Ypovrixio Issue 68

τεύχος 68

Η Δύναμη του +(συν) Cam3dat Του Βαγγέλη Δαβιτίδη StartUp Live Athens #3 Βιώσιμη Πραγματικότητα Του Αλέξη Κομσέλη Καραγιάννη Ask4Food Call To Innovation Organery, Γιάννης Μουργής Cocktail Culture Trinidad Experience Κωνσταντίνος Μάνος Μάθημα Ελληνικής Ιστορίας συνέντευξη στον Χάρη Καπλανίδη TEDxUniversityofpiraeus Πίστεψε, Δράσε, Άλλαξε της Αριάδνης Μαρκουίζου

Αφιέρωμα TEDxThessaloniki 2013

Εκδότης – Διευθυντής: Βαγγέλης Δαβιτίδης Φωτογραφίες: Πρακτορείο PHASMA, Άγγελος Χριστοφιλόπουλος, Λάμπρος Χειμωνάς, Γιώργος Μάκκας, Γιάννης Λεφάκης, Μάριος Λώλος, Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης, Κική Παπαδοπούλου, Κώστας Χατζηδάκης, Γιάννης Καλογρίδης, Στάμος Αμπάτης Εξώφυλλο: Sereal Designers Σχεδιασμός: Γραμματοσειρές: Parachute [mostly] Υπεύθυνος Διαφήμισης Χάρης Καπλανίδης Μόδα: Photo: Παναγιώτης Κάτσος Styling: Δημήτρης Γραμματικογιάννης

Γράψε στ facebo ο ok “Perio YPOVR diko IXIO κάνε li ” και k fan pa e στο ge μας !

Συνεντεύξεις Βαγγέλης Δαβιτίδης Η Ζωή είναι η τέχνη της πρόσθεσης Της Ρεβέκας Παιδή Belinda Parmar Ο επόμενος Marc Zuckerberg θα είναι γυναίκα! Κωνσταντίνος Τζούμας «Ξέρεις κανέναν ενδιαφέρον άνθρωπο που να μην κυνηγάει ουτοπίες;» Λήδα Καράμπελα Η αποτυχία είναι πολύ καλό πράγμα Ηλίας Καλογήρου Το πείραμα της επανάστασης ξεκινάει από την εκπαίδευση Γιώργης Γερόλυμπος «Έρχεται η στιγμή που αποφασίζεις αν θα αναμετρηθείς με τα θηρία ή θα παραμείνεις θεατής» Κατερίνα Σαρρή «Επιχειρηματικότητα δεν σημαίνει λαμογιά» Σπύρος Παλούκης «Whatever is unhappy is immoral» Χρήστος Στεργίου Αυθεντικότητα η νέα πολυτέλεια Ed Cooke Ξέχασα το όνομα μου, κάτσε να δω στο Facebook Ευθύμης Παπατζίκης Η μουσική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο!

I Love Beer Φεστιβάλ Γαστρονομίας Μια ολοκληρωμένη εμπειρία προσέγγισης του γαστρονομικού μας πολιτισμού Το πλήρωμα Psithu

Συνερ[γάτες]: Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λεωνίδας Αντωνόπουλος, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Βασιλική Γραμματικογιάννη, Χριστίνα Ζέκκου, Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, Βασίλης Καραγιάννης, Αλεξάνδρα Κατσαρού, Παναγιώτης Κετίκης, Νατάσσα Κεφαλληνού, Εβίτα Κολοκούρη, Αλέξης Κομσέλης, Ελένη Κριετσέπη, Ελίνα Μανιάτη-Κωνσταντίνου, Νίκος Λεγάκης, Αλέξανδρος Ρωμανός-Λιζάρδος, Μαίρη Λιούγκου, Χάρης Μυλωνάδης, Ελένη Νάτση, Γιώργος Παπαθωμάς, Τζίνα Παπαμιχαήλ, Κυριάκος Πιερρακάκης, Αχιλλέας Πεκλάρης, Ανδρέας Πετράκης, Psithu, Δημήτρης Τζιμέας, Γιώργος Τσαλκίδης, Ελισάβετ Τσιδεμιάδου, Μανώλης Οικονόμου, Γιάννης Ραουζαίος, Νίκος Σωτηρακόπουλος, Ελένη Ψυχούλη, Πέτρος Ψωμάς Agenda: Άγγελος Παπαπετρίδης Υποβρύχιο TEDxThessaloniki Issue «Η Δύναμη του +(συν)» Digital Content Creation Lowe Athens Interviews Video Κάμερα: Morris Raphael Σκηνοθεσία: Γιώργος Αλεξόπουλος Editor in Chief: Βαγγέλης Δαβιτίδης Editor: Χάρης Καπλανίδης Montage: Νικόλας Πάσσαρης

Περιοδικό Υποβρύχιο Διμηνιαία έκδοση / Κ.Ε.: 016989 Μαυρογένους 6, Γαλάτσι, Τ.Κ.: 11146 / Τ: 210-2131127 / Fax: 210-2131503 info@ypovrixio.gr / www.ypovrixio.gr Ιδιοκτησία: SUB PRESS Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο: Β. Δαβιτίδης Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή ή μετάδοση των κειμένων του περιοδικού εφόσον αναφέρεται η πηγή. Άλλωστε δε ντρεπόμαστε γι’ αυτά που γράφουμε. Το υπόλοιπο περιοδικό προστατεύεται από τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας και απαγορεύεται η αναπαραγωγή του με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη γραπτή έγκριση του εκδότη.

Βρείτε το αντίδοτο στα παρακάτω μέρη: Σε όλα τα πανεπιστήμια Διδασκαλείο ξένων γλωσσών [Ιπποκράτους 7] Πανεπιστημιακή Λέσχη [Ιπποκράτους 15] Hotel President [Λεωφόρος Κηφισίας 43] Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών [Σίνα 31, Κολωνάκι] Βιβλιοπωλεία: Πρωτοπορία [Γραβιάς 3-5], Βαβέλ [Ζ. Πηγής & Λόντου 1], Ναυτίλος [Χαριλάου Τρικούπη 28], Solaris [Μπόταση 6], Πολιτεία [Ασκληπιού 1], Ιανός [Σταδίου 24], Μεταίχμιο [Ιπποκράτους 118], Λεμόνι [Ηρακλειδών 22], ArtBookstore (Taschen showroom) [Σκουφά 64 & Γριβαίων], Έκφραση [Κύπρου 26α]. Βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου: Αθήνα: [Στουρνάρη 35 & Τζώρτζ], Ε.Μ.Πολυτεχνείο (Ζωγράφου)], [Πανεπιστημίου 37 & Κοραή], [Ερμού 39 Hondos Center]. Γλυφάδα: [Α.Παπανδρέου 13]. Κηφισιά: [Κολοκοτρώνη 10]. Μαρούσι: [Εμπορικό Κέντρο «The Mall»]. Περιστέρι: [Εθνικής Αντιστάσεως 55], Βιβλιοπωλείο Ευριπίδης [Ανδρέα Παπανδρέου 8], Δισκοπωλεία: Discobole [Χαριλάου Τρικούπη 17], Vinyl [Διδότου 34], Rhythm Records [Εμμ. Μπενάκη 74], Το Υπόγειο [Σόλωνος 140], Spindle Vinyl Rec [Διδότου 49].

Café – Bar - Εστιατόρια: Αγ. Παρασκευή Alco Hole [Ελβετίας 21, Πλ. Αγ. Ιωάννου] Αθήνα-Κέντρο Pop [Κλειτίου 10Β], Αμπάριζα [Στοά Λέκκα 12], Huge [Λέκκα 10, Σύνταγμα] Magaze [Αιόλου 33], Baba Au Rum [Κλειτίου 6], Dude Bar [Καλαμιώτου 14], Μορφή [Αγ. Φιλοθέης 15, εντός στοάς], Pure Bliss [Ρόμβης 24A, Σύνταγμα], Aperitif [Καλαμιώτου 4], Throubi [Πλατεία Αγίας Ειρήνης 2 & Βασιλικής 1], Booze [Κολοκτρώνη 57], Capu [Στοά Λέκκα 14], Bartesera [Κολοκοτρώνη 25], Six D.O.G.S. [Aβραμιώτου 6-8], Keyser Soze [Αβραμιώτου 12, Μοναστηράκι], Higgs [Ευπολίδος 4 & Απελλού 2, Πλ. Κοτζιά], Key Bar [Πραξιτέλους 37], Pairidaeza [Παρνασσού 3, Πλ. Καρύτση], Πραξιτέλους [Πραξιτέλους 33], Seven Jokers [Βουλής 7], Toy Cafe [Καρύτση 10, Πλ. Καρύτση], Στοά [Πατησίων 101 & Κορδιγκτώνος], Σβούρα [ Χαρ. Τρικούπη 170], Stigma lab [Ανδρέα Μεταξά 4], Verve [Σόλωνος 94, Αθηνα], IPPO Bar, [Θησέως 11, Σύνταγμα] Γαλάτσι: Cafepolis [Πασσωβ 11 & Ριζου Νερουλου 37] Γκάζι - Βοτανικός Soirrre de Votanique [Καστοριάς 37], Hoxton [Βουτάδων 42], Βουτάδων 48 [Βουτάδων 48], Mish mash [Βουτάδων 50], Bios [Πειραιώς 84], Ginger [Τριπτολέμου 46 & Περσεφόνης], Tapas Bar [Τριπτολέμου 44 & Περσεφόνης], A lier man [Σωφρονίου 2], Intrepid Fox [Τριπτολέμου 30], Almodobar [Κωνσταντινουπόλεως 60], Κ44 - ΤΩΡΑ [Κωνσταντινουπόλεως 44], Void [Ευμολπίδων 26], Koo Koo [Ιάκχου 17], «π» [Ευπατριδών 7], Mad [Δεκελέων 12], Alley Cat [Κωνσταντινουπόλεως 50], _@ Rouf; [Κωνσταντινουπόλεως 10 & Ανδρονίκου 18], Soul Kitchen [Κωνσταντινουπόλεως 46, Γκάζι], Area 51 club [Περσεφόνης 23], Tramp [Βουτάδων 36 & Τριπτολέμου], Schweinchen Dick [ Ιάκχου 9-11], Συνεργατικό Καφενείο [Μοναστηρίου 140, Ακ. Πλάτωνος] Εξάρχεια Διπλό [Θεμιστοκλέους 70, Πλ. Eξαρχείων], Underground café [Α. Μεταξά 19 – 21], VaBenE [Βαλτετσίου και Εμ. Μπενάκη 78], Καφεκούτι [Σόλωνος 123], Ποδήλατο [Θεμιστοκλέους 48], Υποβρύχιο [Ασκληπιού 53], Floral [Θεμιστοκλέους 80], Circus [Ναβαρίνου 2], Καφετί [Ζ. Πηγής 29], Τρα λα λα [Ασκληπιού 45], Κόκκοι καφέ

[Aσκληπιού 39], Ginger ale [Θεμιστοκλέους 74], Χάρτες [Βαλτετσίου 35 & Ζ. Πηγής], Closer [Ιπποκράτους 150], Jingo Biloba [Σόλωνος 136], Ο Αγκλέουρας [Κωλέττη 9], Jack & the bean [Μπενάκη 43], Playhouse [Βαλτετσίου 49], Cusco [Κωλέττη 8], Rockin’ the Casbah [Χαριλάου Τρικούπη 13], Studio [Οικονόμου 3], La Poderosa [Ασκληπιού & Βαλτετσίου], 7 Sins [Θεμιστοκλέους και Γαμβέττα 5], Stand [Ζωοδόχου Πηγής 25], Blue fox cafe [Ασκληπιού 91], Πολυχώρος Άγκυρα [Σόλωνος 124], Skullbar [Ιπποκράτους και Λάμπρου Κατσώνη 11] Θησείο-Πετράλωνα Αλουστίνες [Ηρακλειδών 5], Σταύλος [Ηρακλειδών 10], Βραζιλιάνα [Αρκάδων 4, Πετράλωνα] Κεραμεικός Belafonte [Αγησιλάου 61Α], Arroyo Nuevo [Μεγάλου Αλεξάνδρου 128], Carousel [Θερμποπυλών 41], Nixon [Αγησιλάου 61Β, Κεραμικός], Lost & Found [Κεραμικού 53], Δυάρι [Μεγάλου Αλεξάνδρου 124 και Αρτεμισίου] Κολωνάκι Εν Δελφοίς [Δελφών 5, Κολωνάκι], γκαλερί M art [Σόλωνος 10 & Ηρακλείτου, Κολωνάκι]Σκουφάκι [Σκουφά 47-49], PaPlou Bar [Πατριάρχου Ιωακείμ 45 και Πλουτάρχου], City Bar [Χάριτος 43], Tribeca [Σκουφά 46 & Ομήρου], Rosebud [Σκουφά 40 και Ομήρου 60], Low Profile Cafe [Λυκαβηττού 6], Ρινόκερως [Ασκληπιού 22] Κουκάκι Tiki [Φαλήρου 15, Μακρυγιάννη], Κούκλες [Ζαν Μωρεάς 32, Κουκάκι], Μικρές Πατρίδες [Γ.Ολυμπίου 14] Νέα Πεντέλη: Coupepe [Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου] Παγκράτι- Μετς Colibri [Αναπαύσεως 9], Colibri [Εμπεδοκλέους 9-13], Cue [Σπύρου Μερκούρη 31, Παγκράτι] Μοναστηράκι - Ψυρρή Trova [Αθηνάς & Βλαχάβα 9], Taf [Νορμανού 5], Ψύρρα [Μιαούλη 19, Ψυρρή], Yoga Bala [Ρήγα Παλαμήδου 5-7, Ψυρρή], Τρανζίστορ [Πρωτογένους 10, Ψυρρή], Tailor Made [Πλατεία Αγίας Ειρήνης 2] Νότια προάστια Pere Ubu Bar [Κύπρου 74, Γλυφάδα], Επιτόκιο [Μ. Αλεξάνδρου 60, Νέα Σμύρνη], Mosaico [Λαοδίκης 30, Γλυφάδα] Πανόρμου Caliente [Πανόρμου & Αλέξη Παυλή 37α], Marabou [Πανόρμου 113], Ποτοπωλείον [Πανόρμου 113], Santa Botella [Πανόρμου 115 Α], Kasbah [Αλέξη Παυλή 35 β & Πανόρμου], Menundo [Αλέξη Παυλή 38 & Πανόρμου], Alegria [Πανόρμου 113], Dunkel [Πανόρμου 117] Πειραιάς Lemon [Ακτή Θεμιστοκλέους 154, Πειραϊκή] Πετρούπολη – Περιστέρι- Άγιοι Ανάργυροι Intro Coffee Bar [Κ. Βάρναλη 30 & Μεγ. Αλεξάνδρου], Πατατρακ [Μεγ. Αλεξάνδρου 94 & Επικούρου], Μικρό Cafe [Αιμιλίου Βεάκη 36], Kika [Αιμιλίου Βεάκη 35], Woltz [25ης Μαρτίου 75, Πλ. Πετρούπολης], Shelter [Τίρυνθος 8, Ανθούπολη], Igodo [Μεγάλου Αλεξάνδρου 75], Κακοφωνίξ [Κολοκοτρώνη 22] Χαλάνδρι Blue [Μεσολογγίου 8], bside cafe [Ιφικράτους3], Used [Γρ. Γυφτοπούλου 6], Think Positive [Ανδρέα Γκίνη & Ασπ. Κανατσούλη 2], El Rey Alobar [Θουκυδίδου 7], Mosaic [Ρωμανού Μελωδού 7], Le petit Fleur [Πλατεία Ελευθερωτών 2], Ερατεινός [Αγ.Παρασκευής 17], Κόκκινη σβούρα [Αγ. Γεωργίου 17], Σπόρος [Κατσουλιέρη 4] Πατήσια Strange fruit [Πατησίων 354, Πατήσια], Τάρ [Λ. Ηρακλείου 34]

Πλ. Μαβίλη Flower [Δορυλαίου 2, Πλ. Μαβίλη], Μπρίκι [Δορυλαίου 6, Πλ. Μαβίλη] Πευκάκια Egalite [Γ. Αβέρωφ 36 (σταθμός ηλεκτρικού Πευκάκια)] Κηφισιά BeArt Δ. Κυριακού 16 & Δροσίνη Ποδήλατα Tsirikos Bikes [Περικλέους 2 & Λεωφ. Κηφισίας 212, Νέο Ψυχικό], VCA – Vicious Cycles Athens Urban Bike Shop [Μελάνθου 8, Ψυρρή], Color Skates [Πρωτογένους 5, Ψυρρή] Μόδα Melcore [Metro Mall, Λεωφ. Βουλιαγμένης 276, Μετρό Άγιος Δημήτριος], Melcore [Λεωφ Κηφισίας 228, Κηφισιά], Shop [Ερμού 112Α, Αθήνα], Detroit: Κηφισιά [Κυριαζή 6-8], Κηφισιά [Κυριαζή 21], Eleven Soul [Κολοκοτρώνη 11], New Cult Extreme: Γλυφάδα [Μεταξά 9], [Μεταξά 11], [Μεταξά 19], [Λ. Βουλιαγμένης 22], Κορωπί [Βασ. Κωνσταντίνου 210], Phat Soles [Α. Μεταξά 27-29 Εμπορικό κέντρο EuroCenter, Γλυφάδα], De Toute Facon [Δημοκρίτου 21], Kulte [Μητροπόλεως 40], Kifisia 21 [Λεωφόρος Κηφισίας 265], Ministry Of Concrete [Κωνσταντινουπόλεως 42], Stratigos [Ηφαίστου 1-3 Μοναστηράκι], Faint [Ηφαίστου 10 Μοναστηράκι], Danny Shop [Ψυχάρη 1, Ψυχικό], Spoon [Λεωφόρος Στρατού 8 Θεσσαλονίκη], Armadillo [Αγ. Σοφίας 3, Θεσσαλονίκη], MicroXtreme [Αιμιλιανού Γρεβενών 5, πλατεία Ναβαρίνου, Θεσσαλονίκη], Planet Mushroom [Κεντρική αγορά Νάουσας, Πάρος], Ορφανίδης [Κολοκοτρώνη 27 και Θησέως, Αθήνα], Intervista [Τσιμισκή 71, Θεσσαλονίκη], Device One [Παύλου Μελά 38, Θεσσαλονίκη] Συναυλιακοί χώροι: Gagarin [Λιοσίων 203-205], Halfnote [Τριβωνιανού 17, Μέτς], After dark [Διδότου 31 & Ιπποκράτους], Κύτταρο [Ηπείρου 48 & Αχαρνών], An club [Σολωμού 13-15], Terra Petra [Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη] Επίσης: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης [Πειραιώς 206], Komicon [Σόλωνος 128], RABBITHOLE [Γερμανικού 20, Μεταξουργείο], Ash In Art [Ηρακλέους 10 & Λαχούρη 1, N. Κόσμος], Φούρνος [Μαυρομιχάλη 168], Θύρα Τέχνης [Σαρρή 14, Ψυρρή], Ταινιοθήκη Ελλάδος [Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136], αίθουσα τέχνης Αστρολάβος [Ξανθίππου 11, Δεξαμενή, Κολωνάκι], Ίδρυμα εικαστικών τεχνών & Μουσικής [Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν], Politics Globalcom [Παπανικολή 24, Χαλάνδρι], Ποτομπορική [Φιλικής Εταιρείας 7, Κορυδαλλός], [Αγ. Παρασκευής 17-19, Περιστέρι], Hair Voulalas [Ιαλέμου 35 & Θύσου], Seven Videonet [Γαλατσίου 97-99], Φωτογραφικά Σκιαδόπουλος [Τζώρτζ 12, Αθήνα], CM tattoo [Λασκαρίδου 100, Καλλιθέα], Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς [Αχαρνών 417], Colab [ Πετράκη 28], Alba Graduate Bussines School [Ξενίας 6-8, Αθήνα] Επαρχία: Ριφιφί [Λιμάνι Εύδηλου Ικαρίας], καφέ Αερικό (Κάρυστος), Καφενείον Αστικόν (Κύθηρα, Ποταμός), Θυμωμένο Πορτραίτο (Ιωάννινα, Καπποδιστρίου 20), Παγοποιείο (Ηράκλειο Κρήτης), Η Αλίκη έχει λάθος αγόρι (Καβάλα/ κέντρο), Art Cafe Αστραδενή (Έρκυνας 5, Λιβαδειά), ΑΖΑ cinema club [Σβώλου 6, Θεσσαλονίκη], Azul Café (Αγ. Νικολάου (Μπούρτζι), Χαλκίδα), καφέ Αμάν [ Φλογιτών 2, Νεάπολη, Θεσσαλονίκη, Άρωμα Θεσσαλονίκης [Αγίου Βασιλείου 13, Κέρκυρα], ΟΖ Cocktail bar [Στοά Φραγκάκη, Χίος], Όταν η Μυρσίνη ερωτεύτηκε το φούρνο [ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΑΤΣΩΝΗ 3 ,KΑΒΑΛΑ]

σαμιζντάτ= ο παράνομος και αυτοσχέδιος Τύπος σε περιόδους ύφεσης και παρακμής

Together Everyone Achieves More Όταν πέρυσι το καλοκαίρι έπρεπε να αγοράσω ψηφιακό αποκωδικοποιητή για να συνεχίσω να παρακολουθώ τηλεόραση το θεώρησα μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να απαλλαγώ από αυτή.

Ζ

ώντας πλέον δώδεκα μήνες χωρίς μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι δε μου λείπει καθόλου. Το Youtube και το vimeo την έχουν αντικαταστήσει επαρκώς. Περιεχόμενο που έχεις επιλέξει εσύ και μάλιστα τη στιγμή που το θες. Η TV πλέον μου μοιάζει κονσέρβα. Όταν κυκλοφόρησε εκείνη την Τρίτη ότι η ΕΡΤ κλείνει και μάλιστα άμεσα ειλικρινά δεν το πίστεψα. Όταν όμως το ίδιο βράδυ έπεσαν οι διακόπτες ειλικρινά έμεινα άναυδος. Φανατικός χρήστης του twitter άρχισα να διαβάζω τις ανταποκρίσεις του κόσμου που ανηφόριζε πλέον στην Αγία Παρασκευή για να αποτρέψει την είσοδο των ΜΑΤ. Δε χρειαζόμουν τα ΜΜΕ για την πληροφόρησή μου, ήταν ήδη όλη μπροστά μου χωρίς «απεσταλμένους» και «ανταποκριτές». Οι στιγμές ήταν πραγματικά πρωτόγνωρες. Ποιος θα περίμενε ότι μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση θα «έριχνε» τους διακόπτες της δημόσιας τηλεόρασης και ραδιοφωνίας; Και ποιος θα περίμενε ότι χιλιάδες πολίτες θα μαζεύονταν στο ραδιομέγαρο σαν ασπίδα προστασίας; Στο twitter βρήκα, όπως και χιλιάδες κόσμος, τα links για να παρακολουθήσω το πρόγραμμα της ΕΡΤ, του μοναδικού καναλιού με επίσημη άδεια το οποίο πλέον εξέπεμπε «παράνομα». Όμως ακούγοντας και βλέποντας τους παρουσιαστές της, εκείνη την Τρίτη αργά το βράδυ, απογοητεύτηκα και προβληματίστηκα. Ήταν προφανές ότι οι καταστάσεις τους ξεπερνούσαν. Είχαν στα χέρια τους τη συχνότητα, είχαν χιλιάδες κόσμο μέσα και έξω από το ραδιομέγαρο να τους υποστηρίζει και το μόνο που άκουγα ήταν έναν εσωστρεφή, πικραμένο, φτωχό λόγο. Εδώ και καιρό όταν πετυχαίνω έναν οποιοδήποτε επαγγελματία, τον ρωτώ για τα προβλήματα του κλάδου του. Έτσι απλά, έναν που θα τύχει να γνωρίσω. Κάντε το ίδιο. Και θα μάθετε την αλήθεια σχεδόν για τα πάντα. Αλήθεια, η ΕΡΤ τώρα που μπορεί δεν πρέπει να κάνει το ίδιο; Αντιγράφω το status του χρήστη @mao_tse_tung «Eργαζόμενοι της ερτ: φτιάξτε περιεχόμενο. κάντε ρεπορτάζ για όλα όσα δε μπορούσατε. αναδείξτε το πολιτιστικό κεφάλαιο με έμπρακτο τρόπο και όχι με αναπαραγωγή συναισθημάτων και μνημόσυνα. σχεδιάστε το κανάλι όπως θα θέλατε. κάντε λάθος. φωνάξτε ειδικούς και ζητήστε δημόσια την άποψη τους. διορθώστε. δώστε πρόσβαση στην παραγωγή περιεχομένου σε ομάδες πολιτών όχι με τη λογική όρμαστομικρόφωνομπάρμπα αλλά σε όσους πληρούν προσδιαγραφές ποιότητας που θα

θέσετε δημόσια και με διαβούλευση. αναδείξτε την ανάγκη μετάβασης της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης από δημόσιο πόρο σε δημόσιο αγαθό. αν δεν ξέρετε τι είναι αυτό φωνάξτε επιστήμονες να μας πουν ζωντανά. κρίνε τους επιστήμονες όχι κακόβουλα αλλά για να τους δείξετε τα όρια της επιστήμης τους. ξανακάντε λάθος. διορθώστε. ανοίξτε πραγματικό διάλογο με το εξωτερικό. μη φοβάστε την κριτική και βάλτε το δάχτυλο στις πληγές. κάντε αυτοκριτική. χωρίς άγχος και ενοχές αλλά με οδηγό τη λογική και της αξίες της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και της δημοκρατίας. πείτε την αλήθεια όπως την αντιλαμβάνεστε αλλά αντιληφθείτε την αλήθεια των άλλων. μην εκδικήστε τη μοίρα σας. μην αφήνετε τίποτα στη μοίρα, στο συναίσθημα και στην τύχη. το συναίσθημα θα υπάρχει ούτως ή άλλως, μην ανησυχείτε. μην πασχίζετε να μας αποδείξετε τη σημασία της δημόσιας τηλεόρασης, αποδείξτε την υπέρβαση που χρειάζεται. μαζέψτε τα λάβαρα. μην αφήνετε κανέναν να σας καπελώσει αλλά δώστε σε όλους χώρο. ορίστε τον όμως εσείς ως εργαζόμενοι που υπηρετούν ένα δημόσιο αγαθό και όχι κάποιο τσιφλίκι. μην επαναπαύεστε στους συνδικάλες. κοιτάξτε που σας έφτασαν. και σταματήστε επιτέλους να παίζετε θεοδωράκη. venceremos. #occupyert.»

Πρόσφατα βρέθηκα στο Λονδίνο για να παρακολουθήσω ή πιο σωστά να συμμετάσχω στο Secret Cinema. Μια φάση που ξεκίνησε από πεντακόσιους λάτρεις του κινηματογράφου τώρα έχει μια κοινότητα που αριθμεί διακόσιες χιλιάδες. Το concept είναι ότι όχι μόνο πας να παρακολουθήσεις μια ταινία χωρίς να ξέρεις ποια είναι αλλά και το ότι συμμετέχεις σε αυτή. Είναι εντυπωσιακό. Για κάθε ταινία φτιάχνεται και ένα ειδικό site το οποίο παρακολουθείς πριν πας για να μπεις στο κλίμα. Και όταν πας να τη δεις στο χώρο ο οποίο είναι συνήθως εντελώς απρόσμενος, και σίγουρα όχι κινηματογραφική αίθουσα, μένεις άναυδος. Έχουν αναπαραστήσει πλήρως τα σκηνικά της ταινίας και καλείσαι να ζήσεις την εμπειρία από πρώτο χέρι με τη βοήθεια συνήθως εβδομήντα πέντε ηθοποιών! Αυτό το μήνα η ομάδα του Secret Cinema είχε επιλέξει την ταινία Brazil του Τέρυ Γκίλλιαμ. Είναι η μεταφορά του 1984 του Τζορτζ Όργουελ στη μεγάλη οθόνη. Και επειδή η ζωή λατρεύει την ειρωνεία το σκάνδαλο «PRISMA» με τις παρακολουθήσεις των κοινωνικών δικτύων από την αμερικάνικη κυβέρνηση σκάει εκείνες τις μέρες καθιστώντας το Secret Cinema πιο επίκαιρο από ποτέ.

Μπαίνοντας στο τεράστιο κτήριο για να ζήσω την εμπειρία του SC μας υποδέχεται ένας τύπος με στρατιωτική στολή. «Καλώς ήλθατε πολίτες, πλέον όλοι είστε εργαζόμενοι της G.O.O.D. και είστε όλοι καλά. Όλοι εδώ περνάμε υπέροχα.» Για τις επόμενες πέντε ώρες θα ζούσαμε μια δυνατή διαδραστική εμπειρία μέσα σε έναν κόσμο επιτήρησης βγαλμένο από τις σελίδες του Όργουελ και του Τ. Γκίλλιαμ. Το βράδυ βρίσκω λίγο χρόνο να μιλήσω με την ομάδα του Secret Cinema. “Επιλέξαμε να κάνουμε το Brazil στο υποβαθμισμένο προάστιο του Κρόιντον, στο νότιο Λονδίνο για να περάσουμε ένα δυνατό μήνυμα. Το κτήριο που επιλέξαμε είναι από τα δεκάδες εγκαταλελειμμένα κτήρια που άφησαν πίσω τους οι εταιρίες φεύγοντας. Επίσης ένα από τα πιο δυνατά κομμάτια της εμπειρίας είναι όταν οι «τρομοκράτες» προσπαθούν να σε στρατολογήσουν για να ανατρέψεις το σύστημα. Ο λόγος τους είναι κάτι πάνω στο οποίο δουλέψαμε πάρα πολύ, είναι καθαρά πολιτικός» μου λέει η Τσάρλυ μια εκ των δύο σκηνοθετών. Την επόμενη μέρα πετάω για Αθήνα και το ίδιο βράδυ πέφτουν οι διακόπτες της ΕΡΤ. Σκέφτομαι. Μια αντίδραση όταν δεν έχει θετικό πρόσημο, όταν δεν αποτυπώνει το πώς φαντάζεσαι την επόμενη μέρα, δεν είναι αντίδραση. Είναι μια τρύπα στο νερό. Υ.Γ. Πέταξα στο Λονδίνο αφού έκανα μια διήμερη στάση στο Βουκουρέστι για το ICEEFEST, ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο πάνω στο digital marketing με εξαιρετικούς ομιλητές το οποίο διοργάνωνε η Think Digital. Ένας από αυτούς ήταν και ο Στηβ Βρανάκης, διευθυντής του Creative Lab της Google. Συζητήσαμε εκτενώς για το task force στο οποίο συμμετέχει μετά από πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης και αφορά την «εταιρική ταυτότητα» της Ελλάδας. Αυτό που μου άρεσε όμως περισσότερο σε αυτόν τον υπέροχο Έλληνα που δε μιλάει καλά καλά τα ελληνικά, ανάμεσα στα πάρα πολλά που είπαμε είναι το εξής. «Ξέρεις όταν μαζευόμαστε γύρω από ένα τραπέζι στη Google κανείς δε λέει όχι στον άλλο ούτε προσπαθεί να αποδομήσει τις ιδέες του. Αντίθετα τις επεκτείνει και χτίζει πάνω σε αυτές όπου στο τέλος της δημιουργικής αυτής διαδικασίας έχουμε ένα υπέροχο αποτέλεσμα σύνθεσης.» Σύνθεση, αυτό που ακριβώς μας λείπει σκέφτηκα για να μπορέσουμε επιτέλους να μεταβούμε από το εγώ στο εμείς. Γιατί αν κάτι λείπει από την Ελλάδα δεν είναι τα λεφτά αλλά αυτή μετάβαση…

Startup Live Athens #3:

Βιώσιμη Πραγματικότητα To Startup Live Athens #3 είναι πλέον ιστορία. Το τριήμερο 7,8 και 9 Ιουνίου 2013 οκτώ ομάδες δούλεψαν σκληρά πάνω στις ιδέες τους και έφτασαν ακόμα πιο κοντά στην υλοποίησή τους. Με έμφαση σε επιχειρηματικές ιδέες από τον τουρισμό, την εκπαίδευση την υγεία και τον πολιτισμό, η ομάδα του Startup Live Athens #3 έδωσε ένα κίνητρο να σκεφτούμε όλοι μας πως θα διαμορφώσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τη χώρα. Το φιλόξενο περιβάλλον του Startup Live Athens έδωσε τη δυνατότητα σε ιδέες που απέχουν από τα συνηθισμένα (πλέον) tech start ups να βρουν ταλέντο, γνώση και μέθοδο για να γίνουν προϊόντα ή υπηρεσίες.

του Αλέξη Κομσέλη Διευθυντή του ALBA Hub for Enterprise and Development, ALBA Graduate Business School at The American College of Greece

Γ

ια άλλη μια χρονιά είχαμε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε τη διοργάνωση στο ALBA Graduate Business School και εγώ την τιμή να είμαι ανάμεσα στους μέντορες. Η συνεργασία με τους συμμετέχοντες, την οργανωτική ομάδα της εκδήλωσης και τους υπόλοιπους μέντορες αποτέλεσε ένα ευχάριστο μέρος της ενασχόληση με το οικοσύστημα της νέας επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Και έναν λόγο για να θέλει κάποιος να επενδύσει ακόμα περισσότερο σε αυτό. Την Παρασκευή παρουσιάστηκαν στην έναρξη του Startup Live Athens γύρω στις 15 ιδέες. Η ωριμότητα των συμμετεχόντων επέτρεψε στις ιδέες που βρήκαν κοινή αποδοχή και συμπληρωματικές γνώσεις να μπουν στη διαγωνιστική διαδικασία. Από το Σάββατο το πρωί οι 8 ομάδες εγκαταστάθηκαν στους χώρους τους και άρχισαν να ζυμώνουν τις ιδέες που επέλεξαν. Διαφωνίες, συζητήσεις, συνέργειες, ριζικές αλλαγές και παρεμβάσεις από τους μέντορες έκαναν τις ομάδες να διαμορφώσουν τη δική τους πρόταση για την βιωσιμότητα της οικονομίας μας. Σε ένα περιβάλλον συνεργασίας που οι νέοι των ομάδων καθοδηγούσαν τους μεγαλύτερους στα σύγχρονα επιχειρηματικά εργαλεία, ενώ οι παλιότεροι μοιραζόντουσαν τις εμπειρίες τους.

Στην τελική παρουσίαση της Κυριακής, οι ιδέες της Παρασκευής είχαν αποκτήσει δομή επιχειρηματικού σχεδίου. Οι ομάδες είχαν τρία λεπτά η κάθε μια για να πείσουν τους κριτές. Για την ιστορία, την πρώτη θέση κατέκτησε η AppliVersity που θα συνδέει υποψήφιους προγραμμάτων κορυφαίων πανεπιστημίων με γνώστες του ακαδημαϊκού χώρου. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η SimpleApps, μία online πλατφόρμα που επιτρέπει τη δημιουργία και διαχείριση εταιρικών εφαρμογών για smartphones και tablets από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Ενώ την τρίτη θέση κατέκτησε η Foodle, μηχανή αναζήτησης για συνταγές με βάση τα υλικά που έχει ο χρήστης στο ψυγείο του. Επίσης, το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ που είχε προαναγγείλει το Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη και θα αφορούσε σε ιδέες πάνω στον τομέα του πολιτισμού δόθηκε στη LocArt, μία ιδέα η οποία στοχεύει να ενδυναμώσει τις τοπικές κοινότητες μέσω της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς και τέχνης, προβάλλοντας αυθεντικές τουριστικές εμπειρίες σε Έλληνες και ξένους επισκέπτες. Οι υπόλοιπες ιδέες που παρουσιάστηκαν ήταν το athens’ agora, το Wunderheft, η πλατφόρμα people & ideas και το You Curate.

Το www.ask4food.gr είναι το μεγαλύτερο ελληνικό community site με κριτικές εστιατορίων από πελάτες! Η ομάδα του ask4food.gr επέλεξε και παρουσιάζει μέσα από σχόλια των χρηστών του κάποια από τα εστιατόρια που ξεχώρισαν τους προηγούμενους μήνες! Χοντρό Αλάτι

ωραίες σαλάτες.” “‘Τα Βράχια της Πειραϊκής’ είναι από τα ελάχιστα Σχάρα στο Ν. Ψυχικο (Πηνελόπης Δέλτα 18, μέρη της πειραιώτικης ακτογραμμής που αξίζει τηλ: 210 6711131)/ 6-14 €/άτομο να καθίσεις, όπως φαίνεται από τον κόσμο που > Έγραψαν: περιμένει όρθιος για να αδειάσει τραπέζι αλλά “Ο γύρος του από τους καλύτερους που έχω και από τις κακές κριτικές που παίρνουν στο site φάει πανελλαδικά, γύρος κοτόπουλο επίσης πολύ καλός και φαίνεται ότι είναι φρέσκο κρέας τα παρακείμενα ψαρομάγαζα.” χωρίς πολλά πολλά μπαχαρικά! Από καλαμάκια πήραμε τα «Χοντρό Αλάτι» τα οποία είναι Tamam μαριναρισμένα και πολύ γευστικά αλλά και Πολίτικη Κουζίνα στη Ν. Φιλαδέλφεια (Κοαπλά που ήταν στην κυριολεξία αφρός-πεντα- λοκοτρώνη 12 - Πλατεία Νησίδας, τηλ: 210 μάλακα!”

2318163) / 13-20 €/άτομο “Το σέρβις είναι γλυκύτατο με κοπέλες που > Έγραψαν: σερβίρουν και εξυπηρετούν χωρίς στραβομου- “Η σαλάτα ήταν πραγματικά μεγάλου ως τσουνιές και γκρίνιες, και άμεσο!” τεραστίου μεγέθους, ψιλοκομμένη, με έντονες “1 μερίδα χοιρινό γύρο συνοδευόμενη από τα αντιθέσεις ειδών. Σερβιριστήκαμε δις έκαστος προαναφερθέντα συνοδευτικά. Ο γύρος καλο- και έμεινε και στο πιάτο. Βαθμολογία : 4/4” ψημένος, ζουμερός, πραγματικά ατελείωτος!! “Το κούσμπασι δεν ήταν επώδυνα καυτερό, Ειλικρινά από τους καλύτερους και ‘’πλουσιαλλά είχε το «πικάντικό» του, σε κανονική ότερους’’ που έχω δοκιμάσει (έχω ιδιαίτερη προς μεγάλη μερίδα. Το γιαουρτλού ήταν πάρα αδυναμία σε αυτό το πιάτο).” πολύ προσεγμένο ποιοτικά, ακόμα και για αυ“Εξαιρετική ποιότητα-καταπληκτικό value for στηρούς κριτές του κεμπάπ, όπως η σύντροφος money. Είμαι βέβαιος ότι θα ακολουθήσουν και και σε επίσης ικανοποιητική μερίδα. Βαθμολοάλλες επισκέψεις, διότι θέλω να δοκιμάσω το γία : 3,5/4” κεμπάπ και τα χοιρινά μπριζολάκια.” “Παραγγείλαμε σουτζούκλι (θεσπέσιο), κοτόπουλο σουβλάκι (εξαιρετικό), γιαουρτλού κεμπάπ (άψογο), σαλάτα ταμάμ (καλή), συνοΤα βράχια της Πειραϊκής δευόμενα απο το θεϊκό ζυμωτό ψωμάκι τους. Ψαροταβέρνα στην Πειραϊκή (Ακτή ΘεμιστοΓενικά ποιότητα φαγητού, τέλεια.” κλέους 300, τηλ: 210 4538461) / 12-19 €/ “Μία προειδοποίηση, το καταπληκτικό Αδανα άτομο κεμπάπ του, είναι πραγματική βόμβα πιπεριού> Έγραψαν: “Καταρχην να ξέρετε ότι ειναι ενα μικρο σχετικά καυτερής γέμισης και δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσει να το φάει κάποιος που δεν αντέταβερνακι που γινεται πανικός. Το δίπλα ακριβως, ο Διάσημος, ήταν άδειο (μπηκα μόλις χει τα πολύύύύύύ καυτερά πιάτα!Η τιμή των κεμπάπ στα 6,5 ευρώ και μερίδες που άνετα τώρα στο ask και διαβάζοντας κριτικές κατάλαβα το γιατί). Θέα στη θάλασσα απλά μαγική. τρώνε δύο άτομα.” Κρατησεις δεν κάνει, αλλά να πάτε. Εξηυπηρέ- “Η εξυπηρέτηση άψογη και το περιβάλλον καλό. Το μαγαζί προσφέρει πολύ υψηλής ποιτηση τυπικη, όλα οκ, και πολύ γρηγορη.” ότητας υπηρεσίες σε συνδυασμό με το άψογο “Δε θα περίμενα σε τόσο προνομιούχο σημείο σέρβις και το σημαντικότερο....σε πάρα πολύ της Πειραϊκής και με την ποιότητα των πιάτων που δοκιμάσαμε να είναι τόσο χαμηλές οι τιμές. καλές τιμές.” Τα ορεκτικά είναι στα 3-4€ και τα μικρά τηγανητά ψαράκια (γαύρος, μαρίδα και λοιπά) στα Trapezaria 5€. Καλαμαράκια νομίζω 5€ και μύδια 6€. Δεν Μοντέρνα Κουζίνα στου Μακρυγιάννη (Θεοπήραμε κάποιο μεγάλο ψάρι, που θα κόστιζε δώρου Νέγρη 1, τηλ: 210 9213500) / 24-32 ακριβότερα, όπως είδα όμως και στα περισσό- €/άτομο τερα τραπέζια ο κόσμος προτιμά ψαρομεζέδες > Έγραψαν: στο μέρος αυτό γιατί είναι όλοι καλοφτιαγμένοι. “Το μαγαζί είναι όμορφο με κουλ διακόσμηση Είδα γαύρο ξιδάτο, χταποδάκι ψιλοκομμένο ξι- και εξυπηρετικούς ευγενικούς ανθρώπους στο δάτο κι αυτό μάλλον, σερβις. Μικρό και μαζεμένο.

Πρωτότυπος κατάλογος, απαγόρευση καπνίσματος, δυνατότητα επιλογής κρασιού σε ποτήρι από ποικιλία τύπων, ενδιαφέρουσα λίστα κρασιών και μπύρας.” “Πρώτα: καλάθακι με τρία είδη ψωμιού (πολυσπορο, άσπρο και μαύρο). Ολα παν φρέσκα και κατα 99% με προζυμι. Συνοδευόταν απο ντιπ ταραμοσαλατας και ελιών με ελαιόλαδο. Η ταραμοσαλατα θα μπορούσε να αποτελεί και ορεκτικο του μενου. Αναλαφρη,γευστικοτατη, ..ήθελες κι άλλο....πράσινη σαλάτα με κυδωνια, φουντουκια και κατσικίσιο τυρί. Παρά πολύ γευστική. Πολύ ωραία σως, φρεσκοτατα λαχανικά.” “Κυρίως: κριθαροτο με άρωμα πορτοκαλί και μοσχαρισιο κρέας. Γευστικοτατο, πλούσιο, τέλεια μαγειρεμενο κρέας που ελιωνε στο στόμα, τέλεια βρασμενο και δεμένο κριθαρακι. Παίρνει 9/10. φιλέτο συκώτι με χόρτα φρικασε. Σε όσους αρεσουν οι γεύσεις αυτές, να το προτιμήσουν οπωσδηποτε. Το συκώτι παρά πολυ μαλακό φρέσκο, χωρίς νεύρα, τέλεια μαγειρεμενο ενώ για το φρικασε δεν έχω λόγια. Αριστο.”

Ο Γιώργος Πολίτικη Κουζίνα στη Βούλα (Παπάγου 26, τηλ: 210 8992152) / 22-32 €/άτομο > Έγραψαν: “Η ποιότητα του φαγητού είναι το δυνατό σημείο του εστιατορίου. Ο σεφ παρασκευάζει ο ίδιος όλα τα πιάτα, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία κυρίως για τα ορεκτικά, τα οποία σπάνια βρίσκει κανείς χειροποίητα και σε τόσο πετυχημένες εκτελέσεις” “Χιουνκαρ (εξαιρετικό κρέας με καταπληκτική μελιτζάνα), ντολμάδες (πάρα πολύ καλοί)” “Εξαιρετικός - ζεστός χώρος, η εξυπηρέτιση εξαιρετικότατη και το φαγητό... απλά κορυφαίο!!” “Η εξυπηρέτηση ευγενική με τον κύριο Γιώργο να έρθει στο τραπέζι μας και να μας εξηγήσει τη σύνθεση του μενού και τη σύζυγό του να μας σερβίρει. Ανοιχτόκαρδοι και ευγενικοί, άνετοι και ευχάριστοι, όπως άλλωστε οι περισσότεροι Πολίτες” “χούμους, ίσως το καλύτερο που έχω δοκιμάσει στην Αθήνα(6€)” “Και ερχόμαστε στους ντολμάδες! Όλα τα λεφτά! Σα να έτρωγα στο σπίτι μου. Χέρι μαστόρικο! Τί να πρωτοφάς? Το γιαπράκ σαρμά γεμάτο από κρεατάκι ή το άλλο με το λάχανο?”

Στο ask4food.gr οι ιδιοκτήτες των εστιατορίων έχουν το δικό τους βήμα! Απαντούν δημόσια σε κριτικές χρηστών, διαχειρίζονται την παρουσία του καταστήματός τους και δημοσιεύουν προτάσεις και ανακοινώσεις για τα εστιατόριά τους. Επισκεφθείτε το www.ask4food.gr, δείτε ποια εστιατόρια της Αθήνας άφησαν ικανοποιημένους πελάτες και γράψτε τη δική σας γνώμη!

Call to innovation Ο νικητής

Organery

Το project του Γιάννη Μουργή, Organery αποσκοπεί στην επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης οργανικών απορριμμάτων με τρόπο καινοτόμο και αποδοτικό. Η πρόταση αφορά στην ολοκληρωμένη συνοικιακή κομποστοποίηση με «έξυπνους» κάδους διαχείρισης που αναγνωρίζουν ψηφιακά το οργανικό DNA των απορριμμάτων. Επίσης δίνονται κίνητρα για συμμετοχή στη διαδικασία, αφού το σύστημα επιστρέφει εμπράκτως πολλαπλά οφέλη σε κάθε συμμετέχοντα που ακολουθεί τους κανόνες (π,χ, εξαργύρωση πόντων με εκπτωτικά κουπόνια σε super markets)

Τ

ο Call to Innovation είναι μια πρωτοβουλία του TEDxAcademy. Στις 15 Απριλίου στο μουσείο Μπενάκη παρουσιάστηκαν οι συμμετοχές και ανακοινώθηκε από την επιτροπή του Call to Innovation η νικήτρια ομάδα. Ο Γιάννη Μουργής εκπροσωπώντας το Organery μας λέει τι έκανε το project του να έρθει στην πρώτη θέση.

υπόβαθρο της ομάδας, μας οδήγησε στη δημιουργία αυτού του εγχειρήματος. Κατά το παρελθόν, τα μέλη της ομάδας μας απέσπασαν αξιόλογες διακρίσεις σε διαφορετικά πεδία: τόσο εγώ στον επιχειρηματικό στίβο, όσο και ο Ιπποκράτης Παπαδημηράκος και ο Θεόδωρος Νικολακόπουλος, στο επιστημονικό-ερευνητικό στερέωμα.

Ποια είναι η σύνθεση της ομάδας του Organery; Ο πυρήνας της ομάδας αποτελείται από εμένα και δύο τεχνολογικά μυαλά, τον Ιπποκράτη Παπαδημητράκο, μηχανικό παραγωγής -ένα μικρός DaVinci με καινοτόμα συλλογιστική- και τον Θεώδορο Νικολακόπουλο, ηλεκτρολόγο μηχανικό -έναν άνθρωπο που από το γυμνάσιο εκπροσωπούσε την Ελλάδα σε παγκόσμιους διαγωνισμούς φυσικής, μαθηματικών και αστρονομίας. Οφείλω να αναφέρω τόσο την συμβολή του Κ. Κουλοχέρη στον τελικό της Ευρωπαϊκής τράπεζας επενδύσεων, τα εκπληκτικά γραφικά της Κ. Βλασσοπούλου, τις λαμπρές ιδέες του Τάρεκ Ντεζίρ. Σίγουρα, η ομάδα μας θα ανανεώνεται και είναι ανοιχτή σε ανθρώπους που έχουν το ίδιο πάθος, ιδέες και όραμα με εμάς.

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στο project; Υπήρχαν πρόσωπα και καταστάσεις που αποθάρρυναν ή υποστήριξαν αντίστοιχα; Μας έχουν στηρίξει αρκετοί άνθρωποι. Κοιτάξτε, στα Ελληνικά Πανεπιστήμια πρόσφατα δημιουργήθηκαν οι μονάδες καινοτομίας οι οποίες είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει δημιουργηθεί εκεί την τελευταία δεκαετία. Αυτοί μας ανέδειξαν και μας τροφοδότησαν με τα εργαλεία που χρειαζόμασταν Τόσο η μονάδα καινοτομίας της ΑΣΟΕΕ η οποία απέσπασε παγκόσμια αριστεία, όσο και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου μας έχουν υποστηρίξει όλο αυτό το διάστημα.

Πως προέκυψε το Organery; Η καθημερινή ενασχόληση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική πόλη, σε συνδυασμό με το άρτιο επιστημονικό

Τι πιστεύεις για το call to innovation; Το call to innovation δεν είναι απλά ένας ακόμα διαγωνισμός. Είναι το εφαλτήριο για να αλλάξει η ζωή των Ελλήνων, εστιάζοντας σε καινοτομίες μεγάλης κλίμακας. Έγινε πρώτη φορά φέτος και κατάφερε να συγκεντρώσει τις σημαντικότερες ιδέες Ελλήνων από όλη την Ελλάδα και την ομογένεια. Το επίπεδο ήταν υψηλότερο από πανευρωπαϊκούς διαγωνι-

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Έχεις μια ιδέα που θα λύσει κάποιο από τα προβλήματα της Ελλάδας και θα επηρεάσει θετικά τη ζωή 1 εκ. Ελλήνων, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία;

ΤΟ ΕΠΑΘΛΟ

Υποτροφία για το 2013 Graduate Studies Program στο Singularity University στην California, αξίας $30,000!

σμούς σημαντικότατων φορέων ενώ στη κριτική επιτροπή ήταν αξιοσέβαστες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας που δημιουργεί, παρά την κρίση όπως ο Δρ. Γραμματικάκης, Διομήδης Σπινέλης, ο Α. Ραπτόπουλος. Εμείς ως ομάδα και εγώ προσωπικά, θα συμβάλουμε, με όλη μας την καρδιά, για να προετοιμάσουμε τις επόμενες φουρνιές φιλόδοξων εγχειρημάτων. Δεν έχει τόσο σημασία η νίκη μας στον πρώτο διαγωνισμό, όσο η δημιουργία μίας κοινότητας η οποία θα συνεργάζεται για να εμπνεύσει την κοινωνία να προχωρήσει μπροστά. Σίγουρα το μέλλον προδιαγράφεται συναρπαστικό!

H συμμετοχή σας σε θεσμούς όπως τα start up weekends σε βοήθησαν στην ανάπτυξη της ιδέας σας; Πρακτικά η ιδέα μας αναγεννιέται μέσα από διαγωνισμούς. Ήταν στα σπάργανα αρκετά χρόνια, αλλά πήρε σάρκα και οστά στον τελικό του διαγωνισμού κοινωνικής επιχειρηματικότητας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Εξελίχθηκε τεχνολογικά στο start up weekend και αναδείχτηκε σε παγκόσμια καινοτομία στο Call to innovation. Είναι ένας τρόπος να εξελισσόμαστε αναπόσπαστοι, να δοκιμάζουμε ιδέες και διαφορετικές οπτικές. Τι περιμένεις να δεις/βρεις/βιώσεις στο Singularity University στην Καλιφόρνια; Αυτό που λείπει από την Ελλάδα του σήμερα. Τη στήριξη στην καινοτομία και την εφευρετικότητα των νέων με κάθε μέσο. Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι αυτό το πανεπιστήμιο αξιοποιεί τεχνολογίες της NASA για να δώσει λύσεις στα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα του πλανήτη. Σκοπός μου είναι να προωθήσω το project όσο πιο καλά μπορώ και να γυρίσω πίσω γεμάτος γνώσεις και ιδέες τις οποίες θα τις μετουσιώσω σε πράξη.

Trinidad and Tobago η χώρα με το μεγαλύτερο καρναβάλι μετά το Ρίο, με τους ανθρώπους με την πιο «σέξυ προφορά αγγλικών!», τις άπειρες εξωτικές παραλίες, και μητέρα πατρίδα του Angostura Rum. Με αφορμή το καλοκαίρι που ήρθε, αλλά και την αναζήτηση του cocktail που θα μας συνοδεύει, ρωτήσαμε 4 αναγνωρίσιμους bartenders για την εμπειρία τους εκεί καθώς και την ιδανική συνταγή για τα καλοκαιρινά μας βράδια.

Γιάννης Κοροβέσης, Osterman Το Port of Spain ανήκει, μαζί με το Rio de Janeiro και την Νέα Ορλεάνη, στην κορυφή της λίστας των πόλεων με τις μεγαλύτερες

www.apolafste.ypefthina.eneap.gr

ρας φωτό: Δημήτρης Μπού

Baba Au Rum Η εμπειρία μου στο Trinidad and Tobago μου άφησε πολλές ιδιαίτερες αναμνήσεις! Πρόκειται για έναν ταλαιπωρημένο από τους κατακτητές του λαό, που μετά βίας ξεπερνά το 1 εκατομμύριο, η κουλτούρα του οποίου ωστόσο δεν σταμάτησε να εξελίσσεται καθ’όλη την διάρκεια του 20ου αιώνα. Εκεί γεννήθηκε η «calypso», το μουσικό ιδίωμα που τα τελευταία χρόνια, μαζί με την «soca», αποτελούν τους χαρακτηριστικούς ήχους του νησιού. Ειδικά κατά την διάρκεια του καρναβαλιού η μουσική είναι παντού, και η αλήθεια είναι ότι με δυσκολία μπορείς να τους αντέξεις μετά από 48 ώρες συνεχούς ακρόασης! «Ι’m Trini to da bone» είναι μια από τις φράσεις των ντόπιων που μου έχει μείνει, με την χαρακτηριστική τραγουδιστή αγγλική προφορά, η οποία κατατάσσεται μέσα στις «10 πιο sexy προφορές του κόσμου»! (θα ήθελα να ξέρω ποιες είναι οι άλλες 9) Τέλος δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο στην ζέστη της Καραϊβικής από ένα παγωμένο «LLB», δηλαδή «Lemon, Lime & Bitters». Πρόκειται για ένα cocktail αγαπημένο όλων των κατοίκων του νησιού, παρασκευασμένο από Angostura, συσκευασμένο σε γυάλινο μπουκάλι ή αλουμινένιο κουτάκι. Το συναντάς παντού, σκέτο ή και με ρούμι.... Ή αλλιώς το φτιάχνεις μόνος σου, χρησιμοποιώντας φρέσκο lime, sprite και μπόλικα Angostura bitters!

φωτό: Κατερίνα Πασπαλιάρη

Θάνος Προυναρους,

Θάνος ΠρουνάροYς Κόκτειλ REMEMBER THE BRAIN 55 ml Angostura Rum 7 ετών 20 ml Antica Formula vermouth 15 ml Cherry Marnier liqueur 1/2 bar-spoon Absinthe Διαδικασία Όλα τα υλικά τοποθετούνται σε mixing glass. Ανακατεύουμε με καλό πάγο για 20-30 δευτερόλεπτα. Σερβίρουμε σε ποτήρι του κοκτέιλ χωρίς πάγο. Διακοσμούμε με φρέσκο κεράσι

και πιο διάσημες εορταστικές εκδηλώσεις του Mardi Gras παγκοσμίως. Στο Port of Spain οι ετήσιες εκδηλώσεις του Mardi Gras ξεκινούν με το «J’ouvert», μία σύμπτυξη των γαλλικών λέξεων «jour ouvert», που θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «Ανοικτό Ξημέρωμα». Η γιορτή ξεκινά από τις 3.00 τα ξημερώματα της ημέρας πριν την κύρια παρέλαση του επίσημου καρναβαλιού, περιλαμβάνοντας παρελάσεις στη μέση του δρόμου διαφόρων ομάδων υπό τους ήχους κινητών μπαντών «pannists», αλλά και πολλές «αγκαλιές» - όπου όλοι πασαλείβονται μεταξύ τους με λάσπη και χρώμα μέχρι να γίνουν αγνώριστοι! Οι διονυσιακές παρελάσεις έχουν και κοινωνικό υπόβαθρο, αφού σε μεγάλο βαθμό η γιορτή αποτελεί φόρο τιμής στην απελευθέρωση των σκλάβων στις ΗΠΑ που ξεκίνησε από τις Μπαχάμες το 1838, και την συμμετοχή των ελεύθερων πλέον ανθρώπων στο καρναβάλι, το οποίο μέχρι τότε αποτελούσε προνόμιο μόνο των λευκών. Θυμάμαι ότι είχα μία νύχτα να ξεκουραστώ. Μία νύχτα πριν την «ημέρα καταστροφής» - που θα έλεγε και ο Κηλαηδόνης, την ημέρα της κορύφωσης των εορτασμών του Mardi Gras, την ημέρα που όλο το Trinidad & Tobago περιμένει και προετοιμάζεται για αυτήν, όταν όλοι ξεχύνονται στο δρόμο και διασκεδάζουν σαν να μην υπάρχει αύριο. Άλλο όμως να στα λέω κι άλλο να τα ζεις!

Γιάννης Κοροβέσης Κόκτειλ Dr. Funk 45ml Angostura Rum 5 ετών 30ml Ypioca Cachaca 15ml χυμός λεμονιού 15m σπιτική γρεναδινη 10ml σιρόπι ζάχαρης (2:1) 7.5ml αψεντι 1/5 λαιμ στυμμενο με το κέλυφος του κι αυτό μέσα στο σεικερ Διαδικασία Χτυπάμε όλα μαζί τα υλικά μέσα στο σεικερ με κανονικό και λίγο τριμμένο πάγο. Σουρώνουμε σε μεγάλο ποτήρι ή κεραμικο ποτήρι τύπου tiki και διακοσμούμε με μια σφήνα λαιμ και μια πλούσια κορυφή δυοσμου.

Ξαβιέ Μισαηλίδης, Holy Spirit Trinidad and Tobago, ο εξωτικός παράδεισος όπου το ρούμι ρέει άφθονο και οι άνθρωποι εκεί έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν! Αυτά που μου έχουν μείνει από το ταξίδι μου εκεί είναι προφανώς το ρούμι, όπου υπάρχει παντού στην καθημερινότητα των κατοίκων, αλλά και η μόνιμη επιθυμία τους να το «καταναλώσουν». Οι άνθρωποι του Τρινιντάντ έχουν μία άσβσεστη φλόγα για πάρτι! Σε κάθε στιγμή χαμογελούν και τραγουδούν λες και είναι γιορτή. Πέρα από φοβεροί και ιδιαίτερα φιλικοί, είναι και όμορφος λαός. Η μίξη εθνών και λαών εκεί είναι τέτοια που ο καθένας έχει μάλλον ένα

Τι είναι το Trinidad για μένα; Ένα συνονθύλευμα από διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικά αρώματα και γεύσεις, διαφορετικά χρώματα που εναρμονίζονται πλήρως στο νοτιότερο νησί της Καραϊβικής. Είναι οι άνθρωποι, τα χαμόγελά τους, η φιλοξενία τους, το πάθος τους για χορό και μουσική, για διασκέδαση και καλοπέραση. Όλα αυτά αποκαλύπτονται απλόχερα την εβδομάδα του καρναβαλιού. Η ατμόσφαιρα ηλεκτρισμένη, γεμάτη ενέργεια, σε προσκαλεί να βιώσεις και την παραμικρή λεπτομέρεια: από το «bake and shark» - το αντίστοιχο «σουβλάκι» του Trinidad, έως την υπέροχη συλλογή των ρούμι Angostura, η φιλοσοφία των οποίων ταιριάζει απόλυτα με την κουλτούρα των ανθρώπων που τα περιβάλλουν. Ως brand ambassador της Angostura στην Ελλάδα, η αγάπη μου για το ρούμι ενισχύθηκε όταν είδα από κοντά την προσοχή και το πάθος στην παραγωγή, τόσο των ρούμι όσο και των bitters του οίκου, στον διαγωνισμό Angostura Global Challenge. Αυτό που μας ένωσε όλους όσους βρεθήκαμε εκεί ήταν το πάθος και η αγάπη για το ρούμι και τα bitters της Angostura. Το μόνο που μένει, είναι να πάρετε και εσείς μια γεύση του Trinidad απολαμβάνοντας το αγαπημένο σας cocktail με ρούμι Angostura! Χρήστος Αξαρλής Κόκτειλ Advanced Boogie Colada 60ml Angostura Reserva 50ml φρέσκο πολτό ανανά 40ml φρέσκο πολτό καρύδας 10ml πολτό φρούτων του πάθους 10ml φρέσκο στυμμένο χυμό λεμόνι 30ml σιρόπι ζάχαρης 20ml Τεντούρα Roots 2 δόσεις Angostura Aromatic Bitters

Διαδικασία: Χτυπάμε όλα τα συστατικά στο shaker και σουρώνουμε σε μεγάλο ποτήρι τύπου Hurricane. Γαρνίρουμε με ροδέλα ανανά και ομπρελίτσα cocktail.

μοναδικό μίγμα χαρακτηριστικών, με αποτέλεσμα να βλέπεις παντού πανέμορφες γυναίκες. Για το τέλος, το αποστακτήριο του Angostura μου έκανε φοβερή εντύπωση, το αποικιακό κτίριο με τις ράγες που καταλήγουν στο λιμάνι

Ξαβιέ Μισαηλίδης Κόκτειλ “My” Tai Διαδικασία: 20 ml Angostura 1824 Χτυπάμε όλα τα συστατικά στο 50 ml Angostura Rum 7 ετών shaker και σουρώνουμε σε 30ml sugar cane syrup 30 ml fresh pink grapefruit juice Julep Mug με τριμμένο πάγο και ψεκάζουμε με Angostura 30 ml fresh pineapple juice Aromatic Bitters. Γαρνίρουμε 30 ml fresh lime juice με grapefruit slice, φύλλο 20 ml fresh lemon juice μέντας και lime wedge.

15 ml homemade orgeat syrup 4 dashes Angostura aromatic Bitters

φωτό: Μυρτώ Παντέλογλου

Χρήστος Αξαρλής, Boogie Bar

και έχουν μείνει από τότε, σε ταξιδεύει σε άλλη εποχή. Θα ήθελα να ζω εκεί να δοκιμάζω ρούμι, και να πειραματίζομαι με αυτό. Ο καλύτερος τρόπος να καταλάβεις το Trinidad είναι να το επισκεφτείς, αλλά με ένα καλό Angostura Cocktail και στο βάθος να ακούγεται το Rum and coca cola από τον Lord Invader σίγουρα θα είσαι καλά προετοιμασμένος…

«Mην

που

τραβήξεις

δείχνει

κάτι.

Με

εικόνας

απλά,

τον

συνθέσεις

μια

τα

μέσα

φωτογραφία

πώς

τρόπο

μοιάζει

που

στοιχεία

σε

ένα

θα

μιας

κάδρο,

Μάθημα Ελληνικής Ιστορίας Κωνσταντίνος Μάνος

Constantine Manos

Με αφορμή την παρουσίαση της έκθεσης “Α Greek Portfolio, 50 χρόνια μετά”, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον σπουδαίο Έλληνα φωτογράφο, Κωνσταντίνο Μάνο. Ο Κωνσταντίνος Μάνος είναι μέλος του διεθνούς πρακτορείου Magnum Photos. Έργα του φιλοξενούνται στην μόνιμη συλλογή του ΜΟΜΑ, ενώ θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ου αιώνα.

δείξε

μας

κάτι

που

δεν

έχουμε

δει ποτέ πριν, και δεν θα δούμε

ποτέ

ξανά».

συνέντευξη στον Χάρη Καπλανίδη

Tο έργο σας “A Greek Portfolio” καλλιτεχνικά θεωρείται ένα πολύ ώριμο έργο, και όμως εσείς το δημιουργήσατε στα 28. Ηλικία μικρή για κάποιον φωτογράφο πόσο μάλλον αυτοδίδακτο. Πώς το καταφέρατε αυτό; Ήμουν 28 χρονών όταν το δούλευα, αλλά δούλευα από πολύ μικρός. Ήμουν 13 χρονών όταν πρωτοπήγα στην φωτογραφική λέσχη, συνεπώς δεν νομίζω ότι ήμουν πολύ νέος. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να είσαι σε κάποια ηλικία για να τραβήξεις μια καλή φωτογραφία. Υπάρχουν παιδιά 15 χρονών που παίζουν βιολί σε συμφωνικές ορχήστρες, και το βιολί πιστέψτε με είναι πολύ πιο δύσκολο από την φωτογραφική μηχανή. Το θέμα της ηλικίας δεν το καταλαβαίνω, άρχισα μικρός, δούλεψα σκληρά και συστηματικά, δεν είχα κακές επιρροές και έκανα αυτό που μου βγήκε φυσικά. Πριν από το “A Greek Portfolio” είχα κάνει ένα φωτογραφικό λεύκωμα για

την Συμφωνική Ορχήστρα. Νομίζω ότι ήμουν αρκετά ώριμος, είχα δουλέψει αρκετά σαν φωτογράφος, είχα μάθει την τέχνη μου, και παρότι ήταν πιο δύσκολο από ότι είναι τώρα δεν πιστεύω ότι έκανα κάτι ξεχωριστό. Με ποιο τρόπο φωτογραφίζετε τα θέματά σας; Πάντα προσπαθώ να είμαι πολύ κοντά στο θέμα μου. Χρησιμοποιώ ευρυγώνιο φακό 35mm σε full frame μηχανή και συνήθως το θέμα μου είναι στα 2-3 μέτρα. Προσπαθώ να μένω απαρατήρητος, να είμαι φυσικό μέρος της σκηνής ώστε οι άνθρωποι εκεί απλά να συνεχίζουν να κάνουν αυτό που έκαναν. Σε καμία λήψη μου οι πρωταγωνιστές δεν κοιτάνε τον φακό. Αν έχω λήψη με άνθρωπο που κοιτάει τον φακό συνήθως την πετάω. Φωτογραφίζω μία στιγμή που δεν πρόκειται να επαναληφθεί ποτέ. Ποιες ήταν οι επιρροές σας και ποια ήταν η

πηγή της έμπνευσή σας; Είμαι πάρα πολύ επηρεασμένος από τον μεγάλο φωτογράφο Henry Cartier-Bresson. Τον είχα μελετήσει πολύ, τα βιβλία του, τις εικόνες του, είχα διαβάσει για τον τρόπο που δούλευε, έμαθα τι μηχανή χρησιμοποιούσε και τι είδους φιλμ. Θυμάμαι δούλευα για μια περίοδο όπου πουλούσα την μία φωτογραφία 2$ για να μαζέψω χρήματα να αγοράσω μια Leica, ακόμα, τότε στην Αμερική το μόνο φιλμ που έβρισκες ήταν Kodak και για να βρω το φιλμ της Ilford που χρησιμοποιούσε ο Cartier-Bresson το είχα παραγγείλει από την Νέα Υόρκη. Ο Cartier-Bresson ήταν η μεγάλη μου επιρροή. Στην ζωή μου εμπνέομαι από την μουσική. Αγαπώ την κλασσική μουσική, παίζω φλάουτο. Μάλιστα έπαιζα και με την συμφωνική ορχήστρα του πανεπιστημίου, αλλά ήμουν πολύ κακός μπροστά στο κοινό, έτσι προτίμησα να γίνω εγώ ο παρατηρητής και όχι το θέαμα.

Το “ A Greek Portfolio ” παρομοιάζεται συχνά με το έργο του Eugene Smith “To Ισπανικό χωριό”, το γνωρίζετε; Διακρίνετε κοινά σημεία ή διαφορές; Φυσικά και το γνωρίζω, μάλιστα την είχα δει αυτήν την δουλειά πριν επισκεφτώ την Ελλάδα για το “AGP”. Ο Eugene Smith ήταν ο δεύτερος μεγάλος μου μέντορας, μετά τον Cartier-Bresson, όχι μόνο για την ματιά του στην φωτογραφία αλλά και για τα τυπώματά του, την τεχνική. Ο Eugene Smith ήταν εξαιρετικός τεχνικά, γνώριζε πολύ καλά τα μυστικά του σκοτεινού θαλάμου ενώ ο Cartier-Bresson δεν είχε μπει ποτέ σε σκοτεινό θάλαμο. Φυσικά και έχω επηρεαστεί από την δουλειά του, αλλά θεωρώ ότι η δουλειά μου στο “AGP” είναι πιο φυσική, νατουραλιστική, και λίγο πιο ελαφριά. Ο Eugene Smith έχει ένα ύφος αρκετά πιο βαρύ και σοβαρό. Επίσης η δουλεία μου στο AGP είναι πολύ μεγαλύτερη γιατί γύρισα όλη την Ελλάδα για δύο χρόνια και τράβηξα εκατοντά

δες φωτογραφίες , ενώ ο Eugene Smith επικεντρώθηκε σε ένα μόνο χωριό της Ισπανίας και ουσιαστικά έκανε μια δουλειά που έπρεπε να παραδώσει σε ένα περιοδικό, πράγμα που το κάνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Έχετε ασχοληθεί και με την εμπορική φωτογραφία. Πώς λειτούργησε αυτό, κάνατε ποτέ δουλειές που δεν σας ικανοποίησαν εικαστικά; Ο κάθε καλλιτέχνης πρέπει με κάποιο τρόπο να βγάλει τα προς το ζην, να επιβιώσει. Έχω κάνει εμπορικές δουλειές με στόχο φυσικά το οικονομικό όφελος. Πάντα όταν έκανα κάποια δουλειά για έναν πελάτη ο στόχος μου ήταν να εξυπηρετήσω τις ανάγκες του. Όταν πληρώνομαι για μία δουλειά σαν επαγγελματίας δίνω πίσω αυτό που εξυπηρετεί τον πελάτη, αυτό που εξυπηρετεί τον στόχο του, τις ανάγκες του, το προϊόν του. Έχω κάνει αρκετές δουλειές για περιοδικά, για εταιρίες, διαφημιστικά. Έχω κάνει αρκετά time-life books, έχω φωτογραφίσει την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, αλλά έχω κάνει και βιβλία κηπουρικής, μαγειρικής κ.α. Είμαι επαγγελματίας φωτογράφος, αλλά η δουλειά μου στο AGP είναι προσωπική, δεν έχει να κάνει με κανένα προϊόν ή με το να βγάλω χρήματα, είναι κάτι πιο προσωπικό. Παρόλα αυτά δούλεψα εμπορικά σαν επαγγελματίας και το έκανα καλά αυτό. Μιλώντας για εμπορική φωτογραφία, ζούμε μια νέα εποχή για την φωτογραφία, που πέρα από την ψηφιακή φωτογραφία, πλέον και τα περιοδικά γίνονται ψηφιακά. Πώς επηρεάζει αυτό τον χώρο; Πράγματι είναι μια νέα εποχή μπροστά μας και μάλιστα πολύ ενδιαφέρουσα. Πιστεύω ότι με την ψηφιακή φωτογραφία οι δυνατότητες είναι ατελείωτες, μπορείς να κάνεις ό,τι θες. Μπορείς για παράδειγμα να κάνεις μια φωτογραφία να δείχνει ίδια με μία που τράβηξα με φιλμ πριν από 50 χρόνια. Μπορείς να τυπώσεις μία λήψη με φοβερά λευκά και μαύρα, να βάλεις κόκκο, να κάνεις τα πάντα, αρκεί φυσικά να ξέρεις τι κάνεις και να ξέρεις ακριβώς τι θες. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να έχεις την εμπειρία του σκοτεινού θαλάμου ώστε να γνωρίζεις τις βασικές τεχνικές, να ξέρεις πως αντιδρούν τα χημικά, τα χαρτιά ώστε να μπορείς να τα κάνεις και ψηφιακά. Οι βασικές τεχνικές είναι πολύ σημαντικές. Εγώ μπήκα στον σκοτεινό θάλαμο πολύ μικρός, και έμαθα καλά τα βασικά, πώς να αναδεύω τα χημικά, τις σωστές θερμοκρασίες τους, να χρησιμοποιώ καθαρό νερό κλπ, και έχω ακόμα τυπώματα που είναι 50 χρόνων και είναι σαν να τυπώθηκαν εχθές,

Δεν

πιστεύω

φωτογραφία τυπωθεί γίνει

σε

ότι

μια

υπάρχει

αν

δεν

χαρτί,

αν

δεν

φυσικό

δεν έχουν καν κιτρινίσει. Πιστεύω ότι ο κόσμος της ψηφιακής φωτογραφίας είναι φοβερός, εγώ πλέον δουλεύω ψηφιακά, τυπώνω ψηφιακά με inject εκτυπωτή και η ποιότητα του αποτελέσματος είναι εξαιρετική. Δεν πιστεύω ότι μια φωτογραφία υπάρχει αν δεν τυπωθεί σε χαρτί, αν δεν γίνει φυσικό αντικείμενο. Μια ψηφιακή φωτογραφία απλά υπάρχει στον αέρα, είναι κάτι που θα εξαφανιστεί, στο βάθος ενός σκληρού δίσκου, δεν είναι κάτι που θα μείνει σε ένα κουτί για 200 χρόνια. Η ψηφιακή φωτογραφία δεν είναι κάτι μόνιμο και διαχρονικό όπως η

αντικείμενο αναλογική που είναι σε χαρτί. Φωτογραφίσατε τα Ελληνικά χωριά σε μια περίοδο μεγάλης φτώχειας, ανασφάλειας, και πολιτικής αστάθειας. Σήμερα η κατάσταση στην Ελλάδα έχει πολλά κοινά με τότε, εσείς βρίσκεται κοινά σημεία ή διαφορές; Η νοοτροπία των Ελλήνων έχει αλλάξει από τότε; Αν άνηκα στην εργατική τάξη του σήμερα στην Αθήνα, θα προτιμούσα να είμαι στο χωριό πριν από πενήντα χρόνια. Στο χωριό τότε οι άνθρωποι είχαν φαγητό, σπίτι και ασφάλεια. Μπορεί να

Info

Κωνσταντίνος Μάνος «A GREEK PORTFOLIO 50 Χρόνια μετά» Εγκαίνια: 21 Μαΐου 2013, ώρα 20:00 Διάρκεια έκθεσης: 22 Μαΐου – 25 Αυγούστου 2013 Εισιτήριο: € 5, € 3 Μουσείο Μπενάκη Κεντρικό κτήριο, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, Αθήνα μην είχαν ανέσεις αλλά είχαν τις ελιές τους, τα χωράφια, τα ζώα τους. Είχαν άγρια χόρτα! Οι Έλληνες στα χωριά επιβίωσαν έναν παγκόσμιο πόλεμο και έναν εμφύλιο χάρη σε αυτά. Επίσης τότε στα χωριά είχαν κοινωνική ζωή, μεγάλες οικογένειες, γιορτές, τα όργανα, την μουσική τους, έφτιαχναν τα ρούχα τους… Με άλλα λόγια τότε είχαν μια απλή αλλά ευτυχισμένη ζωή. Σε ότι αφορά στο σήμερα, νομίζω ότι οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν λίγο από το χωριό στην ψυχή τους. Νομίζω ότι όπως επιβίωσαν οι άνθρωποι τότε, με περηφάνια, έτσι θα γίνει και τώρα, αρκεί να μην ξεχάσουμε το χωριό που έχουμε μέσα μας. Το «χωριό» είναι βαθιά ριζωμένο μέσα στην κουλτούρα μας. Η Αθήνα τον καιρό της επανάστασης είχε περίπου 7.000 κατοίκους, άρα όλοι είμαστε χωριάτες κατά μία έννοια, το έχουμε μέσα μας και αυτό είναι σημαντικό. Πριν είπατε ότι όταν φωτογραφίζουμε πρέπει να εκμεταλλευόμαστε όλο το κάδρο. Να βάζουμε και να χρησιμοποιούμε στοιχεία σε όλο το κάδρο. Αυτό όμως δεν «φορτώνει» πληροφορία

αφαιρώντας από τον λυρισμό μιας εικόνας; Μια ποιητική εικόνα είναι γεμάτη με πληροφορία. Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό κομμάτι ενός κάδρου είναι όλο το κάδρο. Όταν βλέπεις από το σκόπευτρο της μηχανής, νομίζεις ότι το σημαντικό με το θέμα σου είναι στο κέντρο του κάδρου, αλλά όχι, είναι όλο το κάδρο. Έχουμε γεννηθεί με κεντρική όραση και πρέπει να εκπαιδευτούμε στην περιφερειακή όραση ώστε η εικόνα μας να είναι γεμάτη, να ξέρουμε τι γίνεται γύρω από το θέμα μας. Στην Ελλάδα το τοπίο είναι υπέροχο και λειτουργεί από μόνο του σαν πίνακας, ειδικά στην ύπαιθρο. Παρόλα αυτά δεν είναι εύκολο, χρειάζεται πολύ εξάσκηση. Πρέπει να είσαι γρήγορος και να χειρίζεσαι την μηχανή όπως ο βιολιστής κουνάει το βιολί. Είναι θέμα εμπειρίας. Τι πιστεύετε για για την Ελληνική σύγχρονη φωτογραφία; Υπάρχουν καλοί φωτογράφοι στην Ελλάδα; Πώς ξεχωρίζει ένα καλός φωτογράφος; Πιστεύω ότι στην Ελλάδα αυτήν την στιγμή υπάρχουν πολλοί και καλοί φωτογράφοι, που

στο παρελθόν δεν υπήρχαν. Νέοι επαγγελματίες που είναι σοβαροί, έξυπνοι και δουλεύουν σκληρά. Όταν ήμουν εδώ πριν από πολλά χρόνια κανείς δεν φωτογράφιζε. Τώρα, βέβαια είναι πιο εύκολο, μπορείς να τραβήξεις φωτογραφίες ακόμα και με το κινητό σου… Το άλλο σημαντικό είναι ότι με τις ψηφιακές ευκολίες μπορούμε να πλέον να κάνουμε τεράστιες εκτυπώσεις οπότε υπάρχει ανάγκη για επαγγελματίες αφού υπάρχουν και περισσότερες χρήσεις. Πέρα όμως από την εμπορική φωτογραφία υπάρχουν ακόμα άνθρωποι σαν κι εμένα που φωτογραφίζουν κάτι όμορφο, πολύπλοκο και ποιητικό αντί για ένα τοπίο που έχουμε όλοι δει. Πιστεύω ότι κάθε φωτογράφος πρέπει να φωτογραφίζει πράγματα που αγαπάει και γνωρίζει. Ο καλός φωτογράφος δεν πρέπει να περιμένει να πάει στην Ινδία ή στην Κίνα ώστε να βρει ένα θέμα με ενδιαφέρον. Αν είσαι καλός φωτογράφος μπορείς να βρεις ένα θέμα οπουδήποτε. Τις καλύτερες φωτογραφίες σου μπορείς να τις τραβήξεις στην αυλή του σπιτιού σου.

«Το να τρέχεις μαραθωνίους είναι φιλοσοφία, είναι κουλτούρα, είναι πολιτισμός.» Ο Μαραθώνιος είναι ένας αγώνας για όλους, μας είπε στα πλαίσια του TEDxThessaloniki ο αντιπρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, Γιώργος Κώστα. Ένας πραγματικά ξεχωριστός άνθρωπος ο οποίος έχει μας μύησε στα μυστικά και τη μαγεία ενός Μαραθώνιου. Ακούγοντάς τον να μιλάει καταλαβαίνεις γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν τους δρόμους, τις πλατείες και… τα βουνά! πειθαρχημένη Seoul της Κορέας, στο βροχερό Seattle των ΗΠΑ, στη γενέθλια πόλη της ΝΙΚΕ, Portland των ΗΠΑ, στους επτά λόφους και τις δύο γέφυρες του San Francisco, στην πόλη που πάντα φυσάει το Chicago, στη πόλη της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας που περνάς τα σύνορα του Καναδά (Windsor) δύο φορές για να τερματίσεις στο Detroit. Κάθε μαραθώνιος, ξεχωριστή ιστορία και μνήμες. Όμως οι δύο πιο συγκινητικοί αλλά και «υποχρεωτικοί» μαραθώνιοι για κάθε Έλληνα μαραθωνοδρόμο είναι ο Μέγας Αλέξανδρος (Αρχαία Πέλλα – Θεσσαλονίκη) και η κλασική διαδρομή, ο Μαραθώνιος των μαραθωνίων, το προσκύνημα κάθε ανθρώπου που θέλει να λέγεται μαραθωνοδρόμος.

«Το να τρέχεις μαραθωνίους είναι φιλοσοφία, είναι κουλτούρα, είναι πολιτισμός. Επιτρέψτε μου μία προσωπική και συναισθηματική αφήγηση για μια διαδρομή τριάντα τεσσάρων μαραθωνίων (εννέα ορειβατικοί και είκοσι πέντε δρόμου). Το 1984 (22 χρονών) τόλμησα να τρέξω τον πρώτο μου μαραθώνιο στο κρύο και μακρινό Detroit όπου σπούδαζα και να τερματίσω σε 3 ώρες και 32 λεπτά. Σήμερα, είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα και τριάντα τέσσερις συμμετοχές τερμάτισα την Κλασική διαδρομή σε πέντε ώρες και τριάντα λεπτά. Εύλογα κάποιος μπορεί να ρωτήσει. Καλά, δεν ντρέπεσαι;Περπατούσες ή έτρεχες; δεν είχες προπονηθεί; Ανεπαρκή προπόνηση, έλλειψη χρόνου λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων

(τρία μικρά παιδιά), λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, κακές διατροφικές συνήθειες, παλιοί τραυματισμοί, νέοι τραυματισμοί, πολύ κρύο, πολύ ζέστη, κατανάλωση λίγου νερού, κατανάλωση πολύ νερού και ηλεκτρολύτες, στομαχικές κράμπες, λόγω ηλικίας. Νομίζω μαζί μπορούμε να γράψουμε το βιβλίο 100 και μία αιτίες (δικαιολογίες) που δεν τερμάτισα στο χρόνο που είχα βάλει στόχο. Είχα την τύχη και την ευτυχία να τρέξω και να τερματίσω μαραθωνίους σε χώρες που το κίνημα δρομέων υγείας αναπτύχτηκε την δεκαετία του ‘80, του ‘90 και την πρώτη δεκαετία του 2000. Από το μακρινό και ειρηνικό Sydney της Αυστραλίας με το Opera House, στην αυστηρή και τελετουργική Okinawa της Ιαπωνίας, στη

Εν έτη 2012 τερμάτισα την κλασική διαδρομή σε 5 ώρες και 30 λεπτά. Γεμάτος συναισθήματα, κούραση και (τι ειρωνεία) όνειρα για τον επόμενο μαραθώνιο. Αφού πήρα το μετάλλιο μου, έδωσα το chip από το παπούτσι μου, άρχισα να περπατώ την διαδρομή του μαραθωνίου ανάποδα για να φτάσω στο ξενοδοχείο μου και να ξεκουράσω το κορμί μου. Στο δρόμο είδα μία ομάδα «αθλητών» να τρέχουν προς τον τερματισμό. Κοίταξα στο ρολόι μου το χρονόμετρο που είχα ξεχάσει να σταματήσω. Έγραφε 6 ώρες και 15 λεπτά. Μα καλά ακόμη προσπαθούν αυτοί σκέφτηκα. Ξαφνικά τα συναισθήματα μου ξεχείλισαν. Άρχισα να φωνάζω και να χοροπηδώ σαν δαιμονισμένος. Πάμε παιδιά, μπράβο σας, σχεδόν φτάσατε, τα καταφέρατε, come on, let’s go, you are almost there! Ένας αστυνομικός με πλησίασε με απορία ενώ ένας κύριος έκανε την χαρακτηριστική κίνηση κουνώντας το κεφάλι «πάει, το έχασε αυτός». Οι «αθλητές» ήταν Έλληνες και

Με την WIND στο TEDxThessaloniki 2013

«Η δύναμη του +συν»

ξένοι, μικρής και μεγάλης ηλικίας, άνδρες και γυναίκες και ό,τι μπορεί κάποιος να φανταστεί. Οι «αθλητές» με κατάλαβαν, όλοι ανταποκρίθηκαν. Άλλος έγνεψε με το κεφάλι, άλλος χαμογέλασε, άλλος κούνησε το χέρι, μια αμερικάνα μου έκανε High Five, όλοι μου έκαναν κινήσεις που έχω δει, κάνει και βιώσει εκατομμύρια φορές. Ένας κώδικας επικοινωνίας που μόνο όποιος έχει τρέξει μπορεί να αποκωδικοποιήσει. Τελικά σκέφτηκα ότι εγώ με τις 5 και 30 έκανα καλό χρόνο. Ο τερματισμός ενός μαραθωνίου ειδικά στην κλασική διαδρομή έχει την δική του μοναδική εμπειρία. Ναι ρε, τελικά υπάρχουν «αθλητές» που τερματίσουν και σε πέντε και σε έξι και βάλε ώρες! Το να τρέχεις μαραθωνίους είναι φιλοσοφία είναι κουλτούρα είναι πολιτισμός. Θα τρέξω και την διαδρομή του Μεγάλου Αλέξανδρου στην Θεσσαλονίκη σε λίγες μέρες με τη φανέλα της WIND RUNNING TEAM. (σ.σ η διαδρομή

πραγματοποιήθηκε στις 21 Απριλίου και σημείωσε μεγάλη επιτυχία) Όπως κάνω τα τελευταία δύο χρόνια που έχει ξεκινήσει η εταιρεία να αγκαλιάζει το δρομικό κίνημα και το έχει βοηθήσει να μεγαλώσει τόσο πολύ. Αλλά και γιατί υπάρχει και η κοινωνική αλληλεγύη. Για κάθε τερματισμό δρομέα της WIND RUNNING TEAM θα δώσει η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας 10 ευρώ στο Ορφανοτροφείο Θηλέων Μέλισσα. Μεγάλη υπόθεση που πρέπει να τη στηρίξουμε όλοι. Μακάρι να βρεθούν και άλλες εταιρείες να κάνουν τέτοιες κινήσεις. Όταν βρεθούμε εκεί θα βρούμε τρόπο να επικοινωνούμε με τον κώδικα που μόνο εμείς ξέρουμε. Πώς θα με γνωρίστε; Ειμαι κοντός, με μαύρα μαλλιά, συγνώμη με φαλάκρα, μιλάω πολύ και δυνατά και πάντα φοράω κάλτσες με διαφορετικά χρώματα … βλέπετε όλοι μας έχουμε τις προκαταλήψεις μας! ΚΑΛΟΥΣ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥΣ!»

Με κεντρικό θέμα “η δύναμη του +συν” πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Απριλίου στο Ολύμπιον, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, το 4ο TEDx Thessaloniki, με χορηγό την WIND. Μια ολόκληρη μέρα έμπνευσης, ψυχαγωγίας, γνώσης, δικτύωσης με επίκεντρο και πηγή έμπνευσης για όλους, ομιλητές και ακροατές, την ανάγκη να αναδειχτούν έννοιες, στοιχεία και ενέργειες με θετικό πρόσημο, θετική σκέψη και δράση. Ανάμεσα στους ομιλητές, workshops και παράλληλες δράσεις όπως εκείνη με τον Γιώργο Κώστα, Αντιπρύτανη στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και καθηγητής στα ΤΕΦΑΑ, ο οποίος μίλησε για τη συμμετοχή του σε τέσσερις εθνικές διοργανώσεις ως Μαραθωνοδρόμος, τρέχοντας με τα χρώματα της WIND Running Team για καλό σκοπό. Κατά την ομιλία του με θέμα «Υπερβαίνοντας τα όρια» δήλωσε : «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να βάζεις τα παπούτσια σου και να βγαίνεις για τρέξιμο, ενώ «τρέχουν» γύρω σου, παιδιά, οικογένεια, απαιτήσεις επαγγελματικές και προσωπικές. Και να μεγαλώνεις και να μπορείς να τρέχεις και να τερματίζεις στα 42.195 μέτρα και κάθε φορά να ξεκινάς ξανά από την αρχή». Στον τέταρτο όροφο του Ολύμπιον η WIND, σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, προσέφερε, μέσω του δικτύου της, απεριόριστη δωρεάν πρόσβαση σε ασύρματο Internet στους TEDxSters, για όσους από αυτούς είχαν διάθεση να blogαρουν, να μοιραστούν την εμπειρία τους και να μεταφέρουν το κλίμα απευθείας μέσα από την καρδιά του TEDxThessaloniki. Όλοι οι ομιλητές, οι performers και οι παράλληλες δράσεις κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον όσων τυχερών το παρακολούθησαν ζωντανά και πολλών χιλιάδων ακόμη που αν και δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν το μαγικό εισιτήριο, το είδαν δικτυακά.

Πίστεψε (στον εαυτό σου), Δράσε (με τους γύρω σου), Άλλαξε (τον κόσμο) Όταν πρωί Σαββάτου ο χώρος ενός πανεπιστημίου σφύζει από ζωή,εστιάζεις σε αυτό με ένα χαμόγελο. Έτσι έγινε, το Σάββατο 20 Απριλίου. Πολλά χαμόγελα είχαν στραφεί στο πρώτο TEDx University of Piraeus. Ένα Ultimate συνέδριο είχε έρθει στην πανεπιστημιακή κοινότητα και αυτό γιατί ο κύριος πυρήνας του είναι το κοινό του. Είναι εκείνοι που θα σχολιάσουν, θα σκεφτούν, θα συμπεράνουν. Είναι εκείνοι που αισίως θα διασπείρουν τις ιδέες τους και θα φέρουν την αλλαγή.

Μ

ε την σειρά του λοιπόν και το TEDx University of Piraeus βασίστηκε στον άνθρωπο που έχει στο χέρι του το αύριο ακόμα και αν το αγνοεί. Στο φοιτητή του ελληνικού πανεπιστημίου, στο νέο του μέλλοντος. Η πραγματικότητα είναι σκοτεινή και δυσοίωνη δυστυχώς στην εποχή μας. Είναι όμως, απαραίτητο σιγά σιγά να θυμόμαστε πως όλα μπορούν να γίνουν καλύτερα

αν απλά θυμηθούμε να ανάψουμε το φως. Και η μέρα εκείνη αυτό ακριβώς φάνηκε να είναι. Στο TEDx University of Piraeus με θέμα το “Believe. Act. Change” δέκα άνθρωποι έκαναν ακριβώς αυτό. Ο καθένας πήρε μια λέξη και μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες και τις ιδέες του πάνω σε αυτήν. Ανάψαμε μαζί το φώς και κάναμε την ελπίδα πυξίδα σε τούτο το ταξίδι. Πιστέψαμε, ταξιδεύοντας στο πέλαγος της επιτυχίας με το πρώτο καράβι που απέκτησε ο ναυλομεσίτης Θωμάς Παγώνης και αγγίζοντας το σκοτάδι που φέρνει μια αποτυχία σε κάθε ηλικία, σκεφτόμενοι ότι τελικά αυτές οι λέξεις αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ταυτόχρονα καταλήξαμε πως έχει να κάνει με την δική μας προσωπική εκτίμηση του ποια από τις δύο μας χαρακτηρίζει . Δράσαμε χτίζοντας το αύριο μας ατομικά και επαγγελματικά μαθαίνοντας την σημασία του να σέβεσαι το παρελθόν, την μνήμη, την παλιά εικόνα. Ονειρευτήκαμε ένα διαφορετικό Πειραιά μέσα από το όραμα του αρχιτέκτονα Γιώργου Αραχωβίτη για το κτίριο του Silo. Είδαμε πως η τέχνη ενώνει σαν τελείες ενός βιβλίου ζωγραφικής τις χώρες στο παγκόσμιο χάρτη με τις χρωματιστές εικόνες του εικαστι-

κού Χάρη Τσέβη. Αλλάξαμε κοιτώντας τα μαθηματικά από άλλη οπτική γωνία, καταλαβαίνοντας το σοβαρό πρόβλημα της πειρατείας και πως έχει αναγκάσει το πολεμικό ναυτικό να προσαρμοστεί στις νέες τάσεις. Ανοίξαμε το πολυζητημένο και αβάστακτο θέμα «φακελάκι» με την Χριστίνα Τρεμόντι δημιουργό της αντίστοιχης ιστοσελίδας. Όλα αυτά κάτω από την ομπρέλα της τεχνολογίας η οποία πλέον κάθε άλλο παρά μυστικό είναι το πόσο έχει μεταμορφώσει την καθημερινή μας ζωή. Το τέλος της μέρας μας άφησε σε ένα κλίμα όπου ξαναβρήκαμε την πίστη μας ότι μπορούμε να κατακτήσουμε τον κόσμο. Όπου σκεφτήκαμε τι θέλουμε να αλλάξουμε και κάναμε το πρώτο βήμα για να το πραγματοποιήσουμε. Ο καθένας μόνος του και μετά όλοι μαζί ως σύνολο. Αν σε μια φράση θα έπρεπε να δοθεί μια σύνοψη τότε η κατάλληλη θα ήταν : Ένα συνέδριο, άπειρες σκέψεις και μια ευχή όλα αυτά να καρποφορήσουν μέσα στο πανεπιστημιακό πλανητικό σύστημα. Αριάδνη Μαρκουίζου Speaker Director του TEDxUniversityofPiraeus

Ζωή είναι η τέχνη της πρόσθεσης Δημιουργία είναι η τέχνη της αφαίρεσης, έλεγε το σύνθημα στον τοίχο και φαινόταν να ‘χει νόημα, ν᾽ αφαιρείς τα περιττά, να βρίσκεις τον στόχο, να στέκεσαι κριτικά, να στέλνεις το μήνυμα καθαρά και ξάστερα. Κάτι δεν κολλούσε όμως... Πώς να ζήσεις μια ζωή με την ερώτηση: εσύ τι αφαίρεσες σήμερα; Και μήπως γίνεται να αφαιρέσεις χωρίς να προσθέσεις πρώτα σκέψη και δυνάμεις, να πολλαπλασιάσεις προσπάθεια, να βρεις κοινό παρανομαστή ή έστω κοινό διαιρέτη σε ματιές διαφορετικές, σε όψεις αντίθετες; Κάνενας άγνωστος Χ δεν βρέθηκε με την αφαίρεση. Όχι, η απάντηση δεν ήταν το πλην. της Ρεβέκκας Παιδή, μέλους του TEDxThessaloniki Team

Κ

αι ύστερα στάθηκες στο οπισθόφυλλο: “Η επιχειρηματικότητα είναι θέμα που δημιουργεί προστιθέμενη αξία (+) και απαιτεί "συν": συνεργασία, συνεταιρισμό, συνασπισμό, συνοχή, συνέπεια, συνδιαλλαγή, συνανταγωνισμό, συνύπαρξη, συνεισφορά...” . Αυτό ήταν, η προστιθέμενη αξία κάθε ιδέας, προσπάθειας, στάσης, η νοοτροπία της θετικής σκέψης και δράσης, η πρόκληση να βάλουμε περισσότερα “συν” στην κάθε μέρα μας, να συνεργαστούμε, να συνθέσουμε, να συναισθανθούμε, να συμβιώσουμε, ν’ανακαλύψουμε τη δύναμη του “συν”, να δοκιμάσουμε να επιδιορθώσουμε τον κόσμο με ιδέες. Γίναμε κήρυκες του θετικού, όταν όλα γύρω ήταν αρνητικά. Συνειδητοποιήσαμε ότι το “συν” είναι το μαζί και το περισσότερο που έχουμε ανάγκη και όμως έχει γίνει μια στάση υπέρβασης. Έπρεπε να απαντήσουμε σε εκείνους που μας είπαν ότι οι ιδέες είναι πολυτέλεια και ότι ίσως το θετικό να είναι

φούσκα. Μαζευτήκαμε 80 εθελοντές και προσθέσαμε δυνάμεις, αγωνίες, πάθος, απόψεις, διαφωνίες και την πεποίθηση ότι μαζί θα δημιουργήσουμε μια εμπειρία διαφορετική, γεμάτη θετική ενέργεια, μια κερδισμένη μέρα. Βρήκαμε συμπαραστάτες 13 ομιλητές, ακροβάτες, μουσικά σχήματα και χιλιάδες TEDxSters. Δύο μήνες μετά, όλη η προσπάθεια και αυτή η μέρα δεν είναι μόνο μνήμη. Δεν ήταν απλά η χαρά να συμμετέχεις, η αγωνία να δημιουργείς,η ευχαρίστηση να μοιράζεσαι. Οι 700 θεατές του Ολύμπιον έγιναν χιλιάδες στο διαδίκτυο, η ομάδα παρέα, οι συνεργασίες φιλίες, και η πρόσθεση τρόπος ζωής. Αυτό είναι τελικά το TEDx μια ιδέα που σου τρυπάει το μυαλό, μια εμπειρία που θέλεις να διαδώσεις, μια αφορμή για σκέψεις και σχέσεις, ένα ελατήριο για δημιουργικότητα, η τέχνη της πρόσθεσης διαφορετικών ανθρώπων και ιδεών για έναν κοινο σκοπό: να ζήσουμε καλύτερα. Εσύ τι πρόσθεσες σήμερα;

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης της Belinda Parmar με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

είναι πλέον γυναίκες ενώ μαντέψτε ποιο είναι το μεγαλύτερο grossing segment του facebook... φυσικά οι γυναίκες. Το να επενδύεις στις γυναίκες είναι μία έξυπνη επένδυση, το να επενδύσεις στα κορίτσια είναι ακόμα εξυπνότερη. Συνεπώς υπάρχει ένα οικονομικό κίνητρο αλλά ταυτόχρονα και ένα ηθικό στο να ενθαρρύνουμε τα κορίτσια να γίνουν πρωτοπόροι της τεχνολογίας. Έχετε κάποιους στόχους για το άμεσο μέλλον; Θα ήθελα κάθε κορίτσι σε κάθε σχολείο σε όλο τον κόσμο να εμπνέεται από την τεχνολογία. Η τεχνολογία αγγίζει κάθε μέρος της ζωής μας και κάποια στιγμή όλα πρέπει να δουλεύουν με την τεχνολογία. Αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με τη μόδα ή να γίνει κτηνίατρος ή πρωθυπουργός, θα πρέπει να κατανοεί πώς λειτουργεί η τεχνολογία.

Όλες οι συνεντεύξεις του TEDxThessaloniki δόθηκαν στον Βαγγέλη Δαβιτίδη

Ο επόμενος Marc Zuckerberg θα είναι γυναίκα!

Belinda Parmar Social media, games, gadgets… Οι γυναίκες απολαμβάνουν με πολλούς τρόπους την τεχνολογία. Πόσο όμως συμμετέχουν στη δημιουργία της; Η Belinda Parmar είναι η CEO της πλατφόρμας “Lady Geek” και “Little Miss Geek” και προσπαθεί να κάνει την τεχνολογία πιο ελκυστική στα κορίτσια και να αλλάξει την αντίληψη ότι όποιος ασχολείται με την τεχνολογία είναι nerd και geek. Μήπως είσαι εσύ ο επόμενος θηλυκός Zuckerberg;

Γιατί τα κορίτσια στο σχολείο μισούν τις θετικές επιστήμες; Υπάρχει πρόβλημα εικόνας. Περάσαμε περίπου έξι μήνες σε σχολεία για να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα με τα κορίτσια είναι ότι βλέπουν εκείνους που ασχολούνται με την τεχνολογία ως nerds. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι γονείς δεν προσπαθούν να «βάλουν» τα κορίτσια να πειραματιστούν με την τεχνολογία, αντιθέτως ενθαρρύνουν τα αγόρια. Συνεπώς τα αγόρια δημιουργούν την τεχνολογία και τα κορίτσια καταλήγουν να τη χρησιμοποιούν. Η καμπάνια μου “Little Miss Geek” προσπαθεί να εμπνεύσει τα κορίτσια να ενταχθούν στην τεχνολογία, έτσι ώστε ο επόμενος Marc Zuckerberg να είναι γυναίκα. Τι ακριβώς κάνετε με την καμπάνια Little Miss Geek; Έχετε κάποιους αρωγούς ή χορηγούς σε αυτή την προσπάθεια; Το πρόβλημα με τον τρόπο που διδάσκεται η τεχνολογία στα σχολεία είναι ότι δεν εμπνέει κανέναν, ειδικά τα κορίτσια. Προσπαθούμε να κάνουμε την τεχνολογία πιο ελκυστική, με σκοπό να συμμετέχουν περισσότερο τα κορίτσια. Αυτή τη στιγμή χορηγοί μας είναι η Microsoft και η Dell αλλά μας υποστηρίζει και το κράτος. Το 50% των γυναικών καταναλώνουν τεχνολογία, το 57% του twitter κοινού

Πόσα χρόνια δραστηριοποιήστε; Πού επικεντρώνεται το κύριο μέρος των δραστηριοτήτων σας; Λανσάραμε το Little Miss Geek τον Οκτώβριο του 2012. Είναι πολύ καινούριο και είμαι πολύ ενθουσιασμένη από τις εταιρείες, την κυβέρνηση αλλά και κάποιους καθηγητές που θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα. Προς το παρόν το κύριο μέρος των δραστηριοτήτων μας είναι στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά ελπίζω ότι με την ομιλία μου στο TedxThess καταφέραμε να επηρεάσουμε και το ελληνικό κοινό. Ο μεγάλος μας στόχος είναι να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης παγκόσμια. Υπάρχουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε άλλα μέρη του κόσμου; Υπάρχει το Steamit στη Μεγάλη Βρετανία που είναι μια δράση για τις γυναίκες στην τεχνολογία και τις τηλεπικοινωνίες. Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι η έλλειψη γυναικών στο εργατικό δυναμικό της τεχνολογίας, αλλά το ότι μειώνονται με ρυθμό 100% το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι αν συνεχίσουμε έτσι, το 2045 μόνο το 1% του δυναμικού θα είναι γυναίκες. Ποια πιστεύεις ήταν τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας σου στο TΕDx; Επικεντρώθηκα στην περιγραφή του προβλήματος: γιατί οι γυναίκες δεν έλκονται από την τεχνολογία. Αλλά ασχολήθηκα και με μερικές λύσεις σε πρακτικό επίπεδο. Στο βιβλίο μου Little Miss Geek, αναφέρω δέκα τρόπους που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Ένας από αυτούς είναι το “Female Hero Program” όπου φέρνουμε στα σχολεία γυναίκες από τη βιομηχανία της τεχνολογίας που εμπνέουν και επηρεάζουν. Η άλλη ιδέα είναι το “Mom returns scheme” που σχετίζεται με την καριέρα και τη μητρότητα.

Κωνσταντίνος Τζούμας

Για πολλούς η εκπομπή του café society στον Εν Λευκώ έχει γίνει συνώνυμο του πρωινού ξυπνήματος. Τον ακούω να σολάρει αέρινα σερφάροντας μαεστρικά πάνω στις μουσικάρες της kafka (λέγε με Κατερίνα Καφεντζή) κι αναρωτιέμαι «Πως διάολο καταφέρνει να «σηκώνει» τα πιο βαριά θέματα με τον πιο ανάλαφρο στυλ;» Στη Θεσσαλονίκη έδωσε μια από τις πιο ανατρεπτικές και απρόσμενες TEDx ομιλίες. Και εμείς είχαμε τη χαρά να του πάρουμε μια συνέντευξη όπου χείμαρρος ως συνήθως μας μίλησε σχεδόν για τα πάντα. Για τον πανωλεθρίαμβο, τη Νέα Υόρκη, το χρήμα, τα ιερά τέρατα του ελληνικού καλλιτεχνικού γίγνεσθαι τα οποία δεν αφήνουν σχεδόν ποτέ διάδοχο, τον Σοπενχάουερ, την «Αλλαγή» του 80 και τους μισογύνηδες δημάρχους…

Πώς είναι να έχετε κάθε μέρα εκπομπή στο ραδιόφωνο; Να πρέπει να μιλάτε ανεξάρτητα από τα κέφια σας; Δε σας αδειάζει αυτό; Παραδόξως είναι γέμισμα. Γεμίζει η μπαταρία που άδειασε την προηγούμενη νύχτα. Ξέρεις, μελαγχολικές διαπιστώσεις για το μέλλον του πλανήτη, τη φιλία, τις σχέσεις των δύο φύλων, για τα καμώματα των διαχειριστών της εξουσίας, τρέχα γύρευε... Για κάποιο λόγο με του που κάθομαι στο μικρόφωνο, βάζω τα ακουστικά και ξεκινάει η μουσική της kafka, υπάρχει μία μεταμόρφωση. Αισθάνομαι ότι εν τέλει η ζωή μπορεί να γίνει ενδιαφέρουσα. Συναντώ φίλους που έχουν ξυπνήσει την ώρα που εγώ έχω τελειώσει

να γίνει λίγο θεατρίνα, να πει ένα κατά συνθήκη ψέμα, το βρίσκω καταπληκτικό, είναι ζωντανή η κατάσταση, είμαστε ζωντανοί και παίζουμε. Ο αυτοσχεδιασμός είναι κυρίαρχος. Πιστεύω ότι επειδή η χώρα μας δεν είναι οργανωμένη, δεν το έχει αυτό το πράγμα της συγκρότησης και της πειθαρχίας. Άμα πεις τη λέξη

πειθαρχία στην ελληνική κοινωνία τη θεωρούν συνώνυμο του ναζισμού, να τρελαίνεσαι. Ενώ αν προέρχεσαι από την τέχνη, το χορό, το θέατρο, τη μουσική, ξέρεις ότι χωρίς πειθαρχία δεν γίνεται τίποτα. Εμένα μου αρέσει

που όλη αυτή η ζωή έγινε η αφορμή για να βγαίνω μπροστά σε ένα μικρόφωνο και να κάνω αυτοσχεδιασμό, και να μην με ενδιαφέρει να εκτεθώ. Μου αρέσει κάθε φορά που συμπίπτει αυτό που λέω αυτοσχεδιάζοντας, με τα λόγια μεγάλων ανθρώπων όπως ο Πολάνσκυ ή ο Μπέργκμαν. Κάνουμε σκέψεις, εκφράζουμε κάποια πράγματα στις εκπομπές μας, στις συζητήσεις, στους έρωτές μας, και ξαφνικά τα συναντάμε καλοδιατυπωμένα σε ένα βιβλίο. Εγώ αυτό το αγκαλιάζω, το κάνω δικό μου και στη συνέχεια το μοιράζομαι με τους ακροατές και τους φίλους. Από αυτή την άποψη είμαι καλόγουστος κλέφτης.

την εκπομπή, και είναι σκουντούφληδες, δύσκολοι, ακόμη ξύνονται… Eγώ στις 12μμ έχω πει ό,τι έχω πει και βρίσκομαι σε μια σιωπή, ακούω τα πάντα, καταγράφω, αγοράζω όπως λέμε. Μετά αυτό θα κάνει τη δουλειά του και την επόμενη το πρωί θα πάρει τη θέση του στο δίωρο καθημερινό πρόγραμμα. Είναι αυτή η έννοια του αυτοσχεδιασμού, αυτό που λέμε κολύμπι στα βαθιά, να μην αφήνεις τον εαυτό σου να βυθιστεί. Καμιά φορά, περνάει ο καιρός, σαν να προκαλώ την αρρυθμία μου, σαν να προκαλώ μια πτώση. Είναι αυτό που λέμε πανωλεθρίαμβος. Την

ώρα που βυθίζεσαι και λες τελειώσαμε πάει, ξαφνικά είσαι σοφότερος, ή εκεί που είσαι απόλυτα αισιόδοξος και νομίζεις ότι σκίζεις, εκεί γλυστράς και πέφτεις. Αυτή η εκπομπή μέσα από τον αυτοσχεδιασμό, με κάνει να κάνω σλάλομ σε ολισθηρό έδαφος. Είναι το καλύτερό μου. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο χαίρομαι να εκτεθώ, το ίδιο όσο να αποπλανηθώ από μία νεαρά. Ενώ θα περίμενε κανείς να την αποπλανήσω εγώ, που δεν έχω τις αντοχές πια, μου αρέσει να με αποπλανεί αυτή. Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, ότι μπαίνει στην περιπέτεια να κάνει μια σκηνή,

Πώς θα ήταν η ζωή σας αν δεν είχατε την εκπομπή; Αν ήταν κάθε μέρα σαββατοκύριακο; Κοίταξε, επειδή έχω χάσει πια την κοριτσίστικη φρεσκάδα μου, επειδή δεν είμαι πια τόσο νέος ώστε να μπορώ να πω ότι θα μεταμφιεστώ σε αλλοπαρμένη κοκκινοσκουφίτσα και θα βγω στους δρόμους για να βγάλω το ψωμί μου… δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Θα ήθελα πάρα πολύ να μπορούσα να εξαπατώ μέσω της μεταμφίεσης και να λέω «θα τελειώσει αυτή η δουλειά, θα κάνουμε κάτι άλλο, δεν βαριέσαι, θα πάμε σε ένα νυχτερινό κέντρο να κάνουμε καμπαρέ σόου και θα λέμε σατυρικά, αιχμηρά, καλόγουστα πράγματα, με ένα μαύρο χιούμορ.» Δεν έχω σκεφτεί τι θα κάνω μετά. Είμαι νομίζω ξοδευτής, δηλαδή το χρήμα στην περίπτωσή μου με αποφεύγει συστηματικά, αλλά το αποφεύγω κι εγώ. Σε αυτή τη δύσκολη φάση που είμαστε είναι πιο ωραίο να είσαι γαλαντόμος εκατομμυριούχος παρά υπερήφανος νεόπτωχος που είναι η περίπτωσή μου και όχι μόνο η δική μου. Θα ήθελα να έχω την άνεση να κάνω καλό σε φίλους, φίλες, συγγενείς, που ξέρω ότι στριμώχνονται πάρα πολύ... Λένε «αχ μας φτιάχνεις το πρωί, μας δίνεις αισιοδοξία». Ναι, ωραία, το καταλαβαίνω, είσαι μια φωνή που την έχει ανάγκη ο άλλος εκεί που οδηγεί, εκεί που δουλεύει στο γραφείο του, ενώ φτιάχνει μια ζώνη, δουλεύει το παπούτσι... Δεν υπάρχουν πλέον τέτοια επαγγέλματα, έχουν εξαφανιστεί, φροντίσανε οι καφετέριες, η σύγχρονη ζωή, το διευθυντιλίκι και το να «είμαι επιστάτης».

«Κάθε γενιά που έρχεται σα ν ν α έχ ε ι σ ν ο μπα ρ ι σ τ ε ί από τ η ν π ρ ο η γ ο ύμ ε ν η . »

Δεν ξέρει κανείς να κάνει τίποτα με τα χέρια του. Αυτά τα υπέροχα επαγγέλματα, πουκαμισάδες, ραφτάδες, ζωνάδες, παπουτσίδες, ήταν ένα σωρό και τους ήξερα, ήταν υπέροχοι, κύριοι. Θέλω να πιστεύω ότι ως εκ θαύματος, ειλικρινά το εννοώ, δεν είναι μόνο ο τίτλος του πρώτου μου βιβλίου, κάτι θα γίνει. Δεν λειτουργεί αυτή η χώρα αλλιώς. Όλα αυτά τα χρόνια ακούω «θα» και «θα» και «θα», τίποτα. Παρουσιάζεται τότε ένας Βογιατζής, ένας Παπαιωάννου, ο Κουν... αλλά δεν αφήνουν διάδοχο. Ένα από τα περίεργα πράγματα αυτής της χώρας, κανείς δεν αφήνει διάδοχο, κανείς δεν δίνει την σκυτάλη σε κάποιον άλλον. Έχουν εν τω μεταξύ δημιουργήσει μία αυλή η οποία τους κολακεύει και είναι οι πλέον ατάλαντοι. Και πώς γίνεται οι καλύτεροι εν τέλει, όσο περνάει ο καιρός, να είναι σκεπτικοί και αβέβαιοι, και οι χειρότεροι να είναι μέσα στο ηχηρό πάθος και στις φωνές; Δεν το καταλαβαίνω αυτό το πράγμα. Και ξαφνικά μαθαίνεις ότι αυτό το παιδί έφυγε και πήγε σε ένα ξένο εργαστήρι, είτε καλλιτεχνικό είτε επιστημονικό, και διαπρέπει. Εκεί, το υπερτροφικό εγώ είναι χαμηλωμένο, και γι’ αυτό και οι διάνοιες δουλεύουν, δεν γράφουν βιβλία. Πώς συνεργάζονται και βγάζουν τον καλύτερο τους εαυτό; Εκεί πώς ανεβαίνει ο πήχης; Είχα μία συζήτηση με τον Γιώργο Γραμματικάκη γι’ αυτό το θέμα... Κάθε γενιά που έρχεται σαν να έχει σνομπαριστεί από την προηγούμενη. Κι έτσι πρέπει να πάρει πρώτα την εκδίκησή της, που σημαίνει χρόνος, και μετά να αρχίσει να γίνεται δημιουργική. Είναι όμως

πια μεγάλης ηλικίας και θα καταπιέσει τους νεότερους. Στη Νέα Υόρκη, στα καλλιτεχνικά εργαστήρια που με φιλοξένησαν, με έμαθαν ότι δεν είμαι το κέντρο του κόσμου. Μάθε να

ζεις χωρίς να το κάνεις θέμα, όταν το κάνεις θα είσαι προσηλωμένος και με την πειθαρχία του παιδιού, που όταν παίζει, παίζει. Βλέπεις ένα καλλιτέχνη τύπου Bob

Wilson ο οποίος είναι τελειομανής, αλλά ξέρει καλά ότι με το που πατήσει το διακόπτη και βυθιστεί στο σκοτάδι, όλο αυτό ήταν ένα παιχνίδι. Όταν πήρατε την απόφαση να γράψετε τα βιβλία σας που αναφέρονται στα 60s, στα 70s, μπήκατε σε μια διαδικασία αναθεώρησης; Πόσο διαφορετικός βγήκατε από αυτό; Όταν τα διαβάζουν φίλοι και γνωστοί σου λένε «Ε… δεν είναι ακριβώς έτσι», γιατί βέβαια ο καθένας έχει τη δική του ματιά πάνω στα πράγματα. Στα ερωτικά έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον που σου λένε οι τύπισσες «Ναι σοβαρά; Έτσι νομίζεις; Εγώ σε εγκατέλειψα; Μήπως με άφησες εσύ; Για σκέψου το λίγο καλύτερα». Και μαθαίνεις πράγματα που ούτε υποψιαζόσουν. Έγραφα το υλικό αυτό γύρω στα δέκα χρόνια, κάθε απόγευμα πέντε με εννιά καθόμουν με ένα τσάι και με ένα τσιγαράκι και αυτό ήταν. Το πρώτο ήταν για την παιδική ηλικία, την εφηβεία, μέχρι να φύγουμε περιοδεία με τη Ζουζού Νικολούδη τη χορογράφο στην Αμερική. «Ως εκ θαύματος» λοιπόν. Μετά είναι τα χρόνια της Νέας Υόρκης, το

“Complete Unknown”, όπου εντελώς άγνωστος εν μέσω διασημοτήτων κυκλοφορώ στο Μανχάταν, σε πρεμιέρες θεάτρων, νυχτερινών Ντίσκο, φωτογραφήσεων. Για τα προς το ζην κάνω το γυμνό μοντέλο για φωτογράφους, γλύπτες, ζωγράφους και αυτή η ακτινογραφία ξαφνικά γίνεται καλλιτεχνικό προϊόν. Έγραφαν: «η υπερβολή που βρίσκεται στη γλυπτική του Τζιακομέτι»... είναι ο Τζούμας αυτοπροσώπως και περπατάει στους δρόμους. Μια φιγούρα Τζιακομιτική. Πρώτη φορά αντιμετώπιζαν με αυτόν τον τρόπο τον σκελετό μου οι αρτίστες της Νέας Υόρκης. Μετά είναι η επιστροφή στην Ελλάδα, ο «Πανωλεθρίαμβος». Έρχεσαι από έξω με αποσκευές και περιμένεις ότι εδώ κάτι θα γίνει με την περίπτωσή σου, όχι μόνο με τη δική σου αλλά και των φίλων σου. Αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι... Εν τέλει, πέρασα ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου άγνωστος εν μέσω διασήμων, και στη συνέχεια γνωστός κι εγώ πια, αλλά κουβαλώντας τις ακτινογραφίες μου. Γιατί στα βιβλία μου καταγράφονται τα πάντα. Εγώ θέλω να λέγονται τα πράγματα κανονικά με το όνομά τους, όχι με υπεκφυγές και φιλολογικές ή λογοτεχνικές φιοριτούρες. Με τον καιρό οι περισσότερες αντιδράσεις ήταν θετικές. Εγώ σκεφτόμουν ότι έκανα καλά τελικά, γιατί οι πιο πολλές βιογραφίες έχουν να κάνουν με αμπέχονα και υψωμένες γροθιές και αρβύλες και κανένας δεν μιλούσε για τα μετόπισθεν. Για τα γυναικόπαιδα του Ροκ εντ Ρολ, του σεξ… σαν να το απόφευγαν το θέμα. Ενώ εγώ δεν είχα άλλο θέμα. Εκεί είχα

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Κωνσταντίνου Τζούμα με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

μεγαλώσει, εκεί ήταν οι φίλοι μου, είμαστε μια φυλή που χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι, είχαμε φτιάξει τη δική μας κοινωνία και ζούσαμε με αγάπη δίπλα σε ένα σύστημα που δεν το πηγαίναμε. Φυσικά η πόλη οργίαζε, έκανε τα δικά της, τα κόμματα αλληλοκατηγορούνταν, οι δρόμοι γέμιζαν βία και καταστροφή, αλλά κι εμείς συνεχίζαμε τη ζωή μας με την απάθεια του ιστορικού που ξέρει ότι όλοι οι πόλεμοι, είτε οικονομικοί, είτε υπαρξιακοί, είτε θρησκευτικοί, κάποτε τελειώνουν. Ήθελα να δημιουργήσω αποθηκευτικό χώρο, δηλαδή να τελειώσω με αυτές τις αναμνήσεις που με είχαν στοιχειώσει, για να δημιουργηθεί χώρος για καινούριες εμπειρίες. Κι εμένα μου αρέσει αυτή η φάση στα 60s, 70s, αλλά αυτά πάνε, τελειώσανε, έγιναν. Και τη δεκαετία του 80, την Πασοκική αλλαγή, δεν την πήγα καθόλου! Χωρίς να είμαι ούτε σοφός, ούτε αναλυτής, ούτε κοινωνιολόγος, κατάλαβα από την αρχή πόσο γελοίο ήταν όλο αυτό το πράγμα, έκανε μπαμ, και όταν είδα ποιοι άνθρωποι διέπρεπαν και έβγαιναν μπροστά, γελούσα. Έλεγα: «Α, κατάλαβα πάμε για χοντρό καρναβάλι». Το χιούμορ σώζει αλλά μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Πλέον δεν ξέρω αν το χιούμορ μπορεί να αντιμετωπίσει τα ζόρια και τις δυσκολίες. Μου αρέσει και ο 19ος αιώνας και ο 20ος και τα κινήματα που έγιναν, δεν βιάζομαι να τελειώσει, στο μυαλό μου φυσικά, μιλάμε για ένα Δονκιχωτισμό, μιλάμε για μια ουτοπία. Ξέρεις κανέναν ενδιαφέρον άνθρωπο που να μην κυνηγάει ουτοπίες; Εγώ όσους γνώρισα που ήταν αυτό που λέμε ωραίοι τύποι, ήθελαν μια ουτοπία.

Ποια πόλη αγαπήσατε; Τη Νέα Υόρκη, και αν μου έλεγε κάποιος την εκπομπή που κάνεις να την κάνεις εκεί, θα έφευγα αύριο το πρωί. Μου αρέσει πολύ το Μανχάταν, μου αρέσει που έχει καταφέρει αυτή η πόλη, να φέρει να συνεργάζονται ετερόκλητοι ανθρώποι, θρησκείες, γούστα, και να φέρνουν αποτέλεσμα. Μακάρι να συνέβαινε και στην Αθήνα, είναι λίγο δύσκολο όμως, είμαστε στην αρχή του πολυφυλετικού κοκτέιλ. Πόσο δύσκολο είναι για να μιλήσεις σοβαρά να μην παίρνεις τον εαυτό σου στα σοβαρά; Επαφίεται στον πατριωτισμό αυτών που συμμετέχουν σε μια συζήτηση, σε ένα παιχνίδι, σε μια κοινωνική συναναστροφή. Κοίτα, σε γενικές γραμμές, η σοβαρότητα με πλήττει. Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον, νυστάζω, χασμουριέμαι. Γι’ αυτό ταινίες που στοχάζονται πολύ δεν με ενδιαφέρουν για να είμαι ειλικρινής. Οι σοβαροφανείς βγάζουν γέλιο, μπορώ να γελάσω πάρα πολύ γιατί παίρνουν ύφος και μέσα από μια σκεπτόμενη βλακεία λένε πράγματα βαρύγδουπα, χοντρό γέλιο… Αυτοί που με μελαγχολούν είναι οι επαγγελματίες του γέλιου, οι κωμικοί που πρέπει πάση θυσία να βγάλουν γέλιο. Έχω διαπιστώσει από τους ανθρώπους που έχω μιλήσει, από τα βιβλία που έχω διαβάσει όλα αυτά τα χρόνια, ότι δεν μπορείς να πάρεις τον εαυτό σου στα σοβαρά. Είμαι φανατικός των βιβλίων. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην υπάρχει στο κομοδίνο βιβλίο. Από νουάρ, μέχρι βιογραφία. Δεν μου αρέσουν τα φιλοσοφικά δοκίμια...

Κατά καιρούς διαβάζω Νίτσε ή Σοπενχάουερ αλλά δεν έχω καμιά περιέργεια… Ε, δεν είμαι και κανένας άνθρωπος κινητή βιβλιοθήκη, αλλά όταν σου λέει ένα σοφό μυαλό ότι «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» δεν μπορείς να πάρεις τον εαυτό σου στα σοβαρά. Όταν ο Σοπενχάουερ σου λέει ότι η ζωή είναι μια επιχείρηση που δεν βγάζει τα έξοδά της εν τέλει, ε πόσο σοβαρά μπορείς να πάρεις τον εαυτό σου και την ύπαρξή σου; Γι’ αυτό προς τα εκεί δεν πάω καθόλου. Είμαι άνθρωπος των cafe. Μου αρέσει να κάθομαι με τις ώρες και να περνάει από μπροστά μου ο κόσμος. Από μικρός τα προτίμησα πιο πολύ από τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων. Οι απόψεις και οι αναλύσεις και τουμποκού-παρλέ με πλήττουν, δεν με ενδιαφέρουν. Στο cafe βαθμολογούμε ένα σωματότυπο, εύληπτους γλουτούς, κάτι φλύαρες γάμπες, κάτι ρώγες που πάνε να σκίσουν τη μπλούζα, ένα προφίλ, ένα λαιμό κλπ… Οι δήμαρχοι είναι μισογύνηδες, δεν έχουν φροντίσει τα πεζοδρόμια να εξασφαλίζουν το βάδισμα των γυναικών πάνω στα ψηλοτάκουνα. Οι γυναίκες κάνουν μια προσπάθεια να γίνει το παιχνίδι πιο γοητευτικό αλλά δεν βοηθάει κανένας άλλος. Οι άνθρωποι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, βάφουν με προχειρότητα, ο καθένας γράφει ό,τι του κατέβει, κανείς δεν σέβεται το δημόσιο χώρο. Δηλαδή στο σπίτι σας έτσι ζείτε; Και από όλους τους τύπους που κυκλοφορούνε στη λογοτεχνία, στο σινεμά, στο θέατρο, στη φιλοσοφία, γιατί διαλέξατε τη μούρη του μουτζαχεντίν με τα γένια, την κουκούλα και το σακιδιάκι; Αυτόν τον τύπο βρήκες να ενσαρκώσεις αγόρι μου; Σοβαρά; Ξέρεις πόσοι τέτοιοι κυκλοφορούν στον πλανήτη; Έχεις ανοίξει ένα βιβλίο; Έχεις πάει σε πινακοθήκες; Δεν έχεις δει τίποτα. Τόσοι πειρατές, τόσοι ξιφομάχοι, ευγενείς, τόση κομψή μποεμία στα καφενεία της Μπαρτσελόνα κι εσύ διάλεξες αυτό το έκτρωμα; Από τη μία χαίρομαι που διαβάζουμε με τους φίλους μου και επικοινωνούμε και ψάχνουμε για φωτεινά μονοπάτια και κάθε φορά λέω ότι «α, να κάτι γίνεται!» Και μετά έρχεται μια είδηση στις εφημερίδες και βλέπω πόση βαρβαρότητα υπάρχει ακόμα. Είναι τρομερό αυτό το πράγμα. Πιστεύεις ότι προχωράμε σε κάτι καλύτερο επειδή η παρέα σου έχει οράματα και κάνεις μια στο διπλανό τραπέζι και ακούς πράγματα και σου σηκώνεται η τρίχα. Πάρα πολύ περίεργο πράγμα.

Η είναι πολύ καλό πράγμα Πού βρίσκεις τη δύναμη να κάνεις τα όνειρά σου πραγματικότητα στα χρόνια της κρίσης; Πώς ανοίγεις τα φτερά σου; Η Λήδα Καράμπελα με διεθνή εμπειρία σε παγκόσμια projects ασχολείται με το executive και leadership coaching βοηθώντας CEOs, στελέχη και οργανισμούς να υπερβούν τα εμπόδια που τους κρατάνε από το να πετύχουν περισσότερα. Μας προτρέπει να ξεβολευτούμε, να βγούμε από το comfort zone μας και να καταλάβουμε επιτέλους ότι η αποτυχία είναι πολύ καλό πράγμα!

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης της Λήδας Καράμπελα με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

Λήδα Καράμπελα

Γιατί το Executive and Leadership Coaching με το οποίο ασχολείστε αναπτύσσεται τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια; Είναι σχετικά καινούριος κλάδος. Όταν ασχολείσαι με επιχειρήσεις, είτε σαν σύμβουλος, είτε σαν ανώτατο στέλεχος, χρειάζεσαι έναν αντικειμενικό ακροατή να σε βοηθήσει να τακτοποιήσεις ορισμένα πράγματα μέσα στο μυαλό σου, να απελευθερωθείς από την καθημερινότητα, ώστε να βάλεις τους στόχους που θέλεις. Είναι θέμα ανάγκης, θέμα επιβίωσης. Ασχολείστε λοιπόν με την κορυφή της πυραμίδας αλλά και με νέο κόσμο που θέλει να μπει στην επιχειρηματικότητα… Δεν νομίζω ότι είναι θέμα ιεραρχίας. Εξάλλου τι σημαίνει να είναι κάποιος αρχηγός; Σημαίνει να μπορεί να εμπνεύσει την ομάδα του.

Γιατί ένας πραγματικός leader είναι εκείνος που οι άνθρωποι θέλουν να τον ακολουθήσουν, όχι αυτός που υποχρεώνει κάποιους να τον ακολουθούν.

Βλέπετε να ισχύει αυτό το μοντέλο στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες; Στις επιχειρήσεις που είναι πραγματικά ανοιχτές, σύγχρονες, που έχουν καλό κλίμα, το

πιο πολύτιμο αγαθό είναι αυτό που κυκλοφορεί στα ασανσέρ, δηλαδή οι άνθρωποι. Αν αυτοί δεν είναι ευχαριστημένοι, αν δεν νιώθουν ότι αυτό που κάνουν πραγματικά αξίζει, τότε πώς θα μπορέσουν να το πουλήσουν; Άρα σε μια οποιαδήποτε εταιρεία το πιο σημαντικό κομμάτι είναι το προσωπικό. Με την κρίση έχει γίνει ένας επαναπροσδιορισμός των προτεραιοτήτων σε σχέση με την καριέρα. Σήμερα, αρκετός κόσμος βάζει σε πρώτο πλάνο τον εθελοντισμό και την κοινότητα. Αντί δηλαδή να παίρνει, δίνει. Τι σκέφτεστε για αυτό; Έχει φύγει πλέον το πράγμα από τα χρήματα. Σήμερα, το «δίνεις» είναι το καινούριο «παίρνεις». Η ανταμοιβή εξαρτάται από τα πράγματα που λαμβάνεις και τα οποία δεν είναι απαραίτητα υλικά. Οι εταιρείες που έχουν πιάσει το νόημα και δίνουν αξία στους ανθρώπους τους, είναι οι εταιρείες που βγαίνουν πρώτες στα καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα διεθνώς. Ποια είναι οι θέση της σύγχρονης γυναίκας στις πολυεθνικές; Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα μόνο το 13% των διευθυντικών θέσεων στη Γερμανία για παράδειγμα καταλαμβάνεται από γυναίκες. Όταν είσαι γυναίκα δυστυχώς υπάρχει μια

«Σήμερα, το "δίνεις" είναι το καινούριο "παίρνεις".» Αγγλικά. Δύο πράγματα μπορεί να συμβούν, ή θα πέσουμε και θα φάμε τα μούτρα μας ή θα πετύχουμε. Και αν πέσουμε, θα ξανασηκωθούμε. Ας μάθουμε λοιπόν ότι η αποτυχία είναι ένα πάρα πολύ καλό πράγμα. Πίεση λοιπόν.

νοοτροπία ότι κάποια στιγμή ίσως θελήσεις να φύγεις για να κάνεις παιδιά. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις, γυναίκες που έχουν κυβερνήσει τον κόσμο όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ ή η Μάυερ από τη Google. Θεωρώ πάντως ότι είναι θέμα δικό μας. Πρέπει οι ίδιες οι γυναίκες να θελήσουν να γίνουν μέλη διοικητικών συμβουλίων, πράγμα που σημαίνει περισσότερες ώρες, περισσότερη αφοσίωση, σκληρότερη δουλειά. Σαν άνθρωποι όλοι κάνουμε τις επιλογές μας, θεωρώ ότι εξαρτάται από εμάς. Σε ένα τόσο δύσκολο και απαιτητικό περιβάλλον, ο πήχης των προσδοκιών όλων μας έχει κατέβει. Πώς το βλέπεις αυτό να εξελίσσεται; Πιστεύω ότι η απάντηση είναι η συγκεκριμενοποίηση των στόχων μας. Να δούμε τι πραγματικά χρειάζεται να κάνουμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε. Πρώτα

πρέπει να ακούσουμε τη δική μας φωνή και όχι τη φωνή των άλλων. Ο

πήχης στη ζωή μας και το που θέλουμε να τον βάλουμε, εξαρτάται από εμάς, αλλά και από ένα περιβάλλον ανθρώπων που είτε μας σπρώχνει να πάμε παρακάτω είτε μας κρατάει χαμηλά. Είμαστε όλοι πολύ άνετοι εκεί που βρισκόμαστε, ας πιεστούμε να βγούμε από το comfort zone μας, όπως λέγεται στα

Τι είναι το gratitude project που αναφερατε στην ομιλία σας στο TEDxThessaloniki; Έχει να κάνει με την ευγνωμοσύνη. Κλείνοντας την ομιλία μου στο TEDxThessaloniki έβαλα ένα στοίχημα με το ακροατήριο. Τους έδωσα μία άσκηση για δύο εβδομάδες. Κάθε βράδυ θα έπρεπε να σημειώνουν τρία πράγματα για τα οποία ένιωσαν ευγνωμοσύνη μέσα στην ημέρα. Το στοίχημά μου ήταν ότι τις πρώτες μέρες ίσως έβρισκαν το πρώτο εύκολα, το δεύτερο όμως και το τρίτο θα είχαν δυσκολία να τα βρουν. Κάνοντας αυτή την άσκηση συχνά, μαθαίνεις να αναγνωρίζεις αυτά για τα οποία έχεις να πεις ένα ευχαριστώ. Πώς είναι να μοιράζετε τη ζωή σας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ; Ζω μεταξύ Σαν Φρανσίσκο και Αθήνας και αντίθετα με πολλούς ανθρώπους σήμερα στην Ελλάδα που θέλουν να φύγουν, εγώ θα προτιμούσα να περνώ περισσότερο χρόνο εδώ. Για εμένα ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες είναι οι άνθρωποι, οι σχέσεις που έχεις μαζί τους, οι αξίες που μας δίνει ένας διάλογος. Αυτό για εμένα βρίσκεται στην Ελλάδα. Εκεί ζουν ο γιος μου και η κόρη μου, αλλά επίσης βοηθάω πάρα πολλούς νέους επιχειρηματίες που είναι εδώ. Πώς μπορούν να δημιουργηθούν συνέργειες; Έχουμε ένα δίκτυο στο Silicon Valley, υπάρχει ένα γκρουπ Ελλήνων οι οποίοι είναι angel investors, με προσβάσεις σε επιχειρήσεις, σε πανεπιστήμια, ελληνικά projects τα οποία μπορούν να μπαίνουν σε incubators. Εκεί είμαστε ένας πυρήνας ανθρώπων που είναι δεκτικός σε projects που συμβαίνουν εδώ και που αξίζουν να τους δώσουμε ένα χέρι βοήθειας.

Είστε αισιόδοξη για τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα; Είμαι, γιατί έχουμε τη δυνατότητα να το ξεπεράσουμε. Δεν είμαι μη ρεαλιστικά αισιόδοξη. Πιστεύω στη δύναμη, στις πλάτες μας και στο κουράγιο που θα έχουμε να αναστρέψουμε την κατάσταση. Από εμάς εξαρτάται και από κανέναν άλλον. Τι θα συμβούλευες έναν νέο δεκαοκτώ χρονών; Να μη φοβάται. Να ανοίξει φτερά. Να ακολουθήσει αυτό που τον τραβάει, να δει τι θέλει να κάνει και να μη βάζει αυτοπεριορισμούς. Πι-

στεύω στη δύναμη του ατόμου. Σήκω και δούλεψε! Στο κάτω κάτω ας περάσεις

και μερικά δύσκολα χρόνια. Η δυσκολία είναι απαραίτητο μάθημα στη ζωή. Μήπως η υπέρβαση σε αυτό το δύσκολο σκηνικό είναι κάπως Δαρβινική; Το μοντέλο που περιγράφεις δεν είναι για τους πολλούς. Πώς λοιπόν αντιμετωπίζεις το φαινόμενο της πλειονότητας των νέων ανθρώπων που φοβούνται και της μειονότητας που έχουν τη δύναμη να φύγουν μπροστά; Είναι πολύ λογικό να φοβάται κανείς. Ένα πράγμα που πρέπει να δούμε είναι ποιοι είναι οι απλοί άνθρωποι της καθημερινότητας που μπορούν να χρησιμεύσουν σαν μοντέλα. Η έννοια του μέντορα στην Ελλάδα είναι πολύ παρεξηγημένη. Το ελληνικό οικοσύστημα χρειάζεται να σχηματίσει μια νοοτροπία όπου οι άνθρωποι που πετυχαίνουν, είτε μέσα στην Ελλάδα είτε εκτός, να είναι οι ίδιοι ανοιχτοί να γίνουν μέντορες. Άνθρωποι για παράδειγμα σαν αυτούς που φέρνει το TEDx, οι οποίοι έχουν πετύχει κάποια πράγματα παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο καθένας, δίνουν μια ενέργεια, ένα πνεύμα αισιοδοξίας και δυναμικότητας που διαχέεται σαν ομόκεντροι κύκλοι στην κοινωνία.

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Ηλία Καλογήρου με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

Ηλίας Καλογήρου Στο κλίμα των φετινών -τραγικών για άλλη μια φορά- πανελληνίων εξετάσεων, το ερώτημα παραμένει: Με ένα σύστημα που αδιαφορεί για την ουσιαστική γνώση και επικεντρώνεται στην άχρηστη εξειδίκευσή της, τι είδος πολιτών θέλει να «παράγει» το ελληνικό σχολείο;

Το πείραμα της επανάστασης ξεκινάει από την εκπαίδευση Ο Ηλίας Καλογήρου, φυσικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και υπεύθυνος του κέντρου εργαστηριακών φυσικών επιστημών Ηλείας του ΕΚΦΕ, κοιτάζει τα ουράνια τόξα και πιστεύει ότι η καθημερινότητα, όπως και οι φυσικές επιστήμες είναι ένα πείραμα.

Διαβάζω στο βιογραφικό σας βραβεία, διακρίσεις κλπ. Μπορείτε να μας πείτε μερικά παραδείγματα που ξεπέρασαν τα ελληνικά σύνορα; Στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό πειραμάτων, μια γιορτή της επιστήμης, μαζεύονται ευρωπαίοι καθηγητές και καταθέτουν πρακτικές διδασκαλίας, οι οποίες έχουν πολλές καινοτόμες προτάσεις που συγκεντρώνονται και διαχέονται σε όλους τους ευρωπαίους δασκάλους. Συμμετείχα αρκετές φορές. Τρεις από τις κατασκευές μου πήραν βραβεία. Η πρώτη ήταν πάνω στη λειτουργία του ανθρώπινου αυτιού, η δεύτερη ήταν μια πολύ απλή διάταξη που μελετάει τα κυματικά φαινόμενα, και η τρίτη ήταν για το ουράνιο τόξο, ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό φαινόμενο, σύμβολο ελπίδας και αισιοδοξίας.

Πώς μπορεί ο μαθητής να κάνει τη μετάβαση από το βιβλίο στα πειράματα και τι αξία έχει αυτή η μετάβαση; Θα έλεγα ότι υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτά που γράφουν τα βιβλία και σε αυτά που μπορεί να καταλάβει και να κάνει ένας μαθητής. Τα σχολικά βιβλία είναι διεθνώς πολύ κακά. Άρα καλείται ο εκπαιδευτικός να γίνει ο καταλύτης που θα προσαρμόσει αυτά που υπάρχουν στα βιβλία σε αυτά που μπορεί να κάνει ένας μαθητής. Το πείραμα στις

φυσικές επιστήμες είναι περισσότερο αναγκαίο ακόμα και από το σκόρδο στην σκορδαλιά. Μπορείτε να μας πείτε παραδείγματα παιδιών που κατανόησαν τη φυσική μέσα από τα πειράματά σας;

Δεν υπάρχει αντίλογος του στυλ «τα παιδιά στη δουλειά τους αύριο θα χρησιμοποιούν υπολογιστή. Τι μας λέει τώρα ο Καλογήρου για ουράνια τόξα κλπ...»; Με αυτή τη λογική θα έπρεπε όλα τα μαθήματα στο σχολείο να είναι δορυφόροι της πληροφορικής. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Το σχολείο στο δευτεροβάθμιο επίπεδό του πρέπει να δίνει μία εγκύκλια μόρφωση για να βγάλει αύριο υπεύθυνους πολίτες με ένα στοιχειώδες επίπεδο γνώσεων που θα τους επιτρέπει να κριτικάρουν και να αποφασίζουν για τη ζωή τους. Δεν χρειάζεται η ιστορία; Η λογοτεχνία; Η μουσική; Η γυμναστική; Οι φυσικές επιστήμες; Η πληροφορική πρέπει να

αντιμετωπίζεται σαν εργαλείο και όχι σαν αυτοσκοπός.

Από πού μπορούμε να περιμένουμε κάτι; Ποιοι άνθρωποι παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και πώς; Από το σημερινό υπουργείο παιδείας δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα, ή μάλλον έχουμε, θα τολμήσω να πω, τα χειρότερα. Οπότε τι γίνεται; Θα έλεγα να συνεχίσουν να υπάρχουν αισιόδοξοι άνθρωποι, δάσκαλοι με όρεξη για δουλειά, για να αποτελούν παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Άτομα που με το έργο, το σκεπτικό, την ιδιότητα του πραγματικού δασκάλου και τη συμμετοχή τους, να γίνονται ζωντανές προκλήσεις. Όπως μου έλεγε κάποιος, είδε τη δράση μου, παραδειγματίστηκε και συνέχισε. Μετά το τέλος των πειραμάτων που έκανα σε ένα σχολείο, ένας μαθητής είπε στη δασκάλα του: «Κυρία, στη θεωρία δεν τα πηγαίνω καλά, αλλά είδατε πόσο καλά τα πηγαίνω στα πειράματα;» Οι φυσικές επιστήμες είναι κυρίως πειραματικές επιστήμες. Μήπως λοιπόν τις διδάσκουμε με λανθασμένο τρόπο; Η ικανοποίηση του παιδιού που έρχεται και σου λέει: «κατάλαβα τι σημαίνει μήκος κύματος, ένιωσα τη συχνότητα με το ίδιο μου το χέρι» αρκεί. Ας γίνει η αρχή και αργότερα θα έρθει η συνέχεια από μόνη της. Με ένα υπουργείο που έχει μειωμένα κονδύλια, που δεν επικεντρώνεται στο ανθρώπινο δυναμικό του, τους καθηγητές, τι διαφαίνεται για το μέλλον; Τα πράγματα είναι απαισιόδοξα. Παρατηρώ ότι το ίδιο το υπουργείο δεν δίνει πια σημασία στην πειραματική εξάσκηση των μαθητών και αυτό το βλέπω όταν εισάγει περισσότερο έντονα τις νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών. Βγάζει το μαθητή από το εργαστήριο και τον πηγαίνει στην οθόνη του υπολογιστή. Δυστυχώς οι φυσικές επιστήμες τείνουν να γίνουν επιστήμες με ηλεκτρονικό υπόβαθρο τον υπολογιστή. Είναι ανάγκη να συμβεί κάτι να ανατραπεί το κλίμα, να αλλάξει αυτός ο προσανατολισμός.

Ποια είναι η χρησιμότητα των φυσικών επιστημών στην καθημερινότητα; Από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα. Στις παρουσιάσεις μου λέω καμιά φορά: «Έχετε διαβάσει ποτέ όταν χρησιμοποιείτε χλωρίνη να μην την αναμιγνύετε με άλλα υγρά, όπως άκουα φόρτε, γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος;». Άλλο παράδειγμα είναι τα κινητά τηλέφωνα. Τι σημαίνει ακτινοβολία, τι σημαίνει κύμα, τι σημαίνει χρήση του κινητού.

Η καθημερινότητα είναι εφαρμογή των φυσικών επιστημών. Και εκεί είναι η μαεστρία

του εκπαιδευτικού. Να περνάει αυτό το πνεύμα στο μαθητή, να νιώθει ο μαθητής ότι δεν πέρασε τσάμπα ο χρόνος του στο σχολείο, ότι έμαθε κάτι και το εφαρμόζει στη ζωή του. Από θέμα υποδομής και κατάρτισης των εκπαιδευτικών ποια είναι η κατάσταση σήμερα στα ελληνικά σχολεία; Στα περισσότερα σχολεία έχουν γίνει εργαστήρια φυσικών επιστημών που το καθένα κόστισε €78.000. Εκεί πρέπει να φανεί ο μαχόμενος εκ-

παιδευτικός, να αποδείξει ότι κάνει χρήση αυτού του εργαστηρίου προς όφελος των μαθητών. Επίσης δημιουργήθηκαν σε κάθε νομό εργαστηριακά κέντρα φυσικών επιστημών, με σκοπό να επιμορφώνουν τους καθηγητές στα πειράματα. Στη Σουηδία υπάρχει μόνο ένα, εμείς έχουμε ένα σε κάθε νομό! Όλα αυτά είναι σημαντικά βήματα, χρειάζονται όμως τον εκπαιδευτικό να τα χρησιμοποιήσει, να αναδείξει την αξία τους. Ναι αλλά όταν θα πάει να δώσει εξετάσεις το παιδί, θα λύνει εξισώσεις... Έρχονται γονείς και μας λένε, «δεν αφήνετε καλύτερα τα πειράματα και να κάνετε ασκήσεις στα παιδιά;» Αυτό δεν είναι επιλογή των καθηγητών, είναι επιλογή των γονιών, είναι κοινωνική επιλογή. Γιατί ο γονιός θέλει το παιδί του να μπει στο πανεπιστήμιο, και για να μπει πρέπει να μάθει να λύνει ασκήσεις. Ας έρθει η ώρα της ωριμότητας. Το κοινωνικό σύνολο πρέπει να απαιτεί ο μαθητής του Γυμνασίου και του Λυκείου να παίρνει εγκύκλια γνώση. Χρειάζεται να γίνουν ριζικές αλλαγές, πρέπει να αλλάξουν όλα. Υπάρχει κάποιο κίνημα ή διάθεση από τους εκπαιδευτικούς να απαιτήσουν κάτι τέτοιο, ή είμαστε πολύ μακριά από αυτό; Γίνονται κάποιες πρωτοβουλίες όπως τα εργαστηριακά κέντρα φυσικών επιστημών και αυτό δίνει ελπίδες. Όσο υπάρχουν εργαστηριακά κέντρα ο προσανατολισμός στη διδασκαλία των φυσικών επιστημών παραμένει πειραματικός. Παράλληλα, όταν ο μαθητής ασκείται σε ομάδες συνηθίζει στη συνοχή και τη συνεργατικότητα, κάτι που λείπει από την Ελλάδα. Εδώ υπάρχει ένας ασυγκράτητος εγωισμός, ο καθένας μόνος του. Πότε δράσαμε σαν ομάδα που να θέλουμε το γενικότερο καλό; Πιστεύω ότι η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει ανάγκη από εμπνευσμένους εκπαιδευτικούς με όρεξη για δημιουργία, οι οποίοι θα εντοπίσουν τις δυνατότητες του μαθητή, θα αναδείξουν την αξία του, θα ισχυροποιήσουν την προσωπικότητά του και θα του διδάξουν το αγαθό της συνδημιουργίας. Έτσι θα φέρουν κάτι επαναστατικό στην εκπαίδευση που μπορεί να παρασύρει ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Πιστεύω στην αξία του εκπαιδευτικού, εκεί εντοπίζω την γενεσιουργό αιτία της αλλαγής.

Γιώργης Γερόλυμπος Κοιτάς γύρω σου. Σ’ αρέσει αυτό που βλέπεις; Πώς μπορείς να το αλλάξεις; Ίσως, αν αλλάξεις το βλέμμα σου. Ο Γιώργης Γερόλυμπος, ο επίσημος φωτογράφος των κατασκευών του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο φαληρικό δέλτα, θέλει να βλέπει πολλά αλλά να μην τα φωτογραφίζει όλα. Θέλει να ταξιδεύει στον κόσμο αλλά και προς την καλλιτεχνική του ωριμότητα. Συνθέτει την εικόνα με τη φόρμα, προτείνει να διεκδικήσουμε ξανά το δημόσιο χώρο μας και προετοιμάζει τα επόμενα ταξίδια του... Πού το πάει; Είσαι φωτογράφος και αρχιτέκτονας. Ποιο έφερε το άλλο; Ποια ήταν η σειρά; Ανάποδη από ότι συνήθως. Πρώτα σπούδασα φωτογραφία, και επειδή ήθελα να εξειδικευτώ στην αρχιτεκτονική φωτογραφία, πολύ σύντομα κατάλαβα ότι για να κάνεις καλή αρχιτεκτονική φωτογραφία, δεν αρκεί να έχεις σπουδάσει εικόνα. Πρέπει να σπουδάσεις τη φόρμα, τη λειτουργία, οπότε σπούδασα αρχιτεκτονική. Ποιο είναι το κοινό τους σημείο; Πάρα πολλά, δεν είναι ένα ή δύο. Ζητήματα αισθητικής, περιεχομένου, ταξιδιού... Αν έχεις τα μάτια και τα αυτιά σου λίγο ανοιχτά, και τα δύο αντικείμενα σε βάζουν στη ζωή του άλλου. Ποια ήταν η έμπνευσή σου; Στην αρχαιολογία όλη η υφήλιος κοιτάζει προς τα εδώ, την Ελλάδα. Στη φωτογραφία συμβαίνει το αντίθετο, εμείς κοιτάμε έξω, προς το δυτικό κόσμο: Ευρώπη, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία και κυρίως ΗΠΑ. Στα πρώτα χρόνια των σπουδών μου ήμουν πάρα πολύ καλός φοιτητής και πάρα πολύ κακός φωτογράφος.

Έρχεται η στιγμή που αποφασίζεις αν θα αναμετρηθείς με τα θηρία 'ή αν θα παραμείνεις θεατής Ήμουν στην ώρα μου, έπαιρνα τους βαθμούς μου, αλλά δεν κατάλαβα απολύτως τίποτα. Μετά έφυγα στο εξωτερικό κι εκεί αφέθηκα ελεύθερος. Το έκανα δικό μου σιγά σιγά. Ό,τι

έρχεται πιο αργά στην ηλικία, έρχεται και πιο συνειδητοποιημένα. Το ίδιο συμβαίνει και με την αρχιτεκτονική. Πολλές φορές η αρχιτεκτονική «επισκέφθηκε» ανατολικά μοτίβα, αλλά ο δυτικός κόσμος είναι που οδηγεί την κουβέντα. Εμείς ακολουθούμε. Ποιοι ήταν οι βασικοί άξονες της ομιλίας σου στο TedxThess; Η ομιλία μου βασίστηκε στις δυο ειδικότητές μου. Ο κόσμος, ο τόπος, το τοπίο, η

περιμένουν από το κράτος; Στην κατάσταση που έχουμε φτάσει, ομάδες πολιτών κάνουν πάρα πολλά πράγματα και θα συνεχίσουν να κάνουν. Στις μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, Παρίσι, Λονδίνο κλπ, μόλις βγει ο ήλιος ξεχύνονται όλοι στα πάρκα, μόλις φύγει ο ήλιος μαζεύουν τα σκουπίδια τους, τα πετάνε στους κάδους, και γυρνούν σπίτι τους. Γιατί συμβαίνει αυτό; Έχω την εντύπωση ότι εκεί έχουν πεισθεί ότι ο δημόσιος χώρος ανήκει σε όλους. Εμείς, νομίζω, πιστεύουμε ότι ο δημόσιος χώρος δεν ανήκει σε κανέναν, και δημόσιος χώρος για εμάς είναι μόνο το εξοχικό μας, η αυλή μας, το μπαλκόνι μας.

και τα σέβεσαι, και τότε γίνονται καλύτερα.

Ο μόνος τρόπος για να βελτιωθεί ο δημόσιος χώρος είναι να τον ξανακάνουμε δικό μας.

Πώς βλέπεις τις δράσεις πολιτών που παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και δεν

Αν έπρεπε να χαρακτηρίσεις τη δουλειά σου με τρεις λέξεις ποιες θα ήταν αυτές;

πόλη, γίνονται καλύτερα άμα τα κοιτάξεις προσεκτικά, αν καταφέρεις να ξεφύγεις από τη γκρίνια και τη στενοχώρια και τους δώσεις με το βλέμμα σου λίγη ομορφιά. Έτσι, αρχίζεις σιγά σιγά

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Γιώργη Γερόλυμπου με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

και αν φαίνονται πολύ δύσκολες. Όσο για τη φωτογραφία από ένα σημείο και μετά απελευθερώθηκα, έκανα καλή δουλειά γιατί έπαψα να ενδιαφέρομαι για το αν θα κάνω καλή δουλειά. Οπότε ελπίζω ότι με επηρέασε μέχρι ένα σημείο και ότι τα καλύτερα έρχονται... Πόσες διαφορετικές χώρες ανακάλυψες μέσα στις ΗΠΑ με αυτό το ταξίδι; Η ερώτηση είναι καταπληκτική, γιατί πήγα με άγνοια, νόμιζα ότι είναι μία χώρα. Λάθος. Είναι πενήντα! Η σχέση της Αλαμπάμα με το Σαν Φρανσίσκο είναι η σχέση της Φινλανδίας με την Πορτογαλία. Είναι άλλοι κόσμοι, κάθε χιλιόμετρο άλλη κατάσταση. Γνώρισα ανθρώπους στο Νέο Μεξικό που έβλεπαν την πινακίδα της Νέας Υόρκης στο αυτοκίνητο που είχα νοικιάσει, και με ρωτούσαν πως είναι η Νέα Υόρκη. Τους τρομάζει η Νέα Υόρκη περισσότερο από ότι τρομάζει εμάς.

Πολύ δύσκολο, δεν ξέρω αν μπορώ να το κάνω. Ελπίζω ότι είναι συμβολική, ότι δημιουργεί συγκίνηση και όχι τόσο εξήγηση...Να δύο λέξεις! Άρα οι φόρμες και τα σχήματα δεν οριοθετούν απλά το χώρο αλλά δημιουργούν συναισθήματα; Θεωρώ ότι σε κάθε δημιουργική δουλειά υπάρχουν δύο άκρες. Από τη μία υπάρχει το περιεχόμενο χωρίς σύνθεση, χωρίς αισθητική, και από την άλλη υπάρχει η αισθητική χωρίς περιεχόμενο. Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στα δύο γιατί πιστεύω ότι το ένα μπορεί να βοηθήσει το άλλο. Όσο πιο καθαρή

από την Ανατολική ακτή στη Δυτική για δυο μήνες, υπήρχαν πολλές στιγμές που έβλεπα κάτι, σταματούσα, έβγαζα τη μηχανή από το πορτμπαγκάζ, την έστηνα, αλλά αυτό που έβλεπα ήταν τόσο δυνατό που τα μάζευα και έφευγα άπραγος. Ήταν αδύνατο να το φωτογρα-

φίσω. Επέλεγα να το ζήσω.

είναι η σύνθεση τόσο πιο εύληπτο το περιεχόμενο.

Πώς είναι να ζήσεις ένα δίμηνο road trip; Καταπληκτικό! Τα βρίσκεις με τον εαυτό σου. Είσαι η μοναδική σου παρέα. Μιλάς, γελάς με το παρμπρίζ, ο δρόμος είναι τεράστιος… και η χαρά το ίδιο. Όλα αυξάνονται στο μέγιστο, ιδιαίτερα σε μία χώρα που τόσοι μεγάλοι δημιουργοί το έχουν κάνει πριν από εσένα. Είναι η στιγμή που αποφασίζεις αν θα αναμετρηθείς με τα θηρία ή αν θα παραμείνεις θεατής.

Υπήρξε κάποια στιγμή που έσκυψες πάνω από τη μηχανή για να κάνεις το κλικ και αυτό που είδες σε άγγιξε τόσο που σάστισες για μερικά δευτερόλεπτα; Πολλές φορές. Για παράδειγμα το 2008 που ήμουν στις ΗΠΑ και ταξίδεψα με το αυτοκίνητο

Πόσο σε άλλαξε αυτό το ταξίδι; Πάρα πολύ. Σαν φωτογράφο, δεν ξέρω σε ποιο βαθμό με επηρέασε... Σαν άνθρωπο όμως, με διαμόρφωσε απολύτως. Πλέον υπάρχουν πολύ λίγα πράγματα που φοβάμαι. Πολύ λίγες προκλήσεις που αφήνω κάτω, ακόμα

Από όλες αυτές τις «χώρες» που είδες εκεί ποια θα επέλεγες; Οι πολιτείες που αν είχα την ευκαιρία θα ήθελα να επισκεφθώ ξανά, είναι η περίφημη τετράδα: Utah, Colorado, New Mexico και Arizona. Σε εκείνη τη ζώνη των ΗΠΑ με τα τοπία τύπου Grand Canyon, νιώθεις σαν να πηγαίνεις πίσω στο χρόνο, σα να έχεις πάει γεωλογικά εκατομμύρια χρόνια πριν όταν ακόμα δεν υπήρχε ο άνθρωπος και υπήρχαν τεράστιες σαύρες. Αυτό που με ενόχλησε περισσότερο, ήταν η φτώχεια. Δεν φανταζόμουν ότι θα έβλεπα δασκάλους να κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους και να κάνουν μπάνιο στη δημοτική πισίνα. Ταυτόχρονα αυτό το φαινόμενο το έβλεπες δίπλα σε ό,τι πιο πλούσιο μπορείς να φανταστείς. Αυτό το κοντράστ ομολογώ ήταν δύσκολο.

Ποιο είναι το ταξίδι που θα ήθελες να κάνεις και δεν το έχεις κάνει ακόμα; Ήθελα πάντα να πάρω ένα αυτοκίνητο από το Παρίσι και να ταξιδέψω μέχρι το Βλαδιβοστόκ, και από εκεί Πεκίνο, Κωνσταντινούπολη και μετά Θεσσαλονίκη. Θα γυρνούσα στο σπίτι σε ένα τρίμηνο. Με όσα έχουν συμβεί όμως τα τελευταία χρόνια στο Αφγανιστάν αυτή η διαδρομή είναι κομμένη στα δύο και δεν υπάρχει πια η δυνατότητα για αυτό το ταξίδι.

Επιχειρηματικότητα δεν σημαίνει λαμογιά Κατερίνα Σαρρή Πώς είναι να μιλάς για επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα της κρίσης; Πολύ ευχάριστο και από ότι φαίνεται, πολύ αποτελεσματικό. Οι στατιστικές μας απο-

δεικνύουν ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό εξηγείται επιστημο-

νικά, το ονομάζουμε κίνητρο ανάγκης. Όταν οι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο, όταν οι θέσεις στο δημόσιο έχουν κορεστεί, όταν υπάρχει παντού ανασφάλεια, από το να καθόμαστε και να περιμένουμε, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να δράσουμε. Αυτό κάνουν οι Έλληνες σήμερα, δρουν, και η επιχειρηματικότητα σε αυτούς τους καιρούς γνωρίζει άνθηση. Περνάμε σε ένα διαφορετικό μοντέλο δηλαδή; Δεν είναι δικές μου στατιστικές, είναι στατιστικές του ΙΟΒΕ, επίσημου ελληνικού φορέα. Ναι, αυξάνεται. Με νέους όμως τρόπους. Σήμερα μιλάμε για καινοτόμες επιχειρήσεις, για δημιουργικές ιδέες, για εξωστρέφεια. Ψάχνουμε να βρούμε νέες αγορές. Ας σκεφτεί κανείς όλα αυτά που ακούμε στα ΜΜΕ για επιχειρήσεις που κλείνουν. Ποιες είναι όμως οι επιχειρήσεις που κλείνουν; Μήπως είναι αυτές που δημιουργήθηκαν με επιδοτήσεις; Χωρίς όραμα, χωρίς μια πραγματικά καλή επιχειρηματική ιδέα; Ήμουν σε μια συνάντηση με εκπροσώπους επιμελητηρίων, και κάποιες κυρίες έλεγαν: «Θέλω πελατεία, θέλω αγορά, εγώ έμαθα να πουλάω παπούτσια και παπούτσια θα πουλάω!». Αυτή δεν είναι σωστή νοοτροπία. Χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί στην αλλαγή, να τολμάμε. Θα πρέπει να δούμε τι είναι αυτό που λειτουργεί και με αυτό να ασχοληθούμε και όχι με πράγματα του παρελθόντος.

Γκρεμίζουμε, αλλά γκρεμίζουμε για να φτιάξουμε κάτι καινούριο.

Πόσο εύκολο είναι για έναν εικοσάχρονο να γίνει επιχειρηματίας, και πόσο εύκολο είναι για έναν άνθρωπο στα πενήντα του να αλλάξει νοοτροπία και πρακτικές; Το ερώτημα είναι πώς μπορεί κανείς να αρχίσει να διακατέχεται από επιχειρηματική κουλτούρα. Θεωρούμε ότι είναι πιο εύκολο για τους νέους αλλά δεν είναι. Ευτυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια το εκπαιδευτικό μας σύστημα, από τη μέση έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τους νέους στην έννοια της επιχειρηματικότητας. Η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας είναι δαιμονοποιημένη, συνδεδεμένη με την απάτη, με αποκλειστικό προσανατολισμό το κέρδος, με εκμετάλλευση ανθρώπων,

φοροδιαφυγή, ρεμούλα, λαμογιά. Ακόμα και το κράτος αντιμετωπίζει τους επιχειρηματίες σαν άτομα αφερέγγυα, που με την πρώτη ευκαιρία θα κλέψουν το δημόσιο και θα φοροδιαφύγουν. Πώς μπορεί λοιπόν κανείς να λειτουργήσει σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Το νούμερο ένα ζητούμενο είναι να πετάξουμε αυτά τα δαιμόνια πάνω από την επιχειρηματικότητα. Και βέβαια επιχειρηματικό πνεύμα σημαίνει να εξελίσσεσαι όπως εξελίσσεται η κοινωνία, το περιβάλλον, να είσαι ανοιχτός στην αλλαγή. Αλλιώς άσχετα με την οικονομική κρίση, δεν θα επιβιώσεις για πολύ ακόμη ως επιχειρηματίας. Εσείς πώς συμμετέχετε στη δημιουργία μιας

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης της Κατερίνας Σαρρή με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

Αύξηση της επιχειρηματικότητας σε μια χώρα που βρίσκεται σε βαθιά κρίση; Κι όμως, αυτό δείχνουν οι επίσημες στατιστικές. Η Κατερίνα Σαρρή, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στο τμήμα Βαλκανικών Σπουδών μας εξηγεί πόσο ενοχοποιημένη είναι η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα και πόσο σημαντικό είναι σήμερα το κίνητρο της ανάγκης... επίσης και βραβεία σε διαγωνισμούς. Ένας άλλος τρόπος είναι μέσα από συνέδρια, σεμινάρια κλπ. Παράλληλα, στηρίζω κι εγώ μαζί με άλλους, την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας μέσω της επιχειρηματικότητας. Τελευταία κυκλοφορήσαμε με την κυρία Τριχοπούλου ένα πρωτοποριακό βιβλίο με θέμα τη γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Επίσης, συμμετέχουμε και με άλλους τρόπους, όπως π.χ. μέσα από το TEDx. Θέλετε να αναφέρετε κάποια σημεία του βιβλίου σας; Ξεκινάμε με το τι είναι επιχειρηματικότητα γενικά, πώς παρουσιάζεται η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, κάνουμε μία ιστορική αναδρομή των γυναικών επιχειρηματιών από το 1850 μέχρι σήμερα, και επίσης, προσεγγίζουμε τις έννοιες της συμβουλευτικής και του mentoring. Τα τελευταία είκοσι χρόνια στηρίζουμε και συμβουλεύουμε γυναίκες επιχειρηματίες, για θέματα όπως χρηματοδοτήσεις, μεθοδολογία και κοινωνική έρευνα.

τώνουν τα σημαντικότερα πράγματα που έχει ένας επιχειρηματίας, την έμπνευση, την καινοτομία και το ελεύθερο πνεύμα. Έχουμε παραδείγματα

Πώς διαφοροποιείται η άσκηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας; Λόγω της διαφορετικής φύσης των γυναικών δεν μπορούμε απαραίτητα να κάνουμε τα ίδια επαγγέλματα με τους άνδρες. Η επιχειρηματικότητα όμως σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και όχι με τα χαρακτηριστικά του φύλου. Οι διαφορές στο φύλο αφορούν στους κοινωνικούς ρόλους. Από τη γυναίκα περιμένουμε να είναι δίπλα στα παιδιά της, να στηρίζει το σπίτι της, να ενδιαφέρεται για τα άτομα της οικογένειας, το κοινωνικό περιβάλλον. Το ζητούμενο για τη γυναίκα είναι να τη στηρίξει ο άνδρας στη δουλειά που κάνει, ενώ για τον άνδρα αυτό θεωρείται δεδομένο. Στην Ελλάδα το 30% των επιχειρηματιών είναι γυναίκες. Αν οι γυναίκες είχαν τη δυνατότητα να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, νομίζω ότι τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα.

spin offs επιτυχημένων επιχειρήσεων που έχουν ξεκινήσει από δικά μας παιδιά, καθώς

Βλέπετε κάποια πράγματα που σας κάνουν

κουλτούρας επιχειρηματικότητας; Είμαι τυχερή γιατί στο πανεπιστήμιο μας, παρ’ ότι είναι ένα μικρό περιφερειακό πανεπιστήμιο, έχουμε βρει τρόπο να λειτουργούμε καταπληκτικά και να ευαισθητοποιούμε τους φοιτητές μας σε θέματα επιχειρηματικότητας. Αλλάζουμε τη νοοτροπία τους, τους δείχνουμε τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουν και πώς να το κάνουν, χωρίς όμως να προσπαθούμε να βάλουμε καλούπια. Τα καλούπια σκο-

πιο αισιόδοξη για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας; Η ενέργεια των ανθρώπων. Όταν βλέπω κάποιους που δεν βουλιάζουν στο βούρκο της κρίσης αλλά κάνουν κάτι για να βγουν από αυτό. Η κρίση είναι μια καλή ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τις αρχές και τις αξίες μας, να προβληματιστούμε, και είναι σίγουρο ότι τελικά θα βάλουμε ποιότητα στη ζωή μας και θα ζήσουμε ένα καλύτερο αύριο. Αλλαγή στη νοοτροπία λοιπόν, στον τρόπο σκέψης, και δράση! Στη ΜΚΟ με την οποία ασχολείστε τι ακριβώς κάνετε; Ξεκινήσαμε πριν από περίπου 20 χρόνια από κάποια ευρωπαϊκά προγράμματα. Στην αρχή ήταν κοινοπραξία φορέων αλλά εξελιχθήκαμε σε έναν οργανισμό ο οποίος στηρίζει και συμβουλεύει τις γυναίκες για το τι πραγματικά χρειάζεται να κάνουν με την επιχείρησή τους σε θέματα όπως κοστολόγηση, μάρκετινγκ, διαχείριση προσωπικού. Άρα λοιπόν συμβουλεύουμε, κάνουμε mentoring προκειμένου να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες να διώξουν μα. Για να ασχοληθείς με την επιχειρηματικότητα δεν χρειάζεσαι πατερίτσες, μπορείς να σταθείς στα πόδια σου, είτε είσαι γυναίκα είτε άνδρας. Σε ποια σημεία εστιάστηκε η ομιλία σας στο TEDx; Στο πνεύμα του Συν. Στην ανάγκη που υπάρχει για την υιοθέτηση της επιχειρηματικής φιλοσοφίας στην καθημερινότητα, σε επαγγελματικό, προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο. Ο στόχος είναι να προσθέσουμε ένα ΣΥΝ στην ποιότητα της ζωής μας. Για να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται να ξεκολλήσουμε από το κατεστημένο, να δούμε μπροστά μας, να κινηθούμε, να σκεφτούμε δημιουργικά, καινοτόμα. Δείτε πόσα μοντέλα τέτοιων επιχειρηματιών έχουμε. Ένα παράδειγμα είναι ο Μοχάμεντ Γιούνους που πήρε το νόμπελ ειρήνης το 2006 με την τράπεζα των φτωχών, αλλά και ο έλληνες επιχειρηματίας Πρόδρομος Εμφιαιτζόγλου, που ξεπέρασε την κινητική αναπηρία και προσέφερε στην κοινωνία. Χρειάζεται να μάθουμε να διαχειριζόμαστε την αλλαγή, την αποτυχία, το άγχος, το στρες, τις καινούριες καταστάσεις. Για να βάλουμε συν στην

ποιότητα της ζωής μας θα πρέπει να μάθουμε να σκεφτόμαστε επιχειρηματικά.

Σπύρος Παλούκης

Σε μια εποχή γκρίζα, με την κυρίαρχη αφήγηση να είναι γύρω από τη ματαίωση, την απώλεια, τα χαμένα όνειρα και τις μάταιες προσδοκίες, ο Σπύρος Παλούκης δημιουργεί ένα μαγικό κόσμο γεμάτο χρώματα και ιστορίες! Τα μαγικά βιβλία του Σπύρου δεν είναι απλά βιβλία, δεν είναι μόνο παραμύθια, έχουν τη μαγική δύναμη να μας κάνουν σοφότερους...

Τι είναι ένα μαγικό βιβλίο; Ένα καλλιτέχνημα. Όμορφο σαν αντικείμενο, με αναφορές σε παλιά μεσαιωνικά βιβλία, λίγη εικονογράφηση, αισθητική, δεν είναι απλά μια παράθεση πληροφοριών. Μπορεί να σου αλλάξει την καθημερινότητα προς το καλύτερο, μπορεί να σε κάνει λίγο σοφότερο, να σε πάει μπροστά σαν άνθρωπο. Πόσα μαγικά βιβλία έχεις εκδώσει; Σαν δημιουργός πέντε. Σαν εκδότης πρέπει να είναι είκοσι πέντε με τριάντα. Το πιο σημαντικό είναι «Το πηγάδι στο τέλος του κόσμου», ένα μεσαιωνικό παραμύθι που γράφτηκε πριν από εκατόν πενήντα χρόνια από τον William Morris, το οποίο λέει ότι

«whatever is unhappy is immoral».

Δηλαδή, ό,τι μας στενοχωρεί πρέπει να το αλλάζουμε. Αυτό είναι και το μότο μας στο μαγικό εκδοτικό οίκο. Τι είδους βιβλία εκδίδετε; Κυρίως παραμύθια για μεγάλους. Όλα έχουν ίσως μια μεταφυσική διάσταση. Το τελευταίο που εξέδωσα είναι «Το δάσος των θαυμάτων», ένα μυθολογικό παραμύθι με αλληγορίες και στερεότυπα που συναντάμε στα παραμύθια. Στα μαγικά βιβλία δεν πετάς πάνω σε μαγικά χαλιά, δεν είσαι το τζίνι, αλλά γίνεσαι λίγο καλύτερος άνθρωπος. Τι ανταπόκριση βλέπεις να έχουν τα μαγικά βιβλία σε μια κοινωνία που έχει αρχίσει να χάνει την μαγεία της; Όταν κάνεις μια καλή δουλειά και είναι ειλικρινής η προσπάθειά σου, το κοινό εισπράττει αυτή την αύρα. Την ισορροπία τη βρίσκεις εσύ, δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Αλλά ναι, το

βιβλίο είναι σε δύσκολη περίοδο. Δεν έχει πολύ ενδιαφέρον ότι άλλα σπουδάζεις και αλλού βρίσκεις το νόημα; Πρέπει να αυτοσχεδιάζεις με ό,τι σου φέρνει η ζωή, να μαγειρεύεις με αυτά που έχεις. Σπουδάζεις κάτι, όσο προχωράς όμως μαθαίνεις τα καλά και τα κακά του αντικειμένου σου. Και αυτή είναι η μαγεία. Γιατί σαν καλλιτέχνης πάντα ξεκινάς με ένα συγκεκριμένο project, κάτι συμβαίνει που νομίζεις πως θα στο χαλάσει αλλά τελικά φτιάχνεις κάτι άλλο. Δεν πρέπει να κολλάει το μυαλό σου, πρέπει να αφήνεις ένα παράθυρο να δεις λίγο παραέξω το αντικείμενο που πραγματεύεσαι. Εσύ πώς κατάφερες να μην κολλήσεις στις σπουδές σου, αλλά να ασχοληθείς με κάτι που είναι στην καρδιά σου; Έχει να κάνει με τα ταξίδια; Στο ταξίδι για τις σπουδές μου στην πληροφορική, δούλεψα στην ευρωπαϊκή ένωση, συνα-

βιβλία όπως τα δικό σου, μήπως δεν ισχύει αυτός ο ανταγωνισμός; Πιστεύω ότι το e-book θα πρέπει να είναι απλά ένα ψηφιακό αρχείο με πληροφορία. Να μην υπάρχουν πια επιστημονικά συγγράμματα. Είναι ωραία να έχεις δύο ειδών βιβλία, το e-book για τις πιο τυπικές παραγωγές βιβλίων, και το πιο καλλιτεχνικό βιβλίο, με περισσότερη χειροποίητη δουλειά και όχι τόσο βιομηχανικό. Ποια πράγματα θα ήθελες να κάνεις και δεν έχεις κάνει ακόμα; Να ταξιδεύω περισσότερο, να είμαι πιο ελεύθερος, να έχω λιγότερες ευθύνες. Νομίζω όλοι αυτά θέλουν! Στη δική μου περίπτωση όλα γυρίζουν γύρω από το ταξίδι. Θα ήθελα να είμαι περισσότερο καλλιτέχνης. Πώς φαντάζεσαι τον οργανισμό που έχεις σε μερικά χρόνια από τώρα; Είμαι ρομαντικός άνθρωπος, θέλω πάντα να ονειρεύομαι την εξέλιξη των βιβλίων και των projects που ασχολούμαι. Για να φανταστώ τι θα γίνει σε πέντε, δέκα χρόνια θα πρέπει να αλλάξει και η κατάσταση Ελλάδα, γιατί όλα είναι αλληλένδετα. Αν ο διπλανός μου πηγαίνει καλά θα πηγαίνω κι εγώ καλά. Είναι όπως στο καράβι, ή βουλιάζουν όλοι ή σώζονται. ναστράφηκα με διπλωμάτες, με τραπεζίτες και έλεγα ότι αυτό πρέπει να κάνω, αλλά τελικά ανακάλυψα τη φωτογραφία. Κατάλαβα ότι όταν παράγεις κάτι καλλιτεχνικά, αυτό μπορεί να ενδιαφέρει κάποιους και μετά ακόμα περισσότερους. Σιγά σιγά ο κύκλος μεγάλωσε και μεγάλωσε μέχρι που έφτασα στο TEDx. Τότε συνειδητοποίησα ότι η αρχική μου απόφαση να ασχοληθώ με κάτι τεχνοκρατικό ίσως τελικά να άνοιξε και ένα άλλο παράθυρο, του ταξιδιώτη ή και του καλλιτέχνη. Τα e-books σε τρομάζουν; Τα μαγικά βιβλία έχουν μέλλον εκεί; Μου αρέσει να διαβάζω άρθρα, εφημερίδες μέσα από τις μικρές αυτές μαγικές συσκευές αλλά ο ανταγωνισμός βιβλία vs e-books δεν με τρομάζει. Αν ήμασταν στην Αμερική θα κάναμε άλλη κουβέντα. Θεωρώ ότι στην Ελλάδα του 2013 τα e-books είναι απλά ένα added value για τον κάθε εκδότη και τον κάθε καλλιτέχνη. Μήπως το e-book, είναι σήμερα πιο οικονομικό; Μπορείς να το αγοράσεις από το amazon οκτώ δολάρια αντί για είκοσι ευρώ που θα έδινες για το hard copy. Για «μη φυσιολογικά»

Αν έπρεπε να συνοψίσεις το μήνυμα της ομιλίας σου στο TED ποιο θα ήταν; Να γυρίζουμε στη βεβαιότητα της παιδικής ηλικίας. Τότε που όλα ήταν πιθανά, τότε που όλα ήταν μια υπόσχεση, που φάνταζαν καινούρια, τότε που δεν υπήρχε το αδύνατο. Όταν γινόμαστε και πάλι παιδιά, είναι σαν κατά κάποιο τρόπο να γινόμαστε ατρόμητοι. Όλη αυτή η παιδικότητα πιστεύεις ότι μπορεί να είναι λύση στην δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε τώρα; Νομίζω ότι όταν γίνεσαι ξανά παιδί μπορείς να δεις τα πράγματα πιο λαμπερά. Το στομάχι σου μπορεί να μη γεμίσει φαγητό αλλά οφείλεις στον εαυτό σου να κάνεις πράγματα που σε κάνουν να αισθάνεσαι καλύτερα, και μέσα σε αυτά είναι και το παραμύθι. Θα ήθελα να πω ένα μικρό παραμύθι σαν συμβουλή, προτροπή: Ήταν λέει, ένα βαρέλι που είχε μέσα γάλα, και μέσα σε αυτό υπήρχαν βατραχάκια που πνιγόντουσαν. Φώναζαν «θα πνιγούμε», ήταν πανικόβλητα και χτυπιόντουσταν. Το ένα πνίγηκε, το δεύτερο το ίδιο, κοκ. Στο τέλος, σώθηκε μόνο ένα. Αυτό δεν άκουγε τα υπόλοιπα, και όσο αυτά χτυπούσαν τα πόδια τους και

«Δεν πρέπει να κολλάει το μυαλό σου, πρέπει να αφήνεις ένα παράθυρο να δεις λίγο παραέξω το αντικείμενο που διαπραγματεύεσαι»

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Σπύρου Παλούκη με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

φώναζαν, τόσο το γάλα γινόταν γιαούρτι, οπότε το βατραχάκι ήρθε στην επιφάνια και σώθηκε! Αυτό λοιπόν είναι σαν μότο. ο καθένας

οφείλει να κάνει στον τομέα του ότι καλύτερο μπορεί, να μην απογοητεύεται, να μην μένει στάσιμος, ακίνητος, απαισιόδοξος και όλα θα πάνε καλύτερα. Αυτό προσπαθώ να περάσω μέσα

από την ομιλία μου. Το παιδί δεν σταματά ποτέ, πάντα πηγαίνει κάπου, πάντα σκέφτεται ή βλέπει κάτι που εμείς ίσως το χάνουμε με τις πολλές δουλειές ,τις ευθύνες, ή τις πιο σκοτεινές σκέψεις μας. Ποιο είναι το αγαπημένο σου παραμύθι; Μελετώντας τον Χάνσελ και την Γκρέτελ συνειδητοποίησα πως αυτό το παραμύθι είναι μια πανανθρώπινη ιστορία, αλλά και μια ιστορία κανιβαλισμού. Το παραμύθι δεν είναι αθώο, είναι η ζωή μας. Δεν είναι καρδούλες και πόνι πάνω σε πράσινα λιβάδια που χοροπηδάνε.

Αυθεντικότητα, η νέα πολυτέλεια Χρήστος Στεργίου «Ήλιος, θάλασσα, χωριάτικη, μουσακάς» και η λίστα των κλισέ πάει λέγοντας... Μια γραφική εικόνα της Ελλάδας που έχει πλέον εμπορευματοποιηθεί τόσο πολύ που έχει χάσει κάθε σύνδεση με την πραγματική αξία μιας εμπειρίας στη χώρα. Ο Χρήστος Στεργίου με το True Greece, δίνει στους επισκέπτες του κόσμου μια αυθεντική εμπειρία της Ελλάδας. Και θέλει να το κάνει με πολυτέλεια... Όχι, δεν εννοεί πισίνες και πεντάστερα ξενοδοχεία. Σήμερα, πολυτέλεια είναι η αυθεντικότητα.

Τι διαφοροποιεί το True Greece από ένα τουριστικό γραφείο; Στο True Greece προσπαθούμε να δίνουμε στους επισκέπτες μία αυθεντική εικόνα της χώρας μας, με εμμονή στην πολυτέλεια, αλλά όχι την πολυτέλεια των πεντάστερων ξενοδοχείων. Το True Greece πηγαίνει κατευθείαν στον καταναλωτή. Δουλεύουμε με τον καθένα ξεχωριστά για να γνωρίζουμε τις ανάγκες του. Θέλουμε να καταλάβουμε γιατί σε κάποιον αρέσει ένα boutique hotel και σε άλλον ένα resort με όλες τις ανέσεις και αρχίζουμε σιγά σιγά να προσαρμόζουμε την εμπειρία του. Από ποιες χώρες προέρχεται ο μεγαλύτερος όγκος του πελατολογίου σας; Κυρίως από Αμερική. Έτυχε να μάθω την νοοτροπία των αμερικανών γιατί έζησα δέκα χρόνια εκεί κι έτσι μπόρεσα να έχω μια διαφορετική προσέγγιση στην ταξιδιωτική τους εμπειρία. Τώρα έχουμε κόσμο από όλη τη γη, από Βραζιλία μέχρι Ινδία. Νομίζω ότι το μοντέλο μας είναι tailor made για την αμερικανική αγορά. Έχουμε δει όμως πως μπορεί να προσαρμοστεί και σε κάποιες άλλες αγορές. Πέρα από τα γνωστά κλισέ, ποια είναι η νοοτροπία του Αμερικανού; Νομίζω ότι το αμερικανικό κοινό, ανεξάρτητα από το επίπεδό του, θέλει να έχει παροχή υπηρεσίας. Εμείς προσπαθούμε να ανταποκρινόμαστε ακόμα και σε απαιτήσεις που σε άλλους

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Χρήστου Στεργίου με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

Ποια είναι η πιο αυθεντική εμπειρία που έχετε προσφέρει; Πριν από μερικά χρόνια είχαμε έναν πελάτη ελληνικής καταγωγής, ο οποίος ήταν ο επιτελικός της προέδρου της βουλής των αντιπροσώπων των ΗΠΑ! Πολύ υψηλά ιστάμενος δηλαδή. Ήθελε να περάσει με την οικογένειά του ένα αυθεντικό Πάσχα στην Ελλάδα και του προτείναμε την Πάτμο. Στο νησί έτυχε να είμαι κι εγώ με τη γυναίκα μου και τους γονείς μου. Ό,τι κάναμε εμείς σαν οικογένεια το έκαναν και αυτοί μαζί μας. Τελικά, αυτός ο άνθρωπος χωρίς να μιλάει ίχνος ελληνικά έκατσε και έγραψε ένα γράμμα στα ελληνικά (!!!) και μας το έστειλε. Αυτό για μένα είναι πολυτέλεια. φαίνονται τρελές. Η λογική που λέμε και στην Ελλάδα ότι ο πελάτης έχει πάντα δίκιο εκεί πραγματικά ισχύει. Ο αμερικανός θέλει αυτό ακριβώς που του υπόσχεσαι – θα μου πεις όλοι το θέλουμε – εκεί όμως υπάρχουν κάποιες προσδοκίες στις οποίες αν δεν μπορέσεις να ανταποκριθείς, έχεις πρόβλημα. Ποια είναι τα πιο τρελά που έχετε ακούσει; Από τις πιο ιδιόρρυθμες απαιτήσεις ήταν να προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα δρομολόγιο στην Ελλάδα, ανάμεσα σε διάφορα νησιά, που δεν έβγαινε με τίποτα, ούτε με ελικόπτερα... Οι αμερικανοί θέλουν σε δέκα μέρες να δουν 15 νησιά. Εμείς τους εξηγούμε ότι δεν έχει κανένα νόημα αυτό. Κάποιες φορές οι απαιτήσεις ξεπερνάνε τα όρια. Όλοι έρχονται σε εμάς επειδή υποτίθεται ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, από private tour μέχρι να εξυπηρετήσουμε κάποιον που έχει κλίση προς την τέχνη. Κάποιες φορές όμως πρέπει και οι επιχειρήσεις να βάζουν όρια. Τι συνιστά μια πραγματική, αυθεντική εμπειρία για κάποιον που ταξιδεύει στην Ελλάδα; Αυτό είναι υποκειμενικό για τον κάθε πελάτη, χρειάζεται να καταλάβεις πώς το βλέπει ο καθένας. Για κάποιον αυθεντική εμπειρία είναι να πάει στη Μύκονο και στη Σαντορίνη. Αν θέλεις όμως ένα άλλο είδος αυθεντικότητας μάλλον δεν μπορείς να την αναζητήσεις εκεί. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα ζήτημα διαφορετικά για έναν απαιτητικό πελάτη; Αφού

καταλάβoυμε τι θέλει, φτιάχνουμε ένα παζλ υπηρεσιών που μπορεί να δημιουργήσει αυτή την αυθεντική εμπειρία. Πολλές φορές για να γίνει αυτό χρειάζεται να σκέφτεσαι «έξω από το κουτί». Πρέπει να είμαστε προσαρμοστικοί, αυτό κάνουν οι καλύτερες εταιρείες στον κόσμο. Άρα, αυθεντικότητα σε συνδυ-

ασμό με παροχή υπηρεσιών και με την ξενοιασιά των ελληνικών διακοπών, συνθέτουν ακόμα και γι’ αυτόν που έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, τις καλύτερες διακοπές της ζωής του.

Κατά μέσο όρο πόσες μέρες έρχονται, πόσα χρήματα χαλάνε, και σε τι σύνθεση έρχονται; Σε γενικές γραμμές οι δικοί μας πελάτες μένουν γύρω στις δέκα διανυκτερεύσεις και ξοδεύουν ανά άτομο περίπου 3.500 € για τη διαμονή, τις μεταφορές τους και για κάποιες συγκεκριμένες εμπειρίες πχ μια ξενάγηση. Έχουμε πακέτα που μπορεί να κάνουν 40.000 € για δέκα ημέρες, έχουμε και ταξίδια που κοστίζουν 4.000 € για τις ίδιες ημέρες. Σε ότι αφορά στη σύνθεση εκεί υπάρχει μεγάλη γκάμα. Από ζευγάρια που μόλις παντρεύτηκαν, μέχρι μια παρέα εκατό φίλων από τη Silicon Valley που θέλουν να έρθουν στην Αθήνα.

Κάποια στιγμή είπες ότι η πολυτέλεια δεν βρίσκεται στα πεντάστερα. Πού βρίσκεται; Στην έννοια της φιλοξενίας. Στους ανθρώπους που καταλαβαίνουν ότι αυτοί που ταξιδεύουν έχουν πισίνα στο σπίτι τους, οδηγούν ακριβά αυτοκίνητα, δεν περιμένουν να πάνε σε ένα ξενοδοχείο για να βγουν στο private pool και να κάνουν τη βουτιά της ζωής τους. Το θέμα είναι να υπάρχει αυθεντική επαφή. Να νιώσει ο επισκέπτης τον παλμό των ανθρώπων, τη λογική, τη νοοτροπία, να ζήσει τη χώρα. Η χώρα δεν είναι ούτε τα πανέμορφα τοπία, ούτε τα όμορφα δωμάτια, είναι οι άνθρωποι και η κουλτούρα μας. Γι’ αυτό οι επισκέπτες ξανάρχονται στην Ελλάδα. Για να ανακαλύψουν τις ψυχές και τις καρδιές των ανθρώπων μας.

Τι επιφυλάσσει το μέλλον για το True Greece; Όταν ξεκίνησα την εταιρεία ήμουν μόνος με έναν υπάλληλο. Μετά από κάποια χρόνια άρχισε να υπάρχει μια σχετική καταξίωση. Το καλό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, επικρατεί και διαδίδεται. Άρα αφού στην Ελλάδα πήγαν όλα καλά, ξεκινήσαμε το True Turkey. Εκεί έκανα αυτό που έκανα και στην Ελλάδα: βήμα βήμα, ρωτούσα παλιούς και καινούριους φίλους, πήγα και είδα όλα τα ξενοδοχεία, βρήκα ξεναγούς, οδηγούς κι έτσι ξεκινήσαμε. Μετά το δεύτερο χρόνο, μόλις νιώσαμε ότι μπορούμε να το κάνουμε κι αυτό, τότε ξεκίνησε το εγχείρημα στην Ιταλία. Το True Italy πάει καλά για αρχή και ελπίζω να έχουμε δυνάμεις να συνεχίσουμε και του χρόνου με το True Spain!

Ed Cooke Παλιές μουσικές, ρετρό στιλ… η νοσταλγία είναι γοητευτική. Και η μνήμη επιλεκτική. Ξεχνάμε εύκολα; Ιστορικά, ίσως ναι. Ο Ed Cooke είναι Grand Master of Memory το οποίο σημαίνει ότι μπορεί να απομνημονεύσει έναν αριθμό 1000 ψηφίων και τη σειρά ανακατεμένων φύλλων από δέκα τράπουλες μέσα σε μια ώρα! Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η τεχνική της μνήμης;

Πότε ήταν η πρώτη φορά που διαπίστωσες ότι έχεις αυτό το ιδιαίτερο ταλέντο; Όταν ήμουν νεότερος είχα κάποιες ασυνήθιστες ικανότητες απομνημόνευσης αριθμών, ή για κάποιο λόγο θεωρούσα τον αριθμό 574 πιο ενδιαφέρον από το 34. Η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι είναι δυνατό να βελτιώσεις τη μνήμη σου ήταν όταν ήμουν δεκαοκτώ χρονών και ήμουν στο νοσοκομείο. Εκεί ήταν βαρετά, αλλά είχε όμορφες νοσοκόμες. Έτσι προκειμένου να τις εντυπωσιάσω προσπάθησα να κάνω ένα τρικ απομνημονεύοντας τα χαρτιά από μια τράπουλα. Σύντομα κατάλαβα ότι ίσως να έχω χάρισμα και άρχισα να το διασκεδάζω.

Πώς λειτουργεί η μνήμη; Για παράδειγμα είσαι καλός μόνο στους αριθμούς ή θυμάσαι τα πάντα; Από μία άποψη δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα που λέγεται μνήμη, οπότε δεν μπορούμε να σκεφτούμε ότι κάποιος έχει καλή μνήμη ενώ κάποιος άλλος όχι. Η μνήμη είναι μέρος όλων όσων κάνουμε, βλέπουμε, ακούμε, θυμόμαστε, σκεφτόμαστε. Όλοι έχουμε εξαιρετική μνήμη, αλλά μόνο μερικοί θυμούνται. Για να θυμάσαι κάτι πρέπει να το βιώσεις σαν κάτι ενδιαφέρον. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν έχουν καλή μνήμη γιατί απλά επικεντρώνονται σε πράγματα που δεν τους ενδιαφέρουν πραγματικά. Μια φορά έκανα μαθήματα σε ένα παιδί που πίστευε ότι έχει πολύ κακή μνήμη. Το παιδί ήταν μουσουλμάνος, και κάποια στιγμή μου λέει «α! ξέρω απέξω το κοράνι…», και του λέω: θυμάσαι ένα βιβλίο εξακοσίων σελίδων και λες ότι δεν έχεις καλή μνήμη;

Η τέχνη της μνήμης είναι να θυμάσαι πράγματα που δεν σε ενδιαφέρουν.

Πώς λειτουργούν οι αισθήσεις σε σχέση με τη μνήμη; Είναι συνδεδεμένες; Πολλοί θεωρούν ότι μία αίσθηση, για παράδειγμα η όσφρηση, είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τη μνήμη από κάποια άλλη. Αυτό είναι αλήθεια και ψέματα. Η όσφρηση παράγει συναισθηματικές μνήμες, οι οποίες δεν είναι συνδεδεμένες με ένα συγκεκριμένο χρονικό συμβάν στο παρελθόν. Οπότε, όταν μυρίζεις ένα φαγητό ή ένα παλιό βιβλίο, σου έρχονται στο μυαλό εικόνες από το σπίτι της γιαγιάς σου ή από το δημοτικό σχολείο, αλλά όχι μία συγκεκριμένη στιγμή. Το ίδιο συμβαίνει και με την ακοή, ακούς ένα παλιό κομμάτι και σε ταξιδεύει πίσω στο χρόνο αλλά όχι σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Με την όραση τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η όραση τείνει να σε μεταφέρει σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο της ζωής σου, σε μία συγκεκριμένη στιγμή που έχεις ζήσει. Η αλήθεια είναι ότι όλες οι αισθήσεις είναι συνδεδεμένες με τη μνήμη γιατί προκειμένου να αναγνωρίσουμε κάτι θα πρέπει ήδη να το γνωρίζουμε. Η μνήμη μας είναι παντού στη διαδικασία της αντίληψης. Κάθε φορά που

αντιλαμβανόμαστε κάτι, είναι επειδή έχουμε σημείο αναφοράς κάτι που θυμόμαστε, έτσι μόνο μπορούμε να το αντιληφθούμε. Ποια είναι τα βασικά κόλπα που μπορεί να μάθει κάποιος που θέλει να έχει καλύτερη μνήμη; Το πρώτο που πρέπει να κάνεις, αν και είναι λίγο βαρετό, είναι απλά να προσέχεις. Τις περισσότερες φορές το μυαλό μας είναι γεμάτο σκέψεις και δεν δίνουμε προσοχή. Όταν δίνεις προσοχή σε κάτι έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να το θυμάσαι. Το δεύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε, είναι να προσπαθούμε να συνδέουμε αυτό που μαθαίνουμε με κάτι που ήδη γνωρίζουμε. Για παράδειγμα σου συστήνουν κάποιον που τον λένε Morris, και πιθανό μετά από λίγο να μη θυμάσαι το όνομά του. Αν αυτός ο Morris όμως μοιάζει με τον Morris Gibs από τους “Bee Gee’s”, τότε είναι πολύ εύκολο να θυμηθείς το όνομά του αφού θα έχεις κάνει αυτή τη σύνδεση. Οπότε είναι σαν να βάζεις ένα καινούργιο

ζευγάρι κάλτσες στο σωστό συρτάρι… Περίπου έτσι. Ένας άλλος τρόπος για καλύτερη απομνημόνευση, είναι να βιώνεις κάτι σαν να έχει νόημα. Πολλές φορές βιώνουμε κάτι που προσπαθούμε να μάθουμε σαν να μην έχει νόημα, και αυτό το κάνει αδύνατο να το απομνημονεύσουμε. Οπότε είναι τρία πράγματα που μπορείς να κάνεις: να δίνεις προσοχή, να κάνεις συνδέσεις και συνδυασμούς, και να χρησιμοποιείς τη φαντασία σου. Επίσης μπορείς να επαναλαμβάνεις πράγματα. Η επανάληψη είναι πολύ σημαντική γιατί όχι μόνο βοηθά τη μνήμη σου αλλά της λέει ότι αυτό είναι κάτι σημαντικό που αξίζει να θυμάται. Η μνήμη έχει σχέση με το IQ; Πολλοί πιστεύουν ότι επειδή έχω καλή μνήμη έχω και υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τέτοια σύνδεση. Είχε γίνει μία έρευνα μεταξύ εκείνων που είχαν διαγωνιστεί στο world memory challenge πριν από δέκα χρόνια. Το συμπέρασμα ήταν ότι είχαν κανονικό προς υψηλό δείκτη νοημοσύνης αλλά όχι κάτι εξωπραγματικό.

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Ed Cooke με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

γούν τις επιθυμίες μας, οπότε οτιδήποτε είναι ερωτικό ή αστείο ή γελοίο ή τρομακτικό τείνει να είναι εύκολα αξιομνημόνευτο.

Η διαφορά τους ήταν ότι χρησιμοποιούν τον εγκέφαλό τους με οπτικό τρόπο, χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να μάθουν, και είναι συγκεντρωμένοι. Παλιότερα ήταν σημαντικό να έχεις καλή μνήμη. Σήμερα όμως στην ψηφιακή εποχή με τους τεράστιους σκληρούς δίσκους, ίσως η καλή μνήμη να μην είναι τόσο απαραίτητη… Πιστεύω ότι είναι λάθος να βλέπουμε τη μνήμη σαν αποθηκευτικό χώρο. Οι άνθρωποι δεν είχαν ποτέ καλή μνήμη. Εγώ που έχω ας πούμε την καλύτερη μνήμη στον κόσμο μπορώ να θυμάμαι 1000 αριθμούς σε μία ώρα, ένα ψηφιακό ρολόι μπορεί να θυμάται 1.000.000 αριθμούς σε ένα δευτερόλεπτο. Οι άνθρωποι ποτέ δεν ήταν καλοί στην αποθήκευση δεδομένων με βάση το μέγεθος. Ήταν καλοί στην αποθήκευση διαφορετικών τύπων πληροφορίας, να τη συνδυάζουν, να κάνουν μεταφορές, να τη χρησιμοποιούν, να παράγουν σκέψεις και φαντασία. Ο βασικός ρόλος της μνήμης δεν πρόκειται να αλλάξει. Οι μνήμες θα είναι πάντα μέρος των σκέψεων, της φαντασίας και της αντίληψής μας. Ενδιαφέρον. Πίστευα ότι η μνήμη θα ατροφούσε όσο περνούν τα χρόνια γιατί η τεχνολογία κάνει πια πολλά πράγματα για εμάς… Συνηθίζουμε να λέμε ότι η τεχνολογία μας κάνει πιο χαζούς. Στην πραγματικότητα όμως πιστεύω ότι θυμόμαστε περισσότερα πράγματα από ότι στο παρελθόν. Σήμερα βλέπουμε χιλιάδες βίντεο, φωτογραφίες, άρθρα, αλλά ο τρόπος που θυμόμαστε αυτή την πληροφορία είναι διαφορετικός. Συνήθως συγκρατούμε μόνο την ουσία της καθώς και που μπορούμε να τη βρούμε, καμιά φορά όμως τη θυμόμαστε με ακρίβεια. Είναι ενδιαφέρον που οι άνθρωποι έχουν απίστευτη μνήμη σε ότι αφορά τα facebook posts τους. Θυμούνται συγκεκρι-

μένους ανθρώπους που έκαναν like σε ένα συγκεκριμένο post πριν από έξι μήνες. Πιστεύω ότι έχει αλλάξει ο τρόπος που θυμόμαστε. Η φαντασία μας γίνεται μεγαλύτερη με όλα τα νέα μέσα που έχουμε.

Πόσο συχνά λες στον εαυτό σου, «πώς γίνεται να μην το θυμάμαι αυτό;» Είμαι ένας master of memory που ξεχνάει τα κλειδιά του. Η μητέρα μου μού ζητάει συχνά να βγάλω κάτι από το φούρνο σε σαράντα πέντε λεπτά και σχεδόν πάντα το ξεχνάω. Ξεχνάω πολλά πράγματα, αλλά επειδή η μνήμη έχει να κάνει με την προσοχή, ξέρω ότι όταν δεν δίνω προσοχή σε κάτι θα το ξεχάσω. Όταν εκπαιδεύω τον εαυτό σου στις τεχνικές μνήμης, για παράδειγμα να θυμάμαι που έχω βάλει τα κλειδιά μου, σκέφτομαι ότι τα κλειδιά μου είναι ένα μικρό κατοικίδιο ζώο που το έχω στην τσέπη μου. Έτσι, χρησιμοποιώντας τη δραστική φαντασία μου, τα χάνω λιγότερο συχνά.

Υπάρχει κάποια εταιρεία ή οργανισμός που χρειάζεται ανθρώπους σαν κι εσένα; Είναι μια καλή ικανότητα να μπορείς να μαθαίνεις μεγάλες ποσότητες πληροφορίας με ακρίβεια και είναι λίγος ο κόσμος που το κάνει. Όχι, δεν γνωρίζω κάποια δουλειά που θα χρειαζόταν τέτοιου είδους ικανότητα. Ίσως σε κάποιο καζίνο ή να γίνεις κατάσκοπος. Νομίζω ότι στο παρελθόν υπήρχαν σχολεία όπου εκπαίδευαν κατασκόπους σε τέτοιες τεχνικές.

Ποιο είναι το πρώτο μάθημα όταν διδάσκεις σε κάποιον πώς να εξασκεί τη μνήμη του; Ξεκινάω με κάτι που θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του για να καταλάβει ότι έχει ουσιαστικά μια καλή μνήμη. Εκπλήσσονται! Λένε: «έμαθα όλους τους πρωθυπουργούς του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια ώρα!» Αυτό δείχνει στον κόσμο ότι και όχι εξυπνάδας ή πόσο παθιασμένος είσαι με τη μνήμη.

Επισκέπτεσαι το καζίνο συχνά; Δεν μου επιτρέπεται η είσοδος στο καζίνο…

Ποια είναι τα επόμενα βήματά σου, τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα; Έχω ξεκινήσει μια εταιρεία που ονομάζεται «Memrise». Η κεντρική ιδέα είναι να κάνουμε την πληροφορία πιο ενδιαφέρουσα χρησιμοποιώντας τη φαντασία για να μπορεί ο κόσμος να μάθει και να θυμάται, διάφορα πράγματα πολύ γρήγορα. Το επόμενο project που έχουμε και είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι, ονομάζεται Cat Academy, και η βασική ιδέα είναι η διδασκαλία γλωσσών με γάτες. Αυτό που διαπιστώσαμε στην memrise είναι ότι οι άνθρωποι έχουν μια ιδιαίτερα καλή μνήμη για χαριτωμένες εικόνες. Με βάση αυτό φτιάχνουμε μια εφαρμογή όπου μπορείτε να μάθετε 100 φράσεις στα Ισπανικά απλά κάνοντας κλικ στις εικόνες των γατών. Είμαι ενθουσιασμένος με αυτό γιατί είναι κάτι που δεν έχει συμβεί στο παρελθόν. Είναι μια επέκταση των τεχνικών μνήμης, και παρότι υπάρχουν τεχνικές μνήμης εδώ και χιλιάδες χρόνια, αυτό είναι το πρώτο παράδειγμα της διδασκαλίας μιας γλώσσας χρησιμοποιώντας... γάτες. Πιστεύω θα γίνει viral!

Αλήθεια; Δεν σε θέλουν εκεί; Δεν μου αρέσει ο τζόγος, μου αρέσει όμως να λέω ένα μικρό ψέμα, ότι δηλαδή με αναγνωρίζουν και μου απαγορεύουν να μπαίνω σε καζίνο, αρέσει στις γυναίκες. Το φύλο παίζει ρόλο στη μνήμη; Όχι. Μερικοί από τους Πρωταθλητές Απομνημόνευσης είναι κορίτσια. Πρόσφατα σε ένα διαγωνισμό στο website μας www.memrise.com με δώρο 10.000€, θέλαμε να βρούμε αυτόν που μπορεί να απομνημονεύσει μία τράπουλα σε λιγότερο από ένα λεπτό. Κέρδισε μια κοπέλα 24 χρονών από την Ουκρανία. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο φύλων, απλά νομίζω ότι οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονται να εξασκήσουν αυτή την ικανότητα. Μερικές φορές με έχουν ρωτήσει αν το σεξ έχει σχέση με τη μνήμη, ο σωστός τρόπος να θέσεις την ερώτηση είναι αν το σεξ μνημονεύεται. Η απάντηση είναι ναι. Αξιομνημόνευτα είναι πράγματα που οδη-

η μνήμη είναι θέμα τεχνικής

Η μουσική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο! Χρόνια το λέμε... τώρα όμως το λέει και η επιστήμη.

Ευθύμης Παπατζίκης Πώς μπορεί η μουσική να αλλάξει μια κοινωνία προς το καλύτερο; Το παράδειγμα των παιδιών στις φαβέλες της Βενεζουέλας τα οποία μαθαίνουν βιολί αντί να χρησιμοποιούν όπλα, είναι ίσως μια ένδειξη πως ήρθε η ώρα να πάρουμε τη μουσική στα σοβαρά. Ο Ευθύμης Παπατζίκης, είναι μουσικός ψυχολόγος και νευροεπιστήμονας και ασχολείται με την έρευνα αλλά και την πρακτική εφαρμογή της μουσικής στην καθημερινότητά μας. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, ίσως τελικά η τέχνη να είναι η απάντηση.

Πώς κατέληξες να γίνεις μουσικός ψυχολόγος, κάτι τόσο εξειδικευμένο; Στα πέντε μου η μητέρα μου με ρώτησε τι θέλω να μάθω, βιολί ή φλάουτο. Θυμάμαι ήθελα να μάθω τον ΚΙΤ (!!!) και της είπα απαθέστατα «βιολί». Από εκεί και πέρα μέσα από την εκπαίδευση της μουσικής, ξεκίνησαν οι ερωτήσεις: «πώς γίνεται αυτό, πώς γίνεται το άλλο» και όσο μεγάλωνα προσπαθούσα να βρω απαντήσεις αλλά ποτέ αυτές δεν ήταν αρκετές. Έκανα δύο masters στη μουσική παιδαγωγική και το διδακτορικό μου είναι πάνω στη μουσική ψυχολογία και την εξελικτική ψυχολογία. Μετά προέκυψε μια θέση με το διδακτορικό στην Αμερική και εκεί σπούδασα Νευροεπιστήμη. Όλα αυτά, μουσική, παιδαγωγική, ψυχολογία και νευροεπιστήμη, τελικά συνδυάστηκαν.

«Όλα είναι μουσική. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι το τέλος, συνδιαλεγόμαστε συνεχώς με τους ήχους.» Δίνοντας βάρος στην επιστήμη, δεν έμεινες πίσω στην μουσική; Συνεχίζω και παίζω μουσική με φίλους. Στις συναυλίες ναι, έχω μείνει αναγκαστικά πίσω γιατί έπρεπε να διαλέξω. Αλλά δεν με πειράζει γιατί αυτό που κάνω τώρα είναι πολύ όμορφο και μου δίνει απαντήσεις. Πάμε να δούμε μερικές από τις απαντήσεις που βρήκες; Κατ’ αρχήν κατάλαβα ότι όλα είναι μουσική. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι το τέλος, συνδιαλεγόμαστε συνεχώς με τους ήχους. Η μουσική, ο ήχος, η αντίληψη της μουσικής, ξεκινούν από το ότι ο ίδιος ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος για να αντιλαμβάνεται τη μουσική. Αυτό σημαίνει ότι θέλουμε δεν θέλουμε ανταποκρινόμαστε στη μουσική, γεγονός που μας δίνει απίστευτες δυνατότητες. Για παράδειγμα, πηγαίνουμε στο γυμναστήριο, σε ένα μαγαζί, στο αεροδρόμιο και θέλουμε να ακούσουμε μουσική. Όλες αυτές είναι απλές, πρακτικές εφαρμογές της μουσικής μέσα από τη νευροεπιστήμη. Για να φτάσουμε όμως να τη χρησιμοποιήσουμε σαν εργαλείο θα πρέπει να γίνουν μελέτες, πρέπει να δούμε πως ανταποκρίνεται η μουσική στη βιολογία του ανθρώπου, πως αποτυπώνεται μέσα στον εγκέφαλο ως διαδικασία, και τελικά να μπορέσουμε να το αντιστρέψουμε γα να εκπαιδεύσουμε τον άνθρωπο να αναπτυχθεί μέσα σε μια κοινωνία. Σήμερα, έχουμε φτάσει σε σημείο μουσικοί κλινικοί και μουσικοθεραπευτές να χρησιμοποιούν τη μουσική για να θεραπεύσουν ή να καταπραΰνουν κάποιες παθήσεις, ή ακόμα και για να προσπαθούν να ξυπνήσουν άτομα που είναι σε κώμα. Ποια πιστεύεις ήταν τα σημαντικότερα σημεία από την ομιλία σου στο TEDxThess;

Θα ήθελα πολύ να βλέπω στην Ελλάδα τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τη μουσική περισσότερο συνειδητά στη ζωή τους. Πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να λειτουργούμε κοινωνίες μουσικής, δηλαδή να αρχίσουμε να συνυπολογίζουμε τη μουσική συνειδητά στη ζωή μας. Δεν το κάνουμε, θεωρούμε ότι τα παιδιά στην αρχή της ζωής τους δεν είναι ικανά να αντιληφθούν τη μουσική. Αντιθέτως όμως, τα βρέφη αντιλαμβάνονται καλύτερα τη μουσική από ότι εμείς, άρα αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν εκπαιδευτικά προβλήματα και όσο μεγαλώνουμε δεν εξελισσόμαστε σωστά. Σκεφτείτε ότι η ομιλία είναι τελικά ήχος, οπότε αν δεν διεγείρουμε σωστά τον εγκέφαλο στην αρχή, δεν θα μπορούσαμε να φτάσουμε στο σημείο να μιλάμε. Η μουσική είναι σημαντική, είναι ένα από τα δομικά στοιχεία της ζωής μας. Αυτά που κάνεις είναι σε ακαδημαϊκό επίπεδο ή κάνεις και πράγματα που εφαρμόζονται σε πρακτικό επίπεδο; Δεν φτάνει μόνο να βλέπουμε τα δεδομένα, πρέπει και με κάποιο τρόπο να τα εφαρμόζουμε στη ζωή μας. Γνωρίζουμε ότι ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τη μουσική, αλλά το σημαντικό είναι πώς θα το χρησιμοποιήσουμε αυτό μέσα στην κοινωνία. Εκεί στοχεύουμε, να κάνουμε πράξη όσο μπορούμε περισσότερα ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε καλύτερα την εκπαίδευσή μας. Ήδη στους ακαδημαϊκούς κύκλους δεν μπορούμε πια να είμαστε μόνο θεωρητικοί, αν πεις ότι θέλω να κάνω μία έρευνα αμέσως σε ρωτούν ποια θα είναι η πρακτική εφαρμογή της. Άρα πράξη, πράξη, πράξη! Άρα πρακτικά λοιπόν πάνω σε τι δουλεύεις; Προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα μοντέλο εκπαίδευσης σε σχέση πάντα με τη μουσική,

που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Θέλουμε να ξεκινήσουμε να χρησιμοποιούμε τη μουσική σχεδόν από την πρώτη μέρα γέννησης του παιδιού. Σκεφτείτε ότι η μεγαλύτερη αναπτυξιακή περίοδος του ανθρώπου είναι η ηλικία 0-4, και για αυτή την περίοδο δεν υπάρχει μοντέλο ανάπτυξης, γιατί θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε με το παιδί. Θέλουμε να καταλάβουν οι γονείς πόσο σημαντική είναι η μουσική, το ξέρουν, το βλέπουν, αλλά είναι σημαντικό αυτό να συστηματοποιηθεί. Υπάρχει και το άλλο άκρο, της τρίτης ηλικίας. Εκεί προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Έχει αποδειχθεί ότι άτομα που έχουν αλτσχάιμερ μπορούν να αντιληφθούν και να νιώσουν ωραία μέσω της μουσικής. Αυτά και μόνο αν μπορέσουμε να διαχειριστούμε, θα οδηγηθούμε σε ένα διαφορετικό τρόπο ανάπτυξης της κοινωνίας μας. Τι είδος μουσικής χρησιμοποιείτε; Οι περισσότεροι νομίζουν ότι χρησιμοποιούμε κλασική μουσική. Η κλασική μουσική δίνει περισσότερες πληροφορίες και ίσως να είναι πιο σοβαρή, προσωπικά όμως ακούω τα πάντα. Από εκεί και πέρα η μουσική που χρησιμοποιούμε στην έρευνα, σαν εργαλείο, διαφοροποιείται ανάλογα με το περιβάλλον και την εκπαίδευση που έχουν τα παιδιά. Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε τη μουσική που ήδη έχουν σαν ερέθισμα στη ζωή τους και προσπαθούμε να βρούμε αυτές τις διαφοροποιήσεις για να βγάλουμε τα πρακτικά αποτελέσματα. Ποια μουσική εκτός από την κλασική, πιστεύεις ότι μεταφέρει υψηλού επιπέδου πληροφορία ποσοτικά αλλά και ποιοτικά; Πάλι αυτό έχει να κάνει με το περιβάλλον αλλά θα μπορούσα να πω ότι η τζαζ έχει πάρα πολύ καλή δομή. Τη μουσική πρέπει να την αντιληφθούμε είτε ως συναίσθημα, είτε ως βιολογικό προϊόν και αντίληψη. Είναι δύο διαφορετικές προσεγγίσεις και προσπαθούμε να τις διευκρινίζουμε. Όταν όμως μιλάμε για εκπαίδευση, θα μπορούσα να πω ότι χρήσιμη είναι εκείνη η μουσική που μεταφέρει πολιτιστικό στοιχείο, δηλαδή στην περίπτωση της

Ελλάδας, η δημοτική μουσική. Αυτό έχει να κάνει με την γλώσσα, με το πώς νιώθουμε μέσα στην κοινωνία, και πολλά άλλα ακόμα που δεν τα φανταζόμαστε. Γι’ αυτό, δεν υπάρχει ένα είδος, υπάρχει είδος ανάλογα με το συγκεκριμένο περιβάλλον που πρέπει να εξετάσουμε. Η παγκοσμιοποίηση υποβάλει ευκολόπεπτες προσεγγίσεις και όχι μόνο στη μουσική. Αυτός που ψάχνει όμως μπορεί να βρει τα πάντα. Γι’ αυτό κάποιοι μεγάλοι αστέρες καταλαβαίνουν τη σημασία του να έχεις διαφορετικά ακούσματα, ψάχνουν έμπνευση στις μουσικές του κόσμου. Γιατί τελικά, όλοι οι άνθρωποι συνδέονται μέσω της μουσικής. Προτιμάτε ορχηστρικά κομμάτια στη δουλειά σας; Λόγω βιορυθμού, λειτουργίας του εγκεφάλου και ανάλυσης της μουσικής, καλό είναι να μην υπάρχουν λόγια. Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν για παράδειγμα ότι η προκλασική μουσική μπορεί να ανεβάσει το βιορυθμό, τους παλμούς, την εφίδρωση κλπ. Κάνουμε τέτοιου είδους έρευνες και προσπαθούμε να ανεβάσουμε την παραγωγικότητα μέσω της μουσικής, ωστόσο δεν αφήνουμε ποτέ να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής που μπορεί να δώσει σε κάποιον ή σε μια ομάδα ανθρώπων το έναυσμα για να πετύχουν κάτι καλύτερο στη ζωή τους. Στην Ελλάδα πού βρισκόμαστε σε σχέση με όλα αυτά; Υπάρχει πολύ υλικό στην Ελλάδα. Ένας λόγος που ξεκίνησα το επιστημονικό κέντρο εδώ είναι ότι πιστεύω ότι οι Έλληνες έχουμε ένα δι-

αφορετικό σύστημα αντίληψης της μουσικής. Αυτό που μας λείπει όμως είναι η οργάνωση. Στην Ελλάδα έχουμε 3.000 χρόνια προϋπηρεσία στην ανάπτυξη της μουσικής αλλά δεν το εκμεταλλευόμαστε. Πρέπει να ξεκινήσουμε να κάνουμε πράγματα σε μία σειρά, αλλιώς θα χάσουμε έδαφος σε κάτι τόσο σημαντικό όσο η μουσική, και πιστέψτε με, η μουσική κάποια στιγμή θα είναι το νούμερο ένα σημείο σε πολλά δεδομένα στη ζωή μας. Άρα το κέντρο σου δεν δραστηριοποιείται στην Ελλάδα; Μόνο άτυπα είμαστε ενεργοί εδώ γιατί σαν φυσική οντότητα έχουμε μεταφερθεί στην Αγγλία. Υπάρχουν διασυνδέσεις με το εξωτερικό και οι άνθρωποι που δούλευαν εδώ, έχουν τη διάθεση να συνεχίσουν. Για παράδειγμα περιμένουμε 2 κονδύλια από πανεπιστήμια του εξωτερικού που αν εγκριθούν θα υλοποιηθούν εδώ, στην Ελλάδα. Μακάρι να μπορέσουμε να επαναφέρουμε το τμήμα εδώ σαν μια προέκταση του εργαστηρίου στο Λονδίνο, ώστε να έχουμε ακόμα καλύτερο feedback από την επιστημονική κοινότητα. Ιδανικά εσείς θα περνάτε δεδομένα σαν feedback μιας έρευνας ή θα εφαρμόζατε προγράμματα και αν τρέχατε προγράμματα τι θα ήταν αυτά; Aνάπτυξη δεν υπάρχει αν δεν υπάρχει έρευνα. Ξεκινήσαμε πιλοτικά προγράμματα, όπως για παράδειγμα, ένα μοντέλο ανάπτυξης βρεφών από 0-4. Μαζί με άλλα 25 πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο όπως το πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, του Κέμπριτζ, του Ιλινόις και του

Τσιουάουα από το Μεξικό κάναμε webinars, δηλαδή διαλέξεις μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Προσπαθήσαμε επίσης να εξελίξουμε ένα διαφορετικό μοντέλο εκμάθησης μουσικών οργάνων σε συνεργασία με τη Royal Academy of Music. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να περάσω τη σημασία της μουσικής. Στην Ελλάδα υπάρχουν μουσικοί, καθηγητές, άνθρωποι που πραγματικά έχουν διάθεση να βοηθήσουν ψυχολογικά, βιολογικά και κοινωνικά πολλά παιδιά. Υπάρχουν σε όλο τον κόσμο παραδείγματα, όπου άνθρωποι μέσω

της μουσικής προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο τους, και τελικά το κατάφεραν. Στη Βενεζου-

έλα υπάρχει 60 χρόνια τώρα, το “el systema”, ένα σύστημα που κατάφερε τα παιδιά της φαβέλας αντί για όπλο να παίρνουν ένα βιολί και να αλλάζουν έτσι την κοινωνική τους υπόσταση. Αυτή τη στιγμή στην Αγγλία υπάρχει το “In Harmony” που βασίζεται επίσης πάνω σε αυτό. Θα είμαι ευχαριστημένος αν μπορώ κάθε μέρα να συζητώ με έναν άνθρωπο για αυτό ακριβώς που κάνω. Μου φτάνει, από εκεί και πέρα το πώς θα αναπτυχθεί είναι θέμα χρόνου. Δεν υπάρχει περίπτωση να κάνεις κακό μέσω της μουσικής σε μια κοινωνία. Μόνο καλό.

Σκάναρε με το κινητό ή το iPad αν θέλεις να δεις το βίντεο της συνέντευξης του Ευθύμη Παπατζίκη με όσα δε χώρεσαν στο περιοδικό.

Love beer Love stories Είναι γνωστό ότι η μπίρα είναι σαν τη… δόξα. Έχει πολλούς φίλους αλλά σχεδόν κανένα εχθρό! Ζητήσαμε από γνωστούς και φίλους του Υποβρυχίου να μας διηγηθούν μια αγαπημένη τους ιστορία γύρω από την μπίρα. Μια ιστορία ξεχωριστή όμως. Από αυτές που κάθε φορά που τις θυμάσαι ένα χαμόγελο καρφώνεται επίμονα στα χείλη σου.

Πάμε για τρέλες στις Σεϋχέλλες

Η Ικαρία είναι κάτι παραπάνω από ένα νησί, είναι… τρόπος ζωής. Είτε τη λατρεύεις είτε τη μισείς και δεν ξαναπατάς το πόδι σου. Όταν μάθεις να χορεύεις τον Ικαριώτικο όμως απλά δε μπορείς να χάσεις κανένα πανηγύρι μετά! Και είναι πολλά τα άτιμα! Το σίγουρο είναι ότι η Ικαρία δε φημίζεται για τις παραλίες της. Οι Σεϋχέλλες όμως στο νότιο τμήμα του νησιού είναι το κάτι άλλο, δεν είναι τυχαίο το όνομα άλλωστε. Ο δρόμος για να φτάσεις εκεί όμως είναι δύσβατος και ζόρικος. Μια κατάβαση δεκαπέντε λεπτών . Κάθε πανσέληνο του Αυγούστου, εδώ και χρόνια, τα παιδιά από το γειτονικό χωριό κάνουν πάρτι στην παραλία. Όταν το πρωτοάκουσα σκέφτηκα αδύνατον! Με τι εξοπλισμό; Αφού εκεί δεν μπορείς να κουβαλήσεις τίποτε. Όταν πήγαμε όμως, επιχειρώντας την κατάβαση που το φως του φεγγαριού έκανε παιχνιδάκι διαπιστώσαμε ότι οι μάγκες είχαν στήσει υπερπαραγωγή! Επιστρατεύοντας όλες τις βάρκες του χωριού τους είχαν κουβαλήσει ηχοσυστήματα, προτζέκτορες, φαγητά και προμήθειες και φυσικά… παγωμένες μπίρες!!! Είχα τους ενδοιασμούς πηγαίνοντας αλλά τα παιδιά είχαν προνοήσει για τα πάντα. Ως γνωστόν πάρτι δίχως παγωμένη μπίρα δε γίνεται! Και αυτές οι συγκεκριμένες σε μια τόσο μαγευτική τοποθεσία ήταν ίσως οι πιο απολαυστικές που έχω πιει στη ζωή μου! Βαγγέλης Δαβιτίδης

Οι μπύρες μετά.

Οι μπύρες μετά είναι τελικά οι καλύτερες. Ό,τι κι αν είναι αυτό που προηγείται. Για παράδειγμα, οι μπύρες μετά την δουλειά, ειδικά όταν

είναι Παρασκευή, είναι απόλαυση. Γιατί θα τις πιεις με ανθρώπους που σου αρέσουν και αισθάνεσαι άνετα με αυτούς. Δεν βγήκες για ένα ποτό, βγήκες για μπύρες, για να γελάσεις, να περάσεις καλά και να ξεχάσεις ότι μπορεί να σε προβληματίζει. Ένα κοντινό μπαράκι με χαλαρή μουσική, μια μπυραρία ή ακόμα κι ένα καφενείο είναι ότι πρέπει για αυτή την συνάθροιση. Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εγώ πολλές φορές συλλαμβάνω τον εαυτό μου να καρτερά για την μπύρα μετά. Γιάννης Σκλάβος, από το beerblog.gr

Από το αεροδρόμιο στην πλατεία

Ο κολλητός μου είναι εδώ και χρόνια στο Λονδίνο. Κάθε φορά λοιπόν που επιστρέφει η ιεροτελεστία επιβάλλει να πάω στο αεροδρόμιο να τον υποδεχτώ και να πάμε για μπίρες στην αγαπημένη μας πλατεία στο Χαλάνδρι στο καπάκι. Εκεί που μεγαλώσαμε και ματώσαμε τα γόνατά μας. Δεν υπάρχει καλύτερο catch up από αυτό. Δημήτρης Κ.

Island hoping στο μπαλκόνι

Με το που μπει ο Ιούνιος μετράω αντίστροφα για τις διακοπές. Σε δωμάτιο ή σκηνή, free camping ή οργανωμένο, πάντα θα γυρίσουμε δυο τρία νησιά on a shoe string που λέει και ο Lonely Planet. Συνήθως οι διακοπές ξεκινάνε από… το μπαλκόνι μου. Ο Νάσος ο πιο οργανωμένος από όλους φέρνει του χάρτες, η Ηλιάνα με ένα smartphone στο χέρι για να βρίσκει πληροφορίες και ο Πέτρος… τις μπύρες. Είναι μια μαγική διαδικασία να σχεδιάζεις τις διακοπές σου και να φαντάζεσαι τι θα σου φέρει και αυτό το καλοκαίρι. Νάσια Κ.

Organizing my start up

Σαν developer έχω συνειδητοποιήσει τον τελευταίο καιρό ότι ένα επιτυχημένο startup απαιτεί μια ομάδα αφοσιωμένη που να μη μασάει από τίποτα! Χρειάζεσαι designers, marketers, business developers, ένας να λείπει αυτή την εξίσωση, το μοντέλο καταρρέει. Η σωστή χημεία μεταξύ των ανθρώπων που πρόκειται να δέσεις το μέλλον σου μαζί του είναι καθοριστική. Έχω κάνει πάνω από είκοσι συναντήσεις με περισσότερα από εξήντα άτομα τους τελευταίους δύο μήνες. Και όλες ήταν σε co working spaces ή café με wifi και φυσικά… μπίρες! Γιατί έτσι πραγματικά μπορείς να γνωρίσεις τον άνθρωπο που θέλεις να έχεις συνοδοιπόρο σου σε αυτό το δύσκολο αλλά συναρπαστικό ταξίδι. Γιάννης Μ.

Μπίρα στο χιόνι λέμε!

Πότε δεν κατάλαβα γιατί μερικοί θεωρούν τη μπίρα ποτό καλοκαιρινό. Τότε που τρέχεις από ψυγείο σε ψυγείο για να την πιεις σε μια αξιοπρεπή θερμοκρασία! Με την παρέα μου λατρεύουμε το Trekking και η καλύτερη εποχή είναι το χειμώνα. Εντάξει και η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι καλά αλλά ακόμα και τότε ο ήλιος είναι ζόρικος. Ειδικά στα χιόνια το τοπίο είναι μαγευτικό ενώ το κάνει ακόμα πιο challenging γιατί δεν είναι εύκολο να ακολουθείς τα σημάδια. Ποια σημάδια; Με πυξίδα είμαστε. Και τίποτα δεν είναι πιο απολαυστικό από μια παγωμένη Amstel Bock όταν φτάσεις στον προορισμό σου. Κρύσταλλο, αφού πρώτα την έχεις αφήσει να παγώσει μέσα στο χιόνι! Χάρης Κ.

Ζωή ποδήλατο

Λένε ότι το ποδήλατο ανοίγει την όρεξη! Και τη δίψα θα πρόσθετα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από το να ανοίγω μια παγωμένη Radler μόλις τελειώσω τη βόλτα μου. Έχοντας μαζέψει τόσες εικόνες από μέρη της πόλης στα οποία δεν είχα περιηγηθεί ποτέ ξανά πριν, το κερασάκι στην τούρτα είναι να τις μοιράζεσαι με την υπόλοιποι παρέα. Μαρία Λ.

Τα παραμύθια στα καφενεία

Έχουμε ξεκινήσει εδώ και μερικούς μήνες εναλλακτικές βόλτες στην πόλη με σκοπό να ανακαλύψουμε τα μέρη στα οποία περνούσαμε απέξω αλλά ποτέ δεν προσέχαμε, να ανακαλύψουμε και άλλα, να μάθουμε για την ιστορία τους. Είναι συναρπαστικό να βλέπεις την ίδια σου την πόλη σου σαν τουρίστας. Έχει κυρίως να κάνει με τη διαχείριση του χρόνου. Ανακαλύπτεις τις κρυφές γωνιές της, χάνεσαι σουλατσάροντας, πέφτεις πάνω σε ένα παραδοσιακό καφενείο, πίνεις μια μπίρα Άλφα με τους παππούδες και εκείνοι αρχίζουν και σου διηγούνται ιστορίες. Και συ αναρωτιέσαι; Σε χωριό είμαι ή στα… Πετράλωνα τελικά; Αγγελική Τ.

«Πάμε για μια μπίρα»;

Την γνώρισα σε μια συναυλία στην Τεχνόπολη.

Mας σύστησε μια κοινή φίλη. Έτυχε και τα γούστα μας στη μουσική ήταν ακριβώς ίδια! Οπότε είχαμε πολλά να πούμε. Απορροφηθήκαμε τόσο πολύ που ούτε που καταλάβαμε πως όλοι οι άλλοι διακριτικά την είχαν κάνει και μας είχαν αφήσει μόνους. Η συναυλία είχε τελειώσει εδώ και ώρα. Πάμε για καμιά μπίρα, μου λέει; Και έτσι ξεκίνησαν όλα… Αλέξανδρος Π.

Η ιστορία της μπίρας

Η μπίρα βαφτίστηκε από τους Ρωμαίους καθώς το όνομά της έχει τις ρίζες του στο λατινικό «Bibere», που σημαίνει πίνω. Ωστόσο υπάρχουν ευρήματα που χρονολογούνται πριν από 6000 χρόνια και αναφέρονται στην τυχαία ανακάλυψη της ζύμωσης από του Σουμέριους. Πιθανότατα ένα κομμάτι ψωμιού που βράχηκε και ξεχάστηκε, άρχισε να ζυμώνεται με τη βοήθεια ζυμών του αέρα, και τελικά παράχθηκε μια αλκοολούχος πούλπα. Οι Σουμέριοι ήταν ο πρώτος πολιτισμός που παρήγε μπίρα ως προσφορά στους θεούς τους. Η παραγωγή μπίρας αναπτύχθηκε περαιτέρω από τους Βαβυλώνιους και συνεχίστηκε από τους Αιγύπτιους. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι Αιγύπτιοι παρήγαν μπίρα και προσέθεταν χουρμάδες για να βελτιώσουν τη γεύση της. Στην αρχαία Ελλάδα, παράγονταν μπίρα η οποία αναφέρεται στον Όμηρο, ως «κρίθινος οίνος». Η μπίρα άρχισε να τελειοποιείται τον Μεσαίωνα. Εκείνη την περίοδο, θα βοηθήσει την ανθρωπότητα να περιορίσει την πανώλη καθώς λόγω του αλκοόλ, δεν μπορούσε να μολυνθεί όπως το νερό. Στο τέλος της 1ης χιλιετίας, άρχισε η παραγωγή της μπίρας στα μοναστήρια. Οι μοναχοί αναζητούσαν ένα θρεπτικό και νόστιμο ποτό να συνοδεύουν τα γεύματά τους και γρήγορα κατάφεραν να παράγουν μπίρα υψηλής ποιότητας. Το ποτό των μοναχών έγινε πολύ δημοφιλές και άρχισε η διάθεση της μπίρας και σε άλλες περιοχές. Το 1516 καθιερώνεται από το Δούκα της Βαυαρίας ο «νόμος περί καθαρότητας της μπίρας» που ορίζει τις προδιαγραφές που πρέπει να έχει η γερμανική μπίρα, θέτοντας έτσι το πρώτο πρότυπο παραγωγής.

Μπίρα... ένα 100% φυσικό προϊόν!

Οι πρώτες ύλες από τις οποίες παρασκευάζεται η μπίρα είναι η βύνη κριθαριού, η μαγιά, ο λυκίσκος και το νερό. Από το συνδυασμό των 4 αυτών φυσικών συστατικών παράγονται περισσότεροι από 40.000 τύποι μπίρας. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου η βύνη μπορεί να προέρχεται από σιτάρι, σίκαλη, ρύζι ή κάποιο άλλο δημητριακό, ανάλογα με τη χώρα προέλευσης και την έμπνευση του παραγωγού. Κάθε μπίρα, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει, έχει το δικό της τρόπο παρασκευής. Συχνά οι μπίρες αρωματίζονται με κάποιο μπαχαρικό (π.χ. κύμινο ή κόλιανδρο). Τα βασικά στάδια παραγωγής της μπίρας είναι τρία: η βυνοποίηση, η ζυθοποίηση και η ζύμωση.

Είδη μπίρας

Κάθε μπίρα, ανάλογα με τον τύπο της βύνης που χρησιμοποιείται, αποκτά το δικό της χρώμα. Οι ξανθές μπίρες (lager), προέρχονται από βύνες κριθαριού με ανοιχτό χρώμα. Οι μελαχρινές ή μαύρες μπίρες (dark lager, ale, stout) αποκτούν το σκούρο χρώμα τους από τις βύνες κριθαριού με σκούρο χρώμα, το οποίο οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες που εφαρμόζονται κατά τη φρύξη (καβούρδισμα) στη βυνοποίηση. Σε αυτό το στάδιο παράγονται και πολλές αρωματικές ενώσεις, που συμβάλλουν στο άρωμα και τη γεύση της μπίρας. Οι άσπρες μπίρες (weiss), προέλευσης Βελγίου, ζυθοποιούνται με βύνη που είναι μίγμα 50% βύνης σιταριού και 50% βύνης κριθαριού και είναι πιο χλωμές. Οι κόκκινες μπίρες (red ale) αποκτούν το χρώμα τους από έναν τύπο βύνης που είναι μίγμα ξανθιάς και μαύρης βύνης.

Ημέρες Γαστρονομίας

Μια ολοκληρωμένη εμπειρία προσέγγισης του γαστρονομικού μας πολιτισμού Του Βαγγέλη Δαβιτίδη Πάνω στους πάγκους με τα προϊόντα της ελληνικής γης που έχουν στηθεί περιμετρικά στο αίθριο του Μπενάκη σκύβουν όλες οι φυλές. Φοιτητές, food lovers, food bloggers, έμποροι και επαγγελματίες του χώρου, γονείς με τα καροτσάκια τους δοκιμάζουν γαστρονομικούς πειρασμούς και ρωτάνε επίμονα τους εκθέτες που μπορούν να βρουν τα προϊόντα τους.

Σ

το κέντρο του αίθριου δεσπόζει ο χώρος όπου πραγματοποιούνται τα Live cooking sessions. Τις τρεις μέρες (24, 25 και 26 Μαϊου) παρελαύνουν από εδώ διακεκριμένοι chefs όπως ο Αλέξανδρος Παπανδρέου, ο Ανδρέας Λαγός, ο Βασίλης Πορής, η Ελένη Ψυχούλη, ο Ευτύχης Μπλέτσας, ο Ηλίας Αναστασιάδης, ο Μιχάλης Νουρλόγλους, ο Νίκος Χλαπάτσος και η Ντίνα Νικολάου. Ευφάνταστες συνταγές με «ταπεινά» υλικά απογειώνουν τους ουρανίσκους και αποδεικνύουν τι γίνεται όταν η φαντασία συναντά τις αγνές πρώτες ύλες. Αυτή είναι η αυθεντική ελληνική γαστρονομική παράδοση. Οι «υποψιασμένοι» ψειρίζουν το πρόγραμμα της εκδήλωσης και σπεύδουν στο αμφιθέατρο για τις εξαιρετικά ενδιαφέρου-

σες παρουσιάσεις. Gastronomy debates, branding ελληνικών προϊόντων που διαπρέπουν στο εξωτερικό, μέχρι και η αρχιτεκτονική στη γαστρονομία και food blogging! Επίσης στα πλαίσια των «Ημερών γαστρονομίας» απολαύσαμε δύο εξαιρετικές βραδιές. Η μια το Σάββατο όπου μερικοί από τους καλύτερους Έλληνες bartenders (Β. Κυρίτσης, Γ. Κοροβέσης, Γ. Σαμαράς) δημιούργησαν εκπληκτικά κοκτέιλ με βάση τη μαστίχα! Και η βραδιά ζύθου που διοργάνωσε το περιοδικό Υποβρύχιο με τις φευγάτες μουσικές του Μανώλη Οικονόμου από τον Εν Λευκώ 87,7. Η αρκετά μεγάλη προσέλευση του κόσμου είναι το καλύτερο εχέγγυο ότι οι «Ημέρες γαστρονομίας» θα έχουν πολλά να μας πουν και στο μέλλον.

Info Box Οι «Ημέρες Γαστρονομίας - Ονομασία Προέλευσης Ελληνική» ήταν μια πρωτοβουλία της Reason to, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Τουρισμού που πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και με την ευγενική υποστήριξη του Μουσείου Μπενάκη και του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής. Με περισσότερες από 30 θεματικές εκδηλώσεις, δράσεις και αφιερώματα, κατάφεραν -μόλις σε 3 μέρες- να παρέχουν ένα ολοκληρωμένο βιωματικό σύνολο από εικόνες, γεύσεις και ακούσματα της ελληνικής γαστρονομικής κουλτούρας και πολιτισμού.

Γιάννης Γουρτζελάς Διοργανωτής Ημερών Γαστρονομίας – Ιδρυτής και συνιδιοκτήτης Reason To: «Ως διοργανωτές, το πρωταρχικό μας μέλημα είναι η ειλικρινής και «χωρίς εκπτώσεις» παρουσίαση του νέου γαστρονομικού χάρτη που διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια, είτε στην χώρα μας, είτε με επίκεντρο τη χώρα μας. Νιώθουμε μεγάλη ικανοποίηση με την καθολική αναγνώριση και επιτυχία ενός τέτοιου καινοτόμου και πολυεπίπεδου εγχειρήματος και παράλληλα αισθανόμαστε υπεύθυνοι για τη συνέχεια, η οποία προβλέπεται συναρπαστική.»