ส่ส่งงต่ต่ออ
คุณณค่ค่าของชี าของชี ว ต ิ วิต
รศ.ดร.ช�ำนาญ รศ.ดร.ช�านาญ
ณ สงขลา
ณ สงขลา
ท่านอาจารย์ รศ.ดร.ช�านาญ ณ สงขลา คือปูชนียบุคคลตัวอย่างผู้น�าการ เปลีย่ นแปลง และนักปฏิรปู การศึกษาพอเพียง , มีวสิ ยั ทัศน์กา้ วไกล , เป็นนักบูรณาการ , ผู้เชี่ยวชาญนวั ตกรรมสังรศ.ดร.ช� คมแห่งำการเรี ถือได้ว่าคือได้ปูชนนี้อยมน� ศาสตร์ ท่านอาจารย์ นาญยณนรู้ สงขลา บุคาคลตั วอย่พาระราชามา งผู้น�ำการ ประยุ ก ต์ ใ ช้ อ ย่ า งต่ อ เนื อ ่ ง ทั ง ้ ในชี ว ต ิ ส่ ว นตั ว , ครอบครั ว , การท� า งานในต� า แหน่ ง หน้ า ร่ าชการ, เปลีย่ นแปลง และนักปฏิรปู การศึกษาพอเพียง , มีวสิ ยั ทัศน์กา้ วไกล , เป็นนักบูรทีณาการ การพัฒตนาคน นางานงการเรี พัฒนาองค์ การศึกษา ผูมุ้่เงชีเน้่ยนวชาญนวั กรรมสัพังฒคมแห่ ยนรู้ ถืกอรแห่ ได้วง่าการเรี ได้นย้อนรู มน�้ ำและปฏิ ศาสตร์รพูประราชามา อย่างต่กต์อใเนื ทั้งวในและนอกระบบการศึ กษาำงานในต� เป็นการวางรากฐานความ ประยุ ช้อ่อย่งางต่สร้อาเนืงสรรค์ อ่ ง ทัง้ ในชี ติ ส่วนตัว , ครอบครัว , การท� ำแหน่งหน้าทีร่ าชการ มัมุ่น่งเน้ คงของชาติ มิ ต ส ิ ง ั คมและความมั น ่ คงของมนุ ษ ย์ อย่ า งเป็ น คุ ณ ป ู การยิ่งรเป็ นต้นแบบ นการพัฒนาคน พัฒนางาน พัฒนาองค์กรแห่งการเรียนรู้ และปฏิ ูปการศึ กษา (อย่Model ) นั ก การศึ ก ษา และนั ก พั ฒ นาที ท ่ า � งานด้ ว ยกระบวนทั ศ น์ เ ป็ น มิ ต อ ิ งค์ ร วม ทุ ก ประการ างต่อเนื่อง สร้างสรรค์ ทั้งในและนอกระบบการศึกษา เป็นการวางรากฐานความ สอดคล้ องกับแก่มินตสาระปรั ชญาเศรษฐกิ จพอเพียษงย์3อย่ห่วาง* 4 มิ่ง ตเป็ิ นต้นแบบ มั่นคงของชาติ ิสังคมและความมั ่นคงของมนุ งเป็2นคุเงืณ่อนไข ูปการยิ ( Model ) นักการศึกษา และนักพัฒนาทีท่ ำ� งานด้วยกระบวนทัศน์เป็นมิตอิ งค์รวม ทุกประการ สอดคล้องกับแก่นสาระปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 3 ห่วง* 2 เงื่อนไข 4 มิติ
หลักเหตุผล หลักเหตุผล พอประมาณ มีภมู คิ มุ้ กันทีด่ ี ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
พอประมาณ
มี ภ ู ม ิ ค ุ ้ ม กั น ที ่ ด ี ปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียง
5
ระยะพัฒนาองค์กร และความร่วมมือ ระยะพั ฒ นาองค์ ก ร ช่วยผู้ด้อยโอกาส และความร่วมมือ ช่วยผูด้ อ้ ยโอกาส
สืบเนื่องจากแนวคิดและความตั้งใจในการจัดตั้งส�ำานักส่งเสริมและการศึกษาต่อเนื่อง เพือ่ ให้เป็นองค์กรบริการวิชาการสูส่ งั คมหลากหลายรูปแบบ ทัง้ ผูด้ อ้ ยโอกาส , บุคลากร ภาครัฐ เอกชนซึง่ ท�ำางานช่วยเหลือประชาชนในพืน้ ทีภ่ าคใต้, สตรี เยาวชน องค์กร เครือข่าย ฯลฯ ท่านอาจารย์ จึงได้ก�ำาหนดให้มีหน่วยงานย่อยส�ำาหรับรองรับภารกิจนี้ เริ่มจากการ จัดตั้งศูนย์อาหารโภชนาการและการพัฒนาชนบทภาคใต้ อ.จะนะ จ.สงขลา ขึ้น เป็น ทั้งศูนย์เรียนรู้ แหล่งสาธิต สถานที่บริการประชาชนในการจัดฝึกอบรมประชุม สัมมนา แบบประหยัด พอเพียง ซึ่งมีท่านอาจารย์ รศ.ดร.วัฒนา ณ สงขลา เป็นผูอ้ ำ�านวยการ ฯ ท�ำา หน้าที่จัดฝึกอบรม ประชุม สัมมนา ช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาสในภาคใต้ โดยประสานความ ร่วมมือกับองค์กรต่างๆ อาทิ ศูนย์อำ�านวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ ( ศอ.บต.), ส�ำานักงานพัฒนาชุมชน, ส�ำานักงานเกษตรจังหวัด, วิทยาลัยสารพัดช่าง, ศูนย์การศึกษา นอกโรงเรียน ฯลฯ * ฝึกอบรมหลักสูตรระยะสั้นส�ำาหรับสตรี และเยาวชนจังหวัดชายแดนภาคใต้ อาทิ อาหารโภชนาการ , ช่างฝีมอื ต่างๆ , การพัฒนาคุณภาพชีวติ สตรีและเยาวชน , ผลิตภัณฑ์ ชุมชน , การแพทย์แผนไทย , สมุนไพรเพื่อสุขภาพ , ชุมชนเข้มแข็ง ฯลฯ * ด�ำาเนินโครงการสาธิตเชิงปฏิบัติการต่างๆ เช่น ร้านอาหารสุขภาพ, ร้านจ�ำาหน่าย ผลิตภัณฑ์ชมุ ชน ที่ สถานีบริการวิชาการชุมชน อ.จะนะ จ.สงขลา, ศูนย์เรียนรูก้ ารแพทย์ แผนไทย จ.ปัตตานี และภาคใต้ทสี่ ถานีบริการวิชาการชุมชน จ.ปัตตานี, ศูนย์เรียนรูท้ อ่ ง เที่ยวเชิงอนุรักษ์ ที่สถานีบริการวิชาการชุมชน อ.เทพา จ.สงขลา * ให้บริการสถานที่พัก สถานที่ประชุม อบรม สัมมนาแก่ชุมชน , องค์กร , เครือข่ายทาง สังคมในภาคใต้ ทั้งภาครัฐ ภาคประชาชน ประชาสังคม ที่สถานีบริการวิชาการชุมชน ทั้ง 3 แห่ง ( จะนะ, เทพา, ปัตตานี )
7
ระยะขยายผล การท�างานบูรณาการ ระยะขยายผล เชิการทำ� งพื้นทีง่แานบู ละเชิรงณาการ ประเด็น เชิงพืน้ ที่ และเชิงประเด็น
(พศ.2539 ถึง 2553)
(พศ.2539 ถึง 2553)
* พบปะ เยี่ยมเยียน เสริมพลัง จัดอบรม สนับสนุนการจัดตั้งกลุ่มต่างๆในชุมชน, สนับสนุนการรวมกลุ่มแก้ไขปัญหาในชุมชน เช่น กลุ่มผ้าบาติค บ้านปอซัน อ.ยะรัง จ.ปัตตานี, สมาคมแพทย์แผนไทย จ.ปัตตานี, กลุ่มแม่บ้านธรรมาธิปไตย อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี, ชุมชนกะมิยอ อ.เมือง จ.ปัตตานี * ร่วมมือกับ องค์กรภาครัฐ , เอกชน , ภาคประชาสังคม ในการขับเคลื่อนภารกิจแก้ไข ปัญหาต่างๆของภาคใต้ อาทิ * * รร่ว่ มมือกับส�ำานักงานกองทุนเพือ่ การลงทุนทางสังคม ( Social Investment Fund หรือ SIF) ซึ่งสนับสนุนงบประมาณโดยธนาคารโลก ช่วยแก้ปัญหาวิกฤติเศรษฐกิจสังคม ชายแดนใต้ ยุค IMF รับเป็นคณะติดตามประเมินผล ( พศ.2543 ถึง 2545 ) ) * บุคลากรร่วมเป็นวิทยากร , วิทยากรกระบวนการ , อาจารย์พเิ ศษ , เป็นคณะท�ำางาน , , ที่ปรึกษาแก่องค์กรภาครัฐ เอกชน ประชาสังคม ชุมชน เครือข่ายทางสังคม เช่น ศอ.บต. , ค่ายอิงคยุทธบริหาร , กอ.รมน.ภาค 4 ส่วนหน้า , ส่วนราชการทหาร ต�ำารวจ พลเรือน , สถาบัน ชุมชนท้องถิ่นพัฒนา, ส�ำานักงานวิจัยเพื่อท้องถิน่ ภาคใต้ ( สกว. ), โรงเรียนนายร้อยต�ำารวจ สามพราน จ.นครปฐม, ศูนย์บรู ณาการพัฒนาพืน้ ทีพ่ เิ ศษ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ กอ.รมน. ภาค 4 ส่วนหน้า, เครือข่ายผู้น�ำาเยาวชนชายแดนภาคใต้ , ส่วนราชการ , ภาครัฐ เอกชน ภาค ประชาสังคม ภาคประชาชนอีกมากมาย ซึ่งเป็นองค์กรที่มีภารกิจช่วยแก้ไขปัญหา สถานการณ์การไอเอ็มเอฟ, สถานการณ์ชายแดนใต้ * วิจยั ปฏิบตั กิ ารเสริมพลังความมัน่ คงของชาติ มิตสิ งั คมและความมัน่ คงของมนุษย์ เรือ่ ง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง : ธรรมาธิปไตยในพระองค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชมหาราช (ความร่วมมือกับส�ำานักงานช่วยเหลือทางวิชาการ เขต 12 สงขลา กระทรวงพัฒนาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย์ , คณะสิง่ แวดล้อม มหาวิทยาลัย มหิดล ศาลายา จ.นครปฐม , ศูนย์บรู ณาการพัฒนาพืน้ ทีพ่ เิ ศษ 5 จชต. กอ.รมน.ภาค 4 ส่วนหน้า , องค์กรภาคประชาชนเพือ่ สันติและเศรษฐกิจพอเพียงชายแดนใต้ : พศ.2550 ถึง 2551)
9
ประวัติชีวิต
รศ.ดร.ช�านาญ
ณ สงขลา
ประวัตชิ วี ติ รศ.ดร.ช�ำนาญ
ณ สงขลา รองศาสตราจารย์ ดร.ช�ำนาญ ณ สงขลา (นามสกุลเดิม ประทุมสิ นธุ์) เป็นปูชนียบุคคลตัวอย่างผู้น�ำการเปลี่ยนแปลง และนักปฏิรูป การศึกษา ของภาคใต้ ผู้มีความพอเพียง มีวิสัยทัศน์ก้าวไกล เป็น นักบูรณาการ ผูเ้ ชีย่ วชาญนวัตกรรมสังคมแห่งการเรียนรู้ ซึง่ ได้สร้าง คุณูปการที่แผ่ขยายสร้างคุณค่าต่อสังคมอย่างต่อเนื่อง และส่งต่อ คุณค่าแห่งชีวิตให้รุ่นต่อไปในหลายหลายมิติอย่างต่อเนื่อง รองศาสตราจารย์ ดร.ช�ำนาญ ณ สงขลา ศิษย์เก่าโรงเรียนมหาวชิราวุธ ผู ้ ส อบชิ ง ทุ น ตั ว แทนภาคใต้ ไ ปศึ ก ษาวิ ช าการศึ ก ษาที่ วิ ท ยาลั ย บ้านสมเด็จ และเป็นนักการศึกษาชัน้ น�ำด้านภูมศิ าสตร์ ทีไ่ ด้ทนุ ฟูล ไบรท์ไปศึกษาต่อทีม่ หาวิทยาลัยอินเดียนา ในระดับปริญญาโท และ จบระดั บ ปริ ญ ญาเอกสาขาการศึ ก ษาจากมหาวิ ท ยาลั ย มิ ซ ซู รี่ ประเทศสหรัฐอเมริกา นอกเหนือจากการก่อตัง้ คณะศึกษาศาสตร์
11
12
รองศาสตราจารย์ ดร.ช�านาญ ณ สงขลา (นามสกุลเดิม ประทุมสินธุ์) เป็นปูชนียบุคคล ตัวอย่างผู้น�าการเปลี่ยนแปลง และนักปฏิรูปการศึกษา ของภาคใต้ ผู้มีความพอเพียง มี วิสัยทัศน์ก้าวไกล เป็นนักบูรณาการ ผู้เชี่ยวชาญนวัตกรรมสังคมแห่งการเรียนรู้ ซึ่งได้ สร้างคุณูปการที่แผ่ขยายสร้างคุณค่าต่อสังคมอย่างต่อเนื่อง และส่งต่อคุณค่าแห่งชีวิต ให้รุ่นต่อไปในหลายหลายมิติอย่างต่อเนื่อง รองศาสตราจารย์ ดร.ช�านาญ ณ สงขลา ศิษย์เก่าโรงเรียนมหาวชิราวุธ ผู้สอบชิงทุน ตัวแทนภาคใต้ไปศึกษาวิชาการศึกษาที่วิทยาลัยบ้านสมเด็จ และเป็นนักการศึกษาชั้น มหาวิ สงขลานคริ โอนย้ ย วิทชยาลั าการศึ ประสานมิ น�าด้าทนภูยาลั มิศยาสตร์ ที่ได้ทนุทร์ นฟูแลละ ไบรท์ ไปศึายจากวิ กษาต่อททียาลั ่มหาวิ ยอินกษา เดียนา ในระดัตบร มา ต�ำแหน่และจบระดั งเป็นคณบดี คนแรกเมื อ่ ปี 2517 แล้วกษาจากมหาวิ อาจารย์ชำ� นาญได้ ปริญรับญาโท บปริ ญญาเอกสาขาการศึ ทยาลัขยยายงานในคณะ มิซซูรี่ ประเทศ ศึสหรั กษาศาสตร์ ให้มีโปรแกรมที ่หลากหลาย กทั้งได้จัดมหาวิ ตั้งโปรแกรมโรงเรี ยนสาธิ ฐอเมริกา นอกเหนื อจากการก่ อตัง้ คณะศึอีกษาศาสตร์ ทยาลัยสงขลานคริ นทร์ต มัและ ธยมศึ กษาส� ำหรับทนัยาลั กเรียยนไทยมุ สลิกมษาโปรแกรมฝึ หวันดคณบดี ชายแดน โอนย้ ายจากวิ วิชาการศึ ประสานมิตกรอบรมเยาวชนจั มา รับต�าแหน่ งเป็ คน ภาคใต้ ยวิสัยทัแล้ ศน์วทอาจารย์ ี่มองเห็นชบริ บทแห่งขความยั ่งยืน นอกจากนี ้ ด้วยปณิ แรกเมื่อปีด้ว2517 �านาญได้ ยายงานในคณะศึ กษาศาสตร์ ให้มธีโานในการ ปรแกรม งบริการทางวิ ณค่าแก่สังคมและประชาชน จัดตั้ง ทีสร้่หาลากหลาย อีกชทัาการที ้งได้จัด่ทตัรงคุ ้งโปรแกรมโรงเรี ยนสาธิตมัธยมศึกอาจารย์ ษาส�าหรัช�ำบนาญได้ นักเรียนไทย
13
ง เสริ ม และการศึ ก ษาต่ องเนื รวมทั้ ง จั ด ตั้ งด้ศูวนยวิย์ พสยั ฒทันาเยาวชนภาคใต้ มุส�สำ ลินัมก ส่โปรแกรมฝึ กอบรมเยาวชนจั หวั่ อดงชายแดนภาคใต้ ศน์ทม่ี องเห็นบริบท มหาวิ ทยาลัง่ ยยืสงขลานคริ นทร์ และได้ธานในการสร้ บูรณาการความร่ มมือหลากหลายภาคส่ แห่งความยั น นอกจากนี ้ ด้วยปณิ างบริกวารทางวิ ชาการทีท่ รงคุณวนรวม ค่าแก่ ถึสังได้ รับเกียรติเป็นที่ปอาจารย์ รึกษาศูชนา� ย์นาญได้ อ�ำนวยการบริ หวัดมชายแดนภาคใต้ คมและประชาชน จดั ตัง้ ส�าหนัารจั กส่งเสริ และการศึกษาต่อเนือ่ ง รวม ทัง้ จัดตัง้ ศูนย์พฒ ั นาเยาวชนภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และได้บรู ณาการความ รองศาสตราจารย์ ดร.ช�ำนาญ ณ สงขลา ม่ จัเดป็ท�นำทีโครงการศึ เพือ่ พัฒหนา ร่วมมือหลากหลายภาคส่ วนรวมถึ งได้รับได้เกีรเิ ยริรติ ่ปรึกษาศูกนษาศาสตร์ ย์อ�านวยการบริ าร ชุจังมหวั ชนดชายแดนภาคใต้ โดยความร่วมมือกับมหาวิทยาลัย มิซซูรี่ ประเทศสหรัฐอเมริกาจนกระทั่งคณะ สามารถจัดตัง้ โปรแกรมปริญญาโท สาขาศึกษาศาสตร์เพือ่ พัฒนาชุมชน และมีโครงการ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยมิซซูรี่ เพือ่ พัฒนาบุคคลากรระดับปริญญาเอกให้แก่มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์ และได้รบั เกียรติ จากมหาวิทยาลัยมิซซูรี่ ให้รบั ปริญญาเอกดุษฎีบณ ั ฑิต กิตติมศักดิ์ สาขามนุษยธรรมอีกด้วย รองศาสตราจารย์ ดร.ช�ำนาญ ณ สงขลา เป็นผู้มีความรู้ความสามารถ และได้กระท�ำ ประโยชน์ยิ่งแก่การพัฒนาการศึกษาของภาคใต้ เป็นผู้อุทิศตนต่อส่วนรวมอย่างแท้จริง และยังได้สร้างชื่อเสียงแก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์โดยได้รับ พระกรุณาโปรดเกล้า เป็นวุฒิสมาชิก ในสมัยนายกรัฐมนตรี ชวน หลีกภัย สิ่งใดท�ำให้ รองศาสตราจารย์ ดร. ช�ำนาญ ณ สงขลา ซึ่งปัจจุบัน อายุ 92 ปี สามารถ เป็นผู้ที่ส่งต่อคุณค่าที่ส�ำคัญยิ่งต่อสังคม ซึ่งยังสามารถแผ่ขยายสร้างคุณค่าในหลายมิติ อย่างต่อเนื่อง สิ่งใดเป็นบทเรียนรู้จากสุภาพบุรุษผู้น�ำซึ่งสร้างความแตกต่างด้วยความ รักผูกพัน สิง่ ใดเป็นแรงบันดาลใจให้คนรุน่ ต่อไปสานต่อ ในบทความนี้ ทายาทของ อาจารย์ ได้รวบรวมมุมมองที่ได้สังเกตท่านอาจารย์มาตลอดชีวิตในฐานะลูกชาย ศิษย์ และ คนรุ่นต่อไปไว้ดังนี้ รองศาสตราจารย์ ดร.ช�านาญ ณ สงขลา ได้รเิ ริม่ จัดท�าโครงการศึกษาศาสตร์เพือ่ พัฒนา ชุมชน โดยความร่วมมือกับมหาวิทยาลัย มิซซูรี่ ประเทศสหรัฐอเมริกาจนกระทั่งคณะ สามารถจัดตัง้ โปรแกรมปริญญาโท สาขาศึกษาศาสตร์เพือ่ พัฒนาชุมชน และมีโครงการ ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยมิซซูรี่ เพือ่ พัฒนาบุคคลากรระดับปริญญาเอกให้แก่มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์ และได้รบั เกียรติ จากมหาวิทยาลัยมิซซูรี่ ให้รบั ปริญญาเอกดุษฎีบณ ั ฑิต กิตติมศักดิ์ สาขามนุษยธรรมอีกด้วย
14
รองศาสตราจารย์ ดร.ช�านาญ ณ สงขลา เป็นผู้มีความรู้ความสามารถ และได้กระท�า ประโยชน์ยิ่งแก่การพัฒนาการศึกษาของภาคใต้ เป็นผู้อุทิศตนต่อส่วนรวมอย่างแท้จริง และยังได้สร้างชื่อเสียงแก่มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์โดยได้รับ พระกรุณาโปรดเกล้า เป็นวุฒิสมาชิก ในสมัยนายกรัฐมนตรี ชวน หลีกภัย สิ่งใดท�าให้ รองศาสตราจารย์ ดร. ช�านาญ ณ สงขลา ซึ่งปัจจุบัน อายุ 92 ปี สามารถ เป็นผู้ที่ส่งต่อคุณค่าที่ส�าคัญยิ่งต่อสังคม ซึ่งยังสามารถแผ่ขยายสร้างคุณค่าในหลายมิติ อย่างต่อเนื่อง สิ่งใดเป็นบทเรียนรู้จากสุภาพบุรุษผู้น�าซึ่งสร้างความแตกต่างด้วยความ รักผูกพัน สิ่งใดเป็นแรงบันดาลใจให้คนรุ่นต่อไปสานต่อ ในบทความนี้ ทายาทของ อาจารย์ ได้รวบรวมมุมมองที่ได้สังเกตท่านอาจารย์มาตลอดชีวิตในฐานะลูกชาย ศิษย์ และ คนรุ่นต่อไปไว้ดังนี้
15
1. 1. ปณิธปณิานธาน
2.
พลังของ รองศาสตราจารย์ ดร. ช�านาญ ณ สงขลา ก�าเนิดจากปณิธานที่ท่านตั้งมั่น ในการสร้างสรรค์ภาคใต้บา้ นเกิดของท่าน ให้มีความรักผูกพัน และความภาคภูมิใจ ในการสร้างสรรค์ประชาชนคุณภาพให้กบั ประเทศไทย ปณิธานนี้เป็นสิ่งที่ท่านเฝ้า คิดอยูท่ กุ วันตัง้ แต่พวกเราจ�าความได้ จวบ จนทุกวันนี้ และพลังทีบ่ ริสทุ ธิจ์ ากปณิธาน ของท่านได้ส่งต่อมาถึงพวกเราในรูปแบบ ต่างๆตลอด 60 ปีในวัยท�างานของท่าน รวมถึงอีกกว่าสามสิบปีในการใช้ชวี ติ และ ยังเปี่ยมพลังให้ผู้อื่นในการเดินหน้าต่อไป
ศรัทธา
ในศักยภาพตนเอง
3.
การวางแผนชีวติ
ด้วยคุณธรรม 16
พลังของ รองศาสตราจารย์ ดร. ช�ำนาญ ณ สงขลา ก�ำเนิดจากปณิธานที่ท่านตั้งมั่นใน การสร้างสรรค์ภาคใต้บ้านเกิดของท่านให้มีความรักผูกพัน และความภาคภูมิใจในการ สร้างสรรค์ประชาชนคุณภาพให้กบั ประเทศไทย ปณิธานนีเ้ ป็นสิง่ ทีท่ า่ นเฝ้าคิดอยูท่ กุ วัน ตั้งแต่พวกเราจ�ำความได้ จวบจนทุกวันนี้ และพลังที่บริสุทธิ์จากปณิธานของท่านได้ส่ง ต่อมาถึงพวกเราในรูปแบบต่างๆตลอด 60 ปีในวัยท�ำงานของท่าน รวมถึงอีกกว่าสามสิบปี ในการใช้ชีวิตและยังเปี่ยมพลังให้ผู้อื่นในการเดินหน้าต่อไป
2.
3.
ศรัทธา การวางแผนชีวิต จากวัในศั ยเด็กในช่ วงสงครามโลกครั้งที่สอง ด้วยการเลีด้ ย้ งดูวขยคุ องคุณณ แม่ ธรรม รองศาสตราจารย์ ก ยภาพตนเอง ดร.ช�ำนาญ ณ สงขลา เป็นผู้ที่สร้างตัวเองด้วยสองมือและความศรัทธาในศักยภาพของ
ตนเอง ตลอดเส้นทางที่ยากล�ำบาก แม้ชาติก�ำเนิดของท่านจะปรากฎว่าท่านเป็นบุตร านาญ ณ สงขลา จากวั่ ย10เด็กของ ในช่วพระยาอภิ งสงครามโลกครั ้งทีท่สยาน อง (ทิรองศาสตราจารย์ คนที รักษ์ราชอุ ตย์ ณ สงขลา) เจ้ดร.ช� ากรมสวนหลวง ผูร้ บั เป็ น ผู ้ ท ่ ี ใ ช้ ช ี ว ิ ต ด้ ว ยแก่ น ความรั ก ความ ด้พระราชทานนามสกุ วยการเลีย้ งดูของคุณ แม่ รองศาสตราจารย์ ล ณ สงขลา และองค์มนตรีในล้นเกล้ารัชกาลที่ 6 และ 7 อาจารย์ กตัญญูางศัท่กายภาพ นวางแผนชี อย่างสม�่าเสมอ ดร.ช� า นาญ ณ สงขลา เป็นผู้ทที่สธาอย่ ร้างตัาวงยิเองง่ ในการสร้ ช�ำนาญ มีความถ่อมตัวและศรั และสร้วาิตงความภาคภู มใิ จ และมี แ ผ่ น กระดาษที ่ ค อยเขี ย นถึ ง ก้ ด้ด้ววยสองมื ยสองมืออของตนเอง และความศรั ท ธาในศั ก ยภาพ ตลอดชีวติ การท�ำงานของท่าน ซึง่ ใช้นามสกุลประทุมสินธุ์ ซึง่ เป็านว ต่างๆในชี้เป็วินตของท่ น ้สการวางแผนชี วิต ของตนเอง นทางทีท่ยธาในศั ากล�าบาก นามสกุ ลของคุตลอดเส้ ณแม่ ความศรั กยภาพตนเองนี บทเรียานรู �ำคัญ แม้ชาติก�าเนิดของท่านจะปรากฎว่าท่าน ด้วยแก่นความรักความกตัญญู ท�าให้ท่าน เป็นบุตรคนที่ 10 ของ พระยาอภิรกั ษ์ราช มีความกล้าหาญและรอบคอบพร้อมกันไป อุทยาน (ทิตย์ ณ สงขลา) เจ้ากรมสวนหลวง การตัดสินใจครัง้ ส�าคัญของท่านทีโ่ ยกย้าย ผูร้ บั พระราชทานนามสกุ ณ สงขลา และเป็นครอบครั รองศาสตราจารย์ ดร.ช�ำลนาญ ณ สงขลา ผู้ที่ใช้ชีวิตวทัด้ว้งหมด ยแก่นจากโอกาสในกรุ ความรัก ความกตังเทพ ญญู มหานคร มาที ม ่ หาวิ ท ยาลั ย สงขลานคริ น องค์ ม นตรี ใ นล้ น เกล้ า รั ช กาลที ่ 6 และ 7 ท่านวางแผนชีวิตอย่างสม�่ำเสมอ และมีแผ่นกระดาษที่คอยเขียนถึงก้าวต่างๆในชีวทร์ิต ทยาเขตปัญตญูตานีท�ำ้ เป็ให้นทก้า่าวส� ญทีข่ บั เคลื อ่ น อาจารย์ นาญ มีความถ่วอิตมตัด้ววยแก่ และศรั ทธา กวิความกตั ของท่ านชา� การวางแผนชี นความรั นมีาคคัวามกล้ าหาญ ความกตั ญู ซึง่ ท่านเดิ หน้า อย่างยิ่งในการสร้อามกังศันกไปยภาพ าง ้งส�ด้ำคัวยความรั และรอบคอบพร้ การตัและสร้ ดสินใจครั ญของท่ากนที ่โยกย้าญยครอบครั วทัน้งหมด อท�ยาสงขลานคริ ตามแผนชีวนติ ทร์ อย่วาทิ งกล้ าหาญตตานี และ ้ ความภาคภูมิใจ งด้เทพ วยสองมื อของตนเอง จากโอกาสในกรุ มหานคร มาที่มหาวิลงมื ทยาลั ยาเขตปั ปณินธหน้ านการสร้ ภาคใต้ ตลอดชี งานของท่ า น กซึความกตั ่ ง ใช้ ยืญนญูหยัซึดง่ เพื เป็ นก้าวส�วำิ ตคัญการท� ทีข่ บั าเคลื อ่ นด้วยความรั ท่าอ่ นเดิ าลงมือท�าำงสรรค์ ตามแผนชี วติ ยทุกหยดพลั น นามสกุ มสินธุน์ หยั ซึ่งเป็ดเพื นนามสกุ ของ ด้าวงสรรค์ อย่ างกล้ลาประทุ หาญ และยื อ่ ปณิธลานการสร้ ภาคใต้งดของท่ ว้ ยทุกาหยดพลั งของท่าน คุณแม่ ความศรัทธาในศักยภาพตนเองนีเ้ ป็น บทเรียนรู้ส�าคัญ
17