‘Koekje erbij’ (Koffiehuis Oranje) Oranjewijk: De cirkel is rond (start verhuur) Verhalenwedstrijd
1914 – 2014
Foto Herenstraat Wateringen (Historische Werkgroep Oud-Wateringen & Kwintsheul)
100 jaar Wonen Wateringen Jubileumuitgave van de Wonen Wateringen kwartaaluitgave Kwartier als bijlage bij VELO Nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
2
M a n g oa o n t w e r p, a n g e l a va n d e r K n a a p
feliciteert Wonen Wateringen met
jarig
jubileum
Huisstijl ontwerp • product branding • online & offline communicatie
www.mangoa-ontwerp.nl
Gefeliciteerd! Trefzeker feliciteert Wonen Wateringen met haar 100 jarig bestaan.
Venéco feliciteert Wonen Wateringen met haar
100 jarig jubileum!
eren? te vi s t e Ook i voor eker z f e r Bel T ak, fspra a n e e 222 – 643 4 7 1 0 tel. ar il na of ma er.nl efzek r t @ o inf
Trefzeker Partyverzorging & Verhuurservice Transportweg 5 2676 LM Maasdijk www.trefzeker.nl
@TrefzekerEvents
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
100 jaar thuis in Wateringen en Kwintsheul Op 26 februari 1914 is de Wateringsche Bouwvereeniging opgericht, de corporatie die u nu
Nog steeds werken we aan vernieuwing, bijvoorbeeld in de Oranjewijk, maar minder dan we dachten te kunnen doen. We bereiden ons voor op de toekomst.
beter kent als Wonen Wateringen. In die tijd zijn veel
Door alle ontwikkelingen in de volkshuisvesting is dat zeker een veranderende toekomst. Ook in die veranderende markt willen wij onze taak zo goed
bouwverenigingen opgericht. Dit jaar bestaat onze
mogelijk blijven vervullen. Onze aandacht is de komende jaren vooral gericht op de belangen van onze huurders en woningzoekenden en de kwaliteit van
corporatie dus exact honderd jaar.
de bestaande buurten en wijken. En, natuurlijk gaan we onze verjaardag vieren. Samen met u. Maar wel bescheiden, want wij vinden dat het niet echt de goede tijd is om grote en dure feesten te geven. En zo kom ik weer terug bij de geschiedenis, want de sociale volkshuisvesting is groot geworden onder het motto: sober en doelmatig. Jarenlang een verfoeid motto, maar dat is
In deze speciale uitgave van VELO Nieuws/Kwartier
misschien toch niet helemaal terecht.
kijken we kort terug op hoe het vroeger allemaal was en wat er allemaal is veranderd.
Veel leesplezier!
We grijpen het 100-jarig bestaan ook aan om uiting te geven aan het feit dat we met nieuw elan de toekomst
AndrĂŠ van den Berg
in gaan.
directeur-bestuurder Wonen Wateringen
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
3
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
4
Een sfeerbeeld Wateringen van toen Wonen Wateringen heeft in 100 jaar tijd een rijke geschiedenis opgebouwd. De verschillen
Op deze foto van rond de eeuwwisseling spreekt vooral de rust op straat.
Rondom Wateringen waren veel landerijen voor de teelt van aardappelen. Rond de eeuwwisseling begon men voorzichtig met de teelt van tomaten,
tussen toen en nu zijn enorm. Niet alleen groeide het
die bij het grote publiek echter nog niet zo populair waren om te eten. Met de huisvesting was het rond de eeuwwisseling belabberd gesteld. Dat was in
inwoneraantal van Wateringen van 2700 naar ruim
Wateringen niet anders dan in de rest van Nederland. Arbeiders leefden dicht opeen gepakt in veel te kleine ruimten, zonder voldoende licht en lucht. De
15.000 Wateringers. Ook het wonen is veranderd.
hygiëne liet te wensen over en sanitaire voorzieningen bestonden nauwelijks. Dit was voor enkele Wateringers de aanleiding om de Wateringsche Bouwvereeniging op te richten. De vereniging moest een einde maken ‘aan de slechte woonomstandigheden van den werkman’.
Op een foto uit 1910 spreekt vooral de rust op straat. De 2700 Wateringers hadden toen blijkbaar minder
SPOORLIJN
last van elkaar dan wij nu. De meeste Wateringers
Het vervoer in Westland ging in die tijd vooral over water. De oude trek-
verdienden toen hun boterham in de land- en tuinbouw.
schuit en de motorschuit waren in lang vervlogen tijden hèt vervoermiddel
Ook de veenstekerij in de Wateringveldsche Polder
in Westland, zowel voor personen als voor goederen. Eind 19e eeuw deed de
verschafte werk.
stoomtram zijn intrede in Westland.
De eerste woningen in de Oranjewijk werden in 1917 opgeleverd.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
5
De eerste lijn reed tussen Den Haag, Naaldwijk en ’s-Gravenzande. In 1914 sluit gemeente Wateringen
Foto linksboven: Dankzij schaalvergroting in de bouw steeg de productie. Foto rechtsboven: Rondom Wateringen waren veel landerijen. Foto linksonder: Wonen Wateringen bleef doorbouwen in de Oranjewijk, zoals hier de Julianastraat. Foto hieronder: Molen de Windlust al eeuwenlang de ‘poortwacht’.
een overeenkomst met de WSM. De gemeente en de Wateringsche Bouwvereeniging besluiten in 1916 de aanleg van de spoorlijn te combineren met de bouw van arbeiderswoningen. De spoorlijn is door de oorlog en crisis nooit aangelegd, maar met de woningbouw werd wel gestart. In november 1917 zijn de eerste 33 woningen en 1 winkel opgeleverd aan de Kerklaan. De huurprijs werd vastgesteld op 3,25 gulden per week.
werd dat teruggedraaid en kon de woningbouw-
Jaarlijks wordt vijfhonderd gulden gereserveerd voor
vereniging weer volop huizen bouwen. Dankzij schaal-
onderhoud. Deze woningen waren het begin van de
vergroting in de bouw kwamen er lagere bouwkosten
Oranjewijk. Tot 1940 heeft Wonen Wateringen daar
en de productie steeg tot 100.000 woningen per jaar.
140 woningen gebouwd.
In 1970 zou het eind van de woningnood bereikt zijn. Toen diende zich echter een nieuw probleem aan:
WONINGTEKORT
de nieuwbouwwoningen waren te duur voor een
Na de oorlog was er een groot woningtekort. Zowel
gemiddeld gezin. Er was een groot tekort aan kleine en
door vernietiging in de oorlogsjaren als doordat er in
betaalbare woningen. In de bouw van de eengezins-
die jaren vrijwel niets was bijgebouwd. De chaos, de
woningen is zeker sprake van een kwaliteitsverbete-
achterstand en de schade op het gebied van volks-
ring. In plaats van monotone wijken, werden in de jaren
huisvesting waren enorm en de woningnood nam
‘80 ingewikkelde constructies en structuren gemetseld
toe. De woningbouwvereniging was echter sterk aan
en de zo populaire speelse daken gebouwd.
banden gelegd door de gemeente en zelfstandigheid
De welvaart was enorm gegroeid en de diversiteit van
meer om woningen te laten bouwen. In de jaren zestig
de samenleving is weerspiegeld in de woningbouw.
ONTSTAAN WONINGBOUWCORPORATIES Dankzij de Woningwet konden particuliere instellingen met overheidsgeld goede woningen bouwen. Hierdoor groeide het aantal woningcorporaties explosief, van 40 in 1901 tot 700 in 1955. Voorwaarde was wel dat de corporaties werkten in het belang van de volkshuisvesting én eventuele winst direct moesten terugpompen in de volkshuisvesting. Deze basisvoorwaarden gelden nog altijd! Ook aan de Kwaklaan en Vlietlaan kwamen eengezinswoningen.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
6
Weboma feliciteert Wonen Wateringen met haar 100 jarig bestaan!
Binnenkort in verkoop Schrijf je nu in op: www.jeeigenhuisbouwjezelf.nl
DRIEK(L)APPERS AAN DE WILLEM III STRAAT IN WATERINGEN! De Oranjewijk in Wateringen krijgt weer kleur. Na de succesvolle vernieuwing van de Emmastraat zijn ook de huizen aan de Wilhelminastraat en Beatrixstraat allemaal verkocht. De bouw hiervan is inmiddels gestart.
Weboma E-mail: Internet: Twitter:
Tijd voor de volgende fase. Binnenkort starten wij met de verkoop van wel heel ruime drie-onder-één-kapwoningen aan de Willem III straat. Wacht niet langer en schrijf je in op de website www.jeeigenhuisbouwjezelf.nl. 0174-225 678 info@jeeigenhuisbouwjezelf.nl www.jeeigenhuisbouwjezelf.nl @jeeigenhuis
nieuwe buren hartelijk welkom 8 nieuwe woningen in een hartverwarmende buurt v.a. € 297.900,nieuwe buren hartelijk welkom
In Hof van de Wateringhe zoeken ze nieuwe buren. Naast de bestaande 151
het centrum van Wateringen en volop parkeergelegenheid. Bovendien vallen
de huizen onder de BurenBonus Regeling (www.burenbonus.nl). Wilt u wel 8 nieuwe woningen in een hartverwarmende buurt v.a. € 297.900,en 4 tussenwoningen met 2 etages, een ruime zolder en mooie tuin. Andere de nieuwe buren worden in deze hartverwarmende wijk neem dan gewoon worden er daar nog 8 nieuwe huizen gebouwd. 4 hoekwoningen met garage voordelen: de Wateringhe gezellige groene wijk, achterburen, op de loopafstand In Hof van de zoeken ze geen nieuwe buren. Naast bestaandevan 151
contact met ons op. U bent van harte parkeergelegenheid. welkom. het centrum van Wateringen en volop Bovendien vallen
worden er daar nog 8 nieuwe huizen gebouwd. 4 hoekwoningen met garage Ontwikkelingscombinatie Westhaag CV is een samenwerking
de huizen onder de BurenBonus Regeling (www.burenbonus.nl). Wilt u wel
tussen Staedion en Weboma ontwikkeling
Weboma en 4 tussenwoningen met 2 etages, een ruime zolder en verkoop mooie tuin. Andere
de nieuwe buren worden in deze hartverwarmende wijk neem dan gewoon ma o wonen@hofvandewateringhe.nl T 0174 22 56 78 e voordelen: de gezellige groene wijk, geen achterburen, op loopafstand van contact met ons op. U bent van harte welkom. T 0174 22 50 55 T 0174 29 77 41 bouwt aan geluk
Ontwikkelingscombinatie Westhaag CV is een samenwerking tussen Staedion en Weboma ontwikkeling
e oma
bouwt aan geluk
0174 22 56 00
Weboma verkoop wonen@hofvandewateringhe.nl
T 0174 22 56 78
T 0174 22 50 55
T 0174 29 77 41
www.weboma.nl
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
ONTSTAAN WONINGWET
Wethouders feliciteren corporatie Een goede woningcorporatie heeft goede contacten met
7
In de 19e eeuw raakten de Nederlandse binnensteden overbevolkt. Vooral de arbeiders woonden onder erbarmelijke omstandigheden. Grote gezinnen zaten opeengepakt in vervallen, donkere krotten en klamme keldertjes. De Woningwet (1901) moest hieraan een einde maken. De overheid ging zich bemoeien met de volkshuisvesting en kon krotten onteigenen, slopen en nieuwbouw subsidiëren.
WETHOUDER THEO DUIJVESTIJN (PLANONTWIKKELING) ‘INNOVATIEVE WOONPROJECTEN’
de gemeente. Met de verschillende wethouders én de
“Ik feliciteer Wonen Wateringen van harte met haar 100-jarig bestaan. De corporatie speelt al jaren een belangrijke rol op het gebied van volkshuis-
burgemeester heeft de corporatie een goede relatie. Zij
vesting in de kernen Wateringen en Kwintsheul. Wonen Wateringen is een echte sociale huisvester, een voorbeeld voor andere corporaties. Zij is blijven
feliciteren Wonen Wateringen graag.
volharden in haar kerntaak; het bouwen, beheren en verhuren van betaalbare woningen. De maatschappelijke betrokkenheid van directeur André van den Berg, waarvan de realisatie van de Zorgtuinderij een voorbeeld is, is prijzenswaardig. Ook heb ik veel waardering voor de innovatieve woonpojecten en
WETHOUDER MOHAMED EL MOKADDEM (VOLKSHUISVESTING)
regelingen die de corporatie in de markt zet, zoals ‘Je Eigen Huis Bouw Jezelf’
‘DE MENS STAAT VOOROP EN NIET DE STENEN’
en de ‘KoopgoedKoop regeling’. Hierdoor wordt een eigen woning voor meer
“100 jaar sociale huisvesting in Kwintsheul en Wateringen is een felicitatie waard.
mensen bereikbaar.”
Geboren in Kwintsheul en opgegroeid in de Oranjewijk in Wateringen heb ik veel zien veranderen. De Oranjewijk is dankzij Wonen Wateringen getransformeerd van een
WETHOUDER MARGA DE GOEIJ (ZORG EN WELZIJN)
wijk met voor-oorlogse bouw naar een wijk met moderne woningen voor starters
‘CORPORATIE NAAR MIJN HART’
en gezinnen. Het was een eer om hier de symbolische eerste steen te mogen leggen.
“Wonen Wateringen is een corporatie naar mijn hart. Directeur André van
André van den Berg ken ik al jaren als een zeer betrokken directeur, met oog voor de
den Berg beperkt zich niet tot het wonen, maar kijkt naar wat mensen nodig
wensen van huurders en voor de volkshuisvestelijke knelpunten in Westland.
hebben om goed te kunnen leven in hun wijk of buurt. Hij is een echte padre
Mede door zijn oplossingsgerichtheid is hij een belangrijke partner van de gemeen-
familias; zorgt voor zijn huurders als een vader. Daarbij heeft hij veel aandacht
te. Ik heb grote waardering voor de inspanningen die hij verricht voor kwetsbare
voor burgers die het moeilijk hebben. Natuurlijk zoekt hij vaak de grenzen op
burgers. De Zorgtuinderij en buurtcentrum Joop in de wijk Essellanden zijn hier
en dat maakt de dialoog soms lastig, maar dat past een kleine corporatie met
mooie voorbeelden van. Bij André staat de mens voorop en niet de stenen. Ik hoop
beperkte middelen. André van den Berg heeft een sociale gedrevenheid die ik
dat Wonen Wateringen haar goede werk nog vele jaren voortzet.”
zeer waardeer. Mijn felicitaties aan alle medewerkers van Wonen Wateringen.”
Oude eerste steen Emmastraat.
Mohamed el Mokaddem zet de nieuwe eerste steen Emmastraat.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
8
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Kosten van toen en nu Honderd keer meer! Uw huur betalen: u doet het iedere maand, misschien wel zonder er al te veel bij na te denken. U kunt zelfs kiezen op welke manier u uw huur het liefst voldoet: via een machtiging voor automatische incasso, een acceptgirokaart, een maandelijkse overboeking of gewoon door te pinnen aan de balie.
huur van om en nabij de 400 euro per maand nog aangemerkt als een goedkope huurwoning. In honderd jaar zijn de huren dus ongeveer verhonderdvoudigd. Gelukkig zijn de inkomens net zo hard mee gestegen. Een minimum weekloon van ƒ 5,00 (let op: guldens) was destijds niet ongewoon.
LOONZAKJES EN HUUROPHALERS
Wat is er veel veranderd sinds de Wateringsche
De meeste werkende mensen kregen tot ver in de twintigste eeuw iedere
Bouwvereeniging in 1917, na de oplevering van haar
vrijdag hun loonzakje van de baas. De huurophalers van de Wateringsche Bouw-
allereerste bouwproject, haar eerste huren inde.
vereeniging gingen daarom in het weekend bij hun huurders langs om de huur
Betaalde een huurder in de jaren ’10 van de vorige
op te halen. Zo ging dat toen nog; de huur werd aan de deur geïnd. Niet iedere
eeuw nog slechts een paar gulden per week voor een
maand, maar iedere week. En liefst zo snel mogelijk na de wekelijkse loon-
huurwoning, tegenwoordig wordt een woning met een
betalingsdag, want anders liep men het risico dat het geld al uitgegeven was.
Overzicht van huren en verdiensten, 1923.
Betalingsbevestiging uit 1962.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Afbeeldingen links en boven; Kaartjes van inspectie op netheid.
‘Arbeiders zijn slordig, vuil, zorgeloos en dom, van opvoedkunde en hygiëne hebben ze niet het flauwste
Slechts een enkeling betaalde voor de hele maand vooruit. Huur-
begrip’. Zo dachten overheid en gegoede burgers in
achterstanden waren er nauwelijks; als iemand niet thuis was of geen geld in huis had, kwam de huurophaler hetzelfde weekend
1901 over arbeiders. Een heropvoedingscampagne
nog eens terug. Desnoods op zondag. Een volgende keer zorgde de vrouw des huizes er meestal wel voor dat ze de huur in huis had.
moest hen deugden bijbrengen als huiselijkheid, netheid en zedelijkheid. Hoezo betutteling?!
VAN HUURKAARTEN NAAR BANKAFSCHRIFTEN
De huurophalers schreven de betalingen netjes op de huurkaarten en hielden kleine huurboekjes bij. Op kantoor werd alles met de hand ingeboekt in grote boeken. Pas in de jaren ’70, toen het woningbezit snel groeide naar meer dan 1.000 woningen schakelde de Wateringsche Bouwvereeniging geleidelijk over
Een tekst uit die campagne gaat als volgt: ‘De arbeidersman moet stoppen
naar een meer geautomatiseerd systeem. Er kwamen pons-
zijn karig loon in het café te verbrassen, de arbeidersvrouw moet leren goed
kaarten, de voorlopers van de acceptgirokaarten, en die werden
en voedzaam te koken en haar woning huiselijk, gezellig en knus in te richten,
maandelijks bij de huurders bezorgd. Zo werd het kasverkeer
zodat haar man en kinderen geen reden meer hebben om op straat rond te
meer en meer bankverkeer. Tegenwoordig gaat het allemaal nog
hangen’. Na 1900 wordt het nog erger en bemoeit men zich niet alleen met
gemakkelijker en regelen huurders hun huurbetaling veelal met
de leefwijze, maar ook met de inrichting van arbeiderswoningen. In een
moderne faciliteiten vanuit hun luie stoel, in hun comfortabele
serie socialistische boeken werd de arbeider een interieurlesje geleerd: wat
woning.
heeft het voor zin uren op een pronkkamer te boenen? Het interieur van de arbeiderswoning moet eerlijk, eenvoudig en efficiënt zijn! Uit deze tijd stamt dan ook het bekende doorgeefluik tussen keuken en kamer.
VOOROORLOGSE WOONOMSTANDIGHEDEN
Vandaag de dag zouden we niet meer willen – of zelfs mogen – wonen in de woningen zoals die er een eeuw geleden bij
FOUT! ZOO NIET!
stonden. De huizen hadden meestal minder dan drie kamers,
Woninginspectrice M. Leliman-Bosch spant de kroon. In 1913 verschijnt haar
waarin men moest koken, wassen, eten en slapen. Een centrale
boek ‘Over goede en goedkoope woninginrichting’. In duidelijke taal pepert
verwarming of elektrisch licht had men niet; olielampen en turf-,
ze het volk in dat het anders moet. De getoonde interieurfoto’s moeten het
hout- en kolenkachels zorgden voor licht en verwarming. Er was
verschil tussen goed (‘Zoo wel’) en slecht (‘Fout’ en ‘Zoo niet’) illustreren. Eén
ook geen riolering of waterleiding. Men haalde drink-, kook- en
plaatje toont een druk gedecoreerde kamer vol pompeuze oud-Hollandse
waswater uit een openbare put en deed zijn behoefte in een
meubelen (‘onsoliede, rommelig en leelijk’), het andere een strak, sober en
emmertje. Van hygiëne was er dan ook weinig sprake. Bovendien
modern vertrek. “Dit is rustig, doelmatig en behaaglijk”, prijst de inspectrice.
moesten de kleine arbeiderswoningen meestal onderdak bieden aan gezinnen met wel tien kinderen of meer. We kunnen het ons
PROPAGANDA
haast niet meer voorstellen.
Deze betutteling ging nog lang door. Neem de Stichting Goed Wonen, die tot 1968 (!) actief was. Mét subsidie van de overheid, propageerde zij via tijd-
HET COMFORT VAN DE EENENTWINTIGSTE EEUW
schriften, voorlichtingsfilms en modelwoningen het ‘verbeteren van de woon-
Het is allemaal een stuk gemakkelijker geworden in de
cultuur’. Er moest veel aandacht zijn voor het gezinsleven en woonkamers
eenentwintigste eeuw. Veel dingen lijken al heel gewoon: de
moesten strak en modern zijn om ruimte te winnen. De bemoeienis ging zelfs
kwaliteit van uw woning en de woonomgeving, de ruimte in en
zo ver dat in nieuwe arbeiderswoningen de ramen aan de zijkant worden
om uw woning, de gemakken van gas, elektrische voorzieningen
geplaatst. Zo wilde men de arbeider dwingen de tafel aan het raam te zetten
en stromend water. En niet te vergeten betaalgemak, subsidie-
(ruimtebesparing) en niet midden in de woonkamer! Gelukkig bleek de arbei-
regelingen, de vele voorzieningen en hopelijk een fijne buurt met
der eigenwijs en plaatste hij zijn tafel, net als voorheen, pontificaal middenin
goede buren.
de woonkamer!
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
9
10
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Het team van electrotechnisch installatiebedrijf A. Mertens feliciteert Wonen Wateringen van harte met het 100-jarig jubileum
Patijnenburg feliciteert Wonen Wateringen met haar 100 jarig jubileum! Samen werken we aan sociaal ondernemerschap.
voorstel 1
WWW.Patijnenburg.nl
voorstel 2
BrouwerBustin Brouwer Bustin feliciteert
Wonen Wateringen met haar 100 jarig jubileum
Klant
:
A Mertens
Nieuw voorstel
Jobnummer
:
09101827/1
Ongewijzigde herhaling
Versie
:
1.0
Gewijzigde herhaling
Kleur(en)
:
FC
Naam
Opmaakdatum
:
09-10-2009
Getekend voor akkoord
Schaal
:
Opgemaakt door :
SBE
Datum
Sinds 1885 in Wateringen.
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Koekje erbij? Wie jarig is trakteert
11
HUURSUBSIDIE Gesubsidieerde woningbouw of niet: veel mensen konden de huur niet betalen. Armen verhuisden zo vaak mogelijk om zo een gratis behangetje en een maand gratis huur te krijgen. Ook kon men een beroep doen op de ‘sociale achterlijkheidsbijdrage’ van het Rijk… Pas in 1975 wordt de huursubsidie ingevoerd. Het inkomen, de gezinssamenstelling en de kwaliteit van de woning bepalen de hoogte.
Om de 100e verjaardag van Wonen Wateringen te vieren, houden we een maand lang de ‘Koekje erbij’weken. We nodigen u in deze weken van harte uit
Kom gezellig op de koffie Van maandag 7 april tot en met 2 mei zijn er de ‘Koekje erbij’-weken voor onze huurders. Onder dit motto nodigen we u van harte uit in ons Koffiehuis Oranje.
in onze winkel aan de Dorpskade 25, dat we voor de
Dit is het centrum van de feestelijkheden rondom ons jubileum. U kunt dan meteen een kijkje nemen bij de nieuwste plannen voor de
gelegenheid omdopen tot Koffiehuis Oranje.
laatste fase van de Oranjewijk, die bestaat uit 36 huurwoningen. Eind van dit jaar verwachten we deze woningen op te leveren. We praten u ook graag bij over uw huidige huurwoning. We
‘Koekje erbij…’
geven antwoord op al uw vragen en geven de
Honderd jaar oud worden is een bijzondere mijlpaal, een feestelijk moment
en huurders kunnen informatie halen omtrent uiteen-
dat we graag met onze huurders vieren. Dat doen we, onder andere, in de
lopende onderwerpen betreffende wonen in Wateringen,
vorm van een speciaal jubileumkoekblik voor de eerste 200 huurders die
Kwintsheul en de nabije omgeving. Onder het motto ‘Koekje erbij’ nodigen we
langskomen tijdens onze ‘Koekje erbij’-weken, dat bij een van de winkels van
u ook graag uit voor een kopje koffie – met een koekje uiteraard – om gewoon
betreffende documentatie graag aan u mee. Kopers
bakkerij Roodenrijs in Wateringen en Kwintsheul gratis gevuld kan worden. Binnenkort ontvangen al onze huurders een uitnodiging met meer informatie over de ‘Koekje erbij’-weken.
Eet smakelijk!
even bij te praten. Wij hopen u graag te begroeten in het Koffiehuis Oranje dat is geopend van maandag 7 april tot en met vrijdag 2 mei. De openingstijden zijn van maandag tot en met donderdag van 8.30 tot 16.30 uur en op vrijdag van 8.30 tot 12.00 uur.
Koffiehuis Oranje is open vanaf 7 april t/m 2 mei 2014.
De Wonen Wateringen Winkel wordt tijdens de ‘Koekje erbij’weken omgetoverd tot Koffiehuis Oranje.
Vogelvlucht nieuwe Oranjewijk.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
12
13
Honderd jaar Oranjewijk De cirkel is rond
In de vernieuwingsoperatie krijgt de wijk weer – letterlijk en figuurlijk – kleur. In een periode van 5 jaar worden woningen gerenoveerd, gesloopt en gebouwd. Wonen Wateringen houdt er flink de vaart in; op de tekentafel ligt nu een deelplan voor circa 75 huur- en koopwoningen waarmee de vernieuwing van de Oranjewijk wordt afgerond. De oude Oranjewijk
Prinses van Oranje.
kende alleen eengezinswoningen voor gezinnen. Naast Hofzicht.
de verouderde technische staat van de woningen is
Kwaliteitshuisvesting voor mensen met een laag inkomen. Na bijna honderd jaar zijn we daarmee nog steeds actief voor de mensen die de corporatie écht
Hofpark.
ook dit een van de redenen voor de sloopplannen. De
JONGEREN EN OUDEREN
oudere Oranjewijker vond in zijn wijk geen geschikte
In de nieuwe Oranjewijk komen daarom niet alleen
woning. Ook jongeren die in de Oranjewijk wilde gaan
gezinnen, maar ook jongeren en ouderen aan bod.
wonen vingen bot. Zij hebben behoefte aan kleinere,
Ouderen kunnen terecht in de appartementen, zoals
betaalbare woningen.
in de deelprojecten Hofzicht en Prinses van Oranje, en in semibungalows waarvan de plannen nu op de
nodig hebben. De voorloper van Wonen Wateringen,
tekentafel liggen. Zo kunnen zij nog gewoon een plek behouden in de Oranjewijk.
de Wateringsche Bouwvereeniging is opgericht in 1914 Speciaal voor starters en jonge gezinnen lanceerde
als woningbouwvereniging, een aantal jaren nadat de Woningwet was aangenomen. Met deze wet legde het toenmalige kabinet de basis voor verbetering van de sociale volkshuisvesting.
Niet veel later volgde het eerste grote project van de Wateringsche
Wonen Wateringen Je Eigen Huis Bouw Je Zelf, volgens
Bouwvereeniging: de eerste 33 woningen in de wijk Oranjewijk. Tot het
welk concept inmiddels 10 huur- en 10 koopwoningen
uitbreken van de oorlog bouwde de bouwvereniging stevig door: in totaal
zijn gerealiseerd en 12 woningen in aanbouw zijn. De
140 woningen. Het waren voor die tijd kwalitatief goede woningen met een
bewoners kregen de vrije hand om mee te denken over
toilet en een ledikant in plaats van een bedstede, aangesloten op riool en het
het ontwerp en de indeling van hun huur- of koop-
waterleiding- en gasnet. Met de bouw van die woningen is de basis gelegd
woning. De Oranjewijk telt na de vernieuwingsfase
voor het oudste deel van de ‘Oranjewijk’ van Wateringen, die vaak in één adem
een goede mix van huur- en koopwoningen. Bovendien
wordt genoemd met een ander deel van Wateringen: het Hofpark.
heeft de wijk hierdoor meer variatie in woningtypen.
De ‘moderne’ woningen van toen zijn na (bijna) honderd jaar toe aan
De laatste fase wordt in april 2014 gepresenteerd.
vervanging. Voor de allereerste 33 woningen in Oranjewijk viel al in de jaren
Deze bestaat uit 36 huurwoningen. De ontwerpen en
’80 van de vorige eeuw de beslissing ze te vervangen voor nieuwbouw. Voor de
invulling hiervan laten we aan u zien in ons Koffiehuis
andere 100 woningen is die beslissing circa vijf jaar terug genomen.
Oranje tijdens de ‘Koekje erbij’-weken. Hierover leest u verderop in deze krant meer informatie! Speeltuin Oranjewijk.
MEER DAN EEN GOED HUIS... Sinds 1901 zijn er miljoenen sociale huurwoningen gebouwd. Woningcorporaties hebben een grote verantwoordelijkheid in het functioneren van de Nederlandse woningmarkt. En de betutteling? Het ‘verheffen van de arbeider’ of de controle van de netheid van het huishouden? Het is al lang verleden tijd. Wat gebleven is, is de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wonen is meer dan een goed huis alleen! Voormalige woningen Emmastraat.
Nieuwbouwwoningen Emmastraat.
Oranjewijk buurtfeest 2012.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
Eerst paal ‘Je Eigen Huis Bouw Je Zelf’ (Emmastraat).
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
14
Glashandel Groenewegen B.V.
Feliciteert Wonen Wateringen met haar
100-jarig jubileum
Aqua-Terra Nova feliciteert Wonen Wateringen met haar
100 jarig jubileum
en bedankt haar voor de samenwerking om duurzaam wonen te realiseren!
Glashandel Groenewegen B.V. Havenstraat 64 2681LC Monster Nederland
Telefoon: (+31) 0174-248557 www.glashandelgroenewegen.nl info@glashandelgroenewegen.nl
www.aquaterranova.nl
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
15
Koekje erbij? In het nieuws Een woningcorporatie met een geschiedenis van 100 jaar is vaak in het nieuws geweest. Het slaan van de eerste paal is altijd een feestelijke gebeurtenis, maar er zijn ook zorgen, over de betaalbaarheid van de woningen en de hoogte van de huren bijvoorbeeld.
WONINGNOOD Door de Tweede Wereldoorlog ontstaat enorme woningnood. Na de oorlog neemt de overheid de regie in handen. In hoog tempo worden sobere, doelmatige en eentonige stadswijken gebouwd. Tot 1962 verrijzen zo een miljoen sociale huurwoningen. Maar de woningnood blijft hoog, want de bevolking groeit snel en singles gaan eerder zelfstandig wonen. Met name krakers komen hiertegen in opstand.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
BETUTTELING Woningbouwverenigingen bouwden oorspronkelijk alleen voor eigen leden. Er waren socialistische verenigingen, katholieke, protestantse en joodse. De bemoeienis ging ver. Uit een jubileumboek van één van onze collegae: “De heren keken dan rond in huis, en terwijl ze zeiden ‘Mevrouwtje, wat een prachtig uitzicht heeft u hier toch’, gingen ze terloops met hun vingers langs deurranden om te kijken of ze wel goed afgestoft had.”
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
16
Wonen Wateringen
Gefeliciteerd met het honderd jarig bestaan! Wij zijn trots dat wij al jaren
juridisch maatwerk mogen leveren voor de projecten van Wonen Wateringen.
Telefoon 0174 - 63 18 64 • www.zwinkelsadvocaten.nl
Kinderopvang ‘t Blocky is gevestigd in een modern gebouw in Essellanden
ng
opva
r kinde
Dagopvang voor kinderen van 0 tot 4 jaar
Leren
Spelen
Ontdekken
Wij feliciteren Wonen Wateringen met het ! 100-jarig jubileum
Harmonieuze ontwikkeling
dans, muziek, yoga en kunst activiteiten
ing
Gezonde voed
ontbijt, warme maaltijd
Betrokkenheid
Betrokkenh
kinderopvangblocky.nl
oprechte aan
Groentelaan 90, 2292 AH Wateringen - Tel. 06-47905007
eid
dacht
Bedankt Wonen Wateringen voor de fijne samenwerking!
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
17
ONTSTAAN WONINGWET
De woning toen en nu
In de 19e eeuw raakten de Nederlandse binnensteden overbevolkt. Vooral de arbeiders woonden onder erbarmelijke omstandigheden. Grote gezinnen zaten opeengepakt in vervallen, donkere krotten en klamme keldertjes. De Woningwet (1901) moest hieraan een einde maken. De overheid ging zich bemoeien met de volkshuisvesting en kon krotten onteigenen, slopen en nieuwbouw subsidiëren.
Van de beerton toen naar de plasma-tv nu
Stylen? Een likje verf? De ‘gewone man’ had er een eeuw geleden vreemd van opgekeken. Vooral de arbeiders leefden in primitieve omstandigheden. Er was geen waterleiding, geen elektriciteit, geen riolering; niets. De behoefte werd gedaan op het
Wat is er op het gebied van wonen veel veranderd in
‘gemak’, een poepdoos zonder waterspoeling. De hele familie waste zich in een teil, met hetzelfde water. Grote gezinnen woonden in krappe eenkamerwoningen, waar
ruim honderd jaar! Neem alleen al het interieur.
ook de was werd gedroogd en het eten gekookt op de petroleum- of kolenkachel. Ouders en kleine kinderen sliepen met zijn allen in de bedstee.
De beerton, de krappe bedstee, de wastobbe: EN DAN…
het is verleden tijd. Deze speciale uitgave van
Langzaam stijgt de welvaart. De gezinnen worden kleiner, men heeft meer vrije tijd, vrouwen emanciperen. Dit alles beïnvloedt het interieur, dat steeds meer aandacht
VELO Nieuws/Kwartier neemt u in vogelvlucht mee
krijgt. Ook de technische vooruitgang speelt een grote rol. Denk aan de komst van de gloeilamp, de stofzuiger, de telefoon en de televisie. Nog meer vindingen die
van de beerton uit de jaren ’10, langs de zitkuilen
het Nederlandse interieur de afgelopen eeuw hebben verrijkt: de vaste wastafel, de douche, de inbouwkeuken en de driezitsbank. Om over de plasmatelevisie en de
van de seventies naar de plasmatelevisies in 2014.
blue-ray recorder nog maar te zwijgen…
WONEN IN 2014: GENIETEN!...
Wonen nu? Dat is vooral genieten. Alles mag, alles kan! We zoeken inspiratie bij TV-programma als ‘Eigen Huis en Tuin’, klussen ons een slag in de rondte en kopen blikken verf met namen als Clotted cream, Afternoon tea en Long Island blue. Elk seizoen is er weer een nieuwe woontrend, die je gelukkig ook kunt negeren. Zolang je je thuis voelt in je eigen huis, is alles goed!
In de keuken stond ‘de plee’. Erboven werd brood gesneden. Eet smakelijk.
Keuken Vlietlaan 1955.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
18
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Wij feliciteren Wonen Wateringen met hun 100 jarig jubileum!
’s-Gravenzandseweg 15 • 2291 PE Wateringen • 0174 - 293109
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
19
Verhalenwedstrijd WIE HEEFT HET OUDSTE HUURCONTRACT?
Wij zijn nog steeds op zoek
Wonen Wateringen is op zoek naar de huurder met het oudste huurcontract. Dus: woont u al heel lang in dezelfde woning van Wonen Wateringen (en uiteraard onze ‘voorganger’ de Wateringsche Bouwvereeniging)? Meld u dan bij ons. De huurder met het oudste contract wint een cadeaubon.
Hebt u nog verhalen en foto’s uit de oude doos?
GEEF EEN BEELD VAN DE GESCHIEDENIS
We zijn ook nog steeds op zoek naar beelden en documenten. Dat kan een
In 2014 vieren wij het eeuwfeest van de
foto zijn van een overstroming, maar net zo goed een portret van buren die samen iets doen. Ook een oud huurcontract of correspondentie met de Bouw-
Wateringsche Bouwvereeniging, de corporatie die u
vereeniging is welkom. Eigenlijk alles wat te maken heeft met het brede begrip ‘wonen’. U kunt uw beelden bij ons kantoor langsbrengen, dan scannen wij
nu beter kent als Wonen Wateringen.
ze ter plekke in en krijgt u ze meteen weer mee terug. Maar u kunt ons uw materiaal ook toezenden. Als u duidelijk uw naam en adres vermeldt, sturen
Ter gelegenheid van die mijlpaal willen wij graag een compleet beeld geven van hoe het wonen in onze
wij u alles weer netjes terug.
WAAR STUURT U UW VERHAAL OF FOTO NAAR TOE?
Digitaal materiaal stuurt u naar vanessa@wonenwateringen.nl. Gewone post
regio zich ontwikkeld heeft. Daarbij is uw hulp hard
stuurt u naar Dorpskade 25, 2291 HN Wateringen. Langs komen met uw (beeld) materiaal kan ook, maar maak dan van tevoren even een afspraak met Vanessa
nodig. Hebt u nog foto’s, documenten of anekdotes?
de Wilde (0174 293 650). Kunt u niet naar ons toekomen en bent u ook niet in de gelegenheid om het materiaal digitaal aan te leveren? Dan komen wij het
Neem contact met ons op.
graag bij u ophalen. Hebt u nog vragen? Neem dan contact op met Vanessa de Wilde, telefoon 0174 293 650. (Vanessa werkt op maandag, dinsdag en donderdag).
HELPT U ONS HET VERHAAL VASTLEGGEN?
Hoe waren de woonomstandigheden in het verleden? Grote gezinnen in kleine huizen? Herinnert u zich nog de komst van de eerste douches? Het verdwijnen van de gasmuntjes? Moeilijke tijden in de oorlog, of de crisis? Hoe gingen buren met elkaar om? Waren er feestelijke of juist vervelende gebeurtenissen die hun stempel hebben gedrukt? Wij hopen dat u het ons in geuren en kleuren wilt vertellen. U kunt ons uw verhaal per post sturen of – nog handiger – direct mailen. Als wij uw verhaal uitkiezen voor publicatie, nemen wij contact met u op. Wonen Wateringen is benieuwd naar uw herinneringen aan bijvoorbeeld de Herenstraat van vroeger.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
20
Wonen Wateringen
Betrokken. Betrouwbaar. Vernieuwend. Woningcorporaties hebben sinds hun ontstaan aan het begin van de 20e eeuw altijd een sociale functie Wonen Wateringen zet zich in voor iedereen die hulp nodig heeft op de woning-
in de samenleving gehad. Bij Wonen Wateringen zijn
markt door het aanbieden van voldoende, goede, betaalbare huurwoningen in prettige wijken. Deze missie geeft uitdrukking aan de identiteit die Wonen
veel van de idealen van toen nog altijd herkenbaar.
Wateringen nastreeft. Een identiteit die gedragen wordt door drie kernwaarden: betrokken, betrouwbaar, vernieuwend. Deze waarden zijn bepalend voor het handelen van Wonen Wateringen.
Wijwij zijn betrokken. zijn betrokken
Wonen Wateringen staat dicht bij de mensen en het
Westland: het is geen ivoren toren die onbenaderbaar is, maar een kleinschalige organisatie met oog voor huurders die heel laagdrempelig opereert.
Wij wijzijn zijnbetrouwbaar. betrouwbaar Wonen Wateringen hanteert hoge kwaliteitsmaatstaven om huurders tegemoet te komen in hun (veranderde) eisen en wensen.
Wij wijzijn zijnvernieuwend. vernieuwend Wonen Wateringen is geen woningcorporatie in de betekenis van vroegere woningstichtingen, maar denkt en doet vanuit de belangen van huurders en soms ook kopers.
Bewoners kijken naar binnen bij de eerste editie Je Eigen Huis Bouw Je Zelf (Emmastraat).
Schitterende zorgtuinderij genaamd Zorgtuinderij Nieuw Zuiderveld.
Villa Anders: dagbesteding aan ouderen met (beginnende) dementie.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
Aanleunwoningen De Ark: een combinatie van verzorging, verpleging en zelfstandig wonen.
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
21
Dorpskade 25-27 • 2291 HN Wateringen
Wonen Wateringen introduceert nieuwe huisstijl
Dorpskade 25-27 • 2291 HN Wateringen
Naam functie Dorpskade 25-27 2291 HN Wateringen T 0174-29 36 50
M 06-.. E ..@wonenwateringen.nl I www.wonenwateringen.nl
Stichting Wonen Wateringen Dorpskade 25-27 • 2291 HN Wateringen • T 0174-293 650 • E info@wonenwateringen.nl • I www.wonenwateringen.nl IBAN NL77 RABO 0368 1019 32 • BIC RABONL2U • KvK 27 21 26 87 • BTW NL002549943B01 • ISO 9001 gecertificeerd
Wonen Wateringen werkt al jaren met hetzelfde logo.
folder, elke advertentie en gaat u zo maar door. Het
Dat logo heeft, na zoveel jaren trouwe dienst gedaan
100-jarig jubileum vonden we een mooi moment om de
te hebben, toch een wat ouderwetse uitstraling
gewenste wijziging door te voeren.
gekregen. Het beeldt ook niet meer uit waar wij als organisatie voor staan. Dat is al een tijdje zo, maar
Samen met de bureaus Mangõa Ontwerp en Arling
toch wilden we niet te snel van het oude logo afstap-
hebben we goed de tijd genomen om dit zo goed en
pen. Er komt namelijk meer bij kijken dan u denkt om
efficiënt mogelijk te doen. Met als resultaat dat we nu
het logo te vervangen op elk bord, elke auto, in elke
met een frisse uitstraling onze nieuwe eeuw ingaan.
Vellen briefpapier en enveloppen die uit de drukpers rollen.
De mensen achter Wonen Wateringen Afspraak is afspraak! Voor Wonen Wateringen is klantgerichtheid geen loze
Dat houdt in dat: 1 dat je zegt wat je doet (beschrijven
reclameslogan. De afspraken die onze dienstverlening
werkprocessen), 2 ook doet wat je zegt (‘afspraak is
aangaan zijn vastgelegd in een kwaliteitssysteem.
afspraak’) en 3 dat je bewijst dat je doet wat je zegt.
Dat systeem is nu gecertificeerd volgens ISO-normen.
Wonen Wateringen is de enige corporatie in Nederland met het 9001 ISO certificaat !
Colofon ‘100 jaar Wonen Wateringen’ is een jubileumuitgave van Wonen Wateringen en een speciale uitgave van Kwartier als bijlage bij VELO Nieuws. Druk en verspreiding Uitgeverij West Media bv Oplage 15.900 Acquisitie, vormgeving, redactie en prepress Uitgeverij West Media bv
Op 26 februari 2014 is het ISO certificaat overhandigd door wethouder Arne Weverling.
speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws
ertrouwd een huis kopen?
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
22
Van Leeuwen Witgoed Beeld & Geluid feliciteert Wonen Wateringen van harte met het 100-jarige jubileum
Aankoopbegeleiding Verkoopadvies Second opinion 100 jaar jong
Proficiat,
en dynamisch!
www.mamaisonmakelaars.nl
witgoed Julianastraat 1 AA 2291 TP Wateringen T (0174) 29 32 89 E info@wimvanleeuwen.nl
beeld geluid
BMA Milieu feliciteert Wonen Wateringen met haar jubileum!
feliciteert
Wonen Wateringen met hun
100-jarig jubileum !
Rabobank Westland feliciteert
Wonen Wateringen met 100-jarig jubileum
Een eeuw goed en betaalbaar wonen voor iedereen De woonwensen zijn in die honderd jaar flink veranderd. De Oranjewijk in Wateringen is hier een goed voorbeeld van. Door te luisteren naar de behoeftes van de bewoners is de wijk binnenkort weer klaar voor de toekomst. De wijk staat symbool voor de groei en ontplooiing van de corporatie.
www.rabobank.nl/westland Samen sterker
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
23
Proficiat met 100 jaar woonbeleving!
GroenDenken
GroenWerken
GroenPraten
GroenBeleven
www.weverling.nl
Feliciteert Wonen Wateringen met het 100 jarig jubileum Smits Vastgoedzorg feliciteert Wonen Wateringen met het 100 jarig bestaan. De komende jaren zal er binnen de corporatiesector veel veranderen, wat ook gevolgen zal hebben voor Wonen Wateringen. Om passende en betaalbare huisvestiging te kunnen blijven
bieden, zal de samenwerking met ketenpartijen intensiever worden met vernieuwende samenwerkingsvormen. Smits Vastgoedzorg wil graag haar bijdrage leveren om Wonen Wateringen een duurzame toekomst te garanderen.
Hoofdvestiging
Telefoon: 010 - 415 34 20
Thurledeweg 20
E-mail:
info@smitsvastgoedzorg.nl
3044 ES Rotterdam
Internet:
www.smitsvastgoedzorg.nl
24
jubileumuitgave 100 jaar wonen wateringen | 12 maart 2014
Smederijstraat 16 | 2671 BV Naaldwijk
Dankzij Arling liep het 100-jarig jubileum op rolletjes
Je kunt als 100-jarige n贸g zo vitaal zijn, een beetje assistentie is nooit weg. Ook bij de viering van het jubileum kon Wonen Wateringen op Arling rekenen. Net zoals we al vele jaren voor Wonen Wateringen werken, van communicatie tot events. Van harte gefeliciteerd namens het 20-jarige Arling. Over 80 jaar beloven we nog n茅t zo fit te zijn als jullie... Meer weten? Bel (0174) 44 54 74 of bezoek www.arling.nl speciale uitgave kwartier als bijlage bij het velo nieuws