VEIÐISLÓÐ 5. tbl. 2011

VEIÐISLÓÐ tímarit um sportveiði og tengt efni

5.

2011

Infinity

NÝJA NORSKA STÓRFISKASTÖNGIN FRÁ HENRIK MORTENSEN

SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410

frá ritstjórn Tímaritið Veiðislóð kemur nú út í fimmta skiptið. Fimmta blað af sex sem tilraunin okkar samanstendur af. Þetta er ritað seint í október og stangaveiðitíminn á enda. Veturinn að minna á sig og veðurfar og náttúran að breytast. Flestir farfuglar flognir, laxar og sjóbirtingar huga að hrygningu. Nú er skotveiðitími og lesendur sjá áherslubreytingar í efnistökum. Þetta verður allt saman mjög sveigjanlegt hjá okkur, stundum meira af þessu og minna af hinu.

Og öfugt.

Laxveiðisumarið var það 6. besta frá upphafi skráninga þrátt fyrir talsverðan barlóm í veiðimönnum. Menn greinilega orðnir allt of góðu vanir! Gott silungsveiðisumar er að baki, sjóbleikjuvertíð sem var sums staðar góð en annars staðar mörkuð hnignun tegundarinnar.

Sjóbirtingsvertíðin frekar dauf á heildina litið. Við óskum lesendum okkar og veiðimönnum öllum góðs vetrar og að rjúpur og gæsir verði á vegi skotveiðimanna.

Guðmundur Guðjónsson, ritstjóri Heimir Óskarsson, útlit og umbrot Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif.

Lystaukandi veislur Fermingar Árshátíðir Brúðkaup Fundir Afmæli Móttökur

veis luþ j ó n u st a Búðakór 1

•

203 Kópavogi

•

Sími 820 7085

•

lystauki@lystauki.is

efnið 6

Stiklað á stóru Við segjumí máli og myndum frá gangi mála á bökkum vatnanna síðan síðast!

10 Veiðisögur Við birtum valdar veiðisögur frá nýliðnu sumri og hér segir Ragna Fróðadóttir frá Maríulaxinum og tilstandinu í kring um hann.

14 Veiðisögur Hér er önnur „saga frá sumri“ en að þessu sinni vantar nafn í hana. En sagan er eigi að síður dramatísk og dagsönn. Vettvangurinn er Klingenberg í Laxá í Kjós.

16 Skotveiði – Viðtal Við tókum nýskipaðan formann Skotvís, Elvar Árna Lund, tali og hann sagði okkur frá brýnustu verkefnum nýrrar stjórnar.

26 Veitt erlendis Við ætlum að segja af og til frá skemmtilegum veiðiskap utan landsteinanna. Hér segir Pétur Pétursson leigutaki Vatnsdalsár okkur frá sínu uppáhaldi, sem er á Eyjunni grænu.

54 Ljósmyndun Ljósmyndagalleríið okkar er að þessu sinni í höndum Daða Harðarsonar sem hefur rétt eins og fyrirrennarar hans í fyrri tölublöðum sinn stíl og sína sýn á hlutina. Njótið vel!

30 Viðtal Við tókum tali magnaðar veiðikonur og tengdamæðgur á Valdastöðum í Kjós, Þórdísi Ólafsdóttur og Önnu Björgu Sveinsdóttur.

74 Einu sinni var Við hverfum jafnan aftur í tímann í þessum efnisflokki og að þessu sinni rifjum við upp merka sögu „Ensku Húsanna“ við Langá.

42 Skotveiði – skarfar Einar Páll Garðarsson sagði okkur frá skarfaveiðum og lét magnaðar veiðisögur fylgja með.

82 Veiðihundar Snorri Rafnsson segir okkur frá afburða veiðihundinum Camo og óvenjulegu uppeldi hans og þjálfun.

48 Lífríkið Þeir Friðþjófur Eyjólfs­­son endurskoðandi og Jóhann Sigurðsson útgefandi urðu vitni að ótrúlegu sjónarspili.

84 Ný bók Bubbi Morthens hefur sent frá sér nýja veiðibók. Birtur er valinn kafli úr bókinni...

90 Villibráðareldhúsið Að þessu sinni tilenkum við Villibráðareldhúsið Úlfari Finnbjörnssyni meistarakokki sem sendi nýverið frá sér aldeilis magnaða eldamennskubók um villibráð.

Salka gefur út og fengum við leyfi til birta eins og eina girnilega uppskrift og fróðleik um „hangitíma“ fugla.

94 Græjur og fleira Hér er margt að finna frá hinum ýmsu verslunum sem auglýsa í blaði voru.

Frásagnir af spennandi nýjungum og öðrum sniðugheitum, auk þess sem Fróðleikshorn Óla í Veiðihorninu er á sínum stað, meira að segja tvo Fróðleikshorn!

stiklað á STÓRU

Björn K.Rúnarsson stal aftur senunni með því að veiða líklega stærsta lax 2011, þ.e.a.s. af þeim löxum sem voru mældir og vegnir í votta viðurvist. Þessi var 106 cm og 27 pund. Án vafa 30 pundari nýgenginn!

Mynd Árni Pétur Hilmarsson.

6

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þegar þetta er skrifað síðla í október er útlit fyrir að þrátt fyrir talsvert svartagallsraus laxveiðimanna um slakt sumar, sé hér sjötta besta frá upphafi skráninga sem sýnir hversu körfuharkan getur orðið fáránleg! Það gengur ekki upp að bera allt saman við metveiði.

7

kurá stóru stik floklað Veiði mun alltaf sveiflast á víxl, upp eða niður. Vonandi bara að hún fari ekki enn lengra niður 2012. Og þó hún gerði svo gæti sumarið orðið gott.

En rétt eins og síðustu árin, þá voru menn farnir að bíða með talsverðri óþreyju eftir haustrigningunum og líkt og í fyrra, þá komu þær víða seint. Of seint fyrir sumar árnar, en aðrar náðu nokkrum dögum, jafnvel 1-2 vikum af góðu vatni og fínni veiði. Það hressti marga lokatöluna!

Sjóbirtingsgengd fór seint í gang og fór aðeins að glæðast í kjölfarið á nokkrum hressilegum haustlægðum, seint í september, með þokkalegu hitastigi og talsverðri úrkomu. Það verður þó ekki fyrr en í samantekt næsta tölublaðs að við getum með sanni sagt hvort að birtingsvertíðin hafi verið góð, frábær eða léleg. Hér eru nokkrar flottar myndir sem fönguðu stemminguna síðan síðast!

Gunnar Helgason er varla að ná þessu....enda laxinn ferlegur. Þessi var 106 cm og talinn 26 pund.

Mynd Ásmundur Helgason.

8

Fanney Dóróthe og Arnar Óskarsson með sinn hvorn 7 punda birtinginn úr Geirlandsá. Mynd Gunnar Óskarsson.

Thomas Mahnke veiddi þann stærsta í Selá í sumar, 105 cm hæng.

Fékk síðan 103 cm daginn eftir.

Mynd Gísli Ásgeirsson.

Lúðvík heitir þessi kappi með 94 cm hæng úr Vatnsdalsá sem var veginn 10 kg, eða 20 pund! Mynd frá vatnsdalsa.is

Þetta er sá stærsti úr Veiðivötnum 2011.

Mynd Bryndís Magnúsd.

Svafar Magnússon nældi í 102 cm hæng í Réttarhyl í Kjarrá.

Ýmir Jónsson með 98 cm hæng úr Laxá í Leirársveit.

Júlíus Guðmundsson rennir 92 cm hæng ofan í klakkistu í Breiðdalsá.

Eðvarð Eyfjörð Axelsson veiddi Maríulaxinn sinn í Álftá á Mýrum.

Mynd Jón Eyfjörð.

Ragna og Hörður “gæd” með Máríulaxinn.

10

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

veiðisaga

Ragna Fróðadóttir

Auðvitað missti ég laxinn en lexíunni gleymi ég aldrei Ég byrjaði að veiða fyrir slysni þegar mér var boðið í óvissu­ ferð í september 2009 og eftir þá ferð breyttist líf mitt. Ég hafði aldrei veitt og skildi ekki þetta stórskrítna fólk sem stóð úti í miðri á að reyna að ná einhverjum fiski heilu og hálfu dagana þegar það voru fiskbúðir um allt land. Ég fékk lánaða veiðistöng og maðkurinn settur á fyrir mig en ég vildi prufa að kasta sjálf enda var ég búin að sjá þetta í sjónvarpinu og hlaut að geta kastað sem ég og gerði og eftir nokkrar tilraunir lenti allt á réttum stað og viti menn MaríuLaxinn var á, 6 pund!

Mér tókst að landa honum með mikilli tilsögn og bað ég hann afsökunar áður en ég rotaði hann (ég hafði aldrei drepið neitt stærra en flugu) og var strax tilbúin í næsta. Síðar um daginn tók annar lax aðeins minni og þá var ég ein og mér tókst að landa honum líka. Nú var ég farin að skilja fólkið með prikið í ánni. Eftir þessa ferð var veiðifélagið Hrygnurnar stofnað en í því erum við fjórar vinkonur þ.e. Kristín Reynisdóttir, Birna Sigurðardóttir, Svanhvít Tómas­ dóttir og ég. Nú er ég alltaf til í að fara út að veiða.

nú kannski meira en að segja það að hitta í vatnið eftir allar þessar sveiflur svo ég skellti mér á kastnámskeið hjá Stangveiðifélagi Reykjavíkur.

Námskeiðið gekk „ágætlega“ fannst mér, en kennaranum leist nú ekkert allt of vel á aðferðirnar hjá mér svona framan af og spurði mig hvað ég héldi að ég væri að gera. En eftir miklar æfingar og mörg mistök tókst mér að kasta nokkurn vegin á þann stað sem ég ætlaði mér. Ég veit að ég á eftir að læra heilmikið um fluguveiði og hlakka bara til.

Ég keypti mína fyrstu flugustöng (Vision að sjálfsögðu) í Hrygnunni í vor eftir að hafa heyrt margoft að það væri ekkert til sem toppaði að landa flottum fiski á flugu. Ég var búin að sjá til flugu­ veiðimanna margoft og sá að þetta væri

Eftir nokkrar veiðiferðir með nýju flugustöngina mína beit loksins á í Ytri Rangá seinni partinn í ágúst. Ég var búin að sjá veiðifélaga mína landa fiskum á fluguna sama dag og nú ætlaði ég sko að landa. En allt sem mér

11

Laxinn togar úr einni áttinni, Hörður úr hinni.

veiðisaga

Ragna Fróðadóttir hafði verið sagt og ég séð um löndun á fiski á flugu var gleymt. Ég ætlaði bara að gera eins og vanalega með kaststöngina, draga dýrið inn og vippa uppá bakkann. Auðvitað missti ég laxinn en lexíunni gleymi ég aldrei.

Næsti lax tók í Húseyjarkvíslinni viku síðar svo ég hlustaði á gædinn, en samt ekki nógu vel svo ég missti hann líka.

Allt er þegar þrennt er, því daginn eftir beit aftur á. Þessi skildi ekki sleppa og með góðri hjálp frá Herði, gædinum okkar, tókst að landa 8 punda hrygnu sem tók á Monroe Killer í Laxhyl. Í Húseyjarkvíslinni er öllu sleppt svo hrygnan fékk frelsið aftur eftir myndatökuna og dásamlega lífreynslu hjá veiðikonunni.

Seinna sama daginn fékk ég svo 10 punda sjóbirting en hann tók á Kolskegg í Klapparhyl. Ég veit að þetta er bara byrjunin á fluguveiði minni og þegar ég sit hér og skrifa er ég strax farin að láta mér hlakka til að fara í næstu veiðiferð sem er bara eftir 5 daga og það eru bara 2 dagar síðan ég kom úr síðustu veiðiferð og þar fékk ég að finna hvað flugurnar eru öflugar því ég fékk flugu á bólakaf í puttann á mér og svo í kinnina þannig að ég á heilmargt ólært.

(Skrifað á meðan enn var veiðitími)

10 punda sjóbirtingsbónus.

12

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Laxá í Mývatnssveit og Laxárdal

BESTA URRIÐAVEIÐISVÆÐI Í HEIMI! Veiðileyfin færðu á SVFR.IS

13

veiðisaga

Að elta, elta og elta enn og aftur Hér er saga frá sumri, eini gallinn við hana er að það var ekki fest nafn á veiðimanni við hana. Þó vitum við að það var veiðimaður en ekki veiðikona. En vettvangurinn var hin æsilega hitsveiðislóð Klingenberg í Laxá í Kjós. Sagan er ekkert verri þó að nafnið vanti, en þó að hún hafi borist okkur í gegnum óþekktan fjölda milliliða þá teljum við að þessi útgáfa sé mjög nærri sannleikanum.

Atvikið átti sér sum sé stað við veiði­ stað­inn Klingenberg sem er rétt ofan við Laxfoss í neðanverðri Laxá í Kjós. Þetta var fáum dögum eftir að erlendur veiðimaður sá þar óheyrilega stóran lax sem náði feiknalegum þunga í frásögnum. Ekki síst þegar frá leið.

Ekki veiddist sá stóri hængur, en um haustið telja þó sumir að hann hafi sýnt sig aftur, en þá var nokkrum félögum sem voru á frísvæðinu illa brugðið dag einn þegar þeir voru að skoða sig um á breiðunum neðan við Káranesfljót. Sáu þeir þá laxasporð standa upp úr ánni, sporð sem var eins og stórt skóflublað.

Myndband var sýnt á vefsíðum, því miður sýndi það lítið, en vitni voru þó á einu máli um að þetta hlaut að vera lax í algerri yfirvigt.

En þetta var útúrdúr.

14

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þegar lax er að ganga er að öllu jöfnu slatti af fiski í Klingenberg og sjá menn hann vel ef þeir gægjast af klettinum. Það er ekki ráðlegt að gera svo, því laxinn sér þá veiðimennina jafn vel og þeir sjá laxana. Sem sagt. En þarna kom veiðimaður og var vatn lítið. Nokkrir fiskar í Klingenberg og einhverjir þeirra vænir, enda var nokkuð um 9-11 punda hrygnur að ganga um þetta leyti. Það er vinsælt að hefja veiðar í Klingen­ berg með hitsaðri flugu, eða hitstúpu. Örsmá bláleit hitstúpa varð hér fyrir valinu og hún hafði ekki sveimað oft yfir spegilinn með sínu vaffi þegar fiskur tók sig upp úr djúpinu og kom á eftir með tilheyrandi boða. En hann snéri frá þegar flugan sló upp að land­ steinunum. Þetta virtist í fljótu bragði vera ein af þessum fallegu stóru hrygn­ um sem þarna héldu til um tíma.

Flugan lögð af list yfir Klingenberg.

Í næsta kasti kom hún aftur. Og í næsta kasti enn og aftur. Og svo koll af kolli.

Veiðifélaginn taldi, átján sinnum elti laxinn í átján köstum og veiðimaðurinn var gersamlega að fara af límingunum.

All nokkrum sinnum hafði félaginn reynt að ná sambandi og nefna það að freista þess að hægja aðeins á flugunni á síðasta metranum með því að lyfta stangartoppinum aðeins. Loks barst það inn fyrir heyrnarsvið veiðimannsins, hann lyfti stönginni í nítjánda kastinu og það smellvirkaði, laxinn skellti sér á fluguna.....

.....en festi sig ekki! Og þar með var hann búinn að missa áhugann. Þarna köstuðu þeir til skiptis ýmsum flugum og reyndu margt. En enginn lax hreyfði sig eftir þetta. Þessi litla saga hefur alla burði til að vaxa og dafna. Laxinn gæti stækkað verulega og þau skipti sem hann elti fjölgað líka umtalsvert.

Hins vegar erum við ekki til frásagnar um það, höfum ekki heyrt nýjustu útgáfuna. Kannski myndum við ekki átta okkur á því að um sömu veiðisögu væri að ræða!

Mynd Heimir Óskarsson.

15

16

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

skotveiði

Elvar Árni Lund

Veiðistjórnun og ESB í brennidepli Það urðu sviptingar á aðalfundi Skotvís í febrúar síðast liðnum. Nýr formaður var kjörinn eftir að Sigmar B.Hauksson hafði setið í formannstóli um ómunatíð. Þá kom nýtt blóð í stjórnina, en nýi formaðurinn var reyndar þáverandi varaformaður , Elvar Árni Lund. Hann fékk góða kosningu, Sigmar hafði um tíma leitast eftir því að hætta og stakk upp á Elvari með þeim árangri að Elvar situr nú í heita sætinu.

Og sætið er heitt svo um munar, því það brenna ýmis málefni á skotvís og skotveiðimönnum landsins almennt. Stór mál sem þarf að taka á við æ minnkandi pyngju, en Skotvís var eitt þeirra battería sem tapaði öllum opinberum styrkjum eftir uppstokkun í kjölfar hruns. Veiðislóð settist niður með Elvari í mánuðinum og hann sagði okkur frá tveimur brýnustu málunum sem steðja að skotveiðimönnum. Annars vegar er veiðistjórnun í landinu í ólestri og annað, sem kannski færri gera sér grein fyrir, eða ef svo fer að Ísland gangi í ESB, þá er eins gott að lög og reglur um skotveiði séu komin á hreint áður en öllu er lokað, því ella gæti í framhaldinu öll veiðimennska með skotvopn, eins og við þekkjum hana, breyst eða horfið vegna valdboða frá Brussel.

Það var og. Við spurðum Elvar fyrst út í veiðistjórnunarmálið og hann sagði: „Villidýralögin frá 1994 byggðu á gömlum grunni og þau eru nú úrelt.

Samkvæmt þeim voru öll dýr og fuglar friðuð nema með undanþágum. Í þetta vantar alla hugsun. Ef við lítum til nágrannaþjóða okkar, t.d. Noregs og Svíþjóðar þá eru þessi mál á allt öðrum stað. Þar byggist skotveiði á nýtingu á stofnum, þ.e.a.s. hvernig best er að nýta stofna á sjálfbæran hátt til framtíðar og er þá litið til bæði stofna nytjadýra/ fugla og ekki síður afræningja. Það verður að vera stjórn á stofnum allra þessara tegunda þannig að jafnvægi sé í öllu saman. Þetta hafa nágrannaþjóðir okkar fyrir löngu séð og áttað sig á því að málaflokkurinn er best kominn í höndum veiðimanna sjálfra sem síðan

17

skotveiði hafa aðgang að upplýsingum, rannsóknum og ráðgjöf frá aðilum á borð við Náttúrufræðistofnun og Umhverfisstofnun. Þegar Svíar höfðu farið inn á þessa braut, svo dæmi sé tekið, þá voru t.d. elgir friðaðir í mörg ár. Það var búið að ganga illa á stofn þeirra.

En í dag er veitt meira af elg en nokkru sinni fyrr og er stofninn þó í jafnvægi og vel settur. Sama má segja um fleiri tegundir.“ En eru veiðimenn í stakk búnir að taka þetta að sér hér á landi? „Menn verða bara að gera þetta, en við vitum að það verður ekki gert á einni nóttu. Það er að mörgu að hyggja.

Tökum sem dæmi handahófskenndar friðlýsingar og friðlönd. Ég hef t.d. verið undrandi á því að rjúpan skuli ekki eiga sér einhver friðlönd þar sem mikið er um hana og friðland gæti skilað einhverju. Þess í stað er rjúpan með stórt friðland á Suðvesturlandi þar sem lítið er af rjúpu og friðlandið skilar engu. Þetta er dæmi um að ekki er rætt við veiðimenn og þeirra álit fengið. Annað

sem ég kem kannski að á eftir er endurskoðun á veiðitíma ýmissa tegunda. En við erum líka að velta fyrir okkur veiðar á nýjum tegundum.“ Nýjum tegundum?

Hrossagauk kannski? „Við skulum nú ekki minnast á hann að svo stöddu, en nýjar tegundir gætu einmitt verið nýjar tegundir. T.d. er það mál manna að krónhirtir gætu plumað sig vel, landslag t.d. á Vesturlandi er honum mjög hagstætt. Það líkist mjög því sem hann er vanur í Skotlandi, hann er harðgert dýr og loftslag fer hlýnandi. Það fara margir skotveiðimenn frá Íslandi til Skotlands til að skjóta krónhirti.

Af hverju ekki að snúa þessu við og koma með krónhirtina hingað? Þá er líka spennandi að skoða innflutning á villtum hérum, en allt yrði þetta auðvitað að eiga sér stað með ítrustu kröfum um heilnæmi dýranna og að það væri útilokað að sjúkdómar gætu borist með þeim til landsins.

Eftir gott morgunflug.

Elvar Árni Lund En hvað með veiðistjórnun þegar vandi á borð við fæðuskort steðjar að nytjategundum eins og t.d. sandsíli versus svartfugl? „Lundinn er að mestu háfaður og skotveiði á lunda skiptir engu máli. Þar stafar hrunið af fæðuskorti og ungar hafa ekki komist á legg svo neinu nemi í áraraðir. Ástandið er því alvarlegt þar sem menn vita lítið hvort og hvenær sandsílið kemur til baka. Hvarf það vegna hlýnunar, eða vegna samkeppni við makríl eða eitthvað annað?

En á sama tíma kemur fram aukning í lundabyggðum á norðanverðu landinu.

Formaðurinn með hreindýr.

Eruð þið virkilega að spá í svona hluti á sama tíma og flest bendir til að það megi ekki einu sinni flytja hreindýr milli landshluta hér á landi? „Það mál er eins og hver önnur bábylja sem þarf að komast á hreint sem allra fyrst. Menn eru að tala um það í fullri alvöru að hreindýr geti smitað sauðfé af sjúkdómum, en samt er 300 ára sambúð þeirra á Austurlandi staðreynd án vandkvæða. Ég hef ekki enn hitt Austfirðing sem vill losna við hreindýrin. Það er líka talað um að hreindýr og skógrækt fari ekki saman. Er ekki stærsta skóglendi landsins á Austurlandi? Og alveg fram á síðustu öld má lesa í bókum og greinum um það hvernig sauðfjárbúskapur muni leggjast af ef hreindýrum fjölgi. Ekki bólar á því, þetta dafnar alveg hreint hlið við hlið.“

Hvað svartfuglinn varðar, langvíu, stuttnefju og álku, þá er ársveiðin úr þeim stofnum samtals um 46 þúsund fuglar úr stofnum sem telja milljónir fugla, þannig að ekki eru skotveiðar að skipta neinum sköpum þar. Líffræðingar taka undir það. Hins vegar virðist vandinn þar einnig vera fæðuskortur og rannsóknir eru enn sem komið gloppóttar. Hvað svartfugl varðar þá getum við sundurliðað það aðeins. Í fyrsta lagi er talið að teistustofninn sé innan við 20þúsund fuglar. Það má skoða það að draga úr veiðum á teistu. Varðandi svartfuglinn þá hefur það verið ýmsum hugleikið að veitt er alveg fram til 15.mai og eru sumir á því að verið sé að skjóta varpfugl þegar komið er að varpi. Þetta mætti leysa með því að t.d. færa út 500 metra landhelgina frá fuglabjörgunum. Þetta byggir á því að menn telji að það sé varpfuglinn sem sé nær björgunum á þessum tíma. Ef við erum t.d. að tala um svartfugl sem skotinn er djúpt inni á Eyjafirði á vorin þá finnst mönnum líklegt að það sé ekki varpfugl.

Við höfum talað við Umhverfisstofnun og Náttúrufræðistofnun um þetta atriði, um að farið verður í að senda sýni til

19

skoðunar. Sýni sem myndu skera úr um hvort að slíkir fuglar séu í varpi eða ekki, en svartfugl þarf að kryfja til fá slíka vitneskju.“ Talandi um umdeilda veiðistjórnun, hvað þá með rjúpuna? „Já, það er út í hött hvernig því máli er ýtt áfram frá ári til árs. Það er sorglegt að ákvarðanir sem varða veiðistjórnun á rjúpu séu pólitískar. Það er ótrúlegt þetta tilfinningaferli sem fer í gang í hvert skipti sem málefni rjúpnaveiða kemur til kasta umhverfisráðherra. Það er okkar mat að ráðherra eigi ekkert að vera að blanda sér í þetta. Þetta á að vera í höndum Umhverfisstofnunar og Skotvís sem myndu sækja álit til Náttúrufræðistofnunar og Fuglaverndar.

Að ráðherra sem er að vasast í virkjunarleyfum, útblæstri, saltblásýrudælingu í hafið og svo framvegis sé að taka þetta mál upp frá ári til árs á bara ekki að eiga sér stað.

Dæmi um vitleysuna er einmitt núna. Það er búið að rúna veiðitímann niður í níu daga og að ekki skuli drepnir fleiri en svo og svo margir fuglar. Það á að

20

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

vera hægt að stýra rjúpnaveiðum á skynsamlegan máta og það á að vera hægt að gera það til nokkurra ára í senn. Það er ekkert nýtt að rjúpnastofninn dali. Hann gerir það reglulega og hefur farið neðar en þetta og náð sér samt upp. En það þarf að byggja upp þekkingu í þessu. Það gengur t.d. ekki að í líkani því sem notast er við á Náttúrufræðistofnun sé ekkert ráð gert fyrir afræningjum á borð við refi, sílamáfa og minka. Þá er búið að nefna það í álitsgjöfinni frá NÍ að ef til vill sé komin streita í rjúpnastofninn og að ákveðinn prósentufjöldi fugla deyi úr streitu ef stunduð er skotveiði. Þetta mun víst byggjast á rannsóknum á dalrjúpu í Noregi þar sem tilgáta er í gangi þess efnis að ef veiðiálag er komið að 30 prósentum þá komi streita í stofninn. Ef að fimm rjúpur séu skotnar geti aðrar 3-4 dáið úr streitu. Hafa ber í huga að hér á landi hefur veiðin verið í kringum 10% af veiðistofninum undanfarin ár. Ég segi, það getur þurft að draga úr veiðum ef illa árar hjá stofnum, en að kenna skotveiði um allt og líta á skotveiðibann sem lausn á öllu er ekki raunhæft eða sanngjarnt.

Léttir í skapi á góðum degi.

skotveiði Það er sem sagt hringlað með rjúpuna.

En það er ekkert hringlað með gæsina.

Og þó! Nú er t.d. farin af stað umræða um stofnun Hofsjökulsþjóðgarðs sem mun tengjast Þjórsárverum. Á þessum slóðum nærri Hofsjökli hafa verið miklar og góðar heiðagæsalendur sem sennilega verður bannað að skjóta úr verði þarna stofnaður þjóðgarður m.v. það sem á undan er gengið. En við erum að tala um stærsta heiðagæsastofn sögunnar, stofn upp á 350-400 þúsund fugla að hausti. Þetta er enn eitt dæmið um hvernig skoða þarf hlutina í heild sinni, því mér vitandi veit enginn hvernig það færi með viðkvæman hálendisgróðurinn á þessum slóðum ef að geysilegur fjöldi heiðagæsa á svæðinu væri ekki grysjaður með skotveiði.

Tökum annað dæmi. Mönnum finnst eitt og annað um fyrirkomulag hreindýraveiða á Íslandi. Það er fjórföld eftirspurn miðað við úthlutunarkerfið sem hér er við lýði. Og verðið sem gert er að greiða veldur því að flestir sem fara á hreindýr sækjast eftir því að ná sér í sem mest kjöt. Einn og einn er að leita að stóra hornarekka til að setja upp á vegg. Þetta leiðir af sér að mesta sóknin er í stærstu tarfana og beljurnar. Eina lausnin er að þetta kosti minna, menn hafi fleiri dýr og ekki síst fleiri veiðistaði. Við vorum einmitt að tala áðan um hreindýr til Vestfjarða.“ Þetta eru þau verkefni sem bíða ykkar, en hvar eru þau á vegi stödd? „Við erum byrjaðir á viðræðum við Umhverfisstofnun. Þetta er rétt að byrja, en skotveiðimenn eru meðvitaðri en aðrir um nauðsyn þess að koma þessum málum fljótt og vel af stað.“

22

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Svo talaðir þú um ESB eins og ljótan draug..... „Já, við höfum miklar áhyggjur af þessu inngangsferli Íslands í ESB sem nú stendur yfir. Ef niðurstaðan verður sú að ísland gangi í ESB, þá varðar það framtíð skotveiða á Íslandi um ókomna tíð. Ef ekki verður haldið rétt á spöðunum gæti allt breyst og margt glatast.“

Elvar Árni með góðum veiðifélaga.

Elvar Árni Lund Útskýrðu þetta nánar.... „Hvað skotveiði varðar þá er Ísland jaðarsvæði með ýmsum nytjategundum sem eru lítt eða ekkert þekktar í nágrannalöndum okkar. Heimskautarefurinn er t.d. á válista og talinn í útrýmingarhættu í ESB löndunum og stranglega friðaður. Á Íslandi er hann hins vegar eina stóra landrándýrið og allt annað en í útrýmingarhættu. Fyrst þyrftum við undanþágur til að veiða hann, síðan þyrftum við að útskýra vandlega grenjaveiðarnar sem myndu aldrei vera samþykktar sem undanþága seinna meir.

23

skotveiði Svartfugl og skarfar eru tegundir sem eru nánast ekkert veiddar í ESB löndum og fleira mætti telja, hreindýr eru t.d. talin húsdýr í Svíðþjóð og Finnlandi. Á Íslandi yrðu kannski einu villtu hreindýrin í ESB. Við höfum verið að ráðfæra okkur við sænska kollega okkar sem og samtökin Face sem eru samtök skotveiðimanna í Evrópu og eru fulltrúar 7 milljóna skotveiðimanna í álfunni. Þessir aðilar eru á einu máli að það megi ekkert vera útundan þegar kemur að því að loka samningaferlinu. Allt, hvert einasta smáatriði, verði að vera krystaltært. Það á ekki hvað síst við vegna þess að skotveiðar eru í sama kafla samningaferilsins og hvalveiðar sem munu örugglega verða fyrirferðarmiklar í umræðunni og menn því ekki gefa sér mikinn tíma í annað. Þessi mál verða því að vera frágengin og skýr, því ef öllu er lokað án þess, þá fer allt í sama mótið og ekkert fæst gefið eftir.

Við höfum áhyggjur af því að þegar þessi samningskafli verði tekinn upp þá fái veiðar lítinn tíma og stjórnvöld hafa satt best að segja lítið gefið upp hver stefna þeirra sé í þessum málum. Það er ekki ásættanlegt að okkar mati og við leggjum mikla áherslu á að hvergi verði hvikað frá þeim veiðihefðum sem hér ríkja. Um þetta atriði þurfa veiðimenn og SKOTVÍS að standa vörð því það er reynslan frá öðrum þjóðum sem hafa gengið í ESB að það sem ekki er neglt niður með undanþágum og fyrirvörum verður fyrr en seinna bannað og straumlínulagað að viðmiðum ESB.

24

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þannig að segja má að það sé yfirvofandi hætta á ferðum? „Það gæti vel farið svo, já. Ekki spurning, því það er utanríkisráðuneytið sem fer með ESB málin fyrir hönd ríkisstjórnarinnar, en skotveiðin heyrir undir umhverfisráðuneytið sem hefur enn sem komið er ekkert samband haft við SKOTVÍS sem þó eru einu hagsmunasamtök skotveiðimanna í landinu og skilgreint sem hagsmunaaðili samkvæmt lögum. UST er reyndar að vinna í þessu en við vitum að það er ráðuneytið sem fer með völdin. Og allt er þetta að gerast núna. Þannig að við höfum áhyggjur af þessu. Það mun eflaust lenda á okkur að taka saman gögn og færa rök fyrir undanþágum, að við megum veiða heimskautaref á greni, að við megum veiða lunda í háf, að við megum veiða hreindýr á Íslandi. Fleira í þeim dúr eflaust. Þetta þolir enga bið,“ segir Elvar Árni, formaður Skotvís.

25

Einn veiðifélaganna með fallegan lax.

26

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

stangaveiði erlendis

Pétur Pétursson

Tæki Írland fram yfir Kólaskaga Þeir eru margir, jafnt Íslendingar sem aðrir, sem hafa gaman að því að prófa laxveiðiár í öðrum löndum.

Vinsælast er líklega að fara til Rússlands og eltast við stórlaxa á Kólaskaga. Það getur verið krefjandi veiðiskapur og menn setja stundum í ferlega laxa.

En það er sama sagan þar og hér, aldrei á vísan að róa. Svo eru aðrir sem að kjósa miklu mun afslappaðra umhverfi til tilbreytingarlaxveiða. Pétur Pétursson hefur t.d. engan áhuga á Kólaskaga, en gæti hugsað sér að veiða lax á Írlandi á hverju ári.

Pétur Pétursson er leigutaki Vatnsdalsár, Reykjadalsár í Reykjadal og Eldvatns í Meðallandi. Hann er í samstarfi við frönsku veiðileyfaferðaskrifstoduna G&P Voyages. Í tengslum við það samstarf hefur hann reynt veiðar víðar en hér uppi á klakanum. Hann hefur t.d. farið til Írlands og fannst það svo magnað og skemmtilegt að hann myndi frekar fara þangað aftur heldur en eitthvað annað. „Áin heitir Owenduff og veiðihúsið heitir Rock House Estate. Það er þarna önnur á líka sem heitir Bellaweeny, en hún er fyrst og fremst sjóbirtingsá.

Þessar ár eru í norðanverðri Mayo sýslu og miðað við það sem gengur og gerist á Írlandi þá eru þetta afskekktar og lítt snortnar ár. Það stafar af því að þær eru í miðjum þjóðgarði. En það er eitthvað við Írland sem erfitt er að skýra. Þetta er svo hlýlegt land, hlýlegt umhverfi og hlýlegt fólk að manni líður umsvifalaust vel. Þá er enginn asi á neinu eða neinum og þetta eru veiðitúrar sem maður kemur hvíldur og endurnærður heim úr, ekki þessir dæmigerðu veiðitúrar þar sem menn koma þreyttari heim heldur en þeir voru þegar þeir fóru af stað,“ segir Pétur, auðheyrilega hrifinn. Hann segir einnig um veiðimöguleikana:

27

„Það er mikið talað um Rússland og Ísland, en þarna er líka fínasta veiði. Ég hef ekki kynnst Bellaweeny, en Owenduff er nett og skemmtileg veiðiá, ekta spræna til að leika sér með hits og setja í einn og einn lax. Þessi á gefur nokkur hundruð laxa á hverri vertíð og það er veitt á 4-5 stangir á 7 kílómetra kafla í ofanverðri ánni. Sum árin er hún með góðar „springer“ göngur og svo eru smálaxagöngurnar yfirleitt jafnar og góðar. Þarna er sjóbirtingur líka og Bellaweeny er raunar fyrst og fremst sjóbirtingsá.

Vertíðin byrjar í febrúar en vorlaxarnir byrja að ganga og veiðast af krafti í apríl.

Veitt er síðan út september. Þá tekur við skotveiðitími og er margt hægt að skjóta á þessum slóðum, m.a. endur og hrossagauka fyrir þá sem það vilja, en þá þurfa menn að fara í sér ferð nema að þeir fari í lok september til að veiða á stöng og láta síðan skotveiðitímann taka við. En hvernig sem menn hafa það, þá er svo

28

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

vel tekið á móti manni þarna að leit er að öðru eins, og að gista í þessu gamla 19 aldar setri, ég held að Rock House Estate sé frá 1820, er alveg yndislegt. Þetta myndi ég taka fram yfir Kólaskaga hvenær sem er.“ Lesendur geta skoðað sig betur um á www.rockhouse-estate.com

Owenduff er nett og falleg laxveiðiá.

Ágúst Sigurðsson og Ólafur Valdemars­son að snæðingi í Rock House Estate.

Mynd Pétur Pétursson

30

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Veiðikonur á Valdastöðum Ef einhvers staðar er hægt að tala um laxveiði-stórfjölskyldu, þá þarf varla að fara lengra heldur en upp í Kjós og detta inn í kaffi á Valdastöðum. Þar búa nánast undir sama þaki, tvenn hjón af tveimur kynslóðum. Þau veiða öll. Og ekki bara veiða, heldur eru með veiðidellu á háu stigi og svo veiða líka öll börnin, barnabörnin og tengdabörnin. Í fyrstu þótti okkur spennandi tilhugsun að hitta þau öll fjögur, en karlarnir voru búnir að lofa sér eitthvað annað. Við áttuðum okkur þá eins og skot á því að miklu sniðugra var að láta karlana róa og taka kvenþjóðina á Valdastöðum tali og fórum því í heimsókn til Þórdísar Ólafsdóttur og Önnu Bjargar Sveinsdóttur.

31

viðtal kannski enn, en ekki í neinu magni. Þetta hefur breyst mikið. Hins vegar ólst ég upp við veiðiskap og ég veiddi í skurðum og kílum og í Þorleifslæknum með einhverju priki. Ég man að pabbi smíðaði eitt sinn spún úr skeið og mokveiddi þangað til að spónninn tapaðist og sá ég mikið eftir honum. Þetta hefur verið um og upp úr 1950. Síðan fjaraði veiðiskapur út úr lífi mínu þangað til að ég tók saman við Ólaf Þór og við hófum búskap hér í Kjósinni,“ segir Þórdís.

Þórdís í miðri veiðisögu.

Þær eru tengdamæðgur. Þórdís er eiginkona Ólafs Þórs Ólafssonar , bónda, veiðigarps og forystumanns í Veiðifélagi Laxár í Kjós til fjölda ára. Anna Björg er eiginkona Ólafs Helga Ólafssonar, sonar Ólafs Þórs og Þórdísar og með slyngari laxveiðimönnum landsins. Þetta er því mikið og öflugt veiðislegti og mikið vafamál hvort að talað er um annað en laxveiði á heimilinu. Þórdís er alin upp á Hrauni við Ölfusárósa. Hraun var og er mikil veiðijörð.

Bæði veiddist þar lax í net og svo var þarna um árabil einn allra besti sjóbirtingsveiðistaður landsins, svokallaður Hraunssandur. Þar gekk birtingurinn upp með vesturlandinu, Hraunsmegin og það var afar vinsælt að skreppa að Hrauni og veiða sér í soðið. „Það voru stórir birtingar í ánni í þá daga. Eru

32

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Var Ólafur þá þegar mikill laxveiðiforkólfur? „Nei nei, guð minn góður. Hann var bara sætur strákur, um tvítugt. Þetta var um 1961 og það var ekki fyrr en upp úr 1970 að við fórum að veiða í Laxá. Þá áttum við bændadaga samkvæmt arðskrá sem við nýttum nokkuð. Ég fór þá að veiða og síðan fórum við að kaupa dag og dag og þá var ég meira bara að skottast með, Ólafur hélt svolítið fast í prikið á þessum árum. Ég átti nú samt mín augnablik, tók einu sinni hálfan dag þegar Páll í Pólaris var með ána, tók Ólaf son minn með mér til aðstoðar og landaði fimm löxum. Á þessum árum var þetta því á hófsömu nótunum, en alltaf jafn gaman þegar færi gáfust.“ Anna Björg birtist á sjónarsviðinu á Valdastöðum 1983. Þá samanstóð veiðiskapur Valdastaðafólksins af vorveiðidögum í Laxá í sjóbirtingi og 9.september sem var opinber lokadagur og í höndum landeigenda og gesta þeirra að nýta. Ólafur Helgi tók það í sínar hendur að kenna frú sinni bæði maðk- og fluguveiði og náði hún fljótlega góðum tökum á verkefninu. Þær eiga báðar, tengdamæðgurnar, skemmtilegar minningar frá þessum árum, ólíkar þó, þ.e.a.s. þær sem þær segja okkur:

Tengdamæðgur á Valdastöðum

Þórdís segir okkur frá því að eitt árið var orðið tvísýnt um að hún gæti tekið þátt í veiðiskapnum þann 9.september. „Ég var ófrísk af Valdísi, yngstu dóttur okkar, og allt útlit fyrir að fæðingin yrði um þetta leyti. Ég sagði Óla það alltaf, það verður 9.september, og viti menn, kvöldið áður virtist allt vera að fara í gang og ég var keyrð til Reykjavíkur. Óli varð eftir og fór auðvitað bara að veiða. Áin var í vexti og takan óvenjugóð miðað við það, hann landaði 19 löxum fyrir hádegið og ætlaði síðan að hringja í mig í hléinu, en þá var gamli sveitasíminn enn við lýði og honum var lokað milli 1 og 4. Hann fékk nú samt þær upplýsingar að hann væri aftur orðinn pabbi og með það fór hann aftur út að veiða. Áin var hins vegar kominn í svoleiðis ham að hann bætti engum fiski við, en þetta var nú orðið heldur

betur flott hjá honum, 19 laxar komnir á land. Þetta hljómar kannski ekki vel í dag, en á þessum tíma var þetta ekkert þannig að karlarnir væru að skipta sér af barnsfæðingum. Það var seinni tíma mál og ég skyldi hann alveg mæta vel. Þegar Valdís var barn, skyldi hún þetta ekki alveg eins vel, hún átti afmæli á lokadeginum og þurfti að kyngja því að það var gleðskapur kvöldið fyrir afmælið hennar og síðan allir úti að veiða þegar hún vildi halda upp á daginn. En svona var þetta, hún lærði að skilja þetta og er forfallin veiðikona í dag.“

Anna Björg búin að landa laxi.

Minning Önnu Bjargar er af öðrum toga. Hún segir frá: „Ég var stödd á lokadegi við Bakkahyl í Bugðu. Það hafði verið flóð og það var enn mikið vatn, en áin að sjatna. Sem sagt kjörskilyrði. Þarna lenti ég í algjöru moki,

33

viðtal

Hér er verið að segja ýkjulausa, alveg dagsanna veiðisögu.

landaði níu löxum allt að 17 pundum.

Veiddi alla á stóra Micky Finn straumflugu. Skrýtið að hafa lítið sem ekkert kastað þeirri flugu síðan, því þetta er góð fluga. Þetta var alveg magnað og ég hafði gaman af því sem ég frétti seinna. Þórarinn Sigþórsson, betur þekktur sem Tóti tönn, var þarna meðal gesta og hann var einmitt á ferðinni þarna og sá til mín. Ég var ekki með lax á þegar hann sá til mín og ég heyrði síðan að hann hefði sagt: „Sjá hana Önnu, dinglandi þarna með þessa fluguskjátu sína.“ Hann hefur líklega ekki haft mikla trú á mér, en það var gaman að sjá upplitið á honum þegar hann frétti hvernig mér gekk.“ Þær Þórdís og Anna Björg eru í veiðifélagsskap sjö kvenna, hóp sem hélt upp á tuttugu ára afmæli sitt s.l. sumar.

34

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Kvennahópar í stangaveiði eru nú orðnir all nokkrir víða um land, en eflaust hafa fáir þeirra verið við lýði í heil tuttugu ár. Þetta er félagsskapurinn Óðflugur, en hópinn skipa auk þeirra tengdamæðgna Vigdís Ólafsdóttir (dóttir Þórdísar), Hrafnhildur Sigurðardóttir, Sólveig Einarsdóttir, Brynhildur Árnadóttir og Hjördís Þorfinnsdóttir.

Sumar í hópnum höfðu aldrei veitt þegar félagið var stofnað, en eru allar öflugar í dag og þær sem minnst kunnu forðum jafnvel afladrottningar í veiðiferðum hópsins hin seinni ár. Þær segja frá tilurð Óðflugna: „Það var nú þannig að við vorum í kokteilboði og eiginmennirnir allir meira og minna að veiða saman. Við veltum því þá upp hvort við ættum ekki bara að búa til félagsskap og fara saman

Join the CULT

Hrygnan ehf. | Síðumúla 37 | Sími: 581-2121 | www.hrygnan.is

viðtal

Auðvitað þurfa fluguboxin að vera uppi á borðum.

36

í veiði. Við vorum allar til í þetta. Fyrsti veiðitúrinn var farinn í Straumana í Hvítá í Borgarfirði og höfum við farið á hverju sumri þangað síðan, alls tuttugu sinnum. Við veljum okkur góðan tíma í júlí og sjaldan hefur brugðist að veiðin hefur verið góð. Allt upp í um 30 laxar sem er frábært á tveggja stanga svæði.

Straumarnir eru yndislegt veiðisvæði, gamla veiðihúsið fram úr hófi sjarmerandi og veiðistaðurinn bæði einfaldur, auðveldur og gjöfull. Þó er besti hluti hans líka viðkvæmur. Við erum sjö, en höfum afslappaða skiptingu sem hleypir öllum að. Síðan bönnum við allt nema flugu á Strenghorninu nema rétt áður en vöktum lýkur, þá megum við fara með maðk eða spún. Í minningunni hafa þetta verið frábæra ferðir og við höfum komið okkur upp skemmtilegum siðum og venjum.“

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

En þið hafið veitt víðar er það ekki? „Jú, við höfum veitt í Laugardalsá, Soginu, Þverá í Fljótshlíð, höfum líka skroppið að Hrauni og í sjóstangaveiði.

Straumarnir eru þó fasti punkturinn.

Síðan er Laxá okkar alltaf inni í myndinni. Við opnum ána og eftir veiðitíma sér fjölskyldan um klakveiðina og útúr henni náum við veiðitúr því við veiðum klaklaxinn á stöng. Þegar aðstæður eru góðar er oft frábær veiði og við náum öllum nauðsynlegum löxum á stuttum tíma.

Einhver skemmtileg veiðisaga frá þessum Óðfluguárum? „Fullt af góðum minningum og góðri veiði, en engar sérstakar uppákomur.

Stundum höfum við verið með marga fallega 10 til 12 punda laxa í aflanum og það gefur ferðunum meiri lit. Annars

Þórdís með nýgenginn Straumalax.

Þarna eru Óðflugurnar á árshátíð í Sterling í Skotlandi...og þótti við hæfi að klæða sig upp í Braveheart stíl.

37

var reyndar eitt skemmtilegt atvik eitt sumarið. Þá setti ein okkar í lax á Strenghorninu og laxinn fór niður í strenginn og náði þar að festa línuna við stein. Við vorum nú allar á einu máli um að fórna töluverðu til að ná laxinum. Það var þó mikill straumur þarna og allt annað en auðvelt að athafna sig.

Við hengdum okkur þá saman, fremst var ein okkar með háfinn, síðan sú næsta sem hélt aftan í hana. Þá önnur og loks sú með stöngina, sem hélt líka með annarri hendi í þá sem var fyrir framan hana. Það var tekin mynd af þessum ósköpum, fjórar konur þarna í röð, mislangt úti í straumnum, ríghaldandi hver í aðra að reyna að landa laxi.

En það tókst fyrir rest og við höfðum mikið gaman að þessu eftir á.“ En hvað með flugur og aðferðarfræðina? Þórdís svarar: „Ég hef nú mest gaman að því að kasta einhverju skrautlegu og

38

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

ég er alveg sérstaklega hrifin af þýsku Snældunni. Bæði er hún falleg og svo hef ég mikið dálæti á Þýskalandi. Við Ólafur förum þangað á hverju hausti, helst í Móseldalinn í vínsmökkun (það rifjast upp í samtalinu að í opnun 2009 veiddi Þórdís 8 punda sjóbirting í Kvíslafossi á þýska Snældu).

Í eldhúsinu á Valdastöðum ríkir létt andrúmsloft.

Blaðamönnum var boðið uppá miklar kræsingar og uppá miklar kræsingar og Ólafur Þór leit við. .

Anna Björg segir hins vegar þetta: „Ég byrja alltaf fyrsta veiðitúrinn minn á því að kasta lítilli svartri Frances.

Alveg svartri, ekki með gulum haus eða svoleiðis. Eftir það er ég mest í smáum flugum og flotlínum. Hef mikið dálæti t.d. á Black and blue long tail útgáfum.

Helst vil ég ekki taka flotlínuna af.“ Og það kemur líka á daginn að Anna Björg er sérvitur og jafnvel hjátrúarfull við laxveiðarnar. Þannig fór hún helst ekki til veiða um árabil nema að vera í rauðum sokkum. Hún hvarf þó frá því, en nú í all mörg ár getur hún alls ekki farið

Flugubox Þórdísar að ofan og Önnu Bjargar að neðan ... aðeins nettara hjá tengdadótturinni.

39

viðtal

til veiða nema að hafa um hálsinn sérstakt hálsmen sem Hrafnhildur vinkona hennar keypti erlendis og gaf henni. Er það fiskur, útskorinn úr beini. Einhvers konar indjánalist. Þá gengur Anna Björg um árbakkana með einkenni­legasta rotara landsins í vasanum. Hún sýnir okkur hann, sérkennilega lagað drápstól úr ryðfríu stáli, og spyr hvort við áttum okkur á honum. Það gerum við hins vegar ekki og hún segir þá: „Þetta er mjaðmaliður úr ömmu minni.

Hann var settur í hana þegar sá gamli gaf sig, en þessi virkaði alls ekki. Hún var alltaf að hrökkva úr liði og hann var því tekinn aftur úr henni. Þar sem ég sá hann síðan liggjandi á borði sá ég strax notagildið og varð mér ljóst að þetta var laxarotari sem ég myndi ekki skilja við mig. Það er ansi gaman að því þegar lax kemur á land og mál að rota hann, og ef krakkarnir eru með, þá æpa þeir: Hvar er amma, hvar er amma!“

40

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þórdís getur þess þegar hér er komið sögu, að þær séu báðar hrifnar af maðkveiði, ekki síður en fluguveiði og þær eru sammála um að maðkveiði sé jafnvel enn meiri kúnst heldur en fluguveiðin. Þær tala báðar um hversu stórkostlega skemmtilegt það er að renna maðki fyrir lax í sjónmáli ofan af brú. Fylgjast grannt með viðbrögðum laxins og fá að sjá hann missa sig og taka maðkinn upp í sig. „Það er nú samt ekki alltaf sama stuðið. Einu sinni var ég að hjálpa Óla að renna að laxi í Gljúfurá í Borgarfirði. Ég var fyrir ofan að segja honum til og það fór nokkur tími í þetta.

Laxinn sýndi þó aldrei nein viðbrögð og þess var varla von, því við nánari athugun kom í ljós að þetta var steinn sem líktist laxi!, segir Þórdís. Það er nú svo, að það er ekki hægt að sitja endalaust og sötra kaffi á sveitaheimili þrátt fyrir að gestrisnin sé óaðfinnanleg. Þá er maður óðar farinn að tefja fyrir verkum því bændur hafa í mörg horn að líta og öll eru þau á Valdastöðum bændur þó að gripið sé í eitt og annað á milli. Við látum því frásögn Þórdísar af sjónrennsli að grjóti vera lokapunktinn á skemmtilegri heimsókn til hressra veiðikvenna á Valdastöðum.

Rotarinn óborganlegi og óviðjafnanlegi.

VINSÆLASTA FLUGUSTÖNGIN. ÞAÐ ER EKKI TILVILJUN

“The ONE” er komin!

BEST FRESHWATER ROD - International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST SALTWATER ROD - International Dealer Show í New Orleans 2011

BEST ROD - Efftex 2011

Það er ekki tilviljun að Sage flugustangirnar eru þær vinsælustu í úrvalsflokki flugustanga.

Að margra mati eru flugustangirnar frá Sage þær bestu á markaðnum. Því mótmælum við ekki. Allar Sage flugustangir eru hannaðar og þróaðar af flugveiðimönnum og framleiddar í Seattle í Bandaríkjunum. Að kasta fyrir fisk og veiða með Sage er einstök upplifun. Allir fluguveiðimenn verða að eiga að minnsta kosti eina Sage stöng.

Allar Sage stangir eru með lífstíðarábyrgð frá framleiðanda!

“ONEtm” SERIES - Verð 109.990,Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

Z-AXIS ROD SERIES - Verð 99.990,Hröð stöng. Kröftug hleðsla sem auðveldar lengdar og nákvæmnisköst.

99 ROD SERIES - Verð 99.990,Mið-hröð stöng. Djúp hleðsla. Sérhönnuð til að bera þungar flugur og túpur.

VXP ROD SERIES - Verð 74.990,Mið-hröð stöng. Kraftmikil og fínleg stöng fyrir allar aðstæður.

FLIGHT ROD SERIES - Verð 59.990,Mið-hröð stöng. Góð alhliða flugustöng.

VANTAGE ROD SERIES - Verð 39.990,Mið-hröð stöng. Góð byrjendastöng á góðu verði.

SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410

Dílaskarfur.

42

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

skarfaveiðar

Einar Páll Garðarsson

Maður hefur stundum varla undan að hlaða og skjóta Líklega þykja veiðidýr skotveiðimanna hér á landi fá, en þau mega eiga það að þau bjóða eigi að síður upp á talsverða fjölbreytni í aðstæðum og sókn. Það er mikið látið með gæs, rjúpu og hreindýr, en sumum finnst krefjandi og spennandi að fara á skarf. Stöku skjótari nær þeim af kajak, en aðrir sitja fyrir þeim í klettóttum fjörum.

Einn þeirra er Einar Páll Garðarsson, fyrrum kenndur við Veiðihúsið, en rekur nú ásamt eiginkonu sinni hundabúðina Bendir, sem þjónustar vinnu-, gælu- og veiðihunda frá Border Collie og uppúr í stærð. Búðin hefur verið til í eitt og hálft ár og færist bara í aukana ef eitthvað er. En Palli, eins og hann er kallaður, er mikill veiðimaður, hvort heldur er með byssu eða stöng og hann sagði okkur frá skarfaveiðum sem eru greinilega gríðarlega spennandi.

43

Búinn að sækja fugl.

Gerviskarfar í klettunum.

Myndir úr safni Einars Páls Garðarssonar.

skarfaveiðar Fyrst er að nefna, að skarfategundirnar íslensku eru tvær, dílaskarfur og topp­ skarfur. Skarfa má sjá út um allt land.

Fyrst og fremst við sjávarsíðuna, en þeir leita einnig í tíma og ótíma upp með veiðiám og inn á stöðuvötn þar sem þeir eltast við lax og silung. En fjöldinn er á Vesturlandi, frá Reykjanesskaga til Vestfjarða. Nánast allt varp beggja tegunda er á þessum slóðum. Meira er af dílaskarfi og verpir hann bæði umhverfis Faxaflóa og Breiðafjörð, en toppskarfurinn er meira bundinn við Breiðafjarðarsvæðið. Skarfarnir báðir eru stórir og fyrirferðarmiklir fuglar og þekkja vegfarendur þá oft á færi þar sem þeir sitja á skerjum eða öðru við ströndina og halda vængjunum þöndum. Þetta er sérstakt, en stafar af því að þrátt fyrir að þessar tegundir lifi á því að kafa og veiða, þá gaf náttúran þeim ekki fitukirtla til að þurrka væng­ ina eins og endur, gæsir og aðrar sund­ fuglategundir fengu í vöggugjöf. Þess vegna þurfa skarfar að sitja um hríð og baða út vængjunum til að þerra þá! Þrátt fyrir að dílaskarfur og toppskarfur séu náskyldir, þá er atferli þeirra ótrúlega ólíkt. Þeir verpa báðir í þéttum byggðum og komi menn að skeri með toppskarfavarpi, þá sitja skarfarnir sem fastast, geifla sig og gagga framan í hina óboðnu gesti og fljúga ekki frá ungum sínum fyrr en í fulla hnefana.

Sumir gera það alls ekki, rífa og bíta frá sér og láta ófriðlega. En komi menn að skeri þar sem dílaskarfar búa, þá sópast allur fugl af skerinu og lætur sig hverfa um leið og glyttir í bátsskelina!

Veturinn er veiðitíminn. Einar Páll segir okkur að menn fari ekki bara út á ströndina og byrji að skjóta. Skarfur­inn hafi ákveðið atferli sem beri að miða við. „Þeir eru með morgun- og kvöldflug

Einar Páll Garðarsson rétt eins og gæsir og ef við gefum okkur að það sé janúar eða febrúar og morgunháflæði sé ca klukkan níu, þá má fara að búast við skarfaflugi um 10.30 til 11.30 leytið. Þeir sækja grimmt í sker, hvort það er til þess að sitja á meltunni eða eitthvað annað veit ég ekki, en þeir eru afar einbeittir og það getur komið fugl eftir fugl þannig að stundum hefur maður ekki haft undan að hlaða og skjóta,“ segir Einar Páll.

Einar Páll segir allra best að hafa þraut­ þjálfaða veiðihunda við skarfaveiðarnar.

Best er veiðin við klettóttar strendur og það getur verið mikið sog og hreyfing á sjónum. „Labradorar eru bestu sóknarhundarnir á sjó vegna þess að þeir eru með tvöfaldan feld og góðan pels. Ef þeir eru að auki í neoprenevesti sem skýlir helstu líffærum þeirra, þá eru þeir ótrúlega harðir af sér, þolnir og duglegir. Aðrar tegundir, t.d. Vasteh, eru líka góðir, en þeir geta aldrei farið eins margar ferðir út í sjóinn að sækja og satt að segja eru ekki margar tegundir sem láta sig hafa það að sækja skarfinn í því veðri og við þær aðstæður sem oft er boðið upp á. En góðir veiðihundar láta sig vaða og þeir sleppa ekki bráðinni, sama í hvaða vandræðum þeir kunna að lenda. Ég hef þurft að leggjast á klappirnar og grípa í þá þegar kjalsogið skilar þeim upp að grjótinu til að hjálpa þeim upp úr og það getur meira að segja dugað að grípa í fuglinn sem er í kjafti þeirra, því þá nást þeir líka uppúr þar sem þeir sleppa ekki fuglinum. En fuglinn kemur stundum svo ört inn að þetta verður mikill atgangur. Eitt sinn vorum við tveir að veiða með tvo þjálfaða Labradora með okkur og þegar þeir voru búnir að sækja 55 skarfa þá bara hættu þeir og tóku ekki í mál að sækja meira. Voru bara búnir á því!“

45

skarfaveiðar En það er líka hægt að veiða án hunda.

Einar Páll heldur áfram: „Það er best að hafa hund, það er engin spurning.

En ef menn hafa ekki hund þá þarf að vera með strategíu. Ef það eru víkur og vogar, þá flýgur skarfurinn yfir klapparoddana og þá þarf að koma sér þannig fyrir að þegar fuglinn dettur, þá lendi hann á þurru en ekki í sjó. Þá er best að það sé álandsvindur og aðfall, ef að fugl tæki upp á því að enda í sjónum.

Ein af mínum betri skarfaferðum var hundlaus túr norður á Strandir fyrir all nokkrum árum. Þetta var að haustlagi og við ætluðum tveir saman norður á Gjögur til pabba og ganga til rjúpna. Þegar við komum inn í Reykjafjörð hafði veðrið breyst til hins verra og var svartaþoka lögst yfir, alveg niður í fjöru. Þegar rjúpnadagurinn rann upp var því ekki um það að ræða að ganga til rjúpna.

Eftir að hafa spáð í spilin um stund, tilkynnti pabbi að nú skyldum við fara á skarf. Þarna vorum við með það sem við köllum skarfa-silúettur, útskorna skarfa úr krossviði og ég vil meina að þetta hafi verið fyrstu svoleiðis gerviskarfarnir sem notaðir voru hér á landi. Þegar við komum á vænlegan stað stilltum við silúettunum upp í klettum frekar en á klöppum í fjöruborðinu þar sem við vildum ekki eiga á hættu að missa fugla út í sjó.

Við pabbi biðum nú hlið við hlið, en félagi okkar var á öðrum stað þar sem tálfuglanna naut líka við.

Ekki leið á löngu þar til fyrsti skarfurinn lét sjá sig og síðan var stanslaust flug, hver skarfurinn af öðrum kom fljúgandi fyrir klettinn og um leið og þeir komu auga á tálfuglana, tóku þeir vinkilbeygju og komu fljúgandi beint í flasið á okkur.

46

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Einar Páll Garðarsson Á stuttum tíma lágu 70 fuglar. Við pabbi náðum flestum, en félagi okkar líka nokkrum og hann skaut auk þess sel sem kom í færi. Náði honum á land, þannig að þetta var mikið ævintýri.

Við vorum á Lödu Sport og hún var gersamlega smekkfull af fugli með tilheyrandi lykt, en eins og þeir vita sem þekkja til skarfa, þá er lyktin af þeim ekki sérlega góð. Við fórum síðan með þetta heim að Gjögri og tókum hörkutörn þar sem við hamflettum hvern einasta fugl og enduðum síðan daginn á því að elda skarf, enda smakkast fátt betra en nýveidd villibráð. Þessi túr endaði síðan með því að þokunni letti daginn eftir og við áttum frábæran dag á rjúpu áður en haldið var aftur suður.“ En hvert eiga menn að fara og hvað ber að nota? „Það segja ýmsir að skarfurinn sé skotharður, en satt best að segja er hann það alls ekki. Ég nota yfirleitt 42 gramma hleðslu, 2 eða 4. Það er víða hægt að veiða, en menn verða að kynna sér skotvopnalöggjöfina, því ansi mörg svæði eru útilokuð þegar hún er túlkuð.

Samt eru mörg svæði opin. Hvalfjörður, Suðurnes, Mýrarnar, það er víða hægt að fara og skjóta svo fremi sem menn hafa í hendi leyfi landeigenda, en þess ber að sjálfsögðu að afla hverju sinni.“

ÞÚ FÆRÐ SIMMS EINNIG HJÁ VEIÐIMANNINUM

SÍÐUMÚLI 8 - SÍMI 568 8410 Veiðibúð allra landsmanna á netinu.

veidimadurinn.is

Gore-tex gerir gæfumuninn.

Gore-tex öndunarfilman ber höfuð og herðar yfir aðrar öndunarfilmur bæði hvað varðar vatnsheldni og útöndun.

Simms notar Gore-tex Performance-Shell og Gore-tex Pro-Shell í vöðlur og jakka.

Engar málamiðlanir. Simms er málið

ALLIR VEIÐIMENN ÞEKKJA SIMMS GÆÐI!

„ ... Loks virtist álftin vera sátt við að lambið myndi ekki hreyfa legg eða lið framar og settist hún nokkuð til hliðar við hræið og svall móðurinn.

Hvað eftir annað þandi hún sig út og öskraði, líkt og hún væri að trappa niður sturlunina.“ Mynd Skarphéðinn Þórisson.

Mynd: Tómas Grétar Gunnarsson.

48

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Mynd: Tómas Grétar Gunnarsson.

lífríkið

Álftir

Aðgát skal höfð í nærveru morðóðra álfta!

Eitt sinn skrifuðum við og birtum á vefnum okkar www.votnogveidi.is grein sem fjallaði um óstöðuga hegðun einstakra álfta þegar kemur að því að verja óðal, börn og buru. Nánar tiltekið fjallaði greinin um það morðæði sem rennur á stöku fugl. Þetta er ekki algengt ástand og þetta virðast vera bara fáir fuglar miðað við allan fjöldann, en á daginn kom þó að ýmsir þeir áhugamenn sem rætt var við þekktu til dæma um þessa skefjalausu grimmd stöku álfta.

Bubbi Morthens reið á vaðið með frásögn um álft á Laxá í Aðaldal sem óð yfir á öndverðan bakka, tugi metra, til að ráðast á straumandarkollu og unga hennar. Flutu nokkrir dauðir ungar niður ána frá þeirri aðför. Komu menn þá fram í framhaldinu og greindu frá árásum álfta á aðra fugla, bæði fullorðna og unga. Ein frásögnin var einkar ógeðfelld, hún var frá Vífilstaðavatni og sagði frá álft sem sleit rauðhöfðaunga í tvennt og sporðrenndi báðum hlutunum eftir að hafa nærri murkað lífið úr móðurfuglinum.

En tilefni þess að við rifjum þetta upp er, að við heyrðum nýverið nýja sögu af sama meiði. Ætlum að skrásetja hana hér og renna síðan í framhaldinu því helsta úr grein okkar frá vetrinum 2009-2010.

Vettvangurinn er Bugða í Kjós og vitni að þessu voru þeir Friðþjófur Eyjólfsson endurskoðandi og Jóhann Sigurðsson bókaútgefandi. Þeir segja nú frá: „Við vorum lengi í sjokki yfir því sem við sáum og vorum fyrst um sinn og lengi vel alls ekki á því að segja þessa sögu.

Spurning hvort að okkur yrði trúað og svo leið okkur alls ekki vel. En þetta var snemma í ágúst og við ókum niður með Bugðu. Þegar við vorum komnir um það bil að veiðistaðnum Golfstraumi, stóð ekki allt í einu álft í vegslóðanum, sem þarna var nokkuð niðurgrafinn og því ekki inni í myndinni að sveigja frá fuglinum. Fuglinn sýndi ekkert fararsnið á sér, sveigði sig upp og veifaði vængjunum. Hoppaði síðan upp á bakkann og gerði sig líklegan til að gogga í okkur inn um opna bílrúðu.

49

lífríkið vængjunum og blés og fnæsti um leið.

Leikurinn barst hratt að árbakkanum og var lambið vitstola af hræðslu sem vonlegt var.

Friðþjófur.

Þá var bara að loka rúðunni og aka neðar með ánni og er nú álftin úr sögunni í bili. Við fórum í veiðistaði neðan við Golfstraum og vorum nokkra stund að vasast í því. Segir ekki af aflabrögðum, en undir kvöld ókum við í rólegheitum upp eftir aftur.

Annar okkar enn í veiðigallanum, hinn kominn í borgaraleg klæði. Við stoppuðum bílinn við Golfstraum og önduðum að okkur frískandi kvöldloftið og nutum stundarinnar. En allt í einu urðum við varir við einhvern fyrirgang nokkuð langt úti í kjarri og víðivöxnum móanum handan árinnar. Í fyrstu sáum við ekki hvað þarna var á ferð, en greinilegt að mikið gekk á. Þessi fyrirgangur barst óðum nær okkur og loks sáum við að þarna var komin álftin aftur og að þessu sinni sótti hún grimmdarlega að stálpuðum lambhrút. Hékk álftin aftan í lambinu, búin að bíta sig fasta og barði ítrekað með

50

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þegar þau komu fram á bakkann á móti okkur hætti álftin augnablik barsmíðunum og hik kom á lambið. En óðar blés álftin aftur í herlúðurinn, stökk upp á bakið á lambinu og lét enn og aftur höggunum rigna og þetta voru gríðarleg högg og feiknaleg læti. Lambið hrökklaðist fram af bakkanum og út í ána og álftin fylgdi með, fnæsandi og hoppandi ofan á bakinu á lambinu og berjandi af algerri sturlun. Á þetta horfðum við agndofa og eitthvað var rætt um að gera eitthvað í málinu.

Annar okkar myndaðist við að vaða af stað, en þá gerði álftin sér skyndilega lítið fyrir og felldi lambið og drekkti því þarna á augabragði. Og þó lambið væri hætt að berjast um hélt álftin áfram að berja á hræinu. Hún hætti síðan, virtist draga djúpt andann og fór þá hræið að reka hægt niður ána uns það steytti á grynningu. Skipti þá engum togum að álftin rauk aftur í hræið og lét höggin dynja á því, beit og djöflaðist.

Loks virtist álftin vera sátt við að lambið myndi ekki hreyfa legg eða lið framar og settist hún nokkuð til hliðar við hræið og svall móðurinn. Hvað eftir annað þandi hún sig út og öskraði, líkt og hún væri að trappa niður sturlunina. Það leið langur tími þar til við fengum málið aftur eftir þetta sjónarspil. Menn verða ekki samir eftir að horfa upp á slíkar aðfarir. En við spurðum fuglafræðing síðar út í þetta. Langaði til að vita hvort að þetta væri þekkt og hvað álftinni gengi eiginlega til. Sá sem við ræddum við var einu sinni rotaður af

Álftir álft og sagði hann að við hefðum gert rétt í því að skipta okkur ekki af. Hún hefði sem hægast getað gengið frá öðrum okkar eða báðum.“ Svo mörg voru þau orð Friðþjófs og Jóhanns. Og skulum við þá rifja upp greinarkorn okkar frá því á sínum tíma: Í bók Bubba Morthens og Einars Fals Ingólfssonar Áin, sem fjallar um veiðisvæði Nesbæja á miðsvæðum Laxár í Aðaldal hnutum við um lýsingu Bubba á skrautlegu atferli álftar nokkurrar.

Bubbi var sum sé að veiðum á Grundarhorni og var búinn að festa í laxi þegar hann sá álft koma fljúgandi og hlamma sér á straumandarfjölskyldu sem var skammt undan. Álftin var með ferlegan fyrirgang, baðaði út vængjunum og gerði sér lítið fyrir og drap alla unga fjölskyldunnar, sem voru nokkrir þótt talan hafi ekki komið fram. En þeir flutu hver á eftir öðrum steindauðir undan álftinni þangað til að enginn lifði.

Kollan reyndi eitthvað að malda í móin en mátti sín lítils. Síðan synti álftin upp að öndveðum bakka og lét þar eins og ekkert hefði gerst. Við spurðum Bubba að því hvort að þetta hafi verið varpfugl að verja óðalið sitt, kannski með unga í nágrenninu, en hann sagði að um staka álft hafi verið að ræða. Hann hefði hins vegar séð annað svipað tilvik, á Vitaðsgjafa. Þá hafi verið um paraða álft að ræða og í því tilviki réru hann og leiðsögumaður hans á vettvang og tókst að afstýra algeru fjöldamorði. Einhverjir unganna lágu þó dauðir eftir. Álftin er orðlögð fyrir að verja lendur sínar af hörku og skynsemi, en þessar lýsingar virtust okkur vera fullmikið af því góða. Við spurðum því nokkra fuglasérfræðinga útí þetta atferli Álftarinnar.

Jóhann.

Kristinn Haukur Skarphéðinsson fuglafræðingur hjá NFÍ sagði: „Varðandi álftina, þá heyrir maður einstaka sinnum svona morðsögur. Þótt þessi sé í svakalegra lagi. Einstaka álftir geta verið mjög aggressívar og er það þá oftast tengt vörn óðals. Þær hafa drepið andarunga, kindur, lömb, ráðist á börn svo nokkuð sé nefnt. Þrátt fyrir að svona sögur séu þekktar er þessi hegðun mjög sjaldgæf. Ég hef reyndar aðeins einu sinni séð álft tugta til rollu sem fór inn á óðalið. En athuga ber að steggurinn getur farið talsverða leið frá fjölskyldu og hreiðri. Reiðar álftir eru frekar og bölsótast iðulega langt út fyrir venjulega hreiðurhelgi.”

Skarphéðinn Þórisson í Fellabæ sendi okkur þennan pistil: „Ég hef rekist á þrjár virkilega ágengar álftir yfir ævina sem er afskaplega fáar miðað við allan skarann sem ég hef heilsað upp á. Á 8. áratug síðustu aldar réðist að mér

51

lífríkið

Mynd: Tómas Grétar Gunnarsson.

“hvæsandi” álft á Ástjörn við Hafnarfjörð Á 9. áratug síðustu aldar varð ég vitni af því að álft drap tveggja vetra kind í Jökuldalsheiðinni, flaug upp á bak hennar, beit hana í hnakkann og lamdi hana í síðurnar með þeim afleiðingum að rif brotnuðu og stungust í líffæri svo henni blæddi inn. Loks, á tjörn við Kross í Fellum hefur par verpt í nokkur ár og var karlfuglinn mjög agressívur og réðst að manni ef maður nálgaðist hreiðrið - hann varð fyrir dráttarvél og bæklaðist og hvarf í sumar. Að lokum rifjast upp frétt sem ég heyrði í útvarpinu fyrir löngu en þar var sagt frá því að álftir væru óvenju aðgangsharðar á afréttum Þingeyjinga og fældu fé jafnvel út í vötn og drekkti því. Óli bóndi varð fyrir barðinu á einni en um það kvað nágranni hans: Álftarbjálfi æskusnar/ Ólaf felldi og lagðist yfir/ í fangbrögðum er fylgdu þar/ fuglinn dó en Óli lifir.”

52

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Þá sendi okkur pistil Tómas Grétar Gunnarsson forstöðumaður Háskóla­ seturs Suðurlands. Tómas sendi okkur líka þessa mögnuðu myndaseríu sem birtist með þessum línum: „Sumarið 1996 heimsóttum við pabbi um 30 álftahreiður til mælinga. Aðeins eitt af þeim pörum sýndi tennurnar svo okkur þótti nóg um.

Kannski gefur það einhverja hugmynd um tíðni slíkrar ákafahegðunar. Sumarið 2005 varð ég vitni að því að álft með unga hjólaði í eina tvílembda í Grímsnesinu.

Bóndinn fann ána dauða og barða nokkrum dögum seinna. En hún slapp þó í það skipti sem ég sá til. Tók nokkrar myndir í gegnum skóp á löngu færi. Álftin lét vita af sér í góða stund áður en hún lét til skarar skríða. Rollan skeytti því engu. Árásin sjálf tók þó nokkrar mínútur og mest allan tímann hékk álftin á baki og barði og beit. Jórturdýrin voru sturluð af hræðslu og orðin aðframkomin í hitanum þegar álftin sleppti takinu.“

Lax-, silungs- og skotveiði Hrútafjarðará, Breiðdalsá, Jökla, Tungulækur, Minnivallalækur og Fögruhlíðará

www.strengir.is

Undirritaður að setja 2ja ára lax í kistu í Sandá í Þistilfirði. Þessi hefur sennilega farið upp fyrir foss eins og tíðkast víða þessi árin.

54

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

ljósmyndun Daði Harðarson

Vonandi er þroskinn orðinn nógu mikill í myndasmíðinni Ljósmyndagalleríið er að þessu sinni í höndum Daða Harðarsonar, stangaveiðimanns með meiru. Daði hefur lengi mundað veiðigræjurnar og smátt og smátt færðist ljósmyndun í aukana. Daði hefur komið víða við, var meðal annars um tíma formaður stangaveiðifélagsins Ármanna.

Um galleríið, ljósmyndunina og sjálfan sig sagði Daði þetta: „Ég tel mig fæddan með veiðigenið. Var víst kominn með delluna á svipuðum aldri og ég byrjaði að ganga í barnaskóla. Fyrsta flugustöngin var keypt fyrir fermingarpeninga og smám saman byggðist upp einhver skilningur á því hvað maður var að gera. Það tók langan tíma, áratugi.

Svo einhvern veginn fór maður að læra hraðar og ná ásættanlegum árangri oftar, jafnvel góðum á stundum. Það er eins og þetta eigi við um flest það sem maður tekur sér fyrir hendur, fyrst erfitt en alltaf spennandi. Gengur hægar en maður vildi í fyrstu. Svo fer árangur erfiðisins að skila sér. Oftar og betur, stundum.

Vonandi er þroskinn orðinn nógu mikill í myndasmíðinni og viðunandi í þínum augum lesandi góður til að þú njótir myndanna sem hér eru.

Allavega er ég farinn að vera oftar ánægður með aflann sem myndavélin skilar mér í hús. Sömuleiðis árangurinn þegar heim er komið: myndvinnsluna sjálfa, hún er ekki minna mál né síður skemmtileg.

55

Tól og tæki eru aðallega Canon vélar, síðustu tvær eru 1Ds Mark ll og 5D Mark ll. Linsur hafa helst verið 16-35mm, 24-70mm og 100-400L. Ég á erfitt með að gera upp á milli linsanna, þær hafa allar reynst mér vel.

Myndavélarnar batna bara með ótrúlegum hraða og ekkert lát verður á því næstu árin.

Aðkoma mín að vinnslu myndanna liggur í starfi mínu sem útgefandi. Ég hef fínunnið nánast allar myndir sem útgáfufyrirtækið Nýjar víddir hefur gefið út, sennilega undanfarin 10 ár. Þaðan lá leiðin eðlilega í myndatökuna sjálfa og ég sé bara mest eftir því að hafa ekki byrjað miklu fyrr.

Myndvinnslan er í Photoshop og Lightroom og smám saman fjölgar aukaforritum til frekari vinnslu. Nik forritin eru mér hugleikin, sérstaklega Viveza. Fínleg HDR vinnsla vekur áhuga minn en ég reyna að forðast ofvinnslu þar á bæ. Megnið af myndvinnslunni er í Photoshop, öll fínvinna hefur verið þar til skammast tíma, grunnvinna í Lightroom og utanumhald. Að fara nánar út í þá sálma hér væri eins og að tala um flugur, línur og stangir á fyrirlestri hjá golfklúbbi og því sleppi ég því.

Samkvæmt myndunum virðist gallerý gesturinn aðallega laxveiðimaður en það vil ég sverja af mér. Grunnurinn og afar sterk taug er í mér gagnvart silungsveiði, aðallega í straumvatni þó. Er bara minna með myndavélina uppi við, einn á stöng og á göngu nánast daglangt. Norðaustur hluti landsins er aðaláhersla þessara mynda, örlögin hafa leitt mig þangað undanfarin ár. Þau sömu ár hef ég ræktað ljósmyndarann í mér og því vel við hæfi að stíga fram sem slíkur á síðum Veiðislóðar.

Njótið heil og takk fyrir mig, Daði Harðarson

56

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Ásgeir félagi minn kampakátur með vænan urriða í Laxá í Aðaldal, snemmsumars.

57

Þorkell félagi minn og frændi, örlagavaldur í lífi mínu hvað laxveiði varðar allavega.

58

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Lรถxum sleppt meรฐ bros รก vรถr.

59

Í Veiðivötnum. Þar var ég í mestu vandræðum með að velja milli stangar og myndavélar. Þessar myndir eru allar samsettar úr mörgum skotum.

60

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

61

Sandá í Þistilfirði. Fuglalífið spillir ekki fyrir.

62

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

63

Sandárfoss. Ef vel er að gáð sést veiðimaður í fjarska í speglinum í gljúfrinu.

Samsett og HDR unnin mynd.

64

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

65

Í vetrardvala. Laxá í Kjós rétt ofan brúar.

66

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

67

Einhver besta vakt sem ég man eftir. Síðdegið sem eldingu laust niður í kú á suðurlandi, í restinni af fellibyl sunnan úr löndum fyrir örfáum árum.

68

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

69

Styggð komin að grágæsafjölskyldu vegna ónæðis okkar félaganna.

70

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

71

Afar væn sjóbleikja veidd sumarið 2011. Átta pund takk. Nei, ekki ég; Þorkell frændi.

72

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

73

einu sinni var

Ensku húsin endurspegla söguna Enn eru til nokkur af elstu veiðihúsum landsins. Hluti af Straumahúsinu, Ensku Húsin við Langá, Lundur við Hítará og kannski einhver fleiri. Þessi gömlu hús hafa sál, á því er enginn vafi. Við litum við í Ensku Húsunum við Langá fyrir nokkrum misserum til að skoða okkur um.

Stangaveiði í Langá á sér langa sögu og lengri en gengur og gerist meðal íslenskra laxveiðiáa. Saga sú tengist mjög Ensku Húsunum svokölluðu á Langárfossi sem teljast í dag elsta veiðihús landsins þó að þau gegni því hlutverki ekki lengur. Þar reka nú hjónin Ragnheiður Jóhannesdóttir og Stefán Ólafsson myndarlega ferðaþjónustu og er húsunum haldið smekklega við og gamli tíminn er látinn halda sér í öllum aðalatriðum.

Pétur Pétursson snikkari á Langárfossi reisti húsið sem íbúðarhús fyrir sjálfan sig og fjölskyldu sína árið 1884 að því talið er. Þótti það á þeim tíma eitthvert myndarlegasta húsið í héraðinu. Pétur flutti um áratug síðar til Ameríku og seldi sr. Einari Friðgeirssyni bæði húsið og jörðina.

Séra Einar prófastur á Borg var mikill sveitarhöfðingi, jafnt í andlegum sem veraldlegum efnum og var jafn framt umsvifamikill kaupsýslumaður. Hann sá greinilega verðmæti laxveiðanna langt, langt fram í tímann. Á þessum árum komu enskir veiðimenn til veiða í Langá og höfðust jafnan við í tjöldum austan við ána hjá þeim veiðistað sem þeir nefndu Camp Pool, en kallast Dyrfljót í dag og er skammt ofan við

74

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • maí 2011

Sjávarfoss. Séra Einar keypti allan veiðirétt í ánni og leigði til erlendra veiðimanna, auk þess að breyta íbúðarhúsinu í veiðihús. Árið 1902 seldi hann hins vegar ána og húsið til aðalsmanns af frægri skoskri ætt, Oran Campell esq.

Hreindýr á Reykjanesinu

Campell veiddi í Langá ásamt vinum og ættingjum fram að fyrra stríði. Um þann tíma er ekki mikið vitað, en þó eru til skráningar á veiði frá og með árinu 1900 sem síðari eigendur varðveittu og um 200 ljósmyndir teknar árið 1903 af enskum ljósmyndara sem hét Lamden og var sá veiðifélagi Campells. Veiði lagðist af í Langá á meðan á stríðinu stóð og Campell andaðist einnig á þeim árum. Það má kannski segja að þótt lítið sé, þá er það meira en varðveist hefur af stangaveiðisögunni víða um land.

Eftir fyrra stríðið kom við sögu ensk hefðarfrú, Walterina Favoretta Kennard, sem keypti ána og veiðihúsið af dánarbúi Campell‘s árið 1923. Frú Kennard og veiðifélagar hennar komu með skipi frá Englandi um miðjan júní ár hvert. Frúin dvaldi þá sjálf yfirleitt allt sumarið með dætrum sínum, en í lok

júlí eða byrjun ágúst voru hollaskipti veiðimanna, vorhópurinn fór og hausthópurinn kom og veiddi fram í september. Á þessum árum var eiginmaður frú Kennards með Grímsá á leigu og hafði hún það fyrir sið að heimsækja hann einn dag í hverri viku. Þannig liðu árin undir stjórn Kennards, en hún byggði setustofu við húsið árið 1927. Heimamenn báru virðingu fyrir frúnni og kölluðu veiðihúsið ensku húsin. Hópur Kennards var skipaður ráðskonu, vinnustúlkum og leiðsögumönnum sem allt voru heimamenn, en auk þess hafði hún yfirleitt enska þjóna.

Haustið 1939 skall síðari heimstyrjöldin á og frúin bjó sig til vetursetu. Lét hún m.a. setja upp kabyssu í eldhúsið og bjó í haginn svo hún gæti dvalist við ána á meðan stríðið stæði. Breski sendiherrann lét hins vegar sækja hana og flytja

75

einu sinni var til Englands ásamt öðrum breskum þegnum þá um haustið. Frú Kennard kom aldrei aftur í veiðihúsið við Langá og seldi það, ásamt veiðiréttinum, árið 1944 umboðsmanni sínum hérlendis, Geir Zoega stórkaupmanni.

Geir hafði þá um lengi gætt hagsmuna frúarinnar og gjarnan dvalið við ána með fjölskyldu sína. Tókust þá góð kynni með honum og bændunum við ána. Einn þeirra var Jóhannes Guðmundsson á Ánabrekku, þá ungur maður. Jóhannes keypti veiðiréttindi Geirs og veiðihúsið í áföngum á árunum 1943 til 1967. Þessi kaup byggðust á lax- og silungsveiði-lögunum sem sett voru árið 1936, en þau veittu landeigendum rétt til að leysa til sín veiði á matsverði.

Eftir árið 1960 rak Jóhannes og síðar fjölskylda hans veiðihúsið sem allt til ársins 1998 þjónaði ánni. Nú hefur hins vegar verið byggt stærra hús til þeirra nota, en Ragnheiður dóttir Jóhannesar og Stefán eiginmaður hennar reka þar nú gistihús/ferðaþjónustu.

Eftirfarandi frásagnir skráðum við af samtölum við þau góðu hjón: Á meðan áin var seld í bútum var gjöfulasta veiðisvæðið neðstu svæðin sem kennd voru við Langárfoss og Ánabrekku. Þangað komu margir eftirminnilegir aðilar og veiddu. Sumir héldu tryggð við svæðið um langt árabil. Einn þeirra var Antonio Ruiz Ochoe, eða einfaldlega Tony. Tony var auðugur Spánverji, en búsettur í Puerto Rico og kom hann hingað með eiginkonu sinni Theresu og börnum sem voru ung fyrstu árin. Tony og fylgifólk hans komu hingað fyrst í stuttan veiðitúr uppúr 1970, en svo komu þau aftur og aftur. Alls komu þau í 30 ár og öll þau ár að þremur undanskyldum veiddu þau í Langá og voru stundum allt upp í 3-4 vikur við veiðarnar.

78

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Í hópi Tony‘s voru ýmsir vinir hans og skyldmenni og var mikill fjölskyldubragur yfir dvöl þeirra. Með tímanum litu þau nánast á hvert annað sem eina stóra fjölskyldu, þ.e.a.s. Tony, Theresa og börnin þeirra annars vegar og þau Ragnheiður, Jóhannes, Stefán og Runólfur Ágústsson og fjölskylda hans sem komu að leigunni um langt skeið með fólkinu á Ánabrekku og Litlu brekku. Það áttu þessir Spánverjar sammerkt að þeir voru auðugir. Þeir voru líka samansaumaðir sem er eflaust ein af skýringunum á auð þeirra. Einn af vinum Tony‘s var Paco. Dag einn veiddi Paco stóran lax, a.m.k. 18 punda sem þykir mikill fiskur á mælikvarða Langárlaxa.

Tony var svo hrifinn að hann sagði við Paco að hann skyldi láta stoppa laxinn upp og færa veiðihúsinu laxinn að gjöf.

Paco hugsaði sig um og spurði Tony hvað það myndi kosta. Tony svaraði: 70 þúsund. En Paco taldi það af og frá. Það væri allt of mikið. Tony gaf sig hins vegar ekki og stakk þá upp á því að hann myndi sjálfur leggja til helminginn af upphæðinni. Aftur hugsaði Paco sig um og féllst loks á það. Að hann myndi reiða fram 35 þúsund og Tony 35 þúsund. Það sem Paco vissi ekki, en Tony var með alveg á hreinu var, að uppstoppun á laxinum myndi kosta 35 þúsund krónur. Á endanum var það því Paco sem borgaði einn og óstuddur uppstoppun á laxinum. Þessi fallegi lax hangir enn í Ensku húsunum og ber Spánverjunum gott vitni.

Eitt sinn voru Spánverjarnir mættir til veiða sem fyrr, en í þetta skipti brá svo við að lítið vatn var í ánni og lítið gengið af laxi. Veiðin gekk afleitlega og það fór ekki vel í geðið á þeim spænsku því þetta voru kappsfullir veiðimenn

Veiðislóð

einu sinni var Spánverjarnir voru miklir kappsmenn í veiðinni, það hefur komið fram. Þeir byrjuðu yfirleitt seint í júní eða í júlíbyrjun og má því segja að þeir hafi bókstaflega átt lang besta veiðitímann á svæðinu öll þessi ár. Enda veiddu þeir oft gríðarlega vel og stundum feykilega mikið. Þeir voru lítið fyrir að veiða og sleppa og nýttu allan sinn lax sjálfir.

Mest var flutt jafn harðan í Eðalfisk í Borgarnesi sem reykti aflann og sá um að senda hann á heimaslóðir gestanna. Það var spennandi þegar Tony lýsti því yfir að hann væri nærri því að veiða sinn 400 lax í Langá. Annars var tregveiði þegar þetta var og það var lengra í tímamótalaxinn heldur en menn töldu í fyrstu. Loksins stóð Tony á 399 löxum, en það var lítið vatn og léleg taka og illa gekk að ná laxi númer 400. Loks tókst það og hvað skyldi laxinn hafa tekið?

Tvíkrækju númer 10...beran öngul! sem vildu vera í fiski. Algengt var að nýir menn væru í hópnum eða að gestir kæmu um stundarsakir. Nú bar svo vel í veiði að í hópnum var Katólskur biskup og þegar ástandið versnaði frekar en hitt og það var alls engin rigning í langtíma veðurkortum var stofunni í Ensku Húsunum snarlega breytt í safnaðarrými.

Altari var sett upp og síðan hófst eitthvað sem ekki verður kallað eldmessa heldur öllu frekar regnmessa. Lofaði biskupinn Drottinn og flutti messu sem var framan af í aðalatriðum venjuleg guðsþjónusta á Katólska vísu. En er á leið breyttist tónninn og biskupinn var farinn að ákalla Guð ákaft og fara þess a leit við hann, lengstra orða, að beina nú eins og einni góðri og grunnri lægð inn yfir Vesturlandið. Voru síðan fluttar heitar bænir í sömu veru. Og viti menn, það fylgir sögunni að regnmessan hafi hrifið með glæsibrag.

80

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Svona mætti lengi halda áfram, upp um alla veggi hanga myndir af mönnum og löxum. Veiðisaga á bak við hverja einustu mynd. Við leyfum myndum Einars Fals og nokkrar af þeim gömlu einnig að segja meira en mörg orð....

Síðasta myndin sýnir þau Ragnheiði og Stefán í dyragættinni. Nýjar myndir úr húsunum eru eftir Einar Fal, en þær gömlu eru af veggjum gömluhúsanna. Þar má sjá m.a. Oran Campbell, Maddam Kennard og fleiri sem við sögu komu í fortíðinni.

NJ@RANGA.DK

Matseรฐill dagsins

veiðihundar

Stigameistarinn fékk grunnþjálfunina seint! Í sjónvarpsþætti fyrir nokkrum mánuðum var greint frá ótrúlega nánu sambandi milli manna og hunda. Nándin hefur þróast í aldanna rás og er nú svo djúpstæð að þegar hundaeigandi klappar dýri sínu, framkallar heili beggja vellíðunarefni sem framleiðist einnig við nálgun og ástúð foreldra og barna. Sambönd manna og hunda geta því orðið afar náin. Það mætti til dæmis taka fyrir samband Snorra Rafnssonar og Labradorsins Camo, en saman unnu þeir á dögunum stigameistaratignina á veiðihundaprófum ársins. „Flestir líta á þessi próf sem keppni og ég er þar í hópi. Við Kamó fórum í þetta til að vinna og það tókst. Það voru margir góðir hundar í þessu þannig að þetta var alveg brjálað spennandi, en Camo leysti öll sín verkefni með þeim sóma að hann hlaut flest stig og sýnid hversu góður veiðihundur hann er,“ sagði Snorri í samtali við Veiðislóð.

Ferill Camo er sérstakur því að sögn Snorra þá fór hundurinn upp um flokka líkt og bíl væri skipt upp um gíra. Eftir fyrsta prófið í byrjendaflokki fór Camo strax í Opinn flokk þó að hann mætti fara fimm sinnum í próf í byrjendaflokkinum. Það sama var í opna flokkinum, eftir eitt skipti af fimm mögulegum þar var ekki eftir neinu að bíða heldur farið rakleiðis í Úrvalsflokkinn og þar vann Camo þrjú af sex prófum og fékk samanlagða stigatölu sem aðrir hundar gátu ekki leikið eftir.

Snorri Rafnsson „Camo var orðinn eins árs þegar ég eignaðist hann og við fengum því aldrei þetta hvolpa-bond sem þykir yfirleitt æskilegt milli hunda og eigenda þeirra.

Systir mín átti Camo fyrst, en hann var svo krefjandi og nánast klikkaður að hún treysti sér ekki til að hafa hann. Yfirleitt eru Labradorar ekki svo mjög krefjandi þannig að þetta vakti áhuga minn. Ég tók hann hins vegar ekki strax, hann fór í tvo mánuði á hundahótel og þar á eftir var hann heilt sumar á sveitabæ. Um haustið tók ég hann og fór með hann algerlega óþjálfaðan á gæs og hann sótti fyrir mig umyrðalaust 13 gæsir. Ég sá þá hvað bjó í honum. Ég hef átt marga veiðihunda, ekki hvað síst minkahunda og með þá þarf maður helst að hemja veiðieðlið.

Camo var svona og ég fann að ef mér tækist að ná honum góðum þá myndi enginn eiga jafn góðan veiðihund. Eftir gæsatímann hófst í raun grunnþjálfun Camo í fyrsta sinn. Þjálfunin gekk vel, en það mátti aldrei, og má eldrei enn, hleypa Camo áfram um eina tommu. Ef hann komst upp með eitthvað gat það tekið heila viku að leiðrétta. Niðurstaðan er sú að hundurinn er alger perla. Hann hlýðir á veiðum og leysir allt sem hann þarf að leysa og er alltaf jafn glaður og ákafur. Hann er líka nánast manískur, fær svona tuttugu prósent meiri orku í veiðitúrum og gefur aldrei eftir þó hann þurfi að hoppa með gæs ótal sinnum yfir girðingu, þó hann rífi sig allan og tæti, það er alltaf jafn gaman. En það má aldrei slaka á klónni við hann.“

Bendir VERSLUN MEÐ HUNDAVÖRUR  511-4444 www.bendir.is

Mynd Einar Falur Ingólfsson.

Bubbi Morthens hefur sent frá sér nýja veiðibók. Bókin heitir einfaldlega Veiðisögur og kemur Bubbi víða við í frásögnum sínum sem eru bæði veiðisögur af honum sjálfum og öðrum. Margar ár koma við sögu og það er fátt í veiði sem Bubbi lætur sér óviðkomandi. Útgefandi er Salka forlag og fengum við góðfúslega leyfi bæði Bubba og Sölku til að birta meðfylgjandi kafla úr bókinni.

84

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

MINKURINN (og sundspretturinn) Fjallið blasti við. Fjólublár skuggi með grænum og brúnum flákum, svörtum giljum fullum af rökkri og hrafnaglingri, mosavöxnum steinum, blóðbergi við skriðufótinn og sauðkindum í hlíðum sínum. Sauðkindin er lygilega fótviss, hún er að kroppa gras í 45 gráðu halla og jarmar hlæjandi niður til okkar mannanna sem stöndum úti í á, horfum upp til hennar og furðum okkur á því að þarna skuli hún vera stödd án utanaðkomandi hjálpar. Ég meina, hvernig kemst hún á þessa staði þar sem hún er að kroppa grasið og krydda sjálfa sig fyrir haustið? Íslenska sauðkindin er í raun fjallageit í dulargervi. Ég var staddur ofan í gljúfri á efra svæðinu. Það var frekar hvass vindur sem sló á yfirborð árinnar báruhjúp sem var fullkomið fyrir veiðimanninn. Því aldrei veiðist betur en þegar báruhjúpur er á ánni. Ég var búinn að setja í fjóra laxa og landa tveimur þegar ég sá hann. Hvílík fegurð. Fullkomlega skapaður fyrir sund. Gljáandi feldurinn, tinnusvört augun. Sennilega hataðasta dýr seinni tíma í íslenskri náttúru. Minkur. Sagan segir að á fjórða áratugnum hafi vörubíll oltið með fullan farm af minkabúrum og síðan hafa fuglar, silungur og lax verið í stórkostlegri hættu umfram þá sem var fyrir tíma útlagans. Minksins, sem er blóðþyrstur eins og rakarinn Sweeney Todd. Ég horfði á hann þar sem hann kom að landi beint fyrir framan mig. Það lá stór steinn upp við bakkann. Þangað fór hann. Virtist ekkert kippa sér upp við nærveru mína heldur skaust undir steininn. Þegar ég beygði mig og kíkti undir grjótið sá ég að þar var hann ofan í holu með þrjár bleikjur, hauslausar. Ég settist í grasigróna brekkuna og hugsaði: Á ég að reyna að farga honum?

Reyna að grýta hann?

85

Í þessum pælingum gerðist dálítið undarlegt. Í raun stórfurðulegt.

Minkurinn kemur undan grjótinu, prílar til mín og upp á vöðluskóna, lyftir sér upp, setur framfæturna á hnéð á mér, teygir höfuðið til mín með þessi gljásvörtu augu sín og hnusar af mér í smá stund. Ég býst við að hann hafi aldrei séð mannveru áður eða þá verið búinn að éta sveppi og verið svona fullur af ást. Þó ég hefði haft byssu á þessari stundu hefði mér verið fyrirmunað að drepa hann. Þetta fallega kvikindi hafði með þessari framkomu sinni unnið sér grið. Ég brosti og fór að tala til hans á einhverju barnamáli. Eftir smá stund þaut hann upp í hlíðina og hvarf í berjalyngið. Ég sat bergnuminn í smá stund en ákvað síðan að koma mér í gírinn og kasta flugunni. Ég gekk smáspöl niður með ánni þar til enginn bakki var lengur til að ganga eftir heldur tók við snarbrött hlíðin. Ég ákvað að príla upp hana og eftir drjúga stund var ég kominn hálfa leið upp. Þar leit ég ofan í gljúfrið þar sem áin rann í töluverðu skjóli frá vindinum. Ég leit upp. Djísus hvað þetta var bratt! Ég leit niður – en hvað var þetta? Bíddu við, jú, vá! Þarna lágu þeir, þrír stórir skuggar, fyrir miðju í rennunni. Ég sá strax að ég gæti vaðið út á klöppina og náð fullkomnu kasti.

En nei, ó nei, hvernig á ég að komast niður til þess að geta kastað á þá?

Andskotans, hugsaði ég. En þá greip mig svo mikill laxaskjálfti að ég ákvað að láta mig renna niður brattann. Ef heppnin yrði með mér þá myndu vöðlur og rass sleppa frá stórskaða. Ég reyndi að grafa hælana djúpt ofan í gras og berjalyng og mjakaði mér niður. En vöðlur eru ekki stamar, þannig séð og því fór sem fór. Ég rann á sæmilegum hraða alla leið niður þar til ég stöðvaðist ofan í ánni og festist í djúpu vatni á klöppinni í algjörri sjálfheldu. Nú gat ég kastað á laxana en hvað svo? Ef einhver þeirra tæki þá ætti ég engan möguleika annan en að þreyta hann á staðnum. Ef hann væri á annarri skoðun – sem væri ekki ólíklegt – þá yrði ég að synda átta til tíu metra. Og það var ekki spennandi tilhugsun. Nei, ég fékk hroll við þá tilhugsun.

En niður var ég kominn. Þarna voru drekarnir í miðjunni. Ég setti Sunray Shadow undir, beitti gáruhnútnum og kastaði þvert á strauminn. Flugan skautaði yfir vatnið og nálgaðist staðinn þar sem laxarnir voru. Þegar hún fór yfir brá fyrir silfurglampa eitt augnablik síðan hélt hún áfram för sinni. Ég var

86

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

byrjaður að gera mig kláran í næsta kast, var að byrja að lyfta línunni upp úr, þá kom þessi svaðalega skvetta og hann var á.

Takk fyrir! Mér brá svo svakalega að litlu munaði að ég færi í ána. Laxinn þaut niður ána til að byrja með. Ég lyfti upp stönginni og tók á honum, enda átti ég engan möguleika annan. Það var komið vel niður á undirlínu þegar hann sneri við og kom á sömu siglingu til baka upp ána. Ég reyndi af veikum mætti að spóla inn línuna en það fór allt í steik. Laxinn var kominn upp fyrir klöppina og var nú örlítið spakari. Ég var með dúndrandi hjartslátt og þurran góm því línan var í flækju hjá mér. Ég var ekki búinn að sjá laxinn, hafði ekki hugmynd um hvað hann væri stór. Ég reyndi að fara að öllu rólega og barðist við að leysa déskotans hnútinn sem kominn var á línuna. Þetta var að takast hjá mér. En nei, heldur þú að djöflamergurinn hafi ekki tekið roku niður ána aftur og það sem gerðist var að ég var með fingurna í flækjunni og þegar snöggt átakið kom á línuna flæktist hún um vísifingur hægri handar sem varð fastur. Alveg pikkfastur. Það eina sem ég gat gert var að grípa með vinstri hendinni um línuna, sleppa stönginni og taka á eins og kraftar mínir leyfðu. Um leið brá ég hendinni upp að munninum og beit í helvítis línuna til að reyna að losa um hnútinn.

Meðan á þessu veseni stóð fann ég sáran sviða í lófa vinstri handar. Línan var að brenna mig.

Djísus, nú stoppaði hann. Fingurinn var orðinn þrútinn, dofinn og blár.

Hvaða líkur eru á að þetta gerist? Váá, ég veit það ekki en ef það getur gerst þá má segja að það gerist. Ég beit fastar í línuna og náði að losa um hnútinn. Nú beit ég í línuna sjálfa og hafði vinstri höndina lausa og náði að losa fingurinn úr klemmunni. Ég tók stöngina og fann tenginguna aftur gegnum línuna við laxinn. Mig logsveið í lófa vinstri handar og vísifingur hægri handar var ekki í sínu besta formi. Ég tók á honum og skyndilega kom hann upp úr, skrúfaði sig upp. Höfuðið sneri niður, sporðurinn sveigður upp, glitrandi vatnið tært í loftinu eins og ljóðlínur Jónasar Hallgrímssonar. Ég er sannfærður um að þegar Guð ákvað að skapa fiskana í vötnum og ám heimsins varð laxinn meistaraverkið.

Nú sá ég hann. 16-18 pund og nýkominn í ána. Ég reyndi að giska á dýpið þarna við klöppina. Einn og hálfur, tæpir tveir metrar þar sem dýpst var. Laxinn leitaði niður aftur, ekki í neinum tryllingi heldur bara jafnt og þétt. Ég fann

87

að hann færi bara með línuna sem fór út af hjólinu eins og öllum veiðilínum er ætlað en þessi ætlaði sér ekki að koma til baka eins og flest allar hinar gera, þú skilur. Ég er pínu vaðhræddur, ekki þó þannig að það hamli mér, frekar bara svona geri mér grein fyrir því að maður getur drukknað ef allt fer á versta veg. Það eru alltaf í mér smá ónot ef ég þarf að vaða djúpt og nú var ég einn. Enginn félagi til að styðja sig við. Ég fór út á brún klapparinnar og mat stöðuna þannig að ef ég færi sem næst veggnum mín megin þá væri þetta gerlegt. Kannski yrði ég að synda á einum stað. Ég beygði mig niður, hélt með vinstri lófa um skaftið á stönginni, þann hægri hvíldi ég á klöppinni og lét mig síga út í, vatnið náði mér uppundir hendur ef ég stæði á tá. Ég mjakaði mér af stað. Línan hélt áfram að lulla þetta út og var vel komið niður undir línu. Þetta gekk bara ágætlega fannst mér. Við vorum komnir svona miðja vegu, ég og óttinn minn, þegar laxinn tók upp á því að auka hraðann. Sólin náði ekki að skína þarna niður til okkar þannig að skuggarnir voru rótfastir á sumum stöðum þarna niðri. Nú kom að því að ég varð að láta mig gossa. Ég spennti alla vöðva og fór á flot. Ég sökk upp fyrir haus. Mér skaut upp aftur. Ég hoppaði, svamlaði, böðlaðist áfram og allt í einu fundu fætur mínir botninn. Ó hvílík fegurð! Þarna blasti bakkinn við með grænu grasi, baðaður sólarljósi, eins og opin kirkja sem bauð syndarann velkominn eftir að hann hafði sloppið við vítislogana með játningum sínum.

88

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Ég var kominn í ljósið, hundblautur með hjartslátt en á þurrt. Mér fannst, þér að segja, ég vera að koma úr lífsháska. Nú gat ég hlaupið á eftir laxinum og ég fann að hann var orðinn dasaður. Eftir svona 50 metra stoppaði hann og fór að sýna á sér kviðinn. Ég spólaði inn metra eftir metra. Ó, hvað það var yndisleg tilfinning að standa þarna með sólina heita fyrir ofan sig. Vindurinn var ennþá að leika sér í gljúfrinu, renna sér niður með hlíðum þess og skjótast síðan eftir yfirborði árinnar, fullur af gáska og leikgleði. Ég þokaði laxinum nær og nær.

Breitt bakið blágrænt að sjá, hvítur kviðurinn. Þetta var fallegur lax. Ég settist á bakkann, renndi mér niður og læsti greipinni um sporðinn, losaði úr honum og leyfði honum að jafna sig. Síðan þaut hann úr greip minni út í strauminn og hvarf mér sjónum.

Að veiða er svo oft eitthvað annað en að landa laxinum. Nú þegar þetta er skrifað er myrkur úti, endalaust rok og rigning, en þá er ég að sleppa þessum laxi í annað sinn, ég horfi á eftir honum hverfa ofan í einn af hyljum hugans.

Að veiða, er rétt til getið lesandi góður, ekki bara þessi stund á bakknum um sumarið góða, hún er líka þegar þú liggur að kvöldi dags uppi í rúmi og kannski eru hverdags-áhyggjur að halda fyrir þér vöku. Þá er gott að hverfa aftur til þeirra stunda þegar sólin skein hvað heitast og stöngin þín var bogin og línan rauk útaf hjólinu, eða kannski bara þegar þú sast í grasinu og fannst fögnuðinn fylla brjóst þitt yfir því hversu gaman var að lifa nákvæmlega þá stund. Þú getur opnað tölvuna þína og skoðað laxana þína aftur og aftur, myndirnir geyma sumarið og stundina þegar þú hélst á laxinum brosandi allan hringinn. Þú getur raðað í fluguboxið þitt þegar myrkrið er hvað dimmast. Þarna er hún flugan sem þú valdir og sá minnisstæðasti frá liðnu sumri tók hana einmitt þegar öll von virtist úti. Stundum þegar ég er í umferðinni, að bíða á rauðu ljósi, er þá ekki laxinn að stökkva og ég kominn í bullandi töku.

Að vera veiðimaður á stöng eru forréttindi sem eru orðin afar sjaldgæf í löndunum í kringum okkur. Þar eru ár, og sumar hverjar fornfrægar, orðnar sjúkar af mengun, hafa tapað laxastofni sínum að mestu, þar getur hinn venjulegi maður ekki einfaldlega farið útí bíl, fundið næsta vatn og byrjaða að veiða. Ísland er ennþá Paradís stangveiðimannsins og ef við stöndum vaktina og pössum uppá vötnin og árnar þá eigum við von um að börnin okkar geti veitt í framtíðinni.

89

villibráðareldhúsið

Stóra bókin um villibráð

Eftir eitt gargandi gott lundahádegi....

Villibráðareldhúsið okkar er að þessu sinni tileinkað Úlfari Finnbjörnssyni matreiðslumeistara og skotveiðimanni sem nýverið sendi frá sér glæsilega villibráðarbók, Stóru bókina um villibráð, sem Salka forlag gaf út. Hér birtum við eina uppskrift úr bókinni og fróðleik um hversu lengi hin ýmsa villibráð á að hanga. Að fletta bókinni hleypti af stað valkvíða, því hér eru einhverjar 300 síður eða svo af fróðleik og uppskriftum og leiðbeiningum um villibráð. Sannkölluð biblía. Úlfar hefur lengi verið í hópi fremstu matreiðslumeistara landsins og hefur hann um langt skeið einmitt sérhæft sig í villibráð. Fervel á því að við vitnum í hann hér: „Áhugi á veiðum og náttúrunni rak mig í kokkinn á sínum tíma. Ég vildi fá að vita hvað hægt væri að gera við allt þetta fínerí sem náttúran hefur upp á að bjóða. Ég stundaði töluvert af skot- og stangaveiði og kom heim með aflann og henti í fangið á mömmu. Mamma bjó alltaf til eitthvað ægilega gott en ég vildi fá að vita hvað hægt væri að gera meira. Engar bækur voru til með villibráðaruppskriftum og engar upplýsingar var að hafa. Á þessum árum vann ég við að hjálpa vini mínum, Jóhanni Brandssyni, að stoppa upp fugla. Aðallega voru

90

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

það lundar og rjúpur sem seldar voru í ferðamannabúðunum og þá hrannaðist upp hjá okkur lundakjöt sem við borðuðum í hádegis- og kvöldmat alla daga. Lundinn var þá soðinn í mauk og borðaður með sultu og kartöflum. Þetta þótti okkur voða gott til að byrja með en undir lokin hefðum við getað gargað.

Eftir eitt gargandi gott lundahádegi sagði ég við Jóa: „Hey, nú fer ég bara og læri þessa vitleysu!“ „Ha? Hvaða vitleysu?“ spurði hann. „Heyrðu, ég ætla bara að læra að elda lunda og verða sprenglærður kokkur.“ Eftir það varð ekki aftur snúið og ég hef ekki stoppað upp lunda síðan.“

Hve lengi þarf bráðin að hanga? Þegar talað er um að láta villibráð hanga er átt við að nýveidd villibráð er hengd upp við kjöraðstæður, 0-4°C, og helst þar sem vel loftar um hana.

Best er að sjálfsögðu að láta bráðina hanga í kæli en ef því verður ekki við komið má til dæmis hengja hana upp í köldum bílskúr, kaldri geymslu eða á öðrum stöðum sem eru dimmir, kaldir og vel loftræstir. Ef fuglar eru skotnir snemma á veiðitímabilinu og flugur eru enn á sveimi verður að gæta þess að þær komist ekki í bráðina og einnig verður að hengja hana þannig upp að hvorki börn né kettir eða önnur húsdýr nái til hennar.

Þegar villibráð er hengd upp við kjöraðstæður verða efnabreytingar í kjötinu og það verður meyrara og betra. Bráð sem skotin er snemma á veiðitímabilinu, þegar enn er hlýtt í veðri, er ekki gott að láta hanga lengi. Því hærra sem hitastigið er þeim mun skemur þarf bráðin að hanga (sjá töflu). Hafið einnig í huga að sá tími sem bráðin þarf að hanga ræðst af stærð hennar, tegund og aldri. Sumir veiðimenn fara eftir þeirri reglu að sé dagafjöldinn sem bráðin hangir margfaldaður með því hitastigi sem hún hangir við megi útkoman ekki fara yfir 40.

Þegar bráð er felld kemur svokölluð dauðastirðnun í kjötið eftir u.þ.b. 20 mínútur. Þá verður kjötið mjög stíft og seigt. Það tekur kjötið u.þ.b. 24 klukkustundir að losna úr þessum álögum og þá er hægt að borða kjötið en það er þó trúlega enn seigt og með blóðbragði.

Kjötið verður meyrara og bragðbetra ef bráðin fær að hanga. Ef ekki er aðstaða til að láta bráðina hanga heila má vinna hana og úrbeina, pakka henni í lofttæmdar umbúðir og geyma í kæli í nokkra daga, þannig fer minna fyrir henni. Innmat er pakkað sérstaklega og hann frystur strax.

91

villibráðareldhúsið Fuglar sem eru blóðugir, skítugir eða iðraskotnir eru ekki hengdir upp heldur unnir strax, pakkað í lofttæmdar umbúðir og geymdir þannig í nokkra daga áður en þeir eru eldaðir eða frystir. Gæta þarf ýtrasta hreinlætist áður og á meðan fuglar hanga. Það sama gildir um hreindýr. Ef hreindýr er iðraskotið þarf að hreinsa dýrið sérstaklega vel í kringum sárið og skera í burtu allt blóðugt kjöt. Öll villibráð sem á að hengja upp þarf að vera hrein, þurr og hanga við 0-4°C þar sem vel loftar um hana. Sjófuglar, selir og að sjálfsögðu hvalir eru ekki hengdir upp. Gengið er strax frá kjötinu en það er ekki sett í frysti fyrr en dauðastirðnun er lokið eða eftir u.þ.b. 24 klukkustundir.

hengitímitafla!

TEGUND TÍMI

Gæsir

7-12 dagar

Stokkendur

5-7 dagar

Rauðhöfðaendur

4-6 dagar

Urtendur

3-4 dagar

Rjúpur: ... sem á að léttsteikja ... eldaðar á gamla mátann

5-7 dagar <30 dagar

(Því lengur sem rjúpur eru látnar hanga þeim mun bragðmeiri verða þær)

92

Hreindýrakálfar og ungar kýr

5-10 dagar

Hreindýratarfar

<12 daga

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Grilluð gæs með sólberjahjúp – fyrir fimm til sex

• 1 l vatn • 3½ dl gróft salt • 10 timjangreinar • 10 einiber, steytt • 20 piparkorn • 1 gæs • 2 l epla-cider • 1 dl sólberjasulta, helst heimalöguð • 2 msk. olía Með því að leggja gæsina í svona pækil er minni hætta á að hún verði þurr við eldun.

Sólberjasósa og -hjúpur • 2½ dl sólberjasulta • 2 msk. portvín • 2 msk. balsamedik • 2 tsk. timjanlauf • ½ tsk. nýmalaður pipar • 1 tsk. worchestershire-sósa • salt • 2 dl olía

Aðferð Setjið af vatninu í pott ásamt salti, timjangreinum, einiberjum og pipar. Hleypið upp suðu og látið sjóða í 5 mínútur. Hellið þá restinni af vatninu í pottinn ásamt epla-cider og sultu og kælið niður fyrir 10°C. Setjið gæsina í pottinn, ef vökvinn flýtur ekki alveg yfir gæsina má bæta vatni í pottinn. Geymið í kæli í 24 klukkustundir.

Takið gæsina úr pottinum og þerrið hana. Penslið gæsina með olíu og setjið hana á grillbakka. Grillið á meðalheitu grilli í 1-1½ klukkustund.

Penslið þá gæsina með sólberjasósunni og grillið í 5 mínútur til viðbótar.

Penslið gæsina aftur og berið hana síðan fram með restinni af sólberjasósunni og meðlæti að eigin vali.

Sólberjasósa og -hjúpur Setjið allt nema olíu í matvinnsluvél og maukið vel. Hellið olíunni saman við í mjórri bunu og látið vélina ganga á meðan.

93

græjur ofl.

Um haglaskot Margir skotveiðimenn, ekki síst byrjendur standa óklárir á stærðum haglaskota. Í stuttum pistli ætlum við að reyna að útskýra mun á stærð haglaskota. Það er bæði þyngd, hleðslu, hraða og síðast en ekki síst haglastærð. Í fyrstu er rétt að hafa í huga að þegar talað er um þyngd og hleðslu skota er átt við þyngd á höglum en ekki púðri eins og sumir halda.

Blý er algengasta efnið í höglum hér á landi og víðar. Framleiðendur hafa valið blý þar sem það er heppilegast með tilliti til þyngdar, dreifingar og ákomu. Allra síðustu ár hefur blý verið bannað sumstaðar erlendis sér í lagi þar sem veitt er í votlendi (Waterfowl Hunting). Til „Waterfowl hunting“ mætti telja andaveiði og heiðagæsaveiði hér á landi eða með öðrum orðum þar sem skotið er við vötn og ár. Í Bandaríkjunum er blý víðast hvar leift þar sem stundaðar eru „Upland Hunting“ veiðar en svo gætum við kallað grágæsa- og rjúpnaveiði hérlendis.

Fyrri hluta hausts í gæsaveiði eru algeng skot 2 ¾“ með um 40 gramma hleðslu en þegar líður á veiðitíma, fugl verður varari um sig og skjóta þarf jafnvel á lengri færum færa fleiri veiðimenn sig í þyngri hleðslur sem gjarnan eru kallaðar Magnum hleðslur og velja 3“ skot og þá oftar stærri högl. Í rjúpnaveiði velja menn léttari hleðslur svo sem 32, 36 eða 42 gramma hleðslur og smærri högl.

Oft er rætt um hraða skota og þykir mörgum hraði skipta meginmáli við val á skotum. Hraði getur vissulega skift máli þegar veiða skal hraðfleyga fugla svo sem endur en við gæsaveiði skiptir hraði minna máli.

Gott er að hafa í huga að skot með léttari hleðslu svo sem 32 eða 36 gramma eru að öllu jöfnu mun hraðari en skot með þyngri hleðslu svo sem 42 eða 50 gramma.

Haglastærð skota vefst fyrir mörgum veiðimanninum enda ekki skrítið þar sem enginn alþjóðlegur staðall er til. T.a.m. nota enskir framleiðendur eitt númerakerfi á meðan bandaríkir framleiðendur nota annað. Réttast væri að nota millimetramál.

Til þess að auðvelda veiðimönnum að átta sig á haglastærðum birtum við hér töflu með skotum frá tveim velþekktum framleiðendum. Í töflunni má sjá ensk og amerísk númer haglanna auk millimetramáls þeirra svo og hraða skotanna.

Við vonum að þessi pistill hjálpi skotveiðimönnum við val á stærð haglaskota. Úr fróðleikshorni Veiðihornsins Ólafur Vigfússon

Haglaskot Stærðir - Hraði mm > Sellier & Bellot

2,75

3,00

3,25

3,50

3,75

4,00

4,50

US 6 US 5 US 4 EN 5 EN 4 EN 3

Sellier & Bellot

US 5 US 3 US 1 42,5 gr. framleidd síðan 1825 EN 4 EN 2 EN BB

Sellier & Bellot

US 5 US 3 US 1 53 gr. framleidd síðan 1825 EN 4 EN 2 EN BB

RIO

US 5 US 4 36 gr. framleidd síðan 1896 EN 4 EN 3

RIO

US 5 US 4 US 3 42 gr. framleidd síðan 1896 EN 4 EN 3 EN 2

RIO

US 4 US 2 US BB 50 gr. framleidd síðan 1896 EN 3 EN 1 EN BBB

36 gr.

framleidd síðan 1825

94

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

m/s 385

380

370

405

390

385

græjur ofl.

Vision Ace skothausarnir

Ace skothausarnir þykja góðir Línufrumskógurinn er þéttur og hverjum þykir sinn fugl fagur. Í Hrygnunni fást ýmsar gerðir af flugulínum, m.a. skothausarnir sem kenndir eru við Ace, en eru frá framleiðandanum Vision. Það eru nokkrar gerðir og hafa gefist afbragðs vel og átt vaxandi vinsældum að fagna.

Kristín Reynisdóttir eigandi Hrygnunnar segir: „það eru nokkrar útfærslur og hafa allar margt til brunns að bera, allt eftir því hvar skal veitt og við hvaða aðstæður. Þessir skothausar hafa verið mjög vinsælir og eru alltaf að sækja á.“

Um flugulínur sínar segja Visionmenn: „Á síðasta ári kynntum við Vibe 85 og Vibe 125 með nýrri Dupont Teflon húð sem hafa reynst svo vel að línur okkar hafa aldrei selst betur. Þetta árið teflum við fram öllum helstu línum okkar sem ætlaðar eru fyrir stóra fiska með þessari styrkingu. Bara að skella þessu á hjólið og bíða eftir fjörinu!“

Dragon veiðihjól - Fishmaker 735i og 935i Veiðiflugan á Reyðarfirði flytur inn Dragon veiðivörur frá póllandi og hafa móttökurnar á þeim vörum verið frábærar. Má þar nefan Dragon Fishmaker veiðihjólin. Í fréttatilkynningu frá Veiðiglugunni segir meðal annars: „Fishmaker veiðihjólin eru hágæða hjól sem búa yfir öllum þeim eiginleikum sem hágæða hjól þurfa að bera og má þar nefna öflugt,hljóðlátt og mjög nákvæmt bremsukerfi sem hefur um það bil 100% meiri bremsluflöt en á samblærilegum hjólum. Þá eru large arbor spólur með v-laga lögun sem eru um 20% breiðari og taka mikið magn af línu en eru samt grunnar og eykur það kastlengd talsvert eða allt upp í 30% frá öðrum sambærilegum hjólum. Þá má nefna graphite hús,

super balance linukerfi, allar legur í hjólunum eru framleiddar í japan og þýskalandi ásamt HEG bremsugírunum (high efficiency gear), ekkert bakslag er i handfanginu (super stopper). Loks eru hjólin eru mjög létt og koma með auka spólu úr graphite og hjólatösku.

Er það okkar mat að þarna sé komin vara sem uppfyllir allar kröfur íslenskra stangveiðimanna þegar kemur að vali á góðu kasthjóli sem þarf að vera ódýrt, áreiðanlegt og fallegt, en umfram allt öruggt þegar á reynir í baráttunni við þann stóra.

Dragon Fishmaker hjólin eru hönnuð af veiðimönnum fyrir veiðimenn.

Hægt er að skoða og panta vörurnar á www.veidiflugan.is

95

græjur ofl.

Dragon veiðivestin Veiðiflugan á Reyðarfirði er með tvær gerðir af veiðivestum frá Dragon. Annars vegar er það veiðivesti sem hannað er fyrir kaldari tíma ársins og hins vegar það sem við köllum stutt eða standard veiðivesti, segir í fréttatilkynningu frá Veiðiflugunni. Og þar segir enn fremur: „Vestið sem hannað er fyrir kaldari tíma ársins er með 12 vösum, 2 tækjahöldum að framan , neoprene öxlum, neoprene vösum til að hýja sér í, stórum rennilásum á öllum vösum sem auðveldar verulega aðgengi að vösunum og öndunargötum á neðri vösunum. Þá er fóðrað op fyrir taumaefni á brjóstvösum

þannig að ekki þarf að taka spólurnar út þegar bæta þarf taum á flugulínuna. Bakið á vestinu er tvöfalt og er hægt að fjarlægja ytra byrðið á heitari dögum og verður öndun í vestinu mun betri fyrir vikið. Þá er d hringur á bakinu fyrir háf . Þetta vesti er að okkar mati eitt af betri veiðivestunum á markaðnum þegar kemur að því að meta notagildi og verð og ekki skemmir útlitið fyrir enda er þetta veiðivesti eins og flestar aðrar veiðivörur frá Dragon, hannað af veiðimönnum fyrir veiðimenn. Hægt er að skoða og panta vörurnar á www.veidiflugan.is“

Bernedelli haglabyssurnar til Veiðiflugna Veiðiflugur hafa fengið umboðið fyrir Bernardelli haglabyssurnar.

Bernardelli er eitt elsta byssumerkið á Ítalíu, stofnað 1865. Það var Vinzenso Bernardelli sem hóf að smíða byssur fyrir Ítalska herinn ásamt sonum sínum. 1903 stækkaði verksmiðjan og varð að því merki sem Bernardelli er í dag með framleiðslu á “hlið við hlið” haglabyssum sem hafa gert merkið heimsfrægt.

Bernardelli var fyrsti Ítalski byssuframleiðandinn til að framleiða hálf sjálvirkar haglabyssur árið 1947 og hafa þeir verið leiðandi í þeirri smíði alveg síðan. Hálf sjálvirku haglabyssurnar eru þær byssur sem við hjá Veiðiflugum munum leggja mesta áherslu á. Þetta eru gas skiptar byssur í hæsta gæðaflokki sem við munum með stolti bjóða Íslenskum veiðimönnum frá og með deginum í dag.

Hér geta menn séð hvernig skiptingin virkar:

Smelltu á myndina til að skoða myndskeiðið http://www.extrade.it/video/video-semiautomatico.html

96

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

græjur ofl.

Mikið úrval af Patagonia fatnaði Veiðiflugur fengu nú síðsumars umboð fyrir hinu heimsþekkta merki Patagonia sem er einn frægasti framleiðandi útivistarfatnaðar í heiminum. Í búðinni er nú prýðis úrval af Patagonia vörum eins og t.d. eftirfarandi:

Alpine Guide göngubuxur Léttar og liprar buxur, einstaklega þægilegar úr mjög vatnsfráhrindandi efni. Frábær kostur hvort sem er á heitum eða köldum dögum.

Rain shadow buxur og jakki

Nano Puff jakki

Micro D hettupeysa

Léttur regnfatnaður, algjörlega vind- og vatnsheldur með Patagonia H2No® öndunarfilmu. Vatnsheldir rennilásar. Innan í fatnaðinum er upphleypt mynstur sem hámarkar útöndun. Vasar eru vatnsheldir. Í hálsmáli á jakkanum er microfleece til að auka á þægindi.

Ótrúlega hlýir jakkar, léttir og hægt að nota sem staka jakka eða sem einangrun undir öndunarfatnað. Þessi jakki er með Primaloft fyllingu sem er bylting í útivistarfatnaði.

Jakkinn hefur hitaeiginleika dúnjakka og þornar á örskammri stundu. Hann er vindheldur og með vatnsfráhrindandi ytra efni. Fáanlegur í mörgum litum og bæði sem renndur jakki og anorakkur.

Alveg einstaklega mjúk og þægileg peysa út micro fleece, létt og virkilega töff. Vinsælasta flíspeysan frá Patagonia.

Torrentshell jakki Einfaldur og góður jakki, vind- og vatnsheldur með Patagonia H2No® öndunarfilmu. Frábær kaup.

Vision Cult DH

Tvíhenda sem kallar fram bros á vör Í Hrygnunni fást hinar þekktu Vision veiðigræjur og meðal þeirra tóla og tækja er Vision Cult DH tvíhendan sem var fyrir nokkrum misserum að fá hæsta stigaskor fjölmargra stanga þar sem sérfræðingar hins þekkta tímarits Chasingsilver prófuðu alls konar tvíhendur með það að augnamiði að finna bestu tvíhenduna sem hentað gæti bæði vönum og óvönum. Í umsögn tímaritsins segir að Vision Cult DH hafi komið öllum sérfræðingunum í dómnefndinni á óvart og stöngin hafi fengið besta meðalskorið hjá öllum hópnum. Stöngin hefði reynst létt, sterk og einstaklega auðveld í meðförum. Það hafi nánast kallað fram bros á vör að kasta með henni og svo vel væri hún smíðuð að við lægi að það þyrfti engu afli að beita til að þeyta línunni, og flugunni með, nánast hvert á land sem er!

Stangarkönnunin var í: ChasingSilver Magazine 4/2010.

Vefsvæði þeirra er: www.chasingsilvermagazine.com og þar geta menn og konur séð röðun stanganna og hvaða einkunnir þær fengu.

Slagorð Vision með Cult stangirnar er: Join The Cult og svöruðu aðstanendur Vision þessum árangri með þeim orðum að Cult stangirnar hefðu verið hannaðar og framleiddar með það fyrir augum að auðvelda öllum fluguköstin. Þær virkuðu vel með alls konar línum, en trúlega færi best á því að nota Slide Spey 9/10 eða Ace shooting head (37 gr). Þá minna Visionmenn á, að Cult er ekki þessi eina verðlaunastöng, heldur sé um „heila fjölskyldu“ að ræða.

97

græjur ofl.

Það er komið haust Á þessum árstíma þegar veiðimenn pakka saman eftir sumarið er rétt að huga að nokkrum atriðum er varða geymslu á veiðibúnaði.

Láku vöðlurnar í síðasta túr?

Brotnaði stöngin?

Bilaði hjólið? Það er því miður alltof algengt að veiðimenn muna á vorin eða jafnvel rétt áður en haldið er til veiða að fæturnir voru votir í síðasta veiðitúr síðasta ár. Það er því ekki úr vegi að hvetja veiðimenn til að sækja varahlut í veiðistangir og láta gera við vöðlur svo allt sé klárt og tilbúið þegar haldið skal til veiða á ný. Ef þú átt vöðlur frá Simms getur þú komið með þær í Veiðihornið sem sér um að senda þær út á viðurkennt Gore-tex verkstæði Simms í Noregi þar sem farið er yfir vöðlur og gert við þær af fagmönnum. Lengja má líftíma á vönduðum vöðlum um eitt til þrjú ár með þessu móti. Rétt er að benda á að vöðlur sem sendar eru til yfirferðar og viðgerða verða að vera merktar og tandurhreinar. Í sumum tilfellum tekur nokkrar vikur og jafnvel mánuði að fá varahluti í vandaðri veiðistangir. Ástæðan er sú að framleiðendur allra vandaðri stanga sérsmíða varahluti í hverja

98

stöng fyrir sig þannig að það komi ekki varahlutur sem passar nokkurn veginn heldur hlutur sem sem er sérsmíðaður og passar nákvæmlega. Það er því ekki úr vegi að leggja inn pöntun á varahlut nú í haust ef eitthvað hefur brotnað í sumar.

Flugur og spúnar. Farðu yfir öll boxin þín. Hentu úr ónýtum flugum og spúnum. Einnig þeim sem eru farnir að ryðga. Það er nauðsynlegt að eiga gott demantsbrýni og skerpa á biti króka. Ef það er raki í boxunum leyfðu þeim að standa opin svo allt sé þurrt fyrir vetrargeymsluna.

Sorteraðu flugurnar og spúnana í boxunum þínum þannig að þú hafir góða yfirsýn yfir vopnabúrið að vori.

Vöðlurnar. Þær þarftu að þurrka vel.

Ekki bara að utanverðu. Einnig að innan. Því miður heyrum við of oft frá veiðimönnum sem skilja ekkert í því að vöðlurnar „mígleka“ í fyrsta veiðitúr en voru heilar í síðasta veiðitúr síðasta árs. Ástæðan er oftar en ekki sú að vöðlurnar fóru í vetrargeymslu rakar að innan. Í geymslunni morknuðu og fúnuðu samsetningar og saumar og vöðlurnar einfaldlega eyðilögðust í vetrargeymslunni. Þá er einnig líklegt að upp komi mygla í rökum vöðlum og öndunarfatnaði sé geymslan ekki góð. Mygla eyðileggur Gore-tex og aðrar öndunarfilmur á skömmum tíma.

VEIÐISLÓÐ • tímarit um sportveiði og tengt efni • 5. tbl. 2011

Hjólin og bremsubúnaður þeirra. Það er áríðandi að slaka á bremsum allra hjóla. Þetta gildir jafn um kasthjól og fluguhjól. Ef hjól eru geymd í hertri bremsu vilja diskarnir gróa saman og bremsubúnaður verður jafnvel ónýtur eftir vetrargeymsluna. Það er gott að venja sig á að slaka á bremsum hjóla þegar hjól eru tekin af veiðistöngum eftir veiðitúr. Farðu yfir hjólin þín og slakaðu á bremsunum fyrir vetrargeymsluna.

Girni og taumar. Nælongirni eldist illa. Ef þú ert í vafa um gæði nælongirnis og tauma í töskunni þinni skaltu einfaldlega henda því. Fátt er leiðinlegra en að tapa fiski á ónýtt nælon. Sama gildir um sökkenda en kjarni þeirra er gjarnan úr næloni.

Togaðu hraustlega í sökkendana þína því betra er að slíta þá heima en í fiski.

Hægt er að spara sér stórar upphæðir ef hugsað er vel um veiðibúnaðinn. Taktu þér smá stund í að fara yfir veiðigræjurnar þínar. Það er ávísun á gott gengi á næsta veiðisumri sem skellur á fyrr en varir. Úr fróðleikshorni Veiðihornsins Ólafur Vigfússon

græjur ofl.

Orvis Hydros og fleira Vesturröst selur eitt og annað frá hinu heimsþekkta fyrirtæki Orvis.

Orvis hefur lengi verið eitt þekktasta og besta merkið í bransanum, en Ingólfur í Vesturröst telur Orvis vera að blása til nýrrar sóknar. Til marks um það eru nýju Orvis Hydros fluguhjólin.

Ingólfur segir: „Þetta glæsilega nýja hjól frá Orvis er talið vera með bestu bremsu sem til er í fluguhjóli þessum verðflokki. 4 -6 carbonfiber bremsudiskar í hjóli eftir stærð.

Framleiðandinn fullyrðir að hingað til hafi ekkert fluguhjól haft jafn magnaða bremsu miðað við verð. Þetta eru nokkrar stærðir og því stærra hjólið, því betri bremsan og

því betra viðnámið sem hún veitir þegar glímt er við vænan fisk. Einfalt smellukerfi tryggir að hægt er með einföldum hætti að fínstilla bremsuna hvort heldur glímt er við silung eða túnfisk!“ Við þetta bætti Ingólfur, að Orvis væru að koma sterkir og spennandi fyrir 2012, með nýjar áherslur og margt skemmtilegt. „Það er m.a. að koma nýtt Clearwater fluguhjól og Clearwater flugustöng sem að okkur lýst afar vel á og hlakkar mikið til að taka til sölu. Mér sýnist að þeir hjá Orvis hafi verið venju fremur duglegir með nýjungarnar,“ bætti Ingólfur við.

VEIÐISLÓÐ tímarit um sportveiði og tengt efni

Útgefandi: GHJ útgáfa ehf.

Ritstjórn: Guðmundur Guðjónsson, ritstjóri Heimir Óskarsson, útlit og umbrot Jón Eyfjörð Friðriksson, greinaskrif Netfang: ritstjorn@votnogveidi.is