ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن دەﮔﯚڕﻧەوە
ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ دەﯾەوێ 4ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺨﻮات ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬــﯽ ،ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺑڕﮔەﯾەﻛــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﺑەﻧﯿﺎزە ﺧﯚی ﻟە 4ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﺪزێﺘەوە .ﻓەرﻣــﺎن ﻏەرﯾﺐ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧﻮوﺳﺮاوﯾﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﭼﺎﭬﯽ ﻛﺮدووە ﻛە ﺑە ﺑەڵێﻨەﻛەﯾﺎﻧەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﻦ ،ﺑەم ﺋەوان ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ دزﯾﻮەﺗەوە.
8
ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﯚڕان، دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﭘﺎﺑەﻧﺪن ﺑــە وادەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن دەﺳﺘﺎودەﺳﺖ دەﻛــەن .ﺣەﻣەﺗﯚﻓﯿﻖ ڕەﺣﯿــﻢ ،ھەڵﺴــﻮوڕاوی دﯾﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،ﻟــە ﻛﺎت و وادەی ﺧﯚﯾﺪا ﺋەو ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕاﻧە ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ.
4
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎراﻧەی ﻻی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــە ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻟەم ﺳــﺎڵەدا رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ژﻣﺎرەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎن ھەﺑﻮوە ،رێﮋەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 8
ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
دۆﺧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑەﺑێ رێﻜﺨﺮاوە داﻛﯚﻛﯿﻜﺎرەﻛﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻛەرﻛﻮوك ھەزار ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻗەرزدارە
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ زﯾﺎﻧﯽ 10ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑە دۆﺳﺘێﻜﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل دەﮔەﯾەﻧێﺖ
ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن دادەﺧﺎت ﺑەﭘێــﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾەك ،ﺳــەرﺟەم ﭘﺎوﺗﮕــە ﺑﭽﻮوك و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەﺧﺮێﻦ ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەن و ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻦ و ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ دەزاﻧﻦ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 14
ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ھەرێﻤﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك رەت دەﻛﺎﺗەوە
دوای ﺋەوەی ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەرداﻧﯽ ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك دەﻛەن و داوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ رەزاﻣەﻧﺪی ﺋەﻧﻘەڕە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛەرﻛــﻮوك دەﻛەن ،وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەوان دەﺳــﺘﻮەردان ﻟەو ﭘﺮﺳەدا ﻧﺎﻛەن .ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯿﺶ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ”ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺑﯚ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﺑﺎﯾــﯽ ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑﻮوە“. ھەواڵێﻚ ﻟە ل 8
ﺑەﻏﺪا ﻟە رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن دەﺗﺮﺳێﺖ ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑــﺎس ﻟە ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ دەﻛﺮا ،ﻛەﭼﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ ﻛەوﺗە دەﺳــﺖ داﻋﺸــەوە ،ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﻛە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺟڵەوی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە، ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ھﺎوﻛﺎری ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑﻜەن ﻟە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ و ﺋەﻧﺒﺎردا ،ﺋەوان ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾە ﭘــﺎش رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻟە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ،ﻟەﻻﯾەن ھﯚز و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨەوە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەردا ﺑﮕﯿﺮێﺖ و رادەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻧەﻛﺮێﻨەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 3
ﻟەﺳــەر ﺳــﻜﺎی ﺋەﺣﻤەد ﺗﻮرﻛﺖ ﺋــﯚزاڵ ﻛە ﻣﯚڵەﺗﯽ دوو ﭘــڕۆژەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧــﯚی” ،دوای ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ 10ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ،ﻣﯚڵەﺗەﻛەی ھەڵﻮەﺷــێﻨﺮاوەﺗەوە“ ،ﺟﯿﺎ ﻟەو ﭘﺎراﻧەی ﻟەﺳەر داوای ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﻓەﻻح ﺑەزاز ﺳــەرۆﻛﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ﺧەڵﻜﯽ داوە و ﺋەو زﯾﺎﻧﺎﻧەی ”ﻟە دزﯾﻨﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەی“ ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻋێﺮاق ﺳﺰاﻛەی ﻟەﺳەر ﻻﺑﺮد و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﯚزاڵ ﮔەڕاﻧﺪەوە .ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ دﯾﻜەوە ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻛە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺰﯾﻜەی 1000ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻗەرزدارە.
3-2
17 18
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎر و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎوە ﺟەم
ﻋەزﯾﺰی رۆژھەت ﺗەﻧﯿﺎﯾە
ﺑﺎزاڕی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺷەﺣﻨﯽ ﺟﺎراﻧﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧەﻣﺎوە
13
ﭘﯿﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑو دەﺑێﺘەوە
12
ﻧێﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت دوورە ﭘێﺸــﺘﺮ راﮔەﯾەﻧﺮاوە ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﻣەوداﯾەﻛﯿــﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێﻮاﻧــەوە ،ﺑەم ﻟە ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛەی 7ی ﺋﺎﯾﺎردا ﺑﯚ ﻣەرﮔﯽ ﻓەرﯾﻨﺎز ﺧﻮﺳﺮەواﻧﯽ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﺑەرووﻧﯽ ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە دەرﻛەوت و ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﺪا ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ھێﺮﺷﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﻛﺮدە ﺳەر ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﺎﭼﺎﻻك و ﺑێ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ وەﺳﻒ ﻛﺮد .ھﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ” :ﺋەو ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ و درزەی ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﺮۆﺷــﺎﻧەﻛەی ﻣەھﺎﺑﺎددا ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﺑــﻮوەوە ،ﭘێﺶ ﺋەوەی ﻟە ﻧێﻮان ﺋــەم ﺑﮋارداﻧە و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑێﺖ ،ﻟە ﻧێــﻮان ﺋەم ﺑﮋارداﻧــە و ﺧﻮدی ﺋەو ﺧەڵﻜەدا ﺑﻮو“. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 6
ھەﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻟەﺑﺎرەی ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌەوە
5
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﻟە دوای ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاو و ﺳﻜﺎﻧﺎﻣەﯾەدا ،دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟێﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﻛﺎن و ﺑڕﯾﺎری ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ﮔﺮێﯿەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋﯚزال ﮔﺮووپ“ ﭘێﻚ دێﻨێﺖ ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ وەزاری ژﻣﺎرە )) (626ﺋەﻟﻒ دال ،2494/ﻟێﮋﻧەﻛە ﻟە وەﻣﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪن ﺑە ﺳﻜﺎی وەﺑەرھێﻨەر ”ﺋەﺣﻤەد ﺋﯚزال“...
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ دزراون و زەوﯾﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺸﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە
”وﺷە“ ﺑەرەو ﺳﺎڵﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺋەﻣڕۆ ﭼﻮارﺷــەم دەزﮔەی رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯽ ”وﺷە“ ﺳﺎڵﯽ دووەﻣﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗەواو دەﻛﺎت و ﭘێ دەﻧێﺘە ﺳﺎڵﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ،ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ھﺎوﺷــێﻮەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەم ﺳــﺎڵﻮەﮔەڕەﯾﺶ ﻛەوﺗە رۆژی ﭼﻮارﺷــەم ﻛە ھﺎوﻛﺎﺗــە ﻟەﮔــەڵ دەرﭼﻮوﻧﯽ ﯾەﻛــەم ژﻣﺎرەی رۆژﻧﺎﻣەﻛە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە و ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪن زۆر ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاق و ﺑﻮاری رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﺶ رووی داوە ،ﺑﯚﯾــە ﻟێﺮەدا ﭼەﻧــﺪ رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەك ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎر و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ داھﺎﺗﻮوﻣﺎن دەﺧەﯾﻨە ڕوو. ”وﺷــە“ ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾﺪا ،ﭘەﻧﺠەی ﺧﺴــﺘە ﺳەر زۆر دﯾﺎردەی دزێــﻮ و زۆر زاﻧﯿﺎری ﺷــﺎراوەی ﺑﯚ ﺧﻮێﻨــەران و رای ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑە ﻻڕێــﺪا ﻧەﺑﺮدﻧﯽ ﺋەم وﺗە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ھەﻟﭙەرﺳــﺖ و ﮔەﻧﺪەڵ ،ھەروەھﺎ زۆر ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋەم وﺗەﻣﺎن ﻟە ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔــەدار ﻛﺮدەوە ﻛە ﻣﻠــﯽ رێﮕەﯾﺎن ﮔﺮﺗﺒﻮو ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ ﮔەورەﺗﺮ ﺑﺒﯿﻨﻦ و ﻧﺎﭼﺎرﻣﺎن ﻛﺮدن ﺑﭽﻨە ژێﺮ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﯾﺎﺳــﺎوە ،ﺑﯚ ﺋەم ﻛﺎرە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿﺎﻧە ﺗﺎﻛە ﭘﺎڵﻨەر و ھێﺰ ،ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ وﺗێﻚ ﺑﻮوە ﻛە ﺋﺎواﺗــﯽ ھەﻣﻮوﻣﺎﻧە و ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﺷــﺎﻧﺎزی ﭘێﻮە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ و ﻟە ھﯿﭻ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﺳــڵ ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻛﺎردا ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ھەڕەﺷــە ﻟە ﻛﺎرﻣەﻧﺪﻣــﺎن ﻛﺮاوە و زۆر ھەوڵ دراوە ﺳﻮود ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ وەرﺑﮕﯿﺮێ ﺑﯚ ﺳﺎردﻛﺮدﻧەی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ دەزﮔەﻛەﻣــﺎن ﻟــە ﻛﺎرە ﺟﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو و ﺳﯿﺴــﺘﻤﺎﺗﯿﻚ وای ﻟێﻜﺮدووﯾﻦ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺎزاڕﻛﺎری ﺑەو ھەڕەﺷﺎﻧەﯾﺸــەوە ﻧەﻛەﯾﻦ ،ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻛە ﺑەﻛﻮرﺗﯽ دەﯾﺨەﯾﻨە ﺑەرﭼﺎو ،ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﻛە ﻛﺎﺗەﻛەی ﺗێﭙەڕﯾﻮە ﻧەك ﺑﯚ راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳﯚزی ﻛەس. ﻟــە ھەرێﻤێﻜﺪا ﻛە ﭘڕە ﻟە ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەت زۆر ﻛەم ﻟە ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدووە و دەﻛﺎت ﻟە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧە و ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽ ﺗەواو ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەرﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﻗﻮرﺳــە ،وﺗێﻚ ﻛە ﮔﺮووﭘﯽ ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯽ ﻗەﺑەی داڵﺪە داوە و ﺗەﻧﺎﻧەت ھەڕەﺷەی ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﻟە دادوەر دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﯾﺎﺳﺎ ﭘێڕەو دەﻛﺎت ،دەﺑێﺖ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﭼەﻧﺪ ﺋەرﻛﯽ ﺳەﺧﺖ ﺑێﺖ؟ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەداﺧەوە ھﯿﭻ ﺑﻮارێﻚ رێﻚ ﻧەﺧﺮاوە و ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆرە ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﺋەرﻛﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾە ﻛﺎر ﺑﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ھەﻣﻮو ﭼەوﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺧﯚی ﻟەو ﺋەرﻛە دزﯾﻮەﺗەوە و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛە وای ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺧﻮێﻨەر ﻛﺮدووە ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەﮔەر ﺟﻨێﻮ ﻧەدەی دەزﮔەﻛەت ﻛﺎرﯾﮕەر ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەم راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەوە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮﺷــﻨﺪەﯾە و دەﺑێﺖ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺗﺎ ﺧەڵﻜﯽ زﻣﺎﻧﭙﯿﺲ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻧﺎﻣــﯚ دەرﺑﻜەوێﺖ ،ﻧەك وەك ﺋێﺴﺘە زۆرﯾﻨە ﺳەرﺳﺎﻣﯿﯿﺎن ﺑﯚ دەردەﺑڕن. زۆرﺟﺎر ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻟێﻤﺎن دەﭘﺮﺳﻦ ﺳــەرﺑە ﻛﻮێﻦ ﯾﺎ ﻛێ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯿﺘﺎن دەﻛﺎت؟ دەﻣەوێ ﺑڵێﻢ ﺋەﻣە ﻛێﺸــەی ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧەی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺋێﻤە دەﻛەن ،ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﻛﺎر ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺋەم وﺗــە ،ﺑەم ﺧﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻣﻦ و ﺗﯚ ﻧﺎﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺳﭙﯚﻧﺴــەر ﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺖ ﺋﺎﮔەدارﻣﺎن ﺑﻜەﯾﺘــەوە ﻟــەوەی ﻻﯾەﻧﮕﯿﺮﯾﻤﺎن ﻛــﺮدووە ﯾــﺎن زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻻﺳــەﻧﮕﻤﺎن ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﯾﺎﺧﯚ ﺋەﮔەر ﭘێــﺖ واﯾە راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﺑو ﺑﻮوەﺗــەوە ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧﺮاﭘە ،ﻓەرﻣﻮو دادﮔەﻣﺎن ﻟێ ﺑﮕــﺮە ،ﺋەﮔەر ﮔﻮﻣﺎﻧﺖ ھەﯾە ﭘﺎرەی ”وﺷە“ ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋەم وﺗەوە دەردەﭼێﺖ و ﻣﻮوﭼە ﺑەھﯚی ﺋێﻤەوە دوادەﻛــەوێ ،ﺋەوە راﯾﺪەﮔﺮﯾﻦ ،ﺑــەم وەﺧﺘێﻚ ﻧﺎﺗەوێ ﺑڵێﯽ دەﺳــﺘﺘﺎن ﺧﯚش و ﻛﺎری ﺟﻮان دەﻛــەن ،ﮔﻮﻣﺎن ﻣەﺧەﻧە ڕوو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚﻣﺎن و ﺳﭙﯚﻧﺴــەرەﻛەﻣﺎن ﺑە ھەرە دڵﺴــﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەزاﻧﯿﻦ و ﺋێﻤە ﻛﺎری ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑەم ﺋێﻮە ھەر ﻗﺴە دەﻛەن. دەزﮔــەی رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ”وﺷــە“ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەك و وێﺒﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﻛﺎرای ھەواڵﯽ www.wishe.netﭘێﻚ دێﺖ و ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤﺎن ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚدان ﺑﯚ ﺑەرﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ دەزﮔەﻛە ،ﭘێﻤﺎن واﯾە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەھﺎوﻛﺎری ﺋەو ﺳﺘﺎﻓە ﻛﺎرا و ﻟێﮫﺎﺗﻮوەی ﻟە دەوری ﭘڕۆژەﻛە ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،رۆڵﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ و ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ .ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻟە ﺳەرﺟەم ھﺎوﭘﯿﺸەﻛﺎﻧﻢ دەﻛەم و دەﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﺪوێﺘﯿﯿﺎن دەﮔﻮﺷﻢ ،ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻟەواﻧەﯾﺶ دەﻛەم ﻛە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﻤﺎﻧﻦ و ﺋەﮔەر ﺑە رﺳــﺘەﯾەﻛﯿﺶ ﺑﻮوﺑێﺖ ھێﺰﯾﺎن ﭘێﺪاوﯾﻦ. ﺧﻮێﻨەران دڵﻨﯿﺎ دەﻛەﯾﻨەوە زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﺎن ﭘێﺸﻜەش دەﻛەﯾﻦ و ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ.
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ زﯾﺎﻧﯽ 10ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑە دۆﺳﺘێﻜﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل دەﮔەﯾەﻧێﺖ وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ھەژار رەﺷﯿﺪ ﻟەﺳــەر ﺳــﻜﺎی ﺋەﺣﻤەد ﺗﻮرﻛﺖ ﺋﯚزاڵ ﻛە ﻣﯚڵەﺗﯽ دوو ﭘڕۆژەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی” ،دوای ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ 10ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،ﻣﯚڵەﺗەﻛەی ھەڵﻮەﺷــێﻨﺮاوەﺗەوە“، ﺟﯿﺎ ﻟەو ﭘﺎراﻧەی ﻟەﺳەر داوای ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﻓەﻻح ﺑەزاز ﺳــەرۆﻛﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ﺧەڵﻜــﯽ داوە و ﺋەو زﯾﺎﻧﺎﻧەی ”ﻟە دزﯾﻨﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەی“ ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە، دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻋێﺮاق ﺳﺰاﻛەی ﻟەﺳەر ﻻﺑﺮد و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﯚزاڵ ﮔەڕاﻧﺪەوە. ﻟە ﻧﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺑﯚ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق /ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق /ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی ﻧەزاھــە /ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك/ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧــەی ﻧەزاھــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻛە وێﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﻟەژێﺮ ﻧــﺎوی ”ﺳــﻜﺎﻧﺎﻣەی ﺋــﯚزال ﮔﺮووپ“ ،ﺋەﺣﻤەد ﺋﯚزال ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﺋــﯚزال ﺑــﯚ وزە و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی“ و ﻛﻮڕی ﺗﻮرﻛﺖ ﺋﯚزاﻟﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎر و ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛە دۆﺳــﺘﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮوە و ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﯾەﻛێﺘــﯽ وەك ﭘﺮدی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎوی دەﺑەن ،داوای ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻣﺎﻓە زەوﺗﻜﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــەی دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﻛەرﻛﻮوك دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳەردا ﮔﯿﺮاوە. ﺋﯚزال ﻟە ﺳــﻜﺎﻧﺎﻣەﻛەﯾﺪا دەڵێ ”ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدن ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ 1300ﯾەﻛــەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﻤﺎن ﻟە ﻛەرﻛﻮوك وەرﮔــﺮت ،ھەروەھــﺎ ﻣﯚڵەﺗێﻜﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯚڵێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷﺎرەﻛە ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ وەرﮔﺮت و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺑەڵێﻨﺪەراﯾەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﺋــﯚز ﻛﯚﻧــﻼر“ ﻛــﺮد ،ﺋەوﯾﺶ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻋێﺮاﻗــﯽ ”زێڕﻛــﯚ“ ھﺎوﺑەش ﺑــﻮو ،دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻟــە ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺗﻮﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﻛێﺒەرﻛێ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ و دوای ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە دﯾﺰاﯾﻦ و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﻛــە ﺑــە 10ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻣەزﻧــﺪە دەﻛﺮێــﺖ ،ﻟەﻻﯾەن دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و
ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛــەوە، ﻧﺎﭼــﺎری ﭘێﺪاﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 200 ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻛﺮاﯾﻦ وەك ﻗەرەﺑــﻮو ﺑــﯚ ژﻣﺎرەﯾــەك ھﺎووﺗﯿــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ”واﺳــﺘﯽ“، ﺋــەوە ﻟــە ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەﯾﺸــﺪا ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜــﻮ زادەی ﺑﯿــﺮ و ﺋﯿﺠﺘﯿﮫــﺎدی ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰﮔــەری ﻛەرﻛــﻮوك و ﻓەﻻح ﺑــەزاز ﺑەڕێﻮەﺑەری وەﺑەرھەێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﭼﯿﺘــﺮی ﻟە ﺑــەردەم ﻧەﺑــﻮو ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ زەوﯾﯿەﻛە ،ﺗەﻧﯿﺎ داﻧﯽ ﭘــﺎرە ﻧەﺑێــﺖ ﻛە ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗە“. ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳﻜﺎﻧﺎﻣەﻛەﯾﺪا ﺋەﺣﻤەد ﺋــﯚزال رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﭘــﺎرەی ﺋەواﻧﯽ ﻻﯾە، ﺑﯚﯾە ﺳــەرەڕای ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﺳﻜﺎ ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔەری ﻛەرﻛﻮوك و دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك، ﺑەم ھﯿــﭻ رێﻮﺷــﻮێﻨێﻜﯿﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﻧەﮔﺮﺗە ﺑــەر ،ﻟەوەش ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺘﺮ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ھەردوو ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﺎوی و ﺑێ ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە
ﺋەﺣﻤەد ﺋﯚزال ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺋﯚزال ﺑﯚ وزە و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی
”دوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ زەوﯾﯿەﻛــە و ھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەو ﭘڕۆژەدا ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ،2013ﺑﺎﻧﺪێﻜﯽ ﭼەﻛﺪاری ﮔﻮﻣڕا و ﺑەدەر ﻟە ﯾﺎﺳﺎ ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛەﺳێﻚ ﺑەﻧﺎوی )ﺑﺎﯾﺰ( ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی زێڕﻛﯚﯾە ﺑﯚ ﺑەڵێﻨﺪەراﯾەﺗﯽ ،ھەﺳﺘﺎ ﺑە دزﯾــﻦ و ﺗﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە و ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــەﻛﺎن و دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎر و ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن و دزﯾﻨﯽ ﻛەرەﺳﺘە و ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎن ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن دﯾﺎر ﻧﯿﯿە“. ”ﺟﮕە ﻟــە ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﭘڕۆژەﻛە، دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەر زەوﯾــﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺸﺪا ﮔﺮت ﺑە ﭘﺎﺳﺎوی ﺑێ ﺑﻨەﻣــﺎ و ﻧﺎھەق و درۆ وەك ﺋەوەی
ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻟێ وەرﮔﺮﺗﯿﻨەوە، ﺑەھــﯚی ﺑــێ ﺋﻮﻣێﺪﺑﻮوﻧﻤﺎن ﻟە وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ،ﺳﻜﺎﻛە دەﮔەﯾەﻧﯿﻨــە ﺋێــﻮە“ ﺋەﻣــە ﻟە ﺳﻜﺎﻧﺎﻣەﻛەی ﺋﯚزاﻟﺪا ھﺎﺗﻮوە. ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی ﻧﺎردﻧــﯽ ﺋەم ﺳــﻜﺎﻧﺎﻣەﯾەدا ﺑــﯚ دەﺳــەﺗە ﻋێــﺮاق، ﭘێﻮەﻧﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﺪا ﺑﯚ دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻻی ”وﺷــە“ﯾە ،ﻟەژێــﺮ ﻧــﺎوی )ﺑﺎﺑەت/ﺋــﯚزال ﮔــﺮووپ( دەڵێ ”ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەﻧﻮوﺳــﺮاوی دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ژﻣﺎرە 1053ﻟــە رۆژی ،23/6/2014 ﺋﺎﮔەدارﺗﺎن دەﻛەﯾﻨــەوە ﻣﯚڵەﺗﯽ
وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ژﻣــﺎرە 12ﻟە رۆژی 13/6/2011ﻟــە وەﺑەرھێﻨــەر ”ﺋــﯚزال ﮔــﺮووپ“ی ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﯚ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﻣﺎرە )320/1 و 320/6و (333/6م 39ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوی دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ژﻣﺎرە 799ﻟە 6/5/2014 وەرﮔﯿﺮاوەﺗەوە ،ﺋەوەش ﺑەر ﻟەوەی ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی دادﻧﻮوﺳــەوە ﺑەﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘەﻛە و ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺑەﭘێﯽ رێﺴــﺎ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ﭘێڕەوﻛﺮاوەﻛﺎن ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜﺮێﺖ“. ”رۆژی ،11/5/2014واﺗــە دوای وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﻣﯚڵەﺗەﻛــە، ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧــەوە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾــە ﺗﻜﺎ دەﻛەﯾــﻦ ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە دەﺳــﺘەﻛەﺗﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﭘێــﻚ ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﮔەدارﻣــﺎن ﺑﻜەﻧــەوە“ ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوﻛﺪا ھﺎﺗﻮوە. دواﺗــﺮ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛــﻮوك رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻟەﺳەر ھەﻣﺎن ﭘڕۆژە ﺑﯚ دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق/ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘە ﻧــﺎردووە و ﺗﯿﺎﯾﺪا دەڵێ ”ﭘێﺘﺎن رادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەﻣــﺎن ،ھەﺳــﺘﺎون ﺑەﻛڕﯾﻨﯽ ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮو ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻟەو ﭘڕۆژە و ﺋــەوان ﺑە وەﺳــڵﯽ رەﺳــﻤﯽ ﻗﯿﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾﺎن ﺑە ﻛﺎرﮔێڕی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە داوە“. ﻟە رووﻧﻜﺮدﻧەوەﻛەﯾﺪا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛﻮوك دەﭘﺮﺳــێ ”ﻟەﺑــﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەی ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە دراوە ،ﺋەﮔــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﭘڕۆژەﻛــە وەرﺑﮕﺮێﺖ ،ﺗﺎ ﭼەﻧــﺪ ﭘﺎﺑەﻧﺪە ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟەﮔەڵﻜﺮاوەﻛﺎن و ﺋــەو دەﺳــﺘەﺑەرﯾﯿە داراﯾﯿﺎﻧە ﭼﯿﯿە ﻛە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻟــە وەﺑەرھێﻨــەری وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﺑﯚ ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ
ﻣﺎﻓﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ،ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو ﺷﻮﻗە و ﺧﺎﻧــﻮوە ﻧﻮێﯿﺎﻧــەی دەﻛﺮێﺖ، ﺑەھەﻣــﺎن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪی و دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺋەواﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوە؟ ،ﺗﻜﺎﯾە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛــەی ﺋﺎﮔەدارﻣﺎن ﺑﻜەﻧەوە“. ﻟــە دوای ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاو و ﺳــﻜﺎﻧﺎﻣەﯾەدا ،دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟێﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەﻛﺎن و ﺑڕﯾــﺎری ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﮔﺮێﯿەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋﯚزال ﮔﺮووپ“ ﭘێﻚ دێﻨێﺖ ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ وەزاری ژﻣﺎرە ) (626ﺋەﻟــﻒ دال ،2494/ ﻟێﮋﻧەﻛە ﻟە وەﻣﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑــﯚ ﭼﺎوﺧﺸــﺎﻧﺪن ﺑە ﺳــﻜﺎی وەﺑەرھێﻨەر ”ﺋەﺣﻤــەد ﺋﯚزال“، دوای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔﻮﺗەی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاواﻧەی ﺋەوان ﺧﺴﺘﯿﺎﻧە روو ،ﻟێﮋﻧەﻛە ﺋەو ﺑڕﯾﺎراﻧەی دا: 1ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﻟە دەﺳــﺘەیوەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ﺑەﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺪاری ژﻣــﺎرە 344 ﺑەﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣــﺎرە 1359 ﻟــە 4/9/2013دەرﭼــﻮوە، ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﻣﯚڵەﺗــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ژﻣﺎرە 16ﺑﯚ ﭘڕۆژەی )ﭘﺎرك +ﻣﯚڵ( ﺑە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدن ﺑﯚ ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ دادەﻧﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑــەو ﭘێﯿەی ﻛە ﭘﺸــﺘﯽ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧێﻚ ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ﺑەﺳــﺘﻮوە ﻧەك ﺋەوەی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێــﻮە ﻛﺮاوە ﺑــە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە دەرﭼﻮوﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ھەڵﺒﻮەﺷێﻨێﺘەوە. 2ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽﻛەرﻛﻮوك ﻟەﺑﺎرەی وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﯚڵەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟە ﭘڕۆژەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ”ﻣﯚدێــﺮن ﺳﺘﯽ“ ،رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەﭘێﯽ ﺋەوەی ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ھەﻣﻮارﻛﺮاوی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ژﻣﺎرە 13ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2006و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ژﻣﺎرە 2ی ﺳــﺎڵﯽ 2009ھﺎﺗﻮوە، وەرﺑﮕﺮێﺖ.
ﺳﻴﺎﺳەت
ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺰﯾﻜەی ﯾەك ﺗﺮﻟﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﻗەرزدارە وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ھەژار رەﺷﯿﺪ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﺑەھﯚی ﺑێ ﺑﻮدﺟەﯾﯽ و ﭘﺸــﺘﮕﻮێﺨﺮاﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ،ﺧەرﯾﻜە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋەو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە دەﺑێﺖ ﻛە ﺑەﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە .ﭘڕۆژە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەو ﺑﻮدﺟەﯾــە ﺑەردەوام ﺑﻦ ﻛە ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚﯾﺎن ﺑڕاوەﺗەوە. ﺳــﺎڵ ﺧەرﯾﻜە ﻟە ﻧﯿــﻮە ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘــەوە ،ﻛەﭼﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﺑﻮدﺟەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻔﺘﺎﺣﯽ ﻧەﻛﺮدووە .ﺋەﮔەر ﺋەو
دۆﺧە ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەردەوام ﺑێﺖ، ﺳــەرﺟەم ﭘڕۆژە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك رادەوەﺳﺘﻦ. ﺟەﻣــﺎل ﻣەوﻟﻮود
ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟــە ﻟێﮋﻧەی ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑﻮدﺟەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ ،2015ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە 388ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ،ﺑەم ھێﺸﺘە ھﯿﭻ ﺑڕێﻜــﯽ رەواﻧــە ﻧەﻛﺮاوە، ﺑﯚﯾە داواﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﻛﺮدووە ﻛە ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑــﻜﺎت ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﻧەﻧێﺮدرێﺖ ،ﺋەوا ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك رادەوەﺳﺘﻦ.
ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﺳــەرﺟەم ﭘڕۆژە ﻧﻮێﯿەﻛﺎن راوەﺳﺘێﻨﺪراون و ﺗەﻧﮫﺎ ﺋەو ﭘڕۆژاﻧە ﻛﺎرﯾﺎن ﺗێﺪا دەﻛﺮێﺖ ﻛەﺑــە ﭘــﺮۆژە ﺑەردەواﻣــەﻛﺎن ﻧﺎﺳﺮاون .ﺋەو ﭘﺮۆژاﻧەش ژﻣﺎرەﯾﺎن 100ﭘﺮۆژەﯾە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ەوە ﻛﺎرﻛﺮدن ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑەردەواﻣە. ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣــەی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەﯾﺎن 936ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻗەرزدارە.
ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳە ،دەﻧﮕﯚی ﺋەوە ھەﯾە ﻛە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑﮕﺎﺗە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑەم ھەروەك ﺟەﻣﺎل ﻣەوﻟﻮود ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮد ،ﺑڕەﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﻛەﻣە ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛە ﺑﻜﺎت. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون، ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛﻮوك 522ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﭘﺎرەی ﭘڕۆژە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ
ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو 52 ،ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﭘــﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘﺎرﺳــﺎڵ و 62 ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎر ﭘــﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻗەرزدارە .ھﺎوﻛﺎت 300 ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎر ﭘــﺎرەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك راﺳﭙﺎردﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ھێﺸﺘە وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق رەزاﻣەﻧﺪی دەرﻧەﺑڕﯾــﻮە ﺋــەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾە رەواﻧەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻜﺎت. ﺟەﻣــﺎل ﻣەوﻟــﻮود ﺋەوەﯾﺸــﯽ
ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ﻣــﺎوەی 6 ﻣﺎﻧﮕــە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻣﻮوﭼەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑﺪەن ﻛە ﻟەﺳەر ﭘﺘــﺮۆدۆﻻر داﻣەزرێﻨــﺪراون ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن 7ھەزار ﻛەﺳــە و ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﻧێﻮان 250ﺗﺎ 350ھەزار دﯾﻨﺎرداﯾە، ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﺋــەو ﻗەرزەﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑە 10ﻣﻠﯿﺎر و 500 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ھەﯾە.
ﻣﻮوﺳڵ ﺋﺎزاد ﻧەﻛﺮا و ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ ﻛەوت
ﺑەﻏﺪا ﻟە رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن دەﺗﺮﺳێﺖ وﺷە/ﺑەﻏﺪا ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﺎس ﻟە ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ دەﻛﺮا ،ﻛەﭼﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ ﻛەوﺗە دەﺳــﺖ داﻋﺸەوە ،ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﻛە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺟڵەوی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ،ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ھﺎوﻛﺎری ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑﻜەن ﻟە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﺋەﻧﺒﺎردا ،ﺋەوان ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾە ﭘﺎش رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻟەدەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ،ﻟەﻻﯾەن ھﯚز و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨەوە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەردا ﺑﮕﯿﺮێﺖ و رادەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻧەﻛﺮێﻨەوە. ﺷــﺎﺧەوان ﻋەﺑــﺪو ﺑڕﯾﺎردەری ﻟێﮋﻧــەی ﺑەرﮔﺮی و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﺒﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋە ﻧﺒــﺎ ر ﺟﯿﺎوازە
ﭘﺎش ﺋەوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺷەڕی ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﯾﺎن ﻛﺮد. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﻟێﮋﻧەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔــﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ،ﺑەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ھــﺎوﻛﺎری
ﺷــەﻋﺒﯿﯿەوە ﭼەﻛﺪار ﻛــﺮاون، ﺗﺮﺳێﻜﯿﺶ ھەﯾە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﻟە ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼــە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﯚ ﺷەڕێﻜﯽ ﻣەزەﺑﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳــﻮﻧﻨەدا ﺑﮕﯚڕێــﺖ و ﻋێــﺮاق ﺑﻜەوێﺘە ﻧﺎو ﺷەڕێﻜﯽ ﮔەورەﺗﺮی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەوە. ﺣەﺳــەن ﺟﯿﮫﺎد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻟێﮋﻧــەی ﺑەرﮔــﺮی و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﺪووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ رووﺑەڕووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑﺒێﺘەوە، ﺑەڵﻜﻮ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھێﺰە
ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو:
ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺳەرﻗﺎڵە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻛەرﺑەﻻ و ﺷەڕی ﺋەﻧﺒﺎر ﻧﺎﻛﺎت ﻟەﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟــە ﺑەزووﯾﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵﺪا ،ﺧەڵﻚ ﻟە ﺳﻮﭘﺎ و ﻟە ﺧێڵە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە رووﺑەڕووی داﻋﺶ ﻧەﺑﻮوﻧەوە ،ﺑەم ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺒﺎردا ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺳەرەﺗﺎ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿە. ھﯚزەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘێﭽەواﻧــەی ﻣﻮوﺳــڵەوە ،ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑــﯚ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺒــﺎر ،ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯿﺎن ﻛﯚﻛﺮدەوە و رووﺑەڕووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن وەﺳﺘﺎن، ھەرﭼەﻧﺪ داواﻛﺎری ﺑەردەواﻣﯿﺎن ھەﺑﻮو ﺑەوەی ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﭘڕﭼــەك ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑەم ھــﺎوﻛﺎری ﻧەﻛــﺮان و ﺋــەوەش ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸەﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﻮو ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﺪا،
ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ھﯚزە ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺒــﺎری ﻧەﻛﺮدووە و ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋــەوە ﺑﻮوە ﻛــە ﺗﺮﺳــﯿﺎن ھەﯾە ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەوێﺘە دەﺳﺖ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟێﮋﻧەﻛەﯾــﺎن ﻧــﺎوی 15ھــەزار ﭼەﻛﺪاری ﺳﻮﻧﻨەی ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەرزﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻛە ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﺳــﺎڵ ﺷەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑــەم وەك ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ھەر ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛــﺮدن ﺗــﺎ ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەوەی ھﯚزەﻛﺎن ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺷەڕی داﻋﺶ ﻧەﻣێﻨێﺖ“. ﻟــە ﻋێﺮاق ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳــﻮﭘﺎ و ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣەزەﺑــﯽ داﺑەش ﺑــﻮون ،ﻋەرەﺑە ﺷﯿﻌەﻣەزەﺑەﻛﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺣەﺷﺪی
ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯿﺪا ﻛﯚﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺷﯿﻌەﻧﺸﯿﻦ دەﭘﺎرێﺰن. ﺟﯿﮫﺎد ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ وت ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەزەﺑﯿﯿــەوە، ھەﻣﯿﺸــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑــﻦ ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ھەوڵــﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳــڵ دەدرا، ﻛەﭼــﯽ ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ داﮔﯿــﺮ ﻛﺮا، ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑەم ﺷێﻮە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧە ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ھــﯚزە ﭼەﻛﺪارە ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋەﻧﺒﺎر ﭘڕﭼەك ﻧەﻛﺮد ،ھﺎوﻛﺎرﯾﺶ ﻧەﺑﻮو ﻟــە رەواﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨە ،ﭼﻮﻧﻜــە وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﻛﻮردەﻛەی ﻟێﮋﻧەی
ﺣەﺳەن ﺟﯿﮫﺎد:
ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ رووﺑەڕووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑﺒێﺘەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق وا ﺑﯿﺮ دەﻛﺎﺗەوە ﺋەﮔەر ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺑــﻜﺎت ،وێڕای ﺋــەوەی زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔــەورەی ﻣــﺎدی و ﻣﺮۆﯾﯽ ﭘێ دەﮔﺎت” ،ﻛەﺳﯿﺶ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺎت“. ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەزەﺑﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨەی ﻋێﺮاﻗﺪا ﺋەوەﻧﺪە ﻗــﻮوڵ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ وەك ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﺷﯿﻌﯽ ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻛە ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺑە ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ﻧﯿﯿە و ﺑەﭘێﭽەواﻧەﺷەوە ،ﺋەوەش
واﯾﻜــﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺧــﯚی ﻟە ھــەر ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەك ﻟە ھــﯚزە ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑــەدوور ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺟڵــەوی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾە ﭘــﺎش رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋــﺶ ،ﻟەﻻﯾەن ھــﯚز و ﻻﯾەﻧە ﺳﻮﻧﻨﯿﯿەﻛﺎﻧەوە دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳەردا ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﺋەوەش داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗــﺮ ﻛﺮدەﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﻛﻮردەﻛەی ﻋێــﺮاق دەڵێ” ،ﻟەو ﺑﺎوەڕەداﻧﯿﻢ ﻟە ﺋێﺴﺘە و داھﺎﺗﻮوﺷﺪا
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ﻟە ﺋەﻧﺒﺎر ﯾﺎن ﻣﻮوﺳــڵ و ھــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاودا“. ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺳﯿﺎﺳﯽ-ﺳەرﺑﺎزﯾﺶ ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺑــە دوور ﻧﺎزاﻧێﺖ، ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە” ،رەﻧﮕــە ﺑە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ،ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەك دروﺳﺖ ﺑﻜەن و ھێﺰی وﺷﻜﺎﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ وﺗﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەم ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺳەرﻗﺎڵە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟــە ﺑەﻏﺪا و ﻛەرﺑەﻻ و ﺷەڕی ﺋەﻧﺒﺎر ﻧﺎﻛﺎت“. ﻋێﺮاق ﺑە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺗەواو ﺋﺎڵﯚز و ﺗەﻧﮕﮋاوﯾﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﺗﺎ دێﺖ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ،ﺳــﻮﻧﻨە و ﻛــﻮرددا زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ،ﭘێﺪەﭼێﺖ ﺗﺮﺳــەﻛەی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺷــﯿﻌە ﻟە ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﺪا ،ﻟە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﻧﯿﺸﺪا ﯾەك ﺋەﻧﺠﺎم ﺑەدەﺳــﺘەوە ﺑﺪات، ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە ﻟێﻜﺘﺮازاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨەدا ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن رادەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ دەﻛﺮێــﻦ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎت ،زەﺣﻤەﺗە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﺑەﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻋێﺮاق ﺑﻜەن.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ راﮔﯿﺮاﻧﯽ ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺋﺎراداﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺟڵەوی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾە ﭘﺎش رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ،ﻟەﻻﯾەن ھﯚز و ﻻﯾەﻧە ﺳــﻮﻧﻨﯿﯿەﻛﺎﻧەوە دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳەردا ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﺋەوەش داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮدەﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﺋەو ﻣﺎوەﯾە ﻧﺎﭼێﺘە ﺋەو ﺑﻮارەوە ﻛە ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪارەﻛە وە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ دوو ﺳﺎڵەﻛە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو 7ﻣﺎﻧﮕەﯾﺸــﺪا ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮا ،ﺋﯿﺪارەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ھەر ﺑە دەﺳﺖ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺑﻮوە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ھەر ﺑەدەﺳﺖ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺑﻮو“.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻛﻮرد ﭘﺎﺳﺎوی ﺑەھێﺰی ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور:
ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻛﻮرد ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ راﺑﮕەﯾەﻧێﺖ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺷــەڕی داﻋﺶ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﺧﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﮔﯚڕی. ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەﺗەواوی دەرﻛەوت ﻛە ﻛﻮرد ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗﯽ دوای ﺷــەڕی داﻋﺶ و ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ ﻛﺮد .ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺳــەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟﯿﺎوازە ،ﺑەم ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ”ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻛﻮرد ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ راﺑﮕەﯾەﻧێﺖ“. ﻋــﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور دوای ﭘﺮۆﺳــەی رزﮔﺎرﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2003دا، ﺑﯿﻨﯽ ﻛــە ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن رێﺰی
ﻛﻮردﯾﺎن دەﮔﺮت ،ﺑەم وەك ﺧﯚی دەڵێ ،دواﺗــﺮ ﺋەو رێــﺰە ﻧەﻣﺎ .ﺑە دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ
ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺑەﻏﺪا داﻧﯿﺸــﺖ ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ﺑــەرەو ﮔﺮژی و ﺋﺎڵﯚزی ﭼﻮون .ﻛــﻮرد ،ﺑەردەوام دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺮدەوە ﻛــە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ،دەﺳــەﺗﺪارێﻜﯽ ”دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚر“ە و ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧﯿﯿە ﺑە دەﺳــﺘﻮور و ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎن. ﺑەدەﺳﺘەوەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿەوە ،ﺳەرەﺗﺎی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو.
ﻟەو ﻛﺎﺗە ﺑە دواوە ،ﻛﻮرد ﺑەردەوام دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺋەﮔەر ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی دەﺳــﺘﻮور ﻧەﺑێﺖ، رێﮕــەی ﺗﺮ دەﮔﺮێﺘە ﺑەر .ﺳــﺎڵﯽ ،2005ﻧﺰﯾﻜــەی % 80ی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻋێﺮاق ،دەﻧﮕﯿﺎن ﺑە دەﺳــﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ وﺗﯿﺎن دا. ﯾەك ﻟــەو رێﮕﺎﯾﺎﻧەی ﻛــە ﻛﻮرد ﺑﯿﺮی ﻟــێ دەﻛﺮدەوە ،ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮو ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەو ھەڵﻮێﺴــﺘەﯾﺶ، ﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮرد ﯾەﻛﺪەﺳــﺖ ﻧەﺑﻮو.
رەوﺗێــﻚ ﭘێــﯽ واﺑﻮو ﻛــە ﻛﻮرد ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﺎﯾﻜﯚت ﺑــﻜﺎت و رەوﺗێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘــێ واﺑﻮو ﺋەﮔەر ﻛــﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﻤێﻨێﺘــەوە ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛێﺸە ھەڵﭙەﺳێﺮدراوەﻛﺎن ،ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﻨــەوە .ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ھەرێــﻢ ،ﺑﻮدﺟــە، ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،دەﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ ،ﻛێﺸــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺑەﻏﺪا و ھەوﻟێــﺮن ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺑە ھەڵﭙەﺳێﺮدراوی ﻣﺎوﻧەﺗەوە. ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور ﻛە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ دەﺳــەﺗﺪارﯾﯿەﺗﯽ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺪا ،ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﻮوە ،ﭘێﯽ واﯾە ﺋەﺳــﺘەﻣە ﻛــﻮرد ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﺑڕﯾــﺎر ﻟــە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚی ﺑــﺪات و دووﭘﺎت ﻟــە رەزاﻣەﻧﺪی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﻛﺎﺗەوە .ﺋەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،دەﺑێ ﺑﺎوەڕ ﺑــە دەوروﭘﺸــﺘﻤﺎن ﺑێﻨﯿﻦ ﺑەوەی ﻧەﺗــەوەی ﻛﻮردﯾﺶ وەك ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻋــەرەب ،ﻓﺎرس و ﺗــﻮرك ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەدا دەژی و ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ھەﯾە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯿﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ .ﺋەﮔەر ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﺑڕﯾــﺎر ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﻤﺎن ﺑﺪەﯾﻦ، زﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑەردەﻛەوێ“. ﻋــﺎرف ﺗەﯾﻔــﻮور ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ
ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵــﯽ ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺑﮋاردە ﺑــﯚ ﻛــﻮرد دەزاﻧێﺖ .ﺋــەو دەڵێ، ”ﺑەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗﺪاﯾﻦ و ھﺎوﻛﺎﺗﯿﺶ دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﻣﺎن ھەﯾە .ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا، وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێ ﺑﯿﺎﻧــﻮوت ﭘێ ﻧﺎﮔﺮن ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧﺎﻧە ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ راﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ“. ﭘﺎﺳﺎوەﻛﺎﻧﯽ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی رۆژی دووﺷــەﻣﯽ راﺑﺮدووی ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ ،رەﻧﮕــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﺑێﺖ .ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا، دووﭘﺎت ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داراﯾــﯽ ھەرێــﻢ، ﻛﺮاوەﺗەوە. د .ﻋەﺑﺪوﻟﻔەﺗــﺎح ﻋەﺑــﺪوڕەزاق ﭘﺴﭙﯚڕی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﮔەڕاﻧەوە ﺑــﯚ رای ﺧەڵــﻚ و ﺑڕﯾــﺎردان ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺑﮋاردەی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد دەزاﻧێﺖ. ﺋەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ و ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن، ﺑڕﯾﺎرداﻧــﯽ ﮔەل ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧــﯚی ،ﯾــەك ﻟــە ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺑﻜﺮێ
ﺑەﺷــێﻮەی دﯾﺎﻟﯚگ و ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏــﺪا ﺑێــﺖ ،ھەڵﺒەت ﺋــەوە ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوەش ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەش ﺑێﺖ ،واﺗەی ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧە“. ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ،ﭘێﯽ واﯾە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ھــەر ﺑﮋاردەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﻟەﺳــەرووی ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،ﭘﺎﺳــﺎوی زۆری ھەﯾە و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺶ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟێ دەﻛﺎت .ﺋەو دەڵێ، ”ﺋێﻤە ﮔەﻟێﻜﯿﻦ ﻛە ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻛﺮاوﯾﻦ .ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ، ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی و ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎﺳــﺎوە ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە .ھەروەھﺎ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧﯿەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻛە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە ﻣەﺣﺎڵە .ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەش ،ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟە و ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ،ﭘﺎﺳﺎوێﻜﯽ ﺑەھێﺰی ﺗﺮە. ﭘﺎﺳﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺷەڕێﻜﯽ ﺳــەﺧﺘﺪاﯾە ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﺮۆر ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟەﺑــﺮی ﺋەوەی ﭘﺸﺘﯿﻮان ﺑێﺖ ،ﺋەو ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــەی ﺑــﯚ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دێﺖ ،ﻻی ﺧﯚی ﮔﻞ دەداﺗەوە“.
ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ وادەی دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دوو ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان دووﭘﺎت ﻟەﺳەر ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەﻧەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔﯚڕان ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﭘﺎﺑەﻧﺪن ﺑە وادەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن دەﺳﺘﺎودەﺳﺖ دەﻛەن. دوو ﺳــﺎڵ ﺑە دوو ﺳﺎڵ ،ﺷێﻮەی رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە .ﺋەوان ،دوای 7ﻣﺎﻧﮓ ﻟە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ،ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە رێﻜﻜەوﺗﻦ و ﺋێﺴــﺘە 11ﻣﺎﻧﮕە، ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــە ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ،ﺑــەم 4ﻣﺎﻧﮓ ﺑﯚ دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﻣﺎوە. ﺳــﺎڵێﻚ و 8ﻣﺎﻧﮓ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە، ﻛﺎﺗێــﻚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮو ،ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان 12 ﻛﻮرﺳــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ 11ﻛﻮرﺳــﯿﯿﺎن ﻟە ﻛﯚی 33ﻛﻮرﺳــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛە دەﺳــﺘەﺑەر ﻛــﺮد .دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 7ﻣﺎﻧــﮓ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و داﻧﯿﺸــﺘﻦ، ﯾەﻛێـﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﺑە ﺷێﻮازی دوو ﺳﺎڵ ﺑە دوو ﺳــﺎڵ ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و دوو ﺳﺎڵﯽ ﯾەﻛەﻣﯿــﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ وەرﮔﺮت. ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻛە ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵﯽ ﯾەﻛەم ﺑــەرەو ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دەﭼێﺖ، ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛە و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕادەﮔەﯾەﻧﻦ. ﺑەﮔﻮﺗــەی ڕێﻜــەوت زەﻛــﯽ، ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳەوز ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ،
ﺋەوان ﻟەﮔەڵ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﭘﺎﺑەﻧــﺪن ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛە، ﻧــەك ﺗەﻧﯿــﺎ ھەوڵــﯽ ﺗﺮازاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎدەن” ،ﺑەڵﻜــﻮ وەك دەﺑﯿﻨﺪرێﺖ، ھەﻣﯿﺸــە ﺑــەرەو ﺑەھێــﺰی و ﻟێﻜﻨﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی زﯾﺎﺗــﺮی دەﺑەﯾﻦ“. ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺎت و وادەی ﺋــەو ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕەش ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﺪا دوای دوو ﺳــﺎڵەﻛە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳــەوز ڕووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺟﺎرێ ﭼــﻮار ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟــە ﺑەردەﻣﻤﺎﻧــە و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻣﺎن ﻟەﺑﺎرەﯾەوە ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺳەد ﻟە ﺳەد ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﻛە ڕوو دەدات“. ﻻی ﺧﯚﺷــﯿەوە ﺣەﻣەﺗﯚﻓﯿــﻖ ڕەﺣﯿــﻢ ،ھەڵﺴــﻮوڕاوی دﯾﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﺑــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾە دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،ﻟــە ﻛﺎت و وادەی ﺧﯚﯾﺪا ﺋەو ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕاﻧە ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻣﺎوەﯾــەی ﻛــە
ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿــﺪارەی ﺧﯚﺟێﯿﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا دوا ﻛەوت ،ڕەﺣﯿﻢ ﺑﯚ ”وﺷە“ ،ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺋەو ﻣﺎوەﯾە ﻧﺎﭼێﺘــە ﺋەو ﺑﻮارەوە ﻛە ﻟــە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺪارەﻛە وە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ دوو ﺳــﺎڵەﻛە ﺑﻜەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو 7ﻣﺎﻧﮕەﯾﺸﺪا ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮا ،ﺋﯿﺪارەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ھەر ﺑە دەﺳﺖ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــەوە ﺑــﻮوە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ھــەر ﺑەدەﺳــﺖ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺑﻮو“ .ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش دا ،ﺋێﺴﺘە ﭘڕۆﺳەی ﺷﯚڕﺑﻮوﻧەوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛــەی ﺋێﻤــە و ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ﺑﯚ ﺳــەرﺟەم ﭘﯚﺳﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ﺣەﻣەﺗﯚﻓﯿــﻖ ڕەﺣﯿــﻢ ﮔﻮﺗــﯽ، ﺳــﻮورﯾﻦ ”ھەردووﻻﻣــﺎن ﻟەﺳــەرﺋەوەی ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ و داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛەی ﻧێﻮاﻧﻤﺎﻧەوە و ﺑەردەوام ﺑەھێﺰی ﺑﻜەﯾﻦ“. ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان ،ﻟــە دوای
ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ھەرێﻤــەوە، ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﮔﺮژی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯽ و ﻣﺎوەی 7ﻣﺎﻧﮓ ﺋەو ﮔﺮژﯾﯿە ﺑەﺷێﻮازی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑــەردەوام ﺑﻮو .ﺑــەم دواﺟﺎر ﺑە ﺷێﻮازی دوو ﺳﺎڵ ﺑە دوو ﺳﺎڵ ڕێﻚ ﻛەوﺗﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرەو ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوە ڕۆﯾﺸﺘﻦ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺎر ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەوەی ﻟە ﻣﺎوەﻛﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﺑﺎس ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾﺎن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮﺗﻠەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻟەﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا دەﻛﺮا. ﺑەﺑڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ، ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ھــەم ﺑەﭘێﯽ واﻗﯿﻌــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ھــەم ﺑﯚ
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺧﯚﺷﯿﺎن ”ﻧﺎﭼﺎرن“ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑــﻦ و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. ﺳﯿﺮوان ﻛەرﯾﻢ ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭘێﯽ واﯾــە ،ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪا ﯾەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗــەوە و دوای ﺋــەو دواﻛەوﺗﻨەش ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯿــﺪارە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛە، ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺧەڵــﻚ ﻟێﯿﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺎت ﻛێﺸە ﺑﻜەوێﺘەوە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن و ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﺧەڵﻜﯽ ﺑﻮەﺳﺘێﺖ. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ”ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺳــەر
ھەردووﻻدا ﮔــﻮزەر دەﻛﺎت ،ھەر ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﺷﯚڕﺑﻮوﻧەوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘە ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛﺎن ،دەﻛﺮێﺖ ﺳــەﻟﻤێﻨەری ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑێﺖ ﺑەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەی ﻟەﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ھەﯾە“. ﺋەو ﭼﺎودێﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ھێﻤﺎی ﺑــﯚ ﺋــەوەش ﻛــﺮد ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ھەﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑــﺮدوودا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎڵﯚز ﺑﻮون ،ﺑەﻣەش ھەم ﺧﯚﯾﺎن و ھەم داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ زەرەرﻣەﻧــﺪ ﺑﻮون و ﺋێﺴــﺘەش ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧﺎﻧە دووﺑﺎرە ﺑﻜەﻧەوە.
5
.4ﺳەراﯾﺎ ﺧﻮراﺳﺎﻧﯽ .4
ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻣەﻧﺪەﻻوی ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٥٠ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎی ﭼەﻛﺪاری ﺷــﯿﻌﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ھەن ،ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯽ دەﻛەن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﺑەم ھەوڵ ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻛﺎر دەﻛەن .ﻟەم راﭘﯚرﺗەدا ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺮێﺘە ﺳەر دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﺋەو ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ ﺷﯿﻌﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯿﺎن و ﺳەرﭼﺎوەی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿﺎن.
دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌە: .2رێﻜﺨﺮاوی ﺑەدر /ﻓەﯾﻠەﻗﯽ ﺑەدری ﭘێﺸﻮو .2
.1ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺣﺰﺑﻮ .1 ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﭼەﻛﺪارﯾــﯽ ﺷــﯿﻌەن ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003 ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﮫێﻨﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﻛﺎر ﻛﺮدووە ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی )ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺋەﺑﯽ ﺋەﻟﻔەزل ﻋەﺑﺎس( وەك رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎدی دژی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑەم ﺳﺎڵﯽ 2007ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺑە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪاراﻧە ”ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺋەﺑﯽ اﻟﻔەزل ﻋەﺑﺎس ،ﻛﺘﺎﺋــﺐ ﻛەرﺑەﻻ ،ﻛﺘﺎﺋﺐ زﯾﺪ ﺋﯿﺒﻦ ﻋەﻟﯽ ،ﻛﺘﺎﺋﺐ ﻋﻠﯽ ﺋەﻛﺒﺮ و ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺳﺠﺎد( ،ﮔﺮووﭘﯽ )ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺣﺰﺑﻮ (ھﺎﺗە راﮔەﯾﺎﻧﺪن .ﺳــﺎڵﯽ 2013رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە )ﺋەﺑﻮ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺷــﯿﺒﺎﻧﯽ( ﺟﻮدا ﺑﻮوەوە و ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ”ﺳەﯾﺪ ﺋەﻟﺸﻮھەدا“ ﮔﻮاﯾە ﺋەرﻛﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەرﻗەدی )ﺳــەﯾﺪە زەﯾﻨەب( ﻛﭽﯽ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋەﻟﯿﯿە ،ﭘێﻚ ھێﻨﺎ ،ﺑەم ﮔﻮﻣﺎن ﻟەوە دەﻛﺮێﺖ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﭼﻮوﺑﻨە ﺳﻮورﯾﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە دوای ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﺷەڕی ﺳﻮورﯾﺎ ﻛﺮدووە وەك ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ )ﺋەﺑﻮ ﺷﺎﻣﺎت ،ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ”ﺋەﻟﺰەﻣﯿﺮ و ﺋەﻟﺴﯿﻦ“ی ﺳەرﺑﺎزی(. ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺑەﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺣﺰﺑﻮی ﻟﺒﻨﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮاوە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە رووی رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ و ﻛﺎر و ﺳــەرﭼﺎوەوە زۆر ﻟە ﺋەوان دەﭼﻦ و ھەردووﻛﯿﺎن ﺳــەرﭼﺎوەی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﺋێﺮاﻧە ،ﺳﺎڵﯽ 2007ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ﺧﺮاﯾە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺧﺎڵﯽ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺋەوەﯾە ﺳــەرﻛﺮدە و ﻛەﺳە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﻦ. ﺑــەم ﻟــە دوای ھێﺮﺷــﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﻋێــﺮاق و ھەرەﺳــﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ،ﺋەو ﮔﺮووﭘە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮووﭘــﯽ ﺗﺮ زۆرﺑەﯾﺎن ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﻧەوە ﻋێــﺮاق ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ )ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻗﻮدﺳﯽ ﺋێﺮان( ،ﺗﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺷەڕ ﺑﻜەن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ )ﺟەرف ﺳەﺧﺮ ،ﺋﺎﻣﺮﻟﯽ ،ﺑەﻟەد ،ﻓەﻟﻮوﺟە ،ﺟەزﯾﺮە ،ﻋﻮزێﻢ، ﺑﻮﺣەﯾﺮات ،ﺋەﺑﻮ ﻏﺮێﺐ ،ﺳــﺎﻣەڕا ،ﯾﻮﺳﻔﯿە ،ﻣەﺣﻤﻮودﯾە، ﻣەداﺋﯿﻦ( و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻟێﮋﻧەﯾﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎ ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻧﻮێ. ﺋەو ﮔﺮووﭘــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ﺋێﺮاﻧەوە ﭘڕﭼەك دەﻛﺮێﺖ ﺑەﺷــێﻮﯾەﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ و زۆر ﭼەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺘە ،ھەﻧﺪێﻚ ﺳەرﭼﺎوە ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ﻛە ﺋــەو ھێﺰە ھەﻟﯿﻜﯚﭘﺘەری ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ و ﻓڕۆﻛەی ﺑەﺑێ ﻓڕۆﻛەواﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ﻟە ﺷەڕی دژ ﺑە داﻋﺶ .ﻟە رووی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺧﺎوەﻧﯽ دەزﮔەﯾەﻛــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەواون ،ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ )ﺋﯿﺘﺠﺎه( و رادﯾﯚ ،ﺳــﺎﯾﺖ و رۆژﻧﺎﻣــەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە.
رێﻜﺨﺮاوی ﺑەدر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﺑەﻧــﺎوی ﻟﯿﻮای ﺑەدر ﻟە ﺋێﺮان و ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋێﺮان ﺑەﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﯿﻌەی ﻋێﺮاق ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە ،ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺷەڕی ﺋێﺮان-ﻋێﺮاق .1980-1988 ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺳەدام ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻣەرﺟﯽ ﺋەوەی ھەﺑﻮو ﺑــﯚ ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ﺋەو رێﻜﺨــﺮاوە ﻛە ﻧﺎﺑێﺖ ھﯿﭻ ﭼەﻛێﻚ ﺑێﻨێﺘە ﻧﺎو ﻋێﺮاق .ﻟە دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﺳــەدام ،ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺋەوەی دراﯾە ﭘﺎڵ ﻛە دەﺳــﺘﯽ ﭼﻮوەﺗە ﺧﻮێﻨﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەواﻧەی ﻛەﺳﯽ دﯾﺎری ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﻋﺲ ﺑﻮون ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻓڕۆﻛەواﻧە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن، ﻟەوﻛﺎﺗەدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ھەزار ﻻﯾەﻧﮕﺮی ھەﺑﻮو ،دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەر زۆر ﭼەﻛﯽ رژێﻤﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاﻗﺪا ﮔﺮت .ﺳﺎڵﯽ 2004ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺑە ﺑڕﯾــﺎری ﻣﺤەﻣەد ﺑﺎﻗﺮ ﺣەﻛﯿﻢ )رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ( ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﺋەرﻛﯽ ﮔﯚڕا ﻟە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳﯽ )ﻟە ﻓەﯾﻠەﻗﯽ ﺑەدر ﺑﯚ رێﻜﺨﺮاوی ﺑەدر( .ھﺎدی ﻋﺎﻣﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوەﯾە ،ﻟە دواﯾﯿــﻦ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺑە ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮد و 22ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ. دوای ھێﺮﺷــﯽ داﻋﺶ و ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ ،ھﺎدی ﻋﺎﻣﺮی ﺑەھێﺰێﻜﯽ 4ھەزار ﭼەﻛﺪارەوە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺷەڕی دژ ﺑە داﻋﺸــﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی دﯾﺎﻟە ﻛﺮد ﺑەﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮووﭘــﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺗﺮ و ﺋێــﺮان ﻛە ﺋــەوەش ﺑﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەك ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دﯾﻤﻮﮔﺮاﻓﯿــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑەزەﺑﺮی ھێﺰ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳەﭘێﻨﻦ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﺋێﺴﺘە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛــﺪاری دەﻛەن وەك )ﺟەﻣــﺎل ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤﯽ ﺳــەرﻛﺮدەی ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺣﺰﺑﻮ) ،(ﻋەﻟﯽ ﯾﺎﺳﺮی ﺳەرﻛﺮدەی ﯾەﻛەی ﺧﻮراﺳــﺎﻧﯽ() ،واﺳــﻖ ﺑەﺗﺎت راﺑەری ﺟەﯾﺸــﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎر(
.3ﻋەﺳﺎﺋﺐ ﺋەھﻞ ﺣەق .3
ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﻧﻮێﯿە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻟەﻻﯾەن ﻓەﯾﻠەﻗﯽ ﻗﻮدﺳــﯽ ﺋێﺮان دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێــﺮاق ،زۆرﺑەی ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﮕﺮی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﻋێﺮاﻗﯽ و ﻟﺒﻨﺎﻧﯿﻦ ،ﻟە ﺳــەرەﺗﺎ ژﻣﺎرەﯾﺎن 950ﭼەﻛﺪار ﺑﻮو و ﻟە ﺋێﺮان راھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ ﻛﺮاﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 3ھــەزار ﭼەﻛﺪارن، ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺷﺎراوەن ،ﺑەم ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛە ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﻧﺎوی )ﺷــێﺦ ﺳﻮﺑﺤﯽ( ﺑەڕێﻮﺑەری ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘەﯾە. ﺋەو ﮔﺮووﭘە ھێﺰی ﺳەرەﻛﯽ ﺑەﺷﺪاری ﺷەڕی ﮔﺮﺗﻨەوەی ﺟەﻟەوﻻ و ﺳەﻋﺪﯾە و ﺋﺎﻣﺮﻟﯽ ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﻟە دەوروﺑەری دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺟێﮕﯿــﺮن .ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔﺮووﭘە ﺑێﺒەش ﻧەﺑﻮوﻧە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺮدەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ و ﺗﺎن و ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە ﺟەﻟەوﻻ و ﺳــەﻋﺪﯾە، دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺗﻮﻧﺪڕۆﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی ﭼەﻛﺪارﯾﯽ .ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺑەﻧﺎوی )ﻋەﻟﯽ ﯾﺎﺳﯿﺮی( ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﺪا ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺷەرﻗﯿە ﭬﻮﺗﯽ ”ﺋێﻤە ﺗﺎﻛە ھێﺰﯾﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﻤﺎن ھەﯾە و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎن ﻟەﮔەل ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ھەﯾە“.
ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭼەﻛﺪارە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2004ﻟەﺑــەر ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﺟﯿﺎوازی ﺑﯿﺮوڕا ﻟە ﻧێﻮان ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪی و ﮔﻮێ ﻧەﮔﺮﺗﻦ ﺑﯚ ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳــەدر )ﭘﯿﺎوی ﻧﺎوداری ﺋﺎﯾﻨﯽ و راﺑەری ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪی( ،ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧەوە وەك )ﻣﺤەﻣەد ﺗەﺑﺎﺗەﺑﺎﺋﯽ و ﻗﯿﺲ ﺧەزﻋەﻟﯽ و ﺋەﻛﺮم ﻛەﻋﺒﯽ(، ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ 2005ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﻧﮫێﻨﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮد ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭼەﻧﺪ ﮔﺮووﭘێﻚ ،ﺳــﺎڵﯽ 2007ﻟەﺑەر ﻓﺸــﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﻮوﻧە ﺋێﺮان ﻟەوێ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮد ﺑەﻧﺎوی )ﻋەﺳﺎﺋﺐ ﺋەھــﻞ ﺣەق( ﻛە ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﻟە ﺋێــﺮان راھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﻛﺮا ،دوای ﺋەوە ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﻧەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻧﺎﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺗﺎزە و دەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە دژی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ. ھەﻧﺪێﻚ ﺳــەرﭼﺎوە ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ،ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺑﻮوە ﻟە رووی داراﯾﯽ و ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە، ﺋەوەش ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪی و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﭼەﻛﺪار ﺑﯚ ﻟێﺪاﻧــﯽ ﻧەﯾﺎراﻧﯽ .ﻗەﯾﺲ ﺧەزﻋەﻟﯽ رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺳﺎڵﯽ 2004ﻟە ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻛــﺮدووە ﺗﺎ ﺑﻮوەﺗە رێﻜﺨەری ﻋەﺳــﺎﺋﺐ .ﺋەو ﮔﺮووﭘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ھەزار ﭼەﻛﺪاری ھەﯾە ،ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوە ﻟە ﺷەڕی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺋێﺮان ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی )ﻛەﺗﺎﺋﺐ .5ﺳەراﯾﺎ ﺳەﻻم .5 ﺣەﯾﺪەر ﻛەڕاڕ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ( و ﺋێﺴﺘە رۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺳەرﺑە ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪﯾە ،ﻟە دوای ھەﯾە ﻟەﻧﺎو ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ھەﯾە ھێﺮﺷﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳەر ﻣﻮوﺳڵ ،ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳەدر ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﻟەﻧﺎو ﺳﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻋێﺮاق ،زۆرﺑەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻛــﺮد ھێﺰێﻚ ﭘێﻚ ﺑێﻨــﻦ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەزارەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ رێﮕەی ﺋەواﻧەوە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەن ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا .ﻟە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳــﺎﻣەڕا ،ﻟەژێﺮ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ دواﯾﯿﻦ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق 30ی ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ 2014 ﺣﻜﻮوﻣەت .ﺳەراﯾﺎ ﺳەﻻم ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﺟەﯾﺸﯽ ﻣەھﺪی ﻛە ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ﻛﻮﺗﻠەی ﺳﺎدﻗﻮون. ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻟە رﯾﺰی ﭘێﺸەوەی ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻟەﻻﯾەن ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳەدر دروﺳﺖ ﻛﺮاوە وەك دادەﻧﺮێﺖ و ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ زۆر ﻛەﺳﯿﺎن ﻟەﺳەرە ،ﺟێﯽ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎدی دژی داﮔﯿﺮﻛەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑەﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﭘێﺶ ﻣﺎوەﯾەك ھەڕەﺷــەﯾﺎن ﻟــە ﻛﻮرد دەﻛﺮد ﺋێﺮان و ﺣﺰﺑــﻮی ﻟﺒﻨﺎن ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺑەھێﺰﯾﺎن و دڵەڕاوﻛێﯿﺎن ﻟەﻧﺎو ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪا دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑﻮو .ﺋەﻧﺠﺎم داوە ﻟە دژی ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2007دوای ﺷەڕی ﺳــﺎﻣەڕا ﻟەﻻﯾەن ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳەدر ﺳــڕ )ﺗەﺟﻤﯿﺪ( ﻛﺮان. ﺋﯿﻤﺎرات ﺋەو ﮔﺮووﭘەی ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻧﺎو ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر. ﺳﺎڵﯽ 2008ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺷەڕێﻜﯽ ﮔەورەی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدن ﻛە ﻧﺎوی ﻧﺮا ”ﺳەوڵەت ﻓﻮرﺳﺎن“ ﻟە ﺑەﺳڕە و دﯾﻮاﻧﯿە .ﺳﺎڵﯽ 2011ﺗﻮوﺷﯽ ﺷەڕ ﺑﻮون ﻟەﮔەڵ ﻋەﺳﺎﺋﺐ ﺋەھﻞ ﺣەق. ﺳــﺎڵﯽ 2008ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳــەدر ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺮی ھێﻨﺎﯾــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەوە ﺑەﻧــﺎوی )ﻟﯿﻮای ﯾﻮم ﺋەﻟﻤﻮﻋــﻮد( ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗﺒﻮو ﻟــە ﻧﻮﺧﺒەﯾەﻛﯽ دﯾﺎری ﻧﺎو ﺟەﯾﺸــﯽ ﻣەھﺪی ،ﮔﻮاﯾە ﺑــﯚ ﻟێﺪاﻧﯽ ھێﺰی داﮔﯿﺮﻛەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دروﺳــﺖ ﻛﺮاون ﺋەﮔەر ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﻧەﻛﺸــێﺘەوە ،ﻟە ﺷەڕی ﺳﻮورﯾﺎ ﺋەو ھێﺰە ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﻧەوە ﺳﻮورﯾﺎ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣەزارە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻟەوێ ﺑﻮون .ﺋەم ﻟﯿﻮاﯾە ﻟەﮔەڵ ﺳەراﯾﺎی ﺳەﻻم ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ دژی داﻋﺶ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺳﺎﻣەڕا و دەوروﺑەری ﺑەﻏﺪا ،ﺑەم ﺋەو دوو ھێﺰە ﺳڕ )ﺗﺠﻤﯿﺪ( ﻛﺮان ﺑەﺑڕﯾﺎری ﻣﻮﻗﺘەدا ﺳەدر ﺑﯚ ﻛﺎﺗێﻜﯽ ﻧﺎدﯾﺎر ،دوای ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺳەرۆك ھﯚزێﻜﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﺑﺮا و ﻛﻮڕەﻛەی ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ ﻧﺎدﯾﺎرەوە. ﺋەو ﭘێﻨﺞ ﮔﺮووﭘە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎی ﺷــﯿﻌەن ﻛە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻛﺎر دەﻛەن، ﺟﮕە ﻟەواﻧە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ھێﺰی ﺗﺮﯾﺶ ھەن ،ﺑەم ﺑە ﺑەراوردﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھێﺰاﻧەی ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘێ دان ،ﺑﭽﻮوﻛﻦ و زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە دوای ﺟەﻧﮕﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﭘێﻚ ھێﻨﺮاون ،ﻟێﺮەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەﻛﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ) :ﻟﯿﻮای ﻟﻮﺗﻒ ،ﻟﯿﻮای ﻣەﻋﺴــﻮوم ،ﻛﺘﺎﺋﺐ ﺣەﯾﺪەر ﻛەڕاڕی ﻗەﻧﺎﺳــە ،ﻟﯿﻮای زوﻟﻔﻮﻗﺎر ،ﻟﯿﻮای ﺋﯿﻤﺎم ﺣەﺳــەن ﻣﺠﺘﺒﯽ ،ﻟﯿﻮای ﺋەﺳەدە ،ﻓەﯾﻠەﻗﯽ وەﻋﺪ ﺋەﻟﺴﺎدق ،ﺳەراﯾﺎ ﺗەﻻﺋﯿﻊ ﺧﻮراﺳــﺎﻧﯽ ،ﻗﻮات ﺷەھﯿﺪ ﻣﺤەﻣەد ﺑﺎﻗﺮ ﺳــەدر ،ﻟﯿﻮای ﺋﯿﻤﺎم ﺣﻮﺳێﻦ ﻟﯿﻮای ﺑەﻗﯿە .(ﺋەو ھێﺰاﻧە زۆر ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﺋﺎزاداﻧە ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ھێﺰی دڵﺴــﯚزﯾﺎن دەزاﻧێﺖ و ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻟە رﯾﺰی ﮔﺎردی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﯚ دەرﺑﻜﺮێ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،رێﻜﯿﺎن ﺑﺨەن، ﺋێﺴﺘە زۆرﺑەی دەﺳــەﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧەداﯾە، ھەروەھﺎ ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗە.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ھەﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻟەﺑﺎرەی ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رێﻜﺨﺮاوی ﺑەدر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﺑەﻧﺎوی ﻟﯿﻮای ﺑەدر ﻟە ﺋێﺮان و ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋێﺮان ﺑەﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷﯿﻌەی ﻋێﺮاق ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە ،ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺷەڕی ﺋێﺮان-ﻋێﺮاق .1980-1988ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺳەدام ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻣەرﺟﯽ ﺋەوەی ھەﺑﻮو ﺑﯚ ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﻛە ﻧﺎﺑێﺖ ھﯿﭻ ﭼەﻛێﻚ ﺑێﻨێﺘە ﻧﺎو ﻋێﺮاق.
ﺳﻴﺎﺳەت
رۆژھەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻧە ﻟەڕووی رەﻓﺘﺎرﯾﯿەوە ،ﺑەو ﺟﯚرەی ﻟێﯿﺎن ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮا ،ﻟەو ﻛﺎت و ﺳﺎﺗەدا ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻚ و ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﺪا ﺑﻮون و ﻧە ﻟەڕووی ﮔﻮﺗﺎرﯾﺸــەوە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯿﺎن ﻟە دۆﺧەﻛە ﻧەﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷﯽ ﺧەڵﻚ )ﻛە ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘەﺳﻨﺪ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ زۆرﺑەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮو( ﺗەﺑﺎ ﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻣەرﮔﯽ ﻓەرﯾﻨﺎز ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﻧێﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻗﻮوڵﺘﺮ ﻛﺮد وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﭘێﺸــﺘﺮ راﮔەﯾەﻧــﺮاوە ﻛــە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــەت و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ، ﻣەوداﯾەﻛﯿــﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧێﻮاﻧــەوە ،ﺑــەم ﻟــە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛەی 7ی ﺋﺎﯾــﺎردا ﺑﯚ ﻣەرﮔــﯽ ﻓەرﯾﻨﺎز ﺧﻮﺳــﺮەواﻧﯽ ﻟــە ﻣﮫﺎﺑﺎد، ﺑەرووﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە دەرﻛەوت و ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﺪا ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ھێﺮﺷﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﻛﺮدە ﺳــەر ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﺎﭼﺎﻻك و ﺑێ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ وەﺳﻒ ﻛﺮد .ھــﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” :ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ و درزەی ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﺮۆﺷــﺎﻧەﻛەی ﻣەھﺎﺑﺎددا ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﺑﻮوەوە ،ﭘێﺶ ﺋەوەی ﻟە ﻧێﻮان ﺋەم ﺑﮋارداﻧە و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑێﺖ ،ﻟە ﻧێــﻮان ﺋەم ﺑﮋارداﻧە و ﺧﻮدی ﺋەو ﺧەڵﻜەدا ﺑﻮو“. د .ﺋﺎﺳــﯚ ﺣەﺳــەﻧﺰادە ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘــەی ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” :ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺑەوە ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ﻛە ﭼەﻣﻜﯽ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛەﯾﻦ. ﺋەﮔەر ﻣەﺑەﺳــﺖ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان و ﺑﮋاردەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ ﺑــێ ،ﺋەوا ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ و درزەی
د .ﺳەﻻﺣەدﯾﻦ ﺧەدﯾﻮ:
ﺋەوەی ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧﺪا ﺑﺎس دەﻛﺮێﺖ ﻓەزای راﺳﺘەﻗﯿﻨەی رۆژھەت ﻧﯿﯿە ﺋەﻣﺎﻧە و ﺧەڵﻜﺪا ﺷــﺘێﻜﯽ ﺣﺎﺷﺎ ھەڵﻨەﮔﺮە .ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﻧــە ﻟەﻧێﻮﺧﯚی ھــەرﻛﺎم ﻟــە ﺑەﺳــﺘێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی و ﻣەدەﻧﯿــﺪا و ﻧە ﻟە ﻧێــﻮان ﺋەم دوو ﺑەﺳــﺘێﻨەدا، ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑــەش و ﯾەﻛﺎﻧﮕﯿــﺮ ﺑــﯚ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕە و دۆﺧﯽ ﺋەﻣڕۆ ﻧەﻛﺮاوە ﻛە ﺷــێﻮازە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎت وەك ﺗەواوﻛەری ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛﺎر ﺑﺨﺎ و ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﺪا ﺧەڵﻚ ﺑە ﺑەرﭼﺎوڕووﻧﯽ و ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧەوە و ﺑەدوور ﻟە دۆﮔﻤﺎﺗﯿﺰم و داﺑەﺷﺒﻮون ﺑێﻨە ﻣەﯾﺪان“. د .ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺧەدﯾﻮ ،ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھــەت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەك ﻟە ﻧێــﻮان ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ دەرەوە ھەﺑﻮو ،ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧێﻚ ﻛە ﺳــﺎﻧێﻜە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿەﻛﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ و زﯾﻨــﺪووی ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ ﻧﯿﯿە و ﺟەﻣﺎوەرێــﻚ ﻛە رۆژاﻧــە ﻟەﮔەڵ ﮔﺮﻓﺘــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن ھەر ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﺗــﺎ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺑەرەوڕوو ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە ﻛە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺟﯿﺎوازﯾﺎن دەﺑێﺖ ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛە ﻟە دەرەوەن .ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿەك دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﻟەﻧێﻮ ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎدا ،ﺋەوەی ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻣﺎڵﭙەڕەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎس دەﻛﺮێﺖ ﻓەزای راﺳﺘەﻗﯿﻨەی
ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەوە دادەڕێﮋرێﺖ ﻛە ﻟە دەرەوەن ،ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەش ﻛە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ رادەﮔﺎت ،ﺷﻮێﻨﻜەوﺗﻮوی ﺋەواﻧەی دەرەوەن و ﻛەﺳــﯽ ﺟﺪﯾﯽ ﺗﯿﺎدا ﺑــەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾــە زەﻣﯿﻨەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛﯽ ﺟﺪی و دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟەﻧــﺎو ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿﺎﻧــەدا دروﺳﺖ ﻧﺎﺑێﺖ“. ﺑەم ﻧﺎﺳــﺮ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ ،ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی رادەﮔەﯾەﻧێﺖ” :ﻟە
ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺎرێﻜــﯽ ﺋەوﺗــﯚدا، ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەك ھەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺮێ ﻛە دەﺑێﺘە ﻟەﻣﭙەری ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ،واﺗﺎ ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎرێﻜﺪا ﻛە ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ھەردووﻻ
ﻧﺎﺳﺮ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ:
دەﺑێ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﻗەرەﺑﻮو ﺑﮑەﻧەوە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﺮۆﺷﺎﻧەﻛەی ﻣەھﺎﺑﺎددا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻮوەوە ،ﭘێﺶ ﺋەوەی ﻟە ﻧێﻮان ﺋەم ﺑﮋارداﻧە و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑێ ،ﻟــە ﻧێﻮان ﺋەم ﺑﮋارداﻧە و ﺧﻮدی ﺋــەو ﺧەڵﻜەدا ﺑﻮو ﻛە ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﻣەرﮔــﯽ ﻓەرﯾﻨﺎز و ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑــﯚ ﺑێﺰاری دەرﺑڕﯾﻦ ھﺎﺗﻨە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎم .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻛە ﻧە ﻟەڕووی رەﻓﺘﺎرﯾﯿەوە ،ﺑــەو ﺟﯚرەی ﻟێﯿﺎن ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮا ،ﻟــەو ﻛﺎت و ﺳﺎﺗەدا ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻚ و ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﺪا ﺑﻮون و ﻧە ﻟەڕووی ﮔﻮﺗﺎرﯾﺸــەوە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯿــﺎن ﻟە دۆﺧەﻛە ﻧەﺧﺴــﺘە روو ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷــﯽ ﺧەڵﻚ )ﻛە ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘەﺳــﻨﺪ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ زۆرﺑەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮو( ﺗەﺑﺎ ﺑێﺖ“. ﺣەﺳــەﻧﺰادە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوەش دەﻛﺎت” :ﺋەو درز و ﺑﯚﺷﺎﯾﯿە ھەم ﻟە ﻧێﻮان ﺣﺰﺑــەﻛﺎن و ﺑﮋاردەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧــﯚدا و ھەم ﻟە ﻧێﻮان ھەردوو
د .ﺋﺎﺳﯚ ﺣەﺳەﻧﺰادە:
ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﯿﯿــە ،ﻟێﺮەدا ﺋەو ﺧﺮاپ ﻟەﯾەك ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨە ﺑەرھەﻣﯽ دوو ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺑﻮوە ﻛە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟەﺳەر ﯾەﻛﺘﺮ ﭼڕ ﺑﻮوﻧەوە ،واﺗﺎ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ دەرەوە و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﯿەﻛﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮان ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﻓەزای راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﻛﯚﻣەڵ“. ﺧەدﯾﻮ ﭘێﯽ واﯾە” :ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە دەرەوەی رۆژھەﺗــﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﺳەرﻛﯚﻧەﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە دەﺑێ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚدا ﺑﻦ و وەك ﺋێﻤــە زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ھەﺑێﺖ، زﯾــﺎد ﻟــە 20ﺳــﺎڵە ﺋــەوان ﻟە دەرەوەی رۆژھەﺗــﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻓەزاﯾەﻛــﯽ داﺧــﺮاوی وەك رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺠﻮوڵێــﻦ و ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑﻜــەن، ﺑەﻛﺎرھێﻨەراﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯿﺶ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھــەت زۆر ﻛەﻣﻦ و زۆرﯾﻨــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ راﺑــﮕﺎت و ﺋەﺟێﻨﺪای ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن
ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻟەﺳەر ﺧﺎڵە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﻜﺮێ ﺑﯚ ﺧەﻣﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﮔﻮﺗﺎرە ،ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ھەﺳﺖ ﺑەم ﻛەﻟێﻨە ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت” :ﻛە ﺳەﯾﺮی ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ دەﻛەی، ﺑﯚت دەردەﻛەوێ ھــﯚﻛﺎری ﺋەم ﻛەﻓﻮﻛﻮڵە ﻛﺎﺗﯽ و ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯿﯿە ﻛە ھەﻧﺪێ ﺟــﺎر ﻟﯚﻣﭙەﻧﯿﺰﻣێﻜﯽ ھەوﺳــﺎر ﭘﺴﺎوﯾﺸــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی وەھــﻢ و درۆ ﭘێﻮە دﯾﺎرە، ﺑەرھەﻣــﯽ ﺗﻮﺧﻤﯽ ﻧەﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾە ﻟە رواﻧﮕەی ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە .ﺑەم ﺟەﻣﺴەرێﻜﯽ ﺗﺮ واﺗە ژوورەوەش ﻟە ﻗﯚﺳﺘﻨەوەی ھەﻟەﻛﺎﻧﺪا دەورێﻜﯽ ﺧەﺳــﯿﻮی ﮔێڕاوە .ﻟە ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﭘێﺸــﮫﺎت و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ﻛە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ وﺗێﻚ دەﮔــﯚڕن ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛە ﺑﻘﯚزرێﺘەوە“. ھﯚﻛﺎری درووﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەﻛە
ﺋﺎﯾــﺎ دوو ﮔﻮﺗﺎری ﺟﯿــﺎواز و دوو ﺗێڕواﻧﯿــﻦ و ﺋەﺟێﻨــﺪای ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻧێــﻮان ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺪا ھەﯾە ،وای ﻛﺮدووە ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿە ﻧﺎﻋەﻗﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ دەرﺑﻜەوێــﺖ و ﮔﺮژﯾــﯽ ﻟــێ ﺑﻜەوێﺘــەوە ،وەك ﺣەﺳــەﻧﺰادە ھێﻤﺎی ﭘێ دەﻛﺎت” :ﻧە ﻟەﻧێﻮﺧﯚی وت و ﻧــە ﻟــەﻻی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﻤﺎن رواﻧﮕە و ﻧەﺧﺸەرێﮕەﯾەك ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮ ھــەرﻛﺎم ﻟەو ﺑەﺳﺘێﻨﺎﻧە ﻟەﺳەری رێﻚ ﻛەوﺗﺒﻦ
ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﺪا ﻧﯿﯿە .ھەرﺑﯚﯾە زۆر ﺟــﺎر ﻟەﻧێﻮ ﺧﻮدی ھــەرﻛﺎم ﻟەو ﺑەﺳﺘێﻨﺎﻧەﺷﺪا ﻧﺎﻟێﻜﯽ دەﺑﯿﻨﺪرێ، ﯾﺎن ﻓﯚرﻣﯚﻟێﻚ ﺑﯚ رەﻓﺘﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛە ﻟەﻧێﻮ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﯾەك ﻟەو دوو ﺑەﺳــﺘێﻨﺎﻧەدا رەﭼــﺎو دەﻛﺮێ، ﻟەﻧێﻮ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑەﺳﺘێﻨەﻛەی ﺗﺮﯾﺸــﺪا وەﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێ .ﺑە دروﺳــﺘﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋــەم رۆژاﻧە ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛە ﺑﺨەﯾﻨە ﺳــەر رێﮋﯾــﻢ ،ﭘەﻧﺠەی ﺗﺎوان ﺑﯚ ﻻی ﺧەڵﻜێﻚ راﺑﻜێﺸﯿﻦ ﻛە ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ھﺎﺗﻨە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎم .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﮔــەر رێﮋﯾﻢ ﺑە ﭼەﺷــﻨێﻚ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﺮﺳــﺎﻧە ﻛﺮدﺑﺎﯾە ﻛە ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﺟێﮕەی ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑﻮاﯾە ﯾﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺑەﺳــﺘێﻨﯽ ﻛﺎری ﻣەدەﻧــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘێــﻚ ھێﻨﺎﺑﺎﯾە ،ﺧەڵﻚ ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑــﯚ ھﯚﺗێﻞ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪن ﻧەدەﺑــﺮد و ﮔﺮژﯾﯿــﺶ ﻛــە ﺗﺎزە ﺧﻮدی رێﮋﯾﻢ دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدووە، رووی ﻧەدەدا“. ”وێــڕای ﺑەرزﻧﺮﺧﺎﻧﺪﻧــﯽ ھﺎﺗﻨە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﺧەڵﻚ ،دەﺑــێ ﺑڵێﯿﻦ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﻛەﻧﺎڵێﻜﯿــﯽ ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ﻟە رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿﺎﻧەی رۆژھەت ،ﺑﯚ رواﻧﮕەی ﺟﯿــﺎواز و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘێﭽەواﻧــە ﻟەﺑﺎرەی ﺷێﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮدﻧە ﭘێﺸﯽ وﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺧەﺑﺎت و ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻛﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دەﮔەڕێﺘەوە“ ﺋﺎﺳــﯚ ﺣەﺳەﻧﺰادە وای ﮔﻮت. ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺧەدﯾــﻮ وێــڕای ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ
دروﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ رژێﻢ ،ﭘەﻧﺠەی ﺗﺎوان ﺑﺨەﯾﻨە ﺳەر ﺧەڵﮑێﮏ ﮐە ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ھﺎﺗﻨە ﺳەر ﺷەﻗﺎم. ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﭘێﯽ واﯾە ﺋــەو ﺟﯿﺎوازی رواﻧﯿﻨــە ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ ،دەﺑێﺘــە زەﻣﯿﻨەﯾــەك ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﮔەش ﻟــە رۆژھــەت و دەڵێ: ”ﻧﺎﻛﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑێ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧﯿﻦ ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻧﺎﺷــﻜﺮێ وەك دەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤە و ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺳــەﯾﺮﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﻟەو ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەدا ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر دەﻧﮕﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟەﮔەڵ دەﻧﮕﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ دەرەوە ﺑــە ﺗەواوەﺗﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو،
ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە رۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣﺪا ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﺟەﻣﺎوەرەﯾﺶ ﻛە ﺑە ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ دەﻧﮕﯚی ﻛﻮژراﻧﯽ ﻓەرﯾﻨﺎز ﺧﻮﺳــﺮەواﻧﯽ و دەﺳــﺘﺪرێﮋﯾﯽ ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺋەﻣﻨﯽ ﺧﺮۆﺷــﺎﺑﻮون. ﺋەوە ﺑــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺋەرێﻨﯽ دەﺑﯿﻨــﻢ ،ﺑــەو واﺗﺎﯾە ﻛــە ﺋێﻤە ﻣەدەﻧﯿــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ زﯾﻨﺪووﻣﺎن ھەﺑــێ و ﭼﺎﻻﻛێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯿﻤﺎن ھەﺑێ ﻟەوە ﻧەﺗﺮﺳــێ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺳەرﻛﯚﻧەی ﺑﻜﺎت و ﻟەوە ﺳڵ ﻧەﻛﺎﺗەوە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ دەرەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘەش ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣەﺷﺮوﻋﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧەﯾە، ﺗﺎواﻧﺒﺎری ﺑــﻜﺎت و را و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی دەرﺑﺒڕێﺖ ،ﺋــەوە دەﺗﻮاﻧێ دەﺳــﺘﭙێﻜێﻚ ﺑێ ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮوی رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،واﺗــﺎ ﺷــﻜڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑﺰاﭬێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛە ھەم ﻟــە دەوڵەت ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێ و ھەم واﺑەﺳــﺘەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ دەرەوە ﻧەﺑێﺖ“. ﻧﺎﺳــﺮ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەردوو ﻻﯾەﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑەھﯚﻛﺎری داﺑەزﯾﻨﯽ ﺳــەﻧﮕﯽ ﺧەﺑﺎت ﻟــە رۆژھەت دەزاﻧــێ و ﭘێﯽ واﯾە” :ﻛێﺸــەﻛە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺎرە ﻧــەك ﺟﯿﺎوازی ﮔﻮﺗــﺎر ،ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔﻮﺗﺎراﻧــە ﭼﯿﯿــە ،چ ﻟــە دەرەوە چ ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ؟ ﺋــەوەی ﺑﻮوەﺗە ”ﭘﺎﺷﻨەی ﺋﺎﺷﯿﻞ“ی ﺑﺰووﺗﻨەوەی رۆژھــەت ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺋــەم ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﯾــە ﻟــە ھەﻣﺒــەر دەﺳــەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾــﺪا ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮی
رۆژھەﺗــﯽ ،ﺋــەوەی ﮔﺮﯾﻨﮕــە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷە، ﺋــەم ﮔﻮﺗــﺎرە ھﺎوﺑەﺷــە دەﺑێ ﺑﮕــﯚڕدرێ و رووی ﻗﺴــەی ﻟە ”ﺋەوﯾﺘﺮ“ ﺑێﺖ .رووی ﻟە دەﺳەت ﺑێﺖ .دەﺑێ ﻟەﺳــەر ﭼەﻣﻜﮕەﻟﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوە ﺧــﯚی ﺳــﺎغ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑﺘﻮاﻧێ ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ و ﺑﺎرﺳﺘﺎﯾﯽ ﺋەم ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﺑەرز ﺑﻜﺎﺗەوە“. زۆرﺑەی ﺋــەو رەﺧﻨﺎﻧەی ﻛەوﺗەوە ﺳــەر ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی
رۆژھەت ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھەڵﻮێﺴــﺖ ﺑﻮو ﻟە ھەﻣﺒەر ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان. ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺧەدﯾﻮ دەڵێ” :ﺋێﻤە دەﺑــێ رەﺧﻨە ﻟە دەﺳــەﺗﯿﺶ ﺑﮕﺮﯾﻦ ،ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺑــێ وەﻣﯽ زۆرﻣﺎن ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛەﯾﺴﯽ ﺷــﻮاﻧە ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005ەوە ﺑــێ وەم ﻣﺎوەﺗــەوە، ﺧەڵــﻚ داﺧــﻮازی زۆری ھەﯾە و وەﻣﯿــﺎن ﻧەدراوەﺗــەوە و رێﮕە ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋــﺎزاد ﺧــﯚش ﻧەﻛﺮاوە و ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ھەواڵەﻛﺎﻧــﯽ رۆژاﻧەی ﺧەڵﻚ ﺑو ﻧﺎﻛەﻧەوە ،ﺋەوەش وادەﻛﺎت رێﮕە ﺑﯚ ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ دەﻧﮕﯚﯾەك ﺧﯚش ﺑﺒێﺖ و ﻟەﺳەر دەﻧﮕﯚﻛە ﺑﺰاﭬێﻜﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دروﺳــﺖ ﺑﺒێﺖ و ﻧﺎﻛﺮێ زەﻣﯿﻨە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛــە ﻓەراﻣﯚش ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧە“. ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑــﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﻟەﯾــەك ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻨﺎﻧە و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻧێــﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی رۆژھەت، ﭘێﻮﯾﺴﺘە چ ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﺣەﺳەﻧﺰادە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :ﺑەداﺧەوە ھەم ﻟە ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕﯾﺪا و ھەم ﻟە ﺑەﺳــﺘێﻨﯽ ﻣەدەﻧﯿﺪا ھێﻨﺪێﻚ ﻛەس و ﻻﯾەن ﺑە ﺋەﻗڵﯿەﺗﯽ ﺗﺮﺳﯽ ﺑە ﺑەدﯾﻞ ﺑﻮون و ﺷــەرﻋﯿەت ﻟێ رﻓﺎﻧﺪن ﭼﺎو ﻟە ﺑەﺳــﺘێﻨەﻛەی ﺗﺮ دەﻛەن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷــە ﺑەﺳﺘێﻨەﻛەی ﺗﺮ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑێ ﯾﺎ
ﻧەﺷﻮﻧﻤﺎ ﻧەﻛﺎت .ﺋەوە ھەڵەﯾە .ﻟە ﺳەردەﻣێﻜﺪا ﻛە دەرەﺗﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ رادﯾﻜﺎڵ ﺳــەﺧﺖ ﺑێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﻤە ھەﻣــﻮو ﭘﯚﺗﺎﻧﺴــﯿەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑــە ھەﻣﻮو ﺑەﺳــﺘێﻨەﻛﺎﻧەوە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻓﯚرﻣﻮوﻟێﻜــﯽ ھەﻣەﻻﮔﯿــﺮ و ھەﻣﺎھەﻧﮕــﺪا ﻛﺎرا ﺑﻜەﯾﻦ .ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﻟە ھەوڵﺪاﯾە و ﻟەم رۆژاﻧەی دواﯾﯿﺸــﺪا زۆرﺗﺮ ھەوڵﯽ داوە ﻛە ﭘﺮدێﻚ ﻟە ﻧێﻮان دوو ﺑەﺳﺘێﻨەﻛەدا ﻟە ﭘێﻨــﺎوی ﺑەﺟەﻣﺎوەری ﻛﺮدﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت .ﺑﯚ ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەم ﺑﮋاردەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚ زﯾﺎﺗــﺮ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟــە ﮔﻮﺗﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ-ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت وەرﺑﮕﺮن ،ھەم ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن وەك ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺷــەرﯾﻚ و ﭘﺎرﺗﻨێﺮی رۆژ ﭼﺎو ﻟە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚ ﺑﻜەن .ﻣەرﺟەع و ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﺒەﺧﺸﯽ ھەردووﻻﺷﻤﺎن دەﺑێ ھەﺳــﺖ و وﯾﺴﺘﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ“. د .ﺧەدﯾــﻮ ﺋــەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧــە ﺑە ﺳﺮوﺷﺘﯽ وەﺳــﻒ دەﻛﺎت و وەك ھێﻤﺎی ﺑﯚ دەﻛﺎت” :ﺋەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿە ھــەر دەﻣێﻨێﺖ و ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە، ﺑەم ﺑﯚ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﻮادار ﻧﯿﻢ ﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﺑڕوات ﺑەڕێﻮە .ﺋــەوەش دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋ ﻟە ﻧێﻮ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ دەرەوەدا ،ﺋەوان ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ھەڵﺒەز و داﺑەزﯾﺎن زۆرە ،ﺣﺰﺑێﻚ ﻟەﭘڕ روو ﻟە ﻛﺎری ﻣەدەﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺑﺎﻧﮕەﺷە ﺑﯚ دەﻧﮕﺪان ﺑە ﺧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺋێﺮان دەﻛﺎت، ﺑــەم ﻟە ﻧﺎﻛﺎو دەﺳــﻮوڕێﺘەوە و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ رەﻓﺘﺎر دەﻛﺎت“. ﻧﺎﺳــﺮ ﺑﺎﺑﺎﺧﺎﻧﯽ ﭘێﯽ واﯾە ﻧﺎﻛﺮێ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋــەوە ﺑﻜەﯾــﻦ ﯾەك ﺷێﻮە رواﻧﯿﻦ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی رۆژھــەت ھەﺑێــﺖ ،ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر دەزاﻧێ ﺑﯚ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﻧێﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﻧﺎوﺧﯚ و دووﭘﺎﺗﯿﺸﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﺟەﻣــﺎوەری و ﺋﺎﻛﺎﻣﺨﻮازە ،ﺑەم ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻛە دەﯾەوێ دواﺟﺎر ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑێﺖ ،ﺑەم ﻛﺮدەی ﻣەدەﻧــﯽ ،ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎرۆﻣەﻧﺪی و ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧەﯾە ﻛە ﺑﯚی ھەﯾە ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵ ھەوڵﯽ ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﻣﺎﻓﺎﻧە ﺑﺪات ،ﺋێﺴﺘە ﻛە دەرەﺗﺎﻧﯽ ﻛﺮدەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚی وﺗﺪا ﻧﯿﯿە ،دەﺑﯽ ﺑە ﻛﺮدەی ﻣەدەﻧــﯽ و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮان ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا ﻗەرەﺑﻮوی ﺋەم ﺑﯚﺷﺎﯾﯿە ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺋەﻣە ﺳــەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺷﯿﺎوە ﺑﯚ ﻧﻮێﮋەﻧﻜﺮدﻧەوەی ﮔﻮﺗﺎری رۆژھەت.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ
ﺑﺎﻛﻮور
ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﻟە ﺑەژەوەﻧﺪﯾﯽ HDPداﯾە وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚل -ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ 17رۆژی ﻣﺎوە ،راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەو وﺗــەدا ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻟە ژﻣــﺎرەی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮە و ھــەر ﭘﺎرﺗە و ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﭘﺎرﺗەﻛــەی ﺧﯚی ،راﭘﺮﺳــﯿﯿەك دەﻛﺎت و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﺷــﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧــﯚی رادەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎم داوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەﯾﺶ ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن دڵﺨﯚﺷﻜەرە.
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو راﭘﺮﺳــﯿﯿەی )ﮔﺮووﭘــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑەﻧﺎﻧﺴﯚن(ـــﯽ ﺋەﻣەرﻛــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ داوە، ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﮔەﻻن ((HDPدەﺗﻮاﻧێ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﺑﺸــﻜێﻨێﺖ و 10 %ی دەﻧﮕەﻛﺎن دەھێﻨێﺖ. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﺎوﺑــﺮاو ﻣﺎوەی 4ﻣﺎﻧﮕــە ﺧەرﯾﻜــﯽ ﺋــەو راﭘﺮﺳــﯿﯿەﯾە و ﻟــە زۆرﺑەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ زاﻧﯿﺎری
وەرﮔﺮﺗــﻮوە و و ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەHDP ، دەﺗﻮاﻧێــﺖ وەﻛﻮ ﭘــﺎرت ﺑﭽێﺘە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە .ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﯾﺶ ﺑەم ﺷێﻮەﯾەﯾە.
ﺋەﻛەﭘە ،% 37ﺟەھەﭘە ،% 30 ﻣەھەﭘە ،% 14ھەدەﭘە % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن دەھێﻨێﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو راﭘﺮﺳﯿﯿەHDP ، ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﺪا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ زۆر ﺑەﺟﻮاﻧــﯽ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ھەڵﺒﮋاردن دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت، ﺑﯚﯾــە ﻟــەدوای ﺋــەو ﻣﺎﻧﮕەوە ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺧەڵﻜﯽ زۆر ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑــەر ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎن HDPﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﺑــــــەڵﻜﻮ % 8ی دەﻧﻜەﮔﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە. )ﮔﺮووﭘﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑەﻧﺎﻧﺴﯚن( ـــﯽ ﺋەﻣەرﻛﯽ ،ﯾەﻛێﻜــە ﻟەو
ﺑەر ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎن HDPﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ % 8ی دەﻧﻜەﮔﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﺶ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﻜــﯽ زۆری ھەﯾــە و ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺋەو وﺗەﺷــﺪا ﻛﺎﺗێﻚ راﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات، ﺑەﮔﺮﻧﮕﯿﯿــەوە ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەن و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛــەی ﻧﺰﯾﻜــە ﻟــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣەی ﻛە دوای ھەڵﺒﮋاردن
رادەﮔەﯾەﻧﺮێﺖ. ھەﻓﺘەﯾــەك ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗــﺎش، ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن ،ﺑﺎﺳﯽ ﻟە رێﮋەی دەﻧﮕﯽ ﭘﺎرﺗەﻛەی ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻛە ﻟــــــە دەوروﺑــــەری 10ﺑﯚ
% 12ی دەﻧﮕــەﻛﺎن دەھێﻨﻦ. ﺑــەم راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳــەت ،واﺗە ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ،ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو رێﮋەﯾەﯾە ﻛە )ﮔﺮووﭘﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑەﻧﺎﻧﺴﯚن(ـﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت و ﺋــەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾە
ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان دەﺗﻮاﻧێ % 49ی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﮫێﻨێﺖ و HDPﯾﺶ ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧێ % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ و ﻟــە دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە.
دوو ﻣﻠﯿﯚن دەﻧﮕﺪەری ﻛﻮرد ﻟە ﺷﺎری ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ھەن
ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﺷﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ - ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﺷــﺎری ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻟەﺑــەر زۆرﯾــﯽ ژﻣــﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻛە 16ﻣﻠﯿﯚن ھﺎووﺗﯿﯿــە ،ﺑــەردەوام ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺷــﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛﻼﻛەرەوە ﺑــﻮوە ﺑﯚ ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ .ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧەﯾﺶ ﻛــە ﺑڕﯾﺎرە 7ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ داھﺎﺗــﻮو ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ ،ﭼﺎوی ھەﻣﻮو ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەرە و ﺑەھێﺰﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺶ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺋەو ﺷﺎرە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮاوە. ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن )،(HDP ﺑــﺎش دەزاﻧێﺖ ﻛە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ داھﺎﺗــﻮوی ﯾــەﻛﻼ دەﻛﺎﺗــەوە، ﺑــەوەی وەﻛــﻮ ﭘــﺎرت ﺑﭽێﺘە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ﯾﺎن ﻟــە دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑﻤێﻨێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە دوو ﻣﻠﯿﯚن دەﻧﮕﺪەری ﻛﻮرد ﻟەو ﺷﺎرەدا ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە. ﺋەﮔــەر HDPﺑﺘﻮاﻧێﺖ % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧﯽ زۆرێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟەﺳەر ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻟە ھەرﺳێ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ AKPو CHPو MHP ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﭽﻨــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە، ﺑەﭘێﭽەواﻧەﺷەوە 3ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداری ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ )ﺳەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ،ﭘەروﯾﻦ ﺑﻮﻟــﺪان ،ﺗﻮرﮔــﻮت ﺋﯚﻛــەر( ﻟە دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻣێﻨﻨەوە، ﺑﯚﯾە ﺷەڕی ﺳــەﺧﺘﯽ ﭘﺎرﺗەﻛﺎن ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵەوە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺷەڕەﻛەﯾﺶ ﻟە ﺋێﻮارەی 7ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﺪا ﯾەﻛﻼ
دەﺑێﺘەوە. ژﻣﺎرەی دەﻧﮕﺪەری ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ 10ﻣﻠﯿــﯚن و 236ھــەزارە و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ 88ﻛﻮرﺳﯽ دەﻛﺎت ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ،ﻛە ﺋەم ژﻣﺎرەﯾﺶ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ زﯾﺎﺗﺮە .ﺋەﮔەر ھەﻣﻮو ﺋەو ژﻣﺎرە دەﻧﮕﺪەرە ﺑﭽﻨە ﺳــەر ﺳــﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪاﻧــەوە و دەﻧﮓ ﺑﺪەن ،ﺑﯚ ھەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەك ﻟەو ﺷــﺎرەدا 116ھــەزار دەﻧﮓ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﻛەﻣﯽ ژﻣــﺎرەی دەﻧﮕﺪەراﻧــﺪا ﺋــەو رێﮋەﯾەش ﻛــەم دەﺑێﺘــەوە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ 2011دا ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ھەﻣﻮو دەﻧﮕﺪەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻧەﭼﻮوﻧە ﺳــەر ﺳــﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪان ،ﺑﯚﯾــە 85ھەزار دەﻧﮓ ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻮو. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011دا ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑــە 85ﻛﻮرﺳــﯽ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎی دەﻛﺮد،
ﺑەم ﻟــەم ھەڵﺒﮋاردﻧــەدا ﺑﯚ 88 زﯾﺎد ﻛﺮا ،ﺋەوﯾﺶ ﻟەﺑەر زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرە .ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەم ﺷێﻮەﯾەی ﺧﻮارەوەﯾە. AKﭘﺎرﺗﯽ 46ﻛﻮرﺳﯽCHP 29 ، ﻛﻮرﺳﯽ MHP ،ﺣەوت ﻛﻮرﺳﯽ، HDPﻛە وەﻛﻮ ﺑێﻼﯾەن ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ 2011ی ﻛﺮد ﺗﻮاﻧﯽ 3ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ. ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﺋــەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ھەﻣﻮو ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪە ﺑەھێﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺳەر ﺷــﺎری ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە HDPھەر ﯾەك ﻟە ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش و ﭘەروﯾــﻦ ﺑﻮﻟﺪان و زۆری ﺗﺮی ﻟەﺳــەر ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﻛــﺮدووە و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە. ﺋەﮔــەر ﺋﺎوڕێﻚ ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺪەﯾﻨەوە،
ﻛــە ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺋەﻧﺠــﺎم درا، ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗــﺎش ﻛە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑــﻮو ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷــﺎری ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ 650ھەزار دەﻧﮓ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧەﯾﺶ HDPﺋەو رێﮋە دەﻧﮕە ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ، ژﻣﺎرەی ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟە 3ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ﺑﯚ 6 ﺋەﻧﺪام ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑەرز دەﺑێﺘەوە و ﻛﺎرﯾﮕــەری زۆرﯾﺸــﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻛە ﺑەﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ. ﺷێﻮەی ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ داﺑــەش دەﻛﺮێﺘە ﺳــەر ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەك ،ھــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯿﺶ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﭘﺎرﺗــەﻛﺎن ژﻣﺎرەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮە ،ﯾﺎﺧــﻮد ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻨﯿﺎﻧــە .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﻟەﻧﺎوﭼەی 3ی ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ HDP دەﻧﮕﺪەرێﻜــﯽ زۆری ھەﯾــە .ﻟە
ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 2011دا ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە واﺗە ﻧﺎوﭼــەی 3ی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ،ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ 28 ﻛﻮرﺳــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ دەﻛﺮد و ﺑﯚ ھەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﯿﺶ 84ھەزار و 400دەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮوAK . ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﻮاﻧﯽ 15ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﮫێﻨێﺖ و CHP 9ﻛﻮرﺳﯽ و 1ﻛﻮرﺳﯿﺶ
ﺑــﯚ MHPو HDPﺗﻮاﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە 3ﻛﻮرﺳــﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﺋــەم ھەڵﺒﮋاردﻧە HDPزۆرﺗﺮﯾــﻦ ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺳــەر ﻧﺎوﭼەی 3و دەﯾەوێﺖ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗە 6ﻛﻮرﺳــﯽ .ﺋەﮔەرﯾﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼــەی 1ﻛە ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ﻛﺎﻧﺪﯾﺪە ،ﺑە ﺋەﮔەری زۆری 2ﻛﻮرﺳــﯽ ﺗﺮ ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺎت ،ﺋەﻣەﯾﺶ ﺳــﻮﭘڕاﯾﺰێﻜﯽ ﮔــەورە دەﺑێــﺖ ﺑــﯚ HDPﻟەم ھەڵﺒﮋاردﻧەدا. ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ CHP ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی زۆر ﺑەھێﺰی داﻧﺎوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻨە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە، ﺑــەم ﻛەﻣێــﻚ ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺋەو ﻛﺎﻧﺪﯾﺪاﻧە ﺑﺘﻮاﻧﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 80ھەزار دەﻧﮓ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ ﺋــەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ رۆڵﯽ ﺧﯚی دەﮔێڕێﺖ ،ﻧەك ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﻮﺗەی ﺳەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔــەﻻن ﺑێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﭘﺎرﺗەﻛەﯾــﺎن
”ژﻣﺎرەی دەﻧﮕﺪەری ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ 10 ﻣﻠﯿﯚن و 236ھەزارە و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ 88ﻛﻮرﺳﯽ دەﻛﺎت ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا. ﺋەﮔەر ھەﻣﻮو ﺋەو ژﻣﺎرە دەﻧﮕﺪەرە ﺑﭽﻨە ﺳەر ﺳﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪاﻧەوە و دەﻧﮓ ﺑﺪەن ،ﺑﯚ ھەر ﻛﻮرﺳــﯿﯿەك ﻟەو ﺷﺎرەدا 116ھــەزار دەﻧﮓ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﻛەﻣﯿﯽ ژﻣﺎرەی دەﻧﮕﺪەراﻧﺪا ﺋەو رێﮋەﯾەش ﻛەم دەﺑێﺘەوە“
دەﺗﻮاﻧێﺖ 10ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ: ”ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘەﻻﻣﺎر و دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧەی ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ رووﺑەڕووی ﺋێﻤە دەﺑێﺘەوە ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﯿﻦ ،ﺋەوﯾﺶ ﺑەو ﺑەڵێﻦ و ﻛﺎﻧﺪﯾﺪە ﺑەھێﺰاﻧەی ﻟــە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻣــﺎن ﻛﺮدووە .ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەڵێﻢ ﻛە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ 10ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﻮﺗــەی دەﻣﯿﺮﺗﺎش ﺑێﺖ HDP ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ دەﺗﻮاﻧێــﺖ 1ﻣﻠﯿــﯚن دەﻧــﮓ ﺑﮫێﻨێــﺖ ،ﻛــە ﺋەﻣەﯾــﺶ ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﺪا ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺎﺗێــﻚ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ 650ھەزار دەﻧﮕــﯽ ھێﻨﺎ ،وەك ﺷــﯚﻛێﻚ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻛﺮا ،ﺑەم ﺋﯿﺘﺮ زۆر ﺟﺎران ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﻣﻮﻓﺎﺟەﺋــە روو دەدات و دوور ﻧﯿﯿە HDP 10ﺋەﻧﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت. ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ دوو ﻣﻠﯿــﯚن دەﻧﮕــﺪەری ﻛــﻮردی ﻟێﯿﯿــە، HDPﭼﺎوی ﺑڕﯾﻮەﺗە دەﻧﮕﯽ ﺋەو ﻛﻮرداﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــێ ﺑەﺷﯽ ﺋەو دەﻧﮕــﺪەرە دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﭘﺎرﺗە ﺗﻮرﻛــەﻛﺎن دەڕوات و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ دەﻧــﮓ ﺑە HDPﺑــﺪەن ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ھەﻣــﻮو ھەوڵﯽ HDP ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﻛﻮرداﻧە ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ و ﺧەوﻧە ﮔەورەﻛەﺷﯽ ﻛە ھێﻨﺎﻧﯽ % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎﻧە ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ﺷﺎری ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەك ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
HDPﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ دەﺗﻮاﻧێﺖ 1ﻣﻠﯿﯚن دەﻧﮓ ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﻛە ﺋەﻣەﯾﺶ ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﺪا ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺎﺗێﻚ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ 650ھەزار دەﻧﮕﯽ ھێﻨﺎ ،وەك ﺷﯚﻛێﻚ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻛﺮا ،ﺑەم ﺋﯿﺘﺮ زۆر ﺟﺎران ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﻣﻮﻓﺎﺟەﺋە روو دەدات و دوور ﻧﯿﯿە HDPدە ﺋەﻧﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت.
7
ﺳﻴﺎﺳﻰ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﻟە ﻧێﻮ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗﺎوەری ﻛﺎرەﺑﺎری ﻟێﯿە و ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان دوو ﻻﯾەﻧﺪا )ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺧﺎوەن ﭘڕۆژە( ،ﺑﺎس ﻛﺮاوە ﻛە ﺧەرﺟﯿﯽ ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺗﺎوەری ﻛﺎرەﺑﺎﻛﺎن دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛە ﺧﯚی ﻟەو ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿە دەدزێﺘەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
دۆﺧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑەﺑێ رێﻜﺨﺮاوە داﻛﯚﻛﯿﻜﺎرەﻛﺎن و ﭘﺎرە ﺑﺎﺷﺘﺮە وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎراﻧــەی ﻻی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻟەم ﺳــﺎڵەدا رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ژﻣــﺎرەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎن ھەﺑﻮوە ،رێﮋەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە. ﺑەراوردی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 2013 و 2014دا ،ﺋەوە ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ﻟەم ﺳــﺎڵەدا ھﯿــﭻ ﭘﺎرەﯾەك ﺑﯚ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﺧەرج ﻧەﻛــﺮاوە ،ﻛەﭼﯽ رێﮋەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوەﺗەوە. وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ 2013دا ،ﻣﻠﯿﺎرێــﻚ و 183ﻣﻠﯿــﯚن و 263ھەزار دﯾﻨﺎری ﺑﯚ 53رێﻜﺨﺮاوی ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 11ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨــﺎری ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺧەرج ﻛﺮدووە. ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳــەرووی 70رێﻜﺨﺮاوی داﻛﯚﻛﯿﻜﺎر ﻟــە ﻣﺎﻓــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ،ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن. ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووﺷﺪا )(2014 ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھەرێﻤەوە، ھﯿــﭻ ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەك ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺧەرج
ﻧەﻛﺮاوە. ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺋەﮔەر ﺋﺎﻣﺎرەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﺳﺎﻧﯽ 2013و 2014دا ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑــەراورد ﺑﻜەﯾــﻦ ،دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2014دا ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ھﯽ ﺳﺎڵﯽ 2013ﺑﻮوە. ﺋەﻣەل ﻣﯿﻜﺎﺋﯿﻞ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﻼﻧﺪان ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋەﮔەر ﺋﺎﻣﺎری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟــە ﺳــﺎﻧﯽ 2013و 2014دا ﻟەﮔەڵ
ﯾەﻛﺘﺮ ﺑەراورد ﺑﻜەﯾﻦ ،دەردەﻛەوێ ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ﺑە رێﮋەی ،4% ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛەﻣﺘﺮ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛﺮاوە ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ 2013دا“. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ،ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، 7ھــەزار و 193ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﺧﻮﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن، ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن ،ﺳــﻜﺎ و دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014دا 5 ،ھەزار و 13ﺣﺎڵەت ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. ﺣﺎﺟﯽ ﻋﺰەدﯾﻦ راوێﮋﻛﺎری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ،ﭘێﯽ واﯾە رێــﮋەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەم دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەوە ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻧﺎﯾەت ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎن ھﺎﺗﺒێﺖ. ﺋەو ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ، ”دەﺑــێ ﭼەﻧــﺪ رێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑﮕﺮﯾﻨە ﺑــەر ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ھﺎوﻛﺎر ﺑﻦ ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەﻛە“.
ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ دەﯾەوێ
ﺗﻮرﻛﯿﺎ داواﯾەﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛەرﻛﻮوك رەت دەﻛﺎﺗەوە
وﺷە/ﻛەرﻛﻮوك دوای ﺋەوەی ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرداﻧﯽ ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك دەﻛــەن و داوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ رەزاﻣەﻧﺪی ﺋەﻧﻘەڕە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەﻛەن ،وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەوان دەﺳــﺘﻮەردان ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ﻧﺎﻛەن .ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯿﺶ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ”ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﺑﻮوە“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔەدارەوە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮون ،ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋﺎﺳــﯚ ﻣﺎﻣەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺑﺎرەﮔەی ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە و داواﯾــﺎن ﻟێ ﻛــﺮدوون ،رەزاﻣەﻧﺪی ﺗﻮرﻛﯿﺎ وەرﺑﮕﺮن ﺑﯚ ﺋــەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛەرﻛﻮوك دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔەدار ﻟــە ﺑەرەی
ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەدا ھەرﯾەك ﺣەﺳــەن ﺗﯚران ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ و ﺋەرﺷــەد ﺳﺎڵﺤﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧــﯽ ،ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون و ﺷﺎﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەر رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘەی ﺑﻮێﺖ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﻮرﻛﻤﺎن ،ﺋێﻤە ﺋﯿﻤﺰای دەﻛەﯾﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﺋەو داواﯾــەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪە ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺑــەم وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ
ﺋﺎﮔــەداری ﻛﺮدﻧەوە ﻛە ﺑــە ﯾەﻛێﺘﯽ راﺑﮕەﯾەﻧــﻦ ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﻧﺎﭼێﺘــە ﻧﺎو ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﺎﻧــە و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك دەﺳــﺘﻮەردان ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﮔﺮێﺪراوە ﺑە ﭼﺎرەﻧﻮوس و ﺑڕﯾﺎری داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەوە“. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺋﺎﺳــﯚ ﻣﺎﻣەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋێﻤە و ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﺑﺎﯾــﯽ ﻧێﻮاﻧﻤــﺎن ﺑــﻮوە ،ھەروەھﺎ ﮔﻠەﯾﯿﻤﺎن ﻟە ﺋەرﺷــەد ﺳــﺎڵﺤﯽ ﻛﺮد ﺑەھﯚی ﺋەوەی داوای ھﺎوﻛﺎری ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ ﻛﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﺳﻮﭘﺎﯾە ﻧەﯾﺘﻮاﻧــﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﺑێــﺖ ﻟە ﭘێﺶ داﻋﺶ“. ﻣﺎﻣەﻧﺪ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑەم ﺋێﻤە دژی ﺑە ھەرێﻤﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﻦ و ﺋەو ﭘﺮﺳە دوورە ﻟە راﺳﺘﯿﯿەوە و ﺑﺎس ﻧەﻛﺮاوە“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺣەﺳــەن ﺗــﯚران ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێــﺮاق ﻟە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی ر ا ﮔە ﯾﺎ ﻧﺪ “ ،ﺑە ھە ر ێﻤﻜﺮ د ﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﭘــڕۆژەی ﺋێﻤەﯾــە و ﻟــە 2006ەوە راﻣﺎﻧﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺑــەم ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ﺑﺎﺳــﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺑەھەرێﻤﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻧەﻛﺮاوە“.
ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺨﻮات
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻛﺎوە ﺟەم ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺑڕﮔەﯾەﻛﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﺑەﻧﯿﺎزە ﺧﯚی ﻟە 4ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﺪزێﺘەوە. ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟــە ھەرێﻤﺪا ،ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑــﻮوە ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﺑــە ﺑڕﮔەﯾەﻛﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﯿە و ﻟەﺳەر 4ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،ﻛێﺸە ھەﯾە. ﻟە ﻧێﻮ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗﺎوەری ﻛﺎرەﺑﺎی ﻟێﯿە و ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێــﻮان دوو ﻻﯾەﻧﺪا )ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺧﺎوەن ﭘــڕۆژە( ،ﺑﺎس ﻛﺮاوە ﻛــە ﺧەرﺟﯿﯽ ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺗﺎوەری ﻛﺎرەﺑــﺎﻛﺎن دەﻛەوێﺘە ﺳــەر ﺷــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛە ﺧﯚی ﻟەو ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿە دەدزێﺘەوە. ﺋــەو ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــە ﻛــە ﻧﺎوی ﻻی رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێﺰراوە، راﭘﯚرﺗەﻛەی ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە و ﺑەﻧﯿﺎزە ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت. ﻟە ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﻣــﺎدەی ﻧﯚﯾەﻣﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 4ی ﺳــﺎڵﯽ 2006 ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑــﺎس ﻟــە رێــﻜﺎرە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺮدﻧﯽ وەﺑەرھێﻨەر ﻛــﺮاوە .ﻟــەو ﺑڕﮔەﯾەدا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ”ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺮدﻧﯽ وەﺑەرھێــﻦ ﻟــە ﺣﻮﻛﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ،ﯾﺎن ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻣــﯚر ﻛــﺮاو ﻟــە ﻧێﻮان
ﻻﯾەﻧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ،دەﺳــﺘە ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎر ﺋﺎﮔﺎدار دەﻛﺎﺗەوە و داوای ﻟێ دەﻛﺎت ﯾەﻛﺴــەر ﺋەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەی ﺑﻮوەﺗــە ھــﯚی ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەﻛە، ﺑﻮەﺳﺘێﻨێﺖ و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺑﯚ دﯾﺎری دەﻛﺎت ﻛە ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەﻛە ﺑﯚ ﻻدان و ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن. ﻟــە ھەرﯾــەك ﺋێﺴــﺘە ﺑەڕێﻮﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷﺎری ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە. ﻓەرﻣــﺎن ﻏەرﯾــﺐ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻧﻮوﺳــﺮاوﯾﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﭼﺎﭬﯽ ﻛﺮدووە ﻛە ﺑە ﺑەڵێﻨەﻛەﯾﺎﻧەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﻦ ،ﺑەم ﺋەوان ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ دزﯾﻮەﺗەوە. ﺋەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷــﺎری ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬــﯽ ،ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەی ﺋﯿﻤــﺰا ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﺳــەر ﺧەرﺟﯿﯽ ﺧﯚی
ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧــﺎو ﭘڕۆژەﻛەی ﻻ ﺑﺪات ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﭘێﯿەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤەش ﺳــﻜﺎﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﺋێﺴــﺘە دۆﺳﯿەﻛە ﻟە دادﮔەﯾە“. ﻟــە ﻣــﺎدەی ھەژدەﻣــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗــﻮوە” ،ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻣﯚرﻛﺮاو ﻟە ﻧێﻮان
ھەردووﻻدا ﯾــەﻛﻼ دەﻛﺮێﻨەوە .ﺋەﮔەر ﻟــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەش ھﯿﭻ ﺑڕﮔەﯾەﻛــﯽ واﻧەﺑــﻮو، ﺑەڕێﮕەی دۆﺳــﺘﺎﻧە و ﺑە رەزاﻣەﻧﺪی ھەردوو ﻻﯾەن ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺮێــﻦ .ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا رەزاﻣەﻧﺪﯾﯽ ھەردوو ﻻﯾەن ﺑە د ە ﺳــﺖ
ﻧەھــﺎت ،ھــەردووﻻ ﺑﯚﯾــﺎن ھەﯾــە ھﺎﻧﺎ ﺑــەرن ﺑــﯚ ﺋــەو ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮاﻧﯿﯿەی ﻛــە ﺣﻮﻛﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎ رەﭼﺎوﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﺪا دﯾﺎر ﻛﺮاون ،ﯾﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﺣﻮﻛﻤەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھــەر رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﯾــﺎن دوو ﻗﯚڵﯽ ﻛە ﻋێﺮاق
ﻓەرﻣﺎن ﻏەرﯾﺐ:
ﭘێﺸــﺘﺮ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﺷﺎری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەی ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەﺳەر ﺧەرﺟﯿﯽ ﺧﯚی ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﺎو ﭘڕۆژەﻛەی ﻻ ﺑﺪات ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﭘێﯿەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤەش ﺳﻜﺎﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﺋێﺴﺘە دۆﺳﯿەﻛە ﻟە دادﮔەﯾە
ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑێﺖ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا“. ﺷﺎری ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ،ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘــﺎرك ،ﻛﺎﺑﯿﻨە و ﭬێﻼ ،ھﯚﺗێﻞ ،ﺷــﺎری ﯾــﺎری ،ﺑﺎﺧﭽەی ﺋــﺎژەن ،ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﯾﺎری ،ﻣەﻟەواﻧﮕــە و ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻣﯚم ﭘێﻚ دێﺖ .ﻟەو ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەدا ﭘەﯾﻜەری زۆرﺑەی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻣﯚم دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون و راﮔﯿﺮاون. ﻟە ﭘڕۆژەﻛــەدا ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧﺎﻓﻮورەی ﺋــﺎوی ﺗێﺪاﯾــە .ھەروەھﺎ ﻟــە رێﮕەی ﺗەﻟەﻓﺮﯾﻜــەوە ،ﮔﯚﯾــﮋە ﺑــە ﻟﻮﺗﻜەی ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ دەﺑەﺳﺘﺮێﺘەوە. ﭘڕۆژەﻛە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ 2010ەوە ﻟەﻻﯾەن ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﻟﯿﺎوە دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮا و دەﻛەوێﺘە دەﺷــﺘﯽ ﺑﻨﺎری ﭼﯿﺎی ﮔﯚﯾﮋەوە.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺳﻜﭽﻮون ﻟە ﻧێﻮ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەرێﻢ ﭘەرە دەﺳێﻨێﺖ د .ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺧﯚﺷﻨﺎو:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﺑەھﯚی ھﺎﺗﻨﯽ وەرزی ﮔەرﻣﺎوە ،ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ھەوﻛﺮدﻧﯽ رﯾﺨﯚڵە ﻟە ﻧێﻮ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘەرەی ﺳەﻧﺪووە .ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛە، ھەوﻛﺮدﻧێﻜﯽ ﭬﺎﯾﺮۆﺳﯿﯿە و زﯾﺎﺗﺮ ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧە ﺗﻮوﺷﯽ دەﺑﻦ ﻛە ﻟە ﺑﺮی ﺷﯿﺮی داﯾﻜﯿﺎن ،ﺷﯿﺮی ﻗﻮﺗﻮوﯾﺎن ﺧﻮاردووە. ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ھەوﻛﺮدﻧﯽ رﯾﺨﯚڵە، ھەﻣــﻮو ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە و ﺑەھﯚﯾــەوە ﻣﻨﺪاڵ ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳــﻜﭽﻮون و رﺷــﺎﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ. ﺋێﺴﺘە ﺑەھﯚی زۆرﺑﻮوﻧﯽ رێﮋەی ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەوە ،ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻣﻨﺪان ،ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳــەر و ﻟەوێ، ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﻧەﺧﯚش ﺑﺪرێﺖ. ھﺎﺟەر ﺷــەھﺎب ،ﻟە ﻗﺎوﺷــێﻜﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻣﻨﺪان، ﺑەدﯾﺎر ﻛﭽە ﻧەﺧﯚﺷەﻛەﯾەوە ﻛە ﺳێ ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧە ،ﻟەﺳەر زەوی داﻧﯿﺸــﺘﻮوە .وەك ھﺎﺟــەر ﺑﺎس دەﻛﺎت ،ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی دوو رۆژە ﺳﻜﭽﻮون و رﺷﺎﻧەوەی ھەﯾە.
ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾە، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ﻛــە ﺗﻮاﻧﺎی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو رێــﮋە زۆرە ﻧەﺧﯚﺷــەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺳەر ھەﻧﺪێ ﻗەڕەوێڵــە ،دوو ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﯾەﻛەوە ﺧﻮێﻨﺪراون. دﻛﺘﯚر زاھﯿﺮ ﮔەردی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕاﭘەڕﯾــﻦ ،وەك ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ،ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﻣﻨﺪاﻧﻦ ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﭼﻮوەﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە. د .زاھﯿــﺮ ﮔەردی ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن 86 ﻗەرەوﯾڵەی ھەﯾــە و رۆژاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 250ﻧەﺧﯚش دەﺧەوێﻨﺪرێﺖ، ﺋەﻣەش وای ﻛــﺮدوە ﻧەﺗﻮاﻧﺪرێ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﭼﺎودێﺮی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ.
ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺳﻜﭽﻮون ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺴﺎﯾﯽ ﻟە 3 ﺑﯚ 4ﺟﺎر ﻟە ﻣﺎوەی 24 ﺳەﻋﺎﺗﺪا ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣــﺎری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاو ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ڕاﭘەرﯾﻨﯽ ﻣﻨﺪان، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣــﺎوەی 8ڕۆژدا ) 10ﺑﯚ 18ی ﺋەو ﻣﺎﻧﮕە( 9 ،ھەزار و 371 ﻣﻨﺪاڵ ﺑەھﯚی ﻧەﺧﯚﺷﯽ ڕووﯾﺎن ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾە ﻛــﺮدووە و ﻟەواﻧە ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﻣﻨﺪاڵ،
ﺧەوێﻨﺪراون. ﺧﺎﻟﺲ ﻗﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛە ،ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺧێﺮای ﻟە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەدا ھەﯾە و ﺑەھﯚی ﻻوازﯾــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻟەﺷــﯿﺎن ،ﻣﻨﺪان زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻮوﺷﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە دەﺑــﻦ .ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ھەوﻛﺮدﻧﯽ رﯾﺨﯚڵە ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑو
ﺑﻮوەﺗەوە“. د .ﻋﻮﻣــەر ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺧﯚﺷــﻨﺎو، ﭘﺴــﭙﯚری ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻣﻨﺪان ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺳﻜﭽﻮون ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺴــﺎﯾﯽ ﻟە 3ﺑﯚ 4ﺟﺎر ﻟە ﻣﺎوەی 24ﺳەﻋﺎﺗﺪا. د.ﻋﻮﻣــەر ،ﭘــﺎك و ﺧﺎوێﻨــﯽ ﺑە ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ڕێﮕﺮی ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛە دەزاﻧێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﯿﺮی ﻗﻮوﺗــﻮو ،ﺋەﻣــەش ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﺷــﯿﺮەی ﻛــە دەﮔﯿﺮێﺘەوە، ﺑــە ڕێﻜﻮﭘێﻜــﯽ ﻧﺎﮔﯿﺮێﺘــەوە
ﺑە ﻣﻨﺪاڵ ،ﺷــﻮێﻨﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻦ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎزووﻗە ،ﭘەرﺳﺘﮕە، ﻣەﯾﺨﺎﻧە ،ﮔﯚڕ ،ﮔەوڕ ،دەﺳﺘﮫﺎڕ ﺑﯚ ھﺎڕﯾﻨﯽ داﻧەوێڵە و ﻛﻮﻧﯽ ھەواﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ھەوا. ”دەرﯾــﻦ ﻛﻮﯾــﻮ“ ﻟــە 18ﺗﺎ 20 ﻧﮫﯚم ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ژێــﺮزەوی و 52ﻛﻮﻧــﯽ ھەواﯾﯽ ﺗﯿﺎدا دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و ﺟێﮕەی 20ھەزار ﻛەﺳﯽ ﺗﯿﺎدا دەﺑێﺘەوە، ﺑــەم ﻣێﮋووی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺷــﺎرە ﺑەﺗەواوی ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ، ھەﯾە ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑەھێﺰەﯾە ﻛە ﭘێﯽ واﯾە ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ”ﺋﺎھﻮراﻣەزدا“ی ﺧﻮای ﺧێﺮ و ﭼﺎﻛەی زەردەﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺑەم ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯿﯿە
و زۆر ﺳەرﭼﺎوەی ﺗﺮی ﻣێﮋووﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدەن ﻛە ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ ﻟەﻻﯾــەن ﻓێﺮﺟﯿﯿەﻛﺎﻧەوە 800ﺳــﺎڵ ﺑــەر ﻟــە زاﯾﯿــﻦ دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە .ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﺪﯾﯿە ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﺋەو ﺷــﺎرە ﻣێﮋووﯾﯿە ،ﺟەﻧــﮕﺎوەرە ﺣﯿﺴﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻧﺎوﯾﺎن ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ﭘﯿﺮۆزدا ھﺎﺗﻮوە ،ﺳــەﺗﺎن ﺳــﺎڵ ﺑەر ﻟە زاﯾﻦ دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺳەرﭼﺎوە و ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺑﺎوی دەﻣﯽ ﺧەڵﻚ ﺋەوە دەﮔێڕﻧەوە ﻛە ھەزاران ﺳﺎڵ ﺑەر ﻟە زاﯾﻦ ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ﺑەﺷێﻜە ﻟــە ﻣێــﮋووی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯿەﺗﯽ زەردەﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن. ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﺷەﺷــەﻣﯽ ﻛﺘێﺒﯽ زەردەﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛــە ﺑــە
”ﺋﺎﭬێﺴــﺘﺎ“ ﻧﺎﺳــﺮاوە ،ﺑﺎس ﻟەوە ﻛﺮاوە ﻛە ﺋﺎھــﻮرا ﻣەزدا )ﺧﻮدای ﺧێــﺮ و ﭼﺎﻛــە( ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ دەﭘﺎرێﺰێــﺖ ﻟە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗێﻜﯽ ﮔەورەی ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯽ ﻛە ﺑەﺳەر ژﯾﻨﮕــەدا دێــﺖ و ﺑە زﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺷــەﯾﺘﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎوی ﺑﺮدووە .ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ دەﻗێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ،ﺋﺎھﻮرا ﻣەزدا ،ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑە ”ﺟەﻣﺸــﯿﺪ“ ﻛﺮدووە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ و ﮔﯿﺎﻧــﺪاران ﻟەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە دروﺳﺖ ﺑــﻜﺎت .ﺟەﻣﺸــﯿﺪ ،ھەﻧﺪێﻚ ﺑە ﭘێﻐەﻣﺒەری زەردەﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎوی دەﺑــەن و ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﺑە ﭘﺎﺷﺎﯾەﻛﯽ ﻓﺎرس ،ﻟە ﺋﺎﭬێﺴﺘﺎدا ﺑە ”ﯾﻤﺎ“ ﻧﺎوی ھﺎﺗﻮوە. ﺑەﭘێﯽ ﺑەڵﮕــە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﻧﺰﯾﻜەی 10ھەزار ﺳــﺎڵ ﺑەر ﻟە زاﯾﻦ دواﯾﻦ ﭼﺎﺧﯽ ﺳەھﯚڵﺒەﻧﺪان ﺑﻮوە و ﺋەو ﺷــﺎرەی ژێﺮزەوی ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎژەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳــەردەﻣە دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە. ﻣێﮋووﻧﻮوﺳﺎن ﺑەڵﮕە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺑەﺳﺘﻨەوە ﺑەوەی ﻛە ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﺎﭬێﺴﺘﺎدا ھﺎﺗﻮوە. ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ھەﯾــە ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺋــەو ﺷــﺎرە ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ﯾــﺎن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎن و ﻣﺎڵﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ﻟە دوژﻣﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن .ﺑﯚ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑﺎس ﻟە دەرﮔەﻛﺎﻧﯽ
ﺧﺎﻟﺲ ﻗﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ:
”ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ھەوﻛﺮدﻧﯽ رﯾﺨﯚڵە ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە“
د .ﻋﻮﻣــەر ،ﺑەﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێ ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺗﻮوﺷــﺒﻮو ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺳﻜﭽﻮون ﻛە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە 3ﻣﺎﻧﮓ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەﺧێﺮای ﺑﮕەﯾەﻧﺪرێﺘە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە .ﻟەو ﺗەﻣەﻧە ﺑەﺳەرەوەﯾﺶ ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﭼﺎودێﺮی ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻟە ژێﺮ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﺪا ﭘێ ﺑﺪرێﺖ و ﻟە ھەﻓﺘەﯾەك زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛە درێﮋەی ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺒﺮێﺘە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە. د .ﻋﻮﻣەرﺧﯚﺷﻨﺎو ،دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە داﯾﻜﺎن ﺗﺎ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺷﯿﺮی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪەﻧە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەﮔەر ﺷﯿﺮی ﻗﻮوﺗﻮوﯾﺎن ﭘێ دان ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨﯽ رەﭼﺎو ﺑﻜەن و ﺋەﻣەﯾﺶ ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﭘﯿﺴﯽ ،ﺑە ﺳەرەﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ھﯚﻛﺎر ﺑﯚ ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑە ﺳﻜﭽﻮون دادەﻧﺮێﺖ. و ﻣەﻣەﻛــەی ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﭘــﺎك ﻧﺎﻛﺮێﺘــەوە، ﯾﺎن ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﯿﺮ ﻟــە ﻣەﻣەﻛە دەﻣێﻨێﺘەوە ﭘﺎش ﻧﯿﻮ ﺳەﻋﺎﺗﯽ ﺗﺮ ﭘێﯽ دەدرێﺖ. ﺑەﺑڕوای د .ﻋﻮﻣەر ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ڕێﮕە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەرﮔﺮی ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە
ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە داﯾﻜﺎن زۆر ﺑە ورﯾﯿﺎﯾەوە ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨﯽ ڕاﺑﮕﺮن و ﺋﺎﮔﺎداری ﻛﺎﺗﯽ ﺑەﺳــەرﭼﻮوﻧﯽ ﻗﻮوﺗﻮوی ﺷﯿﺮەﻛە ﺑﻦ و ﻣەﻣەﻛە زوو زوو ﺑﺸــﯚن و ھــەوڵ ﺑﺪەن ﻣﻨﺪان ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻗەرەﺑﺎڵﻎ ﺑەدوور ﺑﮕﺮن.
ﺷــﺎرەﻛەی ژێﺮزەوی ﻛﺮاوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دﯾﻮی ﻧﺎوەوە دادەﺧﺮێﺖ و دەﻛﺮێﺘــەوە ،واﺗــە دوژﻣﻦ ﻟە دەرەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ دەرﮔەﻛە ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑﭽێﺘە ﻧــﺎو ﺷــﺎرەﻛەوە .ھەر دەرﮔەﯾەﻛﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ﻣێﮋووﯾﯿە ﻛێﺸەﻛەی 1000ﭘﺎوەﻧﺪە .ﻛﻮﻧە ھەواﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ دروﺳــﺖ ﻛﺮاون ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻓڕﯾﻦ ﺑەﺳەرﯾﺎﻧﺪا ھەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻧەﻛﺮێﺖ. ﻟــە ﺋﺎﭬێﺴــﺘﺎدا ﺑﺎﺳــﯽ ﺧــﻮای ﭼﺎﻛــە و ﺧﺮاﭘــە ﻛــﺮاوە و ﻟــە ﺑەڵﮕە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺑﺎﺳﯽ دوژﻣﻨێﻜــﯽ دەرەﻛــﯽ ﻛــﺮاوە ﻛە ﻟــە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧەوە ھﺎﺗــﻮوە ﺑﯚ دەﺳــﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑەﺳــەر زەوﯾﺪا و ﺋــەو دوژﻣﻨﺎﻧــە ﺑەﺳــەر زەوﯾﺪا ﻓڕﯾــﻮن .ﻣێﮋوﻧﻮوﺳــﺎن ،ﺋــەو ﺑەڵﮕە زاﻧﺴــﺘﯿﯿە دەﺑەﺳــﺘﻨەوە ﺑە ھﯚﻛﺎری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ﻣێﮋووﯾﯿەوە و دەڵێﻦ ”ﺑﯚﯾە ﻛﻮﻧە ھەواﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷــﺎرە وا
دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻓڕﯾﻨﺪا ﻧەﺑﯿﻨﺪرێﺖ“. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋەﮔەری ﺋەوەی ﻛە ﺋەم ﺷــﺎرە ﻣێﮋوﯾﯿە ﻟەﺳەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺋﺎھﻮراﻣەزدا دروﺳــﺖ ﻛﺮاﺑێﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەھێﺰﺗﺮە، ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﺑەﺗــەواوی ﻧەﺳــەﻟﻤێﻨﺪراون و ﻣێﮋووی ﺷــﺎرەﻛە ﺑــە ﺗەواوی ﻧﺎزاﻧﺮێــﺖ .ﭼﻮﻧﻜــە ﺗەﻣەﻧــﯽ ﺑــەرد ﻟــە رێﮕــەی ﻛﺎرﺑﯚﻧﯽ ﻧﺎو ﺑەردەﻛەوە دﯾﺎری ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟەﺑەرﺋەوەی ھەﻣــﺎن ﭼﯿﺮۆك ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﺎﭬێﺴﺘﺎی زەردەﺷﺘﯿﯿەﺗﺪا ھەﯾــە ،زۆرێــﻚ ﻟــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــە ﺑەھێــﺰەﻛﺎن ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛەن ﻛە ﺗەﻣەﻧﯽ زەردەﺷﺘﯿﯿەت و ﺋەو ﺷــﺎرە ﻣێﮋووﯾﯿە ،وەك ﯾەﻛە .ﺋەم ﺷﺎرە ﻣێﮋووﯾﯿە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1985دا ﻟە ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ”ﯾﻮﻧﺴــﻜﯚ“ وەك ﻣﻮڵﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا.
ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮی ”وﺷە“ دەﭼێﺘە ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ ﭘەﻧﺎﮔەی زەردەﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن
وﺷە /ﻧەوﺷەھﯿﺮ -ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ واﺗە ﺑﯿﺮی ﻗﻮوڵ ،ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮزەوی و دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوﭼەی ﻛەﭘەدۆﻛﯿﺎ و ﺷــﺎرۆﻛەﯾەﻛە ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻧەوﺷەھﯿﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋەم ﺷﺎرە ﻣێﮋوﯾﯿە 60ﻣەﺗﺮ ﻟە ژێﺮ زەوﯾﺪاﯾە، ھﺎوﺷێﻮەی ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ھەﻣﻮو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﺗێﺪاﯾە وەك :ژووری ﻧﻮوﺳﺘﻦ ،ﮔەرﻣﺎو ،ﺋﺎودەﺳﺖ )ﺑﯚ ﮔەورە و ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺟﯿﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە( ،ژووری داﻧﯿﺸﺘﻦ ،ژووری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪاڵ، ﺷﻮێﻨﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻦ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎزووﻗە ،ﭘەرﺳﺘﮕە ،ﻣەﯾﺨﺎﻧە ،ﮔﯚڕ، ﮔەوڕ ،دەﺳــﺘﮫﺎڕ ﺑﯚ ھﺎڕﯾﻨﯽ داﻧەوێڵە و ﻛﻮﻧﯽ ھەواﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ھەوا. ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ واﺗە ﺑﯿﺮی ﻗﻮوڵ، ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮزەوی و دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوﭼەی ﻛەﭘەدۆﻛﯿﺎ و ﺷﺎرۆﻛەﯾەﻛە ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻧەوﺷــەھﯿﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋەم ﺷﺎرە ﻣێﮋوﯾﯿە 60ﻣەﺗﺮ ﻟە ژێﺮ زەوﯾﺪاﯾە،
ھﺎوﺷــێﻮەی ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ھەﻣﻮو ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﺗێﺪاﯾە وەك :ژووری ﻧﻮوﺳــﺘﻦ، ﮔەرﻣﺎو ،ﺋﺎودەﺳــﺖ )ﺑﯚ ﮔەورە و ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺟﯿﺎ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە(، ژووری داﻧﯿﺸﺘﻦ ،ژووری ﺗﺎﯾﺒەت
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻟە ﻣﺎوەی 8رۆژدا 9 ،ھەزار و 371ﻣﻨﺪاڵ ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێﺮﯾﺎن ﻛﺮدووە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ ﻟە 18ﺗﺎ 20ﻧﮫﯚم ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ژێﺮزەوی و 52ﻛﻮﻧﯽ ھەواﯾﯽ ﺗﯿﺎدا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ﺟێﮕەی 20ھەزار ﻛەﺳﯽ ﺗﯿﺎدا دەﺑێﺘەوە ،ﺑەم ﻣێﮋووی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺷﺎرە ﺑەﺗەواوی ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ،ھەﯾە ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑەھێﺰەﯾە ﻛە ﭘێﯽ واﯾە ”دەرﯾﻦ ﻛﻮﯾﻮ“ ﻟەﺳەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ”ﺋﺎھﻮراﻣەزدا“ی ﺧﻮای ﺧێﺮ و ﭼﺎﻛەی زەردەﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮاوە.
9
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﺷێﺨﯽ ﺋەوﯾﻨﺪاران!
ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﯿﺠﯿﺮﯾﺎ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ 86ژن و 138ﻣﻨﺪاڵە ،دوای ﺋەوەی ﺳــﺰای ﻟە ﺳێﺪارەداﻧﯽ ھەڵﻮەﺷﺎﯾەوە ،ﺟەژﻧﯽ 86ﺳﺎڵەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﮔﺮت” .ﻣﺎﺳﭙﺎ“ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑەھﯚی ﻓﺮەژﻧﯿﯿەوە ،ﺳﺰای ﻟە ﺳێﺪارەداﻧﯽ ﺑەﺳەردا ﺳەﭘێﻨﺪرا .ﺋەو ،ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟە ژﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗەق ﺑﺪات .ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺠﯿﺮﯾﺎ ،ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ھﺎوﺳەراﻧﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوە ،ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺎن ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺣﻮﻛﻤﯽ دادﮔە دەرﺑڕﯾﻮە و دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ھﯿﭻ ﻛﺎﻣﯿﺎن ﻟێﯽ ﺟﯿﺎ ﻧﺎﺑﻨەوە و ﺑەﯾەﻛەوە دەژﯾﻦ. ﭘﯿﺎوە ﻧﯿﺠﯿﺮﯾﺎﯾﯿەﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو ﻟە رێﮕەی ﺧﯚوﯾﺴﺘﯽ ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﺳێﺪارە ﺑﺪرێﺖ ،ﺑەم ﻟێﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﻧەﺑێﺘەوە ،ھەر ﺑﯚﯾە ﻧﺎزﻧﺎوی ”ﺷێﺨﯽ ﺋەوﯾﻨﺪاران“ی ﭘێ درا. دوای ﺳﻜﺎی ژﻧەﻛﺎﻧﯽ ،دادﮔەی ﺗێﮫەڵﭽﻮوﻧەوەی ﻧﯿﺠﯿﺮﯾﺎ ،ﺣﻮﻛﻤەﻛەی ﺳڕﯾﯿەوە و ﭘﯿﺎوەﻛە ﺋﺎزاد ﻛﺮا.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺳەﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸەی ﺟﯿﮫﺎن رەﻧﮕە ﺑﺎوەڕﻛﺮدﻧﯽ ھەﻧﺪێ ﺋەﺳﺘەم ﺑێــﺖ ،ﺑەم ﻣﻮوﭼەی ﺳــﺎﻧەی ﺋەو ﭘﯿﺸــەﯾە 60 ،ھــەزار دۆﻻرە. ﻛﺎری رۆژاﻧەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺋەوەﯾە ﻛە ﺟﻮوﺟﻜەﻛﺎن ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜەن و ﻣﺮﯾﺸﻚ و ﻛەڵەﺷێﺮەﻛﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﻧەوە. ﺑەھــﯚی داھﺎﺗــﯽ زۆرەوە ،ﺋــەو ﭘﯿﺸەﯾە ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺧﻮاﺳﺘﯽ زۆری ﻟەﺳــەرە ،ﺑەم ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﺟﻮوﺟﻜەﻛﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و دەﺑێ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﺷــﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن ﻟەو ﺑﻮارەدا ھەﺑێﺖ. ھــەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻟــەو ﺑﻮارەدا
ﺑەﺗەواوی ﺷــﺎرەزا ﺑێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە 3ﺳﺎڵ راھێﻨﺎﻧﯽ ﭘــێ ﺑﻜﺮێﺖ .ﺑەھــﯚی ﺋەو ﻣﺎوە زۆرەوە ،زۆرﺑەی ﻛﺮێﻜﺎران ﺗﺎﻗەﺗﯿﺎن ﻧﺎﻣێﻨێ و واز ﻟە ﻛﺎرەﻛە دێﻨﻦ. ﻛﺮێﻜﺎرە ﺷــﺎرەزاﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟە ﻣﺎوەی
ﺳەﻋﺎﺗێﻚ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪا ،ﻧﺰﯾﻜەی 800ﺑﯚ ھەزار و 200ﺟﻮوﺟەڵە ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﻧەوە، واﺗە ﻟە ھەر ﭼﺮﻛەﯾەﻛﺪا 3ﺟﻮوﺟەڵە ﺟﯿﺎ دەﻛەﻧەوە. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭬێﺘەرﻧــەری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،دووﭘــﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘﯿﺸەﻛە زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە، ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺳــەﯾﺮی ﺟﻮوﺟﻜــەﻛﺎن ﺑﻜــەی و ﺋەﻣــەش ھﯿــﭻ ﭼێﮋێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە .ﺋــەو دەڵێ” ،ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎدا ﻧﺰﯾﻜەی 150ﻛەس ﺋەو ﭘﯿﺸەﯾەﯾﺎن ھەﯾە و ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووش ،ھﯿﭻ ﺧﻮاﺳــﺘێﻚ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟەو ﻛەرﺗەدا داﻧەﻣەزراوە“.
”ﻧﺎدﯾــﺎ ﻛﯚﻣﺎﻧﭽﯽ“ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﻤﻨﺎﺳــﺘﯿﻚ، ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ،ژﻣﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾــﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ھەر ﺑەﻧﺎوی ﺋەوەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە .ﺋەو ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 14 ﺳــﺎڵﯿﺪا ،ﺗﻮاﻧﯽ 10ﺧﺎڵﯽ ﺗەواوی ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﻣﯚﻧﺘﺮۆال ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێﺖ. ﺋەوە ،ﻛﺎرێﻜە ﻛە ﺑەدەﮔﻤەن روو دەدات. ﻛﺎﺗێﻚ 10ﺧﺎڵ ﻟەﺳەر ﺷﺎﺷەی وەرزﺷﮕەﻛە ﻧﯿﺸــﺎن درا ،ﺧەڵﻚ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەڕﺳــﻮڕﻣﺎن ﺑﻮون و ﺑﯚ ﭼەﻧــﺪ ﭼﺮﻛەﯾەك ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺑﺎڵﯽ
ﺑەﺳەر وەرزﺷــﮕەﻛەدا ﻛێﺸــﺎ ،ﺑەم دواﺗﺮ ﭼەﭘڵەﻟێﺪان ھەﻣﻮو ﺳﻮوﭼێﻜﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮد. ”ﻧﺎدﯾــﺎ“ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﺋﯚﻟەﻣﭙﯿــﺎددا 6 ،ﺟﺎری ﺗﺮ ﺋەو ﺋــەو ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿە ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜﺎت ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻛەس ﺋەو ﻛﺎرەی ﻧەﻛﺮدووە. ﺋــەو ،ﮔەﻧﺠﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ ﺋﯚﻟەﻣﭙﯿﺎدە و ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 16ﺳﺎڵﯿﺪا ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎی زێڕی ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎ .ﻧﺎدﯾﺎ ،ﻟە ﺋﯚﻟەﻣﭙﯿﺎدی ﺳﺎڵﯽ 1976ﺗﻮاﻧﯽ 5ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎ ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨێﺖ ﻛە ﺳێﯿﺎﻧﯿﺎن زێڕ ﺑﻮون.
ﻧﺎودارﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰان
ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ دەرەوزەﻛەر ھەﻧــﺪێ ﻛــەس ﻟــە رێﮕــەی دەرەوزەﻛﺮدﻧــەوە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ھەڵﺪەﺳــﻮوڕێﻨێﺖ .زۆرﺑــەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟە ﻧێﻮ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﺪان و ﺑە رێﮕــەی ﺟﯚراوﺟﯚر داوای ﭘﺎرە ﻟە ﺧەڵﻜﺎﻧــﯽ ﺗﺮ دەﻛەن ،ﺑەم ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن وەك ﭘﯿﺸە ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮدووە. ”داﯾﻤەن ﭘﺮﺳﯿﺘﯚن ﺑﻮس“ ،ﭘﯿﺎوێﻜە ﻛە رەﻧﮕە وەك ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺘﺘﺮﯾــﻦ دەرەوزەﻛەری ﺟﯿﮫﺎن ﻧﺎﺳــﺮاﺑێﺖ .ﺋەو ،ﺑــەردەوام ﻟەو رێﻮڕەﺳــﻤە ﮔەوراﻧە ﺋﺎﻣــﺎدە دەﺑێﺖ ﻛە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪارن و داوای ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟێ دەﻛﺎت. ﺋــەو ،ﺗەﻣەﻧﯽ 37ﺳــﺎﻧە و ﺑــەردەوام ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﻟەﻧﺪەن ﺋﺎﻣﺎدە دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﭘێــﺶ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس و ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎﻧﯿﺎن ،داوای ﭘﺎرە ﻟە ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺑﻜﺎت .ﺋەو ،ﺑەردەوام ﻛﺎﺗێــﻚ داوای ﭘــﺎرە دەﻛﺎت ﻛە ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎن ﻟەﺳــەر ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﯾﺎن ﭘﯿﺎوێﻜﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺎرەی ﭘێ ﻧەدەن. ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ”داﯾﻤەن ﭘﺮﺳــﯿﺘﯚن ﺑﻮس“ ،دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺋەو
ﭘﯿﺎوە زۆر دەوڵەﻣەﻧﺪە و ﺳــﺎﻧە ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﮔەﺷــﺘﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت .ﺋەو ،ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا دەﺧەوێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻚ ﭘﺎرەی ﭘێ ﺑﺪەن .زۆرﺑەی ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە و ھﯚﺗێﻠە ﮔەورە و ﻧﺎودارەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺪەن، ﺋــەو ﭘﯿﺎوە دەﻧﺎﺳــﻦ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑەھــﯚی دەرەوزەﻛﺮدﻧەوە ﻟەﻻﯾەن ﭘﯚﻟﯿﺴــەوە ﮔﯿﺮاوە ،ﺑەم ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺳــﺰای ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺳەردا ﺑﺴەﭘێﻨﻦ و دواﺗﺮ ﺋﺎزاد ﻛﺮاوە.
18ﺳﺎڵە ﺑەﺷﻮێﻦ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺪا دەﮔەڕێﺖ
ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﭼﯿﻦ 18 ،ﺳــﺎڵە ﺑە ﻣﺎﺗﯚڕﺳﯿﻜﻠەﻛەی ﺷــەﻗﺎم و ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ وﺗەﻛــەی ﺑەﺷــﻮێﻦ ﻛﻮڕەﻛەﯾــﺪا دەﮔەڕێﺖ. ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ، ﺑﺎس ﻟە ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﭘﯿﺎوێــﻚ ﺑە ﻧﺎوی ”ﮔﻮا ﮔﺎﻧﺘﺎﻧﮓ“ دەﻛەن ﻛە ﻟە 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺳﺎڵﯽ 1997ەوە ،ﻣﻨﺪاڵە دوو ﺳﺎﻧەﻛەی ﻟێ ون ﺑﻮوە .ﺋەو ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﭘێﺶ دەرﮔەی ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﯾﺎری دەﻛﺮد ،ون ﺑﻮوە .ﻟەو ﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﺑﺎوﻛە ﻧﺰﯾﻜەی 18 ﺳــﺎڵە 400ھــەزار ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮی ﺑە 10 ﻣﺎﺗﯚڕﺳﯿﻜﻞ ﭘێﻮاوە .ﺋەو دەﯾەوێ ھەﻣﻮو ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ ﺑﮕەڕێ ،ﺑەو ھﯿﻮاﯾەی ﻛەﺳێﻚ وێﻨەی ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﻨﺎﺳێﺘەوە و ھەواڵێﻜﯽ ﭘێ ﺑﺪات. ”ﮔــﻮا ﮔﺎﻧﺘﺎﻧــﮓ“ ﺑــەو ھﯿﻮاﯾــەی ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﺑﺪۆزێﺘــەوە ،دوو ﺋــﺎی ﻟەﺳــەر ﻣﺎﺗﯚڕﺳــﯿﻜﻠەﻛەی داوە ﻛــە وێﻨەی ﻛﻮڕەﻛەی ﻟەﺳــەرﯾەﺗﯽ .ﺋێﺴﺘە ﻛﻮڕەﻛەی ،ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗەﻣەن 20ﺳﺎﻧە و دەﺑــێ ﭼﯚن ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻨﺎﺳــﻨەوە! ﺑەم ﺋــەو ورەی ﺑەرﻧەداوە و ﺑەردەوام وێﻨەی ﻛﻮڕەﻛەی ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەدات .ﺋەو، ﺋێﺴــﺘە ﮔەﻧﺠێﺘﯿــﯽ ﺟﺎراﻧــﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﺑﻮوەﺗە ﭘﯿﺮەﭘﯿﺎوێﻚ ﻛــە ﭼﺎوی ﻟە ﻗﻮوڵ رۆﭼﻮوە .ﺋەو ،ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺗﺎ دۆزﯾﻨەوەی
ﻛﻮڕەﻛــەی ،وێﻨەی ﺑەﻛﯚﻣــەڵ ﻟەﮔەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛــەی ﺑﮕــﺮێ و ﭼﺎوەڕێــﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﻛﻮڕەﻛەﯾەﺗﯽ. ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ”ﮔﻮا ﮔﺎﻧﺘﺎﻧﮓ“ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑێ ﺋﺎﻛﺎم ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻣﻨﺪاڵﯽ ون ﺑﻮوە ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺷــﺎد ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺋــەو ﭘﯿــﺎوە ورەی ﺑەرﻧــەداوە و ﺑەردەواﻣــە ﻟە ﮔەڕان ﺑە ﺷــﻮێﻦ ﻛﻮڕەﻛەﯾﺪا. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوە ،ﺑﻮوەﺗە ھەوێﻨﯽ ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻓﯿﻠﻤێﻜﯿﺶ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟــە رێﮕەی ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾــەوە ،ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﺑــﻦ ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ﻛﻮڕەﻛە. ﺳــﺎﻧە ﻟە ﭼﯿﻦ ،ﻧﺰﯾﻜەی 20ھەزار ﻣﻨﺪاڵ ون دەﺑــﻦ و دەڕﻓێﻨﺪرێﻦ و ﻟە ﺑﺎزاڕی رەﺷﺪا دەﻓﺮۆﺷﺘﺮێﻦ .ﺋەو دﯾﺎردەﯾە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دەﯾﺎن ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯽ ﻟەﺳەر دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ”ﮔﻮا ﮔﺎﻧﺘﺎﻧﮓ“ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﻮادارە و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ، ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﺎن دەرﺑڕﯾﻮە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە دۆزﯾﻨەوەی ﻛﻮڕەﻛەﯾﺪا، ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەری ﺑﻦ.
ﺋەو ژﻧە ﻧﺎودارە رای ﻛﺮدووە ” ر ۆ ز ھﺎﻧﺘﯿﻨﮕﺘێــﻦ واﯾﺘﻠﯽ“ ﺋەﻛﺘــەری ﻧﺎوداری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺷــﺎری و ﻧﺎو و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ رای ﻛﺮدووە و ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛﺪا ،ﻣﺎڵێﻜﯽ ﻛڕﯾﻮە. ”واﯾﺘﻠﯽ“ ﺗەﻣەن 24ﺳﺎڵ ،ﻟەﮔەڵ ”ﺟێﺒﺴﯚن ﺳﺘێﺘﮫﺎم“ ﺋەﻛﺘەری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ھﯚڵﯿﻮودا دەژی و ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮﯾﯚرك و ﻟﯚس ﺋەﻧﺠﻠﯚﺳﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و دﯾﻮوﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎدا ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ دوورە دەﺳﺖ ﻛڕﯾﻮە و ﻟەوێﺪا دەژﯾﺖ. ”واﯾﺘﻠــﯽ“ ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا ﻟەﻻﯾــەن ﮔﯚﭬﺎرێﻚ وەك ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺘﺮﯾﻦ ژن ،دﯾــﺎری ﻛﺮا .ﯾەك ﻟە ھﺎوڕێﯿﺎﻧــﯽ ”واﯾﺘﻠﯽ“ ﺑەو ﮔﯚﭬﺎرەی ﮔﻮﺗﻮوە” ،ﺋێﺴﺘە واﯾﺘﻠﯽ ﻟە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ ﺋەﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە و ﻟەوەی ﺑەردەوام ﻛﺎﻣێﺮای ﻟەﺳەر ﺑێﺖ و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﺑەﺷﻮێﻨﯿﺪا ﺑﻦ ،ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە دەﯾــەوێ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻟە ﺋﺎراﻣﯿﺪا ﺑﮋێﺖ. ﺑﯚﯾە ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ دوورە دەﺳــﺖ ،ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﻛڕﯾﻮە و ﺋێﺴﺘە ﻟەوێﺪا دەژﯾﺖ“.
ھﻮﻧەر
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺳەﻣﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﺷﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺘﮫﯚﭬﻦ ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﻛﺎت وﺷە / ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر ،ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺳــەﻣﺎﻛﺎری ﻛﻮرد و ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﻟە ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﭘڕۆژە ﺳــەﻣﺎی ﺧﯚﯾﺪا ﺷــﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻣﻮزﯾﺴﯿﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯿﺘﮫﯚﭬﻦ ﺑەﻧﺎوی )ﺳﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔەی ﻣﺎﻧﮓ( ،ﺑە ﺳەﻣﺎ ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﻛﺎت.
ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر دراﻣﺎﺗــﯚرگ و ﻛﯚرﯾﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﭘڕۆژە ﺳــەﻣﺎﻛە، ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەم ﺑەرھەﻣــە و ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑــﯚ )وﺷــە( رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ :ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﭘــڕۆژەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر ﺑﯚ ﺳــەﻣﺎی ھﺎوﭼەرخ، ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﭘــڕۆژە ﺳــەﻣﺎی )ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔــەی ﻣﺎﻧﮓ( ﻛــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﻟەﺳــەر ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی ﻣﻮزﯾﺴﯿﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯿﺘﮫﯚﭬــﻦ .ﻣﻮزﯾﻚ ﻟەم ﺑەرھەﻣە ﺳــەﻣﺎﯾەدا ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺋﯿﺸــﻜﺮدﻧێﻚ ﻟە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی دەﻗە ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿەﻛەی ﻟە ﺷێﻮەی ھێڵێﻜﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮاﺳﺪا ،ﻟەﭘێﻨﺎو دﯾﺎر
ﻧەﻣــﺎن و وﻧﻜﺮدﻧــﯽ زەﻣەﻧﺪا ﺗﺎ ﺑﯿﻨەر ﺑﺨﺎﺗە ﻧﺎو ﺋێﺮە و ﺋێﺴﺘەوە. ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە ﭘڕۆژە ﺳــەﻣﺎ ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ وەك )ﻓڕﯾﻨﯽ ﺳﭙﯽ، ﺳــەرﺗﺎﭘﺎی ژﯾــﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪی( ﺑەردەوام و ھەﻣﯿﺸــە ﭘﺮۆﺳەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوە و داڕﺷــﺘﻨﯽ ﻛﯚرﯾﯚﮔﺮاﻓــﯽ وەك ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳــﺘﭙێﻚ ﺑﻮوە و دواﺗﺮ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺑــﯚ ھەڵﺒــﮋاردووە .ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﮔﻮﺗــﯽ” :ﻟە ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﭘڕۆژەﻣﺪا )ﺳــەﻣﺎی ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔــەی ﻣﺎﻧــﮓ( ،ﺋــﺎوازی ﻣﻮزﯾﻜێﻜــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺳﺮووﺷــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸــﯿﻢ وەك ﺳــەرەﺗﺎی
دەﺳــﺘﭙێﻚ ،ﺗﺎ دواﺗﺮ ﭘﺮۆﺳــەی داڕﺷــﺘﻦ و ﺑەرەوﭘێﺸــﭽﻮوﻧﯽ ﻛﯚرﯾﯚﮔﺮاﻓﯿەﻛــەم و ﻛﺎری دراﻣﺎﺗﻮرﮔﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﮕەﯾەﻧﻢ. ﻟەم ﭘڕۆژە ﺳــەﻣﺎﯾەدا ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺳــەﻣﺎﻛﺎراﻧﯽ ﭘﯚﻟﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەم ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە“. ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر ھێﻤﺎ ﺑــﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺑﯚ ﺋەم ﭘڕۆژەﯾە ﻟەﭘﺎڵ
ﺳﯚﻧﺎﺗﺎﻛەی ﺑﺘﮫﯚﭬﻦ ،ﺳﻮودی ﻟە ﻛﺎری ﺋﺎوازی ﻣﻮزﯾﻜﮋەﻧێﻜﯽ ﻛﻮرد وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﮔﻮﺗﯽ: ”ﻛﺎری ﻣﻮزﯾﻚ ﻟەم ﭘڕۆژەﯾەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔەی ﻣﺎﻧﮓ ﻧەﺑﻮو، دﯾﺎرە ﺗەواوی ﺳﯚﻧﺎﺗﺎﻛە ﺗەﻧﯿﺎ 17 ﭼﺮﻛەﯾە ،ﺑەم ﻟــەدوای ﺋەوەی ﻛﺎری دراﻣﺎﺗﻮرﮔﯿﻢ ﻧﻮوﺳــﯿﯿەوە ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی 7و8ی ﺑێﺘﮫﯚﭬــﻦ و ﻛﺎری ﺋــﺎوازی ﻣﻮزﯾﻜﻜﺎری ﻛﻮرد ﻋەﻟﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون وەك ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺗێﻜڕای ﭘڕۆژەﻛە. ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺑەردەوام ﺑﯚ ﻛﺎری ﻣﻮزﯾﻚ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚدا ﺑﻮوﯾﻦ ﻟەﮔەڵ ﻋەﻟﯽ وەك ﻣﻮزﯾﻜﻜﺎرێﻜﯽ ﺧﺎوەن ﺋەزﻣﻮون ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺋێﺠﮕﺎر
ﺑەرز و ﮔﺮﻧﮕــﯽ ھەﺑﻮو“ .ﻟەﺑﺎرەی دﯾﻜﯚری ﭘــڕۆژە ﺳەﻣﺎﻛەﺷــﯽ ﮔﻮﺗﯽ” :ﻟەم ﭘڕۆژەﯾەدا وەك دﯾﻜﯚر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛﻮرد ﺋﺎﭬﺎن ﺳﺪﯾﻖ-م ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە“. ﺳــەﻣﺎی )ﺳــﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔــەی ﻣﺎﻧــﮓ( ،ﻟە30ی ﻧﯿﺴــﺎن و 1ی ﺋﺎﯾﺎری 2015ﻟە ﺷــﺎری ﺗﺰوﮔﯽ ﺳﻮﯾﺴﺮا ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮا ،ﻟە 24ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2015دا ﻟــە ﺷــﺎری ﻟﻮﺗﺰێﺮن ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺮێﺘەوە. ﺳــﺘﺎﻓﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﭘڕۆژە ﺳەﻣﺎی )ﺳﯚﻧﺎﺗﺎی ﺗﺮﯾﻔەی ﻣﺎﻧﮓ( ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە: ﻛﯚرﯾﯚﮔﺮاﻓــﯽ ،ﻛﯚﻧﺴــێﭙﺖ و دراﻣﺎﺗﻮرﮔﯽ :ﻛﺎروان ﻋﻮﻣەر
ﺳــەﻣﺎ :ﺋﺎﻧﯿﻚ ﺋــﺎوەر ،ﻧﯿﻨﺎ ﺋﺎوەر، ﺷﯿﻼ روﻧﺎ ،ﻛﺎروان ﻋﻮﻣەر ﻣﻮزﯾﻚ :ﺑێﺘﮫﯚﭬﻦ ،ﻋەﻟﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەری دەرھێﻨــﺎن: ﮔﺮﯾﺴێﻠﺪا ﺑﯿﯚرﮔﻠەر ﭼﺎوێــﻚ ﻟــە دەرەوە :ﺋەﻧﮕێﻠﯿﻜﺎ ﺋێﺨﺘەر دﯾﻜﯚر :ﺋﺎﭬــﺎن ﺳــﺪﯾﻖ ،رۆﻧﺎﻟﺪ دﯾﯚرﻓﻠەر رووﻧﺎﻛــﯽ :رۆﻧﺎﻟــﺪ دﯾﯚرﻓﻠــەر، ﺋەدرﯾﺎن ﺳێﺒێﺮﮔەر ﺟﻠﻮﺑەرگ :ﺋﺎﮔﺎﺗﮫﺎ ﺋﯿﻤﻔێﻠﺪ ﭬﯿﺪﯾﯚ :راﻟﻒ ﺑﻮرۆن ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓﯽ :ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎن ﮔﻼوس ﮔﺮاﻓﯿﻚ :ﺋﯚﺗﻤﺎر ﻧﯚﺗەر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەرھــەم :ﻛﺎروان
ﻋﻮﻣەر ﻛﺎروان ﻋﻮﻣەر وەك ﺳەﻣﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﻮرد ،ﺋێﺴﺘە داﻧﯿﺸﺘﻮوی وﺗﯽ ﺳﻮﯾﺴﺮاﯾە و ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەری ﻟە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ زﯾﻮرﯾﺦ ﻟە ﺳﻮﯾﺴﺮا ﻟە ﺑــﻮاری ﺳــەﻣﺎی ھﺎوﭼەرخ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە ،ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ وەك ﻛەﺳــێﻜﯽ ﭼﺎﻻك ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎری ﺳەﻣﺎﯾە و ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ وەك ﺳــەﻣﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻛــﻮرد ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺧــەت ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ و ﺑەﺷــﺪاری ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت .ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛە ﺑەﻧﺎوی )ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎروان ﻋﻮﻣــەر ﺑــﯚ ﺳــەﻣﺎی ھﺎوﭼەرخ(.
ﺟەﻟﯿﻞ زەﻧﮕەﻧە ﻟە رێﮕەی ”وﺷە“ەوە ﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ دەﻧێﺮێﺖ
ﮔەردەﻟﻮول ﭘێﻨﺞ ﺑەﺷە و رەﺷﻨﻮوﺳﯽ ﺑەﺷﯽ ﭼﻮارەم ﺋﺎﻣﺎدەﯾە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺟەﻟﯿــﻞ زەﻧﮕەﻧە دەرھێﻨــەری ﻛــﻮرد ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە دراﻣــﺎی ”ﮔەردەﻟﻮول“ ﻟــە ﭘێﻨﺞ ﺑەﺷــﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘــێ دێﺖ و ﺋێﺴــﺘەش رەﺷﻨﻮوﺳﯽ ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ دراﻣﺎﻛەی، ﺋﺎﻣﺎدەﯾە .زەﻧﮕەﻧە ﻛە ﺋێﺴــﺘە دراﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﺳﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ“ ﺗەواو ﻛﺮدووە ،ﻟە رێﮕەی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ەوە، ﻧﺎﻣەﯾەك ﺋﺎراﺳﺘەی وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت. ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﺖ ﭼﯚﻧە؟ ﻟەﺑﺎرەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺧﯚم ،ﻟە 15ی ﺋەو ﻣﺎﻧﮕەدا ،ﺳﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر ﺟەڵﺘەﻛــەدا ﺗێﭙەڕﯾــﻮە ﻛە ﻟێﯽ دام ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﻢ ﺑﺎﺷــە و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ دراﻣﺎﯾەك. ﺟﮕە ﻟــە ﮔەردەﻟﻮول ،ھﯿﭻ دراﻣﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮت ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە؟ ﺑەڵــێ ،دراﻣﺎﯾەﻛــﻢ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە و ﺗــەواوم ﻛﺮدووە و ﻟــە وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ،ﺑــەم ﺑﻮدﺟــە ﻧﯿﯿــە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﺑــێ ﭘﺎرەﯾﯽ وەﺳــﺘﺎﻧﺪووە .ﻧــﺎوی دراﻣﺎﻛــە ”ﺳــﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ“ﯾە و ﻟــە 30زﻧﺠﯿــﺮە ﭘێــﻚ دێﺖ. ﻧﺎوەڕۆﻛەﻛــەی زۆر ﻧﻮێﯿــە و ﺑﺎﺳــﯽ رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆ دەﻛﺎت،
ﺑﺎﺳﯽ ﻋەﺷــﻖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﻧﺎﯾەﻧەوێ دﻧﯿﺎ رووﻧــﺎك ﺑێﺖ و ھەﻣﯿﺸــە ھەوڵﯽ ﺑە ﺗﺎرﯾﻚ ھێﺸــﺘﻨەوەی ژﯾﺎن دەدەن .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧﺎھێڵﻢ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﮔەردەﻟﻮول ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑێﺖ. ﺋەی ﻟەﺑﺎرەی ﺑەﺷﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﮔەردەﻟﻮول؟ ڕەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﮔەردەﻟﻮوﻟﯿﺸــﻢ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە و ﺑڕﯾﺎر واﯾــە ﭘێﯿﺪا ﺑﭽﻤــەوە و ﺗەواوی ﺑﻜــەم .ﺑەﺷــﯽ ﭼــﻮارەم ﻛە ﻟە 30زﻧﺠﯿــﺮە ﭘێــﻚ دێــﺖ ،ﺑﺎس ﻟــە ﺳــﺎﻧﯽ دوای 83دەﻛەم و ﺷﺘﯽ زۆر ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺶ و ﻧﻮێﯽ ﺗێﺪاﯾە .دەﻣەوێ ﺋــەوە ﺑڵێﻢ ﻛە ﮔەردەﻟﻮول ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻗﻮرﺳە، ﺋەم ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەی ﺋێﺴﺘەم ﺑەھﯚی
ﮔەردەﻟﻮوﻟەوەﯾــە ،ﺑەم ﻧﺎﻣەوێ دەﺳــﺘﺒەرداری ﺑﺒــﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەردەﻟﻮول ﭘێﻨﺞ ﺑەﺷە .ﻣﻦ ﻟەو ﺳــﺎڵەی راﺑــﺮدوودا ﻛە ﻧەﺧﯚش ﺑﻮوم ،رەﺷﻨﻮوﺳەﻛەم ﺗەواو ﻛﺮد و ﺋەم ﺟەڵﺘەﯾە ﻟێﯽ دام .ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﮔەردەﻟﻮول ،ﺟەڵﺘە ﻟێﯽ دام ،ﺑەم ﺳﻮوﻛە ﻟێﺪاﻧێﻚ ﺑﻮو ،ﻟە ﺑەﺷﯽ دووەم دڵﻢ ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﻛﺮد ،ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺳێﯿەم ﺋەم ﺟەڵﺘە ﺑەھێﺰە ﻟێﯽ دام ،ﺑەم ﮔەردەﻟﻮول زۆر ھﯿﻼﻛــﯽ ﻛــﺮدم .ﭼﻮﻧﻜە 3
ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭼﯿﯿە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەراﻣﺒەر داﻋﺶ ﻟە ﺟەﻧﮕﺪان؟ ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﻧە ﻧەﺑﻮوﻧﺎﯾە ،ﺋێﻤە ﻟێﺮە ﻧەﻣﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑە ﺋﺎزادی داﺑﻨﯿﺸﯿﻦ و ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧەﻣﺎن ﺑەڕێ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻣﻦ رێــﺰ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ زۆرم ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ھەﯾــە و ﺳــەری رێﺰﯾﺶ ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪەﻛﺎن دادەﻧەوێﻨــﻢ .دەﻣەوێ ﺋەوە ﺑڵێﻢ ﻛە ھەﻧﺪێــﻚ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ،ﻟەم ﺳــەردەﻣەدا ﻛــە رۆڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن
ﮔەردەﻟﻮول ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻗﻮرﺳــە، ﺋەم ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەی ﺋێﺴﺘەم ﺑەھﯚی ﮔەردەﻟﻮوﻟەوەﯾە ﺳــﺎڵ ﺧەرﯾﻜﯽ ﺑــﻮوم ،ﺟﮕە ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛەی 3 ،ﺳﺎڵ ﺑﭽﻢ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺑەﻓﺮ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺷﺎخ ،ﺑﯚ ﺟەﻧﮓ ،ﮔەرﻣﺎ و ﺳــەرﻣﺎ ،ﻟە ﮔەرﻣــﺎی ھﺎوﯾﻨﺪا ﭼﻮوم ﺑﯚ ﮔەرﻣﯿــﺎن و ﻟە ﭼﻠەی زﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﺑﯚ ﻛﻮێﺴﺘﺎن. وەك ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ ﭘەﯾﺎﻣﺖ
ﺋەﮔەر وا ﺑڕوات ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە 4وەزﯾﺮ ﻟەﮔەڵ 10ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﺑﮫێڵﻨەوە
ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻓﯿــﺪا دەﻛەن، ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەرن و ﻟــە رێﮕەی ھەﻧــﺪێ ﻛەﻧﺎڵەوە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺳەرﺧﯚﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜﻦ .ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﯿﺎن ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﺑﻮەﺳــﺘﻦ و واز ﻟە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەر ﺑﮫێﻨﻦ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺟەﻟﯿﻞ زەﻧﮕەﻧە :ﻟە ھﯿﭻ وﺗێﻜﯽ دﻧﯿﺎ و ﻟە ژێﺮ ھﯿﭻ ﭘﺎﺳﺎوێﻜﺪا ھﻮﻧەر و ﻛﺎری ﻓەرھەﻧﮕﯽ ڕاﻧﺎوەﺳﺘێﺖ و ﻧﺎﺑێ ڕاﺑﻮەﺳﺘێﺖ. ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎن ﺑە ھﻮﻧەر و ﻓەرھەﻧﮓ دەﻧﺎﺳﺮێﺘەوە ،ﻧەك ﺷﺘﯽ ﺗﺮ .ﺳەرﻧﺞ ﺑﺪەن ،ﻛێ دەزاﻧێ ﺳەرۆﻛﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻛێﯿە، ﺑەم ﻛێ ﻋﺎدل ﺋﯿﻤﺎم ﻧﺎﻧﺎﺳێﺖ؟ ،ﺋەم ﻧﻤﻮوﻧەﯾەش ﺑﯚ ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ راﺳﺘە...
11
ﭘێﺸــﻨﯿﺎز و رەﺧﻨەت ﭼﯿﯿە ﺑﺘەوێ ﻟێﺮەوە ﺑﯿڵێﯿﺖ؟ ﻣەﺑەﺳﺘﻤە ﺑڵێﻢ ﻟە ھﯿﭻ وﺗێﻜﯽ دﻧﯿﺎ و ﻟە ژێﺮ ھﯿﭻ ﭘﺎﺳﺎوێﻜﺪا ھﻮﻧەر و ﻛﺎری ﻓەرھەﻧﮕﯽ راﻧﺎوەﺳﺘێﺖ و ﻧﺎﺑێ راﺑﻮەﺳــﺘێﺖ .ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎن ﺑە ھﻮﻧــەر و ﻓەرھەﻧﮓ دەﻧﺎﺳــﺮێﺘەوە ،ﻧەك ﺷــﺘﯽ ﺗﺮ. ﺳــەرﻧﺞ ﺑــﺪەن ،ﻛــێ دەزاﻧێ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ﻛێﯿە ،ﺑەم ﻛێ ﻋﺎدل ﺋﯿﻤﺎم ﻧﺎﻧﺎﺳــێﺖ؟ ،ﺋەم ﻧﻤﻮوﻧەﯾەش ﺑﯚ ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ راﺳﺘە ،ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە و رووی وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە دەرەوەی ﺧﯚی ،ﺳﯿﺎﺳەت و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻧﯿﯿە ،ھﻮﻧەر و ﻛﻮﻟﺘﻮورە. دەﻣــەوێ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەك ﺑﮫێﻨﻤەوە، ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻋــﺎدل ﺋﯿﻤﺎم ھﺎت ﺑﯚ ھەوﻟێــﺮ ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە و ﺗەﻻرﯾﺎن ﭘێﺸﺎن دا ،ﮔﻮﺗﯽ ﺋەوەی ﻟە دوﺑەی ھەﯾە ،ھــەزاران ﻗﺎﺗﯽ ﺋەم ﺑﺎڵەﺧﺎﻧﺎﻧەن ،ﺑەم ﺋێﻮە ھﻮﻧەر
و ﻛﻮﻟﺘﻮورﺗﺎﻧــﻢ ﭘێ ﺑﻨﺎﺳــێﻨﻦ و ﭘێﺸــﺎن ﺑﺪەن .ﺑﯚﯾە ﻣﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی دەﺳﺘﺨﯚﺷﯽ ﻟە وەزﯾﺮﯾﯽ داراﯾــﯽ دەﻛــەم ﻛــە ھەﻧﺪێﻚ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘــێ ھێﻨﺎوە، ﺑــەم ﻟە رێﮕــەی رۆژﻧﺎﻣەﻛەی ﺋێﻮەوە ﭘێﯽ رادەﮔەﯾەﻧﻢ ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﻧﺎﺑێــﺖ و رێﮕــە ﭘێﻨــەدراوە ﺑﻮدﺟەی وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺑﺒڕدرێﺖ .دەﻛﺮێــﺖ ورد ﺑﯿﺘەوە و ھــەر ﻗﻮﻟﻨﭽﻜێﻜــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺗێﺪاﺑــﻮو ﺑﻮدﺟەﻛەی ﺑﺒڕﯾــﺖ ،ﺑــەم ﭼــﯚن دەﺑێﺖ
وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ وﺗﺖ ﺑﻮدﺟەی ﻧەﺑێﺖ و ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺑﻮەﺳﺘێﺖ .دەﺑێﺖ ھەرﭼﯽ زووە وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﺑڕﯾﺎر ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە دەرﺑﻜﺎت و ﭘﺎﺷﺎن ھەﻣﻮوان ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەدا دەزاﻧﻦ ﻛێ ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﻛێ ﻧﺎﯾﻜﺎت ،ﻛﺎری ﻛێ ھﻮﻧەرە و ﻛﺎری ﻛــێ ھﻮﻧەر ﻧﯿﯿە و ﺋەوﻛﺎﺗە ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺑﺎرەی ﺑﻮدﺟــە ﺑﺪرێﺖ .ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔەر وا ﺑــڕوات ،ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە 4وەزﯾﺮ ﺑﮫێڵﻨەوە ﻟەﮔەڵ 10ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر و ﺋەوەی ﺗﺮی داﺑﺨەن.
ھەﻧﺪێﻚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻟەم ﺳەردەﻣەدا ﻛە ڕۆڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻓﯿﺪا دەﻛەن ،ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەرن
12ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ رﻛﺎﺑەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔﻮازﻧەوە ﻛەرﺗﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﯽ ھەرێﻢ ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ:
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺋەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﻨﯿﻢ ،ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق ﻧەﻣﺒﯿﻨﯿﺒﻮو ،ﭘێ دەﭼێﺖ ﺧێﺮاﯾﯽ ﮔەﺷەی ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟێﺮە زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ﻟێﺮە ﺑﺎزاڕی ھەﺑێﺖ.
ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺎرﮔەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ رەﻧﮓ دەﻛﺮێﺘەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋەوان ھەر دوای ﺋەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑــە ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﭼــەور ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ .ﻧﯚﯾەﻣﯿﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ھەوﻟێــﺮ دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺗﺮە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﺨەﻧــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺒڕﻛێﻮە. ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺷﺎن و ﻣﻠﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟەو رﻛﺎﺑەرﯾﯿەﻛﺮدﻧە ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرزﺗﺮ ﺑــﻮوە ﻟە ﺋێﺮان و ﺋێﺴــﺘەش ﺋێﺮان ﻟە ھەوڵﺪاﯾە ﺑە ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ،ﺟێﯽ ﭘێﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻗﺎﯾﻤﺘﺮ ﺑﻜﺎت. 15ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﻧﯚﯾەﻣﯿــﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺮاﯾەوە و ﺑﯚ ﻣــﺎوەی 3ڕۆژ ﺑەردەوام ﺑﻮو. 180ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە 11وﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن
ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون و زۆرﺗﺮﯾﻦ ژﻣــﺎرەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑەﺷــﺪار ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘﺎﺷﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﺑﻮون. ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ﺋﺎی وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﺪاﺑﻮو وەك ﺋەوەی ﻛە ﺟەﻧﮕێﻜــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری
ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺳــەرﻛەوﺗﻮوە ،ﺑەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋەو ﺳــەرﻛەوﺗﻨەی ﺑﯚ دەرەوە ﺑﮕﻮازێﺘەوە .ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﻛە ﺟــﯚرە ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘێﻜﯽ ﺳﻮوﻛﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑەرھەم دێﻨێﺖ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ دەﻓﺮۆﺷێﺖ،
ﻧﻮێﻨەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯽ:
ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﺮاپ ﺑــﺎزاڕی ﺧﯚش ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺣەزی ﺧەڵﻚ ﮔﯚڕاوە. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑﻮاری ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی راﺑﮕەﯾەﻧﻦ. ﻟــە راﺑــﺮدوودا ﺑەرھەﻣــە ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ﺳﺎغ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ھــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺋێــﺮان ﺑﯿەوێﺖ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﺎغ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﯾەﻛەم ﺟﺎر دەﺑێــﺖ رﻛﺎﺑەرﯾﯽ ﺑەرھەﻣە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺎت. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻛــە ﺋێﺮان ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚی وﺗەﻛەی ﻟــە ﻛەرﺗﯽ
180ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻧﯚﯾەﻣﯿﻦ ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون.
ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺳەرداﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت و دەﯾــەوێ ﺑەﺧﺘﯽ ﺧﯚی ﻟەو ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾە ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻋەﻟﯽ زادە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳــﺎروﺟﯽ ﺳــەﺑەﻻن ﺑﯚ ”وﺷە“ دوا و ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋﺎﮔﺎدارن ﻟەوەی ﻛە ھﺎوﺷــێﻮەی ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەھێﻨﺪرێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑەم ﺑﯚﯾــە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺎزاڕ ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﺑﺪۆزﻧەوە. وەك ﺋــەوەی دڵﯽ ﺋــەو ﺧﺎوەن ﻛﺎرﮔەﯾــەی ﺋێــﺮان زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێــﺮاق ﻟــێ ﺑﺪات، ﺑەﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿــەوە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤە ﺗﯚزێﻚ ﻟە دڵەڕاوﻛێﺪاﯾﻦ ﺑﯚ دۆﺧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﭼــﯚن دەﺑێــﺖ، ﺋەﮔــەر دڵﻨﯿﺎ ﺑﯿﻦ ﻟــە داھﺎﺗﻮوی
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەوا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻟﻖ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەﯾﻨەوە“. ﻋەﻟﯽ زادە ﻛــە ﯾەﻛەم ﺟﺎرﯾەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑﯿﻨێــﺖ ،ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋــەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﻨﯿﻢ، ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ﻧەﻣﺒﯿﻨﯿﺒﻮو، ﭘــێ دەﭼێﺖ ﺧێﺮاﯾﯽ ﮔەﺷــەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﻟێﺮە زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ﻟێﺮە ﺑﺎزاڕی ھەﺑێﺖ“. ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﺟﯚرێﻜە ﻟــە ﺑﻠﯚك ﯾﺎن ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ﺳــﻮوك ﻛە ﺑﯚ ﻧێﻮان دﯾﻮاری ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎن ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ و ﻟــە ﻣﺎدەﯾــەك دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﻛــە رێﮕﺮی ﻟە ﺳەرﻣﺎ و ﮔەرﻣﺎ و دەﻧﮓ دەﻛﺎت، ھﺎوﻛﺎت ﭘﺘــەوە ﺑﯚ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە
و ﻟە ﻛﺎرﯾﺸﺪا ﺳــﻮوك و ھەرزاﻧە. ﺋەو ﺟــﯚرە ﺑەرھەﻣە ﭘﯿﺸــﺘﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ھﺎوردە ﻛﺮاوە. ھــﺎوﻛﺎت ﻛەﻣــﺎل ﺣەﻣﯿــﺪ ﻛە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﻛەرەﺳــﺘەی ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ دەﻛﺎت ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﮔﻮﺗﯽ ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺟﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮو ﭘێﺸــﺎﻧﮕە ﻗەرەﺑﺎڵــﻎ ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺑﺎﺷــە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎم داوە .ﺋەو دەڵێﺖ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﺮاپ ﺑﺎزاڕی ﺧﯚش ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺣەزی ﺧەڵﻚ ﮔــﯚڕاوە و ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ دەﯾەوێ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺟﯚری
دەرﮔە و ﻛەرەﺳــﺘە ﻟە ﺑﯿﻨﺎﻛەی ﺑــﺪات ،ﺑﯚﯾــە ﺋەوان ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛەرەﺳﺘەی ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯽ و ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿﺎن ﺧﺴﺘﻮوەﺗە روو. ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ رﻛﺎﺑەرﯾﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛــەن و ﺑێ ﺋﺎﮔﺎن ﻟــەوەی ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ھەﻧﺪێــﻚ ﻛﺎرﮔــە ﺧەرﯾﻜــە دادەﻣەزرێــﻦ ﻛــە رﻛﺎﺑەرﯾــﯽ ھەردوو وت دەﻛەن. ﺳﺎﻧﺪﯾﭻ ﭘﺎﻧێﻞ ﻛە ﻛەرەﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯿە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻣﺒﺎر و ﺳﺎردﻛەرەوە و ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑەﻛﺎر دێــﺖ .ﻟﻘێﻜﯽ ﺋەو ﻛﺎرﮔەﯾە 8ﺳــﺎڵە ﻟە دھﯚك داﻣــەزراوە و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ھەﻣﻮو ﻋێﺮاق ﺑەو ﺑەرھەﻣە داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت.
ﺋەﯾــﺎز ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺋﺎری ھﺎن“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ،ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳﺴــﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە و رﻛﺎﺑەرﯾــﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺗﻮرﻛﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە. ھــﺎوﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﺎﺳــﯿﺎ ﻛە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003ەوە ﻟــە ﺑەﻏﺪا داﻣــەزراوە ،ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺪاﯾــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻛﺎرﮔەﯾەك داﺑﻤەزرێﻨێﺖ .ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺳــﺎﻻر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەھێﺰﺗﺮﯾــﻦ و ﺑــە ﻣﺘﻤﺎﻧەﺗﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣــﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ﺑﺮدووەﺗەوە.
ﭘﯿﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑو دەﺑێﺘەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻣﺎوەی 3ﺳــﺎڵە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﻛە ﺋەرﻛەﻛەی ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧەوەی ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧە .ﭘﯿﺸەﯾەك ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ دەرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚی ﻟە دەوری ﺧﯚی ﻛﯚ ﻛﺮدووەﺗــەوە و وێڕای دۆزﯾﻨــەوەی ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە دەﻛەن ،ﺋەوان ﺧەرﯾﻜــﯽ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﻛەﯾﺎﻧﻦ و دەﯾﺎﻧەوێ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺎرەﻛﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕە ﺑﻜەﻧەوە. ﺋەو ﺗﯿﻤە ﻛە ﺑــە ﺗﯿﻤﯽ )ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺷــﯚرەﻛﺎن( ﻧﺎﺳــﺮاون ،ژﻣــﺎرە ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ھەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــو ﻛﺮدووەﺗــەوە و ھــەر ﻛەﺳــێﻚ ﺑﯿەوێﺖ ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎﻧەﻛەی ﻟە ﭘﯿﺴﯽ و ژەﻧﮓ ﭘﺎك ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺋەوا ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﺗﯿﻤەوە دەﻛﺎت. ﺣەﻣەڕەﺋــﻮوف رەﻧﺠــە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺗﯿﻤﯽ ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺷﯚر ﻟە ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑەھــﺎوﻛﺎری ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳێﻚ ﺳــەرەﺗﺎ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛــڕی و دواﺗــﺮ دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑە ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﻛﺮد“ .ﺋەوان ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳــﺮاون و رۆژاﻧە وێــڕای داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯿﺎن ،ﺧﺰﻣەت ﺑە ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨﯽ
ﺷﺎرەﻛەﯾﺎن دەﻛەن. ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺗﯿﻤەﻛەداﯾــە ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻖ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎوﯾﺸــﯿﺎن ﻟە دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺳەرﺑﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرەش ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺷﯚراﻧەوە ﭘﺎك دەﻛﺮێﺘەوە. رەﻧﺠــە ﺣەﻣەڕەﺋــﻮوف دەڵێﺖ ”ﭘێــﺶ ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە وەﺑەر ﻧەدەﻛەوﺗﯿﻦ ،ﺑﯚﯾــە ﺧەڵﻜﻤﺎن دەﺧﺴــﺘە ﻧێﻮ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻧﯚرەوە، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑەراورد ﺑە ﺟﺎران ﻛﺎرﻣﺎن ﻛەم ﺑﻮوە“. ﻗەﺑــﺎرەی ﺗﺎﻧﻜﯽ 5ﺑﯚ 9ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﺑــە 25ھــەزار دﯾﻨــﺎر و ﺗﺎﻧﻜﯽ ﮔەورەﯾﺶ ﺑە 35ھەزار دﯾﻨﺎر ﭘﺎك دەﻛﺮێﺘەوە .ﻟەوەﺗەی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە،
ڕەﻧﺠە ﺣەﻣەرەﺋﻮوف ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺗﯿﻤﯽ ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺷﯚر:
رۆژاﻧە وێڕای داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﻤﺎن ،ﺧﺰﻣەت ﺑە ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨﯽ ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن دەﻛەﯾﻦ.
ﺗﯿﻤەﻛە ﺑــﯚ ھﺎﻧﺪاﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧەڵﻚ ،ﻧﺮﺧﯽ ﺷﻮوﺷﺘﻨﯽ ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺑــﯚ 20ھــەزار دﯾﻨﺎر داﺑەزاﻧﺪووە.
ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺷﯚرێﻚ:
ﭘﺸــﯿﻠە و ﻛﯚﺗﺮی ﺗﯚﭘﯿﻮ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ دەﻋﺒﺎ و ﺟﺎﻧەوەری ﺗﺮﻣﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺳەرﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎن و ﺑﯿﻨﺎ ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دەرھێﻨﺎوە.
ﺗﯿﻤەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺎرﯾﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏەی ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧــﯚی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت .ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺳەرﺟەم ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﺧﺎوێــﻦ ﻛﺮدووەﺗەوە و ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﭘــەروەردەی رۆژھەت و رۆژﺋﺎوای ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ژووری
ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺶ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ھەﺑﻮوە. ﺧــﺎوەن ﭘڕۆژەﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە زۆرﺑەی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﻦ. وەك ﺋــەوەی ﻟــە ﺑــﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﺸــﺪا ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﻮﻟﯿﺎن ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ ،رەﻧﺠە ﮔﻮﺗﯽ ژەﻧﮓ و ﭘﯿﺴﯽ ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛﺎن دەﺑێﺘە ھﯚی دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘەڵە ﻟەﺳەر ﭘێﺴﺖ و ھەڵﻮەرﯾﻨﯽ ﻣﻮوی ﺳەر و ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاری ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە.
ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺤەﻣەد ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﻛە ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ ﺋەو ﺗﯿﻤەﯾە دەڵێﺖ، ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە و ﺑﯿﻨــﺎﻛﺎن ﺑە رواڵەت زۆر ﺟﻮاﻧﻦ ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەﯾﺮی ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛــەی ،ﺑﯚت دەردەﻛەوێﺖ ﭼەﻧﺪە ﭘﯿﺴﻦ .ﺋەو
ﮔﻮﺗﯽ ”ﭘﺸﯿﻠە و ﻛﯚﺗﺮی ﺗﯚﭘﯿﻮ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ دەﻋﺒــﺎ و ﺟﺎﻧەوەری ﺗﺮ ﻟە ﻧێﻮ ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎن و ﺑﯿﻨﺎ ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دەرھێﻨﺎوە“. ﺋێﺴــﺘە ﺗﯿﻤەﻛــە ﻟــە رێﮕەی ﻣﺎڵﭙــەڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺧەرﯾﻜﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾە ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ و ﺷﺘێﻚ ﻛە ”وﺷە“ی ھﺎن دا ﺑە ﺑﺎﯾەﺧەوە ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑڕواﻧێﺖ و ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜﺎت. ھﺎوﻛﺎت ﺋەو ﺗﯿﻤە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ داﺗﺎﺑەﯾﺴــﯽ ھەﯾــە و ﻧــﺎوی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﺎووﺗﯿﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻮە ﻛە دەﯾﺎﻧەوێ ھەﻣﻮو 6ﻣﺎﻧﮓ ﺟﺎرێﻚ ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﺎوێﻦ ﺑﻜەﻧەوە. ﻛەم ﻧﯿــﻦ ﺋــەو ﺗﺎﻧﻜﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵە ﻟە ﺳەرﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن چ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و چ ﻟە ھەوﻟێﺮ و دھﯚك و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﺧﺎوێﻦ ﻧەﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﺋــەو ﭘﯿﺸــە ﻧﻮێﯿــە ﺋەﮔــەر ﺑەرھەﻣەﻛــەی رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر ﺑێــﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەوا ﻣﺎﯾەی ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨﯽ و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﺷە.
ﺗﺎﻧﻜﯿﯽ ﺳەرﺑﺎن ﺑە 20ھەزار دﯾﻨﺎر ﭘﺎك دەﻛەﻧەوە
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەر ﺷﻮوﺗﯿﯿەك ﮔﭽﻜەﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮﻧﯽ ﺗێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ﺑﯚﮔەن دەﺑێﺖ. ﻓﺮۆﺷﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻧﯿﻮەی ﺟﺎراﻧە.
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ :ﺋەو ﺷﻮوﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﺑﺎزاڕن ﺷﯿﺎوی ﺧﻮاردﻧﻦ ﻟﯚرﯾﯿەﻛــەی ﻛﺎروان ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﭘڕ ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛەی ﺳەﻓەر ﺋﺎزادە. ﺋەو دەڵێ ”ﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻚ ﺑەر ﻟەو دەﻧﮕﯚﯾە ،ﻧﺮﺧەﻛەی 500دﯾﻨﺎر ﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ھەزار دﯾﻨﺎرە و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟێﯽ ﻧﺎﭘﺮﺳــێﺖ“. ﺑﺎرھەڵﮕﺮەﻛەی ﻛﺎروان و ﺳەﻓەر ﭘڕن ﻟە ﺷﻮوﺗﯽ و ﭘێ ﻧﺎﭼێﺖ ﺑەو زوواﻧە ﻛەم ﺑﺒﻨــەوە .ﺑەم زﯾﺎﺗﺮ
ﺷﻮوﺗﯿﻔﺮۆﺷێﻚ:
ڕۆژاﻧە ﺑﺎی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻜﻢ دەﻓﺮۆﺷــﺖ، ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎﮔﺎﺗــە 400 ھەزارﯾﺶ. وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ دەﻧﮕــﯚی ژەھﺮاوﯾﺒﻮوﻧــﯽ ﺷــﻮوﺗﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑەھﯚی ﻛﻮﻧﯽ ﺳــەر ﭘەﻟﻜەﻛەی ،ﻟە دەﻧﮕﯚ ﺑەوﻻوە ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ دڵەڕاوﻛێﯽ ﻻی ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ ﻛﺮد و ﺷــﻮوﺗﯿﯽ ﺳــﻮوری ﻟەﺑەر ﭼﺎوڕەش ﻛﺮدن .ﺋەوەش ﺑﻮوە ھﯚی ﭼﺎرەڕەﺷــﯽ ﺷﻮوﺗﯿﻔﺮۆﺷﺎن ،ﺋەوان ﻛە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺋــەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾەن ،ﻟە ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾــﯽ ﺑەدﯾﺎر ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە داﻣﺎون. ﻛﺎت 9ی ﺑەﯾﺎﻧــﯽ دووﻛــەڵ ﻟە ﮔــﺰۆزی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﺑەرز ﺑﻮوەوە و دەرﮔەﻛــەی ﭘێﻮەدا و ﺑــەرەو ﻛﺎر ﻧﺎوی ﺧﻮای ﻟێ ھێﻨﺎ. ﻛﺎروان ﺳــﺎدق ﺋەﻣــڕۆ ﻛەﻣێﻚ درەﻧﮕﺘﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر ﻛﺎر ،ﺋﺎﺧﺮ ﻛﺎرەﻛەی ﺋــەو ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕﯾﯿەی ﺟﺎراﻧــﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﺋــەوە 4ڕۆژە ﻟﯚرﯾﯿە ﺷــﻮوﺗﯿﯿەﻛەی دێﻨێ و
دەﺑﺎت ﻛە ﺟﺎران ﺑە ڕۆژ و ﻧﯿﻮێﻚ ﺗــەواوی دەﻛﺮد .ﺋــەو ڕۆژاﻧە ﺑە ﻟﯚرﯾﯿەﻛەﯾەوە ﻟە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺳەر ڕێﮕەی ﻛەﺳﻨەزان ڕادەوەﺳﺘێﺖ. ﻟــەو ڕێﮕەﯾە ﺋــەو ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧﯿﯿە، ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﮔەورە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﯾەﻛﺘﺮ ﭘﺸــﺘﯿﺎن ﺋﺎوەڵە ﻛﺮدووە و ﻣﯿــﻮەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﻟە دەورەﯾﺎن داﻧــﺪراون .ﻣﯿﻮەﻛﺎن
ﻛﺎت ﺑە ﻛﺎت ﻛەم دەﺑﻨەوە ،ﺟﮕە ﻟە ﺷﻮوﺗﯽ ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﻛەم ﻛەس دەﺳﺘﯽ ﺑﯚ دەﺑﺎت. ﻛﺎروان ﺳــﺎدق ﺑــﺎس ﻟــەو ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿــەی دەﻛﺎت ﻛــە ﺑەھﯚی دەﻧﮕﯚی دەرﻣﺎﻧﻜﺮدﻧە ﻧﺎو ﺷﻮوﺗﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿــەوە ﺑو ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺋەو دەڵــێ ”ڕۆژاﻧە ﺑــﺎی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻜﻢ دەﻓﺮۆﺷــﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﮔﺎﺗە 400ھەزارﯾــﺶ“ .ﻛﺎروان ﻛــە ڕۆژاﻧە ﺗﺎ 12ی ﺷــەو ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﻣﺎڵــێ ،ﺧﻮاردﻧــﯽ ژەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەﺳــﺘەم ﺑﻮوە .ﺋﺎﺧﺮ ﺋەو ﺟﺎران ﻛﺎﺗــﯽ ﻧﺎﻧﺨــﻮاردن ،ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤﯽ ھﺎوﮔەڕەﻛﯽ ﻟەﻻی ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟێ دەھێﺸــﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿﺎﯾــە و ﺑــﯚی دەرﻧﺎھێﻨێ 20
ھــەزار ڕۆژاﻧەﻛــەی ﺑــﺪات و رەواﻧەی ﻣﺎڵەوەی ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻛﺎروان دڵــﯽ ﺑە ﮔﻨــﺪۆرەﻛﺎن ﺧﯚﺷــە ﺑەڵﻜﻮ ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑڕوات. ﻟــەو ﻛﺎﺗــەدا ﻛەﻣــﺎل ﺟەﻣﺎﻟﯽ ﺷــﻮﻓێﺮی ﺗەﻛﺴــﯽ ﺑﯚ ﮔﻨﺪۆرە ﻛڕﯾــﻦ داﺑــەزی .ﻛەﻣــﺎل ﻟەوەﺗــەی ﺋــەو دەﻧﮕﯚﯾــە ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺷــﻮوﺗﯿﯽ ﻧەﻛڕﯾﻮە و ﻟەﺳــەر رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺋێﻤە ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛﯿﺸــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﺑــﺮدەوە .ھەرﭼەﻧﺪە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛــەم ﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﺷــﻮوﺗﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ھﺎوردە دەﻛﺮێــﺖ ،ﻧﺮﺧــﯽ ﺷــﻮوﺗﯿﺶ ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە .ﻟەﺳــەرووی
ﻟە ھەوﻟێــﺮ ﺑﺎزاڕێﻜــﯽ ﮔەورە و ﻗەرەﺑﺎڵﻐــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە ﻛە ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺳﯿﺮوان ﺑەراﻣﺒەر ﺑﺎزاڕی ﮔــەورە ھەڵﻜەوﺗــﻮوە ،ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻛﯚﺗﺮی ﺳەﻻم ﺳەرەﺗﺎ و ﺟەرﮔەی ﺋەو ﺑﺎزاڕەﯾە ﻛە ﺑــەرەو ﻧﺎوەوەی ﮔەڕەﻛﯽ ﺗەﻋﺠﯿﻞ درێﮋ ﺑﻮوەﺗەوە. ﻛﺎﺗێﻚ دەﭼﯿﺘە ﺑــﺎزاڕی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆﺷــﺎن ،ﻟە ﭘڕ و ﺑەﺑێ وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚت ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﺖ ﺧﺎو دەﺑﻨەوە، ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛە؛ ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﻛڕﯾــﺎر و ﻓﺮۆﺷــﯿﺎر ﺑەﯾەك ﺑﮕەن دادەﮔﮋێﻨــە ﻣﺎﻣەڵــە و ھەرﭼﯽ دێﺖ ﺑە دﯾﺎرﯾﺎﻧەوە دەوەﺳــﺘێﺖ و ﺗﺎ دێــﺖ ﺋەڵﻘەی ﭘەﻧﮕﺪاﻧەوەی
ﺧەڵــﻚ ﮔەورەﺗﺮ دەﺑێــﺖ .ﺋەوە ﻟــەو ﺑﺎزاڕە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﻮن و ﺷــﻮێﻨێﻚ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ .ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ﻟە دەوری ﻣێﺰەﻛﺎن و دەﺳــﺘﮕێڕەﻛﺎن ﺧڕ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺑەم ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ وەك ﺟــﺎران ﻧﯿﯿــە .ﻛڕﯾﺎر ﻛەﻣە و زۆرﯾﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــەﯾﺮ دەﻛەن و
ﻟەواﻧە ﻟەﻧێــﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻋەﻟﻮەی ھەوﻟێﺮ ﺷﻮوﺗﯽ ھەڵﺪراوەﺗەوە. ﻋەﺑﺪوﻟﺴــەﻻم ﯾەﺣﯿﺎ ﻟە ﻋەﻟﻮە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷﻮوﺗﯿﯽ ھەڵﺪاوەﺗەوە و دەڵــێ ”ﺧەڵﻚ زۆر ﺗﺮﺳــﺎون و ﺷــﻮوﺗﯽ ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ“ .ﺋەو ﺑەھــﯚی ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ 10ﺳــﺎڵەی ﺟﻮوﺗﯿﺎرﯾﯿەﻛەی ﺗەﺣەدا دەﻛﺎت ھەر ﺷﻮوﺗﯿﯿەك ﮔﭽﻜەﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮﻧﯽ ﺗێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا
ﺑﯚﮔــەن دەﺑێﺖ و دەڵــێ ”ﺋەوە ﻛﺮﻣە ﻟەو ﺷــﻮوﺗﯿﯿﺎﻧەی داوە و ﺳﺎﻧﯿﺶ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە ھەﺑﻮوە“. ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻋەﺑﺪوﻟﺴەﻻم زۆرێﻚ ﻟە ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛەی ﺗەﺣﺴﯿﻦ ﺗەھﺎ ﻟەﺑەر ﻣﺎﻧەوەﯾــﺎن ﺧﺮاپ ﺑﻮوﻧە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە دوو ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ ﻛەوﺗﻮوە .ﺗەﺣﺴــﯿﻦ دەڵێ ”ﺟﺎران ڕۆژاﻧە 3ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯿﻢ دەﻓﺮۆﺷــﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺑە 3 ڕۆژ ﺗﯚﻧێــﻚ ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ“ .ﺧﯚ ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەزﯾﺰﯾﺶ 3ﻣﻠﯿﯚﻧﯽ زﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺷﻮوﺗﯿﻔﺮۆﺷــﺎن ﭘێﺶ ﺋەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾە ،ھەﻣﻮو ڕۆژێﻚ 100ﺗــﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻋەﻟﻮە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ 20ﺗﯚن دێﺖ و دەﻣێﻨێﺘەوە. دوای ﺋــەو ھەﻣــﻮوە زﯾﺎﻧــەی ﺷﻮوﺗﯿﻔﺮۆﺷــﺎن ،وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ ھﯚﻛﺎری ﻛﻮﻧﯽ ﺗﻮێﻜڵﯽ ﺷــﻮوﺗﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺮم ﻟێﯽ داوە و ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻧﻮوری ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛــﺮدن ﻟــە وەزارەﺗﯽ
ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ڕای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، دوای ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ؛ ﺋەﮔــەری ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺋــەو ﻛﺮﻣە ھەﺑﻮو ﻟەﺳەر ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ .ﺋەو دەڵێ ”ﻟە ﺧﺎڵە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ڕێﮕﺮﯾﻤﺎن ﻟە ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ﺋەو ﺟﯚرە ﺷﻮوﺗﯿﯿﺎﻧە ﻛﺮد“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 100 ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮور ﮔەڕێﻨﺪراوﻧەﺗــەوە و ڕێﮕــەی ھﺎﺗﻨەژوورەوەی ﭘێﻨەدراوە. ﻧﻮوری ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑﯚ )وﺷــە( ﮔﻮﺗﯽ“ ﺋەو ﺷﻮوﺗﯿﯿﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ، ھﯿــﭻ ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﺷــﯿﺎوی ﺧﻮاردﻧﻦ“. ﺋێﺴﺘە ﻛﺎرواﻧﯽ ﺷــﻮوﺗﯿﻔﺮۆش ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەی ھەﯾە ﻧﺎدڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺧەڵﻚ درێﮋ ﺑێﺘەوە و ﺷﻮوﺗﯿﯿەﻛﺎن ھــەر ﻟەﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــڕزن .رەﻧﮕــە ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤــﯽ ھﺎوﮔەڕەﻛەﻛەﺷــﯽ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﺑە ﺑێﻜﺎری دەﺳﺘە و دوﻋﺎ ﺑێﺖ ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺎزاڕی ﺷــﻮوﺗﯽ وەك ﺟﺎراﻧﯽ ﻟێ ﺑێﺘەوە و ﺋەوﯾﺶ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ﻛﺎرەﻛەی.
ﭘێــﺶ ﺋەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾە ،ھەﻣﻮو ڕۆژێﻚ 100ﺗﯚن ﺷــﻮوﺗﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻋەﻟﻮە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ 20ﺗﯚن دێﺖ و دەﻣێﻨێﺘەوە.
ﺑﺎزاڕی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺷەﺣﻨﯽ ﺟﺎراﻧﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧەﻣﺎوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺋەو ﺑﺎزاڕەی ﺟﺎران ﻟەﺑەر ﻛڕﯾﺎر و ﻓﺮۆﺷﯿﺎر ڕێ ﺑەڕێﺪاری ﻧەدەﻛەوت، ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﺑــێ ﭘﺎرەﯾﯽ ،ژﻣــﺎرەی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧﯿﻮە داﺑەزاﻧﺪووە .دووﻛﺎﻧﺪاراﻧﯿﺶ ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﯚدﯾﻠﯽ ﻧﻮێ، ﻛﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ھەرزاﻧﻔﺮۆش دەﻛەن. ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮﺷﺘﻨﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﭘﯿﺸــﺎﻧەی ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﺪا ﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﻧێﻮ ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﺮدەوە، ﺋەو ﻛﺎرەی 15ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ھەر ﻧەﺑﻮو ،ﺑﻮوە ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھــﺎت ﺑﯚ زۆرێﻚ ﻟــە ﺧەڵﻚ .ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎری ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەس رەﺧﺴــﺎﻧﺪ.
ﻓﺮە ﻣﯚدێﻠﯽ ،ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﺑﻮون و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛﺎن ھﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎن ﺟﮕــە ﻟــە ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﺎزاڕێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ،ﻟە ﺷــەﻗﺎم و ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯿــﺶ دووﻛﺎﻧــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﯾــﺎن ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ھﺎوﺷێﻮەی ﺳەرﺗﺎﺷﺨﺎﻧە و ﺳەﻣﻮﻧﺨﺎﻧە ﺑەرﭼﺎو ﺑﻜەون.
دەﭘﺮﺳﻦ. ﻟــە ﻣێﺰەﻛــەی ﺋﺎﺳــﯚ ﻣەوﻟﻮود ﻛە ﻟە ﻧێﻮەڕاﺳــﺘﯽ ﺋەو ﺑﺎزاڕەﯾە، ﭼەﻧﺪ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠێــﻚ ھەن .ﺋەو دەڵێ ”ﺑﺎزاڕﻣﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە“ .ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﺳەرﺗﺮ ﺑڕﯾﺎر ﺳەﻧﮕەری دەﺳﺘﮕێڕ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەی دەﺳــﺘﯽ ﭘﯿﺸــﺎن دەدات و دەڵــێ ”دوو ڕۆژە ﺋــەو ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەم ﻧەﻓﺮۆﺷﺘﻮوە ،ﺟﺎراﻧﯿﺶ ڕۆژ ﻧەﺑﻮو ﭼﻮار ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻧەﻛەم“ .ﺑەھﯚی ﻛﺮێ ﻧەداﻧﯿﺎن، دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺳــﯚ و ﺑڕﯾــﺎر زۆر ﻟە دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮە. ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻧﻮوری ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆش ھەزار و 300دۆﻻر ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎﻧەﻛەﯾەﺗﯽ .ﺋــەو ﺑﺎس ﻟەو ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿە دەﻛﺎت ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ و دەڵێ ”ﺋەﮔــەر ﻟــە ﻛﺮێــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی دووﻛﺎن ﺷــﺘێﻜﻢ ﺑﯚ ﺑﻤێﻨێﺘەوە، ﺷﻜﻮرم“ .ﺧﯚ وەﺳﺘﺎ ﻋەﻟﯿﺶ ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻧﯿﻮە دووﻛﺎﻧێﻜﯽ ﺑە ھەزار و 100دۆﻻر ﮔﺮﺗــﻮوە ،دوو ڕۆژە ﻟەﺑەر ﺑــێ ﻛﺎری ﺗﺎﻗەﺗﯽ ھﺎﺗﻨﯽ دووﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻧەﺑﻮوە .ﺋەوە ﻗﺴەی ھﺎوﺑەﺷەﻛەﯾەﺗﯽ.
دەﺳﺘﮕێڕێﻚ:
دوو ڕۆژە ﺋەو ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەم ﻧەﻓﺮۆﺷﺘﻮوە، ﺟﺎراﻧﯿــﺶ ڕۆژ ﻧەﺑﻮو ﭼﻮار ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻧەﻛەم.
ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆﺷێﻚ:
ﺟﺎران ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ھەر ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ؛ ﺋەو ڕۆژە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟێ دەﻓﺮۆﺷﺮا ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛەس ﻟێﯿﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳێﺖ. ھەرﭼەﻧﺪە ﺳــەﻓﯿﻦ ﯾﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆش دەڵێ ”ﻓﺮۆﺷــﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﻧﯿﻮەی ﺟﺎراﻧــە“ .ﺑەم ﺑەراوردەﻛەی ﺳــﺎﻣﺎن ﻛەرﯾﻤﯽ ﺟﯿﺮاﻧﯽ ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ دووﻛﺎﻧێﻜﯿﺎن ﺑەﯾﻨە ،زۆر ﺧﺮاﭘﺘﺮە .ﺳﺎﻣﺎن دەڵێ ”ﺟــﺎران ڕۆژ ﻧەﺑﻮو ﺑﺎﯾﯽ 8ھەزار دۆﻻر ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻧەﻓﺮۆﺷــﻢ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠێﻚ دەﻓﺮۆﺷﻢ و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ھﯿﭻ ﺑﺎزاڕم ﻧﯿﯿە“. ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ﻧﺮﺧــﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛﺎن ﻟــە دووﻛﺎﻧێﻜەوە ﺑــﯚ ﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازن .دووﻛﺎﻧــﺪاران ﻧﺎﭼﺎرن ﺑــە ﻗﺎزاﻧﺠێﻜــﯽ ﻛــەم ڕازی ﺑﺒــﻦ و ﺑەﭼەﻧــﺪ دۆﻻرێﻚ ﺧێﺮ دەﺳﺘﺒەرداری ﺑﺒﻦ و ﺑﯿﻔﺮۆﺷﻦ. ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺑەﺑــێ ﺧێﺮ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەزﯾﺎﻧﯿــﺶ دەﯾﻜەﻧەوە ﭘــﺎرە .ﺋﺎﺧﺮ ﺋەﮔــەر ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛﺎن ﺑﻤێﻨﻨەوە ،ﻣﯚدﯾﻠﯽ ﺗﺎزەی ﺑەﺳەردا دێــﺖ و ﻧﺮﺧﯽ ﺋەواﻧــەی ﭘێﺶ ﺧﯚی ﺑەﯾەﻛﺠﺎر دادەﺑەزێﻨێﺖ و زﯾﺎن ﺑە دووﻛﺎﻧﺪاران دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﻟە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛەی ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﺗﺮی ﺳــەﻻم ،ﻧﺮﺧــﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠێﻚ ﻻی
ﺳەرﻛەوت 685دۆﻻرە ،ﻛەﭼﯽ ھەﻣﺎن ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻟە ﭘێﺸەﻧﮕەﻛەی ﺑەﺷــﺪار ﺑە 640دۆﻻرە .ﺑەﺷﺪار دەڵێ ”ﻣﯚﺑﺎﯾﻠێﻜﯽ زۆرم ﺑەﺳەردا ﻣﺎوەﺗــەوە و ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﯚدﯾﻠﯽ ﻧــﻮێ ،ﻧﺎﭼــﺎرم ھەر ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺧﯚی ﺑﯿﻔﺮۆﺷﻤەوە“. ھەر ﻟەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﺷﺪا ﺷﺎﺧەوان ﻣﻮﺳﻠﯿﺢ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﯽ ھەﯾە ﻛــە ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ،ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺋێﺴﺘە ﺧێﺮی ﻧەﻣﺎوە و ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾــﯽ زﯾﺎﻧێﻜــﯽ زۆری ﭘــێ ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە .ﺋەو دەڵــێ ”ﺟﺎران ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ھــەر ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ؛ ﺋەو ڕۆژە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟێ دەﻓﺮۆﺷﺮا ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛەس ﻟێﯿﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗەی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆﺷــﺎن ،ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران ،ﺋــەو ﺑــﺎزاڕە ھەﻧﺎﺳەﯾەك ھەڵﺪەﻣﮋێﺖ ،ﺋەوان زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻟە ﺧەﻣﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼەدان ﺑەڵﻜﻮ ﮔﯿﺮﻓﺎن ﭘڕی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ،راﭘێﭽﯽ ﺑﺎزاڕی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﻓﺮۆﺷﯿﺎن ﺑﻜﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺷﻮوﺗﯿﯽ ﺳﻮور ﺑەﺧﺘﯽ ڕەش ﺑﻮو
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
ﻧەوت
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
”ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﭘێﺸﻮو ﻟەﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ،دەﺑﻮو ﺋەو ﻧەوﺗەی ﻋێﺮاق و ھەرێﻤﯿﺶ ﻟەرێﮕەی ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎن دێﺘە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ رێﮋەی % 17ی ﭘﺸﻜﯽ ھەرێﻢ و ﺋەوەی ﺗﺮ ھﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەش ﻧەﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘەش ﺑەﭘێﯽ دواﯾﯿﻦ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێ ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ رێﮋەی % 17ی داھﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن...
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑە ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن دادەﺧﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺑەﭘێﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﯾەك ،ﺳــەرﺟەم ﭘﺎوﺗﮕە ﺑﭽﻮوك و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەﺧﺮێﻦ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ دەﺳﺘەی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەن و ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻦ و ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ دەزاﻧﻦ. ﻟەﻻﯾــەن ژﻣــﺎرەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧەوە ،ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜێﺶ ﺑــە دەﺳــﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮاوە. ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛە ﻟــە 18ﻣــﺎدە و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑڕﮔە ﭘێــﻚ ھﺎﺗﻮوە و
و ﻟــە ﻣــﺎدەی ﺣەوﺗەﻣــﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﻛەﺷﺪا ،ھەرﺳێ ﭘﺎوﺗﮕــەی ”ﺑﺎزﯾﺎن ،ﻛﺎر و ﺗﺎوﻛــێ“ ﭘەرەﯾــﺎن ﭘێ دەدرێﺖ. ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻦ و ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟــە ھەرێﻤﯽ
د .رێﻮاز ﻓﺎﯾەق:
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ،دەرﻛﺮدﻧﯽ وەھﺎ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە ﮔﺮﻧﮓ دەزاﻧێﺖ. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﭘﺎوﺗﮕــەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺎر دەﻛەن ،ﻛە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ژﯾﻨﮕــە و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻛﺎری ﭘﺎوﺗــﻦ و ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ
”ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺎر دەﻛەن، ﻛە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ژﯾﻨﮕە و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﻦ و ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪاردەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رێﻚ دەﺧﺎت“. ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘــﺎت ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻨــﯽ ﻧەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺎﺗەوە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻣــﺎدەی ﺷەﺷــەم ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛەدا ،ﺳــەرﺟەم ﭘﺎوﺗﮕە ﺑﭽﻮوﻛە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛەن ،ھەڵﺪەوەﺷێﻨﺮێﻨەوە
ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێﺸــە زەﻗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛەﯾە، ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕە، زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 170ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن، ﺑەم ﻧە ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻧە ﻟە دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە ﻣﯚڵەﺗﯽ ژﯾﻨﮕەﯾﯿﺎن ﻧﯿﯿە. د .رێﻮاز ﻓﺎﯾــەق ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎراﻧــﯽ
ﺳﺘﺎﻧﺪاردەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رێﻚ دەﺧﺎت“. زۆرﯾﻨــەی ﭘﺎوﺗﮕــە ﺑﭽﻮوﻛــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێﺮ و ﻟەﺳــەر رێﮕــەی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺷــﺎرەدێﯽ ﻗﻮﺷــﺘەﭘە و رێﮕەی ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور ھەڵﻜەوﺗﻮون ،ﺑەﭘێﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕــە، ﭘەرﻟەﻣــﺎن و وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ،دەﺑﻮو ﺳەرﺟەم
ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ 2014دا داﺑﺨﺮێﻦ ،ﺑەم داﻧەﺧﺮان و وەك ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎﻧەوە. ﻟﻮﻗﻤــﺎن ﺷــێﺮواﻧﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی دەﺳﺘەی ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،دەﺳــﺘەﻛەﯾﺎن ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ داوای ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧــە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی ﭘێﺸێﻞ دەﻛەن. دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑە ﯾﺎﺳﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳــﺰای داراﯾــﯽ ﺑەﺳــەر ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﺳــەﭘێﻨێﺖ ،ﺑــەم زۆرﯾﻨەی ﭘﺎوﺗﮕــە ﺳــﺰادراوەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺳــﺰا داراﯾﯿەﻛە ﺑﺪەن ،وەك ﺋەوەی ﭘێﺸﺘﺮ ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەﻛە ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮدﺑﻮو، ھەر ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑﺮدووﺷــﺪا دەﺳﺘەﻛە ﺳــﺰای داراﯾﯽ ﺑەﺳەر 17ﭘﺎوﺗﮕــەی ﺗﺮدا ﺳــەﭘﺎﻧﺪ، ﺑەم وەك دەردەﻛەوێﺖ ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑــێ ﺑﺎﻛﯿﯿەﻛﯿﺎن ھەﯾە. ﻛێﺸــەی ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭘﯿﺴﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەدا ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟە ﺳــەروەﺧﺘﯽ ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻧــەوت ﻟەﮔەڵ داﻋــﺶ ،راﭘﯚرﺗە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دووﭘﺎﺗﯿﺎن
ﻟــەوە دەﻛــﺮدەوە ،ﻧەوﺗــﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿە ﻟە ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﺎخ دەﻛﺮێﺘەوە. ﭘــێ دەﭼێــﺖ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯿــﺶ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧــەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜــەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە و ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﮔﯿــﺎن ﻟــە دەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. ﻋﻮﻣەر ﺷەرﯾﻒ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ھەوﻟێﺮی ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧــەوت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،ﻧﺰﯾﻜەی 40ﻛﺮێﻜﺎری ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺳﻨﻮوری
ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێــﺮ ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺸــەﯾﯿەوە ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕﺎﻧە ﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻜﺮێﻦ، ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑﻨەوە. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ،ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛﺎن ﻓەراﻣﯚش ﻧەﻛﺮاوە و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێ دراوە. وەك ﺋــەو دەڵــێ” ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛە، ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳــەرﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﯾﯽ و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯿﯿــەوە ھەﯾە و ﺋــەوەش ﻟە ﻣــﺎدەی دووەﻣﯽ ﭘڕۆژەﻛەدا دەﻗﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻛﺮاوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﭘێڕۆﯾەﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ
ﺑــﯚ ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ داﺑﻨێﺖ ﻛە ھﺎوﺷێﻮەی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻣﻮوﭼە و ھﺎﻧــﺪەر و ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎن ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧــەوت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭼﻮار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﯾە ﻛــە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دەﺑێــﺖ ﺑﯚ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا داﺑﻤەزرێــﺖ ،ﺑەھﯚی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﭘڕۆژەﻛە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛە، ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﻟە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﭘەﺳــەﻧﺪ ﺑﻜﺮێــﺖ ،وەك ﺋــەوەی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺎت.
ﺋەوان ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟــە ھەرێﻢ ﻧﯿﯿە ﻣﺎﻣەڵە ﺑە ﻧەوﺗــﯽ ﺧﯚﯾەوە ﺑﻜﺎت، ﺑەڵﻜﻮ ﺗﺮﺳەﻛەﯾﺎن ﭘﺘﺮ ﻟە ﺑەﺳڕەﯾە ﺑــەوەی ﺋەواﻧﯿﺶ ھﺎوﺷــێﻮەی ھەرێﻢ داوای دەﺳــەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن و ﺑــێ ﮔەڕاﻧەوە ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا ﺧﯚﯾــﺎن ﺑڕﯾﺎر ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەوت و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺑەو دۆﺳﯿەﯾە ﺑﻜەن، ”ﺋەﻣەش دۆﺧــﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق دەﺧﺎﺗە ژێﺮ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻣﺎﻧــەوێ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧە ﺑێﺘە دروﺳﺘﺒﻮون“. زاﻧﻜــﯚی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﺑﻮاری داراﯾــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەم ﺑــﻮارە ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺑەردەواﻣﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮان ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ھێﻤﺎ ﺑﯚ ﺋەوەش دەﻛﺎت ،ﺑە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﯚﻣــﯚی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟــە ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻛەﻣﯿﯽ ﻛڕﯾﺎری ﻧــەوت رزﮔﺎری دەﺑێﺖ. ﻣﺤەﻣەد ﺳــەﻟﻤﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑﯚ ﺑﻮاری ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻧﯿﯿــە ،ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎدەی 111و 112ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ، ﻧەوت ﻟــە وت ﻣﻮڵﻜــﯽ ھەﻣﻮو ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎﻧە ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــەوە ،ھــەر ﺑەﭘێﯽ ﻣﺎدەی 112ی دەﺳــﺘﻮور ،رێﮕە ﺑــە ھەرێﻢ و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەواﻧەی
ﻟەدوای ﺳﺎڵﯽ 2003ـــەوە دێﻨە داﻣەزراﻧــﺪن ﻧەوﺗﯿــﺎن ﺗێﯿــﺪا دەدۆزرێﺘــەوە ،ﻣﺎﻣەڵە ﺑە ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﺑەﺷــێﻚ ﺑێ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ، ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿە ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی دەرﻛﺮدووە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی دەﻓﺮۆﺷــێ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە ،ﺑەم وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧەوە ﺳەﯾﺮ ﻛﺮاوە. ”راﺳﺘە ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮور و ﯾﺎﺳﺎ ﺑە ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ دێﺘە ھەژﻣﺎرﻛﺮدن، ﺑەم ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەدەوڵەﺗﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻋێﺮاق ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێ ،ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﭼﺎوی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﻧەوت ﭘﺘﺮ ﻟەﺳــەر ﺳﯚﻣﯚ ﺑێﺖ“ ﺳەﻟﻤﺎن ﮔﻮﺗﯽ. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋێﺴﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــە ﺑە ﻧــﺎوی ﻛﯚﻣﯚ، ھﺎوﺷــێﻮەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﯚﻣﯚی ﻋێﺮاق ﻛــە دەﺳــەﺗﯽ ھەﻣﻮو ﻛﺮدەوە و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺑەﺳــەر ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺑێــﺖ” ،ﺑــە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ،ﺋەوﻛﺎت ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺗﻮاﻧێ ﻛڕﯾــﺎر ﺑﯚ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﭘەﯾﺪا ﺑﻜﺎت و ﭼﺎرەﺳــەری ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾە دەﻛﺎت ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا دووﭼﺎری ﺑﻮوە“.
”ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺗﻮوﺷﯽ دڵەڕاوﻛێ ﻛﺮدووە“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ ھەرﭼەﻧــﺪ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ھەﻧﺎردە و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە، ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧﯿﯿە و ﺋەﮔەری ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوە ﯾﺎن ﻟەﻛﺎرﻛەوﺗﻨﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ھەﯾە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑﻮاری ﻧەوت دەڵێﺖ، ﻛێﺸــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ دڵەڕاوﻛێ ﻛﺮدووە. ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳــەر ھەﻧﺎردە و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە رێﮕەی ﺳﯚﻣﯚوە رێﻚ ﻛەوﺗﻦ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە وێڕای ﺋــەوەی ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺑڕی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو زﯾﺎﺗﺮی ﻧەوت ھەﻧــﺎردە ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺑەﻏﺪا ﺑەﺗــەواوی ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧﯿﯿــە و ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺘــﺮی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رەواﻧە ﻛﺮدووە. ﻋەﻟﯽ ﺣﻮﺳێﻦ ﺑەﻟﯚ ﺷﺎرەزای ﺑﻮاری ﻧەوت ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﭘێﺸﺘﺮ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە ﻛﺮاوە و ﻟە ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭘێﻮە ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﮔﺮﻓﺘێﻚ ﻟە ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ
ھەرێﻢ ھەﯾە” ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﺋەواﻧە ﻧەوت ﺑﻔﺮۆﺷێﻦ ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮور و ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﻋێﺮاق ھەﺑﻮون ،ﺑە ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دەزاﻧــﻦ ،ﺑەم ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوەﯾە ﻛە ﻋێﺮاق ﭘﺎﺑەﻧﺪی دەﺳﺘﻮوری وت ﻧﺎﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﭘێــﯽ ﻣﺎدەی 112ی دەﺳــﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻋێــﺮاق ﺋــەو ﻣﺎﻓە ﺑــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدا ﺧــﯚی ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێ و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ وﺗﯿﺶ ﺑە ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﺑێﺘە داﺑەﺷﻜﺮدن“. ﺑەﻟــﯚ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻟێﮋﻧەی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوە ،ﺑﺎس ﻟەﺧﯚ دزﯾﻨەوەی ﺑەﻏﺪا دەﻛﺎت ﻟەو رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻛە ﻟەﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻟەﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ،دەﺑﻮو ﺋەو ﻧەوﺗەی ﻋێــﺮاق و ھەرێﻤﯿــﺶ ﻟەرێﮕەی ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎن دێﺘە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ رێﮋەی % 17ی ﭘﺸــﻜﯽ ھەرێﻢ و ﺋەوەی ﺗﺮ ھــﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەش ﻧەﺑﻮو ،ﺋێﺴــﺘەش ﺑەﭘێﯽ دواﯾﯿﻦ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێ ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ رێﮋەی 17 %ی داھﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻋەﻟﯽ ﺣﻮﺳێﻦ ﺑەﻟﯚ:
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧــێ ﭘﺎﺑەﻧﺪی دواﯾﯿﻦ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﻧەﺑێ و ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ
ﻟە ﺑەراﻣﺒەر رادەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ 250 ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﻟە رۆژێﻜﺪا ﺑە ﺳﯚﻣﯚ ،ﻟەﮔەڵ رەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ 300 ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫﺎن ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەﯾﺶ ﻧﺎﺑێﺖ“. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻋێﺮاق و ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸــﺘﯽ، ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧــێ ﭘﺎﺑەﻧــﺪی دواﯾﯿــﻦ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﻧەﺑێ و ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ، ﺑەم ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺳــﺖ ﺑەو ھەﻧــﮕﺎوە ﺑﻜﺎﺗەوە، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت و ﮔﻮﺷــﺎرﯾﺶ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛڕﯾــﺎری ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“.
ﺑەﻟﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾە ﺑــە ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ ﺑــە دوو ھەﻧﮕﺎو دەﺳﺖ ﻧﯿﺸﺎن دەﻛﺎت ،ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەم دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق” ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە دەرﺑﭽێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﻟەﺑﻮاری ﻧەوﺗــﺪا ﻛەم دەﺑێﺘەوە ،ﻟەﺑــەر ﺋەوە ھەر ﭼەﻧﺪ ﺑﯚی ﺑﻜﺮێ رێﮕﺮی ﻟە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە دەﻛﺎت ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋەوەی ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﺑە ﻛﯚی ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەوﺗەوە ﻟەژێﺮ رﻛێﻔﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑێﺖ“. ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﭘێﺸﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ،ﻛﺎﺗێﻚ وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺑﻮوە، ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ھەﻣﯿﺸــە دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
ھﺎﻧﺪەراﻧﯽ رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ داوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻣﯚرﯾﻨﯚ دەﻛەن
ھﺎﻧﺪەراﻧــﯽ ﯾﺎﻧــەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دوای ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ﻧﺎﺳــﻨﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم وەرزەی ﺗﯚﭘﯽ ﭘــێ ،داوای ﮔەڕاﻧەوەی ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨــﯚی راھێﻨــەری ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯿﯿﺎن ﻛــﺮد ﺗﺎ ﻟە ﺟێﮕــەی ﻛﺎرﻟﯚ ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯿﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ راھێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﺗﭙﯿەﻛەﯾﺎن ﺑﻜﺎت. رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑوﯾــﺎن ﻛﺮدەوە ،ھﺎﻧﺪەراﻧــﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دوای ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧــە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس و ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ،ﺑەﺗەواوی ﻟە ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯽ ﺗﻮوڕەن و داوای دەرﻛﺮدﻧﯽ دەﻛەن. ھﺎﻧﺪەران داواﯾﺎن ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾــﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﻛﺮد ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ ﺑﺪەن وەرزی داھﺎﺗﻮو ﻣﯚرﯾﻨﯚی راھێﻨەری ﺋێﺴﺘەی ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﯾﺎﻧەﻛەﯾﺎن. ﻣﯚرﯾﻨــﯚ ﻛــە ﻣــﺎوەی 3وەرز ﻟــە ﻧێــﻮان ﺳــﺎﻧﯽ 2010-2013 راھێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﻛﺮد 3 ،ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺑﯚ ﯾﺎﻧەﻛە ﺑﺮدﺑﻮوەوە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ،ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺟﺎﻣﯽ ﺳﻮﭘەری ﺋەو وﺗە ﺑﻮو. ﻣﯚرﯾﻨــﯚ ﻣــﺎوەی دوو وەرزە رووی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﻛﺮدووە و ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەﻛە ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﯚ ﯾﺎﻧەﻛەی ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨێ. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ،رۆژﻧﺎﻣەی )ﺑﯿڵﺪ(ی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﺑوی ﻛﺮدﺑﻮوەوە ﻛە ﯾﯚرﮔﻦ ﻛﻠﯚﭘﯽ راھێﻨەری دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎوەی ﯾﺎﻧەی ﺑڕووﺳــﯿﺎ دۆرﺗﻤﯚﻧﺪی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ راھێﻨەرە ﻟەﻻﯾەن ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺑﯚ ﺟێﮕﺮﺗﻨەوەی ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯽ.
ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە و ﺑﯚ ﯾەﻛﺠﺎری ﻟێﺮە ژﯾﺎن ﺑەﺳەر ﺑﺒەن. ﻓﺎﺑﺮﯾــﮕﺎس ﻛــە وەرزی راﺑﺮدوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەی ﺟێ ھێﺸﺖ و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯿﯿەوە ﻛﺮد ،ﻟــە وەرزی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﻟەﮔــەڵ ﯾﺎﻧــە ﻧﻮێﯿەﻛەی ﻟە ﺧﻮﻟــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﻤﻮوﻧەﯾــﯽ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮدووە و ﺑەﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەﻛە و ﺧﻮﻟەﻛە دێﺘە ھەژﻣﺎردن. ﺳــەرﭼﺎوە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻣﯿﺴــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿــەﻛﺎن، ﻣﺎوەﯾەﻛە ھەوڵ دەدات ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە رازی ﺑﻜﺎت ﺗﺎ ﻓﺎﺑﺮﯾــﮕﺎس ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﯾﺎﻧەﻛە و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑەﯾەﻛەوە ﻟە ﯾەك ﺗﯿﭙﺪا ﯾﺎری ﺑﻜەﻧەوە.
ﺷﺎﯾﻚ ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﺋەرﯾﻨﺎ ﺷﺎﯾﻜﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎری ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ رووﺳﯿﺎﯾﯽ، دواﺟﺎر ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ دەزﮔﯿﺮاﻧەﻛەی ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد. ﺷﺎﯾﻚ ﻟە دواﯾﯿﻦ ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی )زە ﺳــەن(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ :ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەم ﻟەﮔەڵ رۆﻧﺎڵﺪۆ ،ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﺑﻮو .ﺷــﺎﯾﻚ ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ دوای 4ﺳﺎڵ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﻮون ،ﺑڕﯾــﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ رۆﻧﺎڵــﺪۆی دەزﮔﯿﺮاﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻟە دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎ ﻟەﺑﺎرەی
ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻛەﯾﺎن ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە. ﺷــﺎﯾﻚ ﮔﻮﺗــﯽ :ھەﻣــﻮو ﺋــەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەی ﻟە دەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ھﺎﺗﺒﻮوﻧە ﺑو ﻛﺮدﻧەوە، دوور ﺑﻮون ﻟە راﺳــﺘﯿﯿەوە و ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻢ ﻟەﮔەڵ ﺑﻨەﻣﺎڵەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﯾﺎن ﻛﻮڕەﻛەی ﻧەﺑﻮو.
زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ :ﻣﺎوەﯾەك ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻟێﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻤەوە ،ﭼەﻧــﺪان ﻧﺎﻣەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﻢ ﻟە ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺑﯿﻨــﯽ ﻛە ﺑەردەوام ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەوە ھەﺑﻮو. ﺋەو ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎرە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەی رووﺳﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﭼﯿﺘﺮ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎﭘﺎﻛﯿﯿەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜﺎت و ﺑڕﯾﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی دا. ﺷــﺎﯾﻚ رەﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە رۆﻧﺎڵــﺪۆ ﺑڕﯾﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو داﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەو ﺧﯚی ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺋەﺳﺘێﺮەﯾەی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ،ﺟﯿﺎ ﺑێﺘەوە.
ﻟﻮﯾﺲ ﺋێﻨﺮﯾﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ راھێﻨەری ﺟﯿﮫﺎﻧە دەزﮔــەی راھێﻨەراﻧﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،دواﯾﯿﻦ رﯾﺰﺑەﻧﺪی راھێﻨەراﻧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺗێﯿﺪا ﻟﻮﯾﺲ ﺋێﻨﺮﯾﻜﯽ راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ راھێﻨەر دﯾﺎری ﻛﺮد. دەزﮔەﻛە ﺋێﻨﺮﯾﻜﯽ ﺑــە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی 16754 ﺧــﺎڵ وەك ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ راھێﻨەری ﺋێﺴــﺘەی دﻧﯿﺎ دﯾــﺎری ﻛــﺮدووە ،دوای ﺋەوﯾﺶ ﻛﺎرﻟﯚ ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ و راھێﻨــەری ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی دووەم داﻧﺎوە ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی 15894ﺧــﺎڵ .ﺋێﻨﺮﯾﻜــﯽ
1 2 3 4 5
ﯾەﻛﺸەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ﺑﺮدﻧەوەی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾــﺪ ﺑە ﮔﯚڵێﻜــﯽ ﺑێ وەم ،ﺑــە ﻓەرﻣﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧەی ﻛﺮدە ﺧﺎوەن ﯾەﻛەم ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺋەم وەرزە ،ﺋەو راھێﻨەرە ھەروەھﺎ ﺗﯿﭙەﻛەی ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧــە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚﺳﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ و ﻛﯚﺗﺎی ﺟﺎﻣﯽ ﺷــﺎی ﺋﯿﺴــﭙﺎ ﻧﯿﺎ
ﻟﻮﯾﺲ ﺋێﻨﺮﯾﻜﯽ )ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە( 16754ﺧﺎڵ. ﻛﺎرﻟﯚ ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯽ )رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ( 15894ﺧﺎڵ ﺋﯚﻧﺎی ﺋێﻤﺮی )ﺳﭭﯿﻠﯿﯿە( 13023ﺧﺎڵ ﭘﯿﭗ ﮔﻮاردﯾﯚﻻ )ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻦ( 12579ﺧﺎڵ. دﯾﮕﯚ ﺳﻤﯿﯚﻧﯽ )ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪ( 11123ﺧﺎڵ.
ﺑەراﻣﺒەر ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻚ ﺑﯿﻠﺒﺎو. ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﺋﺎﻣﺎژەﯾــە ،دەزﮔــەی راھێﻨەراﻧــﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨﯚی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی 10ﻣﯿﻦ راھێﻨەری ﺟﯿﮫﺎن دﯾﺎری ﻛﺮدووە ،ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋەو راھێﻨەرە ﺋەم وەرزە ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﯚ ﯾﺎﻧەﻛەی ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ. دەزﮔەی راھێﻨەراﻧﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﺟﯿﮫﺎن رﯾﺰﺑەﻧﺪی 10ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ راھێﻨەری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑو ﻛﺮدەوە:
6 7 8 9 10
دﯾﺘﯿﺮ ھﯿﻜﯿﻨﮓ )ﻓﻮڵﭭﺴﺒﯚرگ( 10595ﺧﺎڵ. ﻣﺎﺳﯿﻤﻠﯿﺎﻧﯚ ﺋەﻟﯿﮕﺮ )ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس( 10211ﺧﺎڵ. ﺋﺎرﺳﯿﻦ ﭬﯿﻨﮕەر )ﺋﺎرﺳﻨﺎڵ( 9798ﺧﺎڵ. ﺟﻮﻟﯿﺎن ﻟﻮﭘﯿﺘﯿﮕﯽ )ﭘﯚرﺗﯚ( 9730ﺧﺎڵ. ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨﯚ )ﭼێڵﺴﯽ( 9621ﺧﺎڵ.
رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ و ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ﻟەﺳەر ﺑێڵ رێﻚ دەﻛەون رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺑــوی ﻛــﺮدەوە ،ھەردوو ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ﻟەﺳەر ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺎرﯾﺲ ﺑێڵﯽ ﺋەﺳﺘێﺮەی ھێڵﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ھەڵﺒﮋاردەی وﯾڵﺰ رێﻚ ﻛەوﺗﻮون. رۆژﻧﺎﻣەی )دەﯾﻠﯽ ﺋێﻜﺴــﭙﺮێﺲ( ﺑــوی ﻛﺮدەوە :ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ رەزاﻣەﻧﺪی ﭘێﺸﺎن داوە ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺑێڵ ﺑە ﺑڕی 80ﻣﻠﯿﯚن ﭘﺎوەن ﺑﺪات ﺑە ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ. ﺑەﮔﻮێــﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛە ،ﺑێڵ ﺑڕﯾﺎری داوە ھﺎوﯾﻨﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ
رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺟــێ ﺑێڵێ و ﭼﯿﺘﺮ ﺑەرﮔەی ﺋەو ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺎﻧە ﻧەﮔﺮێــﺖ ﻛە ﻟەﻻﯾەن ھﺎﻧﺪەران و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەﻛەوە ﺋﺎراﺳﺘەی دەﻛﺮێﻦ. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ھەروەھﺎ ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ ﺑﯚ دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾــەی ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑێڵ، دەﯾەوێ ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺋەﻧﺨێﻞ دی ﻣﺎرﯾﺎی ﺋەﺳﺘێﺮەی ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨــﯽ و ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﯾﺎﻧەی رﯾــﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ. ﭘێﺸﺘﺮ رۆژﻧﺎﻣە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوەوە ﻛە ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾــﺪ ﺑەﻣەرﺟێﻚ دەﺳــﺘﺒەرداری ﺑێڵ دەﺑێﺖ ،ﺑﯚ
وەرزی داھﺎﺗﻮو ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ دی ﺧﯿــﺎی ﮔﯚڵﭙﺎرێﺰی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﭘﯽ ﺑﻔﺮۆﺷــێﺖ ﺗﺎ ﻟە ﺟێﮕەی ﺋﯿﻜەر ﻛﺎﺳــﯿﺎس ﺋەرﻛﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔﯚڵﯽ ﯾﺎﻧەﻛەی ﭘێ ﺑﺴﭙێﺮێﺖ. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە ﺑێڵ ﻣــﺎوەی دوو وەرزەی ﻟە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣﺪرﯾﺪ ﯾﺎری دەﻛﺎت و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻚ ﻛە ﺑەھﺎﻛەی 100ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺑﻮو ،ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺗﯚﺗﻨﮫﺎﻣــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿــەوە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﯾﺎﻧەی ﺷــﺎھﺎﻧەوە ﻛﺮدﺑﻮو.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺋەﻧﺘﯚﻧێــﻼ روﻛﯚزۆی ھﺎوﺳــەری ﻟﯿﯚﻧێــﻞ ﻣﯿﺴــﯿﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ، داوای ﮔەڕاﻧــەوەی ﺳﯿﺴــﻚ ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎﺳﯽ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻛﺮد ﺑﯚ ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە. ﭘێﻮەﻧــﺪی ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯿەﻛــەی ﻣﯿﺴﯽ و ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎس ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ھﺎوﺳــەری ھــەردوو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛــە ﺋەﻧﺘﯚﻧێﻼ و داﻧﯿێﻼ ﺳەﻣﻌﺎﻧﯽ ﺑەڕەﮔەز ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑەﺗﯿــﻦ ﻟەﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ھەﯾــە و ھەرﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚﯾــﺎن ﺑﻠﻮێ ﺳەرداﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەن. ﺋەﻧﺘﯚﻧێﻼی ھﺎوﺳــەری ﻣﯿﺴــﯽ ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ )ﺋﯿﻨﺴﺘﮕﺮام(، ﺗێﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﺑو ﻛــﺮدەوە و ﺗێﯿﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮوی :داﻧﯿێﻼ و ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎس زۆر ﻏەرﯾﺒﯿﺘــﺎن دەﻛەم و ﺋﺎواﺗەﺧﻮازم ﺑــﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺑﮕەڕێﻨەوە
15
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ھﺎوﺳەری ﻣﯿﺴﯽ داوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎس ﺑﯚ ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە دەﻛﺎت
وەرزش
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﮐ ﯚ ﻣ ﯚ ﻧ ﯿ ﺴ ﺘ ە ﮐ ﺎ ن ﻟ ە ﻣ ﮫ ﺎ ﺑ ﺎ د ﭘ ێ ﯿ ﺎ ﺳ ن واﺑﻮو ﯿ ﻨ ە ﻣ ﺎ ر ە ﻣ ﺰ ی ﺋ ﯿ ﻤ ﭙ ﺮ ﯾﺎﻟﯿﺰﻣە ﻋ ﻮ ﻣ ە ر ﻗ ﺎ ز ی داﻣەزرێ
ﻨ
وﺷە/ﻣﮫﺎﺑﺎد-ﺳەﻋﺪون ﻣﺎزوﭼﯽ ﯾەﻛەم ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد ﻣێﮋووەﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ ،1941ﺋەو ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە داﻧﺪراﺑﻮو و ﺑەﺧﯚڕاﯾــﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋەو ﺳــەردەﻣەﯾﺎن ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮد ،ﺑــەم دواﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷــﺎرەوە وەك رەﻣﺰی ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم ﻧﺎﺳێﻨﺪرا و ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮاﯾە ﺳەر و ﺳﻮوﺗێﻨﺪرا ،ﻋﻮﻣەر ﻗﺎزی ،ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن ،ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵ دوای ﺋەو رووداوە ﯾەﻛەم ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ﻣﯚدێﺮن و ﺳەردەﻣﯿﯽ ﺑەھﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد دادەﻣەزرێﻨێﺖ ،ﻋﻮﻣەر ﻗﺎزی ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﯾەﻛەم ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ھﯚڵﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد و ﭘێﯽ واﯾە ،ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻣﮫﺎﺑﺎد ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜەوە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﺧەڵﻚ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺳﯿﻨەﻣﺎ و دەڵێ” :ﺋەوەی ﻟەو رۆژەدا ﺳــﻮوﺗﺎ ،ھەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺳﻮوﺗﺎ“. ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺶ ﺑە ﻧێﻮەڕۆك و ﺟەوھەرەﻛەﯾەوە ﺳﻮوﺗﺎ
ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﺳــﺎڵﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑــﻮو ھﯚڵﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ﺷﺎری ﻣﮫﺎﺑﺎد داﻧﺪرا؟ ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر دوای ﺳــﺎڵﯽ 1941ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺎن ھێﻨﺎﯾە ﻣەھﺎﺑﺎد .ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧــﺪ ھﯚدەﯾەﻛﯽ ﻟێ ﺑــﻮو ،دﯾﻮارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳــﭙﯽ ﻛﺮدﺑﻮوﻧەوە و ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﺋﺎﻣێﺮی زۆر ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ دەﺧﺴﺘە ﺳەر دﯾﻮار؛ ﺧەڵﻚ دەﭼﻮون ﺑﯚ ﺗەﻣﺎﺷﺎ. ﺑﻠﯿﺘﯿﺎن ﻧەدەﻓﺮۆﺷﺖ و ﭘﺎرەﯾﺎن وەرﻧەدەﮔﺮت. ھەر ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﻓﯿﻠﻤﯿﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەدا. ھێﻨﺪەی ﻧەﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ھێﻨﺪێﻚ ﮔەﻧﺠﯽ ﭼەپ ﻛە ﺋەودەم ﻟە ﮔﻮڕوﺗﯿﻨﺪا ﺑﻮون ،ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن وەﺑەر ﺑەردان دا و ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺎن ﭘێ ﺧڕ ﻛﺮدﻧەوە. ﭘﺎش ﺋەو رووداوە ﺳــەروان ﺋﻮﻣێﺪی و ﭼەﻧﺪ ﭘﻠەداری ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ،ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾەﻛﯿﺎن ﻟە ﻛﯚﻧە ﻣﯿﻮاﻧﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﺷﺎرەﺑﺎﻧﯽ داﻧﺎ .دوای ﻣﺎوەﯾەك ھەر ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە )ﺋﻮﻣﯿﺪی و ﺋﯿﺴــﺘﯿﻮار ﭘﺎﻛﺮەوان و (..ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺋﻮﻣێﺪﯾﺎن ﻟە ﭘەﻧﺎ ﻛﺎرﮔەی ﺟﮕەرەی ﺋێﺴــﺘە ﺳﺎز ﻛﺮد. ﺋەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾە ﺋــەوﻛﺎت ﯾەﻛەم ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﺑﻮو ﻟەﺳەر ﺳﺘﺎﻧﺪاردەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﺳەردەم ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاﺑﻮو ،ﺑەم ﺷــەرﯾﻜﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧێﻮان ﻛﯚﻧە ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎن ھێﻨﺪەی ﻧەﺧﺎﯾﺎﻧﺪ. ﭘﺎش ﻣﺎوەﯾەك وردە وردە
ﺟﻮێ ﺑﻮ و ﻧە و ە ﻣﻨﯿــﺶ ﻟــە و ﺑەھﺎری 1960دا ﺑەﺷــﯽ ﭘﺎﻛﺮەواﻧﻢ _ ﻛە دوو داﻧﮕﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﺑﻮو _ ﺑــە 400ھەزار ﺗﻤەن ﻛڕﯾﯿەوە و دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوم .ﺑەر ﻟە داﻣەزراﻧﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن ،ھﻮﻧەری ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺑﺮەوی زۆر ﺑﻮو. دوای ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺋﻮﻣێﺪ ،ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺋﺎرﯾﺎش دەﻣەزرا. ﺑەم ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺳەﯾﺮی ﺑە ﺳﯿﻨەﻣﺎ ھێﻨﺎ .ﺋەودەم ﺋێﻤە ﺳــەﺗﯽ ﺑﯿﺴــﺘﯽ ﻓﺮۆﺷﯽ ﺑﻠﯿﺘﻤﺎن دەدا ﺑە ﺷﺎرەداری؛ ﭼﻮﻧﻜە ﺷﺎرەداری ﺑﻠﯿﺘــﯽ ﭼﺎپ دەﻛــﺮد و دوو ﻧەﻓەرﯾﺸــﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ داﻧﺎﺑﻮو .ﺋەودەم زﯾﺎﺗﺮ ﻓﯿﻠﻤە ﺋەﻛﺸﻦ و وێﺴﺘﺮن و رەزﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺮەوﯾﺎن ھەﺑﻮو . ﺷــەرﯾﻜەﻛەت ،ﺑەڕێــﺰ ﺋﻮﻣێــﺪی، ﻛــﻮرد ﻧەﺑﻮو ،ﺋــەو ﭘﻠەداراﻧە ﺑﯚﭼــﯽ ھێﻨﺪە دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﺑﻮون و ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻣەھﺎﺑﺎدﯾﺎن ﺑەدەﺳﺘەوە ﮔﺮﺗﺒﻮو؟ ﺑﯚ ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ ﺧﯚوﺗﯽ ﺋەو ﻛﺎرە ﻧەدەﻛﺎران؟ ﺋــەوان دەﺳــەﺗێﻜﯽ واﯾــﺎن ﻧەﺑــﻮو، ﺳــە ر ﻣﺎ ﯾە ﯾە ﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﯿــﺎن ﻟــە دەﺳــﺘﺪا ھەﺑﻮو. ﺑﯚﯾــە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ درێﮋە ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن .ﺋــەوان ﺗەﻧﯿﺎ داھێﻨﺎﻧێﻜﯿﺎن ﻛﺮد و ﺑــەس .ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﺋێﻤە ﺑەداﺧەوە ﺋــەو ﻣﺮخ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿــەی ﻧﯿﯿە. ھەر ﺋەوەﻧﺪەﯾە ﯾەﻛێﻚ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺎزە داﺑﻨﯿێ، ﺑەﻛﯚﻣەڵ ھەڵﺪەﻛەﻧە ﺳەر ﺋەو داھێﻨﺎﻧە و ﻟە ﻛەڵﻚ و ﻛﺎری دەﺧەن. ﺋێــﻮە ھەوڵﺘــﺎن
ەری ﺳ ﯿ ﻨ ە ﻣ ﺎ ﻟ ە ﻣ ﮫﺎﺑﺎد:
ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻟە ورﻣێ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺎن ﻓﺮﯾﻮ دا ﻛە ﺑەﺷێﻮەی ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ”رێﻜﺲ“ی ﺋﺎﺑﺎدان، ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ”ﺋﻮﻣێﺪ“ی ﻣەھﺎﺑﺎدﯾﺶ ﺑﺴﻮوﺗێﻨێ .ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪی؛ ﺑەم دواﯾﯽ ﭘەﺷــﯿﻤﺎن ﺑــﻮوەوە ،دەﻧﮕﯚی ﺋەوە ھەﺑﻮو ﻛﯚﻣەڵە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﺑەم ﺋەوە دوور ﺑﻮو ﻟە راﺳﺘﯽ. دەدا دەﺳــﺖ ﺑﺨەﻧە ﻧــﺎو ﺣــەز و ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺗەﻣﺎﺷــﺎواﻧەﻛﺎن و ﺟﮕە ﻟە ﻓﯿﻠﻤە وێﺴــﺘﺮن و ﺋەﻛﺸــﻨەﻛﺎن ﻛە ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗــﺮ ﺧﻮازﯾﺎرﯾﺎن ﺑﻮون ،ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻓﻜﺮی و ھﻮﻧەری ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن؟ ﺑەڵێ ﺋێﻤــە ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺟﯚراﺟﯚرﻣــﺎن دەھێﻨﺎ. ﺑﯿﻨەری ﺋەو ﺟــﯚرە ﻓﯿﻠﻤﺎﻧــەش ھەﺑﻮون. ﺋــەودەم ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤﺎﻧــەی ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯿﺎن ھەﺑﻮو ﻟە ﺷﺎری ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﻟە ﭼﺎو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﭘەرەی ﺳﺘﺎﻧﺪﺑﻮو، ﺑەداﺧەوە ﻧﺎوی ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﻢ ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧەﻣﺎوە . ﺑﯚﭼــﯽ ﭼﻮوﻧە ﺳــﯿﻨەﻣﺎ وەك ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەﺷﯿﺎو ﺳەﯾﺮ دەﻛﺮا ،ھەﻣﻮو دەزاﻧﯿﻦ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿــە ،ﺑــەم ﺋەوﻛﺎت ﻻی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺷــﻮێﻨﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮو؟ ﻣــﻦ وای ﺑﯚ دەﭼﻢ ﺧەراﭘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد دەﮔەڕێﺘەوە ﺑــﯚ ﺋەو رۆژە ﻛە ھێﻨﺪێﻚ ﻛەس ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ﺑە رێﭙێﺸــﺎﻧﺪەری ﭼەﭘەﻛﺎن ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴﯿﯿەﻛﺎن _ ﻛە رەﻣﺰی ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻠﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰم ﻟە
ﻣەھﺎﺑــﺎد ﺑﻮو _ ﺋﺎور درا .ﺋــەوەی ﻟەو رۆژەدا ﺳــﻮوﺗﺎ ھەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻧەﺑﻮو، ﺑەڵﻜــﻮ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﺶ ﺑــە ﻧێﻮەڕۆك و ﺟەوھەرەﻛەﯾــەوە ﺳــﻮوﺗﺎ .ﭼەﭘــەﻛﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﯾﺎرﯾﺪەی ﺷﺎﻧﯚی داﯾﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺎن دا ﻛە ﻟە دەﺳﺘەی ﺑەرھەﻣە ﻣﻮﺗەﻋەھﯿﺪەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﺪا ﺑﻮو ،واﺗﺎ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ دوو ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎدا ﻛﺮاﺑﻮو ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﺋەوەش وەك ﻧەرﯾﺘێﻚ ﻣﺎﺑﻮوەوە .ﺑەم دەﺑێ ﺋەوەﺷﯽ ﻟێ زﯾﺎد ﺑﻜەم ،دژاﯾەﺗﯽ دﯾﻦ و ﺋﺎﯾﻦ و ﺷێﺦ و ﻣەﻻﺷــﯿﺎن ﭘێﻮە دەﻧﺎ .ﭼﻮﻧﻜە ﺋەودەم ﺧەڵﻜﯽ وت زۆر ﺑەو ﺷﺘﺎﻧە ھەڵﺪەﺑەزﯾﻨەوە .ﺳﯿﻨەﻣﺎ
ﺧەراﭘﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەو رۆژە ﻛە ھێﻨﺪێﻚ ﻛەس ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ﺑە رێﭙێﺸﺎﻧﺪەری ﭼەﭘەﻛﺎن ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺴﯿﯿەﻛﺎن _ ﻛە رەﻣﺰی ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻠﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰم ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد ﺑﻮو _ ﺋﺎور درا .ﺋەوەی ﻟەو رۆژەدا ﺳــﻮوﺗﺎ ھەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺶ ﺑە ﻧێﻮەڕۆك و ﺟەوھەرەﻛەﯾەوە ﺳﻮوﺗﺎ.
ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەو ﺗﺎواﻧﺎﻧەی ﭘێﻮە ﻧەدەﻧﻮوﺳﺎ ،ﺑەم ﺋەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾە ﺗﺎ رادەﯾەك ﻛﺎرﯾﮕەر ھەﺑﻮو. ﺑەھﺎﺗﻨــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﺋﺎرﯾــﺎ ﻛێﺒەرﻛێ ﻟە ﻧێﻮاﻧﺘﺎﻧــﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮو؟ ﺋــەو دﯾﺎردەﯾە چ ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎش و ﺧﺮاﭘﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣەڵ داﻧﺎﺑﻮو. ﺑەڵــێ ﻛێﺒەرﻛێﻤﺎن ﻟەﻧێﻮاﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮو، ﺑــەم ﺋەوان ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺑﻮون، ﺳەر ﺑە ﺷێﺮ و ﺧﻮرﺷﯿﺪ و وەك ﺋێﻤە دڵﯿﺎن ﺑﯚ ﻛێﺒەرﻛێﻜﺮدن ﻧەﯾﺪەﻛﻮﺗﺎ .ﺳﯿﻨەﻣﺎ زۆر ﺷﻮێﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﺎﺷــﯽ ﻟەﺳــەر ﺧەڵﻚ داﻧﺎﺑﻮو. ﮔەﻧﺠﯽ ﻟە ﺳــەرەڕۆﯾﯽ و ﺧﻮﻻﻧەوەی ﻧﺎﻟەﺑﺎر دەﮔێڕاوە و ﻓەرھەﻧﮕێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﭘەرە ﭘێ دەدا . ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﭘەرەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەدا ،دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋێﺮان ﺋﺎڵﯚز ﺑﺒﻮو ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿە ﻟەﺳەر ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺷﻮێﻨﯽ ھەﺑﻮو؟ ﺑەڵێ ﺑــێ ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻧەﺑﻮو و ﺗــﺎ رادەﯾەك ﻟە ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ڕەﻧﮕﯽ دەداوە .ﻣﻨﯿﺶ ھەوڵﻢ دەدا ﻓﯿﻠﻤﯽ رێــﻚ ﻟەﮔەڵ دۆﺧەﻛە ھەڵﺒﮋێﺮم ﺑﯚ ﻧﻮاﻧﺪن.
ﻟە ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺋﯚﻣﯿﺪدا ﺟێﮕەی ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﯽ ﻟێ دەﺑﻮوەوە؟ ﺟێﮕەی 700ﺗﺎ 800ﻛەﺳــﯽ ﻟێ دەﺑﻮوەوە ﻟە دوو ﻧﮫﯚﻣﺪا. ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دەھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ، ھﯿﭽﯿﺎن ﻟە دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺟﻠﻮﺑەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻻﺳﺎﯾﯽ ﺋەﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮدەوە؟ ﺑەڵــێ ”ﻓﺮووھــەر“ و ”وﺳــﻮوﻗﯽ“ زۆر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ ﺑﻮون. ژﻧﺎن دەھﺎﺗﻦ ﺑﯚ ﺳﯿﻨەﻣﺎ؟ ﺑەڵێ زۆر ﺧەڵﻚ ﺑە ژن و ﻣﻨﺪاڵەوە دەھﺎﺗﻦ. * ﻛﭻ و ﻛﻮڕ دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﭘێﻜەوە ﺑێﻨە ﺳﯿﻨەﻣﺎ؟ ﻧﺎ ،ﻣﻦ ﻧەﻣﺒﯿﻨﯿﻮە. ھﺎوﻛﺎراﻧﺘﺎن ﻛێ ﺑﻮون ﺑﯚ ﮔێڕاﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ و داھﺎﺗﺘﺎن ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺋﺎﭘﺎراﺗﭽﯿﻤﺎن ”ﺧﺎﻟــﻖ وﯾﺪادی“ ﺑﻮو ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎﻏــﺪارە و دووەﻣﯿــﺎن ﺑەڕێﺰ ”ﺗﯚﻛﻤەﭼﯽ“ ﺑﻮو ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻛﺎرﻣەﻧﺪی دەﻧﮓ و رەﻧﮕــﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎدە و ﺑﻠﯿﺖ ﻓﺮۆﺷەﻛەﺷــﻤﺎن ”ﻋەﺑﺪو زەھﺎﺑﯽ“ ﺑﻮو .داھﺎﺗﯿﺸﻤﺎن ﺑﺎش ﺑﻮو و ھﯿﭽﻤﺎن ﻧﺎڕازی ﻧەﺑﻮوﯾﻦ.
ﻧﺮﺧﯽ ﺑﻠﯿﺖ ﭼەﻧﺪ ﺑﻮو؟ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧێﺰان ”ﻟﯚژ“ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﻮو و ﭘێﺸەوە و ﺑﺎڵﻜﯚﻧﯿﺶ ﺑە 15ﻗڕان ﺑﻮون. ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو رووداواﻧەی ﺷﯚڕﺷﯽ 57ﯾﺎن ﻟێ ﻛەوﺗەوە ،ﻟە ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن وەك وەرزﺷﮕە و ﺳــﯿﻨەﻣﺎﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێ ﻛﺮد، ﺋﺎﯾﺎ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻣەھﺎﺑﺎد چ ڕووداوێﻜﯽ ﺋﺎوای ﻟێ ﻛەوﺗەوە؟ ﺑەڵێ ﺋەوﻛﺎت ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎدﯾــﺶ ﺧەڵﻚ زۆر ﺟﺎر ﻛە ﻟە ﺳﯿﻨەﻣﺎ وەدەردەﻛەوﺗﻦ ،ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن دەﻛﺮد ﺑە دروﺷﻢ و ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن وەڕێ دەﺧﺴﺖ . ﺳــﺎڵﯚﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ھــەر ﺑــﯚ ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﻛەڵﻜــﯽ ﻟێ وەردەﮔﯿﺮا ﯾﺎن ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﯚ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺮﯾﺶ ﺑەﻛﺮێ دەدرا؟ زۆر ﺟﺎر دەﻣﺎﻧﺨﺴﺘە ﺧﺰﻣەت ﺷﺎﻧﯚﮔەراﻧەوە، زۆر ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە ﭼﻮوە. ﺑﺎﺳــﺖ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺮد ،ﭘێــﻢ واﯾە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﭼﻮارەﻣﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﺋﻮﻣێﺪ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮوە؟ ﺑەڵێ ﺋــەوە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾــﻦ ڕووداوی ﺗەﻣەﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﺋﻮﻣێﺪ ﺑــﻮو .زۆر ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون .ﭼﺮﯾﻜەﻛﺎن زۆر ﺟﺎر دەھﺎﺗﻦ ،ﺋێﻤەش ﺑە ﺧﯚراﯾﯽ دەﻣﺎﻧﺪاﻧێ. دوای ﺷﯚڕﺷﯽ 57ﻓﯿﻠﻤﺘﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە؟ ﺑەڵێ ،ﺑەم ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﻛەم دوای ﺋەوە ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛەﯾﺎن ﻟێ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن، ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺳﻮوﺗﺎﻧەﻛە ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚ ؟ ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻟە ورﻣێ ”ﺋﺎزەرەﻧﮓ“ی ﺳەراﯾﺪاری ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﺎن ﻓﺮﯾﻮ دا ﻛە ﺑەﺷێﻮەی ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ”رێﻜﺲ“ی ﺋﺎﺑﺎدان، ﺳﯿﻨەﻣﺎ ”ﺋﻮﻣێﺪ“ی ﻣەھﺎﺑﺎدﯾﺶ ﺑﺴﻮوﺗێﻨێ. ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪی؛ ﺑەم دواﯾﯽ ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﺑﻮوەوە، دەﻧﮕﯚی ﺋەوە ھەﺑﻮو ﻛﯚﻣەڵە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ، ﺑەم ﺋەوە دوور ﺑﻮو ﻟە راﺳﺘﯽ. دواﺗــﺮ ﺑــﯚ ﺑــەدوای ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛەﺗﺎن ﻧەﻛەوﺗﻦ؟ ﺑﯚم ﻧەﻛﺮا ،ﺗﻮوﺷﯽ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺖ ھﺎﺗﻢ .ﺳەرەڕای ﺋەوەش دادﮔە ﺣﻮﻛﻤﯽ دەﺳﺖ ﺑەﺳەرداﮔﺮﺗﻨﯽ داﺑﻮو .ﻟە ﺣﻮﻛﻤەﻛەدا ھﺎﺗﺒﻮو ﻛە ﻣﻦ ﺑە ﻛەڵﻚ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﭘﻠە و ﭘﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚم ﺋەو ﺷﺘەم ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎوە .ﻛەﭼﯽ ﻣﻦ زۆر ﺑەر ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺋەو ﻣﻮڵﻜەم ﻛڕﯾﺒﻮو .ﺑەم ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ھەر ﺑە ﻛﺎوﻻﺷــﯿﺶ ﺗﺎ ﺋەو دواﯾﯿﺎﻧە ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەردەﮔﯿــﺮا؛ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵە ھەژاری ﺗێﺪا ﺑﻮون. ﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺑﯿﺮەوەرﯾﺘــﺎن ﻟــە دەورەی ﺧﺎوەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎدا ﭼﯿﯿە؟ ﺳــەردەﻣﯽ ﺷــﺎ ،رۆژێﻚ ﭼەﻧﺪ ﺋەﻓﺴــەرێﻚ ھﺎﺗﺒﻮوﻧە ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ،ﺑەم ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن داﻧەﻧﯿﺸﺘﺒﻮون .ﻣﻦ ﭼﻮوم ﭘێﻢ ﮔﻮﺗﻦ، ﺑــەم وەﻣﯿــﺎن ﻧەداﻣەوە .ﮔﻮﺗــﻢ دەﭼﻢ ﭘﺎﺳەوان دێﻨﻢ .ﻛەﭼﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ھەر ﭘﺎﺳەواﻧێﻚ ﺑێﻨﻢ ﭘﻠەﻛەی ﻟەواﻧە ﻟــە ﺧﻮارﺗﺮە! ﮔﻮﺗﻢ ﺑﺎ ﺑﯚ ﺧــﯚم ﻛﺎرێﻚ ﺑﻜەم .ﻟە ﯾەﻛﯿﺎن ﭼﻮوﻣە ﭘێﺶ و ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚم زﻟەﯾەﻛەم ﻟێ ڕاﻛێﺸــﺎ و ﺑە دواﻣﺪا ﻛﯚرە ﺳــﺎﺑﻏﯽ ”ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺑﻮو“ ﭘێﯿﺎﻧﺪا ھﺎت و ﻟە ﺳﯿﻨەﻣﺎ دەری ﻛﺮدن.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
وﺷە /ھەوﻟێﺮ دوو ﻛﺘێﺒﯽ ”ﺗﯚ ﺑەﺳەر ﺧﯚﺗﺪا زاڵﯿﺖ“ و ”ﭼﯚن دەﺑﯿﺖ ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﯽ ﺧﯚت“ ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﻮوﺳــەر و رۆﻣﺎﻧﻨﻮوس ﺷــێﺮزاد ﺣەﺳەﻧﻦ و ﻟە ﺑﻮاری ﮔەﺷەی ﻣﺮۆﯾﯿﻦ و ﺑﺎس ﻟە دەروﻧﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎك دەﻛەن ،ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاﻧەوە.
ﺳﯚران ﻋەزﯾﺰ ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ”ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾــﯽ“ ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ” :ﺗﯚ ﺑەﺳــەر ﺧﯚﺗﺪا زاڵﯿــﺖ و ﭼﯚن دەﺑﯿﺖ ﺑــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﯽ ﺧــﯚت ،ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﭼــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯿە ،ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەﺗﯿﺮاژی 4ھەزار داﻧە ﻟە ﺑﺎزاڕداﯾە“.
دﯾﺰاﯾﻨــﯽ ﺗــﯚ ﺑەﺳــەر ﺧﯚﺗﺪا زاڵﯿﺖ“ ﻟەﻻﯾەن ﺋــﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ﻛﺎﻛەوەﯾــﺲ و ”ﭼــﯚن دەﺑﯿﺖ
ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێــﯽ ﺧﯚت“ ﻟەﻻﯾــەن ﺋــﺎرام ﻋەﻟــﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮاون ،وەك ﻋەزﯾﺰ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدات” :ﺋــەم ﻛﺎرە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾەﯾە ﻛە ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﺑەھﯿﻮاﯾە ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪات ،دەﻣﺎﻧەوێ ﻟە ﺳــێ ﺑﻮاردا ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﻣﺎن ھەﺑێﺖ، ﯾەﻛەم ﺋەدەب و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی، دووەم ﺋﺎﯾﻨﯽ ﯾﺎن ﻛﺮاﻧەوەی ﺋﺎﯾﻦ، ﺳێﯿەم ﮔەﺷەی ﻣﺮۆﯾﯽ“. ﻣﺎڵــﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﻟە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ
ﻛﺎری ﭼــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﯾﺪا ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﺑﻮاری ﮔەﺷەی ﻣﺮۆﯾﯽ دەدات ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺋەو ﻣﺎڵە ﭘێﯽ واﯾە زاﻧﺴﺘﯽ ﮔەﺷــەی ﻣﺮۆﯾﯽ ﯾەك ﻟەو ﺑﻮاراﻧەﯾە ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘێﯿەﺗﯽ ،زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” :ﺋــەم دوو ﻛﺘێﺒە وەك دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﭘڕۆژەی ﮔەﺷەی ﻣﺮۆﯾﯿە ﻛــە ﭘێﻤﺎن واﯾە ﻛﺎرێﻜﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﻦ ﺑﯚ ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺘێﺒﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەو ﺑﻮارە ﭼﺎپ و ﺑو دەﻛەﯾﻨەوە“.
ﺑڕﯾﺎرە ﺳﺒەی ﭘێﻨﺠﺸەم ﻟە ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳەر، ﺷــێﺮزاد ﺣەﺳــەن ،ھــەردوو ﻛﺘێﺒەﻛــەی ﺑــە واژۆی ﺧﯚی دەﺧﺮێﺘە ﺑەر دﯾﺪی ﺧﻮێﻨەران. ﻛﺘێﺒﯽ ”ﺗﯚ ﺑەﺳەر ﺧﯚﺗﺪا زاڵﯿﺖ“ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ وێﻨــﺪی ﮔﺮاﻧﺘە و ھەروەھﺎ ﻛﺘێﺒﯽ ”ﭼﯚن دەﺑﯿﺖ ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێــﯽ ﺧﯚت“ ﻟەﻻﯾــەن ھــەردوو ﻧﻮوﺳــەر، ﻣﯿﻠﺪرﯾــﺪ ﻧﯿﻮﻣــﺎن و ﺑێﺮﻧــﺎرد ﺑێﺮﻛﯚﺳەوە ﻧﻮوﺳﺮاون و ﺷێﺮزاد
ﺣەﺳەن ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەوە وەرﯾﮕێــڕاون ﺑــﯚ ﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ و زۆرﺑــەی ﻛﺘێﺒﻔﺮۆﺷــەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەردەﺳﺘﻦ. ﻣﺎڵــﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﯾەك ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﻛﺘێﺒە و ﻟەم دواﯾﯿﺎﻧەدا دەﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە ﺑە ﭼﺎﭘﯽ ﻛﺘێﺐ ﻟە ﺑﻮارە ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن و ﭼەﻧﺪ ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﯚ ﭼﺎپ .ﺳــﯚران ﻋەزﯾــﺰ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” :ﻟە
ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺋﺎﻻن ﺑﺎدﯾﯚ و واﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﯿﯚری ھﯿﮕڵﺘــﻦ ،دوو ﻛﺘێﺒــﯽ ﻧﻮێﻦ ﻛە ﺑەم زوواﻧە ﻟــە ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﺑوﯾﺎن دەﻛەﯾﻨــەوە .ھﺎوﻛﺎت ﭘــڕۆژەی ﻛﺮاﻧــەوەی ﺋﺎﯾﻦ ﯾەك ﻟــەو ﺑەﺷــﺎﻧەی ﺗــﺮە ﻟەﻻﯾەن ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەﻣﺎﻧــەوە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﭘــێ دەدرێﺖ و ﻟەم ﺑﻮارەﺷــﺪا زﻧﺠﯿﺮە ﻛﺘێﺒێﻚ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﻛە ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﭼﺎپ و ﺑو دەﺑﻨەوە“.
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎر و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن دوای ﻣﯿﺘﯿﻨﮕﯽ 11ی رەﺷەﻣێﯽ 2” 1357ی ﻣﺎرﺳــﯽ “1979ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﺧەﺑﺎﺗــﯽ رۆژھەت ﻟە ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەوە ﺑﻮو ﺑە ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺑﮋاردە و ﺗﺎك ﺷــێﻮاز ﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧەی ﭼەﻛﺪاری ﺧﯚی ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮد. ﻟــەو ﻛﺎﺗــەوە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ رەھەﻧــﺪە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧــە، ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەﻛــەی ﺧــﯚی ﻟە دەﺳــﺖ دا و ﺑﻮو ﺑــە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼﯿﻨێﻜــﯽ ﺑــﮋاردە ﻛــە ﺑــﯚ وەدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﭼەﻛﯽ ﻟە ﺷــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو و ﭘێﯽ واﺑﻮو ﺋــﺎزادی ﻟە ﻟﻮوﻟــەی ﺗﻔەﻧﮕەوە ﻣﺴﯚﮔەرە. ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی رۆژھــەت وەك ھەﻣــﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺟﯿﮫﺎﻧە، ﻟە ﭼﯿــﻦ و ﺗﻮێﮋی ﺟﯿــﺎواز ﺑە ﺗێڕواﻧﯿﻦ و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺟﯿﺎوازەوە ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە و ھەﻣﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑــە ﯾەﻛﺪەﺳــﺘﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮوی ﺋەو ﺷــێﻮازە ﭼەﻛﺪارﯾﯿە ﺑﻦ. ﻟــە وەھــﺎ ﻛەﺷــێﻜﺪا ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛــﺪارە ﺑــﻮون ﺑە ﺋەﻛﺘــەری ﺧەﺑــﺎت و ﻟەﭘێﻨﺎو دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﻛﻮرد ﻟــە رۆژھــەت رۆڵﯿﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ،ﺑــەم ﺋەو ﺑەﺷــەی ﺗــﺮی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛــە زۆرﯾﻨەی ﺟەﻣﺎوەری ﭘێﻚ دەھێﻨﺎ و ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﺷــﯚڕش و راﭘەڕﯾﻨﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا دەورێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﯿﻨﯿﺒــﻮو ،ﺋــەو دەورەی ﻟــێ ﺳﺘێﻨﺪراوە و ﻟە ﺋەﻛﺘەرەوە ﺑﻮو ﺑە ﻛﯿﺎﻧێﻜﯽ ﺗەﻣﺎﺷﺎﻛەر و ﭼﺎوی
ﺑڕﯾﯿە رۆڵ و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە دەﺳﺘەﺑﮋێﺮە. ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1991ەوە ،واﺗﺎ راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و داﻣەزراﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەو ﮔﺮووﭘــە ﺑﮋاردەﯾە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻛە ﺗﺎﻛە ﺷێﻮازی ﺧەﺑﺎﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮو، راﮔﺮت و دەﺳــﺘﯽ ﻟــەو ﺑەڵێﻨە ھەڵﮕﺮت ﻛە ﻟــە ﻣﯿﺘﯿﻨﮕەﻛەی ﻣﮫﺎﺑــﺎد و ﺑە ﻣەﺷــﺮووﻋﯿﯿەﺗﯽ رێﮋەﯾەﻛــﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﺑــە ﺧەڵﻜــﯽ داﺑــﻮو .ﻟــەو ﻛﺎﺗەوە ﺧەﺑﺎﺗﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺑــێ ﻛﺎراﻛﺘەر ﻣﺎﯾــەوە و ﺑﻮو ﺑەھﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺑــﮋاردە و ﺟەﻣﺎوەر ﻟە رووی ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻓﻜﺮﯾﯿەوە. ﻟە ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ 9ی ﺟﻮﻻی 2005ﺑﯚ ﺷــەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻮاﻧە ﺳــەﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑەﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ
ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻚ ﯾﺎن ﻣﯿﺘﯿﻨﮕێﻜﯽ وەك ﻣﯿﺘﯿﻨﮕەﻛــەی 1979 ﺋەﻧﺠﺎم دراﺑێــﺖ ،ﺟﻮوﻧەوەی ﺟەﻣــﺎوەری ﻟــە رۆژھــەت دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدەوە و ﺗەﺧﺘەی ﺷﺎﻧﯚﻛەی ﺑە رێﮋەی 180ﭘﻠەی ﺳــەﺗﯽ ﮔﯚڕی و ﺟەﻣــﺎوەری ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەر ﺑﻮو ﺑــە ﺋەﻛﺘەری ﺟﻮوﻧــەوە و ﺋەﻛﺘــەرە ﻟــە ﻣێﮋﯾﻨەﻛە دەوری ﺗەﻣﺎﺷﺎﻛەری ﭘێ دراﯾەوە. ﻟە ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ 2015/5/7 ﺑەﺑﯚﻧــەی ﻣەرﮔــﯽ ﻓەرﯾﻨــﺎز ﺧﻮﺳﺮەواﻧﯽ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﻮوڵە و ﺧﺮۆﺷــﺎﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەرﻣــﺎن ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد ﺑﯿﻨــﯽ ،ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن ﺋەو ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧە ﺑﻮو ﺑــە ﺑەردی ﻣەﺣــەك ﺑﯚ ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەی ﭼەﻧــﺪ ﻧــەوە ﻟەﻣەوﭘێــﺶ ﻟــە ﻣﯿﺘﯿﻨﮕەﻛــەی ﻣﮫﺎﺑــﺎد ﺷەرﻋﯿﯿەﺗﯿﺎن ﭘێ داﺑﻮو. ﺧەڵــﻚ ﻟــەو ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﺎﻧە
ﻧﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن دا ﻛە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ رۆژھــەت ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەوﺗﯚی ھەﺑێ ﺑﯚ ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدن و ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﻟەو ﺷــێﻮە و ھەر ﺋەوەش ﺑــﻮو ﺑە ھﯚﻛﺎر ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺗــﺎ رادەﯾەك ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋەو رووداوە ﺑﻨﻮێﻨــﻦ و ھﯿــﭻ ﺑەﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و ﺗەﻧﺎﻧەت ھﺎوﺑەﺷﯿﺶ دەرﻧەﻛەن. رﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻣﺎرﺗﯿــﻦ ﻟﯚﺗــەر ﻛﯿﻨــﮓ ھەﯾە ﻟە ﻣﯿﺘﯿﻨﮕێﻜﺪا ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەڵێ” :ﺳﺒەی ﺧﻮداوەﻧــﺪی ﻣێﮋوو -ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو -ﻟێﻤﺎن دەﭘﺮﺳﻦ ﭼﯿﺘﺎن ﻛﺮد ،ﺋێﻤە وەﻣﯿﺎن دەدەﯾﻨەوە، ﺑەم ﺋەوان دەڵێــﻦ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭼﯽ ﺑﻮو“. زۆر ﮔﺮاﻧــە ﺑﺘەوێ ﺳــەرەﺗﺎ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ رﺳﺘە ﻟە ﺧﯚﺗەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑــﻜﺎت و ھەر ﺑەﺧﯚﯾﺸــﺖ
ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن دان ﺑەوەدا ﺑﻨێﺖ ﻛە ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﻧﺎﭼﺎﻻﻛﺒﻮون و ﻧﻮﻗﺴﺎﻧﯽ ﺷــێﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺧەﺑــﺎت و ھــﺎوﻛﺎر ﺑێــﺖ ﺑﯚ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﻟەﺑﺎر و دوور ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﺳــﻮوك ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەواﻧﯿﺘﺮ ﻟەﭘێﻨﺎو دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھێﺰ ﯾﺎن ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧێﻜﯽ ﻟەو ﭼەﺷﻨەدا ﺑەﺷــﺪاری ﺑە زۆرﺑــەی ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی رۆژھەت ﺑﻜەن. ﻛە ﺑــﺎس ﻟــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺟەﻣــﺎوەری دەﻛﺮێ، ﻣەﺑەﺳــﺖ رێﻜﺨــﺮاو و ”ﺋێﻦ ﺟﯽ ﺋــﯚ“ ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻧﯿﯿە، ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧﺎﭼەﻛﺪار و ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﻓﻜﺮﯾــﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ ﺑﻨﯿــﺎت ﻧﺮاﺑێﺖ و ﺑە
دوور ﺑێ ﻟەو ﺷێﻮازە رێﻜﺨﺴﺘﻨە ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھەت ﺳﺘﺮاﻛﻔﯚرﻣﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳــەر ھەڵﭽﻨﯿﻮە ،واﺗﺎ ﺋەوەی ﻟەﮔــەڵ ﻣــﻦ ﺑێﺖ دەﺑــێ ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﻧﮫێﻨﯽ ﻧﺎوﻧﻮوس ﻛﺮاﺑێﺖ و ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺣﺰﺑﯽ ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ. ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ رۆژھــەت ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻗەدەﻏەﯾــە و ھەرﭼەﺷــﻨە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەك ﭘێﯿەوە ﺳــﺰای ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺳﯿﺴــﺘەﻣەوە ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە، ﺋــەو ﺷــێﻮازە رێﻜﺨﺴــﺘﻨەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺟﯚرێﻚ ﻟە ھﺎوﻛﺎری و ھﺎوﺗەرﯾﺒﯿﯿە ﺑﯚ دوورﺑﻮوﻧەوەی ﺟەﻣﺎوەر ﻟــە ﺧﯚی ،واﺗﺎ ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﭘێــﻮە ھەﺑێــﺖ، دەﺑــێ ﺑﺎﺟﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛەی ھەڵﮕﺮێﺖ. ﺳﺎڵﯽ 2009ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن 25ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە، ﻛەوﺗە ﺑەر ھێﺮﺷــﯽ دەﺳەت و ﮔەڕان ﻟەﻻﯾەن دەﺳــەﺗەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوە و ﻧﺎﻧﺒڕاوﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دەﻧﮕﯿﺎن ﺑە ﮔــﯚڕان داوە ،ﺑەم ﺋــەوەی ﺟێﮕەی ﺳــەرﻧﺞ ﺑﻮو، ﻟە ﻛﯚی 500ھەزار دەﻧﮕﺪەری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺰﯾﻚ ﺑــە 1800دەﻧﮕﺪەر دۆزراﻧەوە و ﻧﺎﻧﺒڕاو ﻛﺮان. ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧﺎﭼەﻛــﺪار و ﻣەدەﻧﯽ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری دەﺳــەﺗﯽ ﺷــێﻮازی ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛــەی رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛەی ﺑﻨﯿﺎت دەﻧێﺖ
و ھــەوڵ دەدا ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ ﺟەﻣــﺎوەر ﺑێﻨە ﭘﺎڵ رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛەوە ،ﺋەو رێﮕﺎﯾﺎﻧە ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜﺎت ﻛە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺗێﭽﻮو و ﺑﺎﺟﯽ ھەﺑێﺖ. ﭼەﻛــﯽ ھــەرە ﺑەھێــﺰی ﺟﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺟەﻣﺎوەری رێﻜﺨﺴﺘﻨە ،واﺗﺎ ﺑەﺑێ رێﻜﺨﺴﺘﻦ ھﯿﭻ ﺟﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪار ﺑەرھــەم ﻧﺎﯾــەت .ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﺮێ ﻛﯚﻣەڵﮕەی رۆژھەت ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻮەی ﭘﺎﻛێﺞ ﭘﺎﻛێــﺞ و ﭘەرت و ﺑــوە ،رێﻚ ﺑﺨﺮێﺘەوە ،دەﺑێ ﺑﯿﺮ ﻟە رێﮕەﯾەك ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻛە ﺑەدەرە ﻟە ﺷێﻮاز و ﺳــﺘﺮاﻛﻔﯚرﻣﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻛە ﺑە ﺷێﻮازی ﺷﺎﻧە و ﻟﻖ و ﭘﯚپ و ھێﺸﻮوﯾﯽ ﻛﺎری ﻛﺮدووە. ﻟــە رۆژھەﺗﺪا دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزی و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚراﻧــە ﺑە درێﮋاﯾــﯽ 36ﺳــﺎڵە ھــەوڵ ﺑــﯚ داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﺟەﻣﺎوەر دەدات ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھێﺰێﻜــﯽ ﻧﻮێ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚدا ﺑە ﻟــە ﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﻓــەزای زاڵ ﺑەﺳەر ﻛﯚﻣەڵﮕە ،دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ ﻛــە رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋەﻣڕۆﯾﯽ و ھەڵﻘﻮوی ﺋەو روﺋﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻜﺮﯾﯿﺎﻧە ﺑێﺖ ،ﻧەوەی ﺋەﻣــڕۆی رۆژھــەت ﺗﯿﺎﯾﺪا دەژﯾﺖ .ﻟەﺑﺮی ﻧﺎوﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺟەﻣﺎوەر ﻟە ﺷﺎﻧە و ﭘەل و ﻣەﻗەڕەﻛﺎﻧﺪا ،ﺧەڵﻚ ﻟە دەوری ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺋەﺟێﻨﺪاﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛــﯚ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛــە رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ﺋێﺴــﺘەی ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
دوو ﻛﺘێﺒﯽ ﺷێﺮزاد ﺣەﺳەن ﻟە ﻣﺎڵﯽ وەﻓﺎﯾﯽ ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاﯾەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻛە ﺑﺎس ﻟە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری دەﻛﺮێ ،ﻣەﺑەﺳﺖ رێﻜﺨﺮاو و ”ﺋێﻦ ﺟﯽ ﺋﯚ“ ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧﯿﯿە ،ﻣەﺑەﺳﺘەﻛە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧﺎﭼەﻛﺪار و ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻓﻜﺮﯾﯽ ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاﺑێﺖ و ﺑە دوور ﺑێ ﻟەو ﺷــێﻮازە رێﻜﺨﺴﺘﻨە ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھەت ﺳﺘﺮاﻛﻔﯚرﻣﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳەر ھەڵﭽﻨﯿﻮە ،واﺗﺎ ﺋەوەی ﻟەﮔەڵ ﻣﻦ ﺑێﺖ دەﺑێ“...
17
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻛــەم ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺋێﻤــە ھەﯾە ﭘﯿﺎزی ﺗێــﺪا ﺑــەﻛﺎر ﻧەھێﻨﯿﻦ، ﻛەﭼﯽ ھەﻣﯿﺸە وەك ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺳﻮوﻛﯽ و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛەﯾﻦ ،ﻟە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺋێﻤەدا، ﻧﺎوی ﭘﯿﺎز دەدرێﺘە ﭘﺎڵ ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﺑێــﺖ ﯾﺎن ﻛەم ﻛﺎری ﻛﺮدﺑێﺖ .ﺗﻮێﻜڵەﻛەﯾﺸــﯽ )ﭘﻮوﺷــەﻛەی( دەﭼﻮێﻨﺮێــﺖ ﺑــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻻواز ،زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﯿــﺎو ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺧﺎﻧﻤەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛەن ﮔﻮاﯾﺎ ﺳﺎرد و ﺳــڕن ،ﻟەﻧﺎو ﺟێﮕــەدا دەڵێﻦ ”ﺋێﻮاران ﭘﯿــﺎز دەﺧﻮات ،ﻣﺎﭼﯽ ﭼﯽ“. ﺋێﻤە ﺑە ژن و ﭘﯿــﺎوەوە ھەرﮔﯿﺰ ﻣﺎﻧﺪوﺑﻮوﻧﯽ ژﻧﺎﻧﻤــﺎن ﻟە ﻣﺎڵەوە وەك ﻛﺎرێﻜــﯽ ﮔــەورە و ﮔﺮان ﺳــەﯾﺮ ﻧەﻛﺮدووە و ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑەﻛﺎرﯾﺸــﻤﺎن ﻧەزاﻧﯿــﻮە .ﺑﮕﺮە وەك ﺟﻨێﻮ زۆر ﺟﺎران ﺑەﻛﺎرﻣﺎن ھێﻨﺎوە ﻛە ﮔﻮﺗﻮوﻣﺎﻧە ”ﺑێ ﺋﯿﺸە، ﻛﺎﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎڵە“ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎڵەوە ﺑە ﺑێــﻜﺎر ﯾﺎن دەﺳــﺘﺒەﺗﺎڵ ﻧﺎوزەد
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﺧﯚ ﭘﯿﺎزﻣﺎن ﭘﺎك ﻧەﻛﺮدووە دەﻛﺮێــﻦ .ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛﺎری ﻣﺎڵﯿﺶ ھەر ﻛﺎرە .ﺑﮕﺮە ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻣﺎﻧﺪووﻛــەر و ﺑێﺰارﻛەرە ﺑﯚ ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەﻛە ﻛــە ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻦ. ﺋەﮔــەر ﺧﺎﻧﻤﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﻛــەر ﻟە دەرەوە ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻚ ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﺋەوا ﺧﺎﻧﻤﯽ ﻣﺎڵەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜــﯽ ﻛەم ﺧەو ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋەوەﯾﺘــﺮی ﺑەﭘێﻮەﯾە، ﺋەﻣــە ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەی ھﯿــﭻ ﻣﻮوﭼــە و داھﺎﺗێﻜﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﻛﺎرەدا ﭼﻨــﮓ ﻧﺎﻛەوێﺖ ،ﺧﺎﻧﻤﯽ ﻣﺎڵەوە دەﺑێﺖ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﺋﺎﮔﺎھﺎﺗﻨﯽ ھﺎوﺳــەر و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺪا ھەﺳــﺘێﺖ و ﻗﺎوەڵﺘﯿﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜﺎت. زۆرﺟــﺎر ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎﺳــﯽ ﭘﯿﺎوێﻚ دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە ﻛﺎرﻧەﻛــەرە و ﭼﺎوی ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯿﺘﺮە، دەﮔﻮﺗﺮێﺖ دەڵێﯽ ”ژﻧە ھەﻣﯿﺸە ﻟــە ﻣﺎڵــەوە ﻛەوﺗــﻮوە!“ ﺋەﻣە وێــڕای ﺋــەوەی ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ﺧﺎﻧﻤﯽ ﻣﺎڵەوە ﺑێــﻜﺎر ﻧﯿﯿــە و ﺑــەردەوام ﻛﺎر
دەﻛﺎت ،ﺋەوەﺷﻤﺎن ﻟە ﺑﯿﺮ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺮدووەﺗەوە ﺋەو ﺑە وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎری ﻣﺎڵەوە دەﻛﺎت .ﺋﺎﺧــﺮ ﺋەو ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮو ﻟە ﻣەﻛﺘــەب دەرﯾﺎن ھێﻨﺎ و ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮا ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎڵﯿﺎن ﭘێ ﮔەورە ﻛﺮد ،دواﯾﺶ ھێﺸــﺘﺎ ﻛﺎڵ و ﻛﻮڵ ﺑــﻮو ﻛە ﺑە ﻣێﺮدﯾﺎن دا!. ﺟﯚرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەن ﻛﺎری ﻣﺎڵەوەﻣﺎن ھەن ﻛە ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەن ،ﺑەم ھﺎوﺳــەر ﯾﺎن ﺑﺎوك و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯿﺎن رێﮕەﯾﺎن ﻧﺎدەن ﺑﭽﻨە دەرەوە ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺎر، ﺧەﺑــﺎت و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ﯾەﻛﺴــەر دەڵێﯿﻦ ”ﺋێ ﺧﯚ ﭘﯿﺎزﻣﺎن ﭘــﺎك ﻧەﻛﺮدووە ﺋەم ھەﻣﻮو ﻣﺎوەﯾــە!“ ﺋەﻣە ﺑەﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوەی ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺧﺎﻧﻤﺎﻧەی رۆژاﻧە ﺑەدەم ﭘﯿــﺎز ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوە دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑــڕن و ﺋﺎو ﺑەﭼﺎوﯾﺎﻧﺪا دێﺘە ﺧﻮارەوە ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﯿﺎزﻣﺎن ﺑﯚ ﭘﺎك دەﻛەن و دەﯾﻜەﻧە
ﻧﺎو ﺷﻠەی ﮔەرم ،زەﺗەی ﻓێﻨﻚ، ﯾﺎن ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﻗﺎﭘە ﺳــﺎوەرە ﺳــﻮورەﻛەوە ﭘﯿﺎزی ﺷﯿﺮﯾﻨﻤﺎن ﺑــﯚ دادەﻧێــﻦ وەك ﺋــەوە واﯾە ھﯿﭽﯿﺎن ﻧەﻛﺮدﺑێــﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺑێ ﺑﺎﯾەخ و ﺳﻮوﻛە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن!، ﺋﺎﺧــﺮ ﻟە ﺑﻨەﻣــﺎدا ﺋێﻤــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ دەرەوە و ﺋەو ﻛﺎرەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺪا ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﯾﺎن رۆژاﻧە ﭘﺎرە دەدرێﺘە ﻛەﺳﯽ ﻛﺎرﻛەر ،ﺑە ﻛﺎر دەزاﻧﯿﻦ ،ﻛەی ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺧﺎﻧﻤەی ﺷەو و ڕۆژ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋێﻤــەدان ﺑەﭼﺎوی رێﺰەوە ﺳــەﯾﺮ ﻛﺮاوە! ھەﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﺣﻜﻮوﻣــەت و وەزارەﺗﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﺳﯚﺳــﯿﺎڵ ﺑﯚ ژﻧﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎری ﻣﺎڵــەوە داﻧەﻧێﻦ ”ﭘﯿﺎز ،ﻣەﺗﺒەخ و ژن“ ﻟە دەﺳﺖ ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ رزﮔﺎرﯾﺎن ﻧﺎﺑێﺖ .ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی وەزارەت ﺋــەم ﻛﺎرە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات ،ﺑﺎ ﺋێﻤە ﺧﯚﻣﺎن ﺳــەرەﺗﺎ زﻣﺎﻧﻤﺎن ﭘﺎك ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﻟە ژﻧﺎﻧﯽ ﺑێــﻜﺎرەوە ﻧﺎوەﻛەﯾﺎن ﺑﮕﯚڕﯾــﻦ ﺑﯚ ژﻧﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎری
ﻣﺎڵــەوە ،دواﺗﺮ ھــەر ﻧەﺑێﺖ ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺟێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن و ﻻﺑﺮدﻧــﯽ ﻗﺎﭘەﻛەی ﺑەردەﻣﻤــﺎن ھﺎوﻛﺎرﯾــﺎن ﺑﯿﻦ و ﻟەﺑــﺮی ﺋــەو ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧەﯾﺎن ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﻣەﻋﻨەوﯾﯿﺎن ﺑﺪەﯾﻨەوە ﺑــە دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯽ ﻟێﻜــﺮدن و ﺳﻮﭘﺎﺳێﻚ. ﺑــﺎ ﺑەﺳــەردان ،ھﺎﺗﻮﭼــﯚ و ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا ﺑﭽﯿﻨەوە ،ﻛﺎﺗێــﻚ دەﭼﯿﻨە ﻣﺎڵﯽ ھەر ھﺎوڕێ و ﻧﺎﺳﯿﺎوێﻜﻤﺎن ﺑﺎ ﺑەر ﻟە ﺳێ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ ﺑﭽﯿﻦ ،ھﺎوﻛﺎری ﺧﺎﻧــﻢ ﺑﯿــﻦ ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺧﻮان و ﺳــﻔﺮەﻛەدا ،ھەر ﻧەﺑێﺖ ﺋێﻤە ﭘﯿﺎزەﻛــەی ﺑﯚ ﭘﺎك ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑە ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا ﺑﭽﯿﻨەوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧــﯽ ﭼﺎ ،ﻣﯿﻮە و دەﻣەﺗەﻗێﯿــەك ﺳــەرداﻧﯽ دۆﺳﺘﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﻧەك ﺑﯚ ژەﻣە ﺧﻮاردن ﻛە دەﺑێﺘە ﺋەرﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺳەر ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺋەو ﻣﺎڵەوە ﻛە ﺑە ”ژﻧﯽ ﻣﺎڵەوە ﯾﺎن ژﻧە ﺑێ ﻛﺎرەﻛە“ ﻧﺎوی دەﺑەﯾﻦ.
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧەوت
و
ﺧەڵﻚ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو، ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﻟەﺳــەر ﻧەوت و ﺑﻮدﺟە ،رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻛﺎﺗﯿﯿﺎن ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮد ،ﭘﺎﺷﺘﺮ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺧﺮاﯾە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸــﺘﯿﯿەوە ،ﻟــە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﺗﺎی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەدا ﺑەﻏــﺪا ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﺑە ھەوﻟێﺮ ﮔــﺮت ،ﺑەوەی ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﻧەﺑــﻮوە و ﺑڕی دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﻧەوﺗــﯽ ھەﻧﺎردە ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﻟە ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ،دەرﻛــەوت ھەوﻟێﺮ ﺑــڕی زﯾﺎﺗــﺮ ﻧەوﺗــﯽ ھەﻧﺎردە ﻛﺮدووە و ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﯾەوێ ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑێﺖ. ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺋﺎﯾﺎرﯾﺸﺪا ﻛﺎﺗێﻚ ﻋــﺎدل ﻋەﺑﺪوﻟﻤەھﺪی وەزﯾﺮی ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛــﺮد و ﻟەﮔــەڵ ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە، ﻣەھــﺪی ﺑەڕاﺷــﻜﺎوی ﺑــە ﺑﺎرزاﻧﯿــﯽ ﮔﻮﺗﺒــﻮو ،ﭼﺎوەڕواﻧﯽ رەواﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــڕە ﭘــﺎرەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻋێﺮاق ﺑﻮدﺟەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿــە و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾە ﺑﻨێﺮێﺖ ﻛە ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨە دەﺑێﺖ ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺪات، ﻛەواﺗە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑﯿﺮ ﻟە ﺑﮋارەی ﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟە رێﮕەی ﻋﺎدل ﻋەﺑﺪوﻟﻤەھﺪﯾﯿەوە ﺳــێ ﺑــﮋارەی ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﻋەﺑــﺎدی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە روو، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ،ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺑەﻧــﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺑﻦ، دووەﻣﯿــﺎن ،ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺋﯿﻤﺰا ﺑﻜەن، ﺳێﯿەﻣﯿﺎن ،ھەرﯾەك ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻔﺮۆﺷﻦ و ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟەی ﺧﯚﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن. ﭘێﺶ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2014ﯾــﺶ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ
رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻧەوﺗــەوە ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮاون، ﺑــەم ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮاون ،ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﺸــﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨــەﻛﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑﮕﺮە ھەر ﺑــﯚ درێﮋﻛﺮدﻧــەوەی ﻛﺎت و ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺑﻮوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ھەﻣﻮو رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎن ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑە رێﻚ ﻧەﻛەوﺗﻦ ﮔﯚڕاون. ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە دواﯾﯿﻦ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ھەﺑێــﺖ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﭘێﺸــﻮو رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﻟەرزۆﻛــﯽ ھەﺑﻮو، وێــڕای ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧە ﺗەﻧﺎھﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧەش ﻛە ﻟەﻣــەڕ ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪاوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن دەﺳــەﭘﺎﻧﺪ، ﺑــەم وەك دەرﻛــەوت ھەر ﻟە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎوە ﻛێﺸەی زەﻗﯽ ﺗێﻜەوت. ﺑــڕی ھەﻧﺎردەﻛــﺮاوی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دەدات ،ھەوﻟێﺮ دەﺗﻮاﻧێ ﺑــڕە ﻧەوﺗﯽ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳــەرﻛﺮاو ،رادەﺳــﺘﯽ ﺳﯚﻣﯚ ﺑــﻜﺎت ،ﺑﮕﺮە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەو ﺑڕەش ھەﻧﺎردە ﺑﻜﺎت ،ﺑــەم ﺑەﻏﺪا ﺑە ﭘﺎﺳﺎوی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرەی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ﺑﻮدﺟەی ﺗەواوەﺗﯽ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رەواﻧە ﺑــﻜﺎت ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺎڵﻨەرە ھەرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ،ﮔێڕاﻧەوەی ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەﯾە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەﮔەر رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﻧەﺗﻮاﻧێﺖ ﻻﻧﯽ ﻛەم وەﻣﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ داراﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺪاﺗــەوە ،ﺟﮕە ﻟە ﺧﯚرادەﺳﺘﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﺑێ ﻣەرﺟﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ،ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻧﺎﺑێﺖ. ﺑە ھەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑێﺖ ھەوﻟێﺮ ﺗﻮاﻧــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧەوە
ﺑﮋارەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺗﯚﭘەﻛە ﺑﺨﺎﺗە ﺳﺎﺣەی ﺑەﻏﺪاوە، ﺋــەوەش ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو، ھەم ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەﻏﺪا و ھەم ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚدەﻧﮕﯽ و ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳــەر ﺋەوەی ﻛە ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ھەوﻟێﺮ ﯾــﺎن ﺑەﻏــﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧﺎﺑێﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸﺘﺮ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﻋەﺑــﺎدی ﭘێﺪاﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﺎﭘﺎﺑەﻧﺪێﺘــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە دەﻛﺮدەوە. ﺋێﺴﺘە ﻗﺴەﻛە ﻟەﺳەر ﺑﮋارەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــە ،ھەرﯾەك ﻟــەو ﺑﮋاراﻧــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ھەڵﻮەﺳﺘە ﻟەﺳەر ﻛﺮدن ھەﯾە، ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺋــەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟــﺎر دەﺑێﺖ
رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ﯾــﺎن ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوت ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ،ﻟــەو ﻧێﻮەﻧــﺪەدا ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ھەﻧﺎردە و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ھەﺑێﺖ، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەﻛــﯽ زۆرەوە ﺑەﻏﺪا ﺗﺎ دواھەﻧﺎﺳــە رێﮕــﺮی دەﻛﺎت و ھﯿــﭻ دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە و رەزاﻣەﻧــﺪی ﺑــە ھەوﻟێﺮ ﻧﺎدات ﻟــە دەرەوەی ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳــﯚﻣﯚ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺋــەوە ﺑﻜﺎت ،ﺟﮕەﻟەوەی ﻟەرووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰﺗــﺮ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ،ﻟەﻧﺎوﺧﯚی ﻋێﺮاﻗﯿﺸــﺪا ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺑەﺳڕە ﮔﻮﺷﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺑەﻏــﺪا دەھێﻨێﺖ و دەﯾەوێ ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﺑــە ﻧەوﺗە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺮاوەﻛەی ﺷــﻮێﻨﭙێﯽ ھەوﻟێﺮ ھەڵﺒﮕﺮێﺖ.
دوو ﺑــﮋارە ﻟەﺑــەردەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾە ،ﯾــﺎن دەﺑێﺖ ﺑﻮدﺟەی ﺗەواوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻨێﺮێﺖ ،ﯾﺎن دەﺑێﺖ رێﮕــە ﺑە ھەوﻟێــﺮ ﺑــﺪات ﻧەوﺗەﻛەی ﺑەﺷێﻮەی ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ و ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەﻛەی ﭘێ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ھەوﻟێﺮ ﺑــە ﻛﺮدەﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺑــﺪات ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑەﻏﺪا دێﺖ ،ﺋەﮔەر ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﺑﮋارەی ﯾەﻛــەم ﺑﻜﺮێﺖ ﻟــە ﭘﺎﺑەﻧﺪێﺘﯽ ھەردووﻻ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەوە، ﻟــە داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛــەی وەزﯾﺮی ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دەردەﻛەوێﺖ، ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﯾەوێ ﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭘﺎرەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺑﻨێﺮێﺖ ،ﻧﺎﭘﺎﺑەﻧﺪێﺘﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﮋارەﻛﺎﻧﯽ دووەم و ﺳێﯿەم دێﻨێﺘەﭘێﺶ. ﻛەواﺗــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ دوو ﺑــﮋارەی ﺗــﺮی ھەﯾە ،ﯾﺎن
ﺋــەوەی دەﻣێﻨێﺘــەوە ﺑﮋارەی ﺳــێﯿەﻣە ،ﻟەواﻧەﯾــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯿــﺶ ﻟــە ھێﻨﺎﻧەﭘێﺸەوەی دوو ﺑﮋارەﻛەی ﺗــﺮ ھــەر ﺑــﯚ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ،ھەوﻟێــﺮ دەﺗﻮاﻧــێ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﺑەﺗەواوی ﻟەﺳــەر ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎﺗە ﻣــﺎڵ و ﺋــەوەش ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟە ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧــێ و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا ﭘﺎﺳﺎوێﻚ
دەﺑێﺖ ﺑە دەﺳﺖ ھەوﻟێﺮەوە. ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺋﯿﻤﺰا ﻟەﺳــەرﻛﺮاو، ھەوﻟێﺮ ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ داوای رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧﻮێ ﺑﻜﺎت ،دەﻛﺮێﺖ ﻟەو رێﻜﻜەوﺗﻨە ﻧﻮێﯿەدا ھەوﻟێﺮ ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳەر دوو ﺧﺎڵ ﺑﻜﺎت، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋەو ﺑڕە ﻧەوﺗە رادەﺳــﺘﯽ ﺳﯚﻣﯚ دەﻛﺎت ،ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘﺎرەﻛەی ﺑﺪات ،ﻧەك زﯾﺎﺗﺮ ،ﻟە واﻗﯿﻌﯿﺸﺪا ﺑەﻏﺪا ﺟﮕە ﻟە ﻛڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﯿﯿە ،ﺧﺎڵــﯽ دووەﻣﯿﺶ ﺋەوەﯾــە ،ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﺋەو ﺑڕەی ﺗــﺮ ﻟە ﻧەوﺗﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺮاوی ﺧﯚی ﻛە ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﯿﻜڕێــﺖ ﯾﺎن ﭘﺎرەﻛەی ﺑﺪات ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ دەﻓﺮۆﺷێﺖ ،ﺋەوەش ﺋﺎﺳﯚﯾەﻛﯽ ﻧــﻮێ ﻟەﺑــەردەم ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟــە ھەﻧــﺎردە و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻣﺴﯚﮔەر دەﻛﺎت. ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑــەو رێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻟەﮔــەڵ ھەوﻟێﺮ ﺋﯿﻤﺰای ﻟەﺳــەر ﻛــﺮدووە و ﻟە ﺑﻮدﺟــەی ﮔﺸﺘﯿﺸــﺪا دەﻗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ھﺎﺗــﻮوە، ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەﺧﺸــﯿﻮە، ﺑــەوەی ﻟــەرووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە ﺑﺘﻮاﻧێ ﮔﻮﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺑەﻏــﺪا ﭼڕﺗــﺮ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﻟەﺑەردەم ﺑەﻏﺪا دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﯾﺎن ﺋەوەی ﺑﻮدﺟــەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رادەﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﯾﺎن ﺋــەوەی رێﮕە ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺪات ﻟە رێﮕەی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗەﻛەﯾەوە ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾە ﺑﯚ ﺧــﯚی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت.
ﻋەزﯾﺰی رۆژھەت ﺗەﻧﯿﺎﯾە ﻛﺎوە ﺟەم ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛەﻣﭙﯿﻨﺸــﯿﻨﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚدا ،ﺑﻮوەﺗە ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋەوﯾﻨﺪارﯾﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﻋﺎﺷﻘﺎﻧەی ﻛە ﺑە ﯾەك ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻦ .ﺋەو ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿە ﺑەﺳﺎﭼﻮوە ﻟەﺑەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛە ،ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ﺑﺒﯿﻨێ ،ﺑەم ﻟەو ﻧێﻮەدا ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﮔەﻧﺠﺘﺮ ﺑەﻧﺎوی ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ،ﺑەﺑﻮێﺮﯾﯿەوە دان ﺑە ھەﻣﻮو ھەڵە و ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دوێﻨێ و ﺋەﻣڕۆدا ،دەﻧێﺖ. رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ،زۆر ﺑە رووﻧﯽ ﺋەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎﻧەی دەرﺧﺴﺖ .زۆرﺑەی ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪەران ،ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻧەوەی ﺳــەرەﺗﺎ و ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎن ﺑﻮون .رەگ و رﯾﺸــەی ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛە ،ﻟەوە ﺳەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە .ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرەو ﭼﯿﺎﻛﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮد ،ھێﺸﺘﺎ ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﻛە ﺑەھﯚی ﮔﯿﺎن ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﻓەرﯾﻨﺎزەوە ،ھﯚﺗێﻞ ﺗﺎرای ﻣﮫﺎﺑﺎدﯾﺎن ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ،ﻟەداﯾﻚ ﻧەﺑﻮوﺑﻮون. دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪو ﺋەﺑﺮﯾﺸەﻣﯽ ﻛە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە، ﻟەﺳەر ﻻﭘەڕەی ﺧﯚی ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ،ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی ﻛە ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ھﯚﺗﯿڵ ﺗــﺎرا ،ﻛﺎرێﻜﯽ ”ﺧــﺮاپ و ھەڵەﯾــە“ .دوای ﺋەﺑﺮﯾﺸــەﻣﯽ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑەﺷــێﻮەی ﺟﯿﺎواز ،ھەر ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەﯾﺎن دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،ﺋەﻣــەش ﺑﻮوە ھﯚی ﺋەوەی ﺑەرەی ﻛەﻣﭙﻨﺸﯿﻨﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ،ﺑە ”ﺟﺎش“ و ”ﺧﺎﺋﯿﻦ“ ﻧﺎوﯾﺎن ﺑێﻨﻦ. ﺋێﺮان وەك ﮔﻮرﮔــﯽ ﺑﺎران ﺑﯿﻨﯿﻮ ،ﺳــەرەڕای ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧﯽ دۆﺧەﻛە و دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧــەی ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮرداﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ،زﯾﺎﺗﺮ ﮔەورە ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻟەو ﺑﮕﺮە و ﺑەردەﯾەدا ،ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ھەردوو ﺑەرەی ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﻛەﻣﭙﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎن ،ﻗﺎﯾﻤﺘﺮ دەﺑﻮون ،ﺑەم ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋﺎوی ﺑەﺋﺎﮔﺮەﻛەدا ﻛﺮد .ﺋەو، ﺑە راﺷﻜﺎواﻧە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ھﯚﺗێﻞ ﺗﺎرای ﻣﮫﺎﺑﺎدی ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ”ھەڵە“ زاﻧﯽ و ﺧﯚی ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ”ﺟﺎش“ و ”ﺧﺎﺋﯿﻦ“ ﺑﯚ ھەﻧﺪێ ﻛەﺳﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەدوور ﮔﺮت. ﻋەﺑﺪو ﺋەﺑﺮﯾﺸــەﻣﯽ ﻛﺎرەﻛەی ﺑە ”ھەڵە“ زاﻧﯽ و ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﺮا ”ﺟﺎش“، ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ھەﻣﺎن ”ھەڵە“ی ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎ ،ﺑەم ﻛەس ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەو دەﻧﮕﯽ ﻟێ ﻧەھﺎت. ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ﻟە دوو ﺋﺎوی ﮔەورەی داوە ،ﺳەردەﻣﺎﻧێﻚ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺳەﯾﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﺎراﻧﯽ ﻣﯚﺳﻜﯚ ھەڵ دەدا و ﺋێﺴﺘەش ﺑﻮوەﺗە ﯾەك ﻟە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛــﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﺋەو ،ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە دوای 36ﺳﺎڵ ﻟە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷﻤﯽ رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺋێﺮان ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﺋﺎزاد ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە دووﭘﺎت ﻟە رێﮕەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸــەی ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەم ﻟەو ﻧێﻮەدا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ھەﯾە. - 1ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﺑەرەو ﭼﯿﺎﻛﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮد، ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی زاﻧﻜﯚﯾﯽ ﻟە ﻧێــﻮ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑە ﭘەﻧﺠەی دەﺳــﺖ دەژﻣێﺮدران ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ دەﯾــە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە دوورﺗﺮﯾﻦ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺳــەر ﺳﻨﻮورﯾﺸــﺪا ،ﺑەﻻﻧﯽ ﻛەﻣەوە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑﺎی زاﻧﻜﯚﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە .ﺋێﺴﺘەش ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺷێﻮەی ژﯾﺎن و ھﯿﻮاﯾﺎن ،زۆر ﺑە ﻛەﻣﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺳەرﻛﺮدە ﭘﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗەوە ھەزم دەﻛﺮێﺖ .ﺋەوە ،ﺗﺮۆﭘﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧێﻮان دوو دڵﺪاری ﯾەﻛﺘﺮ ﻧەدﯾﻮە. – 2ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ و ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾە ،ﻋەﺑﺪو ﻣﻮھﺘەدی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﻛﯚﻣەڵەی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﻣﺴﺘەﻓﺎ ھﯿﺠﺮی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺑەﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻧﻮوﺳﺎون و ﺑەری ﻧﺎدەن .ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻋەﻟﯿﺰادە ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﻛﯚﻣەڵە ،ﺗﺎ رادەﯾەك ﺧﯚی ﻟە رەوﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دوورەﭘەرێﺰ ﺧﺴــﺘﻮوە و ﻟەو ﻧێﻮەﺷﺪا ﻋەﺑﺪو ﺣەﺳەﻧﺰادە، ﺧەوﻧــﯽ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﺰم و ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی و ژێﺮﭘەردەﯾﯽ ﺧﯚی، ھەر ﻣﺎوە .ھەر ﻛﺎم ﻟەو ﺳــەرﻛﺮداﻧە دەﯾﺎﻧەوێ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻛﺎرێﻜﯽ ”دەﮔﻤەن“ ﺑﻜــەن و ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺸــﯿﺎن ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧە .ﺋەوان، دەﯾﺎﻧەوێ ﻧﺎوﯾﺎن ﺑە ﻧەﻣﺮی ﻟە ﻣێﮋووی ﮔەﻟەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە ،ﺋەﻣەش ﻓﺮەﻛﻮێﺨﺎﯾەﺗﯽ ﻟێ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﺑەرﺑەﺳﺘێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘێﺶ ﻋەزﯾﺰەﻛەی رۆژھەﺗە. – 3ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەی زۆر ﺑﺎش ﺑﯚ دەﺳــەﺗﺪاری ﺗﺎران ﺑﻮو .ﺋەوان ،ﺑە ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺑﻮدﺟە و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون، ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ،ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت و ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺘﯿﺎن ،ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە رووداوەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿە ﻧﺎوﭼەﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دەرﻛەوﺗﻮو و ھەڵﯿﺎن ﺳــەﻧﮕﺎﻧﺪ .ﻟەو ﻛﺎﺗەﯾﺪا ﻛە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ،داوای ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟە ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪەران و داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد دەﻛﺮد ،ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟــەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﺑەﯾەﻛەوە ﻟەﺳــەر ﻣێﺰێﻚ ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە و ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑــەش دەرﺑﻜەن .ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھەﻧﮕﺎوی ﻛﺎرﯾﮕەر ﺑﻨێﺖ ،ﺋەﮔەر ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﯾەﻛﺪەﺳﺖ ﻧەﺑﻦ. – 4ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﻋەزﯾﺰی ،ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ .ﺋەو ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــەرﻛﺮدەی رۆژھەﺗە ﻛە ﻟەو ﺳﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ،ﻧﺎﻣەﮔﯚڕﯾﻨەوە و ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮدووە ،ﺑەم وەك ﺧــﯚی دەڵێ ”ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە“ .ﺋێﺮان ،دﯾﺴــﺎن ﮔﯚڵﯽ ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی رۆژھەت و ﻋەزﯾﺰەﻛەی رۆژھەت ﻛﺮد .ﺋەوان ،ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دوو رێﺒەری ﺷەھﯿﺪی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺪا ھەﯾە و ﺋەﻣﺠــﺎرەش ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰﯾﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدەوە .ﺋەوان ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋەزﯾﺰی ﻛﺮدووە و ﺑەﻣەش ،ﻛەﻟێﻨﯿﺎن ﺧﺴﺘە ﻧﺎو ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ﯾەﻛﺪەﺳﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗەوە. ﺷﻨەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ھەڵﺪەﻛﺎت ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ھﯿــﭻ دەﻧﮕێﻚ ﻧﺎﺑﯿﺴــﺘﺮێﺖ .دەﻧﮓ ھەڵﺒڕﯾﻦ ﻟــە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەﺗەوە ،ﺳەرﭼﺎوە دەﮔﺮێﺖ.
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮور
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﻗﺴەﯾەﻛﯽ دﯾﻜﺎرت ھەﯾە دەڵێ ”ھێﺪی ھێﺪی ﺧﯚم ﻟەو ھەﻧە رزﮔﺎر ﻛﺮد ﻛە ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮون رۆﺷﻨﺎﯾﯽ ﺳﺮوﺷﺘﻤﺎن ﻟێ ﺧﺎﻣﯚش ﺑﻜەن“ .ﺋەم ﮔﻮﺗە ﻓەﻟﺴەﻓﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە دەﺷــێ ﻛە ﻧﺎزاﻧﻦ ﺋﺎزادی ھــەم وەك ﭼەﻣﻚ و ھەم وەك ﻣــﺎف چ ﺑەھﺎﯾەﻛــﯽ ھەﯾە ﺑــﯚ ﺗﺎك و ﺑﯚ ﻛﯚﻣــەڵ ،ﺑﯚﯾە ﻧــەك ھەر ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ رێﺰی ﻟێ ﺑﮕــﺮن ،ﺑەڵﻜﻮ ھێﻨﺪە ﺧﺮاپ ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻟە ﺧﻮدی ﺋﺎزادی ﺗﺮﺳﯽ ھەﺑێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﺑەﻧﺎو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس و ﻧﻮوﺳەراﻧەی ﻟەﺑﺮی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﻟەﺑﺮی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟە ﺗﻮاﻧــﺎ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿــﺪا ،ﺑﻮوﻧەﺗە ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﺟﯚرە ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﺑێ ﺋﺎﮔﺎن ﻟەوەی ﺑەم رەﻓﺘﺎرەﯾﺎن ﺋﺎزادﯾﯿــﺎن ﻛﺮدووە ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ،ﻛەواﺑﻮو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑەوەﯾە ﻟە ھەڵەی ﻧەزان ﺧﯚﻣﺎن رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ. ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی ،ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻧﻮوﺳــەر و ﺋەدەﯾﺒەﻛﺎﻧــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو ﮔەﻣەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە و ﺑﻮون ﺑە ﺑﻜﻮژی ﺋﺎزادی ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺟﯚرە ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﯽ دروﺳﺘﻜﺮاو ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن، ﺋەﻣە ﺋەوﻛﺎﺗە ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێ ﻛە ﻟە ھەر ﺷﺎرێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﻮوﺳــەر و ﺋەدﯾﺐ ﻛﯚﻣﺎرێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟە دەرەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ ،ﺑﻮون ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻧﻮێﻨەراﯾﺘﯿﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺧەﻣﺨﯚری رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻧﻮوﺳﯿﻨﻦ و ﻟە دەرەوەی ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺣﺰب ،ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا ﺑەﺷﯽ زۆری ﻧﻮوﺳــەر و ﺑەﻧﺎو رۆﺷﻨﺒﯿﺮان ،ﺋەوە دەزاﻧﻦ ﺗﯚﻣەﺗﺒەﺧﺸﯿﻨەوە و ﻛەﯾﺲ دروﺳﺘﻜﺮدن و ﭘﯿﺴﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑێﻼﯾەن و ﺧﺎوەن ﺗﻮاﻧﺎ ،ﺗﺎواﻧێﻜﯽ ﺗﺮە دەرھەق ﺑە ﺋﺎزادی ،ﺑەرﻟەوەی دەرھەق ﺑەو ﺗﺎﻛە ﺑێﺖ ﻛە ﺳێﺮەی ﻟێ ﮔﯿﺮاوە ،ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﻜﻮژی ﺋﺎزادﯾﻦ. ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ھﯚﻛﺎراﻧــەی ﺋﺎزادی ﻛــﺮدە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﮔەﻣەی ﻛﺎرێﻜﺘەر و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن، ﺟﮕە ﻟە ﻧﻮوﺳەر ،ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎری ﻧﻮوﺳﯿﻨە ﻟەﻧﺎو ﺳﯿﺎﺳــەت ،ﺋەو ﺑەﻧﺎو ﻧﻮوﺳەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧەی ﺑەھەر ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑێﺖ ﻟەرێﮕەی ﺋﯚرﮔﺎﻧە ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰب ﮔﻮاﯾە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺣﺰﺑێﻚ دەﻛەن ،دەﯾﺎﻧەوێ ھەرﭼﯽ ﻧﻮوﺳــەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮە ﺑﯿﺨەﻧە ﺧﺰﻣــەت ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﺎ و ﺗەﻛﺘﯿﻜﯽ ﻧﺎﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺣﺰﺑەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزﻧەﻛەدان ﺑە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ،ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەوەدان ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﺨەﻧە ﻧﺎو ﺑﺎزﻧە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨەﻛەوە، ﺑەﻣەش ھەم ﻧﻮوﺳەر و ھەم ﻧﻮوﺳﯿﻦ دەﻛەن ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛە دواﺟﺎر ﺣﺰﺑﯿــﺶ زﯾﺎن دەﻛﺎت ﻟەم ﺟﯚرە ﻛەﺳــﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ﺧﯚﻣﺎن ﻟەو ھەوﻧە رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە رۆﺷــﻨﺎﯾﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﻤﺎن ﻟێ ﺗﺎرﯾﻚ دەﻛەن و وﯾﺴﺘﯽ ﺑێﺘﻮاﻧﺎﻛﺎن و ﻧﺎرۆﺷﻨﺒﯿﺮەﻛﺎﻧە. ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺋﺎزادی ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺑەﺧﺸــﯿﻮە ﻟەرێﮕەی ﻛەﺳــە ﺑێﺘﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺣــﺰب ﻛە ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺣﺰﺑﯿﺒﻮون ﻋەﯾﺒەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺗﯚﻣەت ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ دەﻛەن و ﻟــە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ﺣﺰﺑﯿﻦ ،ﯾﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒەﺧﺸﯿﻨەوە ﺑﯚ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺎك و ﺑێﻼﯾەن ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑێﻼﯾەن ﺑﻦ ،ﮔەرەﻛﯿﺎﻧە ﻧەك ھەر ﮔﻮرزی ﺧﺮاپ ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻧﻮوﺳــەران ﺑﺪەن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﺘﯚرێﻨﻦ ﻟە ﻓﻜﺮی ﺑﺎش و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑﻜەن ﻟەﻻی ﺧەڵﻚ ،ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋەﮔەر ﺋەﻣە ﺧەﺳڵەﺗﯽ ﺗﺎﻛەﻛەس ﺑێﺖ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺑەم ﻛە ﺧەﺳڵەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺰﺑێﻚ ﻟە ﭘﺸﺘﯿەوە وەﺳــﺘﺎﺑێﺖ ،ﺋەوا دەﺑێﺖ ﮔﻮﻣﺎن ﻟە ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﺣﺰﺑەﻛە و ﻻﯾەﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا ﻧﺎزاﻧﻦ ﺋەم ﺧەﺳــڵەﺗە ﻧﺎﺣەزە ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە ﺑﯚ ﺑەو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻜﺮدﻧەی ﺋﺎزادی. ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻓەزاﯾەﻛــﯽ ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑــﻮون ﻟەﻧﺎو ﻛﺎﯾــەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺪا ﻛە ﻟە داﺧﺴــﺘﻨﯽ دەرﮔەﻛﺎﻧﺪا ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا زەﻣﯿﻨەﺧﯚﺷــﻜﺮدن ﺑﯚ ﺑەﻧــﺎو رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﺑێﺘﻮاﻧﺎﻛﺎن، رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە ﺑــﯚ ﺑەﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی ،ﺋەم ﺣﺎڵەﺗە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻟەﻧﺎو رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯽ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ، ﮔﻮاﯾە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺗﻮێﮋێﻜﯽ زﯾﻨﺪووی ﻛﯚﻣەڵﮕە دەﻛەن، ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەش ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻓﻜﺮی دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﻛە ﻟــە ﻣﻮﺟﺎﻣەﻟەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــێﺘﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻧﺎو رۆﺷﻨﺒﯿﺮەوە دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەو دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﯾە ﻛە ھەوڵێﻜــە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی.
ﺋﯿﺮادەی ﮔەل ﻟە ﺋێﺮان و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﮔەورەﺗﺮە ﻟەﻧێﻮ ﻓێﺮﺟﯿﻨﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا، ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ”دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردی دﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺮﯾﺴﻤﺲ ﻧﯿﯿــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و رۆژﺋــﺎوا ﭘێﺸــﻜەش ﺑەﺋێﻤــەی ﺑﻜﺎت، دەﺑێــﺖ ﺧﯚﻣــﺎن دروﺳــﺘﯽ ﺑﻜەﯾﻦ“ .ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ھەرواﯾە، دەوڵەت ﻧە ﻛەس ﺑﯚﺗﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﻧە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﺸﺖ ﺗﯿﺎ ﺑێﺖ ﻛەس ﺑﯚﺗﯽ رادەﮔەﯾەﻧێﺖ و ﻧە ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺋەم ھەﻣﻮو ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿــە ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺮێﺖ. ﺳەﯾﺮەﻛە ﻟەوەداﯾە ،ﺑەرەﯾەﻛﯽ دژە دەوڵــەت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮون ،وەﻛــﻮ ﺑڵێﯽ ﺋەﮔەر دەوڵەت دروﺳﺖ ﺑێﺖ، ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳــﻮاری ﺋەم ﻛەﺷــﺘﯿﯿە دەﺑﻦ و ﺋەوان ﻟــە دوورﮔــەی ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑە ھەﺗﯿﻮی دەﻣێﻨﻨەوە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ، ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔــەل. ﺑەﭘێﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺶ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەھــﯚی ﺳــﻜﺎﻧﺪاڵ ﯾﺎن ھــەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو ﺟەﻣﺎوەرﯾــﯽ روو ﻟە ﻟێﮋی ﺑــﻜﺎت ،ﺗــﺎ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر درێــﮋ و ﺑــە ﺋەﺳــﺘەم، دەﺗﻮاﻧــێ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑێﺘەوە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێﺘەوە.
ﺑەدەر ﻟە ﺳﯚﺷــﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ،ﻟە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺑﯿﻨﯿﻮﻣە ﻛە ﺋەوان ھەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن ﻟەﮔــەل دەوڵەﺗﺒــﻮون ﻧﯿﯿە و ﺑﮕﺮە ﺑەﻣەﺗﺮﺳﯿﺸــﯽ دادەﻧێﻦ و ﺑەدەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﻛەﺳــێﻚ و ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ دەزاﻧــﻦ .ﻣــەرج ﻧﯿﯿە ﺗﯚی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﺳەر ھەﻣﺎن ھەڵەی ﺳەرﻛﺮدەﻛەت ﺑەردەوام ﺑﯿﺖ، ﺑﮕــﺮە دەﺑــێ ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﭘێﭽەواﻧــە و ﭼﺎﻛﻜــەرەوەت ھەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮی ﭘﺎرﺗەﻛەت .ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ”دەوڵەﺗــﯽ ﻛــﻮردی ﺧەوﻧێﻜــﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧەﯾە“، ﻣەﻋﺴــﻮوﻣﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر ﭼەﻧﺪ رۆژ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ﺑەھەﻣﺎن رﯾﺘﻢ رازی ﺑﻮو ﻟەﺳــەرﺋەوەی رۆﺣﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردی ﺑەﺧەﯾﺎڵێﻜﯽ ﺷێﻮاو ﺑﻨﺎﺳێﻨێ. ﺟﺎرێ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧەڕۆﯾﺸــﺘﺒﻮو، ھــەردوو ﺑــەرەی دەوڵەت و دژەﻛەی ،ھەﻣﻮو ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾــەﻛﻼ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە و ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳەرداﻧەﻛەﯾﺎن داﺑﻮو!! ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ،ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ﺑــﯚ دﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە و دەﭼێﺘە ﺧﺎﻧــەی ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ وەك وەﻣێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ،ﻧەك ﺑڕﯾــﺎردان ﻟــەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەرﮔــە
ﻧەك ﭼﺎرەﺳەر ﻧﺎﺑﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗﺎدێ ﻛەﻟێﻨەﻛﺎن ﻓﺮاواﻧﺘﺮ و ﺋﻮﻣێﺪی ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑــە رێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ دووﺳــەرە ﻻواز و ﻻوازﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﭘﺎش رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﻧێﻮان ﺑەﻏــﺪا و ھەرێﻢ ﻟە ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ 2014ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸــەی ﻧﺎردﻧــەدەرەوەی ﻧەوﺗــﯽ ھەرێــﻢ و ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟەی ﻋێﺮاق ،ﻛە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و رەﻧﮕە ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑــﻮون ،ﮔﻮﺗﻤﺎن ﺋﯿﺘــﺮ رەﻧﮕە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەرەو ﻛﺎڵﺒﻮوﻧەوە ﺑﭽﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە دێﻮەزﻣەی داﻋﺶ ھەڕەﺷــە ﻟە ھەردووﻻ دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﻣەرەﻛەﺑــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە وﺷﻚ ﻧەﺑﻮوەوە، ﺗەﻗەی ﺗێ ﻛەوت و ھەرﻻﯾەك ﺋەوﯾــﺖ ری ﺑە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛــﺮد ،ﺋــەوﻛﺎت ﻟەﺳــەر ﺑڕی ﻧﺎردﻧەدەرەوەی ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛێﺸــە ھەﺑﻮو، ﺋەوە ﭼﺎرەﺳــەر ﻛﺮا ،ﺋێﺴــﺘە ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺳەری ھەڵﺪاوە، ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﺑەﻏﺪا دەﯾەوێ ﺑەﭘێﯽ ﺑڕی ﻓﺮۆﺷﺮاوی ﻧەوﺗﯽ ھەرێﻢ ﭘﺎرە ﺑﻨێﺮێ ﻧەك ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺑڕەی رادەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﭘﺎﻧﯿﺎی ﺳــﯚﻣﯚی ﻋێﺮاﻗﯽ دەﻛﺎت ،وەك ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەدا ھەﯾە، ﺑەو ھﯚﯾەوە ﭘــﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 4ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳەر وادەی
دەﺳــﺖ ﺑەﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻟە ﺳەری ﺳﺎڵﯽ 2015وە ﺗﺎﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟە و ﻣﻮوﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗەوە ﺳــەر ﺳــﻜەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﺑەر ﻟە ﺑڕﯾﻨﯽ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ .2014 ﺋەﮔەرﭼــﯽ ھەرێﻢ ﻟــە دواﯾﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ،ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺶ ﺑڕﯾــﺎری دا ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺣﺎڵﯽ ﺋەم ﺧﻮﻟەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺶ ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑێﺖ. ﺑﯚﯾە واﭼﺎﻛە ھەرێــﻢ و ﺑەﻏﺪا ﭼﯿﺘﺮ ﺳەری ﯾەﻛﺘﺮ ﻧەﯾەﺷێﻨﻦ و ﻛﺎت ﺑــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﺑــێ ﺋەﻧﺠﺎﻣــەوە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻨە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻧەﻛﻮژن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨە ﻟە ﻣەﺣﺎڵەوە ﻧﺰﯾﻜــە ،ﺑﯚﯾە ﭼﺎﻛﺘﺮ واﯾــە ھەرﯾــەك ﺑﭽــێ ﺑەﻻی ﻛﺎری ﺧﯚﯾەوە ،ھەرێﻢ ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﺠﺎری ﺑﺪا ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚی. ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺑەﻏﺪاﯾﺸــە ﻟەو ﭘﺮۆﺳــەﯾەدا ھــﺎوﻛﺎری و ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯿﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺎت ،ﺗﺎ ﺑەﺧێﺮ و ﺳــﻣەت ﻟێﻚ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻨەوە و ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﺑﺒﻨە دوو دراوﺳێﯽ ﻣەﺣﺮەم و دۆﺳﺖ ،ﻧەك دوژﻣﻦ.
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
دادەﺧــﺎت ﯾﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەك وای دەﻛﺎت ﭘێﺶ ﺳەرداﻧەﻛە ﺑەڵێﻨــﯽ دەوڵەﺗــﯽ داﺑێــﺖ. ﺷــﺘێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ وﻧــە ﻟەﻻی زۆرﺑەی ﺷﯿﻜەرەواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺋەوﯾﺶ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑە ﺳــﯚز ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧە ﻟەﮔەڵ ﻓﺎﻛــﺖ .ﺑەھەوەﺳــﯽ ﻛــەس ﻧەﺑﻮو ،ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرەڕای ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی و ﺧﯚﺧﯚری و ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿە ،ﺑەم ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەو ﻓﯚڕﻣە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺳــەﭘێﻨﺮاوە دەرﺑــﺎز ﺑﻜﺎت ﻛە رۆژﺋﺎوا ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی ﺑەر ﻟە 100ﺳــﺎڵ ﺳﻨﻮوری ﺑﯚ ﻛێﺸــﺎﺑﻮو .دەوڵەﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮوە و ﺗەﻧﯿــﺎ وﺗﺎرێﻜــﯽ 15ﺧﻮﻟەﻛﯽ ﻣــﺎوە راﺑﮕەﯾەﻧﺮێــﺖ ﻛــە ﺑﯚ ﺋەﻣەش داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﺋﯿــﺮادەی ﮔەل و رەﻧﺠﯽ ﺷــەھﯿﺪان ،دەﺑێﺘە ﺳەﻧﮕﯽ ﻣەﺣەك و ھﯿﭻ ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺧﯚی ﻟەﺑەر ﻟێﺸــﺎوی ﺗﻮوڕەﯾﯽ ﺟەﻣﺎوەر و ﺗﯿﻨﻮوﯾەﺗﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی راﺑﮕﺮێــﺖ .ھەرﻛەس دژ ﺑێﺖ، دەﺑێﺖ ﺑﺎرﮔەی ﺑــﯚ ﺋەو وﺗە ﺑﭙێﭽێﺘــەوە ﻛە ﺑﺮﯾــﻜﺎری ﺑﯚ دەﻛﺎت. ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەﯾەك ﻣﺎﺑﻮوەوە ﻟە ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی رەﮔەزەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻼﺳــﯿﻚ و ﻣﯚدێﺮﻧــﯽ
• ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS ﺋەوﯾــﺶ ﮔــەل و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەم دەوڵەﺗﯿﺒــﻮون، ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی 140ﭼەﻛە ﻗﻮرﺳــﺎﻧەی ﭘێﯽ دراوە ﺑــﻮو ،ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﮔﻮﺗەﻧــﯽ ﺋەم ﺑﯚ ﺑەرﮔــﺮی ،ﺧﯚی راﺑﮕﺮێﺖ و ﻣﺎدەﯾــەش ﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮا .ﺟەژﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﮕێڕێﺖ. ﻛەواﺗــە داﻋﺶ و ﺷــﯿﻌە ھەم ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ،ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻟەرووی ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺑەدەوڵەﺗﺒﻮون ﺑەرەﺑەرە ﺑەرەو دەوڵەﺗﺴــﺎزی و ھەم ﻟەرووی ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ دەڕۆن و وﺗﺎﻧــﯽ و راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳــەرﻧﺠﯽ دﻧﯿﺎ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ ،ھەﻧﮕﺎرﯾﺎ ،ھەﻧﺪێﻚ ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی رۆژﺋــﺎوا ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻛﺮدﯾﻦ .ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮاو ﺑەﻧﮫێﻨــﯽ داﻧﯿﺎن ﺋــەوەی ﻣــﺎوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺑــەم دەوڵەﺗە ﻧــﺎوە و دەﺑێﺖ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــە ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە و ﺋەﻣــەش وا ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﭘەرۆﺷــەوە ﺧﺰﻣەت ﺑەم ﻛﺎرە ﺑــﯚ دەﻛﺮێــﺖ .وا ﺑــە ﭼﺎﻛﺘﺮ ﭘﯿﺮۆزە ﺑﻜەن و ﭘﺸﻮو درێﮋ ﺑﻦ دەزاﻧــﻢ ﺋــەم ﻛﺎرە ﻧەﺧﺮێﺘــە ﺑەراﻣﺒەر ھەر ﻛﺮدەوەﯾەﻛﯽ دژ دوای ﻛﯚﺗﺎﯾﮫێﻨــﺎن ﺑەﺷــەڕی ﺑەم ﻛﺎرە دەﻛﺮێﺖ .ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎر داﻋــﺶ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛەی ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﻟە دەوڵەﺗﺒﻮون دەدات ،ﺧﻮێﻨﯽ ﻟەم ﭼەﻧــﺪ رۆژەی راﺑﺮدوودا ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯿەﺗﯽ، ھەڵﻮێﺴﺘﯽ زۆر ھەرزەﻛﺎراﻧەی ﺋﺎراﻣﯿــﯽ ﺧەڵﻜــە ﻟەﮔــەڵ ﻧﻮاﻧﺪووە ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﭘﺮﺳــە .ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ، ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺋــەوان ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺟﺪﯾﯽ ﺗﺎك ﺑەﺗﺎﻛﯽ ﺷەڕی ﺳەﺧﺘﻦ دژی ﯾەﻛﺘﺮ و ﺋەم وﺗەﯾە ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧﺎك ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوە ﺷەڕەﻛەﯾﺎن ﺑﻜەوێﺘە و ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛــەی ،ﯾەﻛڕﯾــﺰی ﺑەﻏــﺪاوە ،ﺋێﻤە ﺑەﯾــەك رۆژ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛە ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋﺎﻣﺎدەی ﻟەﭘێﺸــەوەﻧﺎﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵــەت ﺑﯿﻦ .ﺑﯚ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟــە ﺳــەرووی ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ھێﺮﺷــﯽ داﻋــﺶ ،ھەرێﻢ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧە ،ﻧەك ھــەردەم ﻟە ﺑەردەم ھێﺮﺷــﯽ ھﯿــﭻ دەوڵــەت و ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﻮﻧــﺪی ﺋەم ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﺎﻧەﯾە و دەرەﻛﯽ ﺑﯚ ﺑڕﯾــﺎردان ﻟە ﺑﻮون ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﺑە ﺑەرﮔﺮی ھێﺰی ﯾﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺑەھێﺰی ﺋﯿﺮادەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﺋﺎزادی وەﻛﻮ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ
ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛــﯽ دووﺳــەرەی درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﺪا، ﺧﺎڵێﻚ ھەﯾە ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ ﺧﺎڵــﯽ ﻧەﮔەڕاﻧــەوە )ﻧﻘﮕــە اﻟﻼﻋﻮدە( ،ﺗێﯿﺪا ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪی ﻟە ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە رێﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﺑﺎﺑەﺗــە ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن دەﮔﺎﺗە ﻟﻮﺗﻜە و ﺋﯿﺘﺮ ھەردووﻻ دەﮔەﻧە ﻗەﻧﺎﻋەت ﻛە ﺑەﯾــەك ﻧﺎﮔەن و ﭘێﻜەوە ھەڵﻨﺎﻛەن ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ دەﺳــﺖ ﻟــە ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﺸــﯚن و ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﭼﯚﻧﯽ ﭘێ ﺑﺎﺷە وا ﺑﻜﺎت .دﯾــﺎرە ﺑﯚ ھەردووﻻﯾﺶ واﺑﺎﺷە ﻟە ﺑﺎرێﻜﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮕەﻧە رێﻜەوﺗﻦ و ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﺒﻨە ﮔﻮڵ، ﻧەﺑﻨە دڕك و ﺑەرﺑەﺳــﺘﯿﺶ ﻟە ﺑــەردەم ﭘــڕۆژەی ﺋەوﯾﺘﺮدا، ﺑەڵﻜــﻮ دەﺳــﺘﺒﺎر و ھﺎوﻛﺎری ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻦ ﺗﺎ ﺑە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ زﯾﺎن ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﻜﺎت ﻛە ﺑە ﭼﺎﻛﯽ دەزاﻧێﺖ. ﻛﻮرد و ﻋــەرەب ﻟــە ﻋێﺮاق، ﯾــﺎن وردﺗﺮ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻣەﻋﻨەوﯾﯿەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯿﺎن دەﻛﺎت )واﺗــە :ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﻋێﺮاق(، ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻗﻮوڵ و ﻓﺮە ﭘەﻟﻮﭘــﯚ و ﺋﺎڵــﯚزن ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و دەرووﻧﯿﺸــﻦ، ﺋــەم درز و داﺑڕاﻧــە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــەدەﯾەك ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و
ﺷەڕ و ﻛێﺸﻤەﻛێﺸە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻻی ﺋــەو ﻧــەوە ﻧﻮێﯿەﯾــﺶ ﺣــﺰووری ھەﯾە ﻛــە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ﺧــﻮار 18ﺳــﺎڵﯿﯿەوەﯾە و ﻧەك زۆر ﻟــەو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﺋــەو ﺳــەدەﯾەی ﻧەﺗەوەﻛەی ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺑﮕﺮە ھێﺸــﺘﺎ ھﯚﺷﯽ ﺑەﺗەواوی ﻧەﭘــﮋاوە ﺗﺎ ﺑەڕووﻧﯽ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏەﯾﺶ ﺗــێ ﺑــﮕﺎت .ﺑێﺰارﯾــﯽ ﺋــەو ﻧــەوە ﻛﺎڵ و ﭘێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﻟــەو ﭘێﻮەﻧــﺪی و ﻧﺰﯾﻜــﯽ و ھﺎوﺳێﯿەﺗﯿﯿە ،ﺑەڵﮕەی ﻗﻮوڵﯿﯽ ﺋەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﯾە. ﺋەﻣــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻻی ﻛــﻮرد ﻧﯿﯿە، ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﺑەراﻣﺒەرﯾــﺶ ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘە ﺧﺎڵــﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەﻛــە ﺑەھێﺰ ﻟە ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ھەڵﻤەﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ھــەر ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ )ﻛﻮردی/ﻋەرەﺑــﯽ( دەﺑێﺘە رادەی ﺑەﮔﮋاﭼﻮوﻧەوەی ﺑﯚ ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەی ﺗﺮ ،ﺑﯚﯾە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟﯿﺴﺘەﻛەی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ زۆرﺗﺮﯾــﻦ دەﻧﮓ و ﻛﻮرﺳــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ دێﻨێ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛەﺳێﻜﯽ وەك ﺣەﻧﺎن ﻓەﺗــﻼوی ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺟەﻣﺎوەرﯾﺒﻮوﻧــﯽ دەﮔﺎﺗــە ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺑــﯚ ﺧﯚی ﺣــﺰب و ﻛﻮﺗﻠەی ﺳــەرﺑەﺧﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت .ﯾﺎن ﻣەﺷــﻌﺎن ﺟﺒﻮوری رۆژاﻧێــﻚ ﭘــﺎرووی ﭼــەوری
ﻟە ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﻼﻧــﺪ ،ﻛﻮرد ﮔﻮﺗەﻧــﯽ ﻟــە ﺗــەڕ دەﯾﺨﻮارد و ﻟــە وﺷــﻚ دەﺧــەوت و ﺳــﻮێﻨﺪی ﺑە ﺳەری ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێــﻢ دەﺧــﻮارد ،وا ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﺑﻮوەﺗــە ﺑڵﻨﺪﮔــﯚی دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ،ﭼﻮﻧﻜــە دەزاﻧێ ﺑەوە رەﺳﯿﺪی ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﻋەرەﺑﯿﺪا ﺑــەرز دەﺑێﺘــەوە و ﻟــەو ﺑێ ﺑﺎزاڕی و ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﯾﯿەی ﺗێﯽ ﻛەوﺗــﻮوە دەرﺑــﺎزی دەﺑێﺖ. ﯾﺎن دەﺑﯿﻨﯽ ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎری ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻛەﻧﺎڵﯽ دﯾﺠﻠە ﺑە ﻧەﻓەﺳێﻜﯽ ﺷــﯚﭬێﻨﯿﯿﺎﻧە و ﮔﺎڵﺘەﺟﺎڕاﻧەوە ﺑــە راوێﮋﻛﺎری ﺳــەرۆﻛﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵێ: ﻛﻮرد ھەﻣﻮوی ﺳــەد ﺳﺎڵێﻜە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ﻧە ھەوﻟێﺮ ﻧە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯽ ﻛــﻮرد ﻧﯿﻦ چ ﺟﺎی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑــەو ﺣﺎڵەوە ﺑەﺗەﻣﺎی دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﯾﻦ؟!! ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛــە ﻟــە ﻛێﺸــەی ﻧﺎردﻧەدەرەوەی ﻧەوت و ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟــەی ھەرێــﻢ ﻗﻮوڵﺘﺮە، ﺑﻮوەﺗە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺗﺎك و ﺷەﻗﺎﻣﯽ ھەردووﻻ ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﻣﺎوەی 12ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ھەردووﻻ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻛێﺸــەی ﺟەوھەرﯾﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن ،ﺑە ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﻛﺎﺗﯿﺶ دەردەﻛەوێ ﻛێﺸەﻛﺎن
19
93
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دەﺳﺖ ﻟێﻚ ﺷﯚردن
ﺳە ﻧﮓ
93
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20
www.wishe.net
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ژﻣﺎرە ) ، (94ﭼﻮارﺷەم2015/ 5/ 20 ،
ﻧﯿﻮە ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ
ﻛﻮرد ﺑــەوە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻧﺎﺳــﯿﻦ ،ﮔەﻟێﻜﯽ ھەل ﻟەﻛﯿﺴــﺪەر و ﻛﺎت ﺑەﻓﯿــڕۆدەرە .ھەل و ﻧﺎھەل ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺎﻛﺎﺗــەوە ﺗﺎ ﺗێ ﻧەﭘەڕن .ﻣﻦ ﻟێﺮەدا ﻛﯚﻧــەﻛﺎی ﻣێﮋوو ﺑە ﺑﺎ ﻧﺎﻛەﻣەوە ،ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﭘﺎر و ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەھێﻨﻤەوە .ﭘﺎر ﺋەم ﻛﺎﺗە ﺑﻮو داﻋﺶ ﻟە ﺳــﻮورﯾەوە ھﺎت ﺑە دﯾﻮی ﻋێﺮاﻗﺪا و ﻟە دەی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﺪا ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﮔــﺮت .دﻧﯿﺎ ﺑەم رووداوە داﭼڵەﻛﯽ ،ﻛﻮرد ﻧەﺑێ ﭘێﯽ واﺑﻮو ﺑەﺳەر ﺷﺎﻧە ھەﻧﮕﻮﯾﻨﯽ ﻛﻠﯚرەداردا ﻛەوﺗﻮوە .وەزﯾﺮی دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜە ھﺎﺗە ھﺎوارەوە و ﭼﻮوە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎﺷــﺎن رووی ﻛﺮدە ھەوﻟێﺮ .ﻟەو ھﺎﺗﻨەﯾﺪا ،دەﺷێ ﺑڵێﯿﻦ ﭘﻮوﻟێﻜﯽ واﯾﺎن ﺑە ﺟــﯚن ﻛێﺮﯾﯿەوە ﻧﺎ ،ﺗﺎ ﻣﺎوە ﻟەﺑﯿــﺮی ﻧەﭼێﺘەوە .ھەﻧﺪێﻚ ﻛەس ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ﻛﻮرد ﭘێﺸــﻮازﯾﯿەﻛﯽ ھەﺳﺖ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛەراﻧەی ﻟێ ﻛــﺮد .ﭘﺎش ﺋــەوە ،ﭼﯿڕۆﻛﯽ ﺗەﻧﯿﻨەوەی داﻋﺶ ﺑە ﺳــێﯿەﻛﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا و ﭘەﻻﻣﺎری ھەوﻟێﺮ و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺷﻨﮕﺎل رووﻧە ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە وﺗﻨەوە ﻧﺎﻛﺎت. ﺋەو ﻛﺎﺗە ،ﺋەﻣەرﯾﻜە ﭘﺎڵﯽ ﺑە ﻛــﻮردەوە دەﻧﺎ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت ﺑەم ﻧەﯾﻜﺮد .ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚش ﺑێ ﯾﺎن ﺧﯚش ﻧەﺑێ ﻟەو ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﻧەدا ،ﺑەم ﻧﺎﺷــێ ﻛﻮرد ﺋەوﺳﺎ و ﺋێﺴﺘەش ،ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑێﺖ ﻟە ﺑەرەی ﺷــەڕدا ،ﺑەم ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری و ﺗێﻜەوﻟێﻜەی ﻧەوﺗــﺪا رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑــﻜﺎت و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑێ ﻟە ﺑەﻏــﺪاوە .ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﺗﯚ ﭘێﺖ واﯾە ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎزاﻧێ و ﺗێ ﻧﺎﮔﺎت، ﮔەڕاﻧەوەی ﻛﻮرد ﻟەم دواﯾﯿﯿەدا ﺑﯚ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺳەﺑﺎرەت ﺑەوەﯾە ،ﻛە ﻟە ھەﻧﺎردﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەی ﻧەوﺗﺪا ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮوە؟ ﺋەﻣﺎﻧە ﻧﻤﻮوﻧــەن ﺑﯚ ھــەل ﻟەﻛﯿﺴــﺪان و ﻛﺎت ﺑەﻓﯿڕۆداﻧﯽ ﭘﺎر و ﺋەﻣﺴﺎڵ .ﺑﺎ ﺑێﯿﻨە ﺳەردەﻣﯽ ﻧﮫﺎ .ﻣﻦ ﻻم واﯾە ﻛﻮرد ﺋێﺴﺘە )ﻟە ھەﻟﯽ زێڕﯾﻨﯽ ھەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧێﻜﺪاﯾە( ﺗﺎ ﺗێ ﻧەﭘەڕێ ﺋﺎوڕی ﻟێ ﻧﺎداﺗەوە .ھﯿﻮادارم وا ﻧەﺑێ و ھەﻧﮕﺎوەﻛە ﺑﻨێ ﺑێ ﺋﺎوڕداﻧەوە .ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺗﺎﻛە ھێﺰی ﺳــەرزەوﯾﯿە ﻟە ﺷەڕی دەوڵەﺗﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا .ھێﺰێﻜە ﻧە ﻣەﺷﻘﯽ ﺷەڕی ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە و ﻧە دﯾﺴﭙﻠﯿﻨﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە و ﻧە ﭼەﻛﯽ واﺷــﯽ ھەﯾە ھێﮋای ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﻧەﻗﯚﯾەﻛﯽ وەك دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑێ ،ﺑەم وێڕای ﺋەﻣە ھێﺰێﻜﯽ ﻧەﺑەزﯾﻮە .ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮردی ﺑﺎﺷــﻮور ،ﺑﮕﺮە ﻛﻮردی ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼە ﺑەﺷــێﻮەی ﺟﯚرەوﺟﯚر ﻟەم ﺷەڕەدا ﺑەﺷﺪارن و ھەﻣﻮو ﺑە ﯾەﻛەوە ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯿﺎن ﻟە ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﻧەﺑەزﯾﺪا داوەﺗە ﺑەرﭼﺎوی دﻧﯿﺎ. ﺑە ھﯿﭻ ﺟﯚر ﻧﺎﺷێ ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﻨێ ﺑە دوورﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﺋەوا دﻧﯿﺎ ﭘﺸﺘﯽ ﺗێ دەﻛﺎﺗەوە و ﻟە ﺷەڕی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺸــﺪا ﺑە ﺗەﻧﯿﺎی ﺑەﺟێ دەھێڵێ .رۆﺋﺎوا ﺧﯚی ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿە دەزاﻧێ ،ﻛە ﺑەﻏﺪا و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﻮون ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎر داﻋﺸﯿﺎن داھێﻨﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻻﯾەﻛەوە ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﭘێ ﺑﺪەﻧە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە ﺑﯿﺎﻧﻮوی دەس وەرداﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪەﻧە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا .ﺷﯿﻜەرەوەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ رۆﺋﺎواﯾﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎرەوە ﺑە ﺟﺎران ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەی )ﭘێﺸەوە ﮔﻮﺗﻢ(ﯾﺎن ﺑە رووی ﺑەﻏﺪا داداوەﺗەوە .ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﻛﻮرد ﺗﺎ ﭘﺎر ﻛێﺸەی ﯾەﻛەم و ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪادا ﻧﺎوﭼەﯾﻠﯽ داﺑڕاو و ﻣﺎﯾەی ﺳــەت و ﭼﻠﯽ دەﺳﺘﻮور ﺑﻮو .ﺋێﺴﺘە ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾﻠە زۆرﺑەی ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە ﺳەر ھەرێﻢ .ﺳــﻨﻮور ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑڕاوەﺗەوە و ”ﺑە ﺧﻮێﻦ ﻧەﺧﺸﺎوە“ وەك ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ دەڵێ. ﻛەواﺗە ﻛﻮرد دوو ﻛﺎرﺗﯽ ﺑەھێﺰی ﺑە دەﺳﺘەوەﯾە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪادا، ﯾەﻛەم ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺳــﻮﭘﺎی دﻧﯿﺎﯾە ﻟە ﺷەڕی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا و دووەم ،ﻛﻮرد ﻗەرﺗﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻟەﻻی ﻋێﺮاﻗﺪا ﻧەﻣﺎوە .ﻛﻮرد ﻛﺎرﺗﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ھەﯾە ،وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑەﻏﺪا ﻓﺸە ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺎت ﻟە ﺑﻮاری ﻧەوﺗﺪا و ﺧﯚی دەدزێﺘەوە ﻟە ﻧﺎردﻧﯽ ﺑەﺷە داھﺎﺗەﻛەی .دﻧﯿﺎ دەزاﻧێ ﺑەﺷەﻛەی ﻛﻮرد ﺑﯚ ﺣﻮوﺳﯽ دەڕواﺗە ﯾەﻣــەن .ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮ :ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟــە ﻣێﮋوودا ﺑەﻏﺪا ﺳــﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﻧەﺑێ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘێ ﺑﺘﺮﺳێﻨێ .ﺋﯿﺘﺮ وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ )ﺑﺎ( ﯾەك ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرد ھەڵﯽ ﻛﺮدووە ،ﻧەﯾﻘﯚزێﺘەوە ﺗێ دەﭘەڕێ. دوور ﻧﯿﯿە ﺑەﻏﺪا ﻟەم رۆژاﻧەدا ،ھەﻣﻮوﺷﯽ ﻧەﺑێ ﺑەﺷێﻜﯽ ،ﺑە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ﺑﻜەوێﺖ .ﺋەو ﻛﺎﺗە دۆ و دۆﺷــﺎو ﺗێﻜەڵ دەﺑﻨەوە و ﻛێﺸەی ﻛﻮرد دەﭼێﺘەوە ﻧﺎو ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﺗﺮ. ﻣــﻦ داوای ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺎﻛەم ﻟــەم دەﻣﻮدەﺳــﺘەدا ﺑێﮕﻮﻣﺎن، ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﺑەﻏﺪا وەك ﻧﯿﻮە ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەزاﻧﻢ .دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻣەرج ﻧﯿﯿــە وەك ﯾەك دەﺳﺘەوارە ﺑێﺘە دی ،ﻧﯿﻮ ھەﻧﮕﺎو ﻧﯿﻮ ھەﻧﮕﺎو دێﺘە دی .دەﺷێ ﻛﻮرد ﮔەﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ژﯾﺮاﻧە ﺑﻜﺎت ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪادا و ﭘﺎش ﺋەوەی ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﺑەﺷــە داھﺎت ﺑﻜﺎﺗە ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ ﻛﺸــﺎﻧەوە ،ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەﯾەﻛﯽ رواڵەﺗﯿﯿﺎﻧەش ﻟەﮔەڵﯿﺪا ،ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋەرێﻨﯽ ﻟە ﺑﻮاری ھﺎوﻛﺎری ﺑﯚ ﺷــەڕی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺸﺪا ﭘێﺸــﻜێﺶ ﺑﻜﺎت .ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ژﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ ،ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت و ﻟەم رۆژاﻧەدا ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳــﻮوڵ ﻟە ﺳــەرداﻧﯽ ﮔﻮێڕدا دووﺑﺎرەی ﻛﺮدەوە ،ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﭘڕﺑەﭘێﺴــﺘﯽ ﻛﺎﺗەﻛەﯾە .ﺑەم ﺑﯚﻧەﯾەوە ،زۆر ﻛەﯾﻔﻢ ھﺎت ،ﻛە ﮔﻮﺗﯽ ”ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘێﺶ رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدم و ھەﻣﻮو دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﭘێ دام“ .دڵﺨﯚﺷــﻜەرە ﺋــەم ﯾەﻛەﺗﯽ و دەﺳــﺖ ﻟەﻧﺎو دەﺳﺘﯿﯿە .ﺋەو رۆژەی ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﻢ ﻟەو ﺧﯚﺷــﯿﯿەدا ﺑﯿﻨﯽ ،ﮔﻮﺗﻢ ﺗەﻟەﻓﯚﻧێﻜﯽ ﻛﻮردەوارﯾﯿﺎﻧە و ﺑﺮاﯾﺎﻧەی وا، ﭼەﻧﺪ ﺑﺎﺷە ﺑﯚ دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧەوەی ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﯾەﻛﻤﺎڵﯽ ﻟە ﻧﺎوەﺧﯚدا. ﻛﻮردەﻛە ﺧﯚی دەزاﻧێ ﮔﺸﺘﯽ ﺑەﺳەر ﭘﺸﺘﯽ ﯾەك ﻛەﺷﺘﯿﯿەوە.
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﺳەﻣﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﺷﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺘﮫﯚﭬﻦ ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﻛﺎت 11
ﺟەﻟﯿﻞ زەﻧﮕەﻧە ﻟە رێﮕەی ”وﺷە“ەوە ﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ دەﻧێﺮێﺖ
11 ﺟەﻟﯿﻞ زەﻧﮕەﻧە دەرھێﻨەری ﻛﻮرد ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە دراﻣﺎی ”ﮔەردەﻟﻮول“ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺑەﺷــﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ دێﺖ و ﺋێﺴــﺘەش رەﺷﻨﻮوﺳﯽ ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ دراﻣﺎﻛەی ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾە .زەﻧﮕەﻧە ﻛە ﺋێﺴﺘە دراﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﺳــﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ“ ﺗەواو ﻛﺮدووە ،ﻟە رێﮕەی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ەوە، ﻧﺎﻣەﯾەك ﺋﺎراﺳﺘەی وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت.
ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻣﯿﺴﯽ ﻏەرﯾﺒﯽ ﻓﺎﺑﺮﯾﮕﺎس دەﻛﺎت
15