1,5 kilo bacteriën op je huid

1,5 KILO BACTERIËN

OPJE HUID

Je bent niet alleen; alleen al op je huid heb je gezelschap van zo’n 120 miljard micro-organismen. Die organismen zitten daar niet voor niets. Ze helpen de huid bij zijn functies. Een verstoring in het evenwicht kan huidaandoeningen in de hand werken.

Een microbioom is het geheel van bacteriën, schimmels, gisten en virussen die – als het goed is – met elkaar in evenwicht leven. We hebben een microbioom in de darm (zie UA6 van 2019, ook te lezen via www.ua.nl), in de mond, in de vagina en op de huid. Er is tegenwoordig volop aandacht voor het microbioom. Daardoor lijkt het of het begrip net is ontdekt, maar het is al tientallen jaren bekend. Alleen werd er voorheen gespro ken over de darm-, mond-, vagina- en huidflora.

Op de huid van een volwassen persoon leven zo’n 120 miljard organismen. Samen wegen ze ongeveer 1,5 kilo. En dat terwijl ieder kind ‘schoon’ wordt geboren. In het eerste levensjaar wordt het microbioom opgebouwd. Welke micro-organismen uiteindelijk op je huid zitten, is afhankelijk van allerlei persoonlijke en omgevings factoren. Bijvoorbeeld van je talg- en zweetproductie, het klimaat, en met wie je in contact komt. Daardoor is het micro bioom voor iedereen uniek.

Bacteriën en schimmels, dat klinkt vies. Toch vervult het microbioom van de huid belangrijke functies: • het beschermt tegen schadelijke microorganismen door peptiden af te scheiden en aanhechting te belemmeren;

ZWEETGEUR

Ook transpiratiegeur wordt veroorzaakt door de bacteriën op de huid, en met name door het microbioom in de oksel. Wist je dat bij intiem contact een deel van het microbioom kan worden uitgewisseld? Iemand die voorheen weinig last had van zweetgeur, kan na een gezellige nacht een heel andere lucht uitwasemen… • het reguleert afweer- en ontstekings reacties en interacties tussen huidcellen en micro-organismen; • het helpt bij het herstel van wondjes of van een kapotte huidbarrière en bij huidvernieuwing.

EEN KWESTIE VAN BALANS

Dus zowel de mens als de (goede) micro-organismen hebben baat bij dit samen leven. Ze hebben elkaar nodig. Zo’n samenlevingsvorm die nuttig is voor beide partijen wordt ‘symbiose’ genoemd.

Hoe belangrijk het microbioom van de huid is, zien we als het verstoord is. Een verstoring kan plaatsvinden door geneesmiddelen, door (te) veel contact met water en/of zeep, door (te) heet douchen, of door een infectie met een ziekteverwekkend micro-organisme. Zo’n verstoring wordt ‘dysbiose’ genoemd. Bij symbiose is het microbioom in even wicht – gebalanceerd; bij dysbiose is het microbioom uit evenwicht – ongebalan ceerd.

HUIDAANDOENINGEN

Zo’n ongebalanceerd microbioom kan tot gevolg hebben dat de huid gaat ontsteken, jeuken en/of schilferen. Atopisch eczeem is bijvoorbeeld gelinkt aan dysbiose. Hierbij is overgroei van de ‘slechte’ bacterie Staphylo coccus aureus aangetoond. Dat wil zeggen: te veel stafylokokken en te weinig van de goede organismen. Dysbiose lijkt ook een rol te spelen bij rosacea, acne en psoriasis.

KUN JE HET MICROBIOOM STUREN?

Het is dus belangrijk om te zorgen dat een ongezond microbioom weer herstelt en verandert in een gezond microbioom. Om het microbioom aan te passen, zijn er verschillende opties, maar deze zijn voor een deel nog theoretisch of experimenteel. • Probiotica: het aanbrengen van levende,

‘goede’ organismen. Deze strategie kennen we bij het microbioom van de darm, maar kan ook bij de huid worden toegepast. Zo kunnen er bepaalde goede huidbacteriën (‘commensalen’) worden toegevoegd aan huidcrèmes of kan er gezond microbioom ‘getransplanteerd’ worden. • Antibiotica: moleculen gericht tegen

‘slechte’ bacteriën. Liefst zo specifiek mogelijk tegen de verkeerde organismen.

Antibiotica worden alleen in noodgevallen toegepast, om resistentie zoveel moge lijk te voorkomen. • Alternatieven voor antibiotica: er zijn diverse alternatieven voor antibiotica in ontwikkeling. Bijvoorbeeld monoklonale antilichamen tegen beruchte bacteriën zoals Staphylococcus aureus. Ook wordt er onderzoek gedaan met het toevoegen van bacteriofagen (dat zijn virussen gericht tegen specifieke bacteriën) of met de stoffen die zij tegen de bacteriën produceren, de endolysinen.

Maar je wilt natuurlijk het liefst voorkomen dat je deze strategieën moet toepassen. Daarom is het belangrijk om de huid door goede verzorging te beschermen tegen verkeerde invloeden. <

Pigmentproblemen zijn aandoeningen waarbij de aanmaak van pigment verstoord is. Er kunnen plekken zijn met meer of met minder pigment dan in de rest van de huid, respectievelijk hyperpigmentatie en hypopigmentatie.

Pigmentproblemen ontstaan door een verstoring in de pigmentcellen. De belang rijkste oorzaak is uv-straling, voornamelijk door de zon. Andere mogelijke oorzaken zijn reacties van de huid op: • beschadiging en ontsteking (wondjes, acne, eczeem, insectenbeten, enz.); • medicijnen, bijvoorbeeld antibiotica; • (huid)blootstelling aan chemische stoffen; • hormonale veranderingen, zoals pil gebruik, zwangerschap of menopauze.

WAT KUN JE ERAAN DOEN?

Goede huidverzorging kan zeker bijdragen aan het verminderen van pigmentvorming. Aangenomen wordt dat bepaalde toevoe gingen kunnen helpen. • Vitamine C in een huidverzorgings product staat erom bekend dat het pigmentaan maak remt, de huid steviger maakt en zonneschade beperkt. • Vitamine B (niacinamide) in een huid verzorgingsproduct kan zorgen voor vermindering van melasma. • Vitamine A in een huidverzorgings pro duct zorgt ervoor dat de huid zich sneller vernieuwt. Zo kunnen oppervlakkige pigmentvlekken verdwijnen. Dit mag niet gebruikt worden tijdens de zwanger schap omdat het schadelijk is voor het onge boren kind. • Om te voorkomen dat pigmentvlekken zich (opnieuw) ontwikkelen, is het belang rijk om je 365 dagen per jaar in te smeren met een product met een zonbeschermingsfactor van 30 of hoger.

Soms is er meer nodig dan goede huidver zor ging, namelijk behandeling door een professional. Een professionele peelingbehandeling kan bij hyperpigmentatie mooie resultaten geven. Dit geldt ook voor een laser- of licht behan de ling door een huidtherapeut of dermatoloog. Er zijn ook medicijnen die pigmentvlekken lichter maken. Afhankelijk van de vorm en het type pigmentverstoring kan een arts een crème met hydrochinon, vitamine A-zuur of azelaïnezuur voor schrijven.

Pigmentproblemen die ik in mijn salon regel matig zie, zijn melasma, ouderdoms vlekken en hyperpigmentatie na huid beschadiging (bijvoorbeeld door acne). Ook als de huid niet goed wordt beschermd na het harsen van gevoelige huid (bijvoor beeld de bovenlip), kan er een vervelende donkere vlek ont staan. Bescherm je huid daarom extra goed wanneer deze kwetsbaar is. Voor de behandeling gebruik ik verschil lende, heel effectieve methodes, die ik kies afhankelijk van of het pigment oppervlakkig ligt of dieper. Peelings zijn geschikt voor oppervlakkige pigment vlekken, bij diepere pigmentatie kan coagulatie- of laser appa ratuur nodig zijn. Na een behandeling moet je de huid altijd extra goed beschermen. Daarom behandel ik pigmentproblemen het liefst in het najaar of in de winter, omdat er dan minder zonuren zijn. Het is ook niet altijd te voorkomen dat er opnieuw pigment wordt gevormd. Als je gevoelig bent voor pigmentvlekken, dan is je pigmentprobleem na een behandeling niet blijvend verholpen, ook al lijkt het onder controle te zijn. Je moet het pigment blijven remmen en dat kan alleen door er dagelijks mee bezig te zijn. Maar je kunt pigmentvlekken of lichte vlekken ook vaak mooi camoufleren met een goede concealer of speciale camou flagemake-up. Specialisten op dit gebied kunnen daarin goed adviseren. <

www.mooidoormarieke.nl