HALLO daar! Adri loop vir 'n maand of twee in die buiteland rond (soos julle sal sien op die foto op bladsy 36), en dit is vir my 'n groot voorreg om so bietjie waar te neem as Kruispad se Inhoudsredakteur. Hopelik sit jy nou by die Kruispad-Bash met hierdie splinternuwe, kraakvars Kruispad in jou hande, maar as jy die bash om een of ander rede misgeloop het, hoop ons dat jy solank die GKSA 150-fees in jou dagboek aangeteken het en dat ons jou DV volgende jaar daar sal sien! Soos julle weet, het ons in #8 klaargemaak met ons "Watokal …" reeks. Dankie vir almal wat voorstelle vir nuwe temas ingestuur het. Ons volgende drie uitgawes se temas is "Eva", "Adam" en "Eden". Ons spring sommer dadelik in #9 weg met "Eva" en julle sal sien dat hierdie uitgawe propvol artikels en raad is wat spesifiek op die skoner geslag gemik is. Net voordat die ouens wonder of ons nou heeltemal van julle vergeet het, kan ek julle gerusstel: ons volgende uitgawe word spesiaal vir julle saamgestel! In #11, "Eden", gaan ons fokus op verhoudings; spesifiek op ons verhoudings met mekaar en ons verhouding met God. Sterkte aan elkeen van julle wat binnekort eksamens skryf. Geniet solank die sonnige lentedae wat voorlê, maar onthou: Ora et labora!* Tot volgende keer, groete uit die mooie Kaapstad Maureen red_inhoud@kruispad.net *Vir dié van julle wie se Latyn 'n bietjie gebrekkig is: Bid en werk!
No. 9
4
No. 9
5
"DIT MAAK NIE SAAK OF IEMAND … MAN OF VROU IS NIE: IN CHRISTUS JESUS IS JULLE ALMAL ÉÉN".
AS
iemand in die kerk deesdae die woord "vrou" gebruik, gaan die gedagtes en gesprekke byna onmiddellik na "die vrou in die amp". Daardie saak waaroor ons op die oomblik so heftig van mekaar verskil! "Vroue moet ouderlinge, dominees en diakens kan wees," sê die een klomp. "Nee," sê die ander klomp. "Dit is teen God se Woord!" Wel, dit is nie waaroor dit in hierdie artikel gaan nie. In Januarie 2009 is daar weer 'n sinode, en ons bid dat daar vir ons duidelikheid hieroor sal kom, omdat 'n sinode aan die einde daarvan moet kan sê: "Die Heilige Gees en ons het besluit . . ." (Handelinge 15:28). Maar as dit nie oor die vrou in die amp gaan nie, hoekom verwys ek daarna? Wel, omdat ek dink die Satan lag lekker! Met al hierdie gestry en baklei oor vroue in die ampte, word die aandag weggevat van al die ander wonderlike goed wat die Bybel ons oor "Eva" leer! Goed waaroor die manlike en vroulike lesers van Kruispad deeglik ingelig moet wees, sodat hulle die Here kan verheerlik in die hantering van vroue (manlike lesers) en in vrouwees (vroulike lesers).
No. 9
6
Eva by die skepping Dit is opvallend dat daar in die vertelling oor die skepping van die vrou (in Genesis) twee goed gesê word wat die klem plaas op die gelykheid van die vrou met die man. Die eerste is die simboliek van Eva wat uit die ribbebeen van die man gemaak word (Genesis 2:21 & 22). Al maak ons soms grappies daaroor, is dit inderdaad betekenisvol dat sy nie uit die voet of uit die kopbeen van Adam gemaak is nie. Omdat die ribbebeen aan die kant is, versimboliseer dit juis dat sy langs die man is. Hy is nie "bo" of "onder" haar nie, en sy is ook nie "bo" of "onder" hom nie. Hulle is langs mekaar voor God. Daar is wel 'n skeppingsvolgorde, op grond waarvan die Bybel leer dat die man die hoof van sy vrou is (1 Korintiërs 11). Hierdie hoofskap is 'n liefdevolle saak, wat onder andere "beskerming" impliseer. Dit beteken nié baasskap nie. Die tweede is die uitdrukking "'n hulp wat by hom pas" (Genesis 2:18). Vertalings kan nie maklik die betekenis oordra van "by hom pas" nie. Dit is letterlik iets soos "soos teenoor/ langs hom". Dit is idiomatiese Hebreeus, wat juis wil sê – op dieselfde vlak. Dit is in hierdie éénheid voor God dat ons lees dat Adam én Eva gemaak is na die beeld van God (Genesis 1:17): "God het die mens geskep as sy verteenwoordiger, as beeld van God het Hy die mens geskep, man en vrou het Hy hulle geskep". Die beeldskap van die mens behels baie, maar
die belangrikste is dat hulle geestelike wesens is. Dit beteken dat hulle anders as diere is. Hulle kan God ken en dien, hulle kan besluite neem en hulle leef bewustelik. Dit impliseer ook dat – wanneer hulle doodgaan – hulle gees steeds die beeld van God vertoon en voortbestaan. Hierdie gelykheid voor God maak egter nie dat hulle eenders is nie (dankie tog!). Hulle is man en vrou. Albei moet werk – "Wees vrugbaar, word baie, bewoon die aarde en bewerk dit. Heers oor die vis in die see, oor die voëls in die lug, oor al die diere van die aarde, ook oor die diere wat op die aarde kruip," (Genesis 1:28) – maar tog is daar ook uniekhede in albei. Vir Eva is dit dat sy die een is wat lewe voortbring ("Eva" beteken "lewe"). Dink net – geen enkele man sal op hierdie aarde loop as hy nie deur 'n vrou in die lewe gebring was nie! Hierdie leweskenkende
d-redaksie)
Braam Krüger (Kruispa
uniekheid van Eva is tot 'n groot mate wat vrouwees definieer. 'n Vrou is beskermend, vertroetelend, versorgend. Sag. Dit beteken nie "willoos" en "vloerlap" nie, maar gelyke mens, met 'n spesifieke, versorgende aard. Sy het, net soos die man, talente en gawes wat sy in die lewe en in die kerk moet gebruik. Die Satan Die Satan is deur-en-deur daarop uit om God se werk te vernietig. Ten opsigte van vrouwees probeer hy veral op twee maniere om God se rol vir die vrou ongedaan te maak – eerstens deur mans wat nie meer 'n liefdevolle hoof van hulle vrouens wil wees nie, maar op 'n despotiese manier oor hulle vrouens (en sommer alle vroue) wil heers.
Hy is "baas" en sy is onderdaan. Dit is waarna Genesis 3:17 verwys: "… en hy sal oor jou heers". Dit is nie die Here wat beveel dat die man oor die vrou moet heers nie, maar dit is die gevolg van die sondeval dat die mans so wil heers. Sulke onbybelse mans sien vroue as gebruikvoorwerpe. Hulle is net goed genoeg om kinders te kry en kos te kook. Hulle opinies en insigte is niks werd nie. Dit is ook sulke mans wat vroue seksueel misbruik. Tweedens mislei die Satan ook vroue om hierdie leuens te glo! En dan is hulle tevrede om misbruik te word! Hulle is maar te bly as 'n man so bietjie afskeepaandag aan hulle gee. Baie mense beweer dit is hoe die Ou Testament teenoor vroue is – hulle is minderwaardig, die besittings van hul mans (vergelyk met Eksodus 20:17). Maar as 'n mens die Bybel nie net oppervlakkig lees nie, sien jy dat die Ou Testament ons juis leer dat die vrou "regte" het, in die sin dat sy beskerm moet word van uitbuiting – die sondige oorheersing en misbruik soos wat daar na die sondeval ingetree het. Dit is totaal anders as wat dit in die destydse wêreld was. Christus Christus het aarde toe gekom om mense te verlos, nie net die mans of net die vroue nie. Daarom sien ons dat Hy hulle hanteer soos die Vader hulle in die begin geskape het – beide as beelddraers van God. Galasiërs 3:28 bevestig dit: "Dit maak nie saak of iemand … man of vrou is nie: in Christus Jesus is julle almal één". Dit is nie asof mans en vroue eenders is nie (elkeen het nog sy/haar eie skeppingskenmerke), maar hulle is duidelik gelykwaardig voor die Here. Beide man en vrou word slegs gered deur geloof in die verlossingswerk van Jesus. Christelike Eva-wees Hierdie Bybelse waarheid – dat God die vrou gelykwaardig aan die man geskep het – het implikasies vir die manlike én vroulike Kruispad-lesers. Vir die Adams beteken dit – respek vir die Evas. Sy is 'n mens, net soos jy. Hanteer haar met respek. Laat elke vrou wat jou pad kruis sommer aanvoel – hier is 'n Gódsman, ek kan dit sommer aanvoel in die feit dat jy nie soos onbybelse mans teenoor vroue optree nie. Vir die Evas beteken dit – wees trots op jou vrouwees. Leef dit uit! Moenie dat Adams jou hanteer soos die Satan dit vir hulle inprent nie. Wees vroulik – dit is hoe God jou gemaak het. No. 9
7
Dit nte Randburg)
meerde Gemee
r (Gerefor Thomas Dreye
?
is vir my 'n groot voorreg om met julle iets te kan deel van wat die Here vir my kom leer het oor een van die mees besondere wesens in sy skepping. Vir dié van julle wat wonder, dit is natuurlik die vrou! Laat my egter, ter wille van oorlewing, die volgende disclaimer toe: Ek, Thomas Dreyer, wil op geen stadium van hierdie skrywe die indruk skep dat ek my eie vrou of enige ander vrou (wat my ma en my dogtertjie insluit) verstaan nie. Indien ek met dit wat hierop volg enigsins die indruk skep dat ek my eie vrou of enige ander vrou (wat my ma en dogtertjie insluit) verstaan, vra ek nederig om verskoning en distansieer ek my van daardie woorde wat die verkeerde indruk kon skep. Daarso. Nou's dit van my hart af! Ek hoop ek het jou so bietjie laat lag. Maar op 'n manier is ek regtig ernstig. Dit was een van my grootste ontdekkings oor die afgelope paar jaar wat ek en Erna in 'n verhouding leef. My werk is nie om haar te verstaan nie. Ek gaan tien teen een nooit by 'n punt uitkom waar ek kan sê "nou verstaan ek haar" nie. Wat ek wel kan en moet doen, is om vir haar lief te wees! Dis immers die Here se opdrag aan my in Efesiërs 5:25: "Mans, julle moet julle vrouens liefhê soos Christus die kerk liefgehad en sy lewe daarvoor afgelê het." Waarom hierdie opdrag aan ons manne? Omdat God weet dat juis dít die diepste verlange van enige meisie se hart beantwoord. Die opdrag wat God vir my gee, pas mooi netjies by haar diepste behoefte in. Hoor mooi: Jou meisie, jou verloofde, jou jong vroutjie het 'n diep begeerte dat jy haar met alles in jou moet liefhê! Dis die kernbeginsel as jy graag die vrou in jou lewe gelukkig wil maak. Beteken dit ek moet dit net gereeld vir haar sê? Dis belangrik, ja. Maar dis nie genoeg nie. Nianell sing in een van haar liedjies: "You say you love me a thousand times. Make me feel it once in a while!" Jou mooi woorde gaan net iets beteken as jou dade dit bevestig. En nou volg my praktiese raad aan jou. Vyf eenvoudige waarhede:
Jou gesindheid
No. 9
8
Dis waar alles begin. Filippense 2:1-11 spel dit vir ons uit. As jy regtig eenheid wil beleef in jou verhouding met jou meisie (of verloofde, of vrou, of cherry, of bokkie) moet jy haar hoër ag as jouself (vers 2-4). Haar belange moet in jou hart brand (vers 3 & 4) net soos ons belange in Jesus se hart gebrand het (vers 5-11). Dit het gemaak dat Hy sy voorregte as God in die hemel opgegee het en hier op die aarde in ons plek aan die kruis kom sterf het (vers 5-8). As jy jou meisie gelukkig wil maak, moet hierdie gesindheid van Jesus in jou hart wees!
Sy wil spesiaal voel
As jy met die regte gesindheid na jou meisie kyk, word sy op die plek baie spesiaal vir jou. Dis nou nie net meer jy wat haar gekies het nie. Nee, die Here het haar vir jou kom gee. Haar belange word nou jou belange. Dit is so 'n groot taak dat daar nie plek vir enigiemand is anders nie, en dit
is juis wat sy wil voel: "Daar is in my ou se hart nie plek vir enigiets of enigiemand anders nie." Moet ek die heeltyd groot dinge doen en baie geld spandeer om haar so te laat voel? Nee. 'n Lekker aandjie uit en 'n groot bos blomme is natuurlik 'n opsie. Dis egter die klein aanhoudende dingetjies: Die briefie in haar pennesakkie of kosblik, die vinnige blommetjie uit die tuin waar julle verby stap (moet net nie gevang word nie!). In kort opgesom: Vind uit wat haar spesiaal laat voel en doen moeite. Hoe vind ek uit? So …
Sy wil hê jy moet luister
Die regte gesindheid maak van jou iemand wat stadig is om te praat en gou is om te luister (Jakobus 1:19), en luister is die sleutel wat jou gaan help om haar hart oop te sluit. Dit werk op twee maniere. In die eerste plek help dit jou om uit te vind wat haar regtig spesiaal laat voel. Jy kan gaan boeke lees om jou te help, maar hier's die groot verrassing: Nie twee eksemplare van die vroulike spesie is dieselfde nie! Joune is totaal en al uniek. Die gawe van "luister" is al wat jou gaan help om haar te ontdek. So luister die heeltyd met hierdie vraag in jou gedagtes: Wat kan ek doen om haar te laat voel dat sy die enigste meisie op hierdie aarde is wat my hart laat chocolates pomp? Luister as sy praat, maar luister ook met jou oë. In die tweede plek is luister op sigself 'n geskenk wat jy kan uitdeel. Dit het my jare gevat om te besef dat Erna nie wil hê ek moet al haar probleme oplos nie. Sy kom vertel nie vir my van alles wat haar bekommerd maak en pla sodat ek dit kan fix nie. Sy wil net gehoor word. Sy wil weet daar's een iemand wat regtig na haar luister. 'n Ou wat regtig luister om te hoor wat sy meisie sê, het al 95% van haar hart gewen.
Sy wil raakgesien en waardeer word
As daar nou iets is waaraan ek skuldig is, is dit hierdie sakie. Ek gaan baie maklik in cruise control mode in. Alles werk. Ek en Erna is gelukkig. Elkeen doen wat hy moet en hierdie skip seil lekker. Ek aanvaar al haar moeite en haar harde werk in ons verhouding as vanselfsprekend. Niks laat die wiele makliker afkom as dit nie. Weet jy wat doen wondere? "Bokkie, ek sien hoe baie moeite jy vir my doen en ek wil net vir jou sê, ek waardeer dit verskriklik baie." Dit dra natuurlik baie meer gewig as jy dit by 'n kersligete sê wat jy self voorberei het .
Sy wil hê jy moet geestelik leiding neem
Soveel keer het daar al meisies by my gesit en gesê: Ek wens so hy kan vir 'n slag die een wees wat sê, "ons moet kerk toe gaan" of "kom ons lees saam Bybel". Skeep jy hierdie belangrike verantwoordelikheid af wat die Here aan jou as man opdra? Hou op! Daar is min goed wat so duidelik vir jou meisie sal sê dat jy vir haar lief is as wanneer jy geestelik voor loop. As sy sien dat jy erns maak met julle twee se gesamentlike verhouding met die Here sal haar vertroue in jou groter en groter word. Sy sal beleef dat sy self en julle verhouding vir jou baie belangrik is! Soos ek sê: Haar verstaan? Nie sommer nie. Haar liefhê? Ja, dit kan ek doen. Ek kan, omdat God my eerste liefgehad het. Ek moet, omdat Hy my juis dáárvoor roep wanneer Hy een van sy skeppingshoogtepunte aan my toevertrou.
ve me o l u o y y "You sa d times. n a thousa feel it e Make m hile!" w once in a
No. 9
9
Janine Joubert (Apteker, NG Gemeente Moreletapark)
"Ek lyk vet op hierdie foto." "Nee man, jy lyk normaal." "So, sê jy ek lyk normaalweg so? Met ander woorde jy dink ek is vet?!"
No. 9
10
SO
jy is 'n vrou. (Of 'n meisie – dit klink darem ligter op die oor!) Die punt is: Jy is die een wat tweede geskape is, die kersie op die koek van God se skepping. Alles was voltooi – selfs die mens na God se beeld – en toe, heel laaste, as die grand finale, die room op die cappuccino, die eggo van die simfonie se laaste noot, is jy geskep. Jy weerspieël die beeld van God op 'n unieke manier – sy empatie, sy besitlikheid oor sy kinders, sy liefde en sy behoefte om opgesoek en liefgehê te word. Jy is 'n beter luisteraar, het 'n beter geheue en ervaar emosies meer intens as 'n man. Maar meer as dit, Hy het aan jou unieke eienskappe gegee. Kyk 'n slag na jou ringvinger. Dit is korter as jou wysvinger, waar 'n man s'n langer is. Ook is mans se liggame hariger, hul vel (letterlik) dikker, hulle suurstofopname en rooibloedselproduksie verskil sodat mans
beter atlete as vrouens is en – glo dit of nie – 'n man se brein weeg gemiddeld 100 g meer as 'n vrou s'n! (Navorsing het egter duidelik getoon dat dit geen invloed op intelligensie het nie!)* Maar kom ons fokus op dit wat 'n vrou primêr van 'n man onderskei: haar vermoë om kinders te kry. 'n Meisie het met geboorte ongeveer een miljoen eierselle, wat daal na sowat 300 000 teen puberteit. In die reproduktiewe jare is daar net sowat 300 eierselle oor – so jy kan self die som maak – teen een eiersel wat per maand vrygestel word, het vroue gemiddeld 25 jaar waartydens hulle vrugbaar is. As jy dus jou eerste eiersel op byvoorbeeld 13-jarige ouderdom (net voor jou eerste menstruasiesiklus) vrygestel het, kan 'n mens min of meer sê dat jy kinders sal kan hê tot op 38. Die proses wat elke maand in 'n vrou se liggaam plaasvind, is kortliks die volgende: 'n Eiersel (ova) word óf deur die linker-, óf deur die regterfallopiusbuis vervoer en in die baarmoeder (uterus) vrygestel. Dit staan bekend as ovulasie, en dit gebeur sowat 14 dae nadat jy begin menstrueer het. (Die begin van jou menstruasie is dag 1 van jou 28-dag siklus.) Hier het die liggaam nou al reeds begin om die uterusomgewing gunstig voor te berei vir die aanhegting van die eiersel. Die eiersel (nou bekend as die corpus luteum), het boodskappe gestuur sodat estrogeen afgeskei word om die uterus in 'n lekker warm, voedsame "nessie" vir die verwagte babatjie te omskep. Indien die eiersel bevrug sou word in hierdie tyd (4-6 dae voor ovulasie is die grootste kans op inplanting en swangerskap), sal die bevrugte eiersel (nou 'n sigoot) aanhou om te groei en verdere hormone sal afgeskei word om die ma se liggaam te verander om groei van die fetus moontlik te maak.
Indien daar geen spermsel was om die eiersel te bevrug nie, daal die vlakke van progesteroon, en die liggaam werp al die "materiaal" wat besig was om die uterus voor te berei, uit. Dit staan bekend as menstruasie, is weer dag 1 van die siklus – en alles begin van voor af! So berei die vrou se liggaam haar elke liewe maand voor op die koms van 'n baba. Die eiersel wag om bevrug te word en die baarmoeder is reg en gereed met verhoogde bloedtoevoer en dikker voering om die bevrugte selletjie te ontvang. Is dit nie 'n asemrowende gedagte nie? Of jy nou daarvan bewus is of nie, jou liggaam wag elke maand op die koms van 'n babatjie, en as dit nie gebeur nie, maak hy maar net weer reg vir die volgende maand! Dit laat my bietjie voel soos 'n reproduksiemasjien – die teenoorgestelde van 'n Terminator! "Pasop wêreld: Die Reproduseerder is hier, en sy herlaai elke 28 dae … Be afraid, be very afraid …" Om nie te praat van die gemoedskommeling of PMS (Pasop Mans Sindroom) wat plaasvind saam met hierdie hele affêre nie. As gevolg van al die hormoonveranderinge, voel ons so 'n week voor menstruasie meer emosioneel, meer aggressief, meer geïrriteerd en terselfdertyd meer weerloos as die res van die maand. (Ek het eenmaal gelees dat 'n vrou PMS in die hof as verdediging gebruik het toe sy haar man saam met 'n ander vrou betrap het, en hom toe – hoe sal 'n mens sê – van kant gemaak het …) So, alhoewel die meeste vroue hierdie maandelikse siklus as 'n kruis beskou, is daar iets wonderliks te sien van die Kunstenaarshand wat ons liggame geskep het. Loof Hom vandag daarvoor dat Hy jou as 'n vrou geskep het en dra hierdie "kruis" (wat eintlik die kroon van jou vrouwees is) met trots!
*www.StudyHealth.com
No. 9
11
Stuur gerus 'n epos na sending@kruispad.net met enige vrae of opmerkings. Juanita Swanepoel & Rineé Viljoen (Kruispad-redaksie)
AL
DOKTER
Rebekka, Ratna en Eti is drie Indonesiese gelowiges wat in Mei 2005 gearresteer is en vir 25 maande in 'n tronksel van 5m x 5m aangehou is. Hulle oortreding – die aanbied van 'n kinderprogram met 'n Christelike aanslag vir 65 kinders. Die meeste van hierdie kinders se ma's was prostitute en hulle het sommige van hulle geleer om te lees en te skryf. Hulle het lesse oor voeding, gesondheid en higiëne aangebied, asook lesse uit die Bybel. Die doel was om te voorkom dat hierdie kinders ook prostitute word. Geopende Deure het sy aan sy met hierdie vroue geloop, te midde van hierdie beproewing. Ons het so baie by hulle geleer. Eti getuig soos volg oor haar dae binne die sel: "My begeerte was om elke dag saam met Jesus deur te bring, deur middel van my persoonlike stiltetyd, gebedstye en die lees van die Woord. Ek wou Hom binne die tronk dien, omdat daar so baie ongeredde mense saam met ons was. Mense wat almal op soek was na die Waarheid. Ek het graag die Waarheid met die ander gevangenes gedeel, omdat dit maklik was om met hulle te praat oor 'n God wat vir hulle baie liefhet. Die rede hiervoor was dat hulle op soek was na antwoorde vir hulle lewens. Ons God bly 'n wonderbaarlike God. Dit was nie ons plan om binne die tronk te wees nie. Ek glo dat dit God se wil was. Daarbinne was die Heilige Gees ons Helper,
ons Bron van bemoediging en ons Trooster. Hy het ons gelei en die krag geskenk om teenoor die ander gevangenes te getuig. Baie mense het hulle harte oopgemaak vir Jesus en baie siele is vir Hom gewen." Geopende Deure het in hierdie tydperk 'n briefskryf-veldtog vir die drie dames geloods, sodat hulle nie alleen sou voel nie, maar ook dat hulle bewus sou wees van die feit dat duisende mense regoor die wêreld van hulle weet en vir hulle bid. In hierdie tydperk het hulle meer as 25 000 kaartjies ontvang. Eti getuig soos volg daaroor: "Hierdie kaartjies het soveel vir my beteken. Ek het al die seëls, asook die senders se name en hulle lande van afkoms, uitgeknip. Ek het al hierdie inligting in 'n boek geplak. Dit is iets wat ek nooit sal vergeet nie." Dr. Rebekka en haar geestelike dogter, Linda, het tydens Julie en Augustus Suid-Afrika en Namibië besoek. Hulle het getuienis gelewer en waardevolle woorde van bemoediging met ons gedeel. Dr. Rebekka het getuig hoe die Here tydens die jare in die tronk aan haar innerlike vrede gegee het. "Dit is maklik om die Here te vertrou as dit goed gaan. Die uitdaging is om God te vertrou ongeag jou omstandighede." Vir verdere inligting rakende vervolgde Christene, besoek Geopende Deure se webwerf by www.opendoors.org.za of kontak hulle hoofkantoor by 011 888 9341.
No. 9
ooit gewonder waar die Islamitiese geloof nou eintlik vandaan kom of wie die belangrikste figuur in dié geloof is, Mohammed of Allah? Islam is die vinnigste groeiende geloof ter wêreld en een waarvan ons, as Christene, nie genoeg weet nie. In vandag se samelewing volg 21.01%* van die wêreld se bevolking hierdie geloof en deur oningelig hieroor te wees, laat ons te veel geleenthede verbygaan waar ons die Goeie Nuus kon verkondig. Kom ons kyk bietjie waar die geloof vandaan kom en waarin hulle glo. Volgelinge van Islam staan as Moslems bekend en volgens die Koran (die Moslems se bron van teologie) word Islam so ver in die geskiedenis teruggevoer as
die Ou-Testamentiese Abraham, die vader van die gelowiges. Volgens die Koran was hy ook die eerste Moslem. Die Moslems wys daarop dat hulle deur sy oudste seun, Ismael – die seun van Hagar – met Abraham skakel, terwyl die Christendom deur die jonger seun, Isak – die seun van Sara – met Abraham verbind is. As 'n mens die lyn van Ismael volg, kom jy glo by Mohammed uit. Ons kan egter die bestaan van Islam terugvoer na die geboorte van Mohammed (ongeveer 570 n.C. in Mekka). Sy pa en ma is albei vroeg oorlede en hy het op sesjarige ouderdom by sy oupa gaan woon en later, met sy oupa se dood, by sy oom. Hy is op 25-jarige ouderdom met 'n welaf weduwee getroud.
Mohammed was die sentrale figuur in die vestiging van die godsdiens as gevolg van openbaringe wat hy, 'n ongeletterde, gedurende die eerste deel van die sewende eeu n.C. onvang het, en wat na sy dood in een boek, die Koran, versamel is. Islam is 'n godsdiens waarin dié boek 'n baie belangrike rol speel. Hulle beweer dat Mohammed dit direk van Allah af, deur bemiddeling van die engel Gabriël, ontvang het. Later het daar 'n regsisteem en teologie gevolg wat saam met die tradisie 'n Islamitiese beskawing opgebou het. Wat glo die Islam? (Vergelyk hierdie tabel met die tabel in uitgawe 8.) * 2007 Statistieke volgens CIA "The World Factbook". www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ geos/xx.html
"Daar is geen God behalwe Allah nie." Om enigiets aan God gelyk te stel is onvergeeflik. Die karakter van God word in 99 name uitgedruk.
Die Koran is die basis en die grondslag van Islam. Alle Islamitiese beginsels en voorskrifte berus op die Koran. "Hierdie Boek, waarin geen twyfel is nie, is 'n rigsnoer vir die getroues," (Sura 2.2). Die Koran is die eerste bron, die Sunnah is die tweede bron – dit verduidelik die Koran.
Daar is geen menslike leier op aarde nie.
1. Elke mens is sondeloos sonder 'n sondige natuur. 2. Sonde is bloot 'n verbreking van Allah se wet (Sura 7.33). 3. As Allah wou, kon hy die mens verhoed om te sondig (Sura 32.13; 13.31). 4. Sonde grief Allah nie, want hy is te groot om daardeur geraak te word. Allah skep die mens se bose dade
en die mens moet dit doen (Sura 37.96; 54.49). 5. Goeie dade word met slegte dade in die weegskaal gebalanseer. Indien goeie dade swaarder as slegte dade weeg, mag dit help dat Allah vergifnis gee. 6. Allah vergewe slegs wie hy wil en straf dié wie hy wil (Sura 3.124; 5.118). Moslems het geen sekerheid oor sondevergifnis nie.
Die basiese vereiste om 'n Moslem te word, is om die belydenis "Daar is geen god behalwe Allah nie, en Mohammed is die apostel van Allah" uit te spreek. Die vyf pilare van Islam (Elke Moslem moet dit volgens
sy denominasie uitvoer): 1. Shahada – Geloofsbelydenis; 2. Salat – Bid vyf keer per dag; 3. Zakah – Verpligte Aalmoese; 4. Sawm – Vas gedurende Ramadan 5. Hajj – Pelgrimstog na Mekka. No.
12 e
ur Geopende Deur
Rubriek verskaf de
1. Vooruitbeskikking van God (Sura 14.4). Wat God beskik is beskik. 2. Die krag van alle aksies (goed of sleg) kom van Allah, maar die mens is tog verantwoordelik vir sy dade. 3. Die oordeelsdag (Sura 2.62) is 'n dag wat die meeste Moslems vrees. 4. Elke Moslem se goeie en slegte dade sal in 'n skaal geweeg word, wat sy eindbestemming gaan bepaal.
NEE, " … Julle mense van die Bybel! … moenie oor God dinge sê wat nie waar is nie. Werklik Christus Jesus, die seun van Maria, was net 'n boodskapper van God en sy woord … Glo dan net in God en sy boodskappers en moenie sê: 'Drie' nie," (Sura 4.170-171).
9
13
EK
Phia le Roux
No. 9
14
onthou nog goed hoe ek as tiener gedink het: Is al hierdie liggaamlike veranderinge dan nou regtig nodig? Kon die Here nie maar dinge anders laat werk nie? Hy is immers God, en as Hy ons anders ontwerp het, kon dit mos baie eenvoudiger gewees het. Nou, net 'n paar jaar later, beleef ek die ongelooflik komplekse en perfekte ontwerp van die vrou in praktyk: Ek is swanger! Volgens my is die nege maande van swangerskap eintlik harde werk! Ek dink ek kan maklik sê dat ek baie 'geseënd' was (so ver) met méér as genoeg simptome om my heeltyd te herinner dat ek regtig swanger is! Maar met dankbaarheid kan ek ook sê dat ek werklike ernstige simptome en komplikasies vrygespring het. Terug by my baie 'seëninge': Die morning sickness – in my geval die heeldagnaarheid! – die verkoues wat net nie wil oorwaai nie, die wisselende emosies en al die vreemde swangerskap-simptome waarvan niemand jou nog ooit vertel het nie, dring my weer tot dieselfde vraag as in my tienerjare: Waarom dié ontwerp, Here? En dan kom die antwoord heeltemal te maklik: Genesis 3:16: "Vir die vrou het die Here God gesê: Ek sal jou baie swaar laat kry met jou swangerskappe. Met pyn sal jy kinders in die wêreld bring. Na jou man sal jy hunker en hy sal oor jou heers." Voordat ek nie self swanger was nie, het ek gedink dat dié teksvers net van toepassing is op die eintlike bevalling: 'n klomp ure van pyn. Maar met die gewaarwording van my swangerskap het dié vers nuwe betekenis gekry. Dis nie net die laaste paar ure daarvan nie. Nee, dis nege maande van voortdurende veranderinge. Die Here weet ek kry soms swaar met die veranderinge en Hy weet ook van die geboortepyne wat nog voorlê. Maar dis nie SY skuld nie! Die mens het die verbond verbreek. Ons het eerste weggedraai. Die wonder van die vroulike ontwerp kom met 'n bitter smakie wat my heeltyd herinner aan die gebroke verhouding waarin ek self, Baba, die mensdom en die hele skepping hom bevind! Maar gelukkig ken God sy kinders en maak Hy ons kruis nooit te swaar om te dra nie – sy genade is groot. Daarom, dink ek, het Hy swangerskap-amnesia
'n realiteit gemaak: Al die naargevoelens, al die kere wat ek gevoel het die toilet is net heeltemal te ver, die vroeë swangerskapmoegheid wat my net ondergekry het en selfs al die vreemde smake in my mond. Dit alles verdwyn soos mis voor die son as ek dink aan die eindproduk van die swaarkry: jy sal kinders in die wêreld bring! Net so seker soos die realiteit van al die slegte simptome in my groei, net so seker is die realiteit dat 'n Godgegewe lewe binne my groei. Van daardie oomblik toe die swangerskaptoets 'n kruisie (positief) gewys het en ek die eerste maal besef het: Ek is swanger! Ek kon nie wag om vir my man te vertel nie! En toe … die eerste sonar! Wat 'n belewenis: waarlik 'n mensie! 'n Uitkenbare mensie wat rondbeweeg en selfs vir ons 'waai'. En ons hoor Baba se hartklop! Toe die reis deur elke week se groei en ontwikkeling en verandering. Die eerste keer toe ek Baba binne my voel beweeg het … dis lewe. Regtige lewe! 'n Eie persoonlikheidjie met 'n eie siel wat op so 'n wonderbaarlike manier aanmekaar geweef is dat ons net in verwondering kan staan en nie meer kan wag om Baba die eerste keer vas te hou nie. En ja, in alles hunker ek na my man. As jong Christenvrou hoef ek dit nie alleen te beleef nie. Dis hoe God dit bedoel het. Dis sy bloudruk – my man dra en verdra, koester, ondersteun, bemoedig en … saam sien ons uit! En die straf word, deur genade, draaglik. Nie ek alleen nie, maar dit verander in 'n wonderlike verantwoordelikheid vir ons albei sáám. 'n Lewende, skoppende klein mensie wat ons in die wêreld gaan inbring. 'n Gebroke wêreld … En die gedagte aan 'n gebroke wêreld dryf my elke keer tot trane. Gelukkig is daar uitkoms. Jesus Christus het die slang se kop reeds vermorsel. Hy het gekom en oorwin! En in hierdie hoop en waarheid wil en kan ons, in die gebroke wêreld vol haat, vir Baba leer van Liefde. Ons kan in die wêreld vol verdwaalde, soekende mense vir Baba op die regte pad na die Lewe toe begelei. Ons, as toekomstige ouers, erken die realiteite en besef hoe belangrik – soms oorweldigend – ons rol in hierdie mensie se lewe lewenslank sal bly. Ons weet ook dat ons vir Baba net so ver kan lei en dat die Gees dan die oortuiging sal moet doen. Daarom bid ons nou al. Nie net vir veiligheid nou nie, maar ook vir Baba se lewe op aarde en ook vir 'n veilige ewige tuiskoms. Hierdie gedagtes en gewaarwordinge het my lewe en my verhouding met die Here in 'n nuwe perspektief geplaas. Ek as vrou is ontwerp na sy beeld. Ek is sy kind. Die gebroke verhouding is herstel. Geen straf is meer ter sprake nie. Net genade. En in hierdie herstelde verhouding sal ek die toekoms, en elke fase van my lewensreis, vreesloos aanpak. In alles leef ek vir Hom: as meisie, in spel en werk, in vrouwees … en ook binnekort in moederskap! In sy genade sal Hy my dra tot Hy kom of my kom haal …
No. 9
15
NA
wie luister jy? Na God, na die GPS-girl in jou ou se kar of na die mooi meisie op die grimeringadvertensie wat sê: You're worth it? Hoe jy aantrek en hoe jy gebou is, bepaal blykbaar wie jy is. Westerse kultuur sê 'n girl moet slank wees, maar nie maer nie; gedefinieerd, maar nie gespierd nie; ge-tan, maar wel UV-beskermd; sexy, maar nie sletterig nie. Onthou jy die heel eerste sonde in die Bybel? "Toe besef die vrou dat die boom se vrugte goed is om te eet en mooi om na te kyk en begeerlik omdat dit kennis kan gee. En sy het van sy vrugte gepluk en geëet," (Genesis 3:6). "Mooi om na te kyk …" Mooi goed het 'n sekere estetiese waarde. Soos Satan dit daar reggekry het om die vrou te oorreed tot sonde met "mooiheid", kry hy dit nou nog reg om vrouens te laat dink dat voorkoms belangriker is as ander minder opsigtelike kwaliteite, soos vertroue en gehoorsaamheid. Mense leef ongebalanseerd, want hulle konsentreer slegs op die fisieke – óf op die geestelike. Maar God verwag van ons om aandag aan beide te gee. Die antieke Griekse filosofie was: "'n Gesonde liggaam huisves 'n gesonde Gees" *. Paulus voer dit verder: "Besef julle nie dat julle liggaam 'n tempel van die Heilige Gees is nie? Julle het die Heilige Gees, wat in julle woon, van God ontvang, en julle behoort nie aan julleself nie: julle is gekoop, en die prys is betaal. Julle moet God dus in julle liggaam verheerlik," (1 Korintiërs 6:19-20). Indien ons 'n ongebalanseerde leefstyl leef, beïnvloed dit ons hele wese. God is goed, en Hy seën ons met goeie kos wat Hy self geskep het (Psalm 22:27). Eet is nie verkeerd nie. Inteendeel, dit is heeltemal in orde. Dit is slegs wanneer ons ons liggame misbruik deur te óóreet of verkéérd te eet, dat dit sonde raak. Ons is soms geneig om te vergeet dat daar wel leefstylsondes is. Om lekker te eet en lekker te drink en lekker te rook en lekker rond te slaap, is sosiaal aanvaarbaar. Sondag gaan ons darem kerk toe, so ons dink ons is fine (vergelyk met 1 Johannes 2:15-17). As Christene moet ons versigtig wees om iets wat gawes van God af is (soos kos en drank en verhoudings), in "wêreldse begeertes" te verander. Wanneer raak hierdie gawe van God af 'n ongesonde, ongebalanseerde, wêreldse begeerte? Onder andere die oomblik as jy begin dieet! Diëte is die hoofoorsaak van oorgewig mense. Daardie Quick weight loss-program wat jy op die TV sien, die wondermiddel wat waarborg om jou die lyf "waarvan jy nog altyd gedroom het" te gee. Ja, daardie produkte op die mark wat belowe dat jy 3 tot 5 kg in 6 dae kan verloor, but wait there's more, jy kan 10 kg in twee weke verloor, sommer terwyl jy slaap! Vriendin, 95-98% van die mense wat gewig op so 'n program verloor, tel dit weer binne 6-24 maande op. En 90% van hierdie mense tel méér gewig op as wat hulle verloor het. Kom ek vertel vir jou 'n paar groot geheime: DIT IS GESOND OM 2-4 KG PER MAAND TE VERLOOR! Hoe stadiger jy gewig verloor, hoe groter is die kans dat jy vet verloor en nie vog nie. Jy is tog opsoek na lewenslange sukses en gesondheid, of wil jy net goed lyk op jou honeymoon?
No. 9
16
Willem Groenewald ('n Fiksheid- en gesondheidkundige)
Kom ek vertel jou nog 'n groot geheim: Eet gesond. Maak dit 'n lewenstyl. Doen dit omdat jou liggaam 'n tempel van God is. Begin om nuut te dink oor jou eetplan. Begin om net twee of drie veranderings te maak. Moenie alles op een slag probeer verander nie, anders gaan jy dalk moedeloos raak en moed opgee.
Eet ontbyt. Hou op om gaskoeldrank te drink. Eet kleiner porsies. Eet eerder ses kleiner maaltye per dag, want dit versnel jou metabolisme. Vermy kitsdiëte. Bid en vra vir God om jou te help om selfdissipline toe te pas rondom jou nuwe leefstylgewoontes. Eet "lewende kos" (soos vars groente, vrugte, graan, vleis en suiwel). Vermy geprosesseerde kos (soos wegneemetes, blikkieskos en snacks). As 'n produk nie minder as 10% vet (10g per 100g) bevat nie, dan is dit nie laevet nie. Byvoorbeeld: Light Mayonaisse is eintlik net Lighter Mayonaisse. Wanneer daar dus in vetdruk light/lite op 'n etiket staan, beteken dit nie dat dit jou nie gaan vet maak nie. Dit is belangrik om konsekwent te wees en aan te hou, en jy sal gewaarborgde resultate kan sien. So if you are not reading this on the treadmill, you are not training hard enough! 'n Laaste geheim: DRINK BAIE WATER! Water reinig die liggaam van afvalstowwe, versnel jou metabolisme, hidreer jou en is noodsaaklik vir al jou organe om behoorlik te kan funksioneer. Daarom is dit belangrik om ten minste 8 tot 10 glase water op 'n dag te drink.
God leer ons nie verniet in sy Woord van gesonde leefstylgewoontes nie, en Hy kies ook nie toevallig "brood" en "water" as metafore om Christus se werking in ons lewens te verduidelik nie. Net soos ons elke dag moet kos eet en water drink om aan die lewe te bly, moet ons vir Christus aanneem as ons Lewende Brood en Water om ons aan die Lewe te hou. Net soos ons nie net een keer 'n week moet oefen of reg eet nie, moet ons ook nie net op een dag van die week vir Jesus vra om ons geestelike te reinig en te voed nie. Jy moet daagliks omsien na jou geestelike én fisieke lewe. Bo alles, onthou Spreuke 31:30: "Uiterlike skoonheid hou nie, 'n mooi voorkoms is nie alles nie; as sy die Here dien, dán verdien 'n vrou om geprys te word." * Die Latynse frase hiervoor is Mens sana in corpore sano en is tydens die eerste of tweede eeu na Christus deur die Romeinse digter, Juvenalis, in een van sy satiriese gedigte gebruik. Die oorspronklike Griekse frase is: ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ. Vra maar vir een van jou Teologiese vriende (of jou dominee) om jou met die uitspraak te help!
fiksie: Aërobiese oefeninge is die beste manier om gewig te verloor. feit: Aërobiese en anaërobiese oefeninge gekombineerd met 'n goeie eetplan is die beste manier om gewig te verloor. fiksie: Om met gewigte te oefen, gee meisies groot en bonkige spiere. feit: Meisies het lae testosteroonvlakke, die hormoon wat spiergroei beïnvloed. fiksie: Jy kan vet op spesifieke areas van jou liggaam verloor deur slegs daardie gedeeltes te oefen. feit: Daar is nie so iets soos spesifieke vet as dit by oefen kom nie. Jy verloor gewig regoor jou hele liggaam.
No. 9
17
Tim Theron (Kruispad-redaksie)
ONS
word geleer dat vroue gemaak is omdat arme Adam bloot te eensaam sonder haar sou wees. Dis waar, maar ek dink sy het 'n baie groter doel – sy herinner van haar skepping af elke Adam wat nog ooit sy voete op hierdie aarde gesit het, aan hoe awesome die Here is. Sy is die Here se een groot herinnering aan ons ouens – wat altyd alles kan uitsorteer, en wetenskaplik en logies kan verduidelik – dat ons Hom nodig het. Want ons kan dalk 'n man maan toe stuur, maar vir haar, die Eva in ons lewe, sal ons nooit verstaan nie. Hierdie artikel was eers veronderstel om uit 'n man se oogpunt te sê wat elke goeie meisie moet hê. Maar miskien moet ons eerder die fokus verskuif van wat sy nodig het, na wie en wat die Bybel in Spreuke 31 sê sy reeds is: 'n Goeie vrou is meer werd as edelstene … In sommige kulture gaan dit nie net daaroor om die meisie te kry nie. O nee, meneer. Jy kyk nie eers van ver af na haar totdat jy so paar honderd kamele of beeste het om vir haar pa te gee nie. Dit impliseer dat hy een van sy waardevolste "besittings" vir jou gee. Dink daaraan as jy dalk volgende keer net weer lus is vir 'n vry … Haar lewe lank bring sy vir hom net voordeel. Sy is nooit 'n oorlas nie … Moenie dink hierdie beteken 'n meisie maak die lewe vir jou makliker nie. 'n Verhouding is
No. 9
18
baie dinge, maar dis nie maklik nie. Dit beteken wel dat sy jou lewe beter maak. As jy gedink het dis lekker om saam met die ouens rugby te kyk, of Playstation te speel, wag tot die regte meisie net een keer vir jou kyk op die manier wat net sy kan. Op daardie oomblik is jou lewe nie net beter nie, dis perfek. Almal in die poort ken haar man. Hy dien op die raad van die leiers van die land … Ok, ok, die regte meisie gaan jou ook in ander se oë baie cooler laat lyk. Skoonheid is soms misleidend. 'n Mooi voorkoms hou nie vir altyd nie. 'n Vrou wat ontsag het vir die Here verdien om geprys te word … Niemand sê jou girl moet lelik wees, of dat dit verkeerd is om van mooi meisies te hou nie. Die Here sê wel hier dat daar niks mooier is as 'n meisie wat vir Hom lief is nie. En dat dit 'n skoonheid is wat vir ewig hou, selfs wanneer die plooie meer word, en die lyfie 'n bietjie sagter. 'n Goeie meisie is dalk nou mooi van buite, maar haar hart sal vir altyd mooi bly. Hierdie was net 'n paar gedeeltes uit Spreuke 31, maar volgende keer as jy van 'n meisie hou – voor jy selfs met haar praat – gaan lees bietjie wat nog daar staan. Besluit dan of sy al daaraan voldoen, en nog belangriker, of jy al so 'n meisie verdien.
No. 9
19
BENODIGDHEDE:
Spaarwiel
domkrag (jack)
moersleutel (wheelspanner)
Twee groot klippe
waarskuwingsdriehoek.
Stap 1: Trek jou handrem op, skakel jou kar af en sit haar in rat.
Plaas die driehoek 'n entjie agter jou kar en dan die klippe voor en agter 'n wiel (nie die pap een nie!). Verwyder wieldop. (Meisies, pas op vir julle naels!) Maak die moere los (antikloksgewys). Nie heeltemal af nie. Sit die domkrag op die geskikte plek soos aangewys in die motor se boekie. Hys die motor op. Draai al die moere af. Moet dit nou nie weg gooi nie, jy gaan dit weer nodig hê Ruil die wiele om. Maak die nuwe wiel vas. Laat sak nou maar die motor. Draai die moere styf vas (kloksgewys). Bêre al jou speelgoed, gaan huis toe en spog by al die mans in jou lewe dat jy self 'n pap wiel kon omruil.
Stap Stap Stap Stap Stap Stap Stap
2: 3: 4: 5: 6: 7: 8:
Stap Stap Stap Stap Stap Stap Stap
1: Plaas die blits onder die hout binne-in die braaier en steek dit aan. 2: Plaas die rooster op die brandende vuur om skoon te brand. 3: Die vuur is reg om op te braai sodra jy jou hand vir 10 sekondes lank roosterhoogte kan hou. 4: Maak die rooster skoon met 'n halwe ui. 5: Plaas die vleis op die rooster en braai totdat die bloedjies uitkom, draai dit dan eers om. 6: Wag dat die bloedjies weer uitkom, strooi sout oor volgens smaak en draai weer om. 7: As daar weer bloedjies uitkom, strooi sout. Sny 'n klein stukkie af en proe. Die kuns is om die vleis nie te veel om draai nie, want dan word die vleis te droog.
Stap 8: Haal af as dit volgens smaak gaar is en geniet 'n eg, trots Suid-Afrikaanse dis.
No. 9
22
No. 9
23
BENODIGDHEDE: Toerdatums en meer info oor Hillsong United se SA toer op bl. 38! Braaier, rooster
braaitang
hout, blits, vuurhoutjies
mes, vleis
sout, en 'n ui
"DIS
DEEL 3
Anneretha Combrink
Almal het al hulle dagsakke op hulle rûe en begin om aanstaltes te maak in die rigting van die hek. Net sy is in haar gedagtes verlore – great, Janien! "Uhm, ek kom, sorrie," maak sy verskoning. Schutte lag. "Lekker deur die weer so vroeg in die môre, nè!" As Schutte en Marike vir haar gewag het, beteken dit … hulle drie is saam in 'n groep. Ag nee, dis nou net haar luck! Die boyband-lid en sy groupie – en die outsider. 'n Hele dag op die berg saam met dié twee gaan beslis nie prettig wees nie.
No. 9
24
nou vir jou 'n gemors," mompel Janien waar sy voor die badkamerspieël staan. Sy bekyk haarself nors. Vir wat moet 'n mens so vroeg opstaan in hierdie plek? Die son het nog skaars sy vaak gesig oor die horison gewys. Die afgelope week flits deur haar gedagtes: Verlede naweek was daar haar awkward aankoms, die ewe awkward ontmoeting met Simon, Schutte en Marike. Sy en Marike is toe wel saam in 'n kamer – saam met twee ander girls. Na 'n week besef Janien sy sal haar idee van persoonlike spasie moet laat gaan: In hierdie plek word ALLES, of amper alles, saam met mense gedoen. Hulle word heeltyd in groepe verdeel – enigiets van twee tot tien – en die week was een lang kenmekaarstorie. Hulle het gaan swem, volleyball gespeel, strandspele gedoen, en Janien kan die kere wat sy alleen was, op haar een hand tel. Maar dit was nie so sleg nie, in elk geval nie so erg soos sy verwag het nie. Iemand klop hard aan die badkamerdeur, en Janien kom terug uit haar droomwêreld. "Wie's hier binne? Maak gou!" roep 'n ongeduldige stem. "Ons moet oor 'n kwartier klaar wees, en ek moet nog stort. Come on!" Dis Marike. "Nou klaar!" mompel Janien. Toe sy die deur oopmaak, gee Marike haar 'n kwaai kyk voor sy verby haar druk. Nou ja, die afgelope week was nie so sleg nie. Marike was eintlik die enigste vlieg in die salf. Sy bly bot en mislik met Janien. Met die ander is sy die ene sonskyn. Janien kan nie verstaan wat met haar aangaan nie. Dalk het dit te doen daarmee dat sy wat Janien is, die eerste Saterdagaand langs Schutte aan die etenstafel beland het. Hulle het begin grappe maak oor iets, en nog lank na ete langs die tafel bly gesels. Dalk voel Marike bedreig, Janien het hoeka gesien hoe slapoog sy na Schutte kyk. En van Saterdag af sorg sy dat sy élke liewe ete langs hom sit. Wel, sy het niks om oor bekommerd te wees nie, sy wat Janien is, stel nie belang nie. Glad nie. Die berg is mistig en pienk in die vroegoggendlig. Janien se bene slaan hoendervleis uit in die kortbroek. Die groep van twintig staan voor die huis en wag dat Simon Bester die spanne klaar aflees. Hulle gaan bergklim, en nou word hulle in groepe van drie verdeel. Elke groepie kry 'n papier met leidrade wat opgelos moet word, amper soos skattejag. Janien luister nie regtig na Simon nie, sy kyk na 'n helderrooi voëltjie wat op die gras rondpik. Iemand raak aan haar arm. Schutte. Marike staan dikmond langs hom. "Kom jy?" vra hy vrolik. "Waarheen?" Toe sien Janien almal het al hulle dagsakke op hulle rûe en begin om aanstaltes te maak in die rigting van die hek. Net sy is in haar gedagtes verlore – great, Janien! "Uhm, ek kom, sorrie," maak sy verskoning. Schutte lag. "Lekker deur die weer so vroeg in die môre, nè!" As Schutte en Marike vir haar gewag het, beteken dit … hulle drie is saam in 'n groep. Ag nee, dis nou
net haar luck! Die boyband-lid en sy groupie – en die outsider. 'n Hele dag op die berg saam met dié twee gaan beslis nie prettig wees nie. Toe sy weer iets wil vra, keer Marike haar vinnig. "Het jy nie geluister nie?" fluister sy kwaai. "Ons mag vir 'n hele dag lank nie praat nie. Ons moet heeltyd stilbly." Simon moes haar ongelowige uitdrukking reg vertolk het, want hy grinnik en trek sy skouers op. Toe knik hy instemmend en wys hulle moet gaan. Hulle raak agter. Janien swaai haar sak oor haar skouer en staar na Marike se rug. Nee, wragtag. Waarvoor het sy haar ingelaat? Die afgelope week het sy begin dink dit gaan dalk tog die moeite werd wees. Sy kom orraait met die ander oor die weg. Veral Simon Bester praat nogal sense; miskien omdat hy nie met haar probeer flirt nie en haar ook nie soos 'n kind behandel nie. Drie kilometer later stop hulle onder 'n koelteboom. Janien vee die sweet van haar voorkop af. Die berg is steiler as wat sy gedink het en haar nuwe stapskoene begin haar hakke skaaf. In stilte bied sy vir die ander twee 'n skyfie lemoen aan. Marike skud haar kop, Schutte glimlag wit en vat twee. Janien skud haar kop – gee vir hom 'n pinkie en hy gryp die hele hand. Sy beter dit onthou – hy doen dit waarskynlik nie net met lemoene nie. Dis doodstil. Nie 'n takkie wat kraak nie. Die ander groepe het lankal in hulle eie rigtings verdwyn. Janien hou van die stilte. Sy probeer om aan niks te dink nie, maar kry dit nie reg nie. Dis nou weer die nadeel, die stilte dwing haar gedagtes in 'n rigting waarheen sy nie wil gaan nie. Louis. Dis waarheen haar gedagtes al heeloggend mik. Sy buk vinnig oor die padkaart wat Schutte op 'n klip oopgevou het. Na 'n paar minute beur hulle verder teen die hang uit. Die ure en die kilo's gaan stil verby. Janien kan voel hoe die stilte haar sintuie verskerp. Sy luister hoeveel verskillende geluide sy kan hoor, hoeveel verskillende soorte fynbos sy kan raaksien. Sy doen enigiets om nie die pad van haar wegholgedagtes te volg nie. Buitendien is dit blykbaar deel van vandag se opdrag: Wat hoor jy, wat sien jy, wat ruik jy? Wat voel jy? Dis nie op die lysie nie, so gelukkig hoef sy nie daai laaste vraag te antwoord nie. Want wat sy voel, is net mooi NIKS. Sy het verlede jaar Desember opgehou om enigiets te voel. Dalk was dit die laaste gedagte wat gemaak het dat Janien nie kyk wat sy doen nie, want die volgende oomblik struikel sy. 'n Skerp pyn skiet van haar enkel af boontoe, en sy val dat sy hik. Haar kop klap dofweg teen 'n rots. Haar hande is nerf-af, maar sy gryp na haar enkel. Eina, eina deksels. Maar geen geluid kom oor haar lippe nie – dalk het die stilte haar tong verlam. Simon buk oor haar. Hy flikker, dis weird. Sulke swart en wit kolletjies. "Janien … Janien, is jy okei?" Sy stem kom van ver af. Hy mag mos nie praat nie. Hy moet stilbly, dink sy deurmekaar.
(word vervolg)
No. 9
25
Appels en avontuur EK
het 'n groot, vet appel te skil met die Mensdom. Spesifiek met dié deel van die mensdom wat in die Middeleeue verantwoordelik was vir die Wet op Gepaste Aktiwiteite vir die Vroulike Spesie. Dit was hierdie "komitee" wat daartoe gelei het dat meisies – veral natuurlik "goeie Christenmeisies" – hulle vandag toespits op onskadelike en supervervelige aktiwiteite soos teepartytjies, skinder, sosiaal verkeer en damesoggende. Die grootste krisisse wat ons moet hanteer is tragedies soos "ek-het-niks-om-aan-te-trek-nie!" en "my-nael-het-gebreek!" óf "ek-het-'n-halwe-kilo-opgetel!" Neeee … Goed, dalk oordryf ek 'n bietjie. Maar wat ek wil weet, is hoekom. Hoekom is daar kategorieë vir wie wat mag doen? Hoekom kan Christen-ouens die Mighty Men Konferensie of Camp David (avontuur-cum-army-kamp) doen vir geestelike groei, en girls moet tevrede wees met damesoggende en dalk as 'n bonus, pajamapartytjies? Suur druiwe? Miskien. Maar ek wat Anna is, voel nogal sterk hieroor. Ek het selfs die groep op Facebook gejoin: Ek kan al is ek vroulik. Altans, hierdie was my effens destruktiewe opinie tot ek en Griet voorverlede week toe nou wel by 'n pajamapartytjie was. Ek was, soos jy kan dink, nie baie lus vir die storie nie. Maar ek moet toegee, dit was toe heel lekker. Ons het almal natuurlik ons pajamas aangehad. Pienkes met strikkies, rooies met swart kolle, en teddiebere was daar ook genoeg van – en skapies en eendjies en hartjies. Ten spyte daarvan dat ek die skokkende ontdekking gemaak het dat so 'n spul meisies saam rêrig baie eet en baie giggel (en ja, dit is toe onmoontlik om sonder jou beste vriendin 'n draai te loop) het ek 'n paar ander dinge oor meisies besef: Daar was net EEN romantiese komedie. Die res was aksie en avontuur en 'n bietjie oorlog. Meisies in hulle pajamas kan nogal baie laf raak – maar op 'n goeie manier. My maag is nou nog seer van al die lag. Hulle het nogal rêrig nie buitensporig baie oor ouens gepraat nie. Eintlik meer oor kos, shopping en die
No. 9
26
persente wat die verjaarsdag-girl gekry het. Later het hulle gepraat oor vrese en drome vir eendag. Oor dinge wat saak maak. Oor dinge wat seermaak. Soos die vriendin wie se ouers besig is om te skei en die een wat haar slegte verhouding beëindig het. Meisies wat mekaar vertrou, lag saam en huil saam. Hulle bid ook saam. En dan lag hulle weer, sommer oor onbenullighede. Toe het ek geweet: Daar is 'n rede hoekom girls is soos hulle is. Dis nie net omdat Eva rebels was en die appel (of wat dit ook al was) geëet het nie. Dis ook nie die skuld van die geskiedenis, politiek, onderdrukking en sosiale omstandighede nie. GOD het besluit hoe die vrou moet wees: Sag en sterk. Baie sterk. Sy kan krisisse hanteer en sterker en mooier anderkant uitkom. Sy is fun en avontuurlik – op verskillende maniere (die grootste avontuur wat party girls ooit beleef is 'n nael wat breek). Sy is 'n vergestalting van God se skoonheid – fisies, emosioneel en geestelik. Sy kán berge klim en in tente slaap, as dit is wie sy is. Sy kan ook mooi aantrek, grimering aansit en die toonbeeld van vroulikheid wees. Maar die belangrikste is die hart van 'n vrou: sterk, vreesloos, sag, weerloos. Toe sê ek vir Griet: Dis wie ons is. Vroue van God is nie manipulerende, kermende, swak wesens nie. Hulle kán self 'n wiel omruil of 'n spyker inslaan (as hulle moet!). Hulle kan nee sê en sterk staan teen versoekings. Elke vrou van God se avontuur lyk anders. Ons wil almal on the edge lewe, en onthou word as vroue wat ten volle geleef het. Maar dalk lyk die definisie anders as wat ons dink. Dalk beteken avontuur om meer te bid, meer lief te hê. Want een ding weet ek: die wêreld het Goddelike girls nodig. Skoonheid, sagtheid, krag wat heelmaak. Wat is my roeping, vra ek vir myself? Om berge te klim en 'n mighty man te wees? Of om 'n mighty woman te wees wat leef vir die Groter Avontuur? En om soms 'n berg te klim – net omdat ek kan …
"Iemand wat aan Christus behoort, is 'n nuwe mens. Die oue is verby, die nuwe het gekom," (2 Korintiërs 5:17).
WANNEER
ons Jesus Christus as ons Verlosser aanneem, kry ons geestelik 'n make-over. Dit gebeur nie oornag of binne oomblikke nie, maar dat ons verander om aan die beeld van Christus gelyk te word, staan vas. Dis soos om 'n ou kledingstuk (wat dalk verlede somer nog hoogmode te was) uit te trek en weg te gooi. Ons is nou nie meer met die wêreld beklee nie en ons staan nie meer vir wêreldse waardes (soos onreinheid, dronkenskap, jaloesie en woede) nie. Ons is nou met Christus en alles waarvoor Hy staan, beklee. Van kop tot tone dra ons Christus se beeld. Hoe lyk hierdie nuwe identiteit? In hierdie "mode-artikel" kan jy 'n klein glimpse kry op die nuwe kledingstukke wat in 'n
Jy is "in" … die Koninkry k Jy dra jou ha rt op jou mo u … 'n hart Jy het altyd vir verlorene die nuutste s … die nuutst 'n Lente van e gedagtes vryheid … vry van vree s … vry van d ie verlede … vry om te leef g in d u o gte h us s het dit VIR Jy het die re … in Christ ant Christu is w jy … ie ie w n t e n Jy we e seisoe van verled iendelikJy dra niks e, vrede, vr d g u re V : ! it ra erigheid en identite jou ged uheid, ned r jou nuwe o vi tr e s g a , rp ld e u m Nom fde, ged eie hart, lie heid, 'n go ing. selfbeheers nuwe mens se "klerekas" hoort. Wat dra jy hierdie seisoen? "Ten slotte: Vind julle krag in julle verhouding met die Here, ja, in die krag van sý sterkte! Om staande te bly teen die listigheid van die duiwel moet julle God se gevegstoerusting aantrek. Want ons stryd is nie teen mense nie, maar teen bose hemelse regeerders en maghebbers, teen die geeste wat mag in hierdie donker wêreld uitoefen, teen die bose geeste in die hemelruimtes. Daarom moet julle God se gevegstoerusting aantrek. Dan, wanneer die Bose julle aanval, sal julle weerstand kan bied, en na die hele geveg verby is, sal julle nog vas staan. Staan dus vas deur waarheid as gordel om julle heupe te dra en trek God se vryspraak as borsharnas aan. Trek die bereidheid om die Goeie Nuus van vrede te verkondig aan, soos skoene aan julle voete. Dra onder alle omstandighede die skild van die geloof. Dit kan al die brandpyle blus wat die Bose afskiet. Gebruik God se verlossing as helm om julle koppe te beskerm, en, as swaard, die Gees, dit is God se woord," (Efesiërs 6:10-17).
No. 9
27
ONS bederf graag in hierdie uitgawe ons lesers met twee kompetisies! Geniet dit!
In
elk van die onderstaande vrae is daar 'n vroulike figuur uit die Bybel betrokke. Vind die antwoord op elke vraag, vul die betrokke teksvers in en omkring die woord waar dit versteek is in die blokkie. Die eerste drie korrekte inskrywings wat ons ontvang, wen elkeen 'n FSH-geskenkpakkie. Stuur jou korrekte antwoorde voor 30 Desember per e-pos aan interaksie@kruispad.net of stuur dit per faks of slakpos na die Kruispad-kantoor (ons adres is op bladsy 2).
HOE
goed is jou algemene kennis? Die volgende tien vrae is oor vroue in die geskiedenis wat met hulle lewens 'n verandering gemaak het. Kyk 'n bietjie hoeveel van hierdie vroue ken jy. Vir die wenner van hierdie kompetisie is daar weer 'n CUMgeskenkpakkie op die spel! Stuur jou korrekte antwoorde voor 30 Desember per e-pos aan interaksie@kruispad.net of stuur dit per faks of slakpos na die Kruispad-kantoor (ons adres is op bladsy 2).
1. 'n Geskiedkundige figuur in die verpleegkunde; sy het bekendgestaan as The lady with the lamp. 2. 'n Bekende Meksikaanse skilder van surrealistiese skilderye wat van 6 Julie 1907 tot 13 Julie 1954 geleef het. 3. 'n Beroemde Engelse skrywer, hoewel sy net een roman in haar lewe geskryf het, naamlik Wuthering Heights. 4. 'n Bekende Suid-Afrikaanse atleet wat altyd kaalvoet geoefen en deelgeneem het. In 1984 breek sy op 17-jarige ouderdom die wĂŞreldrekord in 5 000 m vir vroue. 5. Die eerste en enigste persoon wat tot dusver die Nobelprys in twee verskillende velde gewen het. Sy was ook die eerste vroulike professor aan die Universiteit van Parys. 6. Sy word saam met Sintige in een van Paulus se briewe vermaan tot eensgesindheid in die Here. 7. Een van die bekendste vroulike Afrikaanse digters van die afgelope dekades. Haar debuutbundel (gepubliseer in 1970) was Dogter van Jefta. 8. 'n Franse, vroulike eksistensialistiese filosoof van die 20ste eeu wat in 'n besondere verhouding gestaan het tot 'n ander Franse, manlike eksistensialistiese filosoof, Jean-Paul Sartre. 9. Een van die bekendste ballerinas van die 20ste eeu. Sy het van die laat 1930's tot die laat 1970's gedans en een van haar bekendste dansmaats, saam met wie sy vir jare lank opgetree het, was Rudolf Nureyev. 10. 'n Prostituut met buite-egtelike kinders met wie een van die profete in die Ou Testamentiese tyd getrou het om die volk se ontrouheid aan God uit te beeld.
SLUITI
NGSD
No. 9
28
ATUM
S
Kruispad wil graag aan al ons lesers geleentheid gee om aan ons kompetisies deel te neem. Daarom het ons besluit om die sluitingsdatum van al ons kompetisies vir 2008 (dus vanaf uitgawe 6) te verleng tot 31 Desember 2008. Gaan krap bietjie in jou boekrak, stof jou ou Kruispaaie af en skryf in!
No. 9
29
Selfhelp!
Marlé Booysen
'n Eetsteu ring is ge beheer te woonlik 'n verkry, en iets wat jy poging om 'n gevo aptyt en jo el van tot 'n mate u k weens on liggaam. Wannee r jy 'n ona an beheer, is jou voorspelb a are en sle of verhou gte sosiale ngename emosie dings erv aar, poog omstandig te herwin jy om jou h deu gevoel va ede te beheer. r jou liggaam en n beheer behoeftes Jy gebruik te k meganism dit met an e. der woord ontroleer en e as 'n co Wanneer ping jy gesond gesonder w il w o rd meganism , moet jy gehelp w e in die p nisme aa o lek van h n te leer. ierdie cop rd om 'n 'n Mens k jy uiting k ing mega ry 'n gevo an gee a el van be an dit wa name em heer wan t span osie vir jou em s in jou lewe vero ning, angs of onaa neer ors osi ng bv. 'n min es is om kreatief te aak. 'n Positiewe u edmap ma it laatklep w e e s – jy kan ak met die derdele. O skryf, teke onderske m hierdie n of ie kwessie stuk werk jou 'n gev s en onoel van b in jou han e d vas te h heer gee. die werk o spri Daarna k an jy mak u, sal vir nie kan o ng om dit wat jy k liker aan an oplos plos nie te op te los, aanvaar Indien jou en dit wa of te integ toestand t jy re er. en jy dit n re e ds vir 'n g ie op jou e ru im e e ie ek voor d tydperk a regkry o at jy met anhou 'n profess m dit te verbeter h kan bysta ionele pe et nie, ste an. Lees rs l o b on gesels ie Nervosa wat jou en besluit tjie oor Anorexia N e se rv lf ho osa en Bu As jy wee limia ns gesond e ernstig jou prob disfunksie leem is. heidredes, , bekomm so o s Dia erd is oor ook 'n die jou gewig betes of Tiroïedetk , sal dit w jou fisieke undige te spreek. ys wees o Om geso voord m nd te eet, Dis belan eel nie, maar ook is nie net grik vir jo emosione tot neem. W u e l. o m die reg anneer jy te v o n e ie d jou liggaa ingstoww reg eet n e m. Vitam ine B is b ie veroorsaak dit te in te jou senust yv korte in o elsel geso orbeeld b nd te hou a depressie en 'n teko ie belangrik om f of angst rt daaraa ig laat vo n kan jou el.
ksie)
(Kruispad-reda
s op te offer om jy bereid om alle langer te wees? r/ ie maerder/moo ier/langer net maerder/moo Glo jy dat as jy kkiger wees? was, sou jy gelu en gesels, sit almal lekker i aa br By die op soek tense spanning maar jy sit met in agting sal er e pyn van selfv na die pil wat di 'n middel is d ei nh dse skoo wegneem. Wêrel we reaksie anier om positie tot 'n doel, 'n m rs as by de k by iemand an oor ons uit te lo elf by 'n us jo ite jy vrede bu God. Dan soek te ken terwyl gee om die lewe wêreld wat voor ag met sm dood sterf – jy dit 'n geestelike n buite. va g in goedkeur ander woorde na beledig od se Skepping Weet jy dat jy G lik dat jy nt ei elf afbreek? Jy sê r jy dink wanneer jy jous aa m ", ed sê "dit is go ge t he od G et we e leuens van noeg nie. Hierdi nie dis goed ge verskuif maak jou lam en waardeloosheid jou. vir el n God se do jou fokus weg va van d el be se ld wêre Onthou dat die uleer is ip an m ge lik nk rspro volmaaktheid oo e beeld di ar da verkoop – en om produkte te ieke fis as r ee m d. Ons is verander gereel y oor al bl id he eg le le osione wesens. Die em eie idee om dit werklik 'n go Is . er rd ae m is jy t die wêreld wa k ky na iets te met wêreldse oë s slawe nie? Dit maak on nie gemaak het ons God ndaarde al weet van wêreldse sta hannes Jo en eelde hart (si vereis 'n onverd elf en jou us jo jy As . 22:37) 5:44 en Matteus al nd iseer met pel van God) va liggaam ('n tem e en afbreni t e gesond ee 'n eetsteuring, ni alm 19:15; Ps en (si koester kende gedagtes dheid van 'n wag die onvervul Filippense 4:8), afgod vir jou. te word ek om nie deel Ons word verso n die vlees begeerlikheid va van die wêreld se (sien e ni heid van die oë stel en die begeerlik er nd ro ve is ), en ons wa 1 Johannes 2:16 ord t te kry uit elke wo om bevrediging 14). Jou (sien Matteus 4: van God af kom 'goed vir f el us e wees om jo begeerte moeni estelike ge om r aa k nie, m die oog' te maa ek. skoonheid te so
IS
No. 9
30
Kies om jouself te sien soos God jou sien, Hy het jou aa nmekaar geweef (sien Psalm 139:13-16) . Die geheim tot die ontdekking van jou sk oonheid lê dus nie in die transformasie van jou liggaam nie, ma ar in die transformasie van jou verstand. Dit kan jy slegs bereik met be hulp van die Heilig e Gees (sien Romeine 12 ). Hou op om jouse lf buitekant te prob eer verander sodat jy jou binnekant kan liefhê. Ek weet jy hoop sti lletjies dat die volge nde spieël jou vir jouse lf sal wys soos jy re gtig wil wees. Onthou , Ragel se beeldsk one karakter het haar uiterlike skoonheid oortref, en niemand gee om hoe vinnig Maria haar swangerskapvetjie s verloor het nie …
Indien jy worstel met enige probleem (of iemand ken wat met 'n probleem worstel), en jy het nie die vrymoedigheid om met iemand r wat jy ken daaroor te praat nie, stuu et. ad.n uisp @kr help aan s net 'n e-po Alle korrespondensie sal natuurlik streng vertroulik hanteer word! No. 9
31 Waaroor sal jy graa g raad of advies in Kruispad wil hê? Stuur vir ons jou vo orstel na advies@kruispad .net.
"Every girl longs to be swept up into a romance, to play an irreplaceable role in a great adventure, to be the Beauty of the story."
Nog 'n paar boeke wat jou as meisie op jou pad sal help om 'n vrou van God te word: Every woman's battle (Shannon Ethridge, ISBN-13: 978-1-578-56685-1)
: Captivating e Unveiling th a f o Mystery ul Woman's So John & Stasi
Eldredge
Thomas Nelson Inc, 2005 ISBN-10: 0-785-27621-0 ISBN-13: 978-0-785-27621-0
HIERDIE boek gaan oor die hart van 'n vrou – nie oor haar rol of plig nie. Elke meisie droom daarvan om die prinses in die storie te wees. Elkeen van ons wil genoeg wees – mooi genoeg, goed genoeg, die moeite werd. Captivating is geskryf deur Stasi en John Eldredge (laasgenoemde is die skrywer van Wild at Heart) en vang die kern van vrouwees op 'n baie besondere manier vas. Die boodskap van die boek is genesend vir baie meisies, 'n boodskap wat deur die eeue verlore gegaan het: Jou hart as vrou is belangriker as enigiets anders in die skepping. Captivating is nie net 'n moet vir elke meisie nie, maar ook vir elke ou wat anders oor vroue wil dink as die wêreld.
Who calls me beautiful? (Regina Franklin, ISBN-13: 978-1-572-93125-1)
Maybe God is right after all
BarlowGirl How can we be silent
Fervent Records, 2007
(Cynthia Heald, ISBN-13: 978-1-414-30084-9)
Lady in waiting: Becoming God's best while waiting for Mr. Right (Jackie Kendall & Debbie Jones, ISBN-13: 978-0-768-42310-5)
For women only: What you need to know about the inner lives of men (Shaunti Feldhahn, ISBN-13: 978-1-590-52317-9)
"To understand true beauty, I must understand to whom I belong. The world did not create me and does not know me. God did and does." Uit: Who calls me beautiful? DayPoem Surviving Humanity Merchant Music, 2007
Juno
Regisseur: Jason Reitman
Fox Searchlight Pictures, 2007 Ouderdomsbeperking: 13LS
No. 9
32
JUNO handel oor 'n 16-jarige meisie en haar onbeplande swangerskap. Sy kry met die hulp van haar vriendin die perfekte aanneemouers vir haar baba en met die ondersteuning van haar ouers, maak sy dit deur die nege maande. Juno is 'n intelligente en skreeusnaakse fliek. Ek het die karakters, die musiek en die storielyn baie geniet. Dit is 'n prettige reis wat jy saam met Juno beleef oor die nege maande periode van haar swangerskap. Die verhaal is geskryf deur Diablo Cody wat, behalwe vir al die witty one-liners, dit ook regkry om vir die karakters 'n dieper dimensie te gee sodat die kyker elke oomblik se emosies saam met hulle kan ervaar. Juno het vroeër vanjaar 'n Oscar vir Beste Draaiboek ontvang. Ellen Page lewer 'n puik vertolking in die hoofrol as Juno. Dit sal nogal interessant wees om haar loopbaan dop te hou en te sien waarin sy volgende speel. Jennifer Garner en Jason Bateman vertolk die uptight aanneemouers, Vanessa en Mark. Vanessa ondergaan heelwat karakterontwikkeling en die keerpunt word bereik in die toneel waar sy vir Juno by die hysbak kry en die baba voel skop. Hier kom haar ware begeerte – om net 'n ma te wees – na vore. Die manier waarop Juno se ouers die swangerskap hanteer, is kostelik. Maar alhoewel Juno 'n fun-movie is om te kyk, moet 'n mens egter besef dat dit oor 'n baie ernstige saak, naamlik tiener-swangerskappe,
DIT gebeur selde dat drie susters so goed oor die weg kom en boonop guts het om op te staan vir dit waarin hulle glo. Ek moet ook bysê, 'n Christelike musiekgroep het nog nooit so mooi gelyk nie! Met 'n klank wat wissel van ballades tot iets soos Evanescence, kan BarlowGirl nie werklik in 'n boksie gedruk word nie. Met How can we be silent, BarlowGirl se derde en nuutste studio-album op die rakke, wys hulle die geestelike en musikale volwassenheid wat hulle al bereik het. Met snitte soos Here's my life en Keep quiet is dit duidelik dat BarlowGirl nie vinnig gaan ophou om God se naam groot te maak nie. Saam met die CD is daar 'n DVD ingesluit waarop hulle vir ons 'n kykie agter die skerms gee en die storie agter hulle lirieke verduidelik. Twee musiekvideo's vanaf hulle vorige album (wat beslis die moeite werd is om te kyk!) verskyn ook op die DVD. 7/10
handel. Die effek wat voorhuwelikse seks op tieners het, word baie lig aangeraak. In Juno word hierdie swangerskap amper as 'n nege maande lange verkoue, sonder enige neweeffekte, beskou. Het Juno en Bleeker enige berou gehad oor dit wat hulle gedoen het? Nee, hulle het dit maar hanteer as iets wat hulle nader aan mekaar gebring het. 'n Mens kan in 'n mate redeneer dat Juno se karakter, en die mense rondom haar, baie gegroei het tydens hierdie nege-maande periode. Die gesin het nader aan mekaar beweeg, Bleeker en Juno het hulle liefde vir mekaar besef en Juno het liewers aanneming bo aborsie gekies. Alhoewel die taalgebruik in Juno matig is, word daar wel gelaster. Daar word ook baie seksuele slang gebruik, wat sorg vir die 13LS ouderdomsbeperking. Verder is daar in Juno se sluitkassie 'n plakker van 'n kruis met 'n streep daardeur. Ek dink Juno is 'n fliek wat 'n mens moet kyk. Dit is 'n intelligente fliek met lekker humor en drama, asook karakters wat jy nêrens anders sal kry nie. Die storielyn is vinnig en die musiek voel amper soos jou eie soundtrack wat op jou iPod speel. Jy kan lekker met jou vriende oor Juno gesels, die kwessie van tiener-swangerskappe aanvat en die gevolge daarvan bespreek. Dit is 'n realiteit, so praat daaroor en neem die regte besluite.
Fireflight The Healing of Harms Flicker Records, 2006
SO nou en dan verskyn 'n nuwe musiekgroep hier reg onder ons neuse. Ongelukkig verdwyn van hulle ook net so vinnig. Hierdie een sal hopelik oorleef. Met Surviving Humanity, DayPoem se debuutalbum, wys hulle dadelik waartoe hulle in staat is. Dit is wel hoorbaar dat dit 'n nuwe groep is en als is nie perfek afgerond nie, maar elke geslypte diamant begin tog eers as 'n dowwe klippie. Hulle lirieke is baie eenvoudig en besing meestal net die glorie van God. Hulle styl wissel van Rock tot skoon akoestiese kitaar en viool, maar daar sluip ook so hier en daar 'n sterk Jazz-gevoel in. Dit is verstaanbaar as 'n mens besef dat Wynand Delport, die unieke stem van DayPoem, drie jaar lank Jazz studeer het. Saam met Wynand vorm sy vrou Lindi, met wie hy onlangs getrou het, die kern van DayPoem. Luister gerus ook na die laaste instrumentele snit, Prayer, wat saam met André Stoltz geskryf en opgeneem is. 7/10 THE Healing of Harms is Fireflight se debuutalbum en met Dawn Richardson aan die voortou, is Fireflight definitief 'n treffergroep. Fireflight staan uit tussen die harde Christelike Rock-groepe met hulle treffende wysies, en hulle draai ook nie doekies om met hulle boodskap nie. Alhoewel Fireflight 'n girl as hoofsanger het, moet jy nie dit verwar met 'n rustige chick band nie. Daar is genoeg elektriese kitaar en dromme om jou ouma se perm weg te skrik. Serenity is 'n dialoog tussen God en iemand wat alles self wil doen en dan later besef dat dit nie moontlik is nie. "Oh my God I've worked so hard, I've gotten nowhere." Sonder God se helpende hand is ons tot niks in staat nie. Waiting wys ook daarop dat ons moet ophou om alles self te probeer doen en op God moet wag om beheer te neem. "I search for life, finding death." Die langste song, You Decide, is ook een van dié wat vir my uitgestaan het op die CD. Hierin lê hulle klem op keuses: "You decide, Who will you run to?" Jy moet besluit wie jy gaan volg: God of mense? Ook, wie vorm jou siening oor God, mense of God self deur sy Woord? Josh Brown, van Day of Fire, dra ook met sy kragtige stem by tot die liedjie. It’s You is 'n rustige worship song wat Fireflight saam met Ian Eskelin geskryf het. Dit gaan oor hoe ons tot ons kennis kom, dat ons ons ware skoonheid in God kry. Star of the Show wys uit dat God se plan vir jou lewe die beste een is. Al die liedjies op The Healing of Harms bevat 'n boodskap en Fireflight steek dit nie weg nie. Alhoewel die album meestal harde rock-klanke het, is daar snitte wat wel rustiger is. Hierdie girl en ouens is trots om Christene te wees. Hierdie is definitief 'n album wat jy kan koop. 8/10
No. 9
33
Dirk Kruger
Réana Nel Réana
Maranatha Record Company, 2001
Wow Hits 1
EMI Christian Music Group, April 2008
No. 9
34
RÉANA het in 2000 die ATKV Crescendokompetisie gewen en hierdie selfgetitelde album is die produk daarvan. Réana se debuutalbum is moeilik om te beskryf, maar tog ook maklik. Dit is vol rou emosies, persoonlike getuienis en donker woorde, maar tussendeur alles, is God die middelpunt van die album. Sy neem ons op 'n persoonlike reis deur haar lewe. Van hoe haar lewe verander het toe sy God leer ken het, tot waar sy alleen op 'n vreemde plek is, met God as haar enigste hoop. Die album begin met Oopmond, 'n kragtige song wat Christene oproep om 'n lig vir die samelewing te wees. "Waarom hou jy jou mond so stil, waarom hou jy God vir jouself?" Ryg My Lippe Toe is baie donker, maar dit is ook 'n kragtige getuienis van Réana se lewe. God moet haar eerder stilmaak, voordat sy iets sing wat vals is: "As die helder son al bleker word, en in my wil vir lewe al hoe minder word en my boodskap 'n mening kort, pleit ek Jou om my nooit weer te laat sing." Wanneer ons, as God se instrumente, nie meer sy wil doen nie, het ons nie meer 'n doel vir ons lewe nie. Ons moet elke dag verander, elke dag reformeer, om nader aan God te beweeg. Kruis vertel van eensaamheid en om ver weg te wees van alles wat bekend is, maar
die hoop is, wanneer jy die Here volg, is jy nooit alleen nie. Jy moet alles laat gaan en die Here volg. "Om afskeid te neem van al die aarde besittings, om jou kruis op te neem en Hom te volg, dis hoe jy besef dat alles 'n gejaag is na wind, ewige frustrasie van iemand wat nooit vind." In Massa Mense is die deurlopende tema dat jy sal weet wie jy is wanneer jy naby God leef en jou Bybel ken. Daar is drie Engelse snitte op die album waarvan Arrogant my gunsteling is. Ons moet bereid wees om enigiets wat tussen ons en God is, weg te gooi, maak nie saak wat dit is nie. Ons moet ook besef dat alles van God af kom en dat alles aan Hom behoort. Ons talente moet God vereer, nie onsself nie. O ja, moenie vergeet van die versteekte bonussnit aan die einde van die CD nie. Dit gee 'n mens behoorlik hoendervleis wanneer jy daarna luister. Réana is een van ons land se mees talentvolle vroulike kunstenaars en die sentrale boodskap in al haar liedjies is dit: God is alles en ons is niks. Haar nederige boodskap, dat sy net 'n instrument in God se hande is en dat alle eer Hom toekom, vloei soos 'n goue draad deur elke liedjie. Luister dit kliphard, maak oop jou mond en skreeu saam met haar jou getuienis uit vir die wêreld. 10/10
WOW Hits word bemark as die nuutste songs van ons gunsteling Christelike pop, rock, kontemporêre en worship kunstenaars. Wow Hits 1 is die eerste van drie WOW Hits CD's wat in 2008 vrygestel gaan word. Die CD bevat 19 snitte, maar voordat jy dit aanskaf, moet jy besef dat hierdie liedjies van die kunstenaars se nuutste albums af kom, ongeag of die CD in 2005 of in 2008 vrygestel is. So daar is 'n paar ou songs op die CD. Dit daar gelos, kom ons kyk wat staan uit: Die eerste song op die album is Michael W. Smith se So Great wat hy saam met Israel Houghton en Christy Nockels sing. Jeremy Camp se Give You Glory en Castings Crowns se East to West is snitte wat jy oor en oor kan luister en nie gou moeg voor sal raak nie. Barlowgirl en Point of Grace is girl bands wat 'n fees is om na te luister! Natuurlik stel
Newsboys, met In Wonder, nie teleur nie. Dit is ook great dat tobyMac en Skillet op die album ingesluit is. Alhoewel Skillet se The Older I Get nie een van hulle sterkste liedjies is nie, blink John Cooper beslis uit met sy hees stem. As 'n mens in geheel na Wow Hits 1 kyk, lyk dit soos 'n baie nice CD om op jou rak te hê, maar die keuse van treffers is 'n bietjie flou. Indien jy onlangs eers na Christelike musiek begin luister het, is dit seker 'n goeie album om 'n oorsig mee te kry van die sangers wat daarbuite is. Ek ken sommige van die kunstenaars op die CD glad nie. Hulle klanke is nie baie oorspronklik nie en ek sal nie juis mall toe hardloop om hulle CD's te gaan koop nie. Luister eerder na Wow Hits 1 in die winkel en besluit daar van watter kunstenaars jy hou. Kyk gerus ook uit vir WOW Hits 2 wat in Julie op die rakke verskyn het. 4/10
ANZIL Kulsen, die skrywer van Zita, is 'n jong SuidAfrikaanse skrywer wat almal aan die praat het. Anzil is in Upington gebore en het op De Aar grootgeword. Later is sy na Keimoes om haar hoërskooljare daar te voltooi. Tans bly sy op Upington en sy is "versot op die plek". Sy wou kleintyd af 'n dokter word, maar sê dat sy op skool meer tyd aan opstelle en voorgeskrewe boeke, as aan leer, spandeer het. As sy terugdink, kan sy nie dink hoekom sy 'n dokter wou word nie. "Ek gril vir bloed en het nie soveel geduld om na ander mense se kwale te luister nie." Sy het egter op laerskool al besef dat sy 'n skrywer wil word. "Skryf was nog altyd terapie vir my siel, my manier om van issues ontslae te raak." Haar debuutroman, Zita, vertel die storie van 'n jongmeisie wat nie haar Indiër-pa ken nie. Dit speel in 'n plakkerskamp af en vertel hoe sy sukkel om in te pas by haar nuwe skool en om haar eie identiteit te vind. Sy is besonder intelligent, maar dit maak nie haar lewe makliker nie. Dan ontmoet sy die boerseun Waldo, en 'n nuwe vriendskap ontwikkel waarin hulle meer van mekaar se wêrelde begin leer. Met Zita hoop Anzil dat almal die boodskap sal kry dat ons in God se oë gelyk is. "Dat Hy elkeen se gebede hoor, hoe klein of groot ... en dat Hy elkeen met 'n doel hier geplaas het, maak nie saak wat die omstandighede rondom jou geboorte was nie!" Anzil is tans besig om aan haar tweede boek te werk. Dit gaan oor 'n matriekmeisie, uit 'n meer gegoede huis, wat in haar naïwiteit met dwelms deurmekaar raak. "Die boodskap wat ek graag met my nuwe storie wil uitdra, is dat mense soms net bid, As sy moet kies: Mxit of SMS Ek verkies om te bel of om iemand te sien (outyds!) E-pos of Slakkepos E-pos! Samsung of Nokia Ag, ek worry nie. Dit moet net 'n rooi en groen knoppie hê. (En Windows, sodat ek kan skryf op my foon.) McDonalds of Kentucky Kentucky (sorry Ray Croc!) Koffie of Tee Goeie koffie! DVD of Fliek Fliek! Amerika of Engeland Engeland Stap of Fietsry Fietsry Stad of Platteland Platteland
en vergeet om te waak …" Sy wil nie meer van die nuwe boek vertel nie. Anzil het al vir verskeie publikasies geskryf en van haar artikels het al in onder andere De Kat en Dit verskyn. Sy skryf vir die afgelope vier jaar vir Carpe Diem Media as 'n medewerker aan hulle Christelike dagboeke. In September verskyn daar 'n verjaarsdagdagboek, met 'n maand se dagstukkies daarin wat deur haar geskryf is. 'n Paar van haar gedigte is ook deur die Poetry Institute of Africa gepubliseer. Raad wat sy vir jong aspirantskrywers kan gee, is om professionele hulp te kry. "Doen wat nodig is om jou werk die lig te laat sien. Soms is dit nodig om kritiek te aanvaar, te verwerk en dan weer te werk aan jou storie. 'n Uitgewer wat kritiek lewer, is soos 'n goeie ouer, hulle sien die potensiaal in jou raak!" Anzil is 'n Christen. Haar geloof reflekteer baie duidelik in haar verhale en sy sê dat sy nie sonder die Here leef nie. "Ek sou nie 'n woord kon skryf sonder Hom nie. My karakters is dalk nie voorbeeldig nie, maar hulle weet waar om Jesus te kry. Ek is 'n instrument in sy hande en ek het maar net 'n boodskap om uit te dra." Sy glo ook dat ons moet ophou om Christenskap te sien as "iets" wat 'n mens doen en dat dit eerder as 'n leefstyl beskou moet word. "Dis soos om fiks te wees, of om 'n couch potato te wees. Almal sien jou keuses van ver af." Om haar passie uit te leef, is vir Anzil baie belangrik. "Doen dit net. Weet wat jy wil hê en neem die eerste tree. Dit dood 'n mens van binne as jy nie word wat jy bestem is om te wees nie. En mens weet wat jy moet wees. Dit bly aan jou knaag. En as jy dit probeer ontwyk, knaag dit dieper en verlam dit jou later heeltemal. Moet nooit uitstel om jou beste te wees nie. Wees dit nou …" Wanneer Anzil nie werk of skryf nie, bring sy soveel tyd as moontlik saam met haar gesin deur. Sy is gelukkig getroud en het twee kinders. Hulle hou van die natuur en besoek ook graag nuwe plekke in ons land.
No. 9
35
Bly jy of ry jy? Die geloo fsbande wat versterk is en vriendskappe wat gev orm is, bly beslis! Bly jy of ry jy? Die herinn eringe aan die heerlike geklets langs die kne tterende kampvuur bly beslis! Bly jy of ry jy? Ford-bakk ie of te not … Bly jy of ry jy? Die Rob Bell Luggage-DVD het ons weereens laat besef hoe tydelik ons 'bly'-tyd hier op aarde is. Bly jy of ry jy? Die vreug de wat ons met mekaar tydens Bybelstudie kon deel, bid-buddies en die uit-volle-bors-lofprysing bly beslis in ons harte! Bly jy? Ry jy?
Krulhare en 'n kunstige voorkoms. Hy moet my gemaklik laat voel en 'n happy-go-lucky-houding hê, maar steeds weet waarheen hy oppad is. - Elizna, 21
AANGESIEN hierdie uitgawe hoofsaaklik oor die Evas in ons lewens gaan, het Kruispad aan 'n paar van hulle gevra wat in 'n ou dit nou eintlik vir hulle doen. Waarvan hou die dames en waarvan nie? (Adams, volgende keer is dit julle beurt – dink solank waarvan julle hou in die skoner geslag, en waarvan nie.)
- Arlene, 25
Hier is 'n paar van die antwoorde wat ons gekry het:
Ek soek 'n ou wat 'n sterk geestelike verhouding het. Wat vir my 'n vriend kan wees en my aanvaar net soos ek is. Wat nie rook of suip nie. Hy moet van sport hou en my verstaan. - Willemien, 20
Eerstens moet hy 'n Christen wees, nie noodwendig 'n Dopper nie. Maar kerk en Christenwees moet belangrik wees vir hom. Hy moet my laat lag, ons moet oor alles kan praat sonder dat hy snaaks dink van my. Hy moet moeite doen soos byvoorbeeld om uit die bloute by my koshuis op te daag met 'n blommetjie. Hy moet respek hê vir my en my op die hande dra, maar ek wil nie van hom afhanklik wees nie.
'n Man van God, 'n gentleman, 'n goeie sin vir humor, obviously aantreklik vir my, moet similar interests hê en hy moet 'n leier kan wees.
Ek hou van 'n man wat pragtig geskape is. Hy moet my op hande van geloof dra, homself opoffer soos ek my opoffer om dit wat ek in hom ontvang het te verdien, en wat hy dus in my kan kry. My lewe is Christus, en dis wat ek die behoefte het om te deel. Ek het ook iemand nodig om vir my soentjies en drukkies te gee. - Lientjie, 22 Lojaliteit, eerlikheid. Love humor en moet lewenslustig wees. Hy moet geloof ernstig opvat en altyd homself wees. - Yolandi, 20
Dieselfde emosionele IK, 'n Christen, hy moet 'n sin vir humor hê. Hy moet oop wees vir nuwe dinge, maar vas op sy waardes, God as sy nommer een, want dan sal hy my reg behandel. - Desiree, 21
- Lisa, 23
- Ané, 20 Hy moet die Here eerste soek in sy lewe, dan sal ALLES vanself kom, hy sal weet om 'n meisie soos 'n dame te hanteer en haar baie liefhê.
The things he does to win my heart. Romantiese ouens doen dit vir my. Ek wil ALTYD verras wees. Oooh en my knieë raak lam as hy 'n sigbare warrior van Liewe Jesus is, nie net uiterlik nie, but with heart as well. - Elizma, 21
- Magda, 21
Eerlikheid en opregtheid is nommer een. Tall dark and handsome wat looks aanbetref. Selfrespek en respek vir ander. Sin vir humor. Hy moet my laat spesiaal voel. Buite die boks kan dink en oop wees vir ander mense se sienings al is dit anders as syne. Hy moenie egosentries wees nie, maar sensitief vir ander. - Maja, 20 Persoonlikheid en Christenskap. - Lezanne, 20
No. 9
36
As hy leiding neem in godsdiens en net homself kan wees tussen ander mense. Die laaste maar nie die minste nie: sy smile en die manier wat hy vir my kyk.
Adri Breed (Kruispad-redaksielid) op die Areopagus in Atene (Hand.17:19). As jy daar kom, gaan soek op die groen asblik ... Toe, ons wag vir julle stickers!
Passie vir God, gemaklik met verskillende tipes mense. 'n Goeie verhouding met familie en vriende hê. Moet 'n "sport" wees en daarvan hou om tyd saam met my te spandeer. - Arina Stoker, 21
WINTERTYD
is WweSstyd – en wat 'n vreugde dat die langnaweek van 13-16 Junie 2008 vir nog 'n onvergeetlike WweSskamp benut kon word. Bly jy of ry jy? Wel … so stuk of 50 jongmense het besluit om nie met Jan Tuisbly se karretjie te ry nie, maar om eerder by die Moot-kampterrein te kom bly vir dié onvergeetlike kamp. Bly jy of ry jy? Dit was vanjaar se kamptema – 'n baie aktuele tema en iets waarmee baie mense deesdae worstel. Bly ek in my geboorteland? Bly ek in my gemeente? Bly ek in my verhouding? Of vat ek die pad na 'n ander land, 'n ander gemeente of kerkverband, 'n ander verhouding? Hierdie is 'n paar van die sake wat in die Bybelstudies, temabesprekings en Jabbokstiltes aandag geniet het. Almal was dit eens dat die opvattings en opinies wat die wêreld daarbuite hieroor het 'n mens heeltemal kan ontsenu en amper oorweldig. Aan die hand van voorbeelde van emigrasie uit die Bybel, en onder die leiding van die jeugdeputate (di. Johan, Attie en Ockert), is ons almal weer herinner aan wat God wil hê ons moet doen en hoe ons, gelei deur God, kan besluit wáár ons dit moet doen.
Wat 'n ryke troos om te weet, maak nie saak waar ons is nie, God is altyd by ons. Hier volg 'n paar gedagtes wat 'n mens net weer laat nadink oor dit waarmee jy jouself besig hou, uit die WweSs-kampboekie soos aangehaal uit Man van God (Bennie Mostert, 2008): "Live passionately. The question is not how many years you had in your life, but how much life you had in your years. Consume all the energy God stored up in you and is pouring out in you every day. Love intensely. Cry real tears. Laugh until you have no breath. Run so hard and so fast that you at least experience the reality of a second breath. Burn out for God. Sacrifice whatever you have to sacrifice. Be radical, extreme and unbalanced in your devotion to Christ Jesus our Lord. Do not live an ordinary, average or mediocre life. It is criminal. Do not live a useless life. Do not settle for second best. Do not sulk about the past, live the future and live it hard. When the time comes to die, make sure that you do not get there rested (you have eternity to rest) with saved-up energy, unused love, money in your pocket, untried dreams. Arrive there totally spent." Bly jy of ry jy? Of ons bly of ry, vir nou en vir altyd bly ons almal binne God se genade – laat ons dit voluit uitleef! 'n GROOT dankie aan almal wat die kamp so lekker gemaak het! En 'n besonderse woord van dank aan die deputate en aan die kampbestuur – ons sien baie uit na WweSs 2009!
Erina Verhoef & Elet Steyn
No. 9
37
HILLSONG United, die bekende Australiese lofprysing- en aanbiddingsgroep, keer terug na Suid-Afrika! Hierdie keer beter jy hoop om vinnig 'n kaartjie kry. United, wat in 2006 uitverkoopte vertonings regoor die land gehou het, begin hul toer op 14 November in Kaapstad. Die bekende Hillsong lofprysingsleier, Darlene Zschech, gee twee maande voor die toer 'n eksklusiewe lofprysingsvertoning by die NG Gemeente Moreletapark. Dié vertoning sal aansluit by die Hillsong United konferensie in die Bellville Velodrome. Dié geleentheid sal ook die Hillsong kerkplanting in Kaapstad herdenk. United vat dan die pad na Bloemfontein, Durban, Port Elizabeth en verskeie Gauteng sentra. Die toer sal in Lusaka, Zambië eindig. Albertus Potgieter van Jire Events, organiseerder van die United-besoek aan Suid-Afrika, meen die toer beoog om Suid-Afrikaners te verenig om hul lig vir die hele
Webblaaie vir die Christenvrou http://christianwomentoday.com/ http://christenvrouekuierkamer.blogspot.com/ http://www.christianitytoday.com/tcw
SEETOER 2008
No. 9
38
VANAF 26 September tot 3 Oktober word daar vir die hoërskool jongmense van klassisse Middelburg en Rustenburg 'n kamp aangebied teen die suidkus. Die tema van die kamp is Dors en dit word aangebied in samewerking met Kruispad. Ons gaan daagliks Bybelstudie doen, lofprysing en aanbidding hou en daar gaan natuurlik genoeg tyd wees vir lekker kuier en vriende maak! Die koste van die kamp beloop R1 200,00/persoon. Daar is egter net plek vir 'n 100 kampgangers, so spring gou om 'n plek te kry. En ja, natuurlik is jou vriende ook welkom! Stuur vandag nog 'n e-pos na seetoer@kruispad.net of kontak ds. Paul Grobler by 083 973 0443 vir meer inligting.
wêreld te skyn: "Dit gaan Suidelike Afrika verenig om 'n ware lig vir die nasies te wees!" Kaartjies vir al die Hillsong-vertonings (behalwe die een in Gauteng), asook kaartjies vir Darlene Zschech is REEDS BESKIKBAAR op www.jire.co.za. Die kaartjies vlieg, so verseker jou plek en koop NOU joune!
TOERPROGRAM
HILLSONG UNITED TERUG IN SA
14 & 15 November - Hillsong United Konferensie Bellville Velodrome, Kaapstad 18 November - Lofprysingsaand Christian Revival Church, Bloemfontein 19 November - Lofprysingsaand Durban Christian Centre, Durban 21 November - Lofprysingsaand St. George's Park, Port Elizabeth 22 November - Lofprysingsaand Sal aangekondig word, Gauteng 25 November - Lofprysingsaand Lusaka skougronde, Lusaka
Kampe! Kampe! Kampe! DIE Jeugdeputate van Partsinode-Pretoria bied jaarliks 'n hele aantal kampe aan. Hierdie kampe is werklik stimulerend en geestelik verrykend. 'n Paar Kruispad-redaksielede was al op van die kampe en kan getuig daarvan dat dit 'n onvergeetlike belewenis was waar ons lewenslange vriende gemaak het. Alhoewel al die kampe se inligting nog nie teen druktyd beskikbaar was nie, kan jy solank 'n paar datums in jou dagboek skryf. Sodra die res van die inligting beskikbaar is, sal ons dit in Kruispad en op ons webblad plaas. Hou dus kruispad.net dop vir hierdie, en ander, gigs! Teken vandag nog hierdie kampe in jou dagboek aan, dit sal een van die beste keuses van jou lewe wees om op een van hulle te gaan:
Brugkamp (CD-kamp):
Kampdatum: 2-5 Oktober – word gereël deur di. Attie Venter en Petrus Grové.
Doppers@C (Matriekkamp):
Kampdatum: 21-28 November – word gereël deur di. Abri Pelser en Ben Fourie.
No. 9
39