YİRMİBİR MİMARLIK TASARIM VE MEKAN DERGİSİ’NİN BEDELSİZ YAYINIDIR
DESTEKLEYEN
1
XXI Yeşil Binalar Referans Rehberi 2013 Depo Yayıncılık adına sahibi ve yayın yönetmeni Kuyaş Örs yazı işleri müdürü (sorumlu) Hülya Ertaş
Yeşil Yoldaki Adımlar
hulya@depo.com.tr editör Tuğba Demirci tugba@depo.com.tr reklam Burcu Hinginar Akıncı Nuran Yıldız okuyucu ilişkileri sorumlusu Manolya Nurgün kurumsal iletişim yönetmeni Mürüvvet Can kapak tasarımı Emre Çıkınoğlu sayfa tasarım ve uygulama Doğukan Bilgin basım yeri Ofset Yapımevi Yahya Kemal Mahallesi Şair Sokak No: 4 Kağıthane, İstanbul yönetim yeri Depo Yayıncılık Hacı İzzet Paşa Sokak Rota 1 Apartmanı 12/2 34427 Gümüşsuyu İstanbul 0212 251 1811 xxi@depo.com.tr XXI Yeşil Binalar Referans Rehberi, XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekan dergisinin özel yayınıdır. ÇEDBİK (Çevre Dostu Binalar Derneği) desteğiyle Şubat 2013’te yayınlanmıştır. Rehberde yer alan yazı ve fotoğrafların tamamı ya da bir bölümü, Depo Yayıncılık’ın yazılı izni olmadan kullanılamaz.
XXI Mimarlık, Tasarım, Mekan dergisi olarak geçen yıl ilkini yayınladığımız Yeşil Binalar Rehberi’nin güncellenmiş halini sunuyoruz. Geçtiğimiz yıl büyük ilgiyle karşılanan rehberin yeşil binalar etrafında sektöre hizmet ve ürünleriyle katkıda bulunanları bir araya getirme amacını yerine getirdiği aşikar. Yeşil binaların üretiminin yaygınlaşmasının tek başlarına ne mimarlık ofislerinin ne işverenlerin ne de yapı malzemesi üreticilerinin çabasıyla mümkün olamayacağı fikri bu rehberin çıkış noktasıydı, bu anlamda başlangıçtaki fikirlerimizi hayata geçirdiğimizi söyleyebiliriz. Bugüne dek yeşil bina sertifikası alan Türkiye’deki projeleri bir araya getirmeyi hedefledik. Bir önceki rehberde yer verdiğimiz projelere çok sayıda yenisinin eklendiğini görmek, yeşil binalara ilginin arttığının bir göstergesi. Görünen o ki bu ilgi yükselen bir trend olarak devam edecek. Amerika menşeili LEED, Birleşik Krallık menşeili BREEAM ile Almanya menşeili DGNB sertifikaları, projelerin yeşil bina niteliklerini ortaya koymakta. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği’nin çabalarıyla yerel bir sertifikalandırma sistemi üzerinde çalışılıyor olması bu yükselen trendi karşılamak adına önemli bir adım. Biliyoruz ki ülkelerin gerek toplumsal, gerek iklimsel, gerekse ekonomik koşullarının yarattığı farklılık nedeniyle ithal sertifikaların tam anlamıyla uygun bir değerlendirme sunması imkansız. Yerel bir yeşil bina sertifikamızın olması hem konunun yaygınlaşması hem de sektörün aktörleri tarafından içselleştirilmesi adına büyük bir ivmelenmeye yol açacaktır kuşkusuz. Bu rehberi hazırlarken Türkiye’de sertifika almış tüm yeşil binalara yer verme hedefiyle yola çıktık, ancak bu yönde hazırlanmış bir liste halihazırda bulunmadığı için zorlu bir süreç geçirdik. Yeşil bina sertifikaları konusunda danışmanlık hizmeti veren firmalardan edindiğimiz bilgilerin yanı sıra LEED ve BREEAM’in uluslararası internet sitelerindeki verileri doğru kabul ettik. Süreç boyunca bize destek olan yeşil sertifika danışmanlığı firmalarına ve Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği’ne teşekkür ederiz. Bu rehberin yeşil binaların istisnai bir seçenek olmaktan çıkıp yaygınlaşması yolunda bir adım olması dileklerimizle...
2
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
8
11
İçindekiler
16
4 Türkiye’de Yeşil Binalar Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği Yönetim Kurulu
LEED ve BREEAM Sertifikası Almış Yeşil Binalar 8 SUNUM Binası 10 Güler Plaza - Smart Plaza - BM Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi 11 Nida Kule Göztepe 12 Eser Yeşil Bina 14 Soyak Holding Binası 15 Baylo Suites 16 Hilton Garden Inn Haliç 18 Birleşim Mühendislik 19 Boğaziçi Hamlin Hall 20 Kavacık İş Merkezi 22 Piri Reis Üniversitesi 24 Schneider Manisa Fabrikası - Tekira AVM 25 Schneider Trafo Fabrikası 26 Tarsu AVM
22
26
28 Türk Motor Merkezi 29 BASF Türk Dilovası Yönetim Binası - BASF Yapı Kimyasalları Laboratuvarları 30 Philips Merkez Ofisi 32 Çelikel Taysad Fabrikası 34 Kağıthane OfisPark 36 Wilo Pompa Tesisi 38 Unilever Merkez Ofisi 39 Liberty Sigorta Ofisleri 40 Quasar İstanbul 42 Siemens GOSB Tesisi 44 Altensis Ofisi 45 Kanyon AVM ve Ofis 46 OİB Meslek Lisesi 48 Toyota Plaza Onatça 49 Olive Plaza 50 Torium 51 Gordion AVM - Erzurum AVM - Magnesia AVM 52 35. Sokak 54 İnci Akü Fabrikası
3
34
62
68
55 ADA AVM - 365 AVM 56 Li Fung Centre 58 Tekfen Bomonti Apartmanları 60 Migros Maya Bodrum 61 KFC Torium Restoranı - KFC Bostancı Restoranı 62 GAMA Binası 64 Method Research Company 66 Yıldız Holding Binası 67 Forum Kayseri - Toyota Plaza Mıçı 68 42 Maslak 70 Tekfen Levent Ofis 72 Metlife Türkiye Ofisi 74 Rönesans Mecidiyeköy Ofisi Hizmet ve Ürünleriyle Yeşil Binalara Katkıda Bulunanlar 80 Altensis 82 Autodesk 84 BTM 86 Erke Tasarım
70
74
88 Eryap 90 Form Şirketler Grubu 92 Jotun Boya 94 Kalebodur 96 Kilsan 98 KONE 100 Mimta EkoYapı 102 Philips 104 Schneider Electric 106 Siemens 108 Tepe İnşaat 110 Türk Ytong 114 LEED ve BREEAM Sertifikasına Aday Yeşil Binalar
4
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Türkiye’de Yeşil Binalar Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği Yönetim Kurulu
Dünya Yeşil Binalar Konseyi (WGBC-World Green Building Council) altında kurulan Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği, kuruluşundan bu yana yeşil binaların Türkiye’de yaygınlaşması için çalışmalar yürütmektedir. 25 kurucu şirket ve üyeyle yola çıkan derneğimizin Şubat 2013 itibariyle 135 üyesi vardır. Bu yönde derneğimiz, hem kamu, hem de özel kurumlar ile yakın ilişki içerisindedir. Yeşil binaların Türkiye’deki yaygınlaşması için eğitimler ve konferanslar düzenlemekte ve pilot projeler geliştirmektedir. Yeşil bina sektörünün gelişmesine katkılarına paralel olarak Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği Haziran 2012’de, WGBC Tam Konsey statüsüne kavuşmuştur. Türkiye’de uluslararası değerlendirme sistemlerinden LEED, BREEAM ve DGNB çok yaygındır. Türkiye’de Ocak 2013 itibariyle ise 45 adet sertifikalı, 150 adet de sertifika adayı yeşil bina bulunmaktadır. Türkiye gibi yapı stoğu 19 milyon olan bir ülkede 195 bina az gibi görünse de, sertifikalı yeşil binaların artış ivmesi göz önüne alındığında, sektörün hızla büyüdüğü görülmektedir. Büyümenin nedeni hem konunun güncelliği, hem de inşaat sektörünün çevre dostu uygulamalara yönelmesidir. Yeşil Bina Kavramı Amerika’da yapılan bir çalışma, “yeşil” binaların enerji tüketiminde %24-50, CO2 salımında %33-39, su tüketiminde %40 ve atıklarda %70’e varan bir düşüş sağladığını ortaya koymaktadır. Türkiye’de yeni binaların çevre dostu bina kriterlerine göre inşa edilmesi ve mevcut binaların da bu kriterlere uygun dönüştürülmesi ile hem çevreye etki azalacak, hem de büyük oranda tasarruf edilecektir. “Yeşil” konulara yapılan yatırımlar süratle geri dönse de, iş çevrelerinde bu konuda yanlış bir algılama bulunmaktadır. ABD’de birçok önemli anket
şirketi tarafından yapılan “Green Building” araştırma sonuçlarına göre, söz gelimi LEED sertifikası almış yapıların maliyetinde sadece %1-5 arası bir artış olduğu saptanmış, yine aynı çalışma raporuna göre yeşil yatırımın 2-3 sene içerisinde geri döndüğü belirtilmiştir. 2008’de ABD’de yayınlanan sektör raporlarına göre ise tasarım maliyetlerinde, binanın ne kadar yeşil tasarlandığına göre %2-8 arası bir artış gözlendiği belirtilmiştir. Yapının kendine yeterli bir yapı olmasının yanında, enerji fazlasını şebekeye satarak gelir elde edebildiğini düşününce, yatırımın geri dönüşünün daha da hızlı olduğunu söyleyebiliriz. Yeşil Bina Konusuyla İlgili 2012 Yılı Değerlendirmesi Şubat 2012’de düzenlediğimiz 1. Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi, yoğun ilgiyle karşılandı ve yaklaşık 900 kişi katıldı. Son derece ilgili ve nitelikli bir katılım kitlesinin gösterdiği bu ilgi bizi sevindirdi. Geçen bir sene içinde dünyayı bekleyen riski tarihsel perspektif içerisinde anlatmaya çalıştık. Binaların ve kentlerin küresel yeşil dönüşüme katılmasının önemine dikkat çektik. Geçtiğimiz seneden bu seneye bakanlıklar nezdinde de sevindirici gelişmeler oldu. Zirveyi destekleyen bakanlıklar ve resmi kurumlar konuyu sahiplendiler. Şimdi önemli olan, konuyu gençliğe, vatandaşa, karar vericilere, kısaca çok daha geniş kitlelere mal edebilmek. Geçen sene üniversite gençliğini yeşil binalar konusuna nasıl entegre edebiliriz diye düşünmeye başlamıştık. Farklı kentlerden ve üniversitelereden bu yönde talepler de artmaya başlayınca, Eylül 2012’de gençlerle bir araya gelmeye ve birlikte neler yapabileceğimizi konuşmaya başladık. Güzel bir sinerji yakalandı, Yeşil Gençlik Platformu diye isimlendireceğimiz
5
bu birlikteliğe önayak olduğumuz için mutluyuz. Ekim 2012’de ilan ettiğimiz “Gel Sen Anlat” yarışması da yine aynı platform tarafından üretildi. Bizim rolümüz süreci kolaylaştırmak oldu.
Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Enerji Kullanımı, Sağlık ve Konfor, Malzeme ve Kaynak Kullanımı, Konutta Yaşam, İşletme ve Bakım olmak üzere sekiz başlık altında değerlendirilecektir.
Türk Yeşil Bina Sertifika Sistemi Yeşil binalar alanındaki en önemli gelişme, 2013 yılında Türkiye koşullarına özgü sertifikanın yayınlanması olacak. Kuruluşundan itibaren, yeşil binalar konusunda araştırmalara ve çalışmalara devam eden derneğimiz, yeni konutlar için Türkiye koşullarına uygun değerlendirme sistemi oluşturmak için çalışmaktadır. Bu kapsamda, binaların yeşil bina kriterlerine göre tasarlanarak inşa edilmesi ve sertifika alması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın desteğini alan derneğimiz, ayrıca Enerji Bakanlığı ile de görüşme halindedir. Türkiye’de geliştirilecek bu sertifikanın diğer uluslararası sertifikalara göre en büyük avantajı, sertifika gelirinin yurtiçinde kalacak olması ve böylece dışarıya kaynak transferinin engellenmesidir. Yeşil konut sertifikasının amacı; sağlıklı toplumlar, yaşanabilir bir çevre ve gelişmiş bir ekonomi yaratmak. Bununla birlikte Yeşil Bina Sertifikası, bina standardında çıtayı yükseltmeyi hedefliyor. Yapılı çevrede sürdürülebilirliği ölçerken, çeşitli çözümlerle ideal duruma yaklaşmaya çalışıyor. En yenilikçi düşünceleri bir araya getiren Yeşil Bina Sertifikası mimarlık, mühendislik, planlama, peyzaj tasarımı, elektrik-mekanik tesisat projelerinden alınan yorumlarla oluşturuluyor. Yeşil Konut Sertifikası’nın odaklandığı soru: Çevresel etki, tasarımın ve inşaatın her adımında nasıl azaltılır? 18-19 Şubat 2013’te düzenleyeceğimiz 2. Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi’nde de 100’den fazla akademisyen, sivil toplum kuruluşu ve sektör temsilcisinin ortak aklı doğrultusunda şekillenen “Yeşil Bina Sertifikası” kılavuzunun tanıtımı yapılacaktır. Yeşil Bina Sertifikası kapsamında konutlar; Bütünleşik Yeşil Proje Yönetimi,
Kentsel Dönüşüm ve Yeşil Binalar Türkiye’de 19 milyona yaklaşan konut stoğunun, %48’i 35 yaşın üzerindedir. Ülkemiz, yıpranmış konut stoğu ve deprem gerçeği sebebiyle büyük çaplı bir kentsel dönüşüm programıyla karşı karşıyadır. Türkiye 10 milyona yakın konutunu kentsel dönüşümle yenileyecektir ve bu süreçte yeşil binalara yönelmelidir. Bu hacim, 10 yıl sonra nüfus artışı, bina sayısında artış, kentsel dönüşüm, yeni teknolojilerin ve yan sektörlerin etkisiyle katlanarak artacaktır. Kentsel Dönüşüm kapsamında yenilenmesi planlanan yaklaşık 7 milyon konutun %2-3’ü dahi yeşil bina olarak tasarlanırsa 2023’e kadar ülke ekonomisinde 500 milyon dolar; 7 milyon konutun tamamı yeşil bina olursa 26 milyar dolarlık enerji ve su tasarrufu sağlanacak. Binaları yeşil sertifikası alabilecek şekilde yapmak için maliyet biraz artsa da, projenin sonraki yıllarda sağladığı tasarruf değeri çok daha yüksek olacaktır. 7,5 milyon konuttan elde edilecek 25,5 milyar dolar 100 megawatt’lık 250 elektrik santraline bedeldir. Yeşil binalar geleceğimiz. Konu yalnız tasarruf açısından da değerlendirilmemeli. Yeşil binalar, kaynak kullanımını azaltarak ve çevreyi daha az kirleterek, gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmamızı sağlayacak.
LEED ve BREEAM Sertifikası Almış Yeşil Binalar
8
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
SUNUM Binası Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Geliştirme Binası (SUNUM) LEED Altın ve BREEAM sertifikalı bir merkez. Bina bir otopark alanı olarak kullanılan sahada, çevresindeki örtüyü destekleyecek ekolojik ve bio-uyumlu bir yapı olarak inşa edildi. İnşaat sırasında çevreyi en az kirletecek tedbirler alındı. Merkezde toplanan kağıt, karton, cam, plastik ve metal türü atıklar, atık yönetimi sistemi içinde ayrıştırılarak bir atık geri kazanım şirketine aktarıldı. İnşaat sırasında da müteahhit firmalar benzeri bir strateji içinde, çıkan inşaat atıklarının (karton, metal, fayans, plastik, tahta, alçı ve yalıtım malzemeleri) %80’ini topladı ve geri kazanma yollarına aktardılar. İnşaat malzemeleri alımında en fazla 800 km’lik bir çevrenin içinden alım yapıldı ve yerel üreticilerin malları tercih edildi. Böylece taşıma sırasında
İSTANBUL 2011 LEED & Breeam
doğacak çevre kirlenmesi en az düzeyde tutuldu. Binaya yaklaşımda katı yakıt tüketmeyen taşıtlara öncelik verildi, bu cihazlar için özel park alanları oluşturuldu ve kişisel otomobil kullanımından gelecek negatif etkileri en aza indirecek diğer önlemler alındı. Merkez, yağmur suyunu geri kazanmak ve sulamada kullanmak için gerekli altyapıya sahip. Çevre düzenlemesinde az su kullanan, bölgenin doğal yapısı içinde var olan bitkiler seçildi. Binanın çatısı enerji tüketimini ve ısı kaçışını azaltmak için özel çatı malzemeleriyle kaplandı. Binanın kullanma suyu tüketimi otomatik açılıp kapanan fikstürler sayesinde en aza indirildi. Susuz çalışan pisuarlar ve düşük tüketimli armatürlerle su kullanımı azaltıldı. Binaya ayrıca su kaçaklarını anında tespit edip sistemi kapatacak kontrol mekanizmaları eklendi.
9
Binanın havalandırma-iklimlendirme sistemleri (HVAC), aydınlatma ve diğer sistemleri elektrik tüketimini en az düzeyde tutacak şekilde tasarlandı. Bu şekliyle bina yerel Türk standartlarının çok üstünde, ASHRAE 90.1-2007 enerji verimliliği standardına uygun. Burada %25 daha az enerji tüketilmesi hedefleniyor. Çatıya yerleştirilen 155 güneş enerjisi paneliyle binanın klima santrallerinin nem alma işlemi, soğutulan havanın tekrar ısıtılması ve diğer ısıtma ve soğutma gereksinimleri karşılanıyor. Enerjiyi etkin kullanan sistemler ve ozon etkisi olmayan malzemelerin seçimiyle merkez binası atmosfere en ez zarar verecek şekilde tasarlandı. Binanın yapımında en az uçucu gaz çıkaran boya, yapıştırıcı, yalıtıcı malzemeler seçildi. Binanın ısıtma ve aydınlatma sistemleri de kullanıcı konforu ve enerji tüketimi dengelenerek yapıldı. Bina
tasarımında ayrıca akustik kirlenme de minimum düzeyde tutuldu. Enerji tüketimini kontrol altına almak için tüm dış camlar yalıtımlı, solar low-e kaplamalı ve argon gaz dolgulu olarak kullanıldı (%65 görünür ışık geçirgenliği, 0,27 güneş ısı katsayısı, VNE 15-63 yalıtım standardı). Yine aynı amaçla binanın cephesinde kolon kullanılmadan, hem yük taşıyan hem bir pencere oluşturan hem de mimari olarak karbon sistemlerini çağrıştıran ön germeli, metal ve cam lifi katkılı, ısı yalıtım kesitli, özel yapılmış modüler beton elemanlar kullanıldı. Bina depreme dayanıklı radye temel üzerinde yapılandırıldı. Merkezde yer alan mobilyaların da yeşil bina kriterlerine uygun olması düşünüldü. Mobilyalar Greenguard (ekoloji sertifikası) ve EMAS (ekolojik yönetim ve denetim şeması) sertifikalı olup çevreye duyarlı tesislerde üretildi.
işveren: Sabancı Üniversitesi kontrol: Sabancı Üniversitesi İnşaat Grubu konsept proje: Cannon Design mimari uygulama projesi: Piramit Mimarlık sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis statik proje: Balkar Mühendislik elektrik proje: Erde Elektrik Proje Müşavirlik mekanik proje: Birikim Mühendislik inşaat yüklenici firma: Koray Yapı Endüstrisi ve Ticaret mekanik - elektrik yüklenici firma: Anel Grup prekast cephe paneli: Yapı Merkezi Prefabrikasyon peyzaj işleri: Kartepe Peyzaj katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 BTM......sf 84-85 Siemens......sf 106-107
10
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Güler Plaza
İstanbul 2010 BREEAM Çok İyİ
İstanbul Kavacık’ta konumlanan Güler Plaza, Çok İyi derecesinde BREEAM yeşil bina sertifikasının sahibi oldu. 10.000 m2 kapalı alana sahip olan yapı, enerji ve su verimliliğine yönelik tasarımı ve inşaat sırasında yapılan uygulamalarla çevre dostu bir bina olduğunu kanıtladı. katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Türk Ytong......sf 110-111
sertifika: BREEAM Uluslararası 2009 Avrupa Ticari, Çok İyi sertifika danışmanı: Altensis
Smart Plaza
İstanbul 2011 BREEAM İyİ
BREEAM sertifikası almış olan projede güneş enerjisinin en verimli şekilde kullanılmasına dikkat edildi. 37.000 m2 kapalı alana sahip olan projede güneş enerjisi en verimli şekilde kullanılıp gün ışığından daha çok yararlanılması sağlandı. Yağmur suyu arıtma sistemiyle toplanan su, tuvaletlerde ve peyzaj sulamasında kullanılıyor. Yeniden işlenmiş malzemelerin kullanıldığı projede, doğal aydınlatma ve havalandırma sayesinde iç mekanlardaki hava kalitesinin de artması sağlandı.
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81 sertifika: BREEAM Uluslararası 2009 Avrupa Ticari, İyi sertifika danışmanı: Altensis
BM Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi İstanbul’da yer alan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölgesel Ofisi projesi 2011 yılında tamamlandı. Grontmij’in tasarım ve müşavirliğini yaptığı proje BREEAM Geçer yeşil bina sertifikasına layık görüldü.
sertifika: BREEAM Uluslararası 2009 Avrupa Ticari, Geçer sertifika danışmanı: Grontmij
İstanbul 2011 BREEAM geçer
11
Nida Kule Göztepe Tahincioğlu Holding-Nida İnşaat’ın Nida Göztepe ofis binası LEED Core&Shell sertifikalı binalar listesine girdi. Nida Kule Göztepe, A+ bir ofis projesi. Binanın merkezi konumu, kullanıcılarına çevredeki temel hizmetlerden ve toplu ulaşım olanaklarından yararlanma imkanı sunarken düşük emisyonlu araç kullanımını desteklemek amacıyla binada özel park yerleri ayrıldı. Otopark alanları binanın altında tasarlanarak ısı adası oluşumu engellendi. Cephe ve iç mekan tasarımı, kullanıcıların gün ışığından en yüksek düzeyde yararlanmasına imkan veren bilgisayar simülasyonuyla hesaplandı. Temiz hava, su verimliliği, mekanik ve elektrik sistemlerin ölçülebilirliği, düşük emisyonlu inşaat malzemesi kullanımı gibi özelliklere sahip olan Nida Kule Göztepe’de inşaat malzemelerinin %40’tan fazlası çevreye duyarlı geri dönüştürülmüş hammadde içerenlerden ve %70’ten fazlası da yerel malzemelerden seçildi.
İSTANBUL 2012 leed altın
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 BTM......sf 84-85 Kalebodur......sf 94-95 Türk Ytong......sf 110-111 konum: Göztepe, İstanbul sahibi: Tahincioğlu Gayrimenkul mimari tasarım: Ergün Mimarlık, Dinamik Proje Mühendislik sertifika: LEED-CS v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis inşaat alanı: 47.000 m2
12
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Eser Yeşil Bina Amerikan Yeşil Bina Konseyi tarafından geliştirilen ve bütün dünyada uygulanan LEED sertifikaları arasında en yüksek kademeli olan LEED Platin sertifikasını Türkiye’de ilk kez Eser Yeşil Bina aldı. Ankara Çankaya Yıldız’da Eser Holding şirketlerini aynı çatı altında toplamak amacıyla 7.500 m2’yi bulan kapalı alanıyla 2010 yılı içerisinde faaliyete geçen Eser Yeşil Bina, Türkiye’de uygulanan en yüksek standartlı yeşil bina sistemlerini kullanarak inşa edildi. Eser Yeşil Bina, öncelikli olarak daha az enerji tüketmeyi hedefleyerek tasarlandı. Türkiye’deki muadil bir binaya göre yarı yarıya daha az enerji tüketen bina, enerjisinin ciddi bir kısmını da kendi bünyesinde üretiyor. Düşük enerjinin yanında, benzerlerinden farklı olarak enerji sistemlerinde yüksek performans hedefleyen binada çok gelişmiş birçok sistem hibrid
ANkara 2009 LEED platİN
olarak, bir otomasyon sistemiyle bütünleştirilerek kullanıldı. Yeşil binalarda sadece yaşanılan binanın enerji verimli ve çevre dostu olması değil, çevreye katkı sağlaması da amaçlandı. Bu konuda Eser, bulunduğu mahalleye ve ilçeye de katkıda bulunmayı hedefleyerek, Eser Yeşil Bina’nın hemen yanına Eser Yeşil Park adı verilen yeşil enerji tema parkını oluşturdu. Eser Yeşil Park ile ilköğretim öğrencilerine yeşil enerji ve enerji verimliliği kavramlarının bir kısmını küçük ama gerçek ve çalışan örneklerle göstermek, onlara bu konudaki gerekli bilgileri vererek farkındalığı artırmak amaçlandı. Parkta küçük çaplı güneş panelleri, rüzgar türbini, mikro hidroelektrik santral ve toprak kaynaklı ısı pompası yer alıyor. Eser Yeşil Bina’daki sistemler ve bina, www.eseryesilbina.com internet sitesinde öğretici şekilde tanıtılıyor.
13
bina sahibi: Eser Holding ana yüklenici: Eser Taahhüt ve Sanayi müşavirlik: Eser Proje ve Mühendislik konsept tasarım: Prof. Dr. Haluk Pamir detay projeler: Serdar Akünal teknik danışmanlar: Prof. Dr. Birol Kılkış, Dr. İbrahim Çakmanus, Arif Künar sertifika: LEED-NC v2009, Platin sertifika danışmanı: Altensis statik proje: Kemal Türkaslan mekanik projesi: Bahri Türkmen elektrik projesi: K Mühendislik iç mekan tasarımı: Filiz Okka peyzaj projesi: Dr. Turgay Ateş proje tarihi: Mart 2009 yapım tarihi: Mart 2009-Aralık 2009 toplam inşaat alanı: 7.500 m2
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Form Group......sf 90-91 Jotun Boya......sf 92-93
14
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Soyak......sf 41 konum: Mecidiyeköy, İstanbul sahibi: Soyak Holding sertifika: LEED-EB:OM v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis yapım yılı: 1987 toplam kapalı alan: 7.500 m2
Soyak Holding Binası Soyak Holding Merkez Binası için LEED sertifikası alma sürecinde sürdürülebilir arazi, su verimliliği, enerji ve atmosfer, malzeme ve kaynaklar, iç mekan yaşam kalitesi ve inovasyon konularında çeşitli çalışmalar gerçekleştirildi. Özel otomobil kullanımı toplu taşıma ve servis araçları kullanımı teşvik edilerek azaltıldı. Yapılan bir anket sonucunda çalışanların %70’inin ofise ulaşımda özel araç kullanmadığı öğrenildi. Bina dışındaki tüm aydınlatma armatürleri gece gökyüzüne ışık yaymayacak şekilde tasarlanmış ürünlerle değiştirildi. LEED kriterlerinden su tüketimi ve atık su azaltımı ile ilgili maddeler doğrultusunda tüm binada yüksek tasarruflu su armatürleri ve sıhhi tesisat seçilerek su tüketiminde %40 tasarruf sağlandı. Peyzaj elemanı olarak yerli bitki türleri ve tasarruflu sulama metotları seçilerek sulama amaçlı kullanılan su %80 oranında azaltıldı. Binanın ana enerji harcayan sistemlerini denetleyen kapsamlı bir enerji etüdü yapıldı. Bir aydan fazla süren ölçümleme ve ardından bir aylık değerlendirme süreci sonunda binada uygulanabilecek en etkin enerji tasarrufu önlemleri belirlendi. Buna göre enerji tasarrufu projeleri geliştirildi ve uygulamaya konuldu. Soyak Holding Merkez Binası ABD menşeli EPA (Environmental
İSTANBUL 1987 LEED GÜMÜŞ
Protection Agency) Energy Star Enerji Performansı Puanlama Sistemi’ne göre 77 puan kazanmayı başardı. Bina karbon ayak izinin belirlenmesi amacıyla sera gazı emisyonları ISO 14064 ve 14065 standartlarına göre hesaplandı ve doğrulandı. LEED sertifikalandırma sürecinde yapıya alınacak tüm sarf malzemeleri, dayanıklı ürünler, bina içinde kullanılacak inşaat ve tadilat malzemeleri ve düşük cıva içeren lamba satın almalarında uyulmak üzere sürdürülebilir satın alma politikaları oluşturuldu Katı atık etüdü yapılarak, binadan çıkan tüm atık türleri ve miktarları saptandı. Atık yönetimi stratejileri geliştirildi ve sarf malzemesi atıklarının %50’den fazlası, dayanıklı ürün atıklarının %90’dan fazlası, bina içi tadilat atıklarının %70’ten fazlası ayrıştırılmış ve geri dönüşüme gönderildi. Bina içi ve çevresi için “yeşil temizlik” politikası oluşturularak buna göre bina kullanıcıları ve hizmetli personelin hava kalitesini bozan, insan sağlığına ve bina kısımlarına zararlı kimyasallara maruz kalmasının önüne geçildi. Kullanıcı konfor anketi yapılarak, bina kullanıcılarının termal konfor, akustik, iç ortam hava kalitesi, ışıklandırma seviyesi, bina temizliği konularındaki şikayetleri belirlendi. Buna göre iç ortam hava kalitesi ve kullanıcı konforunu artırmaya yönelik gerekli önlemler alındı.
15
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Jotun Boya......sf 92-93 sahibi: Zemin Yatırım Hizmetleri ve Danışmanlık Grubu yüklenici ve yenileme projesi: Orhan ve Orhan Müşavirlik Mümessillik (Y. Mimar Nurdan Orhan) alt yüklenici: Arın İnşaat Taahhüt (Y. Mimar Öcal Koyukan) sertifika: LEED-NC v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis
Baylo Suites 19. yüzyılın sonunda inşa edilen ve ikinci derecede tarihi eser olan Baylo Suites binasının renovasyon ve dekorasyonunda binanın tarihi ve orijinal mimari özellikleri muhafaza edildiği gibi, çevrenin korunması da önemle dikkate alındı. İnşaatın çevreye verdiği olumsuz etkiler en aza indirilerek, standart binalara göre yüksek oranlarda enerji, su ve hammadde tasarrufu sağlandığı belgelerle kanıtlandı. Bu özelliklerinden dolayı Baylo Suites, 6 Temmuz 2011 tarihinde LEED Gümüş sertifikası almaya hak kazanarak Türkiye’nin ilk LEED sertifikalı tarihi eser renovasyon projesi oldu. Bina arazisinde, inşaat esnasında ve sonrasında doğal yaşamın ve su kaynaklarının korunmasına azami ölçüde dikkat edildi. Erozyon ve Sedimantasyon Kontrol (ESC) Planı hazırlandı. Projede kullanılan inşaat malzemelerinin %32’den fazlası yerel üreticilerden temin edildi ve iç mekan elemanlarının çoğunda mevcut binaya ait malzemeler kullanıldı. İç mekanlarda kullanılan boya, astar, macun gibi ürünlerden içeriğinde zararlı maddelerin oranı en az olanlar tercih edildi. Binadaki enerji harcamalarının azaltılması sağlandı; binada kullanılan yalıtım, aydınlatma ve mekanik sistemlerde enerji verimliliği ön planda tutuldu. Yapılan
İSTANBUL 2011 LEED gümüş
bilgisayarlı enerji modellemesi sonucunda binanın %25 oranında enerji verimli olduğu belirlendi. Binadaki elektrikli ev eşyalarının seçiminde enerji verimli A sınıfı cihazlar tercih edildi. Binada tercih edilen su tasarruflu armatür ve vitrifiyeler sayesinde kullanılan su miktarında verimli su kullanan başka binalara oranla %28 azalma sağlandı. Armatür seçimlerinde EPA (Environmental Protection Agency) standartları göz önünde bulunduruldu. İç mekan termal konfor tasarımı ASHRAE 55 standardına uygun olarak yapıldı ve tüm yaşam alanlarının ısıtma ve aydınlatma sistemlerinde bireysel kontrol tasarlanarak hem enerji tasarrufu hem de iç yaşam kalitesinin artırılması sağlandı. Bunun yanı sıra her dairede hava kalitesini ölçen aletler bulunuyor. Teras çatının yarısından fazlası bitkilendirilirken en az su tüketimi ve kimyasal gübre kullanımı gerektiren bitkiler seçildi. Teras çatının bitkilendirilmesinde yağmur suyu miktarlarını kontrol altında tutarak yeraltı su seviyesinin korunması sağlandı ve yağmur suyu şebeke yükü, renovasyon önceki duruma göre üçte bir oranında azaltıldı. Yine bitkilendirilmiş teras çatı sayesinde ısı adası oluşumu azaltıldı ve doğal yaşama olumsuz etkiler engellendi.
16
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Hilton Garden Inn Haliç Hilton Garden Inn Haliç, İstanbul’un en eski yerleşim bölgelerinden biri olan Sütlüce’de yer alıyor. Tarihi Yarımada’yı karşıdan gören özel bir konuma sahip olan otel arsası oldukça eğimli bir topoğrafyaya sahip. Haliç siluetinden bakıldığında otel kitlesi çevre yapılar içinde dikkat çekerken aynı zamanda ön ve arka plandaki yapılaşmaya hükmetmeyen bir yaklaşım sergiliyor. Otel Haliç yönüne bakan ve çeşitli kotlara oturan teraslara sahip. Restoran, bar ve toplantı salonları zemin ve asma katlarda yer alarak aynı yönlere bakan panoramik mekanlar olarak düzenlendi. Odalar olabildiğince Haliç manzarasına açılacak şekilde konumlandırıldı. Amplio Otel Yatırımları tarafından inşası biten Hilton Garden Inn Haliç, ERKE Tasarım danışmanlığında, USGBC (Amerikan Yeşil Bina Konseyi) tarafından verilen LEED Altın (Enerji ve Çevre Tasarımı Konularında Liderlik) sertifikasını almaya hak kazanan Tükiye’deki ilk Türk otel projesi.
İstanbul 2011 leed altın
Projede, enerji etkin bir bina yaratabilmek için birçok özel çalışma yapıldı. Enerjiden %23, su kullanımından ise %40 tasarruf sağlanıyor. Proje, manzara ve gün ışığından maksimum fayda sağlayacak şekilde tasarlandı; gün ışığı alan yaşam alanlarının oranı %80, manzara gören yaşam alanlarının oranı ise %90. Otoparkların tümünün bodrum katlarda tasarlanmasıyla ve çatı alanlarında güneş yansıtabilirlik oranları yüksek malzemeler kullanılmasıyla ısı adası etkisi düşürüldü. Su tüketimini azaltmak için peyzaj alanlarında az su tüketen yerel ve adaptasyonlu bitkiler tercih edildi, verimli bir sulama sistemi gerçekleştirilerek sulamada %67 oranında su tasarrufu sağlandı. Bina içi su tüketiminde ise ıslak hacimlerde düşük debili klozetler, susuz pisuarlar ve yüksek verimli, sensörlu bataryalar kullanılarak şebeke suyu kullanımından %40 tasarruf sağlandı. Projenin %30’u geri dönüştürülmüş malzemelerden oluşuyor. Yerel ekonomiyi
17
yer: Sütlüce, Haliç, İstanbul işveren: Amplio Otel Yatırım A.Ş. tasarım ekibi: Tülin Hadi, Cem İlhan proje mimarları: Şefika Güner, Derya Ertan, Türkan Kahveci, Aydoğan Özsoy, Sezgin Bilgin sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım yüklenici: FERMAK A.Ş. statik: Modern Mühendislik mekanik: ENAR elektrik: HB Teknik peyzaj: Lal Bahçeleri hizmet kapsamı: Mimari Tasarım inşaat alanı: 20.000 m2 proje tarihi: 2009-2010 yapım tarihi: 2011 fotoğraflar: Cemal Emden
desteklemek ve yakıt tüketimi kaynaklı çevre kirliliğini önlemek için yerel malzemeler tercih edildi. Binanın ısıtması, soğutması ve havalandırılması için otomasyon sistemi, ısı geri kazanımlı sistemler ve dört borulu fan-coil ısıtma ve soğutma sistemleri kullanıldı. Isıtma ve soğutmadaki kayıpları önlemek için ise yüksek performanslı dış cephe izolasyonu ve yüksek performanslı camlar tercih edildi. Isıtma ve soğutma sistemlerinde, ozon tabakasına zarar verecek gazlar (CFC gazı) yerine küresel ısınmaya en az etki edecek gazlar kullanılacak şekilde tasarlandı (R134a ve R410A). Binada ASHRAE standartlarına göre %30 daha fazla taze hava sağlandı, kullanım yoğunluğu yüksek olan alanlarda karbondioksit sensörleri kullanılarak hava kalitesi kontrol altında tutuldu, böylece çalışanlar için sağlıklı bir çalışma ortamı yaratıldı. Dim edilebilir aydınlatma sistemleriyle ışık seviyesi ihtiyaca göre ayarlanabilirken, hareket ve varlık sensörleriyle de gereksiz
aydınlatmanın önüne geçildi. Yüksek verimli pompalar ve fanlar ile enerji tasarrufu sağlandı ve binanın sıcak su ihtiyacı güneş panellerinden karşılandı. Proje aşamasında, inşaat çalışmalarına başlamadan önce hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC planı (Erozyon ve Sedimentasyon Kontrol Planı) hazırlandı, şantiye araç girişçıkışında ve yağan yağmurla toprağın şantiye dışına çıkması engellendi. katkıda bulunanlar ERKE Tasarım......sf 86-87 Kalebodur......sf 94-95 Siemens......sf 106-107 Türk Ytong......sf 110-111
18
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Birleşim Mühendislik LEED Altın sertifikası sahibi Birleşim Mühendislik’in merkez ofis ve fabrika binası Dudullu Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunuyor. Projede, LEED değerlendirme kategorilerinden “malzeme ve kaynaklar” başlığı altındaki yeşil bina stratejileri ön plana çıkıyor. Hem yönetim hem de fabrika binasında her kata geri dönüşüm kutuları yerleştirildi. Binanın dışına genel geri dönüşüm atıkları için bir alan tasarlanarak, geri dönüşüm atıklarının toplanması için bir sistem kuruldu. Proje kapsamında sahadan çıkan tüm atık maddeler (organik ve tehlikeli atıklar hariç) %75 oranında değerlendirildi. Bu atıkların %15’i geri dönüşüm tesislerine gönderildi. Eski yönetim binasına ait ofis mobilyalarının gerekli bakımları yapılarak yeni binada kullanıma hazırlandı, bu sayede mobilyaların kullanım ömrü uzatılarak en önemli sürdürülebilirlik stratejilerinden birinin uygulanması sağlandı. Projede kullanılan malzemelerin %29’u geri dönüştürülmüş olanlardan seçildi ve %38’i yerel malzemelerden tercih edildi.
İstanbul 2011 leed altın
Binada su verimliliğini sağlamak için düşük kapasiteli çift basmalı rezervuarlar, susuz pisuarlar, fotoselli ve düşük debili bataryalar kullanıldı. Gri su ve yağmur suyu toplanıp peyzajda ve klozet rezervuarlarında kullanıldı. Birleşim Mühendislik binasında kullanılan enerji etkin sistemler; yüksek verimli duvar tipi yoğuşmalı kazanlar, frekans konvertörlü pompalar ve fanlar, low-e camlar, güneş enerjisinden sıcak su üretimi, yerden ısıtma, VRV ile soğutma, ısı geri kazanımlı klima santralleri, ASHARE 90.12007 standardına göre duvardaki yaklaşık %30 daha iyi ısı iletim katsayısı ve yüksek verimli aydınlatma armatürleri olarak sıralanabilir. VRV sisteminde ozonun delinmesine ve küresel ısınmaya etkisi düşük olan R410A soğutucu akışkanı kullanıldı. konum: Dudullu, İstanbul mimari tasarım: Kadem Kavan Mimarlık işveren: Birleşim Mühendislik sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım
katkıda bulunan ERKE Tasarım......sf 86-87
19
Boğaziçi Hamlin Hall Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs’te 1871 yılında Robert College’in ilk binası olarak inşa edilen ve Robert Koleji kurucularından Dr. Cyrus Hamlin’dan ismini alan Hamlin Hall, 2011 yılında sürdürülebilir yeşil bina kriterlerine göre restore edildi. Restorasyon ile birlikte LEED-NC Altın sertifikası alan bina, Türkiye’nin ilk tarihi yeşil binası oldu. Restorasyon esnasında enerji ve su verimliliği, kaynak ve atık yönetimi, arazi kullanımı ve iç hava kalitesi başlıkları altında yeşil stratejiler uygulandı. Sonuç olarak %26 enerji ve %67 temiz su tasarrufu sağlandı. Ayrıca peyzaj sulaması tamamen dönüştürülmüş gri su ile yapılıyor. Her gün çıkan 250 kg atık geri dönüştürülmek üzere ayrıştırılıyor. Bina içerisinde yüksek miktarda temiz hava sağlandı, zehirli uçucu bileşikler
İstanbul 2011 leed altın
içermeyen iç yapı elemanları kullanıldı. Bisiklet gibi alternatif ulaşım seçnekleri sağlanarak karbon salınımları azaltıldı ve bu şekilde sağlıklı yaşam desteklendi. konum: Etiler, İstanbul sahibi: Boğaziçi Üniversitesi sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: Turkeco toplam alan: 6.000 m2
20
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Kavacık İş Merkezi Kavacık’ta Cevahir Yapı tarafından inşa edilen Kavacık İş Merkezi projesi konum olarak önemli bir noktada yer alıyor. En başta proje alanı olarak bir hafriyat döküm alanının seçilmiş olması da yapının çevreye olumsuz etkisini en aza indirme bakımından önemli bir karar olarak değerlendirilebilir. Toplu taşıma hatlarına yakın mesafede olması sayesinde şehir merkezine kolay ulaşılabiliyor. Çalışanların günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri mağaza, hastane, PTT, banka gibi temel servisler projenin birkaç yüz metre yakınında bulunuyor. Projenin cephe ve çatısında kullanılan gölgeleme elemanları ile güneş kontrolü sağlanırken yapılan gün ışığı modellemesi çalışmasında binanın kullanım alanlarının
İSTANBUL 2011 LEED ALTIN
%99,8’inin yeterli gün ışığı aldığı görüldü. Ayrıca %98,7 dış mekan görüntüsü elde edildi. Kullanılan malzemelerin uygun SRI değerleri sayesinde ısı adası oluşumu da mümkün olduğunca engellendi. Suyun verimli kullanımı için de gerekli önlemler alındı. %26’sı yeşil alan olarak bırakılan arazide peyzaj sulaması için yağmur suyu toplama deposu yapıldı. Bu sayede yağmur suyu şebekesine gelen yük de en aza indirildi. Ayrıca seçilen verimli armatürlerle birlikte yapı genelinde %60’a varan su tasarrufu sağlandı. ASHRAE 55 standardının termal konfor değerlerine uygun olarak tasarlanan yüksek verimli mekanik sistemler sayesinde binanın toplam enerji verimliliği referans binaya göre %30 daha iyi çıktı.
21
Zemin Kat Gün Işığı Analizi
İkinci Kat Gün Işığı Analizi
Altıncı Kat Gün Işığı Analizi
işveren: Cevahir Yapı mimari tasarım: ECF Mimarlık statik projesi: Yalçın Proje sertifika: LEED-CS v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis elektrik projesi: Grup Teknik mekanik projesi: Setta Mühendislik yapım tarihi: 2011 inşaat alanı: 40.000 m2 proje tipi: İş merkezi yapım türü: Betonarme
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Kone......sf 98-99
22
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Piri Reis Üniversitesi Türkiye’nin ilk ve tek denizcilik ihtisas üniversitesi olan Piri Reis Üniversitesi, Tuzla’da inşaatı devam etmekte olan A, B, C ve UDEM bloklarından oluşuyor. Kampüs binaları 2011 yılında BREEAM International Bespoke 2008 kriterleri doğrultusunda değerlendirildi ve tasarım aşamasında “çok iyi” sertifikası alarak Türkiye’nin ilk ve tek çevreye duyarlı yeşil kampüsü oldu. Piri Reis Üniversitesi kampüs blokları malzeme, enerji, su, sağlık ve konfor, arazi kullanımı ve ekoloji, atık yönetimi ve ulaşım kriterlerine göre değerlendirildi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar sonucunda enerji konusunda sıcak su temininde yenilenebilir enerji kaynaklarından solar panellerin uygulanmasıyla %12 tasarruf ve elektrik ihtiyacının %40’ını doğalgaz ile çalışan trijenerasyon sistemiyle sağlaması amaçlanıyor. Tuvaletlerde ve bahçe sulamasında kullanmak üzere sağlanacak gri su ve yağmur suyu depo alanlarıyla
İstanbul 2013 breeam çok İyİ
suyun tekrar yerinde kullanımının sağlanması ve düşük seviyede su tüketen ürünlerin tercih edilmesiyle suyun verimli bir şekilde kullanımı hedefleniyor. Toplu taşıma akslarına yakın olması ve çalışanlar ile öğrencilerin alternatif ulaşım araçlarından yararlanabilmeleri için oluşturulması planlanan bisiklet park yerleri sayesinde özel araç kullanımından kaynaklanan CO2 salınımının azaltılması hedefleniyor. Aydınlatmalar ise tasarruflu bir biçimde en iyi görsel performans ve konforu sağlayacak şekilde standartlara uygun tasarlandı. Uygulanan çevresel/ sürdürülebilir satın alma politikası ile zararlı uçucu organik bileşik içermeyen malzemelerin kullanılması sayesinde sağlıklı ve konforlu çalışma ortamları sağlanıyor. Hazırlanan çevre politikasında enerji, su ve atık yönetimine dair yapılan birçok uygulama ve çevre duyarlılığı için birçok hedef yer alıyor.
23
katkıda bulunanlar BTM......sf 84-85 Kalebodur......sf 94-95 Siemens......sf 106-107 işveren: TÜDEV konum: Tuzla, İstanbul kapalı alan: 45.000 m2 mimari: Kreatif Mimarlık (Aydan Volkan, Selim Cengiç) sertifika: BREEAM Uluslararası 2008 Özel, Çok İyi sertifika danışmanı: Turkeco statik: YBT Tasarım, Yusuf Tımbır mekanik: GN Proje, Gürkan Görgün elektrik: HB Teknik, Hüseyin Gülsoy peyzaj: AN Peyzaj Tasarım, Arzu Nuhoğlu proje yönetimi: İŞTE Proje Yönetim, Alev Akın sertifika danışmanı: Turkeco
24
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
katkıda bulunan Schneider Electric......sf 104-105 sertifika: BREEAM Kullanımda, Çok İyi ve Mükemmel sertifika danışmanı: Turkeco
Schneider Manisa Fabrikası Schneider Electric’in Manisa Fabrikası, halihazırda kullanımda olan binalar için verilen “kullanımda” kategorisi BREEAM Yeşil Bina Sertifikası’nı Türkiye’de almaya hak kazanan ilk fabrika olma özelliği taşıyor. Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik alanında birçok kritere göre yapılan inceleme sonucunda fabrikanın yeşil bina standartlarına uygunluğu kanıtlanmış oldu. Schneider Electric Manisa Fabrikası, Türkiye’de bu sertifikaya sahip olan ilk fabrika binası olmasıyla önem taşıyor.
Tekira AVM
teKİRDAĞ 2008 BREEAM kullanımda
85.000 m2 alana sahip dört katlı Tekira Alışveriş Merkezi Tekirdağ ilinin yanı sıra tüm Trakya bölgesi için bir çekim merkezi konumunda. Mimari tasarımı Ziya Canbazoğlu’na ait. Corio Türkiye’nin yönetimini devraldığı Tekira Alışveriş Merkezi, mevcut yapıların yeşil bina kriterlerine uygunluğuna göre verilen BREEAM Kullanımda sertifikasıyla ödüllendirildi. katkıda bulunanlar sertifika: BREEAM Kullanımda, İyi sertifika danışmanı: Grontmij
Form Group......sf 90-91 Türk Ytong......sf 110-111
Manİsa 2010 BREEAM kullanımda
Fabrika, “asset” kategorisinde “çok iyi”, “bina yönetimi” kategorisinde ise “mükemmel” derecesinde skor elde etmesiyle de özel bir yere sahip. Çünkü dünyada “asset” kategorisinde verilen tüm sertifikaların sadece %13’ü “çok iyi”, “bina yönetimi” kategorisinde ise tüm sertifikaların sadece %3’ü “mükemmel” derecesine sahip. Tüm dünyada yürütülen BREEAM sertifikasyon işlemlerinde en üst derece olan Outstanding skoru ise bugüne dek hiçbir bina tarafından elde edilemedi.
25
Schneider Trafo Fabrikası Gebze’deki TAYSAD OSB’de yer alan trafo fabrikası, Schneider Electric’in dünyada ilk LEED Altın (Leadership in Energy and Environmental Design) sertifikalı binası oldu. Bina, şirketin enerji verimliliği alanındaki çalışmalarını tamamlar nitelikte tasarlandı ve inşa edildi. ASHRAE enerji verimliliği standardına göre %22 daha verimli olması tasarlanan binadaki yaklaşık 1.000 noktadan kontrol sağlayan gelişmiş otomasyon sistemiyle binanın değişen iç ve dış koşullara bağlı olarak otomatik şekilde enerji verimliliği sağlaması ve kullanılan enerjinin birçok noktadan izlenerek devamlı verimlilik artışına açık olması sağlandı. Mekanik ekipmanlar, yine ASHRAE standardındaki minimum verimlilik değerlerinin üzerinde seçilerek enerji verimliliği en üst noktaya taşındı. Ayrıca, aydınlatma sisteminde kullanılan varlık sensörleri, T5 ve LED tipi ampüller ve gün ışığından faydalanılması sayesinde iç ve dış aydınlatma toplamında standarda göre %36’lık verim elde edildi. Gün ışığından ofislerde ve üretim alanında en yüksek seviyede yararlanılırken, yüksek performanslı cam, cephe ve ışıklık sistemleri sayesinde enerji tasarrufu sağlandı. 70.000 m2 alana kurulan, toplam kapalı alanı yaklaşık 37.000 m2 olan fabrikada, 18.000 m2’lik üretim binası çatısındaki
KOCAELİ 2011 LEED ALTIN
su toplanıp çeşitli işlerde kullanılıyor; peyzajda az su isteyen bitkiler seçiliyor ve bahçe sulaması arıtma suyuyla yapılıyor. Tuvaletlerde sensörlü musluklar kullanarak su kullanımını %40 azaltan fabrika, uygun izolasyon malzemeleri kullanarak ısı kayıplarının önüne geçti ve doğal aydınlatma kullanarak, uygun malzeme, verimli ekipman seçimleri ve otomasyon sayesinde %20 enerji tasarrufu sağlandı. katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Schneider Electric......sf 104-105 mimari proje: Seyaş konum: Taysad OSB, Kocaeli statik proje: Seyaş sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis mekanik proje: GN Mühendislik elektrik proje: HB Teknik tasarım kontrolü: Bureau Veritas zemin danışmanı: Bilgi2000 yangın danışmanı: Karina proje yönetimi: Bureau Veritas ana müteahhit: Bahadır İnşaat elektrik/mekanik yüklenici: AE Arma-Elektropanç yapı denetim: Teknoden arsa alanı: 69.610 m2 toplam inşaat alanı: 37.316 m2 yükseklik: 15,6 m
26
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Tarsu AVM Corio şirketinin bir yatırımı olan ve mimari konsept projesi Altoon and Porter firmasının Hollanda ofisi bünyesinde gerçekleştirilen Tarsu Alışveriş Merkezi uygulama projeleri Yazgan Tasarım Mimarlık tarafından hazırlandı. Bina Araştırma Kuruluşu Çevresel Değerlendirme Metodu BREEAM tarafından %60.78 ile “çok iyi” derecesi almaya hak kazandı. Projenin geliştirilmesinden sorumlu mimar Natali Toma tarafından “suyun keyfe dönüştüğü yer” olarak tanımlanan Tarsu AVM’de, “su” temasından yola çıkarak konsepti oluşturan en önemli öğeler, dikkat çekici havuz tasarımları. Çevreye duyarlı özellikleriyle de ön plana çıkan havuzlardaki filtrasyon sistemi ve pompalar ısı/rüzgar sensörleriyle çalışacak şekilde tasarlanarak su kaybının ve tüketiminin en aza indirilmesi hedeflendi. Türkiye’de doğal havalandırma sisteminin uygulandığı ilk proje olma özelliğine sahip Tarsu AVM içinde ve ofis
MERSİN 2012 BREEAM ÇOK İYİ
alanlarında bulunan otomasyon kontrollü açılabilir pencereler; doğal havalandırma ve doğal aydınlatma standartlarına uygun olarak oluşturuldu. Özellikle food court alanında cam duvarların açılabilir tasarımı iklimlendirmeye ve doğal havalandırmaya katkı sağladı. Bu sayede özellikle işletme aşamasında enerji tasarrufu elde edilmesi hedeflendi. Bununla birlikte binada bulunan mekanik havalandırma sistemi, enerji tüketimini en düşük değerlere indiren bir düzene sahip. Otoparkların bodrum katlarına yerleştirilmesi sayesinde de açık otoparkın olumsuz ısı adası etkisi önlendi. Alışveriş merkezi kapsamında yangın önlemleri için danışman firma kontrolünde gerekli tüm uygulamalar gerçekleştirildi. Doğal havalandırma sistemleri için oluşturulan alanlarda tavan boşluklarının ve yangın kaçış koridorlarındaki asma tavanların fireboard alçıpan malzemeyle kaplanması büyük fayda sağladı.
27
Tarsu AVM konseptinin dikkat çeken bir diğer uzantısı da cephesi. Yazgan Tasarım Mimarlık tarafından en ince ayrıntısına kadar detaylandırılarak hazırlanan cephe uygulaması ve iç mekanlarda kullanılan malzemeler doğal ve VOC değeri düşük ürünlerden seçildi. Isı kaybının ve kazancının yerel standartlara göre %20’den daha az olmasını sağlayacak ürünler tercih edilerek aynı anlayış yalıtım malzemelerinin seçimlerinde de ön planda tutuldu. Bununla birlikte projede mümkün olduğunca yerel malzemeler kullanıldı. BREEAM metodu kapsamında gerçekleştirilen bir diğer uygulama da enerji kullanımlarını en düşük seviyeye indirmeyi amaçlayan düzeltmeler. Bu kapsamda enerji ve su tüketimi az olan susuz pisuar, düşük debili armatürler gibi vitrifiye malzeme seçimleri yapıldı. Böylelikle gri suyun
tuvaletlerde yeniden kullanılması sağlandı. Bina içinde doğal ışık kullanılarak enerji harcamaları azaltıldı. Yürüyen merdiven, yürüyen rampa ve asansörler enerji verimli olarak tercih edildi. Bütün elektrik ve mekanik sistemler otomasyona bağlanarak kontrollü kullanım amaçlandı. Çevre özellikleri göz önünde bulundurularak ve çevrenin yeşil değerleri ön planda tutularak, bina ve yakın çevresinin peyzaj düzenlemesinde endemik bitkilerin seçilmesine dikkat edilirken iç mekanlarda da yeşil alan kullanımına önem verildi. Tarsu şehre yürüme mesafesinde ve toplu taşıma araçlarıyla da kolaylıkla ulaşılabilir konumda. Çalışanlar ve müşteriler için bisiklet park alanları, soyunma ve duş üniteleri de bulunuyor. Meydana gelebilecek kazalara karşı duvar ve köşelerde tedbirler alındı.
katkıda bulunanlar Form Group......sf 90-91 Jotun Boya......sf 92-93
yatırımcı: Corio Türkiye proje geliştirme: Corio Türkiye proje mimarları: Natali Toma (Corio, Tasarım & Geliştirme Direktörü), Altoon + Porter (Mimari Konsept), Yazgan Tasarım Mimarlık (Uygulama Mimarı) sertifika: BREEAM Uluslararası 2008 Avrupa, Çok İyi sertifika danışmanı: Grontmij kiralanabilir alan: 27.700 m2 hipermarket: 6.900 m2 sinema: 1.800 m2 - 6 Salon foodcourt: 2.000 m2 bowlıng/çocuk oyun merkezi: 1.100 m2 otopark kapasitesi: 1000 araç mağaza sayısı: 100 inşaat başlangıcı: 2010 açılış: 2012 fotoğraflar: Yunus Özkazanç
28
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Türk Motor Merkezi Türk Hava Yolları Teknik AŞ ve Amerikan menşeili motor üreticisi Pratt & Whitney’in ortaklığı ile İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’nda kurulan Türk Motor Merkezi, çevreye duyarlı uygulamalarından dolayı LEED Altın sertifikasıyla ödüllendirildi. Tesis, enerji sarfiyatına göre benzeri ölçekteki binalarla kıyaslandığında %25 tasarruf sağlayacak şekilde tasarlandı. Geniş cephe pencereleri sayesinde gün ışığının ofis alanlarında kullanımı artırıldı. Bu sayede elektrik ve ek havalandırma ihtiyacı azaltıldı. Geniş cephe pencerelerine ek olarak çatıya kurulan özel gün ışığı aydınlatma sistemiyle bina ve atölye içerisinde çalışma yapılan yerlere sürekli olarak gün ışığı sağlanıyor. Gelişmiş havalandırma sistemleri içeriye %30 daha fazla temiz hava sağlıyor. Sistem karbondioksit sensörleriyle kontrol edildiği için enerji sarfiyatı azaltılıyor ve personel için daha konforlu bir çalışma ortamı oluşturuluyor. Aydınlatma sistemi gün ışığı sensörleriyle kumanda ediliyor, böylece gün ışığı olduğu sürece elektrikli aydınlatma kısılıyor. Soğutma sistemleri ise ozon tabakasına zarar vermeyecek şekilde seçildi. Gelişmiş bina otomasyon sistemi sayesinde, insan faktöründen kaynaklanabilecek enerji sarfiyatı engelleniyor. Sistem aynı zamanda oluşabilecek hataları bakım
İstanbul 2010 LEED ALTIN
ekibine raporluyor. Binanın çatısı soğutma amacıyla yansıtıcı malzemeyle kaplandı. İnşaat sırasında kullanılan malzemelerin %10’u geri dönüşümlü kaynaklardan elde edildi. Bu sayede ek ham malzeme temininin önüne geçildi. Kullanılan malzemelerin %40’ı yerli kaynaklardan temin edilerek taşıma ve karbon salınımı asgari seviyeye indirildi. Atık yönetimi sayesinde çıkarılan hafriyat toprağının %78’i dolgu malzemesi olarak kullanıldı. Çatıdan toplanan yağmur suyu 500 m3’lük tanklarda depolanıyor. Depolanan su, şehir suyu seviyesine göre filtreleniyor ve tesis genelinde sulama dahil olmak üzere kullanılıyor. Toplamdaki su tasarrufu %60’ı geçiyor. Tesisin çevre peyzajı çok az sulama ihtiyacı olan bitki türleriyle özel olarak tasarlandı. Çevreye zararlı maddelerin sızma riskini engellemek için atölye zemininde su giderleri de dahil olmak üzere hiçbir tesisat altyapısı kullanılmadı. Tesisin yolları ve park alanlarında ısı adası etkisine karşı kara asfalt yerine açık renkli beton kullanıldı. proje sahibi: PW & THY Teknik sertifika: LEED-NC 2.2, Altın sertifika danışmanı: Altensis kapalı alanı: 24.000 m2 tasarım: SEYAŞ konum: Kurtköy, İstanbul
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81
29
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Türk Ytong......sf 110-111 proje sahibi: BASF Türk konum: Dilovası, Kocaeli sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis tipi: Ofis binası inşaat alanı: 4.000 m2
BASF Türk Dilovası Yönetim Binası BASF Türk Dilovası Yönetim Binası, gerçekleştirilen renovasyon çalışmaları sonucunda aldığı LEED Altın sertifikasına sahip olan ilk renovasyon projesi. Enerji verimliliğine, ekolojik ürün kullanımına ve doğal yaşamın korunmasına özen gösterilen binaya ayrılan arazide, inşaat esnasında ve sonrasında doğal yaşamın korunmasına azami ölçüde dikkat edildi. Bitkilendirmede yerel ve adaptasyonu sağlanmış bitkiler tercih edildi, su tüketimi ve kimyasal gübre kullanımı en aza indirgendi. Binanın doğal gün
2011 LEED Altın
ışığı almasını engelleyen ve binaya tehlikeli derecede yakın olan ağaçlar korunarak farklı yerlere nakledildi. Fabrika dahilinde toplanan ve arıtılan yağmur suları sulamada tekrar kullanılıyor. Binada enerji harcayan sistemlerin sarfiyatları enerji analizörleri vasıtasıyla sürekli ve detaylı olarak gözlemleniyor. Toplantı odalarında CO2 ölçüm cihazlarıyla hava kalitesi sürekli olarak kontrol altında tutuluyor. Projede yıllık enerji tüketiminden %21, yıllık enerji maliyetinden ise %25 tasarruf sağlandı.
BASF Yapı Kimyasalları Laboratuvarları Gebze Organize Sanayi Bölgesi’nde inşa edilen BASF Yapı Kimyasalları Lojistik ve Teknik Geliştirme Merkezi binası, enerji ve su verimliliği, karbon salınımı, çevre ve insan sağlığını ön planda tutan standartlara uygun planlama ve uygulamasıyla öne çıkıyor. Tesiste binaların doğal ışıktan üst düzeyde yararlanması sağlandı ve ısı yalıtımları artırılarak enerji tüketimi düşürüldü. İnşaat malzemelerinde çevre dostu, ekolojik ürünler tercih edildi. İnsan ve çevre sağlığı hassasiyetleri göz önünde bulundurularak, mümkün oldukça atık ve zehirli maddeler içermeyen malzemeler tercih edildi. İç mekanlarda kullanılan tüm yapıştırıcılar ve silikonlar, boyalar ve kaplamalar, halı ve yapıştırıcıları içerdikleri VOC miktarı, ilgili standartların izin verdiği sınırlar içerisinde kalacak şekilde seçildi. Çatı alanlarında yansıtıcı etkisi yüksek malzeme kullanılarak ısı adası etkisi düşürüldü. Çatıdan toplanan yağmur suyu 700 m3’lük tankta depolanıyor ve şehir suyu seviyesine göre filtrelenerek tesiste kullanılıyor. İnşaat malzemelerinin %40’ı yerel malzeme olarak tercih edilerek taşınmadan doğan yakıt tüketimi ve çevre kirliliği en aza indirildi.
kocaelİ
proje sahibi: BASF Yapı Kimyasalları konum: Gebze, Kocaeli sertifika: LEED-NC v2009, Platin sertifika danışmanı: Altensis kapalı alan: 10.000 m2 proje: SEYAŞ
kocaelİ 2011 leed platİn
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Türk Ytong......sf 110-111
30
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Philips Merkez Ofisi LEED sertifikası almak üzere Sistema Teknolojik Yapı tarafından geliştirilen Philips Genel Müdürlük Ofisleri’nin tasarım çalışmalarındaki girdi şartları projenin tüm tasarım süreçlerine yansıyor. Hem mekan kurguları hem de teknik kurgular, LEED sertifikasyonuna uygun olacak şekilde seçilerek tasarlandı. Gün ışığından kullanıcı seviyesinde en çok oranda yararlanılması için kademeli ve mimari penetrasyona uygun şekilde tasarlanmış aydınlatma otomasyonu; maksimum derecede ergonomik tasarım; kullanılan malzeme seçimlerinde gerekli detayları sağlayabilecek malzemelerin seçimi; teknik kurgularda elektrik, mekanik, tesisat, otomasyon, tasarruf ve verimlilik yapıları LEED sertifikasyonuna uygun olarak kurgulandı ve detaylar üretildi. Atık su tasarrufu konusunda susuz pisuar uygulaması ve kullanımı; toplanan yağmur suyunun klozet atık su, gri su ve peyzaj sulama döngüsünde kullanımı; sıcak su destek ünitelerinde solar sistem panellerinin uygulanması
İstanbul 2009 leed gümüş
gibi özel detaylar pratikte hayata geçirildi. Aynı bağlamda enerjinin verimli kullanımı, elektrik ve mekanik sistemlerde seçim aşamasından başlayarak verimli ve çevre dostu malzeme içeren ürünlerin temini, teknik LEED standartlarına uygunluk (ASHRAE vb.) gibi detaylar göz önünde bulunduruldu. Philips otomasyon ve verimli aydınlatma ürünleri projede kullanıldı ve marka değeri ayrıca ön plana çıkarıldı. Sistema Teknolojik Yapı, LEED sürecinde özellikle ana yüklenici olarak tüm tasarım süreçlerini üstlediğinden, LEED ölçütlerinin analizi ve analizlerin Philips proje ekipleriyle paylaşılarak uygulanabilecek ölçüt gruplarının incelenme ve onaylanması süreçlerini yürüttü. Mutabık kalınan LEED ölçütlerinin Philips’in isteklerine ve projenin kurgusuna göre uygun ölçekte uyarlanmasının ön çalışmaları yapıldı. Uygulanmasına karar verilen, teknik ve tasarım öğesi olarak fiziki anlamda mümkün olan ölçütler, tasarım ve proje süreçlerine aktarılarak somut uygulamaya geçilmesi sağlandı.
31
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Philips......sf 102-103 mimari tasarım, proje, uygulama ve ana yüklenici: Sistema Teknolojik Yapı sertifika: LEED-CI 2.0, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis mekanik proje ve uygulama: Pasifik Mühendislik elektrik proje ve uygulama: Sistema Teknolojik Yapı fotoğraflar: Gürkan Akay
32
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Çelikel Taysad Fabrikası Taysad Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan Çelikel Alüminyum döküm fabrika ve yönetim binası, LEED yeşil bina sertifikasına hak kazanan Türkiye’deki ilk, dünyadaki ikinci alüminyum fabrikası olmayı başardı. Bina gerek tasarım gerekse inşaat aşamasında dikkat edilen unsurlar sayesinde USGBC tarafından LEED Gümüş sertifikası ile ödüllendirildi. Üretimde çıkan ısı enerjisinin geri kazanımını sağlayan mekanik sistem tasarımı ile ASHARE baz binasına göre %43 gibi büyük bir enerji tasarrufu sağlanabildi. Seçilen su bataryaları sayesinde %25 su tasarrufu sağlanırken, mekanik sistem dahilindeki soğutma kulelerinden çıkan atık suyun arıtılıp tuvalet ve pisuarlarda kullanılmak üzere geri dönüştürülmesiyle toplamdaki su tasarrufu %100’e ulaştı. Bina çevresindeki otopark alanlarında sert beton zemin yerine yağmur suyu yönetimine kolaylık sağlayan ve yağmur suyu şebekesinin yükünü azalttığı ispatlanmış geçirimli yüzeyli
KOCAELİ 2012 leed GÜMÜŞ
çim taşı kullanıldı. Yine otoparklarda düşük emisyonlu araçlar ve ortak kullanılan araçlar için özel park yerleri tasarlandı. Çevrede oluşabilecek ısı adası etkisinin azaltılması amacıyla tüm binanın çatısı güneş ışığını yansıtma değeri yüksek beyaz çakıl kaplandı. Bunların yanında binanın inşasında kullanılan malzeme seçimi ve inşaat esnasında çıkan atıkların kontrolü gibi diğer uygulamalar da sertifika sürecindeki dikkat edilen yeşil bina unsurları arasında sayılabilir. katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Türk Ytong......sf 110-111 konumu: Gebze, Kocaeli sahibi: Çelikel Alüminyum sertifika: LEED-NC v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis kapalı alan: 23.000 m2 arsa alanı: 20.000 m2
34
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Kağıthane OfisPark Kağıthane OfisPark, Core&Shell kategorisinde Amerikan Yeşil Binalar Konseyi tarafından verilen LEED Altın sertifikasına sahip olan projelerden biri. ASHRE 90.1 (Amerikan Bina Enerji Verimliliği Standardı) standartlarına göre enerji tüketiminde %24 oranında tasarruf sağlayacak olan proje, kullanıcıları için işletme giderlerinde önemli bir avantaj sağlıyor. Kullanılan yerel ve nitelikli malzeme seçimi, tüm kaynakların verimli kullanımı gibi her türlü yaşam, kullanım ve işletim standartlarına uygun olması Kağıthane OfisPark’ın işletmeler tarafından tercih edilmesine kolaylık sağlıyor. Kağıthane OfisPark az katlı binaların bir avlu etrafında konumlandırılması prensibi ile tasarlandı. Sürdürülebilir bir mimari anlayış için tasarım ve uygulamada LEED Core& Shell sertifikasyon sisteminin ölçütlerinden faydalanıldı. Projede seçilen yerin eski bir fabrika arazisi olması ve endüstriyel bir alandan sağlıklı bir kullanıma dönüşümün sağlanmış olması olumlu açıdan önem kazanıyor. Projede öncelikle ısıtma ve soğutma
İstanbul 2011 leed altın
sistemleri merkezi sistem olarak kurgulanarak değişken hızlı pompalı ve çok verimli sistemler tercih edildi. Seçilen sistemlerde çevre dostu gazların kullanılması ve ozon tabakasına zararlı gaz içermemesine önemle dikkat edildi. Kompleksin farklı binalardan oluşmuş olması ve farklı konumlanması binaların birbirini gölgelemesini de sağlayarak yazın soğutma, kışın ise ısıtma yükünü azaltan bir etki gösteriyor. Ayrıca kabuk katmanları oluşturulurken TS 825’de belirtilen kriterlerin en az %25 oranında performans sağlayacak şekilde seçimler yapıldı ve özel performans camlar kullanıldı. Camların yüksek performasları sayesinde içeride optimum doğal aydınlatma düzeyi sağlanırken ısı kaybı oranı minimum düzeye getirildi ve eneji performansı yüksek seviyede tutuldu. İç mekanda tüm kullanıcılar için manzara ve uygun aydınlık oranının oluşması enerji verimi yanında kullanıcıların psikolojik açıdan da kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlıyor. Aydınlatma armatürleri özel
35
olarak yüksek performanslı seçildi, böylece gerekli iç aydınlatma düzeyi elde edilirken büyük oranda enerji tasarrufu da sağlandı. İç hava kalitesinin yüksek olması için zehirli gaz içermeyen boya ve yapıştırıcıların kullanılması yanında taze hava sisteminde ASHREA standartlarının belirttiği oranın üzerinde temiz hava girişi sağlandı. Malzeme seçimlerinde geri dönüşümlü hammadde içeriği yüksek ve mümkün olduğunca yerel malzemeler tercih edildi. Su tasarrufu için yüksek performanslı ürünler seçilerek %30 oranında tasarruf sağlandı. Tüm sistemler, bina konumlandırması ve kabuk katmanları, bilgisayar ortamında modelleme yardımıyla simule edildi ve binanın tüm yıllık enerji harcaması hesaplandı. Toplamda Amerikan ASHREA standartlarının belirlediği baz binaya göre yıllık enerji harcaması kWh olarak %24 daha verimli bir sistem elde edildi.
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Jotun Boya......sf 92-93 Kalebodur......sf 94-95 Kone......sf 98-99 konum: Kağıthane, İstanbul sahibi: Tekfen Emlak Geliştirme konsept tasarım ve mimari projeler: Emre Arolat Architects-EAA sertifika: LEED-CS 2.0, Altın sertifika danışmanı: Altensis arsa alanı: 14.450 m2 proje başlangıç tarihi: Ağustos 2009 proje bitiş tarihi: Aralık 2011 fotoğraflar: Cemal Emden
36
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Wilo Pompa Tesisi Wilo Pompa’nın Tuzla’da faaliyete geçirdiği yeni tesisi, pompa sektöründe Avrupa’nın ilk LEED Altın sertifikalı yeşil bina olma özelliğini taşıyor. Kompleks, bina teknolojileri, endüstri tesisleri ve altyapı projeleri için pompa sistemleri üretiminin yanı sıra servis ve eğitim merkezine de sahip. Projede, enerjiden %24, su kullanımından ise %50 tasarruf sağlanıyor. Proje, manzara ve gün ışığından en fazla fayda sağlayacak şekilde tasarlanarak gün ışığı aydınlık seviyesini artırmak için çatıya ilave ışıklar yerleştirildi. Gün ışığı alan yaşam alanlarının aydınlık oranı %85, manzara gören yaşam alanlarının oranı ise %92. Saha içi araç yollarında asfalt yerine beton uygulaması tercih edildi, otoparklarda ise delikli taşlar kullanılarak yeşil alanların artması sağlandı. Bu uygulamalar sonucunda ısı adası etkisinde %87 oranında düşüş yakalandı. Çatı alanlarında yansıtıcı etkisi yüksek malzeme kullanılarak ısı adası etkisi %76 oranında düşürüldü. Su tüketiminde peyzaj alanlarının etkisi düşünülerek, az su
İSTANBUL 2010 LEED altın
tüketen çalı, yer örtücü bitkiler ve su ihtiyacı az olan karışık çim çeşitleri tercih edildi. Damlama sulama sisteminin kullanıldığı peyzaj alanlarında nem ölçer cihazı da sisteme dahil edilerek verimli bir sulama sistemi gerçekleştirildi ve sulamada %50 su tasarrufu sağlandı. Bina içi su tüketimindeyse ıslak hacimlerde düşük debili klozetler, susuz pisuarlar ve yüksek verimli, sensörlü bataryalar kullanılarak şebeke suyu kullanımından %50 tasarruf sağlandı. Projede inşaat maliyetinin %30’u geri dönüştürülmüş malzemelerden oluşuyor. Yerel ekonomiyi desteklemek ve yakıt tüketimi kaynaklı çevre kirliliğini önlemek için inşaat maliyetinin %59’unda yerel malzemeler tercih edildi. Binanın ısıtması, soğutması ve havalandırılması için otomasyon sistemiyle ısı geri kazanımlı ve yüksek verimli değişken gaz debili (VRV) ısıtma ve soğutma sistemleri kullanıldı. Isıtma ve soğutmadaki kayıpları önlemek içinse yüksek performanslı dış cephe izolasyonu ve yüksek performanslı camlar tercih edildi.
37
Isıtma ve soğutma sistemleri ozon tabakasına zarar verecek gazların (CFC gazı) yerine küresel ısınmaya en az etki edecek gazlar kullanılacak şekilde tasarlandı (R407C ve R410A gibi). Binada ASHRAE standartlarına göre %30 daha fazla taze hava sağlandı, kullanım yoğunluğu yüksek olan alanlarda karbondioksit sensörleri kullanılarak hava kalitesi kontrol altında tutuldu, böylece çalışanlar için sağlıklı bir çalışma ortamı sağlandı. Dim edilebilir aydınlatma sistemleri ile ışık seviyesi ihtiyaca göre ayarlanabilirken, hareket ve varlık sensörleriyle gereksiz aydınlatmanın önüne geçildi. Yüksek verimli pompalar ve fanlar ile de enerji tasarrufu sağlandı ve binanın sıcak su ihtiyacı güneş panellerinden karşılandı. Proje aşamasında, inşaat çalışmalarına başlamadan önce hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC planı hazırlandı, şantiye araç giriş-çıkışında yağan yağmurla toprağın şantiye dışına çıkması engellendi.
konum: Orhanlı-Tuzla, İstanbul işveren: Wilo Pompa Sistemleri mimari proje: Mimar Ocağı/Celal Çalışkan sertifika: LEED-NC 2.2, Altın sertifika danışmanı: Erke Tasarım arsa alanı: 9 dönüm inşaat alanı: 8.000 m2 katkıda bulunanlar ERKE Tasarım......sf 86-87 Türk Ytong......sf 110-111
38
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81 mimari tasarım, proje, uygulama ve ana yüklenici: Sistema Teknolojik Yapı sertifika: LEED-CI 2.0, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis mekanik proje ve uygulama: Pasifik Mühendislik elektrik proje ve uygulama: Sistema Teknolojik Yapı statik danışmanlığı: Sigma Mühendislik fotoğraflar: Gürkan Akay
Unilever Merkez Ofisi Unilever projesinde LEED sertifikası almak üzere geliştirilen çalışmalarda girdi şartları, projenin tüm tasarım süreçlerine yansıyor. Gün ışığından kullanıcı seviyesinde en fazla oranda yararlanılması için kademeli ve mimari penetrasyona uygun şekilde tasarlanmış aydınlatma otomasyonu; maksimum derecede ergonomik tasarım; kullanılan malzeme seçimlerinde gerekli detayları sağlayabilecek malzemelerin seçimi; teknik kurgularda elektrik, mekanik, tesisat, otomasyon, tasarruf ve verimlilik yapıları LEED sertifikasyonuna uygun olarak kurgulandı ve detaylar üretildi. Atık su tasarrufu konusunda susuz pisuar uygulaması ve kullanımı; toplanan yağmur suyunun klozet atık su, gri su ve peyzaj sulama döngüsünde kullanımı; sıcak su destek ünitelerinde solar sistem panellerinin uygulanması gibi özel detaylar pratikte hayata geçirildi. Aynı bağlamda enerjinin verimli kullanımı, elektrik ve mekanik
İstanbul 2009 leed gümüş
sistemlerde seçim aşamasından başlayarak verimli ve çevre dostu gaz ve malzeme içeren ürünlerin temini, teknik LEED standartlarına uygunluk (ASHRAE vb.) gibi detaylar göz önüne alındı. Sistema Teknolojik Yapı, LEED sürecinde öncelikle ana yüklenici olarak tüm tasarım süreçlerini üstlenmiş olduğundan, LEED ölçütlerinin analizi ve analizlerin Unilever proje ekipleriyle paylaşılarak uygulanabilecek ölçüt gruplarının incelenme ve onaylanma süreçlerini yürüttü. Mutabık kalınan LEED ölçütlerinin Unilever’in isteklerine ve projenin kurgusuna göre uygun ölçekte uyarlanmasının ön çalışmaları yapıldı. Takip eden süreçte bütçe analizi somut ve soyut getirileri değerlendirmeye alındı. Uygulanmasına karar verilen teknik ve tasarım öğesi olarak fiziksel açıdan mümkün olan ölçütler, tasarım ve proje süreçlerine aktarılarak somut uygulamaya geçilmesi sağlandı.
39
mimari tasarım, proje ve ana yüklenici: Sistema Teknolojik Yapı mekanik proje ve uygulama: Pasifik Mühendislik elektrik proje ve uygulama: Prota Elektrik fotoğraflar: Gürkan Akay
Liberty Sigorta Ofisleri Liberty Sigorta Genel Müdürlük Ofisi, Unilever ve Philips ofislerinin de bünyesinde bulunduğu Ümraniye Unilever Merkez Binası’da yer alıyor. Projenin tüm aşamalarında enerji verimliliği ve konfor koşulları göz önünde bulundurularak tamamlandı. LEED sertifikası almayı hedef koyarak başlanmamış olmasına rağmen, gerek bina bütününün sertifikalı olması, gerekse iç mekan kurgularında azami getirilerin dikkate alınması nedeniyle proje tamamlandığında LEED sertifikasına paralel bir çalışma ortamı ortaya çıktı. Çalışanlarda yaratılan farkındalık ve yürütülen ortak çalışmalar tasarım puanlarına ek olarak sertifika başvurusuna katkıda bulundu. Binadaki Unilever ve Philips ofislerinde de olduğu gibi temel prensip, güneş ışığından en yüksek oranda faydanlanmayı sağlayacak ve otomasyonlu bir planlama yapmak oldu.
İstanbul 2009 leed gümüş
Mekanik ve elektrik sistemler kapsamında enerji ve su tasarrufu sağlayan ürün ve sistemler seçildi. Aydınlatma otomasyonu sağlanan ofis ortamında enerji verimliliği en yüksek düzeyde sağlandı. Isıtma ve soğutma sistemleri mahal bazında ayrı ayrı kontrol edilebilecek biçimde tasarlandı. Vitrifiyeler ve ıslak hacim ekipmanları su sarfiyatını azaltan ürünlerden seçilerek, gri su kullanımıyla atık suyun değerlendirilmesi sağlandı. Ofis ortamında kullanılan mimari ürünlerin temin şartları, çalışan sağlığına uygun özelliklerde ürün seçimleri özellikle gözetildi. Liberty Sigorta’nın kurumsal olarak da katkısıyla, süreç itina ile takip edilip doğru biçimde yönlendirildi. Şantiyede çalışan ekipler ve ofis çalışanlarının sağlığı ve iş güvenliği öncelikli bir konu olup, iç mekan sonuçlarına dikkatle yansıması sağlandı.
40
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Quasar İstanbul İkinci jenerasyon bir çevre değerlendirme sertifikası olan Alman DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen), yeşil bina sertifikalarından daha üstün kriterleri olan bir sürdürülebilir bina sertifikası özelliği taşıyor. Binanın nitelikleri, projenin tüm yaşam döngüsü göz önünde bulundurularak kapsamlı bir şekilde değerlendiriliyor. Bu sertifikasyon sisteminde projeler bronz, gümüş ve altın olmak üzere üç farklı kategoride ödüllendiriliyor. Mecidiyeköy’de yer alan eski ikör fabrikası arazisinde 18 km2’lik bir alan üzerine inşa edilecek olan Viatrans-Meydanbey Ortak Girişimi tarafından geliştirilen Quasar İstanbul, ekoloji, ekonomi, sosyo-kültürel durum, teknoloji, süreç yönetimi ve inşaat alanı olmak üzere altı ana başlık altında, yaklaşık 50 sürdürülebilirlik kredisinin tasarım aşamasında değerlendirilmesi sonucunda DGNB tarafından “altın” ön sertifikasını almaya hak kazandı.
İstanbul 2015 DGNB-CS Altın (Ön Sertİfİka)
konum: Mecidiyeköy, İstanbul sertifika danışmanı: Turkeco mimari proje: Emre Arolat Architects-EAA
42
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Siemens GOSB Tesisi Siemens’in Gebze Organize Sanayi Bölgesi’nde ofis ve üretim merkezinden oluşan yatırım için tasarım, ihale ve inşaat aşamalarında yeşil bina kriterleri dikkate alınarak çevreye saygılı, sağlıklı ve ekonomik bir tesis meydana getirildi. Yeşil bina sertifikası olarak; LEED NC ver2.2 kriterleri göz önünde bulunduruldu ve LEED Altın sertifikası hedeflendi. İnşaat aktivitelerinden dolayı oluşan çevre kirliliğini azaltmak, toprak kaymasını ve su kirliliğini önlemek için erozyon ve sedimantasyon planı kapsamında inşaat sahasında birçok tedbir alındı. Isı adası etkisinin azaltılması ve yeşil alanların korunmasına yönelik standartların üzerinde açık alan bırakıldı ve bu alanlarda su tüketimi az olan yerel bitkiler ve ağaçlar ile yoğun bir yeşillendirme stratejisi izlendi. Yeraltı su kaynaklarını ve kalitesini korumak için sahaya gelen yağmur suyunun sahada toprağa geçmesini ve toprak tarafından emilmesini sağlamak
kocaelİ 2009 LEED altın
amacıyla otoparkta delikli taşlar ve yeşil alan kullanımı artırıldı. Yine aynı amaçla çatı yağmur suyu depolandıktan sonra bina içerisinde yeniden kullanılması öngörüldü. Isı adası etkilerini düşürmek, dolayısıyla soğutma yüklerini azaltmak ve enerji tasarrufu sağlamak amacıyla çatı kaplaması güneş ışınlarını büyük ölçüde yansıtacak özelliklerde beyaz renkli olarak tercih edildi. Sert peyzaj alanlarının yarısı ağaçlarla gölgelendirildi ve otoparkta delikli taşlar kullanıldı. Yoğun yerel bitki kullanımıyla olumsuz ısı adası etkisi azaltılmaya çalışıldı. Gecenin doğallığını korumak adına aydınlatma kirliliğinin en az seviyede tutulması için iç mekanlarda bina aydınlatma otomasyonundan faydalanıldı. Dış mekanlarda cephe aydınlatması yapılmadı, çevre ve peyzaj aydınlatmasıysa Ashrae standartlarına göre belli sınırlar dahilinde tasarlandı. Peyzaj alanlarında su tüketimini düşürmek için yerel bitkiler ve
43
damlama sulama sistemleri tercih edildi. Peyzaj alanlarında çatı, yağmur suyu ve arıtma sisteminden elde edilen su kullanılarak sulamada %50 su tasarrufu sağlandı. Düşük debili klozetler, yüksek verimli ve sensörlü bataryalarla susuz pisuarlar seçilerek bina kullanım suyunda %50 tasarruf sağlandı. Ofislerde gün ışığı ve harekete duyarlı ayaklı armatürler, üretim alanlarında ise dali balastlı armatürler kullanıldı. Gün ışığından en üst seviyede faydalanarak elektrik tüketiminin düşük seviyede tutulması hedeflendi; bu kapsamda ofislerde gün ışığını en yüksek seviyede içeriye alacak şekilde giydirme cam cephe, çatıdan zemine kadar bir galeri şeklinde devam eden, aynı zamanda iç bahçe görevi gören aydınlık holleri, üretim alanlarında çatıda ışıklıklar tasarlandı. Soğutma klima yüklerini düşürmek, etkin bir gölgeleme yaparak çalışanların verimini artırmak ve içeriye güneş enerjisinin girmesini engellemek için ofis cephelerinde güneş kırıcılar kullanıldı. Çatı kaplama malzemesi, güneş enerjisini %85 oranında yansıtarak ısının içeriye girmesini engelledi. Çatılarda güneş enerjisinden faydalanılarak sıcak su elde ediliyor. Tüm binanın ısıtma ve soğutma, elektrik ve mekanik sistemlerini otomatik olarak devreye alan ve çıkaran
bina otomasyon sistemi kullanıldı. İnşaat malzemeleri maliyetinin % 35’i geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılan ürünlerden oluşuyor. Toplam inşaat malzemelerinin %40’ı yerel malzeme olarak tercih edilerek, taşınmadan kaynaklanan yakıt tüketimi ve çevre kirliliği en aza indirildi. Çalışanların sağlıklı ortamlarda çalışması, verimlerinin artması ve kendilerini daha iyi hissetmeleri için iç mekanlara sağlanan taze hava miktarı ASHRAE 62.1–2004 standardına göre %30 daha fazla veriliyor. Bu durumda, enerji tüketimini azaltmak için taze hava klima santralleri ısı geri kazanımlı seçildi. Çalışanların ve bina kullanıcılarının rahatını ve sağlığını korumak amacıyla inşaat aktivitelerinden dolayı oluşan iç hava kalitesi problemlerini azaltmak amacıyla iç hava kalitesi yönetim planı hazırlandı ve sahada inşaat sırasında uygulandı. İnsan ve çevre sağlığı hassasiyetleri göz önünde bulundurularak, binalarda mümkün olduğunca atık ve zehirli maddeler (VOC) içermeyen malzemeler tercih edildi. İç mekanlarda kullanılan tüm yapıştırıcılar ve silikonlar, boyalar ve kaplamalar, halılar ve yapıştırıcıları içerdikleri VOC miktarı, ilgili standartların izin verdiği sınırlar içerisinde kalacak şekilde tercih edildi.
katkıda bulunanlar BTM......sf 84-85 ERKE Tasarım......sf 86-87 Siemens......sf 106-107 Türk Ytong......sf 110-111 mimarlık ofisi: SEYAŞ tasarım ekibi: Emel Ünsal, A. Alaz Albay işveren: Siemens sertifika: LEED-NC 2.2, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım proje tarihi: Mayıs - Aralık 2007 yapım tarihi: Şubat 2008 - Nisan 2009 toplam arsa alanı: 155.000 m2 1. faz kapalı alan: 35.000 m2
44
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Altensis Ofisi Altensis, çalışan konforu, enerji verimliliği ve kullanımdan kaynaklı olumsuz çevresel etkilerin azaltılması hedefiyle yola çıkarak yeni ofisine LEED CI Altın sertifikası aldı. Enerji verimliliğinde; seçilen verimli mekanik sistemler ve aydınlatma armatürleri ile %31 tasarruf sağlanırken, enerji harcayan sistemlerin enerji tüketimlerinin ayrı ayrı takip edilmesi, ‘timer’ ile çalışma saat aralığının tanımlanması, açık ofis çalışma alanları ve sirkülasyon alanları aydınlatmasında yapılan zonlamalarla aktif kullanılmayan alanlarda harcanacak gereksiz aydınlatmanın önüne geçilmesi gibi uygulamalara yer vererek enerji tüketiminde olabilecek artışları en aza indirildi. İç mekanlardaki açık ofis çalışma alanlarında her çalışan için aydınlatma ve gün ışığı kontrolleri ile çalışan memnuniyeti üst düzeyde sağlanmaya çalışılırken, ıslak hacimlerde seçilen az su tüketen ürünlerle %41 tasarruf hedeflendi. İç mekan tasarımında insan sağlığına zararlı uçucu bileşik içeren
İstanbul 2012 leed altın
kimyasalların kullanımından kaçınılarak, yerel ve geri dönüştürülmüş hammadde içeriği olan malzeme kullanımına önem verildi. Ofisin toplu taşıma ve sosyal imkanların yüksek olduğu bir konumda yer alması da çevresel zararların azaltılmasında önemli bir etken. Ayrıca Altensis aldığı karbon sertifikası ile iki yıllık enerji tüketimini yeşil enerjiden sağlayarak, azalttığı enerji tüketimini rüzgar enerjisi üzerinden geri ödeyecek. katkıda bulunan Altensis......sf 80-81
sahibi: Altensis konum: Ataşehir, İstanbul kapalı alan: 171 m2 sertifika: LEED-CI v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis
45
Kanyon AVM ve Ofis Tabanlıoğlu, Jerde ve Arup ortaklığı ile tasarlanan, Eczacıbaşı ve İŞ GYO tarafından gerçekleşen Kanyon Alışveriş Merkezi 2012’de BREEAM Kullanımda kriterleri doğrultusunda değerlendirildi ve “asset” kategorisinde %68,92 puan ile “çok iyi” ve “bina yönetimi” kategorisinde %80,91 puan ile “mükemmel” sertifikasını aldı. Kanyon AVM; malzeme, enerji, su, sağlık ve konfor, arazi kullanımı ve ekoloji, atık yönetimi ve ulaşım kriterlerine göre değerlendirildi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar sonucunda enerji kimlik belgesi ile enerji sınıfının B olduğu belirlendi. Alternatif enerji kaynağı olarak güneş panellerinin kullanılmasıyla büyük ölçüde tasarruf sağlanıyor. Tuvaletlerde ve bahçe sulamasında kullanmak üzere gri su ve yağmur suyu depo alanları yer alıyor böylelikle suyun %75’inin tekrar kullanımı sağlanıyor. Uygulanan çevresel/sürdürülebilir satın alma politikası ile zararlı uçucu organik bileşik içermeyen malzemelerin kullanılmasıyla sağlıklı ve konforlu çalışma ortamları sağlanıyor.
İstanbul 2006 breeam KULLANIMDA
Kanyon Ofis ise BREEAM Kullanımda kriterleri doğrultusunda “asset” kategorisinde %56,12 puan ile “çok iyi” ve “bina yönetimi” kategorisinde %80,91 puan ile “mükemmel” derecelerini elde etti. Enerji sınıfı B olarak belirlenen Kanyon Ofis’te depolanan yağmur suyunun bahçe sulamasında kullanılması ve düşük seviyede su tüketimi sağlayan ürünlerin kullanılması ile büyük ölçüde tasarruf sağlanıyor. Toplu taşıma hizmetlerine yakın olması ve çalışanların alternatif ulaşım araçlarından yararlanabilmeleri için sağlanan bisiklet park yerleri, duş ve soyunma odaları ile ulaşımdan kaynaklanan CO2 salımının azalmasını destekliyor. Aydınlatma seviyeleri; tasarruflu bir biçimde en iyi görsel performans ve konforu sağlayacak şekilde tasarlandı. mimari tasarım: Tabanlıoğlu Mimarlık, Jerde ve Arup sahibi: Eczacıbaşı ve İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı sertifika: BREEAM Kullanımda, Çok İyi ve Mükemmel sertifika danışmanı: Turkeco yapım yılı: 2006 sertifika tarihi: 2012
katkıda bulunan Siemens......sf 106-107
46
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
OİB Meslek Lisesi OİB Teknik ve Endüstri Meslek Lise binası için yeşil bina sertifika alma süreci kurumun eğitime geçmesinden sonra başladı. OİB Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’nin destekçilerinden olan Ford Transit Connect ve Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Eğitim Vakfı “Arka Pencere” adlı sosyal sorumluluk projesi için işbirliği yaptı. Arka Pencere projesinin desteğiyle kurum, yeşil binaların çevresel sorumluluk taşıyan ekosisteme duyarlı yapılar olduğu, enerji tasarrufu sağladığı, doğayı mümkün olduğunca koruduğu hakkında kamuoyunda farkındalık yaratmak amacıyla binaya yeşil bina sertifikası almak istedi ve BRE’ye (Bina Araştırma Kurumu) başvuruldu. Breeam Kullanımda sertifikasyonuna sahip olmak için bina, Bina Yönetimi ve Asset Rating kriterleri kapsamında değerlendirildi, okulun test raporu oluşturuldu. Okulun çatısına 35 kW’lık güneş enerji sistemi kuruldu. Tuvaletlerde gereksiz elektrik ve su tüketimini engelleyecek sensör ve sensör ile kumanda edilen selonoidli vanalar takıldı. Lavabolarda musluklardaki debiyi düşüren kartuşlar takıldı. Sivil savunma uzmanları eşliğinde acil durum raporları hazırlandı, yangın ve afet risk analizleri yapıldı. Okul
bursa 2010 breeam Kullanımda
bahçesine bisiklet parkı yapıldı ve giriş düzenlendi. Yangın ihbar santaline acil durumda telefonla çağrı gönderecek modül takıldı. Bina kullanım kılavuzu ve acil durum planları hazırlandı, personel ve öğrencilere eğitim verildi. Geri dönüştürülebilir atık toplama alanları oluşturuldu. Satın alma ve çevre politikası kitapçığı hazırlandı, kullanıcı memnuniyeti araştırmaları yapıldı. Bu süreç sonucunda binanın 440.000 kW’lık enerji kullanımı %30 verimle 300.000 kW’a, 15.000 m3’lük su tüketimi %30 tasarrufla 10.000m3’e ve 1.600.000 m3 doğalgaz sarfiyatı 1.000.000 m3’e indirildi. OİB Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi yeşil bina sertifikalı ilk ve tek eğitim yapısı ve ilk kamu kuruluşu olma özelliğine de sahip oldu.
47
proje tarihi: Kasım 2008-Şubat 2009 inşaat tarihi: Haziran 2009-Ağustos 2010 konum: Nilüfer, Bursa işveren: UİB Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği mimari ekip: Metin Kılıç, Dürrin Süer mimari ofis: M artı D Mimarlık (Seden Cinasal Avcı, Merih Feza Yıldırım, Duygu Ceylan Saylım, Tuğçe Şık) danışman: Deniz Güner sertifika: BREEAM Kullanımda, Çok İyi sertifika danışmanı: Grontmij statik proje: Tamer Paker elektrik tesisat projesi: Namık Onmuş mekanik tesisat projesi: Ekrem Evren fotoğraflar: Cemal Emden toplam inşaat alanı: 32.000 m2 yapım türü: Betonarme ve çelik katkıda bulunan Kalebodur......sf 94-95
48
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Toyota Plaza Onatça BREEAM sertifikasını almaya hak kazanan Toyota Plaza Onatça, Türkiye’nin ilk yeşil binaya sahip otomotiv firması oldu. Yapının mimari tasarımı Kamuran Pekçetin tarafından gerçekleştirildi. Binada kullanılan malzemeden aydınlatma sistemine ve çevre düzenlemesine kadar her yönüyle çevreci bir yapı olan Toyota Plaza Onatça, çevreye en az zarar verecek şekilde yapılandırıldı. 7.600 m2’si kapalı alan olmak üzere 40.000 m2 alan üzerine kurulu olan plazanın çevre düzenlemesinde kullanılan bitkiler, az bakım ve su gerektiren türlerden seçilerek peyzajda su tasarrufuna gidildi. Sulamada damla sulama tekniği kullanılırken, çatıdan gelen yağmur suları depolarda biriktirilerek peyzaj sulamasında kullanılıyor. Ayrıca su tasarrufu için düşük debili armatürler ve susuz pisuarlar kullanılıyor. Binanın çatısına kurulan 20 kW kapasiteli güneş panelleriyle binanın yıllık enerji ihtiyacının %20’si karşılanıyor. Böylece yıllık 20 ton CO2 salınımının önüne geçilmesi hedefleniyor. Enerji verimliliği esasıyla tasarlanan binanın izolasyonu standartların üzerinde tutulurken, dış kaplama ve çatıda açık renk malzeme kullanılarak ısı adası etkisi azaltıldı. Böylece oluşacak soğutma yükü en aza indirilmiş oldu. Düşük gölgeleme katsayısına sahip camlarla donatılan binada yüksek verimliliğe sahip T5 floresan
Adana 2011 BREEAM Çok İyİ
ve LED aydınlatma armatürleri kullanıldı. Enerji verimliliği yüksek cihazlar kullanılarak ısıtma ve soğutmada en düşük enerji kullanımının hedeflendiği binada, çevre dostu R410A soğutucu akışkanlar tercih edildi. Projede kullanılan malzemelerin %75’i yerel kaynaklardan sağlanırken, bu malzemeler %25 geri dönüşüm oranına sahip. Yerel kaynaklardan sağlanan malzeme sayesinde nakliyenin yol açacağı CO2 salınımının da önüne geçilmiş oldu. İnşaat sırasında kullanılan boya, astar, macun gibi yapı kimyasallarındaki insan sağlığına zararlı VOC oranı en az olanlardan tercih edildi. Bina kullanıcılarının iç yaşam konforuna da önem verilen projede bina içerisine verilen taze hava oranı uluslararası standartlara uygun olarak %40 ve üzerinde tutuldu. Toyota Plaza Onatça’nın mimarisi aynı zamanda sosyal bir çevreye de ev sahipliği yapıyor. Plazada dinlenme ve spor alanları, bisiklet parkı, 400 metrelik bir test sürüşü parkuru ve 560 m2’lik bir sanat galerisi bulunuyor.
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81
sahibi: Onatça A.Ş. sertifika: BREEAM Uluslararası 2008 Avrupa, Çok İyi sertifika danışmanı: Altensis kapalı alan: 7.000 m2
49
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81 konum: Maslak, İstanbul sahibi: Kapital Gayrimenkul sertifika: LEED-CS v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis
Olive Plaza LEED Core&Shell derecelendirme sistemine göre Altın sertifika alan Olive Plaza’nın çevresinde bulunan temel hizmet alanları (restoran, market vb) ve toplu ulaşım akslarına yakınlığı, yeşil bina tasarımının önemli unsurlarından olan kentsel alan kullanımı konusunun örneklerinden biri. Projede özel araç kullanımını ve dolayısıyla karbon salımını azaltmak amacıyla bisiklet kullanımını teşvik için çalışanlara 16 adet bisiklet park yeri tasarlandı. Yine karbon salımını azaltmak için düşük emisyonlu araçlara ayrılmış yedi adet park yeri tasarlandı. Proje arazisinin %23’ü bitkilendirildi, açık alan olarak bırakılmış ve çatı malzemelerin yüksek SRI değerli olanlarla tasarlanması sayesinde de ısı adası oluşumunun önüne geçildi. Proje arazisine düşen yağmur suyu, proje başlamadan önceki arazi koşullarına göre şebekeye ulaşacağı miktar yağmur suyu yönetimi uygulamalarıyla yeşil bina kriterlerine uygun oranda azaltıldığı hesaplandı. Binadaki tüm tuvaletlerde seçilen yüksek verimli armatürler sayesinde %59 ve toplamda %33 su tasarrufu
İSTANBUL 2009 leed altın
sağlandı. Tasarımda kullanılan bitki türleri peyzaj sulamasında toplam %78 su tasarrufu sağlanmasına yardımcı oldu. Bina inşasında kullanılan boya ve yapışkanlardaki VOC (Uçucu Organik Bileşik) değerleri, insan sağlığına zarar verecek seviyelerin altındaki değerleri içeren malzemelerden seçildiği gibi yine inşaat malzemelerinin %34’ü yerel malzemelerden ve %24’ü ise içinde geri dönüştürülmüş hammadde bulunduran malzemelerden seçildi ve belgelendi. Bina genelinde yaşam alanlarındaki gün ışığı alan ve dış mekan görüntüsü olan mekanların toplamı %99 olduğu simülasyon ile hesaplandı. Olive Plaza İstanbul’da modern ofis binaları arasında LEED-C&S sertifikalı çok az sayıdaki binadan biri olduğu gibi katları kiralayacak şirketlerin LEED Commercial Interior (Ticari İç Mekanlar) sertifikası almak için desteklemeyi hedefliyor. Bunun için kiracılara dağıtılmak üzere LEED ve yeşil bina çalışmaları hakkında proje bazında bir doküman hazırlandı.
50
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Torium Torium, dünyanın en önemli yeşil bina sertifikalarından biri olarak kabul edilen LEED sertifikasını almaya hak kazanan Türkiye’deki ilk alışveriş merkezi olurken Avrupa’da bu sertifikayı alan en büyük bina olma özelliğini taşıyor. Önceden geliştirilmiş bir alanda yer alan arsa yeşil bina koşullarını yerine getiriyor. Torium AVM, bireysel araçtan çok toplu taşıma kullanımına imkan veriyor ve bu sayede CO2 salınımını düşürüyor. Bina kullanıcı ve çalışanlarına bisiklet parkları ve duş imkanları sağlandı. Düşük emisyonlu ve yüksek yakıt verimli araç kullanımına dikkat çekmek içinse çevreye duyarlı (düşük emisyonlu) araç kullanan ziyaretçilere otoparkların en prestijli alanı (girişe en yakın alan) ayrıldı. Gece görüşünü engellememek ve ışık kirliliğini azaltmak için iç ve dış aydınlatma tasarımı özenle yapıldı. İnşaat çalışmalarına başlamadan önce, hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC (Erozyon ve Sedimentasyon Kontrol) planı kapsamında şantiyede birtakım tedbirler alındı. Şantiye araç giriş-çıkışında araç yıkama alanı oluşturuldu, yağan yağmurla birlikte toprağın şantiye dışına çıkmasını engellemek için geo-tekstil malzemeyle şantiyenin
İSTANBUL 2010 LEED ALTIN
etrafı çevrelendi ve çökelti havuzu oluşturuldu. Isı adası etkisini azaltmak amacıyla bina otoparkının %50’si yeraltında konumlandırıldı. Böylece otopark olarak kullanılacak alanlar yeşillendirildi. Çatıdaki ısı adası etkisini azaltmak amacıyla da yeşil çatı uygulaması yapıldı ve yansıtıcı etkisi yüksek olan malzemeler (beyaz beton, beyaz çakıl taşı, kum rengi seramik karo) kullanıldı. Çatı, ısıyı yansıtarak binanın yaz aylarında ısınmasına engel olarak binayı soğutmak için harcanması gereken enerjiyi azaltmaya yardımcı oluyor. Kiracıları yeşil bina tasarım ve inşaat prensiplerini uygulama konusunda bilgilendirmek amacıyla kiracılar için yeşil bina tasarım prensipleri rehberi hazırlandı. katkıda bulunanlar Erke Tasarım......sf 86-87 Form Group......sf 90-91 Kalebodur......sf 94-95
işveren: Torunlar GYO sertifika: LEED-CS v2009, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım arsa alanı: 45.591 m2 inşaat alanı: 251.364 m2 mimari proje: Dome Mimarlık
51
Gordion AVM
ankara 2009 BREEAM Çok İyİ
Ankara Çayyolu’nda konumlanan Gordion AVM Eylül 2009’da hizmete açıldı. BREEAM Çok İyi sertifikasının sahibi olan Gordion AVM, Ankara’nın ilk yeşil bina sertifikalı alışveriş merkezi olma özelliğini taşıyor. katkıda bulunan Kone......sf 98-99
Erzurum AVM
mimar: Chapman Taylor, İspanya sertifika danışmanı: Grontmij
erzurum 2009 BREEAM Çok İyİ
Erzurum Alişveriş Merkezi kentin ilk alışveriş merkezi olma özelliği taşırken BREEAM Çok İyi sertifikasının sahibi oldu.
mimar: Chapman Taylor sertifika danışmanı: Grontmij
Magnesia AVM
MANİSA 2012 BREEAM İyİ
Manisa’nın ilk ve tek alışveriş merkezi olan Magnesia AVM, “iyi” derece ile BREEAM sertifikası aldı.
mimar: Cem Mimarlık sertifika: BREEAM Avrupa Ticari 2009, İyi sertifika danışmanı: Turkeco
katkıda bulunan Form Group......sf 90-91
52
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
35. Sokak Akşan Yapı’nın çevreci yaklaşımı ve yüksek enerji tasarrufu sağlayan yapısal çelik sistemi ile inşa ettiği 35. Sokak, yapısal çelik sisteminin %90 oranında geri dönüştürülebilir olması nedeniyle yeşil bina olarak yükseliyor. Bu sayede ömrünü tamamlayıp yıkılması gerektiğinde yaklaşık 4050 ton çelik/4000 m2 alçı levha geri dönüştürülebilecek. Proje yine bu sistem sayesinde İzmir bölgesi için belirlenen değerlere göre, %50 daha fazla enerji verimliliği sağlarken inşaat sırasında 30.455 ton su tasarrufu elde edildi. Havadan suya kullanılan yüksek verimli ısı pompası sayesinde karbon emisyonu azaltılıp, 376.000 kWh elektrik tasarrufu yapılarak, yılda 272 ton daha az karbon salımı gerçekleşecek. Projenin sosyal tesisi ve ortak kullanım alanlarında yaklaşık 350 kW elektrik ihtiyacı güneş panelleriyle sağlanarak, yılda 290 ton daha az karbon salımı sağlanarak 272 ağaç kurtarılması planlanıyor. 35. Sokak’ın iç mekan konfor koşullarını artıran kaplama ve bitirme malzemeleri, “Binalarda Enerji Performansı
İzmİr 2014 breeam çok İYİ
Yönetmeliği” ve yapısal çelik sisteminin öngördüğü şekilde seçilirken geri dönüşüm oranları da projenin dikkat çeken bir diğer özelliği olarak ortaya çıkıyor. Yapısal çelik sistemi kolonsuz-kirişsiz taşıyıcı sistemi ile geleneksel sistemlere göre %6 net alan artışı sağlıyor. Projenin yapısal çelik üretimini sağlayan Akkon Çelik, ISO 14001 ve EPD belgesine sahip olup aynı belgeye sahip tedarikçilerle çalışıyor. 95 bin m2 ortak yeşil alanı olan projede konutların önemli bir kısmı özel bahçelere sahip. Kaplama malzemelerinde optimizasyona gidilerek daha az atık malzeme ortaya çıkıyor. 4 km’lik bisiklet yolu ile bisiklet kullanımı destekleniyor. Endemik bitkiler seçilerek beş yıllık ekolojik plan hazırlandı. Proje içinde ulaşımın elektrikli araçlarla sağlanması planlandı, Ulukent metro hattına düzenlenecek shuttle hizmeti ile toplu taşıma kullanımı teşvik edilecek.
53
katkıda bulunan Kalebodur......sf 94-95 proje yeri: Menemen, İzmir mimari proje: Teğet Mimarlık proje mimarları: Mehmet Kütükçüoğlu, Ertuğ Uçar mimari proje ekibi: Tuberk Altuntaş, Nazlı Balkaya, Hatice Çağıran, Aslıhan Eroğlu, İrem Güçlü, Serhat Özkan, Mert Üçer, Yiğit Yalgın işveren: Akşan Yapı sertifika: BREEAM Uluslararası 2010 Özel, Çok İyi sertifika danışmanı: Turkeco statik projesi: Yapı Akademisi çelik projesi: Akkon Çelik elektrik projesi: ECC Mühendislik mekanik/altyapı projesi: Tanrıöver Mühendislik yapım türü: Betonarme + hafif çelik konstrüksiyon arsa alanı: 130.000 m2 toplam inşaat alanı: 100.000 m2
54
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
İnci Akü Fabrikası İlk etabı 2011 yılında tamamlanan İnci Akü’nün Manisa’daki fabrikası, Türkiye’nin ilk BREEAM sertifikalı üretim tesisi olma özelliğine sahip. Yapının tasarımı Ece Elbirlik Paker tarafından gerçekleştirildi. Fabrika içerisinde doğal aydınlatmanın homojen bir şekilde iç mekana yayılmasına önem verildi; enerji verimli elektrik armatürleri hem iç mekanda hem de saha aydınlatmasında kullanıldı. Klima sistemlerinde BREEAM’e uygun Ecolabel özelliğine sahip ekipmanlar seçildi. Bu önlemlerle birlikte yıllık ortalama %45 oranında daha az elektrik harcanması hedeflendi. Su tüketiminde tasarruf sağlamak için yağmur suyu depolanarak rezervuarlarda değerlendiriliyor, kullanım suyu güneş enerjisiyle ısıtılıyor. Bahçe peyzajında özellikle yerel ve su ihtiyacı az olan bitkiler seçildi; sulama, damlama sistemle projelendirildi. Verimli su armatürleri, susuz pisuarlar gibi ilave uygulamalarla beraber su tüketiminin toplamda %40 azaltılması hedeflendi. Hem inşaat aşamasında hem de işletme sırasında atıkların geri kazanımı konusunda hassas davranıldı. Metal, kağıt, karton, cam ve plastik malzemeler ayrıştırılarak depolandı ve çevrede bulunan imkanlar kullanılarak geri
manİSA 2011 BREEam İYİ
dönüşüme gönderildi. Aynı uygulama üretim başladıktan sonra da devam edecek şekilde iç mekanda atık toplama alanları yaratıldı. Ayrıca tesis içinde devreye alınan atık arıtma sistemiyle ortaya çıkan tüm asidik ve kurşun tozçamur atıklar fabrika içinde yer alan özel epoksi kaplama kuyulardan pompalar vasıtasıyla atık arıtma sistemine basılıyor. Burada ilk kademe kimyasal flotasyon işlemine tabi tutulan bu atıklar sistem içinde çeşitli çöktürme kademelerinden ve pH ayarlamalarından geçerek özel filtre sistemine tabi tutuluyor. En sonunda bu atıklar kuru çamur olarak sistemden alınıp lisanslı geri dönüşüm tesislerine tekrar kurşun olarak kazanılmak üzere gönderiliyor. Sistemde temizlenen su ise tekrar kullanılmak üzere fabrika içine geri gönderiliyor. Sistemin doğal kaynak kazanımına etkisi (suyun geri kazanımı) ise %97-98 oranında. katkıda bulunan Altensis......sf 80-81
mimar: Ece Elbirlik Paker sertifika: BREEAM Uluslararası 2009 Avrupa Ticari, İyi sertifika danışmanı: Altensis
55
katkıda bulunan Türk Ytong......sf 110-111 sertifika: BREEAM Kullanımda, İyi sertifika danışmanı: Grontmij
ADA AVM
adapazarı 2007 BREEAM kullanımda
Corio Türkiye’ye bağlı bulunan ADA Alışveriş Merkezi, BREEAM yeşil bina sertifika sisteminden mevcut binalara verilen “kullanımda” kategorisinden iki kategoride “iyi” derece elde etti. Tasarımı Öncüoğlu Mimarlık tarafından yapılan ADA AVM, Sakarya’da bu anlamda mevcut kamu ve özel sektör binaları arasında belgeyi almaya hak kazanarak, bir ilke de imza atmış oldu. Bağımsız ve kabul görmüş bir denetleme firması tarafından yapılan değerlendirme ve puanlama süreçleri sonucunda, ADA Alışveriş Merkezi, BREEAM Kullanımda “bina” ve “bina yönetimi” kategorilerinde sırasıyla %47,02 ve %46,04’lik “iyi” dereceler ile sertifikaları almaya hak kazandı. Ofisler, perakende hizmet sağlayıcıları, endüstriyel işletmeler ve okullar için verilmekte
365 AVM
ankara 2008 BREEAM kullanımda
Ankara’nın Çankaya semtinde konumlanan 365 Alışveriş Merkezi, Öncüoğlu Mimarlık tarafından tasarlandı ve Corio Türkiye tarafından 2008 yılında açıldı. BREEAM Kullanımda kategorisinde sertifika sahibi olan bina 60.000 m2’lik bir alanda kuruldu.
sertifika: BREEAM Kullanımda, İyi sertifika danışmanı: Grontmij
katkıda bulunan Form Group......sf 90-91
olan BREEAM sertifikası ile bina, BREEAM Kullanımda çerçevesinde değerlendirilirken, bina işletme konuları öne çıkıyor, enerji ve su tasarrufu, peyzaj, bina kullanıcılarını bilinçlendirme, atık yönetimi, CO2 salınımının azaltılması, bilinçli bina kullanıcıları, çevreye duyarlı bilinçli satınalma gibi konularda yapılabilecek düzenlemeleri kapsıyor. Tüm bu düzenlemelerle binanın enerji ve su tüketiminde tasarruf sağlanırken binanın CO2 salınımı azaltılıyor. Her bir bina kullanıcısı birey olarak enerji ve su tasarrufuna, atık yönetimine, bilinçli satın almaya duyarlı olarak bilinçlendiriliyor, bu kapsamda bina kullanma kılavuzu (el kitabı) oluşturularak bina işletmesinde tasarruf ve verimlilik sağlanıyor.
56
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Li Fung Centre Hong Kong merkezli Li Fung Group’un Yenibosna’da taşındığı ofis binası LEED Gümüş yeşil bina sertifikasıyla ödüllendirildi. 1982 senesinde inşa edilmiş ve matbaa olarak kullanılan endüstriyel yapının yeni işlevler kazandırılarak kullanılıyor olması, Li Fung Centre’ın en önemli sürdürülebilirlik özelliklerinden biri. Binadaki tüm taşıyıcı strüktür ve kabuk elemanları muhafaza edilerek gerçekleştirilen renovasyon çalışmalarında, deprem güçlendirmesi ve iç mekan dekorasyonu dışında, yeni inşaat malzemelerinin kullanılmasına gerek duyulmadı. Hem toplu taşıma olanakları hem de havaalanına yakın bir konumda olması, firma çalışanlarının ve uluslararası ziyaretçilerin otomobille katettikleri mesafenin daha az olması için fırsatlar sunuyor. Binada ayrıca bisiklet park yerleri ve duş imkanı gibi önlemler de alındı. Binanın enerji verimliliği ve diğer sürdürülebilir özellikleri konusundaki kararlar projenin çeşitli safhalarında alındı. Ön
İSTANBUL 2010 LEED Gümüş
tasarım aşamasında, elde bulunan mevcut yapı ve sistemlerin olabildiğince korunarak enerji verimli bir ofis binasının elde edilmesi kararı tüm proje paydaşlarına yol gösterdi. Bu aşamada hazırlanan Owner’s Project Requirements (OPR) dokümanı, binanın sürdürülebilirlik hedeflerinin somut bir şekilde ortaya konulması için önemli bir araç işlevi gördü. Bu doküman ile sabitlenen niteliksel ve niceliksel hedeflerle uyulması gereken standartlar, projenin gidişatında alınan tüm kararların sürdürülebilirlik hedeflerine uygunluklarının sorgulanmasını da mümkün kıldı. Tasarım aşamasında alınan LEED sertifikasyon kararı sonucunda, bu yeşil bina değerlendirme sistemini oluşturan stratejiler, süreçler ve tasarım araçlarının uygulanması için devreye giren uzman ekip, diğer proje paydaşlarıyla tamamen entegre olarak çalışmak ve sürdürülebilirlik stratejilerinin tartışıldığı toplantılar düzenlemek suretiyle, binanın hangi
57
işveren: sahibi: Li & Fung Group, Hong Kong mimari proje: B & CO, Hong Kong sertifika: LEED-NC v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Mimta EkoYapı iç aydınlatma tasarımı: B & CO, Hong Kong dış aydınlatma tasarımı: Mimta EkoYapı ana müteahhit: Yalın Tan & Jeyan Ülkü İç Mimarlık mekanik proje ve taahüt: Total Teknik elektrik proje & taahhüt: Frekans Elektrik peyzaj proje & taahhüt: Garden Therapy commissioning hizmetleri: IDETEK gölgeleme otomasyonu: Kontrolmatik katkıda bulunan Mimta EkoYapı......sf 100-101
stratejileri uygulamasının maliyet etkin çözümler olduğunu belirlemeye yardımcı oldu. Bu süreçlerde bina enerji modellemesi ve gün ışığı simülasyonu gibi çalışmalar, interaktif bir şekilde kullanılarak proje paydaşlarının aldıkları kararların bina enerji performansı ve kullanıcı konforu kriterlerini ne derecede sağladıklarının teyit edilmesini mümkün kıldı. Bu modeller, tasarım ilerledikçe daha detaylı bir şekilde geliştirildi ve LEED sertifikasyon başvurusunda kullanılacak seviyeye ulaştı. Binadaki sistemlerin bütünsel bir şekilde ele alınabilmesi sonucunda, bu sistemlerin tek başlarına performansları değil, birlikte çalışırken ortaya çıkan performansın değerlendirilebilmesi mümkün oldu. Burada en önemli araç olan bina enerji modellemesi, bina enerji performansı ve çalışan konforunun birlikte optimizasyonunu mümkün kıldı. Bunun en önemli örneği olarak, C kanadındaki açık ofis bölümünde motorlu gölgeleyici kanatların operasyonunun, bina ısıtma ve soğutma enerji ihtiyacına bağlı olarak optimizasyonunun yapılması ve bu operasyon sonucunda değişen aydınlık seviyelerinin kişisel aydınlatma armatürlerinin kullanımıyla dengelenerek hem konforun hem de enerji verimliliğinin optimizasyonunun sağlanması gösterilebilir.
İnşaat sürecinde LEED sertifikasyonunun gerektirdiği bazı ek önlemlerin alınması gerekti. Örneğin erozyon ve sedimentasyon kontrol önlemleri, inşaat aktivitelerinden kaynaklanan nebati toprak kaybı ve su kaynaklarının sedimentasyonunun önüne geçilmesi için uygulandı. Özellikle yağmur sırasında şantiyede stabilize durumda olmayan toprak veya kum gibi malzemelerin su akışları yoluyla şantiye dışına veya atık su mazgallarına ulaşmaması için sedimentasyon tutucu engeller kullanıldı ve bunların periyodik olarak kontrol edilmesi sağlandı. Ayrıca inşaatta kullanılan tüm yapı malzemeleri, kimyasalları ve ambalaj atıklarının yine yağmurdan korunmaları şart koşuldu, bu sayede hem su akışı yoluyla bu ürünlerin içeriklerinin doğaya karışması hem de hassas inşaat malzemelerinin nemden korunması sağlandı. İnşaat sırasında ortaya çıkan atıkların önemli bir miktarının çöp toplama alanlarına yollanması yerine, tekrar kullanım veya geri dönüşüm gibi önlemlerin alınması da sağlandı. Ambalaj atıklarının ayrı toplanarak hurdacılara veya atık geri dönüştüren kurumlara teslim edilmesi, tekrar kullanılabilecek durumda olan mobilya, kapı, aydınlatma armatürü gibi kalemlerin de bu şekilde değerlendirilmesi sağlandı.
58
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Tekfen Bomonti Apartmanları Tekfen Emlak Geliştirme tarafından çevre dostu yeşil bina standartlarına uygun olarak inşa edilen Tekfen Bomonti Apartmanları, Amerikan Yeşil Binalar Konseyi tarafından verilen LEED sertifikasına “altın” seviyesinde sahip oldu. Proje alanının şehir merkezinde yoğun yerleşim alanında bulunması, toplu taşıma akslarına yakınlığı ve çevresindeki donatıların fazla oluşu proje için önem kazanıyor. Türkiye’de “yeni inşaat” alanında konut kullanımı olarak LEED sertifikasına başvuran ilk projelerden olan Tekfen Bomonti Apartmanları, mimari olarak U şeklinde ve az katlı bir yapı olarak tasarlandı. İç kısımda yer alan avlu hem yapının sakinleri tarafından aktif olarak kullanılıyor hem de çevredeki sokaklardan hissediliyor. Tüm arsada %35 oranında yeşil alan oluşturuldu ve avlunun yanı sıra yeşil çatılar ve yaya yollarıyla yeşil alanlar artırıldı. Yeşil çatı uygulamasının yanında diğer çatıların güneş ışığı yansıtma oranlarının yüksek değerlerde
İstanbul 2012 leed altın
olması sayesinde ısı adası yaratılması engellendi. Bina geometrisi gölgeleme de sağlayarak ısıtma ve soğutma yüklerinin mevsimlere göre azalmasında yardımcı oluyor. Binadaki tüm ıslak hacimler ve mutfaklarda seçilen yüksek verimli armatürler ile toplam su tasarrufu %30 olarak hesaplandı. Peyzaj tasarımında kullanılan bitki türleri özel olarak seçildi ve yağmur suyunun toplanıp tekrar kullanılması sayesinde sulamada %100 su tasarrufu sağlandı. Proje arazisine düşen yağmurun belirli oranlarda yeniden kullanılması sağlanarak eskiye göre şebekeye verilen yağmur suyu %47 oranında azaltıldı. Ayrıca tüm yağmur suyu içindeki asılı partiküller %100 filtrelenerek şebekeye veriliyor. Enerji verimliliği için merkezi ısıtma sistemi seçildi ve dış kabuk katmanlarının yüksek performansı sayesinde önemli oranda enerji tasarrufu sağlandı. Doğal havalandırmanın tüm mekanlarda yaratılmasının yanı sıra soğutma sistemi de
59
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Kone......sf 98-99 konum: Bomonti, Şişli, İstanbul sahibi: Tekfen Emlak Geliştirme konsept tasarımı ve mimari projeler: DB Mimarlık iç mimari tasarım: Toner Mimarlık İnşaat sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis proje başlangıç tarihi: Aralık 2010 proje bitiş tarihi: Eylül 2012
münferit kullanılan ve mevsim verimliliği en yüksek değişken hızlı sistemlerden seçildi. Bina ASHREA standartlarında belirtilen baz binaya göre yıllık %22 oranında daha verimli bir sistem olarak tasarlandı. Hiçbir sistemde ozona zararlı soğutucu gaz kullanılmadı. Projede motorlu araç kullanımını ve dolayısıyla karbon salımının azalmak amacıyla bisiklet park yerleri tasarlandı, ayrıca park alanlarında düşük emisyonlu araçlara öncelik verecek şekilde düzenlemeler yapıldı. İşletme aşamasında bina sakinleri “beni de al” programı ile araç paylaşımına davet ediliyor. Böylelikle özel otomobil kullanımı azaltılarak enerji tasarrufu sağlanması ve araç emisyonun azaltılması hedefleniyor.
60
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Migros Maya Bodrum Türkiye’nin ilk “Ticari Yeni Binalar” kategorisinde sertifika alan projesi olan Migros Maya Bodrum, alanı olarak küçük olmasına rağmen içerisinde pek çok yeşil bina uygulamasını barındırıyor. Enerji verimliliğiyle ilgili olarak yapılan uygulamalar sonucunda %30 verimlilik sağlandı. Bu uygulamalardan bazıları; solar panellerle gün ışığından yüksek fayda elde etme, fotovoltaik paneller, enerji verimli mekanik sistemler ve enerji tüketiminin takibini sağlayan sayaçlamalar olarak sıralanabilir. Su tasarrufu için yapılan uygulamalar sayesinde de %45 verimlilik sağlandı. Yağmur suyu toplama sistemi, peyzajda sulama ihtiyacını ortadan kaldıran yerel ve adapte olmuş bitki seçimleri, ıslak hacimlerde ve market alanlarında düşük su tüketimli ürünler kullanıldı. Geri dönüştürülebilen atıkların hem çalışanlar hem de müşteriler tarafından toplanmasını teşvik edecek atık yönetim sistemi oluşturuldu. Bina içerisinde insan
MUĞLA 2013 leed altın
sağlığına zararlı uçucu organik bileşen kullanımı azaltıldı. Yerel ve geri dönüştürülebilir malzemeler tercih edildi. Yeni binalarda üretimden kaynaklı enerji harcamaları dikkate alınmazken, ticari binalarda bina içerisinde kullanılan soğutucu dolaplar, dondurucular gibi tüm ekipmanların da enerji verimli olması değerlendirme konusu. Türkiye’de ilk defa tüm ekipmanları ile birlikte enerji modellemesi yapılan bir bina olması Migros Maya Bodrum’u yeşil bina değerlendirme sisteminde farklı kılıyor.
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81 sahibi: Migros Türk inşaat alanı: 896 m2 sertifika: LEED-NC Perakende v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis inşaat tarihi: Mart 2012-Haziran 2013
61
KFC Torium Restoranı
konum: Esenyurt, İstanbul işveren: Turkent Gıda sertifika: LEED-CI Perakende v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Turkeco toplam alan: 90 m2
İstanbul 2011 LEED gümüş
Torium Alışveriş Merkezi’nde yer alan KFC Restoranı’nda iç ortam kalitesi için havalandırma kontrolleri LEED standartlarına göre optimize edildi. Restorana kağıt, metal ve cam geri dönüşüm kutuları yerleştirildi. Tüm iç mekanlarda su bazlı boya kullanıldı. Enerji tasarrufunu en üst seviyeye yükseltmek için LED ve sensörlü aydınlatmalar kullanıldı. Mutfakta enerjinin daha verimli kullanılması için A Plus enerji tasarrufu sağlayan cihazlar kullanıldı. Havalandırma ve restoran cihazlarının optimizasyonu yapılarak verimliliği artırıldı. Su tasarrufu sağlamak için daha az su tüketen armatür ve pisuar kullanımına geçildi ve %40 oranında su tasarrufu sağlandı. Mutfakta ise enerji tasarrufu sağlayan bulaşık ve buz makineleri kullanılmaya başlandı.
leed sertifika sorumlu mimarı: Tuğba Taşer tasarımcı mimar: Dilek Çetintaş sertifika: LEED-CI Perakende v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Turkeco başlangıç-bitiş tarihi: Haziran - Ağustos 2011 işveren: Turkent Gıda alan: 380 m2
KFC Bostancı Restoranı KFC Bostancı Restoranı LEED sertifikası alan Türkiye’deki ilk restoran oldu. Restorandaki tüm camlar en iyi hava kalitesini sağlamak için açılabilir şekilde yeniden tasarlandı ve havalandırma sistemi LEED standartlarına uygun şekilde kuruldu. Restoran bünyesinde dış mekanlarda sigara içilebilecek bölümler, restoranın iç hava kalitesini etkilemeyecek özel konumlara taşındı. Restorana kağıt, metal ve cam atıklar için geri dönüşüm kutuları yerleştirilirken tüm yapıda doğa dostu inşaat malzemeleri kullanıldı. Restoranda çevre dostu temizlik malzemeleri kullanılacak şekilde düzenleme yapıldı ve personel için özel duş alanları oluşturuldu. Yenilenebilir rüzgar
İstanbul 2011 LEED gümüş
enerjisiyle üretilen elektrik kullanılmaya başlandı ve güneş enerjisinden en fazla yararlanılabilmesi için solar paneller ve geniş pencereler kuruldu. Çatı, teras ve duvarlarda ısınmayı engelleyen açık renk kaplamalar kullanıldı. LED ve sensörlü aydınlatmalar kullanılarak enerji tasarrufu en üst seviyeye yükseltildi. Mutfakta enerjinin daha verimli kullanılması için A plus enerji tasarrufu sağlayan cihazlardan yararlanıldı. Restoranda sensörlü armatür ve susuz pisuar kullanımına geçildi. Mutfakta enerji tasarrufu sağlayan bulaşık ve buz makineleri kullanılmaya başlandı. Peyzaj ise doğal bitki örtüsü kullanılarak oluşturuldu.
62
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
katkıda bulunanlar Kone......sf 98-99 Siemens......sf 106-107 Gama......sf 121
konum: Söğütözü, Ankara dış cephe tasarımı: Ali Osman Öztürk iç mekan tasarımı: SDB Mimarlık/Sibel Dalokay, SİS İnşaat/Emre Burteçene, Profit/Neşet Güne sertifika: LEED-EB:OM v2009, Altın sertifika danışmanı: Arif Künar, İbrahim Çakmanus yapım yılı: 2008 toplam alan: 20.000 m2
GAMA Binası GAMA Binası, 5 Aralık 2012 tarihinde Var Olan Binalar kategorisinde Türkiye’de ilk olarak LEED-EB Altın sertifikasını almaya hak kazandı. GAMA Holding, bir kurumsal vatandaş olarak, çevre bilinciyle, küresel ısınma konusundaki duyarlılığını, özellikle karbon salınımının azaltılması, temiz enerji ve enerji tasarrufu konularında daha sistematik hale getirmek amacı ile yeni binasının yapım aşamasında, binanın teknik altyapısını yeşil enerji kullanımı ve enerji tasarrufu konularında etkin bir yönetim sağlayacak şekilde kurdu. Binanın yapımı sırasında seçilen ısıtma-soğutma sistemlerine yapılan özel ayarlar, güneş ısısının binaya etkilerini en aza indirecek önlemler ve aydınlatma gibi tüm sistemlerde teknolojik altyapı kullanılarak 7/24 kontrol
ankara 2008 leed altın
altında tutularak, enerji tüketimi konusunda geçen yılın aynı dönemine göre doğalgaz tüketiminde %27, elektrik tüketiminde %20 ve su tüketiminde %31,5 oranında azalma sağlandı. GAMA Binası’nın su tüketiminde sensörlü armatürler sayesinde etkin bir şekilde kontrol uygulanıyor ve binada atık su yönetimi yapılıyor. Projede kullanılan malzemeler için çevreye duyarlı ve insan sağlığına uygun olarak belirlenen satın alma politikası uygulanıyor. Bu politika; mobilyaların temizlik ekipmanına, halıdan el sabununa kadar binada kullanılan tüm malzemeleri kapsıyor. Periyodik olarak yapılan ölçümlerle binadaki hava kalitesinin uluslararası standartlara uygunluğu kontrol ediliyor. Sigara içenler için binanın dışında yeterli uzaklıkta bir alan
63
tasarlandı. Binada oluşan atıklar uygun koşullarda saklanmakta olup yeterlik sahibi nakliyeciler ile yine yeterlik sahibi geri dönüşüm merkezlerine iletiliyor. Oluşan atıkların bertaraf süreleri ve miktarları takip ediliyor. Gürültü, ısı, hava kalitesi, aydınlatma ölçümleriyle çalışan konforu gözetilerek uygunluk değerlendiriliyor. GAMA Binası toplu taşıma olanaklarına ve ana yola yakınlığı sayesinde çalışanların toplu taşıma araçlarını kullanarak karbon salınımının azaltılmasına katkıda bulunmasını teşvik ediyor.
64
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Method Research Company Method Research firmasının İstanbul’daki ofisi, Türkiye’nin ilk LEED Altın sertifikalı renovasyon projesi olma özeliğini taşıyor. 1991 yılında inşa edilen binanın tekrar kullanılabilmesi için deprem kontrolleri yapıldıktan sonra, yapısal elemanlarının %100’ü tekrar kullanıldı. Böylece yeni binalardan kaynaklanan çevresel etkiler (atık, yeni malzeme üretimi, ulaşım vb.) azaltıldı ve binanın yaşam döngüsü uzatıldı. Projede enerjiden %23, su kullanımından ise %40 tasarruf sağlandı. Su tüketiminde peyzaj alanlarının etkisi düşünülerek az su tüketen çalı ve yer örtücü bitkiler tercih edildi. Geleneksel bir peyzaj projesine göre %86 oranında tasarruflu bir peyzaj projesi tasarlandı, peyzaj sulamasında ihtiyaç duyulan tüm su çatıdan toplanan yağmur suyundan karşılanarak şebeke suyu kullanımı %100 oranında azaltıldı. Projedeki yaşam alanları manzara ve gün ışığından maksimum fayda sağlanacak şekilde tasarlandı. En az
İstanbul 1991 leed altın
250 Lux gün ışığı alan yaşam alanlarının oranı %90, manzara gören yaşam alanlarının oranı ise %92. Otoparkların bodrum katta tasarlanmış olması ısı adası etkisini düşürdü. Binanın ıslak hacimlerinde düşük kapasiteli klozetler, susuz pisuarlar ve düşük debili lavabo, eviye ve duş bataryaları kullanılarak şebeke suyu kullanımından %40 tasarruf sağlandı. Yerel ekonomiyi desteklemek ve yakıt tüketimi kaynaklı çevre kirliliğini önlemek için inşaatın %20’si yerel malzemelerden tercih edildi. Binanın ısıtma ve soğutma sistemi için yüksek verimli değişken gaz debili (VRV) sistemleri kullanıldı. Isıtma ve soğutmadaki kayıpları önlemek için ise yüksek performanslı dış cephe izolasyonu ve camlar tercih edildi. Isıtma ve soğutma sistemlerinde ozon tabakasına zarar verecek gazlar (CFC gazı) yerine küresel ısınmaya en az etki edecek gazlardan biri olan R410a kullanıldı.
65
Binada ASHRAE standartlarına göre %30 daha fazla taze hava sağlandı, kullanım yoğunluğu yüksek olan alanlarda karbondioksit sensörleri kullanılarak hava kalitesi kontrol altında tutuldu, böylece çalışanlar için sağlıklı bir çalışma ortamı yaratıldı. Dim edilebilir aydınlatma sistemleri ile ışık seviyesi ihtiyaca göre ayarlanabilirken, bunun yanında hareket, varlık ve gün ışığı sensörleri ile gereksiz aydınlatmanın önüne geçildi. Çalışma masalarına masa lambaları yerleştirilerek çalışanların kendi ışık seviyelerini ayarlayabilmelerine olanak sağlandı. Çalışanların sağlığı ve konforu için bina içerisinde kullanılan tüm yapıştırıcı, dolgu, boya, kaplama ve zemin döşemeleri VOC (kimyasal uçucu bileşik) içermeyenlerden seçildi. Yüksek verimli pompalar ve fanlarla da enerji tasarrufu sağlandı. Proje aşamasında inşaat çalışmalarına başlamadan önce hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC planı
(Erozyon ve Sedimantasyon Kontrol Planı) hazırlanarak, şantiye araç giriş-çıkışında ve yağan yağmurla toprağın şantiye dışına çıkması engellendi.
katkıda bulunan ERKE Tasarım......sf 86-87 konumu: Üsküdar, İstanbul sahibi: Method Research Company sertifika: LEED-NC v2009, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım kapalı alan: 1.950 m2 arsa alanı: 460 m2
66
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
katkıda bulunan Altensis......sf 80-81 konum: Çamlıca, İstanbul sahibi: Yıldız Holding sertifika: LEED-EB:OM v2009, Gümüş sertifika danışmanı: Altensis
Yıldız Holding Binası Yıldız Holding’in Çamlıca’da bulunan yerleşkesi, holding bünyesindeki şirketlerin merkez yönetim, pazarlama, denetim, hukuk, finans gibi teşkilatlarını barındıran birçok binadan oluşuyor. Yıllar önce yapılan binalar Yıldız Holding bünyesine katılınca kapsamlı renovasyon gördü. Bu renovasyonlar sonrasında yapılar, ofis olarak işlev görmeye başladı.LEED EB:OM (Existing Buildings: Operation&Maintenance) kategorisinde değerlendirilen projede sertifika kriterlerine yönelik yapılmış ve yapılmakta olan birçok uygulama sayılabilir. Çevreye ve biyoçeşitliliğe zararlı olmayan entegre haşere mücadele planlaması ve uygulaması yapıldı. Araç kullanımının neden olduğu sera gazı emisyonlarının azalması için çalışanlar toplu taşıma araçlarını kullanmaya teşvik ediliyor. Yerleşke içerisindeki şartlar dahilinde yeşil alanlarda yerel bitkiler ya da yerel iklim koşullarına uygun, az su isteyen bitkiler kullanılıyor. Dış aydınlatmada kullanılan armatürler ışık kirliliğine yol
İSTANBUL 2012 leed GÜMÜŞ
açmayacak tipte armatürlerle değiştirildi ve LEED tarafından belirlenen azami değerlerin çok altına çekildi. Su harcayan armatürler ve rezervuarlar LEED kriterlerinin altında değerlere sahip modellere dönüştürüldü. Binaların enerji harcayan ana sistemlerinin enerji verimliliği etütleri, ASHARE standartlarına göre detaylı olarak yapıldı, enerji verimliliğini yükseltmek için yol haritası çıkarıldı. Ozon tabakasına zararlı olmayan ve küresel ısınmaya etki eden soğutucu akışkanlar kullanıldı. Enerji tüketim değerlerinin sistem bazında ayrı ayrı takibine olanak sağlayacak basit sayaçlama sistemleri kuruldu. Satın alınan elektrik enerjisinin yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten bir tedarikçiden temin edilmesine dikkat ediliyor. Elektronik ürünlerde düşük tüketim değerlerine sahip cihazların tercih ediliyor ve düşük civalı floresan tip lambalar kullanılıyor. Geri dönüşüm firmaları ve belediye ile yapılan sözleşme ve protokoller dahilinde atıklar geri dönüşüme gönderiliyor.
67
katkıda bulunanlar Form Group......sf 90-91 Kalebodur......sf 94-95
Forum Kayseri Kayseri’nin ilk yeşil alışveriş merkezi olan Forum Kayseri, BREEAM Çok İyi sertifikasını alarak şehirdeki sertifikalanmış ilk yeşil bina projesi oldu. Avrupa standartlarında karbon salınımını esas alan, enerji tüketimini en aza indirecek, ozon dostu elektromekanik sistem seçimleri ile ziyaretçilerine ve kullanıcılarına yarar sağlayacak bir altyapıda hazırlanan Forum Kayseri, şehrin mimari kimliğini yansıtan özellikler taşıyor. Kayseri’deki bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması anlayışına paralel olarak projede de özel bisiklet park alanları düzenlendi. Sulama sisteminden en verimli şekilde faydalanmak ve su tüketimini azaltmak amacıyla sisteme nem ve yağmur sensörleri eklendi. Bu arada inşaat sürecinde de saha organizasyonunu çevreye rahatsızlık vermeyecek şekilde hazırlayarak, sahada oluşan atıkların atık
Toyota Plaza Mıçı Adana’da 2010 yılında hizmete açılan Toyota Plaza Mıçı, 2012 yılında mevcut binalar için uygulanmakta olan BREEAM Kullanımda kriterleri doğrultusunda değerlendirilerek “asset” kategorisinde %54,70 puan ile “iyi” ve “bina yönetimi” kategorisinde %80,31 puan ile “mükemmel” sertifikasını almaya hak kazandı. Toyota Plaza Mıçı malzeme, enerji, su, sağlık ve konfor, arazi kullanımı ve ekoloji, atık yönetimi ve ulaşım kriterlerine göre değerlendirildi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar sonucunda, enerji kimlik belgesi ile enerji sınıfının B olduğu
kayserİ 2011 breeam çok İyİ
yönetim planına uygun biçimde saha dışına alınması ve değerlendirilmesi sağlandı. Avrupa standartlarında karbon salınımını esas alan, enerji tüketimini en aza indirecek, ozon dostu elektro-mekanik sistem seçimleri ile Forum Kayseri’de uzun vadede kiracılarına da yarar sağlayacak bir altyapı oluşturuldu. yatırımcılar: Multi Development, Union Investment Real Estate AG proje geliştirme: Multi Development Türkiye sertifika: BREEAM Uluslararası 2008 Avrupa, Çok İyi sertifika danışmanı: Drees & Sommer Advanced Building Technologies GmbH konsept tasarım: T+T Design mimari tasarım: T+T Design, L35 uygulama projesi: ERA proje yönetimi: Proge
ADANA
sertifika: BREEAM Kullanımda, İyi ve Mükemmel sertifika danışmanı: Turkeco
2010 breeam KULLANIMDA
belirlendi. Enerji ve su tüketimleri ve atık yönetimi ile ilgili hedef ve gereklilikler Toyota Plaza Mıçı’nın sahip olduğu ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi belgesine göre düzenlendi. Aydınlatma seviyeleri; tasarruflu bir biçimde en iyi görsel performans ve konforu sağlayacak şekilde tasarlandı. Az su harcayan klozet ve armatürlerin kullanımı önemli ölçüde su tasarrufu sağlanıyor. Ofis ve mekanik servis bölümlerinde, zararlı uçucu organik bileşik içermeyen malzemelerin kullanılmasıyla sağlıklı ve konforlu çalışma ortamları sağlandı.
68
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
42 Maslak Yaklaşık 220.000 m2 kapalı alana sahip 42 Maslak projesi, Maslak bölgesinin kalbinde eski bir fabrika arazisinde inşa ediliyor. İnşaatı bitmekte olan ofis bölümleri ile proje işletmeye girmeye hazırlanıyor. Gelecek aşamalarda ise konut, otel, AVM blokları hazır olacak. Çok yüksek sürdürülebilirlik kriterlerine sahip olan bu projede özellikle mimari grubun almış olduğu tasarım kararlarında enerji verimliliğine dikkat edilmesi öne çıkıyor. Projenin en erken tasarım aşamalarından itibaren geliştirilen enerji modeli, tüm tasarım ve inşaat süreci boyunca da karar destek aracı olarak işlev görüyor. Özellikle müteahhit firma tarafından satın alınan merkezi ısıtmasoğutma ekipmanlarının seçiminde bina enerji simülasyonlarından faydalanılarak binanın yük karakteristiğine en uygun ekipmanların seçilmesi söz konusu oldu. Ayrıca cephe tasarımı ve elemanlarının seçiminde en yüksek enerji ve konfor kriterlerinin karşılanmasına yönelik çalışmalar yapıldı.
İstanbul 2014 leed (Ön Sertİfİka)
Tasarımın LEED kriterleri konusunda uzmanlığa sahip bir mimarlık firması tarafından yapılmış olması, sertifikasyon başvurusunda belgeleme açısından problem yaşanmamasını sağladı. İnşaat sırasında müteahhit ve alt taşeron firmalar içerisinde oluşturulan malzeme takip ve kontrol organizasyonu sayesinde, sadece LEED kriterlerine uygun malzemelerin kullanılması sağlandı. Ayrıca tüm mekanik ve aydınlatma sistemlerinin ASHRAE sertifikalı devreye alma uzmanı tarafından kontrol edilmesine yönelik süreçlerin oluşturulması hem LEED’in olmazsa olmaz bir şartı olarak gerçekleştirildi, hem de projeden bina sistemleri noktasında beklenen yüksek kalitenin sağlanmasını mümkün kıldı. Ayrıca 42 Maslak projesi, Türkiye’de ortak bir baza üzerinde yer alan farklı yapıların sertifikasyonunu kolaylaştıran LEED’in “master site” yaklaşımının Türkiye’de uygulandığı ilk proje olma özelliğine sahip.
69
katkıda bulunanlar Kalebodur......sf 94-95 Kone......sf 98-99 Mimta EkoYapı......sf 100-101 sahibi: Bay İnşaat, İstanbul Çorap Sanayi mimari proje: Chapman Taylor Espana ruhsat projesi: Piramit Mimarlık/Turgut Toydemir statik proje: Yapı Teknik/Şakir Teker, Mustafa Kayış, Halil İbrahim Boztepe, Salih Çakır, Ali Dedeoğlu mekanik proje: Detay Mühendislik/Kani Korkmaz elektrik proje: HB Teknik/Hüseyin Gülsoy, Hasan Akgül peyzaj projesi: DS Mimarlık/Deniz Aslan, Sevim Aslan cephe danışmanı: Axis Facades/Özgür Tuna sertifika: LEED-CS v2009 sertifika danışmanı: Mimta EkoYapı bina enerji modellemesi: Ömer Moltay/ASHRAE BEMP yapı denetim: Hisar Yapı Denetim/Nejat Bahalıbaba, Bahattin Aslan geoteknik danışmanı: Enar Mühendislik/Ahmet Sağlamer yangın danışmanı: Etik Mühendislik/ Abdurrahman Kılıç statik proje danışmanı: Uğur Ersoy, Kutay Orakçal altyapı danışmanı: Köroğlu Mühendislik/Zafer Köroğlu akustik danışmanı: Akustik İzolasyon Danışmanlık/ Duyal Karagözoğlu rüzgar tüneli testi: BMT Fluidtechnik/Volker Buttgereit avm ve ofis danışmanı: John Lang Lasalle, Avi Alkaş otel danışmanlık: Servotel/Ömer İsvan
70
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Tekfen Levent Ofis Levent Ofis, tasarımından uygulamasına birçok yeniliği içinde barındırıyor. En ileri inşaat tekniklerini en kaliteli malzemeyle buluşturan projede görselliğe ve işlevselliğe eşit oranda önem verildi. Projenin konsept tasarım ve mimari projeleri Molestina Architekten, uygulama projeleriyse Swanke Hayden Connell Architects (SHCA) tarafından hazırlandı. Levent Ofis tasarım ölçütleri, inşaat planlaması ve işletim senaryosuyla konforlu, sağlıklı ve verimli bir yaşam alanı sunarken hem kullanıcısına hem de çevresine dost bir bina olma özelliğine sahip. Tekfen Emlak Geliştirme Grubu’nun Levent’te, Tekfen Tower’dan sonra ikinci A sınıfı ofis projesi olan Levent Ofis, Amerikan Yeşil Binalar Konseyi tarafından LEED Altın sertifikasına layık görüldü.
İstanbul 2010 leed altın
Çevre dostu bu projede çalışanların yaşam kalitesinin artırılması ön planda tutulurken özel olarak seçilen ve tüm cepheyi saran bitkilendirme sistemiyle binanın ısı kazanımı dengelendi ve akılcı şekilde seçilen mekanik sistemlerle ekonomik açıdan en yüksek enerji verimliliğinin sağlanması amaçlandı. Katlarda oluşturulan kat bahçeleriyle kullanıcılara kapalı ofis ortamından çıkıp doğal hava alma imkanı sağlanırken yeşilin her an hissedilebildiği konforlu bir ofis ortamı yaratıldı. Çevreye saygılı birçok uygulama sayesinde Levent Ofis projesinde, enerji tüketiminde standartların belirlediği bir binaya göre en az %35 tasarruf yapılabileceği simülasyonla kanıtlandı.
71
katkıda bulunanlar Altensis......sf 80-81 Kone......sf 98-99 konsept projesi: Molestina Arkitekten uygulama projeleri: Swanke Hayden Connell Architects sertifika: LEED-CS 2.0, Altın sertifika danışmanı: Altensis arsa alanı: 2.500 m2 toplam inşaat alanı: 15.900 m2 toplam satılabilir alan: 7.650 m2 ofis ofis tipleri ve büyüklükleri: 750-800 m2 proje başlangıç tarihi: Şubat 2009 proje bitiş tarihi: Ekim 2010
72
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Metlife Türkiye Ofisi Metlife Türkiye Ofisi Kavacık Ticaret Merkezi’nde iki katta yer alıyor. Binanın bulunduğu konum itibariyle merkezi oluşu ve ulaşım akslarına yakınlığı nedeniyle firma tarafından tercih edildi. Mekan tasarımı, firmanın uluslararası kurumsal kimliği, işlevselleği ve çalışan konforu çerçevesinde gözetirken, Kavacık Ticaret Merkezi binasının da bütünleşik getirisi olan yeşil bina konseptiyle birleştirildi. Proje, uygulama sonunda LEED Altın sertifikasına uygun bulundu. Değerlendirme aşamasında kriterler tasarım, uygulama, inovasyon ve işlevsellik başlıkları altında ele alındı. Tasarım sürecinde konsept oluşturulurken enerji ve su tasarrufu sağlayan ürün ve sistemler seçildi. Mekanik sistemler tüm mahallenin ısıtma ve soğutma anlamında yerel olarak kontrol edilebilmesini mümkün hale getirerek konforu artırırken enerji sarfiyatının da en aza indirilmesini sağlayacak biçimde tasarlandı. Aydınlatma otomasyonu ile donatılan projede aynı zamanda çalışma alanları gün ışığından en fazla
İstanbul 2012 leed altın
faydalanacak biçimde planlandı. Buna ek olarak aydınlatma armatürlerinde LED ve PLC ampuller kullanıldı. Islak hacimlerde kullanılan vitrifiye ve armatürler su tüketimini azaltan otomatik ve sensörlü ürünlerden seçildi. Binanın mekanik sisteminin bir parçası olan gri su sistemi ile tuvaletlerin yıkama sistemlerindeki temiz su kullanımı da ortadan kaldırılmış oldu. Bunun yanı sıra çöpler için atık yönetimi yapıldı ve ayrıştırılacak tipte çöp kovaları kullanıldı, saklama ekipmanları ve dolap tasarımları buna göre şekillendirildi. Kullanılan hareketli mobilyalar tedarikçi firma ile birlikte yapılan ortak çalışma sonucunda geri dönüştürülmüş ve dönüştürülebilecek malzemelerden üretildi. Uygulamada kullanılan malzemelerin yerel veya yakın konumlardan temin edilmiş olmasına özen gösterildi. Genelde çevre koruma etkisi kapsamında 800 km’lik bir alan içerisinden alım yapıldı. Malzemelerin çevreye, uygulayıcıların ve kullanıcıların sağlığına zarar verecek maddeler içermemesine dikkat edildi. Boya ve
73
türevi malzemelerde VOC değeri düşük ürünler kullanıldı. Bu değerler ve içerikler tedarikçi firmalardan alınan dokümanlar ve sertifikalarla belgelendi. Şantiye sırasında havalandırma kanalları ve cihazların temizliğine özen gösterilerek kapalı olarak muhafaza edildi. Montajın ardından ayrı bir ekip tarafından temizliği sistematik şekilde yapılarak aktif hale getirildi. Sahaya gelen malzemeler çalışan sağlığı açısından birbirinden ayrı ve kapalı biçimde muhafaza edildi. Ortaya çıkan metal, kağıt, plastik, ahşap gibi atık madde ve molozlar ayrıştırılıp geri kazanım merkezlerine belgelenerek aktarıldı. Ayrıca Metlife tarafından bir enerji tedarik anlaşması yapıldı. Bu anlaşmaya göre kullanılan miktar kadar elektrik enerjisi şebeke üzerinden alınarak, bedeli rüzgar enerjisi ile elektrik üreten bir firmaya aktarıldı. Bu şekilde ilgili idari teşvik ile alternatif enerji kaynaklarına yapılan yatırımlara ek katkıda bulunulmuş oldu. Ofis içi TV sisteminden yeşil bina konseptiyle ilgili bilinçlendirici görsel ve videolar yayınlanarak
ve projeler geliştirilerek inovasyon puanı alındı. Çalışanlarla yapılan atölyelerde pil, toner, CD gibi malzemelerin ayrıştırılıp geri dönüştürülmesi için çalışmalar yapıldı. Ofisin konumu ise ulaşım açısından çevreye yapacağı olumsuz etkiyi azaltması sebebiyle ilave puan kazandırdı.
mimari tasarım, proje ve ana yüklenici: Sistema Teknolojik Yapı mekanik proje ve uygulama: KA Mühendislik sertifika: LEED-CI v2009, Altın sertifika danışmanı: Altensis elektrik proje ve uygulama: KA Mühendislik fotoğraflar: Gürkan Akay katkıda bulunan Altensis......sf 80-81
74
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Rönesans Mecidiyeköy Ofisi İstanbul Mecidiyeköy’de sıkışık kent dokusu içindeki proje alanında imar kısıtları doğrultusunda tanımlanmış olan blok yapısında; kütlesi oyularak elde edilen iç avlu ile yapı zenginleştirildi. Proje ve cephe anlayışı ile çevresinden ayrılan yapı, sosyal iletişim ortamı kurgusu ile öne çıkıyor. Proje, Mecidiyeköy metro istasyonu, otobüs ve metrobüs hatlarına çok yakın mesafede yer alıyor. Yakın çevresinde konut ve ticari yapılaşmaların bulunması ile bina, kullanıcılarına günlük ihtiyaçlarını kolayca karşılayabilecekleri temel servislere erişilebilirlik sunuyor. Enerji ve suyun etkin olarak kullanıldığı bir yapı tasarlamak için projenin birçok özelliği bulunuyor. Rönesans Mecidiyeköy Ofisi’nde enerjiden %21, su kullanımından ise %43 tasarruf sağlandı. Su tüketiminde peyzaj alanlarının etkisi düşünülerek, az su tüketen çalı, yer örtücü bitkiler ile su tasarruflu sulama sistemleri tercih edildi. Geleneksel bir peyzaj projesine göre
İstanbul 2013 leed altın
%66 daha az su harcayan bir peyzaj projesi hazırlandı. Projedeki yaşam alanları manzaradan maksimum fayda sağlanacak şekilde tasarlanarak, yaşam alanlarında %95 oranında manzara elde edildi. Proje sahasında açık alan oranının artırılması için yeşil çatı ile bir avlu tasarımı yapıldı. Bu tasarım ile hem bina kullanıcılarına pozitif yönde etki sağlanırken, ısı adası etkisi azaltıldı ve doğal bir yalıtım sağlayarak binanın enerji yükü düşürüldü. Otoparkların bodrum katta tasarlanmış olması da ısı adası etkisini düşürdü. Bina içi su tüketiminde ise ıslak hacimlerde düşük kapasiteli rezervuarlar ve düşük debili lavabo, eviye ve duş bataryaları kullanılarak şebeke suyu kullanımından %43 tasarruf sağlandı. Yerel ekonomiyi desteklemek ve yakıt tüketimi kaynaklı çevre kirliliğini önlemek için inşaat maliyetinin %33’ü yerel malzemelerden tercih edildi. Doğal kaynakların tüketimini ve atık oluşumunu azaltmak için maliyetin %46’sı geri
75 katkıda bulunanlar BTM......sf 84-85 ERKE Tasarım......sf 86-87 Eryap......sf 88-89 Jotun Boya......sf 92-93 Kone......sf 98-99
konum: Mecidiyeköy, İstanbul sahibi: Rönesans Gayrimenkul mimari proje: MuuM Mimarlık sertifika: LEED-CS v2009, Altın sertifika danışmanı: ERKE Tasarım elektrik proje: EMP Mühendislik peyzaj projesi: On Tasarım mekanik proje: Gürson Mühendislik aydınlatma danışmanı: ZKLD kapalı alan: 14.835 m2 arsa alanı: 3.917 m2
dönüştürülmüş malzemelerden kullanıldı. Binanın ısıtmasoğutma sistemi için yüksek verimli kazan ve çiller kullanıldı. Isıtma ve soğutmadaki kayıpları önlemek için ise yüksek performanslı dış cephe yalıtımı ve camlar tercih edildi. Isıtma ve soğutma sistemlerinde ozon tabakasına zarar verecek gazların (CFC gazı) yerine küresel ısınmaya en az etki edecek gazlardan biri olan R-134a kullanıldı. Binada ASHRAE standartlarına göre %30 daha fazla taze hava sağlandı, Core&Shell kapsamındaki kullanım yoğunluğu yüksek olan alanlarda karbondioksit sensörleri kullanılarak hava kalitesi kontrol altında tutuldu, böylece çalışanlar için sağlıklı bir çalışma ortamı yaratıldı. Dim edilebilir aydınlatma sistemleri ile ışık seviyesi ihtiyaca göre ayarlanabilirken, bunun yanında hareket, varlık ve gün ışığı sensörleri ile gereksiz aydınlatmanın önüne geçildi. Çalışma masalarına masa lambaları yerleştirilerek çalışanların kendi ışık seviyelerini
ayarlayabilmelerine olanak sağlandı. Çalışanların sağlığı ve konforu için bina içerisinde kullanılan tüm yapıştırıcı ve dolgu malzemeleri VOC (kimyasal uçucu bileşik) içermeyen veya insan sağlığına zarar oluşturmayacak sınırlar içinde olan ürünler arasından seçildi. Yüksek verimli pompalar ve fanlar ile de enerji tasarrufu sağlandı. Proje aşamasında, inşaat çalışmalarına başlamadan önce hava ve su kirliliğini önlemek, toprak kaybının önüne geçmek için ESC planı (Erozyon ve Sedimantasyon Kontrol Planı) hazırlandı, şantiye araç girişçıkışında ve yağan yağmurla toprağın şantiye dışına çıkması engellendi.
Hizmet ve Ürünleriyle Yeşil Binalara Katkıda Bulunanlar
80
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Altensis Türkiye’nin lider sürdürülebilirlik firması Altensis, çalıştığı projelere sürdürülebilirlik kriterlerini en mükemmel şekilde entegre edebilmek adına bünyesindeki uzmanlarla tam kapsamlı çözümler sunuyor. Bu konuyla ilgili hizmet veren Türkiye’de kurulmuş ilk firma olan Altensis, yurtiçi/yurtdışı tecrübesi ve verdiği hizmetlerin kapsamıyla sektörde farklılaşıyor. Altensis’in verdiği hizmetler şu şekilde özetlenebilir: • Çevre dostu bina değerlendirme sistemleri danışmanlığı ve denetlemesi (LEED ve BREEAM) • Yeşil bina mühendislik hizmetleri (Enerji ve günışığı modellemesi, commissioning, hesaplamalı akışkanlar dinamiği ile rüzgar analizleri, alternatif enerji proje yönetimi) • Kurumsal sürdürülebilirlik (Çevresel ürün beyanları-EPD, yaşam döngüsü analizleri, karbon emisyonu hesaplama ve dengeleme) • Enerji verimliliği etüt ve fizibilite çalışmaları • Bina akustiği danışmanlığı Altensis ayrıca, kardeş firması olan BES ENERJİ çatısı altında yetkilendirilmiş enerji verimliliği danışmanı firması (EVD) olarak enerji yöneticiliği, enerji kimlik belgesi verilmesi ve verimlilik artırıcı projelerin tasarımı ve uygulanması gibi hizmetler veriyor. Tamamladığı ve devam eden toplam 60’dan fazla proje ile Türkiye’nin en tecrübeli sürdürülebilirlik firması konumunda olan Altensis, yeşil binalar konusundaki liderliğini sektördeki “ilk”leri ile de kanıtladı.
Emaar Square
Maslak 1453
www.altensis.com Unilever Türkiye Merkez (Türkiye’nin “ilk” LEED sertifikalı projesi) Eser Holding Merkez (Türkiye’nin ilk LEED “Platin” sertifikalı projesi) Toyota Plaza Onatça (Türkiye’nin ilk BREEAM “Post-Construction” sertifikalı projesi)
Okmeydanı Devlet Hastanesi
Tekfen Levent Ofis (Türkiye’nin ilk LEED sertifikalı “ticari ofis” projesi) Baylo Suites (Türkiye’nin ilk LEED sertifikalı “renovasyon” projesi) Soyak Holding Merkez (Türkiye’nin ilk LEED “Existing Buildings” sertifikalı projesi) BASF Dilovası Yönetim Binası (Türkiye’nin ilk LEED “Gold” sertifikalı “renovasyon” projesi) BASF Yapı Kimyasalları Laboratuarları (Türkiye’nin ilk LEED “Platin” sertifikalı “endüstriyel” projesi)
Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Merkezi (Türkiye’nin ilk “LEED ve BREEAM” sertifikalı projesi) Metlife İstanbul Merkez (Türkiye’nin ilk LEED “Gold” sertifikalı “ticari iç mekan” projesi) Tekfen Bomonti Apartmanları (Türkiye’nin ilk LEED sertifikalı “konut” projesi)
82
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Autodesk Autodesk, 2011 yılında Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni imzalayarak sürdürülebilirlik amacını bir adım öteye taşıdı. “Autodesk Temiz Teknoloji Partner Programı” çerçevesinde sekiz ülkede dünyanın en zor çevre problemlerini çözmeye çalışan yüzlerce üye şirket destekleniyor. Tasarımda Ekolojik Yaklaşım Ekolojik hassasiyetle bazı temel teknolojiler sunan Autodesk, enerji, toprak ve su kullanımının azaltılmasına yardımcı oluyor. Tasarımın Büyük Global Oyuncusu Bilgisayar destekli tasarım ürünü AutoCAD’le önemli bir çıkış yapan Autodesk, 1982 yılında Amerika’da kurulmuş bir şirket. 90’lı yıllarda büyük başarılara imza atarak büyüyen şirketin dünya çapında 7.500 çalışanı ve yazılım portföyünde 100’den fazla ürünü bulunuyor. Autodesk’in Türkiye Ofisi ise 2007 yılında kuruldu ve beş yılda üç kat büyüme gerçekleştirdi. Gelenek mi, Enerji Verimliliği mi? Altı yıldır sürdürülebilirlik konusuna odaklanan şirket için bu kavram müşterilerine de kazandırmak istediği temel bir yaklaşım. Fakat güncel anketlere göre mimarlık ve mühendislik firmalarının çoğu inovasyon dahilinde “çok karmaşık”, “bildiğimiz yoldan şaşmayalım” gibi düşüncelerle sürdürülebilir bina projeleri üzerinde çalışmıyor. Oysaki 2B çizimlerden 3B sanal yapılara geçenler, yeni edindikleri teknik üstünlükleri bina projelerine uygulamak istediklerinde daha
cesur davranıyorlar. Bunun bilincinde olan Autodesk, sürdürülebilir tasarımı mühendisler, mimarlar ve tasarımcılar için kolay ve sezgisel hale getirmeye yardımcı olacak ürünler, araçlar ve kaynaklar sunmaya devam ediyor. Enerji Verimliliğinde Sanal Yapı Devrimi Autodesk’in yazılımları; yenilenebilir enerji kaynakları alternatiflerine gerek kalmadan, binanın genel enerji ihtiyacı için yalıtım, ışıklandırma, havalandırma ve iklimlendirmenin tasarım sürecinde uygulanmasıyla verimli çözümler sunuyor. Örneğin çatıdaki açıklıklardan sıcak hava çekerek havalandırma sağlayabilen konik yapılar, sakinlerine güneş enerjisi ve gölge sağlayan çatı kafesine destek verebiliyor. Aynı şekilde, Autodesk’in ürünleriyle tasarlanan bir merkez binasının arazisinde bulunan tesis, 5000 galon artık suyu günlük kullanım için arıtabiliyor. Dev Tasarruf Rakamları Autodesk, kendi operasyonlarındaki davranışlarıyla da insanlara daha iyi bir dünya yaratmaları için ilham vermeyi hedefliyor ve bu doğrultuda her yıl düzenli olarak sürdürülebilirlik raporu yayınlıyor. Şirket, en büyük veri merkezinde enerji kullanımı ve sera gazı emisyonunu %62 oranında azaltırken IT altyapı giderlerini de yıllık 57 milyon dolara düşürmeyi başardı. 2011’de 62.500 ton olan sera gazı emisyonu bu yıl 61.600 tona; enerji kullanımı ise 45.400’den 35.800 megavat saate düştü. Teknolojik Ekoloji Kavramı İnsanlığın gelişimi ve gezegenin yarınları için tasarım ürünlerinde, binalarda ve şehirlerde sürdürülebilirliğe ihtiyaç var. Mimarlar, mühendisler ve tasarımcılarla karmaşık tasarım sorunlarını çözmek gerekiyor. Bu bağlamdaki hayalleri gerçekleştirmek için Autodesk bazı temel teknolojiler sunuyor. Bulut tabanlı hizmetler ve müşterilerine malzeme optimizasyonu sağlamak için teknolojiler geliştirirken, kullanılan tasarım araçlarına ekolojik bir anlayış katıyor. Böylece enerji, toprak ve su kullanımının azaltılmasına yardımcı olmayı amaçlıyor. www.autodesk.com.tr
84
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
BTM YAPILARA HAYAT VEREN ÇÖZÜMLER Merkezi İzmir’de olan Türkiye’nin öncü yalıtım şirketi BTM’nin temelleri, 1976 yılında Türkiye Şişe Cam Topluluğu tarafından İstanbul’da atıldı. 1986 yılından bu yana ise İzmir/Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki üretim tesislerinde faaliyetlerini yeni ve teknolojik yatırımları ile artırarak sürdürüyor. BTM’nin su yalıtımı, ısı yalıtımı ve çatı kaplama malzemeleri üretilen toplam beş tesisi bulunuyor. BTM Grup şirketlerinden Polpan Kz Kazakistan’da faaliyet gösteren ve yılda 75.000 m3 ısı yalıtım plakası üretimi yapılan bir tesis. Türkiye’deki ilklere imza atan BTM, 1989 yılında polimer bitümlü su yalıtım örtüsünü (Breeam Kitabına göre C sınıfı), 1994 yılında kapalı gözenekli XPS ısı yalıtım levhasını, 1997 yılında çatı kaplama malzemesi Shingle’ı ilk kez üreterek yalıtım sektöründeki öncü konumunu perçinledi. 2008 yılında sentetik örtü üretimine Polyplan (Breeam Kitabına göre B sınıfı) markası ile başladı. Kuruluşundan bugüne hızla ürün yelpazesini genişleten BTM’nin ürünleri çatıdan temele, kullanıcısının her ihtiyacına cevap verebilen zengin bir yelpazede sunuluyor. BTM her geçen yıl önemi artan sürdürülebilir ve çevreci ürünleri bu zengin yelpaze içine katıyor. Optigreen yeşil çatı sistemleri ve BTM Cool Shingle ile doğayı koruma altına alıyor.
Ürkmez, BTM Cool Shingle’ın avantajlarından bahsetti ve “BTM Cool Shingle kaplı evler yaz aylarında daha az soğutma enerjisine ihtiyaç duyarlar, diğer ürünlerle kıyaslandığında çatının yüzey sıcaklığı daha düşük olur. Bu da evinizin daha konforlu olacağı anlamına gelir. Bir diğer avantajı ise, şehirlerde oluşan ısı adası etkisini azaltmaya yardımcı olması. Böylece dünya yüzeyinin de daha az ısınmasını sağlıyor ve iklim değişikliğinin yavaşlamasına katkıda bulunmuş oluyor. Yani çatınızda BTM Cool Shingle tercih ederek, hem kendi soğutma bütçenize katkıda bulunuyor, hem de çevreci özelliği sayesinde dünyamıza iyi davranmış oluyorsunuz” dedi. Rönesans Mecidiyeköy Ofis Binası, İstanbul Tuzla Piri Reis Üniversitesi, İstanbul Nidakule, İstanbul Apec Çelik Sakura Park Evleri, Yalova Özçelik İmaj Tan Ankara Konutları, Ankara Orman Bakanlığı Afyon Bitki Üretim Tesisi, Afyon Uşak Üniversitesi Teras Alanları, Uşak Akvaryum Projesi, Antalya Teos Sığacık Yat Limanı, İzmir Mesa Yamaç Evler, İstanbul Ataköy Ağaoğlu Konutları, İstanbul
BTM’den Yeni ve Çevreci SHINGLE: BTM Cool SHINGLE ve BTM Cool SHINGLE Plus Türkiye’de shingle çatı kaplama örtülerini ilk kez üreten BTM, geniş shingle ürün yelpazesine “yeni” ve “çevreci” bir ürün daha katarak, yapı profesyonellerinin ve tüketicilerin seçeneklerini zenginleştirdi. BTM Cool Shingle ve BTM Cool Shingle Plus olarak iki farklı seçenekle piyasaya sürülen bu yeni ürün, sahip olduğu beyaz renk sayesinde ışığı yansıtma özelliğine sahip. Özellikle sıcak yaz aylarında çatıların daha serin, evlerin daha konforlu olmasını sağlıyor. BTM Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Orkun Ürkmez, yeni shingle ürünü ile ilgili olarak “Beyaz renk taşlı çatı kaplama malzemesi shingle üretme fikri, beyaz rengin güneş ışınlarını yansıtmasından yola çıkılarak oluştu. BTM olarak biz, kullanıcıların beğenisine iki farklı renk seçeneği sunduk. BTM Cool Shingle Plus içinde hiç koyu renk olmayan bembeyaz bir ürün. Bu sayede güneş ışınlarını yüksek oranda geri yansıtıyor ve dünyada genelde sıcak bölgelerde tercih ediliyor. BTM Cool Shingle ise içinde düşük miktarda koyu renk barındırarak, çatılarda üç boyut etkisinin yaratılmasını sağlıyor. Böylece çatınız hem serinliyor hem de estetik anlamda değer kazanıyor” dedi.
Folkart Narlıdere, İzmir Soyak Mavişehir Konutları, İzmir Agora Alışveriş Merkezi, İzmir Cihangir Katlı Otopark Temel Yalıtımı, İstanbul
85
Daha yeşil daha çevreci bir dünya için BTM OPTIGREEN Çatıların yeşillendirilmesi, bahçe çatıların oluşturulması insanlar için doğrudan ve dolaylı yoldan birçok avantaj sağlıyor; daha iyi ve düzenli bir çevre, yaşanılası mekanlar BTM Optigreen ile gerçeğe dönüşüyor. BTM Optigreen yeşil çatı sistemi sayesinde yaşadığımız binalar suyun yıpratıcı etkilerinden korunuyor, çatı ve yalıtım katmanlarına ulaşan sular güvenle uzaklaştırılıyor. Çatı yeşillendirmesinde kullanılan bitki örtüsü etkin drenaj sayesinde, su azlığı veya aşırı su birikmesinden dolayı zarar görmüyor. Doğayı yaşadığı mekanlara katmak isteyen, gelecek nesillere kirlenmemiş, yıpranmamış, yeşili daha çok bir çevre bırakmak isteyenler BTM Optigreen yeşil çatı sistemini tercih ediyor. BTM Optigreen Yeşil Çatı Sistemi’nde iki tip çözüm sunuluyor: 1.BTM Optigreen Ekonomik Çatı Çözümü Düz ve 5°’ye kadar eğimli çatılarda kullanılan ekonomik çatı çözümü olumsuz tabiat şartlarına karşı etkin bir koruma sağlarken, yerel iklim koşullarının iyileştirilmesine de katkıda bulunuyor. Üstün drenaj performansı sayesinde kanalizasyon sistem yükünün azaltıyor. Bu sistemin bileşenleri: - Bitki - Özel Toprak Tabakası - BTM Optigreen Sistem Filtresi Tip 105 - BTM Optigreen Drenaj Elemanı Tip FKD 25 (25 mm) - BTM Optigreen Üçgen Su Kanalı Profili - BTM Optigreen Koruma ve Muhafaza Örtüsü - BTM Botanik Su Yalıtım Örtüsü
2.BTM Optigreen Eğimli Çatı Çözümü Eğimli çatılarda tercih edilen yeşil çatı çözümü, eğimli ve dik bahçe çatılar için kesin çözümler sunuyor. Ekonomik ve güvenli kaydırmazlık sistemine sahip ve yüksek sıcaklıklara, soğuğa karşı etkin koruma sağlıyor. UV ışınlarına karşı kalkan oluşturuyor ve olası zararları engelliyor. Hava kaynaklı zararlı maddeleri filtreliyor. Yoğun yağışlarda yapıları koruyor ve su kirliliğini engelliyor. Bu sistemin bileşenleri: - Bitki - Özel Toprak Tabakası Tip E (60-130 mm) - BTM Optigreen Kaydırmazlık Sistemi - BTM Optigreen Drenaj Örtüsü – Tip 800 - BTM Optigreen Drenaj Örtüsü – Tip RMS 500 - BTM Botanik Su Yalıtım Örtüsü Kendi Çatını Kendin Yarat Uygulaması BTM, çatısını shingle ile kaplatmak isteyen, geniş model ve renk seçenekleri konusunda kullanıcıların karar vermelerini kolaylaştırmak için www.btmshingle.com web sitesinde özel bir uygulama başlattı. Sadece zor karar veren seçici tüketiciler için değil, “çatımda shingle olsaydı nasıl olurdu” diye merak eden müşteriler için de büyük fırsat sunan “Kendi Çatını Kendin Yarat” uygulaması “Kendi Çatını Kendin Yarat” simgesinin üzerine tıklayanların, istedikleri tipte yapıyı, seçtikleri model ve renk shingle ile kaplayabilmelerine olanak sağlıyor. www.btm.co
86
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Erke Tasarım ERKE Tasarım, 18 yıllık profesyonel proje, danışmanlık ve uygulama birikimiyle 2007 yılında kuruldu. ERKE tasarımcıları ve danışmanları projeyi yalnızca teknik bir olgu olarak değil, yaşayan, nefes alan ve insanlara yaşam sunan bir ruh olarak algılıyor. Henüz proje boyut kazanmamışken, projenin içine girerek, havasını teneffüs ederek, bir odasını kendine ofis yaparak mekanın içinde yaşamaya başlıyor. ERKE tasarımcısı ve danışmanı, bu yaşam sürecinde artık mekanın yatırımcısı, kiracısı, çalışanı ve hatta mekanın dışındaki doğa haline geliyor. Yaptığı hesap, bu mekanın içinde ve dışında “nasıl mutlu olunur”un hesabı. Mühendislik hesaplarını, bilgi birikimini, estetik anlayışını, ahlak ve görgüsünü insanların mutluluğu hesabına kullanıyor. Mimarinin ruhunu bozmayan, yatırımcının beklentilerini karşılayan, doğaya ve doğala saygılı tasarımlarının mutluluğunu ve iç huzurunu yaşıyor ERKE tasarımcıları ve danışmanları. Bu temel felsefe ile ERKE, elektrik proje tasarımı ve danışmanlığı, aydınlatma danışmanlığı, akustik danışmanlığı, enerji verimliliği ve LEED/BREEAM yeşil bina danışmanlığı konularında çalışmalarını sürdürüyor.
Torunlar Mall Of Istanbul
www.erketasarim.com Abdullah Gül Üniversitesi-5 Bina, Kayseri
Varyap-GAP Metropol Istanbul
Anadolu Sağlık Bilimleri Üniversitesi-7 Bina, Kocaeli Borusan Makine ve Güç Sistemleri Sanayi, Adana Coca Cola Green Field Project, Pakistan Çebi Yapı Yazıhane Home Ofis Projesi, İstanbul Gelal Çorap Fabrikası, Çankırı Kulak İnşaat Lakke Valle-44 Villa, İstanbul Nuhoğlu Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi, İstanbul Rönesans TED Koleji, İstanbul Rönesans Tower, İstanbul
Abdullah Gül Üniversitesi
Torun Tower, İstanbul Torunlar Mall Of Istanbul, İstanbul Transvaro TOSB Work Inn Hotel, İstanbul Türk Traktör Fabrikası, Adapazarı Varyap-GAP Metropol Istanbul, İstanbul
Rönesans Tower
Çebi Yapı Yazıhane Home Ofis
88
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Eryap “Yeşil” Projeler İçin Yeni Nesil Taş Yünü: Wooler Lider markaların üreticisi Eryap yeni ürünü Wooler taş yünüyle sektördeki öncülüğünü ve yalıtımındaki iddiasını bir adım öteye taşıyor. İleri teknoloji üretim süreci ve üstün ürün kalite performansı gibi avantajlarıyla Wooler, rakiplerinden ayrışarak “yeni nesil taş yünü” söylemini hak ediyor. Hammaddenin ergitilmesinde açığa çıkan yüksek oranda sıcak yanmamış hava geri besleme ile üretim sürecinde tekrar kullanılarak ihtiyaç duyulan enerji miktarı azaltılıyor. • Ergitme fırınında biriken safsızlıkların özel bir teknoloji ile ayrıştırılması ve ürün içerisindeki şut (elyaflaşmamış taş) miktarını minimum değerlere düşürülmesi sayesinde Wooler, sahip olduğu üstün ısı yalıtım değeri ile muadillerine kıyasla daha fazla enerji tasarrufu sağlanabilmesine olanak sağlıyor. • Uzun lif yapısı sayesinde bünyesinde hapsettiği havanın dağılımı ve dış koşullardan ayrımını daha iyi sağlayarak en az ısı iletkenlik değeri ile mükemmel ısı yalıtımı sunarken, kesim ve laminasyonda düzgün kenar ve yüzeye sahip yüksek kalitede ürün elde edilmesine olanak sunuyor. • 30-200 kg/m3 aralığındaki farklı yoğunluklarda, 25-200 mm aralığındaki farklı kalınlık ve boyutlarda, farklı ürün grubu ve projelere özel ürünlerinden oluşan geniş ürün yelpazesi ile tüm beklentileri karşılıyor. • Vakumlu paketlerde sevk edilen Wooler taş yünü ürünleri, hacimce %30’lara varan nakliye avantajı sağlayarak bayiler ve yapı marketler açısından daha az depo, teşhir ve raf alanı avantajı sunuyor. Öte yandan ürünün sevki, stoklanması gibi faaliyetler için harcanan enerjinin neden olduğu sera gazı oluşumundaki kurumsal pay da azalıyor. Sahip olduğu ısı iletkenlik değeriyle mükemmel ısı yalıtımı sunan Wooler, gürültüyü ve titreşimi emerek huzurlu ve sağlıklı bir yaşam alanı sunarken, A1 sınıfı yangın yalıtımı özelliğiyle yapıları yangına karşı daha güvenilir bir hale getiriyor. Yapıların çatı, dış cephe gibi birçok farklı alanında ve çeşitli sektörlerde tercih edilen Wooler, kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve teknik özelliklerde, değişik kaplama malzemeleriyle şilte, levha, boru ve dökme şeklinde üretilebiliyor.
Doğa Dostu, CE Onaylı Wooler Taş Yünü Prestijli Projelerde Tercih Ediliyor İleri Teknolojiyle üretilen doğa dostu Wooler marka taş yünü üretim tesisi, öncelikle TSE tarafından gerçekleştirilen fabrika denetiminden ve akabinde TS eN 13162 standardı kapsamındaki ürün spesifikasyon testlerinden başarıyla geçti. CE belgeli Wooler, Zincirlikuyu’da inşaatı devam eden Zorlu Center, ASL & Kalyon İş Ortaklığı tarafından İstanbul Fatih Vatan Caddesi İstanbul Vergi Dairesi, Mecidiyeköy Trump Towers, Fulya Polat Towers, Akasya Acıbadem, İstwest, Nish Adalar, Marmara Park AVM, Eroğlu Ekşinar Konakları, Zorlu Enerji Grubu Jeotermal Enerji Santrali gibi projelerde tercih ediliyor. www.wooler.com.tr www.er-yap.com.tr
90
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Form Şirketler Grubu 1965 yılında Ankara’da kurularak çalışmalarına başlayan Form Şirketler Grubu, iklimlendirme ve yenilenebilir enerji alanında, yeşil bina oluşumunu destekleyen enerji verimliliği yüksek cihazların üretim ve temini ile birlikte kurulum ve düzenli bakım faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Altı firmadan oluşan Form Şirketler Grubu; iklimlendirme, imalat, yenilenebilir enerji ve bakımservis olarak ayrılıyor. Merkez ofisi Maslak İstanbul’da bulunan grubun Ankara, Antalya, İzmir, Adana ve Bursa’da da bölge müdürlükleri bulunuyor. Klima faaliyetlerinde merkezi klima sistemleri ve VRF cihazları temin eden Form Şirketler Grubu, paket klima cihazlarında Lennox, ısı pompalarında Climate Master, soğutma gruplarında DunhamBush ve Clivet, VRF ürünlerinde ise Mitsubishi Heavy Industries klima sistemleriyle büyük hacimli binaların iklimlendirilmesi için geniş bir ürün yelpazesi sunuyor. Yerli imalat olarak Sunvia doğal aydınlatma sistemleri, evaporatif soğutucular, Solair sıcak hava panelleri ve hava kanalları ürünleri imal eden Form, geçtiğimiz aylarda Alman-Roda markasına ait duman tahliye ve doğal havalandırma kapaklarını ürün yelpazesine ekleyerek bu sistemlerin Türkiye’de tek yetkili temsilcisi oldu. Ayrıca güneşten elektrik elde eden fotovoltaik sistemlerin projelendirme ve anahtar teslim kurulumunu sağlayan Form Şirketler Grubu, bu konuda da Türkiye’de en fazla referansa sahip firma olarak biliniyor. 47 yıllık deneyimiyle Form Şirketler Grubu’nun Avrupa’daki en büyük yer altı suyu kaynaklı ısı pompası ve Türkiye’deki en büyük toprak kaynaklı ısı pompası uygulaması referansları bulunuyor. Bu referanslarla birlikte deniz suyundan iklimlendirme sistemi, gün ışığı aydınlatmalı bina uygulaması ve tek çatıda fotovoltaik uygulama gibi birçok konuda ilk ve en büyük uygulamalara sahip.
16 9 İstanbul - VRF Sistemleri
Perfetti Van Melle Sakız Fabrikası - Esnek Güneş Paneli
www.formgroup.com Roda Duman Tahliye Sistemleri
Titanik Otel, Kartal-Taksim-Bakırköy/İstanbul – VRF Sistemleri İstanbul Kongre Merkezi, Harbiye/İstanbul – VRF Sistemleri Meydan M1 AVM, Ümraniye/İstanbul – Toprak Kaynaklı Isı Pompası, Soğutma Kulesi, Paket Klima Afrodit Otel, Kıbrıs – Soğutma Grubu, Klima Santrali, Fancoil Eser Holding, Ankara – Güneş Paneli, Rüzgar Türbini Terracity AVM, Lara/Antalya – Yeraltı Suyu Kaynaklı Isı Pompası, Soğutma Grupları Torium AVM, Haramidere/İstanbul – Isı Pompası, Paket Klima İstinye Park AVM, İstinye/İstanbul – Isı Pompası Lennox - Paket Klimalar
92
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Jotun Boya 1926’da Norveç’te kurulan Jotun Boya, yeşil bina değerlendirme sistemleri kriterlerine uygun boyalarıyla öne çıkıyor. Çevre dostu binalar konusunda eğitimli kadrosu ve uluslararası laboratuvarlardan onaylı çözümleriyle Jotun, dünyada ve Türkiye’de birçok yeşil yapıyı koruyor. İnşaat boyaları, deniz boyaları, endüstri boyaları ve toz boyalarıyla pek çok sektörün ihtiyacını karşılayan Jotun, yüksek müşteri memnuniyeti, ileri teknoloji, geniş Ar-Ge ağı, yüksek ürün kalitesi ve mükemmel teknik servis ilkelerini her koşulda koruyor. Sürdürülebilirliği uzun vadeli bir rekabet avantajı olarak gören Jotun, çevre ve insan sağlığı konusundaki hassasiyetini “Yeşil Adımlar” konseptiyle somutlaştırıyor. Daha az solvent emisyonu enerji verimliliği, karbon ayak izinin azaltılması, atıkların geri dönüşümü ve daha az zararlı madde kullanımı konusunda yoğunlaşan Jotun, faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde yeşil adımlarla ilgili aktivitelerini sürdürüyor. Yüksek kaliteli ürün ve çözümleriyle yıllardır çevre korumasına katkıda bulunan Jotun’un V.O.C. (uçucu organik bileşenler) oranı düşük iç cephe ürünleriyle daha kaliteli ve sağlıklı yaşam alanları yaratmak mümkün. Formülasyonunda kurşun, cıva, krom, kadmiyum gibi zararlı bileşenler içermeyen, 20 yıl korumayla uzun süre dayanım ve estetik görünüm sağlayan Jotun’un dış cephe ürünleri bina yüzeyini de daha serin tutarak enerji verimliliği de sağlıyor. Çevre dostu dekoratif ve endüstri boyalarının yanı sıra solventsiz yapısı ve kurşun gibi zararlı madde içermeyen formülasyonlarıyla alüminyum yüzeylerde 30 yıl koruma sağlayan ürünleriyle toz boya ürünleri, dekoratif boyalarda olduğu gibi dış cephedeki alüminyum yüzeyleri daha serin tutarak enerji verimliliğine katkıda bulunuyor. Jotun Boya attığı bu önemli adımların dünyada bir standart haline gelebilmesi için çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde çalışıyor. Bu amaçla Jotun, yeşil bilincinin gelişmesi için yoğun çalışmalar gerçekleştiren ÇEDBİK’in üyeleri arasına katılan ilk boya markası. Markaların da yeşil bir dünya için önemli adımlar atmaları gerektiğine inanan Jotun, ÇEDBİK’in faaliyetlerine destek vermekten büyük mutluluk duyuyor. Jotun Boya aynı zamanda Emirates Green Building Council, Indian Green Building Council ve U.S. Green Building Council üyesi.
Eser Holding Binası
Baylo Suites
Tekfen Kağıthane Ofis Park
Baylo Suites, İstanbul Eser Holding Binası, Ankara Etiler Le Meridien Otel, İstanbul İstanbul Sapphire, İstanbul
www.jotun.com.tr
Marmara Forum AVM, İstanbul
Sabiha Gökçen Havalimanı, İstanbul Savoy Ulus, İstanbul Tarsu AVM, Mersin Tekfen Kağıthane Ofis Park, İstanbul
Masdar City, Abu Dhabi
Varyap Meridian, İstanbul
Rönesans Mecidiyeköy Ofis
Zorlu Center, İstanbul
Binası, İstanbul
94
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Kalebodur “Her Kalebodur Çevreyi Korur” Kalebodur’un çevre dostluğu EPD ile tescillendi. Alman İnşaat ve Çevre Birliği IBU (Institut Bauen und Umwelt) tarafından onaylanan Çevresel Ürün Deklarasyonları - EPD (Environmental Product Declarations) ile Kalebodur, tüm seramik ürünlerine “çevre etiketi” alarak sektörde önemli bir adım attı. EPD sertifikalı Kalebodur ürünleri, kullanıldığı projelerin LEED ve BREEAM sertifikası almasına katkı sağlıyor. Sertifika alan projeler hem yeşil bina ünvanı ile prestij kazanıyor hem de çevre dostu oluyor. Kalesınterflex Kalesinterflex seramik sektörüne bir yenilik getiriyor ve 1000x3000 mm boyutlarında, 3 mm kalınlığında porselen seramik levhalar sunuyor. Yaklaşık 21 kg (7kg/m2) ağırlığında olan Kalesinterflex levhaların dışbükey esneklik yarıçapı 5,5 metre. Ateşe tamamen dayanıklı, alev almaz ve yanmaz özelliğe sahip (Kategori 0) ürün, yüzeyindeki koruyucu sır tabakası ve porselen yapısı sayesinde en güçlü kimyasallara (asit ve baz) karşı dayanıklılık gösteriyor. Kalesinterflex standart cam ve seramik kesicileri ve bilgisayar kontrollü otomatik kesme ve delme makineleriyle istenen boyutlarda kesilebiliyor, cam ya da benzer malzemeler için kullanılan alet ve matkaplar ile delinebileceği gibi diğer bilinen otomatik aletlerle de delinebiliyor. Kalesinterflex’in düzgün yüzeyi kir tutmayan bir yapıya sahip. Gerektiğinde su ve bilinen temizlik ürünleriyle kolayca silinebiliyor ve lekelenmiyor. Çevreye duyarlı bir teknolojiyle üretilen ürün, Ecospecifer belgesine sahip. Geleneksel seramik üretim süreçleriyle karşılaştırıldığında ortaya çıkan gaz ve toz emisyonu 20 kat, CO2 emisyonu ise 1000 kat daha düşük. Nano kompozit yüzey özelliği sayesinde fotokatalik olan Kalesinterflex leke tutmuyor, yağmur ve güneş ışığı sayesinde lekeler temizleniyor. Bakterilere, küfe ve mantara karşı dayanıklı olan Kalesinterflex, TÜBİTAK tarafından onaylı Antibakteriyel Ürün Güvencesi’ne sahip. Boya kalemi, keçeli kalem, ve tahta kalemi yazıları kolayca silinebiliyor ve temizleniyor.
Carrefour AVM
Misia Konutları
Barselona Metro İstasyonu
Referans Projelerden Bazıları Adliye Sarayı, Kırşehir Barselona Metro İstasyonu, İspanya Carrefour AVM, Bahçelievler/İstanbul İTOB, Menderes/İzmir Misia Konutları, Bursa İstanbul Kongre Merkezi, İstanbul Fulya Acıbadem Hastanesi, İstanbul
Swiss Otel Grand Efes
95
Ödül Alan Yeşil Binalarda Kullanılan Kalebodur Ürünleri Kalestone / Divan Kalestone Divan, Anadolu tarihinde önemli bir yeri olan Selçuklu mimarisinin dokularını günümüze taşıyor. Seri, modüler özelliği sayesinde farklı boyutların birlikte kullanılmasıyla mimari tasarımda sınır tanımıyor. Hafif strüktürlü ve yumuşak yüzeyi kolayca temizlenen seri, ıslak ve kuru uygulamalarla eşsiz doğal taş görünümüne sahip. Divan renk seçenekleriyle iç ve dış mekanlara ve cephelere zengin bir görünümün yanı sıra tarihten esintiler de katıyor. Kalestone / Garden Doğada bulunan en özel doğal taşlardan porfidonun seramik karolara uyarlanmasıyla ortaya çıkan Garden serisi mekanlarda seçkin bir atmosfer yaratıyor. Üç farklı renk seçeneği, 30x60, 60x60, 45x90 cm boyutları ve özel üretim teknolojisinin kattığı derinlik hissiyle, mistik çağrışımlar yapıyor. Yüzey kaymazlığına sahip olan ve kolayca temizlenebilen seri, hem iç hem de dış mekanlarda yer ve duvar karosu olarak kullanılabiliyor. Özellikle havuz çevresi ile bahçe ve terasların zemin ve duvarlarında mükemmel sonuçlar veriyor.
Kalestone / Divan
Kalestone / Heraklıa Heraklia serisi Eski Roma’nın doğal taşlarla bezenmiş eşsiz güzelliğini seramik karolara taşıyor. Doğal taşın büyüsünü Twinpress teknolojisiyle üretilen seramik karoların dayanıklılığı ile buluşturan Heraklia, tarihin dingin dokusunu yaşam alanlarına taşıyor. Luxury Cement Bir karonun güçlü ve dayanıklı olduğunu en güzel ifade eden serilerden biri Luxury Cement, fullbody porselen seramik karo, güçlü tipolojisi ile sofistike mekanlar, minimal çözümler sunmak için tasarlandı. Birbirine uyumlu 60x60, 45x90 ve 30x60 cm boyutlarında üretilen seri, zengin dekorları ile günümüz dekorasyon trendlerini yansıtan mimari çözümleri mekanlara taşırken, ince tasarım dokunuşuyla da fark yaratıyor. www.kale.com.tr facebook.com/Kalebodur twitter.com/Kalebodur
Kalestone / Garden
Kalestone / Heraklia
96
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Kilsan Tuğlanın En Yeşil Hali Binaların inşasında duvar ve döşeme elemanı olarak önemli oranda yer tutan tuğla, %100 doğal ve %100 geri dönüşümlü yapısıyla ekolojik inşaat projeleri için ideal bir malzeme. Tuğlanın öyküsü doğal yaşam dengesinin bir süreci olarak, neredeyse insanlığın varoluşuyla başlamış. Doğanın dört elementi toprak, su, ateş ve hava buluşunca bazen ev olmuş başını sokacak; bazen kap kacak yiyeceğini saklayacak; bazen bir tablet, üzerine hayatı kazıyacak. Günümüzün ihtiyaçları ilk çağlardan çok daha farklı olsa da, yaşamın sürdürülebilirliği ancak doğayla barışık teknolojik gelişmeler ve ekolojik yaklaşımlar ile olabilir. KİLSAN, İstanbul’un tuğlası İstanbul’daki fabrikasıyla, bölgesindeki tüm şantiyelere minimum karbon ayak iziyle tuğla sağlayabilen, üretim teknolojisi ve ürünleriyle ekolojik dengelerin korunmasına özen gösteren Kilsan, bakanlık tarafından belirlenen yıllık geri kazanım hedeflerine göre çalışan ve ÇEVKO’nun sözleşmeli firması olarak ambalajlarında yeşil nokta kullanan bir tuğla üreticisi. Kullanıcıyı bilgilendirmek, kolayca ürün ve stok takibi yapılmasını sağlamak amacıyla tuğlalar, dört adet robotla otomatik olarak ambalajlanıp etiketleniyor. Tuğlaların ambalajlanması, üretimden uygulamaya kadar hava şartlarından korunmasını sağlıyor. Yükleme ve boşaltmanın yanı sıra şantiye içinde yatay ve dikeyde ürün naklini kolaylaştırıyor. İşgücünden, fireden ve zamandan tasarruf sağlıyor.
Ham madde kaynağı olarak kullanılan alanlar sonrasında ağaçlandırılarak koruma altına alınıyor.
Ambalaj, tuğlaları hava şartlarından koruyor, işgücünden, fireden ve zamandan tasarruf sağlanıyor.
40.000 m2 kapalı alanda yapılan üretimin tüm aşamalarında PLC’li otomasyon sistemi kullanılıyor.
Kullandığı elektriğin tümünü kendi üreten Kilsan, 290.000 m2 arazisi üzerindeki 40.000 m2 kapalı alanda, günlük 2.500 ton toprak işleme kapasitesine sahip. 17 adet robotla, tamamı PLC kontrollü üç üretim hattında, dört grupta 21 farklı ürünü, dünyanın en büyüğü unvanını koruyan 200 metre uzunluğundaki tünel fırınında, doğalgaz kullanarak üretiyor. www.kilsan.com
Üretim, yükleme ve paketleme 17 adet robotla otomatik olarak yapılıyor.
98
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
KONE 1910 yılında Finlandiya’nın Helsinki kentinde kurulan ve 1987 yılında Türkiye pazarına giren dünyanın en önemli asansör markalarından KONE, geçen sene 100. yılını kutladı. 50 ülkede 35 binden fazla çalışanıyla faaliyet gösteren KONE, Türkiye pazarında büyük projelere imza atmaya devam ediyor. KONE, sertifikalı ürünleriyle en güvenilir markalar arasında yer alıyor. Dünyada yılda 35 bin adedin üzerinde asansör ve yürüyen merdiven üreten, 600 bin civarında üniteye bakım hizmeti veren KONE, asansör ve yürüyen merdivenler için eko-etkin çözümler sunuyor. Tasarımdan başlayarak, imalat ve montaj aşamasına, montajdan bakım ve modernizasyona kadar her adımda müşterilerine destek veriyor. Sektöre getirdiği yenilikler ve çıkardığı ürünlerle standartları oluşturan KONE, asansör ve yürüyen merdiven konusunda icat ettiği 3000 patenti elinde bulunduruyor ve her yıl yaklaşık 300 adet yeni patent alıyor. www.kone.com
M3 Sincan Metro Hattı, Ankara, 2013 Milas-Bodrum Havalimanı Dış Hatlar Terminali İlave, Muğla, 2012
İskenderun Anemon Hotel, Hatay, 2012 Rönesans Samsun AVM ve Otel Projesi, Samsun, 2012 Regnum Escana Bodrum, Muğla, 2012 42 Maslak, İstanbul, 2012 Caprice Gold Otel, İstanbul, 2012 Kentplus Newport, İstanbul, 2012 Bomonti Kongre ve Kültür Merkezi, İstanbul, 2012 Mall of İstanbul, İstanbul, 2012 Dedeman Otel, Ankara, 2011 Metro Grossmarket Çiğli, İzmir, 2011 Gordion AVM Koçtaş, Ankara, 2011 Maxx Royal Otel, Antalya, 2011 Skytowers, İstanbul, 2011
99
Asansör ve yürüyen merdiven üretimi ve tasarımı konusunda dünya liderlerinden olan KONE, 1996 yılında piyasaya sunduğu MonoSpace adıyla bilinen, yağ kullanımı gerektirmeyen makine dairesiz asansörler ile önemli ölçüde enerji tasarrufu sağladı. Kaldırma ünitesini asansör kuyusunun içine yerleştirerek, fazladan alan gerektiren makine dairesi ihtiyacını ortadan kaldıran devrim niteliğindeki bu yenilik dünyada büyük ilgi gördü. Üretime başlandığı 1996 yılından bu yana 250.000 adedi aşan MonoSpace üretimiyle 400 MW’lik bir elektrik santrali tarafından üretilen elektrik miktarı kadar tasarruf sağladı. Bunun diğer anlamı, dünyayı üç milyon varil petrol tüketiminden veya trafikte olan 160.000 aracın çevreye yaydığı karbondioksit salınımından kurtarmış olması. KONE MonoSpace, asansör dünyasında yarattığı yeni standartlarla, kullanıcı ve mal sahiplerine de pek çok avantaj sundu. MonoSpace ile başlayan makine dairesiz asansör kullanımı dünyada hızla artarken bu konuda öncü olan KONE, yeni çözümler geliştirerek lüks ve yüksek katlı binalar için kullanılan asansörlerde de aynı teknolojiyi kullanmaya başladı. Günümüzde dünyada kullanılan asansörlerin üçte ikilik bölümünün makine dairesiz asansör olduğunu belirten KONE yetkilileri, bu durumun MonoSpace’in ne kadar başarılı olduğunun kanıtı olduğunu bildiriyorlar. MonoSpace’in sağladığı avantajlar: • Geleneksel asansörlere göre %50-70 oranında enerji tasarrufu, • Eko-verimli aydınlatma; LED aydınlatmalarla %80 enerji tasarrufu, • Yenilenebilir çözümlerle %35’e kadar geri kazanılan enerji, • Bekleme çözümleri; asansör kullanımda olmadığında enerji tasarrufu,
Ayrıca; • Makine dairesiz asansör kullanılan binaların çatılarında biçimsiz çıkıntılara gerek kalmıyor, böylece şehir siluetinin bozulmasını engelliyor. • Makine dairesini binanın çatısından alıp asansör kuyusunun içine yerleştirmek binanın “beşinci cephe”sini, yani çatısını boş bırakarak özgürleştiriyor. Böylelikle çatı makine dairesinden öte, daha başka ve daha hoş bir amaçla kullanılabilecek hale geliyor. • Hafifliği nedeniyle bina statiğine yük getirmiyor. • Motorun düşük devirli olması ve redüksiyon dişlisine ihtiyacının olmaması EcoDisc®’i son derece sağlam ve basit bir hale getirirken, yumuşak ve güvenilir bir seyir konforu sağlıyor. • Ekonomik enerji kullanımı, yağ gerektirmemesi, aynı zamanda kolayca geri dönüşebilen çevre dostu malzemelerle üretilmesi, hem satın alanlar hem de kullanıcılar açısından çevreye duyarlılığın bir göstergesi.
100
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Mimta EkoYapı Mimta EkoYapı, 1989 senesinden bu yana faaliyet gösteren Mimta Mimarlık firmasının bir parçası olarak 2009 senesinden bu yana yeşil binalar ve sürdürülebilir teknolojiler alanında hizmetler sunuyor. 2009 yılından beri bünyesinde barındırdığı LEED AP, BREEAM Assessor, ASHRAE Bina Enerji Modellemesi Uzmanı (BEMP) ve ASHRAE Commissioning Uzmanı (CPMP) sertifikalarına sahip personel ile gerek bina projelerinin LEED ve BREEAM sertifikasyonu, gerekse de sürdürülebilir bina tasarım ve inşaatında ihtiyaç duyulan enerji modellemesi gibi çalışmaları tamamen kendi bünyesinde yerinde getiriyor. Türkiye’nin en prestijli projelerinde danışmanlık hizmeti veren Mimta EkoYapı, ayrıca ana firmasının sahip olduğu üretim ve taahhüt kapasitesini kullanarak sürdürülebilir binalarda ihtiyaç duyulabilecek teknolojileri müşteriye aynı hizmet çatısında sunabiliyor. 2010 senesinde kurulmuş olan kardeş kuruluş MimtaSolar, güneşten elektrik üreten fotovoltaik sistemlerin taahhüt hizmetlerini gerçekleştirerek binalarda enerji maliyetlerinin daha da düşürülmesine katkıda bulunuyor. Firmanın en önemli özelliklerinden biri, binaların tasarım sürecinde yaptığı katkı. Hedef bir yeşil bina sertifikası olsun olmasın, binaların daha iyi tasarlanmaları ve işletme sürecinde ortaya çıkacak giderlerin daha düşük olabilmeleri için çeşitli pasif önlemler, yük azaltma teknikleri, bina simülasyonları, yaşam döngüsü maliyetlendirmesi vb. kullanılarak daha kaliteli bir yapı elde etme süreci mümkün oluyor. Bu nedenle Mimta EkoYapı, inşaat sektöründe mimarlar ve mühendisler ile çok yakın bir şekilde çalışıyor. Ek olarak ana firma Mimta Mimarlık’ın mimari proje hizmetleri, LEED veya BREEAM sertifikasyon hizmeti de dahil olarak gerçekleştiriliyor. Türkiye çapında kentsel dönüşüm sürecine girildiği günümüzde, Türkiye’nin yapı sektöründe en ileri teknolojileri uygulama ve dünyaya örnek olacak şehirler yaratma fırsatı bulunuyor. Bunu göz önüne alarak, Mimta EkoYapı hizmetlerini sürekli olarak geliştirmeye ve en doğru sürdürülebilirlik yaklaşımlarını uygulamaya devam ediyor. Örneğin firma, en son konut ve ticari yerleşimlerin tasarımında kullanılan LEED for Neighborhood Development ve BREEAM Communities sistemlerinin Türkiye’deki ilk uygulayıcısı oldu. Ayrıca Rusya Federasyonu’nun önemli şehirlerinde Türk mimari gruplar ve yatırımcı firmalar ile birlikte LEED/BREEAM sertifikasyon hizmetleri verilmeye başlandı.
MEBE One Khimki Plaza, Moskova
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları Merkezi
www.eko-yapi.net NispetiyeON, İstanbul
101
Hizmet Sunulan Bazı Yeşil Bina Projeleri SAP Türkiye Ofis, İstanbul Li Fung Centre, İstanbul US CoE Consolidated Community Center, İncirlik/Adana 42 Maslak, İstanbul NispetiyeON, İstanbul Mistral Towers, İzmir Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İnsan Kaynakları Merkezi, Gaziantep MEBE One Khimki Plaza, Moskova Nevsky Prospekt Ofis Projesi, St. Petersburg Li Fung Centre Çatı Üstü Fotovoltaik Sistem, İstanbul
Halk GYO Levent Otel, İstanbul Türkiye Şişecam Fabrikaları A.Ş. ARGE Binası, Kocaeli Çanakkale Belediyesi “Yeşil” Yerel Yönetim ve Kültür Merkezi Binası Ulusal Mimari Proje Yarışması 3. Ödülü (Proje Müellifi: Yalın Mimarlık) Timur Gayrimenkul NEF09 Ofis Projesi, İstanbul Viaport Houses & Suites, İstanbul Hilton Güneşli, İstanbul Polimeks Bademlik Otel, Eskişehir
42 Maslak, İstanbul
Mistral Towers, İzmir
Bareaz Ofis Binası, Kuzey Irak
102
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Philips PHILIPS ve Çevreci Binalar Binaların çevreye etkisinin minimum düzeye indirilmesi yönündeki artan talebe yanıt olarak birçok organizasyon Philips’in aydınlatma çözümleri ve hizmetlerinden oluşan kapsamlı portföyü, çevreci bina sistemlerine katkıda bulunuyor ve hedeflenen yeşil bina sertifikası (LEED, BREEAM ya da Fransa’daki HQE gibi ulusal standartlar) için tasarım yapmaya ve sertifika almaya yardımcı oluyor. Philips birçok yönden referans oluşturuyor. Dünya Çevreci Bina Kurumu’nun global sponsoru olan Philips, ülkelerde bulunan yerel çevreci bina kurumlarında aktif bir şekilde yer alıyor. LEED ya da BREEAM konusunda akredite uzman olan birçok çalışanı, çevreci bina projelerinde çalışmaya hazır. Philips çözümleri bugüne dek yeşil bina sertifikası almış olan birçok başarılı projede kullanıldı. Bunun yanı sıra, Haut Qualité Environnementale (HQE) sertifikalı Paris merkezi dahil olmak üzere Philips ofisleri de sertifikalandırıldı. Ancak, çevreci bina tamamen enerji verimliliğiyle ilgili değil. Philips çözümleri; performansı optimum düzeye çıkarıyor, ışık kirliliğini azaltıyor ve mekanların kalitesini artırıyor. Çalışma ortamlarının daha sürdürülebilir ve yüksek performanslı olmasına ve çalışan mutluluğunun artmasına katkıda sağlıyor. Ofislerde Sürdürülebilir Aydınlatma ve Enerji tasarrufu Philips’in ofis aydınlatması konusundaki uzmanlığı üç alana odaklanıyor. Mutluluğu artırmak için daha sağlıklı bir işyeri oluşturulmasına yardımcı olan Philips, enerji tasarruflu ve gezegen dostu çözümlerle daha çevreci binalar sağlamaya odaklanıyor. Enerji tasarrufu için aşağıdaki stratejiler uygulanabilir: 1. Lambaları iyileştirmek; basit bir değiştirme çözümü enerji tüketimini azaltabilir. 2. Enerji tasarruflu LED’e geçmek; Philips’in kapsamlı LED portföyü, metrekare başına tüketilen vat miktarı açısından yeni standartlar belirler. Tüm ofis normlarıyla uyumlu olan ürünleri zararlı maddeler içermez ve üç kata kadar daha uzun süre dayanmaları nedeniyle bakım masraflarından da tasarruf ettirir. 3. Aydınlatmayla ilgili düşünme biçimini değiştirmek; çalışma alanlarında 500 lüks, geçiş alanlarında ise 300 lüks değerinde lambalar kullanılabilir. Işığın masaya taşınması performansı en üst düzeye çıkarır ve genel aydınlatma ihtiyacını azaltır.
4. Aydınlatma kontrolleri kullanmak; ara sıra kullanılan alanlardaki aydınlatma kontrolleri, etrafta kimse olmadığında lambaları kapatabilir. Aydınlatma kontrolleri ortamdaki doğal gün ışığı düzeyine bağlı olarak aydınlatma düzeyini otomatik olarak ayarlar. Genel aydınlatma, çalışma saatlerine ya da günlük ve planlanmış etkinliklere göre kapatılacak veya kısılacak şekilde otomatikleştirilebilir. Çalışanlar çok sayıda kullanıcı dostu ara birimden kişisel tercihlerine en uygun ışık düzeyini seçebilir. Tüm akıllı çözümler lambalara yerleştirilebilir, bağımsız ya da eksiksiz aydınlatma kontrolü şebekesi olarak kullanılabilir. 5. Lambaları ve panjurları birbirine bağlamak; değişen gün ışığı düzeyine bağlı olarak panjurları açan ve kapatan akıllı çözümler, rahatlığı en üst düzeye çıkarırken aydınlatma ve havalandırma için kullanılan enerji miktarını en alt düzeye indirir.
103
Endüstri için İş Performansını Artıran Sürdürülebilir Aydınlatma İşletmeler her geçen gün enerji tüketimini ve sera gazlarını azaltmak amacıyla yönetmeliklere uyum sağlamak için daha da fazla baskı altına giriyor. Aydınlatma, bu işletmelerin bu standartlara uyumlu hale gelmelerinin ve enerji tasarrufu yapmalarının en kolay yollarından biri. Eski ve verimsiz aydınlatma teknolojilerinin yavaş yavaş kullanımdan kaldırılması ve çevre dostu alternatiflere geçiş yapılması, enerji tüketimi ve CO2 emisyonu üzerinde anında etki oluşturarak bir yandan ışık kalitesini artırıp, diğer yandan şirketlerin yeni endüstri standartlarını karşılamasına veya aşmasına yardımcı olur. İş Kesintisinin Azaltılması Zamanından önce arızalanan bir lambayı değiştirmek için montaj hatlarının durdurulması veya işlemlerin kapatılması gereksiz karmaşaya, güvenli olmayan durumlara ve yüksek maliyetlere yol açar. Philips aydınlatma çözümleri, değişiklikler için bakım döngülerinin ve planının önceden genişletilmesine olanak sağlayarak üretim süreçlerini, iş operasyonlarını kesintiye uğratma ihtiyacını ve bununla ilişkili maliyetleri azaltır. Artan üretkenlik Daha iyi aydınlatma sayesinde görevler hızlandırılarak ve arıza oranları azaltılarak performans artırılabilir; ayrıca enerji tasarrufuyla birleştirildiğinde, sürdürülebilir aydınlatma, işini geliştirmek isteyenler için güçlü bir araç olabilir.
Personel ve işletmeler için güvenlik Philips sürekli olarak aydınlatma çözümlerinin güvenliğini artırmanın yollarını arıyor. Çalışanların verimli ve güvenli şekilde çalışmasına olanak sağlayan en iyi görünürlük için çalışma alanlarında yüksek kaliteli, tek biçim aydınlatma olması çok önemlidir. Sürdürülebilir aydınlatma çözümlerine geçiş yapılarak %79’a kadar enerji tasarrufu elde edilebilir. Aşağıdaki adresten Philips’in çevrimiçi Enerji Tasarrufu Hesaplayıcısı ziyaret edilebilir: www.philips.com/sustainableindustries
104
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Schneider Electric SCHNEIDER ELECTRIC GELECEĞE “YEŞİL”İ HEDİYE EDİYOR Enerji yönetiminde dünya çapında uzman Schneider Electric, gelecek nesillere kaynakları tükenmemiş, canlı bir dünya bırakma hedefiyle çalışıyor ve hizmet verdiği tüm sektörlere enerji yönetimi konusunda önderlik yapıyor. Schneider Electric enerji verimliliği pazarının tüm dünyada yeni ve gelişmekte olmasına rağmen kısa zaman içerisinde hızla büyümesi öngörülen bir alan olduğu bilinciyle konunun orta vadede zorunluluk haline geleceğine kesin gözüyle bakıyor. Şirket, sadece enerji maliyetlerinin artması sebebiyle değil; ülke ve dünya bazında ulaşılması gereken birtakım çevresel hedefler olduğu için enerji verimliliği pazarını büyütmek gereğine inanıyor. Dünyanın geleceğine ilişkin hassasiyetini, geliştirdiği yeşil ürünler ve almaya hak kazandığı sertifikalarla sergiliyor. TOSB’deki Trafo Fabrikası, Schneıder Electrıc’e İlk LEED Altın Sertifikasını Kazandırdı Gebze’deki TAYSAD OSB’de yer alan trafo fabrikası, Schneider Electric’in dünyada ilk LEED Gold sertifikalı binası oldu. Bina, şirketin enerji verimliliği alanındaki çalışmalarını tamamlar nitelikte tasarlandı ve inşa edildi. Manisa Fabrikası, BREEAM Yeşil Bina Sertifikası Aldı Schneider Electric’in Manisa Fabrikası, halihazırda kullanımda olan binalar için verilen in-use kategorisi BREEAM yeşil bina sertifikasını Türkiye’de almaya hak kazanan ilk fabrika olma özelliği taşıyor. Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik alanında birçok kritere göre yapılan inceleme sonucunda fabrikanın yeşil bina standartlarına uyduğu kanıtlanmış oldu.
Schneider Electric Manisa Fabrikası
Schneider Electric Trafo Fabrikası
105
SCHNEIDER ELECTRIC’TEN YEŞİL ÜRÜNLER Elektrik günümüzde sera gazlarını en çok artıran etken olarak görülüyor. Konutların ve ticari binaların CO2 emisyonlarının %50’ye kadar olan bölümü elektrik tüketiminden kaynaklanıyor. Artan tüketime paralel olarak ev tipi cihazlar, bilgisayarlar ve eğlence sistemleri hızla çoğalırken klima ve havalandırma sistemi gibi diğer ekipmanların kullanımı artıyor ve elektrik tüketimi diğer enerji kaynaklarının kullanımına göre orantısız bir şekilde yükseliyor. Bu tehlike karşısında Schneider Electric, yüksek oranda enerji verimliliği sağlayan yeşil ürünleriyle dikkat çekiyor. Schneider Electric, konut ve küçük ölçekli ticari bina pazarı için aydınlatma kontrolü alanında yeşil ürünler olarak dimmerler, zamanlayıcılar, hareket ve varlık dedektörleri, özel anahtarlar, ışığa duyarlı anahtarlar sunarken sıcaklık kontrolü için termostat, zemin ısıtma ve panjur kontrolü çözümleri üretiyor. Yine konut ve küçük binalar için programlanabilir zaman saatleri, hız kontrol cihazları ve fotovoltaik enerji üretimi çözümleri, ev otomasyon sistemleri, aydınlatma
kontrol sistemleri sunan Schneider Electric uzaktan kumanda, multimedya kontrolü ve alarm yönetimi çözümleriyle öne çıkıyor ve konutlarda, küçük binalarda %40’a varan tasarruf sağlıyor. Orta ve büyük ölçekli ticari bina pazarı için Schneider Electric, aydınlatma kontrolü, sıcaklık kontrolü ve panjur kontrolünün yanında bağımsız kullanılabilir elektronik cihazlar ve modüler çözümler, ağ bağlantılı entegre sistemler, iklimlendirme ve havalandırmada hız kontrol cihazları; enerji yönetiminde güç faktörü düzeltme, ölçüm, güç, izleme ve kontrol çözümleri sunarak %30’a ulaşan verimlilik sağlıyor. Sanayi ve altyapı pazarları için de yeşil ürünler sunan Schneider Electric, enerji izleme ve kontrol, HVAC ve motor kontrolü alanlarında %20’ye yakın tasarruf sağlıyor. Schnieder Electric, aldığı çevreci ödüller ve yeşil ürünleriyle çevresel problemlere akılcı, çevreye saygılı çözümler sunuyor ve yeşil çevrenin sürdürülebilirliği için yenilikçi ve sürekli gelişim yaklaşımına katkıda bulunuyor. www.schneider-electric.com.tr
Schneider Electric Akıllı Binalar
106
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Siemens SIemens ile Binalarda %40’a Varan Enerji Tasarrufu Binalar için enerji verimliliği alanında lider Siemens Bina Teknolojileri bölümü, en yüksek düzeyde konfor sunarken binaların enerji maliyetlerinin azaltılması konusunda da kapsamlı çözümler ve yenilikçi teknolojiler sağlıyor. Çevreye duyarlı özellikleriyle bu çözümler, binaların güvenilirliğini ve işletme performanslarını da artırıyor. Bilindiği üzere dünya enerji tüketiminin yaklaşık %40’ı binalara ait. Binalar ayrıca tüm dünyada sera gazı emisyonlarının da %21’inden sorumlu. Günümüzün bina sahipleri küresel olarak enerji tüketiminin azaltılması ve bu tüketimin çevreye etkisinin azaltılması sorumluluğunu taşıyor. Bir binadaki en büyük enerji tüketicileri toplam enerji maliyetlerinin %40 ila %60’ına denk gelen HVAC ve aydınlatma elemanlarıdır. Oysa durum böyle olmak zorunda değil. Yenilenmiş bir bina enerji tüketimini ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme (HVAC) ekipmanının performansını optimize ederek %40 oranında azaltabilir. Siemens DESIGO Insight yazılımı ve EN 15232’ye uygun ürünleri sayesinde bu oran yakalanabilir. Ayrıca EMC (Energy Monitoring & Controlling) sistemiyle enerji tüketimlerini izlemek, raporlamak ve benzer binalar ile karşılaştırmak mümkün. Yeşil Bina Monitörü (GBM – Green Building Monitor) ile de sonuçlar çalışanlarla ya da bina ziyaretçileriyle paylaşılarak ortak bilinç ve farkındalık artırılabilir. Dahası, bu önlemler için gereken yatırım, enerji tasarruflarıyla ve işletme maliyetlerindeki tasarruflarla geri kazanılabilir Siemens müşterileriyle birlikte binaların yaşam döngüleri boyunca gerekecek enerji satın alma, enerji verimliliği ve enerji yönetimi konularında maliyetten tasarruf sağlayan çözümler geliştirir. Sera gazını azaltma ve enerji kaynaklarının verimli kullanımı için de stratejiler geliştirme konusunda müşterilerini
destekleyen Siemens, bugüne kadar tüm dünyada 6.500 binayı optimize etmiş, bu optimizasyonlarla 2,4 milyon ton CO2 emisyonu azaltılmış ve bir milyar Euro’dan fazla tasarruf elde edilmiştir. Yeşil binalar için A’dan Z’ye kapsamlı ürünleriyle bina sahiplerine benzersiz bir enerji verimliliği portföyü sunan Siemens Bina Teknolojileri bölümü; RVS kazan kontrol panelleri, pompalar için Sinamics G120P frekans konvertörleri, kontrol vana ve motorları gibi pek çok hassas kontrol cihazıyla mevcut ve yeni binaların enerji tasarrufunu en üst seviyeye çıkarıyor. Siemens Bina Teknolojileri aynı zamanda %98’in üzerinde verime sahip Siemens Sinvert inverterleriyle anahtar teslimi Güneş Elektriği çözümleri sunuyor. www.siemens.com.tr/binateknolojileri
108
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Tepe İnşaat Türkiye’nin ilk özel üniversitesi olan Bilkent Üniversitesi’ne ait Bilkent Holding’in amiral gemisi Tepe İnşaat Sanayi A. Ş., kurumsal kimliğiyle inşaat sektörünün lider şirketlerinden biri. 43 yılı aşan tecrübesi ve ilke edindiği kalite anlayışıyla Tepe İnşaat, ismiyle sektöründe kalite ve müşteri memnuniyetini bir araya getiren bir marka oldu. Bugün projelendirmeden başlayarak anahtar teslimine uzanan sürecin her aşamasında kendi standartlarını aşan bir kalite anlayışını benimseyen Tepe İnşaat, özellikle nitelikli konut projeleri, alışveriş merkezleri, karma kullanım yapılar, hastane ve sağlık kompleksleri, havalimanı ve terminal projeleriyle, altyapı işleri konusunda kayda değer bir bilgi birikimine sahip. Narlife
www.tepeinsaat.com.tr
Narlife, İstanbul Narkule, İstanbul Tepe Prime, Ankara Narcity, İstanbul Kemerrose, İstanbul Beykoz Konakları, İstanbul Bilkent Bahçe, Ankara Bilkent Center, Ankara Tepe Nautilus, İstanbul
Narcity
Narkule
Tepe Prime
110
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
Türk Ytong Türk Ytong; üstün ısı yalıtımı, yangın güvenliği, hafiflik, kolay işlenebilirlik gibi özelliklere sahip, çevre dostu ürünleriyle sağlıklı ve modern yapılaşmaya yön veren, sağladığı enerji tasarrufu ile ülke ekonomisine de önemli katkıda bulunan bir şirket. İstanbul, Tekirdağ, Antalya ve Bilecik’te bulunan tesisleri ve Gaziantep’deki iştiraki ile yıllık yaklaşık iki milyon m3’e ulaşan üretim kapasitesi ve zengin ürün çeşitleri ile Ytong, Türkiye’nin en büyük, dünyanın sayılı gazbeton üreticileri arasında. Akıllıca ve en başından itibaren ekolojik olarak tasarlanmış ürünleri ile Ytong, ekolojik yapı malzemesine en iyi örnek. Ytong ürünleri doğal hammaddelerden elde ediliyor ve bu
Siemens GOSB Kampüsü
hammaddelerin çıkartılması ve işlenmesi sırasında çevreye zarar verilmiyor. Üretimde kapalı çevrim döngüler kullanılıyor. Bu şekilde atık çıkması önleniyor ve hammaddeden tasarruf edilmiş oluyor. Yüksek ısı yalıtımı özelliği nedeniyle, kullanıldığı binalarda enerji tüketimini azaltarak, ısıtma ve soğutma maliyetlerini düşürüyor. Hafif bir malzeme olması, nakliye sırasında tüketilen yakıt miktarı ve buna bağlı CO2 salınımını azaltarak bir avantaja dönüştürüyor. Mineral esaslı ve doğal olarak difüzyona açık bir inşaat malzemesi. Su buharını ve nemi doğal yoldan dış ortama iletiyor. Kapalı gözenekli yapısı nedeniyle su ya da nem tutma özelliği yok. Bu nedenle iç ortamda oluşan nem dışarı veriliyor. Bu sayede yapı iç ortamı doğal
Varyap Meridian
yoldan konfor düzeyine ulaşıyor. Ytong’da şantiye atıkları da yeniden değerlendirilebiliyor. Ytong, dünyaca kabul edilen bir çevre etiketi olan ve Alman İnşaat ve Çevre Birliği IBU (Institut Bauen&Umwelt) tarafından onaylanan “Çevresel Ürün Deklarasyonu”na (Enviromental Product Declaration - EPD) Türkiye’de sahip olan ilk marka ve ürün. Ytong, bu çevre etiketi ile yeşil bina sertifikasına aday projelerin tasarım ve inşaatından sorumlu mimar ve mühendislere ihtiyaç duydukları detaylı bilgileri şeffaf bir şekilde sunmakla kalmayıp, sahip olduğu çevre dostu özellikleri ile yüksek puanlar toplayarak hedefledikleri yeşil bina sertifikalarını almalarına katkıda bulunuyor.
www.ytong.com.tr YEŞİL BİNA Referanslarından Bazıları
Siemens GOSB Kampüsü, Kocaeli Wilo Pompa Orhanlı Tesisi, İstanbul BASF Laboratuvarları GOSB Binası, Kocaeli BASF Dilovası Yönetim Binası, Kocaeli Güler Plaza Kavacık, İstanbul Tekira AVM, Tekirdağ Ada AVM, Adapazarı Varyap Meridian, İstanbul Hilton Garden Inn, İstanbul
Wilo Pompa Orhanlı Tesisi
LEED ve BREEAM Sertifikasına Aday Yeşil Binalar
114
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
PROJE ADI
KONUMU
İŞVEREN/ YATIRIMCI
SERTİFİKA
MİMAR
SERTİFİKA DANIŞMANI
Abdullah Gül Üniversitesi
Kayseri
Abdullah Gül Üniversitesi
LEED
Emre Arolat Architects
ERKE Tasarım
Acıbadem Üniversitesi
İstanbul
Acıbadem Üniversitesi
LEED NC
Altensis
Ağaoğlu 212 Otel
İstanbul
Ağaoğlu
LEED
ERKE Tasarım
Ağaoğlu Andromeda Plus
İstanbul
Ağaoğlu
LEED NC
Ağaoğlu Maslak 1453
İstanbul
Ağaoğlu
LEED NC
Akasya Acıbadem
İstanbul
SAF GYO
BREEAM Özel
Mimarlar Workshop
Altensis
Akbatı
İstanbul
Akiş GYO
BREEAM Özel
KG Mimarlık
Altensis
Alaçatı MM Migros
İzmir
Migros Ticaret
LEED EB:OM
Anadolu Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Kocaeli
Anadolu Vakfı
LEED NC
Has Mimarlık
ERKE Tasarım
Anatolium AVM
Bursa
Corio Türkiye
BREEAM-In Use
AG Mimarlık
Grontmij
Anel İş Merkezi
İstanbul
Anel Yapı
LEED EB:OM
Anthill
İstanbul
Antyapı
BREEAM Uluslararası Özel
Turkeco
Antteras
İstanbul
Antyapı
BREEAM Uluslararası Özel
Turkeco
APS Ambalaj Halı Üretim İstanbul Binası
APS Ambalaj
LEED NC
ERKE Tasarım
APS Ambalaj Üretim Fabrikası
İstanbul
APS Ambalaj
LEED NC
ERKE Tasarım
Ataşehir Office Project
İstanbul
Rönesans GayrimenkulAcıbadem Proje Yönetimi Ortaklığı
LEED CS
Turkeco
Bahriye Üçok Çocuk Yuvası
İstanbul
Kadıköy Belediyesi
LEED
ERKE Tasarım
Borusan Makine ve Güç Sistemleri Hizmet Binası
Adana
Borusan Makine ve Güç Sistemleri
LEED NC
Bosch&Siemens İnovasyon Merkezi
Tekirdağ
Bosch-Siemens
LEED NC
Boytek Hotel
İstanbul
Boytek Reçine Boya ve Kimya
LEED NC
Büyükhanlı Ataşehir
İstanbul
Büyükhanlı Kardeşler
BREEAM Ticari
Çalık Holding Ofis Binası
İstanbul
Çalık Holding
LEED
Datacell Gebze
Kocaeli
Turkcell Gayrimenkul Hizmetleri
LEED NC
Dedeman İş Merkezi
İstanbul
Dedeman
BREEAM Avrupa Ticari
Dicle Kalkınma Ajansı Yönetim Binası
Mardin
Dicle Kalkınma Ajansı
LEED NC
Dumankaya Flex
İstanbul
Dumankaya
LEED
EcoBuild Dosma
Rize
EcoBuild
LEED NC
EcoBuild Dosma Duzu
Rize
EcoBuild LLC
LEED NC
Emaar Square
İstanbul
Emaar Türkiye
LEED NC&CS
Tuncay Çavdar
Altensis Altensis
Atölye 360
ERKE Tasarım
Büyükhanlı Kardeşler
Altensis ERKE Tasarım
Turkeco BB Mimarlık
ERKE Tasarım ERKE Tasarım
Foster+Partners, İki Design Group, DP Architects, KTGY, SWA
Altensis
EOSB İdari Binası
Eskişehir
Eskişehir Sanayi Odası
LEED NC
ERKE No:1 Yönetim Ofisi
İstanbul
ERKE Tasarım
LEED
ERKE Tasarım
Erzurum Sağlık Kompleksi
Erzurum
Varyap
LEED NC
Altensis
Erzurum Teknik Üniversitesi Mimarlık Mühendislik Fakültesi
Erzurum
Erzurum Teknik Üniversitesi
LEED NC
Norm Mimarlık
Esas Business Park
İstanbul
Esas Holding
LEED CS
Tabanlıoğlu Mimarlık
115
PROJE ADI
KONUMU
İŞVEREN/ YATIRIMCI
SERTİFİKA
MİMAR
SERTİFİKA DANIŞMANI
Eskişehir Spa ve Termal Otel
Eskişehir
Polimeks Construction
LEED NC
Gökhan Avcıoğlu
Turkeco
EYS Ofis ve Üretim Binası
Aydın
EYS
LEED NC
Derin Yeşil Mimarlık
Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi
İstanbul
Nuhoğlu İnşaat
LEED
Forum Adana
Adana
Multi Development
BREEAM Avrupa Ticari
T+T Design, Gouda
Turkeco
Friterm Factory
Kocaeli
Friterm Termik Cihazlar
BREEAM Avrupa Ticari
MTM Mimarlık
Turkeco
Galata No 21
ERKE Tasarım
İstanbul
NO 21
LEED NC
Gaziantep Yeşil Ev Projesi
Gaziantep
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
LEED NC
Mimta Eko Yapı
Gelal Çorap Fabrikası ve Üretim Binası
Çankırı
Gelal Çorap
LEED NC
ERKE Tasarım
Google İstanbul Ofisi
İstanbul
Google Türkiye
LEED CI
Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul
İstanbul Proje Koordinasyon Birimi
LEED NC
Altensis
Grundfos Türkiye
Kocaeli
Grundfos Pompa
LEED EB:OM
Altensis
Hilton Garden Inn İstanbul Airport
İstanbul
Saray Alüminyum
LEED NC
Turkeco
Hüseyin Avni İncekara Fen Lisesi Öğrenci Yurdu
Nevşehir
İncekaralar
LEED NC
İFM Özel Proje ve Rekreasyon Alanı
İstanbul
Ağaoğlu
LEED NC&CS
İş GYO Teknoloji ve Operasyon Merkezi
Kocaeli
İş GYO
LEED NC
İstanbloom
İstanbul
Esin Yapı
LEED NC
DB Mimarlık
İzmir Adnan Menderes Havalimanı Terminali
İzmir
TAV Airports
LEED NC
Yakup Hazan Mimarlık
Johnson Controls Turkey Merkez Ofisi
İstanbul
Johnson Controls
LEED CI
Kale Pratt&Whitney Uçak Motoru Fabrikası
İzmir
Kale Pratt&Whitney
LEED NC
Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul
İstanbul Proje Koordinasyon Birimi
LEED NC
Kat Mekatronik Çatalca Tesisi
İstanbul
Kat Mekatronik Mühendislik
LEED NC
Sistema Teknolojik Yapı
Altensis
Altensis
Etüd Mimarlık
ERKE Tasarım
ERKE Tasarım Altensis
Kaya Yapı GOSB Binası
Gebze
Kaya Yapı
LEED NC
Kılıçoğlu Mermerler Plaza
İstanbul
Kılıçoğlu-Mermerler
LEED CS
Kozyatağı Anadolu Plaza
İstanbul
AEH Anadolu Gayrimenkul
LEED CS
Küçükçekmece Belediyesi Hizmet Binası
İstanbul
Küçükçekmece Belediyesi
BREEAM Uluslararası Özel
Miar Mimarlık
Turkeco
Küçükyalı Ofis Projesi
İstanbul
Rönesans Gayrimenkul
LEED CS
FxFowle
Turkeco
Kuveyt Türk Bankacılık Merkezi
Kocaeli
Kuveyt Türk
BREEAM Ticari
Adnan Kazmaoğlu Mimarlık
Altensis
Ömerler Mimarlık
ERKE Tasarım
Levent Urban Hotel
İstanbul
Halk GYO
LEED NC
Mall of İstanbul
İstanbul
Torunlar
LEED CS
Maltepe Rezidans/ Simland
İstanbul
Yapı Konut İnşaat
LEED NC
Mandarin Hotel Bodrum
Muğla
Astaş Holding
LEED NC
MB Office
Aydın
MB Holding
LEED NC
Nayman Mimarlık Altensis
Altensis
116
xxı yeşİl bİnalar referans rehberİ 2013
PROJE ADI
KONUMU
İŞVEREN/ YATIRIMCI
SERTİFİKA
MİMAR
SERTİFİKA DANIŞMANI
Metropol İstanbul
İstanbul
Varyap GAP Ortak Girişimi
LEED NC
RMJM
ERKE Tasarım
Meytek Profsolar Factory
Antalya
Kaplanlar Reklam
LEED NC
Mistral Towers Offices
İzmir
Mistral Yapı Gayrimenkul
LEED CS
Mimta Eko Yapı
Mistral Towers Residences
İzmir
Mistral Yapı Gayrimenkul
LEED NC
Mimta Eko Yapı
Narlife
İstanbul
Tepe İnşaat
LEED NC
Nevzat Sayın Mimarlık Hizmetleri
Altensis Turkeco
NEF 02-03-11
İstanbul
Timur Gayrimenkul
LEED CS
Foster+Partners, SOM, HOK, Autoban, Mimark, Tago
NEF 05 Ofis
İstanbul
NEF
LEED CS
Foster+Partners, SOM, HOK, Autoban, Mimark, Tago
Turkeco
NEF 09
İstanbul
Timur Gayrimenkul
LEED CS
Foster+Partners, SOM, HOK, Autoban, Mimark, Tago
Turkeco
NEF 11 Residental-Haliç
İstanbul
NEF
LEED-NC
Foster+Partners, SOM, HOK, Autoban, Mimark, Tago
Turkeco
Nida Antakya AVM
Antakya
Dost İnşaat
LEED CS
Ergün Mimarlık
Altensis
Nida Palladium
İstanbul
Tahincioğlu Holding
LEED NC
Altensis
Nispetiye ON
İstanbul
Atlas-RenkyolBirincioğlu JV
LEED NC
Mimta Eko Yapı
Novada Maslak
İstanbul
Ayazağa Kongre Sarayı
LEED CS
Nurol Tower
İstanbul
Nurol GYO
LEED CS
Okmeydanı Hastanesi
İstanbul
İstanbul Proje Koordinasyon Birimi
LEED NC
Altensis
Oryapark
İstanbul
Oryataş İnşaat
LEED CS
Altensis
Özdilek Levent
İstanbul
Özdilek
LEED NC
Altensis
Özyeğin Üniversitesi Kampüsü
İstanbul
Özyeğin Üniversitesi
LEED NC
Panorama 35
İzmir
Gürpınar Pazarlama ve Ticaret
LEED NC
Prime Mall Gaziantep
Gaziantep
Prime Development
LEED CS
Prokon-Ekon Şirketler Grubu Merkez Binası
Ankara
Prokon-Ekon
LEED NC
Promesa Levent Kule
İstanbul
Promesa İnşaat Yatırım
LEED CS
Rings İstanbul AVM
İstanbul
Selin Yapı
BREEAM Ticari
Hakan Kıran Mimarlık
Altensis
Rings İstanbul Residence
İstanbul
Selin Yapı
LEED NC
Hakan Kıran Mimarlık
Altensis
Rönesans Tower Ofis Binası
İstanbul
Rönesans Gayrimenkul
LEED CS
FxFowle
ERKE Tasarım
Sabancı Center
İstanbul
Sabancı Holding
LEED EB:OM
Haluk Tümay, Ayhan Böke
Turkeco
SİF bölgesel Yönetim Ofisi
Ankara
SİF İş Makinaları
LEED NC
Akün Mimarlık
Şişecam Ar-Ge Binası
İstanbul
Şişecam
LEED
Boran Ekinci Mimarlık, Erbuğ Mimarlık
Mimta Eko Yapı
Soyak Mavişehir Optimus
İzmir
Soyak Holding
LEED NC
Tago Mimarlık
Altensis
Soyak Soho
İstanbul
Soyak Holding
LEED NC
Mutlu Çilingiroğlu (Miar Mimarlık)
Symbol İstanbul Ofis ve AVM
İstanbul
Karden İnşaat
LEED CS
Çamoğlu Mimarlık
Symbol İstanbul Residences
İstanbul
Karden İnşaat
LEED NC
Çamoğlu Mimarlık
TAO Finans Merkezi
İstanbul
TAO Gayrimenkul
LEED CS
Kreatif Mimarlık
Altensis
Tarlabaşı 360 Ofis
İstanbul
GAP İnşaat
LEED CS
MTM Mimarlık
ERKE Tasarım
TED Rönesans Koleji
İstanbul
Rönesans Gayrimenkul
LEED
Hatırlı Mimarlık
ERKE Tasarım
Piramit Mimarlık
RMJM
Altensis
Altensis ERKE Tasarım
Prime Development
ERKE Tasarım
ERKE Tasarım
117
PROJE ADI
KONUMU
İŞVEREN/ YATIRIMCI
SERTİFİKA
Teknopark İstanbul
İstanbul
Teknopark İstanbul
LEED NC
Altensis
Terakki Vakfı Okulları Tepeören Kampüsü
İstanbul
Terakki Vakfı
LEED
Altensis
TFF Riva Tesisleri
İstanbul
Türkiye Futbol Federasyonu
LEED NC
THY Teknik Habom
İstanbul
THY Teknik
LEED NC
MİMAR
Cesa Mimarlar
SERTİFİKA DANIŞMANI
Altensis Altensis
Arquitectonica Design Company
Torun Tower
İstanbul
Torunlar GYO
LEED CS
ERKE Tasarım
Türk Traktör Fabrikası (4 Bina)
Adapazarı
Türk Traktör ve Ziraat Makineleri
LEED NC
Türkiye Müteahhitler Birliği Genel Merkez Binası
Ankara
Türkiye Müteahhitler Birliği
LEED NC
Ufuk Mesken-Bayraktar Ortak Projesi
Ankara
Ufuk Mesken İnşaatBayraktar İnşaat
LEED CS
Ülker Arena
İstanbul
Aktif Investment and Management
LEED NC
Valle Lacus
İstanbul
Kulak İnşaat
LEED
Varyap Meridian
İstanbul
Varyap
LEED NC
Vastned Hasanbey Binası
İstanbul
VastNed
BREEAM
Grontmij
Vastned Perakende Binası
İstanbul
VastNed
BREEAM
Grontmij
Viagreen
Ankara
Bayraktar İnşaat
LEED CS
Gökhan Aksoy Mimarlık
Altensis
Viaport Houses/Suites
İstanbul
Bayraktar İnşaat
LEED NC
Dome Mimarlık
Turkeco
Work Inn Hotel
Kocaeli
Transvaro Elektron Aletleri
LEED NC
Çinici Mimarlık
ERKE Tasarım
Yazıhane
İstanbul
Çebi Yapı
LEED CS
Zorlu Levent Ofis
İstanbul
Zorlu GYO
LEED CS
ERKE Tasarım Avcı Architects
Turkeco
Cesa Mimarlar ERKE Tasarım RMJM
ERKE Tasarım Tabanlıoğlu Mimarlık
Altensis