ﭘﺰﯾﺸﻜێﻚ ﻟە ﺳەﻋﺎﺗێﻜﺪا ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚ 70ﻣﻨﺪاڵ ﻛﺮدووە ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻜﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان، ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﺪا ،ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜــەی 70ﻣﻨﺪاڵ ﻛﺮدووە ،ﺑەو ﭘێﯿە ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛێﻜﯽ ﺑەرﻛەوﺗﻮوە. رۆژاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار و 250ﻧەﺧﯚش ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻦ، روو ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ دەﻛــەن و ﻟەو رێﮋەﯾەﯾﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﻣﻨﺪاڵ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﺧەواﻧﺪن و ﻣﺎﻧەوە ھەﯾە.
ﺗەﻧﯿﺎ ﻓەﻻح ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧەﻛەی ﺑﯚ ﻧەزاھە ﻧەﻧﺎردووە وادەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻓﯚرﻣﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﻓەﻻح ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﭘﻠەی وەزﯾﺮە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﻓﯚڕﻣەی ﺑﯚ دەﺳﺘەﻛە ﻧەﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە.
3
9
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻧﺮﺧەﻛەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوو ھێﻨﺪەی ﺋێﺮاﻧە
ﮔەﻧﻢ ﺑەﻗﺎﭼﺎخ دەھێﻨﺪرێﺖ و ﺑە ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺳﺎغ دەﻛﺮێﺘەوە
ﻣەرﺟﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی ،ﺟێﮕﺮی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺑﯚ ”وﺷە“ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑەﺷــێﻮەی زارەﻛﯽ ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮون ،ﺋەﮔەر دەﯾﺎﻧەوێ ﻟە ﺳﻨﻮور ﺑﻤێﻨﻨەوە ،دەﺑێ ﻟەﺳەر ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎڵﯽ ﺳﻨﻮورﯾﯽ، ﻟەﮔەڵ ﭘﮋاك ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﺑﻜەن. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 6
ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر دوو ﺑﺮای ﺧﯚی ﻛﺮدووەﺗە راوێﮋﻛﺎر ﻓﻮﺋﺎد ﻣەﻋﺴﻮوم ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﺎوەی دەﺳﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ راوێــﮋﻛﺎری ﺑﯚ ﺧﯚی داﻣەزراﻧﺪووە ﻛە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﺧﺰﻣﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ. ھەواڵێﻚ ﻟە ل 3
201ﭘﺎرﭼە زەوی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﭘﺎرﭼە زەوی ﺑەﻧﺎوی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﮔەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەوە وەرﮔﯿﺮاون، ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و دووﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەردا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ھەواڵ ﻟە ل 2
ھەرێﻢ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻧﯿﯿە
ﻟە ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛــﺪا 8 ،ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺋــﺎوارەی ﺋەﻧﺒﺎر ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەوﻟێﺮ و ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯿﺶ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ، دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ داڕێﮋراوﯾﺎن ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ﺋﺎواراﻧە ﻧﯿﯿە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 3
ﭘﺴﭙﯚڕی ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧەوت:
وەرزی ﭘێﺪاﻧﯽ داﻧەوێڵەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎن دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭼﺎوﭼﻨﯚك ﺋەو ھەﻟەﺷﯿﺎن ﻗﯚﺳﺘﻮوەﺗەوە و ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﮔەﻧﻢ ﺑە ھەرزان رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮور ﻛێﺸە ﺑﯚ دەﻛڕن و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﺑەﮔﺮان ﺳﺎﻏﯽ دەﻛەﻧەوە .ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻛە ﻗەدەﻏەﻛﺮاوە و زﯾﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﺎوﺧﯚ دەﮔەﯾەﻧێﺖ. 12ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت
16 19
دﻛﺘﯚر زاھﯿﺪ ﻣەﺟﯿﺪ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ”وﺷــە“دا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳەرﻧﺞ و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﻟەﻣەڕ دۆﺳــﯿەی ﻧەوت ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺧﺎﺗە روو ،ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﻣﺎدە دەﺳــﺘﻮورﯾﯿﺎﻧە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دروﺳﺖ دەﻛەن و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﺑەﺳەردا ﺑﮫێﻨﺮێﺖ. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 14
د .ﺋەﺣﻤەدی ﻣەﻻ:
دەﻣەوێ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻟە دواﻧەﯾﯽ ﭼﺎﻛە و ﺧﺮاﭘە ،ﺑەھەﺷﺖ و دۆزەخ ﻗﻮﺗﺎری ﺑێﺖ ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
ﺟەژﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺰﯾﻜە
ﻛەﻟﻠەی ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺑە ﻻﺷەی ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازەوە
18
ھەرێﻢ ﻟە ﭘەﺗﺎﺗەدا ﺧﯚﺑﮋێﻮە ﻛەﭼﯽ ﺣەوﺟێﯽ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯿەﺗﯽ
12
ﺟﮕەرە ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە
8
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﺋەﮔەر ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎن ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺋەوە ھﯿﭻ ﻗﺴەﯾەك ھەڵﻨﺎﮔﺮێﺖ ﻛە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن دەﻛەن و ﺋەﮔەر ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺸﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﭼﺎك ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜﺮێﻨەوە و وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺶ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﻛﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
201ﭘﺎرﭼە زەوی ﺑﯚ ﻛﺎرﮔە وەرﮔﯿﺮاون و ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -دڵﺸﺎد ﺋەﺣﻤەد وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﭘﺎرﭼە زەوی ﺑەﻧﺎوی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﮔەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەوە وەرﮔﯿﺮاون، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و دووﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەردا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺋــﺎراس ﺷــێﺦ رەﺋــﻮوف ﮔﺸــﺘﺒﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ201” ، ﭘﺎرﭼــە زەوی داﺑەش ﻛﺮان و ﻣﯚڵەﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎرﮔەﯾﺎن ﭘێ درا ﻛە 116ﯾﺎن ﻟە دھﯚك و 77ی ﺗﺮﯾﺶ ﻟــە ھەوﻟێﺮ و 8ﯾﺶ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺣﻜﻮﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﭘێ دراوە ،ﺗﺎ ﻛﺎرﮔەی ﻟەﺳەر دروﺳﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە زەوﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺮاون ﺑە دووﻛﺎن و ﻛﯚﮔە و ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺑﺎزاڕ و ﭘێﺸــﺎﻧﮕە، ﺋەﻣــەش ﺗــەواو ﭘێﭽەواﻧەی ﻣــەرج و رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرﮔەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑڕﯾﺎری ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ﺋەو
ﻣﯚڵەﺗﺎﻧە دراون“. ﺋێﺴــﺘە وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ،ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺑــﯚ وەزارەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ھەرێﻢ ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﺋــەوەی زەوﯾﯿــەﻛﺎن ﻟەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــە ﺑﺴــەﻧێﺘەوە و رێﻜﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر. ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛــە ﺑەﭘێﯽ ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋﺎراس ﺷــێﺦ رەﺋﻮوف، ھــەزار ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺗــﺎزەی ﻛﺎرﮔە ﺑە ﭘﯿﺸــەوەران و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دراوە و زۆرﺑەﺷــﯿﺎن ﺋﺎﻣێــﺮ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە،
ﺑــەم ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ زەوﯾﯿــەوە ،داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن دوا ﻛەوﺗﻮوە. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەرێﻤــﯽ دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە، ﻟەو وەزارەﺗەوە ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑﯚ ﺳــەرﺟەم ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻛﺮاوە ﻛە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻧﺎوی ﺗەواوی زەوﯾﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛە ﺑەﻧــﺎوی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﮔــەوە داﺑــەش ﻛــﺮاوە، رەواﻧە ﺑﻜەن ،ﺗﺎ ﺑەراوردﻛﺎری و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێ ،ﺑﯚ ﺋەوەی رێﻮﺷــﻮێﻦ ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو 201ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە وەرﺑﮕﺮن ﻛە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەوە ﺋﺎراﺳــﺘەی وەزارەﺗەﻛە ﻛﺮاوە.
زەوﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺮاون ﺑە دووﻛﺎن و ﻛﯚﮔە و ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺑﺎزاڕ و ﭘێﺸﺎﻧﮕە ،ﺋەﻣەش ﺗەواو ﭘێﭽەواﻧەی ﻣەرج و رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرﮔەﯾە
ﺑەﻏﺪا ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻢ ﻟە وەﺑەرھێﻨﺎن و ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎن رەواﻧە ﻧﺎﻛﺎت
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﻛﻮرد داوای ھەڵﻮێﺴﺖ وەرﮔﺮﺗﻦ دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻢ ﻟە ﺑﻮاری وەﺑەرھێﻨﺎن و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎن ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ،رەواﻧەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە داوای ھەڵﻮێﺴﺖ وەرﮔﺮﺗﻦ دەﻛﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ ﺋەﻧــﺪام ﻟــە ﻟێﮋﻧەی داراﯾــﯽ و وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێﺮاق ،ﻟە ﻛﯚی ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ ،2015ﺑڕی 41ﺗﺮﯾﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎر وەك ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﺑڕی 445ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر وەك ﺑﻮدﺟەی ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤــەﻛﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاوە، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺧەرج ﻧەﻛﺮاوە. ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻟەﺳــەرﯾەﺗﯽ % 17ی ﭘﺸﻜﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەو ﺑﻮدﺟﺎﻧە ﺑﺪات. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا
ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟەی ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﻮدﺟــەی ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧــﯽ ﺧــەرج ﻛﺮدووە، ﺑــەم ھێﺸــﺘﺎ ﺑﻮدﺟــەی وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺧەرج ﻧەﻛﺮدووە. ﻧەﺟﯿﺒە ﻧەﺟﯿــﺐ ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑﻮدﺟــەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ،ﺑــڕی 5 ﺗﺮﯾﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎر و ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯿﺶ، ﻟە ﺳــەرووی 80ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺑەردەﻛەوێ .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑڕﯾﺎر واﯾە ﻟــەم ﻣﺎﻧﮕەدا رێﮋەی % 10ﺗــﺎ % 20ی ﺑﻮدﺟــەی وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ
ھەرێﻤــەﻛﺎن ﺧــەرج ﺑﻜﺎت و دەﺑێ ﭘﺸــﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎری داوە ﭘﺸﻜﯽ ھەرێﻢ رەواﻧە ﻧﺎﻛﺎت. ﺑەﭘێﯽ ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە، ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ رەواﻧە ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺸﻜﯽ ھەرێﻢ ﻟەو ﺑﻮدﺟﺎﻧــە ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﮔﻮاﯾە ﺑڕە ﭘﺎرەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە رەواﻧە ﻛﺮاوە ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﭘﺸــﻜﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ
ﺗێﺪاﯾە. ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ دەڵێ” ،ﺋەو ﺑﯿﺎﻧــﻮوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ھﯿــﭻ راﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟەی ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﻟــە ﺋەﮔــەری ﺳــﻮورﺑﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟــەی ھەرێــﻢ ﻟە وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎن ،دەﺑێ ھەڵﻮێﺴــﺖ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ“.
ﺟﻮوﺗﯿﺎران ھەڕەﺷەی ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ و راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەﻛەن
ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟێﻜەوﺗﻮوی ﻧەوت دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋەوەی ﭘێﺸــﺘﺮ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــەردەن ﺑﻮوە و ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﭼﺎك ﻛﺮاوە ،ﻗەرەﺑﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾﺎن ﻟێﻜەوﺗﻮوی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘەق ،ھەڕەﺷــەی ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەﻛەن. ﭘێــﺶ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە دوو ﺳــﺎڵ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑڕﯾﺎری دا ﺑە ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧەی زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەھــﯚی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزەوە ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗەوە ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ .ﭘﺎش دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ،وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ،ﺑە ﺑڕﯾﺎری وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ زۆرﯾﻨــەی زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن وەك زەوی ﺑەردەن و ﻟەوەڕﮔە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮان و ﺑەوەش ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺳﺘێﻨﺮاوﻧەﺗەوە. ﺑەﺧﺘﯿــﺎر ﺣەﻣﯿــﺪ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی دارﺑەﺳەری ﮔﭽﻜە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘەق ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،دوو ﺑﯿﺮی ﻧەوت ﻟــە زەوﯾﯿەﻛەﯾﺎﻧﺪا ھەڵﻜەﻧﺪراوە، ﭘــﺎش ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺳــﺎڵ ﻟــە
ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ و ھەوڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ،ﻛەﭼــﯽ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﻟێﮋﻧەﯾەی ﺑﯚ رووﭘێﻮی زەوﯾﯿەﻛﺎن ﭘێــﻚ ھﺎﺗﻮوە ،دەڵێ ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ﺑەردەﻧﻦ و ﻣﺎﻓﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺑەﺳــەرەوە ﻧﯿﯿە، ﻟەﺑەرﺋەوە ﻗەرەﺑﻮوی زەوﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻧﺎدرێﺖ. ﻧﺰﯾﻜــەی 25ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ زﯾــﺎن ﻟێﻜەوﺗــﻮو ﻟــە ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻟەﻻﯾــەن ﻟێﮋﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛــەوە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﺑــﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ،ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن
دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺋەو رووﺑــەرە زەوﯾﯿەی ﺑﯚﯾﺎن دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﻟە رووﺑەری راﺳﺘەﻗﯿﻨەی زەوﯾﯿــە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮە و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛــە ﻟــە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑێﺒەش ﻛﺮاون و زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﺑە زەوی ﺑەردەن و ﻟەوەڕﮔە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەوان ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵە ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﻦ. ﻏەﻓــﻮور ﺣەﻣــەد ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾــﺎن ﻟێﻜەوﺗﻮوی ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﯿﻠﻨﺠﺎﻏﯽ ﮔــەورە ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەﻣﺎن ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﺪا، دووﭘــﺎت ﻟــە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە دەﻛﺎﺗەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،زۆرﯾﻨەی ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧەی زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗەوە ﺑەﻛﺎر
دەھێﻨﺮێــﺖ ،ﺑێﺒــەش ﻛﺮاون و زەوﯾﯿەﻛﺎن وەك زەوی ﺑەردەن و ﻟەوەڕﮔە ﻟە ﻗەڵــەم دراوە ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧــەوت و ﺋﯿﺪارەی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﺋەﮔەر ﻛێﺸەﻛە ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛەن ،رێﮕە ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دەﮔﺮن“. ﺳﻨﻮوری ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺗەﻗﺘەق ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿە، ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە ،ﺑــە رێﮕــەی ﭼﯿﻠە و ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟە ﻧێﻮ دۆڵ و رەوەزە ﺷــﺎﺧەﻛﺎﻧﺪا ﭘﺎرﭼە زەوی دروﺳــﺖ دەﻛەن و ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﻛﺎری دەھێﻨﻦ، زۆرﺑەی ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﭘێﺶ دەﯾﺎن ﺳﺎڵ ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاون و ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﻟێﮋﻧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎن ﻛﺮدووە.
ﻏەرﯾــﺐ ﭘﺸــﺪەری ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎودێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە داﺧﻮازی ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻛﺎت و ﭘێــﯽ واﯾــە ﺋەو ﭘﺎرﭼە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﺎن زەوﯾﯿﺎﻧــەی ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە و ﭘﺎﺷﺘﺮ ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗــەوە ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاون ،دەﺑێــﺖ ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻗەرەﺑــﻮوی ﺟﻮوﺗﯿــﺎرەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە، ﺋەﮔەر ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎن ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﺎن ھەﺑێــﺖ ،ﺋــەوە ھﯿــﭻ ﻗﺴــەﯾەك ھەڵﻨﺎﮔﺮێــﺖ ﻛــە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن دەﻛــەن و ﺋەﮔەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺸــﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﭼﺎك ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــە ﻗەرەﺑــﻮو ﺑﻜﺮێﻨەوە و
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺶ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﻛﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ھــەر دۆﻧﻤێﻚ زەوی ﻣﻮڵﻜــﯽ ﭘەﺗــﯽ ﯾــﺎن ﺗﺎﭘــﯚ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ،ﺳﺎﻧە 120ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛە دەدرێﺖ ،ﺳەرەڕای ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەی ﺳﺎﻧە ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە، ﺑەم ﺋەﮔەر زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺑەردەن و ﻟەوەڕﮔە ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــەوە ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮا ،ﺳــﺎﻧە ﻛﺮێﯿەﻛەی ﺑە ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە دەدرێﺖ. ﭘێﺸــﺘﺮ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺗەﻗﺘــەق ﺗﺎ ﺑڕﯾــﺎری ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 6ﺟﺎر ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪان و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯿــﺎن
ﻛــﺮدووە ،ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛەدا راﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑڕﯾﺎری ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﻮﻣێﺪێﻜــﯽ ﺑە ﺟﻮوﺗﯿــﺎرەﻛﺎن ﺑەﺧﺸﯽ و ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت راﮔﺮت، ﺑەم ﺑێﺒەﺷــﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻟێﮋﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪەﻛەوە، ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووەﺗــەوە و وەك ﺧﯚﯾــﺎن دەڵێــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﻧەﻛﺮێﺖ ،دەﺳــﺖ ﺑە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ و راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛەﯾﺎﻧﺪا دەﻛەﻧەوە. ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺗەﻗﺘەق ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﻛەوﺗﻮوەﺗــە رۆژﺋــﺎوای ﻛﯚﯾە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێﺮ و ﻧﺰﯾﻜــەی 30ی ﺑﯿــﺮی ﻧەوﺗﯽ ﺗێﺪا ھەڵﻜەﻧﺪراوە .داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ 9ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﻨﻮورەﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1980وە ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەوە دەرﻛﺮان و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿــﺎن وێــﺮان ﻛــﺮا و ﻟــە دوای راﭘەڕﯾﻨــﯽ 1991ەوە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ﻛــﺮدەوە .ﻛێڵﮕەﻛە ﻟەﻻﯾــەن ھــەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟەﻧــەڵ ﺋﯿﻨێﺮﺟﯽ ﺋەﻧﻠﮕﯚﺗﻮرﻛﯽ و ﺋەداﻛﺲ ﭘێﺘﺮۆﻟﯿﯚﻣﯽ ﻛەﻧەدی ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دەﻛﺮێﺖ.
ﺳﻴﺎﺳەت
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﻓﻮﺋﺎد ﻣەﻋﺴﻮوم ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق ﻟە ﻣﺎوەی دەﺳﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯿﯿــەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ راوێــﮋﻛﺎری ﺑﯚ ﺧﯚی داﻣەزراﻧﺪووە ﻛە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﺧﺰﻣﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ وادەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﻓﯚرﻣﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﻓەﻻح ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﭘﻠەی وەزﯾﺮە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﻓﯚڕﻣەی ﺑﯚ دەﺳﺘەﻛە ﻧەﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە. رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻟە ژﻣﺎرەی 92ی رۆژی 6ی ﺋﺎﯾﺎری راﺑﺮدوو ﻟە راﭘﯚرﺗێﻜــﺪا ﻧﺎوی ھەرﯾەك ﻟە ﺋﺎﺷــﺘﯽ ھەوراﻣﯽ وەزﯾﺮی ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﻓەﻻح ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە و ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ﺑەوەی دوای ﺑەﺳــەرﭼﻮوﻧﯽ وادەی دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮاو ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە ﻓﯚرﻣﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ دەﺳــﺘەی دەﺳﭙﺎﻛﯽ ﻧەﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە، دوای ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو
راﭘﯚرﺗە ،ھــەر ﯾەك ﻟە ﺋﺎﺷــﺘﯽ ھەوراﻣــﯽ و ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾــﯽ ﻓﯚرﻣەﻛەﯾﺎن ﮔەڕاﻧﺪەوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻟــە دەﺳــﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻗﺴە ﺑﯚ ﺋێﻮە دەﻛەم ،ﻓەﻻح ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻓﯚڕﻣﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧەﻛەی ﻧەﮔەڕاﻧﺪووەﺗــەوە ،ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی دوای ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی راﭘﯚرﺗەﻛــەی رۆژﻧﺎﻣەی وﺷــە، ﻓــەﻻح ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەدەﺳــﺘەﻛەﻣﺎن ﻛﺮدووە و ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪووﯾــﻦ ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژێﻜﺪا ﻓﯚڕﻣەﻛە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﯾﮕەڕاﻧﺪووەﺗەوە“.
ﺑەﭘێﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯽ دەﺳــﺘەﻛە ،ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻟە وادەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻛە 3 ﻣﺎﻧﮕە ،ﻓﯚرﻣەﻛەی ﻧەﮔەڕێﻨێﺘەوە، ﺑە ﺑــڕی 3ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺳــﺰای داراﯾــﯽ دەدرێ ،ﻛەﭼــﯽ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻓەﻻح ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻧە ﺋەو ﺳﺰاﯾەی ﺑەﺳــەردا ﺳەﭘێﻨﺮاوە و ﻧە ﻓﯚڕﻣەﻛەﺷــﯽ ﺑﯚ دەﺳــﺘەﻛە ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە. ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻧــﻮەر ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﺑﯚ
رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ،ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﯽ ﻛــﺮدەوە زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻓﯚڕﻣەﻛەی ﻧەﮔەڕاﻧﺪووەﺗــەوە و ﺋــەوان ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﻓﯚرﻣەﻛە دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻓەﻻح ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﻛﺮدوون و ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﻓﯚڕﻣەﻛــەی ﺑەزووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﺑﯚ دەﺳﺘە ﭘێ راﮔەﯾﺎﻧﺪوون.
ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ دوای ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووی ﻋێﺮاق و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ، ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﻋێﺮاق ﺑــە ﻛﻮرد دراو و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ وەك ﭘﺸﻜﯽ ﺧــﯚی ،ﻓﻮﺋﺎد ﻣەﻋﺴــﻮوﻣﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛە داﻧﺎ. ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“دا ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎر ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯿﯿەوە، 6راوێــﮋﻛﺎری ﺑﯚ ﺧﯚی دﯾﺎری ﻛﺮدووە ﻛە ﻛﭻ و ﺑﺮای ﺧﯚﯾەﺗﯽ. ﺟﻮان ﻓﻮﺋﺎد ﻣەﻋﺴﻮوم
و ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻓﻮﺋــﺎد ﻣەﻋﺴــﻮوم ھەردوو ﻛﭽﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر، ﺧﺰر ﻣەﻋﺴــﻮوم و ﻣەﻗﺴــﻮود ﻣەﻋﺴــﻮوم دوو ﺑﺮای ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر، ﻟەﺗﯿﻒ رەﺷﯿﺪ و ﺑﻮرھــﺎن ﻣﻮ ﻓﺘــﯽ ،
راوێﮋﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎرن. ﻟەﺗﯿﻒ رەﺷــﯿﺪ ،ھﺎوﺳەری ﺷــﺎﻧﺎز ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋەﺣﻤەدە ﻛــە دەﺑێﺘــە ﺧﻮﺷــﻜﯽ ھێــﺮۆ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺋەﺣﻤەد، ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺗﻮرھــﺎن ﻣﻮﻓﺘــﯽ ،ﻟە ﻧەﺗەوەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧە و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎ ﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە.
ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا 8ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺋﺎوارەی ﺋەﻧﺒﺎر ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەوﻟێﺮ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻧﯿﯿە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا 8 ،ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺋﺎوارەی ﺋەﻧﺒﺎر ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەوﻟێــﺮ و ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯿﺶ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێــﺮ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ داڕێﮋراوﯾﺎن ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ﺋﺎواراﻧە ﻧﯿﯿە. ﺑەھﯚی داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋەﻧﺒــﺎر ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ رێﻜﺨﺮاوی داﻋﺸــەوە ،ژﻣﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﺑﯚ ﭘﺘــﺮ ﻟە 500ھــەزار ﻛەس ﺑەرز ﺑﻮوەﺗــەوە ،ﻟەو ژﻣﺎرەﯾــەدا ﭘﺘﺮ ﻟــە 150ھــەزار ﻛەﺳــﯿﺎن ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧــە .ﻟەﻣــﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە ھەﻓﺘەﯾەﻛــﺪا ،ﭘﺘﺮ ﻟە 8ھــەزار ﺋﺎوارەی ﺗــﺮ دێﻨە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋــەو ژﻣﺎرەﯾەش دەﻛﺮێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ھﯿــﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ دارێــﮋراو ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺋﺎواراﻧــەی ﺑەم دواﯾﯿــە روو ﻟە ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑﺪوڵ:
ﺋەﻧﺒﺎر ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﻛﺮاون. ﺑەﭘێــﯽ ﭼەﻧــﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دەﺳــﺘﯽ ﻛەوﺗﻮوە ،ﺗــﺎ ﭘێﺶ ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺒــﺎر و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺗــەواوی ﺳــەﻧﺘەری ﭘﺎرێﺰﮔــە ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــەوە، ژﻣــﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺒﺎر 365 ھــەزار و 386ﻛــەس ﺑﻮوﻧــە. ﻟــەدوای ﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋەﻧﺒﺎرﯾﺶ ﺑــە ﯾەﻛﺠﺎرەﻛــﯽ ،وەك دەرﺑﺎز ﻣﺤەﻣــەد وەزﯾــﺮی ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 150ھەزار ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ ﺋﺎوارە ﺑﻮوﻧــە .واﺗە ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣــﺎرە ﺑێ ،ژﻣﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺒﺎر ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ،ﺗــﺎ ﺑەر ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺒﺎر ،ﭘﺘﺮ ﻟە 91ھەزار ﻛــەس ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺒﺎر ﻟە ﺳﻨﻮ و ر ی ﭘﺎ ر ێﺰ ﮔــە ی
زۆرﯾﻨەی ﺋەواﻧەی ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑﺮدوودا ھﺎﺗﻮون، ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺷەﻗوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻟە ﮔەڕەﻛە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧە ھەرێﻢ دەﻛەن .وەك ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺘﺮ ﻟە 91ھەزار ﺋﺎوارەی ﭘﺎرێﺰﮔەی
ھەزار ﻛەس ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺷــﺎﻛﺮ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەران ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی
ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ھەروەھﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50 ھەزارﯾﺶ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧە. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 22ﻛەﻣﭗ
ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺋﺎواراﻧە ﻟەو ﻛەﻣﭙﺎﻧە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﻛــﺮاون، ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑەھﯚی ﺑﺎﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎری داراﯾﯽ ﻟە ﺧﺎﻧﻮوی ﻛﺮێ و ھﻮﺗێﻞ و ﻣﯚﺗێﻠەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ. ﺑەﭘێﯽ دواﯾﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎری وەزارەﺗﯽ ﻛﯚﭼــﯽ ﻋێــﺮاق ،ژﻣــﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑــﯚ ﺳــەرووی 3ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺎڵﺒﺎت ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ،ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾەدا ﭘﺘﺮ ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 300ھــەزار ﻣﺎڵﺒﺎت ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧە. ﯾﺎﺳــﯿﻦ ھێﻤــﺎ ﺑــﯚ ﺋــەوەش دەﻛﺎت ،ﻟــەدوای ﻛەوﺗﻨــﯽ
ﺋەﻧﺒﺎر ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎوارەﻛﺎن رووﯾــﺎن ﻟــە ھەرێﻢ ﻛــﺮدووە، ﺑەم ﺋەواﻧە ﻻی ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﯾﺎن و ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﻟە ﺧﺎﻧﻮوی ﻛﺮێ و ھﻮﺗێﻠەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﻛﺮاون، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھﯿــﭻ ﻛەﻣﭙێﻚ ﺟێﮕە ﺑــﯚ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻧەﻣﺎوە، ﻧﺎﭼﺎر دەﺑێ ﻻی ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺎن و ﺧﺎﻧﻮوی ﻛﺮێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﺒﻦ. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑڕی ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ دﯾﻨــﺎر وەك ھﺎوﻛﺎری داراﯾﯽ ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎن دەدا ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘﺘﺮ ﻟە 100ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎت ﻟەو ﺑڕە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿە ﺑێ ﺑەش ﺑﻮوﻧە ﻛە زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻛﻮردی ﺋێﺰﯾﺪﯾﻦ، ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ
ﺑەڕێﮕەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﺗﯽ زﯾﺮەﻛەوە دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﯾﺎﺳﯿﻦ ﭘێﯽ واﯾە ﭘﺮۆﺳەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﺗــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑە ﺳﺴﺘﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼێ و دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪاﻣﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﺋەﮔەر ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺑەردەوام ﺑێ ،ﺗﺎ ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﻛﺎرﺗــﯽ زﯾﺮەك ﺑﯚ ﺳــەرﺟەم ﺋﺎوارەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜــﺮێ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺷﻜﺴﺖ دەھێﻨێﺖ“. ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑــﺪو ﯾﺎرﯾــﺪەدەری ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻟە ﻣﺎوەی ﭘﺘﺮ ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا 8ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ
ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺋەﻧﺒﺎر ﻟــە رێﮕەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەوە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ،ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ﺑــە ﻓەرﻣﯽ ﻟەﻻﯾــەن داﻣەزراوە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێــﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە دەﻛەن. ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدﻧﯿﺎن، ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑــﺪو ھێﻤﺎ ﺑــﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت” ،زۆرﯾﻨــەی ﺋەواﻧــەی ﻟــە ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا ھﺎﺗﻮون ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺷەﻗوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻟە ﮔەڕەﻛە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧــە ،زۆرﯾﻨــەی ﺋەواﻧە ﻻی ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﯾﺎﻧﻦ ،ﺗﺎ دێ ژﻣﺎرەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن روو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾە، ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ وا ﻧﯿﯿە ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻜﺮێﻦ“. ﺟێﮕــﺮی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ، دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە وەك ﭼــﯚن ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟــە رێــﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚر ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ھﺎوﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﺎن ﻟە رێﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ. ﺗﺎھﯿــﺮ ﻋەﺑــﺪو ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ھەﻣﻮو رێﻮﺷــﻮێﻨە ﺑەراﻣﺒــەر ﺗەﻧﺎھﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــەو ﺋﺎواراﻧــەی دێﻨــە ھەرێﻢ دەﮔﺮێﺘە ﺑــەر و ﻧﺎوﯾــﺎن ﺗﯚﻣﺎر دەﻛــﺮێ و ﺋﺎﮔەداری ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯿﺸﯿﺎن دەﺑﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻓەﻻح ﻣﺴﺘەﻓﺎ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸێﻞ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر دوو ﻛﭻ و دوو ﺑﺮای ﻛﺮدووەﺗە راوێﮋﻛﺎری ﺧﯚی ﻛﺮدووە و ﺳﺰا دەدرێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ :وەك ﭼﯚن ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە رێﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﭘێﺸﻜەش ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛﺮاوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺎن ﻟە رێﯽ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ. ھەﻣﻮو رێﻮﺷﻮێﻨە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑەو ﺋﺎواراﻧەی دێﻨە ھەرێﻢ دەﮔﺮێﺘە ﺑەر و ﻧﺎوﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺮێ..
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
” ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗﺎﻧەی ﻟە ﻋێﺮاق رووی داوە ،ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﺑﯚ ﺋەو دەﺳﺘێﻮەرداﻧە دەرەﻛﯿﯿﺎﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻋەرەﺑﯽ ﺷﯿﻌە ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺋێﺮان و ﺳﻮﻧﻨەﯾﺶ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو دەزاﻧﻦ ،ھەر ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو زۆرﺑەی ﻛﺎرەﺳﺎت و ﺷەڕەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق رووﯾﺎن داوە ،ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮور ھﺎﺗﻮوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەھێﺰ دەﺑێﺖ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دڵﻨﯿﺎﯾﯽ دەدەﻧە ﺧەڵﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوی داﻋﺶ ،ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻣﺎوە ﻛە ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێ ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوەش دەﻛەن ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟەﮔەڵ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺶ ،ﺋێﺴﺘە ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮی ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻟە ﺑەردەﺳﺘﺪاﯾە. ﻟــە 9ی ﺣﻮەزﯾﺮان/ﯾﯚﻧﯿﯚی 2014 ﺑەھــﯚی ﺑەرﮔــﺮی ﻧەﻛــﺮدن، داﻋﺶ ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﮔــﺮت و ﺑﻮو ﺑە ﺧﺎڵــﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق، ﺑەدواﯾﺪا ﺑەﺷێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺎن داﮔﯿﺮ ﻛــﺮد ،ﻟە رۆژی 3ی ﺋﺎﺑــﯽ ھەﻣﺎن ﺳــﺎڵﺪا ﻟەﻧﺎﻛﺎو ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ھێﺮﺷــﯿﺎن ﺑەرەو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺖ ﭘــێ ﻛﺮد و ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯿــﺎن داﮔﯿﺮ ﻛــﺮد .رۆژی 17ی ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾــﯚی 2015داﻋــﺶ ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺗەواوی
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸــﺘﺮ ،ﺋێﺴــﺘە ھﺎوﻛێﺸەی ﺷــەڕی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗﻮوە. ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت ”ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺷــەڕی ﭘێﺸﻤەرﮔە و داﻋــﺶ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﺳــەرﺑﺎزی و ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧــﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﺪا ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﻟــە
راﺑﮕﺮێﺖ و ﺑﺎﻧﺴــﯽ ﺷەڕ ﺑﺨﺎﺗە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯿﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەداﯾە ﺑــﯚ ﺋەﮔــەری ھێﺮﺷــﯽ ﻟە ﻧﺎﻛﺎوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەﻧﻮەر ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋەوە ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە ﻛە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺷــەڕەﻛﺎﻧﺪا ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺳەرﺑﺎزی و ﭼەﻛﯽ ﻗﻮرس و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻟە ﺑەردەﺳﺖ ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ”ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن ﭼەﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن ﺑــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوە و ھێــﺰی داﻋﺶ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘﻮوﻛﺎوەﺗــەوە و ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷــﯿﺪاﯾﻦ
ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە:
ھﯿﭻ دڵﻨﯿﺎﯾﯿەك ﻧﺎدەﯾﻦ ﺑەوەی داﻋﺶ ھێﺮش ﻧﺎﻛﺎﺗە ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺷەڕدا ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺋەﻧﺒﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑﯚﯾە ﭼﺎودێــﺮان ﺋەوە ﺑە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەزاﻧﻦ ،ﺑەم وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ورەی ﺑەرزە. ﺋەﻧﻮەر ﺣﺎﺟﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ھەرێﻤﯽ
ﺳــەرەﺗﺎی ﺷــەڕەﻛﺎن داﻋﺶ ﻟە زۆر ﻧﺎوﭼــە ﭘێﺸــڕەوی دەﻛﺮد، ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺑەردەواﻣﯽ ﺷــەڕ و ﺑﺎوەڕی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟــە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن و ﻧەﺗەوەﻛەی ،ﺑە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛەم ﺗﻮاﻧــﯽ داﻋﺶ
و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﻟە ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻟــە 6ی ﺋﺎﺑــﯽ 2014ﻟەوﻛﺎﺗەی داﻋﺶ ﻟە ﻣەﺧﻤﻮورەوە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ھەوﻟێﺮ دروﺳــﺖ ﻛﺮد، ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑــێ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯽ رووە و ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﻮوﻧــﺪ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ وەك ھێﺰێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر ﺑــەردەوام ﻟە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدان. ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑﺎوەڕی ﭘێﺸﻤەرﮔە، ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿــﯽ وﺗﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھﺎوﻛﺎری ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دژەﺗﯿﺮۆر ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ھﯿــﭻ دڵﻨﯿﺎﯾﯿــەك ﻧﺎدەﯾــﻦ ﺑەوەی داﻋــﺶ ھێﺮش ﻧﺎﻛﺎﺗە ﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺷــەڕدا ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧﯿﯿــە و دەﺑێ ﺑــەردەوام ﺋﺎﻣــﺎدە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھێﺮﺷــﯽ دوژﻣﻦ ﺑﻜــەی ،ﺑەم دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ دەدەﯾﻦ ﺑەوەی ﺗێﻜﯿﺎن دەﺷــﻜێﻨﯿﻦ و رێﮕــە ﻧﺎدەﯾــﻦ ﭘێﺸڕەوی ﺑﻜەن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﻟە ﺷــەڕی ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ﻟەﮔــەڵ داﻋــﺶ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھــەزار و 200 ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ھەرێﻢ ﺷەھﯿﺪ و ﭘﺘﺮ ﻟە 6ھەزاری ﺗﺮ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوﻧە. ﺳﻮﭘﺎﺳﺎﻻری ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺧﯚی راﺳﺘەوﺧﯚ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﻣﯿﺤﻮەری ﺷەڕی ﺷــﻨﮕﺎل دەﻛﺎت ،دەڵێ ،ﺋێﺴــﺘە داﻋﺶ ﺧەﻧﺪەق ﻟێ دەدا ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﭘێﺸڕەوﯾﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە.
ﻓەرﯾــﻖ ﺟەﻣــﺎل ﻣﺤەﻣــەد ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟــە رووی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﺋەﮔەر ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑﯚ ﭘێﺸــڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﭘﺎﺷەﻛﺸــێﯽ داﻋﺶ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﯚ دوو ھﯚی ﺳەرەﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە، ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸــﺘﺮ داﻋﺶ ﺑڕێﻜــﯽ زۆری ﭼەﻛــﯽ ﻗﻮرس و ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪی و ﺳﻮوك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕ و ﺳــەرﺑﺎزی ﻟە ﺑەردەﺳــﺖ ﺑﻮو، ﺑەم ﻟەﻣﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﺪا ﺋەو ﭼەﻛﺎﻧــەی ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎوە، ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻛﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻧەﻣﺎوە، ﺑەﭘێﭽەواﻧــەی ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە دۆﺧــﯽ ھێﺰی
ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻟەرووی ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧــﯽ ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﻟەﻻﯾەن وﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەوە ،ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەﯾــﺶ ﺑﯚردوﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ زۆری ھەﺑﻮوە ﺑﯚ ﺗێﻜﺸﺎﻧﺪﻧﯽ داﻋﺶ“. ﻟەوﻛﺎﺗــەی داﻋﺶ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺧﺴــﺘە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﭼﺎودێﺮان ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﻼﻧــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿــﺎن ،ﺑەھــﯚی ﺷﻜﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە داﻧﺎ ﻛە ﺑەھﯚﯾــەوە ﺷــﻨﮕﺎل ،ﻣەﺧﻤﻮور، ﺟەﻟەوﻻ و ﺳەﻋﺪﯾە داﮔﯿﺮ ﻛﺮان و
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺷﻨﮕﺎل ﻧەﮔﯿﺮاوەﺗەوە ﺑە ﺗەواوی. ﺳﻮﭘﺎﺳــﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــەو رووەوە دەڵێ ”ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﺪاﯾﻦ، ژﻣــﺎرەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە زﯾــﺎدی ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎش و ﺑەﭘێﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەﺳــەر ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎن داﺑەش ﻛﺮاون ،ھﺎوھەﻧﮕﯽ ﻧێﻮان ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن و ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾــە ،ﺗەﻛﺘﯿﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ دوژﻣﻦ ﻟەﺑەرﭼﺎوﻣﺎن رووﻧﺘﺮە ،ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷەڕی دژ ﺑە داﻋــﺶ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺋەﻣﺎﻧە ھﯚﻛﺎرن ﺑەوەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﭘێﺸــڕەوی ﺑــﻜﺎت و داﻋــﺶ ﭘﺎﺷەﻛﺸێ“.
ﻋێﺮاق ﺑەرەو ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺷﯿﻌﯿﯽ ﺑەھێﺰ دەڕوات
ﭘﺴﭙﯚڕان :ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘڕﯾﺸﻜﯽ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەی ﺑەردەﻛەوێﺖ راﭘﯚرت /وﺷە ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرە ﺳــﻮﻧﻨﻨەﻛەی دﯾﺎﻟە ﺑﯚ ﺷــﯿﻌە و دەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻧەﯾﻨەوا ،ھەوڵەﻛﺎن ﺑەرەو ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﺷــﯿﻌﯽ روون ﺑﻮوﻧەوە .ﺷــﯿﻌە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ رەھﺎ، ﭘێﺸــێﻠﯽ دەﺳــﺘﻮور و ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن دەﻛەن، ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەڵێ ،ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﺑەﺷــﯿﻌەﻛﺮدﻧﯽ ﻋێﺮاق ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ داھﺎﺗــﻮوی ﻋێﺮاق دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و ﻛﻮردﯾﺶ ﭘﺸﻜﯽ ﺋەو ﺋﺎﮔﺮەی ﺑەردەﻛەوێ ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە ﯾﺎن ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﭽەﺳﭙێﻨێﺖ. ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1979ﺗﺎ 2003ﺳﻮﻧﻨﻨە ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳەداﻣﯽ ﻟەداردراو، ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ زۆرﯾﻨە ﺷــﯿﻌەی ﻛﺮدووە و ﻟەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﺑەﭼڕی ﻛﻮرد و ﺷﯿﻌە ﺳــەرﻛﻮت ﻛﺮاون، ﺑــەم ﻟــە دوای 2003وە ﻛــە ھەڵﺒﮋاردن ﺑڕﯾﺎر دەدات ﻟە ﻋێﺮاق وت ﻟەژێﺮ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺷــﯿﻌەداﯾە و ھەوڵﯽ ﺗﯚڵەﻛﺮدﻧەوە ﻟە ﺳﻮﻧﻨﻨە و ﭘﯿﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﻮرد دەدەن. دﻛﺘﯚر ﻣﺤەﻣەد ﺷەرﯾﻒ ﭘﺴﭙﯚڕی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﯽ واﯾە، ﺑﺎدەﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺷــﯿﻌە
ﻟە ﻋێــﺮاق ﺑەھﯚی ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﯾــە ﻛە ﺑە دەﯾﺎن ﺳــﺎڵ ﻟە ﻧێﻮان ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧﻨە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە. ﺷەرﯾﻒ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﻋێﺮاﻗﯽ دوای ﺳــﺎڵﯽ 2003ﺟﯿــﺎوازە ﻟەو ﻋێﺮاﻗەی ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی )ﺳﺎﯾﻜﺲ ﺑﯿﻜــﯚ( داﻣــەزراوە ،ﻋێﺮاﻗﯽ دوای ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ھﺎوﺑەﺷــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟە ﻧێﻮان
ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ھەرﺳــێ ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﺳــەرەﻛﯿﯽ /ﻛﻮرد و ﻋەرەﺑﯽ ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە /ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە، ﺑــەم ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﺋــەو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾە ﻻی ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳەﺗﯽ رەھﺎﯾــﺎن ھەﺑێﺖ ،ﻟــە ﻣﺎوەی 12 ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووﺷﺪا دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﺗﺎ دێ ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺋەوە دەﻛەن دەﺳەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮ چ ﻟــە رووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و داﻣەزراوە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ وت ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت داﻣەزراوە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەن“. ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋەوەش دەﻛﺎ ،ﺑەﺷــﯿﻌەﻛﺮدﻧﯽ ﻋێــﺮاق و ھەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺋﯿﺪارەﯾەﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و ﮔەڕاﻧەوەی ھەﻣﻮوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﮔەورەی ﻟەﺳەر داھﺎﺗﻮوی ﻋێﺮاق
دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺋەم ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﺋﯿﺪارەﻛﺮدﻧــە ھەڵەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻋێــﺮاق ﺟﯿــﺎوازە، ﻧەﺗەوەی ﺟﯿــﺎواز ،ﻣەزەﺑﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﺳﺘەﻣە ﺑەم ﺷێﻮەﯾەی ﺷــﯿﻌەﻛﺎن دەﯾﺎﻧەوێ دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻟە ﻋێﺮاق دروﺳــﺖ ﺑﻜەن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘەراوێﺰ ﺑﺨەن ،ﺳەر ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻋێﺮاق ﺑەرەو ﭘﺸێﻮﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ ،ﺋەوەﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 5ﺳﺎڵە ﺗﺎدێ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەرەو ﺧﺮ ا ﭘﺒــﻮ و ن ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ. ﺷــەرﯾﻒ ﺋەو
ﺑﺎدەﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺷﯿﻌە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەھﯚی ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﯾە ﻛە ﺑە دەﯾﺎن ﺳــﺎڵ ﻟە ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە
ھەﻧﮕﺎواﻧەی ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳــەر داھﺎﺗﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەزاﻧێ ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی دۆﺧﯽ ھەرێﻢ ﺟﯿــﺎوازە ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻮﻧﻨە و زﯾﺎﺗــﺮ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎدێ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ،ﺑەرﭼﺎوﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﻮدﺟەﯾە ،ﺋەﻣە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ و ﮔﻮﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﺑﯚ ﺳەر ﻛﻮرد ،رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرد ﺋﯿﻤﺰا دەﻛﺎت و ﺟێﺒەﺟێﯽ ﻧﺎﻛﺎت، دەﺳــﺘﻮور ھەﯾــە و ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺗەﻓﺴــﯿﺮی ﺟﯿــﺎواز وەك ﺋەوەی ﺧﯚی دەﯾەوێ ﺑﯚ دەﺳﺘﻮور دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺑﯚی ﺑﻜﺮێ ﺋەو ﭘەﻟﮫﺎوێﺸــﺘﻨەی ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ،ﻟە داھﺎﺗﻮو ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەﯾﮫﺎوێﮋێﺖ“. ”ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺑﮋاردە ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻟەوەی دۆﺧﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧەی ﻋێﺮاق ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮە ،ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺷﯿﻌە
ﺑﺎدەﺳــﺘﻦ و دەﺳﺘﻮور ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛەن و ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎن ﻧﺎﺑــﻦ ،ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﺑە ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﯾــە ﺳــﺎﺗێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎوە ﻛﻮرد ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﯾﺎﺧــﯚ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵــﯽ ﺑﭽەﺳﭙێﻨێﺖ“ ﭘﺴﭙﯚڕە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛە وای ﮔﻮت. ﻋێــﺮاق ﻟە ﻣێــﮋوودا ﺑــەردەوام ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻣەزەﺑــﯽ و ﺷــەڕی ﺧﻮێﻨﺎوی ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻣﯿﺪﯾﺎدا ﺑﺎﺳﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق ﮔەرﻣە ،ﺋﺎﺧﯚ ﺋەﻣە روو دەدات ﯾﺎﺧﯚ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺷــﯿﻌەی ﺑەھێﺰ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮ دەﻛﺎت؟. ﻣێﮋووﻧﺎﺳێﻚ ﭘێﯽ واﯾە ھﯚی ھەرە ﺳەرەﻛﯽ ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە راﺑﺮدوو و ﺋێﺴﺘە ﺑﯚ دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ دەرەﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە .د .ﻣﺤەﻣەد ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚ و ﺷــﺎرەزا ﻟە ﻣێﮋوو ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋەو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﺎﻧەی ﻟە ﻋێــﺮاق رووی داوە ،ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێــﮋوو ﺑﯚ ﺋــەو دەﺳــﺘێﻮەرداﻧە دەرەﻛﯿﯿﺎﻧــە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾﺪا ھەﯾە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻋەرەﺑﯽ ﺷﯿﻌە ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺋێﺮان و ﺳﻮﻧﻨەﯾﺶ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو دەزاﻧــﻦ ،ھەر ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو زۆرﺑەی ﻛﺎرەﺳــﺎت و ﺷەڕەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق رووﯾــﺎن داوە ،ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮور ھﺎﺗﻮوە.
”ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺧەڵﻜﯽ رەﺳــەﻧﯽ ﻋێﺮاق رۆڵﯿﺎن ﻛەﻣﺘــﺮە ﻟەواﻧەی ﻟە دەرەوەی ﻋێﺮاق دێﻦ و ﭘﺎﺷــﺎن ﻟەو وﺗە ﺟێﮕﯿﺮ دەﺑﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﻛەس ﻟــە ﻋێﺮاق ﺋﯿﻤﺎم ﻋەﻟﯽ ﻛە ﻟە ﻧﯿﻤﭽە دوورﮔەی ﻋەرەﺑﯽ ھﺎﺗﺒﻮو ،ﺋﯿﻤﺎم ﺣﻮﺳــێﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــە ﻟە ﻋێــﺮاق ﺋەوﯾﺶ ﺧەڵﻜﯽ ﻋێﺮاق ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ دەرەﻛﯽ ﻧەﺑێ ،ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﻟە ﻋێــﺮاق ھەن دەﻛﺮێ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺋەو ﻛێﺸﺎﻧەی ﺋێﺴﺘەش ﻟە وت ھەﯾــە ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ھەﯾە ،ﺑــەم ﺑە ﭘﻠەی ﺳــەرەﻛﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ھەرێﻤﯿﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە“ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﻛە ھﺎوﻛﺎت راﮔﺮی ﻛﯚﻟﯿﮋی ﺋەدەﺑﯿﺎﺗە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ وای ﮔﻮت. ﺋەو ﻣێﮋووﻧﺎﺳــە ﺑــە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﻣێﮋوو و ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾــە ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﻟﻮﺗﻜــە و دواﺟــﺎر داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘــەوە ،ﺑەم ﺋەم داﺑەﺷــﺒﻮوﻧە ﻛــەی روو دەدا دﯾﺎر ﻧﯿﯿە .ھێﻤﺎ ﺑﯚ ﺋەوەش دەﻛﺎت ”دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻋێﺮاق زۆر زۆر ﺧﺮاﭘە ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەوەی ﺷــﯿﻌە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺋێﺮان و ﺳﻮﻧﻨە ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو ﺑەﺳﺘﺮاوﻧەﺗەوە ،واﺗە ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻟەواﻧە ﺑەڕێــﮋەی % 100ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﻋێﺮاﻗەوە ﻧەﺑەﺳﺘﻮوەﺗەوە ،ﺑﯚﯾە وت دروﺳﺖ ﻧﺎﺑێﺖ“.
5
وﺷە /ھەڵەﺑﺠە-ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ،ﻣــﺎوەی 4ﻣﺎﻧﮕــە ھﯿﭻ ھەڵەﺑﺠەﯾﯿەك ﻧەﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ،ﺑﮕﺮە ﻟێﺸﺎوێﻚ ھەﯾە ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭼﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ رﯾﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەڵەﺑﺠــە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧە ﺑەﺑــێ ﺋﺎﮔەداری ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﺑﻦ ﺑە ﮔەرﯾــﻼ ،ﺑﯚﯾە ھەوڵﯽ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەﯾﺎن دەدەن. ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر ھەڵەﺑﺠەﯾﯿــەﻛﺎن ﻧﺎڕەزاﯾﯿــﺎن دەرﺑڕی ﻟــەوەی ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻧﺎوی ﺷﺎرەﻛەﯾﺎن وەك ﺑەرھەﻣێﻨەری ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ دەﺑﺎت و ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑــەوە دەدا” ،ﺋەواﻧــەی ﻟــە ھەڵەﺑﺠــەوە دەﭼﻨــە رﯾــﺰی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ،زۆر ﻛەﻣﺘﺮن ﻟەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﭼﻮوﻧە رﯾــﺰی ﺋــەو رێﻜﺨﺮاوە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾە“. ھەڵەﺑﺠــە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑﻮوە ﻟە ﻣێــﮋوودا ،ﺑەم ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺘەوە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳەری ھەڵﺪاوە و ﺑــەردەوام ﺗﻮﻧــﺪڕۆی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺗێــﺪا ﺑەرھەم ھﺎﺗــﻮوە ،ﻟەﮔەڵ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸــﯿﺶ ،ژﻣﺎرەﯾەك ﮔەﻧﺠﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ﭼﻮوﻧە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ و 30 ﮔەﻧﺠﯿﺶ ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە. ﺑﻮرھﺎن ﻣﺤەﻣەد ﺑــﺮای ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــەی ھەڵەﺑﺠەﯾە ﻛــە ﭼﻮوەﺗە ﻗەﻧﺪﯾــﻞ و ﺑﻮوەﺗە ﭘەﻛەﻛە .ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑﺮاﻛــەم ﺗەﻣەﻧﯽ 19ﺳــﺎڵە و
ﻟەﮔــەڵ دوو ھﺎوڕێﯽ ،ﻣﺎوەی 7 ﻣﺎﻧﮕە ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔەداری ﺋێﻤە ،ﻛﺎﺗێﻚ زاﻧﯿﻤﺎن ﺋەو رۆﯾﺸــﺘﺒﻮو و ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوە ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﺑﯚﯾە ﭼﻮوﯾﻦ ﺑە دواﯾﺪا، ﺑەم ﭘەﻛەﻛە ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ ﺑﯿﺒﯿﻦ و ھــەروا ﮔەڕاﯾﻨەوە ،ﺋێﻤە رازی
ﺋﺎﮔەداری ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەڕۆﻧە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە ،ﺑﯚﯾــە ھەوڵ دراوە ﺋەواﻧەی ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎداری دەڕۆن، ﺑﮕەڕێﻨﺮێﻨەوە“. ﭘێﺸﺘﺮ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﯾە ﮔەﻧﺠﺎن ﺑەرەو ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛەن ،ﭘەﻛەﻛەﯾﺶ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ ﻛەﻣﺪا دەﻧێﺮێﺘە ﺷەڕ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دەﯾﺎﻧﯿﺎن ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧە و ﺑﻮوﻧەﺗە ﺧەﻣێﻜﯽ ﻗﻮوڵ ﺑﯚ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﻛە ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔەداری دەﺑﻨە ﮔەرﯾﻼ و رێﮕەی ﺑﯿﻨﯿﻨﯿﺸﯿﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ.
ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ھــﺎوﻛﺎر رەﺣﯿــﻢ ﺗﻮێــﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﭼﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠە ﺑﯚ ﻧﺎو داﻋﺶ و رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ھەڵەﺑﺠە و ھەوراﻣﺎن ﻟە ﻛﯚﻧەوە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﭼەﻧــﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﮔەﺷــە و ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯿﺶ ﺣﻮﻛﻤﯿــﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑــە ﺣﺰﺑە
2001دا ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﯾەﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻛە ﻣەﻻ ﻋەﻟﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ راﺑەراﯾەﺗﯿﯽ دەﻛــﺮد ،ﺟﯿــﺎ ﺑــﻮوەوە و ﻧﺎوی ”ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴــﻼم“ی ﻟە ﺧﯚی ﻧﺎ و زﻧﺠﯿﺮەﯾەك ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری ﻟە ﻧێﻮان ﺋەو ﮔﺮووﭘە و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رووی دا .دواﺗــﺮ ﮔﺮووﭘەﻛــە ﻧﺎو ﻧــﺮا ”ﺋەﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم“ و ﻣەﻻ ﻛﺮێﻜﺎری ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑﺎڵﯽ
رۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑﯚ ﻧﺎو داﻋﺶ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا، ﯾەﻛەم ھﯚﻛﺎری ﺋەوەﺑﻮو ﻓﯿﻜﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھەﺑﻮو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﭘێ ﭼﯚڵ ﻛﺮدن. ”رۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑﯚ ﻧﺎو داﻋﺶ ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑﺮدوودا،
ﺑﺮاﻛــەم ﺗەﻣەﻧﯽ 19ﺳــﺎڵە و ﻟەﮔــەڵ دوو ھﺎوڕێﯽ ،ﻣﺎوەی 7 ﻣﺎﻧﮕە ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔەداری ﺋێﻤە ﻧەﺑﻮوﯾﻦ ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە“. ﺋــەرﻛﺎن ﺣەﺳــەن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻣﺎوەﯾــەك ﻟێﺸــﺎوێﻚ ھەﺑﻮو ﺑﯚ رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑــﯚ ﻧﺎو داﻋــﺶ ،ﺑــەم ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕە ﻛــەس ﻧەﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋێﺴﺘە ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە دەڕۆن“. ﺣەﺳــەن دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ”زۆرﺑــەی ﮔەﻧﺠــﺎن ﺑێ
ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 27ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم/ﻧﯚﭬێﻤﺒەری 1978ﺑەﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﻣــەزرا و ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1984دا ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻋەﺑــﺪو ﺋﯚﺟــەﻻن ﻟــە 25ی ﺷــﻮﺑﺎت/ﻓێﺒﺮاﯾەری 1999ﻟــە ﻧەﯾﺮۆﺑﯽ ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ ﻛﯿﻨﯿﺎ ﮔﯿﺮا و ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﮔﺮﺗﯿﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوورﮔــەی ”ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ“ﯾــە ﻟــە
ﻓﯚﺗﯚ :ھەﭬﺎڵ ﻧەژاد
ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘە و ﮔﺮووﭘﯽ )ﺋەﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم( ،ﺟﯚرێــﻚ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯿــﺎن ﻟە ﻣێﺸــﻜﯽ زۆر ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە“. ”ﺋەﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم“ ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟەو ﮔﺮووﭘــە ﭼەﻛﺪارﯾﯿﺎﻧەی ﻟە
”ﺋﯿﺴــح“ی ﻧێﻮ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﯾەﻛﺒﻮون ،ﺑﻮو ﺑە ﺋەﻣﯿﺮی ،ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ 2003ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﻧێﺰﯾﻚ ھەڵەﺑﺠە ﻣﺎﻧەوە ،ﭘﺎﺷــﺎن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑەھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەو
ﯾەﻛەم ھﯚﻛﺎری ﺋەوەﺑﻮو ﻓﯿﻜﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھەﺑﻮو، ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎﯾــﺶ وەك ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ھەﺑﻮو ،زۆرﺑەی ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــە ﺗەﻣەﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان 15ﺑﯚ 20ﺳﺎڵﯿﺪان و ﺋەو ﺗەﻣەﻧە
ﻟە رووی دەرووﻧﯿﯿەوە زوو ﺑﺎوەڕ ﺑە ﺷــﺘەﻛﺎن دەﻛﺎت و ﺷــﻮێﻨﯽ دەﻛەوێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺎﻣــڵ ﻧەﺑــﻮوە و ﺋەﻗڵــﯽ ﺑﺎش و ﺧــﺮاپ ﻟێــﻚ ﺟﯿــﺎ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە، ﻣﺰﮔەوﺗﯿــﺶ رۆڵﯽ ھەﺑــﻮوە ﻟە ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺑەﺷــێﻜە ﻟەو ﮔەﻧﺠﺎﻧە“ ﺗﻮێﮋەرەﻛە وای ﮔﻮت. ﻟەﺑﺎرەی ﭼﻮوﻧــﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە ھﺎوﻛﺎر رەﺣﯿﻢ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﻻﯾەﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە وای ﻛــﺮدووە ﭼﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو داﻋﺶ و ﭘەﻛەﻛە ﺑﺒێﺘە ﻣﺎﯾــەی ﺑﺎرێﻜﯽ دەرووﻧﯿﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎر ﺑﯚ ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﯾﺎن ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣــﺎن ﺣﺎڵەﺗﯿﺎن ھەﯾــە ،ﺑــەم وەك ھەڵەﺑﺠــە ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻗﺴــە و ﺑﺎﺳــﯽ ﻧﺎو ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە“. رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ داﻋــﺶ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿە ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﻟە 9ی ﺣﻮەزﯾﺮاﻧﯽ 2014ﺑە ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق دەﺳــﺖ ﭘــێ ﻛﺮد و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە.
ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻢ ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوە
ﮔەﻧﻤﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﮔەﯾﺸﺖ و ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﺎر ﻧەھﺎت وﺷە /ھەڵەﺑﺠە-ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟەو ﺑﺎرھەڵﮕﺮاﻧەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠەﯾــﺎن ﺑﺎر ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺑــەردەم ﺋەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿەدا وەﺳﺘﺎون ﻛە ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــﺎﯾﻠﯚوە ،داﻧەوێڵەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺗێﺪا روو دەﻛﺮێﺖ ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧە ھێﺸــﺘﺎ ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﺎرﯾﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە و ﺧەرﯾﻜﻦ ﮔەﻧﻤﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ رادەﺳﺖ ﺑﻜەن. ﺳــﻮﺑﺤﺎن ﻋەﻟــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠە، دروێﻨــەی ﮔەﻧﻤەﻛەی ﻛﺮدووە و ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ وا ﺑەﺳەر ﭘﺸﺘﯽ ﺑﺎرھەڵﮕﺮەﻛﺎﻧەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋــەوەدان ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻢ دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻦ و داﻧەوێڵەﻛەﯾﺎن وەرﺑﮕﺮن ،ﭘﺎﺷﺘﺮ دەﮔەڕێﺘەوە ﻣــﺎڵ و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘــﺎرەی ﮔەﻧﻤەﻛەی دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺋەو ھێﺸﺘﺎ ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﺎرﯾﺸﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە. ﺳــﻮﺑﺤﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﮔەﻧﻤــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﻢ ھێﻨﺎوە و ھێﺸــﺘﺎ ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووم وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە“، ﺳــﻮﺑﺤﺎن و ﺋــەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧەی داﻧەوێڵەﻛەﯾﺎن دروێﻨە ﻛﺮدووە، ﻟە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا دەڵێﻦ” ،ﺑە ژێﺮ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻗــەرز دەﻛەوﯾﻦ و ﺧﻮدا دەزاﻧێﺖ ﻛەی ﭘﺎرەﻛەﻣﺎن
وەردەﮔﺮﯾﻦ“. ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو 32ھــەزار ﺗﯚن ﮔەﻧــﻢ ﻟــە ﺑﻨﻜــەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺳــﯿﺮوان وەرﮔﯿﺮاوە ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠەدا ھﯿﭻ ﺳﺎﯾﻠﯚﯾەك ﻧﯿﯿە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺋەو ﮔەﻧﻤــەی ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران
وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا روو دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑــەردەوام زﯾﺎن ﺑە ﺑڕێﻜﯽ زۆر ﻟە ﮔەﻧﻤەﻛە دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﺷــێﺦ ﺑﻮرھــﺎن ﻧەﺟﻤەدﯾــﻦ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑﻨﻜــەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺳــﯿﺮوان ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛــە رەﻧﮕــە ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﮔەﻧﻤێﻜﯽ زﯾﺎﺗــﺮ وەرﺑﮕﺮن و ﻟە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا دەﺳــﺖ ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻢ دەﻛەن. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟەواﻧەﯾە ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎن دوو ﺑەﯾﺎﻧﯽ دەﺳﺖ ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﻧﻢ ﺑﻜەﯾﻦ ،رەﻧﮕە ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑڕێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵﯽ
راﺑــﺮدوو ﮔەﻧﻢ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران وەرﺑﮕﺮﯾﻦ“. ﻧﺰﯾﻜــەی 600ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەڵەﺑﺠە ھێﺸــﺘﺎ ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑڕی ﺋەو ﭘﺎرەﯾە 9 ﻣﻠﯿﺎر و 500ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ، ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﻧﻢ ھەواڵێﻜﯿﺎن ﻟــەو ﭘﺎرەﯾە ﻧﯿﯿە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ. ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑﻨﻜــەی وەﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﺳــﯿﺮوان دەڵــێ، ”ﺳــﺎﯾﻠﯚﻣﺎن ﻧﯿﯿە و وەك ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﮔەﻧﻤەﻛە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا دادەﮔﺮﯾﻦ ،ھﯿﭻ رێﻮﺷــﻮێﻨێﻜﯽ
ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە زﯾﺎدەوە ﭘڕ دەﻛﺎﺗەوە، ﻟەﺑەرﺋەوە ﻟە دەرەوە ﻧﺎﭼﺎر ﻧﯿﻦ ھﯿﭻ ﺑڕە ﮔەﻧﻤێﻚ ھﺎوردە ﺑﻜەﯾﻦ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧەﮔﯿﺮاوەﺗــە ﺑەر ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋەو زﯾﺎﻧەی ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎر ﺑەھﯚی ﺑﺎراﻧەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺋەﻣﺴﺎڵ دووﺑﺎرە ﻧەﺑێﺘــەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻧﺰﯾﻜەی 50ﺗﯚن ﮔەﻧﻤﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــە ﺑەھــﯚی ﺑﺎراﻧەوە
ﺧﺮاپ ﺑﻮو“. ﭘﺎش ﺋەوەی ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران رەواﻧــەی وەردەﮔﯿﺮێــﺖ، ﺋﺎﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە ﺋﺎرد و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺳــەر ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا داﺑەش دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﻧﺰﯾﻜەی 800ھــەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەرﮔﯿــﺮاوە و ﻟــە رێﮕــەی ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧەوە رەواﻧەی ﺋﺎﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛﺮاوە. وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺎت ﺋەﻣﺴﺎڵ 930ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻢ ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 130 ھەزار ﺗــﯚن ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو. ﺋەﻧــﻮەر ﻋﻮﻣــەر ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە زﯾﺎدەوە ﭘڕ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻧﺎﭼﺎر ﻧﯿﻦ ھﯿﭻ ﺑڕە ﮔەﻧﻤێﻚ ھــﺎوردە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﮕﺮە زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﻣﺎن ھەﯾە“. ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ 600 ،ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺳﺎﻧەی ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺋەﮔەر ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑێﺘــە دی ،ﻛەواﺗــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی 330ھەزار ﺗــﯚن ﮔەﻧﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑەرھەم دەھێﻨێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛەن ﺳﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ رێــﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﮔەﻧﻢ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەرز ﺑﺒێﺘەوە ،ﺑــەم ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑێ ﻛێﺸــە ﻧﯿﻦ ،درەﻧﮓ ﻛەوﺗﻦ و ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘﺎرەی ﺋەو ﮔەﻧﻤەی ﺑەرھەﻣــﯽ دەھێﻨﻦ ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن دادەﻧێــﺖ ،ﺳــەرەڕای ﺋــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﻟە وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑــﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دێﻨە ﭘێﺶ.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻧﺎﭼﻨە ﻧﺎو داﻋﺶ و دەﺑﻨە ﭘەﻛەﻛە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو 32ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺑﻨﻜەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺳــﯿﺮوان وەرﮔﯿﺮاوە ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠەدا ھﯿﭻ ﺳــﺎﯾﻠﯚﯾەك ﻧﯿﯿە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺋەو ﮔەﻧﻤەی ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران وەردەﮔﯿﺮێﺖ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا روو دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑەردەوام زﯾﺎن ﺑە ﺑڕێﻜﯽ زۆر ﻟە ﮔەﻧﻤەﻛە دەﮔەﯾەﻧێﺖ.
ﺳﻴﺎﺳەت
رۆژھەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺋەوەی ﻟەو داﻧﯿﺸــﺘﻨەدا ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ ﻛﺮدووە ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ھێﺰێﻜﻦ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا و ھەﻧﺪێﻚ ﺧــﺎڵ ھەﯾە ﻟە رواﻧﮕەی ﺋەواﻧەوە ھەﺳﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە و دەﺑێ رەﭼﺎو ﺑﻜﺮێﻦ .ﺑەم ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﺳﻨﻮور و ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕەی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ھەﻣﻮو ھێﺰەﻛﺎﻧە .ﺋەواﻧە ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮون و ﺋێﻤەش ھﯿﻮادارﯾﻦ ﻟە ﻛﺮدەوەﺷﺪا ﻛە ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺗﻮوﺷﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﺑﻦ ،ھەر ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜەن.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻣەرﺟﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی:
ﭘەﻛەﻛە داوای ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﭘﮋاك و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،ﭼەﻧﺪ ﺗێﻜﮫەڵﭽﻮوﻧێﻜــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــەی ﻟەﻧﺎوﺧــﯚی رۆژھــەت ﻟەڕێﮕــەی ﭘﺎرێﺰەراﻧــﯽ رۆژھەﺗەوە ،ﺋەﻧﺠﺎم داوە و دوای رووداوی ﺷــەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﻛێﻠەﺷﯿﻦ ،رۆژی دووﺷەم 2015 /6/ 1ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ رۆژھەت ﻟە ﻧﺎوﭼەی رەﺑەﺗﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھێﺮﺷﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳەر ﻣەﻓﺮەزەﯾەﻛﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران و دواﺑەدوای ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺋــەو ھەواڵە ،ﭘﮋاك ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺋەو رووداوەی ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ ﮔﺮت. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی ،ﺟێﮕﺮی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺑﯚ ”وﺷە“ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑەﺷێﻮەی زارەﻛﯽ ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮون، ﺋەﮔەر دەﯾﺎﻧەوێ ﻟە ﺳﻨﻮور ﺑﻤێﻨﻨەوە ،دەﺑێ ﻟەﺳەر ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎڵﯽ ﺳﻨﻮورﯾﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﭘﮋاك ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﺑﻜەن. زﯾﺎد ﻟــە ﺳــﺎڵێﻜە ﮔﺮووﭘﯽ ﭘﺎرێﺰەراﻧــﯽ رۆژھەﺗﺘــﺎن ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚدا ﭘێــﻚ ھێﻨــﺎوە، ﭘێﺸــﺘﺮ راﺗــﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو ﻛە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜــﺮدن ﺑەﺳــەرﻛﺮدﻧەوەی و رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺋەو ھێﺰەﺗﺎن ﭘێﻚ ھێﻨــﺎوە ،ﺑــەم ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەو دۆﺧەی ﺋێﺴﺘە ﺑﯚ رۆژھــەت ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ، ﺑــە ﻓەرﻣﯽ دەﺗﺎﻧــەوێ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﻟــە رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە؟ ﭼﯽ ﺋەوەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎرەوەﺗێﻜﯚﺷــﺎن و ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﻧﺎوﺧﯚی وت ﺑەﻧــﺎوی ﭘﺎرێﺰەراﻧــﯽ رۆژھەت و چ ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎس ﻟە ﺑﻮون و ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚی وﺗــﺪا دەﻛﺮێﺖ، ﻟەڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺋــەوە ﻛﺎرێﻜــﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺋێﻤە ﺑﻮوە ،ﺑەم ھەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ ﺋێﺴــﺘە وای ﻛﺮدووە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﺟﺪﯾﺘﺮ ﺑﺎس ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑێﺘە ﺑەرﭼﺎو .ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﻟە رواﻧﮕەی ﺋێﻤــەوە ھەر درێﮋەی
دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔەڵ رێﺒەراﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟــە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ھەﺑﻮوە، ﺋــەم ﺟﺎرەﯾﺶ ﻛــە رووداوێﻜﯽ ﻧەﺧــﻮازراو ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮور ﻟەﮔەڵ ﺣــﺪﻛﺎ رووی دا ،ﺑﯚ ﺋەوە رۆﯾﺸــﺘﯿﻦ ﻟە ﻧﺰﯾﻜــەوە ﭘێﯿﺎن راﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ،ﺋێﻤــە ھەروەك ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛەﻣﺎﻧــﺪا ﺋەو رووداوە ﺷــەرﻣەزار دەﻛەﯾﻦ و ﺑە زﯾﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛــﻮرد و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێﻮان ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد
ﭼﻮوﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺳەر ﺳﻨﻮورﯾﺶ ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ،ﺑەھــﯚی ﺋــەو ھەﺳــﺘﯿﺎرﯾﯿەی ﻟەوێ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ھێﺰی ﺗﺮی ﻟێ ﺟێﮕﯿﺮە و ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟەﯾەك ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻨێﻚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە دەﻧﮕﺪاﻧەوەی ھەﺑﻮوە ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ھەﻣﯿﺸــە زۆر و
دەزاﻧﯿﻦ ،داواﺷﻤﺎن ﻟێ ﻛﺮدوون ﻟەﯾــەك ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﻤﺎن ھەﺑێ ﻟەﺳــەر ﺟﯚری ھﺎﺗﻮﭼﯚ و ﺟﻮوڵە ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛێﺸە ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ دروﺳﺖ ﻧەﻛەﯾﻦ. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﻣﺎدام ﺋەوان ﻟەو ﺳﻨﻮوراﻧە
ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەی ﺋێﻮە و رووداوەﻛەی ﻛێﻠەﺷــﯿﻦ ﭼــﯚن ﺑــﻮو ﻟــە دﯾﺪارەﻛەدا؟ ﺋەوەی ﻟەو داﻧﯿﺸﺘﻨەدا ﭘەﻛەﻛەﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ ﻛﺮدووە ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ھێﺰێﻜﻦ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا و ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎڵ ھەﯾە ﻟە رواﻧﮕەی ﺋەواﻧــەوە ھەﺳــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾــە و دەﺑێ رەﭼﺎو ﺑﻜﺮێﻦ .ﺑەم ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﺳﻨﻮور و ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕەی ﺗێﻜﯚﺷــﺎﻧﯽ ھەﻣــﻮو ھێﺰەﻛﺎﻧە. ﺋەواﻧــە ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﺑﻮون و ﺋێﻤــەش ھﯿﻮادارﯾﻦ ﻟە ﻛﺮدەوەﺷﺪا ﻛە ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺗﻮوﺷــﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﺑﻦ ،ھەر ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜەن. ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھــەت ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛــە ،ﺧﺎڵێــﻚ ھەﯾــە ﺑــە ﺷــﺎراوەﯾﯽ دەﻣێﻨێﺘــەوە و ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻧﺎﻛەن، ﺑــەردەوام ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﺪا ﭘەﻛەﻛە ﭘێﺘــﺎن دەڵێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﻛەڵﻚ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن وەرﮔﺮن ،دەﺑێ ﺑــە ﻓەرﻣﯽ دان ﺑە ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﮋاك وەك ھێﺰێﻜﯽ
ﺧﯚﯾــﺪا رای ﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﻛە ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮورەﻛﺎن دەﻣێﻨێﯿەوە ،ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺋێﻮە ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﭼﯿﯿە؟ ﺳــﻨﻮور ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﺧﺎﻧەیﻟە ﻣێﮋوودا ھەﻣﻮو ﺗێﻜﯚﺷەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﺳﻮودﯾﺎن ﻟێ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺋــەوەی دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ،ﺋێﺴﺘەﯾﺶ درێﮋەی ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﯾە ﻛــە ﺋەﮔەر ﻟە دۆﺧێﻜﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﻛەڵﻚ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ وەردەﮔﺮێﺖ،
ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮﻣﺎﻧە و ﺑەھــﯚی ھەﻧﺪێــﻚ ﺑﺎﺑــەت، ﺋێﺴﺘە ﭘﺮﺳــەﻛە ﮔەرﻣﺘﺮ ﺑﻮوە، ﻟەﺑەر ﺋەوەﺷــە ﺧەڵﻚ ﭘێﯽ واﯾە ﻻﭘەڕەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﺗێﻜﯚﺷــﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﭼەﻛﺪاری دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە. ﺣﺪک ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺮدووەﺗە ﺳــەر ﺳــﻨﻮور ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻓەرﻣﯽ
ﻛەم ،ﭘێﺸــﻤەرﮔەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟەﺳەر ﺋەو ﺳﻨﻮوراﻧە ھەﺑﻮون. ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﺘــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛــە ﺋەﻧﺠــﺎم دا ،ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەدا ﺑﺎﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻣﺎﻧــەوە و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮد ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت؟ ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﺑە دەﯾﺎن ﺟﺎر ﺣﺰﺑﯽ
ﺟێﮕﯿﺮن و ﺋێﻤەش ﻟەو ﺳﻨﻮوراﻧە ﻛەڵــﻚ وەردەﮔﺮﯾﻦ ،ﭼــﯚن وا ﺑﻜەﯾﻦ ھێﺰەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻮون ،ھەڵﺴﻮﻛەوﺗێﻜﯽ وا ﺑﻨﻮێﻨﯿﻦ ﻛە ﮔﺮﻓﺖ ﺑﯚ ھﯿﭻ ﻻﯾەك ﻧەﯾەﺗە ﭘێﺶ. ﻟــە راﮔەﯾەﻧﺪﻧەﻛﺎﻧــﺪا ھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾــەك ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟــەو داﻧﯿﺸــﺘﻨەدا ﻧەدرا ،رای ﭘەﻛەﻛە ﻟەﺳــەر ﺋەو
رەﺳەﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ داﺑﻨێﻦ ،ﺋەو ﺟﺎرەﺷﯿﺎن داواﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻟە ﺋێﻮە ﻛﺮاوە؟ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﻛەیﺧﯚی ﺑﯚ ﺗێﻜﮫەڵﭽــﻮون ﻟەﮔەڵ ﺣﺪﻛﺎ ،ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە ﻟــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت، دەﺑــێ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﮋاك ﺑﻜﺮێﺖ .ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻟە ﻗﺴــە و
ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚی ﻧﯿﯿە رێﻮﺷﻮێﻦ ﺑﯚ ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دﯾﺎری ﺑﻜﺎت
دﯾﺎﻟﯚگ ﻟەﮔەڵ ﺷﺎﻧﺪەﻛەی ﺋێﻤە ﺑﺎس ﻛﺮاوە و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟەﺳەر ھەﻧﺪێــﻚ ﺧﺎڵــﯽ ھەﺳــﺘﯿﺎری ﺳــﻨﻮور ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ ﻛﺮد ،دەڵێ ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮون ﻟەو ﺧﺎڵە ﺳــﻨﻮورﯾﯿﺎﻧە دەﺑێ ﻟەﮔەڵ ﭘﮋاك ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﺑﻜەن ،ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺷێﻮەی زارەﻛﯽ ﮔﻮﺗﺮاوە. ﺋێﻤەﯾــﺶ دەڵێﯿــﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﺑەﯾەﻛــەوە ھەﺑێﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻟەﮔەڵ ﯾەك ﺗﻮوﺷﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﻧەﺑﻦ، ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮ رێﻮﺷﻮێﻦ دﯾﺎری ﺑﻜﺎت و ﺑڵێ ﻟەﮔەڵ ﻓﻧە ﺷــﻮێﻦ ھﺎوﺧەﺑﺎت ﺑە و ﻟەﮔــەڵ ﻓن ﺣﺰب ھﺎوﻛﺎر ﻣەﺑە .ﺋــەوە ﺋەﮔەر ﺑەﺷــێﻮەی زارەﻛﯿﺶ ﮔﻮﺗﺮاﺑێﺖ ،ﻟە رواﻧﮕەی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺟێﮕەی ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﺳــﺎزاﻧﯽ ھەﻣﻮو ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رواﻧﮕەی ﺋێﻤەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە .ﺋێﻤە ﭘﮋاك وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﻟە رۆژھەﺗــﺪا دەﺑﯿﻨﯿــﻦ و ﻻﻣﺎن واﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەﻣﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﺒﻦ ،دەﺑێ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛــە ﺑﮕەﯾــﻦ ﺑە رێﮕەﭼﺎرەﯾەك. ﺳــەرﺑﺎری داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛەی رۆژی ﭘێﻨﺠﺸــەم ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛــە ،ﭘــﮋاك ،ﭼﺎﻻﻛــﯽ و ﺗێﻜﮫەڵﭽﻮوﻧەﻛــەی ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ رۆژھــەت ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﻟە ﻧێﻮان ﺳەردەﺷﺖ- رەﺑــەت ،ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﯚی ﮔﺮت ،ﺋەوە ﺑــە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛــە داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛەﺗﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﺑﻮوە؟
ﻧەك ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــە ،ﺟﺎریوا ﺑــﻮوە ﻻﯾــەن و ﺧەڵﻜــﯽ ﺗﺮ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﭘــﮋاك ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛەی ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧــﯚی .ﺑــﯚ ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەی رۆژی دووﺷەﻣﯿﺶ ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﭘــﮋاك ﺑڵــێ ﻣﻦ
ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮد ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە .ﻟــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﻧــە ﺋەوان ﺑە رەﺳــﻤﯽ ﮔﻠەﯾﯿﺎن ﻟــەو دﯾــﺪارەی ﺋێﻤــە ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ﻛــﺮدووە و ﻧە رەﻓﺘﺎری ﺋێﻤەش ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺑــﻮوە ﺗﺎ ﮔﻮﻣﺎﻧێﻚ دروﺳــﺖ ﺑﺒێﺖ .ﺋێﻤە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛە ھەﺑــﻮوە و ﺷــەڕ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﻤﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ﻧﯿﯿە و داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ ﻧێــﻮان ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ دەزاﻧﯿﻦ .ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛەﺷﺪا ﺋێﻤە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺎس ﻛﺮدووە و ﮔﻮﺗﻮوﻣﺎﻧە دەﺑێ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺳﻨﻮور ﺑەﺷێﻮەﯾەك ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜەن ،ھەﻣــﻮو ﻻﯾــەك ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﺮن ﺑەﺑێ ﺋەوەی زﯾﺎن ﺑەﯾەك ﺑﮕەﯾەﻧﻦ. ﺋــەوەی ﺋەﻧــﺪام و ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺪك ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە دەﻛەن ،ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوەی ﺷﯚڕﺷﯽ
ﺋێﻤە ﭘﮋاك وەك ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛﺮدووﻣە ،ﻣەرج ﺋەوەﯾە ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﯽ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﻜەﻧەوە .زۆر ﺟﺎر ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە دێﻨە ﭘێﺶ و ﺑەداﺧەوە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر روون ﻧﺎﺑﻨەوە. دوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺷــﺎﻧﺪی ﺣﺪك ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛە ،ﻟە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەك ﻟەﻻﯾەن ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﺪﻛﺎ دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەو ھەﻓﺘەﯾەدا ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺣﺪﻛﺎ ﺳەرداﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﻮەی ﻛﺮد ،ﺋــەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﺗﺎن ﭼﯚن رەواﻧﺪەوە و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ رەﺳﻤﯽ ﺣﺪﻛﺎ ﭼﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە؟ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺪﻛﺎوەﺑە ﻓەرﻣــﯽ راﻧەﮔەﯾەﻧﺪراوە ﻛە دﯾﺪاری ﺋێﻤە و ﭘەﻛەﻛە ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻻی ﺋەوان دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺑەر ﻟەوەی ﺷــﺎﻧﺪەﻛەی ﺋێﻤە ﺑﭽێﺖ ﺑﯚ ﻻی ﭘەﻛەﻛــە ،ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻣﺎن ﻟەﺳــەر ﺗێﻜﮫەڵﭽﻮوﻧەﻛەی ﺋەو دوو ﻻﯾەﻧــە دەرﻛــﺮد و ﺗﯿﺎﯾﺪا رەﻓﺘﺎر و ﺟﯚری ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﭘەﻛەﻛەﻣــﺎن ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗــەدا ﺷەرﻣەزار ﻛﺮد .ﺷﺎﻧﺪی ﺣﺪﻛﺎش ﻛە ھﺎﺗــﻦ ﺑﯚ ﻻی ﺋێﻤە ،رووﻧﯿﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﺷەڕەﻛە ﭼﯚن رووی داوە ﻟە ﻛێﻠەﺷــﯿﻦ و ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟە
رۆژھەﺗــە ،ﺋێــﻮە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1996ەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭽﻜﺎت ﺋەوەﻧﺪە ھێﺰەﺗﺎن ﻟەﺳەر ﺳﻨﻮور ﻧەﺑــﻮوە ،دەﻣەوێ راﺷــﻜﺎواﻧە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێ ﺑﻜەن ﻛە ﺋﺎﯾﺎ دەﺗﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟە رۆژھەت دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە؟ ﺋێﻤــە ﻧﺎﻣﺎﻧــەوێ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﻟــە رۆژھــەت دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻨەوە ،دەﻣﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﻤﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا درێﮋە ﭘێ ﺑﺪەﯾﻦ و ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﺳەرەﻛﯿﺸــﻤﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎﻧــە .ﺗێﻜﯚﺷــەراﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﺪا دەﺑێ ﭼەﻛﯿﺎن ﭘێ ﺑێﺖ ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺑﻜــەن و ﺑﺠﻮوڵێــﻦ، ﺗﻮوﺷﯽ ھێﺮﺷﯽ رژێﻢ دەﺑﻦ .ﺋێﻤە ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﮔﺮووپ و ھێﺰەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﭼەﻛــﺪارن، ﺋەوەش ﺑەھــﯚی ﺋەوەﯾە ﺋەﮔەر ھێﺮﺷــﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺘــە ﺳــەر ﯾــﺎ ﺑەرﺑەﺳﺘێﻜﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ، ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟەڕێﮕەﯾــەوە ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن.
ﺋێﻤە ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺷﯚڕﺷﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟە رۆژھەت دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻨەوە ،دەﻣﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﻤﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا درێﮋە ﭘێ ﺑﺪەﯾﻦ و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳەرەﻛﯿﺸﻤﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎﻧە
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ
ﺑﺎﻛﻮور
وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ -ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﻋەداﻟــەت ﺋﺎﻏﺎ ﺋﯚﻏڵﻮ ﻧﻮوﺳــەری ﻧــﺎوداری ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە دەﻧﮕﯽ ﺧﯚی ﺑە چ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ و ﻻﯾەﻧێﻚ دەدات و دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻟەﭘێﻨﺎو ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋﺎزادی ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ،دەﻧﮕﯽ ﺧﯚی دەدات.
ﻋەداﻟــەت ﺋﺎﻏــﺎ ﺋﯚﻏڵــﻮ دﯾــﺎری ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە و ﺑــەردەوام ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﺪا ،ﻣﯿﺪﯾﺎ دەﯾەوێ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ
ﻛــە دەﻧــﮓ ﺑەﻛــێ دەدات، ﺑەم ﺋــەو ھەﻣﯿﺸــە ﺧﯚی ﻟە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن دزﯾﻮەﺗەوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ﺑەﺋﺎﺷﻜﺮا ﮔﻮﺗﯽ، ”دەﻧــﮓ ﺑەﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ
ﮔەﻻن HDPدەدەم“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋــەوەی ﺑﯚﭼﯽ دەﻧﮓ ﺑــە HDPدەدات؟ ﮔﻮﺗــﯽ” :ﺑﯚ ﺋــەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ﻧﺎﭼﺎرﯾﺎن ﻛﺮدم ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﺑﻜەم دەﻧــﮓ ﺑەﻛێ دەدەم ،دەﻧﮕــﯽ ﻣــﻦ ﺑﯚ HDP ﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣــﻮو ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺣەز دەﻛﺎت ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑــﺮەوی ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﯿــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە HDPوەك ﭘﺎرت ﺑﭽێﺘە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە ،ﻧەك ﻟە دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻤێﻨێﺘەوە“.
ﻋەداﻟەت ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯿﺪا ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ،24ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﭘێﯽ ﻧﺎڵێــﺖ دەﻧﮓ ﺑەﻛــێ دەدات، ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو دۆﺳــﺖ و ھﺎوڕێﯽ ﺧﺰﻣﺎﻧﯽ ھەﻣﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن ﻟێﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﺋەوﯾﺶ ﭘێﯽ ﺑﺎش ﺑﻮوە ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑڵێﺖ ﻛە دەﻧﮓ ﺑــە HDPدەدات .ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺪا ﮔﻮﺗﯽ” :ﭼﻮوﻧﯽ HDPﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ زۆر زۆر ﮔﺮﻧﮕە ،ﭼﻮﻧﻜە دەﻧﮕﯽ ﺋەوان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا دەﻧﮕﯽ
ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾە. ﺋــەم ھەڵﺒﮋارﻧە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺟﯚرێﻜە ﻛە ﺋەﮔەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑﯿﺒﺎﺗــەوە ،وەك ﺋەوە واﯾە ﺋەو ﭘﺎرﺗــە ﺷﯚڕﺷــێﻜﯽ ﻛﺮدووە دژی داﮔﯿــﺮﻛﺎری ﻛــە ﻟــە راﺳﺘﯿﺸــﺪا وا ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﻟە رەﮔەوە. ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾــە HDPدەﺗﻮاﻧێ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧێﻜﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺑێﺖ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا، ﺑﯚﯾــە دەﻧﮕــﯽ ﻣﻦ ﺑــﯚ ﺋەو ﭘﺎرﺗەﯾە“.
ﺧەڵﻜﯽ وان ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﻧﺎن و ﺋﺎو ﭘێ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ -ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ ﺷەڕی ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ﺷــﺎری وان ﻟە ﻧێﻮان دوو ﭘﺎرﺗﺪاﯾە ،ﺋەوﯾﺶ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔــەﻻن ) (HDPو ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪان ) .(AKPﺟﮕە ﻟەو دوو ﭘﺎرﺗە ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﻟەو ﺷﺎرەدا ﻧﯿﯿە AKP .دەﯾەوێ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەو ﺷﺎرەدا ﻛە 4ﻛﻮرﺳــﯿﯿە ،ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە وەك ﺧــﯚی ﺑﮫێڵێﺘەوە ،ﺑەم رﻛﺎﺑەرەﻛەی HDPدەﯾەوێ ژﻣﺎرەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە وان ﻛە 4 ﻛﻮرﺳﯿﯿە ،زﯾﺎد ﺑﻜﺎت. ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2011دا AKPﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﺷﺎری وان ﺑەرێﮋەی % 41.18ﭼﻮار ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑﻜﺎتBDP . ﻛــە ﺋــەوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺑێﻼﯾــەن ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﻛﺮدﺑــﻮو ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﺗﻮاﻧــﯽ % 48.7ی دەﻧﮕــەﻛﺎن ﺑێﻨێﺖ ﻛــە ﺋەوﯾﺶ 4ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮد .ﺑــەم ﺑﯚ ﺋــەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ﻛــە HDPوەك ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺑەھێﺰی ﻛــﻮردی ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋارن دەﻛﺎت ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی % 10ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ﺷــﺎری وان ﻟە ﻛﯚی 8ﻛﻮرﺳﯽ، 5ﻛﻮرﺳــﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑــﻜﺎت و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ دەری دەﺧەن ﻛە HDPدەﺗﻮاﻧێ ﺋەو رێﮋە دەﻧﮕە ﺑﮫێﻨێﺖ. ﺋﺎﺷﺘﯿﻤﺎن ﻟە ﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻧەﺟﻤﯽ ﻛﺎڵﭽﻚ ﻛە ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری واﻧە و زۆر ﺑەﮔەرﻣﯿﯿەوە ﭘێﺸﻮازی ﻟە ھەڵﺒﮋاردن دەﻛﺎت، ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﯿــﺪا ﺑــﯚ ﻣﺎڵﭙەری ﺟەزﯾﺮەی ﺗﻮرﻛﯽ دەڵێﺖ” :ﺋێﻤە ﻛە دەﻧﮓ دەدەﯾﻦ ،ﺑﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺷــەڕ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿە ﻟــە ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە وﺗەﻛەﻣﺎﻧﺪا. ﺋەو ﺑەڵێﻨﺎﻧەﯾﺸــﯽ ﻛە دەﯾﺪەن، ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺑــﯚ دەﻧﮕﺪەر، ﺑەم ﺋەوەی ﻟە ﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋێﻤە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە ،ﺋﺎﺷﺘﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎم ﭘﺎرت زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺑﺮاﯾەﺗﯽ
ﺑﺪات ،دەﻧﮕﯽ ﻣﻦ ﺑــﯚ ﺋەو ﭘﺎرﺗە دەﺑێﺖ“. ﺟەﻧﮕﯿــﺰ ﺋﺎرﺑەﻧﺰەر ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری واﻧە ،ﭘێﯽ واﯾە ﺋەﮔەر داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﮔەﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮێ، ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەﻧﮓ ﺑە HDPﺑﺪەن. ﺋــەو دەڵێﺖ” :ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋــﺎزادی و ﺑﺮەودان
ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ،ﻣــﻦ HDP ھەڵﺪەﺑﮋێــﺮم و دەﻧﮕﯽ ﻣﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺎرﺗەﯾە“. ﺋەو ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەﯾﺶ ﻛــﺮد ،ﻛە ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﺑەڵێﻦ ﻛە ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەﺧەڵﻜــﯽ ﺑﯿــﺪەن، ﺑەڵێﻨــﯽ ھێﻨﺎﻧە دﯾﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿــە .ھەروەھﺎ دەڵێﺖ، دەﻧﮓ ﺑــە HDPدەدەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە دژی ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﻦ، ﻧەﺧێــﺮ ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺟــﻮان و ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿە، ﺋەﻣەﯾــﺶ ﺑەھەﻣﻮوﻣﺎﻧــەوە دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە دەﻧــﮓ ﺑە HDP دەدەﯾﻦ. HDPدەڵێﺖ ﺋﺎﺷﺘﯽ و AKP ﯾﺶ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری HDPﺑەڵێﻨﯽ ھێﻨﺎﻧە دﯾﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ
ﻛــﻮردان ﻟە ﺷــﺎرە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت ،ﺑەڵێﻨﯽ ﺑﺮەودان ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری دەدات .ﺑﯚ ﺋەﻣەﺷﯿﺎن ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ دەﻧﮕێﻜــﯽ زۆری ﻛــﻮردان راﺑﻜێﺸێﺖ .ﺷﺎری وان ،ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﺷﺎراﻧەی ﺧەڵﻜەﻛەی ﺑڕواﯾﺎن ﺑە AKPھەﯾە ﻛە ﺑﺮەو ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﺪات.
”ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2011دا AKP ،ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﺷــﺎری وان ﺑەرێﮋەی % 41.18ﭼﻮار ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت BDP .ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺑێﻼﯾەن ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺗﻮاﻧﯽ % 48.7ی دەﻧﮕەﻛﺎن ﺑێﻨێﺖ ﻛە ﺋەوﯾﺶ 4ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮد“ ﺑەﻛەرﺗــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری وت و ھەروەھــﺎ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺧﯚﺷــﺘﺮ و داھﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﺮ ﺑــﯚ
و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑەداﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەدات ،ﺑەم ﻟەﺑەرﺳﭭﺪا AKPﯾــﺶ ﺑــﯚ ﺋــەوەی دەﻧﮕﯽ
ﮔﻮﻟﮕــەن ﺗﺎﺷــﺪەﻣﯿﺮ ،ﺋەوﯾﺶ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺷــﺎری واﻧە و ﻻﯾەﻧﮕﯿﺮی ﻟە AKPدەﻛﺎت ،ﭘێﯽ
واﯾە ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەڵێﻨﺪان ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە ﺗﺎ دەﻧﮕﯽ ﭘێ ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﺘەوە، ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺮدار ﺷەرﺗە. ﺋــەو دەڵێــﺖ” :ﻟــە دەرەوەی ﺋــەو ﺑەڵێﻨەی ﻛــە ﭘﺎرﺗەﻛەﻣﺎن ﺑەﺧەڵﻜﯽ داوە ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە، ﺋێﻤە دەﻧﮓ ﺑەو ﺳەرۆﻛە دەدەﯾﻦ ﻛــە ﻗﺴــە دەﻛﺎت ﻛﺮدارﯾﺸــﯽ ﻟەﮔەڵﺪاﯾە و ھەﻣﯿﺸــە ﺳەرۆﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﻤﺎن ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﯿﻨﯿﻮە. ﺋــەردۆﮔﺎن ﻛە ﺑەڵێﻨێــﻚ ﺑﺪات دەﯾﺒﺎﺗە ﺳــەر و درۆی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە. ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ،ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺎرت ھــەن دەﯾﺎﻧــەوێ وﺗەﻛەﻣﺎن ﺑەرەو ﺋــﺎژاوە و ﻧﺎﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﺒەن ،ﻛە دەﻧﮕﺪەرﯾﺶ ھەﺳــﺘﯽ ﺑەوە ﻻﯾەﻧە ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﺑڕواﻣﺎن ﺑە ﺋــەردۆﮔﺎن ھەﯾە ﻛە ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﻤﺎن ﺑﯚ دەﮔەڕێﻨێﺘەوە و ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺶ ﺑەرەو ﭘێﺸــەوە دەﺑﺎت ،ﺑﯚﯾە دەﻧﮓ ﺑە AKPدەدەﯾﻦ“.
ﺣﻮﺳێﻦ ﺋﺎﻛﺎﯾە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑێﻜﺎرە و ﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸــﯽ زۆر ﺧﺮاﭘە و ﺧێﺰاﻧــﺪارە و دوو ﻣﻨﺪاڵﯿﺸــﯽ ھەﯾە ،ﺑەم ھــەر دەڵێﺖ دەﻧﮓ ﺑە AKPدەدەم ،ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑــﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە ﻛە ﺋەو ﺣەزی ﻟێﯿە وﺗەﻛەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺗێﺪا ﺑێﺖ ،ﻧەك ﺷەڕ و ﺋﺎژاوە. ﺋــەو دەڵێــﺖ” :ﺑێــﻜﺎرم و ﺑﺎری داراﯾﯿــﻢ زۆر ﺧﺮاﭘە ،دوو ﻣﻨﺪاڵﻢ ھەﯾە و ھەﻣﯿﺸــە ﺑەدوای ﻛﺎردا دەﮔەڕێــﻢ ،ﺑــەم ﻧﺎﯾﺪۆزﻣەوە، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸﺪا دەﻧﮓ ﺑە AKP دەدەم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣــﻦ ﺋﺎراﻣﯽ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﻢ ﺑــەﻻوە ﮔﺮﻧﮕە و زﯾﺎﻧــﯽ وﺗەﻛەﻣــﻢ ﻧﺎوێﺖ .ﻣﻦ ﭘێــﻢ واﯾــە ﺋەﮔەر ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚت ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋاﻧــە وەرﺑﮕﺮﯾــﺖ ،ﺋــەوە ﮔەڕاﻧەوەی ﻣﺎﻓﺖ ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﻧەوەی ﺋﺎژاوەﯾە ﺑﯚ دەوروﺑەرت ،ﺑﯚﯾە دەﻧﮓ ﺑە AKP
دەدەم و دەزاﻧﻢ ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﺋﺎراﻣﯽ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەھێﻨێﺖ“. وەﯾﺴﯽ دﯾﻠەﻛﭽﯽ ،ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔــەﻻن ﺑﯚ ﺷــﺎری وان ،ﭘێﯽ واﯾــە دەﻧﮕﯽ ﺋەوان ﻟە ﺷــﺎری وان ،رۆژ ﺑەرۆژ ﺑەرەو زﯾﺎدﺑﻮون دەڕوات و ھەﻣﻮو ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرەﯾﺶ ﺑەر ﭘﺎرﺗەﻛەی ﺋەوان دەﻛەوێﺖ. ﺋەو دەڵێــﺖ” :ﺟﮕە ﻟە ﭘﺎرﺗەﻛەی ﺋێﻤە ،ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺟەﻣﺎوەرێﻜﯽ زۆری وەك ﺋێﻤەی ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺧەڵــﻚ دەزاﻧێ ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤە ﭼﯿﯿە و ﻛﺎری ﭼﯿﻤﺎن ﻟــە ﺑەردەﻣﺪاﯾــە ﺑﯚ ﺋەو ﺷﺎرە ﺑﯿﻜەﯾﻦ .ﻟە ﺷــﺎرەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑێﻜﺎرن و رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﯾەﻛﺠــﺎر زۆرە ،ھەروەھﺎ ﻟــەرووی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﺸــەوە ﻛێﺸــەﻣﺎن زۆرە .ﺋەﮔــەر ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛــەی ﭘﺎرﺗەﻛــەی ﺋێﻤــەت ﮔــﻮێ ﻟــێ ﺑﻮوﺑێﺖ، دەزاﻧﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷــﺘﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎزﻣﺎن ﻛﺮدووە ،وەك ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد، ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺋﺎﻓﺮەت و ﻻﯾەﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ،ھەروەھﺎ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺑێﻜﺎری ﻛە وان ﭘێﯽ دەﻧﺎڵێﻨێﺖ ،ھەروەھﺎ ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ .ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑەڵێﻨﺎﻧەی ﻛە داوﻣﺎﻧە، داوای دەﻧﮓ دەﻛەﯾﻦ و ﺧەڵﻜﯿﺶ ﻣﺘﻤﺎﻧەی زۆری ﺑەﺋێﻤە ھەﯾە“.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ ﻧﺎوداری ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻧﮓ ﺑە HDPدەدات
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺑەڵێﻨەی ﻛە ﭘﺎرﺗەﻛەﻣﺎن ﺑەﺧەڵﻜﯽ داوە ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە ،ﺋێﻤە دەﻧﮓ ﺑەو ﺳەرۆﻛە دەدەﯾﻦ ﻛە ﻗﺴە دەﻛﺎت ﻛﺮدارﯾﺸﯽ ﻟەﮔەڵﺪاﯾە و ھەﻣﯿﺸە ﺳەرۆﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﻤﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﯿﻨﯿﻮە .ﺋەردۆﮔﺎن ﻛە ﺑەڵێﻨێﻚ ﺑﺪات دەﯾﺒﺎﺗە ﺳەر و درۆی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە .ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ،ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺎرت ھەن دەﯾﺎﻧەوێ وﺗەﻛەﻣﺎن ﺑەرەو ﺋﺎژاوە و ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﺒەن ،ﻛە دەﻧﮕﺪەرﯾﺶ ھەﺳﺘﯽ ﺑەوە ﻻﯾەﻧە ﻛﺮدووە“..
7
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺗەﺷەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮ ،ھەﻟﯿﻜﯚﭘﺘەری ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺋەﻣە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆڵﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ دەﺑێﺖ ﺑەھﯚی ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ دارﺳﺘﺎن و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ رێﮕەی ﮔەﯾﺸﺘﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳﻮود ﻟەو ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ ﺳەردەﻣﯿﯿە وەرﻧەﮔﯿﺮاوە..
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن 5ﻣﻠﯿﯚن دارﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ و 57ھەزار دۆﻧﻢ دارﺳﺘﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻜﺮد ھەﯾە
ﺟﮕەرە ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﻟە وەرزی ﮔەرﻣﺎدا 5ﻣﻠﯿﯚن دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ دارﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ رووﺑەری ﺳــەوزاﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯽ و ﮔﺮد ﭘێﻚ دێﻨﻦ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮون و ﺳﻮوﺗﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼﺎرەﺳەری ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﻧەدۆزراوەﺗەوە ،ﺧەڵﻜﯿﺶ ھﯚﺷﯿﺎر ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە ﻟە ﻓڕێﻨەداﻧﯽ ﺟﮕەرە ﻛە ھﯚی زۆرﺑەی ﺋﺎﮔﺮەﻛﺎﻧە. ھەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو ﺑەھــﯚی ﻛەوﺗﻨەوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ھەڵەﺑﺠــە ،ﺷــﺎﺧﯽ ﺷــﻨﺮوێ، ﺳــﺎزان ،ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەﻧەب،
ﺧﯚﺟێﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﺣەﻣەﻛەرﯾﻢ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ”ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺧﺎوەﻧــﯽ 5ﻣﻠﯿﯚن دارﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و 57ھــەزار دۆﻧﻢ دارﺳﺘﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدﯾﻦ ،ﺋەواﻧە ﺳﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑە ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﭘﻼن ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ھﺎووﺗﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪار ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﺎﻧﭙﺎرێﺰﯾﻦ“. ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﺑﯚ
ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑــە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪەن ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەواﻧە ﺑەو ﺋەرﻛە راﻧەﺑﻮوﻧە. ﺣﻮﺳــــێﻦ ﺣــــــەﻣەﻛەرﯾﻢ ﺣﻮﺳێﻦ ﻛەرﯾﻢ:
ﺋەواﻧە ﺳﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑە ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﭘﻼن ھەﯾە، ﺋەﮔەر ھﺎووﺗﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪار ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦﺑﯿﺎﻧﭙﺎرێﺰﯾﻦ ﺗﺎوێﺮە و ﻧﺰﯾﻜەی 10ھەزار دۆﻧﻢ ﭘــﻮوش و ﭘــﺎوەن و رەز و ﺑــﺎخ ﺳــﻮوﺗﺎن ،ﺋەم ﺣﺎڵەﺗــە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ھەوﻟێــﺮ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ رووی داوە و ﺑــەردەوام روو دەدەن ﻛە ﺑەﮔﻮﺗەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪار ،زۆرﺑــەی زﯾﺎﻧەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﻧﺎھﯚﺷــﯿﺎری و ﻓڕێﺪاﻧﯽ ﺟﮕەرەوە ﺑﻮوە. ھﯚﺷــﯿﺎری ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە رێﮕــەی رێﻜﻼﻣﯽ ھەﻣەﺟﯚر ﯾﺎن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە وﺗﺎری ھەﯾﻨــﯽ ،ﯾــﺎن رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺎﺧﺪاری و دارﺳﺘﺎن و ﭘﺎوان ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﺎن ﺑﻦ ﻟــە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ دارﺳــﺘﺎن و ﺑﺎﺧــەﻛﺎن ﺗــﺎ رووﺑــەڕووی ﺳﻮوﺗﺎن ﻧەﺑﻨەوە .ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟــەوەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ 2015 ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋﺎﮔﺮﺑڕ دروﺳﺖ ﺑﻜەن ﺑﯚ دارﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ،ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ھــﺎوﻛﺎری ﺋﯿﺪارەی
ﺑەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺗەﺷەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮ، ھەﻟﯿﻜﯚﭘﺘــەری ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺋەﻣــە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆڵــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ دەﺑێﺖ ﺑەھﯚی ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ دارﺳﺘﺎن و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ رێﮕــەی ﮔەﯾﺸــﺘﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە ،ﺑــەم ﺗــﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳــﻮود ﻟەو ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ ﺳــەردەﻣﯿﯿە وەرﻧەﮔﯿﺮاوە ،ﺟﯿﺎ ﻟــەوەی دەزﮔــەی ﻣﯿــﻦ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛە 8ﻣﻠﯿﯚن ﻣﯿﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و ﺗەﻧﯿﺎ % 20ی ﭘﺎك ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە رێﮕﺮێﻜﯽ ﺗﺮی
ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮن. وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋﺎﮔﺮەﻛەی ھەﻓﺘەی راﺑــﺮدووی ﺷــﺎﺧﯽ ﺷــﻨﺮوێ ﺑــە ﻧﻤﻮوﻧــە دێﻨێﺘــەوە ﻛــە ”ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺳەﺧﺖ و ﻣﯿﻨﺪارە دەﺑێﺖ ﺑە ﺋﺎﮔﺎﯾﯿــەوە ﺟﻮوڵەی ﺗﯿﺎدا ﺑﻜــەی ،ﺑﯚ ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە ﻓڕۆﻛــەی ﺋﺎﮔﺮﮔﻮژێﻨــەوە ھەﯾە ﻛە ھەرێﻢ ﻧﯿەﺗﯽ“. ﻋەﻣﯿﺪ ﺧەﻟﯿﻞ ﺧﺪر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳــﺎﻧە ﻟە وەرزی دروێﻨــەدا ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﭘێﻚ دێﻨــﻦ و ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن دەﻛەﻧەوە ﺗﺎ ﻟە ﺋەﮔەری ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺑﻜەن .ﺧﺪر ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﯽ ھﯚﺷــﯿﺎری ھﺎووﺗﯽ ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ ”ﻓڕێﺪاﻧﯽ ﺟﮕەرەی ﻧەﻛﻮژاوە ﻟە رێﮕەوﺑﺎن، ھــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛەوﺗﻨەوەی ﺋﺎﮔﺮ و ﺳﻮوﺗﺎﻧﯽ رەز و ﺑﺎﺧەﻛﺎﻧە“.
ﭘﺎواﻧەﻛﺎن
ﻋەﺑــﺪو ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨــﯽ داوا ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳــەﯾﺮاﻧﺪا ھﯿﭻ ﭘﺎﺷــﻤﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــﺮ ﺑەﺟــێ ﻧەھێڵــﻦ و ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی
دا” ،ھەﻣــﻮو ﮔﮋوﮔﯿــﺎی ھەرێﻢ ﺑەرەو وﺷــﻜﺒﻮون ﭼــﻮون و ﺑە ﻛەوﺗﻨــەوەی ﺋﺎﮔﺮێﻜﯽ ﺑﭽﻮوك، زﯾﺎﻧﯽ ﮔــەورە ﺑە ﺧﺎوەن ﮔەﻧﻢ و ﺑﺎخ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻤﺎن دەﮔﺎت“.
زاﻧﯿﺎری
ﭘــﺎوان )ﻟەوەڕﮔــە، ﭼەروان( ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا 4ﻣﻠﯿــﯚن و 500ھــەزار دۆﻧﻢ زەوی ﭘﺎوان ھەﺑﻮوە، ﺑەم ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺗێــﻚ ﭼــﻮون و ﻓەوﺗﺎن ﺑﻮوە ﺑەھﯚی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﻣﺮۆﯾﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺳﻮودی ﺑــﯚ ﺋﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺋــﺎژەڵ و ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎژەڵــﯽ و زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە.
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﺎﺳﺮاوە و ﺑەردەوام ﻛﺎر ﻟەﺳەر دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎخ و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺳەوزاﯾﯽ دەﻛﺎت ،وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺧﯽ ﺗﺎزە ﻟە ﺟﯚری )زەﯾﺘﻮون ،ﻣێﻮ ،ﻓﺴﺘﻖ ،ﺳێﻮ ،ھەﻧﺎر ،ﺑﺎﺧﯽ ﻣﺰرەﻣەﻧﯽ و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەﻣﺎﻣﯽ ﺑﺎﺧﺪاری( دەﻛﺎت و ﻟەو ﭘڕۆژەﯾەدا 600ﺑﺎﺧﯽ زەﯾﺘﻮون ﺑە رووﺑەری 5-10دۆﻧﻢ زەوی دروﺳﺖ ﻛﺮاون. دارﺳﺘﺎن ﺳﻮودی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەﯾە وەك )وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﯚوی داری دارﺳﺘﺎن ،ﺳﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﮔە و ﻟﻘﯽ دار ﺑﯚ ﺋﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋﺎژەڵ ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺗەﺧﺘە ﺑﯚ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی .ھﺎوﻛﺎت ﺳﻮودی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ھەﯾە ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﺑەش ﻟە داری دارﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ و ﺳﻮودی ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ﺑــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەی CO2و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ O2ﻟە ھەوادا و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی راﻣﺎڵﯿﻨﯽ ﺧﺎك و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ رێﮋەی ﺋﺎوی ژێﺮزەوی و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎژەڵﯽ ﻛێﻮی.
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭘﻼﻧﯽ ﺑﯚ رووﺑەڕووﻧەوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻧﯿﯿە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ھەﻣﻮو ھﺎوﯾﻨێﻚ ،ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە دەﺑێﺘە ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺋــەو وەرزە ،ﺑەو ھﯚﯾەﺷــەوە دەﯾﺎن دۆﻧﻢ زەوی دەﺳــﻮوﺗێﻦ و ﺑێ ﭘﯿﺖ دەﺑﻦ ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻛە ﺳــﺎﻧە ﺋــەو دﯾﺎردەﯾە دووﺑﺎرە دەﺑێﺘەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ و ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯿﺎن ﺑﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻧﯿﯿە. ھێﻤﻦ ﻛەﻣەرﺧﺎن ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ھﯚﺑــەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دارﺳــﺘﺎن و ژﯾﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑﯚ ڕێﮕﺮﯾﯽ ﻟە ﻛەوﺗﻨەوەی ﺋﺎﮔﺮ، ﻟێﮋﻧــە ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔە و ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەت و ﺷﺎرۆﻛە و ﺷــﺎرەدێﻜﺎن و ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی دارﺳــﺘﺎن و ﭘــﻮوش و ﭘﺎواﻧﯿﺎن ﺗێﺪاﯾــە ،ﻛــە ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە ﻟە ﺗﯿﻤﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ڕێﮕەوﺑﺎن و ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﯾەﻛە ﺋﯿﺪارﯾﯿەﻛﺎن و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دارﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎن. ﺋــەو ﻣﻮﻗەدەﻣــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دارﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش دا، ”ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﻤﺎن
ھەﯾە ﻟــە ﺋﺎﻣێﺮی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ و ﻛﺎدﯾــﺮی ﺗﺎﯾﺒەت ،ﺳــﺎﻧەﯾﺶ ﺑەھﯚی ﺋەو ﺋﺎﮔﺮاﻧەوە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﺸﻮوﺳﻮاری و ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﭘێﺴﺖ دەﺑﻦ“. ﻛەﻣەرﺧــﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﺑەڵێﻨــﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ دوو ھێﻠﯿﻜﯚﭘﺘەری ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە دراوە ﻛــە ﺋەو ھێﻠﯿﻜﯚﭘﺘەراﻧــە ﺧەزاﻧێﻜــﯽ ﮔــەورەی ھەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺋﺎوﯾﺎن ﭘێﻮەﯾە ﺑــﯚ ﻛﻮژاﻧﺪﻧەوەی ﺋﺎﮔﺮی ﺳــەر ﭼﯿــﺎﻛﺎن ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋەو ﭼﯿﺎﯾﺎﻧەی ﻛە ﺳەﺧﺘﻦ و ﺗﯿﻤەﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭘﯿﺎﯾﺪا ﺳەرﺑﻜەون ،ﺑەم
ﺋەوەش ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑەڵێﻨﺪاﯾــە و ﻧەﭼﻮوەﺗــە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە و ﺋەﮔەر ﺑﯚﻣﺎن داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوا ﺳــﻮودی زۆری ﺑﯚﻣﺎن دەﺑێﺖ“. ﻻی ﺧﯚﺷــﯿەوە ﻣﺮﯾەم ﺳەﻣەد، ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧــەی ژﯾﻨﮕــە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﭘﯚﻟﺴﯽ دارﺳﺘﺎن زۆر ﭼﺎﻻك ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــەر ﺑە دەﺳــﺘەی ژﯾﻨﮕە ﺑێ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛــﺮاوە ،زۆر ﺟﺎر ھﺎﻧﺎ ﺑﯚ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ دەﺑﺎت و ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ھەﻧﺪێ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨێ ،ﺑﯚﯾە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە دەﻛەن“. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﮔﻮﺗــﯽ، ”ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دارﺳــﺘﺎن و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ،ﭘﻼﻧﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘەﯾﺎن ﻧەﺑــﻮوە ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە و ﺑﯚﺷــﯿﺎن
ﻧەﻛــڕدراوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿەوە ،ﺑﯚﯾﺎن ﻧەﻛڕدراوە“. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــێ ھەﻓﺘــەی ڕاﺑﺮدوودا ،ﻟە زۆرﺑەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە و دووﻛﺎن و ﺑﻨﮕﺮددا ﺋﺎﮔﺮ ﻟە دەﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە
ﺷێﺦ زەﯾﻨە ﻧﺰﯾﻜەی 20دۆﻧﻤﯽ ﺗﺮ زەوی ﺳﻮوﺗﺎوە ،ﺑەم دارﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑــﻮوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﻮوش و ﭘــﺎوان ﺑــﻮوە ،ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻧﺰﯾﻚ ﺷــﺎﺧﯽ ﺳﺎرا ﻟە ﭘﺸﺖ دادﮔەی دووﻛﺎﻧەوە ،ﺋﺎﮔﺮێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە و ﺋەوﯾﺶ ﻧﺰﯾﻜەی
ﻛێﻮەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﮔﺮﺑڕ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی زﯾﺎﻧەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻦ“. ھــﯚﻛﺎری ﻟەﺑـــــــﺎرەی ﺋــــــﺎ ﮔﺮ ﻛە و ﺗﻨە و ە ﻛﺎ ﻧﯿﺶ ، ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑــەرە رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھــﯚﻛﺎری
ﻣﺮﯾەم ﺳەﻣەد ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ژﯾﻨﮕە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ﭘﯚﻟﺴﯽ دارﺳﺘﺎن زۆر ﭼﺎﻻك ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەر ﺑە دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە ﺑێ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوە ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە و ﺗﺎﺋێﺴــﺘە ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻧﺰﯾﻜــەی 75 رووداوی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا رووی داوە .ھەروەھﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری دووﻛﺎﻧﯿــﺶ ،ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﺪا ﻧﺰﯾﻜەی 7دۆﻧــﻢ زەوی ﺑەھﯚی ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوەوە ﺳــﻮوﺗﺎوە ،ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯿﺮان و
20دۆﻧﻤﯽ ﺗﺮ زەوی ﺳﻮوﺗﺎوە. ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دارﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێ” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﯾەك ﻧﺰﯾﻜــەی ھەزار دۆﻧﻢ ﻟە ﭘــﻮوش و ﭘﺎوان و داری ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳــﻮوﺗﺎوە و زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە .ﺑﯚﯾە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋەوەﻣــﺎن ﻛــﺮدووە ﻟــە ﻛەژ و
ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوەﻛﺎن ﻧەزاﻧﺮاون و ﺑەردەوام ﺑەدواداﭼﻮون دەﻛەن، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن دەﺳــﺖ ﻧەﻛەوﺗﻮوە ﺗــﺎ ﺑﺰاﻧﻦ ﺋﺎﯾﺎ چ ﻛەﺳــێﻚ ﺑﻮوەو ﺑﺪرێﺘە دادﮔە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ،ڕێﻜﺎن ﺟەﻣــﺎل ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دووﭘﺎﺗﯽ
ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑەرێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧەوە، ﺳــەرەﻛﯿﯽ ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﻛەوﺗﻨەوەی ﺋﺎﮔﺮەﻛﺎﻧﻦ. ھێﻤــﺎی ﺑــﯚ ﺋــەوەش ﻛــﺮد، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑــە وﺷــﯿﺎرﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔەڵ ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺋﺎﮔﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن ﻛــە دەﭼﻦ ﺑﯚ ﮔەﺷــﺖ و ﻟە ﻧﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎﻧەوە ﺟﮕەرە ﻓڕێ ﻧەدەﻧە ﻧﺎو ﭘﻮوش و ﭘەﺷﯽ ﻗەراغ ڕێﮕەوﺑﺎﻧەﻛﺎن. ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻛە دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮون ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2010دا 105 ھەزار دۆﻧﻢ ﭘﻮوش و ﭘﺎوان و دار و داﻧەوێڵە ﺳــﻮوﺗﺎون ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2011ﯾﺸﺪا ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە ﺑﯚ 75 ھــەزار و 500دۆﻧﻢ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012ڕێﮋەﻛە 36ھــەزار دۆﻧﻢ ﺑﻮوە و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﯾﺸﺪا 65 ھەزار دۆﻧﻢ ﺑﻮوە و ﻟە 2014ﯾﺸﺪا ڕێﮋەﻛە ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوەﺗەوە.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
ژﻣﺎرەی ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺧەوێﻨﺪراو ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ
ﻛەﻣﯿﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ورد ،داﯾﻜﺎﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﭘﺰﯾﺸﻜێﻜﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﺪا ،ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑــﯚ ﻧﺰﯾﻜەی 70 ﻣﻨﺪاڵ ﻛــﺮدووە ،ﺑەو ﭘێﯿە ھەر ﻣﻨﺪاڵێــﻚ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺧﻮﻟەﻛێﻜﯽ ﺑەرﻛەوﺗﻮوە. ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻣﻨﺪان ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧــﺖ ھەﯾە ،ﺑەو ھﯚﯾەﺷــەوە ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻟەﺳەر ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾە. رۆژاﻧــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھــەزار و 250 ﻧەﺧﯚش ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻦ، روو ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾە دەﻛەن و ﻟەو رێﮋەﯾەﯾــﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200 ﻣﻨﺪاڵ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﻟە ﺧەواﻧﺪن و ﻣﺎﻧەوە ھەﯾە. ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ﻟە 8ژوور ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە و 86ﻗەڕەوێڵەی ﻟێﯿە،
ﺑﯚﯾە ھەﻧــﺪێ ﺟﺎر ﺑــە ﻧﺎﭼﺎری دوو ﯾــﺎن ﺳــێ ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﺳــەر ﻗەرەوێڵەﯾەك دەﺧەوێﻨﺪرێﻦ. ڕاﭘەڕﯾــﻦ، ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1991ﺗﺎ 2004 ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻮو و ﺳــﺎڵﯽ 2005 ﻛﺮاﯾە ﻧەﺧﯚﺧﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان. دڵﺸــﺎد ﻓەﺗــﺎح ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە رووﺑەر و ﺑﯿﻨﺎی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﮔەورە
ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛــە ﻟەﺳــەر ﺧﯚﯾﺎن ﻛــەم ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑــەم ﺋەوەﯾﺶ ﻓﺮﯾﺎی ﻧەﻛەوﺗﻮون. ﺋەو ،ﺑﯚ )وﺷە( دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەی زۆری ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟە ھەوﻟێــﺮ ،رێﮋەی ﺳەردان ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن زﯾﺎدی ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە داوا دەﻛﺎت ﭘەﻟە ﻟــە ﻛﺮدﻧــەوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺗــﺮ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان ﺑﻜﺮێﺖ. ﺳەوﺳــەن ﺟەﻟﯿﻞ ،ﻟــــــــە )وﺷــە(وە ھەﻣــﺎن داوای ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ھەﯾــە .ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺳەوﺳــەن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ﺧەوێﻨــﺪراوە، ﺑەم ﻛەﻣﯿــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و
ﺳﺎڵ 2010 2011 2012 2013 2014
ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ ورد ،ﺋــەو داﯾﻜەی ﻧﯿﮕــەران ﻛــﺮدووە .ﺋــەو ،ﭘێﯽ واﯾە ﺑــەو ھﯚﯾەی ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑەرﭘﺮﺳێﻚ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻦ ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ﻧﺎﻛــەن ،ﻻﯾەﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ و دەﺳــەﺗﺪاران ،ﺋــﺎﮔﺎداری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە ﻧﯿﻦ. ﺳەوﺳەن ،ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت ﻛە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﺑەﺳەر ﭼﻮار ﺑەﺷﯽ
رۆژھــەت ،رۆژﺋــﺎوا ،ﺑﺎﻛﻮر و ﺑﺎﺷﻮوردا داﺑەش ﺑﻜﺮێ و ﻟە ھەر ﺑەﺷــێﻜﯿﺶ ،ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان ھەﺑێﺖ .ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾە، ﺳەوﺳەن ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەزاﻧێ ﺑﯿﻨﺎ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑە ﻛﺮێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﺑە ﭘــﺎرەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺑﻠﯿﺖ، ﻛﺮێﯿەﻛەی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ.
ﺑەھــﯚی ﺑﭽﻮوﻛﯿــﯽ ﺑﯿﻨــﺎی راﭘەڕﯾــﻦ، ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺳــەرداﻧﯽ داﯾﻚ و ﺑــﺎوك ﺑﯚ ﻻی ﻣﻨﺪاڵــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺳﻨﻮوردار ﻛﺮاوەﺗەوە. ﻋەﻟــﯽ ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ ،ﻣﻨﺪاڵــە ﻧەﺧﯚﺷەﻛەی ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ﺧەوێﻨﺪراوە ،ﺑەم ﺑەو ھﯚﯾەی ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳەرداﻧﯽ ﺑﻜﺎت، ﺑەردەوام ﺗەﻟەﻓﯚن ﺑﯚ ﺧێﺰاﻧەﻛەی
ژﻣﺎرەی ﻣﻨﺪان 27992 31177 35651 36293 50022 دەﻛﺎت و ﻟە دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی دەﭘﺮﺳێﺖ. ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻋەﻟﯽ وەك ﺧﯚی ﺑﯚ )وﺷە( ﮔﻮﺗﯽ ،ﺗﻮوﺷﯽ ﺳﻜﭽﻮون و رﺷــﺎﻧەوە ﺑﻮوە و ﺷــەوێﻜە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾە .ﻟــەو ﻣﺎوەﯾەدا، ﺗەﻧﯿﺎ ﺧێﺰاﻧــﯽ ﻋەﻟﯽ ،ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت و ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻮوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺟێﯽ ﻟەﮔەڵ ﻣێﺮدەﻛــەی ﺑﮕﯚڕێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺎﻧــەوەی ﭘﯿــﺎوان ﻟە ﻗﺎوﺷەﻛﺎﻧﺪا ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە.
ﭘﺰﯾﺸﻚ ﻧەﺧﯚش ﺳﻮاغ دەدات
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺷﻮێﻨﯽ ژﯾﺎن و ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ،ژاﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧــﯽ ﻟە ﺑﯿﺮ داﯾــﻜﺎن ﺑﺮدووەﺗەوە، ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا دەﻗﯿﮋێﻦ و ﺑەﮔﻮﺗەی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ،ﻟە ھﯚڵﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﻗﺴەی ﻧﺎﺷــﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘێ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ .وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘﺰﯾﺸﻚ ﺳﺰا دەدەن.
ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 60ﻣەﺗﺮﯾﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەرەو ڕێﮕەی ﺷــەﻗوە دەڕۆی ،ﺑــەر ﻟــەوەی ﺑﮕەﯾﺘــە 100ﻣەﺗــﺮی ،ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﭼەپ ھەڵﻜەوﺗــﻮوە .ﺑﯿﻨﺎﯾەﻛﯽ روﻛﻦ ﺑە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەك ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە درێﮋ ﺑﻮوەﺗەوە ﻛە ﻟــە 40ﻣەﺗﺮﯾﯿەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت. ﺷــﯿﺮﯾﻦ ،ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەدا ﺑە دﺷــەﻛەی رادەﮔﺎت .ﺷﯿﺮﯾﻦ، ﻟەﺳــەر ﺳــەری ﻣﻨﺪاڵە ﺗﺎزە ﻟە داﯾﻜﺒﻮوەﻛەی دﺷﯽ راوەﺳﺘﺎ ﺑﻮو، ﺑەﺗﺎﻧﯽ ﺑە ﻣﻨﺪاڵەﻛەدا دا و وەﺑﯿﺮی ﺳﻜﭙڕﯾﯽ ﺧﯚی ﻛەوﺗەوە .ھێﺸﺘﺎ ﻧەﺑﻮوەﺗە ﺳــﺎڵێﻚ ھەر ﻟەو ھﯚڵە و ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﻗەرەوێڵەی دﺷەﻛەی، ﺷەوێﻚ ﻣﺎوەﺗەوە .ﺋەوﻛﺎﺗە ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺟﮕــە ﻟە ﺋــﺎزاری ﺟەﺳــﺘەی، ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن، ﺑﺮﯾﻨێﻜﯽ ﻗﻮوڵﯿﺎن ﻟە دڵﯽ ﻛﺮدﺑﻮو
ﻛە ﺳــﺎڵێﻜە ﺳــﺎڕێﮋ ﻧەﺑــﻮوە. ھەروەك ﺧــﯚی دەﯾﮕﻮت ”ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ھﯚڵــﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﻟەﺑەر ﺋﺎزار ﺣەﺟﻤﯿﻨﻢ ﻧەﺑﻮو ،ھﺎوارم ﺑﯚ دﻛﺘﯚرەﻛﺎن دەﺑــﺮد ﺑێﻨە ﻓﺮﯾﺎم، ﺑــەم ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻨﯽ ﭼــﯽ ،ﻟەﭘڕ ﭘــەردەی دەورەی ﻗەڕوێڵەﻛەم ﻻ درا و ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻚ ﻟێــﻢ ﺑەژوور ﻛەوت و ﺋەوەی ھﺎﺗە ﺳەر زاری ﻧەﯾﮕێڕاﯾــەوە“ .ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺋەﺗﯚﯾــﺶ ھەروەك ﺑــﺮام وای، ﺑەم ﺋەو ﺧﺎﻧﻤە ﭘﺰﯾﺸﻜە ھﺎواری دەﻛــﺮد .“.... ،....رووی ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻟە ﮔێڕاﻧەوەی ﺑەﺳــەرھﺎﺗەﻛەی، ﺳــﻮور ھەڵﮕــەڕا و ﻧێﻮﭼەواﻧﯽ ﮔــﺮژ ﺑــﻮو .ﺟﮕە ﻟە دﺷــەﻛەی ﻛە ﻟــە دﻛﺘــﯚرەﻛﺎن رازی ﺑﻮو، ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی ﻟــە دەرەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دوان؛ ﺑە دەردەﻛــەی ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﺑﺮاﺑﻮون و
ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەر ڕەﺣﻤەﺗﯽ ﺗﻮوڕەﯾﯽ و ھﺎواری دﻛﺘﯚرەﻛﺎن ﻛەوﺗﺒﻮون. ﻟە ﻧﺎوەوەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺶ، داﯾﻜێــﻚ ﻛــە ﺗــﺎزە ﻟــە ھﯚڵﯽ ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ھﺎﺗﺒــﻮوە دەرەوە، ﻟەﺳەرەﺧﯚ و ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪان، ﺑە ھێﻮاﺷﯽ ﺑﺎﺳﯽ ڕەﻓﺘﺎری رەﻗﯽ دﻛﺘﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەی دەﻛــﺮد و راز و ﮔﻠەﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ”وﺷە“ ھەڵﺪەڕﺷــﺖ ﻛە ھﯿﭽﯽ
ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ژﻣﺎرەوە ﺑﻜەن ﻛە ﺑە زۆرێﻜﯽ دﯾﻮاری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەوە ﺑﻮون ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەوان؛ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ھێﻨــﺪەی دوور ﻛەوﺗﻨــەوە ﻟە ﺗەرﯾﻖ ﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻧەﺑﻮو. ﭘﯿﺮێــﮋن ﺑە ﺗﻮوڕەﯾﯿــەوە ﺋﺎوڕی ﻟێﺪاﯾﻨــەوە و ﮔﻮﺗﯽ ”ﺳــﻜﺎ ﻟە ﻛێ ﺑﻜەم؟ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەر ﺧﯚی!“. ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺋەوان ﺑە
دەرەوە .ﻟــە ﻧێﻮەڕاﺳــﺘﯽ ھﯚڵە ﮔەورەﻛــە ،ﭘﯿﺮﯾﮋﻧێــﻚ و ژﻧێﻜﯽ ﺳــﻜﭙڕ ﻟەﻻﯾەن ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻜەوە ﺳەرزەﻧﺸــﺖ دەﻛــﺮان .دەﻧﮕﯽ ﺑەرز و ﺑێ ﺗﺮﺳــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛە، ﺳــەرﻧﺠﯽ ھەﻣــﻮو ﻧەﺧــﯚش و ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﻧێــﻮ ھﯚڵەﻛــەی راﻛێﺸــﺎﺑﻮو ،ﺋەوان ﺑەﺗﺎﺳەوە ﻟەو دﯾﻤەﻧەﯾــﺎن دەڕواﻧﯽ و ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛە ﺑﻮون .ﭘﯿﺮێﮋﻧەﻛە ﻟەﺑەر دﻛﺘﯚرە ﺧﺎوەر:
رۆژ ﻧﯿﯿە ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﻤﺎن رەزﯾﻞ و ﺟﺎڕس ﻧەﻛﺮێﻦ ،ھەﻧﺪێﻚ ﻧەﺧﯚش ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﭘێ دەﻛەن و ھەڕەﺷەﺷﻤﺎن ﻟێ دەﻛەن ﻟەوەی ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧەﺑﻮو. ﺟەھەﻧەﻣﯽ ﺗﻮوڕەﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەر ”وﺷــە“ ﺑــﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻧەﺧﯚش و رەﻓﺘﺎری ﻧەﺷﯿﺎوی ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن، ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە ﺑﻮو .ﺑەر ﻟەوەی ﻟە دەرﮔــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﻛﺎرﻣەﻧــﺪان ﺑﭽێﺘــە ژوورەوە، دەﻧﮕﯽ ﭘێ ھەڵﭙڕژاﻧێﻚ ﺑەﺗﻮﻧﺪی ﻟــە دەرﮔــە ﻛﺮاوەﻛــە دەھﺎﺗە
ﺗەرﯾﻖ ﺑﻮوﻧــەوە؛ ﻟە وەﻣﺪاﻧەوە زﻣﺎﻧﯽ ﺗێﻚ دەﮔﯿﺮا و ﺑە ﺑﺰەﯾەﻛﯽ ﺗﺎڵ و ﺷــﻜﺎو ﻛە ﺑەﺳــەر ﻟێﻮی ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﺑﻮو ،دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﺑەﺳەر ﺑەﺧﯚداﺷــﻜﺎﻧﺪﻧەوەی زاڵ ﺑێﺖ. ھەرﭼﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗە ﺳــﻜﭙڕەﻛەش ﺑــﻮو ،دەﺳــﺘﯽ ﭘﯿﺮێﮋﻧەﻛــەی ﮔﺮﺗﺒﻮو و راﯾﺪەﻛێﺸــﺎ ،ﺗﺎ زوو ﻟەو دۆﺧــە و ﭼﺎوی ﺗەﻣﺎﺷــﺎﭼﯿﯿﺎن دەرﺑــﺎزی ﺑﺒێــﺖ .دوای ﺋەوەی ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛە داﺧﯽ ﺧﯚی ﺑە ھﺎوار ﺑەو ﻧەﺧﯚﺷﺎﻧە رﺷــﺖ .ﺗﻮوڕەﯾﯽ داﻣﺮﻛﺎﯾــەوە و ﻣەرەﺧەس ﺑﻮو. ﻧەﺧﯚش و ھﺎوەڵەﻛەﯾﺸﯽ دڕﯾﺎن ﺑە ﺣەﺷﯿﻤەﺗەﻛە دا و ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺑە ﻧێــﻮ ﻣەﻣەڕەﻛەدا دەرﭼﻮون و ﭘﯿﺮێﮋن ﻟــە ﺑەر ﺧﯚﯾەوە دەﯾﮕﻮت ”ﺋەﮔەر ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺋەھﻠﯽ ﺑﺎ، وای ﻧەدەﻛﺮد“. ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“، ھەوڵﯽ دا ﺑﯿﺎﻧﺪوێﻨێﺖ و رێﻨﻤﺎﯾﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﺗــﺎ ﺳــﻜﺎﯾﺎن ﺑﺨەﻧە ﻧێﻮ ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ،ﯾﺎن
ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە دەرﭼﻮون. دەرﻛــەوت ﺋەو ﭘﺰﯾﺸــﻜەی ﺑێ ﺗﺮس ﻟەﻧێﻮ ھﯚڵﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە ﺟەھەﻧەﻣێﻜــﯽ ﺑەرﭘــﺎ ﻛﺮدﺑﻮو، ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە ﺑﻮو. ﭼەﻧﺪ ﭘﺰﯾﺸﻜێﻚ ﺳﺰا دراون ﻟە وەﻣﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەوەی ﺋﺎﺧﯚ ﺑــﯚ ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــە ﺗــﻮوڕە ﺑﻮو؟ دﻛﺘﯚر ﺧﺎوەر ﺋەﺣﻤەد ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ،رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﻟێــﻚ ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑــﻮوە .ﮔﻮاﯾــە، ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻜﯽ دی ﺑﻮوە و داوای ﻟەو ﻛﺮدووە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﺑــﻜﺎت ﻛە ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛەی ﺧﯚی ﺑﯿﺒﯿﻨێﺖ و دەڵێ ”ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷە ﺋﯿﺴﺘﻔﺰازی ﻛﺮدم و ﺋەﮔەر ﻟە ﻧﯚرﯾﻨﮕەﻛەﯾﺸﻢ ﻧەﺧﯚش ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻢ ﭘێ ﺑﻜﺎت، دەری دەﻛەم“.
ھەرﭼەﻧﺪە دﻛﺘــﯚر ﺧﺎوەر ﺑﺎس ﻟە ﺳــﻮێﻨﺪ ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن دەﻛﺎت ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ،ﺑــەم ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﺧﯚﯾﺸﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻟەﺳەر رەﻓﺘﺎری ﻧەﺷﯿﺎو ﺳﺰا داوە. ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەرە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎن ھەﯾــە و دەڵێ ”رۆژ ﻧﯿﯿە ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﻤﺎن رەزﯾﻞ و ﺟــﺎڕس ﻧەﻛﺮێــﻦ ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻧەﺧــﯚش ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﭘێ دەﻛــەن و ھەڕەﺷەﺷــﻤﺎن ﻟێ دەﻛەن“ .ﺋەو ،ﭘﺰﯾﺸﻜێﻜﻤﺎن ﭘێ دەﻧﺎﺳێﻨێ ﻛە ھﺎوەڵﯽ ﻧەﺧﯚﺷێﻚ ﻟە ھﯚڵﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺷەڕی ﭘــێ ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە و ﺑﺮﯾﻨــﺪاری ﻛﺮدووە. ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛە ﻧــﺎوی ”ﺗﺮﯾﻔــە ﻣەﻏﺪﯾــﺪ“ە .ﺋــەو ،رووداوەﻛە دەﮔێڕێﺘــەوە ﻛــە ھﺎوەڵــﯽ ﻧەﺧﯚﺷێﻜﯽ ﺳﻮوری ،ﭘەﻻﻣﺎری داوە و ﺑەھﯚﯾەوە دەﺳﺘﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑــﻮوە .ﺑەﮔﻮﺗەی دﻛﺘــﯚر ﺗﺮﯾﻔە، ھﺎوەڵﯽ ﻧەﺧﯚﺷــەﻛە ﭘێﺪاﮔﺮی دەﻛﺮد ﻛە دەﺑێ ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮو .ﺋەو دەڵێ” ،ﻟە دادﮔە ﺳﻜﺎم ﻟێ ﻛﺮد و دواﯾﯿﺶ ﻟێﯽ ﺧﯚش ﺑﻮوم“.
ﺳﻜﺎ ﻟەﺳەر ﭘﺰﯾﺸﻚ زۆرە ﺋەوەی ﺋەو ھەﯾــەی ﻧﺎوەﺗەوە، ﺑــە ﺑــڕوای ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ،ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﻟە رادەﺑەدەرە .دﻛﺘﯚر ﺧﺎوەر دەڵێ، ”ﺟﮕە ﻟەو ژﻣﺎرە زۆرەی ﻧەﺧﯚش، ھــەر ﯾەﻛێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﭼەﻧــﺪ ھﺎوەڵێﻜــﯽ ﻟەﮔەڵــە .ﺋەوەﯾﺶ ﮔﺮﻓﺘﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﺋەﮔەرﭼــﯽ دﻛﺘــﯚر ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ، ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﮔﻮﺗەی ﺑەڕێﻮەﺑەر دەﻛﺎت ﺑــەوەی ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ زۆر ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﯾە، ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣــەی وەزارەﺗــە ﻛــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ھەوﻟێﺮ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑــەم ﺟﺎرێ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳــﺘﻮون .ﺋەو ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻧەﺧﯚش دەدات و دەڵێ ”ﺋــەوە ﭘﺎﺳــﺎو ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﺋەوەی ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻧەﺷﯿﺎو ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻧەﺧﯚش ﺑﻜﺮێﺖ و ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﺸــێﻞ ﺑﻜﺮێﺖ“ .ﺋەو ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻧەﺧﯚش ،ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە و وەزارەت ﺳﺰاﯾﺎن دەدات و دەڵێ ”ﺳــﻜﺎ ﻟەﺳەر ﭘﺰﯾﺸــﻚ زۆرە و ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑەﭘێﯽ ﻛﺮدارﯾﺎن ﺳﺰا دراون“.
ﭘﺎﺷﺨﺎن ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﻟــە ھﯚڵﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮون 40 ﻗەرەوێڵەی ھەﯾە ﻛە زۆرﺟﺎر ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮن و ﻟەﺳــەر زەوی درێﮋ دەﻛﺮێﻦ. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﯾەك ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ،ھەزار و 821ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮون و 900ﻣﻨﺪاڵﯿﺶ ﺑە ﻧەﺷﺘەرﮔەری ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە دﻧﯿﺎوە.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﭘﺰﯾﺸﻜێﻚ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳەﻋﺎﺗێﻜﺪا ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚ 70ﻣﻨﺪاڵ ﻛﺮدووە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﺑەﺳەر ﭼﻮار ﺑەﺷﯽ رۆژھەت ،رۆژﺋﺎوا ،ﺑﺎﻛﻮر و ﺑﺎﺷﻮوردا داﺑەش ﺑﻜﺮێ و ﻟە ھەر ﺑەﺷێﻜﯿﺶ، ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪان ھەﺑێﺖ .ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾە ،ﺳەوﺳەن ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەزاﻧێ ﺑﯿﻨﺎ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑە ﻛﺮێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﺑە ﭘﺎرەی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺑﻠﯿﺖ ،ﻛﺮێﯿەﻛەی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ.
9
ﺳەﯾﺮﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری رۆژوو
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﮔﺮﺗﻨﯽ رۆژوو ﻟە زۆرﺑەی ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑەم ﺟﯚرە رۆژووﯾەك ﻟە وﺗﯽ ھﯿﻨﺪ ھەﯾە ﻛە رەﻧﮕە ﻛەﺳەﻛە ﺑﻜﻮژێﺖ. Jainismﯾەك ﻟە ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ھﯿﻨﺪە و ﭘێڕەواﻧﯽ دەﺑێ ﺳﺎﻧە رۆژووﯾەﻛﯽ ﺳەﯾﺮ و ﺳەﻣەرە ﺑﮕﺮن .ﺋەوان ﺑەﯾەﻛەوە ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﺪا ﻛﯚ دەﺑﻨەوە و ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻣﺮدن ،ﺑە رۆژوو دەﺑﻦ. ﻟەو رێﻮڕەﺳﻤەدا ﻛە ﺑە Santharaﻧﺎﺳﺮاوە ،زﯾﺎﺗﺮ ژﻧﺎن ﺑەﺷﺪار دەﺑﻦ و زﯾﺎﺗﺮی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەن ﻛە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ھەﯾە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻣﺮدﻧﻦ ،ھەڵﺒەت ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻟەﺷﺴــﺎغ و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﺶ ﻟەو رێﻮڕەﺳﻤەدا ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻦ .ژﻣﺎرەی ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﺋەو رۆژووە ،ﺑەﻧﺎوی ”راﺟﺎﺳﺘﺎﻧﯽ“ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە .ﺋەو ،ﺳﺎڵﯽ 2009ﺗﻮاﻧﯽ 87رۆژ ﺑەﺑێ ﻧﺎن و ﺋﺎو، زﯾﻨﺪوو ﺑﻤێﻨێﺘەوە .ﻟە دوا ﭼﺮﻛەﺳﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳەدا ،ﻧﺰﯾﻜەی 20ھەزار ﻛەس ﺳەﯾﺮﯾﺎن دەﻛﺮد و دوای ﻣﺮدﻧﯿﺸﯽ ،ﺟەژﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﮔﺮت.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﺑﯚﭼﯽ ”ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ“ ﺣەڵﻘەی زەﻣﺎوەﻧﺪ ﻟە ﭘەﻧﺠە ﻧﺎﻛﺎت؟ ”ﺑﺮاد ﭘﯿﺖ“ و ”ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ“، ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ ﺣەڵﻘەی زەﻣﺎوەﻧﺪن و ﻧﺮﺧەﻛەﺷــﯽ 500 ھەزار دۆﻻرە ،ﺑەم ﻛەم ﻛەس ﺑﯿﻨﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ﺟﻮﻟﯽ“ ،ﺣەڵﻘەﻛەی ﻟە ﭘەﻧﺠەدا ﺑێﺖ. ”ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﺟﻮﻟﯽ“ ،ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﺳەرداﻧﯿﺪا ﺑﯚ وﺗە ھەژارەﻛﺎن، ﺣەڵﻘەﻛەی ﻟە ﭘەﻧﺠە ﻧەﻛﺮدووە. ﯾەك ﻟە ھــﺎوڕێ ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو
ﺋەﻛﺘەرەی ﺳﯿﻨەﻣﺎی ھﯚڵﯿﻮود، دەڵــێ” ،ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨــﺎ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛﺎری ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘﺎﻧە ﺳەرداﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ھەژار دەﻛﺎت، ﭘێﯽ ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە ﺣەڵﻘەﯾەﻛﯽ ﮔﺮاﻧــﯽ ﻟە ﭘەﻧﺠــەدا ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺣەڵﻘەﯾەﻛﯽ ﺳــﺎدە ﻟە ﭘەﻧﺠە دەﻛﺎت“. ھەروەھﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮدووە،
”ﻗەﺑــﺎرەی ﺣەڵﻘەﻛــە زۆر ﮔەورەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەوە ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــە ﻛە ﺋەﻧﺠێﻠﯿﻨﺎ ﻟە ﭘەﻧﺠەی ﻧەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ھەر ﺣەزی ﻟــەو ﺣەڵﻘەﯾە ﻧﯿﯿە .ﺋەو دەزاﻧێ ﻛە ﺑﺮاد ﭘﯿﺘﯽ ھﺎوﺳەری، ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆر ﺑﯚ دﯾﺰاﻧﯽ ﺣەڵﻘەﻛە ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا دان ﺑە ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﻧێﺖ“.
ﺋەو ﻧﻮوﺳەراﻧەی ﻟە ﮔﯚڕدا ﻧﺎودار ﺑﻮون ﺑێﮕﻮﻣﺎن زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷــە ﻛە ﺗەواوی ژﯾﺎﻧﺖ ﺑﯚ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑەرھەﻣێﻚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەی ،ﺑەم ﻛەس ﺳەرﻧﺠﯽ ﭘێ ﻧەدا و دوای ﻣﺮدن ،ﺑە ﺷﺎن و ﺑﺎڵﺘﺪا ھەڵﺒڵێﻦ .ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻧﻮوﺳەراﻧە ﻛەم ﻧﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺳەرەڕای ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷﺎﻛﺎری ﺋەدەﺑﯽ ،ﺑە ﺑێ دەﻧﮕﯽ و ﺑە ﺑێ ﻧﺎوی ،ﻣﺎوﻧەﺗەوە و دوای ﻣﺮدﻧﯿﺎن ،ﻧﺎوﯾﺎن دەرﻛﺮدووە و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﭼێﮋ ﻟە ﻧﺎو و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەرﺑﮕﺮن .رەﻧﮕە ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻨﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳەراﻧە، ﺋەﻓﻼﺗﻮون ﺑێﺖ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻧﺎوێﻜﯽ درەوﺷﺎوەﯾە ،ﺑەم ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەورووﺑەری دەﯾﺎﻧﻨﺎﺳﯽ.
ﺋەﻓﻼﺗﻮون
ﺳﺘﯿﮓ ﻻرﺳﻦ
ﺟﯚن ﻛﻨێﺪی ﺗﯚل
ﺳﻠﯿﭭﯿﺎ ﭘﻼت
زۆرﺑــەی ﺧەڵــﻚ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﺋەﻓﻼﺗﻮون، ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ھەﻣﻮو ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە. ”ﻛﯚﻣــﺎر“ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻛﺘێﺒە ﻛە ﺋەﻓﻼﺗﻮون ﻟە ﭘﺎش ﺧﯚی ﺟێﯽ ھێﺸــﺘﻮوە و زۆرﺑەی ﺷــﺎرەزاﯾﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە ،ﺋەو ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓە ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳەر زاری ﺳﻮﻗﺮات ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە. ”ﻣﯿﻮاﻧــﺪاری“ ،ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺋەﻓﻼﺗﻮوﻧــە ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ دەﻛﺎت. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻛﺘێﺒەﻛە ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾــﯽ ﺷــﺎری ﺋەﺳــﯿﻨﺎﯾە ﻛە ﺳــﻮﻗﺮاﺗﯿﺶ ﻟەوێ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە .ﺋەﻓﻼﺗﻮون ﻛە دوو ﺑەرھەﻣــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺧﯚی )ﻛﯚﻣــﺎر .ﻣﯿﻮاﻧﺪاری(، ﺑﺎس ﻟە دوو ﺑﻨەﻣﺎی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟﯚژﯾﻚ و ھەﺳﺖ دەﻛﺎت.
”ﺳﺘﯿﮓ ﻻرﺳﻦ“ ،دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــەراﻧە ﻛــە دوای ﻣﺮدﻧﯿــﺎن ،ﻧــﺎودار ﺑﻮوﻧــە. ﻛﺎﺗێﻚ ”ﻻرﺳــﻦ“ ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﺑــﻮو ،رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮو و ﻛەﻣﺘﺮ ﻛەس دەﯾﺰاﻧﯽ ﻛــە رۆﻣﺎن دەﻧﻮوﺳــێ ،ﺑــەم دوای ﺋەوەی ﺳﺎڵﯽ 2004ﺑەھﯚی ﺟەڵﺘــەی دڵــەوە ﻣــﺮد، رۆﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎپ ﻛﺮان. ﺋــەو ،ﺋەﮔەر ﺳــﺎڵﯽ 2008 زﯾﻨــﺪوو ﺑﻮاﯾــە ،ﺑەھــﯚی رۆﻣﺎﻧﯽ ”ھەزارە“وە ،ﻧﺎزﻧﺎوی ﭘڕﻓﺮۆﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮوﺳــەری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘێ دەﺑەﺧﺸﺮا. رۆﻣﺎﻧﯽ ”ﻛﭽێﻚ ﻛە ﺷــەﻗﯽ ﻟــە ﺷــﺎﻧەی ھەﻧــﮓ دا“، ﭘڕﻓﺮۆﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛﺘێﺒﯽ ﺳﺎڵﯽ 2010ی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑــﻮو. ”ﻛﭽێﻚ ﺑە ﺗﺎﺗﯚی ﺋەژدﯾﮫﺎوە“، ﺑﻮو ﺑە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ” .ﻛﭽێﻚ ﻛە ﯾﺎرﯾﯽ ﺑە ﺋﺎﮔﺮ ﻛﺮد“ ،رۆﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە ﻧﺎودارەﯾە.
”ﺟــﯚن ﻛﻨێــﺪی ﺗــﯚل“، ﻧــﺎوداری ﻧﻮوﺳــەری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﭘێﺶ ﻟەوەی ﺧــﯚی ﺑﻜﻮژێــﺖ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵ ھەوڵــﯽ دا ﻛﺘێﺒــﯽ ”ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﮔەﻣﮋەﻛﺎن“ ﭼﺎپ و ﺑو ﺑﻜﺎﺗەوە 11 .ﺳﺎڵ دوای ﻣﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە ،داﯾﻜﯽ و ھﺎوڕێﯿەﻛــﯽ ﻛﺘێﺒەﻛەﯾﺎن ﭼﺎپ ﻛﺮد و ﻟەﻧــﺎﻛﺎو ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوت ﻛە ﺷــﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺋەدەﺑﯿﯿە .دواﺟﺎر ﻛﺘێﺒەﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ،1981 ﺧەﺗــﯽ ”ﭘﯚﻟﯿﺘﺰێــﺮ“ی وەرﮔﺮت. ﺋــەو رۆﻣﺎﻧــە ،وەك ﯾــەك ﻟــە ﺷــﺎﻛﺎرە ﺋەدەﺑﯿﯿــە دەﮔﻤەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەدەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑﯿﺴــﺘەﻣﯽ دەﻧﺎﺳﺮێﺖ.
”ﺳــﻠﯿﭭﯿﺎ ﭘﻼت“ ،ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوﺳﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ، ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧــﺎودار ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم دوای ﻣﺮدﻧــﯽ ،ﻧﺎوێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﻟە ﭘــﺎش ﺧﯚی ﺑەﺟێ ھێﺸﺖ. ﺋەو ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 8ﺳــﺎڵﯿﯿەوە دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﺮ ﻛــﺮد و دواﺗﺮ ﻟــە دووﺗﯚﯾﯽ 6ﻛﯚﻣەڵە ﺷــﯿﻌﺮدا ،ﭼﺎپ و ﺑو ﺑﻮوﻧەوە .ﺋەو ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧەﻣﯚﻛﯿﯿەﻛﯽ ﻗــﻮوڵ ﺑﺒﻮو و دوای ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی رۆﻣﺎﻧﯽ ”ﺑڵﻘﯽ ﺷﻮوﺷەﯾﯽ“، ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھێﻨﺎ. دوای ﻣﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە، ﺳــەرﻧﺠێﻜﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ﻛەوﺗە ﺳەر رۆﻣﺎﻧەﻛە. دوای ﻣﺮدﻧــﯽ ،رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ،ﻧﻮوﺳــەرەﻛە ﻧﺎودارﺗــﺮ دەﺑﻮو و 20ﺳــﺎڵ دواﺗــﺮ ،ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻛﯚﻣەڵــە ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﭼﺎپ ﻛــﺮد و ﺧەﺗــﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽ ”ﭘﯚﻟﯿﺘﺰێﺮ“ی ﭘێ درا.
ﻓﺮاﻧﺘﯿﺲ ﻛﺎﻓﻜﺎ
ﺋﯿﻤێﻠﯽ دﯾﻜﻨﺴﯚن
ﺋێﺪﮔﺎر ﺋﺎﻟﻦ ﭘﯚ
ﻛﺎﻓــﻜﺎ“، ”ﻓﺮاﻧﺘﯿــﺲ ﻛەڵەﻧﻮوﺳــەران ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾــﻦ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ رۆژﺋﺎواﯾــە .ﺋــەو ﺑەھــﯚی ھﺎوڕێﯿەﻛﯿﯿــەوە ﻧﺎودار ﺑﻮو. ”ﻛﺎﻓﻜﺎ“ ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚی ،ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧەﻧﺎﺳﺮاو ﺑــﻮو و ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﺘێﺒﯽ ﻧﻮوﺳــﯽ و ﺑــو ﻛﺮدەوە ،ﺑــەم زۆر ﻧﻮوﺳﯿﻨﯿﺸــﯽ ﻻی ﺧــﯚی راﮔﺮت. ”ﻛﺎﻓﻜﺎ“ داوای ﻟە ھﺎوڕێﻜەی ﻛﺮدﺑﻮو ﻛــە دوای ﻣﺮدﻧﯽ، ھەﻣــﻮو ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺎﻧەی ﻟــە ﭘﺎﺷــﯽ ﺟــێ ﻣــﺎون، ﺑﺴﻮوﺗێﻨێ ،ﺑەم ھﺎوڕێﻜەی وەﺳــﯿەﺗەﻛەی ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮد و ﺋەﻣڕۆﯾــﺶ ﺑــەو ھﯚﯾەوەﯾە ﻛە ”ﻛﺎﻓﻜﺎ“ ﺑﻮوەﺗە ﻧﺎودێﻜﯽ دﯾﺎری ﺟﯿﮫﺎن. ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ”دادﮔە“ و رۆﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮەﭼڵﯽ ”ﻛﯚﺷﻚ“.
”ﺋﯿﻤێﻠــﯽ دﯾﻜﻨﺴــﯚن“، ﻧــﺎوداری ﺷــﺎﻋﯿﺮی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ،ﻛەﺳــێﻚ ﺑﻮو ﻛە ﺑە درێﮋاﯾــﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ژوورەﻛــەی ﻧەھﺎﺗــە دەر و ﻧﺎوﺑەدەر ﻧەﺑــﻮو .ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﺑﻮو ،ﺗەﻧﯿﺎ 10ﺷﯿﻌﺮ ﻟە ھەزار و 800ﺷﯿﻌﺮەﻛەی ﭼــﺎپ ﻛﺮاﺑــﻮو و دوای ﻣﺮدﻧــﯽ ،ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوت ﻛە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ ﭼەﻧﺪە ﮔەورە ﺑﻮوە. ﯾەﻛــەم ﻛﯚﻣەڵە ﺷــﯿﻌﺮی ﺋەو ﺷــﺎﻋﯿﺮە 4 ،ﺳﺎڵ ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﭼﺎپ ﻛﺮا و ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1955ﻛــە ”ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤێﻠﯽ دﯾﻜﻨﺴﯚن“ ﻟەﻻﯾەن ”ﺗﯚﻣﺎس ﺟﺎﻧﺴﯚن“ەوە ﭼﺎپ ﻛﺮا ،ھەﻣﻮو ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺑو ﻧەﺑﺒﻮوﻧەوە. رەﺧﻨەﮔﺮاﻧــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ھﺎوﭼــەرخ، دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﭘێﮕــەی ”دﯾﻜﻨﺴــﯚن“ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎدا ،ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ”راﺑێﺮت ﻓﺮاﺳــﺖ“ و ”واڵﺖ وﯾﺘﻤەن“داﯾە.
”ﺋێﺪﮔﺎر ﺋﺎﻟﻦ ﭘﯚ“ ،ﺳەرەڕای ﭼﯿﺮۆﻛــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺳەرەﻧﺠڕاﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ،ﻟــە ژﯾﺎن و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻣﺮدﻧﯿﺸﯿﺪا ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە .ﺋەو ،ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺪا ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺑو ﻛــﺮدەوە ،ﺑەم ﻛەس ﺳــەرﻧﺠﯽ ﭘــێ ﻧــەدان ،ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺗەرﻣەﻛــەی ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ”ﺑﺎﻟﺘﯿﻤــﻮر“ دۆزراﯾەوە. ﺋەو ،ﺳەردەﻣﺪاری ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻛﻮرﺗەﭼﯿــﺮۆك ﻟە ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و داﻣەزرێﻨەری ﺋەدەﺑﯿﺎﺗــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ و ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە دﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ژاﻧﺮی زاﻧﺴــﺘﯽ – ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺑﻮو. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ”ﺋێﺪﮔﺎر ﺋﺎﻟﻦ ﭘــﯚ“ ،ﺑەھﯚی ﭼﯿﺮۆك و ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯿﯿەوە دەﻧﺎﺳﺮێ، ﺑەم رۆﻣﺎﻧﯽ ”ﺳــەرﺑﺮدەی ﺋﺎرﺗــﻮور ﮔــﯚردن ﭘﺎﯾــﻢ، ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎﻧﺘﻮﻛــﺖ“ ،ﻟــە ﺷﺎﻛﺎرە دﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾە .ﺋــەو رۆﻣﺎﻧە ﻟە 1838دا ﻧﻮوﺳﺮاوە.
ﺳەرﻛێﺸﯿﯿەﻛﯽ ﺳەﯾﺮی ﺋەو ﭘﯿﺎوە ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺳەرﻛێﺸــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ،دەﯾەوێ ﺑﯚ ﻣﺎوەی 60ﺳــەﻋﺎت ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮﯾﯚرك ،ﺑە ھەڵﻮاﺳــﺮاوی ﺑﻤێﻨێﺘەوە” .دێﭭﯿﺪ ﺑﻠﯿﻦ“ ،ﺳەرﻛێﺸێﻜﯽ ﻧﺎوداری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە ﻛﺎرە ﺳەﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ،ﺧەڵﻜﯽ دﻧﯿﺎی ﺳەرﺳﺎم
ﻛﺮدووە .ﺋەو ،ﺋێﺴــﺘە دەﯾەوێ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎرﻛﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯽ ﻧﯿﻮﯾﯚرك ،ﺑە ھەڵﻮاﺳــﺮاوی ﺑﻤێﻨێﺘەوە” .دێﭭﯿﺪ ﺑﻠﯿﻦ“ 35 ،ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧە و ﺑەھﯚی ﻛﺎرە ﺳەﯾﺮ و ﺳــەﻣەرەﻛﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺎﺳﺮاوە .ﺋەو ﺳﺎڵﯽ
2000ﺑﯚ ﻣﺎوەی 60ﺳەﻋﺎت ﻟە ﻧێﻮ ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷﻮوﺷەﯾﯽ ﭘڕ ﻟە ﺳەھﯚڵ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﻤﺰی ﺷﺎری ﻧﯿﻮﯾﯚرﻛﺪا ،ﻣﺎﯾەوە .ﺋەو ﻛەﺳە ﺳەرﻛێﺸە ،ﺳﺎڵﯽ 1999 ﺑﯚ ﻣﺎوەی 7رۆژ ﻟە ﻧێﻮ ﺗﺎﺑﻮوﺗێﻜﺪا ژﯾﺎ ﻛە ﻟە ﻧێﻮ ﻗﻮڵﻜەﯾەك ﻧﺮاﺑﻮو.
ھﻮﻧەر
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ﺧەﻟﯿﻞ ﭼەﻧﺪ ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﻮرد ،ﺳەرﻗﺎڵﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤێﻜﻦ ﻟەﺳــەر ھﻮﻧــەری ﭘەﯾﻜەرﺳــﺎزی و ﺗێﯿﺪا ﺑﺎس ﻟە ﺷــێﻮاز و ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻜەرﺳﺎزی دەﻛەن.
داﺑﺎن ﺷــﻮان ،دەرھێﻨەری ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾــە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻣﯚﻧﺘﺎﺟﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾﺸﯽ، ﺗەواو ﺑﻮوە .ﺋەو ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎرە، ﺑــﺎس ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــەی دەﻛﺎت و ﭘێﯽ واﯾــە ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﺟﺪی و
ﺋەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧﺎوە. داﺑــﺎن ﺷــﻮان ﺑــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟە ﻓﯿﻠﻤەﻛەدا ﺑﺎس ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺳــﺎزی دەﻛەﯾــﻦ و ﺋــەوەش دەﺧەﯾﻨــە روو ﻛــە ﭘەﯾﻜــەری ﺳــەرﻛەﺗﻮو ،ﺑە چ ﻣﺎدەﯾــەك دروﺳــﺖ دەﻛﺮێ و
ﭘەﯾﻜەرﺳــﺎزﯾﯽ ﻣﯚدێﺮن ﭼﯿﯿە. ھەروەھﺎ ﺑە ﺗەواوی ﺋەو ھﻮﻧەرە ﺷﯽ دەﻛەﯾﻨەوە“. ﺋــەو ﻛﻮرﺗــە ﻓﯿﻠﻤــەی داﺑﺎن ﺷــﻮان دەرھێﻨەرﯾەﺗــﯽ ،ﻟــە ﺑەﺷﯽ ﭘەﯾﻜەرﺳــﺎزﯾﯽ ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑەرھەم ھﺎﺗــﻮوە و ﻟەﻻﯾەن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻛﺎری ﺣەﻣەدەﻣﯿﻨــەوە وێﻨەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوە .ھەروەھﺎ ھﺎﻣﻮون رەﻓﯿﻖ ،ﻛﺎری دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدووە و ﺋﺎزاد ﺣەﺳەﻧﺰادەﯾﺶ، ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯽ ﺑەرھەﻣەﻛەﯾە.
ھەﻧﺪێ ﻟە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﻧﯿﻦ
ﻧەﺟﻤەی ﻏﻮﻣﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدام ﻛە ﻧەوەی ﻧﻮێ ﺑێﺘە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ھﻮﻧەرەوە ،ﺑەم ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑە ﺋەزﻣﻮون ﺳﻮود وەرﺑﮕﺮن و ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﻜەن. ﺋەو ﻧەوە ﻧﻮێﯿە ،ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ واﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﻟەواﻧەﯾە ﻣێﮋووی ھﻮﻧەرﯾﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەزاﻧﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﺟﻤــەی ﻏﻮﻣﯽ ،ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﺋــەو ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧەی ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛﺮاون ،ﻧﺎڕازﯾﯿــە و ﭘێﯽ واﯾە ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳــﺮوود ﺑڵێﺖ .ﺋەو ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑە ﺳــەرداﻧێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﺑەردەﺳﺘە .ﻏﻮﻣﯽ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ،ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺎت ﻛە ﺑەدەم ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿەوە ﻧەھﺎﺗﻮون .ﺋەو، ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا دەڵێ” ،ھەﻧﺪێ ﻟە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﻧﯿﻦ“. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەم ﺟﺎرەت ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ھﺎﺗﻤــەوە ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ. ﻟــەم ﺳــەﻓەرەﺗﺪا ھﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜﺖ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ﺋــەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدووە؟ ﻣــﻦ ﺳــەری ﺳــﺎڵ ھﺎﺗﻤەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻢ ﺑﯚ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻛــﺮد ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە، ﻛــە ﺋێــﻮارە ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻜﯽ ﺳــﺮوودﮔﻮﺗﻦ ڕێــﻚ ﺑﺨﺮێﺖ ﺑﯚ ڕێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟــە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﻧەھﺎﺗﻦ ﺑە ﭘﯿــﺮ ﺋــەو داواﻛﺎرﯾﯿەﻣەوە. دواﺗﺮ ﻛﺎك ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺧﻮرﻣﺎڵﯽ ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺑﯚ ﻧــﺎردم و ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋەو ﻛﺎرەم ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛە ھێﺸﺘﺎ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮوە ،ھﺎوﻛﺎت ﺳﺮوودێﻜﯿﺸﻢ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧێ ﻛە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ 10ی ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎرەوە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﻠﯿﭙﻜﺮدﻧەﻛەﯾــﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻠﯿﭙەﻛەی ﻣﺎوە. ﭼﯚن ﺋەو ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧەی ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــﺮاون،
ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯿﺖ؟ ڕێﺰم ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ھەﯾە ﻛە ﺋەو ھەﺳﺘەﯾﺎن ھەﯾە و ﻛﺎر دەﻛەن، ﺑەم دەﺑێﺖ ﺋــەوە ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛە ھەﻣــﻮو ﻛەﺳــێﻚ دەﻧﮕــﯽ ﺑﯚ
ﺳــﺮوود ﺷــﯿﺎو ﻧﯿﯿە و زۆری و ﺑﯚرﯾﺶ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــەوە دﯾﺎرە. ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻛە ﺋێﻤە ﺳﺮوودﻣﺎن دەﮔﻮت ،ﺑە ﺳــەدان ﻛەس ﺑە ﺳــﺮوودەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە دەﭼﻮوﻧە ﺷــﺎخ و ﭼەﻛﯿﺎن ھەڵﺪەﮔﺮت، ﺑــەم ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ﻛﺎراﻧەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ﻧﯿﻦ ﻛە ﺷەو و ڕۆژ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن دەﻛەن. ﺑﯚﭼــﯽ ڕێﮕە ﺑــەو ﻛﺎراﻧە دەدرێــﺖ ،ﺑــەم ﺑــە ﺗەﻧﮓ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــەی ﺗــﯚوە ﻧﺎﯾەن، ﻛێﺸەﻛە ﻟە ﻛﻮێﺪاﯾە؟ ﺋــەوە ﻧەﺷــﺎرەزاﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎر و
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دڵﺴــﯚزﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻛە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟەو ﺑﻮارەدا ﺋەزﻣﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜﺮێﻦ، وەك ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛەی ﻣــﻦ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دەﻧﮕﯿﺎن ﺷﯿﺎوە ﺑﯚ ﺳــﺮوود ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜﺮێــﻦ و ﺋێﻮارە ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﺎز ﺑﻜﺮێﺖ. دەﺑێﺖ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺮێﺖ ،ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺟــﺪی ﻓەراﻣﯚش ﻛــﺮد ،ﺑەرەو ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ دەﭼێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧــەر ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ھەﻣــﻮو ﻣﯿﻠﻠەﺗێﻜە. ﺗﯚ ﻟەﮔەڵ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺪا ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﻛﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﺖ ﻛﺮدووە ،ﺋــەوە وەك ﺧﻮﻟﯿﺎﯾەك دەﻛەی؟ ﻣــﻦ دەﺗﻮاﻧﻢ ﻟــەو ﺑﻮارەﺷــﺪا ﺧﺰﻣەت ﺑە ﮔەل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەم ﺑﻜەم ،ﺋﯿﺘﺮ ﺑﯚﭼــﯽ ﻧەﯾﻜەم ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑﯿﻨەر ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﻢ رازﯾﻦ و ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑﭙﺎرێﺰم، ﻛەﺳێﻜﯽ وەك ﻣﻨﯿﺶ ﻛە ﻗﺴەم دەڕوا ،ھەوڵــﯽ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺑﺮاﯾــﯽ دەدەم و ڕێﮕە
ھﯿﭻ ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﻢ ﺑﯚ ﻛﺮاوە ﻛە ﺑێﻤەوە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘێﻢ ﺧﯚﺷە ﻟەﻧﺎو ﮔەل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﻣﺪا ﺑﮋﯾﻢ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ھەﻟەم ﺑﯚ ﻧەڕەﺧﺴﺎوە. ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻜﺖ ھەﯾــە ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛە ﺑﺘەوێ ﻟێﺮەوە رای ﺑﮕەﯾەﻧﯿﺖ؟ دەﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻧﺪووﻧەﻧﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻣــﺎچ دەﻛەم ،ﭘﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن دا ﻛە دڵﺴــﯚزی ﮔەل و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﻦ، ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ﺋــەو ﺗﻮاﻧﺎ و ﺳــەروەت و ﺳــﺎﻣﺎﻧەی ھەﯾە ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﭘــێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ. ﺟﺎرێﻚ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەك ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەﻛەﻣەوە ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ 6ﻣﺎﻧﮕە ﻣﻮوﭼەم وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە، ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ دڵﺴﯚز ﻛە ﺧەرﯾﻜﻦ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﭘێﻨﺎو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا ﺑەﺧــﺖ دەﻛــەن ،ﭼــﯚن ﺑەو ﺟﯚرە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە دڵﺴﯚزﯾﯽ ﺧﯚی ﭘﯿﺸــﺎن دا ،ﺑەم ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ
ﻛەﺳێﻜﯽ وەك ﻣﻦ ﻛە ﻗﺴەم دەڕوا، ھەوڵﯽ ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺑﺮاﯾﯽ دەدەم و ڕێﮕە ﻧﺎدەم ﻛەس ﺑێ رێﺰی ﺑە ﻛەس ﺑﻜﺎت. ﻧﺎدەم ﻛەس ﺑێ رێﺰی ﺑە ﻛەس ﺑﻜﺎت. ﺑڕﯾﺎرت ﻧەداوە ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﺑێﯿﺘەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دەﺑێﺖ ﻟە ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧە ھﯿﭽﻢ ﺑﯚ ﻛﺮاوە و ﻧە
دڵﺴﯚزﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻨﻮێﻨﻦ. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھﻮﻧــەری ﻛــﻮردی ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳــەﻧﮕێﻨﯿﺖ ،ھەﻧﺪێــﻚ دەڵێــﻦ ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی ﻟە ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﻻی داوە و
ھەﻣﻮو ﻣﯿﻠﻠەﺗێــﻚ ﻣﯚرﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾــە ،دەﺑێــﺖ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﻣﯚرﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ ﺗەﺳﻠﯿﻤﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺑێﮕﺎﻧە ﺑﻮوە؟ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەدام ﻛــە ﻧەوەی ﻧﻮێ ﺑێﺘە ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ھﻮﻧەرەوە، ﺑەم ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑە ﺋەزﻣﻮون ﺳﻮود وەرﺑﮕﺮن و ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﻜەن. ﺋەو ﻧــەوە ﻧﻮێﯿــە ،ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ واﯾﺎن ﻧﯿﯿــە و ﻟەواﻧەﯾە ﻣێﮋووی ھﻮﻧەرﯾﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەزاﻧﻦ. ھەروەھــﺎ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎ رادەﯾــەك ﻟــەوەدا ﺗﺎواﻧﺒﺎرن ﻛە ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن، ھەرﺷــﺘێﻚ ﺑﮕﺎت ﺑە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑوی دەﻛەﻧەوە ،ﺋەوە ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە .ھﯿﻮادارم ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ ھەﺑێﺖ ،ﺋﯿﺘﺮ ھەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎو دەﻧێﯿﺖ ﻓﻠﺘەر ﯾﺎن ﻟێﮋﻧــە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼﺎوﺧﺸــﺎﻧێﻚ ﺑﻜﺎت ﺑەو ﺑەرھەﻣﺎﻧەی ﻛە ﺑﯚﯾﺎن دەﻧێﺮدرێﺖ ،ﺑە واﺳــﯿﺘە و ﺷﺘﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑــو ﻧەﺑێﺘەوە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻟەﺑەر ﺧﺎﺗــﺮی ھﻮﻧەری راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺑێﺖ .ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ھﻮﻧەری راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾﺎن ﭘێﯿە، ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑو ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺑــەم ﻧەوەی ﻧﻮێ دەﺑێﺖ ھەﺳــﺘێﻜﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ھﻮﻧەر ،ﮔﻮێﯽ ﻟە ﺷﺘﯽ ﺟﻮان ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﻧەك ﮔﻮێﯽ ﻟە ﺷﺘێﻜﯽ ﭼەواﺷــە ﺑێــﺖ و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ رۆژ ﺑــە رۆژ ﻛەﻣﺘــﺮ ﺑێــﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﯿﺴــﺘﻢ )ھەﯾﻔﺎ وەھﺒﯽ( ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن،
ﺑﺎﺷــە دەﺑێﺖ ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﻛﻮرد ﭼﯿــﯽ ﻟە ھەﯾﻔﺎ وەھﺒــﯽ ﻓێﺮ دەﺑێــﺖ؟ دەﺑێﺖ ﻛەﺳێﻚ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜەﯾﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان و ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ھﻮﻧەری ﺋەو ﻛەﺳــە ﺳــﻮود وەرﺑﮕﺮن ،ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ھەن زۆر ﻟەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﺗــﺮن و دەﺗﻮاﻧﻦ ﺷــﺘێﻚ ﺑﺪەن ﺑەم وﺗەی ﻣﻦ و ﺗﯚ. ﺗەوژﻣێــﻚ ﻟــە ﮔﯚراﻧــﯽ و ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻓﺎرﺳﯽ رووی ﻛﺮدووەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗێﻜەوی ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﻛﺮاوە ،رووﻧﻜﺮدﻧەوەت ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﭼﯿﯿە؟ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،دەﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺳــﻮود ﻟە ھﻮﻧەری ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەرﮔﺮﯾﺖ ،ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ دەق ﺑە دەق ﺷــﺘﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێﻨﯿﺖ و ﺗەرﺟەﻣەی ﻛﻮردی ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺗﻮرﻛﯽ، ﻛە ﺋــەوان ھــەزاران ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﯿﺎن ﺑﺮدووە و ﻛﺮدووﯾﺎﻧەﺗە ﺗﻮرﻛﯽ ،ﺗــﯚ ﺑﭽﯿــﺖ ﮔﯚراﻧﯿﯿە رزﯾﻮەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەوان ﺑێﻨﯿــﺖ و ﺑﯿﻜەﯾﺘەوە ﺑە ﻛــﻮردی .ھەﻣﻮو ﻣﯿﻠﻠەﺗێــﻚ ﻣﯚرﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚی ھەﯾــە ،ﺗﯚ ﻛــە ﮔﻮێ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﺑﮕﺮﯾﺖ ،ﺧێﺮا دەزاﻧﯿﺖ ﻛە ﺋەوە ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﯿە ﯾﺎن ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﯿە ،دەﺑێﺖ ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ ﻣﯚرﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﻟەﺑﺎرەی ﭘەﯾﻜەرﺳﺎزﯾﯿەوە دێﺘە ﺑەرھەم
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻏﻮﻣﯽ :ﺳەری ﺳﺎڵ ھﺎﺗﻤەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻢ ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻛﺮد ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە، ﻛە ﺋێﻮارە ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗێﻜﯽ ﺳﺮوودﮔﻮﺗﻦ ڕێﻚ ﺑﺨﺮێﺖ ﺑﯚ ڕێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﻧەھﺎﺗﻦ ﺑە ﭘﯿﺮ ﺋەو داواﻛﺎرﯾﯿەﻣەوە.
11
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷﻮێﻨﯽ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣﯽ وﺗﺎﻧﯽ دەرەوەﯾە. زۆرێﻚ ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎن ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن رادەﺳﺘﯽ ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ھەرێﻢ ﻟە ﭘەﺗﺎﺗەدا ﺧﯚﺑﮋێﻮە ﻛەﭼﯽ ﺣەوﺟێﯽ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯿەﺗﯽ ﺳەﻣﯿﺮ ﺋﯿﺴــﻤﺎﯾﻞ دەڵێ ”ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘەﺗﺎﺗەﯾە ﺑە ﯾەﻛﺠﺎر ھەﻣﻮوی ﺑێﺘە ﺑﺎزاڕەوە ،ﺟﻮوﺗﯿﺎر زﯾﺎﻧﯽ ﭘێ دەﮔﺎت .ﺑﯚﯾە ڕەواﻧەی ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق دەﻛﺮێﺖ“. ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﭘەﺗﺎﺗە ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ھﯿﭽــﯽ ﻟــە ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ دەرەوە ﻛــەم ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەر ﺣەوﺟەی ﺑە ﭘەﺗﺎﺗەی وﺗﺎﻧــە ،ﺑەﺑڕوای ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەرەی ﺑﺎﺧﺪاری وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ،ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﻛەﻣﯿﯽ ﺳــﺎردﻛەرەوەﯾە. ﻛﯚﮔــەی ﺋــەو دەڵــێ ”ﺋەﮔــەر ﻛﯚﮔەی ﺳــﺎردﻛەرەوە ھەﺑێــﺖ ،ﺋــەو
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑە ﺧﯚﺗێڕادﯾﻮﯾﯿەوە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﭘەﺗﺎﺗەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﯚﺑﮋێﻮی ،ﺑەم ﺋەوە ﭘەﺗﺎﺗەی وﺗﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەم ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە و ھەر ﺣەوﺟەﯾﻦ ﭘێﯽ .ﺋﺎﺧﺮ ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﮔەی ﺳﺎردﻛەرەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ وەرزێﻚ ﭘەﺗﺎﺗەی ﺧﯚﻣﺎڵﯽ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ. ﺑــﺎزاڕی ﮔــەورەی ﻋەﻟــﻮەی ھەوﻟێــﺮ ،دەﻛەوێﺘــە ﺳــەر ڕێــﮕﺎی ﮔﻮێڕ و ھەﻣــﻮو ڕۆژێﻚ ﺳــەر ﻟە ﺑەﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎرﯾﻚ و روون ﺟﻤﻮﺟﯚڵ دەﻛەوێﺘــە ﺑﺎزاڕەﻛە و ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ، ﺳــەﻋﺎت 7ی ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﮔەرﻣەی ﻛﺎرە و ﻛڕﯾﺎر و ﻓﺮۆﺷﯿﺎر ﺟﻤەﯾﺎن دێ .ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ 9ﺑەدواوە ﺋەﮔەر ﺑﭽﯿﺘــە ﺋەو ﺑــﺎزاڕە ،ﺋــەوە زۆر دواﻛەوﺗــﻮوی و ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﺖ ﻟە دەﺳﺖ ﭼﻮوە. ﻟەﺑــەر دەروازەی ﻋەﻟﻮەﻛە ھەر ﺗڕێﻠەی ﻛەﭘﺴــە ﺧــﯚ ﺑەژووردا دەﻛﺎت و ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﻣەﺟﺎل ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ﺑــﺪەن ،ﻟەودﯾﻮ ﺑە ﺑەﺗﺎڵﯽ دێﻨــە دەرەوە .ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑە ژوور دەﻛــەوی ﭘڕﯾەﺗﯽ ﻟە ﻣﯿﻮەﺟﺎﺗﯽ
و زۆرﯾــﺎن ھــﯽ دەرەوەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ .ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺋﺎوھــەوا و ﺧﺎﻛﯽ ﺑەﭘﯿﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،زۆر ﺷﯿﺎوە ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ. ﻟەو ﺑﺎزاڕە دەﺷﺘﯽ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣﯿﻮەﺟﺎﺗﯽ ﻟەﺑﻦ ﺟەﻣەﻟﯚﻧە ﺑەرزە ﻛﺮاوەﻛــەی ﺑەﺳــەر ﯾەﻛــەوە داﻧﺎوە و ﻟەﻻﯾەﻛﯿــﺶ ﭘەﺗﺎﺗەی ھەڵﭽﻨﯿــﻮن .ﺋــەو ﭘەﺗﺎﺗەﻛەی ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﻮو. ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺘﯿﯿەوە ﺳــﻤﻜﯚ ﻋەﻟﯽ ﺗﺮێﻠەﯾەك ﭘەﺗﺎﺗەی ﺳــﻮورﯾﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر دووﻛﺎﻧەﻛەی داﻧﺎوە و 600دﯾﻨﺎر ﻧﺮﺧەﻛەﯾەﺗﯽ. ﻟە ﺳەرووی ﺋەوﯾﺸــەوە ﺷﻮﻛﺮ ﻛﺎﻧەﺑﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘەﺗﺎﺗەی ﻟەﺳەر ﯾەك داﻧــﺎوە ﻛە ﻟــە ﻧﺎﯾﻠﯚﻧێﻜﯽ
دەرەوە دەزاﻧﻦ ،ﺑەم ﻟەو ﺑﺎزاڕە ھەرزاﻧﯿــﯽ ﻧﺮخ ﺑﺮاوەﯾــە ،ﺑﯚﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﭘەﺗﺎﺗەی ﺳﻮوری و ﺋێﺮاﻧﯽ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﮔەورەﯾــە ﺑەدوای
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺎت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك وەرزە و ﺳێ وەرزەﻛەی ﺗﺮ دەﺑێــﺖ ھﺎوردە ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﭘەﺗﺎﺗەی ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛــە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺷەﺷەوە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت، ھەرﭼەﻧﺪە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ﺋەو ﺑەرھەﻣــە دادەﺧﺎت ،ﺑەم ﻋەﻟــﻮەی ھەوﻟێﺮ ﺑــێ ﭘەﺗﺎﺗەی ﺗﻮرﻛــﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ و ھﯚڵەﻧﺪی و ﺳﻮوری ﻧﺎﺑێﺖ .ﺋﺎﺧﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎن ﺑەر ﻟــە داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳــﻨﻮور، ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ھﺎوردە دەﻛەن و ﻟە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ھەڵﯽ دەﮔﺮن. ﭘەﺗﺎﺗــەی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﺶ زۆر ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎن ﺑەرەو
ﺋــەوەی ﺑەﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵ ﻛﯚﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑە ھێﻮاﺷﯽ ﻟێﯿﺎن وەردەﮔﺮێﺘــەوە .ﺳــەر ﺑەھەر ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەﻛﺪا دەﻛەﯾﺖ ،ﭘڕە ﻟە ﻛەرەﺳــﺘەی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ و ﻛەس ﻧﯿﯿە ﻟێﯿﺎن ﺑﭙﺮﺳــێﺖ .ﺋەﻣە وای ﻟە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﻨێﺮﻧەوە ﻣﺎڵــەوە و ﺗەﻧﺎﻧــەت دەرﮔــەی ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻟەﺑــەر زۆرﯾﯽ ﻛﺮێ ،داﺑﺨەن و ھەرﭼﯽ ھەﯾﺎﻧە ﻟە ﺑەردەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﺑﯿﺨەﻧە روو ﺑەڵﻜــﻮ ﺋــەوەی ھەﯾﺎﻧە زوو ﻟــە ﻛﯚڵــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﯽ ﺑﻜەﻧەوە،
ﺋەﮔــەر زاﻧﯿﯿــﺎن ﺑﺎزاڕەﻛەﯾــﺎن ﺑﺎش ﻧﺎﺑێﺖ ،ﻛﺮێﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾﺶ ﻟەﺳەر ﺧﯚﯾﺎن ﻻﺑەرن و ﺑەدوای ﻛﺎﺳﺒﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮدا ﺑﮕەڕێﻦ. ڕێﺒــﻮار ﺟەوھــەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﻮش ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺷــﯚڕش ،ﻛە ﻟە ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎن ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧــﯽ رەواﻧەی ﻣﺎڵەوە ﻛﺮدووە ،دەڵێﺖ ”ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾــﯽ وەك ﻣﯚﺗەﻛــە ﺑەرۆﻛﻤﺎﻧــﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛەی ﻟێﻤﺎن دەﺑێﺘــەوە “.ﭼەﻧﺪ دووﻛﺎﻧێﻚ ﺳــەرووﺗﺮ ﭘێﺸــەوا ﻋەزﯾﺰ ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﺳﯿﻤﯿﻨﺲ، دوو ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەی ﺑەراﻣﺒەرﯾﻤﺎن ﭘﯿﺸﺎن دەدات ﻛە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻛﺮێﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ، دەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺧﺴﺘﻮون. ﺋێﺴــﺘە ڕۆژ ﺑــەڕۆژ ژﻣــﺎرەی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ﻣﺎڵــەوە ﻛــەم دەﻛﺎت و رەﻧﮓ ﺑێﺖ ﺋەوەﯾﺶ ﺑﯚ ﺋەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑــﺎش ﺑێــﺖ ﻛــە ﻣﺎوﻧەﺗــەوە. زۆرێﻚ ﻟەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻧە ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 60ﻣەﺗﺮﯾﯽ ھەوﻟێﺮ، ﻧێﻮان ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯚڕش و ﻋەﻧــﻜﺎوەن ،ﺷــەﻗﺎﻣێﻚ ﻛــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە و ﻛﺮێ ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑەرزە. ﻣﻮھەﻧەد ﻋەﻟﯽ ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﯿﻨﮓ ﻛە ﭼەﻧــﺪ ﺑﺮﯾﻜﺎرێﻜﯿﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑەھــﯚی ﺋەوەی
ﺳەﻣﯿﺮ ﺋﯿﺴﻤﺎﯾﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑﺎﺧﺪاری ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ:
ﺋەﮔەر ﻛﯚﮔەی ﺳــﺎردﻛەرەوە ھەﺑێﺖ ،ﺑەردەوام ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑەﭘێﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەھێﻨﺪرێﺘە ﺑﺎزاڕ. ﺟــﯚر ﺑەﺟــﯚر ﻛــە ﺷــێﻮەی رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﯿﺎن دەدرەوﺷێﺘەوە، ﺑــەم ﺋەوە دڵﺨﯚﺷــﻜەر ﻧﯿﻦ و ﻟەو ﺑﺎزاڕە ھەﺳــﺖ ﺑــە ﻏەرﯾﺒﯽ دەﻛەﯾــﺖ .ﺋﺎﺧﺮ ﺑــە دەﮔﻤەن ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ دەﺑﯿﻨﯿﺘەوە
ﺟﻮان ﭘێﭽﺮاوە و ﻧﺮﺧەﻛەی 700 دﯾﻨﺎرە ،ﭘەﺗﺎﺗەﻛەی ﺋەو ھﯚڵەﻧﺪی ﺑــﻮو .ﺷــﻮﻛﺮ دەڵــێ ”ﭘەﺗﺎﺗەی ﺧﯚﻣﺎن ﺗەﻧﯿﺎ وەرزێﻚ ھەﯾە“. ﺋەﮔەرﭼﯽ دووﻛﺎﻧﺪاران ﭘەﺗﺎﺗەی ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﺑــە ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟــە ھﯽ
ﭘەﺗﺎﺗەی ﺧﯚﻣﺎڵﯿﺪا ﮔەڕاﯾﻦ ،ﺑەم دەﺳــﺘﻤﺎن ﻧەﻛەوت .ﺋــەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو ﺑەرھەﻣــﯽ ﭘەﺗﺎﺗە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾــﯽ .ﺋــەو ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾﯿەی
ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺧﻮارووی ﻋێﺮاﻗﯽ دەﺑەن .ﺋﺎﺧﺮ ﺋەﮔەر ﺑﯚ دەرەوەی ھەرێــﻢ رەواﻧە ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەو ﻣﺎوەﯾە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﺳﺎغ ﻧﺎﺑێﺘەوە و ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛﺎن دەڕزن. ﺳــەﻧﮕەر ﻋەزﯾﺰ ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﯾە ﭘﺎر ﺑەھﯚی ﮔﯿﺮاﻧﯽ ڕێﮕەی ھەرێﻢ و ﻋێﺮاق ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ،ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘەﺗﺎﺗە زﯾﺎﻧﯽ ﻛﺮد. ﺋەوﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﯾەك ﺳﺎڵﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎﺗە ﻧێﻮ ﺑﺎزاڕ و ﺳــەﻧﮕەرﯾﺶ ﺑە ﭘەﻟەﭘەل ﻛﯿﻠﯚی ﺑە 200دﯾﻨﺎری ﻓﺮۆﺷﺖ. ﺳەﻣﯿﺮ ﺋﯿﺴــﻤﺎﯾﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑﺎﺧﺪاری ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە دەدات ﻛە ﺑەر ﻟە 5ﺳﺎڵ ﺑﯚ ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣــﯽ ﭘەﺗﺎﺗــە دەﺳــﺘﯿﺎن
ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﭘەﺗﺎﺗــە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳﺎﻧە 80ھەزار ﺗﯚﻧە و ﺑڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺪراوﯾﺶ ﺳەرووی 100ھەزار ﺗﯚﻧە. داوەﺗێ ،ﺋەوﯾﺶ ﺑە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﺗــﯚ و ﭘەﯾــﻦ و ﻗڕﻛــەر ﺑــﯚ ﺟﻮﺗﯿﺎران .ﺋەو دەڵێ ”دوو ﺳﺎڵە ﺑەرھەﻣﯽ ﭘەﺗﺎﺗە ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮە“. ﺋەو ڕووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﭘەﺗﺎﺗە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳــﺎﻧە 80ھەزار ﺗﯚﻧە و ﺑڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺪراوﯾﺶ ﺳەرووی 100ھەزار ﺗﯚﻧە. ﺑەﭘێﯽ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﭘەﺗﺎﺗــە ،ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەری ﻟە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘە و
ﺑەرھەﻣە ﻟــەوێ ھەڵﺪەﮔﯿﺮێﺖ و ﺑــەردەوام ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەھێﻨﺪرێﺘە ﺑﺎزاڕ“. ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺑــﺎزاڕی ﻋەﻟﻮە دێﯿﺘە دەرەوە ،ﺑــﯚت دەردەﻛــەوێ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣــﯽ وﺗﺎﻧﯽ دەرەوەﯾە و ﺋەﮔەر ﺑێﺖ و وﺗﯽ دراوﺳێ ﺑەھەر ھﯚﯾەك ﺳــﻨﻮورەﻛەی داﺑﺨــﺎت ،دەﺑێ دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﯽ ﺑەﺳەر ﺑێﺖ؟.
ﻗﺎزاﻧﺞ ﺳەری ﻣﺎﯾەی ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎن دەﺧﻮات وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻗﻮڕﮔﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ﻣﺎڵﯽ ﮔﺮﺗﻮوە و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﭘەﻟەﻗﺎژە ﺧﺴــﺘﻮون .ﻟەو ﭘێﺸﺎﻧﮕﺎﻧەی ﺟﺎران ﻟەﺑەر ﻛڕﯾﺎر ڕێﺖ ﻧەﺑﻮو ﺑڕۆﯾﺖ و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯿﺸــەوە ﻣەﺟﺎﻟﯽ وەﻣﺪاﻧەوەی ﻧەﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﭼﺎو ﻟە دەرﮔــە ،ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛڕﯾﺎرن .ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳەری ﻣﺎﯾەی ﺧﻮاردووە و ﺑەﻧﺎﭼﺎری وازﯾﺎن ﻟە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ھێﻨﺎوە، ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﭼﻮوﻧەﺗە ﺗﻮﻧێﻠێﻜەوە ﻧە دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟێﯽ دەرﺑﺎز ﺑﻦ و ﻧە رێﮕەی ﮔەڕاﻧەوەﺷﯿﺎن ھەﯾە. ﺑــەر ﻟــە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ، ﺳــەرت ﺑەھــەر ﺷــﻮێﻨێﻜﺪا ﻛﺮدﺑﺎﯾە ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەت ﺑەرﭼﺎو دەﻛــەوت ﻛە ﺑە ﻧەﻗﺪ و
ﻗﯿﺴــﺖ ﺑﺎزاڕﮔەرﻣﯿﯿﺎن دەﻛﺮد، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑڕﺳــﺘﯽ ﻟێ ﺑڕﯾﻮن و ڕۆژ ﺑەڕۆژ ﻟــە ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻛــەم دەﺑێﺘەوە و
ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻗەرز و ﻗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻓەوﺗێﺖ ،ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ﻟە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﺑەردەواﻣﻦ. ﻛــە داﺑﯿﻨﻜــەری ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ زۆرێﻚ ﻟــە دووﻛﺎن و ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧە ،ﺑﺎش ﺋــﺎﮔﺎداری ﺑﺎزاڕ و داﺧﺮاﻧﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧە. ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘێﺸﺎﻧﮕە ﻧــﺎو دەﺑﺎت ﻛە ﻟە ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎن وازﯾﺎن ﻟــەم ﻛﺎرە ھێﻨﺎوە و ﺋەو ﻛەﻟﻮﭘەﻟــە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﺎﻧەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧﺪووﻧەﺗــەوە ﻛــە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻻی ﺋەو ﺑﺮدﺑﻮوﯾــﺎن .ﺋەو دۆﺧە ﺗﺮﺳــﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻧێــﻮ دڵﯽ ﻣﻮھەﻧەدﯾﺸــەوە ﺑﯚﯾــە دەڵێﺖ، ”ﺋەﮔەر دۆﺧەﻛە ھەروا ﺑەردەوام ﺑێﺖ ،ﻣﻨﯿﺶ دەﺑێــﺖ دەرﮔەی ﭘێﺸﺎﻧﮕە داﺑﺨەم“. ﻟەوەﺗــەی وەرزی ﮔەرﻣــﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە ،ﺑﺎزاڕی
ﻣﻮﺑەرﯾﺪەﯾﺶ ﮔەرﻣﺘﺮ ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە دۆﺧﯽ ﻧﯿﺎز ﺋەﻛﺮەم ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﺣﺎﺟﯽ رەﻓﻌــەت ﺗــﺎ رادەﯾەك ﻟــە ھﺎوﭘﯿﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮە، ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﻮﺑەرﯾﺪە و ﭘﺎﻧﻜە دەﻓﺮۆﺷێﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋەوﯾﺶ ﻧﺎڕازﯾﯿە و دەڵێ ”ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎن دەرﻧﺎﭼێﺘەوە“. ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەدارێﻜەوە ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە ھەردوو ﺳــەرەﻛەی ﭘﯿﺴە. ﺋــەوان ﺋەﮔــەر ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە داﺑﺨەن ،ﻗەرزی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﻧﺎﮔەڕێﻨﺪرێﺘــەوە ،ﺋەﮔــەر ﺑەردەواﻣﯿــﺶ ﺑﻦ ﺋــەوا ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ ﻧﺎدرێﺖ. ھێــﺮش ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ،ﺧﺎوەﻧﯽ
ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــﻮڵﺘﺎن ﻛــە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 15ھەزار دۆﻻر ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎن ﻟەﺳــەری ﻛەڵەﻛــە دەﺑێــﺖ ،ﭼﺎرەﯾەﻛﯽ دۆزﯾﻮەﺗــەوە، ﻧێﻮﻧﺠــﯽ ﺋــەو ﻛﯚﮔەﻛــەی داوەﺗــەوە ﺧﺎوەﻧەﻛەی و ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟەﺑــەر دەرﮔەی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ھەڵﭽﻨﯿــﻮە و ﺋەوەﻧــﺪەی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻗﺴﺖ و ﻗەرزەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ ﭼﺎوەڕێــﯽ ﻛڕﯾــﺎر ﻧــﺎﻛﺎت .ھێــﺮش ﻛە ﺑﯚ ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎری ﺳەرﺷﺎﻧﯽ3 ، ﻟە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻧﺎردووەﺗەوە ﻣﺎڵەوە و دەڵێﺖ ”ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕم 1 %ـﯽ ﺟﺎراﻧە“. ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەن ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﺷەواﻧە ﺳــەر ﺑەﺳەرﯾﻦ دەﻛــەن ،ﺣەز دەﻛــەن ﺧەون ﺑــەو رۆژاﻧــەوە ﺑﺒﯿﻨــﻦ ﻛــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺟﻤــەی دەھﺎت، ﺑــەم ﻣﯚﺗەﻛەی ﺑێ ﺑــﺎزاڕی و ﺗﺮﺳــﯽ ﻣﺎﯾە ﭘﻮوﭼﺒﻮون ،ﺧەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿەﻛەﺷﯿﺎﻧﯽ زڕاﻧﺪووە.
ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەك:
ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯽ وەك ﻣﯚﺗەﻛە ﺑەرۆﻛﻤﺎﻧــﯽ ﮔﺮﺗﻮوە و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛەی ﻟێﻤﺎن دەﺑێﺘەوە.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻧﺪێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ژﻣﺎرەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە.
دەرﭼﻮوﯾەﻛﯽ زاﻧﻜﯚ 40 :ﺳﯿﭭﯿﻢ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد و ﻛەس ﺑﺎﻧﮕﯽ ﻧەﻛﺮدم وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺟﺎران دەرﭼﻮواﻧﯽ زﻣﺎن و ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر و ﺑەﺷە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺑەﺷە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ،داﻣەزراﻧﺪن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺎن رەت دەﻛﺮدەوە و ﺧێﺮا ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺟێﮕەﯾﺎن دەﺑﻮوەوە ،ﺑەم دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪن ﻻی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺷەڕی داﻋﺶ و ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ،ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺑێ ھێﺰ ﺑﻮوە .ﺋێﺴﺘە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەواﻧەﯾﺶ ﺋەﺳﺘەم ﺑﻮوە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﻛﺎرﺗﯽ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻛﺎر ھەژﻣﺎر دەﻛﺮا.
ﺳەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ:
ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری ھﯚﻛﺎرە ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳﺖ و ﺑﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن زۆر ﺋﺎوە ﻧەﺑێﺖ. ﺷــﻮان ﻛەرﯾــﻢ ﻛــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻜە زاﻧﻜﯚی ﺗەواو ﻛﺮدووە، ﻛﺎﺗێــﻚ دەزاﻧێﺖ ﻟــە ھەوﻟێﺮ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەك ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻛە ﺋەرﻛەﻛەی ﺋﺎﺷﻨﺎﻛﺮدﻧﯽ ھەﻟﯽ ﻛﺎرە ﺑە ﺑێــﻜﺎران ،ﺧێﺮا ﻟەﮔەڵ ﮔــﯚران ﻟﻮﻗﻤﺎﻧــﯽ ھﺎوڕێﻜەی ﺧــﯚی دەﮔەﯾەﻧێﺘــە ھﻮﺗێﻞ رۆﺗﺎﻧﺎ ،ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ،ﺑــەو ﺋﻮﻣێﺪەی ﺋەﻣە دوا ﺟﺎر ﺑێﺖ ﻛە ﺳــﯿﭭﯽ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺎت. ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەی ﭘێﻨﺠﺸەﻣﯽ راﺑﺮدوو 26 ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ھەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﯾــﺎن ﺧﺴــﺘﺒﻮوە روو و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺳەدان دەرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚﯾﺶ ﻛە ھﺎوﺷێﻮەی ﺷﻮان و ﮔــﯚران ﺑە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەﯾﺎن زاﻧﯿﺒــﻮو ،رووﯾﺎن ﺗــێ ﻛﺮدﺑﻮو ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺘﻮاﻧــﻦ دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻛﺎر
ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨﻦ و ﺋﯿﺘﺮ ﻟە ﺑێﻜﺎری رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑێﺖ. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﻛە ﺧﯚی ﺧﺎوەﻧﯽ 4ھەزار ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرە و ﻟە دەﯾﺎن ﺑﻮاری ﺟﯿﺎوازدا ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە دەﯾﺎن ﭘﺴﭙﯚڕ و دەرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚ ھەﯾە ،ﻟە ﺳﻮوﭼێﻜﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔەﻧﺠﯽ ﺑــە دەوری ﺧﯚﯾــﺪا ﻛﯚ ﻛﺮدﺑﻮوەوە .ﺳــەﻣەد ﺣەﺳەن ﻛە ﺑەﺷــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯽ ﺗــەواو ﻛﺮدووە ،ﻟــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﻧﺎوﻧﻮوﺳﯽ دەﻛﺎت ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎرێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ دەﺳﺖ ﺑﻜەوێﺖ .ﺋەو ﺑــە ﭘﭽڕﭘﭽڕ ﻛﺎری ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم وەك ﺧﯚی ﮔﻮﺗﯽ ”دەﻣەوێ داﺑﻤەزرێﻢ و ﻟــەو ﺟــﯚرە ﻛﺎرە ﭘﭽڕﭘﭽڕاﻧە رزﮔﺎرﯾﻢ ﺑێﺖ“ .ﺋەﺣﻤەد ﮔەﯾﻼﻧﯽ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻛﺎر ﮔﺮووپ ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی
ﺋەﮔەر ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺑﻜﺮێﯿﻦ ،ﺋەوا ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤــﺎن زﯾﺎد دەﺑێﺖ و ﻟەو ﻛﺎﺗەﺷﺪا دەرﻓەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ھەﻟﯽ ﻛﺎر دەﺧەﯾﻨە ﺑﺎزاڕەوە. ﻣێﺪﯾﻜﺎ ﺑﻜەﻣە ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﺑﻜەﻣەوە. ﺳــەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﭘێــﯽ واﯾە ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾــەی ﺗﻮوﺷــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوە ،ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﻛە دەﺳــﺖ و ﺑﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن زۆر ﻛﺮاوە ﻧەﺑێﺖ،
ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﻟــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪان ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ھەﻟــﯽ ﻛﺎر ﻛەﻣــە و ژﻣﺎرەی ﺑێﻜﺎراﻧﯿــﺶ زۆرە ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺧﺘﯽ ﺋەواﻧە ﺑــﯚ داﻣەزراﻧــﺪن زﯾﺎﺗﺮە ﻛە ﺟﮕە ﻟە ﺑڕواﻧﺎﻣە ،ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺸﯿﺎن ھەﯾە.
ﮔەﻧﻢ ﺑەﻗﺎﭼﺎخ دەھێﻨﺪرێﺖ و ﺑە ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺳﺎغ دەﻛﺮێﺘەوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ وەرزی ﭘێﺪاﻧﯽ داﻧەوێڵەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎن دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ھەﻧﺪێﻚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﭼﺎوﭼﻨﯚك ﺋەو ھەﻟەﺷــﯿﺎن ﻗﯚﺳﺘﻮوەﺗەوە و ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﮔەﻧﻢ ﺑە ھەرزان دەﻛڕن و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﺑەﮔﺮان ﺳﺎﻏﯽ دەﻛەﻧەوە .ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻛە ﻗەدەﻏەﻛﺮاوە و زﯾﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﺎوﺧﯚ دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﻧﺮﺧﯽ ﮔەﻧﻢ ﻟــە ﻋێﺮاق ھەروەك ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو داﻧﺮاوە و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻧﺮﺧەﻛﺎن ،ﺗﯚﻧێﻚ ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﻠە ﯾەك ﺑــە 792ھەزار دﯾﻨﺎر ،ﭘﻠە دوو ﺑە 682ھــەزار و ﭘﻠە ﺳــێ ﺑە 572 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﻟە ﺋێﺮان ﺗﯚﻧێــﻚ ﮔەﻧﻢ ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و 100ھــەزار ﺗﻤەن ﻛە دەﻛﺎﺗــە ﻧﺰﯾﻜەی 400ھەزار دﯾﻨﺎر ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻛڕدرێﺖ، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﻋێــﺮاق ﻧﺮﺧەﻛە ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھێﻨﺪەﯾە و ﺋەوەش دەرﻓەﺗێﻜە ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺋێﺮان ﯾﺎن وﺗﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ﮔەﻧﻢ ﺗێﯿﺎﻧﺪا ھەرزاﻧە ،ﮔەﻧﻢ ﺑﻜڕن
ﺧﺴــﺘە روو ﻛە ﺋــەوان ﺑەھﯚی ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ،ﺑەردەوام ھەﻟــﯽ ﻛﺎری ﻧﻮێﯿــﺎن ھەﯾە رای ﺑﮕەﯾەﻧﻦ. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺳــﺎڵێﻜە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ و ﺷــەڕی داﻋﺸﯿﺶ ھێﻨــﺪەی ﺗﺮ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮوڵ ﻛﺮدووەﺗەوە .ﺳﺎن ﻛە ﻟەوﺳەری دﻧﯿــﺎوە ﺑێﻜﺎر رووی ﻟــە ھەوﻟێﺮ دەﻛﺮد ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرێﻚ ﺑﺪۆزێﺘەوە، ﺋێﺴﺘە زۆرﺑەی ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ﻛﺎر ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯚ ﺋەواﻧەﯾﺶ ﻛە ﻟە زاﻧﻜﯚ دەرﭼﻮون ﺋەﺳﺘەم ﺑﻮوە. ﺷــﻮان و ﮔــﯚران ﻛە ﺋــەو رۆژە ﺳەرداﻧﯽ زۆرﺑەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ،رووﺧﺴﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﯾﺎن ھەﺑــﻮو و ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮو ﺋــەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەش ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەوان ﻟە
ﺑێﻜﺎری رزﮔﺎر ﺑﻜﺎت. ﺷــﻮان ﻛەرﯾــﻢ ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ 40 ﺟﺎر ﺳــﯽ ﭬﯿــﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ھەﻣﻮوﯾﺎن داوای ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﺎرم ﻟێ دەﻛــەن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﻛﺎرێﻜــﺪا ﺋەزﻣﻮوﻧﺖ ھەﺑێﺖ ،ھــەر دەﺑێﺖ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ داﺑﻤەزرێﯿﺖ“ .ﮔﯚراﻧﯽ ھﺎوڕێﯽ ﺷــﻮان ﻛە ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯽ ﺗــەواو ﻛــﺮدووە ،ﺑەﺧﺘــﯽ ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت زۆر ﻛەﻣﺘــﺮە .ﮔﯚران ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻛــە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻟێﮋەﻛەی ﯾەﻛەم ﺑﻮوە و دەﺑﻮو ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺑە ﻣﻮﻋﯿﺪ داﺑﻤەزرێﺖ، ﺋێﺴــﺘە دەﺳــﺘەوﯾەﺧەی ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﺑﻮوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯿەﻛەی ﺋەو ﻧﯿﯿە. ﺗەﻧﮕﮋەﻛــەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ وای ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻛﺮد ژﻣﺎرەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛەم ﺑﻜەﻧەوە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑەﯾەﻛﺠﺎری دەرﮔــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﺨەن ،ﺗێﯿﺎﻧﺪاﯾە ﺷﺎﻧﺎزی ﺑە ﻣﺎﻧەوەی ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن. ﺋﺎوا ﻣێﺪﯾﻜﺎ ﻛە ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ دەرﻣﺎﻧﺴﺎزﯾﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 6ﺳــﺎڵە دەرﻣﺎن ﺑەرھەم دێﻨێﺖ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھەﻟﯽ ﻛﺎری ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎن ﺧﺴــﺘﺒﻮوە روو .ﺳﺎرەوان ﻗﺎدر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺳــەرﭼﺎوە ﻣﺮۆﯾﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺎرﮔەی ﺋﺎواﻣێﺪﯾﻜﺎ ﺑﯚ ”وﺷە“
ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋەﮔەر ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑﻜﺮێﻦ، ﺋەوا ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن زﯾﺎد دەﺑێﺖ و ﻟەو ﻛﺎﺗەﺷــﺪا دەرﻓەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ھەﻟــﯽ ﻛﺎر دەﺧەﻧــە ﺑــﺎزاڕەوە، ﻛەﭼﯽ ﺋەوەﻧﺪەی ﻟە ﺑەﻏﺪا داوای دەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﻟێﺮە ﺋەو ﺑﺎﯾەﺧەﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ. ﻟەو ﻗﺴــﺎﻧەدا ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﺳەﻓﯿﻦ دزەﯾﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑەﺳــەرﻛﺮدﻧەوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛەﻣﺎﻧﯽ ﺑــڕی ،ﻧﻮێﻨــەری ﻛﺎرﮔەﻛەﯾﺶ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺷﺘﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﻣﻨﯽ ﮔﻮﺗﺒﻮو ﺑﯚ ﺋەوی دووﺑﺎرە ﻛﺮدەوە. ﺑەﻣﻦ ﺋــەوە دەرﻓەﺗێﻜﯽ دا وەﻣــﯽ ﺋﺎوا
ﺳﺎرەوان ﻗﺎدر ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧﯽ ﻛﺎرﮔەی ﺋﺎواﻣێﺪﯾﻜﺎ:
و ھﺎوردەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﻜەن و دواﺗــﺮ ﺑە ﻓﺮﺗﻮﻓێڵ رادەﺳــﺘﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﺑﻜەن. ﺋەﮔــەر ﮔەﻧﻤــﯽ ﺗﺮ ھــﺎوردەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــە رووﻧــﯽ دەرﻧﺎﻛەوێﺖ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧــﺪە ،ﺋەﻣەش ﺳەر ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ
ﻧەوزاد ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن ﮔەﻧﻤــﯽ ھﺎوردەﻛﺮاو ﻟەﮔەڵ ﮔەﻧﻤﯽ ﺗﺮ ﺗێﻜەڵ دەﻛەن و دواﺗﺮ دەﯾﻔﺮۆﺷﻨەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت.
دەﺷــێﻮێﻨێﺖ .ﻧەوزاد ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو دﯾﺎردەﯾە دەﺧﺎﺗە روو و دەڵێﺖ، ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ و ﻟە ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ﺳــﺎﯾﻠﯚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن رادەﺳﺖ ﺑﻜەن ،ﺋەﮔەر ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎن ﻗەرەﺑﺎڵﻎ ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺋەوا ﻛێﺸەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێــﺖ ﻛە ﻟەو ﻛﺎﺗــەدا ﻧﺎﭼﺎرن ﺑﯿﺒەن ﺑﯚ ﺳﺎﯾﻠﯚﯾەﻛﯽ دوورﺗﺮ ﯾﺎن ﻻی ﺧﯚﯾــﺎن ﻋەﻣﺒﺎری ﺑﻜەن ﻛە ﺑە زﯾﺎﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﺷﻜێﺘەوە.
ﺳﺎﻣﺎڵ ﺳەردار وەزﯾﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ھەرێﻢ:
ﻟە ﻛﺎﺗﯽ رووداﻧﯽ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗەﺷﺪا ،ﮔەﻧﻤەﻛە و ﺷﯚﻓێﺮی ﺷﺎﺣﯿﻨەﻛە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔەﻧﻤەﻛە و ﺋەو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەی ﺳﺎﯾﻠﯚﯾﺶ دەﮔﯿﺮێﺖ ﻛە ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدوون. ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە دﯾــﺎردەی ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﮔەﻧــﻢ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ھەﯾە ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﮔەﻧﻤﯽ ھﺎوردەﻛــﺮاو ﻟەﮔــەڵ ﮔەﻧﻤﯽ ﺗــﺮ ﺗێﻜــەڵ دەﻛــەن و دواﺗﺮ دەﯾﻔﺮۆﺷﻨەوە ﺣﻜﻮوﻣەت.
ﺋەﻣﯿــﻦ ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﮔەﻧﻤێﻜــﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﯾــﺎن ھﯿﯽ ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﺒێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﺎن ھەﯾــە و ﺟﮕەﻟەﻣــە ﻛﺎرەﻛــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﺋەﮔەر ﭘێﯽ ﺑﺰاﻧﻦ، ﺋەوا رادەﺳﺘﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﺎن دەﻛەن. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﺳــﺎﯾﻠﯚ ،ﺋەوان ﺗەﻧﺎﻧــەت رێﮕە ﻧﺎدەن ﮔەﻧﻤــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﯾەﻛﯿﺶ ﺑﭽێﺘــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ و ﺳــەرﺟەم ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗــەوە رێﮕەی ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ھﯿــﭻ ﮔەﻧﻤێﻚ ﻧەدەن. ﺋەو ﮔەﻧﻤــەی ﻛە ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺋﻮﺳــﺘﺮاﻟﯿﺎ و ﺋﯚﻛﺮاﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر راﺳــﭙﺎردەی وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻋێــﺮاق ھــﺎوردە
دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەﻣﯿــﻦ ﻣﺤەﻣــەد ،ﺑــە ﻧﯿــﻮەی ﻧﺮﺧﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻛڕدرێﺘەوە و ﺋەﻣەش ﻟە ﭘێﻨﺎو زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾە. ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳــە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋــەم دواﯾﯿــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ھەرێﻤﯿــﺶ ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە ﻛــﺮاوە و ﺗەﻧﺎﻧەت رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺶ ﺑەراﻣﺒەری ﮔﯿﺮاوەﺗە ﺑەر. ﺳﺎﻣﺎڵ ﺳەردار وەزﯾﺮی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــە ﺑڕﯾﺎر دراوە ﻛەس ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﮔەﻧــﻢ ھﺎوردە ﺑﻜﺎت و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ رووداﻧﯽ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗەﺷﺪا، ﮔەﻧﻤەﻛە و ﺷﯚﻓێﺮی ﺷﺎﺣﯿﻨەﻛە و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﮔەﻧﻤەﻛــە و ﺋــەو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەی ﺳﺎﯾﻠﯚش دەﮔﯿﺮێﺖ
ﻛە ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدوون. ﻟــە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﺋــەو ﺟــﯚرە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدﻧــە ﺑە ﮔەﻧﻢ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﺑﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺧﯚراﻛــﯽ وﺗــﺎن .ﻣﺤەﻣــەد رەﺋﻮوف ﺷﺎرەزا ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚﯾە ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑﺎش دەﻛڕێﺘەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﮔەﺷــە ﺑــﻜﺎت و ﺋەﮔەر ﺧەڵﻜێــﻚ ھەﺑێﺖ ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﮔەﻧــﻢ ھﺎوردە ﺑــﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔﯿﺮﻓﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘڕ ﺑﻜەن، ﺋەوا زﯾﺎن ﺑــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﯾﺶ دەﮔەﯾەﻧﻦ ﻛە ﻋێﺮاق داﯾڕﺷﺘﻮوە. ﻣﺤەﻣــەد رەﺋــﻮوف دەڵێﺖ ”ﺑە دووری ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋەو ﻛﺎرە دەﺳــﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﺑێﺖ ﻛە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻗﺎزاﻧﺠێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن زﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەدەن“. ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ھێﺸــﺘە ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە، ﻛەﭼــﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﺑــﺎزرﮔﺎن دەﯾﺎﻧەوێ ﺑە ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﺎرﺳــﺎڵﯽ وﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﭘــﺎرەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ وەرﺑﮕﺮن.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
دەرﮔەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺗەﺳﻜﺘﺮ دەﺑێﺘەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚﯾە ﮔەﻧﻢ ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑﺎش دەﻛڕێﺘەوە ،ﺗﺎ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﮔەﺷە ﺑﻜﺎت.
13
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
دەﺳﺘﻮور ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟە 5ھەزار و 6ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﻧەوت ﺑﻜﺎت .دەﺳﺘﻮور ﺗەﻧﯿﺎ ھێڵە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿەﻛﺎن دﯾﺎری دەﻛﺎت .ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە دوو ﺷﻮێﻨﺪا دووﭘﺎت ﻟە ﺑڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺑە 5ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ رۆژاﻧە داﻧﺮاوە .ﺋەﮔەر ﻟە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺳﺎدەدا دوو ﺟﺎر ﺷﺘێﻚ دووﺑﺎرە ﺑﻜﺮێﺘەوە...
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
د .زاھﯿﺪ ﻣەﺟﯿﺪ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧەوت:
رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧەوت دروﺳﺖ دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ دﻛﺘﯚر زاھﯿﺪ ﻣەﺟﯿﺪ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ”وﺷە“دا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳەرﻧﺞ و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﻟەﻣەڕ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﺧﺎﺗە روو، ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﻣﺎدە دەﺳﺘﻮورﯾﯿﺎﻧە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دروﺳﺖ دەﻛەن و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﺑەﺳەردا ﺑﮫێﻨﺮێﺖ.
رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮدووە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳەت ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻧــﺎدات ﻧەوﺗﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت
ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﺘﺎن ﻟەﺳەر ﻣﺎدە و ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻧەوت ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﯿﻦ؟ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺗێﺒﯿﻨــﯽ ھــەن ،ﻟە دەﺳــﺘﻮوری رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗــﻮوە ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤــﺎدی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺎت .ﺋــەو ﻣﺎدەﯾە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺟێﮕــەی رەﺧﻨەﯾــە ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﮫێﻨﯿﻨــەوە ﭘێﺶ ،ﻛــە ﺋەو ﻟە دەﺳــﺘﻮورەﻛەﯾﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــەی ﻛــﺮدووە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دووﭘﺎت ﻟە ﺷــﺘێﻚ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻛە ﺧﯚی ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾە ،ﺋێﻤە دەﺑێ ﻟە ﺑﯿﺮﻣﺎن ﺑێﺖ دەﺳﺘﻮور ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەﻧێﯿﻦ ﻧەك ﺑﯚ ﻋێــﺮاق .ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﻧە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺷــﺖ ﻟەﺳــەر ﻋێﺮاق ﻓەرز ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻧە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺷــﺘێﻜﯿﺶ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻟــە دەرەوەی ﺋەو رێﻜﺨﺴــﺘﻨە ﺑێﺖ ﻛە ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوﻛﺎت دەﺑێﺘە ﭘێﭽەواﻧەی دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯽ. ﻛەواﺗــە ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧەوت ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەوە ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە دەﺑــﺎت ،ھەر ﺋەوەﻧﺪە ﺑەﺳــە و
دەﺑﺎت ،ﺋــەوﻛﺎت ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەﻛە ﺑە ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﻧﺎﺑێﺖ ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺷﺘێﻚ ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻓەرز ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻛــە دواﺗﺮ ھەر ﺑە دەﺳــﺘﻮورەﻛەی ﺧﯚﻣﺎن ﺷﺘﻤﺎن ﻟەﺳەر ﻓەرز ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﻟەوەﯾــە ﺋەوەی ﺑﺎس ﻛﺮاوە ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت؟ ﺋەو ﻣﺎدەﯾەی ﺑﺎس ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،رەﻧﮕە ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﻧــەوت دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوە ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ دەﺳﺘﻮورﯾﯽ و داﻧﺎﻧﯽ ﻛــﯚت و ﺑەﻧﺪە ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ .ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﻛﻮرد ﺑﺎس ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛﺎت و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوە دەﻛﺎت ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﺑە ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە ،ﻛەواﺗە ﭼﯚن دەﻛﺮێﺖ ﻟەو دۆﺧە ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﻧﺎﺳــﻜەدا ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺷﺘێﻚ ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻓەرز ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻛــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﯿﻘﯚزێﺘــەوە و دژ ﺑە ھەرێﻢ ﺑەﻛﺎری ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﺑڕﮔەﯾە ﻻ ﺑﺒﺮدرێﺖ. ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﻣﺎژەداﻧە ﺑە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ؟ ﻧەﺧێــﺮ ،ﻟە دوو ﻣــﺎدە و ﺑڕﮔەی رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮورەﻛە
دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەی ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ،ﻛە ﺋێﻤە دەﺳــﺘﻮور ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دادەﻧێﯿﻦ ،ﻧەك ﺑﯚ ﻋێﺮاق ،ﺋەوە ﻟەﻻﯾەك ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺑە ﺑﺎش ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ رێﻜەوت ﻟە دەﺳﺘﻮوردا دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ ،رەﻧﮕە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو رێﻜەوﺗﺎﻧە ﻟە ﭼەﻧﺪ رووەﻛەوە ﻛێﺸە دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ﻟە چ ﻻﯾەﻧێﻜــەوە ﺋەﮔەری ﻛێﺸە ھەﯾە؟ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼەﻧﺪ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧەوﺗﯿﻤــﺎن ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 2002و 2004و ﭘێﺶ 15/8/2005ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدووە ،ﻛەواﺗە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە ﭼﯿﯿﺎن ﺑەﺳەر دێﺖ؟ دەﺑێﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋەوە دەﺳــﺘﻮورە و ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ھەﻣــﻮو ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی ھــەن ،دوای ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮور ،ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﻮور ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨﺮێﻦ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﺑــە ﻧﺎدەﺳــﺘﻮوری ﺗﺎﻧەﯾﺎن ﻟێ دەدرێﺖ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدی زۆر ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧــێ ﻟــە دادﮔەی دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑــەو ﻣﺎدەﯾــەی دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎﻧەﯾەك ﺑﺪات و ﺑڵــێ ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە دوای 15/8/2005ەوە ﺋﯿــﺪارەی
ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋﯿﺘﯿﺤﺎدی ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو دەﺳﺘﻮورە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﺋێﻤە ﻛە ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛەﯾﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ دۆﺳــﯿەی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە
دووﭘﺎت ﻟە رێﻜــەوت ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دراوە ﺋەو ﻛێڵﮕە ﻧەوﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە 15/8/2005ەوە ھەﺑــﻮون ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺑەڕێﻮەﯾــﺎن دەﺑــﺎت ،دﯾﺴــﺎن
ﻛێڵﮕەﻛﺎن ﺑﻜەن ،ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە ﭘێﺶ ﺋەو رێﻜەوﺗە ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮاون، دەﺑﻦ ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧﺎدەﺳﺘﻮوری ﻧەك ھەر ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ. ﺑەم ﻣەﺑەﺳﺘەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر
ﺋەو ﻛێڵﮕﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺋەو رێﻜﻜەوﺗە ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮون؟ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ رێﻜــەوت ﻟــە دەﺳــﺘﻮوردا ﺑﯚ ھەر ﻣەﺑەﺳﺘێﻚ ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻧﯿﯿــە ،ﺋێﻤە ﻟەﺳــەر زەﻣﯿﻨەی واﻗﯿﻌﯿﺸﺪا ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ رێﻜەوﺗــە دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە، ﻣــﺎدەی 140ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ،ﻛە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛﺎﺗەوە ھەﯾــە ،ﺑــەم ﭘﺎش 10ﺳــﺎڵ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮاوە .دەﺳــﺘﻮور دەﺑێﺖ زۆر ﻟە رێﻜەوت و ﻣﺎوە و ﺑڕ و ﺋــەو وردەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧە ﮔەورەﺗﺮ ﺑێﺖ. ﺟﮕــە ﻟــە ﻛﺎت و رێﻜەوت، ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛــە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑە ﺑــڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭼﯿﯿە؟ دەﺳﺘﻮور ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟە 5ھەزار و 6ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ﻧەوت ﺑﻜﺎت .دەﺳﺘﻮور ﺗەﻧﯿﺎ ھێڵە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿەﻛﺎن دﯾــﺎری دەﻛﺎت. ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟــە دوو ﺷــﻮێﻨﺪا دووﭘﺎت ﻟە ﺑــڕی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺑە 5ھەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ رۆژاﻧە داﻧــﺮاوە .ﺋەﮔەر ﻟــە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺳــﺎدەدا دوو ﺟﺎر ﺷــﺘێﻚ دووﺑﺎرە ﺑﻜﺮێﺘەوە، رووﺑــەڕووی رەﺧﻨە دەﻛﺮێﺘەوە، ﻛێﺸــەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺋێﻤــە ﻟــە دەﺳــﺘﻮوردا دووﺟﺎر ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴــﺖ دووﺑــﺎرە ﺑﻜەﯾﻨەوە. دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺑــڕی ﺑەرھەﻣﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜﺮێــﺖ ،وەك ﺋەوەی ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﺑــەم ﻟە دەﺳــﺘﻮوردا ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎوە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺑڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺑەھﺎی ﺋەو ﺑــڕەی ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻛﺮاوە ،ﺑەﭘێﯽ ﻛﺎت ﺑﮕﯚڕێﺖ ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻟە ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﺪا ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە و ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ھەﻣﻮار دەﻛﺮێﺘەوە، ﺑەم ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی دەﺳﺘﻮور ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە .ﻛەواﺗــە ﺋێﻤە ﻟەو رێﮕەﯾــەوە ﻛێﺸــە ﺑــﯚ ﺧﯚﻣﺎن دروﺳــﺖ دەﻛەﯾﻦ ،دەﺑێﺖ ﺋەو ﺑــڕ و ژﻣﺎرەﯾە ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳﺘﻮوردا ﻻ ﺑﺒﺮدرێﺖ .رەﺧﻨەﻛە ﺋەوەﯾە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە دەﺳﺘﻮوری
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دووﭘﺎت ﻟە ﺑڕ و ﻛﺎت و رێﻜــەوت و ﺋەو وردە ﺷــﺘﺎﻧە ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺷﺘﯽ زۆر ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ ھەﯾە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە. ﭼﯿﻦ ﺋەو ﺑﻨﭽﯿﻨﺎﻧەی دەﺑێﺖ ﻟــە دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﺑﺎس ﻟــە ﺧﺎڵە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەڵﻮەﺳــﺘە ﻟەﺳــەر ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻛە دەڵێ، ﺋەو داھﺎﺗەی ﻟــە ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ دادﭘەروەراﻧە و ﺑە رێﮕەی ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎ و رێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧە داﺑــەش ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﻟــە ﻣﺎدەی 112ی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــﺪا ھﺎﺗــﻮون .ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧێﻜﯽ دادﭘەروەراﻧەی داھﺎﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،چ ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﻜەﯾﻨەوە؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎ و رێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﭼﯿﻦ ﻟەو ﻣﺎدەﯾەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑــﯚ ﻛﺮاوە؟ ﺋﺎﯾﺎ چ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ وا ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە ﻛە ﺷــﯿﺎوی ﺋــەوە ﺑێﺖ ﻟە دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دووﺑﺎرەﯾــﺎن ﺑﻜەﯾﻨــەوە؟ ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧــەی ﻟە ﻣــﺎدەی 112دا ھﺎﺗــﻮون ،ھەرﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی زﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜﺮێﻨــەوە ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﺟﮕەﻟەوەی ﻟە رووی ﻛﺮدەﻧﯿﯿەوە ﻟــە وەﺗەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ھەﯾــە ﻛﺮدەﻧــﯽ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە، ﺷــﺘێﻜﯿﺶ ﻧﯿﯿــە ﻛە ﺷــﯿﺎوی دووﺑﺎرە ﻛﺮدﻧەوە ﺑێﺖ .ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﺋەوەﻧﺪە ﺑەﺳە ﻛە ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ ﺋــەو داھﺎﺗــەی ﻟــە ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ، ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ دادﭘەروەراﻧــە ﺑەﺳەر ﺧەڵﻜﺪا داﺑەش دەﻛﺮێﺖ. ﺋەی ﺧﺎڵــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺎﻣﺎﻧەن؟ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺧﺎڵــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿﺎﻧە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧەوﺗە، ﻛە ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺎس ﻟە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ
ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ھﯽ ﺧەڵﻜــە ،ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣــەت ﯾﺎن دەوڵەت .ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﺪا ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﯾەﻛﻼ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺋەوە ﺧﺎڵێﻜــﯽ زۆر زۆر ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿــە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺑــﺎس ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﻛەﯾﻦ ،ﺧﯚ دەﺑێﺖ ﻟــە دەﺳــﺘﻮورەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﺋــەو ﺧﺎڵــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿەﻣــﺎن ﯾــەﻛﻼ ﻛﺮدﺑێﺘــەوە ،ﻛــە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑﯚ ﻛێ دەﮔەڕێﺘەوە. ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻣﺎدەﯾــەك ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زﯾــﺎد ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە دووﭘﺎت ﻟــەوە ﺑﻜﺎﺗەوە ”ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔەﻟە“، ﻛﺎﺗێــﻚ دەڵێﯿﻦ ﻣﻮڵﻜــﯽ ﮔەﻟە، ﺗﺎ ﺑەﺷــێﻜﯿﻦ ﻟە ﻋێﺮاق ﻣﻮڵﻜﯽ ھەﻣــﻮو ﮔەﻻﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗــە و ﺋەﮔــەر دەوڵەﺗــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﺸﻤﺎن ھەﺑێﺖ ،ﻣﻮڵﻜﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە .ﻛێﺸەﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەورەﺗــﺮ دەﺑێﺖ ﺋەﮔەر دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﻣﺎن ھەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ژێﺮ رۆﺷﻨﺎﯾﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﺪا ﻣﻮڵﻜﯿەﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ھــﯽ ﺧەڵﻜــە، ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﺑﯿﻦ، ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺘﻮورﯾﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ،ﻛە دﯾﺎرﯾﻤﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ﻛــێ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزە ،ﺋﺎﯾــﺎ ھﯽ ﺧەڵﻜە ﯾﺎن ﺋەو ﺣﻜﻮوﻣــەت و دەﺳــەﺗەی ﻟە داھﺎﺗﻮودا دروﺳﺖ دەﺑێﺖ. ﺟﮕە ﻟە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧەوت چ ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑــە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ دەزاﻧﻦ؟ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺧﺎڵە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿﺎﻧەی ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە ،ﭘﺮﺳﯽ ﺷەﻓﺎﻓﯿەﺗە ﻟە داھﺎﺗــﺪا ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن و ھەر ﻛــەس راﺳــﺖ دەﺑێﺘەوە ﺑﺎس ﻟــە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺷــەﻓﺎﻓﯿەت دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﻛەس ﻧﺎﭘﺮﺳــێ ﺑﯚﭼﯽ ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳﯽ دەﺳﺘﻮوردا ﺑــﺎس ﻟــە ﮔﺮەﻧﺘــﯽ ﻛﺮدﻧــﯽ ﺷەﻓﺎﻓﯿەت ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە .دەﺑێﺖ ﻟــە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻣﺎدەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ
ھەﺑێــﺖ ﻛــە دووﭘــﺎت ﻟــەوە ﺑﻜﺎﺗەوە داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑەﭘێﯽ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻓﺎﻓﯿەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێﺖ. ﺋــەی ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ھەﺑێﺖ؟ ﺋەوەش ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗــﺮە ﻟەو ﺧﺎڵە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿﺎﻧەی ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳﺘﻮوردا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە، ﺑەوەی ﻛە ﺋﺎﯾﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭼﯚن ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺧﺎڵە ،ﭼەﻧﺪ ﻛێﺸەﯾەك دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەرووی ﻛﺮدەﻧﯿﯿەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەدا ﺋﯿﻤﺰا ﻛــﺮدووە ،ﻛە ﺋەﮔەر دەﺳــﺘﻮور ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧــەﻛﺎت ،دوای ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮور ﺗﺎﻧەی دێﺘە ﺳەر و دەﻛﺮێﺖ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﺑە ﻧﺎدەﺳــﺘﻮوری ﻟێﻚ ﺑﺪرێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﭘــﺎش ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺘﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﻛﺎرێــﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻧﯿﯿە و ﺧﯚﺷــﻤﺎن ﻟــە دەﺳــﺘﻮوردا رێﮕەﻣﺎن ﭘێ ﻧەداوە .ﺟﮕەﻟەوەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺋێﺴــﺘە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺗێﯿﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮون و ﺑە ﻛﺮدەﻧﯽ ﻟەژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﺪان و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت دەﺳــﺘﻮور ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺋەﮔەر ﻟە رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺮاﻧﺎﯾە، ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەك ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەم ﻟــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺳــﻨﻮورە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯿــەدا ﺣﺎڵەﺗەﻛــە ﺑــە ﻣﺎدەی 140ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە .ﺋەو رەﺷﻨﻮوﺳــە ﻟە 2006داڕێﮋراوە و ﻟەﮔــەڵ واﻗﯿﻌــﯽ ﺋەﻣــڕۆی ﺋﯿﺪارە و ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﺖ.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
دﯾﮕﯚ ﻛﯚﺳﺘﺎ ھەوڵﯽ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪ دەدات
ﺳێ ﻛﻮﭼﻜەﻛەی ﺑەرﺷەﻟــــــــــــــــــــــــــــــــﯚﻧە ﺑﻮوﻧە ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ
ھەرﺳێ ھێﺮﺷــﺒەرەﻛەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﻧﻮێ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەن و دەﺑﻨە ﮔﯚڵﻜﺎری ﻣێﮋووﯾﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ. ﺷــەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 3-1ﮔﯚڵ ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻚ ﺑﯿﻠﺒﺎوی ﺑﺮدەوە و ﺑﯚ 27ﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑەرز ﻛﺮدەوە. ﺳێ ﮔﯚڵەﻛەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟەﻻﯾەن ھێﺮﺷﺒەران ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ دوو ﮔﯚڵ و ﻧﯿﻤﺎر دا ﺳــﯿﻠﭭﺎ ھﺎﺗﻨە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن .ﺑە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺳــێ ﮔﯚڵە، ھەرﺳێ ھێﺮﺷــﺒەرەﻛەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون ﻟە ﻣﯿﺴﯽ و ﻧﯿﻤﺎر و ﻟﻮﯾــﺲ ﺳــﻮارێﺰی ﺋﯚرﮔﻮاﯾﯽ ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ ﻧﻮێﯿﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮد و ﺑە
ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ 120ﮔﯚڵ ﺑﻮوﻧە ﮔﯚڵﻜﺎری ﻣێﮋووﯾﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی وەرزێﻜﺪا .ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەم ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەﯾﯿە ﻟەﻻﯾەن ھێﺮﺷﺒەراﻧﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ )ﻛەرﯾﻢ ﺑەﻧﺰﯾﻤﺎ ،ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆ و ﮔﯚﻧﺰاﻟﯚ ھﯿﮕﻮاﯾﻦ( ﻟــە وەرزی 2011-2012ﺑە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ 118ﮔﯚڵ ﻟە ﻣﺎوەی وەرزێﻜﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاﺑﻮو. ﺷﯿﻤﺎﻧە دەﻛﺮێﺖ ﺋەم ژﻣﺎرە ﭘێﻮاﻧەی ﺳێ ﻛﻮﭼﻜەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺋەم ژﻣﺎرەﯾەش ﺗێﭙەڕێﻨێ دوای ﺋەوەی رۆژی ﺷەﻣﻮوی داھﺎﺗﻮو ﻟە ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟە ﺷــﺎری ﺑەرﻟﯿﻦ
ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺳﺰاﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻟەﺳەرە رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدەوە ،ﺷﯿﻤﺎﻧە دەﻛﺮێــﺖ ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە رووﺑەڕووی ﺳﺰاﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﺒێﺘەوە ﺑەھﯚی ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻜﺮدن ﺑە ﺳﺮوودی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﻛە ﺷەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ﻟەﻧێﻮ ﯾﺎرﯾﮕەی ﻛﺎﻣﭗ ﻧﻮو ھﺎﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان. ﺷەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟە ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ 3-1 ﮔﯚڵ ﻟە ﯾﺎﻧــەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻚ ﺑﯿﻠﺒﺎوی ﺑﺮدەوە و ﺑﯚ 27ﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻧﺎﺳﻨﺎوەﻛەی ﺑەرز ﻛﺮدەوە. ﭘێﺶ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ،ھﺎﻧﺪەراﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەی ھەرێﻤﯽ ﻛەﺗەﻟﯚﻧﯿﺎ ﻓﯿﻜە و دروﺷﻤﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯿــﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻟێﺪاﻧﯽ ﺳــﺮوودی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔﻮﺗەوە. رۆژﻧﺎﻣە ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدەوە رەﻧﮕە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑەھﯚی ﺋەم ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗەی ھﺎﻧﺪەراﻧﯿﯿــەوە ،رووﺑەڕووی ﺳــﺰاﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑێﺘەوە و ﻛە رەﻧﮕە ﺑﺒێﺘە ھﯚی دەرﻛﺮدﻧﯽ ﻟە ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟە وەرزی داھﺎﺗﻮودا. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻛﺎرﻟﯿﺲ ﭬﯿﻼ رۆﺑﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﯾﺎﻧەﻛەی ﺑەھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك رووﺑەڕووی ھەر ﺳــﺰاﯾەك دەﺑێﺘەوە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎوە ﺑەﺳەر ﯾﺎﻧەﻛەی
ﺑﺴەﭘێﻨﺮێ. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ :ﺑەﺷــێﻮەی ﻓەرﻣﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ھﺎﻧــﺪەران ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗەﻛەی دەرﺑڕی و دژی ﺋەم ﻛﺎرە ﻧەﺷــﯿﺎوە وەﺳﺘﺎﯾﻨەوە ،ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەراﻣﺒەر ھﺎﻧﺪەران ﺑﻨﻮێﻨﯿﻦ. ﯾﺎﻧــەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە وەرزی راﺑﺮدوو ﺑەھــﯚی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﻜﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧــﯽ ﺧــﻮار ﺗەﻣەن 18ﺳــﺎڵ ﺑەﺷێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێــﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗــﯽ )ﻓﯿﻔﺎ( ﺳــﺰای رێﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ھــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻜﯽ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن ﺗﺎ ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑەﺳەر ﺳەﭘێﻨﺮاﺑﻮو. ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟە وەرزی ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ﺳەرەڕای ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﺳﺰاﯾە ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜﺎت و ﺋێﺴﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ ھەردوو ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮل و ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ،ھەروەھﺎ ﺷــەﻣﻮوی داھﺎﺗﻮوش ﻟە ﺷــﺎری ﺑەرﻟﯿﻨــﯽ ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚس دەﺟەﻧﮕێ.
ﺷﺎﻛﯿﺮا ﺑە ﺗەﻣﺎی ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺳێﯿەﻣﯽ ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەﯾە ﺷــﺎﻛﯿﺮای ﺳﺘﺮاﻧﺒێﮋی ﻧﺎوداری ﻛﯚڵﯚﻣﺒﯽ و ھﺎوﺳــەری ﮔﯿﺮارد ﭘﯿﻜێ ،ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دووەﻣﯿﻦ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺋەم وەرزەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﮔێڕا .ﺷەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻟەﻧێﻮ ﯾﺎرﯾﮕەی ﻛﺎﻣﭗ ﻧﻮو ﺑە ﺑﺮدﻧەوی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠﺘﯿﻚ ﺑﯿﻠﺒﺎو ،ﺑەﻓەرﻣﯽ دووەﻣﯿﻦ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺋەم وەرزەی ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ ،ﺋەوﯾﺶ ﻧﺎﺳﻨﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮل و ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو. ﺷــﺎﻛﯿﺮا ﻛە ھﺎوﺳــەری ﮔﯿﺮارد ﭘﯿﻜێﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎری ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەﯾە ،ﻟەﺳــەر ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ )ﺗﻮﯾﺘەر( وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺧﯚی ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺟﺎﻣﯽ ﺷﺎی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑو ﻛﺮدەوە .ﺷﺎﻛﯿﺮا ﻟەژێﺮ وێﻨەﻛە ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی ”ﺋێﺴﺘە دوو ﻧﺎﺳﻨﺎو ﻟەﻧێﻮ ﺑﺎوەﺷﻤﺎﻧە و ﺋﺎواﺗەﺧﻮازﯾﻦ ﺳێﯿەﻣﯿﺶ ﺑﺒەﯾﻨەوە“ وەك ﺋﺎﻣﺎژەﯾەك ﺑە ﺟﺎﻣﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺷەﻣﻮوی داھﺎﺗﻮو ﻟە ﺷﺎری ﺑەرﻟﯿﻨﯽ ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ رووﺑەڕووی ﯾﺎﻧەی ﯾﯚﭬﺎﻧﺘﯚﺳﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﺑﺒێﺘەوە.
ﺑﻜﺎت ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛەی ﻧﺎردﺑﻮو، ﺑەم ﺋەم ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎرە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿــە رەﻓﺰی ﭘێ داﺑﻮو و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛەﺷــﯽ ﮔﯚڕﯾﺒﻮو ﺗــﺎ ﭼﯿﺘﺮ ﺋەو ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧەی ﺟﯿﮫﺎن ﺑەدوای ﻧەﻛەوێﺖ. ﺷــﺎﯾﻜﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎری رووﺳــﯽ ﻛــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔــەڵ رۆﻧﺎڵﺪۆ راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدﺑــﻮو ﻛــە ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ دەزﮔﯿﺮاﻧەﻛەی ،ﻧﺎﭘﺎﻛــﯽ و ھەوڵﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻮوە .ﺑەﮔﻮێﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن ،رۆﻧﺎڵﺪۆ ھەﻣﻮو ھەوڵێﻜﯽ داﺑﻮو ﺗﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ رﯾﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑەم ﺳەرﺟەم ﺟﺎرەﻛﺎن رەت ﻛﺮاﺑﻮوەوە و ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاﺑﻮو.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳــەرﭼﺎوە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟــﯽ و ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﯾﺎﻧــەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺋەرﯾﻨــﺎ ﺷــﺎﯾﻜﯽ دەزﮔﯿﺮاﻧﯽ ﻣﺎﺑــﻮو ،ھەوڵﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎرێﻜﯽ ﻧﺎوداری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی داﺑﻮو .ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن، رۆﻧﺎڵﺪۆ ھەوڵﯽ داﺑﻮو ﺟێﯽ ﺧﯚی ﻟە دڵﯽ رﯾﺎن ﺳﺎدﺟﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎری ﺷﯚخ و ﺷــەﻧﮕﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھێﺸﺘﺎ ﻟەﻧێﻮ ﺑﺎوەﺷﯽ ﺷﺎﯾﻜﺪا ﺑﻮو. رۆﻧﺎڵــﺪۆ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ رﯾﺎن دروﺳــﺖ
15
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
دﯾﮕﯚ ﻛﯚﺳــﺘﺎی ھێﺮﺷــﺒەری ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ،ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەوەداﯾە ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗــﻮو رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺟێ ﺑێڵێ و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ. رۆژﻧﺎﻣەی )ﻣﺎرﻛﺎ(ی ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ ﺑوی ﻛﺮدەوە :ﻛﯚﺳﺘﺎی ﺑەڕەﮔەز ﺑەڕازﯾﻠﯽ و ھێﺮﺷــﺒەری ھەڵﺒﮋاردەی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ،ﭘﻼﻧﯽ داڕﺷﺘﻮوە ﻟە ﻣﺎوەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھﺎوﯾﻨەی داھﺎﺗﻮو ﺑﮕەڕێﺘەوە ﯾﺎﻧەﻛەی ﭘێﺸﻮوی و ﻟە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪ و ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ،درێﮋە ﺑە ﻛﺎرواﻧﯽ وەرزﺷﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳەرﭼﺎوەﻛە دﯾﮕﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚی ﭘێﺸﺎن داوە ﺑڕێﻚ ﻟە ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺧﯚش ﺑێﺖ ﺗﺎ ﺑﮕەڕێﺘەوە و ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ دﯾﮕﯚ ﺳﻤﯿﯚﻧﯽ راھێﻨەری ﯾﺎﻧــەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪ ﯾﺎری ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻛﯚﺳﺘﺎ 27/ﺳﺎڵ /ھﺎوﯾﻨﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ 5ﺳﺎڵە و ﺑە ﺑەھﺎی 32ﻣﻠﯿﯚن ﭘﺎوەن ،رووی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﻛﺮد ،ﻟە ﯾەﻛەم وەرزی ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯿﺸﯿﺪا ﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێﺖ.
ﻛﯚﺳﺘﺎ ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﻟە ﺳــەرﺟەم ﭘﺎڵەواﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا 33 ﯾﺎرﯾﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم دا و ﺗێﯿﺪا ﺗﻮاﻧﯽ 21 ﮔﯚڵ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت ﻟەﮔەڵ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ 4 ﮔﯚڵ ﺑﯚ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧﯽ ﺗﯿﭙەﻛەی. ﺟﮕە ﻟە ﻛﯚﺳــﺘﺎ ،ﻓﯿﻠﯿﭙﯽ ﻟﻮﯾﺴﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎری ﺑەڕازﯾﻠﯽ ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھێﺮﺷــﺒەرە رووی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﻛﺮد، ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەدا ﺑﻮو ﺣەز دەﻛﺎت ﺑﮕەڕێﺘەوە ﯾﺎﻧەی ﺋەﺗﻠەﺗﯿﻜﯚ ﻣەدرﯾﺪ و ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ دەدات ﺗــﺎ ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﻧێــﻮ ﯾﺎرﯾﮕەی ﭬﯿﺴﻨﺘﯽ ﻛﺎﻟﺪﯾڕۆن.
رۆﻧﺎڵﺪۆ ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰەوە رەﻓﺰی وەرﮔﺮﺗﻮوە
وەرزش
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻟەم دەﻗەدا ﯾەزدان و ﺋﯿﻨﺴﺎن دەﺑﻨە دوو رووی ﯾەك دراو .واﺗە ﯾەزداﻧێﻚ ﻧﯿﯿە ﻓەرﻣﺎن دەرﺑﻜﺎت و ﺋﯿﻨﺴﺎﻧێﻜﯿﺶ ﺋەم ﻓەرﻣﺎﻧﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﻧە ﺑﯚ ﯾەزدان ﻧە ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺴــﺎن ،ﯾەزدان دەﺑێ ﺧﯚی ﻟە ﻧﺎو ﺋﯿﻨﺴﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜﺎت ،ﺋەﮔەر ﺋەﻣەی ﻧەﻛﺮد ،واﺗە ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪن ﺗﻮوﺷﯽ ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﯽ دێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
د .ﺋەﺣﻤەدی ﻣەﻻ:
دەﻣەوێ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻟە دواﻧەﯾﯽ ﭼﺎﻛە و ﺧﺮاﭘە، ﺑەھەﺷﺖ و دۆزەخ ﻗﻮﺗﺎری ﺑێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن د .ﺋەﺣﻤەدی ﻣەﻻ ﻧﻮوﺳــەر و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻛﻮرد ،ﻗەﺳﯿﺪەﯾەﻛﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﮔەڕاﻧەوەی زەردەﺷﺖ“ ﻧﻮوﺳﯿﻮە و ﺑە ﻧﯿﺎزە ﻟە ﺗﻮێﯽ ﻛﺘێﺒێﻜﺪا ﺑە ھەﻣﺎن ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎن ﭼﺎپ و ﺑوی ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەم ﻗەﺳــﯿﺪەﯾە ﺳﺘﺎﯾﺸێﻜە ﺑﯚ ھێﺰی رووﻧﺎﻛﯽ و ﮔەڕاﻧەوەﯾەﻛە ﺑﯚ زەردەﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ ،ﺳﺮوودێﻜﯽ درێﮋە ﻟە ﺷــەش ﺑەش ﭘێﻚ دێﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی ﺳﻮود ﻟە
زەردەﺷﺖ وەك دەﻣﺎﻣﻜێﻚ ﺑەﻛﺎری دەھێﻨﻢ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەم ﺟﯿﮫﺎﻧە ﺟەﻧﺠﺎڵەی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﭘێ ﺑﻨﻮوﺳﻤەوە ﻟە ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻗەﺳــﯿﺪە/ ﻛﺘێﺒەﻛەﺗﺪا ﺑﺎس ﻟە ﺑﻮوژاﻧەوەی زﻣﺎﻧێﻜــﯽ دەرووﻧــﯽ دەﻛەی، ﺋــەوە ﺑــەو واﺗﺎﯾــە ﻧﯿﯿــە ﻛە زﻣﺎﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻮردی رووﻛەﺷــﯽ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺑەﺗﺎڵ ﺑﻮوەﺗەوە ﻟــە ﺟەوھەرە ﻣەﻋﻨەوﯾﯿەﻛەی ﺧﯚی؟ ﺋەﻣــە ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜــﯽ ﻧﻮێﯿە،ھەڵﺒەﺗە ھەﻣــﻮو ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﻧﻮێــﺶ ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮدا ،دەﺑــێ ﻓــەزا و زﻣــﺎن و ﺋﺎﻣــﺮازە ﺷﯿﻌﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻧــﻮێ ﺑﻦ. زەردەﺷــﺖ وەك دەﻣﺎﻣﻜێــﻚ ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﻢ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋەم ﺟﯿﮫﺎﻧە ﺟەﻧﺠﺎڵەی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﭘێ ﺑﻨﻮوﺳــﻤەوە ،ﻛەﻣێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە زەردەﺷــﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯿەوە ھەﯾە ،ﺑــەم ﺋەﻣە ﻣەﺑەﺳــﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﻣﻦ ﻧەﺑــﻮو ،ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ زەردەﺷــﺘﯿﯽ ﺑﺒﻮوژێﻨﻤــەوە، ﻛەﭼــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﮔەﻟێﻜــﻢ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ﻛە ﻟــە ﮔﺎﺗﺎﻛﺎﻧەوە وەرم ﮔﺮﺗــﻮون ؛ ﺑــەم ﻟــە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا دەﻣەوێ ﺷﺘێﻜﯽ ﺧﯚم ﺑﻨﻮوﺳــﻤەوە .ﺑﯚﭼﻮون و راﻣﺎﻧە ﺷﯿﻌﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەم. ﻛﺎﺗێــﻚ ﺷــﯿﻌﺮ ﻟــە دەرەوەی دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜــﯽ دەﻧﻮوﺳــﺮێ ،ھەﻧﺪێــﻚ ﺟــﺎر راﺳــﺘەوﺧﯚﯾﯽ ﭘێــﻮە دﯾــﺎر و زۆرﺟﺎرﯾــﺶ رووﻛەﺷــﺎﻧە دەردەﻛەوێــﺖ ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﺷــﯿﻌﺮ دەﺑێﺘــە ﺑەرھەﻣــﯽ ﺋەزﻣــﻮون ،ﺋــەو ﻛﺎت زﻣﺎن و دەﻻﻟەﺗــﯽ ﻧﻮێ ﺧﯚﯾــﺎن ﻓەرز دەﻛەن؛ زﻣﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﮔەڕێ، ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧێ ﺷــﺘە ﭘەﻧﮫﺎن و ﮔﯿــﺮەﻛﺎن وێﻨــﺎ ﺑــﻜﺎت و ﺑﯿﺎﻧﻨﻮوﺳێﺘەوە. ﺷﯿﻌﺮ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەدا ژﯾﺎوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەم ﺳەردەﻣەی ﺋێﻤە، ﻛە ﺧﻮێﻨەری ﺷﯿﻌﺮ ﻛەﻣﺘﺮن ﻟە ﺟــﺎران و ھەﻣﻮو ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯿﺶ ﺑە ﺷﯿﻌﺮ ﻧﺎﻧﻮوﺳــﺮێﺘەوە .ﺟﺎران ﻟە رێﮕەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺣەﻣﺎﺳﯽ ،ﺟەﻣﺎوەر ﺑﯚی ھەﺑﻮو
ﺑڕژێﺘە ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ،ﺋێﺴﺘە ﺋەم ﺣﺎڵەﺗــە روو ﻧﺎدات ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــﺎن ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗﻮوە و ﺋﺎﻣﺮازەﻛﺎن وەﻛــﻮ ﺟــﺎران ﻧﯿــﻦ .ﺋەﻣەش وای ﻛﺮدووە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﺮ زەﺣﻤەﺗﺘﺮ ﺑێﺖ و ﺧﻮێﻨەرﯾﺸﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑێﺖ. ﮔەڕاﻧــەوەی رووﻧﺎﻛــﯽ و ﻣﯚڕاڵﯽ زەدەﺷــﺘﯽ ﻟە رێﮕەی زﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮەوە ﺑﯚ ﺋەو ﺳەردەﻣە رووﻛەﺷە ،دەﯾەوێ ھەڵﮕﺮی چ ﭘەﯾﺎﻣێﻚ ﺑێﺖ؟ ﺋێﻤە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧێــﻚ دەژﯾﻦ ﺑەﺗەواوی ﺧەرﯾﻜــە دەڕووﺧێﺘە ﺳــەر ﺧﯚی ،ﺑەھــﺎ ﻣﯚڕاڵەﻛﺎن ﻟــە ﻗﺴــە ﻛەوﺗــﻮون ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺟﮕــە ﻟە ﺗەﻗﺲ و ﺳﺮووﺗﯽ ﺑێ رۆح و ﮔﯿﺎن ھﯿﭽﯿﺘﺮ ﻧﯿﻦ ،ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﺑﻮوە ﺑە ﻧێﭽﯿﺮی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ھەﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳێﺘﯽ. ﺋەﻣە رووﯾەﻛﯽ ھــەرە دزێﻮی ﺋﺎﯾﻨە ﻛﺎﺗێﻚ دەﯾەوێ ﺣەﺷﺎﻣﺎت ﻟە دەوری ﺧــﯚی ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و دەﺳــەت ﺑﮕﺮێﺘە دەﺳﺖ .ﻟەم دﯾﺪەوە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەﻻﻛەت ﺑەﺧﺸﺘﺮە و ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەﻛﯽ ﺑەرﯾﻨﺘﺮ ﺗﻮوﺷﯽ وێﺮاﻧﯿﯽ دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺷــەرﻋﯿﯿەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟــە دەﻗﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻟە ﻣێﮋووﯾــﯽ ﺋﺎﯾﻨەوە دەﺳــﺘﮕﯿﺮ دەﺑێ و ﻛﻮێﺮاﻧە ﻣﻞ دەﻧێﺖ و ﺑەھــﺎ ھﺎوﭼەرﺧەﻛﺎن ﭘێﺸێﻞ دەﻛﺎت .ﺋەوەی ﺋەﻣڕۆ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا روو دەدات ،وێﻨەﯾەﻛﯽ رووﻧﯽ ﺋەم داڕووﺧﺎﻧﺎﻧەﯾە. ﻟــەم دەﻗــەدا ھــەوڵ دەدەم رۆح ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺘﺮ ﺑﺒﻮوژێﻨﻤــەوە و ﺑﯿﮕەڕێﻨﻤەوە ﺑــﯚ ﺗﻮﺧﻤــە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺖ .ھەوڵﯿﺸﻢ داوە ﺗﺎﻣﯽ رۆﻣﺎﻧﺴــﯿﯽ ﻧەﺑێ ،واﺗە ﺋﯿﻨﺴﺎن ﺧﯚ ی د ا ڵﺪ ە ﻧەدات
ﮔﺎﺗﺎﻛﺎن و راﻣﺎﻧە ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ وەرﮔﯿﺮاوە .وەك ﻟە ﭘێﻨﺎﺳــەﻛﺮدﻧەﻛەﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دراوە ،ﺋەو ﻛﺘێﺒە ﭘەی ﺑﺮدﻧە ﺑە ﻧﮫێﻨﯿﯽ ﮔەردوون و ﺑﻮوژاﻧەوەی زﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﯽ ﻧﻮێ ،د .ﺋەﺣﻤەدی ﻣەﻻ ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻣەﺑەﺳﺖ و ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻗەﺳﯿﺪە/ﻛﺘێﺒﯽ ”ﮔەڕاﻧەوەی زەردەﺷﺖ“ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە دەﺧﺎﺗە روو ” :ﻟەم دەﻗەدا ھەوڵ دەدەم رۆح ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺘﺮ ﺑﺒﻮوژێﻨﻤەوە و ﺑﯿﮕەڕێﻨﻤەوە ﺑﯚ ﺗﻮﺧﻤە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺖ.
زﻣﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾــﻦ زﻣﺎﻧە ﺑﯚ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوەی ﺋەم ﺋەﺧﻼﻗە ﻧﻮێﯿە.
ﺋێﻤە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧێﻚ دەژﯾﻦ ﺑە ﺗەواوی ﺧەرﯾﻜە دەڕووﺧێﺘە ﺳەر ﺧﯚی ،ﺑەھﺎ ﻣﯚڕاڵەﻛﺎن ﻟە ﻗﺴە ﻛەوﺗﻮون ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺗەﻗﺲ و ﺳﺮووﺗﯽ ﺑێ رۆح و ﮔﯿﺎن ھﯿﭽﯿﺘﺮ ﻧﯿﻦ ﻟــە ﻧێﻮ ﺳﺮوﺷــﺖ و ﻟــە واﻗﯿﻊ ﺧﯚی ﺑﺪزێﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺟێﮕەی ﺧــﯚی ﻟــەم ﮔەردووﻧــە ﺑــە ﺟﯚرێﻜــﯽ ﺗﺮ دﯾــﺎری ﺑﻜﺎت ،ﻧە وەﻛﻮ دەﺳــەﺗﺪار و ﺳەﻧﺘەری ﮔەردووﻧــﯽ ﻟــێ ﺑێــﺖ ،ﻧــە ﺑﻜەوێﺘە ژێﺮ رﻛێﻔﯽ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺸــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوﯾﺶ وەﻛــﻮ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو رەﮔەزاﻧەی ﻛە ﻟە ﺑﻮوﻧﺪا ھەن ﺳــەﯾﺮی دﻧﯿﺎ ﺑﻜﺎت .زﯾﻨﺪەوەران و زەرﯾﺎ وەﻛﻮ ﯾەك وان .رەﻧﮕە زﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﯽ ﻟەم رووەوە ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﻛەرەﺳە ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەم ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾە. دەﻣەوێ ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﻟە دواﻧەﯾﯽ ﭼﺎﻛــە و ﺧﺮاﭘە ،ﺑەھەﺷــﺖ و دۆزەخ ﻗﻮﺗــﺎری ﺑێــﺖ و ﺑﯿــﺮ ﻟە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺧﯚی ﻟــەم ﺑﻮوﻧە ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﮔــەڵ دەرەوەی ﺧــﯚی .زۆر ﺟﺎر ﺋێﻤە ﺑــﺎس ﻟــە رووﻧﺎﻛــﯽ دەﻛەﯾﻦ و ﺗﺎرﯾﻜﯿــﯽ دەﺧﻮڵﻘێﻨﯿــﻦ ،ﺑە ﻧﺎوی رووﻧﺎﻛﯿﯿەوە ﺷــەوەزەﻧﮓ ﺑەرھــەم دێﻨﯿــﻦ .ﭼﻮﻧﻜــە ﺳەرﭼﺎوەی رووﻧﺎﻛﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﻟە دەﻗەﻛﺎﻧــەوە ﻧﺎﯾەن ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە
دەﻣەوێ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻟە دواﻧەﯾﯽ ﭼﺎﻛە و ﺧﺮاﭘە ،ﺑەھەﺷﺖ و دۆزەخ ﻗﻮﺗﺎری ﺑێﺖ و ﺑﯿﺮ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧﯚی ﻟەم ﺑﻮوﻧە ﺑﻜﺎﺗەوە
ﻧﺎوەوە ﺳەرﭼﺎوە وەردەﮔﺮن. ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻗەﺳــﯿﺪەی ”ﮔەڕاﻧەوەی زەردەﺷﺖ“ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﻓەزا و ﺳەردەﻣەی ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ھەﯾە ﻛــە داﻋﺸــﯿﯿەت و ﻓﻜــﺮی ﻓەﻧﺪەﻣێﻨﺘﺎﻟــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﺋێﻤەی ﻛــﺮدووە ﺑە ﺟەوﻻﻧﮕەی ﺧﯚی؟ ﺋەم ﺋەزﻣﻮوﻧــە رەﻧﮕﺪاﻧەوەیﺋــەم ﺑﺎرودۆﺧەﯾــە ﻛــە دوای ھێﺮش و ﺷﺎوی ﺋﯿﺴﺘﯿﺒﺪادی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ دێــﺖ .رەواﯾەت ﺑە ﺧﯚ ﺑەﺧﺸــﯿﻦ ،ﺑە ﻧﺎوی ﺧﻮداوە ،ﺗﺎ ﺋەوەی ﺗﺮ ﺑﺴڕﯾﻨەوە .زەردەﺷﺖ ﺳــﯿﻤﺒﯚﻟێﻜە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﯿﻨﺴﺎن ﺑﯿﺮ ﻟــە ﺧﻮدی ﺧــﯚی ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺧــﯚی ﻟە رێﮕــەی ﺑﯿﺮی ﭘﺎك ﭘﺎﻗﮋ ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺋەم ﭘﺎﻗﮋﺑﻮوﻧەوەﯾە ﺷەڕ ﺑــە ﺑێ
دەﺑێ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑــﺪرێ ،ﺑە ﺑێ ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﭘﺎداﺷــﺖ دەﺑێ ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧەﻛﺎن ھەوڵﯽ ﺑﯚ ﺑﺪەن، ﮔەڕاﻧێﻜﯽ ﻧﺎوەﻛــﯽ ﺑێﺖ ﺑە ﺑێ ھەژﻣﻮوﻧــﯽ راﺳــﺘﯿﯿەك ﻛە ﻟە دەرەوە دەﺳەﭘێﻨﺮێﺖ .راﺳﺘﯿﯽ ﻟــە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿــە ﺟﮕە ﻟە ﻧــﺎوەوەی ﺋﯿﻨﺴــﺎن ،دەﺑێ ﺋێﻤــە ﻟەو راﺳــﺘﯿﯿە ﺑﮕەڕێﯿﻦ. ﻟێــﺮەوە رەھەﻧﺪێﻜــﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ دەﺑﻮوژێﻨﺪڕێﺘــەوە ،ﺋەوﯾــﺶ رەھەﻧﺪی ﺗﺎﻛە .ﺑــە ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎﻛێﻜﯽ ھﯚﺷــﯿﺎر و ﻟێﭙﺮﺳــﺮاو ﻣــﯚرال ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﺑێــﺖ .ھەﻣﻮو ﻣﯚراڵێﻚ ﻟەﻻﯾەن دەﺳەﺗێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەوە ﻓەرز ﻛﺮاﺑێﺖ ،دژە ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە. ھەﻣﻮو ﻓﯿﻜﺮێﻜﯽ ﺷــﻤﻮوﻟﯽ ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ھﺰر ﺗﻮوﺷــﯽ زڕﺑﻮون دەﻛﺎت ،رۆح دەﭼەوﺳێﻨێﺘەوە و زﯾﻨﺪاﻧێﻜــﯽ ﻓــﺮاوان ﺑەرھەم دەھێﻨێﺖ .دەﻣﺎﻣﻜﯽ زەردەﺷﺖ ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی رووﻧﺎﻛﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ھەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆﻣﺎن، ﻧەك ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧەﻛﺎن ﺑە دەﻗﯽ
ﻣێﮋووﯾــﯽ واﺑەﺳــﺘە ﺑــﻜﺎت. زەردەﺷــﺖ ﺑەھﺎ ﺋەزەﻟﯿﯿەﻛﺎن زﯾﻨــﺪوو دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺑە ﺑێ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﯾەزدان .ﻟەم دەﻗەدا ﯾەزدان و ﺋﯿﻨﺴــﺎن دەﺑﻨە دوو رووی ﯾەك دراو .واﺗە ﯾەزداﻧێﻚ ﻧﯿﯿــە ﻓەرﻣــﺎن دەرﺑــﻜﺎت و ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧێﻜﯿﺶ ﺋــەم ﻓەرﻣﺎﻧﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﻧە ﺑﯚ ﯾەزدان ﻧە ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺴﺎن ،ﯾەزدان دەﺑێ ﺧﯚی ﻟە ﻧﺎو ﺋﯿﻨﺴﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜﺎت ،ﺋەﮔەر ﺋەﻣەی ﻧەﻛﺮد ،واﺗە ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪن ﺗﻮوﺷﯽ ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﯽ دێﺖ. ﻧﺎوی ﺋەو ﻗەﺳﯿﺪە-ﻛﺘێﺒە، ﺗﺎﭼەﻧﺪ ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ﻓەﻟﺴەﻓەی زەردەﺷﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻣەﺑەﺳﺘﺖ ﺋــەو ﺗێﻜﮫەڵﻜێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿﺎﻧەی زەردەﺷــﺘە ﻟە ﮔﺎﺗﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑەو ﺑەھﺎﯾﺎﻧەی ﺋەﻣڕۆی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣﺮۆﯾﯽ؟ زەردەﺷﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ داوەﺗﻤﺎندەﻛﺎت ﻛــە ”ﺑەﺧﺘــەوەر“ ﺑﯿــﻦ ،ﺋەﻣــە ﭼەﻣﻜێﻜــﯽ زۆر ھﺎوﭼەرﺧــە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت زۆر درەﻧــﮓ ،واﺗــە ﻟــە دوای ﭼﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ،ﺋەم ﭼەﻣﻜە ﻟە رۆژﺋــﺎوا ﺳــەرھەڵﺪەدا .ﻣﻦ وﯾﺴــﺘﻮوﻣە ﺋەم ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە وردی ﺑﻨﻮوﺳــﻤەوە” .ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯽ“ ﺋﯿﻨﺴــﺎن دەﺑێ ﺑﺒێﺘــە ﻣﺎﯾەی ﺑەﺧﺘەوەری ﯾەزدان ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﯾەزدان ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﺧﻮدی ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧەﻛﺎن ﺑەﺧﺘەوەر ﻧەﺑﻦ. ﯾــەزدان ﻣێﺘﺎﻓﯚرێﻜە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﯿﻨﺴﺎﻧەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺋەم زەﻣﯿﻨە ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯿﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜەن، ﻧەك ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯿﯽ ﻟە دوای ژﯾﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﯾەزدان ﻧﯿﯿە ،ﺋەوەی ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﻤەوە دەﺳﺘﮕﯿﺮ دەﺑێ ،ﻧەك
ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە. ﯾەزدان ﺋێﻤەی وەك ﺑﺎرﻣﺘە ﻧﺎوێ ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺟﺎوﯾﺪاﻧﯿﻤﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﮔەﻣەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﻗﻮﻣﺎرێﻚ دەﻛﺎت ﻟە دۆڕا و ﺑﺮاوەی ﺗێﺪاﯾە ،ﯾەزدان ﻟە دەرەوەی ﺋــەو ﮔەﻣﺎﻧەﯾە ﻛە ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﻧﺰم ﺑﯿﺮی ﻟێ دەﻛﺎﺗەوە. ﺋێﻤە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟــە دوو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﺎوﺗەرﯾﺒــﺪا ﺑﮋﯾــﻦ ،ﯾەﻛێﻜﯽ ﻛﺎﺗﯿــﯽ و ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺋەﺑەدی، ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێ ﺋێﻤــە ﺋەﺑەدﯾﯿەت ﺑﺒەﺧﺸــﯿﻨە ﺋــەم ژﯾﺎﻧــە، ﺋەﺑەدﯾﯿەت ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﻧێﻮان ﻧەوەﻛﺎﻧە. ﺑﯚﭼــﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮت ھەڵﺒﮋاردووە ﺑﯚ ﺑە ﺋەﺧﻼﻗﯿﻜﺮدن و ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺑەھﺎ ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ زەردەﺷﺖ؟ ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋــەوەی زﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾــﻦ و زﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮ دوو ﺗێﻜﮫەڵﻜێﺸﻦ ﻛە ﺋێﻮە ﻟە ﭘێﻨﺎﺳەﻛەدا ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە. زﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﯽ وا ﺑﺰاﻧــﻢﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾــﻦ زﻣﺎﻧــە ﺑــﯚ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﺋــەم ﺋەﺧﻼﻗە ﻧﻮێﯿە .ﻣﻦ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﺑە زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻓەﻟﺴەﻓﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﻨﻮوﺳــﻢ ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﺧﻮدی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﺑﺎرﮔﺎوﯾﯿە ﺑە ﺷــﯿﻌﺮ ،ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿە ﺑە ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز، ﺗەﻧﺎﻧــەت ھەوڵﺪاﻧێﻜﯿﺸــە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ﺑــێ ﺑﺎﺑەﺗە ﺟﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑــﯚ ﺑﻮرووژێﻨێ. ﺋەم دەﻗە ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻧﯿﯿە ،دەﻗێﻜﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﺶ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ دەﻗێﻜــﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿە .ﺋﺎﻣــﺎژە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ھﺎﺗــﻮون ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘەﯾﻜــەری ﺋەﺧﻼﻗــﯽ ﻛــﯚن، ﺋەﺧﻼﻗێــﻚ ﻛە ﺋﯿﺘــﺮ ھﯿﭽﻤﺎن ﭘێ ﻧﺎڵێ ،ﺑڕووﺧێﻨێ .ﺋەﻣە دەﻗە ﻟەﺳەر ﺟﯿﮫﺎﻧﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﺶ ﺑﻨﯿﺎت ﻧەﻧــﺮاوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺟﯿﮫﺎن ﺑە رەش و ﺳﭙﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨێ .ﺋﯿﻨﺴﺎن ﭼﺎك و ﺧﺮاپ ﻧﺎﺧﺎﺗە دوو ﺑەرەی دژ ﺑە ﯾەك .ﺑەڵﻜﻮ ﺳﺮوودێﻜە ﺑﯚ رووﻧﺎﻛﯽ.
زەردەﺷــﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ داوەﺗﻤــﺎن دەﻛﺎت ﻛە ”ﺑەﺧﺘەوەر“ ﺑﯿﻦ ،ﺋەﻣە ﭼەﻣﻜێﻜﯽ زۆر ھﺎوﭼەرﺧە
ﻛﻮﻟﺘﻮور
دەﺑێ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﻛﺮدەوە ﺑﺒێﺘە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑەﻛــﺮ دڕەﯾــﯽ ،ﺋێﺴــﺘە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ وەك ﺧﯚی دەڵێﺖ ھێﻨﺪە ﻧﺎﺑێﺖ دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە و ﺑەﺗەواوی ﺑەرﭼﺎوی روون ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا زۆر ﮔەﺷﺒﯿﻨە ﺑەوەی ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﺟﻮوڵە و ﻛﺎری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ و ھﻮﻧەری ﺑەرەوﭘێﺸەوە دەﺑەن. ﺑﺎﺑەﻛــﺮ دڕەﯾﯽ ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭘێﯽ واﯾە دەﺑێ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﻮزارﺷﺖ ﻧەﺑێ ﻟە ﻧﺎوێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و دەڵێ” :دەﺑێ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﻛﺮدەوە ﺑﺒێﺘە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻓﯚرﻣﯚﻟە دەرﭼێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﻧﺎوەﻧﺪێﻚ ﻛە ﺳەرﺟەم ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ و ﺷﺎﻧﯚ و ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ و ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەﺧﯚ ﺑﮕﺮێﺖ“. ﭼــﯚن دەڕواﻧﯿﺘە ﭘﯚﺳــﺘە ﺗﺎزەﻛــەت و ﭘﻼﻧــﺖ ﭼﯿﯿە ﺑﯚ دەﺳﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﺖ؟ ﺋێﻤە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﺳﻔﺮەوەدەﺳــﺖ ﭘــێ ﻧﺎﻛەﯾــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚی وەك ﺷــﺎر و وەك ﻧﻮﺧﺒــەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ، ﺧــﺎوەن ﻧەرﯾﺘێﻜــﯽ ﻛــﯚن و ﻗﻮوڵﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ،ﺋەم ﺷﺎرە ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜــﯽ زۆری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﺳــﯿﻨەﻣﺎﻛﺎری ﺗێﺪاﯾە ،ﺧﻮدی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ دەﯾﺎن ﺑﯿﻨﺎﯾە و ﻣﻮڵﻜﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﻟــە ﺷــﺎرەﻛەدا ھەﯾــە، ﻛە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺑەﺗﻮاﻧﺎ و ﺷــﺎرەزا ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە .ﺑەم ﺋــەوەی ﮔﺮﻧﮕــە ﺋێﻤــە ﻛﺎری ﺗێــﺪا ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﺗێﺪا ﺑﻜەﯾﻦ ﺋەوەﯾە ،ﺋەﻣــە ﺑﺨەﯾﻨە ﮔەڕ ﺑﯚ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ھەﻣﺎﻧە،
ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﻛــﺮدەوە ﺑﺒێﺘــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺋەم ﻣەﺳەﻟەﯾە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎو ﻓﯚرﻣﯚﻟە دەرﭼێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﺳەﻧﺘەرێﻚ ﻛە ﺳەرﺟەم ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ و ﺷﺎﻧﯚ و ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ و ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ
ﻟــە ﺋێﺴــﺘە ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑــﻮوە ،ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﭼﺎﻻﻛﯽ زۆر ﻛــﺮاوە و ﺧەڵﻜﯽ زۆر دﯾﺎر ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﺑــﻮوە .ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەی ﺋێﺴــﺘە و زۆر ﺷــﺘﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛــە ڕەﻧﮕە ﻣﻦ ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﻧەﯾﺎﻧﺰاﻧــﻢ ،ﺧﺎو ﺑﻮوﻧەﺗەوە و ﺳﺎردﯾﺎن ﺗێﺪاﯾە. چ ﭘــﻼن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜــﺖ ھەﯾــە ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﺖ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ؟ دەﻣەوێ ﻟە رووی ﺳەرﻣﺎﯾەیﻣﺎدﯾﯿــەوە ﺋــەم دەزﮔەﯾە رێﻚ ﺑﺨەﻣەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم دەزﮔەﯾە ﺳــەرﻣﺎﯾەﯾەﻛﯽ ﻣﺎدﯾﯽ زۆری ھەﯾە ،ھەم ﻟە رووی ﻛەﻟﻮﭘەل و ﺧﺎﻧﻮو و زەوﯾﯿەوە ،ھەم ﻟە رووی ﺳەرﻣﺎﯾەی ﻣﺮۆﯾﯿەوە ﻛە ﺧﺎوەن دەﯾــﺎن و ﺳــەدان ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎر و ﺳــﯿﻨەﻣﺎﻛﺎرە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋێﻤە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺷــﺘﯽ
دەﻣەوێ ﻟــە رووی ﺳــەرﻣﺎﯾەی ﻣﺎدﯾﯿەوە ﺋەم دەزﮔەﯾە رێﻚ ﺑﺨەﻣەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم دەزﮔەﯾە ﺳــەرﻣﺎﯾەﯾەﻛﯽ ﻣﺎدﯾﯽ زۆری ھەﯾە ﻟەﺧﯚ ﺑﮕﺮێﺖ. دﯾﺎرە ﻟــەم ﻣﺎوەﯾــەدا ﻛە زۆر ﻛەﺳــﻤﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮە ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻟــە رووی ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿەوە زۆر
زۆر ﻋەﺟﯿﺐ و ﻏەرﯾﺐ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑــەم دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ، ﻛﺎرێــﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ وﺗەﻛەﻣﺎﻧــەوە ﻛــە ھەوﻟێﺮە
ﺳــەرﭼﺎوەی ﻣــﺎدی دەﺳــﺖ ﺑﺨەﯾﻦ ﻛە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜەوێﺘەوە ﮔەڕ .ھــﺎوﻛﺎت ﺋێﻤــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ رێﻨﻤﺎﯾﯿﻦ ﻛە ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻟەﻻﯾەن ﻛﺎك ﻣﺤەﻣــەد ﻓەﺗــﺎح و ﻛﺎك ﻋﻮﻣــەر ﻋەﺑﺪوڕەزاﻗــەوە ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗــﻮون ،ﻣﻨﯿــﺶ دەﻣــەوێ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺋــەم دەزﮔەﯾە رێﻚ ﺑﺨەﻣــەوە ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚی ﻧەرﯾﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺷﺎرەﻛەدا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ. ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯽ ﺑەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯽ دۆﺧﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەو ﺳﺴــﺘﯽ و ﺗەﻧﮕﮋەﯾە رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﺖ؟ ﻣــﻦ زۆر ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻢ ،ﺋێﻤــەﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺷەﺷــﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەﯾﻦ ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا راﯾﺎن دەﮔەﯾەﻧﯿﻦ، ﺑــەم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی زۆر ﮔەورە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﺪا دێﻨە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯿﺶ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا رێﻚ دەﺧەﯾﻦ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻛﺮاﺑێﺖ .ھﺎوﻛﺎت ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــێﻜﯽ ﮔەورە ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺑەﺳــﺘﯿﻦ ﺑــﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ ﺑﻮاری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ھەﻣــﻮو ﺋەو ﻧﺎوەﻧﺪاﻧەﯾــﺶ ﻗﺴــە دەﻛەﯾﻦ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺋێﻤەوە ھەﯾــە .ﻟەﮔــەڵ ﺋەواﻧەﺷــﺪا ﻣــﻦ ھﯿﻤەﺗێﻜﯽ ﺋێﺠــﮕﺎر زۆر
ﻟــە دەوری ﺧــﯚم دەﺑﯿﻨــﻢ ﺑﯚ ﺋﯿﺸــﻜﺮدن و ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەوەش زۆر دڵﺨﯚﺷــﻢ ،دەﺑێﺖ ﺋەوەش ﺑڵێﻢ ﻛە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەر زﯾﻨﺪوو ﺑــﻮوە و ھﯿــﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘەﻛﯽ ﻧەﻛەوﺗﻮوە. دوای ﺋــەوەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮو ﺑە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘﺎرە ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮا ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ،ﺑەم ﯾﺎن ھەﻣﻮوی ﻧەھﺎﺗــﻮوە ﯾﺎن وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮوە ،ﭘﻼﻧﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﭼﯽ دەﺑێﺖ ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﺖ؟
ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ژﻧﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﻛﯚﻣﺎر ﯾﺎی ﺧﺎﻧﻤێ ﺧﻮﺳــﺮەوی دوای 86ﺳﺎڵ ﺗەﻣەن ،2015ژﯾﺎﻧﯽ ﭘڕ ﻟە ھەوراز و ﻧﺸــێﻮ ﺑە ﺷﺎھﯿﺪی ﻛەﺳــﻮﻛﺎر ،ﺑە دڵێﻜﯽ ﺋﺎﺳﻮودە و ﻟێﻮێﻜــﯽ ﺑەﺑــﺰەوە ﮔەڕاﯾەوە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﺧــﺎك .ﻟــەو وﺗەدا ﻟەواﻧەﯾــە رۆژاﻧــە دەﯾﺎن ﻛەس ﻣﺎڵ ﺋﺎواﯾﯽ ﻟە ژﯾﺎن ﺑﻜەن ،ﺑەم ﻣەرﮔــﯽ ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻧﺎﻛەوێﺘە ﺑەرﭼــﺎو و ﺳــەرﻧﺠﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﺧەڵﻚ و ھەواڵ و ھەڵﻮێﺴــﺖ و ھەڵﻮێﺴــﺘەی ﻟــێ ﻧﺎﻛەوێﺘەوە. ﺋەو ھﯚﻛﺎرەی ﯾــﺎی ﺧﺎﻧﻤێﯽ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮ ھەوارد ،ﻣەرﮔەﻛەی ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ژﯾﺎﻧەﻛــەی ﺑﻮو. ﮔەﻟێﻚ ﻛەس ﺑەھﯚی ﻣەرﮔﯿﺎﻧەوە زۆر ﺑــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﻛەوﻧە ﺑەر ﺳــەرﻧﺞ و دەﺑﻨــە ﭘﺎڵەواﻧــﯽ ﯾەﻛﺸــەوە ،ﺑەم ﻛەﻣﺘﺮ ﻛەس ﺑەھﯚی ژﯾــﺎن و رێﺒﺎزﯾﺎﻧەوە ﺋەو ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﯾﺎن ﺑە ﻧﺴــﯿﺐ دەﺑێ، ﺋەو ﻟــەو ﺑەدەﮔﻤەن ﻣﺮۆﭬﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە ﺑەھﯚی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازەوە ﻛەوﺗﺒــﻮوە ﺑە دڵ و ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺑﯿﺮ و رای ﮔﺸﺘﯽ ﺗﺎ دوا ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ وەك ﮔﻮڵ داﮔﯿﺮﺳﺎ ،ﻟە دواﯾﺸﺪا ﺑەﺳەر ﻟﻘە ﺳەوزەﻛﺎﻧﯽ دا ھەڵﭙﺮووﻛﺎ.
رەﻧﮕــە ﺑە ﺳــﺎﻧﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮێ 3ھﯚ ﺑﯚ ھەرﻣﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻤێ ﺧﻮﺳــﺮەوی دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﻜەﯾﻦ: .1ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ژﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑﻮو ﺳــﺎڵﯽ 1324ﻟە ﺷﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد دوای ﺑڕﯾﻨﯽ ﭘﻠەی ﺷەﺷــەﻣﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ،ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ زۆر ھەﺳــﺘﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﮔﻮڵﺒﮋێــﺮ و رەواﻧەی ﺷﺎری ﺑﯚﻛﺎن ﻛﺮا .ﺋەو دﯾﺎردەﯾە دەﻛﺮێ وەك ﺳــەرەﺗﺎی ﻧﻮﺧﺘە ﮔﯚڕاﻧێــﻚ ﻟــە ﻣێــﮋووی ژﯾﺎﻧﯽ ژﻧــﯽ ﻛــﻮرددا دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﺑﻜــەی .ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺧﺎﻧﻤێ ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺎوێﻜﯽ رﭼەﺷــﻜێﻦ و ﻛەﺷــﻮھەواﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ﻟەﺑــﺎر ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺗەﻣﯽ ژن ﺗﺎرێﻨﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕەوێﻨــێ و دەرووﯾەﻛــﯽ روون ﺑــە رووی داھﺎﺗــﻮودا ﺑﻜﺎﺗــەوە .ھەروەك ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﭘﺎش ﻣەرﮔﯽ ﻛﯚﻣﺎر و ھەوراز و ﻧﺸێﻮێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﺪا ،ﺧﺎﻧﻤێ ﺧﻮﺳــﺮەوی ھــەروا درێــﮋەی ﺑــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ دا و وێڕای ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،دەﺳﻜەوﺗە
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛــەی ﻛﯚﻣــﺎر و ﺧﺎﻧﻤــێ ﻟەﺳــەر ﺟێــﯽ ﺧﯚی ﻣﺎﯾــەوە و رەوﺗﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﭘﺎﺷــﮕەز ﻧەﻛﺮاﯾــەوە .ﺋــەو ﻟە ﻣێﮋووی ﭘــەروەردە و ﻓێﺮﻛﺎری ﺑﯚﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎوی ﻟە ﭘەﻧﺎ ﻧﺎوداراﻧێﻜﯽ وەك :ﺳــﺪﯾﻖ ﻗﺰڵﺠﯽ ،ﺣەﺳەﻧﯽ ﻛﺎزﻣﯽ ،ﺣەﺳــەﻧﯽ ﻣﻮدەرﺳﯽ، ﻋەﺑــﺪو ﻓەﯾﺰﯾــﺰادە ،ﻋەﻟــﯽ ﺣەﺑﯿﺒــﺰادە ،ﻣﯿــﺮە دەرﺑﺎﻧــﯽ، ﻋﻮﻣەر ﺷــەﻓﯿﻌﯽ و ﺳــەدﯾﻘﯽ ﭘﺎﯾەﮔﻮزار دەدرەوﺷێﺘەوە.
ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ﺋــەو ﭘﺎراﻧەیﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن ﻟــێ دراوە دەﮔەﻧــە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ھەر ﻟە ﺋێﺴﺘەﯾﺸەوە ﻛەوﺗﻮوﯾﻨەﺗە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺗﺎ ﭘﺎرەﻛﺎن ﺑە ﭼﺎودێﺮی و ﯾﺎﺳــﺎ و ڕێﮕەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەﻧــە ﺋێﻤە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﭘــڕۆژە ﺗﺎﻛﺘﯿﻜﯽ و رۆژاﻧەﯾﯽ و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺧەرﺟــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾەﺷــەوە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﭘﺎرێﺰﯾــﻦ و ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەﻣﻮو ﻻش ھﺎوﻛﺎرﻣﺎن دەﺑﻦ. ﭼــﯽ ﺑــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﺳەﻋﺪون ﻣﺎزوﭼﯽ
ﺑﻮو ،ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﺑێ و ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەش ﭘێــﻚ دەھێﻨــێ .ھەرﭼەﻧﺪ ﺋەو ژﯾﺎﻧــە ھﺎوﺑەﺷــە زۆر ﻛﻮرت و ﺗﺮاژﯾــﻚ ﺑــﻮو ،ﺑــەم ﺧﺎﻧﻤێﯽ ﻛــﺮدە ﺷــﺎھﯿﺪی ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺧﻮێﻨﺎوﯾﺘﺮﯾﻦ و ﻣێﮋوو ﺳﺎزﺗﺮﯾﻦ ﺳﻨﻮور ﺑەزێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد ﻟە ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘﺪا .ﺳﻨﻮور ﺑەزێﻨﯽ ﻧەرﯾﺘێﻜــە ﻟە ﻣێﮋووی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﻛﻮرددا ﻛــە ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ﺑﺪرێﺘە ﺑەر ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺳــەرﻧﺠێﻜﯽ ﻓﺮە
ﺑەھﯚی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازەوە ﻛەوﺗﺒﻮوە ﺑە دڵ و ﺳەرﻧﺠﯽ ﺑﯿﺮ و رای ﮔﺸــﺘﯽ ﺗﺎ دوا ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ وەك ﮔﻮڵ داﮔﯿﺮﺳــﺎ ،ﻟە دواﯾﺸﺪا ﺑەﺳەر ﻟﻘە ﺳەوزەﻛﺎﻧﯽ دا ھەڵﭙﺮووﻛﺎ. .2ﺧﻮﺳــﺮەوی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺳەرداری ﺑﯚﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣﺤەﻣەد ﻣەﺣﻤــﻮود ﻗﻮدﺳــﯽ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺋەﻓﺴــەراﻧﯽ ﮔەرﻣێﻦ ،ﻛە ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن
دەڵێﯿــﺖ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﺘەوە؟ ﺧــﯚم ﺑە ﺑﺮاﯾەﻛﯽ دڵﺴــﯚزیھەﻣﻮو ﻻﯾەك دەزاﻧﻢ ،ڕێﮕەﯾﺶ ﺑە ﺧــﯚم ﻧﺎدەم ﭘەﯾــﺎم ﺑﺪەم ﺑە ﺋــەوان ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێــﺖ ﺋەوان ﭘەﯾﺎم ﺑﺪەن ﺑــە ﺋێﻤە ،ﺑﺎ ﺋەوان ﻗﺴــە ﺑﻜــەن و ﻣﻨﯿــﺶ ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﯿﺎﻧﺪا دەﺑﻢ ،ﺋێﻤە ﻛﺎرﻣەﻧﺪ و ﺧﺰﻣەﺗــﻜﺎری ﺋەواﻧﯿﻦ ،ﺋێﻤە ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛەﯾﻦ ﻛــە ﺋەوان ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷــە ﺑﯚ ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑﻮاری رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ.
رەھەﻧــﺪ .ﺋــەو ھەرﭼەﻧﺪ دوای ﻛﯚﺳــﺘﯽ ﻟــە ﺳــێﺪارەدران و ﮔﯿــﺎن ﺑەﺧﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ژﯾﻨﯽ ﺑە دەﺳﺘﯽ ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ،ﮔەڕاﯾەوە
ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن و ﺑــﯚﻛﺎن ،ﺑەم ﺟێ ﭘێﻜﺎﻧﯽ ﺑــەو ﺳــﻨﻮورەوە ھەر ﻣﺎﯾەوە و ﻣێﮋوو ﻟە ﺑﯿﺮی ﻧﺎﻛﺎت. .3دواﯾــﻦ ﺧﺎڵــﯽ ﺟێــﯽ ﻟێﻮردﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەوەﯾــە، ﺧﻮﺳــﺮەوی ﻗەت ﺋەو راﺑﺮدووە و ﺋــەو ﻗﯚﻧﺎﻏە درەوﺷــﺎواﻧەی ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧەﻛﺮد، ﺑەڵﻜــە زۆر ﺑــەرزی ﻧﺮﺧﺎﻧﺪن و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﺎوی ﻻی ﺧﯚی راﯾﮕﺮﺗﻦ .وەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺷﺎﻧﺎزی دەﺳﺘﻜەوﺗە و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دەﺑــێ ﺑــە ﺳــەرﻛەوﺗﻦ .ﺋەو دەﺳــﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ زۆر رووﺳﻮوراﻧە ﭘﺎراﺳﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە وەك ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﯾﺎدی دەﻛﺮێﺖ. ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﭘﺎش ﻛﯚﭼﯽ ،ﺳﺎڵﺤﯽ ﺧﻮﺳــﺮەوی ﺑﺮای ﯾﺎی ﺧﺎﻧﻤێ، ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻟە ژﯾﺎن و ﺳەرﺑﺮدەی ﺋەو ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮدووە ،ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﺋەو ﻛﺘێﺒەﯾﺶ ﺳــەر ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﻛﻮردی ھەڵێﻨێ و ﭼﺎوی زاﻧﺴﺖ و ﭼﺎوی زاﻧﺴﺘﺪۆﺳﺘﺎن روون ﺑﻜﺎﺗەوە . رۆﺣــﯽ ﺷــﺎد و وێﻨــەی ژﻧﯽ ﺋــﺎوا ﺧﯚﻛــﺮد زۆر ﺑﻦ ﻟــە ﻧﺎو ﻛﻮﻣەڵﮕﺎﻛەﻣﺎﻧﺪا.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﺑﺎﺑەﻛﺮ دڕەﯾﯽ:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋێﻤە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﺳﻔﺮەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚی وەك ﺷﺎر و وەك ﻧﻮﺧﺒەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ،ﺧﺎوەن ﻧەرﯾﺘێﻜﯽ ﻛﯚن و ﻗﻮوڵﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ،ﺋەم ﺷﺎرە ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ زۆری رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎری ﺗێﺪاﯾە ،ﺧﻮدی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﺧﺎوەﻧﯽ دەﯾﺎن ﺑﯿﻨﺎﯾە و ﻣﻮڵﻜﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﻟە ﺷﺎرەﻛەدا ھەﯾە...
17
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻛەﻟﻠـــەﺳەر وەك ﺑە و ﺑﺎرێﻜﯽ ﮔﺮان ﻧەك ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە. ﻛﺎﺗێﻚ ﻻﺳەﻧﮕﯽ رووی دا ﻟە ﻧێﻮان ﻛەﻟﻠـــەﺳەر و ﻻﺷەدا ،ﺑﻨﯿﺎدەم دەﺑێﺘە ﻣەﺧﻠﻮوﻗێﻚ ﺑە دەﯾﺎن ﻧﺎو و ﭘێﻨﺎﺳــە و ﺋﺎﻛﺎرەوە ،وەﻟێ ﯾەك ﻟە ﯾەﻛﯿﺎن ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﺘﺮ! ﻛﺎﺗێﻚ ﺗەﻣﺎﺣﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎر ،ﭘﺎﺳــەوان و ﻗﺎﺗێﻜــﯽ رەش و ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﭼە ﺧﺸڵێﻜﯽ ﺋﺎﺗﺎﺳــﺎی ،ﺑەزۆر ھﺎﻧﺖ دەدەن ﻛەﻟﻠـــەت ﺑﻨﻮوﺳێﻨﯿﺖ ﺑە ﻻﺷــەﯾەﻛەوە ﻛە ﻧﺎوێﻜﯿﺎن ﺑﯚ دوورﯾــﻮە ﺑەﻧــﺎوی ”ﮔﯚڕاﻧﺨﻮاز“، ﻧﺎوێﻚ ﯾەﻛﺠﺎر ﺣەﯾﻒ و ﺧەﺳﺎر!. وەﺧﺘێــﻚ ﺋێﻤــە دوای ﻛﺎری ﺧﯚﻣــﺎن ﻟە ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﺧــەودا دەﺳــﺘﻤﺎن ﻟە ﻣﻠﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮو ،ﻛەﻟﻠـــەﻛەت ھﺎﻧﯽ دەداﯾﺖ زەﻧﮕﻤــﺎن ﺑــﯚ ﻟــێ ﺑﺪەﯾــﺖ و ھەراﺳــﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜەﯾﺖ ﺑەو دەﻧﮕە ﮔــڕەت ﻛــە ﻟــە ﭼەﺗﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷەدا ﻧﻮوﺳﺎﺑﻮو ،ﺑڵێﯿﺖ ”ﺧﺎﻧﻢ ﮔﯿﺎن ،ﺑەﺧﻮدا ﻣﻦ ﭼﺎﻛەی ﺗﯚ ﻗەت ﻗەت ﻟــە ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛەم ،ﺑﯿﺴــﺘﻮوﻣە ھﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﺖ داوە دەﻧﮕﻢ ﺑﯚ ﺑﺪەن ،ﺑﯚﯾــە ﭼﻮوﻣە ﺟێﯽ ﺧﯚم / ﭘەرﻟەﻣﺎن /وەﻋﺪ ،وەﻋﺪ ﭼﯿﻢ ﭘێ ﻛــﺮا درێﺨﯽ ﻧﺎﻛــەم .ﺗﯚ ھێﻮاش. ھێﻮاش! ﺟﺎرێ وەك ﻧەﺗﭙﺮﺳــﯽ ﻛﺎﺗــﻢ ھەﯾە ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋــەم ھەﻣﻮو رﺳــﺘەﯾە ﭼﯽ ﺑﻮون؟ دواﯾﯽ ﻣﻦ ﭼﯿﻢ ﻛــﺮدووە ﺑﯚت؟ ﻣﻦ ھەرﮔﯿﺰ ھﺎﻧﯽ ﻛەﺳــﻢ ﻧەداوە دەﻧﮕﺖ ﭘێ
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﻛەﻟﻠەی ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺑە ﻻﺷەی ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازەوە ﺑﺪات وەك ﭼﯚن ﺧﯚﯾﺸﻢ دەﻧﮕﺖ ﭘێ ﻧﺎدەم ،ﭼﻤﺎ ﺋەوەﻧﺪەش ﺋێﻤەت ﭘێ ھێڕە ،دادە؟. ﺑــەم ﺋەﻣــە ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە ﻧﯿﯿە دواﺗﺮ ھﺎﺗﻤە ﺑەردەﻣﺖ و ﻟەﺳــەر ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚت راﻣﮕﺮﺗﯿﺖ ﺑێ رێــﺰی ﺑﻜەﯾــﺖ و وەك ﺗﯚپ ﺑﯚ ﺋــەم و ﺋەوﻣﺎن ﻓــڕێ ﺑﺪەﯾﺖ، دەﻧﮕﻤﺎن داﺑێﺖ ﺑە ﺗﯚ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺧﯚ ﻧﻮێﻨــەری ﮔەﻟﯿﺖ ،ﻣەﮔــەر ﻧﺎ؟! ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ھەر ھﺎووﺗﺴــﯽ ﺋەو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەﯾﻦ ﺟــﺎرێ ،ﺑﯚﯾە ﻟە ھەﻣــﻮو ﻛەس ﻟەﭘێﺸــﺘﺮﯾﺖ ﺗﺎ ﻟەﭘﺎی ﻗﺴەﻛﺎﻧﺖ و رﺳــﺘە ﻻر و ﻧﺎڕێﻜەﻛﺎﻧــﺖ ﻛە ﺑە ﻛەﻟﻠـــەی ﻣەڵﺒەﻧﺪﺗــەوە ﺑە ﺋێﻤــەت دان ،راﺗﮕﺮﯾــﻦ .ﻣــﻦ ھەرﮔﯿﺰ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﺳــەوز، زەرد و ﺳــﻮور و ﺷــﯿﻦ ﻧﺎﺧەﻣە وەھﺎ دووڕﯾﺎﻧێﻜــەوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺗﯚ ﻧەك ھــەر دەﺗﺨــەم ،ﺑەڵﻜﻮ زۆر ﺷﺘﯿﺸــﺖ ﺑﯿﺮ دێﻨﻤــەوە ،وەﻟێ دواﺗﺮ ﺑەﺧــﯚم دەڵێــﻢ ﺋﺎﺧﺮ ﺋەو ﻛەﻟﻠـــە ﺷﻠە ﺑەو ﻻﺷەﯾەوە ﭼﯿﯽ ﺑﯿﺮ ﻣﺎوە؟! ﻛەﻟﻠـــەی ﺗﯚ ھێﺸﺘﺎ ھﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘە و رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ،ﺑﺎ ﺑﯿــﺮم ﻧەﭼێﺖ ھەرا ھەراﻛەﯾﺸــﺖ ،ﺗﯚ ﺑە ﻋەﻗڵەﻛەی ﺋەوێﺘەوە دەﻧﮕﺖ ﺑە ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەﺗﺪا رەواﻧــەی ﮔﻮێــﻢ دەﻛەﯾــﺖ و دەڵێﯿﺖ ”ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﺘــﺎااام ﺧﺎﻧﻢ، ﺑە ﺋﯿﻤەﯾﻠەﻛەﻣــﺪا ﻋەرﯾﺰەﯾەﻛﻢ ﺑﯚ ﺑﻨﻮوﺳە وەك ﺗەڵەب ﺑﺎ ﺑﯿﺪەﻣە
دەﺳﺖ ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن!“. ﭼﻤﺎ ﻟە ﺗﯚ واﯾــە ﺋێﻤەﯾﺶ ﺋەﻧﺪام ﺷــﺎﻧە و ﺧﺎﻧە و ﻛەرﺗﯽ ﺧﯚﺗﯿﻦ؟، ﺋێﺴــﺘەش ﺧﯚت ﺑــﯚت ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﻛــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرﯾﺖ و ﻟﯿﺴﺘەﻛەت ﻧﯿﻠﻠﯿﯿە ﻧەك ﺳەوز؟! ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯚ و ھﺎوﺷــێﻮەﻛﺎﻧﺖ ﺋێﺴــﺘەش ﻟــە ﻋەرﯾــﺰە و ﻋەرﯾــﺰەﻛﺎری ﺗێﻨﺎﭘەڕێــﺖ ،ﺋەو ﻋەرﯾﺰاﻧەی ﺧﯚﺗﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەی ﺳەرەوە رێﻚ دەﻛەوﺗﻦ و ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳﯽ ﻋەرﯾﺰە ﺑەدەﺳﺖ دەﭼﻮوە دەرەوە زەﻧﮕﺘــﺎن ﺑﯚ ﻟــێ دەدا و دەﺗﺎﻧﮕﻮت ”ﺑﯚم ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﺑەم ھﯿﭽﯽ ﺑﯚ ﻣەﻛە!“ ﯾﺎن رﺳﺘەﯾەك، وﺷــەﯾەﻛﺘﺎن دەﻛﺮدە ﻧﯿﺸــﺎﻧە و ﺋەوەی ﺳەرەوە ﺗێﺪەﮔەﯾﺸﺖ ﻛە ﻧﺎﺗﺎﻧەوێ ﺋﯿﺸــەﻛەی ﺑﯚ ﺑﻜەن و ھەر ﺑەڕێﺘﺎن ﻛﺮدووە! ﻛەﻟﻠەﺳەری ﺗــﯚ ﺋێﺴــﺘەش ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻛﯚدی ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ و ﺋﯿﻤەﯾــﻞ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑــە ﻧﯿﺎزﯾﺖ ﻋەرﯾﺰەﻧﻮوﺳــﯿﺶ ﺑەرﯾﺘە ﻧــﺎو ﺋﯿﻤەﯾﻠەوە! ﺋەی ﭘێﺖ ﻧەﮔﻮﺗﯿــﻦ ﺑــەﻛﺎم ﺋﯿﻤەﯾﻠەﺗــﺪا ﻋەرﯾﺰەﻛەت ﺑﯚ ﺑﻨێﺮﯾﻦ ،ﻧﺎﺷــێ ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﺋەو ﺋﯿﻤەﯾﻠە ﺑێﺖ ﻛە ﻟە ﺳــﺎﯾﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن داﻧﺮاوە و ﺧﯚت ﻟــە ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛــەدا ﮔﻮﺗﺖ ”داﻣﺨﺴﺘﻮوە؟“. ﺋــەی ﺑەڕاﺳــﺖ ﻟە ﻛەﻟﻠـــەی ﻛﯚﻣﯿﺘەت ﺑﭙﺮﺳــە ﺋــەو ﺧﺎﻧﻤە ژﻣــﺎرەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛــەی دﯾــﺎر ﻧەﺑﻮو ،ھەر ﻧﺎزاﻧــﻢ ﻟە چ وﺗێﻜە
و ﺑــە چ ﺗەﻟەﻓﯚﻧێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﻛﺮدووم ،ﺋﯿﺘﺮ ﭼــﯚن ﺑﻮو وەﻋﺪم دا ﺋﯿﻤەﯾﻠﯽ ﺗﺎزەی ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺑﯚ ﺑﻨێﺮم؟ ﺋەﻣێﺴــﺘەش ھﯿﻮاﺑڕاو ﻧەﺑﻮوم و ﭼﺎوەڕێﻢ ﺑە ﻋەرﯾﺰەﯾەك ﺋﯿﻤەﯾﻠەﻛەﺗﺎﻧﻢ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮕﺎت. ﻟە ﻧێﻮان زﯾﺎﺗﺮ ﺳــەرﻛﯚﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺗــﯚ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﺘــﺪا و زﯾﺎﺗﺮﯾــﻦ ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧــەوەی ﺧــﯚم و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﻤﺪا ،ﺋــەوەی دووەﻣﯿﺎن ھەڵﺪەﺑﮋێﺮم ،ﺋەوەی ﯾەﻛەم ﻟە ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﺪا ﺳﻮودێﻜﯽ دەﺑﻮو ،ﺋەوﯾﺶ ﺋەﮔەر ﺗﯚ ﻛەﻟﻠـەت داﺑﮕﺮﺗﺎﯾە ﯾﺎن ﺑﭽﻮوﯾﺘﺎﯾەﺗــەوە ﻣﺎڵە ﺑﺎوان ،وەﻟێ ﻛە ھﯿﭽﯿــﺎن ﻧﺎﻛەﯾــﺖ ،ﻣﻨﯿﺶ ﺋەوەی دووەﻣﻢ ﭘێ ﺑﺎﺷﺘﺮە!. ﺋــەدا و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﺘﺎن ﻛــە ﻧﯿﺘﺎﻧە، ﻗﺴــەی زۆر ھەڵﺪەﮔﺮێــﺖ و ﺑێﺪەﻧﮕﯿﺶ ﻧەﺑﻮوم .ﻟەڕێﮕەی ﻧﺎﻣە و ﺋﯿﻤەﯾﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ھﺎوڕێﯿﺎﻧە ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳەرووی ﺧﯚﺗﺪا ﻛﺮدووە ،وەﻟــێ ﻣﺎڵﺖ ﺋﺎوەدان ﺗﯚ ھﺎﺗﯿﺖ و ھﺎﻧﺖ داﯾﻦ ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧەﺑێﺖ ﺑە ﻋەرﯾــﺰەی ﺋﯿﻤەﯾﻞ ﺑە ﻛەڵﻚ ﻧﺎﯾەت ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﭘێﺸﻨﯿﺎز :راوێﮋﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺗەﻛێﺘﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدن و ﺋﺎﺧﺎوﺗــﻦ ﻟەﮔەڵ داﻧەﯾەﻛــﯽ رەﻓﺘﺎرﻧــﺎس ﺑﮕــﺮە، ﯾەﻛەم ﺷــﺖ داوای ﻟێ ﺑﻜە ﻟەو ﻋەﻗڵﯿەﺗە ﺑﺘﮫێﻨێﺘــە دەرەوە ﻛە ھەﻣﻮوﺗﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﺑە ”ﺗەڵەﺑﻨﻮوس و ﻋەرﯾﺰەﻧــﻮوس“ی ﺑــەردەم ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛﺎن و ﺑــە ﺳــەری
ﻛــﺰەوە دەﺳــﺘﺘﺎن ھەڵﺪەﭘێــﻜﺎ و وەرەﻗەﻛەﺗــﺎن دەﺧﺴــﺘە ﺑەردەﻣﯿﺎن ،دواﺗﺮ داوا ﺑﻜە ﻓێﺮت ﺑﻜﺎت ﺑەڵێــﻦ ﻧەدەﯾﺖ ﺑەﻛەس و ﺋەﮔەر ﺷﺘێﻜﺖ ﭘێ ﻧەﻛﺮا ،ﻛەس رەواﻧەی ﻋەرﯾﺰەﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻣەﻛە و دروﺳــﺖ ﺑڵێ ”ﺋــەوە 5ﻣﺎﻧﮕە ﻣﻮوﭼەﻣــﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە!“ ﯾﺎن ھەر درۆﯾەﻛﯽ ﺗﺮ .ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻋەرﯾــﺰە ﻧﯿﯿە ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻋەرﯾﺰەﻧﻮوﺳــەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺋێﻮەوﻣﺎﻧﺎن ﻟێﻤﺎن ﮔەڕێﻦ ،ﺧﯚﻣﺎن دەزاﻧﯿﻦ ﺑﻨﻮوﺳﯿﻦ. ﺋەﻣــە ﭘەﯾﺎﻣێﻜە ﺑﯚ ﺋــەو ھﺎوڕێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەم ،ﺑێ ﺋەوەی ﺑﭙﺮﺳێﺖ ﻟە ﻛﻮێﻢ و ﺧەرﯾﻜﯽ ﭼﯿﻢ ،ژﻣﺎرەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛەم ﭼەﻧﺪە و ﻛﯚدی ﻛﺎم وﺗﯽ ﭘێﻮەﯾە ،ﺑەڵێﻨﯽ ﭘێ دام ﺑە ﻧﺎﻣەﯾەك ﺋﯿﻤەﯾﻠەﻛەﯾﻢ ﺑﯚ ﺑﻨێﺮێﺖ، ﺗﺎ ﻣﻨﯿﺶ ﻋەرﯾﺰەﯾەك ﺑﻨﻮوﺳــﻢ و ﺋەو ﺑەرزی ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە وەك ﺧﯚی ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋەو ﺋﯿﻤەﯾﻠەی ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛﺎری ﭘێ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺋەو ژﻧە ﻛەﻟﻠەﺳــەوزی ﻻﺷە ﻧﯿﻠﻠﯿﯿە ﺑە ﻛﯚﺗﺮی ﻧﺎﻣەﺑەردا ﻧەﺑێــﺖ ،ھﯿــﭻ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻟەﺑەردەﻣﺪا ﻧﯿﯿە ﺋﯿﻤەﯾﻠەﻛەﯾﻢ ﺑﯚ ﺑﻨێﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ژﻣﺎرەﻛەی ﻣﻦ ﭘﺮﯾﭭﺎﯾﺖ ﺑــﻮو! ﺋﺎﯾﺎ ﺋەم ﻛەﻟﻠەﯾەی دەﯾــەوێ ﻋەرﯾﺰەﻧﻮوﺳــﯿﻨﯿﺶ ﺑﮕﻮازێﺘەوە ﺑﯚ ﺋﯿﻤەﯾﻞ ،ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ؟.
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧەوت
و
ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە دۆﺳﯿەی ﻧەوﺗﺪا
ﺧەڵﻚ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟەﺳــەر ﺑــﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻧــەوت ﻟەﻻﯾــەك و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺑﺎزﻧــەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دروﺳــﺘﯽ دەﻛەن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻨﻜەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دەﻛﺎت. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﯾــﺎن ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗــﯽ ھەﯾــە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﻛێڵﮕﺎﻧە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑەدواداﮔەڕاﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن ﺗێﭙەڕ ﻛــﺮدووە و ﻟــە ھەرﯾەك ﻟەو ﻛێڵﮕﺎﻧەدا ﺳــەﺗﺎن ﻛﺮێﻜﺎر ھــەن ،ﺑەم ھﯿــﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿە ،ﻛە دەﺧﻮازێﺖ ھــەم ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ھــەم داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺑﺎزﻧــەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟەو ﻧﺎوەﻧﺪە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿﺎﻧەدا ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ. ﻟە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەك ھەر ﺋەوەی ھﯿﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزەوە دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﮕﺮە ھﯿﭻ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨێﻜﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺶ ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑــﯚ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧەوت ﺋەﻧﺠــﺎم ﻧﺎدرێﺖ ،ﻛــە ﻟە ﺑﺎری ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻨﻜــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا، دەﻛﺮێــﺖ ﻟــە رێﮕــەی ﺗﯿﻤﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﯿەوە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﻦ. ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﻟــە ﺳــﻨﻮوری
ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺗەواوی ﺟێﮕەی ھەڵﻮەﺳــﺘە ﻟەﺳــەر ﻛﺮدﻧە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻛێڵﮕــەی ﻧەوﺗــﯽ ﺧﻮرﻣەﻟە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ھەوﻟێــﺮ ،وێــڕای ﺋــەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺧﺎوەﻧﻜﺎری ﻛێڵﮕەﻛــە ﺑﻨﻜــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﻟــە ﻛﯚی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛەﺷﺪا ھﯿﭻ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮاوە، ﻛە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﭘێﺸــﻜێﺶ ﺑــە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻜﺎت. ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻨﻜــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧەوت و ھەﺗــﺎ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺑﺎزﻧەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز، ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑێ ﭼەﻧﺪوﭼﻮوﻧە، ﺋەو داﻣەزراوە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿﺎﻧە ﺟﮕــە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﻛﯚی ﭘﺎرێﺰﮔە ﺑەرھەﻣﮫێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻋێﺮاق و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە، وەك ﺋــەوەی ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك دەﺑﯿﻨﺮێﺖ و ﻟەو ﺑﻨﻜە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەدا ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧــەوت ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ. ﺋەوە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻛە ﺋــەو ﻣﺎدە و ﻛەرەﺳﺘﺎﻧەی ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ،
ھــەروەك ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﺋــەو ﮔﺎزاﻧــەی ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا دزە دەﻛەﻧــە دەرەوە ،دەﺷــێﺖ ﻟــە ھــەر ﺑﺎرودۆﺧێﻜﺪا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ﺑــﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧەوت ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم و داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑە ﭘﻠەی دووەم دروﺳﺖ ﺑﻜەن، ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەوە ھﯿﭻ ﺑەڵﮕەﯾەك ﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻛﺮێﻜﺎران و ﺧەڵﻚ ﺑەﮔﺸﺘﯽ ھەﯾە. ﻟەوەھــﺎ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﺪا رەﺧﻨەی ﺳەرەﻛﯽ رووﺑەڕووی وەزارەﺗﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﺘەوە ،ﺑــەوەی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــە ﭘێﺸﻜێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰ ﻣە ﺗﮕﻮ ز ا ر ﯾﯿە ﻛﺎ ﻧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ،ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜﺎت ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﻦ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەو ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەی ﻟە ﺋەﺳﺘﯚﯾﺎﻧە و ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟــە ﺑــەردەم وەھــﺎ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﺪا ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺑﻨﻮێﻨﻦ. ﻟــەو ﺳــﺎﻧەی دواﯾﯿــﺪا ﻛە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭘەرەﯾﺎن ﭘــێ درا ،ھــﺎوﻛﺎت رێــﮋەی ﺗﻮوﺷــﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ﻣەﻣﻚ ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﺪا ﺑــە زەﻗــﯽ دەرﻛەوﺗــﻮون ،ﻛە ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺑــﯚ دزەﻛﺮدﻧــﯽ ﮔﺎزە ژەھﺮاوﯾﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا دەﮔێڕﻧەوە ،ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە وەﻣﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎﻧە ھەﯾــە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەوە. ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺋﺎﯾــﺎ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەر ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ھەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﺑﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺗــﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت، ﻛە ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛە ﺑەردەوام دووﭘــﺎت ﻟــە ﻧﺎدروﺳــﺘﯽ ﻟــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رێﮕە و ﺷێﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮە ﻧﺎﺳﺘﺎﻧﺪارەﻛﺎن ﻟەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧەدا دەﻛەﻧەوە ،ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ رێﮋەی ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە؟ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ دەﺑێﺖ وەﻣێﻜﯽ روون و راﺷــﻜﺎواﻧەی وەھﺎ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻚ ﺑﺪاﺗــەوە ،ﺋەو وەﻣــە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﺎوەڕ ﭘێﻜﺮاو دەﺑێــﺖ ﻛە ﭘﺸــﺖ ﺋەﺳــﺘﻮور ﺑێﺖ ﺑــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﻟەو رووەوە ،ﻧەك ﭘەﺧﺸــﻜﺮدن و ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ رووت و ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ ﻧەﻛﺮاوەی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ،وەزارەﺗﯽ
ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ! ﻛەواﺗە ﺋێﻤە ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەوت و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﺪا ،ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ دوو ﺟەﻣﺴــەردا دەﻛەن ،ﺟەﻣﺴەرێﻜﯽ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑــە ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻧەوﺗــەوە ﻛە ﺑــێ ﭼەﻧﺪوﭼــﻮون دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻧەوت ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺟەﻣﺴــەرەﻛەی ﺗــﺮ ﺑــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﻟەﺳــەر ﻛــﯚی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﮔﺸﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﺮێﺪراوە و دﯾﺴﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە ﮔﺮﺗﻨەﺑــەری رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و زاﻧﺴﺘﯽ دەﻛﺎت. ﻟەو ﺑﻮارەدا ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﻟێﮋﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ،دەﺑێﺖ رووﺑــەڕووی رەﺧﻨــەی ﺟﺪی ﺑﻜﺮێﻨەوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﺑﻜﺮێﻦ و ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﺎﯾﺒەت و ﺑەرﻓﺮاواﻧــﺪا رووﺑەڕووی ھەﻣﻮو ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧە ﺑﻜﺮێﻨــەوە، ﺑــێ دەﻧﮕﺒــﻮون ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ دەرﻛەوﺗەﯾەﻛﺪا ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ژﯾﺎن و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬەوە ھەﯾە ،ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﮔەورە ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﺪا دروﺳﺖ دەﻛﺎت.
ﺳەرﺑﺎز ﺳﯿﺎﻣەﻧﺪ
ﻟەﺑﺎرەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟــە زۆر وﺗﺎﻧﺪا ﺋﺎﻓــﺮەت و ژﻧﺎن رووﺑــەڕووی ﺟﯿﺎﻛﺎری و ﻧﺎدادﭘــەروەری و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دەﺑﻨەوە .ﺋەﻣە ﺳــەرەڕای ﺟﺎڕﻧﺎﻣەی ﮔەردووﻧﯿﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1948و ﺋەو ﯾﺎﺳﺎ و ﺳــﺘﺎﻧﺪارداﻧەی داﻧﺮاون .ﺑﯚ ﮔەﺷــەدان و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرﻛەﺳــێﻚ ﺑــێ ﺟﯿﺎوازﯾﻜﺮدن ،وەك : ﺟﯿﺎوازی ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺟێﻨﺪەری و ﮔەﺷەدان ﺑە ﺋﺎﯾﺪﯾﺎی ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ. ﻧﺰﯾﻜەی ﮔﺸــﺖ وﺗﺎن و ﻟەﻧﺎوﯾﺸــﯿﺎﻧﺪا ﻋێــﺮاق ،ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدن ﻟەم ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧە ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﯾﺎﺳــﺎ و داﺑﻮﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﻛە زﯾﺎن ﺑە ژﻧﺎن دەﮔەﯾەﻧﻦ و ﺟﯿﺎﻛﺎری ﻟە دژﯾﺎن دەﻛەن .دەﺑﻨە ﻣﺎﯾەی داﺑڕﯾﻨﯿﺎن ﻟە ﺑەﺷــﺪاری ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﻛﺎرﻛﺮدن ﻛــە دەﺑێﺘە ھﯚی ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯿﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧــﯽ رۆژاﻧەدا و دەﯾﺎﻧﺨﺎﺗە ﺑەر ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﻻﻗەﻛﺮدن و ﻛﻮﺷﺘﻦ ﻟە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ دووﭼﺎری ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەﺑﻨەوە .ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﻟەﺑﺎرەی ﺗەق و دەﻛﻮژرێﻦ. ﺑە رەزاﻣەﻧﺪی ﯾﺎن ﺑەزۆر ﺑەﺷﻮو دەدرێﻦ و ﭘەﻻﻣﺎر دەدرێﻦ. ﺋەﮔــەر ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﻧﯚرﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﻨﺪەر ﻧەﺑــﻦ و دووﭼﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻛﺮدن دەﺑﻦ ﻟە ﺑﺎزاڕی ﻛﺎردا .ﯾﺎ ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﯿﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێﺖ و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟەﺷــﯿﺎن دەﺑڕدرێﺖ و ﻟەﺳەر ﺑەﻧﺎو ﺷەرەﻓﯽ ﭘﯿﺎوان دەﻛﻮژرێﻦ. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺟێﻨﺪەر ﻛێﺸــەﯾەﻛﻦ ﺧﺎوەن دوورﯾﯿەﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﻟەﺳەر ﮔﺸﺖ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە. ﭼەﻧﺪﯾﻦ رێﻜﺨﺮاو ،ﺣﻜﻮوﻣەت ھەن ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺋەم دۆﺧە و رﯾﺸەﻛێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن ،ﻛﯚﺷﺶ دەﻛەن. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا و ﻟە ﻧﺎوﯾﺸــﯿﺎﻧﺪا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺎن ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دۆﺧﯽ ژﻧﺎن و ﻣﻨﺪان ھەﯾە ،ﻛﺎر دەﻛەن ﺑﯚ رێﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﻓە ﻣﺮۆﯾﯿە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن. ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن درك ﺑەوە ﺑﻜەن ﻛە دەﺑێ ﭘﯿﺎوان و ژﻧﺎن ﺑەﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﺑە رێﺰ و ﺷــﻜﯚوە رەﻓﺘﺎرﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺋەواﻧە ھﺎﻧﯽ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑﺪەن. ھەﻧﺪێﻚ رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ھەن ﻛە دەﺑێ ﺋەﻓﺴەراﻧﯽ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺋەﻓﺴەراﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑﯚ زاﻣﻨﻜﺮدﻧﯽ رەﻓﺘﺎری ﺷﺎﯾﺴﺘە و ﯾەﻛﺴﺎن ﺑەراﻣﺒەر ژﻧﺎن ،ﺑﯿﮕﺮﻧە ﺑەر. ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛەﻣەوە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھەر ﺳــێ ژﻧێــﻚ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻟێﯽ دراوە ،ﺑەزۆر راﭘێﭽﯽ ﺳــێﻜﺲ ﻛﺮاوە ﯾﺎ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺧﺮاپ رەﻓﺘﺎری ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا .ﺋەو ﻛەﺳەﯾﺸــﯽ ﺑەﺧﺮاﭘــﯽ رەﻓﺘﺎری ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎﻓﺮەت ﯾــﺎن ژﻧەﻛە ﻛﺮدووە، ﻛەﺳــﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺑﻮوە )ﺑڕواﻧە راﭘﯚرﺗﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ،ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ :ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﭼڕوﭘڕی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن(. دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژی ژﻧﺎن )ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی( ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی رەﮔەز رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺷێﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن ،ﺑــەم ﺟﯚرەی ﺧﻮارەوە ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺟێﻨﺪەر دەﻛﺎت: ”ھــەر ﻛﺮدەوەﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی رەﮔەزی )ﺟێﻨﺪەر( ﻛە ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺋﺎزارداﻧﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ ،ﺳێﻜﺴﯽ و دەرووﻧﯽ ﯾﺎ ﺋﺎزارﭼەﺷــﺘﻨﯽ ژﻧﺎن ،ﺗەﻧﺎﻧەت ھەڕەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﺎراﻧەﯾﺶ دەﮔﺮێﺘەوە ﻛــە زۆر ﻟێﻜﺮدن ،ﺑەزۆر ﺑێﺒەرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﯾﺎ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺪا روو ﺑﺪات“. ”ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛــە ﻛــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ژن دەﻛﺮێــﺖ ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەرﺋەوەی ژﻧە ﯾﺎ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ژن دەﻛﺎت .ﺋەو ﻛﺎراﻧە دەﮔﺮێﺘەوە ﻛە ﺋﺎزاری ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ ،دەرووﻧﯽ و ﺳێﻜﺴﯽ دەﮔەﯾەﻧﻦ ﺑە ژن .ﯾﺎ ﺋﺎزارﭼەﺷــﺘﻦ و ھەڕەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە و ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺑێﺒەﺷﻜﺮدﻧﯽ ژن ﻟە ﺋﺎزادی“. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەت و ژﻧﺎن دەﺷــێﺖ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ و دەرووﻧﯽ و ﺳێﻜﺴــﯽ ﺑێــﺖ ﯾﺎ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑێﺖ .دەﺷــێﺖ ﻟێﺪان ،ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری ﺳێﻜﺴــﯽ ،ﻻﻗەﻛﺮدن ،ﻻﻗەﻛﺮدن ﻟە ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﺪا ،ﭘﯿﺎدەﻛﺎرﯾﯿە زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸــە ﻧەرﯾﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ،ھەراﺳــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳێﻜﺴــﯽ ،راوەدووﻧــﺎن، ﺑەزۆر ﻟەﺷﻔﺮۆﺷــﯽ ﭘێ ﻛﺮدن ،ﻗﺎﭼﺎﺧﭽێﺘــﯽ ﭘێﻮەﻛﺮدن، ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدن و رەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﮕﺮێﺘە ﺧﯚ. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژ ﺑە ژﻧــﺎن ﺑەھەﻣﻮو ﻓﯚرﻣەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە ،ﻣﺎﻓە ﻣﺮۆﯾﯿــەﻛﺎن و ﺋﺎزادﯾﯿــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓــﺮەت و ژﻧﺎن ﭘێﺸــێﻞ دەﻛﺎت ،ﻻوازی دەﻛﺎت ﯾــﺎ ﻟەﻧــﺎوی دەﺑﺎت .ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﺎﻧەﯾﺶ دووﭼﺎری دڕەﻧﺪەﯾﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺗﯿﺎﯾﺪا روو دەدات و زﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﮔەورەﯾﺸﯽ ھەﯾە.
ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮور
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەوە ،ﺧەرﯾﻜە ﺋﻮﻣێﺪێــﻚ دەردەﻛەوێﺖ ﺑﺒﻦ ﺑە ﺧﺎوەﻧــﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺑە ﺋﯿــﺮادە ،ﺋەوەی ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ،ژﻧﺎن ﺧﯚﯾﺎن داﺑڕاﻧﺪ و ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎن دەرﻛــﺮد و ﻧەﭼﻮوﻧە ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەوە ،ﭘێ دەﭼێﺖ ژن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑەﺑێ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﻣەزەب و ﻧەﺗەوە و ﺣﺰب و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎ و ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ژﯾﺎن ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑەھــﯚی ﺋەو ﺑڕە ﻛﺮاﻧەوەﯾەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ،ھەروەھﺎ ﺋەو ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧەی ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ،ھەﻣﻮو ﯾەك ڕا و ﯾەك ﺑﯚﭼﻮون ﻧەﺑﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە رەﻓﺘﺎری ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن، ﺑﯚﯾە ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛەوە ﺋەو ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿە دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﻛە ﭘێﻜەوە ﺑﯚ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻧﮓ ھەڵﺪەﺑڕن. ژﻧﺎن راﺳﺘە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﭘﯿﺎو ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﻦ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳﯿﺎﺳەت ،ﺑﯚﯾە وەك ﭘﯿﺎو ﻧﯿﻦ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾــﺎ ﺑﻦ ،ﺋەﻣــە ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺋەوەﯾە ﺋەوان ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺎن ھەﯾە ﻛە ژﻧﻦ ،ﺋەو ﻛێﺸەﯾەﯾﺶ ﻛە ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێﻮان ھــەردوو رەﮔەزەﻛە دەﻛﺮێﺖ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە رۆژھەت ھەﯾە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﻧﺎو ﻣﺎڵ و ژﯾﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﺪاری ﻧﯿﯿە ،ﺑەﻗەد ﺋەوەی ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی دەرﻛەوﺗﻨە ﻟە ﻧﺎو ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋەﮔەرﯾﺶ ﺟﺎر ﺟﺎرە ژﻧێﻚ دەرﺑﻜەوێﺖ، ﺋــەوا ﯾﺎن ﻣەﺣﺴــﻮﺑﯿەﺗﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑــﻮوە ،ﯾﺎن ﺑﯚ ﺧﺎﺗﺮی ﺟﻮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻮوە ﺑەﻧﺎوی ﻛﺮاﻧەوە، ﺑەم ﻛە واﻗﯿﻌﯿــەت وەردەﮔﺮێــﺖ و وەك ﭘﻠە دوو ﺗەﻣﺎﺷﺎ دەﻛﺮێﻦ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧەﻛە دەﺑێﺖ ﺑەڕاﺳﺘﯽ و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘــەوە و دەﭼﻨە دەرەوەی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾــﺎی ﺣﺰﺑــﯽ و دەﺑﻨەوە ﺧﯚﯾــﺎن وەك ژﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺋﯿﺮادە. ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋەو ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺑەردەوام ﻗﺴەوﺑﺎﺳــﯽ ﻧﺎو ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــە و ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﺑەرھــەم ﻧەھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم ﺋــەوەی ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ژﻧﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ زەوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿــﺎن رەﺧﻨەﯾﺎن ﮔﺮت ﻟە ﺋەدای ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دەرھەق ﺑە ژن و ﻧﺎﺑەراﺑەری ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﭘﯿﺎوان ،ﺑە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾــەك دەﻧﮕﯿﺎن ھەڵﺒڕی و ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﮔﯚﻧﮕﺮەی ﺣــﺰب داﺑڕاﻧﺪ ،ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺳــەﻟﻤێﻨەرە ﻛە ژﻧــﺎن دواﺟﺎر دەﺑﻨــەوە ﺧﯚﯾﺎن و دەﯾﺴــﻠەﻣێﻨﻦ ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧەﻛەﯾﺎن ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارﺗﺮە ﻟە ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺎو ،ﺑە ﺑــڕوای ﻣﻦ ﺋەﻣە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﻣەﯾەك ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەراﻣﺒەر ھێﺰێﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺟﻮوﻧەوە و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﻧﺎدادﭘەروەرﯾﯿەی ﻛە ھەم ﺳﯿﺎﺳەت و ھەم ﭘﯿﺎو وەك رەﮔەز ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ژﻧﺎن ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪووﯾﺎﻧە ﻟەﻧﺎو ﺗەواوی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ،دوور ﻧﯿﯿە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ژﻧﺎﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ ﺑەﺑێ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾــﺎ و ﺣﺰﺑﯿــەت و ﺋﺎﯾﻦ و ﻧەﺗەوە و .ھﺘﺪ ،وەك ﭼﯚن ﺋەم ﺣﺎڵەﺗە ﻟە ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی وﺗە دواﻛەوﺗﻮوەﻛﺎن رووی داوە و ﺑﻮوە ﺑــە واﻗﯿﻌﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و رووﺧﺎﻧــﯽ دﯾﻮاری ﺟێﻨــﺪەری ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑــێ ﻣﺎﻓﯽ و ﻧﺎدادﭘــەروەری و ﻛێﺸەی ژﻧﺎن ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ،ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺗەﺣەﻣﻮل ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەی ﺑە ژﻧﺎن دەﻛﺮێﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﯾەﻛﺪا. ﻟێــﺮەوە ﺑﺎﻧﮕەوازی ھەﻣﻮو ﻣﯿﺪﯾــﺎ دەﻛەم ﺋﯿﺘﺮ ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﻣﺎدەﯾەﻛــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﭘﺮﺳــﯽ ژن ﻧەﻛەن ،ﺑەڵﻜﻮ وەك ﭘﺮﺳﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ دواﻛەوﺗﻮو ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﺑﻜــەن و ﻛﺎری ﺟﺪﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن و زەﻣﯿﻨە ﺑﯚ ﺋەو ﺋﯿﺮادەﯾە ﺧﯚش ﺑﻜەن ﻛە ژﻧﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﺮن ،ﺋەوەی ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﺮدﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻧﮕەرەی ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ،ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەو ﺳــەرھەڵﺪاﻧەﯾە ﻛە ﻟە داھﺎﺗــﻮودا دوور ﻧﯿﯿە ﺑﺒێﺘە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾەك ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻋﻠﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ.
ﺟەژﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺰﯾﻜە ﺑەﭘێــﯽ ﺟﻮوڵــەی ﺧێــﺮای ﮔــﯚڕاوەﻛﺎن ﻟەﺳــەر دەوڵەﺗــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚﻧــﯽ دەوڵەت دەﻛــەم .ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻚ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﺎﯾــەوە ،ﻧﺎﺑێ ﺑﮫێڵﯿﻦ ﻟــە ﺑەردەﺳــﺘﻤﺎن دەرﭼــێ. ھەرﭼەﻧﺪی ﺗێﯽ راﺑﻤێﻨﯽ و ﻟێﻜﯽ ﺑﺪەﯾﺘەوە ،ﺟﮕە ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵــەت ،ﺑﮋاردەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە .ﺑﺎ ﯾەك ﺑە ﯾەك ﺑەﮔﯚڕاوەﻛﺎﻧﺪا ﺑﭽﯿﻦ. ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻋێﺮاق ﺷﺘێﻚ ﻧەﻣﺎوەﺗەوە ﺑەﻧﺎوی ﻋێﺮاق. ﺋەوەی ھەﯾە ﺳێ دەوڵەﺗﯽ ﺧﺎوەن ﺳەروەری ،ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﮔەل ،ﺧــﺎك و ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دەوڵەﺗــە .ﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮﻛﺘەی ﺋێﺴــﺘە ”ﺑــﺎ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو“ە .ﻛﻮرد 80ﺳﺎڵﯽ ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ،ﻗڕﻛﺮدن، ﺋﺎوارەی ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑەڕێ ﻛﺮد ﻛە دﯾﺴــﺎن ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ دووﺑﺎرە ﺑﻮوەوە. ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ھﺎوﺧەم و ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ دادەﻧﺎ ،ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﭘڕ ڕق و ﻛﯿﻨە و رەﺷﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد ﻛﺎﺗێﻚ ﻛەوﺗﻨە داوی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋێــﺮان و ﻧﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑڕی و وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺧەڵــﻚ دژی دەﺳــەﺗەﻛە ﺑەﺋﺎژاوە ﺑﺨەن .ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮوەوە ،ﺳــێ ﺑﮋاردە ﻟە ﺑەردەم ﺑەﻏﺪاﯾە .ﯾەﻛەم ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻔﺮۆﺷــﺮێ و ﺑﻮدﺟە ﺗــەواو رەواﻧە ﺑﻜﺮێــﺖ .دووەم، ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەوﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑﻔﺮۆﺷــێ و ﺑﻮدﺟەی ﺳﯿﺎدی 17 %ی ﻋێﺮاق رەواﻧە ﺑﻜﺎت و ﺋەوەی ﺗﺮ ﺑﯚ ﺧﯚی .ﺳێﯿەم ،ھەرێﻢ ﻧەوﺗﯽ
ﺧﯚی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑﻔﺮۆﺷێ و ﺑەﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ﺑەﻏــﺪا و ھەروەھﺎ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﺑﻔﺮۆﺷــێ و ﺑﻮدﺟەی ﺋەوێــﺶ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﻜﺎری ﻛﻮرد ﺑــە ﻋەﺑﺎدﯾــﯽ ﮔﻮﺗــﻮوە ”ﺋەﮔەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣــﻮو ﻧەوﺗەﻛەی رادەﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﻮدﺟەﻛە ﺑﻨێــﺮن؟ ﻋەﺑــﺎدی ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻧەﺧێﺮ“ ،ﻛەواﺗە ﻋێﺮاق ھﺎوﺑەﺷﯽ ﭘەﺳﻨﺪ ﻧﺎﻛﺎت و ﻛﻮردﯾﺶ ﻧﺎﯾەوێ ﺑــە ﭘﻠــە دوو و ﭘەراوێﺰﺧــﺮاوی ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﻧﺎﺷــﯿەوێﺖ ﺑﺒێﺘە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﺷەڕە ﺳــەﺧﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ،ﺳەرەڕای ﺋەو ھەﻣﻮو ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ ﺷﯿﻌەﯾەی ھەﯾــە ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ وا ﺧەرﯾﻜﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ھێﺰێﻜﯿﺘﺮی ﺳــەرﺑﺎزی ﺳﻮﻧﻨﯿﻦ ﻛە دﯾﺴــﺎﻧەوە ﺋﺎﮔﺮەﻛە ﮔەرﻣﺘﺮ و دۆﺧەﻛــە دژوارﺗــﺮ دەﻛﺎت. ﺑەﭘێــﯽ ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎن ،ﺷــەڕی داﻋﺸــﯿﺶ ﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 5ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮﯾــﺶ درێﮋ دەﺑێﺘــەوە .ﻛەواﺗە ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻨﻮورﺑەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗە، دەﺑێﺖ دەوڵــەت راﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ و ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﯚی ﻟەم ﮔێﮋاوە ﻗﻮﺗﺎر ﺑﻜﺎت. ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎ ﻧەﻣﺎون ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ھﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــەم وﺗﺎﻧە ﻧەﻣﺎوە ،ﺋەﻣە ﺟﮕەﻟەوەی ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻧەﻣﺎون .ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﺳﻨﻮوری ﺋەم دوو وﺗە ،دوو دراوﺳێﯽ ﻧﻮێﻤﺎن ھەﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ھﺎوﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺎﻧﯽ
دەﻛەﯾــﻦ .دﯾﺎرە دوو ﮔڵﯚپ ﻻی ﺧﻮاری ﺧﻮارە و ﻛەﺳــﻤﺎن ﻧﯿﯿە ﺷەواﻧە ﭘێﻨﺞ ﺷــەش ﮔڵﯚﭘﻤﺎن ﺑەﺧﯚڕاﯾﯽ ﻧەﮔڕێ! ﺋﯿﺘﺮ ﺷﺘﯽ ﺗﺮ ﺑﺎ ﺑﻮەﺳﺘێ! راﺳــﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﭘەروەردەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻟــەو رووەوە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە ،ﺑەم راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﻣﺎﻧﺪوﺑﻮوﻧﯿﺶ ﺑە ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرە و زەﺣﻤەﺗﯿﯽ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ،رۆڵــﯽ ﮔەورەی ھەﯾە ﻟــەوەی ھﺎووﺗﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﭘﺎرەﻛــەی ﺑﺰاﻧــێ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑــە ﻛﻮژاﻧﺪﻧــەوەی ﮔڵﯚﭘێﻜﯿﺶ دەﺳــﺖ ﺑــە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯿﯿەوە ﺑﮕﺮێ و ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑێ دﯾﻨﺎرێﻜﯽ ﺧــﯚی ﺑەﺑــێ ﺳــﻮود ﺑﭽێﺘە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ .ﻟێﺮە ﭘﺎرە ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺑەﺑێ ﻣﺎﻧﺪوﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﺷﺎﯾﺴــﺘە ﭘەﯾﺪا دەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺮﺧــﯽ ﺷــﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎزاﻧﯿﻦ. دەڵێﯿﻦ :ﻛﻮرە ﻟێﯽ ﮔەڕێ ﺑﺎ ﺋﯿﺶ ﺑﻜﺎ ،ﺑﺎ 10ھەزار ﻧەﺑێ 20ھەزار ﺑێﺘەوە ﻛێﺸە ﻧﯿﯿە. ﺋــەم ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾە وت وێﺮان دەﻛﺎت .ﻟــە ﺣەدﯾﺴــﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻣﺮۆڤ ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر دەرﯾﺎﯾﺶ ﺑێ ﻧﺎﺑــێ زﯾﺎدە ﻣەﺳــﺮەﻓﯽ ﻟە ﺋﺎودا ﺑﻜﺎت .ﺑــەم دەڵێﯽ ﭼﯽ زۆرﺑــەی ھــەرەزۆری ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤە ،ﻛە ﺑەﺷــﯽ ھەرە زۆرﯾﺎن
ﺋەھﻠﯽ ﻣﺰﮔــەوت و دﯾﻨﻦ ،ﻛﺎر ﺑەم ﺣەدﯾﺴە ﻧﺎﻛەن ﻛە ھەﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و وت ﺗێﺪا ﺑەھێﺰ دەﻛﺎت. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەﻣــﻮوﻻ ﺧەون ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ، ﮔﺮﻧﮕــە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮی ﺋێﻤــە ھەﻧــﺪێ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺑﻮرﺟــﯽ ﻋﺎﺟﯿﯿــﺎن ﺑێﻨە ﺧــﻮارەوە و ﺑە ﻋەﯾﺒــە و ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﻧەزاﻧﻦ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺑﺮەودان ﺑەم ھەﺳــﺘە ﻻی ھﺎووﺗﯽ ﺑﻜەن ،ﻟەوەﯾﺸﺪا ﺧﯚﯾﺎن ﺳەرﻣەﺷــﻖ ﺑــﻦ ﻧەك ھەر ﻗﺴــە ﺑﻜەن ،ﻗﺴەی ﺟﻮان و ﻛــﺮدەوەی وێــﺮان ﭘەﺗــﺎی ﻛﻮﺷﻨﺪەی ﺋێﻤەﯾە .ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭘەروەردە و ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ رای ﮔﺸﺘﯽ ﺧەڵﻚ ﺑەو ﺋﺎﻗﺎرە رێﻨﻮێﻨﯽ ﺑﻜــەن .ھەرﻛــەس ﺧــﯚی ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﺰاﻧێ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەر ﺟﯚرە زﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪﻧێﻚ ﺑە ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎو و ھەوا و ﺧﺎك و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﺎرك و ﻛەرەﺳﺘە و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ﺑﺎزاڕ و رێﮕەوﺑﺎن و ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨﯽ و ﻟەﺳەرووﯾﺸــﯿﺎﻧەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ وت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەم ھەﺳﺘە ژێﺮﺧﺎﻧێﻜﯽ ﻣەﻋﻨەوﯾﯽ ﭘﺘــەوە ﺑــﯚ ﺋــەو دەوڵەﺗــە. ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾﺸﯽ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە.
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن و داﻋﺸﻦ. ﺋێﺮان ﻧﺎﺗﻮاﻧێ رێﮕﺮ ﺑێﺖ ﺑە ﺋێﺮان ﮔﻮﺗﺮاوە ﻛە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەدەﺑێﺘە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و رۆژﺋﺎوا ﺑﯚ ﻟێﺪاﻧﯽ ﺋەﺗﯚﻣﯽ ﺋێﺮان ،ﻧە دەﺑێﺘە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳــﻮﻧﻨە ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﯽ ﺋێــﺮان و ﻧە دەﺑێﺘە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ھــەر ھێﺰێﻚ دژی ﺋەم وﺗە .ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮوە ﻟــە دوای ﺳــﺎڵﯽ 1991ەوە ﺟﮕە ﻟــە ﺋﺎراﻣــﯽ ،ھەرێــﻢ ﻧەﺑﻮوەﺗە ھەڕەﺷــە .ﺋەﮔەر ھــەر ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﮔەﯾﺎﻧﺪﯾﯿە ﻣﺮﯾﺸــﻜە رەﺷە ،ﺋەوا ھەرێﻢ ﻛﺎرﺗﯽ ﺑەھێﺰی ھەﯾە دژی ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێ .ﺑﯚﯾە ﺋێﺮان ﻧﺎﺑێ ﺑﺒێﺘە ﻣەرﺟەﻋﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ دەوڵەت .ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺶ دەﺑێﺖ ﺧﯚی ﻟەژێــﺮ ھەﯾﻤەﻧەی ﺋێــﺮان رزﮔﺎر ﺑــﻜﺎت و ﺑەﻣەش دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دێﺖ. ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەرژەوەﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺷەش ﺳەدە ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﺋﺎوێﺘەﺑﻮوﻧــﯽ دوو ﻧەﺗــەوە، ﺑەدەﯾــﺎن ھﺎوﺑەﺷــﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە .ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑەﺗﯿــﻮری ﻟﯿﺒﺮاڵــﯽ ،ﺗێﻜەڵــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻧێﻮان ﺋــەم دوو ﻻﯾەﻧە ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك دەﻧﮓ ﺑﯿﺴــﺘﺮاوە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻛــﻮردی ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑەﭼﺎﻛﺘــﺮ زاﻧﺮاوە ﻟەو ﺑﺎرودۆﺧە ﺷــﻠﯚﻗەی ﺋێﺴــﺘەی ﻧﺎوﭼەﻛــە .ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ
• ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS ﺑەرژەوەﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔەورەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛە 50ﺳﺎڵ و ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﯾەﻛێﻜــﯽ ھەﻧــﮕﺎری و ﯾەﻛێﻜﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن ،ﮔﺮەﻧﺘــﯽ ﻣﺎﻧەوەی ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﺷﻮورﯾﺎن ﺗﯿﺎﯾە ،ﺑەڵێﻨﯿﺎن ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎن .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ داوە ﺗــﺎ ﯾەك دڵﯚپ ﻧــەوت ﻣﺎﺑێ ﺗﺮﯾﺸــەوە ،ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺑﯿﻜڕن و ﮔﻮێ ﺑەھﯿﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەھﯚی ﻛێﺸەی ﭘەﻛەﻛە ،ﻧەدەن ،ﺑەم ﻣەرﺟــﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ،ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ھەﯾە ﻛە دەﺑێ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺣﻮﻛﻢ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﺎك ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ دووﺳــﺎڵەﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋﯿﻤﺰا ﺑﻜﺎت ﻧــەك دوای ﭘﺎرﺗﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑە. ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻧەوﺗەﻛەی ﺑﺪاﺗەوە ﺑە ﺳــﯚﻣﯚ .ﻟەوﻻﺷــەوە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋەوروﭘﺎ زۆر ﺑــە ڕاﺷــﻜﺎوی ،ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋێــﻮە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛڕﯾــﺎر ﺑﺪۆزﻧەوە، ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﺎس ﺋێﻤــە ﻧەوﺗەﻛــە دەﮔﻮازﯾﻨەوە. ﻛﺮدووە ﻟە ھەرﺳــێ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻛەواﺗــە ﺑــێ ﻣﻨەﺗﯿــﯽ ھەرێﻢ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛــەی .ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻟێــﺮەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗــﻮوە. ”ﺋێﻤە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دەﻛەﯾﻦ“ ،واﺗە ﺋەﻣــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻧەﯾﮕﻮﺗــﻮوە راﺗﺎن ﭼﯿﯿــە .ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﮔﺮەﻧﺘــﯽ دەﻛﺎت .ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﺑﺎرزاﻧﯽ ”رێﮕــﺮ ﻧﺎﺑﯿﻦ ﻟە ھەر ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر داﻋﺶ، داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮرد“ .ﭼەﻧﺪێﺘــﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻟە ﭘەراوێﺰی ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﯿﯿــەﻛﺎن، ﺑەﮔﺸﺘﯽ ،دەﺷێ رێﮕﺮﻧەﺑﻮوﻧﯿﺎن ﯾەﻛڕﯾﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﺨﻮێﻨﺮێﺘەوە .و ﺑەڵێﻨــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﯚ ﻧﺎردﻧﯽ وەﻛــﻮ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟــە ﻓﯿﺮﺟﯿﻨﯿﺎش ﭼەك و ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ وای ﮔﻮﺗﯽ ”دەوڵەت دﯾﺎری ﻛﺮﯾﺴﻤﺲ ﻛﺮدووە ،داﻋﺶ ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑەراﻣﺒەر ﻧﯿﯿــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋەوروﭘــﺎ ھەرێﻢ ﭘێﺸڕەوی ﺑﻜﺎت. ﺑەﺋێﻤەی ﺑــﺪەن ،دەﺑێﺖ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەھﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ دروﺳــﺘﯽ ﺑﻜەﯾﻦ“ .ﺋەوان ﺧەﻣﯽ دەرەﻛﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ،ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﯿﺎﻧە ﺑەو ﺑﺎرودۆﺧەی ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن و راﭘﺮﺳــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺧەرﯾﻜﯽ ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮون ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ. ﺳــێ ھەﻧﮕﺎوەﻛەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داڕﺷــﺘﻨﯽ ﻓﯚڕﻣــﯽ راﭘﺮﺳــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻮون دەﻧﮕﺪاﻧە ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ .دواﯾﻦ ﺑەﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ )ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ،ﺳەرﺑﺎزی ،ﻛﺎﺗﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧەﻛە ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە ﺑەﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دەﺳەﺗەﻛەی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎوە. ﺳﯿﺎﺳﯽ(. ﺑەرەی دژە دەوڵەت ھەر دەﻣﯿﺎن ،واﺗە ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮودا زۆر ﺑﺮﺳﯿﯿﺎﻧە دەڵێﻦ ﺋەی ﺑە ﭼﯽ ﺋــەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑەﻛﯚﺗــﺎ دێﺖ و ﺑﮋﯾﻦ؟ ﻟــە دوای وەﻣــﯽ ﺋەوە ﺟەژﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﮔێڕﯾﻦ، ﺑﻮوم و دەﺳــﺘﻢ ﻛەوت ﻛە ﺷەش ﭘﯿﺮۆزە.
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ
ﺋێﻤە وا راھﺎﺗﻮوﯾﻦ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺷﺘە ﮔەورەﻛﺎن دەﺑەﯾﻦ و دەﯾﺎﻧﻜەﯾﻨە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺷــەو و رۆژﻣــﺎن ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑەﺋەﻧﺪازەی ﺋەوە ،ﻟەﺳەر ﺷــﺘە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎن ﺑﻮەﺳﺘﯿﻦ ﻛە ﺑەﺑێ ﺋەﻣﺎﻧە ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﮔەورەﻛﺎن ،ﺋەﮔــەر ﻣەﺣﺎڵﯿﺶ ﻧەﺑێ ﻧﺎﺗەواو و ﺳەﻗەت دەﺑێﺖ. ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﺑﺎﺑەﺗە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺋــەدەب و ھﻮﻧەر و ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﺟەﻧــﮓ و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧێﺘﯽ و دەوڵــەت و ﮔــﯚڕان و ﺋﺎزادی و دادﭘــەوەری و ﺷــەﻓﺎﻓﯿەت و ﺑﺎﻗﯿﯽ ﭼەﻣﻜە ﮔﺸﺘﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﺳــەرﻗﺎڵ ﻛﺮدووە ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك ھەﻣﻮو ﺑﻮوﯾﻨەﺗــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻗﺴــەﻛﺮدن و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ زل و ﺑﺮﯾﻘــەدار ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەواﻧە ﺑەزۆری ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﭼەﻧﺪ ﺗﻮێﮋێﻜﯽ ﺳﻨﻮورداری دەﺳﺘەﺑﮋێﺮن ،ﺑەم دە-ﯾەﻛــﯽ ﺋەوە ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﺷــﺘە ورد و رۆژاﻧەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ و ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﺎدرێ ،ﻛە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺑەﺑێ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ھﺰر و ھەﺳــﺖ و ﺳــﻠﻮوﻛﯽ ﺧەڵﻚ ﻧﺎﯾەﺗــە دی ،وەك ﺋــەوەی ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە ﺑە ﺑێ ﻧﺮخ و ﻧﺎﻻﯾﻖ ﺑە ﺷــﺎن و ﺷــەوﻛەﺗﯽ ﺋێﻤەی دەﺳﺘەﺑﮋێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋەدﯾﺐ و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ
و ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨــﺎس و ﯾﺎﺳــﺎﻧﺎس و ﺋﺎﯾﻨﻨﺎس و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎس و ..ﻧﺎس و .ھﺘﺪ ﺑﺰاﻧﺮێ .ﻟێﺮەوەﯾە ﺑﻮوﯾﻨەﺗە ﺋﻮﻣەﺗێﻜﯽ )ﺧەﺗﯿﺐ( ،ﻟە ﻗﺴەی ﻗەڵەودا ﻛەس ﺷــﺎن ﻟە ﺷﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎدات ،ﺑــەم ﺑە ﻛﺮدەوە ﻟە ﺑﻨﯽ ﺑﻨەوەی ﻗﺎزاﻧەﻛەداﯾﻦ! ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗە ﻧﻮﺧﺒەوﯾﯿﺎﻧەﯾﺶ ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﻮﺧﺒە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺟەوھەری و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەن ،ﺑەم زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑەوەﯾە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ھەﺳﺖ و ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﻛــﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟەڕووی ھەﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﺧــﯚی و ﺧێــﺰان و ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەی ،ﻛە ﺷــەڕە ﮔەورەﻛەی ﻟەﺳەر ﭘێ وەﺳﺘﺎن ﻟێﺮەداﯾــە و ھەﺳــﺖ دەﻛﺮێ ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﺧﯚ ﺳــەرﻗﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮوان ﺑــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻧﻮﺧﺒەوی و ﮔﺸﺘﯿﯿﺎﻧەوە ،ﺧﯚ ﺧﻓﺎﻧﺪن و ھەﺗﻨە ﻟە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ﺷــەڕە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾە ،ﻛە ﺑەﺑێ ﺑﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺷــەڕە، ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﻟە ﭘڕۆژە و ﺧەوﻧە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ﺋەﺳﺘەﻣە. ﺷــﺘێﻚ ﻟەم رۆژاﻧەدا ﻟــە ﺗﺎران ﺑﯿﻨﯿﻢ و ﺳــەرﻧﺠﯽ راﻛێﺸــﺎم )ﺑﯿﺴﺘﻮوﻣە ﻟە زۆر وﺗﯽ ﺗﺮﯾﺶ
ھەرواﯾە( ،ﺋەوەﺑــﻮو ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی زۆر ﻟە ﻣﺎڵەﻛﺎن ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺗﻤەﻧێﻚ ﺗێﻨﺎﭘــەڕێ )ﭘێﯿــﺎن ﮔﻮﺗﻢ ﺋەم ﺷﻮﻗەﯾە 4ﺗﻤەﻧﯽ ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە، ﺑەﭘﺎرەی ﺧﯚﻣﺎن دەﻛﺎﺗە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە دوو دﯾﻨــﺎری ﺑﺮێﻤــەر(، ﻛەﭼﯽ ﻟە ھــەر ژوورێﻚ دەﭼﻨە دەرەوە ﯾەﻛﺴــەر ﮔڵﯚﭘەﻛــەی ﺗەﻧﺎﻧــەت دەﻛﻮژێﻨﻨــەوە، ﮔڵﯚﭘــﯽ راڕەوی ﺷــﻮﻗەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﮔﻮزەرﻛﺮدﻧــﺪا دادەﮔﯿﺮﺳێﻨﻦ و ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﯾﻜﻮژێﻨﻨەوە .ﺋــەم دﯾﻤەﻧە ﺑﯚ ﺋێﻤە ،ﻛە راھﺎﺗﻮوﯾﻦ دەﺑێ ﻧﺎوەوە و دەرەوەی ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن وەك ﭼﺮاﺧﺎن ﺑێ و ﭼەﻧﺪ ﺳــﭙﻠﯿﺖ و ﺑﯚﯾﻠــەر و رەﻧﮕــە ھﯿﺘەرێﻜﯿﺶ ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﻣﺎﯾــەی ﭘێﻜەﻧﯿﻦ و ھەروەھﺎ واق وڕﻣﺎﻧە. رەﻧﮕــە ﺑﮕﻮﺗــﺮێ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن رەزﯾﻠــﻦ ﺋەﮔﯿﻨــﺎ 4ﺗﻤەن و 10 ﺗﻤــەن ﻛــەی ﭘﺎرەﯾــە ،ﺑەم راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﭘﺎڵﻨەر ھەرﭼﯽ ﺑــێ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺟەرﮔــەی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿە .ﺑﯿــﺮ ﺑﻜەوە ﺋەﮔەر وا داﺑﻨێﯿﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺧێﺰاﻧە و ھەر ﻣﺎڵێﻚ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﮔڵﯚﭘﯽ زﯾﺎد ﯾﺎن ﭘﺎﻧﻜەﯾەﻛﯽ زﯾﺎد ﺑﻜﻮژێﻨێﺘەوە ،ﺑەﺷــﯽ دوو ﻣﻠﯿﯚن ﮔڵﯚپ ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘﺎﺷەﻛەوت
19
95
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﺳە ﻧﮓ
95
ﺑﺎ ﻟە ﺧﻮارەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ!
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20
www.wishe.net
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ژﻣﺎرە ) ، (96ﭼﻮارﺷەم2015/ 6/ 3 ،
ﻧەﺗەﻧﯿﺎھﯚ ﺷﻮێﻨﯽ ﺳەدام دەﮔﺮێﺘەوە
ﭘێﺶ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ،ﻛە راﭘەڕﯾﻨﯽ ﮔەﻟﯽ ﺳــﻮورﯾە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿﺎﻧە و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮدا ھەﯾﺴــﺎ ،ھەر ﻻ ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻗﯚﺳﺘﯿەوە .ﺳﻌﻮودﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی زەﺑﺮێﻚ ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﭘﺎڵ ﺑە ﺋێﺮاﻧەوە داو ﺑﻜەوێﻨــێ ،ﺗﻮرﻛﯿەش ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﯿﻤﯿﻦ ﺑﮕەﯾﻨێﺘە ﻛﻮرﺳﯽ .ﺋەﻣە ﮔﺮێﻜﻮێﺮەی ﯾەﻛەم ﺑﻮو ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﻛەدا .ﮔﺮێﻜﻮێﺮەی دووەم ﺑﺮێﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و رووﺳــﯿە ،ﻛە ﺑە ھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﺑەرﮔﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﻣﺎﻧەوەی رێﮋﯾﻤﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻛــﺮد .ﺧﺎوەﺧﺎوەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﺶ ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وﺗەﯾﻠﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜە ﻟە ﺑەﺗەﻧﮕەوەھﺎﺗﻨﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛەدا ،ﺑﻮوە ھﯚی ﺑە ﺑﻨﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﮔەورە ،ﺗﺎ ﮔەﯾﯽ ﺑەوەی وەدۆزﯾﻨﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﯚی ،ﺑﺒێﺘە ﺧەﯾﺎڵ. ﺗﻮرﻛﯿە ﺑە ﺑەرﭼﺎوی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯿەوە ،دەرﮔەی ﻛﺮدەوە ﺑﯚ ﻟێﺸﺎوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘەﯾﻠﯽ ﻟە ﮔﺸــﺖ ﻻوە ھﺎﺗﻮو .ﻟە ﺑﯿﺮﯾﺸﻤﺎن ﻧەﭼێﺖ، ھەرﭼﯽ ھﯚﻧﯿﻨەوەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ھەﯾە ﻟە دﻧﯿﺎ :ﻗﺎﻋﯿﺪە ،ﻧﻮﺳﺮە ،داﻋﺶ، ﺑﯚﻛﯚﺣەرام ،ﺋەﻧﺴﺎروﻟﺌﯿﺴــﻼم ،ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە داﻋﺸــەﻛەی ﻟەﻣەڕ ﺧﯚﻣﺎن، ھەﻣﻮوی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺋﯿﺨﻮاﻧەوە ﭘێ ﮔەﯾﯿﻮە و وەك ﺑﺎڵﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺋﯿﺨﻮان دەﺟﻮوڵێﻨەوە .ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ ﺑە ﺷێﻮەی ﺗﻮرﻛﯿە ،ﺑەﻛﺎری ھێﻨﺎن ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﯚی .ﺋەوەﺷــﻤﺎن ھەر ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧەﭼێﺘەوە :ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرك و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜەری ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﯿﻦ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا، ﺋەوان دوو ﭘڕۆژەی ﺟﻮداﯾﺎن ھەﯾە .ﺟﺎرﺑەﺟﺎرێﻚ ﻟﭽﻚ و ﻟێﻮێﻜﯽ ﺋەو دوو ﭘڕۆژەﯾە ﻟێﺮەوﻟەوێﺪا ﺑە ﯾەك دەﻛەون ،ھەردووﻻش زوو دەﮔەﻧە ﻓﺮﯾﺎ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺋەوەی رووی داوە. ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــﻮورﯾە ﻟە ﭼﺎرەﺳــەر دەرﭼــﻮو ،ﺗﻮرﻛﯿە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮی ﻟە ﻟﯿﺒﯿــەدا ﻧﺎﯾەوە ﻟە ھەﻣﺎن ﺟﯚر .ﺋەﻣەﺷــﯿﺎن ﻟە ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﺎﯾەت .ﻟﯿﺒﯿە ﺑﻮوەﺗە ﺧەﻧﺠەرێﻜﯽ وا ﻟە ﻛەﻟەﻛەی ﻣﯿﺴﺮدا، ﺗــﺎ ﻣﺎوە ﭘێﻮەی ﺑﺘﻠێﺘەوە و ﺧﻮێﻨﯽ ﻟەﺑەر ﺑڕوات .ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺶ ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی داﯾە ﭘﺎڵ ﻟﯿﺴــﺘەﻛە و ﺋﺎﮔﺮێﻜــﯽ ﻟە ﯾەﻣەﻧﺪا ﻛﺮدەوە ﻟە ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﯾەت .ﺋەﻣەﯾﺎن ﺧەﻧﺠەرێﻜە ﻟە ﻛەﻟەﻛەی ﺳﻌﻮودﯾەدا ﺑﯚ ﺗﻼﻧەوە و ﺧﻮێﻦ ﻟەﺑەرڕۆﯾﯿﻦ .ھەﻣﻮو ﺋەوەی ﺳــەرەوە ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛەﻣە ﻟە دﯾﺮۆﻛﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵەوەی ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺧﯚی ﺳﺎز دەدا ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣﯽ .ھەڵﺒەت ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەم ﺧﻮێﻨﺎوﯾﺘﺮە و ﭘﺎڵﯿﺶ دەدات ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳێﯿەﻣەوە. ھەردوو ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرك و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﺑە ﺑەرﭼﺎوی دﻧﯿﺎوە ﺋﺎﮔﺮی ﺷەڕ ﻓﺮەواﻧﺘﺮ دەﻛەن .ﺗﻮرك ﺑﯚ ﭘێﺸﻮازﯾﯽ ﻟێﺸﺎوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘەﯾﻞ ﻟەﺑەر دەرﮔە وەﺳﺘﺎون ،ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺑﯚ رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎن ﺑەرەو ﺷﻮێﻨﯽ ﻣەﺑەﺳﺖ. داﻋﺶ ﺑەردەوام وا ھێﺰ دەﺳــﺘێﻨێ و ﻟەو ﭼەﻧﺪ رۆژەی ﭘێﺸﻮودا ﺷﺎری روﻣﺎدﯾــﯽ ﮔﺮﺗەوە .ﺷــێﻮەی ﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەﻣﺠﺎرەی روﻣــﺎدی ﻧێﺰﯾﻜە ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرەﻛەی ﻣﻮوﺳــڵ .ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻞ ﮔﻮﺗﯽ) :راﻛﺮدﻧەﻛەی روﻣﺎدی ﺑە ﺟﻠﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﺑﻮو ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼەﻛﯿﺸــﻤﺎن ھێﻨﺎوەﺗەوە .ﻟەوەﻛەی ﻣﻮوﺳــڵﺪا ﭼەك و ﺟﻠﻜﻤﺎن ﻓڕێ دا( .ﺑە ﮔﻮێﺮەی ھەڕەﺷەی ﺋەﺑﻮوﺑەﻛﺮ ﺑەﻏﺪاﯾﯽ ،ﺷﺎری ﺑەﻏﺪا و ﻛەرﺑەﻻ ھێﻨﺪەﯾﺎن ﻧەﻣﺎوە ﺑﻜەون .راﺳــﺘﯿﺖ دەوێ ،ھەﻣﻮو ھەﺗﻨێﻜﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﭘێﺶ داﻋﺸﺪا ،ﻟە ﻧەﺧﺸە دەﭼێ .ﺋەﮔەر وا ﻧﯿﯿە ﺑﯚﭼﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺋەم ھەﻣﻮو ﻟەﻣﭙەر و رێﮕﺮە ﺑﺒڕێﺖ ﺑﯚ ﺑەﻓﺮﯾﺎوەﭼﻮوﻧﯽ ﺣﻮوﺳﯽ و ﻋەﻟﯽ ﺳﺎڵﺢ ﻟە ﯾەﻣەن؟ ﯾەﻛێﻚ ﺳەری دەﺳــﻮڕﻣێ ﻟەوەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ چ ﺑەرژەوەﻧﺪێﻜﯽ ھەﯾە ﻟەوەی ﻣﺤﺎﻓەزەی ﺋەﻧﺒﺎر ﺑﺪاﺗەوە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ و رێﺸﯽ ﺑﯚ ﺧﯚش ﺑﻜﺎت ﺑەرەو ﻛەرﺑەﻻ )ﻟەواﻧەﯾە ﺑﺎﺑﻞ و ﻧەﺟەﻓﯿﺶ(؟ وەﻣﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻟە ﺳــەﯾﺮێﻜﯽ ﻧەﺧﺸەداﯾە ،ﻛە ﺑە ﭼﺎوی ﺧﯚت دەﺑﯿﻨﯽ ﮔەﯾﯿﻨﯽ داﻋﺶ ﺑە ﺳﻨﻮوری ﺳﻌﻮودﯾە ،چ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚﯾەﻛﯽ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﻟەو دەﻣەی، ﻛە ﺷــەڕی ﯾەﻣەن ﺷــﭙﺮزەی ﻛﺮدووە .ﭘێﺶ ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ،ھەوڵﯽ ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوەی ﻣﺰﮔەوﺗێﻜﯽ ﺷﯿﻌەﯾﺎن ﻟە ﺳﻌﻮودﯾە ،داﯾە ﭘﺎڵ داﻋﺶ .ﺋەو ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوەﯾــە رووی ﺑﺪاﯾە رەﻧﮓ ﺑﻮو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺮژی ﻧێﻮان ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨەی وﺗەﻛەی ﺑﮕەﯾﺎﻧﺪاﯾەﺗە رادەی ﺗەﻗﯿﻨەوەی ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ. ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ رۆژەﯾﻠﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺳــەرەﯾﻠﯽ ﻋەرەﺑﺪا، ﮔﻮێﻤﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﻛﺮدﻧەوەی ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﺳــﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی دەﺳﺖ وەرداﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری وﺗەﯾﻠﯽ ﻋەرەﺑﺪا .ﻋەرەب ﺗەﻧﮕەﺗﺎون و ھەﺳﺖ ﺑە ﺑێﻜەﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە دەﻛەن .ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﻮە ،ﻟە ﻧﺎﺧەوە ﺋﺎخ ﺑﯚ ﺳەدام ﺣﻮﺳێﻦ ھەڵﺪەﻛێﺸــﻦ .ﺋەوا ﺋەﻣەرﯾﻜە ﻣﮋووﻟە ﺑە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﭼەﻛﯽ ﻧﺎوﻛەﯾﯿﻮە .ﺑێﺘــﻮش ﻛﯚﻣەڵﯽ ﭘێﻨﺞ ﻛﯚ ﯾەك ﻟە داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﺪا ﺑﮕەﻧە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎر ،ﺑﺎری ﻛﯚﻣﺎر ﺑە ﺟﺎرێﻚ ﺳﻮوك دەﺑێ و ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺳﺘﯽ وا دەﺑێ ﺑﯚ وەرداﻧە ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﭼەﻛە. ﻟە ﺳــﯚﻧﮕەی ﺋەو ﺑﺎرە ﻧﺎﻟەﺑﺎرەوە ،وەك ﻣــﻦ دەﯾﺒﯿﻨﻢ وﺗەﯾﻠﯽ ﻋەرەب ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە و ﻣﯿﺴــﺮ و ﺋﻮردن ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻧێﺰﯾﻜﺘﺮن ﺑﯚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﺪا .وﺗﯽ ﺟﻮوش ﻟە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەك زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دڵەڕاوﻛەداﯾە ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ھەوڵﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻮە ﺑﯚ ﮔەﯾﯿﻨە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭼەﻛﯽ ﻧﺎوﻛەﯾﯽ .ﭘێﺶ دوو ﻣﺎﻧﮓ ھەﺳﺘﻤﺎن ﺑەم دڵەڕاوﻛەﯾەی ﺳەرۆك وەزﯾﺮەﯾﻠﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻛﺮد ﻟەﺑﺎرەی ھەردوو دەوڵەﺗﯽ :ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان و دەوڵەﺗﯿﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ )داﻋﺶ(ەوە .راﺳــﺘﯿﺖ دەوێ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﮔەﯾﯿﻨﯽ داﻋﺶ ﺑە ﺳﻨﻮوری ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋﻮردن ،ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ھەوڵﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﮔەﯾﯿﻨە ﭼەﻛــﯽ ﻧﺎوﻛەﯾﯽ .ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧەوە ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دێﺘەﻛﺮدن ،ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳێﯿەم ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە ﺑە ﺑەرەوەﭼﻮوەدا ،ﯾەك ﺑەرەﯾﯿﯿەك ﻟە ﻧێﻮان وﺗەﯾﻠﯽ ﻋەرەب و ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑﯚ وەﺳــﺘﺎﻧەوە دژی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا .ﺋەﻣە ﺋەو رۆژە ﺑﻮو ﺋێﻤە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻧەﺑﻮوﯾﻦ .ﻟەوە دەﭼێ ،ﺷﻮێﻨﯽ ﺑەﺗﺎڵﯽ ﺳەدام ﺣﻮﺳێﻦ ﺑﯚ ﻋەرەب ،ﺑﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﻧەﺗەﻧﯿﺎھﯚ ﭘڕی ﺑﻜﺎﺗەوە.
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﻟەﺑﺎرەی ﭘەﯾﻜەرﺳﺎزﯾﯿەوە
11 ﺷﺎﻛﯿﺮا ﺑە ﺗەﻣﺎی ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺳێﯿەﻣﯽ ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەﯾە
11 ﻧەﺟﻤەی ﻏﻮﻣﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺎت
15
ﻧەﺟﻤەی ﻏﻮﻣﯽ ،ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﺋەو ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧەی ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛﺮاون ،ﻧﺎڕازﯾﯿە و ﭘێﯽ واﯾە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳــﺮوود ﺑڵێﺖ .ﺋەو ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑە ﺳــەرداﻧێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﺑەردەﺳﺘە. ﻏﻮﻣﯽ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ،ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺎت ﻛە ﺑەدەم ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿەوە ﻧەھﺎﺗﻮون .ﺋەو ،ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺪا دەڵێ” ،ھەﻧﺪێ ﻟە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﻧﯿﻦ“.