Bertrand Georges
Żyć
w uwielbieniu Dynamika uwielbienia: droga wzrastania w ufności, pokoju, radości
Słowo wstępne bp Dominique Rey Przełożyła Agnieszka Kuryś
Wydawnictwo SALWATOR Kraków
Mojej żonie Françoise, naszym trojgu dzieciom Pierre, Pauline i Marie. Georgesowi, głównemu odpowiedzialnemu za naszą wspólnotę, jego żonie Marie-Josette oraz braciom i siostrom ze Słowa Życia. Wszystkim, którzy pomagali mi, zachęcali swoją modlitwą, radami i współpracą przy powstawaniu tej książki. Pragnę wyrazić żywą wdzięczność księdzu biskupowi Dominique’owi Reyowi za Słowo wstępne, od razu wprowadzające nas w kontemplację Jedynego, który jest godny uwielbienia.
Przedmowa
Boga spotykamy na wielu różnych drogach. Jedną z nich – i to nie najlichszą – jest uwielbienie. Dzięki uwielbieniu serce zwraca się do Boga, poszerza się i zachwyca Jego wielkością. Moje życie i moja droga z Bogiem zostały naznaczone modlitwą uwielbienia. Mama od najmłodszych lat uczyła mnie wielbić Pana za cuda Jego stworzenia. Później, w czasie, kiedy poszukiwałem głębokiego sensu życia i prawdziwego oblicza Boga, zostałem zaproszony do grupy Odnowy Charyzmatycznej. Od razu ogarnęła mnie obecność Boga. Nie poprzez jakieś niezwykłe rzeczy albo wielkie łaski, dostrzegalne zmysłami… lecz przede wszystkim przez sposób, w jaki zgromadzeni tam młodzi 11
ludzie zwracali się do Boga. Mówili do Niego z prostotą, jak gdyby On był tam z nimi, i rzeczywiście był. Bóg był pośrodku nas. Prawdziwie doświadczyłem wtedy prawdy mówiącej, że „chwalić będą Pana ci, którzy Go szukają” (Ps 22,27)1. Po paru miesiącach pewien kolega i ja, prowadzeni przez Ducha i namówieni, utwierdzeni przez księdza, zapoczątkowaliśmy inną grupę modlitewną dla młodych. Najwięcej miejsca zajmowało w niej uwielbienie. Zarówno w tej, jak w poprzedniej grupie pojawiały się niezwykłe owoce: nawrócenia, powołania, duchowe wzrastanie uczestników, głęboka i trwała radość… Nadeszła chwila, kiedy bardziej naglące stało się dla mnie wezwanie do radykalnego pójścia za Bogiem. Wzrastało we mnie głębokie pragnienie, by lepiej Go poznać, aby Go bardziej kochać. W naturalny sposób zwróciłem się do wspólnoty Odnowy, w której znalazłem codzienne sprawowanie Eucharystii, milczącą adorację Najświętszego Sakramentu, liturgię godzin, modlitwę różańcową, ale także bardzo mocny wymiar uwielbienia. Od wielu lat moja żona, Françoise, i ja jesteśmy zaangażowani we wspólnotę Słowo Życia, a uwielbienie stało się naszym chlebem powszednim. Karmi nas, zwraca ku Bogu, zachowuje w wierności i prowadzi do celu. Parokrotnie proszono mnie, bym mówił o uwielbieniu. Widząc owoce przemiany, jakiej uwielbienie dokonuje w sercach, które chcą modlić się uwielbieniem, poczułem Cytaty z Pisma Świętego podajemy wg piątego wydania Biblii Tysiąclecia [przyp. tłum.]. 1
12
wezwanie do napisania tej książki; zachęcił mnie do tego Georges, odpowiedzialny za naszą wspólnotę. Oby każdy czytelnik mógł odkryć uwielbienie, podjąć je w sposób nowy i zdecydowany, czy to w pojedynkę, czy w zgromadzeniu, na łonie przyrody, w swoim pokoju czy w miejscu pracy… – uwielbieniu sprzyja każde miejsce – śpiewem i muzyką, modlitwą w językach… niech całe nasze życie będzie uwielbieniem Boga. To jest pierwszym celem tej książki. Nie może to się jednak dokonać bez nieustannej pomocy Ducha Świętego, gdyż „nie umiemy się modlić tak, jak trzeba” (Rz 8,26). Fundamentem modlitwy jest pokora, to ona zasadniczo usposabia do bezinteresownego przyjęcia tego daru. Sami z siebie nie możemy wyrazić wielkości i wspaniałości Boga. Zaakceptujmy swoją niezdolność i przyzywajmy Ducha Świętego, aby wielbić Boga. To właśnie stanowi zwornik wszystkich zagadnień poruszanych w tej książce. Zapamiętajmy to, zachowajmy jako tło całej naszej lektury. Niech Ojciec „według bogactwa swej chwały [sprawi] w was przez Ducha swego, by potężnie wzmocnił się wewnętrzny człowiek. Niech Chrystus zamieszka przez wiarę w waszych sercach; abyście [zostali] w miłości zakorzenieni i ugruntowani” (Ef 3,16-17). Uprzedził nas o tym Jezus: „beze Mnie nic nie możecie uczynić” (J 15,5). Tylko w samym Bogu znajdziemy siłę, by wytrwale spełniać wymagania Miłości. Dynamika uwielbienia, kierowana w ten sposób przez Ducha Świętego, jest prawdziwą drogą wzrastania i pogłębiania naszej relacji do Boga. Sądzę, że możemy mówić wręcz o autentycznej drodze duchowej, niosącej chwile 13
pocieszenia, ale także trudności; prowadzącej przez oazy i przez pustynie. Przez uwielbienie zapewniamy sobie szczęście, pole gające na pójściu za Jezusem, na prawdziwym byciu chrześcijaninem. Uwielbienie umożliwia nam wierność w ciężkich próbach, jakie wciąż przechodzimy, gdyż ta forma modlitwy pomaga nam nieustannie zwracać spojrzenie ku naszemu Bogu. Zobaczymy również, że droga uwielbienia jest drogą zawierzenia i ufności, która „pozwala” Bożej mocy objawiać się we wszystkich okolicznościach naszego życia. Uwielbienie jako sztuka życia Mówić o uwielbieniu to mówić o tym, do czego zostaliśmy stworzeni. Uwielbienie jest dla mnie czymś znacznie więcej niż zwykłą modlitwą – jest sztuką życia, dobrego życia. Całe nasze życie powinno stać się uwielbieniem na chwałę Boga. Uwielbienie to nie tylko słowa, jakie wypowiadamy do Boga w określonej i konkretnej chwili dnia. Wiele mówiono o american way of life, a należałoby wejść w pray way of life. Życie w uwielbieniu to pewien styl życia. Jak już wspomniałem, w dzieciństwie bardzo budująco wpłynęła na mnie moja mama, która, pokazując mi widoki Alp w kantonie Valais czy wspaniałe barwy jesiennych drzew, mawiała: „I jak nie wielbić Boga za te cuda? Jakież to piękne…”. Chociaż nie znała łaski Odnowy i grup mo14
dlitewnych, to miała serce trwające w uwielbieniu. Jak zobaczymy, zachwyt wobec Stworzenia otwiera nas na uwielbienie. Z drugiej strony, zawsze byłem zbudowany zdolnością niektórych osób do tego, aby nigdy się nie skarżyć. Na czym polega ich sekret? Żyją w uwielbieniu! Nawet jeśli ich codzienność niekoniecznie jest łatwa. Uwielbienie to wybór, to decyzja na podejmowanie odnowy codziennie. Książka ta powstała po części z nauk głoszonych w różnych domach Słowa Życia. To wyjaśnia, dlaczego niekiedy pojawia się styl „mówiony”. Czasami też można w niej napotkać powtórzenia. Proszę mi je wybaczyć. W tekście znajduje się wiele cytatów, czasem długich. Dla objaśnienia podejmowanych tematów chciałem bowiem przekazać maleńki okruch doświadczenia świętych i świadków, dawnych i współczesnych, a także pełne światła nauczanie naszej Matki Kościoła. Z całego serca dziękuję każdemu autorowi, którego myśli tutaj przytaczam. Święta Teresa od Dzieciątka Jezus przypomina nam, że „skarb Matki jest własnością dziecka”. Obficie z tego skarbu czerpałem.
I. Uwielbienie
Na początek historyjka… Historia ta dotyczy pewnego bardzo uczonego teologa, będącego na bieżąco we wszystkich najnowszych odkryciach naukowych w biblistyce. Pewnego wieczoru przechodzi on przed kościołem, w którym bracia i siostry z grupy charyzmatycznej z całego serca wielbią Pana. Słyszy: „Bądź uwielbiony, Panie, Ty jesteś Królem nad królami, Panem nad panami, Tobie chwała i cześć, Tobie uwielbienie…”. Nieco zaintrygowany i – mówiąc wprost – poirytowany, nasz bohater wchodzi dowiedzieć się, co właściwie tam się dzieje. Wszyscy obecni bardzo żarliwie się modlą: „Wielbimy Pana za Jego wielkość i cuda: przeprowadził swój lud Izraela suchą nogą przez Morze Czerwone. Chwała Panu, 17
wszechmocne jest Jego Imię”. Coraz mocniej poirytowany teolog odpiera: „Pozwólcie mimo wszystko, że poinformuję was o ostatnich odkryciach naukowych: ten fakt nie jest niczym niezwykłym, bo prawdopodobnie Mojżesz znał bród przez to morze; z drugiej strony, owo morze faktycznie było tylko niewielkim zbiornikiem wody, jakby wielką kałużą. Jak widzicie, to wcale nie było takie nadzwyczajne”. Po czym z zadowoleniem opuścił miejsce tego żarliwego uwielbienia. W zniechęconej grupie osłabła żarliwość… Po pewnym czasie człowiek ten wraca tą samą drogą i słyszy jeszcze mocniejsze uwielbienie niż przedtem. Zaskoczony, znowu wchodzi i mówi: „Czyście nie zrozumieli mojego wyjaśnienia? Dlaczego więc dalej wielbicie Pana?”. Na to wstaje przewodnik grupy modlitewnej i odpowiada: „Ależ świetnie zrozumieliśmy. I wielbimy Pana, bo naprawdę dokonał cudu: udało Mu się utopić faraona i całe jego wojsko w takiej odrobinie wody!”. Bardzo podoba mi się ta historia, bo trafnie pokazuje, co znaczy żyć w uwielbieniu: zawsze mamy jakiś powód, aby wielbić naszego Boga. Bóg hojnie szafuje cudami i bylibyśmy niewdzięczni, gdybyśmy przestawali Go wielbić, kiedy nad naszym życiem nie świeci słońce. Modlitwa: poryw serca Czym jest uwielbienie? Zacznijmy od tego, czym jest modlitwa. Piękną jej definicję podaje nam św. Teresa od Dzieciątka Jezus: „Dla mnie modlitwa to poryw serca, to proste spojrzenie ku Niebu, to okrzyk wdzięczności i mi18
II. U wielbienie jest naszym powołaniem
Niech wszystko, co oddycha, wielbi Pana! Uwielbienie jest czymś znacznie więcej niż konkretnym sposobem modlitwy, jest powołaniem każdego z nas! Młodzi i mniej młodzi, charyzmatycy i bardziej „klasycy”, bogaci i biedni, mężczyźni i kobiety, erudyci i prostaczkowie… wszyscy jesteśmy powołani do tego, aby wielbić Boga, gdyż wszyscy zostaliśmy przez Niego stworzeni i odkupieni. Biblia wypowiada się na ten temat jednoznacznie: „Któż w Otchłani wielbić będzie Najwyższego, zamiast żyjących, którzy mogą Mu dzięki czynić? Zmarły, jako ten, którego nie ma, nie może składać dziękczynienia, żyjący i zdrowy wielbić będzie Pana” (Syr 17,27-28). 29
Psalm 146 podkreśla: „Alleluja, Chwal, duszo moja, Pana, chcę chwalić Pana, jak długo żyć będę; chcę śpiewać Bogu mojemu, póki będę istniał” (Ps 146,1-2). A Psalm 34 rozwija to uwielbienie w czasie: „Chcę błogosławić Pana w każdym czasie, na ustach moich zawsze Jego chwała” (Ps 34,2). Jak widzimy, chwalenie naszego Boga, uwielbianie Go, charakteryzuje tego, kto żyje. Nie jest cechą charakterystyczną charyzmatyków, lecz ludzi ochrzczonych i żyjących. Potwierdza to św. Paweł: „W Nim [Chrystusie] dostąpiliśmy udziału my również, z góry przeznaczeni zamiarem Tego, który dokonuje wszystkiego zgodnie z zamysłem swej woli, byśmy istnieli ku chwale Jego majestatu – my, którzy już przedtem nadzieję złożyliśmy w Chrystusie” (Ef 1,11-12). Szczęśliwy jak chrześcijanin… Cześć Panu winniśmy oddawać całym naszym życiem, a nie tylko wargami. Patrząc na nasze życie, niechrześcijanie powinni spontanicznie zadawać pytanie: „Co oni mają więcej od nas, że tak promienieją radością?”, albo: „Bóg musi być wielki, skoro chrześcijanie żyją w taki sposób”. Całe nasze życie powinno być wielbieniem Bożej chwały. Czy moje życie budzi pytania w innych ludziach? Czy oddaje chwałę Bogu? 30
IV. U wielbienie bez względu na okoliczności Merlin Carothers W tym rozdziale omawiam szczególną drogę relacji z Bogiem, jaką jest „uwielbienie bez względu na okoliczności”. Inspiracją jest dla mnie książeczka zatytułowana Moc uwielbienia29, która wstrząsnęła życiem milionów chrześcijan wszystkich wyznań, na całym świecie. Autor książki, Merlin Carothers, jest amerykańskim spadochroniarzem, ekspertem od sabotażu w czasach drugiej wojny światowej. Po nawróceniu został pastorem metodystów i kapelanem wojskowym. W swoich książkach, a zwłaszcza 29
Wydanie francuskie: La Puissance de la louange, Éditions foi et victoire, 1974.
55
w pierwszej, Od więzienia do uwielbienia, dzieli się z nami swoim odkryciem Boga i uwielbienia w każdych okolicznościach. Pokazuje w ten sposób, że Bóg może dotrzeć do człowieka we wszystkich, nawet najtrudniejszych wyda rzeniach jego życia, i posłużyć się nimi dla większego dobra. Myślę jednak, że powinniśmy podejść do tej książki z pewnym dystansem: w pierwszej chwili niektóre jej fragmenty mogą nas zdziwić. Być może z powodu naszej katolickiej wrażliwości, gdyż książkę napisał pastor metodystów. Z drugiej strony, bardzo bezpośredni styl i niektóre świadectwa cytowane przez Merlina Carothersa mogą dziwić, a nawet zbijać z tropu. Rzeczywiście, chwilami można odnieść wrażenie, że autor wielbi Boga nawet za zło (co byłoby bluźnierstwem). W żadnym razie nie wierzę, aby taka była jego intencja. Tym, którzy zaczynają czytać Moc uwielbienia radzę więc, żeby przeczytali tę książkę od początku do końca, gdyż stanowi ona całość. Pewne pytania niemal nieuchronnie nasuwają się przy lekturze pierwszych rozdziałów, a elementy odpowiedzi na nie znajdujemy dalej. Skoro już to sobie powiedzieliśmy, trzeba stwierdzić, że w jego nauczaniu zawiera się pewna postawa duchowa, która w praktyce okazuje się dla nas bardzo korzystna w odniesieniu do naszej relacji z Bogiem. Bardzo mi leży na sercu podjęcie niektórych zasadniczych wątków nauczania Merlina Carothersa, ukazanie ich w świetle nauczania Kościoła i przykładów świętych, i zilustrowanie paroma świadectwami.
56
Spis treści
Słowo wstępne........................................................................... 7 Przedmowa . .............................................................................. 11 I. Uwielbienie.......................................................................... 17 Na początek historyjka........................................................ 17 Modlitwa: poryw serca........................................................ 18 Uwielbienie i dziękczynienie.............................................. 19 Uwielbienie i adoracja......................................................... 23 „Wybierajcie więc życie” (Pwt 30,19).................................. 25 Mała przypowieść................................................................ 27
199
II. U wielbienie jest naszym powołaniem.......................... 29 Niech wszystko, co oddycha, wielbi Pana!......................... 29 Szczęśliwy jak chrześcijanin................................................ 30 Wieczność… czyżby popadła w zapomnienie?.................. 31 Pragnienie wieczności.......................................................... 35 Klucz do szczęścia................................................................ 37 Miejsce już jest dla mnie zarezerwowane........................... 38 III. Powody, dla których winniśmy wielbić Boga............ 41 Tobie chwała i cześć............................................................. 41 Uwielbienie zbliża nas do Boga.......................................... 44 Odnaleźć zachwyt................................................................ 46 Jakiż ze mnie cud!................................................................ 48 „Rozradowałeś mnie, Panie, Twoimi czynami” (Ps 92,5)................................................................................ 49 IV. Uwielbienie bez względu na okoliczności.................. 55 Merlin Carothers................................................................. 55 Moc uwielbienia.................................................................. 57 Sławić wielkość i dobrodziejstwa Pana............................... 57 Bóg jest Ojcem i ma plan miłości dla każdego człowieka.............................................................................. 59 Bóg naprawdę nas kocha .................................................... 62 Plan Miłości względem mojego życia jest dobry............... 65 Poprzez trudności Bóg chce pomnożyć naszą wiarę.......... 67 Wiara czy feeling?................................................................... 68
200
Wierzę w to, w co chcę wierzyć!....................................... 70 Chwila obecna jest prezentem.......................................... 73 „<Bóg> z tymi, którzy Go miłują, współdziała we wszystkim dla ich dobra” (Rz 8,28)............................. 74 Jezus łamie potęgę zła........................................................ 77 „Ja bowiem znam zamiary, jakie mam wobec was” – mówi Pan (por. Jr 29,11)................................................... 79 Przygoda Józefa.................................................................. 83 Zaufać................................................................................. 85 Odpowiedź Boga na uwielbienie...................................... 88 O właściwą postawę........................................................... 90 V. Żyć w Jego obecności....................................................... 95 Dobry odruch..................................................................... 95 Czyżby nowa metoda Couégo?......................................... 98 W szkole świętych.............................................................. 99 Metoda św. Franciszka Salezego........................................ 99 Brat Wawrzyniec, „mistyczny kucharz”............................ 102 „Po drodze będzie pił ze strumienia, dlatego głowę podniesie” (Ps 110,7)......................................................... 106 VI. Uwielbienie i krzyż........................................................ 111 Uwielbienie i współczucie................................................ 111 Stańcie się moimi uczniami............................................... 113 Przyzywajmy imienia Pana!............................................... 115 Oczyszczone uwielbienie.................................................. 117
201
VII. Uwielbienie a walka duchowa................................... 121 „Walcz w dobrych zawodach o wiarę” (1 Tm 6,12)......... 121 Uwielbienie jako przedmiot walki.................................... 123 Bóg w moim rozkładzie zajęć............................................ 126 To nie jest przede wszystkim sprawa wrażliwości............ 128 Oręż w walce: krąg uwielbienia........................................ 130 Jezus Chrystus jest Panem................................................ 133 Tarcza wiary........................................................................ 134 Wytrwałość a uwielbienie.................................................. 136 Przykład Hioba................................................................... 138 „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 28,20).......................................... 139 VIII. Wezwanie do wierności.............................................. 141 Niech czas stanie się naszym przyjacielem....................... 141 Niech wasze „tak” znaczy „tak”........................................ 142 Tor Vergata: wezwanie Jana Pawła II................................. 143 Wierność a szczerość.......................................................... 145 Jeden dzień czy zawsze?.................................................... 147 Uwielbienie a wierność..................................................... 149 A wtedy poznacie głęboki pokój........................................ 150 IX. U wielbienie a Odnowa Charyzmatyczna................ 153 Przyjdź, Duchu świętości!................................................. 153 Spontaniczne uwielbienie.................................................. 155 „Sprawiłeś, że [nawet] usta dzieci i niemowląt oddają Ci chwałę” (Ps 8,3)................................................. 156 202
Inni potrzebują naszego uwielbienia................................ 157 „Dzięki Tobie moja pieśń pochwalna płynie w wielkim zgromadzeniu” (Ps 22,26)................................................. 159 „Wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny” (Łk 1, 49)..... 161 Śpiew.................................................................................. 163 Odkryć na nowo charyzmaty............................................ 164 Modlitwa w językach......................................................... 167 Modlitwa serca................................................................... 171 Jak przyjąć tę łaskę?............................................................ 173 X. Owoce uwielbienia.......................................................... 175 Zaprzestanie koncentrowania się na samym sobie........... 175 Uzdrowienie wewnętrzne................................................. 176 Współodczuwanie.............................................................. 178 Jednomyślność i komunia................................................. 180 Uwielbienie obala mury.................................................... 181 Uwielbienie uwalnia z lęku i strachu................................ 186 Radość................................................................................ 191 XI. Wejdźmy w uwielbienie!.............................................. 195