Dokądkolwiek pójdziesz

Page 1


DOK ĄDKOLWIEK PÓJDZIESZ KAZANIA WYBRANE


Korekta Agnieszka Ćwieląg-Pieculewicz Magdalena Mnikowska

Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Anna Olek Projekt okładki Artur Falkowski Imprimi potest ks. Piotr Filas SDS, prowincjał l.dz. 233/P/2014 Kraków, 11 czerwca 2014

© 2014 Wydawnictwo SALWATOR

ISBN 978-83-7580-396-9

Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. (12) 260 60 80, faks (12) 269 17 32 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com


1 Niedziela Adwentu rok B

Odkryjemy miłość nieznaną Na szczęśliwy ląd zaniosą mnie pewnego dnia W Twe ramiona łódź Magellana Serce Twe, busola ma.

Alicja Majewska w zacytowanym utworze śpiewa o potrzebie ludzkiej miłości, która jest w stanie przenieść do raju. Serce działa jak busola na statku, wskazując prawidłowy kierunek: miłość. Zapraszam do refleksji na temat adwentu. Jaki obrać kierunek, aby się spotkać z Nowonarodzonym? Dzisiaj rozpoczynamy liturgicznie czas adwentu. Myślę, że każdy wierzący ma świadomość tego, w jakim celu ten okres jest wyodrębniony w kalendarzu liturgicznym. Jest to czas przygotowania na narodziny człowieka i Boga, który zbawił – i nadal zbawia każdego dnia – cały świat. Każdy z nas może jednak ulec pokusie pewnego przyzwyczajenia w wierze. Przecież od wieków wszystko jest ustalone: adwent, Boże Narodzenie, karnawał, Wielki Post itd. Wiemy dokładnie, co po sobie następuje. Być może właśnie przyzwyczajenie i pewna przewidywalność prowadzi do tego, że choć jesteśmy wierzący, nie zmieniamy się pomimo czasu, który jest nam dany. Przyznam, że wielokrotnie myślałem o tym, dlaczego tak trudno jest zmienić siebie,

— 5 —


3 Niedziela Adwentu rok C Żyję – dobrze mi z tym Pomiędzy już a jeszcze Czasem przepaść raz przejście Pomiędzy wiem a nie wiem Zawsze dystans do siebie Pomiędzy gdy a gdyby To nie wszystko na niby Pomiędzy czymś a niczym Milion zwątpień i przyczyn.

Tak śpiewa Artur Gadowski z zespołem Ira. Życie jest dla nas największą wartością, ale niejednokrotnie stanowi największy ciężar, jaki Bóg włożył człowiekowi na plecy. Zapraszam do rozważania o życiu w kontekście ewangelicznych plew. Blisko już czas Bożego Narodzenia. W sposób nieunikniony próbujemy dokonać jakiegoś podsumowania ubiegłego roku. W parafiach trwa czas rekolekcji, myślimy o życiu, Bogu, zranieniach. O kruchości ludzkiego życia przypominają media: pożary, kolejni zabici na drogach, w grudniu myślimy też o ofiarach stanu wojennego, w domu czasem jest choroba, której sens trudno zrozumieć, a w radiu i telewizji – trochę na przekór – pastorałki i ckliwe aniołki. W kontekście tych wszystkich spraw pojawia się dzisiejsza Ewangelia. Niepokoją mnie słowa Jezusa, a i Jan nie pozwala na optymizm. — 9 —


Uroczystość Bożego Narodzenia

Odtąd jedno dobrze już wiem Kochać trzeba od dziś Jutro późno może być Bo życie to krótki film Wciąż po twarzy spływa czas Krok po kroku zmienia nas Dusza jednak wieczną jest I nie zniszczy nawet śmierć.

Nostalgiczna piosenka zespołu PIN mówi o tym, że życie to krótki film, w którym każdy z nas powinien nauczyć się bardzo realnie kochać drugiego człowieka. Rozpoczynamy piękny czas świętowania, rodzinnych spotkań i w sposób bardzo świadomy zauważamy, że kolejny rok, mierzony od świąt do świąt, przeszedł bardzo szybko. Czas biegnie niezależnie od tego, czy tego chcemy, czy nie. Należy zatem nie zmarnować czasu, który jeszcze jest przed nami. Święta Bożego Narodzenia to bardzo miły i wyczekiwany czas. Wydaje się, że przez wszystkich ludzi, tych wierzących, ale i tych, którzy za bardzo nie myślą w życiu o Jezusie. Czekamy na te chwile, ponieważ dają nam one możliwość, by pod koniec roku spojrzeć wstecz i bardzo urokliwie zatrzymać się nad przyszłością. To właśnie teraz — 12 —


Uroczystość Objawienia Pańskiego

Wiem, że jesteś sam Wiem, że masz na głowie tyle ważnych spraw Nie pamiętasz już co znaczy dobry sen Nie masz czasu na niepewność ani lęk Wiem, że jesteś sam Nic nie musisz mówić. Samotność to bardzo trudny bagaż codzienności, jaki dźwiga adresat słów z piosenki Anny Wyszkoni. Zapraszam dzisiaj, w Uroczystość Objawienia Pańskiego, do refleksji nad samotnością. Ktoś mógłby powiedzieć, że podjęty temat jest niedorzeczny i nie ma potrzeby, aby o tym mówić. Dzisiaj przecież świętujemy radosne ukazanie się Boga wszystkim narodom w osobach mędrców nawiedzających nowo narodzonego Chrystusa. Święto Trzech Króli jest jednak manifestacją samotności Boga i pokazania bezbronnej miłości. Ewangelie bardzo różnie traktują owych wędrowców, których do żłóbka doprowadziła gwiazda. Mówią o pasterzach, mędrcach, królach i w tym miejscu pewnie moglibyśmy wstawić każdą grupę społeczną. Nie jest istotne, kim byli owi przybysze, dlatego tyle rozbieżności odnośnie do ich pochodzenia. Istotą ich spotkania jest ukazanie Dzieciątka Jezus jako wyczekiwanego Mesjasza. Od tego — 17 —


Niedziela Chrztu Pańskiego

Drogą chodźmy przed siebie drogą chodźmy przez świat chociaż upadniemy, częściej masz wiedzieć że nie raz z nieba rzucą nam cud i cios, jakbym już to znał a wszystko trzeba przeżyć co noc dnia każdy cal.

Piosenka Piaska wprowadza nas w tajemnicę życia jako drogi. Drogi, którą trzeba przeżyć, niejednokrotnie zakładając jakiś upadek. Zatrzymajmy się dziś na tej drodze przy tajemnicy chrztu Jezusa. Komu potrzebny jest chrzest? Otacza nas zimowa aura, chodzimy zamyśleni, ale radośni, bo śnieg przykrył brud codziennego życia. Starsi boją się wyjść, bo ślisko, młodzi rozgrzewają się spacerami po śniegu i każdy podąża – dzień za dniem – by realizować swoje cele. W mediach problemy zdają się powtarzać jak romanse w Modzie na sukces, a człowiekowi choremu zabrania się leczyć; komisja hazardowa działa jak rosyjska ruletka; ksiądz po kolędzie często już niepotrzebny; konkubinaty to troska o prawdziwą miłość. A my pytamy siebie o wiarę człowieka, o sens przynależności do Chrystusa. Czas najwyższy dać odpowiedź w tej kwestii. Dzisiaj Kościół przypomina o chrzcie Jezusa Chrystusa. Jezus jako dorosły człowiek przychodzi i staje — 21 —


1 Niedziela Wielkiego Postu rok B

Jak pory roku Vivaldiego Zmienia się światło w twoich oczach powiedz mi życie coś miłego nie pędź tak, proszę, daj odpocząć życie, życie jest nowelą której nigdy nie masz dosyć.

Tymi słowami Ryszard Rynkowski wprowadza nas w telewizyjny serial. Zapraszam dzisiaj do refleksji o poście. Jak go przeżyć, aby był w nas samych owocny? Co zrobić, by tego czterdziestodniowego czasu nie zmarnować? Jako ludzie wierzący zasadniczo zwróciliśmy uwagę na fakt rozpoczęcia Wielkiego Postu. Myślę też, że większość z was była w ostatnią środę na wspólnej modlitwie i posypaniu w geście pokory głowy popiołem. Świadomie wierząc, pragniemy, aby czterdziestodniowa pokuta w jakiś sposób nas zmieniła. Jednocześnie ci, którzy żyją dłużej, może czasem z lekkim uśmiechem reagują na to, kiedy ksiądz mówi o tym, że w życiu trzeba coś zmienić. Przywykliśmy do naszych wad, wielu z nas przyzwyczaiło się też, niestety, do swoich grzechów, przywar, można powiedzieć, że bardzo świadomie zaakceptowaliśmy siebie samych takich, jacy jesteśmy. Nie byłoby w tym nic złego, jeśli akceptacja dotyczyłaby tylko dobra, a jest przeciwnie – bo zaczynamy się godzić i aprobować konkretne zło. — 24 —


2 Niedziela Wielkiego Postu rok B

Nie pytaj świata, dokąd zmierza Bo nie daj Boże prawdę powie Miast pytać z paciorków pacierza ułóż modlitwę za jej zdrowie Co ma przeminąć, to przeminie A co ma zranić, do krwi zrani Piotr rzekł: Quo Vadis Domine Quo Vadis Domine Quo Vadis Domine Dokąd zmierzasz, Panie.

Tymi słowami Michał Bajor rozpoczyna rozważania nad historią świata, która każdego dnia przechodzi bezpowrotnie w osi czasu. Pytanie Piotra: „Dokąd zmierzasz, Panie?” zdaje się w utworze nabierać magicznej wymowy. Dla nas, ludzi wiary, staje się ono wręcz przeraźliwe, jeśli uświadomimy sobie, iż druga niedziela Wielkiego Postu to już raptem kilka tygodni do Wielkiego Piątku, który niesie śmierć. Zapraszam do refleksji na temat używania mowy. Dzisiejsza Ewangelia św. Marka pokazuje nam moment przemienienia Pana Jezusa. Zbawiciel postanawia się ujawnić trzem z grona apostołów. Wybiera Piotra, — 29 —


2 Niedziela zwykła rok C

Nigdy nie widziałem światła w swoim życiu Jak nocny pies zbłąkany Choć w twoich słowach Prawdy nie słyszałem Dzięki tobie jestem, kim być chciałem Czasami nie wiem, jak mam się zachować Ciągle szukam siebie Chciałbym podążać za tym, co czuję Nie poznam prawdy, gdy nie spróbuję Gdy nie będę sobą bez twych słów Bez twych rąk nie ma mnie.

Często próbujemy doświadczać codziennego życia po swojemu, nie patrząc na przynaglający głos Pana Boga. Uważamy, że błądzenie jest czymś naturalnym i pomaga w szukaniu siebie – tak interpretuje życie piosenka grupy Lemon. Czy jednak trzeba się zgubić, żeby dopiero wtedy odnaleźć właściwą drogę? Zapraszam do refleksji na trudny temat, którym jest umiejętność słuchania bliźniego. Trwa czas odwiedzin duszpasterskich. Spotykamy się razem w waszych mieszkaniach, by wspólnie się pomodlić. Dzięki temu poznajemy się wzajemnie i może przez te kilka chwil pragniemy oddać Bogu to, co jest trudem życia. Tegoroczne odwiedziny są tym trudniejsze, że wiele osób pozostało bez pracy, a to dodatkowo uruchamia potrzebę trzymania się Boga, ponieważ w chwili ludzkiej — 69 —


4 Niedziela zwykła rok A

Skąd mam na dłoniach nieba ślad? Nie pytaj mnie Jak mogłam zgubić się wśród ulic, które znam? Nie pytaj mnie O czym w środku dnia potrafię śnić? Nie pytaj mnie gdy wśród przechodniów nagle staję, zamiast iść. Nie pytaj mnie Czuję, że sama sobie tego nie zmyśliłam kolejnej z dróg szukając znów czuję, jak w moim sercu rodzi się nadzieja gdy biegnę już kolejną z dróg.

Słowa piosenki mówią o młodości, wyborach i gubieniu drogi. Młodość czasami gubi się w codzienności i wtedy potrzeba oczyszczenia, które dać może tylko Bóg. Chciałbym dzisiaj powiedzieć o młodości. Już wkrótce Wielki Post. Czas biegnie do przodu, nie pytając nas o zdanie. Wokół szereg spraw, które niekoniecznie pomagają w rozsądnych wyborach, a Chrystus mówi o błogosławieństwach. Niektórzy zrezygnowani i zmęczeni życiem mówią, że już przestał błogosławić. Nie chciałbym, by to, co powiem, było użalaniem się nad dzisiejszym losem, ale kapłańskim spojrzeniem na sytuację. Młody człowiek jest dzisiaj wciągnięty w szalony wyścig – ma się przede wszystkim dobrze ustawić. Świat — 74 —


22 Niedziela zwykła rok A

Gdy popełnisz błąd Kto żyje myli się Nie będziesz umiał sobie spojrzeć w twarz Poczuj wtedy że naprawdę dobrze jest Skoro ciągle jeszcze ją masz.

Piosenka zespołu Blue Cafe skłania do zastanowienia się nad ludzkim zachowaniem. W pewien sposób skłania do tego, by podjąć refleksję nad swoimi czynami. Twarz jest nośnikiem emocji i to na niej rysuje się historia życia człowieka. Zapraszam zatem do refleksji na temat czynu, którym człowiek może okazać miłość Bogu. Dzisiejsza Ewangelia ukazuje Jezusa w sytuacji, kiedy próbuje On powiedzieć uczniom o swoich dalszych losach. Mesjasz powoli chce ich przygotować na to, że niedługo zostaną sami. Uczniowie nie są gotowi na te słowa, dlatego Piotr natychmiast interweniuje i gani Jezusa. Jezus nie pozwala Piotrowi na przejęcie inicjatywy i kieruje ostre słowa do tego, który ma się okazać skałą: „Zejdź Mi z oczu, szatanie! Jesteś Mi zawadą, bo nie myślisz po Bożemu, lecz po ludzku” (Mt 16, 23). Mocna wymiana zdań między uczniem a nauczycielem doprowadza wreszcie do dłuższego wywodu Jezusa, w którym ujawnia On plan zbawienia. Na koniec padają bardzo znamienne słowa: „odda każdemu według jego postępowania” (Mt 16, 27). — 107 —


26 Niedziela zwykła rok A

Ile wart jest bez Ciebie Ile wart jest mój świat I jak trudno uwierzyć W najprostsze słowa dwa.

Piosenka o ludzkiej miłości Mój świat bez Ciebie zespołu Lady Pank stawia poważne pytanie o wartość życia bez miłości. Podejmiemy próbę odpowiedzi na pytanie: ile wart jest świat bez Boga, ile jest warte takie życie? Usłyszeliśmy przed chwilą słowa Ewangelii. Sytuacja przedstawiona przez Mateusza to jedna z rozmów, jaką Jezus prowadził w świątyni. Zresztą bardzo trudna rozmowa, w której widać całkowitą rozbieżność w patrzeniu na świat przez Jezusa i faryzeuszów. Jezus przechodzi do słownego ataku i mówi: Co myślicie?, podając przykład dwóch synów, którzy byli proszeni o pracę. Pierwszy powiedział, że wykona zadanie, a w rzeczywistości zdezerterował, drugi nie chciał, ale w konsekwencji przyjął wezwanie. Faryzeusze na pytanie: kto spełnił wolę ojca, odpowiadają, że drugi. Jezus burzy logiczny porządek ich myśli, wysuwając mocną ripostę przeciwko faryzeuszom. Ta słowna potyczka miała pokazać brak gotowości serca faryzeuszów na przyjęcie Chrystusa. Jezus jasno mówi: „Przyszedł bowiem do was Jan drogą sprawiedliwości, a wy mu nie uwierzyliście” (Mt 21, 32). — 115 —


27 Niedziela zwykła rok A

Choć dalej z każdą chwilą od nieba do ziemi Niewiele nam przybyło swobodnej przestrzeni Stanęły obok siebie o krok dobro i zło Nie umiesz ich rozdzielić Nie szukasz, nie znajdujesz, nie pytasz o drogę. Jak żyć w świecie pomieszanych wartości? Piosenka o znamiennym tytule Zdradzonym i bezbronnym, którą śpiewa Edyta Geppert, karze się zatrzymać nad tematem dotyczącym człowieka, który jest sam w sobie rozdwojony pomiędzy niebem a piekłem, a stoi na ziemi. Zapraszam do refleksji na temat naszych wewnętrznych konfliktów. Przed chwilą zostały odczytane słowa Ewangelii według św. Mateusza, która przedstawia sytuację przewrotnych rolników. Gospodarz zakłada winnicę i chce z niej czerpać zyski. Będąc zamożnym człowiekiem, pragnie również dać pracę innym, dlatego zatrudnia rolników. Z pewnością bardzo sumiennie wykonują oni swoją pracę. Przychodzi czas rozliczenia i właściciel wysyła służących, aby odebrali należną daninę wynikającą z podpisanej dzierżawy. Ewangeliczni rolnicy nie zamierzają jednak niczego oddać. Zapomnieli o dzierżawie, a pycha nakazuje im przywłaszczyć sobie wypracowane dobra w całości. Słudzy wysłani przez pana zostają okrutnie potraktowani: „jednego obili, drugiego zabili, trzeciego zaś ukamieniowali” (Mt 22, 35). Gospodarz zdezorientowany sytuacją — 119 —


28 Niedziela zwykła rok A

Ze swojej drogi zejdę Będę z Tobą Dokądkolwiek pójdziesz, cokolwiek zrobisz Będę z Tobą Gdziekolwiek się zwrócisz, cokolwiek powiesz Będę z Tobą (…) I w najlepszej z chwil i najgorszej też będę z Tobą.

To piękne wyznanie miłości wyśpiewane w piosence przez Katarzynę Groniec wzrusza wielką ofiarą z życia na rzecz drugiego człowieka. Tak jakby nagle zapomnieć o sobie, a w całości poświęcić się dla innych. Tylko prawdziwa miłość tak potrafi. Słowa te skłaniają do analizy swojego życia: czy potrafię bez reszty dać swoje życie innym? Czy umiem odpowiedzieć na zaproszenie, jakie mi ktoś daje, zaproszenie do miłości? Jak cieszyć się z bycia na uczcie? Kościół na dzień dzisiejszy przypisał piękny fragment Pisma Świętego. Ewangelista Mateusz opisuje sytuację, kiedy król wyprawił ucztę weselną swojemu synowi. Zorganizował biesiadę i bardzo chciał, aby syn był szczęśliwy. Zaprosił wszystkich poddanych na obfite przyjęcie, aby podzielić się tą radością. Stała się rzecz nieoczekiwana dla króla. Zaproszeni odwrócili się plecami i nie przyszli. Być może król ich uciskał? Gdyby jednak był srogi, to nie — 123 —


34 Niedziela zwykła – Uroczystość Chrystusa Króla rok C

Królu mój, ty śpij, ty śpij, a ja, królu mój, nie będę dzisiaj spał Kiedyś tam będziesz miał dorosłą duszę Kiedyś tam, kiedyś tam Ale dziś jesteś mały jak okruszek Który los rzucił nam.

Śliczne słowa kołysanki, którą śpiewał Seweryn Krajewski, przenoszą myślami i melodią w czas dzieciństwa. Czas, który dany też był Jezusowi. Jednak w odwiecznym planie zapisane Mu było również zbawcze cierpienie. Dzisiaj zapraszam do refleksji na temat królowania – tego społecznego i duchowego. Najkrócej mówiąc, słowo „król” oznacza tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym. Władca przeważnie jest koronowany w specjalnym obrzędzie. Król budzi respekt i powszechne poważanie, ponieważ jego zadaniem jest stanowienie prawa i egzekwowanie go u podwładnych. Król jawi się zatem jako osoba godna zaufania i stanowiąca odnośnik dla pospólstwa. Wyżej podane znaczenie daje nam pewne rozeznanie co do władzy ludzkiej. Jak ma się to ziemskie królowanie do tytułu, który Kościół formułuje wobec samego Chrystusa? — 139 —


Uroczystość Przenajświętszej Trójcy

Człowiek człowiekowi wilkiem Człowiek człowiekowi stryjkiem Lecz Ty się nie daj zgnębić Lecz Ty się nie daj spętlić.

Słowa piosenki Starego Dobrego Małżeństwa ukazują trudny wymiar ludzkiego życia. Można by po takim fragmencie zapłakać nad ludzkim istnieniem, nad tym, jak dzisiaj kształtują się nasze relacje. Chciałbym dzisiaj powiedzieć kilka słów na temat wspólnoty. W Uroczystość Przenajświętszej Trójcy stajemy w tajemnicy Eucharystii, zatroskani codziennością, zbombardowani politycznymi spotami i oszołomieni cudami. Tyle dobra wokół nas, a człowiek coraz bardziej zagubiony, zaplątany w świecie. Nasza dzisiejsza sytuacja jest zbliżona do tego, co św. Mateusz zanotował w Ewangelii. To ostatni raz, kiedy Jezus po zmartwychwstaniu ukazuje się uczniom. Bibliści nadali temu fragmentowi tytuł Ostatni rozkaz – Jezus przekazuje istotę swojego nauczania. Później nie ukaże się już wszystkim w tym samym czasie. To słowa pożegnania, w którym On zostawia swoim uczniom konkretną misję: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”, czyli zakładajcie wspólnotę miłości. — 143 —


Spis treści 1 Niedziela Adwentu rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 3 Niedziela Adwentu rok C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Uroczystość Bożego Narodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Uroczystość Objawienia Pańskiego . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Niedziela Chrztu Pańskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1 Niedziela Wielkiego Postu rok B. . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2 Niedziela Wielkiego Postu rok B. . . . . . . . . . . . . . . . . 29 4 Niedziela Wielkiego Postu rok B. . . . . . . . . . . . . . . . . 33 5 Niedziela Wielkiego Postu rok C . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Wielki Czwartek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Wielka Sobota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego . . . . . . . . . . 47 3 Niedziela Wielkanocna rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 4 Niedziela Wielkanocna rok C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 5 Niedziela Wielkanocna rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 6 Niedziela Wielkanocna rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego rok B . . . . . . 66 2 Niedziela zwykła rok C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 4 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 5 Niedziela zwykła rok C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 6 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 7 Niedziela zwykła rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 12 Niedziela zwykła rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 14 Niedziela zwykła rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 — 147 —


16 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 18 Niedziela zwykła rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 20 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 22 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 24 Niedziela zwykła rok B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 26 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 27 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 28 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 29 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 30 Niedziela zwykła rok C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 33 Niedziela zwykła rok A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 34 Niedziela zwykła – Uroczystość Chrystusa Króla rok C . . . . . . . . . . . . . . . 139 Uroczystość Przenajświętszej Trójcy. . . . . . . . . . . . . . . 143



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.