Keelpijn

KEELPIJN EEN ONSCHULDIGE KWAAL?

Keelpijn – in de herfst en de winter komt het veel voor als eerste symptoom van een opkomende verkoudheid. Maar keelpijn kan ook andere oorzaken hebben. Sinds begin dit jaar is keelpijn ook bekend als een van de symptomen van covid-19.

Keelpijn is vervelend, maar kan zelden kwaad. Het gaat meestal binnen 10 dagen vanzelf over, zo meldt de website Thuisarts.nl. Dat is nog steeds zo – in de meeste gevallen. Maar tegenwoordig zijn we alert op een andere oorzaak: het coronavirus.

Keelpijn is vaak het eerste symptoom van een luchtweginfectie. In de meeste gevallen is de oorzaak van die infectie een ‘gewoon en onschuldig’ verkoudheidsvirus. Een enkele keer kan een bacterie of een minder onschuldig virus de oorzaak zijn, bijvoorbeeld het influenzavirus - dat griep veroorzaakt - of het Eppstein-Barrvirus, dat de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt. Of… het SARS-CoV-2-virus dat covid-19 veroorzaakt. Sinds eind februari heeft dit virus de wereld in zijn greep. Een infectie met dit virus kan bijzonder onaangenaam zijn en heeft vele mensen het leven gekost.

HOESTHYGIËNE

Als een ziekteverwekker zich in de keel heeft genesteld, kan hij daar een ontste king veroorzaken. De slijmvliezen worden dikker, slikken wordt lastig en pijnlijk. De keel gaat pijn doen en schurend aanvoelen. Er kan een hoestprikkel ontstaan en dat is gevaarlijk. Want door het hoesten worden druppeltjes met de ziekteverwekker ver spreid. Goede hygiëne bij het hoesten is dus bijzonder belangrijk. Niet open en bloot hoesten, maar de druppels opvangen. Dus: hoesten in een papieren zakdoekje – dat je meteen daarna weggooit – of anders in de elleboogholte. Natuurlijk draai je je ook zoveel mogelijk weg van anderen. Handen wassen na het hoesten blijft belangrijk. Ook het goed afwassen van gebruikt drink servies en bestek helpt om besmetting van anderen te voorkomen.

ANDERE MOGELIJKE OORZAKEN

Keelpijn kan trouwens ook niet-infectieuze oorzaken hebben. Zoals uitgelaten juichen,

schreeuwen of zingen, veel praten, ver keerd gebruik van de stem of inademing van rook of andere prikkelende stoffen.

WAT DOEN BIJ KEELPIJN?

Bij keelpijn is het belangrijk om een covid19-test te laten doen, om te weten of de infectie is veroorzaakt door dit besmette lijke virus. Zolang er nog geen testuitslag is, moet de patiënt thuisblijven en geen bezoek ontvangen. Dat geldt ook bij een positieve testuitslag. Is de test positief, dan is het devies: thuisblijven, in quarantaine. Mijd ook contact met huisgenoten en volg de instructies van de GGD op. De GGD laat ook weten tot wanneer iemand moet thuisblijven.

Is de covid-19-test negatief, maar is er wel sprake van een andere infectie, dan is het ook verstandig om je zo weinig mogelijk onder de mensen te begeven. Door de hygiëne maatregelen en het afstandhouden kwamen er dit voorjaar aanmerkelijk min der gevallen voor van andere besmet telijke ziektes zoals verkoudheid, griep en over draagbare maagdarminfecties. Mooi meegenomen! Het voordeel van thuisblijven is ook dat je meestal minder praat. Dat ontlast de keel. Als je wel praat, praat dan normaal. Schreeuwen maar ook fluisteren forceert de stembanden en verergert de pijn.

WAT TE DOEN TEGEN KEELPIJN?

De keelpijn zelf kan bestreden worden door op een snoepje, dropje of waterijsje te

JOUW ADVIES BIJ KEELPIJN

sabbelen of door (koud) water of thee te drinken. Er zijn ook speciale keelpastilles. Het zuigen activeert de keelspieren en de speekselklieren; een extra voordeel boven het drinken van water of thee of het gebruik van een hoestdrank. Gorgelen met fysiologisch zout stimuleert de keelspieren en speekselklieren eveneens. Het helpt ook om via de neus te ademen en niet door de mond. Maar juist dat is bij een gewone verkoudheid met een verstopte neus behoorlijk lastig.

MEDICATIE

De Zelfzorgstandaard van de KNMP advi seert pijnstillers zoals paracetamol (eerste keus) of een NSAID zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac (tweede keus) als medicatie tegen hevige keelpijn. Deze worden oraal ingenomen en komen via de bloedbaan op de plaats waar ze moeten werken. De zuigtablet met de NSAID flurbiprofen werkt lokaal. Bij NSAID’s is het belangrijk te letten op de contra-indicaties.

Zuigtabletten met alleen desinfectantia (Strepsils) hebben volgens de Zelfzorg standaard geen meerwaarde boven het sabbelen op een snoepje. Wat in de huidige Zelfzorgstandaard niet wordt genoemd, zijn de zuigtabletten met (naast een desinfec tans) lidocaïne als lokale pijnstiller (TrachSil en Trachitol). Bij deze zuig tablet ten is het belangrijk om niet korte tijd na het gebruik ervan te eten of drinken. Door de verdovende werking kan iemand namelijk makkelijker de tong verbranden, op de tong bijten of zich verslikken. Let ook op dat zuigtabletten – net als snoepjes, drop en waterijs – suiker kunnen bevatten. Diabetici moeten hiermee oppassen. Bovendien is het belangrijk om regelmatig de tanden te poetsen.

IN DE APOTHEEK

Als er iemand in de apotheek komt die iets wil hebben tegen keelpijn, dan is het belang rijk om te weten of het om deze persoon zelf gaat, om een mantelzorger die veel contact heeft met de persoon met keelpijn of om iemand die alleen maar de boodschap doet. Afstand houden en het voorkomen van druppelverspreiding en handcontact zijn eerste vereisten om eventuele besmettingen met het corona virus te voorkomen. Vraag ook of de persoon in kwestie is getest op covid-19. Bij een negatieve uitslag kun je al minder strikt zijn. Benadruk om in elk geval telefonisch contact met de huisarts op te nemen als de patiënt benauwd wordt, piepende of gierende ademhaling krijgt of steeds zieker wordt. Ook als de pijn langer duurt dan tien dagen, als de pijn ook uitstraalt naar één kant van het hoofd (het oor bijvoorbeeld), als de patiënt al meer dan drie dagen koorts heeft, niet meer kan slikken, de mond niet meer goed open kan doen of kwijlt, is verwijzing naar de huisarts belangrijk. <

JOUW ADVIES

› Adviseer op een snoepje, dropje of waterijsje te sabbelen of (koud) water of thee te drinken. › Bij heftige keelpijn kan pijnstillende medicatie geadviseerd worden; paracetamol is eerste keus. › Bij zuigtabletten met flurbiprofen: de zuigtablet tijdens het opzuigen in de mond rondbewegen om lokale irritatie te voorkomen. › Bij zuigtabletten met lidocaïne: de tablet langzaam laten oplossen in de mond, maar niet in de wangzak. Niet gebruiken voor het eten of drinken.

BEN JIJ AL LID VAN OPTIMA FARMA?

OPTIMA FARMA IS ER VOOR JOU!

VOOR JOU

• behartigt Optima Farma je belangen op inhoudelijk en beroepsgerelateerd gebied • laat Optima Farma jouw stem horen bij beroeps- en patiëntenverenigingen en andere organisaties • bewaakt Optima Farma (mede) de inhoud en kwaliteit van ons beroep • volgt Optima Farma de ontwikkelingen in de farmacie en informeert jou daarover • organiseert Optima Farma interessante symposia en andere activiteiten

ALS LID ONTVANG JE BOVENDIEN: • maandelijks de Optima Farma Nieuwsbrief per e-mail • korting op Optima Farma activiteiten (congres, symposium e.d.) • 10% korting op een abonnement van Accredidact • 6x per jaar het vakblad UA

zie verder www.optimafarma.nl/lidmaatschap/

BEROEPSVERENIGING VOOR APOTHEKERSASSISTENTEN, FARMACEUTISCH CONSULENTEN, FARMACEUTISCH MANAGERS