ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯚﻛﺎن ﺗﺎﭘﯚ ﻛﺮاوە
ﮔﯚڕان دوو داواﻛﺮاو رادەﺳﺘﯽ دادﮔە ﻧﺎﻛﺎت دوو ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑەھــﯚی ﺗەﻗەﻛﺮدن ﻟە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﯾەﻛﺪا ﻟەﻧﺎو ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ و ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ دوو ھﺎووﺗﯽ ،ﻣﺎوەی 14رۆژە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ دەرﭼﻮوە و ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎدەن ﺑە دەﺳﺘەوە، ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﮔﯚڕان ﻟە 2009وە داوای ﺳەروەرﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛﺎت.
داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑە ﺑــێ ﺗەﻧﺪەر ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺳــەر ﺑە ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯚﻛﺎن دراوە ،ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﮕەران ﻛــﺮدووە .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋــەو ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﯾە ،ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑە ”ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ“ دەزاﻧێﺖ.
2
3
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ داھﺎﺗﯽ رۆژاﻧەی ﺳﻮاڵﻜەرێﻚ ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ،رۆژاﻧە 70 ھەزار دﯾﻨﺎرە .ﻣﻮﻗــەدەم ﻓەﺧﺮەدﯾﻦ ﻧــﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھەﻧﺪێ ﺳﻮاڵﻜەر رۆژاﻧە ﻟە 150ﺑﯚ 200دۆﻻر داھﺎﺗﯿﺎﻧە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 9
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﺎﻻن ﻛﻮردی ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯿەﻛەی ﺑﯚ
70ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ داھﺎﺗﯽ رۆژاﻧەی ﺳﻮاڵﻜەرێﻜە
دەﮔێڕێﺘەوە
ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﻋﯿﺰراﺋﯿﻞ
ﺟەﻋﻔەر ﺷێﺦ ﻣﺴﺘەﻓﺎ:
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە
ﺟەﻋﻔەر ﺷــێﺦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﯾەﻛەی 70ی ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەر ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ھەﻣﻮو ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەژێﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺋەوداﯾە .ﺋەو ﺑە ”وﺷﻪ“ دەڵێ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﺟﯿﺎوازی و ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿەﻛﻢ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ﻟە ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەوە. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 5
ﻛﯚچ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺧﺎﻧﻮو دادەﺑەزێﻨێﺖ ﻛﯚﭼﯽ ﻛﻮرد دﯾﺴﺎن ﺳەری ھەڵﺪاوەﺗەوە .ھﯚﻛﺎری ﻛﯚچ زۆرە و ﺋەواﻧەی ﺋەو رێﮕەﯾە ھەڵﺪەﺑﮋێﺮن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەڵﻜﯽ ھەژار ﻧﯿﻦ، ﺑەڵﻜﻮ زۆرێﻜﯿﺎن ﺧﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﺧﺎﻧﻮون و ھەر ﺑﺎﺑﺎﯾە ھــەوڵ دەدا ﺑە ھەرزاﻧﯿﺶ ﺑێ ﻣﻮڵﻜەﻛــەی ﺑﻜﺎﺗە ﭘﺎرە و ﻟە ﻛﺎرواﻧﯽ ﻛﯚچ دوا ﻧەﻛەوێﺖ ،ھەر ﺋەﻣەﯾﺶ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺧﺎﻧﻮوی داﺑەزاﻧﺪووە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 12
ھەوﻟێﺮ ﺳﺎﻧە 25ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻟە زﺑڵەﻛەی دەدات ﻋەﺑﺪو ﻛﻮردی ،ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﺎﻻن ﻛﻮردی ﻛە ﻟە رێﮕەی ﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ و ﻟە ﺋﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﯾﯚﻧﺎﻧﺪا ،دوو ﻣﻨﺪاڵ و ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻟە دەﺳــﺖ دا ،ﭼﯿﺮۆﻛﯽ دوا ﭼﺮﻛەﺳﺎﺗﯽ ﺧﻮاﺣﺎﻓﯿﺰی دەﮔێڕێﺘەوە .ﺋەو ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ”وﺷە“ ،ﺑﺎس ﻟە ﺧێﺰاﻧەﻛەی و دۆﺧﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎری ﺋێﺴﺘەی ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و دەڵێ ،ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﻋﯿﺰراﺋﯿﻞ.
6
8 16
ﻓﺮﻣێﺴﻚ ﻣﺴﺘەﻓﺎ
ﻛﺎم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم؟
ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ھەرێﻢ ﭘێﻨﺞ ھێﻨﺪەی ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، زﺑڵ ﺑەرھەم دەھێﻨێــﺖ و ﺋەﮔەر ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ زﺑڵەﻛەی ﻛﯚ ﻧەﻛﺮێﺘەوە و ژێﺮ ﺧﺎك ﻧەﻛﺮێﺖ ،رەﻧﮕە ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﺑﻦ زﺑڵ ﺑﻜەوێﺖ .ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژاﻧە دوو ھــەزار و 500ﺗﯚن زﺑڵﯽ ھەﯾــە .ﺋەﮔەرﭼﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻟە زۆر رووەوە دووﺑﺎرە ﺳﻮود ﻟەو زﺑڵە وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﺳﺎﻧە ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻗەﺑە و ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺗەﻧﺪروﺳﺖ ژێﺮ ﺧﺎك دەﻛﺮێﺖ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 12
”وﺷە“ ھﯚی ﺗەﻗەﻛﺮدن ﻟە ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو روون دەﻛﺎﺗەوە
ﺑﺮاﯾﻢ ﻓەڕﺷﯽ
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧێﻚ ﻟە ھەﻧﺪەران
راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 4
د .ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەوراﻣﯽ ،ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ھەﺳﺘﯿﺎر ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺗﯚن
9
ھەﻧﺎردەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ 21ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ زﯾﺎد دەﺑێﺖ
14
ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎردی ﺳﻔﺮ ﺗێﻨەﭘەڕﯾﻮە
13
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﮔﺮێﺪاﻧەوەی ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑەﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﺑﺎﺑەﺗێﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺟێﯽ رەﺧﻨە و ﻣﺸﺘﻮﻣڕە، ﭼﻮﻧﻜە رۆژێﻚ ﻟە رۆژان ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﺳەر ﺑەﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺑﻮون و ﻧەﭼﻮوﻧەﺗە ژێﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻧﺎوﺧﯚوە.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﮔﯚڕان دوو داواﻛﺮاو رادەﺳﺘﯽ دادﮔە ﻧﺎﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ دوو ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑەھﯚی ﺗەﻗەﻛﺮدن ﻟە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﯾەﻛﺪا ﻟەﻧﺎو ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ و ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧﯽ دوو ھﺎووﺗﯽ ،ﻣﺎوەی 14رۆژە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ دەرﭼﻮوە و ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎدەن ﺑە دەﺳــﺘەوە ،ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﮔﯚڕان ﻟە 2009وە داوای ﺳەروەرﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﻟە دادﮔەی ھەوﻟێــﺮ ﺑﯚ ھەرﯾەك ﻟە ”ﻣەروان ﭘﺸﺘﯿﻮان ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ و ﻣەروان ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ“ ﻛــە ھەردووﻛﯿﺎن ﭘﺎﺳــەوان و ﺷــﯚﻓێﺮی ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﮔﯚڕاﻧﻦ و ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﯿەﻛﯿﺎن ﺑەﻧﺎوی ”ﺋەﺣﻤەد ﯾﻮوﻧﺲ ﺑەھﺠەت“ ،ﻟە دووی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﺋەﯾﻠﻮول/ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەرەوە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻨﯿــﺎن ﺑﯚ دەرﭼﻮوە ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺷــەوێﻚ ھەڵﯿﺎن ﻛﻮﺗﺎوەﺗــە ﺳــەر ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎی ”ﺑﯽ ﺗﻮ ﺑــﯽ“ ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺑە دەﻣﺎﻧﭽە و ﻛﺷــﯿﻨﻜﯚف و ﭼەﻗــﯚ دوو ﻛەﺳﯿﺎن ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻛﺮدووە ،ﺑەم
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە دەﺳــﺘەوە ﻧﺎدەن و ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ھەوڵــﯽ ﺳــﻮڵﺤﯽ ﻋەﺷــﺎﯾەرﯾﯿﺎن ﺑﯚ دەدەن ،ﺑەم ﻣﺎڵــﯽ دوو ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛــە رەﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﺟﮕــە ﻟە دادﮔە ،ھﯿﭻ
رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەن. ﺋەﻓﺴــەرێﻜﯽ ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺑەﺧﺘﯿﺎری ﻟە ھەوﻟێــﺮ ﻛە دوو ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛــە ﺳــﻜﺎﯾﺎن ﻟــێ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮدووە ،وردەﻛﺎرﯾــﯽ رووداوەﻛەی ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺧﺴﺘە روو” ،ﺷــەوی 20ﻟەﺳــەر 21ی ﺋﺎﺑــﯽ راﺑــﺮدوو ،ھەردوو ﭘﺎﺳەواﻧەﻛەی ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳێﻚ ﺑەﻧﺎوی )ﻋﯿﻤــﺎد ﻓەرھــﺎد( دەﻣەﻗﺎڵێﯿﺎن ﺗــﻮوش دەﺑێــﺖ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ دەھێﻨﺮێ ،ھەﻣﺎن ﺷــەو ﻋﯿﻤﺎد
ﺋــەوان ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە دەﺳــﺘەوە ﻧــﺎدەن و ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ھەوڵﯽ ﺳﻮڵﺤﯽ ﻋەﺷﺎﯾەرﯾﯿﺎن ﺑﯚ دەدەن، ﺑەم ﻣﺎڵﯽ دوو ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛە رەﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﺟﮕە ﻟە دادﮔە
ﻟەﮔــەڵ ھﺎوڕێﯿەﻛــﯽ ﺑەﻧﺎوی )ھەﭬﺎڵ ﻋﻮﻣەر( دەﭼﻨە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎی ﺑﯽ ﺗﻮ ﺑﯽ ﺑﯚ ﻛﺎت ﺑەﺳــەرﺑﺮدن و ﻟە درەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷــەودا ،ھەردوو ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی ﮔــﯚڕان ﻣــەروان ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ و ﻣەروان ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﻣەدەﻣﯿــﻦ و ھﺎوڕێﯿەﻛﯿــﺎن ﺑەﻧــﺎوی ﺋەﺣﻤــەد ﯾﻮوﻧــﺲ ﺑەھﺠەت ،دەﭼﻨە ﺳــەرﯾﺎن ﻟە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﻛــە و ﺑە ﻛﺷــﯿﻨﻜﯚف و دەﻣﺎﻧﭽــە ﺗەﻗــە دەﻛــەن و ﭼەﻗﯚﯾﺶ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ“. ﺋەو ﺋەﻓﺴــەرە ﻛە ﻟەﺳەر داوای ﺧﯚی ﻧــﺎوی ﺑــو ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە،
زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﺑەھﯚی ﺗەﻗەﻛﺎﻧەوە ﻛەﺷــﯽ ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﻛە ﺗێﻚ دەﭼێــﺖ و ﺋﯿﺴــﺮاﺣەﺗﯽ ﺧەڵﻜەﻛە دەﺷــێﻮێﺖ و ﺑەھﯚی ﺗەﻗەﻛﺎﻧــەوە ﮔﻮﻟەﯾــەك ﺑــەر ﻧﺎودەﻣــﯽ ھﺎووﺗــﯽ )ھەﭬﺎڵ ﻋﻮﻣــەر( دەﻛەوێــﺖ ،ﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﻋﯿﻤﺎد ﺑە ﻧــﺎوی )ﻧﯿﮫﺎد ﻓەرھﺎد( ﻛە ﺳەرەﺗﺎ ﺷــەڕەﻛە ﻟە ﻛﯚن ﻟەﮔەڵ ﺋەو رووی داوە ،ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎﺳەواﻧەﻛﺎﻧەوە ﻟە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﻛە ﺑە ﭼەﻗﯚ ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﻛﺮاوە ،ﺧەڵﻜەﻛە ﺑە ﭘەﻟە ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛﺎن دەﮔەﯾەﻧﻨە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺋﯿﻤێﺮﺟێﻨﺴﯽ ھەوﻟێﺮ و دەﺧﺮێﻨە ژێﺮ ﭼﺎودێﺮی
ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ،دواﺗــﺮ ﻟــە ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﺴــﯽ ﺑەﺧﺘﯿﺎری دۆﺳــﯿە ﺑﯚ رووداوەﻛــە ﻛﺮاﯾــەوە ،ﺑــەم ﻻﯾەﻧﯽ ﺗەﻗەﻛەر ھەر ﻟە ھەوڵﺪا ﺑﻮون ﺳﻮڵﺤﯽ ﻋەﺷﺎﯾەری ﻟەﮔەڵ ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺮﯾﻨــﺪارەﻛﺎن ﺑﻜــەن و ﭘێﺸﻨﯿﺎزی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ 50ھەزار دۆﻻرﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدوون ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺗﯚﻣــﺎر ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻜﺎ ،ﺑەم ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛﺎن ﺋەوە رەت دەﻛەﻧەوە“. ”رۆژی دووی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﺋەﯾﻠﻮول/ ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەر ﺑﺮﯾﻨــﺪارەﻛﺎن ﻟە ﺑﻨﻜەﻛەﻣﺎن ﺳﻜﺎﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و دادﮔەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ھەوﻟێﺮ
ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﺗەﻗەﻛەرەﻛﺎن دەرﻛﺮد ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە دەﺳﺘەوە ﻧەداوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿــﻦ ﺳــﺎزش ﺑﻜــەن و داوای ﺣﻮﻛﻤﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛەن“. ﺷــﺎردﻧەوەی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻟەﻻﯾەن ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯿﯿەوە ﻟە 2009وە، ﺑــەردەوام رەﺧﻨەی ﺳــەروەر ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ دەﻛﺎت و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮد ﻛە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻟە ﯾﺎﺳﺎ دەﺷﺎرﻧەوە.
ﻛێ دەﺗﻮاﻧێ دەﺳﺘﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛﻮرت ﺑﻜﺎﺗەوە؟ ﺳﺎﻣﯽ ﻋەﺳﻜەری:
ﺋەم ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﮔﺮێ دراون ﺑەﺣﻜﻮوﻣەت و ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــەوە ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﻋێﺮاق ﻟە ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟەﻧﮕﺪاﯾە ،ﺑەم ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا دەﺑێ ﺗێﻜەڵﯽ ھێﺰە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﻦ
وﺷە /ﻧﯿﻘﺎش ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑێﺖ ،ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﺑــﯚی ﻧﯿﯿە ﺑﺎڵﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺑەم ھەﻣﻮوان دەزاﻧﻦ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﭼەﻧﺪە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە. رۆژی 27ی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو )ﺋﺎب(، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﯾﺎﺳــﺎی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛﺮد، ﻟە ﻣﺎدەی ھەﺷــﺘەﻣﯽ ﻓەﺳــڵﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ،ھﯿﭻ ﺣﺰب و رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺎﻣەزرێﺖ ﺋەﮔەر رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﯾﺎن ﻧﯿﻤﭽە ﺳەرﺑﺎزی ھەﺑێــﺖ ،ھــەروەك ﻧﺎﺑێــﺖ ﮔﺮێﺪراوﺑــێ ﺑەھﯿــﭻ ھێﺰێﻜﯽ ﭼەﻛﺪارەوە.
ﺑەﭘێﯽ ﺋــەم ﻣﺎدەﯾە و ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﺑێﺖ ،ﺳــەرﺟەم ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن 42ﮔﺮووﭘە ،ﻟە ﺑەردەم ﯾەك ﺑــﮋاردەدان ،ﺋەوﯾﺶ داﻧﺎﻧﯽ ﭼەﻛە. ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧــەی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﭘێﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ ﻛە ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێﺘەوە ﻟە ﺷــەڕی داﻋﺸﺪا، وای ﻛﺮدووە ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﺋەﺳــﺘەم
ﺑێــﺖ ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺳــەرەڕﻣﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺶ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺑەرەﯾەﻛﺪا، زۆرﺑــەی ﺋــەم ﮔﺮووﭘﺎﻧــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯿﺪا رێﻚ ﺧــﺮاون ﻛە دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺳــەر ﺑەﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿە، ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ھێﺰاﻧــە وای ﻛــﺮدووە ﺑﯿــﺮ ﻟە رێﮕەﭼﺎرەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻟە دەرەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﺣﺰﺑەﻛﺎن. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑەھــﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎﻧەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دەرﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﭘێ دەﭼێﺖ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە دەرﭼەﯾەك
ﺑێﺖ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎری ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷﯽ ھەرە زۆرﯾﺎن ﺳەر ﺑەﺣﺰب و ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ. ھێــﺰە ﮔﺮێﺪاﻧــەوەی ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑەﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ﺑﺎﺑەﺗێﻜــە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺟێــﯽ رەﺧﻨــە و ﻣﺸﺘﻮﻣڕە ،ﭼﻮﻧﻜە رۆژێﻚ ﻟە رۆژان ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﺳەر ﺑەﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺑــﻮون و ﻧەﭼﻮوﻧەﺗــە ژێــﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻧﺎوﺧﯚوە. ﺳﺎﻣﯽ ﻋەﺳﻜەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋێﺮاق دەڵێﺖ” ،ﺋــەم ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﮔــﺮێ دراون ﺑەﺣﻜﻮوﻣــەت
و ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــەوە ،ﺑــەو ﭘێﯿەی ﻋێــﺮاق ﻟە ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟەﻧﮕﺪاﯾە، ﺑەم ﻟــە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا دەﺑێ ﺗێﻜەڵﯽ ھێﺰە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﻦ“. ﻋەﺳــﻜەری دەڵــێ” ،ﻟەﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻚ ھەﯾە ﺑﯚ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻛە رێﮕە ﺑــﺪات ﺑەﻣﺎﻧەوەی ﺋــەو ھێﺰاﻧە و ﮔﺮێﺪاﻧﯿــﺎن ﺑەﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە، ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻧەﻣێﻨێﺖ“. ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە ﺋــەم ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﻟە ﺑﺎوەﺷﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺑێﻨە دەرەوە ﻛە دروﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮدوون و ﺑﭽﻨە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرێــﻚ ﻟە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧــە ،ﺧﯚﯾــﺎن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەﻧــﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــەوە ﭼﻮوﻧەﺗە ھەڵﺒﮋاردﻧەوە. ﺋەﻣﯿﺮ واﺋﯿﻠﯽ ﻛە ﺋەﻓﺴــەرێﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاوە دەﭘﺮﺳــێﺖ، ”ﺋﺎﺧﯚ دەﭼێﺘە ﻋەﻗڵەوە ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺣﺰﺑێﻚ ﭘێﻨﺞ ھــەزار ﭼەﻛﺪاری
ھەﺑێــﺖ و ﻟێﯿﺎن ﺑﮕەڕێﯿﺖ ﺑﭽﻨە ﻧــﺎو داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗەوە؟ ﺋەﻣە زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەﯾە ﺑﯚ ﺣﺰب و ﻛەس ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛﺎت“. واﺋﯿﻠــﯽ و زۆر ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻧﺎﻛﺮێ ﺑﺎڵﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛــﺪارەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﻨە ﻛﯿﺎﻧێﻚ دوور ﻟە دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺣﺰب. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭼﺎودێﺮان ﭘێﯿﺎن واﯾە ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﻛﺎﯾەﻛــە ﭘــڕ ﺑەﺑــﺎی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘە دووراوە و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘە و ﺋﺎﯾﻨﺪەدا دەﺗﻮاﻧﻦ ﭼــﯚن دەﯾﺎﻧەوێ ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜەن. ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺧەﻟــەف ﻟﯿــﻮا
روﻛﻨﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﺸﻮوی ژوور ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﭘێــﯽ واﯾە ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ رێ ﺑــەﻛﺎری ﺋــەو ﺣﺰﺑﺎﻧە دەدات ﻛە ﺋێﺴــﺘە ھەن و وا ﻛــﺮاوە ﺑەدڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەن، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﺪا. ﺧەﻟەف دەڵێ” ،ﯾﺎﺳﺎﻛە ﺗﻮێﮋێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﻓەراﻣــﯚش ﻛﺮدووە ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ھەڵﻮەﺷﺎوەن ،ھەروەھﺎ ھەرﭼﯽ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەﯾە ﻛە ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرە و ﮔﺮووﭘــﯽ ﭼەﻛــﺪارەوە ،ﺋەوە ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘێﭻ و ﭘەﻧﺎی ﺗێﺪا ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەوەدا زۆر ﺷﺎرەزان“. ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﯾﺎﺳﺎﻛەوە ،ﺋەوەی دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن رۆژ ﺑەرۆژ ﺑەھێﺰﺗــﺮ و ﮔەورەﺗﺮ دەﺑــﻦ و رەﻧﮕــە ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺋەوە ﺑﮫێﻨێﺘە ﺋﺎراوە ﻛە ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺑەری ﺋەو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﯾﺎﻧەدا ﺑﺪوورێﺖ.
ﺑەﭘێﯽ ﺋەم ﻣﺎدەﯾــە و ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﺑێــﺖ ،ﺳــەرﺟەم ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن 42 ﮔﺮووﭘە ،ﻟە ﺑــەردەم ﯾەك ﺑﮋاردەدان، ﺋەوﯾﺶ داﻧﺎﻧﯽ ﭼەﻛە.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﻣﻮﺳەﻧﺎ ﺋەﻣﯿﻦ:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﻗﺴﺎﻧەی ﻟەﺑﺎرەی ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷــەﺧﯚراك و دەرﻣــﺎن دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺟﺪی وەرﺑﮕﯿﺮێﻦ و ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــەرەڕای ﺑڕﯾﻨــﯽ ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەوە ،ﺋێﺴــﺘە ھەوڵێﻚ ھەﯾە ﺑــﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ و دەرﻣﺎن ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪاوە دێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛە ﺑڕەﻛەی ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﺗﺮﻟﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﻗەڵەم دەدرێﺖ. ﺋەﺣﻤــەد ﺣﺎﺟــﯽ رەﺷــﯿﺪ، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﻟێﮋﻧەی داراﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﺳــﺎڵﯽ ،2016ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دوو ﺑﯚﭼﻮون ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﭘێﯽ واﯾــە ﭼەﻧﺪ ﺑــڕی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑﻮدﺟەدا دﯾﺎری ﺑﻜﺮێــﺖ ،دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﭘێــﻮەی ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێﺖ .ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دووەﻣﯿﺶ وای دەﺑﯿﻨــێ ﻛــە دەﺑێــﺖ ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺧﺮێﺘە ﻧﺎو ﺑﻮدﺟــەوە و ﻟــە دەرەوەی
ﺑﻮدﺟە ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ و ﻋێــﺮاق ھﯿــﭻ ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﺑێﺖ. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،دەﺑێ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ زۆر ورد ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺋەم دۆﺳــﯿەﯾەدا ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑــێ ﺑﮋاردەی ﺗﺮی ھەﺑێﺖ ﻟەﺑــﺎرەی دەرﻣﺎن و ﺑەﺷــەﺧﯚراك و ﭘــﺎرەی ﮔەﻧﻢ و ﺷــﺘﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ﺧەرﺟﯿــﯽ ﺣﺎﻛﯿﻤەﯾﺎن ﭘــێ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ و ﺑەھﺎﻛــەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯿﯿە“. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی ﻟێﮋﻧــەی داراﯾﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد ،ﻟە
ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێﻨﺠەوە و ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺋﯿﺪارەی داراﯾﯽ و ﻗەرزی ﮔﺸﺘﯽ، ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﯾﺎردا وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺑﻮدﺟە دادەڕێﮋێ ﻟە رێﮕەی ﯾەﻛە ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑە وەزارەﺗەﻛﺎن ،ﻛەﭼﯽ ھێﺸﺘﺎ ﻧﻮێﻨــەری وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺷﺪاری ﻧﺎﻛﺎت. ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟەی ﺳﺎڵﯽ ،2015ﻋێــﺮاق زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣەوت ﺗﺮﯾﻠﯿﯚن و 498ﻣﻠﯿﺎر ﺧەرﺟﯿﯽ ﺣﺎﻛﯿﻤــەی ھەﺑﻮوە ﻛــە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮاو ﺑــﯚ ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە، دەرﻣــﺎن ،ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯽ ﮔەﻧﻢ و ﺟﯚ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺧەرﺟﯽ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ وزەی ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﺧەرﺟﯿﯽ ﺳــﻜﺎﻛﺎﻧﯽ
ﻣﻮڵﻜﯿﯿەت ،ﺧەرﺟــﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑﯚ وێﺴﺘﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،دەﺳﺘەی ﺣەج و ﻋەﻣﺮە. ﭘﺸــﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟەو ﭘﺎرەﯾە ﻛە )17 (%ﯾە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧێﻚ و 198ﻣﻠﯿﺎر و 467ﻣﻠﯿﯚن و 530
ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧەی ﻟەﺑــﺎرەی ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷەﺧﯚراك و دەرﻣﺎن دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺟﺪی وەرﺑﮕﯿﺮێﻦ و ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ. ھەرﭼەﻧــﺪە د .ﺧﺎڵــﺲ ﻗــﺎدر ،ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ
ﻧەﻧێﺮێــﺖ ،ﺋەوا ﻛﺎرەﺳــﺎت روو دەدات. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﭘێﺸﺘﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ % 45ـــﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﻟــە ﺑەﻏﺪا وەردەﮔﺮت، ﺑــەم ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿــەوە ،ﺋــەو
ﺋەﺣﻤەد ﺣﺎﺟﯽ رەﺷﯿﺪ:
دەﺑێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ زۆر ورد ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺋەم دۆﺳﯿەﯾەدا ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ ﺑﮋاردەی ﺗﺮی ھەﺑێﺖ ﻟەﺑﺎرەی دەرﻣﺎن و ﺑەﺷەﺧﯚراك ھەزار دﯾﻨﺎر. ﻣﻮﺳــەﻧﻨﺎ ﺋەﻣﯿﻦ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ھێﻤــﺎی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛــﺮد ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﺑەﻏﺪا ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﻮە، ﺑــەم ﺳــەرەڕای ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎن، ﺑەﺷەﺧﯚراﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە و دەرﻣﺎن رەواﻧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ، ﺑەم وەك ﺋەو دەڵێﺖ ،روون ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋﺎﺧﯚ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ﺑەﻏﺪا ﺧﯚراك و دەرﻣﺎن رەواﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت ﯾﺎ ﻧﺎ. ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە
ھەرێــﻢ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە، ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە دەرﻣــﺎن و ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ،ﺑەراورد ﺑە راﺑﺮدوو زۆر زﯾﺎﺗــﺮە و ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆرە، ﺑەم ﻟێﮋﻧەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵێﺖ، ﺋەﮔەر ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﺒێﺘە راﺳــﺘﯽ، ﺋەوا ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﻣﺮﯾــەم ﺳــەﻣەد ،ﺟێﮕــﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەﮔەر ﺋەو ﻛﺎرە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑەﻏﺪا دەرﻣﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
رێﮋەﯾە ﮔﯚڕاوە و ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻢ ﺑــﯚ دەرﻣﺎن ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﺑەﻏﺪا دەﺑەﺳﺘێﺖ“. ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟﮕە ﻟــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ رێــﮋەی % 45ـــﯽ دەرﻣﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻧێﺮێﺖ ،ھﺎوﻛﺎت ھەرێﻢ ﺳــﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە 100ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺗــﺮ ھەﯾە ﺗــﺎ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ دەرﻣﺎﻧــﯽ ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەﻣە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑــﯚ ھەرێﻢ ﺋەو رێﮋەﯾەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯚﻛﺎن ﺗﺎﭘﯚ ﻛﺮاوە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ روو ﻟە ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن:
ھەﻧﺪێ ﻛەس ﻟە ﻧەزاﻧﯿﯿەوە دەﭼﻨە ﻧﺎو ﭘڕۆژەی ﮔەورە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ – ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑە ﺑێ ﺗەﻧﺪەر ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺳەر ﺑە ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﯚﻛﺎن دراوە، ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەو ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﯾە ،ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑە ”ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ“ دەزاﻧێﺖ. ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەت ،ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺋﺎﺳــەوار و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﻟــە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە ،ﺑەم دﯾﺴــﺎن ﻟە دەرەوەی ﻛێﺒەرﻛــێ و ﺑە ﺑێ ﺗەﻧــﺪەر ،ﺑە ھەﻣﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ دراوەﺗەوە. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﯚڵﻒ ﻣﺎر ﺳــەر ﺑە ﺋەزﻣەڕ ﺋێﺮ ﻛە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﯚﻛﺎﻧﺪاﯾە، ﻣــﺎوەی 5ﺳــﺎڵە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚﯾە و ﻟە 31ی ﺋﺎﯾﺎری ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم دﯾﺴﺎن ﺑﯚی ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەت ،ﻟەوە ﻧﯿﮕەراﻧە ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻧﯿﺎز ﺑــﻮوە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﯚڵــﻒ ﻣــﺎر ﻧﻮێ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺳەرەڕای ﺋەوەﯾﺶ، ھەﻧﮕﺎوﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ دەرﺧﺴﺘە و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی
ﺗەﻧﺪەرەﻛە ﻧەﻧﺎوە. ﺑەﭘێﯽ ﻗﺴــەی ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە، ھﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯚڵﻒ ﻣﺎر ،ﻧەﺧﺮاوەﺗە ﻛێﺒەرﻛێﻜــەوە .ﺋــەو ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دراوەﺗە ﺑەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ”رەﻣﺰی“ ﻟە دەﺳﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻣﺎوەﺗەوە. ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەت ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”داوام ﻟــە ﻣەوﻟــﻮود ﺑﺎوەﻣﻮراد وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺮدووە ﻛە ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﻧﻮێ ﻧەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺑﯚ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺗﺎ دەرﺧﺴﺘەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑە ﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ وەری ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑەم وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﭘێــﯽ ﮔﻮﺗﻢ ﻛە ﭘێﺘﺎن ﺑﺎش ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺑﯚ ﻣــﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮ ﻧﻮێ دەﻛەﻣەوە“. ﺑەﭘێــﯽ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆك ﻟێﮋﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھﯿﭻ
ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑﺪو:
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﯚڵــﻒ ﻣــﺎر ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەﯾﺶ ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗەوە ”رێﻜﺎری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ“ ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧە ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﯚڵــﻒ ﻣــﺎر، ﻧەﮔﯿﺮاوەﺗە ﺑــەر .ﺋەﻣەﯾﺶ وای ﻛﺮدووە ﺋێﺴــﺘە ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەت ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺋﯿﻤﺰای ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎران ﺑێﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟەﺳەر ﺋەو ﻣەﺳەﻟەﯾە ،ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ھﯚڵﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻜەن. ﺗﺎھﯿــﺮ ﻋەﺑــﺪو ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯚڵﻒ ﻣﺎر، ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەﯾﺶ ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﻣەوﻟــﻮود ﺑﺎوەﻣــﻮراد وەزﯾــﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ھﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ رﻛﺎﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯚڵﻒ ﻣﺎر ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی ﺑﯚ ﻣــﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮ و ﺑە ﭘێﻨﺞ ھﯿﻨﺪەی ﻧﺮﺧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﭘێﺸﻮو ،ﺑﯚی ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﺑﺎوەﻣﻮراد ﻟە وەﻣﯽ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ
ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەﺗﺪا ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ھﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮو ﺋەو ﻛﺎرە ﺑــﻜﺎت ،ﺋەﮔەرﯾﺶ ھەﯾە ،ﺑﺎ ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ھێﻨﺎﺑﺎی“. ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﯚڵﻒ ﻣﺎر ﺳــەر ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋەزﻣەر ﺋێﺮ ،ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ”ﺳــﯽ ﺋﺎی ﭘﯽ“ و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﭘێﯿە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷە“ ﭘﺎرێــﺰراوە ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺎﻓﺘﯿﺮﯾﺎ ﻟە ﻧێﻮان ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﯚﻣﺎﺗﯚ ﺗەواو دەﺑێ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەزﻣەڕ ﺋێﺮ دەدرێﻦ. ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣﺎرە 32ی ﺳﺎڵﯽ 1984ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ و ﺑەﻛﺮێﺪاﻧﯽ ﻣﺎڵ و ﻣﻮڵﻜﯽ دەوڵەت، دەﺑێ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑە ﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺑەﺷﺪاری ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ. ﺗەﻧﯿﺎ 25ھەزار دۆﻻر! ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗێﺮﻣﯿﻨــﺎل و ﻛﺎﻓﯿﺮﯾﺎ ﻟــە ﻧێﻮان ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەزﻣــەڕ ﺋێﺮدا ﻛﺮاوە. ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﺑــﻮوە ،ﺑــەم دوای ﺋەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑە ﻟێﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋــەو ﻛﺎرە ﻧەﺑــﻮوە .ﻟێﮋﻧەﻛــە، راﭘﯚرﺗــﯽ ﺑﯚ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ، ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑــەرز ﻛﺮدووەﺗەوە و
دواﺗﺮ ﭘڕۆژەﻛە راﮔﯿﺮاوە. ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ،ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎﻟــﯽ ﻧﻮێ و ﻛﺎﻓﺘﯿﺮﯾﺎ دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت و ﺑﯚ ﻣﺎوەی 50ﺳــﺎڵ ﺑە ﻛﺮێﯽ ﺳﺎﻧە 25ھەزار دۆﻻر ﭘێﯽ ﺑﺪرێﺘەوە. ﻋﻮﻣــەر ﻋﯿﻨﺎﯾــەت دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎﻟﯽ ﺋێﺴﺘەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە. ﺗﺎھﯿــﺮ ﻋەﺑــﺪو ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی دەڵــێ” ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك داﺑﻮو ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎﻟێﻜﯽ ﮔەورە و ھﯚﺗێﻠێﻜﯽ ﭘێﻨــﺞ ﺋەﺳــﺘێﺮە ﺑە ﺷــێﻮەی وەﺑەرھێﻨــﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت،
ﻛﺎرەﻛە ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﭼﻮوە ﭘێﺸەوە ،ﺑەم ﭼەﻧــﺪ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێــﻚ ﺑــە ﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ھەﺑێــﺖ ،رێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺮد“. ﺋەو ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛەوە، ”زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورە“ ﺑە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧە ﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑﺪو دەڵــێ” ،ھەﻧﺪێ ﻛــەس ﺑەﺑــێ ﺋــەوەی ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ھەﺑێﺖ ،دەﭼﻨە ﻧــﺎو ﭘــڕۆژەی ﮔــەورەوە .ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــە ھﯿﭻ ﻟــە ﻛﺎرەﻛە و ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــە ﻧﺎزاﻧﻦ و ﻧﺎﭼﻨە ﻧﺎو وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ،ﺋەوان ﺑە ﻧەﻓەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﺎر دەﻛەن“.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺗﺮﻟﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎری ﺗﺮ ﻟە ھەرێﻢ دەﺑڕێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻋﻮﻣەر ﻋﯿﻨﺎﯾەت :داوام ﻟە ﻣەوﻟﻮود ﺑﺎوەﻣﻮراد وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺮدووە ﻛە ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﻧﻮێ ﻧەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺑﯚ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺗﺎ دەرﺧﺴــﺘەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑە ﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ وەری ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑەم وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻢ ﻛە ﭘێﺘﺎن ﺑﺎش ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮ ﻧﻮێ دەﻛەﻣەوە.
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ﺣەﻣەﺳەﻋﯿﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ :وەك ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻋەﻟﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن :ﺋەو ھێﺮﺷﻜﺮدﻧﺎﻧە ﺑﯚ ﺳەر ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو، ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ھﺎوﻛﺎت ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺋﺎژاوەﮔێڕﯾﺸە
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﻣﺎراﺳﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﭼەﻧﺪ ﻗﯚڵﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەواﻣﻦ دڵﺸﺎد ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن راوێﮋﻛﺎری ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ:
ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘە ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ دەﻛﺎت
ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﯾەﻛێﻜە ﻟــەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﺑە ﻓەرﻣﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘﺪاﯾە ،ﺑەم راوێﮋﻛﺎرێﻜﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺋــەو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزە رەت دەﻛﺎﺗەوە و ﭘێﯽ واﯾە ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ھﯿــﭻ دەرﮔەﯾەﻛﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯽ دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛﺎت و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺋەو ﺑﮋاردەﯾە ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ دەﻛﺎت“. دڵﺸﺎد ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ،راوێﮋﻛﺎری ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯽ ﺋــەو ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەی ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێــﻦ ،زۆرﺑەﯾــﺎن دەﯾﺎﻧەوێ واﻗﯿﻌﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﭘێﯽ ﻗﺴەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﺑﭙێــﻮن و ھەر زﯾﺎدە و ﻛەﻣﯿﯿــەك ﺑە ﻻدان ﻟە ﭘﺮﻧﺴــﯿﭙە
ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﻛﺘێﺒەﻛﺎن دەزاﻧــﻦ و وەك ﻛﻮﻓﺮێﻚ ﺳــەﯾﺮی دەﻛەن .ﺑــەڕای ﺋەو ،ﺋەوە ﻛﺮۆﻛﯽ ھەڵەﻛەﯾە و ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛﺎﻣڵ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧەﯾە ﻟە ھەرێﻢ. ﺋــەو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﭘێﻢ واﯾــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻧــەك ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛە ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎڵﯚزﺗﺮی دەﻛﺎت و دەرﮔــەی ﻛﺮدﻧــەوەی ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾــﺶ دەﻛﺎﺗەوە، ﺋــەوەش ﺑــە دەرﻛﻜــﺮدن ﺑەو راﺳﺘﯿﯿەی ﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘەی ھەرێﻤﺪا ﭼەﻣﻜﯽ زۆرﯾﻨــە و ﻛەﻣﯿﻨە دادی ھەرێــﻢ ﻧﺎدا ﻛە رەﻧﮕــە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ھەوڵﯽ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺪەن“. وەك ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ دەدەن ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ
ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻧەك ﭼﺎرەﺳەری ﺋەم ﺑﺎرودۆﺧەی ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﯿﺎن واﯾە ،ﺋەﮔەری دوو ﺋﯿﺪارەﯾﯽ و ﻟێﻜﺘﺮازان زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت. ﺳــﻠێﻤﺎن ﻛەرﯾــﻢ ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﻟــەم ﺑﺎرودۆﺧەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﭘێﺸﻮەﺧﺘە ﭼﺎرەﺳەر ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھەڵﺒﮋاردن ﺑــﯚ زاﻧﯿﻨﯽ زۆرﯾﻨــە و ﻛەﻣﯿﻨەﯾە ﻟــە ﺑڕﯾﺎرداﻧــﺪا ،ﺑــەم ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ﺋــەو ﺋەﮔەرەی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪووەﺗەوە ﻛە ﺑە زۆرﯾﻨە و ﻛەﻣﯿﻨــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن رێﻚ ﺑﻜەون ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻗﺴەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــە و ھەﻣﻮواﻧﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﺳــﻮورن، ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚﯾــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ ھەرﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ ،ﻻﯾەﻛﯿﺎن ﻗﺒﻮﯾڵﯽ ﻧﺎﻛﺎت“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە دەﺑﯿﻨﺮێــﺖ ،وەك ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑــە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ،دوو ﺋﯿﺪارەﯾﯿە،
ﺑەم ھەڵﺒــﮋاردن ﺑﻜﺮێﺖ ﺋەﮔەر و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ“. ﺑە ﺑڕوای ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﮔەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘﯿﺶ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋــەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە راﭘﺮﺳــﯽ ﺑێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ﻧەك ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺣەﻣەﺳەﻋﯿﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،وەك ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،وەك ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘێﻤﺎن واﯾە ﺋەﮔــەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوا ﻧﺎﺑێ ھەڵﺒﮋاردن ﺑێﺖ ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺑێﺖ و ﺑەس“. ﺋەﻧــﺪام ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەﯾﺶ ﻛﺮد، ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋــەو ھەڵﺒﮋاردﻧەدا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺑﺎﺳــە ﺑﻦ و ﺧەڵﻚ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽﻛﻮردﺳﺘﺎندووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳەر ﺣﺰﺑەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑــەوە ھەﯾــە ،ھــﺎوﻛﺎت ﺑەﺷێﻜﯿﺶ ﺑﯚ دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ دەﯾﮕێڕﻧەوە. رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳێﻜﯿﺶ ﭘەﻧﺠەی ﺗﯚﻣەت ﺑﯚ ﺋــەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﻛە ﻧەﯾــﺎری ﭘﺎرﺗﯿﻦ ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ھەرێــﻢ ﺑﺎدەﺳــﺘﻦ ،درێﮋ دەﻛﺎت.
ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ھــﺎوﻛﺎت ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺋﺎژاوەﮔێڕﯾﺶ ﺑێﺖ .ﻋەﻟﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ”ﻟەﻻﯾەﻛــەوە دەﻛــﺮێ ﺋەو ھێﺮﺷــﺎﻧە ﺑﯚ ﺳــەر ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑێﺖ ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺋﺎژاوەﮔێڕﯾﺶ ﺑێ ﺑﯚ ﺑەدﮔﻮﻣﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەك ،ﯾﺎن ھێﺰەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا. ﻋەﻟــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺋەرﻛــﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ،رەﻧﮕە ﺧەڵﻜﺎﻧێﻚ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎراﻧە ھەﺳﺘﻦ ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛە ھێﺮش دەﻛﺮێﺘە ﺳەر ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺋەوﯾﺶ ﺑﯚ
ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو داﻣەزراواﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻟە ھەﻣﻮو ﺣﺎڵەﺗێﻜﯿﺸﺪا ﺋەو داﻣەزراواﻧە ﺋەرﻛﯿﺎﻧە ﺋەوەﻧﺪەی ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧﺪاﯾە ﺑەدوای ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎر و ﻛﺮدەواﻧە ﺑﭽﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺗەﻗەﻛــﺮدن ﻟــە ﺑﺎرەﮔەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺗەﻗەﻛﺮدﻧە ﻟەواﻧﯿﺶ“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋــەوەی ﺋــەو رووداواﻧە دەﻛﺮێ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەوە ھەﺑێ ﻟــە 19ی ﺋــﺎب؟ ،ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺷﺘێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﯿﺸــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ ،ﺧﯚﻣــﺎن دەزاﻧﯿﻦ وﺗﺎﻧﯽ ھەرێﻤەﻛە و ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟە ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎن ھەﯾــە ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻟــە ﺟــﯚرەﻛﺎن ﺗەﻗەﻛﺎن
ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ھەﯾە ،رەﻧﮕە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯿﺶ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھێﺰﯾﺸــەوە ھەﺑێﺖ ،ﻟەم دۆﺧەدا ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﻟــە ﻧێﻮان ھێــﺰەﻛﺎن و ﺟﯚرێﻚ ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ھەﺑێ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧەی ﺧێﺮ و ﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋێﻤەﯾــﺎن ﻧﺎوێﺖ ،ﯾﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﻛەم دەﯾﺎﻧەوێ ﺑەدﮔﻮﻣﺎﻧﯽ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن زۆرﺗﺮ ﺑێ و ﻟە ﺋﺎوی ﻟێڵﺪا ﻣەﻟە ﺑﻜــەن ،ﺋەواﻧﯿﺶ دێﻨە ﺳەر ھێڵ و ﺋەو ﺟﯚرە رۆﻧە ﺑﺒﯿﻨﻦ. ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 1994داﻣەزراوە و ﺗﺎﻛە ھێﺰە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼەﻛﺪاری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﺧﯚی ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺳەر. ﺋەﺣﻤــەد ﻣﯿــﺮە ﺳەرﻧﻮوﺳــەری ﮔﯚﭬﺎری ﻟﭭﯿﻦ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ واﯾە ﻛﯚی
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻨــﺞ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ھەرێﻢ) ،ﭘﺎرﺗﯽ ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﮔﯚڕان، ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و ﻛﯚﻣەڵ( ،ﺑەھﯚی ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ،ﺗﺎ رادەﯾەك ﻟەﺳــەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻛﯚﻛﻦ ،ﺑەم ھــەر ﺧﯚﺷــﯿﺎن ﺋــەو ھەڵﺒﮋاردﻧە ﺑە ﭼﺎرەﺳەری ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﻧﺎزاﻧﻦ.
ﻟە ﻣــﺎوەی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﺟﺎرێﻚ ﻟــە ھەڵەﺑﺠــە و ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﻟە ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ ﺗەﻗە ﻟــە ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــﺮاوە و ھەڕەﺷــەﯾﺎن ﻟەﺳــەرە ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە ،ﺟﯿﺎ ﻟــەو ﺗﯿﺮۆرە ﻓﻜﺮﯾﯿەی ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن دەﻛﺮێﺖ. ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وای دەﺑﯿﻨێ ﺋەو ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧﺎﻧە ﺑﯚ ﺳەر
و ھەڵﺒــﮋاردن ﺋەوﻛﺎت ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜەﻧەوە. ﺟﮕە ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ، ھــﺎوﻛﺎت ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ زۆرﺟﺎر ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﺪا ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘﯽ وەك ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯿەك ﺑﯿﻨﯿــﻮە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە دوا ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﭘێﻨﺞ ﻻﯾەﻧەﻛەﺷــﺪا ،ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﻮار
ﻻﯾەﻧەﻛە ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺑﻮوە. ھــﺎوﻛﺎت ﻣﻮﻧﯿــﺮە ﻋﻮﺳــﻤﺎن، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە دەﯾەوێ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت ﻛە ﭘﺮﺳﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەوە ﺑــﮋاردەی ﭘﺎرﺗﯿﯿــە و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ
ﺗﺮﯾــﺶ ﻻرﯾﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەم ﻧﺎﻛﺮێ ﻛە ﯾﺎﺳــﺎ ﺋەم ﭘﺮﺳــەی ﺑە ﻛﯚﺗــﺎ ھێﻨــﺎوە ،دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ھەڵﺒــﮋاردن ﺑﻜەﯾــﻦ و دواﺗــﺮ ﻟەﺳەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﻗﺴە ﺑﻜەﯾﻨەوە“. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﮔﯚڕان ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻛێﺸــەی ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧــﺪا ﻧﯿﯿە و ﺋەﮔەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘﯿﺶ ﺑﻮو ﺑە ﺋەﻣﺮی واﻗﯿﻊ ،ﺋەوا ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﻗﺴەی ﺧﯚی ﻟەو ﭘﺮﺳەدا دەﺑێﺖ“.
”وﺷە“ ھﯚی ﺗەﻗەﻛﺮدن ﻟە ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو روون دەﻛﺎﺗەوە ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەوە ھەﯾە .ﻣﯿﺮە ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێﺖ ”دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻧﺎﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﺗێﺪا دەﺑێﺘــەوە ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەرێــﻢ ،ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟە ﺋەﺟﯿﻨﺪای وﺗﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ، ھەر ﻟەم ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷــﺪا ھەﻣﻮو رووداوێﻜﯽ دەرەﻛــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ھەڵﻮێﺴﺘﯽ وﺗﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯿــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ ﭼﯚن ﺑێﺖ“. ﻣﯿــﺮە ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴــﺘە روو ﻛە ”ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەو ھەڵﻤەﺗەی ﻟەﺳــەر ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ھەﯾــە ،ھەﻣــﻮوی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەوە ھەﯾە ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟــەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﭘێﮕــەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێ ﺑەھێﺰە ،ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺋەرێﻨﯿﯿە ،ﺑــەم ﻟەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێﯽ ﺑﺎدەﺳﺘﻦ ،ھەڵﻮێﺴﺘەﻛە ﭘێﭽەواﻧە دەﺑێﺘــەوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێــﻢ واﯾە ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە روو دەدا ،دەرھﺎوێﺸﺘەی ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ
ﺋەﺣﻤەد ﻣﯿﺮە:
ﺋەو ھەڵﻤەﺗەی ﻟەﺳەر ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ھەﯾــە ،ھەﻣــﻮوی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻛە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەوە ھەﯾە ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە“. ”ﺑەﺷــێﻜﯿﺶ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻛﻮردﯾﯿەوە ھەﯾە ﺑەوەی ﺑێ ﺑﺎﻛﺎﻧە وەك ﻧەرﯾﺘێــﻚ ھەﻣــﻮو ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾﺎن ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺋﺎرەزووی ﺑﻜﺎت ﭘەﻻﻣﺎری دەدات“ ﻣﯿﺮە وای ﮔﻮت. ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧە ﻟە رووداوی ﺗەﻗەرﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻣﭽەﻣــﺎڵ ﻧــە ﻟــە ھەڵەﺑﺠە، ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەرانﻧەﮔﯿﺮاون. ﺑەھﺮۆز ﺟەﻋﻔەر ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەوەی ھێﺮش ﺑﻜﺮێﺘە ﺳەر ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑﯚ ﺳەروەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ دەﮔەڕێﺘەوە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھێﺮش دەﻛﺎﺗە ﺳــەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ و ﻛەﺳێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯿﯽ دەﺑێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ،ﺋەﻣە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺗﯿﺮۆر ،ﭘێﻢ واﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾﺎﺳﺎ دەﺗﻮاﻧێ
رێﮕــﺮی ﻟــەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺑــﻜﺎت ﻛە ﻟــە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﻛﺮدەوەی ﻟەو ﭼەﺷﻨە ﻧەﻛەن. ”ﺋەو ھێﺮﺷــﺎﻧەی ﺋەﻣڕۆ دەﻛﺮێﺘە ﺳــەر ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ، ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻟــەوەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗــﻮوە ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎنﻟەﺳەرﺋﺎﺳﺘﯽﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﺎوێﺮن ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑڵێﻦ، ﻛەﭼﯽ ﯾەﮔﮕﺮﺗﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ﺑەوەی ﺑەرێﮋەی 100%ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ دەﻣێﻨێﺘــەوە و ھەﻧﺪێــﻚ زاﻧﯿﺎری ﻟــە ھﯚڵــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــەوە ﺑﯚ ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮدووە، ﺑﯚﯾە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﯾﺎن ھێﺰی ﺗﺮ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ھێﺮش دەﻛەﻧە ﺳــەر ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو“ ﺟەﻋﻔەر ﮔﻮﺗﯽ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﺟەﻋﻔەر ﺷێﺦ ﻣﺴﺘەﻓﺎ :ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
داﻋﺶ ﻟەﻧﺎو ﻧەﭼﻮوە، ﺑەڵﻜﻮ دوور ﺧﺮاوەﺗەوە وﺷە- ی ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەر ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ داﻋﺶ ﻟەﻧﺎو ﻧەﺑﺮاوە، ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﯾەﻛەی 70ی ﺑەم دوور ﺧﺮاوەﺗەوە .دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ھەﻣﻮو ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺳﻨﻮوری ﻣﺎدەی ،140ﺋﺎزاد دەﻛﺮێﺖ. ﺟەﻋﻔەر ﺷێﺦ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻛە ھﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ”وﺷە“دا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧﺎﺷــەرﯾﻔﺎﻧەی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﯾﻜەن ،ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر ورەﺑەرزی و ﺗﻮاﻧﺎی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻧەﻛﺮدووە .ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﯾەﻛﻨەﺧﺴﺘﻨەوەی ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﺑەھﯚی ﺑەردەﺳﺖ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮوە.
ﻟــە ﻣﯿﺤــﻮەری داﻗــﻮوق ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ﺑەھﺎوﻛﺎری ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﻛە ھەر ﻧﺎوﭼەﯾەك ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺗەواو دەﺑێﺖ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ھێﺮﺷﯽ ﺑﯚ دەﻛﺎت و دەﯾﮕﺮێﺖ ،ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﺑﯚ ﭼﯿﯿە و ﺗﺎ ﻛﻮێ دەڕوات؟ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻧﺎوﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋﺎزادی ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺸﺪا ﺑﻮون ھەڕەﺷەن ﺑﯚ ﺳەر ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔﻮﻧﺪە ﻛﻮردﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە، ﺑﯚﯾە ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ دەزاﻧﯿﻦ ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ھەڕەﺷە ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێ ﯾﺎن ﺧﺎﻛەﻛەی ﺑەﺷــێﻚ ﺑێ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــﺎزادی ﺑﻜەﯾﻨەوە و ھەڕەﺷــەﻛﺎن ﻧەھێڵﯿــﻦ و ﺑﯿﮕەڕێﻨﯿﻨــەوە ﺳــەر ﺧﺎﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑە ھﺎوھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔەڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن دەﺑێﺖ.
ﺋﺎﯾﺎ ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﭘﻼﻧێﻜﯽ وای ﻟە ﭘﺸــﺘەوەﯾە ﻛە ﺳﻨﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺑﺪرێﺘەوە دەﺳﺖ ﻛﻮرد؟ ﻣﻦ ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎس ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێ، ﻣەﺑەﺳــﺖ ﭼﯿﯿە ،وەك ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەم دەﻣﺎﻧەوێ ھەڕەﺷــەﻛﺎن
داﻋﺶ ھﯿﭻ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﻛەرﻛﻮوك ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻣﺎوە؟ ﺗﺎ داﻋــﺶ ﻟەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗــﺮێ ھێڵﯽ ﺷــەڕ ﻣﺎﺑێﺖ، دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ھەڕەﺷــە و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەرﻣﺎن ھەﯾــە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ھەڕەﺷــەﻣﺎن ﻧەھێﺸــﺘﻮوە،
ﭘێﺸــﻤەرﮔە وەك ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧﺎﺷەرﯾﻔﺎﻧەی ﭘێ ﻧﺎﺧﯚﺷە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ﻧەھێڵﯿــﻦ ﻛە ﻟەﺳــەر ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻣــﺎدەی 140ھەﯾە، ھﺎوﻛﺎت دەﻣﺎﻧــەوێ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑەوە ﺑﮕەﯾﻦ داﻋﺶ ﺑﺸﻜێﻨﯿﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ داﻋﺶ دوور ﺑﺨﺮێﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەڕەﺷە ﻟەﺳەر ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻢ ﻧەﻣێﻨێ ،ھەروەھﺎ ﮔەڕاﻧــەوەی ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە دەرەوەی ﺳــﻨﻮوری ﺋﯿﺪارەی ھەرێﻢ ﺑﻮوﻧە.
ﺑەڵﻜــﻮ ھەڕەﺷــەﻛﺎﻧﻤﺎن دوور ﺧﺴﺘﻮوەﺗەوە. ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەی ﻟە ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ،ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻤەرﮔە داﻧﺎوە؟ ھﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺋەرﻛەی ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ،ﺋــەو داﺳــﺘﺎن و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯿﯿەی ﺋەﻣڕۆ ﭘێﺸﻤەرﮔە
دەﯾﻨﻮێﻨــێ ،ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛــە ﺑەوەی ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺳــەر ورەﺑــەرزی و ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋەو ﺋەرﻛەی دەﻛەوێﺘە ﺳەر ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە، ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸﺪا ﭘێﺸﻤەرﮔە وەك ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧﺎﺷــەرﯾﻔﺎﻧەی ﭘێ ﻧﺎﺧﯚﺷــە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە، ﭘێﺸﻤەرﮔە ﭘێﯽ ﺧﯚﺷە ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﻛﻮرد ﯾەﻛﺪەﻧﮓ و ﯾەﻛﮫەڵﻮێﺴﺖ ﺑێﺖ ﺗــﺎ ﺋەوﯾــﺶ ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺋەو ﺋەرﻛەی ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺋەﺳﺘﯚی ،ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت. ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑە ﯾەك ﭼﺎو ﺳــەﯾﺮی ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕی ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺗﯿﺮۆر دەﻛﺎت؟ ﺑەﻧــﺪە دڵﻨﯿﺎﯾە ﻟەوە ،ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ھەﻣــﻮو ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەژێﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺋەوداﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺑەﻧﺪە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﺟﯿﺎوازی و ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿەﻛﻢ
ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ﻟە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚی ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــەوە ،ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧەوە ھەﺑێ ،ﻓەرﻣﺎﻧﯽ دەرﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ھەﺳــﺘﻢ ﻧەﻛﺮدووە ﺟﯿﺎوازی ﻛﺮاﺑێﺖ. ﭘێﺖ واﯾە ﺋەم ﺷەڕە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە ﺑــﯚ ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧــەوەی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻻﯾەﻧە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺗﺎ ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛە ﺷــەڕ ﻧەﻣﺎ ،ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻚ وەك ﺳــﻮﭘﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەك ﺑﺨﺮێﻨەوە؟ ﺑــەر ﻟــە ﺷــەڕی داﻋﺸــﯿﺶ ھەﻧﮕﺎوی ﺑﺎش ﻧﺮاوە ﺑﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ھێــﺰی ﭘێﺸــەرﮔە ،ﭘێﺶ ﺷەڕی داﻋﺶ 14ﻟﯿﻮای ﭘێﺸﻤەرﮔە ﯾەك ﺧﺮاون، ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﯾەك ﻧەﺧﺮاوەﺗەوە، ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺷــەڕەوە ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨەوەﻛە ھەﺑــﻮوە،
ﭼﻮﻧﻜە ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨەوەی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﻟەو ﭼەﺷﻨەی ﺋێﻤە داوای دەﻛەﯾــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷەڕی داﻋﺶ رێﮕﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑە ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﯾەك ﺑﺨﺮێﺖ. ﻟە ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆردا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﺎﻛە ﺣەﻣەی ﺣﺎﺟﯽ ﻣەﺣﻤﻮود ھەم ﺑە ﻛﻮڕەﻛەی ﺧﯚی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دا و ھەﻣﯿــﺶ ﻟەم رۆژاﻧەدا ﺧﯚی ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮو ﺑە ﺳــﻮوﻛﯽ ،ﺑەم ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟەﻻﯾەن ﮔﺮووﭘﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوەوە ﻛﺮاوەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ،ﺗﯚ رات ﭼﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﻛﺎﻛە ﺣەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ھﯿــﭻ ﺣﺰﺑێــﻚ ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ؟ ﻛﺎﻛــە ﻣﺤەﻣــەد ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﺣﻤﻮود ﻛە ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﺸــە ،ﺳــﯿﻔەت و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ و ﻧﺎوی ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﭘﻠــە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛەی ﻧﺎﮔﯚڕێﺘەوە، ھەﻣﯿﺸــە ﺋەو ﺧﯚی ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە
ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە زاﻧﯿﻮە و ﻟەھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ھەڕەﺷەﯾەك ﻛەوﺗﺒێﺘە ﺳــەر ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، وەك ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ﻟــە رﯾﺰی ﭘێﺸەوەی ﺷەڕ ﺑﻮوە و ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮوە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑە ﺧﯚی و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑــﺪات ﻟەﭘێﻨــﺎوی ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ھەڕەﺷــەﯾە و ھەروەھــﺎ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﻮرد ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺗﯿﺮۆر. ﺑەو ﭘێﯿەی ﭘێﺸــﺘﺮ وەزﯾﺮی ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺋێﺴــﺘە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕن، ﺋێﺴــﺘە ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﭼﯽ ھەﯾە؟ وەك ھەر ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧە ھەﯾە ﻛە دەﺑێ ﺳﻮﭘﺎ ﺑﯚی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋێﺴــﺘە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺷــەڕێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪ و ﺳەﺧﺘﺪاﯾە ﻟەﮔــەڵ ﺗﯿــﺮۆر ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭼەﻛــﯽ ﻗﻮرس، ﺳــﻮوك ،ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ و ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە.
ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
”ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە داھﺎﺗﻮوﻣﺎن دڵﻨﯿﺎی ﻛﺮدووﯾﻦ“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺎت، ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوەش دەﻛەن، ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻛــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دوا ﺷــﺎﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛﺮد ﺑﯚ ﺗﯚﻛﻤەﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺟﯚرێﻚ ﻟە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗــە و ﻧەﺗەوە و ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن داوە ﺑەوەی ھەﻣــﻮوان وەك ﯾەك ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺎراﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێــﺖ ،وەك ﺧﯚﯾﺎن دەڵێﻦ ”ﺋــەو دڵﻨﯿﺎﯾﯿﺎﻧــەی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚﻛﺎرﮔەﻟێﻚ ﺑەوەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎنﺑڕەوێﺘەوە“. ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوو ﺑەھــﯚی ﺋــەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎﻧەی ﮔــﯚڕان دژی ﻛەﻣە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋﺎﯾﻨە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن دروﺳــﺘﯽ ﻛــﺮد، ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ
ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ،ﺋﺎﺷــﻮوری ،ﻛﻠــﺪ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮد و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺑﯚ ﻣﺎﻓﯽ ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﺟێﮕﯿﺮ ﻛــﺮد .ﺋﺎﯾﺪن ﻣەﻋﺮووف ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﻤﺎ ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎﻧەی ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗــە و ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺗﻮرﻛﻤــﺎن، ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﻣەﻋﺮووف ﺑﯚ ”وﺷە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻣﺎوەﯾــەك ﻟەﻣەوﺑەر ﭘﺎرﺗﯽ وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھێﺰە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺳەرداﻧﯽ ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺷﺎﻧﺪاﻧە ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛــﺮد ،ﺳــەرداﻧەﻛە ﺑــﯚ ﻻی ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎنﺑﻮو“. ﻣەﻋــﺮووف ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ھێﺰە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧــەﻛﺎن ﺳــەرﺟەم ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﺷﺎﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮد ،داوا ﻟە ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮا ﭘﺎرﺗﯽ وەك ﭼﯚن ﻟە ﭘێﺸــﺘﺮدا داﻛﯚﻛﯿﻜﺎرێﻜﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوە و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﻮوە ﺑــە
ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺸەوە ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾﺶ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺑﻜــەن ،ﺋــەوەی ﻟەم ﺳــەرداﻧﺎﻧە ﺑﯿﻨﯿﻤــﺎن ،دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﻮو ﻟە رێﮕەی ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەوە“. ”ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەڵێﻨــﯽ ﺋەوەی ﺑــە ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎن دا ﻟە ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺪا رۆڵﯽ ﻛﺎراﯾﺎن ھەﺑێﺖ، ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﯾﺎن ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﭘﺎﺷەﻛﺸــێ ﻟە ﭘﺮۆﺳەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘﺎرﺗﯽ دژی ھەر ﺟــﯚرە ھەوڵێﻜﯽ ﻟــەو ﭼەﺷــﻨە دەﺑێــﺖ ،ﺋەﻣەش دڵﻨﯿﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﺑە ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎن
داوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەﻣﺎن ﻧەﺑێ ھەر ھەوڵێﻚ ﺳەر ﺑﮕﺮێ ﻛە ﺑﯿەوێ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯽ دوور ﺑﺨﺎﺗەوە ،ﯾﺎﺧﯚ دوورﭘەرێﺰی ﺑﻜﺎت“ ﻣەﻋﺮووف وای ﮔﻮت. ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﻛە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻧﮕﯽ ﻟەﺳــەر دراوە، ﭘێﻨﺞ ﻛﻮرﺳــﯿﯿﺎن ﻟە 111ﻛﻮرﺳﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﯚ ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛﺮاوە ،ﺋەوان ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ رەﺳەﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ و ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرد ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ دەژﯾﻦ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﺑﺮواﻧﺖ ﻧﯿﺴﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻠﺪاﻧﯽ و ﺋﺎﺷﻮوری ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەڵێﺖ ،ﺳەرداﻧﯽ ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﻻی ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ،دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﺑەوەی ھﯿﭻ ھەوڵێﻚ ﺳــەر ﻧﺎﮔﺮێ ﻛە ﺑﯿەوێ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﭘەراوێﺰ ﺑﺨــﺎت .رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ”ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوەدڵﻨﯿﺎﯾﯽﺑە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن دا ﻛە وەك ھەﻣﯿﺸە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﻤﺎن دەﺑــﻦ ،ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺷﺎﻧﺪەﻛە ﻛە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎدا ﺑﻮو ،ﺟﯚرێﻚ ﺑﻮو ﻟە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺋێﻤە“. ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛــە ھﺎوﻛﺎت راوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﻟــەم دەرﻛەوﺗﻨەﯾﺪا ﺋەرﻛێﻜﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮد ﻟەوﻛﺎﺗەی ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دووﭼﺎری ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻛﺮاﺑﻮون ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺑﺮواﻧﺖ ﻧﯿﺴــﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی دا ”ﭘﺎرﺗﯽ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە رێﮕەی ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەوە
ﺋەو ﺟﯚرە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺗێڕواﻧﯿﻨەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ھەﻣﻮوان ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ھەر ﻛێﺸە و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەك ﮔﺮﻧﮕە
دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛــە ھﯿﭻ ھەوڵێــﻚ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑــێ ﻛە ﺑﯿەوێ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﻧەھێڵێﺖ، ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋێﻤــە زۆر ﮔﺮﻧﮓ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﻟــەم ﻛﺎﺗەدا ،وێــڕای ﺋەوەﯾﺶ ﺑﺎرزاﻧــﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وﺗــﯽ ھەﻣﻮواﻧە و دەﺑێﺖ وەك ﯾەك ﻣﺎﻓﻤﺎن ﭘﺎرێﺰراو ﺑێ و ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەﻣە دەﻣﺎﻧﮕەﯾەﻧێﺘە ﺋەوەی ﺋەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎﻧــەی ھەﻣﺎن ﺑﻮو ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾــەن ،ﺑڕەوێﺘەوە و ھﯿﭻ ﺗﺮﺳێﻜﻤﺎن ﻟە داھﺎﺗﻮوﻣﺎن ﻧەﻣﺎوە“. ﺑﻮوﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎراﻣﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﺳﯿﻤﺎ ﺟﻮاﻧﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺷﺎﻧﺎزی ﭘێﻮە دەﻛﺎت. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟەﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﺎﺳــﯽ ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ”ﻛﯚﺗــﺎ“ی ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺮد. ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤﻮود ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤﻮود
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧــێ ﻛە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەو ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟە دەرەوەی ﺑﺎزﻧەی ﭘێﻨﺞ ﺣﺰﺑەﻛەن ،ﯾــﺎن ﺋەواﻧەی ﻟە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﻦ ،ﺟﯚرێﻚ ﻟە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑەو ھێﺰاﻧە داوە ﻛە ﭘەراوێﺰ ﻧﺎﺧﺮێﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑــﺎ ﺑێ ﻛە ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷﺎﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﺪات. ﻣەﺣﻤﻮود ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ھێﺰە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﻟە ﭘﺮﺳــە ھەﺳﺘﯿﺎر و ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛﯚی دۆﺧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺟﯚرە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﺗێڕواﻧﯿﻨەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ھەﻣﻮوان ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ھەر ﻛێﺸە و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەك ﮔﺮﻧﮕە“. ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە و ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟە ﻣێــﮋووی ﻛــﻮرددا ﺑڕﯾﻮە ،ﺑەم ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺷــﺎردووەﺗەوە ﻟــەوەی ﭘێﻨــﺞ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﻧﺎو ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﭘێﻨــﺞ ﻗﯚڵــﯽ ﻛە ﻓەراﻣﯚﺷــﯿﺎن دەﻛــەن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑﺮدوودا ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك ﺣﺰﺑﯽ ”ﻧﺎڕەﺳەن“ ﻧﺎوی ﺑﺮدن.
دﯾﻤﺎﻧە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺑە دوای رێﮕەی ﻗﺎﭼﺎﺧﺪا ﮔەڕام و رێﮕەی وﺷﻜﺎﯾﯿﻢ دەﺳﺖ ﻧەﻛەوت ،ﺑﯚﯾە ﭼﻮوﯾﻨە ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ و ھەوڵﻤﺎن دا ﻟە رێﮕەی دەرﯾﺎوە ﺑﮕەﯾﻨە ﯾﯚﻧﺎن و ﻟەوێﻮە ﺑﭽﯿﻨە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ 12 .رۆژ ﻟە ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ ﻣﺎﯾﻨەوە .ﺧﻮﺷﻜﻢ و ﺧەزوورم ﭘێﯿﺎن ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ﻟە رێﮕەی دەرﯾﺎوە ﺑڕۆﯾﻦ ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺗﯚ ﺑﭽﯚ و دواﺗﺮ ژن و ﻣﻨﺪاڵﺖ ﺑﺒە .ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑە ﺟێﯿﺎن ﺑێڵﻢ .ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﻟێﯿﺎن دوور ﺑﻜەوﻣەوە ،ﺑەم ﺧﯚزﮔە وام ﻧەﻛﺮدﺑﺎﯾە ،ﻣﺮدن ﻟە دۆزەﺧﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎﺷﺘﺮە.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
وﺷە /رۆدی ﺣەﺳەن ﻋەﺑﺪو ﻛﻮردی ،ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﺎﻻن ﻛﻮردی ﻛە ﻟە رێﮕەی ﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ و ﻟە ﺋﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﯾﯚﻧﺎﻧﺪا ،دوو ﻣﻨﺪاڵ و ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ دا ،ﭼﯿﺮۆﻛﯽ دوا ﭼﺮﻛەﺳﺎﺗﯽ ﺧﻮاﺣﺎﻓﯿــﺰی دەﮔﯿڕێﺘــەوە. ﺋەو ،ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ”وﺷە“ ،ﺑﺎس ﻟە ﺧێﺰاﻧەﻛەی و دۆﺧــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﻮێﯽ؟ ﻣﻦ ﻟە ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﻢ .ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎزۆم ﻛە ﺧەزوورﻣە و ﭘﺮﺳەﻣﺎن ھەﯾە .ﺋەو ﻣﺎڵەی ﺋێﺴﺘە ﺗێﯿﺪان ،زۆر وێﺮاﻧە و ﺑەرﮔــەی رەﺷــەﺑﺎﯾەك ﻧﺎﮔﺮێ، ﺋەو ﺷەڕە ﺗەڕ و وﺷﻜﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن. دۆﺧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﭼﯚﻧە ،دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ،ﺧەڵﻚ؟ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺷەﭘﺮزەداﯾە و ﻧﺎﺧﯚﺷە .ژﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ واﺗە ﻣﺮدﻧﯽ وردە وردە .ﺧەڵﻚ ﻟێﺮە رووﺑەڕووی ﻗەدەری ﻣــﺮدن دەﺑﻨەوە .ﺗەواوی ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە وێــﺮان ﺑﻮو و ﺗەﻧﯿﺎ وێﺮاﻧﯿﯿــە و ھەواﻛە ﯾەﻛﺠﺎر ﺗﯚزاوﯾﯿە .ﻻﺷــەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ و ﺗەرﻣﯽ ﺷــەھﯿﺪاﻧﻤﺎن ﻟە ژێﺮ وێﺮاﻧەی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻛﺎوﻟەﻛﺎﻧﺪان. ﺑﯚﮔەﻧــﯽ ﺗەرﻣــەﻛﺎن دێ .ﻟەﺑەر دەﻋﺒــﺎ و ﺣەﺷــەرات ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﺨەوﯾﻦ و دەرﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﺋەﺳﺘەم دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ .ھﯿﭻ ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺷــﺎردا ﻧﯿﯿە .رۆژی 8ی ﺋەﯾﻠﻮول، ﮔەﺷــﻜە ﻟێــﯽ دام و ﺑﺮدﯾﺎﻧﻤــە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە .ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﭘﺰﯾﺸﻚ و ﻛﺎرﻣەﻧﺪان ھەوڵ دەدەن ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﺧەڵﻚ ﺑﻜەن، ﺑەم ﺋەوێ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﻮێﻜﺎری و ﺑە ﻗەﺳــﺎﺑﺨﺎﻧە دەﭼﻮو ﻧەك ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھــەوڵ دەدات ﺋﺎو داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺑــەم ﺋﺎو زۆر ﻛەﻣە و ﺑــﯚ ﺧﻮاردﻧــەوە ﻧﺎﺑێﺖ. ھەﻧﺪێــﻚ ﺟــﺎر ﺧەڵــﻚ دوو رۆژ ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺋــﺎو دەﻛــەن ،ﻛﺎرەﺑﺎ ﻧﯿﯿە ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻣﻮەﻟﯿﺪەی ﺋەھﻠﯽ ﻧەﺑێ و ﺋــەو ﻣﻮەﻟﯿﺪاﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﯿەوە ھێﻨــﺮاون .ﻣﻨﺪاڵ و ﺑەﺳــﺎﭼﻮو ﺑەھﯚی ﮔەرﻣﯿﯽ ﻛەش و ھەواوە، ﮔﻮزەراﻧﯿﺎن زۆر ﻗﻮرﺳە ،ﺧەڵﻚ ﻛەم دەراﻣەﺗە و ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە. ﺧەﻣﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺧەڵﻚ ﺋەوەﯾە ﻛە ﭼﯚن ﺷــﯿﺮ ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﯿــﻦ ﺑﻜــەن .ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺋێﺴﺘە ﻧﺎو ﺷــﺎری ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺋﺎراﻣە، ﺷــەڕ و ﭘێﻜﺪاداﻧەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔە و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺷﺎرەﻛە دوورن .ﺑەﻗﺴــەی ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﻛــﻢ دوورن ،ﺑﯚﯾە ﺗﺮس ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﺋەوی ﻧەﻛﻮژرێ ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯽ دەﻣﺮێ .ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﻋﯿﺰڕاﺋﯿﻠە. ﺑﺎری دەرووﻧﯽ و ورەی ﺧەڵﻚ ﭼﯚﻧە؟
ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﺎﻻن ﻛﻮردی ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ دەﮔێڕێﺘەوە
ﺋێﺴﺘە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﻋﯿﺰراﺋﯿﻠە
ﺧەﻣﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺧەڵﻚ ﺋەوەﯾە ﭼﯚن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜەن. ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻏەﻣﮕﯿﻨﻦ .ﻣﺎڵ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪﯾﺎن ﻧەﺑێ .ﺧەڵﻚ ﺑە ﯾﺎدی ﺷــەھﯿﺪ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەژﯾــﻦ .ﺧەڵﻚ زۆر ﺑــە ﺧﻨﻜﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەر و ﻣﻨﺎڵەﻛﺎﻧــﻢ ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺑﻮون و زۆر ﮔﺮﯾﺎن .ﺋەوە ﺑﺮﯾﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﺳﺘەی ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ زﯾﺎدﺑﻮو .ھەﻣﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﻏەﻣﮕﯿﻨــە و ﭘێﻜەﻧﯿﻨــﯽ ﻟە ﺑﯿﺮ ﭼﻮوەﺗەوە. ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەم دۆﺧــە ﺷــەﭘﺮزەﯾە ،ﺋــەو ﺧەڵﻜــەی دەﮔەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،دەﺧﻮێﻨﻦ؟ ﺧەڵﻚ دەﮔەڕێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﭼﺎرە. ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺷەڕە و دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻧﺎﺋﺎراﻣە ،ﺑﯚﯾــە ﻛﺎر ﻧﯿﯿە .ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺗﻮوﺷﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﻮوە و ﻛﺎر وەك ﺟﺎران ﻧەﻣﺎوە ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﭘەﻧﺎﺑەری زۆری ﻟێﯿە .ﻣﻦ ﻧەﻣﺒﯿﻨﯿﻮە ،ﺑەم ﻟە ﺧەڵﻜﻢ ﺑﯿﺴﺘﻮوە. ﻛەی ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﮔەڕاوﯾﺘەوە؟ ﻟەﮔەڵ ﺗەرﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎن و ﻏﺎﻟﯿﺐ و داﯾﻜﯿﺎن ﮔەڕاﻣــەوە ،واﺗﺎ دووی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮول .ﺑــە دەروازەی ﺳــﻨﻮورﯾﯽ ﻣﻮرﺷــﯿﺪ ﺑﯿﻨــﺎر ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﮔەڕاﻣەوە. ﻛێ ﻟــە ﭘێﺸــﻮازﯾﯽ ﺗەرﻣﯽ ﺧێﺰان و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﺘﺪا ﺑﻮون؟ ﺋەﻧــﻮەر ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎﻧﺪێﻚ ھﺎﺗــﻦ ﺑــﯚ دەرﮔــەی ﺳﻨﻮوری و ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟە ﺋێﻤە ﻛﺮد و ﻟە رێﻮڕەﺳﻤﯽ ﻧﺎﺷﯿﺘﻨﯿﺸﺪا، ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون .ﺑە ھەزاران ﺧەڵﻜﯽ
ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﺳەر ﺑە ھەدەﭘەش ﻟــە ﺷــﺎری ﺑﯚدرۆﻣﯽ ﺳــەر ﺑە وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨﺪا ﺑﻮون و ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﺘﺎﻧﺒﯚڵ و دواﺗﺮ ﺑــە ﻓڕۆﻛە ھﺎﺗﯿﻦ ﺑﯚ ﺋﯚرﻓﺎ و داوﺗــﺮ ﺑەﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ھﺎﺗﯿﻦ ﺑﯚ ﺳﻨﻮوری ﺳﻮورﯾﺎ .دەﺳﺘﯿﺎن ﺧﯚش ﺑێ ،ﺑە ﺳــەدان ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮور ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗﺎ ﺳــﻨﻮورەﻛە ﻟەﮔەڵﻤﺎن ھﺎﺗﻦ ،ﺋەوان ﮔەڕاﻧەوە، ﺑەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرەﻛﺎن ھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﺧێﺰان و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون. ﺋەواﻧــﺖ ﻟــە ﻛﻮێ ﺑــە ﺧﺎك
ﻟەﮔەڵ ﺗەرﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎن و ﻏﺎﻟﯿﺐ و داﯾﻜﯿﺎن ﮔەڕاﻣەوە، واﺗﺎ دووی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەﯾﻠﻮول. ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﮔەڕاﻣەوە. ﺳﭙﺎردن؟ ﻟــە ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻏەرﺑــﯽ ﺗﺮﻣێ، ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧــﯽ ﻣﺮدووەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــەوێ ﺑەﺧــﺎك دەﺳــﭙێﺮن و ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ .دواﺗﺮ ﭼﻮوﯾﻦ ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﺧــەزوورم ﻛە ﺋﺎﻣﯚزاﻣە و ﭘﺮﺳەﻛەﻣﺎن ﻟەوێ داﻧﺎ. دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺎﺳﯽ ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚت ﺑﻜەی؟ زۆر رەﺷﺒﯿﻨﻢ .ھەﺳــﺘﯽ ﭘﯿﺎوێﻚ ھﺎوﺳــەر و دوو ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻟــە دەﺳــﺘﺪاﺑێﺖ ،دەﺑێ ﭼﯚن ﺑێﺖ! دڵــﯽ ﻣــﻦ ﻣــﺮد .دواڕۆژم ﻧەﻣﺎ. ﺷــﺘێﻜﻢ ﻟە ﺋەوان ﻧەﻣــﺎ ،ﺟﮕە ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯿﺎن و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎن و ﻏﺎﻟﯿﺐ .ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾﺎدﯾﺎﻧە ﻛە ھێﺸﺘﺎ ﻣﺎون. ﻛەی ﻟە ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ دەرﭼﻮوﺑﻮوی؟
ﺑە ﺋەﺳڵ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﻟە ﮔەڕەﮔﯽ روﻛﻦ ﺋەﻟﺪﯾﻦ )ﮔەڕەﻛەی ﻛﻮردان( ﻟە دﯾﻤەﺷــﻖ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1976ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﻣە و ﻟەوێ ھەﻣﻮو ﺗەﻣەﻧﻢ ﺑەﺳەر ﺑﺮدووە .ﻣﻦ ﻛﻮردم، ﺑەم ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑە ﻛﻮردی ﻗﺴە ﺑﻜەم. ھەﻣﻮو ھﺎوﯾﻨﺎن دەھﺎﺗﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﺑﺎﻏﯽ زەﯾﺘﻮوﻧﻤﺎن ﻟێﺮە ھەﺑﻮو .ﻟە ﺳﺎڵﯽ دووەﻣﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﻮورﯾﺎدا، دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻟە دﯾﻤەﺷــﻖ ﺧﺮاﭘﺘــﺮ دەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ھﺎوﺳــەر و ﻣﻨﺪاﻧﻢ ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھێﻨــﺎ .ﺋەواﻧﻢ ﻟە ﻣﺎڵــﯽ ﺧەزوورم داﻧــﺎن .دواﺗﺮ ﭼﻮوم ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻟە ﺋﯿﺴﺘﺎﻧﺒﻮڵ ﻛﺎرم دەﻛﺮد .ﻧﺰﯾﻜەی 3 ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟەوێ ﺑﻮو .ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺑەرﮔﺪرووﯾﯽ ﻛﺎرم دەﻛﺮد و ﭘﺎرەم ﺑﯚ ﺧێﺰاﻧەﻛــەم دەﻧــﺎرد .ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎر ،دوای ﺋەوەی داﻋﺶ ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮدە ﺳەر ﺷﺎری ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،ﺧێﺰاﻧەﻛەم ﻟەﮔەڵ دەﯾﺎن ھەزار ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھەﺗﻦ. ﺋەوان ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑێﻦ ﺑﯚ ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ، واﻣﺰاﻧﯽ ﻟە ﻣﺮدﻧﯿــﺎن رزﮔﺎر ﺑﻮوە، ﻧەﻣﺰاﻧﯽ ﻗەدەری ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ھەر ﻣﺮدﻧە. ﺋەم ﺟــﺎرە ﻛە ھﺎﺗﯿﯿــەوە ﺑﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،ﺷﺎرەﻛەت ﭼﯚن دﯾﺖ؟ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺗەرﻣەﻛﺎن ھﺎﺗﻤەوە، ﺷــﺎرم ﻧەﻧﺎﺳــﯿﯿەوە .ﺷــەﻗﺎم و ﺧﺎﻧــﻮوەﻛﺎن ﻧەﻣــﺎون و ھەﻣــﻮو ﺷﻮێﻨێﻚ وێﺮاﻧە .وەك ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﻧﺎﻣﯚ ﺑﻮو ﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺑﯿﻨﯿﺒﻢ .ﺑﯚﻧﯽ ﻣﺮدن ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ دێ .ﺋﺎﻻن و ﻏﺎﻟﯿﺐ و داﯾﻜﯿﺎن ﻟە ﺑﯚﻧﯽ ﺋەو ﻣﺮدﻧە ھەﺗﺒﻮون )ﺑە ﮔﺮﯾﺎﻧەوە(. ﭼﯚن ﺳەﻓەرت ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮد ﺑــەوردی ﺑﮕێڕەوە؟ ﭼــﯚن ﻟەوێ دەژﯾــﺎن و ﺑﯚ ھەوڵــﺖ دا ﺑﭽﯿﺘە دەرەوە؟ ﻟــە ﻛﯚﺑﺎﻧﯿﯿەوە ﺑــە ﻗﺎﭼﺎغ ﭼﻮوﻣە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،دوای ﻣﺎوەﯾــەك ﻟــە ﺑەرﮔﺪرووﯾــەك دوو ﺳــﺎڵ ﻛﺎرم ﻛﺮد و ھــەر ﻟــەوێ دەﺧەوﺗﻢ و ﺟێﮕەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻧﺎﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﺑﻮو .ﻟــە ژێﺮزەﻣﯿﻨێﻜﺪا ﺑﻮو .ﻟە 8ی ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺗــﺎ 7:30ﺋێﻮارەی ﻛﺎرم
دەﻛــﺮد .دوای ﺷــەری ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ھﺎﺗﻨﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەم ،ﻛﺎرەﻛەم ﮔﯚڕی وەك ﻛﺮێــﻜﺎر ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﻛﺎرم ﻛــﺮد .دۆﺧێﻜﯽ زۆر ﻧﺎﺧــﯚش ﺑــﻮو .رۆژاﻧــە 150 -200ﻛﯿﺴــە ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚم ﺑەﺳەر ﻗﺎڵﺪرﻣەﻛﺎﻧﺪا ھەڵﺪەﮔﺮت .ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻗﻮرس ﺑــﻮو و رۆژاﻧەش ﻧەﺑﻮو. ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 500ﻟﯿﺮەی ﺗﻮرﻛﯽ ﭘەﯾﺪا دەﻛﺮد و ﺑەﺷﯽ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ رۆژاﻧەی ﻧەدەﻛﺮد ،ﺑﯚﯾە داوام ﻟە ﺧﻮﺷــﻜﻢ ﻛﺮد ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤﺎن ﺑﺪات .ﺧﻮﺷﻜﻢ 25 ﺳﺎڵ دەﺑێ ﻟە وﺗﯽ ﻛەﻧەدا دەژی و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی وەرﮔﺮﺗﻮوە .ﺧﻮﺷﻜﻢ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی دەدا ،ﺳەرﺑﺎری
ﻗەت دواﯾﯿﻦ ﻗﺴەی رێﺤﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﻢ ﻟەﺑﯿﺮ ﻧﺎﭼێ .ﭼﺮﻛەﯾەك ﭘێﺶ وەرﮔەڕاﻧﯽ ﺑەﻟەﻣەﻛە ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺑﺎوﻛﯽ ﻏﺎﻟﯿﺐ ﺋﺎﮔﺎت ﻟە ﻣﻨﺪان ﺑێﺖ“. ﺋەﻣــەش ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﭘــﺎرەی ﭘێﻮﺳــﺖ ﺑﯚ ﺑﮋێــﻮی رۆژاﻧە ﭘەﯾﺪا ﺑﻜــەم .دوو ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ،ﻧەﺧﯚش ﺑﻮون ،ﻛﺎر رۆژاﻧە ﻧەﺑﻮو و ﻣﻮوﭼەی ﺳــﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ﺗﻮرﯾﻜﺎ زۆر ﻛەﻣە .ﺗﻮرﻛــەﻛﺎن 3ھێﻨﺪە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋێﻤە ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن وەردەﮔﺮت، ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋێﻤە ﺳەﻋﺎﺗێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎرﻣﺎن دەﻛــﺮد 400 .ﻟﯿﺮەم ﺑــە ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧــﻮو دەدا ،دۆﺧﻤﺎن ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە 5ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑڕﯾــﺎرم دا ﻛﯚچ ﺑﻜــەم .ھەوڵﻢ دا ﺑﭽﻢ ﻻی ﺧﻮﺷــﻜﻢ ﻟــە ﻛەﻧەدا، ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛەﻧەدا ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧەﻛﺮد ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺧﻮﺷﻜﻢ ﺑﻮوﺑﻮو ﺑە ﻛەﻓﯿﻠﻢ و ﮔﻮﺗﺒﻮوﺷــﯽ ﻛە ﺋێﻤــە داوای ﻣﻮوﭼە و ﺑﯿﻤەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ .دواﺗﺮ ﺋەوروﭘﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﮋاردە ﻟە ﭘێﺸــﻤﺎن ﻣﺎﺑﻮو و
وﯾﺴــﺘﻢ ﺑﮕەﻣە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﺋەوە ،ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺸــﻢ ﺑﺎش ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﭘێﺴﺘﯿﺎن ھەﺑﻮو .رۆژاﻧە ﺳێ ﺟﺎر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە دەرﻣﺎن ﺑﻮو .دەرﻣﺎﻧەﻛە ﺑە 7ﻟﯿﺮە ﺑﻮو ،واﺗە 210ﻟﯿﺮە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕێﻜﺪا .ﻟەﺑەر ﺋەو دۆﺧــە ،ﺑڕﯾﺎرم دا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺟێ ﺑێڵﻢ و ﺧﻮﺷــﻜﻢ ﭘﺎرەی ﺑﯚ ﻧﺎردم .ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ و ﺋەﻧﻜــەڕە ،ﻧــﺎوی ﺧــﯚم ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻢ ﻛــە ﺑەردەوام ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەت ﻟە ﺑەردەﺳــﺖ ﺑێﺖ و ﻟە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﺗەﻟەﻓﯚﻧﺖ ﺑﯚ دەﻛەﯾــﻦ .ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯿــﺎن ﻧەﻛﺮد ،ﺗﺎ ﺗەواوی ﺧێﺰاﻧﻢ ﻟە دەﺳﺖ ﭼﻮو. ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛەﻧەدا رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺷــﺘێﻜﯽ وا ﻟــە ﺋﺎرادا ﺑێﺖ؟ ﺑەڵﮕەم ھەﯾە ،دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑﯿﺴەﻟﻤێﻨﻢ. دواﺗﺮ ﭼﯿﺖ ﻛﺮد؟ ﺑە دوای رێﮕەی ﻗﺎﭼﺎﺧﺪا ﮔەڕام و رێﮕەی وﺷﻜﺎﯾﯿﻢ دەﺳﺖ ﻧەﻛەوت، ﺑﯚﯾە ﭼﻮوﯾﻨە ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ و ھەوڵﻤﺎن دا ﻟە رێﮕەی دەرﯾــﺎوە ﺑﮕەﯾﻨە ﯾﯚﻧﺎن و ﻟەوێﻮە ﺑﭽﯿﻨــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ 12 .رۆژ ﻟە ﺋﯿﺰﻣﯿــﺮ ﻣﺎﯾﻨەوە .ﺧﻮﺷــﻜﻢ و ﺧــەزوورم ﭘێﯿﺎن ﺑــﺎش ﻧەﺑﻮو ﻟە رێﮕەی دەرﯾــﺎوە ﺑڕۆﯾﻦ ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺗــﯚ ﺑﭽــﯚ و دواﺗــﺮ ژن و ﻣﻨﺪاڵﺖ ﺑﺒە .ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑە ﺟێﯿﺎن ﺑێڵﻢ. ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﻟێﯿﺎن دوور ﺑﻜەوﻣەوە، ﺑەم ﺧﯚزﮔە وام ﻧەﻛﺮدﺑﺎﯾە ،ﻣﺮدن ﻟە دۆزەﺧﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎﺷﺘﺮە. ﻟە چ ﺷــﺎرێﻚ ﺳــﻮاری ﺑەﻟەم ﺑﻮوی؟ ﻟــە ﺷــﺎری ﺑــﯚدروم .دوای ﺋەوە
12رۆژ ﻟــە ھﯚﺗێﻠێﻜــﺪا ﻣﺎﻣەوە، ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯿﯿەﻛﻢ دۆزﯾﯿەوە و رۆژی ﮔەﺷﺘەﻛەﻣﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮد. ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯿﯿەﻛە داوای ﭼەﻧﺪی ﻟێ ﻛﺮدﯾﺖ؟ داوای 6000ﯾــﯚرۆی ﻛﺮد .ﺋﺎن و ﻏﺎﻟﯿﺒﯽ ﺑە ﯾەك ﻧەﻓەر ﺣﯿﺴﺎب ﻛﺮد، ﺑەم داوﺗﺮ ﺑە 400ﯾﯚرۆ رازی ﺑﻮو. دەﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺎس وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜــەی؟ ﭼــﯚن ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯿﯿەﻛەت دۆزﯾﯿەوە؟ ﺑەﻟەﻣەﻛە ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﺳﺎن دەدۆزرێﻨەوە. ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯽ ﺗﻮرﻛﻦ ،ﺑەم ﺷەرﯾﻜﯽ ﺳــﻮورﯾﻦ .ﻟە رێﮕەی ﻗﺎﭼﺎﻏﭽﯿﯿە ﺳــﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧەوە دەﮔــەی ﺑــە ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿە ﺗﻮرﻛــەﻛﺎن .ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ زۆر ﻟە ﯾﯚﻧﺎن دوورە ،ﺑﯚﯾە دەﺗﺮﺳﺎم و ﻗﺎﭼﺎﻏﭽــﯽ زۆرم ﺑﯿﻨﯽ ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑﯚدروم ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ﺷﻮێﻨە ﺑﯚ ﯾﯚﻧﺎن. ﺳــﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﯿﺰﻣﯿﺮ ﻟەﺳــەر رێﮕە دەﺧەون ،ﺑﯚﯾە ﮔﻮﺗﻢ ﺑﺎ ﭘێﺶ ﻟەوەی ﭘﺎرەﻛەم ﺗــەواو ﺑێﺖ ،ﻟێﺮە ﺑڕۆم .دورﮔە ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﯿەﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮو و ﺑە ﭼــﺎو دەﺑﯿﻨﺮا .ﺑەﻟەﻣەﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﺷەش ﻣەﺗﺮ درێﮋ و دوو ﻣەﺗﺮ ﭘﺎن ﺑﻮو ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ و ﺧێﺮاﺗﺮﯾﻦ ﺑەﻟەﻣە ،ﺑــەم وادﯾﺎر ﺑﻮو ﺑەﻟەﻣﯽ ﻣﺮدن ﺑﻮو. ﭼەﻧﺪ ﻧەﻓەر ﺳــﻮاری ﺑەﻟەم ﺑــﻮون و ﭼﯿﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﺗﺎن ھەڵﮕﺮﺗﺒﻮو؟ 13ﻛەس ﺑﻮوﯾــﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﺎﻧﺘﺎی ﺟﻠﻮﺑەرﮔﻤﺎن ﭘێ ﺑﻮو. ﺳــەﻋﺎت ﭼەﻧﺪ ﺳﻮاری ﺑەﻟەم ﺑﻮون؟ ﭼەﻧﺪ ﻟە ﻧێﻮ دەرﯾﺎدا ﻣﺎﻧەوە و ﭼﯚن ﻧﻘﻮوم ﺑﻮو؟ ﺳــەﻋﺎت 11:30ی ﯾەﻛەم ﺷەوی ﺋەﯾﻠــﻮول و ﻧﺰﯾﻜــەی 10ﺧﻮﻟەك ﺑﻮو ﻟە ﺋﺎودا ﺑﻮوﯾــﻦ .ﺋﺎو ﺋﺎرام ﺑﻮو، ﺑەم دوای ﭼﻮار ﭘێﻨﺞ ﺧﻮﻟەﻛێﻚ، دۆﺧەﻛە ﮔﯚڕا .ﺷەﭘﯚﻟێﻜﯽ ﮔەورە ﻟە ﺑەﻟەﻣەﻛەی دا و ﻧﻘﻮوم ﺑﻮوﯾﻦ. ﺋەوﻛﺎت زاﻧﯿﻢ ﻛــە ﺧێﺰاﻧﻢ و دوو ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﻣﺮدوون .دواﺗﺮ ﻛەﺳێﻚ ﮔــەڕاوە ﺑﯚ ﻛەﻧﺎرەﻛە و ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻓﺮﯾﺎﻛەﺗﻨﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮد. ﻛەﺳﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻣﺮدن؟ ﺑەڵــێ ،دواﺗﺮ ﺑﯿﺴــﺘﻤەوە ﻛە دوو ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻣﺮدووﻧە. ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﺖ ﭼەﻧﺪ ﺑﻮو؟ ﺋﺎﻻن دوو ﺳﺎڵ و ﻏﺎﻟﯿﺐ ﭼﻮار ﺳﺎڵ. ﭼــﯚن زاﻧﯿــﺖ ﻛــە ﺧێﺰاﻧﺖ ﻣﺮدووە؟ ﻣﻦ ﺷــەو ﻟــە زﯾﻨــﺪان ﺑــﻮوم، دواﺗــﺮ ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﻣﻨﯿــﺎن ﺑــﺮدە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺷــﺎری ﺑﯚدروم و ﻟەوێ ﺗەرﻣەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﺸﺎن دام. ﺑﯚ دواﯾﯿﻦ ﺟﺎر ﺋەواﻧﻢ ﺑﯿﻨﯽ .ﺋﺎﻻن ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﺑﻮو، ﻟە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﻣﻨﺪا دەﺧەوت ،وەك ﺑﺎڵﻨﺪەی ﺑەھەﺷﺖ ﺑﻮو. ﭼﯚن ﺑەﺑﯿﺮت دێﻦ؟ ﻗەت دواﯾﯿــﻦ ﻗﺴــەی رێﺤﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧــﻢ ﻟەﺑﯿﺮ ﻧﺎﭼــێ .ﭼﺮﻛەﯾەك ﭘێﺶ وەرﮔەڕاﻧﯽ ﺑەﻟەﻣەﻛە ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺑﺎوﻛــﯽ ﻏﺎﻟﯿﺐ ﺋﺎﮔﺎت ﻟە ﻣﻨﺪان ﺑێﺖ“.
ﺳﯿﺎﺳەت
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺑەردەم ﻋﺎرەﺑﺎﻧەﯾەك ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻗەرەﺑﺎڵﻐە و ﺟﺎﻧﺘﺎی ﺷــﺎﻧﯽ ﻟێ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ .ﺧﺎوەﻧەﻛەی ھﺎوار دەﻛﺎت، ”ﺟﺎﻧﺘﺎ ،ﺟﺎﻧﺘﺎی ﺑﺎش ﺑﯚ رێﮕەی دوور“. ﺋەوە ﻛﯚدێﻜە و ﮔەﻧﺠﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟێــﯽ ﺗــێ دەﮔــەن و ﺑەﺧﺘﯿﺎر زەﻛەرﯾﺎ ،ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻋەرەﺑﺎﻧەﻛە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ رێﮕەی ھەﻧﺪەراﻧە .ﺋەو دﯾﺴــﺎن ھــﺎوار دەﻛﺎﺗــەوە ”وەرﻧــەوە، ﻛێﺸــەت ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛﺎت، ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮەی راﻛەی وەك ﺋەوەﯾە ھﯿﭽــﺖ ﺑــە ﺷــﺎﻧەوە ﻧەﺑێﺖ، ﺷــﻮێﻨﯽ زۆر ﺷــﺖ دەﺑێﺘەوە و زۆر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵــە“ .ﺋــەو ،ﺑﺎس ﻟە ﮔەرﻣﯿــﯽ ﺑﺎزاڕەﻛــەی دەﻛﺎت و دەڵێ” ،دوای ﻧﻮێﮋی ﻋەﺳــﺮ ﻋەرەﺑﺎﻧەﻛەم داﻧﺎوە 250 ،ﺟﺎﻧﺘﺎ ﺑﻮو ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺳــەﻋﺎت 5و ﻧﯿــﻮە ،ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 70داﻧەم ﻣﺎوە.
ﺟﺎر ھەوڵﯽ داوە ﺑﭽێﺘە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯽ ،زۆرﯾﻨــەی زۆرﯾﺎن ﮔەﻧﺠﺎﻧــﻦ و دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑﭽﻨە ھەﻧﺪەران. ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ زۆر ،ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵەﻧﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺷــەﻗﺎﻣﯿﺶ ،ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەداﯾــە ﻛــە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮردن ﺑﯚ دەرەوەی وت. ﺑڕﯾﻨــﯽ رێﮕەﯾەﻛﯽ دوور و درێﮋ و راﻛــﺮدن و ﭼﻮوﻧــە ﻧــﺎو ﺋﺎو، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭘێوێﻜــﯽ ﻛﺎﻟە ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ و ﻗﺎﯾﻢ
ﻋﺎرەﺑﺎﻧەﭼﯿﯿەك:
”وەرﻧەوە ،ﻛێﺸەت ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت، ﭼەﻧﺪ ﭘێــﻮەی راﻛــەی وەك ﺋەوەﯾە ھﯿﭽﺖ ﺑە ﺷﺎﻧەوە ﻧەﺑێﺖ ،ﺷﻮێﻨﯽ زۆر ﺷﺖ دەﺑێﺘەوە و زۆر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵە“ ﺟﺎﻧﺘﺎﻛﺎﻧﻢ ﺑە ﺳێ ھەزارە ،ﺑەم ﻣﺎڵﯽ راﻛﺮدن و ﺷﻮێﻨﯽ دوورە“. ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﺟﺎﻧﺘﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺧﺘﯿﺎر زەﻛەرﯾﺎ ﻛە ﺧــــــﯚﯾﺸﯽ 13
ﺑێﺖ. ﺋﺎرﯾﺎن ﺗەھــﺎ ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧﯽ ﭘێــوی ﻛﺎﻟەی ﻧــﺎو ﺑﺎﻟەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،رۆژاﻧــە دەﯾــﺎن
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﻛﯚچ ﺑﺎزاڕی ﺟﺎﻧﺘﺎ و ﻛﺎﻟەی ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔەرم ﻛﺮدووە زۆرﺑەی ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﺧﯚ ﻟە رێﮕەی ھەﻧﺪەران دەدەن ،ﻣێﻮژ و ﮔﻮێﺰ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑەن، ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ رێﮕە ﺳﻮوﻛە ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻛﺎﻟــەی ﺑﺎﺷــﯽ ﻟێ دەﻛــﺮێ ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨــﯽ رێﮕەﯾەﻛﯽ دوور .ﺋــەو دەڵێ” ،ﺑﺎزاڕﻣﺎن زۆر ﺑﺎﺷــە ،ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛــﺪا ﺑﯚ 10 رۆژ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 60ﺟﻮوت ﭘێو دەﻓﺮۆﺷــﻢ“ .ﻧﺮﺧــﯽ ﻛﺎﻟە ﺑەو دووﻛﺎﻧــە ،ﻟە ﻧێــﻮان 15ﺑﯚ 35 ھەزار دﯾﻨﺎرداﯾە. دﯾﺎرە ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ رێﮕەی ھەﻧﺪەران ،ﻛﺎﻟە ﻧﺎﻛڕن. ﭼەﻧــﺪ رۆژ ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋﺎرﯾﺎﻧــﯽ دووﻛﺎﻧــﺪار ،ﺧێﺰاﻧێﻜــﯽ ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳــﯽ ﺑﯚ ﻻی ھﺎﺗﻮوﻧــە .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭘﯿﺎوەﻛە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻮو و ﻛﺎﻟەی ﺑﯚ ﺧﯚی و ھﺎوﺳــەری و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــڕی“ .ﺋﺎرﯾﺎن دەﮔێڕێﺘەوە ﻛە ﺗەﻧﺎﻧەت ھەﻧﺪێ
ﺑﺎوك ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دێﻦ و ﻛﺎﻟەی ﻟێ دەﻛڕن و ﺟﺎری واﯾﺶ ھەﺑﻮوە ﭘێﻨﺞ – ﺷەش ﮔەﻧﺞ ﺑە ﯾەﻛەوە ﻛﺎﻟەﯾﺎن ﻟێ ﻛڕﯾﻮە. ﻛﺎرزان ﻋەﻟﯽ ﺗەﻣەن 25ﺳﺎن، ﯾــەك ﻟــە ﻛڕﯾﺎراﻧــﯽ ﻛﺎﻟەﯾە ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛــەی ﺋﺎرﯾــﺎن و وەك ﺧﯚی دەڵێ ،ﻛﺎﻟەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ دەوێ ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ رێﮕەی دووری ھەﻧــﺪەران .ﺋەو ﺗﺎ ﭘﯚﻟﯽ ﺳــێﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺧﻮێﻨﺪووە و ﻛﺎﺳﺒﻜﺎرە و ﺑەﻧﯿﺎزی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾە .ﺟﺎﻧﺘﺎﯾەك ﻟــە ﻧێــﻮ ﻋەﻻﮔەی دەﺳــﺘﯽ ﻛﺎرزاﻧﺪا ﺑــﻮو .ﺋەو دەڵێ” ،ﺑەس ﻛﺎﻟەم ﻣﺎوە ﺑﯿﻜــڕم .ھﺎوڕێﻜﺎﻧﻢ ﺋﺎﻣﺎدەن و ﭼﺎوەڕێﯽ ﻣﻨﻦ .ﺋێﻤە دەزاﻧﯿﻦ ﺋەو رێﮕەﯾە ﭼﯚﻧە و زۆر
ﺷﺘﯿﺸــﻤﺎن ﺑﯿﺴــﺘﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﺧﯚم ،ﭼەﻗﯚﯾﺸﻢ ﻛڕﯾﻮە“. زۆرﺑــەی ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﺧﯚ ﻟە رێﮕەی ھەﻧــﺪەران دەدەن، ﻣێــﻮژ و ﮔﻮێﺰ ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ رێﮕە ﺳﻮوﻛە و ﺑــﯚ ﺗﯿﻨﻮوﯾەﺗﯽ و ﺑﺮﺳــﯿﯿەﺗﯽ ﺑﺎﺷە ،ھەڵﺒەت ﺋەواﻧە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛڕن. ﻋﯿﺮﻓﺎن ﻣﺤەﻣــەد ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دووﻛﺎﻧەﻛەی ﺋﺎرﯾــﺎن ،ﺋەوﯾﺶ دووﻛﺎﻧــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻛﺎﻟەی ھەﯾە .ﺋــەو ﺑﺎس ﻟــە ﮔەرﻣﯿﯽ ﺑﺎزاڕەﻛــەی دەﻛﺎت و دەڵێ ﻛە ﻟە ﻣــﺎوەی 45رۆژی راﺑﺮدوودا، ﺑە ﻗەت ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو،
ﻋﯿﺮﻓﺎن ﻣﺤەﻣەد:
”رۆژی واﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺟﻮوت ﻛﺎﻟە دەﻓﺮۆﺷﻢ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ﺧێﺰاﻧﯿﺶ ﻛﺎﻟەﯾﺎن ﻟێ ﻛڕﯾﻮم ﺑﯚ رێﮕەی ﺋەوروﭘﺎ“ ﻛﺎﻟەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە .ﺋەو دەڵێ، ”رۆژی واﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺟﻮوت ﻛﺎﻟە دەﻓﺮۆﺷــﻢ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 10 ﺧێﺰاﻧﯿﺶ ﻛﺎﻟەﯾﺎن ﻟێ ﻛڕﯾﻮم ﺑﯚ رێﮕەی ﺋەوروﭘﺎ“. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﭘێﭽەواﻧەی ﺋﺎرﯾــﺎن ﺑﻮو .ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ ،رۆژی ﭘێﺸﻮو ﭘﯿﺎوێﻚ ﻟە ﺳەﯾﺪﺳﺎدﻗەوە ھﺎﺗﺒــﻮوە ﻻی و دوو ﺟــﻮوت ﻛﺎﻟەی ﺑﯚ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯽ دەوﯾﺴــﺖ.
ﭘﯿﺎوەﻛــە ﺑە ﻋﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺒﻮو، ”ھەردوو ﻛﭽﻢ دەﻧێﺮﻣە دەرەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن“. ھەردوو دووﻛﺎﻧﺪار ،ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟەوە دەﻛﺮد ﻛە ﮔەﻧﺠﯽ وا ھەﺑﻮوە ﻛە ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ،ﺗﺎزە ژﻧﯿﺎن ھێﻨﺎوە ،ﺑﺎوك و ﻛــﻮڕ ﭘێﻜەوە و ﺗﺎزە ﺑﻮوك و زاوا ﭘێﻜەوە ،رێﮕەی ھەﻧﺪەراﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر.
ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ دڵﯚﭘە ﺑەرھەﻣﯽ ﺷﻮوﺗﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ % 100زﯾﺎد ﻛﺮدووە
ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﭘڕ ﻟە ﺷﻮوﺗﯽ دەﻛﺎت رووﺑەری ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــﻮوﺗﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015دا ﺑەراورد ﺑە ﺳﺎڵﯽ ،2014زﯾﺎﺗﺮ ﻟە % 135و ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎڵﯽ 2013زﯾﺎﺗﺮ ﻟە % 347ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە.
وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﺷــﻮوﺗﯿﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘڕ ﻛﺮدووە .ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋﺎودێﺮی ﻟە ﺷــێﻮە ﻛﯚﻧەﻛەوە ﺑﯚ ﺷــێﻮەی دڵﯚﭘە ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن ھەژﻣﺎر دەﻛەن و دەڵێﻦ ،ﺗﻮاﻧﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺷﻮوﺗﯿﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە. ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﻟە ھــەر دۆﻧﻤێﻚ زەوی ،ﻧﺰﯾﻜەی ﻧﯚ ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺳــﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو ﺑەرھەﻣەﻛــەی ﭘێﻨــﺞ ﺗﯚﻧــﯽ ﺗێﻨەﭘەڕاﻧــﺪ .ﻓﺎﺗﯿﺢ ﺣﻮﺳــێﻦ، ﺟﻮوﺗﯿــﺎر ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻠێﺮی ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ،
ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑەرھەﻣەﻛەی ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺑەراورد ﺑە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو دوو ھێﻨﺪە زﯾــﺎدی ﻛﺮدووە .ﺋەو ﻟە ﺧﯚی و ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ رادەﺑﯿﻨێــﺖ ﺷــﻮوﺗﯽ ھەﻣــﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن. ھێﻤﻦ ﺟەﻣــﺎل ﻛە ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘێﻨﺠﻮێﻨە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳﯽ
ﻟەوە ﻛــﺮد ﻛــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ھەﻣــﻮو ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﺎغ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە .ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە ﻛﯿﻠــﯚی ﺑە 300دﯾﻨﺎر ﺷــﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﻟە ﺑﺎزاڕﯾﺶ ﺑە 500دﯾﻨﺎر ﺳــﺎغ دەﻛﺮێﻨەوە. ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳە ﺷﻮوﺗﯽ ﻟە ﻣﺎوەی 70ﺑــﯚ 90رۆژ ﭘــێ دەﮔﺎت و ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎرﯾﺶ ﻛێﺸــﯽ ﯾەك ﺷﻮوﺗﯽ دەﮔﺎﺗە 25ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام.
ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەﻛەن ﻛە ﺋﺎوڕﯾﺎن ﻟێ ﻧﺎداﺗەوە و وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ھﺎوﻛﺎری ﻧﺎﻛﺮێﻦ .ﺑەﮔﻮﺗەی ھێﻤﻦ ﺟەﻣﺎل، ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟــەرووی دەرﻣﺎﻧەوە وەزارەت ھــﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدوون و ﺗﺎﻛە ﺷــﺘێﻚ ﻛە ﺳــﻮودی ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺑڕﯾﺎری داﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎج ﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛــﯽ ﻛە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺟێﺒەﺟــێ ﻛﺮاوە و
ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺣەوت ھەزار و 600دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﻛﺮاوەﺗە ﺷﻮوﺗﯽ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
7
ﺟﮕە ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ،ﺳــﻮودی ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ھەﺑﻮوە. ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺷﺎرۆﻛﺎﻧەﯾە ﻛــە ﻛەﺷــێﻜﯽ ﻟەﺑــﺎری ھەﯾە ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺷــﻮوﺗﯽ. ﺳــﺎﻣﺎن ﻛەرﯾﻢ ،ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﺷــﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛەﻣﺘﺮ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯽ دەﺑﻨەوە. ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ھﺎوﺷــێﻮەی زۆرێﻚ ﻧﺎوﭼــەی ﺗــﺮی ھەرێﻤــﯽ ﺳــەرﭼﺎوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛەﻣﯽ داوە ،ﺑەم ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دڵﯚﭘە ﻓﺮﯾــﺎی ﺋەو ﺑێ ﺋﺎوﯾﯿە ﻛەوﺗــﻮوە .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺳــﺎﻣﺎن ﻛەرﯾــﻢ ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دڵﯚﭘــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ زۆری ﺑــﯚ ﺳــەر ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋــﺎو ﻟەﻻﯾەك و ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی رێــﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ھەﺑﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺋﺎوێﻜﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺗﻮاﻧــﺮاوە رووﺑەرێﻜــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎن ﺑﻜﺮێﺘە ﺷﻮوﺗﯽ. ھێﺸﺘە ﺋﺎﻣﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺷــﻮوﺗﯽ ﻟــە ﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە،
ﭼﻮﻧﻜــە وەرزی ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﭘــێ ﻧەھﺎﺗــﻮوە، ﺑــەم ھــەروەك ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێ دەﻛﺎت، رێﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن % 100 ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە .ﺳﺎن ﻛە ﻟە ھەر دۆﻧﻤێــﻚ زەوی ﻧﺰﯾﻜــەی ﭘێﻨﺞ ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ﺑەرھەم دەھﺎت، ﺋێﺴــﺘە ﺑــڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن ﻟە ھەﻣﺎن دۆﻧﻢ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜەی 10ﺗﯚن ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻟە رووی دەرﻣﺎﻧــەوە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯿــﺎن ﻧەدراﺑێــﺖ .ﺋەو
دەڵێ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺋەﻣﺴــﺎڵ 270ﺗــﯚن ﭘەﯾﻨــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ ﺑەﺳــەر ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﺪا داﺑــەش ﻛــﺮاوە ﻛــە ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوی ﻓﺎو داﺑﯿــﻦ ﻛﺮاوە و ﺑە ﺑێ ﭘــﺎرە ﺑەﺳــەر دوو ھەزار ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﺳــﻨﻮورەﻛە داﺑەش ﻛﺮاوە. ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ،رووﺑــەری ﭼێﻨﺮاوی ﺷــﻮوﺗﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ھەزار و 700دۆﻧﻢ ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014دا ﺑﻮوەﺗە ﭼﻮار ھــەزار دۆﻧﻢ و ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﺑﯚ ﺣەوت ھــەزار و 600دۆﻧﻢ ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎرە ،ﺋەوە دەردەﺧﺎت ﻛە رووﺑەری ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــﻮوﺗﯿﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎڵﯽ ،2014 زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە % 135و ﺑــەراورد ﺑە ﺳﺎڵﯽ 2013زﯾﺎﺗﺮ ﻟە % 347ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە.
ﺳﺎﻣﺎن ﻛەرﯾﻢ ،ﻟێﭙﺮﺳﺮاوی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ:
ﺳــﺎن ﻛە ﻟە ھــەر دۆﻧﻤێﻚ زەوی ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨﺞ ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ﺑەرھەم دەھﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﺑڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن ﻟە ھەﻣﺎن دۆﻧﻢ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜەی 10ﺗﯚن ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﻓﺮﻣێﺴﻚ ﻣﺴﺘەﻓﺎ
ﻛﺎم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم؟
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
14ﺳﺎڵە ﻛەس ﻟە ﮔەرﻣﺎوی ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﺧﯚی ﻧەﺷﻮﺷﺘﻮوە وﺷە /ﺳﯿﺪەﻛﺎن – ھێﻤﺎ ﻧەﺑﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2001و ﻟە ﻧﺎو ﺳەﻧﺘەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن ،ﮔەرﻣﺎوێﻚ ﺑە ﮔﻮژﻣەی 95ھەزار دۆﻻر ﻟەﺳەر رووﺑەری 600ﻣەﺗﺮ دووﺟﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك ﻛەﺳﯿﺶ ﺧﯚی ﻟەو ﮔەرﻣﺎوە ﻧەﺷﻮﺷﺘﻮوە. ﺋەوﻛﺎت رێﻜﺨﺮاوی ”ھﺎﺑﯿﺘﺎت“ی ﺳــەر ﺑە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ،ﮔەرﻣﺎوەﻛەی ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ راﭘەڕﯾﻨﯽ ﺳــەﻧﺘەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮد .ﺋەو ﮔەرﻣﺎوە ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﺋﯿﺪارە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑڕﯾﺎری 986ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧەوت ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﺧﯚراك ،دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە. ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ،وەك ھەﻣﻮو
داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﭼﻮوەﺗە ﺋەو ﮔەرﻣﺎوە. ﺋەو ،ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑە دەﺳــﺖ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸــەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەوە دەﻧﺎڵێﻨێﺖ، ﺑــەم 14ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑــەر 95 ھــەزار دۆﻻرﯾﺎن ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەك ﺧەرج ﻛﺮدووە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛەس ﺳﻮودی ﻟێ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە. ﺑﺮادۆﺳــﺘﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺋەﻣە ﺑﯚ ﺑــێ ﭘﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋﯿﺪارەی ﻧﺎوﭼەﻛە دەﮔەڕێﺘەوە،
ﺋەﮔەر ﻧــﺎ دەﻛﺮا ﻛە ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە ﺑە ﭘڕۆژەﯾەك ﺧــەرج ﻛﺮاﺑﺎﯾە ﻛە ﺳﻮودی ﺑﯚ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ھەﺑﻮواﯾە“. ﺋەو ،داوا ﻟە ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯿەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت ﻛــە ﺑﯿﻨــﺎی ﮔەرﻣﺎوەﻛە ﺑﺨﺮێﺘــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﭼﯿﺘﺮ ﺑە ﺑێ ﻛەڵﻜﯽ ﻧەﻣێﻨێﺘەوە. ﻛﺎروان ﻛەرﯾﻢ ﺧﺎن ﮔﻮﻧﺪەژۆری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەو ﺷﺎرەدێﯿە ،ﻟەﮔەڵ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮرﺷــﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ھﺎوڕاﯾــە و ﭘێﯽ واﯾــە دەﻛﺮا ﻟە ﺑﺮی ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە ،ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاﺑﺎﯾە .ﺳەرەڕای ﺋەوەش دەڵێ، ”ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﺑﻮو ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﮔەرﻣﺎو ﺧەرج ﻛﺮاﺑﺎﯾە، ﺑــەم ﺋێﻤە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﺸــﯿﻦ ﺑە
دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەر ﭘڕۆژەﯾەك، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ھــەر ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەﯾە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ،دوو ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺑــﯚ
ﮔەرﻣﺎوەﻛە ھەﯾــە ،دەﯾﺨەﻧەوە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و ﯾﺎﻧﯿــﺶ دەﯾﻜەﻧە ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە و دەزﮔەﯾەﻛــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ.
ﻛﺎروان ﻛەرﯾﻢ ﺧﺎن ﮔﻮﻧﺪەژۆری:
ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮو ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﮔەرﻣــﺎو ﺧەرج ﻛﺮاﺑﺎﯾــە ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﺸــﯿﻦ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەر ﭘڕۆژەﯾەك ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھەر ﭘڕۆژەﯾــەك ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەﯾە
ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە روو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە وﺷە /ﺳﯚران – ھێﻤﺎ ﻧەﺑﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ دادوەرﯾــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟە ﻣــﺎوەی ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ،رێﮋەی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە و ﻟە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی رووی ﻟە ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرە رەﺳــﻤﯿﯿەﻛﺎن، ﻟە ﻣﺎوەی ﺷەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ،ﭼﻮار ھــەزار و 631 ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە .ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێــﺮ ﺑــە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،ھــەزار و 268
ﻛەﻟﺴﻮوم ﮔەزﻧەﯾﯽ ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ:
ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎت ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ﻛە ﻧەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ دﯾﺎردە ،وەك ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن روو دەدات ﺣﺎڵەﺗــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە .ھﺎوﺷــێﻮەی ھەوﻟێﺮ ،ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و دھﯚﻛﺪا، رێــﮋەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە. ھەر ﻟە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ،ھەزار و 477ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێــﺮ ھەﺑﻮوە و ﺑــەو ﭘێﯿە ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا، 320ﺣﺎڵــەت زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە. ھەروەھﺎ دوو ھەزار و 26ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ھەﺑﻮوە و ﺑە ﺑەراورد
ﻟەﮔــەڵ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو292 ، ﺣﺎڵەت زﯾﺎدی ﻛﺮدووە. ﭘﺎرێﺰەران و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘــﺮ ،ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﺗەﻣــەن، ﻧەزۆﻛــﯽ ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎڵــﯽ ﺟﯿﺎ، ژﻧﮫێﻨﺎﻧــﯽ دووەم ،ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ، ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯽ ،ھﯚﻛﺎری
ﺋﺎﺑﻮوری و ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺗﺮ، ھﯚﻛﺎری زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەن. ﺷــﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ،ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو رێﮋەﯾە ﺑە دوور ﻧﯿﯿــە .ﺑــە ﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ دادﮔەی ﺑەراﯾﯽ ﺳــﯚران ،ﻟــە
و ﻟێﻮردﺑﻮوﻧــەوە ،ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋەم ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ھەر واﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕن و دووﺑــﺎرە ﺑﺒﻨەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻛــﻮردی و ﻛﯚی دەزﮔە ﻣەﻋﺮﯾﻔــﯽ و ﭘەروەردەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و زاﻧﻜــﯚﻛﺎن ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺳەرﻗﺎڵﻦ و ﭘﺮۆﺳــە ﺧێﺰاﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻛێﺸە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺗەواو ﭘەراوێﺰ ﺧﺴﺘﻮون“. ﻛەﻟﺴــﻮوم ﮔەزﻧەﯾــﯽ ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ، ﻟەﮔەڵ ﺣەﺳەن ﻣﺴﺘە ﻓﺎ ﺣەﺳەن ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﯾﺎﺳﺎﻧﺎس:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﺑەرﻣﺒەردا ﻛەﻣﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ،ﺑﺨﺮێﻨە ژێﺮ ﻧەﺷﺘەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﻟێﻮردﺑﻮوﻧەوە ﺷەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا، 135ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟەو ﺷــﺎرۆﻛەﯾە ھەﺑــﻮوە .ھــﺎوﻛﺎت 14ﺣﺎڵەﺗــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟە دەرەوەی دادﮔە ھەﺑﻮوە. ﺣەﺳــەن ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﯾﺎﺳــﺎﻧﺎس، ﺋەو ﺋﺎﻣﺎراﻧــە ﺑە ”ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار“ دەزاﻧــێ و ﭘێﯽ واﯾە ،ﮔﻮزارﺷــﺘە ﻟــە ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ .ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﺑەرﻣﺒــەردا ﻛەﻣﺒﻮوﻧــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی، ﺑﺨﺮێﻨە ژێﺮ ﻧەﺷﺘەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە
ھﺎوڕاﯾە .ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە، ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار و ﺗﺮﺳــﻨﺎك و ژﯾــﺎن و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻟــەو ھەرێﻤــەدا ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ژێﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎر“. ﮔەزﻧەﯾــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺋﺎﯾﻨــە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ و رۆﺣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻛﺮاوە .ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎت ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ﻛە ﻧەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ دﯾــﺎردە ،وەك ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن روو دەدات“.
ﻟەم ﺳــﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻓێﺮﮔەی ﺑﯿﺎﻧــﯽ و ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاﻧەوە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﻮو ،وەك ھەوێﻨێﻚ ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ دەﺑﯿﻨﺮا ،ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﮔەش و ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻟە ﺑﻮاری ﭘەروەردە و ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا. دوای ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ،ﺋــەم دﯾﺎردەﯾە ﻟــە ﻓﯚرﻣﯽ ﭘــەروەردە و ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــەوە ﮔــﻮڕا ﺑﯚ ﻗﺎڵﺒــﯽ ﻣﯚدێﻞ و ﺋەﺗەﻛێــﺖ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑەﺳــﺎﭼﻮوی وەزارەﺗﯽ ﭘــەروەردە و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوە ﻟــە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەروەردە و ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﺪا ،ھەروەھﺎ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ راھێﻨﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن، ﺗەﻧﺎﻧەت ھەژاری ﻟە ﺷێﻮازی ﺗەﻻرﺳــﺎزی و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﻮون ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧێﺰان ﺑﯿــﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﻧــەوە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن رەواﻧــەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەن. ﺋەم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﺎﻧە رەﻧﮕــە ﻟە ﻓﯚرﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﺪا ﻟە زۆر رووەوە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋەرێﻨﯿﯽ ھەﺑێﺖ ،وەﻟێ ﻟە زۆر رووی ﺗﺮﯾﺸــەوە ﻻﯾەﻧﯽ ﻧەرێﻨﯽ ھەﯾە ﺑــﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ و ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەژﯾﺎون .ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺧﺎڵﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﺎﻧەدا ﺋەوەﯾە ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛە ﻟــە ﻣﺎڵەﻛەی ﺧﯚﯾەوە دوورە ،ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻟە ﮔەڕەﻛــﯽ ﺟﯿﺎوازەوە دێــﻦ و ﻛﺎﺗێﻚ دەﮔەڕێﻨــەوە ﻣﺎڵەوە، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەﯾﺎن دەﭘﭽڕێﺖ و دەﭼﻨــەوە دوو ژﯾﻨﮕەی ﺟﯿﺎواز، ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ دەﭼێﺘە ھەﻣﺎن ﺋەو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــێﯽ ﺧﯚی ﻟەوێ دەﺑﯿﻨێﺖ و داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛەﻛﺎن و زۆر ﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﺎﻧﯿﺶ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ھەﻣﺎن ﮔەڕەﻛﻦ .ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﭘﺘەوﺗﺮ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻣﻨــﺪاڵ ﻟە راھێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﯚﻣﯿﻨﯿﻜەﯾﺸﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﺪا ﮔەورە دەﺑێﺖ. ﺧﺎڵــﯽ دووەم ،ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا زۆرﺑەی ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەی واﻧە دەڵێﻨەوە ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﻮﻟﺘﻮور و داﺑﻮﻧەرﯾﺘﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛەن ،ﺑــەم ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ھــﺎوردە ﻛــﺮاون و ﻟــە ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜــﯽ ﺟﯿﺎواز و ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽ ﭘەروەردەی ﺟﯿﺎوازەوە ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻮون ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ھەڵﺴﻮﻛەوت و رەوﺷﺘﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛە ﺗێ ﺑﮕەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھەﻣﺎن ﻛێﺸــەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری و داﺑﻮﻧەرﯾﺘﯿﺎن ھەﺑێﺖ ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ھﺎوردەﻛــﺮاو دەﻛﺮێﺖ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﭘڕ زاﻧﯿــﺎر /ﺑەﺧێﻮﻛەر، ﻓێﺮﻛەر و ﭘێﮕەﯾەﻧەر” /ﭘێﺪاﮔﯚﮔﯿﻚ“ ﺑێﺖ ﺑەر ﻟەوەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەك ﺑێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ واﻧەﮔﻮﺗﻨەوە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﺑێﺖ ﻟە ﭘﯚﻟﺪا. ﺧﺎڵﯽ ﺳێﯿەم ،ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﭘﺎراوﺗﺮ و ﮔەﺷەﺳــەﻧﺪووﺗﺮ دەﺑێــﺖ و زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿە ،وەك ﭼﯚن زﻣﺎﻧﯽ داﯾﻜﯿﺸــە ،ﺑــەم ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەت زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە و زۆرﺟــﺎر و ﻧﻤﻮوﻧەی زﯾﻨﺪوو ھەن ﻛە دوای ﺋــەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ﻣﺎڵەوە ،ﻛێﺸــەی زﻣﺎن و ﭘەروەردەی ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەی ھەﻣﺎن ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺧﯚی ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﻜەی و ھەﻣﯿﺶ ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ھﺎوردەﻛﺮاوەﻛەی ﺑــە زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دێﺘە ﺋﺎﺧﺎوﺗــﻦ ،ﺋەﻣەﯾﺶ ﺟﯿﺎ ﻟەوەی زﻣﺎﻧﯽ داﯾﻜﯽ ﺳﺴــﺖ دەﻛﺎت ،ھەﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﺸــﯽ ﻛﺰ دەﻛﺎت و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺗەﻣەن ،ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛەم دەﺑێﺖ. ﺧﺎڵﯽ ﭼــﻮارەم ،ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺳــەرەﻛﯽ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛــﺮێ ،ﺋەوەﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﮔەڕەﻛێﻚ ﭼەﻧــﺪ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك دەﭼﻨــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿــﺎن ﺑەھەر ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻨــە ھەﻣﺎن ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﻟەﻧﺎو ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘــەروەردەی وﺗﺪا دەﺧﻮێﻨــﻦ ،دووﭼﺎری ﭘێﻜﺪادان دەﺑﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﻣﺎڵەوەﯾﺎن ﺑەوەی ﺑﯚﭼﯽ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﺑە ﭘﺎرە دەﺧﻮێﻨﻦ ،ﺑەم ﺋەم ﺋەو ﻣﺎﻓەی ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوە .ﺑﯿﺮم دێﺖ. ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ھەﻧﺪێ ﻟەو ﻣﻨﺪاﻧە دەﭘﺮﺳــﻢ ،ﺑﯚ ﭘەﻧﺎ دەﺑەﻧە ﺑــەر ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ،ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺷــﺖ ﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ دەﻛەن ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺑەﺗﻮاﻧﺎﯾە ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷەﺷــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﺪا ،ﻧﻤﺮەی ﺑەرز ﻧﺎﯾەت ﻛە ﺑەھﯚﯾەوە داھﺎﺗﻮوی ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟە زاﻧﻜﯚ دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﺎن ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻧﺰﻣە ،ﯾﺎﺧﯚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧە و ﭘەروەردەﯾﯿﺎﻧە ﻟەﮔــەڵ ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ﺑﻜــەن .ھەروەھﺎ ﺷــێﻮازی ﺗەﻻرﺳــﺎزی و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻣەرﺟﯽ ﭘــەروەردە و ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﺖ ،ﺑەم ﻓێﺮﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺧﻮێﻨﺪن ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑە ﭘﺎرەﯾە ،ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﺗێﺪاﯾە، ﺑەم ﺋەوەﯾﺶ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە ،ﻧەك ﭘەروەردە ،ﺑﯚﯾە دەﻛﺮێ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚی ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤە ﭘﻼﻧﯽ ورد داﺑڕێﮋێ ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺳــەردەﻣﯽ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﻟێﮫﺎﺗﻮو ،ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳــﺘە دەﻛﺮێ ﺑڕێﻚ ﭘﺎرە ﻟە ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺶ وەرﺑﮕﯿﺮێ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺧﻮێﻨﺪن ،ﺑەم ﭘﻼﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛە ﺋەوە ﺑێﺖ ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ھەﻣﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ وت ﻟەﻧﺎو ﯾەك ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﭘەروەردەدا ﺑﺨﻮێﻨﻦ. ﺑﯚ زاﻧﯿﻦ ،ﻟە ھﯿﭻ وﺗێﻜﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮودا ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﻧﺎو ﻣﻨﺪاڵﺪا ﻛە ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾﺪا ﻛێﺸە دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەوراﻣﯽ ،ھەﺳﺘﯿﺎر ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺗﯚﯾە ﺗﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑێ ﺑﺎوك ﻧەﺑﻦ
70ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ داھﺎﺗﯽ رۆژاﻧەی ﺳﻮاڵﻜەرێﻜە وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ داھﺎﺗﯽ رۆژاﻧەی ﺳــﻮاڵﻜەرێﻚ ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ ،رۆژاﻧە 70ھەزار دﯾﻨﺎرە.
ﻣﻦ ھﺎووﺗﯽ )ھەﺳﺘﯿﺎر ﻋﻮﺳــﻤﺎن( ﺧێﺰاﻧﺪارم و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﻨﺞ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﻢ -ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ”ﮔﻮرﭼﯿﻠە“ ﺑــﻮوم و ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾەﻛﻢ ﻟەدەﺳــﺖ داوە و ﺋەوەی ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﻢ ﻛﺮدووە ﻟە ﺋەردەن ،ﭘێﻨﺞ ﺟﺎر ﭼﻮوﻣەﺗە ﺋەردەن و ﺑەﭘێﯽ دوا راﭘﯚرﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑێﺖ دەﺑﻮو ﻟە ) (25/8/2015ﺑﭽﻤەوە ﺋــەردەن ،ﺑەم ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆری دەوێﺖ و ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﻣﺪا ﻧﯿﯿە ،ﭬﯿﺰەی ﻋەﻣﻤﺎﻧﻢ ﻟێﺪاوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ رەﺣﻤﯽ ﺧﻮدا و ھﯿﻤەﺗﯽ ﺑەڕێﺰﺗﺎن دەﻛەم ﺗﺎ ھﺎوﻛﺎرﯾﻢ ﺑﻜەن ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺑﭽﻤەوە ﺋەردەن و ﻟە ﻣەرگ ڕزﮔﺎرم ﺑێﺖ و ﭘێﻨﺞ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﺑێ ﺑﺎوك ﻧەﺑﻦ. ﺑەڕێﺰ ﻛﺎك ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەوراﻣﯽ داواﻛﺎرم ﻟە ﺑەڕێﺰﺗﺎن وەك ﺑﺎوﻛێﻜﯽ دڵﺴﯚز ھﺎوﻛﺎرﯾﻢ ﺑﻜەن -ﭼﺎوەڕواﻧﯽ وەم دەﺑﻢ ﻟەو ﺗەﻧﮕﺎﻧە ﺳەﺧﺘە دەرﺑﺎزم ﺑﻜەﯾﺖ و ﺑەﭼﺎوی ﺑێﮫﯿﻮاﯾﯽ ﺳەﯾﺮی ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻢ ﻧەﻛەم. ﻧەﺧﯚش -ھەﺳﺘﯿﺎر ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋﺒﺪاﻟﻠە 07501219284
ﻣﻮﻗــەدەم ﻓەﺧﺮەدﯾﻦ ﻧﻮوری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ھەﻧــﺪێ ﻟــەو ﺳــﻮاڵﻜەراﻧەﯾﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ﻛە ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن ﺑﯚ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳﯚز و ﺑەزەﯾﯽ ﺧەڵﻚ ،ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺗەﻣەﻧﯽ ھەﻧﺪێ ﻟەو ﻣﻨﺪاﻧە ،ھەﻓﺘەﯾەك ﺑﻮوە. ﺋەو ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھەﻣﻮو ﺋەو ﺳﻮاڵﻜەراﻧە ﺑﺎری داراﯾﯿﺎن ﺑﺎﺷــە و رۆژاﻧە ﻟە 150ﺑﯚ 200 دۆﻻر داھﺎﺗﯿﺎﻧــە ،ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ داھﺎﺗــﯽ رۆژاﻧــەی ھــەر
ﺳﻮاڵﻜەرێﻚ ﻟە ھەوﻟێﺮ 70 ،ھەزار دﯾﻨﺎرە“. ﭘێﺸــﺘﺮ ”وﺷــە“ ﻟە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﻟەﺳەر زاری ﻣﻮﻗەدەم ﻓەﺧﺮەدﯾﻦ ﻧــﻮوری ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە ﺗﺮاﻓﯿﻚ ﻻﯾﺘێﻜﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻧێــﻮان دوو ﺑﻨەﻣﺎڵەدا ،ﺑە ﺑڕی 14ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎری ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێ ﻛﺮاوە. ﺋێﺴــﺘە ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ دﯾﺎردەری ﺳــﻮاڵﻜﺮدن دەﻛﺮێ ﻛە ﺳــﺎڵﯽ 1988ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاوە و ﺋەﮔەر ھەر ﺳﻮاڵﻜەرێﻚ دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑە ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەڵێﻨﺎﻣەﯾەك ﺋﯿﻤﺰا دەﻛﺮێﺖ. ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ ،ﭘێﯽ واﯾە ھﯿﭻ رێﻮﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﻟەو ﯾﺎﺳﺎ ﻛﯚﻧەدا ﻧﯿﯿە و ﻟەﮔەڵ ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ و داوا دەﻛﺎت ﻛــە ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ دﯾﺎردەی ﺳــﻮاڵﻜﺮدن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟێﮋﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋێﺴﺘە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛە ﺑﯚ ﺋەوەی دﯾــﺎردەری ﺳــﻮاڵﻜﺮدن ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺗــەﻻر ﻟەﺗﯿﻒ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋێﻤە وەك ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﺎرﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﯾەك ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺮێﺖ ﺗﺎ دﯾﺎردەی ﺳﻮاڵﻜﺮدن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەﻣێﻨێﺖ“. ﺋــەو ،زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑەم ﯾﺎﺳــﺎﯾە دەﻣﺎﻧــەوێ ﺳــﻮاڵﻜﺮدن ﻧەﺑێﺘە
ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺋﯿﺴــﺘﻐﻼﻟﻜﺮدن، ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ﺳﻮاڵﻜﺮدﻧەﻛە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑــﯚ ﺑﺎرزﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮدن ﺑە دوو ﺷــێﻮازی ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﯽ و ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻟەﺷﯿﺎن“. ﺗەﻻر ﻟەﺗﯿﻒ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ،دەﻛﺮێ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘــە ﭘﺎرێﺰەری ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە رێﮋەی زۆر ﻟە ﺳﻮاڵﻜەران ﻣﻨﺪاڵ ﺑﯚ ﺳﻮاڵﻜﺮدن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ.
ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽ ﺳﯚران ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە
1400دۆﻧﻢ ﭘﻮوش و ﭘەﺷﯽ دەﭬەری ﺳﯚران ﺳﻮوﺗﺎون
وﺷە /ﺳﯚران – ھێﻤﺎ ﻧەﺑﯽ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵەوە ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎب 534 ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوە ﻟەﻻﯾــەن ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯽ ﺳﯚراﻧەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە ﻛە زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﺰﯾﻜەی 230ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﺧەﻣڵێﻨﺮێ .راﺋﯿﺪ ﺑەﯾﺎر ﺑﺎڵەﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەﺷــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽ ﺳﯚران ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ”وﺷە“ ،ﮔﻠەﯾﯽ ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دەﻛﺎت و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوان ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﻦ. ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەر ﭼﻮار ﺷﺎرۆﻛەی ﺳﯚران ،رواﻧﺪز، ﭼﯚﻣﺎن و ﻣێﺮﮔەﺳﯚر ﻟە ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا چ ﺑﻮوە؟ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋــﺎب534 ، ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ھەﺑﻮوە. ﻟە ﻛــﯚی ﺋــەم ژﻣﺎرەﯾــە39 ، رووداوی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﻣﺎن ﺑﻮوە ﻛە زۆرﺑەی ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻨﯽ ﺗێﻠــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎﮔﺮﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزەوە ﺑﻮوە. ھەروەھــﺎ ﺣــەوت رووداوﯾﺶ ﻟــە دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧــەوە ﺑــﻮوە ﻛە زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﺑەھﯚی ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧــﺎوەن دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧــەوە ﺑﻮوە ﺑــە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ، ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧﯽ واﯾــەری ﻛﺎرەﺑﺎ و ﻛﯚﻧﺒﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻛــەﻛﺎن .ھەروەھﺎ 25ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺋﺎﮔﺮﯾــﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑەھﯚی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎو ﺑﺰوێﻨەر و ﻓﯿﺘﭙەﻣــﭗ 45 .رووداوەی ﺟﯚراوﺟــﯚری ﺗﺮ ھەﺑــﻮوە وەك ﺷﯚڕﺗﯽ ﺑﮕﯚڕی ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺳﻮوﺗﺎﻧﯽ
ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی زﺑڵ و ﺧﺎﺷــﺎﻛﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ زۆری ﺑﯚ ﺳەر ژﯾﻨﮕە ھەﺑﻮوە. ﺋــەی ﻟەﺑــﺎرەی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوەی ﭘــﻮوش و ﭘەش؟ 398رووداوی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوە ﻟە ﭘــﻮوش و ﭘــەش ھەﺑﻮوە، ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑــە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە و
ﺋــەوان دەرﭼــﻮوە ،ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﺑە ﻛەرەﺳﺘەی ﺋﺎﮔﺮﯾﻦ وەك ﺗەرەﻗە ﯾەك ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮە .ھەروەھــﺎ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﭘﻠــەی ﮔەرﻣــﺎ ،ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﺑــﻮو ﻟەﺳــەر ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﭘــﻮوش و ﭘــەش .راوﭼــﯽ و
398رووداوی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﭘﻮوش و ﭘــەش ھەﺑﻮوە ،ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە و ﻧەﻛﻮژاﻧﺪﻧەوەی ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻟەﻻﯾەن ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﻧەﻛﻮژاﻧﺪﻧــەوەی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺋﺎﮔــﺮ ﻟەﻻﯾــەن ﮔەﺷــﺘﯿﺎران، ھەروەھــﺎ ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﺟﮕەرە ﻟە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻛــە دواﺗﺮ دەﻛەوێﺘە ﻧﺎو ﭘــﻮوش و ﭘەش و ھﯚﻛﺎری ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوەی ﮔەورەﯾــە. زۆرﺟــﺎر ﻣﻨــﺪان ﺑــەم ﻛﺎرە ھەڵﺴــﺎون و دواﺗﺮ ﻟە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ
ﺷﻮاﻧﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوەن 19 .رووداوی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوە ﻟــە ﺑﺎﺧﭽەی ﻣﺎن ھەﺑﻮوە ﻛە ھﯚﯾەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑﯚ ﺋــەوەی دەﮔەڕێﺘەوە ﺧﺎوەن ﺑﺎﺧﭽەﻛﺎن دوای ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻮوش و ﭘەﺷــﯽ ﻧﺎو ﺑﺎﺧﭽە، ھەوڵﯽ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎن
دەدەن و دواﺗﺮﯾﺶ دزە دەﻛﺎﺗە دەرەوەی ﺑﺎﺧﭽە و ﻟە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺋــەوان دەردەﭼێــﺖ .ھەروەھﺎ ﺗەﻧﯿﺎ رووداوێﻜﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧە ھەﺑﻮوە. ﺳــﺎﻧە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔەﺷــﺘﯿﺎر روو ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻮە دەﻛــەن و ھەﻧــﺪێ ﺟﺎر ھەواڵــﯽ ﺧﻨﻜﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑو دەﺑێﺘەوە ،ﺑﯚ ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺮێﻦ؟ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋــﺎب ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەر ﭼﻮار ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن، ھەﺷــﺖ ھﺎووﺗﯽ ﺑەھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟە رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺧﻨﻜﺎون و ﻣێﺮﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑﻮون، ﺑەﺷﻜێﺸــﯿﺎن ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ رووداوی ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑــﻮوە ﻛــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ دەرﭼﻮوە و ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو رووﺑﺎر و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺳەرﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﻨــﻜﺎون .ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ
ﮔﺸــﺘﯽ ﺧﻨﻜﺎﻧــەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧە ﺑــە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﺗﺎﺑﻠﯚی ﻟێ ھەڵﻮاﺳﺮاوە ﻛە ﻧﺎﺑێ ﻣەﻟەﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾﺶ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻣەﻟە ﻧﺎزاﻧﻦ ،ﺑﯚﯾە دواﺟــﺎر رووداوی
دڵﺘەزێﻨﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﺋێﻮە ﺑــﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ﭼﯿﺘﺎن ﻛﺮدووە؟ ﺋێﻤە ﺗﯿﻤﯽ رزﮔﺎرﻛەرﻣﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻣەﻟەواﻧﯽ و ﻟــە ﮔەﻟﯽ ﻋەﻟﯽ ﺑەگ ھەﻣﻮو دەم ﺋﺎﻣﺎدەن و ﭼەﻧﺪ ﺋەرﻛێﻜﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺷﺎﻧە ،وەك رزﮔﺎرﻛﺮدن و رێﻨﻤﺎﯾﯽ ﭘێﺪان ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺗەرم، ﺑەم ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﮔەﺷﺘﯿﺎران ،ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﻦ. ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﺘــﺎن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﻟە ﻧﺎو رووﺑﺎر و ﺳەر ﭼﯿﺎﻛﺎن رزﮔﺎر ﺑﻜەن؟ ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە 14 ھﺎووﺗــﯽ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﮔﯿﺎن ﻟەدەﺳــﺘﺪان رزﮔﺎر ﺑﻜــەن ﻛە ﺣەوﺗﯿﺎن ﻟە ﭼﯿﺎی ﺑەﻧﯽ ھەرﯾﺮ ﺑﻮو و ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺖ ﭼﻮوﺑﻮون، ﺑەم ﺑەھــﯚی ﺑﺎرﯾﻨﯽ ﺑەﻓﺮێﻜﯽ
زۆرەوە ،رێﮕەﯾــﺎن وﻧﻜﺮدﺑﻮو و ﻟەﻧــﺎو ﺑەﻓﺮ ﮔﯿﺮﯾــﺎن ﺧﻮاردﺑﻮو. دوو ھﺎووﺗﯿــﺶ ﺑەھەﻣــﺎن ﺷێﻮە ﻟە ﭼﯿﺎی ﻣﺎﻣڕووت رزﮔﺎر ﻛــﺮان .دوو ھﺎووﺗﯿــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﭼﯿﺎی ﮔەڵــە رزﮔﺎر ﻛﺮاون. ھەروەھﺎ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻋەرەب ﻟە ﻧــﺎو رووﺑﺎری ﮔەﻟــﯽ ﻋەﻟﯽ ﺑــەگ و دوو ھﺎووﺗﯿــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻧﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﻟە رێﮕەی ﭼﯚﻣﺎن-ﺳﯚران ،رزﮔﺎر ﻛﺮاون. ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋەو رووداواﻧە ﭼەﻧــﺪ زﯾﺎﻧــﯽ ﻣﺎدﯾﯿــﺎن ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە؟ ﺑەﭘێــﯽ ﺧەﻣﻧﺪﻧــﯽ ﺋێﻤە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘﺴﭙﯚڕان و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراون ،زﯾﺎﻧەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟــە 226ﻣﻠﯿــﯚن و 104 ھەزار دﯾﻨــﺎر ،ھەروەھــﺎ زﯾﺎﺗﺮ 1401دۆﻧــﻢ ﭘﻮوش و ﭘەش و ﭘﺎوەن ﺳﻮوﺗﺎون.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺑەڕێﺰ / ﺋﺎﺷﺘﯽ ھەوراﻣﯽ -وەزﯾﺮی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑەﯾﺎر ﺑﺎڵەﻛﯽ :ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵەوە ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎب ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەر ﭼﻮار ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن ،ھەﺷﺖ ھﺎووﺗﯽ ﺑەھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟە رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺧﻨﻜﺎون و ﻣێﺮﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﺑﻮون ،ﺑەﺷﻜێﺸﯿﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ رووداوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻮوە ﻛە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ دەرﭼﻮوە و ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو رووﺑﺎر و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺳەرﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﻨﻜﺎون.
9
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﭘێ دەﭼێ ﺳەری ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ زۆر دەﮔﻤەﻧﺪا ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑڕاوە ﻛە ﭼﺎﻧﺴﯽ ھەﺑﻮوە و ﺑە ھﯚی ﺧﻮێﻦ ﻣەﯾﯿﻨەوە ،ﭘێﺶ ﻟە ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯿﺮاوە” .ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ ﭘێﯽ واﯾە ﺑﺎﭘﯿﺮی ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەوڵﯽ داوە ﺳەری ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﯽ ﺗﺮ وەك ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﺑﺒڕێ، ﺑەم ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮوە.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﺋەو ﻣﺮﯾﺸﻜەی 18ﻣﺎﻧﮓ ﺑێ ﺳەر ژﯾﺎ ﭼﯿﺮۆﻛەﻛە ﺋەوەﻧﺪە زۆر ﺑو ﺑﻮوەوە ﻛــە ﺗەﻧﺎﻧەت ﮔﯚﭬــﺎری ﻧﺎوداری ”ﻻﯾﻒ“ ،راﭘﯚرﺗﯽ ﻟەﺳەر ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻧﺎﻣﯚی ”ﻣﺎﯾﻚ“ی ﺑێ ﺳــەر ﻛﺮد. دوای ﺋــەوە” ،وﯾــﺪ“” ،ﻛﻼرا“ و ”ﻣﺎﯾﻚ“ ،ﮔەﺷﺘێﻜﯽ ﺑەﻓﺮاواﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺳەراﻧﺴەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺮد. 70ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ،وەرزێﺮێﻚ ﻟە وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﻛﻠــﺮادۆی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ﺳەری ﯾەك ﻟە ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑڕی، ﺑەم ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە ﻧەﻣﺮد .ﻣﺎﯾﻚ )ﺋەو ﻧﺎوەی دواﺗﺮ ﻟە ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە ﻧﺮا( 18ﻣﺎﻧﮓ دوای ﺳــەرﺑڕﯾﻨﯽ، زﯾﻨﺪوو ﻣﺎﯾەوە و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺒﻮوﻧــﯽ ﺑڕی 70 .ﺳــﺎڵ دوای ﺋــەو رووداوە” ،ﻛﺮﯾــﺲ ﺳﺘﯚﻛﻞ واﻛﺮ“ ،ﺑە ﺷﻮێﻦ وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻛــەوت ﻛە ﭼﯚن ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﯽ ﺑێ ﺳەر 18ﻣﺎﻧﮓ ﺑە زﯾﻨﺪووﯾﯽ ﻣﺎوەﺗەوە. ”ﻟﻮﯾــﺪ ﺋﯚﻟﺴــﻮن“ و ”ﻛﻼرا“ی ﺧێﺰاﻧﯽ ﻟە 10ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺳﺎڵﯽ 1945وەك ھەﻣــﻮو رۆژێﻜــﯽ ﺗــﺮ ،ﺧەرﯾﻜــﯽ ﺳــەرﺑڕﯾﻨﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮون. ”ﺋﯚﻟﺴــﻮن“ ﺳەری ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ دەﺑــڕی و ﺧێﺰاﻧﯿﺸــﯽ ﺧﺎوێﻨﯽ دەﻛﺮدﻧەوە ،ﺑــەم ﯾەك ﻟەو ﭼﻞ – ﭘەﻧﺠﺎ ﻣﺮﯾﺸــﻜەی ﻟەو رۆژەدا ﺳەرﯾﺎن ﺑڕاﺑﻮو ،ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو. ”ﺗﺮۆی واﺗێــﺮز“ ﻧەوەی ﺋەو ژن و ﭘﯿﺎوە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺧﯚﯾﺸﯽ ﻣەزرای ھەﯾە ،دەڵێ” ،ﺑﺎﭘﯿﺮم و ﻧەﻧﻜﻢ ﻟەو رۆژەدا ﻛﺎرەﻛەﯾــﺎن ﺗــەواو ﻛﺮد، ﺑەم ﯾەك ﻟە ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛﺎن ھەر ﺑﺎڵــﯽ ﻟێ دەدا و ﻟەوﺳــەر ﺑﯚ ﺋەو ﺳــەر دەڕۆﯾﺸــﺖ و ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ ﻧەدەوەﺳﺘﺎ“. ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ،ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺳﻨﺪووﻗێﻚ ﻧﺎ و ﺳﻨﺪووﻗەﻛەی ﻟە ﭘێــﺶ دەرﮔە داﻧﺎ .ﺑەﯾﺎﻧﯿﯽ ﻛە ﻟە ﺧەو ھەﺳــﺘﺎ ،ﺳەرداﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜە ﺳــەرﺑڕاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﺮد” .ﺗــﺮۆی واﺗێﺮز“ دەﮔێڕێﺘــەوە ﻛە ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺑە ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎﻧﯿﯿەوە ﺑﯿﻨﯽ ﯾەك ﻟە ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎن ھێﺸﺘﺎ زﯾﻨﺪووە .ﺋەو، ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮوە و ﺑﺎﭘﯿﺮی ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺋەوان ﻣﺎﺑﻮوەوە ،ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەی ﻟێ ﺑﯿﺴــﺘﺒﻮو .ژووری ﺋەو و ﺑﺎﭘﯿﺮی ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻮون و ﻛﺎﺗێﻚ ﺧــەوی ﻧەدەھﺎت ،ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳەﻋﺎت ،ﺑﯿﺮەوەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەوەﻛەی دەﮔێڕاﯾەوە. ”ﺗــﺮۆی واﺗێﺮز“ دەڵــێ” ،ﺑﺎﭘﯿﺮم ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺑﺎزاڕی ﺷﺎردا دەﻓﺮۆﺷــﺖ و ﺋەو ﻣﺮﯾﺸﻜەﯾﺸﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﺑﺮد .ﻟەو ﺳەردەﻣەدا ﺑە ﺋەﺳــﭗ و ﻋﺎرەﺑﺎﻧە ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾﺎن دەﻛﺮد .ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻋﺎرەﺑﺎﻧە ﺑﺎر ﻛﺮد و ﺑﺮدﻧﯽ .ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﯾﺸﺘە ﺷﺎر ،ﻟەﺳەر ﻣﺮﯾﺸــﻜە ﺳەرﺑڕاوە زﯾﻨﺪووەﻛە ،ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻚ ﻣەرﺟﯽ ﻛﺮد“. ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻧﺎﻣــﯚی ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ ﺳــەرﺑڕاو ،زۆر ﺑــە ﺧێﺮاﯾــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﺷﺎری ﺑڕی و ﭼﻮوە ﻧﺎو رۆژﻧﺎﻣە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎن.
رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ راﭘــﯚرت و دﯾﻤﺎﻧــە ،ﺳــەرداﻧﯽ ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ﯾﺎن دەﻛﺮد و دوو ھەﻓﺘە دواﺗﺮ ﻛەﺳێﻚ ﺑە ﻧﺎوی ”ھﻮپ وﯾﺪ“ ﻛە ﻟە ﻧﺎو ﺳــێﺮﻛﺪا ﻛﺎری دەﻛﺮد، ﻟە ”ﺳــﺎﻟﺖ ﻟﯿﻚ ﺳﯿﺘﯽ“ﯾەوە 300 ﻣﯿﻠﯽ ﺑڕی ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــەرداﻧﯽ ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ و ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛەی ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﺑە ﺧﺎوەن ﻣﺮﯾﺸﻚ ﻛــﺮد” :ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑە ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭘﺎرەی ﻟێ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨﯿﻦ“. ”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ دەڵێ ﻛە ﺋەوﻛﺎت، ﺑﺎﭘﯿــﺮی ﻣەزراﯾەﻛــﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ھەﺑــﻮوە و زۆر ﺑە دژواری ،ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯽ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮد .ھەر ﺋەوەﯾﺶ وای ﻛﺮد ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ،ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛە ﻗﺒــﻮوڵ ﺑــﻜﺎت و ﻧﻤﺎﯾــﺶ ﺑــە ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛەی ﺑﻜﺎت. ﺋەوان ﺳەرەﺗﺎ ﭼﻮوﻧە ”ﺳﺎﻟﺖ ﻟﯿﻚ
ﺳﯿﺘﯽ“ و زاﻧﻜﯚی ﯾﻮﺗﺎ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎری ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛە ﻛــﺮد .دەﮔێڕﻧــەوە ﺋــەوﻛﺎت، ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﭘﺴــﭙﯚڕان زۆر ﺑە وردﺑﯿﻨﯿﯿــەوە ﺳــەری ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻣﺮﯾﺸــﻜﯿﺎن ﺑڕی ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﻦ ﻛﺎﻣﯿﺎن زﯾﻨﺪوو دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﺑەم دﯾﺎر ﺑﻮو ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻣﺮدﺑﻮون. ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــە ﺋەوەﻧــﺪە زۆر ﺑو ﺑــﻮوەوە ﻛــە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﮔﯚﭬﺎری ﻧﺎوداری ”ﻻﯾﻒ“ ،راﭘﯚرﺗﯽ ﻟەﺳەر ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻧﺎﻣﯚی ”ﻣﺎﯾﻚ“ی ﺑێ ﺳەر ﻛﺮد .دوای ﺋەوە” ،وﯾﺪ“” ،ﻛﻼرا“ و ”ﻣﺎﯾﻚ“ ،ﮔەﺷﺘێﻜﯽ ﺑەﻓﺮاواﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺳەراﻧﺴەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺮد. ﺋەوان ﭼﻮوﻧە ﺋﺎرﯾﺰۆﻧﺎ و ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿﺎ و دوای ﺋەوەی وەرزی دروێﻨەوەی دەﻏــﻸ و دان ھﺎت” ،ھﻮپ وﯾﺪ“، ﻣﺎﯾﻜﯽ ﺑێ ﺳــەری ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﺑﯚ رۆژھەﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﺮد. ”ﻛﻼرا ﺋﯚﻟﺴــﻮن“ ،ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﮔەﺷﺘﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜە ﺳەرﺑڕاوەﻛەی زۆر ﺑــە وردی ﻟە ﻧێﻮ دەﻓﺘەرێﻜﺪا دەﻧﻮوﺳــﯿﯿەوە .ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺎﻧە ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەوە ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ”ﺋﯚﻟﺴــﻮﻧەﻛﺎن“ دوای ﮔەﺷــﺘﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ” ،ﻣﺎﯾﻚ“ﯾﺎن
”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ﺳەری ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ دەﺑــڕی و ﺧێﺰاﻧﯿﺸــﯽ ﺧﺎوێﻨﯽ دەﻛﺮدﻧــەوە ،ﺑەم ﯾەك ﻟەو ﭼﻞ – ﭘەﻧﺠﺎ ﻣﺮﯾﺸﻜەی ﻟەو رۆژەدا ﺳەرﯾﺎن ﺑڕاﺑﻮو ،ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو.
ﺑﯚ ”ﻓﯿﻨﯿﻜﺲ“ی ﺋﺎرﯾﺰۆﻧﺎ ﺑﺮد .ھەر ﻟەو ﺷــﻮێﻨەدا و ﻟە ﺑەھﺎری ﺳﺎڵﯽ ،1947ﻛﺎرەﺳﺎت رووی دا. ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺑێ ﺳەرﯾﺪا، ﺑەھﯚی ﺋﺎو و ﺷﻠەﻣەﻧﯿﯿەوە ﺑەﺧێﻮ دەﻛﺮا و ”ﺋﯚﻟﺴــﻮن“ ﻟــە رێﮕەی
ﻗەﺗﺮەوە دەﯾﺨﺴــﺘە ﻧــﺎو ﺑﯚڕی ﻣێﺮﯾﯿەوە .ﺋەوان ﻛﺎرێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن دەﻛــﺮد و ﺋەوﯾــﺶ، ﺑەﺗﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﺧڵﺖ و ﭘﯿﺴــﺎﯾﯽ ﺑﻮو ﻟە ﻗﻮڕﮔﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛەﯾﺎﻧەوە ﻟە رێﮕەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﺮﻧﺞ. ﺋەو ﺷــەوەی ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻣﺮد ،ﺋەوان
ﺑە ﺑﯿﺴﺘﯽ دەﻧﮕﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛەﯾﺎن ﻛــە ﻟە ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺧﻨﻜﺎﻧــﺪا ﺑﻮو، ﺑەﺧەﺑــەر ھﺎﺗــﻦ .ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﺳــﺮﻧﺠەﻛە دەﮔــەڕان ،ﺑﯿﺮﯾﺎن ھﺎﺗەوە ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸــەﻛە ﺟێﯿﺎن ھێﺸﺘﻮوە و ﭘێﺶ ﻟەوەی رێﮕەﭼﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﺑﺪۆزﻧەوە، ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ھﺎت و ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻣﺮد. ”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ دەڵێ” ،ﺑﺎﭘﯿﺮم ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛەی ﺑەو ﭘﯿﺎوەی ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە ﻛە ﻟە ﺳێﺮﻛﺪا ﻛﺎری دەﻛﺮد ،ﺑەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵ ﭘێﺶ ﻟە ﻣﺮدﻧــﯽ ،ﻻی ﻣﻦ داﻧﯽ ﻧــﺎ ﻛە ﺧــﯚی ھــﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛەی ﺑﻮوە و ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﺑﻮوە“. ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ﺑﯚ ﻛەﺳﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧەﻛﺮد ﻛە دوای ﺋەوەی ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛەی ﻣﺮد ،ﭼﯿﯽ ﻟێ ﻛــﺮدووە” .ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ دەڵێ” ،ﺑێﮕﻮﻣﺎﻧﻢ ﻟەوەی ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛەی ﻟە ﻧێﻮ ﺑﯿﺎﺑﺎﻧێﻜﺪا ﻓــڕێ داوە و دواﺗــﺮ ﺋﺎژەڵــە
ﻛێﻮﯾﯿەﻛﺎن ﺧﻮاردووﯾﺎﻧە“. ﻣﻮﻋﺠﯿﺰەی ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﭼﯚن رووی دا؟ ھەﻣــﻮو ﺋەو ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧــە ﻟە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺑەم ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﭼﯚن ﺗﻮاﻧﯽ
ﺑە درێﮋاﯾﯽ 18ﻣﺎﻧﮓ ،ﺑێ ﺳــەر ﺑﮋﯾﺖ؟ دﻛﺘــﯚر ”ﺗــﯚم ﺳــﻤﻤﯚﻟﺪرێﺰ“ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺋﺎژەڵﺪاری ﻟە زاﻧﻜﯚی ﻧﯿﻮﻛﺎﺳێﻞ ،ﺳەری ﻟەوە ﺳﻮڕﻣﺎوە ﻛە ﭼــﯚن ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە ﺑەھﯚی ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮوﻧــەوە ﻧەﻣــﺮدووە.
”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ ﻟە ﭘێﺶ ﭘەﯾﻜەری ”ﻣﺎﯾﻚ“ .ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ﻟە وەرزی ﺑەھﺎردا و ﻟەو ﺷﻮێﻨە ،ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵێﻚ ﺑە ﻧﺎوی ”ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﺳەرﺑڕاو“ ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ.
ﺋــەو دﻛﺘﯚرە ﺑەﻻﯾەوە ﺋﺎﺳــﺎﻧﺘﺮە رووﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛە ﭼﯚن ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﺑە ﺑێ ﺳــەر ژﯾﺎوە ،ﻧــەك ﺋەوەی ﭼﯚن ﺑەھــﯚی ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮوﻧەوە ﻧەﻣﺮدووە. ﺋەﮔەر ﻣﺮۆڤ ﺳەری ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەو واﺗﺎﯾەﯾە ﻛە ﺑە ﺗەواوی ﻣێﺸﻜﯽ ﻟە دەﺳــﺖ داوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە. ”ﺗــﯚم ﺳــﻤﻤﯚﻟﺪرێﺰ“ دەڵــێ، ”ﺑەﻻﺗﺎﻧەوە ﺳــەﯾﺮ دەﺑێ ﺋەﮔەر ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﻣێﺸــﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﺑﻜەم ﻛە ﻟە ﻧێﻮ ﺳەرﯾﺪاﯾە“. ﻣێﺸﻜﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ،ﻟە ﭘﺸﺖ ﻛﺎﺳەی ﺳەر و ﭼﺎواﻧێﺘﯽ. وێﻨــە و راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوﻛﺎت، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ﻛــە دﻧﻮوك، رووﺧﺴــﺎر ،ﭼــﺎو و ﮔﻮێﯿەﻛــﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە ﻟێ ﻛﺮاوەﺗەوە” .ﺗﯚم ﺳﻤﻤﯚﻟﺪرێﺰ“ ﭘێﯽ واﯾە ﻛە % 80ی ﻣێﺸــﻜﯽ )ﺗەواوی ﺋەو ﺑەﺷﺎﻧەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ
دەﻛەن وەك ،ﻟێﺪاﻧﯽ دڵ ،ﺑﺮﺳێﺘﯽ و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ھەرس( وەك ﺧﯚی ﻣﺎوەﺗەوە. ﺋەوﻛﺎت ﮔﻮﻣﺎن واﺑﻮو ﻛە ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻟەﺑەر ﺋــەوە ﻧەﻣــﺮدووە ﭼﻮﻧﻜە، ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻣێﺸــﻜﯽ ﺑــە ﺳەرﯾﯿەوە ﻣﺎوەﺗەوە .ﺳﺎڵ ﺗێﭙەڕی و زاﻧﺴﺖ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو و ﺋێﺴﺘە دووﭘﺎت ﻟە راﺳــﺘﯽ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﻛﺮێﺘەوە. ﺋەی ﺑــﯚ ﺋەواﻧەی دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴــﺖ ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻟێ ﺑﻜــەن ،ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون؟ ﭘێ دەﭼــێ ﺳــەری ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ زۆر دەﮔﻤەﻧــﺪا ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑڕاوە ﻛە ﭼﺎﻧﺴﯽ ھەﺑﻮوە و ﺑە ھﯚی ﺧﻮێﻦ ﻣەﯾﯿﻨەوە ،ﭘێﺶ ﻟە ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯿﺮاوە. ”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ ﭘێﯽ واﯾە ﺑﺎﭘﯿﺮی، ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ھەوڵﯽ داوە ﺳــەری ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﯽ ﺗﺮ وەك ”ﻣﺎﯾﻚ“ ﺑﺒڕێ ،ﺑەم ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮوە. رەﻧﮕە ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ .ﯾەك ﻟە دراوﺳــێﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺗەواوی ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕی ﻛڕﯾﻮەﺗەوە و ﺳــێﺘێﻚ ﺑﯿــﺮەی ھەڵﮕﺮﺗﻮوە و ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑــﯚ ﺋەوەی
ﻧﮫێﻨﯿــﯽ ﺷــێﻮەی ﺳــەرﺑڕﯾﻨﯽ ”ﻣﺎﯾﻚ“ی ﭘێ ﺑڵێﺖ. ”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ دەڵێ“ ،ﺑﯿﺮﻣە ﻛە ﺑﺎﭘﯿﺮم ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻨەوە دەﯾﮕﻮت ،ﺑە دوو ھەﻓﺘە ﺟﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧەوەی ﺑﯿﺮە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ دەﻛﺮاﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە دراوﺳــێﯿەﻛەم دەﯾﺰاﻧــﯽ ﻟــەو رێﮕەﯾەوە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ“. ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺧەڵﻜﯽ ﺷﺎری ”ﻓﺮوﺗﺎ“ ﭘێﯿﺎن واﺑﻮو ”ﺋﯚﻟﺴﻮن“ ﻟە رێﮕەی ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛەﯾەوە ﭘﺎرەی زۆری دەﺳــﺖ ﻛەوﺗــﻮوە ،ﺑەم ﻧەوەﻛەی ﺋەوە رەت دەﻛﺎﺗەوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﭘﺎرەﯾﺎن دەﺳــﺖ ﻛەوت ،ﺑەم ﻧــەك ﺑەو رادەﯾەی ﺧەڵــﻚ ﺑﯿﺮی ﻟــێ دەﻛــﺮدەوە. ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧــﺪە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﺑﺎﭘﯿﺮم دەڕاﺳــەﯾەك و دوو ﺗﺮاﻛﺘــﯚر و ﭘﯿﻜﺎب ﺷﯚرﻟێﺘێﻜﯽ ﻣﯚدێﻞ 46ی ﻛڕی“. ”ﺗﺮۆی واﺗێﺮز“ ﻟە ﺑﺎﭘﯿﺮەی ﭘﺮﺳﯿﻮە ﻛە ﭼێﮋی ﻟەو ھەﻣﻮو ﭼﯿﺮۆﻛە و ﮔەﺷﺘﺎﻧە ﺑﯿﻨﯿﻮە؟ ﺋەوﯾﺶ وەﻣﯽ داوەﺗــەوە” ،ﺑەڵــێ ،دەرﻓەﺗێﻚ ھەڵﻜەوت ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔەﺷﺖ ﺑﻜەم و ھەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﺒﯿﻨــﻢ .ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺋﺎﻣێﺮ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻧﻮێ ﺑﻜڕم و ﻣەزراﻛەﻣﯽ ﭘێ ﭘێﺶ ﺑﺨەم“. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ”ﻣﺎﯾﻚ“ی ﺳــەرﺑڕاوی ﻟەﮔــەڵ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎت ﺑــﯚ ”ﺋﯚﻟﺴــﻮن“ ،ﺑﻮو ﺑە ﺑﯿــﺮەوەی و ﺋﯿﺘﺮ ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ﻟــە رێﮕەی وەرزێﺮﯾﯿەوە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮد. دوای ﺑڕﯾﻨﯽ ﺳەری ﻣﺮﯾﺸﻚ ،ﭼﯽ روو دەدات؟ ﺑەھــﯚی ﺑڕﯾﻨﯽ ﺳــەر ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﻣێﺸﻚ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ﺑە ﺗەواوی دەﺑڕدرێﺖ ،ﺑەم ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرت ،دەﻣﺎری ﻧێﻮ ﻣﯚخ ،دەﺗﻮاﻧێ ﺋﯚﻛﺴﯿﺠێﻦ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ. ﻣﯚخ ﻛﺎﺗێﻚ ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻣێﺸــﻜﺪا ﻧﺎﻣێﻨــێ ،ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ھەڕەﻣەﻛﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت. دﻛﺘﯚر ”ﺗﯚم ﺳﻤﻤﯚﻟﺪرێﺰ“ دەڵێ، ”ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺑەﺷێﻜﯽ دەﻣﺎر ﭼﺎﻻك دەﺑێ و ﺑە ھﯚﯾەوە ،ﻗﺎﭼﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﺟﻮوڵە دەﻛﺎت“. ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەوە روو دەدات ،ﻣﺮﯾﺸــﻚ دەﻛەوێﺘــە ﺳــەر زەوی ،ﺑەم ﻟــە ﺣﺎڵەﺗــﯽ زۆر دەﮔﻤەﻧﺪا ،ﺋەو ﺑەﺷــەی دەﻣﺎرەﻛﺎن ،ﺑەرﻧﺎﻣەی راﻛﺮدن ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەن. دﻛﺘــﯚر ”ﺗــﯚم ﺳــﻤﻤﯚﻟﺪرێﺰ“، دەڵێ ،ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﺑێ ﺳەر ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەك را دەﻛﺎت ،ﺑەم ﻧەك 18ﻣﺎﻧﮓ.
ھﻮﻧەر
دڵﻨﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﻮڕەﻛەی دەﮔﺮی
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﻣﯿﺮان دڵﻨﯿﺎ ﻗەرەداﻏﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ،ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻣﯿﺴﺮ و ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت .ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ”وﺷە“ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داوای ﭼەﻧﺪ دەرھێﻨەرێﻜﯽ ﻣﯿﺴﺮﯾﯽ ﺑﯚ ﺑەﺷﺪارﺑﻮون ﻟە دراﻣﺎﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ،رەت ﻛﺮدووەﺗەوە .ﺋەو ،ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە ﻏەرﯾﺒﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت و ﻟە ﺗەﻧﯿﺎﯾﯿﺸﺪا ،ﺑﯚ ﻛﻮڕەﻛەی دەﮔﺮی. ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻣﯿﺴــﺮ ﺑە ﭼﯽ ﺧەرﯾﻜﯽ؟ ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺑە زۆر ﺷﺘەوە ﺧەرﯾﻜﻢ، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﻢ ﻟەو ﻛﺎراﻧــەی ﻛﺮدووﻣە ﻛە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻣﯿﺴﺮی ﺑﻮو ،ﺳﻮﭘﺎس ﺑﯚ ﺧﻮا ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﺑﺎش ﺑﻮو .وەك ﮔﻮﺗــﻢ ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﻢ ﻟە ﺋﺎوازی ”ﻧﻮوری ﻋﯿــﺪ“ ،ﺋەوﯾﺶ ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﺟﻮاﻧە و ﮔەﻧﺠﺎﻧەﯾە. داوات ﻟێ ﻛﺮاوە ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﻣﯿﺴــﺮی ﺑﻜەﯾﺖ، ﺋەوەﯾــﺎن ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ راﺳــﺘە و وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ؟ ﻧــەك ﯾــەك ﻓﯿﻠــﻢ ،ﺑــڕوام ﭘێ ﺑﻜــەن ھــەر ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﻢ ﺑﯚ ﺋێﺮە ،زۆرﺑــەی دەرھێﻨەرەﻛﺎن داواﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدم ﺑەﺷــﺪاری ﻟە دراﻣﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەم ،ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚ! ﺑەم ﭘێﯿﺎن ﺧﯚش ﺑﻮو ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەم، ﺑەم ﻣﻦ دەﻣﻮﯾﺴﺖ ﺟﺎرێ ﺧﯚم ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜــەم وەك ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻚ، ﻧــەك وەك ﺋەﻛﺘەری ﺑﻮاری دراﻣﺎ. ﺣەزم دەﻛﺮد ﺧەڵــﻚ ﮔﻮێﯿﺎن ﻟە دەﻧﮕــﻢ ﺑێﺖ ،ﻟــە دواﯾﯿﺪا رەﻧﮕە ﺷــﺘێﻜﯽ وا ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣەزم ﻟە ھﻮﻧەری ﻧﻮاﻧﺪﻧﯿﺸــە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻨەﻛــە ﺑﯚ ﻣﻦ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە. ﻟەوەﺗەی ﻟە ﻣﯿﺴﺮی ،ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿــﺖ ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﮔﻮﺗﻮوە؟ ﻣﻦ ﯾەك ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ
ﮔﻮﺗــﻮوە ،ﺑــەم ﻟــە ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﭬﯿﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی 2014ﻛە ﺧﯚم ﺑەڕێﻮەم ﺑﺮد ،ﻟە ﺋﺎھەﻧﮕەﻛەﯾﺪا ﺑە ﭼﻮار ﭘێﻨــﺞ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺑە زاراوەی ﻣﯿﺴــﺮی ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوم ،ﺟﮕە ﻟەوەﯾﺶ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮی ﻣﯿﺴﺮ ﺑە دوو ﮔﯚراﻧﯿﯽ درێﮋ ﺑەﺷﺪارﯾﻢ ﻛﺮد. ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟــە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻛــێ ھﺎوﻛﺎرﺗە؟ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺟﯿﺎوازن .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎك ﺳــﺎﻻر ﻛە ژەﻧﯿﺎری ﺳــﺎزە، زۆر ھــﺎوﻛﺎری ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤــە .ﻟە ﻣﯿﺴــﺮﯾﺶ ﺟێﯽ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿە ﻛە دەرھێﻨەری ﮔەورە ”ﺣﯿﺴﺎم ﺳــەﺣەدﯾﻦ“ و ھەروەھﺎ ﺑﺮای ﺑەڕێﺰم ”ﻋﻮﻣەر ﻣﯿﺴﺮی“ ﻛە ﺋەو ﺗێﻜﺴﺘەﻛﺎن دەﻧﻮوﺳێ و ”ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺷەرﯾﻒ“ ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ، زۆر ھﺎوﻛﺎرﯾﻢ دەﻛەن. ﻟە ﻣﯿﺴــﺮ ﺋﺎزادی ﺋﺎﻓﺮەت ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن
ﺧﯚﻣﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪەﯾﻦ .ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ﻛﺎﺗێﻚ ژن ﮔﻮﺗﯽ ﻧﺎ ،واﺗە ﻧﺎ. ﺑەﺗەﻣﺎﻧﯿــﺖ ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟ ﺧﯚزﮔە ،ﺑەم رەﻧﮕە ﻧەﺗﻮاﻧﻢ. وﺷﯿﺎر ﺋەﺳــﻮەدی ﻧﻮوﺳەر دەڵــێ” ،دڵﻨﯿــﺎ ،ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ و دەﻧﮕﺨﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋە، ﺧﯚزﮔە ﺋەو ﺷــﻮوەی ﻧەﻛﺮداﯾە و ﻧەﭼﻮاﯾەﺗە ﻣﯿﺴﺮ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﻟە ھﻮﻧــەر دوور ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە“، رات ﭼﯿﯿە؟! زۆر ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ دەﻛــەم ،ﺋەوە ﻟە ﺟﻮاﻧــﯽ و ﮔەورەﯾــﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ، ﺑەم ﻣﻦ ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ھﻮﻧەر دوور ﻧﺎﻛەوﻣەوە ،رەﻧﮕــە ﻣﺎوەﯾەك ﺑێ دەﻧــﮓ ﺑﻮوﺑﻢ ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺟێﮕﯿﺮ ﺑــﻮوم ﻟەم وﺗە. ﻟێﺮەﯾــﺶ ھــەر ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ و ھەر ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺑﯚ ھەر ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوەت ﻛﺮام ،ﺋﺎﻣﺎدەم ﺑﮕەڕێﻤەوە. ﭼﻮوﻧــﺖ ﺑﯚ ﻣﯿﺴــﺮ ،ﻟەﮔەڵ
ﻣﻦ ھەرﮔﯿــﺰ ﻟە ھﻮﻧــەر دوور ﻧﺎﻛەوﻣــەوە ،رەﻧﮕە ﻣﺎوەﯾەك ﺑێ دەﻧﮓ ﺑﻮوﺑــﻢ ،ﺋەوﯾﺶ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮوم ﻟەم وﺗە دەﺑﯿﻨﯽ؟ زۆر ﺟﯿﺎوازە ،ﻟێــﺮە ژن و ﭘﯿﺎو ﯾەﻛﺴﺎﻧﻦ .ﻟێﺮە ژن دەﺗﻮاﻧێ ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی وەرﺑﮕﺮێ ،ﻟەﻻی ﺋێﻤەﯾــﺶ رەﻧﮕە ﻟەﺑــەر ﻗﺴــەی ﺧەڵــﻚ و داب و ﻧەرﯾــﺖ ﻣﺎﻓﯽ
ﺋەوەی دۆﺧێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە، ﺑەم دوورﻛەوﺗﻨەوەت ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺟێﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرە ،ﺗﯚ ﺑڵێﯽ وەك ﺟﺎران ھەڵﭙە ﺑﻜەی؟ ڕاﺳــﺘە ،ﺑەم ﻣﻦ ھەوڵ دەدەم وەك ﺟﺎران ھەڵﭙە ﺑﻜەم .ﻣﻦ داﻧﯽ ﭘێﺪا دەﻧێﻢ ﻛە زۆر ﺷﺘﻢ ﻟە دەﺳﺖ داوە ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــەوە، ﻟەواﻧەﯾە زۆر ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟێﻢ زﯾﺰ ﺑﻮوﺑــﻦ ﺑەھــﯚی ﺋەو ﺷــﻮوەی ﻛﺮدووﻣە ،ﺑەم ﺋەوە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﻣە و ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﻣە ،ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ واز ﻟــە ھﻮﻧەر ﻧﺎھێﻨﻢ،
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
دڵﻨﯿﺎ ﻗەرەداﻏﯽ داوای ﭼەﻧﺪ دەرھێﻨەرێﻜﯽ ﻣﯿﺴﺮﯾﯽ رەت ﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1995 ﻛە ﯾەﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﮔﻮت ،ﺑەﻧﺎوی ”ﺋەی ﯾﺎران“ ،ﺋﯿﺘﺮ ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﺑەرەو ﻟﻮﺗﻜە رۆﯾﺸﺘﻢ و ﺋەو ﺳﺎڵە ﺳﺎڵﯽ ﻣﻦ ﺑﻮو ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧەر ﻟە ﺧﻮێﻨﻤﺪاﯾە ،ﻣﻦ ﺑﯚ ﺋەوە ﮔەورە ﺑﻮوﻣە ،ﺧﻮاﯾﺶ ﺑﯚ ﺋەوە ﻣﻨﯽ ھێﻨﺎوەﺗە ﺳەر زەوی ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﻢ. ﭼەﻧــﺪ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﺖ ﻛﺮدووە؟ ﻣــﻦ ﻧﺎﯾﺸــﺎرﻣەوە دوو ﺟــﺎر ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﻢ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺑــﯚ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﻧــﺎ .ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧەﺧــﯚش ﻛەوﺗﻢ و ﺑەﭘەﻟــە ﺑﺮدﯾﺎﻧﻢ ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،زۆر ﻧەﺳــﺎغ ﺑﻮوم .ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ﻻﯾەﻛــﯽ دەﻣﻮﭼــﺎوم ﺑﻮو .ﺑﯚ ﺟــﺎری دووەﻣﯿــﺶ ﻟــە دوای ﺋەوەی ﻛﻮڕەﻛەم ﺑﻮو ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوم ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﻜــەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﺷﻢ زۆر ﺗێﻜﭽﻮو ﺑﻮو. ﻟە ﻛﺎﺗﯽ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺷــەڕی داﻋــﺶ ،زۆرﺑــەی ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ﺑەرھەﻣﯿــﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ھەﺑﻮوە ،ﺗﯚ چ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﺖ ﻛﺮدووە؟ ﻛﺎرم ھەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﻛﻠﯿﭙﻢ ﺑﯚی ﻧەﻛــﺮد ،ﺋەوﯾــﺶ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑﻮو ﻟەوێ ﻛﻠﯿﭗ ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎﺳﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت .ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﺑەﻧﺎوی ”ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ە و ﺋﺎواز و ھﯚﻧــﺮاوەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ ﻣﺤەﻣەد ﻋەزﯾﺰە. ﮔﯚراﻧﯿﺖ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵ ﮔﻮﺗﻮوە؟ زۆر زۆرم ھەﯾە ،ﺋەرﺷﯿﻔﻢ ھەﯾە. ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﭭــﯽ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨــﺪان ﺑﻮوم و ھەﻣــﺎن ﻛﺎرم ﻟە ﻛەﻧﺎڵــﯽ زاﮔﺮۆس
ﭘﺎﺷ ﺨ ﺎ ن
ﮔﯚراﻧﯽ دەڵێﻢ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﺑــﯚ دوورﯾﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەڕاﺳــﺘﯽ زۆر ﺑێ ﺗﺎﻗەﺗﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ. ھەﺑــﻮوە .ﻛﺎری زۆر ﺟﻮاﻧــﻢ ﺑﯚ ﻣﻨﺪان ﻛــﺮدووە و ﯾەﻛێﻜﯿﺶ ﻟەواﻧــە ﻛﻠﯿــﭗ ﻛــﺮاوە ﺑەﻧﺎوی ”ﻣﺮاوی“. ﺑــﯚ وازت ﻟە ﻣەﻗــﺎم ﮔﻮﺗﻦ ھێﻨﺎوە؟ وازم ﻟــێ ﻧەھێﻨــﺎوە ،دەﯾڵێﻢ و زۆرﯾﺸﻢ ﺣەز ﻟێﯿە .ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﺟﻮاﻧﻢ ﺑﯚ ﺑڕەﺧﺴێ ،دەﯾﻜەم و ﺣەزم ﻟێﯿەﺗﯽ. ﻟە ﻛﺎم ﮔﯚراﻧﯽ و ﻛﻠﯿﭙﯽ ﺧﯚت ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯽ و دەﺗەوێ ﻟە ﻣێﮋووی ﺗﯚ ﻧەﻣێﻨێ؟ ﻟــە ھﯿﭽﯿﺎن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــەو ﻛﻠﯿﭙﺎﻧە ﻧەﺑێ ﻛە زۆر ﻗەڵەو دﯾﺎرم. ﻟــە ﻛﺎم ﺳــﺎڵﯽ ھﻮﻧەرﯾــﺖ ھەﺳــﺘﺖ ﻛــﺮد ﺑــەرەو ﻟﻮﺗﻜە رۆﯾﺸﺘﯽ؟ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1995ﻛە ﯾەﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﮔﻮت ،ﺑەﻧﺎوی ”ﺋەی ﯾﺎران“ ،ﺋﯿﺘﺮ ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﺑەرەو ﻟﻮﺗﻜە رۆﯾﺸﺘﻢ و ﺋەو ﺳﺎڵە ﺳﺎڵﯽ ﻣﻦ ﺑﻮو. ﺑەﺗەﻣﺎی ﻛﯚﻧﺴێﺮت ﻧﯿﺖ؟ زۆر ﺣــەز دەﻛــەم ،ﻟێــﺮە زۆر ﭘێﺸﻨﯿﺎز ھەﯾە ،ﺑەم ﺣەز دەﻛەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯿﻜەم. ﺑەﻧﯿﺎز ﻧﯿــﺖ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻧﺎوداراﻧەی ﻣﯿﺴــﺮ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﮔﯚ ر ا ﻧــﯽ
ﭘێﻢ واﯾــە زۆر ﻛــەس دەزاﻧــﻦ ﻣﻦ ﻛﭽﯽ ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﻢ و ﻟەوێ ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوم ،دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺸﻢ ھەر ﻟەوێ دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮد ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺋەﻧﻮەر ﻗەرەداﻏﯽ .ﻟە دوای ﺋەوە ﺑﯚ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑەرەو ھەوﻟێﺮ ﻛەوﺗﻤە رێ و ﻟەوێﺶ ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻜﻢ ﻛﺮد و ﺳــﻮﭘﺎس ﺑﯚ ﺧﻮا ﺳــەرﻛەوﺗﻮواﻧە ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون ،دواﺗﺮﯾﺶ ﺑەرەو دھﯚك ﺑﯚ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﭼﻮوﻣە ﭘێﺶ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣﻦ ﻧﺎﯾﺸﺎرﻣەوە دوو ﺟﺎر ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﻢ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﻧﺎ .ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧەﺧﯚش ﻛەوﺗﻢ و ﺑەﭘەﻟە ﺑﺮدﯾﺎﻧﻢ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،زۆر ﻧەﺳــﺎغ ﺑﻮوم .ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ﻻﯾەﻛﯽ دەﻣﻮﭼﺎوم ﺑﻮو .ﺑﯚ ﺟﺎری دووەﻣﯿﺶ ﻟە دوای ﺋەوەی ﻛﻮڕەﻛەم ﺑﻮو ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوم ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﺷﻢ زۆر ﺗێﻜﭽﻮو ﺑﻮو.
11
دەڵێﻦ ،ﻛﺎرێﻜﯽ دوێﺖ ﺑﻜەی؟ ﻟە ﺧەﯾﺎڵﻤﺪا ھەﯾــە ،ﺑەم دەﺑێ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ ھەڵﺒﮋێﺮم ﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺖ ﻟە دەﻧﮕﯽ ﻣﻦ ،ﻛﭻ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻛﻮڕ ﺟﯿﺎوازی ﻧﯿﯿە. ﻟە ھﯿﭻ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵێﻜﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺖ ﻛــﺮاوی و ﺧەت ﻛﺮاﺑﯿﺖ؟ ﺋەی ﭼﯚن ،ﭘﺎرﺳﺎڵ و ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﻟە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﻛﺮام و ﺧەﺗﯿﺶ ﻛﺮام. ﺑە دەﻧﮕﯽ ﻛﺎم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻣﯿﺴﺮی ﺳەرﺳﺎﻣﯽ؟ زۆرم ﺣەز ﺑەدەﻧﮕﯽ ”ﺷﯿﺮﯾﻦ“ە، زۆری ﺗﺮﯾــﺶ ھەﯾە و ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﻢ ﻟە ﺑﯿــﺮ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺟﮕە ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﯽ ﻣﯿﺴــﺮی، ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ”ﺳــﺎﺑﯿﺮ رﺑﺎﻋﯽ“ و ”واﺋﯿﻞ ﺟەﺳﺎر“ زۆر ﺑە دەﻧﮕﯿﺎن ﺳەرﺳﺎﻣﻢ. ﮔﻮاﯾــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎی، دەﮔﺮﯾﺖ ،ﺑﯚ ﻛێ دەﮔﺮی؟ راﺳﺘە ،ﺑﯚ ﻛﻮڕەﻛەم. ﺋێﺴﺘە ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﯚ ﻛێ دەڵێﯽ؟ ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﺑــﯚ دوورﯾﻢ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺑەڕاﺳــﺘﯽ زۆر ﺑێ
ﺗﺎﻗەﺗﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ. ھﻮﻧەر ﻟەﻻی ﺗﯚ ﺧﯚدەرﺧﺴﺘﻨە ﯾﺎن ﺣەزە؟ ﻧﺎ ،ھﻮﻧەر ﻟەﻻی ﻣﻦ رۆﺣە ،ژﯾﺎﻧە، ھەواﯾە ،ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜە. ﻟە چ ﺷــﺘێﻚ زۆر ﺑێﺰار و ﺑێ ﺗﺎﻗەت دەﺑﯽ؟ درۆ و ﺑــێ ﻣەوﻋﯿــﺪی زۆر ﺑێ ﺗﺎﻗەﺗﻢ دەﻛەن. ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﻟە ﻣﯿﺴــﺮدا ﻧﺎﻣﯚﯾە ﯾﺎن ﻧﺎﺳﺮاوە؟ ﻧﺎ ،ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﺎﻣﯚﯾە ،ﺑەم ھەرﻛﺎت ﻣﻦ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﻮردی دەڵێﻢ ،زۆر ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷە و ﺳەرﺳﺎﻣﻦ ﭘێﯽ، زۆر ﺣەزﯾﺎن ﻟێﯿە ،ﻣﻮزﯾﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮە زۆر ﺣەز دەﻛەن ﻛە ﻟەﺳەر ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻛــﻮردی زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﺎن ھەﺑێﺖ. ﺑﯿــﺮت ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﺒﯿﺘە ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑﯚ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻣێــﮋووی ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی ﺑﯚ وﺗﯽ ﻣﯿﺴﺮ؟ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻣێﺮدەﻛــەم ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەی ﺑﯚ ﺑــﺎس ﻛﺮدووم و ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮوم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺒﻤە ﺋەو ﭘﺮدە ،ﻣﻨﯿﺶ ﺣەز دەﻛەم ،ﺑەم ﺟﺎرێ دەﻣەوێ زﯾﺎﺗﺮ ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻢ، ﺋەوﻛﺎت ھەﻧﮕﺎوی ﺑﺎش دەﻧێﻢ. ﺣەز دەﻛەی ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو ﭼﯽ ﺑﻜەی؟ ﺋەﮔەر ﺑەدەﺳــﺖ ﻣــﻦ ﺑێ ،ﺣەز دەﻛــەم ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜــەم ﻟــە ﻣﯿﺴــﺮ و ھەﻣــﻮو ﮔﯚراﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻛــﻮردی ﺑــﻦ و ژﻧﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﻮرد ﺑﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﻦ ﺗﺎﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردی ﭼﯿﯿە.
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ ھەڵﺒﮋێﺮم ﺑﯚ دوێﺖ ﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺖ ﻟە دەﻧﮕﯽ ﻣﻦ ،ﻛﭻ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻛﻮڕ ﺟﯿﺎوازی ﻧﯿﯿە
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن
ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳﺪﯾﻖ ﭘﺴﭙﯚڕی ژﯾﻨﮕە :ﻧﺎﺑێﺖ ژێﺮ ﺧﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ زﺑڵ ﻟە % 20ﺗێﺒﭙەڕێﺖ. ”ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر دێﻦ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ رێﮕەی ﺋەوروﭘﺎ دەﻓﺮۆﺷﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ھەوﻟێﺮ ﺳﺎﻧە 25ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻟە زﺑڵەﻛەی دەدات ﺳێ ﺳﺎڵە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی زﺑڵﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە ﭼﻮار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺳﭙێﺮدراوە ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە دوو ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﭘێ دەدات ،ﺟﮕە ﻟەو 75 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرەی ﻛە ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻟە داﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺧەرﺟﯽ دەﻛﺎت.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ھەرێــﻢ ﭘێﻨﺞ ھێﻨﺪەی ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،زﺑڵ ﺑەرھەم دەھێﻨێــﺖ و ﺋەﮔەر ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ زﺑڵەﻛەی ﻛﯚ ﻧەﻛﺮێﺘەوە و ژێﺮ ﺧﺎك ﻧەﻛﺮێﺖ ،رەﻧﮕە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﺑﻦ زﺑڵ ﺑﻜەوێﺖ .ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژاﻧە دوو ھەزار و 500ﺗﯚن زﺑڵﯽ ھەﯾە .ﺋەﮔەرﭼﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻟە زۆر رووەوە دووﺑﺎرە ﺳــﻮود ﻟەو زﺑڵە وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﺳــﺎﻧە ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻗەﺑە و ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺗەﻧﺪروﺳﺖ ژێﺮ ﺧﺎك دەﻛﺮێﺖ. ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺣﺎوﯾــەی ﺑەردەرﮔەﻛﺎن ﭘڕن و ﻟەﺳەرﯾﺎﻧەوە دەڕژێﺖ ،ﺧﯚ ﻟەﭘﺎش داﺧﺴــﺘﻨﯽ دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻗەﯾــەك ﻟــە ﻛﺎرﺗﯚن و ﭘﻼﺳــﺘﯿﻚ و ﺷﻮوﺷە و ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ﺑەﺟــێ دەﻣێﻨێﺖ. ﺧەرﯾﻜە زﺑڵﺪاﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺟێﮕەی زﺑڵﯽ ﺋێﻤەی ﺗێﺪا ﻧﺎﺑێﺘەوە .ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ھەوﻟێﺮ ھــەر ﺗﺎﻛێﻚ دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮ و ھەﻣﻮوﺷــﻤﺎن ﭘێﻜەوە ﻟە ھەر رۆژێﻜــﺪا دوو ھەزار و 500 ﺗﯚن زﺑڵ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ژﯾﻨﮕەﻛەﻣﺎن
دەﻛەﯾــﻦ .ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿــﺎ 10رۆژ زﺑڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ژێﺮ ﺧﺎك ﻧەﻛﺮێﺖ25 ، ھەزار ﺗﯚن زﺑڵ ﻟــەو 300ھەزار ﺧﺎﻧــﻮوەی 130ﮔەڕەﻛــﯽ ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە ،ﻗەﯾەك زﺑڵ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ﻛە رەﻧــﮓ ﺑێﺖ رێﮕەی ھﺎﺗﻮﭼﯚﺷﻤﺎن ﻧەھێڵێﺖ .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺗﺎﻛێﻜﯽ وﺗﯽ ژاﭘﯚن رۆژاﻧە 200ﮔﺮام ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛەﯾەﺗﯽ. ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑــە ﺋﺎﻣێﺮە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ دەرەﻗەﺗــﯽ زﺑڵەﻛﺎن ﻧەدەھﺎت ،ﻧﺎﭼــﺎر ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی
زﺑڵﯽ ﻟە 2012ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﺳێ ﺳــﺎڵ ،ﺑە ﭼﻮار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺳﭙﺎرد. ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە دوو ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﭘێ دەدات .ﺋەوە ﺟﮕە ﻟەو 75ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرەی ﻛە ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻟە داﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺧەرﺟــﯽ دەﻛﺎت .ھەرﭼەﻧــﺪە رۆژاﻧــە ﻟــە ھەوﻟێــﺮ دوو ھەزار ﻛەس ﺑە 450ﺋﺎﻣێﺮی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە، ﺑەردەوام ﻟــە ﻧێﻮ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺧەرﯾﻜــﻦ زﺑڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻛــﯚ دەﻛەﻧەوە ،ﺑــەم ھەر دەرەﻗەت ﻧﺎﯾەن ،ﺑﯚﯾە ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺋەو ﺟﺎرە ژﻣــﺎرەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ زﯾــﺎد ﻛﺮدووە. ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ﻛﺎروان ﺟەﺑﺎر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی ھەوﻟێﺮ رای دەﮔەﯾەﻧــێ ﺟﮕــە ﻟەو ﭼﻮار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ،ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟەﮔەڵ دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﺮﯾﺶ ﻛﺮاوە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێ ﺋەواﻧﯿﺶ دەﺳﺘﺒەﻛﺎر دەﺑﻦ. ﺋــەو رێــﮋە زۆرەی زﺑــڵ ﺑەﻻی
ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳــﺪﯾﻖ ﭘﺴﭙﯚڕی ﺑــﻮاری ژﯾﻨﮕە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە و ﺑﯚ ﺋــەوەی زﺑڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛەم ﺑﺒﻨەوە، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻓــﺎو دەدات ﻛــە دەڵێــﺖ” :ﺋەو ﺧﯚراﻛەی ﻛڕﯾﻮﺗــە ،ﺗەواوی ﺑﻜە ﺋﯿﻨﺠﺎ ھﯽ ﺗﺮ ﺑﻜــڕە .ﺧﻮاردن ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧێﺰان زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎﻣﺎدە ﻣەﻛە“.
دووﺑﺎرە دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﻨەوە. ﺋــەم ﻛﺎرەﯾــﺶ ﺑــە ﺑــڕوای ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤــﺎن ﺳــﺪﯾﻖ زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە .ﺋەو دەڵێﺖ ”ھەﻧﺪێﻚ ﻣﺎدە ھەن 10ﺟﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑەم وﺗﯽ دراوﺳێ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەواﻧەﯾــە 20ﺟــﺎر دروﺳــﺘﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە“ .ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ژﯾﻨﮕە،
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن دەرەﻗەت زﺑڵﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﯾــەن ،ﺑﯚﯾە ﻟــە 2016ەوە دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﺮ ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ زﺑڵ ﻛﯚ دەﻛەﻧەوە. ھﺎوﻛﺎت ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛەﻣێﻚ ﻟە زﺑڵەﻛﺎﻧﯽ ﻛەم ﺑێﺘەوە؛ رێﮕەی ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ داوە ﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺎرﺗﯚن و ﻛﺎﻏەز ﻟە ﻛﯚڵ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑﺒﺮێﺘە ﺋێﺮان ﺗﺎ
ﭘێﯽ واﯾــە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ژﯾﻨﮕەﯾــﯽ وﺗﺎن ﺑــەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ دەﻛﺎت ﻛە رﯾﺴــﺎﯾﻜﻠﯿﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێﺖ. ھەﻣــﻮو ﺋەو زﺑﻧــەی ﻟە ﻛﯚﻧە
ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﻛــﯚ دەﻛﺮێﻨــەوە، ﻟــە زﺑڵﺪاﻧــﯽ ﻛﺎﻧــﯽ ﻗڕژاڵــە ـ رۆژﺋــﺎوای ھەوﻟێــﺮ ـ ﺑەﯾــەك دەﮔەن و دادەﭘﯚﺷــﺮێﻦ .ﺋەو ژێﺮ ﺧﺎﻛﻜﺮدﻧەﯾﺶ ﺑــێ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی ﻧﯿﯿە. ﻣﺮﯾەم ﺳەﻣەد ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ژﯾﻨﮕەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﺋــەو ﺷــێﻮە داﭘﯚﺷــﯿﻨە زﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺧەڵــﻚ ھەﯾــە و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ زەﺑەﻻﺣــﯽ دەوێــﺖ ،ﺧﯚی ﻟێ دزﯾﻮەﺗەوە. ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳــﺪﯾﻖ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻧﺎﺑێ ژێﺮ ﺧﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ زﺑڵ ﻟە % 20ﺗێﺒﭙەڕێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە زەوﯾﯿــەﻛﺎن ﺗێــﻚ دەدەن .ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ﻛﺎروان ﺟەﺑــﺎر وێــڕای داﻧﭙێﺪاﻧــﺎن ﺑە ﻧﺎزاﻧﺴــﺘﯽ ﺑﻮوﻧﯽ داﭘﯚﺷــﯿﻨەﻛە
دەڵــێ ﺋەﮔەر ﯾــەك رۆژ ﺋەو زﺑڵە داﻧەﭘﯚﺷــﺮێﺖ ،ﻛﺎرەﺳــﺎت روو دەدات .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺟەﺑﺎر ﻧەﺧﺸە ﺑﯚ دوو ﭘڕۆژەی ﮔەورەی ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻛﺮاوە ﻛە ﭘێﻚ دێﺖ ﻟە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟێﯽ، ھﺎوﻛﺎت دوو ﭘڕۆژەی داﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧەی زﺑڵ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻟەﺑەردەﺳﺖ ﺑﻮون ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿــەوە ﭘەﻛﯿــﺎن ﻛەوت. ﺋێﺴــﺘە ﭼﻮار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﻟە ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮوﺷەوە ﺷەش ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻛﺎر دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە زﺑڵﯽ ھەوﻟێﺮ راﺑﮕەن .ﺳەرەڕای ﻧﺮﺧﺎﻧﺪﻧﯽ رۆڵﯽ ﺋــەوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــە ،ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟــە ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛــەم دەﻛەﻧــەوە و ژﯾﻨﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﯿﺴــﺘﺮ دەﻛەن ﺑێ ﺋەوەی ﻓﻠﺴێﻚ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە.
ﻛﯚچ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺧﺎﻧﻮو دادەﺑەزێﻨێﺖ ﻟە ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕﺪا 12ھەزار ﻛەس ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ. ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻛﯚﭼﯽ ﻛﻮرد دﯾﺴــﺎن ﺳەری ھەڵﺪاوەﺗــەوە .ھﯚﻛﺎری ﻛﯚچ زۆرە و ﺋەواﻧــەی ﺋەو رێﮕەﯾە ھەڵﺪەﺑﮋێــﺮن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەڵﻜﯽ ھەژار ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرێﻜﯿﺎن ﺧــﺎوەن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺧﺎﻧﻮون و ھەر ﺑﺎﺑﺎﯾە ھــەوڵ دەدا ﺑە ھەرزاﻧﯿﺶ ﺑــێ ﻣﻮڵﻜەﻛەی ﺑﻜﺎﺗە ﭘﺎرە و ﻟە ﻛﺎرواﻧﯽ ﻛﯚچ دوا ﻧەﻛەوێﺖ ،ھەر ﺋەﻣەﯾﺶ ﻧﺮﺧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﺧﺎﻧﻮوی داﺑەزاﻧﺪووە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑڕﯾﺎری رۆﯾﺸﺘﻨﯽ داوە ،ﻓﺮﯾﺎد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤە، ﺋــەو ﻟــە ﺑــەردەم ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟەﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻛڕﯾﺎر داﻧﯿﺸــﺘﻮوە. ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن ﻓﺮﯾــﺎد وەك ﺟﺎراﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺑﯚ ﺋەوە ﻧەھﺎﺗﻮوە ﺳەودا ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﺑﻜﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ دەﯾەوێﺖ ﺑەھەر ﻧﺮﺧێﻚ ﺑێﺖ ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﺋەو دەڵێ ”ﺑڕﯾﺎرە ھەﻓﺘــەی دادێ ﻟەﮔەڵ ﭼﻮار ھﺎوڕێﻜەم ﺑــەرەو ﺋەوروﭘﺎ
ﺑەڕێ ﺑﻜەوﯾﻦ“ .ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەی ﺑە زۆر ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑە 16 ھەزار و 800دۆﻻر ﻟە ﻓﺮۆﺷﯿﺎری ﺳﺘﺎﻧﺪﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﺑﻮوەﺗە ﻧێﭽﯿﺮێﻚ ﺑﯚ دەڵــەﻛﺎن و دﻧەی دەدەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە 14ھەزار و 500دۆﻻر ﻟە دەﺳﺘﯽ دەرﺑێﻨﻦ. ﻟــەو ﺑــﺎزاڕە ﻋەﺑــﺎس ﻋﻮﺑێــﺪ ﺳەﻋﯿﺪ ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی دﯾﺎری، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﺑﺎزاڕﯾــﺎن دەدات ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر دێﻦ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ رێﮕەی ﺋەوروﭘــﺎ دەﻓﺮۆﺷــﻦ .ھەڵﺒەت
ﺋەوەﯾــﺶ ﺗــﺎ رادەﯾــەك ﻧﺮﺧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ داﺑەزاﻧﺪووە و ﻋەﺑﺎس ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ ”ھەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار دۆﻻر داﺑەزﯾﻮە“. ﻛەﻣێﻚ ﺋەوﻻﺗﺮ رێﺒﻮار ﻓەرھﺎد ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەی دەﺷﺘﯽ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺗەﻛﺴــﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە 15رۆژ ﭘێﺸﺘﺮ دەدات ﻛە ﺋەو ﺑﺎزاڕە ﭘڕ ﺗەﻛﺴــﯽ ﺑــﻮوە و رۆژاﻧــە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺗەﻛﺴــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟێ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺗەﻛﺴــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﺋەوەﻧــﺪە زۆر ﺑــﻮو ،ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑــﻮاردووە .ﺋــەو ﻟە
ﺗﺎڵﻮﻛــەی ﻓﺮۆﺷــﯿﺎرەﻛﺎن ﺑﯚی دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻧﯿﺎزی رۆﯾﺸــﺘﻨﯿﺎن ھەﯾە ﺑﯚ دەرەوە و دەڵــێ ”زۆرێﻜﯿــﺎن ﺋەوەﻧﺪە ﺑە ﺗﺎڵﻮﻛە ﺑــﻮون ،ﺑــﯚ ﺑەﻧﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن وەﻛﺎﻟەﺗﯿــﺎن ﻛﺮدووە و رۆﯾﺸــﺘﻮون“ .ﺋەوﯾﺶ ﺑﺎس ﻟە داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺗەﻛﺴﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕ دەﻛﺎت ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی 800 دۆﻻر داﺑەزﯾــﻮە .ھەڵﺒــەت ﺋەو ﻧﺮﺧە ھــﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧە و ﺧﯚ ﺋەﮔــەر ﺑﺘەوێ ﺑﯿﻔﺮۆﺷــﯽ ،دوو ھــەزار و 500دۆﻻر ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟە
ﻧﺮﺧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑﺎزاڕ ﻟە دەﺳــﺘﯽ دەردەھێﻨﻦ. ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرەﯾﺶ ھەﻣــﺎن دۆخ زاڵە .ﺷــﺎﺧەوان ﺳﺎﺑﯿﺮی ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕە ﺑﺎس ﻟــە راﺑــﺮدوو دەﻛﺎت ،ﺋەوﻛﺎت ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﻛە ﺷــﺘێﻚ ﭘﺎرەﯾﺎن ﺧڕ دەﻛﺮدەوە ﺧێﺮا ﺑە ﭘﺎرﭼەﯾەك زەوﯾﯿﺎن دەدا ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە داوای ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ دەﻛەن .ﺋەوﯾﺶ دەڵێ ” ﻓﺮۆﺷﯿﺎر زۆر و ﻛڕﯾﺎر ﻛەﻣە ،ﺧﯚ ﺋەواﻧەی ﺋێﺴــﺘە زەوی دەﻛڕن زۆرﯾﺎن ﻋەرەﺑﻦ“ .زۆرﯾﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻧﺮﺧــﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺷــﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪووە و ﺷــﺎﺧەوان دەڵێ ”زەوی ﻟــە ﺧﺎﻧﻮو زﯾﺎﺗﺮ داﺑەزﯾﻮە، ﺑەم ھەردووﻛﯿــﺎن ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷﻮێﻦ دوو دەﻓﺘەر و ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻧﯿﻮە زﯾﺎﺗﺮی ﻟێ ﺑﻮوەﺗەوە“. ﻛەﻣێــﻚ ﺋەوﻻﺗــﺮ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك ﺧﯚی ﻛﯚ دەﻛﺎﺗەوە و دەﯾــەوێ ھەرێﻢ ﺟێ ﺑﮫێڵێﺖ. ﺋــەو ﻛــە ﻟــە رووی ﻣﺎدﯾﯿەوە ھﯿﭻ ﮔﺮﻓﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿــە ،ھﯚﻛﺎری ﺑێﺰارﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻧﺎﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ دەﮔەڕێﻨێﺘەوە .ﺋەو رۆژێﻚ ﭼــﻮار ﻛەس ھەڵﺪەﻛﻮﺗﻨە
ﺳەری و دوای دەﻣەﻗﺎڵە ،دەﺑێﺘە ﺷــەڕﯾﺎن و ھەروەك ﺧﯚی دەڵێ ”ﺳــﻜﺎم ﻟــێ ﻛــﺮدن ،ﻛەﭼﯽ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ ﭘﺸﺘﯽ ﮔﺮﺗﻦ ،ﻟە ﺑﺮی ﺋەوان ﺧﯚم ﮔﯿﺮام“. ﺋەو ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻨــەوە دەڵێ ”دڵﯽ ﭼﯿﻢ ﺑەو ھەرێﻤە ﺧﯚش ﺑێﺖ“. ﺋێﺴﺘە زۆرن ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی رۆژاﻧە ﺑەھﯚﻛﺎری ﺟﯚراوﺟﯚر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟــێ دەھێڵﻦ .ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻋەﺑﺪو ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻓﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﻟە ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 12ھەزار ﻛەس ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەرەو ﺋەوروﭘــﺎ رۆﯾﺸــﺘﻮون. ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻋەﺑﺪو ﺑە ﭘﺸﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە ﻧﻮێﻨەری رێﻜﺨﺮاوی ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭘەﻧﺎﺑــەران ﻛە ﻟە 32 وﺗﻦ و ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﻛەﯾﺴــﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران دەﻛــەن ،ﺋەو داﺗﺎﯾەی
ﻛﯚ ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﻛە ﺋﯚﻓﯿﺴﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﺎن ﻟە ﻟەﻧﺪەﻧە، ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻟەو ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮕــە 35 ،ﻛﻮردی ﺑﺎﺷــﻮور ﻟە رێﮕــەی ﺋەوروﭘﺎ ﺧﻨﻜﺎون ﻛە 12 ﯾﺎن ﻟە دەرﯾﺎی ﺋﯿﺠە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑێ ﺳەروﺷﻮێﻨﻦ. زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ ﺋەو رێﻜﺨــﺮاوە دەری دەﺧﺎت ،رۆژ ﺑەڕۆژ رۆﯾﺸــﺘﻦ ﺑﯚ ﺋەوروﭘــﺎ ﺑە ﺗﺎك و ﺧێﺰاﻧﯿﺸــەوە ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــە و ﻛەﻟﻮﭘــەل و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﯽ ﺑﯚ دەﻓﺮۆﺷــﻦ، ﺧﺎﻧﻮوﯾــەك ﻛــە رۆژاﻧێــﻚ ﺧﺎوەﻧەﻛەی ﺑە دڵێﻜﯽ ﺧﯚﺷەوە دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮد ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ژێﺮ ﺳــﺎﯾەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗێﯿﺪا ﺑﺤەﺳێﻨەوە، ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻋەرەب ﺟێﮕەی دەﮔﺮێﺘەوە.
ﺧﺎوەنﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽﺧﺎﻧﻮوﺑەرە:
ﻓﺮۆﺷﯿﺎر زۆر و ﻛڕﯾﺎر ﻛەﻣە ،ﺋەواﻧەی ﺋێﺴــﺘە زەوی دەﻛــڕن ،زۆرﯾــﺎن ﻋەرەﺑﻦ.
ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﻟە ﺑﺎﯾەﺧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿﺎن ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە.
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەﻧﻢ و داﻧەوێڵەﯾەﻛﯽ زۆری ھەﯾە ﻛە ﻟەﺳەر و ﻣﺎڵﯽ زﯾﺎدە ،ﺑەم دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﻟە داھﺎﺗﻮودا چ ﻟەو زﯾﺎدەﯾە دەﻛﺎت .ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛە ﺋەوە دەﺧﻮازێ ﻛە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻮو ﺑە ﮔەﻧﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺶ ﺑﻜەوێﺖ ،ﺑەم ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛە ھەر ﻟە ﺧﺎڵﯽ ﺳﻔﺮە و ﻟە ﺋﺎردی ﺳﻔﺮ زﯾﺎﺗﺮ ھﯿﭽﯽ ﺗﺮی ﺑەرھەم ﻧەھێﻨﺎوە. د .ﺋەﻧﻮەر ﻋﻮﻣەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو:
ﺋێﻤە ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﻢ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺋەرﻛەﻛە ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻗﯚڵﯽ ﻟــێ ھەڵﻤﺎڵێﺖ و ﺑە ﺷــێﻮەی ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺳﻮود ﻟەو ﺑەرھەﻣە وەرﺑﮕﺮێﺖ. داﻧــﯽ ﺑــە ﺋەﮔــەر ﺳﯚﭘەرﻣﺎرﻛێﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺴــﻮوڕێﯿﺘەوە ،ﺑــە دەﯾــﺎن ﻛﺎی وەك ﺑﺴــﻜﻮﯾﺖ و ﻛێﻚ و ﻣەﻛەڕۆﻧﯽ ﺑەرﭼﺎوﻣﺎن دەﻛەوێﺖ ﻛە ﻣﺎدە ﺧﺎوەﻛەﯾــﺎن ﺋﺎردە و ﺑە ھﻮﻧەری ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﺋﺎﻣێﺮی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑﯚ ﺷێﻮەی ﺧﯚراﻛﯽ ﺗﺮ دەﮔﯚڕدرێﻦ ﻛە رۆژاﻧە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﺎﻧﻦ و ھﯿﭻ ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻧﯿﯿە رۆژاﻧە ﻛڕﯾﺎری ﺋەو ﻛﺎﯾﺎﻧە ﻧەﺑێﺖ. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەو ﻣﺎدە ﺧﺎوە دەوڵەﻣەﻧــﺪە و ﺑەﮔﻮێﺮەی
دواﯾﯿﻦ ﺋﺎﻣــﺎری ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ داﻧەوێڵــە ﻛــە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ژﻣﺎرە ﻟەﻣەوﺑەری ”وﺷە“ ﺑو ﻛﺮاﯾەوە، ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوو ھێﻨﺪەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎﻧە .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﺑەرھــەم ھﺎﺗﻮوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن 600 ھەزار ﺗﯚﻧە. ﺋــەوەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە رووی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﺑﺎڵﯽ ﺑەﺳەر دۆﺧەﻛەدا ﻛێﺸﺎوە ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻛﻮرد ﮔەﻧﻢ ﺑەرھەم
دێﻨێــﺖ و وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻟێــﯽ دەﻛڕێﺘــەوە و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﻣﻮو ﻋێﺮاق ﺑە ﮔەﻧﻤﯽ ﭘێ ﭘڕ دەﻛﺎﺗەوە .ﺑەم ﺋەﮔەر رۆژێﻚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺑەﻏﺪا ﺑە ھەر ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات ﭼﯿﺘﺮ ﮔەﻧﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻛڕێ، دەﺑــێ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ چ دۆﺧێﻚ ﺑﻦ ،ﻟەﻻﯾەك ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﯿﯿە ﺋەو ﺑڕە زۆرە ﮔەﻧﻤــە ﺑﻜڕێﺘەوە، ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﮔەﻧﻤــە زۆرەی ﺗێﺪا ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ .ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﯚﮔەﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿــﻮەی ﺑەرھەﻣــﯽ داﻧەوێڵەی ھەرێﻤﯿﺎن ﻧﯿﯿە. ﺋەﮔەر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺧــﯚراك ﭘێﺶ ﺑﻜەوێــﺖ ،ﺋەوا ﺑە ﺑەردێﻚ ﻟــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﭼﯚﻟەﻛە دەدرێــﺖ ،ﺑــەم ﺋــەوەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﭘێ ﻧــەدراوە ،ﺋــەو ﻛەرﺗە ﺑﻮوە و ﭼﺎوی
ﺗەﻧﯿﺎ ﺑڕﯾﻮەﺗە ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ. د .ﺋەﻧــﻮەر ﻋﻮﻣــەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەوان ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮون ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﻢ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺋەرﻛەﻛە ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻗﯚڵﯽ ﻟێ ھەڵﻤﺎڵێ و ﺑە ﺷــێﻮەی ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺳــﻮود ﻟــەو ﺑەرھەﻣە وەرﺑﮕﺮێﺖ. وەزارەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دان ﺑەوە دەﻧێﺖ ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەرووی
ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺧﯚراك و ﺳــﻮود وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﮔەﻧﻢ ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی زۆر ﻻوازە. ﻓەﺗﺤﯽ ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ،ھەر ﻟە ﻛﯚﻧەوە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑەو ﻛەرﺗە ﻧــەدراوە و ﺋەوەی ھەﺑﻮوە ﻗەرزی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑﻮوە ﻛە ﺑە ھەﻧﺪێﻚ ﭘڕۆژەی ﺑﭽﻮوك دراوە و دوای دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ،ﺋەو ﺑــڕە ﻗەرزەﯾﺶ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری وەﺳﺘێﻨﺮا .ﺋەو دەڵێﺖ ”ﺑﺎزاڕی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎزادە و ﺋەﮔەر ﯾەﻛێــﻚ ﺑﯿەوێــﺖ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرﮔەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺗێﭽﻮوی زۆرە و ﻟەواﻧەﯾــە ﻧەﺗﻮاﻧێ رﻛﺎﺑەرﯾﯽ ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﺑﻜﺎت“. وەزارەﺗــﯽ
ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەدا ﻧەﺑــﻮوە ﻛە ﭘێــﯽ ﺳــﭙێﺮدراوە. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەو وەزارەﺗە
ﺟﯚرە ﺳﯿﺎﺳــەﺗە و ﺑەو دۆﺧەی ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﯿــﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ ،ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﭘێــﺶ ﻧﺎﻛەوێﺖ.
ﺷێﺦ ﺋﺎراز رەﺋﻮوف ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ھەرێﻢ:
وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑە رواڵەت ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿە و زۆر ﺷﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ھﯚﻛﺎرن ﻟە ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی. ﭘێــﯽ واﯾــە وەزارەﺗەﻛەﯾــﺎن ﺑە رواڵەت ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿە و ﺑەﻗەدەر ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯿﯿەﻛەی ﺋەرﻛﯽ ﭘێ ﻧەﺳــﭙێﺮدراوە .ﺋﺎراز رەﺋﻮوف ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ھەرﯾەك ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن و وەﺑەرھێﻨﺎن ﭘﺸﻜێﻚ ﻟــە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿﺎن ﺑــﯚ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن راﻛێﺸﺎوە و ھﯚﻛﺎر ﺑﻮون ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻧﺮﺧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻛەم ﺑﺒێﺘەوە. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﺑە و
ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﺋەو ﻛەرﺗە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ، ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدن و رێﻜﺨﺴﺘﻦ ھەﯾە. ﺷێﺦ ﺋﺎراز دەڵێ ”ﯾﺎﺳﺎی ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺟﯚری ﻧﯿﯿە ،ﯾﺎﺳﺎی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻧﯿﯿە، ﯾﺎﺳﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋێﻜﺴــﭙﺎﯾەرە ،ﯾﺎﺳــﺎی ﻧﺎوﭼــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﻧﯿﯿە و ﯾﺎﺳﺎی ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮوی ﺋەواﻧە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﺘﯽ ﺗﺮ ھەﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﭘێﺶ ﺑﻜەوێﺖ“. ﺋەوەی ﻟە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﭘﺸﺖ ﺋەﺳﺘﻮور ﺑە ﮔەﻧﻢ دەﻛﺮێ، ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎرﮔە ھەن ﮔەﻧﻤەﻛە دەﻛەﻧە ﺋﺎرد و دواﺗﺮ ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺋﺎردەﻛە ﺑﯚ ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ واﺗە ﺑﯚ ﺋﺎردی ﺳﻔﺮ دەﮔﯚڕن ،ﺑەم ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛە ﻟە ﺋﺎردەوە ﺑﯚ ﺋﺎرد زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺗﺮازاوە.
ھﺎوﯾﻨﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ وەرزی ﺑﻮوژاﻧەوەی ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮو ﭘﺎرﺳﺎڵ ﭘێﻨﺞ ﺧﺎوەن ھﻮﺗێﻞ ﻟەﺑەر ﺑێ ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮون وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟەوەﺗەی ﺷێﻮەی ﮔەﺷﺘﻜﺮدﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺗﺎﻛەوە ﺑﯚ ﮔﺮووﭘﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﮔﯚڕاوە ،ﺗﺎ رادەﯾەك ﺑــﺎزاڕی ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوژاﻧﺪووەﺗەوە .ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑەھﯚی ﺑــێ ﻣﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﻮﺗێــﻞ ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ،ﺋــەم ھﺎوﯾﻨە ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە رەواوەﺗەوە و دﯾﻮەﺧﺎﻧﯽ ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﺘﺮ ﻛﺮدووە. وەرزی ﺑەھــﺎری ﺋەﻣﺴــﺎڵ دۆﺧﯽ ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی ﻧﯿــﻮەی دووەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕەﻛەی ھﺎوﯾﻦ ﺟﯚرێﻚ ﺑﻮوژاﻧــەوەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە. رزﮔﺎر ﺟەﻣــﺎل ﺧﺎوەﻧﯽ ھﻮﺗێﻞ
دﯾﻼن ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ھﺎوﯾﻨﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو زﯾــﺎدی ﻛــﺮدووە .ﺋەو ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ زۆرﺑﻮوﻧﯽ ژﻣــﺎرەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺑــﯚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ دەﺳــﺘەی
ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ھێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دەﮔەڕێﻨێﺘەوە و دەڵێﺖ ”ﺟﺎران ﻛە ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑە ﺗــﺎك دەھﺎﺗﻦ، ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﮔﺮووپ دەﺑﻨە ﻣﯿﻮان ﻟە ھﻮﺗێﻠەﻛەﻣــﺎن و ﺑﯚ ﭼەﻧﺪﯾﻦ رۆژﯾﺶ دەﻣێﻨﻨەوە“. ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﭘﺸــﺘﯽ ﺑە ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەﺳﺘﻮوە و دوای ﺋەوەی رێﮕەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێــﻮان ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻋێــﺮاق ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ ﺗێﻚ ﭼﻮو ،رێﮕە
ﺟەﻣﺎل ﻋەﺑﺪو ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﺋﺎزادی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
ﻟە ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40 ھــەزار ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﺋﺎزادﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ھﺎوﯾﻨﯽ راﺑﺮدوو ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە ﻟە 20ھەزار ﻛەس. ﻧەدرا ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑە ﺗەﻧﯿﺎﯾﯽ ﺑێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑەر دەﺳﺘەی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ﺑــە ھــﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻣەڵــەی
ﻣﯿﻮاﻧﺨﺎﻧــە و ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧەﻛﺎن، ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن دا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺑە ﮔــﺮووپ ﮔەﺷــﯿﺎران ﺑﮫێﻨﻨــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﯚﻣەڵێﻚ داﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮا. ﻟە ﭘﺸــﻮوی ﺋەم ھﺎوﯾﻨە ،ھﻮﺗێﻞ دﯾﻼن ﻣﯿﻮاﻧﺪاری زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﺷﺖ ﮔﺮووﭘﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻛﺮدووە ﻛە ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﺑﺎﺷــﻮورەوە ھﺎﺗﻮون و ژﻣــﺎرەی ھﯿــﭻ ﻛﺎﻣێﻜﯿﺎن ﻟە 30ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧەﺑﻮون و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ژﻣﺎرەﯾــﺎن دەﮔەﯾﺸــﺘە 90ﮔەﺷﺘﯿﺎر .رزﮔﺎر ﺟەﻣﺎل دەڵێ ﺋێﺴﺘە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ھەﯾە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ﻟەﺳــەر ﻧــﺮخ رێﻚ دەﻛەون. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﮔــەڵ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران وا رێﻚ دەﻛەوێﺖ ﻛە ھەر ﻛﺎﻣێﻜﯿــﺎن 175ھەزار دﯾﻨﺎرﯾﺎن ﻟێ دەﺳﺘێﻨێﺖ ﻟەﺑﺮی
ﻣﺎﻧــەوە و ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن و ھﺎﺗﻮﭼــﯚ و ھﻮﺗێﻠەﻛەﯾــﺶ ﺑﯚ ھەر ژوورێﻚ ﻛە ﺑەﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ دەدات ،ھەﻣــﻮو ﺷــەوێﻚ 100 ھەزار دﯾﻨﺎری دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ. رزﮔﺎر ﺟەﻣــﺎل ﭘێﯽ واﯾە دۆﺧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەراورد ﺑــە ھﺎوﯾﻨــﯽ راﺑﺮدوو ﺑﺎﺷــﺘﺮە .ﺋەو ﺑﺎس ﻟــە دۆﺧﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎری ﺋەوﻛﺎت دەﻛﺎت و ﺋەوە دەﺧﺎﺗە روو ،ﻛە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ 5 ھﻮﺗێﻞ ﻣﺎﯾەﭘﻮچ ﺑﻮون .ﺋەو ھﻮﺗێﻠە ﺋێﺴﺘە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﺗﺮی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻛﺮدووە ﻛە ﺑــﯚ ﺟەژﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎن ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾﯿﺎن ﺑﻜﺎت. ﺋــەم ھﺎوﯾﻨــە ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ دۆﺧــﯽ ھﻮﺗێﻠــەﻛﺎن ﻧەﺑﻮوژاﯾــەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘــﺎرك و ﺷﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻮوژاﻧەوەﯾــﺎن ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯽ. ﺟەﻣــﺎل ﻋەﺑــﺪو ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﺋﺎزادی ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێﺖ، ﺑــە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ھﺎﺗﻨﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑﯚ ﭘﺎرﻛﯽ ﺋــﺎزادی و ﺷــﺎری ﯾﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎدی
ﻛﺮدووە .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە ﻟە ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40 ھەزار ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﺳەرداﻧﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﺋﺎزادی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ھﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ﺑﻮون .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋــەو ژﻣﺎرەﯾە ھﺎوﯾﻨﯽ راﺑــﺮدوو ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە ﻟە 20ھەزار ﻛەس. ﻛﯚﻣەڵــەی ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە و ﻣﯿﻮاﻧﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێــﻢ ﺑــە ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت% 50 ،ی ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧە داﺷﻜﺎﻧﺪووە ﻛــە ﻟــە رێﮕــەی ﮔﺮووﭘــﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەوە روو ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەن .ﺋــﺎرام ﺷﻮاﻧﯽ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت ،ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎزﮔــە و ﯾەﻛە ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺑــﯚ ﮔﺮووﭘﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری دەﻛﺮێــﺖ و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑﯚ داﺑەزێﻨﺮاوە و ﺋەوەﯾــﺶ دەرﮔەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑەڕووی ھﻮﺗێﻠەﻛﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە.
رزﮔﺎر ﺟەﻣﺎل ﺧﺎوەﻧﯽ ھﻮﺗێﻞ دﯾﻼن:
ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﺗﺮی ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻛﺮدووە ﻛە ﺑﯚ ﺟەژﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎن ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾﯿﺎن ﺑﻜەﯾﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎردی ﺳﻔﺮ ﻧەﺗﺮازاوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎزﮔە و ﯾەﻛە ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﮔﺮووﭘﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری دەﻛﺮێﺖ
13
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ھەﻧﺎردەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ روو ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧە
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ھەﻧﺎردەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ 21ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ زﯾﺎد دەﺑێﺖ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژاﻧە 472ھەزار و 832ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗﯽ ھەﻧﺎردە ﻛﺮد ،ﺑەم ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕەوە ھەﻧﺎردەی ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەرەو 700ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی وزە و ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەڵێ 150 ،ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﻟە رێﮕەی ﺳﯚﻣﯚوە ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێﺖ. ﻣﺎڵﭙەری ﺋﺎرﮔﯿﻮس ﻛە ﻟە ﺑﻮاری ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺑﻨﻜــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﻟــە ﻟەﻧﺪەﻧە ،دوێﻨــێ ﺑوی ﻛﺮدەوە ھەﻧــﺎردەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەی ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕەوە ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﺸﺘﺮ ،ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﻟە ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەدا ﺑﻮوە. ﻟە ﯾەﻛــەوە ﺗــﺎ 11ی ﺋەﯾﻠﻮول، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣــﻮو رۆژێﻚ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﻧێﻮان 600ﺗﺎ 630 ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗﯽ ﻟە رێﮕەی
ﺑەﻧــﺪەری ﺟەﯾﮫﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ھەﻧﺎردە ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ھەﻣﺎن ﻣﺎوەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑﺮدوو، ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆژاﻧــە 367ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﺑەﺷــێﻮەی ﺳەرﺑەﺧﯚ ھەﻧﺎردە ﻛﺮدﺑﻮو .ھەﻣﺎن ﺳەرﭼﺎوە دەڵێ ھەرێﻢ ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە، ﺳەرووی 50ھەزاری ﻟە رێﮕەی ﺳــﯚﻣﯚوە ھەﻧﺎردە ﻛﺮدووە و ھەر
ﺋەوەﯾﺶ وای ﻛﺮدووە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯚﻣﯚ ﻟە ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎن ﺑە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﺑﻤێﻨﻨەوە. دڵﺸــﺎد ﺷــەﻋﺒﺎن ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺋەو ﺋﺎﻣــﺎرەی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺋﺎژاﻧﺲ ﯾﺎن داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﺑوی دەﻛەﻧەوە ،ﺋﺎﻣﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻧﯿﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮۆﺳەی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە دوو ﺑەش ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێﺖ. ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺷــەﻋﺒﺎن ،ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆژاﻧە 700 ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ھەﻧــﺎردە دەﻛﺎت
ﺋﺎرﮔﯿﻮس:
ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯚﻣﯚ ﻟە ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎن ﺑە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻣﺎوﻧەﺗەوە.
ﻛە ﻟەو ﺑڕە 550ھــەزاری ھﯿﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و 150ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ ﺗﺮ ھﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛە. ﻧەوﺗەﻛەی ﻛەرﻛــﻮوك دەﭼێﺘە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳــﯚﻣﯚی ﻋێــﺮاق و ھــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەﭼێﺘە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــەوە و ﻟەوێــﻮە ھەﻧﺎردەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن دەﻛﺮێﻦ. ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﺪا ﺑــﯚ ﻣﺎوەی ﻧﯚ رۆژ ھەﻧــﺎردەی ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راوەﺳــﺘێﻨﺮا و ﺑە ﮔﻮﺗــەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﻟــەو ﻣﺎﻧﮕەدا رۆژاﻧــە ﻧﺰﯾﻜــەی 473ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻠــﯽ ھەﻧﺎردە ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﺸــﺘﺮ واﺗە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗەﻣﻮوزدا ،ﺑڕی ھەﻧﺎردەی رۆژاﻧــەی ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی 517ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﺑﻮوە.
ﺟێﮕﺮی ﻟێﮋﻧەی وزە و ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەڵــێ ﻛﺎﺗێﻚ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ روو دەدات ،ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺑــﯚ ﺳــەر ﭘﺮۆﺳەی ھەﻧﺎردە دەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺑﯚڕﯾﯿەﻛە ھــەوا ﻛﯚ دەﺑێﺘەوە و ﻟە ﺗﻮاﻧــﺎی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە. ﺋەﮔەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻟە ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوت ﺑەردەوام ﺑێﺖ ،ﺋــەوا ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧــﮓ دەﺗﻮاﻧــێ ﻧﺰﯾﻜــەی 21 ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧــەوت ھەﻧﺎردە ﺑﻜﺎت .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺑڕی ھەﻧﺎردە ﻟە ﺧــﻮارووی 15 ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ ﺑﻮو .ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2015دا ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
داﺑەزﯾﻨــﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮد و ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھەﻧﺎردەی ﻧەوﺗەﻛەی ﻟە ﺳــەرووی 16ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻠەوە ﺑەرەو 14ﻣﻠﯿــﯚن و 658ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ داﺑەزی ﻛە ﺑﯚ ھەر رۆژێﻚ ﻧﺰﯾﻜەی 473ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﺑﻮوە. وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــەو راﭘﯚرﺗﺎﻧەی ﻛە ﻟــە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوو ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗەوە، ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﺑەزﯾﻨﯽ ھەﻧﺎردەی ﻧەوت ﺑــﯚ ﻛﺎری ﺗێﻜﺪەراﻧە و دزﯾﻜﺮدن ﻟە ﺑﯚڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە. ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛﺮد ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ
ﺑڕی 75ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻟە داھﺎﺗﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻧەوﺗﯽ ﺧــﺎوی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﭘﺎداﺷــﺘﯽ داراﯾــﯽ ﺑﺨﺮێﺘە ﺳەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻛە ”ﺗﯽ ﺗﯽ ﺋﯚﭘﻜﯚ“ وەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎرﭘێﻜــەری ﺑﻠﯚﻛﯽ ﺗەﻗﺘەق 30 ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ،دی ﺋێﻦ ﺋﯚ وەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻛﺎرﭘێﻜەری ﺑﻠﯚﻛﯽ ﺗﺎوﻛێ 30ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و ﮔﯚڵﻒ ﻛﯿﺴﺘﯚن ﭘێﺘﺮۆﻟﯿﯚم وەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎرﭘێﻜەری ﺑﻠﯚﻛــﯽ ﺷــێﺨﺎن 15 ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﭘێ درا. ﭘێﺸﺘﺮ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﯚ ڵــﻒ ﭘﯿﺴــﺘﯚ ن
دڵﺸﺎد ﺷەﻋﺒﺎن ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی وزە و ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن:
ﺋێﺴــﺘە رۆژاﻧە 700ھەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ ھەﻧﺎردە دەﻛەﯾﻦ ﻛە 150ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﻟە رێﮕەی ﺳــﯚﻣﯚوە ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێﺖ. ﺳــەرووی 17ﻣﻠﯿــﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ واﺗە رۆژاﻧــە 571ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ھەﻧﺎردە ﻛــﺮد .ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗەﻣﻮوز ﺑڕی ھەﻧﺎردەی ﻧەوت ﺳەرووی 16ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﺑــەراورد ﺑە ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﺸــﺘﺮ، ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ داﺑەزی و رۆژاﻧە ﻧﺰﯾﻜەی 517ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ھەﻧﺎردە ﻛﺮد. ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﺪا دﯾﺴﺎن ھەﻧﺎردەی ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻛەم ﻛﺮدﺑﻮوەوە، ﺋــەوان ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺳﺴــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوە ﮔەڕاﻧﺪﺑــﻮوەوە ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻓــە داراﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯿﺎن ﭘێ ﻧﺎدات. ھــەروەك وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەڵﯿﻨــﯽ داﺑﻮو ﭼەﻧﺪ رۆژ ﻟەﻣەوﺑەر ،ﺑڕﯾﺎری دا ﻛە
ﭘێﺘﺮۆڵﯿﯚم ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدﺑﻮو ﺋەﮔەر وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەڵێﻨەﻛــەی ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺎت، ﺋەوا ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن دوو ھێﻨﺪە ﺑــەرز دەﻛەﻧەوە .ﺑﯚﯾە ﭘێ دەﭼێﺖ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﮔەڕاﻧەوەی ﻣﺎﻓﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺑێﺖ.
ھەڵﻤەﺗﯽ داﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﺎوﺗﮕە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد وﺷە/ھەوﻟێﺮ- دواﺟﺎر ھەڵﻤەﺗﯽ داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑﺮدوودا 15 ،ﭘﺎوﺗﮕە داﺧﺮان و وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻚ 164ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ داﺧﺴﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘەی ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 170ﭘﺎوﺗﮕــەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و دھــﯚك ھەﯾــە ،ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە و وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺑەھــﯚی ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێــﺰی و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن رووﺑــەڕووی رەﺧﻨــەی زۆر ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﺳــەﻣەد ﻣﺤەﻣەد ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دواﺟــﺎر ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەو ﺑﺎوەڕەی ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن زﯾﺎﻧــﯽ ﮔــەورە ﺑــە ژﯾﻨﮕــە و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﮔەﯾەﻧــﻦ و ﻟــەو رواﻧﮕەﯾەوە ﺑڕﯾﺎری داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ﻛﺮدەﻧﯽ ﻛﺮاﯾەوە. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﭼەﻧﺪ رۆژەی راﺑﺮدوودا 15ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ داﺧﺮان و ﻗﻔڵ ﻟە دەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن درا“.
ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮدا، ﻟێﮋﻧەﯾــەك ﺑــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ھەرﯾــەك ﻟە دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە، ﭘﺎرێﺰﮔە ،ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﺑەرﮔﺮی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە ،ﺋەو ﻟێﮋﻧەﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن دەﻛﺎت و ﻟــە ﭘێﺸــﺪا ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧە دادەﺧــەن زﯾﺎﺗــﺮ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێــﺰی و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﭘێﺸێﻞ دەﻛەن. ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺋێﻤــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣــەرج و رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪﻣﺎن ﺑــﯚ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن داﻧــﺎوە ،ﻟێﮋﻧە ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯿەﻛە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻗﻔڵ ﻟە دەرﮔەی ﭘﺎوﺗﮕــەﻛﺎن دەدات و ﺋەﮔــەر ﺧــﺎوەن ﭘﺎوﺗﮕەﻛە ﺋەو ﻗﻔڵە ﺑﻜﺎﺗــەوە ،رووﺑەڕووی دادﮔــە دەﻛﺮێﺘــەوە و ﻟە دوو رۆژی راﺑﺮدووﺷــﺪا ﺧــﺎوەن ﭘﺎوﺗﮕەﯾەﻛﻤــﺎن رووﺑەڕووی دادﮔە و ﺳﺰای ﻗﻮرﺳﺘﺮ ﻛﺮدەوە“. ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ﻟێﮋﻧەﻛﺎﻧﯽ، ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ژﯾﻨﮕە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێــﺮ ،ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر ﭘﺎوﺗﮕە ﺑﭽﻮوﻛــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﭘێــﻚ
ھێﻨــﺎ ،وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﻟێﮋﻧەﻛــە دەﯾەوێ ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ. ﻋەﺑﺪوڕﺣﻤﺎن ﻋﻮﻣــەر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷە“ی رووﻧﻜﺮدەوە، ﻟێﮋﻧــە ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﭘﺎش ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن، ﻧﻮوﺳﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔە ﻛﺮدووە، ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە رێﮕــە ﭘﺎرێﺰﮔەوە ﺋﺎراﺳﺘەی ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ” ،ﺑەداﺧــەوە ﭘﺎرێﺰﮔە ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕــە ﻧــﺎردووە ،ﺑــەم ﺋێﻤە ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎﻧە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن رووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻟەﺳــەر ﺑﺪەن،
ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑﺪات“. ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧــەی ﻟەﻻﯾەن ﻟێﮋﻧە ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯿەﻛــەی ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێﺮ دادەﺧﺮێــﻦ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣەرج و رێﻮﺷــﻮێﻨﯿﺎن ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێﺖ ،وەك ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ژﯾﻨﮕــە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﺗﺎ ﺋەو ﻣەرﺟﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛەن، ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ دەﺳــﺖ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕــە زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋەﮔــەر ﺧﺎوەن ﭘﺎوﺗﮕەﯾەك ﺑﺘﻮاﻧێ ﻣەرﺟەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،ﭘــﺎش ﺋەوەی ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﭘــڕ دەﻛﺎﺗەوە ،رێﮕەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێ
دەدرێﺖ ،ﺋــەوەش ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﭼەﻧــﺪ ﭘﺎوﺗﮕەﯾەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ و دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن“. رۆژی 15ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2015وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ﺑەﻧــﺎوی 164ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧەوت ﺑو ﻛــﺮدەوە و ھــﺎوﻛﺎت رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾﺎﻧە دادەﺧﺮێﻦ و ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺑێــﺖ ﻛﺎر ﺑﻜــەن و داواش ﻟە وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎن دەﻛﺎت ﻛﺎر ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدﻧــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺑﻜەن.
ھەروەك وەزارەﺗەﻛە ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻧــﺎوی 26ﭘﺎوﺗﮕــەی ﻧــەوت ﺑوﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻛە ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾﺎﻧــە داﻧﺎﺧﺮێﻦ، ﺑە ﻣەرﺟێــﻚ ﻟە ﻣــﺎوەی ﺗەﻧﯿﺎ 3ﻣﺎﻧﮕــﺪا ھەﻣــﻮو ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێــﺰی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن و ﻟە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ وەزارەت دەرﺑﭽﻦ. ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری ژﯾﻨﮕــە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﺑڕﯾﺎری داﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﺎوﺗﮕــە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوت دەﻛەﻧەوە و ﭘێﯿﺎن واﯾە ،ﺋەﮔەر ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داﻧەﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﺋەوەﯾە ،ﻛە ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ﭘــڕ دەﻛەﻧــەوە ،ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﭘﺎﺳﺎوە ﺑە ﺑەڵﮕەی
روون ﺑﺴــەﻟﻤێﻨﺮێﺖ و ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ھەوڵﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەی ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺪرێﺖ. ﺳــەروەر ﻗەرەداﻏﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﭘﺎوﺗﮕــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﺑە ژﯾﻨﮕە و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺧەڵﻚ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﭘەﻟە ﻟە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ، ﯾﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻜﺮێﻦ ﺑە ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮون ﺑە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﯾــﺎن ﺋەوەی ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری داﺑﺨﺮێﻦ“.
ﻣﯚرﯾﻨﯚ دوای ﭼێڵﺴﯽ روو ﻟە چ ﯾﺎﻧەﯾەك دەﻛﺎت؟
ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑڕﯾﺎری ﻛڕﯾﻨﯽ ﮔﯚﺗﺰە دەدات ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧەی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری داوە ﺑێﺘــە ﻧێﻮ ﻛێﺒەرﻛێــﻜﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚﺳﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﺑﯚ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﻣﺎرﯾﯚ ﮔﯚﺗﺰەی ﺋەﺳﺘێﺮەی ھێڵﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻨﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ. ﺳــەرﭼﺎوە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑڕﯾﺎری داوە ،ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی زﺳــﺘﺎﻧەی داھﺎﺗﻮودا ﻛێﺒەرﻛێﯿەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚﺗﺰە. ﻣﺎوەﯾەﻛە دەﻧﮕﯚی رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﮔﯚﺗﺰە 23/ﺳــﺎڵ /ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻦ ﻟەﺳەر ﻻﭘەڕەی رۆژﻧﺎﻣــەﻛﺎن دێﺘە ﺑو ﻛﺮدﻧــەوە دوای ﺋەوەی ﯾﺎﻧەﻛە رەﺗﯽ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە ﻣﻮوﭼەﻛەی زﯾﺎد ﺑﻜﺎت ،ھەر ﺋەﻣەﯾﺶ ﺑﻮوەﺗە ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺑەردەم ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﻟە ﯾﺎﻧەﻛەدا. ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھﺎوﯾﻨەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧﺪا دەﺳــﺘەوارەﯾەﻛﯽ ﺑە ﺑەھﺎی 30ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻦ ﻛﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚﺗﺰە ،ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺎدەی ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﭘێﺸﺎن داﺑﻮو ﻣﻮوﭼەی ﺳﺎﻧەی ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﯾﺶ ﺑﯚ ﺷەش ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺑەرز ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻻی ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە رۆژﻧﺎﻣــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن ﻛــﺮدەوە ﻛە ﮔﯚﺗﺰە ﺋەم ﻣﺎوەﯾــە ﭘێﺪاﮔﯿﺮی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟێﮫێﺸﺘﻨﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻦ دەﻛﺎﺗەوە دوای ﺋەوەی ﻧێﻮاﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﯿﭗ ﮔﻮاردﯾﯚﻻی راھێﻨــەری ﯾﺎﻧەﻛــە ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺗێ ﻛەوت. ﺷــﯿﻤﺎﻧە زۆرە ﺋــەم ﻛێﺒەرﻛێﯿەی ﻧێﻮان ھەردوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە و ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس ﻧﺮﺧﯽ ﮔﯚﺗﺰە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜﺎت و ﺗﺎ 50ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺳەرﺑﻜەوێﺖ.
ﻻم وادەی وازھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﻓﯿﻠﯿﭗ ﻻﻣــﯽ ﻛﺎﭘﺘﻦ و ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸــﻨﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2018ﺑەﯾەﻛﺠﺎری واز ﻟــە ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ دێﻨێﺖ. ﻻم 31/ﺳــﺎڵ /ﺑەﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﻧەوەﯾەی ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دادەﻧﺮێ و ﻟەﮔــەڵ ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸــﻨﯿﺶ ﺣەوت ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەك و ﺷــەش ﺟﺎﻣﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﺳﻨﺎوێﻜﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ. ﺋــەو ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎرە ﻛە ﺑەم دواﯾﯿە ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﺑــﯚ ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ ھێڵﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﮔــﯚڕا ،ﻟەﮔەڵ ی ﺑەڕازﯾﻠﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻟﯽ 2014ی ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎ ،دوای ﺋــەو وادەﯾەﯾﺶ وازی ﻟە
ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھەڵﺒﮋاردەﯾە ھێﻨﺎ. ﻻم ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەی )ﺑﯿڵﺪ( ی ﺋەڵﻤﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ :ﻟە ﺋێﺴــﺘەوە رای دەﮔەﯾەﻧﻢ ﻛە ﻟە 2018وەك ﯾﺎرﯾﺰان ﺑەﯾەﻛﺠــﺎری واز ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺗﯚﭘﯽ ﭘێ دێﻨﻢ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ :وازھێﻨﺎﻧﻢ ﻟــەو وادەﯾــەدا وەك ﯾﺎرﯾﺰان دەﺑێﺖ ،رەﻧﮕە ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻟە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸــﻦ ﺑﻤێﻨﻤەوە ،ﺑەم ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎت دﯾﺎر ﻧﯿﯿە.
ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨــﯚی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و راھێﻨەری ﯾﺎﻧــەی ﭼێڵﺴــﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺧﻮازﯾﺎرە رۆژێــﻚ ﻟە رۆژان دوای ﯾﺎﻧەﻛەی ﺋێﺴﺘەی ،ﺑﺒێﺘە راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﺋﺎرﺳﻨﺎڵ. ﭘێــﺮس ﻣﯚرﮔﺎﻧﯽ ﮔەورە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ وەرزﺷــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی )دەﯾﻠــﯽ ﻣەﯾﻞ( ﮔﻮﺗﯽ: ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﻟەﮔــەڵ ﻣﯚرﯾﻨﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚم ﻛــﺮدووە و ﺋــەو ھﺎﻧﺪەرێﻜﯽ ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ ﯾﺎﻧەی ﺋﺎرﺳﻨﺎڵە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ :ﻣﯚرﯾﻨﯚ ﭘێــﯽ ﮔﻮﺗﻮوم ﻛە رۆژێﻚ دێﺖ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﺟێ دێڵێ و ﺋەوﻛﺎﺗﯿﺶ ﺷﺎری ﻟەﻧﺪەﻧﯽ ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺖ ﺟێ ﻧﺎھێڵێ و ھەر ﻟەو ﺷﺎرە دەﻣێﻨێﺘەوە. ﻣــﯚرﮔﺎن ﭘﺘﺮ ﮔﻮﺗــﯽ :ﭼەﻧــﺪ ﯾﺎﻧەﯾەك ﻟە ﻟەﻧﺪەن ھەﯾــە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻣﯚرﯾﻨﯚ ﻛﺎری راھێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺗێــﺪا ﺑــﻜﺎت ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺮێﺘﯿﻦ ﻟە ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻓﻮﻟﮫــﺎم ،ﻛﻮﯾﻨﺰ ﭘﺎڕك رﯾﻨﺠەرس ،وێﺴــﺘﮫﺎم ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ،ﺗﯚﺗﻨﮫﺎم، ﺋﺎرﺳﻨﺎڵ و ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒﮋاردەی ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەڕا. ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿە ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ :ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺑﮋاردە ﻟە ﺑەردەم ﻣﯚرﯾﻨﯚ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی وەك راھێﻨەرێﻜﯽ ﮔەورە ﻟــە ﻟەﻧﺪەن ﺑﻤێﻨێﺘــەوە ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﯾﺎﻧەی ﺋﺎرﺳــﻨﺎڵ و ھەڵﺒــﮋاردەی ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەڕاﯾە، ﭼﻮﻧﻜە ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﭽﻮوﻛﻦ و ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻧﺎﻛەن. ﻣﯚرﮔﺎن ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەﻛەدا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﻣﯚرﯾﻨــﯚ ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮوم ﭼﺎوەڕێ ﺑﻜەم و ﻟە داھﺎﺗﻮودا وێﺴــﺘﮕەی داھﺎﺗﻮوم روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳە ،ﻣﯚرﯾﻨﯚ وەرزی راﺑﺮدوو ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑــﺮدەوە ،ﺑەم ﺋــەم وەرزە ﻟە ﻛﯚی ﭘێﻨــﺞ ﯾﺎرﯾﯽ ﯾەﻛەﻣﺪا ﺳــێ ﯾﺎرﯾﯽ دۆڕاﻧﺪووە و ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯿﺸﯽ ﺑﺮدووەﺗەوە و ﻟە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯿﺶ ﯾەﻛﺴﺎن ﺑﻮوە.
رۆﻧﯽ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرە ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی وەردەﮔﺮێﺖ واﯾﻦ رۆﻧﯽ ھێﺮﺷــﺒەر و ﻛﺎﭘﺘﻨﯽ ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ﻟە رﯾﺰی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧە ھﺎت ﻛە ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺪا زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرە وەك ﻣﻮوﭼە وەردەﮔﺮن. رۆژﻧﺎﻣەی )دەﯾﻞ ﻣەﯾــﻞ(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەﺳــەر ﻣﻮوﭼەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم وەرزەی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻛــﺮدووە و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە،
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﭘﯚڵ ﭘﯚﮔﺒﺎی ﻓڕەﻧﺴﯽ و ﺋەﺳﺘێﺮەی ﻻوی ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚﺳﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ،ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟە ھﺎوﯾﻨﯽ داھﺎﺗﻮودا روو ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑﻜﺎت. رۆژﻧﺎﻣەی )ﺳــﭙﯚڕت( ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﭘﯚﮔﺒﺎ ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﯾەوێ روو ﻟە ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳــﯿﺘﯽ ﯾﺎن ﭼێڵﺴﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﻜﺎت. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳــەرﭼﺎوە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ ﺑەﯾەﻛﺠﺎری ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﻟە ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﭘﯚﮔﺒﺎ ﻛﺮدووە و ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ھەردوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە و ﭼێڵﺴﯽ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەدا ﻣﺎون. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺑوی ﻛــﺮدەوە ﻛە ﭘﯚﮔﺒﺎ ﻟە ﯾﺎرﯾــﯽ ﻛﯚﺗﺎی وەرزی راﺑﺮدووی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ﺑڕﯾﺎری داوە و ﺧﯚی ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدووەﺗەوە روو ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑﻜﺎت. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ ﺋەوەﺷــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﭘﯚﮔﺒﺎ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺗــەواوی ﺑە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە و ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾە دەﯾەوێ وەرزی داھﺎﺗﻮو ﻟەﻧێﻮ ﯾﺎرﯾﮕەی ﻛﺎﻣﭗ ﻧﻮو ﯾﺎری ﺑﻜﺎت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە رۆژﻧﺎﻣــەی )ﻣﯿﺘــڕۆ(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑوی ﻛﺮدﺑــﻮوەوە ﻛە ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨــﯚی راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﭘﯚﮔﺒﺎ دەﻛﺎت و داوا ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەﻛەﯾﺸﯽ دەﻛﺎت ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ ﺑﺪەن ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﮕەی ﺳﺘﺎﻣﻔﯚڕد ﺑﺮﯾﭻ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳەرﭼﺎوەﻛە ،ﻣﯚرﯾﻨﯚ ﺑڕﯾﺮای داوە ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی زﺳــﺘﺎﻧەی داھﺎﺗﻮودا ﺑە ﺟﺪی ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﭘﯚﮔﺒﺎ ﺑﻜﺎت و ﺑﯚ ﺋەﻣەﯾﺶ ﺧﯚی راﺳﺘەوﺧﯚ دەﭼێﺘە ﻧێﻮ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەدا. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ،دواﯾﻦ ﺟﺎر ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھﺎوﯾﻨەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا، دەﺳــﺘەوارەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﯾﺎﻧــەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘــﯚس ﻛﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﭘﯚﮔﺒﺎ ،ﺑڕی دەﺳﺘەوارەﻛەﯾﺶ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە 150ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ.
15
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘﯚﮔﺒﺎ ﺑڕﯾﺎری داوە روو ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑﻜﺎت
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
وەرزش
رۆﻧﯽ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرە ﻟە ﯾﺎﻧەﻛەی وەردەﮔﺮێﺖ. رۆژﻧﺎﻣەﻛە رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە دﯾﺎری ﻛﺮدووە: .1واﯾﻦ رۆﻧﯽ )ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ( 260ھەزار ﭘﺎوەن ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا وەردەﮔﺮێﺖ. .2ﺳێﺮﺟﯿﯚ ﺋەﮔﻮێڕۆ )ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﺳﯿﺘﯽ( 240ھەزار ﭘﺎوەن.
.3ﯾﺎﯾﺎ ﺗﯚرێ )ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ( 240ھەزار ﭘﺎوەن. .4ﺋﯿﺪﯾﻦ ھﺎزارد )ﭼێڵﺴﯽ( 220ھەزار ﭘﺎوەن. .5دێﭭﯿﺪ ﺳﯿﻠﭭﺎ )ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ( 200ھەزار ﭘﺎوەن. .6ﻣەﺳﻌﻮود ﺋﯚزێﻞ )ﺋﺎرﺳﻨﺎڵ( 190ھەزار ﭘﺎوەن. .7رەﺣﯿﻢ ﺳﺘەرﻟﯿﻨﮓ )ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ( 180ھەزار ﭘﺎوەن. .8ﺳﯿﺴﻚ ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎس )ﭼێڵﺴﯽ( 170ھەزار ﭘﺎوەن.
..9ﻛﯿﭭــﻦ دی ﺑڕۆﯾﻦ ﺳــﯿﺘﯽ ( )ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﭘﺎوەن. 170ھــەزار ..10ﺟﯚن ﺗێﺮی )ﭼێڵﺴﯽ( 160 ھەزار ﭘﺎوەن.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﭘﺎش ﺷــەڕی دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەردەوام ﻛﯚﭼﺒەری وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﺎﻧﯽ 1945ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ ،1993واﺗە ﻟە ﻣﺎوەی 48ﺳﺎڵ20 ، ﻣﻠﯿﯚن ﻛﯚﭼەر و ﭘەﻧﺎﺑەر ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺟێ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،واﺗە ﯾەك ﻟە ﭼﻮاری داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﺑﻨەﭼەﻛﯿﺎن ﺑﯚ دەرەوەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﮔەڕێﺘەوە. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎر 8ﻣﻠﯿﯚن و 200ھەزار ﻛەس ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑە ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ )ﺑێﮕﺎﻧە( دەژﯾﻦ....
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﺑﺮاﯾﻢ ﻓەڕﺷﯽ
ﻛﯚﭼــەر و ﭘەﻧﺎﺑەر ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ھەڵﻘەﻧــﺪن و ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون، ﭼﯽ ﻟــە دەﺳــﺖ دەدەن و ﭼﯽ وەردەﮔــﺮن؟ ﺋــەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە، رەﻧﮕە دۆﺧــﯽ دەرووﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﭘەرێﺸﺎﻧﯽ ﺑێ وت دەرﺑﺨﺎت ،ﺋــەوەش دەردەﺧﺎت ﻛە ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑە ﺧﺎك و زێﺪ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەوە ﭼﯿﯿە و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﺑﻮون ﻟەﺳــەر ﺧﺎﻛــﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺧﺎﻛــﯽ ﺗﺮ ﭼﯚﻧــە و ژﯾﺎن ﭼﯚن ﻣﺎﻧــﺎ دەﻛەﻧــەوە؟ .ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﺑەﭘێﯽ ﺋەزﻣﻮون و ﻓێﺮﺑﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ، ﻟە ﺧــﯚی دەﮔﺎت و ھــەر ﺑەﭘێﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺧﯚی ،ﺧﯚی وەك ﻛﻮرد ﭘێﻨﺎﺳــە دەﻛﺎت و ھەر ﺑەو ﭘێﯿە دەﯾﺎن ﭘێﻨﺎﺳەی دژﺑەﯾەك ﻟە ﺧﯚی ،ﻟە ﭘﺎﻧﺘﺎی ﺟﯿﮫﺎن دەﻧﻮێﻨێ، ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﻟــە زەرﻓێﻜﺪا ﻛﯚ ﺑﻜﺮێﺘەوە. دﯾﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﻻی ﺋەو ﻣﺮۆﭬە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻧﺎﭘﺎﯾەدارە و ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺑە ﺳــەرﺋەﻧﺠﺎم ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوە ﻟە ﺧﯚ ،ﺗێﯿﺪا ﺳەر ﻧﺎﮔﺮێ و ﺋەو ﻣﺮۆﭬە دوور ﻟە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و داﭘﭽــڕاو ﻟــە ﻣێــﮋوو دەژی و ﺳــەرﺋەﻧﺠﺎم دەﻣــﺮێ .ﺑــﯚ ﺋەو ھەڵﻜەﻧﺪن ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮ و ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮون و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺑﻮون دژوارﺗﺮە ،ﺋەو ھەڵﺪەﻛەﻧــﺪرێ و ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎزەﯾﺶ ﻧﺎﺣﺎوێﺘەوە. ﺷــەڕ ،دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری ،ﺑێــﻜﺎری، ﺑێﺪەرەﺗﺎﻧﯿﯽ ژﯾﺎن ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ رﻣﯿﺎو و داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎڕوون ،ﻻوان ﺑەرەو ﻗﺎڕەی ﺳــەوز ھﺎن دەدا! ﺑێﻜﺎری ﺑەرۆﻛــﯽ ﻻواﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎﺷــﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﻻواﻧﯽ ﯾﯚﻧﺎن 63ﻟە ﺳەد، ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ،57ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎڵ ،43ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ ،41ﺳﻮێﺪ ،25ﻓﯿﻨﻠەﻧﺪ 20ﻟە ﺳەد ﺑێــﻜﺎرن و داھﺎﺗﻮوﯾــﺎن ﻧﺎڕووﻧە. ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻻواﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەن ،ﻛە رۆژێﻚ ﻟە رۆژان ﻟەﮔــەڵ داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺑــە ھﯿــﻮای ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەوروﭘﺎ .ﻣەدﯾﻨەی ﻓﺎزﯾڵەی زۆرێﻚ ﻟــە ﻻوان وﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــە ،ﻛە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ڕێﮋەی ﺑێﻜﺎرﯾﯽ ﻻواﻧﯽ ھەﯾە ﻛە دەﮔﺎﺗە ﻧﺰﯾﻚ 8ﻟە ﺳەد. ھەﺗــﺎ ﺋﺎﮔﯚﺳــﺘﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2014 ﻛــە ھێﺮﺷــﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاق دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد 218221 ،ﻛەس وەك ﭘەﻧﺎﺑەر ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﺋەم رێﮋەﯾە ﻟە 6ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ 2015 ﺑﯚ 376096ﻛەس ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﮔﺎﺗە 800ھــەزار ھەﺗﺎ ﯾــەك ﻣﻠﯿﯚن. ﺋەم ﺷەﭘﯚﻟە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷەڕی دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەراورد دەﻛــﺮێ ،ﻛە 12ﻣﻠﯿﯚن ﺑە ڕەﮔەز ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎ،
دوور ﺧﺮاﻧەوە و ڕەواﻧەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛــﺮان ،ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑﻮو ﻛە وﺗەﻛە وێﺮان ﻛﺮاﺑﻮو. ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﭘﺎش ﺷــەڕی دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑــەردەوام ﻛﯚﭼﺒەری وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﺎﻧﯽ 1945ﺗــﺎ ﺳــﺎڵﯽ ،1993واﺗە ﻟە ﻣــﺎوەی 48ﺳــﺎڵ 20 ،ﻣﻠﯿــﯚن ﻛﯚﭼەر و ﭘەﻧﺎﺑەر ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺟێ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،واﺗە ﯾەك ﻟە ﭼﻮاری داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺋەﻣــڕۆی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ، ﺑﻨەﭼەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ دەرەوەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﮔەڕێﺘەوە .ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎر 8ﻣﻠﯿﯚن و 200ھەزار ﻛەس ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑە ﭘﺎﺳــﭙﯚرﺗﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ )ﺑێﮕﺎﻧە( دەژﯾﻦ ،ﺋــەوە ﺟﮕە ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﻛە ﭘێﻨﺎﺳەی رەﮔەزی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ،وەك 250 ھەزار ﻛﻮرد. ﺋەم رۆژاﻧە ﻟەﻧﺎﻛﺎو ﯾﺎﺳﺎ ،ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ،ﭘﯚﻟﯿــﺲ و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﺨﻮڕی دادەﻣێﻨﻦ و ھەزاران ﻛەس ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەت و ﺑەﺑێ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە ﻟە ﺳــﻨﻮوری وﺗــﺎن ﺗێﺪەﭘەڕن و ﭘﺎش ﺑڕﯾﻨــﯽ 3000ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ و ﺗێﭙەڕﺑــﻮون ﻟە ﭼەﻧــﺪ وﺗەوە ﺧﯚﯾﺎن دەﮔەﯾەﻧﻨە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﺋەﻣە
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧێﻚ ﻟە ھەﻧﺪەران ﺑەﺑێ ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە وەك ﻣﻮﺳﺎﻓﯿﺮ ﺗێﭙەڕێﻨێ و ﺑە ﺳﻮاری ﻗﯿﺘﺎر ﺑﮕﺎﺗە وﺗﯽ دڵﺨﻮاز .ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ،ﺋەواﻧە دەﺑﻮو ﻟە وﺗﯽ ﯾەﻛەم ﺑﻤێﻨﻨەوە. ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ھەﻧﮕﺎرﯾﺎ و ﻣەﻛﺪۆﻧﯿﺎ ﭘێﺸﯿﺎن ﺑە ﺳەﻓەرەﻛەﯾﺎن ﮔﺮت، ﻟەﮔــەڵ رەﺧﻨەی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺮۆﻛﺴــﻞ و ﺑەرﻟﯿــﻦ رووﺑەڕوو ﺑﻮوﻧــەوە .ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەم ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﯿە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻻﯾــەن دەﺳــﺘەﺗﺪاراﻧﯽ ﺑەھێــﺰەوە ﻣەﯾﺴەر دەﺑێ ،ﭘەﻧﺎﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﻣﺎوەی 25ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،وەك ﺗﺎك و ﻛﯚ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑە ﺷــێﻮەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﻨە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ھەﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻮون ﺑەﺳەر دەﯾﺎن ﻛﯚﺳﭗ و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪا ﺑﺎزﯾﺎن داوە و 23ھەزار ﻛەﺳــﯿﺶ ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون و ﻟــە رێﮕە ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺧﺖ ﻛﺮدووە. ﺋەﮔەر ﺷەڕ ﺑﺎزاڕێﻚ ﺑێ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﻛﯚﻧﺴــێﺮﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭼەك ،ﻛﯚﭼەر و ﭘەﻧﺎﺑــەر ھەم ﺑــﺎزاڕی ﻣﺎﻓﯿﺎﯾە و ھــەم ﺑــﺎزاڕی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋﺎوا .ﺋەﮔەر 30ﺳﺎڵ ﻟەوەﭘێﺶ راﮔﻮێﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎرﺧﺎﻧــەﻛﺎن ﺑــﯚ وﺗﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﯿﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ
ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی ﺋﺎزادی و ﺑەﺧﺘەوەرﯾــﯽ ﺧەڵــﻚ و رزﮔﺎرﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا راﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﺎﻓﯿﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێﻚ دەھێﻨﻦ. ﺧﺎڵێﻜﯽ وەرﭼەرﺧﺎﻧە و ﺳەرەﺗﺎی ﮔﯚڕاﻧێﻜﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﻤﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧە ﺑە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ و ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﯿەوە. ھــەزاران ﭘەﻧﺎﺑــەری ﻛﺎرواﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ـــ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ،ﻣەﻧﺰڵ ﺑە ﻣەﻧﺰڵ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘﻼﻧﯽ ﺳــەﻓەر ﮔﻮێﺰراوﻧەﺗەوە ﺑــﯚ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﻛێﻦ ﺋەو ﻛەس و ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺧﺎوەن ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺎ ﺋــەو ڕادەﯾەن ،ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ 25ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووی ﺋەوروﭘﺎ، ﺑﺠﻮوڵێﻨەوە؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺋەواﻧەش وەك ’‘ﻛﺮێــﻜﺎری ﻣﯿﻮان“ی ﺳــﺎﻧﯽ ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ زاﯾﻨــﯽ رەواﻧەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛــﺮاون و داودەزﮔەﯾﺎن ﻟە ﭘﺸــﺘە؟ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺋەوە دەﺳــەﻟﻤێﻨﻦ ،ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ﺋﺎﮔﺎداری ھﺎﺗﻨﯿﺎن ﺑﻮون و ژﻣﺎرەی ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯿﺶ زاﻧــﺮاوە و ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯿﺎن ﺑﻮون ،ﺋەوە ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﯾﺎﺳﺎی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ﻣﯚڵەت ﺑــە ﭘەﻧﺎﺑەر ﻧــﺎدات ،ﭼەﻧﺪ وت
ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﺑــﻮو ،ﺋەﻣــڕۆ راﮔﻮێﺴﺘﻨﯽ ھێﺰی ﻛﺎر ،ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژە و ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾە ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەﭘﺎرێﺰرێ .ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟەم ﺑﻮارەﺷﺪا ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ 70ﺳﺎڵەی ﻟە ﭘﺸــﺘە! ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ وەك ﺳــەردەﻣﯽ ﻛﯚﯾﻠەداری ،ﭘەﻧﺎﺑەر و ﻛﯚﭼﺒــەر ﺑەﭘێﯽ ھێــﺰی ﻛﺎر، ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ھﻮﻧەری ،ﭘﺴــﭙﯚڕی، ﻻوەﺗــﯽ و ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون ،ﺟــﻮدا دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋەواﻧــە رادەﮔﺮێ و ﺋەواﻧــﯽ دی ھەڵﺪەﮔەڕێﻨێﺘەوە. ﺋــەوەی ﺑەرﭼــﺎوە ،ﺋەوەﯾــە ﻛە زۆرﺑەی ھەرەزۆری ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑە ﻧﺎوی ﭘەﻧﺎﺑەر رووﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﻻو ،ﺧﻮێﻨﺪەوار ،زﻣﺎﻧﺰان و ﺗﻮێﮋی ﺳەرەوە و ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪﯾﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮون و ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﺎڵﯽ و ﻣﺎدﯾﺸــﯿﺎن ﺑﯚ ﺳــەﻓەرێﻜﯽ وا ھەﺑﻮوە ،ﻛە 6ھەﺗﺎ 12ھەزار ﯾﯚرۆ ﺧەرﺟﯽ رێﮕە ﺑﻜەن. ﭘﺎش ﺷــەڕی دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، ﺋــەم وﺗە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ھێﺰی ﻛﺎر ﭘەﯾﺪا ﻛﺮد و داوای ﻟە وﺗﺎﻧﯽ وەك ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﯾﯚﻧــﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت
ﺋێﺮان ﻛﺮد ﺑــﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ھێﺰی ﻛﺎر، ﻛە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﯾﯚﻧــﺎن و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەﻣﯿﺎن داﯾەوە و ﺷــەﭘﯚﻟێﻚ ﻟەو وﺗﺎﻧەوە ﺑــەرەو ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ وەڕێ ﻛەوت. 70ﺳــﺎڵ ﻟە ھﺎﺗﻨــﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﻣﯿﻮان ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎی 2015 ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ ھﺎوﭼەﺷﻨﯽ ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﯿﺎزی 500 ھەزار ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻛﺎر و 50 ھەزار ﺷﻮێﻨﯽ دەورەی ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺸــە ﭘڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە .ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی 15ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻟە رێﮕەی ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧــەﻛﺎن و دەزﮔە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾەوە ھەوڵﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻟــە وﺗﺎﻧەوە داوە و ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮدوون ﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون ،زۆرێﻚ ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەش ﻛــە رێﮕەﯾﺎن ﻛەوﺗــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﻟێــﺮەوە ﺑەرەو وﺗﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی زﻣــﺎن ﯾﺎن ﺋەﺳﻜەﻧﺪەﻧﺎﻓﯿﺎ رۆﯾﺸﺘﻦ. ﺳــﺎﻧە 25ھەزار ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﻛە 70ﻟە ﺳەدﯾﺎن ﭘﺴﭙﯚڕ و ﺷﺎرەزای ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و زاﻧﺴــﺖ و ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﻦ ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﺑەرەو وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻛەﻧەدا ﺑەﺟێ دەھێڵﻦ .ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە دێﮫﺎت و ﺷــﺎرە ﮔﭽﻜەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﻣﺮدﻧﯽ ﺑەﺳــﺎﭼﻮوان و ﺑەﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﻻواﻧەوە ﺳــﺎڵ ﺑە ﺳــﺎڵ ﺑەرەو ﭼﯚڵــﯽ دەﭼﻦ و ﺷﺎرە ﮔەورەﻛﺎن ﻣەزﻧﺘﺮ دەﺑﻨەوە. ھەروەھﺎ ﺳﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ ﻟە ژﻣﺎرەی ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﺗــﺎزە ﻟەداﯾﻜﺒﻮو ﻛەم دەﺑێﺘەوە ،ﺗﺎ ﺋەو ﺟێﮕەﯾەی ﻧﺰﯾﻚ ﻧﯿﻮەی ژﻧﺎﻧــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﻣﻨﺪاڵﯿــﺎن ھەﯾە و ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎر ﻟەﻧــﺎو 200ﻛەﺳــﯽ ژن و ﭘﯿﺎوی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــﯽ ،ﺗەﻧﯿــﺎ 137ﻛەس ﻣﻨﺪاڵﯿــﺎن ھەﯾە ،واﺗە ﺳــﺎﻧە ﻟە ھەر 1000ﻛەﺳﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾﯽ 315 ﻛەس ﻛەم دەﺑﻨەوە ،ﺋەوە ﺟﮕە ﻟەو 830ھەزار ﻛەﺳەﯾە ﻛە ﺑە ﻣﺮدﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻣــﺮن و ﺋەم رێﮋەﯾە رێﻚ ﺟﻮوﺗە ﻟەﮔەڵ ژﻣﺎرەی 800ھەزار ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2015ﻛە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ وەرﯾﺎن دەﮔﺮێﺖ. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺗەﻧﺎﻧەت زاﻧﺴﺘﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ وەﻣــﺪەرەوەی ﻧﯿﺎزی ﻛﯚﻣەڵﮕە ،ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﺋﺎﺑﻮوری
ﻧﯿﻦ .ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ 30ھەزار ﻻوی ﻧێــﻮان 15ھەﺗﺎ 17ﺳــﺎڵ ﻛە زۆرﺑەﯾــﺎن ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ،ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘﯚﻟﯽ 10 ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚ دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺳەرﻧﺎﻛەون ،ﺑەو ﭘێﯿە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺸە ،ﻛﺎرﮔە و ﻛﺎرﺧﺎﻧە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘڕ ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە .ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛﻮرﺳﯿﯿﺎﻧە ﺳــﺎڵﯽ 2015ھەﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺟﻮون 50ھەزار ﺑﻮوە. ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ ﺧەرﺟــﯽ ﺑﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ھێــﺰی ﻛﺎر و ﭘەروەردەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾە .ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ 20ﺳﺎڵە ﻛە دەورەی 10ﺳــﺎڵەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺧﻮﻟﯿﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺗێﭙەڕاﻧﺪﺑێﺖ، ﻟــە ﻣــﺎوەی ژﯾــﺎن و ﺧﻮێﻨﺪن و ﻓێﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﯿﺸــە ،ﻧﺰﯾــﻚ 200 ھەزار ﯾﯚرۆ ﺧەرج دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﻣﻠــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺣﻜﻮوﻣەت، ﺧەرﺟﯽ ﺋەواﻧەی ﺧﻮﻟﯽ زاﻧﺴﺘﮕە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑﺎ ﺗــەواو دەﻛەن، ﮔەﻟێﻚ زۆرﺗــﺮە! ﺑەﭘێﭽەواﻧە ﺋەو ھێﺰەی ﻛە ﻟە دەرەوەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎوە دەھێﻨﺮێﻦ ،ﺋــەو ﺧەرﺟەی ﻧﯿﯿە
ﭘەﻧﺎﺑەری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑەرەو ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ وەڕێ ﺧﺴــﺘﻮوە .ﺋەم رەوە ﻧﻮێﯿــە ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻛﯚﻧەﻛﺎن و ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻧﻮێ ﺑــەرەوڕووی ﺋێﻤــە دەﻛﺎﺗەوە ،ﻛــە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺧﯚﻣﺎن ﭘێﻮە ﺧەرﯾــﻚ ﻧەﻛﺮدووە و ﺳــەرﺟەم ﭘﺮۆﺳــەﻛەﻣﺎن وەك رووداوێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﻛە ﺋەوەش رﯾﺸەی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺧﯚﻣﺎن و ﻛﯚﭼﺒــەری و ﺷــێﻮەی ژﯾﺎن و ﻓەرھەﻧﮕﻤﺎن .ﻛــﻮرد ﺑە ﺑەزەﯾﯿﺎﻧە ﺳەﯾﺮی ﺧﯚی دەﻛﺎت و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻟە ﺧﯚی ﻧﯿﯿــە و ﻟە ﻏەﯾﺮی ﺧﯚی دەوێ دۆزێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮی ﺑﯚ ﭘێﻚ ﺑێﻨێﺖ ،ﺋەم ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﯽ ﻧەﮔــﯚڕدا دەھێڵێﺘەوە و ﻧﺎﺑێﺘە ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﻣﻮوﺳﺎﯾﯿﺌﺎﺳﺎ، ﻛە ﺧــﯚی ﺑﯿﺮ ﺑﯚ ﺧــﯚی ﺑﻜﺎﺗەوە و ھــەر ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺑــە ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﮫێﻨێﺖ. ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﯚﻧــەوە ﺗێﻜەوﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ رۆم و ﯾﯚﻧــﺎن و ﺗﻮرك و ﻋــەرەب و ﻋەﺟــەم ھەﺑــﻮوە و ﺑەھﯚی ﻣﺎﻧــەوەی ﺋەوان ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤە ،ھﺎوﭼەﺷــﻨﯽ و ﺗێﻜەوی ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە و ﺑەو ﭘێﯿــە دەﺑێ
ﻛﯚﭼﺒەری ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەی ﺳەدەی 21و ﻟە ﺳــﺎڵﺪا 60ﻣﻠﯿﯚن ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ھەڵﺪەﻛەﻧﺮێﻦ ،ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻛﻮردن .ﻛــﻮرد ﺑە ﻗﺎﭼێﻜــﯽ ﻟەﻧێﻮ ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەﯾە و ﺑە ﻗﺎﭼەﻛــەی ﺗﺮی ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣەداﯾە و ﺑەڵﻜﻮ ﺳــﻮودی ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ وﺗەﻛە و ﺑــﺎزاڕ و ﺋﺎﺑﻮوری ھەﯾە، ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎر ﺧﺎوەﻧﻜﺎر و ﭘﯿﺸــەی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻛــە ﭘﺎﺳــﭙﯚرﺗﯽ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﮕە ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــﺎن ھەﯾە، ﺳــﺎﻧە 22ﻣﻠﯿﺎر ﯾﯚرۆ ﺳــﻮود ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﺋﯿﺪارەی ﻣﺎڵﯿﺎت دەﮔەﯾەﻧﻦ و ﻟەوەﯾﺶ زﯾﺎﺗﺮ ھەر ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە دەﺑﻨە ﭘﺮدێﻚ ﻟە ﻧێﻮان ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و وﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەوە. ﺋەﻣڕۆ ﻟە وﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﻛــﻮرد دەژﯾﻦ و ﺷــەڕی داﻋﺶ، ﺷــەﭘﯚﻟێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻛﯚﭼﺒەری و
ﻛﯚﭼﺒەری ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻨﻮێﻨێ .ﻛــﻮرد و ﺋەوروﭘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺮا ﺋەﻣــڕۆ ھﺎوﺳــﺎی ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻮاﯾــەن ،ﺋەﮔەر وﺗێــﻚ ﺑەﻧﺎوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻧەﻛەوﺗﺒﺎﯾەﺗــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن و رێﮕــەی دەرﯾﺎﯾــﺶ ﻟــە ﻛﻮرد دوور ﻧەﺧﺮاﺑﺎﯾەﺗــەوە! ﻛــﻮرد ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی و ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺧﯚﯾــەوە دەﺳــﺘەﺗﯽ ﻟێ ﺳــﺘێﻨﺪراوە و ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﭘــێ ﻛــﺮاوە و ﻟە ﮔﯚڕەﭘــﺎن دوور ﺧﺮاوەﺗــەوە. ﻛﯚﭼــەران ﺑﻮون ﺑــە ﺧﺎوەﻧﻤﺎڵ و ﻛــﻮردی ﺧﺎوەﻧﻤﺎڵﯿﺶ ،ﺧﯚی ﺑﻮوەﺗە ﻛﯚﭼەر.
ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺖ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺳەدەی ﻛﺎرەﺳــﺎت و ﻛﯚﭼﺒــەری ﺑــﻮو، ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ڕاﭘەڕﯾﻨــﯽ ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی ﭘﯿــﺮان ،ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋﺎﮔــﺮی، ﺳﻤﻜﯚ ،ﺷــێﺦ ﻋﻮﺑەﯾﺪو ،ﺷێﺦ ﻣەﺣﻤﻮود ،ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھەرەﺳــﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ 1975ی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﯽ 1980رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺷەڕی ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق ،رەوەﻛەی ﺳــﺎڵﯽ ،90ﻧەورۆزی ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯽ ﺳــﺎڵﯽ 92ی ﺑﺎﻛــﻮور ،ﺷــەڕی 94ی ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺷــەڕی پ ك ك و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎڵﯽ 1991ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﺋەوروﭘﺎ ﻛێﺸــﺎ .دەوری ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮان و ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﻛﯚﭼﺒەری و ﭘەﻧﺎﺑەری ﻟە ﻣﺎوەی 40ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺳەرەﻛﯽ ﺑﻮوە. ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ژێــﺮ ﻧﺎوی ﺋــﺎزادی و ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯽ ﺧەڵﻚ و رزﮔﺎرﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﺪا راﺳﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟــە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﺎﻓﯿﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێﻚ دەھێﻨﻦ .ﺋەوان ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑﯿﺮ و ﭘﻼن و ﭘﺮۆژە ﺑــﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوە و ﮔەڕاﻧــەوەی ﺧەڵــﻚ ﻧﯿﻦ و ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور و ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋﯿﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﭼﯚڵﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮون و ﻟــەوە ﺑەدواوەﯾﺶ ﺑەرﭘــﺮس دەﻣێﻨﻦ، ﻣەﮔەر ﺋەوەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟەوان ﺑﺒﯿﻨﺮێ ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻣﯿﻠﻠەت. ﻛﯚﭼﺒــەری ﺑﻮوەﺗــە دﯾــﺎردەی ﺳەدەی 21و ﻟە ﺳﺎڵﺪا 60ﻣﻠﯿﯚن ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ھەڵﺪەﻛەﻧﺮێﻦ، ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻛﻮردن .ﻛﻮرد ﺑە ﻗﺎﭼێﻜﯽ ﻟەﻧێﻮ ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەﯾە و ﺑە ﻗﺎﭼەﻛەی ﺗﺮی ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣەداﯾە .ﺋەﻣە دەﺗﻮاﻧێ ﻛﻮرد ﺑەرەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺘﺮ ﻟە ﺳــەدەی 21ﺑەرێ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﻣﻠﯿــﯚن ﻛەس ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ھەڵﻜەﻧﺮێﻦ و وت ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮ ﭼﯚڵ ﺑﻜەن.
ﻛﻮﻟﺘﻮور ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی” :ﺋەو دەزﮔە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧەﯾﺶ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮاون ،وەك دەﺳﺘە و ﮔﺮووپ و رێﻜﺨﺮاو و ﻧﺎوەﻧﺪی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ،ھﺎوﻛﺎری دەﻛﺮان و ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەداﯾە ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺷﯽ زۆرﯾﺎن رووﺑەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮوﻧەﺗەوە“.
دەروێﺸــﯿﺎن ﻟــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا رووﺧﺴــﺎری ﺑــێ ﺑەزەﯾﯿﺎﻧــە و ﺋﺎوێﺘە ﺑە زەﺑــﺮ و زەﻧﮕﯽ ھەژاری و ﺑەﻟەﻧــﮕﺎزی دەﺧﺎﺗــە ﺑەردﯾﺪە و ﭼەﻧــﺪە ﺟــﻮان ،ھەژێﻨــەر و ﻛﺎراش دەﺳــﺖ ﺑــﯚ ﺧﺎﻣەﻛەی دەﺑــﺎت” .رۆژێــﻚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن دەڵێــﺖ ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕێڕﻧەوە” .ﻧﯿﺎز ﻋەﻟﯽ“ ﺧەوێﻜﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ دەﮔێڕێﺘــەوە. ﺧــەوی ﺑﯿﻨﯿﻮە ﻛە ﺧﯚی و ﺑﺎوﻛﯽ ﺑــﻮون ﺑــە ﭼﯚﻟەﻛــە و ﺧەرﯾﻜە دەﻓڕن و داﯾﻜﯽ دەﮔﺮی و ﻟەﭘڕێﻚ، ﻣەﺷەدی ﺑﺎﻗﺮ ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ھەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدووە ﻟە ﺳﯿﻤﺎی ﺋەژدﯾﮫﺎﯾەﻛﺪا دەﺑﯿﻨێﺖ و ﻟە ﺗﺮﺳﺎﻧﺪا ،ﮔﻮرج ﮔﻮرج دەﺳﺖ دەﻛﺎت ﺑە ﻓﺴﺘﻖ ﺗەﻗﺎﻧﺪن و ﺧﻮێﻦ ،ﻟە دەم و ددان و ﭘﻮوﻛﯽ دەﭼﯚڕێﺖ )دەڕژێﺖ( .ﻓﺴﺘﻘەﻛﺎن دەﺳﺖ ﺑە دەﺳﺘﯽ ﯾەﻛەوە دەدەن دەم ﺑﻘﻮﭼێﻨــﻦ )ﺑﻘﻮﺟێﻨــﻦ( ﺗــﺎ ﻣەﺷەدی ﺑﺎﻗﺮ دڵﯽ رێﺶ ﻧەﺑێﺖ. ﻣەﺷەدی ﺑﺎﻗﺮ ،ﭼﺎوی ﺑە ﻧﯿﺎز ﻋەﻟﯽ دەﻛەوێﺖ و دەﯾــەوێ ﺑﯿﮕﺮێﺖ،
ﯾەك ﻟە ﻓﺴــﺘﻘەﻛﺎن ﺑﯚی دەﺑێﺘە ﺑﺎڵﯚن و ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﯚ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑــەرز دەﻛﺎﺗــەوە .ﻟەوێﻨــﺪەرێ ﮔەرەﻛﯿەﺗــﯽ ھەﺳــﺎرەﯾەك ﻟێ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑــەم ﺑەردەﺑێﺘەوە و ﻟە ﺧــەو رادەﭼڵەﻛێــﺖ .ﭼەﻧﺪ رۆژ دواﺗﺮ ﻧﯿﺎز ﻋەﻟﯽ ،ﻟەﺳەر ﭘﯚﻟەﻛەی ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﺎﺑێــﺖ .ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ
دەڵێﻦ :دوێﻨێ ﺋێﻮارە ﻟە ﺳەرﻣﺎﻧﺪا ﻣﺮد ،ﻛەﭼﯽ ﺑــەردەوام دەﯾﮕﻮت، ھەﺳــﺎرەم ﮔەرەﻛە ،ھەﺳــﺎرەم ﮔەرەﻛە ،ھەﺳﺎرەﯾەك ﺑﯚ داﯾﻜﻢ“. دەﻗﯽ ﺳــەرەوە ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ”ﻧﯿــﺎز ﻋەﻟﯽ ﻧــەدار“ ﺑە ﺧﺎﻣەی ﭼەﻟەﻧــﮓ و ﺑەﭘێﺰی ﻋەﻟﯽ ﺋەﺷــﺮەف دەروێﺸــﯿﺎن،
ﺋەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ و ﺳﯿﻤﺎﯾەی ﺑە ﯾەك ﻟــە ﺋەﺳــﺘﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚرە و وێــﮋەی ھﺎوﭼــەرخ دادەﻧﺮێﺖ و ﭼەﻧﺪە دڵﮫەژێﻨە ﻛە ﺋەو ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺗەﻣەﻧﯽ 74ﺳﺎﻧﺪا، دەﺑێﺖ ﭼەﻣەڕای ﻟــە ﭼﺎﭘﺪراﻧﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺑێﺖ ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ھﯿﭻ ھەواڵێﻚ ﻟــە ﺑوﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن
ﺑەرﮔﻮێ ﻧﺎﻛەوێﺖ. دەروێﺸــﯿﺎن ،ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ھﺰر روون و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮە ﻛە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ،ﺑەرەﻧﮕﺎری دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ و ﻣﻠﮫﻮڕی ﺑﻮوەﺗەوە .ﺳﺎڵﯽ 1941 ﻟە ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﮔەڕەﻛﯽ ”ﺋﺎوﺷــﻮوران“ی ﺷﺎری ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮو .ﺳﺎڵﯽ 1958ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺧﺎﻧەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺗەواو دەﻛﺎت و ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﯽ ،رەواﻧەی ﺋﺎواﯾﯽ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن و ﮔەﯾﻼﻧﯽ رۆژاوا دەﻛﺮێﺖ .ﺳﺎڵﯽ 1966ﻟە ﺑەﺷــﯽ وێﮋە و ﺋەدەﺑﯽ ﻓﺎرﺳﯿﯽ زاﻧﺴﺘﮕەی ﺗﺎران دەﺳﺖ ﺑــە ﺧﻮێﻨــﺪن دەﻛﺎت و دوای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑﻜﺎﻟﯚرﯾﯚس، ﻟــە ﺑەﺷــﯽ دەرووﻧﻨﺎﺳــﯿﯽ ﭘەروەردەدا درێــﮋە ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر دەدات ،ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕــەی ﺑــﺎی ﺗــﺎران ﻟە ﺑەﺷــﯽ راوێــﮋﻛﺎری و رێﻨﻤﺎﯾﯽ ﻓێﺮﻛﺎری دەﺧﻮێﻨێﺖ .ﺳﺎڵﯽ 1973 ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻛﯚﻣەڵە ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺑو دەﺑێﺘەوە .ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﺗﺎ ،1978ﻟەﺑەر
ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻛﺘێﺒﯽ ”ﻟەم ھەرێﻤەوە“ و ﺑەھﯚی ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺳێ ﺟﺎر ﻗﯚڵﺒەﺳــﺖ و ﺧﺎﻣەی ﯾﺎﺳﺎخ دەﻛﺮێﺖ .ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە ﻛﺮﻣﺎﺷﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮓ دەﺧﺮێﺘە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەوە ،دواﺗﺮ دەروێﺸــﯿﺎن ﻟە ﺗﺎران دەﮔﯿﺮێﺖ و ﺣەوت ﻣﺎﻧﮓ ﻟــە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەدا دەﻣێﻨێﺘەوە. دەروێﺸــﯿﺎن دوا ﺑەدوای ﺋەﻣە ﻟە زاﻧﻜﯚ دەردەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﭘﯿﺸــەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﺗﯿﺶ دوور دەﺧﺮێﺘەوە. ﺳﺎڵﯽ 1974دﯾﺴــﺎن ﻗﯚڵﺒەﺳﺖ دەﻛﺮێﺘەوە و 11ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺑﯚ دەﺑڕدرێﺘەوە .دەروێﺸﯿﺎن ﺋﯿﺘﺮ ﻟەو دەﻣەوە دەﺧﺮێﺘە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە و ﺗﺎ ﺳەردەﻣﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە دەﻣێﻨێﺘەوە. دەروێﺸــﯿﺎن ﻟــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا رووﺧﺴــﺎری ﺋﺎوێﺘــە ﺑــە زەﺑﺮ و زەﻧﮓ و ﺑێ ﺑەزەﯾﯿﺎﻧەی ھەژارﯾﯽ و ﺑەﻟەﻧﮕﺎزﯾــﯽ دەﺧﺎﺗە ﺑەردﯾﺪە و ﭼەﻧﺪە ﺟﻮان ،ھەژێﻨەر و ﻛﺎراش دەﺳــﺖ ﺑﯚ ﺧﺎﻣەﻛەی دەﺑﺎت .ﺋەو زۆر ﺟﻮان ﭘەی ﺑە ھەژارﯾﯽ دەﺑﺎت
و دەﯾﻨﺎﺳــێﺖ ،ﺳــﺎڵەھﺎی ﺳﺎڵ ﺑەﻻی ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﮔﻮﻧــﺪەوە ژﯾﺎن ﺑــەڕێ دەﻛﺎت و رەﻧﺞ و ﻣەﯾﻨەت و ﭼەرﻣەﺳەرﯾﯽ ﺋەوان ﺑەردەوام ﮔﯿــﺎن و ﻧﺎﺧﯽ ﺋــﺎزار دەدات .زۆر ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ دەروێﺸــﯿﺎن راﭬەی ﺋــەو وێﻨــە دڵﮫەژێﻨﺎﻧــە دەﻛﺎت ﻛە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ژﯾــﺎن ﺑەردﯾﺪەی ﻛەوﺗــﻮون؛ چ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚی و چ ﺋەو رەﻧــﺞ و ﺋﺎزارەی ﻛە ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ دی ﻟەﺑەر رژێﻤە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺗﻮوﺷﯿﺎﻧەوە ﺑﻮوە و ﺋەم ھەﻣﻮو ﻣەﯾﻨەﺗە ﻟە ﻧێــﻮ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا رەﻧــﮓ دەداﺗــەوە .ﺟﮕــە ﻟەﻣە، ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی دەروێﺸــﯿﺎن، ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿــە و ﻟەم ﺑﻮارەﺷــﺪا ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑەرھەﻣە .زۆر ﺟﺎر رای ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﻛە ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ھﯚﮔﺮﯾﯽ ﺑــە ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺟەﻣــﺎوەری، ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧــﯽ داﭘﯿﺮەﯾە ﻛە ﺑﯚی ﮔێڕاوەﺗەوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەم ﺳﯚﻧﮕەﯾەوە ﺧﯚی ﺑە ﻗەرزداری دەزاﻧێﺖ.
ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺐ ﻟە ﻧێﻮان دەزﮔە ﺋەھﻠﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ”ﻧﺎﻛﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ﺋەو ﻧﺎوەﻧﺪاﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەت داﯾﻤەزراﻧﺪوون ھﯿﭽﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑەھﻤەن ﻋﻮﻣەر ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ژﻣﺎرەﯾەك دەزﮔەی ﺋەھﻠﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺒﻦ و زۆرێﻚ ﻟە رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﺧﻮێﻨەران ﭘێﯿﺎن واﯾە، ﺋەو دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧە ﺟﺪﯾﺘﺮ و ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮ ﺑﻮوﻧە ﻟە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ﺋەوە ﺑە ”ﺑێ وﯾﮋداﻧﯽ ﻧﺎو دەﺑﺎت“. ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوەﻧﺪی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ ﺑــﻮون ﻟــە دەرەوەی دەزﮔــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭼــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺘێﺒﻦ، ﺑەوەﯾﺶ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﺧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﺑــﺎش ﻟــە دەوری ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە ،ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ وای دەﺑﯿﻦ ﺋەم دەزﮔەﯾﺎﻧە ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟە دەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدوە ﻛە ﭘﺎرەی زۆر و ﻛﺎرﻣەﻧﺪی زۆرﯾﺎن ھەﯾــە ،ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ ﺑــە ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺐ ،ﺑەم ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﻛەﻣە. ﺳــﯚران ﻋەزﯾــﺰ ﺑەڕێﻮەﺑــەڕی ﻣﺎڵــﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﻛــە ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿە ،ﺟﮕە ﻟە ﺳــﺎزداﻧﯽ ﻛﯚڕ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی، ھﺎوﻛﺎت ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەﯾە و ﻣﺎوەﯾەﻛە دەﺳﺘﯽ ﺑە ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێــﺐ ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”دەزﮔە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وەك ھەر دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﭘڕن ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧــﺪ ،ﻟەﺟێﯽ ﺑەﺗﺎڵﺪا داﻧﺮاون ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﻮزەرێﻨﻦ ،داﻣەزرێﻨﺪران ،ھﯿﭻ ﭘێﻮەرێﻜﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟە ﺋﺎرادا ﻧەﺑﻮوە ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﺎن ،ﺑﯚﯾە
ﻛﺎﺗێ دێﯿﻨە ﺳەر ﻛﺘێﺐ ،دﯾﺴﺎن ھەﻣﺎن ﻋەﻗڵﯿﯿەت ھەﯾە ،ﺋەوەﯾە ﻛێﺸــەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ و ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽ رێﻚ و ﺑﺎش دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ھەم ﺑەﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎش و ھەﻣﯿــﺶ ﻛﺘێﺐ ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺑەﭘێــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﻚ ﭼــﺎپ ﺑﻜــەن ،دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳــەدان ﻛﺘێﺒﯿﺎن ﭼــﺎپ ﻛﺮد و دەﯾــﺎن ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺎن ﺳــەرف ﻛﺮد، ﺑــەم ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ھێﻨــﺪەی
رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە ،ﻛﺘێﺒﯽ ﺑــﺎش ﭼﺎپ دەﻛــەن و ﺑــوی دەﻛەﻧــەوە و دەﯾﮕەﯾەﻧﻨــە ﺧﻮێﻨەرێﻜــﯽ زۆر ،ﺋەﻣــە ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑــﻮو ﻛە دەﺑــﻮو ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵ ﭘﯿﺶ ﺋێﺴــﺘە ﺑﻜﺮاﯾــە و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﭘﻼﻧەوە ھــﺎوﻛﺎر ﺑﻮاﯾە ،ﺑەم ﺋەم دۆﺧــە ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿﭽﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﻧــﺎﻛﺎت ،وەزارەﺗﯽ ﺑەﻧﺎو رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ھﯿﭽﯽ ﭘێ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەم ﭘــڕۆژە ﻧﻮێﯿە ،ﻧــە زۆر و ﻧە ﻛەم ھــﺎوﻛﺎر ﻧﯿﯿە“ .ﮔﻮﺗﯿﺸــﯽ ”ﺋەم دەزﮔﺎﯾﺎﻧــە ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻛﺎری ﻣەزﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺋەواﻧﯿﺶ ﻛێﺸەﯾﺎن ھەﯾە، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەواﻧﯿــﺶ دەﺑێ ﺋەو ﻛﺘێﺒﺎﻧە ﭼﺎپ ﺑﻜەن ﻛە ﻓﺮۆﺷﯿﺎن ھەﯾــە ،ﺋەﻣەﯾــﺶ ﻟەﻻﯾەﻛەوە
ﺳﯚران ﻋەزﯾﺰ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ:
دەزﮔە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وەك ھەر دەزﮔەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﭘڕن ﻟە ﻛﺎرﻣەﻧﺪ، ﻟەﺟێﯽ ﺑەﺗﺎڵــﺪا داﻧﺮاون ﺑــﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﻮزەرێﻨﻦ ،داﻣەزرێﻨﺪران ﻛﺘێﺒﻔﺮۆﺷﯿﯿەﻛﯽ ﺋێﺴﺘە ،ﻛﺘێﺒﯽ ﺑﺎش ﭼﺎپ ﺑﻜــەن ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧەﯾﺎﻧﺰاﻧﯽ ﻛﺎرەﻛە ﺑﻜەن“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﮔﻮﺗﯽ: ”ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﭼەﻧﺪ دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﺋەھﻠﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﭘێﺶ ،ﻟەﺳەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻛەﺷــێﻜﯽ
ﻓەرھەﻧﮓ ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ ،ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ:
ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە، ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺐ ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەم ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻛە ﻛﺘێﺐ ﭼﺎپ دەﻛﺮا ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑەھەدەرداﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو
ﻛێﺸەی ﺧﯚی ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﺑﺎزاڕﯾــﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭼــﺎپ ﺑﻜﺮێﻦ، ﭼﺎپ ﻧﺎﻛﺮێﻦ ،وەك زاﻧﺴﺘەﻛﺎن، وەك زﻣــﺎن و وەك ھﻮﻧەر و وەك دەﯾﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ“. ﺳــﯚران ﻋەزﯾﺰ ﭘێــﯽ واﯾە ﺋەم دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧــە ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ ﻧﯚێﻦ ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﯾﺪا ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ واﻣﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺋەﻣﺎﻧــە ﺋەوەﯾﺎن ﺗێﭙەڕاﻧﺪ ﻛە ﭘﺎرە ﺳەرف ﺑﻜﺮێﺖ و ﻛﺘێﺒەﻛەﯾﺶ ﻛێﺸــەی ﻧەﺑێ ﻣﺎﯾەی دەﮔﺮێﺘەوە ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋەﻣﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑەھــﯚی ﺑوﻛﺮدﻧەوە و رێﻜﻼﻣــﯽ ﺑﺎﺷــەوە ،ﻛﺘێﺒﯽ
ﻛﻮردی ﻓﺮۆﺷــﯽ زﯾــﺎد ﺑﻜەن، ﭘێﺸﺘﺮ وەزارەت ﺳەدان ﻛﺘێﺒﯽ ﭼﺎپ ﻛﺮدووە ﻛە ھﯿﭻ ﺑەﻻﯾەوە ﮔﺮﻧــﮓ ﻧەﺑــﻮوە دەﺧﻮێﻨﺮێﺘەوە ﯾﺎن ﻧﺎ. ھــەژار ﻣەﺟﯿــﺪ ﺧﺎوەﻧــﺪی دەزﮔەی ﺋەﻧﺪێﺸە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺟﮕە ﻟەوەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻛﺘێﺒــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚری ﭼــﺎپ ﻛﺮدووە ،ھــﺎوﻛﺎت دەزﮔەﻛەی ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ دﯾﺎری ﺋێﺴﺘەی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﻣەﺟﯿــﺪ ﭘێــﯽ واﯾــە” :ﺋێﻤــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋــەو ﻧﺎوەﻧﺪاﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدوون و ﭘــﺎرەداری ﻛﺮدوون، ھﯿﭽﯿﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﻛە ﺟێﮕەی ﭘێﺰاﻧﯿﻨــە ،ﺑەم ﻛﺎری ﻛﻮﻟﺘﻮورﺳــﺎزی ﺑە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ دەﻛﺮێﺖ ﻛــە ﺧەﻣێﻜﯽ ﻗﻮوڵﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ھەﯾە ،ﻧەك وەك ﺋەو دەزﮔەﯾﺎﻧــەی ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەت دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدوون و ﺑەداﺧەوە ﻛــﯚی دەزﮔەﻛــە ﺑــە ﺑــﺎی ﻛەﺳــێﻜﺪا ﺑڕاوە ،ﺑﯚ ﻛەﺳــێﻚ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﺑــە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو،
دەزﮔەﻛە ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﯽ ﻛﺮدووە و ﺑــە ﻧەﺑﻮوﻧﯿﺸــﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەردەوام ﺑێﺖ“. ﺑەﺑڕوای ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەﻧﺪێﺸە، ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە ھەﯾە ﻛــە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻟێﺸــﺎو دەﺧﺮێﺘە ﺑەردەﺳــﺘﯽ دەزﮔەﯾەك ﻛــە ﺑەﻻﯾەوە ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿــە ﻛﻮﻟﺘﻮورﺳــﺎزی ﺑــﻜﺎت. وەك ھێﻤــﺎی ﭘــێ دەﻛﺎت” :ﻟە دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺑﺎرەﻛە ﭘێﭽەواﻧەﯾە ،ﺗــﯚ ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺘێﺒێﻚ ﭼــﺎپ دەﻛەﯾــﺖ ،دەﺑێــﺖ ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ و دەﺑێﺖ ﻛڕﯾﺎری ﺑﯚ ﺑﺪۆزﯾﺘەوە ،ﺑﯚﯾە دێﺖ ﻛﺎر ﻟەﺳەر دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ژێﺮﺧﺎن دەﻛﺎت“. ھەژار رەﺷــﯿﺪ ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛﺎت، ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚی دەزﮔە دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت و ﭘﺎرەی ﻗەﺑەی ﺗێﺪا ﺧەرج ﺑﻜﺎت ،دەﺑێ ھﺎوﻛﺎری دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑەﻣەرج ﺑێﺖ و زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” :ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺗﻮاﻧێ ﺑڕێﻚ ﭘــﺎرە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘڕۆژەﯾەﻛــﺪا ﺑــﺪات ﺑەﻗەرز ﺑە دەزﮔەﯾەﻛــﯽ ﺋەھﻠﯽ ،داوای ﻟێ ﺑﻜﺎت دەﺑێ ﻟە ﻣﺎوەی 5ﯾﺎن 10
ﺳﺎڵﺪا ﭘﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە، ھەروەھــﺎ ﻣەرﺟﯽ ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﻟەﺳــەر دەزﮔەﻛــە ھەﺑێﺖ ﻛە دەﺑێــﺖ ﭘﺎرەﻛە ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾەدا ﺧەرج ﺑﻜﺎت و دەﺑــێ ﭘڕۆژەﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ ﺑﺪات ﺑەدەﺳــﺘەوە، ﺋەﮔەر ﺋەﻣە ﻛﺮا ،ﺋەوﻛﺎت ﺗﯚ ھەم ﭘﺎرەﯾەﻛﺖ زﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە ،ھەم ﻛﺎرێﻜﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯽ ﮔﺮﻧﮕﺖ ﺋەﻧﺠﺎم داوە“. ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ، ﻓەرھەﻧــﮓ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ،راﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎوازی ھەﯾــە و ﭘێــﯽ واﯾــە ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑــێ وﯾﮋداﻧﯿﯿــە رۆڵــﯽ دەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﻛــەم ھەڵﺒﺴــەﻧﮕێﻨﺮێﺖ .وەك ھێﻤﺎی ﭘێ دەﻛﺎت” :ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺐ ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەم ﻛﺎﺗﯽ ﺧــﯚی ﻛە ﻛﺘێــﺐ ﭼﺎپ دەﻛﺮا ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑەھەدەرداﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو ،ﻛﺎری ﺑﺎﺷﯿﺶ ﻛﺮاوە ﻛــە ﺑەراﺳــﺘﯽ ﺑــێ وﯾﮋداﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺘێــﺐ ﻟەﻻﯾــەن
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ﺑﺨەﯾﻨــە ژێــﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎرەوە“. ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ ﭘێﯽ واﯾە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻟــە رووی ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻛﺘێﺒــەوە، ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ھەﺑێــﺖ و رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ و داﻧﺴــﻘەﺗﺮﯾﻦ ﻛﺘێــﺐ ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و دەزﮔە ﭼﺎﭘەﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﭼﺎپ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﺶ ھەﺑﻮوە و ﺗەﺧﺸﺎن و ﭘەﺧﺸﺎﻧﯿﺶ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟە ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯿﺪا ﻛﺎری ﺑﺎش ﻛﺮاوە“. ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛــەی وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧــەی ﻛﺎری ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﻛﺘێﺐ دەﻛەن ،رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ” :ﺋەو دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧەﯾﺶ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮاون، وەك دەﺳﺘە و ﮔﺮووپ و رێﻜﺨﺮاو و ﻧﺎوەﻧﺪی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ،ھﺎوﻛﺎری دەﻛﺮان و ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەداﯾە ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺷﯽ زۆرﯾﺎن رووﺑــەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮوﻧەﺗەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ھﯚﻣەر ﻧﯚرﯾﺎوی
دەروێﺸﯿﺎن ،رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮێﻚ ھەڵﻘﻮو ﻟە ھﺰری ﭼەپ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
17
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﺑەھــﯚی ﺋــەو ﺷــەڕ و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯿﯿــەی رووی ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻧﺎوﭼــە ﻋەرەﺑﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻛــﺮدووە، ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺧێﺰاﻧە ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﭘەﻧﺎﯾــﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﻨﺎ. ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو ﺋﺎواراﻧــەدا ﺟﮕە ﻟــە ﺧێــﺰان ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ژﻧــﯽ ﺗەﻧﯿﺎﯾﺶ ھــەن ،ھﯚی ﺗەﻧﯿﺎﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﺟﯚراوﺟــﯚرە، ﺑــەم زۆرﺗﺮﯾﻨﯿــﺎن ﺑەھــﯚی ﺟەﻧﮕــەوە ھﺎوژﯾﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳــﺖ داوە ﯾﺎن ﺑەھەﻣﺎن ھﯚ ﺑەﺧێﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧەﻣــﺎون و ﺋێﺴــﺘە ﺑێ ﺳەرﭘەرﺷﺖ و ﺑێ ﭘەﻧﺎن. ﭬﯿﺪﯾــﯚی ﺋــەو ژﻧــەی ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﺑەﻧﺎو رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳــەھﯚڵەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑو ﺑﻮوەوە ،ﺋەوەی
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ژﻧەﻛە ﻋەرەب ﺑﻮو ﻧەﺷــﯿﺎوی ﺑــﯚ دەﭼێــﺖ و دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯽ ﻟە ﻓڕێﺪەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﮕــەی دەﻛﺮێــﺖ، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿــە. وەك ﭼﯚن ژﻧەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑەھــﯚی ﻗﯚڵــﯽ ﻛﻮرﺗــەوە ﻟە ﺳــەھﯚڵەﻛە ”ھﯚﯾﮫﺎ“ی ﻟێ ﻛﺮا و زۆر ﻛەس دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿﺎن ﻟە ھﯚﯾﮫﺎﻛەرەﻛﺎن ﻛﺮد ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﻛە )ژﻧەﻛە ﻋەرەﺑە(. ﺋەم رووداواﻧە دەﺑەﺳــﺘﯿﻨەوە ﺑــە دۆﺧــﯽ ﺋــەو ژﻧــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻋەرەﺑﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەژﯾﻦ. ﺋــەو ﭬﯿﺪﯾﯚﯾــە زەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە، ژﻧێﻚ ﺑەھﯚی ﻛﻮرد ﻧەﺑﻮوﻧﯿﯿەوە ﯾﺎن ﺑەھــﯚی ﻋەرەﺑﺒﻮوﻧﯿﯿەوە ﻓــڕێ ﺑﺪرێــﺖ و ھﯚﯾﮫﺎی ﻟێ ﺑﻜێﺸــﺮێﺖ و ھەزاران ﻛەس ﻧەك ﭘێــﯽ راﻧەﭼڵەﻛێﻦ ،ﺑﮕﺮە
ﺑﺎ رﻗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەراﻣﺒەر رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ و ﺑﺮﯾﻨﺪارﯾﻤﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺷەھﯿﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن، واﻣﺎن ﻟێ ﻧەﻛەن رﻗﻤﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﻋەرەﺑێﻚ ﺑێــﺖ و ﺗﯚڵە ﻟــە ژﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﯚی ﻛﻮرد ،ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻧەﺗەوەﯾﯿﻤﺎن ﻟێڵ دەﻛﺎت ھەوﻟێــﺮ دوای ﺋــەوەی ﭼەﻧﺪ ﮔەﻧﺠێــﻚ ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎم ﻓڕێﯽ دەدەن و ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﭬﯿﺪﯾــﯚی دێﻨﻨە وەﺷﺎن و دەﻧﻮوﺳــﻦ ”ژﻧێﻜﯽ ﻋەرەب ﺑە ﺳەرﺧﯚﺷــﯽ ﻓڕێ درا“ .دواﺗﺮ ھەزاران ﻛﯚﻣێﻨﺘﯽ
ﭘێﺸــﯿﺎن ﺑﺎش ﺑێﺖ! ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ژﻧەﻛﺎن و ﻟێﮋﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ژﻧﺎن و رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻣــﺖ دەﺑﻦ، ھﺎوﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﭘێﭽەواﻧــە و ﺋﺎڵــﯚز زﯾﺎﺗــﺮ ھﯿــﭻ ﻧﺎدات ﺑەدەﺳﺘﻤﺎﻧەوە!
رەﺳﻮوڵ ﺳﻮڵﺘﺎﻧﯽ
ﻛﯚﭼــﯽ ﮔەﻧﺠــﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھێﻨﺪە ﺑەرﭼﺎوە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻛەم ﻣﯿﺪﯾﺎ ھەﯾــە ﻧەﯾﻜﺮدﺑێﺘــە ﺗەوەرێﻜﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ،ﺑــەم ﻟە زۆرﯾﻨــەی ھــەرە زۆرﯾﺎﻧﺪا ﻟێﻜﯚڵەران و ﭼﺎودێﺮان ﯾﺎن ﺋەوەﺗﺎ ﺳــەرﻛﯚﻧە و ﻟﯚﻣــەی ﮔەﻧﺠﺎن دەﻛەن ،ﯾﺎن ﺑە دەﮔﻤەن ﭘەﻧﺠە ﻟەﺳــەر ھﯚﻛﺎرە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎن دادەﻧێــﻦ و ﺑــەو دواﯾﯿﺎﻧەﯾﺶ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛــەس ھــﯚﻛﺎر و ﺧەﺗﺎﻛــەی دەﺧەﻧە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎوی ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻛﺮدووە. ھەر ﻛەس ﺑــە ﺗﺎﻗەﺗەوە ﺗﯚزێﻚ ﮔﻮێ ھەڵﺨﺎ و ﻟە وﺗە و دەردەڵﯽ ﮔەﻧﺠﺎن راﺑﻤێﻨێ ،ﯾەﻛەم ﺷــﺖ ﻛە ﺑﯚی دەردەﻛــەوێ ،ﺋەوەﯾە )ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ھﯿﯽ ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ھﯿــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن/ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧە( .ﺑﺎزرﮔﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــەﻛﺎن ﻣــﻦ ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛێﻦ، ﺑــەم ﻛە ﻟــە زاری ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە ﻟێﯽ ورد دەﺑﯿﺘەوە ،دەردەﻛەوێ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎن ﺑڕﯾــﺎردەران و دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە.
ﻛﯚﺳﺎر ﻋەوێﻨەﯾﯽ
ﺋــەوەی راﺳــﺘﯽ ﺑــێ ،ﺋەﮔەر ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و دادﭘــەروەری ھەﺑﻮواﯾە و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﻗﻮوڵ ﻟە ﻧێــﻮان ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳەﺗﺪار و دەوروﺑەرەﻛﺎﻧﯿﺎن و زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧەﺑﻮواﯾە ،ھﯿــﭻ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ
ﻟێــﺮە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﺳــﺘەم و ژﻧﻜﻮژﯾﯿە وەﺑﯿﺮ ﻧﺎھێﻨﯿﻨەوە ﻛە ﺋﺎﻛﺎﻣەﻛەی ﻛﻮژراﻧــﯽ زﯾﺎد ﻟە 25ھەزار ژن ﺑﻮو ،دەﭘﺮﺳــﯿﻦ ﺑﯚﭼــﯽ ﺑــە ژﻧــﯽ ﻛــﻮردەوە ﻧەوەﺳــﺘﺎن و ﺗەﻧﻜەری رﻗﺘﺎن ﭘڕ ﻧەﺑﻮو ﻟە ﺧﻮێﻦ ،ﺑﺎزﺗﺎن ھەڵﺪا ﺑەﺳــەر ژﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯿﺸﺪا؟ ﻛــﻮردەواری ﺟــﺎران ﺑــە ﻣﯿﻮاﻧﺪۆﺳــﺘﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮوە، ﺋەﮔەر ﺧﯚی ﺧﻮاردﻧەﻛەی ﻛەم ﺑﻮوﺑێﺖ ،ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺑــەردەم ﻣﯿﻮان، ﺟێﺨــەوی ﻧەﺑﻮوﺑێــﺖ ﺋەوی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻻی ﺳــەرووی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە .ﺋەﻣێﺴــﺘﺎ چ ﺑﺎﺳە! ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وای ﻟــێ ھﺎﺗﻮوە دەﺑێﺖ ﺳەر داﺑﺨەﯾﻦ ﻛە ﺑﺎﺳﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭘﯿﺎوان دەﻛﺮێﺖ ﺑەراﻣﺒەر ژﻧﺎﻧﯽ ﻋەرەب؟! ”ل ،ش“ ژﻧێﻜــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎی داﻧﯿﺸﺘﻮوی ھەوﻟێﺮە و ﻟەﺑﺎرەی ﺋەم دۆﺧــە ﻗێﺰەوﻧــە ﮔﻮﺗﯽ: ﻣﻦ ﺑﺎوﻛــﻢ و ﺑﺮاﯾەﻛﻢ ﻟە ﯾەك رۆژدا ﺑە ﺗەﻗﯿﻨــەوە ﺗﯿﺎﭼﻮون، دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻟە ﻣﺮدﻧﯽ ﺋەوان داﯾﻜﯿﺸــﻢ ﺑە ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﮔﻮرﭼﯿﻠــە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دا ،ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺧﻮﺷــﻚ ﺑﻮوﯾﻦ، ﺑﭽﻮوﻛەﻛەﻣــﺎن ھەت و ﭼﻮو ﺑﯚ دەرەوە ،ﻣﻨﯿﺶ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻣێﺮدم ﻧەﻛﺮدووە ،ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗﯿﺎن ﺑــﯚ دەرﻧەھێﻨــﺎم و ھﺎﺗﻤــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﺣﺎڵﯽ ﻣﻦ ﻟێﺮە ھﯿﭻ ﺑﺎش ﻧﯿﯿــە ،ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ دۆزﯾﻤــەوە و ﭼﻮوم ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەم ﺑﯿﻨﯽ ،ﺑە ھﺎوڕێﻜەﻣﯽ ﮔﻮت ﺋەﻣە ﭼﯿﯿــە؟ ﻛﭽە ،ژﻧە، ﺑێﻮەژﻧە؟ ھﺎوڕێﻜەم ﻟە وەﻣﺪا
ژﻧێﻚ ﺑەھــﯚی ﻛﻮرد ﻧەﺑﻮوﻧﯿﯿەوە ﯾﺎن ﺑەھﯚی ﻋەرەﺑﺒﻮوﻧﯿﯿەوە ﻓڕێ ﺑﺪرێﺖ و ھﯚﯾﮫﺎی ﻟێ ﺑﻜێﺸﺮێﺖ و ھەزاران ﻛەس ﻧەك ﭘێﯽ راﻧەﭼڵەﻛێﻦ ،ﺑﮕﺮە ﭘێﺸﯿﺎن ﺑﺎش ﺑێﺖ! ﮔﻮﺗﯽ ﻛﭽــە .ﺧﺎوەﻧﻜﺎر ﮔﻮﺗﯽ، ﻟە ﻛﻮێﻮە ھێﻨﺎوﺗە ،ﺑﯿﺒەرەوە ﺑﯚ ﺋەوێ ﺑە ﻛەڵﻜﯽ ﻣﻦ ﻧﺎﯾەت. ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ژﻧــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻋەرەﺑﺎﻧە ﺑەﻧﺎوی ”ع ،ع“ ﮔﻮﺗﯽ: ﻣﻦ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ دەژﯾﺎم و ھەر ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯿﻤەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﻮوم و ﻛەﺳــﻢ ﻧەﺑﻮوە ،دوای ﺋەوەی ﻣﺎﻣﻢ ﺑە ﺗەﻗﯿﻨەوە ﻣﺮد ،ﺋﺎﻣﯚژﻧﻢ دەری ﻛﺮدم ،ﻣێﺮدم ﻛﺮد و دوو ﺳــﺎڵ ﻻی ﭘﯿﺎو ﺑﻮوم و ﻛﭽێﻜﻢ ﻟێﯽ ﺑﻮو ،دواﺗﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﯾﻨەوە و ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ و ﺑێ ﻣﻮوﭼە و ﺑێﻜەس ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ. ﻟێــﺮە ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ژﻧﺪارم ﻧﺎﺳــﯽ و ﺑەڵێﻨــﯽ داﻣــێ ﺑﻤﺨﻮازێﺖ و ﺑەﺧێﻮﻣــﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم وا دەرﻧەﭼــﻮو ،ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﻣﺎﻧﮓ ﺑﺎش ﺑﻮو و دەﯾﭙﺎراﺳــﺘﻢ دواﺗﺮ ﭘﯿﺎوی ﺗﺮی ﺑــﯚ دەھێﻨﺎم و ﺑە ﺗێﻞ ھەراﺳــﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮدم ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﻦ ﻟەﺷــﻔﺮۆش ﻧﯿﻢ و ﺋەو ﭘﯿــﺎوەم ﺧﯚﺷﻮﯾﺴــﺖ، ﺑەم ﺋەو دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻤﻜﺎﺗە ھــﯽ ھەﻣــﻮو ﻛــەس! ﻣﻦ ﺑە ﻣێﺮدﻛﺮدﻧەوە و ﺳەرﺑە ھەوێ رازی ﺑﻮوم ﭼﻮﻧﻜە ژﻧﯽ ﻛەﺳێﻚ ﺑﻢ ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟە ھەزاران ،ﺑەم ﺋەوﯾﺶ ﻓﺮﯾــﻮی دام و ﺑەﻛﺎری ھێﻨﺎم ،ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺣﺎڵﻤﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە.
ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ژﻧﺎﻧە ﻗﺴــەی ﺧەﺳــﻮوﯾەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺑەﺑﯿﺮ ھێﻨﺎﻣــەوە ﻛــە ﺑﻮوﻛێﻜــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ ھەﯾــە و ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﻣﺎﻣەڵە و رەﻓﺘﺎرە ﺟﻮاﻧﺎﻧەی ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺑﻮوﻛەﻛــەی، ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻢ ”راﺳــﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮور و ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﺋەو ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎﯾﻦ و زﻣﺎﻧﯿﺸــﯽ زۆر ﺟﯿﺎوازە و ﺑەدڵﯿﺸﻢ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم دەزاﻧﻢ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻣﻦ ﯾەﻛﺴﺎﻧە ﺑەھــﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮرد، ﺋەﮔەر ﻣﻦ ﺑﺎش رەﻓﺘﺎری ﻟەﮔەڵ ﻧەﻛــەم ،ﺋەو وا ﺑﯿــﺮ دەﻛﺎﺗەوە ھەﻣﻮو ﻛﻮرد ﺧﺮاﭘە ﻧەﺷﯿﺎون ﻟە ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ژﻧﺪا. ﻛەواﺗە ﺑﺎ رﻗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەراﻣﺒەر رژێﻤﯽ ﺑەﻋــﺲ و ﺑﺮﯾﻨﺪارﯾﻤﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺷــەھﯿﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن، واﻣــﺎن ﻟــێ ﻧەﻛــەن رﻗﻤﺎن ﻟە ھەﻣــﻮو ﻋەرەﺑێــﻚ ﺑێﺖ و ﺗﯚڵە ﻟە ژﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺗﯚی ﻛﻮرد، ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﻧەﺗەوەﯾﯿﻤﺎن ﻟێڵ دەﻛﺎت و ﻟەﺳــەر ﺋێﻤەﯾﺸــﯽ ﺣﯿﺴﺎب دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺑﺰاﻧە ﻛە ﺗﯚ ﻣﺎﻓﺖ ﻧﯿﯿــە ﺑەﻧﺎوی ﺋێﻤەوە ﺧﺮاﭘەﻛﺎری ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺑﻮەﺳــﺘە و ھﯿــﭻ ﻧەﺑێﺖ ﯾەﻛﺠــﺎر ﺑﯿﺮ ﺑﻜەرەوە.
ﭘێﺸﻤەرﮔە .ﻣﺮۆڤ و ﺑﻮوﻧەوەرێﻜە ﻟە ﻧێﻮان ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎن و زەوی .ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺧﺎوێﻨﯿﯽ ﺋﺎو و ﮔڕوﺗﯿﻨﯽ ﺋﺎﮔﺮ .ﺋﺎوێﻚ ﻛە ﺳــﻮوﻛﻨﺎﯾﯽ دەﺑەﺧﺸــێﺘە دڵە داﮔﯿﺮﻛــﺮاوەﻛﺎن و ﺋﺎﮔﺮی ﺳﻮوﺗێﻨەری زاڵﻢ دەﻛﻮژێﻨێﺘەوە. ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺧﺎوەن ھەﺳﺘێﻜﯽ ﺗێﻜەڵ ﺑە ﻧەوا و دەﻧﮕﯽ ﺋﺎﻣێﺮە ﺋﯿﺘﯚﭘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ژﯾﺎن .ھەر ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻧﯚﺗەﯾەﻛە و ھەر ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺋﯚرﻛێﺴﺘﺮاﯾەﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﺴﺖ ﺑە ﺑﺴﺘﯽ ﺋەم ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧە. ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن .ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺋەو داﯾﻜەﯾە ھەردەم ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻟە ﺋﺎﻣێــﺰ ﮔﺮﺗﻮوە و ﻟە ﺋﺎﻣێﺰﯾﺸــﯽ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە .ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾﺶ ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﻛﯚرﭘەﯾەﻛە ﻛە ھەردەم ﺗﯿﻨﻮوی رەﺣﻤﯽ ﺋەو داﯾﻜەﯾە، ﭘﺎرێﺰەری ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو داﯾﻜە ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧەﯾە ،ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪای ﺋەو ﺧﺎك و زێﺪەﯾە. ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻛە ﺷﻤﺸــﺎڵەﻛەی ﻗﺎﻟەﻣەڕە ﭘێﻨﺎﺳــەی دەﻛﺎت ،ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻛە ﻣەﻗﺎﻣﯽ ”ﻗەﻟﺒﯽ ﻣﻨﯽ“ ﺧﺎرە ﺗﺎھﯿﺮ ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت و ﻻﯾﻼﯾەﻛەی ﺣەﻣە ﺟەزا ،دەﯾﻼوێﻨﯽ. ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺧﺎوەن ﺗﺎرﯾﻔێﻚ ﻛە ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ﻣەزﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺑێ ﻟە دﯾﻮاﻧەﻛەی ﻣﺎم ھێﻤﻦ و ﭘێﻨﻮوﺳــە زێڕﯾﻨەﻛەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ھەژاردا ﺑﯚی ﺑﮕەڕێﯿﻦ .ﻟە ﮔەڕان ﻟەﻧێﻮ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧە رازاوە ﺑە ﻧێﻮ ﺧﻮێﻨﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﺪا ،ﻧﺎو و ﺳەروەری ﭘێﺸﻤەرﮔەﻣﺎن ﺑﯚ دێﺘە دی. ﺧﯚﻧەوﯾﺴــﺖ ،ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪا ،ﻟە ﭘێﻨﺎو ژﯾﺎﻧﺪا ﻣﺮدن ،ﺋەﻣە ﺧەﺳڵەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە .ﺋەﮔەر ﻟە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەو ﻧﺎوە ﻣەزﻧە ﺑڕواﻧﯿﻦ ،دەزاﻧﯿﻦ ﮔەورەﯾﯽ ﺋەو ﻣﺮۆﭬە ﭼﯿﯿە و ﭼەﻧﺪە. ژﯾــﺎن .ﺋﯿﻤﺎن و ﺑﺎوەڕ ﺑە ﺋﺎزادی و ﺧﯚﺑەﺧﺘﻜﺮدن ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋەو ﺋﯿﻤﺎﻧەدا ،ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەزاﻧێ .ورەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺷــﺎھﯿﺪی ﺑﯚ ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە دەدەن ،ﺋەو ﺣەﻣﺎﺳەت و ورەﯾــەی ﻛە ﭼﯿڕۆﻛﻨــﻮوس ﺑﯚ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ وەھﺎ ﭼﯿڕۆﻛێﻚ ﻗەڵەﻣەﻛــەی دەﻟــەرزێ و ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ﻧﺎﻣێﻨێ .ﺷــﺎخ و دۆڵ و ﺑەردی ﺋەم ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧە ﺑﻮوﻧەﺗە ﻻﭘــەڕەی ﻛﺘێﺒﯽ ﺑەرﺧﻮدان و ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﻛﺘێﺒێﻚ ﻛە ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎڕزێﻦ و ﺟەوھەری ﻗەڵەﻣەﻛەی دڵﯚﭘﯽ ﺧﻮێﻨﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە. ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻧﺎوێﻜﯽ ﺷەﯾﺪا و ﺷەﯾﺪاﯾەﻛﯽ ﺑێ وێﻨە. ﻣەﻟێﻜــﯽ ﺗﯿﻨﻮوی ﻓڕﯾﻦ و ﮔەڕان ﺑە ﻧﺎو ھەﺳــﺘە ﺧﺎوێﻨەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ،ﺑە ﭼەﻛﯽ ﺷﺎن و ﭘێﻨﻮوﺳﯽ ﮔﯿﺮﻓﺎن و ﻧﺎﻧەڕەﻗەی ﻧێﻮ ﺟﺎﻧﺘﺎ ﺑﭽﻜﯚﻻﻧەﻛەی و دوو ﻗﻮﻣە ﺋﺎوی ﻧﺎو زەﻣﺰەﻣەﻛەی .ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن و ﻣﺮدن ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن، ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﻟەﻣێﮋە ﺋەوەی ﯾەﻛەﻣــﯽ وەﻻ ﻧﺎوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﺶ ﻣەرﮔەﯾە .ﻧﺎوت ﻣەزﻧــە و ھەر ﺑە ﻣەزﻧﯿﺶ دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﭘێﺸﻤەرﮔە.
ﻟەم ﻛﯚﭼەدا ﭼﯿﺘﺮ ﮔەﻧﺠﺎن ﻟﯚﻣە ﻣەﻛەن ﻧەﺑێﺖ ،ھەﻣﻮوان ھەﺳﺖ دەﻛەن ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛێﻜــﯽ وﺗﯿﺶ ﻟە ھەﻣﺒەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ وﺗەﻛەﯾﺪا ھەﺳﺖ ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرەﺗﯽ دەﻛﺎت و ﻟە ھەﻣﻮو ﺑە و ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەك دەﯾﭙﺎرێــﺰێ .ﻧﻤﻮوﻧەﯾەك ﻛە زۆر
ﺋەﮔەر ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و دادﭘەروەری ھەﺑﻮواﯾە و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﻗﻮوڵ ﻟە ﻧێﻮان ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳەﺗﺪار و دەوروﺑەرەﻛﺎﻧﯿﺎن و زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧەﺑﻮواﯾە ،ھﯿﭻ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺋەم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﺗێﯿﺪا ھەﺳﺘﯽ ﺑە ﻧﺎﻣﯚﯾﯽ ﻧەدەﻛﺮد ﺋەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺗێﯿﺪا ھەﺳﺘﯽ ﺑە ﻧﺎﻣﯚﯾﯽ ﻧەدەﻛﺮد .ﭘﺮﺳــەﻛە ﻟێﺮەدا ﺋەوە ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە وەك ﯾــەك ﺗێﺮوﭘــڕ ﺑێﺖ ،ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻧەك ﭘﺮﺳــﯽ ﺗێﺮﺑــﻮون و زۆر و زەوەﻧﺪﯾــﯽ ﭘﺎرە و ﺳــﺎﻣﺎن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻻﯾەﻧﯽ ھەژارﯾﯿــﺶ دەﮔﺮێﺘەوە .ﺋەﮔەر ﺧەڵﻚ و دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ وﺗێﻚ ﻟــە ھــەژاری و دەوڵەﻣەﻧﺪﯾﺪا ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﺎن ھەﺑێ و ﻻﻧﯽ ﻛەم ﻣەودای ژﯾﺎﻧﯿﺎن زۆر و ﻗﻮوڵ
ﺷﻜﯚﻣەﻧﺪﯾﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە
ﺟﺎرﯾﺘﺮ ھێﻨﺎوﻣەﺗەوە ﺋەوەﯾە: ﻟە ﻛﺘێﺒــﯽ ﺗﺎرﯾﺨــﯽ ﺗەﺑەرﯾﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوﻛﺎﺗــە دەﻛﺎت ﻛــە ﻟەﺷــﻜﺮی ﻋەرەب )ﻣﺴﻮڵﻤﺎن( دێﻨــە ﺳــەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرە ﮔەورەﻛەی ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ. ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺳــەﺣﺎﺑەی ﺋﯿﺴﻼم ﻟە ﭼــﺎو ﻟەﺷــﻜﺮی ﺳﺎﺳــﺎﻧﯽ ھﯿــﭻ ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮوە و ﺑﮕــﺮە دەﻛــﺮێ ﺑڵێﯽ ﺷــەڕی ﺑێﭽــەك )ﻟەﺷــﻜﺮی ﺋﯿﺴــﻼم( ﺑﻮوە ﻟــە ھەﻣﺒەر ﻟەﺷــﻜﺮێﻜﯽ
ﺗﯚﻛﻤــەی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرێﻜــﺪا ﻛە ﺳــەدەﯾەك ﺑﻮو ﻣﻠﯽ ﻟەﺑەر ﻣﻠﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯿــە ﻣەزﻧەﻛەی رۆﻣﺎ ﻧﺎﺑﻮو ،ﺑــەم ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﺟەﻧﮕەﻛە ﻟە ھەﻣــﻮو ﺑەرەﻛﺎﻧﺪا ﺷــﻜﺎﻧﯽ ﻟەﺷﻜﺮە ﭘﯚﺷﺘەﻛەی ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻟەﺷﻜﺮی ﺑێ ﺗﻮاﻧﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣە. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ ﺑێ ﻻﯾەن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﻟەﺳەر ﺋەو راﯾە ﻛﯚﻛﻦ ﻛە ﺑﻨەڕەﺗﯿﺘﺮﯾﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ ھﯚی ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﻟەﺷــﻜﺮی ﺳﺎﺳــﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺳــەرﻛﺮدە و ﺟەﻣﺎوەر و ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮوە. ﭘﺎدﺷــﺎی ﺳﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺳەﻓەر و ﺳەﯾﺮاﻧﯿﺸﺪا ﺑە دەﯾﺎن ﻛﯿﻠــﯚ زێــڕ و زەﻣﺒــەری ﭘێﻮە ھەڵﻮاﺳــﺮاوە و ﺑە ﺳــەدان ژﻧﯽ ﻧێﻮ ﺣەرەﻣﺴەرای ﻟەﮔەڵ ﺑﻮوە، ﻟــەوﻻوە ﺋەﻣﯿــﺮی ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﻧەك ژﯾﺎن و ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎﺗﯽ ﻟە ﺧەڵﻚ و ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺘــﺮ ﻧەﺑﻮوە، ﺑﮕﺮە وەك ﺋــەوان ژﯾﺎوە و ﻟە زۆر ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﻟەواﻧﯿــﺶ ﻛەﻣﺘﺮی ھەﺑــﻮوە .دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋــەم ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﺟﮕــە ﻟەوەی ورەی ﺑە ﻟەﺷﻜﺮی ﻋەرەب ﺑەﺧﺸﯿﻮە،
ﻟەوﻻﯾﺸەوە ورەی ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧﯽ ﺳﺎﺳــﺎﻧﯿﯽ ﻟەرزۆك ﻛــﺮدووە و ﻛﺎری ﻛﺮدووەﺗە ﺳــەرﯾﺎن و ﺑە ﺋﺎواﺗەوە ﺑﻮون ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘﺎدﺷﺎ و ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎوا ﺧﺎﻛەڕا ﺑﻦ و ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﯾەﻛﺴﺎن ﺑێ و ﻟێﻜﯚڵەران ﺋەم ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿە ﺑە ﻓﺎﻛﺘەرە ھەرە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛە دەزاﻧﻦ. ﻟێﺮەوە ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾە :ﺗﯚ ﺑڵێﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧــﺪە ﯾەﻛﺴــﺎن ﺑــێ و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛەﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑێﺖ؟ ﺗﯚ ﺑڵێﯽ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎن و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻗەد ﯾەﻛﯿﺎن ﻟــە ﻧﯿﻌﻤەﺗەﻛﺎﻧﯽ وت ﺑەرﻛەوﺗﺒێــﺖ؟ ﺗــﯚ ﺑڵێﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺳــﯿﻤﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ھەرەزۆری زەوﯾﻮزار و ﺳەﯾﺮاﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑێ ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ و ﻟــەوﻻوە داﻧﺎﻧــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﯚ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوان و دەوڵەﻣەﻧﺪان و ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ،ھﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەم دۆﺧە ﻧەﺑێﺖ؟ ﺗﯚ ﺑڵێﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻛﺮێﭽێﺘﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ
ﻧەﻛﺮدﺑێﺘە ﺳەر ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە؟. ﺋﺎﺧﺮ ﺋەو ﮔەﻧﺠەی ﺳﻮور ﺳﻮور دەزاﻧێ ﺑێﺖ و ژن ﺑێﻨێ ،دەﺑێ ﺗﺎ ھەﺗﺎﯾە ﻛﺮێﭽﯽ ﺑێ و ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﮔﻮﻧﺪ و ﺷــﺎرۆﻛﺎﻧەی ﻟەﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺑە ﺋﯿﻤﺘﯿــﺎزی ﮔــەورە ﮔــەورەوە دروﺳــﺖ ﻛﺮان ،ﻧەك ﻛێﺸــەی ﻛﺮێﭽێﺘﯿﯿﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛﺮد و ﮔﻮڵێﻜــﯽ ھﯿﻮاﯾــﺎن ﻟــە دڵﯽ ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻧەڕواﻧــﺪ ،ﺑﮕﺮە ﺑﻮوﻧە ھﯚی ﮔﺮاﻧﺒــﻮون و ﻛﻮرد واﺗەﻧﯽ ﻓڕﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾﺶ. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺎر و داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەرﭼﻮواﻧــﯽ ﻧەﻛﺮدووەﺗــە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺧەﻣێﻜﯽ ﮔەورە و ﻣﺸــﻮورێﻜﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿﯽ ﻟێ ﻧەﺧﻮاردووە .ﺋەﮔەر دەڵێﻦ ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﻛﺎر
ﺑﺪۆزﻧەوە ،دەرﭼﻮواﻧﯽ زاﻧﻜﯚﻛﺎن ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﺑــە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎر ﺑە رووﻧﯽ رێﻚ ﻧەﺧﺮاوە و زۆرﺑەﯾﺎن دەڵێﻦ ﻟەوێﺪا دەﻣﺎﻧﭽەوﺳێﻨﻨەوە و ﻟەﺑﺮی ھەﺷــﺖ ﺳەﻋﺎت ﻛﺎر، 12ﺳەﻋﺎت ﻛﺎرﻣﺎن ﭘێ دەﻛەن، و ﭘﺎش ھەر ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯿﺶ ھﯿﭻ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻧﺎﻧﺒڕاو ﻧەﻛﺮێﻦ و ھﯿﭻ ﺑﯿﻤەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺑﮕﺮە ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﻗــﻮوڵ ﻟــە ﻧێــﻮان ژﯾﺎﻧــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛــﯽ دەﺳــەﺗﺪار و زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﻓﺎﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿــﯽ ﺋــەم ﻛﯚﭼەﯾە و ھﯿــﭻ دﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﻣﺸﻮورێﻜﯽ ﻟێ ﺑﺨﯚن و ﺑﺘﻮاﻧﻦ و ﺑﯿﺎﻧەوێ ﭼﺎﻛﺘﺮی ﺑﻜەن ﻟەوەی ھەﯾە.
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟێﻜﯚڵەران ﻟەﺳەر ﺋەو راﯾە ﻛﯚﻛﻦ ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ ھﯚی ﺷﻜﺴﺘﯽ ﻟەﺷﻜﺮی ﺳﺎﺳــﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺳــەرﻛﺮدە و ﺟەﻣﺎوەر و ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮوە
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ھەﺑﻮون، ﻟە 2008دا ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯚ ﻣﻠﯿﯚن و دەﺑێ ﭼﺎوەڕوان ﺑﯿﻦ ﻟە 100ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﮕﺎﺗە 50 ﻣﻠﯿﯚن. * ﺋێﺴــﺘە 52ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ھــەن ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﻛﺮدووە ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ﻟە 20ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﮕﺎﺗە دوو ﺋەوەﻧــﺪە )واﺗە 104 ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس(. ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺋــەم ﺋەوروﭘﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﺟێﯽ ﺧﯚﯾﺪاﯾە،
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﺷەی داﻧﯿﺸﺘﻮان ﻻوازە ،ﺑەم ﻻی ﺋەوان رێﮋەﻛە ﺑــەرزە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻋێﺮاق ﻟە ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻧﺰﯾﻜﯽ 12ﻣﻠﯿﯚن ﻛــەس ﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ ﺳــەرﺑﺎری زﻧﺠﯿﺮەﯾەك ﺟەﻧﮕﯽ ﺧﻮێﻨﺎوی و ﻛﻮژراﻧﯽ ﺳــەدان ھەزار ﻛەس، ﺋێﺴــﺘە ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺳــەرووی 35 ﻣﻠﯿــﯚن ،رەﻧﮕــە ﺗەﻧﯿــﺎ 5-6 ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺎن ﻛﻮرد ﺑﻦ. ﺋەوروﭘﺎ ﺑەﻓەزڵﯽ ﺋەو ﺋﺎزادی و و ﭘێﺸﻜەوﺗﻨە زاﻧﺴﺘﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورە
ﺋەرێ ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯽ..؟ ھﺎﺗﻨــﯽ ﺣــﺰب وەك دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﻣﯚدێﺮن ﺑﯚ ﻧﺎو دﻧﯿــﺎی ﻛﻮردی ،ھــەم داﺑڕاﻧێﻚ ﺑﻮو ﻟەﮔەڵ راﺑﺮدوو ،ھەم ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دەرھﺎوﯾﺸﺘەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﻣﯚدێﺮن ﺑﻮو ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛەﯾﺸــﯽ ﻟەﭘێﻨﺎو رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎك ﺑﻮو ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﺧێڵ و ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ دەرەﺑەﮔﯽ و ھﺘﺪ .ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺮازێﻚ ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﻓﻜﺮی و ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوەﺗە ﺋﺎﻣﺮازێﻚ ﺑــﯚ زﯾﻨﺪاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻓﻜﺮ و ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺑﯚﯾــە وەﺧﺘێﻚ ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺎﺣەزەوە دەﻛﺮێ ﺋەرێ ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯽ؟، ﯾەﻛﺴــەر وەك ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرێﻚ ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛەی دەﻛەﻧــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە وەﺧﺘێﻚ دەﻛﺮێ ،ﺗﺎﻛێــﻚ ﮔەرەﻛﯿەﺗﯽ ﻛﺎرێﻚ ﺑﺪۆزێﺘەوە ﯾﺎن ﺑﯿەوێ ﺧﺰﻣەﺗێﻚ ﺑﻜﺎت و ﻟەرێﮕەﯾەوە ﺑﮋی، ﻧﺎﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻟە زاری ﻛﯚﻧەﺑەﻋﺴﯽ ﯾﺎن ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑەدڕەوﺷﺘەوە ﮔﻮێﺒﯿﺴﺖ دەﺑﯽ. ﺋەم ﭘﺮﺳــەم ﺑﯚﯾە ﺑــە ﺧەﯾﺎڵﺪا ھــﺎت ﺑﯿﻜەم ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻚ دژی ﺋــەو ﺟﯚرە ﻓﺸــﺎرە ﻟەﻻﯾەن ﻧﺎﺣەزەﻛﺎﻧــەوە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎﺣﺰﺑﯽ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺳﺎﯾﺘﯽ ”ﺣﯿﺰار ﻣﺘﻤﺪن“ ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﻢ ﺧﻮێﻨﺪەوە ﺑەﻧــﺎوی ﺋﺎﯾﺎ ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯿﺖ؟ .ﻧﻮوﺳــەر ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛەﺳــێﻜﯽ ھﺎوڕێﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮە و ﯾەﻛﺴــەر ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟێ ﻛﺮدووە ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯿــﺖ؟ ،ﺋەﻣە ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺘﯽ ﺑﻮوە و ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﺋەوەی ﻛﺮدووە ،ﮔﻮاﯾە ﻛەﺳــێﻚ ﭘێﺸﺘﺮ ﺑەﻋﺴﯽ ﺑﻮوە و ﺑە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﻛﯚﻧﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯿﺖ ،ھەر ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺑەﻋﺴــﯿﺶ ﻟێ ﻛﺮاوە ﻟەﻻﯾەن ھەﻣﺎن ﻛەﺳەوە، ﺋەﻣــە ﺑﯚ ﻧﻮوﺳــەر ﺑﻮوەﺗــە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻛــە ﻛﯚﻧــە ﺑەﻋﺴــﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەرەوەر دەڵێﻦ ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯽ. ھەڵﺒەت ﺣﺰب ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻣﺴەری ﭼەپ ﺗﺎ ﺋەوﺳــەری راﺳــﺖ و ﺗﺎ ﺑەﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺶ ﻛە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑە ﺣﺰب ﻧﺎزاﻧﻦ ،ﺑــەم وەك ﺣﺰب ھەڵﺴﻮﻛەوت دەﻛەن و ھەﻣﺎن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﺣﺰﺑﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەھەﻣﺎن ﺳﺘﺎﯾﻠﯽ ﻛﯚن ﻣﺎﻣەڵە دەﻛەن ﻛە ﺷﯚﭬێﻨﯽ و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚر و ﺳــەرﻛﻮﺗﻜەرەﻛﺎن وەك ﭘێﻮەر ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﻣﺎﻣەڵەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﭘێــﻮە دەﻛﺮد ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﺳــەر ﺑﻨﭽﯿﻨەی ﻓﻜﺮی ﻧﯿﯿە و ﻟــە ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺗەﺳــﻜﺪا رێﻜﺨﺮاوە و ھەر ﺑەو ﭘێﻮەرەﯾﺶ ﺗﺎﻛەﻛﺎن ﺷﻮێﻦ و ﺟێﮕەﯾﺎن ﺑــﯚ دەﻛﺮێﺘەوە ﻧەك ﺗﻮاﻧﺎی داھێﻨﺎن ﻟە ﺑــﻮاری ﺟﯿﺎواز ،ﺋەﻣــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ وەھﺎ ﻧەرێﻨﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﺋﯿﻨﺴﺎن ﭘێﯽ ﻋەﯾﺐ ﺑێﺖ ﺣﺰﺑﯽ ﺑێﺖ ﺋەﮔەر ﺑێــﻜﺎر ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺧﺮاپ ﺑﮋی. ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﺋەرێ ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯽ؟. ﺗەﻧﯿﺎ دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی ﺧەڵــﻚ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﺎری ﺣﺰﺑﯽ و ﮔەڕاﻧەوەی ﺋــەو ﺑەھﺎﯾە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوەﯾە ﺋﯿﺮادەﮔەرێﺘــﯽ ﭘﻮوﭼــەڵ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺣﺰب رێﮕەﯾەﻛە ﺑــﯚ ﺋﯿﺮادەی ﺗﺎك ،ﺋەم وێﻨەﯾە ﻛە دژە ﺗﺎﻛﮕەراﻛﺎن و دژە ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ دەﻛەن ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺷێﻮەﻛﺎن ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺧەڵﻜە ﺑﯚ دواوە و ﺑﯚ ﺑڕواﺑﻮون ﺑەﺧێڵ و ﺑﻨەﻣﺎڵە، ﺑەم ﭘــێ دەﭼێ ھــەروەك ﭼــﯚن ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺋەو ﺟەوھەرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﯾﺎن ﻧەﻣﺎوە، ﺋﺎواﯾﺶ ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎرێﻜﺘەری ﻟەو ﭼەﺷــﻨە ﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرەﻛﺘەری ﭼــﺎﻻك ﺑەرھەم ﻧەﯾەت ﺗﺎ ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ﺑﭙﺮﺳــێ ﯾﺎن ﻟــە ﺟەوھەری ﺣﺰﺑﯿﺒﻮون ﺑﭙﺮﺳێ ،ﺑﯚﯾە ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺧﯚی ھەر ﺋەو ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨەی ﻟەﮔەڵ ﺧــﯚی ھەڵﮕﺮﺗﻮوە ﻛە ﭼﯚن ﻟەو ﻓەزاﯾەی ﺋێﺴــﺘەدا ﺗﯚ ﺣﺰﺑﯽ ﻧﯿﺖ ﻛە ﺣــﺰب ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧە ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزﻧەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻛە ھەﻣﺎن ﺑﺎزﻧەی ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻛﯚﻧە ﻟە دەرەوەی ﺣﺰب.
ﻛﯚچ و ﻛﻮدەﺗﺎی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﺗﻮێــﮋەی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋەوروﭘــﯽ ﻛە ﻟە رواﻧﮕــەی ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﯿﯿەوە ﺑێ ﯾــﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﻟێﺸــﺎوی ﻛﯚﭼــﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘەوە دەﻛﺎت، ﺗﻮێﮋێﻜﯽ ﺗﺮ ھەن ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺑــە ﺗــﺮس و ﮔﻮﻣﺎﻧــەوە ﺑﯚی دەڕواﻧﻦ و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەو ﻛﯚﭼە ﺑەﻛﯚﻣەڵە ،ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﯾﺎن دووردا ﺋﺎﯾــﻦ و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻟﯿﺒﺮاڵﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟەﻧﺎو دەﺑــﺎت و دەﯾﮕــﯚڕێ ﺑﯚ ﻛﯿﺸــﻮەرێﻜﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺑﯚﯾە دەﺳــﺘﯿﺎن داوەﺗە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎن و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ. ﻟەم رۆژاﻧەدا ﻟە ﯾﻮﺗﯿﻮپ ھەﻧﺪێ ﻟێــﺪوان و راﭘﯚرﺗﯽ ﺳــەر ﺑەو رەوﺗەم ﺑﯿﻨــﯽ ،زۆر ﺗﻮوڕەن ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و دەرﮔە واﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﯚﭼﺒەراﻧێﻚ ﻛە ﺧﺎوەن ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜــﯽ ”ﺟﯿﺎواز و ﺑﮕــﺮە دژ“ن ﺑــە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺋەوروﭘﯽ ،ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ”ﺷــێﺘﺎﻧە“ و ”ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯽ“ وەﺳــﭗ دەﻛەن. دەڵێﻦ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘــﯽ دەﭼــﻦ ﺑــە ﻓڕۆﻛە ﺑﯚردوﻣﺎﻧــﯽ داﻋــﺶ دەﻛەن، ﻛەﭼﯽ ﺑەﺑــێ ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ھﯿﭻ رێﻮﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ رێﮕە دەدەن ﺋــەو ھەﻣﻮو ﺧەڵﻜە ﺑێﻨە ﻧــﺎو ﺟەرﮔــەی وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا داﻋﺶ ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛە ﻛێﺸــەی ﻛﯚﭼﺒــەران دەﺗەﻗێﻨێﺘــەوە ﺗﺎ ھــەزاران ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﺑﻨێﺮێﺘە ﺋەوروﭘﺎ. ﺋــەو رەوﺗــە ﮔﻮﻣﺎﻧﯿــﺎن ھەﯾە
ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﯚﭼﺒەراﻧە ﻟە ﺟەﻧﮓ ھەﺗﺒــﻦ ،ﺑەڵﻜــﻮ وا ﭘﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛە ﻟە ﺟەﻧﮓ ھەﺗﻮون ﺗــﺎ دەرﻓەﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯿــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﺑەﺑێ ھﯿﭻ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەك ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺋەوروﭘﺎ ﮔﻮاﯾە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓەوﺗﺎون، ﺑەﺷــێﻮەﯾەك % 90ی ﺋــەو ﺳــﻮورﯾﯿﺎﻧەی ﻟــە ﻣەﻛﺪۆﻧﯿﺎوە ﭼﻮوﻧەﺗە ﺳــﺮﺑﯿﺎ ،ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾﺎن ﭘێ ﻧەﺑﻮوە .ھەروەھﺎ دەﭘﺮﺳــﻦ ﺑﯚﭼــﯽ دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــێ و دەوڵەﻣەﻧــﺪی ﻛەﻧﺪاو ﺗﺎﻛە ﯾەك ﻛەس ﻟەو ﭘەﻧﺎﺑەراﻧە وەرﻧﺎﮔﺮن، ﻛەﭼﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺳەدان ھەزارﯾﺎن وەردەﮔﺮێ .ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ ﻗەزاﻓﯽ دەﻛﺎت ﻛــە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ ”ﺋەﮔــەر 50 ﻣﻠﯿﯚن ﻣﻮﺳڵﻤﺎن ﺑﭽێﺘە ﺋەوروﭘﺎ، ﺋﯿﺘﺮ ﺑەﺑێ ﺷﻤﺸــێﺮ و ﺷــەڕ و ﻓەﺗــﺢ دەﺑێﺘــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎن“. زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋەوروﭘﯽ ﻟە دﯾﺎردەی ﻛــﯚچ و ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟەو رووەوە، ﺑەﺷﯽ ھەرەزۆری ﺋەواﻧەی ﻛﯚچ ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ دەﻛەن ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﻦ، ﻛە رێﮋەی زاوزێ و زۆرﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﭼــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺋەﺳــڵﯿﯿە ﺋەوروﭘﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا زۆر ﺑــەرزە و ﺑە ﺗێﭙەڕﯾﻨــﯽ ﻛﺎت ﭘێﻜﮫﺎﺗەی دﯾﻤﻮﮔﺮاﻓــﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾــﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧە دەﮔﯚڕێﺖ. ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯿــﺪا ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ :ﺋﯿﺴــﻼم ﺋەوروﭘﺎ دەﮔــﺮێIslam Taking Over Europeﻛــە ﭘــێ دەﭼێ ھﯽ 2008ﺑێــﺖ ،ﻛﯚﻣەڵــێ ﺋﺎﻣــﺎر ﻟەﺑﺎرەی ﮔەﺷــەی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎن
ﺳە ﻧﮓ
109
ﻟــە ﺧﯚرﺋــﺎوا ﺧﺮاوﻧەﺗــە روو و راﺷــﻜﺎواﻧە دەڵــێ ﻟە ﺑــەردەم دﯾﺎردەی )ﻛﯚﭼﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ Is- (lamic Migrationدا ،ﺋەوروﭘــﺎ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﺪاﯾە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑێﺪار ﺑﯿﻨەوە. ﻟە راﭘﯚرﺗەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە: * % 90ی ﺋەواﻧــەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1990ەوە ﻛﯚﭼﯿــﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﻦ. * ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻓڕەﻧﺴﺎ ﻛە ﺑەوە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛەﻧﯿﺴــەی ﺗێﺪاﯾــە ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ،ﺋێﺴــﺘە ژﻣﺎرەی ﻣﺰﮔەوت ﻟە ﻛەﻧﯿﺴــە زﯾﺎﺗــﺮە% 30 .ی ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ 20ﺳــﺎڵ و ﺧﻮارﺗــﺮ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﻦ ،ﺋەم رێﮋەﯾە ﻟە ﺷﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﭘﺎرﯾــﺲ و ﻧﯿﺲ و ﻣﺎﺳــێﻨﯽ ﺑﯚ % 45ﺑەرز دەﺑێﺘەوە .ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2027ﻟە ھەر ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳﯽ ﻓڕەﻧﺴﺎ ﻛەﺳێﻜﯿﺎن ﻣﺴﻮڵﻤﺎن دەﺑێ و ﻟە ﻣﺎوەی 39 ﺳﺎڵﺪا ﻓڕەﻧﺴﺎ دەﺑێﺘە دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ. * ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن ﻟە 30 ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻟــە 82ھەزار ﻛەﺳــەوە ﺑﯚ دوو ﻣﻠﯿــﯚن و ﻧﯿﻮ ﻛەس ﺑــەرز ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ،واﺗە 30ﻗﺎت زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە .زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﺗێﺪاﯾە ﻛە زۆرﯾﺎن ﭘێﺸﺘﺮ ﻛەﻧﯿﺴە ﺑﻮون. * ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻟﺠﯿﻜﯽ ،ﺳــﺎڵﯽ 2025ﺳێ- ﯾەﻛﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺗﺎزە ﻟەداﯾﻜﺒﻮو ﻟەو وﺗە ﻣﺴﻮڵﻤﺎن دەﺑﻦ. * ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ رێﮋەی ﺋەڵﻤﺎﻧەﻛﺎن روو ﻟــە داﺑەزﯾﻨە و ﻟــە ﻣﺎوەی 50ﺳــﺎڵﺪا دەﺑێﺘە دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ. * ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1970دا 100 ،ھەزار
ﻛێ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘە زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ دەﮔﺎت؟ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﻣﻮوﯾﺎن دەﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﮕﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪرێــﺖ و دووﺑــﺎرە وت ﺑﻜەوێﺘــەوە ﺑــەر ﮔێﮋاوی داﺑەﺷــﻜﺮدﻧەوەی دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ .ﯾەك ﻧەزاﻧێــﺖ دەڵێ دەﺑێ ﺋەو ھەڵﺒﮋاردﻧــە ﺋەوەﻧﺪە ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﻓﺮﯾﺸﺘەﺋﺎﻣێﺰە و ھەﻣﻮو ﺋەو ﮔەﻧﺞ و ﺑﻨەﻣﺎﻧەﻣﺎن ﺑــﯚ ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﯽ ﻏﻮرﺑەﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ و دەرﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﯾﯚﻧﺎن ﺑــﯚ دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﯾﺎن ﻣﻮوﭼەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻓەوﺗﺎوی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر و ﻛﺮێﻜﺎران دەداﺗەوە، ﺋەﻣە ﺟﮕەﻟەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت و رێﮕﺮی ﻟەو ھەﻣﻮو ﺑێ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەی دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺟێﺒەﺟێﻜﺎراﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﭘەﻧﺎی ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ھەرێﻢ راﺳﺖ و ﭼەپ ﻟێﯽ دەﺧﻮڕن .ﺗﺎد. دەﺑێ ﻛەﺳــێﻚ ﻧەﺑێ ﻟەم وﺗە ھﯚﺷــﯿﺎراﻧە ﺑﯿــﺮ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛە ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚن دەڵــێ 9ﻣﺎﻧﮕــﻢ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻦ و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ،ﺋێ ﺑﺎﺷە ﻣﺎﻧﮕێﻜﯿﺶ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن و داﺧﻮا ﺑەﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ دەﮔەﻧــە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ﺑﯚ
ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟەﻻﯾەن ﺑــﺮاوەی ھەڵﺒــﮋاردن ،ﻛەواﺗە ﺳــﺎڵێﻚ زﯾﺎﺗــﺮ دەڕوات و ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﮓ دەﻣێﻨێﺖ .ﺋﺎﺧﺮ ﻣﺎﻧــەوەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕــە دەﺑێ زﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﯽ ھەﺑێﺖ ،ﯾــﺎن ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ و ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﺗەﻧﮕﻮﭼەڵەﻣەﯾــە ﺑــﯚ ﺋەو ﭼەﻧﺪ
ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﯚ ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ﻛــە ﺑە ﻟێﺸــﺎو ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە ﺟﯿﺎواز -چ ﺟﺎی ﻧەﯾــﺎر و دژ -رووی ﺗــێ ﺑﻜەن ﺟێــﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺋﺎزاد و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺪا ﻛە دەرﻓەت ﺑﯚ ﮔەﺷــەی ﺋەو ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺑێﮕﺎﻧەﯾە ﺧﯚش ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﺘﺮ ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﺎﻧەﺧﻮێ ﮔەﺷەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻻواز و ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﮔەﺷــەﯾﺎن ﺑەرز ﺑێﺖ ،ﺣﺎڵﯽ ﺣﺎزر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەھﯚی ﺋــەو ﭘەﻧﺎﺑــەرە زۆرەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﻋــەرەب، ھﺎوﺷــێﻮەی ﻟەﺳەرە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە
ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﺎﻧەﯾەوە ،ﺑﻮوەﺗــە ﻣێﺮﮔــﯽ ﭘﺸــﻮودان و ﻻﻧﻜەی ﺋﺎراﻣﯽ و )ﺳﯽ(ی ھەﻧﺎﺳەدان و ﺋەﻗڵﯽ داھێﻨــەری ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ، ﺋەﮔــەر ژﯾﺮاﻧە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺣەﺷــﺎﻣﺎﺗە ﻧەﻛــﺮێ ،ھەر ﺑەڕاﺳــﺘﯽ زوو ﯾــﺎن درەﻧــﮓ ﺳــﺘﯚﻛﮫﯚڵﻢ و ﻟەﻧﺪەن و ﭘﺎرﯾﺲ دەﮔﯚڕن ﺑــﯚ ﺳــەﻧﻌﺎ و رەﻗە و ﻛﺎﺑﯚل و ﺗەراﺑﻠﻮس و ﺋەﻧﺒﺎر. ﺑﯚﯾــە ﺑەﺑــڕوای ﺑەﻧــﺪە، ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەو ﻟێﺸــﺎوە ﻟە ﭘەﻧﺎﺑەران ﻛە ھەڵﮕﺮی ﭘەروەردە و ﻛﻮﻟﺘــﻮور و زاﻛﯿﺮەﯾەﻛــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋن ،زوو ﯾــﺎن درەﻧﮓ ﺑﻨﻜﯚڵﯽ ﺋەو ﺗەﻻرە دەﻛﺎت.
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
دۆﺧﺎﻧەدا ﺑەدوای ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺗەﻧﮕــﮋە و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧەوەﯾە ﺑــﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ وﺗەﻛــەی ﻧەك زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن. ھەرێﻤــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەﻛەﻣﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮدﺟــە ،ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر، راوەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن
ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻧﺎﻛــەم ،ﺋەﮔەر روو ﺑــﺪات ﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەﻣﮋاﻧەﯾــە ﻟەم دۆﺧــە دژوارە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوﻛﺎت ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛەﺳــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﺧﺮێﺘــە ﭘێــﺶ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕە ﺑﯚﭼﯽ؟ ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا وت ﺑەﻟێﻮاری ﻣەرﮔﺪا دەڕوات ﻟەﺑەر ﺷەڕی دڕﻧﺪەﺗﺮﯾﻦ ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﻟەﻻﯾەك و ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەھﯚی ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت و ﺋەو ھەﻣﻮو ﺧەرﺟﯿﯿەی ﺷــەڕ ،ﺋــﺎوارە ،ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران، ﭘــڕۆژەی ﺗەواوﻧەﻛﺮاو .ﺗﺎد ،ﭼﯚن دێﻦ ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺑﺎرەﻛە ﻗﻮرﺳﺘﺮ دەﻛەن؟ .ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﯽ ژﯾﺮ ﻟەو
ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎن ﻟە 30ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻟە 82ھەزار ﻛەﺳەوە ﺑﯚ دوو ﻣﻠﯿﯚن و ﻧﯿﻮ ﻛەس ﺑەرز ﺑﻮوﻧەﺗەوە، واﺗە 30ﻗﺎت زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە .زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھــەزار ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﺗێﺪاﯾە ﻛە زۆرﯾﺎن ﭘێﺸﺘﺮ ﻛەﻧﯿﺴە ﺑﻮون
و ﭘڕۆژە ،ﺳﺴــﺘﯽ ﺑﺎزاڕ و ﻛەرﺗﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ،ﭘێﻨەداﻧﯽ ﭘێﺸﯿﻨەی ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳەرﯾﯽ ،ﻛەﻣﯿﯽ ﺋﺎو ،ﻛﺎرەﺑﺎ و ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕە، ﺟەﻧﮕﯽ دەرووﻧﯿــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن، ﻧەﺳــﺎزاﻧﯽ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﭼەﻧﺪ دێڕە ﯾﺎﺳــﺎﯾەك و زۆری ﺗــﺮ ،ﻟەﮔــەڵ ھەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 60ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ
• ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ و ﭼەﻗەﭼــەق و داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت دروﺳﺖ و ژاوەژاوی ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ﺑﻮون ﺑﺨﺮێﺘە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﺎرﺗﯽ. ھەڵﺒــﮋاردن و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﺋەم ﭘﺎرﺗــە ھەرﭼەﻧﺪی ﺑﯿەوێﺖ ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــەوەی ﻛﺎﺑﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺑەرﮔﺮی ﺑﻜﺎت و راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗــﺮ ،وا دەﻛﺎت ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﻧﯿﺸــﺎن ﺑــﺪات ،ﺑەھــﯚی ﺑڵێﯿﻦ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺋەم ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﭘﺎرﺗەﻛﺎن و وﺗە زەرەرﻣەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەو ﺷــەﻛەﺗﯽ ﺧەڵﻚ ﺑەم ﺑﺎرودۆﺧە ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎﻧەوە ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧە ﺑﻦ. زەرەرﻣەﻧــﺪی دووەم ،ﭘﺎرﺗــﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە .دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ. دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ھەﻣــﻮو ﺧەڵــﻚ رەﭼــﺎوی ﺋەو ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەی ﺷــەڕی ﺳــەﺧﺘﯽ ھەﻣﻮوﯾــﺎن دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛەم داﻋﺶ و ﺧەرﺟﯽ ﺷــەڕ ﻧﺎﻛﺎت .دەﻛﺎت ،ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧەڵﻚ ھەﯾــە ﻧﺎزاﻧێ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧەڵﻚ ﻛەم ﯾﺎﻧــﯽ ﭼــﯽ و ﭼەﻧــﺪ دەڕوا و دەﺑێﺘەوە و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧەڵﻚ ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ دێ و داﺑــەش دەﻛﺮێﺖ .ھــەر ﻧﺎﭼﻦ ﺑﯚ ھەڵﺒــﮋاردن ﯾﺎن ﻟــەرووی ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚﺟﯿﯿەوە ،دەﭼﻦ و دەﻧﮕﯽ ﺑەﺗﺎڵ دەدەن. زۆر ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺧەڵﻜــە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺖ ﻧﺎﻛەم، رﻛﺎﺑــەری ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات وا ﺋەﮔــەر روو ﺑــﺪات ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗێﺪەﮔەﻧﺮێــﻦ ﻛــە ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻣﮋاﻧەﯾــە ﻟەم دۆﺧــە دژوارە، ﺋﺎﺑﻮوری ﻟــە دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوﻛﺎت ﺑەﻓەرﻣــﯽ و ﺑــێ ﺑــﺎزاڕی و ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﻛەﺳــﯽ و ﭘــڕۆژەﻛﺎن ،ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮەوە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﺧﺮێﺘــە ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ﭘێــﺶ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺗەﻧﮕﮋەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﻟەﺑەر ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺋﺎوارە ،ﺗەق ،ﻛــﯚچ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧﺎﺷەرﻋﯿﯿە ،ﺋﺎﻣﺎدە دەﺑﻦ ﻛﺎرواﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﺗﺮ ﻛە ﺑەھﯚی ھﺎﺗﻨﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺑــەرەو ﻛەﻧﺎرێﻜــﯽ داﻋﺶ ،ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟە ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﺋﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺒەن.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
109
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮور
ﻛﯚﭼﯽ وەرﭼەرﺧﺎن
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ژﻣﺎرە ) ، (110ﭼﻮارﺷەم2015/ 9/ 16 ،
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
18ﻣﺎﻧﮓ ﺑێ ﺳەر ژﯾﺎ
11 دڵﻨﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﻮڕەﻛەی دەﮔﺮی
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
8 14ﺳﺎڵە ﻛەس ﻟەم ﮔەرﻣﺎوە ﺧﯚی ﻧەﺷﻮﺷﺘﻮوە
10