Lijfblad 5 2020

AROMATHERAPIE: DOMPEL JE ZINTUIGEN

05

JAAR GANG 26 | 2 0 2 0

NATUURLIJKE DEODORANTEN HUIDVERANDERINGEN TIJDENS ZWANGERSCHAP WINACTIE CB12

GRATIS INFORMATIEMAGAZINE VOOR MEDEWERKERS IN DE DROGISTERIJBRANCHE

: A R EM TE H T IN W

Inhoudsopgave 5

Inhoud //

Column Claudia

5 Colofon 42

Volgend nummer

GEZOND 6

Zelfzorg: soepele spieren

8

Plantaardigheden: kracht van homeopathie

11

Verkouden, wat doe je eraan?

12

Suppletie: voeding van invloed op prostaat

15

Tips tegen koude voeten

17

Vrouwenspreekuur door Arianne

24

14

EDUCATIE

STUUR IN EN WIN!

19

Bijwerkingen uitgelicht

Glerups-pantoffels 14

20

Natuurlijke deodorant

22

Weleda Hydraterende Gezichtsverzorging

23

Passie van De Gezonde Zaak

CB12-pakket 24

MOOI 25

Beautyhoek: reinigen van gezicht

28

Mooi door Marieke: huidveranderingen

30

Beautyupdate: nieuwe producten

DUURZAAMHEID 32

Beautyhoek

25

Aromatherapie: dompel je zintuigen

34 ProductNieuws 36

Uitslag testpanel Skoon Solid Shampoobar

38 Duurzaamheidsclaims

OP DE WERKVLOER 40

In gesprek met IVG

42

Column Dan

3

T E R R A N OVA Voedingssupplementen

Live Better, choose carefully

Exclusief verkrijgbaar bij Hollandpharma.nl

www.terranovabenelux.nl

DEF_TrachSil_Lijfblad_Bijsluiter_186x133_v3.pdf

lijfblad oktober 5 2020.indd 1

1

06-10-2020

15:51

14-09-2020 11:09

Column //

COLOFON Lijfblad is een onafhankelijk informatiemagazine speciaal voor de medewerkers in de drogisterij-branche.

Lijfblad geeft branche-informatie, vakkennis, praktijktips, scholingsen trainings-nieuws en relevante productbeschrijvingen. We laten mensen uit het vak aan het woord over hun aanpak en ervaringen. Lijfblad wordt gerealiseerd door een keur aan drogisterijspecialisten, journalisten en deskundigen uit de branche.

Redactiesecretariaat en administratie: H&B Multimedia B.V., Vlotbrugweg 1B, 1332 AE Almere E-mail: info@lijfblad.nl www.lijfblad.nl Verschijnt 6x per jaar én 2x als online-magazine Directeur-uitgever: Niek Petstra Hoofdredactie: Claudia Demmers Accountmanagement: Elisabeth Lopes Escudeiro Online ondersteuning: Shanna van Namen Eindredactie: Tekstbureau Taallent Auteurs: Suzan Tuinier, Michelle Vrij, Winifred Hazelhoff Roelfzema, Rinske van den Barg, Lilian Peters, Mariëlle Markgraaff, Marieke Ettema, Gerda Weits Foto Claudia: Marco ter Beek Photography Make-up: Paul van der Wal Vormgeving: Skitter Een abonnement vraag je eenvoudig aan door je te registreren op lijfblad.nl.

Met een eigen account ontvang je Lijfblad altijd gratis thuis. Zo lees je niet alleen alles over nieuwe producten, gezondheid, beauty en branchenieuws, maar kun je ook meedoen aan weggeefacties.

Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam op­genomen artikelen of van de advertenties. © 2020 H&B Multimedia B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 1381-3145

Ultiem relaxmomentje

D

e titel op het magazine Imprintant, een uitgave van Senefelder Misset, trok mijn aandacht. Er stond in neonletters ‘DE COMEBACK VAN PRINT’. Mijn hart maakte een sprongetje, want dat ik een voorliefde voor print heb, is wel duidelijk. In het magazine las ik een interview met Sara van Gorp, creative director bij DPG Media Magazines.

Zij doet in het interview een paar mooie uitspraken als ‘Print is echt een medium van deze tijd’ en ‘Print kan een kunstwerk zijn en wordt daarmee een cadeau’. En ik kan dit ook alleen maar beamen.

Zo kun je in print spelen met vormgeving, quotes en fonts, waarmee je de lezer triggert. De aandachtsspanne online is superkort. Want als je op je telefoon een artikel leest en er komt een appje van een vriendin binnen, dan klik je toch op dat appje om te zien wat je vriendin schrijft.

Met print bereik je meer focus. Met een magazine of boek trek je je even terug voor een ultiem relaxmomentje. Vooral in deze rumoerige tijd zijn we op zoek naar rust. Veel Nederlanders vinden dat ze te veel op hun beeldscherm kijken. Print kan je weghouden bij dat beeldscherm. Het geeft je de mogelijkheid om te cocoonen.

uitingen in magazines.¹ Er is weinig sprake van contextverstoring, terwijl je dit wel ervaart bij veel online media. Hiermee wil ik niet zeggen dat ik ‘tegen’ online ben. Juist niet, ik denk dat het elkaar mooi kan aanvullen en versterken. Er is veel nieuws dat wij niet allemaal in een editie van Lijfblad ‘kwijt’ kunnen.

Hoe mooi is het dan om dit online met jullie te kunnen delen via onze digitale nieuwsbrief of via onze socialmediakanalen. Wij delen dan ook alleen maar branchegerelateerde onderwerpen. En we maken het jullie gemakkelijk door winacties ook online te plaatsen, zodat je met één klik mee kunt doen.

Veel leesplezier!

Claudia Demmers

Je terugtrekken met een magazine wordt een moment voor jezelf. Zo’n moment wordt intensief en waardevol. Bij een magazine bepaal je je algoritme zelf, terwijl het via de sociale media voor je wordt bepaald.

Je beslist met een magazine zelf wat je leest, wanneer en hoelang. Ook schijnen lezers zich minder te storen aan reclame-

¹ Mediabelevingsonderzoek door Magazine Media Associatie (MMA)

5

// Zelfzorg

Soepele spieren en gewrichten Spieren bevinden zich overal in ons lichaam. Zelfs in de ogen en de huid zitten spieren. Ook ons hart is een grote spier. Elke beweging, van knipoog tot sprong, maken de spieren mogelijk. Alle reden dus om die spieren soepel te houden. Bovendien moeten de gewrichten soepel zijn om de spieren goed te kunnen gebruiken.

Stijfheid

Sommige mensen zijn van nature heel soepel, anderen hebben juist stugge spieren. Dit is meestal erfelijk bepaald. Als je ouder wordt, neemt je spiermassa af en kun je je moeilijker bewegen. Ook maakt je lichaam dan minder ‘smeerolie’ aan voor de gewrichten. Bij veel mensen uit dit zich in ochtendstijfheid: een stijf gevoel in de gewrichten en stramme spieren.

Spier- en gewrichtspijn

Bij spier- en gewrichtspijn is het belangrijk te blijven bewegen, op een rustige manier. Bij spierpijn kunnen warmte en massage verlichting brengen, bij

gewrichtspijn en kneuzingen is koelen juist belangrijk. Ook het inrichten van de werkplek of het huis en het opvolgen van goede instructies voor houding en beweging kan helpen problemen te verminderen. Bovenhands werken, dat wil zeggen met je hand of arm boven je schouder, is een belangrijke oorzaak van schouder- en armklachten. Dan kan het belangrijk zijn de stoel hoger te zetten of te zorgen voor armsteunen.

Medicatie tegen pijn

Spier- en gewrichtspijn kan voor een deel met pijnstillers uit het zelfzorgassortiment worden behandeld.

Paracetamol is daarbij de eerste

keus. Denk ook altijd aan eventuele contra-indicaties en aan het belang van maagzuurremming bij gebruik van NSAID’s. Is de pijn langer dan twee weken aanwezig of helpt de pijnstiller onvoldoende, verwijs dan (tevens) naar de huisarts.

Pijnklachten door medicatie

Spierpijn kan ook een bijwerking zijn. Vooral van cholesterolverlagers is deze bijwerking bekend. Pijn door een peesontsteking is een mogelijke bijwerking van chinolonen en retinoïden. Chinolonen zijn een bepaalde groep antibiotica en retinoïden worden gebruikt bij huidproblemen, als acne.

Bewegen Dat sporten gezond is, weet iedereen. Belangrijk bij gezond sporten is dat, als je er (weer) mee begint, je zorgt voor een geleidelijke opbouw. Dit geldt voor alle vormen van sport. Tips om goed te blijven bewegen: ■ Een beetje spierpijn is helemaal niet erg, maar na 48 uur moet dit wel weer zijn verdwenen. Is dit niet het geval, zorg dan dat je de volgende training iets rustiger aan doet.

■ Heb je spierpijn? Blijf dan in beweging, zodat je doorbloeding hoog blijft, want daardoor herstel je sneller.

■ Zorg voor voldoende nachtrust, want terwijl je slaapt, rust je echt goed uit.

■ Vuistregel bij duursporten, zoals hardlopen, wielrennen en zwemmen, is dat je per week niet meer dan 10 procent per week opbouwt. Kun je een half uur hardlopen, dan mag je daar de volgende week maximaal drie minuten aan toevoegen.

■ Doe niet iedere dag hetzelfde. Ben je gisteren gaan wielrennen? Ga dan vandaag een stuk wandelen, baantjes zwemmen of een rondje krachttraining in de sportschool doen.

■ Eet gezond en gevarieerd. Zorg ook voor voldoende eiwitten. Eiwitten zijn belangrijk voor je spieropbouw.

Bron: zelfzorg.nl

6

Zelfzorg //

Klachten Pijn aan het bewegingsapparaat kan acuut ontstaan, bijvoorbeeld bij overbelasting. Daarnaast ontstaat het meestal door onvoldoende warming-up voor een krachtsinspanning.

Acute spierklachten

■ Spierpijn, stijve nek of spit (in de onderrug). Dit kan worden veroorzaakt door overbelasting of een (virus)infectie ■ Spierscheuring, zoals zweepslag.

■ Spierkneuzing of spierbeschadiging.

Acute gewrichtsklachten

■ Verstuiking, verzwikking, of verrekking. Dit kan worden veroorzaakt door overrekking van een of meer gewrichtsbanden, of door een verkeerde beweging.

■ Bandruptuur, oftewel een gescheurde gewrichtsband.

■ Gewrichtsontsteking. Hierbij kan het gewricht een abnormale vorm vertonen. Dit kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld artritis, jicht of een bacteriële of virale infectie.

Kneuzing

■ Bloeduitstorting, of een blauwe plek. Dit kan worden veroorzaakt door een beschadiging van onderhuids bindweefsel als gevolg van bijvoorbeeld vallen of stoten.

Pijnlijke, stijve spieren Rug- en nekklachten kunnen je het leven flink zuur maken.

Om rug- en nekklachten te verzachten zijn er verschillende hulpmiddelen verkrijgbaar, zoals warmtepleisters.

Het kan tot 30 minuten duren voordat de warmtepleister een effectieve temperatuur heeft bereikt. Daarom dient de verpakking enkel direct voor gebruik geopend te worden. Alleen aanbrengen op een schone, droge en intacte huid.

Let op: warmte pleisters adviseer je dus alleen bij pijnlijke, stijve spieren.

7

Plantaardigheden // Gezond

Homeopathie,

de kracht van informatie-uitw Homeopathie is een geneeskunde waarbij het zelfherstellend vermogen geprikkeld en geactiveerd wordt. Het wordt over de gehele wereld beoefend en in sommige landen, zoals in India en Zwitserland, is homeopathie stevig verankerd in de gezondheidszorg.

Basisprincipe

De wortels van de homeopathie gaan terug tot de tijd van de geschriften van Hippocrates (460-377 v.C.).

Maar zelfs al eerder, in de oude Joodse Bijbel, werd het principe beschreven van ‘het gelijke met het gelijksoortige genezen’. Dit principe, dat de basis vormt voor de homeopathische geneeskunde, betekent dat een stof die symptomen teweegbrengt bij een gezond persoon, deze symptomen bij een ziek persoon kan genezen.

Samuel Hahnemann

Het was de Duitse arts en scheikundige Samuel Hahnemann die zo’n tweehonderd jaar geleden dit principe vertaalde naar een geneeskundig systeem. Hij had zijn praktijk als arts neergelegd, omdat hij vond dat hij, met de toen gangbare medische praktijken, zoals aderlatingen, laxeermiddelen en zweetmiddelen, zijn patiënten schade berokkende en dat deze behan-

8

delingen bovendien niet tot genezing leidden. In zijn zoektocht naar een methode die op mensvriendelijke wijze een werkelijke genezing teweeg kon brengen, ontwikkelde hij de grondslagen voor de homeopathie zoals we die nu kennen.

Experimenten

Samen met een groep artsen experimenteerde Hahnemann een aantal jaren door verscheidene medicijnen zelf in te nemen. Daarbij hielden de deelnemers een dagboek bij waarin ze nauwgezet alle symptomen noteerden die de medicijnen bij hen teweegbrachten.

Zo ontstonden de eerste geneesmiddelenbeelden.

Deze medicijnen werden vervolgens gegeven aan zieke patiënten met gelijksoortige symptomen. Men kwam tot de ontdekking dat deze patiënten na inname van deze medicijnen vaak geheel herstelden. Helaas waren de medicijnen niet altijd vrij van bijwerkingen. Zo werden

Gezond // Plantaardigheden

wisseling

Lilian Peters is klassiek homeopaat en schrijft voor de Koninklijke Vereniging Homeopathie Nederland. Deze vereniging zet zich in voor een betere positie van homeopathie in Nederland. Kijk voor meer informatie op vereniginghomeopathie.nl

bijvoorbeeld giftige kwikpreparaten gebruikt voor patiënten die aan syfilis leidden.

Verdunnen en schudden

Hahnemann zette zijn onderzoek voort en uiteindelijk kwam hij tot een tweede belangrijke ontdekking: wanneer hij een zuivere stof sterk verdunde en onderwierp aan een aantal krachtige schudslagen, nam de geneeskracht toe en de schadelijke werking af. In de homeopathie wordt dit proces van verdunnen en schudden potentiëren genoemd. Uiteindelijk stelde hij vast dat hoe groter de verdunning van het homeopathische geneesmiddel was, hoe sterker de geneeskrachtige werking.

Uitwisseling van informatie

In homeopathische geneesmiddelen is meestal geen molecuul meer van de oorspronkelijke stof te vinden.

Toch is ‘informatie’ van de oorspronkelijke stof nog steeds aanwezig in het middel. Uit onderzoek is gebleken dat water ‘informatie’ kan vasthouden, die zelfs na extreem sterke verdunning nog invloed heeft.1 Wanneer het informatieveld van een homeopathisch geneesmiddel in aanraking komt met een ander veld, kan uitwisseling tussen de twee velden plaatsvinden. Of zoals Massimo Citro schrijft in zijn boek The basic code of the universe: ‘Door de kinetische energie van een veld kan een geneesmiddel werken, zelfs als er geen moleculen aanwezig zijn.’2 1 Jaiswal, A.K., Singh, S., & Goswami, A.N.D. (2017). Effect of succussions at nano level during the process of potentisation of the homeopathic medicines. International Journal of Current Research 9(09), pp. 58147-58150.

2 Citro, M. (2011). The basic code of the universe. Rochester, Vermont: Inner Traditions Bear and Company.

9

Nieuw

3-in-1 dagelijkse neusverzorging

1 2 3

Reinigt.

Hydrateert.

Verzacht.

Zeewater met Aloë Vera

Spoel allergenen en onzuiverheden weg!

Otrivin Natural Aloë Vera is een medisch hulpmiddel. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing. Handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan de GSK groep. © 2020 de GSK groep of de licentiegever. PM-NL-OTRI-20-00005 KOAG-KAG: 309-0520-2008

Gezond //

Verkouden, wat doe je eraan?

Het is weer de tijd van het jaar dat mensen last krijgen van verkoudheidsklachten.

Dit jaar gaan we daar heel anders mee om dan andere jaren. Door corona zijn we alerter op deze klachten. Verkoudheidsklachten zijn altijd lastig.

Griep- en verkoudheidsvirussen

Nu de winter nadert, zitten we weer meer binnen met z’n allen, vaak met minder ventilatie en met de verwarming aan en daardoor in een drogere lucht. Omstandigheden waarin griep- en verkoudheidsvirussen zich gemakkelijker kunnen verspreiden. Besmettingen vinden onder andere ook plaats door drukte op diverse plaatsen, zoals in winkels en het openbaar vervoer, in schoolklassen, of op feestjes. Nu mensen minder bij elkaar komen en op anderhalve meter afstand van elkaar blijven, wordt de kans op besmetting minder. Mensen wassen vaker hun handen en geven elkaar geen hand of zoen. Ook desinfectie en ventilatie zorgen ervoor dat ‘gewone’ griep en verkoudheden minder voorkomen. Toch is de verwachting dat, behalve het aantal coronabesmettingen, ook het aantal gevallen van griep en verkoudheid in het najaar weer zal stijgen, omdat bovenstaande maatregelen niet altijd worden gehanteerd.

Slijm en slijmvliezen

ding geven, heeft een zoutoplossing de voorkeur boven een geneesmiddel. Zoutoplossingen zijn er in verschillende samenstellingen, al dan niet met verzachtende of hydraterende toevoegingen. Ze zijn ook te gebruiken om de neus te reinigen van allergenen, vuil en stof en bij een droge neus. Ze zijn beschikbaar in de vorm van neusdruppels, neussprays en neusreinigers. Voor de uitgebreidere neusspoelingen zijn er neuskannetjes en neusdouches.

Advies

Voor mensen die een geneesmiddel willen gebruiken, zijn er neusdruppels en neussprays met xylometazoline, oxymetazoline of tramazoline. Deze zogeheten sympathicomimetica zorgen ervoor dat de zwelling van het neusslijmvlies afneemt. Ze mogen niet langer dan een week worden gebruikt, vanwege het risico op een ‘reboundreactie’ – zwelling en roodheid –, waardoor de kans bestaat dat je het steeds meer gaat gebruiken.

Bij een neusverkoudheid is meestal eerst sprake van een loopneus: waterig, helder slijm dat de neus uitloopt.

Dat slijm wordt dikker en taaier en krijgt een gelige tot groenige kleur. Verder zwellen de slijmvliezen op en raakt de neus verstopt. Ademen door de neus is lastig.

Vrijer ademen

Bij een verstopte neus is het prettig om het slijm in de neus te verdunnen en de slijmvliezen te laten slinken om vrijer te kunnen ademen. Hoewel de opluchting vaak maar tijdelijk is, nemen veel mensen een stoombad om de afvoer van slijm te vergemakkelijken. Toevoegingen aan een stoombad, zoals kamille of menthol, activeren bepaalde receptoren, wat een gevoel van verlichting geeft. Stomen wordt afgeraden voor kinderen, vanwege het risico op verbranding. Menthol kan bovendien de ogen en de huid irriteren. Bij kinderen jonger dan 2 jaar kan het leiden tot ademhalingsproblemen. Een speciaal neus-mondstuk kan ervoor zorgen dat de hete damp op de juiste plaats komt.

Spoelen, sprayen, druppelen

Fysiologisch zout verdunt het slijm en verbetert de afvoer ervan. Het is ook gemakkelijker dan een stoombad. Bij kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoe-

11

// Suppletie

Voeding van invloed op de

prostaat?

Meer dan de helft van de mannen tussen 60 en 70 jaar en zelfs tot 90 procent van de mannen tussen 70 en 90 heeft een vergrote prostaat. Dit hoeft geen problemen op te leveren, maar het kan wel. Sommige voedingsstoffen kunnen bijdragen aan de conditie van de prostaat. Welke stoffen zijn dit en waarom zijn ze echt goed voor de prostaat? Wij zochten het voor je uit.

Functie prostaat

De prostaat is een klier die bij de man onder de blaas ligt, om de urinebuis. Hij is zo groot als een walnoot. Het prostaatvocht zorgt ervoor dat zaadcellen langer in leven blijven en beweeglijker zijn. De functie van de prostaat ligt hoofdzakelijk in de vruchtbaarheid.

Vergrote prostaat

De prostaat heeft de eigenschap dat hij gedurende het leven verder groeit; dit wordt geregeld door hormonen.

Een vergroting van de prostaat kan verschillende klachten geven, zoals veel aandrang om te plassen.

Daarnaast kunnen mannen last krijgen van een prostaatontsteking. Ook krijgen veel mannen op enig moment een vorm van prostaatkanker, meestal zonder ernstige gevolgen, maar niet altijd. Jaarlijks sterven in Nederland zo’n 2500 mannen aan prostaatkanker.

Lycopeen

Het eten van gekookte en bereide tomaten of tomatenproducten zorgt mogelijk voor een verlaging van de kans op prostaatkanker. Lycopeen is een bioactieve stof die voorkomt in tomaten, watermeloen en tomatenproducten. Het is de stof die deze producten hun rode kleur geeft. Lycopeen werkt als antioxidant, dat wil zeggen dat het vrije radicalen wegvangt en daarmee mogelijk tegen prostaatkanker beschermt (www.voedingscentrum.nl).

Wist je dat tomatensaus of andere tomatenproducten waarschijnlijk nog effectiever zijn dan rauwe tomaten?

Dit komt doordat er bij het koken meer lycopeen vrijkomt en de concentratie lycopeen dan hoger wordt.

12

Suppletie //

Seleen

Onderzoekers van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF) toonden aan dat seleen kan beschermen tegen de verdere ontwikkeling van prostaatkanker, en niet zozeer het ontstaan ervan. Seleen zit in veel verschillende voedingsmiddelen die passen in een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Daarom hoef je in principe geen seleniumsupplement te adviseren om voldoende antioxidanten binnen te krijgen. Bronnen van seleen zijn volkorenbrood, eigeel, schaal- en schelpdieren, noten, vis en zilvervliesrijst. De maximale veilige dosis is 300 microgram per dag (www.voedingscentrum.nl).

In hogere dosis is selenium giftig. Het is bijna niet mogelijk om via de voeding te veel selenium binnen te krijgen.

Lignanen

Uit experimenteel en epidemiologisch onderzoek komen aanwijzingen naar voren dat zogeheten lignanen de hormoonhuidhouding kunnen normaliseren en daarmee prostaatvergroting en -veroudering tegen kunnen gaan. Lignanen zijn stoffen die zorgen voor een evenwichtige hormoonbalans. Ze reguleren zowel het vrouwelijke oestrogeen als het mannelijke testosteron.

Daarnaast hebben zij ook een krachtige antioxidatieve werking. Lignanen komen voor in zaden, volle granen, peulvruchten en groente. Tegenwoordig wordt onze voeding erg bewerkt, waardoor lignanen in een raffinageproces verdwijnen.

Bewegen

Niet alleen gezond eten kan helpen bij het voorkomen van prostaatklachten, ook regelmatig bewegen draagt hieraan bij. Zo blijkt uit Amerikaans onderzoek dat mannen die vaker intensief sporten of bewegen beter beschermd zijn tegen zowel prostaatkanker als prostaatvergroting, dan mannen die niet of zelden bewegen.

Deze tekst is mogelijk gemaakt door Michelle Vrij van Nutrimedia.

Jouw advies Wat adviseer je mannen met prostaatklachten?

Over het algemeen is het van belang dat zij een gezonde leefstijl hebben. Onder een gezonde leefstijl verstaan we gezond en gevarieerd eten in combinatie met voldoende beweging en sport. Adviseer voldoende groente, fruit, volkoren graanproducten en zo min mogelijk bewerkte producten. Doet je klant dit al, dan kun je adviseren meer voedingsmiddelen met lycopeen, seleen en lignanen te nemen. Supplementen slikken is vaak niet nodig bij mannen met prostaatklachten en dit hoef je dan ook niet te adviseren.

13

// Winacties

Warme voeten Glerups-pantoffels passen zich aan de vorm van je voet aan. Hierdoor zitten ze niet te strak en niet te los, maar precies goed.

Het liefst worden deze pantoffels zonder sokken gedragen, omdat je voeten hiermee het warmst blijven. Ze zijn er nu ook met zwarte rubberzolen. Het grote voordeel is dat ze hiermee lang mooi blijven, zeker als je er veel mee buiten rondloopt. Ze zijn gemaakt van het vertrouwde vilt van 100 procent schapenwol, waardoor ze lekker warm en stevig zijn. De dubbele laag vilt in het voetbed zorgt voor een veerkrachtige tred.

Handgemaakt

Winnen!

Lijfblad mag een paar Glerupspantoffels weggeven! Ga naar lijfblad.nl/doe-mee-en-win om antwoord te geven op onderstaande vraag. Succes!

Welk uitgangspunt is genomen voor de productie van deze

Het vilt ademt en kan tot 35 procent vocht opnemen, zodat de sloffen altijd droog aanvoelen. De handgemaakte sloffen van het Deense merk zijn vervaardigd van wol afkomstig van geselecteerde schapenboeren uit Nieuw-Zeeland. Zo laten je warme voeten een ecologisch verantwoorde footprint achter.

De sloffen zijn er in model slipper, laars of schoen en verkrijgbaar in zwart, grijs, blauw en groen (dit varieert per model). Kijk voor informatie op www.binorm.nl/glerups.

pantoffel?

Lezersaanbieding

Hotel Post Lermoos

 s

Het hotel biedt de mogelijkheid om individueel of met een gids de mooiste wandelgebieden van Tirol te ontdekken. Vanuit het pittoreske dorpje Lermoos aan de Zugspitz Arena ontdek je de mooiste plekjes van deze prachtige bergstreek.

Hotel Post Lermoos biedt een aantrekkelijk arrangement, waarbij je overdag wandelt en na gedane arbeid geniet van luxe wellness en culinaire verwennerij. Je wandelt onder andere over de Zugspitze en leert de ontzagwekkende berg van alle kanten kennen. De grotere hoogteverschillen kunnen met liften worden overbrugd. Je kunt kiezen tussen wandelroutes die geschikt zijn voor beginners of voor meer ervaren bergwandelaars.

Speciaal hiking-en-wellnessarrangement, drie nachten vanaf € 539,- p/p* Lezers ontvangen een paar gratis wandelstokken Drie nachten in een luxueuze suite A van Hotel Post ʟ Geniet van het gourmet-volpension en verwenextra’s: zie Post-lermoos.at ʟ Deelname aan het activiteitenprogramma van het hotel ʟ Een extra wellnessbehandeling van de wellness wish list** ʟ ʟ

Deze lezersaanbieding kun je boeken via (+43) 05 673/ 22 81 0, welcome@post-lermoos.at of op www.post-lermoos.at.

14

* aankomst op zo-ma-di-wo. Deze aanbieding is geldig op basis van beschikbaarheid tot 18 december 2020. ** behandelingen tussen 10.00 uur en 15.00 uur.

Verzorgingstips //

Tips tegen koude voeten De winter komt eraan en meer mensen krijgen nu koude voeten. Sommige mensen hebben nooit koude voeten, terwijl anderen er ook in de zomer mee te kampen hebben. Hoe komt dat en welke tips kun je deze mensen geven?

Oorzaken koude voeten

Bij een lage omgevingstemperatuur trekken de bloedvaatjes in de uiterste puntjes van ons lichaam – de acra – samen. Zo houdt het lichaam de vitale delen warm. Bij sommige mensen gebeurt dat al eerder en sterker dan bij anderen. Zij hebben vaak koude voeten, koude handen en een koude neus. Ook een gebrekkige bloedsomloop kan meespelen, bijvoorbeeld bij de ziekte van Raynaud, bij diabetes mellitus of bij hart- en vaatziekten. En altijd weer die hormonen… vrouwen hebben namelijk vaker last van koude voeten dan mannen.

Wat helpt?

Mensen die gauw koude voeten hebben, zijn misschien geholpen met de volgende tips: ʟ Zorg voor beweging. Dat brengt de bloedcirculatie op gang. ʟ Wissel regelmatig van houding. ʟ Draag kleding in laagjes. Tussen elk laagje zit een beetje lucht, dat geeft extra isolatie. Beter twee of drie dunnere truitjes dan één dikke. ʟ Heb lak aan stijl. Draag gewoon lekker warme sokken in plaats van chique nylonkousen. ʟ Dat geldt ook voor de schoenen: trek lekker warme laarzen aan in plaats van pumps en je moet zeker geen knellende schoenen dragen. ʟ Laat je voeten masseren (of probeer het bij jezelf). ʟ Dompel je voeten afwisselend in warm en koud water (wisselbaden). Let op: dit is niet geschikt voor mensen die geen gevoel in hun voeten hebben, bijvoorbeeld door diabetische neuropathie. Zij kunnen niet voelen wanneer het water te warm is en daardoor hun huid verbranden. ʟ Houd je bloedvaten gezond, onder andere door niet te roken en gezond te eten.

15

Bestel nu en leer snel;

je opleiding behaal je op DrogiWeb.nl!

€675,-* €525,-* €235,-*

Drogist www.drogiweb-opleidingen.nl

Assistent Drogist |

Verkoop in de drogisterij

*prijzen excl. BTW 21% en excl. Pharmacon examengeld

Vrouwenspreekuur //

Uit je tenen Met in ons hoofd onzekerheid over hoe we financieel deze winter doorkomen.

Dan komt daar de extra zorg om onze ouders en kwetsbare mensen in onze omgeving bij en vragen de omstandigheden om extra tijd en aandacht aan de kinderen te besteden, naast ons werk! Wat is dit voor tijd?

Bezinnen

Precies goed

Luister naar jezelf

Hoe mooi en bijzonder ben jij? Hoe zou de wereld mooier kunnen zijn, als mensen wisten wat jij weet? Jouw passie kunnen zien, horen, lezen, beleven?

De winter nodigt bij uitstek uit om wat rust te nemen en je te bezinnen. Hoe loopt het in je leven? Wat loopt lekker? Wat niet? Hoeveel stress levert je omgeving op?

Hoeveel en welke stress komt er uit jezelf voort?

Laten we dit maar voortduren: dat je geen invloed lijkt te hebben op je eigen leven, dat je je laat leven door je omgeving? Dat werkt niet zo lekker, hè? Daar word je zelf goed ziek van, ziek van jezelf. Baal je daar soms niet van?

Dat je je niet hebt laten horen? Niet hebt geluisterd naar je binnenste?

‘Ermee zijn’

De wereld heeft jouw kracht nodig. Jouw woorden, jouw gedachten. Vind je weg om je te laten horen en zien. De winter is de perfecte tijd om daarop te broeden. Op hoe je dat (meer of beter) kunt gaan doen. Daarmee bedoel ik niet dat je er diep over moet gaan nadenken, maar dat je ‘ermee gaat zitten’, het ‘ermee zijn’. Op een moment dat je even rust, even pauze neemt. Je telefoon op stil zet en uit de buurt legt, er geen tv aan is en er geen andere mensen om je heen zijn. Misschien wel met pen en papier of met je laptop om je gedachten op te schrijven.

Wat speelt er binnenin jou? Wat wil je dat er gezegd, gehoord, gezien wordt? Wat komt er naar boven?

Hoe mooi zijn mensen? Hoe mooi zijn je kinderen? Je ouders? Je vriendinnen? Hoe zou de wereld eruitzien, als zij meer naar zichzelf luisterden en meer van hun wijsheid en moois deelden?

Ga daarvoor! Je bent niet voor niets zoals jij bent. Je bent precies goed!!

Liefs, Arianne

Schrijf maar op.

Luister eens naar jezelf.

PS: supertof als je het met mij wilt delen!

Mail mij op: arianne@drogisterijmevrouwooievaar.nl

17

Educatie Lareb

Bijwerkingen uitgelicht

Bewust duurzaam

Natuurlijke deodorant

Biologisch en natuurlijk

Weleda Hydraterende Gezichtsverzorging

De passie van

De Gezonde Zaak

Bijwerkingen uitgelicht // Educatie

Bijwerking?

Goed om te weten!

In deze rubriek bespreekt Bijwerkingencentrum Lareb in elk nummer risico’s en bijwerkingen van drogisterijproducten. Dit keer: vaginaal bloedverlies bij het gebruik van Canesten Gyno.

Het gebruik van Canesten Gyno kan vaginale bloedingen geven. Dat blijkt uit de meldingen die Bijwerkingencentrum Lareb ontving. Dit is goed om te weten, want deze bijwerking staat nog niet in de bijsluiter.

Canesten Gyno Canesten Gyno is een geneesmiddel dat wordt gebruikt voor de behandeling van vaginale schimmelinfecties. Het is zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek, drogist of supermarkt. Er zijn tabletten, capsules en crèmes om in te brengen in de vagina.

Clotrimazol De werkzame stof in Canesten Gyno is clotrimazol. Deze stof kan een mogelijke oorzaak zijn voor vaginaal bloedverlies, omdat het invloed heeft op de vrouwelijke hormonen. Hierover is echter nog veel onduidelijk en er is meer onderzoek nodig. Bij miconazol, een ander geneesmiddel voor vaginale schimmelinfecties, is vaginaal bloedverlies wel bekend als bijwerking.

Andere oorzaken

Klachten die je kunt krijgen bij een vaginale schimmelinfectie zijn jeuk en witte afscheiding zonder geur. Ook kan het slijmvlies van de vagina rood en dik zijn. Bloedverlies hoort daar niet bij.

Vaginaal bloedverlies kan ook andere oorzaken hebben. Denk daarbij aan aandoeningen van de baarmoeder, een zwangerschap, het gebruik van bloedverdunners en het dunner worden van het slijmvlies. Ook soa’s, zoals chlamydia, kunnen vaginaal bloedverlies veroorzaken.

Vaginaal bloedverlies

Raadpleeg een arts

Het gebruik van Canesten Gyno kan vaginaal bloedverlies tot gevolg hebben.

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het bloedverlies. Allereerst kan het inbrengen van een tablet, capsule of crème in het slijmvlies een wondje veroorzaken, dat kan gaan bloeden. Maar het kan ook liggen aan de werkzame stof in Canesten Gyno.

Bij onverklaarbare of aanhoudende klachten van vaginaal bloedverlies is het nodig een arts te raadplegen.

Klachten bij schimmelinfectie

Een bijwerking melden?

Ga naar mijnbijwerking.nl.

Bewust duurzaam // Educatie

Natuurlijke deo Ook al is het warmste seizoen van het jaar voorbij, ons lichaam blijft toch transpiratievocht produceren. Dit is een natuurlijk proces om zo het teveel aan lichaamswarmte kwijt te raken, maar het is vervelend als daar nare geurtjes door ontstaan. Gelukkig zijn er tegenwoordig meer dan genoeg natuurlijke deodorants die dit proces niet stoppen én je helpen om fris te blijven ruiken!

Bewuster kiezen

Steeds meer mensen eten niet alleen bewuster – minder vlees, meer plantaardig – , ze kiezen ook steeds vaker voor natuurlijke verzorgingsproducten. Zo is fluoride in tandpasta een hot topic en bij deodorants is dat het ingrediënt aluminium. Er is al een ‘trend’ zichtbaar van merken die een deodorant zonder aluminium op de markt brengen. Maar een deodorant zonder aluminium betekent nog niet dat het een natuurlijke deodorant is.

Gelukkig bestaan ze wel, in allerlei varianten!

Waarom overstappen?

Er zijn verschillende redenen waarom mensen overstappen van een gewone naar een natuurlijke deodorant.

Niet alleen kunnen de gebruikte ingrediënten een reden zijn, ook wil niet iedereen het transpiratieproces beïnvloeden.

Omstreden ingrediënten Het al genoemde ingrediënt aluminium is voor veel mensen een reden om over te stappen op een natuurlijke deodorant. Er is nog veel discussie over of het nu wel of niet schadelijk is. Zo zou het borstkanker kunnen veroorzaken.¹ Veel mensen nemen daarom liever het zekere voor het onzekere. Daarnaast bevatten reguliere deodorants ook vaak parabenen, siliconen, ftalaten of triclosan.

Sprays In principe zijn er twee vormen van sprays: op basis van gassen – vandaar ook het brandgevaar – en een ‘simpele’ sprayflacon. Bij écht natuurlijke deodorants vind je de eerste vorm in ieder geval niet terug, want daarbij worden dergelijke gassen niet gebruikt.

Check de verpakking

Helaas is het zoeken van een natuurlijke deodorant niet altijd even gemakkelijk. Dat er natuurlijke ingrediënten op de verpakking worden afgebeeld, wil nog niet zeggen dat de deodorant grotendeels of 100 procent natuurlijk is. Daarvoor dien je echt de verpakking te checken per ingrediënt.

Transpiratieproces niet onderdrukken Een andere reden kan zijn om het natuurlijke transpiratieproces zijn gang te laten gaan. Dat zou met reguliere deodorants onderdrukt worden. Dat is zonde, want je lichaam transpireert niet voor niets: het is een slimme en krachtige machine. Zweten helpt je om af te koelen en om afvalstoffen af te voeren.

Even wennen

Natuurlijke deodorants

Vergeet ook niet dat zweten een gezonde functie is, dus dat moet je niet helemaal willen onderdrukken. Als je een natuurlijke deodorant gebruikt en je transpireert toch, dan betekent het niet dat hij niet werkt. Het gaat er voornamelijk om dat je geen last hebt van de vervelende geurtjes.

Natuurlijke deo’s bevatten vaak vele werkzame ingrediënten die je huid ook nog verzorgen, denk aan kruidenextracten. Daarnaast vind je er vaak kokosolie, amandelolie, baking soda, maiszetmeel en arrowrootpoeder in terug.

20

Verschillende varianten Net zoals van reguliere deodorants zijn er ook van natuurlijke deodorants allerlei versies verkrijgbaar. Denk aan een spray, crème, roller, poeder of steen. Welke vorm het beste past, is vooral afhankelijk van je persoonlijke voorkeur. De een vindt een spray handiger, de ander een roller. Persoonlijk ervaar ik dat een crème of roller effectiever werkt dan een spray of steen. Dus mocht je zelf over willen stappen of je krijgt een klantvraag, dan zou je dit als probeertip mee kunnen nemen. Overigens is een roller wat minder hygiënisch – deze zul je bijvoorbeeld niet snel uitlenen.

Daar komt nog bij dat het vinden van een natuurlijke deodorant die goed voor jou werkt, best lastig kan zijn. Dit is vaak een kwestie van uitproberen en je lichaam laten wennen. Als je al jaren reguliere deodorants hebt gebruikt, kun je je voorstellen dat dit even tijd nodig heeft.

Zweten is gezond

Educatie // Bewust duurzaam

odorant Weetje: wat je eet, heeft ook invloed op de hoeveelheid en de geur van je zweet.

Andere opties

Sommige mensen kiezen er overigens ook steeds vaker voor om zelf een deodorant te maken, bijvoorbeeld op basis van baking soda oftewel zuiveringszout. Het bakingsodarecept was voor mij persoonlijk alleen niet zo’n succes, het had tijdelijk wat donkerder oksels tot gevolg. Een andere optie is uiteraard om gewoon te minderen of te stoppen met het gebruik van deodorant. Maar veel mensen vinden dit toch een brug te ver, gezien de nare geurtjes.

Deodorant adviseren

Wellicht heb je al ervaren dat steeds meer klanten vragen om een natuurlijke of aluminiumvrije deodorant. Het is goed om door te vragen wat iemand precies zoekt. Wil je klant een 100 procent natuurlijke deodorant? Of gewoon een deodorant die geen aluminium bevat? Hier is onder consumenten namelijk veel verwarring over.

Je kunt iemand dus pas echt goed van dienst zijn, als je weet wat hij of zij precies zoekt en als je meerdere opties kent!

Bron: ¹ www.ad.nl/wetenschap/onderzoekers-leggenlink-tussen-deodorant-enborstkanker~ac1cfd62 Mariëlle schrijft op TheGreenGuide.nl over dierproefvrije & natuurlijke beauty, eerlijke & duurzame kleding, minimalisme, veganisme, duurzaamheid, gezondheid, mindfulness en reizen. Ze is tevens actief op Instagram & Youtube onder de naam thegreenguidenl.

21

// Advertorial

Hydrateer je huid intensief met het beste uit de natuur Steeds meer mensen hebben een vochtarme huid. De biologische en 100% natuurlijke verzorgingsproducten van Weleda bieden een oplossing. Ze hydrateren direct, hebben een ultralichte textuur en trekken snel in.

Vochtarme huid

Het komt steeds vaker voor dat mensen last hebben van een vochtarme huid. Dit komt doordat ze simpelweg te weinig vocht binnenkrijgen. Vocht wordt onttrokken aan de huid, bijvoorbeeld door verwarming of airco, of doordat de huid zelf niet goed in staat is om het vocht vast te houden. De behoefte aan natuurlijke verzorgingsproducten die langdurig hydrateren en tevens snel intrekken neemt toe.

Natuurlijke dorstlesser

Weleda Hydraterende Gezichtsverzorging met biologische vijgencactus en biologische aloë vera hydrateert direct en langdurig. Deze ingrediënten worden aangevuld met onder andere natuurlijke etherische oliën van groene mandarijn, pepermunt en palmarosa, die voor een frisse geur zorgen. Deze nieuwe vegan lijn heeft een ultralichte textuur, plakt niet en trekt snel in.

Je huid voelt gehydrateerd, fris en superzacht aan!

Complete set

22

De lijn bestaat uit vier producten. De ongeparfumeerde ooggel met een verkoelende rolapplicator is

voor de tere huid onder de ogen. De gezichtscrème en gezichtscrème light hydrateren direct tot 24 uur lang.

De gezichtsspray kun je gebruiken als verfrissende en hydraterende boost tussendoor.

Vijgencactus

Het hoofdingrediënt van deze nieuwe lijn is de vijgencactus. Deze plant is een natuurlijke expert in het opslaan van vocht. Dankzij zijn hoge gehalte aan vochtvasthoudende verbindingen, zoals polysachariden, stimuleert hij het natuurlijke vermogen van de huid om vocht op te slaan.

Vergroot je kennis!

Volg vanaf 2 november de cursus Weleda Hydraterende Gezichtsverzorging op www.drogiweb.nl en geef het juiste advies in de winkel.

Passie van //

De Gezonde Zaak, meer dan alleen drogist Het drogisterijvak is Brenda met de paplepel ingegoten. In 1984 begonnen haar ouders een drogisterij in Apeldoorn. Als klein meisje hielp ze al in de winkel met het afwegen van kruiden en snoep: ze was er altijd te vinden. Te gaan studeren voor drogist leek dan ook een logische stap. Daar kwamen later ook nog orthomoleculaire geneeskunde en medische basisvakken bij.

Complete make-over

In 2017 nam Brenda de winkel over van haar moeder. Ze gaf de winkel een complete make-over en er kwam een nieuwe naam aan de gevel: De Gezonde Zaak. Dit is ook echt het thema dat Brenda in haar gezondheidswinkel voert en dat centraal staat in het persoonlijke advies aan haar klanten.

Brenda: ‘Mensen kunnen ons wel eens nieuwsgierig vinden, omdat we soms aardig wat vragen stellen.

Maar dat is vaak nodig om het beste advies te kunnen geven en het mooiste resultaat te behalen.

Sommige verhalen zijn zo complex, dan leef je mee en hoop je dat het goed gaat. We zijn dan ook altijd blij als we een terugkoppeling ontvangen.’

Veel kennis

Persoonlijk en professioneel advies kan het team van vier dames gericht geven, vanwege de vele kennis die zij in huis hebben. Zo hebben ze naast (assistent-)drogist onder andere orthomoleculaire geneeskunde, klassieke homeopathie en natuurgeneeskunde in de portefeuille zitten.

Allen zijn dus gediplomeerd, maar vooral ook gepassioneerd voor het vak. Als de dames er niet uitkomen, dan hebben zij diverse therapeuten op wie zij terug kunnen vallen.

Brenda: ‘Ik vind het ook belangrijk om therapeuten aan onze winkel te koppelen door het organiseren van zogeheten demodagen, zoals: cholesterol prikken, vitamine K-metingen, zuur-basetests, detoxtests et cetera.’

Uitgebreid assortiment

Het is niet alleen de enorme kennis en persoonlijke aandacht waardoor mensen naar de winkel blijven komen, ook het assortiment zelf en de kwaliteit daarvan is wat de klant opvalt. Het assortiment dat ze vroeger in de drogisterij hadden, was met name gericht op homeopathie, fytotherapie en voedingssupplementen. Inmiddels heeft De Gezonde Zaak haar assortiment uitgebreid met mooie merken op het gebied van huidverzorging en natuurlijke cosmetica. Ook is er nu een leuk assortiment met cadeauen lifestyleartikelen. ‘Met een assortiment dat vertrouwd, maar ook vernieuwend is, bereiken we dus

een combinatie van zowel oudere mensen als jonge mensen en alle leeftijden die daartussen zitten’, aldus Brenda.

Trots

Brenda: ‘Waar ik heel trots op ben, zijn onze magazines. Onze laatste editie richt zich op zwangere vrouwen en vrouwen die zwanger willen worden, met productinformatie, leuke artikelen en weetjes en natuurlijk wat acties.’

Toekomst

Het feit dat ze onafhankelijk zijn en leuk contact hebben met andere gezondheidswinkels in Nederland, inspireert Brenda om door te gaan.

Ook de ontwikkelingen in de markt en de diversiteit in hun klantenbestand vormen een inspiratiebron voor haar. Dit alles zorgt ervoor dat zij zich nog vele jaren als creatief ondernemer wil inzetten voor ‘De Gezonde Zaak’.

Brenda draagt het stokje over aan Marije Arts-van der Zedde van drogisterij De Duffelt in BeekUbbergen.

23

// Winactie

Doe mee en win CB12 is voor iedereen die zeker wil zijn van zijn of haar adem. CB12 bestrijdt een slechte adem, twaalf uur lang. Zorgen voor een frisse adem hoort bij de dagelijkse routine. Je adem bepaalt mede hoe je overkomt op je werk, je vrienden, je geliefde en je familie. CB12 is verkrijgbaar als mondwater, kauwgom en mondspray.

Krachtige formule

CB12-mondwater bevat een unieke combinatie van zink en chloorhexidine. De krachtige formule van CB12 bestrijdt een slechte adem door de onaangenaam ruikende zwavelgassen in de mond te neutraliseren.

De werking van CB12 blijft na de spoeling twaalf uur lang actief: het bindt zich aan de binnenkant van je mond, aan je tanden en je tong. CB12-mondwater biedt je zo langdurig de zekerheid van een goede adem. De werking, veiligheid en effectiviteit van CB12 is vastgesteld in verschillende wetenschappelijke studies.

Kauwgom en mondspray

Gebruik CB12 Boost Kauwgom en CB12 Mondspray op die momenten dat je adem een boost nodig heeft. CB12 Boost Kauwgom en Mondspray geven direct verfrissing en zijn ideaal voor onderweg. Ook nu je op steeds meer plekken verplicht een mondkapje moet dragen. Door het gebruik van een mondkapje word je meer geconfronteerd met je eigen adem. Dan is het wel zo fijn als je adem prettig ruikt.

Advies

Het advies is om ’s ochtends en ’s avonds met CB12-mondwater te spoelen na het tandenpoetsen. Er zijn in totaal vier verschillende mondwaters van CB12: ■ CB12 Regular (met een frisse mint-/mentholsmaak); ■ CB12 Mild (met een mildere smaak); ■ CB12 White (helpt tanden witter te maken); ■ CB12 Sensitive (helpt de gevoeligheid van tanden te verminderen).

Winnen!

Wil jij kans maken op een fijn CB12-pakket?

Beantwoord dan onderstaande vragen op lijfblad.nl en maak kans!

■ Wat is de nieuwste CB12-variant?

■ Wat zijn de werkzame stoffen van CB12-mondwater?

■ Hoelang blijft CB12 actief bij tweemaal daags spoelen?

24

Promocode: CB12-2020-0174

Mooi // Beautyhoek

Voor het gezicht, de lippen en de ogen zijn diverse make-upproducten beschikbaar in de drogisterij. Make-up gebruik je niet alleen om je gezicht te verfraaien, maar ook om je huid te verzorgen en te beschermen.

Reinigen van het gezicht 25

Beautyhoek // Mooi

Effect van make-up

Met make-up kun je je uitstraling veranderen of bepaalde uiterlijke kenmerken verdoezelen. Ook kun je met make-up wat kleur op je gezicht aanbrengen en kun je jouw sterke punten benadrukken. Je kunt je make-up aanpassen aan de gelegenheid, ga je bijvoorbeeld naar je werk of naar een feestje? Vaak versterkt make-up het zelfvertrouwen, omdat je je er mooier door voelt. Dat kan al met een natuurlijke foundation, een klein beetje mascara of een lipgloss.

Herstelprocessen in de huid

De huid wordt gedurende de dag blootgesteld aan verschillende invloeden, die de huid kunnen beschadigen. Denk hierbij aan uv-straling, vervuiling en extreme temperaturen. Verschillende herstelprocessen in de huid zijn ‘s nachts actiever dan overdag. Het is dan ook belangrijk om het gezicht elke dag voor het slapen gaan goed te reinigen. Bij onvoldoende reiniging van het gezicht bestaat de kans dat het regeneratieproces van de huid wordt belemmerd. Overtollig talg, uv-filters, resten make-up en vuil blijven anders op de huid zitten. Dit kan onzuiverheden en verstoppingen veroorzaken. Poriën raken verstopt en er kunnen ontstekingen optreden. Maar ook kun je bij onvoldoende reiniging sneller rimpels krijgen, of kunnen je ogen geïrriteerd of ontstoken raken.

Dagelijkse routine

Het is belangrijk om dagelijks je make-up te verwijderen voordat je gaat slapen. Het reinigen van je gezicht is een van de belangrijkste dingen die je moet doen om ervoor te zorgen dat je huid ook gezond en mooi blijft zonder make-up.

Reinigen in stappen

1. Begin met het reinigen van de ogen. De oogcontouren zijn erg gevoelig, omdat de huid hier het dunst is. Gebruik een speciale oogmake-upremover – olie, crème, balsem of doekjes – om kohl, mascara en oogschaduw goed te kunnen verwijderen.

Oogschaduw: oogcontouren zijn gevoelig dus wrijf niet te hard. Voor het verwijderen van oogschaduw ga je met een wattenschijfje van de buitenste ooghoek naar de binnenste.

Mascara: mascara verwijder je door met het wattenschijfje van de bovenste naar de onderste wimperlijn te gaan.

Lippen: vergeet vooral ook niet om lippen te reinigen. Als lippenstift niet grondig wordt verwijderd, kunnen lippen uitdrogen en broos worden.

2. Voor de reiniging van je gezicht gebruik je reinigingsmelk of -olie, die is afgestemd op je huidtype. Met je vingers maak je cirkelvormige bewegingen om het reinigingsmiddel over het gezicht te verdelen. Was vervolgens het gezicht met helder, koud tot lauw water. Gebruik liever geen zeep om te reinigen, omdat deze de gezichtshuid kan uitdrogen.

3. Breng na het reinigen een voedende (nacht)crème aan om de huid goed te verzorgen. De huid kan zich zo goed herstellen.

Geen make-up

Voor wie geen make-up draagt, blijft het goed om een (micellaire) reinigingslotion of reinigingsproduct te gebruiken. Hiermee verwijder je vuil en onzuiverheden, zoals talg, zweet of stof dat zich gedurende de dag heeft opgehoopt.

Weggooien

Gebruikte wattenschijfjes en make-upverwijderingsdoekjes horen thuis bij het restafval. Deze mogen nooit in het toilet worden weggegooid.

Op weetwatjedoorspoelt.nl lees je waarom.

Bron: Nederlandse Cosmetica Vereniging

26

Producten 1. Webecos Vitacell Radiance Prepare Foam (150 ml) 2. Tom Ford Traceless Soft Matte Foundation (30 ml) 3. Babor Face Blush Fluid (6 ml) 4. Chanel Les 4 Ombres, kleur Candeur et provocation 5. Urban Decay Lash Freak Mascara 6. Le Phyto-Rouge, kleur 27 – Rose Bolchoï 7. Sisleÿa L'Intégral Anti-Âge La Cure

Mooi // Beautyhoek

1.

6.

3.

5.

4.

7.

2.

27

// Mooi door Marieke

Huidveranderingen tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap verandert er onder invloed van hormonen van alles in je lijf. Heel nuttig natuurlijk voor de groei van de baby, maar soms zorgt het ook voor ongemakken.

Vaataandoeningen

Striae

Vocht

Pigment

Talg

Crème of laserbehandeling Mochten deze verkleuringen niet helemaal wegtrekken na de bevalling, dan zijn er verschillende methoden om ze te verminderen. De huisarts kan een blekende crème voorschrijven op basis van hydrochinon.

De huidtherapeut of dermatoloog kan met een speciale laserbehandeling het pigment verwijderen.

De schoonheidsspecialist kan je producten voor thuisgebruik adviseren op basis van vitamine B (niacinamide) en vitamine C en biedt vaak ook speciale behandelingen aan om pigmentvlekken te verminderen.

Tijdens de zwangerschap hebben de bloedvaten het zwaarder te verduren. Dit komt door veranderingen in de hormoonbalans, door gewichtstoename en door de toename van het bloedvolume met ongeveer 20 procent.

Dit alles kan zorgen voor gesprongen aders – spinnaevi, oftewel spinnetjes, dat zijn kleine spataders – maar ook voor vochtophopingen en vermoeide benen en voeten.

Soms trekken de spinnaevi in het gezicht vanzelf weer weg na de bevalling, soms ook niet. Je kunt ze na de zwangerschap eenvoudig laten verwijderen door een huidspecialist.

Omdat het bloedvolume toeneemt, verbruik je als je zwanger bent meer vocht. Vochttekort kan leiden tot een droge huid, jeuk, spierkrampen, verhoogde talgaanmaak en het vasthouden van vocht. De jeuk die kan ontstaan tijdens de zwangerschap komt door een droge huid en doordat de lever meer moeite heeft om bepaalde galzuren af te breken.

Niet alleen door vochttekort, maar ook onder invloed van hormoonschommelingen kan de talgproductie in de huid toenemen tijdens de zwangerschap. Hierdoor kunnen er meer puistjes, of acné, ontstaan.

Milde verzorging Gebruik bij voorkeur milde reinigingsproducten om de huid goed schoon te houden. Het liefst producten zonder korrel om de toch al gevoelige huid niet te beschadigen of te irriteren. Laat tijdens je zwangerschap je huid regelmatig reinigen en exfoliëren door de schoonheidsspecialist. Dit helpt om de huid rustig te houden. Naast het schoonhouden is het heel belangrijk om de huid te blijven hydrateren.

Bacteriën Omdat bacteriën een grote rol spelen bij de ontwikkeling van acné, is het bovendien verstandig zo min mogelijk met de handen aan je gezicht te komen en om de kussensloop van je hoofdkussen dagelijks te verschonen of te vervangen door een zijden kussensloop.

28

Door de groeiende buik komt er steeds meer spanning op de huid te staan. Dit kan zorgen voor scheuringen in de opperhuid en het onderhuids bindweefsel. In eerste instantie ontstaan er paarsrode strepen en later huidkleurige of witte strepen, striae genaamd.

Bewezen is het niet, maar je buik meerdere malen per dag insmeren met een voedende lotion of olie kan er eventueel voor zorgen dat je huid soepel en elastisch blijft en dus beter uit kan rekken zonder onderhuids te scheuren. Ook na de bevalling is het belangrijk om nog even door te gaan met smeren.

Onder invloed van de hormonen oestrogeen en progesteron wordt er meer pigment aangemaakt in je pigmentcellen. Zo kunnen er meer moedervlekken ontstaan, ze kunnen donkerder worden of er kunnen plaatselijk donkere vlekken in het gezicht ontstaan. Deze vlekken worden ook wel een zwangerschapsmasker of melasma genoemd.

Blijvend gevoelig Feit is wel dat zwangerschapsmelasma moeilijk blijvend te verwijderen is. Dit pigment bevindt zich in de diepere huidlaag en komt vaak weer terug, zodra de zon weer gaat schijnen. Belangrijk dus om je huid nadien voor altijd extreem goed tegen de zon te beschermen.

Gevoelige huid

Last but not least, ik zie in mijn praktijk dat bijna alle zwangeren last hebben van een gevoeligere huid. Ik

Mooi door Marieke //

gebruik bewust milde producten met weinig parfum en zonder al te heftige ingrediënten.

Producten met vitamine A (retinol) mogen bovendien niet gebruikt worden tijdens de zwangerschap. Te veel vitamine A verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen. Als je klant zwanger is, geef je daarom het advies om niet teveel vitamine A te consumeren. Omdat vitamine A ook via de huid kan worden opgenomen en er een geringe hoeveelheid hiervan in het bloed kan komen, adviseer je ook huidverzorgingsproducten met vitamine A te laten staan.

Zwangerschapsmassage

Een zwangerschapsmassage kan helpen bij klachten als slapeloosheid, spanningen, vermoeide benen en voeten, bekkeninstabiliteit, spierpijn en vocht vasthouden. Bovendien is het wetenschappelijk bewezen dat het vroeggeboorte tegengaat.

Lastige jongens

Kortom, hormonen zijn heel zinvol, maar het zijn soms ook lastige jongens. Na de bevalling zijn de hormoonschommelingen helaas niet meteen weg, je kunt er zelfs nog zo’n zes maanden erna last van houden. Het is dus belangrijk om je ook dan nog steeds goed te beschermen tegen de zon en om extra lief te zijn voor je huid.

Tips De schoonheidsspecialist kan tijdens en na de zwangerschap helpen om de huid in goede conditie te houden. Volg daarnaast deze tips op voor een goede huidverzorging tijdens de zwangerschap: ■ Drink voldoende water: 2 tot 2,5 liter per dag.

■ Bescherm je huid goed tegen de zon.

■ Douche niet te vaak en niet te heet.

■ Reinig je huid met milde producten.

■ Smeer met een hydraterende crème of lotion.

■ Beweeg regelmatig en zorg voor een gezond voedingspatroon.

■ Zorg voor ontspanning (om zo stress te verminderen).

Marieke Ettema is huidexpert en eigenaresse van Mooi door marieke en Mooi mama gevestigd in Mariaheide. In haar praktijk combineert ze huidverbetering met massage en ontspanning. Bij Mooi mama kun je bovendien terecht voor zwangerschapsmassage.

Met een achtergrond als apothekersassistente en later productspecialist dermatologie en wondzorg heeft ze veel ervaring en kennis opgedaan op het gebied van huidverzorging. www.mooidoormarieke.nl

29

Beautyupdate // Mooi

Mooie, nieuwe producten Waar je klant in jouw winkel ook naar op zoek is, met jouw kennis adviseer jij het geschikte product. In deze rubriek geven we je informatie over enkele innovatieve huidverzorgingsproducten, een mooi cosmeticaproduct en een stijlvolle herengeur.

INNOVATIEF SERUM

PIGMENTPOEDERS Met de Colour Pigments van UNG Cosmetics maak je van het leven een feestje! De pure, sterk geconcentreerde, losse pigmentpoeders worden normaal gesproken gebruikt bij de productie van bijvoorbeeld lipsticks, foundations of oogschaduw. De mogelijkheden van de losse poeders zijn eindeloos. Je kunt het poeder als oogschaduw gebruiken, of je kunt glitterpoeder over je lipgloss aanbrengen. Ook kun je het mengen met je lipstick of over je nagellak strooien.

De pigmenten kunnen met een droog of nat penseel aangebracht worden. Als je de pigmenten nat aanbrengt, zal de kleurintensiteit groter zijn. De glitters kun je ook door het haar doen. Fixeer het met een beetje haarlak en je hebt een feestelijk kapsel. Perfect voor op een festival of tijdens de feestdagen. In elke tint zit mineraalpoeder en een kleurstof.

De kleurstof kan verschillende E-nummers hebben, dat is afhankelijk van de kleur. Alle Colour Pigments zijn vegan en talkvrij.

De experts van Paula’s Choice hebben een innovatief serum ontwikkeld dat als eerste ooit niacinamide bevat in een veilige, effectieve concentratie van 20 procent. Naarmate de oudere huid haar elasticiteit verliest, wordt deze rond de poriën minder stevig. Dit veroorzaakt een verzakkingseffect, terwijl poriën die verstopt zijn met olie, vuil en dode huid groter kunnen worden. Niacinamide is een slim, veelzijdig ingrediënt dat de huid kan helpen om weer goed te leren functioneren. Het ingrediënt niacinamide is uniek, vanwege het vermogen om diep in de huid door te dringen. Daarnaast werkt het binnen de wanden van de poriën om doorzakkende poriën drastisch aan te spannen en het uiterlijk van hardnekkige, vergrote poriën te verminderen. De Clinical Niacinamide 20% Treatment dringt snel door tot in de bovenste lagen van de huid. Zoals alle producten in de Clinical-collectie van Paula’s Choice, bevat dit serum een hoge concentratie ingrediënten.

Hiervan is bewezen dat ze een oplossing bieden voor gevorderde verouderingsverschijnselen om de vitaliteit van de huid snel te herstellen.

Het serum heeft een vloeibare geltextuur en is geschikt voor alle huidtypen.

Behandelen van huidimperfecties

30

Pixi presenteert een nieuwe collectie Skintreats, die onzuiverheden van de huid behandelt en de zichtbaarheid van poriën vermindert. Deze Clarity Collection bestaat uit vier nieuwe producten op basis van salicylzuur, die zorgen voor een gezondere, helderdere teint en uitstraling: Clarity Cleanser, Clarity Tonic, Clarity Concentrate en Clarity Lotion. Naast salicylzuur bevatten ze krachtige glycol- en melkzuren, die nauw samenwerken om de onzuivere huid een frissere uitstraling te geven, te reinigen en in balans te brengen. Probiotica en kalmerende Aloë vera zorgen voor extra hydratatie en bescherming. Clarity-producten zijn geschikt voor alle huidtypen, maar vooral voor de huid die last heeft van grove poriën en een overmatige talgproductie. De collectie is mild genoeg om te gebruiken als een 4-staps eenvoudige, maar resultaatgerichte dagelijkse routine. De afzonderlijke producten kunnen ook in combinatie worden gebruikt met andere Pixi-favorieten.

Mooi // Beautyupdate

zZACHTE HANDEN De handzeep en handcrème van zZacht laten de bacteriën samenwerken op je handen. De producten leggen namelijk een laagje goede bacteriën – prebiotica en probiotica – op de huid, zodat de goede (niet-pathogene) bacteriën het microbioom van de huid in evenwicht houden. Hierdoor worden de handen beschermd en gevoed. zZacht werkt met een speciale synbioformule. Dat betekent dat de producten werken op basis van 100 procent natuurlijke synbiotica. Dit is een combinatie van bacillusprobiotica en prebiotische suikers. De probiotica zorgen voor een laag goede microorganismen op de huid en de prebiotische suikers stimuleren de groei en stabiliteit van een gezond huidmicrobioom. Daarnaast hebben de producten een positief effect op milieu. Na het handen wassen spoel je de goede bacteriën zo met het douchewater het milieu in. Dat werkt bevorderend voor jezelf en de natuur.

Verhelderende werking Het concentraat Pure Actives Vitamin C + AlphaArbutin drops van Collistar zorgt voor een frisse, zuurstofrijke en gezonde huid. Het product bevat een exclusieve combinatie van ethylascorbinezuur en alfaarbutine voor een optimale verfrissende werking.

Alfa-arbutine voorkomt en beschermt de huid tegen pigmentatie. Het ingrediënt reguleert de verstoorde aanmaak van pigment.

Het concentraat wordt ook aanbevolen als aanvulling op de schoonheidsroutine voor iedere leeftijd. Het geeft zichtbare resultaten op korte en lange termijn, zeker wanneer de huid er dof, vermoeid of grauw uitziet. Ook helpt het om het natuurlijke afweersysteem van de huid te versterken. De lichte textuur wordt gemakkelijk opgenomen, waardoor de huid direct stralend, egaal en gehydrateerd is. De formule is geschikt voor alle huidtypen, inclusief de gevoelige huid.

GERAFFINEERD EN STIJLVOL Kenmerken als mannelijk, intens, geraffineerd en stijlvol komen terug in de nieuwe geur Signature van Baldessarini. Dankzij het kenmerkende profiel en de unieke signatuur laat de drager gegarandeerd een blijvende indruk achter.

Voor het eerst worden houtachtige oosterse noten gecombineerd met hints van Fougère voor een spannend contrast, waardoor een fascinerend aura van mannelijke charme ontstaat. Warme, elegante en bloemige noten zorgen voor een intense en expressieve slotnoot die het langdurige effect van deze geur benadrukken.

■ Topnoot: roze peper, cipres, bergamot & appel; ■ Hartnoot: akigalahout, Fougère & patchoeli; ■B asisnoot: amber, labdanum, cypriol; houtachtig – oosters – Fougère.

De productlijn van Baldessarini Signature bestaat uit een eau de toilette (50 en 90 ml), aftershave lotion, showergel en een deodorantstick.

31

// Duurzaamheid

Dompel je zintuigen:

essentiële oliën Essentiële oliën worden al jaren toegepast voor allerlei doeleinden. Bijvoorbeeld in de aromatherapie, in cosmetica, als smaakstoffen in voedingsmiddelen, maar ook in de reguliere en alternatieve gezondheidszorg.

Het zijn duurzame producten die veelzijdig kunnen worden toegepast.

32

Duurzaamheid // Aromatherapie

Aromatherapie wordt gebruikt om de gezondheid te bevorderen met gebruikmaking van essentiële oliën.

Het woord ‘aromatherapie’ komt van de Griekse woorden aroma (geur) en therapia (verzorging, behandeling).

Hoewel het woord ‘aroma’ erop duidt dat de geur van de oliën geïnhaleerd wordt, kunnen vele biologische essentiële oliën ook worden ingenomen als smaakstof.

Essentiële oliën

Essentiële oliën zijn de geurige, vluchtige bestanddelen van geneeskrachtige planten, kruiden, bloemen, vruchten en zaden. Je treft de oliën meestal aan in speciale oliecellen, klieren of kanaaltjes van de plant. De plant produceert ze om velerlei redenen: als zogeheten feromoon om bepaalde insecten aan te trekken, of juist als afschrikmiddel tegen sommige insecten. Elke soort olie bezit specifieke eigenschappen en kent verschillende toepassingen.

Essentiële oliën worden door het lichaam opgenomen via inhalering, via de huid of de slokdarm en verlaten het lichaam door de huid, de urine of de ontlasting.

Middeleeuwen

In de middeleeuwen ontdekte men een manier om de in de

plant opgeslagen geurende olieachtige vloeistof vrij te maken: de waterdampdestillatie. De goede, zuivere essentiële oliën worden nog steeds zo gewonnen en bevatten de essentie, de Chi, de levenskracht van de planten. Ze worden ook wel etherische, aromatische, of vluchtige oliën genoemd.

Verdamping

Essentiële oliën kunnen op verschillende manieren verdampt worden voor het verspreiden van geur en voor het zuiveren van de lucht: ■ drup wat essentiële olie op een tissue en leg dit op de verwarmingsradiator; ■ sprenkel enkele druppels essentiële olie op een kussen, een doekje, een sjaaltje, op beddengoed of op een deken; ■ voeg enkele druppels essentiële olie toe aan het water in een stoomstrijkijzer of voeg wat toe aan dweilwater.

■ vul het bakje van een aromalampje met bronwater (zonder koolzuur) en voeg daar enkele druppels essentiële olie aan toe.

Let op: essentiële olie mag nooit puur op een kunststof of gelakte ondergrond gedruppeld worden.

Andere toepassingen

Essentiële oliën kunnen op verschillende manieren worden toegepast. Veel mensen vinden het aangenaam om essentiële oliën in het bad te doen. De olie wordt niet puur in het water gedaan, omdat deze op het water blijft drijven. Door het directe contact met de huid kunnen dan huidirritaties optreden. De essentiële olie dient in wateroplosbaar gemaakt te worden met een emulgator, bijvoorbeeld met neutraal badschuim, shampoo of honing.

Massageolie Ook massage is een prettige manier om van de olie te genieten.

De essentiële olie mag nooit puur op de huid worden aangebracht, enkele uitzonderingen daargelaten (bijvoorbeeld teatree-olie of lavendelolie). Om je eigen parfum, massage- of verzorgende huidolie samen te stellen, meng je een essentiële olie met een vette plantolie (bijvoorbeeld jojoba, amandel of hazelnoot).

Smaakmakers Zoals gezegd, kunnen essentiële oliën ook als smaakmaker in de keuken gebruikt worden. Meng bijvoorbeeld één druppel in een potje honing.

Voor de smaak bepaal je zelf hoeveel essentiële olie je wilt gebruiken.

ENKELE VOORBEELDEN Plant

Eigenschap

Gebruik

Contra-indicatie

Lavendel hydrolaat of hydrosol (lavandula angustifolia)

Zuiverende en reinigende werking voor de huid

Fijn om gezichtsmaskers mee te maken

Kan in hoge concentraties overgevoeligheid veroorzaken

Cipres (of Cyprus)

Kalmeert en ondersteunt onder andere de gezondheid van de luchtwegen

Inhaleren van 1 à 2 druppels vanaf een tissue of het verdampen op een aromalamp geeft snel verlichting

Puur gebruikt is het schadelijk bij inademing, bij direct gebruik op de huid (huidirritaties) en opname via de mond.

Uitsluitend verdund met een basisolie gebruiken

Hohout

Heeft een zuiverende werking. Stimuleert het immuunsysteem en is te gebruiken bij luchtweginfecties

Op de huid, gemengd in een basisolie of gemengd met een badolie voor in bad

Verdund en nooit in grote hoeveelheden gebruiken, want het kan in sommige gevallen irritaties van huid, ogen en neusslijmvlies veroorzaken.

Niet gebruiken tijdens de zwangerschap of door kinderen

Roze peper

Verkwikkend

In een warm bad, als bestanddeel van huidof massageolie, in een aromalampje

Alleen verdund gebruiken

33

// Duurzaam productnieuws

Duurzame producten Natuurlijke en verse ingrediënten, een verantwoorde en duurzame levensstijl: tegenwoordig besteden we steeds meer aandacht aan iets goeds doen, voor onszelf en voor het milieu. Zo worden ingrediënten duurzaam verbouwd, zijn verpakkingen afbreekbaar of kunnen ze worden gerecycled. Een mooie verschuiving waar wij ook graag aandacht aan besteden. Op deze pagina vind je dan ook informatie over duurzame producten.

Intense hydratatie en verzachting

Het Hydra Aloe Vera SOS Soothing Mask van SO’BiO étic is speciaal ontwikkeld om de gevoelige of reactieve huid te ondersteunen. Het masker op basis van biologische, hydraterende Aloë vera en kalmerende bisabolol beschermt de huid en geeft direct comfort. Plantaardige glycerine helpt de huid bovendien om beter vocht vast te houden. Laat het masker vijf tot tien minuten inwerken en spoel het daarna af met water. Het resultaat: de huid is gevoed en het gevoel van een strakke huid is direct verdwenen. De huid voelt zacht en is gehydrateerd.

Duurzaamheid SO’BiO étic selecteert uitsluitend biologische Aloë vera afkomstig uit de fairtradesector in Mexico. Daarnaast is deze Aloë vera duurzaam verbouwd. Zowel het planten als het oogsten gebeurt handmatig. Alleen de buitenste grootste en meest volgroeide bladeren van de plant Aloë barbadensis worden gebruikt, zodat de groei van nieuwe bladeren niet wordt belemmerd. Na vijf tot zeven jaar worden deze planten uit de grond gehaald en vervangen door groene groenten om zo de vruchtbaarheid van de grond te herstellen. Wanneer de grond zo ver is, wordt deze opnieuw gebruikt om Aloë vera op te verbouwen.

Het nieuwe tandenpoetsen

In deze tijd, waarin plastic verpakkingen bijna een no-go zijn, komt Smyle met een nieuwe manier van tandenpoetsen. Wie deze nieuwe methode omarmt, helpt honderdduizenden plastic tandpastatubes op de afvalberg te verminderen. Smyle introduceert het nieuwe tandenpoetsen: houd je tandenborstel even onder de kraan, neem een Brush Minttabletje in je mond, kauw er even op en poetsen maar!

De smaak is lekker frisse pepermunt. Het schuimt dankzij de toevoeging van een natuurlijk kokosextract. Er is een variant met én zonder fluor. Smyle is natuurlijke, vegan tandverzorging die 100 procent vrij is van microplastics, kunstmatige toevoegingen, zoals SLS – natriumlaurylsulfaat – en allergenen. De Brush Mints zijn verpakt in een composteerbaar kartonnen doosje. Je kunt ze bewaren in het glazen flesje dat je eindeloos kunt hervullen.

Duurzaamheid ‘Met deze nieuwe methode bespaar je niet alleen plastic tubes, maar ook water voor de productie van tandpasta’, aldus Smyle-oprichter Almar Fernhout. ‘Smyle wordt in Nederland gemaakt en is daarmee ook nog eens een lokaal product. We werken samen met het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam dat als onafhankelijk onderzoeksinstituut de tabletten test. Daarnaast is Smyle goedgekeurd door de Plastic Soup Foundation die zich inzet voor het terugdringen van (micro)plastics in de oceanen.’

34

Duurzaam productnieuws //

Een duurzame rol ZO kan het ook

In een de tijd dat hygiëne belangrijker is dan ooit, introduceert ZO een nieuwe manier van schoonmaken: snel, veilig, voordelig én vegan. De verpakkingen bestaan uit strak ontworpen, recyclebare zakken en sprayers. Je vult de sprayer tot de streep met concentraat en mixt dat thuis zelf met water.

Op die manier hoeft er geen water te worden vervoerd. Schoonmaken is simpel. Je sprayt een oppervlak in, laat de reiniger even inwerken en veegt het oppervlak daarna schoon met een van de ecologische microvezeldoeken.

Doordat je het doekje niet steeds in hetzelfde water uitspoelt, verspreid je de bacteriën niet. Alle producten zijn vegan: er zitten alleen natuurlijke stoffen in van plantaardige bronnen en niets is getest op dieren. De reinigers van ZO zijn er in vier varianten: een allesreiniger, een sanitairreiniger, een keukenreiniger en een glasreiniger. Voor elke reiniger is er een aparte sprayer en een microvezeldoekje. De doekjes versterken de werking van de reiniger en zijn ecologisch. Als je om de dag schoonmaakt, doe je met een navulzak ongeveer een jaar.

Duurzaamheid Omdat je het reinigingsconcentraat zelf met water mixt, gaat er geen energie verloren aan het vervoer van water. De verpakkingen zijn gemaakt van materialen die worden hergebruikt. Zo is er geen afval.

Citroen voor tanden

Pasta del Capitano 1905 is een Italiaans tandpastamerk dat is ontstaan in de apotheek van de familie Ciccarelli. De innovatieve tandpastaproducten zijn met zorg gemaakt volgens specifieke formuleringen, met farmaceutische strengheid en Italiaanse passie, wat tot de dag van vandaag het synoniem is voor kwaliteit. De formules van de tandpasta’s bevatten een op zink gebaseerd molecuul en zijn exclusief gepatenteerd – Sulfetal Zn. De tandpasta’s vrij zijn van parabenen, natriumlaurylsulfaat, triclosan en formaldehyde-donorconserveringsmiddelen. Sicily Lemon is de eerste smaak uit een nieuwe lijn en bevat de beste en smaakvolste citroenen van het populaire Italiaanse eiland Sicilië. En nee, de tandpasta bevat geen citroenzuur dat je glazuur aantast, maar een natuurlijk organisch citroenextract dat tanden en tandvlees fris en gezond houdt. Het citroenextract is een antioxidant die helpt het tandvlees gezond te houden en gezond tandvlees zorgt onder andere voor een aangename en frisse adem.

Duurzaamheid De formules van de tandpasta’s zijn allemaal gebaseerd op natuurlijke producten die uniek zijn in hun soort. Ze bevatten geen parabenen en andere schadelijke stoffen. Daardoor mogen de tandpasta’s het logo en de aanbeveling voeren van de Associatie van Italiaanse Tandartsen (A.D.I.).

De nieuwe Nivea Naturally Good bodylotions zijn er in twee varianten: Bio Aloë en Bio Avocado. De formules zijn 100 procent vegan en bestaan voor 98 procent uit ingrediënten van natuurlijke oorsprong en 2 procent uit ingrediënten die zorgen voor de veiligheid en stabiliteit van de formule. De hoofdingrediënten Aloë en Avocado zijn 100 procent biologisch. Tegelijkertijd geeft de verzorgende formule de huid tot wel 48 uur lang hydratatie. De verpakking bestaat uit 50 procent minder plastic en kan worden opgerold tot de laatste druppel.

Nivea Naturally Good Body Lotion met Bio Aloë is geschikt voor de normale tot droge huid en heeft een frisse, natuurlijke geur met een accent van bloemige noten. Nivea Naturally Good Body Lotion met Bio Avocado is geschikt voor de droge huid en combineert romigheid met een frisse, zachte geur.

Duurzaamheid De bodylotions hebben een opvallende, recyclebare verpakking.

De flessen bevatten 50 procent minder plastic dan de huidige 350 ml Nivea bodylotions, waardoor ze dunner, lichter en handiger zijn. En er is nog een slim voordeel: ‘Er zit een inkeping op de bodem van de fles. Druk deze iets naar elkaar toe, zodat de bodem een tubevorm krijgt. Nu kun je de fles strak oprollen van de bodem naar de top. Dit knijpmechanisme maakt het gemakkelijk om de fles leeg te knijpen en op te rollen tot de laatste druppel. Zo ga je verspilling tegen’, legt Global Packaging Manager bij Nivea, Heike Georg uit.

35

Duurzaamheid // Verzorging

Uitslag testpanel

shampoobar In editie 4 van Lijfblad hebben we een oproep geplaatst voor het testen van verschillende shampoobars, die door Skoon Cosmetics beschikbaar zijn gesteld.

We hebben ontzettend veel aanmeldingen ontvangen, waarvoor hartelijk dank!

Uit alle inzendingen hebben we tien willekeurige personen uitgekozen. Zij hebben een shampoobar gedurende twee weken getest. Hun bevindingen lees je in dit artikel.

36

Verzorging // Duurzaamheid Sensitive Moisture & Care Gea van Gezond & Wel Sima en Laura van BeautilfulBy Drogisterij/Parfumerie Peeters hebben de Sensitive Moisture & Care shampoobar getest.

Ingrediënten en verpakking De zachte verzorgende amandelmelk en vochtinbrengende Aloë vera in deze shampoobar verzorgen de gevoelige hoofdhuid en reinigen je haar op een milde manier. Deze bar is vrij van parfum. De conditie van het haar was bij beide dames goed. Gea heeft lang krullend haar, dat snel neigt tot pluizen. Laura heeft een gevoelige hoofdhuid en haar haar wordt snel vet. De verpakking van de bar spreekt hen allebei aan. Laura vond het opbergen van de bar lastig en gaf als tip een soort zeepbakje mee te leveren.

Gebruikservaring Het gebruik van de bar werd door beiden als eenvoudig ervaren. Gea: ‘Je maakt je haar nat en je strijkt met de bar over je haar’. Ook schuimt de bar goed volgens beide dames. Laura: ‘Met het inmasseren schuimt de bar flink op, dat geeft een superschoon gevoel’. Ze vinden allebei dat het haar goed schoon wordt na het wassen. Voor Gea is het gebruik van de shampoobar alleen niet genoeg om de conditie van haar haar te verbeteren. Zij heeft naast de shampoobar wel een conditioner nodig. De hoofdhuid van Laura was na drie wasbeurten gekalmeerd. De bar droogt na gebruik goed op en blijft stevig voor een volgende wasbeurt.

Advies Gea zal de shampoobar adviseren, want: ‘Ik vind het gebruik fijn en het scheelt een hoop aan plastic verpakkingen, daardoor is het veel milieuvriendelijker.’

Laura zal de shampoobar ook adviseren, want: ‘Ik zal deze shampoo aanraden aan mensen met alle haar- en huidtypes. Hij is makkelijk in gebruik en maakt het haar intens schoon. Persoonlijk vind ik het fijn dat er geen overheersende geur aan zit. Ik ben erg benieuwd naar de andere producten van Skoon. Ik zou het geweldig vinden als er ook een bar komt voor gezichts- en makeupreiniging. Ik zal de site van Skoon in de gaten houden voor eventuele nieuwe producten!’ :-)

Color & Shine Els van DA Antonius, Anja van Etos en Jessy van Drogisterij Seuren gingen de test met de Color & Shine shampoobar aan.

Verpakking en ervaring De kleurrijke verpakking spreekt aan en vermeldt duidelijk wat het is en waarvoor. Het gebruik van de bar wordt als gemakkelijk beschouwd.

Volume & Strength De meeste aanvragen voor het testen hadden betrekking op de Volume & Strength shampoobar. Esther van Drogisterij Kiers, Loes van Drogisterij De Margriet, Marjan van Etos, Mariëlle van Holland & Barrett en Mieke van Trekpleister hebben deze bar getest.

Gebruikservaring De meesten van dit testpanel gaven aan dat ze het lastig vonden om de gebruikte shampoobar te bewaren. Mieke gebruikte een zeepbakje, maar daarin plakt de bar vast.

Loes stopte de bar terug in het stoffen tasje, maar helaas bleef de bar ook daaraan plakken. Marjan, Mieke, Loes en Esther hebben droge punten in het haar. Ze vinden dat de bar goed schuimt – je hoeft maar twee keer met de bar over je haar heen te gaan – en dat het haar goed schoon is na gebruik. Het gebruik wordt als prettig en makkelijk ervaren. Het model van de bar ligt fijn in de hand. Esther geeft aan dat ze de bar beter vindt schuimen dan andere shampoobars. Marjan geeft aan dat haar haar er gezonder uitziet. De andere dames vinden het te vroeg om te zeggen of hun haar is verbeterd. Daarvoor gebruiken ze de bar liever nog even wat langer.

Advies Esther: ‘Ik zal de shampoobar adviseren, want het is goed voor het milieu. Het scheelt veel plastic flessen en dus ruimte in de badkamer. Je doet er lang mee. Ik vind de bar erg fijn, de geur valt mij mee. Voor mij persoonlijk zou ik nog een conditionerbar ernaast willen gebruiken.’

Loes zal de shampoobar ook adviseren, want: ‘Ik vind de shampoobar erg prettig in gebruik. Droog ruikt hij wat sterk, maar tijdens het gebruik ruikt hij niet sterk. Je hebt er weinig van nodig, voor mijn lange haar hoef ik maar twee keer met de bar over mijn haar heen te wrijven en dat is al voldoende. Het spoelt makkelijk uit. Erna voelt mijn haar ietwat stroef aan, maar ik vind dat juist wel prettig. Zodra mijn haar droog is, heeft het veel volume.

Ik ben tevreden en zou de bar zeker kopen!’

Marjan adviseert de shampoobar, want: ‘Het is milieuvriendelijk en het is een fijn product dat snel en makkelijk in gebruik is’.

Mariëlle adviseert de shampoobar, want: ‘handig in gebruik, milieuvriendelijk en duurzaam.’

Mieke: ‘Ik adviseer de shampoobar, want er zit geen plastic in de verpakking, hij gaat erg lang mee, bevat geen microplastic en is volledig natuurlijk.’

fijnste was geweest om ook de conditionerbar erbij te kunnen gebruiken. Ik vind het zelf namelijk fijner om van een merk zowel de shampoo als de conditioner te gebruiken. Het vult elkaar beter aan.’

Els zal de shampoobar ook adviseren, want: ‘Het is een mooie, natuurlijke verpakking, de bar geurt lekker en het voelt aan als een stevig blok.’

Advies Jessy zal de shampoobar adviseren, want: ‘Hij is zeer zuinig in het gebruik, makkelijk en ruikt subtiel. Het

Anja adviseert de shampoobar ook, want: makkelijk mee te nemen op vakantie en de moeite van het proberen waard.

37

Duurzaamheid // Reclamecode

Duurzaamheidsc De Stichting Reclame Code (SRC) is opgericht door het adverterend bedrijfsleven en bevordert al ruim vijfenvijftig jaar verantwoord reclame maken om de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van reclame te waarborgen.

Verantwoorde reclame

De SRC waarborgt de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van reclame op de volgende manieren: 1. Door het aanbieden van diensten aan het adverterend bedrijfsleven bij het maken van verantwoorde reclame, in de vorm van training, voorlichting en copyadvies.

2. Door het faciliteren van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en de werkzaamheden van de Reclame Code Commissie (RCC). De regels waaraan verantwoorde reclame moet voldoen, liggen vast in de Nederlandse Reclame Code.

Klachten over reclame

De RCC beoordeelt klachten aan de hand van de reclamecode en stelt vast of de regels zijn overtreden.

Het College van Beroep (CvB) behandelt beroepschriften tegen beslissingen van de RCC. Particulieren kunnen een klacht over een bepaalde reclame gratis indienen, terwijl een bedrijf ‘klaaggeld’ betaalt.

Procedure De klachtenprocedure is toegankelijk voor iedereen en is transparant en voortvarend. De RCC en CvB worden gevormd door een voorzitter, werkzaam in de rechterlijke macht, een vertegenwoordiger namens de consumenten en vertegenwoordigers van adverteerders, media en communicatieadviesbureaus. Hun beslissingen zijn toonaangevend.

38

Resultaat De afdeling Compliance ziet erop toe dat de adverteerder zijn reclame-uiting aanpast of intrekt, als die door de RCC in strijd is bevonden met de NRC. In 96-97 procent van de gevallen volgt de adverteerder de uitspraak op.

Toename duurzaamheidsklachten

Het aantal klachten en uitspraken over duurzaamheid is de afgelopen jaren toegenomen. De meeste klachten gaan over misleiding. Het zijn voornamelijk consumenten (94 procent) die klagen, maar ook bedrijven kunnen dit doen. Zo heeft Greenpeace een klacht ingediend over een reclamecampagne van Coca-Cola in 2017.¹

Duurzaamheidsclaim

‘Duurzaam’ is een paraplubegrip en heeft geen vastomlijnde betekenis. Het kan van geval tot geval verschillen en het hoeft niet op het milieu betrekking te hebben.

Volgens de SRC houdt een duurzaamheidsclaim het volgende in: het kan een milieuclaim zijn, maar het kan ook op andere aspecten van toepassing zijn, zoals dierenwelzijn, voedselveiligheid, energie, arbeidsomstandigheden, hergebruik van grondstoffen en het tegengaan van verspilling.

Uitleg begrip ‘duurzaamheid’

In de reclame-uiting moet duidelijk worden uitgelegd waar de duurzaamheidsclaim betrekking op heeft. Als

Reclamecode // Duurzaamheid

claims duurzaamheid als een voordeel van een product wordt genoemd zonder uitleg van de claim, zal een gemiddelde consument onvoldoende in staat zijn een weloverwogen besluit te nemen over de aankoop van zo’n product. Er kan daardoor sprake zijn van misleidende reclame. Daarom let de RCC bij de uitleg van het begrip ‘duurzaam’ op: 1. de wijze waarop dit in de uiting wordt gebruikt en toegelicht; 2. de interpretatie die de gemiddelde consument daaraan vermoedelijk zal geven, gelet op de (context van de) totale uiting.

Milieukeurmerken

De discussie over milieukeurmerken, -aanduidingen en -symbolen is in volle gang. Keurmerken afgegeven door gerenommeerde instanties – bijvoorbeeld die voldoen aan de eisen van de Raad voor de Certificatie – kunnen belangrijk bewijsmateriaal zijn bij het aantonen van de juistheid van de milieuclaim. Consumenten kunnen op keurmerkenwijzer.nl kijken voor meer voorlichting over de diverse keurmerken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) roept op om te stoppen met individuele bedrijfslogo’s die suggereren dat er aan een bovenwettelijke norm wordt voldaan. Ze pleiten om het aantal keurmerken te beperken en dat bedrijven zich steviger inspannen voor goede, uniforme keurmerken.

Leidraad duurzaamheidsclaims

De ACM heeft een ‘Conceptleidraad duurzaamheidsclaims’ gemaakt. Deze leidraad bevat vuistregels en praktische voorbeelden om bedrijven te helpen bij het formuleren van duurzaamheidsclaims.

Consumenten en bedrijven willen immers steeds vaker bijdragen aan een wereld die ook op lange

termijn leefbaar blijft. Daarom vinden consumenten het belangrijk om duurzame keuzes te maken en zijn geïnteresseerd in de duurzaamheidsimpact van producten en diensten die zij aanschaffen. Dat wegen zij mee in hun aankoopbeslissing. Claims over duurzaamheid vinden consumenten echter vaak onbetrouwbaar. Bedrijven moeten daarom eerlijk zijn over duurzaamheid en mogen alleen duidelijke, juiste en relevante duurzaamheidsclaims gebruiken.

Vijf vuistregels

De ACM heeft vijf vuistregels opgesteld die bedrijven helpen om te werken met eerlijke duurzaamheidsclaims: ʟ Vuistregel 1: Maak duidelijk welk duurzaamheidsvoordeel het product heeft. ʟ Vuistregel 2: Onderbouw duurzaamheidsclaims met feiten en houd ze actueel. ʟ Vuistregel 3: Vergelijkingen met andere producten, diensten of bedrijven moeten eerlijk zijn. ʟ Vuistregel 4: Wees eerlijk en concreet over de duurzaamheidsinspanningen van uw bedrijf. ʟ Vuistregel 5: Zorg dat visuele claims en keurmerken behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend.

Bronnen: Stichting Reclame Code Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten Nederlandse Cosmetica Vereniging ¹ www.reclamecode.nl/uitspraken/greenpeace/voeding-endrank-2017-00812/206758/

39

// In gesprek met

Betrouwbare infor over voedingssupplementen

Eind april is het online Informatiecentrum Voedingssupplementen & Gezondheid (IVG) gelanceerd. Gebruikers vinden hier informatie over hoe ze aan hun gezondheid kunnen werken met voedingssupplementen, als onderdeel van gezonde voeding.

Het doel is iedereen die met gezondheid bezig is op een wetenschappelijk onderbouwde manier voor te lichten. Het nut en de veiligheid van vitaminen, mineralen, kruiden en overige supplementen komt uitgebreid aan bod.

Betrouwbare informatie

Het IVG laat op de website aan de hand van leefstijl, leeftijd, ongemakken of andere situaties zien hoe mensen met voedingssupplementen zelf aan hun gezondheid kunnen werken. Ook kun je er zoeken naar veel verschillende stoffen, zoals vitaminen, mineralen, kruiden en overige ingrediënten die in voedingssupplementen voorkomen. Het IVG geeft de consument op deze manier betrouwbare informatie over supplementen, wat ze kunnen doen voor de gezondheid en hoe veilig ze zijn. Lijfblad ging hierover in gesprek met Rinske van den Barg, voedingsdeskundige van het IVG.

Waarom was er behoefte aan een nieuw centrum?

De afgelopen jaren hoorde Rinske van diverse partijen, zoals de NPN, de branchevereniging voor producenten, grondstofleveranciers, groothandelaren, importeurs en distributeurs van voedingssupplementen, dat er veel vragen van consumenten binnenkwamen over voedingssupplementen. Rinske: ‘Op bijvoorbeeld de Gezondheidsbeurs en op social media waar we actief zijn, stromen

40

veel verschillende soorten vragen binnen. Op internet is wel informatie te vinden, maar dat is vaak gekoppeld aan de verkoop van producten. Dat vertrouwen mensen niet per definitie.’

Rinske: ‘De oude site supplementinfo.nl was aan vernieuwing toe. De naam van het platform is veranderd en sluit nu beter aan bij de inhoud. Ook heeft de website een frisse uitstraling gekregen. Op www.ivg-info.nl kun je themagericht of per ingrediënt of per stof zoeken.

Er wordt dan voor elke leeftijd en bij iedere leefstijl heldere en betrouwbare informatie over het gebruik van voedingssupplementen aangeboden.’

Jullie informeren over gezondheidseffecten die wetenschappelijk bewezen zijn of waar sterke aanwijzingen voor zijn. Kun je dit toelichten met een voorbeeld?

Rinske: ‘Per ingrediënt geven we weer wat het voor je gezondheid doet. Dit wordt gemarkeerd met één, twee of drie blaadje(s). Vitamine D is goed voor sterke tanden en botten en dit is binnen Europa wetenschappelijk

In gesprek met //

rmatie aangetoond. Vitamine D krijgt daarom drie blaadjes. Het kruid kurkuma wordt door veel consumenten gebruikt en heeft goede effecten. Het is echter door de Europese Commissie nog niet voldoende beoordeeld om de betreffende gezondheidseffecten te claimen voor dit kruid. Daarom wordt het kruid op de site beoordeeld met één blaadje. We willen transparante informatie geven, zodat mensen in een oogopslag zien wat het betreffende ingrediënt biedt.’

Hoe bereiken jullie mensen?

‘Op Facebook hebben we een grote groep volgers.

We merken wel dat dit meer de oudere generatie is, waardoor we recent ook een Instagramaccount hebben aangemaakt. Hiermee proberen we de jongere generatie te bereiken. Met onze digitale nieuwsbrief, die één keer in de twee weken wordt verstuurd, bereiken we momenteel ruim 3.500 abonnees.’

Is er een populair topic geweest waar bezoekers naar zochten?

RInske: ‘Het topic Welke tien vitaminen zijn goed voor je weerstand? is de afgelopen maanden veelvuldig bezocht. Mensen willen in deze tijd weten hoe ze hun weerstand op peil kunnen houden om gezond te blijven.

Ook werd er na de uitzending van Jinek, waar het hoofd van de intesivecareafdeling van het UMCG Peter van der

Voort zat, veelvuldig gezocht naar het voedingssupplement resveratrol. De hoogleraar vertelde in de uitzending dat er sterke aanwijzingen zijn dat het voedingssupplement resveratrol mogelijk kan voorkomen dat coronapatiënten op de intensive care belanden.’

Wat is het laatste nieuws bij IVG?

‘In het najaar blijven we veelvuldig informeren over weerstand. We komen met feiten over welke voedingsstoffen kunnen bijdragen aan de weerstand en geven als tip dat je niet alles moet geloven wat je leest. Daarnaast zijn er recent artikelen online gekomen over voedingssupplementen voor huid, haar en nagels. Ook zijn we met het gehele team ons Instagramplatform aan het opstarten om leuke en informatieve content over te brengen aan de volgers.’

Waarom doen (assistent-)drogisten er verstandig aan jullie platform te bezoeken?

Rinske: ‘Als je op zoek bent naar betrouwbare, onderbouwde informatie, dan is het platform een goed medium. Het kan als naslagwerk dienen en helpt je bij je advies in de winkel. Het IVG maakt geen reclame voor specifieke producten en merken. Naast informatie over voedingssupplementen geven we onder andere met infographics weer welke wisselwerkingen er kunnen zijn tussen medicijnen en voedingssupplementen. Ook informeren we over veilige innames bij vitaminen en mineralen. We hanteren eenvoudige taal en gebruiken geen moeilijke woorden, zodat het voor iedereen te begrijpen is.’

Wil jij op de hoogte blijven, schrijf je dan in op onze website voor de nieuwsbrief of volg IVG op Facebook of Instagram!

41

// Column

Boos…

H

et zijn rare tijden. Ik denk dat iedereen dat met me eens is. Wat er in de wereld allemaal gaande is met corona is raar en de gevolgen daarvan zijn ook raar. We hebben dit nog niet eerder meegemaakt. We moeten werken, maar toch zoveel mogelijk thuisblijven (als dat kan). Het liefst zo weinig mogelijk mensen zien en als we dat toch doen, moeten we afstand houden, niet knuffelen, niet zoenen, niet aanraken en nou ja…. Je kent de regels inmiddels wel. Het heeft een grote impact op iedereen en niemands leven is op dit moment normaal. We zijn boos!

Er zijn groepen die demonstreren tegen de maatregelen. Er wordt gevochten op straat, er zijn rellen in diverse wijken en er gebeuren rare dingen.

Door het ontwrichte leven gaat men zich vervelen en er ontstaat boosheid en opstandigheid. In de zomer willen we natuurlijk leuke dingen doen en dan vooral buiten en als dat niet kan, wordt het moeilijk. Ik ben dan ook benieuwd wat de winter gaat brengen. Ergens snap ik die boosheid wel, al heb ik er zelf gelukkig weinig last van.

Ik krijg een mail van een cursist en hij is boos. De mail is dan ook niet erg aardig of netjes opgesteld. Hij vindt de opleiding waardeloos, veel te moeilijk, er is helemaal geen hulp, kost veel te veel geld en ons (als opleider) interesseert het helemaal niets. Er komen vragen in de toetsen die helemaal niet in de lesstof staan, er zit helemaal geen volgorde in en … zo kan ik nog even door gaan. Dat hij boos is, is mij wel duidelijk.

Ik zoek eerst de desbetreffende cursist op en tot mijn schrik zie ik dat hij slechts twee hoofdstukken van de zeven heeft afgerond. Hij moet binnenkort op examen en loopt dus vreselijk achter. Ik kan online precies meekijken wat hij wel en niet heeft gedaan en dat is dus niet veel. Tja… en dan word ik een beetje boos.

Hoe kun je nou zoveel commentaar leveren als je nog helemaal niet zoveel gedaan hebt? Maar dan realiseer ik me…. Hij is eigenlijk boos op zichzelf. Hij is veel te laat begonnen met leren en nu vlak voor zijn examen slaat de angst toe. Hij gaat het op deze manier natuurlijk niet

Volgende keer in:

redden en als hij zakt, kost dat geld. Er speelt dus meer dan in eerste instantie lijkt. Maar misschien speelt alles rond corona hier ook wel een rol, dat kan ook.

Ik mail dan ook professioneel terug met wat ik online kan zien en hoe de feiten liggen. Dat we altijd bereid zijn te helpen, maar dat het echte ‘werk’ natuurlijk toch bij de cursist ligt. Ik wijs hem erop dat hij enorm achterloopt en, hoe vervelend ook, dat dit toch echt aan hem ligt en niet aan ons. Ik ben zo vriendelijk mogelijk, maar (als docent) rechtvaardig en eerlijk. Ik weet niet of ik de boosheid bij hem weg kan nemen, maar wijs hem toch op zijn eigen verantwoordelijkheden. En zo zit dat met de ‘algemene boosheid’ rond corona ook. We hebben allemaal onze eigen verantwoordelijkheid. Laat je niet leiden door anderen die opstandig zijn of door klanten die boos zijn. Dat helpt ons de winter niet door. Ik wens jullie veel wijsheid.

Hou het gezond!

Dan

Gezond // afvallen

a:

Them

dh Gezon

42

Dan is drogist en e-docent b ij IMKO Vakopleidin gen.

Hij vindt ve rantwoorde zorg het alle rbelangrijkste, daa rom ben je nooit klaa r met leren.

eid

Mooi // Winterlooks Duurzaamheid // Natuurlijke mascara's

Gewrichtspijn?* Voltaren VoltarenEmulgel Emulgel Extra 2,32% ExtraSterk Sterk 2,32%

Gewrichtspijn?

*

1 1makkelijke klik makkelijke klik NIEUW Makkelijke dop

11 keer keer aanbrengen aanbrengen per per 12 12 uur uur

UUR *

*Voltaren Emulgel2,32% 2,32%(diclofenac (diclofenac diethylammononium) *Voltaren Emulgel diethylammononium) is een is een geneesmiddel bij gewrichtspijn knieVoltaren en vinger. geneesmiddel bij gewrichtspijn in knie enin vinger. nietVoltaren gebruiken niet gebruiken gedurende het laatste trimester van de zwangerschap. gedurende het laatste trimester van de zwangerschap. Lees voor gebruik de bijsluiter.

LeesHandelsmerken voor gebruik de zijn eigendom van of inŠlicentie zijnbijsluiter. eigendom Handelsmerken van of in licentie gegeven aan de GSK groep.

2020 de gegeven aan delicentiegever.

GSK groep.PM-NL-VOLT-20-00033 Š 2020 de GSK groep of de licentiegever.

GSK groep of de KOAG-KAG: 309-0720-2879 PM-NL-VOLT-20-00024 KOAG 309-0620-2156