ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮ دەﻛﺎت ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھەوڵێﻚ ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی دەﺳەﺗﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و داراﯾﯽ دەﺳــﺘەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺋــﺎرادا ھەﯾە .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﻟێﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەو ھەوﻧە ﻧﯿﯿە. ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی )وﺷــە( دەڵێ :ھﯿﭻ رەھەﻧﺪێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘﺸﺖ ﻛێﺸەﻛەوە ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿەوەﯾە.
4
50ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە ﺑەﭘێــﯽ ﺗەواﻓﻮﻗﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا، ﭘﯚﺳﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺳەرووﺗﺮ، ﯾەﻛﻼ دەﻛﺮێﻨەوە .ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﭘﯚﺳــﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ،ﯾەﻛﻼ ﺑﻜەﻧەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻋەﺑﺎدی ﭘێﻚ ﺑێﻨﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎس ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارووی ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮ ،ﻧەﻛﺮاوە .ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺸﻜﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻧێﻮ داﻣەزراوە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪادا ،ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە.
4
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺑە ﺋﺎوازی ”ﺧﻮاﯾە وەﺗەن ﺋﺎواﻛەی“ وەﺗەن وێﺮان دەﻛﺮێ
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚﻣﺒﯽ ﭼێﻨﺮاو ﻟە ﻣﺎن دادەﻧﺮێ
)وﺷە( ﺑەھەدەرداﻧﯽ ﮔەورەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەﺗﺎن ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎری ﺑەﻧﺎوی ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎزەوە ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت داوە ،ﺑەم ﭘﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ 3ﺳﺎڵ ﺑەﺳەر ﻣﺎوەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەش ،ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛە دەﺧﺎﺗە ﺋەﺳﺘﯚی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 3
ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان:
ﭘڕۆژە ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە ﺋﺎﺳﯚ ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻟە ﻧێــﻮ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺪا ،ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوە ﻧﯿﯿــە .ﺋەو ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ،ﻟەﺑﺎرەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺮﺳﯽ دەﺳــﺘﻮور و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵﻮەﺳﺘە دەﻛﺎت .ﺋﺎﺳﯚ ﻣﺤەﻣەد دەڵێ، ”ﺋەوەی ﻛﺎك ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ھێڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛەﯾە و ﺋێﻤە ﻟەو ھێڵە ﮔﺸــﺘﯿﯿە ﻻ ﻧﺎدەﯾﻦ و داوای ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ“. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 3
ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو:
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻣﯿﻮاﻧﯿﻦ
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەھﯚی ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮوری و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەی ﺑەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻟﯿﺴــﺘەﻛەﯾﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜــەن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەوەش دەڵێ، ”ھﺎوﺑەﺷە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ھﺎوﻛﺎرﻧﯿﻦ ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا و ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﯿﻮاﻧﯿﻦ ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا“. دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ل 5
ھەوﻟێﺮ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛﺎت
”ﻛﺎرﮔەی ھەڵە ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز“ و ”ﻛﺎرﮔەی ﺷەﺑەق ﻛەﻣﺎل ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز“ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺗﺎﻧﺠەرۆ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق ،دوو ﻛﺎرﮔە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز دروﺳــﺖ دەﻛەن ،ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﺋەو ﺑﻮﺗﻧەی ﻟەو ﻛﺎرﮔﺎﻧەوە ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﻦ ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارن و وەك ﺑﯚﻣﺒﯽ ﭼێﻨﺮاو ﻟە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا داﻧﺮاوﻧەﺗەوە و ﻟە ھەر ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەری ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾﺎن ھەﯾە.
3-2
16 18
ﻣەرﯾﻮان ورﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ:
ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯿﯽ ﺳﻮدان دێﺘە ھەوﻟێﺮ
ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆش ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا رۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟﻪ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﺪا دەﺑﯿﻨێ ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ ﺧەﻟﯿﻞ
دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن ﻟە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮەوە
ﯾﺎ ”ﺳەﺗﺎر“ ﻟە دوﻋﺎ ﺗێﻨﺎﮔەﯾﺖ ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻣەﻛە!
ﺋەو ﺳﯿﺴــەم و ﻗەﻧەﻓە ڕەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﺎﻧەی ﺑە ﺟﯚرەھﺎ ﻣﯚدێﻞ ﺳــﺎن ﻟە دەرەوەی ھەرێﻢ دەھێﻨﺪران و ﺑەﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑەرز ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎن دەﺧﺮاﻧە ڕوو ،ﺋێﺴﺘە زۆرێﻜﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوەوەی ھەرێــﻢ ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﻛەﻣﺘــﺮ و ﮔەرەﻧﺘــﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن و ﺑەدڵﺨﻮازی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ. راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 13
راﭘﯚرﺗێﻚ ﻟە ل 12
14
ﭘﺮۆﺳەی ﺑە ﻋەرەﺑﻜﺮدﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەردەواﻣە
8
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ 2300ﭘڕۆژەی ﻧﯿﻮەﭼڵە
12
2ﺑﯚﻣﺒﯽ ﭼێﻨﺮاو ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ، ژﻣﺎرە (
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺑــێ ﻣﯚڵەﺗــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق، دوو ﻛﺎرﮔە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﺋــەو ﺑﻮﺗﻧەی ﻟــەو ﻛﺎرﮔﺎﻧەوە ﺑەرھــەم دەھێﻨﺮێﻦ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارن و وەك ﺑﯚﻣﺒﯽ ﭼێﻨــﺮاو ﻟــە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا داﻧﺮاوﻧەﺗەوە و ﻟە ھەر ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەری ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾﺎن ھەﯾە.
ﮔﺸﺘﯽ دەﺧەﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏﺎزی ﻋێﺮاق ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ژﻣــﺎرە 48ﻟە 17ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2009دا ،دەزﮔەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ”ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ“ ﺋﺎﮔەدار دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەوەی ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏــﺎزی ﻋێﺮاق ﺗﺎﻛە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻟە ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎز و ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﮕەﭘێﺪراو ﻧﯿﻦ و ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔەدار ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە، ” ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە داواﻛﺎری ﻛﺎرﮔەﻛﺎن ﺑﯚ ﻣﯚڵــەت ﭘێﺪاﻧﯿﺎن رەت ﻛﺮاوەﺗــەوە و ﭘﺎﺷــﺘﺮ ﻛﺎرﮔەﻛﺎن ﻟــە رێﮕەی وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەوە رەزاﻣەﻧﺪﯾﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺑەم ،وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏﺎزﯾﺶ ﮔﺮێــﺪراوی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە“.
ﺣەﻣﺪان ﻋەﻟــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏﺎز ﻟە ”ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻏﺎزی ﺑﺎﻛﻮر“ی ﺳــەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،ﻛە ﻧﻮوﺳﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺮدووە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە دەروازەﻛﺎﻧەوە رێﮕە ﺑە ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧەدرێﺖ و ﺋەﮔەر ﺑەﺷێﻮەی ﻗﺎﭼﺎﺧﯿﺶ ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ ،ﭼەﻧﺪ رێﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﺷﺎرەﻛەدا ﭘێڕۆ دەﻛەن. ﺣەﻣﺪان ﻋەﻟﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﮔﺸــﺘﺎﻧﺪﻧﻤﺎن ﺑﯚ ھەﻣﻮو وێﺴــﺘﮕەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏــﺎز ﻛﺮدووە، ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ھﯿــﭻ ﺑﻮﺗڵێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘڕ ﺑﻜەن ،ھەر ﺑﻮﺗڵێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﮕﺎﺗە وێﺴﺘﮕەﻛﺎن رەت دەﻛﺮێﺘەوە و ﺑﯚ ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔێڕدرێﺘەوە“. ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﮔەﯾەك ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز دروﺳــﺖ دەﻛەن ،ﻛە ﻟــە ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻋێﺮاﻗﺪا ھﯿــﭻ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿــە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرﮔەﯾەك ﻟە ﻋێﺮاق دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﻮﺗڵە ﺗێﻜﭽﻮوەﻛﺎن ﭼــﺎك ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋــەو ﻛﺎرﮔەﯾەش ﻟــە ﺑەﻏﺪاﯾە، ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﻛەرﻛﻮوك و
ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺗەﻧﯿﺎ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوە ﺑﯚ ﺑەﺷﯽ ژێﺮەوە و دەﺳﻜﯽ ﺑﻮﺗڵەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ. وەك ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘڕﻛﺮدﻧﯽ ﻏــﺎز ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻏﺎزی ﺑﺎﻛﻮر رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋێﻤە ﺗەﻧﯿﺎ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ دەﺳﻚ و ژێﺮەوەی ﺑﻮﺗڵەﻛﺎن ﯾﺎن رووی دەرەوەی ﺑﻮﺗڵ ﭼﺎك ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ دەﺳــﺘﻜﺎری ﻧﺎوەوەی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎز ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﮕﺮە ﺋەﮔــەر ﺑﻮﺗڵێــﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﻚ ﭼﻮوﺑێــﺖ ﯾﺎن ﻛﻮن ﺑﻮوﺑێﺖ ،ﺋەوە راﺳﺘەوﺧﯚ ھەڵﯿﺪەوەﺷێﻨﯿﻨەوە و ﻟەﻛﺎر دەﺧﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑﻮﺗڵﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ ،ﺗەواو ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﭘێﻮەری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿــە و وەك ﺑﯚﻣﺒێﻜﯽ ﭼێﻨﺮاوە ﻟە ھەر ﻣﺎڵێﻜﺪا“. ﺑەھﯚی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪاری ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزەوە ،ﺳــﺎﻧە دەﯾﺎن ھــەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزی ﺗێﻜﭽــﻮو ﻟە ﻋێﺮاق ﻟــەﻛﺎر دەﺧﺮێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻛەرﻛﻮوﻛﺪا 45ھەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻏﺎزی ﺑﺎﻛﻮرەوە ﻟەﻛﺎر ﺧــﺮاون” ،ﭼﻮﻧﻜە ﭼﺎك ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە و ﺋەﮔەر ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﺋەﮔەری زۆری ﺑﯚ ﺗەﻗﯿﻨەوە
”ﻛﺎرﮔەی ھەڵە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز“ و ”ﻛﺎرﮔەی ﺷــەﺑەق ﻛەﻣﺎل ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز“ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺗﺎﻧﺠــەرۆ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺋەو دوو ﻛﺎرﮔەﯾە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻛﺮدووە و ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﯾﺎﻧﻔﺮۆﺷﻦ ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﻣﯚڵەﺗــﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ھەﺑێﺖ. ﺋەو ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮون ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ،ھەردوو ﻛﺎرﮔەﻛە ﭘﺎرﭼەی ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ھﺎوردەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەن و ﻟــە ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﭘﺎرﭼەﻛﺎن دەﺑەﺳــﺘﻦ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎزی ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣەرج و ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑە ﺋﺎوازی ”ﺧﻮاﯾە وەﺗــەن ﺋﺎواﻛەی“ ،ﺑە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێﺮدا دەﺳــﻮوڕێﻨەوە، ﺷــﺎرەزاﯾﺎن دەڵێﻦ ،ﺋەوان ”وەﺗەن وێﺮان دەﻛەن“ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرێﻚ ﻟەو ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزاﻧەی ھەڵﯿﺎﻧﮕﺮﺗﻮون ،ﺑە ﻗﺎﭼﺎخ ھێﻨﺮاون و ﻣەرج و ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺗەﻗﯿﻨەوە و ﮔڕﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ھەﯾە. ھــەزاران ﺑﻮﺗڵە ﻏــﺎزی ﺋێﺮاﻧــﯽ و ﻗﺎﭼﺎخ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ﺑوﺑﻮوﻧەﺗەوە و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑەﻛﺎرﯾــﺎن دەھێﻨــﻦ ،ﺑەﺑێ ﺋــەوەی ﺗﻮاﻧﺎی ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻮﺗڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﻮﺗڵــە ﻗﺎﭼﺎﺧەﻛﺎن ﺑە ﻟﯚﮔﯚ و ﺷــێﻮە و رەﻧﮕﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺮﯾﻜﺎراﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏﺎزﯾﺶ ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﻧﻨﺎﺳﻨەوە. ﻛﺎروان ﺣەﻣﯿﺪ ﺑﺮﯾﻜﺎری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟــە ھەوﻟێﺮ ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەو ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزاﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺧﺮاﻧە ﺑﺎزاڕەوە ،ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﻧﺎﺳــﺮاﻧەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺷێﻮەﯾﺎن ﻟە ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو ،ﺑــەم دوای ھەﻧﺪێﻚ رێﮕــﺮی ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿــەﻛﺎن ﺷــێﻮەی ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯿﯿﺎن ﻛﯚﭘﯽ ﻛﺮدەوە. ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣــﺎرە )(2857ی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان و ﻟەﺳەر
ﺑە ﺋﺎوازی ”ﺧﻮاﯾە وەﺗەن ﺋﺎواﻛەی“ وەﺗەن وێﺮان دەﻛﺮێ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ 2012دا ،ﺑڕﯾﺎری ﻗەدەﻏەﻛﺮدﻧﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟە دەروازە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەرﭼﻮوە ،ھەروەك ﻟــە ﺑڕﯾﺎرەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ،ﻛــە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻛﺎرﮔەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز و ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑﺪرێﺖ و وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧەش ﭘﻮوﭼــەڵ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟــە ﻧێﻮان ﭘﺎرێﺰﮔــەﻛﺎن و وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێ ﺑﯚ ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺋﯿﻤــﺰا ﻛﺮاون ،ﺟﮕە ﻟەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ھەرێﻢ راﺳــﭙێﺮدراون ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﻮﺗڵە ﺧﺮاﭘەﻛﺎن و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿﺎن. ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺟﺎف ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﺸﻮوی ﻏﺎزی ﻋێﺮاق ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧەی ﺑﻮارەﻛەﯾە ،ﭘێﯽ واﯾە ﺋەو ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزاﻧەی ﺑەﺷێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻟە ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە داﺑەش دەﻛﺮێﺖ ،ﺟﮕە ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ﺳــەﻻﻣەﺗﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ،زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋەو ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزاﻧەی ﻋێﺮاق ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ دەﻛﺎت ،ﺳﺘﺎﻧﺪاری ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎن ھەﯾە و ﮔﺮەﻧﺘﯽ 21ﺳــﺎڵﯿﺎن ھەﯾە ﻛە ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ﺳــﺎڵە ﺑەﻛﺎرﯾﺎن دەھێﻨێﺖ و ﻛێﺸەﯾﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﺋەو ﺑﻮﺗﻧەی ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە دێﻦ ﯾﺎن ﻟە ﻛﺎرﮔە ﻧﺎﺳﺘﺎﻧﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ، ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە ﻟە ھەر ﺑﺎرێﻜﺪا ﺑﺘەﻗﻨەوە،
ﺟﮕەﻟەوەی ﺋەو ﺑﻮﺗﻧە ﺑەزووﯾﯽ ﻟەﻛﺎردەﻛەون و زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺶ دروﺳﺖ دەﻛەن“. زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 3ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺑڕﯾﺎرە 5ﺧﺎڵﯿﯿەﻛەی
ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻛﺎری ﭘێﻜﺮاوە ،ﺑــەم دواﺗﺮ ﺋەو ﻛﺎرﮔە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ھﺎوردە دەﻛەن ،ﺑە رێﮕەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێــﺖ ،ﺑەم ﻧەك ھــەر ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮاوە، ﺑﮕﺮە ﻟە دوای ﺋــەو ﺑڕﯾﺎرەوە ژﻣﺎرەی ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑﯚ 6ﻛﺎرﮔە ھەڵﻜﺸﺎن و ﺑــﺎزاڕی ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏﺎزﯾﺶ ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕی زﯾﺎﺗﺮی ﺗێﻜەوﺗﻮوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘﺮس ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەھﯚی ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەوە، ﺧﻮاﺳﺖ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ھەڵﻜﺸﺎ،
ﺟﮕەﻟــەوەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟــە ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎن دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺳــﺎڵ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺗێﻜﭽﻮون و ﻟەﻧﺎوﺑﺮان ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻧەﺑﻮو ،ﺋەوەش ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﮔەورەی ﺑﯚ ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎن رەﺧﺴﺎﻧﺪ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2007دا ﺑڕی 50ھەزار ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏﺎز ﺑە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎزی ھەوﻟێﺮ ﻛــڕاوە ،ﺑــەم دوای ﺋەوە ھﯿﭻ ﺑﻮﺗڵێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻧەﻛــڕا ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ زۆرﯾﺎن ﺑــە ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ھەﺑــﻮو ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻗﺎﭼﺎﺧﭽﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘڕ ﻛﺮدەوە“. دوو ﻛﺎرﮔــەی دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ھەﯾە، ھەردوو ﻛﺎرﮔەﻛە ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎردەﻛەن و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻛەﺳــە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ،ھەرﭼەﻧﺪ ﻟە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﺪا دووﭘﺎت ﻟە ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮدﻧەوەی ”ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻣەرﺟــﺪاری“ی ﻛﺎرﮔــەی ﭬﯿﺎﻏــﺎز ﻛﺮاوەﺗەوە، ”ﺑەھﯚی ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﻣﯚڵەﺗەﻛەﯾﯽ و ﺧﺴــﺘﻨە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن“ ،ﺑەم ﺋەو ﻛﺎرﮔەﯾە ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوﻛﺎت ﮔەﺷەی ﻛﺮدووە. ﺳــەرﭼﺎوە ﺑﺎوەڕﭘێﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ،ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ
ھەﯾە“ ،ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻏﺎزی ﺑﺎﻛﻮر وای ﮔﻮت. ﭼەﻧﺪﯾﻦ وەﺳــڵﯽ ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺑﻮﺗڵە ﻏﺎزەﻛﺎﻧــﯽ ھەردوو ﻛﺎرﮔەی ھەڵە و ﺷــەﺑەق دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮون و دەﯾﺴــەﻟﻤێﻨﻦ، ﻛﺎرﮔەﻛﺎن ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻛﺮدووە .ﺑەﭘێﯽ وەﺳــڵێﻜﯽ ﻛﺎرﮔەی ھەڵــە ،ﻟــە 21ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣــﯽ 2010 ﻟەو ﻛﺎرﮔەﯾــەوە 552داﻧە ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎز و ﺑەﭘێﯽ وەﺳــڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە 12ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ 2014دا ﻟەﻻﯾەن ﻛﺎرﮔــەی ھەڵەوە 552 ،ﺑﻮﺗــڵ ﺑەﻧﺎوی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗەوە ﺑە ﻛڕﯾﺎرێﻚ ﻓﺮۆﺷــﺮاوە .ھەروەك ﺑەﭘێﯽ وەﺳــڵێﻜﯽ ﻛﺎرﮔەی ﺷــەﺑەق ﻛەﻣﺎل ﻟە 11ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2014دا 576 ،ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻟەو ﻛﺎرﮔەﯾــەوە ﺑەﻧﺎوی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏــﺎزی ﻋێﺮاﻗەوە ﺑە ﻛڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻓﺮۆﺷﺮاوە. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑەرھەﻣــە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﻣﺎﻣەڵەﯾەك ﻟەﮔەڵ ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزدا ﻧﺎﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە رێﻨﻤﺎﯾﯿﺎن ﺑﯚ رەواﻧە ﻧەﻛﺮاوە. ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔەدار ﻟە ﺑەرھەﻣە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ھﯿــﭻ ﺋﺎﮔەدارﯾﯿەﻛﻤﺎن ﻟە ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﺑەﭘێﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ و ﺋــەو ﻛﺎرﮔﺎﻧەش ﻟە وەزارەﺗــەوە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ ﻧەدراوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﭼﯚن ﻛﺎر دەﻛەن“. ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺋەوان زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﮔەﯾە ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺑە ﮔﺮﻧﮓ دەزاﻧﻦ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەن. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟەﮔــەڵ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﺋێﻤــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ، ﻧﺎﻛﺮێ ھﯿﭻ ﻛﺎرﮔەﯾەك ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻟە دەرەوەی ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﻛﺎر ﺑﻜﺎت و ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﺨﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە“.
ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻛﺎری ﭘێﻜﺮاوە ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺋەو ﻛﺎرﮔە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــەی ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏــﺎز و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺋێﺮاﻧــەوە ھــﺎوردە دەﻛەن ،ﺑــە رێﮕەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ دەروازە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەو ﺳﺎﻧەدا ھــەزاران ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز و ﭘﺎرﭼــەی ﺑﻮﺗڵ ﺑەﻧﺎوی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻋێﺮاﻗــﯽ و ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ﻟە رێﮕەی دەروازە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤەوە ھــﺎوردە ﻛﺮاون، ﺑەم ﺋەو ﺑﻮﺗڵەﻏﺎز و ﭘﺎرﭼﺎﻧە ﻟە ﺑﺎزاڕی رەﺷــﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دھﯚك ﺳﺎخ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە، ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﯾەك ﻧﻮوﺳــﺮاوی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012دا ،رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﯾەك ﻣﻠﯿــﯚن ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز و ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎز دراوە. ﭘێﺸﺘﺮ ھﯚڕﻧﻠێﺪاﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏﺎز ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ژاوەژاوێﻜﯽ ﮔەورەﯾــﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺮد ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮد ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ھﯚڕﻧﻠێــﺪان ،ﺋﺎوازێﻚ ﭘەﺧﺶ ﺑﻜەن ،ﺋێﺴــﺘە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏــﺎز ﺑە ﺋﺎوازی ”ﺧﻮاﯾە وەﺗــەن ﺋﺎواﻛەی“ﯾەوە ﻟە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ دەﺳــﻮوڕێﻨەوە ،ﺑــەم ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ”وێﺮاﻧﻜﺮدﻧﯽ وەﺗەن“ﯾﺎن ھەﯾە.
ﺋەو ﺑﻮﺗﻧەی ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە دێﻦ ﯾــﺎن ﻟــە ﻛﺎرﮔە ﻧﺎﺳﺘﺎﻧﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﻦ، ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە ﻟە ھەر ﺑﺎرێﻜﺪا ﺑﺘەﻗﻨەوە، ﺟﮕەﻟــەوەی ﺋەو ﺑﻮﺗﻧە ﺑەزووﯾــﯽ ﻟەﻛﺎردەﻛەون و زﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺶ دروﺳﺖ دەﻛەن
ﺳﻴﺎﺳەت
ﺳەﺗﺎن ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻧەﻛڕدراو ،ﺧەرج ﻛﺮاوە وﺷە/ھەوﻟێﺮ-رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەﺗﺎن ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎری ﺑەﻧﺎوی ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزەوە ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت داوە ،ﺑەم ﭘﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ 3ﺳﺎڵ ﺑەﺳەر ﻣﺎوەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەش ،ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛە دەﺧﺎﺗە ﺋەﺳﺘﯚی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2012دا وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﻧﺎوی )ﺋەﻟﺪوڕ ﻣێﺪﯾﻜەڵ( ﺋﯿﻤﺰا ﻛﺮدووە، ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑــﯚ ﻛﺎرﮔــەی ﻏــﺎزی ھەوﻟێﺮ و ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ،ﺑەم ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ﻛێﺸەی ﺗێﻜەوﺗﻮوە و ھﯿﭻ ﺑﻮﺗڵێﻜﯽ ﻏﺎز ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋەﻟــﺪوڕ ﺑــە ژﻣﺎرە ) (15ﻟــە 8ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2012دا، ﻛە ﺋﺎراﺳــﺘەی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە و ﺋﯿﻤــﺰای )ﺋﯿﺴــﺎر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ( ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەی ﺑەﺳــەرەوەﯾە ،ﻧﺮﺧــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﯚ ھــەر ﺑﻮﺗڵێﻜﯽ ﻏــﺎز ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــەوە ﺑــە 40ھــەزار دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗــﯽ داﻧــﺮاوە، ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾــەش ﻟەﮔەڵ
وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن رێﻜﻜەوﺗﻮون ﻛە 16ھەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎز ﺑە ﺑــڕی 640ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوردە ﺑﻜەن. ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی ﻧێﻮان وەزارەﺗﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻟﺪوڕ،دەﺑــێ ھــەر 16ھەزار ﺑﻮﺗڵەﻛــە ﻟە ﻣــﺎوەی 120رۆژدا ﺑەدەﺳﺖ ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎزی ھەوﻟێﺮ ﺑﮕﺎت ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 3ﺳﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻣﺎوەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەدا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ و ﻟەﻻﯾــەن ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەوە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزێﻜﯿــﺶ ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗــە
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵﺪا ﻧەﻛﺮدووە. ﻟێﮋﻧــەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﺪەر ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘــڕۆژەی ﺗەﻧﺪەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏــﺎزی ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋەﻟﺪوڕ ﻛــﺮدووە، ﭘــڕۆژەی ﺗەﻧﺪەرەﻛە ﻟە 7ﻻﭘەڕە ﭘێﻜﮫﺎﺗــﻮوە و ﻧﺎوەڕۆﻛەﻛــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛــﺮاوە و ﺳــﻜێﭽﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻟەﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺗەﻧﺪەرەﻛەدا ھﺎوﭘێﭻ ﻛﺮاوە. ﺋەو ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧەی دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗــﻮون ،دەﯾﺴــەﻟﻤێﻨﻦ ﺑڕە ﭘﺎرەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻟە رێﮕەی ”ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣﻨﺎرە“ەوە ﻟــە ژﻣێﺮەی ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎزی ھەوﻟێﺮی ﺳەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺑﯚ ﺳەر ژﻣێﺮەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻟﺪوڕ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﺗەوە. وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣــﺎرە )(4857
”ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ داﻧﯿﻤﺎرﻛﯿﯿەﯾﺶ ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸە ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت“
ﻟــە رێﻜەوﺗــﯽ 5ی ﺋﺎﯾــﺎری 2012ﻛــە ﺋﯿﻤــﺰای ﺳــﯿﺮوان ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ راوێﮋﻛﺎری وەزارەت و راﺳــﭙێﺮدراوی وەزﯾﺮی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺳــەرەوەﯾە و ﺋﺎراﺳــﺘەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮاوە ،ﺗﯿﺎﯾﺪا داوا ﻟە وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﺮاوە ﺑڕەﭘﺎرەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻟە ﺑﻮدﺟەی 2011ی ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮاو ﺑﯚ ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎزی ھەوﻟێﺮ ﺑﮕﻮازﻧەوە. ﻟــە وەﻣــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا، وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣﺎرە )(2/5/2350 ﻟە رێﻜەوﺗﯽ 5ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ 2013دا، ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﭘﺎرەﻛە ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﺎوﺑﺮاو داوە. ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛە ﺋﯿﻤﺰای راﺑەر ﺳﺪﯾﻖ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ژﻣێﺮﻛﺎری وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑەﺳــەرەوەﯾە و ﺋﺎراﺳﺘەی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣﻨــﺎرە ﻛــﺮاوە ،ﺗﯿﺎﯾــﺪا ھﺎﺗﻮوە، ”رازﯾﻦ ﺑــە ﺗەﻣﻮﯾﻞ ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻛﺎرﮔــەی ﻏﺎزی ھەوﻟێــﺮ ژﻣﺎرە ) (10016ﻟــە ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻋەﻧﻜﺎوە، ﺑە ﺑــڕی ) (640ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ 16ھــەزار ﺑﻮﺗڵﯽ ﻏﺎزی ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻛﺎرﮔەی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە رێﮕەی ) (L.Cﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێــﺖ“ .ﻟە ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوەش دراوە،
”ﺋەم ﭘﺎرەﯾە ﻟە ژﻣێﺮەی ژﻣﺎرە )(1 ی وەزارەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری دادەﺑەزێﺖ“. ﻛﺎرﮔــەی ﻏــﺎزی ھەوﻟێــﺮ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺳــەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﻟەو ﻛﺎرﮔەﯾــەدا ﺑﻮﺗڵــﯽ ﻏﺎز ﭘڕ دەﻛﺮێﺖ و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺑﻮﺗڵەﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ھەﯾە ،ﻟەﭘﺎڵ ﺋــەو ﻛﺎرﮔەﯾەدا 20 ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎزی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەدا ھەن. ﺋﯿﺴﺎر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻟﺪوڕ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻛێﺸــەﻛە ﻟەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿە دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ﻛە ﻟــە ﻧێــﻮان ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎن ﻟــە ﺗەﻧﺪەرەﻛەدا و وێﻨــەی ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛــە ﻟــە
ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧێــﻮان وەزارەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەدا ھەﯾە. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻟــە ﭘــڕۆژەی ﺗەﻧﺪەرﻛﺮدﻧەﻛــەدا ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەك ﺑﯚ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎن ھەﯾە و ﻟەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەش ﻛە ﻟە ﻧێﻮان وەزارەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻛﺮاوە، وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺑﻮﺗڵەﻏــﺎز ھەﯾە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻧﺎو ﺗەﻧﺪەرەﻛە ﺟﯿﺎوازی ھەﯾــە و ﺋێﻤە ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻛﺎﻣﯿﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ“. رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ،وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﯽ دەﺳــﺘﯿﯿﺎن ﭘــێ دەﻛﺎت و زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ داﻧﯿﻤﺎرﻛﯿﯿەﯾﺶ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸە ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋەﻟﺪوڕ ﻧەﯾﺸــﺎردەوە ﻛە ﻣﺎوەی
دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ﺑەﺳەرﭼﻮوە ،ﺑەم ﺋﺎﻣــﺎژەی ﻛﺮد” ،ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە وەك ﺧﯚی ﻣﺎوە و ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛﺮێﺖ“. ﺋێﺴــﺘە 3ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻧێــﻮان وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋەﻟــﺪوڕدا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێــﺖ ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﭘــﺎرەی ﺧــﯚی وەرﮔﺮﺗــﻮوە و وەزارەت ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەھﺎﺗﻮوە ،وەك ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯿﺶ دەڵێﻦ ،ﭘﺎش ﺋەو ﺳــﺎﻧە ،ﺋەﮔەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺟێﺒەﺟێﺶ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺧــﯚی ﻧﺎﭘێﻜێﺖ ﻟە رێﮕەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺑﻮﺗڵەﻏﺎزی ﻗﺎﭼﺎخ و ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕی ﻏﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ داﭘﯚﺷﯿﻮە.
ﺋﺎﺳﯚ ﻣەﺣﻤﻮود ،ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان:
ﭘڕۆژەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯚ ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻟە ﻧێﻮ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺪا ،ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوە ﻧﯿﯿە .ﺋەو ،ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“، ﻟەﺑﺎرەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺮﺳﯽ دەﺳﺘﻮور و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵﻮەﺳﺘە دەﻛﺎت. ﺋﺎﺳــﯚ ﻣﺤەﻣەد دەڵێ” ،ﺋــەوەی ﻛﺎك ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ھێڵە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛەﯾە و ﺋێﻤە ﻟەو ھێڵە ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻻ ﻧﺎدەﯾﻦ و داوای ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ“. ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺑەﻛﻮێ ﮔەﯾﺸــﺖ ﻛە ﺑﯚ دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﺳە ﻧﻮێﻜﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەرﭼﻮو؟ ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧەوە واژۆی ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە، ﺑــەم ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﺎﯾەﺗﯽ ھەﯾە. ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە. ﻟەﺑﺎرەی ﺗەواوی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ،ﺷﺘﯽ زۆر ﺑﭽﻮوﻛﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﻣﺎوە و ﻟەم ﯾــەك دوو ھەﻓﺘەﯾەدا ھەﻣﻮوی ﺗەواو دەﺑێﺖ. ھەﻧﺪێــﻚ ﻟە ھەڵﺴــﻮوڕاوە ژﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەﺗﺎن ﮔﻠەﯾﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯿﺎن دەﻛەن ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑﯚﭼﻮوﻧﺘــﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﭼﯿﯿە؟
ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ھەﻣﯿﺸــە ھەوڵﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ داوە ،ﺑەم ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣــﻦ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەش ﺑﯚ ژن داﺑﻨﺪرێﺖ ،دەﺑێــﺖ ژن ﺑە ﺗﻮاﻧﺎ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﭽێﺘە ﭘێﺸەوە، ﺑەﺷــﺪاﻧﺎن ﺑﯚ ژﻧﺎن ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺑە ﻛەم ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎﻧە. ﭼﯿﯽ ﻧﻮێ ھەﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەی ﺑــﺎس ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻛەن؟ ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧە ﺑەﺷێﻜﯽ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺗێﺪاﯾــە ،ﺋــەوەی ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋێﻤــە و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەﻣەﯾــە ،ﻟە ﻣــﺎوەی ﭘێﺸــﻮودا ﺋێﻤە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻤﺎن ھەﺑﻮوە ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان دوو دوژﻣﻦ دەﭼﻮو ﻧەك دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﺋێﺴﺘە وەك دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن
ھەﯾە ،ﻗﺴــە ھەﯾە ﻛە ﺑەﯾەﻛەوە ﭘڕۆژەی ھﺎوﺑەش دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەدەر ﻟەﻣﺎﻧە ھﯿﭻ ﻗﺴەﯾەك ﻟەﺳەر ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﯾەك ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەڵێﺖ ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەﻛە ﺑﯚ ﻛﻮﺗﻠەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿە؟ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دۆﺳــﯿە و ﺧﺎڵــﯽ ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎن ھەﯾــە و دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘێﻜەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑەم ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻧﮫێﻨﯽ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﻧــە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ
ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات و ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮدا ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺷــﯿﺒێﺖ .ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﮔﯚڕاﻧــﺪا ھﺎﺗــﻮوە ،وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ﭘــڕۆژەی ھﺎوﺑەﺷﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ھەر ﺣﺰﺑێﻜﺪا ھەﺑێﺖ .ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﺪا ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘﺎﻛێﺠەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﻤﺎن ھەﺑﻮوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻣﺎوە و ھﺎوﺑەﺷﯿﻦ ﺑەﯾەﻛــەوە .ﺋێﺴــﺘەش ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺪا ﺧەرﯾﻜﯽ ﮔەڵەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿــﻦ، ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە
ھەﯾە ﻛــە ھــەردووﻻ ھﺎوڕاﯾﻦ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﻧەﻛﺮێﺖ و ھەردووﻻ ھــﺎوﻛﺎری ﯾەﻛﺘﺮی ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،دووەﻣﯿﺶ ﻗﺴەﻛﺮدﻧە ﻟەﺳەر ﺋەو دۆﺳﯿﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە داھﺎﺗﻮوی ﺋەم وﺗەوە ھەﯾە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە وەك ﭼﯽ؟ وەك دەﺳــﺘﻮور و ﭘﺮﺳــﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ. ﻟەﺑــﺎرەی دەﺳــﺘﻮور و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ،ﺟﮕە ﻟە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ، ﻟەﻧــﺎو ﮔﯚڕاﻧﺪا ھﯿﭽــﯽ ﺗﺮی ﻧﻮێ ھەﯾە؟ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑە ڕﺳــﺘەﯾەك ﺗەواو ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺋەوەی ﻛﺎك ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ھێڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛەﯾە و ﺋێﻤە ﻟەو ھێڵە ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻻ ﻧﺎدەﯾﻦ و داوای ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ دەﻛەﯾﻦ. ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻦ ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋەو ﺷــێﻮازە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەی ﮔــﯚڕان داوای دەﻛﺎت ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا؟ ﺋێﻤــە ﺋﯿــﺶ دەﻛەﯾــﻦ و ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯿﺶ ﻟە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪار ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ، ﺑەم ﭼﺎوەڕێــﯽ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن دەﻛەﯾــﻦ و ﺋــەوەی ﻟــە ﻣﺎوەی ﭘێﺸــﻮودا ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ
ھەرێﻤــﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻦ ،دڵﺨﯚﺷــﻜەر ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەم ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەڵێﻨﯿﺎن داوە ﻛە ﻣەﺳەﻟەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﻛﺎرﮔێڕی و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻤﺪا ﺑەﻻﯾﺎﻧەوە ﮔﺮﻧــﮓ ﺑێﺖ و ھەوڵﯽ ﺑﯚ ﺑﺪەن ،ﺋێﺴﺘە ﺷەڕی داﻋﺶ و ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮو. ﺗﺎ ﻛــەی ﺋــەم ﺑﺎرودۆﺧﺎﻧە ﻟەﺑەرﭼﺎو دەﮔﺮن؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺷــەڕی دژ ﺑــە داﻋﺶ ﻧەﺑﻮاﯾــە ،ﺋێﻤە زووﺗــﺮ ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﺑەردەواﻣــﯽ ﯾــﺎن ھﺎﺗﻨەدەرەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەدا، ﺑــەم ﺑڕواﻣﺎن واﯾە ﻛە ﺷــەڕی داﻋﺶ ﻧﺎﺑــێ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮو ﺑﯚ دواﺧﺴﺘﻨﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟەﻧﺎو داﻣﻮدەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﺪا ،ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺷــەڕی داﻋﺶ ﺋەوەی ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ ﻛــە ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯿــﯽ ﭘێﺸــﻮو
ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺷﻜﺴــﺘﺨﻮاردوو ﺑــﻮوە ،دەﻛﺮێﺖ ﺷــەڕی داﻋﺶ ﭘﺸــﻮوﻣﺎن درێــﮋ ﺑــﻜﺎت ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ،ﺑەم ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑﻜﺮێﺘە ھﯚﻛﺎری دواﻛەوﺗﻨﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی. ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳــﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی، ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە ﻟــە وەزﯾــﺮ و ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﺘــﺎن دەﻛــەن ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا؟ ﺑەڵــێ ،ﺋێﻤە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷەﺷــﯽ داھﺎﺗــﻮو ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋــەدای وەزﯾﺮ و ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛەﯾﻦ ،وەك ﭼــﯚن ﺗێﺒﯿﻨﯿﻤﺎن ﻟەﺳەر ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەﯾە ،ﺑــە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮەﯾﺶ ﻟەﺳــەر ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷــﻤﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺳــەرﻧﺠﻤﺎن ھەﯾــە ،وەك ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﺑەزەﯾﯿﻤﺎن ﺑﯚ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻧﯿﯿــە و ﺑﺰاﻧﯿﻦ ھەرﻛەﺳــێﻚ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــە، ﺷﻮێﻨەﻛەی ﭘێ ﺟێ دەھێڵﯿﻦ.
ﺋەوەی ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮوان ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ھێڵە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛەﯾە و ﺋێﻤە ﻟەو ھێڵە ﮔﺸــﺘﯿﯿە ﻻ ﻧﺎدەﯾﻦ و داوای ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
”وﺷە“ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردووی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧە ﺑەﺷێﻜﯽ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺋەوەی ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﻤە و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛەی ﺋەﻣەﯾە ،ﻟە ﻣﺎوەی ﭘێﺸــﻮودا ﺋێﻤە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻤﺎن ھەﺑﻮوە ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان دوو دوژﻣﻦ دەﭼﻮو ﻧەك دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﺋێﺴﺘە وەك دوو ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ھەﯾە...
3
ﺳﯿﺎﺳەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
50 وﺷە /ﺑەﻏﺪا ﺳﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺗەواﻓﻮﻗﯿﯿەﻛــەی ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﺪا ﺗێﭙەڕﯾﻮە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺸﻜﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻟێﮋﻧــەی ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮوە ،ﺑەم ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺠﺎم.
ﺑەﭘێــﯽ ﺗەواﻓﻮﻗــﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و ﺳــەرووﺗﺮ ،ﯾەﻛﻼ دەﻛﺮێﻨەوە. ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﭘﯚﺳــﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ،ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜەﻧــەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛــەی ﻋەﺑﺎدی ﭘێﻚ ﺑێﻨﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎس ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارووی ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮان ،ﻧەﻛﺮاوە. ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛﻮرد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺸــﻜﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻧێﻮ داﻣــەزراوە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪادا ،ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏﺪا، ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾــﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ھەﯾە و ھەر ﻛﺎﻣەﯾــﺎن ﯾەﻛﺘﺮ ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ،ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن.
ﻓﺮﯾﺎد رەواﻧﺪزی وەزﯾﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق” :ﺋێﻤە وەك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﻧەﺑﻮوﯾﻨە ﻟەوەی ﻛﻮرد ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ﻟە ﺑەﻏﺪا ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ دووﭘﺎﺗﻤﺎن ﻟەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﮔﺮﻧﮕە ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮردن ،وەرﯾﺎن ﺑﮕﺮﯾﻦ ،ﺑەم ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻟەدەﺳەﺗﯽ ﺳەرووی ﺋێﻤەوەﯾە“.
ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا، وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮردی ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﻋەﺑﺎدی ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەم دەزاﻧﻦ، ﺑەم ﺋەواﻧﯿــﺶ وەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾــە و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛە ﻛەﻣﺘەرﺧــەم ﻧەﺑﻮوﻧە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ﺑێﺪەﻧﮕﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ھﯿــﭻ دەﺳــەﺗێﻜﯿﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ دۆﺳﯿەﻛەوە ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﻛﻮرﺳﯽ و ﭘﯚﺳﺘە ﭼﺎرەﻧﻮوس ﯾەﻛﻼﻧەﻛﺮاواﻧە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮرد ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﺷﯿﻌەش دەﮔﺮێﺘەوە. ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾە، ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯽ ﺳێﻘﯚڵﯽ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﭘێﻜﮫﺎﺗــﻮوە ،ﺑەم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑــە دەرەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﯾەﻛﻼﻛەرەوە ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮون .رۆژ ﻧﻮوری ﺷﺎوێﺲ ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد ،ﺑەھــﺎ ﻋەرەﺟــﯽ ﺑــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳــﺎڵﺢ ﻣﻮﺗﻠەگ ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﺳﻮﻧﻨە، ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟێﮋﻧەﻛەن. زاﻧﺎ رۆﺳﺘﺎﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏــﺪا ،ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﺧﯚی ﻟە ﯾەﻛﻼﻧەﺑﻮوﻧەوەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺳەرووی ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە ،ﻧەﺷﺎردەوە و دووﭘﺎت ﻟە ”ﺧەﻣﺴــﺎردی“ی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت.
زاﻧﺎ رۆﺳﺘﺎﯾﯽ ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا:
”ھەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑێ ،دەﺑێ ﭘﺮﺳەﻛە ﯾەﻛﻼ ﺑﺒێﺘەوە و ﻛﻮرد ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪاری ﻟە ﺧﻮار ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮ وەرﺑﮕﺮێ ،ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑێﺘەوە ،ﺋﺎﻣﺎژەﯾەك دەﺑێ ﺑەوەی ﺋەو ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﭘێﻜﮫێﻨﺪراوە ،ﻛﺎری ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێ و
رۆﺳــﺘﺎﯾﯽ ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ دەڵــێ” ،وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەو دۆﺳﯿەﯾە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرن و دەﺑێ ﯾەﻛﻼی ﺑﻜەﻧەوە .ﺑەﺷﺪاری ﻛﻮرد ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺗەﻧﯿﺎ
ﺑﺮﯾﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳــﯿﺎدی و وەزارەﺗەﻛﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﮔﺮﻧﮕە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﻮرد ﻟەﻧﺎو وەزارەﺗەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﺑێﺖ“. رۆﺳــﺘﺎﯾﯽ ﻛە ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ
ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗــە ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ھەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑێ ،دەﺑێ ﭘﺮﺳــەﻛە ﯾەﻛﻼ ﺑﺒێﺘەوە و ﻛﻮرد ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟە ﺧﻮار ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾﺮ وەرﺑﮕﺮێ ،ﺋەﮔەر ﺋــەو ﭘﺮﺳــە ﯾــەﻛﻼ ﻧەﺑێﺘەوە،
ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮەر دەڵێ” ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑﻮدﺟە ﺑﯚ دەﺳﺘەی ﺋێﻤە ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﻟــەو رووەوە ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ھەﺑــﻮو ،دواﺟﺎر زۆرﯾﻨەی ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدا ﺑﻮون ﻛە ﺋێﻤــە ﻟــە رووی داراﯾﯿەوە ﺑﺨﺮێﯿﻨــە ﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی“. ”زۆر ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ھەرێــﻢ و وەزارەﺗﯽ داراﯾﯿﺶ ﻛــﺮدووەو ﺑە ﺋەواﻧﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛەﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﺳــﺘە ،دوو ﻻﯾەن دەﮔﺮێﺘەوە، ﺋﯿﺪارﯾﯽ واﺗە ﺧﯚی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑﯚ ﺧﯚی داﺑﻤەزرێﻨێ و دەﮔﻮازێﺘەوەو ﺋەﮔەر ﺳەرﭘێﭽﯿﺸﯽ ﻛﺮد ﺳﺰای دەدات ،ﻻﯾەﻧــﯽ دووەﻣﯿــﺶ
ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داراﯾﯿــە ﻛە ﺋەو ﺑﻮدﺟــەی ﺑﯚی ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاوە ﺧەرﺟﯽ دەﻛﺎت ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش دەﺳــﺘەﻛە ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧــﯚی ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﻤە ﻟەﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺳﺎڵﯽ 2013دا دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑەﻛﺎر ﻛﺮد، ﺑﻮدﺟەی ﺋەو ﺳﺎڵە ﭘێﺸﺘﺮ ﭘەﺳەﻧﺪ ﻛﺮاﺑﻮو ،ﻟەﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووﺷــﺪا ﺑﻮدﺟە ﻧەﺑﻮوەو ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ وا ﭼﺎوەڕواﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑﻮدﺟەی ﺧەﻣڵێﻨﺪراو داﺑەﺷــﯽ ﺳەر 12ﻣﺎﻧﮓ دەﻛﺮێ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜﺮێﯿﻦ ﻛە ﺧﯚﻣﺎن ﭘﺎرەﻛە ﺧەرج دەﻛەﯾﻦ ﺑەﭘێﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەرﺟﻜﺮدن ﻛە ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻮدﺟەدا ﭘەﺳەﻧﺪ ﺳﺎﻧە ﺋێﻤەش دەﻛﺮێ،
ﺋﺎﻣﺎژەﯾەك دەﺑێ ﺑەوەی ﺋەو ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﭘێﻜﮫێﻨﺪراوە ،ﻛﺎری ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێ و ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە“. ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻓﺮﯾــﺎد رەواﻧﺪزی وەزﯾﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﺳەر ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮرد ،ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن رەت دەﻛﺎﺗەوە و ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھﯿﭻ دەﺳــەﺗێﻜﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳەدا ﻧﯿﯿە. رواﻧﺪزی ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋەﻣــە ﻛﺎری ﻟێﮋﻧــەی ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿە ،ھەﻣﻮو ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟێﮋﻧەﻛە ﭘڕ دەﻛﺮێﻨەوە ،ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﮋﻧەﻛــە ﺗەواو ﺑــﻮون ،ﺋەوﻛﺎت ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی وەزﯾــﺮەﻛﺎن دەﻛﺮێــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە وەزﯾــﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧــﯚی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺑﺮﯾــﻜﺎر داﺑﻤەزرێﻨێ ،وەزﯾﺮ ﺗەﻧﯿﺎ دەﺳــەﺗﯽ ﺋــەوەی ھەﯾە ﻛە ﻛەﺳێﻚ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑﻜﺎت“. ﺋەو وەزﯾﺮە ﻛﻮردە،
ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻟێﮋﻧەی ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯽ ﺑەﻏﺪا ،ھەﻧﺪێ ﻛﺎری ﻛﺮدووە ،ﺑەم دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑە ﺗەواوی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دێﺖ. رواﻧــﺪزی دەڵــێ” ،ﺋێﻤــە وەك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻛﻮرد،ﻛەﻣﺘەرﺧــەم ﻧەﺑﻮوﯾﻨە ﻟەوەی ﻛﻮرد ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﭘــڕ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ دووﭘﺎﺗﻤــﺎن ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﮔﺮﻧﮕە ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮردن ،وەرﯾــﺎن ﺑﮕﺮﯾﻦ ،ﺑەم ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺳەرووی ﺋێﻤەوەﯾە“. ﺋێﺴﺘە ﻛﻮرد ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣــﺎر ،ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ،ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،وەزﯾﺮی داراﯾــﯽ ،وەزﯾــﺮی ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەران ،وەزﯾﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و وەزﯾــﺮی ﻛﺎروﺑــﺎری ژﻧــﺎن و ﭼەﻧﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﺑە دەﺳﺘەوەﯾە.
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺎر ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ دەﻛﺎت
ﺣﺎﻛﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮەر ،ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ھﯿﭻ رەھەﻧﺪێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘﺸﺖ ﻛێﺸەﻛەوە ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿەوەﯾە وﺷە/ھەوﻟێﺮ ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھەوڵێــﻚ ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی دەﺳــەﺗﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و داراﯾﯽ دەﺳﺘەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺋﺎرادا ھەﯾە .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﻟێﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەو ھەوﻧە ﻧﯿﯿە. ﻟەﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوە و ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی دەﺳــەﺗﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺋــەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿە داراﯾﯿــەی دەﺳــﺘەﻛە ھەﯾەﺗﯽ ،ﻧەﯾﻤێﻨێ و ﻟەﺳەر ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻻﻣەرﻛەزی ﺑﮕﻮازرێﻨەوە ﺑﯚ ﺳــەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ،ھەروەھــﺎ وﺷــەی )ﮔﺸــﺘﯽ( ﻟــە ﻧﺎوﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەﺳﺘەﻛە دەرﺑﮫێﻨﺪرێﺖ. ﺣﺎﻛﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮەر،ﺳەرۆﻛﯽ
دەﺳﺘەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەرێﻤــﯽ وێــڕای ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی رۆژﻧﺎﻣــەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ وﺷــەی ”ﮔﺸﺘﯽ“ ﻟە ﻧﺎو و ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧﺪا ،زۆر ﺑە ﻻوە ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەوە ﻧﯿﮕەراﻧە ﻛــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داراﯾﯿﺎن ﻟێ دەﺳــێﻨﺪرێﺘەوە و ﺋەوەﺷــﯿﺎن ﺑەﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﮔﻮﺗﻮوە. وەك ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەﻛە ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻛێﺸــەی
ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــﯚ ﮔﺮﻓﺘــﯽ داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە .وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺎر ﺑــە دوو ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻻﻣەرﻛەزی و ﻧﺎوەﻧــﺪی دەﻛﺎت .ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻻﻣەرﻛــەزی ،ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ دادوەری، ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،دﯾﻮاﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ و دەﺳﺘەﻛﺎن دەﮔﺮێﺘەوە و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﺶ ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە وەزارەت و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن.
ﺋﻮﻣێﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟەﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ﺋﺎﮔﺎدار ﻧﯿﻦ ،ﺑەم رێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ
ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯿﺪاﯾﻦ“ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮەر وای ﮔﻮت. ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ، دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺋەوان ﺑە وەزﯾﺮی داراﯾﯿــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە، ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜە دژ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧە. ﺋەو دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾﻦ، ﺑەم ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﺑﻮوە .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿــﭻ ﻻﯾــەن و رەھەﻧﺪێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﻢ ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺑــەم وای دەﺑﯿﻨﯿــﻢ ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿەوە ﮔﻮﺷــﺎرێﻜﯽ زۆرﯾــﺎن ﻟەﺳــەرە و دەﯾﺎﻧەوێ ﺑــە ﺟﯚرێﻚ دۆﺧەﻛــە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜەن“. ﺋﻮﻣێــﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەم ﭼەﺷــﻨەﯾﺎن ھەﺑێــﺖ ،ھێﻤــﺎی ﺑــﯚ ﺋەوەش ﻛﺮد رێﮕە ﻧــﺎدەن ھﯿﭻ ھەوڵێﻚ ﺳــەر ﺑﮕﺮێ ﻛــە ﺑﺒێﺘــە ھﯚی ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﺗﻮاﻧــﺎی
ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەﺳﺘەﯾە. ﺋــەو ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی ھەﯾە ،ﺋێﺴــﺘە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی ﯾﺎﺳــﺎﻛە ﻻی ﻟێﮋﻧەﻛەﻣﺎﻧە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﺳــﺘەﻛەوە ﻧﯿﯿە ،ﺋێﻤــە ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەداﯾﻦ ھەر ﭼﯿﯿــەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەرە ﺑﯚ ﻛﺎراﻛــﺮدن و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و دەﺳــﺘﻜﺮاوەﯾﯽ ،ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ، رەﻧﮕە ﺑڵێﻢ ﻟەﺑﻨەڕەﺗﺪا دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەدا ﻛێﺸــەی داراﯾﯿﺎن ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸــەی ﺋەوە ھەﺑــﻮوە ﺋﯿﺮادەﯾەﻛــﯽ ﮔەورە ﺑﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﺑﻮوە“. ﺋﻮﻣێــﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺋێﻤە ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەداﯾﻦ ﺋەو دەﺳﺘە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑە ﺑﻮێﺮی ﻛﺎر ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﻧﺎوەﺧﯚی ھەرێﻢ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﺳﻴﺎﺳەت
5
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو:
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻣﯿﻮاﻧﯿﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ – رێﺒﯿﻦ ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﺑەھــﯚی ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەی ﺑەرۆﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻟﯿﺴﺘەﻛەﯾﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەش دەڵێ” ،ھﺎوﺑەﺷــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ھﺎوﻛﺎرﻧﯿﻦ ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا و ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﯿﻮاﻧﯿﻦ ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا“. ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮو دووﺳﺎڵ ﺑەﺳەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼەﻧﺪ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻟﯿﺴﺘەﻛەﺗﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدووە؟ 6ﻣﺎﻧﮓ ﭘﺎش ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن، دەﺳﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەڵﺒﮋێﺮدرا، ﺳــەرەڕای ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﺑەھﯚی ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑﻮدﺟــەی ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ،ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ راﺑــﺮدووەوە ﻛەوﺗﯿﻨە ﻧﺎو ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧەوە ،ﺑــەو ھﯚﯾﺎﻧەوە ﺋێﻤە و ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑەﺷﯽ زۆری ﺑەرﻧﺎﻣەﻛەﻣﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛــﺮا .ھێڵــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺋێﻤە ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﺑﻮو ﻟەﺳەر دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ،ﺑەداﺧــەوە ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــەوە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ زۆرێﻚ ﻟەوەی دەﻣﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﺑەدی ﺑﮫێﻨﯿﻦ. ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو وەك ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ راﺑﺮدووﻣــﺎن ﻛــﺮد و ﺑڕﯾﺎرﻣﺎﻧﺪا ﻟە ﭼەﻧــﺪ رەھەﻧﺪێﻜﯽ وەك ﺑەدەﻧﮕەوەﭼﻮوﻧــﯽ ﺧەڵــﻚ، ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﻤــﺎن ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﺪا، ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰب ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﺪا و ھەروەك ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﻤﺎن ﻟە ﻛﺎری ﻟێﮋﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋەو رەھەﻧﺪاﻧــە زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎﻣﺮازی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻦ ،ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەدای ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛەﺗﺎن ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﺋێﻤە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧێﻜﯽ 10ﺋەﻧﺪاﻣﯿﻦ، دەﺑێــﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧێﻜﯽ 10ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟــە دۆﺧێﻜﯽ وەك ﺋەﻣــڕۆی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺗﻮاﻧێ ﭼﯽ ﺑﻜﺎت .ﺋەوەی ﻟەﺳــەر ﺷﺎﻧﯽ ﺋێﻤەﯾە ﻛﺮدووﻣﺎﻧــە ،ﺑەم ﺋەوەی ﻟە دەرەوەی دەﺳــەﺗﯽ ﺋێﻤەﯾە و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮەوە ھەﯾە ﻧەﻛــﺮاوە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ژﻣﺎرەﯾەك ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎ و ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮدووە ،ﻛە ﻧەﭼﻮوﻧەﺗە ﭘێﺸەوە ﻟە دەﺳــﺖ ﺋێﻤە ﻧەﺑﻮوە. ﺑەو ﺣﺎڵەﺷەوە ﺗﺎڕادەﯾەك ﻟە ﺋەدای ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛەﻣﺎن رازی ﺑﻮوﯾﻦ. ﺋەی ﻟە ﭼﯽ رازی ﻧەﺑﻮون؟ ﺧەڵــﻚ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ زۆری ھەﯾە و ﺑەداﺧــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ھەﻣــﻮو ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮫێﻨﯿﻨــەدی، ﻟەوەدا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ھەﻣﻮو ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵــﻚ ﺑﮫێﻨﯿﻨــەدی .ﺑەداﺧەوە ﺋێﻤە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺸــﺪا رۆڵێﻜﯽ رووﻛەﺷــﺎﻧەﻣﺎن ھەﯾە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧە4. وەزﯾﺮﻣــﺎن ھەﯾە ،ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻟە وەزﯾﺮەﻛﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻟە ﺧﻮارەوە ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿــەﻛﺎن ﺷﯚڕﻧەﺑﻮوەﺗەوە ،ﺑەﺷﺒەﺣﺎڵﯽ ﺧﯚم ﺑەدرێﮋەﻛێﺸﺎﻧﯽواﻗﯿﻌەﻛەﮔەﺷﺒﯿﻦ
ﻧﯿﻢ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﭘﺎش 5ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﻮەی ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دێــﺖ و دوو ﺳﺎڵﻤﺎن دەﻣێﻨێﺖ. ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺧــﺎڵ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎﻣﺎﻧە ﺑﻮون ﻛە ﺋﯿﺸﺘﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮدﺑێ؟ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛەﻣــﺎن ﺑەﺳــەر ﭼەﻧــﺪ ﺗەوەرێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﺑــەش ﻛﺮدﺑﻮو ،ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە داﻣەزراوەﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ھەﺑێﺖ ،ﺷــﺘێﻚ ﻧەﻛﺮاوە،دەﺳﺘﯽ ﺣﺰب ﻟە ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەك ھەر دوورﻧەﺧﺮاوەﺗەوە ،ﻟەواﻧەﯾە درێﮋﺗﺮ ﺑﻮوﺑێﺖ .ﻟــەرووی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،دﯾﺴــﺎن ﺋــەوەی دەﻣﺎﻧــەوێ ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗــە دی .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ،ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺑﻨﺪﯾﻮار ﻧەك ھەر ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﮕﺮە ﺑەو ﻓﯚڕﻣەی ﺋێﺴــﺘە ﺋﯿﺸــﯽ ﻟەﺳەر دەﻛﺮێــﺖ ،دەﺑﻨــە ﺑﺎرێﻜﯽ ﮔەورە ﺑەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﻛەﺳــێﻚ 15ﺳــﺎڵە ﻣﻮوﭼــەی ﺑﻨﺪﯾﻮاری ھەﯾە و رۆژێــﻚ ﻛﺎری ﻧەﻛﺮدووە و ﭼﻮارﻣﺸﻘﯽ ﻟە ﻣﺎڵەوە داﻧﯿﺸﺘﻮوە، ﺋێﺴــﺘە رەواﻧەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ دەﻛەﯾــﺖ ،دەﺑێﺘەوە ﺑﺎر ﺑەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە .ﺋێﻤــە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﻤﺎن ھەﺑﻮو ،ﺑﯚ راﮔﺮﺗﻨﯽ
ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧــە ﺑﭽــﻮوك دەﺑێﺘەوە، ﻟەﺑەرﺋەوە دەﺳﺘﺒەرداری ﻧﺎﺑﻦ. ﺳــێ ھێﺰە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەﻛەی ﭘێﺸﻮو ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﺘﺎن ھەﯾە؟ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ زۆر ھەﯾــە .ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻛــﺮاوە ،زۆر ﻟــە ﯾەﻛﺘــﺮ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ﻛێﺸــەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺋــەو ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ وەزﯾﺮەﻛﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ. ﺋەی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ؟ ﺋێﻤــە ﺑڕﯾــﺎری ﺋەوەﻣــﺎن ﻧﯿﯿە ھەر ﺋــەو ھێﺰاﻧە ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑﯿﻦ ﻛــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﻟەو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧەی دێﻨە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە، ﺑەﭘێــﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧەڵــﻚ ﻣﺎﻣەڵە دەﻛەﯾــﻦ ،ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧەڵــﻚ دەﺑێ ،ھەر ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧێﻚ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧەڵﻚ ﺑێ ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ. ﻟە ﺗەوەری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮودا ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﻓﺮەﭼەﺷﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ھەﺑﻮو ،ﺋﯿﺸﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﺧﺎڵە ﻧەﻛﺮد؟ ﺑەڵــێ ،ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوەﻣــﺎن ﻛــﺮد ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺗﺎﻛڕەھەﻧﺪﯾﯿــەوە ﺑﯚ ﻓﺮەرەھەﻧﺪی ﺑﺒەﯾــﻦ ،ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟــەوە ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻛەرﺗەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺑﻮو ،ھەوڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋﺎﻛﺎﻣﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻛەرﺗﺎﻧە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﻔﺮن و ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە .ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤﺎن ﺑەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾە ﻛــﺮدووە ،ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﺑﯿﻤــەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ،ھەرﭼﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە
وەك ﺧﯚم ﻟەو ﺑﺎوەڕەدام ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺸێﯿﻨەوە ﺑﺎﺷﺘﺮە ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﭘﻠە ﻧﺰم و ﭘﻠــە ﺑﺎﻛﺎﻧــﺪا ،ﺑﯚ ﺋــەوە ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤﺎن ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە ،ﺑەم ﻟەﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﻟــە دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺧەڵــﻚ روودەدات ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿﺎن ﻟەو دۆﺧەدا ھەﯾە. ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎن ﺑەدی ﺑﮫێﻨﻦ؟ ﺑەڵــێ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺑﻜەﯾﻦ و ھﺎوﺑەﺷــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ھﺎوﻛﺎر ﻧﯿﻦ، ﺋێﻤــە ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻛﺮد، ﺑەم ﺑەراﻣﺒەرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا راﺳــﺘﮕﯚﻧﯿﻦ .ﻟەواﻧەﯾە ﺑەﺷــێﻜﯽ ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺋــەوە ﺑﮕەڕێﺘەوە، ﻛــە ﺋەم دەﺳــەﺗە ﻟەﺳــەر ﺋەو ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــە وەﺳــﺘﺎوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە 500ﺗــﺎ 600ھــەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚر ﻟــە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەﯾە، ﺋەواﻧە ﻟە ﺧﺰﻣــەت ھەردوو ﺣﺰﺑە دەﺳــەﺗﺪارەﻛەدان و ﺋەﮔــەر ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەو ﺣﺎڵەﺗە ﺑﮫێﻨﯽ ،ﻗەﺑﺎرەی
ﻧەوت و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەوە ھەﺑێ ،ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑە داﻣەزراوەﯾﯽ ﻛﺮدﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ. ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛە ﻟە ﭘێﮕەی ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن ﻧەﺑﻦ ،ﻟــە دوورەوە ھەﺳــﺖ دەﻛەن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﻛﺮێﻦ ،ﺑــەم ﻛە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛە وەردەﮔﺮﯾﺖ، ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە ،ﺋێﻮە ھەﺳﺖ ﻧﺎﻛەن ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗەﺗﺎن ﺑەﺳــەر ھﺎﺗﻮوە؟ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردن ھەﻣــﻮو ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕی و ﺣەﻣﺎﺳــەﺗﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێ ،ﺑەم ﻛە دێﯿﺘە ﻧﺎو واﻗﯿﻌــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ،دەردەﻛەوێ ﺋەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەی دەﺗەوێ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪەﯾﺖ ،وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ .ﺳﻮودەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋێﻤــە ﺋەزﻣــﻮون وەردەﮔﺮﯾﻦ و
ﻛە دێﯿﺘــە ﻧﺎو واﻗﯿﻌــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ، دەردەﻛــەوێ ﺋــەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەی دەﺗــەوێ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەﯾﺖ ،وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋێﻤــە ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﻛﺮد، ﺑــەم ﺑەراﻣﺒەرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا راﺳﺘﮕﯚﻧﯿﻦ. ﻟەواﻧەﯾە ﺋەوە ﺑﯚ ﺣﺰﺑەﻛەﻣﺎن ﺑەرز ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﻛە ھەرﭼەﻧﺪ ﻛﯚﺳﭗ و ﺗەﮔەرەی زۆرﻣﺎن ﻟەﺑەردەﻣە ،ﺑەم ﺑە ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو دەﺳــەت ،ﺧﺰﻣەت ﺑە ﭘﺮۆﺳــەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﻛﺮێﺖ، ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟــە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە، ﺟﯿﺎوازە ﻟــەوەی ﺑﯚ ﺧــﯚم ﻟە ﻧﺎو ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەﻛەﯾﺪاﺑــﻢ .ھەروەك ﺋەﻧﺠﺎﻣﻨەداﻧــﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛﺎن ھەﻣــﻮو ھﯚﯾەﻛــەی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺧەﯾﺎڵﭙو ﺑــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑــﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە وێڕای رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺑەم دواﺗﺮ ھەﺳــﺖ دەﻛەﯾﺖ راﺳــﺘﮕﯚﯾﯿەك ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺋەﮔەر ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ ھەﻣﻮو ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑێ ،ﺑەم ﺋەوان ﻧﺎﯾﻜەن و ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎزاﻧﻦ. ﺋەوان ﻛێﻦ؟ ﺋــەوە رووﻧە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دوو ﻧﺎوﭼــەی ﺟێﻨﻔــﻮوزی ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ھەﯾــە ،ﻛــە زۆرﺑەی ﺳــێﻜﺘەری ﻧــەوت و داھﺎﺗــﯽ وت ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺋەواﻧــﺪا ﺑﻮوە .ﺋەﮔــەر ﻧﻤﻮوﻧەﻛە ﻟەﺳــەر ﺑەردەواﻣﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﭘێﮕە و ﻧﻔﻮوزی ﻟە ﭘﺸــﺘە، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﭘێﮕەﯾــﺎن ھەﯾە و دەﺳــﺖ ﺑﯚ ﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺑەھەدەرداﻧەش ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە. ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﺑﭽﻨــە ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺋەو واﻗﯿﻌەی ھەﯾە، ﺑﯚ ﺋێﻮە ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو ﺑﻮو؟ ﻧەﺧێﺮ. ﺋەی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﭼﯿﺘﺎن دەﻛﺮد؟ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚﻣﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە، ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸــەوە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯿﺎن ﻟەﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜەن.
500ﺗــﺎ 600ھەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚر ﻟە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﯾە
وەزارەﺗﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻛە دەﯾەوێ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟەوە ﺑﻜﺎت ﻛە ھەزاران ﻛــەس ﻣﻮوﭼەی ﺗﺎﯾﺒەت وەردەﮔﺮن ،ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺗﺎ ﺋەوﺳﺎﺗە دەﺳــﺘﻜﺎری ﺑــﻜﺎت ،ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ 23ﺳــﺎڵە ھەروا ھﺎﺗﻮوە ،دەﺳﺖ ﺑﯚ ھەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ دەﺑەﯾﺖ وێﺮاﻧە، ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯿﺶ ھەﯾە دەﯾەوێ درێﮋە ﺑەو دۆﺧە ﺑﺪرێﺖ .راﺳــﺘە 4وەزﯾﺮ و دوو دەﺳــﺘەﻣﺎن ھەﯾــە ،ﺑەم دەﺳﺘەی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ھﯿﭻ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەدەﺳــﺘەوە ﻧﯿﯿە و ھەﻣــﻮو ﻛﺎری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﻮوەﺗە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن، ﻧــە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ھەﯾــە و ﻧەدەﺗﻮاﻧێ ﺑەدواداﭼــﻮون و ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﻜﺎت. ﭼــﯚن ﻧــﺎوی ﺋــەم دۆﺧە ﻟە ﺑەﺷﺪارﯾﺘﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا دەﺑەن؟ دووھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﺷﺎﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﺳــەرداﻧﯿﺎن ﻛﺮدﯾــﻦ و ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﭘێﻤﺎﻧﺮاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ،ﺋێﻤە ھێﺸــﺘﺎ ﻣﯿﻮاﻧﯿــﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا و وەك ﻏەرﯾﺒە ﻣﺎﻣەڵەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێﺖ. ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا دەﺳﺘﻜﺮاوەﻧﯿﻦ. ﺋێﺴﺘە ﺋەﮔەر وەك دەﻧﮕﺪەرێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑﻜەم ،ﺑەو ھەﻣﻮو ﺑێﺪەﺳەﺗﯿﯿەوە ﭼﯽ دەﻛەن ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ،دەﺗﺎﻧــەوێ ﺗﺎ ﻛﻮێ ﺑڕۆن؟ ﻟێــﺮەدا ﺣەق و ﻧﺎﺣەﻗێــﻚ ھەﯾە، وﺗەﻛەﻣــﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺷــەڕێﻜﯽ ﮔەورەداﯾــە ،ﻧﺎﺑێــﺖ دەﻧﮕﺪەری ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿە ﻧﺎدﯾﺪە ﺑﮕﺮێ ﻛە ﺑەدرێﮋاﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ دوژﻣﻨێﻜﯽ ﺳەرﺳەﺧﺖ ﺷــەڕی ﻣﺎن و ﻧەﻣﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺎت .ﺷــﯚﭬﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻜە ﺑﻮدﺟەی ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑڕﯾﻮە ،ﺋەوەﺗﺎ ﻟەو دۆﺧە ﻧﺎھەﻣﻮارەدا ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﺑڕەﭘﺎرەﯾــەك دەﻧێﺮن و ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻧﺎﯾﻨێﺮن ،ﺋەوە راﺳﺘﯿﯿەﻛە و ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو دەﺑێــﺖ رەﭼــﺎوی ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەوەی ﺣەﻗە ﺋەوەﯾە ﻛە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەﻧﺪێﻚ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﭘﺎرەی ﺗێﻨﺎﭼێﺖ ،ﺑﯚﭼﯽ ﺋەوە ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻛە ﻟە دەﺳﺖ ﺧﯚﻣﺎن دێﺖ. ﻛەواﺗە ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎﯾﻜەن؟ دەﺑێﺖ ھﺎوﺑەﺷە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن
دەﺳــﺘﺒﺎر و ھﺎوﻛﺎر ﺑﻦ ،ﻛە ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑﻦ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺋێﻤە ﻧﺎﻛﺮێﺖ .ﻣــﻦ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﻧﺎوﺧــﯚی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﻢ، 6ﻣﺎﻧﮕــە دەﻣەوێ ﺳــﺰادراوێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺳﯿﺮواﻧەوە ﺑﯚ ﺧﻮرﻣﺎڵ ﺑﮕﻮازﻣەوە ،ﺑــەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ،دەی ﻟــەو دۆﺧــەدا ﭼــﯽ دەﻛەﯾﺖ. ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺸــﻤﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻛە ھەر ھﯿﭻ ﮔﻮێﭙێﺪاﻧێــﻚ ﻧﯿﯿــە ،ﺋێﻤــە ﻟەﻧﺎو دەﺳەﺗﯿﻦ ﺋەوە ﺣﺎڵﻤﺎﻧە ،ﺑﭽﯿﻨە دەرەوە ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻦ دەﺑﯿﻦ .ﻟەﺑەرﺋەوە دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺋــەو دۆﺧە ﺑڕۆﯾﻦ و دەرﻓەﺗێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺪەﯾــﻦ ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ وەك ﺧﯚم ﻟەو ﺑﺎوەڕەدام ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺸێﯿﻨەوە ﺑﺎﺷﺘﺮە. ﻛەواﺗــە ﺧﺎڵــﯽ ﺋەرێﻨــﯽ ﻟە ﺑەﺷﺪاری ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﭼﯿﯿە؟ ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﺧە ﻧﺎﺳﻜەدا ﻛە وﺗەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺷــەڕداﯾە و ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەداﯾﻦ ،ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﯾەﻛڕﯾﺰﯾﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــەم ﻧﯿﯿە. ﺑەداﺧــەوە ﭼﻮﻧﻜە ﺳــەروەری و ﺳﯿﺎدەﻣﺎنﻧﯿﯿە،دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑــﯚ ﻟەﻧﺎوﭼــﻮون .ﺗﺎ ﺋەو ﭼﺮﻛەﺳــﺎﺗە وەك ﻛﻮرد ﻛێﺸــەی ﻗــەوارە و ﺳــەروەرﯾﯿەﻛەﻣﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﺑﻮوە ،ﭼﺎرەﺳەرﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو دۆﺧــەش ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻣﺎﻓﯿــﺎﻛﺎن و ﺋــەو ﮔﺮووﭘﺎﻧەﯾە ﻟە دەرەوەی ﯾﺎﺳــﺎدا ﮔەﺷە دەﻛەن، ﻛێﺸــەی ﻛﻮرد ﭼﺎرەﺳــەر ﺑێ، ﺋــەو ﭘﺎﺷــﺎﮔەرداﻧﯿﯿە ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ. ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑەردەواﻣــﯽ ھەڕەﺷەﻛﺎﻧﯽ دەرەﻛﯽ و ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺎردەﻛەن .ﺋێﻤە ﻛە ﺑەرﮔەی ﺋەو دۆﺧــە دەﮔﺮﯾﻦ ،ﻟەﺑــەر ﺧﺎﺗﺮی ھﺎوﺑەﺷە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە راﺳﺘﮕﯚ ﻧﯿﻦ ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺑــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛەﻣﺎﻧــە، ﺑــەم ﺧﺎڵﯽ ﻧەرێﻨﯿــﺶ ﺋەوەﯾە، ﺋێﻤــە وەك ﺣــﺰب ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا زﯾﺎﻧﻤــﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺮدووە و ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ دەﻧﮕﺪەرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑەدی ﺑﮫێﻨﯿﻦ.
ﺋەﮔــەر دوای ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەﻛﺎن دۆﺧەﻛــە ھــەروا ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑێﺖ ،ھەڵﻮێﺴﺘﺘﺎن ﭼﯚن دەﺑێ؟ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ 2015و ﻟەو 6ﻣﺎﻧﮕەی ﻣﺎوە ،ﺑەرﮔە ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺑﺰاﻧﯿﻦ ھﺎوﺑەﺷە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن راﺳــﺘﮕﯚن ﻟــەوەی ﻻﻧــﯽ ﻛەم ﻟەﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەﮔەر ﺋــەوە ﻧەﺑﻮو ،دوای دوو ﺳــﺎڵ ﻟــە ﻛﺎری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ و ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،دەﺑێ زۆر ﺑە راﺷﻜﺎواﻧە ﺑە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺟەﻣﺎوەرەﻛەﻣﺎن ﺑڵێﯿﻦ ﺋەوە ﻛﺎر و ﺋەداﻣﺎن ﺑﻮوە ،ﺋەوەﻧﺪەﻣﺎن ﭘێ ﻛﺮاوە و ﻟە داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ﺋەوەﻧﺪە دەﻛﺮێﺖ، ﺋﺎﯾﺎ ﺑەرﮔە ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺑﻤێﻨﯿﻨەوە ﯾﺎن ﻧﺎ .ﭘێﻮﯾﺴــﺘە دەﻧﮕﺪەرەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ﻟــەو ﺑڕﯾﺎرەداﺑەﺷــﺪارﺑﻦ ،ﺋەﮔەر ﺋەوان ﭘێﯿــﺎن واﺑــﻮو ﻣﺎﻧەوەﻣﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺳــﻮودی زﯾﺎﺗﺮە، ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ و ﺋەﮔەر ﺑە زﯾﺎﻧﯿﺎن زاﻧﯽ دێﯿﻨە دەرەوە .ﭘﺎش 23ﺳﺎڵ ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺷﻜﺴــﺘﺨﻮاردووی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھــەر ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﻤێﻨﯿﻨــەوە ،ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی دەوڵــەت ﺑﻜەﯾﻦ و ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﻤﺎن ﺳﻔﺮ ﺑێﺖ و ﺑەﺗەواوی ﺑەﻛﺎرﺑەر ﺑﯿﻦ .ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺑێﺖ ﭘﻼﻧﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ھەﺑێ، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋﯿﺸــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗەﻧﯿﺎ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑﻮوە ،ﭘﺎرەی ﻟە ﺑەﻏﺪا وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﻧەوﺗﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە و ﻣﻮوﭼەی داﺑــەش ﻛﺮدووە ،ﺋەو ﺋەزﻣﻮوﻧــە ﺧﺰﻣەت ﺑــە ﻧەﺗەوە و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﺗە دوورﻣەوداﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎﻛﺎت .ﺋێﺴــﺘە ﺋێﻤــە ﻟەﺑەردەم دووڕﯾﺎﻧێﻜﺪاﯾــﻦ ،ﯾــﺎن ﺧﯚﻣــﺎن ﭼﺎك دەﻛەﯾﻦ ،ﭘــﻼن دادەﻧێﯿﻦ و ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوەﺑەدی دێﻦ، ﯾﺎن ﺋەوەی ﺧﻮاﻧەﺧﻮاﺳــﺘە ﺑەرەو داڕووﺧﺎن دەﭼﯿــﻦ ،ﺋێﻤە ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ھەﯾە و دەﺑێﺖ ﻟــەوەش ﺗێﺒﮕەﯾﻦ ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ﺑەرەو داڕووﺧﺎﻧﻤﺎن دەﺑــﺎت .ﺋﺎراﺳــﺘەﻛە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە دوژﻣﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن و ﺷﯚﭬﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرەوە ھەﯾە، ﺑــەم % 80ی ﺧﯚﻣــﺎن دﯾﺎری دەﻛەﯾﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو دان ﺑەوە دەﻧێ ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھەﻣﻮو ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧەڵﻚ ﺑێﻨێﺘەدی
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دوو ﻧﺎوﭼەی ﺟێﻨﻔﻮوزی ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﯾە ،ﻛە زۆرﺑەی ﺳێﻜﺘەری ﻧەوت و داھﺎﺗﯽ وت ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەواﻧﺪا ﺑﻮوە .ﺋەﮔەر ﻧﻤﻮوﻧەﻛە ﻟەﺳەر ﺑەردەواﻣﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﭘێﮕە و ﻧﻔﻮوزی ﻟە ﭘﺸﺘە، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﭘێﮕەﯾﺎن ھەﯾە و دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە .ﺋەو ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺑەھەدەرداﻧەش ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە.
رۆژھەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
”ﺋێﻤــە ﻟە وەزارەﺗێﻜﺪا ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺋەو وەزارەﺗە داھﺎﺗــﯽ ﺑﯚ وت ﻧﯿﯿە ،ﺑەﭼﺎوێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﺳەﯾﺮی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﺋەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧەوە ﺟێﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ و دڵﮕﺮاﻧﯿﯿە، ﺋەو ﺣﻮرﻣەﺗەﯾە و ھەوڵﯽ ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەی رێﺰ و ﺳەﻧﮕﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧە“.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ھەژاری ﺗﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﻨﺎوە
ﻟە ﻧﺎﻣەﯾەﻛﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 9ھەزار واژۆ رەواﻧەی ﺳەرﻛﯚﻣﺎر دەﻛەن وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯚی ﻧﺎﻟەﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧە و ھەواردﻧﯿﺎن ،دەﺳــﺘﯿﺎن داوەﺗە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ و داوای ﮔەڕاﻧەوەی ﺣﻮرﻣەﺗﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﺑﺎﺷﻜﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﮔﻮزەراﻧﯿﺎن دەﻛەن .ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳەﻗﺰ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردە داھﺎﺗﯽ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﺋێﺮان ﺑەﭼﺎوی ﺳﻮوﻛەوە ﺳەﯾﺮی ﺋەو وەزارەﺗە دەﻛﺮێﺖ. ﺑەھــﯚی ﮔەﻣــﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮوری، ﺋێﺮان ﺗﻮوﺷﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھﺎﺗــﻮوە و رۆژ ﺑــەڕۆژ ﻧﺮﺧــﯽ ﻛەﻟﻮﭘــەل و ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﻟەو وﺗە ﺑەرز دەﺑێﺘەوە و ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺑــێ ﺋەوەی ھﯿــﭻ دەرﻣﺎڵەﯾەك ﺑﯿﺎﻧﮕﺮێﺘەوە، ﻟەﺟێــﯽ ﺧــﯚی وەﺳــﺘﺎوە و ﺋــەوەش ﺑﻮوەﺗە ھــﯚی ﺋەوەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ رۆژھەت دەﺳﺖ ﺑﺪەﻧــە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و ﻧﺎﻣەﯾــەك ﺋﺎراﺳﺘەی ﺣەﺳــەن رووﺣﺎﻧﯽ، ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺮان ﺑﻜەن ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 9ھەزار ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ واژۆﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﻟــە ﻧﺎﻣەﻛەدا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە دۆﺧﯽ ﮔﻮزەراﻧــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن دراوە ﻟــە رۆژھــەت و ﻧﻮوﺳــﺮاوە: ”ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ژﯾــﺎن، ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ
رووﺑەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــەﺧﺖ ھﺎﺗﻮوﯾﻦ“. وەك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘــێ دەدەن ،ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾﺎن ﻧﺎﮔﺎﺗــە ﻧﯿﻮەی ﺋــەو ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزات و دەرﻣﺎﻧــەی دەدرێــﻦ ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺗﺮی ﺣﻜﻮوﻣەت، ﻛﯚی ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺷﯽ ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎت و ﺑەوەش ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑﻮون ﺑە ھەژارﺗﺮﯾــﻦ ﺗﻮێﮋی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﺋێﺮاﻧﺪا. ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻠﭙﻮور، ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳەﻗﺰ ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ: ”ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﻟەﭼﺎو ﺳــەرﺟەم ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﺗﺮ، ﻣﻮوﭼەﯾﺎن زۆر ﻛەﻣە و دەوڵەت
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷﻮێﻨە ﮔﺸﺘﯽ و ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردە، ﺋــەوەش ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻧێــﻮان داﮔﯿﺮﻛﺎران و رێﻜﺨــﺮاوە ﻣەدەﻧﯽ و ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە .ﭼﺎﻻﻛێﻜــﯽ ﻣەدەﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﺑێ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ داﮔﯿﺮ ﺑﻜﺎت. ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻨە ﭼەﻧﺪ ھﺎووﺗﯿﯿەك ﻟە ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە ﻛﯚﻣەڵێﻚ زەوﯾﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﺑﻮو و ﺧﺎﻧــﻮو و ﭬێﻼﯾــﺎن ﻟەﺳــەر دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺋەﻣەش ﺑﻮو ﺑەھــﯚی ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧــﯽ و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔەﯾە و ﻟــە ﺋﯿﻼم و ﻛﺮﻣﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ﺋــەو دﯾﺎردەﯾە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺑەرﭼﺎو ﻛەوﺗﺒﻮو. ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری ﻣﮫﺎﺑﺎد، ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﺑﻮو و ﺑەﺷــێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭬێﻼی ﻟەﺳەر دروﺳﺖ ﻛﺮدﺑﻮو، ﺋەوەش ﺑــﻮو ﺑەھﯚی ﻧﺎڕەزاﯾﯽ و ﻛﺎرداﻧــەوەی ﭼﺎﻻﻛە ﻣەدەﻧﯽ و
ژﯾﻨﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ،ﺑەم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛــە ﺗﺎ رادەﯾەك ﺷــﺎرەواﻧﯽ و دادﮔەی ﻣﮫﺎﺑﺎدی ﻧﺎﭼــﺎر ﻛﺮد ﺑێ دەﻧﮕﯽ ھەڵﻨەﺑﮋێﺮن و دۆﯾﻨێ ﺳێﺸــەم ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو ﺧﺎﻧﻮواﻧەﯾــﺎن دەرﻛــﺮد ﻛە ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﺷــﻮێﻨە
ﺑە ﯾەك ﭼﺎو ﺳەﯾﺮی ﻧەﻛﺮدوون، ﻟــە ڕووی ﺑــڕی ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەوە ،ھەﻣﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﯾەﻛﺴﺎﻧﻦ ،ﺑەم ھەر وەزارەت و ﺋﯚرﮔﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی دەﺳــﺘەﺑەر ﻛــﺮدووە ﻛە دەﯾــﺎن ﺑەراﺑەری ﺋــەو ﻣﻮوﭼەﯾــە دەﻛﺎت ﻛــە دەوڵەت ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﭘێﯿﺎن دەدات، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺑﺎﻧﻜێﻚ ﻗەرزی ﮔــەورە وەردەﮔﺮێﺖ و ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ درێﮋدا دەﯾﺪاﺗەوە، ﺋەﮔەر ﺋەو ﻗــەرزە 100ﻣﻠﯿﯚن ﺗﻤەن ﺑێﺖ ،ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟــە 80ﻣﻠﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرەﻛەی ﺧﯚش دەﺑــﻦ و ﺋــەو % 20ی ﺗﺮ ﻛە
دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵﺪا ﻟێﯽ وەردەﮔﺮﻧەوە ،ﯾﺎن ھــەر ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ دەوڵەت ﻛــە دەﭼێﺘــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﺧــﯚی ﯾﺎن ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات، ﻓەرﻣﺎﻧﮕە و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎرەﻛەی ﺳــەرﺟەم ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە ﺑــﯚ ﺑــەم دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە، ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ھﯿــﭻ ﯾــەك ﻟەو ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿﺎﻧــە ﻧﺎﮔﺮﻧــەوە، ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻣــﺎن ﭘــﺎرەی ﺑﯿﻤــەی ”ﺑەﻧــﺎو ﺋﺎڵﺘﻮوﻧــﯽ“ دەﮔێڕﻧەوە ﺑــەم ،ﺗەﻧﯿــﺎ % 30ی ﺋــەو ﺧەرﺟﯿﯿﺎﻧەﻣﺎن ﺑﯚ دەﮔەڕێﻨﻨەوە
ﻛە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە داوﻣﺎﻧە“. ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻠﭙﻮور ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﺳــەﻧﮓ و ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن دەوڵەﺗەوە ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ، ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ داھﺎﺗــﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردە و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە: ”ﺋێﻤــە ﻟــە وەزارەﺗێﻜــﺪا ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺋەو وەزارەﺗە داھﺎﺗﯽ ﺑﯚ وت ﻧﯿﯿە ،ﺑەﭼﺎوێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﺳەﯾﺮی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﺋــەوەی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧەوە ﺟێﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ و دڵﮕﺮاﻧﯿﯿە ،ﺋەو ﺑێ ﺣﻮرﻣەﺗﯿە و ھەوڵﯽ ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەی رێﺰ و ﺳەﻧﮕﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧە“.
ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮاون. ﻛەﯾﻮان ﯾﻮﺳــﻒ ﻧەژاد ،ﭼﺎﻻﻛﯽ ژﯾﻨﮕەﯾــﯽ ﺷــﺎری ﻣﮫﺎﺑــﺎد ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” :ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ژﯾﻨﮕە و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻣﮫﺎﺑــﺎد ،وەك دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻟێ ھﺎﺗﻮوە و ﺳــەرﺑﺎری ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻛﺎرداﻧــەوەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑــێ دەﻧﮕﯿﯿﺎن ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗــە ھەڵﺒﮋاردﺑــﻮو ،ﺑــەم ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﻧﺎڕەزاﯾﯿەﻛــە ﺗــﺎ رادەﯾــەك ﺑﻮو ﻛە ﺋــەو ﺑێ دەﻧﮕﯿﯿەی ﺷﻜﺎﻧﺪ“.
ﯾﻮﺳــﻒ ﻧەژاد ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت: ”ر.ح“ ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿەی دوێﻨێ ﻟەﻻﯾــەن دادﮔــەوە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻨــﯽ دەرﭼﻮو ،ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەی ﺗــﺮی ﺋەم ﺷﺎرەدا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮێﻨﯽ ﮔﺸﺘﯽ داﮔﯿﺮ ﻛــﺮدووە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھﯿﭻ ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﺋەﮔــەر ﻟەﻻﯾەن ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜەوە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ دەﺳــﺖ ﺑﯚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎوا ﺑﺒﺎت“. ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎڵﭙــەڕی ﻓەرﻣــﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ﻟە ھەواڵێﻜﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە” :دوای ﺑەداداﭼﻮوﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎری و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن، ﺑەھﺎوﻛﺎری دادﮔەی ﺋەو ﺷــﺎرە ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﮔﺮﺗﻨــﯽ ھﺎووﺗــﯽ ”ر.ح“ دەرﻛــﺮاو و ﻟەﻻﯾــەن ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە ﺋەو ﺷﻮێﻨەﻣﺎن رووﺧﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻧﺎوﺑــﺮاو ﺑەﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ﯾﺎﺳﺎ داﮔﯿﺮی ﻛﺮدﺑﻮو“. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻛەرﯾﻤــﯽ ،ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە:
”ﻟەﮔەڵ ﺳــﻮﭘﺎس و ﭘێﺰاﻧﯿﻨﻤﺎن ﺑــﯚ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑــﺎد ،ﺑەم ﺋــەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺣﺎڵەﺗێــﻚ ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە رووی داﺑــێ و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺑــە دەﯾــﺎن ﺟﺎر ﺷــﺎرەواﻧﯿﻤﺎن ﻟە داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺋﺎﮔﺎدار
ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ رۆژھــەت ﻛە ﺳــەرەﺗﺎ ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻨە و ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨە ،ﺳەﻗﺰ، ﻣەرﯾــﻮان ،ﻗــﻮڕوە ،دێﻮﻻن و ﺳەروﺋﺎوا ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯿﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮد ،ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺑﯚ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد و ﺑــﯚﻛﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەرەی ﺳەﻧﺪووە و ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺳــەرﻛﯚﻣﺎر ﻧﻮوﺳــﯿﻮە و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛــﺮدووە .وەك ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳەﻗﺰ ھێﻤﺎی ﭘێ دەﻛﺎت” :ﺗﯚﻣﺎرێﻜﯽ 9ھەزار واژۆﯾﯿﻤﺎن ﻛﯚ ﻛﺮدەوە ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺮان و داﻣﺎن ﺑە ﻧﻮێﻨەری ﻗﻮڕوە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛە ﺑڕﯾــﺎر واﯾە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا ﺑﯿﺨﺎﺗە روو و ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻓەزاﻛە ﺋەوەﻧﺪە داﺧﺮاوە ،ﻧﺎھێڵﻦ ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ“. ”ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﭘێﺸــﺘﺮ رێﮕە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﯿﺸــەﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﯿﺮا و ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸــﺖ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑــﻜﺎت و ﺋەﻧﺪاﻣە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دوور ﺧﺴﺘەوە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺧﺴــﺘە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﺋەوەی ﻣﺎوەﺗــەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی
ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿــە ﻛــە ﻟە ﺗــﺎران ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات، ﺋــەو ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎﯾە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣــە و دەﺳــﺘﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺳــﺎﯾﺖ و ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن دادەﻧێــﻦ و ﻟــەو رێﮕەﯾەوە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟێﯽ ﺋﺎﮔﺎدار دەﺑﻨەوە“ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﭙﻮور وای ﮔﻮت. ﺋﺎﻣــﺎژە ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻠﭙﻮور ﺑــە ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯿــﺎن ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ دەدات و دەڵــێ: ”ﺋێﻤــە ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯿﻦ ﺑــەوەی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەك ﺑەﺳــەر دۆﺧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑێــﺖ ،ﺑﺎوەڕﻣﺎن واﯾــە رووﺣﺎﻧــﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧە ﺑﻜﺎت و ﭘێﺸــﻤﺎن واﯾــە ﺧﺮاﺑێﺘــە ﺑەرﻧﺎﻣــەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن، رەﻧﮕــە ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﻧەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﯿﮕﻮﻧﺠێﻨــﻦ ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺗﺎ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑــە ﻣﺎف و وﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﻤﺎن ،ھەر ﺑەردەوام دەﺑﯿــﻦ و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨەﻛﺎﻧﻤــﺎن درێﮋە ﭘێ دەدەﯾــﻦ ،ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺋەوەﺷﻤﺎن ﻟە ﭘێﺸە ﻛە ١٠رۆژی ﺗﺮ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ وەڕێ ﺑﺨەﯾــﻦ ﻟە ﺑــەردەم ﭘﺎرێﺰﮔە و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﭘەروەردەی ﺷﺎرەﻛﺎن“.
داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە رۆژھەت ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت
ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻣﻮڵﻜە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن داﮔﯿﺮ دەﻛەن و ﺑەﺑــێ ﺑﺎﯾەﺧﺪان ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ،ﺧﺎﻧﻮو و ﭬێﻼی ﻟەﺳەر دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻛﺮاون
ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑــەم ﺋــەوان ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻧەﻛﺮد“. وەك ﻛەرﯾﻤــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘــێ دەدات” :ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻣﻮڵﻜە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن داﮔﯿﺮ دەﻛەن و ﺑەﺑێ ﺑﺎﯾەﺧﺪان ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ،ﺧﺎﻧﻮو و ﭬێﻼی ﻟەﺳەر دروﺳﺖ دەﻛەن،
ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻛﺮاون و ﺑەو ﺟﯚرەش ﻛە ﺋێﺴﺘە دەردەﻛەوێ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﯾەوێ ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎﻧﺪا ﺑێ دەﻧﮓ ﺑێﺖ ،ﺋــەوەش رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎ.“
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﻛﺎرزان ﮔﻠﯽ
7
وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن ) (HDPﺗﺎﻛە ﭘﺎرﺗــە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ 7ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ،ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺷــﺎری دﯾﺎرﺑەﻛﺮ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮدووە .ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿە ﺧﯚی ﻓێﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ،زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻧﺎزاﻧێﺖ. ﻓەﻟەﻛﻨﺎس وﺟە ،ﻛﭽﯽ ﺧێﺰاﻧێﻜــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯽ ﺷــﺎری ﺑﺎﺗﻤﺎﻧــە و ﻟە د ا ﯾﻜﺒــﻮ و ی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــە .ﺋەو، ﻣﺘﻤﺎﻧــەی زۆری ﺑەﺧﯚی ھەﯾە ﻛە دەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەھێﻨێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﭽێﺘــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ،ﺑﯚﯾە دەﯾەوێ ﺧﯚی ﻓێﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺑــﻜﺎت .ﻓەﻟەﻛﻨــﺎس وﺟــە دەڵێ، ”ﻟەﻛﺎﺗﯽ
ﺳــﻮێﻨﺪﺧﻮاردﻧﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺳــﻮێﻨﺪ ﺑﺨﯚم، ﺑﯚﯾــە ﺧﯚم ﻓێــﺮی ﺋــەو زﻣﺎﻧە دەﻛەم“. ﻓەﻟەﻛﻨﺎس وﺟە ﻛﺎﺗێﻚ ﺗەﻣەﻧﯽ 22ﺳــﺎن ﺑﻮوە ،ﻟەﺳەر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳــەوزی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺑﭽێﺘــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎوە و ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻜﺎت، ﺑەﻻﯾــەوە ﻧﺎﻣــﯚ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەو رووەوە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ زۆرە. ﺋەو ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﺑﯚ ﺳــﺎﯾﺘﯽ )ﺟەزﯾــﺮەی ﺗﻮرﻛــﯽ( ،ﺋﺎﻣــﺎژە دەدات ﻛــە ﺋەﮔــەر ﺑﭽێﺘــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺑێﺘە ﻧﻮێﻨەری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن. ﺋــەو دەڵێــﺖ” :ﺑەﻻﻣــەوە زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﻛــە ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر دەﺳــﺖ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﺖ،ﺑەم ﻣﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەك ﻧﺎﭼﻤە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ وەك ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﭼﻤە ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دەﺑﻤە ﻧﻮێﻨەری ھەﻣــﻮو ﺋەو ﺗﻮێﮋاﻧەی ﺋﺎزارﯾــﺎن ﭼەﺷــﺘﻮوە و دﯾﻠــﯽ
دەﺳــﺘﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾــﻦ ،دەﺑﻤە ﻧﻮێﻨەری ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺳــەر ﺑــە ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎن و داﻛﯚﻛــﯽ ﻟەﻣﺎﻓــﯽ ھەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛەم“. وﺟــە ،ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪادووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘﻤەی ﻛە ﺋێﺴــﺘەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭘێﺪەﻛﺎت ،زۆر ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿﺎﻧەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر دەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ھێﻨــﺎ و ﺑﻮو ﺑەﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ھەوڵﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴــﺘەم ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەدات .ﺋــەو دەڵێ، ”ﻣەﺑەﺳﺘﻤﺎﻧە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﮕﯚڕﯾﻦ ﺑﯚ ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ زۆر دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ھەر ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﺑﻮو، ﺋێﻤە دەﯾﮫێﻨﯿــﻦ و ﺟێﺒەﺟێﯽ دەﻛەﯾﻦ .ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ﻟەﺗﻮرﻛﯿﺎ دەڵێﻦ ﯾەك دﯾــﻦ و ﯾەك وت و ﯾەك زﻣــﺎن و ﯾــەك ﻧەﺗەوە، ﺋەﻣەﯾﺶ ﻧﺎﺧﯚﺷە ﺑﯚ ﺋەو ﻧەﺗەوە و ﺋﺎﯾﻨــە ﺟﯿﺎوازاﻧەی ﻟەﺗﻮرﻛﯿﺎدا دەژﯾــﻦ ،ﺑﯚﯾــە ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ھەﻣــﻮو ﺗﺎﻛــەﻛﺎن ﺑە ﺋﺎزاداﻧە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺒﮋێﺮن و ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا دەﺑێﺖ
” ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەك ﻧﺎﭼﻤــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ وەك ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﭼﻤە ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ، دەﺑﻤە ﻧﻮێﻨــەری ھەﻣﻮو ﺋەو ﺗﻮێﮋاﻧەی ﺋﺎزارﯾﺎن ﭼەﺷــﺘﻮوە و دﯾﻠﯽ دەﺳــﺘﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﻦ“
ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺶ واﻧەی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺨﻮێﻨــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﻧەﻣێﻨێــﺖ و واﻧەی ﺋﺎﯾﻦ ﺑەﺳــەر ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﺋﯿﺴﻼم ﻧﯿــﻦ ﻓەرز ﻧەﻛﺮێــﺖ .ﻟەﻣەودوا دەﺑێــﺖ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺑەﻓەرﻣــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻨﺎﺳێﺖ و ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆرﯾــﺎن ﭘێﺒﺪرێﺖ ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧەدراوە و ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاون“. وﺟــە ،ﺳــﺎڵﯽ 2009ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻟەﺳەر ﻣێﮋووی ﺋەوروﭘﺎ ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧﻮوﺳﯿﻮە و ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﮔەﻧﺠﯿﺸــﺪا ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺳﻜﺘﺒﯚل ﺑــﻮوە .ھەروەھــﺎ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺳەرداﻧﯽ ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨﯽ ﻛﺮدووە و ﻟەﮔەڵ ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ ﯾﺎﺳــﺮ ﻋەرەﻓــﺎت ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟــﺎر داﻧﯿﺸــﺘﻮوە و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻛﺮدووە. ﺋەو ،ﺑەم ﺟﯚرە ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﺳﺎﺗﺎﻧە
دەﻛﺎت ﻛە ﻟەﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮوە ﺑﯿﻜﻮژن و دەڵێ” :ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ )ﯾﻮوﻧﺲ( ھﺎﺗﻤــە دەرەوە ،ﻓڕۆﻛەﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠﯽ ﭼﺎودێــﺮی ﺋــەو ﭘﺎﺳــەی دەﻛﺮد ﻛە ﻣﻦ و ﭼەﻧﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﺗﺮی ﺗێﺪاﺑﻮو ،ﺑەم ﻣﻦ ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﻛە ﺋەو ﻓڕۆﻛەﯾە دەﯾەوێ ﭘﺎﺳــەﻛەی ﺋێﻤە ﺑﻜﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ،ﺑﯚﯾــە ﺑەھﺎوڕێﻜﺎﻧﻢ ﮔﻮت زوو ﺧﯚﺗــﺎن ﻓــڕێ ﺑﺪەﻧــەوە ﺧﻮارەوە ،دوای ﭼەﻧﺪ ﺧﻮﻟەﻛێﻚ ﻣﻮوﺷەﻛێﻜﯽ ﻟەﭘﺎﺳەﻛەی ﺋێﻤە دا و ﻟە ﻣــﺮدن رزﮔﺎرﻣــﺎن ﺑﻮو و ﺋــەو ﺳــﺎﺗﺎﻧەم ھەرﮔﯿﺰ ﻟەﺑﯿﺮ ﻧﺎﭼێﺘەوە“. ﻓەﻟەﻛﻨــﺎس وﺟــە ،زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑەﺑﺎﺷــﯽ دەزاﻧێــﺖ ،ﺑــەم ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛەی ﺧﺮاﭘە ،ﺑﯚﯾە ﻟێﯿﺎن ﭘﺮﺳﯽ ﺋەﮔەر ﺑﻮوﯾﺖ ﺑەﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﭼــﯚن ﺳــﻮێﻨﺪی
ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺧﯚﯾــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺖ ﺳــﻮێﻨﺪﺧﻮاردﻧەﻛەت ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﺑێﺖ؟ ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” :ﺋێﺴــﺘە ﺧﯚم ﻓێﺮی زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ دەﻛــەم و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋــەو وﺷــﺎﻧەی ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺳــﻮێﻨﺪﺧﻮاردﻧﺪا ﺑەﻛﺎردەھێﻨﺮێــﺖ .ﻣــﻦ ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛەم ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑــەردەوام ھەوڵ دەدەم ﺑﺎش ﺑــﻢ و ﺑــەردەوام رۆژﻧﺎﻣەی ﺗﻮرﻛــﯽ و ﻛﺘێﺒــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ دەﺧﻮێﻨﻤــەوە و ﺑﺮادەراﻧﯿﺶ زۆر ھﺎوﻛﺎرﯾﻢ دەﻛەن .ﺳﻮێﻨﺪ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەﭼﯽ ﺷێﻮەﯾەك ﺑﺨﻮرێﺖ ،ﻣﻨﯿــﺶ ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﺳــﻮێﻨﺪ دەﺧﯚم و ﺋەوە ﺑﯚ ﻣﻦ ﻧﺎﺑێﺘە ﻛێﺸــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺑﺎﺷــﯽ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺧﯚم ﻓێﺮی ﺳــﻮێﻨﺪﺧﻮاردن ﺑەﺗﻮرﻛــﯽ ﺑﻜەم“.
ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﺑەڵﮕەی ﻧﻮێ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺑو دەﻛﺎﺗەوە
ھﯿﺘﻠەر ﻻﺳﺎﯾﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﺋەو ﻛەﻧﺎڵە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﻟەو ﻓﯿﻠﻤە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯿەدا ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎراﻧەی دواﻧﺪووە ،ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎﻧﺪا وەك ﺷﺎﯾەﺗﺤﺎڵێﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو دڕﻧﺪاﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە دەﻛەن ﻛە ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دژی ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە وﺷە /ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﺑﺎس ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1915 دەﻛﺎت .ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ھﯿﺘﻠەر زاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯿە دڕﻧﺪاﻧەﯾەی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋەرﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮد ،ﺳﺰا ﻧەدرا ،ﺑﯚﯾە ﺋەوﯾﺶ ﺟﻮوﻟەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎم ﻛﺮد و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺋەم دوو ﺗﺎواﻧە ﺑەﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎوان ﻟە ﻣێــﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا ﻧﺎوزەد دەﻛﺮێﻦ. ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﻓﯚﯾﻨﯿﻜﺴــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯿﺪا ﻛە ﺑەرەﻧﮕﯽ رەش و ﺳﭙﯿﯿە ،ﺑﺎﺳﯽ ﻟــەو ﻛﺎﺗﺎﻧــە ﻛﺮد ﻛە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﭼــﯚن ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﻗەﺗﻠﻮﻋــﺎم دەﻛــەن .ھەروەھﺎ ﺑەڵﮕەی ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە روو ﻛە ﭼﯚن ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑــەزۆر ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەردەﻛــەن و ﻧﺎﭼﺎرﯾﺎن دەﻛەن ﻛﯚچ ﺑﻜەن .ﻛەﻧﺎڵەﻛە ،ﺋەﻣﺎﻧەی وەك ﺑەڵﮕەی ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﭘﯿﺸﺎن داوە. وﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ھەرﮔﯿــﺰ دان ﺑــەوەدا ﻧﺎﻧێــﺖ ﻛــە ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا و ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن
ﻛــﺮاون و ھــەر وﺗێﻜﯿــﺶ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺑﻨﺎﺳێﺖ ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ دژی دەوەﺳــﺘێﺘەوە و ﺋەﮔەر ﺑﯚﯾﺸﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺋﺎﺑــﻮوری و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺸــﯽ ﻟەﮔــەڵ دەوەﺳﺘێﻨێﺖ.
ﻟــە ﺳــﺎڵﯿﺎدی 100ﺳــﺎڵەی ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﻛە ھەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،زۆرێﻚ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺋەو ﺗﺎواﻧەﯾﺎن وەك ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪ ،ﻛە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﻓەڕەﻧﺴﺎ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮون ،ﺑﯚﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و رەﺟــەب ﺗەﯾــﺐ ﺋەردۆﮔﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋــەو وﺗە ،ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻜﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ﻛــە ﻓەڕەﻧﺴــﺎ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ھــەزاران ﻣﺮۆﭬﯿﺎن ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﻛﻮﺷﺘﻮوە و ﺑەدرێﮋاﯾﯽ 100ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺗﺎواﻧﯽ زۆری دژە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ،ﺑﯚﯾــە ﺑﺎ ﺧﯚﯾﺎن دادﮔەﯾﯽ ﺑﻜەن ﻧەك ﺗﻮرﻛﯿﺎ.
”ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــەردەوام ﻧﻜﯚڵﯽ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەرﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎم ﻛﺮاﺑﻦ و ھەر وﺗێﻜﯿﺶ ﺋەو رووداوە ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺑﻨﺎﺳێﺖ، ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻟەﮔەڵ دەﭘﭽڕێﻨێﺖ“
ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻓﯚﯾﻨﯿﻜﺲ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺎت ،ﺑەوەی ﺧﯚی ﻟە ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣــﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺑێ دەﻧﮓ ﻛﺮدووە و ﺑەردەوام ﻧﻜﯚڵﯽ ﺋــەو ﺗﺎواﻧە ﮔەورەﯾــە دەﻛﺎت، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﻓەرﻣﯽ داوای ﻟێﺒــﻮردن ﺑــﻜﺎت و ﻗەرەﺑﻮوی ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ھﯿﺘﻠەر ﻛﺮدووە، ﺑەوەی ﺋەو ﺗﺎواﻧەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دژی ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ داوە و ﺳــەدان ھەزاری ﻟێ ﻛﻮﺷﺘﻦ، دەرﮔەی ﻛــﺮدەوە ﺑــﯚ ﺋەوەی ھﯿﺘﻠەرﯾــﺶ ﺟﻮوﻟەﻛــەﻛﺎن ﻗەﺗﻠﻮﻋــﺎم ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﮔﻮﺗــەی ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﻧﺎوﺑــﺮاو ،ﺋــەوﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺗﺎواﻧــە ﮔەورەﯾە ﺳــﺰای ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻧــەدا ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێــﻚ ھﯿﺘﻠەرﯾﺶ زاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳــﺰا ﻧەدراوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑەﻛﯚﻣەڵﯽ ﺟﻮوﻟەﻛەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮد. ﺋەو ﻛەﻧﺎڵە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﻟەو ﻓﯿﻠﻤە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯿــەدا ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەو دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎراﻧەی دواﻧﺪووە ،ﻛە
ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎﻧﺪا وەك ﺷﺎﯾەﺗﺤﺎڵێﻚ ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو دڕﻧﺪاﯾەﺗﯿﯿﺎﻧــە دەﻛەن ﻛە ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دژی ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ داوە. دﯾﺎرە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﻧەﻣــﺎون ،ﺑەڵﻜﻮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﻗﺴﺎﻧەﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺶ ﻟــە ﺳــﺎڵﯿﺎدی 100ﺳــﺎڵەی ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣــﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺑوی
ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە دﯾﺎرﺗﺮﯾــﻦ رۆژﻧﺎﻣەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎوی )وێڵﺖ ﺋﺎم ﺳــﯚﻧﺘﺎگ( ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﻛــە رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس )رۆﺑﯿــﻦ ﺋەﻟێﻜﺴﺎﻧﺪەر( ﺋﺎﻣﺎدەی ﻛﺮدووە، ﺑەﺗﻮﻧﺪی رەﺧﻨە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﮔﺮێــﺖ ،ﺑەوەی زۆر ﺷــﻮورەﯾﯿە ﻛە ﺑــێ دەﻧﮕە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﻛﺮدی
و داوا ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺋەو رووداوە وەك ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﺑﻨﺎﺳێﻨێﺖ. ﺋــەو راﭘﯚرﺗﺎﻧــەی رۆژﻧﺎﻣــە و ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗەوە ،ﺗﻮرﻛﯿﺎی زۆر ﻧﯿﮕەران ﻛــﺮدووە و ھەﻣﻮو ﺋەو رۆژﻧﺎﻣﺎﻧەﯾــﺎن وەك ﺧﺎﺋﯿﻦ و ﺟﺎﺷــﯽ ﺋەرﻣﯿﻨﯿــﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮدووە.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﺗﺎﻛە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛەی HDPﺧﯚی ﻓێﺮی زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەو ﻛەﻧﺎڵە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﻟەو ﻓﯿﻠﻤــە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯿەدا ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﻜﺎراﻧەی دواﻧﺪووە ،ﻛە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻗەﺗﻠﻮﻋﺎﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎﻧﺪا وەك ﺷﺎﯾەﺗﺤﺎڵێﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو دڕﻧﺪاﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە دەﻛەن ﻛە ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دژی ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە.
ﺑﺎﻛﻮور
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێﺘە ھەرێﻤﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﻣ ﻨ ﺪا ڵ ﻟ ە ﺋ ﺎ وا ر ە ﯾ ﯿ ﺪا ﻟ ە داﯾﻚ ﺑﻮوﻧە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑ ﺮدوودا ،ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﻣﻨﺪاڵ ﻟــە ﺋﺎوارەﯾﯿﺪا ﻟە ﻧێﻮ ﻛەﻣﭗ و ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﻧە.
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوە ﺋﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ھﯚﺷﺪاری دەدات
ﭘﺮۆﺳەی ﺑە ﻋەرەﺑﻜﺮدﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەردەواﻣە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری زەوﯾﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری دەرەوەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﻟەﻻﯾــەن ﻋەرەﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮاون ﺑە ﭬێﻼ .ﻋەﺑﺪوﻟﺴﺘﺎر ﻣەﺟﯿﺪ وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوە ﺋﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺑەو زەوﯾﯿﺎﻧە” ،ﻗەدەﻏەﯾە“. ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺑﯚ دەوروﺑەری ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ﻛــە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ،ﺑﯿﻨﯿــﻦ و ﺑــە دواداﭼﻮوﻧــە ،دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﻋەرەﺑە ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری زەوﯾﯿــە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛڕﯾﻮەﺗەوە و ﭬێﻼﯾﺎن ﻟەﺳەر دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛــەدا دەردەﻛەوێﺖ، ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری دەرەوەی ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛە ﺑەزەوﯾﯽ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻧﺎﺳــﺮاون ،ﻟەﻻﯾەن ﻋەرەﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﻛڕاون و ﻛﺮاوﻧەﺗە ﭬێﻼ و ﺧﺎﻧﻮو و ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﭘێﺸــﯽ ﻟێ ﻧەﮔﯿﺮاوە .ﯾەك ﻟەو ﺷﻮێﻨﺎﻧە ،زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺷﺎری ﯾﺎرﯾﯽ ﻛەﺳﻨەزان ﺗﺎ ﮔﻮﻧﺪی ﭘﯿڕەﺷە ،ھەروەھﺎ ﻟە ﺷﺎرەدێﯽ ﻗﻮﺷﺘەﭘەش ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﻣﺎﻣەڵــە ﺑە زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧەوە دەﻛﺮێﺖ. ﯾەﻋﻘﻮوب ﻛﻮرﮔﯿﺲ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی
ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎودێــﺮی و ﺋﺎژەڵﺪاری و ﺑەﻧﺪاوەﻛﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ”ﺋەو ﻛﺎرە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑە دواداﭼﻮون ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚی“. ﺋەو ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵێ ،ﺧەڵﻜﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ﻧﯿﯿە ﻣﺎﻣەڵە ﺑەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﻜەن ﻛە ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﭘێﯿﺎن دراوە“. ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺳەر ﺷــەﻗﺎﻣە ﺧﯚڵەﻛەی ﻧﺰﯾﻚ ﮔﻮﻧــﺪی ﭘﯿڕەش ،ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ﻛە ﺋەو زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﮔﻮﻧﺪی ﭘﯿڕەش، ﺑە ڕووﺑــەری 300ﻣەﺗﺮ 400 ،ﻣەﺗﺮ600 ، ﻣەﺗﺮ ،ﻧﯿﻮ دۆﻧﻢ ،ﯾــەك دۆﻧﻢ و دوو دۆﻧﻢ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ ،ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان 60 وەرەﻗە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﺗﺎ 20ﺑﯚ 30 ھەزار دۆﻻر ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺋﺎﯾــﺎ ﺧﺎوەﻧەﻛــەی ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛڕﯾﺎرەﻛە دەﻛﺎت ﺑﻜﺮێﺘە ﺧﺎﻧﻮو ﯾﺎن ﻧﺎ؟. ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە ﻛــە ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێــﺰراوە ،دەڵــێ” ،ﺧﺎوەن زەوﯾﯿــەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑەوە ﻧــﺎدەن ﺋەم زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑە ﻛــێ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ ،ﺑەم زۆرﺑەی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎن ﻋەرەﺑــﻦ و ﺋﺎرەزوو دەﻛەن زەوﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورە و ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ وەك ﭬێﻼی ﻟــێ ﻛﺮاﺑێﺖ و ﭘﺎرەی ﭼﺎﻛﯽ ﭘێ دەدەن“. ﻋەﺑﺪوﻟﺴﺘﺎر ﻣەﺟﯿﺪ وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و
ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ھەرێﻢ ﺑە ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺑەم زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑەھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﻗەدەﻏەﯾە وە ھــەر زەوﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻛە ﺑە ﺧﺎوەﻧەﻛــەی دراوە و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاوە ،دواﺗﺮ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺗﻮاﻧێﺖ وەری ﺑﮕﺮێﺘەوە ﺑەﺑێ ﺑەراﻣﺒەر. وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ھەرێﻢ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋێﺴﺘە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ﺑڕﯾــﺎری ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ داوە ،ﺋەم ﻟێﮋﻧەﯾەش ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــە و دەزﮔە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑە دواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەن ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﻟێﮋﻧەﻛە ﭘێﻚ ﻧەھﺎﺗﻮوە“ . ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەی ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“، دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪی ﭘﯿڕەش ،ﻧﺰﯾﻜەی 45دۆﻧﻢ زەوی ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮون ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﮔەﻧــﻢ .ھەروەھﺎ ﻟــە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺷــﺎرەدێﯽ ﻗﻮﺷــﺘەﭘە 30 ،دۆﻧﻢ زەوی ﻣﺎﻣەڵەی ﭘــێ دەﻛﺮێﺖ و زۆرﺑەﺷــﯿﺎن ﻋەرەب ﻛڕﯾﻮﯾﺎﻧە .زۆرﺑەی ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە، دەورﯾﺎن ﺗێﻠﺒەﻧﺪ ﻛــﺮاوە و ﭬێﻼﯾﺎن ﺗێﺪا دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە .ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە، ﻋەرەﺑﻦ و ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرێﺰەرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە، ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە.
ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻣﺎرێﻚ ﻛە دەﺳــﺖ ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋەم ﺋﺎواراﻧە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻟێ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە ﻛە ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ 1898ﻣﻨــﺪاڵ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﻧە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ﻛە دەﻛﺎﺗە ﺑﯚ ھەر ڕۆژێﻚ 5ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺋﺎوارە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﻧە ،ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﻓەرﻣﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺗەﻧﯿﺎ 32ھەزار ﻣﻨــﺪاڵ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێﺮ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﻧە . ھەروەھــﺎ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎرەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﻟــە ﻛﯚی ﺋــەم ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧــە 1258 ،ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮو ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻮورﯾﺎن و 640
ﻣﻨﺪاڵﯿﺶ ﻋەرەﺑﻦ. ﺑەھﯚی ﺷــەڕی ﺳﻮورﯾﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2011وە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ژﯾﺎن ﺑەﺳەر دەﺑەن ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎن و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻟە ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧە ،ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ . ﻟەﺑــﺎرەی ژﻣــﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣﺰە ﺣﺎﻣﺪ ﺑەڕێﻮﺑەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ژﻣﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوەﺗەوە ﻟە دوو ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس ﺑە ﺳەرﺟەم ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــەوە ﻛە ﻟــە ﺧﯚرﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ھﺎﺗﻮون.
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ 652ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻮوﻧە
ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ﻧێﻮ ﺑەرداﺷﯽ ﺧﺎوەن ﻛﺎر و ﭼﺎودێﺮی ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاﯾە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﻛﺎوە ﺟەم ﺳەرەڕای ﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺑﯿﻤەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛەﻣﺘﺮ ﻛﺮێﻜﺎر ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ﺷﺎرەزاﯾە .ﻟێﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێــﻜﺎران و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەم دەزاﻧێﺖ. ﺷــﯿﻼن ﺑەرزﻧﺠﯽ ،ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻣﻨﺪاڵ و ﺧێــﺰان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺑﯿﻤــەی ﻛﺮێﻜﺎران ﻛــﺮدووە و ﺑﯚی دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە زۆرﺑەی ﻛﺮێﻜﺎران ،ﺑەو ﻣﺎﻓەی ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﺷﻨﺎ ﻧﯿﻦ. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ،وەك ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﺎس ﻟــە ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﺑــەم دواﯾﯿە ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﭼەﻣﭽەﻣــﺎڵ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺪا ،ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟەدەﺳــﺖ داﺑﻮو. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺧێﺰاﻧــﯽ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛەﯾــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛــە دەﺗﻮاﻧﻦ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯽ ﻛەﺳــە ﻛﯚﭼﻜﺮدووەﻛەﯾــﺎن وەرﺑﮕــﺮن ،ﺑەم وەك ﺷﯿﻼن ﺑەرزﻧﺠﯽ دەڵێ ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛە ﺧﯚی ﺑﯿﻤە ﻛﺮدﺑﻮو، ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﺋﺎﮔﺎدار ﻧەﺑﻮون و ﻧەﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ وەرﺑﮕﺮن. ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ و ﺑﯿﻤەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا،ﺋەﮔەرﻛﺮێﻜﺎرێﻚرێﻜەوﺗﻨﯽ ﻛﺎرﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەﯾﺪا ھەﺑێ و ﺧــﯚی ﺑﯿﻤە ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﻟــە ﺋەﮔەری ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮون ﯾﺎن ﮔﯿﺎن ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ و ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﻟەﺳەر ﻛﺎر ﺑێﺖ ،ﻟە ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑێﺖ ﯾﺎن ﻗەرەﺑﻮو دەﻛﺮێﺘەوە. ﺑەﭘێﯽ ﺑڕﮔەی ﺋەﻟﻒ ﻟە ﻣﺎدەی ﺣەوﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛە ،رادەی ھەرە ﺑەرزی ﻣﻮوﭼەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯽ ﺗەواو ﻟەﺑﺎرەی ھەﻣﻮو
ﻟﻘەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﻤە ﻟەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا ،ﻟە ھەﻣﻮو ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﻧﺎﺑێ ﻟە % 80ی ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪی ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــەی دواﯾﯿﻦ ﺳــﺎڵﯽ ﺑﯿﻤەﻛــﺮاو ﻟــە راژەی ﻛﺎر ،ﺗێﭙەڕێﻨێﺖ. ﺑەﭘێﯽ ﺑڕﮔەی ”ب“ی ھەﻣــﺎن ﻣﺎدەدا، رادەی ھەرەﻛەﻣﯽ ﻣﻮوﭼەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗەواو ﻧﺎﺑێ ﻟە رادەی ھەرەﻛەﻣﯽ ﻣﻮوﭼەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑێﺘە ﺧﻮارێ. ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﻓەرﻣﯽ ﻛە دەﺳــﺖ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1995ەوە ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو، ﻧﺰﯾﻜــەی 6ھــەزار و 893ﻛﺮێــﻜﺎر، ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام ﺑﻮوﻧــە .ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ،ﺋەو ﻛﺮێﻜﺎراﻧەی رێــﮋەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻟــە ﺳــەرووی % 34ە ،ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ دەﯾﺎﻧﮕﺮێﺘەوە. ”ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ“ ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎﻛﺎن ﺷﯿﻼنﺑەرزﻧﺠﯽ،ﺋﺎﮔﺎدارﻧەﺑﻮوﻧﯽﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺑــﯚ ”ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ“ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ ﻛﺮێﻜﺎرﯾﯿــەﻛﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن دەﮔەڕێﻨێﺘەوە .ﺋەو ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﺷﯿﻼن ﺑەرزﻧﺠﯽ:
ھەﻧــﮕﺎو ﻋەﺑــﺪو ﺧﺎن ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ ﻛﺮێﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗەواوی ھﯚﻛﺎرەﻛﺎن ،ﺑــﯚ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺋەوان ﺑﮕەڕێﺘەوە. ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪاردا ،ﺑﺎس ﻟە ﻟێﮋﻧەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﻟێﮋﻧەی ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﻛﺎر ﻛﺮاوە ﻛە ﺳــەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە و ﺋەرﻛﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻛە ﭼﺎودێﺮی ﺷێﻮەی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﺑﻜەن. ﺋەو ﻟێﮋﻧەﯾە ،ﻟە زۆرﺑەی ﺳەرداﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەوە، ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮاون .ﺷــﯿﻼن ﺑەرزﻧﺠﯽ وەك ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑــﺎس ﻟــە ﻛﺮێﻜﺎرێــﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی 600 ھەزار دﯾﻨﺎرە ،ﺑــەم ﻟەﻻﯾەن ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەﯾــەوە ﺑــە 300ھــەزار دﯾﻨﺎر ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺎرەی ﻛەﻣﺘﺮ ﺑە ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ و دەﺳﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﺪات .ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ% 5 ،ی ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﻛﺮێــﻜﺎر و % 12 ﻟەﻻﯾەن ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەوە ،دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﺳﻨﺪووﻗﯽﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯿﯿەوە. ھەﻧﮕﺎو ﻋەﺑﺪوﺧﺎن ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــەس ﻟەو ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 652 ﺳــﻨﺪووﻗە ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻮ و ﻧــە ، ھەڵﺒەت
ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺧﻮدی ﻛﺮێﻜﺎر ﻛە دەﺳﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﺑﯿﻦ ﻧــﺎﻛﺎت ،زوڵﻤﯽ ﺧﺎوەن ﻛﺎر و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎ ﻛﺮێﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﻛﺮێﻜﺎران ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜەن“. دەڵــێ” ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﺧﻮدی ﻛﺮێــﻜﺎر ﻛە دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﺑﯿﻦ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺳــﺘەﻣﯽ ﺧــﺎوەن ﻛﺎر و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎ ﻛﺮێﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﻛﺮێﻜﺎران ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜەن“.
ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪاوە دێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو دەﮔەڕێﺘەوە .ھــﺎوﻛﺎت ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ،ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ورد و ﺗەواوی ﻟەﺑﺎرەی ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻧﯿﯿە.
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەی ﻣﺮدوواﻧﺪا ،ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻨەوەی ﻣﺮدووەﻛﺎن ﻟــە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧەوە ﻧﺎﻧﻮوﺳــﺮێﺖ و ﺋەﻣەش ژﻧﺎﻧﯽ ﺑێــﺰار ﻛــﺮدووە ،ھﺎوﻛﺎت ھەڵﺴــﻮوڕاوێﻜﯽ ﺑــﻮاری ژﻧﺎن ھﯚﻛﺎری ﻧەﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﺑﯚ ﭘﯿﺎوﺳــﺎﻻری دەﮔەڕێﻨێﺘەوە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﺶ ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ،ﻛە ﻛﻮﻟﺘﻮور ﺋەوەی ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووە ﻧەك ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم .ﺑەم ﻟە دەﻓﺘەری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ دادوەرﯾﺪا ،ﻧﺎوی ﻛەﺳــﯽ ﻣﺮدوو ﻟەﮔەڵ ﻧﺎوی داﯾﻜﯽ دەﻧﻮوﺳﺮێﺖ و ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺗەڵﻘﯿﻨﺪاﻧﯿﺸــﯽ ﻟەﺳەر ﮔﯚڕ ،ﺑەﻧﺎوی ﺣەزرەﺗﯽ ﺣەواوە ﺗەڵﻘﯿﻦ دەدرێﺖ ،ﺑەم ژﻧﺎن ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟەوەی ﻛە ﻟەﺳــەر ﻻﻓﯿﺘەی ﻣﺮدووەﻛﺎن ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧﺎوی ﭘﯿﺎوان ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻨەوەی ﻣﺮدووەﻛﺎن ﻧﺎﻧﻮوﺳﺮێﺖ. ﭘﯿﺎوان ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﻓﺮەت ﭘێ ﺑﺎﺷﺘﺮە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ژﻧــﺎن ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ﺗــەواوی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘــە دەردەﺑڕن و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەﺷﺪا ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاون. ﻻﻧە ﺟەﻣﺎﻟﯽ ﺗەﻣەن 25ﺳــﺎڵ و دەرﭼﻮوی زاﻧﻜﯚ ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە وەك ھەﻣﻮو ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ژﯾﺎن ،ﭘﯿﺎوان ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن داﮔﯿــﺮ ﻛﺮدووە” ،ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋێﻤە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺣﺎڵەﺗێــﻚ ﺑﻮون ﻛە ھەﻣﯿﺸــە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﻓﺮەت ﭘێ ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻟەﺳەر
ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ڕەﻧﮕﯽ داوەﺗــەوە ،ﭘﯿﺎوان وا ھەﺳــﺖ دەﻛەن ﻛــەس ژن ﻧﺎﻧﺎﺳــێﺖ، ﺑﯚﯾە ﻟە ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ھەر ﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﻮوﺳﻦ“. ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ژﻧﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ
”ﻧێﺮﯾﻨە“ ،ﺑﯚﯾە ﺗەواوی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑێ ﻧێﺮ ﺑێﺖ .ﺋەوەﺗﺎ ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺳــەﻋﯿﺪ ﺗەﻣەن 33ﺳــﺎڵ ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛە ﺋەﮔەر ﻟە ﻻﻓﯿﺘەﯾەﻛﺪا ﻟە ﭘﺎڵ ﻧــﺎوی ﻣﺮدووەﻛــەوە ﺑﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻨەوەی ﻟە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﻧﺎوی ﭘﯿﺎوان ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﺖ، ﺧەڵﻜــﯽ ﭘێﯿــﺎن ﺳــەﯾﺮە” ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھەﻧﺪێــﻚ ژﻧﻤﺎن ھەﯾە ﻟە زۆرێــﻚ ﻟەو ﭘﯿﺎواﻧە ﺑﺎﺷــﺘﺮ و ﻧﺎﺳــﺮاوﺗﺮن ﻛە ﻧﺎوﯾــﺎن ﻟە ﭘﺎڵ ﻣﺮدوودا دەﻧﻮوﺳــﺮێﺖ و ﻛەﭼﯽ ھﯽ ژﻧﺎن ﻧﺎﻧﻮوﺳﺮێﺖ“. ﭘﯿﺎوان ﺧﯚﯾﺎن دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ ﻋﻮﻣــەر ﻣﺤەﻣــەد ﺗەﻣــەن 43 ﺳﺎڵ ،ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە دەﻛﺮد ﻛە ھەر ﻟە ﻛﯚﻧــەوە ﻟەﺳــەر ﻻﻓﯿﺘە و ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﻧﺎوی ﻣﺮدووەوە ھەر ﻧﺎوی ﭘﯿﺎو ﻧﻮوﺳﺮاوە” ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋێﺴﺘە
ﭘﯿﺎوان وا ھەﺳﺖ دەﻛەن ﻛەس ژن ﻧﺎﻧﺎﺳێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ھەر ﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﻮوﺳﻦ
ﺑــﯚ داوا دەﻛەن ﻧــﺎوی ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ ،ھەر ﺋەو ﻻﯾەﻧە ﻣﺎﺑﻮو ژﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟێ ھﺎن ﺑﺪەن“. ﺑــەم ﺗﺎﭬﮕە ﻋەﻟﯽ ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﺗەﻣەن 42ﺳﺎڵ ،ھەﻣﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ھەﯾە و ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ،ﻛە ژﻧﺎن ﺷــﺖ زۆر ﮔەورە دەﻛەن” ،ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﻟەﺳــەر ﻻﻓﯿﺘە ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ چ ﺳــﻮودێﻜﯽ ھەﯾە ،ھەر ﻟە دێﺮزەﻣﺎﻧﯿﺸــەوە ھــەر ﻧﺎوی ﭘﯿﺎوان ﻧﻮوﺳــﺮاوە و ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻨەوەی ﻣﺮدووەﻛﺎن ،ھەر دەﺑێﺖ ﻧﺎوی ﭘﯿﺎوان ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ“. ﺑەم ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﯿﺎوان ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ژﻧﺎﻧﺪاﯾە و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﻧﺎو ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎوی ژﻧﺎن ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﺖ .ﺳەﯾﻮان ﺣﻮﺳــێﻦ ،ﺗەﻣەن 29ﺳــﺎڵ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ، ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا” ،ﭘﯿﺎوان وەك ھەﻣﯿﺸــە دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﺪا ﺋەو ﻗﺴــەﯾە دووﺑﺎرە ﺑﻜەﻧەوە ﻛــە دەﯾﺎﻧەوێ ﭘﯿﺎوەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺴــەﻟﻤێﻨﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﺎوی ژﻧێــﻚ ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﻧﺎوی ﻣﺮدووﯾەﻛەوە ﻟەﺳەر ﻻﻓﯿﺘەﯾەك ﺑﻨﻮوﺳــﻦ ،ﺋەوان ﺑە ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دەزاﻧﻦ“.
ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ” ،دەﺷــێ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﺷــێﻮازە ﺳﯿﺴﺘﻤە ﺧێﺰاﻧﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ ﻛە ﻻی ﺋێﻤە ﭘەﯾڕەو دەﻛﺮێﺖ و ﺧێﺰاﻧەﻛﺎن ﺑە ﻧﺎوی ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧەوە دەﻧﺎﺳــﺮێﻨەوە ﻧەك ژﻧــﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەﺷﺪا ﭘﯿﺎوەﻛﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻨەوە دەﻧﻮوﺳﺮێﻦ“. ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣەوە ﻧﯿﯿە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻣﺤەﻣەد ﭘێﺸﻨﻮێﮋ و وﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ”ﻧەورەﺳــﯽ“ ﻟــە ﮔەڕەﻛــﯽ زەرﮔەﺗەی ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﻧەﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻧــﺎوی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﻻﻓﯿﺘەدا ،ھﯿﭻ
ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣەوە ﻧﯿﯿە ،ﻟە ھﯿــﭻ ﺑڕﮔە و ﻓەرﻣﻮودە و ﺋﺎﯾەﺗێﻜــﺪا ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ ﻧﯿﯿە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻧــﺎوی ژﻧــﺎن ﻟە ﭘﺎڵ ﻧــﺎوی ﻣﺮدوواﻧﺪا ﺣــەرام ﺑﻜﺎت، ”ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤە ھەرﭼﯽ وەك داب و ﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ھﺎﺗﺒێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھەژﻣﺎر دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎ ھەرﭼﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﻮردەواری ﺳــەﭘﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﻧەﯾﺨەﯾﻨــە ﺋەﺳﺘﯚی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم“. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ،ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳە ﭘەﯾڕەوی دەﻛەﯾﻦ، ھەر ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﯚﻧەوە ﺑﯚﻣﺎن ﺑەﺟێ ﻣﺎوە و ھەﻣﻮوﯾﺸﯽ ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ دەﺳﺘﻜﺎرﯾﻜﺮدن و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە.
ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ھەڵﺴﻮوڕاوێﻜﯽ ﺑﻮاری ژﻧﺎن ڕەﺧﻨــە ﻟە ﭘﯿﺎوان و ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯿﺶ دەﮔﺮێﺖ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﭘﺮﺳــەﯾﺎن ﺑە ﺟﺪی وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە. ﺳــﺮوە ﻣﺤەﻣەد ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺑﻮاری ژﻧﺎن ،ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﭘﯿﺎوان ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەی ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا، ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ژﻧﺎن ﺑﺒﻨە ﺷــەرﯾﻜﯿﺎن. ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋێﻤە ﻟــە ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەو ﺷﺘﺎﻧەوە دەﺳﺖ ﭘــێ ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘﺎﺷــﺎن ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛەﯾﺴــە ﮔەورەﻛﺎن ﺑﯿﻦ ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺋێﻤــەش ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ڕێﻜﺨﺮاو ﻧﯿﻦ“.
ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺗﺮﺳێﻦ و ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮرد دەﻛﺎت
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی ﻟەﺑﯿﺮ ﻛﺮدووە ﻣەروان ﮔەﻟﯽ:
ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەﺑﺎرەی رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردﯾﯿەوە ھﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾەك و ﭘڕۆژەﯾەك ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻧەﻛﺮاوە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﺷﺘێﻜﯽ ﻟەوﺑﺎرەﯾە ﺑێﺘە ﭘێﺶ، ﺋەوﻛﺎت ﺋێﻤەﯾﺶ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟێ دەﻛەﯾﻦ. وﺷە /ﺣﺎﺟﯽ ﺋﯚﻣەران -ﺑەھﺮام ﻣﺤەﻣەد زۆرﺑەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺗﺎﻗﺎﻧە ھەرێﻤەﻛەی ﻋێﺮاق ﻛﻮردن ،ﺑەم ﺋەوان ﺑەﺷێﻮەی رەﺳﻤﯽ ﻛﺎر ﺑە رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی ﻧﺎﻛەن .ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن” ،ﺗﺮس“ﯾﺎن ﻟە ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﯾەك ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە زۆر ﺣەزﯾﺎن ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردﯾﯿە. ﺋەﻣڕۆ ﭼﻮارﺷــەم 2715/ 2/ 9ی ﻛﻮردﯾﯿــە ،ھﺎوﻛﺎﺗــە ﻟەﮔــەڵ 29/4/2015ی زاﯾﻨــﯽ ،ﻛەﻣــﻦ ﺋــەو ﻛﻮرداﻧــەی ﻛــە ﻣێﮋووی ﻛــﻮرد و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧــﺎوی ﻣﺎﻧﮕە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەزاﻧــﻦ، ھﯿﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯿﺶ ﻧﯿە ﺑﺎﺳــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺑﻜﺎت. ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﺣﺎﺟﯽ ﺋﯚﻣــەران ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ دەڵــێ ،زۆر ﺟــﺎر ﻧﻮوﺳــﺮاوی وەزارەﺗەﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دێﺖ ،ﺑەم ﻣێــﮋووی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ھەڵەﯾە ،ﺟﺎ چ ﺟﺎی رۆژەﻛەی .ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاواﻧە ،ﺑﯚ زۆرﺑەی داﻣﻮدەزﮔە ﺣﻜەوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﮔﺸــﺘﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧﻮوﺳەرێﻚ ﭘێﯽ واﯾە، ﻛﯚﻣەڵە ھﯚﻛﺎرێــﻚ وای ﻛﺮدووە رۆژﻣێﺮی ﻛــﻮردی ﺑەﻛﺎرﻧەﯾەت و ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﺧەڵﻜــﯽ ﺑێ ﺋــﺎﮔﺎ ﺑﻦ ﻟە ﻧــﺎوی ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن
و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺗــەواوی ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھــﯚﻛﺎرە ھەرە ﻟەﭘێﺸــەﻛﺎن ﺑﺎوەڕ ﺑەﺧﯚﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردە ﻛە ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯽ دادەﻧﺮێﺖ، ﺑﺎوەڕ ﺑەﺧﯚﻧەﺑﻮوﻧەﻛەﯾﺶ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دروﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە، دووەم ھﯚﻛﺎرﯾــﺶ ﭘﺎرﭼەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەك و ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوێﻜﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﺪاﻧﺎوە. ﺷــێﺦ ﻣﺤەﻣەد ﺑﺎڵەك ﻧﻮوﺳــەر ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت :ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەو ﺑﺎﺳە ﺑەﮔﺮﯾﻨﮓ وەرﺑﮕــﺮن ،ﭼﻮﻧﻜە راﺳــﺘەﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎ و ﺑﺎوەڕی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەوە ھەﯾە ،ﭼﯚن دەﺑێ ﻣﺮۆڤ رۆژﻣێﺮی ﺧــﯚی ﻧەزاﻧێ و ﺋﺎﮔﺎی ﻟە ﻣێــﮋوو و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺧﯚی ﻧەﺑێﺖ. ﺑﺎڵەك ﻟــە درێﮋەی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا ”ھەﻣﻮوﻣــﺎن دەڵێــﺖ: ﻟــەو ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿــﻦ
ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور رۆژﻣێــﺮی ﻛﻮردی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺮاﺑﺎﯾە وﻧﺎوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻟێﮋﻧەی ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻛﻮردی ﻧﻮوﺳﺮاﺑﺎﯾەو ﻧﺎوێﻚ ھەڵﺒﮋێﺪراﺑﺎﯾە و ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜﺮاﯾە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﻓێﺮی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮەﻛە ﺑﻮوﻧﺎﯾە، ﻧــەك وەك ﺋێﺴــﺘە ﻛــە ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﺑەرزﯾﺶ ﻛێﺸــەی ﻧەزاﻧﯿﻨــﯽ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەﯾە و ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻣێــﮋووی ھەڵــە ﻟە ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎن دەﻧﻮوﺳﺮێﺖ. ﻓەرﺣــﺎن ﺟەوھەر ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧــەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی وھﻮﻧەر ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی ﮔﻮت :ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﻧﯿﯿە ﺑــﺎس ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛــﻮردی ﺑــﻜﺎت ،ﯾــﺎن ﺋــەو داﻣﻮدەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿﺎﻧەﯾﻤێﮋووی ﻛﻮردی ﺑەھەڵە ﺑەﻛﺎردێﻨﻦ ،ﺳﺰا ﺑﺪرێﻦ،ھﯿــﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿــﺶ ﻟەﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛــﻮردی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋــەوەش ﺑﯚ دروﺳﺘﻨەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﮔەڕێﺘــەوە ﻟە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن“. ﻓەرﺣﺎن ﺟەوھــەر زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ: ھەرﭼەﻧــﺪە دەزاﻧﯿــﻦ ﺋــەوە
ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾەو ﻧﺎﻛﺮێ ﻣﯿﻠﻠەﺗێﻚ رۆژﻣێﺮی ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ﻧەھێﻨێﺖ و ﺷــﺎرەزاﯾﯿﻠێ ﻧەﺑێﺖ، ﺑەم ﺋەﮔەر ﺋەو ﺑﺎﺳە ﺑێﺘە ﮔﯚڕێ، ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن رازی ﻧﺎﺑﻦ و دەڵێﻦ دەﺑێ رۆژﻣێﺮی ﻛﯚﭼﯿﺶ ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻟەو دۆﺧەدا ﭘێﻨﺎﭼێﺖ ﺋەو ﺑﺎﺳــە ﺑێﺘە ﮔﯚڕێ، ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت وەك ﺋــەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەی ﻟەﺑﺎرەی ﺳــﺮوودی ”ﺋەﯾﺮەﻗﯿــﺐ“ەوە دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﺑﺎﺳــﻨەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەش ﺑﯚ دروﺳــﺘﻨەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــە وەك ﺋــەوەی ﻛە زۆر ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ ھەﯾــە ﻟەﺑەر ﺋەوھﯚﻛﺎرە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻟەﺳــەر رۆژﻣێﺮە زاﯾﻨﯿﯿەﻛە ھﺎوڕاﯾﻦ“. ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا ﻣــەروان ﮔەڵﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردﯾﯿەوە ﺑە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﺋەﮔەر دوو رۆژﻣێــﺮ ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﭘێﻤﺎن ﺧﯚﺷە رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی و ﻛﯚﭼﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك رۆژﻣێــﺮ ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﺋێﻤــە % 100ﭘێﻤــﺎن ﺧﯚﺷــە ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ رۆژﻣێــﺮی زاﯾﻨﯽ، رۆژﻣێــﺮی ﻛﻮردی ﺑــە ﻓەرﻣﯽ
ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑﻨﺎﺳــﺮێﺖ و ﻟــە داﻣﻮدەزﮔــەﻛﺎن ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ ،دەزاﻧﯿﻦ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺸﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﺎﺷﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە، ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ دڵﺨﯚﺷە ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮورەﻛەﯾە“. ﮔەڵﯽ دەڵێ :ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەﺑﺎرەی رۆژﻣێــﺮی ﻛﻮردﯾﯿــەوە ھﯿــﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك و ﭘڕۆژەﯾەك ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻧەﻛﺮاوە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﻟەوﺑﺎرەﯾە ﺑێﺘە ﭘێﺶ، ﺋەوﻛﺎت ﺋێﻤەﯾﺶ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟێ دەﻛەﯾﻦ. رۆژﻣێﺮی ﻛــﻮردی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻣﺎدەﻛﺎن ﻛە دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻛــﻮردی ﺑﻮوە و 700ﺳﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاری ﻛﻮردﯾﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە 700ﺳﺎڵ دەﺧﺮێﺘە ﺳەر ﺳﺎڵﯽ زاﯾﻨﯽ و ﺳﺎڵﯽ ﻛﻮردی دەردەﭼێــﺖ و وەك ھەﻣــﻮو رۆژﻣێﺮێﻜﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ﻟە 12ﻣﺎﻧﮓ ﭘێﻜﺪێﺖ ،ﺑەم ﺑەھﯚی زۆرﯾﯽ ﺷــێﻮەزاری ﻛــﻮردی و ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭼﻮار ﭘﺎرﭼە و ھەر ﻧﺎوﭼــەو ﭘﺎرﭼە و ﺗەﻧﺎﻧەت ھﯚزێﻚ،ﻧﺎوێﻜــﯽ ﺑــﯚ ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن داﻧــﺎوە ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە ﻧەﻛﺮاوە.
ﻓەرﺣﺎن ﺟەوھەر: ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــە ﮔەورەﯾە و ﭘێﺶ ھەﻣــﻮوان رۆﺷــﻨﺒﯿﺮان و ﺋــەو دەزﮔەرۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿﺎﻧەی ﻛــە ﭘﺎرە و دەﺳــەﺗێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﻟە ﺑەردەﺳﺘﺪاﯾەو دەﻧﮕﯿﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرە،
ﻛەﭼﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻮارە ﻧەﻛﺮدووە .دواﺟﺎرﯾﺶ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھﯿﭻ ﻧەﺑێــﺖ دەﺑــﻮو ﻟەﻣﺎوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﻛﻮردی
ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن رازی ﻧﺎﺑﻦ و دەڵێﻦ دەﺑێ رۆژﻣێﺮی ﻛﯚﭼﯿﺶ ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻟەو دۆﺧەدا ﭘێﻨﺎﭼێﺖ ﺋەو ﺑﺎﺳە ﺑێﺘە ﮔﯚڕێ
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺮﺳەﯾﺸﯽ ﮔﺮﺗەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟەﺑەڕەﺳــﻤﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی ﺑﻜﺎت ،ﯾﺎن ﺋەو داﻣﻮدەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿﺎﻧەﯾﻤێﮋووی ﻛﻮردی ﺑەھەڵە ﺑەﻛﺎردێﻨﻦ ،ﺳﺰا ﺑﺪرێﻦ،ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رۆژﻣێﺮی ﻛﻮردی ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﺑﯚ دروﺳﺘﻨەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ﻟە ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن“.
9
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ھەﻣﻮو ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯿﯿەك ﺑەﺳەدان ﮔەﻧﺞ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺧەﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﺟەﻣﺎوەری ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎراﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ زۆر ﺑﻮوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ھەﻣﻮو رۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨــﯽ ،ﻟە ﮔەراﺟێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــەر رێﮕەی ﻛەﺳﻨەزاﻧﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺑەﺷێﻮەی ﺑﺎزﻧەﯾﯽ و ﺑەﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳﺘێﻚ و ﭘﯚﻟﯿﺴێﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ و ﺋەﻧﺒﻮﻧﺲ، ﻟــە ﻛﯚﻣەڵە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ ﻛــﯚ دەﺑﻨەوە .ﺋەوان ،ﺳــەﯾﺮی دﯾﻤەﻧە ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەﻛەن. ﻛﺎرزان ﯾﺎﺳﯿﻦ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗەﻣەن 24ﺳﺎﻧە و وەك ﺧﯚی دەڵێﺖ، ھەﻣﻮو ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯽ ﺑە ﺗﺎﺳەوە دێﺘــە ﺋەو ﺟێﮕەﯾە ﺗﺎ ﻧﻤﺎﯾﺸــە ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﺒﯿﻨێﺖ .ﺋەو دەڵێ” ،ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺑــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺗــﺎم و ﭼێﮋێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ،داواﻛﺎرﯾﻦ ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﻧەوە ﻛە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺋەو ﺷــﯚﻓێﺮاﻧە داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن ،ھﺎوﻛﺎت ﻟەو ﺷﻮێﻨەﯾەش ﺟێﮕەی داﻧﯿﺸــﺘﻦ ﺑــﯚ ﺋێﻤەی ﺑﯿﻨەر دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ﺗﺎ ﺑەﺑێ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﻤــﺎن،
ﺳەﯾﺮی ﻧﻤﺎﯾﺸەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻠــەﻛﺎن ﻟــە ﻧێــﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــەدا ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟﯚر ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن ،ﯾەك ﻟەو ﻧﻤﺎﯾﺸــﺎﻧە ﺑە رەﻗەم 5ﻧﺎﺳﺮاوە. ﻟــەو ﻧﻤﺎﯾﺸــەدا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە، ﻟە ﭼــﻮاردەوری ﻛەﺳــێﻚ ﯾﺎن ﻓﺴــﻔﯚڕێﻚ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﻧﺰﯾﻜەی 5 ﺧﻮﻟەك ،دەﺳﻮوڕێﺘەوە. ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﺪا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ ﺧﯚی ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﯿﻨەرەﻛﺎن دا، ﺋەو ﻛەوت و ھێﻨﺪەی ﭘێ ﻧەﭼﻮو ﺧێــﺮا ﻟەﻻﯾــەن ﺧەڵﻜەﻛــەوە ھەڵﯿﺎﻧﮕﺮت ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﮕەﯾەﻧﻨە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ،ﺑەم ھﺎواری ﻛﺮد
738رۆژە ﻟەﺳەر درەﺧﺘێﻚ دەژﯾﺖ
و ﮔﻮﺗﯽ ”ﺳــەﻻﻣەﺗﻢ ،وازم ﻟێ ﺑێﻨﻦ“. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﺑﺪو ﺋــەو ﮔەﻧﺠە ﺗەﻣــەن 19ﺳــﺎﻧە ﺑــﻮو ﻛە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺧﯚی ﭘێﺪا ﻛێﺸــﺎ. ﺋــەو ،ﺑەھــﯚی ﺑەرداﻧــەوەی، دەﺳــﺘﯽ ڕاﺳﺘﯽ ڕووﺷــﺎﺑﻮو و ﻛەﻣێــﻚ ﺧﻮێﻨﯽ ﻟــێ دەھﺎت، ﺑــەدەم ﭼﻮوﻧــەوەی ﺑــﯚ ﻧێــﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــە ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەﮔەرﭼﯽ دەﺷﺰاﻧﻢ ﭼﻮوﻧە ﭘێﺶ ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ دﯾﻤەﻧﯽ ﺋەو ﻧﻤﺎﯾﺸە ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺑﯚ ﺳەر ژﯾﺎﻧﻢ ھەﯾە ،ﺑەم ﺧﻮﻟﯿﺎم ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ھەﯾە و ھﯿﻮاﺧﻮازم ﺑە ﺗﺎﯾەی ﻛﯚن ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺗــﺎ ھﯿــﭻ رووداوێﻜﯽ ﻧەﺧﻮازراو ڕوو ﻧەدات“. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﺑﺪو ﻛە ﮔەﯾﺸﺘەوە ﻧێــﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾــﺶ ،وەك ﭘﺎڵەواﻧێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧەوە ﭘێﺸــﻮازی ﻟــێ ﻛــﺮاو ﻛﺮدﯾﺎﻧە ﭼەﭘڵە و ﻓﯿﻜە. ”ﺟﻮﻟﯿــﺎ ھێﻞ“ ﭼﺎ ﻻ ﻛﻮ ا ﻧــﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێــﺰە و ﺑﯚ دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ درەﺧﺖ، ﻛﺎرێﻜﯽ دەﮔﻤەن و ﺳەﯾﺮی ﻛﺮدووە. ﺋەو ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵ ﻟە ﭘێﻨــﺎو ﻣﺎﻧەوەی درەﺧﺘێﻜــﯽ ﭘﯿــﺮ، ﻟەﺳــەری دەژی و ﺗەﻧﺎﻧەت ھەر ﻟەوێﺶ دەﺧەوێﺖ. ”ﺟﻮﻟﯿــﺎ ھێــﻞ“ی ﺗەﻣــەن 22ﺳــﺎن، ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﻮوە ﻟەﺳــەر درەﺧﺘێــﻚ ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺧــﻮارەوە و ﺑــەو ھﯚﯾەﺷــەوە ﻻڵ ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﻛەﺳــﯽ ﺑﯚ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮوە و ﺑەردەوام ﻟەﺳەر درەﺧﺘەﻛﺎن ﺑﻮوە. ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ درەﺧﺘێﻚ ﺑەﻧــﺎوی ”ﻟﯚﻧﺎ“ و دارﺳﺘﺎﻧﯽ ”رێﺪوود“ ،ﻣﺎوەی 738رۆژە ﻟەﺳەر درەﺧﺘێﻚ دەژﯾﺖ .درەﺧﺘەﻛە 60ﻣەﺗﺮ ﺑەرزە و ﺗەﻣەﻧﯽ ھەزار و 500 ﺳﺎڵە .ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ”ﺟﻮﻟﯿﺎ ھێﻞ“ ﺳــەرﻧﺠﯽ زۆرﺑــەی ﺧەڵﻜﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێــﺰی راﻛێﺸــﺎوە و ﺑەﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﭘێﻮاﻧەﯾﯽ دەزاﻧﻦ.
ﺋــەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧــە ،ھﯿــﭻ ﻧﯿﯿــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎرێﻜﯽ و ﻛﺮاوەﯾــە و ھەرﻛــەس ﺑــە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚی دەﺗﻮاﻧێ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑــﻜﺎت ،دﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﻛێ ﻟێﺰاﻧە و ﻛێــﺶ دەﯾەوێ ﺧــﯚی ﻓێﺮ ﺑﻜﺎت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﻧێﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛە ﺋــەوە ﺑەدەردەﻛەوێــﺖ ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە. ﻛــﺮدارەش ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن، ﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاﻧە ﻛــە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟەﮔەڵ ﮔەورەﻛﺎﻧﯿﺎن ھﺎﺗﻮون ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو دﯾﻤەﻧﺎﻧە و ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﺷــﯚﻓێﺮە ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎرەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەﺳﻮوڕاﻧﺪەوە. ﺋــﺎرام ﻋەزﯾــﺰ ﺑەﭼــﺎوی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸــﺪا، ﺳەرﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺧــﻮارەوە و ﺋەوەش ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ھەﯾــە و ﻧﺎﺑێﺖ ڕێﮕە ﺑﺪرێﺖ ﺑەو ﺟﯚرە ﺳەرﻧﺸــﯿﻨﯽ
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺧﯚی دەرﺑﮫێﻨێﺖ ﻟە ﺟﺎﻣەوە ،ھﺎوﻛﺎت ﺷﯚﻓێﺮەﻛﺎﻧﯿﺶ ھﯿــﭻ ﻛو و ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎﭘﯚﺷــﻦ، ﺋەوەش ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺷﯚﻓێﺮەﻛﺎن ھەﯾە. دڵﺸﺎد ھﺎﺷﻢ ﺳــﯚﻓﯽ ،ﻛﺎﭘﺘﻨﯽ ﯾﺎﻧــەی ﺋەرﺑﯿــﻞ ﺋﯚﺗــﯚ ﻛﻼپ، رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷــﻮێﻨێﻜﯿﺎن ﺑﯚ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن
ﺑﻜەن ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗێﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪەن ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑێ ﺋﺎﻛﺎم ﺑــﻮوە و ﺑەھﯿــﭻ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮون. دڵﺸﺎد رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺋێﺴﺘە ﻧﺰﯾﻜەی % 25ﮔەﻧﺠﺎن ﺧﻮﻟﯿﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو ﻧﻤﺎﯾﺸﺎﻧە ھەﯾە ،ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك و دھﯚك ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮاوە و ﺋﺎرەزووی ﺋەوە دەﻛەن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑەﺷــێﻮازی ﮔﺮووﭘــﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪەن ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت، ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋەو ﺋﺎرەزووەﯾﺎن ﺑﮫێﻨﻨە دی. دڵﺸﺎد ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەو ﻧﻤﺎﯾﺸﺎﻧەی ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺖ ﻟەﺳەر ڕێﮕەی ﻛەﺳــﻨەزان ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﺖ، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛەس ﻧﺎزاﻧێ ﺋەو ﺷﯚﻓێﺮاﻧە ﻛێﻦ و ﻛێ ﻣەﺷﻘﯽ ﭘێ ﻛﺮدوون ،ﺑەﺷێﻜﯽ زۆرﯾﺸﯿﺎن ﺑەھەوڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻓێﺮ ﺑﻮون ،ﺑــەم ھەرﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﮔەورە ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺧەڵﻜــﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛە ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ
ﺋــەو ﮔﯚڕەﭘــــــﺎﻧە ،ھﯿــﭻ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎرێﻜﯽ ﻧﯿﯿە و ﻛﺮاوەﯾە و ھەرﻛەس ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚی دەﺗﻮاﻧێ ﺑێﺖ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻜﺎت
ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەوان ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ“. دڵﺸــﺎد ،ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﻧﻤﺎﯾﺶ و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳﭙﯚرت ھەﺑﻮوە ،ﺋەوەش ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘە ﺷﯚﻓێﺮێﻜﯽ ﻟێﮫﺎﺗﻮو و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧێﻮ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪی ﺋەو ﻧﻤﺎﯾﺸــﺎﻧە، ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە. دڵﺸﺎد ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ھەوﻟێﺮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟێﮕــەی ﺷــﯿﺎو ھــەن ﻛــە دەﺗﻮاﻧــﺪرێ ﭘێﻤــﺎن ﺑــﺪەن ﺗﺎ ﻧﻤﺎﯾﺸــﯿﺎن ﺗێﺪا ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺋەو ﻛەﺳەش ﺋﺎرەزوو دەﻛﺎت ﻓێﺮی ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑەم ﭘێﻤــﺎن ﻧﺎدەن، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋــەو ﺟێﮕﺎﯾﺎﻧــە، ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧە ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺳﻮودی ﻟێ ﻧﺎﺑﯿﻨێﺖ و ﺑەﻛﺎری ﻧﺎھێﻨێﺖ، ﺳــەرداﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤــﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷــﻮێﻨﻤﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەن، ﻟــە 2013دا ﭼﻮوﯾﻨــە ﻻی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛەی ﺑەرز ﻛﺮدﯾﻨەوە، ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﻧەﺑﻮوﯾﻨەﺗە ﺧﺎوەن ﺟێﮕەﯾەك“. ﻟــە ھەوﻟێﺮ ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﺎﯾﺸــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە ﻛە ﺑەم ﺟﯚرەﯾە: )ﺋﯚﺗﯚﻛــﺮۆس ﻛە ﺑە ﻛﺎﺗە ،درﻓﺖ ﻛە ﺑەﺷــێﻮەی ﺳــﻮوڕاﻧەوە ﻟە دەوری ﻓﺴــﻔﯚڕە ،دراﮔﺮێــﺲ ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿە و ﭼەﻧﺪ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮێﻚ دەڕوات ،ﺑێڕﻧﺎرد ﻛە ﻟە ﺟێﮕەوە ﺗﺎﯾەﻛﺎن دەﺳﻮوڕێﺘەوە(.
ﺑەو ﺗەﻣەﻧەوە ﻛﺎرێﻜﯽ دەﮔﻤەﻧﯽ ﻛﺮدووە ژﻧێﻜﯽ ﺗەﻣەن 51ﺳﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ وﺗــﯽ ﭼﯿــﻦ ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺗــەواوی ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﯚ ﭼﯿﻨﯽ ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟەﺑەر ﺑﻜﺎت. ﺋەو ژﻧە واﺗﺎی ﺗەواوی وﺷــەﻛﺎن دەزاﻧێ .ﻗﺎﻣﻮوﺳەﻛە دوو ھەزار و 458ﻻﭘەڕەﯾە. ”ﻟﯽ ﯾﺎﻧــﮋی“ ﻧﺎوی ﺋــەو ژﻧەﯾە. ﺋــەو 20ﺳــﺎڵە ﻟــە ﻣێﺮدەﻛەی ﺟﯿــﺎ ﺑﻮوەﺗەوە و ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎری وەرﮔێــڕان دەﻛﺎت .ﺧﺎﺗــﻮو ﻟﯽ ﻟە رێﮕــەی ﻛﺎری وەرﮔﯿڕاﻧەوە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﻛﻮڕەﻛــەی ﺑەﺧێﻮ ﺑﻜﺎت .ﻛﻮڕەﻛەی ﺋێﺴﺘە ﺗەﻣەﻧﯽ 26ﺳــﺎﻧە و ﺗﻮوﺷــﺒﻮو ﺑــە
ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺋﯚﺗﯿﺰﻣە. ﺧﺎﺗﻮو ﻟﯽ واﻧــەی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟە ﻛﯚﻟێﮋێﻜﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺑﺎﻧﻜﺪاری ﭼﯿــﻦ دەڵێﺘەوە .ﺋــەو ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ھەﻣــﻮو ﺷەوێﻚ ﺑﯚ ﻣﺎوەی 3ﺳەﻋﺎت و ﻧﯿﻮ ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی – ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮێﻨﺪووەﺗەوە و دواﺟﺎر ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەی 19رۆژدا ھەﻣﻮوی ﻟەﺑەر ﺑﻜﺎت. ﺧﺎﺗــﻮو ﻟــﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەی وﺷــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺑﯿﺮ ﻧەﭼێﺘەوە، 465ﮔﯚﭬــﺎری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﻟــە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﻛﯚﻟێﮋەﻛــەی وەرﮔﺮﺗﻮوە.
ﭘﯿﺸﻠەﯾەﻛﯽ وێﻨەﮔﺮ
ﭘﯿﺸﻠەﯾەﻛﯽ وێﻨەﮔﺮ ﻛە ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮێﻚ ﺑەﺳەر دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎرەﻛەﯾﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎی وێﻨەی ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛﯿﺶ ﺑە ھەزاران ﻻﯾەﻧﮕﺮی ھەﯾە” .ﻣﺎﯾﻜﻞ ﻛﺮاس“ و ”داﯾﺮ دری“ی ﺧێﺰاﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﭘﯿﺸﻠەﯾەن. ﺳــﺎڵە و ﻧﯿﻮێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﻣﺎﯾﻜﻞ ﺑﯿﺮی ﻛﺮدەوە ﻛە ﭘﯿﺸﻠەﻛەی ﺑﻜﺎﺗە
ﺋەو ژﻧە ﺟﯿﺎ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی، دەﺗﻮاﻧێ ﺑە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻓەڕەﻧﺴﯽ، رووﺳــﯽ ،ﺋەڵﻤﺎﻧــﯽ ،ژاﭘﯚﻧﯽ و ھەﻧﮕﺎری ﻗﺴە ﺑﻜﺎت.
ﯾــەك ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋــەو ژﻧە دەڵێ ”ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟﯽ ﻗﺎﻣﻮوﺳــێﻜﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی – ﭼﯿﻨﯿﯿە“.
وێﻨەﮔﺮ ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﻣێﺮاﯾەﻛﯽ ﺑە ﻣﻠﯽ ھەڵﻮاﺳــﯽ .ﻛﺎﻣێﺮاﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ھەردوو ﺧﻮﻟەﻛﺪا ﺑەﺷــێﻮەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜﯽ وێﻨەﯾەك دەﮔﺮێ .ﻣﺎﯾﻜﻞ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺗﻮاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟە ﭼﺎوی ﭘﯿﺸــﻠەﯾەﻛﯽ 5ﺳﺎڵﯿﯿەوە ﺑە ﺧەڵﻚ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات. ﻛﺎرەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜەوە ﭘێﺸﻮازی ﻟێﻜﺮا و ھەر ﺑەو ھﯚﯾەﺷەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دوو ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕە ﺑﯚ وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ”ﻛﯚﭘەر“ ﻛﺮاوەﺗەوە .ﭘﯿﺸﺎﻧﮕەﻛە ﺑﯚ ﻣﺎوەی 6ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﺷﯿﻜﺎﮔﯚ ﺑەردەوام ﺑﻮو و ﻟەو ﻣﺎوەﯾﺸﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ھەزار ﻛەس ﺳەرداﻧﯽ ﻛﺮدووە. ﭘﯿﺸــﻠەﻛە ﻣﺎڵﭙەڕێﻜﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﻛﯚﭘەر ﭘﯿﺸــﻠەی وێﻨەﮔﺮ“ ھەﯾە و دواھەواڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەوێﺪا ﺑو دەﻛﺎﺗەوە. ﺋەو ﭘﯿﺸــﻠەﯾە ﻻﭘەڕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺸــﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوﻛﺪا ھەﯾە و ﺑەو ﭘێﯿە ﺑﻮوەﺗە ﯾەك ﻟە رووﺧﺴﺎرە دﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ.
ھﻮﻧەر
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﺷەوﻛەت ﺋەﻣﯿﻦ 3ﺧەﺗﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ ﻟە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛەدا ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻛﺘەر ،ﺑە ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﺳەن ،ﺋەﻛﺘەری ﻧﺎوداری دھﯚك درا.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑەرد“ ،ﻟە ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ”رﯾﭭەر ران“دا، 3ﺧەﺗﯽ ﺑﺮدەوە .ﺷەوﻛەت ﺋەﻣﯿﻦ ﻛﻮرﻛﯽ دەرھێﻨەری ﺋەو ﻓﯿﻠﻤەﯾە.
ﻟــە ﺣەﭬﺪەﯾەﻣﯿــﻦ ﺧﻮﻟــﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ”رﯾﭭەر ران“دا ﻛە ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑەڕێﻮە ﭼــﻮ و ،
رۆژی دووﺷــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﺧەﺗــﯽ ژووری ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ و ﺑﯿﻨەران ،داﺑــەش ﻛﺮا .ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠــﻢ، ﺑــە ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑەرد“ ،ﻟــە دەرھێﻨەراﻧﯽ ﺷەوﻛەت ﺋەﻣﯿﻦ درا. ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ،ﺑﺎس ﻟە دوو ﮔەﻧﺠﯽ ﻛــﻮرد ﺑە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻮﺳــێﻦ و ﺋﺎﻻن دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ھﺎوڕێــﯽ ﯾەﻛﺘﺮن.
ﺋــەو دوو ﮔەﻧﺠە ﺑڕﯾــﺎر دەدەن ﻛــە ﻓﯿﻠﻤێﻜــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾــﯽ ﻛﻮردان و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەﻧﻔﺎﻟــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1988ﺑەرھــەم ﺑﮫێﻨﻦ. ﺋەوان ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾﯿەﻛــە ،ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺧەﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە.
ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛەدا ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻛﺘەر ،ﺑە ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﺳــەن ،ﺋەﻛﺘەری ﻧــﺎوداری دھــﯚك درا ﻛــە ﻟــە ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑەرد“دا، رۆڵﯽ ﻧﻮاﻧﺪﺑﻮو .ﺳەرەڕای ھەﻣﻮو ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەوﻛەت ﺋەﻣﯿﻦ دەرھێﻨەری ﻓﯿﻠﻤەﻛە ،ﺑەم ﺗﻮاﻧﺎ
ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑــەرد“ ،ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﻋێﺮاق و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎﻟﻪﻛﻪی ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎدا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوه.
و ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﺳەن، ھﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻛﺘەر ﺑێﺖ. ھەر ﻟە ﻓﯿﻠﻤەﻛەی ﺷــەوﻛەوت ﺋەﻣﯿﻨــﺪا ،ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻣﯚﻧﺘﺎژ ﺑە ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳەﻋﯿﺪی درا. ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ”رﯾﭭــەر ران“ ،ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵێﻜﯽ
ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿە ﻛــە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ،ﻟە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەڕێــﻮە دەﭼێــﺖ. ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە ﺣەﭬﺪەﯾەﻣﯿﻦ ﺧﻮﻟﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛەدا 165 ،ﻓﯿﻠﻢ ﻟە 35وﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون. ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑەرد“ ،ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﻋێﺮاق و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮو.
ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 88ﺳﺎڵﯿﺪا دووﭼﺎری ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە ﺑﻮوە
ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ وەﺳﯿەﺗێﻜﯽ ﻧەﻛﺮدووە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﭘڕﺋەﺳﺮﯾﻨﯽ ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ڕۆﯾﺸــﺖ و ﺋﺎوڕی ﻟێ ﻧەداﯾــەوە ،ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﺑە ﺋﺎواز و ﮔﯚراﻧﯽ ھﺎواری ﻛﺮد” ،ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ھەﻧﮕﺎوێﻜﺘﺎ ﻟــە ﻋﻮﻣﺮی ﻣﻦ دەﺳــڕﯾﺘەوە“ ،ﺑــەم ﺋەو ڕۆﯾﺸــﺖ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎﻧــﯽ ﺑــەم ڕۆژە ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻛە دووﭼﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﯽ و ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧــەوەی ﻛﺮدووە و ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺑﯚ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪووە، ﻟە ﻋﺎﺷﻘﺒﻮون ﺑە ﮔﯚراﻧﯿﯿەوە، ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺗﻮاﻧــﺎی ﮔﻮێﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻟــە ﮔﯚراﻧﯽ و ﻣﻮزﯾﻜﯿﺶ ﻧەﻣﺎوە. ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﺟەﻻل ﻣەﺣﻤﻮود، ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ،ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺳــﺎﻧێﻜﯽ زۆرە ﻟــە ﺑــﻮاری ھﻮﻧەرﯾــﺪا ﻛﺎر دەﻛﺎت .ﺋــەو ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1927ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە، ھەر ﺑــە ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻧﺎردووﯾﺎﻧەﺗە ﺣﻮﺟــﺮە و ﻟــەوێ ﻓێــﺮی ﺧﻮێﻨﺪەواری ﺑﻮوە ،ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾﺎن ﺗەواو ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺑﻮوە .دواﺗﺮ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﻓەﯾﺴەڵ ﺗەواو ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1941ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﻟەو ﺋێﺰﮔەﯾەی ﻛە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰەﻛﺎن ﻟە ﺑەردەرﻛﯽ ﺳــەرای ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ داﯾــﺎن ﻧﺎﺑــﻮو .ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1945ﻟە ﺑەﻏــﺪا دەﺑێﺘە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەﺷــﯽ ﻛﻮردی ﻟە
ﻧﺎزﻧــﺎوی ﻛﺎﺑﺎن ،ﺑﯚ داﯾە ﮔەورەی ﺧﺎﻧەوادەﻛەﯾــﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ژﻧێﻜﯽ ﺧﺎوەن دﯾﻮەﺧﺎن ﺑﻮوە ،ﻟەﺑەر ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﺧﺎﻧەداﻧﯿﯿەﻛەﯾﺸﯽ، ﺑە ”ﻛﺎﺑﺎن“ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دەرﻛﺮدووە ڕادﯾﯚی ﺑەﻏــﺪا ،ﻟە 1/7/1945ﻟە ﺷﺎری ﺑەﻏﺪا ﺋﺎھەﻧﮕێﻜﯽ ﮔەورە دەﮔێڕێــﺖ ،ھەر ﻟەو ﺳﺎڵەﺷــﺪا ﯾەﻛــەم ﺑەرھەﻣﯽ ﺧــﯚی ﺑو ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟە 8 ﮔﯚراﻧﯽ. ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ و دەرﺑەدەری ﺑﻮوە ،ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێــﺮاق ژﯾﺎﻧﯽ ﺑــەڕێ ﻛﺮدووە و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ڕادﯾﯚی دەﻧﮕﯽ ﻋێﺮاق ﭘەﺧﺶ ﻛﺮدووە.
ﻧﺎزﻧﺎوی ﻛﺎﺑﺎن ،ﺑﯚ داﯾە ﮔەورەی ﺧﺎﻧەوادەﻛەﯾــﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ژﻧێﻜــﯽ ﺧــﺎوەن دﯾﻮەﺧﺎن ﺑــﻮوە ،ﻟەﺑــەر ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾــﯽ و ﺑــە ﺧﺎﻧەداﻧﯿﯿەﻛەﯾﺸــﯽ، ”ﻛﺎﺑﺎن“ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ دەرﻛﺮدووە و ﻧﺎزﻧﺎوەﻛەﯾﺶ دەﺳﺘﺎودەﺳــﺖ ﺑﯚﯾــﺎن ﮔەڕاوەﺗــەوە .ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﭘﯿﺸــەی ﭼﺎﯾﭽﯽ ﺑﻮوە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑــﻮون ،ﺑﺎوﻛﯽ دەﻧﮕﺨﯚش
و دەﻓﮋەﻧێﻜــﯽ ﻟێﮫﺎﺗــﻮوی ﻧﺎو ﻣەوﻟﻮودﺧﻮێﻨﺎﻧــﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە .داﯾﻜﯿﺸﯽ ﻧﺎوی ”ﺣەﻻوە ﻋەﻟﯽ“ ﺑﻮوە. ﻛەرﯾــﻢ ﻛﺎﺑــﺎن ،ﺳــﺎڵﯽ 1953 ژﯾﺎﻧــﯽ ھﺎوﺳــەری ﻟەﮔــەڵ ”ﻋﺎﺋﯿﺸــە ﻣﺤەﻣەد ﺧﻮﻧﭽەﻟە“، ﻛە ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ دﯾﺎری ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﻦ ﭘێﻚ دەھێﻨێﺖ و دەﺑﻨە ﺧﺎوەﻧﯽ 6ﻣﻨــﺪاڵ ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ: ﻧﻮﺧﺸە ،ﺷﻮان ،ﺑەرزان ،ﭼﻨﻮور، ﭼﯿﻤەن و ﺳﯚران.
ﺋەو ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺗەﻣەﻧﯽ 88 ﺳﺎڵە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ زۆر ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺗەﻣەﻧێﻜــﯽ زۆر و ھەروەھﺎ ﺑﯿﺮﭼﻮوﻧــەوە ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﺟﺎروﺑــﺎر ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯽ دەﻛﺎت ﺗەﻧﯿﺎ ﺑێــﺖ و ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ زۆری ﻟەﺳــەر ﻧەﺑێــﺖ .ڕۆژاﻧە ھەڵﺴــﻮﻛەوت و داﻧﯿﺸــﺘﻦ و ھەﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﯾە ،ﺳەرداﻧﯽ ﻛﭻ و ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺧﻮاردﻧﯿﺸﯽ ﺑﺎﺷە. ﻛەرﯾــﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻛە دەﺳــﺖ ﺑــە ﻗﺴــە دەﻛﺎت ،ﺑە ﻗﻮرﺳﯽ دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ،ﺑەم دوای ﻣﺎوەﯾــەك ﺑــﺎش دەﺑێﺖ. ﺑەم ﭼﻮوﻧــە دەرەوەی ﻛەﻣە، ﺋەوەﯾﺶ ﻟەﺑەرﺋەوەی ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە و ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﻧﺎﻧﺎﺳێﺘەوە. ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻛــە ﺑە دەﻧﮕە ﻧــەرم و ﺋــﺎوازە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿەﻛﺎن ﮔﻮێﯽ ھەﻣﻮواﻧﯽ ﮔﯚش ﻛﺮدووە، ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮاﻧــﺎی ﮔﻮێﮕﺮﺗﻨﯽ ﻟە ﮔﯚراﻧﯽ ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﮔﻮێ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﮔﺮێﺖ، دەﯾﺎﻧﻨﺎﺳــێﺘەوە و ھەﻧــﺪێ ﻛەﺳــﯿﺶ ﻛﺎﺗێﻚ دێﻦ ﺑﯚ ﻻی و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەڵێﻨەوە ،ﺋەوﯾﺶ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە دەڵێﺘەوە. ﻛەرﯾــﻢ ﻛﺎﺑﺎن ،ﺧەﺗــﯽ ”ﺑﻠە“
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟەم ﺗەﻣەﻧەﺷﺪا ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﻛە دووﭼﺎری ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە ﺑﻮوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﺷﺖ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺧەﯾﺎڵ و ﺑﯿﺮﯾﺪان و ﻟە ﺑﯿﺮی ﻧﺎﭼﻦ ،ﻟەواﻧە ﺋەو ڕێﺰە ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﺳﻨە ﻟێﯽ ﮔﯿﺮاوە .ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﻛە ﺑەھﯚی ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوەﻛەﯾەوە ﻛەس و ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﻧﺎﻧﺎﺳێﺘەوە ،ﺑەردەوام ﻟە ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ وێﻨەﻛﺎﻧﺪا” ،ﻗﺎدر ﻛﺎﺑﺎن“ی ﺑﺮای دەﻧﺎﺳێﺘەوە و ھەﻣﻮو ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﻛە وێﻨەﻛەی دەﺑﯿﻨێﺖ ،ﯾەك ﺷﺖ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە” :ﺋەوە ﻗﺎدری ﺧێﺮ ﻟەﺧﯚﻧەدﯾﻮی ﺑﺮاﻣە“.
11
و ﺧەﺗــﯽ ڕێﺰﻟێﻨﺎﻧــﯽ ﺑﻨﻜەی ڕووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾــﯽ ﮔەﻻوێــﮋی وەزارەﺗــﯽ وەرﮔﺮﺗــﻮوە، ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دوو ﺟﺎر ڕێﺰی ﻟێ ﻧــﺎوە و ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﺑەرﭘــﺮس و ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺳــەرداﻧﯽ دەﻛەن. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺳــﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺑﻮو ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﮔەورەﯾە ھﯿﭻ ﺑەرھەﻣێﻜــﯽ ﺗــﺎزەی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ﺑــەم ﭘێﺶ ﺋــەوەی ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑەم ﺟــﯚرەی ﺋێﺴــﺘەی ﻟــێ ﺑێﺖ، ﺋﺎوازێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﺑﯚی ﺗەواو ﻧەﻛﺮاوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە وەك ﺧﯚی ﻣﺎوەﺗەوە. ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە 16ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻛە ﺑەﺑێ ﺋەوەی ھﯿــﭻ ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﺰاﻧێــﺖ ،ﺋــﺎوازی 9ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎن ھــﯽ ﺧﯚﯾەﺗــﯽ .دوا ﺑەرھەﻣﯽ ھﻮﻧەرﯾﺸــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﺗەﻣەن“ ﺑﻮو ،ھﯚﻧﺮاوەی ﺋەﺣﻤەد ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻠە و زاﻧﺎی ﻣەﺣﻤﻮود ھەژار ﺋﺎوازەﻛەی ﺑﯚ داﻧﺎوە ﻛە دوای داﺑڕاﻧێﻜﯽ زۆر ،ﺋەم ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﺑﻮو. وەك ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛــەی ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدەن،
ﻛﺎﺑﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ وەﺳﯿەﺗێﻜﯽ ﻧەﻛﺮدووە، ﺑەم ھەﻣﯿﺸــە ﺋﺎواﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎرام و ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑﻮوە.
ﻛﺎﺑﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ وەﺳﯿەﺗێﻜﯽ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەم ھەﻣﯿﺸە ﺋﺎواﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎرام و ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑﻮوە. ﻟەم ﺗەﻣەﻧەﺷﺪا ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﻛە دووﭼــﺎری ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە ﺑﻮوە، ھەﻧﺪێﻚ ﺷﺖ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺧەﯾﺎڵ و ﺑﯿﺮﯾﺪان و ﻟە ﺑﯿﺮی ﻧﺎﭼﻦ ،ﻟەواﻧە ﺋەو ڕێﺰە ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﻟە ﺳــﻨە ﻟێﯽ ﮔﯿــﺮاوە .ھــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻛــە ﺑەھﯚی ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوەﻛەﯾــەوە ﻛەس و ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﻧﺎﻧﺎﺳێﺘەوە ،ﺑەردەوام ﻟــە ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻟﺒﻮوﻣــﯽ وێﻨەﻛﺎﻧﺪا” ،ﻗﺎدر ﻛﺎﺑﺎن“ی ﺑﺮای دەﻧﺎﺳێﺘەوە و ھەﻣﻮو ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﻛــە وێﻨەﻛــەی دەﺑﯿﻨێﺖ ،ﯾەك ﺷــﺖ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە” :ﺋەوە ﻗﺎدری ﺧێﺮ ﻟەﺧﯚﻧەدﯾﻮی ﺑﺮاﻣە“. ﻛەرﯾﻢ ﻛﺎﺑﺎن ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ ﭘﯿﺮﯾــﯽ ﺗﺎﻗــەت ﭘﺮووﻛێــﻦ و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎڕادەﯾــەك ﺧﺮاپ ،ﻟە ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﭽێﻜﯿﺪا ژﯾﺎن ﺑەﺳەر دەﺑﺎت.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن
ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺟﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﺳﺎردی و ﺳڕی ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ. ﺳﺎڵﯽ 2014ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕﯽ ،8ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 11ﻣﯚڵەت ﺑە وەﺑەرھێﻨەران دراون.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻟە ﭼﻮارەم ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻧەوﺗﺪا ھﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەﺷﺪاری ﻧەﻛﺮد ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯿﯽ ﺳﻮدان دێﺘە ھەوﻟێﺮ ﻣﺎﻟﯿﻚ ﺗﺎھﯿﺮ ﻧەزﯾــﺮ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺑەم زوواﻧە ﻛﻮﻧﺴﻮڵﮕەری ﺳﻮودان ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﻛﺮێﺘــەوە و دوای ﺋەوەش ﻟﻘێﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەﯾﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ دادەﻣەزرێﻨﻦ. ﺋەو ھﯚﻛﺎری ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەی ﺑﯚ ﺋەوە ﮔەڕاﻧﺪەوە ﻛــە زاﻧﯿــﺎری ﺗەواوی ﻟەﺳــەر
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺋــەم ھەﻓﺘەﯾــە ،ﭼﻮارەﻣﯿــﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدوڵەﺗﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﺑە ﺑەﺷــﺪاری 60 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻟــە 12وﺗــﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە ﮔەرﻣﯿﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﺎراﻧــﯽ ﻧەﺑــﻮو، ھەرﭼەﻧــﺪە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻨﺎﺳــێﻨﻦ .رێﻜﺨــەری ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە دەڵێــﺖ ”ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەی ﻛﺮدﺑﻮاﯾە، ﺋێﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿــﻞ و ﺷــﯿﭭﺮۆن و زۆرﺑــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن دەﻛﺮد“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻧەوت و ﮔﺎز ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ھﯿﻨﺪی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑﻮون و ﻧﻮوﺳﺮاوەی ﺳەردەرﮔەی ﺋﺎﻣێــﺮی ﺧﺴــﺘﺒﻮوە روو ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑەھﯚﯾﺎﻧــەوە دەﻛــﺮا ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺳــەرﺟەم ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەﻣﺎن ﺋــەو ﺋﺎﮔﺮاﻧــە ﺑﻜﺮێــﺖ ﻛــە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪەوە ﺑەو ھﯿﻮاﯾەی ﯾەﻛێﻜﯽ وێﺴــﺘﮕە و ﺑﯚڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوت ﻧﺎﺳــﺮاوی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺪۆزﯾﻨەوە ،دروﺳﺖ دەﺑێﺖ .ﺋەوان ﺑەﺷﻮێﻦ ﺑەم ﻧﺎوەﻛﺎن ﻧەﻧﺎﺳــﺮاو ﺑﻮون و دۆزﯾﻨەوەی ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﻮون دەرﻛەوت ھﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن .ﭼەﻧﺪ ﻣەﺗﺮ ﻧﺎﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫــﺎن ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەوﻻﺗﺮ ﺑــە ھەﻣﺎن ﭘﺴــﭙﯚڕی، ﺋەواﻧــەش ﻛــە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺋﯿﺘﺎڵــﯽ ﺟﯚری ﻛــﺮدووە ،ﺑەرھــەم و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﺧﺴﺘﺒﻮوە ڕوو .ﺑەھﺮۆز ﻣﺤەﻣەد ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ﻟــە ﺳــﻮوﭼێﻜﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ،ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺑﺮﯾﺎ“ ﻣﺎرك ﻻن ﺑەڕێﻮەﺑەر ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﯚڵەﻧﺪی : soluforce
ﺑﯚﯾە ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧﯿﻦ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺎرێﺰراوە.
ﭘێﺸــﺘﺮ 60ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ﻟە ھێڵﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن راﻛێﺸﺎوە و ﺋێﺴــﺘەش ﺑﯚﯾە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻛﺮدووە ،ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧێ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎرێــﺰراوە و ﺋەﮔەر ﺑــﯚ ﺋەوروﭘــﺎش ﺑﮕەڕێﺘــەوە، ﺋەم راﺳــﺘﯿﯿە ﺑــە ﺑــﺎزرﮔﺎن و وەﺑەرھێﻨەراﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ دەڵێﺖ. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻗەﯾــﻮان ﻛــە
ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەی ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻧەوت ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﻦ. ﻛﺎﻣەران ﺳﻠێﻤﺎن ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﭘﯿﺮاﻣﯿــﺪ“ ﺑــﯚ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێــﺖ ”ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ
ﻣﺎﻟﯿﻚ ﺗﺎھﯿﺮ ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺳﻮوداﻧﯽ:
ھەوﻟێﺮ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺑە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻋێﺮاق ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﻛە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿەﻛــەی دەﻛﺮد، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺟﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﺳﺎردی و ﺳڕی ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ“. ھــﺎوﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”ﺑﺰﻧﺲ ﺋێﻜﺴــﭙﺮێﺲ ﮔــﺮووپ“ ﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿــە و ﺋەرﻛەﻛــەی ھێﻨــﺎن و ﺑﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــە ﺑــﯚ دەرەوە و ﻧﺎوەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری ﻧەوﺗﺪا ھەﯾە، ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎن دەﺧﺎﺗە ڕوو. ﺋــﺎرام ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە
ﭼﻮارەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿە، ﺑﯚﯾــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﮔــەورەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﺗﯿــﺎدا ﻧەﻛﺮدووە ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــەو ﺟﯚرە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾە ﻧﯿﯿە. ﺋەوەی ﻟەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺞ ﺑﻮو ،ﺑەﺷﺪاری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﭘێﺘﺮۆﻧﯿﺪز ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻧەوﺗــﯽ ﺳــﻮودان ﺑﻮو ﻛە ﺑــﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮدووە. ﻛﺎﻣەران ﺳﻠێﻤﺎن رێﻜﺨەری ﭘێﺸﺎﻧﮕە:
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾــە و ھەوﻟێــﺮ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺑە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻋێﺮاﻗﯽ ھەژﻣﺎر دەﻛﺎت .ﻣﺎﻟﯿﻚ ﺗﺎھﯿــﺮ دەڵێﺖ ”ﺋەﮔــەر ھەﻣﺎن ﭘێﺸــﺎﻧﮕە ﻟە ﺑەﺳــﺮە ﻛﺮاﺑﺎﯾەوە، ﺑەﺷﺪارﯾﻢ ﻧەدەﻛﺮد“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ھﯚڵەﻧــﺪی solu- forceدووەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎرە ﻟــەو ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾە ﺑەﺷﺪاری دەﻛﺎت و ﻟە راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺑﯚڕﯾﯽ ﻧەوﺗﺪا ﭘﺴﭙﯚڕی ھەﯾــە .ﻣــﺎرك ﻻن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﺑﻮاری ﺟﯿــﺎوازدا وەﺑەرھێﻨــﺎن دەﻛﺎت و ﺧــﺎوەن ﭘﺎوﮔــەی ﻧەوﺗــە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەی ﺑەﻛﺮێ ﮔﺮﺗﺒﻮو .ھﺎوﻛﺎر ﺳــەﻋﯿﺪ ﻧﻮێﻨــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﮔﻠەﯾﯽ ﺋەوەی ھەﺑﻮو ﻛــە ﻧەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ،ﺑﮕﺮە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟەو ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەدا ﻧەﻛﺮدووە. رێﻜﺨەری ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە رەﺧﻨە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﺮێﺖ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ
ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔــەورەﻛﺎن ﺑەوەﯾﺎن زاﻧﯿــﻮە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻧﺎﻛﺎت ،ﻟە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﻮوﻧەﺗەوە.
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮدووە، ﭘێﻤﺎن ﮔﻮﺗــﺮاوە ﺋﺎﯾﺎ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە دەﻛﺎت ﯾــﺎن ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ،ﺋێﻤەش ﻛﺎﺗێﻚ دەﻣﺎﻧﮕﻮت ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت، ﺋەوان ﻟە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﻮوﻧەﺗەوە“. ﻟە ﭼﻮارەم ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﯚﭬەرﯾﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮد ،ﺑەم زۆر ﻛەم ﺑﻮون ﺋەواﻧەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﯚﭬەر ﺑﻮو .ھەر وەك ﻣەﺣﻤﻮود ﻛﺎﻣەران ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﯿﺪاری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ-ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺮد، ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە دەرﻓەﺗێــﻚ ﺑﻮو ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻨﯽﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن.
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ دوو ھەزار و 300ﭘڕۆژەی ﻧﯿﻮەﭼڵە
ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﻣﯚڵەﺗێﻚ ﺑە وەﺑەرھێﻨەران ﻧەدراوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ 11ﭘڕۆژەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑە وەﺑەرھێﻨەران دراوە ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ دوای ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ 4ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێ ،ھێﺸﺘە ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەك ﺑە وەﺑەرھێﻨەران ﻧەدراوە .ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯽ ﺑﯚ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دەﮔەڕێﻨﻨەوە و دەڵێﻦ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە زۆرﺑەﯾﺎن ﺑەردەواﻣە ،ﺑەم ﺑە ﺳﺴﺘﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ. ھﻮﻧــەر ﺗﯚﻓﯿــﻖ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھەزار و 300ﭘــڕۆژە ھەن ﻛــە ﻟە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪان ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑە ڕێــﮋەی % 80ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەواو ﻛﺮاون ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن 10ﺗـــﺎ % 25ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەواو ﺑﻮوە .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧەی % 80ﯾﺎن ﺗەواو ﻛﺮاون ،ھەوڵﯿﺎن داوە ھەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەن ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑــە ﻧﯿﻮەﭼڵﯽ ﺑەﺟێ ﻧەھێڵﺮێﻦ.
ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ 6ﭘڕۆژەی ﮔﺮﯾﻨﮓ ھــەن ﻛــە ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑەردەواﻣــە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧــە ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧێﯿە ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﭘڕۆژە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﻮاری رێﮕەوﺑﺎﻧﺪا، ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺑﺎزﻧەی ﻣەﻟﯿــﻚ ﻣەﺣﻤﻮود ﻧﺰﯾﻚ ﮔﯚڕەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺷــێﺦ ﺋەﺣﻤەدی ھﯿﻨﺪی. ﭘڕۆژەﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺳــێ ھێڵﯽ ﺋەﻧﺪەرﭘــﺎس و ﺋﯚﭬەرﭘــﺎس ﻛە ﺑە ﮔﻮژﻣــەی 19ﻣﻠﯿــﺎر و 356 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﻟەﺳــەر ﺑﻮدﺟەی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەﻛﺎن ﻟە
ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻟەﻻﯾەن ھەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﺮوﺳــﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ و ﮔﻮﻧﯿﺸــێڵﯽ ﺗﻮرﻛﯿﯿــەوە ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾــە .ﻟــە ﺋﺎﯾﺎری 2014دەﺳﺖ ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺮاوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە دوو ﺳﺎڵ ﺗەواو ﺑﻜﺮێﺖ. دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻛــە دەﺑــﻮو ﻻﻧﯽ ﻛەم ﻧﯿــﻮەی ﺗەواو ﻛﺮاﺑﺎﯾــە ،ﺗەﻧﯿــﺎ % 15ی ﺗەواو ﻛﺮاوە .ﺳەردار ﺋەﺣﻤەد ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﺮوﺳــﻚ ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری ﭘڕۆژەﻛــە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ﺳــەرﺟەم ﭘــﺎرەی ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮاو
ﻓەرﻣﺎن ﻏەرﯾﺐ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﻧەوەﺳﺘﺎوە ﺟﮕە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻜﺮدن ﻧەﺑێﺖ.
ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﻛــە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014 دراوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ 2015ﭘﺎرە وەرﻧەﮔﯿﺮاوە و ھەر ﺋەوەش ھﯚﻛﺎر ﺑــﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺗێﯿﺪا ﺑﻮەﺳــﺘێﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە 25ی ﺋﺎدارەوە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺟێﺒەﺟێﻜﺎرە ،ﺑڕﯾﺎر دراوە ﻣﻠﯿﺎرێــﻚ و 500ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺧــەرج ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە رێﻜﺎرە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺗەواو ﺑﻮون و ﻣﺎوەﺗــەوە ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ .ﺳەردار ﺋەﺣﻤەد دەڵێﺖ ”ﺋەﮔەر ﭘﺎرە ھەﺑێﺖ ،ھەر ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺗەواوی دەﻛەﯾﻦ“. ﺟﮕە ﻟــەم ﭘڕۆژەﯾە ،ھەرﯾەك ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ رﯾﺴﺎﯾﻜﻠﯿﻦ و ﭘڕۆژەی ﺷەﻗﺎﻣﯽ 100ﻣەﺗﺮی ،ﻛﺎرﻛﺮدن ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑەردەواﻣە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻮدﺟــە ،ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑە ﺳﺴﺘﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ. ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮوە
ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015ھﯿﭻ ﻣﯚڵەﺗێﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەدرێﺘە وەﺑەرھێﻨەران. ﻓەرﻣــﺎن ﻏەرﯾــﺐ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺳــﺎڵﯽ 2014ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ،8ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن 11 ﻣﯚڵەت ﺑە وەﺑەرھێﻨەران ﺑﺪەن. ﻟــەو 11ﭘڕۆژەﯾــە 3ﭘــڕۆژە ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدن ﺑﻮون و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ، ﮔەﺷﺘﯿﺎری و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﺪا ﺑﻮون.
ﺋەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﻟە ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﻧەوەﺳــﺘﺎوە ﺟﮕــە ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻜﺮدن ﻧەﺑێــﺖ ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەی ﻛﺎﺗﯽ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺗێﯿﺎﻧــﺪا وەﺳــﺘﺎوە. ﻟەواﻧەش ﭘــڕۆژەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەﺧﺸــە ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷﻮﻗە ﻟە ﻗﻮﻟەڕەﯾﺴــﯽ ﺑﯚ ھــەژاران و ﻛەﻣﺪەراﻣەﺗــﺎن ﻛــە ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ وەﺳــﺘﺎوە، ھــﺎوﻛﺎت ﭘــڕۆژەی ﺳــەﯾﺮان
ﺳــﯿﺘﯿﺶ ﻟە ھەﻣﺎن ﺷﻮێﻦ ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑە ھــەژاران ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ وەﺳﺘﺎوە. ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺋەﮔــەر ﺑەردەواﻣﯿــﺶ ﺑﻦ ،ﺋەوا ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺳﺴــﺘﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ .ﺑەڕێﻮەﺑەری وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێﺖ ”ﺋەﮔەر ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو 100ﻛﺮێﻜﺎر و ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ 20 ﻛﺮێﻜﺎر ﻛەم ﻛﺮاوەﺗەوە“.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەوﻟێﺮ ﺧﺎوەﻧﯽ 147ﻛﺎرﮔەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗەﻧەﻓە و ﺳﯿﺴەﻣە
ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻣﯚﺑﯿﻠﯿﺎت ھەرزان دەﻛەن
ﺋەﮔەر ﻧﺮﺧﯽ ﺗﺎﻗﻤێﻚ ﻗەﻧەﻓەی ﻧﺎوﺧﯚ ھەزار دۆﻻر ﺑێﺖ ،ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛەی ھەزار و 400دۆﻻرە.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺋەو ﺳﯿﺴــەم و ﻗەﻧەﻓە ڕەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﺎﻧەی ﺑە ﺟﯚرەھﺎ ﻣﯚدێﻞ ﺳﺎن ﻟە دەرەوەی ھەرێﻢ دەھێﻨــﺪران و ﺑەﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑەرز ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎن دەﺧﺮاﻧە ڕوو ،ﺋێﺴﺘە زۆرێﻜﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوەوەی ھەرێﻢ ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﻛەﻣﺘﺮ و ﮔەرەﻧﺘﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن و ﺑەدڵﺨﻮازی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ. ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 60ﻣەﺗﺮﯾﯽ ھەوﻟێﺮ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕەی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻣﯚﺑﯿﻠﯿﺎت ھەن .ﻟەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕﺎﻧە، ﻣﯚدێﻠﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﻟە ﻗەﻧەﻓەﻛﺎن و ﺳﯿﺴــەﻣﯽ ﺧەوﺗــﻦ ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو .ﺟﺎران ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧە ﻟە دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەھێﻨﺪران ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﺎرﮔــەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟــە
ھەوﻟێــﺮ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەی دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﮕــﺮە ﺑﺎﺷــﺘﺮن و ﺑە 3ﺳــﺎڵﯿﺶ ﮔەرەﻧﺘﯽ دەﻛﺮێﻦ. ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەی ﻧەوزاد ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺗﺎﻗﻤﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻦ و ﺳﯿﺴــەﻣﯽ ﺧەوﺗﻨــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ و ھەوﻟێﺮﯾﺶ ھەﯾــە .ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧﺮﺧــﯽ ﯾەﻛﯿﺎن
دەﭘﺮﺳــﯽ ،ھەر زوو ﭘێﺘﯽ دەڵێ ﺋەوە ھەوﻟێﺮە و 3ﺳــﺎڵ ﮔەرەﻧﺘﯽ ھەﯾە .ﺋەو دەڵێ ”دروﺳــﺘﻜﺮاوی ھەوﻟێﺮ زﯾﺎﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛەی زۆر ﺑﺎﺷە“. ﻟە ﺑەراﻣﺒــەری ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەی ﻧــەوزاد ،ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻛﺎﻣــەران ﻗﺎﺳﻤە .ﻟەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﺟﯚرەھﺎ ﻗەﻧەﻓە و ﺳﯿﺴــەم ﺑەﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﯾەﻛــەوە داﻧﺮاون ﻛە ﻟــە ﻧێﻮﯾﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ داﻧەﯾەﻛﯿــﺎن ﺗﻮرﻛﯿﯿە .ﺋﺎﺧﺮ ﻛﺎﻣەران ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺎرﮔەﯾﺎن ھەﯾە و ﻣەﮔــەر ﻓﺮﯾﺎی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ داﺧﻮازﯾﯿەك ﻧەﻛەوێﺖ ،ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھــﺎوردەی ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو ﺑﺎس ﻟە
ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛﺎت ﻛــە ﮔەرەﻧﺘــﯽ 3ﺳــﺎڵﯿﺎن ﻟەﮔەڵە و ﻓﺮۆﺷــﯿﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮە. ﺋەو ﺗﺎﻗﻤێﻜﯽ ﻗەﻧەﻓەﻣﺎن ﭘﯿﺸــﺎن دەدات و دەڵــێ ”ﻧﺮﺧــﯽ ھەزار دۆﻻرە ﻛە ﺑەراورد ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛە، 400دۆﻻر ھەرزاﻧﺘــﺮە“ .ﻛﺎﻣەران
ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﺎﺷــﯿﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺎت و دەڵێ ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﺗﺎﻗﻤێﻜﻤﺎن ﺑــﯚ ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە ﻛە ﺧﺮاپ ﺑﻮوﺑێﺖ“. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿەوە ﺑﺎزاڕی ﻣﯚﺑﯿﻼﺗﯿﺶ ﻛەم ﺑﻮوە ،ﺑــەم دووﻛﺎﻧــﺪاران ﭘێﯽ ﺷــﻮﻛﺮن و دەڵێﻦ ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺧﺮاپ ﻧﯿﯿە و ﺑەﺟﺎرێﻚ ڕاﻧەوەﺳــﺘﺎوە و ﺟﻤﻮﺟﯚڵێﻜﯽ ﺗێﺪاﯾە. ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﻛﺎرﮔــەی ﻣﯚﺑﯿﻠﯿــﺎت ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ﭼﺎﻻﻛــﻦ و ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎن 147 ،ﻛﺎرﮔەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗەﻧەﻓە و ﺳﯿﺴەم ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەن. ﯾەك ﻟــەو ﻛﺎرﮔﺎﻧە ھــﯽ ﻛﺎروان
ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەك:
دروﺳــﺘﻜﺮاوی ھەوﻟێــﺮ زﯾﺎﺗــﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛەی زۆر ﺑﺎﺷە.
ﻗﺎﺳــﻤە و ﻛﺎرﮔەﻛــەی ﻟەﺳــەر ڕێﮕــەی ﺑﻨەﺳــوەی ھەوﻟێــﺮ ھەڵﻜەوﺗﻮوە. ھەﻣﻮو ڕۆژێﻚ ﻟە ﺳەﻋﺎت 8ـــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿــەوە ﺗــﺎ ﭘێﻨﺠــﯽ ﺋێﻮارە، دەرﮔــەی ﺋەو ﻛﺎرﮔەﯾــە ﻛﺮاوەﯾە و دەزﮔــە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎر دەﻛــەن .ﻛﺎری ﻛﺎرﮔەﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــێﻜﻦ و 23ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﺑەﺳــەر ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﺪا داﺑەش ﻛــﺮدووە .ﻟــەو ﻛﺎرﮔەﯾە ڕۆژاﻧــە 7ﺗﺎﻗﻢ ﻗەﻧەﻓە دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ .ھەڵﺒەت دروﺳــﺘﻜﺮﻧﯽ ھەر ﺗﺎﻗﻤێﻚ ﺑە ﺷــەش ﺑەﺷــﺪا ﺗێ دەﭘەڕێﺖ ،ھــەر ﻟە ﻟێﻜﺪان و ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ھەﯾﻜەﻟەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﺗﺎ داﻧﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻔەﻧﺞ و ﻗﺎﯾﺶ و ﺧــﺎم و ﻗﻮﻣــﺎش و ﭘێﭽﺎﻧەوەی ﺑە ﻧﺎﯾﻠــﯚن و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﺎﻧﮕە. ﻣەوادەﻛﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەھێﻨﺪرێﻦ و ﻟــەو ﻛﺎرﮔەﯾــەش دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﻦ .ھەڵﺒــەت ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻣەوادەﻛﺎن ،ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎران ﻛــﺮدووە و زۆرێﻚ ﻟە ﻣﯚدﯾﻠﯽ ﻗﯚڵﯽ ﻗەﻧەﻓەﻛﺎن ،ﺋﺎﻣﺎدەن
و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻏﻠﯿﻔﯿﺎن دەوێﺖ. ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرﮔەﯾە ﻛﺎروان ﻗﺎﺳﻢ دەڵێ ”ﺋــەو ﻗﻮﻣــﺎش و ﺗەﺑەﻗە و داراﻧەی ﺋێﻤە ﺑەﻛﺎرﯾﺎن دەھێﻨﯿﻦ، ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿــﻦ و ﻧﺎﭼﺎر ﻟە دەرەوە ھــﺎوردەی دەﻛەﯾــﻦ“. ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸــﺪا ﻛﺎروان ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛەﯾﺎن ﺑە ﮔﻮﻧﺠــﺎو دەزاﻧێ ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﺑــەرزی ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ و ﺋەو ﺗﺎﻗﻤﺎﻧەی ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەھێﻨﺪرێﺖ. ﺋەو دەڵێ ”ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﻣﯚدێﻠێﻚ دروﺳﺖ دەﻛەﯾﻦ و ﻣەﺗﺮی زاوﯾەی داﻧﯿﺸــﺘﻦ ﺑــە 95دۆﻻرە و ﺧــﯚ ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﻗﻤﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻨﯿﺶ ﻟە ھەزار و 100دۆﻻر زﯾﺎﺗﺮ ﻧﯿﯿە. ﻛﺎروان ﻗﺎﺳــﻢ ﺑــﺎس ﻟــە ﺟﯚری ﻛﺎﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت و ﺑــەراوردی دەﻛﺎت ﺑەواﻧــەی ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەھێﻨﺪرێﻦ و دەڵێ ”ﺋەواﻧەی ﺋێﻤە دروﺳــﺘﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ ،زەﻣﺎﻧەﺗﯽ 3 ﺳﺎڵﯽ دەﺑێ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەواﻧەی ﻟە دەرەوە دەھێﻨﺪرێــﻦ زەﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛە ڕۆژێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە“. ﺋێﺴــﺘە ڕۆژ ﺑەڕۆژ ﺧەڵﻚ ﺑﺎﺷﯿﯽ ﺑەرھەﻣــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ دەردەﻛەوێﺖ و ﻣﺘﻤﺎﻧەی زﯾﺎﺗﺮی ﭘێ دەﻛﺎت .ھەرﭼەﻧــﺪە ھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎن ﻟە دەرەوە و ﺑەﺳﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧﺮﺧەﻛەی ھەرزاﻧﺘﺮ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھــەروەك ﻛﺎروان دەڵــێ ”ﺋەﮔــەر ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧێﻮﺧــﯚ ﺑــﻦ ،ڕەﻧﮕە ﻧﺮﺧەﻛەی ﻟە ﻧﯿﻮەی ھﺎوردە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺒێﺘەوە“.
ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر دەرﮔەی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە دادەﺧﺎت ﻧﺮﺧﯽ ھەﻧﺪێ ﺧﺎﻧﻮو زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ھەزار دۆﻻر داﺑەزﯾﻮە وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﺷــەڕی داﻋﺶ ،ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوی ﺑەﯾەﻛﺠﺎری وەﺳــﺘﺎوە ،ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە رادەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼﺎو داﺑەزﯾــﻮن .ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﺑێ ﺑــﺎزاڕی ڕووی ﺗێ ﻛﺮدوون ﺑە ﺟﯚرێﻚ ،ﺋــەوەی ﻟە ڕاﺑﺮدوو ﺑە ڕۆژێﻚ دەﺳﺘﯿﺎن دەﻛەوت ،ﺋێﺴﺘە ﺑە دوو ﻣﺎﻧﮓ ﻧﺎﯾﺒﯿﻨﻦ و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن دەﺳﺖ ﻟەو ﻛﺎرەﯾﺎن ھەڵﺪەﮔﺮن و ﺑەدوای ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮدا دەﮔەڕێﻦ. ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﯾە ﻟە ﻧﺰﯾﻜــﯽ ﻛەﺳــﻨەزان ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧــﻮو و زەوی ھــەن ﻛــە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣﯚدێﺮن ﺑەﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛﺘــﺮەوەن .ﺑەر ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﺷــەڕی داﻋﺶ ،ڕۆژاﻧە ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕﺎﻧە ﻗەرەﺑﺎڵﻎ ﺑﻮون و ﺑەردەوام ﻛەﺳێﻜﯿﺎن ﻟە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣﻮڵﻚ ﺑﻮون ﺑە ﻛڕﯾﺎران، ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺗەﻧﯿــﺎ داﻧﯿﺸــﺘﻮون و ﭼﺎو ﻟــە دەرﮔە و ﺑەدﯾﺎرھﺎﺗﻨــﯽ ﻛڕﯾﺎرێﻚ ڕۆژ ﺑەڕێ دەﻛەن. ﺣﻮﺳێﻦ ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺷــێﺮزاد ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەو ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾﯿە دەدات ،ﺑەرۆﻛــﯽ ﮔﺮﺗــﻮون .ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ ”ﺋێﺴــﺘە ﻛڕﯾﻦ
و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ زۆر ﻛەﻣە ،ﻣەﮔەر ﻟە ﺑەﻛﺮێﺪاﻧــﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻚ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ھەﻓﺘەدا“. ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﺳەرﺗﺮی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺷێﺮزاد ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﺑﯚﭼﻮوﻧە. زﯾﺮەك ﻋﻮﻣەر ﻟەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾە ﺑﺎس ﻟــە ڕاﺑــﺮدوو دەﻛﺎت ﺑەر ﻟە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ و ڕاﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘێﺸــﯿﻨەی ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە ،ﻟــە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﺋەو ڕۆژاﻧە ﺑەﻻﻧﯽ ﻛەم دوو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ واژۆ ﻛﺮاوە .ﺑەم ﺋەو دەڵێ ”ﺋێﺴﺘە ﺑە دوو ﻣﺎﻧﮓ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. زﯾﺮەك ﻋﻮﻣــەر ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك دەﻛﺎت ﻛە ﺑەھﯚی ﺑــێ ﺑــﺎزاڕی ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿــﺎن ڕەواﻧــەی ﻣﺎڵــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە و
داﯾﺎﻧﺨﺴﺘﻮون. ﻣﺎم ﺧﺎﻟﯿﺪ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾە ﻛە ﺑێ ﺑﺎزاڕی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﭘێ ھەڵﮕﺮﺗﻮوەﺗەوە .ﺋەو ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪ زەوﯾﯿەﻛﯽ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﺧﯚی ﺑﯚ ﺧێﺮ ﻛڕﯾﺒﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﺧﯚی ﻟــەﻻی ﺑﺮادەر و ھﺎوﭘﯿﺸــەﻛﺎﻧﯽ، ﻓﺮۆﺷﯿﺎرێﻜە ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر. ﺋەو دەڵێ ”ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋﯿﺶ ﻛﺎری ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﺑﻮو، ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﻛەڵﻜﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﺑە ﻣﺎﻧﮓ دەﺑێــﺖ ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛڕﯾﺎرێﻚ ﺑﻜەﯾﺖ“ .ﻣــﺎم ﺧﺎﻟﯿﺪ ﭘێﯽ واﯾە ﺑە ھەڵﮕﺮﺗﻨەوەوی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛــﺮدووە و دەڵێ ”ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎﻧەﻛــەم زۆر ﺑــﻮو و ﻟەو ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿەش ھەر دەﻛﺮا ﻛﺮێ ﺑﺪەم“. ھەڵﺒــەت ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯿﯿــە و ھەر ﺧﯚی ﻧــﺎوی ﭼەﻧﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﺑە ﭘەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ دەژﻣێﺮێﺖ ﻛە دەﺳﺘﯿﺎن ﻟەو ﻛﺎرە ھەڵﮕﺮﺗﻮوە. ﺧــﺎوەن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن ﺑﺎس ﻟە داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧــﻮو و زەوی دەﻛەن و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە زۆرﯾﯽ ﻓﺮۆﺷﯿﺎر و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر دەدەن. زاﻧﺎ ﺣەﺳــەن ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺗﯿﺸــﻜﯽ زێڕﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺷــﺎرە ﺗــﺎزە دروﺳــﺘﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ
ﺟﺎران ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﻟە ژﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ ﻛە ﺑە 120ھەزار دۆﻻر ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﺑە 80ھەزار دۆﻻر ﻛڕﯾﺎری ﻧﯿﯿە.
ھەوﻟێﺮ دەھێﻨێﺘــەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧێﻮ ﺷــﺎردا داﺑەزﯾــﻮن .ﺋەو دەڵێ ”ﺟﺎران ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﻟە ژﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ ﻛە ﺑە 120ھەزار دۆﻻر ﺑﻮو، ﺋێﺴﺘە ﺑە 80ھەزار دۆﻻر ﻛڕﯾﺎری ﻧﯿﯿــە“ .ﺑەﮔﻮﺗەی زاﻧﺎ ﺣەﺳــەن؛ ﺋەو ﺧﺎﻧﻮواﻧــەی ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن زۆر
ﺑــەرز ﺑﻮوە ،زﯾﺎﺗــﺮ داﺑەزﯾﻮن ،ﺋەو دەﺳﺖ ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛەی ﺑەراﻧﺒەری؛ ھﯿﻮا ﮔﺮووپ ڕادەدێﺮێﺖ و دەڵێﺖ ”ﺧﺎﻧــﻮوەﻛﺎن ﻧﺮﺧﯿﺎن 500ھەزار دۆﻻر ﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە 380 ھەزار دۆﻻر ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻻی ﺋێﻤە داﻧﺮاون و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟە ﻧﺮﺧﯿﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳێﺖ“.
ﻛەﻣێــﻚ ﻟەوﻻﺗﺮ ﻟەﺗﯿــﻒ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻗﺎﺳــﻢ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘﯽ ﺣەﺳﺎرۆك و ﺳێﺒەردان دەدات ﻛە 20ھەزار دۆﻻر ﻧﺮﺧﯿــﺎن داﺑەزﯾﻮە .ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﻧﺮﺧــﯽ زەوی زۆر ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟە ﺧﺎﻧﻮو و دەڵــێ ”ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺑەﮔﺸﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ھەزار دۆﻻر
داﺑەزﯾﻮە و ﻛڕﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە“. ﻟەﮔەڵ درێﮋەﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﺷەڕی داﻋﺶ ،ﺋێﺴﺘە ڕۆژ ﺑەڕۆژ ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن دادەﺑەزن ﺑێ ﺋەوەی ﻛــەس ﺑﺰاﻧێ ﻧﺮﺧﯿﺎن ﭼەﻧﺪە ،وەك ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن دەڵێﻦ ،ﻛڕﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺗــﺎ ﻧﺮﺧەﻛﺎن دەرﺑﻜەون.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ھەوﻟێﺮ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﯽ ﺣەﺳﺎرۆك و ﺳێﺒەردان 20ھەزار دۆﻻر داﺑەزﯾﻮن.
13
ﻧەوت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
د .ﺑێﻮار ﺧﻨﺴﯽ:
ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھەﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ د .ﺑێﻮار ﺧﻨﺴــﯽ راوێﮋﻛﺎری وزە ﻟە ﺋﺎژاﻧﺴﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ھەرﭼەﻧــﺪ ﻧەوت ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ،ﺑەم ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺗەﻧﺎھﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە رێﮕەی ﻓﺮەﭼەﺷــﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎت ﻣﺴﯚﮔەر دەﻛﺮێﺖ. ﺧﻨﺴــﯽ ،ﭘێﯽ واﯾە دەﺑێﺖ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ھەﻣەﻻﯾەن ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑڕێﮋرێﺖ. ﻟــەو ﺳــﺎﻧەی راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟــە رێﮕەی ﻧەوﺗــەوە ھەوڵﯿــﺪا ﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨێــﺖ ،ﺑەم ﻧــەوت دەﺗﻮاﻧێ ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘﺎﺷﻜﯚﯾەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻋێﺮاق دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت؟ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺗــﺎ دوای 2003 و ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دەﺳــﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﻋێــﺮاق ،ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻧەﺑﻮوە ،ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭘەراوێــﺰ ﺑﺨﺮێﺖ و ﻟە ﭘﺎﺷــﻜەوﺗﻮوﯾﯿﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە .ھەر وﺗێﻚ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘێﺸــﺒﻜەوێﺖ، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ھەﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﮔﺮێــﺪراوی ﻋێﺮاﻗێﻜە ﻛە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە % 93ی داھﺎﺗەﻛەی ﻟە ﻧەوﺗەوە دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ .ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻧﺠﺎﻛﺎن و ﺗﺎ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ﭘەرەﯾﺎن ﭘێــﺪرا ،زۆرﯾﻨەی ﻧەوﺗﯽ ھەﻧﺎردەﻛــﺮاوی ﻋێﺮاﻗــﯽ ﭘێــﻚ ھێﻨﺎوە ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ رێﮕە ﺑــﯚ ﺋەوەی ھەرێــﻢ ﺑﺘﻮاﻧێ ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨێــﺖ ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزەﻛەﯾەﺗــﯽ ،ھەرﭼەﻧــﺪ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛﺎری ﻟە دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻛﺮدووە، ﻛە ﯾﺎﺳــﺎ و وەزارەﺗێــﻚ ﻧەﺑﻮوە، ﺑــەم دواﺗﺮ ﯾﺎﺳــﺎ دەرﻛــﺮاوە و وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﻜﮫﺎﺗــﻮوە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زەﺑەﻻﺣﯿﺎن ﺧەرج ﻛﺮدووە ،واﺗە ﻟەﮔەڵ ﺑێﺴەروﺑەرﯾﯿەﻛﯽ ﺋﯿﺪاری
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەم ﻛﺎری ﺑﺎش ﻛــﺮاوە ،ﻟەواﻧەﯾە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ وەك ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﺪا ،ﺋەﮔەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەوﺗەﻛــەی ﺧﯚی ﺑەرھــەم ﻧەھێﻨﺎﺑﻮواﯾە ،ﺋێﺴــﺘە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ دروﺳــﺖ ﺑﺒﻮاﯾە و ﺑﮕﺮە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﺑﻮو .ﻣەﺑەﺳﺘەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋەﮔەر ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺴەروﺑەرﯾﺶ ﺑﻮوﺑێﺖ ،ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەرێﻢ ﻟەﺳەر ﭘێﯽ ﺧﯚی ﺑﻮەﺳﺘێﺖ و ﺑﺘﻮاﻧێﺘەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺎت. ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ھەﻧﮕﺎوێــﻚ
ھەر دەوڵەﺗێﻚ ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﮋێﺖ و ﯾەك دەروازەی ﺋﺎﺑﻮوری ھەﺑێﺖ ،ﺋەوا ﻣەﺗﺮﺳﯽ زۆری ﻟەﺳەر دەﺑێﺖ ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻟــە ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﭘێڕۆﯾــﯽ ﺑﻜﺎت ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛە ﻓﺸــﺎرەﻛﺎن ﻟەﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛەم ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭼﯿﯿە؟ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﺷــەڕی داﻋــﺶ ﻟەﻻﯾــەك و ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ ،ﻟەو دۆﺧەدا ھەﻧــﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا رێــﻚ ﺑﺨﺎﺗەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ ﻧەﺑێﺖ. دەﺳــﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑــە دوارێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧەوت
و
ﺧەڵﻚ ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﯾﻨــەی رەھﺎی ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ھەرێﻤــﯽ ﺑەھــﯚی داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوی و ﻗەرەﺑﻮوﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ زﯾــﺎن ﻟێﻜەوﺗــﻮو رووﺑەڕووی رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧــﺪ دەﻛﺮێﻨــەوە، ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەدەﻧﮓ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و ﺑەﺗەﻧﮓ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘێﭽەواﻧە ﺑەدەﺳﺘەوە دەدات. ﭘﻮﺧﺘــەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ﺋەوەﯾــە، ﻟــە 25ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا، ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺷﯿﭭﺮۆﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ،ﺳەرداﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﻛــەن و دﯾﺪارێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەﻧﺠﺎم
ﮔﺮﻧﮕە و دەﺑێــﺖ ﺑەردەواﻣﯽ ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ دێﺘە ﭘێــﺶ ﻛە ﻛــﻮرد دەﺗﻮاﻧێ ﺑﯚ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑــەﻛﺎری ﺑﮫێﻨێﺖ ﻛــە ھــەزاران ﺷــەھﯿﺪی ﻟــە ﭘێﻨﺎودا ﺑەﺧﺸــﯿﻮە .ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺶ ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﻧﺎﺳﻜە و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺳــەر ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ھەﻧــﺎردەی ﻧەوت و ﮔﺎزدا ھەﯾە ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ورﯾﺎﯾﯿــەوە ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت. ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــﯽ زۆری داھﺎﺗەﻛەی ﻟــە ﺑﻮدﺟەی دەﺗﻮاﻧــێ ﺑەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﺪا، ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت؟ ھــەر دەوڵەﺗێﻚ ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﮋێﺖ و ﯾــەك دەروازەی ﺋﺎﺑﻮوری ھەﺑێﺖ ،ﺋــەو دەروازەﯾە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ
دەدەن ،ﻟەو دﯾﺪارەدا ﺑە وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە، ﺧﺎﻧــﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻚ ﺑەﺳــەر ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا داﺑەش دەﻛەن ﻛە ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﺗێﺪا ﺑەرھەم دەھێﻨﻦ و ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯽ و ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەی ”ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران“دا ﻛﺮدووە. ﻟە راﮔەﯾەﻧﺮاوەﻛــەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﺪا ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺷﯿﭭﺮۆن ”وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران“ ،ﮔﻮزارﺷــﺘﯽ ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﻛەواﺗە ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ھەﻣﻮو ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺷﯿﭭﺮۆن ﻧﯿﯿە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺷــێﻜﯿەﺗﯽ ،ﺑەدﯾﻮێﻜــﯽ ﺗﺮدا ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە زۆر زﯾﺎﺗﺮی ”ﻟــە ﭘێﻨﺎو ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران“ ﻛﺮدووە و دەﻛﺮێﺖ ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەی ﺑــە ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ﭘــڕۆژە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ
ﻣەﺗﺮﺳــﯽ زۆری ﻟەﺳەر دەﺑێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔەر ﺳەرﭼﺎوەﻛەش ﻧــەوت ﺑێــﺖ ،ﻛــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ زۆر ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﺗێﻜەڵــە ﺑــە ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ دەوڵەﺗەﻛﺎن ،ﻛە ھەرﯾەك دەﯾەوێ ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺒﺎت .ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎن ﻟەﺳــەر ﻧەوت ﮔــەورەن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ ﻧەوت ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ دەوڵەﺗێﻚ ﻛە ھەﻣــﻮو داھﺎﺗەﻛەی ﻟە ﻧەوت دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ ،وەك ﻋێﺮاق و ھەﺗﺎ رووﺳﯿﺎﯾﺶ ﻛە ﺑەو ھﯚﯾەوە زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﮔەورەﯾﺎن ﺑەرﻛەوت، ﺋەﻣڕۆ ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﺷەڕەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ،
ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێﻤە ﻧە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋﯚﭘﯿــﻚ و ﻧــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻛﺎرﯾﮕــەری زۆر دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻛە ھەﻣﻮو داھﺎﺗﯽ وت ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻓﺮۆﺷﯽ ﻧەوﺗە ،رووﺑەڕووی ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەﺑﯿﻨەوە ﺋەوروﭘﺎ ﺑــە ﻓڕۆﻛە ھێﺮش ﻧﺎﻛﺎﺗە ﺳەر رووﺳﯿﺎ ،ﺑەم ﺋەوەﺗﺎ ﻧﺮﺧﯽ ﻣەﺗﺮ ﻣﻮﻛەﻋەﺑــﯽ ﮔﺎز ﻟە 4دۆﻻر و ﻧﯿﻮ ﺑــﯚ دوو دۆﻻر و ﻧﯿﻮ ،ﻧﺮﺧﯽ ﺑەرﻣﯿﻠێﻚ ﻧەوت ﻟە 110دۆﻻرەوە ﺑﯚ 40دۆﻻر دادەﺑەزێﻨێﺖ ،ﺑەم ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی وﺗﺎﻧــﯽ وەك رووﺳﯿﺎ و ﺳــﻌﻮودﯾە ﯾەدەﮔێﻜﯽ ﮔــەورەی داھﺎﺗﯿــﺎن ھەﯾــە ،ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــەﻛﺎری دەھێﻨﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــەﻛﺎن وەك ﻟەﺳــەر ﻋێــﺮاق دەردەﻛــەوێ ،ﻟەﺳــەر ﺋەوان دەرﻧﺎﻛەوێــﺖ .ﻟەﺑەرﺋەوە وەك ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەﺳــەر دەﻛــەن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەروازەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻓﺮەوان و ﻓﺮەﭼەﺷــﻦ ﺑﻜﺎت ،ﻟە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ،ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار، ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﺋەواﻧــﯽ ﺗــﺮ، ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە داڕﺷﺘﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﭘﺘەو ھەﯾە. ﺋﺎﯾﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﺋەو ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەی ھەﯾە؟ ھەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﻛە دەﻛەوێﺘە ﺗەﻧﮕﮋەوە ،ھﯚﺷــﯿﺎر دەﺑێﺘەوە و ھەﺳــﺖ دەﻛﺎت ﯾﺎن دەﺑێ ﺧﯚی رێﻚ ﺑﺨــﺎت ،ﯾــﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺧﯚی راﺑﮕﺮێﺖ ،ﺋەو دۆﺧە دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺧﯚﺑﻜەوێﺖ و ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺧﯚی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑﻜﺎت. ﮔﺮﻧﮕە ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ رێﻜﻮﭘێﻜﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﺎرﮔێڕی ھەﺑێــﺖ ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎﻣﺎﻧێﻜﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪی ھەﯾە،
زەوﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەﭘﯿــﺖ و ﺋــﺎو و ھەواﯾەﻛــﯽ ﮔﻮﻧﺠــﺎوی ھەﯾە، دەﺗﻮاﻧێ ﺑە رێﮕەی ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﭘــەرە ﺑەﻛــﯚی ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن ﺑﺪات و ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋەﮔەر وەھﺎ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ھەﺑێﺖ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ رۆﺷﻨﯽ دەﺑێﺖ. ﺑەم رەﺧﻨەﻛــە ﺋەوەﯾە ﻛە وەھــﺎ ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە؟ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ﻛە دەﺑێﺖ ﺑە ﻋەﻗڵﯿەﺗﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ. ﻛەواﺗە ﻟەو دۆﺧەدا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧێ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﯚی ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ؟ دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھــەوڵ ﺑــﺪات ﻟە ﺧﺎڵــﯽ ﯾەﻛەﻣــﺪا دۆﺧێﻜــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﭘﺎرێــﺰراوی ھەﺑێــﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر دۆﺧێﻜــﯽ ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻧەﺑێﺖ، ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری، ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ﻧﺎﺑێﺖ، ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ”ﺋﯿﻌﺘﻤﺎد“ ﻟەﺳــەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑــﻜﺎت ﻟەﻻﯾــەك و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺋەوەﯾە ”ﺋﯿﻌﺘﻤﺎد“ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ، ھێﻨﺎﻧەﭘێﺸــەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻟە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رووەوە ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟە ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ. ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﺪا ﻛە ﻛەرﺗﯽ
ﯾﺎ ”ﺳەﺗﺎر“ ﻟە دوﻋﺎ ﺗێﻨﺎﮔەﯾﺖ ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻣەﻛە!
وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ورﯾﺎﺑە
داﺑﻨﺮێﺖ. ﺷــﯿﭭﺮۆن ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەﯾــە، داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼــە ﻧەوﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﻛﺎری ﺗێﺪا دەﻛﺎت، رووﺑــەڕووی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯽ ﮔەورە ﺑﻮوەﺗــەوە ،وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەﮔــەر ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺑە ﺋەرﺷــﯿﻔﯽ ھەواڵ و رووﻣﺎڵە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺣﺰﺑەﻛەﯾــﺪا ﺑﭽێﺘەوە، ﮔــەورەی ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗــﯽ ﺑــەردەڕەش دژ ﺑــە ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺷﯿﭭﺮۆن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە دەدۆزێﺘــەوە ،ﺋﺎﺧﺮ ﺷــﯿﭭﺮۆن ﺳــەﺗﺎن دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺑەردەڕەﺷﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە و ﺑە ﯾەك ﻓﻠﺴﯿﺶ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــﯽ ﻗەرەﺑــﻮوی ﻧەﻛﺮدووﻧەﺗەوە. ﻛێﺸــەﻛە ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی
ﺷــﯿﭭﺮۆن ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﻛﺮدەﻧﯽ ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﺧﺰﻣەﺗێﻜــە ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەوەﯾە ﺋــەوەی ﺷــﯿﭭﺮۆن وەك ﺋەرﻛﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ دەﺑــﻮو ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﯿــﻜﺎت ﻧەﯾﻜﺮدووە، ﻟە ھــەر ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻧەوﺗﯿﺪا دەﯾــﺎن و ﺳــەﺗﺎن ﺟﻮوﺗﯿــﺎر ﺑەھــﯚی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗەوە زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪ ﺑــﻮون و ﻗەرەﺑــﻮو ﻧەﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،دەﺑــﻮو وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت ﺑﻜﺎت ،ﺑە ﺗﻮﻧﺪی رووﺑــەڕووی رەﺧﻨەﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑە راﺷﻜﺎوﯾﯿەوە ﭘێﯿﺎن ﺑڵــێ ،ﺗﺎ ﻗەرەﺑــﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻧەﻛەﻧــەوە ،ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺑــﺎس ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜەن. ﺋﺎﺧﺮ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑێﺖ ﻗەرەﺑــﻮوی ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە زەوﯾﯿەﻛــەی داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە، ﻧﺎﻛﺮێــﺖ وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﺑﻜﺎت.
وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟە رێﮕەی ﺋەو راﮔەﯾەﻧﺮاوەوە ﭘﺎﺳەﭘﯚرﺗێﻜﯽ ﺳــﺎﺧﺘە ﺑەﻧﺎوی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬــەوە دەﺧﺎﺗــە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــەوە ﻛــە زەوی ﺟﻮوﺗﯿﺎران داﮔﯿﺮ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﭘێﺸــێﻞ دەﻛﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﺷﯿﭭﺮۆن ﺷﺎﻧﺎزی دەﻛﺎت ﺑەوەی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵەوە ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ”ھەوڵە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن“ی دەﻛﺮێﺖ ،ﺋــەو ﭼﯿﺘــﺮ زەوﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ داﮔﯿﺮ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردی ﭘێﺸێﻞ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﮔەورەی ﻛﺮدوون ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەش وەك وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەڵێ ،ھﺎوﻛﺎر و ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺖ ﻟە ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەﺑێﺖ ﻟەو راﺳﺘﯿﯿە ﺗێ ﺑﮕﺎت ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺟﮕــە ﻟە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻣﺎﻓﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻟــە داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن
ﻧەوت ﺑــە داﻣەزراوەﯾﯽ ﻧەﻛﺮاوە، دەﺗﻮاﻧﺮێ ﺑﺎس ﻟە ﭘﻼن و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﮔﺮﻧﮕــە ھەوڵــﯽ ﺗــەواو ﺑــﯚ ﺑە داﻣەزراوەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑﺪرێــﺖ ،ﻟــە ﻣﺎوەﻛﺎﻧــﯽ راﺑﺮدوو ﺳــﻨﺪووﻗﯽ داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣەزرا، ﺋــەوە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﺑﻮو ﺑــﯚ ﺑــە داﻣەزراوەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت و ﺷــەﻓﺎﻓﯿەت ﻟە داھﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت دروﺳــﺖ دەﻛﺎت .ھــەروەك دەﺑێــﺖ ﭘەﻟە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەرﺗەﻛە رێﺒەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﭘﺘەوی ھەﺑێﺖ و ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﺳەر وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛــەم ﺑﻜﺮێﺘــەوە. ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺑــە داﻣەزراوەﻛﺮدن و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤە وا دەﻛﺎت
ﺑەﯾەﻛەوە ﭘێــﺶ ﺑﺨﺮێﻦ ،ﻧﺎﻛﺮێ وەزارەﺗێــﻚ ﭘێــﺶ ﺑﺨﺮێــﺖ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﭘەراوێﺰ ﺑﺨﺮێﻦ .دەﺑێﺖ ﻟەو راﺳــﺘﯿﯿە ﺗێﺒﮕەﯾــﻦ ،ﺑەﺑێ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ،ﺋﺎو ،ﭘەروەردە ،وزە و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە ھﯿﭻ وﺗێﻚ ﭘێﺶ ﻧﺎﻛەوێﺖ. ﺋەﮔەر ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻟــە ھەﻧﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوت ﻧﯿﯿە و ﺑەﻏﺪا و ﻧﺎوﭼەﻛەش رێﮕﺮ ﻧﯿﻦ ،ﺋﺎﯾﺎ دﯾﺴــﺎن ﻧەوت ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ دەﺗﻮاﻧــێ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ؟ ﻧــەوت ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕــە ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧــﺪا ،ﺋەﮔەر رێﺒەراﯾەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﯚﻛﻤــە ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗەﻛە ھەﺑێﺖ و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮی دەﺑێﺖ.ﺑەم ﺋەﮔەر ﻧەﺗﻮاﻧﺮێ رێﺒەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤەی ﺑﯚ داﺑڕێﮋرێﺖ ،ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﮔەﺷــە ﺑە داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﻧەدرێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت .ﻟەﭘــﺎڵ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزﯾﺸــﺪا، ھێﺸــﺘﺎ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەك ھەﯾە ﻛە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﺪا دەردەﻛەوێﺖ، ﻟەﻛﺎﺗﯽ داﺑەزاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوﺗﺪا، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋێﻤە ﻧــە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋﯚﭘﯿﻚ و ﻧــە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎرﯾﮕەری زۆر دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻟــەو ﻛﺎﺗەدا ﻛە ھەﻣــﻮو داھﺎﺗﯽ وت ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻓﺮۆﺷﯽ ﻧەوﺗە،
ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ﻛە دەﺑێﺖ ﺑە ﻋەﻗڵﯿەﺗﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ. ﻛەرﺗەﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زۆرﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺮێــﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭼەﻧﺪ داﻣــەزراوەی زﯾﺎﺗــﺮ و ﺗﯚﻛﻤەﺗﺮ ھەﺑێﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﭘﻼﻧﯽ ﺗﯚﻛﻤەﺗــﺮ دادەڕێﮋرێﺖ .ھەروەك ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ھەﻣــﻮو وەزارەﺗــەﻛﺎن
رووﺑەڕووی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەﺑﯿﻨەوە. ﻟەﺑەرﺋــەوە ﮔﺮﻧﮕــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت داﻣــەزراوەی ﺗﯚﻛﻤەی ﺑــﯚ داﺑڕێﮋرێــﺖ و داھﺎﺗەﻛــەی ﺑەﭘێﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ھەﻣەﻻﯾەن ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﺪا ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ.
ﻗەرەﺑﻮوﻧەﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن، و ﺑەھــﯚی ﺋەو ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﺎﻧەی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮەوە، ﺑێﺒﺎﻛﺎﻧەﺗــﺮ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛــەن ،ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻣﺎراﺳﯚن و ھێﺴﯽ ﻟە دەرﻛﺮدﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪاﻧەی ﻛﺎری ﺗێﺪا دەﻛەن ،دووﺑﺎرە دەﻛەﻧەوە. دوور ﻧﯿﯿــە ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺷێﭭﺮۆن ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ھەر ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑﯚﻧﻜﺮدﻧێﻜﯽ دەﻣﯽ وەزﯾﺮە ﻧﻮێﯿەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑێﺖ ،داﺧــﯚ وەزﯾــﺮە ﻧﻮێﯿەﻛە ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺋﺎﮔﺎﯾــە ﻟــەو ھەﻣﻮو ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ دەﯾﻜــەن ،ﭼەﻧﺪ ﭘێﺪاﮔــﺮە ﻟەﺳــەر ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەواﻧەﯾە ھەﺑێــﺖ، دڵﻨﯿﺎﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺧﺮاﭘﺘــﺮ ﻟە ﺟﺎران ﻧﯿﯿــە .ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺷــﯿﭭﺮۆن ﺑــە ورﯾﺎﯾﯿــەوە ھەڵﺴــﻮﻛەوت دەﻛﺎت ،ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺳــەدەﯾەﻛﯽ ﻟە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەواﻧﯽ وەك ﺋێﻤە ھەﯾە. ﺷــﯿﭭﺮۆن و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ،ھﯿﭻ ﭘێ
ﻧﺎﭼێــﺖ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﻣەڕ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێﺖ، زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن وێﺮان دەﻛەن و وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺳﺘﺎﯾﺸــﯿﺎن دەﻛﺎت ،ژﯾﻨﮕــە ﭘﯿﺲ دەﻛەن و دەﺳﺘەی ژﯾﻨﮕە ﺳﻮﭘﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾﺎن ﭘێﺸــﻜێﺶ دەﻛﺎت ،ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﮔــەڕان و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ،ﻟــە ھەڵﻜەﻧــﺪن و دەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت رادەﮔﺮن و دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛەﻧەوە ،وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺧەﺗﯽ رێﺰﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﺎز دەﻛﺎت ،ﺋﯿﺘﺮ ﺑﯚﭼﯽ دەﺑێﺖ ﻧﯿﮕەران ﺑﻦ. ھﺎواری ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﺑەھــﯚی داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــەوە دەﮔﺎﺗە ﻛەﺷﻜەﻧﯽ ﻓەﻟەك ،ھەﻓﺘەﯾەك ﺗێﻨﺎﭘەڕێــﺖ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﭘڕ ﻟــە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﯾﺎ ﺳەﺗﺎر ﺑە ھﺎﻧﺎﻣﺎن وەرە ،ﯾﺎ ﺳەﺗﺎر ﻓﺮﯾﺎﻣﺎن ﺑﻜەوە ،ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﯾﺎ ﺳــەﺗﺎر ﺑەدەﻧﮓ دێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺑﺮی ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران، ﻣﯿﺪاﻟﯿــﺎی ﺷــﺎﻧﺎزی ﻟە ﯾەﺧەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەدات ،ﺋﺎﺧﺮ ﯾﺎ ﺳەﺗﺎر ﻛە ﻟە دوﻋﺎ ﺗێﻨﺎﮔەﯾﺖ، ﺑﯚﭼﯽ ﻗﺒﻮوڵﯽ دەﻛەﯾﺖ.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺋەﻛﺮەم
ﻣﯿﺴﯽ ﯾﺎدی ﺗﯿﺘﯚ ﭬﯿﻼﻧﯚﭬﺎ دەﻛﺎﺗەوە
رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن داوە ،ﺑــﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو دەﺳــﺘﺒەرداری ﮔﺎرﯾﺲ ﺑێڵﯽ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﻻی راﺳﺘﯽ ﯾﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﺑﻦ. رۆژﻧﺎﻣــەی )دەﯾﻠﯽ ﻣەﯾــﻞ( ﺑوی ﻛــﺮدەوە :ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺑڕﯾﺎری داوە ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو دەﺳﺘﺒەرداری ﺑێڵ ﺑێﺖ ،ﺑــەم ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺑە زﯾﺎن ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﺑﻔﺮۆﺷــێﺖ و ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑە 105ﻣﻠﯿــﯚن ﯾﯚرۆ دﯾﺎری ﻛﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﻟە ھﺎوﯾﻨﯽ 2013ﺑــە 91ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺗﯚﺗﻨﮫﺎﻣەوە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﯾﺎﻧەی ﺷﺎھﺎﻧەوە ﻛﺮد. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﺳەرﺟەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دەﻧﮕﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺑێڵ داوە، ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرﻟﯚ ﺋەﻧﭽﯿﻠﯚﺗﯽ راھێﻨــەری ﯾﺎﻧەﻛە ﻧەﺑێﺖ و داوای ﻟە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەﻛە ﻛــﺮدووە ھەﻟێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧــە ﺑﺪرێﺖ ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟــە رﯾﺰی ﯾﺎﻧەﻛەدا ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻻی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ھەرﺳــێ ﮔەورە ﯾﺎﻧــەی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﭼێڵﺴــﯽ ،ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ و ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ، ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎی ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دەﻛەن ﺑﯚ ﺋــەوەی وەرزی داھﺎﺗﻮو ﺑێڵ ﺑﮫێﻨﻨە ﯾﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧەوە، ﺑەﮔﻮێﺮەی رۆژﻧﺎﻣەﻛەش ھەرﺳــێ ﯾﺎﻧەﻛە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﺸﺎن داوە ﺋەو 105ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆﯾەی دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﺑﯿﺪەن ﺑە ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺗﺎ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟەﮔەڵ ﺑێڵ ﺋﯿﻤﺰا ﺑﻜەن. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ ﺑوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﺑەھــﯚی ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﻧێﻮان ھەرﺳــێ ﯾﺎﻧەﻛە ،ﻧﺮﺧــﯽ ﺑێڵ ﺗﺎ 120ﻣﻠﯿــﯚن ﯾﯚرۆ ﺑەرز ﺑێﺘەوە ،ﺑەﻣەش ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﺳــﻮودێﻜﯽ ﮔەورە ﻟە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە دەﻛﺎت.
دوای ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘێﺶ ﻛﯚﺗــﺎی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯿﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ و ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەﻛە ،ﺳەرداﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛێﺸﯽ ﺑێﻨێﺘە ﺧــﻮارەوە و رێﻨﻤﺎﯾــﯽ رێﺠﯿﻤﻜﺮدن ﻟە ﭘﺰﯾﺸــﻜێﻜﯽ ﺋەو وﺗە وەرﺑﮕﺮێﺖ. ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﺑە ﺑﺮدﻧەوەی ﻟە ﯾﺎﻧەی ﭘﺎرﯾﺲ ﺳﺎن ﺟێﺮﻣﺎن ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دوو ﮔﯚڵﯽ ﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ،ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺶ ﻛﯚﺗﺎی ﺧﻮﻟﯽ ﯾﺎﻧــە ﭘﺎڵەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏە رووﺑەڕووی ﯾﺎﻧەی ﺑﺎﯾﺮن ﻣﯿﻮﻧﺸﻨﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ دەﺑێﺘەوە. رۆژﻧﺎﻣە ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿــەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدەوە :دوای ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷــەﻟﯚﻧە ،ﻣﯿﺴﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺳــەرداﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ
ھﺎزارد = 200ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ +ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆ راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑەرﭘەرﭼﯽ ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەی ﻛە ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺪﯾﻦ ھﺎزاردی ﺑەﻟﺠﯿﻜﯽ و ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەﻛەی ﺑە ﯾﺎﻧــەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ داﯾەوە. ﺟﯚزێ ﻣﯚرﯾﻨــﯚی راھێﻨــەری ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ ﺑﯚ دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﮔﻮﺗﯽ :ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﻗﺎﭼێﻜﯽ ھــﺎزارد 100ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟەﮔەڵ ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ :ﯾﺎن ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﺑە 200ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟەﮔەڵ 3ﻟە ﺋەﺳــﺘێﺮە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ دەﮔﯚڕﯾﻨەوە. ﻣﯚرﯾﻨﯚ ﭘﯚزﺷﯽ ﺑﯚ ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ھێﻨﺎﯾەوە ﺑەوەی ﻛە ھﺎزارد ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﯾﺎرﯾﯽ ﺗﯚﭘــﯽ ﭘێﯿــە و داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﮔەش ﭼﺎوەڕێﯽ دەﻛﺎت. ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﻟــە دەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ
راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺋــەو ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە ﻛە ﯾﺎﻧــەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪی ﭘﺎڵەواﻧﯽ وەرزی راﺑــﺮدووی ﺋەوروﭘﺎ ﺑەﻧﯿﺎزە ﺑﯚ وەرزی داھﺎﺗﻮو ھﺎزارد ﺑﺒﺎﺗە ﯾﺎﻧەﻛەﯾەوە. راھێﻨەری ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ: ھﺎزارد ﺋێﺴﺘە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧە و ھەروەھﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺧێــﺮا ﺋﺎﺳــﺘﯽ روو ﻟــە ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەﯾــە و ﻟــە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ھﯿﭻ ﯾﺎرﯾﺰاﻧێــﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺷﺎن ﻟەﺷﺎﻧﯽ ﺑﺪات. ھﺎزارد 24/ﺳــﺎڵ /ﻣﺎوەﯾەك ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘە ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴــﯽ ﺗﺎ 2021ﻧﻮێ ﻛﺮدەوە ،ﻟەم وەرزەی ﺧﻮﻟــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺸــﺪا 32ﯾﺎری ﺋەﻧﺠــﺎم داوە و 13 ﮔﯚڵﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە. ﺟێﯽ ﺑﺎﺳــە زێﻨەدﯾﻦ زێﺪاﻧﯽ ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﭘێﺸﻮوی ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﯾﺎﻧەی رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ،ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿــﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛــە ھﺎزارد ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن .ﭘێﯽ واﯾە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻟە ھەردوو ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﺋێﺴــﺘەی ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ دﻧﯿﺎ ﻟﯿﯚﻧێﻞ ﻣﯿﺴﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨﯽ و ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧﯚ رۆﻧﺎڵﺪۆی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎﻟﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮە.
ﻣﯿﺴﯽ ﺑﯚ رﯾﺠﯿﻢ ﺳەرداﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ دەﻛﺎت ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻛێﺶ و ﭘﺴﭙﯚڕی ﺧﻮاردن ﺑە ﻧﺎوی دﻛﺘﯚر ﺟﻮﻟﯿﺎﻧﯚ ﺑﻮﺳــەر ﻛﺮدووە ﻟە دورﮔەی ﺳــﻘﻠﯿﯿەی رۆژﺋﺎوای ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ. ﺋەم ﺳــەرداﻧەی ﻣﯿﺴــﯽ ﺑﯚ ﺋەوە ﺑــﻮوە رێﻨﻤﺎﯾﯽ ﻟەم ﭘﺰﯾﺸــﻜە وەرﺑﮕﺮێﺖ ﺗﺎ ﻛێﺸــﯽ ﺑﮫێﻨێﺘە ﺧﻮارەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻟەﻧێﻮ ﯾﺎرﯾﮕــە ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﺎراﻧﯽ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳــەرﭼﺎوە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﻣﯿﺴﯽ ﭘﺎرﺳﺎڵﯿﺶ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو ﭘﺰﯾﺸــﻜەی ﻛﺮدﺑﻮو و ﺳﻮودێﻜﯽ زۆرﯾﺸﯽ ﻟە رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨﯿﺒﻮو ﻛە ﺗێﯿﺪا ﻟەم وەرزەدا ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﺒﻮو. دوای ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻣﯿﺴــﯽ ﺑــﯚ ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ، رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗە ھەوڵﯿــﺎن داﺑﻮو ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەﯾﻨﻨە ﺋەو ﯾﺎرﯾﺰاﻧــە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺧێﺮا ﮔەڕاﻧەوەی ﺑﯚ وﺗﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ، ھﯿﭻ رۆژﻧﺎﻣەﯾەك ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﺒﻮو ﭘێﯽ ﺑﮕﺎت.
ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮوﭼە ﺑە ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن دەدات ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەك ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ﻟەﻧێﻮ ﺳەرﺟەم ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺪا، زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرە ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧەرج دەﻛﺎت .رۆژﻧﺎﻣە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎن ﺑوﯾــﺎن ﻛــﺮدەوە :ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜﺪا ،ﺑڕی 302ﻣﻠﯿــﯚن ﯾﯚرۆ ﺧــەرج دەﻛﺎت وەك ﻣﻮوﭼەی ﺳﺎﻧەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن ﻛە ﺋەﻣەش زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮوﭼەﯾە ﺑە ﺑــەراورد ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﺟەم ﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺪا. ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ﻟــە وەرزی ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ﻟە ژێﺮ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻟﻮﯾﺲ ﭬﺎن ﮔﺎﻟﯽ راھێﻨەری ھﯚڵەﻧﺪی ،ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻣﻮوﭼــەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎد ﻛﺮدووە ،ﺋەﮔــەر ﺑەراورد ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەﮔەڵ وەرزەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ راھێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ داﭬﯿﺪ ﻣﯚﯾﺲ ﻟە وەرزی 2012و 2013ﻛــە ﺋــەوﻛﺎت ﻣﻮوﭼەی
ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎن ﺑﺮێﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟە 252ﻣﻠﯿﯚن ﯾــﯚرۆ .ھەر ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛە، ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴﺘەر ﺳــﯿﺘﯽ ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە 326ﻣﻠﯿﯚن ﯾــﯚرۆ ﻟە رﯾــﺰی ﯾەﻛەﻣﯽ ﯾﺎﻧــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎن دەھــﺎت ﻟەرووی داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن ،ﻟەم وەرزەدا ھﺎﺗﻮوەﺗە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی دووەم و ﻣﻮوﭼەی ﺳﺎﻧەی ﯾﺎرﯾﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ 287 ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە ،ھەروەھﺎ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯿﺶ ﻟە رﯾﺰی ﺳێﯿەم دێﺖ ﺑە 270ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ. ھەروەھﺎ ھــەردوو ﯾﺎﻧەی ﺋﺎرﺳــﻨﺎڵ و ﻟێﭭەرﭘﻮوﻟﯿﺶ ﺑە 233و 201ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ ﻟە رﯾﺰی ﭼــﻮارەم و ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﯾﺎﻧەﻛﺎن دێﻦ ،ﺋەو ﯾﺎﻧەﯾەی ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮوﭼەﯾﺶ ﺑــە ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎن دەﺑەﺧﺸــێﺖ ،ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﯾﺎﻧەی ﺑێﺮﻧﻠﯽ ﻛە ﺑــڕە ﭘﺎرەﻛەی 30.10 ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆﯾــە و دوای ﺋەوﯾﺶ ﯾﺎﻧەی ﻟﯿﺴﺘەر ﺳﯿﺘﯽ دێﺖ ﺑە 50.8ﻣﻠﯿﯚن ﯾﯚرۆ.
ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼێڵﺴﯽ دووەم دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەراﯾە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــەك ،راﻣﺎن ﺋەﺑﺮاﻣﯚﭬﯿﭽﯽ رووﺳــﯽ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﺑە دووەم دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا ھﺎﺗە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدن. رۆژﻧﺎﻣەی )ﺳەﻧﺪای ﺗﺎﯾﻤﺰ(ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑوی ﻛﺮدەوە :ﺳەروەت و ﺳﺎﻣﺎﻧەﻛەی ﺋەﺑﺮاﻣﯚﭬﯿﭻ،ﺑﺮێﺘﯿﯿــە ﻟە 7،29ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر و ﺑەﻣــەش دووەم دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا. رۆژﻧﺎﻣەﻛە ھەروەھﺎ ﺑــوی ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەﺑﺮاﻣﯚﭬﯿﭻ ھەرﭼەﻧﺪە رﯾﺰی دووەﻣﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﺳﺎﻣﺎﻧەﻛەی ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺳﺎڵﺪا ،ﻧﺰﯾﻜەی ﻣﻠﯿﺎرێﻚ دۆﻻر ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە. ﯾﺎﻧەی ﭼێڵﺴﯽ ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﺋەﺑﺮاﻣﯚﭬﯿﭻ وەرﭼەرﺧﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼەﻧﺪان دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە ،ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜە ﻟە ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺋێﺴﺘە ﺑە 77ﺧﺎڵ ﻟە رﯾﺰی ﯾەﻛەﻣﯽ ﯾﺎﻧەﻛﺎن دێﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ھەﻣﺎن رۆژﻧﺎﻣە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑوی ﻛﺮدﺑﻮوەوە، ﻟﻮﯾﺲ ھﺎﻣﯿڵﺘﯚﻧﯽ ﺷــﻮﻓێﺮی ﻧﺎوداری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟە ﭘێﺸﺒڕﻛێﯽ ﻓﯚڕﻣێﻼ وەن ﺑە 88ﻣﻠﯿﯚن ﭘﺎوەن دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮﯾﻦ وەرزﺷﻮاﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەراﯾە ،ھەروەھﺎ واﯾﻦ رۆﻧﯽ ھێﺮﺷــﺒەر و ﻛﺎﭘﺘﻨﯽ ﯾﺎﻧەی ﻣﺎﻧﭽﺴــﺘەر ﯾﻮﻧﺎﯾﺘﺪ ﺑە 72ﻣﻠﯿﯚن ﭘﺎوەن ﻟە رﯾﺰی دووەم دێﺖ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رﯾﺎل ﻣەدرﯾﺪ ﻧﺮﺧﯽ ﺑێڵ دﯾﺎری دەﻛﺎت
15
) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ، ژﻣﺎرە (
ﻟﯿﯚﻧێــﻞ ﻣﯿﺴــﯿﯽ ﺋەرﺟەﻧﺘﯿﻨــﯽ و ﺋەﺳﺘێﺮەی ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯽ، ﺑە ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی وێﻨەﯾەك ،ﯾﺎدی ﯾەك ﺳــﺎڵەی ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺗﯿﺘﯚ ﭬﯿﻼﻧﯚﭬﺎی راھێﻨەری ﭘێﺸﻮوی ﯾﺎﻧەﻛەی دەﻛﺎﺗەوە. ﻣﯿﺴــﯽ ﻟەﺳــەر ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ
)ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك( وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺧــﯚی و ﭬﯿﻼﻧﯚﭬــﺎی ﺑــو ﻛــﺮدەوە و ﻟــە ﻛﯚﻣێﻨﺘێﻜﯿﺸــﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮوی ”ﺗﯿﺘﯚ ھەﻣﯿﺸــە ﻟە ﯾﺎدەوەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵﻤﺎن دەﺑﯿﺖ و ھەرﮔﯿﺰ ﻟە دڵﻤﺎن دەرﻧﺎﭼﯿﺖ“. ﻣﯿﺴﯽ ھەروەھﺎ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﯾﺎﻧەﻛەی ﻟە
ﯾﺎرﯾﯿەﻛەی ﺷەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ﺑەراﻣﺒەر ﯾﺎﻧەی ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﯚڵ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دوو ﮔﯚڵﯽ ﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ،ﭘێﺸﻜەش ﺑە ﭬﯿﻼﻧﯚﭬﺎ ﻛﺮد ﻛــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛە ﻟە ھەﻣــﺎن رۆژی ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺋەو راھێﻨەرە ھﺎﺗﺒﻮوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان. 25ی ﻧﯿﺴــﺎن ﻟە ﭬﯿﻼﻧﯚﭬﺎ ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﻟە 25ی
ﺗەﻣەﻧﯽ 45ﺳﺎڵﯿﺪا ﺑەھﯚی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد دوای ﺋەوەی ﻣﺎوەی 5ﺳــﺎڵ وەك ﯾﺎرﯾﺪەری ﭘﯿــﭗ ﮔﻮاردﯾﯚﻻ و راھێﻨــەری ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧە ﻛﺎری ﻛﺮد. ﭬﯿﻼﻧﯚﭬــﺎ ﻟــە ﯾەﻛــەم وەرزی
راھێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﻧەی ﺑەرﺷەﻟﯚﻧەدا ﻟە ،،2012-2013ﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺧﻮﻟﯽ ﭘﻠە ﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨێ و ھەروەھﺎ ﻟە ﻣﺎوەی 5ﺳﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﯾﺎﻧەﯾەدا 13ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﺑﺮدەوە.
وەرزش
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑەردەوام ﺑەﺷێﻚ ﺑﻮوە ﻟە ﻛﺎرە ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻦ ،ﻛەم ﺳﺎڵ ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﻣﻦ ﺷﺘێﻜﻢ ﻟەﺳــەر ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻧەﮔﻮﺗﺒێﺖ ﯾﺎن ﻧەﻧﻮوﺳــﯿﺒێﺖ .ھﺎوﻛﺎت ﻣﻦ ﺑەردەوام ھەوڵ دەدەم ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺋەدەﺑﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە و ﺗێﻜﺴﺘە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎن ﺑﻨﺎﺳﻢ....
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻣەرﯾﻮان ورﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ:
ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆش ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ڕۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟە )ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ( ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﺪا دەﺑﯿﻨێ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ”دڵڕەﻗﯽ و ﺑێﻤﺎڵﯽ“ دوا ﻛﺘێﺒﯽ د .ﻣەرﯾﻮان ورﯾﺎ ﻗﺎﻧﻊ ،ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻧﺪێﺸــەوە ﭼﺎپ ﻛﺮاوە و رۆژی ﺷــەﻣﻮو ٢٠١٤/٥/٢ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳــەر ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەﻧﺪێﺸــە ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە .ﻛﺘێﺒەﻛە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾە ﻟەﺳــەر ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﻮوﺳەری ﻛــﻮرد و ﺑﯿﺎﻧــﯽ ،د .ﻣەرﯾــﻮان ورﯾــﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﻟەو
ﻛﺘێﺒﯽ ”دڵڕەﻗﯽ و ﺑێﻤﺎڵﯽ“ ﻛﯚﻛﺮاوەی وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﺗﺎﻧە ﻛــە ﺑوﺗــﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﯾﺎ وەك ﭘــڕۆژەی ﻛﺘێــﺐ ﻛﺎر و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﺗﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮدووە؟ ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەوﻛﺘێﺒە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑــو ﻛﺮاﺑﻮوﻧەوە، ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ وﺗﺎری ﺗﺮی ﺗێﺪاﯾە ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﺑــو دەﺑﻨەوە. ھەرﭼــﯽ وﺗــﺎرە ﺑوﺑﻮوەوەﻛﺎﻧە ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛــەدا ﮔﯚڕاﻧێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗﻮوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻓﯿﻜﺮە زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻗﺴــەی ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە و ﻗﻮوڵ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﺖ ﻻﺑﺮاوە .ھەﻧﺪێﻚ ﺑﯚﭼﻮون و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺗﺎزە ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە وﺗﺎرەﻛﺎﻧﺪا ھێﻨﺮاوەﺗە ﭘێﺸــەوە ﻛە ﻟە ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎﻧﺪا ﻟە ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﻧەﺑــﻮوە .ﺑەﻛﻮرﺗﯽ ﺋەوەی ﺧﻮێﻨەر ﻟەم ﻛﺘێﺒــەدا دەﯾﺨﻮێﻨێﺘەوە ﻟە زۆر رووەوە ﺟﯿــﺎوازە ﻟەوەی ﻛە ﺑە ﭘــەرش و ﺑوﯾﯽ ﻟــە ﮔﯚﭬﺎر و رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ﺑو ﺑﻮوەوە. ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی رەﺧﻨەﯾﯽ ﺑﯚ دەﻗە ﺋەدەﺑﯿﯿە ﻛﻮردی و ﻋەرەﺑﯽ و رۆژاواﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﻧــﺎو ﻛﺘێﺒێﻜﺪا ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەراوردﻛﺮدن و ﭘێﻜﮕﺮﺗﻦ ﻛﺮاوە ،ﯾﺎ وﯾﺴــﺘﻮوﺗﺎﻧە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ رۆژاوا ﺑﯚ ﺳەر ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻮردی ﺑﺨەﻧە روو؟ ﻧە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑــەراوردە ﻧەﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗەﻧەﯾە ﻟەﺳــەر ﯾەﻛﺘﺮی. ﺋەوەی ﻣﻦ ﻛﺮدووﻣە ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﻮوﺳەرە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر زﯾﺎد ﻟە ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھەﺑﻮوە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﻗﺎﻧﻊ دەﻛەم ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەم ﭼــﯚن ﻓﯿﻜــﺮەی ﻧەﺗەوە ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﺋەم ﭘﯿﺎوەدا دروﺳﺖ
ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎس ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــەی دەﻛﺎت و ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑە ﺑەﺷــێﻜﯽ داﻧەﺑڕاو ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺎو دەﺑــﺎت و دەڵێ: ”ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆش ڕۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟــە “ژﯾﺎﻧــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ” ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﺪا دەﺑﯿﻨێﺖ .ﺋەم ڕۆڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەش وادەﻛﺎت ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﭼــﺎر ﺑێﺖ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﭘێ ﺑــﺪات و ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺑﯿﺨﻮێﻨێﺘەوە“.
دەﺑێﺖ ،ﭼــﯚن ﺋەم ﭘڕۆژەﯾە ﻛە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﭘــڕۆژەی ﺣﺎﺟﯽ ﻗﺎدری ﻛﯚﯾﯿە ،ﻻی ﻗﺎﻧﻊ ﺳــەرﻟەﻧﻮێ ﺑﯿﻨﺎ دەﻛﺮێﺘەوە و ﻣﺎﻧــﺎ و دەرﻛەوﺗە و ﺋﺎراﺳﺘەی ﻧﻮێ وەردەﮔﺮێﺖ .رۆڵﯽ دﯾﻦ ،رۆڵﯽ ﺧﯚرﺋــﺎوا ،رۆڵﯽ زﻣﺎن ﻟەم ﭘڕۆژەﯾــەدا ﭼﯿﯿە .ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻏﻮوت دەﻛەم ﺑﺎس ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﻛەم، ﺑﺎس ﻟــە ﺟﯚرێﻚ ﻟە وەڕﺳــﺒﻮون دەﻛــەم ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑە ژﯾــﺎن ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﺎﻧەدا .ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﺋەﻟﺒێﺮ ﻛﺎﻣﯚ دەﻛەم ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەم ﻛﺎﻣﯚ ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﭼﯚن ﭘێﺸــﻮازی ﻛﺮا و ﺑە چ ﺟﯚرێﻚ ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە، ﻟەﮔەڵ چ ﺟــﯚرە ﻧەوە و ﺑﻜەر ﯾﺎن ﻧﺎﺑﻜەرێﻜــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا دەدوا. ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻛﺎﻣﯚ ﺧﯚﺷﯽ ھەڵﮕﺮی چ ﺟﯚرە دﯾﻨﺎﻣﯿﻜﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﻧﺎوەﻛﯿﯿە و ﺑﺎﺑەت و ﺗێﺰە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﺎﻧەن و ﺋــەم ﺗێﺰاﻧە ﭼﯚن ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗەدا ﮔەﺷەﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﭼﯚن ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﻛەوﺗﻨەوە. ﻓﯿﻜــﺮەی ﯾﺎﺧﯿﺒﻮون و ﺷــﯚڕش و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯽ ﺳــێ ﻓﯿﻜﺮەی ﺳــەرەﻛﯿﻦ ﻛــە ﻣــﻦ ﺑەﻻﻣەوە ھەم ﻟــەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗــەدا و ھەم ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿــﯽ ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮوە و ﮔﺮﻧﮕــە .ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺧﻮێﻨﺪﻧەواﻧەدا ﺑﺎﺳﻢ ﻟەو ﻛێﺸە و ﺑﺎﺑــەت و رواﻧﯿﻨە ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎﻧە ﻛــﺮدووە ﻛە ﻟەﻧﺎو ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺋەدەﺑﯿﯿﺎﻧەدا ﺋﺎﻣﺎدەن و دواﺗﺮ ﻟەﻧﺎو دﻧﯿﺎی ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﻤەﺷــﺪا ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون .ﻣﻦ ﺣەزێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻢ ﻟە ﺗێﻜﺴﺖ و ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺋەدەﺑﯿﯿﺎﻧەﯾە ﻛە ﺷــﺘێﻜﻤﺎن ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﻧﻮوﺳــەرەﻛەی ﭘێ دەڵێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ
ﻟەﺳــەر رۆﺣﯽ ﺋەو ﺳــەردەﻣەی ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻧﻮوﺳــﺮاوە و ﻟەﺳــەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺗێﻜﮫەڵﭽﻮوﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺳــەردەﻣەدا .ﺋەو ﺗێﻜﺴﺘﺎﻧەم ﺑەﻻوە ﮔﺮﻧﮕە ﻛە ھێﻤﺎ ﺑﯚ ﺳەردەم و ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﯽ دەﻛــەن ،ﺑﺎس ﻟە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻣﺮۆڤ و ﻟە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و دەرﮔﯿﺮﺑﻮون ﺑە ژﯾﺎن و ﻛﯚﻣەڵﮕەوە دەﻛەن. ﺑــﯚ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــە ﻟە دێــڕی ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﻮﺗﺎﻧە ” :ﺑەﺳــەرﯾەﻛەوە ﻛﺘێﺒەﻛــە ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧﯽ دوو ﻛﺎﯾەی ﻓﯿﻜﺮﯾﯿە ﺑەﯾەﻛﺘــﺮ ،ﻛﺎﯾــەی رەﺧﻨــەی ﺋەدەﺑﯿﯽ ﺑە ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮور“ ﺋەﮔــەر ﺑﻜﺮێــﺖ ھــﯚﻛﺎری ﺋەو ﺗێﻜﮫەڵﻜێﺸﻜﺮدﻧە ﯾﺎن ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺋەو ﺗێﻜﮫەڵﻜێﺸﯿﯿە ھەﻧﺪێﻚ روون ﺑﻜەﻧەوە؟ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽو ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە،
ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽ و ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﯿﺖ ﺗێﻜﺴﺘێﻚ ﭼﯽ دەڵێﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘﺖ ﺑەﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ زﯾﺎد ﻟە ﻣﯿﺘﯚد و ﻛﺎﯾەﻛﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾﯽ و ﺗﯿﻮرﯾﯽ ھەﯾە
ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﯿﺖ ﺗێﻜﺴــﺘێﻚ ﭼﯽ دەڵێﺖ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺖ ﺑەﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ زﯾﺎد ﻟە ﻣﯿﺘﯚد و ﻛﺎﯾەﯾەﻛﯽ ﻓﯿﻜﺮﯾﯽ و ﺗﯿﯚرﯾﯽ ھەﯾە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻣﻦ ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﻧﻮوﺳەر و ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ دەﻛەم ،دەﻧﺎ ﭼەﻧﺪان ﺗێﻜﺴﺖ ھەن ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەوە ﻧﯿﻦ ﺑﺨﻮێﻨﺪرێﻨەوە. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣــﻦ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾــەی ﺋێﻤــە ،ﺋەدەﺑﯿﺎﺗێﻜە ﺋەوەﻧﺪەی ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دﻧﯿــﺎ و ﻣێﮋوو و ﻛێﺸــە ﮔەورە و ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾە ،ﺋەوەﻧــﺪە ﺧەرﯾﻜﯽ دﻧﯿﺎی ﻧﺎوەﻛﯿﯽ ﻧﻮوﺳــەرەﻛﺎن و ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﻧﯿﯿــە .ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾــە ﺗﺎ ﺋەﻣــڕۆش ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻣێﮋوو و ﺗەﺣەدا ﺳــەرەﻛﯿﯽ و ﮔەورەﻛﺎن ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ و ﻛەﻣﺘﺮ ﺗﺎﻛەﻛەس و دﻧﯿــﺎ ﻧﺎوەﻛﯿﯿەﻛەی ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗەﯾە. ﺋەﻣــە وادەﻛﺎت ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﺋــەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﺎﻧە ﺑێﺖ، ﺋەدەﺑﯿﺎت دەروازﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﻛێﺸە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﺎﻧەوە .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺗﯚ ﻛە ﺷﯿﻌﺮی ﺷــێﺮﻛﯚ ﺑێﻜەس دەﺧﻮێﻨﯿﺘەوە ،ﺋەوەﻧﺪەی ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻣێــﮋوو و ﺧەون و ﺗێﻜﺸــﻜﺎن و ھەﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑــە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﯿﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺗﺎﻛەﻛەﺳــێﻚ ﻧﺎﺑﯿﻨﯿــﺖ ﺷــێﺮﻛﯚ ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻧﺎوەﻛﯿﯿەﻛەی و دڵەڕاوﻛــێ ﻛەﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑێﺖ، دﻧﯿﺎی ﻧﺎوەﻛﯿﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــەﻛﺎن ﻻی ﺷێﺮﻛﯚ ﺋﺎوێﻨەی ﺳەرﺟەﻣﯽ ﺋــەو ﺗەﺣەدا و ﺗــﺮس و ﮔﻮﻣﺎن و ﺧەون و ﺋﺎزاراﻧەﯾە ﻛە ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺗﺎﻛەﻛەﺳــەدا ﺧەﺳڵەﺗێﻜﯽ
دەﺳــﺘەﺟەﻣﻌﯿﺎن ھەﯾە .رۆﻣﺎﻧﯽ ﻗەﭘێﻠــﻚ” ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺧەﻟﯿﻔە ،ﻛە ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛەﻣﺪا ﺑە درێﮋﯾﯽ ﺑﺎﺳــﻢ ﻛﺮدووە ،ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿەك ﺑەدرێﮋاﯾﯽ 13ﺳﺎڵ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ رژێﻤەﻛەی ﺳﻮورﯾﺎدا دەﮔێڕێﺘەوە، ﺑەم ﺋــەم ﮔێڕاﻧەوەﯾە ﺋەوەﻧﺪەی ﺳــەرﻗﺎڵﯿﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺋﯿﺸــﻜﺮدﻧﯽ دەزﮔــەی زﯾﻨﺪان و ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ دەﺳەﺗە ،ﻛە ﻣﺮۆڤ زۆر ﺑێ ﺷەرﻣﺎﻧە ﺗﺎ دوا ﺳﻨﻮور ﺋﯿﮫﺎﻧە و ﺑێﻤﺎﻧﺎ دەﻛەن ،ﺋەوەﻧﺪە راﭘﯚرﺗێﻜﯽ ﻧﺎوەﻛﯿــﯽ و دەرووﻧﯿﯽ و رۆﺣﯿﯽ ﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ زﯾﻨﺪان وەك ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯿﯽ. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑﻮھەﯾﻤﯿەﺗﯽ ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻏــﻮوت و ﻣەﺳــەﻟەی ﺑێﻤﺎڵﯿﯽ و ﺑــێ ﺋﯚﻗﺮەﯾﯿەﻛــەی ،ﻛەﻣﺘــﺮ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯿﯽ و زﯾﺎﺗﺮ دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ دەﺳــﺘەﺟﻤﻌﯿﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە .ﻣﺎﻏﻮوت ﺑﻮھﯿﻤﯿــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟەﺑــەر ﺋەوەی ﺑﻮھەﯾﻤﯿﺒــﻮون ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ وﺟﻮودﯾﯿﺎﻧــە ﻟەﻻی و ﺷــﯿﻌﺮی ﺋــەو ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی وردەﻛﺎرﯾﯽ و ﺋﺎزار و ﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ھەڵﺒﮋاردﻧە وﺟﻮودﯾﯿﺎﻧە ﺑێﺖ، ﻣﺎﻏﻮوت ﺑﻮھەﯾﻤﯿﯿە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﺎﯾەوێﺖ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﯾﺎن راﺳﺘﺘﺮ ﺑﺪوێﻢ ،ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻣەودای ﺑﻮون ﺑەھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﯚ ﻧﺎھێڵێﺘەوە .ﺑﻮھﯿﻤﯿﯿەت ﻟێﺮەدا ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯿﯿەوە دەﮔﯚڕێــﺖ ﺑــﯚ ﻗەدەرێﻜــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ و ﻣێﮋووﯾــﯽ .ﺋەم رواﻧﯿﻦ و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨە ﺑﯚ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾە وا ﻟە ﻣــﻦ دەﻛﺎت ﺑــەردەوام ﮔﺮﻧﮕﯿــﯽ ﺑەھەردوو دﯾﻮەﻛەی ﺋەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗە ﺑﺪەم ،ﺑەو
دﯾﻮەی ﻛە ﺋــەو ﺋەدەﺑﯿﺎﺗە دەﻛﺎت ﺑە ﺋەدەب ،ﻛە ﺋەﻣەﯾﺎن ﺳــەر ﺑە رەﺧﻨەی ﺋەدەﺑﯿﯿــە ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەو دﯾﻮەﯾﺸــﯽ ﻛە ﮔﺮێــﯽ دەداﺗەوە ﺑــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەوە ،ﺋەﻣەﺷــﯿﺎن دەﻣﺎﻧﺒﺎﺗــەوە ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯿﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯿﯽ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮور. ﻟــە دوای ﭼﺎﭘــﯽ ﻛﺘێﺒــﯽ ”ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰم و ﺳەﻓەر“ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و وﺗﺎرت ﻟەﺳەر ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر ﻛﺎﯾە ﻓﯿﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﺗــﺎن ھەﺑﻮوە ،ﭼﯚن ﺑﻮو دﯾﺴﺎن ﺋﺎوڕﺗﺎن ﻟە ﺋەدەﺑﯿﺎت داﯾەوە؟ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺋەدەﺑﯿــﺎتﺑەردەوام ﺑەﺷــێﻚ ﺑــﻮوە ﻟە ﻛﺎرە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﻦ ،ﻛــەم ﺳــﺎڵ ﺗێﭙەڕﯾﻮە و ﻣﻦ ﺷــﺘێﻜﻢ ﻟەﺳــەر ﺋەدەﺑﯿــﺎت ﻧەﮔﻮﺗﺒێــﺖ ﯾﺎن ﻧەﻧﻮوﺳــﯿﺒێﺖ .ھﺎوﻛﺎت ﻣﻦ ﺑەردەوام ھــەوڵ دەدەم ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺋەدەﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻤــەوە و ﺗێﻜﺴﺘە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎن ﺑﻨﺎﺳﻢ .راﺳﺘﺖ دەوێﺖ ﻣــﻦ ﻟە ﻧێــﻮان 2005و 2010دا ﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ دﻛﺘــﯚرام ﻟەﺳــەر ﺳــەدەی ﻧﯚزدەﯾــەم و ﺳەدەی ﺑﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﯚﻣﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻮە ﻛە ﺑەﺷﯽ زۆری ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺋێﻤەﯾە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﺎﺗﯽ وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯿــﻢ ﻧەﺑﻮوە. ﻟــەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿﺸــﺪا ﺑــەردەوام ﻟێﺮە و ﻟەوێ ﺷــﺘێﻜﻢ ﻟەﺳــەر ﺋەدەﺑﯿﺎت ھەر ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣــﻦ ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆش رۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﻟــە “ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ” ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﺪا دەﺑﯿﻨێــﺖ .ﺋەم
ﻧﻮێﻨەری ﻣﯿﻠﻠەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑﯿﻨﺮێﻦ، ﻧەك وەك ﺗﺎﻛەﻛەﺳێﻚ ﻛە ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺋــەو ﻛﺎرەﯾــە ﻛــە دەﯾﺰاﻧێﺖ و ﺧەرﯾﻜﯿەﺗﯽ .ﺑەﻛﻮرﺗﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺳــەرەڕای ﭼێﮋە ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﯿﯽ و ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛەی ،ھێﺸــﺘﺎ ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋەرك و وەزﯾﻔەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ ،ﻛە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺧﯚی ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕــە و دﯾﺎردەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە ﺧەرﯾﻚ ﺑﻜﺎت ،ﻧﺎﭼــﺎرە ﻟە ﺑەردەم ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﺪا ﺑﻮەﺳــﺘێﺖ .ﺋەم رۆڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەی ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯿﺶ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗﺎزە ﻧﯿﯿە، ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺋەﻣــڕۆ ﻧﯿﯿە .ﺑﺒﯿﻨە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی دﯾﻮاﻧە ﺷــﯿﻌﺮێﻚ، رۆﻣﺎﻧێــﻚ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﺘێﺒێﻜﯽ رەﺧﻨــەی ﺋەدەﺑــﯽ دەﺗﻮاﻧێﺖ چ ھەراﯾەك ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﺑﻨێﺘەوە. ﻛﺘێﺒﯽ “ﻓــﯽ اﻟﺸــﻌﺮ اﻟﺠﺎھﻟﯽ” ﺗەھــﺎ ﺣﻮﺳــێﻦ ﻛــە ﻛﺘێﺒێﻜە ﺳــەر ﺑە رەﺧﻨــەی ﺋەدەﺑﯿﯿە و ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەی ﺑﯿﺴــﺘەﻣﺪا ﻧﻮوﺳــﺮاوە ،ﭼەﻧﺪان ﻛێﺸــەی ﮔەورەی ﻟە ﻣﯿﺴــﺮدا ﻧﺎﯾــەوە و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔەورەی ﻟێ ﻛەوﺗەوە. ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ 20دێڕی ﻧﺰار ﻗەﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻧﺠﺎدا ﺑــﻮوە ھﯚی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﯚ ﺣﻮﻛﻤﺪان ﻟەﺳــەر ﺷﯿﻌﺮەﻛە، ﺷــێﺮﻛﯚ ﺑێﻜەس ﭼەﻧــﺪان ﺟﺎر ﻓەﺗﻮای ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﻛﺎﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚ درا ﻟەﺑــەر ﺋەوەی ﻟــە دێڕێﻚ ﯾﺎن ﭼەﻧــﺪ دێڕێﻜــﺪا ﺑەﭘێﭽەواﻧەی دﯾﺪی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧەوە وێﻨﺎی ﺧﻮدا دەﻛﺎت .ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ وﺗﺪا ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪان دەﻛﺮێﺖ دژی دێڕە ﺷﯿﻌﺮێﻚ ﯾﺎن ﻛﻮرﺗە ﭼﯿﺮۆﻛێﻚ و ﺋەو ﺷــﯿﻌﺮ و
ﺋــەوەی ﻣﻦ ﻛﺮدووﻣە ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﻮوﺳــەرە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەر زﯾﺎد ﻟە ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺋەدەﺑﯿﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯿﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھەﺑﻮوە رۆڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەش وادەﻛﺎت ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﭼﺎر ﺑێﺖ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﭘێ ﺑﺪات و ﺑە ﺑەردەواﻣــﯽ ﺑﯿﺨﻮێﻨێﺘەوە .ﺗێﺮی ﺋﯿﮕﻠﺘﯚن رەﺧﻨەﮔﺮێﻜﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯿﯽ ﺋێﺮﻟەﻧــﺪی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــە ،ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻟە ﺧﯚرﺋﺎوادا رۆڵﯽ ﻟە “ژﯾﺎﻧــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ” ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺧﯚرﺋﺎواﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەم ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﺎﻧەدا ﻛە ھێﺸﺘﺎ ﺑەﺗەواوی ﻣﯚدێﺮن ﻧﯿﻦ ﺋەدەﺑﯿــﺎت رۆڵ ﻟە “ژﯾﺎﻧــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ”دا دەﺑﯿﻨێﺖ. ﺋەم ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑﯚ ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺋێﻤەش راﺳــﺘە .زۆر ﻛێﺸــەی ﺳەرەﻛﯿﯽ و ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾە ھێﺸــﺘﺎ ﻟە رێﮕــەی ﺋەدەﺑﯿﺎﺗەوە ﺑﺎس دەﻛﺮێﺖ .ﻧﻮوﺳەرەﻛﺎن وەك
ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧە ﺑــەوە ﺗﺎواﻧﺒﺎر دەﻛﺮێﻦ ﻛە “ﺋﺎداﺑﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ” ﺗێﻚ دەدەن. ﻟە ﻗﺎھﯿﺮە داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر ﻟە زاﻧﻜــﯚی ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺎن دەرﺑڕﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻛﺘێﺒﯽ “ﻧﺎﻧﯽ رووت”ی ﻣﺤەﻣەد ﺷﻮﻛﺮی ﻟەﻻﯾەن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە دەﺧﻮێﻨﺪرێﺖ .ﺑەﻛﻮرﺗﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎت ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾە و ﻟــە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا ﺗﺎ ﺋــەم ﻛﺎﺗەش رۆﻟﯽ ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿﺪا ھەﯾە ،رۆڵێﻚ دەﺷێﺖ ﻟە زۆر ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺗﺮدا ﻧەﯾﻤﺎﺑێﺖ. ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺋەم ﺧﺎڵە ﺑەﺳــە ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑە ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑﺪەﯾﻦ.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
د .ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ دزەﯾﯽ:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ﺧەﻟﯿﻞ د .ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿــﺪ دزەﯾــﯽ ،ﻧﻮوﺳــەر و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜــﯚ ،ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ ،ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪن و ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەی زاﻧﺴﺘﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەو زاﻧﺴﺘە ﻟە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺧﺎﺗە ﺑەرﺑﺎس ،ھﺎوﻛﺎت ﭘێﯽ واﯾە دەﺑێ ﺳــەرﺟەم ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎ رادەﯾەك ﺷﺎرەزاﯾﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺋەو زاﻧﺴــﺘەدا ھەﺑێﺖ .دەڵێ” :ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو زاﻧﺴﺘە ﻧەك ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﻛﻮردی ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷــە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨﺪرێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧەری ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ڕاﻣﯿﺎری ﺳــﻮودی زۆری ﻟێ دەﺑﯿﻨﻦ“ .ھﺎوﻛﺎت ﻻﯾەﻧە ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻓەﻟﺴەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو زاﻧﺴﺘە ﺷﯽ دەﻛﺎﺗەوە. ﻣێــﮋووی ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﻚ ﺑــﯚ ﻛــەی دەﮔەڕێﺘــەوە و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو زاﻧﺴــﺘە ﭼﯿﯿە؟ ﻟە ﺑﺎوەﺷﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓە ﻟە داﯾﻚﺑﻮوە و ڕﯾﺸــەﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم .ﺋەم زاﻧﺴــﺘە ﻟە زﻣﺎﻧﺪا ﺳــﺎڵﯽ 1938 ﺳەری ھەڵﺪا ﻛﺎﺗێﻚ ھێﻤﺎﻟﯚﺟﯽ داﺑەش ﻛــﺮد ﺑﯚ :ﺳــﯿﻨﺘﺎﻛﺲ و ﺳﯿﻤﺎﻧﺘﯿﻚ و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ .ھەروەھﺎ ﻟەﺑﺎرەی ﻛەﻣﯿﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻟەم زاﻧﺴﺘە ،ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺋﺎﻣﺎژەی دا: ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺳــﯿﻤﺎﻧﺘﯿﻚ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زﻣﺎﻧﯿــﯽ ﺋﺎڵــﯚزن و زۆر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺎن ﺑە زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی وەك ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﻟﯚﺟﯿﻚ و دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ و ﺋەﻧﺘﺮۆﭘﯚﻟﯚﺟﯽ .ھﺘﺪ ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ھەﺷﺒێﺖ ،ﺋەوا زۆر ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑــﻦ ﺋەﮔــەر ﺷــﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەم زاﻧﺴﺘﺎﻧەوە ﻧەﺑێﺖ ﻛــە ﺋﺎﻣﺎژەﻣــﺎن ﺑﯚ ﻛﺮد. ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋەم زاﻧﺴــﺘە ﻟێﻜﺪاﻧــەوە و دۆزﯾﻨــەوەی دەوروﺑــەری ﮔﻮﻧﺠــﺎوە ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ زﻣﺎن.
زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑە چ ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﻠەﺑەﻧﺪی ﻛﺮاوە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوﯾــﺶ وەك زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەرووی ﺗﯿﯚرﯾﯿەوە ﭘﻠەﺑەﻧﺪﯾﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوە؟ ﺑەڵێ” ،ﻓﺮاﻧﺴﻮاز ﺋەرﻣﯿﻨﻜﯚ“ ﺳێﭘﻠە ﺑﯚ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﻚ دادەﻧێﺖ ،ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ،ﭘﻠەی ﯾەﻛەم :ﺗﯿﯚری دەرﺑڕﯾﻦ ،ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾە ﻟە ھێﻤﺎ ﺋﺎﻣﺎژەﯾﯿــەﻛﺎن و دەوروﺑەرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾــە ،ﻟــە ڕواﻧﮕەی ﻧﯿﺸــﺎﻧﻜﺎرەﻛﺎن ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗــﺎر دەﻛﺎت ،ﻛە ﺑەﻧﺪە ﻟەﺳــەر ”ﻣﻦ“ ﻗﺴــەﻛەر، ”ﺋێﺮە“ ﺷــﻮێﻦ” ،ﺋێﺴﺘە“ ﻛﺎت. ﭘﻠەی دووەم :ﺗﯿﯚری ﺋەرﮔﯚﻣێﻨﺖ، ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎن دەﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﮔﻮﺗﻨــﯽ دەرﺑڕاو ﻟە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و دەوروﺑەرێﻜﯽ ھﯚﺷەﻛﯽ ھەﯾە. ﭘﻠــەی ﺳــێﯿەم :ﺗﯿﯚری ﻛــﺮدەی ﻗﺴــەﯾﯽ دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﻟــە دەوروﺑەردا ﻛﺮدەی دەرﺑڕﯾﻨﯽ ڕاﺳﺖ ﯾــﺎن ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪە دﯾﺎری دەﻛﺎت. ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ز ا ﻧﻜــﯚ ﺗﺎﭼەﻧــﺪ
ﺷﺎرەزاﯾﯿﺎن ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗە ھەﯾە ،ﺋﺎﯾﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑەو زاﻧﺴﺘە ھەﯾە؟ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾــﯚسﺷﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﺎن ھەﯾە و ﭘێﺸﺘﺮ وەك ﺑﺎﺑەﺗێﻚ دەﺧﻮێﻨﺪرا، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺳﯿﻤﺎﻧﺘﯿﻚ ﻟێﻚ دراوە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛەﻣﯽ ﻟێ دەﺧﻮێﻨﺪرێﺖ .ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘــﯚرا وەك ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﺧﻮێﻨﺪرێــﺖ، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧەك ﻟە ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردی، ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨﺪرێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧــەری ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ڕاﻣﯿــﺎری ﺳــﻮودی زۆری ﻟێ دەﺑﯿﻨﻦ. ﺑﺎﺳــﺖ ﻟــەوە ﻛــﺮد ﻛە ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﺑەﺷــە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە زاﻧﺴﺘﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﺗێ ﺑﮕــەن ،واﺗﺎ دەﻛــﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە زاﻧﯿﻨﯽ ﺋەو زاﻧﺴﺘە ھەﯾە؟ ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺳــﻮودی زۆرە ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑــەﻛﺎر دەﺑﺮێــﺖ، ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﺎﯾەﺧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﭘــێ ﺑﺪرێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺮۆڤ ﻓێــﺮی دەرﺑڕﯾﻨــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەر دەﻛﺎت .ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﻚ ھەﻣــﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾــﺎن دەﮔﺮێﺘــەوە وەك راﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﭘــەروەردە و ﻓێﺮﻛﺮدن و دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺗﺎوان و ﺋــەدەب و ﺋﺎﯾــﻦ و .ﻟەواﻧەش ﺳﯿﺎﺳــەت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﺧﯚی ھەڵﻘﻮوی ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﻛە ﺳەرەﺗﺎ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﻟــە وﺗــە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ وەك ﻣەزەﺑێﻜــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﭘەرەی ﺳــەﻧﺪ .ﻛە ڕەوﺗێﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮدﯾﯿە و ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻛﺎرﻛﺮدن و ﭼﺎﻻﻛﯽ ،ﺗﺎﻛە ڕێﮕەی ﻧﻤﻮوﻧەﯾﯿە ﺑﯚ دووﺑﺎرە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﺟﯿﮫﺎن ﺳــەر ﻟە ﻧﻮێ ،ﺑــﯚ وەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳﻮودەﺗﺮ .ﻓەﻟﺴەﻓەش ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋەوان، ﻛﯚﻣەڵــە ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ڕەوﺷﺘﻜﺎرﯾﯿە ﻛــە
ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﻟــە وﺗە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەك ﻣەزەﺑێﻜﯽ ﻓەﻟﺴەﻓﯽ ﭘەرەی ﺳەﻧﺪ ﻛە ڕەوﺗێﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮدﯾﯿە و ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻛﺎرﻛﺮدن و ﭼﺎﻻﻛﯽ
دەﺳــﺘەﺑەری ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ،ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺳــﻮودﻣەﻧﺪی ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ. ﻟێﺮەﺷــﺪا ﺳﯿﺎﺳەت و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ دەﮔەﻧــە ﯾــەك ،ھــەر ﺋــەم ﻓەﻟﺴەﻓەﯾﺸە ﺋێﺴﺘە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی ﻛﺮدووەﺗە ﺗﺎﻛە زﻟﮫێﺰ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا. ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻤەداراﻧﯿﺶ وەك ﮔﻮﺗﻤــﺎن ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ھﻮﻧەر و زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧە و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران ﺳــﻮودی زۆر
ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﺰم ﻟــە وﺗــە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەك ﻣەزەﺑێﻜــﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﭘەرەی ﺳەﻧﺪ ﻛە ڕەوﺗێﻜﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮدﯾﯿە و ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻛﺎرﻛــﺮدن و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ،ﺗﺎﻛــە ڕێﮕــەی ﻧﻤﻮوﻧەﯾﯿە ﺑــﯚ دووﺑﺎرە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی ﺟﯿﮫﺎن ﺳــەر ﻟە ﻧــﻮێ ،ﺑﯚ وەدﯾﮫێﻨﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەش ﺋﺎﺳــﻮودەﺗﺮ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋەوان، ﻛﯚﻣەڵە ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ڕەوﺷﺘﻜﺎرﯾﯿە
ھەرﭼەﻧﺪە ﺋــەم زاراوەﯾە ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮی ھەﯾە و دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﯾﯚﻧﺎن و ڕۆﻣﺎن ﻛە ﺑە دوو ﺷێﻮە ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێﺖ ،ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻛﯚن و ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﻛە ﻟــە ھەردوو ﺑﺎردا ﺑە واﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﯽ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ﻟەم ﺑﻮارە زاﻧﺴــﺘﯿﯿە وەردەﮔﺮن، ﭼﻮﻧﻜە ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋــەم زاﻧﺴــﺘە ،واﺗﺎﯾەﻛــﯽ زۆر ﺑەﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﻛەم دەﮔەﯾەﻧێﺖ و واﺗﺎﻛﺎﻧﯿﺶ زۆرﺑەﯾﺎن ﺷﺎراوەن و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗﯽ ھەڵﻨﺎﮔﺮن، ﺑﯚﯾە ﺑــﯚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻤەداران زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ھەم زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﻣﻠﯿﺘﯚﻧﯽ و ﻣﻮﮔﻨﺎﺗﯿﺴــﯽ ھەڵﺨەڵﺘێﻨــەرە و ھــەم زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﻣﯿﺘﺎﯾــﯽ و وردﺑﯿﻨﯿﯿە .ﺳەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧەش، ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران دەدات ﺑﯚ ھﯚﻧﯿﻨەوەی ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎن. ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧێﻮان ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﺰم ﻟــە ﭼﯿﺪاﯾە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو دوو زاﻧﺴﺘە ﺳــەرﺑەﺧﯚن ﯾﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ھەﯾە؟
ﻛە دەﺳــﺘەﺑەری ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ﺳــﻮود وەرﮔﺮﺗــﻦ و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﮔەﯾﺸــﺘﻨە) .ﺟــﯚن دێــﻮی و وﻟﯿﺎم ﺟێﻤــﺲ( ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺋەم ڕێﺒﺎزەن ﻟە وﺗە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﻚ ھــەر ﺑﻮارێﻜﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﻮارێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ زﻣﺎﻧەواﻧﯿﺸە ﻛە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە زﻣﺎن دەدات ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ دەﻣﺎودەﻣﯿﺪا و ﻟەو ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧــەش دەﻛﯚڵێﺘــەوە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر زﻣﺎن ھەﯾە و ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛﺎرﻟێﻚ دەﻛەن. ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑەﺗەواوی ﺟﯿﺎواز ﻧﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰﻣﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓە، ﭼﻮﻧﻜــە ﭼەﻧــﺪ ڕەھەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜــﯽ ﺑەﯾەﻛەوەﯾﺎن دەﺑەﺳــﺘێﺘەوە ،ﻟەواﻧەش ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﻣەﺑەﺳــﺖ .ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﺰم ﺑــﯚ
ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﻟەﻻﯾەن ”ﭼﺎرﻟﺲ ﺳــﺎﻧﺪر ﭘێﺮێــﺲ “1842-1910 ﻟــە ﯾەﻧﺎﯾــەری 1878ﺑەواﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮا ﻟە وﺗﺎرێﻜﺪا و دواﯾــﯽ ﺋەﻣﯿﺶ وﻟﯿﺎم ﺟێﻤﺲ ﻟــە واﻧەﺑێﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﺑﯚﭼﻮوﻧــە ھﯚﺷــەﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﺋەﻧﺠﺎﻣە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺳــﺎڵﯽ 1898ﺧﺴــﺘﯿﯿە ڕوو .دواﺗﺮﯾﺶ ﻟﯿﭭﻨﺴــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ ﺋــەم زاراوەﯾەی وﻟﯿﺎم ﺟێﻤﺲ ﻛﺮد ﻟە واﻧەﺑێﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛە ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ
ﻛﺮدﺑــﻮو ﻟە زاﻧﻜــﯚی ھﺎرﭬﺎرد ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1967ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛەﺳﯿﺶ ﺑﻮو زاراوەی ﻟــە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻦ ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺎ ،دوای ﺋەﻣﯿــﺶ ﮔﺮاﯾﺲ ﺳــﺎڵﯽ 1975ھەﻣــﺎن زاراوەی ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە. واﺗــﺎ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﺳــەری ھەڵﺪاوە؟ ھەرﭼەﻧــﺪە ﺋــەم زاراوەﯾــەﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ ﻛﯚﻧﺘــﺮی ھەﯾە و دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﯾﯚﻧﺎن و ڕۆﻣﺎن ﻛە ﺑە دوو ﺷێﻮە ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێــﺖ ،ﻟە زﻣﺎﻧــﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻛــﯚن و ﻟە زﻣﺎﻧــﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە ھەردوو ﺑﺎردا ﺑــە واﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﯽ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە .ﺟﺎ ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﻟە زاراوەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ دەﮔەڕێﺘەوە ﺑــﯚ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰﻣــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ”ﺟﯚن دێــﻮی و وﻟﯿــﺎم ﺟێﻤــﺲ“، ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﺰم وای ﻛﺮد ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھﺎوﺷــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ زﻣﺎن ﺑێﺘە ﻛﺎﯾەوە ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﺳــﺒﯿﺮﺑﯿﺮ و وﯾﻠﺴــﻮن 1986ﻛە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺧەڵــﻚ و ﺑەردەواﻣﺒــﻮون ڕوون دەﻛەﻧەوە ،ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﺑەوە ﺧﯚی ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﺎرەﻛﯽ
ﭘﺮۆﻓﺎﯾﻞ
د .ﻋەﺑﺪوﻟﻮاﺣﯿﺪ دزەﯾﯽ ،ﻧﻮوﺳەر و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑەﺷﯽ زﻣﺎﻧە ﻟە ﻛﯚﻟێﮋی ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻟــە ھەوﻟێﺮ ،ﺧﺎوەﻧﯽ 5ﻛﺘێﺒە ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻜەوە ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟــە ”ﭘێﻜﮫﺎﺗﯽ ﺋﺎﺧﺎوﺗﻦ ﻟە زاری ھەوﻟێﺮدا ،ﻛﺎرﯾﮕەری دەرووﻧﯽ ﻟە ﺑﻮاری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ،زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ،ﺷــێﻮاز و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ، ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻜﯽ دەق و ﮔﻮﺗﺎر“ ھەروەھﺎ 4ﻛﺘێﺒﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ھەر ﻟەو ﺑﻮارەدا ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﯚ ﭼﺎپ.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ھﻮﻧەری ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺳــﯿﻤﺎﻧﺘﯿﻚ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زﻣﺎﻧﯿﯽ ﺋﺎڵﯚزن و زۆر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺎن ﺑە زاﻧﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی وەك ﻓەﻟﺴەﻓە و ﻟﯚﺟﯿﻚ و دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ و ﺋەﻧﺘﺮۆﭘﯚﻟﯚﺟﯽ .ھﺘﺪ ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ھەﺷﺒێﺖ ،ﺋەوا زۆر ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑﻦ ﺋەﮔەر ﺷﺎرەزاﯾﯿەﻛﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەم زاﻧﺴﺘﺎﻧەوە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﺑﯚ ﻛﺮد.
17
ﺑە ﻣﺮۆڤ دەدات و ﺧﯚی ﺑەدوور دەﮔﺮێﺖ ﻟە ﭘﺮﺳە ڕەھﺎﻛﺎن ،ﭘێﯽ واﯾە ﭘێــﻮەری ڕاﺳــﺘﯽ ﺑﯿﺮۆﻛە ﯾــﺎن ﺑﯚﭼــﻮون ،ﺋــەم ﺋەﻧﺠﺎﻣە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﯾە ﻛە ﺑە ﺑﺎش و ﺑەﺧﺮاپ ﺑــە دەﺳــﺘﯽ دێﻨێــﺖ .ﭘێﺮێﺲ وای ﺑــﯚ دەﭼێــﺖ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯿە ﺑﯚ ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺑﯿﺮۆﻛە و ﺑﯿﺮوﺑﺎوەر، ﺑﯿﺮۆﻛە ﻟێــﺮەدا ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرە ﻧەك ﺧــﻮدی ڕاﺳــﺘﯽ ،ھەروەك ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﻋەﻗڵــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﻛــە ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿە ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛــﺮدن و ڕووداو و ﺋەﻧﺠــﺎم ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮاو .ﺋەم ﺑﯿﺮۆﻛەﯾە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ”وﻟﯿﺎم ﺟێﻤﺲ“ ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﺑەﺳــەردا ھــﺎت ﻛە دەڵێــﺖ :ھەر ﺑــﺎوەڕ ﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧە دەﺗﮕەﯾەﻧێﺘــە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ ڕازﯾﻜەر ﯾﺎن ﺗــەواو ،ﺟﺎ ﺑﯿﺮۆﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘڕۆژەی ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﺎر و ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑەڵﮕەی ڕاﺳﺘﯽ ﺑﯿﺮۆﻛەن ،ﻧﺮﺧﯽ ﺑﯿﺮۆﻛە ﻟە وێﻨە و ﺷــێﻮە ﻧﯿﯿە ﻛە ھﯚش دەﯾﻮرووژێﻨێﺖ و ﻟەم ﺑﯚﭼﻮوﻧەش ﻧﯿﯿە ﻛە ھەﯾەﺗﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺑﻮون و ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەم ﻛﺎراﻧەﯾە ﻛــە ﺑﯿﺮۆﻛە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﻟەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەﺷــﺪاﯾە ﻛە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﻣﺎن دروﺳﺘﯽ دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﺧﻮدی ڕاﺳــﺘﯿﯽ ﺷــﺘەﻛﺎن ﻻی ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﯿﯿە ﺟﺎ ﻛﺎری ھەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮاو ﺧﺎڵێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷە ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم و ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم ﭘێﯽ واﯾە ﺑﯿﺮۆﻛە وێﻨە و ﺷــێﻮە و ﺑﯚﭼﻮون ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎرەﻛەﯾە ﻛــە دروﺳــﺘﯽ دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿــﻚ ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی زﻣﺎن ﻟە ﺧــﻮدی ﺧﯚﯾــﺪا ﺗێﭙەڕاﻧﺪ ﺑﯚ ﻟێﻜﺪاﻧەوە ﻟەو ﺑــﺎرەی ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑەﻛﺎر دێﺖ .ﺟﺎ ﺋەﮔەر ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﻚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺸــﯽ ھەﺑﻮوﺑێــﺖ ﺑــە ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﯿﺰم و ﻛﯚﺗــﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ، ﺑــەم ﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێﺖ وەك ﺑﻮارێﻜــﯽ زﻣﺎﻧەواﻧــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە واﺗﺎ ﻛــە ﻛﺮﻧﮕــﯽ دەدات ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛﯽ زﻣﺎن ﺑــﯚ ھەڵێﻨﺠــﺎن و دۆزﯾﻨەوەی ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧﺪا.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﻟە ﻣەﻋﺒێﻦ ژﻧﺎﻧﺪا
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻟە ﻧەﺑﻮون ،ﺷﺘێﻚ دێﺘە ﺑﻮون و ﺑﯚ ﻛەﺳــﯿﺶ ﻧﺎﻣﯚ ﻧﯿﯿە! ﻟە ﺑﻮوﻧﯿﺶ ﺷﺘێﻚ و ﭼەﻧﺪان دەﻛەﻧە ﻧەﺑﻮو، وەﻟێ ﺋەﻣﯿﺸــﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺘە ڕۆژەﭬﯽ ﻛەس ،ﻣێﮋووی ﭼڕﯾﻨﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺧﺎﻧﻤﯽ ﻛﻮردەوە دێﺮﯾﻦ ﻧﯿﯿە ،وەﻟێ ژﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋﻣﺎن ھەﺑﻮوە و ھەﯾە .ھەﻧﺪێﻚ ﻟەواﻧەی ﭘێﺸــﻮو و ﺋێﺴــﺘەش ﺧــﺎوەن دەﻧﮕێﻜﯽ ﺑەﺳﯚز و ﺋﺎراﻣﯿﺒەﺧﺸﻦ و زۆرﺑەﻣﺎن ﮔﻮێﯿﺎن ﺑﯚ دەﮔﺮﯾﻦ، وەﻟێ ھەﺳﺘﯽ ژﻧﺎﻧەی ﻣﻦ ھەرﮔﯿﺰ ﺗێــﺮ ﻧﺎﻛــەن و زۆرﺟــﺎر ﻟێﺘﺎن
ﻧﺎﺷﺎرﻣەوە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔﻮێﮕﺮﺗﻦ ﻟەو ﺧﺎﻧﻤﺎﻧەدا ﮔﻮﺗﻮوﻣە ”ﺟﺎ ﺑﺎﺷە ﺑﯚ ﮔﻮێ ﻟــە ﺋﯚرﺟﯿﻨﺎڵەﻛەی ﻧەﮔﺮم ﺑەدەﻧﮕﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ،زﯾﺮەك ،دﯾﻼن“. ﺋەوان ﻛە ﮔﯚراﻧﯽ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋە ﭘﯿﺎواﻧــە دەﭼڕﻧــەوە و ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮەی ﺋەوان ﺑە ﺳﻨﮓ ،ﺑەرۆك، ﺑﺎ و ﻻﻣﻠﯽ ژﻧﺎﻧﺪا ھەڵ دەدەن، ﺋەی ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﮔﻮێ ﻟە ﭘﯿﺎوەﻛﺎن ﺑﮕﺮﯾﻦ؟ ﺋەﮔەر ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﭘﯿﺎو ﯾﺎن ژن ھﺎوڕەﮔەزﺑــﺎز ﺑێﺖ و ﺑە ھەﻣﺎن رەﮔەزی ﺧﯚﯾﺪا ھەڵﺒﺪات، ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە و ﻧﺎﺑێﺘە ﺟێﯽ رەﺧﻨەی
رەﺧﻨەﮔﺮاﻧــﯽ ﺑــﻮاری ﻣﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ،ﺑەم ﺧﯚ ﺋەو ﺧﺎﻧﻤﺎﻧەی ﺋێﻤە ﻟەو ﺟﯚرە ﻧﯿﻦ ،ﺋەدی ﺳەﯾﺮ ﻧﯿﯿــە ژﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﻛﻮرد دەڵێﺖ ”ﻟەﻣــﻼوە ﻛﭽێ ﻟەوﻻوە ﺧﺮﺗەڵێ ﺑەرﻛە ﺑەﻣﻼوە“ .ﺑﺎﺷــە ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو ﺧﺮﺗەڵێﯿە ﺑەر ﺑﻜﺎﺗە ﺋەﻣﻼ ﯾﺎن ﻧﺎ ﭼﯽ ﻟە ﭼﯿﯿﺪا دەﮔﯚڕێﺖ؟ دەزاﻧﻢ ھﯚﻛﺎرﮔەل ھەن ﻛە ژﻧﺎن ﻧﺎوێﺮن ﺋــەو ھﯚﻧﺮاواﻧە ھەڵﺒﮋێﺮن ﻛە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ژﻧێﻚ ﺑەﯾﺎن دەﻛﺎت ﺑﯚ ﭘﯿﺎو ،ﺋەوان ﺑەو ﺣﺎڵەی ﺋێﺴﺘەﯾﺸەوە ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺑەردەم
زۆرﺟــﺎر ھــەوڵ دەدەم ﺑــﺎس ﻟە ھەﻧــﺪێ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭘﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻧەﻛەم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەﮔەر ﺷﺮۆﭬەﯾەﻛﯽ ﻟﯚﺟﯿﻜﯿﺶ ﺑﻜەﯾﺖ، ﺋەم ﺷــﺮۆﭬەﯾەت دەﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔەڵ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەو ﭼﺮﻛەﺳــﺎﺗەدا ﺗﯚ ﺷــﺮۆﭬەی رووداوﻛە دەﻛەﯾﺖ ،ﯾەك ﺑﮕﺮﻧەوە و ﺑە ھەڵە ﺑﯚ ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋەم ﯾﺎن ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﯾﺎن ﺑﯚ داﺑەزﯾﻨە ﺳــەر ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ،ﺋﯿﺘﺮ ﻟە ﻛﺎم ﭘﺎرﭼە ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە دەڵێﻢ ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟە ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ ﻣﻦ )ﻟەواﻧەﯾە ھەڵەﯾﺶ ﺑﻢ( ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرێﻢ ھێﺸﺘﺎ ﭘێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻮون ﯾﺎﺧﯚ ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ. ﺋــەوەی ﻛــە ﻣەﺑەﺳــﺘﻤە ﻟێﺮە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﻮرووژێﻨــﻢ، ”دوران ﻛﺎڵﻜﺎن“ـــە .ﻛﺎڵــﻜﺎن ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزی و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾــە .ﺑﯚﯾــە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو رەﻧﮕــﺪەرەوەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەم ﭘﺎرﺗەن .ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﺑە ﭼەپ و راﺳﺖ ھێﺮش دەﻛﺎﺗە ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﯚﯾە ﻟێﺮەدا ھەڵﻮێﺴﺘەﯾەك ﻟەﺳەر ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ پ.ك.ك ﻟە دوای ھﺎﺗﻨﯽ داﻋــﺶ دەﻛــەم ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻣــﻦ ﻧﺎوی ھــەر ﭘﺎرﺗێﻚ دێﻨﻢ ،ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺑﻨﻜەی ﺟەﻣﺎوەری ﭘﺎرﺗەﻛە ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗەﻛەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻟێﺮەدا ﭘﺮﺳەﻛﺎن ﺑە ژﻣﺎرە دەﺧەﻣە روو. ﯾەﻛــەم -راﺳــﺘە ﭘەﻛەﻛــە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺸــەوە ھﺎوﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﺮدووە ،ﺋەﻣە ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ھەڵﺒــەت ﺋەﮔەرﭼــﯽ زۆرﺟــﺎر ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــەی ﭘەﻛەﻛــە ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەی ھﺎوﻛﺎری ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــەت ﺑــە داواﻛﺎرﯾــﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ وەك ﺧﯚﺳەﭘﺎﻧﺪﻧێﻚ ﺑﻮوە .ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەﯾﺸﺪا ﮔﺸﺖ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە ،وەك ﭼﯚن ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوﻛﺎری رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە. ﯾﺎﺧﯚ ﺗــﺎ ھەﻧﻮوﻛەﯾﺶ ھﺎوﻛﺎری داراﯾــﯽ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەت دەدات .ﺋەﻣــەی ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەھەﻣﺒەر ﯾەﻛﺘﺮدا دەﯾﻜەن ،ﺋەرﻛﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧە ﻧەك ﻣﻨەت ،ﺑــەم دەﺑێ دوو ﺷــﺖ ﻟێﻚ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮێﻨەوە ،ﯾەﻛەم :ﻣﺎدام ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەن داودەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﺒﮋێﺮدراوی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ،ھﯿــﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﻣﺎﻓﯽ دەﺳﺘێﻮەردان ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە؛ ھــەروەك ﭼــﯚن ﻧــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧە ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ھەرێﻤــە ﻣﺎﻓﯽ دەﺳــﺘێﻮرداﻧﯽ ﮔﻮﺗــﺎر و ﻛﺮدارﯾﯽ ﻟــە ﻛﺎروﺑﺎری ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە .ﻣﻦ ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻟەﮔەڵ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﻣﺎدام ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ ﺑە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺟﻮﮔﺮاﻓﯽ و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ھەرێﻢ، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﺰﯾﺎن ﻟێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ھەرێﻤﺪا ﺑﻜەن ،وەك ﭼﯚن ﺑەﺷﺪارﯾﺸــﻦ. دووەم :دروﺷــﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼە ﻛە رێﮕە دەدات ﭘﺎرﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘێﻮرداﻧﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑﻜــەن ،ﺑەﺑێ رەزاﻣەﻧﺪی ﻓەرﻣﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﻟە ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﻛﻮرد ھﯿﭽﯿﺘﺮ ﺑە دوای ﺧﯚﯾﺪا ﻧﺎھێﻨێﺖ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەﮔەر ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﺋەوەش ﺑﻜەﯾﻦ ﺳــﺒەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە و ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ ،زۆر ﺳــەﺧﺘە ﺋــەم ﻗەوارەﯾە ﺑﺘﻮاﻧــێ ﻟەﻻﯾەن ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێــﺖ ،ﺋەﻣە ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜــە و ﻛــەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟێ ﺑﻜﺎت. دووەم -دژاﯾەﺗــﯽ ﭘﺎرﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟەھەﻣﺒــەر ﯾەﻛﺘﺮ ﻣێﮋووﯾﯿەﻛﯽ درێﮋی ھەﯾە، ھﯿﭻ ﻛﺎﻣەﺷﯿﺎن ﺳﺎ ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەك ﺑێﺖ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﺑێﮋﻧﮕﯽ ﻣێﮋوودا ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ دەرﺑﭽــﻦ ،ﻛەواﺗە ﮔﺸــﺘﯿﺎن ﻛەم ﺗﺎ زۆر ﻟە ﯾەك ﺗﺎی ﺗەرازوودان ،ﺑەم ﺋەوەش ﻧﺎﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟە ھەﻧﺪێ واﻗﻊ ﺑﻜەﯾﻦ .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە :ﻛﺎﺗێﻚ ﺳﺎڵﯽ 1992ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻓــﯽ ﻓﯿﺪراڵﺒﻮوﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻣﺎﺷــێﻨﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛەوﺗــە ﻛﺎر و ﺋەﻣەی وەك ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟە ﻗەڵەﻣــﺪا ﮔﻮاﯾــە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﯚ ﻛﻮرد رازی ﺑﯿﻦ ،دوای ﺋەﻣەش ﭼەﻧﺪ ﺷەڕێﻚ ﻟە ﻧێــﻮان ﭘەﻛەﻛــە و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا رووی دا. ﻛەﭼﯽ دروﺷــﻤﯽ ﺋەم ﺣﺰﺑە ﻟە ﺣﺎڵﯽ ﺣﺎزردا ﺑﯚ ﮔﺸــﺖ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ رووﻧە. ﺳــێﯿەم -ﺑە ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻨﮕﺎل و ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﺰی ﭘﯿﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ﺷــەڕەدا ،دووﺑﺎرە ﻣﺎﺷــێﻨﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛەوﺗەوە ﻛﺎر، دەزاﻧﯿﻦ ﻣﺎﺷێﻨە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺑــێ ﺟﯿﺎوازی ،ﭼﯚن ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔەوﺟﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەﻛەن و ﻟەو ﻛﺎرەﯾﺸﺪا زۆر ﺳــەرﻛەﺗﻮو ﺑﻮوﻧە .ﻟەم ھێﺮﺷەدا ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺑە وردی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە
ﺗﺎواﻧﺒﺎری ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺋەو ﺷەڕە ﻟە ﻗەڵەم دراو دواﺗﺮ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ھەوڵﯿــﺎن دا ﻟە ﻣێﮋوو و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﻤەرﮔە ﻛەم ﺑﻜەﻧەوە. ﺋەﻣە ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜە ﻛە دەﻛﺮا ﺋەﮔەر ﻓەرﻣﺎﻧــﺪە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﻛە ﺳەر ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮوﻧە، ھەﻧﺪێ ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﺎن ھەﺑﻮواﯾــە و ﺋەو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗە ﺑەم رادەﯾە ﻗــﻮرس ﻧەدەﺑــﻮو ،ﺑەم ھەر دەﻗەوﻣﺎ .ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەﺷــﺪا ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻧﺎﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺑﺨەﯾﺘە ﺋەﺳﺘﯚی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ﻛە 70 ﺳــﺎڵە ﺑﯚ ﺋەم ﺧﺎﻛــە دەﺟەﻧﮕێ. ﺑﺎﺷە ﺑﯚﭼﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەﻣە ﻧﺎﻛەن ﺋەی ﻛﯚﺑﺎﻧێ و ﻧﺰﯾﻜە 500ﮔﻮﻧﺪی دەوروﺑەری ﭼﯚن ﺑە ﺷەوێﻚ ﭼﯚڵ ﻛــﺮان؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣە ﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوەﯾە ﺷەڕﭬﺎن ﺗﺮﺳــﻨﯚﻛﻦ؟ ﻧەﺧێﺮ ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ،ﻧــە ﻛﯚﺑﺎﻧــێ و ﻧە ﺷــەﻧﮕﺎل و ﻧە ﺟەﻟەوﻻ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﻛەﺷــﯿﻨﻜﯚف و دۆﺷﻜەی رزﯾﻮ ﭘێﺶ ھەﻣــەڕە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑﮕﺮێﺖ ﺋەﮔەر ﺳﯚﭘەرﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑێﺖ. ﭼــﻮارەم -دوای دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل، ﭘەﻛەﻛــە دەرﻓەﺗﯽ ﻗﯚﺳــﺘەوە و ﻛەوﺗە رﻛﺎﺑەرێﺘــﯽ دژی ”ﭘﺪك“ ﺑە ﭘﻠە ﯾەﻛــەم و داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑە ﭘﻠــەی دووەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﻧەی ﻟەوێﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ھﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﯿــﻦ .ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎو ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑــﻮو ﻟــە رێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟەﻻﯾەن رۆژﺋﺎواوە ،ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺳەﺧﺘە ﻟە ھﺰرداﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﺴڕێﺘەوە .ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ھەﻧﮕﺎوەی ﺑﯚ ﻧەﭼﻮوە ﺳەر ،ﯾەﻛﺴەر ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎﻟﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺑەﺷــﺪاری ﻟەو دراﻣﺎ ﻛﯚﻣێﺪﯾﯿەدا ﻛﺮد .ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺋەوەی دەﻛﺮد ﮔﻮاﯾە ﺋەوان ھﺎﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻧەداوە ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜەن، ﺑــەم ﺑﺎ ﺳــەﯾﺮی ﺋــەم ﻧﻤﻮوﻧە ﻛﯚﻣێﺪﯾﯿــە ﺑﻜەﯾــﻦ .ﻛﻮرداﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑەھــﯚی ﺑەﻋەرەﺑﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــﺎن و ﭘﭽڕاﻧﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺗەواوی ﺑە ﻛﻮردی ﻗﺴــە ﺑﻜــەن ،واﺗە ﻟە ﻗﺴەﻛﺮدﻧﺪا ﻟە رادەﺑەدەر وﺷەی ﻋەرەﺑﯽ ﺑــەﻛﺎر دێﻨــﻦ .ﻛەﭼﯽ ﭘﻼﺗﻔﯚرم و دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﮋﻧەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل، ﮔﺸﺘﯿﺎن ﺑە ﺷــێﻮازی ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻧﻮوﺳــﺮا ﺑــﻮون ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ، ھﯽ رۆژﺋــﺎواش ھەﻣﺎن ﺗەﻗﻠﯿﺪی ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾــە ﻛــە ﭘەﻛەﻛــە ﺋــەم ﺷێﻮازی ﻧﻮوﺳﯿﻨە ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ. ھەﻧﻮوﻛەﯾــﺶ ﭘەﻛەﻛــە ھەوڵﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن دەدات
ﮔﻮێﺰان و ﭼەﻗﯚﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎك ﺑە ﺗﺎﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا وەﺳﺘﺎون .ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی ﺷــﺎﻋﯿﺮی ژﻧﻤﺎن ﺋەﮔەر ھەﺑێــﺖ ،دەﮔﻤەﻧە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﭘﯿﺎو دەرﺑﺒڕێ، ﺋەﻣــەش ﺗەﮔەرەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮی ﺑەردەم ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧەﯾە. ﺑە ﺗەﻧــێ دەﻧﮕﯽ ﺧــﯚش ﺑەس ﻧﯿﯿە ،ھﯚﻧﺮاوەﯾﺶ ﻛﺮۆﻛە ،ﺋەﮔەر ﮔﯚراﻧــﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﺧﺎﻧﻤﺎﻧە وەرﮔێڕﯾﺘە ﺳەر زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ، داﺧــﯚ چ ﺑڵێــﻦ؟ وەك ﮔﻮﺗﻢ ﻟەو وﺗﺎﻧــەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ژن و ژن،
ﭘﯿﺎو و ﭘﯿــﺎو ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﮔﻮﺗﻨﯽ ﮔﯚراﻧــﯽ ﭘﯿﺎھەڵــﺪان ﻟەﻻﯾەن ژﻧێﻜــەوە ﺑــﯚ ژﻧێﻜﯽ ﺗــﺮ ﯾﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﮔەﻟێــﻚ ﻧﯚرﻣﺎڵە، ﺑﯚﯾە ﺋﯿﺘﺮ ﻛﺎﺗﯽ ﺋــەوە ﻧەﻣﺎوە ﻟە دەﻣﯽ ژﻧێﻜــەوە ﮔﻮێﺖ ﻟە ”ﺑﺎﺧڕ ﺑﺎﺧــڕ ﺑﺎﺧــڕ ﺑێــﺖ ﻣەﻣﻜﯚڵەی ﺳﻮﺧﻤە دڕ ﺑێﺖ“ ﺑﺒێﺖ .ﺳەﯾﺮە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋە ژﻧﺎﻧە ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەژﯾﻦ ﻟەﻧﺎو ﺟەرﮔەی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺪا ﺑەم ﺟﯚرە ﮔﯚراﻧﯽ دەﭼڕن .وەك ﭼﯚن ﺋێﺴﺘە ﺣەﭘﺴــەﺧﺎﻧﯽ ﻧەﻗﯿــﺐ ،ﻋﺎدﯾﻠە ﺧﺎﻧﻢ ،ﻣﺎرﮔﺮێﺖ و ﺋەواﻧەی ﺗﺮﯾﺶ ﻧﺎوﮔەﻟێﻜﻦ ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮرداﻧﺪا دەدرەوﺷــێﻨەوە دەﺑێــﺖ ژﻧﺎﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋﯾــﺶ ﻛﺎرواﻧەﻛە ﺗەواو ﺑﻜەن و ﺑﺒﻨە ﺋەﺳﺘێﺮەی درەوﺷﺎوە و ﺳەرﻣەﺷــﻘﯽ ﺧەﺑﺎﺗﻜﺎراﻧــﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨەﻧە ﻧﺎو ﻧﯚﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ
و ژﻧﺎﻧە ﺑﭽڕن و زﻣــﺎن و ﻗﻮڕگ و ھەﺳــﺘﯽ ﭘﯿﺎواﻧە ﻟــە ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺘەﻛێﻨﻦ و ﺑﯿﺪەﻧەوە دەﺳﺖ ﭘﯿﺎو. ﻛﻮرد دەﻣێﻜە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ”ﺋەوەی ﺧﻮﺳــﺎ ،ﻟە ﺗەڕﺑﻮون ﻧﺎﺗﺮﺳێﺖ“ ژﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺧﻮﺳــﺎوە ھەرﭼﯽ ﺳــﺘەم و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿە ﺑەھەﻣﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن ﻛﺮاوە و ھﯿﭽﯿﺘﺮ ﻧەﻣﺎوە ﻟێﯽ ﺑﺘﺮﺳــﻦ، ﻛﻮﺷﺘﻦ ﺑە ﻓﯿﺸەك ،ﭼەﻗﯚ ،ﺑﻠﯚك، ﺋﺎﮔﺮ ،ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺷــەﻗﺎم، ﺷﻮێﻨﯽ ﻛﺎر و ﻧﺎوﻣﺎڵ ،ﻧﺎوزڕاﻧﺪن ﻟــە ﺗﯚڕەﯾﻠــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺳــەرﺟەم ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑﯚﯾە ژﻧﺎﻧە ﺑﭽڕن ﺑﯚ ھەﺳﺘﯽ ﺑەرزی ﺧﯚﺗﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳــﺘەم ،ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ .ژﻧﺎﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ﺑــێ ﺋــەوەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟێ ﺑێﺖ ،ﺑــەم ﺟــﯚرە دەﺑﻨەوە ﺑە ﺋﺎﻣێــﺮی ﺟﻮوﯾﻨــەوەی ﺋەو ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ و ﮔﺎڵﺘەﺑﺎزاڕﯾﯿەی ﺑە
ژن ﻛﺮاوە .ژن ﻟە ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺑــە دەﮔﻤەن ﻧەﺑێﺖ ھەﻣﯿﺸــە ﺑە ﺋﺎﮔﺮ ،ﻛەﺑــﺎب ،ﺧەﯾﺎر ،ﻟﯿﻤﯚ، ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻟە ﮔﯚﺷــﺖ و ﺋﺎﻣﺮازی داﻣﺮﻛﺎﻧﺪﻧــەوەی ﭘﯿﺎو ﭼﻮێﻨﺮاوە، ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺗــﯚی ژن دێﯿﺖ و دەڵێــﯽ ”ﺑێﻮەژﻧە و ﺷــەﻛﺮەژﻧە و ﺑەدڵﯽ ﻣﻨە“ .ﭼــﯚن ﭘێﺖ واﯾە رۆڵﺖ ﻛەﻣﺘﺮە ﻟــە ھﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوە ژﻧﻜﻮژەی ﺗﺎ ﺋﺎﻧﯿﺸﻜﯽ رۆ دەﻛﺎﺗە ﻧﺎو رەﺣﻤﯽ ژﻧەﻛەﯾــەوە! ﺗﯚ ﺑەم ﺟــﯚرە ﺧەرﯾﻜــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی، ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەھﺎوڕەﮔەزەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚت دەﭼڕﯾــﺖ و ﺋەوﯾﺶ دێﺖ ﺑە ﻛــﺮدار دەﺗﻜﻮژێﺖ! ﺑﭽﻨەوە ﺑﯚ ﻻی ﺷﺎﻋﯿﺮە ژﻧەﻛﺎن و ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دەرﺑﺎز ﺑﻜەن، رزﮔﺎری ﺑﻜەن ﻟەوەی ﺗەﻧﯿﺎ رۆڵﯽ زۆﭘﺎ ،ﺑەﺗﺎﻧــﯽ ،ﭘﺎﻧﻜــە ،ﻣەزە و ﺷەراب دەﺑﯿﻨێﺖ.
ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ ﺧەﻟﯿﻞ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ دﻛﺘﯚرا ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺑەﻧﮕﯚری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ -ﺑەﺷﯽ راﻣﯿﺎری
دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن ﻟە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮەوە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻛە دەزاﻧﯿﻦ ﺳــەر ﺑە ﻛێﯿــە و ﭼــﯚن ﺋﯿﺪارە دەﻛﺮێﺖ. ﭘێﻨﺠەم -ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ھەﻧﮕﺎواﻧەی ﺳەرەوەی ﺑﯚ ﻧەﭼﻮوە ﺳەر ،ﭘەﻛەﻛە دوو ھەڵەی زۆر ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻛﺮد ﻛە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﮔەڵ دروﺷﻤەﻛەﯾﺸﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺎﺧﻮێﻨﻨەوە ،واﺗە دروﺷﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼە ،ﺳﯿﺤﺮی ﺋەم دروﺷــﻤە ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﻟە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەوە ﻟە دەوری ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﻛــﯚ ﻛﺮدووەﺗەوە .ﯾەﻛــەم ھەڵە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟــەوەی دەﺑێ ﻧﺎوﭼەی ﺳﯚراﻧﯿﻨﺸــﯿﻦ و ﺑﺎدﯾﻨﯿﻨﺸــﯿﻦ ﻟێﻚ ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ،ﺋەوﯾﺶ ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺷێﻮەزاری ﻛﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ ژێــﺮوو و ﻛﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ ژووروو ،واﺗــە وﺗــﯽ ﭼﯿــﻦ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ دەﺑێ ﺑﺒﻨە ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﭼە؟. دووەﻣﯿﻦ ھەڵەی ﭘەﻛەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻧﺎﺑێﺖ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮەوە ﺑەڕێــﻮە ﺑﭽێــﺖ ،ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﺋەوەﯾە ﻧﺎﺑێ ﭘﺎرﺗﯽ ﺣﻮﻛﻢ ﺑــﻜﺎت .ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧە ﭘﺎرﺗﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺣﻮﻛﻢ ﺑﻜﺎت ﻧە ﺑﯚی دەﭼێﺘە ﺳــەر ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەﮔــەر ﺣەزﯾﺶ ﻟەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت ،ﻧــە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎرﺗﯽ، ﺑەڵﻜﻮ ھﯿــﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەرێــﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت. ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﯚ ﺳەر ﺷەﻧﮕﺎﻟﯿﺶ ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﮔﺮﺗﻨەوەی ﺳﻨﻮﻧێﺪا ﭘەﻛەﻛە ﻟە دەرەوەی ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ و وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺋەو ﻣﯿﺤﻮەرە ﺑەرەو ﺷــەﻧﮕﺎل رۆﯾﺸــﺖ ﺗﺎ وەك دەﺳــﻜەوﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ھەژﻣﺎر ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــﻮو ھێﺮش ﺑﻜﺎﺗە ﺳــەر ﺷــەﻧﮕﺎل ﺋەﮔەرﻧــﺎ ﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺷــەﻧﮕﺎل ﻟــە دوای ﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮو ،ﺋەﻣــەش ﺑەھﯚی ﻧﺎوﭼەی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺷــەﻧﮕﺎل. ﺋەﻣــە ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕە ﻧەك ﭘەﻛەﻛە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘەﻛەﻛە و ﭘێﺸﻤەرﮔە و ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﭘێﻜــەوە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺷــەﻧﮕﺎل ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜەن و ﺗەﻧﺎﻧەت زﯾﺎﻧﯿﺶ ﺑەھێﺰی ﭘەﻛەﻛە و ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛەوﺗﻮوە. ﺷەﺷەم -ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺳەر ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن روون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ،وەك ﭼﯚن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋێﺮان ﺑەﺳــەر ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘەﻛەﻛە روون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ،ﺋەم ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻨە
ﺑﯚ ﺋەو دوو وﺗە زۆرﺟﺎر ﺷێﻮازی ﻋەﺷــﺎﯾﺮی وەرﮔﺮﺗــﻮوە .ﺋەوەی دەﻣەوێ ﺑﯿڵێﻢ ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑﯚ ﺋەم ھەڵﻤەﺗەی دژی ھەرێﻢ ،ﭘەﻛەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەم رۆڵە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮرﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﮕێڕێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــە راﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟەو ﻛﺮداراﻧەی ﭘەﻛەﻛە دەﻛﺎت .ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮو. ﻟە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺟەژﻧﯽ ﻧەرۆز ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ،20/3/2015ﮔەرﯾﻼ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮد و وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﺑــەرز ﻛﺮاﻧەوە. ھەﻓﺘەی راﺑﺮدووﯾﺶ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ وﺗﭙﺎرێﺰ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرێﻮە ﭼﻮو ﻛە ﺳەر ﺑە ﭘەﻛەﻛەن. ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽﺗەﻧﯿﺎﻟەﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺟێﮕەی ھەڵﻮەﺳﺘەﻛﺮدﻧﻦ .ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟــە رێﺒﺎزی ﻛﻮرداﯾەﺗﯿﯿە ،ﺋەﻣە ھەوڵێﻜﯽ زۆر ﺑﺎﺷە و ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە دێﺖ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻣێــﮋووەوە ﻓێﺮی واﻧــە ﺑﻮوﻧە و ھەڵەﻛﺎﻧــﯽ راﺑﺮدوو دووﺑــﺎرە ﻧﺎﻛەﻧــەوە ،ﺑــەم ﺋﺎﯾﺎ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﺑﯿــﺮی ﭼﻮوەﺗــەوە ﺳــﺎڵﯽ 2000ﭼەﻧﺪ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺳــەر دەﺳﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺷــەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﻛــﺮان؟ ﺋﺎﯾﺎ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺑﯿــﺮی ﭼﻮوەﺗەوە ﺋەو ھێﺰی ﭘەﻛەﻛە ﻛە ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﻦ ﺑە ﮔﻮﺷــﺎری ﺋێﺮان ﻟەوێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون .ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەم ﺧﯚ ﻧێﺰﯾﻜﻜﺮدﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﭘەﻛەﻛــە ،ﻟێﻚ ﻧێﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دوو ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾەﻛە ﺑە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەم ﻟــە دژی ﭘﺎرﺗﯽ و دووەﻣﯿــﺶ دەﺑێﺘــە ھــﯚی ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ رەوﺷﯽ ھەرێﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘەﻛەﻛە ﺗﺎ ھەﻧﻮوﻛەﯾﺶ ﺧﯚی ﺑە ﻣﺎﻓﺪار دەزاﻧێ ﻟە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ھەرێﻤﺪا ،ﺑەم ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﺎ ﻟە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚﯾــﺎن ﻧﯿﯿە ﻟــە رۆژﺋﺎوا ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﻟە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺑﻜــەن .ﯾەﻛێﺘﯽ ھــەوڵ دەدات ﻟە ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎدﯾﻨﺎن ﺷــﻮێﻨﭙێﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟــەق ﺑــﻜﺎت و ﭘەﻛەﻛە ﺟێﯽ ﺑﮕﺮێﺘەوە .ﻟەواﻧەﯾە ﺧﯚﺷــﯽ ﻧﺎوﭼەی ﺳــەوزی ﭘێ ﺑەس ﺑێﺖ. ﺑەم ﺋەم ﻛﺮداراﻧە زۆر ھەڵەن. ﺣەوﺗەم -ﺋەو ﮔﻮﺗﺎرە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەی دەڵێﺖ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨﻜەی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە، ﺗﺎ ﺳەر ﺋێﺴﻘﺎن ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻣێﮋووە، وەك ﭼﯚن ﻧﺎوزەدﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼەی
ﺑﺎدﯾﻨﺎن )دھﯚك( ﺑــەوەی ﺑﻨﻜەی ﭘﺎرﺗﯿﯿە ﺗﺎ ﺳەرﺋێﺴــﻘﺎن ھەڵەﯾە. ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒــﮋاردن روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮان و ﭘێﻤــﺎن دەڵێــﻦ رێــﮋەی % 30ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ھەر ﭘﺎرێﺰﮔەﯾەﻛﯽ ھەرێﻢ ھەر ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺎن ﻧەﻛــﺮدووە .واﺗە ﺗەﻧﯿــﺎ % 70ی ﺑەﺷــﺪاراﻧﯽ زﯾﻨــﺪوو و ﻣﺮدوو و ﺳــﺎﺧﺘە و ﺳــﭙﯽ و دەﻧﮕﯽ ﺳﺎغ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردن ﻛﺮدﺑﻮو و دەﻧﮕﯿﺎن ﺑە ﮔﺸﺖ ﭘﺎرﺗەﻛﺎن داوە. ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋەوەی ﻣێﮋووی ﺣەﻓﺘﺎ و ھەﺷﺘﺎﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨێﺘەوە، دەزاﻧێﺖ ﭼــﯚن ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺑﺎدەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛەﺳە ﻧﺎﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ-ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻛە دژی ھەرﯾەك ﻟەو ﭘﺎرﺗﺎﻧە ﺑﻮوﻧە ﺑێﺴەروﺷﻮێﻨﯿﺎن ﻛــﺮدوون ﯾــﺎ ﻛــﻮژراون و ﺗﺎ ﻟە 1996 - 1994ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــە ﺑــە ﻟﻮﺗﻜە ﮔەﯾﺸﺖ .واﺗە داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﻛﺮێﺖ داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟێ ﺑﻜەوێﺘــەوە ،ﺑەم ﻧەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻟێﻜﺘﺮازان .وەك ﭼﯚن ﺑەرﮔﺮی دژی داﻋﺶ ﻧﻤﻮوﻧەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋەو داﺑەﺷــﺒﻮوﻧە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻟێﻜﺘﺮازاﻧﯽ ﺗــەواو .داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زۆﻧەﻛﺎن ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە .ﺧﯚ ﻟە ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻧەﭼﻮوە ﭼــﯚن ﻟە ﺗەك ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ، ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﭘەﻛەﻛەﯾﺶ زۆﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ھەرێﻢ داﻣەزراﻧﺪ. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻠﯽ ﺳەر ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داودەزﮔەی ﺋﯿــﺪاری ﭘەﻛەﻛــە ھــەن و ھەر ددان ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﻧﺎﻧێﻦ. ھەﺷﺘەم -ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺳــەرھەڵﺪاﻧەوەی ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚ ،رووی دەﻣﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﻮو .ھەﻣﻮوﻣﺎن دەزاﻧێﻦ ﺷــەڕی ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﭘﺎرﺗﯽ، ﯾﺎ ﭘەﻛەﻛە و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧــﯚ ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷەڕی ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﭘﺎرﺗە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭼﯿﺘﺮ ﺗﻮاﻧﺎی ﺷەڕی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ھەرﯾەك ﻟــەو دوو ﭘﺎرﺗەدا ﻧەﻣــﺎوە” .ﭘﺪك“ دەزاﻧێ ﺋەﮔەر ”ﯾﻨــﻚ“ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻧــەﻛﺎت ،ﭘەﻛەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳەرﺋێﺸە ﺑﯚ ھەرێﻢ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑەم ﺑﺎ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋﺎﯾﺎ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە و ﯾەﻛێﺘﯽ
ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ھەرێﻤﺪاﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚﻣﺎن ﻟەﺑﯿــﺮ ﭼﻮوەﺗــەوە؟ ﺋەﮔەرﭼــﯽ 31ی ﺋﺎب ھﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎوھێﻨﺎﻧەوەی ﺑﯚ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﭘەڵەﯾەﻛﯽ رەﺷــە ﺑــﯚ ﻣێﮋووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــەم ﺧــﯚ دەﺑێ ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ رووی دا؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻧﺎﺑێ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﻧﺎوی ھﯚڵﯽ ﭘەﻧﺎﮔﯿﺮﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟە ﭼﯿﯿەوە ھﺎﺗﻮوە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻧﺎﺑێ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻣەڕﻧێ و ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ھەﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣە ﺑەھﯚی دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻧەﺑﻮو؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﯚﭘﺒﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺪی و ﭼﯚﻣﺎن ﻟەﺑﯿﺮ ﻛﺮاون ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑﯚ ﺳەر ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﭭﯿﻞ ﺋەﻧﺠﺎم دەدران؟ ﺋەی ﺋﺎﯾﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﻣﺎن ﻟەﺑﯿﺮ ﭼﻮوە ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗﺎ ھێﺮش ﺑﻜەﻧە ﺳەر ﭘەﻛەﻛە؟. دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺧﺎﻧە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﯾﺎن رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘــﯽ ﯾﺎن ﭘەﻛەﻛە ﺑێﺖ .ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭘەﻛەﻛە زۆر ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑە ھﯚﺷﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە، ﺑەم ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟــەوەش ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑــﻮوە .ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭘەﻛەﻛە دروﺷــﻤﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ھەڵﮕﺮﺗــﻮوە ،ﻛەﭼﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑەس ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﯾە، ﺋەی ﺋێﺮان؟ ﻟــە وەﻣﺪا دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺧﯚ ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﻗەھﺮ ﻧەﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋﺎﺷــﺖ ﺑﺒێﺘەوە؟ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە رۆژھــەت زﯾﺎﻧــﯽ زۆرﺗﺮە ﺗﺎ ﻗﺎزاﻧــﺞ .وەك ﭼــﯚن ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھەر دەﺳــﺘێﻮەرداﻧێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ھەرێﻤە ﻟە ھەر ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔەر ﺑە رەزاﻣەﻧﺪی ﺋەو ﺑەﺷــە ﻧەﺑێــﺖ ،ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دەﺑێﺖ .ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوەﯾﺶ ﻧﺎﻛﺮێﺖ دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری رۆژھەت ﯾــﺎن ﺑﺎﻛﻮر ﯾﺎن رۆژﺋﺎوا ﻟەواﻧەﯾە زﯾﺎﻧﯽ ھەﺑێﺖ ﺗﺎ ﺳــﻮود، ﺑﯚﯾە ﺑە ﭘﻮﺧﺘﯽ دەڵێﻢ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼەﯾە ،دەﺑێــﺖ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو واﻗﯿﻌــە ﺑﻜﺮێﺖ و ھﯿﭻ ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎﻓﯽ دەﺳﺘێﻮەردان ﻟە ﻧﺎو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻧﯿﯿە.
ﺳەﻧﮓ ﻋﻮﻣەر ﻋەﻟﯽ ﻏەﻓﻮور ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
دواﺟــﺎر دوای ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﻛێﺸﻤەﻛێﺸــەی رەھەﻧــﺪی ﺟﯚراوﺟــﯚری ﻟــە ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﻟەﻻﯾەن ﮔﺮووﭘﯽ 5+1ﻟەﺳەر ﭘﯿﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﯚراﻧﯿــﯚم و ﭼەﻛە ﻧﺎوەﻛﯿﯿەﻛــەی ﺋێﺮان ھەﺑﻮو، ھەروەھﺎ دوای ﺋەوەی ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﺳــﺎڵە ﺋﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺋێﺮان ﻗەدەﻏــە ﻛﺮاﺑﻮو ،ﻟەم ڕۆژاﻧەدا ﺑەھﯚی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﺳــەر ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﺗﯚم ﺑە ڕێﮋەﯾﯽ و ﺑەﭘێﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﺋﺎی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛﯚﺷــﻜەﻛﺎن ھەڵﻜــﺮا و ھــەردووﻻ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻮوە و ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛﺠﺎری ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ﻛە دﻧﯿﺎ ﺑە ﻋەﻗڵﯿەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛەن. ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻧێــﻮان ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋێﺮان ﻟەﺳــەر دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻓﺸــﺎرەﯾە ﻛە ﺋێﺮان ﻧﻮێﻨەراﺗﯽ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺳــەر وﺗﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﯿﺎ و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭼﯿﻦ ﻛە ﺳــەرﻣﺎﯾەﮔﻮزارﯾﯽ ﻧﻮێﯿە، ھەروەھــﺎ ﻟەوێﺸــەوە ﻟﯿﻨﻜێﻜﯽ ﻧﮫێﻨــﯽ ﺑێﺖ ﺑﯚ رووﺳــﯿﺎ ﻛە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەوەﺗەی ھەﯾە ﺳــەرﻗﺎڵە ﺑــە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯿﯿەوە و ﺑﯚی ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﺎﻛﺮێ، ﺗﺎ ﻟەوەی ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ﺑێ ﺗﺎﻗەﺗﺘﺮی ﻧەﻛەن ﻟەو ﺑەرﺑﻮوﻧــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەی ﺑەھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﻟە دژاﯾەﺗﯽ رووﺳــﯿﺎ دەﯾﻜﺎت ،ھەر ﺋــەوەی دوای ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻛەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەﺳــەر ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﺳﯚﻣﺎ ﻟە ﻧﺎوﺟەرﮔەی ﺋێﺮان ،راﺳﺘەوﺧﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ رووﯾﺎن ﻟەو وﺗە ﻛﺮد و ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ،ھەڵﺒەت ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋــەوەی ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗــﻮوە ﺋێﺮان ھەم ﺗەﻧﮕﯽ ھﻮرﻣﺰی ﻟەژێــﺮ ﭼﻨﮕﺪاﯾە ﻛە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘﻨﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ،ھەم دەﺗﻮاﻧێ ﻟﯿﻨﻜێﻚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﮕەڕێﺘەوە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛە ﺧەرﯾﻜــە ﺑەرﻧﺎﻣە ﻧﺎوەﻛﯿﯿەﻛەی دەﮔﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و ﺑەوەﯾﺶ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋێﺮان دەﺑﻮوژێﺘەوە. ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەو ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾە ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دوای ﺋەو ھەﻣﻮو ھەوڵەی ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدووی ،ﺗێﮕەﯾﺸﺖ ﺋێﺮان دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە وﺗێﻚ ﺑــﯚ ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻟــە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی رۆژﺋﺎوا و ﺋەﺳــﻜەﻧﺪەﻧﺎﻓﯿﺎ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮە و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻛــە ﭘﻨﺘﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﻮو ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەرەو رۆژﺋﺎوا، ﺑەﻣەﯾــﺶ دەرﻛەوت ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻜێﺸێﺘە ﻧﺎو ﺷەڕی راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧەﻣەزەب و دواﺟﺎر ﻛــﺮدی ،ﺑــﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻧﺎﻛﺮێ ﻟەﯾەك ﻛﺎﺗــﺪا ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒــﺎت و ﻟەﮔەڵ ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﺸــﯿﺪا ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ دەرووﻧﯽ و ھەواڵﮕــﺮی و ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ﺑێﺖ و ﻟەوﻻﯾﺸــەوە ھێﺰێﻚ ھەﯾــە دەﺗﻮاﻧێ ھﺎوﻛﺎری ﺑێﺖ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭼەك وەك ﺋەوەی ﺳﻌﻮودﯾەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﯽ دەﯾﻜﺎت. ھەڵﺒەت ﺑــﯚ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺋــەو ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾە ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﻧەﻧﮕﯽ و ﻋەﯾﺒەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑە دوو ھﯚﻛﺎر ،ﯾەﻛەم :ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ھﯿﭻ دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎ ﺳەر ﻧﯿﯿە ھەروەك دۆﺳﺘﺎﯾەﺗﯽ ﺗﺎ ﺳــەر ﻧﯿﯿە ،ھــﯚی دووەﻣﯿــﺶ ﺋەوەﯾە ﻟە ﺗەك ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧە رۆژﺋﺎواﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾەی ﻧەﻛﺮدووە ﺗﺎ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﺋێﺮان ﺋﺎزاد ﺑێﺖ و ﺑﺒێﺘە ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورەی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋەﻣــە ﻻی ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ رووﻧە ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﺋێﺮان ﺑەﭼﺎوێﻜﯽ ﻧﺎﻣﯚی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗەﻣﺎﺷﺎ ﻛﺮاوە ،ﺑــەم ﺑﯚ ھــەردووﻻ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺟﯿﺎواز ﺋەوەی ﺧﻮاﺳــﺖ ﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﻋەرەب و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە ﻛە ﺧەرﯾــﻚ ﺑﻮو ﻟە رﻛێﻔﯽ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەرﺑﭽﻦ و ﻛێﺸــەی ﺋێﺮان ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛﺮێﺖ ،ﻛەواﺑﻮو ﺋەو ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ،ﻣەﮔەر داھﺎﺗﻮو ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﮕﯚڕێﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺋێﺮان.
ﺋەو ﺋﺎﮔﺮەی ﺷــەڕی ﻧەﮔﺮﯾﺴﯽ ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﺳﺎزﯾﺎن ﻛﺮدووە، ھەر ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎﺳﻮوﺗێﻨێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺮﯾﺸــﻜﯽ ھﺎوﺳێﻜﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن دەﮔﺮێﺘەوە ﻛە ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺑەﺷێﻚ ﺑﻦ ﻟەو ﺷــەڕە ﻋەﺑەﺳــﯿﯿەی ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮواﻧﯽ ﺋــەو دوو ﻣەزەﺑــە دەﯾﻜــەن .داﻋــﺶ ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎن ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەم ﺷــەڕەﯾە ،ھەر ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ﺋەو ﺷــەڕە داڵﺪە و ﭘﺸــﺖ و ﭘەﻧﺎی ﻟەﻧﺎو ﺳﻮﻧﻨەی ﻋەرەﺑــﺪا ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛﺮد ،ﺗﺎ ﺑﺒێﺘە ﺋەو ھێﺰە. ﻛﻮردی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔەرﭼــﯽ زۆرﯾﻨەی ﺳــﻮﻧﻨە ﻣەزەﺑە ،ﺑەم ﻟەﻻﯾەك ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛێﺸەی ﺋەو ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻧــەك ﻣەزەﺑــﯽ ،ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەھــﯚی ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺮاﻧــەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ھەﺳﺘﯿﺎرە ،ﻟە دە دوازدە ﺳﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺧــﯚی ﻧەﻛﺮدووەﺗــە ﺗەرەف ﻟــەو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿەی ﻟە ﻧێﻮان ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧﻨەی ﻋەرەﺑــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺋــﺎرادا ﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣﯿﺸە دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻧﺎﺑێﺘــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻣەزەﺑﯿﯽ ﻧێﻮان ﺋــەو دوو ﺗﺎﯾﻔە ﻧﺎﻛﯚﻛە و ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺸﯿەﺗﯽ ﺑێﻼﯾەﻧﯿﯽ ﺧﯚی
ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ. ﺑەم ﺋﺎﯾﺎ ﻋەﻗڵﯽ ﺷــەڕەﻧﮕێﺰی ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧﯽ ﻣــەزەب ھێﻨﺪە ﺣﯿﻜﻤەﺗــﯽ ھەﯾــە دەرك ﺑەو راﺳﺘﯿﯿە ﺑﻜﺎت و ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﻜﺎت ﻛﻮرد ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺷــەڕە ﻧﺎﻗﯚﯾەﯾە ،ﯾﺎن ﻧەﺧێﺮ ﺋەواﻧﯿﺶ ھەﻣﺎن ﻟﯚژﯾﻜﯽ داﻋﺸە ﺳﻮﻧﻨەﻛە ﭘەﯾڕەو دەﻛەن ،ﻛە دەڵێ” :ﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﯽ ﯾﺎن دوژﻣﻨﯽ“؟! ھــەر ﺳــﻮﻧﻨە داﻋﺸــﯽ ﻧﯿﯿە، ﺷــﯿﻌەﯾﺶ داﻋﺸــﯽ ﺧــﯚی ھەﯾە ،داﻋﺸــﯿﺰم ﺋﯿﺘﺮ ﺑﻮوەﺗە ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﺒﺎزی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧﺎو ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﭼەﻛﺪاری ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە .ھەر رەوﺗێﻚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەﺳەر ﺋەو دوو دژە ﺟەﻣﺴەرەدا داﺑەش ﻛﺮد و دﯾﻤەﻧﺴﯿﺎﯾﯽ ﻧەﺑﻮو ﺟەﻣﺴەری ﺳێﯿەم و ﺑێﻼﯾەن ﺑﺒﯿﻨێ ،ﺋەوە داﻋﺸــە ،ﺟﺎ ﺳــﻮﻧﻨە ﺑــێ ﯾﺎن ﺷــﯿﻌە ،ﺋﯿﻤﺎﻧﺪار ﺑــێ ﯾﺎن ﺑێ ﺋﯿﻤﺎن ،ﻛــﻮرد ﺑێ ﯾﺎن ﻋەرەب. ﻧﺎوی داﻋﺶ ﺑێ ﯾﺎن ﺣەﺷﺪ. راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺑــە ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﺋەو ﺳــﻮﻧﻨەﺑﻮوﻧەی ﻛﻮرد ،ﺋەم ﺧﯚﭘﺎرێﺰﯾﯿەی ﻛــﻮرد ﻟە ﺑﻮوﻧە ﺗەرەف ﻟەو ﺷــەڕە ﻣەزەﺑﯿﯿەدا رێﮕــﺮ ﻧەﺑﻮوە ﻟــەوەی ،ﻻﯾەﻧﯽ ﺷﯿﻌﯽ ،ﯾﺎن ﻻﻧﯿﻜەم ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷــﯿﻌﯽ ﻟە ﭼﺎوﯾﻠﻜەی ﻣەزەﺑﯿﯿەوە ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﻛﻮردﯾﺶ ﺑﻜەن و ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳەرﺑﺎزﮔە
)دوژﻣﻨــە( ﺳــﻮﻧﻨەﻛە ،ﯾــﺎن ﻻﻧﯿﻜەم ﺑە ﻗﻮوﯾﯽ ﺳــﻮﻧﻨەی داﺑﻨێﻦ. رەﻧﮕــە ﭼەﻧــﺪ رووداوێﻜﯿﺶ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﺑﻮوﺑــﻦ ﺑــﯚ ﮔەڵەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ھەﺳــﺖ و دﯾــﺪە ،ﻟەواﻧــە ﭘەﻧﺎداﻧــﯽ دەﯾﺎن و رەﻧﮕە ﺳــەدان ھەزار ﭘەﻧﺎﺑەری ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ،ﻛە ﻟە ﭘﺎش رووﺧﺎﻧــﯽ رژێﻤەوە و ﺑە ﭼڕﺗﺮﯾﺶ ﭘﺎش ھەڵﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷــەڕە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﻛــە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2006و ﺑــﯚ ﺳــەرەوە ،رووﯾﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە .دﯾــﺎرە ﺑــەﻻی ﺋەو ﺑەﺷە ﻟە ﺷــﯿﻌەوە داڵﺪەدان و ﺣەواﻧﺪﻧەوەی دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺋەوان، دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯿە و ﺑەڵﮕەی ﺋەوەﯾە ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﻛﻮردی ﺳﻮﻧﻨە ھﺎوﺳﯚز و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﻦ. ھەروەھــﺎ ﭘەﻧﺎھێﻨﺎﻧــﯽ ﺗﺎرﯾﻖ ھﺎﺷــﻤﯽ ﺟێﮕﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﻋێــﺮاق و ﺳــەرﻛﺮدەی ﺑەرەی ﺗەواﻓﻮﻗﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎش دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻟەﻻﯾــەن دادﮔەی ﻋێــﺮاق ﺑە ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﺗێﻮەﮔﻼن ﻟــە ﺗﯿﺮۆر و ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ وەك ﻣﯿــﻮان و ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑــﯚ رادەﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺑە ﺑەﻏﺪا ﻟە 2011ﻛە دواﺟــﺎر ھەر ﻟەڕێﯽ ھەرێﻤﯿﺸەوە ﭼﻮوە دەرەوەی
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەدﯾﻠﯽ ﻧﯿﯿە ھﯿــﭻ ﻛــەس ﻟــەﻻی ﻣــﻦ ﻣﻮﻗــەدەس ﻧﯿﯿــە و ھﯿــﭻ ﻣﻮﻗەدەﺳﺎﺗێﻜﯿﺸﻢ ﻧﯿﯿە .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ،رێﺰی ھەرﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺶ دەﮔﺮم ﻛە ﺑە ﺑڕوای ﺧﯚی ﻛەﺳێﻚ ﯾﺎن ﺷﺘێﻜﯽ ﭘێ ﻣﻮﻗەدەس ﺑێﺖ ،ﺑەم ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋەرﮔﯿﻮﻣێﻨــﺖ دەﺧەﻣــە روو ﻛە ﭘێﻤﺎن دەڵێــﺖ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەدﯾﻠﯽ ﻧﯿﯿە ،ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﻮدی ﻛەﺳــەﻛە .ﯾەﻛەم ،وەك ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﺑﯚ 20ی ﺋﯚﮔێﺴﺘﺲ ﻧە ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚن دەﺗﻮاﻧێ ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻜﺎت )ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە 10ﻣﺎﻧﮓ و ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرە ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿــە( .دووەم ،ﺑەداﺧــەوە، دوای ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﻣﺎوەﯾە ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدن و ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮورێﻜﯽ ﺑــﺎش ﻛــە ﺗﯿﻨﻮوﯾەﺗﯽ ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧﺎﻧەی دەﺷﻜﺎﻧﺪ ،ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﻧە ﺑﺨﺮێﺘە دەﻧﮕﺪان و ﻧە ﺳــﺎزاﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺋەﻣــەی دووەﻣﯿﺎن ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺖ ﺧەڵﻚ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات دەﺳــﺘﻮور ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی ھەﯾە ﯾﺎن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋەواﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻧەك ﭘﺎش ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدن و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن ھەﻣﻮو ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻢ و ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن، دﯾﺴــﺎن ﺑە ﻣﯿﺰاﺟﯽ ﻛەﺳــﯽ و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﮕەڕێﻨﺮێﺘــەوە ﺋەم
دەزﮔەﯾــە .ﺳــێﯿەم ،ﻟەﮔــەڵ دوو ﺋەرﮔﯿﻮﻣێﻨﺘــﯽ ﺳــەرەوە، ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋەﮔــەری ھﺎﻧﺎﺑﺮدﻧــەوە ﺑەر ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ دەﺳــەت و دەزﮔەی ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن )ﭘەرﻟەﻣﺎن( ﻛــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ،دەﺗﻮاﻧێ ﺑــە 11 + 38ی ﻛﯚﺗــﺎی ﻛەﻣە ﻧەﺗــەوەﻛﺎن 4 +ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣــەڵ = 53ﻛﻮرﺳــﯽ، ﻣﺎﻧەوەﻛــە ﺗێﭙەڕێﻨێ .ﭼﻮارەم، ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻧﺎوﺧــﯚی و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸــﺪا ،ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ھەﯾە ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ )ﻗﯿﺎس(، واﺗە دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟەﺳەر ﺷــﺘێﻚ ﻛــە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر ﻧەدراوە و ﺑﺎس ﻧەﻛﺮاوە ﺑەﭘێﻮاﻧەﻛﺮدن ﺑە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺗــﺮی ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻟە ﻛﺎت و ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ .ﺳەﯾﺮی ﻛەﯾﺴﯽ ﻣﺎوە درێﮋﻛﺮدﻧەوەی رۆزﻓێڵﺪی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑﻜــەن ﻟــە ﻧێــﻮان ھــەردوو ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ .ﻗﯿﺎﺳــە ﺑە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ھەرێﻤﯽ ﺋێﺴﺘە ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﺳەﯾﺮی ﻛەﯾﺴﯽ درێﮋﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎوەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑﻜەن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2010دا، دوای ﺋەوەی ﺗەﻧﺎﻧەت دادﮔەﯾﺶ ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی درێــﮋ ﻧەﻛﺮدەوە،
وت و ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔﯿﺮﺳــﺎﯾەوە، دەﺷــێ ﺋەﻣەﯾﺶ ﺋەو ﮔﻮﻣﺎﻧەی ﻗﻮوڵﺘﺮ ﻛﺮدﺑێﺘەوە. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘــﺎش داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵﯿﺶ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە، ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻟــە ﺳەرووﯾﺎﻧەوە ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋــەوﻛﺎت ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ راﺷــﻜﺎواﻧە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑە داڵﺪەدان و دەﺳﺖ ﺗێﻜەڵﻜﺮدن ﻟەﮔــەڵ داﻋﺶ و ﺑەﻋﺴﯿﯿەﻛﺎن ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮد. دواﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺟەﻣﺴەری ﺳﻮﻧﻨە ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺑەﺷــە ﻟە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷــﯿﻌﯽ ،ﻛە ﺑەﻧﺪە ﭘێــﻢ واﯾە رێﮋەﯾﺎن ﻛەم ﻧﯿﯿــە ،ﺋەوەﯾە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛﻮرد ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ھەڕەﺷەی ﻣﺎن و ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮوە و ﻟە 8ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑﺮدوودا ﺳەرﺳــەﺧﺘﺎﻧە ﺷــەڕی ﺋــەو ھێﺰەی ﻛﺮدووە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺷەھﯿﺪ ﺑــﻮون و ھەزاراﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون ،دەﯾﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑەدﯾﻞ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە دەﺳﺖ داﻋﺶ و ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو ﻟە رێﻮڕەﺳﻤﯽ ﺷەﯾﺘﺎﻧﯿﺪا وێﻨەی ﺷــەھﯿﺪﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ،ﻛەﭼﯽ ھێﺸــﺘﺎ ﺋەو ﻋەﻗڵە ﺋەوەی ﺑــە ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﻨﺒڕ ﻟەﺳەر دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد و داﻋــﺶ ﭘێ ﺑــەس ﻧﯿﯿە و ﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿــﺎن دەﺑﯿﻨێ ،ﺋەوەﺗﺎ ﻟــەم دواﯾﯿەدا ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ
ﺋەوەم ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑﯿﺴــﺘﻮوە ﻟە ﯾﺎرﯾﯽ ﻧێــﻮان ﯾﺎﻧە ﻛﻮردی و ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﮔﺮژی ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوە و ھﺎﻧﺪەراﻧﯽ ﻋەرەب ﯾﺎرﯾﺰاﻧﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑە داﻋﺶ وەﺳــﻒ ﻛﺮدووە ،دواﯾﻨﯿﺎن – وەك ﻟە ﭘﯚﺳــﺘێﻜﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك دﯾﻢ -ﻟە ﯾﺎرﯾــﯽ ﻧێﻮان ھەردوو ﯾﺎﻧــەی ھەوﻟێــﺮ و زەورا ﺑﻮوە ﻟە ﯾﺎرﯾﮕەی ﺷــەﻋﺐ ﻟە ﺑەﻏﺪا ) ،(25/4/2015ﻛــە دەڵێــﻦ ھﺎﻧﺪەراﻧــﯽ ﯾﺎﻧــەی زەورا ﺑــە ﯾەك دەﻧــﮓ ھﺎوارﯾﺎن ﻛﺮدووە )ارﺑﯿﻞ داﻋﺸﯿە( ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﯾﺎرﯾﮕەﯾە ﺑە ﭘﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە. ﻟــە ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ﻗﺎﻧﮕــﺪراو ﺑە ﻣەزەﺑﮕەراﯾﯽ ،ﻛﻮرد ھەر ﺑﺎﺟﯽ ﻛﻮردﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎدات ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯿەوێ و ﻧەﯾەوێ ﺑﺎﺟﯽ ﺳﻮﻧﻨەﺑﻮوﻧﯿﺸﯽ دەدا ﻛە ھەردووﻛﯿﺎن ﻗەدەری ﺣەﺗﻤﯿــﻦ و ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ژﯾﺮ رێﺰﯾﺎن ﻟێ دەﮔﺮێ ،ﺑەم ﺑەﻻی ﻋەﻗڵﯽ ﺟەﻧﮕﺎوەری ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی و دۆﮔﻤﺎوە ﺗﯚی ﺟﯿــﺎواز ﻟەو، ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛەت ﺗﺎواﻧﺒﺎرە ،ﺑﯚﯾە ﺧــﯚت ﺗــﺎوان ﺑﻜەﯾــﺖ ﯾﺎن ﻧەﯾﻜەﯾﺖ ھەر ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﺖ. ﺗﺎ ﺋەو رۆژەی ﻛﻮرد ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﻟەﮔەڵ ﺋەو دوو دراوﺳێ ﺋﺎﺷﻖ ﺑەﺷەڕە ﻣﺎڵ ﺟﯿﺎ ﻧەﻛﺎﺗەوە ،ھەر ﺑە ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن دەﺳﻮوﺗێﺖ.
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق
ﺑەم ﺋەو ھەر ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﻣﺎﯾەوە ﺗــﺎ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ درێﮋ، ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮاوەی ھەڵﺒﮋاردن ﻟەﺳەر داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻨە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟە ھەوﻟێﺮ. ﺋەﻣە 4ﺋەرﮔﯿﻮﻣێﻨﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ. ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋەرﮔﯿﻮﻣێﻨﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و واﻗﯿﻌــﯽ ھــەن، دﯾﺴــﺎﻧەوە ھــﺎوﻛﺎر دەﺑــﻦ. ﭘێﻨﺠــەم ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﮔەورەی ھەﺑﻮوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ ﻛەﯾﺴــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻛەﺳێﻜﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە و ﺳــەرۆﻛﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە. ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا، ﺋەوەﻧﺪەی ﺋەو ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﻛەﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜــﺪا ﺑێﻨێﺘــە ﺳــەر ھێــڵ ﺑــﯚ دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی داﻋﺶ ﻟە ﭘﺎﯾﺘەﺧــﺖ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑــﻜﺎت .ﺑﯚﯾە ﻣﺎﻧەوەی ﺋەو ﺳەرﻛﺮدەﯾە ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧە ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﭘڕ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺑەﮔﺮﻧﮓ دەزاﻧﺮێﺖ .ﺷەﺷــەم، راﺳــﺘە ﻣﺎﻧــەوەی دوو ﺧﻮﻟﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ و ﻧﯿــﻮ ﺧﻮﻟــﯽ درێﮋﻛﺮدﻧــەوە ﻛــە دەﻛﺎﺗە 10 ﺳــﺎڵﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ،ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆرە و ﺧــﻮدی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺧﯚی ﻟەﻣــە رازی ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەم ﻟە
• ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS ﺑەراﻣﺒەر ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دەڵێﻦ ﺋــەی ﺋەﮔەر ﺳــەرۆك ﺋﺎڵﯚزﯾــﻦ و ﺋەوﯾــﺶ ﺑەﭘێــﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚر ﺑﻮو؟ ﺳــﺎوﯾﻠﻜﺎﻧەﯾە ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ دوور و درێﮋ و وەك دەزاﻧﻦ!! ﺋەی ﺋەﮔەر ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﺎﺳــﯿﺶ ﻛــﺮا ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾــﯽ ﻟە دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚر ﺑﻮو!! ﺋﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺪا ،دەﺗﻮاﻧــێ ﮔﺮﯾﻤﺎﻧــە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ .راﯾــەك ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی داھﺎﺗــﻮوی ھەﯾە دەڵێﺖ ﺗــﯚ ﻛﺎﺗێﻚ دەﻧﮓ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻜﺎت ،وەك ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺑەﻧﻮێﻨەرەﻛــەت دەدەﯾــﺖ، ﭘێــﺶ ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ﺑە 6دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ دێﺖ و ﻣﺎﻧﮓ ،ﺑەﻏﺪای ﻟەم ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵ ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدﺑــﻮوەوە .رێﮕﺮی ﺑﻜەی و ﻟەواﻧەﯾە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻟــە ﻗەڵەﻣــڕەوی ﺣەﺷــﺪی ﮔــەورە زۆرﺑەﯾــﺎن ﺑﻜڕێــﺖ و ﺷــﯿﻌﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ و ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﯚ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧــﯚی دژ ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧەڵــﻚ ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑێﻨێﺘەوە ،وەك ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟﯚﺑﯿﯽ ﺣەﯾــﺪەرەﻛﺎن )ﺷەﺷــﯚ و ﺟﻮوﻟەﻛە ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻧﮕﺮێﺲ. ﻋەﺑﺎدی( ﭘﻮوﭼەڵ ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻛەواﺗە ﺑﯚ ھەردووﻛﯿﺎن ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەی زۆری ﭘــێ دەﻛﺮێﺖ ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر دﯾﻜﺘﺎﺗﯚر ﺑﻮون ،ﭼﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﺧەڵﻚ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەی داھﺎﺗﻮو ﺑەدەﻧــﮓ ﭘێﻨەداﻧﯿﺎن ﺗﺎ دەﺳــﺘﻮور ﭘەﺳﻨﺪ دەﻛﺮێﺖ و رێﻜﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــﺰاﯾﺎن دەدات .ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ و ﺗﺮﯾﺸەوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﻟە ﻧێﻮان دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑەﮔەڕ دەﺧﺮێﺖ. ﻧﺎﻟﯚژﯾﻜﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﺑﺎ ﺳەرۆك و دەﺳــەت ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﯾەك ﻟەﻧﺎو ﺟەﻣﺎوەر ھەڵﻨەﺑﮋێﺮدرێﺖ دەزﮔە ﻛﯚ ﻧەﺑێﺘەوە. ﺋەوەﻧﺪەی ﭘﺮﺳــﯽ ﺳەرۆﻛﯽ و ﻟەﻻﯾــەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ﺑێــﺖ .ﻧﺎﻣــەوێ ﺑەدرێــﮋی ھەرێﻢ و دەﺳــﺘﻮور ﭘێﻮەﻧﺪی ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێﻮان ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺑەﺗەﺷەﻧﻮج و ﺣەﺳــﺎدەﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ھەﯾــە ،ﺋەوەﻧﺪە ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑــﯚ ھەڵﺒﮋاردن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺧەﻣﺨــﯚری ﺑﯚ ﺑﻜەم ،ﺑەم روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑەرەو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ زۆر رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺎﻧەﺗﺮە .ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻣﺎوەﺑەﺳەرﭼﻮوﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەﺗﺎ ﺑڵێﯽ ﻻوازﯾــﺎن ھەﯾە ﻛە و ﺑێ دەﺳﺘﻮورﯾﯿەوە ﻧﯿﯿە.
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋێﺮان!
ﺳﻮوﺗﺎن ﺑە ﺋﺎﮔﺮی ھﺎوﺳێﯿەﻛﯽ ﻧﺎﭼﺎری
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
90
90
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ژﻣﺎرە ) ، (91ﭼﻮارﺷەم2015/ 4/ 29 ،
ﻛەﺳﻤﺎن ﻟەوی ﺗﺮﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑﯿﻦ
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
Wishe ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮەﻧﺪ
wishe@wishe.net
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﺟەﻣﺎوەری ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎراﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ زۆر ﺑﻮوە
ھەﻣﻮو ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯽ ،ﻟە ﮔەراﺟێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳەر ڕێﮕەی ﻛەﺳﻨەزاﻧﯽ ﺷﺎری ھەوﻟێــﺮ ،ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺑەﺷێﻮەی ﺑﺎزﻧەﯾﯽ و ﺑەﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻚ و ﭘﯚﻟﯿﺴــێﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ و ﺋەﻧﺒﻮﻧﺲ ،ﻟــە ﻛﯚﻣەڵە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ ﻛﯚ دەﺑﻨەوە. ﺋەوان ،ﺳــەﯾﺮی دﯾﻤەﻧە ﺳە ر ﻧﺠڕ ا ﻛێﺸــە ﻛﺎ ﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ دەﻛەن.
10 ﻛﺎﺑﺎن وەﺳﯿەﺗﯽ ﻧەﻛﺮدووە
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردەوارﯾﯽ ﺳەر ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ،ﻟەﮔەڵ ﺑڕاﻧەوەی ﺷــەڕی ﮔەورەی ﯾەﻛەﻣﺪا ،ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ ﺑﻮوە ﺳێ ﺑەش .ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘێﺶ ﭼﻮارﺳەت ﺳﺎڵ ﻟەو ﻣێﮋووە ،ﻛەوﺗﺒﻮوە دﯾﻮی ﺋێﺮاﻧەوە .ﻛەواﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧێﺰﯾﻜەی ﺳــەت ﺳــﺎڵە ﭼﻮار ﺑەﺷــە .ﺗﯚ ﺑﮕەڕێﯿەوە ﺳــەر ﻣێﮋووی دوای ﺷەڕی ﮔەورەی ﯾەﻛەم، ﺑﯚت دەردەﻛەوێ ،ﺑﯿﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪە ھەڵە ﻟەﺋەﺳــﺘﯚن ﻟەو داﺑەﺷﯿﻨەدا، ﻛﻮردەﻛە ﺧﯚﺷﯽ ﺋەوەﻧﺪە ھەڵە ﻟەﺋەﺳﺘﯚداﯾە .ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﯚﻧﮕەی ﺑــێ ﺧﺎوەﻧﯿﯿەوە داﺑــەش ﺑﻮو .وەك ﭼــﯚن ھەرێﻤﯽ ﻋەرەﺑﯿﺶ ﻟە ﺑێ ﺧﺎوەﻧﯿﯿﺎ وای ﺑەﺳەر ھﺎت .ﺋەﻣە ﺑەﻧﺪ )واﺗە ﭼﺎﭘﺘەر( ی ﯾەﻛەﻣە ﻟە ﻣێﮋووی ﻧﻮێﯽ ﻛﻮرددا .ﺑەﻧﺪی دووەم ﺋەوەﯾە ،وەك ﭼﯚن ھەر وﺗێﻜﯽ ﻋەرەﺑﯽ ،ﻟە ڕۆژی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯿەوە ﻟە ژاﻧﯽ داﺑەﺷﯿﻨێﻜﯽ ﺗﺮداﯾە ،ﻟە ﭼﻮار ﺑەﺷەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﮔﺮﯾﻤﺎن ﺗﯚ ﭼﻮار دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﺷــﺖ ھەﺑﻮاﯾە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەوڵﯽ داﺑەﺷﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑﻮون. ﻋــەرەب ﻣﺎوەی ﻧێﺰﯾﻜەی ﻧەوەت ﺳــﺎڵ و ﻟە ﺑﯿﺴــﺖ و دوو وت، ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﯾەك وﺗﯿﺸــﺪا ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ داﺑﻤەزرێﻨﻦ .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﻮردﯾﺶ ﻟەو ﭼﻮار وﺗە ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەﯾﯽ )إﻓﺘﺮاﺿﯽ( ﯾەدا ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ ھﯿﭻ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەك داﺑﻤەزرێﻨﻦ .ﺑﯿﺴﺖ و ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،ﻛە ﭘﺎزدەی ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳەﺗەی ﺑﯿﺴﺖ و ﯾەﻛەﻣەوە، ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺑەڵﮕەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﯾﺶ وەك ﻋەرەب ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھەﻧﮕﺎو ﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﺑﻨێ .ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﺟﯚرە ﺳﯿﺴﺘەﻣەﺷە دەﺗﻮاﻧێ وﺗەﯾﻞ ﻟە ھەڵﻮەﺷﺎﻧەوە ﺑﭙﺎرێﺰێ .ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﻣﺎوەﺗەوە ﻋێﺮاق دەﺑێ ﺑە ﺳێ ﺑەﺷــەوە ﺋەﮔەر زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑێ .دەﺳەت ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﯾەك ﭼﺎو ﺳــەﯾﺮی ھەوﻟێﺮ و روﻣﺎدی و ﻧەﺟــەف ﺑﻜﺎت .ﻛﻮردی ﺧﯚﺷﻤﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﯾەك دەﺳﺘﺪا دھﯚك و ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەڵﮕﺮێ. ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و زﻣﺎﻧەواﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻣەزەﺑﯽ، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨە ﻟەﻣﭙەر ﻟە ﭘێﺶ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺗێﻜەوﯾﯽ ﻧێﻮان ﺧەڵﻜﯽ ﺳەر ﺑەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻟەدا .ﭘێﺸﯽ ﭼەﻧﺪ ﺣەوﺗﻮوێﻚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﺷێﺨﯽ ﻧەﻣﺎﺑﻮو( ﻟەوەی ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﭘەﻛەﻛە ﮔﻮﺗﺒﻮوی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﺎﻧﺘﯚن ﺑﺎﺷﺘﺮە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺋەو راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە وەك وﺷــﺘﺮﻣﻞ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺳــەری ﻟە ﻟﻤﺪاﯾە و ﭘﺎﺷــەڵﯽ ﺑە دەرەوە ،ﺋەوە ﻧﺎﺑﯿﻨێ ،ﻛە ھەوﻟێﺮ و دھﯚك و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺧﯚﯾﺎن ﺋێﺴﺘە ﺳــێ ﻛﺎﻧﺘﯚﻧﯽ ﺟﯿﺎن .ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ زﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﯾەك ﺑﺨﺎ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﯾــەك ﺑﺨﺎ ،دەزﮔەی ﺗەﻧﺎھﯽ ﯾەك ﺑﺨــﺎ ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ دەرەﻛﯽ ﯾەك ﺑﺨــﺎ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪاﺷﺪا ﯾەك ﺑﺨﺎ .ﻣەﮔەر ﻛﺎﻧﺘﯚن ﻧەﺑێ ﭼﯿﯿە ﺋەم ﺑﺎرە؟ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺗﻮرﻛﻤﺎن دەﻣێﻜە دەﯾﺎﻧەوێ ﺟﯚرێﻚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨﻦ .ﺋێﺰﯾﺪﯾﺶ ھەﻣــﺎن داوا دەﻛەن .ھەرﯾەﻛە و دەﯾەوێ ﻟەﺗێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺷەﺑەﻛﯿﺶ ﺑﯚﯾﺎن ﺑﻠﻮێ داوا دەﻛەن .دەﻣﯽ ﻛﻮردێﻜﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﺑﻜەوە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،دەﺑﯿﻨﯽ چ ﮔﺎزن و ﺳــﻜﺎﯾەك ﭘەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە ﻟە ﺳــﻨﮕﯿﺪا .رەﻧﮕە ﺗﯚ ﭘێﺖ واﺑێ ﻣﻦ ﺑﭽﻮوك ﮔەورە دەﻛەﻣەوە .ﺑەم ﺋەم ﺑﭽﻮوﻛﺎﻧەن وردە وردە ﮔەورە دەﺑﻨەوە ﺗﺎ وای ﻟێ دێﺖ ﺑەرﯾﺎن ﻟێ ﻧەﯾەﺗە ﮔﺮﺗﻦ .ﻣﻦ ﺑﭽﻮوك ﮔەورە دەﻛەﻣەوە ﺗﺎوەﻛﻮ ﺗﯚ ﺑﯿﺒﯿﻨﯿﺖ .ﺗﺎوەﻛﻮ وﺗەﻛەت ﻧەﺑێﺘە ﻟﺒﻨﺎن و ﻋێﺮاق و ﯾەﻣەن .ﺗﺎزە ﻓﯿﻞ ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺋەو وﺗەﯾﻠەی ﻧﺎوم ﺑﺮدن ﯾەك ﺑﺨﺎﺗەوە و ﺗﺎ زووﺷە داﺑەش ﺑﺒﻦ ﭼﺎﺗﺮە ﻟەوەی ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﮔەورە روو ﺑﺪات. ﺋــەو ﻣەژﯾﻤﺎﻧەﯾەی ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﺑــﺎت ﻣەژﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿﺎﻧەﯾە .ﺗــﯚ ﻟە ﭼــﺎوی ﻣەژﯾﻤﺎﻧەی ﺣﺰﺑﯿﯿــەوە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯿﺖ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿــﺖ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەﮔەر ﺷــەرﯾﻔﯽ ﻣەﻛە ﺑﯿﺖ. ﻟە دھﯚك ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯿﺖ ،ﺋێﺴــﻜﺖ ﮔﺮاﻧــە و ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺖ ﺑﯚ ﻧەوەی ﻧەوەت .ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەرﭼﯽ دەﺑﯿﺖ ﺑﺒە ﺑەم ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺖ .ﺋەﻣە ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿەوە .ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەوە ﺳەﯾﺮﺗﺮﯾﺸە .ﻛﺎﻛەﯾﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﯾﻮێﺮاوە ﺑڵێ ﻣﻦ ﻣﻮﺳڵﻤﺎن ﻧﯿﻢ .ﭼﺎرﯾەﻛە ﺳەﺗەﯾەﻛە داوا دەﻛەﯾﻦ ﻟە ﭘێﻨﺎو راﮔﺮﺗﻨﯽ ھەﺳﺘﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺎﺗﯿﺪا ،رﺳﺘەی )أﻋﻮذ ﺑﺎﻟﻠﻪ ﻣﻦ اﻟﺸﯿﻄﺎن اﻟﺮﺟﯿﻢ( ﻟە دھﯚك ﻧەﻣێﻨێ ،ﺑەم ﻧﺎﯾەﺗە دی .ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﻣەﻻﯾەك ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوﺑﻮو ﻟە ھەﻣﻮو وﺗﺎرێﻜﯽ ھەﯾﻨﯿﺪا ﺟﻮێﻨﯽ ﺑە ﺷــﯿﻮﻋﯽ و ﺷﯿﻌە دەدا .ﻧە ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻣﺎوە ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﻧە ﺷﯿﻌە ھەﯾە .ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﺷﯿﻌە ھەﺑﻮاﯾەن ،ﻣەﻻ ﮔﯚﺑەﻧﺪێﻜﯽ دەﻧﺎﯾەوە ﺷەڕی ﻧﺎوەﺧﯚ ﺑە ﮔﻮﻧﯽ. داﮔﯿﺮﻛەر ﺳــەت ﺳــﺎڵە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗە ﭼﻮار ﺑەش .ﭘێﺶ ﺋەو ﺳــەت ﺳﺎڵە ﺳەﺗﺎن ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮﯾﺶ ،ﺋێﻤە ھەر ﺑﻨﺪەﺳﺖ و ﻛﯚﯾﻠە ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەم ﺗەﭘەﺳەری و ﺳــەرﻛﻮﺗﯿﻨەوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯿﯽ ﻛﻮرد ھەڵﻮەﺷــێﻨﻨەوە .ﻛﻮردێﻜﯽ ﻋەﻟەوی و ﯾەﻛێﻜﯽ ﻓەﯾﻠﯽ و ﺷەﺑەك و ﺳﻮﻧﻨەی ﺷــﺎﻓﯿﻌﯽ و ﺳﻮﻧﻨەی ﺣەﻧەﻓﯽ و ﺋەھﻠﯽ ھەق و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەك ھەر ﺑە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﻣﺎﻧەوە و )ﻧﺎوﻛﯚ( ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا، ﻛﻮردﺑﻮون ﺑﻮو .ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن و ﺟﻮوﻟەﻛە و ﺋەرﻣەﻧﯿﯿەﻛﯿﺶ، ﻟەﮔەڵ ﻛــﻮرددا ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻮون .ﺋێﺴــﺘە ﺋــەم ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯿﯿە ،ﻟە ﺑەردەم ﺋﺎوەزﻛــە )ﻋەﻗﻠﯿﯿە(ی ﺣﺰﺑﯿﺪا ﺑﻮوەﺗە ﺑەﻓــﺮی ﺑەر ھەﺗﺎو .ﺗﯚ ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚت ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورە دروﺳﺖ ﺑﻜە و ﺑﯿﺪە دەﺳﺖ ﺋەم ﺣﺰﺑەﯾﻠەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەڕاﻧﻦ. ﭘﺎش دوو ﺧﻮﻟﯽ ھەڵﺒﮋاردن وەرەوە ،دەﺑﯿﻨﯽ وای ﺗێ رﯾﺎون ،ﯾەﻣەن ﻟــە ﭼﺎوﯾﺪا رۆژی ﺟەژﻧە .ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ ،ﺗەﻧﯿﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە وا دەﻛﺎت ﻛەﺳــﻤﺎن ﻟەوی ﺗﺮﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑﯿﻦ .ھەر ﺋەوﯾﺸــە )وەك ﮔﻮﺗﻢ( ،ﻟە ھەڵﻮەﺷﺎﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮﻣﺎن دەﭘﺎرێﺰێ.
www.wishe.net
Heftenameyekî sîyasî giştîye
11
ﺷەوﻛەوت ﺋەﻣﯿﻦ 3ﺧەﺗﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ
11