A DAY IN PAFOS Μια περιπλάνηση στην πόλη-μνημείο. Wandering through a momentous city.

Το «Περίπτερο του Κοιμώμενου Έρωτα» βρίσκεται στην καρδιά της Πάνω Πάφου, απέναντι από την προτομή του Κωστή Παλαμά. The ‘Pavilion of Sleeping Eros’ is in the heart of Pano Pafos, opposite the bust of Kostis Palamas. εκίνα την περιπλάνησή σου από την Ξ Πάνω Πάφο, το κέντρο της πόλης, το «Κτήμα» όπως το αποκαλούν οι ν τόπιοι, με τα εν τυπωσιακά αρχοντικά που στέκουν αγέρωχα, πλάι σε σύγχρονες πολυκατοικίες και πετρόχτιστα οικοδομήματα της αγγλικής αποικιοκρατίας. Οδήγησε το βήμα σου στους δημοτικούς κήπους και την όμορφη Πλατεία Κωστή Παλαμά. Εκεί, στο κέντρο της, θα δεις και τη μαρμάρινη προτομή του μεγάλου ποιητή, φιλοτεχνημένη από το γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρο. Άκου τους στίχους του, «Στην Κύπρο την αέρινη, στη μακαρία γη / η αγνή ψυχή δεν έσβησε, και ζει, και ζει, και ζει». Πολλοί θα σου πουν ότι βρίσκεσαι στην Πλατεία του Έρωτα, κι αυτό ισχύει, καθώς το σημείο αυτό έχει δύο ονομασίες. Απέναντι από την

Begin by exploring Pano Pafos, the city centre (or Ktima, as the locals call it). It is a collage of impressive mansions mixed with British colonial architecture and modern apartments. Visit the lovely municipal gardens and Kostis Palamas Square, also known as Erotas. Amid the latter is the marble bust of the said great poet, by sculptor Michael Tombro. Opposite the Palamas bust is The Pavilion of Sleeping Eros, with a copy of a 1st century CE Roman statue, the original held in the Cyprus Museum, Nicosia.

After depar ting from the square, it is wor thwhile to stroll through the pedestrian neighbourhood of Laiki G eitonia. Οn your way you will ad mire the area’s impressive examples of neoclassical architecture. Upon reaching Griva Digeni Avenue, you will come across the Archbishop Makarios III High School, the Municipal

Φεύγοντας από την πλατεία, αξίζει να περπατήσεις την πεζοδρομημένη συνοικία της Λαϊκής Γειτονιάς. After departing from the square, it is worthwhile to stroll through the pedestrian neighbourhood of Laiki Geitonia.

προτομή του ποιητή βρίσκεται, εξάλλου, το Περίπτερο του Κοιμώμενου Έρωτα με το αντίγραφο του μικρού ρωμαϊκού ερωτιδέα του 1ου αιώνα μ.Χ. – το γνήσιο εκτίθεται στο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία.

Φεύγον τας από την πλατεία, αξίζει να περπατήσεις την πεζοδρομημένη συνοικία της Λαϊκ ής Γειτονιάς. Στο δρόμο σου θα παρατηρήσεις (και θα θαυμάσεις), μεταξύ άλλων, και τα εντυπωσιακά δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής της περιοχής. Φτάνοντας στη Λεωφόρο Γρίβα Διγενή, θα συναντήσεις το Λύκειο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, τη δημοτική βιβλιοθήκη, το δημαρχείο και το Νικολαΐδειο Γυμνάσιο. Το καλλιμάρμαρο αυτό κτίριο οικοδομήθηκε το 1929 και κατασκευάστηκε με δωρεά του ευεργέτη Νικολάου Νικολαΐδη.

Αν θέ λεις να γ νωρίσεις το ανατολίτικο παρε λθόν της πόλης, πέρασε από τον Μούτταλο, την τουρκική γειτονιά, η οποία εκτείνεται γεωγραφικά γύρω από την οδό Φελλάχογλου. Το όνομά της προέρχεται από την κυπριακή λέξη «μούττη», που σημαίνει μύτη και συνδέεται με τη γεωγραφική θέση της περιοχής, η οποία είναι χτισμένη στη μύτη ενός λόφου, ανάμεσα στην Πάνω και στην Κάτω Πάφο. Στην καρδιά του Μουττάλου βρίσκεται η κεντρική πλατεία με μικρά παραδοσιακά καφενεδάκια και γεύσεις μιας άλλης εποχής. Αξίζει να απολαύσεις εκεί τον καφέ σου (απαραιτήτως) μαζί με παραδοσιακό λουκούμι.

Στην Παλιά Πόλη της Πάφου θα νιώσεις σαν να έχεις γυρίσει πίσω στο χρόνο, σαν να βρίσκεσαι σε άλλη εποχή. Αν, όμως, διψάς για θαλασσινό αεράκι και βόλτα δίπλα στο κύμα, δεν έχεις παρά να κατέβεις στην Κάτω Πάφο και να περπατήσεις στη 12 χιλιομέτρων πεζοδρομημένη παραλία. Εδώ, θα δεις από ποδήλατα και πατίνια μέχρι τον αμαξά με το λευκό του άλογο να ξεναγεί ρομαντικές ψυχές, σε έναν τόπο όπου είναι πάντα καλοκαίρι. Κι εδώ ακριβώς, θα συναντήσεις ανθρώπους από κάθε γωνιά του πλανήτη, να χαζεύουν τη θάλασσα, να ψαρεύουν, να βολτάρουν ή απλώς να συζητούν καθισμένοι σε παγκάκια. Στάσου στον πεζόδρομο με τους φοίνικες και άφησε το Library, the Town Hall and the Nikolaideio Gymnasium. B uilt in 1929, this stone structure would proba bly not exist if not for a donation from its benefactor, Mr Nikolaidis.

To discover the city’s oriental history and influence, visit the Turkish quarter, Mouttalos. It is a collection of narrow alleys and shanties extending outwards from Fellahoglu Street. The area’s name comes from the word Moutti, Cypriot for the nose. The most prominent geographical feature is a hill between Pano and Kato Pafos. At it s h ea r t is a ce ntral sq u a re f ille d with traditional cafés offering flavours from a bygone era. It is obligatory to indulge in your coffee accompanied by loukoumi.

Next, head to Kato Pafos and onward towards the 12-kilometre, palm-lined pedestrian waterfront that attracts international crowds craving endless summer, refreshing breezes and the sea. It is a romantic setting for strolling at leisure, socialising, fishing and taking in views of the Mediterranean. Even in winter, the sun warms the

Τα εντυπωσιακά σχολικά συμπλέγματα, που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης. Tο τέμενος της Αγίας Σοφίας στον Μούτταλο. The impressive school complexes are lοcated in the city centre. The mosque of Agia Sophia in Mouttalos quarter.

Ο παραλιακός δρόμος της Κάτω Πάφου με τους φοίνικες, την υπέροχη θέα στη Μεσόγειο και την ατραξιόν της περιοχής, τον πελεκάνο Κόκο. The palm-treed promenade of Kato Pafos, with a splendid view of the Mediterranean, and sightings of the celebrity pelican Koko.

βλέμμα σου να περιπλανηθεί στη θέα της Μεσογείου. Απόλαυσε τον ήλιο να σου καίει γλυκά το πρόσωπο (ακόμη κι αν είναι Νοέμβρης) και ανάπνευσε τον κοσμοπολίτικο αέρα ενός θέρετρου που διατηρεί ατόφιο τον τοπικό του χαρακτήρα. Πιάσε τραπέζι σε κάποια από τις πολ λές ψαροταβέρνες με τα ολόφρεσκα θαλασσινά και τις τοπικές σπεσιαλιτέ. Κάπου εκεί θα συναντήσεις και τον πελεκάνο, το πανέμορφο ροζ πουλί, τη μεγαλύτερη ατραξιόν της Πάφου, τον Κόκο, όπως τον αποκαλούν οι ντόπιοι.

Αφού απολαύσεις το γεύμα σου, συνέχισε τη βόλτα σου μέχρι το τέλος της παραλίας. Εκεί, στέκει το κάστροφρούριο της πόλης, που κατά το παρελθόν είχε αξιοποιηθεί ως φυλακή αλλά και για την αποθήκευση του αλατιού. Πέρασε στο εσωτερικό του, για να θαυμάσεις φωτογραφίες με αξιοθέατα από ολόκληρη την Πάφο. Ανέβα τα σκαλιά, φτάσε στο πάνω μέρος και απόλαυσε από τη μια πλευρά τη μοναδική θέα της πόλης και από την άλλη τον υπέροχο θαλάσσιο ορίζοντα.

Βγαίνοντας από το κάστρο, θα αισθανθείς πως έχεις κλείσει ραντεβού με μια θεά, την πιο όμορφη από όλες, την Αφροδίτη, που, σύμφωνα με το μύθο, γεννήθηκε face. The ambience is cosmopolitan but with local flair. The seafront promenade provides ample opportunity to stroll, bicycle, rollerskate, and dine on fresh seafood and other specialities at adjacent tavernas. It is likely that Koko, a gorgeous pink pelican and beloved waterfront celebrity, will make an appearance!

The castle, originally a Byzantine fort built to protect the port on its west end, became a prison and was later used as a facility to store salt. The Lusignans rebuilt the castle in the 13th century, then the Venetians dismantled the fortress. Step inside and peruse the photographs taken from all over Pafos before climbing the steps to explore the castle which offers spectacular views of the city and the sea.

According to my tholog y, the goddess Aphrodite was born in Pafos. Upon leaving the castle, rendezvous with her statue, Modern Aphrodite, sculpted by Yiota Ioannidou. Her presence adds yet another creative dimension to the area, proving that modern ar t can exist harmoniously amongst the works of the ancients, bonding with the past to enrich the present. Many say that the statue depicts a refugee girl desperate to reach the shore. Others see in her expression a girl entranced by the beauty of the sun setting on the horizon.

O n e m ust n ot d e pa r t th e cit y with o u t visiting the park of Kato Pafos and its archaeological site.

στην Πάφο. Η Σύγχρονη Αφροδίτη της εικαστικού Γιώτας Ιωαννίδου προσδίδει μια άλλη διάσταση στο γλυπτό και στο χώρο, αποδεικνύοντας περίτρανα ότι τα περίφημα ψηφιδωτά και τα αρχαία μνημεία, αν υπάρχει όραμα και αισθητική, μπορούν να εμπλουτιστούν με σύγχρονα έργα και να δέσουν αρμονικά με το τοπίο, κάνοντας το χθες να συνομιλεί με το σήμερα. Πολλοί θα σου πουν ότι το άγαλμα απεικονίζει μια προσφυγοπούλα που παλεύει να βγει στη στεριά, ενώ άλλοι βλέπουν στην έκφρασή της ένα κορίτσι που χαζεύει το μαγικό ηλιοβασίλεμα πίσω από το μεσαιωνικό κάστρο.

Είναι αδύνατον να φύγεις από την Πάφο, χωρίς να έχεις επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο της. Το Αρχαιολογικό Several hours are needed to explore this extensive network. It is advisable to do so in the early morning w h e n te m p e r a t u re s a re co ol, a n d t h e re a re fe w visitors. Officially, UNESCO includes the city of Pafos on their list of world cultural heritage sites. They state that the city’s Roman-era mosaics, depicting scenes from Greek mythology, are some of the finest existing examples. Discovered accidentally in 1962 by a farmer cultivating his field, the floor mosaics were centrepieces that decorated the mansions of Dionysos, Theseus, Aeon and Orpheus.

The majority of sites date from Roman times. Others date from prehistor y to the Middle Ages. Significant

Το επιβλητικό μεσαιωνικό κάστρο στο λιμάνι της πόλης. Δίπλα του ακριβώς, η «Σύγχρονη Αφροδίτη» της εικαστικού Γιώτας Ιωαννίδου. Next to the imposing Medieval Castle of the port is ‘Modern Venus‘ , by artist Yiota Ioannidou.

PERIKLES MERAKOS ©

Το Αρχαιολογικό Πάρκο με τα ψηφιδωτά δάπεδα ρωμαϊκών επαύλεων είναι, σύμφωνα με την UNESCO, ένα από τα πιο όμορφα στον κόσμο. According to UNESCO, the floor mosaics in the Roman mansions of the Archaeological Park are some of the region’s finest.

Οι φημισμένοι τάφοι των βασιλέων. Το Αρχαιολογικό Πάρκο με τα μοναδικής αξίας ψηφιδωτά δάπεδα. The famous Tombs of the Kings. The Archaeological Park, with its unique mosaic floors.

Πάρκο της Κάτω Πάφου, με τα ψηφιδωτά δάπεδα ρωμαϊκών επαύλεων, είναι από τα πιο όμορφα στον κόσμο, σύμφωνα με την UNESCO, που έχει συμπεριλάβει όλη την πόλη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Για να περπατήσεις την τεράστια ανοιχτή έκταση, θα χρειαστείς αρκετές ώρες και καλό είναι να κάνεις τη βόλτα σου νωρίς το πρωί, με το δροσερό καιρό σύμμαχο και τους επισκέπτες να είναι σαφώς λιγότεροι.

Τα αξιοθέατα που θα συναντήσεις θα σε ανταμείψουν και με το παραπάνω – μνημεία από τα προϊσ τορικά χρόνια μέχρι τον μεσαίωνα. Τα περισσότερα, βέβαια, χρονολογούνται από τη ρωμαϊκή περίοδο. Από αυτήν και τα θαυμασ τά ψηφιδωτά δάπεδα σ τις οικίες του Διόνυσου και του Ορφέα και στις επαύλεις του Θησέα και του Αιώνα, που εντυπωσιάζουν, δικαίως, τον επισκέπτη. Απεικονίζουν σκηνές από την ελληνική μυθολογία και ανακαλύφθηκαν τυχαία το 1962 από έναν αγρότη που καλλιεργούσε το χωράφι του. Και δεν είναι μόνο αυτά. Πολλά ακόμη σημαντικά μνημεία όπως το Ασκληπιείο, το Ωδείο, η αγορά, το Φρούριο των Σαράντα Κολόνων και ο σύγχρονος φάρος σε περιμένουν να τα ανακαλύψεις.

Κάπως έτσι, η ιστορία, η τέχνη, οι τόποι και οι άνθρωποι μπλέκονται σ’ ένα μαγικό γαϊτανάκι, που δεν σταματά να χορεύει στους ρυθμούς του χθες, του σήμερα και του αύριο. Το κοντάρι δεμένο με πολύχρωμες κορδέλες κρατάει η ίδια η Πάφος. Εσύ μένει να αποφασίσεις ποια χρώματα θα επιλέξεις να κρατήσεις στην καρδιά σου μέχρι την επόμενη επίσκεψη. monuments, such as the A skle pieion, the Odeon Conser vator y, the agora, the For tress of Saranda Kolones (For ty Columns), and the lighthouse, are other historical treasures in Pafos.

Thus, history, art, places and people entwine around a magical maypole that ceaselessly twirls to the rhythms of yesterday, today and tomorrow. The pole resides in the centre of Pafos, tied with uncountable ribbons of ever y colour. It is up to you to decide which ribbons to take with you on the journey home. All will colour your hear t until the city calls out for your return.

Ο φάρος της Κάτω Πάφου ήταν ο πρώτος που κατασκευάστηκε στην Κύπρο. The lighthouse of Kato Pafos was Cyprus’ first.

Θεοφάνια και Αγίου Πνεύματος, δύο γιορτές που οι κάτοικοι της Αγίας Νάπας συνόδευαν με βαρκάδες (1950 περίπου). The feasts of the Epiphany and the Holy Spirit involved the residents of Ayia Napa and their boats (around 50s).

Ένα μικ ρό χωριό των 70 0 - 8 0 0 κατοίκων ήταν η Αγία Νά π α, π ριν α π ό την εισ βολ ή του 1974, μ ε ψαράδες, γεωργούς και βοσκούς, οι οποίοι πάλευαν να εξασφαλίσουν τα π ρος το ζ ην. Και όσοι δε ν τα κατάφερναν, συμπλήρωναν το οικογενειακό εισόδημα μαζεύοντας άλας της θάλασσας, για να το πουλήσουν. Απ ό τότε μ έ χρι σ ή μ ε ρα – σ χεδόν π έ ν τε δεκα ε τίε ς αργότερα –, η εικόνα του μικρού εκείνου γραφικού χωριού των ψαράδων με την ήσυχη ζωή διατηρείται ζωντανή μόνο σε παλιές φωτογραφίες και στις μνήμες όσων την έζ ησαν. Η Αγία Νάπα έχει εξε λιχθεί σε μία κοσμοπολίτικη πόλη με εσ τιατόρια, ξενοδοχεία και υπηρεσίες, διεθνών προδιαγραφών, που προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια ξένους και ντόπιους επισκέπτες.

ΕΝΑ Σ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

«Ήμουν πέντε χρόνων, όταν ξεκινήσαμε να χτίζουμε τον καφενέ στην πλατεία, γύρω στο 1955, επί αγγλοκρατίας. Εκεί ήταν και το σπίτι μας. Η Αγία Νάπα τότε ήταν ένα μικρό χωριό, σχετικά αποκομμένο από την υπόλοιπη Κύπρο, και αρκετά φτωχό. Δεν υπήρχαν εκτάσεις για καλλιέργεια, μόνο κάποιοι που διέθεταν γη κοντά στη θάλασσα –εκεί όπου τώρα είναι τα ξενοδοχεία–, είχαν περβόλια και φύτευαν αγγούρια, ντομάτες, φασολάκια κ.ά. Είχαμε και κάποιους βοσκούς, αλλά οι εκτάσεις ήταν λίγες, οπότε οι μάντρες με

Ayia Napa was a small village inhabited by seven to eight hundred fishermen, farmers and shepherds struggling to make a living before the Turkish invasion of 1974 . T h o s e w h o co u ld n’t m a ke e n d s m e e t supplemented their income by har vesting and selling sea salt. Five decades later, the image of quiet life in a simple fishing village exists only in old photographs and in the me mories of those still alive who lived through those times. The Ayia Na pa of today has d eveloped into a cosmopolita n town with luxur y restaurants and hotels attracting thousands of local and international visitors yearly.

ANOTHER WORLD

A s s e v e n t y - y e a r- o l d M r s E l e n i T h e o d o u l o u remembers, “I was five when we began building the café in the square in 1955. Our house was there, too. We were ruled by the British. Ayia Napa was just a small village, relatively cut off from the rest of Cyprus and quite poor. Much of the land was unsuitable for cultivation. Owners of plots by the sea planted cucumbers, tomatoes, beans and such, but they were few. Those plots are now hotels. We had some shepherds, but space was limited, so they kept their animals in pens next to their homes in the village centre. Most inhabitants were fishermen. They

τα ζώα ήταν δίπλα από τα σπίτια μας, στο κέντρο του χωριού», μας αφηγείται η κυρία Ελένη Θεοδούλου, εβδομήντα ετών σήμερα, με έντονες μνήμες από την Αγία Νάπα μιας άλλης εποχής, και συνεχίζει: «Οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν ψαράδες. Σηκώνονταν από το πρωί και κατέβαιναν στη θάλασσα για να ψαρέψουν ή να μαζέψουν το αλάτι από τα βράχια. Φτώχεια και ανέχεια. Πολλοί δεν είχαν καν παπούτσια και κυκλοφορούσαν ξυπόλυτοι».

Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν μετά το 1974 και την άφιξη των πρώτων προσφύγων. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Θεοδούλου: «Θυμάμαι να έχουμε στην πλατεία μπροστά από τον καφενέ μας γύρω στα δύο χιλιάδες άτομα, που ήρθαν πρόσφυγες, κυρίως από το Βαρώσι, την κατεξοχήν τουριστική περιοχή της Αμμοχώστου. Άνθρωποι πονεμένοι, που είχαν χάσει τα πάντα μέσα σε μία νύχτα. Τότε είχε ξεκινήσει να χτίζεται το γνωστό ξενοδοχείο Nissi Beach, το οποίο, παρότι δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμη, φιλοξένησε πρόσφυγες στα δωμάτιά του. Ήταν η πρώτη φορά που βλέπαμε τόσο κόσμο στο χωριό. Οι περισσότεροι ήθελαν να μείνουν, αλλά δεν υπήρχαν δουλειές τότε».

∆ΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑ Σ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΝΑΠΑ

Λίγο καιρό μετά, ξεκίνησε μια οργιώδης ανάπτυξη στην περιοχή. Το κράτος τότε έδωσε κίνητρα και βοήθεια σε πρόσφυγες από το Βαρώσι, που διατηρούσαν εκεί would get up in the morning and go down to the sea to fish or harvest salt from the rocks. Poverty was such that many didn’t have shoes and walked barefoot.”

Things began to change in 1974 with the arrival of refugees. Mrs Eleni continues, “I remember two thousand refugees gathered in the square in front of the café. Most were from Varosha, in Famagusta – a preeminent tourist area. Overnight, they lost everything. In the months following the invasion, refugees were hosted in the Nissi Beach Hotel, though it was still under construction. It was the first time our village had been so full. Many wanted to stay, but there were no jobs.”

CREATING AYIA NAPA

Shor tly af ter, furious development began in the area. The government assisted refugees from Varosha who had lost their hotels and restaurants, supporting them in establishing similar businesses. Owning much of the land on the coast, many investments belonged to the church. In a few years, Ayia Napa was full of hotels and apar tments. Then, at the end of the 80s, the first beer halls opened around the square. Napa Castle, Minos and Volcano were first, followed by Marinella, Alexander and many others. The change was rapid.

Η εσωτερική αυλή του Μοναστηριού της Αγίας Νάπας (1974-75). Τη δεκαετία του 1950 οι άντρες έδιναν ραντεβού στην πλατεία και οι ψαράδες άπλωναν τα δίχτυα τους στο λιμάνι. The inner courtyard of the Monastery of Ayia Napa (1974-75). In the 50s, men met in the village square. Fishermen spread their nets in the port.

Το ξενοδοχείο Grecian Bay και η υπέροχη παραλία Πανταχού (1974-78). Φωτογραφικό ενσταντανέ μιας άλλης εποχής στην μπούκα του λιμανιού. The Grecian Bay hotel and Pantachou beach (1974-78). A photographic snapshot of another era from the mouth of the port. ξενοδοχεία και χώρους εστίασης, για να προχωρήσουν σε παρόμοιες αναπτύξεις. Μέσα σε λίγα χρόνια, η Αγία Νάπα γέμισε ξενοδοχεία και διαμερίσματα. Πολλές επενδύσεις ανήκαν και στην ίδια την Εκκλησία, αφού το μεγαλύτερο μέρος της παραθαλάσσιας γης ήταν δικό της. Στα τέλη του ’80, ξεκίνησαν να ανοίγουν και οι πρώτες μπιραρίες γύρω από την πλατεία: Napa Castle, Minos και Volcano έκαναν την αρχή, έπειτα ακολούθησαν το Μarinella, το Alexander και πολλά άλλα. Οι αλλαγές ήταν ραγδαίες.

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ

Αρχές της δεκαετίας του ’80, ξεκίνησαν να καταφθάνουν και οι πρώτοι τουρίστες στην περιοχή. Γερμανοί και Ελβετοί ήταν αυτοί που ανακάλυψαν αρχικά το ανερχόμενο τουριστικό θέρετρο της Κύπρου. Τότε δεν υπήρχε το all-inclusive, οπότε οι τουρίστες είχαν άμεση επαφή με τους ντόπιους και γνώριζαν τον τόπο μ’ έναν τρόπο διαφορετικό απ’ ό,τι σήμερα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως στα τέλη της δεκαετίας του ’80 υπήρχαν 15 ξενοδοχεία 5 αστέρων και δεκάδες τουριστικά και επιπλωμένα διαμερίσματα. Τη δεκαετία του ’90, η περιοχή απογειώνεται, με χιλιάδες τουρίστες κυρίως από τη Σουηδία. Με το τουριστικό προϊόν που είχε να προσφέρει, τόσο σε κλίνες όσο και σε χώρους εστίασης και διασκέδασης, η Αγία Νάπα είχε πλέον εδραιωθεί.

ΕΝΑ Σ ∆ΙΕΘΝΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

Την τελευταία δεκαετία, η ευρύτερη περιοχή της Αγίας Νάπας έχει επενδύσει ιδιαίτερα στο τουριστικό προϊόν της, προσελκύοντας εκατομμύρια ταξιδιωτών κάθε χρόνο, κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία, με τους ντόπιους να επιλέγουν, επίσης, την περιοχή για τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Η φήμη της ως ένας κοσμοπολίτικος προορισμός έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Κύπρου, βάζοντάς τη στο χάρτη μεγάλων τουριστικών οδηγών παγκόσμιας εμβέλειας, ενώ μετρά αρκετές διεθνείς διακρίσεις αναφορικά με τις παραλίες και τις φυσικές ομορφιές της.

Σήμερα, η Αγία Νάπα δεν θυμίζει σε τίποτα το μικρό ψαροχώρι των δεκαετιών του ’50 και του ’60 με τις περιορισμένες δυνατότητες και τις μικρές ευκαιρίες. Είναι μια πόλη σε συνεχή ακμή και ραγδαία ανάπτυξη, με μεγάλες προοπτικές. Ένας τόπος που μετρά χιλιάδες φανατικούς, επαναλαμβανόμενους επισκέπτες από ολόκληρο τον κόσμο. THE FIRST TOURISTS

Tourists arrived at the start of the 80s. Visitors from Germany and Switzerland were the first to discover the up-and-coming resort. Back then, there were no allinclusive vacations, so tourists connected with the locals to get to know the place. By the end of the 80s, Ayia Napa had fifteen 5-star hotels and dozens of furnished apartments in the area. In the 90s, with thousands of tourists from Sweden flooding the area, Ayia Napa fully established itself as a world-class vacation destination with all the associated services.

AN INTERNATIONAL DESTINATION

Over the last decade, the broader region of Ayia Napa has invested heavily in tourism. As a result, it attracted thousands annually, mainly from the UK and Russia. Locals also holiday in the area during summer. Its reputation as a cos m o polita n destination for travel and leisure has spread far beyond the borders of Cyprus, garnering attention worldwide. It holds several international distinctions regarding its beaches and natural beauty.

Today, Ayia Napa is nothing like the small fishing village of the 50s and 60s. It is a prosperous community constantly expanding its range of new developments, attracting repeat visitors and piquing fresh interest from every corner of the world.

This luxury five-star hotel is situated on one of the most beautiful sandy beaches in Cyprus with breathtaking views of the crystal-clear waters of the Mediterranean Sea. The complex offers a world of amenities together with exceptional service and friendly staff. Along with 3 restaurants, coffee shop, bars, spa and wellness center the Grecian Bay is renowned for its pleasant and welcoming atmosphere. Your stay will be truly memorable. Adjacent to the National Park of Cape Greco this five-star hotel has stunning views of the Mediterranean Sea and Konnos Bay . It boasts 3 restaurants, a coffee shop and 4 bars including UMI Japanese & Sushi Bar Restaurant, Ravioli's Italian Restaurant and the exotic Cliff bar. The Spa & Wellness Centre including a fitness gym will leave you revamped and rejuvenated. Grecian Park Hotel is a luxury complex which offers a wealth of amenities and services. Located just minutes from the centre of Ayia Napa which is one of the island's most seeked out destinations for sun and relaxation, the Grecian Sands will ensure that your stay will be enjoyable and memorable. Set on a golden sandy beach enjoying the crystal clear waters of the Mediterranean, you will find much to do whether it's lounging around the swimming pool, sipping a cocktail at the bar or relaxing on the beach.

ΣΙΝΤΡΙΒΑΝΙΑ, ΤΕ ΧΝΗΤΕ Σ ΛΙΜΝΕ Σ Κ ΑΙ ΘΑ ΛΑΣ ΣΑ Σ ΥΝΘΕΤΟΥΝ ΜΙΑ ΟΑΣΗ ∆ΡΟΣΙΑ Σ, ΗΜΕΡΑ Κ ΑΙ ΝΥΧ ΤΑ , Κ Ι ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΑΠΟΛΥ ΤΗΣ Χ ΑΛ ΑΡΩΣΗΣ, Ι∆ΑΝΙΚΟ ΓΙΑ ΟΛΕ Σ ΤΙΣ ΕΠΟΧΕΣ. FOUNTAINS , ARTIFICIAL PONDS AND THE SE A MAKE AN OASIS OF COOLNESS DAY AND NIGHT, A POINT OF ABSOLUTE R EL A X ATION THAT IS IDE AL FOR ALL SE ASONS .

ENDLESS B LU E

ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ Σ ΤΗΝ ΕΜΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΜΑΡΙΝΑ ΑΓΙΑ Σ ΝΑΠΑ Σ, Σ ΤΟ Σ ΤΟΛΙ∆Ι ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΠΟΥ ΤΑ Ε ΧΕΙ ΟΛ Α! A DAY AT THE ICONIC AYIA NAPA MARINA , THE JEWEL OF THE EASTERN MEDITERR ANEAN, THAT HAS IT ALL.

Βρίσκεται σ την πιο όμορφη ακτογραμμή της Κύπρου, ανάμεσα σ τις παραλίες Αγίας Θέκ λας και Μακρόν ησου, και σ υνδυάζ ει με τρόπο α ρισ τοτε χ νικό την πολυτέ λεια με τη φυσική ομορφιά. Πύργοι, μοναδικές κατοικίε ς επάνω σ την παραλία, εμ πορικά κατασ τήματα, χώροι εσ τίασης υψηλής γασ τρονομίας, beach bars, αμέτρητε ς π ροτάσεις ψ υχαγωγίας, εκατον τάδε ς σκάφη, ή λιος και θά λασσα, μοιάζου ν βγα λ μ έ να από κινηματογραφικό σκηνικό. Σε πρώτο πλάνο, η ομορφιά του τοπίου, την οποία μοιρασ τήκαμε σε μία βόλτα με την ηθοποιό Ιφιγένεια Πιερίδου, απόφοιτη του London Studio Centre του Λονδίνου, με εμφανίσεις σε μεγάλες τηλεοπτικές σειρές. Η Μα ρίνα Αγίας Νά πας, ένα μοναδικό οικοσύσ τημα, όπου μπορείς να ζ ήσεις το απόλυτο παραθαλάσσιο lifestyle, προσφέρεται, άλ λωστε, εκτός από μόνιμη διαμονή, και για μικρές ή μεγάλες αποδράσεις μακριά από τη ρουτίνα της καθημερινότητας.

Located on the most beautiful coastline in Cypr us, bet ween the beaches of Ayia Thekla and Makronissos, Ayia Napa Marina co m bin es luxur y a n d natural bea ut y in masterful ways. The towers, unique beach resid e nces, sho ps, ha ute cuisin e, beach bars, yachts and the sun and sea comprise a cinematic scene offering countless options for enter tain m ent. In th e foregrou nd is t h e b e a u t y of t h e l a n d s c a p e t h a t w e shared with actress If ige nia P ie r idou, a graduate of the London Studio Centre with a p pea ra n ces in major television series. The Marina is a unique ecosystem where one ca n experience the ultimate seaside lifestyle. Moreover, it offers shor t to long getaways from the routine of ever yday life.

Υ I A N N I S K A R O U S O S United

I N CO O P E R AT I O N

ΜΙΑ ΤΡΙΕΤΙΑ ΠΡΟΚ ΛΗΣΕΩΝ Κ ΑΙ ∆ΙΑ ∆ΟΧΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ ΩΘΗΣΕ ΤΗΝ Κ ΥΠΡΟ Σ ΤΟΝ ΑΝΑ Σ ΧΕ ∆ΙΑ ΣΜΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΗΣ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣ ΧΥ ΣΗ ΤΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΣΥΝ∆ΕΣΙΜΟΤΗΤΑ Σ. Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Κ ΑΙ ΕΡΓΩΝ, ΓΙΑΝΝΗΣ Κ ΑΡΟΥ ΣΟΣ, ΜΑ Σ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΙΚΟ∆ΟΜΗΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑ ΣΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ. THREE YE ARS OF SUCCESSIVE CHALLENGES AND CRISES PUSHED CYPRUS TO REDESIGN ITS POLICIES TO STRENGTHEN CONNEC TIVIT Y. MR YIANNIS K AROUSOS, MINISTER OF TR ANSPORT, COMMUNICATIONS AND WORKS, SPOKE TO US ABOUT THE CONSTRUC TIVE COOPER ATION OF ALL PARTIES INVOLVED.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτέλεσε μια πρόκληση για τον κυπριακό τουρισμό. Ο αρχικός φόβος για μια ιδιαίτερα κακή τουριστική χρονιά δεν επαληθεύτηκε. Ποια εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν για την ενίσχυση της αεροπορικής συνδεσιμότητας;

Η βελτίωση της συνδεσιμότητας και η ανάκαμψη, ιδιαίτερα μετά τους σκληρούς περιορισμούς της πανδημίας, πέτυχε για αρκετούς λόγους. Έγινα ο πρώτος υπουργός Μεταφορών που έκλεισε τα αεροδρόμια (γέλια). Το εύκολο είναι να κλείσεις τα αεροδρόμια, το δύσκολο είναι να τα ανοίξεις ξανά. Ο πρώτος λόγος είναι η στενή συνεργασία μεταξύ του υπουργείου Μεταφορών, του υφυπουργείου Τουρισμού και του διαχειριστή του αεροδρομίου. Σε κάθε κρίση δημιουργούνται και ευκαιρίες, και δουλέψαμε όλα τα μέρη για να ετοιμάσουμε ένα σχέδιο δράσης. Ήμασταν η πρώτη χώρα που είχε σχέδιο για την επανέναρξη των πτήσεων, εισάγοντας τις κατηγορίες προέλευσης των ταξιδιωτών. Οι αεροποThe Russian invasion of Ukraine posed a challenge to Cy pr iot tour is m . T h e initial fear of a bad year in tourism did not materialise. W hat tools enhanced air connectivity? T h e i m p r o v e m e n t i n connectivity and recover y, e s p e c i a l l y a f t e r t h e h a r s h restric tio n s of t h e pa nd e mic, succeed ed for several reasons. I beca me the first Minister of Transpor t to close airpor ts (laughing). It is easy to close airpor ts; the hard par t is to ope n th e m again. T h ere was close cooperation b et we e n th e M inistr y of Tra ns por t, th e D e p u t y M inistr y of To u ris m a n d th e air por t m a nager. Eve r y crisis creates oppor tunities, and we worked with all par ties to prepare an action plan. We were the first countr y to have a plan for the resumption of flights, introducing the categor y of origin for

«Εάν δεν είχε προκύψει το Ουκρανικό, η Κύπρος μαζί με την Ελλάδα θα ήταν οι μόνες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση με θετικό πρόσημο στις αερομεταφορές, σε σχέση με το 2019».

ρικές εταιρείες δεν θέλουν να είναι καθηλωμένα τα αεροπλάνα τους και αντιμετωπίζοντας την αβεβαιότητα καταφέραμε και πετύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα στη συνδεσιμότητα. Παράλληλα, υποστηρίξαμε την όλη προσπάθεια με ένα προσωρινό σχέδιο κινήτρων, εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Καταφέραμε να δούμε πτήσεις σε προορισμούς που δεν είχαμε πριν (για παράδειγμα το Παρίσι) ή που δεν υπήρχε επαρκής συνδεσιμότητα. Μετά, ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επιβολή των κυρώσεων. Χάσαμε περίπου το 20-25% του τουρισμού και της επιβατικής κίνησης. Αντιμετωπίσαμε και αυτή την κατάσταση με ένα συνδυασμό δράσεων ενίσχυσης της συνδεσιμότητας. Έχουμε επιδόσεις καλύτερες από τις αναμενόμενες. Τα νούμερα δείχνουν ότι είμαστε περίπου στο 80% των αφίξεων του 2019. Εάν δεν είχε προκύψει το Ουκρανικό, η Κύπρος μαζί με την Ελλάδα θα ήταν οι μόνες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση με θετικό πρόσημο στις αερομεταφορές, σε σχέση με το 2019. Δεν αναπληρώσαμε το κενό, αλλά βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση. Ο Ευρωπαίος επιβάτης ταλαιπωρήθηκε από καθυστερήσεις το καλοκαίρι που μας πέρασε. Στον εναέριο χώρο της Κύπρου οι καθυστερήσεις το 2022 ήταν μηδενικές. Πώς επιτεύχθηκε αυτό το αποτέλεσμα;

Αναβαθμίσαμε σημαντικά τις υποδομές του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας. Αυτή τη στιγμή, τρέχουμε το μεγαλύτερο πρόγραμμα επενδύσεων τεχνολογικής αναβάθμισης, συμπεριλαμβανομένου και του εναέριου ελέγχου, ύψους περίπου 17 εκατ. ευρώ. Η τεχνολογική αναβάθμιση μας επέτρεψε, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες Πολιτικής Αεροπορίας του Ισραήλ και της Ελλάδας, να γίνει ανασχεδιασμός πολυσύχναστων αεροδιαδρόμων, οι οποίοι εξυπηρετούν πέραν των 1.200 πτήσεων την ημέρα χωρίς καθυστέρηση. Η αποδοτικότητα του Κέντρου Ελέγχου Πτήσεων Λευκωσίας είχε φανεί το 2021. Λόγω της μη ύπαρξης καθυστερήσεων στην Κύπρο, εξοικονομήθηκαν 5,6 εκατ. ναυτικά μίλια πτήσης, 44.000 τόνοι καυσίμου και 140.000 τόνοι CO2. Έχετε διατελέσει δήμαρχος Αγίας Νάπας, της ναυαρχίδας του κυπριακού τουρισμού, οπότε έχετε γνώση των αναγκών της τουριστικής βιομηχανίας. Ως υπουργείο Μεταφορών και Έργων πώς βοηθάτε το τουριστικό προϊόν;

Για να είναι ένας προορισμός πετυχημένος, πρέπει να συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις: Πρώτον, να τον απολαμβάνουν οι επισκέπτες, δεύτερον, οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι να ευημερούν και, τρίτον, οι κάτοικοι να είναι περήφανοι για τον τόπο τους. Για να τα κάνεις όλα αυτά, χρειάζεται να έχεις αυτό που ονομάζω «ολοκληρωμένη τουριστική εμπειρία», δηλαδή να προσφέρεις εμπειρία στους επισκέπτες σου, ούτως ώστε, όταν θα επιστρέψουν πίσω στο σπίτι τους, να παίρνουν και λίγο από τον προορισμό μαζί τους, για να θέλουν να έρθουν ξανά. Ως υπουργείο Μεταφορών, εκτός από τη δουλειά που έχει γίνει με τη συνδεσιμότητα, υλοποιούμε σημαντικά οδικά έργα που μειώνουν αισθητά τις αποστάσεις. Θα είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον από την Αγία Νάπα να μεταβεί στο Τρόοδος ή την Πόλη Χρυσοχούς, από τη μία άκρη της Κύπρου στην άλλη. Το μεγαλύτερο, όμως, έργο που θα βοηθήσει τον τουρισμό είναι το Νέο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία –μια επένδυση ύψους περίπου 120 εκατ. ευρώ–, το οποίο θα αποτελεί ένα τοπόσημο και θα φέρνει χιλιάδες επισκέπτες στη Λευκωσία. Το Μουσείο θα είναι η πρώτη επιλογή για κάθε επισκέπτη της Κύπρου. travellers. Airlines don’t want their planes relegated to the ground. By dealing with the uncer tainty, we achieved good results in con nectivit y. Sim ulta neously, we su ppor ted the whole ef for t with a tem porar y incentive pla n a pproved by the Europea n Com mission. We saw flights to destinations – Paris, for exa m ple – that we had n’t before or where there wasn’t sufficient connectivity. Then came Russia’s invasion of Ukraine and the imposition of sanctions. We lost about 20 25% of tourism and passenger traffic. We also addressed this situation with a com bination of connectivity enhancement actions. As a result, we are performing better than expected. The numbers are at about 80% of arrivals tallied from 2019. If the invasion had not occurred, Cyprus and Greece would have been the only countries in the European Union with increased air transpor t com pared to 2019. We have not filled the gap but are in a better position. European passengers suffered from delays last summer. There were zero delays in Cypriot airspace in 2022. How was this result achieved?

We significa ntly u pgrad ed the infrastructure of the Civil Aviation Department. We are running the most comprehensive technological upgrade, including air control, an investment progra m me a mounting to a pproximately 17 million euros. In colla boration with the civil aviation ser vices of Israel and G reece, it has allowed us to red esign busy airstrips ser ving more than 1,20 0 flights per day without delay. The efficiency of the Nicosia Air Traffic Control Centre was evident in 2021. Due to the absence of delays in Cyprus, we saved 5.6 million na utical miles of flight, 4 4,0 0 0 tons of fuel, a nd 14 0,0 0 0 tons of CO2. You have ser ved as mayor of Ayia Na pa, the flagship of Cypriot tourism. Therefore, you know the needs of the tourism industr y. How does the Ministr y of Transport and Works help tourism?

Three conditions need addressing to ensure success. First is visitor satisfaction. Second, that businesses and employees p ros p e r. T h ird , re sid e n t s re m a i n p ro u d of t h e ir co u n tr y. To a chieve th ese, yo u m u st h ave “ th e co m plete to u ris m experience.” That is, to provide an experience to your guests so that, when they return home, they take a bit of the destination with them in hopes that they will return. In addition to the work done on connectivity, the Ministr y of Transpor t is also im plementing major road projects that significantly reduce distances. It will be much easier for someone from Ayia Napa to go to Troodos or the district of Polis Tis Chr ysochous, from one end of Cyprus to the other. But the biggest project that will help tourism is the Νew Cyprus M useu m in Nicosia, an investment of around 120 million euros. It will be a landmark attracting thousands of visitors to Nicosia, the first choice for ever y visitor to Cyprus.

“If the invasion had not occurred, Cyprus and Greece would have been the only countries in the European Union with increased air transport compared to 2019.”

Ο τουρισμός, η ναυτιλία, το real estate, τα χρηματοοικονομικά και η εκπαίδευση είναι παραδοσιακά οι βασικοί πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, κλάδοι στιβαροί και θεμελιώδεις. Δεν είναι, όμως, οι μόνοι που οδηγούν την ανάπτυξη στο νησί. Η ενθάρρυνση της καινοτομίας όχι μόνο ενδυναμώνει κλάδους όπως οι παραπάνω, αλλά δίνει χώρο και στην εμφάνιση άλλων. Το σπουδαίο ρόλο της ήρθε να υπογραμμίσει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «European Innovation Scoreboard 2022», όπου η Κύπρος κατέχει τη 10η θέση (στην Ε.Ε. των 27) και κατηγοριοποιείται ως «strong innovator», μαζί με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία, έχοντας καταγράψει σημαντικά άλματα μετά το 2015.

Η Κύπρος βρίσκεται ψηλά στην κατάταξη διότι παρουσιάζει υψηλές επιδόσεις, όσον αφορά τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που παράγουν καινοτομία και το κομμάτι των διεθνών επιστημονικών συνδημοσιεύσεων. Θεωρείται, επίσης, κορυφαία ευρωπαϊκή χώρα στο δείκτη «Συνδέσεις» (Linkages), που απεικονίζει το βαθμό συνεργασίας και τις σχέσεις εμπιστοσύνης που αναπτύσσονται μεταξύ των επιχειρηματικών εταίρων μέσα από τη δημιουργία αλυσίδων και δικτύων. Η ψηφιοποίηση, η αύξηση των διδακτορικών τίτλων στον πληθυσμό, η στροφή σε πρακτικές βιωσιμότητας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, και οι πράσινες τεχνολογίες σκιαγραφούν την εικόνα μιας χώρας που τολμάει και εξελίσσεται διαρκώς. Με τη βοήθεια του κράτους που επεμβαίνει με σ τοχευμένες μεταρρυθμισ τικές πρωτοβουλίες και επιταχύνει τις διαδικασίες, η Κύπρος καθιερώνεται γρήγορα ως κέντρο έρευνας και καινοτόμου επιχειρηματικότητας, αλλά και ως σημείο αναφοράς για όλη την ευρύτερη περιοχή.

Έτσι, λοιπόν, στο σταυροδρόμι Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, ένα μικρό αλλά ακμάζον σύστημα προσφέρεται για επενδύσεις και παρέχει στους επιχειρηματίες ευκαιρίες χρηματοδότησης, υποστήριξης και καθοδήγησης για να κάνουν τα όνειρα και τις ιδέες τους πραγματικότητα. Σήμερα, δραστηριοποιούνται στο νησί δεκάδες νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) και τεχνοβλαστοί (spin offs), που με την καινοτομία και την ευρηματικότητά τους κάνουν τη διαφορά. Υγεία και διατροφή, εκπαίδευση, online διαφήμιση και μάρκετινγκ, ψηφιοποίηση διαδικασιών ταυτοποίησης, fintech (τεχνολογίες για τον χρηματοοικονομικό τομέα) και προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών, είναι ορισμένοι από τους κλάδους στους οποίους ανθούν νέες, μικρές επιχειρηματικές ομάδες που προσελκύουν συνεχώς το ενδιαφέρον επενδυτών.

Η ∆ΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤ Υ ΞΗ Ειδικά στον κλάδο Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνιών συντελείται ένα μικρό θαύμα. Αρκεί να αναφερθεί ότι η Κύπρος είναι μία από τις πιο επιτυχημένες χώρες της Ευρώπης στην προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων στην τεχνολογία blockchain, μιας από τις πιο πολυσυζητημένες τεχνολογίες του καιρού μας, έχοντας προσελκύσει επενδύσεις για πάνω από 20 νεοσύστατες εταιρείες blockchain μέχρι σήμερα. Οι υποστηρικτές της εν λόγω τεχνολογίας πιστεύουν ότι μπορεί σε λίγα χρόνια να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό το επιχειρηματικό Στην Κύπρο δραστηριοποιούνται δεκάδες νεοφυείς επιχειρήσεις και τεχνοβλαστοί, που με την καινοτομία και την ευρηματικότητά τους κάνουν τη διαφορά. Dozens of startups and spin-offs are active in Cyprus, pushing innovation and ingenuity.

Tourism, shipping, real estate, finance and education are the traditional pillars of the Cypriot economy. All are robust and fundamental. However, they are not the only ones driving development on the island. Encouraging innovation enhances industry, allowing others to emerge. The European Commission’s report –The European Innovation Scoreboard 2022– underlined its essential role in Cyprus. Having made significant progress since 2015, Cyprus is 10th among 27 other nations in the EU, classified as Strong Innovator along with France, Germany and Austria.

According to the report’s indices, Cyprus ranked high due to superior performances in public-private co-publications, collaborations between small and medium-sized enterprises, and international scientific co-publications. Cyprus is also a leader among EU nations in the Linkages Index, illustrating degrees of cooperation and trust among business partners expanding chains of networks. Digitalisation, the increase in PhD candidates and graduates, and the shift to environmental-friendly practices in sustainability incorporating green technologies paint a picture of a constantly-evolving nation. With the government’s support of targeted reform initiatives to accelerate growth, Cyprus is quickly establishing itself as a centre of research and innovative entrepreneurship in the region.

Thus, a small but thriving system lends itself to investment and offers entrepreneurs opportunities for funding, support and guidance to turn their dreams into reality. Today, dozens of startups and spin-offs are active in Cyprus, pushing innovation and ingenuity. Health & Nutrition, education, marketing, and the digitalisation of identification and payment systems such as Fintech (technologies for the financial sector) are some industries in which new, small businesses are flourishing and attracting international interest.

τοπίο και τη λειτουργία της οικονομίας, εξαφανίζοντας τους διαμεσολαβητές και καθιστώντας τις συναλλαγές γρήγορες και ασφαλείς.

Αν σε αυτά προσθέσουμε τα διαφανή νομικά θεμέλια, το ρυθμιστικό καθεστώς που επιταχύνει τις διαδικασίες, τους ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές, την ισχυρή θέση της χώρας ως χρηματοοικονομικού κόμβου, το χαμηλό κόστος ίδρυσης εταιρειών, τη δυνατότητα ανεύρεσης εργατικού δυναμικού ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, καταλαβαίνουμε γιατί το νησί έχει γίνει προορισμός επιλογής για εταιρείες που ασκούν την καινοτομία. Σημειωτέον, από το 2020, υπάρχει στην Κύπρο υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κάτι που υπογραμμίζει τη σημασία της έρευνας και της καινοτομίας στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Η ΠΡΟΚ ΛΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟ-Κ ΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Σ Η καινοτομία, όμως, δεν εξαντλείται στην τεχνολογία και τα apps. Παρότι η ροή της πληροφορίας και η τεχνολογία είναι πηγές της, δεν είναι οι μόνες μορφές της. Η καινοτομία μπορεί να αφορά τα προϊόντα, τις διαδικασίες παραγωγής, τις υπηρεσίες, την οργάνωση και το μάνατζμεντ των επιχειρήσεων. Μία από τις πιο μοντέρνες και σύγχρονες μορφές της είναι η οικο-καινοτομία (ecoinnovation), η οποία αποτελεί μια σημαντική αναπτυξιακή προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις πολιτικές που έχει εξαγγείλει, είτε έχει ήδη υιοθετήσει. Ως οικο-καινοτομία νοείται κάθε μορφή καινοτομίας που οδηγεί σε σημαντική πρόοδο τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω του περιορισμού των επιπτώσεων στο περιβάλλον και, μεταξύ άλλων, την υιοθέτηση αειφόρων πρακτικών με όσο γίνεται μικρότερο ή και μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα.

Σε αυτόν τον τομέα και παρότι οι επιδόσεις της δεν είναι ακόμη υψηλές, η Κύπρος μπορεί να ωφεληθεί από το σημαντικό φυσικό της κεφάλαιο στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακής και αιολικής). Η χώρα διαθέτει τη μεγαλύτερη ετήσια ηλιοφάνεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και ισχυρό δυναμικό ανέμων. Δεδομένων αυτών των φυσικών πόρων, η προώθηση της οικο-καινοτομίας είναι πολλά υποσχόμενη και η συμβολή του Ινστιτούτου Κύπρου στον τομέα αυτό αποφασιDYNAMIC DEVELOPMENT A creative process is taking place, especially in technology, information and communications. Suffice it to say that Cyprus is amongst those countries in Europe attracting investment capital in blockchain technology, one of the most relevant technologies of our time. Thus far, it has attracted investments in over 20 blockchain startups. According to supporters, this technology is changing the business landscape by eliminating intermediaries, thus making transactions fast and secure.

Transparent legal foundations, favourable taxes, low costs for new businesses, a highly-educated workforce, and a national image as a financial hub have made Cyprus the choice for innovative entrepreneurship. Notably, since 2020, there has been a Deputy Ministr y of Research, Innovation and Digital Policy in Cyprus, which underlines the importance of research and innovation as vital to developing the economy.

ECO-INNOVATION However, Cypriot innovation is not reliant on technology and applications alone. Although information flow and technology are sources of innovation, they are not their only forms. Innovation concerns products, production, organisation, management, and service. One of its most contemporary forms is Eco-innovation development, a priority on the agenda for the EU. Eco-innovation is any innovation that leads to significant progress to reduce environmental impacts by adopting sustainable practices with as little-to-no carbon footprint as possible.

In this sector, despite minor deficiencies in performance, Cyprus benefits from its significant capital in renewable energy sources. We are talking about pro-

στική. Πρόκειται για ένα μη κερδοσκοπικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα στο Πεντάκωμο Λεμεσού, με ισχυρό επιστημονικό και τεχνολογικό προσανατολισμό και έμφαση στη διεπιστημονική έρευνα μέσα από διεθνείς συνεργασίες. Ένα κέντρο αριστείας που ασχολείται με περιφερειακά θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος, αναδεικνύοντας τη δυναμική της Κύπρου ως πύλη γνώσης και καινοτομίας.

Στο Ινστιτούτο Κύπρου ανήκει και το Εργασ τήριο Ηλιακών Εφαρμογών «ΠΡΩΤΕΑΣ», που αναζητά και καλλιεργεί την καινοτομία, με στόχο τη μείωση της ρύπανσης, τη σταδιακή απεξάρτηση της χώρας από τα συμβατικά καύσιμα και τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται εκεί έχουν στόχο να στηρίξουν την πράσινη μετάβαση και να περάσουν άμεσα στην αγορά. Για παράδειγμα, αναπτύσσονται συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που θα ηλεκτροδοτούν ολόκληρες κοινότητες ημέρα και νύχτα, εξασφαλίζοντάς τους ενεργειακή αυτονομία.

Πλάι στην πράσινη ενέργεια, που εκτιμάται ότι σε μερικά χρόνια μπορεί να αποτελεί το 40% της απαιτούμενης ενέργειας για το νησί, οι τεχνολογίες πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης και τα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα αναμένεται να αλλάξουν το προφίλ της κυπριακής οικονομίας. Αρκετές πρωτοβουλίες σχεδιάζονται και ορισμένες έχουν ήδη επεκταθεί στον τομέα της αγροτικής παραγωγής και στη βιομηχανία τροφίμων, συνθέτοντας μια πολλά υποσχόμενη εικόνα. Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Κύπρος, που το 2022 (σημειώνοντας άνοδο δύο θέσεων από το 2021) βρίσκεται στην 27η θέση του Παγκοσμίου Δείκτη Καινοτομίας, σε σύνολο 132 χωρών, σε λίγα χρόνια θα βρίσκεται σταθερά στις 20 πιο καινοτόμες χώρες του κόσμου. longed annual sunlight, some of the strongest in the European Union, and wind power. Given these natural resources, it is possible to promote eco-innovation, a field where contributions from the Cyprus Institute are imperative. It is a non-profit research and education institute based in Pentakomo, Limassol. With a solid scientific and technological orientation and an emphasis on interdisciplinary research and international collaborations, it is a centre of excellence that deals with regional issues of global interest, highlighting the dynamics of Cyprus to act as a gateway to knowledge and innovation.

The Cyprus Institute also owns the PROTEAS Solar Research Facility, which cultivates innovation to limit the effects of climate change and pollution and drive the country’s future independence beyond conventional fuels. The technologies under development supporting green transitions will pass them on to the market. For example, systems for storing renewable energy currently in development are one of the most economical technologies that will cover the electrical needs of entire communities, providing autonomy day and night.

It is estimated that green energy will soon make up to 40% of the island’s energy requirements. Pollution control and prevention and transitions to circular business models will change the priorities and profile of the Cypriot economy. Several initiatives are in the pipeline, while others have begun. Some are already operating in agriculture and food production. All of this activity paints a promising picture for the future of Cyprus. Already, there are people supporting the view that Cyprus, currently 27th among 132 nations on the 2022 Global Innovation Index, will be firmly established in the world’s top 20 innovative countries!

Δυόσμος, θυμάρι, δεντρολίβανο: τρία βότανα που δίνουν άρωμα στα φαγητά, απογειώνοντας τη γεύση τους. Mint, thyme, and rosemary – three herbs that enhance flavours in food. φύση της Κύπρου μοσχοβολά όποτε

Ηκι αν την επισκεφθείς –χειμώνα ή καλοκαίρι. Για τα μεθυστικά αρώματά της μπορεί να ευθύνεται ο δυνατός μεσογειακός ήλιος, το άφθονο νερό ή ακόμη η ίδια της η γη, που αναδύθηκε μέσα από τη θάλασσα πριν από εκατομμύρια χρόνια. Όποιος κι αν είναι ο λόγος, το μόνο βέβαιο είναι πως τα δέντρα και τα φυτά συνθέτουν έναν έντονα μυρωμένο τόπο και οι σπόροι τους, πολύτιμα διατροφικά αγαθά. Πέρα από το υπέροχο άρωμά τους, οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητές τους τους προσέδωσαν από την αρχαιότητα τον όρο «βότανα» και μία φήμη ζωντανή μέχρι τις μέρες μας. Για πολλούς, τα βότανα είναι ταυτόχρονα τροφή και φάρμακο και, όπως κι αν καταναλωθούν, δεν χάνουν τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητές τους. Στην παραδοσιακή κουζίνα η κατανάλωση των βοτάνων, που συχνά αποκαλούνται απλώς «αρωματικά», αποτελεί μια συνήθεια ταυτισμένη με τη διατροφή. Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, τα «αρωματικά» της Κύπρου…

ΜΕΘΥΣΤΙΚ Α ΑΡΩΜΑΤΑ

Η τριμιθιά δεν είναι απλώς ένα φυτό, αλλά ένα κομμάτι από τη γεωγραφία και τον πολιτισμό του νησιού. Στην αρχαιότητα κατανάλωναν τις τρυφερές άκρες της, αφού πρώτα τις έβαζαν στην άλμη ή στο ξίδι – όπως κι εκείνες της κάππαρης. Στα σύγχρονα χρόνια, στο χωριό Κάμπος της Τσακκίστρας στα βουνά του Τροόδους, αρωματίζουν με φύλλα τριμιθιάς την παραδοσιακή σούβλα με το αρνίσιο

Whether visiting Cyprus in winter or summer, the air carries scents from nature. The land, emerging from the sea millions of years ago, in combination with the abundance of sun and water, created these intoxicating aromas. Regardless of their origin, what is certain is that the herbs of Cyprus are a wealth of valuable nutritional and medicinal properties, a reputation as fundamental today as it was in ancient times. Prepared for consumption, they do not lose their beneficial characteristics. In traditional Cypriot cuisine, consuming herbs (or aromatics) are intrinsic to the local diet.

INTOXICATING AROMAS

Terebinth (Pistacia terebinthus) is not just a plant but a part of the island’s geography and culture. Since antiquity, curing their tender ends in brine or vinegar was commonplace, similar to capers. Today, in the village of Kambos of Tsakkistra in the Troodos mountains, traditional-roasted lamb is flavoured with terebinth leaves. The seeds are used together with raisins to make crispy Trimithotes pies.

Wild myrtle predates the ice age and has been known since ancient times. When in season, its fragrant berries are the perfect snack, bursting with flavour on the palette – what a joyful experience!

Laurel is the sacred plant of Apollo, a symbol of peace and glory. Laurel trees native to the Troodos mountains have a slightly more subtle scent than others. Laurel complements cinnamon in flavouring traditional roasts,

Όπως κι αν καταναλωθούν τα βότανα, δεν χάνουν τις ευεργετικές για την υγεία ιδιότητές τους. Regardless of their preparation for consumption, the herbs do not lose their beneficial characteristics.

κρέας. Οι καρποί της, τα τριμίθια, χρησιμοποιούνται μαζί με σταφίδες για να γίνουν τραγανές πίτες, οι τριμιθωτές.

Η άγρια μερσινιά κατάφερε να επιβιώσει από την εποχή των παγετώνων και είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Το μυρωδάτο καρπό της, τα μερσινόκοκκα, τον απολαμβάνουμε φρέσκο στην εποχή του, ως σνακ που αρωματίζει το στόμα και φτιάχνει τη διάθεση.

Η δάφνη είναι το ιερό φυτό του θεού Απόλλωνα, σύμβολο ειρήνης και δόξας. Το δέντρο άγριας δάφνης στα βουνά του Τροόδους έχει ελαφρώς πιο διακριτικό άρωμα απ’ αυτήν που γνωρίζουμε και κλείνει στα φύλλα της όλη τη μαγεία του δάσους. Η δάφνη συμπληρώνει την κανέλα, αρωματίζοντας το ψητό, το στιφάδο, τον καπαμά, τη ζαλατίνα, ενώ δίνει ένα ιδιαίτερο άρωμα στη φακή.

Η παράδοση θέλει την κυπριακή κουζίνα να έχει ως έμβλημά της το δυόσμο. Η σαγηνευτική δύναμή του βρίσκεται πρώτα απ’ όλα στην ευχάριστη μυρωδιά του, που γλυκαίνει την αναπνοή. Στην αρχαία βοτανική εκτιμάται ιδιαίτερα, γιατί αναδεικνύει τη γεύση πολλών φαγητών, και σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, λόγω της θερμής του φύσης, θεωρείται αφροδισιακό. Ο δυόσμος έχει ταυτιστεί με το χαλλούμι, αλλά συνδυάζεται τέλεια και με τη φρέσκια αναρή. Μια παραδοσιακή συνταγή στο χωριό Κόρνος είναι τα πουρέκια της αναρής αρωματισμένα με φρέσκο δυόσμο. Στη δε Ακουρσό της Πάφου, ο δυόσμος συμπληρώνει τη γλιστρίδα «γιαχνί» (με καλοκαιρινές ντομάτες) ή την πατατοσαλάτα με ταχίνι. Στο φαγητό, τον προσθέτουμε στα κουπέπια με κιμά, στη γέμιση για τους κολοκυθανθούς, στους κεφτέδες ή σε πίτες με διάφορα άλλα χόρτα από το περιβόλι της νοικοκυράς. Ως αρωματικό, συντηρεί το παραδοσιακό αιγινό «απόχτι», μετατρέποντάς το σε ένα μοναδικό μεζέ.

Τα κρίταμα τα βρίσκουμε σε βραχώδεις παραθαλάσσιες περιοχές του νησιού. Οι νεαροί βλαστοί τους είναι αποτοξινωτικοί και γίνονται σαλάτα μαζί με άλλα χορταρικά ή μαγειρεύονται με αυγά. Στην Πάφο συνηθίζεται να διατηρούνται σε άλμη ή σε ξίδι και να συνοδεύουν τα σουβλάκια με πίτα.

Οι φ ρέσ κοι βλα σ τοί το υ φ υ το ύ κ ά π π α ρ ι ς, τα μπουμπούκια των υπέροχων λουλουδιών του (γνωστά στην Κύπρο ως «κουτρούβι»), αλλά και οι νεαροί καρποί του, διατηρούνται σε άλμη ή σε ξίδι και συνοδεύουν τα ψητά ή την παραδοσιακή αρνίσια σούβλα. Εναλλακτικά, μαγειρεμένοι με αυγά αποτελούν έναν εύκολο και νόστιμο μεζέ που συνοδεύει τη ζιβανία ως ορεκτικό.

Τον βασιλικό σπάνια θα τον βρούμε να φυτρώνει άγριος. Συνήθως, καλλωπίζει σε γλάστρες τις αυλές των σπιτιών και τα φύλλα του σκορπούν το άρωμά τους μόλις stews, Kapama (any dish that is slowly braised and with tomatoes) and Zalatina (pork in vinegar jelly) while imparting lentils with a distinct aroma.

Mint is emblematic of traditional Cypriot cuisine. Its seductive power lies in its ability to sweeten the breath. In ancient botany, mint was highly valued for enhancing the flavour of many foods and was, according to Dioscorides, considered an aphrodisiac. Mint pairs perfectly with halloumi and Anari cheese, respectively. An example is the anari pies from the village of Kornos. In Akoursos of Pafos, mint complements Glistritha Yahni (purslane stew with tomatoes) and potato salad with tahini. It is added to Koupepia (stuffed vine leaves) with minced meat, to the filling for pumpkin flowers, to meatballs, or to homemade pies with various other greens from the garden. Mint preserves traditional Apochti (salted goat meat), turning it into a unique meze.

Sea fennel (Pancratium maritimum) is common in rocky-coastal areas of Cyprus. Their young shoots are

Η δάφνη «συντροφεύει» το παραδοσιακό ψητό, το στιφάδο, τον καπαμά και ταιριάζει απόλυτα με τη φακή. Laurel beautifully accompanies traditional roasts and stews, Kapama, and is perfect in lentil dishes.

Ο άγριος μάραθος και το κυπριακό φασκόμηλο αποτελούν δύο από τα πιο χαρακτηριστικά βότανα του νησιού. Wild fennel and sage are two of the most characteristic herbs in Cyprus. τα χαϊδέψεις. Απαραίτητα τα κλαδιά του για τον αγιασμό, χρησιμοποιούνται και στην κουζίνα για να νοστιμίσουν μαζί με ελαιόλαδο τα λαχανικά, το ψάρι, το κρέας και τις σαλάτες.

Ο άγριος μάραθος είναι ένα από τα αρωματικά φυτά που χρησιμοποιείται ευρέως στο νησί. Είναι ασύγκριτα πιο αρωματικός από εκείνον που καλλιεργείται, χωρίς το άρωμά του να έχει την ένταση του άνηθου. Γι’ αυτό και δένει πολύ πιο εύκολα με πολλά φαγητά, ακόμα και με τις ελιές τις τσακιστές. Φρέσκο μάραθο βάζουμε στις πατάτες «γιαχνί» (με ντομάτα), στο σπανακόρυζο, στις «ζαμπούσσιες» –τα παραδοσιακά τηγανητά πουρέκια– με ρύζι και χόρτα, αλλά και στα «χειμωνιάτικα όσπρια» όπως τα ξηρά φασόλια.

Τα ά γρια σκόρδα χρ ησιμο π οιού ν ται σε π ολ λά παραδοσιακά φαγητά με κρέας ή λαχανικά, σε σαλάτες και σε πίτες. Το έντονο άρωμά τους δένει απόλυτα με τους ξινιατούς, στις μοναδικές καρπασίτικες ξινιατόπιτες, απογειώνοντας τη γεύση τους. Το ίδιο και στη σκορδαλιά με προζυμένιο ψωμί, πατάτα ή αμύγδαλα.

Γνωστή στην αρχαιότητα ως «αμάρακος», η κυπριακή ρίγανη έδινε το καλύτερο αιθέριο έλαιο. Η κουζίνα της Κύπρου λατρεύει τη ρίγανη και τη χρησιμοποιεί συχνά στα ψητά όπως το κρασάτο χοιρινό στο χωριό Στατός-Άγιος Φώτιος της επαρχίας Πάφου ή για να συντηρήσει το αιγινό κρέας κατά την παρασκευή της «τσαμαρέλλας».

Στην Κύπρο με το δεντρολίβανο φτιάχνεται παραδοσιακά το «σαβόρο», μία σάλτσα που συνοδεύει συνήθως το ψάρι. Επίσης, έχει περίοπτη θέση στα ρεβίθια με λεμόνι, στα ψητά κρέατα, στις πατάτες φούρνου, ακόμα και στους «καραόλους σουβλάκι» – τα μεγάλα μαύρα σαλιγκάρια όπως τα μαγείρευαν στην Καρπασία.

Η σπατζιά ή χαχομηλιά –το κυπριακό άγριο φασκόμηλο– είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά βότανα του νησιού. Στη μαγειρική μαλακώνει το σκληρό κρέας και το κάνει ευκολοχώνευτο, ακριβώς όπως και το θυμάρι ή θρούμπι. Και τα δύο αυτά αρωματικά εξουδετερώνουν τις τοξίνες που υπάρχουν στις τροφές και διευκολύνουν τη διαδικασία της πέψης. Το θυμάρι τονώνει σώμα και νου και έχει πολύ έντονη γεύση, ιδιαίτερα το άγριο. Προφυλάσσει τα ξηρά detoxifying. It is put into salads with other vegetables or cooked with eggs. In Pafos, it is customary to preserve sea fennel in brine or vinegar to accompany souvlaki with pita.

Caper plants provide fresh shoots, the buds of their flowers (Koutrouvi), and their young fruit, the latter preserved in brine or vinegar. Capers accompany lamb and other traditional roasts. They transform eggs into a simple, delicious meze to accompany Zivania liquor.

Basil is a rarity in the wilds of Cyprus. Usually, it decorates the courtyards of traditional houses in pots. Basil leaves spread their fragrance when touched. Combined with olive oil, they flavour vegetables, salads, fish, and meat dishes.

Wild fennel is one of the most widely used plants in Cyprus. It is incomparably more aromatic than garden varieties but not as intense as dill. That is why it pairs easily with many foods, even crushed olives. Cypriots add fresh fennel to Yachni potatoes with tomato, spinach rice, Zabussies (traditional pastries with rice and greens) and dried beans in winter.

Wild garlic is common in traditional meat and vegetable dishes, salads and pies. Its intense aroma and flavour blend perfectly with sourdough pies Xiniatopites (pies filled with wild greens, specialties from Karpasia). The same is true for Skordalia, a thick puree of garlic and sourdough that is sometimes made with potatoes or almonds.

Oregano, known from antiquity as Amarakos, yields quality essential oil. Cypriot cuisine loves oregano and uses it profusely, such as in roasts like the wine and pork dish from the village of Statos-Agios Photios in the mountains of Pafos. Oregano is a preservative for goat meat in preparing Tsamarella, a traditional-Cypriot cold cut.

Rosemar y is traditionally used in Cyprus to make Savoro, a sauce that accompanies fish. Rosemar y is also prominent in chickpeas with lemon, grilled meats,

φρούτα από τα έντομα, προσδίδοντάς τους ένα ελαφρύ άρωμα, ενώ αναμεμιγμένο με κόκκινο κρασί και σκόρδο γίνεται μια ωραία μαρινάτα για το ψητό κρέας.

Ο μαϊντανός είναι ένα συνηθισμένο καρύκευμα στην καθημερινή ή τη γιορτινή κυπριακή μαγειρική. Μαζί με το μαύρο πιπέρι προσδίδει χαρακτηριστική γεύση στο παστίτσιο, τις σεφταλιές και τα σουβλάκια με πίτα. Εκτός από αρωματικός, βοηθά και στη χώνεψη.

ΤΑ ΓΛΥΚΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ

Με τους καρπούς της άγριας μοσφιλιάς φτιάχνουμε την πιο ιδιαίτερη μαρμελάδα της Κύπρου, το «λαδάπι» ή μαρμελάδα μόσφιλο. Κι αυτή η μοναδική λιχουδιά αρωματίζεται με ένα άλλο ιδιαίτερο αρωματικό βοτάνι, το ροδογέρανο ή κιούλι. Το πανέμορφο γεράνιο, το πορφυρό με τα δαντελωτά φύλ λα και τα λεπτεπίλεπτα ανθάκια (στην Ε λ λάδ α γ νω σ τό ως «α ρμ π α ρ ό ριζ α»), σ κο ρ π ά το άρωμά του στο χώρο μας αλλά και στην παραδοσιακή ζαχαροπλαστική. Εκτός από το μόσφιλο, αρωματίζει το γλυκό κεράσι, το γλυκό κυδώνι και το κυδωνόπαστο ή γίνεται ένα μυρωδάτο, χαλαρωτικό τσάι.

Η ροδή η δαμασκηνή είναι η παραδοσιακή τριανταφυλλιά της Κύπρου. Ο μύθος λέει πως όταν αναδύθηκε η θεά Αφροδίτη από τους αφρούς της θάλασσας, την ίδια ώρα φύτρωνε στη γη και το πρώτο λευκό τριαντάφυλλο – έτσι θέλησαν οι άλλοι θεοί να την καλωσορίσουν στη γη. Αργότερα, όταν κινδύνευσε ο αγαπημένος της θεός Άδωνις, η θεά έτρεξε ξυπόλυτη για να τον σώσει, μάτωσαν τα πόδια της και το θεϊκό αίμα έβαψε το τριαντάφυλλο, κάνοντάς το κόκκινο. Με αυτά τα πέταλα, με το έντονο ροζ χρώμα, γίνεται στον Αγρό –το κατεξοχήν χωριό των τριαντάφυλλων– το παραδοσιακό γλυκό τριαντάφυλλο. Το ροδόνερο, τέλος, αρωματίζει το μαχαλεπί, τη φανουρόπιτα και τα πεντανόστιμα άψητα αμυγδαλωτά του νησιού, ενώ με αυτό, σε μια ασημένια «μερέχα», καλωσορίζουμε τους «ξένους» ραντίζοντας τα χέρια τους. baked potatoes, and Karaoloi (black snail) souvlaki, a dish that originates from Karpasia.

Wild sage (Salvia Cypria) is one of the most characteristic herbs on the island. Like thyme, it softens tough meat in cooking, making it easy to digest. Both herbs neutralise toxins and facilitate digestion. Thyme, especially the wild variety, has a strong flavour and stimulates the body and mind. Its light aroma protects dried fruit from insects; when mixed with red wine and garlic, the combination becomes a flavourful marinade for grilled meat.

Parsley is a common seasoning in everyday cuisine and festive dishes. Together with black pepper, it adds characteristic flavour and aroma to pastitsio, souvlaki with pita, and Seftalies (traditional sausage). In addition, parsley assists with digestion.

SWEET VARIETALS

Key ingredients in Cypriot Ladapi jam, a unique delicacy, are the fruit from wild Mosfilia and Kiouli (or Arbaroriza), purple geraniums with delicate leaves and flowers, and a beautiful aroma. Common in traditional confectionery, kiouli is added to sweet cherry spoon desserts, quince and quince paste. Also, it brews into a relaxing tea.

Rosa damascena is the traditional rose of Cyprus. According to mythology, when Aphrodite first emerged from the sea, so did the first white rose growing from the earth. That was how the gods welcomed her arrival. Later, when Adonis was in danger, the goddess ran barefoot to save her beloved. In doing so, she cut her feet, and her divine blood stained the white rose red. From Agros (the village of roses) comes the traditional dessert made with pink rose petals. Rose water flavours Mahalepi (a type of cream), Fanouropita (a fasting cake) and delicious, uncooked almonds. To welcome guests, rose water in Merecha (silver containers) is sprinkled on the hands.

Ο μαϊντανός, που χρησιμοποιείται ευρέως στην κυπριακή κουζίνα, προσθέτει νοστιμιά στα πιάτα και βοηθά στη χώνεψη. Parsley is widely used in Cypriot cuisine, adding flavour and aiding in digestion.

ίναι ωραίο να αλλάζεις παραστάσεις. Να ακολουθείς

Eμονοπάτια που σου υπόσχονται άλ λους τρόπους αναψυχής από εκείνους της πόλης. Να περπατάς χω ρίς ά γ χος, να α να π ν έ εις α έ ρ α κα θ α ρ ό, να σ υ ν α ν τ ά ς π λ ά σ μ α τ α π ο υ ζ ο υ ν σ ε δ ά σ η κα ι βουνοκορφές, να γυμνάζεσαι βαδίζον τας, να μη σε νοιάζει η ώρα, αλ λά η στιγμή. Στην Κύπρο έχεις δύο βασικούς συμμάχους για να κάνεις όλα τα παραπάνω: τον καιρό (είναι πάντα σαν καλοκαίρι) και εξήντα πέντε υπέροχα μονοπάτια. Ας ξεκινήσουμε τη βόλτα μας με έξι από αυτά.

It’s nice to have a change of pace and follow paths that promise alternative means of recreation than those of the city. To walk without stress, exercise, breathe fresh air, come face to face with creatures that live in forests and mountains, forget about time, and live in the moment. To accommodate these, Cyprus is your ally on two fronts: the weather (always summer y) and a network of sixty-five hiking trails. Here are six.

© SILVIO AUGUSTO RUSMIGO

© SILVIO AUGUSTO RUSMIGO VEN ETIAN BRIDG ES TRAIL

Προσφέροντας πανοραμική θέα σε όλη του την έκταση, το μονοπάτι αυτό οδηγεί στα μεσαιωνικά γεφύρια Ελιά, Τζιελεφός και Ρούδια. Διασχίστε το πυκνό πευκόδασος, πάνω από το φράγμα της Αρμίνου και μέσα από τον εκδρομικό χώρο της Πέρα Βάσας, όπου υπάρχει ένας τεράσ τιος ξερός κορμός πεύκου. Κατευθυνθείτε σ τη φάρμα «Σαουρής», ιδιοκτησίας της Μονής Κύκκου, σταθείτε για λίγο στη Σπηλιά του Σαουρή και τη μάντρα του Μίτα P A T H I N F O και ρωτήστε πού βρίσκεται το διάσημο • L E N G T H ....................................... 17 k m παρατηρητήριο του • D U R AT I O N ........................... 6 h o u r s γ ύ π α. Θα νιώσε τε • D E G R E E O F D I F F I C U LT Y ............. 3 ότι πετάτε…

Offering panoramic views throughout, this path leads to the medieval bridges of Elia, Tzelefos and Roudia. Cross the dense pine forest over the Arminou dam and through the Pera Vasa picnic area, where there is the trunk of a massive dr y pine. Head to Saouris farm, owned by Kykkos Monaster y, stop for a while at the Saouris Cave and Mita’s pen and ask where to find the famous vulture obser vator y. You will feel like you are flying!

LIVADI TRAIL

Βρίσκεται στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Τροόδους (περιοχή Natura 2000). Η διαδρομή θα σας οδηγήσει μέσα σε ένα άγριο δάσος μαύρων πεύκων και αρκεύθων –ένα τοπίο μαγικό–, ενώ λίγο μετά θα βρεθείτε μπροστά σε ένα μοναδικό θέαμα: η κοιλάδα της Σολέας, η Μόρφου και ο θαλάσσιος κόλπος της θα απλωθούν μπροστά σας, συντροφιά με την πολύχρωμη εικόνα των χωριών. Ο Κάμπος του Λιβαδιού διαθέτει πόσιμο νερό και σημεία για πικνίκ, ενώ η ευκολία της διαδρομής την καθιστά ιδανική και για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το περπάτημα, για οικογένειες με πολύ μικρά παιδιά, αλλά και για εκείνους που αναζητούν απλώς μια χαλαρή βόλτα στο βουνό. P A T H I N F O Αξίζει να σημειωθεί ότι το μονοπάτι είναι • L E N GT H ..................................... 1, 5 k m προσβάσιμο και σε • D U R AT I O N ..................h a lf a n h o u r άτομα σε τροχοκά• D EG R E E O F D I F FI C U LT Y .............1 θισμα.

Located in the Troodos National Forest Park (a Natura 20 0 0 area), the route will take you through a wild forest of black pines and junipers. It’s a magical landscape. Shortly after, you will find yourself in front of a unique sight: the valley of Solea, Morphou Bay filled with colourful villages spread before you. The Kampos Tou Livadiou (meadow plain) has drinking water and picnic areas, while the ease of the route makes it ideal for those not used to walking, families with children, and those looking for a leisurely walk on the mountain. It is worth noting that the path is wheelchair accessible.

CALEDONIA TRAIL – CALEDONIA WATERFALLS

Εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Τροόδους, το υπέροχο αυτό μονοπάτι περνά μέσα από πυκνό δάσος και ακολουθεί πορεία κατά μήκος του Κρύου Ποταμού που έχει μόνιμα τρεχούμενο νερό, συνεχίζει στον Καταρράκτη των Καληδονίων και καταλήγει στο Ψηλό Δεντρό στις Πάνω Πλάτρες. Όλη η διαδρομή είναι υπέροχη, καθώς μπορείτε να δείτε μεταξύ άλλων την ιχθυοκαλλιέργεια πέστροφας κι έναν περιφραγμένο χώρο με άλογα, λίμνες και μικρά ξύλινα γεφυράκια. Η πρόσβαση στον επιβλητικό καταρράκτη, το μεγαλύτερο της Κύπρου, γίνεται μέσω ενός σύντομου χωματόδρομου. Περπατήστε τον και βρεθείτε σε ένα άγριο παρθένο τοπίο με πλατάνια, πεύκα, ρούδι και κουμαριές. Εκεί, τα αρώματα φασκομηλιάς και λεβάντας, σε P A T H I N F O συνδυασμό με τις μελωδίες των πουλιών • L E N GT H ..........................................3 k m και το ρόχθο του νε• D U R AT I O N ....................... 1, 5 h o u r s ρού, είναι βέβαιο ότι • D EG R E E O F D I F FI C U LT Y .............3 θα σας μαγέψουν!

Within Troodos National Forest Park, a magnificent trail passes through a dense forest, following the flowing water of the Kr yos River, then passes the Caledonia waterfall, ending at Psilo Dentro in Pano Platres. Among other things, hikers will see a trout farm, a fenced area with horses, ponds and small wooden bridges. Access to the impressive waterfall, the largest in Cyprus, is via a short dirt road. Walking along, you will find yourself in a wild and unspoiled landscape with plane trees, medronho trees, pines, and sumac plants. The scents of sage and lavender, combined with birdsong and the sound of water, will enchant you!

MADARI TRAIL

Το πανέμορφο αυτό μονοπάτι είναι κρυμμένο μέσα στο Δάσος Αδελφοί, μια από τις σημαντικότερες φυσικές περιοχές του νησιού. Προσφέρει πανοραμική θέα στον κόλπο της Μόρφου και στην πεδιάδα της Μεσαορίας, καθώς και συναρπαστικές διαδρομές μέσα στο πράσινο. Παρατηρήστε το πετρώδες ανάγλυφο της Μαδαρής, που σε ορισμένα σημεία σχηματίζει έντονες εξάρσεις και μοναδικούς κατακόρυφους βράχους και μάθετε ονόματα πετρωμάτων και φυτών από τις πινακίδες που είναι τοποθετημένες στα μονοπάτια. Περίπου στα μισά του δρόμου, θα βρεθείτε σε ένα δάσος γεμάτο κέδρους κι αν συνεχίσετε λίγο ακόμη θα ανεβείτε P A T H I N F O στο πυροφυλάκιο της Μαδαρής, που • L E N G T H ..................................... 3 , 8 k m δεσπόζει στο ίδιο • D U R AT I O N ....................... 1, 5 h o u r s σ η μ ε ί ο α π ό τ ο • D E G R E E O F D I F F I C U LT Y ............. 2 1931.

This beautiful path hides in the Adelfoi (brothers) Forest, one of the most important natural areas on the island. It offers panoramic views of the bay of Morphou and the plain of Mesaoria, as well as exciting routes through the greener y. Obser ve the rock y relief of Madari, which in some places forms sharp outcrops and unique ver tical cliffs, and learn the names of rocks and plants from the signs placed along the paths. About half way, you will find yourself in a forest full of cedars, and if you continue a little further, you can climb to the Madari fire tower, which has stood in the same spot since 1931.

© ΤΜΉΜΑ ΑΡΧΑΙΟΤΉΤΩΝ ΚΎΠΡΟ Ύ/DEPARTMENT OF ANTIQUITIES CYPRUS © SILVIO AUGUSTO RUSMIGO

PANAGIA TOU ARAK A PATH – STAVROS TOU AGIASMATI

Ξεκινά από το Μεσαιωνικό Μοναστήρι της Παναγίας του Άρακα (1192 μ.Χ.) και τερματίζει σ το επίσης Μεσαιωνικό Μονασ τήρι Σταυρός του Αγιασμάτι (1494μ.Χ.), δύο εκκλησίες που διαθέτουν εξαιρετικές τοιχογραφίες. Θα περπατήσετε μέσα από μεγάλες εκτάσεις με αμυγδαλιές, καρυδιές, απέραντους αμπελώνες κι ένα πευκόδασος που δεν σας εγκαταλείπει στιγμή. Η θέα είναι πανοραμική: ανατολικά του μονοπατιού διακρίνονται τα Κιόνια, δυτικά η κορυφή Όλυμπος, νότια η Μαδαρή και βόρεια η οροσειρά του Πενταδάκ τυλου, η πεδιάδα της Μόρφου και ο P A T H I N F O υδατοφράκτης Ξυλιάτου. Στη μέση, • L E N G T H ..........................................7 k m εσείς. Α π όλυ τος • D U R AT I O N ........................... 3 h o u r s κυρίαρχος της επα• D E G R E E O F D I F F I C U LT Y ............. 3 φής με τη φύση…

It star ts from the medieval Monaster y of Panagia Tou Araka (1192 CE), ending at the medieval Monaster y of Stavros Tou Agiasmati (1494 CE) – two churches with excellent frescoes. You will walk through large areas with almond a nd waln ut trees, vast vineyards a nd a n endless pine forest. The view is pa nora mic. To the east of the path is Kionia, to the west is Olympus peak, to the south is Madari, and to the nor th is the mountain range of Pentadak tylos, the plain of Mor phou and the Xyliatos dam. Here you are in total connection with nature, standing in its midst.

PRODROMOS – LEMITHOU TRAIL

Ξεκινώντας από την πλατεία του χωριού Πρόδρομος, η διαδρομή αυτή περνά κάτω από το εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο Βερεγγάρια και καταλήγει στο χωριό Λεμύθου. Η θέα προς τη δυτική Μαραθάσα και το Δάσος Πάφου θα σας συνεπάρει, όπως ακριβώς και μία επίσκεψη στο θρυλικό ξενοδοχείο των βασιλιάδων, το οποίο στα χρόνια του μαρασμού του συνοδεύτηκε από δεκάδες ιστορίες μυστηρίου. Θα λατρέψετε το πευκόφυτο αυτό τοπίο με τις έν τονες υψομετρικές διαφορές, όπου βασιλεύει το άρωμα του πεύκου, η σιωπή του δάσους και η θέα της θάλασσας. Κάν τε μια σ τάση σ τη Λεμύθου, έ να χω ριό γε μ άτο μ η λ ι έ ς , κ ε ρ α σ ι έ ς , P A T H I N F O αχλαδιές, δαμασκηνιές και ροδακινιές • L E N G T H ..........................................2 k m και πιείτε ένα ποτήρι • D U R AT I O N ................... 1-1, 5 h o u r s ζιβανία. Είναι από τις • D E G R E E O F D I F F I C U LT Y ............. 3 καλύτερες στο νησί!

Starting from the village square of Prodromos, this route passes under the abandoned Berengaria hotel and ends in the village of Lemithou. The view towards western Marathasa and the Pafos Forest will captivate you, just like a visit to the legendary hotel of the kings that, in its declining years, was accompanied by dozens of mysterious stories. You will love this pine landscape with its vast differences in altitude, where the scent of pine, the forest silence, and the view of the sea reign. Stop in Lemithou, a village full of apple, cherr y, pear, plum and peach trees, and drink a glass of Ζivania. It is one of the best on the island!

© ALAMY PHOTOS/WWW.VISUALHELLAS.GR

Το επίκεντρο των εμπορικών και πολιτικών δραστηριοτήτων ήταν η ρωμαϊκή αγορά με τις τρεις στοές. Εκεί εκτυλισσόταν η καθημερινότητα των κατοίκων. The centre of commercial and political activities was the Roman agora with its three porticos where the daily life of residents unfolded.

τα νότια παράλια της Κύπρου, περίπου

Σε π τ ά χ ι λ ι ό μ ε τ ρ α α ν α τ ο λ ι κ ά τ η ς Λεμεσού, βρίσκεται ένας από τους ση μαν τικότερους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού, η αρχαία πόλη της Αμαθούντας. Σύμφωνα με το μύθο, είναι ο τόπος όπου ο Θησέας οδήγησε την εγκυμονούσα Αριάδνη, κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα, όταν κατάφερε να βγει από το λαβύρινθο, μετά την επικράτησή του επί του Μινώταυρου. Σύμφωνα πάλι με το μύθο, η Αμαθούντα πήρε το όνομά της από το γιο του Ηρακλή, Άμαθο, ή από τη νύμφη Αμαθούσα, μητέρα του βασιλιά της Πάφου Κινύρα.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, της Αμαθούντας είναι πολύ πιο συναρπαστική. Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας εντοπίζονται κατά τα νεολιθικά χρόνια, ενώ οι πρώτοι επίσημοι κάτοικοι πιθανολογείται ότι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα π.Χ. Η μεγάλη της ακμή και ευημερία σημειώθηκε κατά την αρχαϊκή περίοδο, χάρη στις εμπορικές σχέσεις που διατηρούσε με τις γειτονικές χώρες, αλλά και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, οπότε συνιστούσε πλέον ένα από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα βασίλεια της Κύπρου με εύφορες πεδιάδες και ορυχεία χαλκού.

Η Αμαθούντα αναπτύχθηκε σε δύο επίπεδα. Αρχικά, χτίστηκε η άνω πόλη (ακ ρόπολη), που λειτουργούσε ως φυσικό οχυρό και ταυτόχρονα ως παρατηρητήριο, και στη συνέχεια η ζωή μεταφέρθηκε στην κάτω πόλη, μέχρι τα τέλη του 7ου αιώνα μ.Χ., όταν και εγκαταλείφθηκε εξαιτίας των αραβικών επιδρομών. Στην κάτω πόλη βρισκόταν η ρωμαϊκή αγορά, το επίκεντρο των εμπορικών και πολιτικών δραστηριοτήτων, ενώ στην άνω πόλη δέσποζε ίσως το πιο επιβλητικό μνημείο της, ο ναός της θεάς Αφροδίτης. Την είσοδό του κοσμούσαν δύο πελώρια πιθάρια του 7ου αιώνα π.Χ., με το ένα να σώζεται σήμερα σε θραύσματα εκεί και το άλλο να βρίσκεται από το 1865 στο Μουσείο του Λούβρου. Τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ. ο ναός καταστράφηκε και στη θέση του χτίστηκε μία μεγάλη τρίκ λιτη βασιλική. Στο νότιο τμήμα της ακρόπολης σώζονται τα ερείπια ενός σημαντικού συγκροτήματος που φαίνεται ότι ανήκε στο βασιλικό ανάκ τορο της Αμαθούντας.

Εκτός από το ανάκτορο και το ναό όπου λατρευόταν η θεά Αφροδίτη, τα σημαντικότερα σημεία του αρχαιολογικού χώρου της Αμαθούντας είναι το σύμπλεγμα της ρωμαϊκής αγοράς, τα λουτρά, το λιμάνι, τα τείχη και οι νεκροπόλεις. Στη ρωμαϊκή αγορά με τις τρεις στοές εκτυλισσόταν η καθημερινότητα των κατοίκων, με το

Seven kilometres east of Limassol on the southern coast of Cyprus, the ancient city of Amathοus is one of the most important archaeological sites on the island. Depending on the source, Amathοus takes its name from Amathes, the son of Herakles, or Amathoussa, nymph and mother of Kinyras, king of Pafos. According to mythology, the city’s locale is where Theseus brought Ariadne, the pregnant daughter of King Minos of Crete, after navigating the labyrinth and defeating the minotaur in the Minoan realm.

For Amathous, facts outshine fiction. The first signs of human life date from the Neolithic age. Some estimates suggest that the permanent settlement dates from the 11th century BCE. The city was most prosperous during the Archaic and Roman periods, facilitating trade with neighbouring territories and transforming Amathous, with fertile plains and copper mines, into one of the wealthiest kingdoms in Cyprus.

Amathous developed on two levels. Initially, the uppercity acropolis was built and functioned as a natural lookout and for tress. Its dominant feature was the temple of Aphrodite, a monument to the goddess. Two giant monolithic vessels dating from the 7th century BCE adorned its entrance, fragments of which exist today in situ, the other on exhibit in the Louvre since 1865. Evidence reveals that the area surrounding the south part of the temple was a place of worship for early Christians in the 5th century CE. Eventually, a three-aisled basilica was built on location in the 7th century. In the southern part of the acropolis are the ruins of a sizable complex that appears to have been part of the royal palace of Amathous. Life in the lower city revolved around the Roman agora, the hub of commercial and political activity until the end of the 7th century CE, when the city was abandoned due to Arab raids.

Apart from the acropolis, other points of interest at

Η αγορά καταλαμβάνει την περιοχή της κάτω πόλης, ανατολικά του λόφου της ακρόπολης. Στο νότιο τμήμα της υπήρχε ο κεντρικός δρόμος της κάτω πόλης. The agora occupied an area in the lower city, east of the acropolis. The lower city’s main road was due south. νότιο τμήμα της να καταλαμβάνεται από ένα δημόσιο λουτρό (βαλανείον), αποτελούμενο από έναν κλειστό κυκλικό χώρο. Το λουτρό μαζί με ένα τμήμα της αγοράς χρονολογούνται στους ελληνιστικούς χρόνους και αποτελούν τα αρχαιότερα κτίσματα του χώρου. Η αγορά, στην οποία υπάρχουν μαρμάρινες κολόνες με σπειροειδείς διακοσμήσεις, ήταν οργανωμένη γύρω από μια μεγάλη λιθόστρωτη πλατεία, ενώ στα νότια της υπήρχε ο κεντρικός δρόμος της κάτω πόλης. Στο κέντρο της κυριαρχούσε μια κρήνη και στα βορειοδυτικά μια μεγάλη κρήνη-δεξαμενή, το Νυμφαίον.

Ακριβώς μπροστά από την αγορά ήταν το λιμάνι της πόλης, ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα αρχαία λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου, τα ερείπια του οποίου διακρίνονται σήμερα κάτω από τη θάλασσα. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της πόλης της Αμαθούντας.

Κατά τη διάρκεια τριών υποβρύχιων αρχαιολογικών ερευνών και ανασκαφών, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών έφερε στην επιφάνεια μια λωρίδα ακτής με βυθιthe archaeological site of Amathous are the complex of the Roman agora, the baths, the port, the walls and the necropolises. South of the agora, public bath –Balaneion–consisted of a closed circular area with annexes. The bath and a section of the agora in the west date from the Hellenistic period and are the site’s oldest extant remnants. The agora’s orientation was around a large paved court featuring spiralled marble columns. At its centre was a fountain. Porticos opened onto three of its sides. The Nymphaeum, a large reservoir, was north, and the settlement’s main thoroughfare was south.

Fronting the agora was a port, an impressive addition to the city. Today, it is one of the most well-preserved ancient ports in the Eastern Mediterranean, its remnants submerged.

Throughout three underwater excavations, specialists from the French Archaeological School of Athens discovered a series of wells containing pots dating from the 6th to 7th century CE. From their research, the team concluded that the port’s features were three docks constructed from massive

Σύμφωνα με το μύθο, είναι ο τόπος όπου ο Θησέας οδήγησε την Αριάδνη, κόρη του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. According to mythology, the city’s locale is where Theseus brought Ariadne, the daughter of King Minos of Crete.

Η Αμαθούντα αναπτύχθηκε σε δύο επίπεδα. Αρχικά, χτίστηκε η ακρόπολη, που λειτουργούσε ως φυσικό οχυρό και ταυτόχρονα ως παρατηρητήριο. Amathous developed on two levels. Initially, the acropolis was built and functioned as a natural lookout and fortress.

Η ρωμαϊκή αγορά, που εγκαταλείφθηκε κατά τον 7ο αιώνα, λόγω των αραβικών επιδρομών, ήταν οργανωμένη γύρω από μια μεγάλη λιθόστρωτη πλατεία. The Roman agora, abandoned due to Arab raids during the 7th century, was organised around a large stone-paved court. σμένα πηγάδια γεμάτα αγγεία του 6ου-7ου μ.Χ. αιώνα, ενώ κατέληξε στα εξής συμπεράσματα: Το λιμάνι ήταν χτιστό με τρεις αποβάθρες από κατεργασμένους τεράστιους ογκόλιθους (βάρους άνω των 3 τόνων έκαστος) και η είσοδός του επέτρεπε τη διέλευση ακόμα και καραβιών πολύ μεγάλης χωρητικότητας.

Από την αρχαϊκή εποχή, η πόλη προστατευόταν με τείχη από όλες τις πλευρές. Κατά την ελληνιστική περίοδο, όταν κατασκευάστηκε το λιμάνι, τα τείχη αυτά ενισχύθηκαν και σήμερα σώζεται η νοτιοδυτική γωνιά του παραθαλάσσιου τείχους με το δυτικό πύργο και μεγάλο μέρος του βόρειου τείχους με πύργους. Ήταν αυτό το τελευταίο που ένωνε τους πρόποδες της ακρόπολης με το ψηλότερο σημείο της κάτω πόλης. Έξω από τα τείχη, ανατολικά και δυτικά της πόλης της Αμαθούντας, υπάρχουν δύο πολύ μεγάλες και πολύ σημαντικές νεκροπόλεις με λαξευτούς τάφους, που χρονολογούνται από τη γεωμετρική μέχρι την παλαιοχριστιανική περίοδο. Μέρος του υλικού που βρέθηκε στις νεκροπόλεις αυτές εκτίθεται στο Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Λεμεσού, ενώ πολλά από τα αγγεία, γλυπτά και άλλα μικροαντικείμενα της αρχαίας κυπριακής τέχνης, που βρίσκονται στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, προέρχονται από τους συλημένους τάφους των δύο μεγάλων αυτών νεκροπόλεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν πέντε βασιλικές και ότι εδώ και λίγο διάστημα άνοιξε τις πύλες του στο αρχαίο λιμάνι της πόλης το πρώτο Ενάλιο Αρχαιολογικό Πάρκο της Κύπρου με υποβρύχιες διαδρομές. sections of cut stone, each weighing over 3 tons, and an entrance that permitted passage of heavy-tonnage ships.

From the Archaic period, Amathous was protected within fortified walls on all sides. Congruent with the construction of the port during the Hellenistic period was further reinforcement of the walls. Today, the southwest corner of the sea wall with its tower and a large part of the north wall and towers still exist. Beyond the city walls to the East and West are two necropolises of large dimensions and significance containing carved tombs dating from the Geometric to Early-Christian period. Finds from both are on exhibit in the Archaeological Museum of the Limassol District. Other artefacts, including ceramics, votive statues and various small objects plundered from the sites are exhibited in prolific collections worldwide.

In closing, the five basilicas are worth noting, as is the recent addition of an Αrchaeological Μarine Park facilitating recreation and exploratory dives to the ancient port, a first in Cyprus.

NEWS 2022-2023

STORYLINE IN PICTURES

Η Hermes Airports παρουσιάζει το νέο χειμερινό πτητικό πρόγραμμα από και προς τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, το οποίο σηματοδοτεί την επιστροφή σε πολλές και διαφορετικές συνδέσεις από και προς την Κύπρο. Με βάση τον υφιστάμενο προγραμματισμό, η χειμερινή περίοδος δείχνει θετικά σημάδια, με τις αερογραμμές να προγραμματίζουν ένα σημαντικό αριθμό πτήσεων. Ειδικότερα, το φετινό χειμώνα, 26 αερογραμμές θα πραγματοποιούν πτήσεις από και προς τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, με 85 δρομολόγια, σε 32 χώρες. Hermes Airports unveiled the winter flight schedule to/from Larnaka and Pafos airports that marks the return to a lot and diverse connections to and from Cyprus. Based on the current planning, the winter period shows positive signs, with airlines scheduling a significant number of flights. This winter, 26 airlines are expected to operate flights to/from Larnaka and Pafos airports on 85 routes in 32 countries.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, το προσωπικό της Hermes Airports μάζεψε τα λεμόνια από τα λεμονόδεντρα που υπάρχουν στους εξωτερικούς χώρους του αερολιμένα Λάρνακας και σε συνεργασία με την ΚΕΑΝ, τα λεμόνια μετατράπηκαν σε σπιτική λεμονάδα, η οποία διατέθηκε προς πώληση στους αναχωρούντες επιβάτες και το προσωπικό του αεροδρομίου. Τα έσοδα θα στηρίξουν ενέργειες που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, έγινε δωρεά drone προς το Τμήμα Δασών για πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών, προσφέρθηκαν περισσότερα από 1.000 δεντρύλλια στο κοινό για δεντροφύτευση, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνει εγκατάσταση σταθμού για φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η εκστρατεία έγινε με τη στήριξη της Cyprus Airports F&B και της εταιρείας ICTS Cyprus. This past February, the staff of Hermes Airports collected lemons from the lemon trees located at Larnaka Airport. In collaboration with KEAN, homemade lemonade was produced, which was offered to the departing passengers of Larnaka Airport during August. All proceeds collected are used to launch initiatives that aim to protect the environment. More specifically, a drone has been donated to the Cyprus Forestry Department for fire monitoring and prevention. Furthermore, more than 1,000 trees and small herbal plants have been offered to the public, while the installation of an electric car charging station is planned to take place by the end of this year. The Lemonade Project is a joint campaign with ΚΕΑΝ, with the support of Cyprus Airports F&B and ICTS Cyprus.

Σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών, την Αστυνομία Κύπρου και τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, η Hermes Airports προχώρησε σε ενημερωτική εκστρατεία για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, για την ευαισθητοποίηση τόσο του επιβατικού κοινού όσο και του προσωπικού της πρώτης γραμμής, για την αναγνώριση πιθανών θυμάτων και τον τρόπο διαχείρισής τους, σε συνεργασία πάντα με τις αρμόδιες αρχές. During the summer period, the Ministry of Interior, the Cyprus Police, and the Social Welfare Services in collaboration with Hermes Airports had launched a joint campaign for combating human trafficking to raise awareness to the passengers and the front-line staff, for them to be in place to identify possible victims and how to handle such situations, always in collaboration with the relevant authorities.

Η Hermes Airports και η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας γιορτάζουν για δεύτερη χρονιά τα Χριστούγεννα, προσκαλώντας τους επιβάτες των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου να απολαύσουν μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα με έντονο άρωμα Κύπρου. Περισσότεροι από 25 τεχνίτες από την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας κέντησαν λευκαρίτικα μοτίβα και δημιούργησαν στολίδια από σμιλί, ενώ καλαθοπλέκτες από τον Πολυχώρο Δημιουργικότητας και Πολιτισμού στη Λάρνακα έφτιαξαν αστέρια. Παράλληλα, μοτίβα που χρησιμοποιούνταν σε καρπασίτικες στολές μετατράπηκαν σε εορταστικό διάκοσμο για τα χριστουγεννιάτικα δέντρα των αεροδρομίων. Τα χειροποίητα στολίδια, εμπνευσμένα απ’ την κυπριακή παράδοση, δίνουν στους επιβάτες μια πολυεπίπεδη εικόνα της κουλτούρας της χώρας μας. Hermes Airports and the Cyprus Handicraft Centre celebrate Christmas for a second consecutive year at Larnaka and Pafos airports inviting passengers to enjoy a unique festive atmosphere with a sense of Cyprus. More than 25 craftsmen from the Cyprus Handicraft Centre weaved the Lefkaritiko pattern, created ornaments made of lace, and basket weavers made stars from the Centre for Creativity and Culture in Larnaka. Concurrently, patterns used in uniforms of the Karpasia region were transformed into a festive decorations for the airports’ Christmas Trees. The handmade ornaments, inspired by Cyprus’ tradition, offer the passengers a multilayered notion of our country’s culture.

Η Hermes Airports φιλοξένησε στο Αεροδρόμιο Λάρνακας την επετειακή εικαστική έκθεση για τα 50χρονα του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου. Στο χώρο των αναχωρήσεων του Αεροδρομίου Λάρνακας στήθηκαν 10 προθήκες με πολύτιμο υλικό του ΘΟΚ, εκθέτοντας στους χιλιάδες επιβάτες που ταξιδεύουν καθημερινά μέσω του αεροδρομίου λεπτομέρειες από θεατρικά κοστούμια, αφίσες και προγράμματα, τρισδιάστατες μακέτες σκηνικών και άλλα αντικείμενα, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο ιστορικό κομμάτι του κυπριακού θεάτρου. Hermes Airports hosted an anniversary exhibition at Larnaka Airport on the occasion of the 50 years since the establishment of the Cyprus Theatre Organisation. Ten displays had been placed at the Departures Area of Larnaka Airport, exhibiting the valuable material by THOC, to the thousands of passengers travelling daily through the airport. The art exhibition included the display of theatrical costume props, reviews and play posters, 3D models for set designs and other props, which are an integral part of the history of Cyprus theatre.

THINK GREEN!

Η Π Ρ Ώ Τ Η Έ Κ Θ Έ Σ Η Β Ι Ώ Σ Ι Μ Η Σ Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η Σ , Π Ο Υ Κ Α Λ Υ Π Τ Έ Ι Τ Η Χ Ρ Ο Ν Ι Α 2 0 2 1 , ετοιμάστηκε σύμφωνα με το πλαίσιο Global Reporting Initiative (GRI Standards). Η έκθεση πραγματεύεται τη βιωσιμότητα ως αναπόσπαστο μέρος της επιχειρηματικής στρατηγικής της Hermes, σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας και ανάπτυξής της, που εφαρμόζεται αναγνωρίζοντας τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου όσον αφορά το σχεδιασμό, την εφαρμογή, τη μέτρηση και τη διαφανή αναφορά των μη χρηματοοικονομικών επιδόσεων.

T H E F I R S T S U S T A I N A B I L I T Y R E P O R T , C O V E R I N G 2 0 2 1 , has been prepared in accordance with the Global Reporting Initiative framework (GRI Standards). The report addresses sustainability as an integral part of Hermes business strategy, across all aspects of its operation and development, implemented as a structured governance system and acknowledges industry best practices with respect to planning, implementing, measuring, and transparently reporting its non-financial performance.

AIRPORT SERVICES

LARNAKA & PAFOS AIRPORTS

ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΏΝ ΑΕΡΟΛΊΜΕΝΏΝ | AIRPORT INFORMATION SERVICES

Διαθέσιμη όλο το 24ωρο | Available 24 hours/7 days TEL.: 77778833 (τοπικές κλήσεις/local calls only) +357 25123022 (διεθνείς κλήσεις μόνο/int. calls only) EMAIL: info@hermesairports.com customerservices@hermesairports.com Για οποιαδήποτε βοήθεια στο Αεροδρόμιο Λάρνακας μπορείτε να επισκεφθείτε το Γραφείο Πληροφοριών στο επίπεδο Αναχωρήσεων (περιοχή Check In) For any assistance at Larnaka Airport, you can visit the Airport Information Desk located at the Departures (Check In Area)

ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ | SERVICES

Τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου παρέχουν δωρεάν σύνδεση WiFi στους επιβάτες και τους επισκέπτες | Larnaka and Pafos Airports provide free WiFi to the passengers and visitors Ζωντανές ενημερώσεις για τις εκδηλώσεις, προσφορές και πολλά άλλα | Live updates on airport info, events, offers and more @CyprusAeropolis Facebook | Twitter | Instagram | YouTube Για το πτητικό πρόγραμμα μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα των αεροδρομίων | For flight info, you can visit the official airport website www.hermesairports.com Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Τηλεφωνικό Κέντρο Χώρων Στάθμευσης | You can contact our Parking Call Centre for any queries Διαθέσιμο για τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου | Available for Larnaka and Pafos Airports TEL.: +357 24030026 | EMAIL: booking@hermesairports.com Για απορίες σχετικά με υπηρεσίες για Άτομα με Αναπηρία (ΑμΕΑ) και Άτομα με Μειωμένη Κινητικότητα μπορείτε να επικοινωνήσετε με την εταιρεία Menzies Aviation Cyprus Ltd | For queries regarding Disabled Persons and Persons with Reduced Mobility, you can contact the Menzies Aviation Cyprus Ltd | Για Αεροδρόμιο Λάρνακας | For Larnaka Airport TEL.: +357 24008400 | EMAIL: lcaprm@johnmenzies.aero | Για Αεροδρόμιο Πάφου | For Pafos Airport TEL.: +357 26007075 | EMAIL: pfoprm@johnmenzies.aero

ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ATMs ΚΑΊ ΥΠΗΡΕΣΊΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ | BANKS, ATMs & CURRENCY EXCHANGE

Θα βρείτε υποκατάστημα τράπεζας στο Αεροδρόμιο Λάρνακας που παρέχει ξένο συνάλλαγμα και βασικές τραπεζικές υπηρεσίες, όπως και Αυτόματες Ταμειακές Μηχανές (ATM) και στα δύο αεροδρόμια | You will find a local bank branch at Larnaka Airport that provides foreign exchange and basic banking facilities, and ATMs at both airports • Τράπεζα Κύπρου Επίπεδο Αναχωρήσεων Αεροδρόμιο Λάρνακας |

Bank of Cyprus Departures Level Larnaka Airport TEL.: +357 24008676 • Υπηρεσία Συναλλάγματος | Currency Exchange: Αεροδρόμιο

Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008833 (Arrivals) | +357 24008834 (Departures) | EMAIL: info@onexchange.com.cy |

Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 96459101 |

EMAIL: info@onexchange.com.cy ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ & ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΊΣ | SERVICES & FACILITIES

Αίθουσες Αναμονής Διακεκριμένων Επιβατών (Αναχωρήσεις, μετά το Διαβατηριακό Έλεγχο) | Lounges (Departures, after Passport Control) • Aspire Lounge (Αεροδρόμιο Λάρνακας |

Larnaka Airport) TEL.: +357 24008538

EMAIL: lca.executivelounge@slairportservices.com • Aegean Lounge (Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport)

TEL.: +357 24008444 | EMAIL: lca-lounge@aegeanair.com • Premium Lounge (Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport)

TEL.: +357 26007330 | EMAIL: premiumlounge@cyairports.com Υπηρεσία Φύλαξης Αποσκευών και Άδειων Κουτιών Ποδηλάτων | Baggage Storage and Storage of Empty Bicycle Boxes: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 99876141 | EMAIL: info@safe-sac.com | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 99876142 | EMAIL: info@safe-sac.com Υπηρεσία Περιτύλιξης Αποσκευών Αεροδρομίου Λάρνακας | Baggage Wrap Larnaka Airport TEL.: +357 99876141 Υπηρεσία Αχθοφόρου Αεροδρομίου Λάρνακας | Porter Service Larnaka Airport TEL.: +357 99339936 Επιστροφή του ΦΠΑ Αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου | VAT Tax Free Larnaka and Pafos Airport • Global Blue Tax-Free TEL.: +357 24008760 | +357 96638878 (Russian speaking) | EMAIL: info@global-blue.com • Planet Tax-Free TEL.: +357 24008715

EMAIL: office.cy@planetpayment.com

ΤΑΞΊΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΒΡΕΦΗ ΚΑΊ ΠΑΊΔΊΑ | TRAVELLING WITH BABIES AND CHILDREN

Χώροι Αλλαγής Πάνας & Θηλασμού | Baby Changing Rooms & Breastfeeding Facilities Σημεία Αεροδρομίου Λάρνακας | Larnaka Airport Locations • Χώρος Ζύγισης Αποσκευών (Επίπεδο 2) |

Check-In Area (Level 2) • Χώρος Αναχωρήσεων (Επίπεδο 2) |

Departure Gates Area (Level 2) • Χώρος Παραλαβής Αποσκευών (Επίπεδο 1) |

Baggage Reclaim Area (Level 1) Σημεία Αεροδρομίου Πάφου | Pafos Airport Locations • Αφίξεις – Στο Χώρο Παραλαβής Επιβατών |

At the Meeters & Greeters Area • Πύλες Επιβίβασης – Δίπλα από την Αίθουσα

Αναμονής «Premium Lounge» |

Departure Gates Area – Νext to the “Business Lounge” • Χώρος Παραλαβής Αποσκευών –

Aπέναντι από τον Ιμάντα Παραλαβής Αποσκευών Αρ. 2 |

Baggage Reclaim Area – Οpposite Baggage Reclaim Belt No2

ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΓΊΑ ΑMΕΑ ΚΑΊ ΑΜΚ | DISABLED PERSONS AND PRM

Τα Αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου παρέχουν βοήθεια σε Άτομα με Αναπηρία (ΑμΕΑ) και σε Άτομα με Μειωμένη Κινητικότητα (ΑΜΚ) κατά την άφιξη, αναχώρηση και τη μετεπιβίβασή τους. Εάν γνωρίζετε ότι θα χρειαστείτε βοήθεια στο αεροδρόμιο, παρακαλείσθε όπως ενημερώσετε την αεροπορική εταιρεία ή τον ταξιδιωτικό σας πράκτορα κατά την κράτηση του εισιτηρίου σας ή τουλάχιστον 48 ώρες πριν από την αναχώρησή σας, προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις σας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να καταστεί το ταξίδι σας όσο πιο άνετο γίνεται. Το Aεροδρόμιο Λάρνακας είναι εξοπλισμένο με το Eagle Lifter, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ασφαλή και αποτελεσματική μεταφορά ακινητοποιημένων επιβατών ή υπέρβαρων επιβατών που δεν είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση στο κάθισμά τους στο αεροσκάφος χωρίς βοήθεια. Η κράτηση για τη μεταφορά σας με το Eagle Lifter γίνεται μέσω EMAIL: lca.eaglelifter@slairportservices.com | Larnaka and Pafos Airports provide a high level of services to Disabled Persons and Persons with Reduced Mobility (PRM) for arrival, departure and transit. If you know that you will need assistance at the airport, please inform your airline or travel agent at the time of your flight ticket booking or at least 48 hours prior your departure to accommodate your requirements as best as possible and to make your journey as comfortable as possible. Larnaka Airport is equipped with the Eagle Lifter which can be used for the safe & efficient transfers of completely immobile passengers or oversized/overweight passengers who may not reach their aircraft seat unaided. Bookings for the Eagle Lifter via email at EMAIL: lca.eaglelifter@slairportservices.com

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΠΟ/ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΊΑ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΊ ΠΑΦΟΥ | ACCESS TO/FROM LARNAKA AND PAFOS AIRPORTS

Λεωφορεία | Shuttle Service • Kapnos Airport Shuttle TEL.: +357 24008718 | +357 77771477 |

EMAIL: info@kapnosairportshuttle.com • Limassol Airport Express TEL.: +357 77777075 | +357 97779090 | EMAIL: info@limassolexpress.eu • Abelair Aviation Limited TEL.: +357 24008650 |

EMAIL: info@abelair.com.cy • Cyprus Public Transportation TEL.: 1416 |

EMAIL: contactus@publictransport.com.cy (Διαθέσιμο μόνο από το Αεροδρόμιο Λάρνακας

Available only from Larnaka Airport) Υπηρεσίες Ταξί Aεροδρομίου Λάρνακας | Larnaka Airport Taxi Services TEL.: +357 99654886 | +357 24656195

Departures

Scan to view real time departure times LCA / PFO ΓΡΑΦΕΊΑ ΕΤΑΊΡΕΊΏΝ ΕΝΟΊΚΊΑΣΗΣ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΏΝ | CAR RENTAL OFFICES

• AVIS BUDGET: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport

TEL.: +357 24008707 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport

TEL.: +357 26007318 • HERTZ: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport

TEL.: +357 24008692 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport

TEL.: +357 26007313 • EUROPCAR: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport

TEL.: +357 24008686 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport

TEL.: +357 26822633 • SIXT: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport

TEL.: +357 25257724 | Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport

TEL.: +357 25257727 • ASTRA PETSAS: Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport

TEL.: +357 22558120 (Astra) TEL.: +357 24643350 (Petsas)

Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 22558140 (Astra)

TEL.: +357 26423046 (Petsas)

ΣΗΜΑΝΤΊΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ | IMPORTANT INFORMATION

Γραφείο Απολεσθέντων Αντικειμένων της Αστυνομίας | Airport Police Lost & Found Station | Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24804715 | +357 24804716 Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26007261 Αναζήτηση Αποσκευών | Lost & Found Baggage Για αναζήτηση αποσκευών παρακαλείσθε όπως επικοινωνήσετε με τις αντίστοιχες αεροπορικές εταιρείες ή την εταιρεία Επίγειας Εξυπηρέτησης της αεροπορικής εταιρείας σας | For lost baggage please contact your respective airline or the Local Ground Handling Company appointed by the airline. • SWISSPORT: Larnaka Airport TEL.: +357 24008535 |

Pafos Airport TEL.: +357 26007235 • SKYSERV: TEL.: +357 24030686 • LGS HANDLING: Larnaka Airport TEL.: +357 24008620 |

Pafos Airport TEL.: +357 26007259 • ABELAIR: TEL.: +357 24008650 • AIRTRANS: TEL.: +357 24008470 • CTT AVIATION: TEL.: +357 24008656 Έλεγχος Διαβατηρίων και Θεώρησης Εισόδου (Visa) | Passport Control & Visas Μονάδα Αεροδρομίου Λάρνακας Larnaka Airport Unit TEL.: +357 24804623 | +357 24804621 Μονάδα Αεροδρομίου Πάφου | Pafos Airport Unit TEL.: +357 26 806449 | +357 26 806419 Νοσοκόμος Αεροδρομίου | Airport Nurse Αεροδρόμιο Λάρνακας | Larnaka Airport TEL.: +357 24008315 Αεροδρόμιο Πάφου | Pafos Airport TEL.: +357 26007325