จิตวิทยาการเรียนการสอน
จิตวิทยาเป็น การเรียน รู้ (Learning) ตามความหมายทางจิตวิทยา หมาย ถึง การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของบุคคลอย่าง ค่อนข้างถาวร อันเป็นผลมาจากการฝึกฝนหรือการ มีประสบการณ์ พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงทีไ ่ ม่จัดว่า เกิดจากการเรียนรู้ ได้แก่ ฤติกรรมทีเ่ ป็นการ เปลี่ยนแปลงชั่วคราว และการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมทีเ่ นื่องมาจากวุฒิภาวะ
คิมเบิล ( Kimble , 1964 ) "การเรียนรู้ เป็นการ เปลี่ยนแปลงค่อนข้างถาวรในพฤติกรรม อันเป็นผลมา จากการฝึกที่ได้รับการเสริมแรง "ฮิลการ์ด และ เบาเวอร์ (Hilgard & Bower, 1981) "การเรียนรู้ เป็นกระบวนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม อันเป็นผลมาจากประสบการณ์และการฝึก ทั้งนีไ ้ ม่รวม การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่เกิดจากการตอบสนองตาม สัญชาตญาณ ฤทธิ์ของยา หรือสารเคมี หรือปฏิกริ ิยา สะท้อนตามธรรมชาติของมนุษย์ " คอนบาค ( Cronbach ) "การเรียนรู้ เป็นการแสดง ให้เห็นถึงพฤติกรรมทีม ่ ก ี ารเปลี่ยนแปลง อันเป็นผล เนือ ่ งมาจากประสบการณ์ที่แต่ละบุคคลประสบมา
แนวทางในการศึก ษา นักเรี ยนศึกษาและสังเกตพฤติกรรมการเรี ยนรู ้อย่างเป็ นระบบในห้องทดลอง นำาผลการทดลองไปใช้ในสถานการณ์ จริงในห้องเรียน ศึกษาเกี่ยวกับการวัดและการประเมินทางการศึกษา ค้นหาวิธีการเรียนการสอนทีม ่ ป ี ระสิทธิภาพ ศึกษาพัฒนาการด้านต่างๆ
ความสำ าคัญของจิตวิทยาการเรียนการสอน
- ทำาให้รู้จกั ลักษณะนิสัยของผูเ้ รี ยน - ทำาให้เข้าใจพัฒนาการบุคลิกภาพบางอย่างของผูเ้ รี ยน - ทำาให้ครู เข้าใจความแตกต่างระหว่างบุคคล - ทำาให้ครู ทราบทฤษฎี หลักการเรี ยนรู ้ รวมทั้งหลักการสอนและวิธีการสอน - ทำาให้ครู วางแผนการสอนได้อย่างเหมาะสม
วัตถุประสงค์ ของจิตวิทยาการศึกษา
1. เป็ นการให้ความรู ้เกี่ยวกับการเรี ยนรู ้ของคนทั้งเด็กและผูใ้ หญ่และจัดรวบรวม อย่างมีระบบเข้าเป็ นทฤษฎีหลักการและข้อมูลต่างๆเกี่ยวข้องลักษณะนี้เป็ นศาสตร์ทาง ด้านพฤติกรรมศาสตร์ (behavioral science) 2. เป็ นการนำาความรู ้เกี่ยวกับการเรี ยนและผูเ้ รี ยนมาจัดรู ปแบบเพือ่ ให้ผสู ้ อน ผูท้ ี่ เกี่ยวข้องกับการศึกษาได้นาำ ทฤษฎีและหลักการไปใช้ผสู ้ อนซึ่ งมีหลักทางจิตวิทยาดี ย่อมจะสามารถสร้างสิ่ งแวดล้อมที่ดีกว่าเพือ่ นำาไปสู่ การเรี ยนรู ้ผสู ้ อนเข้าใจ
ประโยชน์ ของการศึกษาจิตวิทยา
๑. เพิ่มประสิ ทธิ ภาพในการปฏิบตั ิงาน ในการประกอบธุรกิจต่าง ๆ โดยเฉพาะในงานราชการ การทำาหน้าที่จาำ หน้าและชื่อคนในบังคับบัญชา และลูกค้า การปกครองให้คนร่ วมมือกลมเกลียว วิธีสอบสัมภาษณ์เลือกคน เข้าทำางานและการใช้คนให้เหมาะสมกับชนิดของงาน วิธีเอาใจลูกค้าด้วย ประการต่าง ๆ ฯลฯ
๒. มีความรู ้เกี่ยวกับการเล่นของเด็กและการกีฬา จิตวิทยาวิเคราะห์ให้ ทราบว่า การเล่นคืออะไร และบอกให้ทราบว่าเด็กคนไหนมีความเจริ ญทางจิต แค่ไหน ควรเล่นอะไร จึงจะได้ประโยชน์ การให้กาำ ลังใจในการเล่นกีฬาเป็ น ส่ วนที่ช่วยให้คนเล่นกีฬาชนะเท่า ๆ กับกำาลังกาย ความรู ้ในทางจิตวิทยาจะทำาให้ ครู พละศึกษาและหัวหน้าชุดกีฬาประเภทต่าง ๆ สามารถปลุกกำาลังใจของผูเ้ ล่น ได้ถนัดมือขึ้น จิตวิทยาของคนดูกีฬา ดูละคร หรื อฟังปาฐกถา ก็เป็ นสิ่ งที่ผเู ้ ล่น กีฬา ผูแ้ สดงละคร หรื อแสดงปาฐกถาควรรู ้ไว้
๓. จิตวิทยาช่วยให้การดำาเนินชีวติ ในสังคมเป็ นไปโดยสะดวกและราบ รื่ น ตามหลักจิตวิทยามีสิ่งสำาคัญอยู่ ๓ ประการในเรื่ องการปรับปรุ งตัวเองให้ เหมาะกับสังคม
(ก) ความรู้ในเรื่องมรรยาทและ เรื่องจารีตประเพณี (ข) ความรู้สำาหรับทำาตัวให้ สนใจผู้อื่น (ค) นิสัยทีจ ่ ะคอยตรวจพิจารณา และตีความ พฤติกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ของผู้อื่น เพื่อให้ทราบว่าเขามีทา่ ทีความ รู้สึก (ATTITUDE) และอารมณ์อย่างไร
๔. การรักษาพยาบาลต้องอาศัยจิตวิทยา เพราะกำาลังใจของคนไข้เป็ น ส่ วนที่แพทย์และนางพยาบาลต้องนึกถึงไม่นอ้ ยว่าการรักษาพยาบาลด้วยยา ทั้ง แพทย์และนางพยาบาลต้องมีอตั ลักษณ์ (CHARACTER) ที่อดทนต่อการจูจ้ ้ ีของ คนไข้ได้โดยไม่ให้มีเรื่ องสะเทือนจิตใจของตัวเอง และต้องมีกศุ โลบายร้อยแปด เพือ่ เอาใจคนไข้โดยมิให้เสี ยถึงหลักการรักษาพยาบาล
๕. จิตวิทยาช่วยเกี่ยวกับกฎหมายในเรื่องการสืบ พยาน การสืบพยานเป็นเรื่องของจิตวิทยาเท่า ๆ กับเป็นปัญหาทางกฎหมาย ศาลห้ามทนายความ ไม่ให้ถามนำา เพราะพยานมักจะรับการเสนอแนะจน ทำาให้ความจำาเลอะเลือน และไม่สามารถให้การได้ ตามทีพ ่ ยานรู้เห็นจริง ๆ บางคนเอาสิ่งทีต ่ ัวเห็นจริง ๆ ปนกับสิ่งทีต ่ ัวนึกว่าเห็นโดยไม่มเี จตนาจะพูดเท็จ เด็ก ๆ มักเป็นอย่างนี้ เพราะฉะนัน ้ ศาลจึงไม่ถือว่าคำา ให้การ