Nota Bene - Het magazine van Notaris.be - oktober 2021

Vind je m leuk? ij Neem mi mee! j 2021 • nr. 9

Thuis-actrice Katrien De Ruysscher

“Ik heb het gemist om in een volledig gezin op te groeien” Als je partner uit het leven stapt • De immo-nachtmerrie van Jan Verheyen

6

SAMENWONEN / TROUWEN

Liever co-ouderschap dan birdnesten

18

9

4

ERVEN / SCHENKEN

Wat als je partner uit het leven stapt?

40

12

KOPEN / VERKOPEN

Online een woning kopen: een do of een don't?

34

ONDERNEMEN

Radicaal kiezen voor een nieuwe carrière

26 DE NOTARIS

Een notariskantoor draait op team work

28

SAMENWONEN / TROUWEN

Hoe organiseer je je gezinsleven na een scheiding?

• Jan-Willem Smeyers koos drie jaar lang voor birdnesten: de kinderen blijven thuis, de ouders komen en gaan 4 • Eline Gryson ruilde birdnesten voor traditioneel ouderschap: “Blij met weer een eigen plek” 6 • Hoe regel je de verblijfsregeling van de kinderen? 8 Samenwonen met een verstandelijke beperking • Franky en Anja: “Toen we een huis kochten, stond de hele familie klaar om te helpen” 9

ERVEN / SCHENKEN

COLOFON Redactie en administratie Fednot Bergstraat 30-34 1000 Brussel Tel. 02/505.08.38

Hoofdredacteur Dirk Remmerie (Xpair Communication)

Verantwoordelijke uitgever Jan Sap – Bergstraat 30-34 – 1000 Brussel

Coördinatie en eindredactie Bart Azare, Gilda Benjamin, Margaux Dewitte, Dirk Remmerie, Maud Vanmeerhaeghe Redactiecomité Bart Azare, Gilda Benjamin, Ellen Cleeren, Margaux Dewitte, Lorena Fernandez, Daan Paredis, Dirk Remmerie, Maud Vanmeerhaeghe

Redactionele bijdragen Gilda Benjamin, Bart Claes, Sophie Dancot, Margaux Dewitte, Daan Paredis, Dirk Remmerie, Eva Van den Eynde, Maud Vanmeerhaeghe, Linde Walters

Foto’s Thomas De Boever, Jan Crab,

Ontwerp en lay-out Peter Frison

De sleutelmomenten van…

• Thuis-actrice Katrien De Ruysscher: “Mijn jeugd was verfrommeld, besefte ik toen ik zelf moeder werd” 12 Als je partner uit het leven stapt • Veronique Van de Steen: “Ik heb onmiddellijk mijn testament geschreven voor mijn dochter. Daar zou ik voor de zelfmoord van Peter nooit aan denken” 18 • Vijf vragen over erfenissen aan minderjarigen 23 • Hoe help je je kind om een woning te verwerven? 24

ONDERNEMEN

• Tom Nys maakt van zijn eenmanszaak een BV: “Ik wil het bedrijf later aan mijn zoons kunnen overdragen” 26 • Hockeykampioen Simon Gougnard start als ondernemer met welnessboxen voor werknemers 28 Zij gooiden hun carrière radicaal over een andere boeg • Olivier Paul-Morandini ruilt noodnummer 112 in voor Toscaanse wijnen 30 • Bio-ingenieur Michiel Baumers opent zijn eigen bakkerij 32 • Sinds 1 augustus kan je online je onderneming oprichten 34

KOPEN / VERKOPEN

• De lijdensweg van Jan Verheyen na zijn aankoop van bouwgrond in Spanje 35 • Online een woning kopen: een do of een don’t? 37 • Een goed kopen: van koopovereenkomst tot akte 38

D E N O TA R I S

• Maaike Callebaut, Nathalie Van De Wynkele, Deborah Maes: drie van de drijvende krachten in notariskantoor De Smet en Willems in Zwalm 40

Concept en realisatie Xpair Communication Drukkerij Drukkerij Vanderpoorten Contact (opmerkingen en suggesties) notabene@fednot.be

Check onze blog NotaBene is het magazine dat je nu vasthoudt, maar NotaBene is ook een blog. Met de regelmaat van de klok verschijnen er extra bijdragen die aansluiten bij de inhoud van het magazine. Zo vind je er tips en informatie op mensenmaat en gesprekken met bekende en minder bekende landgenoten, telkens naar aanleiding van een levensmoment waarbij ook de notaris een rol kan spelen. www.notabene-magazine.be

SAMENWONEN / TROUWEN tekst Maud Va nmeerhaeghe / foto Jan Crab

Jan-Willem deelde drie jaar lang het ouderlijke huis met zijn ex-partner

“Onze keuze om te scheiden, dus onze verantwoordelijkheid” 4

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Als je een overeenkomst als birdnesten aangaat, moet je bereid zijn om compromissen te sluiten”, zegt Jan-Willem Smeyers (39). Hij en zijn ex-partner kozen drie jaar lang voor de co-ouderschapsvorm waarbij het niet de kinderen zijn, maar de ouders die week om week ‘uitvliegen’.

“T

oen het minder goed ging tussen mijn ex-partner en ik, stelde ze voor om wat afstand te nemen. We zouden week om week apart tijd doorbrengen met de kinderen in het familiehuis.

Tijdens de kinderloze week zochten we elk een ander onderkomen”, zegt Jan-Willem. “De hele zomervakantie werkten we op die manier, daarna hakte mijn ex-partner de knoop door om effectief te scheiden. Omdat we het systeem van birdnesten intussen gewoon waren, gingen we daarin verder. We vonden de kinderen ook nog te klein om elke week te moeten verhuizen – ze waren toen pas twee en vier. Bovendien wilden we allebei nog geen afscheid nemen van het huis waarin we jaren gewoond hadden.”

Puntensysteem “We wilden het onze kinderen zo gemakkelijk mogelijk maken. Daarom kwam een andere co-ouderschapsregeling eigenlijk niet op tafel. Wíj hadden de keuze gemaakt om uit elkaar te gaan, dus moesten wij daarvoor de verantwoordelijkheid dragen, vonden we.” In eerste instantie leggen Jan-Willem en zijn ex maar een drietal afspraken vast: van de gemeenschappelijke rekeningen wordt alles voor de kinderen en het huis betaald, de koelkast en de kasten zijn voor iedereen – van alles wat erin ligt, mag ook de andere ouder eten – en ze hebben elk een eigen ruimte. “Zo hoefden we niet meer in hetzelfde bed te slapen. In de week dat we er niet waren, ging de deur van onze persoonlijke ruimte dicht”, zegt Jan-Willem.

Na verloop van tijd wordt nog een aantal regels ingevoerd. “Als birdnesters ben je geen partners meer, maar deel je wel nog de huishoudelijke frustraties van een ‘normaal’ koppel. We hadden bijvoorbeeld allebei het gevoel dat we het meeste klusjes deden. Daarom voerden we een puntensysteem in: we rekenden uit hoeveel uren elke huishoudelijke taak kost en gaven op basis

daarvan punten. Deed je een zwaarder klusje, dan wist je dat je aan een aantal kleinere taken zou ontsnappen.

Zo konden we het evenwicht bewaren. Dat puntensysteem is een hele berekening geweest, maar gaf ons allebei rust.”

Rond de tafel “Elke maand gingen we ook rond de tafel zitten, soms twee uur lang. Op voorhand stelden we een agenda op waarvan we niet afweken: zo kwam niemand voor verrassingen te staan. Dan discussieerden we bijvoorbeeld over het puntensysteem, maar beslisten we ook dat we geen praktische vragen aan elkaar zouden stellen op het moment van de wissel. Een sms’je of WhatsApp’je was oké, maar we wilden op de wisselmomenten zo weinig mogelijk spanningen.”

Enkel over de opvoeding van de kinderen waren er eigenlijk geen afspraken. Jan-Willem: “In onze week deden we elk onze zin. Voor de jongens was dat soms verwarrend. Bij een traditionele co-ouderschapsregeling zijn de regels gebonden aan een plek, maar bij ons bleef de plek hetzelfde, alleen veranderde de aanwezige ouder elke week.”

Alles in tweevoud Na drie jaar birdnesten koopt Jan-Willems ex-partner een huis. Zo komt een natuurlijk einde aan het birdnesten, want in haar week neemt ze de kinderen mee naar het nieuwe huis. “Dat vond ik jammer,” zegt Jan-Willem, “maar je moet met twee enthousiast blijven om die regeling in stand te houden.” Jongste zoon Linus (10) piept even in beeld. “Ik denk dat ik het nu leuker vind dan vroeger”, zegt hij. “Nu heb ik alles in het tweevoud, want mama en papa willen dat mijn broer en ik zo weinig mogelijk spullen moeten verhuizen.” Op de wisseldag kunnen Linus en broer Sebastian (13) dan ook hun extra spullen meenemen in hun boekentas – papa brengt hen naar school ‘s morgens, mama komt hen halen. “Dat gaat dan over een boek dat ik aan het lezen ben, of een beetje extra kleren. Maar ik heb nooit een grote koffer mee, hoor.”

“Misschien is het voor de kinderen rustiger nu”, sluit Jan-Willem af. “Mijn ex-partner en ik zien elkaar nu veel minder, dus zijn er minder spanningen.” Vandaag woont Jan-Willem in het ouderlijke huis, waar de kinderen om de halve week naartoe komen. “Door het familiehuis te kopen, moesten de kinderen maar aan één nieuwe plek wennen.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

5

tekst Maud Vanmeerhaeghe foto Thomas De Boever

Eline ruilde birdnesten in voor traditioneel co-ouderschap 6

“Blij met weer een eigen plek”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Eigenlijk is alles wel vlot gegaan”, zegt Eline Gryson (38) over haar scheiding.

Toen ze vier jaar geleden uit elkaar ging met Wim, de papa van Seppe (13), Nore (12) en Niene (9), koos ze uit praktische overwegingen een paar maanden voor birdnesten.

Ondertussen hebben zowel zij als haar ex-man opnieuw een eigen plek en verhuizen de kinderen week om week tussen de twee adressen.

“B

irdnesten was een praktische keuze. Ons huis was nog niet verkocht, maar ik wilde ook niet langer als gezin onder hetzelfde dak wonen”, begint Eline. “Daarom ging mijn ex-man in zijn kinderloze week tijdelijk bij zijn broer wonen, ik trok in mijn week zonder kinderen in bij mijn ouders. Voor die co-ouderschapsregeling kozen we niet met volle overtuiging – het was vooral een praktische beslissing. We wisten toen al dat we traditioneel co-ouderschap wilden, de omstandigheden waren er gewoon nog niet naar.”

Geleidelijk afscheid Toen het ouderlijk huis na negen maanden verkocht werd, had oudste dochter Nore het moeilijk.

“Ik mis ons huis heel erg”, beaamt Nore. “Ze was heel ongerust over wat er in de plaats zou komen, zegt Eline. “Gelukkig hebben we de verhuizing in fases kunnen doen. Eerst was er dus het birdnesten, daarna trok ik in mijn nieuwe appartement. Wim bleef toen in het huis wonen en de kinderen kwamen om de week naar hier. Toen het huis uiteindelijk verkocht werd, hadden ze er dus al een beetje afscheid van genomen.”

Koffers pakken

Intussen woont Eline al meer dan drie jaar in haar eigen stek, waar de kinderen om de andere week naartoe komen. “Traditioneel co-ouderschap heeft voor- en nadelen: nu moeten de kinderen elke week een koffer pakken, terwijl ze hiervoor al hun spullen op één plek hadden. Daar hebben we een oplossing voor gezocht: omdat de meisjes genoeg kleren hebben, verdeelden we die tussen Wims huis en mijn adres. Enkel de spullen waarvan ze er maar eentje hebben – een lievelingsrokje, bijvoorbeeld – mogen ze nog heen en weer verhuizen, de rest blijft op een vaste plek. Dat geeft Wim en ik meer rust: nu hoeven we niet langer elke vrijdag ons hoofd te breken over wat allemaal mee moet en we vermijden dat we in zeven haasten nog moeten wassen of strijken. Het “Om het de enige wat nu nog versleept wordt, zijn de schoolboeken en het hobbykinderen en onszelf materiaal.”

gemakkelijker te maken, blijven sommige spullen op één plek”

Tussen het verhuizen door blijft de verstandhouding tussen Eline en haar ex goed. “We zouden niet meer samen op café gaan, maar we kunnen nog door één deur. Voor de kinderen vind ik het belangrijk dat er geen ruzie is. Het is zelfs zo dat Wim – toen de aankoop van zijn huis nog niet rond was – tijdens mijn kindervrije week in mijn appartement kwam wonen met de kinderen en ik bij mijn nieuwe vriend verbleef.”

De wissel valt traditioneel op vrijdag, maar in de zomervakantie zit meer tijd tussen twee periodes.

“Dan verlengen we de regelingen naar om de twee weken, zodat we tijd hebben om op vakantie te gaan. Maar eigenlijk zijn we daar flexibel in.” “Twee weken vind ik wel lang”, zegt Nore. “Dan stuur ik mama af en toe eens een berichtje.” “Het heeft tijd gekost om daaraan te wennen”, antwoordt Eline. “Ik geef les dus ik ben de hele zomervakantie thuis. Dan zijn twee kinderloze weken wel raar. Die vul ik met van alles: ik werk wat in mijn klas of ga op reis met mijn nieuwe partner.

Intussen zijn we het wel gewoon dat er af en toe langere periodes zonder elkaar zijn.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

7

Scheidingsovereenkomst Hoewel alles tot nu toe goed verlopen is, lieten Wim en Eline na de scheiding het een en ander vastleggen. “We wilden vermijden dat er ooit ruzie zou ontstaan en we dan ‘regels’ zouden moeten instellen, dus hebben we dat maar meteen gedaan. In onze EOT-scheidingsovereenkomst (Echtscheiding met Onderlinge Toestemming, red.) staat bijvoorbeeld dat de wissel op vrijdag om 19u valt, dat we in de zomervakantie pas om de twee weken wisselen, dat we aankopen voor de kinderen van de gemeenschappelijke rekening doen... We hebben nog nooit met dat document staan zwaaien, maar het is voor ons allebei een geruststelling dat er iets is om op terug te vallen mocht het nodig zijn.”

Afspraken rond de opvoeding van de kinderen zijn er niet – “we leggen elk onze eigen accenten in onze week” – maar financiële afspraken zijn er wel. “Op de gemeenschappelijke rekening wordt het kindergeld gestort.

Daarvan betalen we alle kleren, schoenen, schoolgerief, dokters- en kappersbezoeken, hobby’s... Kleren voor de kinderen koop ik nog altijd, maar met het gemeenschappelijke potje. Het is fijn dat Wim me daarin nog altijd vertrouwt, maar misschien ligt dat eerder aan het feit dat kleren hem maar weinig interesseren.” (lacht)

Gaan jij en je partner uit elkaar? Hoe regel je de verblijfsregeling van de kinderen?

Bij een breuk moeten ouders tot een akkoord komen over de regelingen rond de kinderen. De verblijfsregeling - of met andere woorden - bij wie de kinderen verblijven en wanneer, is een belangrijk punt. Vaak kiezen ouders voor gelijke verdeling van de tijd tussen beide ouders (co-ouderschap).

Toch zijn ouders niet verplicht om zo’n regeling te volgen. Ouders kunnen ook met een weekendregeling werken. Ze zijn hier vrij in. Elke situatie is anders. Het uitgangspunt blijft altijd de belangen van het kind.

In België bestaat er ook een ’recht op persoonlijk contact’ met een minderjarig kind. Voor ouders behoort het recht op persoonlijk contact tot het ouderlijk gezag. Bij ouders die uit elkaar zijn, hangt het recht op persoonlijk contact in grote mate af van de verblijfsregeling. Daarnaast omschrijft de wet uitdrukkelijk het recht voor minderjarige broers en zussen om niet van elkaar gescheiden te worden. Alle broers en zussen (dit kunnen ook stiefbroers of –zussen zijn) van om het even welke leeftijd hebben het recht om persoonlijk contact met elkaar te onderhouden. Ook grootouders (de ouders van de ouders die een juridische band hebben met een kind) genieten van een recht op persoonlijk contact.

Andere personen genieten ook van dit recht, op voorwaarde dat ze een bijzondere affectieve band onderhouden met het kind.

8

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Franky en Anja hebben een verstandelijke beperking en wonen al 22 jaar samen

“Altijd zo veel mogelijk zelf gedaan” tekst Maud Vanmeerhaeghe / foto Thomas De Boever

Verliefd, verloofd, getrouwd. En een huis. Simpel, toch? Niet helemaal in het geval van Anja Muylle en Franky Maes, want zij hebben een verstandelijke beperking.

Toch wonen ze al 22 jaar samen in een huisje in Oostende.

D

e ontvangst bij Anja (48) en Franky (55) is warm.

Net als het koppel zelf, zo zal later blijken uit ons gesprek. In hun huisje aan de kust wonen ze tussen de kunst die Franky al jarenlang maakt. Na hun werkdag bij maatwerkbedrijf de Oesterbank maken ze graag tijd voor een babbel. En die Oesterbank is toevallig ook de plek waar ze elkaar meer dan twintig jaar geleden leerden kennen.

Hulp van familie “Het is eigenlijk allemaal heel snel gegaan”, steekt Anja van wal. “In 1998 startte ik in hetzelfde bedrijf als Franky. We werden verliefd, trouwden en gingen samenwonen op nog geen twee jaar tijd. Samenwonen was de laatste stap, hoor. Eerst logeerden we telkens twee weken bij mijn ouders, dan twee weken bij

Franky’s ouders. Zo konden ze wennen aan het feit dat we samen verder zouden gaan.”

Wanneer Anja en Franky later samen een huis kochten, stond de hele familie klaar om te helpen. Anja: “Mijn ouders, mijn neven, mijn nonkels... Iedereen stond achter ons. Negatieve reacties of twijfels zijn er eigenlijk nooit geweest. Wij geloofden dat we het zouden kunnen samen, en iedereen in onze omgeving geloofde hetzelfde.”

Eigen bankkaart Alles wat Franky en Anja nu verdienen, zetten ze op een gemeenschappelijke rekening. Hun eigen keuze – hun ouders lieten hen daarin helemaal vrij, al stonden ze altijd klaar met een helpende hand. “Op financieel vlak heb ik altijd veel vrijheid gekregen van mijn ouders”, zegt Anja. “Op andere vlakken eigenlijk ook. Ze wilden dat ik zelfstandig kon zijn. Ik werd behandeld zoals gelijk welk ander kind. Bij Franky was dat minder het geval. Zijn ouders hadden het moeilijker om hem los te laten.” “Klopt,” zegt Franky, “ik heb lang geen fiets gehad en had geen eigen bankkaart. Mijn ouders deden dat liever voor mij. Toen ik met Anja ging samenwonen, waren ze eerst terughoudend, maar uiteindelijk zijn ze wel bijgedraaid.”

Dat Franky en Anja het goed doen samen, bevestigt ook Marieke. Zij is medewerkster van Duinhelm, een organisatie die woon- en werkgelegenheid en vrijetijdsactinota bene - Het magazine van Notaris.be

9

10

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Mijn ouders hebben me altijd behandeld als gelijk welk ander kind” Anja

viteiten biedt voor mensen met een verstandelijke beperking, en gaat om de twee weken bij het koppel langs.

“Ik help Franky en Anja met praktische zaken en begeleid hen op psychosociaal vlak. Ik leg doktersbezoeken vast, leer hen met een bankapp werken, controleer de post, vraag hen hoe het gaat op het werk en in hun relatie... Het gaat soms om kleine dingen. Daarnet boekte ik bijvoorbeeld tickets voor Plopsaland voor hen.”

Voor de rest trekt het koppel zijn plan, zegt Marieke.

“Koken en poetsen doen ze helemaal zelf”, zegt ze.

Anja pikt in: “Ik zou wel een poetsvrouw willen, maar Franky is bang dat die zijn beelden breekt (in zijn vrije tijd maakt Franky beelden, die over het hele huis bezaaid zijn, red.). Enkel de was en de strijk breng ik naar mijn ouders en mijn papa volgt mee de rekeningen op, de rest doen we zelf. We kunnen goed met ons geld omgaan.

Heb je trouwens mijn auto al zien blinken? (wijst naar de oranje auto voor de deur) Daarmee doe ik boodschappen, rij ik naar het werk, ga ik naar mijn ouders... We hebben een heel normaal leven, hoor.”

Geen bleiterkes Kinderen zijn er bij het koppel nooit gekomen, maar dat is geen gemis. “We wilden geen bleiterkes”, lacht Franky.

“Dat zou te zwaar geweest zijn. We gaan allebei werken en hebben het huishouden. Het zou te veel geweest zijn om daarbij nog voor een kindje te zorgen.” “Bovendien heeft Franky epilepsie, waardoor het sowieso geen goed idee is om kinderen te krijgen”, vult Anja aan.

Of ze dan nooit bezig zijn met later, als een van hen er niet meer zou zijn? “Toch wel,” zegt Anja, “maar het stelt mij gerust dat ik weet dat alles – ons huis, alles wat erin staat, onze auto – van ons is. Mocht er met mij iets gebeuren, kan Franky hier blijven wonen, en omgekeerd ook. Dat hebben we zo geregeld met een huwelijkscontract. Alles wat we hebben, is van ons allebei. Maar ik denk liever niet over na over afscheid nemen. Als ik daaraan denk terwijl ik aan het werken ben, zeg ik gewoon: ‘Anja, doorwerken!’” nota bene - Het magazine van Notaris.be

11

ERVEN / SCHENKEN De sleutelmomenten van actrice Katrien De Ruysscher

“Door zelf moeder te worden, ben ik naar mijn verleden beginnen te kijken” 12

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Wie is Katrien De Ruysscher?

Katrien De Ruysscher (°1978) start haar carrière als theateractrice, maar wordt in de tv-wereld “gegooid”, zo zegt ze zelf, met haar rol in Veel geluk, professor. In de jaren die volgen, werkt ze onder andere als freelancer – “niet zo’n fijne periode, ik haatte het afscheid nemen dat met elke productie gepaard ging” – om daarna thuis te komen bij Vlaanderens populairste soap. In Thuis geeft ze intussen al tien jaar gestalte aan dokter Judith, een vrouw die – naar eigen zeggen – maar weinig gemeen heeft met haarzelf. (“Mijn kinderen lachen vaak met mijn nonchalance en vergetelheden, Judith is een stuk gestructureerder.”) Als ze niet op de set staat, domineert vluchtelingenwerk haar agenda. In 2016 lanceert ze met een groep vrijwilligers het project ‘945 in beeld’ – met verhalen van vluchtelingen die toen in het Lommelse asielcentrum verbleven –, vandaag is ze de buddy van Ibrahim, een van de vluchtelingen die ze onder haar hoede neemt. Binnenkort staat een – nu nog geheim – tv-project op de planning.

tekst Maud Vanmeerhaeghe foto Jan Crab

nota bene - Het magazine van Notaris.be

13

“Het is toch heavy en snel heel persoonlijk, zo je leven op een rijtje zetten en daar de belangrijkste momenten uit selecteren. Ik hoop dat ik daarin geslaagd ben.” Jazeker, Katrien De Ruysscher. Een uur was te kort, deze pagina’s te klein om het hele verhaal van de actrice te vangen.

“I

k ben nooit echt bezig geweest met mijn verleden,” zegt Katrien De Ruysscher (43), “hoewel ik wel wat bagage heb. Mijn jeugd was niet rooskleurig, maar dat besef is pas op latere leeftijd gekomen.

Toen ik kinderen kreeg, ben ik toch eens met mezelf rond de tafel gaan zitten.” Food for thought, dus, en hoog tijd voor haar sleutelmomenten.

LIEFDE EN RELATIES “Een vliegende start, zo zou je het begin van de relatie met mijn man wel kunnen noemen. Op een jaar tijd kochten we een huis, trouwden we en kregen we een kind. We kennen elkaar intussen veertien jaar, maar toen mocht het snel gaan. We hadden geen zin meer in iets vrijblijvends. We voelden dat het goed zat, dus zijn we gesprongen.”

Je bent getrouwd met de vader van je drie kinderen.

Wat gaf de doorslag: het romantische idee of de praktische voordelen?

“Een combinatie van de twee. We hadden op dat moment een huis en ik was zwanger van ons eerste kind, dus er was al verbondenheid. Een huwelijk was daar een logische uitloper van. Omdat er een kindje op komst was, zagen we de voordelen van de juridische kant van een huwelijk wel in. Het romantische gedeelte van onze trouw bleef bescheiden, die dag. Ik was zes maanden zwanger, dus het feest was heel intiem. Van dat grote dansfeest dat we toen beloofd hebben, moeten we nog altijd werk maken, dertien jaar later.” (lacht)

14

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Je ouders gingen uit elkaar toen je acht was. Heeft dat je blik op relaties veranderd?

“Toch wel. Als ik hoor dat mensen gaan scheiden, denk ik altijd eerst aan de kinderen. Zeg nooit nooit, maar ik ben redelijk zeker dat Jan en ik nooit uit elkaar zullen gaan. Ik wil mijn kinderen niet aandoen wat ik meemaakte toen mijn ouders door hun scheiding gingen.

Mijn vader is toen vertrokken en ik heb hem nooit meer gezien of gehoord. Op mijn achttiende is hij gestorven.

De vaderfiguur die ik voor het grootste deel van mijn leven gemist heb en die pijnlijke scheiding, die hebben een wonde achtergelaten. Ik heb het zo gemist om in een volledig gezin op te groeien. Mijn jeugd was verfrommeld, besefte ik op het moment dat ik zelf moeder werd.”

“Onze kinderen een gezinsgevoel geven vind ik daarom zó belangrijk. Ik moet me niet zo uitsloven, zegt mijn man soms. (glimlacht) Het is sterker dan mezelf.

Ik wil Lucas (12), Rosie (10) en Oscar (6) een thuis geven met twee ouders waarnaar ze altijd kunnen terugkeren. Het is een krasse uitspraak, maar ik zou liever ongelukkig zijn in een relatie dan mijn kinderen met een scheiding op te zadelen. Als mijn man en ik zonder ruzie, maar als broer en zus zouden kunnen samenleven? Liever dat dan de kinderen die zich versplinterd voelen tussen twee huizen en altijd een van hun ouders moeten missen.”

AFSCHEID “Tussen mijn achtste en achttiende heb ik van veel mensen afscheid moeten nemen. De nieuwe partner van mijn moeder, een nonkel... Afscheid nemen hoorde van jongs af aan bij mijn leven. De meeste overlijdens waren het gevolg van ziekte – dan kon ik me toch enigszins voorbereiden. Enkel het overlijden van mijn vader op mijn achttiende kwam als een klap. Ik had hem al jaren moeten missen, en hoorde plots dat dat gemis definitief geworden was.”

Is de dood een moeilijk thema voor jou?

“Ik ben er niet graag mee bezig. Voor mij blijft dat gepaard gaan met een zekere boosheid. Toen mijn vader stierf, was ik nog zo kwaad over zijn vertrek dat ik zelfs niet naar de begrafenis ben geweest. In die periode wist niemand dat ik mijn vader verloren was – het heeft me jaren gekost om het deksel van dat afgesloten potje te

“Afscheid nemen was een rode draad doorheen mijn jeugd”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

15

lichten. Het is pas sinds een aantal jaar dat ik mezelf toelaat om te rouwen om mijn jeugd. ‘Er is overal wel iets’, zei ik altijd tegen mezelf. Maar dat is geen reden om je eigen verdriet te blokkeren.”

Ben je bezig met je eigen einde?

“Veel te weinig. Ik leef gewoon te graag. Ik zeg altijd dat ik een groot feest wil in plaats van een begrafenis. Maar nu je het zegt: misschien moet ik daar toch vaker bij stilstaan – orgaandonatie en een regeling rond euthanasie wil ik al zo lang vastleggen, maar het komt er gewoon niet van. De dood en afscheid nemen zijn geen thema’s die wekelijks bij ons op tafel komen, integendeel. De kinderen hebben het verlies van een van mijn omen meegemaakt, maar dat is het eigenlijk zowat. Het is wel een onderwerp waarover ik het in de toekomst vaker wil hebben. De dood moet bespreekbaar zijn, net als elk ander thema. Maar ik merk dat ik dat nog altijd uit de weg ga.”

WONEN “Ik ben vroeg uit huis getrokken – ik was achttien toen ik mijn vleugels uitsloeg – en heb op verschillende plekken gewoond. In het begin van de relatie met mijn man was dat in Hoboken. Onze oudste is daar nog naar school gegaan, tot die school moest sluiten. We kwamen op wachtlijsten terecht, vonden geen school die bij ons paste... Enfin, mijn man stelde voor om naar Lommel te verhuizen, waar hij vandaan komt.

We zouden dichter bij de natuur wonen, de schoonouders zouden de kleinkinderen vaker zien... Ik stond er eerst niet voor te springen, dus sloten we de deal dat we het een periode zouden proberen en naar Antwerpen zouden terugkeren als Lommel me niet lag. Die verhuizing is mijn grootste geluk geweest. Vandaag wonen we hier nog altijd.”

Woonde je in die ‘proefperiode’ in een huurhuis?

“Nee, al was dat oorspronkelijk wel het plan. Maar ik botste op een huis dat te koop stond en was verkocht.

Nu ben ik blij dat we toen meteen gekocht hebben.

Onze lening loopt nog een aantal jaar, maar dit (wijst rond zich, red.) is wel van ons, hé. Vastgoed is een investering – ook voor onze kinderen later –, terwijl je met huren veel geld verliest.”

16

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Hoe belangrijk is een eigen plek voor jou?

“Heel belangrijk, en tegelijk ook niet. Alles hangt samen met herinneringen. Ik weet nog dat ik melancholisch stond te wezen in ons Antwerpse huis op de plaats waar de wieg van de kinderen had gestaan. Ik kon me niet voorstellen dat de kinderen nooit meer op die plek zouden komen. Maar kijk, nu wonen we in een ander huis en maken we hier nieuwe herinneringen. Ik ben verknocht aan dit huis, maar zou hier tegelijk ooit wel kunnen vertrekken. Herinneringen hangen samen met een hoop stenen, maar draag je ook met je mee.”

GELD EN ONDERNEMEN “Ik neem Ibrahim, een Palestijnse vluchteling die ik een aantal jaar geleden leerde kennen in het Lommelse asielcentrum, op sleeptouw. We zoeken samen naar een appartement, ik leer hem over onze normen en waarden... Mijn vluchtelingenwerk heeft me tot in Somalië gebracht met Rudi Vranckx. De verhalen van de mensen daar komen binnen, hoor. Dat heeft me nog maar eens doen inzien dat anderen het met veel minder moeten doen dan wij.”

Is geld belangrijk in je leven?

“Ik ben de goedkoopste vrouw die iemand zich kan wensen, zeg ik vaak tegen mijn man. (lacht) Als ik een mooie jas zie hangen, zal ik altijd eerst naar het prijskaartje kijken. En die jas dan toch terughangen.

Dus nee, ‘geld’ als in ‘materialisme’ speelt niet zo’n belangrijke rol. Ik ben heel tevreden dat we niet elke euro hoeven om te draaien, maar dat is soms dubbel.

Onze kinderen hebben – zoals zoveel kinderen – én een Nintendo én een iPad én een iPhone, maar eigenlijk is dat toch niet normaal te noemen? (denkt na) Dat is een stuk overcompensatie van mijn kant, hoor. We hadden het thuis vroeger niet breed. Niet dat ik met kapotte schoenen naar school moest, maar het was wel rekenen wanneer we dat nieuwe paar zouden kunnen kopen.

Kleren kochten we meestal tweedehands, op reis gaan was geen evidentie. Mijn moeder stond er alleen voor en werkte hard, maar met een klein loon moest ze zichzelf en twee kinderen onderhouden.”

“Jan en ik proberen de kinderen de waarde van geld mee te geven. Als hun iPhone valt, zullen ze het met een kapot scherm moeten doen. Ze hebben ook elk hun

“Ik zie mezelf wel als een ondernemer, alleen niet in de traditionele zin van het woord”

eigen spaarpot: als ze een zoveelste prul willen kopen, moeten ze die zelf betalen. Maar liever nog leer ik hun dat sparen belangrijk is. Als ze alle centjes van hun verjaardag bijhouden, kunnen ze later dat ene grote ding kopen waarnaar ze al zo lang verlangen. Maar goed, kinderen zijn kinderen – vaak willen ze liever die prul die na een week in een hoek vliegt. Het is een leerproces, zowel voor hen als voor ons.” (lacht) Je vluchtelingenwerk bewijst dat je een ondernemend type bent. Zie je jezelf als een ondernemer?

“Als ‘ondernemer’ voor jou synoniem is voor ‘zakenvrouw’, dan niet. Ik herinner me mijn periode als freelancer, waarbij ik mezelf telkens opnieuw moest ‘verkopen’.

De juiste tarieven vragen, contracten controleren... Daar was ik geen held in. Tegenwoordig werk ik in loondienst, waardoor ik op financieel vlak meer rust heb gekregen.

Dat betekent niet dat ik op mijn lauweren rust, hoor. Ik besef goed genoeg dat mijn rol in Thuis morgen kan verdwijnen en ik dan mijn financiën zal moeten herbekijken.”

“Maar goed, ondernemen dus. Ik zet me al jaren in voor vluchtelingenwerk. Voor mij is dat even veel waard als

een goed draaiende zaak uit de grond stampen. Toen het Lommelse vakantiepark Parelstrand negen jaar geleden opengesteld werd als asielcentrum, stootte dat bij veel Lommelaars op onbegrip. Met een paar gelijkgestemden zette ik toen het project ‘945 in beeld’ op poten. We verzamelden verhalen van vluchtelingen en verspreidden die via sociale media om te tonen dat niemand zomaar alles achterlaat om elders opnieuw te beginnen. Zo hoopten we het begrip voor asielzoekers te vergroten, en dat is ons eigenlijk wel gelukt.”

“Ibrahim was een van van de vluchtelingen die ik toen leerde kennen. Hem volg ik vandaag nog op. Ik help hem te integreren, ga mee op zoek naar een appartement... Dat is helemaal mijn ding: ik investeer liever in menselijk kapitaal dan in een business die een getal met zes nullen kan opleveren. Ik zie mezelf dus wel als een ondernemer, alleen niet in de traditionele zin van het woord. Door mijn vluchtelingenwerk heb ik gelijkgestemden ontmoet, vrienden gemaakt, diepe gesprekken gevoerd met mensen van aan de andere kant van de wereld... Dat maakt van mij een écht rijk mens.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

17

Als je partner uit het leven stapt

18

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Een zware emotionele én financiële kater voor wie achterblijft” tekst Dirk Remmerie / foto Thomas De Boever

Meer dan een jaar na de zelfmoord van haar echtgenoot, hangt het zwaard van Damocles nog steeds boven het hoofd van Veronique Van de Steen. “Dertien jaar hebben we samen gewerkt aan dit huis, onze thuis. Het besef dat mijn dochter Sarah en ik hier misschien noodgedwongen moeten vertrekken, weegt enorm. Ik denk niet dat Peter ooit kon inschatten hoe groot onze ontreddering is.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

19

E

lke dag stappen gemiddeld vijf landgenoten uit het leven. In de zomer van 2020 was Peter De Prins een van hen. Ogenschijnlijk viel alle geluk hem ten deel: een succesvolle carrière als ondernemer en docent aan de Vlerick Business School, een gelukkig gezin, een prachtig gerenoveerde woning, altijd spits, joviaal en vol energie… Minder zichtbaar voor de buitenwereld waren zijn innerlijke demonen – zijn vraag om hulp liep vast in de maandenlange wachtlijsten bij psychologen en psychiaters. Zijn zelfmoord gooide het leven van zijn echtgenote Veronique Van de Steen en zijn plusdochter Sarah totaal onverwacht door elkaar. “Een life quake, naar analogie met earth quake, las ik onlangs”, zegt Veronique. “Ik had er nog nooit van gehoord, maar die term dekt de lading volledig: alles in je leven verschuift drastisch, buiten je macht, en dwingt je om willens nillens te schakelen.”

Lijdensweg wordt langer Als je partner uit het leven stapt, wordt de lijdensweg van wie achterblijft een heel stuk langer. “Mocht Peter omgekomen zijn in een ongeval, dan zou ik het wellicht gemakkelijker kunnen plaatsen”, zegt Veronique. Niet alleen emotioneel, ook financieel heeft een zelfmoord hele andere implicaties met een bijzonder grote impact op de nabestaanden. “We hadden, zoals de meeste echtgenoten, leningen lopen die we met twee waren aangegaan. Omdat de schuldsaldoverzekering bij zelfdoding niet uitbetaald wordt, moet ik onze hypotheeklening plots helemaal alleen dragen. En ook voor de successierechten moet er een hele puzzel gelegd worden: wat is er nu verworven voor het huwelijk? Wat tijdens het huwelijk. Onder welk huwelijksvermogensstelsel - want we lieten die aanpassen – valt dat dan? Daar moeten telkens andere berekeningen op toegepast worden. Het is dus geen eenvoudige rekensom met één totaalbedrag en één percentage. De schatting van onze woning gebeurde op basis van foto’s omwille van corona. Het is natuurlijk allemaal overmacht, maar die pandemie maakte het extra complex en zwaar.”

Het roer in handen Pieter, een vriend des huizes en advocaat, stelde de dag van het overlijden van Peter meteen een to do-lijst samen voor Veronique. “Hij zei: dit is wat je moet doen de komende dagen. Ik heb onmiddellijk contact genomen met de notaris, en ik moet zeggen dat ik heel blij was dat zij geen onbekende was, want ik was compleet ont-

20

nota bene - Het magazine van Notaris.be

redderd. Ik wist niet wat ik moest vragen, moest denken, moest doen. Op dat moment heb je iemand nodig die het van je overneemt. Die vertrouwenspersoon vond ik dus bij onze notaris: zij had ons eerder al bijgestaan voor het oprichten van onze onderneming, ons huwelijkscontract, de aanpassingen in het huwelijkscontract… We hadden ook al de vraag gesteld: wat moeten we regelen voor het geval er ons iets overkomt? Maar natuurlijk niet vanuit de optiek ‘wat als er iemand uit het leven stapt?’ Peter dacht ook aan wat hij allemaal in orde moest brengen voor Sarah, zijn plusdochter, als hij zou overlijden. We waren daar dus allemaal mee bezig, maar hadden nog geen concrete regelingen getroffen – ook omdat het geen acute noodzaak leek.”

“Samen zijn we gaan kijken of er een testament was en of dat de meest actuele versie was. En hoe zat dat nu met de verzekeringen, de dekkingen en de gevolgen van de zelfdoding? Bovendien waren er ook de vennootschappen van Peter: wat waren daar de opties? Hoe moest dat allemaal gevalideerd worden? Hoeveel tijd hadden we om welke beslissing te nemen? Daarvoor moesten we in de statuten van elke vennootschap gaan duiken. Voor heel wat zaken nam het notariskantoor het roer in handen. Ik kreeg veel advies en werd in contact gebracht met de juiste experten. Gelukkig maar, want ik had op dat ogenblik zelf al heel veel andere borden in de lucht te houden en heel veel praktische zaken te regelen. Dat stukje ontzorgen kun je echt wel gebruiken.”

“Ik heb ook onmiddellijk mijn testament geschreven voor mijn dochter. Voordien had ik daar nooit aan gedacht, maar mocht mij nu iets overkomen…”

Dit is onze thuis Dat haar financiële positie meer dan een jaar na het overlijden van Peter nog steeds onduidelijk is, hakt er in bij Veronique. “Het is maar de vraag of we in ons huis zullen kunnen blijven wonen. Dat is een materiële zorg natuurlijk, maar vooral ook een emotioneel plaatje.

Dit is de thuis van Sarah. Het is voor mij belangrijk om op alle fronten stabiliteit te creëren: emotioneel, financieel… Als we hier moeten vertrekken, betekent dat dat ik mijn dochter moet ontwortelen… Daar staat ze nu echt niet op te wachten. Het besef dat ik hier eventueel niet kan blijven, zorgt voor slapeloze nachten, stress en zelfs fysieke pijnen. Waarom blijft die onzekerheid zo lang hangen?”

“Ik heb onmiddellijk mijn testament geschreven voor mijn dochter.

Voordien had ik daar nooit aan gedacht”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

21

“In alles wat ik zie of vastpak, vind ik een stukje verbondenheid met Peter. Het zou bijzonder jammer zijn mocht dat wegvallen” “Mensen zeggen soms: ‘Veronique, het moet toch moeilijk zijn om Peter achter iedere hoek te herkennen?’

Weet je wat? Ik vind dat vaak heel fijn en hartverwarmend. In alles wat ik zie of vastpak, vind ik een stukje verbondenheid met Peter. Het zou bijzonder jammer zijn mocht dat wegvallen. Ik weet wel dat ik verder moet, maar ik wil wel dat deel blijven koesteren. Verdergaan is niet vergeten.”

“We hebben deze woning – oorspronkelijk een oude hoeve – zo verbouwd dat ik van thuis uit mijn job kan doen en kan combineren met moeder-zijn – iets wat ik nu meer dan ooit waardeer. Dit huis was hét project van Peter en mij. We hebben hier dertien jaar aan gewerkt.

We woonden een tijdlang zelfs enkel in de slaap- en badkamer, maar ook dat heeft zijn charmes, hé. Dat maakt deel uit van een thuis. En nu het allemaal af is…”

Checklist voor nabestaanden “Wat zou helpen voor wie in een gelijkaardige situatie verzeild geraakt, is een soort road book. Niemand heeft mij ooit gezegd dat er zoiets bestaat als een weduwepensioen – los van het feit of ik dat aanvraag of niet. Het was mij een raadsel binnen welke tijdspanne ik aangifte moest doen voor de verzekeringen. Een checklist van al dat soort zaken zou veel zorgen wegnemen. Veel mensen gaan ergens wel de mist in en krijgen daardoor nadien problemen. Ik ook, hoor. Zo kreeg ik een aangetekende brief omdat de elektriciteit niet betaald was.

Bleek dat de rekening naar het mailadres van Peter was gestuurd. Maar ik ken zijn paswoorden niet, en bovendien waren de rekeningen geblokkeerd.”

“Het blokkeren van de rekeningen had nog meer onaangename gevolgen. Ik heb mijn eigen zaak, maar ook aan die rekeningen kon ik niet. Ik kon mijn eigen leveranciers dus niet betalen. Het is haast surrealistisch dat je als ondernemer zo helemaal vast zit. Gelukkig kon ik

22

nota bene - Het magazine van Notaris.be

rekenen op begrip en wilden mijn leveranciers voortwerken zonder dat ik hen meteen kon betalen. Sommigen boden me zelfs aan om financieel bij te springen mocht dat nodig zijn. Dat was heel hartverwarmend.”

“Ik run een relatiebureau en dat moest blijven draaien.

Ook in tijden van groot verdriet. Terwijl ik graag een week, misschien wel veertien dagen, in mijn bed had willen liggen en niets doen. Maar als zelfstandige kan dat niet. Ik heb wellicht nog nooit zoveel foundation gebruikt als toen, maar je moet blijven draaien voor je dochter, voor je zaak, voor je klanten die op je rekenen… Als ik met klanten bezig was, sloot ik al mijn emoties buiten, maar zodra de deur dichtging viel ik soms als een pudding ineen. Toen ik zelf crashte tijdens een gesprek met een klant, ben ik heel hard geschrokken van mezelf.”

“Meer dan een jaar na het overlijden van Peter, durven mensen uit mijn vrienden- en kennissengroep mij moeilijk aanspreken: ze houden afstand omdat ze niet weten hoe ze zich moeten gedragen. Ik vind dat heel jammer, omdat zwijgen niet helpt.”

Naar aanleiding van de zelfmoord van Peter zette Veronique samen met enkele bevriende ondernemers en het Centrum ter Preventie van Zelfmoord het initiatief Be A He(a)ro op. Bedoeling is om via workshops het taboe rond depressie en zelfmoord aan te pakken. www.beahearo.be

Wie vragen heeft over zelfdoding kan terecht bij de Zelfmoordlijn, op het telefoonnummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be

5 vragen over erfenissen aan minderjarigen

van het kind primeren altijd. Wanneer er tegengestelde belangen zouden zijn tussen de jouwe en die van het kind, kan de rechter een voogd ad hoc aanwijzen. Dan moet een tijdelijke, neutrale voogd de knoop doorhakken.

1. Kan een minderjarige erven?

Een minderjarige is handelingsonbekwaam. Dat betekent dat hij op eigen houtje geen juridische handelingen kan stellen, zoals het aanvaarden of het verwerpen van een erfenis. Wanneer een kind erft van een overleden ouder, zal de overlevende ouder moeten tussenkomen.

Wil je een erfenis weigeren uit naam van je kind (omdat er bijvoorbeeld vooral schulden zijn), dan is het belangrijk dat je dat op een duidelijke, expliciete manier doet. Het verwerpen van een erfenis betekent niet dat de erfenis ook niet aan je kinderen toekomt. Het omgekeerde is waar: door zelf een erfenis te verwerpen, erven je kinderen in jouw plaats.

Vroeger was het aanvaarden van de erfenis ‘onder voorrecht van boedelbeschrijving’ en de verwerping zonder meer de norm. Het eerste is een procedure waarbij de notaris een inventaris opstelt van de bezittingen van de overleden persoon, maar ook van diens schulden. Met zo’n procedure vermijdt de erfgenaam dat hij meer schulden dan ‘baten’ of bezittingen erft. In het ergste geval erft hij niets. Een veilige oplossing dus. Sinds een aantal jaren kan de overlevende ouder ook aan de vrederechter een machtiging vragen om een erfenis ‘zuiver’ te aanvaarden (als de erfenis duidelijk batig is) in naam van zijn kind.

3. Wie beheert de geërfde goederen?

Als ouder geniet je van een ‘ouderlijk gezag’. Dit betekent dat je beslissingen mag nemen over de huisvesting van het kind, de gezondheid, de opvoeding, de opleiding, de ontspanning, de godsdienstige en levensbeschouwelijke keuzes van het kind. Je mag je kind ook juridisch vertegenwoordigen. Is de andere ouder van je kind gestorven?

Dan mag je, omwille van het ouderlijk gezag, ook de geërfde goederen beheren. Zo mag je als ouder in de geërfde woning wonen, onderhoudswerken laten uitvoeren, huurinkomsten innen...

Mits machtiging van de vrederechter kan je de woning ook verkopen indien dit kadert in een goed beheer.

Opgelet, om een erfenis te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving moet de overlevende ouder een verklaring afleggen bij de notaris. Ook bij minderjarigen gebeurt het ‘aanvaarden onder boedelbeschrijving’ niet automatisch!

2. Waarom heeft de overlevende ouder een machtiging nodig om een erfenis te verwerpen, zuiver te aanvaarden of te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving?

Om de belangen van het kind te beschermen. Als overlevende ouder moet je altijd motiveren waarom je een erfenis uit naam van je kind wil aanvaarden of verwerpen. Zo kan je bijvoorbeeld geen erfenis weigeren uit naam van je kind, omdat je een slechte band had met je ex-partner. De belangen

Dit is meestal geen probleem als er een groot vertrouwen was tussen jou en je ex-partner, maar het kan tot veel onzekerheid leiden als de relatie verzuurd is.

4. Kan mijn ex-partner de geërfde goederen van mijn kind beheren?

Dat kan, zelfs als dit helemaal niet de bedoeling is van ouders die niet meer samen zijn.

Stel je voor dat een moeder een eigen woning heeft. Ze komt onverwacht om bij een ongeval en haar kind van zestien erft haar woning. Aangezien het kind minderjarig is, komt het beheer van de erfenis toe aan de overlevende ouder, de ex-partner met wie de overle-

den moeder een zeer slechte band had.

Strikt genomen, mag de ex-partner het beheer van de woning op zich nemen.

Hij mag zelfs in de woning komen inwonen. Ouders hebben immers het recht om van de inkomsten te genieten die voortvloeien uit de goederen van hun minderjarig kind.

5. Hoe kan ik dat vermijden?

Wie het beheer over zijn goederen niet naar zijn ex-partner wil zien gaan, kan één en ander regelen in een testament bij de notaris. Zo kan je in een testament bepalen dat je ex-partner geen recht heeft op de inkomsten uit de geërfde goederen. Heb je bijvoorbeeld aandelen in een onderneming, dan zou je minderjarig kind deze aandelen erven als je plots zou overlijden. Om te vermijden dat je ex-partner de dividenden zou krijgen, kan je in een testament regelen dat de dividenden bij het minderjarige kind blijven.

Dat je ex-partner niet kan genieten van de inkomsten betekent echter niet dat hij het ouderlijk recht van beheer kwijt is. In het voorbeeld van de aandelen bijvoorbeeld, kan de overlevende ouder nog steeds bepaalde stemrechten uitoefenen die gekoppeld zijn aan de aandelen. Dat recht kan je niet zomaar ontnemen.

Een serieuze geruststelling is alvast dat de overlevende ouder alle kapitalen die aan de minderjarige toekomen op een geblokkeerde rekening moet plaatsen. De langstlevende ouder kan alleen maar over die rekening beschikken met een machtiging van de vrederechter. Dat geldt ook voor de uitkering van kapitaal uit een verzekering.

Heb je nog meer vragen over de erfenis van minderjarigen? Volg dan zeker onze Facebook Live op 29 oktober 2021 om 13u! Tijdens deze Facebook Live zullen Radio 2-journalist Sven Pichal en notaris Joni Soutaer al je vragen over erven beantwoorden.

Neem alvast een kijkje en vuur al je vragen maar af op het event! nota bene - Het magazine van Notaris.be

23

infofiche

SUCCESSIE

Mijn partner komt overlijden.

MIJN PARTNER KOMT TE OVERLIJDEN Wat moetIKik doen?

WAT MOET DOEN? In de eerste uren...

1

Laat het overlijden vaststellen door een arts TIP

2

Hij doet aangifte van het overlijden aan de gemeente.

Als je partner in het ziekenhuis sterft gebeurt dit automatisch.

Contacteer de bank

Gehuwden en wettelijk samenwonende partners kunnen de helft van het saldo van een geblokkeerde rekening afhalen (beperkt tot 5000€).

Contacteer de notaris

zoals een overlevingspensioen

alles dat op beiden namen stond = op één naam zetten

De notaris zal je hierbij helpen

2

Vergeet je aangifte van nalatenschap niet!

Laat je bijstaan door een notaris om fouten te vermijden.

Aangifte van nalatenschap

24

Licht instanties in: werkgever boekhouder verzekeraars ziekenfonds D.I.V. (voertuig) ...

= nodig om rekeningen te deblokkeren

In de eerste maanden...

Vraag sociale tegemoetkomingen aan

3

Attest of akte van erfopvolging

TIP

Neem binnen de 48 uren contact op met de bevoegde universitaire dienst.

De begrafenisondernemer regelt het vervoer.

Hij doet de nodige opzoekingen, vervult de formaliteiten en stelt het attest of de akte van erfopvolging op!

De bank blokkeert de rekeningen tot er meer duidelijkheid is over de identiteit van de erfgenamen.

1

48

IP Neem verschillende T kopies van dit uittreksel.

2

Wou je partner zijn lichaam schenken aan de wetenschap?

3

Uittreksel van overlijdingsakte

In de eerste dagen...

1

Contacteer een begrafenisondernemer

3

Denk na over je gezinswoning en de verdeling van je nalatenschap Wat gebeurt er met mijn huurovereenkomst?

Ben ik nu alleen eigenaar van de woning?

Wat met de rechten van mijn kinderen?

nota bene - Het magazine Vraag van Notaris.be advies aan uw notariskantoor! Meer infofiches op www.notaris.be

De eerste stappen wanneer je partner overlijdt In de eerste uren…

1. Laat het overlijden vaststellen door een arts Sterft je partner in het ziekenhuis, dan gebeurt dit automatisch. Sterft je partner thuis, dan moet je een arts laten komen die het overlijden zal vaststellen.

2. Contacteer een begrafenisondernemer Een begrafenisondernemer neemt veel van de administratieve formaliteiten op zich. Hij zorgt dat de uitvaart op de meest serene manier voor jou verloopt.

Je kiest zelf wie je als begrafenisondernemer aanstelt.

De begrafeniskosten worden meestal geregeld door deze te verrekenen met de tegoeden van de nalatenschap.

3. Geef het overlijden aan bij de ambtenaar van de burgerlijke stand Het overlijden moet aangegeven worden bij de burgerlijke stand van de gemeente waar je partner gestorven is en de gemeente waar de partner begraven of gecremeerd zal worden. In de praktijk zal de begrafenisondernemer deze formaliteiten op zich nemen.

Het kan zijn dat de begrafenisondernemer je hiervoor een paar documenten vraagt zoals het overlijdensattest van de arts, de identiteitskaart van de overledene, zijn of haar rijbewijs… Deze aangifte zal de gemeente gebruiken om een uittreksel van de overlijdensakte op te stellen.

4. Formaliteiten in het kader van orgaandonatie en de schenking van een lichaam aan de wetenschap De beslissing om het lichaam aan de wetenschap te schenken, is een heel persoonlijke beslissing die ieder voor zichzelf moet nemen. Je partner moet bij leven uitdrukkelijk zijn toestemming hiertoe hebben gegeven. Weet je zeker dat je partner hiervoor zijn toestemming heeft gegeven? Dan moet je zo snel mogelijk telefonisch contact opnemen met de bevoegde universitaire dienst (binnen de 48u).

De begrafenisondernemer zal zorgen voor het vervoer van het lichaam.

In de eerste dagen...

1. Neem contact op met de bank Erfgenamen moeten alle bankinstellingen waar de overledene klant was, informeren. Vanaf het moment dat de bank op de hoogte is van het overlijden, blokkeren ze de rekeningen en verzegelen ze de kluis tot er meer duidelijkheid is over de identiteit van de erfgenamen. De deblokkering van de rekeningen gebeurt via een attest van erfopvolging (registratiekantoor) of een akte van erfopvolging (notaris).

2. Licht een aantal instanties in De mensen en instanties waarmee je partner contractueel gebonden was, moeten op de hoogte worden gesteld. Dit kan de werkgever, de boekhouder, de verzekeraars, het ziekenfonds, het OCMW, de vakbond, het D.I.V. (dienst voor Inschrijving van Voertuigen),... zijn. Zij moeten op de hoogte worden gebracht.

In de eerste maanden…

1. Vraag je overlevingspensioen aan Als huwelijks- partner heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een overlevingspensioen.

2. Denk na over het lot van de gezinswoning Was je samen met je partner huurder? Dan loopt de overeenkomst gewoon door. Was je samen met je partner eigenaar van de woning? Dan hangt het lot van de gezinswoning nauw samen met je erfrechten als partner. De notaris zal je hierover meer vertellen.

3. Vergeet de aangifte van nalatenschap niet Wacht niet te lang om een notaris aan te spreken.

Enerzijds om de rekeningen te deblokkeren, maar ook

omdat de aangifte van nalatenschap binnen een termijn van vier maanden opgesteld moet worden.

Het is van belang om deze termijn te respecteren om boetes te vermijden. Wees gerust, de notaris zal je bij iedere stap bijstaan en adviseren.

Wil je meer informatie over erven? Raadpleeg dan onze brochure "Erven" bij de publicaties van www.notaris.be nota bene - Het magazine van Notaris.be

25

ONDERNEMEN tekst Daan Paredis / foto Thomas De Boever

V.l.n.r. Vader Tom Nys (59), zaakvoerder Promanys zoon Lukas (26), projectleider - zoon Xavier (32), financiën - moeder Martine (59), medevennoot en dochter Julie (30), verpleegkundige

“Ik wil de fundamenten leggen waarop mijn zoons verder bouwen” Hou ik het bij een eenmanszaak of stap ik toch over naar een BV? Een vraag die groeiende ondernemingen vroeg of laat op hun bord krijgen. Zo ook zaakvoerder Tom Nys van Promanys.

Hij kiest voor een BV om het bedrijf aan zijn zoons te kunnen overdragen.

I

n 2015 richt Tom Nys (59) de eenmanszaak Promanys op. Het Kortrijkse renovatiebedrijf kent succes en barst op korte tijd uit z’n voegen. Met de aanwerving van zoons Xavier (32) en Lukas (26) ontpopt het zich tot een echt West-Vlaams familiebedrijf.

26

nota bene - Het magazine van Notaris.be

De zoons in de zaak verzekeren alvast de biologische opvolging, de omschakeling van een eenmanszaak naar een BV verzekert nu ook (bijna) de juridische. “Ik vind het heel belangrijk dat de overname door mijn kinderen goed geregeld is. Alles moet juist zitten, op een correcte

manier verlopen”, zegt Tom Nys. “Mijn dochter moet ook een deel van de koek krijgen en zij heeft niks met de zaak te maken. Daarom vind ik het enorm belangrijk om daar uitgebreid over te praten, duidelijkheid te scheppen en afspraken te maken waar iedereen zich goed bij voelt. Een van de moeilijkste onderdelen is het emotionele aspect. Familie en zaken; dat ligt gevoelig.

Ik kan niet vandaag op morgen stoppen met de zaak en zeggen dat het allemaal voor hen is, zo werkt dat niet.”

“Ik ben nog niet klaar om het helemaal los te laten”

Al die papieren Alles in orde brengen voor de nieuwe BV heeft een klein jaar in beslag genomen. Bezint eer ge begint, maar begin niet te laat. Promanys is intussen wel een BV, maar de precieze overdrachtsregeling ligt nog niet vast. Het proces verloopt traag en moeizaam, getuigt Tom. “Ik zou iedereen aanraden dat op tijd vast te pakken. Het biedt zeker meer zekerheid, maar zo’n regeling krijg je niet in één, twee, drie in de sacoche.”

Alleen al de oprichting van de BV heeft een klein jaar geduurd en veel meer tijd en moeite gekost dan ik ooit had verwacht. Je moet een nieuw btw-nummer aanvragen en begint dus eigenlijk een volledig nieuwe onderneming. Al die papieren! En dat terwijl alles eigenlijk hetzelfde blijft. Man, man, man…”

“Op dit moment staat de vennootschap op naam van mezelf en mijn vrouw. In een latere fase willen we de overdracht naar de zoons regelen, maar ik heb geen idee hoe dat praktisch in zijn werk gaat. Misschien moet ik daar eens met onze notaris over praten. Ik weet alleen dat dat proces 5 à 7 jaar duurt. Daarom volgen we nu met het hele gezin de cursus Familio bij VOKA. Zij leren ons hoe die overdracht moet, hoe dat het best gebeurt en begeleiden ons bij de uitbouw van het plan om dat stap voor stap te doen.”

De alarmbel De structuur van een eenmanszaak kan voor beginnende ondernemers zeer interessant zijn om laagdrempelig een eigen bedrijf op te starten. Als dat bedrijf goed draait, wegen op een gegeven moment de voordelen niet meer op tegen de nadelen en dringt de stap naar een BV zich op. Die brengt meer voordelen mee dan alleen een flexibele overdrachtsregeling.

“Mijn nieuwe boekhouder heeft aan de alarmbel getrokken en mij duidelijk gemaakt dat het met de omzet die wij op dat moment draaiden fiscaal niet meer verantwoord was om als een eenmanszaak verder te gaan. Eigenlijk hebben we die keuze veel te laat gemaakt en veel te veel mooie centen aan de staat gegeven. Ik durf niet te zeggen

hoeveel, gigantisch veel. Dat is het eerste voordeel. Het tweede is de aansprakelijkheid. Wij zijn aannemers in de renovatiesector en we doen eigenlijk bijna alles; een serieus risico. Met een BV kan je je privé en je zaak veilig scheiden zodat je het risico beperkt als het misloopt.”

Stevige fundamenten Behalve het familiebedrijf op zich, wil Tom Nys ook de ondernemersgeest op zijn zoons overdragen.

“Het is fantastisch om de kinderen mee in het bedrijf te hebben. Mijn oudste zoon doet de facturatie en mijn jongste is projectleider. Ik zie dat ze het graag doen, en wie iets graag doet, doet dat meestal goed. Het is geweldig om ze samen met de zaak te zien groeien. Dat maakt me trots. Daarom wil ik stevige fundamenten leggen zodat zij vertrokken zijn en de zaak verder kunnen uitbouwen. Het gaat momenteel de goeie richting uit, maar ik voel dat ik nog niet klaar ben om het helemaal los te laten. Jammer dat mijn vader dit niet meer kan meemaken. Hij heeft mij altijd afgeraden te ondernemen omdat hij er zelf veel centen aan is verloren, ik wil het tegenovergestelde doen voor mijn zoons. Mijn vrouw moet me soms temperen, maar ik wil gewoon een mooi verhaal op poten zetten voor de volgende generatie.” nota bene - Het magazine van Notaris.be

27

Simon Gougnard

Hockeykampioen en jong ondernemer tekst Gilda Benjamin / foto Jan Crab

28

Alle medailles winnen die er te winnen vallen en er tegelijk een succesvol beroepsleven op nahouden? Dat kan. Simon Gougnard won samen met zijn team goud op de Olympische Spelen in Tokio én lanceerde zijn start-up The Strong Company. Welnessboxen voor werknemers met vitamines, granen, sportaccessoires en een videoprogramma. Een echte boost.

De box bevat ook een videoprogramma dat je zelf hebt gemaakt.

“Tijdens de lockdown heb ik een opleiding coderen gevolgd om webapps te leren schrijven. Ik was behoorlijk teleurgesteld dat de Spelen niet doorgingen en ik wilde mijn zinnen verzetten. Ik heb dan met mijn coach afgesproken dat ik negen weken vrij zou nemen.

Daarna ontwierp ik de structuur van de app en mijn zakenpartner, die een bedrijf in digitale marketing heeft, werkte de app uit. We moesten een vijftigtal oefeningen filmen, en ik vroeg atlete Cynthia Bolingo om eraan mee te werken. Zo hadden we ook een vrouwelijke partner in de film en was ik niet de enige die de hele tijd in beeld was!”

De olympische titel legt deze jonge ondernemer en zijn project wellicht geen windeieren. “Het imago van iedere speler kon niet beter zijn want – we moeten daar eerlijk in zijn – we hebben alles gewonnen en dat is toch wel uniek in België. We moeten dus een nieuwe motivatie zoeken, van nul herbeginnen volgend seizoen met onze clubs maar ook met het nationale team. Ik ben intussen 30 en realistisch: zo veel jaren heb ik niet meer om op dit niveau in het hockey mee te draaien, maar ik wil er alles uithalen wat er nog inzit.”

Hoe zit het met de logistieke kant?

“Het motto van mijn zakenpartner is ‘Je moet het paard achter de wagen spannen’. We hadden een ruimte nodig om de producten op te slaan en in het begin maakten we de boxen ook zelf. Ik huurde op een gegeven moment ook een bestelwagen om de boxen bij de bedrijven te gaan leveren. We zijn te klein om individuele bestellingen aan te nemen. Het idee is echt dat werkgevers hun medewerkers op een andere manier kunnen motiveren dan met een doos met pralines.”

Hoe is het idee voor The Strong Company ontstaan?

“Mijn zakenpartner Valentin Pliester en ik hadden allebei tegelijk het idee om een project te lanceren waarin sport, wellness en werk centraal staan. Aanvankelijk wilden we een app lanceren, maar toen kwam de lockdown en zagen we op sociale netwerken de vraag van een werkgever die zijn werknemers in lockdown vitamines cadeau wilde doen. Zo rijpte het idee om een productpakket aan te bieden. We zijn gestart midden oktober 2020. Dankzij onze contacten konden we verschillende partnerships aangaan om interessante boxen samen te stellen. Daarna is alles vrij snel gegaan; de partners waren meteen enthousiast over het idee.”

Met welke moeilijkheden kreeg je af te rekenen?

“In het begin was er altijd wel iets mis, allerlei onvoorziene omstandigheden, pakken stress, lastminuteleveringen... Maar al doende leert men. Je leert uit je fouten, maar al bij al is alles goed verlopen. Je mag niet vergeten dat ik bij de lancering nog altijd hockey speelde.

Alle vrije tijd die ik had, ging naar het oplossen van de vele kleine en grotere problemen die opdoken. Er zijn heel wat overeenkomsten tussen de bedrijfswereld en de sportwereld. Het belang van het collectief, van doorzettingsvermogen en volharding... Sport is een uitstekende leerschool.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Het klinkt logisch, maar wie geen kansen grijpt, mist ze”

Wat is je statuut en hoe staat het met je consultantwerk?

“Ik ben nog altijd tewerkgesteld bij Deloitte, maar heb verlof zonder wedde genomen om me volledig te kunnen toeleggen op het nationale hockeyteam en de voorbereidingen van de OS. We hebben nog steeds een uitstekend contact, ze steunen me voluit en later ga ik zeker terug, maar dan niet meer voltijds. Voor The Strong Company hebben we een BV (vroeger bvba) opgericht bij de notaris. We denken erover om een voltijdse medewerker aan te werven die het project kan beheren en uitwerken, aangezien mijn zakenpartner en ik allebei een behoorlijk drukke agenda hebben.”

Welke raad kun je geven?

“Je tijd efficiënt beheren is uiteraard essentieel. Je moet georganiseerd en gestructureerd zijn. Je moet van aanpakken weten. En je moet je goed laten omringen.

Ik heb het geluk dat ik een familie en vrienden heb op wie ik kan rekenen. En je moet ervoor durven gaan.

Een basketter zei ooit ‘Je mist alle worpen die je niet probeert’. Het klinkt logisch, maar inderdaad: wie geen kansen grijpt, mist ze. We zijn eraan begonnen zonder enige garantie op succes, met eigen fondsen, net genoeg om de eerste bestellingen te kunnen betalen. We werden benaderd door investeerders, maar wachten liever nog wat voor we ons kapitaal verhogen.”

Meer info: www.thestrongcompany.be/nl/ nota bene - Het magazine van Notaris.be

29

Olivier Paul-Morandini gooide zijn leven om

Van de 112 naar Toscaanse wijnen tekst Gilda Benjamin / foto Arnaud Bachelard

Olivier Paul-Morandini leek zijn leven helemaal uitgestippeld te hebben in België. Twintig jaar geleden was hij de verantwoordelijke voor de uitrol van het Europese noodnummer 112.

Maar dat was buiten zijn Italiaanse roots gerekend. Op een mooie dag verloor hij zijn hart aan een wijndomein in Toscane, waar hij zich in 2010 uiteindelijk vestigde. De wijnen van Fuori Mondo staan tegenwoordig op de wijnkaart van de allerbeste Belgische restaurants.

Waarom viel de keuze op Toscane?

“Ik was op zoek naar een realistische optie om mijn leven in Italië een nieuwe richting te geven. Ik heb architectuur gestudeerd in Luik, maar die studie maakte ik nooit af. In juli 2003 maakte ik op vakantie met Ludovic, een vriend van me, kennis met een wijn die mijn hart helemaal verwarmde en zo ontdekte ik het domein waar ik nu zelf woon. Het was een grote tuin met een hectare wijnstokken die een Zwitsers koppel sinds hun pensioen verzorgde. Die beperkte omvang maakte het financiële aspect van het hele avontuur haalbaar. Ik denk echt dat niet ik het ben die gekozen heeft, maar dat het de plek was die mij gekozen heeft. Zodra ik deze plek zag, is er iets in mij wakker geschoten en heb ik mijn ware roeping gevonden.”

Gaf je werkleven in België je veel stress?

“Ja, ik zou zelfs zeggen dat mijn werk verbaal behoorlijk agressief was. Ik heb een organisatie op poten gezet die aan de uitrol van het Europese noodnummer 112 heeft gewerkt. We moesten de Europese mechanismen aanleren, de dubbelzinnige manier van werken van de Commissie en andere instanties... En daarna alle moeite van de wereld doen om onze visie – om in de eerste plaats de burger van dienst te zijn – voor te stellen, en proberen om onze agenda gehoor te doen vinden bij de lidstaten en de Europese instellingen. Dat heeft twaalf jaar in beslag genomen. Twaalf lange jaren.”

Was het een oude droom om je leven om te gooien?

“Ik droomde ervan, ja, maar had nooit gedacht die droom ooit te verwezenlijken. Het was eerder een soort symbolische zoektocht. Toen ik me vragen begon te stellen over mijn leven, heb ik mijn buikgevoel gevolgd.

Had ik geweten wat ik allemaal moest doorstaan om er te komen, dan had ik mijn buikgevoel wel genegeerd.

Maar ik had geen relatie toen ik het avontuur aanging.

Dat heeft het allemaal wel eenvoudiger gemaakt.”

30

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Wat was het moeilijkste aan het hele project?

“Ik dacht dat ik alleen de werkwijze en dus het product van mijn voorganger zou kopiëren toen ik mijn eigen wijn begon te maken. Het heeft even geduurd voor ik er mijn eigen stempel op heb kunnen drukken, maar vandaag kan ik zeggen dat elk van mijn wijnen zijn geheel eigen karakter en eigen verhaal heeft. Uiteraard twijfel ik soms aan mezelf, maar de authenticiteit dwingt me om mijn ego te overstijgen. Een wijnboer is namelijk niets anders dan een trouwe boodschapper van wat de aarde ons probeert te vertellen via de druiven die ze voortbrengt.”

Welk statuut had je in België?

“Op enkele maanden na ben ik altijd zelfstandige geweest. Vandaag beschouw ik mezelf niet als zaakvoerder, maar eerder als de uitvoerder van een discrete wijnbouwtaak. Ik probeer samen met mijn medewerkers trouw te blijven aan de waarden die me na aan het hart liggen. De vennootschap heeft twee aandeelhouders, maar ik ben degene die zich bezighoudt met de bestellingen. Op het domein heb ik altijd alleen gewerkt. We werken met onderaannemers, zowel op het terrein en in de wijngaarden als in de kelders. Tijdens de wijnoogst zijn wel 15 tot 20 mensen per dag aan het werk.”

Over welke kwaliteiten moet je beschikken om hieraan te beginnen?

“Eerlijkheid, zeker en vast. Vasthoudendheid ook, om de eerlijkheid tot uiting te laten komen en onderweg niet kwijt te spelen. Steun van familie en vrienden, waar ze zich ook bevinden, is ook heel belangrijk, want het is ook een beetje voor hen dat je het doet. De raad die ik zou geven aan iedereen die het wil proberen, is om klein te beginnen. Ik ben begonnen met 1 hectare – waarschijnlijk het kleinste wijndomein van heel Toscane. Maar zo was het project haalbaar. Wie zijn leven en werk wil omgooien, legt het best de nodige voorzichtigheid aan de dag. Ik heb mijn plannen stap voor stap vormgegeven en de economische druk zo klein mogelijk gehouden, zodat ik me volop heb kunnen toeleggen op het leerproces. Het grappige is dat ik een jeugdvriend heb, notaris Renaud Grégoire. Hij investeerde in een wijngaard in België en dertig jaar later zijn we dus collega’s.”

Wat zijn de moeilijkheden als je je wil vestigen in het buitenland?

“De culturele codes waarmee je rekening moet houden.

We blijven binnen Europa, maar de cultuur blijft het laatste bastion, en maar goed ook! Administratieve incoherenties en problemen heb je, denk ik, in ieder land, alleen zijn ze overal net dat ietsje anders. Aanvaard worden door de plaatselijke gemeenschap is niet eenvoudig. Maar ik ben hier ook niet komen binnenstor-

men. Ik wil in de eerste plaats deze grond hier bewerken, en een beetje nederigheid helpt wel om aanvaard te worden. Sinds ik hier ben, heb ik al enkele mooie vriendschappen gesloten. Het moeilijkste om mijn landbouwbedrijf hier op te richten was om de bankgaranties die ik had gekregen in België te gebruiken om een lening te krijgen in Italië. Ook al ging het om dezelfde bank in beide landen, toch liep de communicatie stroef. Ik moest dus langs een notaris om een tweede bedrijf op te richten in België zodat ik het bedrijf in Italië kon opnemen in het kapitaal om zo een lening te krijgen. Dat was een bijzonder zware en dure procedure. We hebben met de voormalige eigenaars van het domein een vennootschap opgericht en beetje bij beetje heb ik dan hun aandelen overgekocht.”

Hoe ziet je activiteit eruit (productie, verkoop, degustatie, rondleidingen, olijfolie…)?

“Ik ben in 2009 begonnen met een wijngaard van één hectare en vandaag heb ik er elf. Olijfolie blijft een beetje een hobby na de intense periode van de wijnoogst, maar onze klanten houden er wel van. De wijnen van Fuori Mondo worden in een vijftiental landen verkocht. Ze staan bij veel Belgische sterrenrestaurants op de kaart, en dat beschouw ik eerder als een duwtje in de rug, als een aanmoediging om dit avontuur voort te zetten, dan als een verwezenlijking. Mijn Belgische inborst blijft heel belangrijk voor mij en dat uit zich ook in de energie van dit domein. Ik ben vooral fier dat mijn wijnen mensen niet onberoerd laten. Het mooiste cadeau voor mij is een berichtje, foto of telefoontje om me te vertellen over het mooie moment waaraan mijn wijn heeft mogen bijdragen.

Oma die 80 wordt, een huwelijksaanzoek, een romantisch avondje, een fles onder de sterren... Al die boodschappen geven me ongelooflijk veel kracht om verder te gaan en de bodem hier het beste van zichzelf te laten geven.”

Houdt je succes ook innovatie en een bepaalde visie in?

“Jean Carmay zei ooit dat ‘wie denkt het gemaakt te hebben, het nooit ver zal brengen’. Tien jaar geleden dacht ik heel anders over succes dan nu. Ik heb een Europees lobbyproject overgenomen (TOWA) rond de verstrenging van de wetgeving op de etikettering, met strengere gezondheidsparameters en nieuwe duurzaamheidsparameters, die belangrijk zijn in het licht van de milieuproblematiek.

Dat is gewoon hoe ik ben. Ik wil meehelpen aan een betere gemeenschap om in te wonen. Met een gemotiveerd team en het advies van enkele wetenschappers ijveren we binnen de Europese instellingen om ons standpunt bekend te maken. Maar mijn grootste succes is toch mijn negenjarige zoon elke dag opnieuw wakker kunnen zien worden!” www.fuorimondo.com/fr/vineyard.html

nota bene - Het magazine van Notaris.be

31

tekst Daan Paredis / foto Jan Crab

Van een vaste job met een vast inkomen naar een onzeker bakkersbestaan

“Het avontuur is het risico absoluut waard” Michiel Baumers (27) gaf zijn zekere job als bio-ingenieur op voor het onzekere bestaan van bakker. Hij waagde de sprong in het ongewisse en heeft zich dat een jaar later nog geen moment beklaagd. “Zonder mijn zus was het nooit gelukt”, geeft Michiel toe.

N

a twee jaar als assistent aan de KU Leuven denkt Michiel al lang niet meer aan z’n eigen bakkerij.

Tot zijn oog op een pand in de Mechelsestraat valt. Dat pand blaast zijn jongensdroom nieuw leven in en geeft uiteindelijk de doorslag: op 20 augustus 2020 ziet de Broodenier het levenslicht. Hij geeft een vaste job met een vast inkomen op voor de onzekerheid van een eigen onderneming.

“En ik heb nog geen moment spijt gehad van die keuze”, aldus Michiel. “Eigenlijk was ik nooit echt van plan om zelf een bakkerij te starten, moet ik toegeven. Zonder mijn zus Hilke had ik het ook niet gedaan en met iemand anders was het volgens mij niet gelukt.”

32

nota bene - Het magazine van Notaris.be

“Tegenwoordig bakken de meeste bakkers geen brood meer”

De sprong Uiteindelijk wagen ze samen de sprong. Het ontstaan van de Broodenier heeft behoorlijk wat voeten in de aarde. “Het pand heeft de bal eigenlijk echt aan het rollen gebracht”, begint Michiel zijn verhaal. “Op het einde van het middelbaar had ik de droom om mijn eigen bakkerij te openen, en specifiek in het winkel-wandelgedeelte van de Mechelsestraat, een toplocatie. Ik volgde na het middelbaar een jaar een bakkersopleiding, maar moest mijn ouders beloven om ook een ‘echt’ diploma te halen. Wat ik volledig begrijp, overigens. Door mijn studies raakte de bakkersdroom wel wat ondergesneeuwd.”

Een studentenjob bij bakkerij de Broodbroeders in de zomer dat hij afstudeert, wakkert het bakkersvuur in Michiel opnieuw aan. “Ik wist toen al dat ik in september aan de universiteit zou beginnen werken, maar ben dankzij dat baantje altijd op mezelf blijven bakken.”

Michiel gaat aan de slag als assistent aan de KU Leuven en baat tegelijkertijd online zijn eigen mini-bakkerij uit.

“Een uit de hand gelopen hobby. Ik begon met die webshop om het overzicht over de bestellingen van vrienden en familie te bewaren. Dat is redelijk uit z’n voegen gebarsten.”

“Twee jaar later moest ik dan op een dag brood leveren aan de koffiezaak tegenover wat nu ons pand is. Ik zag dat het te huur stond en dacht: ‘Hmmm, mooi!’ Niet veel later heb ik een bezoekje gepland en van het een kwam snel het ander.”

De drempel Samen met je broer of zus midden in een pandemie een eigen zaak starten: niet vanzelfsprekend. “Ondernemen met elkaar levert voor ons alleen voordelen op. Doordat we samen zijn opgegroeid vertrouwen we elkaar, kennen we elkaar door en door en weten we wat we aan de ander hebben. We geven ook eerlijk feedback. Dat zijn volgens mij allemaal belangrijke aspecten als je samen een zaak begint. Ik vind een tweede mening altijd heel waardevol en ben heel blij dat ik haar daarin gevonden heb.”

Michiel kreeg een duwtje in de rug, op z’n eentje was de drempel te groot. “Volgens mij lopen er veel meer ondernemers rond dan er mensen effectief ondernemen. Ik wil tegen hen zeggen: ‘Niet twijfelen!’ Als je een droom of een passie hebt, ga ervoor. Ik weet ook niet of ik dit voor de rest van mijn leven wil doen en het risico is, zeker in onze sector, niet gering, maar het avontuur is het absoluut waard.”

Uitslapen Passie ligt aan de basis van elke onderneming. Bij Michiel is dat, zoals al gebleken, brood. Hij houdt er een eigenzinnige visie op na: “Brood leeft, dat is iets magisch. Tegenwoordig bakken de meeste bakkers geen brood meer, ze zien dat als bijkomstigheid en willen dat zo snel en gemakkelijk mogelijk maken. Ze zetten in op taarten, pistolets en chocoladekoeken. Wij daarentegen doen aan brood. Zuurdesembrood. Dat vraagt om ambacht, tijd en energie en valt niet te industrialiseren. Met zuurdesem bakken, biedt volgens mij trouwens enkel voordelen. Ten eerste krijgt het brood veel meer smaak omdat het deeg heel lang moet rusten. Ten tweede maken we het deeg een dag op voorhand zodat het lang genoeg kan rusten. Daardoor moeten we het ’s ochtends gewoon nog bakken. In bakkerstermen betekent dat dat ik elke dag mag uitslapen. Za-lig!”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

33

Sinds 1 augustus kan je online je onderneming oprichten Een BV, CV of NV volledig digitaal oprichten? Sinds kort kan het! Met de gloednieuwe StartMyBusiness kunnen ondernemers (en ondernemers in spe) genieten van een volledig digitaal begeleid traject voor de oprichting van hun onderneming. Mét de virtuele bijstand en expertise van de notaris.

Wat is StartMyBusiness?

StartMyBusiness is het Belgische platform voor de online oprichting van je vennootschap, vereniging of stichting. StartMyBusiness is bovendien ook de plaats waar je juridische informatie kan vinden over ondernemen. Bij het oprichten van een onderneming komt er immers heel wat informatie op je af. Je moet belangrijke keuzes maken: ga je voor een vennootschap? Is een BV voor jou de beste oplossing? Heeft ondernemen een invloed op je vermogen… en dat van je partner? Je keuzes zullen bepalend zijn voor de aansprakelijkheid van je onderneming, maar ook van je privévermogen, de verschuldigde belastingen, de regels over de uitoefening, het bestuur en het beheer. In je zoektocht naar informatie vormt StartMyBusiness een ideaal vertrekpunt.

StartMyBusiness = een bron van informatie Goed begonnen, is half gewonnen. En beginnen, dat betekent bij StartMyBusiness jezelf informeren over welke ondernemingsregels op jou van toepassing zijn.

Vennootschapsrecht is complex, maar via de handige structuur van de site weet je meteen wat de belangrijkste juridische kenmerken zijn van de verschillende ondernemingsvormen. Je kan op de site ook in één oogopslag terugvinden wat er allemaal in je ′statuten’ moet staan. En dat is belangrijk, want je statuten zijn als het ware de grondregels van je onderneming. Wil je nog meer informatie of heb je nog concrete vragen over je specifieke situatie? Dan kan je steeds een notariskantoor contacteren om je verder te adviseren. Ook dat kan digitaal via StartMyBusiness.

34

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Heb je genoeg informatie en wil je écht van start gaan?

Dan ben je klaar voor de volgende stap.

Online je onderneming oprichten!

Eenmaal je er klaar voor bent, ga je over tot de effectieve oprichting van je NV, CV of BV. Daarvoor heb je een oprichtingsakte nodig. In het verleden was je verplaatsen naar het notariskantoor noodzakelijk, vandaag niet meer. Met StartMyBusiness begeleidt de notaris je virtueel via een videoconferentie. Je krijgt alle nodige informatie en advies op afstand, via een virtuele afspraak. Je registreert je op het platform, laadt de nodige documenten op en werkt samen met de notaris op een ontwerp van akte. Ook de ondertekening van je oprichtingsakte gebeurt digitaal via een beveiligd systeem.

Tijdbesparend, efficiënt en even veilig. Heb je nog meer vragen over hoe het allemaal verloopt? Je vindt op het platform handige FAQ’s die je op weg helpen.

Wie kan gebruik maken van StartMyBusiness?

In principe kan elke burger van een EU-lidstaat die over een geldig elektronisch identificatiemiddel beschikt (dat voldoet aan de gestelde eiDAS norm), de applicatie gebruiken. Met de huidige versie is het mogelijk om een BV, CV of NV op te richten. In de toekomst zal het oprichten van andere ondernemingsvormen ook mogelijk zijn.

Ben je van plan om te ondernemen? Dan is StartMyBusiness voor jou een onmisbaar instrument om van start te gaan. Neem alvast een kijkje op www.startmybusiness.be! Wil je concreter advies? Aarzel niet om contact op te nemen met een notariskantoor.

KOPEN / VERKOPEN

Jan Verheyen misrekent zich met aankoop van bouwgrond in Spanje

“Informeer je goed voor je vastgoed koopt in het buitenland” Je kent Jan Verheyen wellicht als regisseur van Alles Moet Weg, Het Vonnis en de Kampioenen-films. Voor VIER maakte hij de serie Vermist. Op Radio 2 presenteerde hij samen met Christel Van Dyck En Nu Serieus. De bezige bij kwam onlangs met minder leuk nieuws in de media: de aankoop van bouwgrond in Spanje liep helemaal mis. ©NyklyN/eyeworks

O

orspronkelijk wilden Jan en zijn echtgenote een woning kopen in Spanje. Hun huizenjacht begon zowaar tijdens hun huwelijksreis, zo’n 15 jaar geleden.

“We zochten een vakantiewoning in onze favoriete streek van Europa, het gebied tussen Malaga, Sevilla en Granada. Mijn echtgenote Lien weet op alle vlakken heel goed wat ze wil (lacht). Bij elk huis dat we bezochten, had ze wel iets op te merken. Onze makelaar suggereerde dat we dan maar beter een bouwgrond konden kopen om er vervolgens een woning op te bouwen die wel volledig naar onze zin zou zijn. Dat leek ons een goed idee. Wat later kochten we een mooi gelegen stuk grond, vlakbij de stad Antequera. We namen een jonge, ambitieuze architect onder de arm en konden volop beginnen dromen van een tweede verblijf in Andalusië.”

“Wat later kochten we nog een andere bouwgrond in het nabijgelegen Cartama. Dat gebeurde via een Engelse makelaar. We zagen die tweede aankoop meer als een investering. We dachten dat het om een bouwgrond

ging die we later, eventueel met een meerwaarde, zouden kunnen verkopen.”

Pijnlijke verrassing Een paar weken later volgde jammer genoeg pijnlijk nieuws: als gevolg van flink wat vastgoedschandalen in en rond Marbella kondigde de provincie, ‘de junta’, zeg maar een totaal bouwverbod, af.

“Wij vielen uit de lucht. Maar we konden onze plannen voor onze vakantiewoning in Antequera opbergen. Ook het terrein dat we iets later hadden aangekocht in Cartama, konden we niet meer als bouwgrond verkopen.

Daardoor verloor ook die grond een stuk van zijn waarde.”

“We hadden brute pech wat onze eerste aankoop betreft. We zijn ervan overtuigd dat we bij die eerste aankoop niet om de tuin zijn geleid. Maar bij de aankoop van de tweede grond in Cartama zijn we wel degelijk opgelicht. Daar speelden de verkoper en de makelaar duidelijk onder één hoedje. Zij moesten toen al geweten hebben dat er een bouwstop zou volgen en hebben de grond snel-snel nog aan ons verkocht.” nota bene - Het magazine van Notaris.be

35

Hoop nog niet helemaal opgegeven Ondertussen zijn de regels wel geëvolueerd. Jans advocaat liet hem onlangs weten dat hij op de grond in Antequera mogelijk wel nog een hotel of een functionerende boerderij zou kunnen bouwen. “We hebben daartoe geen concrete plannen. Maar de bouw van een ‘artists residence’ zou een optie kunnen zijn.”

En de grond in Cartama? “Die zullen we laten schatten en dan zien we wel. Uiteraard zijn dit dure lessen. Je kan daarover blijven zaniken of kniezen. Maar dat helpt je niet vooruit. We hebben de bladzijde al lang omgeslagen.”

Marleen De Vijt, Belgisch makelaar in Spaans vastgoed

“In Spanje gaan schulden mee met het pand”

M

arleen De Vijt is zaakvoerder is van Azull en al jaren actief op de Spaanse vastgoedmarkt. Samen met haar partner begeleidde ze al honderden Belgen die een plekje zochten onder de Spaanse zon. “De rol van de notaris in Spanje is zeer beperkt en absoluut niet te vergelijken met die van een notaris in België. In Spanje controleert een notaris alleen de identiteit van partijen en onderzoekt hij alleen of de verkoper wel eigenaar is van de woning die hij verkoopt. Dat is niet te vergelijken met alle controles die een notaris in België doet. In België controleert de notaris bijvoorbeeld of de verkoper al zijn schulden en belastingen heeft betaald. Maar dat is in Spanje een ander verhaal. Daar gaan alle schulden mee met het pand! Het maakt niet uit wie er ondertussen eigenaar van is geworden. Daarom is het aangewezen om een advocaat in te schakelen om er zeker van te zijn dat alle belastingen en schulden door de verkoper werden betaald en alles juridisch in orde is zodat er nadien gaan lijken uit de kast vallen.”

Volgens Marleen loont het de moeite om de kosten van een Spaanse advocaat te betalen. “Voor een woning van 200.000 tot 300.000 euro betaal je ongeveer 1 procent van de verkoopprijs aan de Spaanse advocaat. Je kan die kosten uitsparen, maar dan dreig je bedrogen uit te komen.”

36

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Vraag raad aan plaatselijke (Vlaamse) bewoners “Ik kom niet graag met dit verhaal naar buiten, maar doe het toch omdat ik mensen met koopplannen in Spanje wel wil behoeden voor tegenslagen.”

Jan heeft één gouden tip: “Als je van plan bent om in het buitenland iets te kopen, steek je het best je licht op bij lokale gemeenschappen van expats met hun eigen tamtam. Neem rustig de tijd daarvoor. Lien en ik zijn wellicht iets te enthousiast te werk gegaan. Op sommige plekken in Spanje heb je zelfs een soort Vlaams circuit: mensen die er al dan niet permanent wonen. Soms is er zelfs een formele Nederlandstalige vereniging die ervaringen uitwisselt. Hoor zeker eens bij hen met wie je het best in zee gaat.”

Marleen geeft verder aan dat het in Spanje ook niet volstaat een beroep te doen op een beheerder of ‘gestor’. “Er zijn zoveel haken en ogen aan een verkoopdossier, dat je beter een beroep doet op een professioneel die je aansprakelijk kan stellen als het toch fout zou lopen. En bij een ‘gestor’ is dat niet het geval.”

Fiscale angels Belangrijk aandachtspunt: vaak zijn Belgische kopers niet voldoende geïnformeerd over de fiscale gevolgen bij de aankoop van vastgoed in Spanje.

“Als de Belgische eigenaars hun tweede verblijf in Spanje na een aantal jaren terug verkopen met een meerwaarde, is er 19 procent meerwaardebelasting verschuldigd. Wie in Spanje een villa of een flat koopt van een non-resident, zeg maar van een tweede verblijver, betaalt daarom best maar 97 procent van de koopprijs aan de verkoper. De andere 3 procent gaat naar de Spaanse fiscus. Die houdt dat bedrag in tot wanneer de verkoper heeft bewezen dat hij zijn stekje onder de Spaanse zon niet met een meerwaarde heeft verkocht of dat er geen andere openstaande belastingen zijn.

“De Spaanse notaris heeft niet de verplichting na te kijken of deze betalingen effectief zo gebeuren. Het is dus mogelijk dat de koper 100 procent aan de verkoper betaalt, en nadien nog eens 3 procent van de verkoopprijs aan de Spaanse belastingdienst moet betalen”, illustreert Marleen.

Marleen heeft tot slot nog een tip voor wie van plan is om zich definitief in Spanje te vestigen. “Zorg ervoor dat je woning in België eerst is verkocht vooraleer je je als bewoner in Spanje inschrijft. Doe je dat niet, dan riskeer je dat de Spaanse fiscus je meerwaarde, gerealiseerd op de verkoop van je Belgisch pand, belast tegen een tarief van 19 procent.”

Online een woning kopen: een do of een don’t?

Vandaag kan je bijna alles online kopen. Zelfs een huis! Sinds een aantal jaren kunnen huizenjagers hun zoektocht én hun aankoop online afhandelen via Biddit. Maar hoe werkt het? En is een aankoop even ‘veilig’? Het antwoord op verschillende vragen.

Wat is ‘Biddit’?

Biddit is een onlinebiedplatform van notarissen. Gedaan met de stoffige parochiezaaltjes waar kandidaat-kopers zich verzamelen om deel te nemen aan een openbare verkoop.

Met Biddit krijgt de openbare verkoop een fris en nieuw jasje, op maat van onze digitale samenleving. Met Biddit kunnen kandidaat-kopers op een woning bieden van achter het scherm van hun pc!

Op het platform kan iedereen panden opzoeken via een postcode. Zo vind je meteen de woningen die, via Biddit, te koop staan in de regio waar je er één zoekt. Elk pand heeft een specifieke pagina waarop je alle praktische informatie kan terugvinden, zoals de bezoekuren en de bezoekdagen.

Ook bij een online aankoop blijft het de bedoeling dat je het pand bezoekt en daar voldoende tijd voor neemt. Meestal krijg je een aantal weken tijd, maar informeer je hierover goed via het notariskantoor dat de verkoop organiseert.

Bieden maar!

Biddit is een beveiligd platform. Wie effectief wil bieden op een pand, moet zich vooraf registreren met zijn elektronische identiteitskaart of met de app Itsme. Zo kan de notaris controleren of de koper wel bekwaam is om te bieden en of hij bijvoorbeeld wel meerderjarig is. Nadien kan je je eenvoudigweg aanmelden aan de hand van een wachtwoord. Op het platform zie je meteen de dag en het uur waarop je zal moeten bieden. Biddit vermeldt ook een instelprijs (de startprijs dus). Wat hou je het best bij de hand? Je laptop of gsm en je eID of Itsme-app!

Maar is Biddit ‘veilig’ voor de impulsieve kopers onder ons?

Ja hoor! Ben je bang dat je je laat meeslepen en plots boven je budget biedt, dan stel je gewoon op voorhand een maximum-

bedrag in. Better safe than sorry. Wil je niet constant op je pc of smartphone staren? Dan kan je zelfs een systeem inschakelen waardoor het bieden automatisch gebeurt (tot je de vooraf ingevoerde maximumprijs bereikt).

Wat zijn de voordelen… en nadelen?

De transparantie is een belangrijke troef van Biddit. Je kan zien welke bedragen andere kandidaten bieden en daar al dan niet op inspelen. Daarmee verschilt Biddit van de zogenaamde verkoop ‘onder gesloten omslag’, waarbij je het bod van een concurrerende kandidaat-koper niet ziet. Het transparante systeem van Biddit gaat gepaard met discretie en respect voor privacy. Je bod gebeurt anoniem en je kan ook niet achterhalen wie de andere bieders zijn. Bieders kunnen zo ook geen concurrentievervalsende afspraken maken onder elkaar.

Bij Biddit wordt het pand toegewezen aan de kandidaat-koper met het hoogste bod. Wel moet de verkoper akkoord gaan met het bod. De verkoper kan het hoogste bod weigeren als hij dat nog te laag vindt. Bij een klassieke verkoop moet de verkoper niet per se ingaan op het hoogste bod.

Andere troef van het online kopen via Biddit: alles verloopt sneller! De notaris voert alle nodige controles uit voor de panden op Biddit te koop worden gesteld. Daardoor verlopen er geen vier maanden tussen de aankoop en de akte zoals bij een klassieke verkoop. Je krijgt op een relatief korte termijn je sleutels in handen, wat mooi meegenomen is.

Maar… het betekent ook dat je als bieder goed moeten weten welk bedrag je maximaal kan bieden. Er mag geen onzekerheid zijn over je krediet. Afspraken bij de bank maak je dan ook maar beter op voorhand. Vertrouw niet te veel op de ‘opschortende voorwaarden’. Bij een klassieke verkoop voorziet de notaris steevast in een opschortende voorwaarde van het verkrijgen van een krediet. Zo’n voorwaarde zorgt ervoor dat de verkoop pas tot stand komt als de koper een krediet of lening krijgt van de bank. Bij Biddit kan de verkoper kiezen om niet met zulke voorwaarden te werken.

Ben nog op zoek naar een lening of heb je geen idee van hoeveel je werkelijk kan lenen? Dan breng je dat het best in orde voor je begint te bieden.

Kan ik een bieding terugtrekken?

Algemene vuistregel bij het kopen van een woning: geboden is geboden. Je bod is bindend, je kan je bod niet terugtrekken. Is je bod weerhouden maar weiger je toch om het ‘proces- verbaal van toewijs’ te ondertekenen? Dan ben je de verkoper een schadevergoeding verschuldigd. In de specifieke verkoopvoorwaarden van het goed, vind je daarover meer informatie. nota bene - Het magazine van Notaris.be

37

infofiche

IMMO

Wat doet de notaris bij de WAT DOET DE NOTARIS BIJ DE AANKOOP VAN EEN WONING? van een woning? aankoop Carine en Paul vinden een huis...

Maar doen ze wel een veilige aankoop?

€ Niet vergund!

€

€ Vervuilde grond

Vorige eigenaar had schulden

GEMEENTE

Interd it de modifi er

Keuring elektriciteit niet in orde

Onroerend erfgoed

Er rust een voorkooprecht op het goed

EPC

Stookolietank kapot

DO NOT

Energiecertificaat ontbreekt

DISTURB

Goed verhuurd

Tal van dingen kunnen mislopen wanneer je een woning koopt!

38

Ik eerst!

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Vraag advies aan uw notariskantoor! Meer infofiches op www.notaris.be

Controle is nodig

Andere landen (zonder notaris) geen voorafgaande controle door een notaris

Hoe?

grotere kans op een rechtzaak

PAS DE OR ACC

België (met notaris) Voorafgaande controle door een notaris.

Eigenaar

Wonen Vlaanderen E-voorkooploket

Fiscus Kadaster Syndicus OVAM Vlaamse Milieumaatschappij Andere partijen

De notaris leest de verkoopovereenkomst, de basis voor de akte, na.

Hij adviseert en is onpartijdig.

Hij is expert in de materie.

De notaris licht de aankoop- en kredietakte toe zodat iedereen begrijpt wat hij tekent.

Hij werkt met een vast ereloon.

Hij ontvangt de belastingen en stort deze door naar de fiscus.

Agentschappen Gemeente Hypotheek kantoor

De notariële aankoopakte is niet alleen een akte...

Het is een zekerheid en een bescherming.

De notaris neemt hiervoor de aansprakelijkheid op zich.

Controle vooraf = geen procedure voor de rechtbank nota bene - Het magazine van Notaris.be

39

D E N O TA R I S

Maaike Callebaut (31)

“We moeten onthouden dat mensen vaak maar 1x in hun leven een huis kopen” • Sinds 2016 bij De Smet & Willems • Juriste • De werkstudent

tekst Daan Paredis / foto Thomas De Boever

De radertjes in het uurwerk van notariskantoren 40

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Nathalie Van De Wynkele (34)

“Ik wil nog één keer alles op alles zetten om zelf notaris te worden”

• Sinds 2017 bij De Smet & Willems • Notarieel juriste • Computerspecialist met eigen bibliotheek

Deborah Maes (37)

“De collega’s hier zijn méér dan collega’s” • Sinds 2005 bij De Smet & Willems • Administratief medewerkster • Het manusje-van-alles

Omdat medewerkers de drijvende krachten achter elk notariskantoor zijn, zetten we hen in de bloemetjes.

Bij De Smet en Willems in Zwalm heten die krachten Deborah, Maaike en Nathalie.

nota bene - Het magazine van Notaris.be

41

Wat houdt je job in?

Deborah: “Ik doe het onthaal, de telefonie en de verwerking van de aktes. Dat is mijn belangrijkste taak.

Als ze getekend zijn, schrijf ik ze in in het repertorium, registreer ik ze, leg ik ze neer bij het hypotheekkantoor en stuur ik ze op naar de belastingdienst. Ik bereid ook dossiers voor en doe soms voorbereidend opzoekwerk.”

Maaike: “Nathalie en ik beheren dossiers van begin tot einde. Daar komt veel meer bij kijken dan mensen denken. Niemand heeft een specifieke rol, iedereen doet verkoop, schenkingen, nalatenschappen, huwelijkscontracten… We verdelen het werk.”

Nathalie: “Concreet starten we een dossier op, doen we opzoekingen, contacteren we de juiste mensen… Het is belangrijk om je planning goed op te volgen, want we werken met een zeer tijdsgebonden agenda. Ik heb ooit een cursus timemanagement gevolgd waarin ze zeiden dat je de dag nooit mag beginnen met je mails checken, maar ik doe het toch. We kunnen bijna niet anders.”

Wat vind je het leukste aan je job?

Deborah: “Dat het zeer afwisselend werk is. Mensen ontvangen, identiteitskaarten inlezen, kopieën nemen, het repertorium doen, akten inschrijven en verwerken, dossiers klasseren, de agenda beheren… Ook de sfeer is hier heel fijn. We komen heel goed overeen en kunnen bij elkaar terecht. De collega’s zijn meer dan collega’s.

Onlangs zijn we allemaal naar Maaike haar trouw geweest en onze kinderen gaan naar mekaars verjaardagsfeestjes.”

Maaike: “De variatie. Geen enkele dag ziet er hetzelfde uit. Alle dossiers zijn verschillend. Elk uur kan je met iets volledig anders bezig zijn. We moeten van veel rechtstakken op de hoogte zijn omdat we ons niet specialiseren in een bepaalde niche, zo leer je veel. We werken over de verschillende rechtstakken heen, dat maakt het extra boeiend.”

Nathalie: “Als ik een niet-alledaags dossier tegenkomt, waarin ik een bijzondere clausule of akte moet opmaken, kan ik me daar echt in verdiepen om die op de juridisch correcte manier op te stellen. Ik hou al tien jaar mijn eigen bibliotheek met speciale gevallen bij en vul die wekelijks aan.”

42

nota bene - Het magazine van Notaris.be

Welke uitdagingen kom je tegen?

Deborah: “Als ik mij misnummer bij het repertorium of een akte te laat neerleg, zijn daar boetes aan verbonden.

Om de drie maanden gaat dat naar de administratie ter controle. Dat bezorgt me wel stress. Het is een grote verantwoordelijkheid.”

Maaike: “De planning is voor mij de grootste uitdaging.

We moeten rekening houden met verschillende termijnen, individuele wensen van cliënten, dossiers voor oprichting van vennootschappen die binnenkomen met een heel korte termijn, wachten op opzoekingen en terwijl iedereen tevreden houden en alles op tijd afmaken.

Het is belangrijk om altijd vriendelijk te blijven. Voor ons is verkoop de corebusiness, op den duur schrik je niet meer van bepaalde bedragen, maar je moet ook onthouden dat sommige mensen maar één keer in hun leven een huis kopen. Dat is vaak echt een belangrijk moment en dan moeten ze weten dat ze met vragen bij jou terechtkunnen. De steeds veranderende rechtsregels zijn ook een uitdaging. In zijn Septemberverklaring zei de Vlaamse minister-president Jan Jambon (N-VA) onlangs dat ze de registratiebelasting gingen wijzigen, zonder dat dat ergens vastlag. Toen kregen we tientallen telefoons van ongeruste mensen en we wisten zelf van niks. Dan durf ik al eens vloeken, ja.” (lacht) Nathalie: “De werkdruk ligt hier hoger dan op m’n vorige job. In het begin was het wel een uitdaging om daarmee om te leren gaan. Intussen ben ik goed geroutineerd. We moeten constant op de hoogte blijven van nieuwe wetgeving. Soms wordt het daardoor plots heel druk. Bijvoorbeeld bij de woonbonus twee jaar geleden was het megahectisch. In januari verwachten we hetzelfde door het verlaagde tarief voor de aankoop van een woning.”

Maaike: “Ik zou het raar vinden om mezelf grappig te noemen, maar ik probeer soms wel extra sfeer te maken.

Meestal is dat niet nodig want die is hier al heel goed.

We komen goed overeen en vertellen veel tegen elkaar.

Toen ik zwanger was, wisten de collega’s het hier als tweede, na mijn man.”

Nathalie: “De notarissen en mijn collega’s kunnen met allerhande vragen bij mij terecht, en die zijn zeer uiteenlopend. Zo ben ik ook de computerspecialist, voor problemen met Word, pdf’s of e-mails roepen ze altijd mijn hulp in. We hebben heel veel aan elkaar. Als we ’s middags samen eten is dat altijd heel gezellig en da’s een belangrijke factor in een job.”

Heb je nog ambitie of doelen?

Deborah: “Ik heb mezelf die vraag onlangs ook gesteld.

Nee, eigenlijk heb ik geen ambitie. Dat klinkt misschien saai, maar ik heb niet meer nodig. Ik ben heel tevreden met wat ik doe en waar ik ben.”

Maaike: “Ik wil nog graag notarieel jurist worden. Op dit moment ben ik gewoon jurist en aan de slag als werkstudent in een master-na-master. Normaal gezien slaag ik dit jaar en dan heb ik het vereiste diploma.

Verder bekijk ik het stap voor stap. Ik kijk er wel naar uit om mijn uitgestelde huwelijksreis naar Sri Lanka in te halen.”

Nathalie: “Mijn examen voor het notariaat tot een goed einde brengen. Ik wil nog één keer alles op alles zetten om zelf notaris te worden. Op dit moment ligt dat wel moeilijk omdat ik een voltijdse job met een gezin combineer, en de motivatie om te studeren ontbreekt, maar ik ga er sowieso nog eens tijd voor maken.”

Wat is je rol op kantoor?

Deborah: “Ik zorg voor drive. Als we iets moeten bestellen of als de printer niet werkt, neem ik initiatief om dat probleem op te lossen. Ook voor andere zaken zoals snel opzoekingswerk komen de collega’s naar mij.

Onlangs was ik uitzonderlijk een dag niet op kantoor en hadden ze de binnenkomende telefoons onderling verdeeld. De dag erna zeiden ze: ‘Amai, gij doet veel op een dag!’ Maar dat geldt voor iedereen, we zijn goed op elkaar ingespeeld.”

nota bene - Het magazine van Notaris.be

43

44

nota bene - Het magazine van Notaris.be