átu ef menn velja heilsunni í hag þá er nauðsynlegt að minna á það að stórir urriðar, til dæmis 80 cm fiskar, geta átt eftir að hrygna í mörg ár í sumum tilvikum með tilheyrandi gagnsemi fyrir urriðastofninn. Því er engin þörf á því að slá umrædda höfðingja af með það að viðmiði að þeir hafi þegar skilað sínu.

Lokaorð Höfundi þessara orða þykir vænt um Þingvallaurriðann líkt og svo mörgum öðrum. Vegna þess að enn er svo komið að fleiri urriðar vinna létt verk í uppbyggingu Þingvallaurriðans þá hvet ég veiðimenn til að sleppa urriðum. Skiljanlega vilja menn sem fyrr éta góðan silung og Þingvallavatn býður oft upp á næga bleikjuveiði til þess að sinna þeim þörfum þó svo að urriði bíti á agnið. Ef hinsvegar menn setja ekki í bleikju eða vilja bara hreinlega fá Þingvallaurriða í matinn til tilbreytingar þá er æskilegt að líta til þess sem sagt var hér að ofan um kvikasilfur í holdi þeirra og neyta helst smærri fiska.

- fjöldi veiðsvæða um land allt

Í lokin vil ég biðja veiðimenn um að fylgjast grannt með fiskmerkjum þeim sem notuð eru við rannsóknir á urriða og bleikju í Þingvallavatni og skila þeim ásamt tilheyrandi upplýsingum með hliðsjón af leiðbeiningum sem gefnar eru á tveimur leiðbeiningaspjöldum fyrir Þingvallavatnssvæðið á vefsíðu Laxfiska undir flipanum fiskmerki, sjá: http://laxfiskar.is Um leið langar mig að biðja veiðimenn sem eiga í fórum sínum merki frá fyrri árum sem gleymst hefur að skila, að ekki sé talað um rafeindafiskmerki, að skila merkjunum jafnvel þótt allar upplýsingar um fiskinn o.þ.h. vanti. Ég óska veiðimönnum góðra stunda við Þingvallavatn og á öðrum veiðilendum.”

Söluvefur sem aldrei sefur Bestu verðin - Sértilboð í hverri viku

97

einu sinni var Sá stóri úr Höfðahyl

10. júlí 1942

Laxá í Aðaldal hefur gefið margan stórlaxinn, en einn sá frægasti var lax sem Jakob V. Hafstein veiddi í Höfðahyl 10.júlí 1942. Það var hængur, 36 pund og líklega enn í dag stærsti stangarveiddi laxinn úr þeirri frægu stórlaxaá. Árið 1965 gaf Bókaútgáfa Menningarsjóðs út bókina Laxá í Aðaldal eftir Jakob, bók sem hefur elst afskaplega vel og er í raun enn í dag alger klassík í veiðibókmenntum hér á landi. Fágætt er að skrifaðar séu bækur um laxveiðiár af meiri alúð en Jakob gerði um árið. En í þeirri bók skráir hann atburðinn fræga, þegar hann setti í og landaði laxinum stóra.

Við ætlum að leyfa okkur hér að skrá þessa gömlu mögnuðu frásögn og rifja það upp hér í leiðinni, að hvenær sem er gæti jafnoki þessa lax verið dreginn á land. Þessir drekar eru ennþá til í Laxá, á því leikur enginn vafi.

Sólin er hátt á lofti. Rignt hafði um nóttina, og döggin á túninu á Laxamýri glitrar eins og ótal demantar. Skjálfandaflói er eins og spegill, en niður á Mýrarvatni getur að líta stóran hóp af svönum. Þetta er einn hinna dásamlegu sumarmorgna.

Í umfjöllun um einstaka veiðistaði kemur Jakob að Höfðahyl, og þar stendur: -Það var í þessum hyl, sem stærsti lax, er veiðst hefur á stöng í Laxá, tók Jock Scott fluguna mína númer tvö í júlímánuði 1942.

Skal nú greint fráþeirri viðureign:

Morgunverðurinn er snæddur í flýti, og klukkan 9 erum við komnir suður að brúm, en þar bíður Kristinn eftir okkur.

Við fætur hans liggur nýrunninn 25 punda lax.

Það er 10.júlí 1942.

Runninn er upp síðasti dagur minn í Laxá á sumrinu. Við erum þrír eftir af veiðifélögunum, auk mín þeir Sæmundur Stefánsson, heildsali, og Kristinn Stefánsson, læknir.

98

Við höldum áfram, félagarnir þrír, ásamt Heimi Sigurðssyni frá Garði, sem var leiðsögumaður okkar félaganna við ána.

Klukkan er 8.30, þegar við Sæmundur vöknum og lítum út um gluggann.

Við Núpafossinn skiptum við okkur. Sæmundur fer norður á Núpabreiðu, Kristinn í Hólmakvíslarnar, en ég suður í Höfðahyl, og Heimir slæst í fylgd með mér. En áður en ég skil við Kristin, er hann búinn að landa öðrum laxi, 22 punda hæng. „Silfri“ virðist vera vel við í Laxá núna!

Það er orðið daglegt brauð að hlusta á norðanstorminn lemja glugga og þil, en nú er öðru vísi um að litast.

Ég byrja að kasta nokkru fyrir ofan staðinn, þar sem ég veit laxinn liggja vanalega. Eftir andartak hleypur lax á eftir

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

flugunni, en missir hana. Ég held áfram og færi mig neðar. Nú veit ég, að tækifærið nálgast. Skammt neðan við stekkur einn stór og fallegur. Ég er búinn að lengja það á línunni, að flugan flýgur austur yfir álinn, að berginu í Höfðanum. Ég gef flugunni dágóðan tími til að sökkva, en dreg hana svo fremur hægt að mér. Allt í einu sé ég boða á vatnsborðinu; þeir smáaukast, verða gríðarmiklir, og laxinn tekur fluguna ákveðið og með miklum þunga, en fremur hægt. Hann tekur á sig sveiflu, sporðblaðkan kemur næstum upp úr vatninu. Síðan stingur hann sér niður í grængolandi dýpið. Mér er þegar ljóst að um stórlax er að ræða. Í sama mund og laxinn tekur fluguna, kemur urtandarungi, undanvilltur, tístandi að mér. Ég veiti honum enga athygli fyrst í stað, en hann vill ekki frá mér fara, svo ég tek hann og set í vasa minn, sem er rúmur og góður. Ýmist var hann þar, á ánni, eða eltandi mig á bakkanum allan tímann, sem ég glímdi við laxinn. Það var engum blöðum um það að fletta, að þetta hlaut að vera minn gæfufugl!

Laxinn syndir hægt upp hylinn og liggur ekki þungt í. Ég færi mig smátt og smátt nær landi og hugsa nú um það eitt að hafa sem bezta aðstöðu, þegar sú stóra stund kæmi, að laxinn „færi á sprett“. Ég veit, berist leikurinn niður fyrir Höfðahylinn, þar sem áin beljar fram í fossandi strengjum milli ótal hólma, að þá er honum þegar í stað lokið.

En laxinn heldur áfram upp ána, upp úr hylnum og fram á breiðuna, án þess að gera mér nokkrar glettur. Nú þykir mér mitt ráð vænkast.

Ennþá hefur laxinn legið djúpt í strengnum og um það bil 40 yardar úti af hjólinu. Þegar hann er kominn nokkuð fram á

breiðuna og vatnið orðið lygnara, finn ég fljótt að hann tekur að ókyrrast. Hann fer að taka hina snöggu hliðarkippi, svo ég dreg þá ályktun, að annað hvort muni standa tæpt í honum eða þó öllu heldur á beini.

Loksins kemur spretturinn – öll yfirlínan – 100 yardar – út, og laxinn rennir sér upp úr vatninu.

Nú sé ég, hversu geysistór hann er, og veit, að ég hef aldrei fyrr sett í svo stóran

99

einu sinni var fisk. Heimir stendur hjá mér og hrópar: „Minnst 30 pund.“

klukkustund og ég veit, að nú er undir láninu einu komið, hvernig takast muni.

Hin einkennilega kennd, blandin hvíða og gleði, gerir nú vart við sig, því að ég er þess fullviss, að von mín um 30 punda lax geti ræst, ef lánið er með mér.

Ég bíð hinn rólegasti, en reyni samt að losa. Þarna stend ég góða stund, sem mér finnst reyndar eilífðarlöng.

Ég lít á úrið mitt – klukkan er 10.20 – og leikurinn búinn að standa í 50 mínútur.

Enn er ekkert lát að finna. Laxinn heldur áfram að strika um breiðuna og rennir sér eins og hnísa upp í annað sinn. Svo stingur hann sér í djúpið og liggur þar hreyfingarlaus drykklanga stund. Ég veð fram á breiðuna eins og ég get og stytti á línunni.

Kristinn er nú kominn til mín og sér, hvað um er að vera. Mér finnst hann jafn fullur áhuga og ég sjálfur: að leiknum ljúki með mínum sigri. Nú er liðin 1 klukkustund og 10 mínútur frá því að laxinn tók, og þá kemur fyrir hið eina í þessum leik sem óhapp getur talist og ég hafði óttast.

Laxinn fer af stað. Hann syndir í áttina til mín, upp úr djúpstrengnum og inn á sandeyrina næst bakkanum. Hann fer sér hægt og nú eru ekki úti nema 8 – 10 yardar af línunni. Ég sé hann í nokkra metra fjarlægð og get glögglega greint, hvílíkur feikna fiskur þetta er. Hann er með gapandi ginið og loftbólurnar springa í vatnsborðinu yfir honum. En þegar hann kennir grunnsins, stingur hann sér aftur út í álinn, og festist þá línan í hraunbrúninni.

Mér verður á orði við Heimi: „Sýnd veiði – en ekki gefin.“ Aftur veð ég eins langt fram í ána og ég framast get og reyni með lagi að losa línuna. En allt kemur fyrir ekki.

Heimir hleypur þá af stað fram að Knútsstöðum til að sækja bát, ef ske kynni, að þá tækist að losa um lykkjuna, sem á línuna hefur komið. Þetta tekur um hálfa

100 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

En viti menn. Allt í einu er allt laust.

Laxinn hefur sjálfur hjálpað til að losa línuna. Hann kemur aftur upp á grunnið, og nú finn ég, að minn tími er kominn til að ráða þessum leik til lykta.

Kristinn er að landa laxi á Höfðabreiðunni skammt ofan við mig, og ég kalla á hann mér til hjálpar. Ég ræð nú leiknum algerlega. En brátt verð ég þess var, að svo mikill er laxinn fyrir sér, að ég muni ekki komast með hann upp að bakkanum, enda er nú Kristinn kominn og tekur um styrtlustæðið á ferlíkinu, þar sem það liggur nokkra metra frá landi, og segir þá um leið og hann kemur rogandi með það í land: „Hvaða djöfulsins styrtlustæði er á kvikindinu“ – og það var satt. Það gerðist nokkurn vegin í sama svip, að ég náði laxinum og Heimir kom með bátinn. Var ég þá búinn að hafa hann á önglinum í 111 mínútur.

Enga vog höfðum við, en eftir tæpa klukkustund kom Sæmundur með „libsarann“. Laxinum var brugðið á vogina, og fór þar saman þyngd hans og það sem „libsarinn“ tók, eða 40 lbs. Þetta er þá sannleikurinn um „stóra laxinn“, sem í sumra munni varð 40 pund

eða jafnvel miklu meira.

Veiðimenn sjá af frásögninni, að margur minni lax hefur verið erfiðari á öngli en þessi.

En stærsti veiðimannsdraumurinn minn hafði ræst.

101

villibráðareldhúsið

Úr bókinni „Spriklandi lax í boði veiðikokka“

Innbakaður lax í salthjúpi Forréttur fyrir 8 eða aðalréttur fyrir 4 Lengi vel var Egill Kristjánsson yfirkokkur í veiðihúsinu Fossási við Grímsá, veiðihöllinni miklu sem hinn bandaríski Ernst Schwiebert teiknaði og setti SVFR nærri á höfuðið á sínum tíma. Egill hefur nú róið á önnur mið en margur hefur sagt frá því ævintýri að dvelja í Grímsá við veiðar og setjast síðan niður til að nærast á réttum hins magnaða kokks.

Ljósmyndir eru eftir Lárus Karl Ingason og það voru blaðamennirnir Bjarni Brynjólfsson og Loftur Atli Eiríksson sem voru fengnir til að rekja garnirnar úr kokkunum, kynna þá og fá þá til að töfra fram eitthvað dásamlegt.

Egill er vanur veiðimaður og einn af þeim sem var svakalega heppinn með Maríulax, en hann var 18,5 pund, dreginn úr Álftá á Mýrum sem geymir ekki marga svoleiðis dreka. Egill var þá í sínum fyrsta veiðitúr með tengdaföður sínum og veiddu þeir 31 lax þann daginn. „Ég hélt að svona ættu laxveiðiferðir að vera en hef aldrei lent í öðru eins síðan, nema í sumar sem leið þegar bræðurnir Eggert og Þórir frá Stykkishólmi buðu mér með sér í Grímsá. Ég var ekki lengi með þeim og veiddi ekki marga laxa sjálfur, en þeir skráðu rúmlega 100 laxa á okkur þann daginn,“ segir Egill.

Hráefni

Aðferð

• 1 smálax

Laxinn er skolaður vel utan og innan. Berið á hannolíu, kryddið að utan með hluta af kryddjurtunum og látið afganginn af kryddinu inn í hann sem fyllingu.

Fyrir hvern slægðan tveggja kílóa lax þarf um fjögur kíló af grófu salti. Saltið er sett í skál og bleytt í því með eggjahvítunum. Setjið hluta af saltblöndunni í eldfast fat og búið til grunn fyrir laxinn að hvíla á. Leggið laxinn þar á og hyljið með restinni af saltinu. Setjið í 210 gráðu heitan ofn og bakið í 35 mínútur, tíu mínútur til viðbótar fyrir hvert kíló.

• 1 fennika grósöxuð • Sítróna • Jómfrúarolía • Knippi steinselja • Salt og pipar Hjúpur • 4 kg gróft salt • 3 dl eggjahvítur

102 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Fatið með laxinum er tekið úr ofninum og látið standa í tíu mínútur. Saltskánin er þá brotin varlega utan af laxinum, allt salt hreinsað af honum. Borinn fram með jómfrúarolíu og sítrónubátum.

veiðihundar Samvinna veiðihunds og veiðimanns Öryggi hunda í bílum undarfuglahundar – Pétur Alan Guðmundsson veiðih Standandi

Að halda svokallaðan standandi fuglahund er augljóslega lífstíll. Þeir sem það Inngangur gera breyta út frá fyrri venjum við veiðar, jafnvel þó að öllu jöfnu séu þeir að veiða minna en þeir hefðu ella gert. Svo margt annað kemur í staðinn, ekki hvað síst allt stússið í kring um uppeldið, þjálfun hundanna og ekki hvað síst veiðiprófin.

Við fræddumst um þetta hjá Pétri Alan Guðmundssyni kaupmanni í Melabúðinni sem er stjórnarmaður í Vorstehdeildinni auk þess að vera veiðiprófsdómari fyrir fuglahunda. Vorsteh tilheyra tegundahópi 7 skv FCI sem eru alþjóðasamtök sem Hundaræktarfélag Íslands er aðili að en hefur sína eigin deild á meðan aðrir fuglahundar heyra undir Fuglahundadeild og Írsk setter deild.

Veiðihundar

Í aðalatriðum eru þó þessar deildir að starfa eftir sömu stöðlum og óhemju­ magn af alls kyns upplýsingum og viðhorfum má finna á vefsíðunum www. fuglahundadeild.is og www.vorsteh.is Við ætlum ekki að grufla neitt í það að ráði, utan að birta þessa stuttu klausu sem lýsir í stuttu máli vissum grundvallaratriðum: „Fuglahundar eru einstaklega skemmtilegir félagar en þurfa gott atlæti og hreyfingu. Þeir eru blíðir og barngóðir, skynsamir og fljótir að læra og einstaklega ljúfir á heimili, svo lengi sem grundvallar þörfum þeirra sé sinnt, þ.e. reglulegri útiveru og hreyfingu. Nauðsynlegt er þeim sem veltir fyrir sér að eignast fuglahund að gera sér grein fyrir því að með fuglahundi er hann að velja sér veiðifélaga til næstu tíu ára hið minnsta og fyrir höndum eru krefjandi verkefni, bæði við þjálfun og útiveru.

104 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Ef fuglahundi er vel sinnt er leitun að betri og skemmtilegri félaga, en óhamingjusamur hundur er engum til yndisauka.

Veiðar með fuglahundi Þegar veitt er með fuglahundi, haga menn veiðum með tilliti til hundsins.

Menn velja sér veiðislóð þar sem vel sést yfir og unnt er að fylgjast með hundinum við rjúpnaleit. Veiðimaðurinn gengur rólega yfir veiðislóðina en lætur hundinn um að leita rjúpna, finna þær, standa og benda á þær. Veiðimaðurinn gengur síðan að hundinum og reynir að láta hann reisa fuglinn á vængina svo hægt sé að skjóta fuglinn á flugi. Að skoti loknu sækir hundurinn fuglinn fyrir eigandann.

ISCh. C.I.B. Zetu Jökla

Regluleg hreyfing nauðsynleg Fuglahundur sem ætlaður er til veiða og þátttöku í veiðiprófum þarf reglulega hreyfingu. Fyrir rjúpnaveiðitímann þarf hann að frá skarpa upprifjun í veiðivinnu og ögun, auk þess sem hann þarf að fá hlaupaþjálfun til að byggja upp líkamsþol fyrir rjúpnaferðir. Á rjúpnaveiðum má gera ráð fyrir að gengnir séu 3 - 4 km á klukkustund, en hundurinn fer margfalt lengri leið á sama tíma. Fuglahundur þarf því að fá góða þrek- og hlaupaþjálfun fyrir veiðitímann.“ Að þessu sögðu, heyrum við hvað Pétur Alan segir um umgjörðina og hugmyndafræðina. „Allt þetta umstang í kring um hundinn verður smátt og smátt að alls herjar sporti hjá okkur og fer að taka tíma sem hefði farið í gömlu

veiðarnar enda hefur veiðitíminn verið styttur allt of mikið og hefði mátt breyta veiðiálagi m.a. með svæðaskiptingum, flutning á veiðitíma og álagi Í stað styttingar tímabilsins. Hundurinn þarf stöðuga kennslu og þjálfun og prófatímabilin eru á haustin, síðla veturs og fram í maí. Þess á milli er fjöldi af sameiginlegum æfingum. Það er sama hver hundategundin er. Ef þeir eru ekki þjálfaðir og þjálfuninni ekki haldið við verður afraksturinn eftir því. Ef þeim er bara dembt í veiði að hausti hlýða þeir jafnvel illa, þófarnir tætast jafnvel upp, og þeir eru frá það sem eftir er stuttrar vertíðar.

Með stöðugri þjálfun byggjum við þá upp og viðhöldum genunum. Góðir veiðihundar geta af sér góða veiðihunda og menn leitast við að para saman góða veiðihunda með árangra úr veiðiprófum og ræktunarsýningu HRFÍ.

105

ISFtCh. ISCh. C.I.B. Gæfu Beretta

veiðihundar

Öryggi hunda í bílum Inngangur

ISCh. C.I.B. Zetu Jökla

Frá veiðiprófi í Eyjafirðinum

Veiðihundar

Setning veiðiprófs við Áfangafellsskálann við Blöndulón

106 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Ég hygg að stærstur hluti veiðmanna sem fá sér veiðihunda veiði töluvert minna eftir að þeir fengu sér hunda en njóta veiðanna þeim mun betur í samvinnu og uppskeru þjálfunar og sportlegra veiða. Bæði er að við sækjum ekki lengur í fjöllin, hamrana og urðirnar heldur fremur sléttlendið, við skjótum helst ekki sitjandi fugl og helst fugla sem hundarnir finna, miða út, benda á og reisa. Þetta verður svo mikið samspil og félagsskapur að það yfirtekur allt annað. Við getum sagt að með þessu viljum við efla veiðihundamenningu og viðhafa sportlegar hefðir við veiðarnar.“

Hvers vegna passar ekki að fara í fjöllin? „Það er út af eðli veiðanna, að hundurinn finni rjúpuna. Ég fór áður oft í fjöll, eyddi heilu dögunum í príl, en nú fer veiðiskapurinn mest fram á sléttara landi, bæði mólendi og kjarri. Þar eru oft og iðulega færri fuglar heldur en ofar. Þeir eru til sem hafa ákveðna fordóma í garð standandi fuglahunda og kalla þá ryksugur. Halda að þeir séu svo næmir að þeir finni hvern fugl. Þetta er þó misskilningur og byggist á vanþekkingu.

Það er alls ekki óalgengt að hundarnir skemmi jafnvel veiðimöguleika, koma kannski undan vindi að rjúpunum og fæla þær upp. Séu þeir ekki fullnuma í fræðunum, þá taka þeir jafnvel upp á því að elta rjúpurnar lengi og þá eru þær okkur tapaðar. En menn sem hafa haldið þetta hafa síðan komið sumir í félagsskapinn og þá séð að þetta var rangt.

Hundurinn er auk þess ákveðin trygging fyrir því að særðir fuglar komast ekki undan og dauðir fuglar finnist hreinlega. Ég hef lent í því í rjúpnaveiði að veiða minnst, en koma samt með mest heim vegna þess að hundlausu mennirnir fundu ekki hvíta rjúpuna fallna í snjónum og kjarrinu. Þetta er það nákvæmlega sama í gæsa- og andaveiði, en þar eru menn gjarnan með þessar sömu hundategundir þó að þær veiðar séu í eðli sínu öðru vísi. En þar eru hundarnir ekki hvað síst í því hlutverki að sækja skotna fugla og í myrkri og/eða þýfi þá munar um það, að ekki sé minnst á þegar skotnir fuglar, dauðir eða særðir, lenda í vatni eða ám. Aðal atriðið er sem sagt, að með allri þessari markvissu þjálfun og samveru, þá skili samvinnan sér á endanum og það veitir svo mikla ánægju.“

Bendir VERSLUN MEÐ HUNDAVÖRUR  511-4444 www.bendir.is

107

græjur ofl.

Sage One tvíhendur - Veiðihornið Þessa dagana er Sage að senda frá sér fyrstu skammtana af Sage One tvíhendum og „switch“ stöngum. Á meðan margar af stærri fluguveiðibúðum veraldar eru enn að taka niður fyrirframpantanir eru allar stangirnar komnar í stangarekkana í Veiðihorninu.Íslenskum veiðimönnum stendur því til boða fyrstum allra að eignast þessar einstöku stangir.

Sage One einhendurnar komu á markaðinn um miðjan ágúst í fyrra og slógu strax í gegn enda er hér á ferð mesta bylting í flugustöngum frá því grafít kom til sögunnar. Tvíhendurnar og „switch“ stangirnar eru byggðar á sömu tækni og einhendurnar, Konnetic tækninni sem Sage hefur þróað og á sér enga líka.

Með Konnetic tækninni hefur tekist að þróa og framleiða léttari, grennri, kraftmeiri og nákvæmari stöng en áður hefur þekkst.

Switch stangirnar eru 11,6 fet og koma í línuþyngdum frá 4 til 8. Tvíhendurnar eru í lengdum frá 12,6 upp í 14 fet og fyrir línuþyngdir 5 til 10. Sjón er sögu ríkari og eru áhugasamir hvattir til þess að heimsækja Veiðihornið Síðumúla 8 og kíkja á Sage One. Sage One leysir af hólmi hina feykivinsælu Sage Z-Axis sem notið hefur mikilla vinsælda síðustu árin. Þar sem Z-Axis er nú dottin út úr prógrammi hjá Sage verða síðustu stangirnar seldar á mikið lækkuðu verði.

Sjá hér eitt og annað ítarefni um stangirnar: http://www.sageflyfish.com/fly-rods/two-handed/spey-rods/one/ http://issuu.com/veidihornid/docs/veidi2012online?mode=window&pageNumber=1 http://vimeo.com/26791493

Rio flugulínur - Veiðihornið Það er óhætt að segja að sölusprenging hafi átt sér stað í flugulínum frá Rio í vor og sumar enda er Rio fremsti framleiðandi flugulína í heiminum í dag. Rio er bandarískur framleiðandi flugulína og framleiðir undir eigin merki, en einnig fyrir önnur merki svo sem flest skandinavísku merkin sem fáanleg eru hér á landi.

Mikil breyting hefur orðið á flugulínum á síðustu árum.

Fyrir fáeinum árum var nóg að ganga inn í veiðibúð og biðja um flotlínu númer átta og málið var dautt. Í dag má segja að til sé orðinn flugulínufrumskógur þar sem línur hafa verið þróaðar fyrir mishraðar stangir, fyrir misjafnar aðstæður og aðferðir.

Sumar línur eru gerðar fyrir lengdarköst á meðan aðrar eru sérstaklega góðar til að kasta á móti vindi og enn aðrar til þess að leggja flugu ofur varlega á viðkvæmt vatnsyfirborð.

Vinsælustu Rio flugulínurnar eru Rio Outbound, Rio Outbound Short, Rio Gold og Rio Grand fyrir einhendur en fyrir tvíhendur hefur Rio AFS Outbound skotlínan heldur betur slegið í gegn að ógleymdri Rio Scandi Versitip línunni sem kom á markaðinn í vor. Þá má ekki gleyma Rio Switch fyrir Switch stangirnar. Það eru engir aukvisar sem standa að baki þróuninni og framleiðslunni hjá Rio en fremstur í flokki er Simon Gawesworth sem fengið hefur fjölda verðlauna og viðurkenninga einkum sem tvíhendukastari.

Starfsmenn Veiðihornsins í Síðumúla 8 eru svo sannfærðir um að viðskiptavinum líki Rio flugulínurnar að þeim býðst að skipta línu í aðra líki þeim hún ekki, eða einfaldlega að fá hana endurgreidda.

108 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

Sjá hér eitt og annað ítarefni um línurnar: http://vimeo.com/38642001 http://www.rioproducts.com/fly-lines/spey/spey/afs-outbound/ http://www.rioproducts.com/fly-lines/freshwater/trout/rio-grand/

græjur ofl.

Veiðiblað Veiðihornsins – Veiði 2012 Bráð ehf. rekstrarfélag Veiðihornsins, Veiðibúðarinnar við Lækinn og Sportbúðarinnar auk netverslananna Veiðimaðurinn.is og Flugan.is réðst í það stórvirki í vetur að hanna og framleiða stórt og mikið veiðiblað sem sýnir stóran hluta vöruúrvals verslananna. Í stað þess að þýða erlenda veiðibæklinga var metnaðurinn látinn ráða för og blaðið hannað frá grunni. Leitað var til Nils Jörgensen sem getið hefur sér gott orð sem útlitshönnuður, ljósmyndari og veiðimaður. Ákveðið var að gefa blaðið ekki

bara út rafrænt heldur prenta það á vandaðan pappír og dreifa til viðskiptavina. Blaðið kom fyrst út í byrjun júní en „seldist upp“ og var ákveðið að prenta nýtt upplag sem dugar vonandi til haustsins.

Blaðinu er dreift frítt í framangreindum veiðibúðum en einnig á nokkrum vel völdum stöðum auk þess sem fletta má blaðinu í öllum betri veiðihúsum landsins.

Viðtökurnar við Veiði 2012 eru með þeim hætti að nú þegar er hafin undirbúningsvinna að Veiði 2013.

Hér má fletta Veiði 2012: http://issuu.com/veidihornid/docs/ veidi2012online?mode=window&pageNumber=1

Sage Circa – Veiðihornið Á síðasta ári kom Sage One einhendan frá Sage á markaðinn og nú þessa dagana er fyrirtækið að senda frá sér One í tvíhenduútfærslum. Á þessu ári verða kynntar þrjár nýjar stangarfjölskyldur frá Sage. Ein þeirra er Sage Circa. Circa stöngin er byggð á Konnetic tækninni sem notuð er í hinar kröftugu One stangir en er gjörólík.

Undanfarin ár hefur þróun flugustanga verið sú að framleiðendur hafa leitast við að framleiða æ hraðari stangir.

Síðustu misserin hafa nokkrir framleiðendur farið að spóla til baka og markaðssett hægari stangir. Litið er um öxl og skoðað hvernig gömlu glertrefjastangirnar unnu. Flestir þeirra sem leitað hafa í þá áttina hafa farið þær leiðir að fækka trefjum í stangarefni eða blandað saman grafíti (koltrefjum) og glass fiber (glertrefjum). Sage er

http://vimeo.com/44832752

einn þeirra framleiðanda sem hafa leitað til fortíðarinnar og leitast við að líkja eftir vinnslu gömlu hægu stanganna en fór þó aðrar leiðir en hinir framleiðendurnir. Notast var við nýju Konnetictæknina við framleiðslu nýju Sage Circa stangarinnar sem kemur á markaðinn seint í sumar.

Það er samt ekki hægt að kalla Sage Circa hæga stöng. Stangarhönnuðir Sage kalla hana „Trout Action“ en stöngin er sérstaklega hugsuð fyrir silungsveiði. Þrátt fyrir það að stöngin sé mun hægari en t.d. Sage One ber hún línuna á miklum hraða „high line speed“.

Veiðihornið í Síðumúla fékk í lok júní eitt eintak af Sage Circa svo íslenskir veiðimenn eru boðnir velkomnir að taka í. Sage Circa er væntanleg í Veiðihornið í lok ágúst Hér má sjá myndband með Jerry Siem, aðalstangarhönnuði Sage þar sem hann útskýrir nýju tæknina og segir frá Sage Circa.

109

græjur ofl.

Nýjar línur – Veiðivon Verslunin Veiðivon í Mörkinni býður mikið úrval af frábærum flugulínum. Þessa daganna leggja þeir hvað mesta áherslu á þær þrjár sem hér eru tíndar til.

Skoða nánar:

Rio UniSpey Rio UniSpey er ný lína frá Rio sem er hönnuð fyrir miðlungs ár og upp í stærri eins og t.d Sogið og Aðaldal.

Línan var yfir 2 ár í þróun hjá Rio og útkoman er þessi. Það er auðvelt að komast uppá lag með að kasta henni jafnt fyrir lengra komna og styttra. Hún ræður vel við að kasta stórum túbum,veltir þeim auðveldlega við en leggst jafnframt mjúkt á vatnsflötinn því belgurinn er settur þannig upp.

Fyrir aftan belginn á „running línunni“ kemur svartur kafli sem gefur til kynna hvar hleðslupunkturinn er á línunni annars er línan ljósgrá. Kemur frá stærðum 6/7 og uppí 10/11. Frábær lína fyrir þá sem vilja síður skotlínur.

Enn ein frábær viðbót frá Río

Rio Trout LT Rio Trout LT er lína sem þeir hjá Rio telja fullkomna línu fyrir hefðbundnar silungsveiðiaðferðir og hefur hún reynst okkur frábærlega.

Langur en nettur belgur gerir það að verkum að hún leggst mjúklega á vatnsflötinn sem er oft nauðsynlegt við silungsveiðar þar sem fiskurinn er oft mjög styggur. Þess vegna hentar þessi lína vel fyrir þurrfluguveiði og veiðar með litlum púpum!

Auðvelt er að veltikasta með Rio Trout og einnig er gott að speykasta með henni(single spey). Frábær lína til að koma fiskinum á óvart!

Scientific Anglers GPX Taper GPX Taper línan er svona mitt á milli Shark skin línunnar og smooth línunnar frá SA Sem sagt aðeins hrjúf og er ekki 360 gráður um sig heldur eru nettir kantar á henni sem gerir það að verkum að viðnámið verður minna þegar hún skýst út í kastinu og á þar af leiðandi að auka kastlengd veiðimannsins!

Fremsti hluti línunnar er þannig úr garði gerður að hann er með x-tra gott flot í sér sem er ný hönnun frá SA(Dry Tip Technology) Eins og allar línur frá SA þá er sama og ekkert minni í þessari línu. Fyrir þá sem hafa átt í vandræðum með að hlaða stífar stangir þá hentar GPX Taper línan mjög vel því hún er hálfu númeri þyngri en uppgefið númer. Dæmi lína #6 er í raun #6 ½

Ertu búinn að skrá þig í áskrift? www.veidislod.is 110 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

græjur ofl.

Teeny sökkendalínur í sjóbirtinginn – Stjáni Ben – Veiðivon

Það verður að segjast eins og er að upphaf míns fluguveiðiferils (ef feril má kalla) einskorðast við nær eingöngu veiðar á urriða og ég gerði það mikið andstreymis. Ég fékk æði fyrir því að veiða með tökuvara og helgaði miklum tíma í að æfa mig í því. Ég hafði engan sérstakan áhuga á að veiða sjóbirting því mér fannst veiðileyfin dýr og tíminn sem hann var veiddur á leiðinlegur. Mér fannst skemmtilegast að vera með nettar græjur í litlum ám og lækjum, í góðu veðri og helst að sjá fiskinn sem ég var að reyna við.

Við félagarnir áttum þó alltaf holl í ónefndum læk skammt utan höfuðborgarinnar á vorin og við fengum mjög mismunandi veðurfar í þessum túrum. Eitt árið fékk ég nóg af því að vera að reyna að koma færi með tveimur flugum, tökuvara og jafnvel nokkrum höglum út á móti stífri norðanátt og enda oftar en ekki með allt heila klabbið hreinlega uppá bakka.

Ég stakk uppá því við félagana að við fengjum okkur holl í sjóbirting þar sem maður þyrfti ekki að læðast með bökkum, þar sem maður gæti veitt í nánast hvaða veðri sem er. Þessir vortúrar væri að miklu leyti hugsaðir til að ná úr mönnum mesta hrollinum og þar sem ég var í þeirri stöðu að eiga kannski engan séns á að veiða neitt allt sumarið þá nennti ég ekki neinu “veseni” í vortúrunum. Úr varð að við fórum í ögn stærri á sem staðsett er á Norðurlandi og er hreint út sagt sjóbirtingsparadís. Við fengum góð ráð frá okkur vitrari mönnum og eitt af þeim var að hafa með okkur Teeny línur. Það gerðum við og sjáum ekki eftir því.

Teeny T-300 Línurnar sem ég er að tala um eru frá Jim Teeny og kallast T-series línur. Þetta eru sökkendaskotlínur má segja sem eru með 24 feta sökkenda sem hægt er að kaupa með mismunandi sökkhraða. Línurnar eru samsettar, heilar skotlínur sem er mjög þægilegt.

Ég er alltaf með tilbúnar spólur með T-130, T-200, T-300 og T-400 í töskunni. Þær sem ég nota mest eru 200 og 300 og ég geng meira að segja svo langt að nota þær báðar á sömu stöngina. Ég á 10 feta Sage ZAxis stöng fyrir línu 6 og T-200 er fullkomin á þá stöng. Ég nota T-300 á hana líka þó svo að þar sé alveg svakaleg ofhleðsla í gangi og stórkostleg hætta á að brjóta stöngina þá passa ég mig á því að hægja einfaldlega á kastferlinu og leyfa línunni og stönginni að vinna saman. Það er alls ekki einfalt mál að kasta svona línum en maður er ótrúlega snöggur að komast upp á lag með það samt.

Persónulega finnst mér betra að nota lengri stangir fyrir T-series línurnar en það á við í þessari á sem ég er að tala um þar sem köstin þurfa að vera löng.

Vorbirtingur tekinn með T-300 og Nobbler í AprílÞessi 24 feta sökkendi kemur flugunni niður í dýpið þar sem birtingurinn heldur sig og maður velur einfaldlega sökkhraðann sem maður vill nota í hvert skipti. Ég nota stuttan taum á þessar línur eða ekki meira en c.a. 60-70 cm.

Tilgangurinn með svona löngum sökkenda er farinn ef maður er að veiða með 9-10 feta taum. Ég segi fyrir mig að Teeny Tseries línurnar hafi algjörlega breytt því hvernig ég veiði sjóbirting og ég er sannfærður um að þær hafa breytt öllu hvað varðar árangur (ef árangur mætti kalla), þ.e.a.s. fjölda og stærð fiska. Allir veiðifélagar mínir nota svona línur í birtinginn og mjög margir kúnna minna hafa keypt sér svona línur eftir að ég hef verið að gæda þá í birting. Þá hef ég lánað þeim mínar og þeir séð hvað allt breyttist og þeir veitt miklu betur. Árið eftir hafa þeir svo komið klyfjaðir af Teeny T-series línum.

111

græjur ofl.

Vision Ace skothausarnir – Hrygnan Línufrumskógurinn er þéttur og hverjum þykir sinn fugl fagur. Þá meinum við veiðibúðirnar sem er hver með sín merki. Í Hrygnunni fást ýmsar gerðir af flugulínum, m.a. skothausarnir sem kenndir eru við Ace, en eru frá framleiðandanum Vision. Það eru nokkrar gerðir og hafa gefist afbragðs vel og átt vaxandi vinsældum að fagna.

Kristín Reynisdóttir eigandi Hrygnunnar sagði við okkur í fyrra: „það eru nokkrar útfærslur og hafa allar margt til brunns að bera, allt eftir því hvar skal veitt og við hvaða aðstæður. Þessir skothausar hafa verið mjög vinsælir og eru alltaf að sækja á.“

Núna í vertíðarbyrjun tók hún enn dýpra í árinni og sagði bæði með ólíkindum hversu hratt orðsporið færi og eins hvað línurnar væru í raun góðar. „Ég hef sjálf verið að reyna þessar línur og hef ekki reynt annað eins,“ sagði Kristín Um flugulínur sínar segja Visionmenn sjálfir á vefsíðu sinni: „Á síðasta ári kynntum við Vibe 85 og Vibe 125, með nýrri Dupont Teflon húð, sem hafa reynst svo vel að línur okkar hafa aldrei selst betur. Þetta árið teflum við fram öllum helstu línum okkar sem ætlaðar eru fyrir stóra fiska með þessari styrkingu. Bara að skella þessu á hjólið og bíða eftir fjörinu!“ Amen.

Fluguhnýtingarkeppni – Hrygnan Veiðibúðin Hrygnan í Síðumúla efnir til fluguhnýtingarsamkeppni í sumar í samstarfi við Krabbameinsfélag Íslands og nýtur verkefnið Kastað til bata góðs af.

Kristín Reynisdóttir, eigandi Hrygnunnar segir, að skila þurfi innsendum flugum í lokuðu umslagi merktu höfundarnafni auk annars umslags sem einnig geymir höfundarnafnið, en einnig rétt nafn höfundar. Fyrir hverja flugu sem skilað er inn muni 500 krónur renna til verkefnisins Kastað til bata.

Tekið verður ámóti flugum í Hrygnunni í allt sumar, flugurnar verða settar upp til sýnis í búðinni jafn óðum og þær berast, en úrslit verða síðan kynnt í september. Þá verður þriggja manna dómnefnd skipuð þeim Sigga Páls, Vilborgu Reynisdóttur formanns SVFH, og Valgarðs Ragnarssonar búin að velja fluguna sem fær sæmdarheitið Hrygnan 2012. Það er eftir miklu að slægjast, því fyrstu verðlaun eru Vision flugustöng að eigin vali auk stangardags í Jöklu í samvinnu við Strengi. Önnur verðlaun eru Iker völur frá Vision og þriðju verðlaun Kúra veiðijakki frá Bision.

112 VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 3. tbl. 2012

græjur ofl.

Strippvörn á fingurna! - Vesturröst Veiðimenn sem stunda þá öflugu veiðiaðferð að strippa flugur á laxveiðum þekkja það betur en tárum taki þegar búið er að strippa vísifingur og þumal til óbóta, þ.e.a.s. að komnir eru djúpir skurðir inn í kviku eftir línuna. Þegar sárið er einu sinni opið, verður það bara verra áður en það verður betra.

Hvað er þá til ráða? Jú, auðvitað Stripping guard, eða strippvörnin sem framleiddir eru af fyrirtækinu Fullingmill og fást í Vesturröst efst á Laugarveginum.

Þegar þú verslar þér strippvörn þá færðu þrjár saman í pakka.

Ingó í Vesturröst lýsir þessu þannig að um silkihólka sé að ræða sem falla mjög vel á fingurna sem eru hvað viðkvæmastir fyrir línuskurðunum. „Þetta slær tvær flugur í einu höggi, þetta ver fingurna brunasárum eftir línuna og svo rennur línan miklu betur vegna viðnámsins við silkið. Þetta litla hjálpartæki er algjör snilld og kostar lítið.

Sjá nánar hér: http://www.fullingmill.com/index.php?c=127&p=1061

113

VEIÐISLÓÐ tímarit um sportveiði og tengt efni

Útgefandi: GHJ útgáfa ehf.

Ritstjórn: Guðmundur Guðjónsson, ritstjóri Heimir Óskarsson, útlit og umbrot Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif Netfang: veidislod@veidislod.is