natuurtuin feestelijkgeopend wolf duikt op in Waaslandhet ralreiger gespot in Molsbroekhet 25JAARGANG|2022|3NR durmescheldelanden D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:19 Pagina 1
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:19 Pagina 2
voorwoord Beste lezers, In het voorbije voorjaar regen de spectaculaire waarne mingen in onze reservaten zich aan mekaar: gestreepte pijlstaart (nachtvlinder), bruine korenbout (libel), ‘onze’ otter en natuurlijk de wolf. Het vermoeden van zijn aan wezigheid werd gewekt door de vondst van een geslagen ree en werd bevestigd door DNA-analyse. Het sterkt ons in de uitbouw en de verbetering van onze gebieden. In dit nummer vindt u alvast een uitgebreide bijdrage over de wolf. In uitvoering van de Blue Deal en getrouw aan ons DNA concentreren wij ons als vereniging op de verwerving en instandhouding van natte natuur met de otter als iconische doelsoort. Die otter is dan ook de speerpunt van de die in juni werd gelan ceerd. We verwijzen naar het artikel verderop en hopen op uw gulle giften. We moeten ook waakzaam blijven: een deel van de land bouwgemeenschap hult zich als een wolf in schaapsvacht omtrent het stikstofakkoord en bedient zich onterecht van argumenten als voedselveiligheid; stikstofuitstoot komt immers van intensieve veehouderij, niet van de mogelijk wenselijke tarwevelden. De dreigende uitholling van het stikstofakkoord mogen we niet dulden. Onze gebieden verstikken onder sluipende bemesting via lucht en water. In april-mei liep een publieke consultatieronde voor de tweede fase van het GRUP Durmevallei. Zulke meerjarenprojecten zijn droge materie, maar o zo belangrijk voor de broodnodige natuurontwikkeling. U mag reke nen op onze gemotiveerde specialisten om de belangen van natuur te bewaken. Beste groeten, Hans Masuy
fondsenwervingscampagne
3 inhoud 4 Wolf duikt op in het Waasland 7 ‘Gouden grutto’ voor weidevogelboer André Roels 8 Natuurtuin Molsbroek feestelijk geopend 11 BegijnColumnLe Bleu 12 oranjeDagvlinderficheluzernevlinder 15 natteCrowdfundingnatuur 16 Struweeltjes 24 ralreigerVogelnieuws: 26 Fotopagina 28 wolfKinderpagina: 30 juli-oktoberActiviteitenkalender© Jean Finet D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 3
Joris Everaert Wolf © WWF Rangers
4 wolf duikt op in het waasland
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 4
Ruim twintig jaar na de folkloristische sage rond de Waaslandwolf, waarbij er melding werd gemaakt van een wolfachtig dier in onze regio, is er nu écht onomstotelijk bewijs gevonden van de passage van een wolf in het Waasland. Het bewijs kwam van het genetisch onderzoek op een aangevreten ree in februari in de Moervaartvallei. Dit is de eerste zekere waarneming van een wolf ten westen van de Schelde in meer dan 150 jaar! Op 8 februari 2022 vonden medewerkers van de terreinploeg van vzw Durme langs één van onze reservaten in de Moervaartvallei in Lokeren een aangevreten ree. Ik hoorde hiervan en met de zotte gedachte van de sage rond de Waaslandwolf van meer dan 20 jaar geleden (zie verder), vond ik het interessant om een dag later toch zelf eens te gaan kijken. Bij inspectie van het kadaver kon ik in de hals twee vrij grote wonden zien met mogelijke maar onzekere perforaties van tanden. De wolf is gespecialiseerd in de keelbeet, er zijn dan vaak vier duidelijke gaatjes in de hals van de gevangen prooien te zien. Hoewel er ook al sporen waren dat er een
vos aan het kader had gebeten, leek het schadebeeld (keelbeet en geopende borstkas en buikholte) toch interessant genoeg voor een genetische bemonstering. genetische analyse Met zogenaamde swabs (wattenstokjes), die ik normaal gebruik voor genetische bemonstering op uitwerpselen van otter in de regio, werd in de keelwonden en aan de buikholte gedopt om eventuele sporen van wolf op te vangen. Als men er snel bij is (bij voorkeur binnen de 24u) kan men nog speeksel opvangen waaruit DNA kan gehaald wor-
Keelwond bij ree © Joris Everaert Kadaver ree © vzw Durme D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 5
ken, gezien het succes in Limburg en de stijgende populatie in de buurlanden. Er zijn steeds meer zwervende wolven in België, Nederland en Frankrijk. Dus zullen ze ook vaker gespot worden, laten INBO-onderzoekers weten (zie meer wolvennieuws in het roofdiernieuws op de website van het INBO). moervaartvallei Het gebied van de Moervaartvallei en omgeving is gekenmerkt door nog redelijk wat bos en open ruimte, deels beschermd als natuurreservaat. Er is ook een grote reeën-populatie aanwezig die als be langrijk voedsel kan dienen voor een wolf. Dus een mogelijk leefgebied voor de wolf? Misschien. Ver moedelijk is de wolf slechts tijdelijk aanwezig ge weest in de regio. De onderzoekers van het INBO hebben sterke vermoedens dat de wolf momenteel niet meer in de streek is, en dat de kans eerder klein is dat de wolf zich daar zal vestigen. Vzw Durme zal de komende maanden toch attent blij ven voor eventuele indicaties van wolf in de streek, o.a. door de inzet van cameravallen en sporen onderzoek.
5 den van de ‘aanvaller’. Zonder enige verwachting dat het van een wolf zou zijn (maar je weet nooit natuurlijk, in het Waasland kan alles…) werd m’n staalname overgebracht naar het genetisch labo op het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Dit geval had geen prioriteit waardoor de genetische analyse pas in mei werd uitgevoerd. Tot verbazing van iedereen werd er effectief DNA van wolf gevonden! Een individuele identificatie was niet mogelijk. We weten wel dat de wolf afkomstig was van de Centraal-Europese populatie. Er zijn verschillende grote genetische groepen in Europa. Daarvan zijn er 2 groepen die soms bij ons verzeild raken: de Frans-Italiaanse groep en de Centraal-Eu ropese groep. Die laatste zit vooral in Duitsland en Polen. meer dan 150 jaar geleden Het gaat om de eerste zekere wolf ten westen van de Schelde in meer dan 150 jaar! Onderzoekers hadden wel verwacht dat er eens een wolf zou op duiken in Oost-Vlaanderen, maar enkel niet waar en wanneer. In het Waasland dus! De komende jaren zullen wellicht nog meer wolven eens opdui
6 wolvenplan vlaanderen Begin januari 2018 was de eerste bevestigde nieuwe aanwezigheid van een wolf in Vlaanderen een feit. Het betrof de bekende wolvin Naya. On dertussen is er ook herhaaldelijke voortplanting vastgesteld in Limburg. Later in 2018 verscheen bij hoogdringendheid het Wolvenplan Vlaanderen, op gemaakt door het INBO en ANB. Omdat de aan wezigheid van wolf confrontaties kan veroorzaken (bv. schade aan vee) en omdat het een beschermde diersoort is, moet het wolvenplan tegemoetkomen aan de nood om voorbereid te zijn op deze nieuwe situatie en de mogelijke gevolgen ervan. Globaal ge zien wil men het samenleven met wolf maximaal organiseren en mogelijk maken. En dat kan! Meer informatie, zie www.vlaanderen.be/publicaties/wolvenplan-vlaanderen. het waasland ruim 20 jaar geleden De zogenaamde Waaslandwolf was een wolfachtig dier dat in 2000 gesignaleerd werd in het grensgebied van het Waasland en Zeeuws-Vlaanderen, en verantwoordelijk zou zijn voor de dood van tientallen schapen en verscheidene stukken pluimvee. Na een video-opname van de familie Dentz verklaarde expert Theo van Hilst van de Stichting Wolvenopvang Nederland dat het om een (hybride?) wolf ging, mogelijk ontsnapt aan zijn particuliere eigenaar. Een grote zoektocht onder leiding van de Belgische en Nederlandse politiediensten werd georganiseerd. Op een bepaald moment werd zelfs ter hoogte van het Heidebos in Wachtebeke en Moerbeke met een he likopter naar de wolf gezocht. In december 2000 nam de bekendheid van het dier een hoge vlucht en het werd steeds vaker gesignaleerd in de Ne derlandse gebieden Zeeuws-Vlaanderen en NoordBrabant en in het Waasland. De Belgische media gaven hem hierop de naam Waaslandwolf, wat later door de Nederlandse pers werd overgenomen.
Resultaat genetische analyse wolf in de Moervaartvallei ©
INBO D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 6
Begin januari 2001 verklaarde de Belgische politie dat de Waaslandwolf dood was. Een anonieme jager had eind december 2000 een e-mail verzonden naar het Belgische persbureau Belga waarin hij verklaarde het dier te hebben neergeschoten en op een niet nader genoemde plaats te hebben begraven. Zonder kadaver was er echter geen concreet bewijsmate riaal voorhanden om aan te nemen dat de Waas landwolf werkelijk gedood was, maar na deze mededeling stopten tevens de waarnemingen en de verdachte dodingen van schapen en pluimvee. De laatste keer dat de originele Waaslandwolf toesloeg was op 22 december 2000. Twee jaar later werd een verhaal verteld dat het dier zou opgezet zijn en als trofee bij een jager in Moerbeke staat.We zullen wellicht nooit weten of de Waaslandwolf uit het jaar 2000 een echte wolf was of bijvoorbeeld een hybride wolf-hond. We hebben erdoor wel sinds 2001 een bier bij met de naam ‘Waase Wolf’. Het enige beeld dat er bestaat van de Waaslandwolf in 2000 Wolvin Noëlla bracht al meerdere jongen groot in Limburg © INBO - ANB
André Roels © RLSD D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 7
7
In de Scheldebroeken broeden nog weidevogels als kievit en grutto… Dit voorjaar werkten niet minder dan 22 landbouwers mee aan de bescherming van deze bijzondere vogels, samen met lokale vrijwilligers en jagers. Landbouwer André Roels uit Zele sleepte voor z’n inspanningen de ‘Gouden Grutto-award’ in de wacht.
‘gouden grutto’ voor weidevogelboer andré roels
Projectleider Robbert Schepers (RLSD): ‘Dit jaar werden minstens 40 koppels kievit en 11 koppels grutto geteld. Vooral dankzij de inzet van een drone met warmtebeeldcamera konden de nestlocaties in graslanden en akkers worden gelokaliseerd. Weidevogels leggen hun nest gewoon op de grond. Door landbouwwerkzaamheden, droogte, roofdieren en verkeer hebben weidevogels het alsmaar moeilijker om voldoende jongen groot te brengen. Het gevolg is een vergrijzende weidevogelpopulatie.’ De vrijwilligers hebben de nesten van kieviten op akkers gezocht en samen met de landbouwers beschermd.
In de Scheldebroeken broeden de weidevogels in een aaneengesloten open gebied van zowat 100 ha (deel gebied Scheldebroek en Aubroek). Dit broedgebied kent vooral graslanden, waarvan vzw Durme er on dertussen meer dan 10 ha beheert. Het natuurbe heer van de graslanden (geen gebruik van mest- en sproeistoffen en laat maaien) is ook goed voor de Deweidevogels.natuurpercelen worden vooral door de jonge vogels opgezocht. Daar vinden ze meer voedsel en ook dekking (bescherming). Maar de volwassen weidevogels broeden vooral op landbouwpercelen, veel minder op natuurpercelen. Daarom deed vzw Durme een beroep op het Regionaal Landschap ScheldeDurme, dat ook in het landbouwgebied actief is. Via deze weg kwam het tot een intense samenwerking tussen 22 lokale landbouwers (op een totaal van 24), vrijwilligers, jagers, Boerennatuur Vlaanderen, Polder tussen Schelde en Durme en de Vlaamse Landmaatschappij samen met ondersteuning van de gemeente Berlare en provincie Oost-Vlaanderen. gouden grutto award
Nick Jacobs: ‘We verplaatsten de nesten tijdens de landbouwbewerkingen of de landbouwers werkten errond of stelden de bewerkingen uit.We zijn vooral blij dat we iets concreets hebben kunnen doen en daardoor zijn extra nesten gered!’ Maandag 20 juni vond in het Cultureel Centrum Stroming in Berlare een ‘Ontmoetingsmoment’ plaats. Hierop werd voor de allereerste keer de ‘Gouden grutto-award’ uitgereikt als erkenning voor de bescherming van kievit en grutto. Het werd een nek-aan-nekrace waarbij landbouwer André Roels de ‘Gouden Grutto’ in de wacht sleepte: een geschenkpakket met o.a. een trui van Gruttodesign. André: ‘Om de weidevogels te beschermen, pas ik met plezier mijn werkzaamheden aan. De vrijwilligers laten me weten of er nesten op mijn percelen zitten en duiden ze aan, zo kan ik er rekening mee houden. En dan bewerk of maai ik enkele percelen wat later. Om minder slachtoffers te maken tijdens het maaien, gebruik ik een wildredder en maai ik wat trager en van binnen naar buiten zodat dieren kunnen ontsnappen’. Na deze woorden werd enthousiast nagekaart… hoe pakken we het volgende lente aan? Jan Maertens
Op zaterdag 11 juni was het eindelijk zover: onze vernieuwde natuurtuin Molsbroek mocht aan het publiek getoond worden! Onze terreinploeg, stagiaires Tim en Gilliam, en duiveltje-doet-het-al Wouter hebben de voorbije maanden het beste van zichzelf gegeven om de natuurtuin een heel nieuwe invulling te geven. Meer dan 200 bezoekers kwamen mee genieten van de opening. Samen met verschillende organisaties en vrijwilligers maakten we er een mooie middag van. De natuurtuin is alvast goedgekeurd! pluisjesbos Het Pluisjesbos is het eerste plekje dat je tegen komt als je vanuit de Molsbergenstraat richting Molsbroek wandelt. Een mini-bosje met maximale natuurwaarde. Het is niet ongewoon dat je hier in het voorjaar familie eekhoorn (familie ‘Pluisje’) spot. Nu is het een heerlijke picknickplaats gewor den met een hindernissenparcours voor de aller kleinsten. Wie zoekt, die vindt ook onze kleurrijke specht en eekhoorn Pluisje. De buitenkant van het bosje krioelt van het leven door de goedgevulde takkenril. spelen en leren Aan de andere kant van het bezoekerscentrum kom je terecht in een wondere wereld waar spelen en leren hand in hand gaan. Naast gezellige pick Van Doorsselaere © vzw Durme
8
natuurtuin molsbroek feestelijk geopend
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 8
Evelien
9 nickplekjes vind je er zelfs een buitenklasje, waar je gezellig kan vertoeven tussen het groen, maar ook kan klimmen en klauteren van stam tot stam. De twee bijen-/insectenhotelletjes maken het geheel af. In het midden van de tuin vind je de ‘speelberg’ waar naar hartenlust geravot kan worden. Daar rond en daarop zorgen houten speelelementen voor uren spelplezier. De gemengde haag is nog heel jong nu, maar zal in de nabije toekomst zorgen voor een weelderige, groene omranding boordevol Enleven.ook ‘water’ is een natuurelement dat niet kan ontbreken in de natuurtuin. Aan de aangename oe verrand van de natuurlijke poel kan je zelfs met de voeten in het water bengelen of gewoon genieten van het waterleven. Zag jij de otter al? Kortom: het is een fijne ontmoetingsplaats geworden voor buurtbewoners, natuurliefhebbers en toevallige passanten. crowdfunding Dit alles kon tot stand komen door onze crowd fundingscampagne die in het najaar liep. Het plat form van Streekfonds Oost-Vlaanderen gaf ons een stevig duwtje in de rug. Maar liefst € 10.150 werd ingezameld, en Streekfonds Oost-Vlaanderen deed daar nog een schepje bovenop met de € 5.000 die zij toevoegden.
© vzw Durme © vzw Durme © vzw Durme © vzw Durme D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 9
10 © vzw Durme © vzw Durme© vzw Durme D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 10
Soms overvalt het me opeens dat we betrokken zijn bij een oorlog. En dat we nog maar net uit de corona-impasse aan het klauteren zijn. We raken snel gewend aan zulke gebeurtenissen omdat wij het hier goed hebben maar ook omdat we in een systeem zit ten dat onze aandacht opeist. Er moet geld verdiend wor den, kinderen moeten op tijd naar school en The Masked Singer mag je blijkbaar niet missen. Ondertussen bloeit het sint-janskruid, een plantje wiens gele bloemen enkel tij dens de langste dagen van het jaar ontluiken en de koekoek roept naarstig naar een vrouw tje. Terwijl iedereen dus druk doende is in de mensenwereld, groeit en bloeit de natuur op volle kracht. Dat is een van de mooiste din gen die vzw Durme en zijn me dewerkers geven: het bewust maken van de rijke dimensie die achter de muur van onze dagdagelijkse sleur zit. De sei zoenen zijn een hoopvolle cy clus van komen en gaan waarin de mens niet het middelpunt van is, maar een deel. Zo schui felen wij voetje voor voetje, als bij een processie van Echter nach, van ego naar eco.
11
‘‘doendeterwijlbegijncolumnlebleuiedereendrukisindemensenwereld,groeitenbloeitdenatuuropvollekracht.‘‘ D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 11
naam van deze mooie dagvlinder zegt al met een iets over één van zijn mogelijke waardplanten, nl. de luzerne. Deze plant is niet inheems, maar hier geïntroduceerd als voedergewas voor het vee. Het groeit het best op een kalkrijke en min of meer droge grond (Nederlandse oecologische flora, deel 2). Daarnaast legt de oranje luzernevlinder ook ei tjes op andere vlinderbloemigen, zoals wikke- en klaversoorten. Of de voorkeur uitgaat naar luzerne om eitjes op af te zetten, is niet echt geweten, daar we weinig data hebben over deze stadia in onze regio. De eitjes worden apart van elkaar gelegd op Sandra Casier - VVE WG Dagvlinders
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 12
12
De luzernevlinderoranje is alleen al bijzonder omdat het hier slechts als trekvlinder voorkomt. Andere bekende trekvlinders zijn de distelvlinder en de atalanta, hoewel we kunnen vaststellen dat die laatste hier steeds vaker succesvol overwintert dankzij de warmer wordende winters in onze streken. Om de oranje luzernevlinder hier te zien, zijn we dus afhankelijk van de migratiebewegingen vanuit het zuiden en de weersomstandigheden daar. Eens dat ze hier zijn, planten ze zich wel voort, maar ze zijn niet in staat om hier de winter te doorstaan, daar ze niet lang een temperatuur onder de 10° C kunnen verdragen. De nakomelingen van de hier geboren vlinders keren in het najaar terug naar warmere, zuidelijker oorden. Toch worden er in het voorjaar soms zeer verse exemplaren waargenomen, zodat we ons kunnen afvragen of er soms toch individuen zijn die hier overwinteren als rups of pop (Phegea 444, 110-117). Dit is iets om verder op te volgen. herkenning Voor beide geslachten is de bovenkant (BK) van zowel de voorvleugel (Vvl) als de achtervleugel (Avl) oranje/geel met een zwarte band in het mar ginale veld (rand). De onderkant van de vleugels is oranje- tot donkergeel. (foto 1) Het wijfje kan je onderscheiden van het mannetje door de aan wezigheid van oranjegele vlekken in de zwarte marginale band. Op de BK van de Avl zien we slechts enkele gele vlekken in de band, de meeste vallen erbuiten. (foto 2) Bij de mannetjes wordt de zwarte rand op de Vvl door lichte aders onderbro ken. (foto 2) Bij de wijfjes komen ook afwijkende vormen voor, zoals de witte vorm helice (foto 3) en de bleekgele vorm helicina. (foto 4) algemene levenswijze en voortplanting Net als bij vogeltrek blijft het een fascinerend gegeven dat een kleine diersoort als een dagvlinder het waagt om grote afstanden af te leggen op zoek naar betere oorden. Wat drijft hen hiertoe? In het land van herkomst kan het zijn dat de populaties te groot zijn geworden of dat door te grote droogte de waardplanten hun functie verliezen als kwalitatieve voedselplant. Ook de druk van parasieten kan een rol spelen of wat men noemt ‘genetische aansturing’. Men mag aannemen dat het een overlevingsstrategie is die loont. Net als vogels zijn vlinders afhankelijk van de juiste luchtstromingen om de tocht succesvol te volbrengen. Eens dat ze hier aangekomen zijn, zijn ze natuurlijk ook afhankelijk van de weersomstandigheden en de lokale aanwezigheid van waardplanten om zich succesvol voort te planDeten.
oranjedagvlinderficheluzernevlinder
Fig.3: de algemene trend (2004-2021) van de Oranje luzer nevlinder volgens het tuinmeetnet VVE WG Dagvlinders. Gezien de grote afstanden die deze vlindersoort aflegt en de snelle voortplanting blijft het belangrijk dat er meer dan voldoende aanbod is aan nectar planten en waardplanten. Het is dus van groot belang dat men hier rekening mee houdt bij het maaien van bermen en graslanden: tabula rasa beheer is dus absoluut te vermijden.
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 13
Fig. 2: de aantallen in een tuin met als omgevingstype ‘agra risch’ (gele lijn) zijn opvallend hoger dan die in een tuin met als omgevingstype ‘bebouwd’ (rode lijn). trends, monitoring en maatregelen De IUCN Rode Lijst van Dagvlinders in Vlaanderen (Maes et al. 2021) plaatst de oranje luzernevlinder in de categorie ‘momenteel niet in gevaar’. De gra fiek (fig. 3) op basis van gegevens uit het tuinmeet net toont een licht stijgende trend in het aantal waarnemingen. De toekomst zal uitmaken of deze positieve trend zich ook de komende jaren zal blij ven manifesteren.
13 de blaadjes van de waardplant. Van wit verkleuren ze al snel naar roze en tenslotte oranje. De ontwikkeling van ei tot imago kan in de zomer in ideale omstandigheden heel snel gaan: de rups (foto 5) kan al na 19 dagen verpoppen. (Bink) De oranje luzernevlinder heeft veel energie nodig om alle levenstaken te vervullen en vindt deze in de vorm van nectar op vele soorten planten: luzerne, knoopkruid, rode klaver, akkerdistel, beemdkroon, … en ook op de vlinderstruik. fenologie Als we naar de gegevens van het Project Dagvlinders Durme- en Scheldegebied (PDDS) kijken, dan zien we op de fenologiegrafiek (fig. 1) dat de vroegste waarnemingen van de oranje luzernevlinder mondjesmaat starten in de derde decade van mei. Vanaf de 3de decade van juli zien we de vermoedelijke nakomelingen van de migranten vliegen. En mogelijks zitten daar ook nog nieuwe migrerende vlinders uit het zuiden bij. De vroegste waarneming in het PDDS-gebied dateert van 8 mei 2020 (fig. 1) en de laatste waarneming op het jaar was 8 november 2019. Fig. 1: fenologiegrafiek van de Oranje luzernevlinder uit het PDDS gebied. biotoop en verspreiding De oranje luzernevlinder kan je waarnemen in luzernevelden, bermen en kruidenrijke graslanden waar zowel nectar aanwezig is/ te vinden is als afzetmogelijkheden voor hun eitjes zijn. Maar eigenlijk kun je ze overal zien, daar het zeer mobiele vlinders zijn en dus ook in de tuin. Onderstaande grafiek uit het tuinmeetnet (fig.2) van de VVE WG Dagvlinders toont duidelijke verschillen tussen het voorkomen in tuinen met omgevingstype ‘bebouwd’ en tuinen met omgevingstype ‘agrarisch’.
14 1 2 3 4 © Ortwin Hofman, 16.08.2013 © Jurgen Couckuyt, 11.06.2022 © Jurgen Couckuyt, 04.09.2021 tuinmeetnet Wanneer je jouw tuin vlindervriendelijk inricht met veel nectarrijke planten maak je een grote kans dat een Oranje luzerne even neerstrijkt in jouw tuin om er van de nectar te drinken. Dankzij de deel nemers aan het tuinmeetnet, die op regelmatige basis in hun tuin dagvlinders tellen, krijgen we een mooi beeld van de toestand van dagvlinders in onze regio, daar een tuin een spiegel is van de omgeving. Wil je weten hoe de dagvlinders het in jouw tuin doen? Schrijf je dan in voor het tuinmeetnet van de VVE WG Dagvlinders door een mailtje te sturen naar couckuyt.jurgen@telenet.be. 5 6 © Jurgen Couckuyt © Jurgen Couckuyt, 11.06.2022 www.soortenbank.nl D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 14
Op onze website vind je regelmatig een update van de nieuwe aankopen ifv natte natuur in onze reservaten
Met 45 euro koopt u 500 m² natte natuur. Met 70 euro helpt u mee de natuurwaarden verder te herstellen. Met 100 euro kunnen we die 500 m² natte natuur kopen, herstellen én optimaal inrichten als leefgebied voor de otter.
Vzw Durme beheert heel wat van die natte natuur in de regio. Natuurgebieden die werken als een spons en zo meehelpen in de strijd tegen het opwarmende klimaat. Daarnaast wil vzw Durme de komende jaren meer dan 10 hectare nieuw (moeras)bos aanplanten en op die manier CO2 vastleggen of ‘capteren’. Samen met u wil vzw Durme die kwetsbare natuur behouden, beschermen en uitbreiden voor onze otter die zich - na lange afwezigheid - thuis begint te voelen in onze natuurgebieden. Zijn aanwezigheid bewijst dat het hele gebied gezonder wordt. wilt u ons helpen? Bouw dan samen met ons mee aan een groter, geschikt leefgebied voor deze iconische soort. U kiest zelf hoe u bijdraagt aan het herstel van onze natuur voor de otter. Elke gift is welkom.
Uw steun verzekert meer natte natuur, een grotere buffer tegen ons veranderend klimaat én een beter leefgebied voor otter. Kunnen wij op u en uw gift rekenen? Alvast heel erg bedankt daarvoor! Een gift doen kan via overschrijving naar BE52 0012 2999 0009 met ‘gift voor meer natuur’ in de mededeling. Meer info: thomas.vanlancker@vzwdurme.be
Onze Moervaart-, Durme- en Scheldevallei en de omgeving van het Donkmeer herbergt heel wat van die natte natuur.Waardevolle natuur die ons enerzijds helpt om lange periodes van droogte te overbruggen en anderzijds zorgt voor een stevige buffer bij hevige regen. Om nog maar te zwijgen over de unieke fauna en flora. kwetsbare natuur in de strijd tegen klimaatsverandering
opnieuw otters in onze valleien van durme, moervaart en schelde? met úw steun kan het!
Moervaartvallei
Sinds een tweetal jaar voelt een mannetje otter zich thuis in onze regio. Hij duikt regelmatig op van de in Eksaarde, Lokeren tot aan het Donkmeer in Berlare. Het gaat hier altijd over het zelfde mannetje (herkenbaar aan 1 oog dat op wild camera oplicht) en die pionier is naarstig op zoek naar een vrouwtje. natte natuur zit in ons dna De otter staat aan de top van de voedselpiramide en leeft graag in de buurt van rivieren en moerassen.
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 15
15
bescherming steen- en kerkuilen in berlare
Kerkuilen worden niet zo vaak gespot, want het zijn echte nachtvogels. Ze gaan pas jagen na zons ondergang en zorgen ervoor dat ze terug in hun schuilplaats zitten vóór het licht wordt. Door hun uitstekend gehoor en nachtzicht kunnen ze perfect in het donker jagen.
In Lokeren worden een 20-tal nestkasten voor kerkuilen opgevolgd door Ui lenwerkgroep Waasland; daarvan is ongeveer 40% bewoond door kerkuilen. In 2019, 2020 en 2021 resulteerde dat in respectievelijk 7, 9 en 10 geregis treerde broedgevallen. Met telkens 28, 26 en 34 aangetroffen jonge kerkuilen. Deze nestkasten hangen voornamelijk in landbouwgebied, met een mooie kern in Daknam in de buurt van de Moervaartmeersen. Blijkbaar kunnen ze daar het nodige voedsel vinden. Kerkuilen eten bijna uitsluitend muizen. En de kerkuil is de enige roofvogel die ook spitsmuizen lust. Andere roofvogels laten deze links liggen wegens hun typische muskusgeur. Dit doet vermoeden dat de kerkuil niet echt uitblinkt door zijn reukzin.
Luc Claeyé
16 - struweeltjesAangezien de uilenwerkgroep Zele, Berlare en Wichelen ondertussen 3 jaar bestaat, leek het ons het ideale moment om onze realisaties te delen. In het gebied Zele en Berlare hebben we tussen 2019 en 2021 vierentwintig steenuilenkasten en vier kerkuilenkasten geplaatst. We zien geleidelijk aan het aantal bewoonde steenuilenkas ten toenemen. Zo waren er dit jaar vier steenuilenkasten bewoond door broedparen en mochten we elf jonge steen uilen verwelkomen. Ook bij de kerkuilen hebben we drie bewoonde kasten met broedparen. Eén broedpaar leek meer tijd nodig te hebben om te starten met een legsel, maar bij de overige twee broedparen resul teerde dit in zes jonge kerkuilen. We hopen dat in de toekomst het aantal bewoonde kasten nog zal toenemen en we op die manier onze bijdrage kun nen leveren tot het beschermen van deze vogelsoort. Het behaalde resultaat van de voorbije periode is voor de uilen werkgroep alvast heel bemoedigend.
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 16
Frank Schram kerkuilen in lokeren Steenuil © Rudi van KerkuilOnderbergen©SamDe Taey
17 - struweeltjesIn de Durmemeersen beheert vzw Durme een aantal hooilanden die werkelijk botanische pa reltjes zijn. In deze hooilanden groeien meer dan 100 verschillende plantensoorten, waaronder een aantal zeldzame orchideeën zoals de riet- en gevlekte orchis. Deze plantenrijkdom zorgt ervoor dat andere natuurbeheerders, zoals het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) erin geïnteresseerd zijn om maaisel van deze hooilanden te verzamelen en te deponeren op enkele van hun soortenarme graslanden die sinds enkele jaren uit landbouwgebruik zijn genomen. Via de translocatie van ‘soortenrijk’ maaisel op soortenarme graslandbiotopen tracht men plantenzaad -en zodoende nieuwe plantensoorten- te introduceren. Soms is dat nodig aange zien bepaalde plantensoorten weinig mobiel zijn en bijvoorbeeld nooit op eigen houtje op re cent ingezaaide graslanden zouden terechtkomen. Ook zorgt de translocatie van maaisel ervoor dat je niet 1 soort maar een heel gamma aan graslandsoorten introduceert. In 2020 werd in het door ANB beheerde natuurreservaat Weymeerbroek soortenrijk maaisel afkomstig van vzw Durme op enkele soortenarme hooilanden gedeponeerd. Een jaar later werden reeds verschillende interessante plantensoorten zoals grote ratelaar, echte koekoeks bloem, margriet en smalle weegbree op de graslanden aangetroffen. Het blijft echter nog wachten op een zeldzamere soort die er opduikt.
translocatie van maaisel
Kristof Scheldeman
Grote ratelaar duikt massaal op in soortenarme graslanden na de translocatie van maaisel © vzw Durme
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 17
Afgelopen jaar breidde onze populatie veenpluis fors uit in reservaatzone Donkmeer. Terwijl we de laatste jaren amper een twintigtal exemplaren aantroffen, telden we dit voorjaar meer dan 100 bloeiende exemplaren! Mogelijk breidde de populatie veenpluis uit wegens de uitge voerde inrichtingswerken van afgelopen winter. Daarbij werd langsheen een 50 m lange oe verzone het verticale profiel afgeschuind en de soortenarme graslandvegetatie weggegraven. Daardoor werd langsheen de sloot een brede, door kwelwater gevoede moeraszone gecreëerd waarin veenpluis optimaal kan groeien. Dit najaar gaat vzw Durme nog meer van deze oeverherinrichtingswerken uitvoeren in de slo ten palend aan de veenpluispopulatie. Wie weet kleuren onze slootoevers vanaf volgend jaar vol ledig wit door de aanwezige vruchtpluizen van dit tot de verbeelding sprekend plantje!
Kristof Scheldeman veenpluis breidt uit aan het donkmeer
© vzw Durme
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 18
Bart Roels en Geert Braem blauwe dreef in de linie
18 - struweeltjesIn december 2021 werden in het Linie-reservaat door een 10-tal terreinvrijwilligers ne gentig Blauwe van Eksaarde (een canadapopuliersoort typisch voor Eksaarde) en enkele eiken aangeplant, in een dreef vlakbij de Kruiskapel (zie Durme- en Scheldeland nr.1 van dit jaar). Dankzij de ‘Vrienden en vriendinnen van de Linie’ vond elk boompje ook een sponsor. In totaal werd zo’n 2530 euro bijeengebracht! Een succes.
Door de uitzonderlijke droogte van de voorbije maand april dreigden echter heel wat jonge boompjes af te sterven. Enkele terreinvrijwilligers sloegen daarom de handen in elkaar. Vanuit een aangrenzende vijver werd gedurende een vijftal avonden de jonge aan plant met kruiwagens, emmers en “beirluutes” (Lokers voor: “emmervormige schepper met lange steel”) telkens van voldoende water voorzien. Dankzij hun inspanning zijn bijna alle boompjes in blad geschoten! Zoals het er nu voorstaat, zullen er in het najaar slechts een vijftal heraangeplant moeten worden. Als het in de komende zomermaanden niet bloedheet wordt, ziet de toekomst voor de “Blauwe Dreef” er veelbelovend uit.
Kristof Scheldeman
© vzw Durme
19 In de nacht van 21 op 22 mei werd er tijdens een nachtvlinderinventari satie in de Polsmeersen/Maaidonk te Berlare een gestreepte pijlstaart (Hyles livornica) waargenomen. Het beestje kwam iets na middernacht plots uit de lucht gevallen, aangetrokken door de lichtval en bleef de hele tijd mooi zitten op het doek. De gestreepte pijlstaart is binnen de familie der pijlstaarten één van de zeldzaamste en een ware gouden graal voor nachtvlinderaars. Het is een soort die voorkomt in Afrika en het Middellandse Zeegebied en die zich bij ons niet in stand kan houden. Ze kunnen echter wel lange afstanden afleggen door heel hoog te vliegen bij gunstige (zuiden)wind, maar het gebeurt niet vaak dat er ééntje tot hier geraakt. In de af gelopen periode (vooral eind mei) was er een heuse influx van gestreepte pijlstaart in Europa: vooral uit Spanje en Groot-Brittannië kwamen er meldingen van ongeziene aantallen. Ook in België en Nederland werden er enkele tientallen gezien, terwijl er tot daarvoor amper een twintigtal waarnemingen ooit
moeraskruiskruidpijlstraat
Voorwaren.onzeregio was dit dus de eerste! Overigens werden er tijdens de laatste inventarisaties in de Polsmeersen/Maaidonk een hele hoop mooie en soms zeldzame nachtvlindersoorten toegevoegd aan de lijst: nieuwe soorten voor het gebied en zelfs nog nieuwe voor de hele regio. Er valt hier zeker nog heel wat te ontdekken. Ward De Moor
- struweeltjesD&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 19
gestreepte
Tijdens de jaarlijkse monitoring van onze laagveenmoerasvege taties aan het Donkmeer ontdekten we dat de nauwelijks 100 exemplaren tellende relictpopulatie van het uiterst zeldzame moeraskruiskruid massaal werd aangevreten door rupsen van de sint-jacobsvlinder. Dit fenomeen werd voor de eerste maal vastgesteld. Normaal legt deze algemene vlinder zijn eitjes vooral op de plant jacobskruiskruid. Deze in Vlaanderen zeer algemeen geworden plant zie je momenteel overal in bloei staan in droge graslanden en langsheen bermen. Zijn ‘moerassige’ en veel zeldzamere broertje moeraskruiskruid is echter eveneens een kruiskruidsoort en daardoor blijkbaar evengoed een geschikte waardplant voor de sint-jacobsvlinder. Het was triest om te zien hoe volledige moeraskruiskruidplanten, met bloem en al, door de gekende ‘zebrarupsen’ werden opgevreten. Hopelijk overleeft de relictpopulatie deze massale vreetpartij.
20 D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 20
21 D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:20 Pagina 21
22 martzen Martzen Frans nam begin juli afscheid van vzw Durme. Na bijna 4 jaar trouwe dienst kreeg hij de kans om een nieuwe uitdaging aan te gaan bij Natuurinvest. Martzen stond in voor quasi alle administratie van de vereniging (van personeelsadministratie tot verzekeringen), gidste scholen en groepen, beheerde de sociale media kanalen, was verantwoordelijk voor enkele subsidiedossiers en stond in voor de vernieuwing van dit tijdschrift waar hij vanaf 2021 eindredacteur voor was. Wij wensen Martzen het allerbeste! D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 22
Door vzw Durme op te nemen in uw testament, helpt u mee de regionale natuur rond Durme, Moervaart en Schelde te beschermen. Zeker wie geen kinderen heeft kan door het maken van een testament zelf beslissen waar zijn of haar vermogen na overlijden terecht komt. Omdat dit juridisch correct moet verlopen, helpt vzw Durme u vrijblijvend en discreet met al uw vragen. Uw nalatenschap zorgt namelijk voor de bescherming van onze waardevolle regionale natuur. nieuwe regeling over belastingvrij nalaten en schenken De Vlaamse Regering keurde in maart 2021 een nieuw decreet goed waarin de erf- en schenkbelasting voor giften aan goede doelen wordt verlaagd naar 0%. Dit betekent dat vzw Durme vanaf 1 juli 2021 geen belasting meer moet betalen wanneer u iets schenkt of nalaat aan ons. Zo kan alles wat u aan ons geeft volledig ingezet worden om onze regionale natuur verder uit te breiden en te beschermen.
Onze natuurgebieden zijn geliefder dan ooit. Jong en oud (her)ontdekken de rust en schoonheid in hun buurt. Dat velen groen belangrijk vinden, bewijst ons toenemende aantal vrijwilligers, leden en giften. Sommigen schenken zelfs gronden tijdens hun leven of begunstigen vzw Durme in hun testament. Een zinvolle daad die wij erg appreciëren.
23 onze natuur, uw erfgenaam?
fiscaal voordeel duolegaat afgeschaft Voor overlijdens vanaf 1 juli 2021 zal het duolegaat fiscaal niet meer voordelig zijn! Hierdoor zal uw testament met een duolegaat niet meer de gevolgen hebben die u voor ogen had. Uw familie of uw vrienden zullen dan geen enkel fiscaal voordeel meer genieten én het goede doel zal de nalatenschap niet kunnen aanvaarden.
Aangezien de nieuwe regeling vanaf heden in voege is, laat u best uw testament nakijken.Wacht niet te lang! Indien u dit niet doet, is de kans zeer groot dat vzw Durme uw legaat niet zal kunnen aanvaarden.
Wij adviseren u graag en geheel vrijblijvend over de recente wijzigingen en de mogelijkheden die het nieuwe decreet voorziet. Samen met uw notaris helpen we u om uw testament aan te passen, u hoeft zich dus nergens zorgen om te maken. Neem zeker een kijkje op onze website voor meer uitleg. Aarzel niet om contact op te nemen met Thomas Van Lancker via 0497 237 247 of via e-mail thomas.vanlancker@vzwdurme.be.
© Vilda D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 23
De ralreiger (Ardeola ralloides) is een vrij kleine reigersoort met een nogal tropisch uiterlijk: goudbeige met een trosje zwart-witte sierpluimen op de kruin, blauwe snavel met zwarte punt, en gele poten. Enkel in de vlucht zijn de geheel witte vleugels te zien. Het zijn vogels van drasland, zoals rivierdalen, meren, irrigatiekanalen, sloten en rijstvelden, maar met een voorkeur voor rijk begroeide zoetwatermoerassen. Ze zitten vaak op waterplanten en tussen het riet te wachten tot er iets eetbaars voorbijkomt. Ook zoeken ze al wadend door ondiep water naar voedsel dat bestaat uit relatief kleine insecten (tot 10 cm), larven, amfibieën en vissen. Ze broeden in kolonies, vaak in de buurt van andere reigerachtigen. populatie en waarnemingen in de lage landen De ralreiger heeft een zeer verbrokkeld verspreiOp 16 juni werd een ralreiger gezien in het Molsbroek in Lokeren. In de afgelopen 30 jaar is het nog maar de vijfde waarneming voor de regio. In Vlaanderen is het een dwaalgast met jaarlijks maximaal een paar tijdelijk verblijvende vogels. Maar dat de soort uitgerekend neerstrijkt in het Molsbroek is geen verrassing.
24 vogelnieuws: ralreiger
Joris Everaert
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 24
Ralreiger © Yves Adams (Vilda)
waarnemingen
25 dingsgebied rond de Middellandse Zee, van Spanje tot het Midden-Oosten en Egypte. Hij overwintert ten zuiden van de Sahara en is dus een trekvogel. Tot in de 19e eeuw was het een broedvogel in Ne derland op het inmiddels niet meer bestaande Schollevaarseiland bij Nieuwerkerk aan de IJssel. Dit moerasbos werd in 1874 ontgonnen en daar mee verdween de ralreiger als broedvogel in Ne derland. De laatste jaren duiken er op steeds meer plekken in Nederland weer ralreigers op, soms meer op één plek. De eerste bekende waarneming in Vlaanderen gebeurde in Zoutleeuw in 1905. Tot in de jaren 90 werd de ralreiger slechts zelden waargenomen, maar sindsdien is hij bijna elk jaar gespot met in de laatste jaren maximaal tot enkele tijdelijk aanwezige vogels, doorgaans in mei tot augustus. In de laatste 10 jaar is de soort het meest waargenomen in de Kruibeekse Polder (in 2012, 2014, 2016, 2017 en 2021). in de regio Het aantal waargenomen vogels in de regio Durme- en Scheldeland staat nu op vijf. De eerste waarneming was 30 jaar geleden.Van 12 tot 14 au gustus 1992 verbleef een vogel in het Molsbroek in Lokeren (Iwein Mauro e.a.). Op 27 en 28 juni 2006 was een vogel te bewonderen in het provinciaal do mein Puyenbroeck in Wachtebeke-Lochristi (Paul Vervaet e.a.). Op 4 augustus 2008 kon een vogel gefotografeerd worden langs de Oude Durme (Weijmeerbroek) in Waasmunster-Hamme (Joris Goossens). Op 14 juni 2016 verbleef weer een vogel in het Molsbroek (Joris Everaert e.a.). De meest recente waarneming betrof een vogel die op 16 juni 2022 ’s avonds werd gezien in het Mols broek (Joris Everaert). Hij zat daar rond zonsonder gang in een boompje achteraan de moerasvlakte, samen met een grote zilverreiger en een blauwe reiger. toekomst? In de komende jaren mogen we dit fraaie reigertje wellicht nog meer verwachten en we sluiten zelfs niet uit dat hij ooit zal broeden in Vlaanderen. Nu al zijn er broedgevallen opgetekend tot in de Champagnestreek in Frankrijk. De ralreiger is niet de eerste zuidelijke reiger die zijn broedareaal uit breidt. Eerder zagen we dit al bij de kleine zilver reiger, de kwak en de koereiger. De verbeterende waterkwaliteit en de inrichting van nieuwe water gebieden spelen daarin een sleutelrol, maar ook de verdroging van het zuiden heeft hier een invloed. Ralreiger in het gezelschap van blauwe reiger 16 juni 2022 © Joris Everaert Joris Everaert
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 25
Ralreiger ©
26 fotopagina #vzwdurme Jouw foto hier? Post hem op sociale media met de hashtag #vzwdurme en wie weet verschijnt hij hier! Zevenstippelig lieveheersbeestje © Natalie Van der Stede Viervlek © Jean Finet © Jean Finet Gaasvlieg © Jean Finet D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 26
27
Op zondag 29 mei wer den de ooievaarsjongen in de Buylaers onder massale belangstelling voorzien van hun wetenschappelijke ring. Enkele weken later, op 21 juni kregen wij het spijtige nieuws dat de volwassen vrouwelijke ooievaar overleden was. De exacte doodsoorzaak wordt onderzocht. De twee ooievaarsjon gen stellen het goed!
Archiefbeeld van ‘klepper Vlekje’ die op 21 juni overleed © Jean Finet © Jean Finet © Jean Finet© Donny De Wilde Met dank aan groenonderneming Donny De Wilde, Qualimandjaro en Geert De Smet (KBIN) tt D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 27
kinderpagina de wolf
.
MensenschuwRoodkapjeVleeseterRoedelWolfRoofdierWelpenHondachtige
.
28
Wolven mensenschuw zijn?
Een roedel een groep wolven is die samenleven en samen jagen? Meestal bestaat een roedel uit een ouderpaar en de jongen.
Het verboden is om op wolven te jagen? Wolven zijn bedreigd en worden door de wet beschermd.
De wolf een ‘paraplusoort’ is? Omdat een heleboel andere soorten mee kunnen schuilen onder de ‘paraplu’ aan beschermingsmaatregelen die zij krijgen.
.
De wolf zijn sporen bijna altijd (in draf) in een rechte lijn achter elkaar staan? wist je jij woorden?volgende
.
dat?vind
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 28
29 D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 29
Vzw Durme organiseert tal van activiteiten voor het grote publiek. Zo willen wij het draagvlak rond natuurbeleving sterk verbreden. Wandelingen, cursussen, workshops, werkdagen,... voor ieder wat wils! Neem zeker ook een kijkje op www.vzwdurme.be voor de laatste updates.
30
Afspraak: Om 14 uur onthaalpoort Donkmeer Meer info: toerisme@berlare.be of donk@vzwdurme.be. Verplicht in te schrijven via www.beleefberlare.be/zondagwandelingen
ZONDAG 7 AUGUSTUS
ZONDAG 17 JULI Vlinderexcursie in een ‘hotspot’ Onze stilaan traditionele dagvlinderexcursie. Ber lare is één van de meeste bekende vlinderhot spots in Oost-Vlaanderen. Vandaag neemt vlinderexpert Thomas je mee.Tip: muggencrème, en zelf bij mooi weer is een lange broek aan te raden. Afspraak: 14u aan de Sint-Rochuskapel, kruising Moleneindestraat en Veulaerestraat in 9290 Ber lare. Meer info: thomas.vanlancker@vzwdurme.be of 0497 23 72 47
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 30
ZONDAG 17 JULI Sigmafietstocht langsheen Donk en Kalkense Meersen
Oranjetipje © Daan Van Eenaeme
Afspraak: Donklaan 119a, 9290 Berlare Meer info: donk@vzwdurme.be ZONDAG 7 AUGUSTUS Maandwandeling Molsbroek: Klimaat Gids Hugo neemt je mee doorheen het Mols broek en vertelt hoe de klimaatverandering zich overal laat voelen. Ook in het Molsbroek, ga je mee op stap? Afspraak: 14u30 aan het bezoekerscentrum Molsbroek Meer info: info@vzwdurme.be ZATERDAG 13 AUGUSTUS Waterwandeling aan het Donkmeer Zonder water geen leven! En het wordt steeds belangrijker. Water is overal rondom ons, maar is dat echt overal zo? Gids Pierre neemt ons mee op een H2O-wandeling met heel wat vochtige weetjes. Afspraak: 14u30 aan bezoekerscentrum Donk mee, Donklaan 123 9290 Berlare Meer info: Pierre pierredeseyn@gmail.comDeseyn,of 0477 37 38 03 Gratis, maar inschrijven is wel handig.
activiteitenkalender juli-oktober
Zoetwaterschorren, wetlands en gecontroleerde overstromingsgebieden zijn enkele vormen van vaak spectaculaire, nieuwe natuurgebieden i.f.v. het Sigmaplan. In onze regio ontdekken we de Donk en Kalkense Meersen. Onderweg lassen we regelmatig stops in en geeft een deskundige na tuurgids van vzw Durme meer uitleg over de gebieden en wat er allemaal te zien is.
Waterfeesten aan het Donkmeer I.s.m. VVV Donkmeer en de gemeente Berlare. Vandaag genieten jong en oud van de welbekende Waterfeesten. Ook vzw Durme doet mee en or ganiseert o.a. enkele activiteiten in de natuurtuin.
Op stap langs de natuurrijke Wichelse velden Samen met restaurant Elvira organiseert vzw Durme jaarlijks 2 succesvolle gastronomische wandelingen. Vandaag organiseren we onze najaarseditie en combineren opnieuw natuur en gastronomie. Hou de website van Elvira (www.restaurant-elvira.be) in de gaten voor het menu en wees er snel bij om je in te schrijven. Afspraak: 9uur restaurant Elvira, Donklaan 255/1 in Berlare Meer info: www.restaurant-elvira.be
31
ZONDAG 2 OKTOBER
Afspraak: Bezoekerscentrum Molsbroek. Meer info: info@vzwdurme.be 1 JULI TOT 11 SEPTEMBER Molsbroek op doek Cursisten van CVO Focus tonen hun tekeningen en schilderijen geïnspireerd door de natuur van het Molsbroek. Te bezoeken tijdens de openingsuren van het bezoekerscentrum Molsbroek.
Afspraak: 14u op het einde van de Grote Kou terstraat aan ringdijk Wijmeers (Uitbergen) Meer info: couge@telenet.be of 474 97 60 41. Bij voorkeur inschrijven via donk@vzwdurme.be of
Gids Eddy neemt je mee doorheen het Mols broek. De zomer is nog volop aan de gang maar stillaan komt de vogeltrek op gang! Een leuke wandeling over de vogeltrek.Wandel je mee? Afspraak: 14u30 aan bezoekerscentrum Mols broek, Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren Meer info: info@vzwdurme.be ZATERDAG 17 SEPTEMBER
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 31
Maandwandeling Molsbroek: Het vallen van de bladeren Gids Patrick neemt je mee doorheen het Mols broek. De herfst breekt aan en de bladeren vallen stilaan van de bomen.
Afspraak Bezoekerscentrum Molsbroek. Meer info: info@vzwdurme.be
ZONDAG 4 SEPTEMBER Maandwandeling Molsbroek: Vogeltrek
Afspraak: 14 uur Bezoekerscentrum Molsbroek. Meer info: info@vzwdurme.be JULI - AUGUSTUS Schat van Vlieg Dit jaar staat de zoektocht van Schat van vlieg in teken van ‘geuren’. In heel Vlaanderen kan je op schattenzoektocht. En ook bij ons in het Mols broek. Zet alvast jouw strafste speurneus op en ga op tocht met je hele familie. Zin om mee te doen? Schat van vlieg kan je van 1 juli tot en met 31 augustus komen zoeken tijdens de openings uren van het bezoekerscentrum Molsbroek.
couge@telenet.be
ZONDAG 4 SEPTEMBER Wandeling in Wijmeers Wandeling langs slikken en schorren over heide en door broek in gezelschap van Galloway run deren te Uitbergen. Hoe kan één sigmagebied zo afwisselend zijn. Gids Nico Cougé begeleidt je door dit gebied vol wisselende landschappen en biotopen. Slikken en schorren, moeras wisselen af met natte weilan den en droge heide. Ook broekgebied mag niet ontbreken in dit unieke parcours.
Afspraak: 14u30 Bezoekerscentrum Molsbroek Meer info: info@vzwdurme.be
ZONDAG 9 OKTOBER Taartenfestijn Ons traditioneel taartenfestijn staat weer voor de deur. Kom taart eten en de natuur steunen op het mooiste terras van Lokeren. De opbrengst gaat integraal naar de aankoop van nieuwe natuur in onze streek.
DURME- EN SCHELDELAND Driemaandelijks tijdschrift van vzw Durme V.U. vzw MolsbergenstraatDurme 1, 9160 Lokeren 2022 I jaargang 25 I nr 3 Afgiftekantoor Sint-Niklaas 1 P003350 COLOFON Redactie: Thomas Van Lancker, Kristof Scheldeman, Michaël Crapoen, Martzen Frans, Evelien Van Doorsselaere Eindredactie en lay-out: Martzen Frans Taalkundig advies: Paule Bosch Met dank aan: Joris Everaert, Hans Masuy, Begijn Le Bleu, Bart Roels, Geert Braem, Sandra Casier, Ward De Moor, Luc Claeyé, Frank Schram Druk: Graphius Eekhoutdriesstraat 67, 9041 Gent Secretariaat: Bezoekerscentrum Molsbroek, Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren Coverfoto: Wolf © Vilda Lidmaatschappen: 12 euro (gewoon lid) 25 euro (steunend lid) per kalenderjaar. Betalingen en giften kunnen via overschrijving op BE52 0012 2999 0009 of in onze bezoekerscentra | RPR Gent Afdeling Dendermonde (ondernemingsnummer: 0409.336.931)
bezoekerscentrum molsbroek bezoekerscentrum donkmeer
1Openingsuren:februarit.e.m 31 mei: woensdag: 13 - 17 uur zon- en feestdagen: 14 - 18 uur 1 juni t.e.m 15 september: dinsdag tot vrijdag: 13 - 17 uur zaterdag en zondag: 14 - 18 uur 16 september t.e.m 31 oktober: woensdag: 13 - 17 uur zondag: 14 - 18 uur 1 november t.e.m 31 januari: woensdag: 13 - 17 uur zondag: 14 - 17 uur Molsbergenstraat 1, 9160 Lokeren info@vzwdurme.be - 09 348 30 20
1Openingsuren:maartt.e.m30 juni élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur 1 juli t.e.m 31 augustus élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 18 uur 1 september t.e.m 31 oktober élke dag: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur 1 november t.e.m. 28 februari weekdagen: 10 - 12.30 en 13.30 - 17 uur weekend: 13.30 - 17 uur Donklaan 123, 9290 donk@vzwdurme.beBerlare
Landkaartje © Jean Finet
D&S 2022-3_VZW DURME_Stramien 7/07/2022 11:21 Pagina 32
