ﻣﺎﻓﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﯾﺎری ﺑە ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر دەﻛەن ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜە ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر وەك ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﺎی ھﺎوﯾﻨﯽ ﻋێــﺮاق رۆژ دوای رۆژ ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێﺖ .ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻣﺎﻓﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق دەﺳﺘﯿﺎن ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾەدا ھەﯾە .ﺋەوان ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﯾەوێ ﻟە ھەﻣﻮو رووەﻛﺎﻧەوە ﺷﻜﺴﺖ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﻨێﺖ.
3
ﻣﺎﻓﯽﻛەﻣﯿﻨەﺋﺎﯾﯿﻨﯽوﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎن ﻟەھەرێﻤﯽﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا " ﺳەرﻧﺞ و راﺳﭙﺎردە "
وەرﺑﮕﺮە
ﭘﺎﺷﻜﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ
ﻛەرﻛﻮوك ﭼﺎوەڕێﯽ ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوەی ﻛﻮردە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی درێﮋە ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەدات
ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﭘەﯾەدە ﺑە ﮔﮋ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺎت
ﭘێﮕەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿﺮ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ،وای ﻧﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕەڕێﺘەوە ،ﭼﺎودێﺮان ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﻟە ﺋەﻣڕۆدا دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎش ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ ،ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوە و ﻛﺮدەﻧﯿﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ھەﯾە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 5
ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق دوو ھەزار و 800ﺟﺎر ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە
ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﻧﺰﯾﻜــەی 3ھەزار و 250ﺟــﺎر رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺳــەر ﺑە رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺸﺪا ھەﺑﻮوە ،ﺑەم دوو ھەزار و 800ﺟﺎر ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮوە و راﯾﺎن ﻛﺮدووە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 4
وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺧەﻧﯽ دەﻛﺎت وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑڕﯾﺎری ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟە ﺑــﺎج دەرﻛــﺮدووە و ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯿﺶ داوای ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻر زﯾﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 14
ﺗەﭬﺪەم ﺑەرﭘەرﭼﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەداﺗەوە
ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات )ﭘەﯾەدە( ﻟەﮔەڵ ﺣەﯾﺪەری ﻋەﺑﺎدی ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﻟەﺳەر ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﺧﺴﺘﻨە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﻚ ﻛەوﺗﻮون. ﺋێﺴﺘە ،ﺣەﯾﺪەری ﻋەﺑﺎدی ﻟە رێﮕەی ﭘەﯾەدەوە ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧەی دژ ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻧﺎوە و ھەﻣﺎن ھەڵﺴﻮﻛەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە.
2
2 18
ﻛﺎوە ﺟەم
ﻗەﺷﻘﺎوی ﺑﯚﭼﯽ ھﺎت؟ ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ ﺧەﻟﯿﻞ
ﻟە ﭘێﻨﺎو ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑەﻧﺪی ﺷەﺷەﻣﯽ دەﺳﺘﻮوری ھەرێﻢ و ھێﻨﺎﻧە دﯾﯽ دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻر
ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯽ ﺋێﺮان ﺋەوەﯾە ﻛە دان ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻧﺎﻧێﺖ
16
ﺋەﻧﺪێﺸە ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟەﮔەڵ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ دەزﮔەی ﭼﺎپ دەﻛﺎت
17
ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە ﻧﯿﺎزە رەوﺗﯽ ﺳێﯿەم ﻟە ﻧﺎو رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت .ﺋەو ھەوڵەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧــەوەی ﺗەﭬﮕــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯽ )ﺗەﭬﺪەم( ﺳــەر ﺑــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 2
ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳەرە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ وﺷــﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳــەرە و رەﻧﮕە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻧەﻣــﺎم ﺑەھﯚﯾەوە ﻟەﻧﺎو ﺑﭽــﻦ .ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪەوە ﺳەرﭼﺎوە دەﮔﺮێﺖ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 8
ﮔﺮێﮑﻮێﺮەی ﻧێﻮان ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ و دﯾﻤﻮﮐﺮات ﻧﺎﮐﺮێﺘەوە
6
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﻏەرﯾﺐ ﺣەﺳــﯚ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺎﺑﻦ ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳــێﯿەم ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑێﺖ .ﺋەو ﻗﺴەﯾە ،ﻛﺎرداﻧەوەی ﻧەﺳﺮەدﯾﻦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوە و دوای ﺋەوەی ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻛە ”ﭘەﯾەدە وەك داﻋﺶ ھەڵﺴﻮﻛەوت دەﻛﺎت“ ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەﻧﯿﺎزی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳێﯿەﻣە ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺗەﭬﺪەم ﺑەرﭘەرﭼﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەداﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە ﻧﯿﺎزە رەوﺗﯽ ﺳێﯿەم ﻟە ﻧﺎو رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت .ﺋــەو ھەوڵەی ﯾەﻛێﺘﯽ، ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧەوەی ﺗەﭬﮕەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯽ )ﺗەﭬﺪەم( ﺳەر ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە. ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑــﯚ ﺋــەو ھەوڵەی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی 7ﺣﺰﺑــﯽ رۆژﺋﺎوای ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە و ﻟەوێﺶ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﻛﯚ ﺑﻮوەﺗەوە. ھەرﯾــەك ﻟــە ﻣــەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر و ﺳەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿﺮە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ھﺎوﺑەﺷﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی 7ﺣﺰﺑەﻛە ﻛﺮدووە. ﺋــەو دوو ﺋەﻧﺪاﻣــەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە و ھەدەﭘــەدا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوﻧــە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﺎوڕﯾﺎن ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەداوەﺗەوە .ﭘێﺸﺘﺮ ﺳــەﻋﺪی ﺋەﺣﻤــەد ﭘﯿــﺮە ،ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ،ﺳــەرداﻧﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻠﯽ ﻛﺮدووە و ﻣــەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎرﯾﺶ ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﮔــەﻻن )ھەدەﭘە( ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوە.
ﺋێﺴــﺘە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی دوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺗەﭬﺪەم و ﺋەﻧەﻛەﺳە )ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ( ﭼﺎﻻﻛﯿﺎن ھەﯾە. ﺟەﻣﺎڵ ﺷــێﺦ ﺑﺎﻗﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛــﻮردی ﺳﻮورﯾﺎ ،ﺳــﺎڵﺢ ﮔەدۆ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼەﭘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردی، ﻣﺤەﻣــەد ﻣﻮوﺳــﺎ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘﺎرﺗــﯽ ﭼەﭘﯽ ﻛﻮردی ،ﺷــێﺦ ﺋﺎﻟﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘﺎرﺗﯽ وەﺣﺪە، ﻓەوزی ﺷﻨﮕﺎﻟﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﭘﺎرﺗﯽ وﯾﻔﺎق و ﻧەﺳــﺮەدﯾﻦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺳﻮورﯾە ،ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی
رۆژﺋﺎوان ﻛە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋــﺎﮔﺎدار ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻛە
”ﺷﺎﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ 7ﺣﺰﺑەﻛەی رۆژﺋــﺎوای دووﭘﺎت ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛــە ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛــەن ،ﺑە ﻣەرﺟێــﻚ ﻟە ژێﺮ دەﺳــەت و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەواﻧﺪا ﺑﻦ“. ﻧــﺎوی ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﯚی ،ﻻی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﭘﺎرێﺰراوە. ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺋــەو 7ﺣﺰﺑــە دوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎﻧﺪەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺳەرداﻧﯽ ﺑﺎرەﮔــەی ﭘەﯾەدەﯾــﺎن )ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات( ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە .ﭘەﯾەدە ﻟە ژێﺮ
دوو ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘەﯾەدە ،ﻟەو ﺳــەرداﻧەدا ﻟەﮔەڵ ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ﺑﻮوﻧە .ﺋەوان،
ﺑە ﻧﮫێﻨــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺣەﯾﺪەری ﻋەﺑﺎدی ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە و ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧــﺎڵ رێﻚ ﻛەوﺗﻦ ﻛە
ﯾەﻛێﺘــﯽ ،دەﯾەوێ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳێﯿەم ﭘێﻚ ﺑێﻨێ و ﺑﯚ ﺋەﻣەﯾﺶ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺑە ھەﻣــﻮو ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣﺎدی و ﻣەﻋﻨــەوی ،ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟەو 7 ﺣﺰﺑە دەﻛﺎت.
ﭼەﺗﺮی ﺗەﭬﺪەﻣﺪاﯾە. ﻏەرﯾﺐ ﺣەﺳﯚ و ﻧﻮژﯾﻦ ﻋﻔﺮﯾﻨﯽ، ﻟەﮔەڵ ﺳﻜﺮﺗێﺮی 7ﺣﺰﺑەﻛە ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە .ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺪا، ﻏەرﯾــﺐ ﺣەﺳــﯚ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﺎﺑﻦ ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳــێﯿەم ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑێﺖ .ﺋەو ﻗﺴەﯾە ،ﻛﺎرداﻧەوەی ﻧەﺳﺮەدﯾﻦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوە و دوای ﺋەوەی ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻛە ”ﭘەﯾەدە وەك داﻋــﺶ ھەڵﺴــﻮﻛەوت دەﻛﺎت“ ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەی ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە.
ﭘەﯾەدە و ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی دژ ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﻚ ﻛەوﺗﻦ
وﺷە /ﺑەﻏﺪا ﺳﺎڵﺢ ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات )ﭘەﯾەدە( ﻟەﮔەڵ ﺣەﯾﺪەری ﻋەﺑﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﻟەﺳــەر ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﺧﺴــﺘﻨە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﻚ ﻛەوﺗﻮون. ﺋێﺴــﺘە ،ﺣەﯾﺪەری ﻋەﺑﺎدی ﻟــە رێﮕەی ﭘەﯾــەدەوە ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧــەی دژ ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻧــﺎوە و ھەﻣﺎن ھەڵﺴﻮﻛەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە. رۆژی 11ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە )ﺣﻮزەﯾﺮان( ،ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺳــﻠﯿﻢ ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘەﯾەدە ﻟە رێﮕەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ
ﻗﺎھﯿﺮە و ﻟەﺳــەر ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑــﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﻛﺮد.
ھەردووﻻ رێﻚ ﻛەوﺗﻮون ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە، ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﺑﺨەﻧە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و وای ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ھەرێﻤەوە ﮔەﻣﺎرۆ ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر ﺋﺎوارەﻛﺎن
زۆرﺑەﯾﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەﯾە. ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﺋــﺎﮔﺎدار ﻟــە ﺑەﻏﺪا ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛــە ”ھەردووﻻ رێﻚ ﻛەوﺗــﻮون ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە، ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﺑﺨەﻧە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و وای ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ھەرێﻤەوە ﮔەﻣﺎرۆ ﺧﺮاوەﺗــە ﺳــەر ﺋــﺎوارەﻛﺎن و ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ“. ھەروەھﺎ رێــﻚ ﻛەوﺗﻮون ﻛە ﻟە رووی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸــەوە ،ﮔﻮﺷﺎر ﺑﺨەﻧە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﺸــﺪا ،ﺑــە ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەك ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪاوە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ درا. رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ،زۆری ھەوڵ دا ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺮﺳــە وەرﺑﮕﺮێــﺖ ،ﺑــەم ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋــەوەی ﺋــﺎﮔﺎدار ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗــﻦ و رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛە ﻧﯿﻦ ،ﻗﺴەﯾﺎن ﻧەﻛﺮد.
ﻗەﺷﻘﺎوی ﺑﯚﭼﯽ ھﺎت؟ ﻛﺎوە ﺟەم ﺣەﺳــەن ﻗەﺷــﻘﺎوی ﺟێﮕــﺮی وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺋێﺮان ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻧﺴﻮﻟﮕەری و ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﻛــﺮد ﻛە ﭘێﻢ واﻧﯿﯿە ﻟە دەﻣﯽ دەرﭼﻮوﺑێ و ﺑە ﺑێ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺶ ﺑێﺖ. ﻗەﺷــﻘﺎوی ﻟــە ﻓﯚرﻣــﯽ ﻛەﺳــێﻜﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗــﻜﺎردا ھﺎﺗﺒﻮوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ﻣەﺳەﻟەﯾەك ﻛﺮد ﻛە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە وەزارەﺗەﻛەی ﺋەوەوە ﻧەﺑﻮو .ﺋەو ،ﻟەو ﻛﺎﺗەﯾﺪا ﻟە ﺗەك ﺟەﻋﻔەر ﺋﯿﻤﯿﻨﻜﯽ ،ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا وەﺳﺘﺎﺑﻮو، ﮔﻮﺗﯽ ﻛە ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ،ﯾەك ﻟە ﺗەوەری ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧە. دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەرێﻢ ﻟەو ﻣەﺳەﻟەﯾەدا ،ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮور ،ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دواﺟــﺎر ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛە ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ دوو ﻻﯾەﻧە ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵە ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋێﺮان دەﭘﺎرێﺰێ ،ﺋەو ﻣەﺳــەﻻﻧەن ﻛە ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەﻻی ﺋێﺮاﻧەوە ﮔﺮﻧﮕﻦ ،ﺑەم ﺑﯚﭼﯽ ﻗەﺷﻘﺎوی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێ ﻧەﻛﺮدن؟! ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ،ﺋێﺮان ﺑە ﭼﺎوی ﺧﯚی دەﺑﯿﻨﯽ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ رۆژ ﺑەرۆژ ﻟە داڕﻣﺎن و رووﺧﺎن ﻧﺰﯾﻚ دەﺑﻨەوە، رەوﺗﯽ ﺷــﯿﻌەی ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﻟە ﻛﺰﯾﯽ داوە و ﻧــﺎو ﻣﺎڵﯽ ﺷــﯿﻌە ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ ﭘێﻮە دﯾــﺎرە ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و داڕﺷــﺘﻨﯽ دەﺳــﺘﻮور و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەت ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ، ﺧێﺮە ﺣەﺳــەن ﻗەﺷــﻘﺎوی ﺧﯚ ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣەﺳەﻻﻧە ﮔێﻞ دەﻛﺎت و ﺑﺎس ﻟە ھەوڵﯽ ھﺎوﺑەش ﺑــﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن دەﻛﺎت؟! ﻗەﺷــﻘﺎوی زۆر ﺑﺎش دەزاﻧێ ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﯚﻧە و ﺋەوان ﭼﯚن ﻧﻔﻮوزﯾــﺎن ﺗێﺪا ھەﯾە ،ﺑەم رەﻧﮕە ﺋەﮔەر ﺋﺎﮔﺎی ﻟە ﺋﺎﻣﺎری ﮔﯿﺮاواﻧﯽ ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮاﯾە ،ﺷێﻮەی دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﻗﺴەﻛەی ﮔﯚڕﯾﺒﺎﯾە. ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەی 5ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا 40 ،ﻛەﺳﯽ ﺑە ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﻦ .ﺟﯿﺎ ﻟەوە ،ﺋەو ﺋﺎﻣﺎرە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾﺸﯽ ﺗێﺪاﯾە ﻛە ﺣەﺑﯿﺎن ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە. ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣــﺎری رەﺳــﻤﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺮان ،ﺋێﺴﺘە ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﻣﻠﯿــﯚن و 200ھەزار ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ .ھەروەھﺎ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 400ھەزار ﻛەﺳــﯿﺶ ﺗﻮوﺷﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺣەب ﺑﻮوﻧە. ﻗەﺷﻘﺎوی ﺑەڕێﺰ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻟێ ﺗێﻚ ﭼﻮوە، ﺑەم ﺋەوە رووﻧە ﻛە ﺋێﺮان ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەدا ،ﭘەﯾڕەوی ﻟە ھەﻧﺪێ ﺑﻨەﻣﺎی ﺟێﮕﯿﺮ دەﻛﺎت. ﻗەﺷــﻘﺎوی ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵ ،ﺑﺎڵﯿﯚزی ﺋێﺮان ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘەش ﺑە ﯾەك ﻟە ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎی رۆژﺋﺎوا دەﻧﺎﺳﺮێﺖ .ﺋەو ،دەزاﻧێ ﺋەﮔەر دەوڵەت و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻛەوﺗە ﺑەر ﺳەرﻧﺠﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯽ ،ﭼﯚن ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ. ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ،ﯾەك ﻟە ﻛێﺸــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــە ،ﺑﯚﯾــە ﺑەرﻧﺎﻣــەی ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ھەﯾە و ﺑە ﺧﯚﭘﺎرێﺰﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺋەو وﺗﺎﻧەدا دەﻛەن ﻛە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەرﯾﺎن ﺗێﺪا زۆر ﺑﻮوە ﯾﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە وێﺴــﺘﮕەﯾەك ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺋەو ﻣﺎداﻧە ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ. ﺋێﺴــﺘە ﭼﺎوی ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﻟــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو وﺗﺎﻧەﯾە ﻛە ﻛﻮردﯾﺎن ﺗێﺪاﯾە ،زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﺳەرﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﺗەﻧﺎﻧەت ھەﻧﺪێ وت وەك دەوڵەﺗێﻚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺗﺎﻛە ھەرێﻤﯽ ﺋﺎراﻣﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا دەﻛەن. ﺋەوە ،ﺑە ﻻی داڕێﮋەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی ﺋێﺮاﻧەوە ﺧﯚش ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ھەوڵﯽ ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ رووﺧﺴﺎری ﻛﻮرد و دۆزە رەواﻛەی دەدەن. ﺋێﺮان دەﻣێﻜە ﺋەو ﻛﺎرە دەﻛﺎت و ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺗﺎﺗﯚی ﺟەﺳــﺘەی ﺋەو ﻛﻮڕ و ﻛﭽــە ﺋەوروﭘﯿﺎﻧەی ﻛە ﺑە ﺧەوﻧﯿﺶ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﺒــﻮو ،ﺑﯚ وێﻨەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔــﯚڕا ،ﺋێــﺮان ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە ﺑەﺳﺖ. ﺋێﺮان ،وەك ھﯚڵﯿﻮود ﺳﯿﺎﺳــەت دەﻛﺎت ،ﺳەرەﺗﺎ ھەﻣﻮو ﻛێﺸە و ﺗﺎﻧەت ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭼﺎرﺳەرﻛﺮدﻧﯿﺸﯿﺎن دەﺧﺎﺗە روو و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨێ و دواﺗﺮ رێﻮﺷﻮێﻦ دەﮔﺮێﺘە ﺑەر. ﻗﺴەﻛەی ﺣەﺳەن ﻗەﺷــﻘﺎوی ،ﯾەك ﻟەو ﻛﺎرﺗە ﮔﻮﺷﺎراﻧەﯾە ﻛە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨێ .ﻗەﺷــﻘﺎوی ﺑە ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋەﮔەر وا ﻧەﻛەن ،وا دەﻛەﯾﻦ.
ﺳﻴﺎﺳەت
دوای ﻗﻮﻣﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ ،ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻗﻮﻣﺎر ﺑە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت وﺷە /ﺑﺎز ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜە ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر وەك ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﺎی ھﺎوﯾﻨﯽ ﻋێﺮاق رۆژ دوای رۆژ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێﺖ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺧﺴــﺘﻨەﺑﺎزاڕی دۆﻻر ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯿەوە ﻟە ﭼﺎو دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێﺸﻮو ،زﯾﺎﺗﺮە و ﻧﺮﺧەﻛەﯾﺸﯽ ﻛەﻣﺘﺮە ،ﺑەم ﺑەرزﺑﻮوﻧەوە ﺑەردەواﻣە و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯿﺶ ﻧﺰﻣﺒﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﻟەم دۆﺧەی ﺋێﺴﺘەی ﻋێﺮاق ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﺎزاﻧﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻋێﺮاق ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳەردەم ﺳێﻜﺘەرەﻛﺎﻧەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﮔەورە ﺑﻮوە ،ھﯚﻛﺎری ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی دۆﻻرﯾﺶ ھەﻧﺪێﻚ ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاﻗﯽ دەزاﻧﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ھەﻣﻮو رووەﻛﺎﻧەوە ﺷﻜﺴــﺖ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋەﺑﺎدی ﺑێﻨێ و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯽ ﻋێﺮاق ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ھﯿﭻ رێﻮﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺑﯚ ﺋەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿە ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر و ﭼﺎوەڕێ دەﻛﺎت ﺑەﻏﺪا رەوﺷەﻛە ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزی و ﺧﺴﺘﻨە ﺑﺎزاڕی دۆﻻر ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻛە ﺑەﭘێﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﺑەرﭘﺮﺳە ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاق و ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺑﺎﻧﻜەوە ،ﻛﯚی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دراو و ﻧەﺧﺘﯿﻨەی ﻋێﺮاق رێﻚ دەﺧﺮێ، ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ”وﺷە“، رۆژاﻧە ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺑﺎﻧﻜەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﯚ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دراو دەﺧﺮێﺘە ﺑﺎزاڕەوە و ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻرﯾﺶ دﯾﺎرﯾﯽ دەﻛﺎت، ﺑەم رێﮋەی ﺧﺴﺘﻨە ﺑﺎزاڕی ﺋەم ﺑﺎﻧﻜە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﻟە ﻧێﻮان 100ﺑﯚ 160 ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑﻮوە، ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟێﺮەوەﯾە ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێﺸﻮو و ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەرﭼەﻧﺪ ﺑەھەﻣــﺎن ﺑــڕ دۆﻻر دەﺧﺮاﯾــە ﺑﺎزاڕەوە ،ﺑەم ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﺑەرز ﻧەدەﺑــﻮوەوە ،ﺑەم ﻟــەم ﭼەﻧﺪ رۆژەی راﺑــﺮدوو ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺑەرز ﺑﻮوەوە ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺷﻜﺴﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێــﺮاق دوێﻨێ ﺳێﺸــەم ﺑــڕی 155ﻣﻠﯿــﯚن و 229ھــەزار و 946دۆﻻری ﺑــە ﻧﺮﺧــﯽ ھــەزار و 166دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ھەر دۆﻻرێﻚ ﺑە 21ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻋێﺮاق ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوەﺗەوە ،ﺑەﻣەش ﻧﺮﺧﯽ ھەر 100دۆﻻرێــﻚ دەﻛﺎﺗە 116 ھەزار دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ،ﻛەﭼﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دراو ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺑە 143 ھەزار دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗﯿﯿە .رۆژی 17/5/2015ﻛە دەﻛﺎﺗە ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ،ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزی ﺑڕی 149ﻣﻠﯿﯚن و 182ھەزار دۆﻻری ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ھــەزار و 187دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ھەر دۆﻻرێﻚ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺑﺎزاڕەوە، ﻛە ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ دەﻛﺎﺗە 118ھەزار و 700دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاق ،ﺋەﻣە داﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﺶ
ﺋێﺴــﺘەی ﻋێﺮاﻗە و ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر 11دﯾﻨﺎر زﯾﺎﺗﺮە ﻟە ﻧﺮﺧﯽ دوێﻨﯽ ﺳێﺸەم ﺧﺮاوەﺗە ﺑﺎزاڕەوە ،ﭼﻮﻧﻜە دوێﻨێ ھــەر دۆﻻرێﻚ ﺑە ھەزار و 166دﯾﻨــﺎر و ﻣﺎﻧﮕێﻜﯿﺶ ﭘێﺶ ﺋەﻣڕۆ ھــەر دۆﻻرێﻚ ﺑــە ھەزار و 187دﯾﻨــﺎر ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯿەوە ﻓﺮۆﺷﺮاوە ،ﻛەﭼﯽ ﺋــەوﻛﺎت دۆﻻر ﺑــە 120ﺗﺎ 123 ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە دۆﻻر ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەوە ﺑە ھەرزاﻧﺘﺮ ﻓﺮۆﺷــﺮاوە ،ﻛەﭼﯽ 100دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺑە 143 ھەزار دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯿﯿە .ھەروەھﺎ رۆژی 19/4/2015ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاق ﺑــڕی 126ﻣﻠﯿﯚن و 470 ھەزار و 740دۆﻻری ﺑە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﺑەﻧﺮﺧــﯽ ھــەزار و 187دﯾﻨﺎر ﺑﯚ
ﻧﺎﻛﺎودا زۆرێــﻚ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ھێﻨﺎﯾە دەﻧﮓ و ھەﻣﻮوان ﻟــە رێــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣــەوە داوای ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻛﺮد ،ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻣەﺳﻌﻮود ﺣەﯾــﺪەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﻟێﮋﻧەی داراﯾــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ﺑــﺎری ﺧﺮاﭘﯽ داراﯾــﯽ ﻋێﺮاق ھﯚﻛﺎرن ،داھﺎﺗــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺑە رێﮋەی % 40داﺑەزﯾﻮە ،ﻣﺎﻣەڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن و وەﺳــﺘﺎﻧﯽ 7 – 6 ھەزار ﭘڕۆژە ﻟە ﻋێﺮاق و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﻣﺎﻧــە ھەﻣﻮوی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺗەواوﯾــﺎن ھەﯾە، ھــﺎوﻛﺎت ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑــە رێﮋەی 35 %ﻛەﻣﺘﺮ دۆﻻر ﺧﺮاوەﺗە ﺑﺎزاڕەوە ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەوە. ﺳەرەڕای ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق رۆڵــﯽ ﻧەرێﻨﯽ دەﺑﯿﻨﻦ و ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﻣﺎﻓﯿﺎﯾــﯽ ھەﯾــە ﺗەﺣەﻛــﻮم ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻرەوە دەﻛﺎت و دەﯾەوێ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﻜﺎت. ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە ھەﻣــﺎن ﺑﺎس، ﺋەﺣﻤەد ﭼﺎوﺷﯿﻦ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﭘێﺸــﻮوی ﻟێﮋﻧــەی داراﯾــﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑەرزﺑﻮوﻧەوە و داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧــﯽ دراو ﻟە ھەر وﺗێﻚ ،ﭘﺸﺖ دەﺑەﺳﺘێ ﺑە ﺗﻮاﻧﺎی
ﺑەرۆﻛﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم دۆﻻر ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺑەم رادەﯾەی ﺋێﺴﺘەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﻧەﺑﯿﻨﯽ .ﺑەﭘێﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗــﻮون ،ﺋــەو ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دۆﻻر ﻟــەم ﻛﺎﺗــەدا ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــﯚ دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ
ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاق دەﮔەڕێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻜە ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت داﺑەزﯾﻮە و داھﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوەﺗەوە ﻟە ﭼﺎو ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ،ﺳﺎڵێﻜﯿﺶ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑەﺳەر ھﺎﺗﻨﯽ
ھﯿﭭﺎ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﯿﺮﺧﺎن:
ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺗﺎﻛە ھﯚﻛﺎری ﺋەم ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﯾە ﻛە ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ھەر دۆﻻر ﻓﺮۆﺷﺘﻮوەﺗەوە و ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻر ﻟە ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯿەوە ﺑــە 118ھــەزار و 700دﯾﻨــﺎر ﻓﺮۆﺷــﺮاوە ،ﺋەوﻛﺎﺗﯿــﺶ ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻر ﻟە ﺑــﺎزاڕەﻛﺎن ھەر ﻟە ﻧێﻮان 120ﺑﯚ 123ھەزار دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﻮو .ﺋەﻣﺎﻧە داﺗﺎی 3ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوون ﻛــە ﻟــە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێﺸﻮو واﺗە 4و ،5دۆﻻری ﻛەﻣﺘﺮ ﺧﺮاوەﺗە ﺑﺎزاڕ و ﻧﺮﺧﯿﺸــﯽ ﺑەرزﺗﺮ ﺑﻮوە ،ھــﺎوﻛﺎت دوێﻨﯽ و رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوو دۆﻻری زۆرﺗﺮ و ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺧﺮاوەﺗە ﺑﺎزاڕەوە ،ﻛەﭼﯽ دۆﻻر ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﺑەرﭼﺎوی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە. ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دۆﻻر ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەﯾەی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﻟە
ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗە ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەوﺗە ،ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻧەوت ﺗﻮاﻧﺎی ﻛەم ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﺑەﻣەش داھﺎت ﻛەم دەﺑێﺘەوە ،ﺑەﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎﺗﯿﺶ ﺋەﮔەر ﺧﻮاﺳﺖ زۆر ﺑێ، ﻧﺮﺧﯽ دراوەﻛﺎن ﺑەرز دەﺑﻨەوە. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻗﻮﻣﺎر ﺑە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻟێﻜﺪاﻧەوە و داﺗﺎﻛﺎﻧﯿﺶ، ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﻧﺎﻛﺎوی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﻛەﻣﯿــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت و ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە ﺋەم دوو ﻛێﺸەﯾە
ﻣەﺳﻌﻮود ﺣەﯾﺪەر:
ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق رۆڵﯿﺎن ھەﯾە ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿە دەﺑێﺖ ﺑە دواداﭼﻮون ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە
ﺑــﯚ ﻋێــﺮاق و ﺷــەڕی داﻋــﺶ ﺗێﭙەڕﯾﻮە ،ﺑــەم ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت و ﺷــەڕی داﻋﺶ ﻧەﺑﻮون ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ،ﺋەی ﺑﯚﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی ﺑەرزﺑﻮوﻧەوە؟ ﺳەرﭼﺎوەﯾەك ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ھﯚﻛﺎری ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر ﺑــﯚ ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێــﺮاق دەﮔەڕێﺘەوە، ﻛــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿەﺗــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﮔەورەﺗﺮ دروﺳــﺖ ﺑﺒێ ،ﺋەﻣەش ﺑــﯚ ﭘێﻜﺎﻧﯽ دوو ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ،ﯾەﻛەم ﺧﯚ دەرﺑﺎزﻛﺮدن ﻟە ﻣەﺳــەﻟەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻛە ﻟێﮋﻧەی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘەوە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەوﺗﻨــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛﺮاوە ،دووەﻣﯿﺸــﯿﺎن ﺑــﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە ﭘﺸــﺖ ﭘەردەوە ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ دەﺳەﺗﯽ
ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە و دەﯾەوێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺑەﻻواز و ﺑێ ﺗﻮاﻧﺎ ﭘێﺸــﺎن ﺑﺪات، ﺳــەرەﻧﺠﺎم ﻟەو دۆﺧە ﺗەﻧﺎھﯿﯿە ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە ،ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺶ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــە ﺑﻜﺎت، ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧێﻚ ﻟە ﺷﻜﺴــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە. ﻟەوﺑــﺎرەوە ﻣەﺳــﻌﻮود ﺣەﯾﺪەر دەڵێ ،ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮون ﺑە ﺑــﺎزرﮔﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑــﻮون ﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺷــﺘەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺗێﻜــەڵ ﺑــﻮون، داﻣﻮدەزﮔەی ﭼﺎودێﺮی ﻟە ﻋێﺮاق ﭼــﺎﻻك ﻧﯿﯿە ،ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﺋێﻤە وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران دۆﺳــﯿەﻛﺎن روون دەﻛەﯾﻨــەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەﯾــﻦ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑەﭘێــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ رێﻮﺷــﻮێﻦ ﻧﺎﮔﺮێــﺖ ،وەرەﻗــەﻛﺎن ﺗێﻜەڵﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ دەﻛﺮێــﻦ و ﻛﻮﺗﻠــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳە ﺑﺎﻛﺎن دەﺳــﺘﻮەردان دەﻛــەن و رێﮕە ﻧﺎدەن ﯾﺎﺳــﺎ ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێ. ﻟەﺑﺎرەی دەﺳــﺘﻮەرداﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و دەﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە ،ﻧﺎوﺑــﺮاو ﮔﻮﺗﯽ ،ﻣﻦ ﻧﺎوی ﻛەس ﻧﺎھێﻨــﻢ ،ﺑەم ﻣﻦ دەڵێﻢ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق رۆڵﯿﺎن ھەﯾە ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿە و ﻟە ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧــﯽ دۆﻻر ،ﻧﺎوەﻛﺎن ﻛێﯿە؟ دەﺑــێ ﻟێﮋﻧە ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﺮێ و ﺑەدواداﭼــﻮون ﺑﯚ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﻜﺮێﺖ. ھەروەھــﺎ ﺋەﺣﻤەد ﭼﺎوﺷــﯿﻦ دەڵێ ،ﻣﺎﻓﯿﺎی داراﯾﯽ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺗﺎزەوە ھەن ،ﺟﺎران ﻧەوت زۆر دەﻓﺮۆﺷﺮا و ﻧﺮﺧەﻛەﺷــﯽ ﺑەرز ﺑﻮو ،ﺑەم ﭼﯽ ﻟەو ﭘﺎرەﯾە دەﻛﺮا ،ھەﻣﻮوی ﻣﺎﻓﯿﺎﻛﺎن ﻗﻮوﺗﯿــﺎن دەدا ،ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺋەﮔەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ داراﯾﯽ وﺗەﻛەی ﺗەﻧﯿﯿەوە ،ﺋەوا ﺗﻮاﻧﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ وﺗەﻛــە دادەﺗەﭘێ و ﺗەﻧﮕﮋەی ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ھﯿﭭﺎ ﺣﺎﺟﯽ
ﻣﯿﺮﺧــﺎن ﺑڕﯾــﺎردەری ﻟێﮋﻧەی داراﯾــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺗﺎﻛــە ھــﯚﻛﺎری ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﯾــە ﻛــە ﻋێــﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﺋﯿﺘﺮ ﺑﻮوﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە
ﭘﺸﺘﯽ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋاﻧەوە ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾە ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر رۆژ دوای رۆژ ﺑەرز دەﺑێﺘــەوە و ﺋەﻣەﯾــﺶ زﯾﺎﻧــﯽ زۆر ﺑەھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێــﺖ و ﻧﺮﺧــﯽ ﻛﺎﻛﺎن ﺑەرز دەﻛﺎﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺑەی ﻛﺎﻛﺎن ﻟــە دەرەوە ﺑــە دۆﻻر دەﻛڕدرێــﻦ و دەھێﻨﺮێﻨــەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛەواﯾە ﺋەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿە و ﺋــەم ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەﯾەی ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێــﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑﮕﺮێﺘە ﺑــەر ،ﺑــەم ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەﺧﺘﯿﻨەﯾﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەﮔﻮێﺮەی دەﺳﺘﻮوری ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزﯾــﯽ ﻋێﺮاﻗــە و ﻟەﻻﯾەن ﺋەواﻧەوە ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺮێ .ﻟەﺑﺎرەی ﮔﺮﺗﻨەﺑەری رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟەﻻﯾەن ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە، ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە، ﻛە ﭘﺮﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەﺧﺘﯿﻨەﯾﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاﻗەوە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ھﯿﭭﺎ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﯿﺮﺧــﺎن ﺑڕﯾــﺎردەری ﻟێﮋﻧەی داراﯾﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد، ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ،ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــە و ﺋەوان ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ داراﯾﯽ وﺗەﻛە دادەڕێﮋن ،ﺑەم ﺑەﻻی ھەرێﻤﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ،ﺋەوان ﻟە 2007ەوە ﺷەڕێﻜﯽ داراﯾﯿﺎن دژی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە، ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن زەرەرﻣەﻧﺪ ﺑﯿــﻦ ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤــە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜەﯾﻦ ﺗﺎ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮوری راﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ
و ﻟەژێﺮ ﺋــەو ﻓﺸــﺎرە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە زۆرەی ﻋێﺮاق رزﮔﺎرﻣﺎن ﺑێﺖ. ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر رۆژی دووﺷــەم 14/6/2015 ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻری ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ ﺑﯚ 149ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑــەرز ﺑﻮوەوە، دوێﻨﯽ ﺳێﺸــەﻣﯿﺶ ﮔەﯾﺸﺘەوە 143ھــەزار دﯾﻨﺎر ،ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ داﺑەزﯾﻨــەوەی ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻧﺎﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﮔﻞ داوەﺗــەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزﯾﺶ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە رێﻜﺎری ﺗﻮﻧــﺪی ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر ﺑەراﻣﺒەر ﺑەو ﻛﺎرە. ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧــەی داراﯾــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻣەﺳــﻌﻮود ﺣەﯾﺪەر ﻟەﺳەر ﺋەم ﭘﺮﺳــە ھێﻤــﺎی ﺑﯚ ﺋــەوە ﻛﺮد، ﺋەﻣــە ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑە رێــﻜﺎر و رێﻮﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑەوەی ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە دەﻛەن و چ رێﻮﺷﻮێﻨێﻚ دەﮔﺮﻧە ﺑەر ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﺑﻜەن. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺋﺎراﻣــﯽ و ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﺳﺘﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻛﺎﺗﺪا ھــﯚﻛﺎرن ﺑﯚ داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ دراوەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دراوی ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﺋﺎراﻣﯽ و ﺟێﮕﯿﺮی دۆﺧﯽ داراﯾﯽ وت، ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺋەﺣﻤەد ﭼﺎوﺷــﯿﻦ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺗﺎ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەزر ﻧەﺑێﺘەوە و ﺷــەڕ ﻟە ﻋێﺮاق ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧەﯾــەت ،دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑێﺖ و ﻧﺮﺧەﻛﺎن ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
دۆﻻر داﻧﺎﺑەزێﺘەوە و ﻣﺎﻓﯿﺎﻛﺎن ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﻦ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣﺎﻓﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎن ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﻦ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻟەﺳەر ﺋەم ﭘﺮﺳە ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿە ﺑێ ﺧەﻣە
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺷەڕ ﻟەﮔەڵ داﻋﺸﺪا
ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق دوو ھەزار و 800ﺟﺎر ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﻧﺰﯾﻜەی 3ھەزار و 250 ﺟﺎر رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺳەر ﺑە رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺸــﺪا ھەﺑﻮوە ،ﺑەم دوو ھەزار و 800ﺟﺎر ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮوە و راﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﺋــەو ژﻣــﺎرە و ﺋﺎﻣﺎراﻧــە ،ﻟە ﺗﯚﻣﺎرێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﻧﮫێﻨﯿﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ،دەﺳــﺖ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە. ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﻧەﮔﺮﺗەوە، ﻛەﻣﺘــﺮ ﻻﯾــەن ھەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺟﺪﯾــﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﻛﺮدﺑﻮو. ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ،ﺑڕﯾﺎردەی ﺋﺎ ﺳﺎ ﯾﺶ ﻟێﮋ ﻧــە ی و ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ھﯚﻛﺎری ﺷﻜﺴﺘە ﯾەك ﻟە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت .ﺋەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﯚﻛﺎری ﺑەھێﺰی ﺷﻜﺴﺘەﻛﺎن ﺋەوەن ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳــەرﺑﺎزﯾﺎن ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨێﻚ ھێﻨﺎوە ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻧﯿﻦ، ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺷەڕ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑﻜەن ﻛە ھﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە“. ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛە ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﻌە ﻣەزەﺑە ﻛە ﻟە ﺧــﻮارووی ﻋێﺮاﻗەوە ﺑﯚ ﻣﻮوﺳڵ
ﻧێــﺮدراون ﻛــە زۆرﺑــەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ،ﺳﻮﻧە ﻣەزەﺑﻦ. ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ،دووﭘــﺎت ﻟە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ زۆرﺑــەی ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳــەرﺑﺎزی دەﻛﺎﺗەوە. ﺋەو ،ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەزاﻧێ ﻛە ھەرﯾەك ﻟە ﻧﺎوﭼــە ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن و ﺷﯿﻌەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ،ﺳﻮﭘﺎی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێﺖ. ﻛﻮرد ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗــﺎزە ﻋێﺮاﻗــەوە ،ﺋەو ﻛﺎرەی ﻛﺮد و ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی وەزارەﺗﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﺪا رێﻚ ﺧﺴــﺖ. ﺋەو ھێﺰە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺳەرووی % 95ی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛەوﺗﺒﻮوﻧە ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ داﻋﺶ، رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت. ﺷــﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ھێﺰی
ﺣﺎﻛﻢ زاﻣﻠﯽ:
ﺑەڵﮕەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارﻣﺎن ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ دەﺳﺖ ﻛەوﺗﻮوە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺳــﻮﻧﻨە و ﺷﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق داوە ،ﺑەم رەﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﻋەﺑﺎدی ھەﻣﺎن ھەڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە و ھﯿﭻ ﻧﯿەﺗێﻜﯽ ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە“. ﺋێﺴﺘە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺑﻮوەﺗە ﻣەﺗەڵێﻚ ﻛــە وەﻣەﻛــەی ﻻی ﻛــەس ﻧﯿﯿە .ھێﺸــﺘە وەﻣﯽ ﻣەﺗەڵەﻛە ﻧەدۆزراﺑــﻮوەوە ﻛــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ ﻛەوﺗە دەﺳﺖ داﻋﺶ و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ
ﺑەﻏﺪای ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﻦ. رۆژی دووﺷــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو، ﻟێﮋﻧــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟــە ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ 19ﺋەﻧﺪام ﻟە ﻛﯚی 26ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەﻛە ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوﻧە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮدە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮوﻧــە ﺑێﻨە ﺑــەردەم ﻟێﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە. ﺣﺎﻛــﻢ زاﻣﻠــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەﻛــە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑەڵﮕەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﻣﺎن ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ دەﺳــﺖ ﻛەوﺗــﻮوە“ .ﺋــەو ،ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺑەڵﮕەﻛﺎن ﻧەدا و ﮔﻮﺗﯽ ﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی
راﭘﯚرﺗەﻛەﯾــﺎن
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا، دەﺧﻮێﻨﻨەوە. ﭘەﻧﺠــەی ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،ﺑە زۆری ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەﻛﺮێﺖ .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵﺪا، ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ وت و ﺑەو ﭘێﯿەش ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوە. ﻟێﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،ھەوڵﯽ دا ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەﯾﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘە ،ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە. ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ،ﻛﺎرداﻧەوەی ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەو ھەوﻧــە ھەﺑﻮو و ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﻮﻧــﺪا، ﭘەﻧﺠــەی ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەواﻧەی ﺳﺎﻧێﻚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن دەﻛﺮد، ﺋێﺴﺘە ھەوڵ دەدەن ﻟە رێﮕەی داﻋﺸــەوە ﺑــەو ﺧەوﻧەﯾﺎن
ﺑﮕەﻧەوە“ .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ،ﻛﻮردﯾﺸﯽ ﻟەو ﺗﯚﻣەﺗــە ﺑێ ﺑەری ﻧەﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ ﻛە ”ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎن ﻟە ھەوﻟێــﺮ دادەﻧﺪرێﻦ“ .ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ، ﺷــەڕی داﻋﺸــﯽ ﺑە ﺷەڕێﻜﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ ﻧﺎو ھێﻨﺎﺑﻮو. ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ،وەﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻛﻮرد ،ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺷﯿﻌەﻛﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧﻮدی ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەدواوە ھﺎت. ﻋەﻟــﯽ ﻣەﺗﻮﯾﺘــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺷــەڕی داﻋﺶ ”ﺑەﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ“ ﻛﺮاوە. ﺋــەو ،ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵ، ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە دوای ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣــەزان ،ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﺗەواو دەﺑێﺖ و دەﺳــﺖ ﺑە ﭘﺮۆﺳەﻛە دەﻛﺮێﺖ.
ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو:
ﻋەﺑﺎدی ھەﻣــﺎن ھەڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دووﺑــﺎرە دەﻛﺎﺗــەوە و ھﯿــﭻ ﻧﯿەﺗێﻜﯽ ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳﺎڵێﻚ ﻟە داﯾﻚ ﻧەﺑﻮوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێﺮاق رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎن ،ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺷﻜﺴﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ھەوڵەﻛﺎن ﺑﻮو ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻛە ﻟە زۆرﺑەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮاﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەدا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوە ،ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،دوو ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ھەﺑﻮو ﻟەوەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە ﺷﻜﺴﺖ ﺑێﻨﻦ ،دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ھەر ﭘێﻨﺞ ﻻﯾەﻧەﻛە ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ﺑێﺘە ﭘێﻜﮫێﻨﺎن،
و ﯾەﻛێﺘــﯽ ،زۆر ﮔﻮێﯿــﺎن ﻟــێ ﻧەدەﮔﺮﺗﻦ و ﺗﺮﺳﯿﺎن ھەﺑﻮو ﻛە ﺑە دڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑەﭘێﯽ ﻗەﺑﺎرەی ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺸــﻜﯿﺎن ﻧەﺑێ ﻟەﻧﺎو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە“. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ،ﭘێﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﻟەﺑەر ﺋەوەی ”دۆﺧەﻛە ھەﺳﺘﯿﺎرە“ و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ھﯿﭻ ﭘﯚ ﺳــﺘێﻜﯽ
ﭘێــﻚ ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوﻛﺎت ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەھﺎﺗﻨــە ﻧێــﻮ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚﻛﺎن و زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻟە ﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا دەﺑﻮو“. ﻓەﺧﺮەدﯾــﻦ ﻗــﺎدر ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﭘﻼﻧﯽ ﺋێﺴﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﺳــﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟــەم ﺧﻮﻟەﯾﺎﻧــﺪا ،ﺋەو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾە ﭘەﺳەﻧﺪ ﺑﻜﺮێ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺘە داﻣەزراﻧﺪن. ﺋەو ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻣــﻦ ﺋﺎﮔــەدار ﻧﯿﻢ ﻟەوەی ﭘێﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن
ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎن:
ھەوڵــﯽ ﺟﺪﯾﯽ ھەﯾە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﯾــەك دوو ﻣﺎﻧﮕەی داھﺎﺗﻮودا ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دووەﻣﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑێﺘە ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ﻟێﮋﻧەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛﺎت ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚی ھەر ﭘێﻨﺞ ﻻﯾەﻧەﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن ﺑــﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ھەرﯾەك ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑﻮون و ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻟە ﺑەرەﯾەﻛﺪا ﺑﻮون ،ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻧەﯾﺎﻧﺪەوﯾﺴــﺖ ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ﭘێﻚ ﺑــێ ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﭘﺎرﺗﯽ
ﻧﯿﯿە ،داوای ﻟە ”وﺷە“ ﻛﺮد ،ﻧﺎوی ﭘﺎرێﺰراو ﺑێﺖ. ﺋەو ،ﻟەﺑﺎرەی ھــﯚﻛﺎری دووەﻣﯽ ﭘێﻜﻨەھﺎﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە دەڵــێ” ،ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺋەوە ﺑــﻮو ﻛە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەﯾەﻛــەوە ﭘﺮﺳــە ﮔﺮﻧــﮓ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴــﺎزەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﯾــەﻛﻼ دەﻛــﺮدەوە ،ﺑﯚﯾە ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە
ﺑە چ ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەك ﻛﺮاون ﻟەﺳەر داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە، ﺑــەم ﺋــەوەی ﮔﺮﻧﮕە ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﺧﻮﻟــﯽ ﮔﺮێﺪاﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﯾەﻛەم ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮاوە ،ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﻧﺎو دەﺳﺘەی
ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑــە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەوە ﺳــەﯾﺮی دەﻛﺮێ و ﻟــە ﭘﻼﻧﺪاﯾە ﺑێﺘە ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدن ،ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧە ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا“. ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎن ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ”ھەوڵــﯽ ﺟﺪﯾﯽ ھەﯾە ﻟــە ﻣﺎوەی ﺋــەو ﯾەك دوو ﻣﺎﻧﮕەی داھﺎﺗﻮودا ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دووەﻣﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑێﺘە ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ﻟێﮋﻧەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛﺎت“. ﺑەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑەﻏــﺪا ،ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧە رەت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ وەك ھێﺰێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑێ ﻟەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﭘێﻚ ﻧەﯾەت. ﺋەﺷﻮاق ﺟﺎف ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت، ”ﭘێﻜﻨەھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾەﻛــﯽ ﺑە ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە داﻣەزراﻧﺪﻧەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﯾﺎﺳــﺎ ھەﯾــە،
ﺋێﺴــﺘە ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪاﯾە .ﻟە ﭘێﺸــﺘﺮ و ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﺎﻛە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚن ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺗﺎ رێﮕﺮی ﻟە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛە ﺑﻜﺎت، ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ھەﺑﻮون و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرن ﻟە دەرﭼﻮواﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە“. ”ﺋەﮔــەر ﭘﺎرﺗــﯽ رێﮕــﺮە ،ﺑــﺎ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﺎر ﺑﯚ دەرﭼﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺑﻜــەن ،ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە زۆرێﻚ ﻟەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﺋەوﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەﯾﺎن وەك ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒــﮋاردن ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺎ ،ﻛﺎﺗێﻚ ھەڵﺒﮋاردن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑێ دەﻧﮓ ﺑــﻮون ،ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜــە ﭘﺎرﺗﯽ دووﭘﺎت ﻟە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــەی ﻛﺮدووەﺗەوە،
ﻛەﭼﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێ دەﻧﮕﯿﺎن ھەڵﺒﮋاردووە ،ﭘﺮﺳﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەﯾﺎن وەك ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮد و ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾﺎن ﺑــﯚ دەﻛﺮد، ﻛەﭼﯽ دوای ھەڵﺒﮋاردن ھەﻣﻮوان ﻟێﯽ ﺑــێ دەﻧــﮓ ﺑــﻮون ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن ﻟە ﭘێﻜﻨەھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎن“ ﺟﺎف ﮔﻮﺗﯽ. ﻓﺎﺗﯿــﺢ داراﻏﺎﯾــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﭘێﺸــﻮوی ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ھــﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــەوەی ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرێﻚ دەدرا ،ﭘﺎﺷﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەدەﻛــﺮا ،ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن دەدا،
ﻛەﭼﯽ ھەر ﺧﯚﺷﯿﺎن ﭘﺸﺘﮕﻮێﯿﺎن دەﺧﺴﺖ. داراﻏﺎﯾــﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”ﺷــﺎﻧﺪ ﻟە ﺑەﻏــﺪا دەﮔەڕاﯾەوە ھەوﻟێﺮ و ﻟە ﺑەﻏﺪاﯾﺶ دﯾﺴــﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە دەﻛﺮا ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﺗێﺪەﭘەڕاﻧﺪ و دەﮔەﯾﺸــﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﺮدەﻧﯿﯽ ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە، ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەدەﻛﺮا، ﺑﯚﯾە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﺑــەو ﺣﺎڵەی ﺋێﺴــﺘەی ﮔەﯾﺸــﺖ ﻛە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﭘێﻚ ﻧەھﺎﺗﻮوە“. ﺑەﺑــڕوای داراﻏﺎﯾــﯽ ،ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺟﺪﯾــﯽ ﻧﯿﻦ ﻟــە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ،ﭼﻮﻧﻜــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــﺎڵێﻜە ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﻛەی ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن” ،ﺋەﮔەر ﺟﺪﯾﯽ ﺑﻦ ،ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﭘەﺳﻨﺪی ﺑﻜەن“.
ﻓﺎﺗﯿﺢ داراﻏﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھــﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەوەی ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرێﻚ دەدرا ،ﭘﺎﺷﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەدەﻛﺮا
ﺳﻴﺎﺳەت
وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك ﭘێﮕەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿﺮ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ،وای ﻧﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕەڕێﺘەوە ،ﭼﺎودێــﺮان ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻟــە ﺋەﻣڕۆدا دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎش ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ ،ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوە و ﻛﺮدەﻧﯿﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ھەﯾە. ﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە 2003و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی ﻋێﺮاﻗﯽ ﻧﻮێﺪا ،ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ھەوڵﯽ دا ﻟــە رێﮕەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەوە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﻛەرﻛﻮوك و ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺗﺮ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ،ﻛە ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاﻗەوە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑڕێﻨﺮاﺑــﻮون و ﺑــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻗﯚﻧــﺎخ ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻋﺮﯾﺐ و راﮔﻮاﺳﺘﻨﯿﺎن ﺑەﺳــەردا ﺳەﭘێﻨﺮا ﺑﻮو. ﺳــەرەڕای دووﭘﺎت ﻛﺮدﻧەوە ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﻧﻮێــﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻟەﺑﺎرەی ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ،ﺑــەم ﻟــە 10ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎش ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دەﺳــﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻧەﺑﻮو ،ﭘﺎش 10ﺳــﺎڵ ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑەﺗــەواوی دڵﻨﯿــﺎ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨەوە ،ﻧﺎﯾەﻧە ژێﺮ ﺑﺎری ﺋەو ﻣﺎدە دەﺳﺘﻮورﯾﯿەوە. ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟەﻣەڕ ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋــﺎرا ،ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺑەھــﯚی ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸــەوە ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟێ ھێﺸﺖ و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﺑەڕووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑﻮوﻧەوە و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎزاد ﻛﺮدەوە .ﺋەوﻛﺎت ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻛە ﻣﺎدەی 140 ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت و ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮا. ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەردەوام رووﺑــەڕووی رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧﺪی
رای ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺑەوەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑێ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺑەﻏﺪا ﻟەﻣەڕ ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑڕﯾﺎری ﻛﺮدەﻧﯽ و ﯾەﻛﻼﯾﯿﻜــەرەوەی ﻧــەداوە، ﭘــێ دەﭼێــﺖ دوای ھەﻣﻮو ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻋێﺮاق
رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ راﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻚ ھێﻨــﺎ ،ﻟێﮋﻧەﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەردەواﻣــە و ھــﺎوﻛﺎت ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری و ھەﻣﻮار ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣــﺎدە و ﺑڕﮔەی ﺋەو رەﺷﻨﻮوﺳــەدا دەﻛﺎت ،ﻛە ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ و ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ ﺗﺮدا ﻧﻮوﺳــﺮاوەﺗەوە ،ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری و ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەﯾــە ،ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛﯽ رووﻧە ﺑەوەی ﻛﻮرد ﺑەﺗەواوی ﭘێﯽ ﻧﺎوەﺗە ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ ﺗﺮەوە. ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــە ﻛﯚﻧەﻛــەی دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑە ﻣﺎدەی
دەﺳﺘﻮورەﻛە ﺑﻜەن ،ھەﺗﺎ ﺋەﮔەر ﺑەﻏــﺪاش رێﮕە ﺑــەوە ﻧەدات ﻛە ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪاری ﻟەو راﭘﺮﺳــﯿﯿەدا ﺑﻜــەن ،دەﺑێﺖ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوە و ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﺑﺪات“. ﺋــەو ھﯚﺷــﺪاری ﻟەوەﯾــﺶ دەدات ،ﺋەﮔەر ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ﺑڕﯾــﺎری ﯾەﻛﻼﻛــەرەوە ﻟەﺑــﺎرەی ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﻧەدات، ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺑﺎش ﻧﺎﺑێﺖ و ﺧەڵﻜﯽ دەﭬەرەﻛــە ﭘەرﭼەﻛﺮدارﯾــﺎن دەﺑێﺖ. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ھەﺳــﺖ دەﻛەن ﻟە
راﺑەر رەﺷﯿﺪ:
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟە ﻧێﻮ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەردەوام ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛەرﻛﻮوك دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻧﺎوﭼەﻛــە رووﯾﺎن دا ،ﺋێﺴــﺘە ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ ﺗەواو ﺑﺎش ﺑﯚ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﻛﺮدەﻧﯽ و ﯾەﻛﻼﻛەرەوەﯾە ھﺎﺗﺒێﺖ. راﺑــەر رەﺷــﯿﺪ ﻧﻮوﺳــەر و رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﭘﺮدێ، ﯾەﻛێﻚ ﻟەو رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧەی ﻛﻮردە ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ،ﻛە ﺑە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆرەوە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﻣــەڕ ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەڵﺪەﺳەﻧێﮕێﺖ. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑە ﺑﯿﺮی دێﻨێﺘەوە، ﻛە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە دوای 2003دا ،ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺎن ﺑــە ﻣــﺎدەی 58 و ﭘﺎﺷــﺘﺮ ﺑــە ﻣــﺎدەی 140ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﮔــﺮێ دا و ﻧەدەﺑﻮو ﻛﻮرد ﺑــەوە رازی ﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ”ﺋەو ﻣﺎداﻧە ھەراﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟــە ﻧێــﻮ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەردەوام ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻛەرﻛﻮوك دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ھەﻧــﮕﺎوی ﻛﺮدەﻧﯽ ﻟەو رووەوە ﺑﻨێﺖ“. ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟێﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺑــﯚ
140ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯿﯿەوە ﮔﺮێ دراﺑــﻮون ،ﺑەم ﺋەو ﻣﺎدەﯾە ﻟەﻻﯾــەن ﻟێﮋﻧــەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯽ دەﺳﺘﻮورەوە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا ھێﻨﺮاوە و ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛــﺮاون، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋــەوە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﯽ ﮔﺮﻧــﮓ دەﺑێﺖ ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﮔەڕاﻧەوەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑەﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﭘﺮدێ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،دەﺑێ ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺷــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺷــﺪاری ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟەﺳەر
ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا وەك ھﺎووﺗﯿﯽ ﭘﻠــە دوو ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێﺖ ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﺋەﮔەر ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ دەﺳــﺘﻮور و دوای ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوردا ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ و وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧﺎك و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻧەﻛﺮێﺖ ،رەﻧﮕــە ﺑﯿﺮ ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑﻜەﻧەوە، ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾــە ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﺗــﺮ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دەﺳﺘﺒەرداری ﭘﺮﺳﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻦ“. دەﺳــﺘﻮوری رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﺑــە ھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ھەرێﻤێﻜﯽ
ﺗﺮ ﻟە ﻧﺎو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑــەوەش ﻟە دوای ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ،ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺷێﻜﯽ داﻧەﺑــڕاو ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻚ دێﻨێﺖ و ھﯿﭻ ﺑﮋارەﯾەﻛﯿﺶ ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛەرﻛﻮوك وەك ھەرێﻤێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ راﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺑﮋارەﯾە ﭘێﭽەواﻧەی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەوەﺳﺘێﺘەوە. ﻛێﺸــەی ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﻟە دوای 2003ەوە ﺑــەدەر ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەری و دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺘەراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧەﺑﻮوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﯾﻨەی ﭼﺎودێﺮان و ﺷﯿﻜەرەوە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧــەوە ،ﻛﺎرەﻛﺘەراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔــەڵ واﻗﯿﻌــﺪا دەﻛــەن ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە زۆرێــﻚ ﭘێﯿﺎن واﯾە، واﻗﯿﻌﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛــﻮردە و ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﻦ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوە ﺑﺪات. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋێــﺮان وەك دوو ﻛﺎرەﻛﺘەری ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟەﺳــەر رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ دوای 2003ھەﯾــە، ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺷــﺎری ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﻛﺮدووەﺗە ﭘﺎﺳﺎوێﻚ ﺑﯚ ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺷﺎرەﻛە. ﻛﺎرزان ﮔﻠــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس و ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎری ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑﺎ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭘێــﯽ واﯾــە” ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و دەﻧﮕﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳــەرﯾﺎن ھەڵﺪاوە ،ﻛﺎر دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﺋەو ھەڵە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﺮدەوە ﺧﺮاﭘﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﯾەك ﻟەدوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر
ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ:
ﺋەﮔەر ﺧەڵﻜﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەﻧﮓ ﺑﺪەن ﺑــە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،رەﻧﮕە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ زۆر ﻟە ﺟﺎران ﻧەرﻣﺘﺮ ﺑێﺖ ﺑــە ﻛــﻮردی ﻛــﺮدووە ،دووﺑﺎرە ﻧەﺑێﺘــەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك رێﮕﺮ ﻧەﺑﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻜﺪا“. ﮔﻠﯽ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋەﮔەر ﺧەڵﻜﯽ ﻛەرﻛــﻮوك دەﻧﮓ ﺑﺪەن ﺑە ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،رەﻧﮕە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ زۆر ﻟــە ﺟﺎران ﻧەرﻣﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘێﯿﺎن واﺑﻮو ﻛەرﻛﻮوك ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﯿە و ﮔەڕاﻧەوەی ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك ﻛﻔﺮێﻚ ﻟێﻚ دەدراﯾەوە“. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەﻛەﭘە ﺑەردەوام ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻛــﺮدووە ،ﻛــە ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧێﻜــﯽ زۆری ﻟــێ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ،ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ ﺋەوەی ﻧەﺷــﺎردووەﺗەوە ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳــەر ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەوان ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﻧێﮕەﺗﯿﭭﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﺋەﻣە دەﺳــﺘﺘێﻮەرداﻧە ﻟــە ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ“. ﺋــەو ،ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛەی رەﺟەب ﺗەﯾﺐ ﺋەردۆﮔﺎن ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە دێﻨێﺘەوە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺪا ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺋەﺗەﭬەی ﺗﻮرﻛﯽ ،ﺑەﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﺎﺳﯽ ﻟــەو ﻻﯾەﻧە ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑڕﯾﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﺑﺪرێﺖ ،ﺋێﻤە رێﺰ ﻟە ﺋﯿﺮادەی ﺧەڵﻜەﻛەی دەﮔﺮﯾﻦ“. ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺑێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە و AKﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــە ھەوڵﺪاﯾــە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟەﮔــەڵ ﯾــەك ﻟەﻻﯾەﻧە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت. ﺋەﮔــەر ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ MHPﺑێﺘە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،رەﻧﮕە ﺋەوﻛﺎت ھﺎوﻛێﺸــەﻛە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧێﮕەﺗﯿﭭﺎﻧــە ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﺑەﺳــەردا ﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣەھەﭘــە ﭘێﯽ واﯾە
ﻛەرﻛﻮوك ﺷﺎرێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﯿە و ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. وەك ﮔﻠﯽ دەڵێ” ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرﺗە زۆرﺟــﺎر ﺑﯚ ﺟﻮوﻧﺪﻧﯽ رای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا دەڵێﻦ ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑەھــﯚی ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە ﻟــە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪان ،ﻟەﺑەرﺋەوە زۆر روون ﻧﯿﯿە داﺧﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ داھﺎﺗﻮوی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﭼــﯚن ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ دەﺑێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﺣﺎڵەﺗﯽ ھﺎﺗﻨە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻣەھەﭘەوە“. ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﻟەﭘــﺎڵ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪاﻧەﯾﺸــﺪا ،واﻗﯿﻌەﻛە ﺑﯚ ﺗــەواوی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك رووﻧە ،ﻛە ﻟە دوای ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﺳەﻻﻣەﺗﯿﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﭙﺎرێﺰن ،ﺑەڵﻜﻮ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋەواﻧﯿﺎن ﭘﺎراﺳــﺖ ،رەﻧﮕە ھــەر ﺋەوەش وای ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﻛﯚدەﻧﮕﯿﯿەك دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن و داوای دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﮕــەی ﻛەرﻛﻮوك ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜەن ،وەك ﺋەوەی ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا ﻛﯚی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛــەدا ﺋەو داواﻛﺎرﯾﯿەﯾﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﺧەڵﻜﯽ دەﭬەرەﻛە ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەی ﺑە ﺗــەواوی ﺑــﯚ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﻛە ﺟﮕەﻟەوەی ﻟە ﺋەﻣڕۆدا ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﭘﺎﻧﭙﺎرێﺰێﺖ و ﺳــﻮﭘﺎ و ھێﺰێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿەی ﻧﯿﯿە ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە دەزاﻧــﻦ ،ﺑــە ﮔەڕاﻧــەوەی ﻛەرﻛــﻮوك و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەوان ﻧەﺗەوەی دووەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭘێــﻚ دێﻨﻦ و ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿەﻛﯽ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻣﺴﯚﮔەر دەﻛەن.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەﻛەﭘە ﺑەردەوام ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺮدووە ،ﻛە ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﻟێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ ،ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ ﺋەوەی ﻧەﺷﺎردووەﺗەوە ﻛە ﺋەﮔەر ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوان ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﻧێﮕەﺗﯿﭭﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەﻣە دەﺳﺘﺘێﻮەرداﻧە ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ“.
5
رۆژھەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳێ دەﯾە ﺑەﺳەر ﺋەو رووداوەدا ﺗێﭙەڕ دەﺑێـــﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ھەوڵێﻚ دراوە ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋەو دوو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدات ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﺳێ دەﯾەدا ھەﻧﺪێﻚ ھەوڵ دراوە ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن..
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻟە دوای ﺳێ دەﯾە ﮔﺮژی
ﮔﺮێﮑﻮێﺮەی ﻧێﻮان ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ و دﯾﻤﻮﮐﺮات ﻧﺎﮐﺮێﺘەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن رێﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧەڵﻘﯽ ﺋێﺮان ،ﺳﺎﻧە ﻟە 13ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﺪا ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەك ﺑەﻧﺎوی ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﭘﺎرﯾــﺲ رێﻚ دەﺧﺎت .ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﯽ و ﺳــﯿﻨﺎﺗﯚری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﺎن ﻛﺮد و ﺑەﭘێﯽ ﺋەوەی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەﯾﺎن ھﯽ ﺳــەرﺟەم ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿە، ﻟەﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﻛە ﺑە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟەو رێﺨﺮاوە ﻧﺎﺳــﺮاوە، ﺑەﺷﺪارﯾﯽ دەﻛﺎت. ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮدووە. دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ دەﯾە ﺑەﺳەر ﺋەو رووداوەدا ﺗێﭙەڕ دەﺑێـــﺖ، ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ھەوڵێﻚ دراوە ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋەو دوو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ دەدات ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﺳــێ دەﯾەدا ھەﻧﺪێﻚ ھەوڵ دراوە ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻮوﻧــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺑــەم ھﯿــﭻ
ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﭘێﻜــەوە ھﺎوﺧەﺑﺎت ﺑﯿﻦ ،ﺑﺎ وەك دوو رێﻜﺨــﺮاو ﭘێﻜەوە ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜەﯾــﻦ .ﺋــەوان ﻟــە وەﻣﺪا ھێﻨﺪێﻚ ﻣەرﺟــﯽ ﻧﺎﻣەﻧﺘﯿﻘﯿﯿﺎن ﺑﯚ داﻧﺎﺑﻮوﯾﻦ وەك ﺋەوەی وﺗﻮوێﮋ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑە رەھﺎﯾــﯽ رەت ﺑﻜەﯾﻨــەوە ،ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺋەودەم ﻟەﮔەڵ ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﮔﺮژﯾﯿــﺎن ﻟەﻧێﻮاﻧــﺪا روو داﺑﻮو، ﻣەﺣﻜﻮوم ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە دﯾﺎرە ﺋێﻤە ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧەﻣﺎن ﻗﺒــﻮوڵ ﻧەﻛﺮد. ﭘﺎش ﺑەﺳــەرﯾەك ﻛەوﺗﻨەوەی ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﮔــەورەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻛە ھێﻨﺪێﻚ ﻗﺴە و ﺑﺎس ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﻛﺮاﺑﻮون ،ﻣەﺳﻌﻮودی رەﺟەوی ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧﺎردﺑــﻮو ﻛە ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﻤە واﺗــە ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات داوا ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋــەوان ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێﻮاﻧﻤﺎن دەﺳــﺘﺒەﮐﺎر ﺑﻦ .ﺑەم ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە و ﺑەو ﭼەﺷﻨە، ﻧە ﺣﺰب داوای ﻛﺮد و ﻧە ﺋەواﻧﯿﺶ
ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﭘﺎرﯾﺴــﺪا، ﺑﺎﺑﺎ ﺷێﺦ ﺣﻮﺳــێﻨﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎت ،وەك ﻧﻮێﻨەری ﺋەو ﺳﺎزﻣﺎﻧە ﺑەﺷﺪاری ﻛــﺮد .ﺑﺎﺑﺎ ﺷــێﺦ ﺣﻮﺳــێﻨﯽ ﻟە وﺗﺎرەﻛەﯾــﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەراﻣﺒەر رژێﻤﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋێﺮان دا و داوای ﻟە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و وﺗﺎﻧﯽ رۆژاوا ﻛﺮد، داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﻧﺎوﻛﯽ ﺑﻮەﺳﺘێﻨﻦ. ﻟــە 1981/7/20دوای ﺋــەوەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دەﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺑە ﺋەﺷــﻜەﻧﺠە و ﻟەﺳێﺪارەداﻧﯽ ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ،ﻣەﺳــﻌﻮود رەﺟەوی ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﻟە ﻓڕەﻧﺴﺎ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮو ،ﺑە رێﺒەراﯾەﺗــﯽ رێﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨــﯽ ﺧەڵﻘــﯽ ﺋێﺮان، ﺑەرەﯾەﻛــﯽ ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧە ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ”ﺷﻮرای ﻣﻠﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ“ ﺷﻮورای ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﭘێﻚ ھێﻨﺎ و ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان وەك ﻧﻮێﻨــەری ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەو ﺷﻮوراﯾەدا ﺋەﻧﺪام ﺑﻮو، دواﺗــﺮ ﺑەھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟەﺳــەر ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﻮوراﯾە، ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺣﺰب و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻟەو ﺷــﻮوراﯾە ھﺎﺗﻨــە دەرەوە و
ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻟێ ﻧەﻛەوﺗﻮوەﺗەوە. ”ﺋێﺮاﻧــﯽ دواڕۆژ وﺗێﻜــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن دەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ھەﻣﻮو ﻧەﺗــەوەﻛﺎن .ﺋێﻤــە دووﭘــﺎت دەﻛەﯾﻨەوە ﻛــە ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻛــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻣﻮﻗﺎوﻣەﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﮔەڵەی ﻟەﺳــەر ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮدووە .زﻣﺎن
ھﺎﺗﻨــەوە ﭘێــﺶ .ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ دواﯾﯿﺸــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧــﻮارەوەدا ھێﻨﺪێﻚ ﭘێﻮەﻧــﺪی و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﯿﺮوڕا ﻟە ﻧێــﻮان ﺋێﻤە و ﺋەواﻧﺪا ھەﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ رەﺳــﻤﯽ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺟﺪی و ﺑــەردەوام ﻛــە ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧەوەی دۆﺧﯽ
ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿــﺶ ﯾەك ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧــە ﺑﻮو ﻛە ﺟﯿــﺎ ﺑﻮوﻧەوە و ھﺎﺗﻨەدەری ﺧﯚی ﻟەو ﺷــﻮوراﯾە راﮔەﯾﺎﻧﺪ. دواﺑەدوای ھﺎﺗﻨــەدەری ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ،ﮔﺮژی ﻛەوﺗە ﻧێﻮان ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨــﯽ ﺧەڵــﻖ و ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھەر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﯾــەك ﻟەﻧــﺎو ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﺪا رووی داﺑێﺖ ،ﺑﺎڵﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺟﯿﺎﺑﯿﺮاﻧﯽ ﺑە دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ و ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻟەﮔەڵ
و ﻛﻠﺘــﻮوری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﻤﺎن ،ﻟە ھەر ﻧەﺗەوەﯾەك ﺑﻦ ،ﺳــەرﻣﺎﯾە ﻣﺮۆﯾﯽ ﮔەﻟﯽ ﺋێﺮاﻧە ﻛە دەﺑێ ﻟە ﺋێﺮاﻧــﯽ دواڕۆژدا ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﭘەرەﺳەﻧﺪن و ﺑﺮەوداﻧﯽ“. ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺣەﺳــەﻧﭙﻮور ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ: ”ھــەردوای ﺋــەوەی ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺷــﻮورای ﻣﯿﻠﻠﯿﯽ ﻣﻮﻗﺎوﻣەﺗﺪا ﻧەﻣﺎ ،ﺣﺰﺑﯽ ﺋێﻤە ﺑە
ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و رێﻜﺨــﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾــﻦ ،ﻧە ﻟەﻻﯾەن ﺋەواﻧــەوە و ﻧە ﻟەﻻﯾەن ﺋێﻤەوە ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﺎﯾەوە“. ﺣەﺳــەﻧﭙﻮور ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی 13ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ ﭘﺎرﯾــﺲ ﺑە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﻧﺎزاﻧێــﺖ و ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﻧﺎوی دەﺑﺎت ،زﯾﺎﺗــﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە: ”ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەی ﺳــﺎﻧە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺟــﯚزەردان ﻟــە ﭘﺎرﯾﺲ
ﺑەڕێــﻮە دەﭼــێ ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﻮﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻧﯿﯿــە، ﺑەڵﻜﻮ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی رێﻜﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨﯽ ﺧەڵﻜە .ھﯚﯾەﻛەﺷﯽ ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە رێﻜﺨﺮاوی ﻧﺎوﺑﺮاو ھەﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە
ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾــﻦ ھێﻨﺪێﻚ ﻣەرﺟﯽ ﻧﺎﻣەﻧﺘﯿﻘــﯽ ﺑﯚ داﻧﺎﺑﻮوﯾﻦ وەك ﺋەوەی وﺗﻮوێﮋ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە رەھﺎﯾﯽ رەت ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺋەودەم ﻟەﮔەڵ ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﮔﺮژﯾﯿﺎن ﻟەﻧێﻮاﻧﺪا روو داﺑﻮو، ﻣەﺣﻜﻮوم ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋێﻤە ﺋەو ﺷﺘﺎﻧەﻣﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺮد. ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ دەﮔەڵ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ھێﺰی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﻮﻧﯽ ﺋێــﺮان ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻛــﻮرد ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾە چ ﺑﮕﺎ ﺑەوەی ﻛە ”ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮن‘‘ ﺑﻜﺎت .ھەﺗﺎ ﺋــەو ﺟێﮕەﯾەی ﻣﻦ ﺑﺰاﻧﻢ ﻟــە ﻛﯚی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﻮﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﻛــﻮردی رۆژھــەت ﺑــﯚ ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻦ ﻛﺮاﺑﻮو ﻛە وا دﯾﺎرە ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون“. ﺳەرﺟەم ﺣﺰﺑە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺷﻤﯽ ﻓﯿﺪڕاﻟﯿﺰﻣﯿﺎن وەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮان ھەڵﺒﮋاردووە ،زﯾﺎد ﻟە 10 ﺳــﺎڵە ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا ﻛﺎر دەﻛەن، ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەدا ﻣەرﯾەم رەﺟەوی ﭘﻼﺗﻔﯚرﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟــە 10ﺧﺎڵﺪا ﺑو ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺧﺎڵﯽ ﺣەوﺗەﻣﯿﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋــەو ﺋﯿــﺮادە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﯾە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەوڵﯽ ﺑﯚ دەدرێﺖ. ﻣﺮﯾــەم رەﺟــەوی ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻧەﺗــەوەﻛﺎن و ﻛــﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت: ”ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەی ﺳــﺎﻧە ﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺟﯚزەردان ﻟــە ﭘﺎرﯾﺲ ﺑەڕێــﻮە دەﭼــێ ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﻮﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻧﯿﯿــە،
ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی رێﻜﺨﺮاوی ﺧەڵﻜــە. ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨــﯽ ھﯚﯾەﻛەﺷﯽ ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە رێﻜﺨﺮاوی ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ھێﺰی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﻮﻧﯽ ﺋێــﺮان ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻛــﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾــە چ ﺑﮕﺎ ﺑەوەی ك ”ﺳەﭘەرﺷــﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮن‘‘ ﺑﻜﺎت .ﺗﺎ ﺋەو ﺟێﮕەﯾەی ﻣﻦ ﺑﺰاﻧﻢ ﻟە ﻛﯚی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﻛﻮردی رۆژھەت ﺑــﯚ ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﻦ ﻛﺮاﺑﻮو ﻛە وا دﯾﺎرە ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون“. ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺣەﺳــەﻧﭙﻮور ﺋــەو داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەی ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە رواﻧﮕەی ﻣێﮋوﯾﯿەوە ﺑە ﮔﺮﻧﮓ دەزاﻧێﺖ و دەڵــێ” :رێﻜﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨــﯽ ﺧەڵﻚ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1984ەوە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎرﯾــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛــﺮدووە ﻛە ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﺑەرھەﻣــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــﯽ رووﻧــﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﻟــە داھﺎﺗــﻮوی ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺑــێ، ﺑەرھەﻣﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋــەو ﺳــەردەﻣە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك دواﯾﯿــﻦ ﭘەﻧﺎﮔــەی دژﺑەراﻧﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ھﺎوﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾــﻦ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺷــﻮورای ﻣﯿﻠﻠــﯽ ﻣﻮﻗﺎوەﻣەﺗﺪا ﺑﻮو .ﻟەو ﺑﺎوەڕەدام ﻛە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە زۆرﺗﺮ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ھەﯾە ﺗﺎ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژ“. ”ﻧﺎﻛﺮێ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨــﺪەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﻟەﮔــەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻧەﺑێ ﯾــﺎن ﻟەو ﭘێﻨــﺎوەدا ﺣﺎزر ﺑە ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧەوە و ﻣﺎﯾەﻟەﺧﯚداﻧﺎﻧێــﻚ ﻧەﺑــێ. ﻟەڕاﺳﺘﯿﺪا ﻟە ﻧێﻮان ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘــﺎری
ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻟەﻻﯾــەك و ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺳﺎردوﺳــڕ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎدۆﺳــﺘﺎﻧەی ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوە ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ، ﻧﺎﺗەﺑﺎﯾﯿــەك ھەﯾــە ﻛە ﺷــﻚ و ﮔﻮﻣــﺎن دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﺋەوەی ﻛە وەھﺎ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻟەڕووی ﺑﺎوەڕ ﺑە ﭼﺎرەﺳــەری ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﻮرد و ﺋﺎوڕداﻧەوە ﻟە ﺧﻮاﺳــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ڕەواﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔەﻟەوە ﺑــێ .ﺑەو ﺣﺎڵەﯾﺶ، ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮاﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻟەﻻﯾەن ﺋەو رێﻜﺨﺮاوەوە – ھەرﭼەﻧــﺪ زۆر ﺋﯿﺪﺋﺎڵﯿــﺶ ﻧەﺑێ -ﺑــە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ و ﺑﺎش دەزاﻧــێ .ﺧﯚزﮔە ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋﺎوا ﻟە ﻧێــﻮ ﺑﺎﻗﯿــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮﻧﯽ ﺳەراﻧﺴەری زۆرﺗﺮ ھەﺑﻮاﯾــە“ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺣەﺳــەﻧﭙﻮور
ﻟــە ﺟﺪﯾﺘﺮﯾــﻦ و رێﻜﺨﺮاوﺗﺮﯾﻦ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﻮﻧﯽ ﺋێﺮاﻧە. ﺑــەم ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﻛﺎر ﻟەوەداﯾــە ﻛــە ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻦ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﻮﻧﯽ ﺋێــﺮان ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻟەﻧێﻮ ﺋەواﻧﯿﺸــﺪا ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەم ﺑە ﻣەزەﻧــﺪەی ﺧﯚﯾــﺎن دەﭘێﻮن و ھەم دەﺷــﯿﺎﻧەوێ ﺋەم ھێﺰاﻧە ﺑە ﭼﺎوﯾﻠﻜەی ﺋەوان ﻟە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑڕواﻧﻦ .ﺋەوە ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪاﯾە ﻛە ﭘﺎﺷﺨﺎﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻦ و ﺳﺮوﺷــﺘﯽ رێﺒﺎز و رەﺳﺎﻟەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ھــﯽ ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻦ زۆر ﺟﯿﺎوازە“. دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” :ﻟــە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ﺑەھﯚی ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯿﯿەی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەﺳــەر ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾــﻦ ھﺎﺗﻮوە
ﻧﺎﻛﺮێ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا ﻧەﺑــێ ﯾــﺎن ﻟەو ﭘێﻨــﺎوەدا ﺣــﺎزر ﺑە ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧەوە و ﻣﺎﯾەﻟەﺧﯚداﻧﺎﻧێﻚ ﻧەﺑێ. وای ﮔﻮت. ﺑەم ﺋﺎﺧﯚ ھﯿﭻ ھەوڵێﻚ ھەﯾە ﺑﯚ ﻻﯾەﻧﯽ ﻛەم ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات و ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨــﯽ ﺧەڵــﻖ ،ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣــەی رێﺒەراﯾەﺗــﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” :ھەر ﭼەﺷــﻨە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەك ﻟەو ﺑــﻮارەدا ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەت و ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻨــﯽ ﺧەڵﻜــەوە ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە. ﺋێﻤــە وەك ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺣﺎﺷﺎ ﻟەوە ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻛە ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﯾەﻛێﻚ
ﻟەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯿﯿەی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەﺳەر ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ ھﺎت ،ﺋێﻤە ﺑێﺪەﻧﮓ ﻧەﺑﻮوﯾﻦ و ھﺎوﺳﯚزی ﺧﯚﻣﺎن دەرﺑڕی، ﺋەوان دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﯿﻜەن ﺑە دەﺳــﻤﺎﯾەی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ
ھﺎوﺳــﯚزﯾﯿەﻛﯽ ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘﺎﻧە ﻟەﻧێﻮ زۆرﺑەی ﻛﯚڕ و ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ دروﺳﺖ ﺑﻮو ﻛە ﻟــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەدا ﺋێﻤەش ﺑێ دەﻧــﮓ ﻧەﺑﻮوﯾــﻦ .ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻦ دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو ھﺎوﺳﯚزﯾﯿە ﻣﺮۆﯾﯿە ﺑﻜﺎﺗە دەﺳﻤﺎﯾەی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﯿﻤﺎی ﺧﯚی ھەم ﻟــە دەرەوە و ھەم ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟەﻻی ﻛــﻮردەﻛﺎن. ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ھەر ﻛﺎﺗێﻚ رێﻜﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎھﺪﯾﻦ ﺑەرەو ﻛﺮاﻧەوە ﺑﭽێ، رێﺰ ﻟە ﺟﯿﺎوازﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﮕﺮێ و ﻟــەوەش زﯾﺎﺗــﺮ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﻣەﺳــەﻟەی ﻛﻮرد ﺑﺴــەﻟﻤێﻨێ و ﺋﺎزادﯾــﯽ ﺋﯿﺒﺘــﻜﺎری ﻋەﻣەل ﺑﯚ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﻛــﻮرد ﻗﺎﯾﻞ ﺑێ، دەرﮔــەی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و دﯾﺎﻟﯚگ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻛﺮاوەﯾە“.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ
ﺋەردۆﻏﺎن ﭘەردە ﻟەﺳەر ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻻ دەدات
وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ -ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎزەﯾە و ﻟە ھەوڵــﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەو ﻻﯾەﻧــە ،ﺑەم ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋەﻣەی ﺑەھەل زاﻧﯿﻮە و ﻋەرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑﯚردوﻣﺎﻧﻜﺮدن دەرﻛــﺮدووە و ﺑەرەو ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﮔﻮاﺳــﺘﻮوﻧەﺗەوە، ﻟەژێﺮەوەﯾﺶ ﺑەﻧﮫێﻨﯽ ﺧەرﯾﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﯾﯿە. ﺋەﻣە ،رۆژﻧﺎﻣەی ﺳﺘﺎری ﺗﻮرﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮدووە. ﺑەﮔﻮێﺮەی راﭘﯚرﺗــﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ﻧﺎوﺑﺮاو ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﯽ ﺑەﻻوە ﻧﺎوە و ﺗەﻧﯿﺎ ھەوڵﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎزەﯾە، ﺑەم ﻟە ژێﺮەوە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ ﺑﯚ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛــﻮردی و ﺑەھەزاران ھﺎووﺗﯿﯽ ﻋــەرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﮔﺮ ێﺴــﭙﯿﺪ ا دەرﻛــﺮدووە و ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی
رۆژﻧﺎﻣــەی ﺳــﺘﺎر ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﻓەرﻣﯿﯿەوە زاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﻛە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻧﺎوﭼەﻛە و ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی، ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ PYDو PKKی ﻟە ﮔﺮێﺴﭙﯽ و ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮدووە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ ﺋﺎﮔﺎﯾە ﻓﻮﺋــﺎد ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ﺳﺘﺎر
ﻟەوەﯾﺶ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺑﯚ ھەر ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾە، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﻮردەﻛﺎن ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻦ و ﺑەﯾەﻛەوە ھەﻧﮕﺎوی ﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن.
ﻓﻮﺋﺎد ﺣﻮﺳێﻦ:
ﺑﯚ ھەر ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﻮردەﻛﺎن ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻦ و ﺑەﯾەﻛەوە ھەﻧﮕﺎوی ﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن داﻋــﺶ ﺑﯚردوﻣــﺎن دەﻛــەن، ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺳﻜﯽ ﺑﺮﺳﯽ و ﺗﯿﻨﻮوەوە ﺋــﺎوارە ﺑﻮوﻧــە و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗێﻜﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﺎن ﺑەرەو روو ﺑﻮوەﺗەوە.
دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺋەوان ﺋــﺎﮔﺎداری ﺋــەو ھەﻧﮕﺎواﻧــەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ PYDو PKKﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜﺮێﻦ .ھەروەھﺎ ﺑﺎﺳــﯽ
ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن دەرﻛﺮدﻧﯽ داﻋﺸە ﻟە ﮔﺮێﺴﭙﯽ ﻋﻮﻣەر ﺷێﺨﻤﻮوس ،ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛــﻮردی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘێﯽ واﯾە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ
ﻛــﻮردان دەرﻛﺮدﻧﯽ داﻋﺸــە ﻟە ﮔﺮێﺴﭙﯽ و ﺑﯚ ﺋەﻣەﺷﯿﺎن ھەﻧﮕﺎوی ﺑــﺎش ﻧــﺮاوە .ھەروەھﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەﯾﺶ ﻛﺮدووە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮﺳــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻛﺎدار ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑەﯾەﻛەوە ھەﻧﮕﺎو ﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی داﻋﺶ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە دەرﺑﻜەن و ھێﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾەك ﺑﺨەن. ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑەھەزاران ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﮔﺮێﺴــﭙﯽ ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﮔﯿﺮﯾــﺎن ﺧــﻮاردووە و داوا دەﻛــەن ﺑەھﺎﻧﺎﯾﺎﻧەوە ﺑﭽﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚردوﻣﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن و داﻋــﺶ ،ﻣﺎڵ و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺘﻮوە.
ھێﺰە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەردەوام ﻟە ﭘێﺸڕەوﯾﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی داﻋﺶ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑەﯾەﻛﺠﺎری دەرﺑﻜەن. ﺋەردۆﮔﺎن زەﻧﮕﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟێ دەدات رەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋــەردۆﮔﺎن ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟە ﮔﻮﺗەﯾەﻛﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋەو ﺋﺎواراﻧە ﻛﺮد ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟەﺳەر
ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﮔﯿﺮﯾﺎن ﺧﻮاردووە و ﺑە ﺳــﻜﯽ ﺑﺮﺳــﯽ و ﺗﯿﻨﻮوەوە و ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻛە ﺋەوان ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎن دەدەن. ﺋــەو ﮔﻮﺗــﯽ” :ھێــﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋــەوەی ﺑﯚردوﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ دەﻛــەن ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ
ﺧﯚﯾﺎن دەردەﻛەن و ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ PYDو PKK ﺟێﮕﯿﺮ دەﻛــەن ،ﺋﺎﯾﺎ دەﻛﺮێ ﻟەو رووەوە ﺑەدڵﺴــﯚزﯾﯿەوە ﺑڕواﻧﯿﻨــە رۆژﺋﺎوا ﻛە ﺗﯿﺮۆرﺳــﺖ دەﺧەﻧە ﺷﻮێﻨﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻋەرەب ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ“.
ﻋﻮﻣەر ﺷێﺨﻤﻮوس:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋــﺎﻛﺎدار ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑەﯾەﻛەوە ھەﻧــﮕﺎو ﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی داﻋﺶ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دەرﺑﻜەن
ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻧﺎدﯾﺎرە
ﻛﻮرد ﻧﺎﭼﺎرە ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑﯽ داد و ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﺪا ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ ﺑێﻨێﺖ
وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ -ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ،رۆژەﭬﯽ زۆرﺑەی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە .ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەو وﺗەدا ،ﺑﺎس ﻟە ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﯾﺎن ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻛێﺸەی ﻛﻮرد دەﻛەن. دوای ﺋــەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ راﮔەﯾەﻧﺪرا و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺶ ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨێﺖ و دەﺑێﺖ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮدا ﺑﺒەﺳﺘێﺖ، ﺋەوەی زۆر ﻗﺴەی ﻟەﺳەر دەﻛﺮێﺖ
و زۆرﺗﺮﯾﻦ وﺗﺎر و رێﭙﯚرﺗﺎﺟﯿﺸﯽ ﻟەﺳــەر ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە ،ﭘﺮﺳﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿە .ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﭘﺮﺳە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەوﭘێﺸــەوە دەﭼێﺖ ﯾﺎن ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەو دواوە دەﭼﻦ؟ ﺑەھێﻨﺎﻧــﯽ % 13ی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ،HDPﭼﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك ﻟەﺳەر
ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺪا دەﻛﺮێــﺖ؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﻟەﺳەر ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری دەﺑێﺖ؟ ﺑﯚ وەﻣﺪاﻧەوەی ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎراﻧە، وەھــﺎب ﺟﯚﺷــﻜﻮن و ﻏﺎﻟﯿــﺐ دەﻻی ،دوو ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚری ﺷﺎرەزا، ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚ ﺟەزﯾﺮەی ﺗﻮرﻛﯽ دەرﺑڕﯾﻮە و ﻟــە ﭼەﻧﺪ رووﯾەﻛەوە ﮔەﺷﺒﯿﻨﻦ ﺑەﺋﺎﯾﻨﺪەی ﺋەو ﭘﺮﺳە و
ﺑەرووﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا رەﺷﺒﯿﻨﻦ. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ وەھﺎب ﺟﯚﺷﻜﻮن ،ﺑﯚ ﺑﺮەودان ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ داھﺎﺗﻮوی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە HDPﻟەﮔەڵ AKPدا ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەوە و ﯾﺎن ﻟە دەرەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎزەی AKPﺑــﻜﺎت .ھەروەھﺎ ﻟە ﺋەﮔــەری ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﻻﯾــەن AKPو CHPﺷــەوە، ﺋﻮﻣێــﺪ زۆرە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑەرەوﭘێﺸەوە ﺑڕوات.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
7
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺎر ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ دەﻛﺎت
ﺑﺎﻛﻮور
ﺋــەو ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی دەردەﺑڕێــﺖ” :ﻟە ﺋەﮔەری ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﻻﯾەن AKPو CHPﺷــەوە ،ﺋﻮﻣێﺪ زۆرە ﺗﺎ ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺑەرەوﭘێﺸــەوە ﺑــڕوات .ﻟێــﺮەدا ھەدەﭘەﯾﺶ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺋەو دوو ﭘﺎرﺗە دەﻛﺎت ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری .ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﯾﺎﻧــەوێ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﺑەرەوﭘێﺸــەوە ﺑﭽێﺖ و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ﺑەھێﺰ دەﻛەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﻦ و ﺋەﮔــەر ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﺗێﻜــﯽ ﺑەھێﺰﯾﺶ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎن زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ دەڕوات و ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑەدەﻧﮕﯽ زۆرﯾﻨەی ﺋەﻧــﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺎن ،ﺋەو ﭘﺮﺳــە رێﮕەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚی دەﮔﺮێﺘە ﺑەر .ﻟێــﺮەدا دەﻛــﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ﻛە ﻟەﻣەوﺑەدوا ﺑەﺑێ ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺑەردەواﻣﯽ ﻧﺎﺑێﺖ. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻛەﻣﺎل ﻛﻠﯿﭽﺪار ﺋﯚﻏڵﻮ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەو ﻻﯾەﻧە ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەی دا ﻛــە ﺋەوان ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ھەدەﭘە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ دەﻛەن و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺑﭽﻨە ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﺑەم ﻟە دواﯾﯿﺪا ﺑــﯚی دەردەﻛەوێ ﻛە ﺑﯚ ﺑﺮەودان ﺑەو ﭘﺮﺳە ﺑەﺑێ ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ھﯿﭽﯿﺎن ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺟﯚﺷــﻜﻮن ﭘێﯽ واﯾە ﺋەﮔەر AKP
ﻟەﮔــەڵ MHPدا ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨێــﺖ ،ﻟێــﺮەدا ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑەرەو ﻧەﻣﺎن دەﭼێﺖ و ﺋﯿﺘﺮ ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﺎراﻧەی ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻛﺮاوە ،ﺑە ﺷــەو و رۆژێﻚ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ دێﺖ .ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھێﺰ ﺑێﺖ ﻛە ﺋەوەﯾﺶ ﺋﻮﻣێﺪی زۆرﯾﻨــەی ﺧەڵﻜــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە AKPﻟەﮔەڵ HDPدا ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨێﺖ. ﻏﺎﻟﯿﺐ دەﻻی ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻟە دوای ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ
ﯾەﻛەم ﻣەرﺟﯿﺸﯽ ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯿە .ﻣﻦ ﺑﯚﯾە ﺑــڕوام ﺑەو ﭘﺮﺳــە ﻻوازە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﻧﯿﺎز ﺑﻮو دەﺳــﺘەی ﭼﺎودێــﺮی ﺑــﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری داﺑﻤەزرێﻨێﺖ ﻛە ﺋەو دەﺳــﺘەﯾە ﺑێ ﻻﯾەن ﺑێﺖ و ﻛﺎر ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺑە ﭼﯽ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑەرەوﭘێﺸەوە ﺑﭽێﺖ، ﺑەم ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەو دەﺳﺘەﯾە ھەر ﺑﺎﺳﯿﺸــﯽ ﻟێﻮە ﻧﺎﻛﺮێﺖ .ﭘێﻢ واﯾە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﭼەﻧﺪ ﺷــﺘﯽ ﻧﺎدﯾﺎرﺑﻮوﻧــﯽ ھەﺑێــﺖ ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ
”ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ وەھﺎب ﺟﯚﺷــﻜﻮن ،ﺑﯚ ﺑــﺮەودان ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ داھﺎﺗﻮوی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە HDPﻟەﮔــەڵ AKPدا ﺑﭽێﺘــە ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەوە ،ﯾﺎن ﻟە دەرەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎزەی AKPﺑﻜﺎت ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎزەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺑەرەو ﻛﺎڵﺒﻮوﻧەوە دەڕوات و ﺋﯚﻣێﺪی ﺑە AKPﻧەﻣﺎوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺑەرەوﭘێﺸەوە ﺑﺒﺎت. ﺋەو دەڵێﺖ” :ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەوەی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗــﺎزە AKP ،و MHP ﯾە ،ﻟێــﺮەدا ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﻛەوێ ﻛــە AKPدەﻛەوێﺘــە ژێﺮﺑﺎری ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﭘﺎرﺗــەوە ﻛە
ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺶ وەك ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﻧﺎدﯾﺎرە و ﺷﺎراوەﯾە“. ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺪا ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﯾەك ﺷــﺖ ﮔەﺷﺒﯿﻨە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑەﺑێ ھەدەﭘە ﺑﭽێﺘە ﭘێﺸەوە ،ﺋەوﯾﺶ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﻟەﻻﯾەن AKPو CHPەوە و ﺋەﮔــەر ﺋەوە روو ﺑﺪات ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺑەرەوﭘێﺸەوە ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ژﯾﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ :ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛێﺸە ﮔەوراﻧەی ھەﻣﺎﻧە ،زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋەو زﯾﺎدﺑﻮوﻧە ﺑەﺑێ ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەك و ڕۆژ ﺑەڕۆژ زﯾﺎد دەﻛﺎت و دەﺑێﺘە ھﯚی دەرﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﯚر ﻏﺎزی ژەھﺮاوی ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳەرە وﺷە /ﺳﯿﺮوان -ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳــەرە و رەﻧﮕە ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ ﻧەﻣﺎم ﺑەھﯚﯾەوە ﻟەﻧــﺎو ﺑﭽﻦ .ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪەوە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮێﺖ .ﺳﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜەی 500 ھەزار ﻧەﻣﺎم ﻟەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾە ﺑەرھەم دێﺖ. ﺳــﻮﺑﺤﺎن ﻋەﻟﯽ ،داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــە و ﺳــەﯾﺮی ﻧەﻣﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە و ﺑە ﭼﺎوی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻛە ﻧەﻣﺎﻣەﻛﺎن ﺧەرﯾﻜە ﺗێﻚ دەﭼﻦ. ﺋــەو ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻣەﺷــﺘەﻟﯽ ﺳــﯿﺮوان، ﺳــﺎﻧە ڕێﮋەﯾەﻛﯽ زۆر ﻧەﻣﺎﻣﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری ﺑەرھــەم ھێﻨﺎوە و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻛﺮێﻜﺎر ﻟەوێﺪا ﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێ ﻧــەداوە و ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺸــﻢ ﻛە ھﯿﭻ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻧەﺑﻮوە“. ﺑــەو ھﯚﯾــەوە ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻛﺮێــﻜﺎر ﻟــەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾەدا ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯿﺎن دەﺳﺖ دەﻛەوت و ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺸــﯽ ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﻛﺮدﺑﻮو .ﺳــﻮﺑﺤﺎن ﻋەﻟﯽ داوای ﺑەھﺎﻧﺎوەﭼﻮوﻧــﯽ ﺑەﭘەﻟە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛــە ﻟــە وﺷــﻜﺒﻮون
ﺑﭙﺎرێﺰرێﺖ. ﺣەﺳــەن ﻣﺤەﻣەد داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺋﺎخ ﺑﯚ ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ھەڵﺪەﻛێﺸــﯽ ﻛــە ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛە
ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﻧەﺧــﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺒــﻮوە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯚ داھﺎﺗﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ“. رووﺑــەری ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛــە120 ، دۆﻧﻤــە و ﺳــﺎﻧە ﺑە ھــەزاران ﻧەﻣﺎﻣﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە .ﺋێﺴــﺘە وەرزی ﺋﺎودێﺮﯾﯿە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮدﺟــە و ﻛﺮێﻜﺎرەوە، رۆژ ﺑەرۆژ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ وﺷﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯽ ﺳﯿﺮوان، زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ.
ﻧﺎردﯾﻦ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ وﺷــﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛــە رۆژ ﺑەرۆژ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑــێ .ﺣﻜﻮوﻣەت و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟەوە ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ھەوڵێﻚ ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێ .ﺋێﻤــە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻧەﻣﺎﻣﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرﻣــﺎن ھەﯾــە و ﺋەﮔەر ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛە ﺑەردەوام ﺑێﺖ ،ﺋەوا ھەﻣﻮوﯾﺎن وﺷﻚ دەﺑﻦ“. ﻧەﻣﺎﻣﮕــەی ﺳــﯿﺮوان ،ﻟە دوو ﺑەﺷﯽ ﺑﺎﻏﺎت و ﺑەﺳﺘە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە
ﺣەﺳەن ﻣﺤەﻣەد داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﺎوﭼەﻛە
ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮدا ھەﻣﻮو ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺳﻮودﯾﺎن ﻟەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾە وەردەﮔﺮت ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەﯾەﻛﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ھﯿﭻ ﻧەﻣﺎﻣێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺑەرھەم ﻧەھێﻨﺎوە. ﺋــەو ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮدا ھەﻣــﻮو ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟــەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾــە وەردەﮔــﺮت ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە .داوا ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛەﯾﻦ ،ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛە
ﺋﻮﻣێــﺪ ﻣﺤەﻣەد ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛــە ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻧەﻣﺎﻣﮕەﻛە ﺳﺎﻧە 500ھەزار ﻧەﻣﺎﻣﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە ،ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەھﯚی ﻛﺮێــﻜﺎر و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪەوە، ھﯿﭽﯿﺎن ﭘێ ﻧەﻛﺮاوە. ﺋــەو ،ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎﺗﯽ، رێﻜﺨﺮاوی رﯾﭽﯽ ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ﭼەﻧﺪ ﻛﺮێﻜﺎرێﻜــﯽ وەك ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺑﯚ
و ﺑە ھەردوو ﺑەﺷــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ 10 ﻛﺎرﻣەﻧﺪ و ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ ھەﯾە. ﺳــەروەر ﻗەرەداﻏﯽ ،ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، وﺷــﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﺳﯿﺮوان ﺑە ”ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورە“ ﺑﯚ ﺳــەر ژﯾﻨﮕە دەزاﻧێ و ﭘێﯽ واﯾە، ﺑــە ھــﯚی ”ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ“ی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ھﯿﭻ ﻧەﻣﺎﻣێﻚ ﻟەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾە ﺑەرھەم ﻧەھﺎﺗﻮوە.
ﺋەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻟەﺑــﺮی ﺋەوەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﺳەوزاﯾﯽ و رێﮋەﻛەی ﺑــﺪات ،ﭘﺸــﺘﮕﻮێﯽ دەﺧــﺎت. ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﻧەﻣﺎﻣﮕەﯾە و ھــەزاران ﻧەﻣــﺎم ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔەورەی ﻟەﺳەر رێﮋەی ﺳەوزاﯾﯽ دەﺑێﺖ .ﺟﯿــﺎ ﻟەوە ،ﻟــە رووی
ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸــەوە زﯾــﺎن دەﻛەﯾﻦ و ﺋەوﻛﺎت دەﺑێ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﻣﺎم ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎوردە ﺑﻜﺎت“. ﻗەرەداﻏﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺋﺎوڕ ﻟە ﻧەﻣﺎﻣﮕەی ﺳــﯿﺮوان ﻧەداﺗەوە، ﺋەوان وەك رێﻜﺨﺮاو ،ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن
دەﺑێﺖ. ﺑەﭘێــﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، دەﺑــێ رێــﮋەی % 15ی ھــەر ﺷــﺎرێﻚ ،ﺳــەوزاﯾﯽ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ھﯿــﭻ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەو رێﮋەﯾە ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە.
ﭘﺴﭙﯚڕان دووﭘﺎت ﻟە ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەﻧەوە
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەڕەﺷەی راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎوﮔەﻛﺎن دەﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜﯚ:
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ژﯾﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ھێﺸﺘﺎ ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧێﻚ ﻛە ﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗێ ﺑﭙەڕێﻨێﺖ ،ﺑەم ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﻮاری ژﯾﻨﮕە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ”ﭘﯿﺴە“ .ﺋەو ﭘﺴﭙﯚڕاﻧە، ﭘﺎوﺗﮕــە و ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزﯾﺎن و ﺗﺎﻧﺠەڕۆ ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧەﻛە دەزاﻧﻦ. ﻣﺤەﻣــەد ﺳــەﻋﯿﺪ ﻧــﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ژﯾﻨﮕــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە
زۆرﯾﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵﻜەوﺗەی ﺗﯚﺑﯚﮔﺮاﻓﯽ ﺋەو ﺷﺎرە دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ” ،ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﺷــﺎرێﻜە ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺷﺎﺧێﻚ دەور دراوە و ﻣەودای ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯿﺸﯽ ﻛەﻣە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺑەردەوام ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ زﯾﺎد دەﻛﺎت و ﺑﯿﻨــﺎ و ﺧﺎﻧﻮوی ﻧﻮێ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ و ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧەﯾﺶ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﻟەﺳەر ژﯾﻨﮕە ھەﯾە“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێ
ژﯾﻨﮕــەی ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ژﯾﻨﮕەی ﺋەو ﺷﺎراﻧەی ﻟە دەوڵەﺗە ﮔەورەﻛﺎﻧﺪان ﻛە ﮔﻮاﯾە ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﺪا ﭘێﺸﻜەوﺗﻮون ،ﺑەراورد ﺑﻜەﯾﻦ، ﺋەوە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﭼﺎو ﺋەواﻧﺪا ﺷﺎرێﻜﯽ ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨە ﻟە رووی ژﯾﻨﮕەﯾﯿــەوە .ﺑەم ﺋەﻣە ﺋەوە ﻧﺎﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﺋێﻤە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛێﺸەی ژﯾﻨﮕەﯾﯿﻤﺎن ﻧەﺑێﺖ“. رووﺑــەری ڕێﮋەی ﺳــەوزاﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗــﺪا ﯾەﻛەﻣــە .ڕێــﮋەی ﺳــەوزاﯾﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 10 %ی ﺷــﺎرەﻛەﯾە .ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2007دا ﻛﺎﺗێــﻚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ژﯾﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻮو ،ﺗەﻧﯿﺎ % 1ﺑــﻮوە .ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ،ﭼەﻧــﺪ ﭘــڕۆژە و ڕێﻨﻤﺎﯾﯿــەك ھەﯾــە ﺑــﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺳــەوزﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎر ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھــەر ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﺧﺎﻧﻮوﯾەك دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،دەﺑێﺖ % 15ی ﺳەوزاﯾﯽ ﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر ﺋەو ڕێﮋەﯾە ﻟە ﻧەﺧﺸــەی ﺑﯿﻨﺎﻛەﯾﺪا ﻧەﺑێﺖ،
ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ژﯾﻨﮕــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەش دا ،ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛەﯾﺎن ﺑەردەوام ﺳەرﻗﺎڵە ﺑە ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻛﺮدﻧەوەی ﺧﻮل ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﮕﺎﻛﺎن .ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ، ”ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛێﺸــە ﮔەوراﻧەی ھەﻣﺎﻧــە ،زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ژﻣﺎرەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ،ﺑــە ﺟﯚرێــﻚ ﺋەو زﯾﺎدﺑﻮوﻧە ﺑەﺑێ ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەك و ڕۆژ ﺑەڕۆژ زﯾﺎد دەﻛﺎت و دەﺑێﺘە ھــﯚی دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﯚر ﻏــﺎزی ژەھــﺮاوی ﻛــە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە“. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ،ﺳــﺎڵﺢ ﻣەﺣﻤﻮود ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺑﻮاری ژﯾﻨﮕــە ،دووﭘــﺎت دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ژﯾﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴــە و ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ھﯿــﭻ ڕێﻮﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧﺎﮔﺮﻧەﺑەر ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿە ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎن. ﺳﺎڵﺢ ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺋەو
ژﯾﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴــە و ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ھﯿــﭻ ڕێﻮﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧﺎﮔﺮﻧەﺑەر ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿە ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎن
ﺧﯚڵ و ﺧﺎﺷﺎﻛەی ﻟە ﺧﻮارووی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳــﻮوﺗێﻨﺪرێﺖ، ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﯚر ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﯽ ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە .ﺋــەو ،ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﺎﺗﻨﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿــﺶ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕەﯾە و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەوزاﯾﯽ زۆر ﻟە ﻧﺎو ﺷــﺎرەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو رێﻜﺨﺮاواﻧەی ﻟــە ﺑﻮاری ژﯾﻨﮕــەدا ﻛﺎر دەﻛــەن و ﮔﻮێ ﻧەﮔﺮﺗﻦ ﻟــە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﻦ“. ﻻی ﺧﯚﺷــﯿەوە ﺋﺎﭬــﺎن ﺟەﻣﺎل ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻋەﻣﺒﺎر و ﭘﺎوﮔەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەوت ﺑﻮوﻧەﺗە ﻣﺎﯾەی ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و
ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ،ﺑڕﯾﺎرە ﻟەﮔەڵﯿﺎن ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە و ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ ﺑﻜەن. ﺋﺎﭬﺎن ﺟەﻣﺎل ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ رۆن و ھەﻣﻮو ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ڕەﺷــﯿﺶ ،ﺟﯚرەھــﺎ ﻣــﺎدەی ﭘﯿﺲ ﻓــڕێ دەدەن و ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ژﯾﻨﮕەﯾﺎن ﭘەﯾڕەو ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺑﺎزﯾﺎن و ﺗﺎﻧﺠەڕۆی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎراﻧە دەﺑﯿﻨﺪرێﻦ“ .ﺋەو ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻟەﻣــەودوا ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛــەن ﻟــەوە زﯾﺎﺗــﺮ ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻓەراﻣﯚش ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ژﯾﻨﮕە ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟــە ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺋەﮔەر ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە راﮔﺮﺗﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺋــەوا ﺑڕﯾﺎری راﮔﺮﺗﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﻋەﻣﺒﺎر و ﭘﺎوﮔە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧە دەردەﻛەن.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﭽﺎن و ﻛﻮڕان روو ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی دەﻛەن وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺷﻮێﻦ ،ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﻛﺎوە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ دوو ﻧﮫﯚﻣﯽ ﻟە دەﺳﺘە راﺳــﺘﯽ ﻓﻮﻟﻜەی ﻛﺎوە ،ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ﻟە ﺳەرووی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛە ھەڵﻮاﺳــﺮاوە و ”ﺳــەﻧﺘەری ﭘەﯾﻤﺎن ﺑﯚ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی“ی ﻟەﺳەر ﻧﻮوﺳﺮاوە.
ﻟەدەرﮔەﯾەﻛﯽﺑﭽﻮوﻛﯽﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛە و ﺑە ﭘەﯾﮋەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﺑﯚ ﻧﮫﯚﻣﯽ دووەم ﺳەردەﻛەوﯾﺖ ،ﻧﺰﯾﻜەی 10 ﻟە ژن و ﭘﯿﺎو ،ﻛﭽــﺎن و ﻛﻮڕان ﻟە ﺑەردەﮔەی ژووری ﺳــەﻧﺘەرەﻛەدا وەﺳــﺘﺎون و ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕە دەﻛــەن دەرﮔــەی ﺳــەﻧﺘەرەﻛەی ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻓﯚڕﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە داواﻛﺎری ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﭘڕ ﺑﻜەﻧەوە. ”ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻓﯚڕﻣﻢ ﭘــڕ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑــەم ھێﺸــﺘﺎ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوم ﺑﯚ ﻧەدۆزراوەﺗەوە“ ،ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺗەﻣەن 50ﺳﺎڵ وای ﮔﻮت ،ﻛە ﻟە ﭘﺎڵ ژن و ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەر دەرﮔەی ﺳەﻧﺘەرەﻛە ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛە ﺑﻮون. ﺳەﻧﺘەری ﭘەﯾﻤﺎن ﺑﯚ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008و ﺑــە ﻣﯚڵەﺗﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮاوەﺗەوە، ژﻧــﺎن و ﭘﯿﺎوان ،ﻛﭽــﺎن و ﻛﻮڕان ﺧﯚﯾﺎن ﻟەو ﺳــەﻧﺘەرەدا ﻧﺎوﻧﻮوس دەﻛــەن و ﺋەرﻛﯽ ﺳــەﻧﺘەرەﻛە ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﺳەرێﻜە ﺑﯚﯾﺎن. )ه .پ( ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﻛــﻮردی ﺗەﻣەن 36ﺳــﺎڵ ،ﭘێﺶ ﻣﺎوەﯾەك
ﻟــە ﻧەروﯾﺠــەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەڕاوەﺗەوە و ﭘﯿﺸەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرە، ﺑەر ﻟە 4ﺳــﺎڵ ﻟە ھﺎوﺳەرەﻛەی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺋێﺴــﺘە دەﯾەوێ ﻟەو ﺳــەﻧﺘەرەدا ﺧــﯚی ﻧﺎوﻧﻮوس ﺑﻜﺎت ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دۆزﯾﻨەوەی ھﺎوﺳەرێﻜﯽ ﺗﺮ. ھەر ﻟەﺑەر دەرﮔەی ﺳەﻧﺘەرەﻛە و ﭘێﺶ ھﺎﺗﻨﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛە، ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﭘﯿﺎواﻧــەی ﺑﯚ ھەﻣﺎن ﻣەﺑەﺳﺖ رووی ﻟە ﺳــەﻧﺘەرەﻛە ﻛﺮدووە ،داوای ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟە )ه .پ( ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﺋەو رەﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺑە ﺷــﯿﺎوی ﺧﯚی ﻧەزاﻧﯿﻮە. ﺋەواﻧــەی ﻟــەو ﺳــەﻧﺘەرەدا و دۆزﯾﻨــەوەی ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ھﺎوﺳــەرێﻚ ﺧﯚﯾــﺎن ﻧﺎوﻧــﻮوس
و دەﯾﺎﻧــەوێ ھﺎوﺳــەرێﻚ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەن ،ھــەروەك ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــەوە روو ﻟە ﺳەﻧﺘەرەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەن. ”ﺋــەو ھﺎوﺳــەرەی دەﯾﺨــﻮازم، دەﻣــەوێ ﻛــﭻ ﺑێﺖ و ﺷــﻮوی ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ ،ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوی 1990 ﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﺟﻮان ﺑێــﺖ ،ھەر ﺟﻠێﻚ ﻟەﺑەر ﺑﻜﺎت ﻛێﺸەم ﻧﯿﯿە“، ﺋــەوە داواﻛﺎری )ح .ع(ی ﺗەﻣەن 35ﺳــﺎڵ ﺑﻮو ،ﭘﯿﺎوێﻜە ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوﻛەوە ھﺎﺗﻮوە ،ﭘﺎش ﺋەوەی ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻣﺮدووە و ﺋێﺴﺘە ھﺎوﺳــەرێﻜﯽ ﺗــﺮدا دەﮔەڕێﺖ. ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە دەڵێ، ”ﭘﺎرە ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺧﺎﻧﻮوم ھەﯾە“، ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﻓﯚڕﻣﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داواﻛﺎرەﻛەﯾــە و ﺋەوﯾﺶ ﺑەردەوام دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە” ،ﻛﭽەﻛە ﺟﻮان ﺑێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەری ﭘەﯾﻤﺎن ﺑﯚ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ،ﻟەوەﺗەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەرەﻛەﯾﺎﻧەوە ھەزار و 550ﻛەس ﻓﯚڕﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒەت
”ﺋەواﻧەی ﻓﯚڕﻣﯿﺎن ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە، ﺑەﺷــﯽ زۆرﯾــﺎن ﻛﭻ و ﻛــﻮڕن و ھێﺸﺘﺎ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە، ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺋەو ژن و ﭘﯿﺎواﻧەن ﭘێﺸﺘﺮ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە و ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ﯾﺎن ھﺎوﺳــەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣﺮدووە“. ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو داﺗﺎﯾﺎﻧــەی ﺧﺎوەﻧﯽ
ﻓﺎﯾەق ﺣەﻣە ﺳﻮور ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕە:
ﺋەواﻧەی ﻓﯚڕﻣﯿﺎن ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەﺷــﯽ زۆرﯾﺎن ﻛﭻ و ﻛﻮڕن و ھێﺸﺘﺎ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە دەﻛەن ،ﺟﮕە ﻟە ژﻧــﺎن و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە ﯾﺎن ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺋﺎوارە و ﭘەﻧﺎھەﻧﺪەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮون
ﺑە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻓﺎﯾــەق ﺣەﻣە ﺳــﻮوری ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕە ،ﻛە ﺑە ”ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ“ ﺑﺎﻧﮓ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ،
ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ﺧﺴــﺘە روو 700 ،ﻟە داواﻛﺎرەﻛﺎن ﻟــەو ﻛــﭻ و ﻛﻮڕاﻧــەن ھێﺸــﺘﺎ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻧەﻛــﺮدووە،
ﺑەم 440ﻟە داواﻛﺎرەﻛﺎن ﭘێﺸﺘﺮ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ھەروەك 45ﻟە داواﻛﺎرەﻛﺎن ﺑە ”ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر و دەﺳﺘﻜﻮرت“ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ﻟەﭘﺎڵ ﺋەواﻧﯿﺸــﺪا 25داواﻛﺎری ﻟە ﻛﭽﺎن و ﻛﻮڕاﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و 65داواﻛﺎری ﻟــەو ﻛﻮرداﻧەی ﻟە ھەﻧــﺪەران دەژﯾﻦ و ﺷــەش داواﻛﺎرﯾــﺶ ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻮورﯾﺎن. ﺟﮕە ﻟە ﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﺧﻮێﻨﺪەواری ،ﻟە ﺗﯚﻣﺎری ﻓﯚڕﻣﯽ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەﻧﺘەرەﻛەی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﺪا ،ﺗەﻣەن ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺧﺎڵە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎن دادەﻧﺮێﺖ. ﺣەﻣــە ﺳــﻮور ﺋﺎﻣــﺎژەی دا، ”ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾــﻦ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻛﭽێﻚ ﻛــە ﻓﯚڕﻣــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﭘڕ
ﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە داﯾﻜﺒﻮواﻧﯽ 1998 دەﮔﺮێﺘەوە و ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﺗەﻣەﻧﯿﺶ ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﺪا ﻟەداﯾﻜﺒﻮوی ﺳــﺎڵﯽ 1963ﯾــە .ﺋەواﻧــەی ﻓــﯚڕم ﭘــڕ دەﻛەﻧەوە ،ﻟە ﭘﻠەداراﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزی، ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻛﭽﺎﻧــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە“. ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر داﻛﺸﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟــە ﻧێــﻮان ﻛــﻮڕان و ﻛﭽﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﭘــێ دەﭼێﺖ ھﺎﺗﻨﯽ ﺑە ﻟێﺸــﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق و ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﯽ، ﺳەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺑەﮔەڕ ﺧﺴﺘﺒێﺘەوە. ”ﺋێﺴﺘە ﺧەڵﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ داوای ژن و
ﻛﭽﯽ ﻋەرەب دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ژن و ﻛﭽﯽ ﻋەرەب ﺧەرﺟﯿﯿﺎن ﻛەﻣە و ﻟە رووی ﺳێﻜﺴﯿﺸەوە ﺑەھێﺰﺗﺮن، ﺋــەو ﭘﯿﺎواﻧــەی داوای ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﻋەرەب دەﻛــەن زۆرﯾﻨەﯾﺎن ژﻧﯿﺎن ھەﯾە“ ،ﻓﺎﯾەق ﺣەﻣە ﺳﻮور ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳەﻧﺘەرەﻛە وای ﮔﻮت. داواﻛﺎرﯾــﯽ زۆری ﺋەو ﭘﯿﺎواﻧەی ﻟە ﺳەﻧﺘەرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻓﯚڕﻣﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﭘــڕ دەﻛەﻧەوە ﺑﯚ ﺧﻮاﺳﺘﻨﯽ ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﻋەرەب ،وای ﻟە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەرەﻛە ﻛﺮدووە ﺑﯿﺮ ﻟە ﺳــەرداﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻧــﺎو و زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﺋەو ﻛﭻ و ژﻧﺎﻧە ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜﺎت ﻛە دەﯾﺎﻧەوێ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺑﻜەن.
رێﻜەوت زەﻛﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
ﺑەﺷە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و دھﯚك ﻧﺎﭼێﺖ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە ﻛﺎﺗﯿﯿــە و ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑێﺖ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ رێﻜەوت زەﻛﯽ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳــەوز ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻛﺎﺗﯿﯿە .ﺋەو ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ،رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رەواﻧە ﻛﺮاﺑێﺖ .دەڵێ” ،ﺗەﻧﮕﮋەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە“. ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەھﯚی ﭼﯿﯿەوە ﺑﻮوە؟ ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە،
ﺑەڵﻜــﻮ ھەﻣــﻮو ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە، ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا وەك ﭼــﯚن داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﻟە دەﺳەﺗﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﺪاﯾە ،ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮەﯾﺶ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە. دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﺑەﺷــە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ھەرێﻢ دەڕوات، ﺋەﻣە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ راﺳﺘە؟ ﻣﻦ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﻢ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧﯿﯿە و ﭘێﺸﻢ واﻧﯿﯿە واﺑێﺖ ،ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿە راﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵێ ﻗﺴەﯾەﻛﯽ وا ھەﯾە ،ﺑەم ھەر ﻗﺴــەﯾە و ھﯿﭻ
زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﻜﺮاوە ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺳــەﻟەﯾە ،ﺋــەو ﺟﯚرە ﻗﺴــﺎﻧەﯾﺶ دەﺑێﺖ ﺑــە ﺑەڵﮕە و زاﻧﯿﺎرﯾﯽ وردەوە ﺑﻜﺮێﻦ. ﺑەم ﺋێــﻮە ﻧﻮێﻨەری ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﻦ ،ﭼﯿﯿﺎن ﭘــێ دەڵێﻦ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺋەوان ﺑەﻧﺰﯾﻨﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜەﻧە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە؟ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە ﻟــە ھەوﻟێﺮ و دھﯚﻛﯿﺶ ھەﯾــە و ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋەوەش ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻧەھﺎﺗﻨەﻧــﺎوەوەی ﺑەﻧﺰﯾﻨەوە ھەﯾە ﺑــﯚ ﻧﺎو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﭘێــﺖ واﯾە ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾە ﺗﺎ ﻛەی درێﮋە دەﻛێﺸێﺖ؟ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە ﻛﺎﺗﯿﯿــە و ﻟەو ﺑڕواﯾــەدام ﺑــە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑێﺖ. ﻟەﻧﺎو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ
ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﭼﯚﻧە؟ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑﺎﺷــﻦ و ﻟەﮔــەڵ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿﺸﺪا ﻟە ھەﻣﺎھەﻧﮕﺪﯾﺪاﯾﻦ، دەﻣﺎﻧــەوێ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﺪارﯾــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزار و ﺋﯿﺪارەﯾەﻛﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑــە ﭘێﺸــﻜەش داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ. ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەﻗــﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾﯽ ﮔﯚڕان
ﭘێﻜەوەﯾﯿﻤــﺎن ھەﺑێــﺖ ،ﺋــەوا دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎرە ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﮕﻮازﯾﻨەوە ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ. ﻟەﮔــەڵ ﮔﯚڕاﻧــﺪا ﭘﺎﺑەﻧﺪن ﺑە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯚ ﺳﺘە ﻛﺎ ﻧﯽ
ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻧﺎدرێﺘــە ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە و ھــەردووﻻش دەﻣﺎﻧەوێ ﭘڕۆژەی ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎن ھەﺑێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺋــەو ﻛﺎرە
ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دوای دوو ﺳﺎڵەﻛە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەوە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﺳەر
ﻛــﺮاوە ،ﺋەﮔەر ﺷــﺘێﻜﯿﺶ ھﺎﺗە ﭘێﺸــەوە ،ﺋەوا ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻗﺴەی ﺧﯚﻣﺎن دەﺑێﺖ. داﻧﯿﺸــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێﺖ؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﺧﺎڵﯽ ﻧﺎﻛﯚك و ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەﺷﯿﺶ ھەﯾــە ،ﺑەم ﺑێ ﺟﯿــﺎوازی ﻧﯿﻦ و ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﭘەرﻟەﻣﺎن، ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ھەﻧﺪێ ﺟێﮕەدا زەق دەﺑﻨەوە. دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻣﯚڵەت ﺑــە ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن دەدرێﺖ ،ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەو ﭘﺮﺳە ھەن؟ ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻧﺎدرێﺘە ﭘﺎوﺗﮕە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺟﺪﯾﻤــﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﻛﺮدووە و ﻧﺎﭼﺎرﻣــﺎن ﻛــﺮدوون ﭼەﻧــﺪ رێﻨﻤﺎﯾﯿــەك ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜەن ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دەرﻛﺮاوە، ﺋەﮔــەر ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾــﺶ ﻧەﺑــﻦ ﺋەوا دادەﺧﺮێــﻦ ،ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺶ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو رێﻨﻤﺎﯾﯿﺎﻧە، ﭘﺎﻛڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ژﯾﻨﮕەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
”ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر ﻛﭽﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑە“
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رێﻜەوت زەﻛﯽ :ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا وەك ﭼﯚن داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﺪاﯾە ،ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮەﯾﺶ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە.
9
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎری ﻛەرﭘﻮوﭼﯿﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺷﺎری ”ﭼﺎن ﭼﺎن“ ﺳﺎڵﯽ 850ی زاﯾﻨﯽ ﻟەﻻﯾەن ”ﭼﯽ ﻣﻮو“ەوە ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮا و ﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﭙﻤﺮاﺗﯚرﯾەﺗﯽ ”ﺋﯿﻨﻜﺎ“وە داﮔﯿﺮ ﻛﺮا ،ژﯾﺎن ﺗێﯿﺪا ﺑەردەوام ﺑﻮو. ﺋەو ﺷﺎرە ﻛە ﺑە ﺗەواوی ﺑە ﻛەرﭘﻮوچ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ،ﺗﺎ ﻛﺎﺗﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎری وﺗﯽ ﭘێﺮو ﺑﻮوە .ﻧەﺧﺸەی زۆرﺑەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺰﯾﻜە و ﺑە ﺷێﻮازی ﻋەرەﺑﯽ ،ﻧﻤﺎی دەرەوەﯾﺎن ﻧەﺧﺸێﻨﺪراوە. ﻗەﯾەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎرەﻛەداﯾە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘەرﺳﺘﮕە و ھﯚڵﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدوواﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە. ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳﺎن ،ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻧﺰﯾﻜەی 30ھەزار ﻛەس ﻟەو ﺷﺎرەدا ژﯾﺎون.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
دوا ھﯿﻮای ﺑﺮﯾﺘﻨﯽ ﺳﭙێﺮز
ﻟە 11ﺳﺎڵﯿﺪا ﻧﺎودار ﺑﻮو
ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ ﺗەﻣەن 11ﺳﺎن ،ﺑﻮوەﺗە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ دﯾﺎری ﺷــﺎرەﻛەی” .ﭼﻠــﯚ ﺳــﺘێﺮﻟﯿﻨﮓ“ ،ﺑەھﯚی ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿــەوە ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﻜــﺪا ،ﺑﻮوەﺗە ﻛەﺳێﻜﯽ ﻧﺎﺳﺮاو.
ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە ،ﺑە ﻛەرەﺳــﺘەی ﺑﭽﻮوك و ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەﻛــﯽ ﺳــﺎدەوە ،ﻛێﻜــﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛﻮرﺗﺪا ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ داواﻛﺎری ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە .ﺋەو ،ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﺑــﯚ رۆژی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﭘﻮوری، ﻛێﻜﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮد و ﺧﺰم و ﻛەﺳﻮﻛﺎری دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮد .ﺋەوەﯾﺶ وای ﻛــﺮد درێﮋە ﺑە ﻛﺎرەﻛەی ﺑﺪات و ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوەﺗە ﯾەك ﻟە ﻣﺎرﻛە دﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﻚ. ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ داواﻛﺎی ﻛە ﺑە ”ﭼﻠﯚ ﺳﺘێﺮﻟﯿﻨﮓ“ ﮔەﯾﺸــﺖ ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ 220ﻛێــﻚ ﺑــﯚ رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ ﺧێﺮﺧﻮازی ﺑﻮوە. ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎن دەرﻛەوت ﻛە ھﺎوﭘﯚﻟێﻜﯽ ”ﭼﻠﯚ ﺳﺘێﺮﻟﯿﻨﮓ“ ﺗﻮوﺷﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﻜﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮد و ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎرە ﺑﯚ دەرﻣﺎﻧــﯽ ھﺎوﭘﯚﻟەﻛەی ،ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧێﺮﺧﻮاز ﻓﺮۆﺷﺮان. دوای ﺋەوەی ”ﭼﻠﯚ ﺳﺘێﺮﻟﯿﻨﮓ“ ﻧﺎودار ﺑﻮو ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﺋﯿﻠﯿﻨــﻮی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿــﺎن دا و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺨﺎﻧەی ﮔەورە ،ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﭘێ داوە.
ﭘەﻧﺪی ﭘێﻨﺞ ﺳﺎﻧەی ﮔﺎﺑﺮﯾێﻞ ﮔﺎرﺳﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿﺰ
ﮔﺎﺑﺮﯾێﻞ ﮔﺎرﺳﯿﺎ ﻣﺎرﻛﯿﺰ ،ﻧﻮوﺳەری ﻧﺎوداری ﻛﯚﻟﯚﻣﺒﯿﺎ و ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﻧﯚﺑڵﯽ ﺋەدەﺑﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ھەر ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺗەﻣەﻧﯿﺪا ،ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻧﻮێﯽ ﻟەﺑﺎرەی ژﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺋەﻣەش ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ. ﻟە 15ﺳــﺎڵﯿﺪا زاﻧﯿﻢ ﻛە داﯾﻜﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺗێ دەﮔەن و ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﺎوﻛﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾەن. ﻟە 20ﺳﺎڵﯿﺪا ﻓێﺮ ﺑﻮوم ﻛە ﻛﺎری ﺧﺮاپ ،ھﯿﭻ ﺳﻮودێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەﮔەر ﺑە ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿﺸەوە ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟە 25ﺳﺎڵﯿﺪا زاﻧﯿﻢ ﻛە ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑﭽﻮوك ،داﯾﻜﯽ ﻟە ھەﺷﺖ ﺳــەﻋﺎﺗﯽ رۆژی و ﺑﺎوﻛﯿﺸﯽ ﻟە ھەﺷﺖ ﺳەﻋﺎﺗﯽ ﺷەوی ﺑێﺒەش دەﻛﺎت. ﻟە 30ﺳﺎڵﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻢ ﻛە ھێﺰ ،ھێﺰی راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوە و راﻛێﺸﺎﻧەش ،ھێﺰی ژﻧە. ﻟە 35ﺳــﺎڵﯿﺪا زاﻧﯿﻢ ﻛە ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ داھﺎﺗﻮو ﺑە ﻣﯿﺮات وەرﻧﺎﮔﺮێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷﺘێﻜە ﻛە ﺧﯚی دروﺳﺘﯽ دەﻛﺎت. ﻟە 40ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻓێﺮ ﺑﻮوم ﻛە ﻧﮫێﻨﯿﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑەﺧﺘەوەر، ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە ﺋەو ﻛﺎرەی ﺣەزم ﻟێﯿە ﺑﯿﻜەم ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەوەداﯾە ﻛە ﺋەو ﻛﺎرەی دەﯾﻜەﯾﻦ ،ﺣەزﻣﺎن ﻟێ ﺑێﺖ. ﻟە 45ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻓێﺮ ﺑــﻮوم ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ % 10ی ژﯾﺎن ﺋەو رووداواﻧە ﻛە ﺗﻮوﺷﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎن دەﺑﻦ% 90 ،ی ﭘێﻮەﻧﺪی
ﺑــەوە ھەﯾە ﻛــە ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼﯚن دەﺑﻦ. ﻟە 50ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻢ ﻛە ﻛﺘێﺐ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﯽ ﻣﺮۆﭬــە و ﭘێﺮوی ﻛﻮێﺮاﻧەﯾﺶ ،ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ دوژﻣﻨە. ﻟە 55ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻓێﺮ ﺑــﻮوم ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎن ﺑە ﻣێﺸﻚ ﺑﺪەم و ﺑڕﯾﺎرە ﮔەورەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە دڵ. ﻟە 60ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻢ ﻛە ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺶ دەﻛﺮێ ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾﯽ ﺑﻜــەی ،ﺑەم ﺑە ﺑــێ ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾﯽ، ھەرﮔﯿــﺰ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﻜەی. ﻟە 65ﺳﺎڵﯿﺪا ﻓێﺮ ﺑﻮوم ﻛە ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﭼێــﮋ ﻟــە ﺗەﻣەﻧﯿﺎن وەرﺑﮕﺮن ،دەﺑێ دوای ﺧﻮاردﻧﯽ ﺋەو ﺷﺘەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ،دەﺑێ ﺋەو ﺷﺘەﯾﺶ ﺑﺨﯚن ﻛە ﺣەزﯾﺎن ﻟێﯿە. ﻟە 70ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻢ ﻛە ژﯾﺎن ﺑە واﺗــﺎی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﺗــﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜــﻮ ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺷــە ﺑــە ﻛﺎرﺗە ﺧﺮاﭘەﻛﺎن. ﻟە 75ﺳﺎڵﯿﺪا زاﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻣﺮۆڤ ﭘێﯽ واﯾە ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،درێﮋە ﺑە ﻧﺸﻮﻧﻤﺎی ﺧــﯚی دەدات و ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﻛە ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﺎﻓﺎت دەﺑێﺖ. ﻟــە 80ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻢ ﻛــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﻛەوﺗﻨە ﺑەر دﻟﯚﭬﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭼێﮋی ﺟﯿﮫﺎﻧە. ﻟە 85ﺳــﺎڵﯽ ﺑﯚم دەرﻛــەوت ﻛە ھێﺸﺘﺎ ژﯾﺎن ﺟﻮاﻧە.
ﺑﺮﯾﺘﻨﯽ ﺳﭙێﺮز ،ﺋەﺳــﺘێﺮدەی ﻧﺎوداری ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻛە زۆری ﺣەز ﻟێ ﺑﻮوە ﺑﺒێﺘە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ و ﺑﺮاد ﭘﯿﺖ و ﮔەورەﯾﺎن ﺑﻜﺎت و ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﯽ زاﻧﯿﻮە. ﺋەو ،دەڵێ ﻛە ﺟﺎرێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺑﺮاد ﭘﯿﺖ ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺣەزێ ﻟێﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑﺮاد ﭘﯿﺘﺪا ،ﻛﯚ ﺑﺒێﺘەوە. ﺑﺮاد ﭘﯿﺖ و ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ 6 ،ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن ﺑە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻣەدۆﻛﺲ ،ﭘێﻜﺲ ،زەھﺮا، ﺷﯿﻠﻮ ،ﻧﺎﻛﺲ و وﯾﻮﯾﻦ ھەﯾە .ﺗەﻧﯿﺎ ﺳێ ﻟەو ﻣﻨﺪاﻧە ،ھﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە. ﺑﺮﯾﺘﯽ ﻛە ﺧﯚﯾﺸــﯽ دوو ﻣﻨﺪاڵﯽ ھەﯾە ،دەڵــێ” ،ﺋەﮔەر ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻜﺪا ﻛﺎرم ﻧەﻛﺮدﺑﺎﯾە ،دەﺑﻮوﻣە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﯾﺎن ﻛﺎرێﻜﻢ ھەڵﺪەﺑﮋارد ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی راﺳﺘەوﺧﯚم ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاﻧﺪا ھەﺑﻮاﯾە“.
راوﭼﯿﯽ ﺗەرم
”وی زﯾــﻦ ﭘﯿﻨﮓ“ ،راوﭼﯿﯿەﻛﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﭼﯿﻨــە ﻛە ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ﻟە رێﮕەی ”رووﺑــﺎری زەرد“ەوە ،داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت .ﺋەو ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ھەﻣﻮو راوﭼﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺋەوەی راوی ﻧەﻛﺎت ،ﻣﺎﺳﯿﯿە. ”وی زﯾﻦ ﭘﯿﻨﮓ“ ،ﺗەﻣەن 55ﺳــﺎن ،ﺗەرﻣﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟە ﻧێﻮ رووﺑﺎرەﻛەدا ﺧﻨﻜﺎون ،دەدۆزێﺘەوە و ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻓﺮۆﺷێﺘەوە. ﺋــەو دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﺋــەو ﻛﺎرەی ﻣﻨــەوە ،رێﺰ و ﮔەورەﯾﯽ ﺑــﯚ ﻣﺮدووان دەﮔەڕێﺘەوە“. ﺋەو ﭘﯿﺎوە ،دواﭼﺎرە و رێﮕەی ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﻧەن ﻛە ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮ رووﺑﺎری زەرددا ﺧﻨﻜﺎون و ﺗەرﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەدۆزراوﻧەﺗەوە. ”وی زﯾﻦ ﭘﯿﻨــﮓ“ ،رۆژاﻧە ﻣەوداﯾەﻛﯽ زۆر ﺑە ﺑەﻟەﻣەﻛەی دەڕوا و ﺑە ﺷــﻮێﻦ ﺗەرﻣﺪا دەﮔەڕێﺖ .ﺋەو دەڵێ 7” ،ﺳــﺎڵە دەﺳﺘﻢ ﺑەو ﻛﺎرە ﻛﺮدووە و ﻟەو ﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ﻧﺰﯾﻜەی 500ﺗەرﻣﻢ دۆزﯾﻮەﺗەوە“. ھەﻧﺪێ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻛﻮژراون ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺧﻨﻜﺎون و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﻧێﻮ رووﺑﺎرەﻛەدا ﺧﯚﯾﺎن ﺧﻨﻜﺎﻧﺪووە.
ﺳەﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﭘﺸﯿﻠە
ﭘﺸــﯿﻠەﯾەك ﺑــ ەو ھﯚﯾــەی ﻧﯿﻮەی رووﺧﺴــﺎری ﻗ ﺎوەﯾــﯽ و ﻧﯿﻮەﻛەی ﺗﺮﯾﺸﯽ رەﺷــە، ﺑﻮوەﺗە ﭘﺸﯿﻠەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺳﺮاو .وێﻨەی ﺋ ەو ﭘﯿﺸﻠەﯾە ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــ ﺪا ﺑــو ﺑﻮوەﺗەوە و ﺑەﻛﺎرﺑەراﻧــﯽ ،ﻧ ــﺎوی ﺋەﺳــﺘێﺮەی ”ﭬێﻨﻮس“ﯾــﺎن ﻟێ ﻧﺎوە ،ﺑــەو ھﯚﯾەی ﻛە ﺋەو ﺋەﺳــﺘێﺮەﯾ ە ،ﺑە دوو ﺷــێﻮە و روو ﺧﺴﺎر دەردەﻛەوێ. ”ﻟﯿﺴــﻠﯽ ﻟﯿﯚن“ ،ﻣﺎ ﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿــﺎی ﺋە ﻣەرﯾــﻜﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺋ ــەو ﭘﯿﺸــﻠەﯾە ،ﻟە دەﮔﻤەﻧﺘﺮﯾــﻦ ﺋﺎ ژەﻧﯽ ﺳــەر ﮔﯚی زەوﯾﯿە. ﺋــەو دەڵــێ” ، ﺑﻮوﻧــﯽ دوو ﻧﯿــﻮە رووﺧﺴــﺎری ﺑە ﺗــەواوی ﺟﯿﺎواز، ﺑەھــﯚی ﺑﻮوﻧــ ﯽ دوو )دی ﺋێــﻦ ﺋــەی( ﺟﯿــﺎوا زە و ﺋەﻣەﯾﺶ ﯾەك
ﻟــە دەﮔﻤەﻧﺘﺮﯾﻦ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﮔﯚی
زەوﯾﯿە“. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛەی زاﻧﻜﯚی ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿﺎ دەڵێ” ،ﺑﯚ ﺋەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯽ وردﻣﺎن دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێ، دەﺑێ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە ﻟەﺳەر ﭘﺸﯿﻠەﻛە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺧﺎوەﻧەﻛەی ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺑەو ﻛﺎرە ﻧەداوە“ .ﯾەك ﻟە ﺷﺘە دەﮔﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺸﯿﻠەﯾە ،ﭼﺎوە ﺷﯿﻨەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ و ﺳەرﻧﺠﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ راﻛێﺸﺎوە. ﺑەھﯚی ﺋەو ھەﻣﻮو ﻧﮫێﻨﯿﯿﺎﻧەوە ،ﭘﺸــﯿﻠەﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑﻮوەﺗە ﯾەك ﻟە دەﮔﻤەﻧﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎژەﻧﯽ ﺳەر ﮔﯚی زەوی.
ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺑە ﻣێﺮوو ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛﯿﺸــﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ، ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣێﺮوو ﺑﯚ ﺗﯿﻤﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺮﯾﻦ زۆر ﺑﺎوە. ﺳﻮﭘﺎی ﻣێﺮووە ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎن ﻛە ﺑە ﺳــەرە ﮔەورەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە دەﻧﺎﺳێﺮﻧەوە، ﻟەﺳــەر ﮔەﺳــﺘﻨﯽ ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑەﺷەڕ دێﻦ و ﻟە دەرەﻧﺠﺎﻣﺪا، ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺟەﺳﺘە دەدوورﻧەوە، ﺑەم ﺑەھﯚﯾەوە ﺧﯚﯾﺎن دەﻣﺮن. ﺋﺎزای ﮔەﺳﺘﻨﯽ ﺋەو ﻣێﺮوواﻧە زۆرە ،ﺑەم ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛەی ﻟەوەداﯾە ﻛە ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا و ﺑە ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری، ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎن دەدوورﻧەوە.
ھﻮﻧەر
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻧﺎﺳﺮی رەزازی وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺧﯚی دەﮔێڕێﺘەوە
ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑﯚ ﻣﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﺋێﺸە ﺑﻮوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋێﻮارەﯾەك ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺳﺮی رەزازی ،ﻟە ژێﺮزەﻣﯿﻨێﻜﯽ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻛە ﻧﺎوەﻧﺪی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻏەزەﻟﻨﻮوﺳە ،ﺑﺎﺳﯽ ھﻮﻧەری ﺧﯚی ﻛﺮد. ﻣﻨﺪاڵﯽ و ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺧﯚی و زۆر ﺑﺎﺳﯽ ﺗﺮ ،ﺋەﻣەی ﻟێﺮدا دەﯾﺨﻮێﻨﻨەوە ،ﭘﻮﺧﺘەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺳەﻛەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺳﺮی رەزازﯾﯿە.
500ﻻﭘەڕەم ﻟە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻧﻮوﺳﯿﻮەﺗەوە وەك ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دا ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻨﺪاڵ ﺑــﻮوە و ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 6ﺳﺎﻧﺪا ﺑﻮوە ،ﺗﺎك ﺗﺎك دەﻧﮕﺨﯚش ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾﺎﻧﺪا ھەﺑــﻮوە ،ﺋەوﯾــﺶ ھەﺳــﺘﯽ
زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣﻦ ﺑﯚ دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋەﯾﻠﻮول دەﮔەڕێﺘەوە، ﺋەوﻛﺎت ﺋێﺮان و ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻛﻮرد دەﺗﺮﺳــﺎن ،ﺑەو
ﻣﺤەﻣــەدی ﻣﺎﻣﻠێ ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻣەزھەری ﺧﺎﻟﻘﯽ ،ﻛﺎك ﻋەزﯾﺰی ﺷــﺎرۆﺧﯽ ﻛە دەﻛەوێﺘە ﻧێﻮان ھــەردووﻻوە .ﻟــەم ﺑەﺷــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ :ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺗﺎﯾەر
ﻧﺎﺳﺮی رەزازی ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑﻮوە ھەرﭼﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﭼﺎوەﺷــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺑﺒﯿﻨێــﺖ ،ﺋــەو ﻛﺎرەﯾﺸﯽ ﻛﺮدووە و ﻟە ﻗﻮﺗﻮرەوە ﻛە ﺳێﮕﯚﺷــەی ﺋێﺮان ﻋێﺮاق
ﻛﺮدووە ﻛە دەﺗﻮاﻧێ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێ و ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەوﻛﺎﺗە زەﻣەﻧﯽ ﺷــﺎ ﺑﻮو و ﺳــەردەﻣێﻜﯽ ﺗﺎرﯾﻚ ﺑﻮو، ھﯿــﭻ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛــﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮوری و ھﻮﻧــەری ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻧەﺑﻮو. ﻧەﯾﺎﻧﺪەوﯾﺴﺖ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دان ﺑە ﻣﯿﻠﻠەﺗێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﺪا ﺑﻨێﻦ ﻛە ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﻛــﻮردە .ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻟە ﺋێﺮان ﻛﺎرێــﻚ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻛﺮاﺑێﺖ، ﯾــﺎن ﻛﻮرد ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ، ﺑــﯚ ﺋەو ﺧەﺑــﺎت و ﺗێﻜﯚﺷــﺎﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﻟەم ﺑەﺷــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑﻮوە“. رەزازی ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد ﻛە ﺋەوان ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ھەژار ﺑــﻮون ،ﺑﺎوﻛﯽ ﺧەﯾــﺎت ﺑﻮوە و داﯾﻜــﯽ ﺧﺎﻧﻤﯽ ﻣﺎڵــەوە ﺑﻮوە، ﺑەم ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛــەی دژی ﺋەوە ﺑﻮون ﺋەو ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﺖ .ﺑﺎوﻛﯽ وﯾﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯽ رەزازی ﺑﺒێــﺖ ﺑە ﭘﺰﯾﺸــﻚ ،ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﺑە ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ،ﺑەم ﺋــەو ﺋەوەﻧﺪە ﭼﻮوﺑﻮوە ﻧﺎو دﻧﯿﺎی ﮔﯚراﻧﯿﯿەوە، وەك ﺧﯚی دەڵێﺖ ،ﻻﺳــﺎر ﺑﻮوە و ﮔﻮێﯽ ﺑە ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻧەداوە و ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺘﻮوە واز ﻟە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﺑێﻨێﺖ.
ھﯚﯾەﺷــەوە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﺋﺎوە ﺑــﻮو ،رادﯾﯚی ﻛﻮردی ﺳەرەﺗﺎ ﻟە ﺗﺎران ﻛﺮاﯾەوە و ﭘﺎﺷــﺎن ھێﻨﺎﯾﺎﻧە ﻛﺮﻣﺎﺷــﺎن. ﺋﯿﻨﺠﺎ رادﯾﯚی ﺳــﻨە و ﻗەﺳﺮی
ﺗﯚﻓﯿــﻖ ،ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ دﯾﻼن، ﻋﺎرف ﺟﺰﯾﺮی و زۆری ﺗﺮﯾﺶ. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد” ،ﻟەﻧــﺎو ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧــە ﻧﺎﻟەﺑــﺎرەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﻨﺪەﺳﺘﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا
ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە ،ﺗﺎ ﺳەڵﻤﺎس و ورﻣێ و ﻛﺮﻣﺎﺷــﺎن ﮔەڕاوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ و ﭼــﺎوەش و ﺷﺎﻋﯿﺮەﻛﺎن ﺷﺖ ﻓێﺮ ﺑێﺖ. ﺑەم ﺑەر ﻟە ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان و رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺷﺎ ،ﭼەﻧﺪ ﺷــﺘێﻚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە داﻧﺎوە، ﺋەواﻧﯿﺶ” :ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋەﯾﻠﻮول ﺑــﻮو ،ﯾﺎن ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ .دووەم ھﺎﺗﻨﯽ ﮔﺮووﭘێﻚ ﺑﻮو ﻟەو ﺳــەردەﻣەدا ﺑەﻧﺎوی ﮔﺮووﭘﯽ ﺷﯚڕش ،ھﺎﺗﻦ ﻟە ﺳﻨە و ﻣﮫﺎﺑﺎد ھەﻧﺪێﻚ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﯿــﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮد ،ﺋەو ﮔﺮووﭘــە ﻛﺎك ﺋەﻧﻮەر ﻗەرەداﻏﯽ و ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋان ،ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋەﻟﯽ و ﻋﻮﻣەر ﺧەزان و ﺑﺮاﯾﻢ ﺳــﺎﺑﯿﺮ و ﺣەﺳــەن ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺑﻮون. ﺋێﻤەش ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋەوان ﮔﺮووﭘێﻜﻤﺎن ﻟە ﺳــﻨە دروﺳﺖ ﻛــﺮد ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎك ﺋﯿﻘﺒﺎڵ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــە ،ﺑەم ﮔﺮووﭘەﻛەﻣــﺎن دوور ﺑــﻮو ﻟــە ھەﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿــەوە، ھەرﭼەﻧــﺪە ﺧﯚﻣﺎن ھەﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﻤــﺎن ھەﺑــﻮو ،ﺑەم
ﮔﺮووﭘەﻛەﻣــﺎن رۆژﺋﺎواﯾﯽ ﺑﻮو، ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑــە ھەﻣﻮو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﮔەڕاﯾﻦ و ﺑەرﻧﺎﻣەی زۆرﻣﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮد .ﺑەو ﺟﯚرە ﮔﺮووﭘێﻜﯿﺶ ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺳﻨە ،ﻟە ﺳەﻗﺰ دروﺳﺖ ﺑﻮون“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش دا ،ﺋەو ﺷﺎرەی ﺋــەوی ﺗﯿﺎﯾﺪا دەژﯾﺎ ،ھەﺳــﺘﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯿــﯽ ﻛەم ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾە
و دﻟێﺮ .ﺳــﺮوودی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن 6 ﻣﺎﻧﮓ ﺑــە ﺑەردەواﻣﯽ ﻟەﺳــەر رادﯾــﯚی ﺗــﺎران ﺑــﻮو .ﻟەﮔەڵ ﮔەرﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە و ﻛــﻮژران و ﻟــە ﺳــێﺪارەداﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤە ،ﺳــﺮوودی ﺋەی ﺷەھﯿﺪان ﺳەرﯾﮫەڵﺪا“. ﺋــەو ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪەی ﻛــﻮرد ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــەم ﺟــﯚرە ﺑــﯚ 3ﻗﯚﻧــﺎغ داﺑەش
ﻟــە ﻧــەوەی ﺋێﻤــەدا ﭼەﻧــﺪ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەﺑﻮون، ﺑەم ھﯿﭽﯿــﺎن وەك ﻣﻦ و ﻛﺎك ﻧەﺟﻤە ﺑەردەوام ﻧەﺑﻮون
630ﮔﯚراﻧﯿــﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ﻛە 46داﻧەﯾﺎن ﺳﺮوودن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 130داﻧەﯾﺎن ﺋﺎوازی ﺧﯚﻣﻦ ﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺶ ھەﺑﻮون“. ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺋــەو دەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗــﻦ ﻛــﺮدووە، ﭼــﻮاردەوری ﭘــڕ ﺑــﻮوە ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ،وەك ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان :ﺣەﺳەن زﯾﺮەك،
ھەﺑــﻮو ،ﭼەﻧــﺪ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻚ ھەڵﻜەوﺗﻦ ،ﻣﻦ و ﻛﺎك ﻧەﺟﻤەی ﻏﻮﻣﯽ و ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەم ھﯿﭽﯿﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ وەﻛﻮ ﻣــﻦ و ﻛﺎك ﻧەﺟﻤە ﺑەردەوام ﺑﻦ“.
”دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﻦ ﺑﯚ دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋەﯾﻠﻮول دەﮔەڕێﺘەوە ،ﺋــەوﻛﺎت ﺋێﺮان و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻟە ﻛﻮرد دەﺗﺮﺳﺎن ،ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﺋﺎوە ﺑﻮو
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻛﺎری ھﻮﻧەری ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺟﮕە ﻟە ﺳەرﺋێﺸە ،ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮوە ﺑﯚ ﻣﻦ ،ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ھەر واﺑﻮوە ،ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺟﮕە ﻟە رێﺰ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎن ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮﻣﺎن دەﺳﺖ ﺧﺴﺘﺒێﺖ“.
11
ﺋەوان ﺳــﻮﻧﻨﯿﮕەراﯾﯿﺎن ﺑەﻻوە ﮔﺮﻧــﮓ ﺑــﻮوە ،ﺋەوﻛﺎﺗەﯾــﺶ ھەﻧﺪێ ﺳــﺮوود و ﮔﯚراﻧﯿﯽ دژ ﺑە ﺷﯿﻌە ﮔﻮﺗﻮوە ،ﺑەم ھەر زوو دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺗﺮﺳﺎون و ﻛﯚﯾﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗەوە و ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧە ﻛێﺸە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﭘێﯿﺎن ﺑﺎش ﺑﻮوە ڕێﮕە ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯿەﻛە ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر ،ﺑﯚ ﺋەوەﯾﺶ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋەم ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻮوە ﻛە وای ﻛﺮدووە زﯾﺎﺗﺮ روو ﻟە ھەﺳﺘە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛە ﺑﻜەن. ﻟە درێﮋەﯾﺸــﺪا ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟەﮔەڵ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﺋێﻤەﯾــﺶ ھﺎﺗﯿﻨــە دەرەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯿﺎن ﺑــﯚ ﻛﻮرد ﻧەﻛــﺮد ،ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎد درا، ﺷﺎری ﺳﻨە دووﭼﺎری ﺷەڕێﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺎوی ﺑﻮو ،ﺷﺎرەﻛﺎن ﮔﯿﺮان و ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﭼەﻧﺪ ﺳــﺮوودێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدن ،ﻟەواﻧە، ﺋەی ﺷــەھﯿﺪان و دێﻢ و دێﻢ. ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧﯽ ﺷــﺎﯾﺶ ،ﭼەﻧﺪ ﺳﺮوودێﻜﻢ ﻟە رادﯾﯚ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد، ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ،ﻛﻮردﯾﻦ
ﻛﺮد” ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺷﺎ ﺗــﺎ رووﺧﺎﻧــﯽ ﻛــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﻛﻮرﺗﯽ ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣﻨە .ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەم ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﻣﻨە ﻛــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳــﺮوود و ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕاﻧەی ﺑﺎﺷﻢ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن .ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳێﯿەﻣﯿﺶ ﺋەوروﭘﺎﯾــە و ﺋەوە ﺑﯚ ﻣﺎوەی 10 ﺳﺎڵﯿﺶ دەﺑێﺖ ﻣﻦ ﻟەم ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻢ“. رەزازی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﺑەردەواﻣــە و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ھەرﭼﯿﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ وەك ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ
ﻛﺮدووﯾەﺗــﯽ و ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی زاﻧﯿــﻮە ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ 630 ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە و ﻛە 46داﻧەﯾﺎن ﺳﺮوودن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 130داﻧەﯾﺎن ﺋﺎوازی ﺧﯚﯾﻦ. ﺑەم داﺧﯿﺶ ھەڵﺪەﻛێﺸــێﺖ و دەڵێﺖ” ،ﻛﺎری ھﻮﻧەری ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺟﮕە ﻟە ﺳەرﺋێﺸــە ،ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮوە ﺑﯚ ﻣﻦ ،ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ھــەر واﺑــﻮوە ،ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺟﮕە ﻟە رێﺰ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﻣــﺎن ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮﻣﺎن دەﺳﺖ ﺧﺴﺘﺒێﺖ“. ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋــەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ و 500 ﻻﭘــەڕەی ﻧﻮوﺳــﯿﻮەﺗەوە. ﻟەوﺑﺎرەﯾەﺷەوە ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە دوای ﺣەﺳــەن زﯾﺮەﻛــەوە ﻛە ﻣﻦ ﺷﺎﮔﺮدی ﺋەوم ،ﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ھەﯾە ﺑە ﻗــەدەر ﻣﻦ ﺑەدﺑەﺧﺘﯽ و ﭼﺎرەڕەﺷــﯽ و دەرﺑەدەری و زﯾﻨﺪان و داﻣﺎوﯾﯽ ﭼەﺷﺘﺒێﺖ. ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ زۆر ﺷﺘﯽ ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ ﻟە ﺑــﺎری ھﻮﻧەرﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەوە ﺗێﺪاﯾــە ،ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەﺷــﯿﺪا ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻣە ﺳەردەﻣﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﺋێﺮە“.
ﺳــﺮوودی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن 6ﻣﺎﻧﮓ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﻟەﺳــەر رادﯾﯚی ﺗﺎران ﺑﻮو .ﻟەﮔــەڵ ﮔەرﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە و ﻛــﻮژران و ﻟە ﺳــێﺪارەداﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤــە، ﺳــﺮوودی ﺋــەی ﺷــەھﯿﺪان ﺳەرﯾﮫەڵﺪا
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن
ﺋەوەی ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑﺎو ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻓێﻨﻚ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺳﭙﻠﯿﺘە و ﻛﺎرەﺑﺎﯾەﻛﯽ زۆری دەوێ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ :ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﭘﺎرەی ﻛﺮێﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺑەروﺑﻮوﻣەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن دەرﻧﺎھێﻨﻨەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻛێﺸەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەﻣﯿﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻧﯿﯿە ،ﺧﺮاپ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿەﺗﯽ ﺋﺎﻣێﺮێﻚ % 90ـﻰ ﺧەرﺟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺋــەم رۆژاﻧــە ﺋــەوەی دەم دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑــﺎس ﻟە ﻛەﻣﯿﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دەﻛﺎت ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەو وزەﯾەی ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﺑەرھــەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەھێﻨﺮێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺑــە رێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺑەﻛﺎر ﺑﺒﺮدرێﺖ ،ﺋەوا ﺑەﺷﯽ ھەﻣﻮو ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. ھەر ﻟەﮔەڵ ﭼﻮوﻧە ﻧێﻮ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە، ھەﺳــﺘﺖ ﺑە ﺳــﺎردﯾﯿەﻛﯽ زۆر دەﻛــﺮد ﻛە ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋەو ﺳﺎردﯾﯿە ھەﺳﺖ ﭘێ ﻧەدەﻛﺮا، ﺋەوا ھەر ﺳــﭙﻠێﺘە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺑــﻮون ﻛــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەﯾﺎن ﺳــﺎرد دەﻛﺮدەوە ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرﺑەی ﺋەواﻧەی ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﺑەﺷﺪار ﺑــﻮون ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺋﺎﻣێﺮی ﺳــﺎردﻛەرەوە ﺑﻮون و ﺑە ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﻛەﺷــﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەﯾﺎن ھێﻨﺪەی ﺗﺮ ﺳﺎرد ﻛﺮدﺑﻮو ،ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟێﯽ ﮔەرﻣﺘﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﺎزاڕەﻛەﯾﺎن
و ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎردﻛەرەوە و ﮔەرﻣﻜەرەوە ﻛﺮاﯾەوە ﻛە 4رۆژی ﺧﺎﯾﺎﻧــﺪ 98 .ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە 14وت ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮد ﻛە 64ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟەواﻧە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮون ﺑە ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎردﻛەرەوە و ﮔەرﻣﻜەرەوە. ﺋێﺴﺘە ھەوﻟێﺮ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﻟەﺑﺎرە ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﭘێﺸــﺎﻧﮕە
ﭘﻠەی ﮔەرﻣﯿﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘەﻧﺠﺎش دەﺑڕێﺖ ،ﺑﯚﯾە ھەر ﺋﺎﻣێﺮێﻚ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻣﺎڵەﻛﺎن ﻓێﻨــﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەوا ﻻی ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺮە. ﺋەوەی ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑﺎو ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻓێﻨﻚ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺳــﭙﻠﯿﺘە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻛﺎرەﺑﺎﯾەﻛﯽ زۆر ھەﯾــە .زۆرﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﺟﯚرە
ﺋﺎﻣێﺮێﻚ ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 30ھەزار دﯾﻨﺎر ﺧەرﺟﯿﯽ ﻏﺎزەﻛەﯾەﺗﯽ، ﻟە زﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە دوو ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﮔﯿﺰەر و ھەﻣﻮو ژوورەﻛﺎن ﮔەرم دەﻛﺎﺗەوە. ﺑﻮو. 10ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﻟــە ھەوﻟێﺮ، ﺳێﯿەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﻮاری ﻣﯚﺑﯿﻠﯿﺎت ،دﯾﻜﯚر
ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﮔەرﻣﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە و ﺗﺎ ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ﮔەرﻣﺎﯾە ﻟە ﻛﯚڵ ﺧەڵﻚ ﻧﺎﺑێﺘەوە ،ﺋﺎﺧﺮ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ
ﺋﺎﻣێــﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﺎﻧــە و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼن و ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺳﺎردﻛﺮدﻧەوە ﯾﺎن ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣﺎڵــەﻛﺎن ،ﮔﻮﺷــﺎرێﻜﯽ زۆری
ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺳــەر وێﺴﺘﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺳــﺎﻧەی ھەرێﻢ ﻗﻮوت دەدات. ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن رێﻜﻼﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﺟﯚری ﺳــﭙﻠێﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮد ﻛە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ھەر ژوورێﻚ ﻓێﻨﻚ ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەم ﻛﺎرﭘێﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎﻧە ﻧﯿﯿە. ﺑــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەدا ﺳــﻮوڕاﻣەوە ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﺑﺪۆزﻣەوە ﻛە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻚ ﯾﺎن ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﺧﺴــﺘﺒێﺘە روو ﻛــە ﺳــﻮود ﺑە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وزەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ، ﻟــە ﺳــﻮوﭼێﻜﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﭘﯚﺳــﺘەری رێﻜﻼﻣﯽ ھەرزاﻧﯽ و ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰﯾﯽ ﺋﺎﻣێﺮێﻚ ﺳەرﻧﺠﯽ ﻣﻨﯽ رﻓﺎﻧﺪ .ﺋﺎﻣێﺮێﻚ داﻧﺪراﺑﻮو ﻛە
ﺑە ﻏﺎز دادەﮔﯿﺮﺳﺎ ،ﻛەﭼﯽ ھەوای ﻓێﻨﻜﯽ ﺑەرھەم دەھێﻨﺎ. رزﮔﺎر ﺳﻮار ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەی ﺗﯽ ﺋﯿﻨێﺮﺟﯽ ﻛــە ﺑﺮﯾﻜﺎری
ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺋێﻮە ﻟێﯽ ﺑﺰاﻧﻦ“. ﮔەورەﯾــﯽ و ﺑﭽﻮوﻛﯿﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﮔەورەﯾــﯽ ﺑﯿﻨــﺎ و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧە دادەﻧﺪرێﺖ ،ھﻮﺗێﻠێﻚ ﻛە ﺧﺎوەﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 70ژوور ﺑێﺖ ،ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە 4ﺋﺎﻣێﺮی ﺑﯚ داﺑﻨﺮێﺖ ﻛە ھەر ﺋﺎﻣێﺮێﻚ ﺑە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە 6ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﻟــە ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﺪا دوو ﻛﯿﻠﯚ ﻏﺎز دەﺳﻮوﺗێﻨێﺖ ﻛە دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮﺗڵ ﯾﺎن ﺗﺎﻧﻜەر ،ﻟەﻻی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎوە ﭘــڕ دەﻛﺮێﺘەوە .ھــﺎوﻛﺎت ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻟە ﻏﺎزەﻛەﯾﺶ200 ، دﯾﻨﺎر دەوەﺳﺘێﺖ. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺑﺮﯾــﻜﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە، ﺗێﭽــﻮوی ھەﻣــﻮو ﺋﺎﻣێــﺮەﻛﺎن و داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھەوای ﺳــﺎرد ﺑﯚ ھﻮﺗێﻠەﻛــە ،ﻧﺰﯾﻜــەی 4ھەزار دۆﻻری ﺗــێ دەﭼێــﺖ ،ﺑــەم ﺑەراورد ﺑە ھﻮﺗێﻠێــﻚ ﻛە ﺑﯚ ھەر
ﻛﺎری دەﻛﺮد و ﺟﮕــە ﻟە ﮔﯿﺰەر، ﺳــەرﺟەم ژوورەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎڵێﻜﯽ ﮔەرم دەﻛﺮدەوە .ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮەﯾﺶ ﺑە ﻏــﺎز ﻛﺎری دەﻛﺮد و ﺳــﻮوڕاﻧەوەی ﺋﺎوی ﮔەرم ﺑەﻧێﻮ ژوورەﻛﺎﻧﺪا ﺑەھﯚی ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﺷﯚﻓﺎژەوە ،ﭘﺎﻛﺘﺮﯾﻦ ﺟــﯚری ﮔەرﻣﺎی ﺑــە ژوورەﻛﺎن دەﺑەﺧﺸﯽ. داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺑﯚ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ 150ﻣەﺗــﺮی4 ، ھــەزار دۆﻻری دەوێﺖ ،ﺑەم ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە ھﺎووﺗﯽ ﻟە ﺧەرﺟﯽ زﯾــﺎدەی ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ رزﮔﺎر دەﻛﺎت .رزﮔﺎر ﺳــﻮار ﭘێﯽ واﯾە ﻗەﻧﯿﻠەﯾەﻛﯽ 60ﻛﯿﻠﯚﯾﯽ ﻟەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺑﯚ ﻣﺎڵێﻚ ،ﺑەﺷﯽ 15 رۆژ دەﻛﺎت ﻛە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 15ھەزار دﯾﻨﺎر ﺧەرﺟﯿﯿەﺗﯽ. ﺑﺎزاڕﮔەرﻣﯿﯽ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﺳﭙﻠێﺖ ﻟە ﻣﺎڵ و دەزﮔــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻟە
ﺋﺎﻣێﺮێﻜــﯽ ﻧﻮێﯽ ﺋﯿﺘﺎڵــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺳــﺎردﻛەرەوە ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ دەﺧﺮێﺘە روو ﻛە ﺑە ﻏﺎز دادەﮔﯿﺮﺳێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ھەﻣﻮو ژوورەﻛﺎن ﻓێﻨﻚ دەﻛﺎﺗەوە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺋﺎﻣێﺮە ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿەﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ،داھێﻨﺎﻧەﻛە ﻧﻮێﯿە و ﺧﯚﺷــﯿﺎن ﺳــەرﯾﺎن ﻟەو ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەی ﺋﺎﻣێﺮەﻛە ﺳــﻮڕ ﻣﺎوە .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻣﻨﯿﺶ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەم ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿەﻛە ﻛﺮدووە و ﻟە وەﻣﺪا ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوم
ژوورێﻚ ﺳــﭙﻠﯿﺘێﻜﯽ ﺑەﺳــﺘﻮوە، ﺑەرێــﮋەی % 90وزەی ﻛﺎرەﺑــﺎ دەﭘﺎرێﺰێﺖ. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺋﺎﻣێــﺮی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺧﺴــﺘﺒﻮوە روو ﻛــە ﺑــە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە دوو ﺋەﻣﭙێــﺮ ﻛﺎرەﺑــﺎ و ھەر ﺑــە ﻛﺎرەﺑﺎی ﻣﻮەﻟﯿــﺪەی ﮔەڕەك
ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،ﺑێ ﭘﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪووە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەر ﺟێﮕﺮەوەﯾەك ﺑﯚ ﺳﭙﻠﯿﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺪۆزرێﺘــەوە، ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔــەر ﻧﯿــﻮەی وزەی ﻛﺎرەﺑﺎش ﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە ،ﺋەوا ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﻛێﺸــەی ﻛەﻣﯿــﯽ وزە رزﮔﺎر ﻛﺮدووە.
ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ رەﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎدرووﻧەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﻮێﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەﻛەن و ﭘێﯿــﺎن واﯾە رێﮕــەدان ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﺑڕێﻚ ﺑﺎج، ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﺧەﻣﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻛــەم ﺑﻜﺎﺗــەوە .وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﺶ دەڵێﺖ راﺳﺘە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران وەك ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻛﺮاوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەم ﭘﻼﻧەﻛەﯾﺎن ﺳﻮودی زۆری ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ھەﺑﻮوە. ﮔﻠەﯾــﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵەوە ھــﺎوﻛﺎری ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺮێﻦ و ھەر ﺋەوەش وای ﻛــﺮدووە رۆژ ﺑەرۆژ ﻟە ﭘﯿﺸــەﻛەﯾﺎن ﺳــﺎردﺗﺮ ﺑﺒﻨەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرھەﻣﯽ رەﻧﺞ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯿﺎن دەرﻧﺎھێﻨﻨەوە. ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺳــﺎدﻗﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎر دەڵێﺖ ،وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟە ﺳــﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەروﺑﻮوﻣﯿﺎن ﻟە ﺑــﺎزاڕ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻧــﺎﻛﺎت و ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﯚ رێﮕــەدان ﺑــە ھﺎوردەﻛﺮدن رەﭼﺎوی ﻛﺮدووە ،زﯾﺎﻧﯽ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە.
رزﮔﺎر ﺧﺪر ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﮔﺮاﻧە و ھﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ﺑەﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑﺎش ﺳﺎغ دەﻛﺮێﺘەوە. ﺋێﺴــﺘە وەرزی ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺗەﻣﺎﺗــە ،ﺑﺎﯾﻨﺠــﺎن ،ﻛﻮوﻟەﻛە، ﺧەﯾﺎر ،ﺗﺮۆزی ،ﺑﺎﻣێ و ﺷــﻮوﺗﯽ و ﻛﺎڵەﻛــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەڵێﻦ ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە رووی ﺳەﻣﺎد و ﭘەﯾﻨەوە ھــﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدوون، ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋــەوە ﻧﺎﻛــەن ﺑەرھەﻣێﻜﯽ زۆر ھەڵﺒﮕﺮﻧەوە. ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ وای ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﺮدووە ﺑەﯾەﻛﺠﺎری واز ﻟە ﭘﯿﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮫێﻨــﻦ .ﻋﻮﻣــەر ﻣﺤەﻣــەد ﻛە ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺳﺎڵ ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﺑﻮوە و ﺳﺎڵێﻜە وازی ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎری ھﯿﻨﺎوە .ﺋــەو دەڵێﺖ ﭘﯿﺸــەی ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوەﻧﺪە ﭘەراوێــﺰ ﺧﺮاوە ﻛە ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەو ﭘﯿﺸــەﯾە ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜﺎت. ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﺑــﯚ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺧەرج دەﻛەن ،ﻟە ﻛﺮێﯽ ﻛێﻧﯽ زەوی و ﺑﻨەﺗــﯚ و ﺋﺎوداﺷــﺘﻨەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺑــﺎزاڕ .ﺑەﮔﻮﺗەی ﻋﻮﻣــەر ﻣﺤەﻣــەد ،ھەﻧﺪێــﻚ
ﺟــﺎر ﭘــﺎرەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرﻧەھێﻨﺎوەﺗەوە. زۆرێﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘﯿﺸەی ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﺑە ﭘﯿﺸەﯾەﻛﯽ ﻻوەﻛــﯽ دادەﻧێــﻦ و ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﻮارێﻜﯽ ﺗﺮدا ﻛﺎر دەﻛەن و ﻟە ﻧێﻮ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺧەرﯾﻜﯽ دووﻛﺎﻧﺪاری، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﯾﺎن ھەر ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﺗﺮن ،ﺋەوان ﭘﯿﺸــەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑە ﯾﺎﻧﺴــﯿﺒێﻚ دادەﻧێﻦ ﻛە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺑﯚﯾﺎن دەردەﭼێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ. ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻟــە ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ رەﭼــﺎو ﻛــﺮدووە، ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﯾﺶ، ﺑﺎج ﻟەﺳــەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ دادەﻧﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻚ ﻛە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە دڵﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران رازی ﺑﻜﺎت. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳــﺎدﻗﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎر ،ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﻟە ﺑــﺎزاڕ ﺋەوەﻧﺪە زۆرە ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟــە ﭘێــﺶ ﭼﺎوی ﺧەڵﻚ ﺑــێ ﺑﺎﯾەخ ﻛــﺮدووە .ﺋەو
دەڵێــﺖ ”زۆرێﻚ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﭘــﺎرەی ﻛﺮێــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺑە ر و ﺑﻮ و ﻣە ﻛﺎ ﻧﯿﺸــﯿﺎ ن دەرﻧﺎھێﻨﻨەوە“. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ رەﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯿﺎن ﻧەﻛﺮدﺑێــﺖ .رزﮔﺎر ﺧﺪر ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋێﺴﺘە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻛﺮێﺖ و ﺳــﺎﻧەﯾﺶ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ،ﺳەﻣﺎدﯾﺎن داﺑەش ﻛﺮدووە ﺑەﺳــەر ﺋەواﻧەی ﺗەﻣﺎﺗە ،ﺧەﯾﺎر، ﻛﻮوﻟەﻛە و ﺑﺎﻣێﯽ و ﺳــەوزەﯾﺎن ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻧﻮێﯽ
وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ،ھــەر ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﺳــەوزە ﻛە ﻟە دەرەوە ھــﺎوردە دەﻛــﺮێ 250 ،دﯾﻨﺎری ﺧﺮاوەﺗــە ﺳــەر ،ﻣﯿﻮە ﻟــە ھەر ﻛﯿﻠﯚﯾەﻛﺪا 350دﯾﻨﺎری ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر .ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی وەزارەت رای ﭘێﭽەواﻧەی ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەﯾە و دەڵێﺖ ”ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﮔﺮاﻧە و ھﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ﺑەﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑﺎش
ﺳــﺎغ دەﻛﺮێﺘەوە“ .ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــەوە % 70ی ﺋــەو ﻣﯿﻮە و ﺳــەوزاﻧەی ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑﯿﻨﺮاون ،ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ رزﮔﺎر ﺧﺪر ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﻦ. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎل ﺧــﯚی دان ﺑــەوە دەﻧێﺖ ﻛە ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻧﯿﻮەی ﺋــەو ﺑﻮدﺟەﯾەﯾﺎن ﺑــﯚ ﺗەرﺧﺎن
ﻛﺮاوە ﻛە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﺑﯚﯾﺎن ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاﺑﻮو ،ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ 9ﻣﻠﯿﺎر و 108ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎری ﺑەرﻛەوﺗــﻮوە .ﺑەو ﭘێﯿە ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﻛــە ﻟە ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﮔﻠەﯾﯿﺎن ھەﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﭘﺎﺳﺎوی ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ ھەڵڕﺷﺘﻨﯽ ﮔﻠەﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە.
ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ ﻛە وازی ﻟە ﭘﯿﺸەﻛەی ھێﻨﺎوە:
ﭘﯿﺸــەی ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوەﻧﺪە ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە ﻛە ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەو ﭘﯿﺸەﯾە ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜﺎت.
ھەﻣﻮو ﺳﺎﺗێﻚ ﺗﺮس ھەﯾە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ روو ﺑﺪات
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑﺮدوودا ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ دﯾﺴﺎن ﺳەری ھەڵﺪاﯾەوە و ھەﻣﻮوی ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﯽ ﻧەﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ،ﻛە ﺑە ﺳــەدان ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﭼﻮوﻧە ﻧێــﻮ ﻧﯚرەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨــەوە .ﺋەﮔەرﭼﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﮔﻮﺗﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﻛﺎﺗﯿﯿە و دوای دوو رۆژ دۆﺧەﻛەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺑەم ﺋــەو ھەﻧﮕﺎوە ﺑەﻻی ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری، ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﯿﯿە و ھﯿﭻ ﮔەرەﻧﺘﯿﯿەك ﺑﯚ رووﻧەداﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﺗەﻧﮕﮋاﻧە ﻧﯿﯿە. ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﮕﮋەﻛەی ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺶ ﺋەوەی ﭘﺎرﺳــﺎڵﯽ ﺑﯿﺮ ﺧەڵﻚ ھێﻨﺎﯾەوە ﻛە ھەر ﺑەدﯾــﺎر ﻧــﯚرەی ﺑەﻧﺰﯾﻨەوە ﺑەرﺑﺎﻧﮕــﯽ رەﻣەزاﻧﯿﺎن دەﻛﺮدەوە.
ھەﻓﺘەی ڕاﺑﺮدوو ﻟە ﭘڕ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﻟــە ﺑــەردەم ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑــﻮو .ﻟە ﭼﺎوﻟێﻜﻨﺎﻧێــﻚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ زۆر ﭘەﻧﮕﯿــﺎن ﺧــﻮاردەوە ،ﺳــەرەﺗﺎ ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔــەی دھﯚك
ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧــﺪە دووﻛﺎﻧەﻛەی ﻟە ﺑﺎزاڕی ﮔــەورەی ھەوﻟێــﺮ .دﯾﺎر ﻟــە دوای ﮔڕﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ھﺎوڕێﻜەی ،ﻧەﯾﮫێﺸــﺘﻮوە ﮔێﭽﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻟە ﻧﯿــﻮە ﺑێﺘە ﺧﻮارەوە و ﺑەردەوام ﭘڕی ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەم ﻟــە ﺑەﺧﺘﯽ ﺋەو ،ﺋەﻣــڕۆ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻛەﻣــە و ﻛﺎﺗێــﻚ دەﮔەڕێﺘــەوە چ ﺑﺒﯿﻨێــﺖ ،روو ﻟــە ھــەر ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێﺮ دەﻛﺎت، ﺗﺎ ﭼﺎو ﺑــڕ دەﻛﺎت ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﻦ و ﻟە ﻧﯚرە وەﺳــﺘﺎون .ﺋەو دەڵێ ”دوای دوو ﺳــەﻋﺎت وەﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧﯚرە، ﺑەﻧﺰﯾﻨــﻢ ﺑەرﻧەﻛــەوت“ .ﺋەوەی ﺑﯚ دﯾﺎر و ﺷــﻮﻓێﺮان ﻧﺎﻣﯚﯾە ،ﻟەﭘڕ
ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛەﯾە. ﺋەو رووداوە ﺑــەﻻی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس و ﺷــﺎرەزای ﺑﻮاری داﻣەزراوەﯾﯽ دﻛﺘﯚر ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻋﻮﺳﻤﺎن زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە و ﭘێﯽ واﯾە ،ﺗﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرھەﻣەﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽﻧەﮔﺎﺗە ﺑڕی داﺧﻮاز ،ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺑﻨﺒڕ ﻧﺎﺑﻦ و ﺑــەردەوام ﺳــەرھەڵﺪەدەﻧەوە. ﺋەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳە ﺑﺎس ﻟە ﻣێﮋووی ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ
دەﻛﺎت ﻛە ھــﯽ دوای ڕاﭘەڕﯾﻨە و دەڵــێ ”ﮔﺮﻓﺘەﻛە ﻟە ﺑێ ﭘﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﻟە ﺋﯿﺪارەدان زۆر دوا ﻛەوﺗﻮوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮ ﻟەﻣــڕۆ دەﻛﺮێﺘەوە و ﭘﻼﻧێﻜﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن و ﺗﯚﻛﻤەی ﺑﯚ دواڕۆژ ﻧﯿﯿە“. ﺋــەو ﻛﯚﮔەی ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەزاﻧێ و دەڵێ ”ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚﮔەی ﮔــەورەی ھەﺑێﺖ ﺗــﺎ ﺑەھﯚﯾەوە رووﺑەڕووی ﺗەﻧﮕﮋە ﻧەﺧﻮازراوەﻛﺎن ﺑﺒێﺘەوە“. ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ زۆر ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﻦ و ﺑەﭘێﯽ دواﯾﯿــﻦ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺑڕی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆژاﻧە 6ﻣﻠﯿﯚن و 500 ھەزار ﻟﯿﺘﺮە .ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻣﺎوە ،ﻛەﭼــﯽ ﻛڕﯾــﺎر ﻛەﻣﻦ و دووﻛﺎﻧﺪاراﻧﯿــﺶ ﺑەوەی ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯽ ﺗێﻜەوﺗﻮوە دڵﺨﯚﺷﻦ. ﺋﺎﺧﺮ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛە ﺧەڵﻚ ﺳێ ژەم ﻧﺎﻧﯿﺎن دەﺧﻮارد ،دووﻛﺎﻧﺪاران ﺋەو ﻛڕﯾﺎرە ﻛەﻣەﺷﯿﺎن ﻧەدەﺑﯿﻨﯽ. ﺟﮕە ﻟــەو دووﻛﺎﻧﺎﻧــەی ﻛە ﻟە ﺷــﻮێﻨە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺑﺎزاڕە ﻻﺑــەﻻﻛﺎن ھــەن .ﺟەرﮔــەی ﺑــﺎزاڕی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺧــﯚراك ﻟە ﺷێﺨەی ھەوﻟێﺮ ھەڵﻜەوﺗﻮوە. ﺑەر ﻟــەوەی ﺑﮕەﯾﺘە ﺋــەو ﺑﺎزاڕە،
دەﻛەوﯾﺘە ﻧێــﻮ ﭘەﻧﮕﺨﻮاردووی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ،ﻧﯿﻮ ﺳەﻋﺎﺗﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳــەد ﻣەﺗﺮێــﻚ .ﻟەﺑەر ﻛەﻣــﯽ ﮔەراج، ﺑەﺑێ ﻣەودا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﯾەك رﯾﺰ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣە ﺗەﺳﻜە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﺑەردەم ﺋــەو ﺑﺎزاڕە وەﺳــﺘﺎون. ھــەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن ﻧﯿــﻦ ﻛە ڕێﮕەﻛەﯾﺎن ﺗەﺳﻚ ﻛﺮدووەﺗەوە، ﺑەڵﻜﻮ دووﻛﺎﻧﺪاراﻧﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮ ﺋەو ﺑﺎزاڕە ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿﺎن ﻟە ﺑەردەم دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﭽﻨﯿﻮە.
دﻛﺘﯚر ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس:
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮ ﻟەﻣڕۆ دەﻛﺎﺗەوە و ﭘﻼﻧێﻜﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن و ﺗﯚﻛﻤەی ﺑﯚ دواڕۆژ ﻧﯿﯿە. ﭘﺎر ﻟەو ﺳــەروﺑەﻧﺪەدا ﺑﯚ ﺋەوەی 40ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑﺨەﯾﺘە ﻧێﻮ ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨەﻛەﺗــەوە ،دەﺑﻮو ڕۆژێﻜﯽ ﺗــەواو ﻟە ﻧــﯚرە ﺑــەڕێ ﺑﻜەﯾﺖ. ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ھەر ﺟﺎرە و ﺑە ﺑەرﮔێﻚ ﺧﯚ ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧﺎﺳێﻨێﺖ .ﭘﺎر ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ھﺎﺗﻨﯽ ﺋــﺎوارەی زۆر و ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺑێﺠــﯽ ،ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﺑەھــﯚی ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ.
ﺳــەری ھەڵﺪا و و وەك ﭘەﺗﺎﯾەك، دوو ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەی ﺗﺮ و ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﯽ ﮔﺮﺗەوە. ﺋەو ڕۆژە دﯾﺎر ﻋەﺑﺪو ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛەی دوا ﻛەوﺗﺒﻮو، ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎﻧﻜﯿﯿەﻛــەی ﺑﯚ ﻛﺎﺗﯽ ﮔەڕاﻧــەوەی ﻟــە ﻛﺎر ھەڵﮕﺮت. ﺋەو ﻟەﺳــەر ڕێﮕەﻛەی ﺑە ﺑەردەم ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەی ھەروەك رۆژاﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭼﯚڵ ﺗێﭙەڕی و
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ھەرێﻢ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﺑڕی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑەرھەم دێﻨێﺖ
ﻟە رێﮕەی ﭘﺎوﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛەڵەك و ﺑﺎزﯾﺎن ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗﻮاﻧﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ 3ﻣﻠﯿــﯚن و 250ھــەزار ﻟﯿﺘﺮی ﻟەھەر رۆژێﻜﺪا ھەﯾە ﻛە ﻛەﻣﺘﺮە ﻟە ﻧﯿﻮەی ﺑڕی ﺧﻮاﺳﺖ. ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە، ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﭘێﯽ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ﻧﺎوی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﺋــەو ﺑڕە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ھﺎوردەی دەﻛەن“. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﻟەﺑﺎرەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾــﻦ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘﻼﻧــﯽ ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەن و ﺧێــﺮای وەزارەت ﻟە ڕێﮕەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧەوە ﺋەوەﯾە ﺑڕی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ھﺎوردە دەﻛﺎت و ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﺑەزووﯾــﯽ ﺗێﺪەﭘەڕێﻨێﺖ ،ﭘﻼﻧﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯽ وەزارەﺗەﻛەﯾــﺶ ﻓﺮاوﻧﻜﺮدﻧــﯽ
ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ رۆژاﻧەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەﻧﺰﯾﻦ 6.5ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘﺮە ،ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑﯚ 9ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرز دەﺑێﺘەوە. ﺑەﻧﺰﯾﻨەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎﻧە ،ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە داﺑﯿــﻦ دەﻛﺮێــﺖ و ﺑڕێﻜﯿﺸــﯽ
دوو ﭘﺎوﮔــە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛــە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎوﮔەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯿە. ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﺋەﻣﺒــﺎری ﮔەورەی
دۆﻻر ﮔەرﻣﯿﯽ ﺑﺎزاڕی رەﻣەزاﻧﯽ ﺳﺎرد ﻛﺮدەوە
ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی 200ﻣﻠﯿــﯚن ﻟﯿﺘــﺮی ھەﯾە و ﺑەم دواﯾﯿە ﻟە ھەوﻟێﺮ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺳﺎﻧە داﺧﻮازی ﻟەﺳەر ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاوداﯾە و ﺳﺎڵﯽ 2010ﻛە ﺑڕی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯽ رۆژاﻧە 3ﻣﻠﯿﯚن و 500ھەزار ﻟﯿﺘﺮ ﺑﻮو ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑﯚ 9ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘﺮ ﺑەرز دەﺑێﺘەوە. ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻧﯚرەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧەﻣﺎوە، ﺑەم ﺷﻮﻓێﺮان ﻟێﻨﺎﮔەڕێﻦ ﮔێﭽﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯿــﺎن ﺑێﺘە ﺧــﻮارەوە .ﺋﺎﺧﺮ ﺋەوان دەﺗﺮﺳــﻦ ﻟە ﭘڕێﻚ دﯾﺴﺎن ﺗەﻧﮕﮋەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺳەرھەڵﺒﺪاﺗەوە و ﺗﻮوﺷﯽ ﺷەوﻧﺨﻮوﻧﯽ و راوەﺳﺘﺎن ﻟە ﻧﯚرەی ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑﺒﻨەوە.
ﺷﯚڕش ﺷﺎﻛﺮی دووﻛﺎﻧﺪار:
”ﺟﯿﺎ ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ،ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دۆﻻرﯾﺶ ﺑﺎزاڕﻣﺎﻧﯽ راﮔﺮﺗﯿﯿە“.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣەزان ﺗﺎ ڕادەﯾەك ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻧێﻮ ﺑﺎزاڕی ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ .ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەو ﺟﻮوڵەﯾە ﺑەراورد ﺑە ﺳﺎﻧﯽ ﺑەر ﻟە ﺗەﻧﮕەژەﯾﯽ داراﯾﯽ زۆر ﻛەﻣە ،ﺑەم دووﻛﺎﻧﺪاران ﭘێﯽ ﺷــﻜﻮرن. ﺑەم ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەی ﺧەڵﻚ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزووﻗەی رەﻣەزان ﻛﯚﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوەوە ،ﻟە ﻛﻮرﺗﯿﯽ داوە دوای ﺋەوەی ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر ﻟە ﭘڕێﻚ ﺑەرز ﺑﻮوەوە. ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێــﺶ ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣــەزان ،ﺑﺎزاڕی ﺧﯚراك ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﺗێ دەﻛەوێﺖ .زۆرێﻚ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﯾەك ﻣﺎﻧﮕﯿــﺎن ﺑە ﺟﺎرێــﻚ دەﻛڕن ﺗﺎ ﻟە رەﻣەزاﻧــﺪا ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﺗﯿﻨﻮێﺘﯽ و ﺑﺮﺳــﯿﯿەﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻧەﺧەﻧە ﺋــﺎزارەوە 10 .ڕۆژ ﭘێــﺶ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣــەزان ،ﺑە ﻗەرەﺑﺎڵــﻎ ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ،ھەﺳﺖ ﺑە ھﺎﺗﻨﯽ دەﻛەﯾﺖ .ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ
ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﻛەﻣﯿﯽ ﭘﺎرە ،ﺑﺎزاڕی ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺎن ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾەی ﺟــﺎران ﻧﯿﯿە، ھەرﭼەﻧــﺪە رەﻣــەزان رۆژێﻜﯽ دووﻛﺎﻧﺪار:
ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﺑە دۆﻻر دەﻛڕﯾﻦ و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻛە ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ،ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺋێﻤەﯾﺶ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﻔﺮۆﺷﯿﻦ“.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
ﻟە ﺷەﻗﺎﻣە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛە ﭼەﻧﺪ رێڕەوێﻚ ھەﯾە ﻛە دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻣﺒــەر و ﺋەوﺑەرﯾــەوە داﺑەش ﺑﻮون .ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻧێﻮ دووﻛﺎﻧەﻛﺎن و ﺑەردەﻣﯿــﺎن ھﺎوﺗــﺎن .ﺋەوان رێڕەوێﻜــﯽ ﺑﺎرﯾﻜﯿﺎن ﺑــﯚ ﻛڕﯾﺎر و ﻋﺎرەﺑﺎﻧــە دوو ﺗﺎﯾــەﻛﺎن ھێﺸــﺘﻮوەﺗەوە .ﺋــەوەش ﻟــە ھەﻧﺪێــﻚ ﺷــﻮێﻨﯽ دەﺑێــﺖ ﺑە زﮔﺰاك ﻟێــﯽ دەرﺑﭽێﺖ .ھەرﭼﯽ ﺧﻮاردەﻣەﻧــﯽ ھەﯾە ﻟــەو ﺑﺎزاڕە دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ ،ھەر ﻟە ﺋﺎرد و ﺑﺮﻧــﺞ و ﺷــەﻛﺮەوە ﺑﮕــﺮە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﭘﺴــﻜﯿﺖ و ﺷــﻜﻮﻻﺗە و ﺳﺎردەﻣەﻧﯽ. ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﺷــﻠێﺮ و ﻛــﻮڕە 14 ﺳــﺎڵﯿﯿەﻛەی دووﻛﺎن ﺑــە دووﻛﺎن دەﮔەڕێــﻦ ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﺎﯾەﻛﯽ ھەرزاﻧﺘﺮﯾﺎن دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێﺖ .ﺷــﻠێﺮ ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ﺑــەر ﻟــە رەﻣــەزان دێﺘــە ﺋەو ﺑﺎزاڕە و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺋەو ﻣﺎﻧﮕە ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚی دەﺑﺎﺗــەوە ،ﺑەم ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﻛەﻣﺘﺮە ﻟە ﺟــﺎران .ﺋەو ﻛــە ﻛﺎرﮔﻮزاری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە، دوو ﻣﺎﻧﮕە ﻣﻮوﭼەی وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە و ھەروەك ﺧﯚی دەڵێ ”ﺑەﺷﯽ ﻧﯿﻮ ﻣﺎﻧﮓ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﻢ ﻛڕﯾﻮە و ﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەﯾﺶ ﺧﻮا ﮔەورەﯾە“. دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺷﻠێﺮ و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯿﯽ، ﺑڕﺳﺘﯽ ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﺑڕﯾﻮە .ﺟەوھەر ﺋەﻧﻮەری دووﻛﺎﻧﺪار ﺑﯚ ”وﺷــە“
ﺑﺎس ﻟــە ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿــﺎن دەﻛﺎت. ﺋــەو ﻛــە وەك دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻟە ﺑەردەم دووﻛﺎﻧەﻛــەی ھەڵﭽﻨﯿﻮە ،دەڵێ ”ﺟﺎران ﭘێــﺶ رەﻣەزان ﺧەڵﻜﯽ دەھﺎﺗﻦ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﯾەك ﻣﺎﻧﮕﯿﺎن دەﻛــڕی ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەر ﺟﯚرێﻚ ﻛەﻣێﻚ دەﺑﺎت ﻛە رەﻧﮕە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ھەﻓﺘەﯾەك ﺑێﺖ“. ﺟەوھەر ﺋەﻧﻮەر دەڵێ ”ﻛەﻟﻮﭘەل زۆرە ،ﺑــەم ﻛڕﯾــﺎر ﻛەﻣە“ .ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺟەوھــەر دووﻛﺎﻧﯽ ﻣﺤەﻣــەد ﻣﺸــﯿﺮە ،ﺋەوﯾــﺶ دەڵێ ”ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜــە ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﺣەڕەﻛەی ﻛەﺗﯿﺘێ و ﺑﺎﺷە ،ﺑەم
ﺳﺎردەﻣەﻧﯽ ھەﯾە ،ﮔﻮﺗﯽ ”ﺟﯿﺎ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ،ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دۆﻻرﯾﺶ ﺑﺎزاڕﻣﺎﻧﯽ راﮔﺮﺗﯿﯿە“. ھەرﭼﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺋەو ﺑﺎزاڕەﯾە ﻟە دەرەوە ﺑــە دۆﻻر دەﻛڕدرێﻦ. ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻛــە ﻧﺮﺧــﯽ دۆﻻر ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە و رۆژ ﺑەرۆژ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺑەرز دەﺑێﺘەوە، ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﮔﺮان ﻛﺮدووە. ﺷــﻜﻮر ﻋەﻟﯿﯽ دووﻛﺎﻧﺪار دەڵێ ”ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﺑە دۆﻻر دەﻛڕﯾﻦ و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻛە ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑەرز ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﻧﺎﭼﺎرﯾــﻦ ﺋێﻤــەش ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﻔﺮۆﺷﯿﻦ“. دوو ﺳﺎڵە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە
دووﻛﺎﻧــﺪاران دەڵێﻦ ﺳــﺎن ﭘێﺶ رەﻣەزان ﺧەڵﻚ دەھﺎﺗﻦ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﯾەك ﻣﺎﻧﮕﯿﺎن دەﻛڕی، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ھﯿﯽ ھەﻓﺘەﯾەك دەﺑەﻧەوە. ﻧﯿﻮەی ﺟﺎراﻧە“. ھەر ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﺑﺎﭘﯿﺮ ﻋەﺑﺪو ﻛە ﻟﻮﻗﻢ دەﻓﺮۆﺷێﺖ ،دەڵێ ”ﺋێﺴﺘە ﺟەرﮔەی ﻛﺎری ﺋێﻤەﯾە و ﻛەﻣێﻚ ﻓﺮۆﺷــﻤﺎن ھەﯾە ،ﺑــەم وەك ﺟﺎران ﻧﯿﯿــە ﻛە ھەر رۆژێﻚ 500 ﻛﯿﺴەﻣﺎن دەﻓﺮۆﺷــﺖ ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە دوو ڕۆژ 200ﻛﯿﺴە ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﯿﻦ“ .ﻛەﻣێــﻚ ﻟەوﻻﺗﺮ ﺷﯚڕش ﺷــﺎﻛﺮ ﻛە ﻧەﺳــﺘەﻟە و
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾە و رۆژ ﺑەڕۆژ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑێــﺖ .دووﻛﺎﻧﺪاراﻧﯿﺶ ﻛە ﺋﻮﻣێﺪێﻜﯿﺎن ﺑە ھﺎﺗﻨﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣەزان ﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺗەﻛﺎﻧێﻚ ﺑە ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺑــﺪات و ﻟە ﭼەﻗﯿﻮی دەرﯾﺎن ﺑﮫێﻨێــﺖ .ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﻧــﺎﻛﺎوی دۆﻻر ﺑﯚ ﺳــەرووی 142ھــەزار ،ﺋﻮﻣێﺪەﻛەﯾﺎﻧﯽ ﻛﺎڵ ﻛﺮدەوە.
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﺋﻮﻣێــﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ :ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﺑﺎج ﻛە وەك داھﺎت ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دێ ﺑەﺑێ ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت وەرﻧەﮔﯿﺮاون ،ﺋەﮔەر ﺑەﭘێﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ،ﺑێ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑەرﻛەوﺗﻮوە و دەﺑێ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەﯾﻦ..
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻر زﯾﺎن ﺑە داھﺎﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺖ
وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەدات وﺷە -ھەوﻟێﺮ وەزارەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑڕﯾﺎری ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟە ﺑــﺎج دەرﻛﺮدووە و ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯿﺶ داوای ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻر زﯾﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣــﺎرە 22ی ﺳــﺎڵﯽ 2007ﻟــە ﺑڕﮔەی دووەﻣﯽ ﻣﺎدەی 40دا ،دووﭘﺎت ﻟــەوە ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﻛــە دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧەوﺗﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﯾﺎن ﺑەڵێﻨﺪەر ﻟە ﺑﺎج ﺑﺒەﺧﺸــﺮێﺖ و ﻟە ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ھەﻣــﺎن ﻣﺎدەﯾﺸــﺪا ﺷــەش ﺟﯚری ﺑﺎج دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮاون ،ﺑــەم ﺗێﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێﺖ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن و وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ، ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﻣﺎدە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿە ﻟــە ﺑﺎﺟــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺧﯚش ﺑﻮون. ﺋﻮﻣێــﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻧــﯽ ﻟێﮋﻧەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﺗێڕاﻣﺎن و ﮔﻮﻣﺎﻧــە ،ﺋەم ﺑڕﮔــەی دووەﻣە ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯿــﺪا ﺑەﭼەﺷــﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ داﻧــﺮاوە ﻛە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺑڕﮔە راﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛەی ،ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە“. ﺑەﭘێﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە
ﺋﯿﻤــﺰای ﺑﺎﯾﺰ ﺳــەﻋﯿﺪ وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻮوی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑەﺳــەرەوەﯾە و ﻟــە ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2013دا ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﻮﻣﺮﮔﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮاوە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸﺮاون. ﻟەو ﻧﻮوﺳﺮاوەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻛە وێﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ھﺎﺗﻮوە” ،ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣﺎرە 22ی ﺳــﺎڵﯽ 2007ﻟە ﻣــﺎدەی 40ﺑڕﮔەی ،2 ﺳــەرﺟەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻛە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ھەﯾە ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن- دەﺑﻮورێﻦ ﻟە رەﺳــﻤﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﻛە ﻟەﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﻧﻮوﺳﺮاودا دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﻟێﮋﻧەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻟــە ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ،ﺋەو ﺑڕﮔەﯾەی ﯾﺎﺳﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎز ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺑڕﮔە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛەی ﯾﺎﺳﺎﻛە ﻧﻮوﺳﺮاوە“. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﺑــﺎج ﻛــە وەك داھﺎت ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ دێ ﺑەﺑێ ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرێــﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ
ﻧەوت وەرﻧەﮔﯿﺮاون ،ﺋەﮔەر ﺑەﭘێﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ،ﺑێ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑەرﻛەوﺗﻮوە و دەﺑێ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﻜﺮێﻦ ﻛە ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﻟەرووی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎﺟەوە ،ﭘێﭽەواﻧەی ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻢ رێﻨﻤﺎﯾﯽ دەرﻛﺮاوە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟە ﺑﺎج دەﺑﻮورێﻦ“. ﻟە ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﻣﺎدەی 40ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗــﻮوە ،ﺑەڵێﻨــﺪەر و ﻛەﺳــﯽ رێﭙێــﺪراو و ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ھەﺑێ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە داﻧــﯽ ﺑﺎﺟﯽ داﺳــەﭘﺎو ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑﺨەﻧە ﺋەﺳﺘﯚﯾﺎن ،ﻟەواﻧە ﺑﺎﺟــﯽ رووی زەوی ،ﺑﺎﺟــﯽ دەراﻣــەت ،ﺑﺎﺟــﯽ دەراﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ،رەﺳــﻤﯽ ﮔﻮﻣﺮك و ھەر ﺑﺎﺟێﻜﯽ ﺗﺮی ھﺎوﺷــێﻮە، ﺑﺎﺟــﯽ ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﻧﺎو ﯾﺎن ﺑﺎﺟــﯽ زێﺪە ﻗﺎزاﻧﺠــەﻛﺎن ،ھەر ﺑﺎﺟێﻜــﯽ ﺗــﺮ وەردەﮔﯿﺮێﺖ ﯾﺎن دەدرێﺖ وەك رەﺳﻤەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧەوت. ھەروەك ﻟــە ﺑڕﮔــەی دووەم و ﺳێﯿەﻣﯿﺸﺪا دووﭘﺎت ﻛﺮاوەﺗەوە، ”دەﻛﺮێ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧەوﺗﺪا ﻟە ﺑﺎﺟﺪاﻧﯽ ﺑەڵێﻨﺪەر ﺧﯚش ﺑﻦ .ﺑﺎﺟە داﺳەﭘﺎوەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﺑﺎﺟﺎﻧەن ﻛە ﺑەﺳــەر ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﭘﯿﺎدە دەﻛﺮێﻦ“. ﭘێــﺶ دوو ﺳــﺎڵ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ
رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا ﺑوی ﻛﺮدەوە ،ﻛە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑﺎﺟــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺧــﯚش ﺑــﻮوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەو ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﺑﺎﺟــە ﻟەﻻﯾــەن ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە، ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎز دادەﻧﺮێﺖ. ﭘێﺸــﺘﺮ د .ﻛﺎوان ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو، وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺳــەﺗﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑﺎج ﺑﺒەﺧﺸــێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﻛە ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑە ﯾﺎﺳﺎ رێﻚ دەﺧﺮێــﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەرﻧەﭼﻮوە ،ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺑﺎج ﺑﺒەﺧﺸێﺖ. ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەوەش ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﻧەﺑێــﺖ ﺋەﮔــەر ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑە ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﻟــە ﺑــﺎج ﺑﺒەﺧﺸــێﺖ ﯾــﺎن ﺋەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟەﻻﯾەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﭘەﺳەﻧﺪ ﺑﻜﺮێﻦ. ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ﻟەﻻﯾەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ،داوا ﻟــە دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳــەر
رۆژاﻧە ﺑڕﯾــﺎری ﻟــێ ﺑﺪرێﺖ ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻋێﺮاق و ﺋێﺮان ﻟەﮔەڵ ﺋەوە ﺑﻮون ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﺸــﯿﻨە ﺑﯚ ﺋەواﻧە ﺑەﺷــﯽ ﺷێﺮﯾﺎن ﻟە زﯾﺎدەی ﻧەوت ﺑەرﺑﻜەوێﺖ. داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﺪا وﺗﺎﻧــﯽ ھەﻧﺎردەﻛﺎری ﻧەوﺗﯽ رووﺑەڕووی ﻛێﺸــە و ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﻛﺮدووەﺗەوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﻓەﻧﺰوێﻼ ﭘێﯿﺎن وا ﺑﻮو ھەر زﯾﺎدﻛﺮدﻧێﻜﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ
ھەﻧﺎردەی ﻧەوت ،ھﯚﻛﺎرێﻚ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت زﯾﺎﺗﺘﺮ داﺑﺒەزێﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا وﺗێﻜﯽ وەك ﻋێﺮاق ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ داراﯾﯿــەوە ،دەﯾــەوێ ﺑــە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ھەﻧﺎردەی ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺑﮕێڕێﺘەوە. ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛــە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ﺳــەرەڕای ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋﯚﭘﯿــﻚ ھەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ ﻟەﻧﺎوﺧــﯚدا،
ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﺑﺎﺟﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺑﻜەن. ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ،ﺟﮕەﻟەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸــﺮاون ،دووﭘﺎت ﻟەﺳــەر ﺋەوەش ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﻛە دەزﮔە و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻧﯿﯿە و ﻟە رﺳﻮوﻣﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﺑﻮردراون. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەوەﯾــﺶ ھﺎﺗــﻮوە ،ﻛە ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗﯽ ھﺎوردە ﻛــﺮد ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﯾەﻛەﻣــﯽ ھەﺑێﺖ و ﺑەوەﯾــﺶ ﺑﺎﺟەﻛەی ﻟەﺳــەر ھەڵﺪەﮔﯿﺮێــﺖ ،ھــەروەك ھەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﻣﺎﻓــﯽ ﺋەوەی ﭘێ دراوە ،ﭘــﺎش ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﮕﻮازێﺘەوە. ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت
ﻟەو ﺑﺎﺟەی ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳﺘﯚﯾﺎن ،ﺟﮕەﻟەوەی ﻟەﻻﯾەن ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەوە ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دادەﻧﺮێــﺖ ،ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳﺎﻧﯿﺸەوە رووﺑەڕووی رەﺧﻨە دەﻛﺮێﺘەوە. ﺷــەﻣﺎڵ ﻧﻮورﯾــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، زۆرﯾﻨەی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺑﺎج دەژﯾﻦ” ،واﺗە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎج ﺟﮕە ﻟــەوەی داھﺎﺗێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑــﯚ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ وت ،ھﺎوﻛﺎت دادﭘەروەرﯾــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﺶ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ھەروەھــﺎ ﻟــە رێﮕــەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋەو ﺑﺎﺟﺎﻧــەوە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘەرە ﺑە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺎن دەدات“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑــﺎج وەرﮔﺮﺗــﻦ ﻻوازﯾــﯽ ﺗێﺪاﯾــە، زۆرﺟﺎر ﺑﺎﺟﯽ ھەڵﻜﺸﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﯿە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەڵێﻨﺪەر ﯾﺎن ﺑﺎزرﮔﺎن و ﺳەرﻣﺎﯾەدار و وەﺑەرھێﻨەر ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺎﺟــﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێ،
ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ، ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرە ﻟەوەی ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺋەو رۆڵــە ﺑﺒﯿﻨێﺖ ﻛە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮودا ﮔێڕاوﯾەﺗﯽ. ﻧﯿﻌﻤەت ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺷﺎرەزای ﺑﻮاری ﻧەوت ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە، ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋێﺴﺘەدا وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﺟﮕەﻟەوەی ﻛێﺸــەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺎن ھەﯾــە ،ھەروەك داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑەﺳەر ھﺎوﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺳﻨﻮوردارﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺸﻜﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻟە ﺑــﺎزاڕی وزەی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا، ﺑەھﯚی ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﺪا ،ﭼﯿﺘﺮ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەو رۆڵە ﻛﺎرﯾﮕەرەی ﺟﺎراﻧﯽ ھەﺑێﺖ. ھــەروەك ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﻟێﮋﻧەی وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت ،ﻟــە رۆژاﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــەدا وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯿــﻚ ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا ﺑــە ﺑــەردەوام ﺑﻮون ﻟەﺳــەر ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ 30ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻠﯽ
رۆژاﻧە ،ﺑەوەش ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەﻧﺎردە و ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت ،ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮەی داھﺎﺗﻮوی رێﻜﺨﺮاوەﻛە ھەڵﮕﯿﺮان، ﻛە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ دەﺑەﺳــﺘﺮێﺖ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻧــەوت دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﻛە ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺎری ﻋێﺮاق ھﺎوﺳەﻧﮓ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺋــﺎرام ﻗــﺎدر ژﻣێﺮﯾــﺎری ﻧەوت ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ﺧﺴــﺘە روو ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻋێﺮاق ﻟە دەرەوەی ھەر ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ داڕێﮋراوی ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿە” ،ﺟﯿــﺎوازی ﻣەزەﺑﯽ و ﺷەڕی داﻋﺶ و ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر و راﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن، وای ﻛﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟــە ﭘەرﺗەوازەﺗﺮﯾﻦ ﺑــﺎردا ﺑێﺖ. ﺟﮕەﻟەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺷــﯿﻌﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮو ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ وﺗﺪا و ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ زۆر ھەڵەی
”ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺎری ﻋێﺮاق راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ رۆژاﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻟــە ﭬﯿەﻧﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،ﺑەم وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑﮕەن و ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛە ﺑەﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھــﺎت و ﺑەردەوام ﺑﻮون ﻟەﺳــەر ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ و ﺑڕﯾﺎری ﻟێ دراﯾەوە .ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛە دەڵێﻦ ،ﺋﯚﭘﯿﻚ ھــەر ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺑﺪات، ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺎری ﻋێﺮاق راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە.
ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﻮﻟﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﺋﯚﭘﯿﻚ ﻟــە رۆژاﻧﯽ 3ﺗــﺎ 6ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2015ﻟــە ﭬﯿەﻧــﺎی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ وﺗﯽ ﻧەﻣﺴــﺎ و ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺪەﺑﻮوﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪام ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،ﺑەم ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎﺳﺘﯽ ھەﻧﺎردەی ﻧەوت ﺑــﺪات و وەك ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛــﯽ ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھێﻨﺎ. ﻛﺎوە ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق و ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەی رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﯚﭘﯿﻚ ،دووﭘﺎت ﻟەوە
دەﻛﺎﺗەوە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺑــﻮوە و وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەﻧــﺪام ﻟە رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﮕەن. ﺋــەو ﻟــە ﭘەﯾﺠــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك رووﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە، ﻟەﺑﺎرەی ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت و ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﻛە ﻛێﺸەی ھەرە ﺳەرەﻛﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺑﺎزاڕی ﻧەوت و وﺗﺎﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯿﻜە ،ﺳــﻌﻮودﯾە و دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛەﻧﺪاو ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەوەدا ﺑﻮون ﺑەﺷــﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿﺎن ﻟە ھەر زﯾﺎدەﯾەك ﺑەرﺑﻜەوێﺖ ﻛە ﻟە ﺳــەرووی 30ﻣﻠﯿﯚن ﺑەرﻣﯿﻠﯽ
وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﺎﺟﯽ ھەڵﻜﺸــﺎن ﻟــە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ دێﺘە ﭘێڕەوﻛﺮدن“. ”زۆرﯾﻨــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎن ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛــەن ،ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە داﻧﯽ ﺑﺎج ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺟﯚراوﺟــﯚر و ﻻواز دەدزﻧەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﭘێﻮەﻧﺪی ،ﻟەواﻧــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ،ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﺑڕێﻚ ﺑﺎج ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەدەن ،ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﻦ ﺑﺎج ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺑﺪەن، ﺋەﻣە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا داھﺎﺗێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ھەﯾە ،ھەروەھــﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﺑەرھێﻨﺎن دەﻛــەن و ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺎن ﺧەرج ﻛــﺮدووە ،ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟە داﻧﯽ ﺑــﺎج دزﯾﻮەﺗەوە“ ﻧــﻮوری وای ﮔﻮت.
ﺋﺎﺑﻮوری ﭘەﯾڕەو دەﻛﺎت“. ﺋەو ژﻣێﺮﯾــﺎرەی ﺑــﻮاری ﻧەوت دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەﺗــەواوی داڕووﺧــﺎوە ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﺋەﮔەر ﺳﯿﺎﺳەت و ﺑڕﯾﺎری ﺋﯚﭘﯿﻚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺸــﯽ ﺑەﺳــەردا ﺑێﺖ و ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑێﺖ، ﻋێــﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘەوە ﺋەو وﺗە ﺧــﺎوەن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە ﺑەھێــﺰەی ﭘێﺸﻮو“. زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەﯾﺶ دەڵێ” ،ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺷﯿﻌﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻛــﻮرد وا دەﻛﺎت ﻛﻮرد ﺑﯿــﺮ ﻟە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑێﺖ ،ﻛە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺧﯚﺑەﺧﯚﯾــە ،ﺋــەم ھەﻧــﮕﺎوە وا دەﻛﺎت ﺋﺎﺳﺘﯽ ھەﻧﺎردەی ﻧەوﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ داﺑەزﯾﻮە و راﺳﭙﺎردە و ﺑڕﯾﺎری ﺋﯚﭘﯿﻚ ھﯿﭻ ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﻧﺎﻛﺎت ،ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺋەوەﻧــﺪەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــە ،ﺋەوەﻧﺪە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋﯚﭘﯿﻜەوە ﻧﯿﯿە“.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
ﺳﻮﭘەری ﺋەوروﭘــﺎ ﻟــە ﺷﺎری ﺗەﺑﻠﯿﺴﯽ ﺟﯚ ر ﺟﯿــﺎ ، ﺑەراﻣﺒــەر ﯾﺎﻧەی ی ﺳــﭭﯿﻠﯿﯿە ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ﯾــﺎری دەﻛﺎت ،دواﺗﺮﯾــﺶ ﻟە ﺟﺎﻣﯽ ﺳﻮﭘەری ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ رووﺑــەڕووی ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ دەﺑێﺘەوە ،ﺑەم ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وادەی ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛەی دﯾــﺎری ﻧەﻛﺮدووە .ﭼەﻧــﺪ ﯾﺎرﯾﺰاﻧێﻜﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒــﮋاردەی وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺟﺎﻣﯽ ﻛﻮﭘﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی 2015ﯾﺎرﯾﯽ دەﻛەن ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە وﺗﯽ ﭼﯿﻠﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼێــﺖ ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯽ و ﺧﺎﻓێﺮ ﻣﺎﺳﻜﯿڕاﻧﯚی ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ ،ﻧﯿﻤﺎر دا ﺳﯿﻠﭭﺎ و داﻧﯽ ﺋەﻟﭭێﺴﯽ ﺑەڕازﯾﻠﯽ ،ﻛﻼودﯾﯚ ﺑڕاﭬﯚی ﮔﯚڵﭙﺎرێﺰی ﭼﯿﻠﯽ. ﯾﺎﻧەﻛــە ﻟەﺑــﺎرەی وادەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧە ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەرزی داھﺎﺗﻮو ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧە ﺑﯚ ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە و ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛەدا.
ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻣﯿﺴﯽ و رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻧﺎﻧﺎﺳﻦ
ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺑە ﭘﯚﮔﺒﺎ دەدات ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﺳــﯿﺘﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،دەﺳــﺘەوارەﯾەﻛﯽ ﮔﺮاﻧﺒەھــﺎ و ﺧەﯾﺎﻟﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮدووە ﺗﺎ ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﭘﯚڵ ﭘﯚﮔﺒﺎی ﻓڕەﻧﺴﯽ و ﺋەﺳﺘێﺮەی ﻻوی ھێڵﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚﺳﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﺑﻜﺎت. رۆژﻧﺎﻣەی )دەﯾﻠﯽ ﺳﺘﺎر(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑوی ﻛﺮدەوە :ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚی ﭘێﺸــﺎن داوە ﺑڕی 214ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﯚﮔﺒﺎ ﻟە وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺧەرج ﺑﻜەن. ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ دەﺳﺘەوارەﻛەی ﺑﯚ ﻣﺎوەی 5ﺳﺎڵە و ﻟەو ﻣﺎوەﯾەﺷﺪا ﺑڕی 90ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ دەدات ﺑە ﭘﯚﮔﺒــﺎ ،ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑڕی 110ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﺑﺪات ﺑە ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس ﺗﺎ رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەی ﺑﺪات. ﺑەﮔﻮێــﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛــە ،ﺟﮕە ﻟەو ﭘﺎراﻧەی ﺳــەرەوە ،ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﺳــﯿﺘﯽ ﺑڕی 13ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆی ﺗﺮ ﻟە ﺗەواوی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺧــەرج دەﻛﺎت ،واﺗە ﺑەھﺎی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی 2014ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟەﺳەر ﯾﺎﻧە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛە دەﻛەوێﺖ. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳە ﭘﯚﮔﺒﺎ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ﻟەﻻﯾەن ھەرﯾەك ﻟە ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە و رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ و ﭼێڵﺴﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﭘﺎرﯾﺲ ﺳﺎن ﺟێﺮﻣﺎﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴﯿﯿەوە داوا ﻛﺮاﺑﻮو.
ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی، دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ھــەردوو ﺋەﺳــﺘێﺮەﻛەی ﺋێﺴــﺘەی ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯿﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ و ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ ﻧﺎﻧﺎﺳﻦ. رۆژﻧﺎﻣەی )ﻣﯿﺮۆر( ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﺪا ﻛە ﺑەم دواﯾﯿە ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ داوە ،ﺗێﯿــﺪا وێﻨەی ھەردوو ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﺋێﺴﺘەی ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻣﯿﺴــﯽ ﻟــە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە و رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟە ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێﺸــﺎن دەدات ،ﺑــەم ﺋەوەی ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺠە، ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ھﺎ و و ﺗﯿﯿــﺎ ن
ﻣﻦ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧﻮێﯽ رۆﻧﺎڵﺪۆم ﻛﭽە ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎرێﻜﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺋــەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﻮێــﯽ رۆﻧﺎڵــﺪۆی ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎﻧﯚ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ و ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە. ﻣﯿﻼﮔﺮۆس ﭬﯿﻼﻣﯿﻞ ﻛە ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎرێﻜﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﯿە ،ﺳەرﻧﺠﯽ ﺳەرﺟەم دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی راﻛێﺸــﺎ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺋــەو ھﺎوڕێ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧﻮێﯽ رۆﻧﺎڵﺪۆﯾە. ﻟەو ﻛﺎﺗەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵ
ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﯿﺮاﻧەﻛەی ﭘێﺸــﻮوی ﺋەرﯾﻨﺎ ﺷﺎﯾﻜﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎری رووﺳﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە، دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑەدوای ﺋەوەوەن ﻛە ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دڵﯽ ﻛەوﺗﻮوەﺗە
ﺑﻼﺗەر ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻓﯿﻔﺎ وەردەﮔﺮێﺘەوە رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳﻮﯾﺴــﺮی ﺑوی ﻛﺮدەوە ،ﺷــﯿﻤﺎﻧە ھەﯾــە ﺟﯚزﯾﻒ ﺑﻼﺗەری ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎوەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ )ﻓﯿﻔﺎ( ،ھەر ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﺑﻤێﻨێﺘەوە. رۆژﻧﺎﻣەی )ﺷﻔﺎﯾﺘﺲ ﺋێﻢ ﺳــﯚﻧﺘﺎگ( ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ھەﯾە ﺑﻼﺗەر ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎ و ﺋﺎﺳﯿﺎ ،ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەر ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳﺘەﻛەی وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﯿﻔﺎ ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﺳەرﭼﺎوەﻛە ھەروەھﺎ ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﭘێﻜﺮاو، راﺳﺘەوﺧﯚ داواﯾﺎن ﻟە ﺑﻼﺗەر ﻛﺮدووە دووﺑﺎرە ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧەوە ﺑە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺑﻜﺎت و دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﻛەی ﺑﻜێﺸێﺘەوە. ﺑﻼﺗەر ﻛﯚﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺑﯚ ﭘێﻨﺠەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟەﺳــەرﯾەك ،ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ
ﺋەم دوو ﺋەﺳﺘێﺮەﯾە ﻧﺎﻧﺎﺳﻦ .رۆژﻧﺎﻣەﻛە وێﻨەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺑە ﭼەﻧﺪان ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﭘێﺸــﺎن دەدات ،وەﻣــﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﺮێﺘﯽ دەﺑێﺖ ﻟە ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﻗﯚز ،ﺑەم ﺑە ﻧﺎﯾﻨﺎﺳــﻦ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ھﺎووﺗﯿﯿەك دەڵێﺖ ﺋەﻣە وێﻨــەی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿە ،ﻟەﻧێﻮ ھەﻣــﻮو ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ھﺎووﺗﯽ ﺋەو دەﻧﺎﺳێﺖ. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ وێﻨەی ﻣﯿﺴــﯽ ﺑــە 10ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺎن دەدات ،ﻟــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳێﻚ دەﯾﻨﺎﺳــێ ،ﺋەوﯾﺶ دەڵێﺖ ﻧﺎوی ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻟﯿﺒﯚﻓﯿﺘﺰە. ھەر ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەدا ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ وای ﭘێﺸــﺎن دەدەن ﻛە ھﯿﭻ ﺷﺎرەزاﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺧﻮﻟﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻧﯿﯿە ،ھەروەھﺎ ﺑەﺷێﻜﯿﺎن وا وەم دەدەﻧەوە ﻛە ﺗﯚﭘﯽ ﭘێ ﻟە 6ﯾﺎرﯾﺰان ﭘێﻚ دێﺖ. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە ﯾﺎرﯾﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێ ﻟە وﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺳەرﺟەم وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺧﺎوەن ﺟەﻣﺎوەرێﻜﯽ زۆر ﻧﯿﯿە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم وﺗەدا ﭼەﻧﺪان ﺋەﺳﺘێﺮەی ﻧﺎوداری ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﯾﺎری دەﻛەن.
ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻓﯿﻔﺎی ﺑﺮدەوە ،ﺑەم ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاو دوای 4رۆژ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ،دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﺋەوەﯾﺸﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ﻛە رەﻧﮕە ﺑﻼﺗەر ﻣﺎﻧەوەی وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﯿﻔﺎ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜﺎت ،ﺋەوﯾﺶ ﺑەھﯚی دەﺳــﺖ ﻟە ﻛﺎرﻧەﻛێﺸــﺎﻧەوەی واڵﺘەر دی ﮔﺮﯾﮕﯚرﯾﯚی ﺑەڕێﻮەﺑــەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺑﻼﺗەری ﻛﺮدﺑﻮو دەﺳــﺖ ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ھەڵﺒﮕﺮێ ،ﺑەم ﺧــﯚی ھەر ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﻣﺎﯾەوە. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟــە ﻣﺎوەی ﻛﯚﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵ و ﺳەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ،دووﺑﺎرە ھەڵﺒﮋاردن ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻓﯿﻔﺎ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪاﺗەوە.
ﺳــەر ﻛﺎم ﺋﺎﻓــﺮەت ،ﻟەﻣﺒﺎرەﯾەﺷــەوە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧﺎوی ﭼەﻧﺪان ﺋﺎﻓــﺮەت ھﺎﺗﺒﻮوﻧە ﺑوﻛﺮدﻧــەوە .ﻣﯿﻼﮔﺮۆس ﻟەﺳــەر ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ )ﺋﯿﻨﺴﺘﮕﺮام( وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺑو ﻛﺮدﺑﻮوەوە و ﻟە ژێﺮﯾﺸــﯿﯿەوە ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی: ﻣﻦ ھﺎوڕێﯽ رۆﻧﺎڵﺪۆم و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺸە ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻟە ﻧێﻮاﻧﺪا ھەﯾە. ﺋــەو ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎرە ﺑەڕەﮔــەز ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﯿە، رۆﻧﺎڵﺪۆی ﺑە ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺑﺎش و ﺋێﺴﻚ ﺳﻮوك وەﺳــﻒ ﻛﺮدﺑﻮو ،ھﯿﻮاﺷــﯽ ﺧﻮاﺳﺘﺒﻮو ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا داوەﺗــﯽ ﺑﻜﺎت و ﻟە وﺗەﻛەی ﯾﺎن ﻟە ﭬەﻧﺰوێﻼ ﭼﺎوﯾﺎن ﺑەﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜەوێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻟــە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎراﻧﯽ وەرزﺷــﯿﯽ ﭬەرﻧﺰوێــﻼ ،ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن دا ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺟﯿــﺎواز ھﺎﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردەی وﺗەﻛەﯾــﺎن ﺑﺪەن ﻟە ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺟﺎﻣﯽ ﻛﻮﭘﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺳــﺒەی ،ﻟە وﺗﯽ ﭼﯿﻠﯽ ﺑێﺘە دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدن. ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ وﺗــﯽ ﭬەﻧﺰوێﻼ ﻛە ﻛﺎری ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎرﯾﯽ وەرزﺷﯽ دەﻛــەن ،ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛﯿﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺑەڕووﺗــﯽ و ﺑێ ﺟﻠﻮﺑەرگ ھﺎﻧــﯽ ھەڵﺒــﮋاردەی وﺗەﻛەﯾــﺎن دەدەن ﺗــﺎ ﻟــە ﺟﺎﻣــﯽ ﻛﻮﭘــﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜــەن و دواﺟﺎرﯾــﺶ
ﻧﺎﺳﻨﺎوەﻛە ﺑﺒەﻧەوە. رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭬەﻧﺰوێﻼ ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ھەوڵﯽ ﺋەو ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺎراﻧەﯾﺎن ﻛﺮد، ھەرﭼەﻧــﺪە ﻛﺎرەﻛــە دوورە ﻟە ﺑەھﺎ ﺋەﺧﻼﻗــﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾــﺎن، ﺑەم ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردەی ﭬەﻧﺰوێﻼ. ھەڵﺒﮋاردەی ﭬەﻧﺰوێﻼ ﻟە ﺟﺎﻣﯽ ﻛﻮﭘﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﻛﯚﻣەڵەی ﺳێﯿەم ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿﺎ ،ﭘﯿڕۆ و ﭼﯿﻠــﯽ
ﯾﺎری دەﻛﺎت و ﯾەﻛﺸەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﯾەﻛەم ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾﺪا ﺑە ﮔﯚڵێﻜﯽ ﺑێ وەم ،ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺑە ھەڵﺒﮋاردەی ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯿــﺎ ھێﻨــﺎ ،ھەروەھﺎ ﺳــﺒەی ﭘێﻨﺠﺸەم دووەم ﯾﺎرﯾــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە ﭘﺎ ڵە و ا ﻧﯿە ﺗﯿﯿە ﻛــە ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردەی ﭘﯿڕۆ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات.
ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧەی ﭘﺎڵەواﻧﯽ ھەرﺳێ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎ و ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ،ﭘﻼﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد. ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮوی 2015- ی ﺗەﻣﻮوزی داھﺎﺗﻮو دەﺳــﺖ ﭘێ ،2016ﻟە 13ی دەﻛﺎت و ﻟەو رۆژەدا ﻟە ﺷــﺎری وەرزﺷﯿﯽ ﺧﻮان ﮔﺎﻣﺒەر ،ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ و ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎن دەﻛﺎت و دواﺗﺮﯾﺶ ﭼەﻧﺪ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺋەﻧﺠﺎم دەدات. ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﻣــﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەك ﻟە ﺷﺎری وەرزﺷــﯿﯽ ﺧﻮان ﮔﺎﻣﺒەر ﻣەﺷﻖ و راھێﻨﺎن دەﻛﺎت و دوای ﺋەوەﯾﺶ ﻟە 19ی ھەﻣﺎن ﻣﺎﻧــﮓ روو ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺟﺎﻣﯽ ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەﻛﺎن. ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﻟــەو ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەدا ﻟە ﻧێــﻮان ﻣﺎوەی 21ی ﺗەﻣــﻮوز ﺗﺎ دووی ﺋﺎب ،ﺑەراﻣﺒەر ھەرﯾەك ﻟــە ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚس ﺋەﻧﺠﻠﯚس ﮔەﻻﻛﺴــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ،ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘــﺪ و ﭼێڵﺴــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ،ﻓﯿﯚرﻧﺘﯿﻨﺎی ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﯾﺎری دەﻛﺎت. ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە رۆژی 11ی ﺋــﺎب ﻟە ﺟﺎﻣﯽ
15
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ھﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردەی وﺗەﻛەﯾﺎن دەدەن ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﭘﻼﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
وەرزش
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺣەز دەﻛەم ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜەم ،ﻟە وان و ﺋەرزروم را ﺑﮕﺮە ﺗﺎ ﺋﻮرﻓﺎ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﮔﺸﺘﯽ ،ﭼﻮار ﺟﺎر ﭼﻮوﻣەﺗە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋﯿﺴــﺘﺎﻧﺒﻮڵ ،ﺋەرزروم ،ﺋﺎﻧﺘﺎڵﯿﺎ و ﺋەواﻧە ﮔەڕاوم ،ﺑەم ﻧەﭼﻮوﻣەﺗە رۆژھەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺷــﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚم ﻟەﺳەری ﻧﯿﯿە.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﻧﯿﻜﯚﻻ رووﺳﯚ:
ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯽ ﺋێﺮان ﺋەوەﯾە ﻛە دان ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻧﺎﻧێﺖ ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺑﺎﯾەزﯾﺪی ﻣﺎڵەﻛەی ﻧﯿﻜﯚ رووﺳــﯚ ،ﻧﻮوﺳــەر و دۆﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد ،ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺳەرﺳەوزی دەرەوەی ﺷﺎری ”ﻧﯚﺷــﺎﺗێﻞ“ ،ﻟە ﺋﺎﺳــﯿﺎﯾەﻛﯽ ﮔﭽﻜە دەﭼێﺖ ،ﻛە ﭘێ دەﻧێﯿﺘە ژوورەوە ،ھەﺳﺖ دەﻛەی ﭘێ دەﻧێﯿﺘە ﻧێﻮ ﻣﺎڵێﻜﯽ ﻛﻮردەوارﯾﯿەوە ،راﯾەﺧﯽ دەﺳــﺘﭽﻦ، ﺑەڕە ،ﺟﺎﺟﻢ ،ﻗﺎﭘﯽ ﮔڵ ،ﺳــەﻣﺎوەر و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎوە ھێﻨﺮاون ،ﺑﯚﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎت ﻟە ﯾﺎدەوەرﯾﺪا زﯾﻨﺪوو دەﻛەﻧــەوە” ،ﺗﺎﺑﻠﯚ ﺑﭽﻮوﻛە ﻓﺎرﺳــﯿﯿەﻛﺎن“ و ”ژﯾﺎﻧــﻢ ﺑەرەو ﺋﺎﺳــﯿﺎ دەڕۆن“، ﻟــە دواﯾﯿــﻦ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﻜﯚﻻ رووﺳــﯚن ﻛە ﻟە ﺋێﻮە ﺳەرەﺗﺎی ﻧﻮوﺳﯿﻨﺘﺎن ﺑە ﺷﯿﻌﺮ دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﭘﺘﺮ ﺳەﻓەرﻧﺎﻣە دەﻧﻮوﺳﻦ، ﭼﯚن ﺑﻮو ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەوە ﮔەﯾﺸﺘﻨە ﺳەﻓەرﻧﺎﻣە ﻧﻮوﺳﯿﻦ؟ ﻣﻦ ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ژﯾﺎﻧﻢ زۆرمﺳەﻓەر ﻛﺮدووە ،ﺳەرەﺗﺎ ﺑﯚ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺷــﺎرەزاﯾﯿﻢ ﻟەﺳــەر ﭘﺎرزەﻣﯿﻨﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ ھەﯾــە ،ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎی ﺑﺎﻛﻮر، ﺋەﻓﺮﯾﻘــﺎی رۆژﺋــﺎوا و ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎی
رۆژھــەت ،ﺑەو ﺳــەﻓەراﻧەوە ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺋەوەم ﺑە ﻣێﺸﻚ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺳەﻓەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﻢ ﺑﻨﻮوﺳــﻤەوە و ﺋــەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﺑەرﭼﺎوم ﻛەوﺗــﻮون و ﺑەﻻﻣەوە ﺳەرﺳــﻮوڕھێﻨەر ﺑــﻮون ،ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺑﮕﻮازﻣەوە ،ﺳەﻓەرم ﺑﯚ ﺋﺎﺳﯿﺎش ﻛﺮدووە، دواﯾﯿﻦ ﻛﺘێﺒﯿﺸﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻛﯿﺸــﻮەری ﺋﺎﺳــﯿﺎﯾە ،دەﻛﺮێ ھەﻧﺪێﻚ رووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻟەﺳــەر ﺑﺪەی؟ ﺑەڵێ ،ﻛﺘێﺒﯽ ”ژﯾﺎﻧﻢ ﺑەرەو ﺋﺎﺳﯿﺎدەڕوا“ ،ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﯿﺎ ،ﺟﯚرێﻚ ﺳەﻧﺘێﺰە و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﯿﺎوازە ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮم ،ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺗﯿﺸﻜﻢ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺳەر ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚری ژﯾﺎﻧﻢ، ھەر ﻟــە ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻣﻨﺎڵﯿﻤەوە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ،ھەوڵﻢ داوە ﻟەو وﺗﺎﻧەی ﺋﺎﺳــﯿﺎ ﻛە ﭘێﯿﺎﻧﺪا ﺗێﭙەڕ ﺑﻮوم ،ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﺗﺎ ﭬێﺘﻨــﺎم و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﭼﺎوێــﻚ ﺑە ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻤﺪا ﺑەﺧﺸــێﻨﻤەوە ،ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﺋێــﺮان ،ﺋەم ﻛﺘێﺒەم 3ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ﻧﻮوﺳﯿﻮﻣە، ﭼەﻧﺪ ﺟــﺎر ﭼﻮوﻧەﺗە ﺋێﺮان و ﭼﯚن ﺑﻮو ﺑڕﯾﺎرﺗــﺎن دا روو ﻟەو وﺗە ﺑﻜەن؟ دوو ﺟﺎر ﭼﻮوﻣەﺗە ﺋێﺮان ،ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺳﺎڵﯽ 2002ﭼﻮوﻣە ﺋێﺮان و ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺗەواو ﻟەوێ ﻣﺎﻣەوە ،ﺑە
ﻻﯾەن دەزﮔــەی ”ﻻرﻣﺎﺗﺎن“ ﻟە ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺧﺎڵێﻚ ﻛە ﺳــەﻓەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﻧﻮوﺳەرە ﺗەﻣەن ٦٤ﺳــﺎڵە ﻟە ﺳەﻓەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺧەﯾﺎڵ و ﮔەﺷــﺖ و زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺳەرداﻧﯿﺎن دەﻛﺎت، ﻧﯿﻜﯚﻻ رووﺳﯚ ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎس ﻟە ﺋەزﻣﻮون و ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻧەﺗەوەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺮان و دەڵێ” :ﻟەوە ﺗێ ﻧﺎﮔەم ﺑﯚﭼﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﭼەوﺳــێﻨﺮێﻨەوە، ﭘێﻢ واﯾە ھەر وەك ﺳﻮﯾﺴــﺮا ،ﺟﯚراوﺟﯚری زﻣﺎن و ﻧەﺗــەوەﻛﺎن دەوڵەﻣەﻧﺪﯾﯿــە ،ﻧــەك ﻻوازی و ھەڕەﺷە“،
ھەﻣﻮو ﺋێﺮاﻧﺪا ﮔەڕاﯾﻦ ،ﻣەﺷﮫەد و ﺷــﯿﺮاز ھەﺗــﺎ ﻛەﻧﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دەرﯾﺎﭼەی ﺧەزەر و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەﭼﻮوﯾﻨە ﺑﺎﺷﻮوری ﺋێــﺮان ،ﭼﻮﻧﻜــە ھﺎوﯾــﻦ ﺑﻮو و ﭘێﺸــﻨﯿﺎرم ﭘێﻜﺮا ﻟەﺑەر ﮔەرﻣﺎی ﺗﺎﻗــەت ﭘڕووﻛێﻦ ﻧەﭼﻤە ﺋەوێ، دووەم ﺟــﺎر ﺳــﺎڵێﻚ دواﺗﺮ ،واﺗە ﭘﺎﯾــﺰی ٢٠٠٣ﺳــەﻓەری ﺋێﺮاﻧﻢ ﻛــﺮدەوە ،ﺋــەم دوو ﺳــەﻓەرە ﺳــەرەﺗﺎﯾەك ﺑﻮون ﺑﯚ ﺷﺎرەزاﯾﯽ و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﻟە وﺗێﻚ ﻛە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧەﻣﺪەﻧﺎﺳــﯽ، ﻟەﺑــﺎرەی ﺋێــﺮان دەﺑێ ﺑڵێﻢ ﻛە ﺑەر ﻟــەوەی ﺑﭽﻢ ھەﻧﺪێﻚ ﺋﯿﻤــﺎژ ھەﺑــﻮون :ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﯿﻤﺎژی وەك ﺋێﺮاﻧﯽ ﺧﻮﻣەﯾﻨﯽ، وﺗێﻜــﯽ زۆر داﺧﺮاو ،دوژﻣﻦ ﺑە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ،وﯾﺴــﺘﻢ ﺑﭽــﻢ و ﻟە ﻧﺰﯾﻜــەوە ﺑﯿﺒﯿﻨﻢ و ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑﻮو ،ﺑﯚم دەرﻛــەوت ﺋێﺮان ﺋەو ﺷــﺘە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑەردەوام ﻗﺴەی ﻟەﺳــەر دەﻛەﯾــﻦ ،ھەرﭼﯽ ﺑێ ﺧﻮﻟﯿﺎﯾەك ﺑﯚ ژﯾــﺎن ،ﻣەﯾﻠێﻚ ﺑﯚ دەرەوە و ﻣەراﻗێﻜﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺧﻮرت ھەﯾە .ﺧەڵﻜەﻛەی ﺋﯚﮔﺮی ھﻮﻧــەرن ،ﺋەﻣﺎﻧە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺑە ﻻﻣــەوە ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺑﻮون. ﻟەوێ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗێﻜﻢ دۆزﯾﯿەوە ﻛە ﺑﺎش ﻧەﻣﻨﺎﺳﯿﺒﻮو ،ھەڵﺒەت ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەی ﻛە ﺋەودﯾﻮی ﺋەﻣﺎﻧــە رژێﻤێﻜﯽ ﺗﯿﯚﻛﺮاﺗﯿﻜــە ﻛە ﺑــەردەوام رێﺰ
ھەرﭼــﯽ ﺑێ ﺷﯚڕﺷــێﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺗﯿﯚﻛﺮاﺗﯿــﻚ ،ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﻮو ﺑﯚ ﭼﺎﺧﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ،ﺳــەردەﻣﯽ ﺷــﺎ، ﺋێﺮان ﺋﯿﻤﺎژێﻜــﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯽ ﻻی ﺋەوروﭘﯿﯿەﻛﺎن ھەﺑــﻮو .دەﮔﻮﺗﺮا ﻟەو رژێﻤەدا ژﻧﺎن ﻣﺎﻓﯿﺎن ھەﯾە و ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوە ،ھەڵﺒەت دەﻛــﺮێ ﺋەم ﺋﯿﻤﺎژەش ﻟەﺳــەر ﺋێﺮان ھەڵە ﺑێ ،ﺋەودەﻣﯿﺶ ﺋێﺮان رژێﻤێﻜﯽ دەﺳــﭙﯚﺗﯿﻚ ﺑﻮو ،ﺑەم ﭘــﺎش ڕژێﻤﯽ ﺷــﺎ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻓڕەﻧﺴﺎ ،ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻧەﯾﺎران و ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ و ﺋﯿﻤﺎژێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﻟە ﻧێﻮ ھﺰری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴﯿﺪا دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎون. ﺋﺎﺧﯚ ﺋەم ھﯚﻛﺎراﻧە ھﺎﻧﯽ دان ﻛﺘێﺒێﻚ ﻟەﺑﺎرەی ﺋێﺮان ﺑﻨﻮوﺳــﻦ و ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨەری ﺋەوروﭘﯿﯽ ﺷــﯽ ﺑﻜەﻧەوە؟ ﺋەواﻧە و زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮ .ﺑﯿﺮۆﻛەیﺋەم ﻛﺘێﺒە ﻛە ﺑە ﺷێﻮەی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﺎﻣەی ﺋەدەﺑﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە ،ﻟە ﯾەﻛەم ﺳــەﻓەردا ھﺎت ،ﻟــە ﻛﺘێﺒەﻛەدا ﺧﯚم ﻟە ﺑﺎﺗﯽ ﻛەﺳــێﻚ داﻧﺎوە ﻛە دەﭼێﺘە ﺋێــﺮان و ﻟەوێﻮە ﻧﺎﻣە ﺑﯚ ژﻧێﻜﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ دەﻧﻮوﺳێ، ﺑەردەﻧﮕەﻛــەی ﺳﻮﯾﺴــﺮی ﯾﺎن ﺧﻮێﻨــەری ﺋەوروﭘﯿﯿە ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﺎﻣەن ﻛە ﺑە ﻗەڵەﻣﯽ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺳﺎﻛﺎر و ﻧﺎﺷﺎرەزا ﻧﻮوﺳﺮاون. ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗﺎﺑﻠﯚی ﻧﯿﮕﺎرﻛێﺸﯽ ﺳﻮﯾﺴــﺮی ”ﭘێﺮﮔــﯚ“ ،ﻟــە ﻧێﻮ
ﻟەﭼﻜە و ﭼﺎرﺷێﻮی زۆرەﻣﻠێ ھەﯾە، ﺑەم ﻟە ﭼﺎو وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ ،ژﻧﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺋﺎزادﺗﺮن ،زۆر ﺟﺎر ﻟە رێﺴﺘﯚران و ﻗﺎوەﺧﺎﻧــەﻛﺎن ژﻧﻢ ﺑﻴﻨﯿــﻮە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ داﻧﯿﺸﺘﻮون و ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎزاداﻧە ﭘﯿﺎﺳە دەﻛەن ﻟە ﻣﺎﻓە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎن ﻧﺎﮔﺮێ، ﺑەم ﻟە ﭘﺸﺖ ﺋەﻣﺎﻧەوە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ھەﺑﻮو ﻛە زۆر ﺟﺎر وای ﻟە ﻣﺮۆڤ دەﻛﺮد ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە رژێﻢ ﺑە ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ دروﺳــﺘﺪا دەڕواﺗە ﭘێﺶ. ﻣﺎدام ﺋەواﻧــە ھەن ،ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﺋەوروﭘﺎ وەھﺎ ﺋﯿﻤﺎژێﻚ ﻟەﺑﺎرەی ﺋێﺮان ھەﯾە؟ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺧﻮﻣەﯾﻨــﯽ دەوریھەﺑــﻮو ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەم ﺋﯿﻤﺎژاﻧــە ﻟە رۆژﺋــﺎوادا ،ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎﯾەﻛــﯽ ﻋﯿﻠﻤﺎﻧﯽ و ﻛﺮاوە.
دەﻗەﻛﺎﻧﺪا ﺑەدی دەﻛﺮێ ،ﺋﺎﺧﯚ ﺑﯚ ﺋەوەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﻧﺠﯽ ﺧﻮێﻨەری ﺋەوروﭘﯽ ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی راﺑﻜێﺸﯽ؟ ﺑﯚ ﺋێــﺮان ﻟەﮔــەڵ ”ﭘێﺮﮔﯚ“یﻧﯿﮕﺎرﻛێــﺶ ھﺎوﺳــەﻓەر ﺑﻮوم، ﻟەﮔەڵ ﭘێﺮﮔﯚ ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﺘێﺒــﯽ ﺗــﺮی ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎن
ﭼــﺎپ ﻛﺮدﺑﻮو .ﯾەﻛــەم ﻛﺘێﺒﯽ ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎن ﺳــەﻓەرێﻚ ﺑﻮو ﺑﯚ دەﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،ﺋێﻤە ﻟەو ﺳــەﻓەرەدا ﭼەﻧﺪ ھﺎوڕێﯿەك ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻗــەت ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟــەوە ﻧەﻛــﺮدەوە ﻛــە ﻛﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺑــەش ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑــەم ﻟە ﮔەڕاﻧــەوەدا ﺑــﯚم دەرﻛەوت ﻛە زۆر ﺷﺘﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ھەن و ﺧﺮاپ ﻧﯿﯿــە ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﻨەوە. ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﭘێﺮﮔــﯚ وەك ھەﻣﯿﺸــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺗﺎﺑﻠــﯚی ﻟە ﺳــەﻓەرەﻛە ﻛێﺸــﺎﺑﻮوﻧەوە، ﺑﯿﺮۆﻛەﻛەم ﻟەﮔەڵ ھێﻨﺎﯾە ﮔﯚڕێ و ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺑە وێﻨەﻣﺎن داﯾە دەرەوە ،ﻛﺘێﺒەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن دا درێﮋە ﺑــەو ﺋەزﻣﻮوﻧە و ﻛﺎری ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺗﺮ ﺑﺪەﯾﻦ .ﻛﺘێﺒﯿﻜﯽ ﺗــﺮم ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻟەﺳــەر ”ﻣﺎﻟﯽ“ ﭼﺎپ و ﺑــو ﻛﺮدەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﺑﻮو. ﺋەم ﻛﺘێﺒە وێﻨەدارە ﻟەﺑﺎرەی ﺋێــﺮان ،ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ ﻧﻮوﺳــەری ھﺎووﺗﯿﺖ ﻧﯿﻜﯚﻻ ﺑﯚﭬێﯿﻢ دێﻨێﺘە ﺑﯿﺮ ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻛﺮدووە و ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﺗێﭙەڕ ﺑﻮوە؟ ﺑەڵــێ ،ھەڵﺒەت ﻧﯿﻜﯚﻻ ﺑﯚﭬﯿﯿێﻛەڵــە ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺧــﯚم ﻟەﮔــەڵ ﺋەودا ﺑــەراورد ﺑﻜەم ،ﺑــەم ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــەدا ﺑﯿﺮم ﻟەو ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،وەك ﮔﻮﺗﻢ درێﮋەی ﺋەزﻣﻮوﻧێﻚ ﺑﻮو ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ دەﺳﺘﻤﺎن ﭘێ ﻛﺮدﺑﻮو. ﺑﯚﭼﯽ ﻧــﺎوی ﻛﺘێﺒەﻛەﺗﺎن ﻧﺎوە ”ﺗﺎﺑﻠﯚ ﺑﭽﻮوﻛە ﻓﺎرﺳﯿﯿەﻛﺎن“، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێــﻮە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼە ﻓﺎرﺳﻨﺸﯿﻨەﻛﺎن؟ ﭼﻮوﻧەﺗە ﺗەورێــﺰ و ﻟەوێــﻮە رێﺘــﺎن ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺧﻮار ﻛﺮدووەﺗەوە؟ ﺋەم ﻧــﺎوە ﺋﯿﻠﮫﺎﻣێﻜە ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ”ﻧﺎﻣە ﻓﺎرﺳــﯿﯿەﻛﺎن“ی ﺷــﺎرل دۆ ﻣﯚﻧﺘﺴــﻜﯿﯚ ،دﯾــﺎرە ﺋەوەی ﻣﯚﻧﺘﺴــﻜﯿﯚ ﭘێﭽەواﻧەﯾــە .ﺋەو، ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﻟە ڕێﮕەی دوو ﻓﺎرﺳەوە دەﻧﺎﺳــێﻨێ ﻛە دێﻨــە ﭘﺎرﯾﺲ و ﺑە ﺳەرﺳــﻮوڕﻣﺎﻧەوە ﺋەو ﺷﺘﺎﻧە دەﮔێڕﻧــەوە ﻛــە روو دەدەن، ﻣﯚﻧﺘﺴﻜﯿﯚ رەﺧﻨە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳەدەی ھەژدە دەﮔﺮێ .ﺑە ﺧﯚﻣﻢ ﮔﻮت ﺑﺎ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺷێﻮە ﺑﻜەم، ﺑەم ﺑە دﯾﻮێﻜــﯽ ﺗﺮ و واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ،وﺷــەی ﻓﺎرﺳــﯽ ﻟە ﻧﺎوی ﻛﺘێﺒەﻛەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟە ﻧﺎوی ﻛﺘێﺒەﻛەی ﻣﯚﻧﺘﺴﻜﯿﯚﯾە و ھﯿﭽﯽ ﺗــﺮ ،دﯾــﺎرە ﻛﺘێﺒەﻛە ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ھەﯾە” :ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ﺑﯚت دەﻧﻮوﺳﻢ“. ﺋەﮔــەر ﻛﺘێﺒەﻛەﺗــﺎن ﺑــﯚ ﺑەردەﻧﮕێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﺒﺎﯾە، دﯾﺴــﺎن ھــەر ﺋــەو ﻛﺘێﺒەﺗﺎن دەﻧﻮوﺳﯽ؟
ﺑڕوا ﻧﺎﻛەم ،ﻧەﺧێﺮ .ﺑەردەﻧﮕەﻛەمﻟەم ﻛﺘێﺒەدا ﺑە راﺳﺘﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺋەوروﭘﯿﯿــە ﻛە ﺷــﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻟەﺳــەر ﺋێــﺮان ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﯚ ﺷﯽ ﺑﻜەﯾﺘەوە. ﻣــﺮۆڤ ﻛــە ﻛﺘێﺒەﻛەﺗﺎن دەﺧﻮێﻨێﺘەوە ،وا ھەﺳﺖ دەﻛﺎت
ﻛە ﺳــەرەﺗﺎ ﻟە ﺗﺎران داﺑەزﯾﻮن، ﺣەزﺗﺎن ﻟــەو وﺗــە ﻧەﻛﺮدووە و دواﺗﺮ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺋەﻣەﯾﺎن ﻗەرەﺑﻮو ﻛﺮدووەﺗەوە؟ ﻟە ﺗﺎراﻧﯿﺶ ﺷــﻮێﻦ و ﮔەڕەﻛﯽوا ھەﺑﻮون ﻛە ﺑە دڵﻢ ﺑﻮون ،وەك ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ،ﺑەم ﺑﺎﺷﻮور و ﻧێﻮەﻧﺪی ﺗﺎران ھﯿﭻ ﺳــەرﻧﺠﯿﺎن راﻧەﻛێﺸﺎم. ﻟە ﺳەﻓەری ﺋێﺮاﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ چ ﺷﺘێﻚ ﺳەرﻧﺠﯽ راﻛێﺸﺎی؟ ﺟﻮاﻧﯿــﯽ دﯾﻤەن و ﺳﺮوﺷــﺘﯽﺋێﺮان ﻣﻨﯽ ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی راﻛێﺸﺎ، ﺗﺎ ﺑڵێﯽ ﺳﺮوﺷﺘێﻜﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪە، دەﺷﺖ ،ﺷﺎخ ،دارﺳﺘﺎن ،وﺷﻜﺎﯾﯽ و ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ھەﺑﻮو ،ﺑﺎزاڕە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺷــﺎن و ﻛﺮﻣﺎن ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ھەﺳﺘﻢ دەﻛﺮد ﻟە رۆژھەﺗێﻜــﯽ ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژﯾﻚ دام، ﺑﺎغ ،ﻣﺎڵ و دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎوﺑﺰوێﻦ ﺑــﻮون ،ﻛﺮاوەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑــﻮو ﻛە ﺑــﯚ ﻣﻦ ﭼﺎوەڕواﻧﻨەﻛﺮاو ﺑﻮو .رووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧەڵﻜﯽ ﮔەﻧﺞ ﺑﻮوﯾﻨەوە ﻛە زۆر ﺑﻮێﺮاﻧە ﺑەﺷــﺪاری ﺑﺎﺳە و ﺧﻮاﺳەﻛﺎن دەﺑﻮون ،ﺧەڵﻚ ﻟەوە ﻛﺮاوەﺗــﺮ ﺑﻮون ﻛە ﻣــﻦ ﺑﯿﺮم ﻟێ ﻛﺮدﺑﻮوەوە ،ھەﺳﺘﻢ ﺑەوە ﻧەﻛﺮد ھــەر ﺋێﺮاﻧﯿﯿــەك ﺳــﯿﺨﻮڕێﻜﯽ ﺑــە دواوە ﺑــێ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە دێﮫﺎﺗــەﻛﺎن ﺧەڵﻚ ھێﻨﺪەی دی ﺳەرﺑەﺳﺘﺮ ﺑﻮون .دﯾﺎرە ﻟەﭼﻜە و ﭼﺎرﺷێﻮی زۆرەﻣﻠێ ھەﯾە ،ﺑەم ﻟە ﭼﺎو وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێ ،ژﻧﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺋﺎزادﺗﺮ ﺑــﻮون ،زۆر ﺟﺎر ﻟە رێﺴــﺘﯚران و ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛﺎن ژﻧﻢ دەﺑﯿﻨﯽ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ داﻧﯿﺸﺘﻮون و ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎزاداﻧە ﭘﯿﺎﺳەﯾﺎن
دەﻛﺮد. ﭘێﺘــﺎن وا ﻧﯿﯿــە ﺋەﻣﺎﻧــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷﺘﯽ رووﻛەش ﺑﻦ؟ ھەڵﺒەت واﯾە ،ﻣﻦ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرﻟە ﺋێﺮان ﻧەژﯾــﺎوم ،ﻛﺘێﺒەﻛە زۆر ﻟەﺳەر واﻗﯿﻌﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋەﻣڕۆ ﻗﻮوڵ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻜەوە ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺑﺎﺑەﺗە .دﯾﺎرە
ھەﻧﺪێﻚ ﻟە راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن رەﻧﮕﯿﺎن داوەﺗەوە ،ﺑەم ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە و دﯾﻤەﻧێﻜــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﺮان ﻧﺎداﺗە دەﺳﺖ. ﺳــەﻓەر ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺧﯚﺗﺎن ﺑﻮو ﯾﺎن ﺑە ھەڵﻜــەوت ﺑﻮو رووﺗﺎن ﻛەوﺗە ﺋەوێ؟ ﺑەڵێ ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەﻣﺪاﺑﻮو و ﺣەزمدەﻛﺮد ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﺒﯿﻨﻢ، ﻟەوێﺶ ﭼﻮوﻣە دێﮫﺎﺗێﻚ و ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەك ﺑﻮوم ،ﭼﻮوﻣە ﯾەك دوو ﺷﺎرﯾﺶ ،دەﻣﻮﯾﺴــﺖ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺰاﻧﻢ. ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎن چ ﺑﻮون؟ ﯾەﻛەم ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﺪاﺑﻮو ،ﭘﯿــﺎوەﻛﺎن ﺑــە ﺟﺎﻣﺎﻧەوە و ژﻧﺎن ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﺳــەرﻧﺠﯽ ھــەر ﮔەﺷــﺘﯿﺎرێﻚ رادەﻛێﺸــﻦ .وەﻛﻮ ﺗــﺮ ،ﺋەوەی راﺳﺘﯽ ﺑێ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚم ﻧەﺑﯿﻨﯽ ،دﯾﺎرە ﻟەو ﺑﻮارەدا ﭘﺴﭙﯚڕ ﻧﯿﻢ ،ﺑەم دەزاﻧــﻢ ﺟﯿﺎوازی ﻟە زﻣﺎﻧﺪا ھەﯾە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻟە ﺑەردەم ﺋﺎﺧﺎﻓﺘﻦ و ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑەم زﻣﺎﻧە ﻟە ﺋــﺎرادان ،ﺑەم ﻟە رووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯿــەوە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﻢ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەﭬەرەﻛﺎﻧﯽ
ﭘڕۆﻓﺎﯾﻞ
ﻧﯿﻜﯚﻻ رووﺳــﯚ ،ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ،دۆﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ،ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﻧﻮوﺳەر .ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1951ﻟە ﭬێﺮﺳﺎی ﻓڕەﻧﺴﺎ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺷﺎری ﻧﯚﺷــﺎﺗێﻠﯽ ﺳﻮﯾﺴﺮا دەژی ،ﻟە ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ ﮔەﻧﺠﺪا ،وێﮋە ،ﻓەﻟﺴەﻓە و ﻣێﮋوو ﺳــەرﻧﺠﯽ راﻛێﺸﺎوە .ﻟە ﺑﻮاری ﻓەﻟﺴەﻓە و ﻣێﮋوو و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ھﺎوﭼەرﺧﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﻟە زاﻧﻜــﯚ درێﮋەی ﺑە ﺧﻮێﻨﺪن داوە و دواﺟﺎر دﻛﺘﯚرای ﻟە ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﺪا وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑە ﺷــﯿﻌﺮ دەﺳﺘﯽ ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻛﺮدووە و دوو ﻛﯚﻣەڵە ﺷﯿﻌﺮی ﭼﺎپ ﻛﺮدووە ،ﺳەﻓەری ﺑﯚ زۆر ﯾەك ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ و ﺋﺎﺳﯿﺎ ﻛﺮدووە و ﺗێڕواﻧﯿﻦ و ﺳەرﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەﻣەڕ ﺋەو ﺳەﻓەراﻧە ﻟە ﺗﻮێ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﺘێﺒﺪا ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە.
دراوﺳێﻜﺎﻧﯿﺪا ﻧەﺑﯿﻨﯽ. ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛەﺗﺎﻧﺪا ﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان دەﻛەن ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﮔﻮﺗﺎری رەﺳــﻤﯿﺶ دەﻛەن، ﻣەﺑەﺳﺘﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﻟەﻻﯾــەك ﮔﻮﺗــﺎری ﻓەرﻣﯿــﯽدەوڵــەت ھەﯾــە و ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە واﻗﯿﻌــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە
ھەﯾە ،ﺋــەو ﻛﺎﺗەی ﻣــﻦ ﻟەوێ ﺑﻮوم ،ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﻟە ﭼﺎو ﺟﺎران ﺋﺎراﻣﺘﺮە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەواﻧە ھەﺳﺘﯽ ﻣﻨــﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﯿﺎن ﺑﻜەﻣــەوە ،ﺑــەم ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧەﮔﺒەﺗــﯽ ﺋێــﺮان ﺋەوەﯾــە ﻛە دان ﺑــە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﺎﻧێ، ھﯿــﭻ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻧﺎﺑﯿﻨــﻢ و ﻟەوە ﺗێ ﻧﺎﮔــەم ﺑﯚﭼــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﭼەوﺳێﻨﺮێﻨەوە .ﭘێﻢ واﯾە ھەر وەك ﺳﻮﯾﺴﺮا ،ﺟﯚراوﺟﯚری زﻣﺎن و ﻧەﺗەوەﻛﺎن دەوڵەﻣەﻧﺪﯾﯿە ﻧەك ﻻوازی و ھەڕەﺷــە ،ﺗــێ ﻧﺎﮔەم ﺑﯚﭼﯽ ﻛﻮردێﻚ ﻟــە ﺋێﺮان ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋەو وﺗە، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺟﻮوﻟەﻛەﯾەك ﺳەر ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوك ﻟە ﺳﻮﯾﺴﺮا دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻧﺴەی ﻓﯿﺪڕاڵ. ﺋــەم ﻛﺘێﺒــە ﭼــﯚن رەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻻی ﺧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ھەﺑﻮو؟ دوو رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ﻟێــﻚﺟﯿــﺎوازی ھەﺑــﻮو ،ﺧەڵﻜﯽ وا ھەﺑــﻮون دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﻣــﻦ ﺋێﺮاﻧﻢ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﺋەرێﻨﯽ وێﻨﺎ ﻛــﺮدووە و ﺋەوەی راﺳــﺘﯽ ﺑێ رژێﻤێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚرە و ﺋﺎزادی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ھەﺑﻮون ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوم دﯾﺪێﻜﯽ زۆر رەﺧﻨەﯾﯿــﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋێﺮان ھەﯾە ،ﺋێــﺮان ﻟەوە ﺋﺎزادﺗﺮە ﻛە ﺗﯚ ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛەﺗﺪا ﺑﺎﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺋﺎﺧﯚ ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەﺗﺎﻧﺪا ھەﯾە دﯾﺴــﺎن ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﻧەوە؟ ﺣــەز دەﻛــەم ﺳــەرداﻧﯽﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜــەم ،ﻟە وان و ﺋــەرزروم را ﺑﮕﺮە ﺗﺎ ﺋﻮرﻓﺎ، ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﮔﺸﺘﯽ، ﭼــﻮار ﺟــﺎر ﭼﻮوﻣەﺗــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺋﯿﺴــﺘﺎﻧﺒﻮڵ ،ﺋەرزروم ،ﺋﺎﻧﺘﺎڵﯿﺎ و ﺋەواﻧە ﮔەڕاوم ،ﺑەم ﻧەﭼﻮوﻣەﺗە رۆژھەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺷﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚم ﻟەﺳەری ﻧﯿﯿە.
ﻛﻮﻟﺘﻮور ”ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺑەﺟﯚرێﻚ دادەڕێﮋرێﺖ ﻛە ﺋەﻧﺪێﺸــە دەﺑێﺘە ﺗﺎﻛە دەزﮔەی ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﻟە ﭼﺎﭘﺪاﻧەوەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺎﻟﯿﻤﺎری ھەﺑێﺖ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ،واﺗﺎ ﻧە ﺋەوان و ﻧە ﺋێﻤە رێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ھﯿﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋێﻤە ﺋەو ﻛﺘێﺒﺎﻧە ﭼﺎپ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە ﻟەﻻﯾەن دەزﮔەی ﮔﺎﻟﯿﻤﺎرەوە ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە“.
رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗﺎ ﻧەﺑﻦ ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﻧەﺑﻦ ﺑە ﺑﺰﻧﺲ، ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑﻦ
ﺋەﻧﺪێﺸە ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟەﮔەڵ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ دەزﮔەی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺟﯿﮫﺎن واژۆ دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻧﺎوەﻧــﺪی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەﻧﺪێﺸــە ،ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻟەﮔەڵ دەزﮔــەی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﮔﺎﻟﯿﻤﺎری ﻓڕەﻧﺴــﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدا ﺑﯚ وەرﮔێڕان و ﻟەﭼﺎﭘﺪاﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺗﺮﯾﻚ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻧﯚ. وەك ﺋــەو دەزﮔەﯾە ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ دەدات” :ﯾەﻛەم ﺟﺎرە ﻟە ﻣێﮋووی ﭼﺎﭘەﻣەﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻟەﮔەڵ دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﮔەورە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻛە ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ. ھــەر ﻛﺘێﺒێﻚ ﻟەو دەزﮔەﯾەدا ﭼﺎپ ﺑﻜﺮێﺖ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑە زﯾﺎد ﻟە 100 زﻣﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﭼﺎپ و ﺑو دەﺑێﺘەوە“. دەزﮔەی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﮔﺎﻟﯿﻤــﺎر ،ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە دەزﮔە ھەرە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن و ﺑەﭘێــﯽ ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ﮔﺎردﯾــەن ،ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﮔﺎﻟﯿﻤﺎر درەوﺷﺎوەﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾە ﻟــە ﻣێــﮋووی دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوە ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧــﺪا، ﺋــەو دەزﮔەﯾــە ﺳــﺎڵﯽ 1991 ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺎﺳــﺘﯚن ﮔﺎﻟﯿﻤﺎری ﻓەڕەﻧﺴــﯿﯿەوە ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاوە و ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎرە ﻟەﮔەڵ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﻛﻮردی ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻓەرﻣﯽ واژۆ دەﻛﺎت. ھــەژار ﻣەﺟﯿــﺪ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﺎوەﻧﺪی ﭼــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەﻧﺪێﺸە ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﺪا ﺑﯚ ”وﺷە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” :ﺋەﻧﺪێﺸــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑــﻮو ھەوڵﯽ دەدا ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ دەزﮔــەی ﮔﺎﻟﯿﻤــﺎر دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت3 ، ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻧﺎﻣەﯾەﻛﻤﺎن ﺑﯚ ﻧــﺎردن ،دوای ﻣﺎوەﯾەك وەﻣﯽ ﻧﺎﻣەﻛەﯾــﺎن داﯾﻨەوە ،ﺋەﻧﺪێﺸــە ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺟﺪﯾﯿە و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ دەدات و ﻟە ھەﻣﻮوی ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ،ﻟەو وێﺮاﻧەﯾەی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻛﯚﭘﯽ راﯾﺖ دەدات .واﺗﺎ ﻟە ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ﻛﺎوﻟﺪا دەزﮔەﯾەك ھەﯾــە دەﯾــەوێ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﯚﭘﯽ راﯾﺖ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ .ﺋــەوان وەﻣﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿﺎن ﭘێ داﯾﻨەوە و ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﺸﺎن دا ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ،ﺳەرﺟەم ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺗﺮﯾﻚ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻧﯚ ﺑە ﺋێﻤە ﺑﺪەن“. وەك ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘــێ دەدات: ”ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻧﯚ ﻧﯿﯿە و ﻟە
داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ھەر ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺋەو دەزﮔەﯾە ﻛە ﺋێﻤە ﺑەدڵﻤﺎن ﺑێﺖ و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘێﯽ ﺑێــﺖ ،ﺋێﻤــە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻣﺎﻓــﯽ وەرﮔێڕان و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜڕﯾﻨەوە“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەی ﺋەﻧﺪێﺸــە ﻟەﮔــەڵ دەزﮔــەی ﮔﺎﻟﯿﻤﺎر ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە ،ﺟﮕە ﻟەو ﻧﺎوەﻧﺪە ،ھﯿــﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ھەرێﻢ ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە ﺑــﯚی ﻧﯿﯿە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەزﮔەﯾە ﺑەﺑێ
ﺑەﯾــﺎن ﺳــەﻟﻤﺎﻧەوە دراوە و ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧــە دەﺑێﺖ ﺑــە وەرﮔێڕی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯚﻧﺪﯾﺎﻧــﯚ ﻛــە ﻓڕەﻧﺴﯿﯿەﻛﯽ ﭘڕۆﻓﺸﻨﺎڵ دەزاﻧێ و ﻛەﺳــێﻜﯽ دﯾﺎری ﻧــﺎو ﻓەزای رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە“ ھەژار ﻣەﺟﯿﺪ وای ﮔﻮت. ﮔﺎﻟﯿﻤﺎر ﺟﯿﺎ ﻟە ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﺑەرھەم، ھەﻣﯿﺸــە ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮوە ﻟەو دەزﮔە دﯾﺎراﻧەی ﺑﻮاری دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﻛﺘێﺐ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن، ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﺪواﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەﻧﺪێﺸــە ،ﺋــەو دەزﮔەﯾە ھﯿﭻ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﯾــەك ﺑــە دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﻛﺘێﺒە وەرﮔێڕاوەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻧﺎﻛﺎت ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە: ”ﺋەوان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە دﯾﺰاﻧﯽ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤەوە ﻧﺎﺑێﺖ و وەك ھەﻣﻮو ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،ﺧﯚﻣﺎن ﺳەرﺑەﺳــﺘﯿﻦ ﻟە ﺷێﻮە و ﺟﯚری دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﻤﺎن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ﻧەﺑێ ﻛــە ﺋێﻤە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑڕێﻚ ﭘــﺎرەدا ﻛە ﺑﯚ ﺋێﻤــە و ﺋەواﻧﯿﺶ
ﺋێﻤە داوا ﻛﺮد ﻛە زۆر ﻛەﻣﺘﺮە ﻟەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەی ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە“. دەزﮔــەی ﮔﺎﻟﯿﻤــﺎر ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2003دا 1418ﻛﺘێﺒﯽ ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﭼﺎپ داوە و ﯾەﻛێﻜە ﻟەو دەزﮔﺎﯾﺎﻧەی زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﻛﺘێﺒﯽ ھەﯾە ،ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەﻧﺪێﺸە ﻟە ﯾەﻛەم ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺪا ﺑە ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﻧﯚﺑڵﯽ ﺋەدەﺑﯽ ﻟەﮔەڵﯿــﺎن دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە و ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەﯾــﺶ
ھەژار ﻣەﺟﯿﺪ:
ﻟە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺑڕی ﭘﺎرەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ،ﺗەﻧﯿﺎ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺋەوان ﺋەوەﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە دۆﺧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺗﯿــﺮاژی ﻛﺘێــﺐ ﭼﯚﻧە ،ﺑﯚﯾــە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەدا ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧەﻛﺮد رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻧﺪێﺸــە ﭼــﺎپ و ﺑــو ﺑﻜﺎﺗــەوە و وەك ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەﺷــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدات” :ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ﺑەﺟﯚرێﻚ دادەڕێﮋرێﺖ ﻛە ﺋەﻧﺪێﺸە دەﺑێﺘە ﺗﺎﻛــە دەزﮔــەی ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻣﺎﻓــﯽ ﻟــە ﭼﺎﭘﺪاﻧــەوەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺎﻟﯿﻤــﺎری ھەﺑێــﺖ ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ،واﺗﺎ ﻧە ﺋەوان و ﻧە ﺋێﻤە رێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ھﯿﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋێﻤە ﺋەو ﻛﺘێﺒﺎﻧە ﭼــﺎپ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛــە ﻟەﻻﯾەن دەزﮔەی ﮔﺎﻟﯿﻤﺎرەوە ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە“. ”ﺋەو ھەوﻧەی ﺋێﻤــە ﻟەﻻﯾەن
ﮔﻮﻧﺠــﺎوە ،ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن وەردەﮔێڕﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی“. ھەژار ﻣەﺟﯿﺪ ﺑڕی ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧەﻛﺮد ﻛە ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەدا داوﯾﺎﻧە ﺑە دەزﮔە ﻓڕەﻧﺴــﯿﯿەﻛە و ھێﻤــﺎی ﭘــێ دەﻛﺎت” :ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺑڕی ﭘﺎرەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ،ﺗەﻧﯿﺎ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺋەوان ﺋەوەﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە دۆﺧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺗﯿﺮاژی ﻛﺘێﺐ ﭼﯚﻧە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەدا ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯿــﺎن ﻟەﺳەر ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧەﻛﺮد و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی دوو ﻻﯾەﻧەدا ،ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ رەﻣﺰﯾﯿﺎن ﻟە
ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟێ ﻧــﺎﻛﺎت ﻛــە ﺑﻮاری ﺑﺰﻧﺴﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻮوە، دەڵێ” :ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧﯿﻮەی ﻛﺎرەﻛەی ﺋێﻤە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﺰﻧــﺲ ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎری ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟەﺑەر ﺋــەوە ﺋێﻤە ﺑــەو رواﻧﮕــەوە ﻟە ﻣﯚدﯾﺎﻧــﯚوە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەﻣﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە و ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﻧﯚﺑڵﯽ ﺋەدەﺑﯿﯿــە و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼﺎﭘﻤــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧﺎوێﻜﯽ دﯾــﺎرە و ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﻧﯚﺑڵــە و ﻟەوەوە دەﺳــﺘﻤﺎن ﭘێ
ﻛﺮدووە“. ﻣەﺟﯿﺪ ﭘێــﯽ واﯾە” :ﺋەﻧﺪێﺸــە ﺑــە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋــەوەی ھەﺑــﻮوە ﻧﻮوﺳــەرە ﻧەﻧﺎﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻨﺎﺳــێﻨێﺖ ،ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﻟە ﻧﻮوﺳەرە ﻛﻮرد و ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻧﺎﺳــﺮاو ﺑﻮون، ﭼﺎﭘﻤــﺎن ﻛﺮدووە و ﺑــە ﺗﯿﺮاژی 3ھــەزار و 4ھەزار ﻓﺮۆﺷــﺮاوە و ﺑــە ﺧﻮێﻨەرﻣﺎن ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪووە. ﻟﯚﮔﯚی ﺋەﻧﺪێﺸە ﺋێﺴﺘە ﺋەوەﻧﺪە ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎوە ﻛە ﺑﺘﻮاﻧێ ﻧﻮوﺳــەری ﻧەﻧﺎﺳﺮاوﯾﺶ ﺑﻨﺎﺳێﻨێﺖ“. ﯾەك ﻟــەو ﻧەرﯾﺘﺎﻧــەی ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەﻧﺪێﺸە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێڕەوی ﻛﺮدووە ،ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳەری ﻛﺘێﺒە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣەﻛــەی ﺑﯚ ﺋەوەی واژۆ ﺑﯚ ﺧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻧﺪێﺸە ﺋەوە ﺑــە ھەﻧﮕﺎوێﻚ دەزاﻧــێ ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﻧﻮوﺳەر و ﺧﻮێﻨەر ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ،ﺑەم ھــەژار ﻣەﺟﯿﺪ دەڵێ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋەوەﻣﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻧﻮوﺳەراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﺑﮫێﻨﯿﻨە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەﻣﺎن و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” :ﺋێﻤە ھــەوڵ ﺑﯚ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە دەدەﯾــﻦ ،ﺑەم ﺑــەو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿەی
ﺋێﺴــﺘەﻣﺎﻧەوە ﺑەدووری دەﺑﯿﻨﻢ ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ ﻧﻮوﺳــەرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮫێﻨﯿــﻦ ﺑــﯚ واژۆﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی، ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﻮوﺳەر ﺑﮫێﻨﯿــﻦ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەواﻧە ﭘﺎﺋﯚﻟﯚ ﻛﯚﺋﯿﻠﯿﯚ و ﯾﻮﺳﺘﺎﯾﻦ ﮔﺎردەر، ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﺎی ﺋێﻤــە ﺋەوەﻧﺪە ﻧەﺑێــﺖ ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﮔﻮێﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﻟــێ ﺑﺨەوێﻨﯿﻦ، ﺋێﺴــﺘە ﯾــەك ﻟــەو ﻧﻮوﺳــەرە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎﻧــەی ﺣــەز دەﻛﺎت ﻟــە رێﮕــەی ﺋەﻧﺪێﺸــەوە ﺑێﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘﺎﺋﯚﻟﯚ ﻛﯚﺋﯿﻠﯿﯚﯾە، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻣﺎدﯾﯽ
ﺑﺎﺷــﯽ دەوێ ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺟێﮕەی ﺷــﯿﺎو ﺑﯚ ﻣﺎﻧــەوەی و ھﺎﺗﻦ و ﭼﻮوﻧــﯽ و ﺋێﻤەﯾﺶ ﺋەو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿەﻣــﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑــە ﻧﺎﭼﺎری ﺧﯚﻣﺎن ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗــە دەدزﯾﻨەوە، ﺋەﮔﯿﻨــﺎ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ زۆرﺑەی ﺋەو ﻧﻮوﺳــەرە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎﻧە ﺑﮫێﻨﯿﻨە ﻛﻮردﺳﺘﺎن“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەﻧﺪێﺸــە ﭘێﯽ واﯾە دەﺑێ ﺑﻮاری رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﻧەﺑﻦ ﺑە ﺑﺎر ﺑەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،زﯾﺎﺗــﺮ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗــﺎ ﻧەﺑﻦ ﺑە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﻧەﺑﻦ ﺑە ﺑﺰﻧﺲ، ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑــﻦ .ھەرﮔﯿﺰ ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەدا ﻧﯿﻢ ﺣﻜﻮوﻣەت ﯾەك دﯾﻨﺎر ﺑەﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ﺑﺪات ﺑە دەزﮔەی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوە .ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋەرﻛە ﻟەﺳــەری ﺗــﺎ ﭘێﮕﺮﺗﻨﯽ دەزﮔەﻛﺎن ،وەك ﻗەرز ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎن ﺑــﺪات و دواﯾﯿــﺶ ﻟێﯿــﺎن ﺑﺴﺘێﻨێﺘەوە و ﺑﺎﺟﯿﺸﯿﺎن ﺑﺨﺎﺗە ﺳــەر ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو دەزﮔﺎﯾﺎﻧە ﺑە ﺟﺪی ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﺋەﮔەر ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑە ﻟێﺸــﺎوی ھﺎﺗە ﺑەردەﺳــﺖ و ﻟێــﯽ ﻧەﭘﺮﺳــﺮاوە ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﻧﻮوﺳــەری ﺧــﺮاپ ﺑەرھەم دەھێﻨێ وەك ﺋەو ﻓەوزاﯾەی ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ .ﻧﺎﺑێ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر ﺑﺒﻦ ﺑە ﺑﺎر ﺑەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە دەﺗﻮاﻧێ ﺳەرﭼﺎوەی داھﺎت ﺑێ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻋەﻗڵێﻜﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﻤﺎن ھەﺑێﺖ“.
ﺋێﻤــە ﺑەو رواﻧﮕەوە ﻟــە ﻣﯚدﯾﺎﻧﯚوە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛەﻣﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە ﻛە ﺑﺮاوەی ﺧەﺗﯽ ﻧﯚﺑڵﯽ ﺋەدەﺑﯿﯿە و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەﻧﺪێﺸە:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
17
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻛەﺳﯽ ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ،ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﻮﻛﺎر و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﯿــەوە دەﻻوێﻨﺮێﺘــەوە و دڵﻨەواﯾــﯽ دەﻛﺮێﺖ. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ھﺎوڕێ و ﻛەﺳــﻮﻛﺎر ﻟە ﺗﺎزﯾەﺑﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑەڵﻜﻮ ﺑەھﯚی ﺋەم ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەوە، ﻛەﻣێﻚ ﺋﺎو ﺑەدڵﯿﺪا ﺑﻜﺮێﺖ .ﻣﺮۆڤ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ و ﭘﺮﺳــەدا ھەﺳــﺖ ﺑەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت ﺑەدەورﯾﯿــەوە ﻗەرەﺑﺎڵەﻏﯿﯽ دەرەوە و ﭼﯚڵﯿــﯽ ﻧﺎﺧــﯽ ،ﺟﯚرە ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەك رادەﮔﺮن. ھەرﺋەﻣەﺷــە وادەﻛﺎت ﺗﺎزﯾەﺑــﺎر ﺗﺎ ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺳەرﺧﯚﺷــﯽ ،زۆر ھەﺳﺖ ﺑە ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﻣﺮدووەﻛە ﻧﺎﻛﺎت .ﻛﺎﺗێﻚ ھەﻣﻮوان دەڕۆﻧەوە، ﭼﯚڵﯿــﯽ دەوروﺑــەری و ﻧﺎﺧــﯽ ﺟــﻮوت دەﺑﻦ ،ﺋەوﺳــﺎ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی دەردەﻛەوێﺖ. ﺑﯚﭼﯽ ﻛەﺳﯽ ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ﻟەﻻی ﺋێﻤە ﻟەﺑﺮی ﺋــەوەی ﺳﻮﭘﺎﺳــﮕﻮزاری ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧــﯽ ﺑێﺖ ﻛــە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛــﻮژن و ﺑەدەورﯾﯿەوەن ،ﻣﻨەت دەﻛﺎت؟
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ ﺧەﻟﯿﻞ
ﺗﺎزﯾەﺑﺎری و ﭘەﻻﻣﺎردان ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎوﺧەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ دەردەﺑڕﯾﻦ و ﻟەﮔەڵﯿﺪا دەﮔﺮﯾﻦ ،ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛﯽ ھەﯾە وەك ﺋەوەی ﺋێﻤە دەﺳﺘﻤﺎن ھەﺑﻮوﺑێﺖ ﻟە ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدووەﻛەدا؟ ﺑﯚﭼﯽ ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳە ﺋﯿﺘﺮ رەﻓﺘﺎری ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا دەﮔﯚڕێﺖ .ﯾﺎن ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛﺎت ﯾﺎن زۆر ﺑەﺳﺎردی ﻣﺎﻣەڵە دەﻛﺎت؟ ﺑەم ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﺎﻧەی ﺗﺎزﯾەﺑﺎردا دﯾﺎرە؛ ١ـ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛــە ﻣﺮدووەﻛــە ﻟەژﯾﺎﻧﺪا ﺑــﻮوە ھەر ﻛەﻣﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺑەراﻣﺒەری ھەﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺗﯚڵەی ﺋــەوە و ﺋــﺎزارە وﯾﮋداﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﻤە دەﻛﺎﺗەوە ،ﺋێﻤە ﻛە ھﺎوﺧەم و ھﺎوﻛﺎری ﺑﻮوﯾﻦ .ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﭽێﺘەوە و ﺋﺎﮔﺎی ﻟە زﯾﻨﺪووەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﺑێﺖ و رەﻓﺘﺎر ﺟﻮاﻧﯽ ﻟەﮔەڵ دەوروﺑەری ﺧﯚﯾــﺪا ﺑﻜﺎﺗــە ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭗ! ﺋەو ﻧﺎﯾــەت ﻟەﮔەڵ ﺧــﯚی ﺑﻜەوێﺘە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و دێــﺖ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە ﻟە ﺋێﻤــە دەﻛﺎت .ھەﻣﺎن ھەڵەی ﻛە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻣﺮدووەﻛەی ﻛﺮدووە،
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧەوت
و
ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛێﺸــﺎﻧەی وەزارەت و داﻣــەزراوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رووﺑەڕووی دەﺑﻨەوە، ﻗەڵەﻣڕەوە ﻓﺮەواﻧەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە .ﺋەو وەزارەﺗــە ھەرﭼەﻧﺪ ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎو ﻧﺮاوە، ﺑەم ﻟــە ﺑﺎری ﻛﺮدەﻧﯿــﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﯿﺪارەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺗەواوی دۆﺳﯿەی ﻧەوت و ﺗﺎ ﺋەﻧﺪازەﯾەﻛﯿﺶ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺎز دەدات ،ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧێﻜﯽ ﮔەﻟەك ﮔەورەﺗﺮە ﻟەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧەی وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن دەدات. ﻛێﺸــەی وەزارەت و داﻣەزراوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋەوەﯾە ،ﻛە ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﯾەوێ ھەر ﺧﯚی ﺗﺎﻛە ﺑڕﯾﺎرﺑەدەﺳــﺘﯽ ھەﻣــﻮو ﺋــەو ﺳــێﻜﺘەرە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪاﻧــە ﺑێــﺖ ،ﻛــە ﻟە ﭘەراوێﺰی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت، ﯾﺎن زۆرﺟﺎر وەك ﻟێﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە دەردەﻛەون. ﻟەو ﻧێﻮەﻧــﺪەدا وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻛێﺸەی داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت، ﺑەدەﺳــﺘﮫﺎﺗﻮوی دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە ﻛێﺸەی ﭘﺮﺳە ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧــەوت و وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻛێﺸەی ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﻛﺎرﮔە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ھەﯾە ،ﻛێﺸەﻛە ﺋەوەﯾە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﯾەوێ ھەﻣﻮو ﺋەو دۆﺳﯿە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪاﻧە ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت و ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆﯾﺶ ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻗەﺗﯿﺴﯽ ﻛﺮدوون. ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە ھەرﭼەﻧﺪ ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،داﻣــەزراوەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪە ﺑــە ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ
ﺧەڵﻚ
ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ،ﺑەم ﻟەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻟێﻜەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ھەﯾە، دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە دەﺳﺘﯽ ﻛﻮرﺗە و ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە دەرەوەی ھەر ﭼﺎودێﺮﯾﯿەﻛﯽ دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن راﯾﯽ دەﻛەن، ﻛێﺸــەﻛە وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻛــە ﻧﺎﯾەوێ دەﺳــﺘە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪەﻛــە ﻟــەو ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿە ﺑەرﻓﺮەواﻧــەی ﻧەوت و ﮔﺎزدا ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت. ﻟە ﺋەﻣــڕۆدا وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن دوو ﺷــێﻮە ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﭘێﯽ ھەردوو ﯾﺎﺳــﺎی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ژﻣﺎرە 21ی ﺳﺎڵﯽ 2007و ﯾﺎﺳــﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣﺎرە 22ی ﺳــﺎڵﯽ 2007وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﺑەﺷﯽ دووەم ﻟەو دەﺳەﺗﺎﻧەی ﭘﯿﺎدەﯾــﺎن دەﻛﺎت ،ﻟــە رووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯿﯿەوە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری دەﺳــەﺗﯽ وەزارەت و داﻣــەزراوەی ﺗــﺮن و ﺑــە ھــەر ھﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑێــﺖ، ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﮔﺮﺗــﻮون و رێﮕە ﺑە داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﻧــﺎدات ﻟەو رووەوە دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدەﻧﯽ ﺑﻜەﻧەوە. ھــەردوو ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 21 و ژﻣــﺎرە 22ی ﺳــﺎڵﯽ 2007 دەﺳــەﺗﯽ ﮔەﻟــەك ﻓﺮەواﻧﯿﺎن ﺑە وەزﯾــﺮ و وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن داوە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺋەوە ﺑێﺖ ھەردوو ﯾﺎﺳﺎﻛە ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﻨەوە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە دەﺳــەﺗەﻛﺎن ﺑــﯚ وەزارەت و دەﺳــﺘە و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﭘێــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕﻮازرێﻨەوە .ﺋــەو ﻗەڵەﻣڕەوەی ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە
دێﺖ و ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤەش دووﺑﺎرەی دەﻛﺎﺗەوە .ﺳــﺒەی ﻛە ﺋێﻤەﯾﺶ ﻣﺮدﯾﻦ ،داﺧﯽ ﺋەم رەﻓﺘﺎراﻧەی ﺑە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ دەڕێﮋێﺖ و ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ دەﭘﭽڕێﻨێﺖ. ٢ـ ھــەر ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋێﻤــەدا ھەﺑﻮوە ﯾــﺎن ﮔﻠەﯾﯿەﻛﯽ ﻟێﻤﺎن ھەﺑﻮوە ،ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺑەھەر ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك ﭘێﯽ ﻧەﮔﻮﺗﻮوﯾﻦ ،ﺋێﺴﺘە دێﺖ و ﻣﺮدﻧﯽ ﺋﺎزﯾﺰەﻛەی دەﻛﺎﺗە ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ داﺑڕﯾﻨــﯽ دەﻧﮓ ﻟێﻤﺎن و ﺋﺎزارداﻧﻤــﺎن .ﺋەو ﺑــﺎش دەزاﻧێ ﺋێﻤەی ﺧەڵﻜﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳﯚزدار و ﻟەڕوودا داﻣﺎوﯾﻦ و ﻟەم دۆﺧــە ﻗﻮرﺳــەی ﺋەودا، ھﯿﭽﯽ ﻟــێ ﻧﺎﮔﺮﯾﻦ و ﺑــەردەوام دەﺑﯿﻦ ﻟەﮔەڵﯽ. ٣ـ ﺋەﮔەر ھەﯾە ﻛەﺳــﯽ ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ﻛەﺳــێﻜﯽ دەروون ﻧﺎﺳﺎغ ﺑێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەﭼﺎرەﺳەری دەرووﻧﯽ ھەﺑێــﺖ .ﺋــەو ﺑــەم رەﻓﺘﺎراﻧەی ﭘﯿﺸــﺎﻧﻤﺎن دەدات ﻛە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺳــﺎدﯾە و ﻣﺎدەم ﺧﯚی ﻟە ﺋﺎزارداﯾە و ﻧﯿﮕەراﻧە ،ﻛەواﺗە ﺋێﻤەﯾﺶ ﻧﺎﺑێﺖ ﺋﺎﺳﻮودە ﺑﯿﻦ و ﺑەردەوام دەﯾەوێ
ﺋﺎزارﻣﺎن ﺑﺪات .ﺋەو ﻟێﺮەدا ﭼێﮋ ﻟەوە دەﺑﯿﻨێﺖ ﻛە ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻛﺮدﺑێﺘﯿﻦ ﺑەم ﺳــﺎردی و دەﻧﮓ داﺑڕﯾﻨەی! ﺧﯚی ﺑەﻛەﺳــێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو و ﺑﺮاوە دێﺘە ﺑەرﭼﺎو. ﺋــەو دﻧﯿــﺎ ﻟــە ﭼــﺎوی ﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێﺖ .ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺧﯚی دڵﯽ ﺗەﻧﮕە ،ﺋێﻤەﯾﺶ ﻧﺎﺑێﺖ ﺷﺎد ﺑﯿﻦ! ٤ـ ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﺑەردەوام ﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەم ﺗﺎزﯾەﺑﺎرەدا ﺑــەم رەﻓﺘﺎراﻧەﯾەوە ،ﺋــەوە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾە ﺋێﻤەﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ دەرووﻧﯽ ھەﯾە .ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾە ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﻣﺎﺳــﯚﻧﯿﻦ و ﺣەزﻣﺎن ﺑــە ﺋﺎزارداﻧــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە. ﭼێــﮋ ﻟــەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛەﺳــێﻚ ﺑﻤﺎﻧڕەﻧﺠێﻨێﺖ و ﻧﯿﮕەراﻧﻤﺎن ﺑﻜﺎت. دەﺑێﺖ ﻛەﺳــﯽ ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ﺑﺰاﻧێ ﻛە ﺋﺎداﺑﯽ ﭘﺮﺳــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن ﭼﯚﻧە و ﭼﯿﯿە؟ ﺋــەو وێڕای ﻗﻮرﺳــﯽ و ﮔەورەﯾﯽ زاﻣەﻛﺎﻧﯽ ،دەﺑێﺖ ھەردەم ﺋەوەی ﻟەﺑﯿﺮ ﺑێــﺖ ﺋەوە ﺋێﻤــە ﻧﯿﻦ ﻛە ﺋﺎزﯾﺰەﻛەﯾﻤﺎن ﻟێ ﺳــەﻧﺪووەﺗەوە. دەﺑێﺖ زۆر ﺳﻮﭘﺎﺳــﮕﻮزار ﺑێﺖ ﻛە
ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن داوەﺗێ و ھﺎوﺧەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەرﺑڕﯾﻮە. دەﺑێﺖ ﻟە ﯾﺎدی ﺑێــﺖ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻛــە زۆر ﻧﺎﺣەز دەردەﻛــەون ،ﺋەواﻧــەن ﺑەھﯚی دۆﺧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ و دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﻤە ﺧﺮاپ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﻦ. ﻟەﺑەر رێﺰی ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ و ﻧﺰﯾﻜﯽ، ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿــە ﺋﺎزارﻣﺎن ﺑــﺪات و ﺑﻤﺎﻧﺨﺎﺗــە دۆﺧێﻜــﯽ ﺋﺎواوە ﻛە ﻧەزاﻧﯿﻦ ھــﯚﻛﺎری ﺋەم ھەڵﺴﻜەوﺗەی ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ﻟە ﭼﯿﯿە! ﻟەﺑﺮی ﺧەڵــﻚ رەﻧﺠﺎﻧﺪن ،دەﺑێﺖ ﺗﺎزﯾەﺑﺎر ھەﺳﺘێ ﺑەﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎزﯾﺰاﻧﯽ ﻣﺮدووەﻛە و ﺑەڕێﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﯚڕﺳﺘﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮدووەﻛەدا. دواﺗــﺮ ﻟەﺑﺮی ﺟﺎرێــﻚ ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ دەرﺑﺒڕێﺖ ﻛە ﻟەﯾﺎدﯾﺎن ﻧەﻛﺮد ﻟەم ﻛﺎﺗەدا. ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﺧــﻮدا ﺑــﻜﺎت ﻛــە ﺋەﻣﺎﻧەﺗێﻜــﯽ داﺑﻮوﯾــە و ﻟێــﯽ وەرﮔﺮﺗەوە.
ﻗەڵەﻣڕەوە ﻓﺮەواﻧەﻛەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋێﺴــﺘەدا ﺑەھﯚی ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ،ﻧﺎﻛﺎراﯾــﯽ و داﻧەﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻧەوت و داﻣەزراوە ﺗــﺮی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛە ،ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗــﺮ ﻓــﺮەوان ﺑــﻮوە و ﺑﮕــﺮە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ رەﺧﺴــﺎﻧﺪووە ﻛە وەزﯾﺮی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧــەك وەزارەﺗەﻛــەی ،رەﮔەزی ﺳەرەﻛﯽ ﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدن و ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﺗەواوی دۆﺳﯿەﻛەدا. ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە رەھەﻧﺪە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛەوە ھەﺑێﺖ ،ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﺗﻮاﻧێ رۆڵﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺗێﺪا ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،وەك ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی ھــەردوو ﯾﺎﺳــﺎﻛە و ﭘەﻟەﻛﺮدن ﻟە دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ،ھەروەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت، ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ ،ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺨەﻧــە ژێﺮ ﺑﺎری ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەی ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺑﺎزﻧەی ﻓﺮەواﻧﯽ )ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن( ی ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە دۆﺳــﯿەی )ﻧەوت( دا ﻛــﻮرت ﻛﺮدووەﺗەوە .ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﻧەك ھەر وەك وەزارەﺗێﻜﯽ داﻣــەزراو ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑﮕﺮە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿە ،دەﺳــﺖ ﺑەﺳــەر ھەﻣﻮو ﺋەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧە داﺑﮕﺮێﺖ ،ﻛە ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧە ﻟە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗەﻛەﺷﺪا ﻧﯿﻦ. ﺋەو ﺑێ ﺳــەروﺑەرﯾﯿەی ﺑەھﯚی ﻧﺎرێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻟــە ﻛﺎری وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ھﺎﺗﻮوەﺗــە ﺋــﺎراوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەھــﯚی ﻧﺎﻛﺎراﯾــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ھەﻣﻮو ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز و ﺳــﺎﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ،ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ ﺗەواو ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ رەﺧﺴﺎﻧﺪووە ،ﻟەﻻﯾەك
وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋەﻣــڕۆ ھەﻣــﻮو ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن و ﺑە ﺑﺎزاڕﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﭼڕ ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﯾﺎن ﻧﺎﯾــەوێ رێﻜﺨﺴــﺘﻦ ﻟەو ﺳــێﻜﺘەراﻧە ﺑــﻜﺎت ﻛــە وەك ﻟێﻜەوﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛە دێﻨە ﺋــﺎراوە ،ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﻨﮕە ،ﺷەﻓﺎﻓﯿەت ،ھێﺰی ﻛﺎری ﻧەوت ،ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﻧەوت و .ھﺘــﺪ .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە وەزارەت و داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەك ﭘەرﭼەﻛﺮدار ﯾﺎن ﻧﺎرێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻟەﻧــﺎو ﺋەواﻧﯿﺸــﺪا ،دەﯾﺎﻧــەوێ ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو دەﺳــەﺗﺎﻧە ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﻞ ﺑﺪەﻧەوە ،ﻛە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﺑﯚ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە! ﺋەﻣڕۆ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺳــﻨﻮوردارﻛﺮدﻧﯽ ﻗەڵەﻣڕەوە ﻓﺮەواﻧەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﺑەم ﺗێﺒﯿﻨــﯽ دەﻛﺮێــﺖ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻧﯿﯿە، ﺋەوەش دوور ﻧﯿﯿە ﺗﻮوﺷﯽ ھەڵەی ﮔەورەﯾــﺎن ﺑﻜﺎت ،ﻛــە دواﺟﺎر ھەﻣــﻮو ھەڵــە و ﻧﺎﻛﺎراﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە دۆﺳﯿەﻛە ،ﺑە زﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺧﻮدی دۆﺳﯿەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺸێﺘەوە. دەﺑــێ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەﯾﺎن ﺑﯚ رۆﺷــﻦ ﺑێﺖ ﻛە ﻟــە ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣــﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺋەوان ﻟە دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗــێ ﺑﮕــەن ،ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو وەزارەﺗە، ﺑەرﭼﺎوڕووﻧﯿﯽ ﺗەواوﯾﺎن دەداﺗێ،
ﻟەوەی ﭼﯚن ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗێﻜﯽ ژﯾﺮاﻧــە ﻟــە ﺗــەك وەزارەت و دۆﺳﯿەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜەن. ﻟەواﻧەﯾــە وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ھەر ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﭘێــﯽ ﺧــﯚش ﺑــێ ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو ﺋەرﻛﺎﻧــەی ﻟەوەﺗــەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿــەوە ،ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻛﺮدەﻧﯿﯿﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﻟە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯿﺸــﺪا ﻛــە ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و وەزارەت و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑــە ورﯾﺎﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻧەﻛەن، ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ھەم ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺧــﯚی ﻻ دەدات و ھەم دەﯾﻜﺎت ﺑــە ﻣﻨەﺗێﻚ ﺑەﺳــەر ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋــەو ﭼﺎﻛەﻛﺎرﯾﯿەدا، ھەﻧﺪێﻚ ﺳــﺎزش ﺑــە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﻛﺮێــﺖ ،ﻟەواﻧەﯾە ﻟەﺳــەر ﺳﺎزﺷــﻜﺮدﻧەﻛﺎن ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑێﺖ! ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت وەزارەت و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﺳــﻨﻮوری دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰاﻧﻦ و ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳــەر ﭘﯿﺎدەﻛﺮدﻧﯽ دەﺳەﺗە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻜەن ،ﻧەك ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨﺰێﻨﻨە ﻧﺎو ﻗەڵەﻣڕەوی دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑــە زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەی ﺋەوان و دۆﺳــﯿەﻛەﯾﺶ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر ﻟــەو ھەﻟﻮﻣەرﺟــەی ﺋێﺴــﺘەدا و ﺑە ھــەر ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾﺎن ﺑەھﯚﻛﺎری ﺑێ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋەو وەزارەﺗە ﺳــﺎزش ﻟەﺳــەر ھەﻧﺪێــﻚ ﻟە دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت ،ﻟەدوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﺧە ،زۆر ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﯾەك ﺑە ﯾەﻛﯽ دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ وەرﺑﮕﺮێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﯾﺎﺳﺎ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ دەﻛﺎت.
ﻟە ﭘێﻨﺎو ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑەﻧﺪی ﺷەﺷەﻣﯽ دەﺳﺘﻮوری ھەرێﻢ و ھێﻨﺎﻧە دﯾﯽ دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻر وﺗﺎﻧﯽ ﺳێﻜﻮﻻر ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا: ژﻣﺎرەی ﺋەو وﺗﺎﻧەی ﻛە ﭘەﯾڕەوی ﻟــە ﻟێﻚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎﯾﻦ و دەوڵــەت دەﻛەن ،ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەن زۆرﯾﻨەی ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن، ﻛەم ﻧﯿﻦ .ﺋەم ﻟێﻚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەﯾە ﯾﺎن راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟە دەﺳﺘﻮوردا ﺋﺎﻣــﺎژە ﭘێﻜﺮاوە ،ﯾﺎﺧﻮد ﺋﺎﯾﻦ ﻧەﺑﻮوە ﺑە ﺳــەرﭼﺎوەی ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن و دەﺳــەت ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن .دەﻛﺮێ ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺳێﻜﻮﻻرەﻛﺎن ﻟە رووی دﯾﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺋﺎﯾﻦ و دەوڵەت ﻟێﻚ ﺟﯿﺎواز ﺑﻦ، ﺑەم ﻟە ﮔﺸــﺖ ﺣﺎڵەﺗﯿﻜﺪا ﺋﺎﯾﻦ و دەوڵەت دەﺳﺖ ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﯾەﻛﺘــﺮدا وەرﻧﺎدەن .ﻟێﺮە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧەﮔەﻟێﻚ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳێﻜﻮﻻر دەﻛەﯾﻦ. دەﺳــﺘﻮوری ﺗﺎﺟﯿﻜﺴــﺘﺎن )ﻧﺰﯾﻜــەی 9ﻣﻠﯿﯚن داﻧﯿﺸــﺘﻮو( ﻟە ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣﺪا دەڵێﺖ؛ ﻛە ﺗﺎﺟﯿﻜﺴــﺘﺎن وﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ، دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ ،داﻣەزراو ﻟەﺳــەر ﻣﺎف ،دوﻧﯿــەوی و ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾە. ﻟە ﺑڕﮔەی ھەﺷــﺘەﻣﺪا دەڵێﺖ ’ھﯿﭻ ھﺰرێﻚ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ھﺰری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑە ھــﺰر )ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﻓەرﻣــﯽ(ی دەوڵەت ،ﺋﺎﯾﻦ و دەوڵەت ﻟێﻚ ﺟﯿــﺎن و داﻣەزراوە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎروﺑﺎری دەوڵــەت وەرﺑﺪەن‘ .ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن )ﻧﺰﯾﻜــەی 10ﻣﻠﯿﯚن داﻧﯿﺸــﺘﻮو( ﻟە ﻣﺎدەی ﺣەوﺗــەم ،ﺑەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن وﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺳﯿﻜﯚﻻرە. دەﺳﺘﻮوری ﺋﯚزﺑەﻛﺴــﺘﺎن )ﻧﺰﯾﻜەی 35ﻣﻠﯿﯚن( ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﭼەﻣﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻر ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەم وﺗﯿﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻرە و دەﺳﺘﻮور ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ،ﻛــە ھەڵﮕﺮی ھﯿــﭻ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎﯾﯿەك ﻧﯿﯿە و ﮔەل ﺳەرﭼﺎوەی دەﺳەﺗەﻛﺎﻧە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ وﺗە. ﻟە ﻣﺎدەی ﺳــێﯿەﻣﯽ دەﺳــﺘﻮوردا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ’ھەر ﻛەس ﺋﺎزادە ﭘەﯾــڕەو ﻟە ھەر ﺋﺎﯾﻨێــﻚ ﺑﻜﺎت ﯾﺎن ﻧەﻛﺎت و ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﺑە زۆر رێﮕە ﭘێﺪراو ﻧﯿﯿە‘ .ﻟە ﻣﺎدەی ﯾەﻛەﻣﯽ دەﺳــﺘﻮوری ھەرﯾەك ﻟە ﻗﺮﻗﯿﺰﺳــﺘﺎن )ﻧﺰﯾﻜەی 6ﻣﻠﯿﯚن( و ﻛﺎزاﺧﺴﺘﺎﻧﺪا )زۆرﺗﺮ ﻟە 17 ﻣﻠﯿﯚن داﻧﯿﺸﺘﻮو( ھﺎﺗﻮوە ﻛە وﺗێﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻرن. ﺋەﮔەر وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻟﺒﺎﻧﯿﺎ )زۆرﺗﺮ ﻟە 3ﻣﻠﯿــﯚن( ،ﺋەﻧﺪوﻧﺰﯾﺎ )زۆرﺗﺮ ﻟە 255ﻣﻠﯿﯚن( ،ﺳــێﻨﯿﮕﺎل ) 15ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس( و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ) 77ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس( زﯾــﺎد ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻧﺰﯾﻜــەی 350ﻣﻠﯿﯚن ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﭘێﻚ دێﻨﻦ ،ﺋەﻣە و ﺳــەرەڕای 170ﻣﻠﯿﯚن ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ وﺗﯽ ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ﻛە ﻟە دﯾﺒﺎﺟەی دەﺳــﺘﻮوردا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن وﺗێﻜﯽ ﺳێﻜﻮﻻرە .ﻟە ﻣﺎدەی دەﯾەم ،ﺑەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﺋەﻟﺒﺎﻧﯿﺎدا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺋەﻟﺒﺎﻧﯿﺎ ﺧﺎوەن ھﯿﭻ ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧﯿﯿە .ﯾﺎ ﻟە ﻣــﺎدەی ،24ﺑەﻧﺪی دووەﻣﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﺋﺎزادە ﻟە ھەڵﺒﮋاردن ﯾﺎن ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺧﯚی. دەﺳﺘﻮوری ﺳــێﻨﮕﺎل ﻟە ﻣﺎدەی ﯾەﻛەﻣﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﺳﯿﻨﮕﺎڵ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳــﯿﻜﯚﻻرە .دەﺳﺘﻮوری ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ﻣﺎدەی دووەﻣﺪا ﺑــﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳــﯿﻜﯚﻻرە و ﻟە ﻣﺎدەی ﭼﻮارەﻣﺪا دەﺳﺘﻜﺎری ﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳــێﻜﻮﻻر ﺑە رێﮕە ﭘێﻨــەدراو ھەژﻣــﺎر ﻛﺮاوە .ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘەﯾڕەوی ﻧﺎوﺧﯚدا ﻟــە ﻣﺎدەی ﺣەوﺗەم ،ﺑڕﮔەی ﯾەﻛەﻣﺪا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺪاری/ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺋێﺮاﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا ،ﺋەم ﯾەﻛەﯾە ﭘەﯾڕەوی ﻟە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﻜﯚﻻرﯾﺰم دەﻛﺎت. ﻧﻤﻮوﻧەی ﺗﻮوﻧﺲ: ﺗﻮوﻧﺲ ) 11ﻣﻠﯿﯚن( ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014دا ﺗﻮاﻧﯽ دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟە ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺳێﻜﻮﻻرەﻛﺎن داﺑڕێﮋێﺖ. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻣﺎدەی ﯾەﻛەﻣﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﺗﻮوﻧــﺲ دەڵێﺖ؛ ﻛە ﺋﯿﺴﻼم ﺋﺎﯾﻨﯽ دەوڵەﺗە ،ﺑەم ﻣﺎدەی دووەم ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺗﻮوﻧﺲ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿە و ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەم ﻣﺎدەﯾە ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﺖ. ھەروەھــﺎ ﻟە ﻣﺎدەی ﺷەﺷــەم ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣﺰﮔەوت ﺑــێ ﻻﯾەن ﺑێﺖ .ﺳــﺘێﭙﺎن و ﻟﯿﻨﺰ ﻟەﺑــﺎرەی ﭼەﻣﻜﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﺗﻮوﻧﯿﺴــﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯿﺪا ﺳــێﻜﻮﻻرﯾﺰم )ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿەت( ﺑە دژە ﺋﺎﯾﻦ ﻧﺎوی دەرﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﭼەﻣﻜﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ ھەڵﺒﮋێﺮدرا ﻛە ھەردوو ﻻﯾەﻧﯽ ﺳــێﻜﻮﻻر و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳەری ﻛﯚك ﺑﻮون. ھەروەھﺎ ﺑﯚ ﻣﺎوەی 8ﺳــﺎڵ ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧﯽ ﺑﻦ ﻋەﻟﯽ ،ﺳــێﻜﻮﻻر و ﭘﺎرﺗە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮوﻧﺲ ﻟە ﻟەﻧــﺪەن ،ﻧﺰﯾﻜەی 20ﺟﺎر ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ھﺎوﺑەﺷﯿﺎن ﻛﺮد و ﺷﺎرەزاﯾﯿﺎن ﻟە ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺳێﻜﻮﻻرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم وﺗە ،ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧەﺑﻮو ،ﻛە ﺋەﮔەر ھەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑە دەﺳــەت ﮔەﯾﺸﺖ و ﺋەوﯾﺘﺮ ﺑﺴڕێﺘەوە .ﺑﯚﯾە دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﺑﻦ ﻋەﻟﯽ ،ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﭘێﻜەوە دەﺳــﺘﻮورێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ داﺑڕێﮋن ﺋەﮔەر ﺑە ﺗەواوەﺗﯿﺶ ﺳێﻜﻮﻻر ﻧەﺑێﺖ .ﻟە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﻛە ﻟە دێﺴــێﻤﺒەری 2013ﺑەﻧﺎوی ’زێﺪی ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ‘ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﺗﻮوﻧﺲ ﺟەﻣﺎوەرێﺘﯽ ﭘﺎرﺗە ﺳێﻜﻮﻻرەﻛﺎن ﻟە ھەﻣﺒەر ﭘﺎرﺗە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧﺪاﯾە. )ﻋەﺑــﺪو ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻟﻨەﻋﯿﻤﯿﺶ ،ﻟەﺑﺮی ﭼەﻣﻜﯽ ﺳــێﻜﻮﻻر، ﭼەﻣﻜﯽ ’دەوڵەﺗﯽ ﺳــێﻜﻮﻻر‘ ﺑــەﻛﺎر دێﻨێﺖ .ﺋــەو دان ﺑەوەدا دەﻧێﺖ ﻛە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ/ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا ،ﺋەم ﭼەﻣﻜە ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﻧێﮕەﺗﯿﭭﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﭼەﻣﻜﯽ ’دەوڵەﺗﯽ ﺳــێﻜﻮﻻر‘ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ.
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮور
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
ﺋەم دۆﺧەی ﺋێﺴﺘە ھەﯾە ﻛە ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺷەرﯾﻔﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳــەت ﻧﺎﺳــﺮاوە و ﺷــەرﻋﯿەﺗێﻜﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﮔﻮاﯾە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە ،ﺑەم ھێﻨﺪە ﻧﺎﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە ﻛە ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووە ﺑە ﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾــﻦ ﺧﺎڵێﻜﯽ رەش ﺑەﻧﺎوﭼﺎواﻧــﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ھەﯾە و ﻧە ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻧە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﺮدووە و ﺑە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ دەزاﻧێ ﺑــە ﺑﺎرﺗﺎﻗﯽ دەرﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﻧێﻮان ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ،ﻣەﺳەﻟەی ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘﻢ و دەﺳــﺘﻮورەﯾە ﻛە ھەﻣﻮو ﻻﯾــەك ﺗێﻮە ﮔﻼون ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ دەرەﻛﯿﯿەوە و ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮوﺷــﯿﺎﻧەوە ﮔﯚڕان ﻛە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧﯽ ﻟە دەﺳەت ،ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕێﻚ ﺑﻜﺎت و ﮔەرەﻛﯿﺸﯿەﺗﯽ ﺑﭽێﺘە دەرەوەی رەﺧﻨە. ﺋەم دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﮔﻮاﯾە ﻛێﺸــەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪووە ﻛە ﺟێﮕــە و رێﭽﮕەﯾەك ﺑــﯚ رەﺧﻨە ﻧەﻣێﻨﯿﺘــەوە ﻟەو داﻣﻮدەزﮔﺎﯾﺎﻧەی ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەھﺎﺗﻨە ﻧێﻮ دەﺳەﺗەوە ﻟەﻻﯾەن ﮔﯚڕاﻧەوە ،رەﺧﻨەی ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻧەھێﺸــﺘﻦ و رێﮕەﯾﺸﯽ ﻟە ﺧەڵﻚ و رەﺧﻨەﮔﺮەﻛﺎن ﮔﺮت ﻛە ﺑەﻧەﻓەﺳﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻗﺴە ﺑﻜەن. ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺮوﺷــﺖ ﻟە دۆﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿەوە ﺑﻮ ﻓەوزا ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﻤەی داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە ،ﺑﺰرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑەڵێﻨە درۆﯾﯿﻨﺎﻧەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﯿﺮی ﻟێ ﻧەﻛﺮێﺘەوە ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا، ﭼﯚن ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﻦ و ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﻧﯚﺳﺘﺎﻟﯿﮋﯾﺎی ھەڵﺒﮋاردن ﻛــە ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜە وەك ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﻛﻮﻣێﺪی ﺑە ﻛﯚﻣﺒﺎرﺳــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ راﯾﯽ دەﻛﺮێــﺖ ،ھەر ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾﺸە دەﺗﻮاﻧێ وەك ﯾﺎدەوەری ﻟە زەﯾﻨﯽ ﺧەڵﻜﺪا ﺟێﮕەی ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘە ھﺎوﻛێﺸــەﻛەی ﻗڵﭗ ﻛﺮدەوە و ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﯚڕی. ﺋەوەی ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاﺗﺮە ،ﺋێﺴﺘە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ رەﺧﻨەﯾە ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻣﻚ و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺟﺪی ﺑﯚ رەﺧﻨە ﻟــە رێﮕەی ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﻣﺎﺳــﻤﯿﺪﯾﺎ ﻛە ﺟێﮕەی ھﯿﭻ ﻧﺎﮔﺮێﺖ و ﺑەھﺎی ﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﻓەزﯾﻠەﺗەﯾﺶ ﻛە ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜﺪا دەﻓﺮۆﺷــﺮا و ﺋێﺴــﺘە ﺑەھﺎی ﻧەﻣــﺎوە ،ﮔﯚڕاوە ﺑﯚ ﺷــەڕێﻚ ﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﻤﺒﻮﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ،ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﺧﯚڕﺳــﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەداﯾە ،ﺋەﻣە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻧەرﯾﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﺑﻮو ﻛە ﺑەداﺧەوە زەﻣﯿﻨەﻛەی ﺑﯚ ﻧەڕەﺧﺴــﺎ ،وەﺧﺘێــﻚ ﺋەﻣە ﻧەﺑــﻮو ،ھەرﺋەوەی ﻟێ ﺑەرھــەم دێﺖ ﻛە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەوە ﺑﯚ دەﺳەت و ﻟەوێﺸەوە ﺟەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﻧﺎوی دەﺳﺘﻮورەوە ﻛە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە دەﺳــﺘﻮور و ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺮوﺷﺖ ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە و ﺑە ھێﻤﻨﯽ دەﮔﯚڕێ ﺑﯚ ﺋەﻧﺎرﺷﯿﺰﻣﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻛە ﻟە ﭘەراوێﺰی ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا ﺑەرھەم دێﺖ ،ﺋەو ﮔﯚڕﯾﻨەﯾە ﻛە ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾەك ﻧﺎدات ﺑە ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎن و ھﯿﺞ ﺷﻮﻧﺎﺳێﻜﯿﺶ ﺑــەو ﻛﺎرەﻛﺘەراﻧە ﻧﺎدات ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ھﺎوﻛێﺸــەﻛە ﺗێ دەﮔەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەﭘێﻨﺎو ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ھەرﭼﯽ ﺑەڵێﻦ ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺘەﺑەرﯾﺎن ﻛﺮد و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧەوەی ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ﻧێﻮ ﻓەزا ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە و ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺋﯿﺮادەی ﺧەڵﻜﯿﺎن ھەﯾە، ﺗﺮﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ ﻟەو ﻓەزاﯾەی ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟەﺑــﺮی ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ،ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺟﯚراوﺟﯚری ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە و ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﮔﯚڕی ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ .ﻟێﺮەوەﯾە ﻛە دەﺑێ رەﺧﻨە ﻟەو ﺳﯿﺴــﺘﻤە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ،ﻧەﺗﺮﺳﯿﺖ و ﻟەھەر ﺷﻮێﻨﯿﻚ ﻛێﺸە و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ھەﺑێﺖ ،ﻗﺴە ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮوﺷﯿﺎﻧەوە ﻟەو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەی ﻛە ﺋێﺴــﺘە دەﯾەوێ ﺑەﻧﺎوی ﺷەڕی ﮔﯚڕﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ، ھەرﭼﯽ ﺳﯿﻤﺒﻮل ھەﯾە ،ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﺑﻜﺎت و رووی ﺧﯚی ﺳﭙﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە.
دەﻣﯿﺮﺗﺎش دەﺑێ ﭼﯽ ﺑﻜﺎت؟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼﻮوە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﺗﺮ. ﭼﯿﺘﺮ ﺋﺎك ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺟڵەوی دەﺳــەت ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺑەدەﺳﺘەوە ﺑﮕﺮێــﺖ و دەﺑــێ ﻟەﭘﺮۆﺳــەی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿﺎﻧە ،ھﺎوﺑەﺷێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ 4ﺳﺎڵ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜﺎت .ﻛەواﺗە ﺋەو ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗەواو ﻧەﺑﻮوەوە و ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ﺧﯚﺷــﺘﺮ ﺑﻮوە .ﺳێ ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ھەن ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت .ﯾەﻛەم، AKPو .HDPدووەم AKP ،و .MHPﺳێﯿەمHDP،MHP، and ، .CHPﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﯾەﻛەم .ﺑﯚﭼﯽ؟ ﯾﺎن ﺑﯚ دەﺑێ ﺳەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ AKPﭘێﻚ ﺑێﻨێﺖ؟ ﺋــەوەی ﭘێﻨﺎﺳــەی ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ ،رێﻜﺨﺮاو و ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن ﺟﯿــﺎ دەﻛﺎﺗەوە، ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــەوەی دەﺑێ ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑەدەﺳەت ﺑێﺖ .ﺋەﮔەر HDPﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ﻧەﺑــﻮو ،ﺋەی ﺑﯚﭼﯽ ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛــﺮد!! ﺋەوەﻧﺪەی ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﺑەﭼەﺷﻨﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗــﺪاری ﻟــە دەزﮔــەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر دەﺗﻮاﻧێ ﻛﺎرﯾﮕەری
ﺑﻨﻮێﻨێ و ﻛﺎر ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑە 13%ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا دوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﺮی ﻧەﯾﺎری ﻟەﮔەڵﺪا ﺑێﺖ، راﺳﺘە ﺋەﻣﺎن ﻣەﺑەﺳﺖ ﻛەﻣﺎﻟﯽ و ﻧەﺗەوە ﭘەرﺳﺘەﻛﺎﻧە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن دژ AKPن ،ﺑــەم ﺧــﯚ ھــەر ﭘڕۆژەﯾــەك ﻟە دژی ﻛــﻮرد ﺑەرز ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺑﯚ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن ،ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﭼﯿﯿە ﺋەﻣﺎﻧەﯾﺶ ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ ﻧەﺑﻦ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳەﺗﺪار! ﻛەواﺗــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺑــﮋاردەی ﺳــەرﻛﺮدە ﮔەﻧﺠەﻛەی ﻛﻮرد، ﭼﯿﯿە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗــﯽ، ﭼﺎﻧﺴــێﻜﯽ ﮔەورەﯾە ﻟە ﺑەردەم دەﻣﯿﺮﺗــﺎش .ﻟەﺑــەر ﭼەﻧــﺪ ﻓﺎﻛﺘەرێــﻚ .ﯾەﻛەم ،وەك ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘــێ دا ،ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛە ﺑەم ﻗەﺑــﺎرە ﺑﭽﻮوﻛەﯾــەوە دەﺗﻮاﻧێ ھــەم ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ھەم ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ زۆر ﺑــﺎش ﭘەﯾــﺪا ﺑﻜﺎت ﺑــﯚ دۆزی ﻛﻮرد ﻟــە ﺑﺎﻛــﻮر .دووەم ،دوو ﭘﺎرﺗــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺘــﺮن ﻟەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﻟەرووی ﺋەﺟێﻨﺪای ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە، ھەرﭼەﻧــﺪە دەﻣﯿﺮﺗــﺎش دژی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە ،ﺑەم ھەردووﻻﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﮔﯚڕﯾﻨﯽ
ﻟە ﮔﯚﺷــەﻧﯿﮕﺎ و ﻟــە رواﻧﮕەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێ. ﻟە ﻣــﺎوەی ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی ﻻﻧﯿﻜەم ﻣﺎوەی ﺧﻮﻟﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەردۆﮔﺎن ،ﻛە ھەﻧــﮕﺎوی ﺑەرەو ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻧﺎوە و ﻟەﮔەڵ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑﻮوە ،ﺳــەرﻧﺠﻢ ﻟە ﮔﻮﺗﺎری ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﺋﺎﻛەﭘە داوە: ﻟەﻻﯾــەك ﺣﺰﺑــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺳــﺘﺎﻓەﻛەی ﺑەڕێﺰ ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗــﺎش ﻛە ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﺑەﻧــﺎوی ﭼەﻧﺪ ﺣﺰﺑێﻜــەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە و
و ﺧﺎﻧەﮔﻮﻣﺎﻧﯿﯿــەك ﺑەراﻣﺒــەر ﺋﺎﻛەﭘە و ﺋــەردۆﮔﺎن ھەﺑێ ﻛە دەﺑێ ھەﺑێﺖ ،ﺑــﯚ دۆزی ﻛﻮرد ﺋەو ﻟە ﺑەدﯾﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ﺟﺎ ﺋەﮔەر ﺳەرﻛەوﺗﻦ و ﺗﺎ رادەﯾەك ﺗﺎﻛڕەوﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﺎﻧەی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟــە 13ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا زەﻣﯿﻨــەی ﺑــﯚ ﺳــەرھەڵﺪان و وەﺳــەرﭘێ ﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﭼﺎرەﺳــەر ﺧــﯚش ﻛــﺮد و دەﺷــێ ﺟــﯚرە ﺑﻮﻏﺮاﯾــﯽ و ﺑێ ﻣﻨەﺗﯿﯿەﻛﯿﺸــﯽ ﻻی ﺋەردۆﮔﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺋەوا ﭘﺎﺷەﻛﺸە و ﺷﻜﺴﺘﯽ رێﮋەﯾﯽ ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺸﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە
ھەرﭼﯽ رەﺧﻨــە و ﺧﺎﻧەﮔﻮﻣﺎﻧﯿﯿەك ﺑەراﻣﺒــەر ﺋﺎﻛەﭘە و ﺋەردۆﮔﺎن ھەﺑێ ﻛە دەﺑێ ھەﺑێﺖ ،ﺑﯚ دۆزی ﻛﻮرد ﺋەو ﻟە ﺑەدﯾﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮە ﺷــەرﯾﻜﯽ ﺋﺎﻛەﭘەن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا .ﻟەﻻی دووەﻣەوە ﺣﺰﺑە ﻧەﺗەوەﯾﯿــە ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﻣەھەﭘە و ﺟەھەﭘــە .ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺋﺎﻛەﭘەﯾــﺎن ﺑــە ﭘەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺟﺪﯾﻨەﺑﻮون ﻟە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮد، دووەﻣﯿﺎن ﺋﺎﻛەﭘە و ﺋەردۆﮔﺎﻧﯿﺎن ھەڕاﺟﻔﺮۆﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑــە ﭘﯿﺮۆزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﭘەﻛەﻛە و ﺑﮕﺮە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﺟێﻨــﺪای ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەوان )ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن( ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮد، ﻛﺎم ﻟەم دواﻧە راﺳﺘﯿﺎن دەﻛﺮد؟! ﺑە ﺑــڕوای ﺑەﻧﺪە ھەرﭼﯽ رەﺧﻨە
ﺗەواو دەﺑێﺖ ،ﻟــەو رووەوە ﺋﯿﺘﺮ ﺋﺎﻛەﭘە ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﻏﺮووری ﺷﻜﺎوە و ھەﺳــﺖ دەﻛﺎت ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺗﺎﻛە ﺑڕﯾــﺎردەر ﺑێ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەدا ،ھەﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻟەﻣــەوﻻ زﯾﺎﺗــﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە دەﻧﮕﯽ ﻛﻮردە ،ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ درێﮋە ﺑــە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿﯿەﻛــەی ﺑﺪات، ھــﺎوﻛﺎت ﻛﻮردﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــەوە ﺗــﺎ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺘــە ﻣەﻧــﺰڵ ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋﺎﻛەﭘە ﻧﺎﭼﺎر ﺑێ ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑــە ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴــﺘە ﺗﻮرﻛــەﻛﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت، ﺋەوا ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺋەﺳﺘەم دەﺑێﺖ.
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
دەﺳــﺘﻮورە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛەﯾــە. ﺋەوﻛﺎت ﺑﯚ ﻛﻮرد دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﮔەورەی دەﺑێ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەدەﺳﺘﻮور ﺋەوە رەت ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻛە ﺋەم وﺗە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﻧەﺗەوە ﻧﯿﯿە .ﺳــێﯿەم، وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣــەی ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻧﺎوﺧﯚ و ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەردۆﮔﺎن و ﺋــﺎك ﭘﺎرﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەم ﻓﺎﯾﻠە ﻛﺮدﺑﻮو .ﺋەم ﺟﺎرە دوو ﺟەﻣﺴەری ﺑەھێﺰ دەﺑﻦ ﻟە ﺗەﻛﺎﻧﺪاﻧﯽ ﮔەورە ﺑە ﭘﺮۆﺳەﻛە. ﭼــﻮارەم ،ﺋــەردۆﮔﺎن دەﺗﻮاﻧێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟەﺑﯿﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر رۆژﺋﺎوا ﺑﻜﺎت و ﻧەرﻣﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻨﻮێﻨێــﺖ ،ھەرﭼەﻧــﺪ ﺋﺎوارەی زۆرﯾﺎن ﺣەواﻧﺪووەﺗەوە و رێﮕەﯾﺎن ﺑە ﭘێﺸــﻤەرﮔە داوە ﺑەﻧێﻮ ﺧﺎﻛەﻛەﯾﺎن ﺑﭽێﺘە ﻛﯚﺑﺎﻧێ، ﺑــەم ﺑــﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺷــﺎر و ﻻدێﻜﺎﻧــﯽ ،ﮔەڕاﻧەوەی ﺧەڵﻜەﻛە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﯿﺎن ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ وەﺑەرھێﻦ ،ﺷﺎرەزای ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧــەوە و ھێﺰی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾە و دەﺗﻮاﻧﺮێ وەك ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺸﺘﯽ ﭘــێ ﺑﺒەﺳــﺘﺮێﺖ .ﻟــەم ﻛﺎﺗەدا وەﻛﻮ ﺗﯿــﻮری ﻟﯿﺒﺮاڵﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەﺳــەر دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺗێﻜەڵــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری دەﺑێﺘە ھــﯚی ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی
• ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛەی ﺑەﺗﺎڵ دەﺑێﺘەوە ﺋەم ﻻﯾەﻧﺎﻧە .ﭘێﻨﺠەم ،ﺋەﮔەرﭼﯽ و ﺋــەم ﭼﺎﻧﺴــەی ﻟە دەﺳــﺖ ﺑەردەواﻣــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەﭼێﺖ. ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ،ﺳﯿﺎﺳــەت ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە و ھﯿﭻ ھﺎوﺑــەش ﺑﻮﻧﯿﺎد ﻧﺮاوە و ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﺷــﺘێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ﻣەﺣﺎڵ ﻣﺎﻧەوەی ھەﯾە ،ﺑــەم ھەدەﭘە دەﺗﻮاﻧێ زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ھﺎوﻛﺎر ﺑێﺖ ﻧﯿﯿــە .راﺳــﺘە دەﻣﯿﺮﺗــﺎش ﻟە ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە ،ﻛەﻣﭙﯿﻨــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن و وەك دەزاﻧﯿــﻦ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺗەﻧﺎﻧەت ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜﯿﺶ ﺋەو دەﯾﺎن ھــەزار ﻛﺮێﻜﺎرەی ﻟە دوای راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺑﺎﺷــﻮور ﺋﯿﺶ دەﻛەن ،ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑەراﯾﯿــەﻛﺎن رەﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ .ﺑەﻣەش ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺎت، ﺑﺎﺷــﻮور ،ﺑﺎﻛــﻮر و رۆژﺋــﺎواش ﺑەم دەﺷێ ﺋەﻣە ﺋﯚﯾﻨﺒﺎزﯾﯿەﻛﯽ ﺳــﻮوﻣەﻧﺪ دەﺑێــﺖ .ھەدەﭘــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێﺖ و وەك ﻓﺸــﺎرێﻚ ﻟێﺮەدا دەﺗﻮاﻧــێ ﺑﺒێﺘە ھەوێﻨﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺋﺎك ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑێـــﺖ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺟەﻣﺴەرێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻧێﻮان ﺋەﻧﻜەرە ،ھەوﻟێﺮ ،ﺋﺎﻣەد ﺗﺎ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوﻧﯿﺪا، و ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ و رۆژﺋﺎوا .ﺷەﺷــەم ،ﺗەﻧﺎزوﻟــﯽ زۆر ﺑــﻜﺎت .ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﺒﻮوﻧەوە ﻟە دروﺷﻤێﻚ ﻟە ﺋەم وﺗە ﭼﯿﯽ ﻟێ دێﺖ ،ﮔﺮﻧﮓ ﭘێﻨﺎوی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رێﻜﺎری ﺋەوەﯾە ﻛەﻣﺎﻟﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻧەﺗەوە دروﺷﻤەﻛە ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﻋﺎﻗﻧەﺗﺮە ﭘەرﺳــﺘەﻛﺎن ،ﮔﯿﻮﻟەﻧﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑﮕــﺮە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯿﺸــە .ﺋەم و ﺳــﻮﭘﺎ ﻻواز ﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەرﮔﯿﻮﻣێﻨﺘﺎﻧــەی ﺳــەرەوە و ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻣێــﮋووی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻓﺎﻛﺘەری ﺗــﺮ ھەن دەﺳــەﺗﺪارﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛە ﺋﺎﻣــﺎژەن ﺑﯚ ﺋــەوەی دەﺑێ ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮرد ھەﺑﻮوە. ﺣەوﺗــەم ،ﻟە ﺋەﮔــەری ﻛڕﯾﻨﯽ دەﻣﯿﺮﺗــﺎش ژﯾﺮاﻧە داﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﻟــە ﺑﺠﻮوڵێﻨــێ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﯾﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﺑﮕﺮێﺘە ﺑەر ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﻟەﮔــەڵ ﻣەھەﭘــە ،ھــەدەپ دۆزی ﻛﻮرد.
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﺳﯿﺎﺳەت و ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﺮوﺷﺖ
ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەﭘێﯽ دەﺳــﺘﻮوری وت ،رەﺟەب ﺗەﯾﺐ ﺋەردۆﮔﺎن ﭘﺎش ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑە ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ﺋﺎﺑــﯽ 2104ەوە، ﺋﯿﺘﺮ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺑێ ﻻﯾەﻧە و ﺑــە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان )ﺋﺎﻛەﭘە( ،ﻛە ﺑەر ﻟە 14ﺳﺎڵ داﯾﻤەزراﻧﺪ ،ﻧەﻣﺎوە، ﺑــەم ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﺋﺎﻛەﭘە ﻟە دواﯾــﻦ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺪا ﻟە 7ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە و ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ زۆرﯾﻨەی رەھﺎ ﻛە ﻟە ﺳێ ﺧﻮﻟﯽ راﺑﺮدوودا )(2011 ،2006 ،2002 ﺑەدەﺳــﺘﯽ ھێﻨﺎﺑﻮو و ﺑەھﯚﯾەوە دەﺳــﺘﯽ ﺑﯚ ھەر ﮔﯚڕاﻧﮕﺎرﯾﯿەك ﻛﺮاوەﺑﻮو ،زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﺷﻜﺴــﺖ ﺑﯚ ﺋــەردۆﮔﺎن ﺣﺴــێﺐ دەﻛﺮێ ﺗﺎ ﺑﯚ ﺋﺎﻛەﭘە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەڕەﺳﻤﯽ ﺋــەوەی دۆڕاﻧﺪوﯾەﺗﯽ ،دووەﻣە ﻧەك ﯾەﻛەم. ﺋەم ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧە ھەم دروﺳﺘە و ھەم ﻧﺎدروﺳــﺖ .دروﺳﺘە ﻟەو رووەوە ﺋــەردۆﮔﺎن ﺗــﺎ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑە ﺳــەرۆﻛﯽ وت ،ﺳەرۆﻛﯽ ﺑێ رﻛﺎﺑــەری ﺣﺰﺑەﻛە و ﺳــێ ﺧــﻮل ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺑێ رﻛﺎﺑــەری وت ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻟﯿﺴــﺘە ﻣﺎﯾەوە و دەﺳــەﺗﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺑڕﯾﺎرداﻧــﯽ ﻟــە ﻛەﺳــﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﺪا ﻛﯚ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە ،ﻟێﺮەوە ﺳــەرﺟەم ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ژێﺮﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﯾــﺶ ﻣﺎرﻛــەی ﺋەوﯾﺎن ﻟەﺳەرە ،واﺗە ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەﻛــﺮدەوە ﻣەﺣﺎڵــە ھﯿــﭻ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەك ﺑەﺑــێ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺳــﺘﺎﻓێﻜﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿــﯽ ﺑەھێﺰ و ﭘڕۆﻓﯿﺸــﻨﺎڵ و ﻟێﺒــڕاو ﺑﺘﻮاﻧێ ﭘﺮۆژە و ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑﺨﺎت،
ﺑەم ﺋەﮔــەر ﺑەڕواڵەﺗﯿﺶ ﺑێﺖ، ﺳــﯿﺤﺮی ﺋــەردۆﮔﺎن وێﻨەی ﺳﺘﺎﻓەﻛەی ﭘﺸــﺘﯽ ﺷﺎردﺑﻮوەوە و وا دەھﺎﺗە ﺑەرﭼــﺎو ﻛە ﺋﺎﻛەﭘە ﯾەﻛﺴــﺎﻧە ﺑــە ﺋــەردۆﮔﺎن، ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن ﯾﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋﺎﻛەﭘە ،ﺣﺰووری ﺋەردۆﮔﺎن ﯾﺎﻧﯽ ﺣﺰووری ﺋﺎﻛەﭘە و ﻏﯿﺎﺑﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن ﯾﺎﻧﯽ ﻏﯿﺎﺑﯽ ﺋﺎﻛەﭘە .ﻟەﺑەرﺋەوە ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋەم ﺟﺎرەی ﺋﺎﻛەﭘەﯾﺶ ،ھەر ﺷﻜﺴﺘە ﺑﯚ ﺋەردۆﮔﺎن. ﺑــەم ﺋــەو ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧە ھــﺎوﻛﺎت ﻧﺎدروﺳﺘﯿﺸــە ،ﻟەﺑەر دوو ھﯚ :ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺋەوەﯾە ﺋەم ﭘﺎﺷەﻛﺸەﯾەی ﺋﺎﻛەﭘە دەرﯾﺨﺴﺖ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔەورەی ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑــە ﺑەﻧﺪە ﺑــە ﺣﺰووری ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەردۆﮔﺎﻧەوە ،ﺑﯚﯾە ﺣﺰﺑەﻛە ﻟــەم ھەڵﺒﮋاردﻧەدا ﺑێ ﺋەوﯾﯽ ﭘێــﻮە دەرﻛــەوت و ﻟە ﯾەﻛەم ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﻛە ﺋەردۆﮔﺎن ﺟڵەوی ﻛێﺒەرﻛێ و ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺑەردا و ﻟەﺑــﺮی ﺋەو ،ﻛەوﺗە دەﺳــﺖ ﭘﯿﺎوێﻜــﯽ ھێﻤﻨﯽ وەك ﺋەﺣﻤەد داود ﺋﯚﻏڵــﻮ ،ﻛــە ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻛەﺳــێﻜﯽ زاﻧــﺎ و ﺗەﻛﻨﯚﻛﺮاﺗە، ﺑــەم ﻛﺎرﯾﺰﻣــﺎی ﺟەﻣﺎوەرﯾﯽ ﺋەوی ﻧﯿﯿە ،ﺣﺰﺑەﻛە ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﻛــﺮد .ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ﺋــەردۆﮔﺎن ﺷــەو و رۆژ دەﮔەڕا و وﺗﺎری ﺑەﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷــﯽ ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ دەدا ،ﺑەم ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﻟەﺑەر ﭘێﮕە رەﺳــﻤﯿﯿەﻛەی وەك ﺳــەرۆﻛﯽ دەوڵەت ،ﺋەوەی ﭘێ ﻧەﻛﺮا. دووەﻣﯿــﺎن ،ﻛــە دەﻛــﺮێ درێﮋﻛــﺮاوەی ﺧﺎڵــﯽ ﯾەﻛــەم
ﺑێــﺖ ،ﺋەوەﯾــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎرﯾﺰﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﺳــﻨﻮوردارە ،چ ﻟەﺑەر ﻛێﺸەی ژﯾﺎن و ﻣــﺮدن و ﻧەﺧﯚﺷــﯽ و ﭘﯿﺮی ،چ ﻟەﺑــەر ﺧﺎڵﯿﺒﻮوﻧەوەی ﺟەﻋﺒەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﮔﻮﺗــﺎر و ﺗێڕواﻧﯿــﻦ و ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﻧﻮێ.، ﻟەﺑەرﺋەوە ﺳــەﻧﮕﯽ ﻣەﺣەك ﻟە ھێﺰی ھەر ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﭘڕۆژە و ﺗﻮاﻧــﺎی ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوە و داھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎو ھەﻧﺎوی ﺋەو ﺣﺰﺑەﯾە وەك رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری، ﻧەك ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎی ﻛەﺳﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر ﺣﺰﺑێــﻚ ﻟــە ﺟەوھــەری ﺧﯚﯾــﺪا ﺗﯚﻛﻤە و زﯾﻨــﺪوو و داھێﻨــەر ﻧەﺑێــﺖ، ﻟەﮔەڵ داﺑڕاﻧﯽ ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎرﯾﺰﻣﯿﯿەﻛە ،ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺶ روو ﻟە داھێﺰران و ﭘﺎﺷەﻛﺸە دەﻛﺎت، ﻛە دەﺷــێ دۆﺧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﺎش ﻧەﺧﯚﺷــﻜەوﺗﻨﯽ ﺑەڕێﺰ ﻣﺎم ﺟەﻻل ،ﻧﻤﻮوﻧەﯾــەك ﺑێ ﺑﯚ ﺋەم ﺣﺎڵەﺗە. ﻟێــﺮەوە ،ﺑﯿﻨﯿﻤــﺎن ﺋﺎﻛەﭘــە ﺑە داﺑڕاﻧﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن ﯾەﻛﺴــەر ﭘﺎﺷەﻛﺸــەﯾەﻛﯽ ﺟﯚراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺮد ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺋــەو رێﮋەﯾەی ﺋەم ﺟﺎرە ﺑەدەﺳﺘﯽ ھێﻨﺎوە ،ﻛێﺸﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺣﺰﺑەﻛەﯾە. ﺋەﻣــەی دەﯾڵێــﻢ ﺷــﺘێﻜە ﻟــە دەرەوەی ھﺎوﻛێﺸــەی ﻛێﺸﻤەﻛێﺸــﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن و ﻧەﯾﺎراﻧــﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺋــەو وﺗە ،چ ﻛﻮرد چ ﺗﻮرك ،ﻛە ﺋەوەﯾﺸــﯿﺎن ﺑﺎﺑەﺗێﻜە دەﻛﺮێ ﺑەﺟﯿﺎ ﻗﺴــەی ﻟەﺑﺎرەوە ﺑﻜﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﺎرەﻛﺎﻧــﺪا ھەر ﻻﯾــەك وێﻨەﻛە
19
97
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﺳە ﻧﮓ
97
ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋەردۆﮔﺎن و ﺋﺎﻛەﭘە
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20
www.wishe.net
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ژﻣﺎرە ) ، (98ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 17 ،
ﮔەﻟﯚ چ ﮔﺎڵﺘەﺟﺎڕﯾﯿەﻛە ﺋەﻣە
ﻟەو دەﻣەی دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺷــەڕ ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا ﺑەرەو ﭼﯽ دەڕوات .ﻟەو دەﻣەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا رۆﺗﺮ و رۆﺗﺮ دەﭼێ .ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ ﺑەﺷﺪار ﻟە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﺪا ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎﻧەوەی ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﺋەوﯾﺶ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە .ﻣﻨﺪاڵ و ﻣەزﻧێﻜﯿﺎن ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ھﺎن داوە ﺑﯚ ﻛﻮﺗﺎﻧەوەی ﺗەﭘڵﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ .ﻻت و ﻟەوارێﻜﯽ ﺑە ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﺗﯽ ﮔەﯾﯿﻮش ،ﭼﯿﯽ ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯿﺎﻧﺪا دێ ،ﺳــڵ ﻧﺎﻛەﻧەوە ﻟە ﺑە ﮔﯚڕەوەﻛﺮدﻧﯽ .ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە، ﻛە ھەر ﯾەﻛەی ﻟەﺳــەر ﻻڕاﻧﯽ وﺗێﻜﯽ ھﺎوﺳێﺪا داﻧﯿﺸﺘﻮوە ،ﮔﻮاﯾە ﻟە ﭘﺎرﯾﺸەوە ﺑە ﺑﻨەواﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷﺎﻧە ﻟە ﺣﻜﻮﻣەﺗێﻜﯽ ﺑﻨﻜە ﻓﺮەواﻧﺪا ﯾەﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ھەر رۆژەی ﻓــﺎك و ﻓﯿﻜێﻜﯽ ﺗﺎزە دەﺧەﻧە ﺑﺎژێڕەوە .ﻗﺴــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛەی دەڵێ زﮔﯽ ﺗێﺮ ﺋﺎﮔﺎی ﻟە زﮔﯽ ﺑﺮﺳﯽ ﻧﯿﯿە ،ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رادە ھەرە زۆرەﻛەی ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە رەش و رووت ،ﺑەم ﺋەم ھﺎوﺑەﺷــە ﺗێﺮ و ﺗەﺳەﻻﻧە ،ﺑەردەوام ﺗەﭘڵﯽ ﺷەڕ دەﻛﻮﺗﻨەوە ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺳەردەﻣێﻜﺪا ،ﻛە ﺑﺴﺘێﻜﯽ ﻣﺎوە ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ. ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧە ،ﺷەڕ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧەدا دێﺘە ﻛﺮدن. ھەﻣﻮو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧەش ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎﻧەی ﻟە دواوەﯾە .ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳەر، ﻛە ھﯿﭻ ھﯚڵێﻜﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻧﺎﯾﺎﻧﮕﺮێﺘە ﺧﯚ ﻟە ﺳﯚﻧﮕەی ﻻﻟﻮﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻛﯚﻧەﻗﯿﻦ ﯾﺎن ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯿﯿەوە. ھەر ﯾەﻛەی ﺧﯚی داﻛﻮﺗﯿﻮە ﺗﺎ ﻣﺮدن ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەی ﺑﻨﯽ ﺑەر ﻧەدا. ﻣﻨﺪاڵێﻚ دواﻧﯿﺸــﯽ داﻧﺎوە ﺗﺎوەﻛﻮ )دوای ﺋﯚﻏﺮی ﺧێﺮ( ﺟێﯽ ﺑﮕﺮﻧەوە. ھەﯾە ﻛﻮڕی ﻧﯿﯿە ﻛﭽﯽ داﻧﺎوە ،ھەﯾە زاوای داﻧﺎوە .ھەﻣﻮوﺷﯽ ﺑﯚ ﻓﺸە ﺑە ھەﺳﺘﯽ ﺋەم رەش و رووﺗە ،داوا دەﻛﺎت ھەڵﺒﮋاردن ﻟە وادەی ﺧﯚی ﺗێ ﻧەﭘەڕێ .داوا دەﻛﺎت ﺳﯿﺴﺘەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑێﺖ ”ﻧەﺑﺎدا ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەوە ﺑەرەو دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺑﺎ ﺑﺪاﺗــەوە“ .وەك ﺑڵێﯽ ﺧەم و ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺋەم ﮔەﻟــە ﺗەﻧﯿﺎ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑێﺖ .ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻟەوە ﺗێ ﻧﺎﮔەم ﭘﯿﺎوﻛﻮژ ،ﻧەك ﯾەﻛێﻚ و دوان و ﺳﯿﺎن ،ﺑﮕﺮە ﺋەم ھەﻣﻮو ﭘﯿﺎوﻛﻮژە ﭼﯚن ﺷەرم ﻟە ﺑﺎﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﺎﻛەن .ﻣﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﻮێﻨﺪ ﺑﯚ ﻓەﻟەﻛەدﯾﻦ ﻛﺎﻛەﯾﯽ دەﺧﯚم ،ﻛە ﭘﯿﺎو ﯾﺎن ژﻧﯽ ﻧەﻛﻮﺷــﺘﻮوە ﯾﺎن دەﺳــﺘﯽ ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﻛﻮﺷﺘﻨﺪا ،ﺋەوﯾﺶ ﺳﺎڵێﻜە ﭼﻮوەﺗە ﺑەر دڵﯚﭬﺎﻧﯿﯽ ﺧﻮدێ. ﺋەواﻧەی ﺷــەو و رۆژ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﺑﺎﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ دەﻛەن ﯾﺎن ﭘڕۆژە ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژە ﻓڕێ دەدەﻧە ﺑﺎژێڕەوە ،ﺋﺎﺧﯚ دەزاﻧﻦ وت ﭘێﺶ ﺋەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺑێ ،دەﺑێ ﺳــﻮﭘﺎی ھەﺑێ .ﭘێﺶ ﺋەوەش ﺳــﻮﭘﺎی ھەﺑێ دەﺑێ ﭘﺎرەی ھەﺑــێ .ﺑﺎڵەﻓڕەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ﻧەﺑﻮاﯾــە ،ﭘێﺶ دە ﻣﺎﻧﮓ داﻋﺶ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒــﻮو .دەرﻛەوت ﺑﻨەوای ﺋﺎﺑﻮورﯾﻤﺎن ﻟە ژێﺮ ھﯿﭽەوەﯾە .ﺑێ ﻟەﻣە ،ﻧﯿﻮەی رای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﻣﺰﮔەوﺗەوە دێﺘە رێﻨﻮێﻨﯿﻜــﺮدن .ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺑﺎس و ﺧﻮاﺳێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ،ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﻟەﮔەڵ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑەﯾﻠــﺪا ﻛﯚ دەﺑێﺘەوە ﻧەك ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺟﭭﺎﺗــﯽ وەزﯾﺮان .ھەرﭼﯽ ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﻠەی داودەزﮔەی ھەرێﻢ ھەﯾە ،ﻟە وەزﯾﺮەوە ﺗﺎ ﺑەڕێﻮەﺑەر ﺑە ﭘێﯽ ﺑەش ﺑەﺷــێﻨە )ﻣﺤﺎﺻﺼە(ی ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ) ،وەك دەﺳــﻜەوت( دێﺘە داﺑەﺷــﻜﺮدن ﻧەك ﺑە ﭘێﯽ ﺑﻨەوای ﺷﺎرەزاﯾﯽ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ .ﮔەﻟﯚ چ رووﻗﺎﯾﻤﯽ و ﺑێ ﺷــەرﻣەﯾﯿەﻛە ﺑﺎﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ،ﻛە ﯾەك ﻧﯚﯾﻨﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿﯿە ﻟە ھەرێﻤﺪا. ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی ﻟە 2005ەوە ھەﯾــە ،ھەڵەﯾە .ﻛە ﻣﺎم ﺟەﻻل ﻻدان ﻧەﯾﮕﺮێﺘەوە ،ﻛە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻧەﯾﮕﺮێﺘەوە ،ﻛە ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﻧەﯾﮕﺮێﺘــەوە ،ﻛە ﻋەﺑﺪوڵ ﺋﯚﺟــەﻻن و ﻣــەﻻ ﻋەﺑﺪوڵی ﺣەﺳــەن زادە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻏەﻓﻮور ﻣەﺧﻤﻮورﯾﺶ ﻧەﯾﮕﺮێﺘەوە ،ﺑﯚﭼﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ﺋەم ﺳەودا و ﻣﺎﻣەڵە ﺋﺎڵﯚزەوە؟ ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻨەوا و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە، ﻧﺎﺷێ ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑﮕﺮێﺘەوە و ﺷﻮێﻨێﻚ ﻧەﮔﺮێﺘەوە .ﻧﺎﺷێ ﺳەرﺗﺎﺳەری وت ﺟﯚرێﻚ و ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ .ﺋێﺮە ﻧە ﺳﻮﯾﺴﺮاﯾە ﻧە ﻓﺮەﻧﺴﺎ و ﻧە ﻛەﻧەدا .ھێﺸﺘە وﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿﯿە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺑێﺖ .ﭘێﯿەﻛﯽ ﺋێﻤە ھێﺸﺘە ﻟە ﺑﺰاوی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازﯾﺪاﯾە و ﺳەرﻛﺮدەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا زﯾﺎﺗﺮ رۆڵ دەﻟﯿﺰێ ﻟە ﺳﻨﺪووﻗﯽ دەﻧﮕــﺪان .ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧــﺎڕوات ﻟەﺑەرﺋەوەی دۆزی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮرد وا دەﺧﻮازێ .ﭘێﺸــﯽ ﺣەوت ﺳﺎڵ ،ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ھﺎﺗە ﻛﺮدن ،ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﭼﯚن ﺋەوەی ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﺑەرھەڵﺴــﺘﯽ، ﭼەﻧﺪ ﺧﻮێﺮﯾﻠەﯾەﻛﯽ ﻟە رێﻮﺑﺎﻧەوە ھێﻨﺎﺑﻮو ﺑﯚ رﻛﺎﺑەری .ﺋەوە ﮔەﻣەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﻣﻠﻤﻼﻧەﯾەﻛﯽ ﺧێڵەﻛﯿﯿﺎﻧە ﺑﻮو. ﻟەﺑەرﺋەوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ،ھەر دەﺑێﺖ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرﯾﻢ ﻟە ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە ﺑێﺖ .ﺋــەم ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەش ﻧەﺑــێ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ .ھەﻣﻮو ﻛەس دەزاﻧێﺖ ﻣﺎم ﺟــەﻻل ﺧﯚی ھەڵﻨﺎﺑﮋێﺮێ ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەوە .ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯿﺶ ﺑﯚ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﻧﯿﯿە .ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻧﺎﭼێﺘە ﻧﺎو ﭘێﺸﺒڕﻛەی ﻟەم ﺟﯚرەوە .دوو ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛە ﻻوازن .ﭘﺮﺳﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯿﺶ ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔەڕەﻻوژەﯾەﻛە ﺑﻨﺎواﻧەﻛەی دەﭼێﺘەوە ﺳــەر ﻛﯚﻧەﻗﯿﻦ و ﺷەڕی ﻧﺎوەﺧﯚ .ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮەﻧﺴﺎ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧە ،ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧە ،راوێﮋﻛﺎری ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧە ،ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧە ،ھەﻣﻮو دەﺳەﺗێﻜﯿﺸﯿﺎن ھەﯾە ﺑە ﺷەڕ و ﺋﺎﺷﺘﯿﺸەوە .ﻛﺎم ﻟەواﻧە ﺑﻮوەﺗە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺗﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒێ؟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﻮا دەوڵەﺗە ﺗﺎ ﺑﺒێ ﺑە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری؟ ﺋەﻣە چ ﮔﺎڵﺘەﺟﺎڕﯾﯿەﻛە ﮔەﻟﯚ ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔەﻟە ﺑێﭽﺎرەﯾەوە؟
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘە ﻧﻮێﯿەﻛەی رۆﻧﺎڵﺪۆ ﺑﻨﺎﺳە
15 ﻧﺎﺳﺮی رەزازی وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﮔێڕێﺘەوە
9 دوا ﺋﺎواﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﻨﯽ ﺳﭙێﺮز
10