Wapad - 4 Februarie 2016 by Wapad

4 Februarie 2016

LEES JOU KAMPUS

VLOTOPTOG IS TOG OP STANDAARD

HOEVEEL KOS JOU STUDIES?

DIÉ BOK KAN JOOL VALENTYNSDAG: AANGENAAM BLÊR IDEES VOL VREES

In dié klas word daar nie van tolkdienste gebruik gemaak nie.

14 SPORT: VAT SO KANKER!

FOTO: JACO-MARI FUTCHER

Draf klas in 'n parallelle universiteit INGE-AMÉ SCHOEMAN @INGEAME12 ŉ’n Persverklaring wat die NoordwesUniversiteit einde verlede jaar vrygestel het, het bekendgemaak dat die nuwe transformasieplan die grootskaalse infasering van parallelmediumonderrig gaan insluit. Dié onderrigkeuse sal die NWU se strewe om moedertaalonderrig in te stel, help bewaarheid.

Iets om te sê?

In teenstelling met die algemene persepsie, het die NWU voor die besluit reeds verskillende onderrigmetodes aangebied. Prof Fika Janse van Rensburg, waarnemende kampusrektor, het bevestig dat modules in Afrikaans, Engels, parallelmedium en dubbelmedium aangebied is. Johan Blaauw, direkteur van die institusionele taaldirektoraat, het gesê die taalbeleid is “funksioneel meertalig”. Dié beleid is markgerig

SMS 31750

en internasionaal relevant omdat dit juis by studente se unieke behoeftes aanpas, het Blaauw gesê.

Die NWU beplan om Setswana stelselmatig in te faseer.

met die woord ‘wapad’ vooraan

Die NWU streef na moedertaalonderrig en dié proses sal vergemaklik word deur die instelling van parallelmedium onderrig. Die tolkdienste verseker dat diverse taalgemeenskappe toegang tot tersiêre onderrig het. Behalwe vir die feit dat alle akademiese aanbiedinge op die Potchefstroomkampus in Afrikaans én Engels beskikbaar is, beplan die NWU “om Setswana stelselmatig as onderrigtaal in minstens een mo-

Teken in vir Wapad® se nuusbrief http://bit.ly/wapadnuusbrief

dule in elke beroepsgerigte program in te faseer,” het Blaauw gesê. ŉ Soortgelyke infasering van isiZulu word by die Universiteit van KwaZulu-Natal gedoen, maar “nêrens anders nie”.

Lees verder op bl. 3 English follows on pg. 3

Nuus 4 Februarie 2016

Kampus-mening:

Verwydering van Totius-standbeeld Die Totius-standbeeld is op 12 Desember 2015 van die Noordwes-Universiteit se Potchefstroomkampus verwyder. Jess Oosthuizen het studente gevra hoe hulle daaroor voel.

First-year, BA psychology: “Whether there or removed, I don’t see anything different. That’s my opinion and the statue being removed doesn’t affect me.”

Karabo Gorekwang

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

Totius nou net ’n pot tjol HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig

Derdejaar, BCom entrepreneurskap en ondernemingsbestuur: “Ek voel hulle meng in met ons geskiedenis en hulle moet die geskiedenis los en die toekoms net verder vat.”

Marleen Wibbelink

Derdejaar, BCom entrepreneurskap en ondernemingsbestuur: “Ek dink dat die standbeeld nou beskerm word, want hy was nie op ’n veilige plek nie.”

rie potte is nou beskore om in oom Totius se voetspore te volg. Letterlik. Die Totius-standbeeld wat altyd voor die Hoofgebou (Regtegebou) op die Noordwes-Universiteit se Potchefstroomkampus gestaan het, is stil-stil in die Desembervakansie verwyder. Volgens Dr Thalyta Swanepoel, ’n fakulteitsadviseur, het die kommunikasiebeamptes by die kantoor vir Bemarking en Kommunikasie (BEK) dié ‘vreemde verskynsel’ spottenderwys die drie Pukkewyne begin noem. Dit is g’n wonder dat Jakkie Louw se Afrikaanse treffer “Drie Pikkewyne” weer die ronde doen nie. Selfs die studente spot die plante. Sleep 14 het Totius in die eerstejaarskonsert met ’n pot vervang en Sleep 11 het Totius met drie

Drie partye het vergadering gehou en ons het van al die kante na die saak gekyk. Dit het duidelik geword dat ons aan die familie se versoek gevolg moet gee. stoofpotte vervang. Die gehoor was gaande daaroor. Hoewel die drukgroep Reform PUK beweer die verwydering is aan hulle te danke, het prof Fika Janse van Rensburg, kampusrektor, gesê dié besluit is reeds voor die betogings geneem.

Totius se nageslag – sommige van wie steeds in Potchefstroom woon – het glo in ’n skrywe aangedui dat Totius nie gelukkig sou wees dat hy in dié manier “in kontensie kom nie”. “Die familie het gevra: ‘Haal dit uit die openbare debat uit’,” het Janse van Rensburg aan Wapad gesê. “Drie partye – die universiteit, die familie en die kerke – het vergadering gehou en ons het van al die kante na die saak gekyk. Dit het duidelik geword dat ons aan die familie se versoek gevolg moet gee,” het Janse van Rensburg gesê. Die standbeeld is uiteindelik aan die Gereformeerde Kerke van SuidAfrika (GKSA) bemaak. “Hulle het onderneem om dit vir die publiek toeganklik te maak.” Reform PUK het ná die tyd in ’n persverklaring wat aan Wapad gerig is, gesê hulle is bly die standbeeld is verwyder, maar dit is tog jammer hulle kon die standbeeld nie self verwyder nie.

Barbie dolls now in all shapes and sizes

Inke Barnard

HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig

Second-year, BSc information technology: “A statue is just a statue – it doesn’t interfere with your studies. We came here for academic reasons and the statue didn’t disturb me. It being removed was political.”

Mofokeng Tumelo Derdejaar, BCom landbouekonomie: “Ek dink dit was onnodig gewees en die redes waarom hulle hom verwyder het, is nie vir my geldig nie. Totius het regtig ’n groot invloed gehad op alles wat vandag op kampus is en sover ek weet het hy nooit iemand benadeel nie.”

Jaco Erasmus

Mattel is an American multinational toy manufacturing company known mostly for producing Barbie dolls and Hot Wheels toys. On 28 January Mattel will take one of the biggest risks since their founding in 1945. They’re reinventing Barbie – or should one say adding on to the range of Barbies. The original will continue to be available on shelves, but alongside them there will now be a new Curvy Barbie with meat on her thighs and a protruding waist and behind, a Tall Barbie with a longer build than the original, as well as a Petite Barbie with a much smaller build. This risk Mattel is taking should not be taken lightly – the Barbie brand makes more than 16 billion rand annually in global sales and has been used as a symbol for beauty ideals for generations. The body sizes will not be the only change to Barbie dolls: they will also be releasing them with different skin tones and hair textures – something Barbie phased in last year already.

The new range of dolls. The reason for the Barbie evolution is two-fold. Firstly Mattel has been fighting a losing fight. They have experienced losses of nearly a billion Rand due to plummeting sales and competition. The Elsa doll from Frozen overtook Barbie’s top spot as the most popular girl’s toy. The other side of the coin is that beauty ideals have changed greatly over the last decade – with body

PHOTO: TIME MAGAZINE positivity increasing and body shaming decreasing. Consequently, Barbie needs to represent this revolution. When these dolls will hit South African shelves cannot be determined yet. However, what can be determined is that companies like Mattel are seeing the change in changing times.

4 Februarie 2016

Nuus

Various stakeholders are influenced by the largescale implementation

Parallel medium: What people think INGE-AMÉ SCHOEMAN @INGEAME12

Continued from pg. 1 The North-West University (NWU) announced their new transformation plan last year.

Lecturers The identities of lecturers who spoke to Wapad are kept confidential because their opinions can influence their career security. Some lecturers believe this change is inevitable, becuase it is more practical in some modules. One lecturer said parallel medium instruction will not influence their workload when it comes to drafting assessment papers. “The current undergraduate Afrikaans students are still supposed to receive their lectures in Afrikaans. Thus, there is nothing for them to adapt to in terms of language,” he said. An Afrikaans lecturer said she is not worried that Afrikaans will get the short end of the stick. “The university did research, and it is only going to be applied to modules with more than two classes per week,” she said. It will not have an impact on the faculties' budgets.

This choice of instruction will help realize the NWU’s dream of establishing mother tongue instruction. Although the NWU has already provided parallel medium in the past, the amount of classes presented in parrallelmedium have

Interpreters A group of at least 15 interpreters who spoke to Wapad, said only 18 of the 2 200 modules on the NWU Potchefstroom Campus were presented in parallel medium last year. This means that they still interpreted about 2 000 classes per week. According to Johan Blaauw, the NWU’s interpreting services are the largest worldwide. The prominence of education interpreting has increased drastically over the last 50 years in Sign Language for deaf learners worldwide. Anneliese Beukes, manager of the interpreting services, said the number of modules that are interpreted in parallel medium, increased with 5%. Beukes said they interpreted 66% of all modules last year. Approximately 2% of all modules were offered in parallel medium. This percentage will rise to 7% this year, “but there is also a growth in the interpreted modules”.

increased to 7% in 2016. Johan Blaauw, director of the NWU’s Language Directorate, said the university’s language policy is “functionally multilingual”. This policy is market oriented because it adapts to students’ individual needs, Blaauw said.

The interpreting services on campus ensures that diverse language communities have access to the same tertiary education. Except for the fact that all courses is available in English and Afrikaans, the NWU “will roll in Setswana as instruction language

SRC chairperson Guidelines for parallel medium Paul Maritz, Chairperson of the According to Blaauw, four guidelines determine which modules are going to be provided in parallel medium. ● Parallel medium will only be presented in classes that are repeated more than once in the timetable. ● It has to fit in the current timetable. ● There has to be enough students to take the English class. Moreover, there have to be enough students left in the Afrikaans classes. ● The extention of the parallel medium classes cannot bring extra costs to the faculty.

Student Representative Council (SRC), of the NWU Potchefstroom Campus, said the parallel medium instruction depends on capacity, because the university cannot afford to employ extra personnel. It can apply to first-, second- or third year modules if the module meets the requirements. Maritz said the postgraduate modules depend more on each faculty's operations, needs and available experts. Approximately 82% of the students on campus “drive past a provincial border to study here,” he said. “Our language policy gives us the possibility to provide a product that isn't available anywhere else,” he added. According to Maritz, the students on campus like diversity in the classrooms. “The university will protect and build on that.”

Voorheen benadeelde tale geniet aandag @JeanelleGrey @MarnusKok Een van die grootste redes waarom kinders van Afrika nie matrikuleer nie, is omdat hulle nie in hul moedertaal onderrig word nie. Dr Langa Khumalo, hoof van die Universiteit van KwaZulu-Natal (UKZN) se taalbeplanning- en ontwikkelingkantoor, het gesê dit is ’n “basiese mensereg om in jou moedertaal onderrig te word”. Khumalo het onlangs ’n lesing by die Noordwes-Universiteit (NWU) se Potchefstroomkampus gehou oor die uitdagings daaraan verbonde om inheemse tale tot onderrigtaal te verhef. Die UKZN het in 2014 baanbrekerswerk gedoen toe hulle ’n verpligte Zoeloe-module vir alle studente by dié universiteit ingestel het. Zoeloe as onderrigtaal is ook by die universiteit van stapel gestuur. Volgens Khumalo is dit ’n mite dat slegs tale soos Engels, Frans en Portugees wetenskaplike tale is, en dat inheemse tale in dié opsig minderwaardig is. Khumalo het gesê regerings in Afrika dink inheemse tale veroorsaak verdeling. “Die kolonialetaal word dikwels verhef tot supertaal, terwyl inheemse tale as minderwaardig gesien word.” Khumalo het gesê dié regerings en –instansies moet streef om inheemse tale tot onderrigtale te verhef. “Daar word dikwels agter frases soos ’n ‘tekort aan hulpbronne’ geskuil.” “By ons (UKZN) was die hele universiteit geesdriftig oor die instelling van Zoeloe,” het Khumalo gesê.

NWU volg in UKZN se spore Prof Fika Janse van Rensburg, kampusrektor van die NWU se Potchefstroomkampus, het aan Wapad gesê dié universiteit beplan

Akademiese infasering

Prof Fika Janse van Rensburg. om Setswana as ŉ onderrigtaal te ontwikkel. Janse van Rensburg het gesê een rede waarom minstens 80% van die eerstejaars aan die NWU-Potchefstroomkampus van buite die Noordwes afkomstig is, is omdat hulle in hul moedertaal onderrig word. Volgens hom het die NWU verlede jaar ŉ’n beginselbesluit geneem om “ ŉ’n multitaal-universiteit te wees”. “In ons geval is dit dan Afrikaans, Engels en die streekstaal, Setswana.” Volgens hom is dit belangrik om inheemse tale te ontwikkel, anders “gaan daar nie Setswana onderwysers wees om moedertaalonderrig op skool te gee nie”.

FOTO: HARDUS LUDICK Hy het gesê ŉmens moenie Engels, die koloniale taal, as die enigste taal aanvaar nie. “Engels moet sy plek hê, maar dit moenie die enkeltaal van die land word nie.” Hoewel hy erken het Setswana is in die verlede afgeskeep, wil die NWU dit “gelyk met die ander tale bring. Hulle gaan begin deur agendapunte

Bestuursvergaderings op formele vergaderings om die beurt in al drie tale te hanteer, het Janse van Rensburg gesê. Hy verwag hulle sal dit vinnig infaseer omdat die NWU-Pukbestuur nie so gereeld vergader nie en die

Campus rector Prof Fika Janse van Rensburg, campus rector, believes parallel medium instruction is preferable to double medium instruction. “Double medium means that I present one class and I sometimes speak Afrikaans and sometimes English,” Janse van Rensburg said. “History shows it is one step, then your only language of instruction is English.” This is because a class gets less work done this way – finally giving in to English as language of instruction. Janse van Rensburg said he does not want all of the classes to be presented in parallel medium, because “if we do this, we are back at apartheid. Then you have all of the Afrikaans people in one class – 90% of whom are white – in a class and all of the English students in a class. And we do not hear each other think.”

Internet outage implementering nie baie mense raak nie. “Ons een viserektor, prof Rantoa Letšosa, is Setswana goed magtig. Ek sal hom vra om elke derde agendapunt te hanteer.” Die tolkdienste sal dié agendapunte aan Engels- en Afrikaanssprekendes vertaal. Hy het egter erken die Raad is nog nie seker hoe dié besluit die studente gaan raak nie. Hulle wil ook ŉ verpligte Setswana-module vir alle studente instel. Daar is reeds baie dosente wie se

JEANELLE GREYLING & MARNUS KOK

in at least one module per profession,” Blaauw said. The University of KwaZulu-Natal (UKZN) has undergone a similar process with the roll-out of isiZulu, but “nowhere else”. Wapad has obtained the opinion of various stakeholders.

moedertaal Setswana is, het Janse van Rensburg gesê. “By modules sal ons begin by die fakulteite wat onmiddellik gereed is daarvoor.” Verpleegkundestudente gaan tien teen een ná hul studies in ŉ hospitaal werk, “waar daar mense is wat Setswana of verwante tale praat”. Die fakulteit sal dan self kies watter module in Setswana aangebied word. Daar moet ook ŉ dosent wees wat dit in Setswana kan aanbied, het hy gesê. Hoewel Afrikaans- en Engelssprekendes van die tolkdienste gebruik sal maak, is die voordeel dat jy teen die einde van jou studies ŉ’n paar Setswana woorde sal ken. Studiegidse sal in al drie tale beskikbaar gemaak word. “ ’n Klompie jare terug moes die kernbegrippe in die studiegidse in Setswana ingesluit wees,” het hy gesê. “En dit het so bietjie weggeraak.” Volgens Janse van Rensburg is dit ŉ “wonderlike uitdaging” om

Setswana woordeskat Setswana te ontwikkel. “Ons kan die kundigheid in die ontwikkeling van die jong taal, Afrikaans, as gevestigde internasionale wetenskapstaal gebruik om die tegniese terme van Setswana te ontwikkel.” CTexT, ŉ navorsingsentiteit op kampus, is reeds bedrywig met die ontwikkeling van inheemse tale.

HEINZ SCHOEMANSTRUWIG @HeinzStruwig Both mobile and fixed internet providers across sub-Saharan Africa were affected by an internet outage on 21 January. After several hours, the outage was successfully repaired at 18:46. This problem affected the NWU Potchefstroom Campus as well, leaving the campus without internet and (according to several students) affecting ingoing and outgoing Vodacom messages and calls. The reason for the outage was two cable systems that experienced significant problems. Seacom, a cable system that runs along Africa’s east coast from South Africa to Europe, experienced major problems. On the west coast of Africa, the WACS cable also experienced major failures.

Zika global crisis HEINZ SCHOEMANSTRUWIG @HeinzStruwig The World Health Organisation has declared the Zika virus a global health threat. The Zika virus is a mosquitoborne virus that is linked mainly to the Americas and causes birth defects. WHO Director-General Margaret Chan stated “[it is] an extraordinary event and public health threat to other parts of the world.” WHO placed the Zika virus under the same category of concern as the Ebola virus which had a major outbreak last year. By declaring it an emergency WHO is hoping for an increase in funds to stop the outbreak and to research the virus to create a potential vaccine.

Nuus 4 Februarie 2016

R&O in die truspieël MICHÉLLE VAN WYK @MichlleVanWyk10

Frans du Preez, registrateur, bevestig prof Fika Janse van Rensburg as kampusrektor.

FOTO: JACO-MARI FUTCHER

Openingstoespraak fokus op parallelmedium MARNUS KOK @MarnusKok

arallelmediumonderrig is ’n stap om die NoordwesUniversiteit (NWU) meer inklusief te maak. Dít was die kruks van die toespraak wat prof Dan Kgwadi, visekanselier van die NWU, by die amptelike opening van die NWUPotchefstroomkampus se akademiese jaar gelewer het. “Almal van enige taal of kultuur moet welkom voel op enige van die universiteit se drie kampusse,” het Kgwadi gesê.

Kgwadi het die onderskeie kampusbesture en studenterade bedank vir die feit dat die NWU vanjaar sowat 9 000 eerstejaars kon verwelkom. “Dit wys die NWU is ’n universiteit van keuse,” het hy gesê. Kgwadi het gesê die vrese dat Afrikaans onder die nuwe bestuurmodel in die gedrang sou kom, is “ongegrond”. “Afrikaans sal altyd ’n plek by die NWU hê.” Hy het benadruk dat fokus en konsentrasie onontbeerlik vir die effektiewe implementering van die nuwe bestuurmodel is. “Dit is belangrik dat die kernbesigheid van die universiteit steeds effek-

tief funksioneer – dít terwyl ons verander.” Kgwadi het gesê dit “is belangrik om die studente ervaring van studente op al drie die kampusse dieselfde te maak. Die onderskeie kampusse dien egter elkeen spesifieke nismarkte en ons sal aanhou om dit te koester.” Die universiteit gaan ook sy onderrigpersoneel meer diversifiseer. “Die mikpunt is akademiese uitnemendheid.” Prof Fika Janse van Rensburg is by die geleentheid ook bevestig in die amp van kampusrektor vir die Potchefstroomkampus, ’n amp wat hy vir die duur van 2016 sal

Aanlynregistrasies nie genoeg nie maar los vele probleme op RENERA LOUWRENS @JuanitaRenera Volgens studente was die registrasieproses in die verlede ŉ langdradige en ŉuitdagende proses. Die gedagtegang dat dit elke jaar beter en vinniger gaan is iets wat eerstejaars se harte baie bly maak. Nikiwe Shikwambana, ŉtweedejaar LLB student is van mening dat die registrasieproses vir haar vinniger en beter gegaan het dié jaar as in 2015. Wat die sekuriteit betref was vele ouers en studente beïndruk. “Die sekuriteit kan gerus ook nog net buite by die hoofhekke opgeskerp word,” het Shikwambana gesê. Vele studente was ook bekommerd oor koshuisplek en punte tydens hulle registrasie. “Mense moet meer klem lê oor hoe belangrik jou punte is. Ek het geen klagtes oor registrasie nie. Ons almal betaal dieselfde en niemand kry voorkeur nie en daarvan hou ek,” het Julia Hamman, ŉtweedejaar BA kommu-

nikasie student gesê. “Registrasie was vanjaar baie makliker vir my as tweedejaar, want die aanlynregistrasie was onmenslik vinnig, maar ek dink ons kort 15 x Sonja Bekker’s op kampus en meer organisasie in terme van die presiese stappe wat geneem moet word om in die tout te gaan staan en te registreer en ook om vir eerstejaars te wys waar alles is, want dit was ŉ probleem,” was Lisa Immelman, tweedejaar BA tale-student, se kommentaar op die saak. SR-Voorsitter, Paul Maritz sê dat hy graag meer tegnologiese selfvertroue by studente wou sien met webregistrasie. “Ek dink ons sisteem is werklik effektief en word goed bestuur. Baie studente hoef nie in die rye te gaan staan nie, maar doen dit, want dit is wat hulle ken,” het Maritz gesê. Vir sommige studente was registrasie ’n deurmekaar ervaring. “Registrasie gaan saam met JOOL en Varsity-Krieket, dus sal die onopgeleide oog dalk dink dat die kam-

Registrasie was vanjaar baie makliker vir my as tweedejaar, want die aanlynregistrasie was onmenslik vinnig pus deurmekaar was gedurende verlede week. Ek voel egter, en ek glo die betrokke student sal met my saamstem, dat die besige kampus en beeld van registrasie spreek van lewe en groei op ons kampus”, meen Maritz. Hy is ook van mening dat registrasie elke jaar verbeter en dat SRAkademie een hele week afstaan om studente te help met vrae en probleme.

oorneem. “Ek het nie gedink hy sou my aanbod aanvaar om die leisels van die Potchefstroomkampus oor te neem nie,” het Kgwadi op ’n ligter noot gesê. Frans du Preez, kampusregistrateur van die Potchefstroomkampus, het gesê: “Ek hoop hierdie is die jaar wat ons die NWU-skip vorentoe kan neem.” Prof Rantoa Letšosa, viserektor: onderrig-leer, het ’n beroep op almal gedoen om te werk en nie net agteroor te sit nie. “Ons moet nie net op ander staatmaak nie, maar saamwerk om die NWU ’n goeie universiteit te maak.”

Die Registrasie en oriënteringsproses (R&O) leer die eerstejaars hoe om te prioritiseer en tyd te spaar. PG Kruger, ’n eerstejaar in Thaba-Jäh-manskoshuis, het gesê dit is ’n goeie tyd om aan ŉ student se besige skedule gewoond te raak. “Die mense wat jy leer ken, word jou ondersteuningsnetwerk vir die volgende paar jaar wat jy ’n student is,” het Kruger gesê. Hy meen dis belangrik om vriende te maak, “omdat Potchefstroom vir die meerderheid studente ’n huis weg van die huis word.” Die lede van die huiskomitee (HK) en koshuis was vir dié eerstejaar baie behulpsaam. “R&O is ’n geleentheid om deel te raak van die kampus, die kultuur en die gees,” het Kruger gesê. Toinette du Toit het dit egter vervelig gevind. “Die HK mag niks aan ons doen nie en ons kan kom en gaan en doen wat ons wil, so daar is geen dissipline nie.”

Ek sou dit meer geniet het as daar ’n bietjie vrees was vir die seniors. Du Toit sou ontgroening verkies het. “Ek sou dit meer geniet het as daar ’n bietjie vrees was vir die seniors, maar nou is ons gelyk,” het sy gesê. “Ek sou meer trots gehad het op hulle koshuis en op die universiteit,” het Du Toit gesê. Donna-Lee van Niekerk het gesê haar grootste ervaring was die nuwe mense wat sy ontmoet het. “Dit is weird hoe vinnig mens geheg raak aan vriende wat jy nou eers ’n maand ken,” het sy gesê.

4 Februarie 2016

Nuus

Bring die 0%-verhoging verligting? MARNUS KOK @MarnusKok

Hoe betaal jy vir jou studies?

ie gevolg van die 0%-verhoging in klasgelde, wat gevolg het op die #FeesMustFall-veldtog wat universiteitskampusse einde verlede jaar getref het, het ’n R179 miljoen begrotingstekort vir die Noordwes-Universiteit (NWU) teweeggebring. Volgens Louis Jacobs, woordvoerder van die NWU, staan die regering pa vir R134 miljoen, wat beteken die universiteit moet die ander R45 miljoen voorsien. Jacobs sê besnoeiings moet gedoen word sonder om die kernbesigheid van die universiteit te raak. “Die geld sal deur die infrastruktuurbegroting en in ’n mindere mate die aan bedryfs- en personeeluitgawes verkry word,” het Jacobs gesê. “Dit is voor die hand liggend dat dit wel ’n effek gaan hê, omdat ons byvoorbeeld minder personeel kan aanstel.” NWU help studente Jacobs het gesê die universiteit stel R180 miljoen in beurse aan kwalifiserende studente beskikbaar. “Ons is voortdurend in gesprek met die privaatsektor om meer beursgeleenthede vir studente te beding.” Volgens Jacobs sal studente wat vir merietebeurse kwalifiseer, toegelaat word om te registreer, “mits die merietebeurs die eerste betaling aan die universiteit dek”. Jacobs het gesê elke student se saak sal op meriete beoordeel word. “Ons wil so veel as moontlik verdienstelike en behoeftige studente help om te registreer.” Wat is studente se finansiële posisie? Wapad het in ’n peiling op ons Facebook-blad bevind die 0%-styging in klasgelde het nie ŉ groot invloed op studente se finansiële sekuriteit nie. Sowat die helfte van die 160 respondente se studies word deur buitefaktore gedek.

50 000-60 000 – 61 000-70 000 – 71 000-80 000 – 81 000-90 000 – 91 000-100 000 – Meer as 100 000 –

Ja, dit verlig my ouers se las – 84 Nee, ek het nie geld nie – 17 Nee, my beurs betaal – 21 Ja, ek kan minder werk – 8 Ja, rente gaan my opvreet – 3

45 30 22 24 15 24

Is die 0%-verhoging van enige nut?

Sal jy aansoek doen vir finansiële hulp?

Nee, my ouers sukkel steeds – 1 Nee, daar gaan net ander verhogings wees – 1 Nee, dit verlaag die standaard – 1 Nee, want die prys van kos en brandstof gaan op – 1 Nee, dis nie van nut nie – 1

Ja, enigiets om graad te vang – 106 Nee, dis vernederend – 3 Nee, ek weet nie waar om finansiële hulp te kry nie – 2 Nee, rente gaan my opvreet – 30 Beurs betaal genoeg – 1 Nee, ek kwalifiseer nie – 1 Nee, nie nodig nie – 1 My aansoek is afgekeur – 2

Hoe gaan jy betaal? Studielening – 41 Beurs – 37 Ouers – 41 Werk – 7 Ek weet nie – 6 My 2015-studierekening is nog nie betaal nie – 6

Die bevindinge van Wapad se aanlynmeningspeiling is dat, alhoewel die 0%-verhoging vir klasgelde in 2016 verligting vir baie studente bring verligting bring, die koste verbonde aan universiteitstudie steeds enorm is.

GRAFIKA: BIANCA VISAGIE

Die meeste van die 160 respondente (29%) het gesê hul klasgeld, verblyf en boeke beloop tussen R50 000 en R60 000 per jaar. 24 uit minstens 160 respondente het gesê hulle klasgeld, verblyf en

boeke beloop meer as R100 000 per jaar. Op die vraag hoe studente hulle klasgelde gaan finansier, het 66 respondente gesê hulle ouers betaal vir hulle studies, terwyl 26 respondente aangedui het hulle

Teater Tegniese Kursus Stel jy belang in die tegniese aspekte van teater? Kom woon dan gerus die basiese kursus in teater tegniese vaardighede by. By voltooiing van die kususus kry jy ‘n sertifikaat, en ‘n kans om in die Sanlam-ouditorium se tegniese span opgeneem te word, waar jy ondervinding kan opdoen en geld kan verdien! Kursusinhoud sluit in: Breë oriëntering mbt die teateromgewing; verhoogbestuur en foyerbestuur; inleiding tot Klank; inleiding tot Beligting.

Datums: Ma. 15 tot Do. 18 Februarie 2016 Tye: 16:00 tot 19:00 - jy moet alle lesings volledig bywoon! Plek: Sanlam-ouditorium (Instituut vir Kunstebestuur Aanbieder: Chris de Bruyn en ontwikkeling)

Belangstellendes: gee name op by:

1) PUK Kunste kaartjieskantoor, Heimat-gebou 2) Paul - 073 6424315 of Erik - 071 1172787

gaan deur middel van ’n studielening studeer. Ses respondente het gesê hulle kan nie in 2016 studeer nie, omdat hulle studenterekening vir 2015 steeds nie betaal is nie. Byna 60% van die respondente

het gesê die 0%-verhoging gaan hul finansiële las verlig. Minstens twee derdes van die respondente het gesê hulle is bereid om studielenings te kry om te gradueer.

Broken LCD’s Charging blocks Liquid damage Keyboards Hard drive data recovery

cell watsapp

Nazeer 082 445 9474 43 JAMES MOROKA STREET POTCHEFSTROOM CBD.

Nuus 4 Februarie 2016

Bullet for my valentine MICHÉLLE VAN WYK @MichlleVanWyk10

PHOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG

PUKfm celebrates a decade HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig

UKfm, last year’s most listened to radio station in Potchefstroom celebrated their 10th birthday on the first of February and are giving away

prizes to the sum of over R30 000! PUKfm has been operating on the 93.6 frequency for ten years now – but prior to that they were known as Radio PUK which started in 1987 where they were broadcasted exclusively in the SS. Thereafter in 1997 they got their first broadcasting license where a

SRC member was the station manager for his or her term, however due to the constant change in station managers their license was revoked. In 2002 Eduan Burger fought to get the license back, and thanks to that they streamed special events from 2002 – 2005. These events included O&B, RAG and Aardklop.

They got their license back on the second of February, and now a decade later you can still experience the PUKfm you know and love. According to Charonike Nel, the Station Manager at PUKfm, PUKfm are currently looking to get a larger, community license to double their broadcasting size.

NWU-Puk hosts international symposium on amphibians BOUDINE KRUGER @BoudineKruger The North-West University (NWU) hosted an international symposium, The Amphibian Conservation and Research Symposium (ACRS), on 19 and 20 January 2016. Held on the Potchefstroom Campus, the symposium was attended by 26 speakers from various countries and other zoologists working in the field of amphibian studies. The symposium gave insight into the importance of amphibians and their conservation. Some of the main topics of discussion were different threats like predation and destruction of habitat, location techniques and methods of sampling information in accordance with amphibians all over the world. “Because this meeting had people from so many countries and so many continents, it was a really useful exchange of information,” prof Trent Garner from the Zoological Society of London said. Some of the speakers originate

The symposium was attended by 26 speakers from various countries and other zoologists working in the field of amphibian studies.

The students and scientists attending the symposium.

from places such as Madagascar, Puerto Rico, Ghana, Tanzania, Switzerland, India, Mexico, The United Kingdom, Copenhagen and Chile. Several local students also had the chance to present their projects in amphibian studies and conservation to the foreign guests during the symposium. “The Amphibian Conservation and research Symposium is a great platform for students doing their masters- and honours degrees to meet more experienced scientists in their field, improve communication skills and to build contacts,” Natasha Kruger, a second-year MSc environmental studies student at the NWU-Puk, said. This was the first time that this symposium was held in South Africa.

PHOTO: BOUDINE KRUGER

Interesting facts from the ACRS 2016 1. The Darwin’s frog males carry their tadpoles in their vocal cords until they are fully developed and then regurgitate them as tiny frogs. 2. The Kihansi spray toad from Tanzania is as big as a fingertip and had become critically endangered due to a power company destroying their habitat when Dr. Kim Howell introduced a sprinkler system that saved the species. 3. A professor at the NWU-Puk, prof Louis du Preez, has created an app which will help with the identification of different species of frogs: The Southern African Frog App. 4. The three different types of amphibians are frogs, salamanders and caecilians. 5. The Togo slippery frog from Ghana was labelled extinct and then rediscovered after 40 years in the Togo-Volta hills.

Valentine’s Day represents red roses, romantic dinners, picnics maybe even a proposal, but this is not the feeling of every person in the world. For the single person, it can bring about feelings of abandonment, loneliness, depression, as well as the feeling of one dying alone – especially in students diagnosed with broken heart syndrome, a temporary heart condition caused by severe and constant stressful situations. Statistics show that suicide attempts peak during Valentine’s Day every year as a result of above mentioned feelings. Suicide victims normally believe that they are doing the people they leave behind a favour. Suicide on Valentine’s Day can only be ascribed to loneliness and the heartbreak that accompanies a romantic disappointment. People left behind struggle to move on from this heartbreak, often feel like the loved one’s suicide is their fault and hardly ever come to terms with this death. Valentine’s Day suicides are regularly not much different than any other suicide except in the life of a student. Students may become more likely to suicide on Valentine’s Day seeing their friends receiving roses from a loved one or seeing two lovebirds walking hand in hand down lover’s lane. All this love in the air causes great depression in lonely students as they are also far from home which causes even more anxiety and depression. Most people see Valentine’s Day suicide as selfish and stupid because it is only another day however, studies have shown that during extremely stressful situations people become irrational and therefore act out irrational things. Another reason for people committing suicide on Valentine’s Day might be confronting old wounds of situations that happened on this day and keeps bringing back bad memories. Laura Sousa, a psychology student told Wapad that suicide is a very tricky thing to handle she also has times where she feels completely drowned by things she has to do – which just goes to show how easy it really is to develop suicidal thoughts. Sousa also told Wapad that during Valentine’s Day, students are more likely to be sad or depressed and these feelings increase once they see their friends being happy with someone else. According to statistics, 22 South Africans take their lives daily. Suicide survivors Ken Baldwin and Kevin Hines have both confessed in The New Yorker that shortly after they jumped off the Golden Gate Bridge, they both realized that everything they thought was irreparable was actually fixable.

Feel free to call Ingryp on campus: a 24h crisis service at (018) 299-1777.

4 Februarie 2016

Nuus

Versteekte tweedehandse boekwinkel

Nuwelinge SJ-Géé-D

Die boekwinkel is by F20 bo Instapdienste ALTA GRUNDLINGH @AltaG100

ie tweedehandse boekwinkel, 2HB, op die NoordwesUniversiteit (NWU) se Potchefstroomkampus is weer vanjaar tussen 27 Januarie en 17 Februarie oop. Baie studente is onbewus van dié winkel op kampus. Deon Visser, ’n tweedejaar in BCom regte, “het al van die plek gehoor, maar nog nooit enige boeke daar gekoop of verkoop nie”. Volgens Jacqueline van der

Merwe, eienaar van 2HB, is dié boekwinkel meer bekend onder eerstejaars. “Dis gewoonlik ’n geval van óf jy weet óf jy weet nie van ons nie. Ons adverteer wel op die NWU se lessenaarkalender,” het Van der Merwe gesê. “In my eerstejaar koop ek ’n lessenaarkalender en sien langs die kant dat daar ’n tweedehandseboekwinkel op kampus is. Ek het dadelik gegaan,” het Jamari Fouché, ’n derdejaar in arbeidsverhoudingeen menslikehulpbronbestuur, gesê. Van der Merwe beskryf 2HB as ’n “ou gesig” op kampus. Sy het vertel dat die boekwinkel reeds in 2003 sy

FOTO: HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG deure oopgemaak het, en begin het “toe ek ’n arm student was en gesoek het na tweedehandse boeke”. Volgens Van der Merwe het sy die boekwinkel vingeralleen tussendeur haar ekonomieklasse aan die NWU-Puk hanteer. 2HB maak slegs twee keer ’n jaar sy deure oop, die eerste drie weke van elke semester, en voorsien slegs die boeke van toepassing op daardie semester. Studente kan dan hulle handboeke in bring om te verkoop. “Die studente maak self hul pryse en ons vra 20% kommissie indien die boek verkoop word,” het Van

der Merwe gesê. Die eienaar maak dit ook duidelik dat indien die student se boeke nie verkoop word nie, hy/sy dit terugkry, met geen koste verbonde nie. Dit is wel die student se verantwoordelikheid om self die boeke te kom haal. Lyste van die boeke wat beskikbaar is word in die Kommunikasiegebou, F20, opgehang. Van der Merwe sê dat die pryse met dié van ander boekwinkels soms verskil, maar dat dit van die student wat die boek verkoop se prys afhang. “Party studente is gulsig en ander wil net van die boeke ontslae raak,” het sy gesê.

“Ons is taamlik klein teenoor Van Schaik en Protea, maar doen wel goed.” “Ons het ’n verskeidenheid boeke vir die meeste kursusse, behalwe kursusse waar studente hul boeke hou. 2HB kry ook ses tot agt studente wat vir hulle werk,” het sy gesê. Studente kan 2HB in gebou F20, op die tweedevloer, bo Instapdienste, vind. Hulle is op weeksdae oop van 09:30 tot 15:00, maar Vrydae slegs tot 13:00. “Ons maak net vir drie weke oop, want daarna is studente klaar gekoop.”

Van lê tot leer: die wenresep MARISELLE STOFBERG @stoof09 Series kyk, rondlê, niksdoen, kuier en slaap is die kern van meeste studente se vakansie, maar die saligheid is verby. Die jaar het weer afgeskop en studentwees lê soos ’n berg voor, maar dit hoef nie noodwendig tot slapelose nagte te lei nie. Kenners en studente is geraadpleeg om ’n wenresep te ontwikkel wat die omskakeling van vakansie hou, tot studeer, effens makliker maak. Wat sê die kenners: Lifehacker. com gee studente ’n paar nuttige voorstelle om maklik weer in die studeer-roetine te kom. Begin jou dag reg Kry genoeg slaap die aand voor klasse begin. Ontbyt moet ook meer wees as net ’n koppie koffie en oorskiet van die Draak. Met die regte ontbyt gee jy jou liggaam die nodige brandstof om die dosente in die oë te kan kyk en nie agter jou pennesakkie weg te kruip nie.

Begin betyds Almal ken daardie aaklige gevoel in jou maag as jy die dag voor die tyd met ’n 8 000 woord referaat begin, en jy oorweeg om te emigreer en jou naam te verander. Sodra jy ’n opdrag kry, begin werk en verminder die werklas vir die aand voor die tyd.

Begin met die klein dingetjies Om dadelik weg te spring en jou outobiografie te skryf is dalk nie die beste opsie nie. Begin met die klein goedjies, soos jou week te beplan, op te som en betyds op te daag vir klas. Rome is nie in een dag gebou nie. Wat sê die studente? Rus en ontspan

Delmonique Loots, ’n 4de jaar in BEd grondslagfase, sê jy moet die area waarin jy werk, joune maak. “Rig dit in sodat jy georganiseer is en kan fokus.” Charl Olivier, ’n tweedejaar in ingenieurswese, voel organisasie spaar jou baie tyd en moeite. “Jy hoef jou nie dood te soek na iets nie. Jy staan ’n beter kans om betyds vir klas op te daag as jy nie ’n halfuur na jou studentekaart hoef te soek nie.”

Marlisa Breedt, ’n tweedejaar in BCom geoktrooieerde rekenmeester, voel dat rus en onspanning die sleutel tot ’n suksesvolle jaar is. “Jy moet beslis êrens ’n lekker Draak-sessie inwerk, of jouself bederf met lekker sushi.

With classes resuming after the long vacation, it might help to take a few tips from the experts on how to adjust to the new academic year. These tips might seem obvious – but it’s often easier said than done.

Study Tips: Slaap is baie belangrik, maar bietjie series en flieks kyk is ook toelaatbaar. Jy moet ’n goeie balans kan handhaaf tussen studeer en ontspan.” Roetine is sleutel

Lynton vermaak, ’n derdejaar in BEd Senior en VOO-fase, voel jy moet ’n roetine handhaaf. “Bly in roetine, want dan is die omskakeling van vakansie hou tot studeer soveel makliker. Vroeg opstaan is maar ’n bitter pil om te sluk, maar dit is deel van die lewe.” Kry jou leeromgewing reg

- Get to know the lecturers - Set up a work friendly area - Create a schedule / timetable - Keep distractions at bay - Attend classes - Start early - Ask questions - Google is your friend - Attend facilitation - Get enough sleep

Luv Land, waar die Herbal Blend gekoop kan word

FOTO: JACO-MARI FUT CHER

Word nou wettig hoog JESS OOSTHUIZEN @Jess_Oh

Herbal Blend is ’n “mood enhancer”. Volgens Chris Allers, werknemer van die Luv Land Adult Fun Store in Potchefstroom waar dié produk verkoop word, bestaan Herbal Blend uit “’n gewone kruiemengsel van verskillende kruie”. Volgens Joe Theron, ook ’n werknemer van dié winkel, is die effek van Herbal Blend “dieselfde as wanneer jy ’n drankie drink: as jy te veel vat, gaan die effek nie goed wees nie – dieselfde as wanneer jy ’n hele bottel whisky drink en die effek nie goed is nie.” Theron het gesê die produk is 100% wettig en kan deur verbruikers gerook word, alhoewel meeste mense verkies om dit soos ’n tee te drink.

“Die produk word oorsee gemaak en word ingevoer. Ek is nie seker van waar af nie,” het Theron gesê.

Herbal Blend is ’n mood enhancer Die inhoud van Herbal Blend is groen en fyn en daar kan klein blare tussenin gesien word. Op bidorbuy.co.za se webwerf word dieselfde produk verkoop en die beskrywing sê dit is vir mense wat opsoek is na ’n goeie kwaliteit kruie-alternatief vir sigarette of dagga. Volgens dié beskrywing verskaf dit ’n “natuurlike hoog” en kan in ’n Rizla of ’n sigaret gerol en gerook word.

Nuus 4 Februarie 2016

NWU lewer drie glanspersone in twee jaar JEANELLE GREYLING @JeanelleGrey

ie Noordwes-Universiteit (NWU) was die afgelope maand by al wat ’n glansgeleentheid is, verteenwoordig. Nie nét het die NWU-Potchefstroomkampus twee jaar in ’n ry die Mejuffrou Kampus Suid-Afrika opgelewer nie, maar Thamsanqa Mangezi, oftewel Meneer Vaal Driehoekkampus, is ook vanjaar as Meneer Kampus Suid-Afrika gekroon. Intussen het Marissa van der Walt, die vorige Mejuffrou Kampus Suid-Afrika, slegs dae tevore teruggekom van China waar sy die land in die Miss University-skoonheidskompetisie verteenwoordig het. Wapad het met Leané Kotze, pas gekroonde Mejuffrou Kampus Suid-Afrika, gepraat oor die relevansie van skoonheidskompetisies soos dié. Glo dit of nie: opregtheid tel meer as jou mooi gesiggie in die Meneer en Mejuffrou Kampus Suid-Afrikaskoonheidskompetisie. Volgens Kotze het die beoordelaars politieke vrae tydens die onderhoude gevra. Sy is dadelik ná haar bekroning ingelig dat sy haar algemene kennis moet opskerp as sy Suid-Afrika einde vanjaar in China tydens die Miss Campus World gaan verteenwoordig, sê sy. Die beoordelaars het dié derdejaar in BSc fisiologie en menslike bewegingskunde byvoorbeeld gevra wat sy van die #FeesMustFalloptogte bewonder. “Ek was eerlik. Ek het vir hulle gesê oor mense wat nie oor apartheid kan kom nie. Maak nie saak wat op kampusse aangaan nie: dit kom altyd neer op apartheid.” Hoe het die beoordelaars dáárop gereageer? “Hulle het my gekomplimenteer,” het sy gesê. “Hulle het gesê dit was lekker om met my te praat, want hulle het gehoor dit was nie ’n

FOTO: ALTA GRUNDLING

Leané Kotze, pas as Mej Kampus SA gekroon. geoefende antwoord nie.” “Ek dink net jy moet uit jou hart praat en jy kan dit net doen as jy ingelig is oor wat aangaan.” Dit het gewerk. Toe sy uiteindelik wen, was die gehoor verbaas dat die NWU-Potchefstroomkampus twee jaar in ’n ry die Mejuffrou Kampus Suid-Afrika opgelewer het. Agt universiteite het agt vroue en vyf mans gestuur om aan dié skoonheidskompetisie deel te neem. Van die universiteite het onttrek, vermoedelik omdat die verteenwoordigers nie hul gemeenskapsprojekte volgehou het nie. Gemeenskapswerk is ’n integrale

deel van die kompetisie. Die deelnemers het meegeding om ’n donasie te wen op grond van hul toesprake oor hul gemeenskapsprojekte. Hulle het ook in dié kort naweek verskeie gemeenskapsprojekte bygewoon. Kotze is by ondermeer die Dierebeskermingsvereniging (DBV) op Potchefstroom betrokke. Sy het ook ’n projek, Dit is die klein goed wat saak maak, waar sy gereeld op die NWU-Potchefstroomkampus rondloop en sjokolades aan die personeellede gee om hulle te bedank. Haar grootste projek, wat ook die naaste aan haar hart lê, is iDUC. Dié projek help verkragting-

slagoffers met sielkundige berading sowel as die hofsake waardeur hulle gaan. Kotze beskryf haarself as ’n feminis wat daarop fokus om vroue te bemagtig. Tog het skoonheid wel ’n invloed. “Dis eintlik hartseer, want dit gaan oor soveel meer.” “Ek voel jou persoonlikheid en jou hart is ’n groter skoonheid as jou uiterlike. Jou uiterlike gaan tog vergaan,” sê sy. “Is die manier hoe jy iets aanpak opreg? Daardie dieper skoonheid.” Meer oor iDUC Ná sy as Mejuffrou Kampus op die NWU-Puk bekroon is, het Kotze se tannie haar aangemoedig om

Santi Britz, stigter van iDUC, te help. Kotze het reeds hoendervleis gekry toe hulle oor die foon praat. Britz, self ’n verkragtingslagoffer, het dié organisasie begin om uit te reik na ander slagoffers. Ná sy reeds begin het om slagoffers by te staan, het een vrou se dogter – ’n ooggetuie – geweier om in die hof te getuig. Britz het ’n rubbereend wat haar dogter in haar kar gelos het, vir dié vrou se dogter gegee – “en, die Here alleen weet, toe begin hierdie kind net praat en sy getuig toe in die hof wat haar ma verkrag het,” het Kotze vertel. Die projek is dus opsetlik iDUC genoem.

New Year, new words added to the Oxford Dictionary HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig The word selfie gained popularity due to a viral song fittingly called “Selfie” and quickly caught on and is now easily used in everyday language. Every year we get new words – thankfully OxfordDictionaries.com

updates their site regularly with new words. It is a free dictionary and language reference site. Some words derive from popular pop culture such as ‘hangry’, meaning “bad-tempered or irritable as a result of hunger.” According to Carlie Barnard a first year BCom economics and international trade student a brain

fart means “you were thinking too hard and created pressure on your brain and it explodes.” A brain fart is referred to on the site as “a momentary lapse of memory”. Other words derive from slang like ‘awesomesauce’ an informal synonym for “excellence”. Charnette Naude a first year BEd student correctly guessed that bruh

means “my brother or mate.” Internet terms have also been added such as ‘Youtuber’ referring to a frequent user of the videosharing website YouTube, especially someone who produces and appears in videos on the site. Other additions are fanciful words relating to food and drinks such as ‘cakeage’, the charge made by a restaurant for serving a cake

that they have not supplied themselves deriving from corkage, the fee paid when one supplies their own alcohol at a restaurant. A butt dial according to Khlya Kotzé, a first-year human physiology and biochemistry student, is “when you call someone and your phone is in your pocket”, which is correct. She also added “I do it to my mom all the time.”

4 Februarie 2016

Kuns & Vermaak

FOTO'S: JACO-MARI FUTCHER & HARDUS LUDICK

Donderagaand: JOOL16 die plek van melk en heuning

Almal sing toe musiek begin speel

INGE-AMÉ SCHOEMAN @IngeAme12

OOL is die jaarlikse inspuiting wat jou sosiale lewe behoorlik aktiveer, kort voordat die akademiese verpligtinge begin knaag. Studente was Donderdagaand 28 Januarie in totale meevoering en het woordeliks saam met bekendes tot middernag gesing.

Die Potchefstroomse musiekgroep, Valkenburg, het dié feestelikheid aan die gang gesit. Richann Brüssow, hoofsanger van Valkenburg, het met oorgawe vertel hoe cool die vertoning was: “Die mense was baie nice en die crowd was regtig ‘op dit’ van die begin af.” Valkenburg werk tans aan nuwe, oorspronklike liedjies. “Ons record en verwerk ons eie liedjies. Van 'Goud en Mirre' af, het ons besluit ons wil self ons eie produksie doen,” het Brüssow gesê.

Valkenburg beoog om teen einde April iets op iTunes vry te stel. Brüssow meen daar is ’n akoestiese kant van Valkenburg waarmee die mense nog nie bekend is nie. Hulle het die gehoor met hulle instrumentele talente vermaak en ’n ietwat nostalgiese gevoel oorgedra. Bok van Blerk was volgende om die speelgrond te betree. “Hierdie jaar is dit weer amazing. Ek hoop ek kan elke jaar kom,” het Van Blerk gesê. Aanhangers kan April 2016 Van

De La Rey Tot Nou, ’n dekade-herdenkingsalbum, te wagte wees. DJ Fresh, FIVE FM-omroeper, het sy mening van JOOL uitgespreek: “Ek was drie jaar gelede by PotchJOOL en ek is mal daaroor. Ek hou aan terugkom omdat ek dit hier geniet.” Sy platejoggievermoë het die skare se emosies na ’n ander vlak geneem. Dit was ’n onvergeetlike oomblik toe Karen Zoid en Francois Van Coke saam op die verhoog was om

“As musiek begin speel” te sing. Daar is ’n groot verskeidenheid van musieksoorte aan toeskouers gebied – van skoffelmusiek tot rock ’n roll. “Afrikaners Is Plesierig” is luidkeels deur die aanhangers geskree/ geneurie. Zoid het saam met Van Coke die studente se pleidooi beantwoord toe hulle “Toe vind ek jou” gesing het en met The Beatles se “Help” afgesluit het. Die aand het hom daaraan verleen om prettig en plesierig te wees.

Vrydaagaand: Kleurvolle musiekervaring, dog tekort aan verwagte gons met opskop MARITA HERSELMAN @MaritaHerselman Ons het saam met Joshua Na Die Reën die veld in gehardloop, Zebra & Giraffe het ’n oksimoron kwytgeraak, P.H. Fat het ons laat besef dat jy ’n probleem het as jy nie kan dans nie, Die Heuwels Fantasties het ons laat wonder of ons ons as op Klein Tambotieboom moet begrawe en The Parlotones was kleurvol. Joshua Na Die Reën (JNDR) was eerste om die klanksisteem vir die tweede aand uit te toets. Jacques de Villiers, hoofsanger van dié musiekgroep, se opleiding in Jazz is onmiskenbaar – hy kan dus met elke optrede die gehoor met ’n jazznommertjie bederf. Lizandra von Hagen, De Villiers se sangmaat, was nie op die verhoog te sien nie – sy sit vanjaar haar solo-loopbaan voort. JNDR sal met tye steeds met Von Hagen saamwerk. JNDR se nuutste album word 13 Maart vrygestel. De Villiers meen dat aanhangers ’n eksperimentele album kan verwag, maar dat dit tog nie van JNDR se klank vervreemd gaan wees nie. “Daar is meer vol band arrangements, so daar is meer upbeat liedjies as toned down – maar dit het steeds die filosofiese liriekinhoud en die akoestiese instrumente. Die vorige album se temas was om soos ’n kind te glo, te hoop en te droom. Deursigtigheid is tot ’n groot mate die nuwe album se tema.” Zebra & Giraffe het die rockers geprikkel. Ou treffers soos “Oxymoron”, “The inside”, “The Knife” en “The end of the road” het die gehoor laat gons. Hoewel hulle baie talentvol is, het dit later geblyk of die skare energiedrankies benodig. Zebra & Giraffe het hul nuutste EP Slow Motion November verlede jaar vrygestel.

Die JOOL-plaasverhoog was die eerste verhoog waarop P.H.Fat vanjaar gebons het. Volgens Mike Zietsman, P.H.Fat-kletsrymer, het die JOOL-atmosfeer hulle reeds verlede jaar onkant gevang. “Potch het ’n vibe, maar die Potch-vibe is hierdie jaar soveel sterker,” het Zietsman gesê. P.H.Fat se deurdringende elektroniese klank het dié wat in ’n ernstige partytjiebui was, op liedjies soos die baie bekende “Jump” en “The Radio” laat rondspring. Die Heuwels Fantasties (DHF) is ’n Potch-geliefde band, wie se liedjies woordeliks deur die skare saamgesing is. Sheldon Yoko, tromspeler vir DHF, Francois van Coke en Thieve, het gesê die vertoning was “epic” en die skare wonderlik. Yoko het wel nie tydens JOOL vir Van Coke gespeel nie. Volgens Pierre Greeff, DHFhoofsanger, was dié hul lekkerste Potch-JOOL nog. “Die crowd hier is so appreciative. Dis regtig ’n hoogtepunt,” het Greeff gesê. “Sonrotse”, “Vinger Alleen”, “Leja”, “Beloofde land” en “Pille vir Kersfees” was onder meer op hulle speellys. The Parlotones was ongeveer ses jaar gelede in Potchefstroom. “Colourful”, “Lisa se Klavier”, “I’m Only Human”, “Push Me To The Floor” en Kahn Morbee se stage make-up en teatrale optrede was die laaste smakie van JOOL16. Vanjaar se JOOL-program het weereens aan verskeie musiekliefhebbers se smaakpalet voldoen. ’n Paar van ons in die voorste ry was ook amper deur die indrukwekkende, onverwagse vlamme op die verhoog geskroei. Dit voel egter of daar ’n tekort aan hiperaktiwiteit in die skare was. Die buzz op die tweede aand is gewoonlik ’n hoogtepunt, maar dit het vanjaar effens kortgekom.

The Parlotones het JOOL16 met "Push me to the Floor" afgesluit.

FOTO: JACO-MARI FUTCHER

Ons het saam met Joshua Na Die Reën die veld in gehardloop, Zebra & Giraffe het ’n oksimoron gestel en P.H. Fat het ons laat besef dat jy ’n probleem het as jy nie kan dans nie. Joshua Na Die Reën het vrydagaand se jolifikasie afgeskop.

FOTO: JACO-MARI FUTCHER

Kuns & Vermaak

4 Februarie 2016

FOTO'S: HARDUS LUDICK & SNAPit

VER my geSTEEL eet res vir ontbyt MARITA HERSELMAN @MaritaHerselman

eritas en Kasteel se sleepnaam was profeties, want hulle hét toe die eerstejaarskonsertbeker gesteel. Wat die uitslae betref, blyk dit amper asof die gordyne nie eers vir die tweede aand se slepe oopgegaan het nie. VER my geSteel het die gehoor aan Kannibalia voorgestel, waar ’n groep vakansiegangers hulle by die “Hilton-hotel” in ’n kannibalistiese stam vasgeloop het. Hulle het dit reggekry om

bedorwe brokkies se reaksie op ’n primitiewe plek uit te beeld en het ’n tipiese tribal-gevoel geskep. Daar was duidelike rock-invloede in die musiekafdeling en die orkes het algeheel vir begeleiding eerste gekom, terwyl hul eie komposisie as die beste aangewys is. Vir hul toneelspel, choreografie, en teks en storielyn is tweedeplekke toegeken. St. PATRIcK’s het met hul omgekeerde Rooikappie-en-Wolf-verhaal algeheel tweede gekom. Klawerhof en Patria se dansers het ’n ander aanslag as die gewone “kom-op-die-verhoog-by-diegeallokeerde-ingang” gehad en

het vanuit die gehoor die verhoog opgestap. Die orkes het ’n doedelsakspeler gehad, wat hulle klank veel anders as ander slepe s’n gemaak het. Hul eie komposisie, toneelspel, choreografie, en teks en storie is as die beste aangewys. Vir begeleiding het hulle ook ’n derdeplek ontvang. Vight tILL we DIe is die enigste sleep van die tweede aand wat die top vyf gehaal het en het algeheel derde gekom. Villagers en Dinki het vir ons gewys wat na-ure in ’n speelgoedwinkel gebeur – hulle word lewendig, natuurlik. Batman, Barbie, Darth Vader, Minions en ’n paar speel-

goed wat in ’n ander speelgoedwinkel hoort, is onder meer op die verhoog gesien. Vight tILL we Die het ’n waaghals gehad wat deur die lug gevlieg het, om die gehoor hul asems te laat ophou. In sang is hulle tweede, en derde vir choreografie en teks en storielyn. Hulle deel egter die derdplek vir toneelspel met GEEn behEUr. Vanjaar se eerstejaarskonsert was onder meer gevul met onder-diebelt-grappies wat jou sal laat bloos en jou mond op die grond laat sleep, pittighede, Star Wars, Suzelle DIY, verwronge sprokiesverhale en die Totius-na-drie-potte-transformasie.

Pittighede: • “Ek sal jou harder pakslae gee as wat Japan vir Suid-Afrika gegee het.” (Vight tILL we Die) • “Vanaand slaap ek in die recycle bin, saam met al die ander BA-studente.” (Ooh so Purfek) • e-Toll: “Ek het meer foto’s van middelvingers as nommerplate.” (TAUtally WANted)

Sia’s potential playing hide and seek LISA IMMELMAN @lisa_immelman12 After the tremendous success of “Titanium” and “Chandelier”, Sia Furler, the infamously shy, bob-headed singer-songwriter, yet again managed to stun, but nevertheless impress, with her seventh album, This Is Acting. The majority of the tracks on This Is Acting were originally intended for other artists and the influences of her various muses can be heard on their respective tracks. This can be a fun game of “hide-and-seek-Rihanna”, except if the album is bought for the bombastic, theatrical power balladry one has come to expect of Sia. “Word travels fast when you have an ass like mine,” her autotuned, dance-pop voice squeals on “Sweet Design’’ – a possible track that Ariana Grande shame-

fully keeps hidden in her “songs I wrote before ‘Problem’” -box. Complete with clattering percussion and tequila-soaked “whoo-hoos” by bridesmaids in the corner of the club, this song is a complete antithesis to the heart-wrenching lyrics of “Elastic Heart” from her previous album, 1000 Forms of Fear. This Is Acting seems like an example of a seasoned professional relying on her star status to sell an album that feels a bit rushed and forced. In songs like “One Million Bullets”, “Broken Glass” and “Footprints”, the thumping beat overpowers weak lyrics straight out of an Amanda Bynes movie and features a muted, timid Sia. Despite these flaws, the undeniable force and magnitude of Sia’s voice cannot be overlooked and are heard on “Alive” – which she co-wrote with Adele – but now

paired with a “crackly” huskiness brought on by years of howling falsettos. Other stand-outs include the reggae track “Cheap Thrills”, the emotional “Reaper”, the Lana Del Rey-esque “House On Fire” and pleasantly clubby “Move Your Body”. This Is Acting might be disappointing to Sia fans who are expecting this powerhouse in her element, but for those who aren’t expecting that much, this album is an iPod-companion for AM-jogs and a mood-enhancer at pretentious cheddar-and-papsak nights. Overall this was an album that did not fail horribly, will probably do well on the charts and inspire thousands of horrible covers on YouTube and a couple more Maddie Zieglertripping-spasmodically-in-a-nudebodysuit videos.

Rating: 3.5/5

Out with the old and in with the new – movies, fashion, gadgets HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig

2015 was a good year for so many reasons. In the music charts we saw The Weekend, Taylor Swift, Adele (Hello!) and many others rule the mainstream charts. In regard to movies, Jurassic World, Star Wars: The Force Awakens, the final Hunger Games movie and Mad Max: Fury Road were major commercial hits. Technology saw breakthroughs in wearables such as the hotly antici-

pated Apple Watch, more electric cars as well as ‘Autos’(cars that drive themselves) – not to mention massive leaps in space exploration. Fashion saw more everyday crop-tops, colour-clashing clothing, double ball earrings and leisure wear sporty shoes with everyday clothes. Here are trends both students and industry giants suspect will be hot in 2016. If 2015 gives us any clues as to what will be catching on to mainstream use, then Virtual-Reality Goggles are definitely at the top of the list. Sure, they may be extremely

The fashion world predictions include exposed shoulders and cut-outs in clothing sporting more skin with an edgier, dramatic look.

pricey right now, but as soon as they catch on, their prices should drop due to mass production. The Oculus Rift will launch in March for around R10 000. In terms of movie releases for 2016 it is definitely the year of the superhero. Expect Batman vs Superman, Captain America: Civil War, X-Men: Apocalypse, Deadpool and Suicide Squad. We will also see an increase in streaming, with Netflix having launched in South Africa, YouTube’s growing user count and other competitors. Some might opt for uncapped internet instead of a

DSTV subscription. Regarding music, new releases from Rihanna with Anti, Sia with This Is Acting, Zayn Malik who released a single called “Pillow Talk” and you can expect music from Ariana Grande, Katy Perry and Lady Gaga. The fashion world predictions include exposed shoulders and cut-outs in clothing sporting more skin with an edgier, dramatic look. Opelo Grace Lekgare, a first year chemical engineering student, predicts “short jeans and loose tops for girls, shorts with sandals for guys with sport tops.”

4 Februarie 2016

Leefstyl

Romantici koop nie net beertjies

INGE JANSE VAN RENSBURG @IngenaJvR96

m die eerste-beste teddiebeer, boks sjokolade of bos blomme in jou Valentyn se hand te stop, gaan heel waarskynlik nie die truuk doen nie – wát jy op die dag doen is nog belangriker. ’n Piekniek is ideaal indien jy nie met corny en cliché ’n probleem het nie. Pak ’n mandjie met jou liefling se gunsteling eet- en drinkgoed en gaan span uit op die biblioteek se grasperk, by die vlei of die NWU-Botaniese Tuine. Dis nou nie piekniek op die maan nie, maar jy moet werk met wat jy het. ’n Consol-houer gevul met jou geliefde se gunstelinglekkers is nuttig – en dit is herwinbaar! Vir die avontuurlustiges is daar onder meer Parys River Rafting, wat aktiwiteite soos kanovaart, paintball, abseil en vierwielmotorfietsroetes bied. Dié buitelugaktiwiteite gee jou die geleentheid om mekaar se nukke en grille op ’n prettige wyse te ontdek. Liefde is soms raaiselagtig.

Smeer jou geliefde dié Valentynsdag stroop om die mond.

Liefde is soms raaiselagtig. ’n Skattejag is ’n lekker opsie vir dié wat lus het vir ŉbietjie opwinding en misterie. Die kennis wat julle oor

mekaar het kan in die leidrade geïnkorporeer word, wat ’n aanduiding sal wees van hoe goed julle mekaar werklik ken. Vir die romantici wat vir baie kans sien, vul ’n boks met briefies.

Indien jy dié Valentyndsag in ’n tydborrel wil vasvang, sal ’n fotosessie volmaak wees. Potchefstroom het verskeie skilderagtige bestemmings soos die Snowflake, die NWU-Botaniese Tuin of êrens

FOTO: JACO-MARI FUTCHER langs ’n grondpad. Om vir die dag saam spa toe te gaan (jy lees reg: ouens waardeer en geniet óók ’n spa-sessie) is ’n manier om onnodige spanning in die verhouding te verlig en rustig

met mekaar op te vang. Jou geskenk en date moet aandui hoe goed jy die persoon ken en dat dit nie gekoop is net omdat dit is wat mens op Valentynsdag moet doen nie.

DIY romantic dinner: Don’t be chicken HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HeinzStruwig

You can thrive in singledom on Valentine’s Day.

PHOTO: BOUDINE KRUGER

Flying solo on Valentine’s Day BOUDINE KRUGER @BoudineKruger So you are single on Valentine’s Day, again. Maybe you are single for the first time in a while; nevertheless this need not be a dark and cloudy day, raining on your singledom-parade. Instead of throwing a pity party and listening to depressing music that makes you even more miserable, you should take yourself on a date. It is okay to spoil yourself – take the money you would have happily spent while in a starry-eyed daze and spend it on yourself. Here are a few ideas of how not to drown in your on tears on this day:

1. Get together with a few friends (singles only). Go out for coffee/drinks or go watch a movie (Deadpool releases 12 February at Ster-Kinekor) – for your own safety, steer clear of romance films. 2. Spread the love. Make some Valentine’s Day cards and give them out to all the single people you know. For extra effect, give them in person and hug each recipient with a smile. Also try smiling at strangers sitting alone looking depressed and wish them a happy Valentine’s Day. 3. Host a ‘secret Valentine’ party. Put all your friends’ names in a hat and have them each pull a name from it. On Valentine’s Day these friends must do something nice for each other or buy each other a gift. You

could also try hosting a singles party. 4. Spend your day doing something new. Try watching a new series, finishing a project you haven’t gotten to yet or engage in some outdoor fun. 5. If you are too cool for Valentine’s Day and you believe it’s just a commercial money-making scheme – kindly carry on with what you have been doing. P.S. Do not go back to the memory lane of a previous relationship, do not stuff your face with too much chocolate or swim in wine, and always look good – you never know where your adventure-filled Valentine’s Day may take you.

Valentine’s Day is fast approaching – and so the pressure to impress your date is quickly cooking up! The main problem here is your wallet telling you that you can’t afford Beef Boys, River Café is gone and, well – you can’t take your date to Spur (which, mind you, isn’t so budget anymore). This lovely chicken piccata will not only suit your wallet but will also impress your date – who wouldn’t fancy having pan-fried chicken breasts served with rich lemon caper sauce?

You will need the following ingredients: 4 boneless, skinless chicken breasts 1/2 cup all-purpose flour Salt and pepper 5 tablespoons oil 4 tablespoons butter 2 garlic cloves, minced 2 tablespoons capers, rinsed and drained 1/2 cup dry white wine 1 chicken stock cube mixed in a cup of hot water 4 tablespoons freshly lemon juice 2 tablespoons chopped parsley Cooked pasta

Directions:

Using a mallet or spoon, pound the chicken breasts until slightly flattened. Season with salt and pepper, and dredge both sides of chicken in flour.

Shake off the excess flour. Melt two tablespoons of butter and oil in a large pan. Fry the chicken breasts in hot oil for about five minutes each side, until cooked through and golden brown in colour. Transfer chicken breasts to a plate. Add the remaining butter to the skillet, add garlic and capers. Add lemon juice, wine, and chicken stock, bring to boil, scraping off the brown bits from the skillet. Season with salt and pepper. Return chicken breasts to the skillet. Cook for another five minutes until the sauce is slightly reduced. Transfer the chicken to a large plate, pour the sauce over the chicken and sprinkle with chopped parsley. Serve with cooked pasta. And just like that you’ve impressed your date and spared your wallet.

RECIPE: BuzzFeed Pickup lines for dummies Are you religious? Because you're the answer to all my prayers. Are you a camera? Because every time I look at you, I smile. If you were a vegetable you’d be a cute-cumber. I'm no organ donor, but I'll be happy to give you my heart. Is your daddy a Baker? Because you’ve got some nice buns!

Redaksioneel

4 Februarie 2016

Redaksioneel

Table for one please 18 Januarie 2016

Jaar van die vuur-os Die jaar het skaars begin, en die universiteite landswyd is op die voorgrond. Publieke debatte oor die nasionale hervorming doen die ronde. As die laaste universiteit wat Afrikaans as onderrigtaal bied, kan jy verwag dat die NWU homself te midde van die spervuur gaan vind. Ons gaan daaroor berig. In die redaksionele bladsye gaan ons verskeie opinies van mense aan al die kante van die sfeer reflekteer, sodat jy gevolglik jou eie opinie vorm en ingelig kan deelneem aan die gesprek. As studentekoerant besef ons ook die waarde van verpersoonlikte verslaggewing. As studente het ons steeds die vrye teuels om pret te hê met ons werk. Ons stel belang in hierdie publikasie weens die ménslikheid daarvan. En ja, ons gaan dit absoluut in die koerant reflekteer waar dit nie met ons geloofwaardigheid gaan inmeng nie. Ons gaan Wapad sover moontlik toeganklik hou. Ons vra egter vooraf reeds verskoning dat ons jou taalvoorkeure nie altyd kan akkommodeer nie.

Wapad

Hoofredaksie

WAPAD-KANTOOR: 018 299 2875 HOOFREDAKTEUR: Jeanelle Greyling ADJUNKREDAKTEUR: Marnus Kok KUNS & VERMAAK-REDAKTEUR: Marita Herselman FOTOREDAKTEUR: Jaco-Mari Futcher UITLEGREDAKTEUR: Bianca Visagie TEKSREDAKTEUR: Hardus Ludick WEBREDAKTEUR: Heinz Schoeman-Struwig SPORTREDAKTEUR: Raynique Meyer Uitleg: Heinz Schoeman-Struwig, Inge Janse van Rensburg. Teksversorger: Madelein van Straaten

Marita is a third-year communications student and the arts & entertainment editor at Wapad. MARITA HERSELMAN @MaritaHerselman

he girl alone at the coffee shop. The girl alone at the bar. The girl alone at the rock show. This pretty much sums up my first year. When I chose to go study at a university so far away from home, I did not consider that all my dearests would now be a holiday away from me. I like drastic changes. More than 1000 km away from home seemed brilliant. It is not like I wanted an escape – home is just where I have been my whole life. I found Potch’s music scene very attractive. Arcade Empire was not a Potch ghost in my first year. Arcade had live shows almost every week and being a music junkie, Arcade became like home. My biggest problem was finding someone to go with me to these shows. I missed one or two because I could not find anyone. They either had too much work, did not like the artist or were completely anti-social. One Friday night when I sat bored and alone in my flat (when I was supposed to be at a live show), I decided that it was the last time I was going to miss out because I

FOTO: HARDUS LUDICK

have to go alone. Going out alone is awkward at first. You become friends with the bartender, who is busy working, so you just sit there alone anyway. The more you do it, the more you get to know random people. These people might end up being really great friends. I also hated weekends because then everybody got to go home, I couldn’t. I discovered that taking a stroll and going on a lunch date with myself beats just staying

indoors. Now I feel great about going to restaurants alone. Nobody has power over me – if I want to do something, I will. I have amazing friends now but they are not always available. At the end of the day I still go to my own place, where I only have my own company. My first year taught me to love my own company, but second year definitely beats first year. Table for one or table for six – I don’t mind.

Opinie

4 Februarie 2016

Is 2016 die begin van die einde van Afrikaans as akademiese taal? - Charles Smith

Charles Smith is assistent-redakteur van Volksblad in Bloemfontein. Kontak hom gerus by csmith@volksblad. com

p Kovsies is Afrikaans uitgeskouer. Op Stellenbosch is daar teruggeveg, maar vir hoe lank gaan dié oorlog teen die empirebouers onder Afrikaners en die Afrika-nasionaliste van Open Stellenbosch gewen kan word? Op Potch is dit die stilte voor die storm. Julle kan verwag dat die dolk vir die hart van Afrikanerskap – die taal – weer vanjaar uitgepluk gaan word. Die bevel is glo deur Blade Nzimande, minister van hoër onderwys, uitgereik om Afrikaans se kop ’n skinkbord vir hom aan te dra. Niks minder sal dié ouens tevrede stel nie. Waar laat dit die Afrikaanse student? Of die handjievol wat wel omgee vir die taal van sy ouers en grootouers? Die kosbare erfstuk wat jy gekry het. Janee, party ouens daar op Potch sal voel dis sy pa se ou Toyota Cruiser met die plakker "100% Boer" op die gat. As Afrikaans keelafgesny gaan word, waar laat dit jou as Afrikaanse student op Potch? Dis hier waar alles verander. ’n Maand terug het jy gedroom van ’n nuwe meisie wat jy nog ’n groot, vet Afrikaanse soen kan gee en om die aand saam met die ouens na ’n rugbywedstryd te gaan jol. Twakpraat om die koffiekan. Of die meisies (liewe hemel – Afrikaanse studentemeisies raak net mooier!) WhatsApp oor daai ouens met die

spiere wat hulle gaan druk op Kurt Derm se gekerm op die sokkie. Dis ’n koel droom, ja. Een eendag is jy ’n apteker of ’n aktuaris of prokureur en die jonglewe is verby. Jol terwyl jy kan – dan mik vir Kanada of Engeland. En Potch en sy toekoms? Waar pas dit in die prentjie? Belangriker nog die vraag – wat is jou droom vir die land? Waar pas jou drome hierby in? Om ’n Merc te ry – en jou kinders in ’n Engelse skool te sit? Whatever – niks met jou te doen nie, nê? Die grootste teleurstelling hier in Bloemfontein was hoe maklik Afrikaans deur die Kovsies se bestuur

Dis nie ’n preek oor taal nie. Dis oor omgee vir iets. Jou ouers en grootouers het gebloei om jou hier te kry. Nou is dit tyd dat jy die regte keuses maak. doodgemaak is. Dit was ’n gekookte proses. En Afrikaners het gehelp om hul taal dood te maak om in die keiser se goeie boekies te bly. Afrikaanse studente moes ’n stil optog na die hoofgebou gehou het en ’n krans gelê het met die woorde: Afrikaans as akademiese taal is dood. Lank lewe Afrikaans! Maar daar was niks nie. Ziltz. Nie eens ’n plakkaat of twee nie. Dis

hoe ons Afrikaanse jeug geword het. So what? Op Potch is daar darem geveg vir Totius se standbeeld. Daar was ’n optog met bakkies deur die kampus. Dis wat ek weet. Ek was ontsettend beïndruk deur wit en swart wat op etv in die wonderlikste Afrikaans gesê het daar is nie rassespanning op Potch nie. Blade het seker in sy whizzas verstik. Dis nie ’n preek oor taal nie. Dis oor omgee vir iets. Jou ouers en grootouers het gebloei om jou hier te kry. Nou is dit tyd dat jy die regte keuses maak. Dis tyd om te kies tussen sogenaamde koshuiskultuur wat tot Kultuur (soos godsdiens) verhef is, en dit wat regtig saak maak. Soos Afrikaans. Soos wie en wat jy is. Soos om volledig jou rol as leier op kampus vol te staan. In Afrikaans. Om ’n ware Suid-Afrikaner te word en swart en bruin te eer, deel te neem aan politieke aksies, jou standpunt te stel – en vriende en vennootskappe te sluit oor alle grense en met alle kleure. Daar is niks ergers wat jy kan doen as om in kakie saam te trek en eenkant kamp op te slaan en teen alles te wees wat vreemd is nie. Skep ’n nuwe kultuur: een van politieke bewustheid gegrond op beginsels. Een wat verstaan waar ons swart broers en susters vandaan kom. Jy gaan aangeval word en beledig word. Sterk staan, broer. Rugby is baie taaier. En deesdae netbal ook. Ek is bevrees ons staan reeds met ons een voet aan die ander kant: Afrikaanse studente wat passief geword het. Die whatever-generasie wat in WhatsApp-taal kommuniekeer. Te maklik grootgeword en vol

FOTO: VERSKAF

vooroordele gepomp. Al wil jy niks weet van politiek nie, doen jouself een guns: Kyk na die verbete manier waarop swart studente saamstaan en protesteer. Staan op. Gaan praat met hulle. Luister na hul stories. Vertel jou stories en hoe jy graag

die land wil sien. Leer. Leef. Glo. Staan vir iets! Ons het ’n nuwe geslag Afrikaanse leiers nodig wat hul man en vrou staan. In Afrikaans. En vir ’n oop, regverdige Suid-Afrika veg. Komaan. Alle oë is op Potch.

Will body positivity really result in a healthier beauty ideal?

Strive to attain health not just beauty HEINZ SCHOEMAN-STRUWIG @HEINZSTRUWIG

Wapad’s web editor.

Wapad

PHOTO: SUPPLIED

Beauty standards around the world are going through a revolutionary process due to the growth in the amount of people questioning the norms of society. This is partly due to mass media (which initially created these standards) which has allowed for an increase of alternative voices and alternative media in general – previously mainstream pop culture was the selling point of media outlets, but thanks to an increase in sensationalism the weird and wonderful gets exposure. This increase in alternative media has given free-thinkers the platform to spearhead the questioning of societal norms – this along with celebrities getting social-media attention by discussing controversial topics has resulted in the revolution we see today in beauty standards. My question is: will body positivity result in a healthy beauty ideal – or will it result in a different ideal but remain unhealthy. I’m all for body positivity – if you fall on the healthy spectrum.

Briewe kan ge-e-pos word na wapad@nwu.ac.za of skakel ons by (018) 299 2875

I’m all for body positivity – if you fall on the healthy spectrum. A spectrum based on science and medicine, not one constructed by Victoria’s Secret models or photoshopped magazine covers.

unhealthy category too – however you must also accept that you are unhealthy and are at risk of several quails related to being unhealthily overweight; overweight based on medical standards, not what other people tell you. I’m not going to speech anyone about the health risks associated with being overweight – but what I will say is don’t let the beauty ideal that society sets bring you down. You don’t need to fit into a category like skinny, thin, curvy, fat, etc. because this spectrum is crafted based on unrealistic standards – standards that you don’t need to conform to. Our problem with society today is that we seek beauty and not health. We should exercise to be healthy and not to impress others.

A spectrum based on science and medicine, not one constructed by Victoria’s Secret models or photoshopped magazine covers. Therefore if your weight is healthy but not the beauty ideal, I am all for your body positivity. Every woman deserves to be confident no matter their build, and you are welcome to be confident in the

www.facebook.com/wapad

www.twitter.com/nwuwapad

Sport 4 Februarie 2016

Eerstejaar sê nee vir kanker; speel netbal

Eerstejaarsnetbal: 'Vat so, kanker!'

RAYNIQUE MEYER @RayniqueM

it begin dadelik weer teruggroei, maar dit hou aan uitval. Jy lyk amper soos ’n baba uiltjie.” Só beskryf die Bellatrix-ster Henda Nel, wat vanjaar by die eerstejaarsnetbal uitgedraf het, hoe haar hare te midde van haar kankerstryd uitgeval het. Sy is in 2014 eers met klierkanker en daarna met beenmurgkanker (leukemie) gediagnoseer. Henda se skouerlengte lokke het slegs twee weke ná haar eerste chemoterapie-sessie uitgeval – eers haartjie vir haartjie, tot sy naderhand bondels uitgetrek het. “’n Klier in my nek het net ná ’n graad agt-kamp opgeswel,” sê sy. “Ek was dokter toe, het vir skanderings en ’n biopsie gegaan, waarna ek met klierkanker gediagnoseer is.” Dié student in BA maatskaplike werk beskryf haar ervaring met kankerstryd as “ietwat vreemd”. Henda vertel sy het ŉ’n vriendin in ŉ’n ander skool help regmaak vir haar matriekafskeid toe sy knoppe op haar kop gevoel het en “vreeslik hoofpyn” gehad het. “Ek het gegaan vir my opvolg-afspraak – nog ’n biopsie. Toe sny hulle dit uit. “Die dokter het die nuus aan my gebreek: ek was van die begin af verkeerd gediagnoseer. Dit was van die begin af leukemie,” sê sy. “My een vriendin het haar hare in solidariteit met my afgeskeer,” vertel sy.

Einde Mei was ek uit die hospitaal uit. Julie-maand het ek begin stap. Ek het letterlik net 100 m na 200 m per dag gestap. Só opgebou en opgebou… Ek het Oktober-maand gevoel ek is nou gereed. Toe het ek begin hardloop. “Ek was in trane, want ‘Hóékom? Jy het hare! Wees dankbaar vir dit – moenie dit afskeer nie!’” Dit is asof die herinneringe opnuut in haar

Kankeroorwinnaar Henda Nel lag weer. gebare opgewek word. Sy het soms weekliks chemoterapie én bestraling gekry. “Dit was oukei,” sê sy. “Die eerste keer was erg. Hulle spuit dit mos deur ’n drup in. Dit was yskoud en het ’n metaalsmaak gehad. “Vir die res van die middag, so twee ure ná chemoterapie, is jy hiperaktief. Almal het seker verskillende uitwerkings,” vertel Henda. “Met bestraling is jou grootste uitdaging vir die dag net om jou tande te borsel. Verstaan, jy lê heeldag; kan niks anders doen nie.” Tog was die ergste dat sy nie die interhoërvlag kon dra nie. Sy kon

nie die beker wat hulle gewen het, oplig nie. Sy het nooit die geleentheid gehad om die kaptein van die netbalspan te wees nie. Hoewel sy tot ondervoorsitter van haar skool verkies is, kon sy nie meer aan sport deelneem nie. Vir iemand wat vir vier jaar ’nŉ provinsiale netbalspeler was, was dit vir Henda moeilik om in ’nŉ rolstoel – totaal afhanklik van ander – rondgestoot te word. Dit was egter in dié Limpoponetbalspeler se geaardheid om te veg. “Einde Mei was ek uit die hospi-

FOTO: JACO-MARI FUTCHER taal uit. Julie-maand het ek begin stap. Ek het letterlik net 100 m na 200 m per dag gestap. Só opgebou en opgebou. Ek het dit by ’n atletiekafrigter gedoen,” beduie sy steeds met haar hande. Die kanker is gelukkig sedert 2014 in remissie en Henda kon verlede jaar matrikuleer. “Ek het Oktober-maand gevoel ek is nou gereed. Toe het ek begin hardloop. Nie vêr nie – amper soos ’n opwarmingsdraffie.” Skaars drie maande later draf dié kranige netbalspeler vir een van haar koshuis se eerstejaarspanne uit.

Wedywering vir eerstejaarstenniskroon INGE JANSE VAN RENSBURG & TYRAH JACOBS @IngenaJVR96 @JacobsTyrah Eerstejaarstennis het vir wedywering by die Fanie du Toit-sportgronde gesorg. Die formaat van dié toernooi het beteken koshuise het in sewe potte in dubbelspanne teen mekaar meegeding om die wenner te bepaal. Mandri Viljoen en Melissa Janse van Rensburg van Wandavrouekoshuis het Heide-vrouekoshuis in die finaal met ses teenoor een pot verslaan om die kroon te dra as vrouekoshuiswenners. “Dit was die lekkerste toernooi waaraan ek nog deelgeneem het en beslis ’n voorreg om in

koshuisverband deel te neem,” het Viljoen gesê. Veritas-manskoshuis het die manstitel verower toe hulle met Laureus-manskoshuis met vyf potte teenoor twee afgereken het. Volgens Anre-Roux Vorster en

Hulle het die koshuis trots gemaak deur om die eerste sport titel te wen die jaar vir 2016 Jane-Pierre Korkie, wat die Veritasmanskoshuis verteenwoordig het, was hierdie toernooi op ’n veel hoër vlak as skooltennis. Vorster was dankbaar oor die

ondersteuning wat hulle van hulle koshuis ontvang het. “Die ondersteuning was tops,” het hy gesê. “Hoewel daar sterk wedywering tussen die koshuise vir die kroon was, het die kompetisie in ’n goeie gees plaasgevind,” het Vorster gesê. Gerrit Janse van Rensburg, sport huiskomiteelid van Veritas-manskoshuis, het gesê dit was sy werk om sy koshuis se twee verteenwoordigers te motiveer. “Hulle ervaring en kennis oor tennis het gemaak dat hulle presies geweet het wat om te doen en watse besluite hulle moet maak tydens die wedstryde,” het hy gesê. “Hulle het die koshuis trots gemaak deur om die eerste sporttitel te wen die jaar vir 2016,” het Janse van Rensburg afgesluit.

FOTO: BERNO LAUBSCHER

“Ek is ’n wonderwerk, al moet ek dit nou self sê,” sê Henda. “Horie, Henna, hoe gaan dit met jou? Én hoe gaan dit met jou siekte?” Dié tipe boodskappe ontvang Henna Nel steeds gereeld. “Ek voel steeds moeg, my liggaam ook. Ek het nou tot Januarie elke dag ’n middagslapie gevat,” lag sy. Maar daar is min keer aan haar. Die sporte waaraan Henda wil deelneem, is ’n gewigtige lys. “Ek is van plan om netbal te speel. Ek wil basketbal probeer, ek gaan korfbal speel, vir seker. En laastens wil ek sokker ook probeer.”

4 Februarie 2016 Sport

Third time lucky for NWU-Pukke? PHOTO: MARIO VAN DE WALL RAYNIQUE MEYER @RayniqueM

he NWU-Pukke will face UPTuks in their opening match on eight February in Pretoria, when this year’s Varsity Cup kicks off. Two years in a row the Potchefstromers chocked in the finals, but perhaps the Puk1 team can turn the page with the newly appointed coach, Jonathan Mokuena, and fresh players who will jog onto the turf for the first time in the black, white and maroon jerseys. Under the coaching hand of former Leopards coach, Robert du Preez, the NWU-Pukke made in into the final round in 2014 of the Cup tournament. That being said, most people don’t remember what happened – only the name Johnny Welthagen.

NWU-Pukke leading the score during most of the match, but the Ikeys fought back hard to clinch a 39-33 victory. In the 81st minute of the game, Welthagen lined up for a drop goal in front of the goal post, but was chased down by the Ikeys players and they took advantage of it. The Capetonians scored a try and took the winning trofee right away from the home team at the Fanie du Toit Sport Grounds. In 2015, again under the coaching hand of Du Preez, Welthagen fully redeem himself when he scored a match-winning try against UP-Tuks, ending 29-28, which owned them a spot in the semifinals. Jeandre Rudolph, captain of the NWU-Pukke rugby team, again led the boys into the finals against the UFS-Shimlas. This was devastating for the visitors at Shimla Park as the team was

again unable to handle the final. The NWU-Pukke faced a 66-33 defeat against the Bloemfonteiners, with two yellow cards counting against them. The discipline of the players saw to it that the NWU-Pukke faced their consecutive final defeat. But NWU-Pukke will look to bury the past under the coaching of the former sevens captain, Mokuena, when he stated that “I want to build relationships and obviously I want to be successful, because I hate losing. I take it quite personally, but at the end of the day there will always be a better coach than yourself.” Although the Potchefstromers had two years without success, the hard work paid off when many of these players made the Varsity Cup Dream Team. Good strategy and coaching plans just might be the change the NWU-Pukke need to walk away with a golden cup.

Full Backs: • Tapiwa Lloyd Mafura • Rhyno Christo Smith • Sylvian Mahuza Wings: • Alvino Montjies • Dean Stokes • Lucian Ronwill Cupido Centers: • Elden Nico Schoeman • Gene Gustave Willemse • Hendrik Jacobus Marais • Jacobus Fredruk Hayward • Ryno Anthony Pienaar Fly Halfs: • Barend Jansen van Rensburg • Schalk Hugo Scrum Halfs: • Chriswill September • Francois Nel • Kurshwill Williams • Malherbe Swart Loose Forwards: • Jeandre Rudolph (c)

• Marno Redelinghuys • Rudolph van Deventer • Estehan Visagie • Funani Mabala • Gideon Johann van der Merwe • Loftus Morrison • Christiaan Rudolph Liebenberg Locks: • Daniel Barend Jordaan • Deejee Putter • Ruan Venter • Walt Steenkamp • Louis Almoro Grey Props: • Bartholomeus Gabriël le Roux • Bhekisa Shongwe • Dewald Dekker • Mashudu Mafela • Johan Smith • Mogau Mabokela • Röan Grobbelaar • Hookers: • Wian Fourie • Wilmar Arnoldi • Louis van der Westhuizen

Round 1 – 08/02/2016 16:45 FNB TUKS

FNB NWU-PUK

Tuks Rugby Stadium, Pretoria.

Round 2 – 15/02/2016 19:00 FNB NWU-PUK

FNB UJ

Fanie du Toit Sport Grounds, Potchefstroom.

Round 3 – 22/02/2016 18:30 FNB IKEYS

FNB NWU-PUK

UCT Rugby Fields, Cape Town.

Round 4 – 29/02/2016 19:00 FNB NWU-PUK

FNB SHIMLAS

Fanie du Toit Sport Grounds, Potchefstroom.

Round 5 – 03/03/2016 16:45 FNB NWU-PUK

FNB CUT

Fanie du Toit Sport Grounds, Potchefstroom.

Round 6 – 14/03/2016 18:30 FNB NMMU

FNB NWU-PUK

Madibaz Stadium, PE.

Round 7 – 21/03/2016 18:30 FNB NWU-PUK

FNB MATIES

Fanie du Toit Sport Grounds, Potchefstroom.

Sport 4 Februarie 2016

FOTO: SASPA

Tuks wiks NWU-Puk in halfeindstryd RAYNIQUE MEYER @RayniqueM

ie NWU-Pukke het tydens vanjaar se halfeindstryd in die Varsity-kriekettoernooi teen die Universiteit van Pretoria (Tuks) vasgeval. Dít na die verdedigende kampioene die tuisspan met 55 lopies gewen het. Tuks se Evan Jones het die finale spyker in die tuisspan se doodskis geslaan, toe hy die eerste speler in die toernooi geword het om ’n honderdtal te moker. NWU-Pukke is vroeg op die agtervoet geplaas, toe hulle vier paaltjies vinnig verloor het. Teen hierdie tyd het die tuisspan begin naels kou en het hulle besef die span van Pretoria is besig om ’n stok in hulle plan om die Varsitykrieketeindstryd te haal, te steek. Die snelbouler Jovaun van Wyngaardt het moedig geveg met sy 49 lopies van 27 balle, voordat hy deur Jones uitgehardloop is. Ná 18 boulbeurte was die NWU-

Puk-droom verpletter toe hulle almal uit was vir 137 lopies. Tuks het na die eindstryd teen die Universiteit van die Wes-Kaap (UWK) deurdring. Volgens Wihan Lubbe, die kaptein van die NWU-Pukkrieketspan, kan

het. Dit het gelyk of ons die heeltyd in 5de rat wou kolf,” het Conrad de Swardt, afrigter van die NWU-Pukkrieketspan, gesê. “Alhoewel ons ’n goeie toernooi gehad het, is dit teleurstellend om weer naby aan ’n eindstryd te kom.

Dít wat in die halfeindstryd gebeur het, is nie die beeld van die span óf van die talent wat ons spelers in die klub het nie. één speler in die T20-formaat van die wedstryd die rigting vir enige span swaai, sowel as bepaal. “Ons kolfwerk was nie op standaard gewees in die halfeindstryd nie, maar dit gesê: in die formaat van die wedstryd is dit só waar dat een speler die wedstryd kan swaai in enige rigting. Ek dink Jones van Tuks het dit bewys,” meen Lubbe. “Met kolfwerk was dit ’n geval van telborddruk, wat veroorsaak het dat ons vinnig paaltjies verloor

Ons het goeie krieket gespeel. Dít wat in die halfeindstryd gebeur het, is nie die beeld van die span óf van die talent wat ons spelers in die klub het nie,” het De Swardt bygevoeg. Volgens De Swardt sal sy span hulle huiswerk oor dié toernooi goed moet doen om te sien waar hulle kan verbeter. “Eers gaan ons nou fokus op die Noordwes-krieket se plaaslike liga en dat al vyf spanne goeie 50 boulbeurte krieket speel,”

het hy gesê. “Ons sien ook uit om te sien wat die nuwe eerstejaarspelers kan bied en die koshuisliga het ook elke jaar ’n versteekte diamant of twee wat ons as afrigters en die klub kan slyp,” het De Swardt afgesluit. Die NWU-Pukke het wel die kans gekry om hulle halfeindstrydnederlaag van 2015 teen Maties te wreek. “Van ’n span se oogpunt af, sal die hoogtepunt vir ons wees dat ons Maties vir die eerste keer in vyf of ses jaar geklop het,” het Lubbe gesê. Die laagtepunt was volgens Lubbe dat hulle weer in die halfeindstryd teen Tuks verloor het, veral ná die eerste kragmeting teen hulle, waar die besoekers slegs met behulp van die kragspel-boulbeurt die wedstryd onder hulle kon wegraap. Lubbe is as Speler van die Toernooi aangewys. Volgens Lubbe was die eintlike “kompetisie” onder die span om te kyk wie die veiligste hande het en met die Steers se Beste Vangskoot

van die Dag weg kan loop. Lubbe het gesê dit het ’n kompetisie geraak onder die ouens om die Steers se Beste Vangskoot van die Wedstryd te wen – “dit is ’n maandvoorraad se Steers as jy dit vat. So vir ’n paar ouens raak dit ’n geval van ’n paar rand spaar op kos. Dit laat hulle toe om ’n paar rand meer op die vroue uit te gee,” het Lubbe

NWU-Pukke in USSA-span: • Wihan Lubbe (Kaptein) • JP le Roux • Dyllan Matthews

NWU-Pukke in Future Cup-span: • Janneman Malan • JP le Roux • Dyllan Matthews

Kontak Raynique Meyer 083 875 3801