τεύχος 64 The COURAGE TO CREATE Cam3dat Όταν δημιουργείς στην Ελλάδα, στην πραγματικότητα τρολλάρεις το σύστημα. Του Βαγγέλη Δαβιτίδη Η τέχνη του να δημιουργείς Του Βασίλη Καραγιάννη BEETROOT “Be(a)ware of “The Greek Monsters” Παύλος Ευμορφίδης Καλύτερος πολιτικός είναι εκείνος που θα αδειάσει την Αθήνα. Συνέντευξη στον Βαγγέλη Δαβιτίδη Πανόραμα νεανικής επιχειρηματικότητας «Η αλεπού ξέρει πολλά, ο σκαντζόχοιρος ένα και καλό» Της Ελένης Νάτση Το Αθηναϊκό Underground 1964-1983 Της Ευγενίας Μίγδου Περί Χαρτιού, E-books Και Το Μέλλον Του Βιβλίου από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο Κοινωνικό Ωδείο Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος Της Νατάσας Κεφαλληνού Startup Live Athens Τaking steps outside your “comfort zone”… Της Ελένης Κριετσέπη Αφιέρωμα TEDxThessaloniki συνεντεύξεις: Βαγγέλης Δαβιτίδης επιμέλεια: Νατάσας Κεφαληνού Τι είδα στο TEDxThessaloniki από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο Victoria Hislop «Στην Ελλάδα το ταξίδι από την ιδέα στην πράξη έχει πολλά εμπόδια» Leon «Στην Ελλάδα τα περιμένουμε όλα από τους άλλους, δεν είμαστε αυτόνομοι.» Άγγελος Πατσιάς «Αν τα παιδιά δε χαίρονται στο σχολείο έχουμε αποτύχει» Eric Parks Από το κόκκινο-μαύρο στο fail fast… John Zakos «Ο Αϊνστάιν δεν έκανε ποτέ πείραμα σε εργαστήριο» Αναστασία Μήλιου «Απεύχομαι να γίνουν πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου στο Αιγαίο» Tomas Sedlacek -Τι θα συμβούλευες την ελληνική κυβέρνηση αν ζητούσε τη βοήθειά σου; -Δε θα έπαιρνα τη δουλειά! Marcie Mayer «Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια φτιάξε λεμονίτα» Γκαζμέτ Καπλάνι Οι Έλληνες βρίσκονται μπροστά στο αβάσταχτο βάρος της ελευθερίας. Ηλίας Πούλιας «Δεν τα υιοθετήσαμε εμείς, τα παιδιά μας υιοθέτησαν» Γιάννης Σμαραγδής «Όταν ο ελληνισμός είναι στην καλή του στιγμή είναι οικουμενικός» Ask4Food το μεγαλύτερο ελληνικό community site με κριτικές εστιατορίων από πελάτες επιβιβάστηκε στο Υποβρύχιο Το πλήρωμα Από τον Psithu
Εκδότης – Διευθυντής: Βαγγέλης Δαβιτίδης Φωτογραφίες: Πρακτορείο PHASMA, Άγγελος Χριστοφιλόπουλος, Μαρία Σαμαρτζή, Γιώργος Χαριτίδης, Λάμπρος Χειμωνάς, Γιώργος Μάκκας, Μάριος Λώλος, Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης, Κική Παπαδοπούλου, Κώστας Χατζηδάκης, Γιάννης Καλογρίδης, Στάμος Αμπάτης Εξώφυλλο: "The Courage to Create" by Beetroot Σχεδιασμός: Γραμματοσειρές: Parachute [mostly] Υπεύθυνος Διαφήμισης Χάρης Καπλανίδης Μόδα: Photo: Παναγιώτης Κάτσος, Styling: Δημήτρης Γραμματικογιάννης
Γράψε στ facebo ο ok “Perio YPOVR diko IXIO κάνε li ” και k fan pa e στο ge μας !
Συνερ[γάτες]: Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λεωνίδας Αντωνόπουλος, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Βασιλική Γραμματικογιάννη, Διονύσης Γρανάς, Χριστίνα Ζέκκου, Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, Βασίλης Καραγιάννης, Αλεξάνδρα Κατσαρού, Παναγιώτης Κετίκης, Νατάσσα Κεφαλληνού, Εβίτα Κολοκούρη, Αλεξία Κομματά, Ελένη Κριετσέπη, Νίκος Λεγάκης, Μαίρη Λιούγκου, Ευγενία Μίγδου, Ελένη Νάτση, Γιώργος Παπαθωμάς, Τζίνα Παπαμιχαήλ, Κυριάκος Πιερρακάκης, Poka Yio, Αχιλλέας Πεκλάρης, Ανδρέας Πετράκης, Αφροδίτη Πολίτη, Άρης Πολυμένης, Psithu, Δημήτρης Τζιμέας, Γιώργος Τσαλκίδης, Ελισάβετ Τσιδεμιάδου, Μανώλης Οικονόμου, Γιάννης Ραουζαίος, Ελένη Ψυχούλη, Πέτρος Ψωμάς Agenda: Άγγελος Παπαπετρίδης Υποβρύχιο “The courage to create” digital issue Digital Content Creation: Lowe Athens Production unit: Business video (Darwin Advertising) Διεύθυνση Φωτογραφίας: Δημήτρης Ζάχος Κάμερα: Γιώργος Μουρατίδης Βοηθός Παραγωγής: Μάριαμ Τσουκαλά Script: Φίλια Νομικού Σκηνοθεσία: Πάνος Σατζόγλου Κάμερα (time lapse): Γιώργος Ζοντί Mοντάζ: Τόλης Αποστολίδης Μουσική: Leon
Περιοδικό Υποβρύχιο / Διμηνιαία έκδοση / Κ.Ε.: 016989 Μαυρογένους 6, Γαλάτσι / Τ.Κ.: 11146 / Τ: 210-2131127 Fax: 210-2131503 / info@ypovrixio.gr / www.ypovrixio.gr Ιδιοκτησία: SUB PRESS | Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Β. Δαβιτίδης Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση των κειμένων του περιοδικού εφόσον αναφέρεται η πηγή. Άλλωστε δε ντρεπόμαστε γι’ αυτά που γράφουμε. Το υπόλοιπο περιοδικό προστατεύεται από τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας και απαγορεύεται η αναπαραγωγή του με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη γραπτή έγκριση του εκδότη.
Βρείτε το αντίδοτο στα παρακάτω μέρη: Σε όλα τα πανεπιστήμια Διδασκαλείο ξένων γλωσσών [Ιπποκράτους 7] Πανεπιστημιακή Λέσχη [Ιπποκράτους 15] Hotel President [Λεωφόρος Κηφισίας 43] Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών [Σίνα 31, Κολωνάκι] Βιβλιοπωλεία: Πρωτοπορία [Γραβιάς 3-5], Βαβέλ [Ζ. Πηγής & Λόντου 1], Ναυτίλος [Χαριλάου Τρικούπη 28], Solaris [Μπόταση 6], Πολιτεία [Ασκληπιού 1], Ιανός [Σταδίου 24], Μεταίχμιο [Ιπποκράτους 118], Λεμόνι [Ηρακλειδών 22], ArtBookstore (Taschen showroom) [Σκουφά 64 & Γριβαίων], Έκφραση [Κύπρου 26α]. Βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου: Αθήνα: [Στουρνάρη 35 & Τζώρτζ], Ε.Μ.Πολυτεχνείο (Ζωγράφου)], [Πανεπιστημίου 37 & Κοραή], [Ερμού 39 Hondos Center]. Γλυφάδα: [Α.Παπανδρέου 13]. Κηφισιά: [Κολοκοτρώνη 10]. Μαρούσι: [Εμπορικό Κέντρο «The Mall»]. Περιστέρι: [Εθνικής Αντιστάσεως 55], Βιβλιοπωλείο Ευριπίδης [Ανδρέα Παπανδρέου 8], Δισκοπωλεία: Discobole [Χαριλάου Τρικούπη 17], Vinyl [Διδότου 34], Rhythm Records [Εμμ. Μπενάκη 74], Το Υπόγειο [Σόλωνος 140], Spindle Vinyl Rec [Διδότου 49]. Café – Bar - Εστιατόρια: Αγ. Παρασκευή Alco Hole [Ελβετίας 21, Πλ. Αγ. Ιωάννου] Αθήνα-Κέντρο Pop [Κλειτίου 10Β], Αμπάριζα [Στοά Λέκκα 12], Huge [Λέκκα 10, Σύνταγμα] Magaze [Αιόλου 33], Baba Au Rum [Κλειτίου 6], Dude Bar [Καλαμιώτου 14], Μορφή [Αγ. Φιλοθέης 15, εντός στοάς], Pure Bliss [Ρόμβης 24A, Σύνταγμα], Aperitif [Καλαμιώτου 4], Throubi [Πλατεία Αγίας Ειρήνης 2 & Βασιλικής 1], Booze [Κολοκτρώνη 57], Capu [Στοά Λέκκα 14], Bartesera [Κολοκοτρώνη 25], Six D.O.G.S. [Aβραμιώτου 6-8], Keyser Soze [Αβραμιώτου 12, Μοναστηράκι], Higgs [Ευπολίδος 4 & Απελλού 2, Πλ. Κοτζιά], Key Bar [Πραξιτέλους 37], Pairidaeza [Παρνασσού 3, Πλ. Καρύτση], Πραξιτέλους [Πραξιτέλους 33], Seven Jokers [Βουλής 7], Toy Cafe [Καρύτση 10, Πλ. Καρύτση], Στοά [Πατησίων 101 & Κορδιγκτώνος], Σβούρα [ Χαρ. Τρικούπη 170], Stigma lab [Ανδρέα Μεταξά 4], Verve [Σόλωνος 94, Αθηνα] Γαλάτσι: Cafepolis [Πασσωβ 11 & Ριζου Νερουλου 37] Γκάζι - Βοτανικός Soirrre de Votanique [Καστοριάς 37], Hoxton [Βουτάδων 42], Βουτάδων 48 [Βουτάδων 48], Mish mash [Βουτάδων 50], Bios [Πειραιώς 84], Ginger [Τριπτολέμου 46 & Περσεφόνης], Tapas Bar [Τριπτολέμου 44 & Περσεφόνης], A lier man [Σωφρονίου 2], Intrepid Fox [Τριπτολέμου 30], Almodobar [Κωνσταντινουπόλεως 60], Κ44 - ΤΩΡΑ [Κωνσταντινουπόλεως 44], Void [Ευμολπίδων 26], Koo Koo [Ιάκχου 17], «π» [Ευπατριδών 7], Mad [Δεκελέων 12], Alley Cat [Κωνσταντινουπόλεως 50], _@ Rouf; [Κωνσταντινουπόλεως 10 & Ανδρονίκου 18], Soul Kitchen [Κωνσταντινουπόλεως 46, Γκάζι], Area 51 club [Περσεφόνης 23], Tramp [Βουτάδων 36 & Τριπτολέμου], Schweinchen Dick [ Ιάκχου 9-11], Συνεργατικό Καφενείο [Μοναστηρίου 140, Ακ. Πλάτωνος] Εξάρχεια Διπλό [Θεμιστοκλέους 70, Πλ. Eξαρχείων], Underground café [Α. Μεταξά 19 – 21], VaBenE [Βαλτετσίου και Εμ. Μπενάκη 78], Καφεκούτι [Σόλωνος 123], Ποδήλατο [Θεμιστοκλέους 48], Υποβρύχιο [Ασκληπιού 53], Floral [Θεμιστοκλέους 80], Circus [Ναβαρίνου 2], Καφετί [Ζ. Πηγής 29], Τρα λα λα [Ασκληπιού 45], Κόκκοι καφέ [Aσκληπιού 39], Ginger ale [Θεμιστοκλέους 74], Χάρτες
[Βαλτετσίου 35 & Ζ. Πηγής], Closer [Ιπποκράτους 150], Jingo Biloba [Σόλωνος 136], Ο Αγκλέουρας [Κωλέττη 9], Jack & the bean [Μπενάκη 43], Playhouse [Βαλτετσίου 49], Cusco [Κωλέττη 8], Rockin’ the Casbah [Χαριλάου Τρικούπη 13], Studio [Οικονόμου 3], La Poderosa [Ασκληπιού & Βαλτετσίου], 7 Sins [Θεμιστοκλέους και Γαμβέττα 5], Stand [Ζωοδόχου Πηγής 25], Blue fox cafe [Ασκληπιού 91], Πολυχώρος Άγκυρα [Σόλωνος 124], Skullbar [Ιπποκράτους και Λάμπρου Κατσώνη 11] Θησείο-Πετράλωνα Αλουστίνες [Ηρακλειδών 5], Σταύλος [Ηρακλειδών 10], Βραζιλιάνα [Αρκάδων 4, Πετράλωνα] Κεραμεικός Belafonte [Αγησιλάου 61Α], Arroyo Nuevo [Μεγάλου Αλεξάνδρου 128], Carousel [Θερμποπυλών 41], Nixon [Αγησιλάου 61Β, Κεραμικός], Lost & Found [Κεραμικού 53], Δυάρι [Μεγάλου Αλεξάνδρου 124 και Αρτεμισίου] Κολωνάκι Εν Δελφοίς [Δελφών 5, Κολωνάκι], γκαλερί M art [Σόλωνος 10 & Ηρακλείτου, Κολωνάκι]Σκουφάκι [Σκουφά 47-49], PaPlou Bar [Πατριάρχου Ιωακείμ 45 και Πλουτάρχου], City Bar [Χάριτος 43], Tribeca [Σκουφά 46 & Ομήρου], Rosebud [Σκουφά 40 και Ομήρου 60], Low Profile Cafe [Λυκαβηττού 6], Ρινόκερως [Ασκληπιού 22] Κουκάκι Tiki [Φαλήρου 15, Μακρυγιάννη], Κούκλες [Ζαν Μωρεάς 32, Κουκάκι], Μικρές Πατρίδες [Γ.Ολυμπίου 14] Νέα Πεντέλη: Coupepe [Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου] Παγκράτι- Μετς Colibri [Αναπαύσεως 9], Colibri [Εμπεδοκλέους 9-13], Cue [Σπύρου Μερκούρη 31, Παγκράτι] Μοναστηράκι - Ψυρρή Trova [Αθηνάς & Βλαχάβα 9], Taf [Νορμανού 5], Ψύρρα [Μιαούλη 19, Ψυρρή], Yoga Bala [Ρήγα Παλαμήδου 5-7, Ψυρρή], Τρανζίστορ [Πρωτογένους 10, Ψυρρή], Tailor Made [Πλατεία Αγίας Ειρήνης 2] Νότια προάστια Pere Ubu Bar [Κύπρου 74, Γλυφάδα], Επιτόκιο [Μ. Αλεξάνδρου 60, Νέα Σμύρνη], Mosaico [Λαοδίκης 30, Γλυφάδα] Πανόρμου Caliente [Πανόρμου & Αλέξη Παυλή 37α], Marabou [Πανόρμου 113], Ποτοπωλείον [Πανόρμου 113], Santa Botella [Πανόρμου 115 Α], Kasbah [Αλέξη Παυλή 35 β & Πανόρμου], Menundo [Αλέξη Παυλή 38 & Πανόρμου], Alegria [Πανόρμου 113], Dunkel [Πανόρμου 117] Πειραιάς Lemon [Ακτή Θεμιστοκλέους 154, Πειραϊκή] Πετρούπολη – Περιστέρι- Άγιοι Ανάργυροι Intro Coffee Bar [Κ. Βάρναλη 30 & Μεγ. Αλεξάνδρου], Πατατρακ [Μεγ. Αλεξάνδρου 94 & Επικούρου], Μικρό Cafe [Αιμιλίου Βεάκη 36], Kika [Αιμιλίου Βεάκη 35], Woltz [25ης Μαρτίου 75, Πλ. Πετρούπολης], Shelter [Τίρυνθος 8, Ανθούπολη], Igodo [Μεγάλου Αλεξάνδρου 75], Κακοφωνίξ [Κολοκοτρώνη 22] Χαλάνδρι Blue [Μεσολογγίου 8], bside cafe [Ιφικράτους3], Used [Γρ. Γυφτοπούλου 6], Think Positive [Ανδρέα Γκίνη & Ασπ. Κανατσούλη 2], El Rey Alobar [Θουκυδίδου 7], Mosaic [Ρωμανού Μελωδού 7], Le petit Fleur [Πλατεία Ελευθερωτών 2], Ερατεινός [Αγ.Παρασκευής 17], Κόκκινη σβούρα [Αγ. Γεωργίου 17], Σπόρος [Κατσουλιέρη 4] Πατήσια Strange fruit [Πατησίων 354, Πατήσια], Τάρ [Λ. Ηρακλείου 34]
Πλ. Μαβίλη Flower [Δορυλαίου 2, Πλ. Μαβίλη], Μπρίκι [Δορυλαίου 6, Πλ. Μαβίλη] Πευκάκια Egalite [Γ. Αβέρωφ 36 (σταθμός ηλεκτρικού Πευκάκια)] Ποδήλατα Tsirikos Bikes [Περικλέους 2 & Λεωφ. Κηφισίας 212, Νέο Ψυχικό], VCA – Vicious Cycles Athens Urban Bike Shop [Μελάνθου 8, Ψυρρή], Color Skates [Πρωτογένους 5, Ψυρρή] Μόδα Melcore [Metro Mall, Λεωφ. Βουλιαγμένης 276, Μετρό Άγιος Δημήτριος], Melcore [Λεωφ Κηφισίας 228, Κηφισιά], Shop [Ερμού 112Α, Αθήνα], Detroit: Κηφισιά [Κυριαζή 6-8], Κηφισιά [Κυριαζή 21], Eleven Soul [Κολοκοτρώνη 11], New Cult Extreme: Γλυφάδα [Μεταξά 9], [Μεταξά 11], [Μεταξά 19], [Λ. Βουλιαγμένης 22], Κορωπί [Βασ. Κωνσταντίνου 210], Phat Soles [Α. Μεταξά 27-29 Εμπορικό κέντρο EuroCenter, Γλυφάδα], De Toute Facon [Δημοκρίτου 21], Kulte [Μητροπόλεως 40], Kifisia 21 [Λεωφόρος Κηφισίας 265], Ministry Of Concrete [Κωνσταντινουπόλεως 42], Stratigos [Ηφαίστου 1-3 Μοναστηράκι], Faint [Ηφαίστου 10 Μοναστηράκι], Danny Shop [Ψυχάρη 1, Ψυχικό], Spoon [Λεωφόρος Στρατού 8 Θεσσαλονίκη], Armadillo [Αγ. Σοφίας 3, Θεσσαλονίκη], MicroXtreme [Αιμιλιανού Γρεβενών 5, πλατεία Ναβαρίνου, Θεσσαλονίκη], Planet Mushroom [Κεντρική αγορά Νάουσας, Πάρος], Ορφανίδης [Κολοκοτρώνη 27 και Θησέως, Αθήνα], Intervista [Τσιμισκή 71, Θεσσαλονίκη], Device One [Παύλου Μελά 38, Θεσσαλονίκη] Συναυλιακοί χώροι: Gagarin [Λιοσίων 203-205], Halfnote [Τριβωνιανού 17, Μέτς], After dark [Διδότου 31 & Ιπποκράτους], Κύτταρο [Ηπείρου 48 & Αχαρνών], An club [Σολωμού 13-15], Terra Petra [Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη] Επίσης: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης [Πειραιώς 206], Komicon [Σόλωνος 128], RABBITHOLE [Γερμανικού 20, Μεταξουργείο], Ash In Art [Ηρακλέους 10 & Λαχούρη 1, N. Κόσμος], Φούρνος [Μαυρομιχάλη 168], Θύρα Τέχνης [Σαρρή 14, Ψυρρή], Ταινιοθήκη Ελλάδος [Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136], αίθουσα τέχνης Αστρολάβος [Ξανθίππου 11, Δεξαμενή, Κολωνάκι], Ίδρυμα εικαστικών τεχνών & Μουσικής [Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν], Politics Globalcom [Παπανικολή 24, Χαλάνδρι], Ποτομπορική [Φιλικής Εταιρείας 7, Κορυδαλλός], [Αγ. Παρασκευής 17-19, Περιστέρι], Hair Voulalas [Ιαλέμου 35 & Θύσου], Seven Videonet [Γαλατσίου 97-99], Φωτογραφικά Σκιαδόπουλος [Τζώρτζ 12, Αθήνα], CM tattoo [Λασκαρίδου 100, Καλλιθέα], Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς [Αχαρνών 417], Colab [ Πετράκη 28], Alba Graduate Bussines School [Ξενίας 6-8, Αθήνα] Επαρχία: Ριφιφί [Λιμάνι Εύδηλου Ικαρίας], καφέ Αερικό (Κάρυστος), Καφενείον Αστικόν (Κύθηρα, Ποταμός), Θυμωμένο Πορτραίτο (Ιωάννινα, Καπποδιστρίου 20), Παγοποιείο (Ηράκλειο Κρήτης), Η Αλίκη έχει λάθος αγόρι (Καβάλα/ κέντρο), Art Cafe Αστραδενή (Έρκυνας 5, Λιβαδειά), ΑΖΑ cinema club [Σβώλου 6, Θεσσαλονίκη], Azul Café (Αγ. Νικολάου (Μπούρτζι), Χαλκίδα), καφέ Αμάν [ Φλογιτών 2, Νεάπολη, Θεσσαλονίκη, Άρωμα Θεσσαλονίκης [Αγίου Βασιλείου 13, Κέρκυρα], ΟΖ Cocktail bar [Στοά Φραγκάκη, Χίος], Όταν η Μυρσίνη ερωτεύτηκε το φούρνο [ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΑΤΣΩΝΗ 3 ,KΑΒΑΛΑ]
σαμιζντάτ= ο παράνομος και αυτοσχέδιος Τύπος σε περιόδους ύφεσης και παρακμής
Όταν δημιουργείς στην Ελλάδα, στην πραγματικότητα τρολλάρεις το σύστημα. Όχι τώρα με την κρίση. Από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Αυτό μπορείς να το δεις σαν πρόβλημα. Είναι η πρώτη ορθολογική ανάλυση. Η δεύτερη είναι να το δεις ρεαλιστικά. Δηλαδή ότι αναγκαστικά θα το πολεμήσεις. Και η τρίτη ιδεαλιστικά. Ότι πολεμάς που πολεμάς, δε νικάς κιόλας;
Η
«κρίση», αν δεν ήτανε ένα τσουνάμι επί δικαίων και αδίκων, θα μπορούσε να είναι ένα συναρπαστικό χαβανέζικο κύμα πάνω στο οποίο θα σέρφαραν όσοι πριν λίμναζαν αναγκαστικά πλάι σε αυτούς που κολυμπούσαν σε μια θάλασσα γαρύφαλλων στα σκυλάδικα. Κάθε TEDx αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία να ανοίξει το μυαλό σου σε καινούρια πράγματα. Και το TEDxThessaloniki του οποίου το concept «δανειστήκαμε» σε αυτό το τεύχος, «Η τόλμη να δημιουργείς», δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Ανάμεσα στους δεκαέξι ομιλητές του, εκείνος που ανάγκασε το κοινό να σηκωθεί όρθιο και να τον χειροκροτεί συγκινημένο για ώρα ήταν ο Άγγελος Πατσιάς. Ένας νεαρός δάσκαλος του οποίου τη συνέντευξη μπορείτε να διαβάσετε μερικές σελίδες παρακάτω. Ο Άγγελος υπηρετεί στο τετραθέσιο δημοτικό σχολείο Φουρφουρά σε ένα ορεινό χωριό του Ρεθύμνου. Ποια είναι η τυπική εικόνα που φέρνεις στο μυαλό σου για ένα δημοτικό σχολείο στη μέση του πουθενά; Εγκατάλειψη. Και έτσι θα ήταν αν ο Άγγελος και οι κακοπληρωμένοι συνάδελφοι του περίμεναν στωικά τη συνδρομή του υπουργείου. Αντί για αυτό δημιούργησαν με τα παιδιά «το σχολείο της φύσης και των χρωμάτων» βασισμένοι στην αυτοοργάνωση εφάμιλλη με αυτή που συναντάς σε ένα ζαπατίστικο σχολείο στην Τσιάπας. Τα παιδιά κάνουν μάθημα σε αίθουσες που ζωγράφισαν τα ίδια, δημιούργησαν τη δική τους εκπαιδευτική τηλεόραση, το Φουρφουράς TV, έφτιαξαν στο προαύλιο τα δικά τους μποστάνια αντί να τρώνε γαριδάκια από το κυλικείο, κάνουν μαθήματα επιλογής όπως ρομποτική, θέατρο, φωτογραφία. Ένας άλλος εξαιρετικός ομιλητής του TEDx Thessaloniki, ο Έλληνας –μη σας ξεγελάει το όνομα- Έρικ Πάρκς συνέκρινε την ιστορία του start up, του Gipht.me, με την Οδύσσεια. Από την Ελλάδα όπου δεν κατάφεραν να σηκώσουν ούτε ευρώ στην Ιθάκη που στη δική τους περίπτωση ήταν η Silicon Valley. O Έρικ αμέσως μετά την ομιλία του Πατσιά έγραψε στο twitter του: «Angelos Patsias one of the most inspirational talks I’ve experienced. Period.» Αυτές οι δύο Ελλάδες, του Άγγελου και του Έρικ που ενδεχομένως να ψήφισαν εκ διαμέτρου αντίθετα στις τελευταίες εκλογές, είναι ουσια-
στικά το καλό πρόσωπο αυτής της χώρας. Είναι η Ελλάδα που δημιουργεί, που μοιράζεται, που μεταμορφώνει. Ανήκει στην ίδια όχθη του ποταμού. Στο ξεκίνημα της κρίσης πριν δύο χρόνια, έγραφα σε αυτή εδώ τη στήλη. «Στις δύσκολες ώρες που έρχονται, απαιτείται να έρθει στον αφρό η «άλλη» Ελλάδα. Εκείνη που ΔΕΝ βολεύεται με μια θεσούλα αργομισθίας, ΔΕΝ κυνηγάει μετανάστες μικροπωλητές στην Ερμού, ΔΕΝ παίζει στη διαπασών το τελευταίο mainstream hit οδηγώντας το κωλοπειραγμένο. Η «άλλη» Ελλάδα ζει και αναπνέει για να δημιουργεί, ξέρει ότι η χαρά είναι στο δρόμο και δεν παίρνει γραμμή από τα δελτία των 8, ξεχειλίζει από διονυσιακό πάθος, ερωτεύεται και κρύβει το πειραχτήρι θεό Πάνα μέσα της. Δύο Ελλάδες συγκρούονται. Η μια εξωστρεφής, κοσμοπολίτικη, δημιουργική, ηδονική και η άλλη εσωστρεφής, ξενοφοβική, μίζερη, ανοργασμική.» Η Ελλάδα του κοινωνικού ωδείου, του Start up live και των Beetroot, τρία θέματα που θα βρείτε στις επόμενες σελίδες μας, είναι στο ίδιο στρατόπεδο, εκείνο της δημιουργίας. Το να μοιράζεσαι κοινές απόψεις για τους γάμους των gay, το μεταναστευτικό ή τα ναρκωτικά δείχνει πολύ περισσότερα πράγματα από αυτά που ενδεχομένως νομίζουμε. Τώρα περισσότερο από
ποτέ η σύνθεση είναι απαραίτητη και το Υποβρύχιο θα πολεμήσει με κάθε τρόπο ενάντια στον διχασμό που επιχειρείται. Και ένα status του εξαιρετικού τραγουδοποιού Γιώργη Χριστοδούλου, το πόσταρε λίγο πριν τις εκλογές: «Έχω βαρεθεί να ακούω αυτό το ψευδοδίλλημα “Ευρώπη ή τρίτος κόσμος”. Για να ξεκαθαρίσουμε κάτι : Τριτοκοσμικός δεν είναι αυτός που δεν έχει ευρώ ή δολάρια στην τσέπη του! Τριτοκοσμικός είναι αυτός o οποίος στερείται πολιτισμού, αισθητικής, καλλιέργειας. Τα τελευταία χρόνια γνώρισα, μίλησα και συνεργάστηκα με ποιητές, καλλιτέχνες, φιλόλογους του λεγόμενου “τρίτου κόσμου”. Κολομβιανούς, Αργεντινούς, Χιλιανούς. Όχι, αρνούμαι να τους πω τριτοκοσμικούς επειδή έτσι θέλουν να λένε οι “αγορές”. Τους θεωρώ πιο καλλιεργημένους, ευγενικούς και πολιτισμένους από πολλούς αμερικάνους κι ευρωπαίους.»
«Η φύση αληθινή και ολόκληρη. Αυτό είναι η τέχνη. Από πότε η τέχνη μπορεί να συμπυκνωθεί σε εικόνες; Άπειρο είναι ακόμη και το μικρότερο κομμάτι του κόσμου! Μα αυτός ζωγραφίζει πρώτα ότι του αρέσει. Και τι του αρέσει; Αυτό που μπορεί να ζωγραφίσει» Νίτσε, ο οραματιστής ζωγράφος.
Η τέχνη του να δημιουργείς
Τ Το να ζεις σε αντίθεση με τον ορθό λόγο είναι φαινόμενο καθαρά ελληνικό όσο και το να δίνεις έμφαση στον ίδιο τον λόγο. Η διπλή σκέψη είναι δυτική σκέψη. Του Βασίλη Καραγιάννη
ι σημαίνει να δημιουργείς; Να παίρνεις κάτι το άυλο και να το μετατρέπεις σε υλικό. Κάτι ακατέργαστο και να το σμιλεύεις. Να τοποθετείς εικόνες, τη μια δίπλα στην άλλη, να τις συνδέεις, ακόμα και αν αυτό φαίνεται απίθανο. Να γεύεσαι τα αποτελέσματα των ενεργειών σου και να τα μοιράζεσαι με τους άλλους. Να προτρέπεις τους γύρω σου να διακρίνουν το φως και τις σκιές. Να φτιάχνουν τους δικούς τους κόσμους υπενθυμίζοντας κάθε φορά ότι μπορεί να είναι ατελείς αλλά η τελειότητα δεν υπάρχει σ’ αυτόν τον πλανήτη. Σήμερα έχουμε παγιδευτεί σε μια εικόνα, έναν κόσμο κλειστό όπου η έλλειψη προοπτικής καθορίζει τον τρόπο σκέψης μας, τις κινήσεις, τον λόγο, τις συγκρούσεις. Πέρα από αυτή την εικόνα που παραείναι τρομακτική για να την αντέξει κανείς, πέρα από τον κλειστό κόσμο που συνεχίζει να στενεύει επικίνδυνα βρίσκεται ένας ανοικτός ορίζοντας όπου ο καθένας μπορεί να προεκτείνει τον εαυτό του. Αρκεί να σκεφτεί ότι και οι άλλοι είναι δίπλα του και τον προτρέπουν σε αυτό. Θέση, αντίθεση, σύνθεση, τήρηση των αναλογιών. Ο τρόπος να περνάμε από τη θεωρία στην πράξη, προϋποθέτει την επαφή με τους γύρω μας, τις ανάγκες της κοινωνίας, τον διάλογο και την δημιουργική σύγκρουση. Η σύγκρουση όμως δεν σημαίνει ότι
εξοντώνουμε την αντίθετη άποψη αλλά την ενσωματώνουμε δημιουργώντας ένα νέο πλαίσιο. Το πλαίσιο σήμερα είναι η
ισονομία, η στήριξη των αδύναμων, η προτεραιότητα στις ιδέες που έχουν άμεση εφαρμογή, η λειτουργικότητα μέσα από την απλότητα. Επειδή ζούμε σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, οι ηγέτες δεν υπάρχουν αλλά πρέπει να αναδημιουργηθούν, οι θεωρίες παίζουν ελάχιστα σημαντικό ρόλο. Οι ιδεολογίες αποδεικνύονται κακός σύμβουλος-ψευδή συνείδηση. Οι τεχνικές δεν αποτελούν πανάκεια αλλά κομπογιαννιτισμό. Η δημιουργία πρέπει να στηριχτεί κυρίως στην ατμόσφαιρα, στο ένστικτο, στον πειραματισμό αλλά και στην αντιγραφή, τον μιμητισμό, στο ταίριασμα ανόμοιων υλικών που να έχουν όμως θεμέλια γερά. Τι σημαίνει να δημιουργείς τελικά; Να οργανώνεις το χώρο και τον χρόνο με διάθεση γιορτής, να διευθύνεις μια ορχήστρα γνωρίζοντας σταδιακά τις δυνατότητες των πνευστών, των κρουστών και των εγχόρδων, να κάνεις ένα ταξίδι όπου ενώ αγνοείς το γεωγραφικό μήκος, υπολογίζεις τη ρότα με την δύναμη των κυμάτων, την αλλαγή των ανέμων,το νόημα των καιρών.
Μπορούμε να ανακαλύψουμε ένα νέο κόσμο, αφήνοντας πίσω τα ερείπια του παλιού.
BEETROOT
«O παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος πασχίζει να γεννηθεί. Τώρα είναι η εποχή των τεράτων.» Σε μια εποχή σαν αυτή που περιγράφει ο Γκράμσυ άλλοι επιλέγουν να ζήσουν στη σκιά του φόβου και άλλοι να αντικρύσουν το πρώτο φως της ελπίδας. Τι έχουν να μας διηγηθούν τα τέρατα πέρα από την προφανή «ασχήμια» τους; Ή μήπως το διαφορετικό μάς φαινόταν πάντα άσχημο; Ο Γιάννης
Χαραλαμπόπουλος
ιδρυτικό μέλος των Beetroot ξετυλίγει το μίτο της Αριάδνης στην απόβαση των ελληνικών τεράτων στο Βερολίνο.
Αντόνιο Γκράμσυ
Ό
λα ξεκίνησαν με αφορμή το βραβείο Red Dot. Η απονομή θα γινόταν στο Βερολίνο τον Οκτώβριο και ως agency of the year είχαμε ένα χώρο αφιερωμένο για να κάνουμε έκθεση. Σε αυτήν την έκθεση οι προκάτοχοί του βραβείου, η BBDO Γερμανίας, με χιλιάδες υπαλλήλους, πολυεθνική κτλ., προτίμησαν να δείξουν ένα show reel των δουλειών τους. Είναι συνήθης πρακτική. Εμείς θεωρήσαμε ότι θα έπρεπε να πάμε και να πούμε κάτι παραπάνω. Εκείνη την περίοδο εκδίδαμε το βιβλίο «τα παρεξηγημένα τέρατα» της ελληνικής μυθολογίας. Αφορούσε το πώς θα μπορούσαμε να δούμε το κάθε πλάσμα της μυθολογίας όχι ως τέρας αλλά με την καλή πλευρά του. Σκέψου τη συγκυρία. Όλοι στην Ευρώπη μας κράζουν. Είπαμε λοιπόν ότι εφόσον υπάρχει όλη αυτή η αντίληψη θα πάμε όντως
ως GREEK MONSTERS. Χρησιμοποιήσαμε τα τέρατα ως όχημα για να κάνουμε ένα πολιτικοκοινωνικό σχόλιο αλλά και για να τα συνδέσουμε με τις αξίες και με την φιλοσοφία που έχουμε ως γραφείο design. Για παράδειγμα οι Στυμφαλίδες Όρνιθες είναι η ομαδικότητα, κάτι που μας χαρακτηρίζει ως Beetroot. Οι μεταμορφώσεις του Πρωτέα δείχνουν το πόσο ευέλικτοι είμαστε με πελάτες και projects. Ο Πήγασος αφορά την τεχνολογία. Ο Κύκλωπας είναι η αυθεντικότητα. Θελήσαμε λοιπόν μέσω αυτής της έκθεσης να επικοινωνήσουμε ότι ναι, οι Έλληνες είναι τέρατα για τα οποία όλη η Ευρώπη μιλάει. Αλλά τέρατα από μία άλλη μεριά την οποία δεν αναζητάει και δεν ψάχνει κανείς. Εκείνη της δημιουργικότητας, της εργατικότητας, της πρωτοτυπίας κοκ. Πήραμε πολλά συγχαρητήρια για το ρίσκο
Beetroot Design Group Η Beetroot ιδρύθηκε από το Βαγγέλη Λιάκο, τον Αλέξη Νίκου και το Γιάννη Χαραλαμπόπουλο και η παρούσα σύνθεση της ομάδας μετράει ακόμη οκτώ δημιουργούς που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων και δεξιοτήτων στο χώρο του σύγχρονου design όπως: οπτική επικοινωνία και το σχεδιασμός, νέα μέσα και εφαρμογές, φωτογραφία, σκηνοθεσία, σκηνογραφία και σχεδιασμός παραγωγής και marketing. Μερικές από τις βραβεύσεις του έργου της Beetroot περιλαμβάνουν: red dot: agency of the year 2011 red dot awards European Design Agency of the year 2008 ED-Awards Μέγα ΕΒΓΕ 2006, 2008 & 2010, 2012 ΕΒΓΕ – Ελληνικά Βραβεία Γραφιστικής & Εικονογράφησης το παιχνίδι περνάμε μηνύματα τα οποία είναι πολύ δύσκολο να τα περάσεις σε τέτοιας ηλικίας παιδιά. Βλέποντας το χώρο που μας διέθεσε το Μπενάκη, ο οποίος ήταν μεγαλύτερος από εκείνον στο Βερολίνο αποφασίσαμε να εξελίξουμε την έκθεση. Προστέθηκαν καινούργια εκθέματα, καινούργιες τεχνικές. Ο Πήγασος, που είναι το αόρατο τέρας και αφορά την τεχνολογία στο Βερολίνο δεν υπήρχε. Οι Σειρήνες, που είναι το ηχητικό τέρας με τεχνικές sound design επίσης δεν υπήρχε. Επίσης προστέθηκαν οι Εκατόγχειρες, ο μαγνητικός πίνακας όπου έχουμε δημιουργήσει διάφορα elements, χέρια, πόδια, κεφάλια, μάτια και ο καθένας φτιάχνει το δικό του τέρας.
να μην δείξουμε έτοιμη δουλειά. Στην έκθεση στο Βερολίνο έδωσαν το παρόν άνθρωποι του επιχειρηματικού κόσμου, του design, του marketing, ο διευθυντής της Coca Cola, της Volkswagen κλπ. Το γεγονός ότι δείξαμε κάτι μη αναμενόμενο τους τράβηξε το ενδιαφέρον. Αφού γυρίσαμε εδώ προσεγγίσαμε το μουσείο Μπενάκη. Όχι για να γίνει έκθεση, αλλά για να χρησιμοποιήσουμε το πωλητήριο με σκοπό το merchandising σε σχέση με την έκθεση. Eνθουσιάστηκαν και μας πρότειναν να φέρουμε την έκθεση στο Μουσείο. Και για το Μπενάκη ήταν ένα ρίσκο γιατί ο χώρος είναι άμεσα συνδεδεμένος με την τέχνη αμιγώς. Για να στηθεί η έκθεση κατεβήκαμε και οι έντεκα και κατασκηνώσαμε στο μουσείο, με υπολογιστές, με γραφεία, με τα πάντα για δέκα μέρες. Για να τρέχει το γραφείο ταυτόχρονα. Αλλιώς δε γινόταν. Κάναμε την έκθεση γιατί γουστάραμε, αλλά είχαμε εξ αρχής
ως απώτερο σκοπό να επικοινωνήσουμε τις αξίες που έχουν ως δημιουργικό γραφείο οι Beetroot. Έναν αμιγώς καλλιτέχνη π.χ. δε θα τον ενδιέφερε να μπορέσει ο άλλος να μπει μέσα και να εισπράξει κατευθείαν το μήνυμα της έκθεσης του. Αυτή λοιπόν η αμεσότητα στην επικοινωνία του μηνύματος θεωρώ ότι προέρχεται από τον κόσμο της εφαρμοσμένης τέχνης. Συνδυάσαμε το design με την τέχνη και γι’ αυτό έχει και μια ιδιόμορφη αίσθηση η έκθεση. Θέλαμε ουσιαστικά να απομυθοποιήσουμε τους μύθους, όχι όπως μας τους μάθαιναν στο σχολείο. Μέσα από τα τέρατα θέσαμε θέματα διαφορετικότητας και ρατσισμού, τα οποία με εκπαιδευτικά προγράμματα προσπαθούμε να τα περάσουμε και στα παιδιά. Γίνονται δύο sessions κάθε Κυριακή με παιδαγωγούς οι οποίοι ξεναγούν μαθητές στην έκθεση. Γιατί το «τέρας» το έχουμε στο περιθώριο; Μέσα από
Υπάρχει μία ροή στην έκθεση. Με το που μπεις για παράδειγμα συναντάς έναν τεράστιο Μινώταυρο –συμβολίζει τη δημιουργικότηταο οποίος έχει κλείσει τα μάτια του με το χέρι του γιατί είναι ντροπαλός. Και τελειώνει με την Μέδουσα –συμβολίζει την παρατηρητικότητα- όπου μυθολογικά είναι το τέρας που με τη ματιά του σε πάγωνε. Και έτσι μένεις για πάντα στην έκθεση! Το χιούμορ είναι πανταχού παρόν στα τέρατα. Θέλαμε να δείξουμε είναι ότι για προχωρήσεις και να αναδειχθεί ο καινούργιος κόσμος δε σημαίνει ότι πρέπει να αφορίσεις την ιστορία σου. Πόσο μάλιστα μια τέτοια ιστορία. Γιατί η ελληνική μυθολογία είναι θησαυρός. Κάθε έκθεμα είναι ένας σταθμός από μόνο του. Δημιουργήσαμε μια εμπειρία. Γι’ αυτό κιόλας επιτρέπεται να φωτογραφίζεις και να αγγίζεις τα πάντα, να φοράς τις μάσκες που αιωρούνται από το ταβάνι και να γίνεις εσύ ο ίδιος τέρας για λίγο. Και να απομυθοποιήσεις όλο αυτό το πράγμα που σήμαινε το τέρας για την κοινή γνώμη. Τέρας ίσον κακό. Δεν είναι έτσι όμως. Το πιο σημαντικό είναι να ανατρέψεις συγκεκριμένα πιστεύω και ταμπού.
Ready for Camping! Το προσωπικό σου πεντάστερο στη φύση! Ξυπνάς το πρωί και πριν το καταλάβεις έχεις βουτήξει στη θάλασσα. Ποιος είπε ότι χρειάζεσαι τεράστιο budget για να κάνεις διακοπές; Αν πρέπει να κλείσουμε όλο το concept camping σε μια φράση αυτή θα ήταν: Όλοι μια παρέα και αυτοσχέδια party το βράδυ γύρω από τη φωτιά στην παραλία.
Άστρος Κυνουρίας Κατερίνα Κάμπινγκ; Μα, φυσικά! Είναι η καλύτερη λύση διακοπών... Έχω περάσει τα καλύτερά μου καλοκαίρια στο camping Astros στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας στην Πελοπόννησο. Κάμπινγκ για μένα σημαίνει ελάχιστα έξοδα, μεγαλύτερη διάρκεια των διακοπών λόγω χαμηλού κόστους, πραγματική ξεκούραση έξω από το καθημερινό πρόγραμμα και άγχος. Απαραίτητη προϋπόθεση... η καλή παρέα!
Original Bacardi Mojito Ready to Drink Ready when you are
Διακοπές στη φύση με το αγαπημένο σου cocktail Mojito γίνεται; Και βέβαια γίνεται! Τώρα μπορείς να απολαύσεις την αυθεντική γεύση του κλασσικού Bacardi Mojito cocktail, του δημοφιλέστερου σήμερα cocktail σε όλο τον κόσμο όπου κι αν είσαι! Από το πιο ονειρεμένο beach bar μέχρι την πιο εξωτική παραλία! Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ανοίξεις απλώς το καπάκι! Taste it easy!
Αίγιο Κατερίνα Όσο περνούν τα χρόνια τόσο εκτιμώ τις ανέμελες διακοπές που μπορεί να σου προσφέρει ένα οργανωμένο camping σαν αυτό του ΟΤΕ στην Τέμενη Αιγίου! Δεν αλλάζω για όλα τα ξενοδοχεία του κόσμου αυτή την χίπικη διάθεση, την ανεξαρτησία, την παρεΐστικη ατμόσφαιρα που το μόνο που χρειάζεται για να περάσει κανείς καλά είναι μια κιθάρα, την παρέα και μια φέτα καρπούζι!
Χιλιαδού, Εύβοια Δανιήλ Για μένα καλοκαιρινές διακοπές είναι όταν δεν έχεις τις ανέσεις του σπιτιού σου. Οπότε βγάζεις το ρολόι σου, παίρνεις σκηνή και μαγιό. Το καλοκαίρι είναι camping και αυτό γιατί είναι μοναδικό να πλένεις το πρόσωπο σου στη θάλασσα και όχι στο μπάνιο σου. Και όταν μιλάμε για camping μιλάμε μόνο για τη Χιλιαδού όπου σου κάνουν ίσκιο για τον πιο ωραίο ύπνο τα βράχια της παραλίας το πρωί που γυρνάς από τα εναλλακτικά και γραφικά μπαράκια του χωριού. Και φυσικά επιβάλλεται να πας για να δεις πως βουτάει ο ήλιος στη θάλασσα την ώρα που βασιλεύει και εσύ μόλις έχεις τελειώσει τις ρακέτες. Η ελευθερία και η αυτονομία που σου προσφέρει αυτή η εμπειρία αξίζουν να σηκωθείς από το καναπέ σου έστω και με 20€ και να στήσεις τη σκηνή σου σε μια παραλία. Είναι μέρες που απλά δε σε νοιάζει τίποτα. www.apolafste.ypefthina.eneap.gr
Ποσείδι, Χαλκιδική Αργυρώ Ένα από τα “απόλυτα” camping, του βορρά, είναι το φοιτητικό camping του ΑΠΘ, στο Ποσείδι, Χαλκιδικής. Αν και γνήσια ΠΑΜΑΚιωτισσα, κάθε χρόνο μόλις τελειώσει η εξεταστική το camping σφύζει από φοιτητική ζωή! Ο χώρος είναι δενδροσκέπαστος από πεύκα, προσφέροντας, σκιά στις φοιτητικές παρέες, που κατακλύζουν το μέρος. Η ζωή είναι ‘χαλαρή’ όπως λέμε και μείς εδώ στο βορρά, ξυπνάμε αργά, πάμε στην παράλια που είναι ακριβώς διπλά γεμάτη από φοιτητές, αλειβόμενοι στην πορεία με λαδί, στρώνουμε πετσετούλα και περιμένουμε να μας παρασύρει το κύμα σε μια ξέφρενη μέρα γεμάτη γνωριμίες, παρεούλα, και μουσική! Το βράδυ, συνήθως, μαζεύονται όλοι παρεούλες-παρεούλες, και παίζουν επιτραπέζια, τρώνε, πίνουν ποτάκια, τραγουδούν με κιθάρα και συζητούν! Κάπως έτσι κυλά η ζωή στο Ποσειδι! Και συναντάς μετά τους γνωστούς γνωστών και σου λένε: “Ήμουν και εγώ στο camping στο ποσειδι”. Μια μεγάλη οικογένεια τελικά!
Tip:
Το απόλυτο αξεσουάρ του καλοκαιριού. Το ψυγειάκι! Φρόντισε να το γεμίζεις πάγο μέρα παρά μέρα και η παρέα θα έχει το δικό της κινητό beach bar για παγωμένα Bacardi Mojito Ready to Drink ακόμα και στις πιο απόμερες και εξωτικές παραλίες! Τι περισσότερο μπορεί να ζητήσει κανείς;
Νάξος Ιωάννα Νάξος. Ένα νησί πολύ ξεχωριστό καθώς συνδυάζει τη ξερή κυκλαδίτικη φύση με αρχαία μνημεία, το απόλυτο γαλαζοπράσινο χρώμα της θάλασσας με τη χρυσή άμμο στις ατελείωτες παραλίες, την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα με τη χαλαρότητα του κάμπινγκ! ‘Όλα αυτά μόλις 3 λεπτά από το μέρος που κοιμόμουν! Δε θα μπορούσε να υπάρχει κάτι καταλληλότερο για τις καλοκαιρινές μου διακοπές! Windsurfing, μπουγέλο το βράδυ στη θάλασσα με τη παρέα και βάφλα με παγωτό κάτω από το γεμάτο φεγγάρι να καθρεφτίζει στη καρδιά του Αιγαίου είναι λίγες από τις στιγμές που μένουν αξέχαστες από το καλοκαίρι μου!
Αλόνησος Νατάσσα Ένα νησί μακρυά από την πόλη και την κρίση; Αλόννησος. Καταπράσινο με υπέροχα νερά! Το ελεύθερο καμπινγκ έχει τη δική του θέση σε κάθε γωνιά του νησιού! Στη χώρα τρως βασιλικά (και παραδοσιακά) σε ψαροταβέρνες που σέβονται τη τσέπη του φοιτητή. Αν ψάχνεις ηρεμία και γνωριμίες με μοναδικά άτομα πάρε τη κιθάρα και τη σκηνή σου και έφυγες για Αλόννησο!
Αμοργός Μυρτώ Αμοργός. Το νησί που θα απολαύσεις με το αμόρε σου αλλά και την παρέα σου. Παραλίες απομονωμένες και εξωτικές με το beach bar της Αιγιάλης να σου προσφέρει εναλλακτικές μουσικές φιλίες και εμπειρίες. Κάποτε στις αιώρες, ψωμάκι, πακή, αγκαλιά και μια κιθάρα αρκούν. Φύγε με άδειο πορτοφόλι και καλή διάθεση και άσε το νησί να σε μαγέψει.
Αντίπαρος Βίκυ Σε αυτό το γραφικό ξερονήσι γεμάτο ζωή θα ζήσεις τις πιο χαλαρές και ξέφρενες διακοπές. Θα κάνεις μπάνιο δίπλα σε γυμνιστές, θα διασκεδάσεις μέχρι το πρωί, θα γνωρίσεις τα πιο εναλλακτικά φιλικά παιδιά και θα γυρίσεις πίσω με απίθανες εμπειρίες και πραγματικούς φίλους. Μπες στη μεγάλη παρέα αυτού του μικρού (και φτηνού συν τοις άλλοις) νησιού και η ενέργεια του δεν θα σε απογοητεύσει. BACARDI and the Bat Devise are registered trademarks of Bacardi & Company Limited
Πάρος Χάρης Sports Camping! Πάρος, ο παράδεισος του surf! Στο φοβερό κάμπινγκ στην Santa Maria όπου, αφού παρκάρεις την σκηνή σου ανάμεσα σε vans με surfers από όλη την Ευρώπη, βγαίνεις στην πιο μαγική παραλία του κόσμου! Η Santa Maria συνδυάζει την ησυχία του camping, την ενέργεια του γειτονικού beach bar, και την αδρεναλίνη των surfers. Ξυπνάς, πατάς στην άμμο, πας για surf και όταν το σώμα σου δεν σε υπακούει άλλο την πέφτεις στην κοντινή αιώρα (έκπληξη) για παγωμένα ποτά και καμιά δροσερή σαλάτα! Το βράδυ σίγουρα θα παίξει κανένα αυτοσχέδιο beach party, αλλά αν δεν παίξει σίγουρα θα το φτιάξεις εσύ!
Ελαφόνησος Άγγελος Πρώτη εμπειρία σε camping το καλοκαίρι του 2011 με πρόσημο θετικό. Προορισμός η Ελαφόνησος και παρέα 11 συνολικά αγοριών. Εντάξει, κάποια κορίτσια τα τρομάζαμε και δε μας πλησιάζανε, αλλά βρέθηκαν και πιο θαρραλέες παρέες. Το να ξυπνάς λιωμένος στις 7 ή 8 το πρωί δεν είναι και η καλύτερη φάση, μη γελιόμαστε. Επίσης, αν κάτι μας δίδαξε camping ήταν ότι το άραγμα στην παραλία είναι καλό, αλλά αν θέλεις να χαλαρώσεις και κοντά στη σκηνή σου πρέπει να έχεις τραπεζάκια, καρεκλάκια και τα συναφή. Πέρασα καλά, δε θα γκρινιάξω άλλο. Η χρυσαφένια παραλία του camping της Ελαφονήσου αξίζει από μόνη της κάποιες μέρες εκεί.
Σαμοθράκη Νικολάκης Η εναλλακτική καρδιά της Β. Ελλάδας χτυπάει εδώ. Σε πιο άλλο νησί αντί να ψάχνεις την καλύτερη παραλία ψάχνεις τον καλύτερο καταρράκτη; Μαγικά ποτάμια που δημιουργούν βάθρες κάθε είκοσι μέτρα και καταρράκτες που κόβουν την ανάσα συνθέτουν ένα σκηνικό βγαλμένο από τον άρχοντα των Δαχτυλιδιών! Πραγματικά πιστεύεις ότι ξαφνικά θα εμφανιστούν νεράιδες και ξωτικά σε αυτό το παραμυθένιο τοπίο. Είτε στο οργανωμένο δημοτικό κάμπινγκ είτε ελεύθερο πάνω στις βάθρες ένα είναι σίγουρο. Ότι όταν πρωτοπάς στη Σαμοθράκη θα μείνεις με το στόμα ανοιχτό. Και αποκλείεται να μην ξαναγυρίσεις, ίσως και το επόμενο καλοκαίρι!
www.apolafste.ypefthina.eneap.gr
Κρήτη Εβίτα Κάνω camping τα τρία τελευταία χρόνια, άλλοτε οργανωμένο και άλλοτε ελεύθερο! Η πρώτη μέρα είναι αναγνωριστική, που θα φάω, πως θα βρω περισσότερο ίσκιο, πως θα πλησιάσω τους δίπλα μου, πώς θα αποφύγω τα κουνούπια και πολλά άλλα! Η επόμενη μέρα είναι λες και ζω σε αυτή τη σκηνή χρόνια, ξαφνικά όλοι οι άλλοι άγνωστοι γίνονται η πιο χαλαρή συντροφιά από το πουθενά, τα κουνούπια μένουν μακριά από την σκηνή μου γιατί δεν ξεχνάω πια να κλείνω το φερμουάρ, και όταν είμαι σε ελεύθερο ξεχνάω σιγά σιγά και την αλμύρα στο σώμα μου και χαίρομαι με την ανεμελιά που ποτέ δεν είχα καταλάβει ότι υπάρχει μέσα μου! Την πιο ωραία μου εμπειρία camping την έζησα πέρσι το καλοκαίρι στην Κρήτη, στην παραλία του Mπάλου, χιλιόμετρα μακριά από το πολιτισμό ανάμεσα σε μια λιμνοθάλασσα και το Αιγαίο, ξαπλωμένη σε μια τεράστια έρημη παραλία! Μοναχικό ή οργανωμένο το camping σε ηρεμεί, σε ενώνει με την φύση, σε επαναφέρει στην αγνή, ανθρώπινη μορφή που σου στερεί ο χειμώνας!
Γαύδος Βαγγέλης Υπάρχουν πολλά μέρη –ακόμα- για ελεύθερο κάμπινγκ στην Ελλάδα. Η καρδιά όμως του free camping χτυπάει στη Γαύδο. Στους αμμόλοφους του Αϊ-Γιάννη ο χωρόχρονος χάνεται. Και αν προχωρήσεις ακόμα πιο μακριά από τον πολιτισμό, στο Λαβρακά και τον Ποταμό θα γυρίσεις πίσω σε μια άλλη πιο αυθεντική εποχή. Οι Γαυδιώτες είναι ένα άλλο tribe, μετακομίζουν συνήθως από τα Εξάρχεια κατευθείαν στο Λυβικό πέλαγος. Οι σχέσεις μεταξύ τους δυνατές, κάνουν παρέα ακόμα και το χειμώνα. Η αλήθεια είναι ότι αν σου αρέσει το free camping και δεν έχεις ακόμα επισκεφθεί τη Γαύδο πρέπει να την προσθέσεις άμεσα στη to do list σου.
Χίος Ξένια Το αγαπημένο μου μέρος για camping είναι μία κρυμμένη παραλία στην Αγία Φωτιά της Χίου. Το camping για μένα είναι μία μοναδική ευκαιρία να περάσω φανταστικές και πολύ ανέμελες στιγμές με τους φίλους μου, αλλά και μία πρόκληση. Είναι η στιγμή που μένω μόνη μου με τις πιο δύσκολές μου σκέψεις, χωρίς διάλλειμα από αυτές. Το λατρεύω γιατί με ηρεμεί και με κάνει να εκτιμώ όλες τις ανέσεις της καθημερινότητάς μου ακόμα περισσότερο.
Παύλος Ευμορφίδης
«Καλύτερος πολιτικός είναι εκείνος που θα αδειάσει την Αθήνα.»
Συνέντευξη στον Βαγγέλη Δαβιτίδη
Κυκλοφορεί μόνο με ποδήλατο. Έχει δίπλωμα οδήγησης αλλά το έχει χάσει τρεις φορές οπότε δεν μπήκε στον κόπο να το ξαναβγάλει. Έτσι κι αλλιώς στο Άμστερνταμ δεν το χρειάζεται. Ο Παύλος Ευμορφίδης πέρα από ιδρυτής ενός από τα μεγαλύτερα ελληνικά success stories, της Cocomat, είναι ένας σύγχρονος Σπαρτιάτης. Η ιστορία της εταιρίας του λίγο πολύ γνωστή. Ξεκίνησε από το μηδέν και κατέκτησε τον κόσμο. «Δε θεωρώ ότι έκανα τίποτα σπουδαίο. Τα φύκια που άπλωνα για να αράζω στην παραλία στη Μάνη τα έβαλα σε στρώμα. Τι πιο απλό;» είπε στην παρουσίαση που έκανε στα πλαίσια της καμπάνιας Greeks can*. Τι πιο δύσκολο από τον να βρεις έναν άνθρωπο να σκέφτεται απλά, σκέφτηκα. Και του ζήτησα συνέντευξη. Κινείστε αποκλειστικά με ποδήλατο. Τώρα που έγινε τάση και στην Ελλάδα χαίρεστε; Ελπίζω να μην παραμείνει τάση αλλά να γίνει αναγκαιότητα. Έπρεπε να φτάσει η βενζίνη 2€ για να ανακαλύψουμε το ποδήλατο; Φαντάσου την Ελλάδα με διπλάσια λεφτά. Υποψιάζεσαι ότι θα ήταν καλύτερη; Θα είχε καταστραφεί. Δε θα μπορούσες να μετακινηθείς στους δρόμους από τις αμαξάρες, θα έκοβαν τα δέντρα για να κάνουν μεζονέτες κλπ. Το καλύτερο πράγμα που έχει συμβεί στην Ελλάδα, όσο και να ακούγεται μάγκικο, είναι που με την κρίση φεύγει ο κόσμος από την Αθήνα. Πιστεύετε ότι τώρα που γυρίζει κάποιος κόσμος στην επαρχία μπορεί να έρθει λύση από εκεί; Δεν υπάρχει περίπτωση να μην βρεθεί λύση. Να αδειάσει η Αθήνα, να φύγει ο κόσμος, να μιλήσει με τα πουλιά, με τα δέντρα, με τη φύση. Να μιλήσει όμως! Δεν μιλάει κανείς, ακούμε μόνο τις τηλεοράσεις. Θα γίνει κυβέρνηση, δεν θα γίνει; Όλοι κουβεντιάζουν για την ίδια μαλακία από το πρωί μέχρι το βράδυ. Στην Αθήνα πεντέμισι εκατομμύρια κόσμου κινούνται όλοι μηχανικά. Ψάχνουν να βρουν λύσεις στο τσιμέντο. Δε θα τις βρουν, δεν υπάρχει λύση στο τσιμέντο γιατί δεν υπάρχει χαρά. Και δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα.
Εγώ θέλω να βγει ένας από αυτούς που θέλουν να γίνουν πρωθυπουργοί αύριο και να πει «δεν έχω πλάνο, γιατί όλα τα πλάνα είναι τα ίδια και όλοι λένε τις ίδιες ακριβώς μαλακίες. Εγώ θέλω έναν να πει θα ΑΔΕΙΑΣΩ την Αθήνα. Δεν θέλω να μου πει τίποτα άλλο παρά έναν τρό-
πο να διώχνω ανθρώπους από την Αθήνα. Να πηγαίνουν επαρχία και να υπάρχει δουλειά εκεί. Και έφτιαξε η Ελλάδα από μόνη της. Το περιβάλλον εδώ στην Αθήνα είναι εντελώς δομημένο μέσα σε τοίχους και κλισέ που δεν αφήνει την φαντασία σου να πάει πουθενά. Εγώ λέω στον κόσμο: «πηγαίνετε σε ένα δάσος , χάστε το χρόνο σας ρε! Γιατί, στην Αθήνα δε χάνετε την ώρα σας»; Τι διαφορές βλέπετε τώρα με την κρίση κάθε φορά που έρχεστε στην Ελλάδα; Ο Έλληνας δεν είναι ο Έλληνας ο παλιός. Οι Αθηναίοι δεν μοιάζουν με εκείνους τους παλιούς τους Αθηναίους. Είναι άνθρωποι χωρίς έμπνευση. Τι να εμπνευστεί ένας άνθρωπος που πήρε μια BMW, γυρίζει γύρω γύρω και προσπαθεί να βγάλει μια γκόμενα; Πώς μπορεί το μυαλό του να πάει λίγο παραπέρα από αυτό που του έδωσε το αμάξι, το χρώμα το γυαλισμένο που τον κάνει μάγκα και πιο ψηλό; Πάμε καλά στην Ελλάδα; Έχουμε ήλιο 300 μέρες το χρόνο. Επιτρέπεται κρίση στην Ελλάδα; Φως, νερά άφθονα παντού, πρασινάδα, πώς έχουμε κρίση δηλαδή; Στο ότι δεν μπορώ να πάρω αυτοκίνητο, στο ότι δεν μπορώ να φτιάξω δεύτερο σπίτι; Το πρόβλημα με την κρίση είναι ότι κοντά στα ξερά καίγονται πάντα και τα χλωρά. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι είναι εκείνοι που πραγματικά λυπάμαι γιατί δεν μπορούν να αντιδράσουν. Αλλά είναι αρκετά φιλοσοφημένοι και θα βρουν λύσεις. Είμαι σίγουρος. Είναι η μόνη μερίδα του λαού που έχει ανάγκη. Αλλά οι νέοι; Συνάντησα τις προάλλες στο Άμστερνταμ έναν 32χρονο Έλληνα.
Έκλαιγε ενώ ήταν γεωπόνος από τη Λακωνία. Του λέω: «Και γιατί κλαίγεσαι, παλικάρι 1,90 μέχρι εκεί πάνω και δεν πας στην Λακωνία να καλλιεργήσεις;» Μου λέει: «Δεν έχω καλλιεργήσει ντομάτα ποτέ.» Μου φαίνεται
τα πανεπιστήμια αποκοιμίζουν τον κόσμο. «Ο καθηγητής είπε ότι είμαι οκ,
τέλειωσα το πανεπιστήμιο άρα εγώ πέτυχα τώρα.» σκέφτεται αυτός. Και οι γονείς του νομίζουν ότι έμαθε τα πάντα επειδή μπήκε στο Πανεπιστήμιο, ενώ η κοινωνία χρειάζεται άλλα πράγματα. Τον είδα και τον λυπήθηκα. Αυτόν περιμένει η Λακωνία, αυτόν τον τύπο. Όλοι μας είμαστε στο σαλόνι, στην κουζίνα κανένας. Αυτός που σπούδασε γεωπονική ρε π…… μου δεν θα πάει στην Λακωνία ενώ έχει και χωράφια. Αλλά δεν είχε ποτέ καμία επαφή. Δεν πήγε στην Ελλάδα, ήρθε στην Ολλανδία να βρει λύση…. Μήπως είναι κυρίως κρίση αξιών; Συνηθειών. Βάζεις έναν Έλληνα δίπλα σε ένα Γερμανό. Δεν καταλαβαίνεις διαφορά. Οι πιο πολλοί είναι χοντροί, πώς έγινε ο Έλληνας έτσι; Κοίτα φωτογραφίες από
τους Έλληνες τριάντα χρόνια πριν και σύγκρινε. Δείξ’ τις στα παιδιά στα δημοτικά και ρώτα, τι θέλετε εκείνο ή το τώρα; Δηλαδή τώρα ο Πάγκαλος, δεν είμαι
ρατσιστής, αλλά πώς μπορεί να μου μιλάει για λιτότητα αφού δεν μπορεί να κουμαντάρει το στόμα του; Μορφωμένος, δεν ξέρω τι είναι, δεν με ενδιαφέρει. Εγώ όμως δεν μπορώ να φανταστώ ότι μιλάει για λιτότητα αφού ο ίδιος σκάει στο φαί. Θα μου πεις το φαί σε μάρανε; Το φαί είναι μια ένδειξη σημαντική ότι μπορείς να κοντρολάρεις τον εαυτό σου.
Πώς να προφέρει την λέξη λιτότητα αυτός; Βάλε το Βενιζέλο μόνο του στην Νέα Υόρκη, δεν μπορεί να πάρει ούτε το μετρό. Άμα μου πεις ποιος άνθρωπος είναι ικανός θα σου πω εκείνος που τον γδύνεις, τον πετάς στην Ταϊλάνδη και του λες ζήσε! Τώρα που σου μιλάω σκέφτομαι την ποδηλατιά μου που θα πάω στα Κιούρκα μόλις τελειώσουμε. Αυτή η ποδηλατιά αξίζει εκατομμύρια. Θα ιδρώσω πηγαίνοντας και όταν φτάσω θα μιλήσω με τα ανίψια μου, θα κάνω το μπανάκι μου και θα κοιμηθώ. Μένετε στο εξωτερικό και συναναστρέφεστε με αρκετό κόσμο. Τι στερεότυπα έχουν για μας; Εντάξει, η μάζα στην Ευρώπη πιστεύει ότι είμαστε κλέφτες, τεμπέληδες κλπ. Βέβαια υπάρχουν και μορφωμένοι άνθρωποι που δεν βλέπουν τηλεόραση. Σε εκείνους εξηγώ ότι η κρίση είναι διττή. Όταν σου λέει πάρε Μερτσέντες και θα είσαι καλύτερος εραστής , σε αναγκάζει και καταναλώνεις. Σου δίνει ο Γερμανός τα παπούτσια και μετά στα παίρνει μαζεμένα από τις τράπεζες. Και οι δύο φταίνε για την ελληνική κρίση, δεν είναι μονόπλευρο. Οι σκεπτόμενοι
Ευρωπαίοι λένε: «Ποτέ δεν φταίει ο ένας, είναι όπως ένα διαζύγιο, φταίνε και οι δύο». Μπορεί ο ένας λίγο περισσότερο αλλά, το ότι παντρευτήκαμε και μας έβαλαν στο ευρώ σημαίνει ότι μας ήθελαν για να πουλήσουν. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε έτσι κι αλλιώς. Να μπούμε σε έναν άλλο τρόπο σκέψης για να είμαστε εμείς πιο χαρούμενοι. Όχι για να ξοφλήσουμε αλλά για να περνάμε καλύτερα. Και αφού θα περνάμε καλύτερα θα μπορούμε να ξοφλήσουμε και αυτά τα δανεικά. Αντιστρέφεται αυτή η εικόνα; Ναι αμέ, εμείς θα την αντιστρέψουμε! Έχουμε ωραίο διαβατήριο οι Έλληνες. Πρέπει να δείξουμε στον κόσμο τον ελληνικό πολιτισμό. Με τα παιδιά που έχουν τον Τζίτζικα και τον Μέρμηγκα, το εστιατόριο, ξεκινάμε την άλλη εβδομάδα να πουλάμε τα προϊόντα τους στο μαγαζί της Cocomat στο Άμστερνταμ. Θα τρώνε οι ξένοι φάβα. Αυτό για εμένα είναι μια μεγάλη χαρά. Να ξέρει ο Ολλανδός ότι ο Έλληνας δεν είναι αυτό που φαντάζεται, η τεμπελιά και η κοιλιά η μεγάλη. Να γνωρίσει εκείνο το ωραίο τυρί από την Μυτιλήνη, να μάθει τα προϊόντα μας. Τώρα που η επιτυχία είναι για εσάς δεδομένη ποιο είναι το κίνητρο για να συνεχίσετε; Είναι ποδήλατο ρε! Στο ποδήλατο γουστάρεις να σταματήσεις; Ποτέ δεν σταματάς. Το challenge για εμένα είναι – πήρα και άδεια από την Ολλανδή γυναίκα μου – σε επτά χρόνια που θα έχει μεγαλώσει και ο μικρός μου γιός να γυρίσω μαζί του τον κόσμο με το ποδήλατο. Σαράντα χιλιάδες χλμ σε ενάμιση χρόνο. Όποιος θέλει μπορεί να έρχεται να με βρίσκει όπου είμαι. Πρόσφατα έκανα με τον άλλο μου γιό με ποδήλατο το Άμστερνταμ Αθήνα. Δυόμιση χιλιάδες χιλιόμετρα σε δεκαπέντε μέρες. Θέλω να το κάνω θεσμό όταν κάποιος γίνεται 18 χρονών να μπορεί να πηγαίνει χωρίς λεφτά από την Αθήνα στο Άμστερνταμ, να τον βοηθά η Cocomat. Αντί να πηγαίνει φαντάρος. Πώς λέμε B2B; Α2Α, Athens to Amsterdam.
* Greeks Can! Η καμπάνια Greeks Can! αναδεικνύει παραδείγματα Ελλήνων που εδώ, στην χώρα μας, αποδεικνύουν με το έργο της ζωής τους ότι η επιτυχία, η δημιουργικότητα και το όραμα υπάρχουν, παρ’ όλες τις δυσκολίες που η ελληνική πραγματικότητα και το κράτος δημιουργούν. Μία με δύο φορές το μήνα η καμπάνια «Greeks Can» καλεί ανθρώπους ή δημιουργικές ομάδες που αποδεικνύουν με το έργο τους ότι οι Έλληνες μπορούν, να μιλήσουν σε νέους, σε όσους θέλουν να είναι μέρος της λύσης, ώστε να δώσουν ελπίδα και ώθηση. Ξεκίνησε με επιτυχία στις 26 Μαρτίου 2012 και συνεχίζει με τις επόμενες πρωτότυπες παρουσιάσεις της Ελληνικής δημιουργικότητας. Η εκστρατεία βασίζεται στην εθελοντική προσφορά και καλωσορίζει νέες συνεργασίες και ιδέες. Ο εμπνευστής της Σπύρος Κουβέλης λέει: “Την περίοδο που προσπαθούσα να προωθήσω την Ελληνική επιχειρηματικότητα στο εξωτερικό και να ανοίξω αγορές για τα Ελληνικά προϊόντα, πολλοί με ρωτούσαν, στο ξεκίνημα τότε της κρίσης: “Can the Greeks?” Βλέπετε, με όσα ακούστηκαν, υπήρχε η εντύπωση ότι οι Έλληνες ήξεραν μόνο να τρώνε από τα έτοιμα, αποκομμένοι από τη δημιουργία. Ένας λαός που δεν είχε πια επαφή με το μόχθο, την προσπάθεια, το όραμα, την επιτυχία. Αυτή η άδικη αντιμετώπιση των Ελλήνων με στενοχωρούσε. Πίσω από αυτήν διαισθανόμουν ότι πολλοί έβλεπαν πως ίσως θα ήταν καλύτερα να ξεφορτωθούν τους Έλληνες. Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης αγκάλιασε αμέσως την πρόταση μου να κάνουμε μια εκστρατεία για να απαντήσουμε σε όλους όσους θέτουν το ερώτημα ότι οι Έλληνες μπορούν! Έτσι ξεκινήσαμε μαζί την εκστρατεία Greeks Can! “
πτη Αθήνα – Γενεύη κάθε Τρίτη, Πέμ την με ος ιζέλ Βεν Ελ. και Σάββατο από easyJet. μέσω Για διαμονή έχεις την ευκολία εις κάν να m t.co yJe eas ς της ιστοσελίδα υκορ η ύ αφο υ χείο κρατήση ξενοδο ιρία της φαία low-fare αεροπορική ετα με τον νία φω συμ ψε γρα Ευρώπης, υπέ τήσεκρα ν κώ χεια οδο «ηγέτη» των ξεν ων, την Booking.com. ες επιΓια περισσότερες πληροφορί σκεφθείτε το
www.easyjet.com
Γενεύη Μια πόλη χάρμα οφθαλμών… έλεγε ο νομπελίστας Γιόζεφ Mπρόντσι
Τhings to do στη Γενεύη
Τ
ο πρώτο που θα αντικρίσεις από ψηλά πριν καν προσγειωθείς είναι το φημισμένο σιντριβάνι στο κέντρο της πόλης, το περίφημο Jet d’ eau, γύρω από το οποίο γίνονται όλα τα πανηγύρια! Είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης αφού εκτοξεύει 500 λίτρα νερό το δευτερόλεπτο σε ύψος 140 μέτρων! H Γενεύη έχει διατηρήσει την αρχιτεκτονική της παράδοση, με τα περισσότερα κτίρια να χρονολογούνται από το 17ο και 18ο αιώνα και να δημιουργούν μοναδική ατμόσφαιρα παλιάς εποχής. Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις την πόλη είναι νοικιάζοντας ποδήλατο, το οποίο είναι και το πιο κοινό μεταφορικό μέσο για τους κατοίκους. Σου προτείνουμε να χαθείς μέσα στα στενά του ιστορικού κέντρου για να νιώσεις την ατμόσφαιρα της πόλης απολαμβάνοντας τα πλακόστρωτα δρομάκια, τις γκαλερί, τα καφέ και τα τζαζ bar. Με το ποδήλατο
μπορείς να δεις τις καλύτερες γωνιές της λίμνης και να κάνεις πικνικ στις όχθες της! Μία βαρκάδα στα νερά της λίμνης Λεμάντης μεγαλύτερης αλπικής λίμνης παρακαλώ- ώστε να απολαύσεις τις Άλπεις που “καδράρουν” το σκηνικό επιβάλλεται! Ένα από τα αξιοθέατα της πόλης είναι το Bains des Pâquis που βρίσκεται από τη δεξιά πλευρά της λίμνης. Θυμίζει οργανωμένη παραλία και μπορείς να κολυμπήσεις , να χαλαρώσεις με θέα τη λίμνη ενώ η είσοδος κοστίζει λίγο παραπάνω από 1 ευρώ. Η Γενεύη είναι μια πόλη γεμάτη πάρκα. Μία βόλτα στον βοτανικό κήπο στους Αγγλικους κήπους (Jardin Anglais) με το φημισμένο ρολόι από λουλούδια σήμα κατατεθέν της πόλης, είναι ιδανική για να χαλαρώσεις και να θαυμάζεις την μοναδική θέα στη λίμνη. Εάν είσαι φαν του vintage shopping σου έχουμε μια αγορά που θα σε ενθουσιάσει! Kάθε Tετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο από τις 9
έως τις 2, στο πάρκο Plaine de Plainpalais, γίνεται ένα μεγάλο παζάρι με vintage ρούχα, αξεσουάρ από περασμένες δεκαετίες και αντίκες σε πολύ καλές τιμές. Η Γενεύη φημίζεται για τα εστιατόρια της. Τα τοπικά εδέσματα περιλαμβάνουν fondue με σοκολάτες από τα γύρω χωριά και εκπληκτικές tartines - δηλαδή μπαγκέτες με βούτυρο και ζελέ μαρμελάδας! Στην πόλη αναζήτησε το café La Clémence, οπού θα απολαύσεις τον καφέ σου παρέα με τις πιο φημισμένες tartines. Επίσης, για τη βραδινή σου εξόρμηση, επισκεφθείτε με την παρέα σου το Halle de Rive στην boulevard Helvetique είναι ένας πραγματικός παράδεισος για εκπαιδευμένους ουρανίσκους με κρασιά, τυριά και γλυκά από παραγωγούς της περιοχής. Στην πόλη ακούς το ίδιο άνετα τη Γαλλική, που είναι η επίσημη γλώσσα, καθώς και τη Γερμανική και την Iταλική.
Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας
“Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα.”
«Η αλεπού ξέρει πολλά, ο σκαντζόχοιρος ένα και καλό» Τάδε έφη ένας αρχαίος Έλληνας ποιητής, ονόματι Αρχίλοχος (π. 680- 630 π.Χ.). Η παραπάνω φράση, με τις πολλαπλές αναγνώσεις, θα εμπνεύσει τον σύγχρονο φιλόσοφο Ιζάια Μπερλίν (1909-1997) ο οποίος θα κάνει λόγο για δύο είδη ανθρώπων: τις αλεπούδες και τους σκαντζόχοιρους. Οι σκαντζόχοιροι παραμένουν σταθεροί σε μια αλήθεια την οποία προφυλάσσουν οι δε αλεπούδες ελίσσονται πονηρά ανά περίπτωση. Της Ελένης Νάτση*, nateleni@gmail.com
Κι η απάντηση είναι ναι. Οποιαδήποτε ερμηνεία κι αν δώσει κανείς στην περίφημη φράση του Αμφίλοχου, ένα είναι σίγουρο: σε μια Ελ-
πτυξη εφαρμογών σε smartphones. • Αναδείχθηκαν ανεξάρτητες πρωτοβουλίες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στην χώρα μας όπως η Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων, ο συνεργατικός χώρος εργασίας coLab Athens, οι πρωτοβουλίες Business mentors, Future Leaders (www.futureleaders.gr), Rising Stars (www.risingstarsprogram.com), και ΚΕΜΕΛ (Κέντρο Εθελοντών Μάνατζερ Ελλάδος http://kemel.gr/) Σύμφωνα με τον Νίκο Κακαβούλη, ιδρυτή του Daily Secret, που κατάφερε να λάβει μια χρηματοδότηση 1,85 εκατ. δολλαρίων, το μονοπάτι του επιχειρείν είναι δύσβατο για όποιον θελήσει να το ακολουθήσει:
λάδα που μετρά πληγές, καλείσαι ως νέος να κινηθείς ευέλικτα, να καινοτομήσεις, να ανοιχτείς, να δημιουργήσεις. Against all odds, αγγλιστί. Με άλλα λόγια να γίνεις.. .αλεπού.
Xρειάστηκαν εξήντα ‘’όχι’’ από τους υποψήφιους επενδυτές για να καταφέρει τελικά να λάβει το κεφάλαιο που χρειαζόταν για την επιχείρησή του και πολλά βράδια φιλοξενί-
Το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας δικαιώνοντας τον γλαφυρό τίτλο του έφερε «κοντά» 134 ομιλητές και περίπου 36 εταιρίες, ενώ σύμφωνα με τον κ. Λαδόπουλο, καθηγητή της ΑΣΟΕΕ και εμπνευστή του όλου εγχειρήματος, το παρακολούθησαν 2200 άτομα. Τρεις μέρες με μια πανοραμική θέα στην ελληνική επιχειρηματικότητα: από την ναυτιλία, την διαφήμιση, την γεωργία, τον τουρισμό, την ενέργεια έως και την νανοτεχνολογία, το mobile/online marketing, τα social media, τις εναλλακτικές ενέργειες και την μικροηλεκτρονική. Κι επειδή, φίλε αναγνώστη, όταν διαβάζεις την λέξη «συνέδριο», μπορεί και να χασμουριέσαι, αν συγκαταλέγεσαι σ’ εκείνους που το παρακολούθησαν, θα διαπίστωσες ότι η πλειοψηφία των πάνελ σου κρατούσαν αμείωτο το ενδιαφέρον, για τέσσερις λόγους:
stories, είναι το πάθος, το μεράκι και ενίοτε η «μαζοχιστική» τύπου επιμονή των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από μια επιχειρηματική ιδέα.
• Τρία συνολικά πάνελ ήταν αφιερωμένα στην χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων κι όχι μόνο. Για να δούμε και να ρωτήσουμε τελικά, αν «λεφτά υπάρχουν»... • Μίλησαν έλληνες επιχειρηματίες νέοι και παλιοί, μεταφέροντας την πολύτιμη εμπειρία τους στο κοινό. • Τονίστηκαν τομείς που φαίνεται να προσφέρουν ευκαιρίες για επαγγελματική σταδιοδρομία όπως η νανοτεχνολογία-μικροηλεκτρονική, το mobile και online marketing, οι εναλλακτικές καλλιέργειες, η ανά-
ας σε σπίτια φίλων. Όσες ιστορίες επιχειρηματικότητας κι αν διηγηθεί κανείς, το κοινό στοιχείο που συνδέει τα λεγόμενα success
Εκτός όμως από την ιδέα, την κατάλληλη ομάδα και το όραμα ένας νέος επιχειρηματίας έχει ανάγκη από ένα αποτελεσματικό δίκτυο επαφών. Και παρ’ όλο που η Ελλάδα δεν διαθέτει ακόμη ένα οικοσύστημα που θα λειτουργεί ως φυτώριο καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που πίστεψαν με πάθος και τα κατάφεραν. Φωτεινό παράδειγμα το Corallia, ένα τεχνολογικό cluster το οποίο ιδρύθηκε το 2009 από τον καθηγητή Βασίλη Μακιό και λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα νέων επιχειρήσεων. Το Corallia έχει να επιδείξει ήδη αξιόλογο έργο σε τρεις τομείς: νανοτεχνολογία και μικροηλεκτρονική, gaming και creative industries και τεχνολογία διαστήματος ενώ έχει ήδη διακριθεί με το Bronze Label από το European Cluster Excellence Initiative. Στο ερώτημα λοιπόν αν η Ελλάδα μπορεί, η απάντηση είναι ναι. Σε μια Ελλάδα που αιμορραγεί οικονομικά, η λύση για έναν νέο άνθρωπο είναι να ανακαλύπτει ή να δημιουργεί ευκαιρίες μόνος του. Εύκολο: Φυσικά όχι. Αδύνατο; Διπλά όχι. Άλλωστε, οι Έλληνες, έχουν αποδείξει σε πολλές κρίσιμες στιγμές ότι είναι...«αλεπούδες».
Το Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας http://www.pan-orama.org/ πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το τριήμερο 18-20 Μαΐου στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών. Είναι το μεγαλύτερο πολυσυνέδριο σε θέματα νεανικής επιχειρηματικότητας και επαγγελματικού προσανατολισμού.
*H Ελένη Νάτση είναι υπεύθυνη Τύπου και δημοσίων σχέσεων του Colab
Π
αρακολουθώντας το φετινό Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Σταδιοδρομίας στις 18-20 Μαϊου, είδα τις αίθουσες του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών γεμάτες από νέους ανθρώπους. Δεν διέκρινα αλεπούδες ή σκαντζόχοιρους αλλά νέους ανθρώπους με διάχυτη την αγωνία τους για το μέλλον. Στο βλέμμα, τις κινήσεις, στις ερωτήσεις τους. Κι ύστερα, αναρωτήθηκα κι εγώ η ίδια, ακούγοντας με ενδιαφέρον τον κ.Πιερρακάκη, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ως υπέρμαχο των «αλεπούδων», αν έχει δίκιο.
Συνέντευξη με τον Αλέξη
Ταμπουρά
Το UNDERGROUND στον ελληνικό χώρο, ως καλλιτεχνική έκφραση παραμένει, 40 χρόνια σχεδόν από την εμφάνισή του, ένα «αχαρτογράφητο» φαινόμενο. Πώς προέκυψε στην Αθήνα; Με προπομπούς τους ντανταϊστές, σουρεαλιστές, υπαρξιστές και άλλα νεωτεριστικά κινήματα στα μέσα του περασμένου αιώνα (’50), διαμορφώθηκε μια νέα πνευματική, επαναστατική πραγματικότητα που κύριο χαρακτηριστικό είχε τη μαζική συμμετοχή της νεολαίας. Στο πολιτικό της σκέλος ακολούθησαν μαζικές κινητοποιήσεις στο Σικάγο και το Οχάιο (1967), στο Παρίσι (Μάης ’68), με κατάληξη στο δικό μας Νομική/Πολυτεχνείο. Παράλληλα, σχηματίστηκε πληθώρα επαναστατικών οργανώσεων σε όλο το Δυτικό κόσμο, οι οποίες συγκρούστηκαν άγρια με το κατεστημένο που χρειάστηκε να καταφύγει σε κάθε είδους καταστολές, προκειμένου να επιβιώσει. Στο πνευματικό και καλλιτεχνικό σκέλος αυτής της ακραίας αντιπαράθεσης, οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες, μπροστά στο ενδεχόμενο της φυσικής τους εξόντωσης, σιγά-σιγά φρόντισαν να εξαφανιστούν από προσώπου γης καταφεύγοντας, όπως για να αντιμετωπίσει κανείς έναν τυφώνα, στο ΥΠΟΓΕΙΟ. Κατά την αγγλική αργκό, δηλαδή, THEY WENT UNDERGROUND. Αλλά επειδή συνέχισαν να επικοινωνούν αποκλειστικά μεταξύ τους, σχηματίστηκε ένα υπόγειο δίκτυο. Στην Αθήνα δε, μια υπόγεια σκηνή, μετέπειτα γνωστή με το όνομα ΣΚΗΝΗ (βλ. περιοδικό «Σήμα», τεύχ. 9) Η έκθεση που παρουσιάζεται στο CAMP αντανακλά το αυξημένο , εσχάτως, ενδιαφέρον των νεότερων για το UNDERGROUND. Πού το αποδίδεις; Τώρα που οι μακροχρόνιες συνέπειες ενός φαυλοκρατικού κατεστημένου - το οποίο θέλησε να μας εξαφανίσει πάση θυσία από τότε
- σκορπίζουν πλέον την δυστυχία και το θάνατο σε όλο τον κόσμο πώς να μην υπάρξει ενδιαφέρον. Χωρίς να το έχουμε επιδιώξει, όσοι μας ανακαλύπτουν μας βλέπουν ως τους μόνους που δεν εξαγοράστηκαν, δεν εγκατέλειψαν αυτά που πίστευαν, δεν εξαχρειώθηκαν. Η λεγόμενη «Σκηνή», το αθηναϊκό underground ολοκλήρωσε την πορεία του; Η έκθεση αυτή είναι η ακαδημαϊκή «ταφόπλακα» του φαινομένου; Κανείς και τίποτε δεν ολοκληρώνει πορεία πριν ο ίδιος το επιλέξει, και εδώ αυτό δεν συμβαίνει. Ο ακαδημαϊκός κόσμος, οι θεωρητικοί της τέχνης χρησιμοποιώντας αναλυτική – προκρούστεια – προσέγγιση, χωρίζουν την καλλιτεχνική δημιουργία σε περιόδους λ.χ. ρομαντισμός, μοντερνισμός, μεταμοντερνισμός, κτλ. Το UNDERGROUND αρνείται αυτές τις συστηματοποιήσεις, διότι η γνώση δεν μεταδίδεται με την πληροφορία αλλά μέσω εμπειριών, και η μετάδοση των εμπειριών γίνεται μέσω της τέχνης. Στην προκειμένη περίπτωση, δηλαδή, μέσω πολλαπλών υποκειμενικών, υπαινικτικών αναφορών στο αντικείμενο. Για αυτό το UNDERGROUND θέλει να είναι ανεπιτήδευτο και ελεύθερο, ανιδιοτελές και ανυποχώρητο. Με δυο λόγια θέλει να είναι ζωντανό εδώ και πάντα και όπου εκφράζεται. Θέλει να ξυπνήσει τους ανθρώπους από κάθε πολιτισμικό λήθαργο και συχνά καταφεύγει σε μεθοδεύσεις σοκαριστικές, ενίοτε και παραπλανητικές, χωρίς όμως τα στοιχεία αυτά να αποτελούν και απαραίτητες προϋποθέσεις. Χρησιμοποιεί όπλα άλλοτε επιτηδευμένα άλλοτε χυδαία, αλλά πάντα λέει το ίδιο πράγμα: ξύπνα, σήκω, άνοιξε τα μάτια, ζήσε.
Της Ευγενίας Μίγδου
Από τις 29 Ιουνίου και για τρεις μήνες παρουσιάζεται στο CAMP της Πλατείας Κοτζιά, η έκθεση “Το Αθηναϊκό Underground”. Χωρισμένη σε δύο ενότητες, που θα παρουσιαστούν τμηματικά, η έκθεση φιλοδοξεί, σε πρώτη φάση, να καταγράψει το φαινόμενο κατά την περίοδο 1964 - 1983. Από τις πρώτες νύξεις στο περιοδικό ΠΑΛΙ, έως στο Punk και την πολιτικοποίηση του φαινομένου. Από τα δεκάδες έντυπα των 70s και 80s που διανέμονταν στην πλατεία Εξαρχείων έως τις ψυχεδελικές και underground τάσεις στις γκαλερί της εποχής. Από το παραισθητικό και παραβατικό σινεμά έως τη σχέση των εικαστικών με τη μουσική της εποχής. Σε δεύτερη φάση «ιχνογραφείται» το Αθηναϊκό Underground 1984-2012, και εξετάζονται περιπτώσεις νεότερων καλλιτεχνών, οι οποίοι μοιάζει να είναι συνεχιστές της αθηναϊκής Underground Σκηνής. Κατά τη διάρκεια της τρίμηνης διάρκειά της, η έκθεση θα πλαισιωθεί με προβολές, εκδηλώσεις και συζητήσεις όπου οι πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής θα καταθέσουν, προσωπικά την εμπειρία τους. Συντονισμός-επιμέλεια: Θανάσης Μουτσόπουλος Καλλιτέχνες Underground: 1964-1983 Αλέξης Ακριθάκης, Μίνως Αργυράκης, Στήβ Γιαννάκος, Στέργιος Δελιαλής, Νίκος Ζερβός, Λάζαρος Ζήκος, Πάνος Κουτρουμπούσης, Nick Lyber [Νίκος Λυμπερόπουλος], Ηλίας Πολίτης, Θανάσης Ρεντζής, Αλέξης Ταμπουράς, Κωστής Τριανταφύλλου, Λεωνίδας Χρηστάκης, Γιάννης Αρκούδης Χριστοδούλου, Χρήστος Ζυγομαλάς, Νάνος Βαλαωρίτης.
RECOMMENDS:
the all day cocktail Bar! Και το όνομα δεν είναι το μόνο παιχνιδιάρικο που θα βρείτε στη «Μαϊμού»! Δε μιλάμε για ένα μαϊμού αλλά για ένα cocktail bar που συνδυάζει το φοιτητικό vibe με τη sophisticated απόλαυση ενός εξαιρετικού cocktail σε μια τιμή που μπορείς να πληρώσεις. Η πιάτσα του Χαλανδρίου έχει γίνει η αγαπημένη μας. Και το καλοκαίρι ο alternative πεζόδρομος της Θουκιδίδου μοιάζει «επικίνδυνα» με νησί. Τόσο επικίνδυνα που μπορεί να δώσεις ραντεβού για τον απογευματινό σου καφέ στη Μαϊμού και ξαφνικά να κοιτάξεις το ρολόι και να έχει πάει δυόμισι!
Μα πώς πέρασε η ώρα; Είναι οι μουσικάρες με έμφαση στη μαύρη σχολή με boogie, funky, rock και ταξιδιάρικα ακούσματα; Είναι που αισθάνθηκες την ανάγκη να δοκιμάσεις ένα φοβερό καλοκαιρινό cocktail από τα πολλά εξωτικά που έχουν να σου προτείνουν οι master Κωνσταντίνος, Βασίλης και Δημήτρης πίσω από την μπάρα; Ή απλά ότι ξεκίνησες να χορεύεις με τη δίπλα παρέα; Η «ΜαΪμού» έχει χαρακτήρα
και μάλιστα με διαγωγή άριστη! Δεν είναι τυχαίο ότι αν και άνοιξε μόλις το Δεκέμβριο έχει γίνει το στέκι όχι μόνο του Χαλανδρίου αλλά και όλης της Αθήνας. Τα διάφορα αφρικάνικά αντικείμενα (Μάσκες, ακόντια, καλάμια) δείχνουν το προσωπικό γούστο και μεράκι του ιδιοκτήτη, και όχι την αρπαχτή κάποιου διακοσμητή! Το μαγαζί είναι jazz, όχι τόσο λόγω της μουσικής που παίζει η οποία καλύπτει όλα τα ποιοτικά γούστα, αλλά γενικώς! Οφείλεις να περάσεις για ένα τάμα στην τεράστια αγιογραφία
του Αϊ Γιάννη, κατά κόσμο John Coltraine, η οποία κοσμεί περήφανα το μαϊμουδοbar! Η «ΜαΪμου» ξυπνάει στις 10 το πρωί για καφέ που την κρατάει μέχρι αργά το βράδυ! Τα απλά ποτά ξεκινούν από 6 ευρώ και τα κοκτέιλ από 7 ευρώ, και θα γίνει το αγαπημένο σου κατοικίδιο από την πρώτη επίσκεψη! «Μαϊμού» Θουκυδίδου 7Α και Σωκράτους Στον alternative πεζόδρομο του Χαλανδρίου που παίζει πλέον όλο το σκηνικό!
από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο
пEPI XAPTIOY, E˜books KAI TO MEЛЛON TOY BIBЛIOY
Θα πω το εξής: Δεν πιστεύω ότι τα χάρτινα βιβλία είναι καταδικασμένα. Δεν είμαι της γνώμης ότι σύντομα θα πάψουν να υπάρχουν, τσαλαπατημένα από τον οδοστρωτήρα που είναι τα e-books. Δεν είμαι Λουδίτης, κάθε άλλο. Για τις εφημερίδες και τα περιοδικά πιστεύω ακριβώς το αντίθετο: Θα πάψουν να υπάρχουν.
Τ
α επόμενα (όχι πολλά) χρόνια θα εξαφανιστούν στη συντριπτική τους πλειοψηφία, και θα μείνουν μόνο ελάχιστα για τους πολύ μεγάλους σε ηλικία. Οι υπόλοιποι θα τα θυμούνται πότε πότε με νοσταλγία, σαν τα βινύλια, και οι νεότεροι δεν θα τα θυμούνται καθόλου, σαν τα βινύλια. Ο λόγος είναι απλός: Η μονάδα της πληροφορίας στα περιοδικά και τις εφημερίδες, το μικρότερο αυτοτελές στοιχείο του λόγου δηλαδή, είναι το άρθρο. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά είναι συλλογές από προεπιλεγμένα άρθρα τυπωμένες σε πάκους από φύλλα χαρτιού, σαν αυτόν που κρατάς τώρα. Κι αυτός που κρατάς τώρα είναι δωρεάν. Οι περισσότεροι που κυκλοφορούν εκεί έξω κοστίζουν λεφτά. Αυτοί είναι που θα εξαφανιστούν πρώτα. Γιατί τα τελευταία χρόνια η ανθρωπότητα βρήκε έναν πολύ καλύτερο τρόπο να διαβάζει άρθρα: Το Ίντερνετ. Ένα περιοδικό έχει μέσα πόσα άρθρα, τριάντα; Πενήντα; Μια εφημερίδα να έχει μέσα εκατό; Το ίντερνετ έχει μέσα του όλα τα άρθρα του κόσμου, περισσότερα άρθρα από όσα θα προλάβαινες να διαβάσεις σε όλη σου τη ζωή ακόμα κι αν δεν έκανες τίποτα άλλο απ’ το να διαβάζεις άρθρα. Και είναι διαθέσιμο από συσκευές κάθε είδους και σχήματος. Και είναι σχεδόν δωρεάν. Και κάθε μέρα που περνάει μεγαλώνει. Δεν είναι απλά καλύτερο -είναι τάξεις μεγέθους καλύτερο από τον παλιό τρόπο, γι’ αυτό ο παλιός τρόπος ανάγνωσης άρθρων σιγά σιγά θα φθίνει, όπως έφθινε ο τηλέγραφος και το βινύλιο όταν εμφανίστηκαν τρόποι καλύτεροι για να κάνει κανείς τις αντίστοιχες δουλειές. Για τα βιβλία, όμως, δεν ισχύει το ίδιο. Γιατί στο βιβλίο η μονάδα δεν είναι ένα υποσύνολο του κειμένου, δεν είναι “ένα κεφάλαιο”. Είναι ολόκληρο το βιβλίο. Κάθε
βιβλίο είναι μια αυθύπαρκτη μονάδα και έτσι ως προϊόν διατηρεί περισσότερο την αξία του. Ίντερνετ ξε-ίντερνετ, ένα βιβλίο είναι ένα βιβλίο. Εγώ πλέον διαβάζω τα περισσότερα βιβλία μου στο Amazon Kindle, και έχω διαπιστώσει ότι είναι ένας καλύτερος τρόπος για διάβασμα. Τα βιβλία είναι σχετικά φτηνά, τα κατεβάζω ακαριαία όταν τα διαλέγω, μου επιτρέπουν εύκολα και γρήγορα να υπογραμμίζω αποσπάσματα που θέλω να θυμάμαι, και βέβαια μπορώ να τα διαβάσω σε οποιαδήποτε συσκευή έχω εύκαιρη, στο κινητό, το iPad, ακόμα και στην οθόνη του υπολογιστή. Κάθε φορά που ανοίγω το βιβλίο σε οποιαδήποτε συσκευή, δε, θυμάται πού έχω μείνει, ακόμα και αν είχα σταματήσει να το διαβάζω σε άλλη συσκευή. Πλέον διαπιστώνω ότι με το Kindle διαβάζω πολύ περισσότερο από παλιά -σχεδόν διπλάσια βιβλία. Έχω καταλήξει ότι τα e-books είναι καλύτερος τρόπος να διαβάζεις βιβλία από ό,τι τα χάρτινα βιβλία. Αλλά όχι “τάξεις μεγέθους” καλύτερος. Πρόσεξε: Τα χάρτινα βιβλία είναι
μια χαρά τεχνολογία. Είναι σχετικά μικρά και φορητά, πολύ ευανάγνωστα, δεν χρειάζονται φόρτιση και σε τουλάχιστον ένα πράγμα υπερτερούν σαφώς των e-books: Σου επιτρέπουν να πλοηγείσαι στο κείμενο πολύ πιο εύκολα και γρήγορα με το κόλπο που λέγεται “ξεφύλλισμα”.
Κατά τη γνώμη μου είναι πλέον υποδεέστερα ως μέσο διαβάσματος από τα e-books, αλλά όχι πάρα πολύ χειρότερα. Είναι, ας πούμε, 20% χειρότερα. Η τεχνολογία των e-books θα βελτιώνεται ολοένα, βεβαίως, και τα χάρτινα βιβλία, που είναι πάνω-κάτω η ίδια τεχνολογία εδώ και κοντά 600 χρόνια, θα μένουν πίσω. Αλλά δεν θα εξαφανιστούν
όσο γρήγορα θα εξαφανιστούν τα περιοδικά και οι εφημερίδες, γιατί δεν είναι τόσο χειρότερα από το νέο μέσο που ήρθε να τα αντικαταστήσει. Έχουν ακόμα ζωή. Η σημαντικότερη καινοτομία που εισάγουν τα e-books, ωστόσο, δεν έχει να κάνει με το ίδιο το τελικό προϊόν όσο με τη διαδικασία παραγωγής τους. Εκεί συμβαίνουν αυτή τη στιγμή οι πιο κοσμογονικές αλλαγές. Όπως έχει γίνει σε τόσους κλάδους στο παρελθόν,
η τεχνολογία καταργεί και εδώ τους πολλούς μεσάζοντες: Ένας συγγραφέας σήμερα μπορεί να κάτσει να γράψει ένα βιβλίο μόνος του, να το μετατρέψει σε e-book μόνος του και να το πουλήσει στους αναγνώστες μόνος του απευθείας. Δεν χρειάζεται εκδότη να του το εγκρίνει, να του το τυπώσει και να το διαφημίσει, δεν χρειάζεται καν βιβλιοπωλείο να του το πουλήσει. Με ένα site, ένα λογαριασμό στο PayPal και λίγο δωρεάν μάρκετινγκ στα social media, μπορεί να γίνει κανονικός συγγραφέας χωρίς να ζητήσει την άδεια και χωρίς να πάρει την έγκριση κανενός. Αυτή η αλλαγή είναι πολύ σημαντική. Οι συνέπειές της ακόμα δεν έχουν γίνει απολύτως αντιληπτές, καθώς βρισκόμαστε στα πρώτα στάδιά της. Βιβλιοπωλεία κλείνουν, εκδότες τραβάνε ζόρια, το μονοπώλιο του Amazon επεκτείνεται, αλλά ταυτόχρονα οι ιστορίες επιτυχίας στο self-publishing μοιάζουν μεμονωμένες εξαιρέσεις. Είναι φυσιολογικό: Πρόκειται για μια πολύ σημαντική μετάβαση και θα πάρει χρόνο. Ακόμα δεν υπάρχουν πολλά καλά εργαλεία για να φτιάχνουν επίδοξοι συγγραφείς τα βιβλία μόνοι τους με τη σωστή μορφή, και οι τρόποι πώλησης δεν είναι πάρα πολύ απλοί. Το μοντέλο που περιγράφω παραπάνω είναι εφικτό, απόλυτα ρεαλιστικό, αλλά όχι όσο εύκολο
INFO BOX
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Θοδωρής Γεωργακόπουλος τον περασμένο Φεβρουάριο έκανε ένα πρωτότυπο πείραμα: Δοκίμασε να γράψει ένα ολόκληρο μυθιστόρημα μέσα σε ένα μήνα “live”, ανεβάζοντας ένα κεφάλαιο κάθε μέρα από 1η μέχρι 29 Φεβρουαρίου στο www.februarios. com. Και τα κατάφερε.
μοιάζει από την περιγραφή. Αλλά είναι θέμα χρόνου να γίνει ευκολότερο, πιο καθολικό.
Σύντομα συγγραφείς θα μπορούν να προσφέρουν τα βιβλία τους σε αναγνώστες με την ίδια ευκολία που γράφουν blog posts. Προς το παρόν εστιάζουμε στις αρνητικές συνέπειες του φαινομένου, τα κλειστά βιβλιοπωλεία και τις χαμένες θέσεις εργασίας στην εκδοτική αγορά, αλλά δεν βλέπουμε τις πολύ σημαντικότερες θετικές, που θα έρθουν σύντομα: Τον εκδημοκρατισμό της γραφής. Καθώς περνάν τα χρόνια, η ανθρωπότητα διαβάζει όλο και περισσότερο, και η ανάγκη για καλό γραπτό λόγο μεγαλώνει. Το ότι τώρα θα διαβάζουμε σε οθόνες και όχι σε χαρτί δεν έχει καμία σημασία: Το ότι διαβάζουμε όλο και περισσότερο έχει, γιατί αυτό σημαίνει αυξημένη ζήτηση και έτσι αυξημέ-
νες ευκαιρίες για δημιουργικούς ανθρώπους που έχουν μέσα τους λέξεις και που μέχρι τώρα είχαν μπροστά τους αμέτρητα αλλά απαραίτητα εμπόδια για να τις δείξουν στο κοινό. Η Τζόαν Ρόουλινγκ, λέει, πήγε
σε 12 (ή σε 9, ανάλογα με την πηγή) εκδοτικούς οίκους το χειρόγραφο του Χάρι Πότερ και έφαγε πόρτα. Φαντάσου πόσοι άλλοι Χάρι Πότερ κόλλησαν στην έκτη, την έβδομή ή την ένατη χυλόπιτα και δεν πήγαν παρακάτω, και δεν εκδόθηκαν ποτέ.
Σιγά σιγά αυτό αλλάζει. Και μπορεί η αλλαγή πρόσκαιρα να μοιάζει επώδυνη, αλλά είναι προφανές ότι μεσοπρόθεσμα είναι αισιόδοξη και μακροπρόθεσμα μοιάζει θαυμάσια. Κι αυτό δεν το λέω μόνο ως συγγραφέας. Κυρίως και πρώτα απ’ όλα, το λέω ως αναγνώστης.
Το βιβλίο που προέκυψε ονομάζεται “Φεβρουάριος” και λέει την ιστορία ενός άνεργου δημοσιογράφου που έχει χάσει τη γυναίκα του σε τροχαίο, ο οποίος γράφει ένα ημερολόγιο του σημαντικότερου μήνα της ζωής του, του Φεβρουαρίου του 2012. Η ιστορία περιέχει ψήγματα της πραγματικότητας εκείνου του κρίσιμου Φεβρουαρίου -κατά τον οποίο μεταξυ άλλων ψηφίστηκε το Μνημόνιο 2, κάηκε ο κινηματογράφος Αττικόν κι είχαμε μια από τις μεγαλύτερες νεροποντές των τελευταίων χρόνων στην Αθήνα-, όπως τα έζησε ο (φανταστικός) πρωταγωνιστής του. Κατά τη διάρκεια του πειράματος 15.000 άνθρωποι διάβασαν περισσότερα από 100.000 κεφάλαια του μυθιστορήματος. Το ολοκληρωμένο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε χάρτινη και ηλεκτρονική μορφή στις 2 Ιουλίου. Διάβασε περισσότερες πληροφορίες στο www.februarios.com
Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν Πενήντα καθηγητές μουσικής εκπαίδευσης, 115 μαθητές (ανήλικοι και ενήλικοι) και αρκετοί γονείς – εθελοντές είναι οι πρωταγωνιστές ενός ενδιαφέροντος πειράματος αυτό-οργάνωσης, που εξελίσσεται εδώ και τρεις μήνες στις γειτονιές της Αθήνας. Το Κοινωνικό Ωδείο είναι γεγονός και παραδίδει μαθήματα αλληλεγγύης μετά μουσικής!
ένα λάθος
Αλληλεγγύη μετά μουσικής Της Νατάσας Κεφαλληνού
Ό
λα ξεκίνησαν τον Δεκέμβρη του 2011 από ένα tweet. Η ιδέα ήταν απλή: Καθηγητές μουσικής να προσφέρουν δωρεάν μαθήματα σε όσους δεν έχουν πρόσβαση στη μουσική παιδεία. Η ψηφιακή ανταπόκριση ήταν πολύ ενθαρρυντική και στη δεύτερη συνάντηση είχε ήδη σχηματιστεί ένας πυρήνας από 50 καθηγητές (κλασσικής, σύγχρονης, παραδοσιακής μουσικής). Ορισμένοι από αυτούς είναι άνεργοι και άλλοι διδάσκουν σε σχολεία και ωδεία. Εννιά εξ αυτών συνάντησα, ένα απόγευμα του Μάη, στο αλσάκι δίπλα στον σταθμό του ΗΣΑΠ στο Θησείο. Είχαν μαζευτεί εκεί για να εξετάσουν το χώρο, στον οποίο θα διοργανώσουν μεγάλη συναυλία, το Σεπτέμβριο, που θα συμμετέχουν γνωστοί καλλιτέχνες αλλά και καθηγητές του Κοινωνικού Ωδείου. Στο χώρο θα υπάρχουν και διάφορες δραστηριότητες για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών. Στόχος τους να συγκεντρώσουν χρήματα για να νοικιάσουν ένα δικό τους χώρο, που θα στεγάζει το Κοινωνικό Ωδείο. Ο Παντελής, η Κωνσταντίνα, η Μαρίζα, η Ξένια, ο Στάθης, η Μπέτυ, η Μάρα, η Μαρία, ο Δημήτρης - όλοι τους νέοι άνθρωποι βρίσκονταν εκεί παρά τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας, την απροσδόκητη βροχή, την κούραση κι ήταν γεμάτοι όρεξη και χαμόγελα. «Η διάθεση όλων μας να προσφέρουμε, ο καθένας με τον τρόπο του και βάσει του χρόνου του, είναι αυτό που μας ενώνει. Αυτός είναι και ο λόγος που συμμετέχω σε αυτή την προσπάθεια» μου αναφέρει η καθηγήτρια Μαρία Καλλιόπη Σταυριανάκη. «Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος» έλεγε ο Νίτσε κι απ’ ότι φαίνεται οι συνομιλητές μου είναι υποστηριχτές αυτής της άποψης. Διαπιστώνοντας λοιπόν ότι
στην Ελλάδα της κρίσης η μουσική
παιδεία τείνει να… εκλείψει, αποφάσισαν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Βέβαια, όπως μου εξηγούν, τα προβλήματα της δημόσιας και δωρεάν μουσικής παιδείας δεν είναι καινούργια, χρονίζουν: Το μάθημα της μουσικής διδάσκεται μόλις μία ώρα την εβδομάδα στο σχολείο (τη στιγμή που τα θρησκευτικά διδάσκονται 2 ώρες)! Οι καθηγητές παίρνουν μισθούς πείνας και οι περισσότεροι απασχολούνται ως ωρομίσθιοι. Τα μουσικά σχολεία είναι υποβαθμισμένα και υποστελεχωμένα. Τα
δημοτικά ωδεία -που ήταν μια οικονομική λύση- κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Ακόμη και τα ειδικά μουσικά
μαθήματα, στα οποία εξετάζονται οι μαθητές στις πανελλαδικές, διδάσκονται μόνο σε ιδιωτικά ωδεία, τα οποία απαιτούν δίδακτρα, ενώ δεν υπάρχει μουσική ακαδημία για την πραγματοποίηση ανώτερων σπουδών. Με λίγα λόγια η μουσική παιδεία στην Ελλάδα είναι για λίγους και εκλεχτούς. Αυτά ακριβώς τα ζητήματα έκανε ορατά η κρίση καθώς «πολλοί μαθητές ωδείων αναγκάστηκαν να σταματήσουν τις σπουδές τους, ενώ άλλοι αν και θέλουν να μάθουν κάποιο μουσικό όργανο δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα» αναφέρουν. Το Κοινωνικό Ωδείο λοιπόν απευθύνεται πρώτιστα σε αυτούς. Μάλιστα για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες (φέτος έγιναν 530 αιτήσεις!) αναγκάστηκαν να βάλουν κοινωνικά κριτήρια στην επιλογή των μαθητών (π.χ. εισόδημα, ανεργία, μονογονεϊκή οικογένεια, ενώ δόθηκε προτεραιότητα στα παιδιά). Αν και δεν παίρνουν ούτε ευρώ, η προσπάθεια τους δεν έχει φιλανθρωπικό χαρακτήρα, όπως μου ξεκαθαρίζουν, ούτε σκοπεύει να υποκαταστήσει τις υποχρεώσεις του κράτους απέναντι στους πολίτες. Αυτό γίνεται σαφές και στην ιδρυτική τους διακήρυξη: «Μέσω του Κοινωνικού Ωδείου θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανή τη μουσική παιδεία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι υπαναχωρούμε από το πάγιο και διακαές αίτημα μας για δημόσια, δωρεάν, ποιοτική παιδεία για όλους. Με ίσες ευκαιρίες για κάθε μαθητή, με ερεθίσματα προς κάθε κατεύθυνση, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής». Το εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι η προσπάθεια τους βρήκε τεράστια ανταπόκριση από τον κόσμο, που πρόσφερε ότι μπορούσε. Μετά τις εκκλήσεις που έκαναν μέσω διαδικτύου για να βρεθούν μουσικά όργανα, χώρος που θα τους φιλοξενήσει, παρτιτούρες, μετρονόμοι, αναλόγια κ.ά., «δεχτήκαμε συγκινη-
τικές προσφορές. Σκεφτείτε πως μας χάρισαν δύο πιάνα» αναφέρει ο Στάθης
Δρογώσης. Παράλληλα τους παραχωρήθηκαν αφιλοκερδώς τρεις χώροι για την πραγματο-
ποίηση των μαθημάτων (από τον «Ειλισσό» - Βουλιαγμένης 40 & Αγλαονίκης 3, από το «Τέχνης Βήματα» - Ηρακλειδών 54/ Θησείο, και από τον Φιλοπρόοδο Όμιλο Υμηττού). Από τον Φεβρουάριο, στους 3 παραπάνω χώρους ηχούν από το πρωί μέχρι το βράδυ πιάνα, κιθάρες, φλάουτα κ.ά., καθώς πραγματοποιούνται καθημερινά μαθήματα (30 στο σύνολο τους), που θα διαρκέσουν μέχρι και το τέλος Ιουνίου. Γονείς και ενήλικοι μαθητές συνεισφέρουν και εκείνοι, παρέχοντας εθελοντική εργασία. «Έχουμε εθελοντές γραμματείς, λογιστές, κουρδιστές, γραφίστες, δικηγόρους. Πολλοί γονείς ασχολούνται με τη φύλαξη των παιδιών στα διαλλείματα ή καθαρίζουν τους χώρους» μας λέει η Μάρα Κέσαρη, μια εκ των καθηγητριών, ενώ δεν παραλείπει να μας αναφέρει ότι η ανταποδοτική διάθεση των γονιών έχει φτάσει στο σημείο της… δωροδοκίας, καθώς συχνά γονείς της φέρνουν στα μαθήματα λάδι, ζυμωτό ψωμί κ.ά. Η Σόφη Μανδηλαρά, μια εκ των μαθητριών που διδάσκεται πιάνο «κρατά» τη γραμματεία του Κοινωνικού Ωδείου. «Όταν έμαθα
για αυτή την προσπάθεια αποφάσισα να προσφέρω με όποιον τρόπο, αρκεί να σπουδάσω πιάνο. Αυτό ήταν το όνειρο μου τα τελευταία χρόνια, αλλά επειδή είμαι άνεργη δεν μπορούσα να το πραγματοποιήσω» λέει. Η Αντιγόνη Θοδωράκη είναι μητέρα του μικρού Θοδωρή που μαθαίνει μουσική προπαίδεια. «Ο Θοδωρής είχε έφεση από πολύ μικρός στη μουσική. Μαγευόταν από την κλασική και βυζαντινή μουσική. Τώρα είναι πολύ χαρούμενος με τα μαθήματα και εγώ στηρίζω την προσπάθεια όπως μπορώ». Η Αντιγόνη έχει αναλάβει την εικαστική επιμέλεια της συναυλίας, καθότι ζωγράφος.
Το Κοινωνικό Ωδείο λειτουργεί με άξονα τη συνεργασία, τη συλλογική ευθύνη, την αμεσοδημοκρατία. Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσα σε γενικές συνελεύσεις που συμμετέχουν ισότιμα μαθητές, καθηγητές και γονείς. Οι συμμετέχοντες θα ήθελαν η προσπάθεια τους να γίνει παράδειγμα για άλλες αντίστοιχες συλλογικότητες σε όλη την Ελλάδα. Από του χρόνου μάλιστα προτίθενται να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους, κάνοντας μαθήματα μουσικής σε φυλακές ανηλίκων και ιδρύματα, ενώ ήδη αποφάσισαν να πραγματοποιούν μαθήματα και στην Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης. Σκοπός τους και η δικτύωση με άλλα εγχειρήματα αυτό-οργάνωσης (π.χ. λαϊκές συνελεύσεις, αυτοδιαχειριζόμενα στέκια κ.ά.). Για την ώρα θα τους βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://koinwnikowdeio.blogspot.gr/ και στους χώρους που γίνονται τα μαθήματα.
Startup Live Athens
Της Ελένης Κριετσέπη
Το Startup Live Athens (810 Ιουνίου@ Αlba Graduate Business School) είναι ένα event που για δεύτερη χρονιά φέτος συνέβαλε αξιοσημείωτα στην γενικότερη προσπάθεια να δημιουργηθεί το πολυπόθητο επιχειρηματικό οικοσύστημα στην Ελλάδα. Διαφοροποιούμενο δίνοντας έμφαση στην κοινωνική και πολιτισμική επιχειρηματικότητα τόνισε ακόμα περισσότερο την ανάγκη να αναπλάσουμε την κουλτούρα μας, να συνειδητοποιήσουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) η έλλειψη χρημάτων, να θυμηθούμε πως ο πολιτισμός μπορεί να γίνει εξαγώγιμο προϊόν ενώ μας προέτρεψε να επιδοθούμε στην αξιοποίηση του πιο όμορφου συναισθήματος της ανθρώπινης ύπαρξης, της ικανοποίησης που πηγάζει από τη δημιουργία.
“Don’t think new product, think social value” είναι ο πρώτος από τους κανόνες καινοτομίας που θέτει ο πολύς John Thackara (googlαρέ τον). Η Κωνσταντίνα Zoehrer, διοργανώτρια του event, θυμίζει ότι ‘η επιχειρηματικότητα αφορά όλους τους τομείς και όχι μόνο την τεχνολογία. Όταν αναφερόμαστε στην κοινωνική επιχειρηματικότητα δεν πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας φιλανθρωπικό ίδρυμα αλλά ιδέες που έρχονται να λύσουν προβλήματα’. Το Startup Live Athens δίνει το έδαφος για
να ανθίσουν αυτές οι ιδέες προσφέροντας στους συμμετέχοντες πολύτιμη καθοδήγηση από έμπειρους και δυναμικούς μέντορες και δώρα για τις νικήτριες ομάδες αυστηρώς εκπαιδευτικής χροιάς. Φέρνοντας στον ίδιο χώρο ένα διεπιστημονικό μωσαϊκό ανθρώπων όλων των ηλικιών, ξαναδοκίμασε την επιτυχημένη περσινή συνταγή που υπόσχεται τα θαύματα που μπορεί να προκύψουν όταν συναντιούνται διαφορετικά άτομα με κοινό σκοπό. Κοινό σκοπό την αποτελεσματική και εντατική συνεργασία στα χρονικά περιθώρια ενός Σαββατοκύριακου για την μετατροπή μιας ιδέας σε μορφή εκτελέσιμη. Οι συμμετέχοντες λοιπόν κλήθηκαν να ανατρέψουν συνήθειες ξεπερασμένης νοοτροπίας και να μοιραστούν την ιδέα τους, να νιώσουν ότι πρέπει να τα δώσουν όλα ως μέλη μιας ομάδας, να βιώσουν ότι η επιτυχία του συνόλου είναι εξίσου σημαντική, αν όχι περισσότερο, της επιτυχίας ενός μεμονωμένου ατόμου. Από την άλλη, σκοπός των καθοδηγητών ήταν να προσφέρουν γνώση και εμπειρία χωρίς να την επιβάλλουν, βοηθώντας στην διάνθιση της ιδέας και στην ωρίμανσή της και όχι στην αλλαγή της.
Μερικοί από τους μέντορες του Start up live μοιράζονται πολύτιμες συμβουλές πάνω στο social entrepreneurship. Ο Τάσος Παγκάκης - Head of Communications της Ericsson Hub Southeastern Europe καθοδήγησε την επικοινωνία: ‘Οι άνθρωποι οι οποίοι ακούνε για πρώτη φορά μια ιδέα, πρέπει να νιώσουν ανατριχίλα και να ονειρευτούν εικόνες για το τι κάνει αυτή η Ιδέα. Χρησιμοποιήστε απλά και εύληπτα λόγια. Μιλήστε σαν να πρόκειται στο κοινό που θα σας «αγοράσει». Είναι το πρώτο βήμα για να πείσετε. Η επιχειρηματικότητα σιγουρεύεται από τις λεπτομέρειες, αλλά ξεκινά από τις Ιδέες και τον ενθουσιασμό. Όταν βλέπεις την ομάδα εμπρός σου την παρατηρείς σαν το ανθρώπινο σώμα. Προ-
σωπικά δεν πιστεύω ότι πρέπει να προσλαμβάνονται ειδικοί marketing γιατί μπορεί να αλλοιώσουν την αρχική ιδέα οδηγώντας την σε άλλες κατευθύνσεις. Αντίθετα μέσα στην ομάδα
εξαρχής μπορεί να υπάρχει ένα μέλος πιο κοντά στην αγορά ώστε το marketing να γίνει συστατικό στοιχείο του startup. Άλλωστε τα startups πρέπει να διαρκούν.’ Ο Θεόφιλος Βασιλειάδης, Chairman & CEO του Group IMI και ένας από τους ιδρυτές του kariera.gr μας παροτρύνει να γουστάρουμε(!) : «Αν κάποιος
φοβάται πριν ακόμα ξεκινήσει μια επιχείρηση, τότε μάλλον δεν είναι ακόμα έτοιμος ή απλά δεν πιστεύει 100% στην ιδέα του. Στα πρώτα βήματα
ενός start-up, θα πρέπει ο επιχειρηματίας να μην βλέπει την ώρα να πάει το πρωί στο γραφείο του, όχι να το φοβάται!» H Mareva Grabowski, Founder & Vice-Chairman της Endeavor Greece συμβουλεύει: ‘Χρησιμοποιήστε ένα ρεαλιστικό και επιτεύξιμο business plan. Γράφοντας τις ιδέες σε κείμενο πειθαρχημένα θα σας βοηθήσει
να ελέγξετε αν ό,τι έχετε υποθέσει είναι σωστό. Έμπειροι venture capitalists μπορούν να διακρίνουν από την πρώτη παράγραφο αν έχει νόημα μια ιδέα και αν ο επιχειρηματίας έχει λάβει υπόψη του όλες τις σημαντικές παραμέτρους. Η επιτυχία εμπεριέχει
90% ιδρώτα και μόνο 10% έμπνευση. Όταν αποφασίζεις να κάνεις την ιδέα σου πραγματικότητα πρέπει να είσαι αφοσιωμένος and go all the way.’ Εκπρόσωπος του πολιτιστικού κόσμου, εικαστικός και Co-founder του Contemporary Art Meeting Point in Athens (CAMP), ο Γιώργος Γεωργακόπουλος τονίζει ότι για να πετύχει το πολιτιστικό μάρκετινγκ χρειάζεται συλλογική προσπάθεια: «Το προϊόν πολιτισμός δεν είναι αυτόματα κτήμα του καθενός μας. Xρειάζεται διεύρυνση του πεδίου των εν δυνάμει ενδιαφερόμενων. Αυτός που αναλαμβάνει το έργο αυτό πρέπει να έχει άριστη γνώση του αντικειμένου, να μπορεί να εκτιμήσει τις συνθήκες, να είναι ευέλικτος και εφευρετικός. Επομένως πρόκειται για μία εργασία που απαιτεί επιμονή και θυσία. Λογικό
είναι ότι ισόβιες θέσεις στο δημόσιο είναι από τη φύση τους ακατάλληλες για το σκοπό αυτό. Ομάδες ή συνεργασίες διαφορετικών προσώπων είναι ιδανικές προϋποθέσεις για σωστό αποτέλεσμα. Για να έχουμε αξιόπιστα αποτελέσματα η απόφαση των οργανισμών αυτών δε θα πρέπει να επηρεάζεται από τους εντολοδόχους τους. Στο τέλος το μάρκετιγκ ακολουθεί και αυτό την εξέλιξη. Ή πάει μπροστά ή πάει για
φούντο.»
Αναφορικά με το τι είδους πολιτιστικές δράσεις θα είχε νόημα να ξεκινήσει κάποιος νέος επιχειρηματίας στην Ελλάδα ο Γιώργος Γεωργακόπουλος αναφέρει: Η βιαστική μετατροπή της Αθήνας σε μεγαλούπολη, η έλλειψη σχεδιασμού λόγω
των ιδιοτελών προσωπικών συμφερόντων των εκάστοτε απαίδευτων κυβερνώντων οδηγεί σταθερά την Πρωτεύουσα από το 1950 μέχρι σήμερα σε μία άναρχη ψευδοανάπτυξη. Στο περιβάλλον αυτό καλούμαστε να επιβιώσουμε και να δημιουργήσουμε. Η λέξη και μόνο «επιχείρηση» ή «επιχειρηματίας» αρκεί ώστε ο άνθρωπος που την αρθρώνει να κατηγορηθεί για έγκλημα καθοσιώσεως και να καεί στην πυρά της νεοελληνικής ηλιθιότητας ως αιμοδιψές αφεντικό. Εμείς δε μπορούμε όμως να σταματήσουμε. Όταν όλοι πίστευαν ότι η γη είναι επίπεδη ο Κολόμβος απέδειξε ότι δεν είναι. Τέλος η Σοφία Δασσύρα, Founder του Loft2Work μάς λέει ποιά είναι τα βήματα της απόδραση από το “comfort zone” : ‘Λέγονται πολλά τον τελευταίο καιρό για το πώς να εγκαταλείψουμε τη «ζώνη άνεσης» στην οποία έχουμε συνηθίσει και αισθανόμαστε ασφαλείς. Στην πραγματικότητα τα βήματα είναι μάλλον απλά. Αν κάποιος είναι «περίεργος», αγαπάει τη δημιουργία και την κινητικότητα και έχει τη διάθεση να μαθαίνει συνεχώς καινούργια πράγματα, έχει ήδη κάνει τις πρώτες κινήσεις . Έχοντας μία τέτοια προσέγγιση και φιλοσοφία ζωής, είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ιδέες και άτομα που θα τον εμπνεύσουν και θα τον ωθήσουν στο να τολμήσει το διαφορετικό! Πρέπει να εξοικειωθούμε με την αίσθηση του ρίσκου και την ανασφάλεια που μπορεί να προκαλέσει και να προσπαθούμε να βλέπουμε τη θετική πλευρά, η οποία, είτε το πιστεύετε είτε όχι, πάντα υπάρχει! Να ξέρουμε ότι θα κουραστούμε και κάποιες στιγμές ίσως και να απογοητευτούμε αλλά να είμαστε συνειδητοί ως προς αυτό. Να το θεωρήσουμε δηλαδή μέρος της διαδικασίας και να μην το αφήσουμε να μας στερήσει το όραμα στο οποίο έχουμε πιστέψει και επενδύσει!’
THE COURAGE TO CREATE Τι είδα στο TEDx Thessaloniki Λίγη ώρα μετά το τέλος του TEDxThessaloniki 2012, έξω από το πολύ όμορφο Ολύμπιον, η Αγγλίδα συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ ("Το Νησί", "Το Νήμα") με ρώτησε το εξής: Τι κερδίζει ο κόσμος από εκδηλώσεις σαν αυτή; Ήταν μια δίκαιη ερώτηση. Είχα συναντήσει τη Βικτόρια λίγους μήνες νωρίτερα, στην Αθήνα, όπου της είχα πάρει μια μικρή συνέντευξη για το καινούριο της βιβλίο και μετά είχαμε μιλήσει για διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα. Πλησίαζε η 17η Νοέμβρη τότε, θυμάμαι, και είχαμε κουβεντιάσει για το βιβλίο της, για το ενδεχόμενο να γίνουν εκτεταμένα επεισόδια στην πόλη και, κυρίως είχαμε μιλήσει για τον Τσίπρα. Δεν ξέρω γιατί. Την είχε συναρπάσει το θέμα. Τώρα, όμως, μισό χρόνο αργότερα, η κατάσταση στη χώρα ήταν πολύ διαφορετική. Ακόμα χειρότερη. Κι είχα πολλά καινούρια πράγματα να της πω για τον Τσίπρα. Αλλά εκείνο το βράδυ είχαμε βρεθεί στη Θεσσαλονίκη για άλλο λόγο. Το TEDxThessaloniki είναι ένα από τα TEDx events, τα συνέδρια αυτά στα οποία αξιόλογοι άνθρωποι μαζεύονται και ακούν άλλους αξιόλογους ανθρώπους να μιλάνε για αξιόλογα πράγματα για 18 λεπτά ο καθένας, το πολύ. Υπάρχουν εκατοντάδες τέτοια που διοργανώνονται κάθε χρόνο σε εκατοντάδες πόλεις του πλανήτη, όλα εμπνευσμένα από το ετήσιο TED conference που διεξάγεται στο Long Beach της Καλιφόρνιας. Το TEDxThessaloniki, όπως και το TEDxAthens, συγκαταλέγονται στα "μεγάλα" TEDx events, αυτά που καλούν διεθνείς προσωπικότητες ως ομιλητές και τα οποία επισκέπτονται πολλές εκατοντάδες άνθρωποι, ενώ χιλιάδες τα παρακολουθούν από τα social media και το web, είτε live είτε παρακολουθώ-
ντας τα βίντεο που ανεβαίνουν στο YouTube στη συνέχεια. Το TEDxThessaloniki 2012 ήταν το τρίτο TEDx που επισκέπτομαι από κοντά. Είχα μιλήσει στο TEDxAthens του 2010 (για το θάνατο των έντυπων media) και είχα παρακολουθήσει και την εκδήλωση του 2011 ως θεατής, οπότε θεωρώ τον εαυτό μου σχετικά έμπειρο, και είμαι μάλλον κατάλληλος να δώσω μιαν απάντηση στη Βικτόρια. Αν δεν καταλαβαίνω εγώ τι κερδίζει ο κόσμος από τέτοιες εκδηλώσεις, ποιος καταλαβαίνει; Φέτος στο TEDxThessaloniki μίλησαν δεκαέξι ενδιαφέροντες άνθρωποι, αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους, όχι όλοι γνωστοί ή προβεβλημένοι, αλλά ξέρεις πώς είναι αυτά, ο κόσμος είναι γεμάτος με ενδιαφέροντες ανθρώπους που δεν τους έχεις ακουστά. Υπήρχε ένας Έλληνας επιχειρηματίας ο οποίος έχει φτιάξει ένα ίδρυμα για τα παιδιά της Γουατεμάλας, μια ποιήτρια βραβευμένη με MacArthur genius grant, μια εθελοντής στο Στρατό Σωτηρίας, μια σύμβουλος του ΟΗΕ σε θέματα μεταρρυθμίσεων σε χώρες της Μέσης Ανατολής, μια υδροβιολόγος του "Αρχιπελάγους", και μια επιχειρηματίας που έχει φτιάξει εταιρία που παράγει προϊόντα από βελανίδια στη Τζιά. Μίλησαν ο δημοσιογράφος Γκάζμεντ Καπλάνι, ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής και, όπως είπαμε, η συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ. Έπαιξαν μουσική ο Γιάννης Αγγελάκας, η Κέρεν Ανάν, οι Musi-Fi και ο Λεόν.
από τον Θοδωρή Γεωργακόπουλο Οι ομιλίες που μου προξένησαν κυρίως το ενδιαφέρον, ωστόσο, και που ήταν περισσότερο σημαντικές και αξιομνημόνευτες, ήταν πέντε. Ο επιχειρηματίας Έρικ Παρκς εξιστόρησε το ταξίδι της δημιουργίας ενός startup στην Ελλάδα παραλληλίζοντάς το με το ταξίδι του Οδυσσέα. Σε κάθε στάση του ταξιδιού ο παραλληλισμός είχε νόημα, ήταν ουσιαστικός, και έκανε την ομιλία ενδιαφέρουσα και ζωντανή. Στο τέλος δεν είχες μάθει μόνο το πόσο δύσκολο είναι να φτιάξει κανείς μια επιχείρηση τεχνολογίας στην Ελλάδα. Είχες μάθει το γιατί (γελώντας) και είχες μάθει κι άλλα πράγματα, όπως για παράδειγμα ότι το βυζαντινό σόλδιο ήταν το ισχυρότερο νόμισμα στην παγκόσμια ιστορία. Ο πρώην δήμαρχος Τιράνων Έντι Ράμα προσπάθησε να πείσει το κοινό για την αξία της πολιτικής. Ήταν μια αποστολή δύσκολη. Αναφέρθηκε στην περίοδο που ήταν δήμαρχος και τις ριζικές αλλαγές αναμόρφωσης της πόλης που επέβαλε με την κατεδάφιση αυθαιρέτων και την βαφή των προσόψεων των κτιρίων με έντονα χρώματα -μια καλή εφαρμογή της θεωρίας των "σπασμένων παραθύρων". Στο τέλος το κοινό χειροκροτούσε ενθουσιασμένο και, προφανώς, πεπεισμένο για την αξία της πολιτικής, μα εγώ άλλο είχα καταλάβει: Άλλο "πολιτικός", κι άλλο πολιτικός που είναι ταυτόχρονα και καλλιτέχνης, όπως ο Έντι Ράμα.
Ο κοκκινομάλλης, ενθουσιώδης Τσέχος οικονομολόγος Τομάς Σέντλατσεκ μίλησε για την οικονομική κρίση με λόγια που ενίοτε γίνονταν περίπλοκα (καθώς μέρος του κοινού δεν μπορούσε να καταλάβει την ορολογία στα Αγγλικά), αλλά το μεγαλύτερο μέρος του μηνύματός του ήταν εύληπτο και εκλαϊκευμένο. "Η Ελλάδα δεν είναι πίσω από
τις άλλες χώρες", είπε. "Είναι είκοσι χρόνια μπροστά. Πτώχευσε πρώτη".
Έκανε και μια πολύ εύστοχη παρομοίωση του υπερδανεισμού με το χανγκόβερ, κι αυτό ήταν: Το κοινό ήταν δικό του. Η Κατερίνα Βρανά δεν έδωσε μια κανονική ομιλία, αλλά ήταν μια από τις performers της ημέρας, κάνοντας stand-up comedy. Την ξεχώρισα ανάμεσα στις πραγματικά σημαντικές στιγμές (και μαζί και όλοι οι θεατές) επειδή το νούμερό της, που το έκανε στα αγγλικά, ήταν πραγματικά πολύ καλό. Παίζοντας με τα Ελληνικά στερεότυπα και κοροϊδεύοντας ανελέητα του Άγγλους έκλεισε πολύ ευχάριστα το κατά τα άλλα υποτονικό πρώτο μέρος της εκδήλωσης. Αργότερα, όταν το στήσιμο των οργάνων για το (σύντομο, αλλόκοτο) τραγούδι του Αγγέλακα καθυστερούσε, οι curators Ανέστης και Ελένη τη φώναξαν να ανέβει πάλι στη σκηνή για να γεμίσει χρόνο λέγοντας κι άλλα αστεία - και ανέβηκε, και είπε κι άλλα αστεία, εξίσου πετυχημένα, και μάλιστα στα ελληνικά. Αργότερα έμαθα ότι η Βικτόρια Χίσλοπ ξετρελάθηκε από την περφόρμανς και αντάλλαξαν στοιχεία
επικοινωνίας. Να πούμε εδώ ότι άντρας της Βικτόριας είναι ο Ίαν Χίσλοπ. Google him και θα καταλάβεις γιατί αυτό είναι σημαντικό. Τέλος, η καλύτερη ομιλία της ημέρας ήταν, πανθομολογουμένως, αυτή του Άγγελου Πατσιά, του δασκάλου από το Φουρφουρά της Κρήτης. Ο Φουρφουράς είναι ένα χωριό 44 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο, κι εκεί ο Πατσιάς μαζί με άλλους τρεις δασκάλους και με τη βοήθεια όλου του χωριού έχουν φτιάξει ένα πρότυπο δημοτικό σχολείο, στο οποίο τα παιδιά μαθαίνουν παίζοντας, συζητώντας με επισκέπτες, τραγουδώντας, και φτιάχνοντας και τα βιντεάκια του "Φουρφουρά TV", ένα από τα οποία είδαμε. Ήταν μια καταπληκτική ομιλία, πηγαία και χιουμοριστική, που είχε και κάτι πρωτότυπο και ουσιαστικό να πει, ενώ ο ομιλητής ήταν και πολύ συμπαθής. Κέρδισε ολοκληρωτικά το κοινό, το οποίο στο τέλος του χάρισε ένα άξιο και μακροσκελές standing ovation. Μετά από όλα αυτά, λοιπόν, ξεχυθήκαμε στην πλατεία Αριστοτέλους η οποία, στεγνή πια, μετά τη μεσημεριανή μπόρα, ήταν γεμάτη ανέμελους Θεσσαλονικείς. Πράγμα που μας φέρνει ξανά στο ερώτημα της Βικτόριας Χίσλοπ. Τι κατάλαβαν οι 700 που βρέθηκαν στο Ολύμπιον στις 12 Μαΐου; Τι κέρδισαν από την παρουσία τους εκεί; Οι ομιλίες στο TEDxThessaloniki ήταν σύντομες κι ανάκατες.
Δεν ήταν ακριβώς διδακτικές, δεν αποκάλυπταν μυστικά, δεν έδιναν ξεκάθαρες συμβουλές για να τις πάρουν τα μέλη του κοινού και να τις εφαρμόσουν στις ζωές τους. Σκόρπιες ιδέες ήταν, μερικές ωραίες ιστορίες, πολύ γέλιο, κάμποση βαρεμάρα. Οπότε; Αυτό που έχω καταλάβει πια, κι αυτό που είπα στη Βικτόρια Χίσλοπ τότε, είναι το εξής: Δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία οι ομιλίες. Οι 700 άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί, και οι 1200 που βρέθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο στο TEDxAthens, είχαν την ευκαιρία να περάσουν μία ημέρα ανάμεσα σε ομοίους τους συζητώντας για πράγματα που τους αφορούν και ακούγοντας πράγματα που τους ενδιαφέρουν. Αυτό είναι το σημαντικότερο από όλα: Η ώσμωση. Οι άνθρωποι που αποτελούν το κοινό του TEDx είναι μια ανήσυχη ελίτ, προφανώς μπουρδουκλωμένη και βαθιά τεθλιμμένη στην Ελλάδα του 2012 της πτώχευσης, της αβεβαιότητας, του Σαμαρά και του Τσίπρα, και όταν βρίσκεται σε ένα χώρο en masse και εκτίθεται σε ιδέες, χαίρεται. Το να είσαι ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους που μοιράζονται ανησυχίες και, σε κάποιο βαθμό, και παραστάσεις και καταβολές, είναι πράγμα ευχάριστο, πλημμυρίζει το μυαλό με ενδορφίνες. Το καλύτερο πράγμα στα TEDx είναι το διάλειμμα, όπου μιλάς με γνωστούς και σου μιλάν άγνωστοι. Μπορεί αυτό το πράγμα να μην έχει απτό, χειροπιαστό μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα (θα μπορούσα να επιχειρηματολογήσω πως ούτε το πολυθρύλητο TED έχει), αλλά έχει βραχυπρόθεσμο: Τη χαρά. Την πρόσκαιρη αισιοδοξία. Αυτό είναι τελικά το TEDx, είπα στη Βικτόρια Χίσλοπ: Ένα placebo για την κρίση.
THE COURAGE TO CREATE Όλες οι συνεντεύξεις των ομιλητών του TEDxThessaloniki δόθηκαν στον Βαγγέλη Δαβιτίδη Επιμέλεια: Νατάσσα Κεφαλληνού Φωτογραφίες αφιερώματος: Σοφία Καμπλιώνη
info box
Victoria Hislop Συγγραφέας
«Στην Ελλάδα το ταξίδι από την ιδέα στην πράξη έχει πολλά εμπόδια»
Η
συγγραφέας Victoria Hislop δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Το «Νησί» της έχει πουλήσει παγκοσμίως πάνω δύο εκατομμύρια κόπιες και έχει μεταφραστεί σε είκοσι πέντε γλώσσες. Ερωτευμένη με την Ελλάδα έφτιαξε το δικό της σπίτι στην Κρήτη το οποίο επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι. Αν αθροίσει κανείς τους brand ambassadors που θα μπορούσε να έχει η Ελλάδα for free συνειδητοποιεί την εξοργιστική ολιγωρία των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων να τους αξιοποιήσουν. Και αν διαβάσετε τη συνέντευξή της Hislop θα εξοργιστείτε ακόμα περισσότερο…
Διαβάστε ολοκληρωμένη με επιπλέον υλικό την ενδιαφέρουσα συνέντευξη της Victoria Hislop στο
www.ypovrixio.gr Διαβάζουμε στον Ευρωπαϊκό Τύπο ότι όλοι οι Έλληνες είναι σαν τον Ζορμπά, τεμπέληδες που χορεύουν όλη την ώρα. Είναι ο Ζορμπάς ένα αρνητικό πρότυπο; Οι άνθρωποι πρέπει να αγκαλιάσουν αυτή την εικόνα. Αλλά δεν περιγράφει την Ελλάδα μόνο αυτή η εικόνα. Η Ελλάδα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο. Δε νομίζω ότι πρέπει να προσποιείστε ότι δεν έχετε ενθουσιασμό για την ζωή. Υπάρχει λίγος Ζορμπάς
στους περισσότερους Έλληνες.
Είναι και αυτό ένα κομμάτι του γιατί είναι ελκυστική η Ελλάδα. Ό,τι και αν κάνετε είναι έντονο. Τίποτα δεν έχει την έννοια ημιμέτρου. Ο Peter Economides ξεκίνησε την πρωτοβουλία rebranding Greece, νομίζω είναι φανταστικός. Παρόλο που κάποιοι διαφωνούν μαζί του, για μένα εξέφρασε πολλές από τις σκέψεις που είχα. Θα συμμετείχατε σε κάποια πρωτοβουλία για να βοηθήσετε την Ελλάδα; Φυσικά, εκατό τοις εκατό. Όμως είναι πολύ δύσκολο να κάνεις πράγματα στην Ελλάδα. Το ταξίδι από την ιδέα στην πράξη έχει τόσα πολλά εμπόδια. Όντως, το περιγράφετε πολύ καλά. Τον προηγούμενο Οκτώβριο είχε πολλά ρεπορτάζ στο BBC σχετικά με την ελληνική κρίση. Eίχαν πάρει συνέντευξη από έφηβους οι οποίοι διαδήλωναν. Μου έμεινε αξέχαστο. Ένα παιδί ήταν πολύ εκφραστικό και πολιτικοποιημένο. Στην Βρετανία τα δεκαπεντάχρονα δεν έχουν πολιτικές απόψεις. Περιέγραφε λοιπόν ότι στα σχολεία τους δεν έχουν βιβλία. Για έναν συγγραφέα αυτό είναι
καταστροφή. Το να μην έχεις βιβλία είναι ένα βήμα πριν από το να μην έχεις να φας. Έτσι πρότεινα στον Έλληνα εκδότη μου να δώσω πολλά αντίτυπα από τα βιβλία μου στα σχολεία και δύο τρία ακόμα bestsellers φίλων συγγραφέων από την Αγγλία που είχαν μεταφραστεί στα ελληνικά. Ήμουν σίγουρη ότι αυτή η πρωτοβουλία θα ενέπνεε και Έλληνες συγγραφείς να κάνουν το ίδιο. Έτσι αρχίσαμε να το ψάχνουμε. Αυτό που δεν είχα συνειδητοποιήσει είναι ότι δεν έχουν όλα τα ελληνικά σχολεία βιβλιοθήκες! Η διαδικασία πήρε μήνες μέχρι οι αρχές απλά να βρουν τα σχολεία που έχουν βιβλιοθήκες. Έχουν περάσει επτά οκτώ μήνες και ακόμα δεν έχουμε καταφέρει τίποτα. Στην Αγγλία απλά θα είχαν δώσει απευθείας την λίστα με όλους τους υπεύθυνους για όλες τις σχολικές βιβλιοθήκες. Είναι αρκετά δύσκολο στην Ελλάδα, δεν είναι; Ξέρετε ότι ο τίτλος του υπουργείου παιδείας στην Ελλάδα είναι Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων; Δεν το ήξερα αυτό! Για έναν Άγγλο φαίνεται περίεργο ακόμα και το γεγονός ότι η κυβέρνηση πρέπει να εγκρίνει τα βιβλία των σχολείων. Γιατί άκουσα ότι ίσως και η δική μας πρωτοβουλία είχε πρόβλημα εξαιτίας αυτού. Κάποιες αλλαγές χρειάζονται να γίνουν στην Ελλάδα και πρέπει να έρθουν από τους νέους. Είχατε εκλογές (σ.σ. στις 6 Μαΐου) και ψηφίσατε αυτόν τον φρέσκο νέο, τον Τσίπρα. Και τώρα λένε ότι θα έχετε πάλι εκλογές και θα ψηφίσετε τους παλιούς. Πραγματικά ελπίζω να πάτε προς μια νέα κατεύθυνση.
Κάθε TEDx είναι μια συναρπαστική εμπειρία. Οι ιδέες που αξίζει να διαδοθούν είναι εδώ για να αλλάξουν όχι μόνο τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα αλλά και για να κάνουν τον κόσμο μας ένα καλύτερο μέρος.
Ypovrixio links you to the Digital Era Για να δεις τις αποκλειστικές συνεντεύξεις των ομιλητών του TedxThessaloniki 2012 οι οποίοι δε διστάζουν να δημιουργούν στις πιο δύσκολες εποχές, μπορείς να σκανάρεις με το smartphone ή το tablet σου το QR Symbol και είσαι μέσα…. στην τόλμη του να δημιουργείς.
QR Symbol
Powered by:
Leon
THE COURAGE TO CREATE Tραγουδιστής, τραγουδοποιός
«Στην Ελλάδα τα περιμένουμε όλα από τους άλλους, δεν είμαστε αυτόνομοι.»
Α
νέβηκε στη σκηνή του TEDx Thessaloniki με την υπέροχη μπάντα του κατά τις εννιά το βράδυ στο τέλος μιας μέρας γεμάτης. Ιδανικότερο κλείσιμο δεν θα μπορούσαν να είχαν κανονίσει οι διοργανωτές. Γιατί αυτό το μωσαϊκό μελωδιών που αποτελεί τη μουσική του Leon και τον έχει καθιερώσει ως τον πολλά υποσχόμενο μουσικό της γενιάς του, ήταν στην πραγματικότητα αυτό που είναι και κάθε TEDx. Ένα πολύχρωμο πάντρεμα από στοιχεία που ενώ στην αρχή φαίνεται παράταιρα μεταξύ τους στο τέλος ενώνονται μαγικά.
Leon έχεις ταξιδέψει αρκετά. Πες μας τις μετακινήσεις σου αυτά τα 26 χρόνια πάνω στο χάρτη. Γεννήθηκα στο Λονδίνο από Έλληνες γονείς. Μεγάλωσα και πήγα σχολείο στην Αθήνα όμως. Έκανα μελωδία, πιάνο, ωδείο, αρμονία, κιθάρα. Είχα φτιάξει στο λύκειο το πρώτο μου συγκροτήματα, παίζαμε punk rock. Στα δεκαοκτώ επέστρεψα Λονδίνο για ένα πρόγραμμα μουσικής τεχνoλογίας. Στα είκοσι γύρισα Ελλάδα, πήγα πανεπιστήμιο και μετά Λος Άντζελες για σπουδές. Καλή εμπειρία, ωραίο μέρος αλλά λίγο πλαστικό, λίγο fake. Αναγκάστηκα να τις διακόψω απότομα όμως εξαιτίας ενός σοβαρού οικογενειακού προβλήματος. Όταν γύρισα στην Ελλάδα το 2008 ξεκίνησα να γράφω το υλικό που αργότερα θα γινόταν ο πρώτος μου δίσκος. Για την παραγωγή του πήγα στη Νέα Υόρκη γιατί την έκανε ο παραγωγός των Beirut. Μετά ξεκίνησα συναυλίες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Έχεις πάει στο Ισραήλ, έχεις πάει στην Παλαιστίνη. Αυτά τα ταξίδια είναι σαν να ακούει κάποιος τη μουσική σου. Παντρεύεις το indie rock με το μεσογειακό στοιχείο. Έχει να κάνει με τα ακούσματα που είχες; Ναι. Η μητέρα του κολλητού μου είναι η Μαρία Φαραντούρη με την οποία έχω πολύ στενή σχέση. Αλλά άκουγα και κλασσική, ποπ και ροκ από τους δίσκους του αδερφού μου. Τι ακούς από τους συνομήλικους σου; Έχουν χάσει κάθε ελπίδα ή πιστεύουν ότι μπορεί να σωθεί η κατάσταση; Βλέπω έντονα νέους ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα. Και έχω
και κάποιους καλούς φίλους που έφυγαν ήδη. Είχαν μείνει άνεργοι ενώ ήταν πολύ ικανοί άνθρωποι, τι να κάνουν εδώ πέρα; Κάποιοι άνθρωποι παίρνουν στα χέρια τους τη κατάσταση σε πολλά επίπεδα. Δημιουργούνται ομάδες πολιτών για να υποστηρίξουν ένα σκοπό σαν το TEDx για παράδειγμα. Οι πρωτοβουλίες ανθρώπων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο είναι η ελπίδα. Πιστεύω ότι είναι στο χέρι μας. Δεν μπορεί να τα περιμένουμε όλα στην Ελλάδα από τους άλλους. Δεν είμαστε αυτόνομοι και αυτό είναι πρόβλημα. Τι περιμένουμε να δούμε καλλιτεχνικά από εσένα; Μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχω ολοκληρώσει το δεύτερο δίσκο. Θα είναι πολύ πιο ηλεκτρικός, διαφορετικός από τον πρώτο. Ίσως λιγότερο χαρούμενος. Προσπαθώ να συνδυάσω το ukulele (σ.σ. η μικρή κιθάρα που είναι το σήμα κατατεθέν του) το οποίο είναι ένα πάρα πολύ ακουστικό όργανο με τον ηλεκτρικό ήχο. Και επίσης τις μελωδίες που γράφω για τα πνευστά πως θα μπορούσαν να πάρουν ηλεκτρική μορφή. Ποια είναι τα τρία κομμάτια που θα βάλεις στο καλοκαιρινό MP3 σου πριν φύγεις για διακοπές; Το Under Pressure από Bowie και Queen, το River του Bruce Springsteen και το Suck my kiss των Red Hot Chilli Peppers. Θα πας στην συναυλία των Red Hot Chilli Peppers τον Σεπτέμβριο; Τους έχω δει πολλές φορές. Στο Παρίσι, στην Πράγα, στο Βέλγιο αλλά ναι, θα πάω!
THE COURAGE TO CREATE Άγγελος Πατσιάς
«Αν τα παιδιά δε χαίρονται στο σχολείο έχουμε αποτύχει»
Ο
Εκπαιδευτικός
27χρονος Άγγελος Πατσιάς είναι δάσκαλος από τη Δράμα. Πριν δύο χρόνια του ήρθε μετάθεση σε ένα τετραθέσιο δημοτικό σχολείο κάπου στο ορεινό Ρέθυμνο, τον Φουρφουρά. Άρχισε να το ψάχνει στους χάρτες. Αντί όμως να γκρινιάζει για τη «δυσμενή», πήγε και δημιούργησε εκεί το «σχολείο της φύσης και των χρωμάτων». Τέτοιο όνομα σχολείου είχα να συναντήσω από τα ζαπατίστικα χωριά του Μεξικού στην Τσιάπας! Στο τέλος της ομιλίας του στο TEDxThessaloniki καταχειροκροτήθηκε από ένα κατάμεστο και όρθιο Ολύμπιον. Τα σχόλια στο hash tag του twitter TEDxThess διθυραμβικά. Ίσως γιατί ήταν ένα από τα καλύτερα παραδείγματα «του θάρρους για δημιουργία».
Άγγελε ποιά είναι τα διαφορετικά πράγματα που κάνατε εκτός αναλυτικού προγράμματος στο «σχολείο της φύσης και των χρωμάτων», στο δημοτικό σχολείο του Φουρφουρά; Ένα είναι η εκπαιδευτική τηλεόραση, ο Φουρφουράς TV. Τα παιδιά παίρνουν το ρόλο του ρεπόρτερ, κάνουν τις δικές τους εκπομπές και μέσα από αυτές διδάσκονται και διδάσκουν δύσκολες έννοιες (π.χ. φυσικής). Είναι ένα μέσο για να επικοινωνούν με τα υπόλοιπα παιδιά του Ρεθύμνου, της Ελλάδας, της Ευρώπης. Είναι ένας τρόπος να ακουστεί η φωνή τους, να φύγει από τα απομονωμένα σύνορα του χωρίου. Επίσης τα μαθήματα επιλογής. Τα παιδιά διδάσκονταν θέατρο, φωτογραφία, ρομποτική, από εμάς βάση των γνώσεων και των ενδιαφερόντων μας. Επιπλέον, αλλάξαμε τη μορφή των τάξεων. Θέλαμε να διαμορφώσουμε τις τάξεις σαν παιδικό δωμάτιο με καναπέδες, χαλιά και πολύχρωμους τοίχους. Σημαντικοί είναι και οι βοτανόκηποι, τα περιβόλια για κάθε τάξη, τα θερμοκήπια. Στόχος μας να πετύχουμε μια σχετική αυτοδιαχείριση με αυτά τα προϊόντα, για να μπορέσουμε να ταΐζουμε εμείς τους μαθητές μας, να μην έχουμε τα προβλήματα της κρίσης. Ίσως να πουλήσουμε και κάποια προϊόντα για να βγάλουμε τα έξοδα του σχολείου, να μην έχουμε ανάγκη κάποια κονδύλια. Επίσης ξεκινήσαμε συνεργασία με τα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του νομού. Κατασκηνώνουμε έξω, κάνουμε το μάθημα βιωματικά στη φύση και αυτό μας αρέσει. Τέλος φτιάξαμε ένα δίκτυο με άλλα ορεινά σχολεία της Κρήτης, το σχολικό δίκτυο των Ορέων. Με έψιλον, έτσι; (γέλια). Μακάρι αυτό να γενικευτεί σε όλη την Ελλάδα. Θέλουμε τα παιδιά από μικρά να συνεργαστούν, να φτιάξουν έναν σχολικό συνεταιρισμό, να ανταλλάξουν απόψεις, κυρίως να αποκτήσουν ένα κοινό κώδικα, γιατί τα χωριά της Κρήτης έχουν κλειστά όρια. Οι μπαμπάδες και οι παππούδες τους δεν είχαν φροντίσει να συνεργαστούν σε κάποια πράγματα. Είσαι πράκτορας του Tide; (γέλια) Γιατί πρέπει να παίζει πολύ πλύσιμο μετά το σχολείο…. Χαχα! Πραγματικά ισχύει αυτό! Είμαστε στη φύση. Λασπωνόμαστε. Αν μπορούσαμε να μετακομίσουμε εντελώς το σχολείο και να το κάναμε cabrio, θα το κάναμε. Ένα διάστημα οι γονείς πρέπει να μας είχαν καταραστεί (σ.σ. και συνεχίζουν τα γέλια). Στην πραγματικότητα οι γονείς εκτιμούν αυτό που κάνουμε και κάνουν τα… στραβά μάτια. Το σίγουρο είναι ότι καθιερώσαμε την δεύτερη αλλαξιά στο σχολειό. Τα παιδιά μαθαίνουν στο σχολείο σας βασικές αρχές αυτοοργάνωσης. Αυτό είναι ένα μελλοντικό μοντέλο βιώσιμης κοινωνίας; Μακάρι μέσα από την κρίση να αναδιοργα-
νωθεί όλος ο ιστός. Δεν χρειάζεται να κάνεις τραγικά πράγμα, παρά να δεις τοπικά κάποια ζητήματα, κάποια μικρά λάθη που είχαν οι τωρινές κοινωνίες και να προσπαθήσεις να τα διορθώσει από τη βάση τους. Αυτό είναι η καλύτερη λύση για έξοδο από την κρίση. Εμείς προσπαθούμε να μάθουμε στα παιδιά να στηρίζονται στις δυνάμεις τους, να μην είναι ανταγωνιστικά με κανέναν. Οι δημόσιοι λειτουργοί όπως οι δάσκαλοι έχουν δεχθεί αρκετή κριτική τα τελευταία χρόνια. Τι σκέφτεσαι για αυτό; Θεωρώ ότι το επάγγελμα του δασκάλου έχει δεχθεί πολλά πλήγματα και αρκετή κακή κριτική. Σίγουρα σε κάθε επάγγελμα υπάρχουν άνθρωποι που δεν λειτουργούν σωστά. Πιστεύω ότι οι δάσκαλοι πλέον λειτουργούν ως εθελοντές αν κρίνουμε από το μισθό και τις συνθήκες εργασίας τους. Δεν μ’ αρέσει που ο εργοδότης μας δε μας εκτιμά και μας το δείχνει. Ευτυχώς υπάρχει εκτίμηση από τις κοινωνίες που εργαζόμαστε. Ένας δάσκαλος καλείται να παίξει πολλούς ρόλους κατά τη διάρκεια της ημέρας: ψυχολόγος, οικογενειακός σύμβουλος, παιδαγωγός, υδραυλικός, μαραγκός. Εμείς το ευχαριστιόμαστε αυτό. Διαφοροποιεί την κάθε μέρα. Καλό όμως είναι να μην επηρεάζεται η κοινή γνώμη από αυτά που λέγονται για το επάγγελμα γιατί ουσιαστικά μας εμπιστεύονται τα παιδιά τους. Πρέπει να μάς έχουν σε εκτίμηση, γιατί χειριζόμαστε ό,τι πιο εύπλαστο έχει η ελληνική κοινωνία. Δυστυχώς δεν τα καταφέρνουν όλοι καλά με αυτό. Αλλά προσπαθούμε. Ποια είναι τα παράπονα σας απ΄ το Υπουργείο Παιδείας;
Από το Υπουργείο Παιδείας δεν έχουμε πλέον παράπονα, γιατί έχουμε σταματήσει να περιμένουμε κάτι. Είμαστε μόνοι μας και είμαστε καλά. Με ενοχλεί βέβαια το επίπεδο της διαβίωσης των εκπαιδευτικών, στο οποίο μας έχουν οδηγήσει. Δεν με απασχολεί όμως το γεγονός ότι μας έχουν αφήσει στην ησυχία μας. Νομίζω ότι αν μας αφήσουν κι άλλο στην ησυχία μας η εκπαίδευση θα πάει καλύτερα. Ακούμε εξαγγελίες για το «νέο σχολείο» (υπολογιστές, διαδραστικοί πίνακες, e-books). Υποστηρίζεις σε συνεντεύξεις σου ότι τα περισσότερα από αυτά είναι ανεφάρμοστα. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να δοθεί έμφαση στον τόπο που βρίσκεται το σχολείο. Δεν είναι όλες οι συνταγές καλές για όλους. Προσπαθούμε να βάλουμε νέες τεχνολογίες στο σχολείο. Δεν είναι κακό αυτό. Ωστόσο πιστεύω ότι έχουμε χάσει το δρόμο. Τι θέλουμε να φτιάξουμε; Παιδιά –πρότυπα για μια βιομηχα-
νοποιημένη κοινωνία, που να μην γνωρίζουν τίποτα άλλο από το να λύνουν πράξεις, που να είναι άδεια από συναίσθημα; Σε ένα επαρχιακό σχολείο μπορούμε να βγάλουμε τα παιδιά μια βόλτα έξω στη φύση. Πρέπει
οι μαθητές να είναι και έξω από τις τάξεις, να χορεύουν, να τραγουδούν, να λένε στους γονείς τους ότι χαίρονται που πάνε σχολείο. Όχι γιατί υπάρχει
ο διαδραστικός πίνακας και ο υπολογιστής (καλώς να υπάρχει άμα μπορεί οικονομικά το σχολείο). Αλλά γιατί στο σχολείο απελευθερώνονται, περνάνε καλά. Δεν το έχουμε πετύχει αυτό 100%, αλλά προσπαθούμε. Έχετε αποτελέσει πρότυπο για άλλα σχολεία; Σίγουρα υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας με άλλα σχολεία μετά από μια έκρηξη δημοσιότητα που καλώς ή κακώς υπήρξε. Έρχονται άλλα σχολεία στο δημοτικό μας, αλλά και φοιτητές για να δουν πως λειτουργούμε. Μας αρέσει να είμαστε εξωστρεφείς. Να ξεφύγουμε από τα σύνορα των σχολείων μας. Οι εκδρομές να γίνονται συνεργατικά με άλλα σχολεία και φορείς. Είναι βαριά κουβέντα να πούμε ότι είμαστε πρότυπο, δεν ξέρω αν το αξίζουμε. Πώς αποτιμάς την όλη προσπάθεια σας; Η προσπάθεια στο Φουρφουρά έχει συμπληρώσει αισίως δύο χρόνια. Δεν είναι ένα έργο ατομικό, αλλά ομαδικό. Παίζουν ρόλο οι υπόλοιποι συνάδελφοι, που είναι φίλοι, αλλά και οι γονείς στο χωριό. Βήμα βήμα έχουμε καταφέρει τα παιδιά να είναι πιο συνειδητοποιημένα σε αυτό που θα αντιμετωπίσουν. Πάνω από όλα θέλουμε να τους κάνουμε σωστούς ανθρώπους, πολίτες, συγχωριανούς - αν αποφασίσουν να μείνουν εκεί. Επιδιώκουμε να τους δώσουμε ορισμένες επιλογές που νόμιζαν ότι δεν είχαν, ευκαιρίες να δουν τι υπάρχει παραπέρα, να τα κοινωνικοποιήσουμε. Δεν μπορώ να μιλήσω τώρα για τα αποτελέσματα. Θα μπορώ σε δέκα χρόνια, όταν θα με καλέσει καμιά μαθήτρια μου στο γάμο της! Τότε θα καταλάβω αν όντως κάναμε δουλειά.
info box Δείτε την εκπληκτική δουλειά που γίνεται στο “σχολείο της φύσης και των χρωμάτων” στο site που έχουν φτιάξει οι μαθητές του http://fourfourasweb.wordpress.com/
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Άγγελου Πατσιά με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
Από το κόκκινομαύρο στο fail fast…
Ο
Eric Parks έκανε μια από τις πιο εμπνευσμένες ομιλίες του εφετινού TEDxThessaloniki. Και όχι γιατί απλά είχε ένα success story να διηγηθεί. Παρομοίασε όλα τα βήματα της startup εταιρίας του με τους σταθμούς του Οδυσσέα μέχρι να φτάσει στην Ιθάκη που στη δική του περίπτωση ήταν η Silicon Valley. Σε μια ιστορία επιχειρηματικότητας μάθαμε ποιοι παίζουν τον ρόλο των Λαιστρυγόνων και των Σειρήνων. Μόνο που αν έκλεινες τα μάτια σου και άφηνες το μυαλό σου να ταξιδέψει δεν διηγούταν τη δική του ιστορία. Αλλά την ιστορία μιας χώρας όπου ο πολυμήχανος και εφευρετικός Οδυσσέας έχει φάει τον λωτό. Θα καταφέρουμε άραγε να θυμηθούμε ποιοι πραγματικά ειμαστε;
Eric Parks Eric, τι ακριβώς έκανε την εταιρία σου, τη Gipht.me τόσο ελκυστική ώστε να εξασφαλίσει τόσο μεγάλη χρηματοδότηση από το εξωτερικό; Η gipht.me είναι μια πλατφόρμα για smartphones η οποία επιτρέπει σε κάποιον να στείλει enhanced messages. Πλέον τα κινητά κατά πλειοψηφία είναι smartphones με εξελιγμένες δυνατότητες. Ο τρόπος όμως που επικοινωνούμε παρέμενε παραδοσιακός, sms κλπ. Σιγά σιγά όμως ο κόσμος χρησιμοποιεί άλλο περιεχόμενο για να εκφραστεί. Κανείς δεν λέει στο facebook «είμαι πολύ χαρούμενος» ή «είμαι πολύ λυπημένος». Βάζει ένα τραγούδι αντίστοιχο. Έτσι φτιάξαμε μία πλατφόρμα εμπειριών οι οποίες χρησιμοποιούν ό,τι μπορεί να κάνει ένα smartphone. To gipht.me πολύ πρακτικά σου δίνει την δυνατότητα όταν ο άλλος έχει γενέθλια, ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο μπορείς να φανταστείς, να μπεις και να διαλέξεις ανάμεσα από εκατοντάδες δώρα. Αντί να του στείλεις ένα τυπικό “χρόνια πολλά” να διαλέξεις π.χ. μία τούρτα 3D που θα έρθει στο δικό του smartphone και η οποία έχει επάνω το όνομά του, κεράκια με την ηλικία του κλπ. Μάλιστα μπορεί να φυσήξει και να σβήσει και τα κεράκια. Τα enhanced μηνύματα είναι πολύ δημιουργικά και ευέλικτα. Το προηγούμενο ήταν ένα απλό παράδειγμα. Έχουμε φτιάξει ολόκληρα παιχνίδια. Γενικά δημιουργούμε εμπειρίες με διάδραση. Ποια είναι το μυστικό πίσω από την επιτυχία σας; Το 90% αυτής της ιστορίας είναι το γεγονός ότι είμαστε μια ομάδα έξι –ελλήνων- συνιδρυτών. Εκεί που σταματάει ο ένας ξεκινάει ο άλλος. Αυτό είναι φοβερά σημαντικό. Όταν μπήκαμε στην διαδικασία να σπρώξουμε ένα ελληνικό τεχνολογικό startup στο εξωτερικό μπορέσαμε να το υποστηρίξουμε σε ένα 360 επίπεδο, από το business plan μέχρι την εφαρμογή και τα εικαστικά. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές συναντάς παιδιά που έχουν έντονη την τεχνολογική γλώσσα αλλά δεν υπάρχει κάποιος business oriented να έρθει να το «δέσει». Πως ξεκίνησε το όλο εγχείρημα; Η εταιρία ξεκίνησε ως ιδέα την άνοιξη του 2010. Για περίπου έξι μήνες μπήκαμε στην διαδικασία να ψάξουμε χρηματοδότηση στην Ελλάδα χωρίς επιτυχία. Διαπιστώσαμε ότι τα λεφτά είτε φεύγουν από την χώρα είτε
Entrepreneur (ή βαμπίρ ελληνιστί)
επενδύονται σε real estate, αυτό ξέρουν οι άνθρωποι. Κανείς δεν καταλάβαινε πως λειτουργούν αυτές οι εταιρείες. Με τα ρίσκα τους αλλά και τις πιθανές απολαβές. Κάποιος φίλος καλοπροαίρετα μας είπε: «Παιδιά ξέρετε κάτι; Αν οι πιθανότητες είναι κάτω από 45% παίξτε το κόκκινο μαύρο στην ρουλέτα»! Συνεπώς έπρεπε να σκεφτούμε out of the box, και για μας το out of the box ήταν οι ΗΠΑ. Πηγαίνοντας στη Silicon Valley έτοιμοι, καταφέραμε μέσα σε 3 μήνες να βρούμε πολύ σοβαρούς επενδυτές, οι οποίοι φέρανε κάτι περισσότερο από χρήματα στο τραπέζι. Πρόσβαση σε αγορές, όπως η Κίνα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, σε αντιδιαστολή με εδώ που μας είπαν κόκκινο-μαύρο. Αυτή τη στιγμή έχουμε ολοκληρώσει τη beta version και σε λίγες μέρες κάνουμε κανονικά το launch μας σε όλη την Β. Αμερική. Έχουμε αρκετά μεγάλα brands τα οποία είναι έτοιμα να μπουν και να υποστηρίξουν. Είμαστε πολύ αισιόδοξοι για το μέλλον. Αντί για υγιές επιχειρείν παίζουμε ακόμα κόκκινο μαύρο στην Ελλάδα λοιπόν… Αν θες να κυνηγήσεις το όνειρό σου θα πρέπει να σκεφτείς την επιχειρηματικότητα η οποία είναι μια έννοια παρεξηγημένη στην Ελλάδα. Έχω ένα φίλο καθηγητή πανεπιστημίου ο οποίος έκανε μία έρευνα σε παιδιά δημοτικού. Τους ζήτησαν να ζωγραφίσουν ένα επιχειρηματία. Όλα ζωγράφισαν βαμπίρ! Γιατί; Γιατί έχει δημιουργηθεί η αίσθηση στην Ελλάδα ότι ο επιχειρηματίας είναι ο νονός της νύχτας ή ο κρατικοδίαιτος. Άρα λοιπόν η επιχειρηματικότητα έχει αποκτήσει μία περίεργη έννοια εδώ. Τα πράγματα δεν γίνονται ορθολογικά, δεν μπορείς να κυνηγήσεις το όραμα σου. Το ίδιο το φορολογικό σύστημα το δε μας επιτρέπει να βρούμε επενδυτές, γιατί πολύ απλά δεν έχουμε καμία συνέπεια. Από το 1981 και μετά δεν έχουμε δύο χρονιές τον ίδιο φορολογικό συντελεστή ή το ίδιο φορολογικό σύστημα. Άντε να κάνω εγώ ένα business plan… Τι συμβουλή δίνεις λοιπόν στους νέους που μεγαλώνουν μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Ρισκάρετε, βρείτε συνεργάτες, σκεφτείτε εκτός πλαισίου και τέλος σκεφτείτε την τεχνολογία διότι είναι ένας κλάδος που έχεις φοβερές ευκαιρίες. Για τρεις απλούς λόγους. Πρώτον μας πάει! Οι Έλληνες είμαστε κοσμοπολίτες. Αν δεν υπήρχε το web θα
το είχαμε εφεύρει και ξέρεις κάτι; Είμαστε πολύ καλοί σε αυτό. Σε όποια μεγάλη εταιρεία της Silicon Valley έχω επισκεφθεί, Facebook, Zynga κλπ βλέπεις Κινέζους, Ινδούς λογικό είναι, είναι οι πληθυσμοί τους ανάλογοι. Θα βρεις όμως και έναν Έλληνα και θα είναι εξαιρετικός ο κερατάς! Και εδώ είναι στατιστική ανωμαλία, αναρωτιέσαι γιατί; Η αθάνατη ελληνική φυλή; Μπούρδες! Είναι προϊόν όμως κάποιων ιδιαιτεροτήτων που έχουμε. Μπορεί να έχουμε ένα προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα αλλά συνεχίζουμε να βγάζουμε εξαιρετικούς μηχανολόγους και να υπερεκπαιδεύουμε τα παιδιά μας. Ο Μάρκος Βερέμης της Upstream, μιας πολύ επιτυχημένης διεθνώς εταιρίας στο mobile marketing μου έλεγε το εξής στατιστικό. Το 15% του προσωπικού του έχει PHD και το 90% master! Αυτά είναι αδιανόητα νούμερα. Ο δεύτερος είναι ότι οι εταιρείες τεχνολογίας και ειδικά τα web services απευθύνονται στο παγκόσμιο κοινό. Δηλαδή ξεκινάς και δεν σε ενδιαφέρει αν υπάρχει κρίση κάπου, έχεις να γυρίσεις όλο τον υπόλοιπο κόσμο για να πουλήσεις. Ο τρίτος λόγος είναι ότι δεν κοστίζει πολύ. Τα χρήματα για να κάνεις ένα startup είναι λιγότερα από 1 εκατομμύριο. Θα μου πεις δεν είναι λίγα λεφτά. Άν τα συγκρίνεις με δύο καφετέριες στην πλατεία Αριστοτέλους αντίστοιχο ποσό θέλεις. Και τελικά τι; Εδώ θα κάνουμε εργοστάσια αυτοκινητοβιομηχανίας; Όχι βέβαια, οι Γερμανοί το κάνουν μια χαρά. Θα έχουμε τον τουρισμό μας, τα ιδιαίτερα niche αγροτικά προϊόντα μα μπορούμε να έχουμε και web που απευθύνεται στις παγκόσμιες αγορές και μπορεί να μας βάλει πραγματικά σε αναπτυξιακή τροχιά. Είναι σίγουρο ότι θα αναπτυχθεί ο κλάδος και νομίζω ότι μπορεί να μας απογειώσει.
η επιχειρηματικότητα ΕΙΝΑΙ στην Ελλάδα μια έννοια παρεξηγημένη
Γιατί έπρεπε να φτάσετε στις ΗΠΑ για χρηματοδότηση; Στην Ευρώπη δε θα μπορούσατε να βρείτε κεφάλαια; Το start up ευρωπαϊκό οικοσύστημα υστερεί. Πρακτικά απεικονίζεται στα νούμερα. Πέρυσι στη silicon valley μόνο, μια περιοχή 80χλμ ανάμεσα στο Σαν Ντιέγκο και το Σαν Φρανσίσκο, οι Αμερικανοί έδωσαν 13-14 δις δολάρια. Και υπάρχουν και άλλα κέντρα καινοτομίας στις ΗΠΑ που δεν τα συμπεριλαμβάνω στο νούμερο αυτό. Σε ολόκληρη την Ευρώπη δώσαμε 3-4 δις. Όταν πας σε μια καφετέρια του Palo Alto για ένα επαγγελματικό ραντεβού πριν προλάβεις να τελειώσεις τον καφέ σου ο συνομιλητής σου έχει καταλάβει την ιδέα σου, σου έχει κάνει εποικοδομητική κριτική και είτε συμφωνεί είτε όχι θα σου βρει τον άνθρωπο που θα σε πάει παραπέρα στέλνοντας του mail από το κινητό του επί τόπου. Εδώ λοιπόν εγείρεται ένα ερώτημα, αυτό είναι αλτρουισμός ή εγωισμός; Η απάντηση είναι κάπου στην μέση. Εκεί υπάρχει μια λογική που λέει ότι αν σε βοηθήσω και κερδίσεις όλοι κερδίζουμε. Είναι κάτι το οποίο απουσιάζει από την Ευρώπη. Καλά, στην Ελλάδα τελείως. Εκεί όλοι θέλουν να είναι μέσα στο λεγόμενο Deal Flow. Όταν π.χ. σε έχω βοηθήσει πραγματικά, επόμενο είναι ότι θα είμαι από τα πρώτα άτομα που θα σκεφτείς στο μέλλον για συνεργασία. Αυτό είναι ένα οικοσύστημα το οποίο δημιουργείται σε βάθος χρόνου και από την κρίσιμη μάζα εταιριών, παραγόντων κλπ. Δεν μπορείς να το διατάξεις. Τι λείπει από την Ευρώπη για να αποκτήσει αυτή την κουλτούρα; Στο πλαίσιο γενικά της Ευρώπης λείπει η ευελιξία. Είναι ξεκάθαρο ότι ο επόμενος αιώνας ανήκει στην Ασία, είναι δεδομένο ότι θα αλλάξουν οι ισορροπίες. Διαπιστώνω όμως ότι στην άλλη άκρη του Ατλαντικού έχουν προβλήματα αλλά έχουν και την ευελιξία να προσαρμοστούν, μια κουλτούρα που εμείς δεν την έχουμε. Δίνω ένα απλό παράδειγμα. Η Kοινωνία της Πληροφορίας εδώ στην Ελλάδα, ένα πρόγραμμα με ευρωπαϊκά κονδύλια ήθελε να δημιουργήσει εταιρίες σαν την δική μας, startups. Aυτές
οι εταιρίες έχουν σαν κύριο έξοδο τους μισθούς του προσωπικού. Ε, ήταν αδύνατο λόγω της γραμμής των Βρυξελών να επιδοτηθούν οι μισθοί. Έκαναν προγράμματα για να πάρεις κλιματιστικά, γραφεία, υπολογιστές, ποιος τα βράζει αυτά!
Ο εξοπλισμός δεν είναι το πρόβλημα, το να μπορείς να πληρώσεις τους μισθούς είναι. Στην Αμερική σε ρωτάνε πόσο είναι το λεγόμενο burn rate, το οποίο μου αρέσει, έχει μια δυναμική μια ενέργεια. Λες ότι το burn rate μου είναι 50.000/μήνα, δηλαδή το κοστολόγιο της εταιρείας είναι 50.000/μήνα,
ΣΤΗ SILICON VALLEY, Όταν έχεις πίσω σου 4 αποτυχημένα startup, θεωρείται πλεονέκτημα. Αυτό είναι αδιανόητο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. και σου λέει «When are you on fumes”; Δηλαδή πότε αρχίζεις να μην έχεις βενζίνη, και λες έχω τέσσερις μήνες ακόμα ζωή, και υπολογίζει ο άλλος και σου λέει… Αυτή την ενέργεια και τη δυναμική, αυτό δεν έχουμε στην Ευρώπη. Το μότο της Silicon Valley είναι FAIL FAST. Γιατί μέσα από αυτό το ταξίδι αποκτάς εμπειρία. Όταν πήγαμε εκεί, είχαμε αρκετά πράγματα στο βιογραφικό μας τα οποία ήταν αρκετά χρήσιμα εκτός από ένα. Αποτυχίες! Όταν έχεις πίσω σου 4 αποτυχημένα startup, εκεί θεωρείται πλεονέκτημα. Αυτό είναι αδιανόητο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Θεωρώ ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε την επιχειρηματικότητα. Όσον αφορά την Ελλάδα είμαστε ακόμα πιο
πίσω. Όμως σαν κουλτούρα και σαν λαός θα μπορούσαμε να είμαστε πιο μπροστά από τον μέσο όρο. Νομίζω ότι το στοίχημα είναι να μπορέσουμε να κάνουμε αυτή την αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα και να πάμε παρακάτω. Εάν το κάνουμε, τα οφέλη θα είναι πολύ περισσότερα από κάποιες θέσεις εργασίας και από κάποιες εταιρείες. Το όφελος μας θα είναι πραγματικά να έχουμε ανακαλύψει το ποιοι είμαστε. Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Eric Parks με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
John Zakos Επιστήμονας πληροφορικής
«Ο Αϊνστάιν δεν έκανε ποτέ πείραμα σε εργαστήριο»
Τ
ο ότι οι Έλληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό είναι ένα στερεότυπο που δύσκολα ανατρέπεται. Ο Ελληνοαυστραλός Γιάννης Ζάκος, γεννημένος στη Μελβούρνη της Αυστραλίας είναι μια ακόμα τέτοια περίπτωση. Πρόσφατα μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για τις ανάγκες της MyCyberTwin, της εταιρίας τεχνητής νοημοσύνης που δημιούργησε. Θα ξέρεις ότι η χώρα σου είναι στο σωστό δρόμο όταν το δρομολόγιο Ελλάδα-εξωτερικό αποκτήσει τον αντίθετο τελικό προορισμό απ’ ότι σήμερα…
Γιάννη, πώς έφτιαξες το πρώτο σου chat robot σε ηλικία μόλις δεκατεσσάρων χρονών; Ήμουν πολύ τυχερός γιατί το σχολείο μου στην Αυστραλία ήταν το πρώτο που είχε μάθημα πληροφορικής/τεχνολογίας. Στα πλαίσιο του μαθήματος λοιπόν έμαθα προγραμματισμό. Έτσι αποφάσισα να προγραμματίσω ένα ρομπότ που μπορεί να κουβεντιάζει με χαλαρό τρόπο. Όταν τελείωσα το Λύκειο συνέχισα να ασχολούμαι με την τεχνητή νοημοσύνη στο πανεπιστήμιο με πιο σοβαρές εφαρμογές π.χ. πώς μπορούμε να βοηθήσουμε έναν γιατρό να κάνει διάγνωση καρκίνου. Το ένα έφερε το άλλο και το 2005 ίδρυσα την εταιρία MyCyberTwin για τις ανάγκες τις οποίας αναγκάστηκα να μετακομίσω στην Νέα Υόρκη. Με τι ακριβώς ασχολείται η MyCyberTwin; Φτιάχνουμε ψηφιακά ανθρωπάκια με τεχνητή νοημοσύνη, γνώση και προσωπικότητα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κουβέντα με ανθρώπους. Αυτή η τεχνολογία έχει πολλές εφαρμογές, από την εξυπηρέτηση πελατών μέχρι την ψυχαγωγία. Το γεγονός ότι ειδικά στην Αμερική οι εταιρείες χρηματοδοτούν την έρευνα στα πανεπιστήμια μήπως αποκλείει τομείς οι οποίοι δεν έχουν άμεσο εμπορικό όφελος αλλά θα μπορούσαν να έχουν στο μέλλον κοινωνικά οφέλη; Ο ρόλος της κυβέρνησης είναι σημαντικός. Δεν είναι εύκολο να προχωρήσει μια τεχνολογία αν δεν υπάρχει επίσημη υποστήριξη
από την κυβέρνηση. Διότι εκείνη στην ουσία φτιάχνει το δρόμο. Αν θα πρέπει να γίνει έρευνα σε μια καινούργια τεχνολογία, που δεν υπάρχει είναι θέμα της κυβέρνησης. Χρειάζεται επένδυση από την κυβέρνηση, όχι μόνο χρήματα, αλλά και σε δημιουργία ευρύτερου θετικού περιβάλλοντος. Η συνεργασία πανεπιστημίου και εταιριών συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση. Επίσης είναι σημαντικό να υπάρχει κουλτούρα υποστήριξης σε επιστήμονες που θέλουν να πάρουν ένα ρίσκο και αντί να βρουν δουλειά σε μια πολυεθνική, να ανοίξουν δική τους εταιρεία. Να κάνουν ανεξάρτητες έρευνες σε κάτι που ίσως αργότερα μπορεί να αξιοποιηθεί εμπορικά και να δημιουργήσει δουλειές και μια πρόσθετη αξία για την χώρα. Αυτό το μοντέλο πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα πιστεύω. Γνωρίζω ότι η φράση του Αϊνστάιν ότι «η φαντασία είναι πιο δυνατή από τη γνώση» είναι μια από τις αγαπημένες σου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί η δημιουργία βασίζεται στη φαντασία. Όταν είμαστε ελεύθεροι να ακολουθήσουμε τα όνειρα μας και να σκεφτούμε κάτι καινούργιο, αυτή η σκέψη είναι ο πυρήνας για να δημιουργηθεί η πιθανότητα να γίνει κάτι καινοτόμο. Πολλοί δεν το έχουν καταλάβει αυτό αλλά ο Αϊνστάιν δεν έκανε πειράματα σε εργαστήρια. Όλη του η δουλειά στηρίχθηκε πάνω σε νοητικά πειράματα και όχι πάνω σε υπερσύγχρονο εξοπλισμό. Παρόλα αυτά συνείσφερε σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο καταλαβαίνουμε το σύμπαν.
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του John Zakos με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE Αναστασία Μήλιου
«Απεύχομαι να γίνουν πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου στο Αιγαίο»
Επιστήμονας, ακτιβίστρια
Μ
οιράζει τη ζωή της ανάμεσα στη Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους εκπαιδεύοντας τις τοπικές κοινωνίες ψαράδων. Η 33χρονη υδροβιολόγος Αναστασία Μήλιου τα τελευταία δεκατρία χρόνια είναι συντονίστρια επιστημονικής έρευνας στο ινστιτούτο θαλάσσιας προστασίας, Αρχιπέλαγος. Αν έχετε και εσείς βαρεθεί να ακούτε από τους οικονομολόγους για το πόσο φτωχοί είμαστε, ευκαιρία να ανακαλύψετε πόσο πλούσια είναι αυτή η έρμη χώρα. Και που μπορεί να επενδύσει αν θέλει να επιστρέψει σε τροχιά ανάπτυξης.
Αναστασία έχεις αναφερθεί δηκτικά στο παρελθόν στην «οικολογία του γραφείου». Ειδικά στην Ελλάδα μιλάμε για το περιβάλλον και την προστασία του σα να πρόκειται για ένα φιλολογικό θέμα. Αυτό που επιδιώκει το Αρχιπέλαγος είναι να αποτελέσει ένα θετικό παράδειγμα ώστε να δούμε την οικολογία στην πράξη. Επιδιώκουμε να έχουμε αποτελέσματα στην προστασία της βιοποικιλότητας, των οικοσυστημάτων και των τοπικών κοινωνιών που ζουν σε μεγάλο βαθμό ακόμα στην Ελλάδα σε αρμονία με το περιβάλλον τους. Έχουμε επτά βάσεις στο ανατολικό Αιγαίο. Όλη η ομάδα κινείται μεταξύ αυτών των σταθμών ανάλογα με τις ανάγκες της έρευνας. Αποτελεί κίνητρο για εσάς το γεγονός ότι στην Ελλάδα είμαστε πάρα πολύ πίσω σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας; Έχουμε τόσο σημαντικό θαλάσσιο πλούτο που θα έπρεπε να υπάρχουν δεκάδες ινστιτούτα σαν το Αρχιπέλαγος. Οι ανάγκες είναι τεράστιες. Στην Ελλάδα έχουμε τον πιο σημαντικό θαλάσσιο πλούτο της Ευρώπης και έχουμε καταφέρει να μην γνωρίζουμε ούτε τα σπάνια είδη που ζουν στις θάλασσες μας. Εδώ ζει ο τελευταίος και σημαντικότερος πληθυσμός θαλάσσιων θηλαστικών στη Μεσόγειο και την Ευρώπη. Έχουμε για παράδειγμα
τρία είδη φαλαινών και κάθε φορά που το αναφέρω συνειδητοποιώ ότι ο περισσότερος κόσμος το αγνοεί. Η
ύπαρξη φαλαινών στις ελληνικές θάλασσες είναι γνωστή από την εποχή του Αριστοτέλη. Πολλά αρχαία κείμενα κάνουν λεπτομερείς αναφορές στα υπέροχα αυτά θηλαστικά. Έχουμε τέσσερα είδη δελφινιών. Το απειλούμενο κοινό δελφίνι έχει εξαφανιστεί από την υπόλοιπη Μεσόγειο ενώ υπάρχει σε σημαντικούς πληθυσμούς ακόμα στο Αιγαίο. Τέλος υπάρχει η μεσογειακή φώκια, το νούμερο ένα απειλούμενο είδος θαλάσσιου θηλαστικού στον κόσμο. Παγκοσμίως έχουν καταμετρηθεί μόλις 450 τέτοια ζώα, εκ των οποίων τα 250 είναι κοντά μας, ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε τον πλούτο μας και να προστατεύσουμε ό,τι μπορούμε όσο είναι καιρός. Πώς είναι να είσαι πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ε.Ε. για την αειφόρο θαλάσσια πολιτική; Η Ευρώπη περιμένει να δει προτάσεις από την Ελλάδα. Και αυτό γιατί εκείνοι έχουν καταστρέψει ένα μεγάλο κομμάτι των θαλασσών τους με την έντονη βιομηχανοποίηση τις δεκαετίες του ‘50 και του 60, όταν η οικολογία ήταν άγνωστη έννοια. Οι Ευρωπαίοι συνειδητοποιούν περισσότερο από μας τους ίδιους ότι κρατάμε
στα χέρια μας ένα τεράστιο κομμάτι όχι μόνο της εθνικής αλλά και της παγκόσμιας κληρονομιάς και έτσι στηρίζουν
πρωτοβουλίες για να αλλάξουμε πράγματα.
Πόσο ανησυχητική είναι η εντατική υπεραλίευση; Η εντατική και ανεξέλεγκτη υπεραλίευση είναι ένα τεράστιο πρόβλημα στην Ελλάδα. Γενικότερα η Μεσόγειος είναι το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης. Στην Ελλάδα επικρατεί το απόλυτο χάος. Ο καθένας ψαρεύει παράνομα και καταστροφικά με όποιον τρόπο μπορεί. Έχουμε 6.000 καΐκια, που το καθένα μεμονωμένα έχει πολύ μικρή επίδραση στο περιβάλλον, αλλά συνολικά προκαλούν ζημία. Έχουμε την πρακτική του δυναμίτη η οποία καταστρέφει όχι μόνο τα οικοσυστήματα αλλά τρομοκρατεί και τις τοπικές κοινωνίες. Οι νόμιμοι και αειφορικοί αλιείς δεν τολμούν να κάνουν καταγγελίες γιατί ξέρουν ότι ο επόμενος δυναμίτης μπορεί να πέσει στο καΐκι τους. Άλλες χώρες ακόμη και στην
παρανομία είναι οργανωμένες π.χ. η Ιταλία έχει αλιευτική μαφία. Έρχονται
παράνομα σκάφη από την Ιταλία και την Τουρκία τα οποία εκμεταλλεύονται το κενό ελέγχου. Δεν είναι πλέον παράνομη αλιεία, είναι μια ληστεία η οποία γίνεται μπροστά στα μάτια μας. Αν δεν δώσουμε ένα τέλος θα είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν τα επόμενα χρόνια η παράκτια αλιεία και η θαλάσσια ζωή. Ποια είναι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υπεραλίευση; Η αλιεία δε θέλει απαγόρευση αλλά διαχείριση. Αυτό που έκαναν οι ευρωπαϊκές πολιτικές να μειώσουν τα καΐκια ενώ παράλληλα επιδότησαν άλλα να αυξήσουν την ικανότητα τους να ψαρεύουν ήταν ένα τεράστιο λάθος. Αυτό που δουλεύουμε εντατικά τα τελευταία χρόνια είναι η δημιουργία της πρώτης συνδιαχειριζόμενης ζώνης αλιείας στην Ελλάδα βάσει επιστημονικών και κοινωνικών κριτηρίων. Πρέπει δοθούν τα εργαλεία στις τοπικές κοινωνίες να διαχειριστούν τοπικά τα αποθέματα τους. Μόνο έτσι θα έχουμε μια σημαντική ανάκαμψη. Αυτό λέει η επιστήμη και η εμπειρία από τον υπόλοιπο κόσμο. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε μια από τις ελά-
χιστες χώρες στον κόσμο και ίσως η μόνη στη Μεσόγειο, που δεν έχει διαχειριζόμενες περιοχές αλιείας.
Ακόμη και η κατεχόμενη Κύπρος έχει από το 1999 και έτσι διατηρεί από τους πιο πλούσιους ψαρότοπους στη Μεσόγειο. Δεν το κάνουν επειδή είναι οικολόγοι, αλλά γιατί θέλουν να επιβιώσουν ως μια φτωχή χώρα. Ας το δούμε λοιπόν έστω και οικονομικά, σαν μοχλό ανάπτυξης, και θα ωφεληθούμε και εμείς και οι κοινωνίες και η βιοποικιλότητα. Έχεις κρούσει πολλές φορές τον κώδωνα του κινδύνου για το γεγονός ότι είμαστε εντελώς απροετοίμαστοι για ένα ατύχημα. Έχουμε ένα τελείως αναποτελεσματικό μηχανισμό. Αυτό φάνηκε πριν από πέντε χρόνια
με το Sea Diamond και έκτοτε έχουν αλλάξει ελάχιστα. Αν σε τουριστική σεζόν με ευνοϊκές καιρικές συνθήκες δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε ένα ατύχημα κρουαζιερόπλοιου σε ένα από τα μεγαλύτερα τουριστικά λιμάνια της Μεσογείου, τι θα κάνουμε αν έχουμε ένα ατύχημα πετρελαιοφόρου το χειμώνα, νύχτα, με δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε βραχονησίδα; Δεν εφαρμόζουμε μηχανισμούς πρόληψης. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι ελληνικές αρχές και οι τοπικές κοινωνίες την άμεση ανάγκη να εφαρμοστούν μέτρα στο Αιγαίο για να αποτρέψουμε μια καταστροφή που θα είναι όχι μόνο οικολογική αλλά και οικονομική. Μας λείπουν τα χρήματα, η οργάνωση, ή η πολιτική βούληση ώστε να παρθούν μέτρα; Αν σκεφτούμε τις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει ένα τέτοιο ατύχημα, η οικονομική επένδυση για να το αποτρέψουμε είναι ελάχιστη. Λείπει η πολιτική βούληση. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την καταστροφή που παραμονεύει κάθε λεπτό από την τελείως ανοργάνωτη κίνηση των πλοίων. Σκεφτείτε ότι πάνω από το 50% του στόλου που διαπλέουν το Αιγαίο είναι πλοία με σημαίες ευκαιρίας τα οποία έχουν πολύ ελαστικά μέτρα ασφάλειας και μη εκπαιδευμένα πληρώματα. Είναι πλοία υψηλού κινδύνου και δεν ελέγχεται ούτε καν η πορεία τους. Δεν έχουμε βάλει κανένα κανόνα. Αναρωτιέμαι τι θα γινόταν αν φτιάχνονταν οι περίφημοι αγωγοί πετρελαίου. Όχι μόνο η κατασκευή αγωγών αλλά και η διαδικασία εξόρυξης πετρελαίου από το βυθό αποτελεί τεράστιο κίνδυνο. Αν δεν έχουμε την υποδομή να διαχειριστούμε μια απλή κίνηση πλοίων, ποιός θα βάλει τους κανόνες για να αντιμετωπιστούν τέτοια πιθανά μεγάλα ατυχήματα; Αν λειτουργήσουν αγωγοί και πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου, που το απεύχομαι, πιστεύω ότι τα χρήματα δεν θα πάνε στις τοπικές κοινωνίες που ζουν από την αλιεία και τον τουρισμό. Αντίθετα αυτές θα «λουστούν» τα προβλήματα της ρύπανσης. Έχουμε ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα ως χώρα που λέγεται ελληνικές θάλασσες και βιοποικιλότητα που μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης. Είναι
καιρός τώρα που αναζητούμε λύσεις ανάπτυξης να αξιοποιήσουμε τα καλά μας χαρτιά. Να προστατέψουμε και
να αναδείξουμε τη μοναδική θαλάσσια φύση που έχουμε γύρω μας.
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Αναστασίας Μηλιού με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
Tomas Sedlacek Οικονομολόγος, συγγραφέας
-Τι θα συμβούλευες την ελληνική κυβέρνηση αν ζητούσε τη βοήθειά σου; -Δε θα έπαιρνα τη δουλειά!
Σ
ύμφωνα με το Yale Economic Review ο Τσέχος Tomas Sedlacek κατατάσσεται ανάμεσα στα πέντε πιο καυτά ονόματα στο χώρο των οικονομικών. Το βιβλίο του “Economics of Good and Evil” χαρακτηρίστηκε must ανάγνωσμα από την Washington Post και τους Financial Times. Κι αυτό γιατί σε αντίθεση με την πεποίθηση ότι τα οικονομικά είναι αυστηρές μαθηματικές φόρμουλες υποστηρίζει την αιρετική σύνδεση της οικονομικής επιστήμης με την ιστορία, τους μύθους και την ηθική. Ακόμα και το Εθνικό Θέατρο της Τσεχίας έχει μετασκευάσει το βιβλίο του σε θεατρικό. Επικεφαλής Μακροοικονομικών της τσέχικης τράπεζας CSOB και ταυτόχρονα μέλος του Εθνικού Οικονομικού Επιτελείου της τσέχικης κυβέρνησης μας έδωσε μια πολύ διαφωτιστική συνέντευξη για όλα εκείνα τα οποία σκέφτεται η Μέρκελ αλλά δεν μπορεί –ακόμα- να πει.
Παρά το ότι γνωρίζω ότι πιστεύεις ότι είναι ψευτοδίλημμα ποιον θα επέλεγες μεταξύ του Κέυνς και του Φρίντμαν; Όντως πρόκειται για ψευτοδίλημμα γιατί σήμερα βρισκόμαστε αριστερότερα του Κέυνς. Ο Κέυνς όπως ένας σύγχρονος δεξιός, θα έκανε λιτότητα τα καλά χρόνια δηλαδή μεταξύ 2002 και 2007 αναζητώντας πλεονασματικούς προϋπολογισμούς κάτι που ελάχιστες χώρες όντως εφάρμοσαν. Γι’ αυτό αποκαλώ το υπάρχον σύστημα μπασταρδεμένο Κεϋνσυανισμό. Αλλά αν έπρεπε να διαλέξω μεταξύ Κέυνς και Φρίντμαν, θα πήγαινα για τον Κέυνς. Ωστόσο ο Φρίντμαν είχε αρκετά καλά στοιχεία αναφορικά με τη νομισματική πολιτική. Ότι για παράδειγμα πρέπει να υπάρχει μια ξεκάθαρη μη πολιτική φόρμουλα στην οποία η νομισματική πολιτική υπακούει. Πιστεύω ότι το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για τη δημοσιονομική πολιτική. Η οποία αποδείχθηκε ένα πολύ επικίνδυνο και εθιστικό παιχνίδι στα χέρια των πολιτικών. Και αν κάποτε πιστεύαμε
ότι είναι ακίνδυνο, τώρα αποδείχθηκε ότι μακροπρόθεσμα είναι όπλο μαζικής καταστροφής. Ό,τι κάναμε με τη νομισμα-
τική πολιτική θα πρέπει να κάνουμε και με τη δημοσιονομική. Να την πάρουμε από τους πολιτικούς και να τη δώσουμε στις κεντρικές τράπεζες ή σε μια ενιαία ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα. Αν τους πάρουμε και την άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής θα είναι σα να τους καταργούμε! Φυσικά και θα πρέπει να είναι ζήτημα εκλογών αν θα ζεις σε μια χώρα με υψηλή φορολογία και αντίστοιχες κοινωνικές παροχές όπως οι Σκανδιναβικές χώρες ή αν θες να ζεις σε μια χώρα με χαμηλή φορολογία και συρρικνωμένο δημόσιο τομέα. Αυτή είναι μια επιλογή που ο κάθε λαός καλείται να πάρει. Αυτό που δε θα πρέπει να
επιτρέπεται είναι να έχει μια χώρα χαμηλά φορολογικά έσοδα και
υψηλές κρατικές δαπάνες όπως η Ελλάδα. Και βέβαια οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Άρα συμφωνείς με την Άγκελα Μέρκελ για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό κέντρο λήψης οικονομικών αποφάσεων; Φυσικά και θα πρέπει να υπάρχουν αρκετά ζητήματα για τα οποία κάθε λαός θα πρέπει να αποφασίζει μόνος του για να διατηρήσει την ταυτότητα του. Αλλά όπως καμία χώρα της ευρωζώνης δεν μπορεί πλέον να τυπώνει χρήμα, έτσι θα πρέπει να γίνει και στη δημοσιονομική πολιτική. Ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων πρέπει να μειωθεί. Άρα ναι, συμφωνώ με τη Μέρκελ. Πιστεύω ότι είμαστε πολύ τυχεροί που την έχουμε. Σε μια πολύ ευαίσθητη εποχή κάνει εξαιρετική δουλειά. Νομίζω ότι κάθε λογικός πολιτικός δε θα πρέπει να σκέφτεται με στενά εθνικούς όρους πια. Αν η Ελλάδα ή η Ουγγαρία έχει πρόβλημα τότε όλη η Ευρώπη έχει πρόβλημα. Το θέμα είναι ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες έχουν ενσωματωθεί πιο γρήγορα απ’ ότι το ευρωπαϊκό πνεύμα. Άρα
το ερώτημα είναι: Η Ελλάδα είναι οικογένεια ή… αγορά; Γιατί αν η γυναίκα σου σπάσει το πόδι της δε θα αλλάξεις σύζυγο. Αν ο φούρναρής σου σπάσει το πόδι του και δεν κάνει ψωμί θα πας στο δίπλα φούρνο. Δε
θα πρέπει να υπάρχει κανένας ενδοιασμός στη στήριξη της Ελλάδας όπως δεν υπάρχει κανένας ενδοιασμός στη στήριξη της Καλιφόρνια από την Ουάσιγκτον. Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει ήδη ενσωματωθεί και η πολιτική τρέχει να καλύψει το χαμένο έδαφος. Είσαι υπέρ του ευρωομόλογου; Ναι, είμαι υπέρ. Ωστόσο η Άνγκελα Μέρκελ δεν είναι. Αν έπρεπε να ποντάρεις τα λεφτά σου για το μέλλον της ευρώπης σε ποια σενάριο θα τα έβαζες; Νομίζω ότι μια πολύ μεγαλύτερη κρίση θα ξεκινήσει αν αρχίσουμε να διαλύουμε το ευρώ. Γιατί όλοι μιλάνε για την Κίνα και όχι για την Κορέα; Επειδή είναι τεράστια και ενιαία. Πως θα αντιδράσουμε σ’ αυτό; Επιστρέφοντας στα εθνικά κράτη; Θα επιστρέψουμε στα εθνικά νομίσματα και θα ξεκινήσουμε πόλεμο υποτίμησης ή εμπορικό προστατευτισμό ο ένας απέναντι στον άλλο; Το κάναμε συνέχεια στο παρελθόν και μας οδήγησε μόνο σε χειρότερα ακόμα και σε πολέμους μεταξύ μας. Ως Ευ-
ρωπαίοι θα πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους ότι ή όλοι μαζί στεκόμαστε ή όλοι μαζί πέφτουμε.
Τι θα συμβούλευες την ελληνική κυβέρνηση αν ζητούσε τη βοήθειά σου; Δε θα έπαιρνα τη δουλειά!
Για πολλούς η Ελλάδα είναι μια χαμένη υπόθεση. Ένας πολιτικός κάποτε μου είχε πει: «Δεν είναι ότι δεν ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, απλά δεν ξέρουμε πως θα επανεκλεγούμε αν το κάνουμε.» Το ευρώ δεν έχει πρόβλημα, η δημοσιονομική μας πολιτική έχει.
Δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα στο hardware αλλάζοντας software. Η λύση ωστόσο είναι η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Και το σύμφωνο Δημοσιονομικής σταθερότητας είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αν έχεις ανάπτυξη 3% π.χ. οφείλεις να έχει έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Αν όμως έχει μια ανάπτυξη που τρέχει με 5% τότε οφείλεις να έχεις έναν πλεονασματικό προϋπολογισμό. Και έτσι θα έχεις λεφτά να σώσεις τον εαυτό σου χωρίς εξωτερική βοήθεια σε εποχές που η οικονομία δε θα έχει ανάπτυξη. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος μπροστά και αυτό θα έλεγε και ο Κέυνς. Μετά από δύο χρόνια στο Μνημόνιο στην Ελλάδα η ανεργία έχει χτυπήσει κόκκινο. Τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Αυτός ο μπασταρδεμένος Κεϋνσυανισμός που εφαρμόζαμε μέχρι τώρα στηριζόταν σε ένα μοντέλο συνεχώς αναπτυσσόμενης οικονομίας. Μόλις η ανάπτυξη σταματούσε η χώρα αναπόφευκτα θα χρεοκοπούσε. Αυτό που χρειάζεται είναι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε λύσεις για μια οικονομία σε στασιμότητα. Η οικονομία είναι σαν την ιστιοπλοΐα. Όταν δεν έχεις ούριο άνεμο αλλάζεις στρατηγική. Όταν λοιπόν η ζήτηση υποχωρεί αντί να απολύεις κόσμο μειώνεις το χρόνο εργασίας. Είχαμε συνηθίσει σε τεχνητά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, είχαμε συνηθίσει να βγάζουμε περισσότερο χρήματα χρόνο με το χρόνο. Τώρα που αυτό σταμάτησε δε θα αυτοκτονήσουμε. Η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει κίνητρα για να αποφευχθούν οι απολύσεις και οι εργοδότες να μειώσουν το χρόνο εργασίας κατά μία μέρα ας πούμε. Πολύ καλύτερα από το να απολύσεις το 20% και να έχεις κοινωνική αναταραχή. Όταν υπάρχει κρίση είναι καλό να αυξάνονται οι δημόσιες δαπάνες για να ξαναπάρει μπρος η οικονομία αλλά είναι μια βραχυπρόθεσμη μέθοδος που δεν πρέπει να εφαρμόζεται άσκοπα και απερίσκεπτα. Ποιες χώρες πιστεύεις ότι ακολουθούν ένα μοντέλο που πραγματικά λειτουργεί; Οι Σκανδιναβικές χώρες αναμφισβήτητα. Η Φιλανδία για παράδειγμα τα προηγούμενα χρόνια που οι περισσότεροι αύξαναν το χρέος τους αλόγιστα προτίμησε να έχει ρυθμό ανάπτυξης 2% αντί για 5% αλλά να έχει χαμηλό έλλειμμα. Βέβαια υπάρχουν μοντέλα εξίσου καλά τα οποία λειτουργούν
με χαμηλότερη φορολογία και μικρότερο κράτος. Μπορείς να μας δώσεις ένα τέτοιο παράδειγμα; (σ.σ. Σκέφτεται, σκέφτεται, σκέφτεται, σε κάποια φάση αρχίζω και ανησυχώ. Νομίζω ότι ξέχασε την ερώτηση! Αφού περνάνε δύο τρία δραματικά λεπτά ανάβει τσιγάρο και λέει) Δεν ξέρω αν μπορώ να χρησιμοποιήσω σαν παράδειγμα την Κίνα. Ή ακόμα τις ΗΠΑ. (σ.σ. το παραθέτω ακριβώς όπως το είπε): they are both able to bite the bullet. (Μτφ. To bite the bullet: to accept something difficult and try to live with it. σ.σ. Η έκφραση αυτή έχει προέλθει από τα χειρουργεία που γίνονταν στο μέτωπο. Οι γιατροί όταν χειρουργούσαν χωρίς αναισθητικό, έδιναν στους ασθενείς μια σφαίρα να σφίξουν ανάμεσα στα δόντια!) Πιστεύεις ότι υπάρχει πιθανότητα η Ελλάδα να εκδιωχθεί από το Ευρώ ώστε να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες χώρες που αρνούνται να εφαρμόσουν δημοσιονομική πειθαρχεία; Όχι! Πρώτον, ξεπεράσαμε το σκόπελο της Συνθήκης της Λισαβόνας η οποία απαγόρευε ρητά την ανάληψη των οικονομικών υποχρεώσεων μια χώρας μέλους από μια άλλη ή άλλες. Δεύτερον ακόμα και τη Lehmann Brothers που την άφησαν να καταρρεύσει για να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι, τελικά πήγαν και τους διέσωσαν όλους. Άρα κανείς πια δε φοβάται τετελεσμένα παραδείγματα. Τρίτον το μόνο αντίκτυπο που θα είχε η αποχώρηση της Ελλάδα θα είναι μια φοβερή νευρικότητα στις αγορές για την Ισπανία, την Ιταλία και τις υπόλοιπες χώρες. Είναι πολύ σκληρό που η μεγαλύτερη κρίση μετά τον πόλεμο χτυπάει ένα τόσο νεαρό νόμισμα σαν το ευρώ. Αν τώρα πανικο-
βληθούμε και αρχίσουμε να πετάμε χώρες από το ευρώ αυτό σημαίνει ότι αποχαιρετάμε την ενωμένη Ευρώπη για τουλάχιστον δύο γενιές. Και η Καλιφόρνια πρακτικά έχει πτωχεύσει αλλά κανείς δε συζητάει να την πετάξει έξω από το δολάριο. Αν αντέξουμε αυτή τη δοκιμασία όλοι μαζί τότε θα έχουμε επιτύχει σαν Ευρωπαίοι.
info box Διαβάστε ολοκληρωμένη με επιπλέον υλικό την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Tomas Sedlacek στο
www.ypovrixio.gr
THE COURAGE TO CREATE
«Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια φτιάξε λεμονίτα»
Χ
ρειάστηκε ένας άνθρωπος να διασχίσει δύο ηπείρους και έναν ωκεανό για να χρησιμοποιήσουμε κάτι που το είχαμε άφθονο αλλά μέχρι πρότινος το θεωρούσαμε άχρηστο, το βελανίδι. Μοιάζει με την ιστορία των πύργων στη Μάνη, αρκετοί από τους οποίους είχαν μείνει να ρημάζουν μέχρι που Γερμανοί συνταξιούχοι τους εκτίμησαν, τους αγόρασαν και τους αναστήλωσαν. Η Marcie μένει στην Τζια από το 2004. Έχει έναν ξενώνα και ένα αγρόκτημα 30 στρεμμάτων με ελιές και αμπέλια. Από το 1997 κάνει έρευνα για τα βελανίδια και κατόρθωσε μέσω crowd funding να φτιάξει ένα μικρό παρασκευαστήριο για αλεύρι βελανιδιού. Φέτος εν μέσω κρίσης έκανε 12 τόνους εξαγωγή και έχει δώσει δουλειά σε τριάντα οικογένειες στο νησί.
Marcie Mayer Marcie, από πού είσαι και πώς κατέληξες στην Ελλάδα; Είμαι από τη Βόρεια Καλιφόρνια. Ήρθα στην Ελλάδα το 1984 όταν ήμουν φοιτήτρια και μ’ άρεσε τόσο πολύ που δεν έφυγα. Δεν είχα σχεδιάσει να μείνω τόσο χρόνια αλλά τώρα δεν φεύγω, δεν πάω πουθενά! Μέχρι να ασχοληθείς εσύ με το βελανίδι στη Τζια, ήταν ένα άχρηστο προϊόν. Πώς σου ήρθε η ιδέα να χρησιμοποιήσεις το βελανίδι; Μπορούσαν να το φάνε μόνο τα γουρούνια εξαιτίας της φλούδας του. Εμείς έχουμε πάρει ένα τεράστιο μηχάνημα που τα ξεφλουδίζει και τώρα οι αγρότες μπορούν να ταΐζουν όποιο ζώο θέλουν με το καρπό του βελανιδιού. Μέχρι να ενημερώσω τον κόσμο δεν ήξερε κανείς τίποτα για αυτόν τον καρπό. Όταν ήμουν 10 χρονών έμαθα ότι οι Ινδιάνοι χρησιμοποιούσαν το βελανίδι για φαγητό. Μετά από εικοσιπέντε χρόνια ήρθα στην Τζια, είδα τις βελανιδιές και θυμήθηκα. Μέσω του διαδικτύου έμαθα πάρα πολλά πράγματα και βρήκα ανθρώπους που με βοήθησαν. Φέτος κατάφερα να παράγω ένα τόνο αλεύρι. Για να βρεις χρηματοδότηση χρησιμοποίησες την μέθοδο του crowd funding μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Kickstarter. Το πρώτο ποσό στόχος που έβαλα στο Kickstarter ήταν 30.000 δολάρια. Από αυτά πρέπει πρώτα να δώσεις το 10% στο Kickstarter και το Αmazon. Αν φτάσεις το στόχο τα παίρνεις, διαφορετικά δεν παίρνεις τίποτα. Αν έφτανα τον αρχικό στόχο θα αγόραζα 3-4 μηχανήματα. Μάζεψα μόνο 8.000 ευρώ αλλά δεν τα παράτησα. Ξαναέβαλα Kickstarter, αυτή τη φορά μόνο 8.000 ευρώ. Έτσι κέρδισα και με αυτά τα χρήματα πήρα το πρώτο μηχάνημα. Φέτος είναι ένα ζήτημα τι θα κάνω, γιατί δεν έχω καθόλου χρήματα και δεν ξέρω πως θα προχωρήσω! Ήδη έχω βάλει άλλο ένα project στο Kickstarter. Ωστόσο έχω αποφασίσει ότι αυτή η προσπάθεια με το βελανίδι δεν θα με αγχώσει. Αν δεν τα καταφέρω θα σταματήσω ή θα προχωρήσω με μικρότερη ταχύτητα. Έχεις ασχοληθεί με διάφορα πράγματα, από μπουτίκ μέχρι εστιατόριο. Θα μπορούσε να είναι μια φάση και αυτό που ζεις τώρα; Δεν είναι φάση, γιατί είμαι παντρεμένη και πολύ ευτυχισμένη. Αλλά δεν ξέρεις ποτέ τι θα προκύψει. Για παράδειγμα πριν τρία χρόνια είχα καρκίνο. Δεν το περίμενα, αλλά ήρθε…
Άλλαξε ριζικά ο τρόπος της ζωής σου από τότε; Είχε αλλάξει ήδη η ζωή μου, γιατί έχω χάσει όλη την οικογένεια μου. Όταν χάνεις κάποιον κοντινό σου αλλάζει εντελώς ο τρόπος που βλέπεις τη ζωή. Έχασα τον πατέρα μου στα 17, μετά τον αδερφό μου και μετά ήρθε το δικό μου πρόβλημα υγείας. Οπότε έχω μάθει ότι ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου ξημερώσει. Λόγω της κρίσης έχουν ξεκινήσει οι Έλληνες να επιστρέφουν πίσω στη γη. Είμαστε τυχεροί εδώ στην Ελλάδα, έχουμε θάλασσα, αέρα, ανθρώπους με όρεξη για δουλειά. Έχω ακούσει ότι ήδη 30.000 άτομα έχουν φύγει από την Αθήνα και επέστρεψαν στα χωριά. Η κρίση στην Ελλάδα ίσως διορθώσει την κατάσταση, η οποία τα τελευταία χρόνια είχε γίνει εξωφρενική. Όλοι ήθελαν πολλά περισσότερα από αυτά που είχαν τη δυνατότητα να πάρουν. Τώρα πρέπει να κοιτάξουμε
αυτά που έχουμε και όχι αυτά που μας λείπουν. Και έχουμε αρκετά. Η φύση στην
Ελλάδα μας δίνει πάρα πολλά πράγματα γιατί είναι καλός ο καιρός, πολύ πιο ευνοϊκός απ’ ότι στο Λονδίνο ή το Όσλο. Έχεις ζήσει στην Αθήνα, μια πόλη που δεν έχει και την καλύτερη ποιότητα ζωής σε σχέση με άλλες μεγαλουπόλεις. Έχεις βρει την ηρεμία σου που έφυγες; Και ναι και όχι. Έμεινα δεκαεπτά χρόνια στην Αθήνα, άνοιξα το πρώτο εστιατόριο στου Ψυρρή, το 1989. Μπορώ να πω ότι μέχρι πρόσφατα η Αθήνα ήταν πιο «εύκολη» από άλλες πόλεις και σίγουρα πιο ασφαλής. Τώρα δεν είναι πια έτσι. Έφυγα από την Αθήνα γιατί πέρασα την προσωπική μου οικονομική κρίση το 2004 -σας πρόλαβα όλους- και δεν έβγαζα ούτε τα έξοδα μου. Ήξερα ότι αν πάω κάπου πιο ήσυχα θα τα κατάφερνα πιο εύκολα, και όντως έτσι έγινε. Τώρα που αυξήσατε την παραγωγή, γύρω στις τριάντα οικογένειες ασχολήθηκαν με το βελανίδι. Αυτό είχε να γίνει από το 1965 στη Τζια διαβάζω. Ναι, περίπου τριάντα οικογένειες ασχολήθηκαν με το project βελανίδι! Πληρώνονται μισό λεπτό το κιλό, που σημαίνει ότι ένας
εργάτης γης μπορεί να μαζεύει άνετα 50-60 € σε πέντε, έξι ώρες.
Ημερομίσθιο αρκετά καλό για την Ελλάδα. Με το μηχάνημα που πήραμε μπορούμε να ξεφλουδίζουμε μεγάλη ποσότητα, παλιότερα
Αγρότισσα, επιχειρηματίας
δεν γινόταν. Φαντάσου ότι έβγαζα τη φλούδα με το σφυρί από ένα ένα βελανίδι. Τώρα ξεφλουδίζουμε ένα τόνο σε 30 λεπτά, γεγονός που σου δίνει τη δυνατότητα να δουλέψεις με μεγαλύτερη αγορά. Για παράδειγμα του χρόνου έχουμε καινούργια παραγγελία, 25 τόνους κύπελλα βελανιδιών. Επίσης οι αγρότες μπορούν να ταΐζουν τα ζώα από τα βελανίδια που έχουν στα δέντρα τους. Πριν δεν μπορούσαν γιατί η φλούδα πείραζε το στομάχι των ζώων. Πώς βλέπεις την Ελλάδα μετά από τόσα χρόνια εδώ; Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει περάσει πολύ πιο δύσκολες στιγμές από τις σημερινές. Όλοι πρέπει να πετάξουν την τηλεόραση γιατί κάνει μεγάλη ζημία, δημιουργεί ψεύτικες ανάγκες. Από τότε που άρχισε η κρίση, η τηλεόραση την κάνει πολύ χειρότερη. Φαντάζομαι ότι οι άνθρωποι θα ήταν πιο ήρεμοι και θα πολεμούσαν πιο εύκολα την κατάσταση αν δεν άκουγαν συνέχεια πόσο δύσκολα και τρομακτικά είναι τα πράγματα. Θα έφευγες από την Ελλάδα; Σε καμία περίπτωση. Θα με θάψουν εδώ (γελάει). Πήρα την ελληνική υπηκοότητα
πριν τρία χρόνια μετά από δεκαεννέα χρόνια προσπάθειας! Καμαρώνω για
αυτό, αν και με κοροϊδεύουν οι φίλοι μου. Έκανα αίτηση το 1990. Το 1996 μου είπαν ότι έχασαν όλο το φάκελο μου και έπρεπε να ξαναμαζέψω τα χαρτιά. Τα ξαναμάζεψα, αλλά με έβαλαν σε μια λίστα μετά από διακόσιους χιλιάδες μετανάστες που εν τω μεταξύ είχαν έρθει από την Αλβανία. Τι άλλο έχεις να συμβουλέψεις τους Έλληνες; Δεν ανησυχώ πολύ για τους Έλληνες, γιατί είναι «έξω», είναι στις πλατείες. Έχω δει εικόνες καθημερινότητας από τις οποίες δεν μπορείς να καταλάβεις ότι κάτι πάει στραβά. Αυτό είναι καλό. Εγώ θα έλεγα γενικά ότι πρέπει να κοιτάξουμε γύρω μας, όχι μόνο τον εαυτό μας και την οικογένεια μας. Και κυρίως όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια φτιάξε λεμονίτα!
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Marcie Mayer με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
«Οι Έλληνες βρίσκονται μπροστά στο αβάσταχτο βάρος της ελευθερίας»
Τ
ο 1991 διέσχισε με τα πόδια τα ελληνοαλβανικά σύνορα για να βρεθεί στη γη της επαγγελίας. Στην Ελλάδα δούλεψε ως χτίστης, μάγειρας, περιπτεράς ενώ παράλληλα σπούδαζε φιλοσοφία. Το 2007 ολοκλήρωσε τις σπουδές του με ένα PhD στις Πολιτικές Επιστήμες και την Ιστορία στο Πάντειο. Πόσο «ξένος» νοιώθει μετά από είκοσι χρόνια στην Ελλάδα ένας συγγραφέας που τα βιβλία του πια τα γράφει στα ελληνικά; Και πόσο καλύτερα μπορείς να καταλάβεις τον Έλληνα όταν τον βλέπεις μέσα από τα μάτια των άλλων;
Στην ομιλία σας στο TEDxThessaloniki ξεκινήσατε με την ιστορία του ονόματός σας. Ναι, το όνομα μου είναι Γκαζμέτ Καπλάνι. Γεννήθηκα τον Αύγουστο του 1967 στην Αλβανία, όταν το κομμουνιστικό καθεστώς βρίσκονταν στο αποκορύφωμα της… παράνοιας του. Τότε απαγόρευσε διά νόμου τη θρησκεία και τα θρησκευτικά ονόματα. Έτσι οι γονείς μου, όπως και οι άλλοι γονείς, έπρεπε να δημιουργήσουν ένα καινούργιο όνομα. Διότι η ζωή συνεχίζεται ακόμη και σε τυραννία. Επινόησαν λοιπόν το όνομα Γκαζμέτ, που αποτελείται από δύο αλβανικές λέξεις: τη λέξη γκας που σημαίνει χαρά και μετ που σημαίνει πνεύμα. Δηλαδή, το όνομα μου στα αλβανικά σημαίνει χαρούμενο πνεύμα. Όσο για το Καπλάνι θυμηθείτε το βιβλίο, το «καπλάνι της βιτρίνας». Ασχολούμαι με πολλά, κυρίως με τη συγγραφή, είμαι συγγραφέας δημοσιογράφος, πιο πολύ συγγραφέας.
Γκαζμέτ Καπλάνι Πόσο δύσκολο είναι για κάποιον να γράφει σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική του; Υπάρχουν πολλά παραδείγματα μεγάλων συγγραφέων που έγραψαν σε γλώσσες που δεν ήταν οι μητρικές τους. Ο Τζόζεφ Κόνραντ ήταν Πολωνός και έγραφε στα αγγλικά, ο Μπέκετ έγραψε και στα Αγγλικά και στα Γαλλικά, ο Ιονέσκο αν και Ρουμάνος έγραψε στα Γαλλικά. Όσον αφορά τώρα τη δική μου περίπτωση αυτή η συζήτηση έχει αρχή αλλά δεν έχει τέλος. Μια από τις αιτίες που έγραψα το δεύτερο βιβλίο μου ήταν για να δώσω μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Δηλαδή, τι σημαίνει να ζεις και να δημιουργείς σε μια γλώσσα που τη μαθαίνεις όταν είσαι πια ενήλικος. Από αυτή την άποψη, μου συνέβησαν δύο πράγματα: Πρώτον έπρεπε να γράψω σε αυτή τη γλωσσά διότι ζούσα σε μια χώρα που τη μιλούσε. Άλλωστε εγώ δεν ήθελα να γράψω ημερολόγια που θα τα διαβάσει η μητέρα μου και οι φίλοι μου. Συγγραφέας έγινα, με όλο το πάθος και τη ματαιοδοξία που έχει ένας συγγραφέας, γιατί μ’ αρέσει να αφηγούμαι ιστορίες στους άλλους. Το δεύτερο είναι ότι στα ελληνικά εκτέθηκα για πρώτη φορά δημόσια, με μερικά άρθρα σε ελληνικές εφημερίδες. Έπειτα νομίζω ότι η «ξένη» γλώσσα, μου έδωσε τη δυνατότητα να αναδημιουργήσω το αφηγηματικό μου στυλ: Επειδή στα πρώτα μου βιβλία γράφω για γεγονότα βιωματικά, νομίζω ότι μου έδωσε τη δυνατότητα μιας απόστασης από τα βιώματα μου. Από ‘κει και πέρα, η σχέση που αναπτύσσεις με
μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική σου, την οποία κατέκτησες και δεν σου δόθηκε, είναι πάντα ατελής και εκεί έγκειται η δύναμη της, στο ότι είναι μια σχέση ανοιχτή. Είσαι πάντα
περίεργος, αβέβαιος. Έχεις περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις. Έτσι δεν πάσχεις από την αλαζονεία του ντόπιου που παίρνει τη γλώσσα ως δεδομένη. Χρησιμοποιείτε συχνά το πολύ ωραίο απόφθεγμα του Χιλιανού συγγραφέα Σεπούλδεβα «Αφηγούμαι σημαίνει αντιστέκομαι». Μ’ αρέσει να αφηγούμαι ιστορίες. Ετοιμάζομαι για ένα τρίτο ταξίδι στη ζωή μου σε μια άλλη γλώσσα. Πάω σε μια άλλη χώρα, μη γνωρίζοντας αν θα είναι προσωρινό ή για πάντα, και μερικές φορές αναρωτιέμαι αν θα γράψω σε αυτή τη γλώσσα ή αν θα γράφω πλέον τα βιβλία μου σε τρεις γλώσσες (ελληνικά, αλβανικά, αγγλικά). Αυτό που κάνει κάποιον συγγραφέα είναι το πάθος του να μοιράζεται ιστορίες.
Ποια θεωρείται μια από τις πιο ωραίες ιστορίες που έχετε ακούσει; Δύσκολη ερώτηση. Την πιο ωραία κωμικοτραγική ιστορία την έχω ζήσει στο Λονδίνο όταν είχα πάει πριν τρία χρόνια για την παρουσίαση του βιβλίου μου που μόλις είχε μεταφραστεί στα Αγγλικά. Το βιβλίο μιλούσε για τον Ενβέρ Χότζα και τα ολοκληρωτικά σύνορα όπου ζει ο ήρωας. Στο ξενοδοχείο εργαζόταν ένας πολύ ευγενικός κύριος με παρουσιαστικό ασιάτη. Τυχαία είδα ότι λεγόταν Ενβέρ. Δεν αντιστάθηκα και τον ρώτησα: «Είστε από την Κίνα;». Μου απάντησε καταφατικά. «Το όνομα είναι κινέζικο;» ρώτησα αθώα. «Είναι μια παλιά ιστορία», είπε, «είναι το όνομα ενός αλβανού δικτάτορα». Στην αρχή νόμιζα ότι μου κάνουν πλάκα από τον εκδοτικό οίκο, ότι είχαν στείλει κάποιον να με αποδεχτεί με αυτό τον τρόπο. «Και τι σχέση έχετε εσείς;» ρωτώ. Εκείνος μου εξήγησε ότι ήταν από μια περιοχή της Κίνας που διαμένουν μουσουλμάνοι, ουιγκούροι, και γεννήθηκε σε μια εποχή που ο Χότζα και Μάο είχαν σφοδρό πολιτικό έρωτα. Τότε το όνομα αυτό ήταν πολύ δημοφιλές στην Κίνα. Μάλιστα στην πρώτη δημοτικού τα έξι από τα δεκαεπτά αγόρια της τάξης του τα έλεγαν Ενβέρ! Ακλουθώντας κανείς τη δική σας ιστορία, την ιστορία των μετακινήσεων σας, ακολουθεί και ιστορικούς κύκλους … Είναι η μοίρα μου να ζω επαναλήψεις καταρρεύσεων. Έζησα την κατάρρευση του αλβανικού κομμουνισμού και τώρα ζω την κατάρρευση του ελληνικού καπιταλισμού.
Όταν γίνονται καταρρεύσεις οι άνθρωποι χάνουν τα σημεία αναφοράς και αυτό είναι επώδυνο γιατί βρίσκονται μπροστά στο αβάσταχτο βάρος της ελευθερίας. Η αλήθεια είναι ότι νοιώθω τυχερός που φεύγω και πάω σε μια χώρα όπου θα αναπτύξω τις δυνατότητες μου ως συγγραφέας. Από την άλλη πλευρά, φεύγω με βαριά καρδιά βλέποντας την Ελλάδα σε αυτό το ιστορικό σταυροδρόμι. Ξέρω ότι μερικές φορές όταν γίνονται βίαιες μεταβάσεις είναι πιο εύκολο να αυτοκτονήσεις παρά να ζήσεις. Υπάρχει ο πειρασμός της πολιτισμικής αυτοκτονίας, γιατί ζω σημαίνει ότι θέτω τον εαυτό μου κάθε μέρα σε δοκιμασία, ότι πρέπει να δημιουργήσω το μέλλον και όχι να το καταπολεμήσω. Οι μεγάλες καταρρεύσεις είναι επώδυνες, αλλά μόνο σε αυτές γίνονται οι πραγματικές αλλαγές. Εύχομαι στην Ελλάδα ο πειρασμός της ζωής να υπερισχύσει και όπως έλεγε ο Γιώργος Θεοτοκάς στο Ελεύθερο Πνεύμα το οποίο έγραψε το 1929 σε μια εποχή χρεοκοπίας: «Στους νέους
Συγγραφέας, δημοσιογράφος
που αγαπούν τους τραχείς αγώνες, που έχουν δυνάμεις να ξοδέψουν, που αγαπούν την ελευθερία, αυτή η ταραγμένη και δύσκολη εποχή τους προσφέρει ένα όμορφο και ανεξάντλητο πεδίο δράσης». Πού πάτε, ποιο είναι το επόμενο βήμα; Πάω στη Βοστόνη, στο Χάρβαρντ. Κέρδισα μια υποτροφία και θα συνεχίσω μια έρευνα που έχω αρχίσει εδώ και τρία χρόνια. Επίσης θα ολοκληρώσω το καινούργιο βιβλίο μου. Με τι ασχολείστε συγγραφικά αυτή την περίοδο; Το βιβλίο που γράφω τώρα ξεκινά στη Θεσσαλονίκη του 1943, όταν οι ναζί μάζευαν τους Εβραίους και τους έστελναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Βέβαια αυτό είναι μόνο ένα στιγμιότυπο. Το βιβλίο συνεχίζει με ένα ταξίδι με σταθμούς την Αλβανία, την Ελλάδα και την Σαγκάη . Στις πρόσφατες εκλογές μπήκε στη Βουλή η Χρυσή Αυγή. Η ακροδεξιά έχει μια χρόνια μονόπλευρη σχέση μαζί σας. Αν γκουγκλάρει κάποιος το όνομα σας, τα πρώτα site που σας αναφέρουν είναι φασιστικά. Με τους ακραίους -είτε είναι σταλινικοί είτε είναι φασίστες- έχω μια ιδιαίτερη σχέση. Αυτοί έχουν πρόβλημα με την ύπαρξη μου και εγώ με την ιδεολογία τους η οποία προσπαθεί να εμφυσήσει στους ανθρώπους το θάρρος της καταστροφής και της αυτοκαταστροφής. Έχω ζήσει σε ένα τυραννικό καθεστώς και είμαι ιδιαίτερα ευαίσθητος στο θέμα της ελευθερίας και της δημοκρατίας, τις οποίες δεν τις θεωρώ δεδομένες και αιώνιες, καθώς μπορούν να χαθούν εν μια νυκτί. Αναφορικά τώρα με την είσοδο των ναζί στη Βουλή… Μαύρη μέρα χάραξε! Το γεγονός με έχει σοκάρει αλλά δείχνει τις μεγάλες παθογένειες της κοινωνίας. Μερικές φορές ίσως πρέπει
να πάρουμε μια μεγάλη δόση τρόμου για να εκτιμήσουμε την ομορφιά.
Ελπίζω να μην είναι τόσο μεγάλη η δόση, που να σκοτώσει τον οργανισμό.
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Γκαζμέτ Καπλάνι με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
«Δεν τα υιοθετήσαμε εμείς, τα παιδιά μας υιοθέτησαν»
Σ
τα τριάντα του πήγε για ένα μήνα στη Γουατεμάλα και δεν επέστρεψε πίσω ποτέ! Ο Ηλίας Πούλιας, ανήσυχο πνεύμα, παράτησε το investment fund που είχε στο Λονδίνο και εδώ και δέκα χρόνια ασχολείται με επιχειρήσεις στην εξωτική Γουατεμάλα. Η περιπετειώδης ιστορία του κουβαλάει λίγο από την αύρα των ταινιών του Βέρνερ Χέρτζοκ για τη Λατινική Αμερική. Το μεράκι του είναι το ίδρυμα που έχει για παιδιά. Γιατί μέσα από τα δικά τους μάτια κατάλαβε πως είναι να μυρίζεις τα λουλούδια…
Ηλίας Πούλιας Ηλία πώς βρέθηκες στη Γουατεμάλα; Το 2001 συμπλήρωνα τον ένατο χρόνο στο Λονδίνο όπου είχα ένα investment fund. Κάποια στιγμή ο αδερφός μου είχε μια ιδέα για επένδυση. Μια αλυσίδα καταστημάτων με έπιπλα, ηλεκτρονικά, και μωρουδιακά στη Γουατεμάλα! Η Γουατεμάλα ήταν για εμένα μια άγνωστη χώρα. Το πρώτο που θυμήθηκα ήταν ειδήσεις από τη δεκαετία του 80 και τον εμφύλιο πόλεμο. Άνοιξα χάρτη, είδα ότι είναι κάτω από το Μεξικό, έχει πληθυσμό και έκταση όσο η Ελλάδα. Δεν υπήρχε όμως πρόβλημα καθώς δεν χρειάζονταν να πάμε εκεί για την επένδυση, είχαμε τοπικό συνεργάτη. Μερικούς μήνες αργότερα, ο συνέταιρος ζήτησε βοήθεια στο στήσιμο της εταιρείας. Αποφάσισα να ταξιδέψω στη Γουατεμάλα για ένα μήνα, να δω εξωτικά δάση, ποτάμια, λίμνες και παράλληλα αφού στήσω την εταιρεία να γυρίσω Λονδίνο. Τελικά εκείνος ο Οκτώβριος είναι ο πιο μεγάλος μήνας της ζωής μου. Έχουν περάσει 10 χρόνια και ακόμα να τελειώσει! Πώς είναι να στήνεις μια επιχείρηση στη Γουατεμάλα; Δεν ήταν τόσο εύκολα όσο περιμέναμε. Λίγους μήνες μετά αγοράσαμε τις μετοχές του συνέταιρου και τρέξαμε την εταιρεία μόνοι με τον αδερφό μου. Στο λιμάνι οι τελωνιακοί μας διεμήνυσαν ή θα δώσεις τόσο φόρο ή θα με λαδώσεις για να πληρώσεις λιγότερα. Το λάθος ήταν ότι την πρώτη φορά επειδή όλοι μας συμβούλευαν να μην τους κοντράρουμε, ενδώσαμε. Στη συνέχεια όμως το μπαξίσισι αυξήθηκε. Αποφασίσαμε λοιπόν να μην ξαναπληρώσουμε και στήσαμε μόνοι μας μια νομική άμυνα γιατί κανένας δικηγόρος της χώρας δεν τα είχε βάλει ποτέ με τη μαφία του λιμανιού. Διαβάσαμε τους νόμους και παρά την περιορισμένη μας γνώση στη γλώσσα και την άγνοια περί του νομικού συστήματος, τα καταφέραμε: Κερδίσαμε 52 υποθέσεις. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Κάποια στιγμή που ταξιδέψαμε εκτός Γουατεμάλας μας «αδειάσανε» δύο μαγαζιά κάποιοι υπάλληλοί μας. Φτάσαμε πολύ κοντά στο να πούμε «αυτό ήταν, τα παρατάμε»! Όμως οι δυσκολίες μας πείσμωσαν, μείναμε, το παλέψαμε και τελικά τα καταφέραμε. Παρά τις δυσκολίες η εταιρεία εξαπλώθηκε σε όλη την Κεντρική Αμερική και την πουλήσαμε πριν ένα χρόνο. Στήσαμε μια άλλη εταιρεία real estate, αγοράσαμε και ανακαινίσαμε ένα σπίτι στην παλιά πρωτεύουσα Antigua Guatemala, η οποία είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco και το κάναμε εμπορικό και επιμορφω-
τικό κέντρο. Επίσης φτιάξαμε μια εταιρεία με τηλεπικοινωνίες η οποία ξεκινώντας από ένα γραφείο με πέντε άτομα, έχει πλέον εξαπλωθεί στην Κεντρική Αμερική. Πώς προέκυψε η ενασχόληση σου με την εκπαίδευση και το «Poulias Foundation»; Το 2003 γνωρίσαμε μια ομάδα από παιδιά που έπαιζε πίσω από τις αποθήκες μας, επτά αγόρια μεταξύ 9 και 13 χρονών. Μεγαλώσαμε και μάθαμε τη χώρα μαζί τους! Νομίζω ότι αυτά μας υιοθέτησαν. Πέρα από το χρόνο μας θελήσαμε να τους δώσουμε κάτι παραπάνω, εφόδια για να καλυτερέψουν τη ζωή τους. Πρώτα προσλάβαμε μια καθηγήτρια για τα αγγλικά και μετά καθηγητή να τους βοηθά με τα μαθήματα του σχολείου. Τα απογεύματα όταν τελειώναμε τη δουλειά πηγαίναμε στο meeting room της εταιρείας όπου έκαναν μαθήματα και καθόμασταν για να τους πούμε ιστορίες από την ελληνική μυθολογία την οποία λάτρεψαν. Σιγά σιγά τα παιδιά έγιναν σαράντα! Ήρθαν τα αδέρφια, οι φίλοι, τα ξαδέλφια - όλοι ήθελαν να γίνουν μέρος της μεγάλης μας οικογένειας. Πώς είναι η ζωή για ένα παιδί στη Γουατεμάλα; Αυτά τα παιδιά μεγαλώνουν σε ακραίες καταστάσεις. Τα μισά έχουν χάσει τον ένα ή και τους δυο τους γονείς λόγω της βίας που μαστίζει τη χώρα. Ή του αλκοολισμού. Δεν έχουν κάποιον να τους πει «εσύ αξίζεις πολλά, μπορείς να γίνεις αυτό που θέλεις». Τώρα έχει αλλάξει λίγο η ζωή τους. Τα εκπαιδεύουμε ευρύτερα, όχι απλά στα μαθήματα του σχολείου. Τους δίνουμε ερεθίσματα για αν αλλάξουν το πεπρωμένο τους. Μαζί μας αναπτύσσουν τα ταλέντα τους. Να φέρω ένα παράδειγμα. Η Σέιμι είναι 9 χρονών και είναι το πιο γρήγορο κορίτσι της γειτονιάς. Κερδίζει όλα τα αγόρια στο τρέξιμο ακόμα και αυτά που είναι πέντε χρόνια μεγαλύτερά της. Γι αυτό τη γράψαμε στην εθνική ομάδα προπόνησης. Τώρα κάθε απόγευμα μετά το σχολείο πηγαίνει στο στίβο. Τι πρέπει να αλλάξει στη Γουατεμάλα; Το 50% των παιδιών υποφέρει από υποσιτισμό. Πρώτο βήμα είναι να δώσεις τροφή ή να δείξεις στις οικογένειες τον τρόπο να θρέψουν τα παιδιά τους. Το άλλο είναι η εκπαίδευση. Κατορθώνοντας να βγάλουν περισσότερα παιδιά το σχολείο, αλλάζει η χώρα. Ο μέσος Γουατεμαλτέκος έχει περάσει 3,5 χρόνια στο σχολειό, δεν έχει πάει ούτε καν στην 4η δημοτικού. Αυτό προσπαθούμε να το αλλάξουμε.
Entrepreneur, education activist
Εμείς δεν εκπαιδεύουμε μόνο τα παιδιά αλλά και τους δασκάλους. Άλλωστε και αυτοί νεαρά παιδιά είναι, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση - το 60% ήταν αμόρφωτοι. Η σημερινή κατάσταση δεν έχει σχέση με το 2001 που πήγαμε. Διευρύνεται η μεσαία τάξη. Υπάρχει πάντα βέβαια η πλούσια τάξη, που είναι ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού και ελέγχει τον πλούτο της χώρας, αυτό όμως σιγά σιγά αλλάζει. Τι διαφορές εντοπίζεις στη νοοτροπία; Η διαφορά του δυτικού με τον υπό ανάπτυξη κόσμο είναι οι ρυθμοί της ζωής. Όταν πρωτοπήγα οι ρυθμοί μου ήταν αυτοί που είχα φέρει από το Λονδίνο και την Νέα Υόρκη. Να δουλεύεις στις 10.000 στροφές, να παράγεις τα πάντα σε μια μέρα και να σου λένε και λίγα έκανες. Στη Γουατεμάλα τα πράγματα αντιστράφηκαν. Εκεί ο κόσμος πάει με 1.000 στροφές. Έτσι η ποιότητα ζωής είναι πολύ καλύτερη. Αναγκαστικά προσαρμόζεσαι στα δεδομένα τους. Μπορεί να μην κάνεις χιλιάδες πράγματα σε μια μέρα αλλά αυτά που κάνεις θα τα απολαύσεις! Εκεί έχω το χρόνο να σταματήσω να μυρίσω τα λουλούδια κάτι που δεν είχα στη Αμερική, την Αγγλία ή την Ελλάδα. Τι θα συμβούλευες κάποιον νέο που θα άφηνε το δυτικό κόσμο και θα ερχόταν στη Γουατεμάλα για να στήσει κάτι από τη αρχή; Η οικονομία της Γουατεμάλας είναι η μεγαλύτερη της Κεντρικής Αμερικής, έχει ρυθμούς ανάπτυξης στο 6 %. Δεν υπάρχει ιδιαίτερη γραφειοκρατία. Άμα έχει όρεξη για δουλειά, θα πετύχεις. Υπάρχουν πολλές εταιρείες που ζητούν ανθρώπους με όρεξη. Επίσης είναι πανέμορφη χώρα! Έχει φοβερή ζούγκλα, ποτάμια, λίμνες στα 1500 μέτρα, τρία ενεργά ηφαίστεια. Η ζωή είναι πολύ διαφορετική, γιατί είσαι πιο κοντά τη φύση. Επίσης έχει τεράστια ιστορία, ήταν η βάση του πολισμού των Μάγιας. Είναι ένας λαός με πλούσιο πολιτισμό ο οποίος δεν έχει εξερευνηθεί. Αυτό που με έχει εντυπωσιάσει είναι ότι κατάφεραν ό,τι κατάφεραν χωρίς καν να έχουν ανακαλύψει τον τροχό! Είναι μια χώρα στην οποία οι άνθρωποι παλεύουν και επιβιώνουν με όσα μέσα και αν έχουν στη διάθεσή τους.
Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Ηλία Πουλιά με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
THE COURAGE TO CREATE
«Όταν ο ελληνισμός είναι στην καλή του στιγμή είναι οικουμενικός»
Γ
λυκός και μειλίχιος ως συνήθως ο Γιάννης Σμαραγδής μάς μιλάει για τη νέα του ταινία «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι», η οποία στην πραγματικότητα είναι η ιστορία του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Σε μια εποχή όπου οι μεγάλοι ευεργέτες απουσιάζουν στην… Ελβετία και το crowdfunding είναι πιο διαδεδομένο από τις χορηγίες των επιφανών ανδρών τι μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από την αντιφατική και πολυμήχανη φύση ενός πρώην Ψαριανού πειρατή που σύστησε το χαβιάρι σε όλη την υφήλιο και πέθανε αιχμάλωτος των Άγγλων αφού είχε αφήσει την περιουσία του στο ελληνικό Δημόσιο;
Γιάννης Σμαραγδής Έχετε εστιάσει στις βιογραφίες προσώπων. Καβάφης (1996), Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (2007) και τώρα Ιωάννης Βαρβάκης. Πιστεύετε ότι η επιλογή των προσώπων αυτών έχει να κάνει με την αντίστοιχη φάση που βρίσκεται η χώρα εκείνη τη στιγμή; Πιστεύω ότι δεν αποφασίζει κανείς μας για τίποτα. Ο κόσμος είναι μοιρασμένος στα δύο. Υπάρχει αυτό που βλέπουμε, ο ορατός, ο υλικός κόσμος, αλλά υπάρχει και ένας υπερουράνιος κόσμος -κατά Πλάτωνα- του οποίου τη δύναμη αλλά και την εμβολή μέσα στις ζωές μας μπορούμε να την υποθέσουμε αλλά δεν την ξέρουμε. Αν αυτό συμβαίνει, οι επιλογές μας ως ανθρώπινες οντότητες είναι δοσμένες. Αυτή τη στιγμή ήθελε ο Βαρβάκης να εμφανιστεί ως θέμα είτε γιατί είναι ένα αναγκαίο πρόσωπο για τους Έλληνες ή γιατί είναι αναγκαίο πρόσωπο για την οικουμένη. Η ταινία «Ο θεός αγαπάει το Χαβιάρι» απέκτησε διεθνή διανομή στο Χόλυγουντ πριν ακόμα γυριστεί!
Όταν ξεκίνησε η επανάσταση του 1821 πούλησε όλη του την περιουσία και ήρθε να μορφώσει τους Έλληνες. Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι οδηγός του μέλλοντος; Αυτόν τον άνθρωπο δεν θέλουμε τώρα; Αυτός ο άνθρωπος δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αλλά υπάρχει στο κύτταρο μας, στο παρελθόν μας, άρα θα υπάρξει και στο μέλλον.
Ο Βαρβάκης υπήρξε μια πολύ αντιφατική προσωπικότητα. Ναι, ξεκίνησε ως πειρατής. Ήταν ένας ιδιοτελής άνθρωπος, έκλεβε, μπορεί να έχει σκοτώσει κιόλας, δούλευε για τον εαυτό του. Όμως η ζωή τα έφερε έτσι που θυσίασε το πλοίο του για την ελευθερία της χώρας μας. Έκαψε τον τούρκικο στόλο κάτω από τις εντολές του Ορλόφ ο οποίος είχε έρθει να ηγηθεί ενός κινήματος που απέτυχε. Ύστερα αφού περπάτησε έξι μήνες, έφτασε στην Αικατερίνη τη Μεγάλη όπου την έπεισε ότι της είναι χρήσιμος. Εκείνη του έδωσε το δικαίωμα αποκλειστικής αλιείας στην Κασπία. Σε μια δεκαετία έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος της περιοχής. Εκεί άρχισε να καταλαβαίνει ότι τα πλούτη είναι πιο σημαντικά όταν τα μοιράζεσαι. Επειδή ήταν δοτικός, στην κατεύθυνση της αρχαίας ελληνικής φιλαλληλίας, αγαπήθηκε πολύ. Και για αυτό οι ψαράδες του έμαθαν το τοπικό τους φαγητό το οποίο το φυλούσαν το καλοκαίρι σε σπηλιές με θερμοκρασίες από 5-7 βαθμούς Κελσίου και δεν μπορούσαν να το μετακινήσουν. Αυτό δεν ήταν άλλο από το χαβιάρι. Όταν το δοκίμασε, κατάλαβε ότι αυτό ήταν το καινούργιο χρυσάφι της Ρωσίας. Έπεισε την Αικατερίνη να του δώσει την αποκλειστικότητα εμπορίας για όλο τον κόσμο και έγινε ο μεγάλος αφέντης του χαβιαριού. Γιατί βρήκε –πράγμα που δεν είχαν βρει οι ντόπιοιτον τρόπο να το διατηρεί και να το μεταφέρει μέσα σε ειδικά κασόνια.
το κεφάλι ψηλά και διερευνούσαν τι είναι η ανθρώπινη ύπαρξη και το σύμπαν, ήρθε ο χριστιανισμός και είπε «πίστευε και μην ερεύνα», «κατέβασε το κεφάλι κάτω και προσκύνα». Και
Έχετε δηλώσει ότι ο ελληνισμός έχασε τη σύνδεσή του με το αρχαίο ελληνικό πνεύμα όταν παρεμβλήθηκε ο χριστιανισμός. Αλήθεια είναι αυτό. Ο Χριστός ήταν μια πάρα πολύ μεγάλη προσωπικότητα. Ο χριστιανισμός από την άλλη, σε όλες του τις εκφάνσεις, καθολικισμός, προτεσταντισμός κλπ είναι μια σκοτεινή και σκληρή θρησκεία όπως όλες οι θρησκείες εκτός από κάποιες της Ανατολής οι οποίες αφήνουν ελεύθερο τον άνθρωπο. Τι έκανε ο χριστιανισμός όταν ήρθε στην Ελλάδα; Ενώ οι ιερείς, οι ιέρειες και ό,τι είχε σχέση με το θείο ήταν λευκό, ξαφνικά έγινε μαύρο, ράσο. Ενώ οι Έλληνες σήκωναν
έτσι έχασε η Ελλάδα. Όταν πήγε να συνέλθει - άρχισε η αναγέννηση στη Δύση, εμείς βρεθήκαμε κάτω από την Τουρκοκρατία. Ένας εθνολόγος λέει όσους αιώνες βρεθείς κάτω από αλλότριο πολιτισμό άλλους τόσους θέλεις για να συνέλθεις. Η Ελλάδα όμως θα γίνει ξανά χώρα πρότυπο. Θέλει υπομονή, να είμαστε θετικοί και να δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Μου έκανε εντύπωση αυτό που είχατε πει ότι κατά την προβολή του Καβάφη στην Αργεντινή, ο κόσμος φώναζε «Απόλλωνας! Διόνυσος!». Είχαν κάνει στο μυαλό τους τη σύνδεση. Έχω ζήσει φοβερά πράγματα με τον «Καβάφη». Κάναμε τα γυρίσματα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου σε μια λερωμένη, σκοτεινή περιοχή όπου σύχναζε ο Καβάφης και η οποία ήταν πάμφτωχη. Ο διευθυντής παραγωγής έβγαλε τα χρήματα για να πληρώσει τους κομπάρσους μόλις τελείωσε η σκηνή. Πάνω του κουβαλούσε όλα τα χρήματα της παραγωγής. Αν τα έπαιρνε ένας άνθρωπος θα ζούσε την οικογένεια του βασιλικά για εκατό χρόνια. Εκεί ήταν χιλιάδες λαού και χάζευαν. Μόλις είδαν τα λεφτά έπεσαν πάνω του να τον
Σκηνοθέτης
φάνε. Ήταν και μια γυναίκα εκεί της μυστικής αστυνομίας. Ανέβηκε πάνω σε ένα αμάξι και φώναξε «αστυνομία πίσω». Και αμέσως μετά «είναι Έλληνας»! Μόλις το άκουσε αυτό, το πλήθος το ασυγκράτητο άνοιξε σαν αγκινάρα! Σώθηκε ο άνθρωπος, σώθηκε και η ταινία. Αυτή η δύναμη από πού βγαίνει; Από εκεί πέρασε ο Μέγας Αλέξανρδορς και άφησε τη θετική αύρα. Ο Βαρβάκης θα μπορούσε να επηρεάσει και να εμπνεύσει τα νέα παιδιά; Τι χρειάζεται σήμερα η τέχνη; Ο ρόλος της είναι να λιπαίνει την ψυχή, να τη μαλακώνει και μετά να της δίνει δύναμη. Λέει ο Ελύτης κάτι καταπληκτικό: «Ο κόσμος αλλάζει με τις πράξεις, δεν αλλάζει με την τέχνη. Όμως η τέχνη αλλάζει τις συνειδήσεις, οι οποίες επηρεάζουν τις πράξεις». Ο ρόλος της τέχνης λοιπόν είναι πολύ σοβαρός, εμψυχωτικός και μπορεί να κάνει ένα ολόκληρο λαό να φύγει από την εθνική κατάθλιψη και να πάρει δύναμη από τις δυνάμεις που δεν βλέπει. Οι σημερινοί νέοι άνθρωποι αμφισβητούν τα πάντα. Δεν τρέφουν καλά αισθήματα για τις γενιές των πατεράδων και των παππούδων τους γιατί έφτιαξαν ένα κόσμο που δεν είναι θετικός για τα νέα παιδιά. Μέσα στην ιδιοτέλεια και τον καταναλωτισμό κοιτάζαμε μόνο πως θα περάσουμε καλά και δεν σκεφτήκαμε τι κόσμο θα φτιάξουμε για τα παιδιά μας. Εγώ προτείνω ένα Έλληνα που έρχεται από πιο πίσω, που έκανε την μεγάλη διαδρομή, που έφυγε από το κακό και κατέληξε να γίνει αρωγός της πατρίδας και εν τέλει πέθανε για το καλό της πατρίδας. Τα νέα παιδιά πρέπει να αγαπήσουν την Ελλάδα, να ζήσουν με ελευθερία και ευτυχία.
«Ο κόσμος αλλάζει με τις πράξεις, δεν αλλάζει με την τέχνη. Όμως η τέχνη αλλάζει τις συνειδήσεις, οι οποίες επηρεάζουν τις πράξεις». Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Γιάννη Σμαραγδή με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.
Το ask4food.gr επιβιβάστηκε στο Υποβρύχιο!
Το www.ask4food.gr είναι το μεγαλύτερο ελληνικό community site με κριτικές εστιατορίων από πελάτες. Μέχρι σήμερα, φιλοξενεί πάνω από 15.000 κριτικές, από χιλιάδες χρήστες, για τα εστιατόρια της Αθήνας. Η ομάδα του ask4food.gr επέλεξε και παρουσιάζει μέσα από σχόλια των χρηστών του κάποια από τα εστιατόρια που ξεχώρισαν το τελευταίο διάστημα!
Kozi’s
Βασίλαινας
Meat restaurant στα Μελίσσια (Π. Τσαλδάρη 32-34, τηλ: 210 8101584) / 16-22 €/άτομο
Μοντέρνα κουζίνα στον Πειραιά (Αιτωλικού 72 τηλ: 210 4612457) / 28-36 €/άτομο
Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Το μεγάλο του ατού είναι τα μείγματα μπαχαρικών που χρησιμοποιεί» «Boerewors, το νοτιοαφρικάνικο λουκάνικο με ολλανδικές ρίζες που απλώνει το φιδίσιο του κορμί σε μια πιατέλα». «Προσφέρει σε τιμη delivery ποιοτητα που δεν τη συναντάς!» «Δύσκολα αντιστέκομαι στο να πάρω το Kozi’s burger!» «Συνοδεύστε το φαγητό σας μ’ ένα νοτιοαφρικάνικο κρασί, το μόνο προϊόν αυτής της χώρας που ξέραμε πριν γνωρίσουμε το δεύτερο: τις βουβουζέλες. Βουβουζέλες για να προσελκύσει κόσμο το KOZI’S δεν χρειάζεται, σε (ξε) κουφαίνει με την ποιότητά του!»
Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Το καλυτερο εστιατοριο της Αθηνας οσον αφορα στη σχεση ποιοτητας-τιμης». «Μας σέρβιραν το μενού των 10 πιάτων που το χρεώνουν στον κατάλογο 29€». «Εξαιρετική “σούπα κολοκύθας με κύμινο, κάρρυ και μοσχοκάρυδο”». «Μαριναρισμένος γαύρος με καταπληκτική μαρμελάδα τομάτας». «Σάλτσες πολύ δεμένες, καλά υλικά, ενδιαφέρουσες ιδέες στην παρασκευή και παρουσίαση». «Καταλαβαίνεις ότι δεν έχουν καμία διάθεση να σε κλέψουν με κρυφές χρεώσεις».
Guarantee Σαντουιτσάδικο στο Κουκάκι (Βεϊκου 41 τηλ: 210 9226924) / 3-7 €/άτομο Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Σαντουιτσάδικο με τεράστια ποικιλία υλικών αρίστης ποιότητας με εξυπηρέτηση που σε σκλαβώνει». «Και μόνο το γεγονός ότι κερδίζει κριτικές αντίστοιχες καλού εστιατορίου τα λέει όλα..» «Ποικιλία υλικών που δεν θα φανταζόσουν να έβρισκες σε ένα τέτοιο μαγαζί..ακόμα και γαλλικό ροκφόρ και προσούτο!» «Αν ήμουν δικτάτορας θα νομοθετούσα ότι όσοι τυχόν βρεθούν σε ακτίνα ενός χλμ από το εν λόγω μέρος τις ώρες από 12.11 έως 15.34 υποχρεούνται να φάνε σάντουιτς από αυτόν τον τύπο». «ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ οι σαλάτες τους!» «Μόλις έφαγα κτηνώδες σάντουιτς, με κοτόπουλο, τυρί, αυγό, μαγιονέζα, ντομάτα με 3,5 ευρώ».
Νικηφόρος Ταβέρνα στους Αμπελόκηπους (Λασκαρίδου 7 & Λουίζης Ριανκούρ τηλ: 210 6984057) 16-22 €/άτομο Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Ξεχαστε κυριλατες καταστασεις και αφεθειτε στην ομορφια του απλου πεντανοστιμου σπιτικου φαγητου». «Τα ντολμαδακια γιαλατζι και τα κεφτεδακια δεν ειναι σαν σπιτικα αλλα ΣΠΙΤΙΚΑ». «Οι τιμες απιστευτες αφου θα σκασεις και θα πιεις τον βοσπορο και πανω απο 20 ευρω δεν θα πληρωσεις το ατομο». «Στιφαδο, λαχανοντολμαδες, τηγανια, ολα τελεια, και γρηγορη εξυπηρετηση!»
Mafioso Ιταλικό εστιατόριο στον Πειραιά (Ήβης 30, τηλ: 210 4182244) / 13-21 €/άτομο Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Το μαγαζί είναι ένα όμορφο και καλοδιατηρημένο νεοκλασσικό στην Πειραϊκή , μια
ιδιαίτερη γειτονιά, με αριστοκρατικό αέρα άλλης εποχής.». «Η carbonara υπέροχη. Το αλλαντικό αρίστης ποιότητας, όπως και το τυρί που είχε ολόκληρους κόκκους ππεριού, που δίνουν την πικάντικη αίσθηση της αυθεντικής carbonara. Εντύπωση μου έκανε η γαρνιτούρα με μαϊντανό» «Τα φαγητα πολυ καλα μαγειρεμενα και ποσοτητα ικανοποιητικη. Η σαλατα Μαντονα αψογη και το Μπιφτεκι αλα Μαφιοζο πολυ καλο και χορταστικο.». «Καταπληκτικό μαγαζί, πάμφθηνο ειδικά για αυτά που προσφέρει. Πολύ όμορφος, υποβλητικός και σχετικά ήσυχος χώρος σε καταπληκτικό νεοκλασικό κτίριο.». «Για το τέλος πήραμε πανακότα, η οποία εκτός του ότι ήταν αρκετά πρωτότυπα σερβιρισμένη και μέσα στις καλύτερες που έχω δοκιμάσει, ήταν και κερασμένη»
Το σπίτι με τις Λεύκες Ελληνική κουζίνα στο Γαλάτσι (Πυθαγόρα 1 & Λ. Γαλατσίου τηλ: 210 2924458) / 2432 €/άτομο Έγραψαν οι χρήστες του ask4food.gr: «Σε τιμή ταβέρνας προσφέρουν ένα αχτύπητο πακέτο αριστοτεχνικής κουζίνας, υψηλού επαγγελματισμού στην εξυπηρέτηση και εξαιρετικού ambiente στην καρδιά του πιο πολυσύχναστου δρόμου του Γαλατσίου». «Τα γεμιστά μανιτάρια είναι τα ωραιότερα που έχω δοκιμάσει, οι πατάτες τηγανιτές με σάλτσα φέτας... σούπερ, η φωλιά κοτόπουλου πολύ καλή, η σούφρα του πασά τέλεια». «Κορυφαίο ήταν το πιάτο της ημέρας: τρυφερά κομμάτια γαλοπούλας μαγειρεμένα με πετιμέζι και από πάνω σπαγγέτι πατάτας». «Προτεινω τις λευκες ανεπιφυλακτα κ ηταν το εστιατοριο που μου εκανε την αισθηση στο 2011».
Επισκεφθείτε το www.ask4food.gr, ψάξτε ανάμεσα σε πάνω από 15.000 κριτικές για τα εστιατόρια της Αθήνας και γράψτε τη δική σας γνώμη!
•μ ία από τις πιο δροσερές αυλές της πόλης (απέναντι από το πάρκο Δρακοπούλου) • ένας από τους μεγαλύτερους και πιο ιδιαίτερους καταλόγους με ετικέτες μπύρας • γαστρονομικές απολαύσεις για κάθε τύπο μπύρας
Όλος ο κόσμος της μπύρας σε ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά της Αθήνας Ταρ από το 1989 Λ. Ηρακλείου 34, Α. Πατήσια, 210-2237717
AναςRGO YτηςC LE AR B Αθή το πρώτο Beer bar
Μια παλιά αποθήκη ξετυλίγεται στη γωνία Κολοκοτρώνη και Καρύτση. Μια αποθήκη που ήρθε να σερβίρει πολυυυυυύ μπίρα. Απέναντι ακριβώς από ένα υπέροχο κτήριο του 1834, του πρώτου φρουραρχείου της Αθήνας ανοίγει της πόρτες του, αλλά και τα παράθυρα του, το BARLEY CARGO! Κάποιοι θα το μεταφράσουν σαν μπιραρία, αλλά η φιλοσοφία του απέχει πολύ από τους χώρους που σερβίρουν μπίρα στην Αθήνα. Στο BARLEY CARGO θα βρείτε πάνω από 150 μπίρες απ' όλον το κόσμο. Αρκετές ελληνικές μπίρες, από μικροζυθοποιϊες και μη, αλλά και πολλές μοναστηριακές, 5 draft μπίρες (και στο άμεσο μέλλον 10). Για τις draft έχει κατασκευαστεί ψυκτικός θάλαμος για την καλύτερη δυνατή ποιότητα αλλά και πιστότητα της φρέσκιας (draft) μπίρας. Οι draft θα σερβίρονται σε 4 μεγεθη:0,250lt = 2-2,20 € (ελληνικές) & 2,50 € (εισαγόμενες), 0,500lt= 3,80 € (ελληνικές), 4,80 € (εισαγόμενες), 1lt= 7 € (ελληνικές), 9,20 € (εισαγόμενες) και 3lt σωλήνα σερβιρίσματος 20 € (ελληνικές) & 27 € (εισαγόμενες). Οι τιμές στις σερβιριζόμενες φιάλες θα ξεκινούν από 3,60 € και θα φτάνουν μέχρι 12 € για μια trappist (μοναστηριακή) 0,500lt σε πήλινη συσκευασία. Μιλάμε για πολλά λίτρα μπίρας! Κλου του BARLEY CARGO είναι ότι όλες τις μπίρες στη φιάλη μπορείτε να τις αγοράσετε σε τιμές λιανικής που μπορούν να συναγωνιστούν τις τιμές του σούπερ μάρκετ. Η κουζίνα του BARLEY CARGO θα συνοδεύει πολύ διακριτικά τις μπίρες και στις ποσότητες αλλά και στις τιμές. Πολλές διαφορετικές πατάτες (2 €) τηγανητές, φούρνου και ψητές, κεφτέδες (3 €) από κιμά, κολοκυθοκεφτέδες, τοματοκεφτέδες, αλλά και πολλά λουκάνικα (ποικιλίες γύρω στα 5-6 €) από την ελληνική περιφέρεια. Επίσης πολύ νόστιμο κότσι στα 9-10 €.
BARLEY CARGO, Κολοκοτρώνη 6, 210-3230445