Walki Frontu Południowego w 1941 r.

Latem 1941 r. naprzeciw sowieckiego Frontu Południowego stanęła niemiecka 11. Armia oraz rumuńskie 3. Armia i 4 Armia. Nie było tu niemieckich grup pancernych, za to Rosjanie mieli „na papierze” trzy korpusy zmechanizowane, czyli sześć dywizji pancernych i trzy dywizje zmotoryzowane. Pozwoliło to Armii Czerwonej na bardziej uporczywą obronę, niż na północy. Ale i tak do końca lipca Niemcy i ich sojusznicy przekroczyli Dniestr, a do końca sierpnia – Dniepr. Do końca roku Niemcy osiągnęli wschodnie granice Ukrainy. Ale tu spotkali się z sowieckim przeciwuderzeniem. 28 listopada Armia Czerwona ponownie zajęła Rostów nad Donem. Była to pierwsza udana, duża sowiecka kontrofensywa w II wojnie światowej.

Morze Czarne miało dla Związku Sowieckiego wielkie znaczenie, stąd Flota Czarnomorska musiała być zdolna do przeciwstawienia się marynarkom wojennym Rumunii, Bułgarii i Turcji. Głównym zadaniem Floty Czarnomorskiej było zapewnienie swobody żeglugi sowieckiej na Morzu Czarnym oraz przez cieśniny, Bosfor i Dardanele.

Ale właściwie co to była za żegluga? Do 1930 r. była minimalna. Dopiero w tym roku sowiecka wymiana towarowa osiągnęła poziom nieco ponad 45 proc. poziomu handlu zagranicznego Rosji z 1913 r. We wzmiankowanym 1930 r. (i później) 40 proc. wymiany towarowej ZSRR była prowadzona z Niemcami, a zatem drogami lądowymi. Na drugim miejscu z wynikiem nieco ponad 19 proc. były Stany Zjednoczone, do których eksportowano głównie płody rolne i produkty spożywcze, natomiast odbierano maszyny i obrabiarki. Handel z USA był prowadzony głównie przez Morze Czarne, bowiem to jednak Ukraina była zasobna w produkty spożywcze i stąd je głównie eksportowano – przede wszystkim poprzez port w Odessie. Udział produktów rolnych i żywnościowych spadł w eksporcie sowieckim w 1936 r. do 20 procent. Nadal jednak wywożono takie towary jak: drewno, półprefabrykaty metalowe i blachy, konstrukcje stalowe, nawozy, produkty przemysłu chemicznego, no i oczywiście produkty przetwórstwa ropy naftowej. Część z tych towarów nadal wysyłano do Stanów Zjednoczonych, głównie nawozy i produkty przemysłu chemicznego. Sprowadzano natomiast głównie obrabiarki, półprodukty dla przemysłu samochodowego i kolejowego oraz rodzącego się właśnie przemysłu elektronicznego.

A do jakich innych krajów pływały statki z Morza Czarnego? Do niewielu. Państwa Morza Śródziemnego były raczej ZSRR nieprzyjazne, nie prowadzono z nimi ożywionego handlu. Na trzecim miejscu wśród sowieckich partnerów handlowych była Mongolia (6 proc. wymiany) i te trzy wymienione

Samolot Focke-Wulf Fw 200

Wojskowe wersje samolotu komunikacyjnego Fw 200 Condor są przede wszystkim znane z udziału w bitwie o Atlantyk. Stanowiły wyposażenie pułku bombowego KG 40 zwalczającego alianckie konwoje kierowane do Wielkiej Brytanii oraz wykonującego rozpoznanie na rzecz niemieckich okrętów podwodnych.

Pierwszym prototypem wojskowej wersji Condora, Fw 200 C, został samolot Fw 200 B-1, W.Nr. 0002, który otrzymał oznaczenie prototypowe V11. Maszynę wyposażono w wannę pod kadłubem, w której umieszczono dwa stanowiska strzeleckie (po jednym z tyłu – C-Stand i z przodu – D-Stand) oraz komorę bombową na cztery bomby SC 250 o wagomiarze 250 kg. Na grzbiecie kadłuba zabudowano dwa stanowiska strzeleckie, tuż za kabiną pilota

A-Stand, a w tylnej części B-Stand. Dodatkowo istniała możliwość montowania w bocznych okienkach w tylnej części kadłuba po jednym karabinie maszynowym MG 15 kal. 7,92 mm (z prawej strony E-Stand, z lewej F-Stand), które obsługiwał radiooperator. Pod gondolami zewnętrznych silników można było podwiesić po jednej bombie SC 250, a na dwóch wyrzutnikach ETC 250 umieszczonych przy połączeniach płatów z kadłubem jeszcze po jednej. Samolot napędzały cztery silniki gwiazdowe BMW 132 o mocy maksymalnej 830 KM każdy. Załoga liczyła pięć osób. Wyposażenie radiowe składało się z urządzeń FuG 10, Peil G V i FuBl. 1. Pierwszym wariantem seryjnym był Fw 200 C-1, który zbudowano w ilości 10 egzemplarzy. Sześć samolotów Fw 200 C-1 używano do testów z torpedami lotniczymi LF 5 F. Próby przeprowadzone na poligonie Großenbrode nie dały jednak zadowalających rezultatów.

Kolejnym wariantem był Fw 200 C-2 zbudowany w ilości ośmiu samolotów: W.Nr. 0014 do 0018 i 0022 do 0024. Instalowano w nich wyrzutniki bombowe PVC w miejsce ETC. Pozwoliło to na zwiększenie ładunku bombowego do 2900 kg. Zmieniono również nieco, kształt osłon silników. W przedniej części wanny pod kadłubem, w miejsce karabinu maszynowego MG 15 kal. 7,92 mm montowano automatyczne działko lotnicze MG FF kal. 20 mm umieszczone w lawecie typu Ikaria.

Wersja Fw 200 C otrzymała początkowo nazwę Kurier, dlatego też utworzona 10 października 1939 r. eskadra 1./KG 40, której dowództwo objął Hptm. Petersen, nazwana została, dla zamaskowania rzeczywistego przeznaczenia, „Kurier-Staffel”. Pierwszymi samolotami, które trafiły na jej wyposażenie w celach szkoleniowych, były Fw 200 V2 i S3, które w grudniu 1939 r. otrzymały oznaczenia kadłubowe F8+GH i F8+HH.

10 kwietnia 1940 r. eskadrę 1./KG 40 przebazowano na zajęte lotniska w Danii. Wczesnym rankiem 15 kwietnia pojedynczy Fw 200 wykonał lot rozpoznawczy w rejon Narwiku, gdzie zlokalizował szesnaście statków zaopatrzeniowych, pięć transportowców wojska i jeden krążownik oraz jeszcze jeden krążownik i kilka niszczycieli w pobliskim Vestfjord. Trzy dni później klucz Condorów zaatakował znajdujący się we fiordzie na północ od Tromsø lotniskowiec HMS Furious, jedna z bomb spadła tuż przy jego burcie uszkadzając śrubę. 21 kwietnia jednostka straciła jeden samolot. Z wieczornego lotu rozpoznawczego w rejonie Narwiku nie powrócił samolot, który pilotował Oblt. Beckhaus.

O godzinie 9:00 w dniu 25 maja powracający z patrolu myśliwiec brytyjski Gloster Gladiator, N5705, który pilotował F/O Grant-Ede zauważył nad morzem, w odległości 16 km na północ od Harstad czterosilnikowy samolot, który rozpoznał jako Ju 90. W rzeczywistości był to Fw 200 z 1./KG 40, który wykonywał lot rozpoznawczy w rejonie wyspy Dyrøy. Angielski pilot z uwagi na brak paliwa nie mógł pozwolić sobie na pościg za przeciwnikiem i z dużej odległości