VERMAAK
NUUS
aKING se nuwe CD vrygestel 8
Nou moet julle ver stap... 2
RESENSIE Breaking up is hard to do getuig van harde werk en juigende gehore 9
11 September 2014 / VOL 10
Man byna dood ná mesaanval in Mystic parkeerterrein 3 LEES JOU KAMPUS STUDENTEKOERANT VAN DIE NOORDWES-UNIVERSITEIT SE POTCHEFSTROOMKAMPUS
JAARGANG 68
SMS-LYN 31750 MET WOORD ‘WAPAD’ VOOR
WAPAD@NWU.AC.ZA
Nuwe SR-samestelling teken van transformasie op die NWU-Puk? ANNEMARIE HOOGENBOEZEM EN HANNES KRUGER
D
ie onlangse studenteraadverkiesing op die NWUPukkampus lewer bewyse van twee uiterstes: hoewel die studente begin om die kleur- en rassegrense te oorsteek, is hulle oor die algemeen apaties oor die SR. “Die feit dat Abigail Leshope so ’n groot hoeveelheid stemme verwerf het op ’n kampus wat oorheersend uit blanke studente bestaan, is verder ’n bewys van transformasie," het Theo Venter, politieke ontleder aan die Noordwes-Universiteit, gesê. Boonop getuig die hoë persentasie vroue wat tot die SR verkies is van geslagstransformasie op kam-
pus, meen Venter. Tog reflekteer die stempersentasies dat stemmers meer gereeld die “geen-stem”-opsie vir die swart kandidate gekies het as vir die ander kandidate. Volgens Venter is dit nie kommerwekkend nie en die hoeveelheid swart SR-lede wat verkies is, stem ooreen met die rassesamestelling van die studentekorpus. Slegs 3 019 studente uit ’n studentepopulasie van sowat 15 000 het vir die SR gestem en ’n mens moet jouself afvra of die SR werklik die deursnee van studente op kampus verteenwoordig. Venter het verder gesê die studente is apaties. “As dit ’n nasionale verkiesing was, is die SR ’n minderheidsregering aangesien minder as 20%
van die studentepopulasie gestem het,” het Venter gesê. Venter meen ’n moontlike oplossing vir die talle apatiese studente op kampus is om kandidate wat nie noodwendig op Pukstrukture gedien het nie toe te laat om vir die SR te staan. “Daar sal moontlik meer belangstelling wees indien informele leiers die kans gegun word om vir SR te staan.” Volgens Venter speel die groei van die studentepopulasie namate meer verblyf in Potchefstroom beskikbaar word ook ’n rol. Dít kan moontlik tot ’n groter gevoel van apatie teenoor die SR lei aangesien meer studente privaat gaan bly. “Die vraag is: hoe gaan die SR hierdie gevoel van apatie onder studente verander?”
Is studente apaties teenoor die SR se doen en late? Verskeie belanghebbendes op die NWU-Puk het op Facebook hulle opinie oor die studente wat apaties teenoor die SR is, gelug: "Dit is so hartseer dat net 12% van die kampus aan die SR-verkiesing deelgeneem het. As mens na die getal kyk en mens kyk na die getal studente wat by swete was, sowel as SR-kandidate wat gestaan het, is dit duidelik dat studente apaties is teenoor enige vorm van stem! As hulle maar net besef het dat die SR veronderstel is om hulle te verteenwoordig en hulle belange te beskerm."
Die hele verkiesingsisteem ontmoeding studente om eienaarskap te neem van die stemproses. Oorregulering deur die SR verwyder die stemming net meer van studente (die groot meerderheid van studente wat nie betrokke is by strukture en nie in koshuise is nie).
- Koos de Villiers, kommunikasiedosent
- Johann Coetzee, DA-raadslid en politieke student
as ek so kyk na die stemme vir die voorsitter posisie dui dit daaarop dat beide van hulle goeie stempersentasies het. Die een kanidaat swart en die ander een wit maar die verskil is maar net 1.1%... ek dink dit bewys jou argument so bietjie verkeerd.
SR-stempersentasies van swart kandidate aanduiding van rassisme?
'n Vurige debat het op Facebook vlamgevat ná Wapad die SR-stempersentasies bekendgemaak het. Hier is van die debatteerders se opinies wat dink dat die SR-stempersentasies van die swart kandidate 'n aanduiding van rassisme op die NWU-Pukkampus is, al dan nie:
"As ek na die SR stempersentasies kyk en ek vergelyk die alleenstaande wit kandidate se Geen stem persentasies met die alleenstaande swart kandidate se Geen stem persentasies, is dit duidelik dat daar baie rassisme Op kampus seëvier. Die gemiddelde geen stem vir alleenstaande wit kandidate is 15.5% en vir alleenstaande swart kandidate is 36.7%."
- Shaun Frazao, honneursstudent in sosiale verandering "Ek stem saam dit is onrusbarend. Hou wel ook in gedagte, net 12% van studente het gestem. Dus is daardie Geen stemme verteenwoordigend van dié wat gestem het. Steeds onrusbarend. Maar konteks bly belangrik."
- Hannelie Otto, kommunikasie-dosent "As ek so kyk na die stemme vir die voorsitter se posisie dui dit daarop dat beide van hulle goeie stempersentasies het. Die een kandidaat is swart en die ander een wit, maar die verskil is maar net 1.1%. Ek dink dit bewys jou (Shaun) argument so bietjie verkeerd. Dis dus vir my duidelik dat die studente hul stem uitgeoefen het deur na bevoegdheid te kyk en nie velkleur nie."
- Chrisna Kraaij, voormalige SR-voorsitter (2011/2012)
Nuus 11 September 2014
2
Interkampus SAAMGESTEL DEUR EUGENIE GREGAN
AfriForum wen vanjaar die Tuks studenteraadsverkiesing AfriForum Jeug het 50% van die verkose setels tydens die Universiteit van Pretoria (Tuks) se studenteraadsverkiesing gewen. DiĂŠ organisasie het ses van die 12 setels opgeraap, terwyl Radical Youth Coalition, SASCO en DASO elk net een setel kon kry. Die oorblywende drie setels
is deur onafhanklike kandidate verkry. Volgens Monique du Randt, woordvoerder van AfriForum Jeug, sal die party daarop fokus om Afrikaans ’n vastrapplek te gee, verhoed dat koshuise in woonstelblokke verander en studente mobiliseer om op te staan teen rassegedrewe beleide.
Tweede Tuks selfmoord: Mans spring van dieselfde gebou ’n 20-jarige student aan die Universiteit van Pretoria is dood nå hy van die 21ste verdieping van die Geesteswetenskappegebou op die universiteit se Hatfield-kampus gespring het. ’n Eerstejaarstudent het iets langs die gebou sien val en ’n harde slag gehoor. Die student en ’n vriendin het gaan ondersoek instel en
die lyk van Teemus Kauluma deur ’n venster gesien. ’n Rugsak en selfoon is glo later by die venster waardeur die student gespring het, gevind. Die voorval volg skaars ’n maand nå ’n Tuks-dosent ook van die 21ste verdieping van dieselfde gebou na sy dood gespring het.
Matie in studentehuis verkrag ’n Dag nå die Universiteit van Stellenbosch (Maties) aangekondig het dat toetse en eksamens nie meer in die aande sal plaasvind nie, is ’n vrouestudent in die studentehuis waar sy woon beroof en verkrag. Volgens die universiteit was twee mans by die voorval betrokke. Een van die mans het glo deur ’n venster toegang tot die
huis verkry terwyl die ander man buite die huis wag gehou het. ’n Saak van huisroof en verkragting is aanhangig, maar niemand is nog in hegtenis geneem nie. Die universiteit het vroeÍr vanjaar reeds addisionele sekuriteitsmaatreÍls in plek gestel nå die misdaad op en rondom kampus toegeneem het.
Dienste word gestaak weens finansiĂŤle onvolhoubaarheid
Pukki-pendel pendel ver weg van Potch MARITA HERSELMAN
N
WU-Pukstudente is deur die rektor se kantoor via e-pos ingelig dat die Pukki-pendeldiens gestaak sal word weens finansiĂŤle onvolhoubaarheid. DiĂŠ klim-op klim-af vervoerdiens het die tekort aan parkeerspasies op kampus verlig deur dit vir studente moontlik te maak om vĂŞr van hulle klasse af te parkeer. Spoedloop is nou aan die orde van die dag. Volgens die NWU-Puk se gemeenskapskakelpersoon, JeanMarc Stidworthy, het Pukki-pendeldiens ongeveer 4 000 mense per dag vervoer vir die eerste drie kwartale van die jaar. Die NWU-Puk bestuurskomitee (BK) het in Februarie 2014 ’n subkomitee aangestel om die pendeldiens te ondersoek en sodoende te bepaal of dit moet voortgaan of uitgefaseer moet word nĂĄ dit verlede jaar in werking getree het. Die subkomitee is onder leiding van prof. Kallie Schoeman van die stads- en streeksbeplanningdepartement. “ ’n FinansiĂŤle model is saam-
gestel en Schoeman het saam met die tegniese dienste bepaal dat die effektiefste oplossing sal wees om meer parkering beskikbaar te stel,â€? het Stidworthy gesĂŞ. “Pukki-pendel was van die begin af ’n loodsprojek. Dit is ’n projek wat uitgevloei het uit ’n komitee wat die BK aangestel het wat spesifiek gekyk het na vervoer, mobiliteit en parkering op kampus,â€? het Stidworthy gesĂŞ. Na aanleiding van die subkomitee se ondersoek is daar besluit dat die ontwikkeling van twee addisionele parkeerterreine (820 parkeerplekke) in 2015 en 2016, wat aan die kampus grens, die parkeerprobleem voldoende sal aanspreek. DiĂŠ komitee verwag dat meer studente in die toekoms die kampus te voet binnekom omrede die nuwe parke-ring en blyplekke wat naby kampus beskikbaar gaan wees. Volgens die e-pos aan studente gestuur word daar beoog dat studente altyd binne 20 minute se loopafstand vanaf hulle klasse sal wees. Stidworthy voer uit ’n groenperspektief aan dat daar na alter-
Dit was van die begin af ’n loodsprojek. natiewe oplossings gekyk word, soos die Europese unie wat geld vir busse wat alternatiewe aandrywingsenergie gebruik, byvoorbeeld biodiesel- en gasvoertuie. Volgens hom sal sĂł ’n navorsingsprojek vir almal goedkoper wees. Hy noem ook dat 'n nuwe webtuiste, "Find a lift" begin Oktober tydens “Carpooling weekâ€? geloods om studente met rygeleenthede te help. SĂł kan studente mekaar se roetes sien. Volgens Stidworthy sal Pukkipendel steeds vervoer na en van lughawes behartig. Daar gaan nog ’n besluit geneem word oor die vervoer van studente in die aande van en na kuierplekke. “Dit gaan vir ons meer oor sosiale verantwoordelikheid as enigiets anders.â€?
Kovsies onskuldig op aanklagte Die twee Kovsie-studente wat daarvan aangekla is dat hulle vroeÍr vanjaar ’n medestudent geslaan en probeer doodry het, is onskuldig bevind. Cobus Muller en Charl Blom is in die Bloemfonteinsestreekshof vrygespreek op klagte dat hulle vir Damane Muzi Gwebu op 17 Februarie vanjaar aangerand het en met ’n bakkie probeer doodry het. Gwebu het ook beweer dat
Muller en Blom rassistiese aanmerkings teenoor hom gemaak het. Die Mensere gtekomissie (MRK) het egter geen stawende getuienis gevind wat die aantygings gesteun het dat die studente rassisties was nie. Volgens ’n woordvoerder van die MRK het Gwebu sterk op hoorsê-getuienis gesteun. Boonop kon drie getuies nie sy weergawe staaf nie.
TUT-klasse gestaak nå studente betoog Alle klasse op die Tshwane University of Technology (TUT) se hoofkampus is Dinsdag tydelik gestaak nå studente ’n bus tydens ’n protesaksie verbrand het. Volgens Vusi Mahlanga van Pan Africanist Student Movement of Azania (PASMA) is studente ongelukkig oor die
voorgestelde 10% verhoging van universiteitsfondse. Mahlanga meen ook hulle is ontevrede oor klagtes teen hul studenteleiers en eis gratis akkommodasie. Volgens TUT se woordvoerder Willa de Ruyter eis sommige studente ook groter finansiĂŤle steun.
KAMERS TE HUUR - 2015 .DPHUV PHW SULYDDW EDGNDPHUV EHVNLNEDDU YLU GDPHVWXGHQWH YLU 1DE\ XQLYHUVLWHLW :DWHU HQ HOHNWULVLWHLW LQJHVOXLW %HGLHQGH WZHHPDDO SHU ZHHN :DVPDVMLHQ 6HNXULWHLWVKHNNH 2QGHUGDNSDUNHULQJ 3U\V 5 WRW 5 SHU PDDQG .RQWDNQRPPHU
Studentemenings oor PukkiPendelstaking Jaret Loggenberg Tweedejaar BCom Ekonomie en Risiko Bestuur Wag-’n-Bietjie
“Hulle kan nie iets begin en dit net stop nie. Daar is sovĂŠĂŠl wie by die pendeldiens gebaat het. Dit was ’n veiliger manier vir mense wat daarvan hou om in die aande te kuier – veral vir meisies – om by hul bestemmings uit te kom.â€? Bonginkosi Nkwanyana Eerstejaar De Wilgers BCom FinansiĂŤle Rekenmeesterskap
“I used it every day. It was helpful because it saved me a lot of time. Now I have to walk everywhere. For me it’s a 20 minute walk to campus. I have to leave early so that I can be on time for class. They should bring it back.�
Sonnet Kriel Eerstejaar BEd Opvoedkunde Bellatrix
“Ek het nie ’n kar nie, ek het gereeld van die pendeldiens gebruik gemaak. Soms moet ek alleen in die aande stap, wat ek voel baie gevaarlik is. Andersins sal ek saam met vriende ry.�
Ivan Cawood Eerstejaar BSc Chemiese Ingenieurswese Ratau
“Ek soek die pendel terug! Dit is veral ’n probleem om betyds vir my 07:30-klasse te wees. Ek moet vroegoggend van Ratau tot by die ingenieurskampus loop.�
11 September 2014
Nuus
3
Man word gesteek na hy stoei vir sy selfoon
Amper dood buite Mystic Boer Sy vriende het Mystic se noodhulpkissie gebruik om die ergste bloeding te stop, maar moes uiteindelik ’n leerbelt om sy arm bind om die bloeding te verminder.
Johan Naude se slagaar in sy linkerarm was raakgesteek en het verskeie kere sy bewussyn verloor. IAN VENTER
J
ohan Naude (23), ’n oudstudent aan die NWU-Puk, het sowat twee weke gelede by die dood omgedraai nå hy ernstig in ’n mesaanval buite Mystic Boer beseer is.
Volgens Naude het hy die aand van die voorval naby die kroeg gestaan toe drie mans by die kuierplek ingestap het. Hy het hom aanvanklik nie aan hulle gesteur nie. Naude beweer een van die drie mans het dronk gelyk en het van
die mense ongemaklik gemaak. ’n Kroegman, Le-Roi Matthysen, het die mans uiteindelik gevra om die perseel te verlaat. Die mans was nie gelukkig hiermee nie en het by die deur bly staan en aanmerkings gemaak. Matthysen het toe vir Naude
‘Beeld beriggewing billik’ Persombudsman verwerp klag van AfriForum ‘Beriggewing handel oor Nazi-gebruike en nie kultuur’ FRANCOIS LION-CACHET Die persombudsman het die klag deur AfriForum teen Beeld oor die NWU-Pukverslag: HoĂŤs het geweet, van die hand gewys. DiĂŠ berig het op 21 Julie verskyn oor die bevindinge van die Wessels-verslag. Volgens die verklaring deur AfriForum is daar misleidend die indruk in Beeld geskep dat daar ’n Nazi-kultuur op die kampus is hoewel die Wessels-verslag anders bevind het. Die Wessels-verslag het bevind daar is nie ’n Nazi-kultuur op kampus nie maar dat die universiteitsbestuur wel bewus was van sekere Nazi-gebruike wat op kampus plaasgevind het. DiĂŠ gebruike verwys na die Nazi-saluut op kampus wat deur koshuise uitgevoer is. Die persombudsman het egter bevind dat dit redelik was om die foto te gebruik siende dat dit konteks tot die situasie gevoeg het. Hy het verder bevind dat die gebruik van die foto relevant was aangesien dit deur die Wesselsondersoekspan as ’n Nazi-gebruik geĂŻdentifiseer is. “Hoekom moet die koerant hul-
self weerhou om ’n foto te plaas wat die Wessels-verslag as ’n Nazi-gebruik bevind het?â€? het Johan Retief, die persombudsman gesĂŞ. Adriaan Basson, redakteur van Beeld, het in sy terugvoering aan die persombudsman oor die klag deur AfriForum aangevoer dat die beriggewing nie oor ’n Nazi-kultuur was nie maar oor die spesifieke gebruike. “Enigiemand wat verstaan wat die betekenisvolheid was van die saluut sal verstaan dat dit onaanvaarbaar is. Die kwessie was oor die saluut en nie oor ’n kultuur nie,â€? het Basson gesĂŞ. Die persombudsman het hom ook daaroor uitgespreek dat AfriForum hom net verskaf het van een bladsy in die koerant, maar nie van die volbladsy verder in die koerant wat ’n breedvoerige bespreking oor die kwessie aangebied het nie. Die universiteit se terugvoer was ook daarin ingesluit. Volgens die persombudsman het die berigte wat voor 21 Julie verskyn het aanleiding gegee tot die vorige ontwikkelinge en die amptelike verslag. Die vorige ontwikkelinge sluit onder meer in die verskoning
Meer oor die uitspraak t 1FSTPNCVETNBO NBBL OJF VJUTQSBBL PPS PG EBBS POEFSMJHHFOEF /B[J POEFSUPOF BBO TBMVVU JT OJF t 6JUTQSBBL CFWJOE EBU GPUP XBT OJF NJTMFJEFOE XBT WBO EJF HFCFVSF PQ LBNQVT OJF t ,MBH JT JOHFEJFO EFVS )FOL .BSFF "GSJ'PSVN +FVH TF OBTJPOBMF WPPSTJUUFS
wat die kampusrektor, prof. Herman van Schalkwyk, sowel as die studentedekaan, SR-voorsitter en die NWU-raad oor die saluut uitgereik het. Prof. Dan Kgwadi, NWUvisekanselier, het gesê ’n zerotoleransie benadering teenoor ontgroeningspraktyke sal gevolg word. Dit is nog nie bekend of AfriForum teen die bevinding sal appelleer nie.
FOTO: Verskaf gevra om saam met hom te stap en hom by te staan as die mans probeer moeilikheid maak. Die mans het na die parkeerarea geloop waar twee van Naude se vriende reeds gestaan het. Een van die mans het hom eenkant toe geroep en gesĂŞ hy is glo
binne Mystic Boer aangerand. Die man het Naude met sy knie gestamp en sy foon uit sy sak probeer gryp. Naude het die man weggestoot en omgedraai om te kyk waar sy vriende is toe die man hom weer met sy knie stamp en sy foon gryp. Die man het weggehardloop, maar Naude kon hom nĂĄ sowat 20 m inhaal en platduik. “Ek was besig om met die man te stoei vir my foon toe sy vriend my van agter af gryp, my omdraai en in die arm steek,â€? het Naude gesĂŞ. Volgens Naude het die verdagtes weggehardloop toe hy om hulp begin roep het. Sy vriende het Mystic se noodhulpkissie gebruik om die ergste bloeding te stop. Hulle moes egter ’n leerbelt om sy arm bind om die bloeding te verminder toe die noodhulpkissie nie voldoende was nie. Naude se vriende het met hom hospitaal toe gejaag terwyl hy telkens sy bewussyn verloor het. Naude moes ’n operasie ondergaan om ’n slagaar in sy linkerarm te bind.
11 September 2014
Nuus
4
The interpreting service is the best of its kind worldwide, yet they still experience barriers
Spotlight on interpreting services JEANELLE GREYLING
I
n light of the 10 successful years and international status that the NWU interpreting services has enjoyed, Wapad has decided to ask the students’ commentary as well as experience it first-hand. The reception of the interpreting services was very positive overall, yet some students still experience a communication barrier. “You get classes with good translators and classes that are not that good,” said Dene Bronkhorst, a first year student in BA Behavioural Sciences. According to her, the main problem is when a joke is made in Afrikaans. “I hate it when they (lecturers) make a joke and the interpreters can’t translate it. Everybody is laughing and you want to laugh too, but you don’t know what’s going on,” said Bronkhorst. In a class that Wapad attended, the lecturer made jokes which the interpreter didn’t translate. “Sometimes a student asks questions after the lecturer has explained something while the interpreter is still translating the lecturer’s words,” said Elisio Rech, a third year student in BIng Mechanical Engineering. According to Anneliese Beukes, head of the educational interpreting service, “the jokes are definitely interpreted”. Beukes said they record and monitor all of the interpreters. “Some jokes are difficult to translate, because it is languagerelated jokes where the situation is ambiguous,” said Willem Botha, a training officer at the interpreting services. “But I’m sure if we do a sample of how much of the spoken text involves jokes, it will actually have a very small impact.”
Caput eindig derde by Nationals Die NWU-Puk se algehele sêrwenners, Caput-manskoshuis, het algeheel derde by vanjaar se Nasionale sêr geëindig. Die NWUPuk se vrouwenners, Minjonet, se eie komposisie het ’n algehele derde plek verower. Vividus Men van Tuks was die algehele wenners asook die manswenners. Curlitzia, ook van Tuks, was die vrouewenners.
Therefore Botha does not see how it will have an impact on the students’ claims of not feeling involved. “It’s the message that’s the most important aspect,” said Botha. “It is, however, very important that we repeatedly tell the lecturers to include the students using the interpreting services during interactive sessions in class,” said Botha. “The fact that the students are wearing earphones doesn’t mean they aren’t part of the class.” The interpretation services aims to minimise the barriers like those that Bronkhorst and Rech mentioned. Botha emphasizes that the interpreters want to offer the same user experience that the rest of the students have. “The interpreters see themselves as agents of integration,” said Beukes. “The students shouldn’t feel like they are receiving a secondhand message,” said Botha. Yet keeping up in class depends on the students themselves. “If the student didn’t hear something the lecturer said, they have the right to ask them to repeat the statement,” said Beukes. “Then the lecturer can repeat it in English.” Out of the many who apply for the job, the service consists of only 76 interpreters who cover 483 modules on campus. According to Botha, the training is a very long process and not many succeed. Those interested in interpreting receive a CD containing interpretation exercises after which they undergo practice-oriented formal training. They then write an interpreting test. “Proportionally few applicants pass this test,” said Botha. Those who have passed the test,
Some opinions and experiences The students shouldn’t feel like they are receiving a second-hand message. undergo a three month proof period which involves close monitoring. Someone interested in applying for interpretation does not need a qualification, “Although we do give preference to those with a degree in interpretation,” said Beukes. “The South African Translator’s Institute doesn’t require any qualification.” “Half of the interpreter’s job requires preparation,” said Botha. The interpretation services have a library of all the academic textbooks as well as electronic study guides and a shared folder containing 10 years’ worth of interpreting for the last 10 years. According to Botha, they don’t often throw interpreters in the deep end by letting them interpret a class of which they have no knowledge, but when they do, it is an interpreter who maintains an “extremely high accuracy level”. According to Simone Steyn, an interpreter, it is more difficult to maintain a high accuracy level during interactive classes than speciality classes. “It contains a lot of subject jargon, but isn’t as difficult to interpret overall,” says Steyn. “The classes that are more free, like the communication classes, include wider subjects, like knowledge about the war in Ukraine. You can’t plan as much and have to think on your feet.”
Î They have adapted to the Afrikaans classes and stopped using the interpreting services. Î Some information gets lost when the lecturer speaks quickly. Î Interpreters who struggle with the classes improve rapidly. Î The interpatation services are really efficient
Wapad's experience with the services Î Speciality classes like Mathematics and Engineering required less improvisation than classes like Communication studies. Î Interpreters in speciality classes were more monotonous than those in more interactive classes Î The interpreters alternated their tone of voice and dramatacism when the lecturer did so. Î The interpreters rushed their interpretation when they fell behind.
The students have adapted Î Many students say they start adapting to the Afrikaans classes and gradually stop using the interpreting service. Î Last year in the first semester, an average of 7 576 students made use of the interpreting service weekly. Î In the second semester, an average of 5 634 students utilized the interpreting service weekly. Î Thus, the use of the interpreting service has decreased with 25,6% last year. Î Anneliese Beukes, head of the interpreting service, says this is good news, because it means the students are learning a second language. Î Because the interpreting service is practice-oriented, interpreters do not need a qualification to write the South African Translators Institute accreditation test. Î An audit of the NWU interpreting service was conducted in 2009. They were appointed the best practice-oriented interpreting service worldwide.
11 September 2014
Nuus
5
Plaaslike toetoekunstenaars en DBV keur dit nie goed
Nuwe mode vir tatoes en ringe op diere Die nuutste mode is om jou troeteldier te versier met tatoes en ringe. Jaco-Mari Futcher het gaan ondersoek instel of dit plaaslik ook gebeur.
D
it is oulik om vir jou troeteldier ’n strikkie in te sit of om vir hom babaklere aan te trek in die winter, maar hoe ver is tÊ ver? Die nuutste troeteldiermode in die VSA is om jou hond of jou kat kaal te skeer en dan sy hele lyfie vol tatoes en gaatjies vir juwele te maak. Hierdie modegier kan jou nou in die tjoekie laat beland. ’n Wetsontwerp op die verbod
op tatoeÍring van troeteldiere, in die meeste gevalle katte en honde, is opgestel deur die New York wetgewer en wag op die ondertekening van goewerneur Andrew Cuomo. As Cuomo die wetsontwerp onderteken, sal die oortreders moontlike boetes of selfs tronkstraf toegedien word. Volgens hierdie wetsontwerp is tatoeÍring ’n aanvaarbare vorm van identifikasie vir die
diere of om aan te dui dat 'n mediese prosedure gedoen is, maar nie vir ‘kosmetiese’ doeleindes nie. “Tot ons kennis is daar geen gevalle in ons land nie. Ons keur dit nie net af nie, maar ons glo dat sulke optrede die Wet op Dierebeskerming oortree,â€? het Chris Kuch, hoof van die Nasionale Diere Beskerming Vereniging (DBV) se kommunikasie eenheid, gesĂŞ. %JF QVH JT EFVS TZ FJFOBBS SJOHF PQ TZ OFVT PĂ‘ FO PSF HFHFF '050h4 7FSTLBG
Tatoekunstenaars sĂŞ:
SĂł het die protes teen die gebruik begin
t i&L IFU FFONBBM O LMJÑOU HFLSZ XBU XPV I� EBU FL TZ IPOE NPFU UBUPFÑFS NBBS FL IFU IPN XFH HFXZT &L EJOL EJU JT POFUJFT FO WFSLFFSE PN EJFSF TP TFFS UF NBBL "T EJU HFEPFO XPSE NPFU EJU HFEPFO XPSE BT O WPSN WBO JEFOUJýLBTJF w IFU %BXJE #VSHFS O UBUPF LVOTUF OBBS JO .BSHBUF HFT� t i0OT IFFMUFNBM EBBSUFFO HFLBOU 8BOOFFS EJF UBUPFÑSJOH WJS NF EJFTF SFEFT JT JT EJU O BOEFS TUPSJF #ZWPPSCFFME EJF UBUPFÑSJOH WBO O TOPFU PG PPHMFEF PN LBOLFS BT HFWPMH WBO EJF TPO UF WFSIPFE JT EJU BBOWBBSCBBS NBBS PPL OFU XBOOFFS O QSPGFTTJPOFMF WFFBSUT UPFTJH LBO IPV w IFU 3FUIB $PFU[FF WBO 7PPEPP *OL 4" HFT�
t *O IFU GPUP T WBO )PU 3PE O IBBSMPTF SPUUFSSJĂ‘S XBU JO EJF 74" POEFS OBSLPTF HFUBUPFĂ‘FS JT EFVS TZ FJFOBBS (PSEPO 4UBVC UBMMF EJFSFMJFGIFCCFST SPOEPN EJF XĂ?SFME XPFEFOE HFNBBL (FMJTFOTJFFSEF WFFBSUTF IFU )PU 3PE OBSLPTF HFHFF FO UPFTJH HFIPV UZEFOT BM ESJF FFO VVS UBUPFTFTTJFT )PU 3PE TF UBUPFT CFEFL FFO EFSEF WBO TZ MJHHBBN FO IFSJOOFS BBO EJF NPUPST XBBSOB IZ WFSOPFN JT 4UBVC JT OJF WFSWPMH OJF t %JF XFU UFFO EJF UBUPFĂ‘SJOH WBO EJFSF JT BBOWBOLMJL JOHFTUFM JO JO EJF 74" UPF )PMMZ $SBXGPSE (PUJFTF LBUKJFT PQ F#BZ CFNBSL IFU %JF LBUKJFT TF SĂ&#x;F JT LBBM HFTLFFS FO EFVSCPPS NFU HBBUKJFT $SBXGPSE JT TLVMEJH CFWJOE FO WFSWPMH 4Z XBT HFWPOOJT UPU TFT NBBOEF WBO FMFLUSP OJFTF IVJT NPOJUFSJOH FO hO QSPFGUZEQFSL t *O IFU EJFSFMJFGIFCCFST XĂ?SFMEXZE NFU XPFEF HFSFBHFFS UPF O WJEFP WBO O LBU XBU HFUBUPFĂ‘S XPSE EJF SPOEUFT HFEPFO IFU 5JNVS 3JNVU WBO 5BUBSTBO 3VTMBOE IFU IPNTFMG WFSĂ˝MN UFSXZM IZ TZ IBBSMPTF TĂ˝OLT $PDP NFU EJF UFSN A$BSQF %JFN XBU JO -BUZO AHSZQ EJF EBH CFUFLFO NFSL %JU CMZL EBU IZ EJU WFSLFFSEFMJL BT h$BSQF %FFNh PQ $PDP TF CPST HFQMBBT IFU %JF HSVXFMJLF WJEFP JT PQ :PV 5VCF HFMBBJ %JF CFFMENBUFSJBBM XZT XBBS 3JNVU WJS $PDP POEFS OBSLPTF TJU FO IBBS UBUPFĂ‘S 3JNVU JT OJF WFSWPMH OJF
)POEF XPSE POEFS OBSLPTF HFUBUPFĂ‘FS
Gee jou graad momentum met ‘n NAGRAADSE DIPLOMA IN
BESTUUR
met die
‡ *RHLH YRRUEHUHLGLQJ YLU œQ 0%$ ‡ 9ROW\GVH MDDU GLSORPD LQ %HVWXXU ‡ 2RSERHN HQ WRHJHSDVWH HNVDPHQV ‡ 7HQ YROOH JHDNNUHGLWHHU RS 1.5 YODN
‡ 0HGHGLQJHQGH YRRUGHHO LQ DUEHLGVPDUN ‡ *HULHIOLNH NODVW\H RS GLH 3RWFKHIVWURRP NDPSXV
NWU POTCHEFSTROOM BESIGHEIDSKOOL
Leanie van Ronge - 018 299 1409, E-pos: leanie.vanronge@nwu.ac.za Ekonomiese- en Bestuurswetensakpgebou (E3), Kantoor 304, 3de vloer
KONTAK ONS VANDAG OM TE REGISTREER EN BESTUUR JOU TOEKOMS!
6
11 September 2014
Oud SR-lid verteenwoordig SA internasionaal
Ilze nuwe Mej. Aarde SA
Feeling Arty? Red Bull will help you doodle your way to Cape Town
FOTO: Ian Odendaal Ilzé Saunders, ’n NWU-Pukstudent, is verlede week as Mej. Aarde Suid-Afrika aangewys. Dié kompetisie verskil van ander skoonheidskompetisies, deurdat dit meer op kandidate se bydrae tot die gemeenskap eerder as op skoonheid fokus. Kandidate is verskeie projekte gegee om oor ’n tydperk van ses maande te voltooi en is volgens hulle vordering beoordeel. Saunders fokus op ekotoerisme. Saunders berei nou voor vir die internasionale Mej. Aarde-kompetisie wat in Oktober sal plaasvind.
Interessanthede van Zoepweek JOHANÉ VAN DEN BERG Die kampus word weereens oorval deur koshuise wat vir mekaar zoep, en die proses raak net al hoe interessanter soos die week aanstap. Stephen Nel, primarius van De Wilgers manskoshuis, het laat hoor: “Ons het ‘n koshuis vliegveld toe gevat vir pizza en wyn en daar was selfs kersies. Baie romanties. Toe kom twee ander koshuise en klim op ‘n vliegtuig en vlieg reg oor ons koppe. Ja, die
Kortliks
sekere dameskoshuis het genoeg geld gehad vir ‘n rit op ‘n vliegtuig!” Dit klink ook asof dit ’n gevaarlike proses kan raak. Nel het gesê hy weet van ’n zoep wat skeefgeloop het, blykbaar gedurende ’n touchies wedstryd, en op die einde was die prim van Oosterhof se nek in ’n stut. Quinton van Schalkwyk, primarius van Villagers manskoshuis, het gesê dat hulle elke aand die meisies nooi vir ’n kuier en elke aand gebruik hulle ’n an-
Dan eet ons Bourbons Pizza, wat ook ’n eerste vir die meisies is. der tema. “Dan eet ons Bourbons Pizza, wat ook ’n eerste vir die meisies is.” En wanneer daar uiteindelik ’n sleep gekies is? “Dis soos om ‘n meisie te los...6 keer. Van hulle vat dit nogal erg, trane loop en hulle is kwaad vir weke na die tyd,” het Nel bygelas.
Wêreldnuus
The guys at Red Bull are currently looking for the best doodler on campus. So if you think your scribbles can help you win big, visit the stall in Lovers’ Lane, submit a doodle, get an ice cold can and you could win a trip to Cape Town, the 2014 World Design Capital. The winning artwork from each country will be on display in the Global Design Gallery. At the show, one international winner will be crowned and given an exclusive Red Bull design internship. Producing a newspaper takes some wicked energy. Thanks to Red Bull for hooking us up with some wings to produce this issue. SAAMGESTEL DEUR FRANCOIS LION-CACHET
Engeland
Tweede koninklike baba op pad Die Hertogin van Cambridge is swanger met haar tweede kind. Kensington-paleis het gesê dat Catherine net soos met haar eerste baba sy in die paleis behandel word vir haar oggendsiekte wat gepaard gaan met die swangerskap. Prins William en Catherine se tweede baba sal vierde in die ry staan vir die troon, agter hul eerste kind, Prins George. Hy is nou 13 maande oud. Die paleis het verder gesê dat beide gesinne en die Koningin baie gelukkig is met die nuus. Die eerste minister David Cameron was ook een van die wat sy gelukwensinge aan die paartjie uitgereik het.
Oekraïne
Eerste verslag oor MH17 word vrygestel Nederlandse kenners het gesê dat die Malaysia Airlines vlug MH17 uitmekaar uit gebreek het in die lug nadat dit getref is deur “talle voorwerpe” wat “die vliegtuig deurboor het teen ‘n hoë snelheid”. In ’n verslag wat vrygestel is deur die Nederlandse Veiligheidsraad is daar gesê dat daar “geen bewyse van ’n tegniese of menslike fout is nie”. ’n BBC-korrespondent sê die bewyse is in ooreenstemming dat die vliegtuig getref is deur skrapnel van ‘n bom. Die vliegtuig was op pad na Kuala Lumpur van Amsterdam na toe dit neergestort het in opstand-gehoude grondgebied in OosOekraïne. Al 298 mense aan boord, die meeste van hulle uit Nederland, het gesterf toe die vliegtuig neergestort het. Te midde van berigte is MH17 afgeskiet deur pro-Russiese rebelle.
Sjiena
3000 jaar oue swaard in rivier gevind ’n 11-jarige Sjinese seuntjie het die ontdekking van ‘n leeftyd gemaak deur om oor ’n 3000-jaar-oue swaard te struikel in ’n rivier in die Jiangsu Provinsie. 11-jarige Yang Junxi sê hy het die verroeste punt van die brons swaard aangeraak terwyl hy sy hande gewas het. Die familie het besluit om die swaard aan amptenare te stuur vir eksaminering. “Sommige mense het selfs aangebied om hoë pryse te betaal vir die swaard,” het Junxi se pa Jinhai gesê. “Maar ek het gevoel dat dit onwettig sou wees om die oorblyfsel te verkoop.” Die swaard is afkomstig van die begin van die Sjinese beskawing. Owerhede is nou van plan om groot argeologiese opgrawings in die rivier te loods. Junxi en sy pa is ’n beloning gegee vir die inhandiging van die oorblyfsel.
11 Septem,ber 2014
Nuus
7
Potch
Patat
SAAMGESTEL DEUR SIMON SONNEKUS
Kaaserige romanse op Bult ’N
verlowing het Dinsdagoggend omstreeks 04:00 net voor die betaalpunt by Varsity Café plaasgevind. Die casanova, Jannie Maritz, het sy nooi, Gertruida Venter, se asem (en ’n stukkie van haar tand) weggeslaan, nadat hy die ring in haar biltong-en-kaas broodjie weggesteek het. Die voornemende bruid was in ’n ekstase. “Ek is nou nog so bietjie dronk, maar die gevoel sal seker more ná die babelas behoorlik inskop,” het ’n blosende Venter gesê. “Ek het dit glad nie verwag nie, ons het pas ons kos gekry en het soos al die ander mense in die ry gewag toe ek ’n happie van die broodjie neem. Toe ek aan iets hard byt was ek nie seker of dit maar net ’n harde stuk biltong
Tiaan Dorfling tydens die onderhoud.
was nie.” “Toe ek kyk het die ring vir my gestaar,” het sy halftand en al gesê. Maritz sê hy en Venter is al twee jaar saam. Hulle het ontmoet toe hulle albei in Varsity Café broodjies gekoop het ná ’n “wille aand se geskoffel in Bourbons.” “Ek het gedink ek doen iets spesiaal en vra haar waar ons ontmoet het, op die kaserigste wyse moontlik.” Maritz meen hy moes daardie aand baie moed bymekaar skraap om die groot vraag te vra. Hy reken die feit dat hy ten minste 11 gummies “geklap” het, het gehelp dat die angs van die situasie bedaar. Volgens ooggetuies was tannie Lily erg aangedaan weens dié romantiese daad.
Toe ek kyk het die ring vir my gestaar “Dit is so mooi om só iets hier binne te sien. Gewoonlik is dit net lastige studente wat gesuip rondval, ek was so bly vir haar toe hy op sy knieë sak. Sy verdien geluk.” Intussen het Venter grootbek gesê sy is baie gelukkig met die verlowing en sien daarna uit om die troue te reël, maar sal sy eers kan trou wanneer haar tand herstel is. “Ek het volgende week ’n tandsafspraak. Daarna gaan ek begin kyk na venues.” Maritz kon nie bevestig waar hulle sou trou nie, maar het wel bevestig dat hul wittebrood êrens sal wees waar hy kan visvang.
K&V 11 September 2014
8
9
Resensie: Breaking up is hard to do
10 Spesiale aanbod vir studente tydens Aardklop 10 JOOLympics skop af met 'n BANG!
aKING-album sorg vir lekker hangovers MARITA HERSELMAN
A
KING het die Potchefstromers verlede week behoorlik bederf met die bekendstelling van hul vierde vollengte album, Morning After, by The Tap (Arcade Empire). DiĂŠ rock-konings het met die energieke vertoning weereens daarin geslaag om aanhangers buitengewoon opgewonde oor hul klankkuns te maak. Volgens baskitaarspeler, Hennie van Halen, kom die “departureâ€? tema sterk in die album deur en die album gaan oor hoe ’n mens van dinge af wegbeweeg soos jy ouer word. Die titel Morning After is deur die liedjie “All overâ€? op die album se lirieke geĂŻnspireer. “Daar is hierdie cool line in een van die liedjies, ‘Now that it’s all over, if you could do it again, like the morning after, we choose to forget,’ toe dink ons dit sal actually ’n cool titel maak,â€? het Van Halen gesĂŞ. DiĂŠ titel sluit ook by die hangover van hul eerste album, Dutch Courage, aan, meen tromspeler Jaco “Snakeheadâ€? Venter.
Ons hou van Potchefstroom, omdat die mense so groot appreciation vir live music het. Hulle crave dit. “Man unkindâ€?, “Motherâ€?, “In loving memoryâ€? en “One hit wonderâ€? is onder meer die groepslede se gunsteling liedjies. “ ‘Man unkind’ gaan oor die mortal appetite. Mense verwoes net orals waar hulle gaan,â€? het hoofsanger en kitaarspeler, Laudo Liebenberg gesĂŞ. Dit is ook die eerste video wat uit die nuwe album se liedjies gemaak is. Volgens die band het elke lid ’n 25 persent-aandeel in die musiek wat hulle maak. “Ons kry ons inspirasie uit ons persoonlike lewens. Ons skryf oor dinge waarvan ons hou of dinge wat met ons gebeur,â€? het Van Ha-
len gesĂŞ. “Jy kan byvoorbeeld ’n line in ’n boek raaklees en dan ’n idee vir ’n song kry. Ons almal het notaboekies.â€? “Ons maak saam in een kamer musiek en die eindproduk sou nie dieselfde wees sonder die teenwoordigheid van een van ons nie,â€? het Davenport vertel. “Ons hou van Potchefstroom, omdat die mense so groot appreciation vir live music het. Hulle crave dit,â€? het Liebenberg gesĂŞ. aKING het vroeĂŤr vanjaar by JOOL opgetree en meen daar is meer druk om voor ’n klein gehoor te speel, omdat jy almal se oĂŤ kan sien. Volgens Van Halen ervaar hulle ook meer “self-pressureâ€? wanneer hulle voor mense optree wat hulle ken, omdat die groep hulle wil beĂŻndruk. Die lede van die band meen hulle is baie toeganklik. Hulle het lank nĂĄ die vertoning nog saam met hul aanhangers gekuier. “Dis vir ons lekker om met mense te meng wat musiek like,â€? het Liebenberg gesĂŞ. “Mense kan anyway na ’n show met ons kom praat.â€?
aKING se beste ervarings: t 0N O WJEFP JO #VFOPT "JSFT "SHFOUJOJĂ‘ UF TLJFU t 8BT .BOHP (SPPWF TF WPPSTLPV CZ 1BSL "DPVTUJDT aKING se slegste ervarings: t #FSPPG JO .PTBNCJFL t 8PSE CFTQSFFL WJS O PQUSFEF HBBO POLPTUFT BBO PN EBBS UF LPN FO UPF WJOE IVMMF VJU EBU EJU O WFSKBBSTEBHQBSUZUKJF JT FO EBU die persoon nie geld het om hulle te betaal nie t %FVS O QFSTPPO HFUFJTUFS HFESFJH NFU SFHTBLTJF FO WBMT CFTLVM dig daarvan dat hulle sy musiek en gedagtes steel
aKING het tydens hul CD-bekendstelling by The Tap gesorg dat hulle nie die Morning After vergete sal wees nie. FOTO'S: Gert Coetzer
Morning After hoort in jou CD versameling MIZAN VAN DER MERWE Ek luister nie sommer ’n liedjie sonder om hom halfpad deur te skip nie, so dit is my persoonlike opinie dat as ek ’n hele album drie keer na mekaar deur kan luister, dat dit werklik ’n wonderwerk is... Ek sit nou weereens en luister na aKING se vierde album Morning After wat pas bekendgestel is en ek kan nie onthou wanneer laas ek ’n splinternuwe Suid-Afrikaanse album so baie geniet het nie. Dit is nogal ’n geruime tyd sedert die vorige album, "The Red Blooded Years" in 2011 verskyn het en dit was beslis die wag werd. Die musiek het ’n ander gevoel en vibe as aKING se vorige liedjies, maar Laudo Liebenberg se
CDResensie kenmerkende stem herinner jou deurlopend na wie jy luister. Die algemene gevoel wat ek ervaar het is dat dit ’n bietjie rustiger is met meer fokus op goeie melodieĂŤ, vocals en ritmes, maar dit beteken hoegenaamd nie dat dit vervelig is nie - alles behalwe. Dit is moeilik om ’n gunstelingliedjie te kies, aangesien elke liedjie ’n besonderse element bevat. Sommige van die liedjies bevat ekstra musikante wat onder meer strykinstrumente, perkussie en trekklavier speel. Al die liedjies is in Engels en is van so ’n gehalte dat dit internasionaal klink, maar tog bly dit ’n trots Suid-Afrikaanse produk. Die unieke lirieke sal ook tot elkeen spreek en die “departureâ€?
tema waarvan die groepslede gepraat het, kom beslis sterk deur. Wanneer jy na die musiek luister ervaar jy ’n tipe vrede, maar terselfdertyd wil jy opstaan en voor ’n verhoog gaan saam dans terwyl hulle speel. Hierdie album is perfek vir ’n somerbraai saam met vriende, om in jou kar te luister op die langpad of selfs net as jy in jou kamer lê en lui wil wees. As jy nog nie ’n aanhanger van aKING is nie, is Morning After beslis ’n album wat jy moet luister, die kans is goed dat dit jou gaan oorreed... Indien jy reeds ’n groot aanhanger van die band is, moet jy sorg dat jy hom dadelik in die hande kry, want dit is dit werd om hom by jou CD-versameling te voeg.
11 September 2014
K&V
9
Breaking up is hard to do vermaak BENETTE RAUTENBACH
11 - 25 September 2014 DONDERDAG 11 SEPTEMBER - 17:00
Ritmies Liries Acoustic Night met Jan Blohm, Tom Gouws en Old Oak Tree - R20 Die Mystic Boer Potchefstroom DONDERDAG 11 SEPTEMBER - 18:00
SJGD WOW sokkie Impala DONDERDAG 11 SEPTEMBER - 21:00
Taxi Violence CD Launch met Loveglove Pyrotechnics en The Ballistics - R40 The Tap (Arcade Empire) SONDAG 14 SEPTEMBER - 15:30
Spring Ensemble Concert 2 NWU Konservatorium DINSDAG 16 SEPTEMBER - 21:00
Circus Fest - alle fondse word aan die DBV en SJGD geskenk - R10 Impala DONDERDAG 18 SEPTEMBER - 20:00
Thaba Jäh Partyfest Tema: World War Z Impala DONDERDAG 18 SEPTEMBER - 21:00
Fokofpolisiekar, Feed The Wolf en Snowing Down South - R40 (The Tap) Arcade Empire DONDERDAG 25 SEPTEMBER - 21:00
Boekbekendstelling van Skoppensboer deur Duane Aslett Ingang is gratis Snowflake
W
at is ’n NWU-pukvertoning sonder sang en dans, liefdesteleurstellings en valse voornemens? Die humoristiese vertoning, Breaking up is hard to do, het gehore verlede week vir vier aande vermaak. Artéma, Alabama Produksies en NWU-Puk Kunste het dié vertoning van 3 tot 6 September aangebied. Marge, wat deur Ronel Stander gespeel word, is ’n jong meisie wat deur haar verloofde voor die altaar gelos is. Sy en haar beste vriendin, Lois (Anneke Ueckermann) besluit daarna om vir die naweek na Esther's Paradise Resort in die Hamtons op ’n vakansie te gaan, wat eintlik veronderstel was om Marge se wittebrood te wees. Lois probeer om Marge se naweek op te kikker deur haar aan die sjarmante sanger by die oord, Del Delmonaco, (W.G. Nel) voor te stel. Lois, die blonde bom, se intelligensievlakke laat veel te wense oor en sorg vir baie opwinding onder die gehoor. Tog raak Marge verlief op Delmonaco weens sy musiektalente, onwetend dat Gabe (Delwin van Jaarsveld) eintlik verantwoordwoordelik vir al Delmonaco se pragtige lirieke is. Delmonaco is amper verantwoordelik vir nog ’n hartbrekende verhaal, maar dié verhaal eindig darem op ’n soet noot omdat Marge, Lois en Esther (Anika Pretorius) almal die liefde
Bo en onder: Van die tonele uit Breaking up is hard to do. Die produksie is verlede week in die Sanlam Ouditorium opgevoer. FOTO’S: Leanri Cunniff van hul lewens vind. Die kostuums en dekor het die die tyd en die plek waar die verhaal afspeel ondersteun. Die rolspelers se aksente het ook ’n egte Amerikaanse gevoel oorgedra, hoewel dit soms effens verlore gegaan het. Die akteurs het hul onderskeidelike rolle baie oortuigend vertolk. Dié rolspel en die goeie kwaliteit van die soliste het die aandag van die gehoor vasgevang.
Die akteurs se interaksie met die gehoor het ook vir heelwat humor gesorg. Laggeluide het deurlopend uit die gehoor opgeklink. Nacia Kruger, regisseur, en haar span het goeie, ontspan-
nende vermaak vir elke ouderdom gebied. Boonop gaan Neil Sedaka se musiek gaan jou nog lank bybly ná jy Breaking up is hard to do gekyk het.
Uit die eerste ry – Breaking up, nuwe SR:Kunste en Bingle sêr
’N ANONIEME KUNSTESKINDERRUBRIEK
Julle het seker begin dink die mense daar op hulle goue trone met die maroen baadjies het ons afgeskrik, maar dis nie hoekom ons so stil was die afgelope ruk nie... Ons het solank bietjie bene gerek en gelukkig daarvoor, want ons het dit amper nie deur Breaking up is hard to do gemaak nie. Okay, ons oordryf net, dit was seker nie só erg nie... Ons weet darem hoe om credit te gee waar dit due is en ’n mens kon sien hulle het hard gewerk en daar is baie moeite daarin, maar daar is ’n paar goedjies wat ons wel nie kon vergeef nie... Ons het laas by Impala se “black and white”-aksie so baie lelike monochrome uitrustings
op een slag gesien en van die ander karakters se uitrustings was erg genoeg om ’n mens behoorlik harsingskudding te gee. So gepraat van verkeerde uitrustings; ons weet ook nie hoekom iemand ooit satyn op ’n verhoog sal dra nie. Ons weet ook nie hoekom, indien jy wel satyn aanhet, jy ooit sal toelaat dat iemand jou optel terwyl jy dit aanhet nie. Dalk is dit omdat ons so lekker voor sit dat ons so uhm “goeie” view gehad het... Ons het ook so ’n gevoel dat as dit nie vir Delmonaco se teenwoordigheid in die musical was nie, sou die meeste meisie seker lankal geloop het. Ons wonder ook hoeveel van die
uitgawes van die produksie hulle op gel, haarsproei en babapoeier spandeer het. Skaamteloos het iemand so neffens ons kliphard gefluister dat sy al hoërskool plays gesien het wat beter was. Almal verskil maar van opinies so af en toe en die gepeupel wat die vertoning gaan kyk het, was maar verdeeld tussen “dit was ’n kolossale mors van tyd” en “dit was uitstekend”. Oor die algemeen was dit goed vir studente wat nie regtig behoorlike musiekopleiding het nie. Van die akteurs en sangers het baie potensiaal om hul sang verder te ontwikkel. Party van die akteurs wat probeer sing het, moet asbseblief van sang wegbly.
Terwyl ons lekker gemaklik hier in die voorste gestoeltes sit en wag vir Bingle Sêr om aan te breek, wil ons net vir Germs verwelkom as nuwe voorsitter van SR:Kunste... Moet seker lekker wees om te weet jy is amper nes ’n politikus met die hoeveelheid sensasie en skandes wat jou sedert jou UKtermyn agtervolg het. Ons hoop van harte dat daar nie weer met die Sêruitslae gekonkel gaan word nie soos wat baie betroubare bronne aan ons bevestig het. So gepraat van Sêr. Dit sal seker net in orde wees om geluk te sê aan Caput en Minjonet wat Nasional Sêr toe is, julle het ons verbaas en baie beïndruk.
K&V 11 September 2014
10
Tyd vir groot partytjie saam met JOOL-komitee MARITA HERSELMAN
A
s jy nog nie weet wat jy Dinsdag, 23 September gaan doen nie, kan jy dié datum maar gerus oophou. Die JOOL-komitee beplan om ’n reuse drie-vloere-jol ter voorbereiding vir JOOLympics (24 September) in die Snowflake te hou. Dit is die eerste jaar dat daar ’n pre-JOOLympics partytjie gehou word. Volgens Marion Fouché, die
SR:JOOL-voorsitter, maak hulle vir meer as 3 000 mense voorsiening. JOOLympics het in die verlede oor twee dae gestrek, maar is volgens Fouché na een dag verander om die kostes te sny. “Twee dae se JOOLympics is twee dae se kostes. Hoe meer kostes ons kan sny, hoe meer geld is daar vir die SJGD,” het hy verduidelik. Die pre-JOOLympics partytjie vind in samewerking met Bour-
Dit is die eerste jaar dat daar ’n pre-JOOLympics partytjie gehou word bons plaas, wat die Snowflake gratis vir die aand voorsien. Hulle gaan ook met die reëlings van die
Liters en liters bier vloei by Craft Beerfest in Potchefstroom
funksie help. Redbull is ook by die funksie betrokke en bring onder meer hul eie event vehicle en lounges saam. JOOLympics is al vir vyf jaar aan die gang en vind vanjaar op Erfenisdag (Nasionale Braaidag) plaas. “Met JOOLympics wil ons graag die hele kampus asook die publiek betrek,” het Fouché gesê. Volgens hom gaan daar ’n braaituin wees waar mense om ’n braaivleisvuur gesellig kan raak, ter viering van
Nasionale Braaidag. Tydens JOOLympics word daar aan verskeie sporte en speletjies deelgeneem soos die chicken run, foosball en pot-en-pons. 'n Lumo, “strandpartytjie” van 22:00 tot 24:00 gaan die verrigtinge ná die pot-en-pons afsluit. Die pre-JOOLympics partytjie begin om 19:00 en gaan slegs R10 kos. Die aand sal vir ’n lekker groot partytjie net voor die toetsweek sorg.
NWU-Pukorkes vat standaard trappie hoër HANNES KRUGER
Round Table 47 het Saterdag (30 Augustus) die eerste bierfees in Potchefstroom aangebied. Sowat 1000 mense het opgedaag om die verskillende craft biere te kom proe. FOTO: Alicia Kotzee
Die NWU-Pukorkes se tweede seisoen uitvoering was Sondag op ’n hoër vlak as die van hulle uitvoering in hulle eerste seisoen. Dit was duidelik dat hulle moeiliker werke aangedurf het wat die orkes se standaard as geheel verbeter. Dié uitvoering se program het slegs uit werke van Mendelssohn bestaan wat ’n kort klavierkonsert, ’n vioolkonsert en ’n simfonie ingesluit het. Tinus Botha, die pianis van die klavierkonsert – Capriccio Brillant op. 22, se vertolking van dié werk was van onskatbare waarde wat die estetiese van die werk met deernis onderstreep het. Piet Koornof, die solis van die vioolkonsert, het die werk byna perfek uitgevoer met ritmiese vitaliteit wat die gehoor meegesleur het. Dit is net jammer hy het dit nie gememoriseerd uitgevoer wat
Die orkes het oor die algemeen die werke tot die beste van hulle vermoë uitgevoer. praktyk is wanneer ’n mens ’n concerto uitvoer. Veral as jy ’n formidabele violis soos hy is. Die orkes het oor die algemeen die werke tot die beste van hulle vermoë uitgevoer. Daar was soms intonasie probleme wat steurend vir die luisteraar kon wees, maar wat ’n mens in gedagte moet hou van so ’n studente-orkes is dat dit nie professionele musici is met jare se ervaring nie en dat van die spelers nie eers musiek studeer.
Spesiale studentepakket vir Clover Aardklop 2014 beskikbaar FRANCOIS LION-CACHET ’n Spesiale studentepakket is vanjaar vir PUK-studente wat die laaste naweek aan Clover Aardklop se feesverrigtinge wil deelneem, beskikbaar. Studente kan die Aardklop Student Weekend Pass by die PUKfmstudio teen R150 koop. Dit bied toegang tot die feesterrein vir Vrydag 10 Oktober en Saterdag 11 Oktober. Sonder die spesiale studentepakket sal dit jou R240 uit die sak jaag as jy gewone kaartjies vir die twee dae sou koop. “Ons het na ons getroue feesgangers geluister en besluit om vanjaar die feesterrein nóg beter te maak,” het Andries Vrey, uitvoerende hoof van Clover Aardklop, gesê. Jack Parow, Bittereinder en DJ Naaldekoker sal Vrydagaand op die FNB-verhoog te sien wees.As jy net Vrydagaand by die MKtv-afterparty wil wees en nie deur die dag die feesterrein wil besoek nie, kan jy ’n kaartjie teen R50 koop. “Ons gee vir feesgangers die geleentheid om later in die aand partytjie te hou in 'n veilige omgewing. Die terrein gaan beslis vanjaar die hartklop van die fees wees," het Vrey verduidelik. Die feesterrein gaan ook volgepak wees met kos- en geskenkstalletjies, sowel as die bekende wynen biertente. Die fees sluit Saterdagaand af af met ’n musiekaand saam met Bobby van Jaarsveld, Karlien van Jaarsveld, Riana Nel, Robbie Wessels, Elizma Theron, Jay, Gerhard Steyn en Theuns Jordaan. Aardklop het ook vanjaar, uit oudergewoonte, tientalle teateren ander verhoogproduksies
STUDENTE KAN DIE AARDKLOP STUDENT WEEKEND PASS BY DIE PUKFM-STUDIO KOOP TEEN R150. DIT BIED TOEGANG TOT DIE FEESTERREIN VIR VRYDAG 10 OKTOBER EN SATERDAG 11 OKTOBER. waarna feesgangers kan gaan kyk. Een van die teaterproduksies wat beloof om die kyk werd te wees, is Na-aap, ’n verwerking van Franz Kafka se aangrypende A Report to an Academy waarin ’n aap, Rooi Piet, wetenskaplikes by ’n konferensie toespreek oor die verloop van sy lewe. Die NWU-Pukkoor en Puk-simfonieorkes is Saterdag te sien by NG-Kerk Miederpark waar hulle die komponiste Dan Forrest en Karl Jenkins se musiek in ’n opwindende produksie saamsnoer. Forrest se “Requiem for the Living” (2013) is ’n hartroerende klankbaanagtige komposisie wat besig is om vinnig ’n gunsteling onder wêreldgehore te word. Jenkins is tans die lewende komponis wie se werke wêreldwyd die meeste uitgevoer word. Daar is ook tydens die fees heelwat visuele kuns (soos die gewilde Kuns-safari) te sien. Moet egter nie van die woordkuns of dans vergeet nie. Daar vind ook verskeie diskoers-sessies met bekendes plaas asook boekgesprekke by die ATKV Boek-Oase. Een van die gesprekke handel oor die Griekwastad-seun en Oscar Pistorius wat al bekendes in ons huise is. Gaan loer gerus na die volledige program op Aardklop se webwerf om te sien wat alles vir jou wag.
7–11 OKT. CLOVER AARDKLOP NASIONALE KUNSTEFEES
11 September 2014
Leefstyl
Leefstyl Wys my jou somerlyfie!
11
NICOLE KEMP
E
k was Donderdag, 21 Augustus, om presies 16:10 weereens herinner dat ek glad nie ’n aktiewe persoon is nie. Ek het die grootste fout van my lewe gemaak toe ek my vriendin op kommandeer en die groot tog Puk-gym toe aanpak – waterbottels, handdoekies en al. Ons het, soos die lot dit mos wil hê, per ongeluk die dag gekies dat kickboxing aangebied word. Ek was amper dood. In fact, hier na die 20ste minuut het ek net niks meer gevoel nie. As die vrou sê spring dan spring ek, as sy sê boks dan boks ek maar. Tog was dit ’n out of body experience. Net toe ek besluit om eerder te kyk as te doen word ek geseÍn met ’n waterbreek wat my gemoedere so effens gelig het. Niemand het my natuurlik gesê jy moenie baie water drink nie en dit was nie lank nie toe krepeer ek van die miltsteek. Die enigste ding wat my deur daardie klas gekry het was die oorweldigende kameraadskap wat in daardie saal was. Jy sal nie glo hoe empowering dit is as 50 ander meisies saam met jou probeer plank nie. Dit was beeldskoon. As ek nou terug reflekteer het daardie uur eintlik nogal vinnig verby gegaan... eintlik was dit nie so erg nie. Ek moet bieg, ek het dadelik
nå die tyd ’n pizza gaan koop. Ek moet erken, die skuldgevoelens was ietwat minder toe ek dit eers eet. Boonop gee dit my net meer rede om weer terug te gaan. Ja, jy het reg gelees: Ek sal definitief weer teruggaan. Kyk in die volgende klas uit vir die spookwit meisie met die nerd-brille wat nie weet wat sy doen nie‌ Jy weet, as jy my nie glo nie.
%JF TUVEFOUF JO BLTJF UZEFOT FFO WBO EJF PFGFOTFTTJFT .FU EJF LMBTTF TBM KZ NPPOUMJL WPPS TPNFS BNQUFMJL BBOCSFFL hO CJLJOJ MZG IĂ? HFSFFE WJS EJF %FTFNCFSWBLBOTJF '050 /JDPMF ,FNQ Tye:
Feite: t t t t
#JLJOJ CPPUDBNQ IFU SFFET JO POUTUBBO %BBS JT WFSTLJMMFOEF PFGFOJOHF WJS NFOTF NFU HFTUSFNEIFEF PG CFTFSJOHT CFTLJLCBBS %JĂ? LMBTTF XPSE JO EJF CBTLFUCBMTBBM JO EJF TQPSUTFOUSVN BBOHFCJFE %JU LPT TMFHT 3 QFS LMBT
t t t t t t
.B o %P o .B o %P o .BBOEBF 4IBQF 8PFOTEBF %BODF ýU %JOTEBF $BSEJP %POEFSEBF 7FSTB USBJOJOH B L B FOJHF JFUT
Nuwe juweel van 'n koffiewinkel in Potchefstroom
'050hT &VHFOF MF 3PVY %JF OVXF LPGýFXJOLFM XBU PQ EJF #VMU PPQHFNBBL JT FO HFTQFTJBMJTFFSEF LPGýF CFEJFO
V
erlede week was die opening van 'n knus en snoesige koffiewinkel op die Bult, waar gratis koffie aangebied is om diĂŠ nuwe inisiatief behoorlik af te skop vir koffieliefhebbers in Potchefstroom. Dit was 'n aand wat die warm atmosfeer van diĂŠ nuwe plek weerspieĂŤl het. NĂĄ die plaaslike maandelikse kosmark deMILKo gekroon het as een van die beste koffieplekke in Potchefstroom, bied hulle nou 'n winkel wat 'n reeks koffies, kolwyntjies en warm drankies aanbied wat met liefde gebrou is. "Ons bring vir jou die vertroosting wat die alledaagse lewe verhelder," sĂŞ hul webtuiste. deMilko is die perfekte plek om saam met 'n metgesel te besoek as jy slegs 15 minute het om te spaar, of jy kan selfs daar gaan uitrus met die langsame smaak van 'n wel-
deurdagte warm drankie in jou mond. deMILKos meen hulle kry geroosterde koffiebone van die mees geliefde plaaslike verskaffers. Boonop word hul kolwyntjies deur talle besoeke na New York, die kolwyntjie-hoofstad, geïnspireer. Hul speseryetee - iets wat jy bloot móÊt proe kom uit die hartjie van die Indiese Himalayas.
12
11 September 2014
Redaksioneel
Ombudsman
As jy voel dat Wapad nie na jou klagtes luister nie, kontak die waarnemende ombudsman dr. Hein Lubbe by: hein.lubbe@nwu.ac.za
Kommentaar
SMS 31750
SMS jou tip-off/klagte met die woord 'Wapad' vooraan jou boodskap
28 Augustus 2014
Humor is ons skild Cyril Blackburn is 'n uitspattige kommunikasie-student wat byna daagliks amusante vernederings oorleef en vertel hoe dit sy skild teen seerkry is.
Het die SR ooit 'n doel?
D
aar het die afgelope ruk groot oproer op sosiale media sowel as in gedrukte media ontstaan oor die onderskeie studenteraad verkiesings wat by die groot universiteite in die land plaasgevind het. Die lae stempersentasie by die Universiteit van Stellenbosch is bevraagteken en mense het gevra wat is die SR se doel rêrig? ’n Groot bohaai is ook opgeskop oor die verkiesing wat onlangs by die Universiteit van Pretoria plaasgevind het. AfriForum sal nadat hulle 50% van die stemme gekry het, volgende jaar as die stem van student op kampus optree. Dis mos waarvoor die studenteraad is? Om op te tree as die stem van die individuele studente wat op kampus rondloop. Dit is net hartseer dat dit ongelukkig die meeste van die tyd nie is wat gebeur nie… Daar is soveel vrae wat ’n mens kan vra in terme van die SRverkiesing en daar kan vir ure lank gedebatteer word oor verskeie aspekte van studente verkiesings. Is die studenteraad enigsins nog relevant op kampus en hoekom is daar so min kandidate wat hulself verkiesbaar stel? As jy die lae persentasie stemme op kampus in ag neem kan jy rêrig begin wonder of die student werklik omgee wie en wat die studenteraad is. Ons skree gereeld bulderend “Transformasie!”, maar moet ons nie dalk radikaal transformeer en oorskuif na ’n politieke sisteem soos by Tukkies en Kovsies nie? 'n Mens sal wel in ag moet neem dat die Potchefstroom-bubble dit dalk glad nie sal kan hanteer nie en ons is ook beslis nie oopkop genoeg vir so 'n groot en drastiese verandering nie. Ons gaan dalk nog vir jare voortsukkel en alles aanvaar soos dit nou is, maar dalk bars dié bubble eendag met 'n oorverdowende knal en dan breek ons los en transformeer werklik. Die volgende uitgawe van Wapad verskyn op 25 Sep.
Hoofredaksie
WAPAD-KANTOOR: 018 299 2875 HOOFREDAKTEUR: Hannes Kruger ADJUNKREDAKTEUR: Simon Sonnekus NUUS- EN WEBREDAKTEUR: Francois Lion-Cachet SPORTREDAKTEUR: Wynona Louw SPORTSUBREDAKTEUR: Eugenie Gregan LEEFSTYL, KUNS & VERMAAK-REDAKTEUR: Mizan van der Merwe FOTOREDAKTEUR: Gert Coetzer ADVERTENSIEBESTUURDER: Lorraine Jordaan KANTOORBESTUURDER: Robbie Boltman UITLEGREDAKTEUR: Gwendoline Jansen van Vuuren HOOFSUBREDAKTEUR: Jeanelle Greyling
E
k kan nie onthou deur wie ons beïnvloed was nie, maar ons vriendekring besluit onlangs dat ons wil deel in die gaan groen-beweging en ook ’n kruietuin wil hê. Nie een van ons kan ’n kaktus van ’n roos skei nie, bly in betonoerwoude en kan nie ’n plastiekplant aan die lewe hou nie, maar toe die een eers opgewonde is, was daar nie stop aan dié trein nie. Ons het mekaar begroet met groot opgewondenheid, vier van ons, drie hamers, ’n klompie palette en ’n pakkie spykers. Alles was snaaks tot een voorstel dat ons die verf gaan koop voor die winkels toemaak. Ek haat ’n hardewarewinkel. Ek het nie ooghare vir spykers en bore en hamers nie, ril tot in my regterlong vir koue sementvloere en die stomme sluipende figure in vormlose klere veroorsaak slapelose nagte waar ek myself duskant die dood om huil. Hulle is altyd iewers tussen ‘jammer ek is hier’ en hul laaste asem. Daar is niks van die spreekwoordelike oerman in my oor nie. Geslagte van aartsondes,
skinny jeans en gepermde hare het veroorsaak dat ek presies die teenoorgestelde uitgedraai het as ons oerpa’s wat die Ark gebou het en ’n paleis met sy kaal hande in duie laat stort het. Ek besluit dit gaan beter wees om die winkel te bel. Niemand gaan my met dowwe uitdrukkings op hul gelate aanstaar wanneer ek verduidelik wat ek oor die foon wil hê nie. Goeie Middag, sê die man. Hallo, ek wil verf bestel, sê ek. Waarna is u op soek, mevrou? Ek sê, ek is nie ’n vrou nie. Hy lag ongemaklik. Ek’s jammer, sê hy. Mense sukkel om my te plaas, sê ek. Dis hoekom ek van kleins ’n bordjie om my nek dra sodat mense weet wat ek is. Ander dag loop ek in die winkel in. ’n Vreeslike groot vrou val al haar voortande los op die teëls, staan eindelik hygend op, gee ’n tree tien sentimeter tot teen die naaste leuning voor sy uitasem opmerk: ‘Amper val ek ’n gat in die vloer’. ’n Ander vriendin vertel graag hoe sy lipstiffie moet dra sodat
Waarna is u op soek, mevrou? Ek sê, ek is nie ’n vrou nie. mens haar voorkant van die agterkant kan onderskei. Wie het ons geleer om met onsself die spot te dryf ? Wanneer het ons besef dit maak die wêreld ’n beter plek? Ek weet nie hoe lank humor al met ons is nie. Ek kan nie dink dat die wêreld ’n snaaks of lekker plek moes wees as jy heeldag moes bokke jag en vrees om van die wêreld af te val nie. Punt is, of dit nou vir ons oerouers snaaks was om hul stomme vrouens skreeuend die grotte in te sleep aan hul hare of nie, ons gebruik al vir eeue humor as ons skild teen seerkry. En ons doen dit goed. Rangskik die ballonne, blaas die trompette, humor gaan jou lewe red.
BrieweKolom Briewe kan ge-epos word na wapad@nwu.ac.za of skakel ons by (018) 299 2875
Teksversorgers: Jeanelle Greyling, Francois Lion-Cachet, Hannes Kruger, Eugenie Gregan Uitleg: Hannes Kruger, Mizan van der Merwe, Lerine Miller
So sê lesers op Twitter Die nuwe "Uit die Rektor se kantoor" is baie snaaks vir my. Het die lag nodig gehad #dankiePuk #pay4parking
PUK Engineering, NWU SolarCar: What an inspiring project. All the best guys.
- Barend Strydom @BennoStrydom
- Lisa Links @LinkwithLisa
Hey @SimonSonnekus, ek geniet jou Potch Patat in die @NWUWapad!
@NWUWapad Chance for real change among students lost on 32 votes. #SRCChair #vanschalkwyk vs #leshope.
Carla Mouton @Carla_Mouton
Hannelie Otto @MensDom
So sê lesers op Facebook Baie goeie rubriek op bladsy 12 deur Francois Lion-Cachet en op bladsy 13 deur Heidi Sonnekus! Alwyn Wehan du Preez
Peet du Toit het dié fotos van waar water in die parkeerarea gemors is, verskaf.
Groen kampusse? Blou druppel kampusse? Beslis nie Peet du Toit skryf oor die Puk wat so "groen" is en terselfdertyd water mors Dit was gister nogal hartseer om (weer) te sien hoe water vermors kan word. Dit was op die Potchkampus. Die sproeiers is heeltemal ontoereikend in terme van spreiwydte vir die betrokke beddings. Dit het eerder gelyk of die parkeerders almal hulle karre ge-
was het. Daar was niemand in sig om beheer daaroor uit te oefen nie. Sommige tuiniers se areas is goed versorg en is esties bevredigend. Ander kon seker nie ander werk kry nie, maar hulle word beslis ook nie bestuur en opgelei nie. Die mense wat die aankope doen, bestel seker ook net 'n sekere tipe en grootte. Ons gaan binnekort een van die grootste oorloë ooit beleef, naamlik bekostigbare drinkwater.
Dit het eerder gelyk of die parkeerders almal hulle karre gewas het. Maar ook bloot net oor water... Dit is nogal hartseer om by 'n instelling van soveel besonge uitnemendheid te sien hoe daar nie op hierdie noodsaaklike detail gelet word nie.
Opinie
11 September 2014
Druk nou daai kankerstompie dood
13 Lees hierdie omstrede opiniestuk, raak deel van die debat en lug jou mening!
SMS 31750 SMS jou Tip-off/klagte met die woord 'Wapad' vooraan jou boodskap
Marguerite van Wyk is die senior artikelskrywer vir SARIE. Sy het nie besef sy gaan oor enigiets van 'n eksotiese eiland tot die gyselaarsdrama van Callie & Monique Strydom in Jolo skryf ná sy in 1987 haar B. HOns Joernalistiek aan die US verwerf het nie. Sy het onder meer gewerk as student by The Sunday Times, by die Jhb-dagblad Beeld en het 16 jaar by SARIE ondervinding. Sy doen gereeld SARIE-radiopraatjies. Sy het ook heelwat vryskut ondervinding in onder meer navorsingsartikels en profiele.
N
ikotien het my wys gemaak... Amper ’n jaar gelede, op 6 Oktober 2013, het my lewe ingrypend verander. Sóveel so, dat ek almal daarvan wil vertel. Party mense gaan dalk hul oë rol en dink: ‘’O hel, nog een wat preek.’’ Ander gaan gewoon verby blaai en dink dit is nie op hulle van toepassing nie. Maar as ek net een mens kan oortuig om hul lewenstyl te verander, is dit die moeite werd. Ek was ’n strawwe roker. Minstens ’n pakkie per dag. Naweke veel meer. Op 47 het ek al menigmaal probeer ophou. Soms het ek dit reggekry – my langste poging was anderhalf jaar. Maar elke keer sou ek ‘’vou’’ op ’n partytjie. ‘’Ag wat sal enetjie nou saakmaak?’’ Natuurlik is dit dié gevaarlikste gedagte op aarde. Dit maak álles saak. Om na jouself as ‘’sosiale roker’’ te verwys en te dink jy is nié ’n roker nie, is fataal. Eenvoudiger gestel: net soos by swangerskap, is daar nie iets soos skakerings van grys wanneer dit kom by rook nie. Jy is nie ‘’amper’’ swanger nie. En jy ís wel ’n roker as jy nie vir jou ’n pakkie van jou eie handelsmerk koop nie, maar twee of drie van jou vriende s’n ‘’bum’’ by ’n partytjie. Maar die lewe loop mos snaakse draaie met ’n mens. So tussen die newels van ontkenning, sien ek die aand van 6 Oktober – teen wil en dank – die lig. Deur die bolle rook. Dié oggend, is ek na die huisarts om medikasie vir ’n grieperigheid en hygbors te kry. Maar teen die aand, was my bors steeds krapperig. Teen agtuur die aand, het dit gevoel of ’n stywe band om my bors my geknel het. Paniekerig het ek die dokter gebel. Lang storie kort, ek is kortasem, binne sewe minute in my motor na die
As ek nie hospitaal toe is nie, sou ek waarskynlik steeds gerook het. My longdokter meen dit is ’n geskenk van die heelal: “Dit het jou ’n geleentheid gegee om aandag aan jou gesondheid te gee.’’
‘’E.R’’(noodafdeling)van die MediClinic in Kaapstad. Ná ’n nebulizer om my bors te laat ooptrek, kortisoon-inspuiting, suurstoftoediening en drup, is ek dié nag in die hospitaal opgeneem. Die volgende dag het die pulmunoloog (longdokter) X-strale van my longe geneem. Ek het myself voorgeneem dat ek nooit weer sou rook as daar nie skade aan my longe was nie. As daar skade was . . . daaraan wou ek nie dink nie. Ek moes wel uitvind ek het volwasse asma. Die rook het dit nie veroorsaak nie, maar sou dit vererger. Ek moes dadelik ophou, want my longfunksie sou afneem. Intussen het ek erge longontsteking ontwikkel en was ek te siek om te rook. Vyf dae later is ek ontslaan en ná nóg drie dae is ek terug werk toe.
As ek nie hospitaal toe is nie, sou ek waarskynlik steeds gerook het. My longdokter meen dit is ’n geskenk van die heelal: “Dit het jou ’n geleentheid gegee om aandag aan jou gesondheid te gee.’’ Ek het begin om my vordering as nie-roker op die sosiale netwerk Facebook neer te skryf en het soveel ondersteuning gekry. Binne ’n paar dae ná ek opgehou het, het ek beter geslaap, meer energie en minder hoofpyne en naarheid gehad. My woonstel en motor, het algaande varser begin ruik. My twee katte, Dolce en Gabbana, en ek het al hoe minder begin nies. Die paniese vrees wat ’n roker laataand tref as die sigarette opraak, was nie meer deel van my lewe nie. Ek het soveel meer kontant gehad. Ek het sowat R35 per dag aan sigarette bestee en naweke meer. Soms het dit sowat R1 500 per maand beloop. Ek het geweet ek wou nooit ooit weer so ontmagtig voel as op die aand van 6 Oktober 2013 nie. Op pad na die hospitaal het ek my gehyg gehoor terwyl ek die koue stuurwiel gevoel en die swart nag gesien het. Ek moes net jaag en al wat ek kon dink, was: “Asseblief laat my asem hou tot by die volgende verkeerslig, die volgende stopstraat, nou, amper by die parkeerplek, nou tot by die ingang van die noodkamer. . .’’ Mense vra gereeld: “Is dit nie ontsettend om saam met vriende te kuier wat nog rook nie?’’ Nee. Glad nie. Ek sal nie daaroor aangaan nie, maar die reuk van rook laat my deesdae gril. Dit maak my eintlik naar. Maar natuurlik verstaan ek hoekom mense rook. Daar is altyd lekker stories by die rokerskring. Hulle praat lekker praatjies. En dit is iets om met jou hande te
doen, veral by skemerkelkpartytjies waar jy soms rondtrap en nie weet wat om vir mense te sê nie. En wel, daar is net iets lekker daaraan. . . aanvanklik. Jy verbeel jou jy is “intellektueel’’ en “kunssinnig’’ en “gesofistikeerd’’ . . . vul jou lysie in. Jy dink verkeerdelik dit kalmeer jou. Eintlik jaag dit net jou bloeddruk op. Om nie van die ander rits bekende en minder bekende gevare soos onder meer long- en blaaskanker te praat nie. Soms stap ek om ‘n sekere “rokershoek’’ van die gebou waarin ek werk en dan tref die rook my soos ’n harde golf en ek moet snak na my asem. So nee, ek mis dit regtig nie. Miskien net hoe mooi dit lyk in flieks, veral outydse flieks waar heldinne met 40’s en 50’s glam klere sexy aan ’n sigaret teug. Jy gaan baie vet word, het baie gesê. Gee tyd, jy is so ydel, jy sal vir seker weer begin rook. Aanvanklik was ek peuselrig. Soetgoed het my getrek. Maar ek het besef of ek gaan stoel, hang van myself af. Waar ek gewoonlik twee liter water per dag gedrink het, het ek nou oorgeslaan na drie liter water per dag. Ek het minder koffie gedrink, want dit was ook ’n drankie wat ek gewoonlik saam met sigarette geniet het.
Ek het gekyk na my eetprogram en sowat 2 kg aangesit, maar dit is regtig niks om oor omgeklits te raak in vergelyking met die langtermyn gesondheidsvoordele van gesonde longe nie. Hoe weet ek dit is dié keer die einde? Ek dink, soos met enigiets op aarde, moet ’n mens versigtig wees om nie arrogant te wees nie. Ek is maar net op my spreekwoordelike hoede en besef dat daar nooit iets kan wees soos “net een ou keertjie’’ nie. Ek dink ’n mens besef, soos met die meeste dinge op aarde, wanneer jy rég is vir sekere besluite. Of dit nou is om te trou, ’n nuwe studierigting uit te probeer, ’n gap-jaar te neem of om seks die eerste keer met jou vaste vriend uit te toets . . . Om op te hou rook, is sekerlik een van die beste en lekkerste (ook verantwoordelikste) besluite wat jy vir jouself kan neem. Dit is ’n geskenk, ’n belegging in jou toekoms. Die belangrikste is, jy moet weet hoekom jy ophou. Dit help nie jy doen dit omdat jy skuldig voel of omdat jy jou kêrel of meisie wil beïndruk nie. Of omdat jy voel jou ma gaan dink jy is nie ’n goeie kind as jy rook nie. Jy moet weet hoekom dit nie vir jóú sin maak nie. Moenie wag tot môre, of ná die naweek of volgende jaar nie. Druk sommer dadelik die stompie dood.
14 Wapad
Profiel 11 September 2014
Monica van Schalkwyk het 'n brandende liefde vir die Potchefstroomkampus
Nuwe SR:Voorsitter wil kampus dien Benette Rautenbach het met die nuwe SR:Voorsitter gaan gesels onder die streng toesig van die nuwe SR:MEK-lid, JP Jansen van Vuuren, om meer uit te vind oor dié jong vrou en haar passie vir kinders.
BENETTE RAUTENBACH
S
oos ’n regte dame kom sy haar kantoor met haastige treë binne. Sy is skaars ’n paar minute laat, maar vra plegtig om verskoning. Sy hou duidelik glad nie daarvan om laat te wees nie. Die radio speel saggies in die agtergrond. Sy sit dit af en sê in ’n droë humorsin: “My pa sê ingeligte mense luister RSG,” voor sy op een van die banke in haar kantoor kom sit. Monica van Schalkwyk is pas as die nuwe termyn se SR-Voorsitter van die NWU-Puk aangekondig. Agter haar netjiese formele voorkoms skuil daar ’n hart wat baie lief vir dié kampus is. Sy wil “net as ’n student” gesien word. Dié voornemende onderwyseres is besig met haar meestersgraad in selfgerigte leer en kan die entoesiasme nie in toom hou wanneer sy daaroor begin praat nie. “My vakrigting is Lewenswetenskappe, die ou Biologie. “Die rede hoekom ek my M doen is omdat ek glo ’n onderwy-ser moet die beste wees wat hy of sy kan wees. Om met ’n kind te werk is nie ’n ligtelike saak nie. Ons is regtig besig met die juwele van die kroon.” Hoewel Monica in Benoni, dus in die stad, grootgeword het, is sy baie lief vir die platteland. “Ons het ’n familie-strandhuis. My pa-hulle is ses kinders so dis ’n baie groot strandhuis in Jongensfontein, naby Riversdal. Ons gaan elke liewe Desember daarheen saam met die familie, so ek geniet die platteland, die see... die rustiger lewe.” Haar oë rek van die opwinding as sy vertel van haar drome vir die onderwys. “Ek wil baie graag by Oakdale in Riversdal gaan skoolhou. Dit is ’n landbouskool vir seuns en
“Ons het so baie uit genade ontvang, dat mens letterlik net uit dankbaarheid kan gee. Só kon ek dankie sê.” is verskriklik natuurgeoriënteerd. Ek wil ook baie graag eendag die skoolhoof van ’n skool êrens in die platteland word.” Haar liefde vir die natuur kan in alle aspekte van haar lewe gesien word. Van haar studierigting tot die klein versameling van kaktusse en vetplante in haar Karlien-koshuiskamer. “Dié gaan maar eintlik net oor die Biologie en plantkunde wat vir my so interessant is. Ek het op die oomblik net drie spesies in my kamer,” vertel sy met ’n skewe glimlag. “Dis maar net regtig vir my interessant.” Monica sit sommer bietjie meer regop as sy van Karlien, haar huis op kampus vir ses jaar, begin praat. Sy vertel hoe sy in graad 11 navraag by ’n paar koshuise gedoen het en hoe die positiewe reaksie van Karlien se koshuispa, asook die feit dat haar familie ook daar was, haar oorreed het om Karlien haar eerste keuse te maak. “Dit was ses goeie jare. Noudat ek voorsitter is, moet ’n mens maar objektief wees, so ek trek nou oor ’n maand of twee uit die koshuis uit. Dis vir my baie hartseer, want ek’s
Monica van Schalkwyk is pas verkies as die nuwe SR:Voorsitter vir 2014/2015.
Sy het ’n brandende liefde vir die NWU-Potchefstroomkampus, wat haar gemotiveer het om vir SR-voorsitter te staan.
FOTO'S: Jackie Hawkey
baie lief vir my koshuis, maar ek’s liewer vir die Puk.” Monica is die tweede gesinslid wat op die NWU-Puk studeer. “My broer, wat drie jaar ouer as ek is, het ingenieurswese geswot en het meestal op Weskampus gebly. Hy was die tipiese ingenieur, die akademiese een.” Ouboet het ook hier tydens sy studentejare die liefde van sy lewe ontmoet. En liefde in haar lewe? Vir die eerste keer kruip daar so bietjie skaam oor haar gesig terwyl sy haar hare agter haar oor insteek en net sê: “Nee, ek wag nog vir die regte een.” Die regte man, volgens Monica,
se fondasies en agtergrond moet reg wees. “Ek was al in ’n lang verhouding en het al geleer wat ek in ’n trouman soek. Geloof is maar belangrik, sodat mens daardie gemeenskaplike faktor het. Naas dit, moet hy ook handy wees en ’n sin vir humor hê.” Haar eie droë humor kom so elke nou en dan te voorskyn, soos wanneer sy sê dat sy ses kinders wil hê. “Maar dis nou nie ’n grap nie, ek wil regtig ses kinders hê! Vyf seuns en een meisie,” vertel sy met ’n gemaak-ernstige gesig. Sy maak lekker verder grappe soos wanneer sy vertel van die opwinding tydens hul SR-vakansie met die boomslang. Haar bol op haar kop, soos sy dit noem, het in die grasdak vasgesteek en vir die verskyning van ’n boomslang gesorg. So tussendeur die lag beduie sy met haar hande presies hoe groot die slang was. Wanneer sy oor haar vorige portefeulje, SJGD, praat, is die grappies weg en daar is ’n gedetermineerde kyk in haar oë. Dis moeilik haar passie mis te kyk.
“Dit gaan oor my passie vir kinders. ’n Kind is so onskuldig en ons moet hulle bemagtig, versorg en leer om die mooi in die lewe raak te sien,” sê sy. “Ons het so baie uit genade ontvang, dat mens letterlik net uit dankbaarheid kan gee. Só kon ek dankie sê.” Sy het ’n brandende liefde vir die Potchefstroomkampus, wat haar gemotiveer het om vir SRvoorsitter te staan. “Ek was al op so baie strukture en ek verstaan hoe die mense hier voel. Vir dit wat nou volgende jaar kom, ons weet nie wat dit is en of dit noodwendig so groot gaan wees soos almal sê nie, maar dis belangrik om die mense tydens die verandering te ondersteun. Ek dink my ervaring, leierskapen mensevaardighede sal hiermee help. Ek wil regtig net die kampus dien. “Ek kyk baie op na my ouers wat enigiets vir ons sal doen en wat regtig ’n lewende voorbeeld is. “Prof. Annette Combrink is ook vir my ’n rolmodel, omdat sy op haar vroulike manier al so baie vermag het.”
11 September 2014 Sport
15
Wêreldsportnuus
NWU-Pukke die beter Barbarians
SAAMGESTEL DEUR CHRISTO BESTER
Curriebeker-puntestand 1. Westelike Provinsie (23) 2. Pumas (18) 3. Goue Leeus (15) 4. Haaie (14) 5. Vrystaat Cheetahs (12) 6. Griekwas (7) 7. Blou Bulle (6) 8. OP-Kings (1)
Carter uit 2014 se Rugby-kampioenskap Daniel Carter gaan moontlik nie aan vanjaar se Rugbykampioenskap deelneem nie. Carter het sy been in vanjaar se SuperRugby-eindstryd teen die Warathas gebreek, ná hy vir ses maande ’n breuk van alle rugby geneem het.
Volgens Ian Foster, assistent-afrigter van die All Blacks, is dit onwaarskynlik dat Carter se been voor die laaste twee wedstryde van die Rugby-kampioenskap in die Suidelike Halfrond sal herstel.
Die NWU-Puk Barbarians het die Universiteit van Johannesburg (UJ) Barbarians Saterdag op Olënpark met 24-17 geklop.
FOTO: MARIO VAN DE WALL
Junior Luiperds val vas teen Cheetahs
"Vuil en wilde" boksgeveg verwag Floyd Mayweather verwag dat Marcos Maidana “weereens baie vuil en wild” gaan baklei wanneer die twee boksers mekaar Saterdagaand in Las Vegas pak. Die weltergewig-kampioen en die Argentyn het in Mei teen me-
kaar geboks en Mayweather het dié geveg met ’n meerderheidsbesluit gewen. Die uitslag het Mayweather se wenrekord na 46–0 geneem. Maidana het Mayweather gemaan om “op te hou huil en net te baklei”.
Pakistanse bouler geskors Pakistan se nasionale krieketspan is hard getref deur die skorsing van een van hulle boulers, Saeed Ajmal. Dit is veral ’n groot verlies vir die span omdat dit slegs ses maande voor 2015 se Wêreldbeker-krieket in Nieu-Seeland is. Dit is die tweede keer in
Ajmal se loopbaan wat hy vir sy boul-aksie aangekla is. Hy is in 2009 ook aangekla vir ’n verdagte boul-aksie, maar is deur die Internasionale Krieketraad onskuldig bevind. Pakistan se krieketraad het aangedui dat Ajmal teen die besluit gaan appelleer. Rhyno Smith is met elf drieë en twaalf suksesvolle doelskoppe tweede op vanjaar se lys van top-puntemakers. Die Blou Bulle se losskakel, Kobus Maree, is eerste met 104 punte.
Buiteperd wen Amerikaanse Ope Marin Cilic van Kroasië het vanjaar se Amerikaanse Ope gewen deur Kei Nishikori van Japan in Maandag se eindstryd met 6-3, 6-3, 6-3 te klop. Cilic het in sy halfeindstryd met Roger Federer,
die sewentienmalige Grand Slam-kampioen, afgereken. Dit is die 14de gekeurde Cilic se eerste Grand Slam-titel. Hy het verlede jaar se Amerikaanse Ope weens ’n positiewe opkikkertoets misgeloop.
Koshuissport-uitslae Koshuisrugby: Eerste liga
Patria
Winterliga Hokkie Heimat
Dinki
Patria
Heide
Laureus
Tweede liga
Patria
Wag-'n-Bietjie
Hombré
Bellatrix
Villagers
Vergeet-My-Nie
Vlugbal Derde liga
Vierde liga
Villagers
Veritas
Caput
Karlien
Excelsior
Eikenhof
Patria
Heide
Veritas Ratau Lebone
Huis Republiek Vergeet-My-Nie
FOTO: VERSKAF
Albei jong Luiperdspanne het Saterdag in Bloemfontein teen die Cheetahs kortgekom. Die o/21 Luiperdspan het 39-38 verloor en die o/19 Luiperds het 'n 54-14 vertrapping gely. In 'n naelbytwedstryd waarin tien drieë aangeteken is, vyf deur beide spanne, het die o/21 besoekers in die laaste minute die afsluitende drie gedruk. Die Luiperds se heelagter Rhyno Smith het weer 'n ystervertoning ten toon gestel en 23 punte aangeteken. In die o/19 wedstryd het die Cheetahs-flank Jasper Wiese vier drieë in sy span se oorwinning van 54-15 oor die Luiperds gedruk in wat waarskynlik hul beste vertoning van die seisoen was. Die Cheetahs het op 'n stadium met 47-0 voorgeloop voordat die Luiperds kort voor die einde van die wedstryd drie keer gaan druk het. Die o/19 Luiperds se volgende wedstryd is teen die OP-Kings in Port Elizabeth en die o/21's speel Vrydag teen die Grens in Oos-London.
Sport 11 September 2014
X
Tears in Mafikeng SIMON SONNEKUS
R
evenge is often a dish served cold, but in the case of the NWU-Mafikeng team, it was never served at all. The team had the home advantage in the Varsity Soccer semi-final on Monday to trounce their fiercest rivals and winners of the 2013 campaign UP-Tuks. Facing each other in the previous year’s semi-final, both teams had everything to play for and hit the ground running with
audacious attacks and it was Tuks who had to intervene drastically as NWU launched the first offensive. The attack didn’t stop there, both sides had disallowed goals after players were flagged offside in the first half. Both teams exchanged several chances but went into the players tunnel level at a deadlock. Relentless tackles saved both teams at the beginning of the
second half with Tuks coming nearest by means of their tall strikers. Tuks were lethal at the set pieces, causing NWU goalkeeper Amogelang Maduo to work hard. It was Kagiso Modimoeng from the NWU who had a golden chance, but he put the ball miles over the crossbar. Both teams gave their all in normal time but the end result, a stalemate of 0-0, forced the game
Jarryd van den Berg from Tuks on the attack.
to penalties. NWU took the first and slotted the first four spot kicks effortlessly into the back of the net. It was however not to be for Modimoeng when his shot was saved by the Tuks keeper. For the second year in a row Tuks went through to the final at the cost of the NWU, the final score being 5-4. Tuks now face UJ in the final in Soweto. Mafikeng will have to wait two years to avenge there exit out of
the tournament due to NWU’s Puk-Tawana beating the Varsity soccer team to the USSA qualifiers. “It’s a dream come true for us,” Tawana coach Max Moeketsi said. “We haven’t beaten Mafikeng in six years and now we have the chance to represent on the biggest stage. There is a positive feeling under the players, it is wonderful to see the players still posting on Facebook about our victories.”
Luiperds klop Boland, loop voor in Curriebeker-wedloop
BO: Die Luiperds se Hoffman Maritz en George Tossel.
Die Luiperds het Saterdag die Boland met 54-32 in hul Curriebeker-ontmoeting op Olënpark vertrap. Die Luiperds se buitesenter Hoffman Maritz het in die eerste helfte reeds sy driekuns behaal en die binnesenters Johan Deysel en George Tossel het elk twee drieë ingeryg, met die haker Jacque Vermaak wat ook oor die doellyn geduik het. Die Luiperds is tans bo-aan die eerste liga-punteleer. Hul volgende wedstryd is Saterdag teen die Griffons by die Noord-Wes Stadion in Welkom. Sylvian Mahuza van die Luiperds op die aanval.
FOTO’S: MARIO VAN DE WALL