Paradox Jaarverslag 2017

Paradox Jaarverslag 2017 Explore & Share

1

2

Paradox - Postbus 113 - 1135 ZK Edam (NL)

Paradox Jaarverslag 2017 Explore & Share

3

1. Voorwoord

6

2. Verslag & evaluatie programma 2017

8

2.1 Nieuwe projecten in 2017 2.2 Reizende producties in 2017 2.3 Diverse projecten in 2017 2.4 Educatie programmering 2.5 Onderscheidingen 2.6 Paradox producties in de pers 2.7 Kwantitatieve analyse

9 15 19 21 22 23 26

3.1 Over Ydoc 3.2 YdocApps, YdocStore, YdocDB 3.3 Haalbaarheidsstudie naar de toekomst van Ydoc 3.4 Europees centrum voor de documentaire als natuurlijk habitat voor Ydoc?

29 29 30 31

3. Ydoc 28

4. Organisatie

32

5. Profielschets Paradox

36

4.1 Bestuur en Raad van Commisarissen 4.2 Medewerkers: betrokken team 4.3 Huisvesting 4.4 Netwerk 4.5 Bezoldiging

5.1 - 5.2 Korte historie en doelstelling - Missie en visie 5.3 - 5.5 Projecten - Auteurs - Maatschappelijke onderwerpen 5.6 - 5.8 Platforms - Publiek - Bereik

5.9 - 5.11 Bereik - Footloose - Educatie

5.12 - 5.13 Vakgebied - Financiering

6. Jaarrekening

32 33 34 34 35

36 37 38 39 40

42

6.1 Toelichting financiĂŤn Bestuur en Raad van Toezicht 2017 6.2 Vermogensopstelling per 31 december 2017 6.3 Categoriale exploitatierekening 2017 6.4 Toelichting op de vermogensopstelling per 31 december 2017 6.5 Toelichting op de exploitatierekening 2017 6.6 Totaaloverzicht exploitatie 6.7 Controle verklaring accountant

42 43 44 45 49 55 57

Bijlage I Bijlage II Bijlage III

62 64 66

1. Voorwoord

2017 was een roerig jaar maar uiteindelijk ook uiterst succesvol jaar voor Paradox.

De start was uitstekend in artistieke zin. Niet alleen ging onze nieuwe film Greetings from Aleppo in januari in première op het Internationaal Film Festival Rotterdam en verscheen deze online bij De Correspondent, ook opende het IFFR in De Doelen met een vertoning van een trailer voor het vervolg (Notes from Aleppo) als hommage aan Issa Touma en de crew voor het winnen van de European Film Award (in december 2016 voor 9 Days).

Het vormde een wat vreemde tegenstelling met het feit dat de stichting, hangende een bezwaarprocedure bij het Mondriaan Fonds, met de handrem op de uitgaven moest functioneren. Begin april kwam het verlossende bericht dat de subsidie niet werd afgebouwd maar gecontinueerd, en wel op het niveau van 2016, hetgeen gelukkig stemde.

Een bijzondere, en bij aanvang van het programmajaar onvoorziene productie vormde het omvangrijke boek- en tentoonstellingsproject over kinderarbeid in de cacao-industrie BITTER Chocolate Stories. Het project werd gefinancierd door Tony’s Chocolonely, een onorthodox bedrijf, opgericht door onderzoeksjournalisten met als doelstelling het uitbannen van deze praktijken wereldwijd. De tentoonstelling vond in oktober/november plaats in de Beurs van Berlage, in die periode stond gedurende een aantal weken een gerelateerde billboard campagne op het Museumplein. Boek en tentoonstelling werden gemaakt met de Afrikaanse fotograaf Joana Choumali en de Nederlandse journalist Marijn Heemskerk. Een beeld van Choumali uit het project, prijkt op het omslag van dit jaarverslag. Het in samenwerking met Kummer & Herrman ontwikkelde project ontving een onderscheiding (bronzen lamp) van de Art Directors Club Nederland (ADCN) in 2018.

Het jaar werd afgesloten met een tentoonstelling in de openbare ruimte van het Spuiplein met door Robin de Puy gemaakte portretten van burgers van Den Haag in het kader van het internationale project Studio Aleppo – Picturing (New) European Citizens, inmiddels ook terug te vinden op studioaleppo.eu Dit gebeurde in samenwerking met Humanity House Den Haag. De Finse editie daarvan in het National Museum of Finland in Helsinki, ontving in 2017 een prijs voor het beste museale project.

Tussen deze bedrijven door was Turtle 1 - Building a Car in Africa te zien in de Fondation Cartier in Parijs, vertoonde MAST in Bologna de filminstallatie Oil & Paradise en toerde Tokyo Symphony (uit 2010 alweer) mee als onderdeel van Camera in Love.

Dit omvangrijke retrospectief van het werk van Ed van der Elsken was eerst te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam en daarna in Jeu de Paume in Parijs. Daarmee werden weerbarstige en aanvankelijk soms controversieel ontvangen producties uit het verleden plotseling opgenomen in de canon van de visuele kunsten. Geweldig voor alle betrokkenen om mee te maken. Maar voor ons vooral ook een aansporing om ‘ons ding’ te blijven doen: tegen de keer in projecten te ontwikkelen met getalenteerde beeldmakers (jong en oud) met eigenzinnige verhalen. Op termijn betaalt dat zich uit!

Het complete overzicht van venues voor de reizende producties en films in 2017 is te vinden in H2.

In 2016 meldden we met 727.087 al een geweldige stijging van het totaal aantal mensen dat kennis nam van een Paradox productie ergens in de wereld (online of offline). We waren er als de kippen bij om te melden dat dit – als gevolg van bijzondere omstandigheden - niet als benchmark voor de toekomst zou gaan gelden. Die waarschuwing moet ik hier herhalen: in 2017 ging het bezoek namelijk helemaal door het dak; met maar liefst 2.582.416 mensen die ergens ter wereld (online of offline) een Paradox productie zagen.

Zoals in H2.8 beschreven is dit voor een groot gedeelte toe te schrijven aan het (niet herhaalbare) succes van 9 Days op YouTube met ruim 1,6 miljoen online views in 2017 en ca. 120.000 televisiekijkers door de uitzending bij de Engelse Channel 4. Ook Tokyo Symphony liet zich in Parijs en Amsterdam niet onbetuigd. Maar als we het effect van beide producties elimineren, blijven er nog altijd bijna 600.000 over. Daarvan neemt het web overigens bijna de helft (273.771) voor zijn rekening; het is het concrete resultaat van het gevoerde beleid ten aanzien van online producties sinds 2014.

Opmerkelijk zijn tegelijkertijd de relatief hoge bezoekersaantallen voor oudere sites.

Het dwingt ons en de sector na te denken over de verantwoordelijkheid voor het behoud daarvan op langere termijn. Een kwantitatieve analyse van de gerealiseerde bezoekersaantallen is te vinden in H2.7 (compacte versie, p7) en uitgebreid als Bijlage 1.

Heel spijtig is het dat we in 2018 afscheid moeten nemen van de Adessium Foundation die Paradox in 2016-2017 jaarlijks met een ton ondersteunde. Deze extra financiĂŤn maakten snelle investeringen in actuele onderwerpen mogelijk. De publiekssuccessen van zowel 9 Days als Greetings from Aleppo werden er door mogelijk gemaakt, met de hierboven gememoreerde bezoekersaantallen als uitkomst. Paradox was voor het fonds een tweejarig uitstapje naar een visuele vorm van (onderzoeks)journalistiek en werd in het kader aangescherpt beleid met de focus op geschreven journalistiek te veel als vreemde eend in de bijt gezien. Het (deels) opereren van Paradox in de kunstwereld maakte het er niet makkelijker op was onze indruk. Jammer mensen, maar heel veel dank voor de genoten steun in de voorbije periode!

Wij hopen bestaande en nieuwe anderen blijvend te interesseren in onze aanpak: maatschappelijke verhalen vertellen met getalenteerde teams op meerdere platforms tegelijk, schakelend tussen de wereld van de kunsten, de journalistiek en de (actuele) geschiedenis.

Bas Vroege directeur/bestuurder 28 mei 2018

7

Joana Choumali / Marijn Heemskerk

BITTER Chocolate Stories tentoonstelling / app / boek

8

2. Verslag en evaluatie programma 2017 2.1 Nieuwe projecten in 2017 BITTER Chocolate Stories Joana Choumali, Marijn Heemskerk tentoonstelling: Beurs van Berlage (13/10-22/11/2017) boek: Paradox, ontwerp Kummer & Herrman web app: Kummer & Herrman funding: Tony’s Chocolonely, Mondriaan Fonds, Adessium Foundation

BITTER Chocolate Stories werd in 2017 in samenwerking met Tony’s Chocolonely een inspirerend, onconventioneel bedrijf met de missie van een NGO - onder hoge druk geproduceerd. Naast reguliere bezoekers voor de tentoonstelling in de Beurs van Berlage, werden volgers van Tony’s Chocolonely apart ontvangen tijdens een speciale feestelijke avond.

De studioportretten van Joana Choumali tonen jonge mensen op de rug en vervolgens van voren. De pijn zit in de ogen (die de kijker aanvankelijk niet te zien krijgt) en het verhaal dat ze vertellen. Dat laatste in eerste instantie in reclameachtige quotes op een vrolijk gekleurde achtergrond. Hun leef- en werkomgeving wordt van grote afstand d.m.v. drone beelden getoond. De (ruimtelijke) montage van deze beelden leidt ertoe dat de kijker zelf een mentaal beeld opbouwt van de omstandigheden.

Deze beelden worden geflankeerd uit reclamecampagnes afkomstige begrippen (JOY, PARADISE, PASSION, etc.) die verwijzen naar de verleidingskunst rond chocoladeproducten van de twintig grootste chocoladefabrikanten ter wereld. Op andere plekken doemen flarden op van reportages uit nieuwsmedia, uit films en uit documenten van NGO’s die ageerden tegen kinderarbeid praktijken.

De dragende fotografie is van de Ivoriaanse fotografe Joana Choumali, de interviews werden gedaan door een journaliste van De Correspondent, Marijn Heemskerk. Zowel voor de tentoonstelling als voor het boek werd gekozen voor een onconventionele aanpak: traditionele vormen van fotografisch realisme m.b.t. de werkomstandigheden zijn niet ingezet.

De reizende Afrikaanse ster Joana Choumali heeft o.a. naar aanleiding van deze opdracht verschillende uitnodigingen ontvangen, zowel omtrent haar eigen werk, als lezingen.

BITTER Chocolate Stories wil bijdragen aan de missie van Tony’s Chocolonely om kindslavernij in de cacao-industrie uit te schakelen door het publiek bewust te maken van het probleem door middel van een documentair project dat bestaat uit een reizende tentoonstelling en een fotoboek. Consumenten en (voormalige) kindslaven zullen elkaar ontmoeten in de tentoonstelling en het bijbehorende fotoboek. De persoonlijke aanpak is een effectieve manier om het bewustzijn te verhogen.

9

Andrea Stultiens

Ebifananyi

boek / apps / tentoonstelling

10

De samenwerking met deze bijzondere, maar niet altijd onproblematische, onderneming - er wordt soms iets te gemakkelijk omgesprongen met onderzoeksgegevens en claims - is spannend. Op basis van de gemaakte afspraken over redactionele onafhankelijkheid kunnen wij ons echter volledig achter de inhoud en de methode scharen en zijn het boek en de tentoonstelling volwaardig onderdeel van onze reizende producties.

De samenwerking met Tony’s Chocolonely past bovendien in het streven van Paradox naar partnerships buiten de culturele sector, gekoppeld aan het vertellen van maatschappelijk relevante verhalen.

Ebifananyi Andrea Stultiens

tentoonstelling: FOMU, Antwerpen (27/10/2017-18/2/2018) boek: deel 1 t/m 8, uitgave Paradox en HiPUganda funding: FOMU, Academie Minerva/Hanzehogeschool Groningen, Mondriaan Fonds, Adessium Foundation Het zelfstandige naamwoord ‘ebifananyi’ is afgeleid van het werkwoord Kufanana, en betekent gelijk zijn aan. Het is het Luganda-woord voor foto’s, maar ook voor tekeningen en schilderijen, waarbij de nadruk ligt op de kwaliteit van de gelijkenis. In de boeken en tentoonstellingen wordt een verbinding gelegd met en wordt gereageerd op acht foto collecties in Oeganda. Dit proces werd gestart door Andrea Stultiens. Haar rol in dit project begeeft zich in de driehoek tussen kunstenaar, curator en onderzoeker.

In de afgelopen vijf jaar vonden diverse kleine tentoonstellingen plaats in Oeganda en in Europa. Elke tentoonstelling presenteerde één collectie en plaatste deze in een context, meestal samen met de uitingen van de genodigde hedendaagse artiesten, soms door de keuze van de tentoonstelling waarbinnen de collectie werd getoond.

FOMU Antwerpen presenteerde de eerste overzichtstentoonstelling van Ebifananyi, speciaal ontwikkeld voor deze specifieke tentoonstellingsruimte en locatie. De tentoonstellingszaal werd verdeeld in binnenruimtes en buitenmuren.

De Oegandese foto collecties werden beneden gepresenteerd in kleinere individuele ‘ruimtes’. Hierdoor werd de esthetische waardering van de historische beelden mogelijk gemaakt. De historische beelden zijn aangevuld met foto’s van uitgenodigde kunstenaars en Stultiens zelf die het verleden stevig in een hier en nu plaatsen. De (bovenkant van de) buitenmuren verbinden de individuele collecties als onderdeel van de zich ontvouwende geschiedenis.

Het voor het publiek beschikbare visuele materiaal over het verleden van Oeganda was, tot HIPUganda zijn activiteiten begon, beperkt tot collecties in het westen en enkele verspreide individuele foto’s uit Oeganda. Dankzij de inspanningen van HIPUganda is dit in de afgelopen zes jaar aanzienlijk veranderd, waardoor een meer divers collectief geheugen in relatie tot het Oost-Afrikaanse land is ontstaan, waarin lokale kennis en kennis uit het westen elkaar aanvullen. Zo kunnen hernieuwde opvattingen ontstaan over een verleden, dat tot dan toe eenzijdig werd afgebeeld. Dit geeft zowel een beter beeld over de geschiedenis van Oeganda als ook de manier waarop wij in Europa tegen het koloniale en postkoloniale verleden aankijken.

11

Issa Touma

Greetings from Aleppo film

12

Ebifananyi is een bijzonder en langlopend project waarin (academisch) onderzoek en (re)presentatie met elkaar verbonden zijn. Het levert een totaal ander beeld op van een niet-westerse samenleving dan de traditionele documentaire methode. Het past daarmee naadloos in ons streven de documentaire praktijk te ondervragen en daarmee ook te vernieuwen. In dit geval niet zozeer door vorm of beeldtaal maar door de (transparante) methode.

Delen van de tentoonstelling werden eerder al getoond in o.a.: The Camera Exposed, V&A, London (UK) 23/7/2016 – 5/3/2017; Duc in Altum, Uganda Museum, Kampala (UG) 24/8/2016 – 30/4/2017.

Greetings from Aleppo Issa Touma, Thomas Vroege, Floor van der Meulen film: wereldpremière op International Film Festival Rotterdam, 26/1/2017 online: De Correspondent (aangepaste versie) tournee: zie overzicht reizende producties 2016-2017 support: Mediafonds, Mondriaan Fonds, Adessium Foundation

Greetings from Aleppo is een korte documentaire film (16’36”) die in 2017 goed werd ontvangen op 30 filmfestivals. De film ging in première op het IFFR. Het festival opende in De Doelen met een preview die kon worden uitgelegd als een hommage aan de makers die kort daarvoor in Wroclaw met een European Film Award voor hun eerdere productie 9 Days gelauwerd werden.

Sinds 2014 reisde fotograaf Issa Touma - die weigert asiel aan te vragen – op regelmatige basis vanuit Europa terug naar zijn geboorteplaats Aleppo. Meer dan twee jaar filmde hij alledaagse ontmoetingen met medebewoners van de stad, een stad waarvan aanzienlijke delen verwoest werden in de oorlog.

Touma keert in Greetings from Aleppo terug om een niet-ontplofte bom uit het appartement van zijn ouders te halen en kunstenaarsvrienden te bezoeken, van wie hij werken verzamelt voor een tentoonstelling in Singapore. Het wordt gedurende de periode 2014-2016 steeds moeilijker om in Aleppo te komen: de bussen vanuit Beiroet maken allerlei omwegen door de woestijn om de frontlinies te vermijden. Als de bussen niet meer kunnen rijden vanwege de sluipschutters, reist hij met een taxi, meestal in een konvooi.

Greetings from Aleppo is een eerbetoon aan de veerkracht van de mensen die proberen - soms tot een absurd niveau - de levens die zij voor de oorlog hebben geleverd, voort te zetten. Van autoliefhebbers die hun gepolijste klassieke auto’s door de verwoeste straten rijden, naar de jonge meiden die giechelen over de manier waarop de media verslag uitbrengen over de situatie in hun stad.

De film was in 2017 te zien op 30 festivals: - International Film Festival Rotterdam, (NL) (25/01 – 05/02/2017) - Vilnius International Film Festival, (LI) (23/03 – 06/04/2017) - Movies That Matter, (NL) (24/03 – 01/04/2017) - Go Short – International Short Film Festival Nijmegen, (NL) (05 –

09/04/2017) - Kyiv International Short Film Festival, (UK) (19 – 23/04/2017) - DOCUMENTAMADRID, (SP) (04 – 14/04/2017) - DocuTIFF - Tirana International Documentary Film Festival, (AL) (10 – 17/05/2017)

13

Turtle 1 als onderdeel van Autophoto in Fondation Cartier

Melle Smets / Joost van Onna

Turtle 1

boek / tentoonstelling

14

- - - - - - - - - - - - - - - - -

- - - - - -

NexT International Film Festival, (RO) (22 – 26/06/2017) DIG Festival, (IT) (23 – 25/06/2017) Curtas Vila do Conde International Film Festival, (PO) (08 – 16/07/2017) Kinemastik International Short Film Festival, (MA)(27 – 30/06/2017) Open Air Filmfest Weiterstadt, (DE) (10 – 14/08/2017) Mediterranean Film Festival, (BH) (23 – 26/08/2017) Quebec City Film Festival, (CA) (13 – 23/09/2017) Encounters Short Film and Animation Festival, (GB) (19 – 24/09/2017) Nederlands Film Festival, (NL) (20 – 29/09/2017) DTLA Film Festival, (US) (21 – 30/09/2017) Heart of Gold International Film Festival, (AU) (05 – 8/10/2017) Sedicicorto International Film Festival, (IT) (06 – 15/10/2017) Alexandria Mediterranean Film Festival, (EG) (07 – 12/10/2017) IndieCork Festival, (IR) (08 – 15/10/2017) Film Fest Gent, (BE) (10 – 20/10/2017) International Short Film Festival of Cyprus, (CY) (14 – 21/10/2017) DOK Leipzig - International Leipzig Festival for Documentary and Animated Film, (DE) (30/10 – 05/11/2017) Panorama Internacional Coisa de Cinema, (BR) (08 – 15/11/2017) Kassel Documentary Film and Video Festival, (DE)(15 – 19/11/2017) International Bosphorus Film Festival, (TU) (17 – 26/11/2017) China International New Media Short Film Festival, (CN)(25/11 – 02/12/2017) Festival Tous Courts, (FR) (27/11 – 02/12/2017) Verín International Short Film Festival, (SP) (01 – 10/12/2017)

2.2 Reizende producties in 2017 Paradox ziet het laten reizen van producties als een belangrijke taak. De redenen daarvoor zijn meerledig: - de thematiek van de producties is internationaal van karakter - het draagt bij aan de bekendheid van de (al dan niet NL) beeldmaker(s) - het vormt een verantwoording aan de gemeenschappen waarmee gewerkt is dan wel waarvan een beeld wordt geschetst.

Eerder werd al geconstateerd dat het steeds moeilijker wordt om aan te sluiten bij musea en culturele instellingen, er zijn langere maar steeds minder timeslots beschikbaar en financiële mogelijkheden lijken, ondanks dat er meer geld beschikbaar komt voor cultuur, nog altijd af te nemen. De gemiddelde vergoeding die venues kunnen betalen blijft dalen en daarnaast zijn mogelijkheden voor ondersteuning van de afnemers door het Mondriaan Fonds eveneens afgenomen.

Dat maakt het moeilijk om tentoonstellingen te laten reizen.

De inhoudelijke keuze voor producties die aansluiten bij de actualiteit duwt ons in de richting van festivals. Dat helpt in veel gevallen wel met het vergroten van het bereik maar niet in financiële zin: in vergelijking met de musea beschikken festivals over nog gerin financiële middelen.

In 2017 werden drie Paradox producties opgenomen in prestigieuze overzichtstentoonstellingen van grote internationale instellingen. Dat leverde een groot bereik voor deze projecten op.

15

Koos Breukel / Juuso Westerlund / Robin de Puy / Ostkreuz Agentur

Studio Aleppo tentoonstelling / website

16

Women We Have Not Lost Yet - Issa Touma Gävle Konstcentrum 7/11/2016 -28/2/2017

Studio Aleppo - Picturing New European Citizens

web app: www.studioaleppo.eu launch decmber 2017 Studio Aleppo [Amsterdam] Koos Breukel studio: Felix Meritis, Amsterdam, 17/9-18/9/2016 tentoonstelling: Felix Meritis, Amsterdam, 17/9-25/9/2016 Studio Aleppo [Helsinki] Juuso Westerlund studio: National Museum, Helsinki, 5-6/8/2017 tentoonstelling: National Museum, Helsinki, 10-17/8/2017 Studio Aleppo [Den Haag] Robin de Puy studio: Humanity House, Den Haag, 16-17/9/2017 tentoonstelling: Humanity House, Den Haag, 18/9-22/10/2017 tentoonstelling: Spuiplein, Den Haag, 19/12/17-8/01/18 Studio Aleppo [Berlin] Ostkreuz, studio: Kühlhaus Berlin, 14-15/10/2017 tentoonstelling: Kühlhaus Berlin, 18-27/10/2017

Mono Men - Guardians of Time, Olivier van Breugel & Simone Mudde Prospects & Concepts, Art Rotterdam, 8-11/2/2017 Athens Photo Festival, Benaki Museum, 4/6-30/7 2017

Turtle 1 - Building a Car in Africa, Melle Smets & Joost van Onna

Parijs (FR). Fondation Cartier (onderdeel van Auto Photo), 20/04 – 24/09/2017

Nederland – Uit voorraad leverbaar, Hans van der Meer

Den Helder (NL), Kunsthal 45, als onderdeel van Public Space, 27/08 - 01/10, 2017

Ebifananyi, VII Staying Alive, Andrea Stultiens Kampala (UG), Afriart Gallery, 19 – 26/08/2017

Last Water War, Emeric Lhuisset

Parijs (FR), Halle des Blancs Manteaux, onderdeel van What’s UP PHOTO DOC, 28/04 – 01/05/2017

Oil & Paradise, Ad Nuis

Bologna (IT), MAST, 25/01 – 17/04/2017

Poppy, Robert Knoth en Antoinette de Jong

Tokyo (JP), Tokyo Metropolitan Museum (onderdeel van Yebisu Festival 2017) 10/02 – 26/02/2017

Tokyo Symphony, Ed van der Elsken

Amsterdam (NL), Stedelijk Museum Amsterdam, onderdeel van Camera in Love 04/02 – 21/05/2018 Paris (FR) Jeu de Paume, onderdeel van Camera in Love 13/06 - 24/09/2017

17

Ad van Denderen, Lebohang Tlali

Welkom Today

educatief programma / tentoonstelling / boek

18

9 Days - From My Window in Aleppo - Issa Touma

Festivalscreenings: - Flickerfest’s International Short Film Festival, (AU) (06 – 15/01/2017) - Stuttgart Filmwinter- Festival for Expanded Media, (DE) (18 – 22/01/2017) - Minimalen Short Film Festival, (NO) (25 – 29/01/2017) - Portland International Film Festival, (US) (09 – 25/02/2017) - Bodhisattva International Film Festival, (IN) (16 – 23/02/2017) - Tampere Film Festival, (FI) (08 – 13/03/2017) - Rated SR - Socially Relevant Film Festival NY, (US) (13 – 19/03/2017) - Glasgow Short Film Festival, (GB) (15 – 19/03/2017) - Capri by Night, Cologne (GE) 01/03 – 31/03/2017 - Bucharest International Experimental Film Festival, (RO) (27/03 –

02/04/2017) - FEC Festival – European Short Film Festival, (SP) (29/03 – 02/042017) - Festival del Cinema Europeo, (IT) (03 – 08/04/2017) - Filmfest Dresden, (DE) (04 – 09/04/2017) - Go Short – International Short Film Festival Nijmegen, (NL) (05 –

09/04/2017) - Istanbul Film Festival, Turkey (05 – 15/04/2017) Busan International Short

Film Festival, (KR) (25 – 30/04/2017) - Brussels Short Film Festival, (BE) (27/04 – 07/05/2017) - International Short Film Festival Oberhausen, (DE) (11 – 16/05/2017) - Radical Frame Film Festival, (DE) (16 – 17/05/2017) - Krakow Film Festival, (PO) (28/05– 04/06/2017) - Inhabitants Festival, (IT) (23 – 25/06/2017) - Tabor Film Festival, (CR) (06 – 09/07/2017) - Curtas Vila do Conde – International Short Film Festival, (PO) (08 – 16/07/2017) - Jerusalem Film Festival, (IS) (13 – 23/07/2017) - DokuFest – International Documentary and Short Film Festival, (KO) (04 –

12/08/2017) - BuSho – Budapest Short Film Festival, (HU) (29/08 – 03/09/2017) - International Short Film Festival in Drama, (GR) (18 – 23/09/2017) - ZOOM Brühler Kinotreff, (DE)

2.3 Diverse projecten in 2017 Welkom Today, Ad van Denderen, Lebohang Tlali

Voor het fotoproject Welkom Today reisden fotografen Ad van Denderen en Lebohang Tlali en team terug naar Welkom. Vier weken lang werden de foto’s van de stad die Van Denderen in 1990-1991, resp. 2004 maakte, op straat getoond.

Parallel daaraan leidden ze fotografie-workshops voor scholieren van drie middelbare scholen om hen te inspireren zichzelf visueel te uiten. De reis bracht een historische en eigentijdse kijk op Welkom tot leven. Met de beelden van Van Denderen en Tlali als gids, beleefden studenten en hun families het verleden opnieuw dachten ze na over de toekomst.

19

Benaki Museum Athene, Griekenland

Olivier van Breugel & Simone Mudde

Mono Men tentoonstelling

20

De beelden die tijdens dit educatief programma werden gemaakt zijn, zijn getoond in een pop-up-tentoonstelling in de grote Ferdi Meyer Hall van het stadhuis, waar ook de slotmanifestatie plaats vond. Margalith Kleijwegt publiceerde ten tijde van het bezoek aan Welkom een blog Terug naar Welkom in De Groene Amsterdammer.

Van Denderen gaat in 2018 terug om opnieuw te fotograferen. De verzameling werken die het gehele project oplevert, worden gepresenteerd in een multi-vocale tentoonstelling die gepland staat voor 2019, vijfentwintig jaar na de afschaffing van de apartheid.

Studio Aleppo [Den Haag] @ Spuiplein, Den Haag, Robin de Puy

Vijftig Hagenaren werden op 16 en 17 september in het Humanity House geportretteerd door de beroemde fotograaf Robin de Puy. De portretten waren te zien in het Humanity House in oktober 2017. Rond de feestdagen was een selectie van de intrigerende zwart-witfoto’s bekijken op het Spuiplein in Den Haag.

In de tentoonstelling Studio Aleppo [Den Haag] op Spuiplein stelden 28 inwoners uit Den Haag zich aan het publiek voor. Sommigen van hen zijn nieuwkomers, terwijl anderen hier lang hebben gewoond. De portretten dagen je uit om na te denken over je oordeel over vluchtelingen.

Plat(t)form 17, Mudde & Van Breugel

Het Fotomuseum in Winterthur nodigde 42 jonge opkomende fotografen uit om hun werk voor twee uur aan het publiek voor te stellen aan een geselecteerd team van experts in haar tentoonstellingsruimtes. Plat(t)form is bedoeld voor professionals zoals curatoren, galeriehouders, uitgevers, redacteuren en fotografen. Tegelijkertijd biedt het evenement geĂŻnteresseerde bezoekers de mogelijkheid om het werk van jonge fotografen en kunstenaars te ontdekken en persoonlijk te ontmoeten. Simone Mudde & Olivier van Breugel presenteerden daar op 27 januari 2017 Mono Men.

Diversen

Uiteraard werd in 2017 niet alleen aan bovenstaande projecten gewerkt, maar ging eveneens veel tijd en aandacht naar de projecten die op stapel staan voor 2018 en 2019. Sommige van deze projecten zijn in 2017 voor een belangrijk deel voorbereid en zullen in de eerste helft van 2018 gelauncht worden (zoals 48 Stories en wellicht ook Notes from Aleppo), andere projecten staan op de rol voor de zomer van 2018 (Het moet anders). Daarnaast werd in 2017 ook al gewerkt aan langetermijn projecten zoals bijvoorbeeld Building Image dat voor 2020 geprogrammeerd staat.

Zie Bijlage III, projecten 2018/2019, p67.

2.4 Educatieve programmering Paradox ontwikkelt in principe alleen activiteiten voor een professioneel publiek.

Daarbij gaat het eerst en vooral om het overdragen van de verworven inzichten in het vak in de afgelopen 24 jaar. Dat gebeurt incidenteel in grote samenwerkingsprojecten als Photostories dat eens per 2-3 jaar plaatsvindt, structureel in het

21

samenwerkingsverband Z_Lab met de Universiteit Leiden en Fondazione Fotografia in Modena (IT). Incidenteel, in de vorm van door ons geïnitieerde lezingen en debatten, richten we ons (ook) tot een meer algemeen publiek en participeren we graag in door derden georganiseerde evenementen.

2.4.1 Z_Lab: interactie met onderwijs in de kunsten

Paradox kent een nauwe samenwerking met de Master Film and Photographic Studies van de Universiteit Leiden (MaFPS). In het kader van het vak Editorial and Curatorial Training, gedoceerd door Bas Vroege, worden projecten die door fotografen bij Paradox worden aangemeld ingebracht in de onderwijssituatie.

Teams van studenten werken in dit kader parallel aan mogelijke oplossingen voor het vertalen van het werk naar één of meer presentatieplatforms.

2.4.2 Lezingen en debatten

Humanity House, Den Haag (NL), 24/09/2017 Naar aanleiding van de tentoonstelling Studio Aleppo [Den Haag] in het Humanity House werd de bijeenkomst ‘Hoe verwelkomt Den Haag nieuwkomers’ georganiseerd. Als speciale gast was Issa Touma aanwezig, om te spreken over zijn leven en werk tussen Aleppo en Europa, waaronder Art Camping. Andere sprekers waren wethouder Rabin Baldewsingh, Mohammed Taha en Liselot van Zantvoort (Justice and Peace).

2.4.3 Lunchmeetings

Tijdens zgn. lunchmeetings met de staf van Paradox werden in 2017 onder andere de volgende beeldmakers ontvangen: Chen Jhen, 10/01/2017 Chen Jhen deelde met ons het project The Factory of Identity, dat zij als onderdeel van haar afstuderen ontwikkelde. Met het project wil ze de nationale identiteit van de Taiwanese bevolking in de afgelopen honderd jaar visualiseren. Zij volgt de opvatting van Louis Althusser die meent dat het staatsapparaat de heerschappij van de dominante klasse voornamelijk via ideologie, kerken, scholen en gezinnen versterkt.

Scholen zijn als een fabriek om ideale burgers te produceren die zich houden aan de overtuigingen en normen van de overheid.

Hester den Boer 24/05/2017 Uit de presentatie van het project van Hester den Boer, GULAG, is een samenwerking met Paradox voortgekomen. (Zie Bijlage III, projecten 2018/2019) Désirée van Hoek, 17/10/2017 Désirée werd gegrepen door de armoede van Skid Row in Los Angeles. Ze legde dat vast in portretten van daklozen en straatbeelden. Ze keerde verschillende keren terug naar Skid Row en probeerde in de loop van de tijd de stedelijke ontwikkeling, waaronder het oprukken van vastgoedontwikkelaars en het daarmee verbonden verjagen van daklozen, in beeld te brengen. Désirée heeft de voortgang van haar werk een tweede keer bij Paradox gepresenteerd en werkt nu het concept verder uit. .

22

2.5 Onderscheidingen 9 Days – From My Window in Aleppo, Issa Touma, Floor van der Meulen & Thomas Vroege Bodhisattva International Film Festival, India (16 – 23 February, 2017) International Documentary Competition Bodhisattva Jury Mention Greetings from Aleppo Greetings stond op de long list voor een Gouden Kalf van het Nederlands Film Festival in de categorie ‘Short Documentary’.

Greetings won een DIG award 2017, in de categorie ‘Reportage Medium’.

DIG (Documentari Inchiesti Giornalismi) is een gerenommeerde Europese netwerkorganisatie in Riccione (IT) met een toewijding voor kwalitatieve journalistiek. De prijs is gereserveerd voor journalistieke reportagevideo, bewerkt of onbewerkt, met een maximale duur van 27 minuten, die hedendaagse sociale aspecten van nieuws en actualiteiten behandelt, analyseert en rapporteert.

2.6 Paradox producties in de media De projecten van Paradox hebben ook in 2017 veel aandacht gekregen in zowel de online als offline media.

Studio Aleppo - Posthoorn Centrum, Nieuwkomers en ‘oude’ Hagenaars samen op de foto, 06/09/2017 - VICE, Hagenezen kochten voor een prikkie ene portret van Robin de Puy,

18/09/2017 - Bedrock, Beelden van Aleppo die de hele wereld over gaan, 20/09/2017 - Linda, Deze fotoserie daagt je uit stil te staan bij jouw beeld van vluchtelingen, 27/09/2017 - Den Haag Centraal, Studio Aleppo [Den Haag], bijlage - Vrij Nederland, Studio Aleppo Den Haag (beeldverhaal), 26/10/2017 - Den Haag Centraal, Levensgroot op het Spui, 21/12/2017 BITTER Chocolate Stories - BNR Radio, interview met Pascal van Ham, Tony’s Chocolonely, 06/11/2017 - New Dawn Paper, Boek recensie Bitter Chocolate Stories, 03/11/2017 - Focus, In the spotlight (spread), 01/11/2017 - PF, Artikel in magazine, 01/11/2017 - Funx Radio, interview met Marijn Heemskerk, 26/10/2017 - Afro Magazine, Bitter Chocolate Stories, 22/10/2017 - One World, interview met Joana Choumali - Bedrock, Wat is het verhaal achter jouw chocolade? Ontdek het op deze

expositie, 13/10/2017 - De Telegraaf, Het verhaal van een kind slaaf 11/10/2017 - Marketing Tribune, Grappende Tony bekoort niet iedereen, 11/10/2017 - BIG, Dit is waarom millenials zo gek zijn op Tony’s Chocolonely, 27/09/2017

23

In de media

BITTER, Welkom Today en Studio Aleppo

SPOTLIGHT

Valérie, 2017. “Ik vind een cacaoplantage geen plek om te werken voor een kind.”

In deze rubriek lichten we maandelijks een bijzondere gelegenheid, expositie of fotograaf uit.

© JOANA CHOUMALI

BITTER Chocolate Stories Er werken meer dan twee miljoen kindarbeiders op de cacaoplantages van Ghana en Ivoorkust. Tienduizenden kinderen zijn slachtoffer van gedwongen arbeid en mensenhandel voor de productie van cacao. Wie zijn deze kinderen, en waarom werken ze daar?

BITTER Chocolate Stories is een expositie en fotoboek over vijftien kinderen die werkten in de cacao-industrie.

Zij vertellen over hun ervaringen op de plantage, dromen en toekomstplannen.

Marijn Heemskerk tekende de verhalen van de kinderen op en Joana Choumali maakte de foto’s. Chocolademerk Tony’s Chocolonely en Paradox willen met BITTER Chocolate Stories bijdragen aan de bewustwording van de problematiek in de cacao-industrie.

•

BITTER Chocolate Stories t/m 22 nov Beurs van Berlage Damrak 243, Amsterdam bitter.tonyschocolonely.com

Ghislain, 2017. “Toen ik vijftien was, zag ik in mijn dorp een paar mannen op glimmende motoren terugkomen uit Ivoorkust. Zo eentje wilde ik ook wel.” © JOANA CHOUMALI

FOCUS 11 2 NOVEMBER 2017

24

FOCUS 11 3 NOVEMBER 2017

Ebifananyi - Beeld Express (BE), Ebifinanyi 22/12/2017 - This is Antwerp (BE), Ebifannayi: a picture, drawing or painting?, 22/11/2017 - This is Antwerp (BE), FOMU Antwerpen: Ai WeiWei en Andrea Stultiens

tentoonstellingen, 22/11/2017 - The Observer (UG), Ugandan artists interpret Muteesa Photograph,

08/11/2017 Poppy -

Trouw, Hoe de oorlog in Afghanistan heroĂŻnehandel alle ruimte geeft, 15/11/2017

Welkom Today - De Groene Amsterdammer (NL), Waar exposeer je foto’s in een mijnstadje

zonder musea?, 09/10/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), Soms rijdt de schoolbus naar Welkom niet.

Te gevaarlijk, 13/10/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), Dat theater in Welkom is indrukwekkend. Nu

nog publiek, 18/10/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), Teto Highschool lijkt vierentwintig uur per

dag te draaien, 24/10/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), Welke dokter bezoek je in Zuid-Afrika met

een open wond?, 30/10/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), In Zuid-Afrika gun je elkaar de vrijheid. Ook

op geloofsgebied, 03/11/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), In Zuid-Afrika verlopen dingen nu eenmaal

wat chaotischer, 08/11/2017 - De Groene Amsterdammer (NL), Zuid-Afrikaanse jongeren proberen de

apartheid achter zich te laten, 09/12/2017

25

2.7 Kwantitatieve analyse Films 2017 startte voor Paradox met de première van de film Greetings from Aleppo tijdens het Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR) in januari. De film ging daarna wereldwijd in roulatie langs 30 festivals. De Correspondent kreeg de rechten voor de online vertoning van de Nederlandse versie. Deze nieuwe productie, gebaseerd, bereikte daarmee in totaal bijna 15.000 mensen in 2017.

Dat valt enigszins in het niet bij het uitzonderlijke succes van, de eveneens op het werk van fotograaf Issa Touma gebaseerde prijswinnende productie, 9 Days uit 2015. Dat geldt overigens niet zozeer het bereik in het eerste (festival)jaar maar voor het afgelopen online jaar via Journeyman. 9 Days – From My Window in Aleppo haalde in 2017 ruim 1,6 miljoen views op het YouTube kanaal van de Engelse televisiedistributeur. Daarnaast werd de productie verkocht aan Channel 4 die de film uitzond. Het bereik daarvan is geschat op 120.000 kijkers in de UK. Paradox (co-)producties hadden daarmee in 2017 een uitzonderlijk hoog bereik van maar ruim 1,8 miljoen kijkers. 95% van hen was afkomstig uit het buitenland.

Tentoonstellingen en publicaties Twee grote tentoonstellingsproducties gingen in 2017 in première: BITTER Chocolate Stories met de Ivoriaanse fotograaf Joana Choumali en de Nederlandse journalist Marijn Heemskerk in de Beurs van Berlage in Amsterdam (oktober), gevolgd door de afrondende overzichtstentoonstelling Ebifananyi van fotograaf/ onderzoeker Andrea Stultiens in FOMU, Antwerpen. Bij beide gelegenheden verschenen in totaal 3 publicaties.

BITTER kende een (vooralsnog) teleurstellend aantal betalende bezoekers (4500) maar was tegelijkertijd online en op straat bereikbaar. Het laatste via een kostbare billboard campagne op Museumplein (geschat bereik 25.000 mensen), mogelijk gemaakt via sponsor/partner Tony’s Chocolonely.

Ook op straat te zien (Spuiplein) waren de portretten die fotograaf des vaderlands Robin de Puy maakte tijdens Studio Aleppo [The Hague] en de beelden die Ad van Denderen in 1990-1991 maakte in het Zuid-Afrikaanse Welkom. Ze gingen in het kader van een project dat in 2019-2020 zijn beslag krijgt, terug naar de mijnstad in de Vrijstaat.

Mono Men kreeg op bescheiden schaal een preview tijdens Concepts & Prospects op Art Rotterdam en in het Benaki Museum in Athene als onderdeel van Athens Photo festival. Turtle 1 - Building a Car in Africa beleefde zijn finest hour als onderdeel van de tentoonstelling Auto Photo bij Fondation Cartier in Parijs.

Maar ook oudere producties deden het goed: Oil & Paradise was te zien in het prestigieuze MAST in Bologna en de installatie Tokyo Symphony maakte (en maakt) deel uit van Camera in Love, de door het Stedelijk Museum Amsterdam gemaakte overzichtstentoonstelling van het werk van Ed van der Elsken. Na Amsterdam reisde de tentoonstelling naar Jeu de Paume (Parijs).

In totaal zagen in 2017 ruim 470.000 mensen een Paradox productie in tentoonstellingsverband, waarvan 133.828 in het buitenland.

Educatie Aan academische onderwijsactiviteiten werd door 18 (Leiden) en 10 (Modena) studenten deelgenomen, het door Paradox georganiseerde debat rond Studio Aleppo over integratie Humanity House trok ca. 100 mensen.

26

Web/online De succesvolle, op Flash gebaseerde websites, als Go No Go, The Last Days of Shishmaref, Why Mister Why?, >Play en So Blue, So Blue verhuisden in een poging hun leven nog wat te rekken in 2016 naar een andere provider die de aan deze achterhaalde techniek verbonden veiligheidsrisico’s nog wel aandurft. Ze maakten desondanks een enorme duikeling; het bezoekersaantal voor deze, qua multimedia gebruik pioniersites, daalde met zo’n 80% gemiddeld. De oorzaak daarvoor ligt deels in het tijdelijke verdwijnen maar veel vermoedelijk veel meer in het feit dat veel moderne browsers de techniek niet meer standaard ondersteunen; de zgn. bounce rate van de sites ligt rond de 90%. Dat houdt in dat de sites nog wel gezocht en gevonden worden maar niet meer kunnen worden geopend en dat is tragisch.

Onverwacht goed presteerden de projectsites van I Hear You Afghanistan uit 2014 (+97%), Ydoc (+77%), Vía PanAm (+52%) zowel als Me We (+51%). Het bezoek aan de eind 2016 opgeleverde vernieuwde website van Paradox steeg met 55% tot bijna 80.000.

Afsluitend Het totaalaantal bezoekers/kijkers was in 2017 255% hoger dan in, het als uitzonderlijk aangemerkte verslagjaar 2016: 2.582.416 om 727.087. Het kan dus altijd nog gekker. Leuk om een keer mee te maken maar voor een niet onbelangrijk deel het gevolg van (gelukkig) toeval. Maar als we het eenmalige effect van 9 Days en Tokyo Symphony in 2017 elimineren, dan blijven er nog altijd 575.629 bezoekers over. Dat is voor een kleine organisatie als Paradox (zeer) hoog te noemen. 34% daarvan bezoekt onze producties overigens online. Dat aandeel is groeiende en het resultaat van het gevoerde (en te continueren) beleid van de afgelopen jaren waarin het web een belangrijke rol vervult.

Hieronder een compacte weergave van bovenstaande. Een gedetailleerde verantwoording van bezoekersaantallen is te vinden in Bijlage I.

Visitors Paradox

2017 NL

Other

2016

All Change

NL

Other

All Change

Websites Total project sites

51833

141995

193828

74%

51558

59883

111441

paradox.nl

27021

52922

79943

55%

16241

35317

51558

36% 12%

Total visitors websites

78854

194917

273771

68%

67799

95200

162999

28%

29%

71%

100%

42%

58%

100%

86659

1617128

1703787

487%

20102

270350

290452

2848%

2548

8532

11080

-34%

750

16100

16850

1062%

497%

20852

286450

307302

2619%

7%

93%

100%

Film Total online film views Total visitors film screenings Total viewers TV broadcasts Total visitors film

0

120000

120000

89207

1745660

1834867

5%

95%

100%

Exhibitions Total solo exhibitions or full installations part of group show or festival Total smaller presentations or installations part of group show Total coproductions or contributions to 3rd party productions Special projects / outdoor presentations Total visitors exhibitions

TOTAL

7450

77147

84597

-30%

26974

94264

121238

364%

297500

43550

341050

1130%

27719

0

27719

-50%

0

9231

9231

-91%

44000

62429

106429

35000

3900

38900

2679%

0

1400

1400

339950

133828

473778

85%

98693

158093

256785

72%

28%

100%

38%

62%

100%

508011

2074404

2582416

187344

539743

727087

20%

80%

100%

26%

74%

100%

255%

215%

230%

27

website / store

Ydoc

28

3. Ydoc 3.1 Over Ydoc Digital storytelling bepaalt steeds nadrukkelijker de wereld van de (foto)journalistiek en die van de documentaire. Het aandeel en de impact daarvan zullen de komende jaren alleen maar groeien. Het fotoboek was en blijft een niche maar wel één die - juist door de aanwezigheid van een digitaal alternatief - steeds scherper wordt gedefinieerd.

Maar waar vindt het publiek deze producties? Niet in de steeds schaarser wordende gespecialiseerde boekhandel, zoveel is duidelijk. Dat kan alleen online.

Ydoc is een open platform waar stakeholders uit de wereld van de documentaire fotografie en visual storytelling elkaar kunnen ontmoeten en hun producten aan een wereldwijd publiek kunnen aanbieden. Solo zijn ze - een handvol uitzonderingen daargelaten - te klein om een eigen b2c-kanaal succesvol te runnen.

Uniek aan Ydoc is dat het ‘platform-agnostisch’ is: zowel boeken, apps, webdocs, VRproducties, book-en filmapps kunnen hier worden teruggevonden en/of aangeschaft.

Onderwerp/thema, auteur en uitgever zijn de beslissende zoektermen waar het de documentaire betreft en vormen dan ook de basis van de informatiestructuur voor de site, die wordt beschouwd als een beta-versa van wat nodig is om succesvol op eigen benen te kunnen staan. Daarnaast verbindt het platform de vakwereld met elkaar.

3.2 YdocApps, YdocStore en YdocDB Ydoc ontwikkelde zowel BookApps als FilmApps. In beide gevallen gaat het om via Google Play en Apple’s iTunes Store verhandelbare apps met resp. boeken en films als

inhoud. De YdocBookApps behoren tot de fraaiste voorbeelden hoe fysieke boeken op een digitaal platform gerepresenteerd kunnen worden. Ze kunnen op meerdere manieren worden ingezet: bv. als vervanger van niet meer verkrijgbare en/of onbetaalbare ‘classics’ of als promotiemiddel. De YdocFilmApps vormen een elegant antwoord op de moeilijkheden voor onafhankelijke producenten om hun films op de consumentenmarkt aan te bieden.

Naast de Book- en FilmApps ontwikkelde Ydoc de YdocAgenda, een agenda voor mobile devices van tentoonstellingen en festivals. De ontwikkeling van beide platforms is voorlopig stopgezet. Het up-to-date houden van de apps (noodzakelijk bij OS updates) was te arbeidsintensief en vraagt om een alternatieve aanpak van applicaties die gezamenlijk in dezelfde kiosk (schil) draaien.

De YdocStore werd in 2016 geheel vernieuwd en vormt op dit moment voor een kleine 200 onafhankelijke titels van een twintigtal kleine uitgevers een aanvullend verkoop- en/ of promotiekanaal van hun titels.

YdocDB vormt de basis van de YdocStore. Ook producties die niet (meer) verhandeld worden vinden hier een plaats. De geschiedenis van (inmiddels) 25 jaar digital storytelling - waarin de fotografie-instituten schromelijk tekort schieten wordt hier verteld. In termen van digitaal erfgoed beheer is de database van cruciaal belang.

29

3.3 Haalbaarheidsstudie naar de toekomst van Ydoc In de eerste helft van 2017 werd door Fabrique (Amsterdam) een door de Adessium Foundation gefinancierd onderzoek naar de haalbaarheid van Ydoc uitgevoerd. Dit gebeurde onder begeleiding van een stuurgroep waarin zitting namen: Lars Boering (directeur World Press Photo), David Campbell (hoofd PR World Press Photo), Clément Saccomani (directeur NOOR Images) en Bas Vroege (directeur Paradox). Onderdeel van het proces was onderzoek naar de omvang van de wereldwijde markt voor fotoboeken en die voor digital storytelling. Het was de eerste keer dat daar serieus studie naar werd verricht. De markt voor documentaire fotoboeken werd (conservatief) geschat op 37 miljoen euro op jaarbasis, die voor digital storytelling op 28 miljoen.

We citeren uit het uitgebreide rapport van Fabrique: “ Wil Ydoc een positie verwerven in de markt voor documentaire fotoboeken en aanverwante producten, dan is het van belang dat Ydoc stevig inzet op een rol als gids. Wil Ydoc een brug slaan naar een breed publiek en niet alleen een niche bedienen, dan dient Ydoc te voorkomen dat ze zich klein en bescheiden opstelt. Ydoc dient een speler te zijn met sterke voorkeuren en een duidelijke mening, zichtbaar gesteund door bekende namen. Een autoriteit in de sector.

Ydoc dient zich actief op te stellen en relevante diensten aan te bieden voor een jonge doelgroep, en zich dus niet alleen te richten op de gevestigde orde.”

Fabrique onderkent in het rapport de noodzaak voor de sector om tot een online samenwerkingsmodel te komen, constateert dat veel partijen die noodzaak onderschrijven maar tegelijkertijd dat organisaties terughoudend zijn in het toezeggen van financiële support. Dat laatste wordt veroorzaakt door de economische kwetsbaarheid van deze partijen; men kan zich geen zeperds veroorloven. En dus wordt de kat uit de boom gekeken, alleen succes telt.

Mede om die reden concludeert Fabrique dat Ydoc niet of amper in etappes kan worden ontwikkeld maar direct een heel pakketdiensten moet kunnen aanbieden om zowel naar aanbieders als afnemers succesvol te kunnen worden. Daarbij wordt o.a. genoemd: - Aanbieden van actueel en relevant documentaire aanbod (boeken, video’s, apps, webdocs, etc) - Aanbieden van prints in het goedkopere segment - Opinie via blog en reviews - Tip-lijstjes meest interessante boeken, projecten of makers van dit moment - Agenda van relevante events en activiteiten wereldwijd, eventueel regiogebonden - Nieuws over en uit de sector - Educatieve video’s met tips en tricks door professionals - Archief met (historisch waardevolle) projecten t.b.v. behoud en onderzoek “Kernkwaliteiten en aandachtspunten hierbij zijn: actueel, kritisch, informerend, internationaal, bekende namen. Voldoende aandacht schenken aan merk, identiteit en doelgroepgerichte marketing is minstens zo belangrijk als het ontwikkelen van de diensten.”

Als vervolg op het haalbaarheidsonderzoek werkte Fabrique aan een businessplan.

Beide rapporten zijn bij Paradox beschikbaar.

30

3.4 Europees centrum voor de documentaire als natuurlijk habitat voor Ydoc?

Ydoc als standalone organisatie is - als we het rapport volgen - haalbaar mits aan een aantal schaalvoorwaarden voor het dienstenpakket wordt voldaan en financiers worden gevonden die de aanzienlijke aanvangsinvestering voor hun rekening willen nemen.

En dan nog zal Ydoc pas op zijn vroegst na drie tot vier jaar break-even kunnen draaien.

Heel anders wordt het wanneer Ydoc als bouwsteen wordt gezien van een (nog niet bestaand) Europees centrum voor de documentaire. Een forward-looking kennis-, presentatie- en productiecentrum gefundeerd op de ijzersterke Nederlandse traditie op het vakgebied. Op zo’n moment is de synergie met de publieks- en digitale archiveringsfunctie van Ydoc evident. Investeringen in publieksbereik en digitale infrastructuur kunnen immers onmiddellijk op meerdere fronten productief worden ingezet.

Het zou voor de sector bovendien een op termijn BIS-waardige instelling kunnen opleveren die meer stabiliteit in de publieke support voor de documentaire oplevert.

Het huidige landschap met meerdere, relatief kleine spelers, is sympathiek maar ook (te) kwetsbaar.

Paradox heeft in 2017 de eerste verkennende gesprekken met o.a. collega-organisaties op dit punt gevoerd.

31

32

4. Organisatie 4.1 Bestuur en Raad van Commissarissen Paradox is een stichting opgezet via het zogenaamd ‘cultural governance’ model.

Het kent daarmee het fenomeen van aan programma’s meewerkende (en bezoldigde) bestuurders. Dit eerstelijns bestuur wordt bijgestaan en gecontroleerd door een Raad van Commissarissen. De organisatie is klein en plat. De penningmeester van het bestuur draagt de stichting in het dagelijks functioneren en wordt bijgestaan door junior en senior projectmanagers, één of meer stagiaires of een incidentele projectmedewerker.

De Raad van Commissarissen van de stichting bestaat momenteel uit Bert Mennings (senior relatiemanager Cobra Museum, Amstelveen, voorzitter), Monique de Ruiter (v.m. hoofdredacteur VT Wonen) en Rob van der Laarse (hoogleraar Erfgoed van de Oorlog ‘Westerbork leerstoel’ aan de Vrije Universiteit en universitair hoofddocent Cultureel erfgoed aan de Universiteit van Amsterdam).

Curator/producent Bas Vroege (oprichter in 1993) vormt samen met Mike Ackermans (hoofdredacteur CBS), Willem Woudenberg (Brand Dialogue) en Agnes Wijers (Cultural Connections) het (dagelijks) bestuur van de stichting. Ackermans heeft de functie van voorzitter, Vroege is penningmeester, Wijers fungeert als secretaris. De laatste twee zijn zgn. meewerkende bestuursleden.

4.2 Medewerkers: betrokken team In 2017 waren 11 verschillende mensen (parttime) actief betrokken bij onderhanden projecten, vormgevers en editors niet meegerekend. Alle medewerkers werken op freelancebasis, Paradox kent geen (vaste) arbeidscontracten. De achtergrond van de freelancemedewerkers varieert van mensen die een eigen kunstenaarspraktijk hebben, dan wel een voltooide universitaire opleiding en die zich als researcher, freelance curator, communicatiemedewerker of tekstschrijver op de markt begeven.

Paradox vervult een niet onbelangrijke rol in het introduceren van jonge mensen in het veld. Sterk aanwezig onder de (ex-)medewerkers zijn afgestudeerde master studenten Film- en Photographic Studies van de Universiteit Leiden (MaFPS). Dit houdt direct verband met de interactie van Z_Lab, de samenwerkingsprojecten van Paradox en het editorial/curatorial programma (ECTP) van die opleiding dat wordt gedoceerd door Paradox bestuurslid Bas Vroege. Het verloop van medewerkers is relatief groot, wat verband houdt met de schaal van de organisatie, de arbeidsvoorwaarden en, tot op zekere hoogte ook, de goedkope maar excentrische ligging. Financiering op één tot tweejaarsbasis maakt verbetering daarvan echter lastig.

In 2017 waren de volgende personen actief betrokken bij Paradox projecten: - Bas Vroege, curator/producent, (meewerkend) bestuurslid.

- Agnes Wijers, v.m. international affairs NAI en TU Bouwkunde Delft (meewerkend) bestuurslid is sinds eind 2015 hoofd Sales & Reizende tentoonstellingen.

- Tiago Rosado begon in 2015 als projectmanager voor Ydoc, in 2017 werkte hij als projectmanager aan o.a. BITTER Chocolate Stories. Hij studeerde architectuur.

- Heleen Peeters (MaFPS, Universiteit Leiden) verantwoordelijk voor de PR van Paradox tot begin 2015, werkte in 2017 aan Welkom Today en GULAG als projectmanager.

33

- Laura van Rijs (MaFPS, Universiteit Leiden) werkte sinds december 2014 aan het project 48 Stories en deed in 2017 een (deel van) het officemanagement.

- Hannah Hagen (MaFPS, Universiteit Leiden) werkte aanvankelijk als stagiaire Alone Together – The First 25 Years of Digital Storytelling en is nu assistent projectmanager.

In 2017 begeleidde zij succesvol Studio Aleppo op 3 locaties en werkt zij aan Het moet anders.

- Lisette Swier, startte als stagiaire en werkt nu als assistent projectmanager aan Voyage à Dakar en neemt sinds 2017 een (deel van) het officemanagement voor haar rekening.

- Kaat Celis (v.m. beeldredacteur van De Morgen) trad in 2016 aan als projectleider voor 48 Stories en werkte in 2017 daarnaast aan Welkom Today.

- Floor van den Elsen (Buro Dertig) werkte in 2017 voor de PR en Communicatie.

- Lys Romero werkt sinds 2017 aan Notes from Aleppo, zij is opgeleid als journalist.

Regelmatig kloppen stagiaires van diverse opleidingen bij Paradox aan. In 2017 ging het om, David Ghelli Santuliana master student aan de Fondazione Fotografia in Modena hij was betrokken bij de gehele productie van BITTER Chocolate Stories en heeft geweldig werk verzet voor de bijgaande publicatie.

4.3 Huisvesting: Edam De stichting is gehuisvest op het industrieterrein van Edam waar een opslag/kantoorunit voorziet in de huisvestings- en een deel van de opslagbehoeften. Grote tentoonstellingen staan (nabij) opgeslagen bij de firma Yusen.

De boekenvoorraad is verdeeld over de eigen opslag, het CB (via een collectieve aansluiting van de Vrije Uitgevers) en Hexspoor (Boxtel) dat de YdocStore (fysiek en administratief) beheert en de verzending regelt.

Het boven de opslag gelegen kantoor met eenvoudige montagestudio c.q. multimedia testruimte in Edam voorziet adequaat in de ruimtebehoefte. Maar de huisvesting is bovenal goedkoop. Daarmee gaan de beschikbare middelen vóór alles in de producties zitten en niet in overhead. Grote handicap is evenwel de ligging: op één enkele persoon na (Bas Vroege) reizen medewerkers allemaal vanuit Amsterdam (een enkeling verder: Rotterdam, Leiden, Den Haag, Utrecht of zelfs België) naar Edam. Uiteraard wordt thuiswerken 24/7 ondersteund. Maar de afstand kost tijd, geld en (een stukje) motivatie.

Bijkomend nadeel van de excentrische ligging vormt de verminderde spontane interactie met professionele partners in het veld zowel als de mogelijkheid te kunnen aanhaken bij een gemeentelijk kunstbeleid. Als gevolg daarvan gaan kansen verloren. Een meer centrale ligging, bijvoorbeeld Amsterdam en klustering van kantoorruimte van collega instellingen heeft nog altijd onze voorkeur. De korte termijn financiering (1 tot 2 jaar) maakt het echter onmogelijk om lang lopende contracten aan te gaan. In de zoektocht naar nieuwe kantoorruimte samen met partners, is Paradox vooralsnog (te) kwetsbaar.

4.4 Netwerk Bestuurs- en raadsleden maar ook de bovengenoemde freelancers brengen hun netwerken mee die van groot belang zijn voor Paradox en waaruit meer dan eens kruisbestuivingen plaatsvinden.

- Bas Vroege is lid van de Raad van Advies van het Three Shadows Photography Art Centre (Beijing), lid van de adviesraad van de Fondazione Fotografia in Modena en tevens als docent verbonden aan de Master Film and Photographic Studies van de Universiteit Leiden (MaFPS).

34

4.5 Bezoldiging De stichting kent geen vaste arbeidscontracten en werkt uitsluitend op projectbasis met freelancers. De algemene leiding van de stichting is in handen van meewerkend bestuurslid Bas Vroege (penningmeester). Voor zijn werkzaamheden in dat kader ontving hij in 2017 â‚Ź49.880 (ex BTW). Het tweede meewerkende bestuurslid is Agnes Wijers (secretaris), verantwoordelijk in 2017 voor verkoop en HRM. Zij ontving in 2017 voor haar activiteiten in totaal â‚Ź36.960 (ex BTW).

35

5. Profielschets Paradox 5.1 Korte historie en doelstelling Paradox werd in 1993 in Rotterdam opgericht. Doelstelling van de organisatie is de

bevordering van ontwikkelingen in de fotografie en daarmee verwante media en de internationale uitwisseling van inzichten op dit gebied. Als instrumenten daartoe worden in de statuten genoemd:

- het organiseren van tentoonstellingen en manifestaties - het organiseren van educatieve activiteiten - het uitgeven, of doen uitgeven van publicaties en audiovisuele programma’s - het uitbrengen van beleidsadviezen - het initiÍren, bemiddelen, begeleiden en adviseren met betrekking tot opdrachten - het optreden als oprichtster en/of bestuurslid van andere rechtspersonen De stichting werkte aanvankelijk samen met de stichting Perspektief Magazine, die een tijdschrift onder dezelfde naam publiceerde. Reden voor oprichting van Paradox was de overtuiging dat in combinatie met nieuwe media voor de fotografie een tijdperk zou aanbreken met heel andere mogelijkheden om met publiek in dialoog te gaan.

Tegelijkertijd leefde de verwachting dat de grotere instellingen op het vakgebied niet geĂŤquipeerd zijn op intensieve productionele samenwerking met beeldmakers om zo met regelmaat zelfstandig richtinggevende projecten te ontwikkelen.

5.2 Missie en visie: explore & share Sinds 2014 wordt de missie van Paradox samengevat met de begrippen: Explore & Share. Die staan voor het streven om door middel van vernieuwende en verrassende documentaire fotografie op een kritische maar genuanceerde manier doelgroepen kennis te laten maken met actuele maatschappelijke fenomenen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van relevante multimediale technieken en communicatiemiddelen.

Lens-based slow journalism vormt het belangrijkste voertuig. Explore & Share geldt zowel voor de maatschappelijke onderwerpen in binnen- en buitenland die worden benoemd en ondervraagd (local to global), het geldt nadrukkelijk ook voor de wijze waarop verhalen worden verteld: vernieuwing van het vakgebied staat hoog in het vaandel. De inzichten die op dat punt zijn verworven worden via educatieve trajecten, waarin de uitwisseling met professionals voorop staat, gedeeld.

Dat laatste aspect sluit nauw aan bij de visie van de instelling: vanuit de noodzaak tot voortdurende vernieuwing van de documentaire fotografie, streeft Paradox er naar, om met een internationaal netwerk van professionals, voor visual storytellers de best denkbare (multimediale c.q. multiplatform) oplossingen te realiseren. Dat kan uitsluitend op basis van matchmaking van professionals afkomstig uit diverse disciplines onderling, zowel als in de online en offline ontmoetingen met de bezoeker.

Of in andere woorden: Paradox ontwikkelt projecten met (documentaire) auteurs over maatschappelijke onderwerpen die zich middels diverse, vaak met elkaar verbonden,

36

platforms (website, tentoonstelling, boek, film, DVD, educatief programma, app) tot een breed publiek verhouden. Publicaties worden bij voorkeur uitgezet bij uitgevers.

Tentoonstellingen hebben een internationaal bereik. Sinds 2012 ontwikkelt Paradox het online platform voor de documentaire Ydoc.

5.3 Projecten Projecten kunnen ontstaan op initiatief van de organisatie zelf, vaak ligt daaraan een plan (in welke staat van uitwerking ook) van een beeldmaker aan ten grondslag.

Samenwerking ontstaat als het vertrouwen bestaat dat dit een inhoudelijke, communicatieve of artistieke meerwaarde oplevert voor de betrokkenen. De samenwerking is intensief en beloopt 1 tot 3 jaar voor wat betreft de ontwikkeling, daarna gaat het project in diverse gedaantes de wereld in.

Naast de projecten die een tamelijk concreet maatschappelijk thema als uitgangspunt hebben, is de stichting actief in de ontwikkeling van (overzichts) tentoonstellingen die de vinger proberen te leggen op maatschappelijke ontwikkelingen die hand in hand gaan met artistieke ontwikkelingen en waarbij ook op een meta-niveau naar het vak wordt gekeken. Daarmee kennen ze een (neven) focus op professioneel geïnteresseerden .

Een andere terugkerende activiteit is het restaureren of digitaal reconstrueren van audiovisuele producties die voor de ontwikkeling van het vak en de relatie met andere media (i.c. film) van grote betekenis zijn maar niet of moeilijk meer kunnen worden getoond als gevolg van fysieke achteruitgang of de niet, of steeds moeilijker beschikbare analoge apparatuur.

5.4 Auteurs Als producent hecht Paradox aan de intensieve samenwerking met kwalitatief sterke auteurs (kunstenaars, fotografen, filmmakers, vormgevers, onderzoeksjournalisten).

Mensen moeten niet alleen in staat zijn een verhaal neer te zetten, ze moeten ook de ambitie en de capaciteiten bezitten daarvoor eigentijdse vormen te bedenken en conventies te heroverwegen. Daarnaast moeten ze in staat en bereid zijn in teamverband te opereren. Per project wordt gekeken naar de juiste samenstelling van de crew: welke beeldmakers, welke vormgevers te benaderen? Wat verhoudt zich inhoudelijk en artistiek op interessante wijze tot elkaar, welke combinatie levert een meerwaarde op en – last but not least in het leven van iedere producent- welke ego’s kunnen met elkaar door één deur?

5.5 Maatschappelijke onderwerpen Fotografie is in de plaatjesmaatschappij waarin wij leven alomtegenwoordig. De grenzen tussen journalistieke, artistieke, commerciële toepassingen en het explosief gegroeide aantal registraties van ons dagelijkse bestaan via kiekjes zijn moeilijk meer te trekken.

Dat heeft grote consequenties voor betekenisgeving en beeldvorming. Paradox

37

probeert op basis van visueel prikkelende montages van qua herkomst vaak ongelijksoortig beeld- en tekstmateriaal vragen op te roepen. Niet onbelangrijk is dat (jonge) kijkers via het onderwerp worden geconfronteerd met het werk van getalenteerde beeldmakers en vormgevers en daarmee ook met de kunsten in bredere zin.

5.6 Platforms (website, tentoonstelling, boek, film, DVD, educatief programma, app) Paradox is producent van lens-based documentaire projecten met de nadruk op fotografie, die zich manifesteren in de vorm van boeken, tentoonstellingen, websites, films, educatieve programma’s, apps, lezingen en workshops.

De krantenwereld en de commercie noemt de interactie tussen print, internet en televisie een multimedia-aanpak. Omdat onderdelen als tentoonstellingen en websites in onze producties op zichzelf al een multimedia-aanpak kennen, spreken wij van een multi-platform benadering van onze producties. Projecten bestaan vaak èn als tentoonstelling èn als website èn als boek èn als DVD/film en worden voorzien van een educatief programma. Essentieel daarbij is dat al deze uitingen op zichzelf moeten kunnen functioneren en elkaar daarnaast als aanvullende betekenisdragers binnen de constellatie van een tentoonstelling moeten kunnen versterken.

5.7 Breed publiek Voor alle producties geldt dat veel aandacht wordt besteed aan concept en vormgeving.

Niet alleen dienen alle onderdelen dezelfde visuele identiteit te bezitten, ze moeten vooral ook een jonge doelgroep aanspreken. In het algemeen kan worden gesteld dat wordt gekozen voor een heldere vorm met nadruk op de beleving van beelden. Door het hanteren van montageprincipes, het combineren van media of bronnen, worden vragen opgeroepen die mensen nieuwsgierig maakt naar de achtergronden van het getoonde.

Zaalteksten worden bij voorkeur tot een minimum beperkt, achtergrondinformatie wordt bij voorkeur interactief (en dus gelaagd) aangeboden. Vrijwel zonder uitzondering wordt bij de grotere projecten gebruik gemaakt van gespecialiseerde ontwerpers (grafisch, 3D en interactief) voor de afzonderlijke platforms.

De visuele identiteit per project is doorgaans in handen van de grafisch vormgever.

Kenmerk van zowel de vormgevers als curator/producer is de bereidheid èn behoefte om over de grenzen van hun discipline te kijken. Daarmee ontstaat een interessante dialoog en staan de gehanteerde platforms niet alleen naast elkaar maar raken ze ook op een interessante manier met elkaar verknoopt.

5.8 Museaal en vakinhoudelijk bereik Paradox projecten weten door hun maatschappelijke oriëntatie, in combinatie met het auteurschap van de beeldmakers en de actualiteit van de vormgeving hun weg te vinden naar fotografie - en kunstinstellingen, fotografie-, mediakunsten filmfestivals, historische en volkenkundige musea, (wetenschappelijke) congressen, erfgoedorganisaties en scholen. De combinatie van de platforms zorgt bovendien voor een veel groter

38

publieksbereik dan afzonderlijke onderdelen ooit kunnen behalen.

Met de ontwikkeling van apps (in het kader van Ydoc) is ook het zich vernieuwende journalistieke terrein onderdeel van het manifestatiebereik.

Met recht kan gesteld worden dat Paradox producties zich bevinden in de driehoek tussen de visuele kunsten (film, fotografie, beeldende kunst), de journalistiek en de geschiedenis/het erfgoed.

5.9 Internationaal bereik Paradox was in de afgelopen 24 jaar als zelfstandig producent verantwoordelijk voor 58 projecten en/of publicaties en trad in 19 situaties op als co-producent. In totaal ging het om 165 tentoonstellingen, waarvan 95 in het buitenland. Van het totaal van 57 tentoonstellingsproducties, kenden 12 (meestal door hun opzet) een vertoning die zich tot Nederland beperkte. Kortom 79% van de producties bereikt het buitenland en wordt daar twee tot drie keer getoond (naast een vertoning in Nederland). Daarmee kan gesteld worden dat Paradox producties (voor een beperkte groep) Nederlandse beeldmakers en vormgevers een substantiële bijdrage leveren en hebben geleverd aan hun internationale carrière.

5.10 Footloose De productie van de projecten vindt plaats in c.q. vanuit het kantoor van de stichting in Edam. Geprogrammeerd wordt er niet in Edam, dat gebeurt uitsluitend bij externe partijen (venues) in binnen- en buitenland, variërend van klein, kritisch en alternatief tot prestigieus en/of mainstream. Het programmeren op verschillende locaties is ons dierbaar, het programma vaart er wel bij.

Maar het footloose-karakter dat Paradox uniek maakt, kent ook schaduwkanten: het is met tentoonstellingen lastig/onmogelijk een eigen publiek op te bouwen, de zichtbaarheid van Paradox - te gast bij instellingen- laat regelmatig te wensen over, educatieve programma’s van instellingen worden vaker niet dan wel scherp aangepast op de inhoud van een reizende tentoonstelling, etc.

De wens bestaat daarom om – aanvullend aan deze footloose werkwijze – een bescheiden eigen plek te kunnen programmeren op een goed bereikbare publiekslocatie.

5.11 Verbondenheid met educatie: Z-Lab Paradox kent een sterke verbondenheid met het academisch onderwijs. Bas Vroege doceert het vak editorial and curatorial training dat onderdeel is van de Master in Film and Photographic Studies van de Universiteit Leiden. Onder de naam Z-Lab dragen teams van studenten ieder studiejaar bij aan een aantal projecten van beeldmakers die met Paradox in zee willen of dat al zijn. Ze opereren als praktische researchers en adviseurs voor projecten in wording: hoe kan een verhaal worden neergezet, met welke middelen, via welke platforms.

Sinds 2014 wordt de Z_Lab formule ook toegepast bij curatorenopleiding van Fondazione Fotografia in Modena (IT).

39

5.12 Bevordering en vernieuwing vakgebied: boekenlobby, Photostories en Ydoc Bij gelegenheid of wanneer daar aanleiding toe bestaat, zet de stichting zich in voor de positie van het vak. In 2014 was de stichting nauw betrokken bij de lobby van collegauitgevers en het Mondriaan Fonds om het Ministerie van OCW te overtuigen van de noodzaak van het herstel van de bijdragen aan kunst- en fotografiepublicaties.

De lobby was uiteindelijk succesvol, sinds mei 2015 verstrekt het Mondriaan Fonds weer bijdragen aan de totstandkoming van kunst- en fotografiepublicaties.

De vernieuwing van het vakgebied en het nadenken daarover is een wezenlijk kenmerk van Paradox. Dit vertaalde zich in het verleden concreet in het participeren in de congressen PhotoStories 1 en 2 en de oprichting van Ydoc, beide gericht op de zich vernieuwende storytelling praktijk.

5.13 Financiering: programmasubsidies steeds belangrijker De non-profit organisatie functioneerde tot 2009 volledig op basis van projectfinanciering. Voor de periode 2009-2011 ontving de stichting een programmeringssubsidie van de Mondriaan Stichting. Deze vormde in de periode 2009-2011 een kwart van de inkomsten. De bijdrage werd in 2012 resp. 2013-2014 gecontinueerd. Het aandeel kwam in die laatste periode uit rond de 45%. Hierbij moet worden opgemerkt dat de berekening van dit percentage door de kostenstructuur bij Paradox sterk afwijkt van die van de reguliere presentatie-instellingen (met eigen vertoningsplek met bijkomende kosten en inkomsten). Voor de opstellingen vanaf 2014 is – na overleg met de registeraccountant en het Mondriaan Fonds - een correctie in de opstelling doorgevoerd. Daarmee komt instellingsbegroting meer in lijn met de gang van zaken bij onze projectbegrotingen voor de fondsen, bovendien zijn de kosten beter vergelijkbaar met andere presentatie-instellingen.

Projecten worden gefinancierd op basis van (aanvullende) projectaanvragen bij andere fondsen en sponsoren. Het VSBfonds, SNS Reaal fonds/ Fonds 21, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de stichting Sem Presser Archief (inmiddels opgeheven) komen op de lijst van financiers prominent voor. Het Fonds BKVB leverde tot 2011 substantiële bijdragen via de fotografen en kunstenaars.

De overige inkomsten van de organisatie komen uit de verhuuropbrengst van tentoonstellingen, bijbehorende apparatuur en de verkoop van boeken, DVD’s en apps. Incidenteel draagt de verkoop van werken of installaties, gecoproduceerd met kunstenaars, bij aan de inkomsten.

In het najaar van 2015 werd Paradox uitgenodigd een aanvraag in te dienen bij de Adessium Foundation voor steun aan twee achtereenvolgende jaarprogramma’s met een bedrag van €100.000 op jaarbasis, alsmede een bedrag van €25.000 voor het ontwikkelen van een businessplan voor Ydoc t.b.v. een diepgaand en geactualiseerd haalbaarheidsonderzoek.

Voor Paradox verstevigde de Adessium toezegging voor 2016-2017 het fundament onder de stichting; het was een zeer welkome vorm van capacity building die mag

40

worden gezien als waardering voor de projecten die Paradox sinds 1993 ontwikkelt.

Het maakte investeringen in personeel en huisvesting reĂŤel en het steunt de wens om nadrukkelijker in te spelen op de actualiteit. In dergelijke situaties is aanvullende fundraising bij fondsen onhaalbaar en moet manifestatieruimte soms worden gehuurd.

Om inhoudelijk op de ingeslagen weg voort te gaan moet Paradox de komende jaren op zoek naar meer programmasubsidies en zich daarbij sterker oriĂŤnteren op andere sectoren dan de beeldende kunst (i.c. film en journalistiek).

41

6. Jaarrekening 6.1 Toelichting financiën Bestuur en Raad van Toezicht 2017 Paradox heeft 2017 kunnen afsluiten met een positief resultaat van €9646 (na een verlies van €6096 in 2016). Daarmee is de reserve op €89.026 gebracht, een stapje dichterbij de gewenste €120.000-€150.000, noodzakelijk niet alleen om bij discontinuïteit van structurele subsidies verplichtingen af te kunnen handelen maar ook voor de onvermijdelijke voorfinanciering van projecten. Fondsen bevoorschotten vaak slechts een percentage van hun toezeggingen en ook het voorschieten van de BTW per kwartaal is – afhankelijk van de uitvoeringsfase van projecten – soms substantieel.

Paradox startte in 2017 met het gebruik van de (experimentele) online storytelling software Slices van de Amsterdamse startup Journeyy. De eerste volledig daarmee gemaakte producties verschijnen in mei/juni 2018. De eerste ervaringen met de software tonen de geschiktheid aan van het platform voor diverse toepassingen, variërend van het bedoelde gebruik - het maken van online vertellingen al dan niet in episodes- tot fundraising, verslaglegging en promotie van producties. Dat laatste aspect heeft ertoe geleid dat we bestaande website versneld afschrijven (3 jaar i.p.v. 5 jaar) en in 2017 hebben afgewaardeerd met €11.330. De effectiviteit van Slices bij fundraising en verslaglegging is superieur aan die van de bestaande website en zal die functies daarom overnemen.

De publieksinkomsten in 2017 lagen met €427.924 beduidend hoger dan de begrote €185.000. Het verschil is toe te schrijven aan de productie BITTER Chocolate Stories die Paradox in 2017 realiseerde. Dit werd mogelijk door de financiering daarvan door Tony’s Chocolonely. Het totaal van de tentoonstelling, het boek, de straatcampagne zowel als de website (ad €247.676) waren aan het begin van het jaar nog niet voorzien. De 25% hogere activiteitenlasten (€694.952 vs. €515.000) zijn daarvan het directe gevolg.

Het onderhanden werk eind 2017 lag met €141.497 beduidend hoger dan een jaar daarvoor (€58.439). Het houdt direct verband met (nieuwe) projecten in ontwikkeling: Welkom Today, GULAG, Notes from Aleppo, de herontwikkelingskosten van het (interne) CRM- systeem en activiteiten in het kader van het 25-jarige jubileum van de stichting.

De projectsubsidies vielen met €80.647 ruim €30.000 hoger uit dan begroot. De programmasubsidies van het Mondriaan Fonds en de Adessium Foundation waren met resp. €180.000 en €100.000 conform de begroting. Voor wat betreft de laatste partij was 2017 – ondanks het ruimschoots halen van de doelstellingen - spijtig genoeg het laatste jaar van de tweejarige overeenkomst.

Edam, 28 mei 2018

42

Namens het bestuur:

Namens de Raad van Commissarissen:

Bas Vroege, penningmeester

Bert Mennings, voorzitter

Jaarverslag 2017 Paradox

4. VERMOGENSOPSTELLING PER 31 DECEMBER 2017

6.2(naVermogensopstelling per 31 december 2017 * toevoeging overschot aan reserves) 31 december 2017 ACTIVA

€

€

31 december 2016 €

€

Materiële vaste activa

29.396

59.300

Totaal vaste activa

29.396

59.300

Debiteuren

35.107

685

Omzetbelasting

22.420

24.583

107.546

69.932

Overige vorderingen Vlottende activa

165.073

95.200

Liquide middelen

123.633

53.465

Totaal vlottende activa

288.706

148.665

TOTALE ACTIVA

318.102

207.965

PASSIVA Continuïteitsreserve Overige reserve

89.026

79.380

-

-

Totaal eigen vermogen Onderhanden werk

89.026

79.380

141.497

58.439

Crediteuren

77.060

27.545

Overige schulden

10.519

42.602

Totaal kortlopende schulden

229.076

128.585

318.102

207.965

* Na toevoeging overschot aan reserves

43 30 mei 2018

blz 3

Jaarverslag 2017 Paradox

6.3 Categoriale exploitatierekening 2016 5. CATEGORIALE EXPLOITATIEREKENING 2017 2017

2017

2016

Realisatie

Begroting

Realisatie

€

€

€

BATEN Publieksinkomsten publieksinkomsten

300.566

60.000

71.789

sponsorinkomsten

20.000

25.000

0

overige inkomsten

106.928

100.000

140.560

Totaal publieksinkomsten

427.494

185.000

212.349

280.000

280.000

280.000

projectsubsidies

80.647

50.000

109.071

Totaal subsidies

360.647

330.000

389.071

TOTAAL BATEN

788.141

515.000

601.420

beheerlasten personeel

109.734

130.000

141.116

beheerlasten materieel

83.519

66.500

61.847

193.253

196.500

202.963

activiteitslasten personeel

332.857

175.000

246.309

activiteitslasten materieel

168.842

143.500

149.519

Totaal activiteitlasten

501.699

318.500

395.828

TOTAAL LASTEN

694.952

515.000

598.791

Mutatie onderhanden werk

-83.058

Resultaat voor financiële baten en lasten

10.131

Subsidies/bijdragen programmasubsidies

LASTEN Beheerlasten

Totaal beheerlasten Activiteitslasten

Diverse baten en lasten Financiële baten en lasten

-8.439 -

-5.811

-

-

-486

-286

Resultaat

9.646

-

-6.096

Onttrokken aan Continuïteitsreserve

9.646

-

-6.096

44 30 mei 2018

blz 4

6.4 Toelichting op de vermogensopstelling per 31 december 2017 6.4.1 Waarderingsgrondslagen Algemeen De jaarrekening is gebaseerd op de Richtlijn uit het Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen. Alle bedragen zijn in gehele euro’s.

Waarderingsgrondslagen voor de vermogensopstelling MateriĂŤle vaste activa De materiĂŤle vaste activa zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs verminderd met lineaire afschrijvingen welke zijn gebaseerd op de geschatte economische levensduur en rekening houdend met eventuele restwaarden.

Onder handen werken Onder handen werken is het verschil tussen de reeds gerealiseerde opbrengsten minus de kosten uit hoofde van een project. De kosten worden uitsluitend verantwoord indien er zekerheid bestaat omtrent de dekking.

Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid.

Liquide middelen en kortlopende schulden Liquide middelen en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Schulden Schulden worden gewaardeerd op nominale waarde tenzij anders is bepaald.

Grondslagen voor resultaatbepaling Ten aanzien van de posten begrepen in het resultaat geldt dat baten slechts zijn genomen indien en voor zover deze in het boekjaar zijn verwezenlijkt en dat met lasten is rekening gehouden die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar.

De toerekening van de uitvoeringskosten naar de hoofdactiviteiten geschiedt op basis van een schatting van de urenbesteding per medewerker per project, gecorrigeerd voor magazijnruimte en/of kapitaalsbeslag.

45

Para

6.4.2 Toelichting op de afzonderlijke posten van de 6.2 TOELICHTING OP DE AFZONDERLIJKE POSTEN VAN DE VERMOGENSOPSTELLING vermogensopstelling Materiële vasteactiva activa Materiële vaste De mutaties in 2017 van de vaste activa worden als volgt weergegeven: De mutaties in 2017 van de vaste activa worden als volgt weergegeven: Website

Inventaris

Computers en AV

€

€

€

34.076

16.335

92.008

-

-14.500

-68.619

34.076

1.835

23.389

Desinvestering aanschaf waarde

-

-

-

Desinvestering afschrijving

-

-

-

-

-

-

Af, waardevermindering

11.330

-

-

Af; afschrijving boekjaar

11.330

1.023

6.221

-22.660

-1.023

-6.221

22.746

16.335

92.008

-11.330

-15.523

-74.840

11.416

812

17.168

33%

20%

20%

Stand per 1 januari Aanschafwaarde Afschrijving cumulatief Boekwaarde Mutaties n.a.v. inventarisatie

Mutaties regulier *

Totaal Stand per 31 december Aanschafwaarde Afschrijvingen cumulatief Boekwaarde Afschrijvingspercentages *

De waarde van de in 2016 gebouwde website is, vanwege de voortschrijding der techniek in het verslagjaar opnieuw bepaald.

Vanuit de verwachting dat de levensduur korter is dan de reguliere afschrijftermijn is een waardecorrectie toegepast.

46

30 mei 2018

blz 6

T

Jaarverslag 2017 Paradox

2017

2016

â‚Ź

â‚Ź

Handelsdebiteuren Debiteuren

37.241

2.819

2.134

2.134

35.107

685

22.420

24.583

Nog te ontvangen subsidie Mondriaan Fonds

71.000

37.590

Nog te ontvangen subsidie Woltjer Stichting

10.000

10.000

Nog te ontvangen subsidie BNG

10.000

10.000

1.500

5.000

Nog te ontvangen subsidie Stim. Fonds. Creatieve Industrie

15.046

7.033

Vooruitbetaalde posten en overige nog te ontvangen posten

0

309

107.546

69.932

Triodos bank

48.335

13.613

Triodos bank rendementrekening

75.335

40.262

51

0

-88

-410

123.633

53.465

Voorziening dubieuze debiteuren

Omzetbelasting Overige vorderingen

Nog te ontvangen subsidie Lutfia Rabbani Foundation

Liquide middelen

Paypal Credit card

47

Jaarverslag 2 Para

2017

2016

€

€

Continuïteitsreserve Vermogen per aanvang boekjaar Resultaat boekjaar Vermogen per 31 december

79.380

85.476

9.646

-6.096

89.026

79.380

Op basis van de huidige inschatting is er een dekking tussen € 65.000 en € 150.000 noodzakelijk om te voorzien in een verantwoorde afwikkeling van de stichting in geval van wegvallende opbrengsten.

Dit is gebaseerd op de algemene lasten van 1 jaar. Vooralsnog worden alle overschotten gereserveerd tot dit niveau is bereikt.

Onderhanden werken Aanvang boekjaar

58.439

50.000

mutatie boekjaar

83.058

8.439

141.497

58.439

Stand per 31 december Het onderhanden werk bestaat uit de volgende projectsaldi: Interne projecten

24.500

Welkom

26.500

Gulag

4.500

Notes from Aleppo

46.110

Studio Aleppo

500

Ydoc

10.000 13.275

48 Stories

39.387

35.164

141.497

58.439

77.060

27.545

77.060

27.545

10.519

42.602

10.519

42.602

Schulden aan leveranciers en handelskredieten Crediteuren Kortlopende schulden Nog te betalen kosten

6.3 NIET UIT BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN

6.4.3 Niet uit balans blijkende rechten en Huurovereenkomst kantoor- en opslagruimte verplichtingen

Er is een huurovereenkomst aangegaan voor het bedrijfspand aan de Nijverheidsstraat 24 in Edam.

Huurovereenkomst kantoor-open De jaarlijkse huurlast bedraagt ditopslagruimte moment 11.330 euro.

Er is een huurovereenkomst aangegaan voor het bedrijfspand Nijverheidsstraat 24 in De huurovereenkomst is in 2018 opnieuw geformaliseerd en heeftaan een de looptijd tot 1 mei 2023.

Edam. De jaarlijkse huurlast bedraagt op dit moment 11.330 euro. De huurovereenkomst is in 2009 geformaliseerd en heeft een looptijd tot 1 mei 2023.

48

30 mei 2018

blz 8

6.5 Toelichting op exploitatierekening 2017

Jaarverslag 2017 Paradox

TOELICHTING OP DE EXPLOITATIEREKENING 2017 6.5.1 Toelichting opbrengsten

7.

7.1 TOELICHTING OPBRENGSTEN Eigen inkomsten a

2017

2017

2016

Realisatie

Begroting

Realisatie

€

€

€

Publieksinkomsten binnenland tentoonstellingsvergoeding

0

60.000

verkoop publicaties

a

10.277

verkoop diversen

247.676

Totaal publieksinkomsten binnenland

247.676

0 60.000

11.622

Publieksinkomsten buitenland tentoonstellingsvergoeding

8.685

23.739

verkoop publicaties

7.190

5.833

verkoop diversen

37.016

30.595

Totaal publieksinkomsten buitenland

52.890

0

60.167

300.566

60.000

71.789

20.000

25.000

0

20.000

25.000

0

inbreng coproducenten/partners

106.928

100.000

140.560

Totaal overige inkomsten

106.928

100.000

140.560

Totaal eigen inkomsten

427.494

185.000

212.349

Totaal publieksinkomsten b.

1.345

Sponsorinkomsten directe sponsoring in natura sponsoring Totaal sponsorinkomsten

c.

Overige inkomsten

49

Jaarvers Subsidies/bijdragen Programmasubsidies programmasubsidie Mondriaan Fonds

180.000

180.000

180.000

programmasubsidie Adessium Foundation

100.000

100.000

100.000

Totaal programmasubisidies

280.000

280.000

280.000

Mondriaan Fonds

0

0

15.907

VSB Fonds

0

20.000

0

Fonds 21

0

30.000

0

4.500

0

0

0

0

25.000

35.000

0

0

Luftia Rabbani Foundation

0

0

5.000

Woltjer Stichting

0

0

10.000

1.080

0

3.000

40.067

0

35.164

BNG

0

0

10.000

Stichting Vluchtelingenwerk

0

0

5.000

80.647

50.000

109.071

Totaal subsidies / bijdragen

360.647

330.000

389.071

TOTAAL BATEN

788.141

515.000

601.420

Projectsubsidies

WE Jansen Stichting Adessium Foundation Dutch Culture

NL ambassade ZA resp. Costa Rica Stimuleringsfonds Creatieve Industrie

Totaal projectsubsidies

50

Jaarverslag 2017 Paradox

6.5.2 Toelichting per kostensoort 2017

2017

2016

Realisatie

Begroting

Realisatie

€

€

€

management

71.640

90.000

96.420

public relations

11.546

15.000

15.899

bureaumedewerker

11.622

15.000

16.629

7.2 TOELICHTING PER KOSTENSOORT Beheerlasten personeel Honoraria

assistenten en stagiares Totaal honararia

4.376

0

99.184

120.000

128.948

reis- en verblijfkosten

10.550

10.000

12.168

Totaal reis- en verblijfkosten

10.550

10.000

12.168

109.734

130.000

141.116

huur kantoor

11.749

12.000

11.626

huur opslag

5.124

3.000

3.073

16.873

15.000

14.699

gas, water, elektra en servicekosten

1.634

2.000

1.889

schoonmaakkosten

1.703

2.000

1.741

opstalverzekering

1.120

1.500

1.120

587

1.000

511

21.916

21.500

19.960

Reis- en verblijfkosten

Totaal beheerlasten personeel Beheerlasten materieel Huisvestingskosten

overige huisvestingskosten Totaal huisvestingskosten

51

30 mei 2018

blz 11

Jaarvers 2017

2017

2016

Realisatie

Begroting

Realisatie

€

€

€

Bureaukosten Kantoorkosten telefoon, internet

6.925

4.500

3.085

research en vakliteratuur

254

500

486

porti en koeriers

435

500

1.273

kantoorbenodigheden

1.364

1.500

1.211

hardware/software

3.272

3.000

3.014

12.250

10.000

9.069

it werkzaamheden

2.005

1.000

978

website algemeen

960

1.000

kantine

1.893

1.500

1.681

administratiekosten

1.298

1.500

2.181

accountantskosten

1.780

2.000

4.516

juridische advieskosten

3.500

3.500

3.500

verzekeringen

2.447

2.500

2.490

463

500

250

3.753

1.500

5.502

18.098

15.000

21.098

0

0

239

313

2.000

592

overige algemene kosten

1.036

3.000

1.228

Totaal promotiekosten

1.350

5.000

2.059

inventaris

1.025

1.000

1.441

computers en av apparatuur

6.220

6.000

8.219

website

22.660

8.000

Totaal afschrijvingskosten

29.905

15.000

9.660

Totaal bureaukosten

61.603

45.000

41.886

Totaal beheerlasten materieel

83.519

66.500

61.847

193.253

196.500

202.963

Totaal kantoorkosten Algemene kosten

contributies representatie Totaal algemene kosten Promotiekosten verkoopkosten, sponsorkosten drukwerk

Afschrijvingskosten

TOTAAL BEHEERLASTEN

52

30 mei 2018

blz 12

Jaarverslag 2017 Paradox 2017

2017

2016

Realisatie

Begroting

Realisatie

€

€

€

Activiteitslasten personeel honoraria creatieven

109.177

75.000

76.047

honoraria management

179.118

80.000

158.738

44.562

20.000

11.524

332.857

175.000

246.309

0

2.500

1.075

7.461

7.500

14.450

38.152

5.000

3.785

112.048

85.000

108.586

1.954

7.500

11.834

div produktiekosten

0

5.000

0

directe bureau kosten

0

1.500

0

9.227

25.000

9.789

0

4.500

0

Totaal activiteitslasten materieel

168.842

143.500

149.519

TOTAAL ACTIVITEITSLASTEN

501.699

318.500

395.827

486

0

286

0

0

0

-486

0

286

reis en verblijfskosten Totaal activiteitslasten personeel

Activiteitslasten materieel fotografie AV (materiaal) correctie AV apparatuur constructie en inrichting produktie (w.o. druk) transport, koeriers

publiciteit accountant

Financiële baten en lasten Rentelasten Overige financiële baten TOTAAL FINANCIELE BATEN EN LASTEN

30 mei 2018

blz 13

53

6.5.3 Projectoverzicht 2017 Jaarverslag 2017 Paradox 7.4 PROJECTOVERZICHT 2017

totaal

mutatie

project

beheer

beheer

project

onder hand

Direct activiteitslasten

totale opbrengst

personeel

materieel

totaal

resultaat

opslag

lasten

resultaat *

en werk

€

€

€

€

€

%

€

€

€

The Last Days of Shismaref

0

0

18

18

-18

1,0%

1.933

-1.951

So Blue So Blue

0

0

6

6

-6

1,0%

1.933

-1.939

Ay Dios

0

0

0

0

0

0,0%

1.933

-1.933

Leve ik

0

408

6

414

-414

1,0%

0

-414

Angry

0

0

18

18

-18

1,0%

1.933

-1.951

Poppy

-113

0

0

0

-113

1,0%

1.933

-2.046

Nederland - UVL Ydoc Me We Via PanAm

-28

0

0

0

-28

3,0%

5.798

-5.826

4.552

7.881

5.874

13.755

4.072

5,0%

9.663

-5.590

0

0

29

29

-29

1,0%

1.933

-1.962

962

280

95

375

587

5,0%

9.663

-9.076

I Hear You

0

0

65

65

-65

1,0%

1.933

-1.997

Ebifananyi

42.019

22.904

21.923

44.827

-2.808

5,0%

9.663

-12.470

Oil & Paradise

700

700

0

700

0

1,0%

1.933

-1.933

Chaos/Borders Kill

0

95

0

95

-95

1,0%

1.933

-2.028

48 Stories

0

1.573

87

1.660

-5.883

2,0%

3.865

-9.748

Builiding Images

0

2.002

46

2.048

-2.048

2,0%

3.865

-5.913

Vertical Citizens

0

0

52

52

-52

0,0%

0

-52

3.523

3.948

58

4.006

-483

5,0%

9.663

-10.146

15.632

10.193

6.124

16.317

-685

5,0%

9.663

-10.348

Voyage a Dakar

0

6.371

103

6.473

-6.473

5,0%

9.663

-16.136

Het Moet Anders

0

3.542

111

3.653

-3.653

5,0%

9.663

-13.315

56.859

57.934

2.583

60.517

-30.158

7,0%

13.528

-43.686

1.500

750

750

1.500

-750

0,0%

0

-750

60.522

44.423

28.255

72.678

-2.657

7,0%

13.528

-16.184

0

0

-900

-900

900

1,0%

1.933

-1.033

WWHNLY Turtle

Welkom Mono Men Studio Aleppo Last Water War Greetings Tony Gulag Notes from Aleppo

400

1.335

2.363

3.698

-3.298

0,0%

1.933

-5.231

276.171

147.512

99.166

246.678

29.493

18,0%

0

29.493

Totaal generaal 2017

-26.500 9.500

4.500

3.275

265

3.540

-3.540

2,0%

0

-3.540

-4.500

16.850

1.840

18.690

-24.733

5,0%

9.663

-34.396

-46.110 -24.500

883

-126

757

-25.257

0,0%

0

-25.257

0

0

0

0

0

3,0%

5.798

-5.798

507.266

332.857

168.812

501.669

-78.211

94,0%

144.940

-223.151

Totaal begroot 2017

235.000

169.000

206.500

375.500

-140.500

100%

196.500

Ter vergelijking 2016

321.420

246.309

149.519

395.828

-82.847

100%

202.963

54

30 mei 2018

-4.223

40.067

vrijval website (intern project) Verhuur apparatuur

13.275

blz 14

-83.058

-337.000 -285.810

-8.439

Jaarverslag 2017 Paradox

6.6 Totaaloverzicht exploitatie 8.

TOTAALOVERZICHT EXPLOITATIE LASTEN

realisatie 2017

%

begroting 2017

%

realisatie 2016

%

Beheerslasten 1.

2.

Beheerlasten personeel salaris/honorarium management salaris/honorarium pr en bureaumedewerker reis en verblijfskosten Totaal beheerlasten personeel Beheerlasten materieel Huisvestingskosten huur kantoor en opslag energie en servicekosten opstalverzekering beveiliging, schoonmaak, onderhoud overige huisvestingskosten

Bureaukosten kantoorkosten afschrijving algemene kosten promotie en representatie Totaal beheerlasten materieel Totaal beheerlasten

71.640 27.544 10.550 109.734

16.873 1.634 1.120 1.703 587 21.916 12.250 29.905 18.098 1.350 61.603 83.519

16%

90.000 30.000 10.000 130.000

3%

15.000 2.000 1.500 2.000 1.000 21.500

9% 12%

10.000 15.000 15.000 5.000 45.000 66.500

25%

96.420 32.528 12.168 141.116

24%

4%

14.699 1.889 1.120 1.741 511 19.960

3%

9% 13%

9.069 9.660 21.098 2.059 41.886 61.847

7% 10%

193.253

196.500

202.963

109.177 179.118 44.562 332.857

48%

75.000 80.000 20.000 175.000

86.484 141.474 18.351 246.309

24%

2.500 7.500 5.000 85.000 7.500 5.000 1.500 25.000 4.500 143.500

Activiteitlasten 3.

4.

Activiteitslasten personeel honoraria creatieven honoraria management reis en verblijfskosten Totaal activiteitslasten personeel Activiteitslasten materieel fotografie AV (materiaal) AV apparatuur constructie en inrichting produktie (w.o. druk) transport, koeriers div produktiekosten directe bureau kosten publiciteit projectaccountant

7.461 38.152 112.048 1.954 9.228 168.843

34%

41%

1.075 14.450 3.785 108.586 11.834

28%

9.790 149.520

25%

Totaal activiteitslasten

501.700

318.500

395.828

TOTALE LASTEN (1+2+3+4)

694.953 100%

515.000 100%

598.791 100% 55

30 mei 2018

blz 15

Jaarverslag 2017 Paradox 8.

TOTAALOVERZICHT EXPLOITATIE

realisatie 2017

%

begroting 2017

%

realisatie 2016

%

BATEN 5.

Eigen inkomsten Publieksinkomsten entreegelden/verhuuropbrengsten verkoop/co-produktie publicaties verkoop diversen Sponsorinkomsten sponsoring (ook in natura)

6.

8.685 7.190 284.692

25.000 15.000 20.000

20.000

25.000

Overige inkomsten overige bedrijfsopbrengsten inbreng coproducenten/partners

106.928

Totaal eigen inkomsten

427.494

25.084 16.110 30.595

140.560

100.000

54%

185.000

36%

212.349

35%

Subsidies/bijdragen Projectsubsidies VSBfonds Fonds21/SNS Reaal fonds Diverse kleine fondsten Mondriaan Fonds Prins Bernhard Cultuurfonds Adessium Foundation Hivos Lutfia Rabbani Foundation Woltjer Stichting NL ambassade Costa Rica Stimuleringsfonds Creatieve Industrie BNG Vluchtelingenwerk Totaal projectsubsidies

20.000 20.000 10.000

-

10%

5.000 10.000 3.000 35.164 10.000 5.000 109.071

18%

47% 65%

50.000

54%

180.000 100000 280.000

64%

389.071

180.000 100.000 280.000

36%

180.000 100.000 280.000

Totaal subsidies/bijdragen

360.647

46%

330.000

TOTALE BATEN

788.141 100%

FinanciĂŤle baten en lasten Mutatie Onderhanden werk RESULTAAT

-486 -83.058 9.645

blz 16

25.000

10%

Programmasubsidies Mondriaan Fonds Adessium Foundation Totaal programmasubsidies

56 30 mei 2018

15.907

-

1.500 10.000 3.000 43.177 10.000 5.000 80.647

-

515.000 100%

-

601.420 100% -286 -8.439 -6.096

6.7 Controleverklaring accountant

57

58

59

60

61

Bijlage I Visitors Paradox

2017 NL

Other

11096

10242

21338

190

175

365

ihearyou.me

1598

12294

13892

mewe.nu

2016

All Change

NL

Other

All

10740

6867

17607

2347

2679

5025

97%

5172

1874

7046

51%

2480

Websites a-n-g-r-y.nu gonogo.nl

21% -93% a

2371

1380

3751

1245

1235

play-record.nl

26

54

80

-91% a

452

467

919

sobluesoblue.nl

11

24

35

-98% a

810

782

1592

viapanam.net

0

0

0

-100%

156

402

558

viapanam.org

3325

27463

30788

52%

2270

17999

20269

80

170

250

-73% a

694

225

919

thelastdaysofshishmaref.com

204

433

637

-31% a

131

787

919

chickensscaredbytorpedo.org

23

22904

22927

848

2922

3770

whymisterwhy.com

hetmoetanders.nl studioaleppo.eu ydocfoundation.org

32062

63933

95995

77%

27541

26567

54108

Total project sites

51833

141995

193828

74%

51558

59883

111441

paradox.nl

27021

52922

79943

55%

16241

35317

51558

Total home sites

27021

52922

79943

55%

16241

35317

51558

Total visitors websites

78854

194917

273771

68%

67799

95200

162999

29%

71%

100%

42%

58%

100%

593

5333

5925

-61%

750

14250

15000

0

-100%

1850

1850

16100

16850

Home

Film Screenings 9 Days - From My Window in Aleppo @ film festivals 9 Days - From My Window in Aleppo @ other venues Greetings from Aleppo @ film festivals Greetings trailer opening IFFR @ De Doelen

356

3200

3555

8532

11080

1600 2548

1600 750

-34%

Online film views 9 Days - From My Window in Aleppo (De Correspondent) 9 Days - From My Window in Aleppo (Journeyman Pictures - Youtube)

1000

-89%

6029

2970

8999

84059 1597128 1681187

497%

14073

267380

281453

20102

270350

290452

0

0

0

20852

286450

307302

7%

93%

100%

1000

9 Days @ Channel 4 Greetings from Aleppo (De Correspondent) Total online movies

20000 1600

20000

b

1600

b

86659 1617128 1703787

487%

TV broadcasts 9 Days @ Channel 4, Jan 2 Total viewers TV broadcasts Total visitors film

0

120000

120000

120000

89207 1745660 1834867 5%

62

120000

95%

100%

497%

Visitors Paradox

2017 NL

Other

2016

All Change

NL

Other

All

26974

94264

121238

27719

0

27719

44000

62429

106429

Exhibitions Solo exhibitions or full installations part of group show or festival Women We Have Not Lost Yet @ Konstcentrum Gavle (SE)

2200

Studio & exhibition Studio Aleppo @ National Museum of Finland, Helsinki (FI)

3250

Studio & exhibition Studio Aleppo @ Humanity House, The Hague (NL)

1450

Studio & exhibition Studio Aleppo @ Kuhlhaus Berlin, cooperation with GfHF Turtle1, building a car in Africa @ Fondation Cartier, Paris (FR) BITTER Chocolate Stories@ Beurs van Berlage

2200 3250 1450

3300

3300

25000

25000

4500

b

4500 c

Ebifananyi @ FOMU, Antwerp (BE)

21397

21397

Oil & Paradise @ Mast, Bologna (IT)

9500

9500

12500

12500

b

1500

b

Poppy @ Tokyo Metropolitan Museum (JP) (Yebisu Festival 2017) Voyage Ă Dakar - preview @ Podium MozaĂŻek, Amsterdam (NL)

1500

Total solo exhibitions or full installations part of group show or festival

7450

77147

84597

-30%

Smaller presentations or installations part of group show Tokyo Symphony @ Stedelijk Museum, Amsterdam (NL) (Camera in Love)

271000

Tokyo Symphony @ Jeu de Paume, Paris (FR) (Camera in Love)

271000 32000

Ebifananyi @ 'Duc in Altum' at Uganda Museum, Kampala (UG) Mono Men @ Benaki Museum, Athens (GR) (part of Athens Photo Festival) Mono Men @ Art Rotterdam (NL) (Concepts & Prospects)

32000

350

350

5000

5000

26500

The Last Water War @ Louvre Lens (FR)

5000

5000

The Last Water War @ What's Up Photo Doc, Paris (FR)

1200

1200

43550

341050

9231

9231

9231

9231

Greetings from Aleppo @ Concert Hall Thessaloniki

1400

1400

Welkom Today @ Ferdy Meyer Hall, Welkom (SA) (outside)

2500

Total smaller presentations or installations part of group show

297500

b

26500 b 1130%

Coproductions or contributions to 3rd party productions Ebifananyi as part of the Camera Exposed @ V&A London Total coproductions or contributions to 3rd party productions

0

d -91%

Special projects / outdoor presentations

Exhibition Studio Aleppo @ Spuiplein, The Hague (NL)

10000

2500

b

10000

b b

BITTER billboard/trotter exhibition Museumplein, Amsterdam (NL)

25000

Total other presentations

35000

3900

38900

2679%

0

1400

1400

Total visitors exhibitions

339950

133828

473778

85%

98693

158093

256785

72%

28%

100%

38%

62%

100%

187344

539743

727087

26%

74%

100%

555%

87901

365550

453451

50%

99443

174193

273635

TOTAL

25000

508011 2074404 2582416 20%

80%

ONLINE

165513 1812045 1977558

OFFLINE

342498

262360

255%

100% 604858

Notes a. Websites offline for 3-4 months due to PHP upgrade issues and transfer to different provider b. Estimates (no numbers made available) c. 2017 component of 2017/2018 exhibition (total 33397) d. V&A provides no information per exhibition > 10% of total in period (92307)

63

Bijlage II

Tentoonstellings venues: Benaki Museum, Athene (GR) Beurs van Berlage, Amsterdam (NL) Concert Hall Thessaloniki (GR) De Doelen, Rotterdam (NL) FOMU, Antwerpen (BE) Fondation Cartier, Parijs (FR) Humanity House, Den Haag (NL) Jeu de Paume, Parijs (FR) Konstcentrum Gavle (SE) Kuhlhaus Berlin, (DE) (in cooperation with GfHF) Louvre Lens (FR) Mast, Bologna (IT) Metropolitan Museum, Tokyo (JP) National Museum of Finland, Helsinki (FI) Podium Mozaïek, Amsterdam (NL) Stedelijk Museum, Amsterdam (NL) Uganda Museum, Kampala (UG) V&A Londen (GB) Van Nelle Fabriek, Rotterdam, (NL) What’s Up Photo Doc, Parijs (FR) Buitenlocaties Ferdy Meyer Hall, Welkom (SA) Spuiplein, Den Haag (NL) Museumplein Amsterdam (NL) Film festivals: +60 filmfestivals wereldwijd, waaronder: Alexandria Mediterranean Film Festival, (EG) Bodhisattva International Film Festival, (IN ) Brussels Short Film Festival, (BE) Bucharest International Experimental Film Festival, (RO) Busan International Short Film Festival, (SK) BuSho – Budapest Short Film Festival, (HU) Capri by Night, Cologne (GE) China International New Media Short Film Festival, (CN) Curtas Vila do Conde – International Short Film Festival, (PT) DIG Festival, (IT) DOCUMENTAMADRID, (SP) DocuTIFF - Tirana International Documentary Film Festival, (AL) DOK Leipzig - International Leipzig Festival for Documentary and Animated Film, (DE) DokuFest – International Documentary and Short Film Festival, (KO) DTLA Film Festival, (US) Encounters Short Film and Animation Festival, (GB) FEC Festival – European Short Film Festival, (SP) Festival del Cinema Europeo, (IT) Festival Tous Courts, (FR) Film Fest Gent, (BE) Filmfest Dresden, (DE)

64

Flickerfest’s International Short Film Festival, ( U) Glasgow Short Film Festival, (GB) Go Short – International Short Film Festival Nijmegen, (NL) Heart of Gold International Film Festival, (AU) IndieCork Festival, (IE) Inhabitants Festival, (IT) International Bosphorus Film Festival, (TU) International Film Festival Rotterdam, (NL) International Short Film Festival in Drama, (GR) International Short Film Festival of Cyprus, (CY) International Short Film Festival Oberhausen, (DE) Istanbul Film Festival, (TU) Jerusalem Film Festival, (IS) Kassel Documentary Film and Video Festival, (DE) Kinemastik International Short Film Festival, (MT) Krakow Film Festival, (PL) Kyiv International Short Film Festival, (UK) Mediterranean Film Festival, (BH) Minimalen Short Film Festival, (NO) Movies That Matter, (NL) Nederlands Film Festival, Netherlands NexT International Film Festival, (RO) Open Air Filmfest Weiterstadt, (DE) Panorama Internacional Coisa de Cinema, (BR) Portland International Film Festival, (US) Quebec City Film Festival, (CA) Radical Frame Film Festival, (DE) Rated SR - Socially Relevant Film Festival NY, (US) Sedicicorto International Film Festival, (IT) Stuttgart Filmwinter- Festival for Expanded Media, (DE) Tabor Film Festival, (CR) Tampere Film Festival,(FI) Verín International Short Film Festival, (SP) Vilnius International Film Festival, (LI) ZOOM Brühler Kinotreff, (DE) Co-uitgevers boeken: André Frère Editions (FR) HIPUganda (UG) Kettler Verlag (DE) Media - print Afro Magazine Beeld Express De Groene Amsterdammer Den Haag Centraal Focus Linda Marketing Tribune New Dawn Paper Pf Telegraaf The Observer (UG) This is Antwerp Trouw Vrij Nederland

Media - Online Bedrock BIG Channel 4 De Correspondent Journeyman Pictures - Youtube One World VICE Radio/TV BNR Radio Funx Radio

65

halen

NL en

wen zijn groot, andse fietsen.

Eliza Gomwa op cape Zoommet meer dan tien ; zonder versnelde pedalen niet rond trappen. eden kwam ze nd. Ze is geboren aar was in de werkzaam als lijk werkster in r ontmoette ze ndse ingenieur. Ze ertrok met hem Het huwelijk ng, wel heeft ze n. In Burundi nooit meer, ze is de begrafenis ers geweest. Dat is ding die ze elfgemaakt en op de vroegere Tanzania, Julius andbouwpolitiek d door de Chinese dong. Een soort maar dan net AD NUIS

is reist voor and Vrij Nederland 22 SEPTEMBER 2012 39

2 SEPTEMBER 2012

Ad Nuis

In het land van Nuis schijnt altijd de zon tentoonstelling / app / boek

Wekelijkse publicatie column Vrij Nederland

66

Bijlage III Projecten voor 2018-2019 Kansrijke projecten worden gedurende kortere of langere tijd door Paradox gemonitord en worden meestal ook actief onderzocht. Het besluit tot realisering is vervolgens het resultaat van het vinden van het ultieme concept en een venue, het krijgen van uitzicht op financiering, het vinden van de juiste vormgevers, schrijvers of kunstenaars. Dat betekent dat de lijst met projecten zoals hieronder gepresenteerd moet worden gezien als een longlist. Sommige projecten komen snel tot ontwikkeling (en hebben concrete partners), andere hebben meer tijd nodig, weer andere vallen definitief af.

Sinds 2014 ligt de nadruk op flexibel inzetbare, middelgrote en kleinere projecten en online en/of mobiele projecten waarbij alert inspelen op actuele kwesties centraal staat.

Het aantal grote multiplatform-producties is teruggebracht.

Ter voorbereiding op de programmering 2018-2019 is in 2017 gewerkt aan:

GULAG - Stalinist Terror and Russia Today Hester den Boer - web app: Paradox, oktober 2018 - non-fictie boek: Atlas Contact, launch oktober 2018 - tentoonstelling: De Melkweg, Amsterdam (NL), oktober (o.v.) 2018

Het moet anders Hans van der Meer

- editorial: De Volkskrant, 26/3-2/8/2016 - app, launch 2016, update/relaunch 2018 - tentoonstelling: Stedelijk Museum Alkmaar (NL), 30/6-29/10/2018 - boek: Paradox 2018

48 Stories – Mapping the Palestinian Diaspora Tanya Habjouqa, Rula Halawani, Khaled Jarrar, Ali Noureldine, Laura Boushnak, Kadir van Lohuizen,

- app/web: ontwerp Kummer & Herrman met support van Fonds Creatieve Industrie - partners: NOOR Foundation, Prins Claus Fonds, Zochrot

The First 25 Years of Digital Storytelling / The First 25 Years of Paradox

- research i.s.m. Universiteit Leiden, 2014-2016 - internationale conferentie: Pakhuis De Zwijger i.s.m. Nederlands Foto Museum en EYE (o.v.), herfst 2018 - ontwikkeling database: YdocDB

Welkom Today Ad van Denderen, Lebohang Tlali, Margalith Kleijwegt - workshop en preview: oktober 2017 - research, shoot: 2018 - web app (o.v.): 2018 - tentoonstelling: Stedelijk Museum Amsterdam, CBK-ZuidOost, Market Photo Workshop, Johannesburg, 2019-2020 - boek: 2019

67

Frank van der Salm

Building Image tentoonstelling / boek

Ontwerp spreads en cover boek

68

Voyage Ă Dakar Judith Quax

- preview: Fotodok, Utrecht (NL), 3/4-5/6/2016 - preview: Podium De Mozaiek, Amsterdam (NL), 9/3-11/5/2017 - tentoonstelling: CBK-ZuidOost, 2019 (o.v.)

- boek, eerste helft 2019

In het land van Nuis schijnt altijd de zon Ad Nuis - app: (2019) - boek: Paradox (2019) - tentoonstelling: Fotomuseum Den Haag (2019 o.v.)

Building Image Frank van der Salm e.a.

- tentoonstelling: Nederlands Foto Museum, Rotterdam (NL), juni 2020 - curator: Winy Maas (MVRDV) - publicatie: Paradox & Kehrer Verlag, ontwerp Irma Boom, 2020

China in Africa in China

- tentoonstelling: i.s.m. Three Shadows Photography Art Centre, Beijing (CN) en African Artists’ Association/LagosPhoto, 2019-2020 - mogelijke auteurs: Wang Yishu (fotograaf), Zhao Liang (filmmaker), Joana Choumali (fotograaf) - boek

Home/Desire/Love - The End of Nationalism

- coproductie met Autograph (UK) i.s.m. Universiteit van Amsterdam, 2019/2020 - tentoonstelling: Deutsches Hygiene Museum, Dresden, 2020 (o.v.)

The Greek Connection Ad Nuis - web app: 2018-2020

69

Paradox - Postbus 113 - 1135 ZK Edam (NL)