jaargang 2 juli 2018
ALV 2018
ZHAAP
Een drukke bijeenkomst in Vlaardingen 4
rukke ardingen
Archeologi reg dingen in e 7
Archeologie en landschap in eigen regio
IJzertijdpot gerestaureerd Dankzij AVKP klaar voor tentoonstelling 10
AWN actueel van het bestuur 2
Nieuws van de vereniging 3
ALV 2018: een drukke bijeenkomst in Vlaardingen 4
Bronzen Legpenningen voor bijzondere AWN’ers 6
Project ZHAAP: de meest bijzondere plekken in je eigen omgeving 7
Interview met Gajus Scheltema 8
IJzertijd voorraadpot AVKP klaar voor het publiek 10
Vrijwilliger aan het woord: Dicky de Koning 12
Nieuws van de afdelingen 13
Illustratieverantwoording
ArcheoHotspots omslag achter, 3 | AVKP 10-11 | Ton van Bommel 6 boven | Jan Brummen 13 boven | Erik Elshout 7 links en rechts | Dicky de Koning 12 onder | Teus Koorevaar 5 boven | Marijn Lockefeer 4, 5 onder, 6 onder, 12 boven | Ruud Raats omslag voor, 14 | Rijksmuseum van Oudheden, Leiden 14 boven | Gajus Scheltema 8-9 | Graham Sumner 14 onder | Paul van Wijk 13 onder
De AWN heeft getracht alle rechthebbenden van het beeldmateriaal te achterhalen. Mochten personen of instanties desondanks van mening zijn dat rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunnen zij contact met de AWN opnemen.
Oproep AWN Magazine
Behalve Archeologie in Nederland hebben we vorig jaar ook AWN Magazine gelanceerd, waarmee we onze leden sindsdien op de hoogte houden van wat er in het bestuur, in de vereniging en in de afdelingen speelt. Met zestien pagina’s is daar heel wat meer ruimte voor beschikbaar dan in Westerheem En terecht, want afdelingsbladen, nieuwsbrieven en nieuwsflitsen van afdelingen laten elke keer weer zien dat er lokaal en regionaal prachtige dingen gebeuren, met AWN’ers in de hoofdrol. De redactie doet natuurlijk haar best om al die bladen goed bij te houden, maar hulp van de afdelingen zelf is zeer welkom. Vandaar deze oproep: hebben jullie een leuk project binnen de afdeling, loopt er een spannend onderzoek, is er een veelbelovende opgraving, valt er een leuke vondst te bespreken of zijn er andere dingen die je graag met leden van andere afdelingen wilt delen? Laat het dan even weten aan hoofdredacteur William ten Brink (william.ten.brink@archeologienl.nl). Dat geldt overigens ook voor onderwerpen met relevantie voor de gehele Nederlandse archeologie, die daardoor wellicht geschikt zijn voor Archeologie in Nederland
Binnen de AWN is het verschijnsel legaat bekend. Het AWN-Archeologiefonds heeft hier zijn bestaan aan te danken. Een wat onderbelichte andere mogelijkheid is het doen van schenkingen bij leven aan de AWN, een door de belastingdienst erkende algemeen nut beogende instelling (ANBI). Giften aan culturele instellingen, zoals de AWN, zijn sinds 1 januari 2012 mogelijk, inmiddels structureel. Bij het doen van giften geldt voor particulieren als aftrek een factor 1,25 keer het bedrag van de gift. Voor ondernemingen, die vennootschapsbelasting betalen, geldt als aftrek een factor 1,5. Voor eenmalige giften moet je rekening houden met een drempel van minimaal 60 euro, bij een periodieke schenking voor ten minste 5 jaar hoeft er niet met een drempel rekening te worden gehouden. De maximale aftrek heeft de belastingdienst vastgesteld op 5000 euro per jaar. Toch een leuk weetje, als je de AWN financieel extra wilt ondersteunen. Speciaal hiervoor heeft de AWN de zogenaamde Club van Honderd
opgericht. Meer informatie is te krijgen op belastingdienst.nl en via onze penningmeester Harmen Spreen (hspreen@xs4all.nl).
De AWN is online met meerdere media actief. Allereerst is er de landelijke website, het formele uithangbord van de AWN: vooral bedoeld als naslagwerk, voor landelijk AWNnieuws en als agenda voor AWN-activiteiten. Nieuws voor de landelijke site kan door iedereen worden aangeleverd aan de nieuwsgroep (awncontent@awn-archeologie.nl). Op de website staan ook de inhoudsopgaven van onze tijdschriften Archeologie in Nederland en AWN Magazine. Op termijn kunt u hier bovendien alle Westerheems vanaf 1952 terugvinden en raadplegen. De landelijke website is ook het centrale punt voor ledenwerving. Alle aanvragen komen via een link op de site bij onze secretaris terecht.
De openbare Facebookpagina van de AWN (@archeologievrijwilliger) is voor het meer vluchtige nieuws, ook voor de afdelingen. Iedereen kan daarop posten. Daarnaast is een gesloten Facebookgroep (AWN-Vereniging van vrijwilligers in de archeologie), bedoeld om meer gevoelige informatie (bijvoorbeeld vragen over vondsten) te delen onder AWN leden. Aanmelden kan via de beheerder van de site. Ook zijn we actief op LinkedIn en Twitter. Hierop kan iedereen het nieuws van de AWN of andere zaken laten zetten. Berichten aanmelden bij Ruud Raats: ruud.raats@xs4all. nl.
Tot slot hebben veel afdelingen een eigen site, soms opgezet via de Werkgroep PR en Communicatie. In die gevallen zet de werkgroep een website klaar en hoeft een afdeling alleen nog te zorgen voor de inhoud. Sommige andere afdelingen runnen hun eigen website. Er staan wel links naar deze afdelingen op de landelijke site, maar alle andere webactiviteiten verzorgen ze zelf. Punt van aandacht is, dat enkele afdelingen nog steeds geen of een slapende website online hebben. De afdelingen zijn daardoor slecht of helemaal niet bereikbaar en we missen hierdoor potentiële leden. Daarom nogmaals een oproep aan deze afdelingen om te zorgen voor een werkende en actieve website. De Werkgroep PR&C wil graag helpen. Aanmelden kan via prcommunicatie@ awn-archeologie.nl.
Een speciale stichting gaat het concept
ArcheoHotspots verder ontwikkelen, bestaande en nieuw geplande ArcheoHotspots inhoudelijk begeleiden en hier fondsen voor benaderen. Vanzelfsprekend zal die stichting nauw moeten gaan samenwerken met de al bestaande (publieks)instellingen op het gebied van archeologie, die grotendeels in het bestuur of in de Raad van Advies van de stichting vertegenwoordigd zullen zijn. Ook de AWN zal deel uitmaken van het bestuur.
Het project ArcheoHotspot werd in 2014 in eerste instantie ontwikkeld door het Allard Pierson museum, dat een grotere betrokkenheid van in archeologie geïnteresseerd publiek wilde bereiken door bezoekers actief te betrekken bij archeologisch onderzoek. Hiertoe zocht directeur Wim Hupperetz allereerst contact met de AWN om te helpen het project vorm te geven. Voor de eerste fase (2014-2017) werd daar ook Erfgoed Brabant bij betrokken en voor de tweede fase (20172018) de Reinwardt Academie, de Nationale Archeologiedagen en Museum Het Valkhof. Publieksparticipatie bij bijvoorbeeld depots,
musea en archeologische parken kan immers een verdieping van de relatie geven tussen bezoekers en geïnteresseerden enerzijds en het professionele archeologische veld anderzijds.
Deze partners vormen samen de stuurgroep. Landelijke projectleider was voor de eerste fase Marloes van der Sommen en in de tweede fase Marjolein Woltering. Over de afgelopen vier jaren werden successievelijk acht Hotspots op verschillende plaatsen ontwikkeld. Er bestaan inmiddels ArcheoHotspots in Amsterdam (Allard Pierson Museum), Arnhem (Erfgoedcentrum), Boxtel (Oertijdmuseum), Castricum (Huis van Hilde), Den Bosch (Gemeentelijke Erfgoeddienst), Eindhoven (Erfgoedhuis), Nijmegen (Museum Het Valkhof) en Utrecht (Castellum Hogewoerd). Met een gemiddelde van 4500 bezoekers per jaar leek althans een kwantitatieve doelstelling gehaald. Ingewikkelder lag en ligt het met de kwalitatieve doelstellingen en invulling van deze Hotspots. Niet elke deelnemende instantie heeft hierover dezelfde visie en te hoog gestelde verwachtingen moesten
soms worden getemperd. Het concept van publieksparticipatie (‘citizen science’) is immers volledig afhankelijk van het vertrouwen, het enthousiasme en de energie die van beide kanten in zo’n project wordt gestoken. Daarbij leent niet elke plek zich voor een gelijksoortig project en moet de conceptuele benadering hiervan dus flexibel zijn. Dat bleek ook bij de gebrekkige realisering van het ‘mobiele ArcheoHotspot’-concept (de ‘pop-up’), dat tot nu toe nog maar een enkele keer succesvol kon worden ingezet.
De stuurgroep (waarin ook de landelijk voorzitter van de AWN) werd daarnaast geconfronteerd met de wens van het Allard Pierson Museum om haar oorspronkelijke trekkersrol over te dragen aan anderen. Op verzoek van de stuurgroep evalueerde prof. Riemer Knoop van de Reinwardt Academie daarom het project, met verschillende aanbevelingen voor de toekomst. Op basis hiervan is nu dus besloten een stichting in het leven te roepen. Het rapport met de aanbevelingen is verkrijgbaar bij het bestuur van de AWN.
Marijn Lockefeer
2018 is een feestelijk jaar voor Vlaardingen, waar precies duizend jaar geleden de Slag bij Vlaardingen woedde. Op archeologisch gebied wordt er van alles georganiseerd in de gemeente. Het was daarom passend dat de jaarlijkse algemene ledenvergadering dit jaar ook in Vlaardingen plaatsvond, waar AWN’ers in groten getale naar waren afgereisd. De zaal in Kade 40 zat tjokvol toen Guus van de Poel namens Helinium enkele woorden sprak en scheidend voorzitter Tonnie van de Rijdt de vergadering opende.
Na de opening van de vergadering werd het woord gegeven aan Hans Versluijs, wethouder van Vlaardingen, die de leden welkom heette. Met verve vertelde hij over de vele archeologische activiteiten en projecten in Vlaardingen. Zo is het Educatief Archeologisch Erf in ontwikkeling, zijn er straattegels met QR-codes door de stad geplaatst bij opgravingslocaties en is er een ‘archeotheek’, waar men archeologische vondsten in bruikleen kan nemen. Wat natuurlijk niet ongenoemd mocht blijven is de aankomende viering van duizend jaar ‘De Slag bij Vlaardingen’, compleet met reenactment van de slag.
Bij het doornemen van het Landelijk Jaarverslag vroeg het bestuur aandacht voor de rol van vrijwilligers op opgravingen van archeologische bedrijven. Daarbij moet erop gelet worden dat vrijwilligers niet als goedkope arbeidskrachten worden gebruikt, maar dat erkend wordt dat zij met hun inzet een maatschappelijk doel dienen. In dit kader is het belangrijk dat het bedrijf de vrijwilligers ook evalueert. Verder vermeldde Tonnie van de Rijdt dat alle nieuwe raadsleden een felicitatie van de AWN hebben ontvangen met daarbij een aanbeveling om aandacht te schenken aan de archeologie in hun gemeente. De werkgroep ‘Belangenbehartiging’ heeft ervoor gezorgd dat alle nieuwe gemeenteraadsleden een Jaarverslag en de brochure ‘De kracht van vrijwilligers’ hebben ontvangen.
Een belangrijk punt op de agenda was uiteraard de benoeming van twee nieuwe bestuursleden. Gajus Scheltema zal zich de komende jaren als voorzitter inzetten voor de AWN. Met zijn benoeming kwam ook het aftreden van Tonnie van de Rijdt. Namens
Jeroen ter Brugge vertelt over het toekomstige Archeologisch Erf.
Channa Cohen Stuart, die zelf verhinderd was, sprak Henk Hegeman haar toe. Hij merkte op dat het onbegonnen werk was om alle verdiensten van Tonnie op te sommen, aangezien zij zoveel voor de AWN en de Nederlandse archeologie heeft betekend. Zo is zij onder andere een goede bruggenbouwer geweest die zich hard heeft gemaakt voor een goede samenwerking tussen de AWN en bedrijven, gemeenten en andere archeologische instanties. In een kort en bescheiden dankwoord zei ze dat ze met veel liefde hard gewerkt had om de AWN de plek in de archeologie te geven die deze prachtige vereniging verdiende. Vervolgens kreeg Tonnie het erelidmaatschap uitgereikt door haar opvolger Gajus.
Gajus Scheltema neemt de voorzittershamer over van Tonnie van de Rijdt.
Belangstelling voor de reconstructie van het prehistorisch huis; in de deuropening Jurrien Moree.
Tijdens de ALV is Renger van de Hoef benoemd als de beoogde opvolger van vice-voorzitter Wim Schennink, die in 2019 zal aftreden. Verder werd Henk Hegeman herbenoemd als bestuurslid voor de periode 2018-2022.
Na een uitstekende en geanimeerde lunch volgde het middagprogramma, waarvoor verschillende locaties op de planning stonden. De eerste locatie was het Educatief Archeologisch Erf, gelegen in de Broekpolder. Jeroen ter Brugge en Jurrien Moree (beiden Helinium) toonden de leden wat er al gerealiseerd was op het Erf, waaronder een met oorspronkelijke werktuigen gemaakte kopie van een boomstamkano uit de ijzertijd. De reconstructie is gemaakt naar het voorbeeld van een kano die in de buurt is opgegraven. Ook het op de oorspronkelijke manier nagebouwde prehistorische huis genoot veel belangstelling.
Na het bezoek aan het Educatief Archeologisch Erf volgde het Museum Vlaardingen, waar de AWN’ers konden genieten van de tentoongestelde vondsten en bij vragen terecht konden bij Guus van de Poel. Een bijzonder museumobject was de ‘klepduiker’ uit de late ijzertijd: een holle buis die in een dam werd ingegraven om zo het waterpeil te beheersen. Eén uiteinde werd flexibel afgesloten met een naar buiten scharnierende klep, het andere uiteinde was open. Hierdoor werd bereikt dat het water kon worden afgevoerd, maar dat er bij vloed geen water naar binnen kon stromen. Zodoende kon men het gebied inpolderen.
De dag werd afgesloten met een borrel in het Archeologisch Depot te Vlaardingen, waar we werden ontvangen met een naar middeleeuws recept vervaardigd drankje: een symbool van de liefde en aandacht waarmee deze ALV was georganiseerd door Helinium.
Een belangrijk onderdeel van de ALV is de uitreiking van de Bronzen Legpenningen aan AWN-leden die veel betekend hebben voor de AWN en de archeologie in het algemeen. Dit jaar gingen de Legpenningen naar Hanneke van AlphenVerkuijlen, Dicky de Koning en Jurrien Moree.
Hanneke van Alphen-Verkuijlen (AVKP) is lid van de AWN en de archeologische werkgroep van de heemkundekring Uden. Samen met de vorig jaar helaas overleden Goof van Eijk heeft Hanneke het verleden van Uden tot leven gebracht. Dankzij de inzet van de werkgroep zijn diverse onderzoeken uitgevoerd die topvondsten voortbrachten. Zo heeft Hanneke een grote rol gespeeld bij het vinden van een Merovingisch grafveld en een vroegmiddeleeuwse nederzetting in 2014. Hanneke en Goof kregen van de RCE toestemming om op een vrijgegeven terrein een eigen onderzoek uit te voeren, wat heeft geleid tot een grootschalige opgraving en een tentoonstelling in het plaatselijk museum.
Hanneke zet zich volop in voor educatie
en publieksbereik en geeft regelmatig lessen op basisscholen. Bij evenementen organiseert ze publieksactiviteiten, zoals een veldverkenning en tentoonstellingen.
De archeologische werkgroep van de heemkundekring Uden is binnen de AVKP een zeer actieve en vitale groep, met Hanneke als belangrijke schakel. Zij vertegenwoordigt hierin de kracht van de vrijwilliger.
Dicky de Koning (Zeeland) is intens betrokken bij de regionale archeologie. Minstens vier dagen in de week is ze te vinden op verschillende locaties om zich daar in te zetten voor de archeologie en om de AWN verder onder de aandacht te brengen. Ze organiseert vele excursies en basiscursussen archeologie, waarbij zij samenwerkt met regionale archeologen. Dicky zet zich ook in voor publieksbereik. Zo geeft zij archeologielessen op scholen, met behulp van een voor dit doel samengestelde leskist. Ze werkt ook mee aan het organiseren en samenstellen van tentoonstellingen in gemeentelijke musea. In de zomermaanden is zij met een AWN-stand met
groot succes aanwezig op toeristische evenementen, zoals bijvoorbeeld de Middeleeuwse dagen, georganiseerd bij Terra Maris in Oostkapelle.
Binnen de afdeling Zeeland zijn bestuursfuncties soms moeilijk te vervullen. Dicky vangt dit goed op door veel weggevallen functies in zich te verenigen. De afdeling draait voor een groot deel op haar inzet en passie.
Jurrien Moree speelt al ruim dertig jaar een centrale rol binnen de AWN-afdeling Helinium. Hij is het schoolvoorbeeld van een professioneel archeoloog die de meerwaarde ziet in een samenwerking met vrijwilligers. Sinds 1984 is Jurrien oudheidkundig adviseur van de gemeente Vlaardingen, wat hem een sterke schakel maakt tussen professionele en vrijetijdsarcheologie. In deze rol was hij de aanjager van de vestiging van een gemeentelijke archeologische dienst in Vlaardingen.
Jurrien verzorgt sinds 1985 onafgebroken het lezingenprogramma, archeologisch veldwerk en excursies. Ook de experimentele archeologie draagt hij een warm hart toe. Hij is mede-initiatiefnemer en ontwikkelaar van het Educatief Archeologisch Erf, een experimenteel-archeologisch park dat momenteel in de Broekpolder wordt gerealiseerd en waar afgelopen jaar een reconstructie van een kano uit de Romeinse tijd gebouwd is.
Jurrien verstaat de kunst om een breed publiek nieuwsgierig maken naar wat de bodem prijs kan geven. Dat Helinium een bloeiende afdeling is mag voor een groot deel op zijn conto worden geschreven.
Trotse AWN’ers met hun legpenningen. Van links naar rechts: Hanneke van Alphen-Verkuijlen, Dicky de Koning, oudvoorzitter Tonnie van de Rijdt en Jurrien Moree.
Sjoerd Kluiving
Grote belangstelling bij boringen naar een vermoedelijke Romeinse laag in duinreservaat Meijendel tijdens een ZHAAPexcursie naar Leidschendam-Voorburg.
ZHAAP (Zuid-Hollandse Archeologie en Aardkunde voor het Publiek) brengt de vorming van het landschap en de vondsten binnen de archeologie samen. Het is een innovatief publieksproject dat in samenwerkingsverband twee verschillende vrijwilligersgroepen bijeenbrengt vanuit erfgoed en natuurbeheer. De gezamenlijke zoektocht naar landvormen en archeologie binnen de eigen regio staat hierbij centraal.
Hoe hebben geologische processen invloed gehad op het vestigen door mensen op bijzondere plekken in Zuid-Holland? Waarom heeft men zich juist daar gevestigd? Samen kennis opdoen over deze bijzondere plekken, die na honderden tot duizenden jaren nog steeds zichtbaar zijn, moet bijdragen aan een besef en betekenis van duurzaamheid in het landschap. Het doel van ZHAAP is om zoveel mogelijk publieksgroepen te betrekken bij deze zoektocht naar archeologie en omgeving in eigen regio. Dat gebeurt via verschillende media; er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan geo-archeolabs, veldexcursies, top 10 verkiezingen, educatieve projecten, fietsroutes, reizende tentoonstellingen en YouTube-video’s. Dit is op deze gecombineerde wijze nog niet eerder gebeurd. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door een publiekssubsidie van de Provincie Zuid-Holland en cofinanciering van De Groene Motor, Erfgoedhuis Zuid-Holland en de
Excursie naar Vlaardingen. Tim de Ridder (tweede van links) geeft uitleg bij de replica van de kano uit de Romeinse Tijd van het Educatief Archeologisch Erf in de Broekpolder.
gemeenten Leidschendam, Voorschoten, Wassenaar, Vlaardingen en Dordrecht. Daarnaast hebben ook de AWN-afdelingen Lek- en Merwestreek, Helinium en Leidschendam-Voorburg structureel bijgedragen door hun ruimtes voor de geo-archeo labs en veldexcursies ter beschikking te stellen.
Ook voor andere AWN-afdelingen kan dit project leiden tot leuke resultaten. Iedereen kent wel mooie plekken met een bijzondere geschiedenis in zijn of haar omgeving; daarom kan dit project in feite overal in Nederland (en zelfs daarbuiten) worden opgezet en uitgevoerd. AWN-afdelingen kunnen dus zeker zo’n project als ZHAAP mee helpen opzetten en vormgeven. Er zijn met ZHAAP maar liefst 101 bijzondere plekken aangemerkt waar landschap en mens al vanaf oudsher met elkaar in verbinding staan en waar dat nog steeds zichtbaar is. Interesse om zo’n project op te zetten voor uw eigen regio? Neem dan contact op met de projectleider Sjoerd Kluiving om samenwerkingsmogelijkheden te bespreken. Meer informatie is ook te vinden op de website www.zhaap.nl of op de facebookpagina.
Over de auteur
Sjoerd Kluiving is geoloog, geo-archeoloog en initiator en projectleider van ZHAAP.
Marijn Lockefeer
Het zal niemand ontgaan zijn: de AWN heeft een nieuwe voorzitter. Sinds de ALV op 7 april is Gajus Scheltema begonnen aan zijn termijn. Dat vraagt om een nadere kennismaking in de vorm van een interview over zijn passie voor geschiedenis en zijn band met de AWN.
Gajus, in je curriculum vitae viel op dat je het begrip ‘Citizen Science’ benadrukt. Dat
het be gr g ip p Citizen Science benadrukt. Dat i s nie t to ev allig, denk ik
Zeker niet, ik geloof heilig in dit concept. In veel vormen van wetenschap spelen niet alleen professionals en academici, maar ook vrijwilligers een rol. In de biologie, bijvoorbeeld, zijn talloze enthousiaste vrijwilligers wetenschappelijk verantwoord bezig met het verzamelen van gegevens over een bepaalde dier- of plantensoort. Zij hebben zich soms zo gespecialiseerd in – pak hem beet – korstmossen of blauwe kiekendieven, dat ze er meer over weten
dan menig botanist of ornitholoog. Vrijwilligers leveren daarnaast een niet te onderschatten bijdrage aan het verspreiden van kennis onder een groter publiek. Denk maar eens aan websites als ‘waarneming.nl’ of ‘Dutchbirding’, waar natuurliefhebbers delen waar zij bijzondere diersoorten hebben gezien.
hem beet korstmossen of blauwe kiekenndieven , dat t ze er r me er over we e ten
Zie je deze actieve rol van vrijwilligers ook terug in de AWN?
Zie je j deze actieve rol van vr ijjwill iggers ook teru g in de AWN?
In grote mate. Al in mijn archeologische verleden las ik in Westerheem veel gedegen artikelen over specifieke aspecten van de archeologie, zoals Romeins aardewerk en vuursteen. Ik kom veel mensen tegen die vol passie met eigen onderzoek bezig zijn. Ze onderzoeken niet alleen, maar organiseren ook lezingen, geven voorlichting op scholen of publiceren erover.
Ik denk persoonlijk dat al dat onderzoek in Archeologie in Nederland en AWN Magazine nóg meer ruimte krijgt dan in Westerheem . Ben je dat met me eens?
Zeker. De redactie en het bestuur hebben een goede keuze gemaakt; de tijd was rijp voor een nieuw tijdschrift. Ik ben er erg enthousiast over. Het is nog toegankelijker geworden, met meer afbeeldingen en wat kortere teksten. Het is dan ook niet toevallig dat het ledenaantal van de AWN de laatste tijd substantieel is toegenomen!
Weet je nog hoe jouw eigen archeologische interesse ooit is begonnen?
Als de dag van gisteren. Mijn ouders woonden in Irak, toen nog een heel rustig land. Ik was twaalf jaar oud toen ik daar diplomaat Han Boon ontmoette – jawel, oudvoorzitter van de AWN! Die zei: ‘Je moet diplomaat worden, en dan in archeologisch interessante landen’. Die woorden hebben blijkbaar ‘doorgesudderd’, getuige mijn activiteiten in Jordanië en mijn latere publicatie ‘Exploring Historic Dutch New York’, waarin ik het erfgoed van de eerste Nederlandse pioniers aan de Amerikaanse oostkust onder de aandacht bracht in de vorm van een reisgids.
Zelf ben je dus ook zo’n enthousiaste vrijwilliger waarover je sprak toen we het hadden over ‘citizen science’.
Nou en of. Toen ik in Jordanië ging wonen werd ik getroff en door de megalithische monumenten daar. Het officiële archeologisch onderzoek richtte zich echter voornamelijk op de nederzettingen. Ik ben toen helemaal in het onderwerp gedoken en
heb zoveel mogelijk staande en liggende stenen die ik kende uit literatuur of uit eigen onderzoek in kaart gebracht. Dat bracht mij ertoe om er een boek over te publiceren: ‘Megalithic Jordan, an introduction and field guide’. Ik was erg trots dat het ‘American Center for Oriental Research’ dit wilde uitgeven omdat zij ook zochten naar een brug tussen wetenschappelijk onderzoek en een breder publiek. Naar mijn bescheiden mening heeft mijn publicatie een steentje – toepasselijk, toch? – bijgedragen aan de kennis over de cultuur uit de vroege bronstijd.
Herkende je in de AWN meteen al diezelfde passie en wil om bij te dragen aan de kennis over archeologie?
Beslist. Bij mijn eerste contact met het Dagelijks Bestuur kreeg ik een goed gevoel, bijna als thuiskomen. Toen ik met voorzitter Tonnie van de Rijdt het netwerk ging verkennen herkende ik in haar veel passie en inzet. Overal wordt de AWN gehoord, gewaardeerd en als serieuze gesprekspartner gezien. Zij heeft daar zoveel aan bijgedragen! Ik hoop een waardig opvolger te zijn.
Je noemt het zijn van een serieuze gesprekspartner en het onderhouden van een goed netwerk. Denk je dat dat extra belangrijk is sinds Malta?
Zeker, dat is cruciaal. Binnen opgravingen hebben alle partijen hun eigen belang, en vaak is dit financieel. Er is echter maar één club die alleen maar het archeologisch belang voor ogen heeft: de AWN! Dat zegt ook de RCE, en daarom praten wij als enige vrijwilligersorganisatie volwaardig mee met de professionals in het Groot Reuvens overleg en elders. Dan gaat het om regelgeving rond verwachtings- en waardekaarten, de omgevingswetgeving, ArcheoHotspots, het verwerken van vondsten met metaaldetectoren, etcetera.
Nog één vraag, Gajus: hoe kwam je specifieke interesse in achttiende-eeuwse tekeningen tot stand? Ook via de archeologie?
Nee, dat zit anders: mijn schoonmoeder had bijzondere achttiende-eeuwse topografi sche tekeningen van Cornelis Pronk in bezit. Ik ben me daar steeds meer in gaan interesseren en ze gaan verzamelen en publiceren. Gaande die interesse kwam ik ook de prachtige tekeningen tegen van Jacob Cats (nee, niet de dichter-raadspensionaris) uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Over hem wil ik uitgebreider gaan schrijven, het liefst een monografie. Dat wordt wel een vijf- tot zevenjarig project, vrees ik.
Nog maar eens een bewijs van je bezieling voor alles wat erfgoed is. Dank voor dit gesprek!
In Jordanië ontwikkelde Gajus een interesse voor megalithische monumenten.
Gajus heeft Jordaanse megalithische monumenten in kaart gebracht en gepubliceerd.
William ten Brink
De Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland (AVKP, AWNafdeling 23) besteedt in haar jaarverslag 2017 nog eens uitgebreid aandacht aan de restauratie van een grote aardewerken voorraadpot uit de vroege IJzertijd, afkomstig uit de opgraving op de Huijsackers in Veldhoven. En terecht, want de pot is na maanden puzzelen, passen en meten door vrijwilligers inmiddels geheel ‘tentoonstellingsklaar’.
Onderzoeksbedrijf Archol deed de bijzondere vondst en dateerde hem op basis van context en type aardewerk in de vroege IJzertijd (circa 600 voor Christus). Volgens Archol is de pot, of eigenlijk het vat, in de IJzertijd ingegraven en diende het om voorraden in te bewaren. De pot werd onmiddellijk na de ontdekking ter plekke met grond en al ingetaped en gefi xeerd als blokvondst. Het uitprepareren en restaureren werd de verantwoordelijkheid
van leden van de AVKP. Een unieke kans voor een aantal enthousiaste leden, die in korte tijd een team vormden en aan de slag gingen.
In overleg met archeoloog Fokko Kortlang, projectleider namens de gemeente Veldhoven, en Lucas Meurkens van Archol, werd eerst een plan van aanpak opgesteld. De AcheoHotspot in het Erfgoedhuis Eindhoven werd het ‘epicentrum’ van dit project, waar de groep AVKP’ers aan het werk ging. Dirk Vlasblom had daar als archeologisch medewerker de supervisie. Vrijwilliger Ine Boermans was, met haar ruime ervaring in restauratiewerk, de ‘voorganger’. Zij werd bijgestaan door Ineke Krugers, David en Vickie Hardy en Herbert Vorwerk. Elly Bogers-Lokken verzorgde het tekenwerk en Hans van Gemert onderzocht iedere te verwijderen laag vooraf met de handdetector. Har Heijmans, als deskundige werkzaam bij het restauratieatelier ‘Restaura’, voorzag de groep van veel praktische adviezen.
Elke woensdagavond en donderdag werd de pot uit zijn beschermende omgeving tevoorschijn gehaald, zodat er in kleine groepjes aan gewerkt kon worden. De voortgang van de restauratie werd uiteraard nauwlettend gevolgd door staf en vrijwilligers. Er waren regelmatig bezoekers in het Erfgoedhuis en soms zelfs bleken hele groepen geïnteresseerd in de restauratie, vooral tijdens de Dutch Design Week en de Nationale Archeologiedagen. Er ontstond zo een soort ‘living lab’, waardoor ook voldaan werd aan de educatieve en publieksgerichte doelstelling.
Het hele project was uiterst zorgvuldig opgebouwd uit verschillende opeenvolgende stappen. Zo moest eerst een kist worden gebouwd ter fi xatie van de pot in zijn blok grond. Daarna werd, laagje voor laagje, de inhoud van de pot verwijderd. Elke laag werd bemonsterd, gefotografeerd en met een metaaldetector gescand. Potdelen werden ingemeten, gepositioneerd en gefotografeerd. Nadat de gehele inhoud was verwijderd kon ook de binnenzijde van de pot in detailopnamen worden gefotografeerd. Vervolgens werd de grond aan de buitenkant van de pot laagsgewijs verwijderd. Losse scherven werden op volgorde te drogen gelegd en de contouren van elke scherf werden getekend. Daarna konden de scherven worden geïmpregneerd met verdunde houtlijm.
Wat volgde was een lange periode van zorgvuldig puzzelen: minutieus passen en meten, daarna verlijmen. Stap voor stap vorderde ook dit deel van het project, evenals de afwerking: het opvullen van naden en van ont brekende delen en de rand met een speciale pasta, die bestond uit een mix van grond uit de pot en houtlijm.
Bijna klaar! Binnenkort zal de voorraadpot in Veldhoven worden tentoongesteld.
Het was een operatie die zelfs engelengeduld zwaar op de proef stelde. Het werken met uiterst breekbaar en brokkelig materiaal, uiteengevallen in honderden stukken en stukjes, was ondanks alle tekeningen en foto’s nog steeds een monsterklus aan puzzelwerk. ‘Het was net speculaas’, werd er vaak bijna wanhopig geroepen. In totaal is er zo’n 600 uur werk in de pot gaan zitten. Het resultaat mag er dan ook zijn. Ine Boermans zorgde in de eindfase met haar zorgvuldige afwerking voor de kroon op al het werk: de pot ziet er museumwaardig uit. Te zijner tijd zal deze ‘trots van de AVKP’ dan ook in Veldhoven aan het publiek worden getoond.
Restaureren met engelengeduld: Inge Boermans en Herbert Vorwerk bezig met zorgvuldig puzzelen, minutieus passen en meten en daarna verlijmen van duizenden stukjes.
Belangstelling voor streekgeschiedenis
Het begon ooit allemaal met stamboomonderzoek. Geboren en opgegroeid in het ‘Groene Hart’ van Zuid-Holland kwam ik in 1977 met mijn gezin naar Zeeland. De belangstelling voor streekgeschiedenis, boerderijen en kastelen groeide toen onze zoon archeologie ging studeren in Leiden. Rond 1990 leerde ik Bas Oele kennen, assistent van de provinciaal archeoloog Jan Trimpe Burger, en via hem kwam ik in aanraking met de AWN. Eenmaal lid geworden nam ik deel aan lezingen, excursies en aan onderzoeken in de regio. Zo leerde ik Zeeland goed kennen. Het veelzijdige landschap, geteisterd door stormvloeden en oorlogen en bovenal de verdronken dorpen maakten grote indruk op mij, evenals de resten van verdedigingswerken uit de tijd van de Opstand. Na enige tijd werd ik gevraagd voor een bestuursfunctie en werd ik veldwerkcoördinator.
Het mooiste AWN-project was voor velen het onderzoek op het verdronken Valkenisse in de Westerschelde, na de stormvloed van 1682 reddeloos verloren gegaan en buitengedijkt.
Eind jaren tachtig werden de resten van het dorp door erosie bij laag tij weer zichtbaar. Plannen om het dorp te onderzoeken werden werkelijkheid. Na een succesvolle AWN-werkweek in 1995 was de kern van het dorp in kaart gebracht. Valkenisse heeft nu de status van beschermd archeologisch monument.
Nieuwsgierig naar het leven van de vroegere bewoners van Valkenisse ben ik cursussen gaan volgen in oud-schrift, oftewel paleografie. Vele uren heb ik doorgebracht in de archieven in Goes, Middelburg en die van het Waterschap, tot in Utrecht en Brugge aan toe! Doel was de archivalische gegevens te koppelen aan de archeologische gegevens. Dat lukte wonderwel en heeft mede geresulteerd in de verschijning van drie boeken over het verdronken Valkenisse, waaronder nummer 5 in de AWN-reeks.
Vondsten zoeken op de slikken
Zeeland telt ongeveer 120 verdronken kerkdorpen: alle belangrijke archeologische schatten.
Na Valkenisse ging de aandacht uit naar het eveneens verdronken Oud-Rilland. Het monitoren van de eroderende resten ging gepaard met educatieprojecten voor de basisscholen in Rilland en omgeving. De kinderen mochten mee naar de slikken om vondsten te verzamelen. Met wat een heerlijk enthousiasme ging dat gepaard! Het gebied wordt nog steeds door een onzer leden regelmatig gemonitord en er worden wandelingen verzorgd.
Op verzoek van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) hebben we ook onderzoek gedaan op de voormalige buitenplaats Ravestein op Walcheren, waarbij we alle hulp kregen van de enthousiaste eigenaars. Het jarenlange onderzoek leidde tot de reconstructie van de achttiende-eeuwse tuin, grachten en vijvers en, alweer, een publicatie.
Blijven inzetten voor Zeeuws erfgoed
De samenwerking met de Walcherse Archeologische Dienst, het in Zaamslag gevestigde bureau ARTeFACT, de SCEZ en met de gemeentelijke adviseurs is uitstekend te noemen. Men weet ons te vinden! In Hulst lukte het om een ‘slapende’ werkgroep weer actief te krijgen toen zich een belangrijk onderzoek aankondigde. Ik wil me graag inzetten voor het bevorderen van de contacten tussen alle instanties in de Zeeuwse erfgoedsector. Soms is dat lastig door het feit dat ons bestuur maar uit drie leden bestaat; nieuwe werkgroepen hebben sturing nodig en dat betekent dus ook veel reizen.
Een aantal jaren geleden werd ik tot mijn grote verbazing benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Een hele eer, maar ik blijf met beide benen in de Zeeuwse klei staan en ik ga daarmee door zolang ik kan!
De AWN hecht waarde aan een goede samenwerking met historische verenigingen waarvan de Historische Sociëteit Enschede-Lonneker (SHSEL) er één is. Het stimuleren van de uitreiking van prijzen met betrekking tot erfgoed in het algemeen en archeologie in het bijzonder is een speerpunt van de Landelijke Werkgroep Belangenbehartiging. Het gaat immers niet alleen om het indienen van zienswijzen, maar ook het belonen en promoten van goede voorbeelden op het brede terrein dat erfgoed heet.
De eerste Erfgoedprijs Enschede is gewonnen door Ard Pierik, Darinka Dieperink, Marga Brunninkhuis en Jan Vos (adviseur) van Bijzonder Ontwikkelaar Bijont voor het project de ‘Gouden bocht van Enschede’. De grote kracht van het winnende project zit in het creëren van een aantrekkelijke uitstraling naar de (nabije) omgeving van de Ripperdastraat in Enschede door gebruikmaking van het aanwezige historische potentieel van zes Jugendstilpanden, sinds mei 2016 eigendom van Bijont. Door de situering van de panden aan een drukke verkeersader wordt veel publiek bereikt en worden de vele passanten geconfronteerd met hoe mooi erfgoed in Enschede kan zijn. Al met al laat Bijont met dit
Juryvoorzitter Paul van Wijk (AWN Belangenbehartiging) licht de beoordeling van het winnende project toe.
bouwproject in de binnenstad van Enschede zien hoe goed verleden en heden gecombineerd kunnen worden met het oog op de toekomst, aldus juryvoorzitter Paul van Wijk (AWN – Belangenbehartiging). Bijont wil de Jugendstilpanden met respect voor het cultuurhistorische karakter en de schoonheid van de huizen in ere herstellen en ze hun grandeur en beeldbepalende functie teruggeven. Bijont is een spin-off van USHI Kenniscentrum Bouwen, expert op het gebied van particulier opdrachtgeverschap. Na de vuurwerkramp heeft USHI honderden mensen gestimuleerd en begeleid bij het bouwen van hun
eigen huis. Eerst in Enschede, nu in heel Nederland. Omdat niet iedereen de wens heeft een eigen huis te ontwikkelen, of het traject te onzeker vindt, is Bijont geboren. Bijont ontwikkelt en transformeert locaties, gebouwen en huizen voor mensen die de tijd, zin of creativiteit daarvoor ontberen.
De SHSEL-Erfgoedprijs is ingesteld ter opluistering van het 50-jarig jubileum van de Historische Sociëteit en ter stimulering van de aandacht voor cultuurhistorie in de gemeente Enschede. De prijs van 500 euro wordt voortaan elke twee jaar uitgereikt door de voorzitter van de SHSEL.
De tentoonstelling ‘Romeinse Kust’, over de belangrijkste archeologische vindplaatsen in Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland rond 200 na Christus, heeft in twee jaar tijd maar liefst 115.000 bezoekers getrokken. De expositie, waarin alle topvondsten en ontdekkingen van professionals en vrijwilligers waren samengebracht (zoals de marinehelm van Texel, het ruitermasker van Leiden Matilo en de Nehallennia-altaren van Colijnsplaat), opende april 2016 in het RMO in Leiden en reisde vervolgens door naar Huis van Hilde in Castricum, Muzee in Scheveningen en het Zeeuws Museum in Middelburg.
Initiatiefnemer en gastconservator van het Rijksmuseum van Oudheden Tom Hazenberg zei bij de start van de tentoonstelling dat ‘Romeinse Kust’ de kracht toont van samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in de archeologie. ‘Nog niet eerder zijn alle Romeinse vindplaatsen langs de kust aaneengeregen tot één samenhangend publieksverhaal. We laten er overtuigend mee zien wat onze hele archeologische gemeenschap te bieden heeft, niet alleen wetenschappelijk, maar vooral ook voor een breed publiek.’
De tentoonstelling ‘Romeinse kust’ ging
van start in het jaar dat de AWN haar 65e verjaardag vierde. De opgravingen in Velsen, prominent onderdeel van de expositie, stonden aan de wieg van de vereniging. Al in 1945 vond AWN-erelid H. J. Calkoen de eerste Romeinse scherven op de plek van de huidige Velsertunnel. Vrij snel daarna zag een groeiend aantal vrijwilligers de noodzaak om zich te organiseren, vooral om bij de grote naoorlogse infrastructurele werken te kunnen redden wat er te redden viel. ‘Velsen ís AWN’, zei Hazenberg dan ook aan het begin van de tentoonstelling in 2016, ‘maar ook op andere plaatsen langs de Romeinse kust hebben vrijwilligers hun aandeel geleverd aan de nieuwe en aansprekende verhalen die we vertellen.’ ‘Romeinse Kust’ liet die verhalen zien, met meerdere thema’s, met heel veel vindplaatsen en met meer dan 220 vondsten, waaronder wapens, kostbaarheden, huisraad en handelswaar. Die vertellen over bestuur, strijd, scheepvaart, wonen, handel en religie in het gebied langs de Noordzeekust in de Romeinse tijd: vanuit Texel en de ‘Noordkop’, het gebied van de vrije Friezen, naar het relatief vreedzame ‘land van Nehalennia’.
ver, ton1945 ige oeizichnen WN’, n de dere euwe
Voor veel vrijwilligers in de archeologie,
Een van de
Een van de bijzondere objecten tijdens de expositie: een zilveren dolkschede met gordel uit een waterput bij het castellum Velsen.
vooral uit de kuststreek, moet de tentoonstelling een feest van herkenning zijn geweest. Veel geëxposeerd archeologisch materiaal is afkomstig uit provinciale en gemeentelijke depots en uit lokale musea en tal van objecten of soortgelijke vondsten hadden vrijwilligers ongetwijfeld zelf ook al eens in handen.
De Werkgroep Innovatieve Meettechnieken in de Archeologie (WIMA) kan met een financiële bijdrage van het AWNArcheologiefonds de resultaten van geofysische onderzoeken uit de afgelopen jaren in boekvorm aan de archeologische wereld presenteren. Alle kennis en kunde worden zo toegankelijk. De afronding van de publicatie is inmiddels in volle gang. In 2017 heeft de WIMA via onderzoek met de Erfgoedradar grote stappen gezet en zo kennis en kunde verder uitgebouwd. In april vorig jaar werden tijdens het Archeologieplatform Geofysisch Onderzoek bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bijvoorbeeld de resultaten van geofysisch onderzoek uit 2016 bij de grafheuvels van Toterfout aan het archeologische vakgebied gepresenteerd. Hierdoor leverden de vrijwilligers van de WIMA een bijdrage aan het wetenschappelijk debat. Daarnaast werd in 2017 een aantal grondradaronderzoeken uitgevoerd, onder andere naar het mysterieuze middeleeuwse erf Ruvoort in Maarsbergen in samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum Zuid Oost Utrecht. Ook werd er onderzoek
WIMA: alle kennis, kunde en resultaten binnenkort in een boek.
gedaan naar het Witte Kasteel in Loon op Zand (in samenwerking met de Archeologische Dienst van Den Bosch) en in de SintPetrus’-Bandenkerk in Hilvarenbeek. Samen met archeoloog Joris Coolen is er onderzoek verricht naar het Derde Gesticht van Veenhuizen. Naast verrassende resultaten leverden de onderzoeken ook een aantal leuke en vooral interessante artikelen in de lokale media op.
Adressenlijst hoofdbestuur
Alg. voorzitter H.G. (Gajus) Scheltema, Jan Muschlaan 35, 2597 TP ’s-Gravenhage, tel. 06 · 2896 0729, e-mail: voorzitter@awn-archeologie.nl
Vice-voorzitter W. (Wim) Schennink, Vossenberglaan 29, 6891 CP Rozendaal (Gld), tel. 026 · 361 03 34, e-mail: Schennink-dekker@hetnet.nl
Alg. secretaris H. (Henk) Kluitenberg, Grebbeweg 24-A, 3911 AW Rhenen, tel. 0317 · 613 050, e-mail: h.kluitenberg@caesar-advies.nl
Alg. penningmeester H.J. (Harmen) Spreen, De Pauwentuin 19, 1181 MP Amstelveen, tel. 020 · 453 70 21, e-mail: hspreen@xs4all.nl, IBAN: NL40INGB0000577808, t.n.v. penningmeester AWN
Bestuursleden
Veldwerkeducatie C. (Channa) Cohen Stuart, Lindeboom 45, 4101 WG Culemborg, tel. 06 · 4505 9916, e-mail: channacs@me.com
LWAOW W. (Willem) de Rhoter, Noordersingel 74, 8917 BB Leeuwarden, tel. 06 · 2376 0356, e-mail: rhoterw@hetnet.nl
PR en Communicatie P.H.A. (Paul) Flos, Avenbeeck 91, 2182 RV Hillegom, tel. 06 · 2434 3859, e-mail: prcommunicatie@awn-archeologie.nl
Hoofdredacteur Archeologie in Nederland en AWNMagazine W.G. (William) ten Brink, Valutaboulevard 87, 3825 BS Amersfoort, tel. 06 · 4613 9670, e-mail: william.ten.brink@archeologienl.nl
Belangenbehartiging J.P. (Paul) van Wijk, Reggestraat 11, 7523 CP Enschede, tel. 053 · 431 40 41, e-mail: pw566@hotmail.com
Projecten en externe relaties H. (Henk) Hegeman, Gerrit Rietveldlaan 59, 2343 MB Oegstgeest, tel. 06 · 3308 4721, e-mail: hehehegeman@gmail.com
Algemeen bestuurslid R. (Renger) van de Hoef, Bloemaartsbeemd 16, 5121 SW Rijen, 06 · 1546 2460, e-mail: rengervandehoef@gmail.com
Kijk op www.awn-archeologie.nl voor:
– de contactgegevens en het activiteitenoverzicht van de 24 regionale afdelingen van AWN – nabestellen AWN-uitgaven
AWN-lidmaatschapen 2018
A basislidmaatschap € 55,00
B jongerenlidmaatschap 14 t/m 27 jaar € 30,00
C huisgenootlidmaatschap € 25,00
Basisleden en jongerenleden hebben de volgende rechten:
‘Godfather’ Zaanse archeologie overleden
Op 16 mei is mr. E. J. Helderman (1929) overleden, lid van de afdeling Zaanstreek-Waterland en omstreken en in 2009 geëerd met de Bronzen Legpenning van verdienste van de AWN. ‘Het einde van een tijdperk’, zo noemt afdelingsblad Grondspoor zijn heengaan in een uitgebreid In Memoriam: de ‘godfather van de Zaanse archeologie is niet meer. ‘Hij was het, die de eerste sporen uit ons verre verleden heeft gevonden en ze herkende als bijzonder. Hij was hier echt dag en nacht mee bezig en was, soms tot in het donker, in het veld te vinden. Zijn gedrevenheid heeft ons geïnspireerd. Zijn verslagen zijn voor ons en voor menig beroepsarcheoloog een vingerwijzing geweest naar een ontdekking.’
Vooral Heldermans verslagen van het tweejarig onderzoek naar het Hain zijn van groot belang. Deze archeologische vind-
plaats bij Busch en Dam (Krommenie) was mogelijk een Romeinse militaire locatie, maar er wordt ook aan een heiligdom gedacht. De Romeinen moeten dit punt tegen het einde van hun offensieve periode (tot 47 na Christus) bezet hebben gehouden. In 1964-1965 werden er scherven, palissaden en slingerkogels gevonden. In het gebied wordt thans gebouwd en het is spijtig dat Helderman er, juist nu de grond boven het Hain weer opengaat en er wellicht veel meer duidelijk wordt, niet meer is.
Zijn vele rapporten stoelen in ieder geval op gedegen onderzoek, zowel in het veld als in de literatuur, zo schrijft Grondspoor. ‘Dit is een les die we goed moeten onthouden, willen we aan het eind van onze archeologische loopbaan ook herinnerd worden, net als onze meestergraver.’
– Toezending van de tijdschriften Archeologie in Nederland en AWN Magazine (5 maal per jaar) – AWN-verzekering (tot en met 75 jaar) bij AWNactiviteiten en AWN-opgravingen
– Toegang tot de landelijke en de afdelingsactiviteiten van de AWN
– Toegang tot de Algemene Ledenvergadering met stemrecht
Huisgenootleden hebben alleen de drie laatstgenoemde rechten. Een huisgenootlidmaatschap kan alleen gekoppeld worden aan een basislidmaatschap op hetzelfde adres.
Lidmaatschappen gelden per kalenderjaar en kunnen op elk gewenst moment ingaan. Bij een aanmelding vóór 1 augustus worden de reeds verschenen edities (maximaal 3) van onze tijdschriften nagezonden. Een ná 31 juli ingaand lidmaatschap geeft recht op 60% korting, tenzij de eerder dat jaar verschenen tijdschriften nagezonden moeten worden.
Na aanmelding wordt u ingedeeld bij de afdeling waar uw woonplaats onder valt, tenzij u graag bij een andere afdeling wilt worden ingedeeld. Dit kunt u bij uw aanmelding aangeven.
Meer informatie over lidmaatschappen: H. Kluitenberg, landelijk secretaris AWN, Grebbeweg 24-A, 3911 AW Rhenen, tel. 0317 · 613 050 (tijdens kantooruren), e-mail: secretaris@awn-archeologie.nl
Voor het nasturen van tijdschriften kunt u contact opnemen met de landelijk secretaris, H. Kluitenberg (zie hierboven).
De AWN is een algemeen nut beogende instelling (ANBI).
De archeologie in Nederland is voortdurend in ontwikkeling. Sinds bij wet is vastgelegd dat archeologisch onderzoek moet plaatsvinden voordat de bodem verstoord wordt, vinden er meer projecten plaats dan ooit. Tegelijkertijd is er veel aandacht voor nieuwe onderzoekstechnieken waarbij niet gegraven hoeft te worden. Ook oude opgravingen blijken vaak nog een schat aan informatie te bevatten. De kennis die archeologisch onderzoek oplevert, leert ons over de vele duizenden jaren bewoning door de mensen die voor ons kwamen. Wie waren deze mensen? Wat aten zij, hoe woonden ze en wat voor kleding droegen ze? Wat kunnen we herleiden van hun gewoonten en rituelen? Het archeologisch onderzoek van de Nederlandse bodem leidt voortdurend tot nieuwe ontdekkingen en inzichten.
De AWN is de belangenorganisatie voor belangstellenden in de archeologie, archeologiebeoefenaars en archeologievrijwilligers. De vereniging wil een schakel zijn tussen archeologie en publiek en tussen archeologie en beleid en ziet het als haar maatschappelijke taak om archeologie als bron van kennis over ons verleden te laten leven in het heden en te behouden voor de toekomst. Dit doet de AWN door bij te dragen aan de kennis over archeologie, die kennis uit te dragen en publieke betrokkenheid te bevorderen, en door de belangen van het archeologisch erfgoed te behartigen.
