ABC wiary chrześcijańskiej by Wydawnictwo Salwator

Paolo

Curtaz

ABC wiary chrześcijańskiej Przełożyła: Aneta Kania

Wydawnictwo SALWATOR Kraków

Redakcja Agnieszka Ćwieląg-Pieculewicz Korekta Magdalena Mnikowska Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Artur Falkowski Projekt okładki Artur Falkowski Zdjęcie na okładce Fotolia.com: © Syda Productions Imprimi potest ks. Piotr Filas SDS, prowincjał

ISBN 978-83-7580-478-2 Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260 60 80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com

Wprowadzenie Żyjemy w świecie komunikacji. W ciągu dwunastu godzin dociera do nas więcej wiadomości niż do naszych pradziadków w ciągu całego ich życia. To nadzwyczajne wiedzieć w czasie rzeczywistym, jaka jest pogoda w Sydney czy znać notowania giełdy w Hong Kongu, móc odnaleźć plik audio ostatniego wykładu angielskiego pisarza, który nas pasjonuje, czy nową płytę nieznanego zespołu fińskiego. Jest to na pewno piękne, ale także rozpraszające. Nadmiar informacji powoduje, że miesza się to, co istotne, z plotką, poważną informację z dziwaczną teorią spiskową. Niestety, chrześcijaństwo również nie jest wolne od takiego pomieszania informacji, które stawia wszystko na tym samym planie, z tendencją do upraszczania, redukowania i przeinaczania prawdziwych treści wiary. Jakie pojęcie o chrześcijaństwie ma dzisiejszy przeciętny Europejczyk? Jeśli miał szczęście urodzić się i wychować w wierzącej rodzinie, może zgłębiał Ewangelię i poznał to, co istotne w wierze. Pozostali otrzymali jakieś wiaWprowadzenie

domości o chrześcijaństwie na lekcjach katechezy. Jeśli ktoś chodzi na mszę, to może coś usłyszeć podczas homilii. Poza tym wiele informacji dociera do nas z mediów. Są odpowiednio przygotowane, przetrawione i bardzo często wykazują niepokojące braki, jeśli chodzi o znajomość wiary chrześcijańskiej. W świecie, w którym informacje krążą w niemal nieskończonej ilości, przekaz chrześcijański dociera do nas okaleczony, fragmentaryczny, niewyraźny. Wszystko ma tę samą wartość, bez uporządkowania, logiki, bez odpowiedniego pogłębienia. Podjąłem zatem wyzwanie, by w przystępnym języku napisać małe vademecum wiary chrześcijańskiej przeznaczone dla tych, którzy chcą wiedzieć, na czym ona polega, i dla tych, którzy pragną się zbliżyć do wiary uczniów Nazarejczyka. Ta łatwa w użyciu książeczka może stać się trampoliną do skoku na głębie własnej wiary. Aby się w końcu nawrócić. Paolo Curtaz

Wprowadzenie

ISTOTA ABBA BÓG JAKO OJCIEC Bóg jest Ojcem, mówią chrześcijanie. Jest to głęboko zakorzenione przekonanie, które identyfikuje istotę chrześcijanina. Czyż jedyna modlitwa, którą zostawił nam Jezus, nie każe nam się zwracać do Boga jako do Ojca? Każdy człowiek tworzy sobie własny obraz Boga, czy w Niego wierzy, czy też nie. Każdy wcześ niej czy później przeżywa problem sensu własnego życia. Prawie zawsze oblicze Boga, które wyłania się z tego poszukiwania, jest niezrozumiałe i nieprzystępne. To oblicze pana, surowego sędziego, kapryś nego i popędliwego możnowładcy. Dzisiaj nadal obraz Boga, jaki mają ludzie (także chrześcijanie!), jest prawie zawsze niepokojący. Wielu wyobraża Go sobie jako możnowładcę, który mieszka w chmurach, nieczułego na cierpienie, który mógłby pomóc, ale tego nie robi. Największy egoista, który wystarcza sam sobie, poirytowany głosami ludzi. Może właśnie z tego powodu wielu nie wierzy w Boga: robimy Mu najgorszą reklamę!

Ist o t a

BÓG WEDŁUG CHRZEŚCIJAN Chrześcijanie odkryli zupełnie inny obraz Boga. Lud żydowski, począwszy od doświadczenia Izraela i jego ucieczki z Egiptu, odczuwa obecność Boga, który zajmuje się ludzkością (Wj 3,7-8), interweniuje, chce nawiązać relację z ludźmi. Bóg pragnie zawrzeć przymierze (Wj 6,7), pakt z Izraelem: zobowiązuje się wspierać lud, a ten obiecuje, że Bóg będzie dla niego wzorem do naśladowania, że będzie postępował według Jego wskazówek, pozwoli się prowadzić i oświecać. Kiedy ludzie oddalają się od przymierza, Bóg wysyła im proroków, którzy nakłaniają ich do powrotu do tego, co istotne (Ez 20,8-21). W tej trudnej relacji, w której człowiek często jest niewierny i niestały, Bóg Ojciec bierze inicjatywę w swoje ręce, posyłając Jezusa, swojego Syna (Ga 4,4-5). Jezus poświęca swoje życie, aby ukazać prawdziwe oblicze Boga, który jest dobrym ojcem, znającym i kochającym swoje dzieci. On sprawia, że deszcz pada na sprawiedliwych i niesprawiedliwych (Mt 5,45), zna każdy włos na naszej głowie (Mt 10,30) i troszczy się o wróble i lilie polne (Mt 6,26). To sprzymierzeniec człowieka, który uczy go, jak stać się bardziej człowiekiem, to ojciec pełen współczucia, umiejący czekać i przyjąć syna, który odszedł, roztrwaniając jego dziedzictwo, a potem udaje się na poszukiwanie drugiego syna, który nie rozumie jego miłosierdzia (Łk 15,11nn). To ojciec, który urządza święto dla każdego grzesznika, który się nawraca (Łk 15,7-10). W sercu swego przepowiadania (Mt 6,9.13) 8

Ist o t a

Jezus powierza uczniom modlitwę, która definitywnie odsłania oblicze Boga Ojca. NAWRÓCIĆ SIĘ DO BOGA JEZUSA Jakże często jednak dochodzi do głosu nasza stara idea Boga, która wyłania się z naszych modlitw i refleksji, i wtedy oskarżamy Go, że nie potrafi być Bogiem! Ile razy nasze wspólnoty zdają się wierzyć w jakiegoś niesprecyzowanego Boga, gwaranta sprawiedliwości i etyki, ale dalekiego od naszej codzienności, a nie w Boga objawionego przez Jezusa! Życie chrześcijańskie jest ciągłym nawracaniem się: przechodzeniem od obrazu Boga, jaki mamy w naszych głowach, do obrazu Boga, o którym przyszedł opowiedzieć Jezus. Nasze społeczeństwo wprowadziło figurę ojca w radykalny kryzys. Wobec wielkiego dystansu i niechęci do postaci ojca (ziemskiego i niebieskiego), trzeba wyjaśnić, że Bóg nie jest taki jak nasz ojciec genetyczny podniesiony do entej potęgi, ale że to nasi ojcowie ziemscy mogą się uczyć ojcostwa od Boga! Jest to ojcostwo, które potrafi kierować i poprawiać, wychowywać i prowadzić do dojrzałości. W Bogu, mówi nam Biblia, są cechy charakterystyczne dla ojcostwa, ale także dla macierzyństwa, siła i radykalizm ojca oraz czułość i współczucie matki (Iz 66,13; Oz 11,3-5). Bóg Ojciec/Matka, źródło życia, strażnik stworzenia, otrzymuje definitywną pieczęć w świadectwie Jezusa, który doskonale zna Ojca i świadczy o Nim przed ludźmi (J 10,30). Ist o t a

GORLIWOŚĆ PRAGNIENIE ŚWIĘTOŚCI Trzeba koniecznie zakończyć to małe ABC wiary chrześcijańskiej, mówiąc o świętości. Kiedy spotykamy Pana Jezusa i zaczynamy drogę ucznia, temat świętości staje się rozwinięciem miłości, formą gorliwości. Bóg, jedyny Święty, pragnie podzielić się swoją świętością, chce, aby każdy człowiek był święty, aby każdy zrealizował to, co On dla niego przygotował. Zanim jednak będziemy mówić o świętości, musimy położyć kres niektórym fałszywym koncepcjom, które ciągną się przez historię i oddalają nas od wielkiego marzenia Boga, które On chce w nas zrealizować. PIESKIE ŻYCIE! Świętość nie cieszy się dobrą sławą wśród zwyczajnych ludzi! Święci sprawiają wrażenie ludzi dziwnych, z depresją, skłonnych do ciągłych umartwień i raczej z życiowym pechem. Inni, myślę na przykład o ojcu Pio, prezentują się jako dziwacy, którzy dokonują niezwykłych rzeczy. Podsumowując: święty 104

NO W E Ż Y C IE

to albo osoba, która bardzo dużo cierpiała i umarła młodo, przeważnie w okrutnych mękach, albo ktoś wybrany, kto dokonywał niesamowitych cudów. Musimy odciążyć pobożność ludową z przesadzonych i przesłodzonych obrazów, aby powrócić do fundamentalnych cech świętości. Istnieje także ryzyko, że uczynimy ze świętych supermenów, oddalając ich od naszej codzienności. Często ustawienie świętych we wnękach ołtarza oznacza, że izolujemy ich od konkretnego życia, przydzielając im rolę rzeczników, tak jakby Bóg był jakimś nieosiągalnym władcą, a więc zwracamy się do wiceministrów! Odzyskajmy świętość, a wtedy odzyskamy świętych. JEDYNY ŚWIĘTY Jedynie Bóg jest święty, a Jego świętość polega na byciu zupełnie różnym od bytu ludzkiego. Bóg urzeczywistnia w sobie w pełni doskonałość miłości, miłosierdzia, czułości. Posiada pełnię bytu, pełnię każdej wielkości. Człowiek, stworzony na Jego obraz, niesie w sobie iskrę tej doskonałości, a świętość staje się przyzwoleniem, aby ta iskra stała się pochłaniającym ogniem, który oświeci nasze życie i życie innych. Bóg, już w chwili gdy nas stwarza, widzi w nas urzeczywistnienie swojego obrazu, pełnię, doskonałość w miłości. Ta doskonałość jest jednak drogą, stawaniem się, nawróceniem, które trwają całe żyNO W E Ż Y C IE

105

cie. Osiągnąć świętość oznacza zatem stać się tym, kim Bóg chce, abyśmy byli, zrealizować Jego wolę w stosunku do nas, a wola ta jest zawsze i tylko wolą dobra dla nas. Ta droga biegnie przez trudy życia, którym stawiamy czoło, pozwalając, by oświetliło je światło Słowa, zmagając się z naszym cieniem i grzechem, uciekając od tego, co sprzeciwia się w nas człowieczeństwu, ufając Bogu i pozwalając, aby w nas wzrastał. Świętość nie polega na robieniu rzeczy nadzwyczajnych, ale na robieniu rzeczy zwyczajnych w sposób nadzwyczajnie dobry, mówiła św. Teresa z Lisieux, czyli na czynieniu ich z miłością, kierowaniu ich do Pana, dla swojego dobra i dobra tych, którzy są obok nas. Święty nie wie, że jest święty, dlatego że im bardziej zbliżamy się do światła, tym bardziej ostro zarysowują się nasze cienie. Święty to nie ten, kto nie grzeszy, kto nie popełnia omyłek, ale ten, kto po tym, jak zgrzeszył, potrafi rozpocząć od nowa, ufając wyłącznie miłosierdziu Pana. Świętość staje się zgodą na działanie Pana, zezwoleniem na dzieło Ducha Świętego w nas, pozwalając, aby wzrastało w nas współczucie Boga. PRZYJACIELE BOGA Kościół uznaje oficjalnie za świętych tych braci i siostry, którzy wzorowo zrealizowali swoje powołanie, wcielając w życie wartości Ewangelii, i wskazuje ich jako wzór do naśladowania i orędowników 106

NO W E Ż Y C IE

dla uczniów. Jeszcze liczniejsi są ci, którzy urzeczywistnili w pełni logikę Ewangelii w sposób ukryty, a święci z kalendarza są w pewnym sensie ich przedstawicielami związkowymi… Powierzajmy się więc tym braciom, którzy nam kibicują, prośmy ich, aby podzielili się z nami pasją, która sprawiła, że rozkwitli w świętości, abyśmy pewnego dnia odnaleźli się wszyscy w ramionach Boga.

NO W E Ż Y C IE

107

Spis treści Wprowadzenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

ISTOTA ABBA. BÓG JAKO OJCIEC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 BIBLIA. HISTORIA ZBAWIENIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 CHRYSTUS. TEN, KTÓRY OBJAWIA BOGA I CZŁOWIEKA. . . . . . . . . . . . . . . . . 16 DAR BOGA. DUCH ŚWIĘTY I CHARYZMATY. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

CHARAKTER DOŚWIADCZENIE. OD „WIEDZIEĆ” DO „PRZYJDŹ I ZOBACZ”. . . . . . . . . . . . . 26 ZAUFANIE. UWIERZYĆ W JEZUSA I W JEGO BOGA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 RADOŚĆ. CEL WIARY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 PRAGNĘ! NIELOGICZNOŚĆ EWANGELII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 W DRODZE. IDŹCIE I GŁOŚCIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

TREŚĆ CZŁOWIEK W CENTRUM. WCIELENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 UMARŁ I ZMARTWYCHWSTAŁ. MISTERIUM PASCHALNE . . . . . . . . . . . . . . . 55 NIE ZOSTAWIĘ WAS SAMYCH. DUCH ŚWIĘTY, PAMIĘĆ ZMARTWYCHWSTAŁEGO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 109

DZISIAJ. WYPEŁNIENIE PISM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 PRZEBACZENIE. PRYMAT ŁASKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 KIEDY PRZYJDZIE POWTÓRNIE. PRZEZNACZENIE CZŁOWIEKA. . . . . . . . . . . 76 ZOSTAŃ Z NAMI. DAR OBECNOŚCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 ABY BYLI Z NIM. KOŚCIÓŁ, MARZENIE BOGA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

NOWE ŻYCIE WSZYSTKO Z MIŁOŚCI. MIŁOŚĆ MIŁOSIERNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 ZJEDNOCZENI. SIEWCY NADZIEI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 PODSUMOWUJĄC: ROZTROPNI I ODPOWIEDZIALNI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 GORLIWOŚĆ. PRAGNIENIE ŚWIĘTOŚCI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104