Między prawdą a blogiem. Krótkie kazania na rok B by Wydawnictwo Salwator

ks. Piotr Wróbel

między Prawdą a blogiem_ krótkie kazania na rok B >

W Y D AW N I C T W O S A L W AT O R KRAKÓW

Redakcja Wydawnictwo SALWATOR Korekta Anna Śledzikowska Projekt okładki Artur Falkowski Redakcja techniczna i przygotowanie do druku Artur Falkowski Zdjęcia Pixabay.com: Photo Mix, stokpic, Gustavo Luzório

Imprimi potest ks. Józef Figiel SDS, prowincjał

ISBN 978-83-7580-802-5 (wersja drukowana) ISBN 978-83-7580-803-2 (wersja elektroniczna)

Wydawnictwo SALWATOR ul. św. Jacka 16, 30-364 Kraków tel. 12 260 60 80 e-mail: wydawnictwo@salwator.com www.salwator.com

Wstęp

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Drogi Czytelniku, nazywam się Piotr Wróbel i jestem księdzem archidiecezji krakowskiej. Pewnego razu, kilka lat temu, spotkałem bardzo życzliwych ludzi, którzy formowali się jako chrześcijanie i chcieli żyć Ewangelią. Odczuwali potrzebę regularnego jej wyjaśniania, tydzień po tygodniu. A że dysponowali narzędziem internetowym w postaci platformy łączącej różne blogi (Audioblog.pl, który serdecznie polecam!), to przy współudziale zaprzyjaźnionego księdza zaczęliśmy pracować nad cotygodniowymi rozważaniami niedzielnej Ewangelii i zamieszczać je w blogosferze. Po trzech latach zebrało się już dużo materiału. W niniejszym tomiku przekazuję Ci zbiór niedzielnych kazań na rok liturgiczny B. Pierwotnie ich tytuł nawiązywał do powiedzonka „Między Bogiem a prawdą”, włączając jeszcze słowo „blog”. Zdecydowaliśmy się jednak na wyrażenie „Między Prawdą a blogiem”. Sam Bóg jest najczystszą, najszczerszą prawdą. Jego Boski Syn również o sobie powiedział: „Ja jestem prawdą” (J 14,6). Tak więc stoimy, stoisz, jakby między Bogiem, który jest prawdą, a blogiem. I chodzi o to, aby te kazania pomogły Ci znaleźć miejsce Tobie właściwe. Jak najbliżej wiecznej Prawdy :) 5 |

Okres Adwentu i Bożego Narodzenia_

I niedziela Adwentu Iz 63,16b-17.19b; 64,2b-7; Ps 80; 1 Kor 1,3-9; Mk 13,33-37

Rozpoczynamy Adwent, kolejny raz w naszym życiu. Słowo „adwent” pochodzi od łacińskiego adventus, co oznacza „przyjście”. W średniowieczu istniała bardzo ciekawa instytucja tzw. adventus regis („wjazd króla”). Wyrażenie to oznaczało niezwykle uroczysty wjazd zwierzchnika do podległego mu ośrodka, co było okazją do pokazania władzy tego, który przybywał; ludność natomiast wychodziła, wyrażała swoją przychylność, posłuszeństwo, gotowość przyjęcia zarządzeń władcy. Nie trzeba dopowiadać, że do adventus regis należało się solidnie przygotować! Skojarzenie z naszym Adwentem jest jasne – my także oczekujemy naszego Króla, Jezusa. Co prawda On przybędzie w ubóstwie i nie pokaże swego majestatu, ale przygotować się na pewno trzeba. Na pytanie, czy w dzisiejszych czasach można się dobrze przygotować do Adwentu, odpowiadałem sobie pewnego roku w piątek, przechodząc przez tłoczne galerie handlowe i sklepy. Zdążałem na krakowski Rynek, gdzie skrzący się barwami kiermasz przedświąteczny gromadził nie mniejsze tłumy niż w sklepach. Na billboardach uśmiechała się ekipa z kolejnej odsłony filmu Listów do M., który wyświetlano w kinach już miesiąc przed świętami. A w sklepach królował tzw. czarny piątek i setki ludzi były kuszone szczęściem płynącym z… no właśnie z czego? Z wydania swoich pieniędzy na kolejny gadżet elektroniczny? Kolejną grę na konsolę? Następną buteleczkę perfum? Jeszcze większy niż dotychczas telewizor? Miałem wszechobecne wrażenie, że Adwentowi z roku na rok jest coraz trudniej przecisnąć się ze swoją ofertą na szczęście… 9 |

O tym, czym jest Adwent i o co w nim chodzi, mówią dzisiejsze czytania. Zapewniam was, że odsłonią one tym więcej, im bardziej okażemy im swoje zainteresowanie, czyli coś więcej niż tylko pobieżne zerknięcie. Już bowiem pierwsze czytanie stawia przed naszymi oczami jakby skargę ludzką do Boga: „Czemu, o Panie, dozwalasz nam błądzić z dala od Twoich dróg? (…) Odmień się przez wzgląd na Twoje sługi” (Iz 63,17). Ale uczciwie trzeba przecież powiedzieć, że t o m y się mamy odmienić i to do nas należy zejść z błędnych dróg! My, a nie Bóg! Człowiekowi, który się odwrócił od swego Stwórcy i Króla, jego własne czyny wydają się jak skrwawiona szmata (por. Iz 64,5) – kręci się po straganach świata, zamiast przygotować się na adventus regis… Pozostaje więc tylko wołać w swym ubóstwie do Boga, Boga Ojca, aby przyszedł – przyszedł i nie zwlekał. Sami bowiem jesteśmy bezradni. Symbolicznie prawdę tę wyraża refren dzisiejszego psalmu: „Odnów nas, Boże, i daj nam zbawienie”. Psalm w ogóle kończy się poważną deklaracją: „Już więcej nie odwrócimy się od Ciebie, daj nam nowe życie, a będziemy Cię chwalili”. Czas pokaże, czy będziemy słowni… Drugie czytanie i Ewangelia przenoszą nas – zgodnie z istotą pierwszej części Adwentu – do czasów powtórnego przyjścia Jezusa, przyjścia na sąd, o którym słyszeliśmy tydzień temu. Aby dobrze przygotować się na „dzień Pana naszego, Jezusa Chrystusa” (czyli adventus regis właśnie), szczególnie potrzebna jest, bardziej niż zawsze, piękna i mądra chrześcijańska postawa czujności. Czuwania, a nie spania. Przygotowywania się i ćwiczeń, a nie pobłażliwości i nieodpowiedzialnej zabawy… Adwent zawsze wydaje się bardzo krótki. Nie traćmy czasu. Przygotowujmy się więc już teraz: „Król jest blisko!”.

| 10

II niedziela Adwentu Iz 40,1-5.9-11; Ps 85; 2 P 3,8-14; Mk 1,1-8

Drodzy, chciałbym podzielić się z wami osobistym przeświadczeniem i intuicją, że w adwentowej drodze musimy dostrzec Ducha Świętego, i możliwie wcześnie skierować na Niego swoją uwagę. („Wcześnie” – w sensie drugiej już niedzieli Adwentu). To właśnie dziełem Ducha Świętego jest cudowne poczęcie Jezusa w łonie Dziewicy Maryi – o czym mamy okazję rozważać na początku Adwentu, 8 grudnia. Obchodzimy wtedy uroczyście Niepokalane Poczęcie samej Maryi, czyli rozpoczęcie Jej życia, które nastąpiło bez grzechu pierworodnego. Chciejmy więc widzieć rolę Ducha Świętego najpierw w dziele zwiastowania, które rozpoczęło Adwent. Potem, i przedtem, jest rola Ducha Świętego w działalności świętych proroków, zwłaszcza tych, którzy zwiastowali Jezusa, których szczególnie wspominamy z racji ich zasług w przygotowywaniu nas na Narodzenie – myślę tu o Izajaszu i o Janie Chrzcicielu. I w końcu rola Ducha Świętego w rozpoczynanym od Adwentu nowym roku liturgicznym, który daje nam ciągle na nowo do rozważenia poszczególne tajemnice naszego życia jako chrześcijan. Myślę też, że bardzo p o t r z e b u j e m y duchowości, życia duchowego. Myślę, że na różnych pustyniach dzisiejszego czasu, które przemierzamy, uświadamiamy sobie coraz mocniej, że bez duchowości się nie da, że musi przecież istnieć coś więcej, niż nam się podsuwa, i to ku temu „Czemuś” wyrywa się nasze wnętrze, ta głębia w nas, z którą się utożsamiamy, która stanowi najprawdziwszy obraz nas samych… Nawet bowiem gdy człowiek nie szanuje Bożego imienia i szasta nim, używa nadaremno, to przecież jest to ukryta chęć naszej duszy przebywania razem 11 |

z Bogiem, kontaktu z Nim – a że jej nie pozwalamy rozumem, to wychodzi ona na wierzch chociażby w taki nieodpowiedni sposób jak grzech przeciw drugiemu przykazaniu. Duch Święty, którego wyznajemy w niedzielnym Credo, jest Panem i Ożywicielem – a więc Bogiem, i Tym, który daje życie. To właśnie Duch Święty sprawia, że decydujemy się coś zmienić. Że po latach gonienia za błyskotkami i karmienia się sztucznym pożywieniem chcemy wreszcie wejść na drogę prawdy, prostoty – jeść chleb prosty, ale prawdziwy. To On nas wyciąga z każdego bagna, w które wpadliśmy, zawraca nas z każdego bezdroża i pustyni. Nigdy się tym nie męczy. Co więcej, to przecież Jego zadanie i Jego dzieło, aby ożywiać, aby dawać nadzieję, aby przygotowywać do przyjęcia zbawienia przez odpuszczenie grzechów… Błądzimy z różnych powodów. Chyba nie ma sensu dociekać, dlaczego życie wydaje się nam tak trudne. Tak wyczerpujące. Tak nieraz beznadziejne… Bardziej niż analiza własnych błędów konieczne jest przyjęcie Tego, który ożywia. Tego, który obwieszcza: „Jeśli chcesz, to czas twojej służby się skończył. Twoja nieprawość jest już odpokutowana, bo już odebrałeś z ręki Pana karę w dwójnasób za wszystkie swe grzechy” (por. Iz 40,2). Twoje zbawienie jest naprawdę blisko! Ale zaraz Duch Święty doda, że „trzeba d r o g ę Panu przygotować na pustyni swego serca, wyrównać na pustkowiu gościniec dla Boga! Doliny muszą się podnieść, a góry i pagórki obniżyć” (por. Iz 40,3-4); trzeba rozstać się z fałszywą pokorą oraz prawdziwą pychą – aby mogła objawić się chwała Pana. Aby Jezus, który przyjdzie, znalazł miejsce w naszym przygotowanym dla Niego sercu. Musimy w to uwierzyć, musimy Bogu zaufać na tej adwentowej drodze… Że nie chce od nas dużo – jedynie otwartości na Ducha Świętego, zaufania w potęgę Bożej chwały. Że chce, byśmy przede wszystkim przyjęli: Jezusa, którego nie znamy, o którym zapominamy. Ale tylko On jest naszym jedynym Zbawicielem. I jedynie w mocy Ducha Świętego. | 12

III niedziela Adwentu Iz 61,1-2a.10-11; Ps; Łk 1,46b-48.49-50.53-54; 1 Tes 5,16-24; J 1,6-8.19-28

Witajcie, kochani! Dzisiaj już trzecia niedziela Adwentu, co w tym roku oznacza, że już naprawdę niedługo z utęsknieniem będziemy wypatrywać nie tylko pierwszej gwiazdki, ale i przyjmować nowonarodzonego Jezusa, Słońce dla naszej drogi. Tę adwentową bliską już radość symbolizuje różowy kolor szat (może ktoś zauważył na Mszy Świętej :), tak jak różową barwę ma jutrzenka zwiastująca nadejście pełnego dnia. Śledzimy dzisiejsze słowo Boże i pierwsze, co się rzuca w oczy, to powtarzające się frazy „Duch Pana nade mną” (Iz 61,1) oraz „Wielbi dusza moja Pana/raduje się moja dusza w Bogu” (Łk 1,46-47). Mało konkretne, mógłby ktoś powiedzieć – lecz strzeżmy się przechodzić obojętnie wobec takich postaw. Łączą się one ze sobą ściśle, wprowadzając w sedno tajemnic narodzenia, które już wkrótce będą powierzone naszym oczom i sercom. Najpierw pierwsza z nich: „Duch Pana Boga nade mną”. Jest to urywek z końcowej części Księgi proroka Izajasza, zatytułowanej Księga Tryumfu. Mówi ona o radości, której przyczyną jest bliskość Boga, ujmującego się za swoim ludem. W tym fragmencie prorok oznajmia swoją tożsamość. Wie, że posłał go Bóg. Wie, do czego został posłany. Wie, że Bóg niezwykle pokorny wobec człowieka w pierwszym rzędzie troszczy się o tego najmniejszego, najuboższego, najsłabszego. Słowa te zastosował do siebie Jezus w synagodze w Nazarecie, gdy wyjaśniał swoim rodakom własne powołanie: „Głosić Dobrą Nowinę ubogim”. I to jest źródło radości z narodzenia Jezu13 |

sa i konsekwentnie: ze świąt. To nie jest radość z prezentów, z obecności brzuchatego mikołaja w czerwonym wdzianku, to nie jest radość z przedświątecznych zakupów czy promocji ani nawet z atmosfery rodzinnego zajadania się smakołykami. To nie ma sensu bez Jezusa. Bez narodzin Tego, który przywraca sens Dobrą Nowiną – że Bóg o nas nie zapomniał i ogromnie nas kocha. A druga z tych postaw to reakcja, odpowiedź człowieka (czy też Ludu Bożego albo Jerozolimy, jak czytamy w komentarzu do Biblii Tysiąclecia) na Boży dar. Osoba, która na Boga czeka, która spodziewa się Go, która wypatruje Go z niecierpliwością, potrafi wyrazić swoją wielką wdzięczność: „Wielbi dusza moja Pana”; „Boże, dobrze, że wreszcie jesteś, dziękuję Ci za Twoją dobroć, mogę Cię tylko wysławiać!”. Zobaczmy, to zdanie jest obecne i w pierwszym czytaniu, i w psalmie, a więc nie jest dziś przypadkowe. Oczywiście, że jest to także początek hymnu Magnificat, wyśpiewanego przez Maryję. Bo właśnie Ona jest osobą, która najdoskonalej dotknęła tajemnicy tego, co się właściwie dzieje w Bożym Narodzeniu. Bóg przychodzi do człowieka! Kończy się nasza samotność i beznadzieja! Już nas nic nie odłączy od miłości Boga!… – „ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani Zwierzchności, ani rzeczy teraźniejsze, ani przyszłe, ani Moce, ani co wysokie, ani co głębokie, ani jakiekolwiek inne stworzenie” (por. Rz 8,38-39). Jak osiągnąć taką postawę? Jak nie dać się wpędzić w ślepą uliczkę świętowania nie tego, co trzeba?… Patrzmy dziś na Jana Chrzciciela. Niech surowość jego życia, której na szczęście nie musimy dosłownie naśladować, zdopinguje nas do koniecznego wyrzeczenia się, a nawet pozbycia, tego, co nas odłącza od Boga. Może są to rzeczy, może niewłaściwe relacje, może jakieś męczące głowę uprzedzenia czy idée fixe… Przygotujmy swe wnętrze dla Boga, bo jest naprawdę blisko!

| 14

IV niedziela Adwentu 2 Sm 7,1-5.8b-12.14a.16; Ps 89; Rz 16,25-27; Łk 1,26-38

Kochani moi słuchacze, dzisiaj, w dniu zupełnie wyjątkowym – w ostatnim w praktyce momencie przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia, chcę podzielić się czymś pięknym. Poezją. To ona wypowiada to, czego brakuje codziennemu gadaniu. To ona poszerza nasze rozumienie Tajemnicy, która już dzisiejszej nocy się zmaterializuje. Pierwszy wiersz to Orędzie z Groty Betlejemskiej autorstwa Lamberta Nobena, belgijskiego misjonarza w Brazylii. Narodziłem się NAGI, mówi Bóg, abyś ty potrafił wyrzekać się samego siebie. Narodziłem się UBOGI, abyś ty mógł uznać mnie za jedyne bogactwo. Narodziłem się W STAJNI, abyś ty nauczył się uświęcać każde miejsce. Narodziłem się BEZSILNY, abyś ty nigdy się mnie nie lękał. Narodziłem się Z MIŁOŚCI, abyś ty nigdy nie zwątpił w moją miłość. Narodziłem się W NOCY, abyś ty uwierzył, 15 |

iż mogę rozjaśnić każdą rzeczywistość spowitą ciemnością. Narodziłem się W LUDZKIEJ POSTACI, mówi Bóg, abyś ty nigdy nie wstydził się być sobą. Narodziłem się JAKO CZŁOWIEK, abyś ty mógł się stać synem Bożym. Narodziłem się PRZEŚLADOWANY OD POCZĄTKU, abyś ty nauczył się przyjmować wszelkie trudności. Narodziłem się W PROSTOCIE, abyś ty nie był wewnętrznie zagmatwany. Narodziłem się W TWOIM LUDZKIM ŻYCIU, mówi Bóg, aby wszystkich ludzi zaprowadzić do domu Ojca1. A drugi tekst jest autorstwa św. Matki Teresy z Kalkuty, a mówi o tym, kiedy właściwie jest Boże Narodzenie. Wtedy jest Boże Narodzenie Zawsze, ilekroć uśmiechasz się do swojego brata i wyciągasz do niego ręce, jest Boże Narodzenie.

Cyt. za: https://adonai.pl/perelki/jezus/?id=41 (data dostępu: 21.10.2020).

| 16

Zawsze, kiedy milkniesz, aby wysłuchać, jest Boże Narodzenie. Zawsze, kiedy rezygnujesz z zasad, które jak żelazna obręcz uciskają ludzi w ich samotności, jest Boże Narodzenie. Zawsze, kiedy dajesz odrobinę nadziei „więźniom”, tym, którzy są przytłoczeni ciężarem fizycznego, moralnego i duchowego ubóstwa, jest Boże Narodzenie. Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwości i jak wielka jest twoja słabość, jest Boże Narodzenie. Zawsze, ilekroć pozwolisz, by Bóg pokochał innych przez ciebie, Zawsze wtedy, jest Boże Narodzenie2. Niech Jezus będzie twoim światłem, radością, umocnieniem, i… miłością – na zawsze! Radosnych Świąt Bożego Narodzenia! 2

Cyt. za: https://adonai.pl/zamyslenia/?id=29 (data dostępu: 21.10.2020). 17 |

Narodzenie Pańskie – Msza o świcie Iz 52,7-10; Ps 98; Hbr 1,1-6; J 1,1-18

„Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi: Wstańcie, pasterze, Bóg się wam rodzi!” Słowa pięknej kolędy śpiewanej przez nas z takim żarem na początku pasterki zaiste łączą niebo i ziemię. Ten głos aniołów prawdziwie jest głosem anielskim: łagodnym, kojącym, pełnym radości i nadziei. Wstań, ludzkości, wstań, człowieku, i odkryj swoją godność! Spojrzyj do wnętrza ubogiego żłobu: leży w nim Bóg, Twój Zbawca, w niepojętej tajemnicy wcielenia. W tym małym cichutkim Dzieciątku – właśnie w Nim żywy Bóg! „Z nieba wysokiego Bóg zstąpił na ziemię”. Tej świętej nocy ziemia pogrążona jak zawsze w swoich sprawach zostaje obudzona i wezwana do odpowiedzi. W niewielkim Betlejem, na pograniczach ogromnego Cesarstwa Rzymskiego, na świat przychodzi mały chłopiec Jezus. Jak powszechnie się uważa, jest On synem swej Matki Maryi, zaślubionej mężowi imieniem Józef, rodem właśnie z Betlejem. Jednak przedziwne wydarzenia dziejące się przy tym narodzeniu: wyraźna gwiazda i obecność aniołów, a później mędrców ze Wschodu, każą doszukiwać się głębszego znaczenia w tych narodzinach. Dziś już wiemy: to nie tylko chłopiec, „dziecko jak dziecko”, ale zapowiedziany od wieków Mesjasz, Zbawiciel, Chrystus Pan! Splot wydarzeń, którego nikt się nie spodziewał, spraw jednostkowych i państwowych, doprowadził mocą mądrości Bożej do wypełnienia się proroctw i oczekiwań pokoleń pobożnych Izraelitów. Gdzieś najprawdopodobniej na przełomie lat 7 i 6 przed naszą erą „ukazała się bowiem łaska Boga (…) dobroć i miłość Zbawiciela”, jak wyraził to św. Paweł (Tt 2,11; 3,4). A stało się tak, „abyśmy usprawiedli| 18

Spis treści Wstęp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 OKRES ADWENTU I BOŻEGO NARODZENIA I niedziela Adwentu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 II niedziela Adwentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 III niedziela Adwentu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 IV niedziela Adwentu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Narodzenie Pańskie – Msza o świcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Niedziela w oktawie Narodzenia Pańskiego – święto Świętej Rodziny. . . . 21 II niedziela po Narodzeniu Pańskim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 OKRES WIELKIEGO POSTU I WIELK ANOCNY I niedziela Wielkiego Postu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II niedziela Wielkiego Postu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III niedziela Wielkiego Postu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV niedziela Wielkiego Postu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V niedziela Wielkiego Postu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI niedziela Wielkiego Postu (Niedziela Palmowa, czyli Męki Pańskiej). . . . Niedziela Wielkanocna Zmartwychwstania Pańskiego. . . . . . . . . . . . . . . II niedziela wielkanocna (Miłosierdzia Bożego) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III niedziela wielkanocna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV niedziela wielkanocna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V niedziela wielkanocna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI niedziela wielkanocna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII niedziela wielkanocna – Wniebowstąpienie Pańskie. . . . . . . . . . . . . . Niedziela Zesłania Ducha Świętego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niedziela Trójcy Przenajświętszej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29 32 35 38 41 43 46 48 50 52 54 57 59 61 64

O K R E S Z W Y K ŁY Niedziela Chrztu Pańskiego (I niedziela zwykła). . . . . . . . . . . . . . . . . . . II niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

69 72 75 78 80 83

163 |

VII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 VIII niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 IX niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 X niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 XI niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 XII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 XIII niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 XIV niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 XV niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 XVI niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 XVII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 XVIII niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 XIX niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 XX niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 XXI niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 XXII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 XXIII niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 XXIV niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 XXV niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 XXVI niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 XXVII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 XXVIII niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 XXIX niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 XXX niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 XXXI niedziela zwykła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 XXXII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 XXXIII niedziela zwykła. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 XXXIV niedziela zwykła – uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 K A Z A N I A D O D AT K O W E Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia. . . . . . . . . . . . . . 159